ÖKSÜREN ÇOCUĞA ÖKSÜREN ÇOCUĞA YAKLAŞIMYAKLAŞIM

ÖKSÜREN ÇOCUĞA ÖKSÜREN ÇOCUĞA YAKLAŞIMYAKLAŞIM

Dr. Ayfer İnalDr. Ayfer İnal

Çocuk Allerji-İmmunoloji Bilim DalıÇocuk Allerji-İmmunoloji Bilim Dalı

http://hastaneciyiz.blogspot.com

• Çocuklukta en sık rastlanan hastalık belirtisi

• Aslında boğaz ve göğüsteki solunum yollarını

temizlemeye yarayan bir refleks

• Her ne kadar anne babalar için çocuklarının

öksürüğünü duymak, özellikle gece uykuyu bölen

öksürüklerle uyanmak üzücü olsa da, öksürük

vücudun normal bir savunma mekanizması

• Öksürük değişik hastalıklarda değişik özellikler

gösterebilir

• Öksürüğün sebebini bulmak bazı durumlarda zor

olabilmektedir

• Çocuklar çoğunlukla hastalık belirtilerini

anlatamazlar, bazen muayene ile de bir şey

bulunamayabilir

• Öksürük çocukta hangi nedenlerle ortaya çıkabilir?

- nezle

- krup

- sinüzit

- bademcik iltihabı

- farenjit

ÜSYE ve Öksürük

- Nezleyle birlikte olan öksürük ıslak veya kuru

özellik gösterebilir ve bir hafta kadar sürebilir.

- Burundan akmak yerine boğaz gerisine doğru

akan sümüksü salgı boğazı tahriş ederek

öksürüğü başlatır

- Öksürük nezlede genellikle en son kaybolan

belirtidir.

Nezlede öksürük

- Öksürükle birlikte sarı, yeşil burun akıntısı, baş ve boğaz ağrısı, nefesin kötü kokması da varsa genellikle sinüzit düşünülür

- Soğuk algınlığında veya sinüzitlerde öksürük genellikle yatarken (mukus sürekli boğaz gerisine akmaktadır) artar.

- Çocuk sabah kalktığında şiddetli öksürerek ve bazen de kusarak bu mukusu temizlemeye çalışır.

Sinüzit ve öksürük

Krup ve öksürük

- Krupta öksürük tipik havlar tarzdadır

- Ses boğuklaşmıştır- Ateş olabilir veya olmayabilir

- Boğmacada da öksürük tipiktir.

- Kısa, kuru ve hırıltılı öksürük astım, bronşit veya zatürrede ortaya çıkar

Alt solunum yolu hastalıkları ve Öksürük

- Normal koşullarda burundan başlayarak akciğerlere kadar uzanan solunum yolunun üst tabakası toz, bakteri, virüs ve diğer yabancı cisimleri yakalayan ince bir mukus tabakası ile kaplı

- Cilia adı verilen çok küçük tüy gibi yapılar bu mukusu korumaya çalışır ve solunum yollarına giren yabancı içeriği küçük süpürgeler gibi hareket ederek dışarıya atar

- Solunum yolu enfeksiyonu başladığında ciliaların bu doğal temizleme hareketleri ortadan kalkar- Solunum yolları da kendisini etkileyecek yabancı cisimlerden korunmak için daha da kalın bir mukus tabakası oluşturmaya başlar- İşte öksürük ciliaların hareketlerinin bozulduğu bu ortamda solunum yollarının temizliğini sağlamak için ortaya çıkar

- Astım uzun süreli öksürüklerde en çok görülen sebeplerden biridir

- Genellikle öksürük dışında başka belirti yoktur

- Dinlemekle göğüste tipik solunum sesleri duyulur

Astım ve Öksürük

- Solunum yollarına çekirdek, fındık vs. yabancı cisim kaçması sonucu da öksürük ortaya çıkabilir

3. Solunum yollarına yabancı cisim kaçması

Küçük bebekte yabancı cisim solunum yollarına kaçmış ise:

Büyük çocukta yabancı cisim solunum yollarına kaçmış ise:

- Evde yakıtlardan çıkan gazlar:

Doğalgaz, gaz yağı, odun, kömür, tüp gaz gibi evlerde bulunan yakıtların kullanımı sonucunda yeterli havalandırma sağlanmadığında havayı kirleten gazlar oluşur.

- Sigara dumanı: Sigara, pipo ve puronun dumanı akciğerlere zarar verebilir.

4. Eviçi ortam ve Öksürük

Evdeki kimyasal maddeler:

- Klorlu çamaşır suları, amonyak gibi uçucu maddeler içeren temizlik solüsyonlarından, çözücü solüsyonlardan ve boya kutularından zehirli gazlar çıkabilir.- Toz ve nem:

Toz böcekleri (ev tozunda bulunan mikroskobik canlılar) teknik anlamda kirletici değildir ama bunlar nem ile birlikte şiddetli allerjik reaksiyonlara neden olabilirler.

- Dekorasyon: Yeni döşenen halılar ve yeni boyanan duvarlardan tahriş edici gazlar çıkabilir.

Öksürük öğürme refleksini uyararak kusmaya neden olabilir

Kusma devam etmedikçe bu korkulacak bir durum değildir. Özellikle yuvaya giden çocuklarda peş peşe gelen soğuk algınlığı, öksürüğün haftalarca sürmesine yol açabilir. Çocuğunuzun öksürüğü 1 ayı geçiyorsa astım, allerji, sinüzit gibi solunum yollarının aşırı duyarlılığından kaynaklanan durumlar akla gelmeli ve doktora danışılmalıdır.         -               -

Ne yapmalıyız ?

- Öncelikle evde kesinlikle sigara içmemelidir.

sigara dumanı ciliaların hareketlerini felce

uğrattığı gibi mukus salınımını da arttırır.

- İkinci önlemimiz ise mukus salgısını inceltmek

ve irritasyonu yumuşatmak için çocuğumuza bol

su veya benzer sıvılar içirmek olmalıdır.

- Üçüncü önlemimizde havayı nemlendirici

cihazlar kullanmak olabilir.

Ne zaman endişelenmeliyim, çocuğu mutlaka doktora göstermeliyim ?

Çocuğunuz 3 aylıktan küçük 38 derece üzeri ateşli ve öksürüğü varsa

Çocuğunuzun öksürük nöbetleri ile birlikte aşağıdakilerden biri de varsa: Nefes almakta güçlük, Nefes alıp verirken hırıldama Dudaklarında veya tırnaklarında morarma Ağlarken veya konuşurken nefes kesilmesi Nefes alıp verirken göğüsünde gözle görülebilen çökmeler

Bebeğiniz öksürük nedeniyle ememiyor veya biberonla beslenemiyorsa.(öncelikle burnunun tıkalı olup olmadığını kontrol edin)

Çocuğunuzda öksürükle birlikte hızlı soluk alıp verme varsa: 2 aydan küçük bebeklerde dakikada 60 solunumdan fazla ise 2-12 aylık arası dakikada 50 solunumdan fazla ise 1-5 yaş arası dakikada 40 solunumdan fazla ise

Öksüren çocuğunuzda dehidratasyon (vücutta aşırı su kaybı) belirtileri varsa

Öksüren çocuğunuzun yüzü korkulu ve endişeli bir hal aldı ise

Öksüren çocuğunuz öksürük aralarında da göğüs ağrısı çekiyorsa

Öksürük solunum yoluna yabancı cisim kaçması ile oluştu ise

Öksüren çocukta verilen ilaçlara rağmen ateş düşmüyorsa

Öksürükle kan tükürüyorsa

Çocuğunuz çok hasta görünüyor ve siz onun bu durumundan aşırı endişeleniyorsanız.

Ne zaman daha az endişelenmeliyim ?

Bebeğiniz 3 aylıktan büyükse

Çocuğunuzun öksürük nöbetleri arasında solunum güçlüğü yoksa

Bebeğiniz öksürük aralarında rahatlıkla emebiliyor veya biberonla beslenebiliyorsa

Öksüren çocuğun soluk alıp verme sayısı yaşına göre normalse

Öksüren çocuğunuzda dehidratasyon (vücutta aşırı su kaybı) belirtileri yoksa

Öksüren çocuğunuzun öksürük aralarında yüz ifadesi normalse

Öksürük aralarında ağrısı yoksa

Solunum yoluna yabancı cisim kaçma hikayesi yoksa

Ateşi yoksa

Kan yoksa

Aşağıdaki Durum(lar)da Vakit Geçirmeden

Ambulans Çağırın (çocuğun acil müdahaleye

ihtiyacı olabilir)

- Çocukta şiddetli solunum zorluğu varsa (soluk alıp

vermek için mücadele veriyorsa, solunum zorluğu

nedeniyle konuşamıyorsa ya da ağlayamıyorsa veya

her nefes alıp verişinde hırıltı meydana geliyorsa)

- Çocuk öksürük nöbetleriyle bayıldıysa

- Öksürmediği zamanlarda dudakları mavimsi renk

alıyorsa