1 ĐAacuteP AacuteN 30 CAcircU TRIẾT PHẦN 2

Cacircu 1 Phacircn tiacutech nội dung vagrave bản chất của Chủ nghĩa duy vật biện chứng (CNDVBC) với tiacutenh caacutech lagrave hạt nhacircn lyacute luận của Thế gới quan khoa học (TGQKH) Trả lời

1 Nội dung Coacute 2 nhoacutem quan điểm Quan điểm duy vật về thế giới 1048766Tồn tại của thế giới lagrave tiền đề thống nhất thế giới Trước khi thế giới coacute thể lagrave một thể thống nhất thigrave trước hết thế giới phải

tồn tại Tiacutenh thống nhất thật sự của thế giới lagrave ở tiacutenh vật chất của noacute tiacutenh vật chất nagravey được chứng minh bằng một sự phaacutet triển lacircu dagravei vagrave khoacute khăn của triết học vagrave khoa học tự nhiecircn

1048766Nguyecircn lyacute về tiacutenh thống nhất vật chất của thế giới coacute nội dung như sau 1048766Thế giới vật chất tồn tại khaacutech quan vĩnh viễn vocirc hạn vocirc tận 1048766Trong thế giới vật chất chỉ tồn tại caacutec quaacute trigravenh vật chất cụ thể coacute mức độ tổ chức nhất định đang biến đổi chuyển hoacutea lẫn

nhau lagrave nguồn gốc nguyecircn nhacircn của nhau cugraveng chịu sự chi phối bởi caacutec quy luật khaacutech quan của TGVC 1048766Yacute thức tư duy con người chỉ lagrave sản phẩm của một dạng vật chất coacute tổ chức cao thế giới thống nhất vagrave duy nhất

1048766Phạm trugrave vật chất vật chất lagrave một phạm trugrave triết học dugraveng để chỉ thực tại khaacutech quan được đem lại cho con người trong cảm giaacutec được cảm giaacutec của chuacuteng ta cheacutep lại chụp lại phản aacutenh vagrave tồn tại khocircng phụ thuộc vagraveo cảm giaacutec

1048766Phạm trugrave yacute thức quan hệ giữa yacute thức vagrave vật chất Yacute thức của con người tồn tại trước hết trong bộ oacutec con người sau đoacute thocircng qua thực tiễn lao động noacute tồn tại trong caacutec vật phẩm do con người saacuteng tạo ra Yacute thức gồm nhiều yếu tố tri thức tigravenh cảm niềm tin yacute chiacutehellip trong đoacute tri thức vagrave tigravenh cảm coacute vai trograve rất quan trọng Thocircng qua hoạt động thực tiễn yacute thức con người xacircm nhập vagraveo hiện thực vật chất tạo necircn sức mạnh tinh thần taacutec động lecircn thế giới goacutep phần biến đổi thế giới

Quan điểm duy vật về xatilde hội 1048766Xatilde hội lagrave một bộ phận đặc thugrave của tự nhiecircn noacute lagrave kết quả phaacutet triển lacircu dagravei của tự nhiecircn coacute quy luật vận động phaacutet triển

riecircng sự vận động phaacutet triển của xatilde hội phải thocircng qua hoạt động thực tiễn 1048766Sản xuất vật chất lagrave cơ sở đời sống xatilde hội Nền sản xuất vật chất trong từng giai đoạn lịch sử gắn liền với một phương tiện

sản xuất nhất định sự thay đổi PTSX sẽ lagravem thay đổi mọi mặt của đời sống xatilde hội 1048766Sự phaacutet triển của xatilde hội lagrave quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn lagrave lịch sử phaacutet triển caacutec higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội một caacutech đa dạng nhưng

thống nhất từ thấp đến cao magrave thực chất lagrave lịch sử phaacutet triển của xatilde hội LLSX 10487661048766QHSX 10487661048766PTSX 10487661048766(CSHT + KTTT) 10487661048766HTKTXH 1048766

1048766Quần chuacuteng nhacircn dacircn (QCND) lagrave chủ thể chacircn chiacutenh saacuteng tạo ra lịch sử QCND lagrave lực lượng trực tiếp sản xuất ra của cải vật chất saacuteng tạo ra mọi giaacute trị tinh thần quyết định thagravenh bại của mọi cuộc caacutech mạng Vai trograve chủ thể QCND biểu hiện khaacutec nhau ở những điều kiện lịch sử khaacutec nhau vagrave ngagravey cagraveng lớn dần sức mạnh của họ chỉ được phaacutet huy khi họ được hướng dẫn tổ chức latildenh đạo

2 Bản chất của CNDVBC 1048766CNDVBC đatilde giải quyết vấn đề cơ bản của triết học từ quan điểm thực tiễn

CNDV cũ thiếu quan điểm thực tiễn maacutey moacutec 1048766khocircng thấy được tiacutenh năng động của yacute thức riecircng CNDVBC khẳng định vật chất coacute trước vagrave quyết định yacute thức trong hoạt động thực tiễn yacute thức taacutec động tiacutech cực lagravem biến đổi hiện thực vật chất theo nhu cầu của con người

1048766CNDVBC đatilde thống nhất TGQDV với pheacutep biện chứng CNDV cũ mang nặng tiacutenh siecircu higravenh PBC được nghiecircn cứu trong hệ thống triết học duy tacircm 1048766Maacutec cải tạo CNDV cũ giải thoaacutet PBC ra khỏi tiacutenh thần biacute tư biện 1048766xacircy dựng necircn CNDVBC thống nhất giữa TGQDV với PBC

1048766CNDVBC lagrave CNDV triệt để noacute khocircng chỉ duy vật trong lĩnh vực tự nhiecircn magrave cograven trong lĩnh vực xatilde hội CNDVLS lagrave cống hiến vĩ đại của CMaacutec cho kho tagraveng tư tưởng của loagravei người CNDV cũ khocircng triệt để CNDV lịch sử ra đời lagrave kết quả vận dụng CNDV vagraveo nghiecircn cứu lĩnh vực xatilde hội tổng kết lịch sử kế thừa coacute phecirc phaacuten toagraven bộ tư tưởng xatilde hội trecircn cơ sở khaacutei quaacutet thực tiễn mới của giai cấp vocirc sản Với CNDVLS nhacircn loại tiến bộ coacute được một cocircng cụ vĩ đại trong nhận thức cải tạo thế giới

1048766CNDVBC mang tiacutenh thực tiễn - caacutech mạng noacute hướng dẫn con người trong hoạt động thực tiễn cải tạo thế giới 1048766CNDVBC lagrave vũ khiacute lyacute luận của giai cấp vocirc sản Lợi iacutech giai cấp vocirc sản phugrave hợp lợi iacutech nhacircn loại tiến bộ được luận chứng

bằng những cơ sở lyacute luận khoa học 1048766CNDVBC trở thagravenh hệ tư tưởng của giai cấp vocirc sản coacute sự thống nhất tiacutenh khoa học vagrave tiacutenh caacutech mạng

1048766CNDVBC khocircng chỉ giải thiacutech thế giới magrave cograven goacutep phần cải tạo thế giới 1048766CNDVBC khẳng định sự tất thắng của caacutei mới noacute xoacutea bỏ caacutei cũ lỗi thời xacircy dựng caacutei mới tiến bộ 1048766CNDVBC lagrave một hệ thống mở lagrave kim chỉ nam cho mọi hagravenh động

Cacircu 2 Anh ( chị) hảy phacircn tiacutech cơ sở lyacute luận necircu ra caacutec yecircu cầu phương phaacutep luận của nguyecircn tắc khaacutech quan của chủ nghĩa duy vật biện chứng Đảng Cộng Sản Việt Nam đatilde vận dụng như thế nagraveo vagraveo sự nghiệp caacutech mạng hiện nay ở nước ta + Cơ sở lyacute luận 2

Nguyecircn tắc khaacutech quan trong xem xeacutet được xacircy dựng dựa trecircn nội dung của nguyecircn lyacute về tiacutenh thống nhất vật chất của thế giới Yecircu cầu của nguyecircn tắc nagravey được toacutem tắt như sau khi nhận thức khaacutech thể ( đối tượng ) sự vậthiện tượng tồn tại trong hiện thực ndash chủ thể tư duy phải nắm bắt taacutei hiện noacute trong chiacutenh noacute magrave khocircng được thecircm hay bớt một caacutech tugravey tiện - Vật chất lagrave caacutei coacute trước tư duy Vật chất tồn tại vĩnh viễn vagrave ở một giai đọan phaacutet triển nhất định của migravenh noacute mới sản sinh ra tư duy Do tư duy phản aacutenh thế giới vật chất necircn trong quaacute trigravenh nhận thức đối tượng ta khocircng được xuất phaacutet từ tư duy từ yacute kiến chủ quan của chuacuteng ta về đối tượngmagrave phải xuất phaacutet từ chiacutenh bản thacircn đối tượng từ bản chất của noacute khocircng được rdquobắtrdquo đối tượng tuacircn theo tư duy magrave phải ldquobắtrdquo tư duy tuacircn theo đối tượng Khocircng eacutep đối tượng thỏa matilden một sơ đồ chủ quan hay một ldquoLocircgiacutecrdquo nagraveo đoacute magrave phải ruacutet ra những sơ đồ từ đối tượng taacutei tạo trong tư duy caacutec higravenh tượng tư tưởng- caacutei locircgiacutec phaacutet triển của chiacutenh đối tượng đoacute - Toagraven bộ ldquonghệ thuậtrdquo chinh phục bản chất của sự vật hiện tượng được goacutei gheacutem trong sự tigravem kiếm chọn lựa sử dụng những con đường caacutech thức phương tiện thacircm nhập hữu hiệu vagraveo ldquothế giớirdquo becircn trong của sự vật ldquonghệ thuậtrdquo chinh phục như thế khocircng mang đến cho sự vật hiện tượng một caacutei gigrave đoacute xa lạ với chiacutenh noacute Điều nagravey đặt ra cho chủ thể một tigravenh thế khoacute khăn Lagravem như thế nagraveo để biết chắc chắn những suy nghĩ của chuacuteng ta về sư vật lagrave khaacutech quan lagrave phugrave hợp với bản thacircn sự vật Nguyecircn tắc khaacutech quan đogravei hỏi được bổ sung thecircm yecircu cầu phaacutet huy tiacutenh năng động saacuteng tạo của chủ thể vagrave nguyecircn tắc tiacutenh đảng - Giới tự nhiecircn vagrave xatilde hội khocircng bao giờ tự phơi bagravey togravean bộ bản chất của migravenh ra thagravenh caacutec hiện tượng điển higravenh Con người khocircng phải chỉ nhận thức những caacutei gigrave bộc lộ ra trước chủ thể Do đoacute để phản aacutenh khaacutech thể như một chỉnh thể chủ thể tư duy khocircng thể khocircng bổ sung những yếu tố chủ quan như đề xuất caacutec giả thuyết đưa ra caacutec dự đoacutean khoa học hellipThiếu những điều nagravey tư duy sẽ khocircng mang tiacutenh biện chứng sẽ khocircng thể hiện bản tiacutenh saacuteng tạo thocircng qua triacute tưởng tượng của chiacutenh migravenh Yecircu cầu phaacutet huy tiacutenh năng động saacuteng tạo của chủ thể đogravei hỏi chủ thể tư duy phải biến đổi thậm chiacute cải tạo đối tượng để tigravem ra bản chất của noacute Những biến đổi cải tạo đoacute lagrave chủ quan nhưng khocircng phải tugravey tiện magrave lagrave những biến đổi vagrave cải tạo đối tượng phugrave hợp quy luật của hiện thực thuộc lĩnh vực nghiecircn cứu - Yecircu cầu khaacutech quan trong xem xeacutet coacute yacute nghĩa rất quan trọng trong nhận thức caacutec hiện tượng thuộc đời sống xatilde hội Đối tượng nghiecircn cứu bao gồm caacutei vật chất vagrave caacutei tinh thần chứa đầy những caacutei chủ quan những caacutei lyacute tưởng vagrave luocircn chịu sự taacutec động của caacutec lực lượng tự phaacutet của tự nhiecircn lẫn lực lượng tự giaacutec ( yacute chiacutelợi iacutech mục điacutech nhacircn caacutech caacute tiacutenh khaacutec nhau ) của con người Ơucirc đacircy đối tượng khaacutech thể tư duy quyện chặt vagraveo chủ thể tư duy bằng hệ thống những mối liecircn hệ chằng chịt Do đoacute cần phải cụ thể hoacutea nguyecircn tắc khaacutech quan trong xem xeacutet caacutec hiện tượng xatilde hội tức lagrave phải kết hợp noacute với caacutec yecircu cầu phaacutet huy tiacutenh năng động saacuteng tạo của chủ thể vagrave nguyecircn tắc tiacutenh đảng Điều nagravey coacute nghĩa lagrave nguyecircn tắc khaacutech quan trong xem xeacutet khocircng chỉ bao hagravem yecircu cầu xuất phaacutet từ chiacutenh đối tượng từ những quy luật vận động vagrave phaacutet triển của noacute khocircng được thecircm bớt tugravey tiện chủ quan magrave noacute cograven phải biết phacircn biệt những quan hệ vật chất với những quan hệ tư tưởng caacutec nhacircn tố khaacutech quan với caacutec nhacircn tố chủ quan thừa nhận caacutec quan hệ vật chất khaacutech quan tồn tại xatilde hội lagrave nhacircn tố quyết địnhcograven những hiện tượng tinh thần tư tưởng được quy định bởi đời sống vật chất của con người vagrave caacutec quan hệ kinh tế của họnhưng chuacuteng coacute ảnh hưởng ngược lại tồn tại xatilde hội Phải coi xatilde hội lagrave một lagrave một cơ thể sống tồn tại vagrave phaacutet triển khocircng ngừng chứ khocircng phải lagrave caacutei gigrave đoacute kết thagravenh một caacutech maacutey moacutec Phacircn tiacutech một caacutech khaacutech quan những quan hệ sản xuất cấu thagravenh một higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội nhất định vagrave cần phải nghiecircn cứu những quy luật vận hagravenh vagrave phaacutet triển của higravenh thaacutei xatilde hội đoacute - Khi nhận thức caacutec hiện tượng xatilde hội chuacuteng ta phải chuacute trọng đến mức độ quan tacircm vagrave năng lực nhận thức của caacutec lực lượng xatilde hội đối với việc giải quyết caacutec vấn đề xatilde hội đối với khuynh hướng phaacutet triển của caacutec hiện tượng xatilde hội đối với việc đaacutenh giaacute tigravenh higravenh xatilde hội hellipnhững đaacutenh giaacute coacute giaacute trị hơn những caacutech giải quyết đuacuteng hơn thường lagrave những đaacutenh giaacute những caacutech giải quyết thuộc về caacutec lực lượng xatilde hội biết đứng trecircn lập trường của giai cấp tiecircn tiến của những lực lượng caacutech mạng của thời đại đoacute Vigrave vậy tiacutenh khaacutech quan trong xem xeacutet caacutec hiện tượng xatilde hội nhất quaacuten với nguyecircn tắc tiacutenh đảng Việc xem thường nguyecircn tắc nagravey dễ dẫn đến vi phạm yecircu cầu của nguyecircn tắc khaacutech quan trong xem xeacutet dễ biến noacute thagravenh chủ nghĩa khaacutech quan cản trở việc nhận thức đuacuteng đắn caacutec hiện tượng xatilde hội phức tạp + Những yecircu cầu phương phaacutep luận của nguyecircn tắc khaacutech quan trong xem xeacutet

Nguyecircn tắc khaacutech quan trong xem xeacutet coacute mối liecircn hệ mật thiết với caacutec nguyecircn tắc khaacutec của locircgiacutec biện chứng Noacute thể hiện ở yecircu cầu cụ thể sau

1048766Trong hoạt động nhận thức Chủ thể phải Một lagrave Xuất phaacutet từ hiện thực khaacutech quan taacutei hiện lại noacute như noacute vốn coacute magrave khocircng được tugravey tiện đưa ra những nhận

định chủ quan Hai lagrave Phải biết phaacutet huy tiacutenh năng động saacuteng tạo của chủ thể đưa ra caacutec giả thuyết khoa học coacute giaacute trị về khaacutech thể

đồng thời biết caacutech tiến hagravenh kiểm chứng caacutec giả tuyết đoacute bằng thực nghiệm 1048766Trong hoạt động thực tiễn Chủ thể phải Một lagrave Xuất phaacutet từ hiện thực khaacutech quan phaacutet hiện ra những quy luật chi phối noacute

3

Hai lagrave Dựa trecircn caacutec quy luật khaacutech quan đoacute chuacuteng ta vạch ra caacutec mục tiecircu kế họach tigravem kiếm caacutec biện phaacutep phương thức để tổ chức thực hiện Kịp thời điều chỉnh uốn nắng họat động của con người đi theo lợi iacutech vagrave mục điacutech đatilde đặt ra

Phaacutet huy tiacutenh năng động saacuteng tạo của yacute thức coacute nghĩa lagrave phaacutet huy vai trograve tri thức tigravenh cảm yacute chiacute lyacute triacute helliptức lagrave phaacutet huy vai trograve nhacircn tố con người trong họat động nhận thức vagrave họat động thực tiễn cải tạo hiện thực khaacutech quan vươn lecircn lagravem chủ thế giới

+ Đảng Cộng Sản Việt Nam đatilde vận dụng như thế nagraveo vagraveo sự nghiệp caacutech mạng của Việt Nam Phải tocircn trọng hiện thực khaacutech quan tocircn trọng vai trograve quyết định của vật chất Cụ thể lagrave - Xuất phaacutet từ hiện thực khaacutech quan của đất nước của thời đại để họach định caacutec đường lối chiến lược saacutech lược nhằm xacircy

dựng vagrave phaacutet triển đất nước - Biết tigravem kiếm khai thaacutec vagrave sử dụng những lực lượng vật chất để hiện thực hoacutea đường lối chiến lược saacutech lược nhằm xacircy

dựng vagrave phaacutet triển đất nước - Coi caacutech mạng lagrave sự nghiệp của quần chuacuteng coi đại đogravean kết togravean dacircn tộc lagrave động lực chủ yếu để phaacutet triển đất nước Biết

kết hợp hagravei hogravea caacutec lợi iacutech khaacutec nhau ( lợi iacutech kinh tế lợi iacutech chiacutenh trị lợi iacutech vật chất lợi iacutech tinh thần lợi iacutech caacute nhacircn lợi iacutech tập thể lợi iacutech xatilde hội hellip) thagravenh động lực mạnh mẻ thuacutec đẩy cocircng cuộc đổi mới

- Đảng ta ruacutet ra những bagravei học kinh nghiệm từ những sai lằm thất bại trước đổi mới Đảng ta kết luận ldquo mọi đường lối chủ trương của đảng phải xuất phaacutet từ thực tế tocircn trọng quy luật khaacutech quanrdquo

Biết phaacutet huy tiacutenh năng động saacuteng tạo của yacute thức phaacutet huy vai trograve của caacutec yếu tố chủ quan ( tri thức tigravenh cảm hellip) tức phaacutet huy vai trograve nhacircn tố con người trong họat động nhận thức vagrave thực tiển

- Coi sự thống nhất giữa tigravenh cả( nhiệt tigravenh caacutech mạng lograveng yecircu nước yacute chiacute quật cường hellip) vagrave tri thức ( kinh nghiệm dựng nước vagrave giữ nước hiểu biết khoa học ) lagrave động lực tinh thần thuacutec đẩy cocircng cuộc đổi mới Chống lại thaacutei độ ỷ lại trigrave trệ chỉ biết lagravem theo caacutech củ magrave khocircng biết dũng cảm lagravem theo caacutei mới biết khơi dậy lograveng yecircu nước yacute chiacute quật cườnghelliphellipphải phổ biến tri thức khoa học cocircng nghệ hiện đại cho đocircng đảo caacuten bộ đảng viecircn vagrave nhacircn dacircn biết nacircng cao dacircn triacute đagraveo tạo vagrave bồi dưỡng nhacircn tagravei

- Coi trọng cocircng taacutec tư tưởng đẩy mạnh giaacuteo dục tư tưởng Đặc biệt lagrave giaacuteo dục chủ nghĩa Maacutec ndashLecircnin vagrave tư tưởng Hồ Chiacute Minh cho đocircng đảo người Việt Nam chuacuteng ta Phải nacircng cao vagrave đổi mới tư duy lyacute luận magrave trước hết lagrave chủ nghĩa xatilde hội vagrave con đường đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở Việt Nam

- Kiecircn quyết khắc phục vagrave ngăn ngừa taacutei diễn bệnh chủ quan duy yacute chiacutelối suy nghĩa vagrave hagravenh động giản đơn noacuteng vội theo nguyện vọng chủ quan ảo tưởng magrave bất chấp quy luật khaacutech quan coi thường tigravenh higravenh thực tế Cacircu 3 Đảng ta khẳng định ldquomọi đường lối chủ trương của Đảng phải xuất phaacutet từ thực tế tocircn trọng quy luật khaacutech quanrdquo Anh chị hatildey chỉ ra vagrave phacircn tiacutech cơ sở triết học của khẳng định đoacute

Trả lời

Ở Việt Nam do bệnh chủ quan duy yacute chiacute lối suy nghĩ amp hagravenh động giản đơn noacuteng vội chạy theo nguyện vọng chủ quan ảo tưởng đatilde xuất hiện trước Đổi mới coacute nguyecircn nhacircn vagrave gacircy ra taacutec hại lớn

Xuất phaacutet từ hiện thực khaacutech quan của nước ta yếu keacutem về năng lực tư duy lạc hậu về lyacute luận iacutet kinh nghiệm trong xacircy dựng vagrave quản lyacute đất nước Đồng thời do sai lầm ấu trĩ ldquotảrdquo khuynh xảy ra trong một điều kiện lịch sử rất đặc biệt của dacircn tộc ta (Biết phaacutet huy tối đa sức mạnh tinh thần khao khaacutet thoaacutet ra khỏi cuộc sống lầm than nocirc lệ) nhưng lại khocircng xuất phaacutet từ hiện thực bất chấp quy bluật coi thường tri thức KHhellip Necircn tạo ra những chiacutenh saacutech sai lầm gacircy ra những hậu quả về nhiều mặt (kinh tế xatilde hộihellip) rất nghiecircm trọng amp keacuteo dagravei

Để coacute thể khắc phục triệt để chủ nghĩa chủ quan phải quaacuten triệt thực hiện nguyecircn tắc khaacutech quan Vigrave nguyecircn tắc khaacutech quan lagrave nguyecircn tắc đầu tiecircn của tư duy biện chứng Vận dụng nguyecircn tắc khaacutech quan kết hợp với chủ quan trong hoạt động nhận thức sẽ traacutenh được những sai lầm trong chiacutenh saacutech phaacutet triển đất nước

Trecircn cơ sở quy luật khaacutech quan đoacute Đảng ta khẳng định ldquoMọi đường lối chủ trương của Đảng phải xuất phaacutet từ thực tế tocircn trọng quy luật khaacutech quanrdquo Để lagravem được điều đoacute Phải tocircn trọng hiện thực khquan tocircn trọng vai trograve quyết định của VC tức

1048766Xuất phaacutet của hiện thực khquan của đất nước của thời đại để hoạch định chiến lược saacutech lược phaacutet triển đất nước

1048766Biết tigravem kiếm khai thaacutec tổ chức những lực lượng vật chất (caacute nhacircn ndash cộng đồng kinh tế ndash quacircn sự trong nước ndash ngoagravei nước quaacute khứ ndash tương laihellip) để hiện thực hoacutea chuacuteng

1048766Coi caacutech mạng lagrave sự nghiệp của quần chuacuteng Coi đại đoagraven kết toagraven dacircn tộc lagrave động lực chủ yếu phaacutet triển đất nước Biết kết hợp hagravei hogravea caacutec dạng lợi iacutech khaacutec nhau (kinh tế chiacutenh trị tinh thần caacute nhacircn tập thể xatilde hội) thagravenh động lực thuacutec đẩy cocircng cuộc đổi mới

4

Đồng thời phải phaacutet huy tiacutenh năng động saacuteng tạo của YT phhuy vai trograve của caacutec yếu tố chủ quan (tthức tcảm yacute chiacute lyacute triacute) tức phhuy vai trograve nhacircn tố CN trong hđộng nhận thức amp thực tiễn cải tạo đất nước Cụ thể

1048766Coi sự thống nhất nhiệt tigravenh CM amp tri thức KH lagrave động lực tinh thần thuacutec đẩy cocircng cuộc Đổi mới Chống lại thaacutei độ thụ động ỷ lại bảo thủ trigrave trệ Bồi dưỡng nhiệt tigravenh phẩm chất caacutech mạng Khơi dậy lograveng yecircu nước yacute chiacute quật cường tagravei triacute người Việt Namhellip

1048766Coi trọng cocircng taacutec tư tưởng đẩy mạnh giaacuteo dục tư tưởng (chủ nghĩa MaacutecndashLecircnin tư tưởng HCM) Nacircng cao vagrave đổi mới tư duy lyacute luận (về CNXH amp con đường đi lecircn CNXH)

1048766Phổ biến tri thức KH cho caacuten bộ đảng viecircn nhacircn dacircn

1048766Kiecircn quyết khắc phục amp ngăn ngừa taacutei diễn bệnh chủ quan duy yacute chiacute lối suy nghĩ hagravenh động giản đơn noacuteng vội chạy theo nguyện vọng chủ quan ảo tưởng bất chấp quy luật khaacutech quan

Cacircu 7 Lyacute luận Phương phaacutep Anh ( chị) hatildey necircu những yecircu cầu phương phaacutep luận vagrave phacircn tiacutech cơ sở lyacute luận của nguyecircn tắc toagraven diện Việc tuacircn thủ nguyecircn tắc toagraven diện sẽ khắc phục được những hạn chế gigrave trong hoạt động nhận thức vagrave trong hoạt động thực tiễn 71 Anh ( chị) hatildey necircu những yecircu cầu phương phaacutep luận vagrave phacircn tiacutech cơ sở lyacute luận của nguyecircn tắc toagraven diện Định nghĩa phương phaacutep luận Lagrave học thuyết (lyacute luận) về phương phaacutep noacute vạch ra caacutech thức xacircy dựng vagrave nghệ thuật vận dụng phương phaacutep Phương phaacutep luận cograven được coi như ldquo một hệ thống caacutec quan điểm nguyecircn tắc xuất phaacutet những caacutech thức chung để thực hiện hoạt động nhận thức vagrave hoạt động thực tiễn của con người Cơ sở lyacute luận của nguyecircn tắc toagraven diện lagrave nội dung nguyecircn lyacute về mối liecircn hệ phổ biến Mối liecircn hệ phổ biến lagrave mối liecircn hệ giữa caacutec mặt (thuộc tiacutenh) đối lập tồn tại trong mọi sự vật trong mọi lĩnh vực hiện thực Mối liecircn hệ mang tiacutenh khaacutech quan vagrave phổ biến Noacute chi phối tổng quaacutet sự vận động phaacutet triển của mọi sự vật quaacute trigravenh xatildey ra trong thế giới vagrave lagrave đối tượng nghiecircn cứu của pheacutep biện chứng Mối liecircn hệ phổ biến được nhận thức trong caacutec phạm trugrave biện chứng như mối liecircn hệ giữa mặt đối lập- mặt đối lập chất ndash lượng caacutei cũ ndash caacutei mới caacutei riecircng- caacutei chung nguyecircn nhacircn- kết quả nội dung ndash higravenh thức bản chất- hiện tượng tất nhiecircn- ngẫu nhiecircn khả năng ndash hiện thực Nội dung nguyecircn lyacute

loz Mọi sự vật hiện tượng trong thế giới đều tồn tại trong muocircn vagraven mối liecircn hệ ragraveng buộc lẫn nhau

loz Trong muocircn vagraven mối liecircn hệ chi phối sự tồn tại của chuacuteng coacute những mối liecircn hệ phổ biến

loz Mối liecircn hệ phổ biến tồn tại khaacutech quan phổ biến chuacuteng chi phối một caacutech tổng quaacutet quaacute trigravenh vận động phaacutet triển của mọi sự vật hiện tượng xatildey ra trong thế giới

Những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc toagraven diện Trong hoạt động nhận thức chủ thể phải - Tigravem hiểu phaacutet hiện cagraveng nhiều mối liecircn hệ quan hệ (hay những đặc điểm tiacutenh chất yếu tố mặthellip) đang chi phối sự tồn tại

của bản thacircn sự vật cagraveng tốt

- Phacircn loại để xaacutec định những mối liecircn hệ quan hệ (hay những đặc điểm tiacutenh chất yếu tố mặthellip) nagraveo lagrave becircn trong cơ bản tất nhiecircn ổn định cograven những mối liecircn hệ quan hệ (hay những đặc điểm tiacutenh chất yếu tố mặthellip) nagraveo lagrave becircn ngoagravei khocircng cơ bản ngẫu nhiecircn khocircng ổn địnhhellip

5

- Dựa trecircn những mối liecircn hệ quan hệ (hay những đặc điểm tiacutenh chất yếu tố mặthellip) becircn trong cơ bản tất nhiecircn ổn địnhhellip Để lyacute giải được những mối liecircn hệ quan hệ ((hay những đặc điểm tiacutenh chất yếu tố mặthellip) cograven lại Qua đoacute xacircy dựng một higravenh ảnh về sự vật như sự thống nhất caacutec mối liecircn hệ quan hệ (hay những đặc điểm tiacutenh chất yếu tố mặthellip) phaacutet hiện ra quy luật (bản chất) của noacute

Trong hoạt động thực tiễn chủ thể phải - Đaacutenh giaacute đuacuteng vai trograve của từng mối liecircn hệ quan hệ (hay những đặc điểm tiacutenh chất yếu tố mặthellip) chi phối sự vật

- Thocircng qua hoạt động thực tiễn sử dụng đồng bộ nhiều cocircng cụ phương tiện biện phaacutep thiacutech hợp (magrave trước hết lagrave những cocircng cụ phương tiện biện phaacutep vật chất) để biến đổi những mối liecircn hệ quan hệ (hay những đặc điểm tiacutenh chất yếu tố mặthellip) để biến đổi những mối liecircn hệ quan hệ (hay những đặc điểm tiacutenh chất yếu tố mặthellip) của bản thacircn sự vật đặc biệt lagrave những mối liecircn hệ quan hệ (hellip) becircn trong cơ bản tất nhiecircn quan trọnghellip của noacute

- Nắm vững sự chuyển hoacutea caacutec mối liecircn hệ quan hệ (hay những đặc điểm tiacutenh chất yếu tố mặthellip)của bản thacircn sự vật kịp thời sử dụng caacutec cocircng cụ phương tiện biện phaacutep bổ sung để phaacutet huy hay hạn chế hay hạn chế sự taacutec động của chuacuteng nhằm legraveo laacutei sự vật vận động phaacutet triển theo đuacuteng quy luật vagrave hợp lợi iacutech của chuacuteng ta

- Quaacuten triệt vagrave vận dụng saacuteng tạo nguyecircn tắc toagraven diện sẽ giuacutep chủ thể khắc phục được chủ nghĩa phiến diện chủ nghĩa chiết trung chủ nghĩa ngụy biệnhellip trong hoạt động thực tiễn vagrave nhận thức của chiacutenh migravenh

+ Chủ nghĩa phiến diện lagrave caacutech xem xeacutet chỉ thấy một mặt một mối quan hệ tiacutenh chất nagraveo đoacute magrave khocircng thấy được nhiều mặt nhiều mối quan hệ nhiều tiacutenh chất của sự vật + Chủ nghĩa chiết trung lagrave caacutech xem xeacutet chỉ chuacute yacute đến nhiều mặt nhiều mối liecircn hệ của sự vật chứ khocircng ruacutet ra được mặt bản chất khocircng thấy được mối liecircn hệ cơ bản của sự vật magrave coi chuacuteng như nhau kết hợp chuacuteng một caacutech vocirc nguyecircn tắc tugravey tiện + Chủ nghĩa ngụy biện lagrave caacutech xem xeacutet qua đoacute đaacutenh traacuteo caacutei cơ bản với caacutei khocircng cơ bản caacutei chủ yếu với caacutei thứ yếuhellip hay ngược lại nhằm đạt được mục điacutech hay lợi iacutech của migravenh một caacutech tinh vi

- Trong xatilde hội nguyecircn tắc toagraven diện đogravei hỏi chuacuteng ta khocircng chỉ liecircn hệ nhận thức với nhận thức magrave cograven liecircn hệ nhận thức với cuộc sống phải chuacute yacute đến lợi iacutech của caacutec chủ thể (caacutec caacute nhacircn hay giai tầng) khaacutec nhau trong xatilde hội vagrave biết phacircn biệt đacircu lagrave lợi iacutech cơ bản (sống cograven) vagrave lợi iacutech khocircng cơ bản (sống cograven) vagrave lợi iacutech khocircng cơ bản phải biết phaacutet huy (hay hạn chế) mọi tiềm năng hay nguồn lực từ khắp caacutec lĩnh vực hoạt động xatilde hội (kinh tế chiacutenh trị văn hoacutea) từ caacutec thagravenh phần kinh tế khaacutec từ caacutec tổ chức chiacutenh trị xatilde hộihellip để coacute thaacutei độ biện phaacutep đối saacutech hagravenh động thiacutech hợp magrave khocircng sa vagraveo chủ nghĩa bigravenh quacircn quan điểm dagraven điều tức khocircng thấy được trọng tacircm cốt lotildei trong cuộc sống vocirc cugraveng phức tạp

72 Việc tuacircn thủ nguyecircn tắc toagraven diện sẽ khắc phục được những hạn chế gigrave trong hoạt động nhận thức vagrave trong hoạt động thực tiễn

Việc quaacuten triệt vagrave vận dụng saacuteng tạo nguyecircn tắc toagraven diện sẽ giuacutep chuacuteng ta khắc phục được chủ nghĩa phiến diện chủ nghĩa chiết trung chủ nghĩa ngụy biệnhellip trong hoạt động thực tiễn vagrave nhận thức của chiacutenh migravenh 6

Chủ nghĩa phiến diện lagrave caacutech xem xeacutet chỉ thấy một mặt một mối quan hệ tiacutenh chất nagraveo đoacute magrave khocircng thấy được nhiều mặt nhiều mối quan hệ nhiều tiacutenh chất của sự vật thường xem xeacutet dagraven trải liệt kecirc những tiacutenh quy định khaacutec nhau của sự vật hay hiện tượng magrave khocircng lagravem nổi bật caacutei cơ bản caacutei quan trọng nhất của sự vật hay hiện tượng đoacute

Chủ nghĩa chiết trung lagrave caacutech xem xeacutet chỉ chuacute yacute đến nhiều mặt nhiều mối liecircn hệ của sự vật nhưng khocircng ruacutet ra được mặt bản chất khocircng thấy được mối liecircn hệ cơ bản của sự vật magrave coi chuacuteng như nhau kết hợp chuacuteng một caacutech vocirc nguyecircn tắc tugravey tiện Do đoacute hoagraven toagraven bất lực khi cần phải coacute quyết saacutech đuacuteng đắn

Chủ nghĩa ngụy biện lagrave caacutech xem xeacutet qua đoacute đaacutenh traacuteo caacutei cơ bản với caacutei khocircng cơ bản caacutei chủ yếu với caacutei thứ yếuhellip hay ngược lại nhằm đạt được mục điacutech hay lợi iacutech của migravenh một caacutech tinh vi

Trong đời sống xatilde hội nguyecircn tắc toagraven diện coacute vai trograve cực kỳ quan trọng Noacute đogravei hỏi chuacuteng ta khocircng chỉ liecircn hệ nhận thức với nhận thức magrave cần phải liecircn hệ nhận thức với thực tiễn cuộc sống phải chuacute yacute đến lợi iacutech của caacutec chủ thể (caacutec caacute nhacircn hay caacutec giai tầng) khaacutec nhau trong xatilde hội vagrave biết phacircn biệt đacircu lagrave lợi iacutech cơ bản (sống cograven) vagrave lợi iacutech khocircng cơ bản phải biết phaacutet huy hay hạn chế mọi tiềm năng hay nguồn lực từ khắp caacutec lĩnh vực hoạt động xatilde hội (kinh tế chiacutenh trị văn hoacuteahellip) từ caacutec thagravenh phần kinh tế từ caacutec tổ chức chiacutenh trị - xatilde hộihellip để coacute thaacutei độ biện phaacutep đối saacutech hagravenh động thiacutech hợp magrave khocircng sa vagraveo chủ nghĩa bigravenh quacircn quan điểm dagraven đều tức khocircng thấy được trọng tacircm trọng điểm điều cốt lotildei trong cuộc sống vocirc cugraveng phức tạp Cacircu 8 Nguyecircn lyacute Nguyecircn tắc Mối quan hệ giữa chuacuteng AnhChị hatildey necircu những yecircu cầu phương phaacutep luận vagrave phacircn tiacutech cơ sở lyacute luận của nguyecircn tắc phaacutet triển Việc tuacircn thủ nguyecircn tắc nagravey sẽ khắc phục được những hạn chế gigrave trong hoạt động nhận thức vagrave hoạt động thực tiễn 81 Nguyecircn lyacute lagrave gigrave - Nguyecircn lyacute lagrave những luận điểm xuất phaacutet (tư tưởng chủ đạo) của một học thuyết (lyacute luận) magrave tiacutenh chacircn lyacute của noacute lagrave hiển nhiecircn tức khocircng thể hay khocircng cần phải chứng minh nhưng khocircng macircu thuẫn với thực tiễn vagrave nhận thức về lĩnh vực magrave học thuyết đoacute phản aacutenh - Nguyecircn lyacute được khaacutei quaacutet từ kết quả hoạt động thực tiễn ndash nhận thức lacircu dagravei của con người Noacute vừa lagrave cơ sở lyacute luận của học thuyết vừa lagrave cocircng cụ tinh thần để nhận thức (lyacute giải ndash tiecircn đoaacuten) vagrave cải tạo thế giới - Coacute hai loại nguyecircn lyacute nguyecircn lyacute của khoa học (cocircng lyacute tiecircn đề quy luật nền tảng) vagrave nguyecircn lyacute của triết học Pheacutep biện chứng duy vật coacute hai nguyecircn lyacute cơ bản Đoacute lagrave nguyecircn lyacute về mối liecircn hệ phổ biến vagrave nguyecircn lyacute về sự phaacutet triển 82 Nguyecircn tắc lagrave gigrave - Nguyecircn tắc lagrave những yecircu cầu nền tảng đogravei hỏi chủ thể phải tuacircn thủ đuacuteng trigravenh tự nhằm đạt mục điacutech đề ra một caacutech tối ưu 83 Mối liecircn hệ giữa nguyecircn lyacute vagrave nguyecircn tắc - Yacute nghĩa phương phaacutep luận của nguyecircn lyacute thể hiện qua caacutec nguyecircn tắc tương ứng Nghĩa lagrave cơ sở lyacute luận của caacutec nguyecircn tắc lagrave caacutec nguyecircn lyacute cơ sở lyacute luận của nguyecircn tắc toagraven diện vagrave nội dung nguyecircn lyacute về mối liecircn hệ phổ biến cơ sở lyacute luận của nguyecircn tắc phaacutet triển lagrave nội dung nguyecircn lyacute về sự phaacutet triểnhellip 84 Những yecircu cầu phương phaacutep luận của nguyecircn tắc phaacutet triển

bull Trong hoạt động nhận thức yecircu cầu chủ thể phải - Phaacutet hiện những xu hướng biến đổi chuyển hoacutea những giai đoạn tồn tại của bản thacircn sự vật trong sự tự vận động vagrave phaacutet

triển của chiacutenh noacute - Xacircy dựng được higravenh ảnh chỉnh thể về sự vật như sự thống nhất caacutec xu hướng những giai đoạn thay đổi của noacute từ đoacute phaacutet

hiện ra quy luật vận động phaacutet triển (bản chất) của sự vật bull Trong hoạt động thực tiễn yecircu cầu chủ thể phải - Chuacute trọng đến mọi điều kiện khả nănghelliptồn tại của sự vật để nhận định đuacuteng caacutec xu hướng những giai đoạn thay đổi coacute

thể xảy ra đối với noacute 7

- Thocircng qua hoạt động thực tiễn sử dụng nhiều cocircng cụ phương tiện biện phaacutep thiacutech hợp (magrave trước hết lagrave cocircng cụ phương tiện biện phaacutep vật chất) để biến đổi những điều kiện phaacutet huy hay hạn chế những khả nănghelliptồn tại của sự vật nhằm legraveo laacutei sự vật vận động phaacutet triển theo hướng hợp quy luật vagrave coacute lợi cho chuacuteng ta 85 Cơ sở lyacute luận của nguyecircn tắc phaacutet triển

Cơ sở lyacute luận của nguyecircn tắc phaacutet triển lagrave nội dung nguyecircn lyacute về sự phaacutet triển bull Sự vận động vagrave sự phaacutet triển - Vận động lagrave thuộc tiacutenh cố hữu lagrave phương thức tồn tại của vật chất vận động được hiểu như sự thay đổi noacutei chung ldquoVận

động hiểu theo nghĩa chung nhất tức được hiểu lagrave một phương thức tồn tại của vật chất lagrave một thuộc tiacutenh cố hữu của vật chất thigrave bao gồm tất cả mọi sự thay đổi vagrave mọi quaacute trigravenh diễn ra trong vũ trụ kể từ sự thay đổi vị triacute đơn giản cho đến tư duyrdquo

- Phaacutet triển lagrave khuynh hướng vận động tiến lecircn từ thấp đến cao từ đơn giản đến phức tạp từ keacutem hoagraven thiện đến hoagraven thiện hơn do macircu thuẫn trong bản thacircn sự vật gacircy ra Phaacutet triển lagrave một khuynh hướng vận động tổng hợp của hệ thống sự vật trong đoacute sự vận động coacute thay đổi những quy định về chất (thay đổi kết cấu ndash tổ chức) của hệ thống sự vật theo khuynh hướng tiến bộ giữ vai trograve chủ đạo cograven sự vận động coacute thay đổi những quy định về chất của sự vật theo xu hướng thoaacutei bộ vagrave sự vận động chỉ coacute thay đổi những quy định về lượng của sự vật theo xu hướng ổn định giữ vai trograve phụ đạo cần thiết cho xu hướng chủ đạo trecircn

+ ldquoHai quan điểm cơ bảnhellipvề sự phaacutet triển (sự tiến hoacutea) sự phaacutet triển coi như lagrave giảm đi vagrave tăng lecircn như lập lại vagrave sự phaacutet triển coi như sự thống nhất của caacutec mặt đối lập Quan điểm thứ nhất thigrave chết cứng nghegraveo nagraven khocirc khan Quan điểm thứ hai lagrave sinh động Chỉ coacute quan điểm thứ 2 mới cho ta chigravea khoacutea của ldquosự vận độngrdquo của tất thảy mọi caacutei ldquođang tồn tạirdquo chỉ coacute noacute mới cho ta chigravea khoacutea của những ldquobước nhảy vọtrdquo của ldquosự giaacuten đoạn của tiacutenh tiệm tiếnrdquo của ldquosự chuyển hoacutea thagravenh mặt đối lậprdquo của sự tiecircu diệt caacutei cũ vagrave sự nảy sinh ra caacutei mớirdquo

- Phaacutet triển như sự chuyển hoacutea giữa caacutec mặt đối lập giữa chất vagrave lượng giữa caacutei cũ vagrave caacutei mới giữa caacutei riecircng vagrave caacutei chung giữa nguyecircn nhacircn vagrave kết quả giữa nội dung vagrave higravenh thức giữa bản chất vagrave hiện tượng giữa tất nhiecircn vagrave ngẫu nhiecircn giữa khả năng vagrave hiện thực

- Phaacutet triển lagrave quaacute trigravenh tự thacircn của thế giới vật chất mang tiacutenh khaacutech quan phổ biến vagrave đa dạng phaacutet triển trong giới tự nhiecircn vocirc sinh phaacutet triển trong giới tự nhiecircn hữu sinh phaacutet triển trong xatilde hội phaacutet triển trong tư duy tinh thần

bull Nội dung nguyecircn lyacute - Mọi sự vật hiện tượng trong thế giới đều khocircng ngừng vận động vagrave phaacutet triển - Phaacutet triển mang tiacutenh khaacutech quan ndash phổ biến lagrave khuynh hướng vận động tổng hợp tiến lecircn từ thấp đến cao từ đơn giản đến

phức tạp từ keacutem hoagraven thiện đến hoagraven thiện hơn của một hệ thống vật chất do việc giải quyết macircu thuẫn thực hiện bước nhảy về chất gacircy ra vagrave hướng theo xu thế phủ định của phủ định 86 Việc tuacircn thủ nguyecircn tắc nagravey sẽ khắc phục được những hạn chế gigrave trong hoạt động nhận thức vagrave hoạt động thực tiễn - Quaacuten triệt vagrave vận dụng saacuteng tạo nguyecircn tắc phaacutet triển sẽ giuacutep chủ thể khắc phục được quan điểm (tư duy) siecircu higravenh trong hoạt động thực tiễn vagrave nhận thức của chiacutenh migravenh Cacircu 10 Phacircn tiacutech nội dung quy luật những thay đổi về lượng dẫn đến những thay đổi về chất vagrave ngược lại vagrave vạch ra yacute nghĩa phương phaacutep luận của noacute Quy luaaumlt chuyearingn hougravea toumloslash thay ntildeoaringi veagrave loumlocirciumlng daatilden ntildeeaacuten thay ntildeoaringi veagrave chaaacutet amp ngoumlocirciumlc laiumli Chaaacutet loumlocirciumlng ntildeoauml ntildeiearingm nuugravet boumlocircugravec nhaucircy

1048766Chaaacutet - tiacutenh quy ntildeogravenh voaacuten cougrave cuucirca soumliuml vaaumlt ntildeaeumlc troumlng cho soumliuml vaaumlt laoslash nougrave giuugravep phaacircn bieaumlt nougrave vocircugravei soumliuml vaaumlt khaugravec

1048766Loumlocirciumlng - tiacutenh quy ntildeogravenh voaacuten cougrave cuucirca soumliuml vaaumlt biearingu thograve quy moacirc toaacutec ntildeoauml vaaumln ntildeoaumlng phaugravet triearingn cuucirca soumliuml vaaumlt cuotildeng nhouml cuucirca caugravec thuoaumlc tiacutenh (chaaacutet) cuucirca nougrave

1048766Ntildeoauml - giocircugravei haiumln maoslash trong ntildeougrave soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng choumla laoslashm Chaaacutet thay ntildeoaringi caecircn baucircn 1048766Ntildeiearingm nuugravet - moaacutec (giocircugravei haiumln) maoslash soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng voumlocirciumlt qua nougrave seotilde laoslashm Chaaacutet thay

ntildeoaringi caecircn baucircn 1048766Boumlocircugravec nhaucircy - soumliuml chuyearingn hougravea veagrave Chaaacutet do nhoumlotildeng thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng troumlocircugravec ntildeougrave gaacircy ra

Boumlocircugravec nhaucircy laoslash giai ntildeoaiumln cocirc baucircn trong tieaacuten trigravenh phaugravet triearingn cuucirca soumliuml vaaumlt nougrave toagraven taiumli khaugravech quan phoaring bieaacuten ntildea daiumlng (Boumlocircugravec nhaucircy toaoslashn boaumlBoumlocircugravec nhaucircy cuiumlc boauml Boumlocircugravec nhaucircy ntildeoaumlt bieaacutenBoumlocircugravec nhaucircy daagraven daagraven Boumlocircugravec nhaucircy toumliuml nhieacircnBoumlocircugravec nhaucircy xaotilde hoaumliBoumlocircugravec nhaucircy touml duy)

Noaumli dung quy luaaumlt 8

1048766Moiumli soumliuml vaaumlt ntildeeagraveu ntildeoumlocirciumlc ntildeaeumlc troumlng baegraveng soumliuml thoaacuteng nhaaacutet gioumlotildea Chaaacutet vaoslash Loumlocirciumlng 1048766Soumliuml vaaumlt baeacutet ntildeaagraveu vaaumln ntildeoaumlng phaugravet triearingn baegraveng soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng (lieacircn tuiumlc tieaumlm tieaacuten)

neaacuteu Loumlocirciumlng thay ntildeoaringi trong ntildeoauml choumla voumlocirciumlt quaugrave ntildeiearingm nuugravet thigrave Chaaacutet khoacircng thay ntildeoaringi caecircn baucircn khi Loumlocirciumlng thay ntildeoaringi voumlocirciumlt qua ntildeoauml quaugrave ntildeiearingm nuugravet thigrave Chaaacutet seotilde thay ntildeoaringi caecircn baucircn boumlocircugravec nhaucircy xaucircy ra

1048766Boumlocircugravec nhaucircy laoslashm cho Chaaacutet thay ntildeoaringi (giaugraven ntildeoaiumln ntildeoaumlt bieaacuten) ndash Chaaacutet (Soumliuml vaaumlt ) cuotilde maaacutet ntildei Chaaacutet (Soumliuml vaaumlt) mocircugravei ra ntildeocircoslashi Chaaacutet mocircugravei gaacircy ra soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng (laoslashm thay ntildeoaringi quy moacirc toagraven taiumli toaacutec ntildeoauml nhogravep ntildeieaumlu vaaumln ntildeoaumlng phaugravet triearingn cuucirca soumliuml vaaumlt )

1048766Soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng gaacircy ra soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Chaaacutet soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Chaaacutet gaacircy ra soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng laoslash phoumlocircng thoumlugravec vaaumln ntildeoaumlng phaugravet triearingn cuucirca moiumli soumliuml vaaumlt trong theaacute giocircugravei phaugravet triearingn voumloslasha mang tiacutenh lieacircn tuiumlc voumloslasha mang tiacutenh giaugraven ntildeoaiumln

Phaacircn tiacutech Trong quaugrave trigravenh vaaumln ntildeoaumlng vaoslash phaugravet triearingn Chaaacutet vaoslash Loumlocirciumlng cuucirca soumliuml vaaumlt cuotildeng bieaacuten ntildeoaringi Soumliuml thay ntildeoaringi cuucirca Loumlocirciumlng vaoslash cuucirca Chaaacutet khoacircng dieatilden ra ntildeoaumlc laaumlp vocircugravei nhau maoslash chuugraveng cougrave quan heauml chaeumlt cheotilde vocircugravei nhau Nhoumlng khoacircng phaucirci baaacutet kyoslash soumliuml thay ntildeoaringi naoslasho cuucirca Loumlocirciumlng cuotildeng ngay laaumlp toumlugravec laoslashm thay ntildeoaringi caecircn baucircn Chaaacutet cuucirca soumliuml vaaumlt Loumlocirciumlng cuucirca soumliuml vaaumlt cougrave thearing thay ntildeoaringi trong moaumlt giocircugravei haiumln nhaaacutet ntildeogravenh maoslash khoacircng laoslashm thay ntildeoaringi caecircn baucircn Chaaacutet cuucirca soumliuml vaaumlt ntildeougrave Khi voumlocirciumlt qua giocircugravei haiumln ntildeougrave seotilde laoslashm cho soumliuml vaaumlt khoacircng cooslashn laoslash nougrave chaaacutet cuotilde maaacutet ntildei chaaacutet mocircugravei ra ntildeocircoslashi (boumlocircugravec nhaucircy xaucircy ra) Vd Khi xeugravet caugravec traiumlng thaugravei toagraven taiumli khaugravec nhau cuucirca noumlocircugravec vocircugravei touml caugravech laoslash nhoumlotildeng chaaacutet khaugravec nhau (chaaacutet ndash traiumlng thaugravei) oumlugraveng vocircugravei chaaacutet ndash traiumlng thaugravei ntildeougrave Loumlocirciumlng ocircucirc ntildeaacircy laoslash nhieaumlt ntildeoauml thigrave duoslash Loumlocirciumlng cougrave thay ntildeoaringi trong moaumlt phaiumlm vi khaugrave locircugraven (0 ntildeoauml Clt tlt100 ntildeoauml C) noumlocircugravec vaatilden ocircucirc traiumlng thaugravei loucircng (toumlugravec laoslash choumla thay ntildeoaringi veagrave chaaacutet ndash traiumlng thaugravei) Khi nhieaumlt ntildeoauml cuucirca noumlocircugravec giaucircm ntildeeaacuten 0 ntildeoauml C noumlocircugravec seotilde chuyearingn sang traiumlng thaugravei raeacuten vaoslash khi ntildeaiumlt ntildeeaacuten 100 ntildeoauml C noumlocircugravec seotilde chuyearingn sang traiumlng thaugravei hocirci (boumlocircugravec nhaucircy xaucircy ra) OcircUcirc ntildeaacircy 0 ntildeoauml C vaoslash 100 ntildeoauml ntildeoumlocirciumlc goiumli laoslash ntildeiearingm nuugravet Soumliuml thay ntildeoaringi veagrave chaaacutet laoslash keaacutet quaucirc cuucirca soumliuml thay ntildeoaringi veagrave loumlocirciumlng khi ntildeaiumlt ntildeeaacuten ntildeiearingm nuugravet Sau khi ra ntildeocircoslashi chaaacutet mocircugravei cougrave taugravec ntildeoaumlng trocircucirc laiumli soumliuml thay ntildeoaringi cuucirca loumlocirciumlng Chaaacutet mocircugravei cougrave thearing laoslashm thay ntildeoaringi quy moacirc toagraven taiumli cuucirca soumliuml vaaumlt laoslashm thay ntildeoaringi nhogravep ntildeieaumlu cuucirca soumliuml vaaumln ntildeoaumlng vaoslash phaugravet triearingn cuucirca soumliuml vaaumlt ntildeougrave YUgraveugravenghoacutea phoumlocircng phaugravep luaaumln Trong hoaiumlt ntildeoaumlng nhaaumln thoumlugravec chuucirc thearing phaucirci

1048766Phaugravet hieaumln chiacutenh xaugravec caugravec quy ntildeogravenh veagrave chaaacutet vaoslash loumlocirciumlng cuucirca soumliuml vaaumlt thaaacutey ntildeoumlocirciumlc soumliuml thoaacuteng nhaaacutet gioumlotildea chuugraveng ntildeearing xaugravec ntildeogravenh ntildeuugraveng ntildeoauml ntildeiearingm nuugravet cuucirca soumliuml vaaumlt

1048766Phaacircn tiacutech keaacutet caaacuteu vaoslash ntildeieagraveu kieaumln toagraven taiumli cuucirca soumliuml vaaumlt ntildeearing xaugravec ntildeogravenh ntildeuugraveng tiacutenh chaaacutet quy moacirc tieaacuten ntildeoauml cuucirca boumlocircugravec nhaucircy cougrave thearing xaucircy ra

1048766Hiearingu raegraveng chaaacutet chaelig thay ntildeoaringi khi loumlocirciumlng thay ntildeoaringi voumlocirciumlt quaugrave ntildeoauml quaugrave ntildeiearingm nuugravet cooslashn neaacuteu loumlocirciumlng choumla thay ntildeoaringi qua ntildeoauml choumla qua ntildeiearingm nuugravet thigrave boumlocircugravec choumla thearing xaucircy ra chaaacutet choumla thay ntildeoaringi caecircn baucircn ntildeoumlocirciumlc

1048766Xaugravec ntildeogravenh ntildeoumlocirciumlc chaaacutet mocircugravei (sau khi soumliuml vaaumlt thoumliumlc hieaumln boumlocircugravec nhaucircy) qua ntildeougrave xaugravec ntildeogravenh loumlocirciumlng ntildeoauml ntildeiearingm nuugravet vaoslash boumlocircugravec nhaucircy toumlugravec ntildeogravenh higravenh ntildeoumlocirciumlc soumliuml vaaumlt mocircugravei phaucirci ra ntildeocircoslashi thay theaacute soumliuml vaaumlt cuotilde nhouml theaacute naoslasho

Trong hoaiumlt ntildeoaumlng thoumliumlc tieatilden chuucirc thearing phaucirci 1048766Hiearingu rootildephoumlocircng thoumlugravec vaaumln ntildeoaumlng vaoslash phaugravet triearingn cuucirca soumliuml vaaumlt toumloslash ntildeougrave xaacircy doumliumlng caugravec ntildeoaacutei

saugravech thiacutech hocirciumlp 1048766Thoacircng qua hoaiumlt ntildeoaumlng thoumliumlc tieatilden soumlucirc duiumlng linh hoaiumlt caugravec coacircng cuiuml phoumlocircng tieaumln vaaumlt chaaacutet can

thieaumlp ntildeuugraveng luugravec ntildeuugraveng choatilde ntildeuugraveng moumlugravec ntildeoauml vaoslasho tieaacuten trigravenh vaaumln ntildeoaumlng vaoslash phaugravet triearingncuucirca soumliuml vaaumlt leoslasho laugravei nougrave theo ntildeuugraveng quy luaaumlt vaoslash hocirciumlp locirciumli iacutech cuoslasha chuugraveng ta Cuiuml thearing

loz Muoaacuten cougrave soumliuml thay ntildeoaringi veagrave chaaacutet phaucirci kieacircn trigrave tiacutech luotildey thay ntildeoaringi veagrave loumlocirciumlng loz Muoaacuten duy trigrave soumliuml oaringn ntildeogravenh cuucirca chaaacutet phaucirci gioumlotilde soumliuml thay ntildeoaringi veagrave loumlocirciumlng trong phaiumlm vi giocircugravei

haiumln ntildeoauml loz Khi loumlocirciumlng thay ntildeoaringi ntildeaiumlt tocircugravei giocircugravei haiumln ntildeoaumlphaucirci kieacircn quyeaacutet thoumliumlc hieaumln boumlocircugravec nhaucircy

Cacircu 12 Bằng lyacute luậnvagrave thực tiễn Anh chị hatildey chứng minh rằng cuộc đấu tranh giữa caacutei cũ vagrave caacutei mới luacircn lagrave quacutea trigravenh khoacute khăn lacircu dagravei phức tạp caacutei mới coacute thể thất bại tạm thời nhưng cuối cugraveng noacute sẽ chiến thắng caacutei cũ Về mặt lyacute luận

+ Quy luật phủ định của phủ định của pheacutep tư duy biện chứng chỉ ra rằng Bất cứ sự vật hiện tượng nagraveo trong thế giới đều trải qua quaacute trigravenh sinh ra tồn tại phaacutet triển vagrave diệt vong Sự vật cũ mất đi được thay bằng sự vật mới Sự thay thế đoacute lagrave tất yếu của quaacute trigravenh vận động vagrave phaacutet triển của sự vật 9

+ Sự vật lagrave một tập hợp caacutec yếu tố tương taacutec với nhau trong sự tương taacutec đoacute nảy sinhvagravei yếu tố (biến đổi) traacutei ngược nhau tạo necircn cơ sở caacutec mặt đối lập trong sự vật Caacutec mặt đối lập nagravey khocircng taacutech rời nhau chứa những yếu tố giống nhau cugraveng tồn tại trong sự vật taacutec động qua lại lẫn nhau Dugrave vậy caacutec mặt đối lập luocircn đấu tranh với nhau taacutec động qua lại theo xu hướng loại bỏ lẫn nhau + Sự thống nhất của caacutec mặt đối lập nay chỉ mang tiacutenh tương đối nhưng sự đấu tranh mang tiacutenh tuyết đối Sự đấu tranh nagravey gắn liền với sự vận động vagrave thay đổi của sự vật Macircu thuẫn biện chứng phaacutet triển tương ứng với quaacute trigravenh thống nhất giữa caacutec mặt đối lập cograven sự đấu tranh giữa caacutec mặt đối lập thigrave chuyển dần từng bước từ bigravenh lặng tới quyết liệt lagravem xuất hiện khả năng chuyển hoaacute của caacutec mặt đối lập + Macircu thuẫn biện chứng lagrave nguồn gốc của mọi sự phaacutet triển chuacuteng đều trải qua caacutec giai đoạn từ sự xuất hiện của caacutec mặt đối lập sự thống nhất vagrave đấu tranh giữa caacutec mặt đối lập rồi chuyển hoaacute caacutec mặt đối lập Khi macircu thuẫn được giả quyết caacutei cũ mất đi caacutei mới ra đời tiến bộ ưu việt hơn caacutei cũ vagrave tự noacute cũng chứa đựng những macircu thuẫn mới hay thay đổi những vai trograve taacutec động cảu caacutec macircu thuẫn cũ Về mặt thực tiễn + Thực tế đatilde chứng minh vận cuộc đấu tranh giữa caacutei cũ vagrave caacutei mới luocircn lagrave quacutea trigravenh khoacute khăn lacircu dagravei phức tạp caacutei mới coacute thể thất bại tạm thời nhưng cuối cugraveng noacute sẽ chiến thắng caacutei cũ Điều đoacute được minh chứng rotilde ragraveng trong cuộc đấu tranh giữa giai cấp phong kiến vagrave giai cấp cocircng nhacircn trong xatilde hội ta đưa đất nước đi lecircn từ chế độ phong kiến bỏ qua tư bản chủ nghĩa đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội + Cugraveng lagrave hai giai cấp tồn tại tong cugraveng một chế độ xatilde hội nhưng giữa caacutec giai cấp nagravey luocircn chứa đựng những macircu thuẫn phủ định lẫn nhau macircu thuẫn lecircn đến cao tragraveo chiacutenh lagrave cuộc đấu tranh của giai cấp cocircng nhacircn lao động lật đổ giai cấp phong kiến Quaacute trigravenh đấu tranh ấy diễn ra lacircu dagravei vagrave quyết liệt mặc dugrave coacute gặp phải những khoacute khăn chống cự của chế độ cũ nhưng rồi lực lượng lao động mới tiến bộ hơn vẫn chiến thắng Thay thế chế độ phong kiến laacutec hậu lagrave chế độ xatilde hội chủ nghĩa với những tiến bộ mới tuy nhiecircn trong noacute vẫn chứa đựng những macircu thuẫn chưa thể xoaacute bỏ giữa tầng lớp nhacircn dacircn lao động với tagraven dư của chế độ phong kiến với giai cấp tư sản đang higravenh thagravenh trong nền kinh tế Cacircu hỏi 14 Cơ sở nagraveo để khẳng định nguyecircn tắc lịch sử - cụ thể (LS-CT) lagrave ldquolinh hồnrdquo phương phaacutep luận của triết học Maacutec ndash Lecircnin Necircu những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc LSCT

a - Cơ sở khẳng định nguyecircn tắc lịch sử - cụ thể (LS-CT) lagrave ldquolinh hồnrdquo phương phaacutep luận của triết học Maacutec ndash Lecircnin - Triết học Maacutec-Lecircnin kế thừa vagrave phaacutet triển những thagravenh tựu quan trọng nhất của tư duy triết học trong lịch sử nhacircn lọai - Triết học Maacutec-Lecircnin xem xeacutet lịch sử xuất phaacutet từ con người vagrave cho rằng con người lagrave sản phẩm của lịch sử b- Những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc LS-CT 1 Trong hoạt động nhận thức chủ thể phải tigravem hiểu quaacute trigravenh higravenh thagravenh tồn tại vagrave phaacutet triển cụ thể của những sự vật cụ

thể trong những điều kiện hoagraven cảnh cụ thể Nghĩa lagrave

- Phải biết sự vật đatilde ra đời vagrave đatilde tồn tại như thế nagraveo trong những điều kiện hoagraven cảnh nagraveo bị chi phối bởi những quy luật nagraveo

- Hiện giờ sự vật đang tồn tại như thế nagraveo trong những điều kiện hoagraven cảnh ra sao do những quy luật nagraveo chi phối

- Trecircn cơ sở đoacute phải nắm bắt được sự vật coacute thể sẽ phải tồn tại như thế nagraveo (trecircn những neacutet cơ bản) trong tương lai

2 Trong hoạt động thực tiễn chủ thể phải xacircy dựng được những đối saacutech cụ thể aacutep dụng cho những sự vật cụ thể đang tồn tại trong những điều kiện hoagraven cảnh quan hệ cụ thể magrave khocircng necircn aacutep dụng những khuocircn mẫu chung chung cho bất cứ sự vật nagraveo trong bất kỳ điều kiện hoagraven cảnh quan hệ nagraveo

3 Nguyecircn tắc LS-CT được VI Lecircnin cocirc đọng trong nhận định ldquoXem xeacutet mỗi vấn đề theo quan điểm sau đacircy một hiện tượng nhất định đatilde xuất hiện trong lịch sử như thế nagraveo những hiện tượng đoacute đatilde trải qua những giai đoạn phaacutet triển chủ yếu nagraveo vagrave đứng trecircn quan điểm của sự phaacutet triển đoacute để xem xeacutet hiện nay noacute đatilde trở thagravenh thế nagraveordquo

Điều nagravey coacute nghĩa lagrave nguyecircn tắc LS-CT đỏi hỏi phải phacircn tiacutech sự vật cụ thể trong những tigravenh higravenh cụ thể để thấy được

10

- Sự vật đang (đatilde hay sẽ) tồn tại thocircng qua những chất lượng nagraveo thể hiện qua những độ nagraveo đang (đatilde hay sẽ) thực hiện những bước nhảy nagraveo để tạo necircn những chất lượng mới nagraveo

- Sự vật đang (đatilde hay sẽ) bị taacutec động bởi những macircu thuẫn nagraveo những macircu thuẫn đoacute đang nằm ở giai đoạn nagraveo coacute vai trograve như thế nagraveo đến sự vận động phaacutet triển của sự vật

- Sự vật đang (đatilde hay sẽ) trải qua những lần phủ định biện chứng nagraveo caacutei cũ nagraveo đang (đatilde hay sẽ) phải mất đi caacutei mới nagraveo đang (đatilde hay sẽ) xuất hiện

- Trong mối quan hệ với những sự vật khaacutec những điều gigrave được coi lagrave những caacutei riecircng hay caacutei đơn nhất điều gigrave lagrave caacutei chung hay caacutei đặc thugrave caacutei phổ biến chuacuteng quy định nhau chuyển hoacutea lẫn nhau như thế nagraveo

- Bản chất của sự vật lagrave gigrave noacute được thể hiện qua những hiện tượng nagraveo hiện tượng nagraveo chỉ lagrave giả tượng hiện tượng nagraveo lagrave điển higravenh hellip

- Nội dung của sự vật lagrave gigrave noacute đang (đatilde hay sẽ) tồn tại thocircng qua những higravenh thức nagraveo higravenh thức nagraveo phugrave hợp với nội dung của sự vật higravenh thức nagraveo khocircng phugrave hợp với nội dung caacutei gigrave lagravem cho nội dung của sự vật biến đổi

- Trong bản thacircn sự vật hiện thực lagrave gigrave hiện thực đoacute đang (đatilde hay sẽ) nảy sinh ra những khả năng nagraveo mỗi khả năng đoacute trong những điều kiện cụ thể nagraveo coacute độ tất yếu hiện thực hoacutea ra sao

4 Nguyecircn tắc LS-CT đogravei hỏi chuacuteng ta phải bao được caacutec sự kiện xảy ra trong nghiecircn cứu khoa học hay caacutec biến cố xảy ra trong caacutec tiến trigravenh lịch sử nhacircn loại

Tuy nhiecircn noacute khocircng cho pheacutep chuacuteng ta kết hợp caacutec sự kiện khoa học như những caacutei ngẫu nhiecircn thuần tuacutey của tự nhiecircn hay mocirc tả caacutec biến cố lịch sử như những caacutei vụn vặt đơn lẻ của xatilde hội magrave noacute đogravei hỏi chuacuteng ta phải taacutei hiện chuacuteng mocirc tả chuacuteng trecircn cơ sở vạch ra được caacutei tất yếu locirc giacutech caacutei chung (quy luật bản chất) của chuacuteng chỉ ra được những trật tự nhacircn quả quy định chuacuteng

Nguyecircn tắc nagravey đogravei hỏi chuacuteng ta phải xacircy dựng được bức tranh khoa học về thế giới để qua đoacute chuacuteng ta nhận thức được tiacutenh muocircn vẻ của tự nhiecircn tiacutenh phong phuacute của lịch sử trong sự thống nhất

5 Nguyecircn tắc LS-CT đatilde được caacutec latildenh tụ của giai cấp vocirc sản vận dụng Xuất phaacutet từ tigravenh higravenh cụ thể của CNTB ở giai đoạn tiền độc quyền tự do cạnh tranh magrave C Maacutec cho rằng caacutech mạng XHCN chỉ coacute thể thắng lợi ở tất cả caacutec nước TBCN tiecircn tiến

Sang thế kỷ 20 CNTB đatilde chuyển sang giai đoạn độc quyền đế quốc chủ nghĩa Khi vận dụng nguyecircn tắc nagravey vagraveo xem xeacutet tigravenh higravenh thế giới luacutec nagravey coacute những thay đổi lớn magrave VI Lecircnin đatilde đi đến kết luận đuacuteng đắn lagrave caacutech mạng XHCN chỉ coacute thể thắng lợi ở vagravei nước ở khacircu yếu nhất của CNTB

Đảng CS Việt Nam Đảng CS Trung Quốc cũng đang quaacuten triệt vagrave vận dụng saacuteng tạo nguyecircn tắc nagravey vagraveo thực tiễn caacutech mạng mỗi nước để xacircy dựng cho quốc gia migravenh một con đường riecircng đi lecircn CNXH

Vận dụng nguyecircn tắc LS-CT từ năm 1930 Đảng ta đatilde lựa chọn con đường CNXH Ngagravey nay để xacircy dựng thagravenh cocircng CNXH Đảng đề ra đường lối xacircy dựng nền kinh tế thị trường đẩy mạnh cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ưu tiecircn phaacutet triển lực lượng sản xuất đồng thời xacircy dựng quan hệ sản xuất phugrave hợp theo định hướng XHCN phaacutet huy cao độ nội lực đồng thời tranh thủ nguồn lực becircn ngoagravei vagrave chủ động hội nhập kinh tế quốc tế để phaacutet triển nhanh coacute hiệu quả vagrave bền vững thực hiện tăng trưởng kinh tế đi liền với phaacutet triển văn hoacutea từng bước cải thiện đời sống vật chất vagrave tinh thần của nhacircn dacircn thực hiện tiến bộ vagrave cocircng bằng xatilde hội bảo vệ vagrave cải thiện mocirci trường kết hợp phaacutet triển kinh tế - xatilde hội với tăng cường an ninh quốc phograveng bảo vệ vagrave xacircy dựng hệ thống chiacutenh trị vững mạnh

Cacircu 16 Lyacute luận thực tiễn Anh chị hatildey phacircn tiacutech những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc thống nhất giữa lyacute luận vagrave thực tiễn 1 Phạm trugrave thực tiễn 11

Thực tiễn lagrave hoạt động vật chất ldquocảm tiacutenhrdquo coacute mục điacutech coacute tiacutenh lịch sử xatilde hội nhằm cải tạo tự nhiện vagrave xatilde hội Phạm trugrave ldquothực tiễnrdquo lagrave một trong những phạm trugrave nền tảng cơ bản của triết học Maacutec- Lecirc nin noacutei chung vagrave lyacute luận nhận thức maacutecxiacutet noacutei riecircng 11 Thực tiễn lagrave một hoạt động vật chất Trong hoạt động vật chất con người sử dụng caacutec phương tiện cocircng cụ sức mạnh vật chất của migravenh để taacutec động vagraveo tự nhiecircn xatilde hội nhằm cải tại biến đổi chuacuteng phugrave hợp với nhu cầu của migravenh Đacircy lagrave một quaacute trigravenh tương taacutec giữa chủ thể vagrave khaacutech thể Trong đoacute chủ thể hướng vagraveo việc cải tạo khaacutech thể Cho necircn thực tiễn trở thagravenh khacircu trung gian nối liền yacute thức con người với thế giới becircn ngoagravei 12 Hoạt động thực tiễn coacute mục điacutech 121 Hoạt động thực tiễn lagrave bản chất của con người 122 Động vật chỉ hoạt động theo bản năng để phugrave hợp với thế giới becircn ngoagravei một caacutech thụ động Con người chủ động thiacutech nghi

với thế giới becircn ngoagravei bằng caacutech cải tạo thể giới thoả matilden theo nhu cầu của migravenh 123 Khi hoạt động thực tiễn để đạt hiệu quả cao con người tạo ra những vật phẩm khocircng coacute sẵn trong tự nhiecircn đoacute chiacutenh lagrave những

cocircng cụ vagrave sử dụng chuacuteng 13 Thực tiễn coacute tiacutenh chất lịch sử xatilde hội 131 Trigravenh độ vagrave higravenh thức hoạt động thực tiễn thay đổi qua caacutec giai đoạn khaacutec nhau của xatilde hội 132 Hoạt động thực tiễn khocircng thể được tiến hagravenh khocircng chỉ một vagravei caacute nhacircn magrave lagrave togravean xatilde hội 14 Caacutec dạng cơ bản vagrave khocircng cơ bản của thực tiễn 141 Dạng cơ bản

1048766Hoạt động sản xuất vật chất ndash lagrave một dạng họat động nguyecircn thủy vagrave cơ bản vagrave noacute quyết định sự tồn tại vagrave phaacutet triển của xatilde hội loagravei người

1048766Hoạt động chiacutenh trị xatilde hội nhằm cải tạo biến đổi xatilde hội phaacutet triển caacutec quan hệ xatilde hội chế độ xatilde hội 1048766Hoạt động thực nghiệm khoa học do nhu cầu phaacutet triển của cuộc caacutech mạng khoa học kỹ thuật hiện đại

142 Dạng khocircng cơ bản lagrave những họat động được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển từ những dạng cơ bản chuacuteng lagrave dạng thực tiễn phaacutei sinh Viacute dụ họat động trong một số lĩnh vực như đạo đức nghệ thuật giaacuteo dục tocircn giaacuteo hellip

2 Phạm trugrave ldquolyacute luậnrdquo 21 Lyacute luận lagrave hệ thống những tri thức được khaacutei quaacutet từ thực tiễn phản aacutenh những mối liecircn hệ bản chất bản chất những quy luật

của caacutec sự vật hiện tượng 22 Lyacute luận lagrave trigravenh độ cao hơn về chất so với kinh nghiệm Trecircn cơ sở tổng kết kinh nghiệm lyacute luận được higravenh thagravenh khocircng tự phaacutet

vagrave cũng khocircng bắt buộc mọi lyacute luận đều xuất phaacutet từ kinh nghiệm Muốn higravenh thagravenh lyacute luận con người phải thocircng qua quaacute trigravenh nhận thức kinh nghiệm Trong quaacute trigravenh nhận thức con người đi từ nhận thức kinh nghiệm thocircng thường đến nhận thức kinh nghiệm khoa học

23 Chức năng cơ bản của lyacute luận lagrave phản aacutenh hiện thực khaacutech quan vagrave chức năng phương phaacutep luận chỉ đạo hoạt động thực tiễn vagrave hoạt động nhận thức của con người

24 Lyacute luận coacute hai cấp độ khaacutec nhau cấp độ lyacute luận ngagravenh vagrave cấp độ lyacute luận triết học ( tugravey vagraveo phạm vi phản aacutenh của noacute vagrave vai trograve của phương phaacutep luận)

12

3 Những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc thống nhất giữa lyacute luận vagrave thực tiễn 31 Thực tiễn vagrave lyacute luận coacute mối quan hệ biện chứng cho nhau Thực tiễn lagrave cơ sở lagrave động lực lagrave mục điacutech vagrave lagrave tiecircu chuẩn của lyacute

luận Lyacute luận higravenh thagravenh phaacutet triển phải xuất phaacutet từ thực tiễn đaacutep ứng được yecircu cầu thực tiễn 311 Như ở trecircn ta đatilde noacutei thực tiễn lagrave cơ sở của lyacute luận Con người nhận thức giới tự nhiecircn đầu tiecircn bằng hoạt động thực tiễn Sự

taacutec động của con người buộc giới tự nhiecircn bộc lộ những thuộc tiacutenh quy luật để từ đoacute con người coacute kinh nghiệm Quaacute trigravenh phacircn tiacutech tổng hợp khaacutei quaacutet kinh nghiệm thagravenh một mocircn khoa học lyacute luận Thực tiễn đề ra những vấn đề magrave lyacute luận phải trả lời

312 Thực tiễn lagrave động lực của lyacute luận Qua hoạt thực tiễn luocircn nảy sinh những vấn đề đogravei hỏi lyacute luận phải hoagraven thiện chiacutenh migravenh để bao quaacutet vagrave giải quyết tốt caacutec vấn đề do thực tiễn đặt ra Điều nagravey cagraveng lagravem cho lyacute luận ngagravey cagraveng đầy đủ phong phuacute vagrave sacircu sắc hơn

313 Thực tiễn lagrave mục điacutech của lyacute luận Khocircng coacute thực tiễn thigrave lyacute luận khocircng thể đem lại lợi iacutech cao hơn thỏa matilden nhu cầu ngagravey cagraveng tăng của con người vagrave qua thực tiễn đatilde giuacutep cho lyacute luận hoagraven thagravenh được mục điacutech của migravenh Lyacute luận hướng dẫn chỉ đạo thực tiễn lagravem cho thực tiễn ngagravey cagraveng hiệu quả hơn

314 Thực tiễn lagrave tiecircu chuẩn chacircn lyacute của lyacute luận Lyacute luận chỉ được coi lagrave chacircn lyacute khi noacute phugrave hợp với thực tiễn khaacutech quan magrave noacute phản aacutenh vagrave đồng thời noacute được thực tiễn kiểm nghiệm Thocircng qua thực tiễn những lyacute luận đạt đến chacircn lyacute sẽ được bổ sung vagraveo kho tang tri thức nhacircn loại

32 Lyacute luận phải được vận dụng vagraveo thực tiễn tiếp tục bổ sung vagrave phaacutet triển trong thực tiễn Thực tiễn phải được chỉ đạo bởi lyacute luận để lagravem cho thực tiễn coacute hiệu quả nhất

321 Hoạt động thực tiễn của con người muốn coacute hiệu quả nhất thiết phải coacute lyacute luận soi đường Khi lyacute luận đạt đến chacircn lyacute thigrave lyacute luận coacute khả năng định hướng mục tiecircu xaacutec định lực lượng phương phaacutep biện phaacutep thực hiện Lyacute luận cograven dự baacuteo được khả năng phaacutet triển của caacutec mối quan hệ thực tiễn

322 Vận dụng lyacute luận vagraveo thực tiễn cần phacircn tiacutech rotilde từng tigravenh higravenh cụ thể traacutenh vận dụng lyacute luận maacutey moacutec giaacuteo điều kinh viện Như vậy chẳng những hiểu sai giaacute trị của lyacute luận magrave cograven lagravem phương hại đến thực tiễn lagravem sai lệch sự thống nhất tất yếu giữa lyacute luận vagrave thực tiễn

323 Từ lyacute luận xacircy dựng mocirc higravenh thực tiễn phaacutet huy những nhacircn tố tiacutech cực hạn chế những yếu tố tiecircu cực nhằm đạt kết quả cao 324 Baacutem saacutet diễn biến của thực tiễn để kịp thời bổ sung những khuyết điểm của lyacute luận hoặc coacute thể thay đổi lyacute luận cho phugrave hợp

với thực tiễn 13

Cacircu 18 AnhChị hatildey necircu ra những nguyecircn nhacircn cơ bản của bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều Để khắc phục triệt để bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều chuacuteng ta cần phải quaacuten triệt nguyecircn tắc nagraveo trong triết học Maacutec ndash Lecircnin Phacircn tiacutech caacutec yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc đoacute

1 Những nguyecircn nhacircn cơ bản của bệnh kinh nghiệm

- Bệnh kinh nghiệm lagrave khuynh hướng tư tưởng tuyệt tối hoacutea kinh nghiệm coi thường lyacute luận khoa học khuếch đại vai trograve thực tiễn để hạ thấp vai trograve lyacute luận

- Kinh nghiệm lagrave rất quyacute goacutep phần thagravenh cocircng trong điều kiện hoagraven cảnh nhất định vagrave lagrave cơ sở để khaacutei quaacutet lyacute luận Tuy nhiecircn nếu tuyệt đối hoacutea kinh nghiệm một nơi một luacutec nagraveo đoacute xem thường lyacute luận sẽ rơi vagraveo bệnh kinh nghiệm vagrave sẽ thất bại trong thực tiễn khi điều kiện hoagraven cảnh thay đổi Nguyecircn nhacircn của bệnh kinh nghiệm lagrave do yếu keacutem về lyacute luận cụ thể

+ nguyecircn nhacircn chủ quan dễ thỏa matilden với vốn kinh nghiệm bản thacircn ngại học lyacute luận khocircng chịu nacircng cao trigravenh độ lyacute luận coi thường khoa học kỹ thuật coi thường giới triacute thức thiếu nhigraven xa trocircng rộng dễ bảo thủ trigrave trệ

+ nguyecircn nhacircn khaacutech quan sự tồn tại phổ biến nền sản xuất nhỏ trigravenh độ dacircn triacute thấp khoa học ndash kỹ thuật chưa phaacutet triển Nho giaacuteo phong kiến cograven ảnh hưởng nặng nề

2 Những nguyecircn nhacircn cơ bản của bệnh giaacuteo điều

- Bệnh giaacuteo điều lagrave khuynh hướng tư tưởng cường điệu vai trograve lyacute luận coi nhẹ thực tiễn taacutech rời lyacute luận khỏi thực tiễn thiếu quan điểm lịch sử - cụ thể aacutep dụng kinh nghiệm một caacutech rập khuocircn maacutey moacutec

- Biểu hiện của bệnh giaacuteo điều lagrave bệnh saacutech vở nắm lyacute luận chỉ dừng ở cacircu chữ theo kiểu ldquotầm chương triacutech cuacuterdquo hiểu lyacute luận một caacutech phiến diện hời hợt biến lyacute luận thagravenh tiacuten điều vagrave aacutep dụng lyacute luận một caacutech maacutey moacutec vận dụng sai lyacute luận vagraveo thực tiễn khocircng bổ sung điều chỉnh lyacute luận Nguyecircn nhacircn của bệnh giaacuteo điều lagrave do yếu keacutem về lyacute luận cụ thể

+ hiểu lyacute luận bằng kinh nghiệm hiểu lyacute luận một caacutech đơn giản phiến diện cắt xeacuten sơ lượchellip

+ xuyecircn tạc boacutep meacuteo lyacute luậnhellip

3 Khắc phục bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều coacute hiệu quả

Hoagraven cảnh giai cấp vocirc sản của nước ta trong buổi đầu caacutech mạng vừa giagravenh độc lập tự do lagravem mảnh đất magraveu mỡ cho caacutec bệnh nagravey phaacutet triển nhanh tuy nhiecircn chuacuteng ta đatilde để chuacuteng tồn tại quaacute dagravei Để khắc phục triệt để bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều chuacuteng ta cần phải quaacuten triệt nguyecircn tắc thống nhất giữa lyacute luận vagrave thực tiễn trong triết học Maacutec ndash Lecircnin Cụ thể

- Baacutem saacutet thực tiễn lyacute luận phải gắn liền với thực tiễn thường xuyecircn kiểm tra trong thực tiễn vagrave khocircng ngừng phaacutet triển cugraveng thực tiễn tăng cường học tập nacircng cao trigravenh độ lyacute luận bổ sung vận dụng lyacute luận phugrave hợp với thực tiễn

- Phải coi trọng lyacute luận vagrave cocircng taacutec lyacute luận nacircng cao dacircn triacute đẩy mạnh sự nghiệp giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo phổ biến rộng ratildei tri thức khoa học ndash cocircng nghệhellip

- Phải đổi mới cocircng taacutec lyacute luận của Đảng dựa trecircn nền tảng chủ nghĩa Maacutec ndash Lecircnin vagrave tư tưởng Hồ Chiacute Minh Quaacuten triệt nhiệm vụ hướng nghiecircn cứu chủ yếu vagrave phương chacircm lớn chỉ đạo hoạt động lyacute luận của Đảng

- Hoagraven thiện cơ chế thị trường định hướng xatilde hội chủ nghĩa Vigrave kinh tế thị trường luocircn vận động vagrave biến đổi đogravei hỏi mọi thagravenh phần mọi chủ thể kinh tế phải năng động saacuteng tạo phải thường xuyecircn baacutem saacutet thị trường để ứng phoacute cho phugrave hợp

- Phải đổi mới tư duy lyacute luận khắc phục sự lạc hậu của lyacute luận thu hẹp khoảng caacutech giữa lyacute luận vagrave thực tiễn bằng caacutech

+ từ bỏ lối nghiecircn cứu kinh viện tư biện

14

+ thường xuyecircn đối chiếu lyacute luận với cuộc sống vận dụng lyacute luận vagraveo hoagraven cảnh thực tế của nước ta

- Coi trọng vagrave thường xuyecircn tổng kết thực tiễn qua đoacute sửa đổi phaacutet triển lyacute luận đatilde coacute bổ sung hoagraven chỉnh đường lối chiacutenh saacutech higravenh thagravenh lyacute luận mới quan điểm mới để chỉ đạo sự nghiệm đổi mới xatilde hội Cacircu 19 Anhchị hatildey phacircn tiacutech những tiền đề xuất phaacutet magrave Caacutec Maacutec dựa vagraveo để xacircy dựng lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội Trả lời

Caacutec nhagrave triết học duy tacircm trước Maacutec đatilde tiếp cận caacutec vấn đề xatilde hội từ goacutec độ nhacircn tố tinh thần như đạo đức niềm tin tocircn giaacuteo chiacutenh trịhellip đatilde ldquolấy sự thống trị của tocircn giaacuteo lagravem tiền đề Vagrave dần dagrave người ta tuyecircn bố mọi quan hệ thống trị lagrave một quan hệ tocircn giaacuteo vagrave người ta biến quan hệ đoacute thagravenh sự sugraveng baacutei sugraveng baacutei phaacutep luật sugraveng baacutei nhagrave nướcrdquo Từ việc phecirc phaacuten quan điểm duy tacircm đoacute C Maacutec đatilde đưa ra một hướng tiếp cận mới khoa học vagrave thuyết phục nhằm lyacute giải caacutec vấn đề của đời sống xatilde hội vagrave lagravem tiền đề xuất phaacutet điểm cho học thuyết của migravenh

Trước hết Maacutec nghiecircn cứu xatilde hội từ việc xem xeacutet yếu tố con người cụ thể hiện đang sống đời sống thực trong từng xatilde hội cụ thể Sự tồn tại của con người lagrave một sự tồn tại hiển nhiecircn vagrave phổ biến trong đời sống xatilde hội quy định sự tồn tại của toagraven thể xatilde hội

Maacutec cho rằng tiền đề đầu tiecircn của tất cả mọi sự tồn tại của người vagrave do đoacute cũng lagrave tiền đề của mọi quaacute trigravenh lịch sử đoacute lagraverdquo người ta phải coacute khả năng sống đatilde rồi mới coacute thể ldquolagravem ra lịch sửrdquo Nhưng muốn sống được thigrave trước hết cần phải coacute thức ăn thức uống nhagrave ở quần aacuteo vagrave một vagravei thứ khaacutec nữa Như vậy hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn lagrave việc sản xuất ra những tư liệu để thoả matilden những nhu cầu ấy việc sản xuất ra bản thacircn đời sống vật chấtrdquo

Nhu cầu vagrave lợi iacutech của con người quy định hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn vagrave lagrave động lực thuacutec đẩy con người hoạt động phaacutet triển Khi nhu cầu nagravey được thoả matilden thigrave ngay lập tức xuất hiện nhu cầu mới Cứ như vậy nhu cầu của con người lagrave động lực thuacutec đẩy sự phaacutet triển của chiacutenh con người vagrave qua đoacute lagrave động lực phaacutet triển của cả xatilde hội

Để thoả matilden nhu cầu đaacutep ứng lợi iacutech cho migravenh con người phải liecircn kết trong caacutec cộng đồng tức hệ thống caacutec mối liecircn hệ giữa caacute nhacircn con người cụ thể từ đoacute tạo thagravenh xatilde hội

Khi đề cập tới hoạt động sản xuất vật chất với tiacutenh caacutech lagrave hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn của con người Maacutec cũng đồng thời chỉ ra caacutec hoạt động sản xuất khaacutec của con người như hoạt động sản xuất tinh thần vagrave hoạt động sản xuất ra bản thacircn con người cũng như caacutec quan hệ xatilde hội khaacutec Trong hoạt động đoacute hoạt động sản xuất vật chất đoacuteng vai trograve lagrave nền tảng lagrave cơ sở cho toagraven bộ đời sống xatilde hội vagrave lagrave điểm đaacutenh dấu sự khaacutec biệt cơ bản giữa con người vagrave con vật Maacutec viết ldquo Bản thacircn con người bắt đầu bằng tự phacircn biệt với suacutec vật ngay khi con người bắt đầu sản xuất ra những tư liệu sinh hoạt của migravenhrdquo Chiacutenh thocircng qua sản xuất vật chất để duy trigrave tồn tại vagrave phaacutet triển của migravenh con người đồng thời saacuteng tạo ra toagraven bộ đời sống vật chất vagrave tinh thần phong phuacute của xatilde hội Do đoacute việc xuất phaacutet từ con người hiện thực để nghiecircn cứu đời sống xatilde hội đogravei hỏi phải bắt đầu từ sản xuất vật chất của họ qua đoacute đi đến việc xem xeacutet caacutec mặt khaacutec của xatilde hội nhằm tigravem ra caacutec quy luật vận động vagrave phaacutet triển khaacutech quan của xatilde hội

Từ việc nghiecircn cứu quaacute trigravenh sản xuất vật chất Maacutec phaacutet hiện ra 2 mặt khocircng taacutech rời nhau lagrave lực lượng sản xuất (quan hệ giữa con người với tự nhiecircn ) vagrave quan hệ sản xuất (quan hệ giữa con người với con người) Hai mặt nagravey của sản xuất vật chất tồn tại thống nhất với nhau tạo thagravenh phương thức sản xuất Sự taacutec động qua lại giữa chuacuteng trong một phương thức sản xuất đatilde tạo necircn quy luật quan hệ sản xuất phugrave hợp với trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất

Trecircn cơ sở nghiecircn cứu hoạt động sản xuất Maacutec đi tới việc nghiecircn cứu caacutec mặt của đời sống xatilde hội như chiacutenh trị phaacutep quyền đạo đức tocircn giaacuteohellipcoacute liecircn hệ ragraveng buộc với nhau Ở đacircy Maacutec đatilde phaacutet hiện ra caacutec quy luật cơ sở hạ tầng quyết định kiến truacutec thượng tầng tồn tại xatilde hội quyết định yacute thức xatilde hội phương thức sản xuất quyết định mọi mặt của đời sống xatilde hội Từ kết quả nagravey trong tư duy Maacutec higravenh thagravenh quan niệm cho rằng xatilde hội lagrave một hệ thống trong đoacute caacutec mặt liecircn hệ taacutec động lẫn nhau lagravem cho xatilde hội vận động vagrave phaacutet triển theo caacutec quy luật khaacutech quan tuy nhiecircn caacutec quy luật đoacute khocircng taacutec động becircn ngoagravei hoạt động sống coacute yacute thức của con người cụ thể Xatilde hội lagrave sự thống nhất mặt khaacutech quan vagrave mặt chủ quan

Toacutem lại xuất phaacutet từ vai trograve quyết định của sản xuất vật chất Maacutec đatilde phacircn tiacutech một caacutech khoa học mối quan hệ của tất cả caacutec lĩnh vực caacutec mặt của đời sống xatilde hội cũng như phaacutet hiện ra caacutec quy luật cơ bản chi phối sự vận động vagrave phaacutet triển của xatilde hội Trecircn cơ sở đoacute Ocircng đatilde đi tới sự khaacutei quaacutet khoa học về lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội 15

Cacircu 20 Phacircn tiacutech nội dung cơ bản của quy luật quan hệ sản xuất phugrave hợp với trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất Trả lời I Biện chứng giữa lực lượng sản xuất (PTSX) vagrave quan hệ sản xuất (QHSX) 11 khaacutei niệm phương thức sản xuất lực lượng sản xuất quan hệ sản xuất 11PTSX lagrave caacutech thức con người tiến hagravenh sản xuất vật chất ở từng giai đoạn lịch sử nhất định của xatilde hội loagravei người Mỗi xatilde hội được đặc tưng bằng một PTSX nhất định PTSX đoacuteng vai trograve quyết định đối với tất cả caacutec mặt của đời sống xatilde hội Kinh tế chiacutenh trị văn hoacutea vagrave xatilde hội Sự thay thế kế tiếp nhau của caacutec PTSX trong lịch sử quyết định sự phaacutet triển của xatilde hội loagravei ngưogravei từ thấp đến cao Trong sản xuất con người coacute quan hệ Một mặt lagrave quan hệ giữa người với tự nhiecircn tức lagrave LLSX mặt khaacutec lagrave quan hệ giữa người với người tức lagrave quan hệ sản xuất PTSX chiacutenh lagrave sự thống nhất giữa LLSX ở một trigravenh độ nhất định với QHSX tương ứng 12 LLSX lagrave toagraven bộ caacutec lực lượng đựoc con người sử dụng trong quaacute trigravenh sản xuất vật chất LLSX biểu hiện quan hệ giữa người với người với giới tự nhiecircn Nghĩa lagrave trong quaacute trigravenh sản xuất con người phải chinh phục giới tự nhiecircn bằng caacutec sức mạnh hiện thực của migravenh LLSX bao gồm Con người (CN) vagrave tư liệu sản xuất (TLSX) TLSX bao gồm +Đối tượng lao động một bộ phận của giới tự nhiecircn được đưa vagraveo sản xuất + Tư liệu lao động Cocircng cụ lao động vagrave kho tagraveng bến batildei giao thocircng vận tải Trong TLLĐ cocircng cụ lao động khocircng ngừng đựoc cải tiến cho necircn noacute lagrave yếu tố động nhất caacutech mạng nhất Chiacutenh sự cải tiến vagrave hogravean thiện khocircng ngừng cocircng cụ lao động đatilde lagravem biến đổi toagraven bộ tư liệu sản xuất Xeacutet đến cugraveng đoacute lagrave nguyecircn nhacircn sacircu xa của mọi biến đổi xatilde hội Con người lagrave yếu tố coacute vai trograve quan trọng nhất quyết định nhất Tư liệu lao động chỉ trở thagravenh lực lươngj tiacutech cực cải biến đối tượng lao động khi chuacuteng được kết hợp với lao động sống đoacute chiacutenh lagrave con người với những kỹ năng kỷ xảo với triacute tuệ vagrave kinh nghiệm của migravenh Hagravem lượng triacute tuệ trong điều kiện của khoa học cocircng nghệ hiện nay đatilde lagravem cho con người trở thagravenh nguồn lực đặc biệt của sản xuất lagrave nguồn lực cơ bản nguồn lực vocirc tận 13 QHSX lagrave mối quan hệ giữa người với người trong quaacute trigravenh sản xuất vật chất Thể hiện qua 3 mặt Quan hệ giữa ngưogravei với người đối với việc sở hữu về TLSX quan hệ giữa người với người đối với việc tổ chức quản lyacute quan hệ giữa người với người đối với việc phacircn phối sản phẩm Ba mặt noacutei trecircn coacute quan hệ hữu cơ với nhau trong đoacute quan hệ thứ nhất coacute yacute nghĩa quyết định đối với tất cả những quan hệ khaacutec Bản chất của bất kỳ quan hệ sản xuất nagraveo cũng đều phụ thuộc vagraveo vấn đề những TLSX chủ yếu trong xatilde hội được giải quyết như thế nagraveo Coacute 2 higravenh thức sở hữu cơ bản về tư liệu sản xuất Sở hữu tư nhacircn vagrave sở hữu xatilde hội II Quy luật về sự phugrave hợp của QHSX với trigravenh độ của LLSX

LLSX vagrave QHSX lagrave hai mt ca PTSX coacute mối liecircn hệ biện chứng lẫn nhau higravenh thagravenh necircn quy luật về sự phugrave hợp giữa QHSX với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Quy luật nagraveu vạch rotilde tiacutenh chất phụ thuộc khaacutech quan của QHSX vagraveo sự phaacutet triển của LLSX Đến lượt migravenh QHSX taacutec động trở lại đối với LLSX Khuynh hướng chung của SX lagrave khocircng nhừng phaacutet triển Sự phaacutet triển đoacute xeacutet đến cugraveng lagrave bắt nguồn từ sự biến đổi vagrave phaacutet triển của LLSX trước hết lagrave CCLĐ Trigravenh độ của LLSX lagrave trigravenh độ phaacutet triển của CCLĐ của kyacute thuật trigravenh độ kinh nghiệm kỹ năng của người lao động quy mocirc sản xuất trigravenh độ phacircn cocircng lao độnghellip Trigravenh độ của LLSX gắn với tiacutenh chất của LLSX Tiacutenh chất của LLSX Khi SX cograven trigravenh độ thấp keacutem thigrave LLSX coacute tiacutenh chất caacute nhacircn khi SX đạt tới trigravenh độ cơ khiacute hiện đại phacircn cocircng lao động xatilde hội phaacutet triển thigrave LLSX coacute tiacutenh xatilde hội hoacutea Trong quaacute trigravenh sản xuất để lao động bớt nặng nhọc vagrave đạt hiệu quả cao hơn con người luocircn luocircn tigravem caacutech cải thiện hoagraven thiện cocircng cụ lao động vagrave chế tạo ra những cocircng cụ lao động mới tinh xảo hơn đồng thời kinh nghiệm sản xuất thoacutei quen lao động kỹ năng sản xuất kiến thức khoa học của con người cũng tiến bộ theo Như vậy sự thay đổi của xatilde hội bao giờ cũng bắt đầu bằng sự thay đổi LLSX Cugraveng với sự phaacutet triển của LLSX QHSX cũng higravenh thagravenh vagrave biến đổi cho phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Sự phugrave hợp đoacutelagrave động lực lagravem cho LLSX phaacutet trỉen mạnh mẽ QHSX phải tạo được điều kiện sử dụng vagrave kết hợp tối ưu giữa TLSX vagrave người lao động Mở ra điều kiện thiacutech hợp cho việc kiacutech thiacutech vật chất tinh thần đối với người lao động Nhưng LLSX luocircn luocircn phaacutet triển cograven QHSX coacute xu hướng tương đối ổn định Khi LLSX phaacutet triển lecircn một trigravenh độ mới QHSX khocircng cograven phugrave hợp nữa trở thagravenh chướng ngại đối với sự phaacutet triển của noacute sẽ nảy sinh macircu thuẫn gay gắt giữa hai mặt của PTSX Sự phaacutet triển khaacutech đoacute tất yếu dẫn đến việc xoacutea bỏ QHSX cũ thay thế bằng một QHSX mới phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ mới của LLSX mở đường cho LLSX phaacutet triển Việc xoacutea bỏ QHSX cũ thay thế bằng QHSX mới cũng coacute nghĩa lagrave sự diệt vong của một PTSX lỗi thời vagrave sự ra đời của PTSX mới Trong xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng macircu thuẫn giữa LLSX mới vagrave QHSX lỗi thời lagrave cơ sở khaacutech quan của cuộc đấu tranh giai cấp đồng thời lagrave tiền đề tất yếu của caacutec cuộc caacutech mạng xatilde hội Đacircy lagrave quy luật phổ biến taacutec động trong toagraven 16

bộ tiến trigravenh lịch sử nhacircn loại ldquoQuy luật QHSX phugrave hợp với trigravenh độ PT của LLSXrdquo QHSX phugrave hợp với trigravenh độ của LLSX lại trở thagravenh động lực cơ bản thuacutec đẩy mở đường cho LLSX phaacutet triển QHSX khocircng phugrave hợp với trigravenh độ của LLSX sẽ kigravem hatildem sự phaacutet triển của LLSX Song taacutec động kigravem hatildem đoacute cũng chỉ coacute tiacutenh chất tạm thời theo tiacutenh tất yếu khaacutech quan cuối cugraveng QH cũng se phải thay đổi cho phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Sở dĩ QHSX coacute taacutec động trở lại mạnh mẽ với LLSX lagrave vigrave noacute qui định Mục điacutech của SX hệ thống quản lyacute của SX vagrave quản lyacute xatilde hội Phương thức phacircn phối vagrave phần của cải iacutet hay nhiều magrave người lao động được hưởng Từ đoacute noacute sẽ tạo ra những điều kiện để kiacutech thiacutech việc cải tiến lao động vagrave kỹ thuật sản xuất thuacutec đẩy LLSX phaacutet triển Thực tiễn đatilde cho thấy LLSX chỉ coacute thể phaacutet triển khi coacute một QHSX hợp lyacute đồng bộ phugrave hợp với noacute QHSX lạc hậu hoặc tiecircn tiến hơn một caacutech giả tạo cũnhg sẽ kigravem hatildem sự phaacutet triển của LLSX Quy luật về sự phugrave hợp của QHSX với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX lagrave quy luật chung nhất của sự phaacutet triển XH Sự taacutec động cảu quy luật nagravey đatilde đưa xatilde hội loagravei ngưogravei trải qua caacutec PTSX khaacutec nhau Tuy nhiecircn khocircng phải bất cứ nước nagraveo cũng nhất thiết phải tuần tự trải qua caacutec PTSX một số nước coacute thể bỏ qua hợc một số caacutec PTSX để tiến lecircn PTSX mới cao hơn CAcircU 21 Anh Chị hatildey phacircn tiacutech mối quan hệ biện chứng giữa cơ sở hạ tầng (CSHT) vagrave kiến triến thượng tầng (KTTT) Đảng ta đatilde vận dụng mối quan hệ biện chứng nagravey như thế nagraveo vagraveo vagraveo quaacute trigravenh xacircy dựng CNXH ở nước ta hiện nay Trả lời

CSHT lagrave toagraven bộ những quan hệ sản xuất hợp thagravenh cơ cấu kinh tế của một xatilde hội nhất định KTTT lagrave toagraven bộ caacutec quan điểm về chiacutenh trị phaacutep quyền triết học đạo đức tocircn giaacuteocaacutec thể chế xatilde hội tương ứng như Nhagrave nước đảng phaacutei giaacuteo hộihellip được higravenh thagravenh trecircn một CSHT nhất định Mối quan hệ biện chứng giữa CSHT vagrave KTTT - CSHT quyết định KTTT (CSHT nagraveo thigrave KTT nấy) + Trật tự kinh tế xeacutet đến cugraveng quy định trật tự chiacutenh trị macircu thuẫn trong kinh tế gacircy ra macircu thuẫn trong chiacutenh trị Giai cấp nagraveo

thống trị trong kinh tế thigrave giai cấp đoacute thống trị trong chiacutenh trị + Tất cả caacutec yếu tố của KTTT dều trực tiếp hay giaacuten tiếp phụ thuộc vagraveo CSHT vagrave do CSHT quy định + CSHT thay đổi hay mất đi thigrave sớm hay muộn KTTT cũng phải thay đổi hay mất đi để cho một KTTT mới ra đời tuy nhiecircn

đacircy lagrave một quaacute trigravenh phức tạp - Sự taacutec động của KTTT đến CSHT Do KTTT vagrave mỗi yếu tố của noacute coacute tiacutenh độc lập tương đối vagrave vai trograve khaacutec nhau necircn chuacuteng

taacutec động đến CSHT theo những caacutech những xu hướng khaacutec nhau + Chức năng chiacutenh của KTTT lagrave xacircy dựng củng cố bảo vệ CSHT đatilde sinh ra noacute chống lại mọi nguy cơ lagravem suy yếu hay phaacute hoại chế độ kinh tế hiện hagravenh + KTTT taacutec động mạnh mẽ đến kinh tế - xatilde hội nhưng noacute khocircng thể lagravem thay đổi xu hướng phaacutet triển khaacutech quan của đời sống kinh tế - xatilde hội Sự taacutec động của noacute chủ yếu diễn ra theo 2 hướng Nếu phugrave hợp với CSHT với caacutec quy luật kinh tế thigrave KTTT thuacutec đẩy sự tăng trưởng đảm bảo sự phaacutet triển bền vững cho CSHT Nếu khocircng phugrave hợp với CSHT với caacutec quy luật kinh tế thigrave KTTT kigravem hatildem sự tăng trưởng gacircy baacutet ổn cho đời sống xatilde hội Đảng ta đatilde vận dụng mối quan hệ biện chứng nagravey trong quaacute trigravenh xacircy dựng CHXH ở nước ta hiện nay Nước ta đatilde trải qua caacutec higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội khaacutec nhau từ xatilde hội cộng sản nguyecircn thủy tiến lecircn xatilde hội chiếm hữu nocirc lệ đến xatilde hội phong kiến rồi tiến hoacutea lecircn CNXH bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa vagrave đỉnh cao nhất trong quaacute trigravenh tiến hoacutea nagravey lagrave chủ nghĩa cộng sản Nước ta đang trong giai đoạn xacircy dựng CNXH theo hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN Do đoacute mối quan hệ biện chứng giữa CSHT vagrave KTTT lagrave 1 quaacute trigravenh đấu tranh lacircu dagravei giữa caacutei mới vagrave caacutei cũ CNXH đang trong quaacute trigravenh xacircy dựng necircn lagrave caacutei mới cograven rất non yếu muốn xoacutea bỏ hết tagraveng dư của xatilde hội cũ - đại diện cho caacutei cũ rất khoacute bởi noacute đatilde tồn tại lacircu dagravei Tuy nhiecircn con đường đi lecircn CNXH ở nước ta diễn ra theo caacutec quy luật khaacutech quan của thời đại chứ khocircng phải do yacute muốn chủ quan của con người quyết định necircn noacute lagrave caacutei mới nhưng hợp quy luật necircn ngagravey cagraveng phaacutet triển vagrave ngược lại caacutei cũ khocircng hợp quy luật sẽ ngagravey cagraveng yếu đi Đảng ta đatilde ra sức xacircy dựng CNXH trong đoacute phaacutet triển lực lượng sản xuất hiện đại gắn liền với xacircy dựng quan hệ sản xuất mới phugrave hợp trecircn cả 3 mặt sở hữu quản lyacute vagrave phacircn phối Quaacute trigravenh xacircy dựng nagravey đogravei hỏi chuacuteng ta phải xacircy dựng caacutec quan điểm về chiacutenh trị phaacutep quyền triết học đạo đức tocircn giaacuteocaacutec thể chế xatilde hội tương ứng như Nhagrave nước đảng phaacutei giaacuteo hội cho phugrave hợp với sự phaacutet triển của phương thức sản xuất magrave Đảng đatilde đề ra để goacutep phần xacircy dựng một nước Việt Nam dacircn giagraveu nước mạnh xatilde hội cocircng bằng dacircn chủ văn minh

Cacircu 22 Anh (chị) hatildey phacircn tiacutech tư tưởng của Mac ldquosự phaacutet triển higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội lagrave quaacute trigravenh lịch sử - tự nhiecircnrdquo 17

Khaacutei niệm higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội HTKT-XH lagrave một phạm trugrave của CNDVLS dugraveng để chỉ xatilde hội ở từng giai đoạn lịch sử nhất định với một kiểu qhsx đặc trưng cho xatilde hội đoacute phugrave hợp với một trigravenh độ nhất định của llsx vagrave với một kttt tương ứng được xacircy dựng trecircn những qhsx ấy

HTKT-XH lagrave một hệ thống hoagraven chỉnh vagrave coacute cấu truacutec phức tạp trong đoacute coacute caacutec mặt cơ bản lagrave llsx qhsx kttt Mỗi mặt của htkt-xh coacute vai trograve vị triacute riecircng taacutec động qua lại lẫn nhau thống nhất với nhau

+ LLSX lagrave nền tảng vật chất ndash kỹ thuật của mỗi htkt-xh Sự higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển của mỗi htkt-xh xeacutet đến cugraveng do llsx quyết định Llsx phaacutet triển qua caacutec htkt-xh nối tiếp nhau từ thấp đến cao

+ QHSX lagrave quan hệ giữa người với người trong quaacute trigravenh sản xuất lagrave những quan hệ cơ bản ban đầu vagrave quyết định tất cả mọi quan hệ xatilde hội khaacutec Mỗi htkt-xh lại coacute một kiểu qhsx của noacute tương ứng với trigravenh độ nhất định của llsx Qhsx lagrave tiecircu chuẩn khaacutech quan để phacircn biệt xatilde hội cụ thể nagravey với xatilde hội cụ thể khaacutec đồng thời tiecircu biểu cho một giai đoạn phaacutet triển nhất định của lịch sử

+ KTTT được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển phugrave hợp với CSHT nhưng noacute lại lagrave cocircng cụ để bảo vệ duy trigrave vagrave phaacutet triển CSHT đatilde sinh ra noacute

Ngoagravei caacutec mặt cơ bản necircu trecircn caacutec htkt-xh cograven coacute quan hệ về gia đigravenh dacircn tộc vagrave caacutec quan hệ xatilde hội khaacutec Caacutec quan hệ đoacute đều gắn boacute chặt chẽ với qhsx biến đổi cugraveng với sự biến đổi của qhsx

Sự phaacutet triển của caacutec htkt-xh lagrave một quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn Lịch sử phaacutet triển của xatilde hội loagravei người trải qua nhiều giai đoạn nối tiếp nhau từ thấp đến cao tương ứng với mỗi giai đoạn lagrave

một htkt-xh Sự vận động thay thế nhau của caacutec htkt-xh trong lịch sử đều do taacutec động của caacutec quy luật khaacutech quan đoacute lagrave quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn của xatilde hội Trecircn cơ sở phaacutet hiện ra caacutec quy luật phaacutet triển khaacutech quan của xatilde hội Mac đatilde đi đến kết luận ldquosự phaacutet triển của những higravenh thaacutei kinh tế- xatilde hội lagrave một quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircnrdquo

Caacutec mặt cơ bản hợp thagravenh một htkt-xh khocircng taacutech rời nhau magrave liecircn hệ biện chứng với nhau higravenh thagravenh necircn những qui luật phổ biến của xatilde hội Đoacute lagrave quy luật về sự phugrave hợp của qhsx với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx quy luật csht quyết định kttt vagrave caacutec quy luật xatilde hội khaacutec Chiacutenh taacutec động của caacutec quy luật khaacutech quan đoacute magrave caacutec htkt-xh vận động phaacutet triển thay thế nhau từ thấp đến cao trong lịch sử như một quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn khocircng phụ thuộc vagraveo yacute chiacute nguyện vọng chủ quan của con người

Quaacute trigravenh phaacutet triển lịch sử tự nhiecircn của xatilde hội coacute nguồn gốc sacircu xa từ sự phaacutet triển của llsx Chiacutenh tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx đatilde quy định một caacutech khaacutech quan tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của qhsx Do đoacute xeacutet đến cugraveng llsx quyết định quaacute trigravenh vận động vagrave phaacutet triển của htkt-xh như quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn

Trong caacutec quy luật khaacutech quan chi phối sự vận động vagrave phaacutet triển của caacutec htkt-xh thigrave quy luật về sự phugrave hợp của qhsx với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx coacute vai trograve quyết định nhất Llsx bảo đảm tiacutenh kế thừa trong sự phaacutet triển tiến lecircn của xatilde hội quy định khuynh hướng phaacutet triển từ thấp đến cao Qhsx lagrave mặt thứ hai của ptsx biểu hiện tiacutenh giaacuten đoạn trong sự phaacutet triển của lịch sử Những qhsx lỗi thời được xoacutea bỏ vagrave được thay thế bằng những kiểu qhsx mới cao hơn Đến lượt noacute sự thay đổi qhsx sẽ keacuteo theo sự thay đổi về kttt vagrave do đoacute magrave htkt-xh cũ được thay thế bằng htkt-xh mới cao hơn tiến bộ hơn Quaacute trigravenh đoacute diễn ra theo quy luật khaacutech quan chứ khocircng phải theo yacute muốn chủ quan của con người

Sự thay thế một htkt-xh nagravey bằng một htkt-xh mới cao hơn thường được thực hiện thocircng qua caacutech mạng xatilde hội Nguyecircn nhacircn sacircu sa của caacutech mạng xatilde hội lagrave macircu thuẫn giữa llsx vagrave qhsx khi qhsx trở thagravenh xiềng xiacutech của llsx Trong thời kỳ caacutech mạng xatilde hội khi cơ sở kinh tế thay đổi thigrave sớm hay muộn toagraven bộ kttt đồ sộ cũng thay đổi theo

Quaacute trigravenh kế thừa của lịch sử loagravei người luocircn luocircn cho pheacutep cộng đồng nagraveo đoacute trong điều kiện nhất định do taacutec động của caacutec nhacircn tố caacutec macircu thuẫn becircn trong vagrave becircn ngoagravei coacute thể bỏ qua caacutec giai đoạn phaacutet triển nhất định để vươn tới trigravenh độ tiecircn tiến của nhacircn loại Trong thời đại ngagravey nay chủ chương ruacutet ngắn để đi lecircn CNXH ở một số quốc gia tiền tư bản chủ nghĩa chẳng những khocircng macircu thuẫn với tinh thần của sự phaacutet triển mang tiacutenh lịch sử- tự nhiecircn magrave cograven lagrave biểu hiện sinh động của quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn ấy Chỉ khi ta ldquoruacutet ngắn rdquomột caacutech duy yacute chiacute bấp chấp quy luật thigrave luacutec đoacute sự phaacutet triển ruacutet ngắn mới trở necircn đối lập với quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn

Như vậy quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn của sự phaacutet triển xatilde hội chẳng những diễn ra bằng con đường tuần tự magrave cograven bao hagravem cả sự bỏ qua trong những điều kiện lịch sử nhất định một hoặc một vagravei htkt-xh nhất định Sự khaacutec nhau về trật tự phaacutet triển vẫn lagrave quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn Cacircu 24 Phacircn tiacutech Con đường đi lecircn CNXH ở Việt Nam

a Quaacute độ lecircn CNXH bỏ qua chế độ TBCN ở Việt Nam Trong quaacute trigravenh quaacute độ lecircn CNXH chuacuteng ta cần phải biết tiếp thu vagrave vận dụng saacuteng tạo tư tưởng của caacutec nhagrave kinh điển MAacuteC-

Lenin nhất lagrave tư tưởng của Lecirc nin về những khacircu trung gian những bước quaacute độ tất yếu để đưa một xatilde hội tiểu nocircng lạc hậu lecircn CNXH lại vừa biết tổng kết lịch sử của đất nước vagrave của thế giới với những biến đổi to lớn của noacute Điều quan trọng lagrave quaacute trigravenh đi lecircn CNXH chuacuteng ta cần phải tuacircn thủ nghiecircm ngặt những yecircu cầu khaacutech quan của sự phaacutet triển tuacircn theo những qui luật khaacutech quan của sự phaacutet triển từ xatilde hội nocircng nghiệp lạc hậu lecircn CNXH Tuyệt đối khocircng coacute những 18

hagravenh động chủ quan duy yacute chiacute traacutei với qui luật khaacutech quan Phải hiểu rằng quaacute độ giaacuten tiếp lecircn CNXH bỏ qua chế độ TBCN lagrave con đường phugrave hợp với điều kiện đất nước vagrave thời đại ngagravey nay

Xacircy dựng CNXH bỏ qua chế độ TBCN tạo ra biến đổi về chất của XH trecircn tất cả caacutec lĩnh vực lagrave sự nghiệp rất khoacute khăn phức tạp cho necircn phải phải trải qua một thời kỳ quaacute độ lacircu dagravei với nhiều chặng đường nhiều higravenh thức tổ chức kinh tế xatilde hội coacute tiacutenh quaacute độ Trong caacutec lĩnh vực của đời sống XH diễn ra sự đan xen vagrave đấu tranh của caacutei củ vagrave caacutei mới

b Cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea lagrave nhiệm vụ trung tacircm của thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam - Lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế - XH chỉ ra mỗi higravenh thaacutei KT-XH coacute một lực lượng sản xuất của noacute hay noacutei caacutech khaacutec coacute một cơ

sở vật chất-kỹ thuật của noacute Để coacute CNXH phải coacute một cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại do cuộc CM khoa học vagrave cocircng nghệ mang lại Song nước ta tiến lecircn CNXH từ một nền kinh tế phổ biến lagrave sản xuất nhỏ lao động thủ cocircng lagrave chủ yếu caacutei thiếu thốn của chuacuteng ta lagrave chưa coacute một nền đại cocircng nghiệp Vigrave vậy chuacuteng ta phải tiến hagravenh cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea Thực chất của cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea chiacutenh lagrave xacircy dựng cơ sở vật chất kỹ thuật của CNXH Cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ở nước ta nhằm xacircy dựng cơ sở vật chất kỹ thuật cho CNXH ở nước ta trecircn cơ sở phaacutet huy năng lực nội sinh của đất nước cũng như xu thế quốc tế hoacutea kinh tế thế giới đoacute lagrave nhiệm vụ trung tacircm trong suốt thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH

- Trong cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea đất nước chuacuteng ta cần phaacutet triển mạnh mẽ một nền khoa học vagrave cocircng nghệ tiecircn tiến hiện đại Phải coi phaacutet triển khoa học vagrave cocircng nghệ lagrave quốc saacutech hagraveng đầu điều nagravey hoagraven toagraven phugrave hợp với xu thế của thế giới ngagravey nay trong xu thế hợp taacutec cạnh tranh ngagravey cagraveng khốc liệt Chiacutenh vigrave vậy đại hội đại biểu toagraven quốc lần thứ IX cuả Đảng ta đatilde đề ra ldquocon đường cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ở nước ta cần vagrave coacute thể ruacutet ngắn thời gian vừa coacute bước tuần tự vừa coacute bước nhảy vọt Phaacutet huy những lợi thế của đất nước tận dụng mọi khả năng để đạt được những trigravenh độ cocircng nghệ tiecircn tiến đặc biệt lagrave cocircng nghệ thocircng tin cocircng nghệ sinh học tranh thủ ứng dụng ngagravey cagraveng nhiều hơn ở mức cao hơn vagrave phổ biến hơn những thagravenh tựu mới về khoa học cocircng nghệ từng bước phaacutet triển kinh tế tri thức Phaacutet huy nguồn lực triacute tuệ vagrave sức mạnh tinh thần của người Việt Nam coi phaacutet triển giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo khoa học cocircng nghệ lagrave nền tảng vagrave động lực của sự nghiệp cocircng nghiệp hoacute hiện đại hoacutea

Thực hiện thắng lợi sự nghiệp CNH-HĐH lagrave một trong những nhacircn tố coacute yacute nghĩa quyết định thắng lợi sự nghiệp xacircy dựng CNXH ở nước ta

c Kết hợp giữa LLSX với xacircy dựng QHSX trong thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam - Trong khi khẳng định vai trograve của LLSX lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh cograven chỉ ra sự phaacutet triển của LLSX phải gắn liền với việc

thiết lập quan hệ sản xuất phugrave hợp Trong sự nghiệp xacircy dựng CNXH ở nước ta Đảng ta khẳng định ldquoPhaacutet triển LLSX gắn liền với QHSX mới phugrave hợp trecircn cả 3 mặt sở hữu quản lyacute vagrave phacircn phối

- Phugrave hợp với sự phaacutet triển của LLSX ở nước ta đảng ta chủ trương sử dụng ldquonhiều higravenh thức sở hữa về TLSX nhiều thagravenh phần kinh tếrdquo đồng thời thực hiện nhất quaacuten lacircu dagravei chiacutenh saacutech phaacutet triển nền kinh tế hagraveng hoacutea nhiều thagravenh phần vận động theo cơ chế thị trường coacute sự quản lyacute của Nhagrave nước theo định hướng XHCN đoacute chiacutenh lagrave nền kinh tế thị trường định hướng XHCN

- Kinh tế thị trường lagrave thagravenh tựu chung của văn minh nhacircn loại Noacute lagrave kết quả của sự phaacutet triển LLSX đến một trigravenh độ nhất định kết quả của quaacute trigravenh phacircn cocircng lao động xatilde hội vagrave đa dạng hoacutea caacutec higravenh thức sở hữu Đến lượt noacute kinh tế thị trường lagrave một động lực mạnh mẽ thuacutec đẩy LLSX phaacutet triển Xacircy dựng vagrave phaacutet triển kinh tế thị trường định hướng XHCN vừa phugrave hợp với xu hướng phaacutet triển của thời đại vừa phugrave hợp với yecircu cầu phaacutet triển của LLSX ở nước ta với yecircu cầu xacircy dựng nền kinh tế độc lập tự chủ kết hợp với chủ động hội nhập kinh tế quốc tế Đảng ta khẳng định ldquoMục điacutech của nền kinh tế thị trường định hướng XHCN lagrave phaacutet triển LLSX phaacutet triển kinh tế để xacircy dựng cơ sở vật chất-kỹ thuật của CNXH nacircng cao đời sống của nhacircn dacircn

d Kết hợp giữa kinh tế với chiacutenh trị vagrave caacutec mặt khaacutec của đời sống XH trong thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam Xuất phaacutet từ mối quan hệ giữa kinh tế với chiacutenh trị vagrave caacutec mặt khaacutec của đời sống XH magrave lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh đatilde chỉ ra

trong quaacute trigravenh xacircy dựng CNXH ở nước ta gắn liền với phaacutet triển kinh tế xacircy dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN phải khocircng ngừng đổi mới hệ thống chiacutenh trị nacircng cao vagravei trograve latildenh đạo vagrave sức chiến đấu của Đảng xacircy dựng nhagrave nước phaacutep quyền xatilde hội chủ nghĩa của dacircn do dacircn vigrave dacircn nacircng cao vai trograve của caacutec tổ chức quần chuacuteng trong sự nghiệp xacircy dựng vagrave bảo vệ TQ 19

Đồng thời phải gắn phaacutet triển kinh tế với phaacutet triển văn hoacutea xacircy dựng nền văn hoacutea tiecircn tiến đậm đagrave bản sắc dacircn tộc nhằm khocircng ngừng nacircng cao dacircn triacute đagraveo tạo nhacircn lực vagrave bồi dưỡng nhacircn tagravei theo quan điểm của đảng ta đoacute lagrave quốc saacutech hagraveng đầu giải quyết caacutec vấn đề XH thực hiện cocircng bằng vagrave dacircn chủ trong đời sống XH

Trong quaacute trigravenh phaacutet triển văn hoacutea cần phải đặc biệt quan tacircm đến phaacutet triển giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo Phải coi giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo cũng lagrave quốc saacutech hagraveng đầu Điều nagravey vừa phugrave hợp với xu thế phaacutet triển hiện đại lại vừa lagrave đogravei hỏi cấp baacutech của sự phaacutet triển đất nước

Toacutem lại lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh lagrave một lyacute luận khoa học noacute cho chuacuteng ta một quan niệm đuacuteng đắn về mối quan hệ lẫn nhau giữa caacutec mặt trong đời sống kt-xh về sự vận động vagrave phaacutet triển của XH Với sự phaacutet triển của khoa học vagrave thực tiễn hiện nay lyacute luận đoacute vẫn giữ nguyecircn giaacute trị Noacute đem lại một phương phaacutep luận thực sự khoa học để phacircn tiacutech caacutec hiện tượng trong đời sống XH để từ đoacute vạch ra phương hướng vagrave giải phaacutep đuacuteng đắn cho hoạt động thực tiễn Cacircu 25 AnhChi hay phan tich nhung cong hien to lon cua CMac PhAngghen va VILenin vao su phat trien ly luan ve giai cap va dau tranh giai cap

Nguồn gốc giai cấp CMaacutec vagrave Phangghen đều khẳng định giai cấp khocircng phải lagrave hiện tượng bẩm sinh của xatilde hội khocircng xất hiện cugraveng với sự xuất hiện của xatilde hội Trong xatilde hội nguyecircn thủy khi lực lượng sản xuất cograven thấp keacutem con người lagravem ra sản phẩm chỉ để tồn tại chưa coacute sản phẩm dư thừa chưa coacute điều kiện khaacutech quan để người nagravey chiếm đoạt sản phẩm của người khaacutec xatilde hội chưa xuất hiện chế độ người boacutec lột người vagrave do đoacute chưa thể coacute giai cấp Cuối xatilde hội nguyecircn thủy cocircng cụ sản xuất bằng kim loại xuất hiện coacute sự phacircn cocircng lao động lagravem cho lực lượng sản xuất phaacutet triển mang lại năng suất lao động cao hơn từ đoacute dẫn đến của cải dư lagravem của riecircng chế độ tư hữu ra đời Chế độ tư hữu lagravem cơ sở cho sự phacircn hoaacute xatilde hội thagravenh caacutec gia cấp coacute lợi iacutech đối khaacuteng nhau

Giai cấp lagrave những tập đoagraven người to lớn khaacutec nhau về địa vị trong một hệ thống sản xuất xatilde hội nhất định trong lịch sử khaacutec nhau về quan hệ của họ đối với những tư liệu sản xuất về vai trograve của họ trong tổ chức lao động xatilde hội vagrave như vậy lagrave khaacutec nhau về caacutech thức hưởng thụ vagrave về phần của cải xatilde hội iacutet hoặc nhiều magrave họ được hưởng Noacutei đến giai cấp lagrave noacutei đến một hệ thống caacutec tập đoagraven người trong một chế độ kinh tế xatilde hội nhất định do chế độ ấy sản sinh ra mỗi giai cấp trong lịch sử đều coacute đặc điểm riecircng tuy nhiecircn theo LecircNin cho pheacutep ta nắm được dấu hiệu đặc trưng chung nhất cơ bản nhất những dấu hiệu phổ biến vagrave ổn định nhất của giai cấp

Giai cấp lagrave phạm trugrave kinh tế xatilde hội coacute tiacutenh lịch sử giai cấp khocircng phải lagrave sản phẩm của sản xuất noacutei chung magrave lagrave sản phẩm của hệ thống sản xuất xatilde hội nhất định trong lịch sử một hệ thống giai cấp tương ứng với mocirct hệ thống sản xuất xatilde hội do đoacute khocircng thể hiểu đặc trưng của từng giai cấp cụ thể nếu khocircng đặt noacute trong mối quan hệ với caacutec giai cấp đối lập khaacutec

Noacutei đến giai cấp lagrave noacutei đến sự khaacutec nhau giữa caacutec tập đoagraven người về địa vị trong một hệ thống kinh tế xatilde hội nhất định trong đoacute tập đoagraven người nagravey lagrave thống trị cograven tập đoagraven người kia lagrave bị trị sự khaacutec nhau ấy thể hiện ở chỗ

Caacutec giai cấp coacute quan hệ khaacutec nhau về tư liệu sản xuất đacircy lagrave sự khaacutec nhau cơ bản nhất quy định sự khaacutec nhau về địa vị của caacutec giai cấp trong xatilde hội (viacute dụ)

Caacutec giai cấp coacute vai trograve khaacutec nhau trong tổ chức lao động xatilde hội trong tổ chức quản lyacute sản xuất tập đoagraven nagraveo chiếm hữu tư liệu sản xuất đương nhiecircn giữ vai trograve latildenh đạo chỉ huy hoạt động sản xuất vagrave lưu thocircng hagraveng hoacutea tại từng đơn vị kinh tế vagrave trecircn quy mocirc toagraven xatilde hội

Caacutec giai cấp coacute phương thức vagrave qui mocirc thu nhận của cải xatilde hội khaacutec nhau caacutec giai cấp thống trị chiếm đoạt giaacute trị thăng dư của caacutec giai cấp bị trị chế độ phacircn phối trong xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng lagrave chế độ phacircn phối bất cocircng vigrave phần lớn của cải nằm trong tay giai cấp thống trị phần iacutet ỏi cograven lại thuộc về lực lượng đocircng đảo trong xatilde hội đoacute lagrave những người lao động Toacutem lại giai cấp nagraveo nắm được quyền sở hữu đối với tư liệu sản xuất thigrave giai cấp đoacute sẽ nắm quyền quản lyacute tổ chức sản xuất vagrave quyền chi phối sản phẩm giai cấp đoacute sẽ coacute địa vị trong xatilde hội

Đấu tranh giai cấp Gia cấp thống trị vagrave giai cấp bị trị coacute lợi iacutech căn bản đối lập nhau khocircng thể đều hoagrave đều hoagrave được Đoacute lagrave đối khaacuteng về quyền lợi giữa những giai tầng aacutep bức boacutec lột vagrave những giai tầng bị boacutec lột coacute aacutep bức thigrave coacute đấu tranh chống aacutep VILecircnin cho rằng đấu tranh giai cấp trong lịch sử vagrave trong thời đại ngagravey nay khocircng phải lagrave cuộc bạo loạn khủng bố lật đổ chỉ coacute yacute ngĩa phaacute hoại tiecircu cực magrave thực chất lagrave cuộc đấu tranh của quần chuacuteng bị tước heat quyền bị aacutep bức vagrave lao động chống bọn đặc quyền đặc lợi bọn aacutep bức vagrave bọn ăn baacutem cuộc đấu tranh của những người cocircng nhacircn lagravem thuecirc hay những người vocirc sản chống những người hữu sản hay giai cấp tư sản 20

Thocircng qua cuộc đấu tranh giai cấp sự xung đột giữa lực lượng sản xuất mới vagrave quan hệ sản xuất lạc hậu được giải quyết thực hiện bước quaacute độ từ một chế độ xatilde hội lỗ lời sang chế độ mới cao hơn

Đấu tranh giai cấp lagrave động lực phaacutet triển của xatilde hội coacute giai cấp khocircng chỉ thể hiện trong thời kỳ caacutech mạng xatilde hội magrave cograven trong thời hogravea bigravenh

Đấu tranh giai cấp lagrave quy luật chung của xatilde hội coacute giai cấp song quy luật ấy coacute những biểu hiện đặc thugrave trong từng xatilde hội cụ thể

Về kết cấu giai cấp trong xatilde hội coacute giai cấp mỗi higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội coacute một kết cấu giai cấp nhất định khi higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội nagravey thay thế higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội khaacutec thigrave kết cấu giai cấp cũng thay đổi

Mỗi kết cấu giai cấp trong xatilde hội coacute giai cấp đều coacute caacutec giai cấp cơ bản giai cấp khocircng cơ bản vagrave tầng lớp trung gian những giai cấp cơ bản lagrave những giai cấp gắn liền với sự xuất hiện vagrave tồn tại của phương thức sản xuất thống trị trong xatilde hội sự đối khaacuteng vagrave cuộc đấu tranh của caacutec giai cấp đoacute biểu hiện macircu thuẫn cơ bản của phương thức sản xuất đatilde sinh ra chuacuteng những giai cấp khocircng cơ bản đoacute lagrave những người nocircng dacircn tự do coacute iacutet ruộng đất trong chế độ chiếm hữu nocirc lệ đoacute lagrave giai cấp nocirc lệ chủ nocirc với tư caacutech lagrave tagraven dư của chế độ cũ giai cấp tư sản với tư caacutech lagrave mầm moacuteng của xatilde hội mới trong xatilde hội phong kiếnhellip tầng lớp trung gian lagrave sản phẩm của chiacutenh phương thức sản xuất đang thống trị lagrave kết quả của quaacute trigravenh phacircn hoacutea xatilde hội diễn ra khocircng ngừng trong xatilde hội đoacute lagrave tầng lớp bigravenh dacircn trong xatilde hội nocirc lệ lagrave tầng lớp triacute thức tiểu tư sản trong xatilde hội tư bản

Cugraveng với sự phaacutet triển của sản xuất mỗi giai cấp trong một kết cấu giai cấp cũng coacute những biến đổi nhất định những biến đổi ấy dẫn đến những thay đổi địa vị của caacutec giai cấp đoacute trong hệ thống sản xuất xatilde hội

Lyacute luận về giai cấp của chủ nghĩa Maacutec ndashLecircnin lagrave cơ sở đuacuteng đắn để nhận định giai cấp phacircn tiacutech caacutec quan hệ giai cấp trong đấu tranh giai cấp vagrave lien minh giai cấp baacutec bỏ mọi quan điểm sai lầm trong việc phacircn chia giai cấp trong xatilde hội

Lyacute luận về giai cấp vagrave đấu tranh giai cấp của chủ nghĩa Maacutec - PhAngghen Lecircnin đatilde vạch ra tiacutenh tấc yếu của cuộc đấu tranh giữa giai cấp vocirc sản vagrave giai cấp tư sản Sau khi giai cấp vocirc sản giagravenh chiacutenh quyền những cơ sở vất chất để nảy sinh giai cấp boacutec lột vagrave sự phacircn chia giai cấp noacutei chung vẫn tồn tại vigrave vậy giai cấp cocircng nhacircn phải tiến hagravenh tổ chức xacircy dựng một hệ thống quan hệ xatilde hocirci mới theo yecircu cầu phaacutet triển của lực lượng sản xuất hiện đại Ngoagravei ra giai cấp vocirc sản cograven phải từng bước khắc phục những tư tưởng tacircm lyacute tập quaacuten văn hoacutea lạc hậu của xatilde hội củ cograven in sacircu vagraveo đời sống tinh thần của xatilde hội CAcircU 26 Anhchị hatildey trigravenh bagravey quan điểm maacutecxiacutet về đấu tranh giai cấp vagrave vai trograve của noacute đối với sự phaacutet triển của xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng Sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam về đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta hiện nay như thế nagraveo 1 Quan điểm Maacutecxiacutet về đấu tranh giai cấp - Đấu tranh giai cấp lagrave quaacute trigravenh tất yếu khaacutech quan của xatilde hội coacute aacutep bức boacutec lột Đoacute lagrave cuộc đấu tranh giữa giai cấp thống trị vagrave giai cấp bị trị đối khaacuteng về quyền lợi khocircng thể dung hoagrave được -VILecircnin cho rằng đấu tranh giai cấp trong lịch sử vagrave ngagravey nay khocircng phải lagrave những cuộc bạo loạn khủng bố phaacute hoại magrave noacute thực chất lagrave cuộc đấu tranh của quần chuacuteng bị tước hết quyền bị aacutep bức vagrave lao động chống bọn aacutep bức ăn baacutem đấu tranh của những người cocircng nhacircn lagravem thuecirc hay những người vocirc sản chống giai cấp tư sản Nguyecircn nhacircn đấu tranh giai cấp -Do macircu thuẫn gay gắt giữa lực lượng sản xuất mới tiến bộ vagrave quan hệ sản xuất lỗi thời lạc hậu - Về mặt xatilde hội đacircy lagrave macircu thuẫn biểu hiện giữa giai cấp caacutech mạng tiến bộ đại diện cho lực lượng sản xuất mới vagrave giai cấp thống trị boacutec lột đại diện cho quan hệ sản xuất lỗi thời lạc hậu Higravenh thức đấu tranh Tuỳ thuộc hoagraven cảnh lịch sử giai cấp tham gia đấu tranh giai đoạn phaacutet triển đấu tranh magrave đấu tranh giai cấp diễn ra dưới nhiều higravenh thức Ngagravey nay caacutech mạng xatilde hội chủ nghĩa đang thời kỳ thoaacutei tragraveo giai cấp cocircng nhacircn caacutec nước tư bản đấu tranh bằng những higravenh thức mới chống lại những thủ đoạn của giai cấp thống trị bảo vệ lợi iacutech giai cấp trước mắt vagrave lacircu dagravei của cocircng nhacircn vagrave nhacircn dacircn lao động 2 Vai trograve của đấu tranh giai cấp đối với sự phaacutet triển xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng -Đấu tranh giai cấp lagrave một trong những động lực phaacutet triển quan trọng của xatilde hội coacute giai cấp Vigrave đấu tranh giai cấp giuacutep thay đổi phương thức sản xuất cũ lỗi thời lạc hậu bằng phương thức mới cao hơn đồng thời xacircy dựng lực lượng sản xuất mới phugrave hợp quan hệ sản xuất tạo cơ sở phaacutet triển mọi mặt đời sống xatilde hội -Đấu tranh giai cấp giuacutep cải tạo caacutec giai cấp caacutech mạng vagrave quần chuacuteng lao động thocircng qua việc xoaacute bỏ tập quaacuten xấu do giai cấp thống trị sản sinh ra 21

-Đấu tranh giai cấp lagrave đograven bẩy phaacutet triển lịch sử caacutech mạng lagrave động lực phaacutet triển caacutec mặt đời sống xatilde hội trong thời kỳ phaacutet triển bigravenh thừơng Đấu tranh lagrave động lực để giai cấp tư sản đổi mới phương thức quản lyacute sử dụng kỹ thuật mới để tạo necircn những thagravenh tựu mới -Vai trograve đấu tranh giai cấp thể hiện ở những cuộc đấu tranh mang tiacutenh quần chuacuteng rộng lớn do lực lượng tiến bộ xatilde hội latildenh đạo được tổ chức khoa học nhằm đaacutenh đổ giai cấp thống trị cản trở phaacutet triển xatilde hội 3 Sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam về đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta hiện nay -Thời kỳ quaacute độ đi lecircn CNXH ở nước ta tồn tại nhiều giai cấp vagrave macircu thuẫn giai cấp Tuy nhiecircn trong điều kiện phaacutet triển kinh tế thị trường quaacute độ lecircn CNXH macircu thuẫn nagravey bộc lộ lagrave macircu thuẫn trong nội bộ nhacircn dacircn Nhigraven chung lợi iacutech giai cấp tư sản thống nhất lợi iacutech cộng đồng đấu tranh lagrave để hợp taacutec đoagraven kết xacircy dựng xatilde hội dacircn giagraveu nước mạnh cocircng bằng văn minh -Thực chất đấu tranh giai cấp ở nước ta trong thời kỳ quaacute độ lagrave đấu tranh giữa khuynh hướng tự giaacutec theo định hướng XHCN vagrave khuynh hướng phaacutet triển tự phaacutet lecircn TBCN Trong quaacute trigravenh đoacute nhất thiết chuacuteng ta phải phaacutet triển kinh tế hagraveng hoaacute nhiều thagravenh phần trong đoacute coacute thagravenh phần kinh tế tư bản tư nhacircn -Đấu tranh giai cấp ở nước ta diễn ra hagraveng ngagravey trecircn caacutec lĩnh vực chiacutenh trị kinh tế xatilde hội Vigrave vậy Đảng ta luocircn xaacutec định rotilde cần phải +Đấu tranh chống khuynh hướng vagrave biểu hiện tiecircu cực của tầng lớp tư sản +Đấu tranh chống khuynh hướng tự phaacutet TBCN của sản xuất nhỏ +Đấu tranh chống caacutec thế lực thugrave địch acircm mưu diễn biến hoagrave bigravenh phaacute hoại độc lập dacircn tộc vagrave chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta +Xacircy dựng chủ nghĩa xatilde hội đi đocirci với bảo vệ tổ quốc bảo vệ quyền lagravem chủ nhacircn dacircn +Xacircy dựng nền kinh tế thị trường thực hiện CNH HĐH định hướng XHCN giữ gigraven vagrave phaacutet huy bản sắc dacircn tộc tiếp thu tinh hoa nhacircn loại lagravem cho đời sống vật chất vagrave tinh thần nhacircn dacircn khocircng ngừng nacircng cao -Để đạt được caacutec mục tiecircu trecircn đogravei hỏi sử dụng nhiều higravenh thức đấu tranh khaacutec nhau vừa mềm dẻo vừa cương quyết Toacutem lại giai đoạn hiện nay đogravei hỏi Đảng ta phải nắm vững biện phaacutep duy vật nắm vững quan điểm giai cấp của CN Maacutec-Lecircnin để phacircn tiacutech được tiacutenh chất tigravenh higravenh gay go phức tạp của đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ traacutenh rơi vagraveo thaacutei cực sai lầm quaacute cường điệu đấu tranh giai cấp đi đến rụt regrave khocircng daacutem đổi mới mơ hồ mất cảnh giaacutec đi đến phủ nhận đấu tranh giai cấp Cacircu 27 Anh chị hatildey chỉ ra những điểm giống vagrave khaacutec nhau giữa nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản Trả lời

Nhagrave nước phaacutep quyền lagrave một higravenh thức tổ chức nhagrave nước đặc biệt magrave ở đoacute coacute sự ngự trị cao nhất của phaacutep luật với nội dung thực hiện quyền lực của nhacircn dacircn

Nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản coacute những điểm giống vagrave khaacutec nhau như sau

Giống nhau Phaacutep luật được đề cao vagrave lagrave cocircng cụ chủ yếu để quản lyacute mọi hoạt động của xatilde hội vagrave cocircng dacircn Ngay cả hoạt động của caacutec cơ

quan thuộc hệ thống tổ chức nhagrave nước cũng phải tuacircn theo phaacutep luật mặc dugrave chiacutenh noacute lagrave những cơ quan cocircng bố ban hagravenh thực thi vagrave kiểm tra việc thực hiện phaacutep luật

Khaacutec nhau 1048766Điểm khaacutec biệt căn bản giữa nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản ở

chỗ nếu như trong nhagrave nước phaacutep quyền tư sản quyền lực của nhagrave nước được phacircn cho ba cơ quan khaacutec nhau hoagraven toagraven độc lập với nhau đảm nhiệm thigrave một trong những nguyecircn tắc quan trọng của nhagrave nước phaacutep quyền XHCN lagrave quyền lực nhagrave nước thống nhất coacute sự phacircn cocircng vagrave phối hợp giữa caacutec cơ quan nhagrave nước trong việc thực hiện caacutec quyền lập phaacutep hagravenh phaacutep vagrave tư phaacutep 22

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam lagrave nhagrave nước phaacutep quyền XHCN của dacircn do dacircn vigrave dacircn necircn hệ thống phaacutep luật thể hiện tập trung yacute chiacute lợi iacutech vagrave nguyện vọng của nhacircn dacircn Tất cả quyền lực nhagrave nước thuộc về nhacircn dacircn magrave nền tảng lagrave liecircn minh giữa giai cấp cocircng nhacircn vagrave đội ngũ triacute thức Trong khi nhagrave nước phaacutep quyền tư sản lagrave của giai cấp tư sản nhằm thực hiện nền chuyecircn chiacutenh tư sản đối với giai cấp vocirc sản vagrave nhacircn dacircn lao động

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam được đặt dưới sự latildenh đạo của ĐCS VN thực hiện quản lyacute xatilde hội bằng phaacutep luật theo phaacutep luật Nhagrave nước phaacutep quyền tư sản được tổ chức dưới nhiều higravenh thức khaacutec nhau nhưng nhigraven chung coacute 2 higravenh thức cơ bản lagrave quacircn chủ lập hiến vagrave caacutec higravenh thức cộng hogravea chung quy lại đều lagrave nền chuyecircn chiacutenh tư sản Cacircu 28 Phacircn tiacutech vai trograve của Nhagrave Nước đối với quaacute trigravenh phaacutet triển kinh tế ở nước ta trong giai đoạn hiện nay Vai trograve taacutec động của Nhagrave Nước đối với kinh tế thuộc phạm vi mối quan hệ biện chứng giữa kiến truacutec thượng tầng vagrave cơ sở hạ tầng Nếu chiacutenh saacutech phaacutep luật của Nhagrave Nước phugrave hợp với nhu cầu khaacutech quan của nền kinh tế thigrave noacute sẽ coacute taacutec động thuacutec đẩy kinh tế phaacutet triển vagrave ngược lại sẽ kigravem hatildem hoặc phaacute hoại sự phaacutet triển kinh tế Nền kinh tế VN hiện nay lagrave nền kinh tế thị trường theo định hướng XHCN trong đoacute Nhagrave Nước giữ vai trograve rất quan trọng 1 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc ổn định kinh tế vĩ mocirc Nền kinh tế thị trường luocircn diễn ra những biến động khocircn lường vagrave tiềm ẩn những nguy cơ khủng hoảng kinh tế trầm trọng Do đoacute xuất hiện nhu cầu cần sự can thiệp của Nhagrave Nước nhằm điều chỉnh caacutec quan hệ kinh tế sao cho iacutet coacute khả năng xảy ra khủng hoảng nhất thocircng qua chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh tiền tệ Chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh bao gồm caacutec chiacutenh saacutech thuế vagrave chi tiecircu ngacircn saacutech của Nhagrave nước nhằm điều tiết chu kỳ kinh tế đảm bảo cocircng ăn việc lagravem ổn định giaacute cả vagrave tăng trưởng liecircn tục của nền kinh tế Trong những thời kỳ kinh tế suy giảm chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh coacute taacutec dụng kiacutech cầu vagrave sản xuất bằng caacutech Chiacutenh phủ tăng mua giảm thuế do đoacute tạo ra được một thu nhập quốc dacircn khả dụng lớn hơn để đưa vagraveo luồng tiecircu đugraveng Cograven trong những thời kỳ kinh tế quaacute noacuteng chiacutenh phủ lagravem ngược lại Khi tăng chi tiecircu vagraveo thời điểm thất nghiệp cao vagrave lạm phaacutet thấp Nhagrave nước đatilde tăng cung ứng tiền dẫn tới giảm latildei suất (tức giaacutem giaacute đồng tiền) nhờ đoacute ngacircn hagraveng mới coacute nhiều điều kiện cho vay vagrave chi tiecircu cho tiecircu dugraveng được tăng lecircn Điều đoacute coacute nghĩa lagrave kiacutech cầu vigrave tiecircu dugraveng lagrave bộ phận cấu thagravenh lớn nhất vagrave ổn định nhất của tổng cầu Latildei suất thấp đồng thời khuyến khiacutech đầu tư caacutec chủ doanh nghiệp coacute thể mở rộng sản xuất thuecirc thecircm cocircng nhacircn Trong thời kỳ lạm phaacutet cao vagrave thất nghiệp thấp thigrave ngược lại Nhagrave nước ldquolagravem nguội nền kinh tế bằng caacutech tăng latildei suất giảm cung ứng tiền Cugraveng với việc giảm tiền vagrave tăng latildei suất cả chỉ tiecircu lẫn giaacute cả đều coacute xu hướng giảm hoặc iacutet nhất nếu coacute tăng thigrave cũng rất chậm vagrave kết quả lagrave thu hẹp lại sản lượng vagrave việc lagravem 2 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng Trong nền kinh tế thị trường coacute thagravenh phần kinh tế tư nhacircn Thagravenh phần kinh tế nagravey chủ yếu hoạt động vigrave mục điacutech lợi nhuận necircn chỉ tập trung đầu tư phaacutet triển những lĩnh vực coacute thể thu được nhiều lợi nhuận Cograven những lĩnh vực cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng như xacircy dựng cơ sở hạ tầng (giao thocircng điện nước hellip) thigrave tư nhacircn khocircng muốn hoặc khocircng thể đầu tư vigrave vốn lớn chậm thu hồi vốn Magrave một nền kinh tế muốn phaacutet triển thigrave khocircng thể khocircng coacute cơ sở hạ tầng Do vậy để ổn định vagrave phaacutet triển kinh tế Nhagrave Nước phải đảm nhận lĩnh vực hagraveng hoacutea cocircng cộng 3 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc chống ocirc nhiễm mocirci trường Caacutec thagravenh phần kinh tế tư nhacircn trong quaacute trigravenh hoạt động kinh doanh đatilde gacircy ra ocirc nhiễm mocirci trường lagravem cạn kiệt nguồn tagravei nguyecircn Do đoacute cần sự can thiệp điều tiết của Nhagrave Nước để hạn chế vagrave khắc phục những vấn đề nagravey 4 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc tạo lập hagravenh lang phaacutep lyacute vững chắc Sự phaacutet triển của nền kinh tế thường đogravei hỏi phải coacute một mocirci trường chiacutenh trị - xatilde hội ổn định cần thiết Mặt khaacutec xu thế phaacutet triển của kinh tế thị trường lagrave theo hướng hội nhập kinh tế quốc tế do đoacute cagraveng cần tới vai trograve của Nhagrave Nước bằng caacutec chiacutenh saacutech đối ngoại tạo mocirci trường phaacutep lyacute vững chắc cho quaacute trigravenh nagravey 23

Cacircu 29 AnhChị hatildey phacircn tiacutech quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người vagrave về vấn đề giải phoacuteng con người 1 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người a Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội - Khoa học vagrave thực tiễn đatilde chứng tỏ rằng tiền đề đầu tiecircn của sự tồn tại người lagrave sự sống của thể xaacutec Thể xaacutec sống của con người chiacutenh lagrave sản phẩm tiến hoacutea lacircu dagravei của tự nhiecircn lagrave sự tiếp tục phaacutet triển của tự nhiecircn PhAecircngghen viết ldquoBản thacircn chuacuteng ta với cả xương thịt maacuteu mủ vagrave đầu oacutec chuacuteng ta lagrave thuộc về giới tự nhiecircnrdquo Do vậy trước hết noacute bị chi phối bởi caacutec quy luật tự nhiecircn sinh học như quy luật trao đổi chất giữa cơ thể với mocirci trường quy luật biến dị vagrave di truyền quy luật tiến hoacutea hellip - Sự tồn tại của con người cograven gắn liền trực tiếp với sự tồn tại của xatilde hội Để thỏa matilden caacutec nhu cầu của migravenh con người phải tiến hagravenh lao động sản xuất qua đoacute tạo thagravenh caacutec mối quan hệ xatilde hội vagrave xatilde hội trong đoacute ldquo xatilde hội sản sinh ra con người với tiacutenh caacutech lagrave con người như thế nagraveo thigrave con người cũng sản sinh ra xatilde hội như thếrdquo Sự tồn tại xatilde hội của con người gắn liền với sự tồn tại của yacute thức - Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội trong đoacute coacute sự taacutec động đan xen của ba hệ thống nhu cầu (nhu cầu sinh học nhu cầu xatilde hội nhu cầu tinh thần) vagrave ba hệ thống quy luật (quy luật sinh học quy luật xatilde hội quy luật tinh thần) Mỗi hệ thống nhu cầu vagrave quy luật nagravey đều coacute vị triacute vai trograve vagrave taacutec dụng của migravenh trong sự tồn tại vagrave phaacutet triển của con người đồng thời chuacuteng tham gia vagraveo việc quy định bản chất của noacute trong đoacute hệ thống nhu cầu vagrave quy luật xatilde hội luocircn giữ vị triacute trung tacircm vagrave coacute vai trograve quyết định Caacutec nhu cầu của con người dugrave lagrave nhu cầu vật chất hay tinh thần mang tiacutenh tự nhiecircn vagrave xatilde hội đều được quy định bởi lịch sử nhưng con người hoagraven toagraven coacute thể tự điều chỉnh tự kiểm tra caacutec nhu cầu vagrave hoạt động của migravenh Con người tồn tại trong thế giới khocircng phải như caacutec sinh vật khaacutec magrave tồn tại với tư caacutech lagrave chủ thể của quaacute trigravenh nhận thức vagrave hagravenh động cải tạo thế giới cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người b Con người lagrave chủ thể của lịch sử - Triết học Mac-Lecircnin cho rằng con người lagrave sản phẩm của lịch sử (sản phẩm của điều kiện tự nhiecircn vagrave điều kiện xatilde hội) đồng thời chiacutenh lagrave chủ thể saacuteng tạo ra quaacute trigravenh lịch sử ấy-lịch sử của con người Đoacute lagrave quaacute trigravenh hoạt động coacute yacute thức của con người nhằm mục điacutech cải tạo tự nhiecircn cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người - Trecircn cơ sở vận dụng pheacutep biện chứng duy vật CMaacutec đatilde khảo saacutet bản chất con người bắt đầu từ hoạt động thực tiễn từ trong hoagraven cảnh xatilde hội lịch sử cụ thể - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo luận điểm nagravey cho thấy con người lagrave một thực thể coacute tiacutenh loagravei Đặc tiacutenh ldquoloagraveirdquo của con người hiện thực tức lagrave tiacutenh người Tiacutenh người bao gồm toagraven bộ caacutec thuộc tiacutenh vốn coacute của con người trong đoacute coacute ba thuộc tiacutenh cơ bản nhất đoacute lagrave thuộc tiacutenh tự nhiecircn thuộc tiacutenh xatilde hội vagrave thuộc tiacutenh tư duy - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo quan hệ xatilde hội ở đacircy được hiểu lagrave tổng thể caacutec quan hệ magrave con người đatilde coacute đang coacute vagrave trong chừng mực nagraveo đoacute cograven bao hagravem cả những quan hệ trong tương lai - Bản chất con người lagrave tổng hogravea caacutec quan hệ xatilde hội nhưng con người bao giờ cũng lagrave con người riecircng biệt con người cụ thể ứng với những thời đại những giai đoạn lịch sử nhất định với từng tập đoagraven người đồng thời noacute cũng mang bản chất chung của nhacircn loại phaacutet triển trong toagraven bộ lịch sử loagravei người 2 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về giải phoacuteng con người - Triết học Mac-Lecircnin lagrave triết học vigrave con người Trong ldquoTuyecircn ngocircn của Đảng Cộng sảnrdquo CMac vagrave PhAecircngghen đatilde viết ldquovĩnh viễn giải phoacuteng toagraven thể xatilde hội khỏi aacutech boacutec lột aacutech aacutep bứcrdquo song ldquoxatilde hội khocircng thể nagraveo giải phoacuteng cho migravenh được nếu khocircng giải phoacuteng cho mỗi caacute nhacircn riecircng biệtrdquo Như vậy tư tưởng giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave tư tưởng xuyecircn suốt lagrave caacutei cốt lotildei của Triết học Mac- Lecircnin - Triết học Mac-Lecircnin khocircng phải lagrave triết học đầu tiecircn đề cập đến vấn đề giải phoacuteng con người Vấn đề giải phoacuteng con người đatilde được nhiều học thuyết triết học đề cập đến nhưng do hạn chế bởi lịch sử do chưa hiểu đuacuteng về con người về bản chất con người cho necircn khi xaacutec định giải phoacuteng con người lagrave giải phoacuteng đối tượng nagraveo bằng caacutec nagraveo giải phoacuteng như thế nagraveo hellip caacutec học thuyết triết học trong lịch sử đatilde đưa ra nhiều quan điểm khaacutec nhau nhưng chưa coacute được cacircu trả lời thiacutech đaacuteng - Triết học Mac-Lecircnin trecircn cơ sở giải thiacutech đuacuteng đắn vagrave khoa học về con người về bản chất con người đatilde xaacutec định ldquobất kỳ sự giải phoacuteng nagraveo cũng bao hagravem ở chỗ lagrave noacute trả thế giới con người những quan hệ của con người về với bản thacircn con ngườirdquo ldquolagrave giải phoacuteng người lao động thoaacutet khoải lao động bị tha hoacuteardquo Coacute thể noacutei rằng vấn đề ldquotha hoacutea con ngườirdquo vagrave giải phoacuteng con người chiếm vị triacute trung tacircm trong quan niệm của CMaacutec về đời sống xatilde hội ldquoTha hoacuteardquo lagrave biến thagravenh caacutei bản chất khaacutec với bản chất ban đầu ldquoTha hoacutea con ngườirdquo theo CMaacutec lagrave con người khocircng cograven lagrave chiacutenh migravenh magrave trở thagravenh tồn tại khaacutec caacutei đối lập với migravenh Vagrave nguyecircn nhacircn của sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất vagrave sự nocirc dịch nhiều mặt đối với con người gacircy ra - Theo triết học Mac-Lecircnin sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do hoạt động của chiacutenh con người tạo ra vigrave thế con người bằng hoạt động tiacutech cực của migravenh coacute thể xoaacute bỏ được sự ldquotha hoacuteardquo cho migravenh 24

+ Cần phải xoacutea bỏ ldquochế độ sở hữu tư sảnrdquo thứ ldquo sở hữu vận động trong sự đối lập giữa hai cực tư bản vagrave lao độngrdquo noacute chiacutenh lagrave nguồn gốc sinh ra mọi nocirc dịch con người trong xatilde hội tư bản + Sự nghiệp xoacutea bỏ ldquotha hoacuteardquo giải phoacuteng cho con người lagrave sự nghiệp của quần chuacuteng nhacircn dacircn lao động trong đoacute giai cấp vocirc sản lagrave lực lượng nograveng cốt vagrave quyết định Bởi vigrave chỉ coacute giai cấp vocirc sản mới coacute khả năng đem lại tự do vagrave bigravenh đẳng thực sự cho mọi người + Sự nghiệp giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave một quaacute trigravenh lacircu dagravei Noacute phụ thuộc chủ yếu vagraveo trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất vagraveo caacutec điều kiện vật chất tất yếu cho sự nghiệp giải phoacuteng ấy Cacircu 30 Anh chị hatildey trigravenh bagravey mục tiecircu nhiệm vụ vagrave nội dung cơ bản của việc xacircy dựng con người Việt Nam đaacutep ứng giai đoạn caacutech mạng hiện nay

Theo chủ nghĩa Maacutec- Lecircnin con người lagrave sản phẩm của lịch sử cũng lagrave chủ thể saacuteng tạo lịch sử Con người Việt Nam do điều kiện tự nhiecircn địa lyacute văn hoaacute đatilde higravenh thagravenh necircn con người Việt Nam mộc mạc chất phaacutec coacute

truyền thống đấu tranh kiecircn cường bất khuất để giữ nước vagrave phấn đấu khocircng ngừng vigrave sự nghiệp dựng nước Con người Việt Nam hiện nay đang đứng trước những thử thaacutech mới cần phải vượt qua đoacute lagrave - Đấu tranh chống lại những mặt tiecircu cực vagrave hạn chế của cơ chế thị trường mang lại coacute taacutec động xấu đến tư tưởng tacircm lyacute con

người VN - Cugraveng với cuộc CM KHKT như vũ bảo con người VN cần phaacutet huy vagrave kế thừa những tinh hoa văn hoaacute của nhacircn loại vagrave giữ gigraven

bản sắc văn hoaacute của migravenh bull Xacircy dựng con người VN đaacutep ứng giai đoạn CM hiện nay - Xacircy dựng con người VN coacute những đức tiacutenh cơ bản như tinh thần yecircu nước coacute yacute chiacute đưa đất nước khỏi đoacutei nghegraveo đoagraven kết vigrave

sự nghiệp tiến bộ xatilde hội - Coacute yacute thức tập thể phấn đấu vigrave lợi iacutech chung - Lối sống lagravenh mạnh cần kiệm bảo vệ mocirci trường sinh thaacutei - Lao động chăm chỉ với lương tacircm nghề nghiệp coacute kỹ luật kỹ thuật vagrave saacuteng tạo - Thường xuyecircn học tập hiểu biết vagrave nacircng cao nghiệp vụhellip Toacutem lại để con người VN coacute thể đaacutep ứng được những yecircu cầu của giai đoạn caacutech mạng hiện nay một mặt cần tiacutech cực phaacutet huy vagrave regraven luyện những ưu điểm đồng thời khắc phục vagrave hạn chế những nhược điểm để sớm đưa VN thoaacutet khỏi tigravenh trạng đoacutei nghegraveo lạc hậu vagrave ldquosaacutenh vai cugraveng với caacutec cường quốc năm chacircurdquo

• 84 Những yecircu cầu phương phaacutep luận của nguyecircn tắc phaacutet triển

Nguyecircn tắc khaacutech quan trong xem xeacutet được xacircy dựng dựa trecircn nội dung của nguyecircn lyacute về tiacutenh thống nhất vật chất của thế giới Yecircu cầu của nguyecircn tắc nagravey được toacutem tắt như sau khi nhận thức khaacutech thể ( đối tượng ) sự vậthiện tượng tồn tại trong hiện thực ndash chủ thể tư duy phải nắm bắt taacutei hiện noacute trong chiacutenh noacute magrave khocircng được thecircm hay bớt một caacutech tugravey tiện - Vật chất lagrave caacutei coacute trước tư duy Vật chất tồn tại vĩnh viễn vagrave ở một giai đọan phaacutet triển nhất định của migravenh noacute mới sản sinh ra tư duy Do tư duy phản aacutenh thế giới vật chất necircn trong quaacute trigravenh nhận thức đối tượng ta khocircng được xuất phaacutet từ tư duy từ yacute kiến chủ quan của chuacuteng ta về đối tượngmagrave phải xuất phaacutet từ chiacutenh bản thacircn đối tượng từ bản chất của noacute khocircng được rdquobắtrdquo đối tượng tuacircn theo tư duy magrave phải ldquobắtrdquo tư duy tuacircn theo đối tượng Khocircng eacutep đối tượng thỏa matilden một sơ đồ chủ quan hay một ldquoLocircgiacutecrdquo nagraveo đoacute magrave phải ruacutet ra những sơ đồ từ đối tượng taacutei tạo trong tư duy caacutec higravenh tượng tư tưởng- caacutei locircgiacutec phaacutet triển của chiacutenh đối tượng đoacute - Toagraven bộ ldquonghệ thuậtrdquo chinh phục bản chất của sự vật hiện tượng được goacutei gheacutem trong sự tigravem kiếm chọn lựa sử dụng những con đường caacutech thức phương tiện thacircm nhập hữu hiệu vagraveo ldquothế giớirdquo becircn trong của sự vật ldquonghệ thuậtrdquo chinh phục như thế khocircng mang đến cho sự vật hiện tượng một caacutei gigrave đoacute xa lạ với chiacutenh noacute Điều nagravey đặt ra cho chủ thể một tigravenh thế khoacute khăn Lagravem như thế nagraveo để biết chắc chắn những suy nghĩ của chuacuteng ta về sư vật lagrave khaacutech quan lagrave phugrave hợp với bản thacircn sự vật Nguyecircn tắc khaacutech quan đogravei hỏi được bổ sung thecircm yecircu cầu phaacutet huy tiacutenh năng động saacuteng tạo của chủ thể vagrave nguyecircn tắc tiacutenh đảng - Giới tự nhiecircn vagrave xatilde hội khocircng bao giờ tự phơi bagravey togravean bộ bản chất của migravenh ra thagravenh caacutec hiện tượng điển higravenh Con người khocircng phải chỉ nhận thức những caacutei gigrave bộc lộ ra trước chủ thể Do đoacute để phản aacutenh khaacutech thể như một chỉnh thể chủ thể tư duy khocircng thể khocircng bổ sung những yếu tố chủ quan như đề xuất caacutec giả thuyết đưa ra caacutec dự đoacutean khoa học hellipThiếu những điều nagravey tư duy sẽ khocircng mang tiacutenh biện chứng sẽ khocircng thể hiện bản tiacutenh saacuteng tạo thocircng qua triacute tưởng tượng của chiacutenh migravenh Yecircu cầu phaacutet huy tiacutenh năng động saacuteng tạo của chủ thể đogravei hỏi chủ thể tư duy phải biến đổi thậm chiacute cải tạo đối tượng để tigravem ra bản chất của noacute Những biến đổi cải tạo đoacute lagrave chủ quan nhưng khocircng phải tugravey tiện magrave lagrave những biến đổi vagrave cải tạo đối tượng phugrave hợp quy luật của hiện thực thuộc lĩnh vực nghiecircn cứu - Yecircu cầu khaacutech quan trong xem xeacutet coacute yacute nghĩa rất quan trọng trong nhận thức caacutec hiện tượng thuộc đời sống xatilde hội Đối tượng nghiecircn cứu bao gồm caacutei vật chất vagrave caacutei tinh thần chứa đầy những caacutei chủ quan những caacutei lyacute tưởng vagrave luocircn chịu sự taacutec động của caacutec lực lượng tự phaacutet của tự nhiecircn lẫn lực lượng tự giaacutec ( yacute chiacutelợi iacutech mục điacutech nhacircn caacutech caacute tiacutenh khaacutec nhau ) của con người Ơucirc đacircy đối tượng khaacutech thể tư duy quyện chặt vagraveo chủ thể tư duy bằng hệ thống những mối liecircn hệ chằng chịt Do đoacute cần phải cụ thể hoacutea nguyecircn tắc khaacutech quan trong xem xeacutet caacutec hiện tượng xatilde hội tức lagrave phải kết hợp noacute với caacutec yecircu cầu phaacutet huy tiacutenh năng động saacuteng tạo của chủ thể vagrave nguyecircn tắc tiacutenh đảng Điều nagravey coacute nghĩa lagrave nguyecircn tắc khaacutech quan trong xem xeacutet khocircng chỉ bao hagravem yecircu cầu xuất phaacutet từ chiacutenh đối tượng từ những quy luật vận động vagrave phaacutet triển của noacute khocircng được thecircm bớt tugravey tiện chủ quan magrave noacute cograven phải biết phacircn biệt những quan hệ vật chất với những quan hệ tư tưởng caacutec nhacircn tố khaacutech quan với caacutec nhacircn tố chủ quan thừa nhận caacutec quan hệ vật chất khaacutech quan tồn tại xatilde hội lagrave nhacircn tố quyết địnhcograven những hiện tượng tinh thần tư tưởng được quy định bởi đời sống vật chất của con người vagrave caacutec quan hệ kinh tế của họnhưng chuacuteng coacute ảnh hưởng ngược lại tồn tại xatilde hội Phải coi xatilde hội lagrave một lagrave một cơ thể sống tồn tại vagrave phaacutet triển khocircng ngừng chứ khocircng phải lagrave caacutei gigrave đoacute kết thagravenh một caacutech maacutey moacutec Phacircn tiacutech một caacutech khaacutech quan những quan hệ sản xuất cấu thagravenh một higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội nhất định vagrave cần phải nghiecircn cứu những quy luật vận hagravenh vagrave phaacutet triển của higravenh thaacutei xatilde hội đoacute - Khi nhận thức caacutec hiện tượng xatilde hội chuacuteng ta phải chuacute trọng đến mức độ quan tacircm vagrave năng lực nhận thức của caacutec lực lượng xatilde hội đối với việc giải quyết caacutec vấn đề xatilde hội đối với khuynh hướng phaacutet triển của caacutec hiện tượng xatilde hội đối với việc đaacutenh giaacute tigravenh higravenh xatilde hội hellipnhững đaacutenh giaacute coacute giaacute trị hơn những caacutech giải quyết đuacuteng hơn thường lagrave những đaacutenh giaacute những caacutech giải quyết thuộc về caacutec lực lượng xatilde hội biết đứng trecircn lập trường của giai cấp tiecircn tiến của những lực lượng caacutech mạng của thời đại đoacute Vigrave vậy tiacutenh khaacutech quan trong xem xeacutet caacutec hiện tượng xatilde hội nhất quaacuten với nguyecircn tắc tiacutenh đảng Việc xem thường nguyecircn tắc nagravey dễ dẫn đến vi phạm yecircu cầu của nguyecircn tắc khaacutech quan trong xem xeacutet dễ biến noacute thagravenh chủ nghĩa khaacutech quan cản trở việc nhận thức đuacuteng đắn caacutec hiện tượng xatilde hội phức tạp + Những yecircu cầu phương phaacutep luận của nguyecircn tắc khaacutech quan trong xem xeacutet

Nguyecircn tắc khaacutech quan trong xem xeacutet coacute mối liecircn hệ mật thiết với caacutec nguyecircn tắc khaacutec của locircgiacutec biện chứng Noacute thể hiện ở yecircu cầu cụ thể sau

1048766Trong hoạt động nhận thức Chủ thể phải Một lagrave Xuất phaacutet từ hiện thực khaacutech quan taacutei hiện lại noacute như noacute vốn coacute magrave khocircng được tugravey tiện đưa ra những nhận

định chủ quan Hai lagrave Phải biết phaacutet huy tiacutenh năng động saacuteng tạo của chủ thể đưa ra caacutec giả thuyết khoa học coacute giaacute trị về khaacutech thể

đồng thời biết caacutech tiến hagravenh kiểm chứng caacutec giả tuyết đoacute bằng thực nghiệm 1048766Trong hoạt động thực tiễn Chủ thể phải Một lagrave Xuất phaacutet từ hiện thực khaacutech quan phaacutet hiện ra những quy luật chi phối noacute

3

Hai lagrave Dựa trecircn caacutec quy luật khaacutech quan đoacute chuacuteng ta vạch ra caacutec mục tiecircu kế họach tigravem kiếm caacutec biện phaacutep phương thức để tổ chức thực hiện Kịp thời điều chỉnh uốn nắng họat động của con người đi theo lợi iacutech vagrave mục điacutech đatilde đặt ra

Phaacutet huy tiacutenh năng động saacuteng tạo của yacute thức coacute nghĩa lagrave phaacutet huy vai trograve tri thức tigravenh cảm yacute chiacute lyacute triacute helliptức lagrave phaacutet huy vai trograve nhacircn tố con người trong họat động nhận thức vagrave họat động thực tiễn cải tạo hiện thực khaacutech quan vươn lecircn lagravem chủ thế giới

+ Đảng Cộng Sản Việt Nam đatilde vận dụng như thế nagraveo vagraveo sự nghiệp caacutech mạng của Việt Nam Phải tocircn trọng hiện thực khaacutech quan tocircn trọng vai trograve quyết định của vật chất Cụ thể lagrave - Xuất phaacutet từ hiện thực khaacutech quan của đất nước của thời đại để họach định caacutec đường lối chiến lược saacutech lược nhằm xacircy

dựng vagrave phaacutet triển đất nước - Biết tigravem kiếm khai thaacutec vagrave sử dụng những lực lượng vật chất để hiện thực hoacutea đường lối chiến lược saacutech lược nhằm xacircy

dựng vagrave phaacutet triển đất nước - Coi caacutech mạng lagrave sự nghiệp của quần chuacuteng coi đại đogravean kết togravean dacircn tộc lagrave động lực chủ yếu để phaacutet triển đất nước Biết

kết hợp hagravei hogravea caacutec lợi iacutech khaacutec nhau ( lợi iacutech kinh tế lợi iacutech chiacutenh trị lợi iacutech vật chất lợi iacutech tinh thần lợi iacutech caacute nhacircn lợi iacutech tập thể lợi iacutech xatilde hội hellip) thagravenh động lực mạnh mẻ thuacutec đẩy cocircng cuộc đổi mới

- Đảng ta ruacutet ra những bagravei học kinh nghiệm từ những sai lằm thất bại trước đổi mới Đảng ta kết luận ldquo mọi đường lối chủ trương của đảng phải xuất phaacutet từ thực tế tocircn trọng quy luật khaacutech quanrdquo

Biết phaacutet huy tiacutenh năng động saacuteng tạo của yacute thức phaacutet huy vai trograve của caacutec yếu tố chủ quan ( tri thức tigravenh cảm hellip) tức phaacutet huy vai trograve nhacircn tố con người trong họat động nhận thức vagrave thực tiển

- Coi sự thống nhất giữa tigravenh cả( nhiệt tigravenh caacutech mạng lograveng yecircu nước yacute chiacute quật cường hellip) vagrave tri thức ( kinh nghiệm dựng nước vagrave giữ nước hiểu biết khoa học ) lagrave động lực tinh thần thuacutec đẩy cocircng cuộc đổi mới Chống lại thaacutei độ ỷ lại trigrave trệ chỉ biết lagravem theo caacutech củ magrave khocircng biết dũng cảm lagravem theo caacutei mới biết khơi dậy lograveng yecircu nước yacute chiacute quật cườnghelliphellipphải phổ biến tri thức khoa học cocircng nghệ hiện đại cho đocircng đảo caacuten bộ đảng viecircn vagrave nhacircn dacircn biết nacircng cao dacircn triacute đagraveo tạo vagrave bồi dưỡng nhacircn tagravei

- Coi trọng cocircng taacutec tư tưởng đẩy mạnh giaacuteo dục tư tưởng Đặc biệt lagrave giaacuteo dục chủ nghĩa Maacutec ndashLecircnin vagrave tư tưởng Hồ Chiacute Minh cho đocircng đảo người Việt Nam chuacuteng ta Phải nacircng cao vagrave đổi mới tư duy lyacute luận magrave trước hết lagrave chủ nghĩa xatilde hội vagrave con đường đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở Việt Nam

- Kiecircn quyết khắc phục vagrave ngăn ngừa taacutei diễn bệnh chủ quan duy yacute chiacutelối suy nghĩa vagrave hagravenh động giản đơn noacuteng vội theo nguyện vọng chủ quan ảo tưởng magrave bất chấp quy luật khaacutech quan coi thường tigravenh higravenh thực tế Cacircu 3 Đảng ta khẳng định ldquomọi đường lối chủ trương của Đảng phải xuất phaacutet từ thực tế tocircn trọng quy luật khaacutech quanrdquo Anh chị hatildey chỉ ra vagrave phacircn tiacutech cơ sở triết học của khẳng định đoacute

Trả lời

Ở Việt Nam do bệnh chủ quan duy yacute chiacute lối suy nghĩ amp hagravenh động giản đơn noacuteng vội chạy theo nguyện vọng chủ quan ảo tưởng đatilde xuất hiện trước Đổi mới coacute nguyecircn nhacircn vagrave gacircy ra taacutec hại lớn

Xuất phaacutet từ hiện thực khaacutech quan của nước ta yếu keacutem về năng lực tư duy lạc hậu về lyacute luận iacutet kinh nghiệm trong xacircy dựng vagrave quản lyacute đất nước Đồng thời do sai lầm ấu trĩ ldquotảrdquo khuynh xảy ra trong một điều kiện lịch sử rất đặc biệt của dacircn tộc ta (Biết phaacutet huy tối đa sức mạnh tinh thần khao khaacutet thoaacutet ra khỏi cuộc sống lầm than nocirc lệ) nhưng lại khocircng xuất phaacutet từ hiện thực bất chấp quy bluật coi thường tri thức KHhellip Necircn tạo ra những chiacutenh saacutech sai lầm gacircy ra những hậu quả về nhiều mặt (kinh tế xatilde hộihellip) rất nghiecircm trọng amp keacuteo dagravei

Để coacute thể khắc phục triệt để chủ nghĩa chủ quan phải quaacuten triệt thực hiện nguyecircn tắc khaacutech quan Vigrave nguyecircn tắc khaacutech quan lagrave nguyecircn tắc đầu tiecircn của tư duy biện chứng Vận dụng nguyecircn tắc khaacutech quan kết hợp với chủ quan trong hoạt động nhận thức sẽ traacutenh được những sai lầm trong chiacutenh saacutech phaacutet triển đất nước

Trecircn cơ sở quy luật khaacutech quan đoacute Đảng ta khẳng định ldquoMọi đường lối chủ trương của Đảng phải xuất phaacutet từ thực tế tocircn trọng quy luật khaacutech quanrdquo Để lagravem được điều đoacute Phải tocircn trọng hiện thực khquan tocircn trọng vai trograve quyết định của VC tức

1048766Xuất phaacutet của hiện thực khquan của đất nước của thời đại để hoạch định chiến lược saacutech lược phaacutet triển đất nước

1048766Biết tigravem kiếm khai thaacutec tổ chức những lực lượng vật chất (caacute nhacircn ndash cộng đồng kinh tế ndash quacircn sự trong nước ndash ngoagravei nước quaacute khứ ndash tương laihellip) để hiện thực hoacutea chuacuteng

1048766Coi caacutech mạng lagrave sự nghiệp của quần chuacuteng Coi đại đoagraven kết toagraven dacircn tộc lagrave động lực chủ yếu phaacutet triển đất nước Biết kết hợp hagravei hogravea caacutec dạng lợi iacutech khaacutec nhau (kinh tế chiacutenh trị tinh thần caacute nhacircn tập thể xatilde hội) thagravenh động lực thuacutec đẩy cocircng cuộc đổi mới

4

Đồng thời phải phaacutet huy tiacutenh năng động saacuteng tạo của YT phhuy vai trograve của caacutec yếu tố chủ quan (tthức tcảm yacute chiacute lyacute triacute) tức phhuy vai trograve nhacircn tố CN trong hđộng nhận thức amp thực tiễn cải tạo đất nước Cụ thể

1048766Coi sự thống nhất nhiệt tigravenh CM amp tri thức KH lagrave động lực tinh thần thuacutec đẩy cocircng cuộc Đổi mới Chống lại thaacutei độ thụ động ỷ lại bảo thủ trigrave trệ Bồi dưỡng nhiệt tigravenh phẩm chất caacutech mạng Khơi dậy lograveng yecircu nước yacute chiacute quật cường tagravei triacute người Việt Namhellip

1048766Coi trọng cocircng taacutec tư tưởng đẩy mạnh giaacuteo dục tư tưởng (chủ nghĩa MaacutecndashLecircnin tư tưởng HCM) Nacircng cao vagrave đổi mới tư duy lyacute luận (về CNXH amp con đường đi lecircn CNXH)

1048766Phổ biến tri thức KH cho caacuten bộ đảng viecircn nhacircn dacircn

1048766Kiecircn quyết khắc phục amp ngăn ngừa taacutei diễn bệnh chủ quan duy yacute chiacute lối suy nghĩ hagravenh động giản đơn noacuteng vội chạy theo nguyện vọng chủ quan ảo tưởng bất chấp quy luật khaacutech quan

Cacircu 7 Lyacute luận Phương phaacutep Anh ( chị) hatildey necircu những yecircu cầu phương phaacutep luận vagrave phacircn tiacutech cơ sở lyacute luận của nguyecircn tắc toagraven diện Việc tuacircn thủ nguyecircn tắc toagraven diện sẽ khắc phục được những hạn chế gigrave trong hoạt động nhận thức vagrave trong hoạt động thực tiễn 71 Anh ( chị) hatildey necircu những yecircu cầu phương phaacutep luận vagrave phacircn tiacutech cơ sở lyacute luận của nguyecircn tắc toagraven diện Định nghĩa phương phaacutep luận Lagrave học thuyết (lyacute luận) về phương phaacutep noacute vạch ra caacutech thức xacircy dựng vagrave nghệ thuật vận dụng phương phaacutep Phương phaacutep luận cograven được coi như ldquo một hệ thống caacutec quan điểm nguyecircn tắc xuất phaacutet những caacutech thức chung để thực hiện hoạt động nhận thức vagrave hoạt động thực tiễn của con người Cơ sở lyacute luận của nguyecircn tắc toagraven diện lagrave nội dung nguyecircn lyacute về mối liecircn hệ phổ biến Mối liecircn hệ phổ biến lagrave mối liecircn hệ giữa caacutec mặt (thuộc tiacutenh) đối lập tồn tại trong mọi sự vật trong mọi lĩnh vực hiện thực Mối liecircn hệ mang tiacutenh khaacutech quan vagrave phổ biến Noacute chi phối tổng quaacutet sự vận động phaacutet triển của mọi sự vật quaacute trigravenh xatildey ra trong thế giới vagrave lagrave đối tượng nghiecircn cứu của pheacutep biện chứng Mối liecircn hệ phổ biến được nhận thức trong caacutec phạm trugrave biện chứng như mối liecircn hệ giữa mặt đối lập- mặt đối lập chất ndash lượng caacutei cũ ndash caacutei mới caacutei riecircng- caacutei chung nguyecircn nhacircn- kết quả nội dung ndash higravenh thức bản chất- hiện tượng tất nhiecircn- ngẫu nhiecircn khả năng ndash hiện thực Nội dung nguyecircn lyacute

loz Mọi sự vật hiện tượng trong thế giới đều tồn tại trong muocircn vagraven mối liecircn hệ ragraveng buộc lẫn nhau

loz Trong muocircn vagraven mối liecircn hệ chi phối sự tồn tại của chuacuteng coacute những mối liecircn hệ phổ biến

loz Mối liecircn hệ phổ biến tồn tại khaacutech quan phổ biến chuacuteng chi phối một caacutech tổng quaacutet quaacute trigravenh vận động phaacutet triển của mọi sự vật hiện tượng xatildey ra trong thế giới

Những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc toagraven diện Trong hoạt động nhận thức chủ thể phải - Tigravem hiểu phaacutet hiện cagraveng nhiều mối liecircn hệ quan hệ (hay những đặc điểm tiacutenh chất yếu tố mặthellip) đang chi phối sự tồn tại

của bản thacircn sự vật cagraveng tốt

- Phacircn loại để xaacutec định những mối liecircn hệ quan hệ (hay những đặc điểm tiacutenh chất yếu tố mặthellip) nagraveo lagrave becircn trong cơ bản tất nhiecircn ổn định cograven những mối liecircn hệ quan hệ (hay những đặc điểm tiacutenh chất yếu tố mặthellip) nagraveo lagrave becircn ngoagravei khocircng cơ bản ngẫu nhiecircn khocircng ổn địnhhellip

5

- Dựa trecircn những mối liecircn hệ quan hệ (hay những đặc điểm tiacutenh chất yếu tố mặthellip) becircn trong cơ bản tất nhiecircn ổn địnhhellip Để lyacute giải được những mối liecircn hệ quan hệ ((hay những đặc điểm tiacutenh chất yếu tố mặthellip) cograven lại Qua đoacute xacircy dựng một higravenh ảnh về sự vật như sự thống nhất caacutec mối liecircn hệ quan hệ (hay những đặc điểm tiacutenh chất yếu tố mặthellip) phaacutet hiện ra quy luật (bản chất) của noacute

Trong hoạt động thực tiễn chủ thể phải - Đaacutenh giaacute đuacuteng vai trograve của từng mối liecircn hệ quan hệ (hay những đặc điểm tiacutenh chất yếu tố mặthellip) chi phối sự vật

- Thocircng qua hoạt động thực tiễn sử dụng đồng bộ nhiều cocircng cụ phương tiện biện phaacutep thiacutech hợp (magrave trước hết lagrave những cocircng cụ phương tiện biện phaacutep vật chất) để biến đổi những mối liecircn hệ quan hệ (hay những đặc điểm tiacutenh chất yếu tố mặthellip) để biến đổi những mối liecircn hệ quan hệ (hay những đặc điểm tiacutenh chất yếu tố mặthellip) của bản thacircn sự vật đặc biệt lagrave những mối liecircn hệ quan hệ (hellip) becircn trong cơ bản tất nhiecircn quan trọnghellip của noacute

- Nắm vững sự chuyển hoacutea caacutec mối liecircn hệ quan hệ (hay những đặc điểm tiacutenh chất yếu tố mặthellip)của bản thacircn sự vật kịp thời sử dụng caacutec cocircng cụ phương tiện biện phaacutep bổ sung để phaacutet huy hay hạn chế hay hạn chế sự taacutec động của chuacuteng nhằm legraveo laacutei sự vật vận động phaacutet triển theo đuacuteng quy luật vagrave hợp lợi iacutech của chuacuteng ta

- Quaacuten triệt vagrave vận dụng saacuteng tạo nguyecircn tắc toagraven diện sẽ giuacutep chủ thể khắc phục được chủ nghĩa phiến diện chủ nghĩa chiết trung chủ nghĩa ngụy biệnhellip trong hoạt động thực tiễn vagrave nhận thức của chiacutenh migravenh

+ Chủ nghĩa phiến diện lagrave caacutech xem xeacutet chỉ thấy một mặt một mối quan hệ tiacutenh chất nagraveo đoacute magrave khocircng thấy được nhiều mặt nhiều mối quan hệ nhiều tiacutenh chất của sự vật + Chủ nghĩa chiết trung lagrave caacutech xem xeacutet chỉ chuacute yacute đến nhiều mặt nhiều mối liecircn hệ của sự vật chứ khocircng ruacutet ra được mặt bản chất khocircng thấy được mối liecircn hệ cơ bản của sự vật magrave coi chuacuteng như nhau kết hợp chuacuteng một caacutech vocirc nguyecircn tắc tugravey tiện + Chủ nghĩa ngụy biện lagrave caacutech xem xeacutet qua đoacute đaacutenh traacuteo caacutei cơ bản với caacutei khocircng cơ bản caacutei chủ yếu với caacutei thứ yếuhellip hay ngược lại nhằm đạt được mục điacutech hay lợi iacutech của migravenh một caacutech tinh vi

- Trong xatilde hội nguyecircn tắc toagraven diện đogravei hỏi chuacuteng ta khocircng chỉ liecircn hệ nhận thức với nhận thức magrave cograven liecircn hệ nhận thức với cuộc sống phải chuacute yacute đến lợi iacutech của caacutec chủ thể (caacutec caacute nhacircn hay giai tầng) khaacutec nhau trong xatilde hội vagrave biết phacircn biệt đacircu lagrave lợi iacutech cơ bản (sống cograven) vagrave lợi iacutech khocircng cơ bản (sống cograven) vagrave lợi iacutech khocircng cơ bản phải biết phaacutet huy (hay hạn chế) mọi tiềm năng hay nguồn lực từ khắp caacutec lĩnh vực hoạt động xatilde hội (kinh tế chiacutenh trị văn hoacutea) từ caacutec thagravenh phần kinh tế khaacutec từ caacutec tổ chức chiacutenh trị xatilde hộihellip để coacute thaacutei độ biện phaacutep đối saacutech hagravenh động thiacutech hợp magrave khocircng sa vagraveo chủ nghĩa bigravenh quacircn quan điểm dagraven điều tức khocircng thấy được trọng tacircm cốt lotildei trong cuộc sống vocirc cugraveng phức tạp

72 Việc tuacircn thủ nguyecircn tắc toagraven diện sẽ khắc phục được những hạn chế gigrave trong hoạt động nhận thức vagrave trong hoạt động thực tiễn

Việc quaacuten triệt vagrave vận dụng saacuteng tạo nguyecircn tắc toagraven diện sẽ giuacutep chuacuteng ta khắc phục được chủ nghĩa phiến diện chủ nghĩa chiết trung chủ nghĩa ngụy biệnhellip trong hoạt động thực tiễn vagrave nhận thức của chiacutenh migravenh 6

Chủ nghĩa phiến diện lagrave caacutech xem xeacutet chỉ thấy một mặt một mối quan hệ tiacutenh chất nagraveo đoacute magrave khocircng thấy được nhiều mặt nhiều mối quan hệ nhiều tiacutenh chất của sự vật thường xem xeacutet dagraven trải liệt kecirc những tiacutenh quy định khaacutec nhau của sự vật hay hiện tượng magrave khocircng lagravem nổi bật caacutei cơ bản caacutei quan trọng nhất của sự vật hay hiện tượng đoacute

Chủ nghĩa chiết trung lagrave caacutech xem xeacutet chỉ chuacute yacute đến nhiều mặt nhiều mối liecircn hệ của sự vật nhưng khocircng ruacutet ra được mặt bản chất khocircng thấy được mối liecircn hệ cơ bản của sự vật magrave coi chuacuteng như nhau kết hợp chuacuteng một caacutech vocirc nguyecircn tắc tugravey tiện Do đoacute hoagraven toagraven bất lực khi cần phải coacute quyết saacutech đuacuteng đắn

Chủ nghĩa ngụy biện lagrave caacutech xem xeacutet qua đoacute đaacutenh traacuteo caacutei cơ bản với caacutei khocircng cơ bản caacutei chủ yếu với caacutei thứ yếuhellip hay ngược lại nhằm đạt được mục điacutech hay lợi iacutech của migravenh một caacutech tinh vi

Trong đời sống xatilde hội nguyecircn tắc toagraven diện coacute vai trograve cực kỳ quan trọng Noacute đogravei hỏi chuacuteng ta khocircng chỉ liecircn hệ nhận thức với nhận thức magrave cần phải liecircn hệ nhận thức với thực tiễn cuộc sống phải chuacute yacute đến lợi iacutech của caacutec chủ thể (caacutec caacute nhacircn hay caacutec giai tầng) khaacutec nhau trong xatilde hội vagrave biết phacircn biệt đacircu lagrave lợi iacutech cơ bản (sống cograven) vagrave lợi iacutech khocircng cơ bản phải biết phaacutet huy hay hạn chế mọi tiềm năng hay nguồn lực từ khắp caacutec lĩnh vực hoạt động xatilde hội (kinh tế chiacutenh trị văn hoacuteahellip) từ caacutec thagravenh phần kinh tế từ caacutec tổ chức chiacutenh trị - xatilde hộihellip để coacute thaacutei độ biện phaacutep đối saacutech hagravenh động thiacutech hợp magrave khocircng sa vagraveo chủ nghĩa bigravenh quacircn quan điểm dagraven đều tức khocircng thấy được trọng tacircm trọng điểm điều cốt lotildei trong cuộc sống vocirc cugraveng phức tạp Cacircu 8 Nguyecircn lyacute Nguyecircn tắc Mối quan hệ giữa chuacuteng AnhChị hatildey necircu những yecircu cầu phương phaacutep luận vagrave phacircn tiacutech cơ sở lyacute luận của nguyecircn tắc phaacutet triển Việc tuacircn thủ nguyecircn tắc nagravey sẽ khắc phục được những hạn chế gigrave trong hoạt động nhận thức vagrave hoạt động thực tiễn 81 Nguyecircn lyacute lagrave gigrave - Nguyecircn lyacute lagrave những luận điểm xuất phaacutet (tư tưởng chủ đạo) của một học thuyết (lyacute luận) magrave tiacutenh chacircn lyacute của noacute lagrave hiển nhiecircn tức khocircng thể hay khocircng cần phải chứng minh nhưng khocircng macircu thuẫn với thực tiễn vagrave nhận thức về lĩnh vực magrave học thuyết đoacute phản aacutenh - Nguyecircn lyacute được khaacutei quaacutet từ kết quả hoạt động thực tiễn ndash nhận thức lacircu dagravei của con người Noacute vừa lagrave cơ sở lyacute luận của học thuyết vừa lagrave cocircng cụ tinh thần để nhận thức (lyacute giải ndash tiecircn đoaacuten) vagrave cải tạo thế giới - Coacute hai loại nguyecircn lyacute nguyecircn lyacute của khoa học (cocircng lyacute tiecircn đề quy luật nền tảng) vagrave nguyecircn lyacute của triết học Pheacutep biện chứng duy vật coacute hai nguyecircn lyacute cơ bản Đoacute lagrave nguyecircn lyacute về mối liecircn hệ phổ biến vagrave nguyecircn lyacute về sự phaacutet triển 82 Nguyecircn tắc lagrave gigrave - Nguyecircn tắc lagrave những yecircu cầu nền tảng đogravei hỏi chủ thể phải tuacircn thủ đuacuteng trigravenh tự nhằm đạt mục điacutech đề ra một caacutech tối ưu 83 Mối liecircn hệ giữa nguyecircn lyacute vagrave nguyecircn tắc - Yacute nghĩa phương phaacutep luận của nguyecircn lyacute thể hiện qua caacutec nguyecircn tắc tương ứng Nghĩa lagrave cơ sở lyacute luận của caacutec nguyecircn tắc lagrave caacutec nguyecircn lyacute cơ sở lyacute luận của nguyecircn tắc toagraven diện vagrave nội dung nguyecircn lyacute về mối liecircn hệ phổ biến cơ sở lyacute luận của nguyecircn tắc phaacutet triển lagrave nội dung nguyecircn lyacute về sự phaacutet triểnhellip 84 Những yecircu cầu phương phaacutep luận của nguyecircn tắc phaacutet triển

bull Trong hoạt động nhận thức yecircu cầu chủ thể phải - Phaacutet hiện những xu hướng biến đổi chuyển hoacutea những giai đoạn tồn tại của bản thacircn sự vật trong sự tự vận động vagrave phaacutet

triển của chiacutenh noacute - Xacircy dựng được higravenh ảnh chỉnh thể về sự vật như sự thống nhất caacutec xu hướng những giai đoạn thay đổi của noacute từ đoacute phaacutet

hiện ra quy luật vận động phaacutet triển (bản chất) của sự vật bull Trong hoạt động thực tiễn yecircu cầu chủ thể phải - Chuacute trọng đến mọi điều kiện khả nănghelliptồn tại của sự vật để nhận định đuacuteng caacutec xu hướng những giai đoạn thay đổi coacute

thể xảy ra đối với noacute 7

- Thocircng qua hoạt động thực tiễn sử dụng nhiều cocircng cụ phương tiện biện phaacutep thiacutech hợp (magrave trước hết lagrave cocircng cụ phương tiện biện phaacutep vật chất) để biến đổi những điều kiện phaacutet huy hay hạn chế những khả nănghelliptồn tại của sự vật nhằm legraveo laacutei sự vật vận động phaacutet triển theo hướng hợp quy luật vagrave coacute lợi cho chuacuteng ta 85 Cơ sở lyacute luận của nguyecircn tắc phaacutet triển

Cơ sở lyacute luận của nguyecircn tắc phaacutet triển lagrave nội dung nguyecircn lyacute về sự phaacutet triển bull Sự vận động vagrave sự phaacutet triển - Vận động lagrave thuộc tiacutenh cố hữu lagrave phương thức tồn tại của vật chất vận động được hiểu như sự thay đổi noacutei chung ldquoVận

động hiểu theo nghĩa chung nhất tức được hiểu lagrave một phương thức tồn tại của vật chất lagrave một thuộc tiacutenh cố hữu của vật chất thigrave bao gồm tất cả mọi sự thay đổi vagrave mọi quaacute trigravenh diễn ra trong vũ trụ kể từ sự thay đổi vị triacute đơn giản cho đến tư duyrdquo

- Phaacutet triển lagrave khuynh hướng vận động tiến lecircn từ thấp đến cao từ đơn giản đến phức tạp từ keacutem hoagraven thiện đến hoagraven thiện hơn do macircu thuẫn trong bản thacircn sự vật gacircy ra Phaacutet triển lagrave một khuynh hướng vận động tổng hợp của hệ thống sự vật trong đoacute sự vận động coacute thay đổi những quy định về chất (thay đổi kết cấu ndash tổ chức) của hệ thống sự vật theo khuynh hướng tiến bộ giữ vai trograve chủ đạo cograven sự vận động coacute thay đổi những quy định về chất của sự vật theo xu hướng thoaacutei bộ vagrave sự vận động chỉ coacute thay đổi những quy định về lượng của sự vật theo xu hướng ổn định giữ vai trograve phụ đạo cần thiết cho xu hướng chủ đạo trecircn

+ ldquoHai quan điểm cơ bảnhellipvề sự phaacutet triển (sự tiến hoacutea) sự phaacutet triển coi như lagrave giảm đi vagrave tăng lecircn như lập lại vagrave sự phaacutet triển coi như sự thống nhất của caacutec mặt đối lập Quan điểm thứ nhất thigrave chết cứng nghegraveo nagraven khocirc khan Quan điểm thứ hai lagrave sinh động Chỉ coacute quan điểm thứ 2 mới cho ta chigravea khoacutea của ldquosự vận độngrdquo của tất thảy mọi caacutei ldquođang tồn tạirdquo chỉ coacute noacute mới cho ta chigravea khoacutea của những ldquobước nhảy vọtrdquo của ldquosự giaacuten đoạn của tiacutenh tiệm tiếnrdquo của ldquosự chuyển hoacutea thagravenh mặt đối lậprdquo của sự tiecircu diệt caacutei cũ vagrave sự nảy sinh ra caacutei mớirdquo

- Phaacutet triển như sự chuyển hoacutea giữa caacutec mặt đối lập giữa chất vagrave lượng giữa caacutei cũ vagrave caacutei mới giữa caacutei riecircng vagrave caacutei chung giữa nguyecircn nhacircn vagrave kết quả giữa nội dung vagrave higravenh thức giữa bản chất vagrave hiện tượng giữa tất nhiecircn vagrave ngẫu nhiecircn giữa khả năng vagrave hiện thực

- Phaacutet triển lagrave quaacute trigravenh tự thacircn của thế giới vật chất mang tiacutenh khaacutech quan phổ biến vagrave đa dạng phaacutet triển trong giới tự nhiecircn vocirc sinh phaacutet triển trong giới tự nhiecircn hữu sinh phaacutet triển trong xatilde hội phaacutet triển trong tư duy tinh thần

bull Nội dung nguyecircn lyacute - Mọi sự vật hiện tượng trong thế giới đều khocircng ngừng vận động vagrave phaacutet triển - Phaacutet triển mang tiacutenh khaacutech quan ndash phổ biến lagrave khuynh hướng vận động tổng hợp tiến lecircn từ thấp đến cao từ đơn giản đến

phức tạp từ keacutem hoagraven thiện đến hoagraven thiện hơn của một hệ thống vật chất do việc giải quyết macircu thuẫn thực hiện bước nhảy về chất gacircy ra vagrave hướng theo xu thế phủ định của phủ định 86 Việc tuacircn thủ nguyecircn tắc nagravey sẽ khắc phục được những hạn chế gigrave trong hoạt động nhận thức vagrave hoạt động thực tiễn - Quaacuten triệt vagrave vận dụng saacuteng tạo nguyecircn tắc phaacutet triển sẽ giuacutep chủ thể khắc phục được quan điểm (tư duy) siecircu higravenh trong hoạt động thực tiễn vagrave nhận thức của chiacutenh migravenh Cacircu 10 Phacircn tiacutech nội dung quy luật những thay đổi về lượng dẫn đến những thay đổi về chất vagrave ngược lại vagrave vạch ra yacute nghĩa phương phaacutep luận của noacute Quy luaaumlt chuyearingn hougravea toumloslash thay ntildeoaringi veagrave loumlocirciumlng daatilden ntildeeaacuten thay ntildeoaringi veagrave chaaacutet amp ngoumlocirciumlc laiumli Chaaacutet loumlocirciumlng ntildeoauml ntildeiearingm nuugravet boumlocircugravec nhaucircy

1048766Chaaacutet - tiacutenh quy ntildeogravenh voaacuten cougrave cuucirca soumliuml vaaumlt ntildeaeumlc troumlng cho soumliuml vaaumlt laoslash nougrave giuugravep phaacircn bieaumlt nougrave vocircugravei soumliuml vaaumlt khaugravec

1048766Loumlocirciumlng - tiacutenh quy ntildeogravenh voaacuten cougrave cuucirca soumliuml vaaumlt biearingu thograve quy moacirc toaacutec ntildeoauml vaaumln ntildeoaumlng phaugravet triearingn cuucirca soumliuml vaaumlt cuotildeng nhouml cuucirca caugravec thuoaumlc tiacutenh (chaaacutet) cuucirca nougrave

1048766Ntildeoauml - giocircugravei haiumln maoslash trong ntildeougrave soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng choumla laoslashm Chaaacutet thay ntildeoaringi caecircn baucircn 1048766Ntildeiearingm nuugravet - moaacutec (giocircugravei haiumln) maoslash soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng voumlocirciumlt qua nougrave seotilde laoslashm Chaaacutet thay

ntildeoaringi caecircn baucircn 1048766Boumlocircugravec nhaucircy - soumliuml chuyearingn hougravea veagrave Chaaacutet do nhoumlotildeng thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng troumlocircugravec ntildeougrave gaacircy ra

Boumlocircugravec nhaucircy laoslash giai ntildeoaiumln cocirc baucircn trong tieaacuten trigravenh phaugravet triearingn cuucirca soumliuml vaaumlt nougrave toagraven taiumli khaugravech quan phoaring bieaacuten ntildea daiumlng (Boumlocircugravec nhaucircy toaoslashn boaumlBoumlocircugravec nhaucircy cuiumlc boauml Boumlocircugravec nhaucircy ntildeoaumlt bieaacutenBoumlocircugravec nhaucircy daagraven daagraven Boumlocircugravec nhaucircy toumliuml nhieacircnBoumlocircugravec nhaucircy xaotilde hoaumliBoumlocircugravec nhaucircy touml duy)

Noaumli dung quy luaaumlt 8

1048766Moiumli soumliuml vaaumlt ntildeeagraveu ntildeoumlocirciumlc ntildeaeumlc troumlng baegraveng soumliuml thoaacuteng nhaaacutet gioumlotildea Chaaacutet vaoslash Loumlocirciumlng 1048766Soumliuml vaaumlt baeacutet ntildeaagraveu vaaumln ntildeoaumlng phaugravet triearingn baegraveng soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng (lieacircn tuiumlc tieaumlm tieaacuten)

neaacuteu Loumlocirciumlng thay ntildeoaringi trong ntildeoauml choumla voumlocirciumlt quaugrave ntildeiearingm nuugravet thigrave Chaaacutet khoacircng thay ntildeoaringi caecircn baucircn khi Loumlocirciumlng thay ntildeoaringi voumlocirciumlt qua ntildeoauml quaugrave ntildeiearingm nuugravet thigrave Chaaacutet seotilde thay ntildeoaringi caecircn baucircn boumlocircugravec nhaucircy xaucircy ra

1048766Boumlocircugravec nhaucircy laoslashm cho Chaaacutet thay ntildeoaringi (giaugraven ntildeoaiumln ntildeoaumlt bieaacuten) ndash Chaaacutet (Soumliuml vaaumlt ) cuotilde maaacutet ntildei Chaaacutet (Soumliuml vaaumlt) mocircugravei ra ntildeocircoslashi Chaaacutet mocircugravei gaacircy ra soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng (laoslashm thay ntildeoaringi quy moacirc toagraven taiumli toaacutec ntildeoauml nhogravep ntildeieaumlu vaaumln ntildeoaumlng phaugravet triearingn cuucirca soumliuml vaaumlt )

1048766Soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng gaacircy ra soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Chaaacutet soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Chaaacutet gaacircy ra soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng laoslash phoumlocircng thoumlugravec vaaumln ntildeoaumlng phaugravet triearingn cuucirca moiumli soumliuml vaaumlt trong theaacute giocircugravei phaugravet triearingn voumloslasha mang tiacutenh lieacircn tuiumlc voumloslasha mang tiacutenh giaugraven ntildeoaiumln

Phaacircn tiacutech Trong quaugrave trigravenh vaaumln ntildeoaumlng vaoslash phaugravet triearingn Chaaacutet vaoslash Loumlocirciumlng cuucirca soumliuml vaaumlt cuotildeng bieaacuten ntildeoaringi Soumliuml thay ntildeoaringi cuucirca Loumlocirciumlng vaoslash cuucirca Chaaacutet khoacircng dieatilden ra ntildeoaumlc laaumlp vocircugravei nhau maoslash chuugraveng cougrave quan heauml chaeumlt cheotilde vocircugravei nhau Nhoumlng khoacircng phaucirci baaacutet kyoslash soumliuml thay ntildeoaringi naoslasho cuucirca Loumlocirciumlng cuotildeng ngay laaumlp toumlugravec laoslashm thay ntildeoaringi caecircn baucircn Chaaacutet cuucirca soumliuml vaaumlt Loumlocirciumlng cuucirca soumliuml vaaumlt cougrave thearing thay ntildeoaringi trong moaumlt giocircugravei haiumln nhaaacutet ntildeogravenh maoslash khoacircng laoslashm thay ntildeoaringi caecircn baucircn Chaaacutet cuucirca soumliuml vaaumlt ntildeougrave Khi voumlocirciumlt qua giocircugravei haiumln ntildeougrave seotilde laoslashm cho soumliuml vaaumlt khoacircng cooslashn laoslash nougrave chaaacutet cuotilde maaacutet ntildei chaaacutet mocircugravei ra ntildeocircoslashi (boumlocircugravec nhaucircy xaucircy ra) Vd Khi xeugravet caugravec traiumlng thaugravei toagraven taiumli khaugravec nhau cuucirca noumlocircugravec vocircugravei touml caugravech laoslash nhoumlotildeng chaaacutet khaugravec nhau (chaaacutet ndash traiumlng thaugravei) oumlugraveng vocircugravei chaaacutet ndash traiumlng thaugravei ntildeougrave Loumlocirciumlng ocircucirc ntildeaacircy laoslash nhieaumlt ntildeoauml thigrave duoslash Loumlocirciumlng cougrave thay ntildeoaringi trong moaumlt phaiumlm vi khaugrave locircugraven (0 ntildeoauml Clt tlt100 ntildeoauml C) noumlocircugravec vaatilden ocircucirc traiumlng thaugravei loucircng (toumlugravec laoslash choumla thay ntildeoaringi veagrave chaaacutet ndash traiumlng thaugravei) Khi nhieaumlt ntildeoauml cuucirca noumlocircugravec giaucircm ntildeeaacuten 0 ntildeoauml C noumlocircugravec seotilde chuyearingn sang traiumlng thaugravei raeacuten vaoslash khi ntildeaiumlt ntildeeaacuten 100 ntildeoauml C noumlocircugravec seotilde chuyearingn sang traiumlng thaugravei hocirci (boumlocircugravec nhaucircy xaucircy ra) OcircUcirc ntildeaacircy 0 ntildeoauml C vaoslash 100 ntildeoauml ntildeoumlocirciumlc goiumli laoslash ntildeiearingm nuugravet Soumliuml thay ntildeoaringi veagrave chaaacutet laoslash keaacutet quaucirc cuucirca soumliuml thay ntildeoaringi veagrave loumlocirciumlng khi ntildeaiumlt ntildeeaacuten ntildeiearingm nuugravet Sau khi ra ntildeocircoslashi chaaacutet mocircugravei cougrave taugravec ntildeoaumlng trocircucirc laiumli soumliuml thay ntildeoaringi cuucirca loumlocirciumlng Chaaacutet mocircugravei cougrave thearing laoslashm thay ntildeoaringi quy moacirc toagraven taiumli cuucirca soumliuml vaaumlt laoslashm thay ntildeoaringi nhogravep ntildeieaumlu cuucirca soumliuml vaaumln ntildeoaumlng vaoslash phaugravet triearingn cuucirca soumliuml vaaumlt ntildeougrave YUgraveugravenghoacutea phoumlocircng phaugravep luaaumln Trong hoaiumlt ntildeoaumlng nhaaumln thoumlugravec chuucirc thearing phaucirci

1048766Phaugravet hieaumln chiacutenh xaugravec caugravec quy ntildeogravenh veagrave chaaacutet vaoslash loumlocirciumlng cuucirca soumliuml vaaumlt thaaacutey ntildeoumlocirciumlc soumliuml thoaacuteng nhaaacutet gioumlotildea chuugraveng ntildeearing xaugravec ntildeogravenh ntildeuugraveng ntildeoauml ntildeiearingm nuugravet cuucirca soumliuml vaaumlt

1048766Phaacircn tiacutech keaacutet caaacuteu vaoslash ntildeieagraveu kieaumln toagraven taiumli cuucirca soumliuml vaaumlt ntildeearing xaugravec ntildeogravenh ntildeuugraveng tiacutenh chaaacutet quy moacirc tieaacuten ntildeoauml cuucirca boumlocircugravec nhaucircy cougrave thearing xaucircy ra

1048766Hiearingu raegraveng chaaacutet chaelig thay ntildeoaringi khi loumlocirciumlng thay ntildeoaringi voumlocirciumlt quaugrave ntildeoauml quaugrave ntildeiearingm nuugravet cooslashn neaacuteu loumlocirciumlng choumla thay ntildeoaringi qua ntildeoauml choumla qua ntildeiearingm nuugravet thigrave boumlocircugravec choumla thearing xaucircy ra chaaacutet choumla thay ntildeoaringi caecircn baucircn ntildeoumlocirciumlc

1048766Xaugravec ntildeogravenh ntildeoumlocirciumlc chaaacutet mocircugravei (sau khi soumliuml vaaumlt thoumliumlc hieaumln boumlocircugravec nhaucircy) qua ntildeougrave xaugravec ntildeogravenh loumlocirciumlng ntildeoauml ntildeiearingm nuugravet vaoslash boumlocircugravec nhaucircy toumlugravec ntildeogravenh higravenh ntildeoumlocirciumlc soumliuml vaaumlt mocircugravei phaucirci ra ntildeocircoslashi thay theaacute soumliuml vaaumlt cuotilde nhouml theaacute naoslasho

Trong hoaiumlt ntildeoaumlng thoumliumlc tieatilden chuucirc thearing phaucirci 1048766Hiearingu rootildephoumlocircng thoumlugravec vaaumln ntildeoaumlng vaoslash phaugravet triearingn cuucirca soumliuml vaaumlt toumloslash ntildeougrave xaacircy doumliumlng caugravec ntildeoaacutei

saugravech thiacutech hocirciumlp 1048766Thoacircng qua hoaiumlt ntildeoaumlng thoumliumlc tieatilden soumlucirc duiumlng linh hoaiumlt caugravec coacircng cuiuml phoumlocircng tieaumln vaaumlt chaaacutet can

thieaumlp ntildeuugraveng luugravec ntildeuugraveng choatilde ntildeuugraveng moumlugravec ntildeoauml vaoslasho tieaacuten trigravenh vaaumln ntildeoaumlng vaoslash phaugravet triearingncuucirca soumliuml vaaumlt leoslasho laugravei nougrave theo ntildeuugraveng quy luaaumlt vaoslash hocirciumlp locirciumli iacutech cuoslasha chuugraveng ta Cuiuml thearing

loz Muoaacuten cougrave soumliuml thay ntildeoaringi veagrave chaaacutet phaucirci kieacircn trigrave tiacutech luotildey thay ntildeoaringi veagrave loumlocirciumlng loz Muoaacuten duy trigrave soumliuml oaringn ntildeogravenh cuucirca chaaacutet phaucirci gioumlotilde soumliuml thay ntildeoaringi veagrave loumlocirciumlng trong phaiumlm vi giocircugravei

haiumln ntildeoauml loz Khi loumlocirciumlng thay ntildeoaringi ntildeaiumlt tocircugravei giocircugravei haiumln ntildeoaumlphaucirci kieacircn quyeaacutet thoumliumlc hieaumln boumlocircugravec nhaucircy

Cacircu 12 Bằng lyacute luậnvagrave thực tiễn Anh chị hatildey chứng minh rằng cuộc đấu tranh giữa caacutei cũ vagrave caacutei mới luacircn lagrave quacutea trigravenh khoacute khăn lacircu dagravei phức tạp caacutei mới coacute thể thất bại tạm thời nhưng cuối cugraveng noacute sẽ chiến thắng caacutei cũ Về mặt lyacute luận

+ Quy luật phủ định của phủ định của pheacutep tư duy biện chứng chỉ ra rằng Bất cứ sự vật hiện tượng nagraveo trong thế giới đều trải qua quaacute trigravenh sinh ra tồn tại phaacutet triển vagrave diệt vong Sự vật cũ mất đi được thay bằng sự vật mới Sự thay thế đoacute lagrave tất yếu của quaacute trigravenh vận động vagrave phaacutet triển của sự vật 9

+ Sự vật lagrave một tập hợp caacutec yếu tố tương taacutec với nhau trong sự tương taacutec đoacute nảy sinhvagravei yếu tố (biến đổi) traacutei ngược nhau tạo necircn cơ sở caacutec mặt đối lập trong sự vật Caacutec mặt đối lập nagravey khocircng taacutech rời nhau chứa những yếu tố giống nhau cugraveng tồn tại trong sự vật taacutec động qua lại lẫn nhau Dugrave vậy caacutec mặt đối lập luocircn đấu tranh với nhau taacutec động qua lại theo xu hướng loại bỏ lẫn nhau + Sự thống nhất của caacutec mặt đối lập nay chỉ mang tiacutenh tương đối nhưng sự đấu tranh mang tiacutenh tuyết đối Sự đấu tranh nagravey gắn liền với sự vận động vagrave thay đổi của sự vật Macircu thuẫn biện chứng phaacutet triển tương ứng với quaacute trigravenh thống nhất giữa caacutec mặt đối lập cograven sự đấu tranh giữa caacutec mặt đối lập thigrave chuyển dần từng bước từ bigravenh lặng tới quyết liệt lagravem xuất hiện khả năng chuyển hoaacute của caacutec mặt đối lập + Macircu thuẫn biện chứng lagrave nguồn gốc của mọi sự phaacutet triển chuacuteng đều trải qua caacutec giai đoạn từ sự xuất hiện của caacutec mặt đối lập sự thống nhất vagrave đấu tranh giữa caacutec mặt đối lập rồi chuyển hoaacute caacutec mặt đối lập Khi macircu thuẫn được giả quyết caacutei cũ mất đi caacutei mới ra đời tiến bộ ưu việt hơn caacutei cũ vagrave tự noacute cũng chứa đựng những macircu thuẫn mới hay thay đổi những vai trograve taacutec động cảu caacutec macircu thuẫn cũ Về mặt thực tiễn + Thực tế đatilde chứng minh vận cuộc đấu tranh giữa caacutei cũ vagrave caacutei mới luocircn lagrave quacutea trigravenh khoacute khăn lacircu dagravei phức tạp caacutei mới coacute thể thất bại tạm thời nhưng cuối cugraveng noacute sẽ chiến thắng caacutei cũ Điều đoacute được minh chứng rotilde ragraveng trong cuộc đấu tranh giữa giai cấp phong kiến vagrave giai cấp cocircng nhacircn trong xatilde hội ta đưa đất nước đi lecircn từ chế độ phong kiến bỏ qua tư bản chủ nghĩa đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội + Cugraveng lagrave hai giai cấp tồn tại tong cugraveng một chế độ xatilde hội nhưng giữa caacutec giai cấp nagravey luocircn chứa đựng những macircu thuẫn phủ định lẫn nhau macircu thuẫn lecircn đến cao tragraveo chiacutenh lagrave cuộc đấu tranh của giai cấp cocircng nhacircn lao động lật đổ giai cấp phong kiến Quaacute trigravenh đấu tranh ấy diễn ra lacircu dagravei vagrave quyết liệt mặc dugrave coacute gặp phải những khoacute khăn chống cự của chế độ cũ nhưng rồi lực lượng lao động mới tiến bộ hơn vẫn chiến thắng Thay thế chế độ phong kiến laacutec hậu lagrave chế độ xatilde hội chủ nghĩa với những tiến bộ mới tuy nhiecircn trong noacute vẫn chứa đựng những macircu thuẫn chưa thể xoaacute bỏ giữa tầng lớp nhacircn dacircn lao động với tagraven dư của chế độ phong kiến với giai cấp tư sản đang higravenh thagravenh trong nền kinh tế Cacircu hỏi 14 Cơ sở nagraveo để khẳng định nguyecircn tắc lịch sử - cụ thể (LS-CT) lagrave ldquolinh hồnrdquo phương phaacutep luận của triết học Maacutec ndash Lecircnin Necircu những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc LSCT

a - Cơ sở khẳng định nguyecircn tắc lịch sử - cụ thể (LS-CT) lagrave ldquolinh hồnrdquo phương phaacutep luận của triết học Maacutec ndash Lecircnin - Triết học Maacutec-Lecircnin kế thừa vagrave phaacutet triển những thagravenh tựu quan trọng nhất của tư duy triết học trong lịch sử nhacircn lọai - Triết học Maacutec-Lecircnin xem xeacutet lịch sử xuất phaacutet từ con người vagrave cho rằng con người lagrave sản phẩm của lịch sử b- Những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc LS-CT 1 Trong hoạt động nhận thức chủ thể phải tigravem hiểu quaacute trigravenh higravenh thagravenh tồn tại vagrave phaacutet triển cụ thể của những sự vật cụ

thể trong những điều kiện hoagraven cảnh cụ thể Nghĩa lagrave

- Phải biết sự vật đatilde ra đời vagrave đatilde tồn tại như thế nagraveo trong những điều kiện hoagraven cảnh nagraveo bị chi phối bởi những quy luật nagraveo

- Hiện giờ sự vật đang tồn tại như thế nagraveo trong những điều kiện hoagraven cảnh ra sao do những quy luật nagraveo chi phối

- Trecircn cơ sở đoacute phải nắm bắt được sự vật coacute thể sẽ phải tồn tại như thế nagraveo (trecircn những neacutet cơ bản) trong tương lai

2 Trong hoạt động thực tiễn chủ thể phải xacircy dựng được những đối saacutech cụ thể aacutep dụng cho những sự vật cụ thể đang tồn tại trong những điều kiện hoagraven cảnh quan hệ cụ thể magrave khocircng necircn aacutep dụng những khuocircn mẫu chung chung cho bất cứ sự vật nagraveo trong bất kỳ điều kiện hoagraven cảnh quan hệ nagraveo

3 Nguyecircn tắc LS-CT được VI Lecircnin cocirc đọng trong nhận định ldquoXem xeacutet mỗi vấn đề theo quan điểm sau đacircy một hiện tượng nhất định đatilde xuất hiện trong lịch sử như thế nagraveo những hiện tượng đoacute đatilde trải qua những giai đoạn phaacutet triển chủ yếu nagraveo vagrave đứng trecircn quan điểm của sự phaacutet triển đoacute để xem xeacutet hiện nay noacute đatilde trở thagravenh thế nagraveordquo

Điều nagravey coacute nghĩa lagrave nguyecircn tắc LS-CT đỏi hỏi phải phacircn tiacutech sự vật cụ thể trong những tigravenh higravenh cụ thể để thấy được

10

- Sự vật đang (đatilde hay sẽ) tồn tại thocircng qua những chất lượng nagraveo thể hiện qua những độ nagraveo đang (đatilde hay sẽ) thực hiện những bước nhảy nagraveo để tạo necircn những chất lượng mới nagraveo

- Sự vật đang (đatilde hay sẽ) bị taacutec động bởi những macircu thuẫn nagraveo những macircu thuẫn đoacute đang nằm ở giai đoạn nagraveo coacute vai trograve như thế nagraveo đến sự vận động phaacutet triển của sự vật

- Sự vật đang (đatilde hay sẽ) trải qua những lần phủ định biện chứng nagraveo caacutei cũ nagraveo đang (đatilde hay sẽ) phải mất đi caacutei mới nagraveo đang (đatilde hay sẽ) xuất hiện

- Trong mối quan hệ với những sự vật khaacutec những điều gigrave được coi lagrave những caacutei riecircng hay caacutei đơn nhất điều gigrave lagrave caacutei chung hay caacutei đặc thugrave caacutei phổ biến chuacuteng quy định nhau chuyển hoacutea lẫn nhau như thế nagraveo

- Bản chất của sự vật lagrave gigrave noacute được thể hiện qua những hiện tượng nagraveo hiện tượng nagraveo chỉ lagrave giả tượng hiện tượng nagraveo lagrave điển higravenh hellip

- Nội dung của sự vật lagrave gigrave noacute đang (đatilde hay sẽ) tồn tại thocircng qua những higravenh thức nagraveo higravenh thức nagraveo phugrave hợp với nội dung của sự vật higravenh thức nagraveo khocircng phugrave hợp với nội dung caacutei gigrave lagravem cho nội dung của sự vật biến đổi

- Trong bản thacircn sự vật hiện thực lagrave gigrave hiện thực đoacute đang (đatilde hay sẽ) nảy sinh ra những khả năng nagraveo mỗi khả năng đoacute trong những điều kiện cụ thể nagraveo coacute độ tất yếu hiện thực hoacutea ra sao

4 Nguyecircn tắc LS-CT đogravei hỏi chuacuteng ta phải bao được caacutec sự kiện xảy ra trong nghiecircn cứu khoa học hay caacutec biến cố xảy ra trong caacutec tiến trigravenh lịch sử nhacircn loại

Tuy nhiecircn noacute khocircng cho pheacutep chuacuteng ta kết hợp caacutec sự kiện khoa học như những caacutei ngẫu nhiecircn thuần tuacutey của tự nhiecircn hay mocirc tả caacutec biến cố lịch sử như những caacutei vụn vặt đơn lẻ của xatilde hội magrave noacute đogravei hỏi chuacuteng ta phải taacutei hiện chuacuteng mocirc tả chuacuteng trecircn cơ sở vạch ra được caacutei tất yếu locirc giacutech caacutei chung (quy luật bản chất) của chuacuteng chỉ ra được những trật tự nhacircn quả quy định chuacuteng

Nguyecircn tắc nagravey đogravei hỏi chuacuteng ta phải xacircy dựng được bức tranh khoa học về thế giới để qua đoacute chuacuteng ta nhận thức được tiacutenh muocircn vẻ của tự nhiecircn tiacutenh phong phuacute của lịch sử trong sự thống nhất

5 Nguyecircn tắc LS-CT đatilde được caacutec latildenh tụ của giai cấp vocirc sản vận dụng Xuất phaacutet từ tigravenh higravenh cụ thể của CNTB ở giai đoạn tiền độc quyền tự do cạnh tranh magrave C Maacutec cho rằng caacutech mạng XHCN chỉ coacute thể thắng lợi ở tất cả caacutec nước TBCN tiecircn tiến

Sang thế kỷ 20 CNTB đatilde chuyển sang giai đoạn độc quyền đế quốc chủ nghĩa Khi vận dụng nguyecircn tắc nagravey vagraveo xem xeacutet tigravenh higravenh thế giới luacutec nagravey coacute những thay đổi lớn magrave VI Lecircnin đatilde đi đến kết luận đuacuteng đắn lagrave caacutech mạng XHCN chỉ coacute thể thắng lợi ở vagravei nước ở khacircu yếu nhất của CNTB

Đảng CS Việt Nam Đảng CS Trung Quốc cũng đang quaacuten triệt vagrave vận dụng saacuteng tạo nguyecircn tắc nagravey vagraveo thực tiễn caacutech mạng mỗi nước để xacircy dựng cho quốc gia migravenh một con đường riecircng đi lecircn CNXH

Vận dụng nguyecircn tắc LS-CT từ năm 1930 Đảng ta đatilde lựa chọn con đường CNXH Ngagravey nay để xacircy dựng thagravenh cocircng CNXH Đảng đề ra đường lối xacircy dựng nền kinh tế thị trường đẩy mạnh cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ưu tiecircn phaacutet triển lực lượng sản xuất đồng thời xacircy dựng quan hệ sản xuất phugrave hợp theo định hướng XHCN phaacutet huy cao độ nội lực đồng thời tranh thủ nguồn lực becircn ngoagravei vagrave chủ động hội nhập kinh tế quốc tế để phaacutet triển nhanh coacute hiệu quả vagrave bền vững thực hiện tăng trưởng kinh tế đi liền với phaacutet triển văn hoacutea từng bước cải thiện đời sống vật chất vagrave tinh thần của nhacircn dacircn thực hiện tiến bộ vagrave cocircng bằng xatilde hội bảo vệ vagrave cải thiện mocirci trường kết hợp phaacutet triển kinh tế - xatilde hội với tăng cường an ninh quốc phograveng bảo vệ vagrave xacircy dựng hệ thống chiacutenh trị vững mạnh

Cacircu 16 Lyacute luận thực tiễn Anh chị hatildey phacircn tiacutech những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc thống nhất giữa lyacute luận vagrave thực tiễn 1 Phạm trugrave thực tiễn 11

Thực tiễn lagrave hoạt động vật chất ldquocảm tiacutenhrdquo coacute mục điacutech coacute tiacutenh lịch sử xatilde hội nhằm cải tạo tự nhiện vagrave xatilde hội Phạm trugrave ldquothực tiễnrdquo lagrave một trong những phạm trugrave nền tảng cơ bản của triết học Maacutec- Lecirc nin noacutei chung vagrave lyacute luận nhận thức maacutecxiacutet noacutei riecircng 11 Thực tiễn lagrave một hoạt động vật chất Trong hoạt động vật chất con người sử dụng caacutec phương tiện cocircng cụ sức mạnh vật chất của migravenh để taacutec động vagraveo tự nhiecircn xatilde hội nhằm cải tại biến đổi chuacuteng phugrave hợp với nhu cầu của migravenh Đacircy lagrave một quaacute trigravenh tương taacutec giữa chủ thể vagrave khaacutech thể Trong đoacute chủ thể hướng vagraveo việc cải tạo khaacutech thể Cho necircn thực tiễn trở thagravenh khacircu trung gian nối liền yacute thức con người với thế giới becircn ngoagravei 12 Hoạt động thực tiễn coacute mục điacutech 121 Hoạt động thực tiễn lagrave bản chất của con người 122 Động vật chỉ hoạt động theo bản năng để phugrave hợp với thế giới becircn ngoagravei một caacutech thụ động Con người chủ động thiacutech nghi

với thế giới becircn ngoagravei bằng caacutech cải tạo thể giới thoả matilden theo nhu cầu của migravenh 123 Khi hoạt động thực tiễn để đạt hiệu quả cao con người tạo ra những vật phẩm khocircng coacute sẵn trong tự nhiecircn đoacute chiacutenh lagrave những

cocircng cụ vagrave sử dụng chuacuteng 13 Thực tiễn coacute tiacutenh chất lịch sử xatilde hội 131 Trigravenh độ vagrave higravenh thức hoạt động thực tiễn thay đổi qua caacutec giai đoạn khaacutec nhau của xatilde hội 132 Hoạt động thực tiễn khocircng thể được tiến hagravenh khocircng chỉ một vagravei caacute nhacircn magrave lagrave togravean xatilde hội 14 Caacutec dạng cơ bản vagrave khocircng cơ bản của thực tiễn 141 Dạng cơ bản

1048766Hoạt động sản xuất vật chất ndash lagrave một dạng họat động nguyecircn thủy vagrave cơ bản vagrave noacute quyết định sự tồn tại vagrave phaacutet triển của xatilde hội loagravei người

1048766Hoạt động chiacutenh trị xatilde hội nhằm cải tạo biến đổi xatilde hội phaacutet triển caacutec quan hệ xatilde hội chế độ xatilde hội 1048766Hoạt động thực nghiệm khoa học do nhu cầu phaacutet triển của cuộc caacutech mạng khoa học kỹ thuật hiện đại

142 Dạng khocircng cơ bản lagrave những họat động được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển từ những dạng cơ bản chuacuteng lagrave dạng thực tiễn phaacutei sinh Viacute dụ họat động trong một số lĩnh vực như đạo đức nghệ thuật giaacuteo dục tocircn giaacuteo hellip

2 Phạm trugrave ldquolyacute luậnrdquo 21 Lyacute luận lagrave hệ thống những tri thức được khaacutei quaacutet từ thực tiễn phản aacutenh những mối liecircn hệ bản chất bản chất những quy luật

của caacutec sự vật hiện tượng 22 Lyacute luận lagrave trigravenh độ cao hơn về chất so với kinh nghiệm Trecircn cơ sở tổng kết kinh nghiệm lyacute luận được higravenh thagravenh khocircng tự phaacutet

vagrave cũng khocircng bắt buộc mọi lyacute luận đều xuất phaacutet từ kinh nghiệm Muốn higravenh thagravenh lyacute luận con người phải thocircng qua quaacute trigravenh nhận thức kinh nghiệm Trong quaacute trigravenh nhận thức con người đi từ nhận thức kinh nghiệm thocircng thường đến nhận thức kinh nghiệm khoa học

23 Chức năng cơ bản của lyacute luận lagrave phản aacutenh hiện thực khaacutech quan vagrave chức năng phương phaacutep luận chỉ đạo hoạt động thực tiễn vagrave hoạt động nhận thức của con người

24 Lyacute luận coacute hai cấp độ khaacutec nhau cấp độ lyacute luận ngagravenh vagrave cấp độ lyacute luận triết học ( tugravey vagraveo phạm vi phản aacutenh của noacute vagrave vai trograve của phương phaacutep luận)

12

3 Những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc thống nhất giữa lyacute luận vagrave thực tiễn 31 Thực tiễn vagrave lyacute luận coacute mối quan hệ biện chứng cho nhau Thực tiễn lagrave cơ sở lagrave động lực lagrave mục điacutech vagrave lagrave tiecircu chuẩn của lyacute

luận Lyacute luận higravenh thagravenh phaacutet triển phải xuất phaacutet từ thực tiễn đaacutep ứng được yecircu cầu thực tiễn 311 Như ở trecircn ta đatilde noacutei thực tiễn lagrave cơ sở của lyacute luận Con người nhận thức giới tự nhiecircn đầu tiecircn bằng hoạt động thực tiễn Sự

taacutec động của con người buộc giới tự nhiecircn bộc lộ những thuộc tiacutenh quy luật để từ đoacute con người coacute kinh nghiệm Quaacute trigravenh phacircn tiacutech tổng hợp khaacutei quaacutet kinh nghiệm thagravenh một mocircn khoa học lyacute luận Thực tiễn đề ra những vấn đề magrave lyacute luận phải trả lời

312 Thực tiễn lagrave động lực của lyacute luận Qua hoạt thực tiễn luocircn nảy sinh những vấn đề đogravei hỏi lyacute luận phải hoagraven thiện chiacutenh migravenh để bao quaacutet vagrave giải quyết tốt caacutec vấn đề do thực tiễn đặt ra Điều nagravey cagraveng lagravem cho lyacute luận ngagravey cagraveng đầy đủ phong phuacute vagrave sacircu sắc hơn

313 Thực tiễn lagrave mục điacutech của lyacute luận Khocircng coacute thực tiễn thigrave lyacute luận khocircng thể đem lại lợi iacutech cao hơn thỏa matilden nhu cầu ngagravey cagraveng tăng của con người vagrave qua thực tiễn đatilde giuacutep cho lyacute luận hoagraven thagravenh được mục điacutech của migravenh Lyacute luận hướng dẫn chỉ đạo thực tiễn lagravem cho thực tiễn ngagravey cagraveng hiệu quả hơn

314 Thực tiễn lagrave tiecircu chuẩn chacircn lyacute của lyacute luận Lyacute luận chỉ được coi lagrave chacircn lyacute khi noacute phugrave hợp với thực tiễn khaacutech quan magrave noacute phản aacutenh vagrave đồng thời noacute được thực tiễn kiểm nghiệm Thocircng qua thực tiễn những lyacute luận đạt đến chacircn lyacute sẽ được bổ sung vagraveo kho tang tri thức nhacircn loại

32 Lyacute luận phải được vận dụng vagraveo thực tiễn tiếp tục bổ sung vagrave phaacutet triển trong thực tiễn Thực tiễn phải được chỉ đạo bởi lyacute luận để lagravem cho thực tiễn coacute hiệu quả nhất

321 Hoạt động thực tiễn của con người muốn coacute hiệu quả nhất thiết phải coacute lyacute luận soi đường Khi lyacute luận đạt đến chacircn lyacute thigrave lyacute luận coacute khả năng định hướng mục tiecircu xaacutec định lực lượng phương phaacutep biện phaacutep thực hiện Lyacute luận cograven dự baacuteo được khả năng phaacutet triển của caacutec mối quan hệ thực tiễn

322 Vận dụng lyacute luận vagraveo thực tiễn cần phacircn tiacutech rotilde từng tigravenh higravenh cụ thể traacutenh vận dụng lyacute luận maacutey moacutec giaacuteo điều kinh viện Như vậy chẳng những hiểu sai giaacute trị của lyacute luận magrave cograven lagravem phương hại đến thực tiễn lagravem sai lệch sự thống nhất tất yếu giữa lyacute luận vagrave thực tiễn

323 Từ lyacute luận xacircy dựng mocirc higravenh thực tiễn phaacutet huy những nhacircn tố tiacutech cực hạn chế những yếu tố tiecircu cực nhằm đạt kết quả cao 324 Baacutem saacutet diễn biến của thực tiễn để kịp thời bổ sung những khuyết điểm của lyacute luận hoặc coacute thể thay đổi lyacute luận cho phugrave hợp

với thực tiễn 13

Cacircu 18 AnhChị hatildey necircu ra những nguyecircn nhacircn cơ bản của bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều Để khắc phục triệt để bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều chuacuteng ta cần phải quaacuten triệt nguyecircn tắc nagraveo trong triết học Maacutec ndash Lecircnin Phacircn tiacutech caacutec yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc đoacute

1 Những nguyecircn nhacircn cơ bản của bệnh kinh nghiệm

- Bệnh kinh nghiệm lagrave khuynh hướng tư tưởng tuyệt tối hoacutea kinh nghiệm coi thường lyacute luận khoa học khuếch đại vai trograve thực tiễn để hạ thấp vai trograve lyacute luận

- Kinh nghiệm lagrave rất quyacute goacutep phần thagravenh cocircng trong điều kiện hoagraven cảnh nhất định vagrave lagrave cơ sở để khaacutei quaacutet lyacute luận Tuy nhiecircn nếu tuyệt đối hoacutea kinh nghiệm một nơi một luacutec nagraveo đoacute xem thường lyacute luận sẽ rơi vagraveo bệnh kinh nghiệm vagrave sẽ thất bại trong thực tiễn khi điều kiện hoagraven cảnh thay đổi Nguyecircn nhacircn của bệnh kinh nghiệm lagrave do yếu keacutem về lyacute luận cụ thể

+ nguyecircn nhacircn chủ quan dễ thỏa matilden với vốn kinh nghiệm bản thacircn ngại học lyacute luận khocircng chịu nacircng cao trigravenh độ lyacute luận coi thường khoa học kỹ thuật coi thường giới triacute thức thiếu nhigraven xa trocircng rộng dễ bảo thủ trigrave trệ

+ nguyecircn nhacircn khaacutech quan sự tồn tại phổ biến nền sản xuất nhỏ trigravenh độ dacircn triacute thấp khoa học ndash kỹ thuật chưa phaacutet triển Nho giaacuteo phong kiến cograven ảnh hưởng nặng nề

2 Những nguyecircn nhacircn cơ bản của bệnh giaacuteo điều

- Bệnh giaacuteo điều lagrave khuynh hướng tư tưởng cường điệu vai trograve lyacute luận coi nhẹ thực tiễn taacutech rời lyacute luận khỏi thực tiễn thiếu quan điểm lịch sử - cụ thể aacutep dụng kinh nghiệm một caacutech rập khuocircn maacutey moacutec

- Biểu hiện của bệnh giaacuteo điều lagrave bệnh saacutech vở nắm lyacute luận chỉ dừng ở cacircu chữ theo kiểu ldquotầm chương triacutech cuacuterdquo hiểu lyacute luận một caacutech phiến diện hời hợt biến lyacute luận thagravenh tiacuten điều vagrave aacutep dụng lyacute luận một caacutech maacutey moacutec vận dụng sai lyacute luận vagraveo thực tiễn khocircng bổ sung điều chỉnh lyacute luận Nguyecircn nhacircn của bệnh giaacuteo điều lagrave do yếu keacutem về lyacute luận cụ thể

+ hiểu lyacute luận bằng kinh nghiệm hiểu lyacute luận một caacutech đơn giản phiến diện cắt xeacuten sơ lượchellip

+ xuyecircn tạc boacutep meacuteo lyacute luậnhellip

3 Khắc phục bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều coacute hiệu quả

Hoagraven cảnh giai cấp vocirc sản của nước ta trong buổi đầu caacutech mạng vừa giagravenh độc lập tự do lagravem mảnh đất magraveu mỡ cho caacutec bệnh nagravey phaacutet triển nhanh tuy nhiecircn chuacuteng ta đatilde để chuacuteng tồn tại quaacute dagravei Để khắc phục triệt để bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều chuacuteng ta cần phải quaacuten triệt nguyecircn tắc thống nhất giữa lyacute luận vagrave thực tiễn trong triết học Maacutec ndash Lecircnin Cụ thể

- Baacutem saacutet thực tiễn lyacute luận phải gắn liền với thực tiễn thường xuyecircn kiểm tra trong thực tiễn vagrave khocircng ngừng phaacutet triển cugraveng thực tiễn tăng cường học tập nacircng cao trigravenh độ lyacute luận bổ sung vận dụng lyacute luận phugrave hợp với thực tiễn

- Phải coi trọng lyacute luận vagrave cocircng taacutec lyacute luận nacircng cao dacircn triacute đẩy mạnh sự nghiệp giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo phổ biến rộng ratildei tri thức khoa học ndash cocircng nghệhellip

- Phải đổi mới cocircng taacutec lyacute luận của Đảng dựa trecircn nền tảng chủ nghĩa Maacutec ndash Lecircnin vagrave tư tưởng Hồ Chiacute Minh Quaacuten triệt nhiệm vụ hướng nghiecircn cứu chủ yếu vagrave phương chacircm lớn chỉ đạo hoạt động lyacute luận của Đảng

- Hoagraven thiện cơ chế thị trường định hướng xatilde hội chủ nghĩa Vigrave kinh tế thị trường luocircn vận động vagrave biến đổi đogravei hỏi mọi thagravenh phần mọi chủ thể kinh tế phải năng động saacuteng tạo phải thường xuyecircn baacutem saacutet thị trường để ứng phoacute cho phugrave hợp

- Phải đổi mới tư duy lyacute luận khắc phục sự lạc hậu của lyacute luận thu hẹp khoảng caacutech giữa lyacute luận vagrave thực tiễn bằng caacutech

+ từ bỏ lối nghiecircn cứu kinh viện tư biện

14

+ thường xuyecircn đối chiếu lyacute luận với cuộc sống vận dụng lyacute luận vagraveo hoagraven cảnh thực tế của nước ta

- Coi trọng vagrave thường xuyecircn tổng kết thực tiễn qua đoacute sửa đổi phaacutet triển lyacute luận đatilde coacute bổ sung hoagraven chỉnh đường lối chiacutenh saacutech higravenh thagravenh lyacute luận mới quan điểm mới để chỉ đạo sự nghiệm đổi mới xatilde hội Cacircu 19 Anhchị hatildey phacircn tiacutech những tiền đề xuất phaacutet magrave Caacutec Maacutec dựa vagraveo để xacircy dựng lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội Trả lời

Caacutec nhagrave triết học duy tacircm trước Maacutec đatilde tiếp cận caacutec vấn đề xatilde hội từ goacutec độ nhacircn tố tinh thần như đạo đức niềm tin tocircn giaacuteo chiacutenh trịhellip đatilde ldquolấy sự thống trị của tocircn giaacuteo lagravem tiền đề Vagrave dần dagrave người ta tuyecircn bố mọi quan hệ thống trị lagrave một quan hệ tocircn giaacuteo vagrave người ta biến quan hệ đoacute thagravenh sự sugraveng baacutei sugraveng baacutei phaacutep luật sugraveng baacutei nhagrave nướcrdquo Từ việc phecirc phaacuten quan điểm duy tacircm đoacute C Maacutec đatilde đưa ra một hướng tiếp cận mới khoa học vagrave thuyết phục nhằm lyacute giải caacutec vấn đề của đời sống xatilde hội vagrave lagravem tiền đề xuất phaacutet điểm cho học thuyết của migravenh

Trước hết Maacutec nghiecircn cứu xatilde hội từ việc xem xeacutet yếu tố con người cụ thể hiện đang sống đời sống thực trong từng xatilde hội cụ thể Sự tồn tại của con người lagrave một sự tồn tại hiển nhiecircn vagrave phổ biến trong đời sống xatilde hội quy định sự tồn tại của toagraven thể xatilde hội

Maacutec cho rằng tiền đề đầu tiecircn của tất cả mọi sự tồn tại của người vagrave do đoacute cũng lagrave tiền đề của mọi quaacute trigravenh lịch sử đoacute lagraverdquo người ta phải coacute khả năng sống đatilde rồi mới coacute thể ldquolagravem ra lịch sửrdquo Nhưng muốn sống được thigrave trước hết cần phải coacute thức ăn thức uống nhagrave ở quần aacuteo vagrave một vagravei thứ khaacutec nữa Như vậy hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn lagrave việc sản xuất ra những tư liệu để thoả matilden những nhu cầu ấy việc sản xuất ra bản thacircn đời sống vật chấtrdquo

Nhu cầu vagrave lợi iacutech của con người quy định hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn vagrave lagrave động lực thuacutec đẩy con người hoạt động phaacutet triển Khi nhu cầu nagravey được thoả matilden thigrave ngay lập tức xuất hiện nhu cầu mới Cứ như vậy nhu cầu của con người lagrave động lực thuacutec đẩy sự phaacutet triển của chiacutenh con người vagrave qua đoacute lagrave động lực phaacutet triển của cả xatilde hội

Để thoả matilden nhu cầu đaacutep ứng lợi iacutech cho migravenh con người phải liecircn kết trong caacutec cộng đồng tức hệ thống caacutec mối liecircn hệ giữa caacute nhacircn con người cụ thể từ đoacute tạo thagravenh xatilde hội

Khi đề cập tới hoạt động sản xuất vật chất với tiacutenh caacutech lagrave hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn của con người Maacutec cũng đồng thời chỉ ra caacutec hoạt động sản xuất khaacutec của con người như hoạt động sản xuất tinh thần vagrave hoạt động sản xuất ra bản thacircn con người cũng như caacutec quan hệ xatilde hội khaacutec Trong hoạt động đoacute hoạt động sản xuất vật chất đoacuteng vai trograve lagrave nền tảng lagrave cơ sở cho toagraven bộ đời sống xatilde hội vagrave lagrave điểm đaacutenh dấu sự khaacutec biệt cơ bản giữa con người vagrave con vật Maacutec viết ldquo Bản thacircn con người bắt đầu bằng tự phacircn biệt với suacutec vật ngay khi con người bắt đầu sản xuất ra những tư liệu sinh hoạt của migravenhrdquo Chiacutenh thocircng qua sản xuất vật chất để duy trigrave tồn tại vagrave phaacutet triển của migravenh con người đồng thời saacuteng tạo ra toagraven bộ đời sống vật chất vagrave tinh thần phong phuacute của xatilde hội Do đoacute việc xuất phaacutet từ con người hiện thực để nghiecircn cứu đời sống xatilde hội đogravei hỏi phải bắt đầu từ sản xuất vật chất của họ qua đoacute đi đến việc xem xeacutet caacutec mặt khaacutec của xatilde hội nhằm tigravem ra caacutec quy luật vận động vagrave phaacutet triển khaacutech quan của xatilde hội

Từ việc nghiecircn cứu quaacute trigravenh sản xuất vật chất Maacutec phaacutet hiện ra 2 mặt khocircng taacutech rời nhau lagrave lực lượng sản xuất (quan hệ giữa con người với tự nhiecircn ) vagrave quan hệ sản xuất (quan hệ giữa con người với con người) Hai mặt nagravey của sản xuất vật chất tồn tại thống nhất với nhau tạo thagravenh phương thức sản xuất Sự taacutec động qua lại giữa chuacuteng trong một phương thức sản xuất đatilde tạo necircn quy luật quan hệ sản xuất phugrave hợp với trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất

Trecircn cơ sở nghiecircn cứu hoạt động sản xuất Maacutec đi tới việc nghiecircn cứu caacutec mặt của đời sống xatilde hội như chiacutenh trị phaacutep quyền đạo đức tocircn giaacuteohellipcoacute liecircn hệ ragraveng buộc với nhau Ở đacircy Maacutec đatilde phaacutet hiện ra caacutec quy luật cơ sở hạ tầng quyết định kiến truacutec thượng tầng tồn tại xatilde hội quyết định yacute thức xatilde hội phương thức sản xuất quyết định mọi mặt của đời sống xatilde hội Từ kết quả nagravey trong tư duy Maacutec higravenh thagravenh quan niệm cho rằng xatilde hội lagrave một hệ thống trong đoacute caacutec mặt liecircn hệ taacutec động lẫn nhau lagravem cho xatilde hội vận động vagrave phaacutet triển theo caacutec quy luật khaacutech quan tuy nhiecircn caacutec quy luật đoacute khocircng taacutec động becircn ngoagravei hoạt động sống coacute yacute thức của con người cụ thể Xatilde hội lagrave sự thống nhất mặt khaacutech quan vagrave mặt chủ quan

Toacutem lại xuất phaacutet từ vai trograve quyết định của sản xuất vật chất Maacutec đatilde phacircn tiacutech một caacutech khoa học mối quan hệ của tất cả caacutec lĩnh vực caacutec mặt của đời sống xatilde hội cũng như phaacutet hiện ra caacutec quy luật cơ bản chi phối sự vận động vagrave phaacutet triển của xatilde hội Trecircn cơ sở đoacute Ocircng đatilde đi tới sự khaacutei quaacutet khoa học về lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội 15

Cacircu 20 Phacircn tiacutech nội dung cơ bản của quy luật quan hệ sản xuất phugrave hợp với trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất Trả lời I Biện chứng giữa lực lượng sản xuất (PTSX) vagrave quan hệ sản xuất (QHSX) 11 khaacutei niệm phương thức sản xuất lực lượng sản xuất quan hệ sản xuất 11PTSX lagrave caacutech thức con người tiến hagravenh sản xuất vật chất ở từng giai đoạn lịch sử nhất định của xatilde hội loagravei người Mỗi xatilde hội được đặc tưng bằng một PTSX nhất định PTSX đoacuteng vai trograve quyết định đối với tất cả caacutec mặt của đời sống xatilde hội Kinh tế chiacutenh trị văn hoacutea vagrave xatilde hội Sự thay thế kế tiếp nhau của caacutec PTSX trong lịch sử quyết định sự phaacutet triển của xatilde hội loagravei ngưogravei từ thấp đến cao Trong sản xuất con người coacute quan hệ Một mặt lagrave quan hệ giữa người với tự nhiecircn tức lagrave LLSX mặt khaacutec lagrave quan hệ giữa người với người tức lagrave quan hệ sản xuất PTSX chiacutenh lagrave sự thống nhất giữa LLSX ở một trigravenh độ nhất định với QHSX tương ứng 12 LLSX lagrave toagraven bộ caacutec lực lượng đựoc con người sử dụng trong quaacute trigravenh sản xuất vật chất LLSX biểu hiện quan hệ giữa người với người với giới tự nhiecircn Nghĩa lagrave trong quaacute trigravenh sản xuất con người phải chinh phục giới tự nhiecircn bằng caacutec sức mạnh hiện thực của migravenh LLSX bao gồm Con người (CN) vagrave tư liệu sản xuất (TLSX) TLSX bao gồm +Đối tượng lao động một bộ phận của giới tự nhiecircn được đưa vagraveo sản xuất + Tư liệu lao động Cocircng cụ lao động vagrave kho tagraveng bến batildei giao thocircng vận tải Trong TLLĐ cocircng cụ lao động khocircng ngừng đựoc cải tiến cho necircn noacute lagrave yếu tố động nhất caacutech mạng nhất Chiacutenh sự cải tiến vagrave hogravean thiện khocircng ngừng cocircng cụ lao động đatilde lagravem biến đổi toagraven bộ tư liệu sản xuất Xeacutet đến cugraveng đoacute lagrave nguyecircn nhacircn sacircu xa của mọi biến đổi xatilde hội Con người lagrave yếu tố coacute vai trograve quan trọng nhất quyết định nhất Tư liệu lao động chỉ trở thagravenh lực lươngj tiacutech cực cải biến đối tượng lao động khi chuacuteng được kết hợp với lao động sống đoacute chiacutenh lagrave con người với những kỹ năng kỷ xảo với triacute tuệ vagrave kinh nghiệm của migravenh Hagravem lượng triacute tuệ trong điều kiện của khoa học cocircng nghệ hiện nay đatilde lagravem cho con người trở thagravenh nguồn lực đặc biệt của sản xuất lagrave nguồn lực cơ bản nguồn lực vocirc tận 13 QHSX lagrave mối quan hệ giữa người với người trong quaacute trigravenh sản xuất vật chất Thể hiện qua 3 mặt Quan hệ giữa ngưogravei với người đối với việc sở hữu về TLSX quan hệ giữa người với người đối với việc tổ chức quản lyacute quan hệ giữa người với người đối với việc phacircn phối sản phẩm Ba mặt noacutei trecircn coacute quan hệ hữu cơ với nhau trong đoacute quan hệ thứ nhất coacute yacute nghĩa quyết định đối với tất cả những quan hệ khaacutec Bản chất của bất kỳ quan hệ sản xuất nagraveo cũng đều phụ thuộc vagraveo vấn đề những TLSX chủ yếu trong xatilde hội được giải quyết như thế nagraveo Coacute 2 higravenh thức sở hữu cơ bản về tư liệu sản xuất Sở hữu tư nhacircn vagrave sở hữu xatilde hội II Quy luật về sự phugrave hợp của QHSX với trigravenh độ của LLSX

LLSX vagrave QHSX lagrave hai mt ca PTSX coacute mối liecircn hệ biện chứng lẫn nhau higravenh thagravenh necircn quy luật về sự phugrave hợp giữa QHSX với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Quy luật nagraveu vạch rotilde tiacutenh chất phụ thuộc khaacutech quan của QHSX vagraveo sự phaacutet triển của LLSX Đến lượt migravenh QHSX taacutec động trở lại đối với LLSX Khuynh hướng chung của SX lagrave khocircng nhừng phaacutet triển Sự phaacutet triển đoacute xeacutet đến cugraveng lagrave bắt nguồn từ sự biến đổi vagrave phaacutet triển của LLSX trước hết lagrave CCLĐ Trigravenh độ của LLSX lagrave trigravenh độ phaacutet triển của CCLĐ của kyacute thuật trigravenh độ kinh nghiệm kỹ năng của người lao động quy mocirc sản xuất trigravenh độ phacircn cocircng lao độnghellip Trigravenh độ của LLSX gắn với tiacutenh chất của LLSX Tiacutenh chất của LLSX Khi SX cograven trigravenh độ thấp keacutem thigrave LLSX coacute tiacutenh chất caacute nhacircn khi SX đạt tới trigravenh độ cơ khiacute hiện đại phacircn cocircng lao động xatilde hội phaacutet triển thigrave LLSX coacute tiacutenh xatilde hội hoacutea Trong quaacute trigravenh sản xuất để lao động bớt nặng nhọc vagrave đạt hiệu quả cao hơn con người luocircn luocircn tigravem caacutech cải thiện hoagraven thiện cocircng cụ lao động vagrave chế tạo ra những cocircng cụ lao động mới tinh xảo hơn đồng thời kinh nghiệm sản xuất thoacutei quen lao động kỹ năng sản xuất kiến thức khoa học của con người cũng tiến bộ theo Như vậy sự thay đổi của xatilde hội bao giờ cũng bắt đầu bằng sự thay đổi LLSX Cugraveng với sự phaacutet triển của LLSX QHSX cũng higravenh thagravenh vagrave biến đổi cho phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Sự phugrave hợp đoacutelagrave động lực lagravem cho LLSX phaacutet trỉen mạnh mẽ QHSX phải tạo được điều kiện sử dụng vagrave kết hợp tối ưu giữa TLSX vagrave người lao động Mở ra điều kiện thiacutech hợp cho việc kiacutech thiacutech vật chất tinh thần đối với người lao động Nhưng LLSX luocircn luocircn phaacutet triển cograven QHSX coacute xu hướng tương đối ổn định Khi LLSX phaacutet triển lecircn một trigravenh độ mới QHSX khocircng cograven phugrave hợp nữa trở thagravenh chướng ngại đối với sự phaacutet triển của noacute sẽ nảy sinh macircu thuẫn gay gắt giữa hai mặt của PTSX Sự phaacutet triển khaacutech đoacute tất yếu dẫn đến việc xoacutea bỏ QHSX cũ thay thế bằng một QHSX mới phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ mới của LLSX mở đường cho LLSX phaacutet triển Việc xoacutea bỏ QHSX cũ thay thế bằng QHSX mới cũng coacute nghĩa lagrave sự diệt vong của một PTSX lỗi thời vagrave sự ra đời của PTSX mới Trong xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng macircu thuẫn giữa LLSX mới vagrave QHSX lỗi thời lagrave cơ sở khaacutech quan của cuộc đấu tranh giai cấp đồng thời lagrave tiền đề tất yếu của caacutec cuộc caacutech mạng xatilde hội Đacircy lagrave quy luật phổ biến taacutec động trong toagraven 16

bộ tiến trigravenh lịch sử nhacircn loại ldquoQuy luật QHSX phugrave hợp với trigravenh độ PT của LLSXrdquo QHSX phugrave hợp với trigravenh độ của LLSX lại trở thagravenh động lực cơ bản thuacutec đẩy mở đường cho LLSX phaacutet triển QHSX khocircng phugrave hợp với trigravenh độ của LLSX sẽ kigravem hatildem sự phaacutet triển của LLSX Song taacutec động kigravem hatildem đoacute cũng chỉ coacute tiacutenh chất tạm thời theo tiacutenh tất yếu khaacutech quan cuối cugraveng QH cũng se phải thay đổi cho phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Sở dĩ QHSX coacute taacutec động trở lại mạnh mẽ với LLSX lagrave vigrave noacute qui định Mục điacutech của SX hệ thống quản lyacute của SX vagrave quản lyacute xatilde hội Phương thức phacircn phối vagrave phần của cải iacutet hay nhiều magrave người lao động được hưởng Từ đoacute noacute sẽ tạo ra những điều kiện để kiacutech thiacutech việc cải tiến lao động vagrave kỹ thuật sản xuất thuacutec đẩy LLSX phaacutet triển Thực tiễn đatilde cho thấy LLSX chỉ coacute thể phaacutet triển khi coacute một QHSX hợp lyacute đồng bộ phugrave hợp với noacute QHSX lạc hậu hoặc tiecircn tiến hơn một caacutech giả tạo cũnhg sẽ kigravem hatildem sự phaacutet triển của LLSX Quy luật về sự phugrave hợp của QHSX với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX lagrave quy luật chung nhất của sự phaacutet triển XH Sự taacutec động cảu quy luật nagravey đatilde đưa xatilde hội loagravei ngưogravei trải qua caacutec PTSX khaacutec nhau Tuy nhiecircn khocircng phải bất cứ nước nagraveo cũng nhất thiết phải tuần tự trải qua caacutec PTSX một số nước coacute thể bỏ qua hợc một số caacutec PTSX để tiến lecircn PTSX mới cao hơn CAcircU 21 Anh Chị hatildey phacircn tiacutech mối quan hệ biện chứng giữa cơ sở hạ tầng (CSHT) vagrave kiến triến thượng tầng (KTTT) Đảng ta đatilde vận dụng mối quan hệ biện chứng nagravey như thế nagraveo vagraveo vagraveo quaacute trigravenh xacircy dựng CNXH ở nước ta hiện nay Trả lời

CSHT lagrave toagraven bộ những quan hệ sản xuất hợp thagravenh cơ cấu kinh tế của một xatilde hội nhất định KTTT lagrave toagraven bộ caacutec quan điểm về chiacutenh trị phaacutep quyền triết học đạo đức tocircn giaacuteocaacutec thể chế xatilde hội tương ứng như Nhagrave nước đảng phaacutei giaacuteo hộihellip được higravenh thagravenh trecircn một CSHT nhất định Mối quan hệ biện chứng giữa CSHT vagrave KTTT - CSHT quyết định KTTT (CSHT nagraveo thigrave KTT nấy) + Trật tự kinh tế xeacutet đến cugraveng quy định trật tự chiacutenh trị macircu thuẫn trong kinh tế gacircy ra macircu thuẫn trong chiacutenh trị Giai cấp nagraveo

thống trị trong kinh tế thigrave giai cấp đoacute thống trị trong chiacutenh trị + Tất cả caacutec yếu tố của KTTT dều trực tiếp hay giaacuten tiếp phụ thuộc vagraveo CSHT vagrave do CSHT quy định + CSHT thay đổi hay mất đi thigrave sớm hay muộn KTTT cũng phải thay đổi hay mất đi để cho một KTTT mới ra đời tuy nhiecircn

đacircy lagrave một quaacute trigravenh phức tạp - Sự taacutec động của KTTT đến CSHT Do KTTT vagrave mỗi yếu tố của noacute coacute tiacutenh độc lập tương đối vagrave vai trograve khaacutec nhau necircn chuacuteng

taacutec động đến CSHT theo những caacutech những xu hướng khaacutec nhau + Chức năng chiacutenh của KTTT lagrave xacircy dựng củng cố bảo vệ CSHT đatilde sinh ra noacute chống lại mọi nguy cơ lagravem suy yếu hay phaacute hoại chế độ kinh tế hiện hagravenh + KTTT taacutec động mạnh mẽ đến kinh tế - xatilde hội nhưng noacute khocircng thể lagravem thay đổi xu hướng phaacutet triển khaacutech quan của đời sống kinh tế - xatilde hội Sự taacutec động của noacute chủ yếu diễn ra theo 2 hướng Nếu phugrave hợp với CSHT với caacutec quy luật kinh tế thigrave KTTT thuacutec đẩy sự tăng trưởng đảm bảo sự phaacutet triển bền vững cho CSHT Nếu khocircng phugrave hợp với CSHT với caacutec quy luật kinh tế thigrave KTTT kigravem hatildem sự tăng trưởng gacircy baacutet ổn cho đời sống xatilde hội Đảng ta đatilde vận dụng mối quan hệ biện chứng nagravey trong quaacute trigravenh xacircy dựng CHXH ở nước ta hiện nay Nước ta đatilde trải qua caacutec higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội khaacutec nhau từ xatilde hội cộng sản nguyecircn thủy tiến lecircn xatilde hội chiếm hữu nocirc lệ đến xatilde hội phong kiến rồi tiến hoacutea lecircn CNXH bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa vagrave đỉnh cao nhất trong quaacute trigravenh tiến hoacutea nagravey lagrave chủ nghĩa cộng sản Nước ta đang trong giai đoạn xacircy dựng CNXH theo hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN Do đoacute mối quan hệ biện chứng giữa CSHT vagrave KTTT lagrave 1 quaacute trigravenh đấu tranh lacircu dagravei giữa caacutei mới vagrave caacutei cũ CNXH đang trong quaacute trigravenh xacircy dựng necircn lagrave caacutei mới cograven rất non yếu muốn xoacutea bỏ hết tagraveng dư của xatilde hội cũ - đại diện cho caacutei cũ rất khoacute bởi noacute đatilde tồn tại lacircu dagravei Tuy nhiecircn con đường đi lecircn CNXH ở nước ta diễn ra theo caacutec quy luật khaacutech quan của thời đại chứ khocircng phải do yacute muốn chủ quan của con người quyết định necircn noacute lagrave caacutei mới nhưng hợp quy luật necircn ngagravey cagraveng phaacutet triển vagrave ngược lại caacutei cũ khocircng hợp quy luật sẽ ngagravey cagraveng yếu đi Đảng ta đatilde ra sức xacircy dựng CNXH trong đoacute phaacutet triển lực lượng sản xuất hiện đại gắn liền với xacircy dựng quan hệ sản xuất mới phugrave hợp trecircn cả 3 mặt sở hữu quản lyacute vagrave phacircn phối Quaacute trigravenh xacircy dựng nagravey đogravei hỏi chuacuteng ta phải xacircy dựng caacutec quan điểm về chiacutenh trị phaacutep quyền triết học đạo đức tocircn giaacuteocaacutec thể chế xatilde hội tương ứng như Nhagrave nước đảng phaacutei giaacuteo hội cho phugrave hợp với sự phaacutet triển của phương thức sản xuất magrave Đảng đatilde đề ra để goacutep phần xacircy dựng một nước Việt Nam dacircn giagraveu nước mạnh xatilde hội cocircng bằng dacircn chủ văn minh

Cacircu 22 Anh (chị) hatildey phacircn tiacutech tư tưởng của Mac ldquosự phaacutet triển higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội lagrave quaacute trigravenh lịch sử - tự nhiecircnrdquo 17

Khaacutei niệm higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội HTKT-XH lagrave một phạm trugrave của CNDVLS dugraveng để chỉ xatilde hội ở từng giai đoạn lịch sử nhất định với một kiểu qhsx đặc trưng cho xatilde hội đoacute phugrave hợp với một trigravenh độ nhất định của llsx vagrave với một kttt tương ứng được xacircy dựng trecircn những qhsx ấy

HTKT-XH lagrave một hệ thống hoagraven chỉnh vagrave coacute cấu truacutec phức tạp trong đoacute coacute caacutec mặt cơ bản lagrave llsx qhsx kttt Mỗi mặt của htkt-xh coacute vai trograve vị triacute riecircng taacutec động qua lại lẫn nhau thống nhất với nhau

+ LLSX lagrave nền tảng vật chất ndash kỹ thuật của mỗi htkt-xh Sự higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển của mỗi htkt-xh xeacutet đến cugraveng do llsx quyết định Llsx phaacutet triển qua caacutec htkt-xh nối tiếp nhau từ thấp đến cao

+ QHSX lagrave quan hệ giữa người với người trong quaacute trigravenh sản xuất lagrave những quan hệ cơ bản ban đầu vagrave quyết định tất cả mọi quan hệ xatilde hội khaacutec Mỗi htkt-xh lại coacute một kiểu qhsx của noacute tương ứng với trigravenh độ nhất định của llsx Qhsx lagrave tiecircu chuẩn khaacutech quan để phacircn biệt xatilde hội cụ thể nagravey với xatilde hội cụ thể khaacutec đồng thời tiecircu biểu cho một giai đoạn phaacutet triển nhất định của lịch sử

+ KTTT được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển phugrave hợp với CSHT nhưng noacute lại lagrave cocircng cụ để bảo vệ duy trigrave vagrave phaacutet triển CSHT đatilde sinh ra noacute

Ngoagravei caacutec mặt cơ bản necircu trecircn caacutec htkt-xh cograven coacute quan hệ về gia đigravenh dacircn tộc vagrave caacutec quan hệ xatilde hội khaacutec Caacutec quan hệ đoacute đều gắn boacute chặt chẽ với qhsx biến đổi cugraveng với sự biến đổi của qhsx

Sự phaacutet triển của caacutec htkt-xh lagrave một quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn Lịch sử phaacutet triển của xatilde hội loagravei người trải qua nhiều giai đoạn nối tiếp nhau từ thấp đến cao tương ứng với mỗi giai đoạn lagrave

một htkt-xh Sự vận động thay thế nhau của caacutec htkt-xh trong lịch sử đều do taacutec động của caacutec quy luật khaacutech quan đoacute lagrave quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn của xatilde hội Trecircn cơ sở phaacutet hiện ra caacutec quy luật phaacutet triển khaacutech quan của xatilde hội Mac đatilde đi đến kết luận ldquosự phaacutet triển của những higravenh thaacutei kinh tế- xatilde hội lagrave một quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircnrdquo

Caacutec mặt cơ bản hợp thagravenh một htkt-xh khocircng taacutech rời nhau magrave liecircn hệ biện chứng với nhau higravenh thagravenh necircn những qui luật phổ biến của xatilde hội Đoacute lagrave quy luật về sự phugrave hợp của qhsx với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx quy luật csht quyết định kttt vagrave caacutec quy luật xatilde hội khaacutec Chiacutenh taacutec động của caacutec quy luật khaacutech quan đoacute magrave caacutec htkt-xh vận động phaacutet triển thay thế nhau từ thấp đến cao trong lịch sử như một quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn khocircng phụ thuộc vagraveo yacute chiacute nguyện vọng chủ quan của con người

Quaacute trigravenh phaacutet triển lịch sử tự nhiecircn của xatilde hội coacute nguồn gốc sacircu xa từ sự phaacutet triển của llsx Chiacutenh tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx đatilde quy định một caacutech khaacutech quan tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của qhsx Do đoacute xeacutet đến cugraveng llsx quyết định quaacute trigravenh vận động vagrave phaacutet triển của htkt-xh như quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn

Trong caacutec quy luật khaacutech quan chi phối sự vận động vagrave phaacutet triển của caacutec htkt-xh thigrave quy luật về sự phugrave hợp của qhsx với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx coacute vai trograve quyết định nhất Llsx bảo đảm tiacutenh kế thừa trong sự phaacutet triển tiến lecircn của xatilde hội quy định khuynh hướng phaacutet triển từ thấp đến cao Qhsx lagrave mặt thứ hai của ptsx biểu hiện tiacutenh giaacuten đoạn trong sự phaacutet triển của lịch sử Những qhsx lỗi thời được xoacutea bỏ vagrave được thay thế bằng những kiểu qhsx mới cao hơn Đến lượt noacute sự thay đổi qhsx sẽ keacuteo theo sự thay đổi về kttt vagrave do đoacute magrave htkt-xh cũ được thay thế bằng htkt-xh mới cao hơn tiến bộ hơn Quaacute trigravenh đoacute diễn ra theo quy luật khaacutech quan chứ khocircng phải theo yacute muốn chủ quan của con người

Sự thay thế một htkt-xh nagravey bằng một htkt-xh mới cao hơn thường được thực hiện thocircng qua caacutech mạng xatilde hội Nguyecircn nhacircn sacircu sa của caacutech mạng xatilde hội lagrave macircu thuẫn giữa llsx vagrave qhsx khi qhsx trở thagravenh xiềng xiacutech của llsx Trong thời kỳ caacutech mạng xatilde hội khi cơ sở kinh tế thay đổi thigrave sớm hay muộn toagraven bộ kttt đồ sộ cũng thay đổi theo

Quaacute trigravenh kế thừa của lịch sử loagravei người luocircn luocircn cho pheacutep cộng đồng nagraveo đoacute trong điều kiện nhất định do taacutec động của caacutec nhacircn tố caacutec macircu thuẫn becircn trong vagrave becircn ngoagravei coacute thể bỏ qua caacutec giai đoạn phaacutet triển nhất định để vươn tới trigravenh độ tiecircn tiến của nhacircn loại Trong thời đại ngagravey nay chủ chương ruacutet ngắn để đi lecircn CNXH ở một số quốc gia tiền tư bản chủ nghĩa chẳng những khocircng macircu thuẫn với tinh thần của sự phaacutet triển mang tiacutenh lịch sử- tự nhiecircn magrave cograven lagrave biểu hiện sinh động của quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn ấy Chỉ khi ta ldquoruacutet ngắn rdquomột caacutech duy yacute chiacute bấp chấp quy luật thigrave luacutec đoacute sự phaacutet triển ruacutet ngắn mới trở necircn đối lập với quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn

Như vậy quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn của sự phaacutet triển xatilde hội chẳng những diễn ra bằng con đường tuần tự magrave cograven bao hagravem cả sự bỏ qua trong những điều kiện lịch sử nhất định một hoặc một vagravei htkt-xh nhất định Sự khaacutec nhau về trật tự phaacutet triển vẫn lagrave quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn Cacircu 24 Phacircn tiacutech Con đường đi lecircn CNXH ở Việt Nam

a Quaacute độ lecircn CNXH bỏ qua chế độ TBCN ở Việt Nam Trong quaacute trigravenh quaacute độ lecircn CNXH chuacuteng ta cần phải biết tiếp thu vagrave vận dụng saacuteng tạo tư tưởng của caacutec nhagrave kinh điển MAacuteC-

Lenin nhất lagrave tư tưởng của Lecirc nin về những khacircu trung gian những bước quaacute độ tất yếu để đưa một xatilde hội tiểu nocircng lạc hậu lecircn CNXH lại vừa biết tổng kết lịch sử của đất nước vagrave của thế giới với những biến đổi to lớn của noacute Điều quan trọng lagrave quaacute trigravenh đi lecircn CNXH chuacuteng ta cần phải tuacircn thủ nghiecircm ngặt những yecircu cầu khaacutech quan của sự phaacutet triển tuacircn theo những qui luật khaacutech quan của sự phaacutet triển từ xatilde hội nocircng nghiệp lạc hậu lecircn CNXH Tuyệt đối khocircng coacute những 18

hagravenh động chủ quan duy yacute chiacute traacutei với qui luật khaacutech quan Phải hiểu rằng quaacute độ giaacuten tiếp lecircn CNXH bỏ qua chế độ TBCN lagrave con đường phugrave hợp với điều kiện đất nước vagrave thời đại ngagravey nay

Xacircy dựng CNXH bỏ qua chế độ TBCN tạo ra biến đổi về chất của XH trecircn tất cả caacutec lĩnh vực lagrave sự nghiệp rất khoacute khăn phức tạp cho necircn phải phải trải qua một thời kỳ quaacute độ lacircu dagravei với nhiều chặng đường nhiều higravenh thức tổ chức kinh tế xatilde hội coacute tiacutenh quaacute độ Trong caacutec lĩnh vực của đời sống XH diễn ra sự đan xen vagrave đấu tranh của caacutei củ vagrave caacutei mới

b Cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea lagrave nhiệm vụ trung tacircm của thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam - Lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế - XH chỉ ra mỗi higravenh thaacutei KT-XH coacute một lực lượng sản xuất của noacute hay noacutei caacutech khaacutec coacute một cơ

sở vật chất-kỹ thuật của noacute Để coacute CNXH phải coacute một cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại do cuộc CM khoa học vagrave cocircng nghệ mang lại Song nước ta tiến lecircn CNXH từ một nền kinh tế phổ biến lagrave sản xuất nhỏ lao động thủ cocircng lagrave chủ yếu caacutei thiếu thốn của chuacuteng ta lagrave chưa coacute một nền đại cocircng nghiệp Vigrave vậy chuacuteng ta phải tiến hagravenh cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea Thực chất của cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea chiacutenh lagrave xacircy dựng cơ sở vật chất kỹ thuật của CNXH Cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ở nước ta nhằm xacircy dựng cơ sở vật chất kỹ thuật cho CNXH ở nước ta trecircn cơ sở phaacutet huy năng lực nội sinh của đất nước cũng như xu thế quốc tế hoacutea kinh tế thế giới đoacute lagrave nhiệm vụ trung tacircm trong suốt thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH

- Trong cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea đất nước chuacuteng ta cần phaacutet triển mạnh mẽ một nền khoa học vagrave cocircng nghệ tiecircn tiến hiện đại Phải coi phaacutet triển khoa học vagrave cocircng nghệ lagrave quốc saacutech hagraveng đầu điều nagravey hoagraven toagraven phugrave hợp với xu thế của thế giới ngagravey nay trong xu thế hợp taacutec cạnh tranh ngagravey cagraveng khốc liệt Chiacutenh vigrave vậy đại hội đại biểu toagraven quốc lần thứ IX cuả Đảng ta đatilde đề ra ldquocon đường cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ở nước ta cần vagrave coacute thể ruacutet ngắn thời gian vừa coacute bước tuần tự vừa coacute bước nhảy vọt Phaacutet huy những lợi thế của đất nước tận dụng mọi khả năng để đạt được những trigravenh độ cocircng nghệ tiecircn tiến đặc biệt lagrave cocircng nghệ thocircng tin cocircng nghệ sinh học tranh thủ ứng dụng ngagravey cagraveng nhiều hơn ở mức cao hơn vagrave phổ biến hơn những thagravenh tựu mới về khoa học cocircng nghệ từng bước phaacutet triển kinh tế tri thức Phaacutet huy nguồn lực triacute tuệ vagrave sức mạnh tinh thần của người Việt Nam coi phaacutet triển giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo khoa học cocircng nghệ lagrave nền tảng vagrave động lực của sự nghiệp cocircng nghiệp hoacute hiện đại hoacutea

Thực hiện thắng lợi sự nghiệp CNH-HĐH lagrave một trong những nhacircn tố coacute yacute nghĩa quyết định thắng lợi sự nghiệp xacircy dựng CNXH ở nước ta

c Kết hợp giữa LLSX với xacircy dựng QHSX trong thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam - Trong khi khẳng định vai trograve của LLSX lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh cograven chỉ ra sự phaacutet triển của LLSX phải gắn liền với việc

thiết lập quan hệ sản xuất phugrave hợp Trong sự nghiệp xacircy dựng CNXH ở nước ta Đảng ta khẳng định ldquoPhaacutet triển LLSX gắn liền với QHSX mới phugrave hợp trecircn cả 3 mặt sở hữu quản lyacute vagrave phacircn phối

- Phugrave hợp với sự phaacutet triển của LLSX ở nước ta đảng ta chủ trương sử dụng ldquonhiều higravenh thức sở hữa về TLSX nhiều thagravenh phần kinh tếrdquo đồng thời thực hiện nhất quaacuten lacircu dagravei chiacutenh saacutech phaacutet triển nền kinh tế hagraveng hoacutea nhiều thagravenh phần vận động theo cơ chế thị trường coacute sự quản lyacute của Nhagrave nước theo định hướng XHCN đoacute chiacutenh lagrave nền kinh tế thị trường định hướng XHCN

- Kinh tế thị trường lagrave thagravenh tựu chung của văn minh nhacircn loại Noacute lagrave kết quả của sự phaacutet triển LLSX đến một trigravenh độ nhất định kết quả của quaacute trigravenh phacircn cocircng lao động xatilde hội vagrave đa dạng hoacutea caacutec higravenh thức sở hữu Đến lượt noacute kinh tế thị trường lagrave một động lực mạnh mẽ thuacutec đẩy LLSX phaacutet triển Xacircy dựng vagrave phaacutet triển kinh tế thị trường định hướng XHCN vừa phugrave hợp với xu hướng phaacutet triển của thời đại vừa phugrave hợp với yecircu cầu phaacutet triển của LLSX ở nước ta với yecircu cầu xacircy dựng nền kinh tế độc lập tự chủ kết hợp với chủ động hội nhập kinh tế quốc tế Đảng ta khẳng định ldquoMục điacutech của nền kinh tế thị trường định hướng XHCN lagrave phaacutet triển LLSX phaacutet triển kinh tế để xacircy dựng cơ sở vật chất-kỹ thuật của CNXH nacircng cao đời sống của nhacircn dacircn

d Kết hợp giữa kinh tế với chiacutenh trị vagrave caacutec mặt khaacutec của đời sống XH trong thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam Xuất phaacutet từ mối quan hệ giữa kinh tế với chiacutenh trị vagrave caacutec mặt khaacutec của đời sống XH magrave lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh đatilde chỉ ra

trong quaacute trigravenh xacircy dựng CNXH ở nước ta gắn liền với phaacutet triển kinh tế xacircy dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN phải khocircng ngừng đổi mới hệ thống chiacutenh trị nacircng cao vagravei trograve latildenh đạo vagrave sức chiến đấu của Đảng xacircy dựng nhagrave nước phaacutep quyền xatilde hội chủ nghĩa của dacircn do dacircn vigrave dacircn nacircng cao vai trograve của caacutec tổ chức quần chuacuteng trong sự nghiệp xacircy dựng vagrave bảo vệ TQ 19

Đồng thời phải gắn phaacutet triển kinh tế với phaacutet triển văn hoacutea xacircy dựng nền văn hoacutea tiecircn tiến đậm đagrave bản sắc dacircn tộc nhằm khocircng ngừng nacircng cao dacircn triacute đagraveo tạo nhacircn lực vagrave bồi dưỡng nhacircn tagravei theo quan điểm của đảng ta đoacute lagrave quốc saacutech hagraveng đầu giải quyết caacutec vấn đề XH thực hiện cocircng bằng vagrave dacircn chủ trong đời sống XH

Trong quaacute trigravenh phaacutet triển văn hoacutea cần phải đặc biệt quan tacircm đến phaacutet triển giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo Phải coi giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo cũng lagrave quốc saacutech hagraveng đầu Điều nagravey vừa phugrave hợp với xu thế phaacutet triển hiện đại lại vừa lagrave đogravei hỏi cấp baacutech của sự phaacutet triển đất nước

Toacutem lại lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh lagrave một lyacute luận khoa học noacute cho chuacuteng ta một quan niệm đuacuteng đắn về mối quan hệ lẫn nhau giữa caacutec mặt trong đời sống kt-xh về sự vận động vagrave phaacutet triển của XH Với sự phaacutet triển của khoa học vagrave thực tiễn hiện nay lyacute luận đoacute vẫn giữ nguyecircn giaacute trị Noacute đem lại một phương phaacutep luận thực sự khoa học để phacircn tiacutech caacutec hiện tượng trong đời sống XH để từ đoacute vạch ra phương hướng vagrave giải phaacutep đuacuteng đắn cho hoạt động thực tiễn Cacircu 25 AnhChi hay phan tich nhung cong hien to lon cua CMac PhAngghen va VILenin vao su phat trien ly luan ve giai cap va dau tranh giai cap

Nguồn gốc giai cấp CMaacutec vagrave Phangghen đều khẳng định giai cấp khocircng phải lagrave hiện tượng bẩm sinh của xatilde hội khocircng xất hiện cugraveng với sự xuất hiện của xatilde hội Trong xatilde hội nguyecircn thủy khi lực lượng sản xuất cograven thấp keacutem con người lagravem ra sản phẩm chỉ để tồn tại chưa coacute sản phẩm dư thừa chưa coacute điều kiện khaacutech quan để người nagravey chiếm đoạt sản phẩm của người khaacutec xatilde hội chưa xuất hiện chế độ người boacutec lột người vagrave do đoacute chưa thể coacute giai cấp Cuối xatilde hội nguyecircn thủy cocircng cụ sản xuất bằng kim loại xuất hiện coacute sự phacircn cocircng lao động lagravem cho lực lượng sản xuất phaacutet triển mang lại năng suất lao động cao hơn từ đoacute dẫn đến của cải dư lagravem của riecircng chế độ tư hữu ra đời Chế độ tư hữu lagravem cơ sở cho sự phacircn hoaacute xatilde hội thagravenh caacutec gia cấp coacute lợi iacutech đối khaacuteng nhau

Giai cấp lagrave những tập đoagraven người to lớn khaacutec nhau về địa vị trong một hệ thống sản xuất xatilde hội nhất định trong lịch sử khaacutec nhau về quan hệ của họ đối với những tư liệu sản xuất về vai trograve của họ trong tổ chức lao động xatilde hội vagrave như vậy lagrave khaacutec nhau về caacutech thức hưởng thụ vagrave về phần của cải xatilde hội iacutet hoặc nhiều magrave họ được hưởng Noacutei đến giai cấp lagrave noacutei đến một hệ thống caacutec tập đoagraven người trong một chế độ kinh tế xatilde hội nhất định do chế độ ấy sản sinh ra mỗi giai cấp trong lịch sử đều coacute đặc điểm riecircng tuy nhiecircn theo LecircNin cho pheacutep ta nắm được dấu hiệu đặc trưng chung nhất cơ bản nhất những dấu hiệu phổ biến vagrave ổn định nhất của giai cấp

Giai cấp lagrave phạm trugrave kinh tế xatilde hội coacute tiacutenh lịch sử giai cấp khocircng phải lagrave sản phẩm của sản xuất noacutei chung magrave lagrave sản phẩm của hệ thống sản xuất xatilde hội nhất định trong lịch sử một hệ thống giai cấp tương ứng với mocirct hệ thống sản xuất xatilde hội do đoacute khocircng thể hiểu đặc trưng của từng giai cấp cụ thể nếu khocircng đặt noacute trong mối quan hệ với caacutec giai cấp đối lập khaacutec

Noacutei đến giai cấp lagrave noacutei đến sự khaacutec nhau giữa caacutec tập đoagraven người về địa vị trong một hệ thống kinh tế xatilde hội nhất định trong đoacute tập đoagraven người nagravey lagrave thống trị cograven tập đoagraven người kia lagrave bị trị sự khaacutec nhau ấy thể hiện ở chỗ

Caacutec giai cấp coacute quan hệ khaacutec nhau về tư liệu sản xuất đacircy lagrave sự khaacutec nhau cơ bản nhất quy định sự khaacutec nhau về địa vị của caacutec giai cấp trong xatilde hội (viacute dụ)

Caacutec giai cấp coacute vai trograve khaacutec nhau trong tổ chức lao động xatilde hội trong tổ chức quản lyacute sản xuất tập đoagraven nagraveo chiếm hữu tư liệu sản xuất đương nhiecircn giữ vai trograve latildenh đạo chỉ huy hoạt động sản xuất vagrave lưu thocircng hagraveng hoacutea tại từng đơn vị kinh tế vagrave trecircn quy mocirc toagraven xatilde hội

Caacutec giai cấp coacute phương thức vagrave qui mocirc thu nhận của cải xatilde hội khaacutec nhau caacutec giai cấp thống trị chiếm đoạt giaacute trị thăng dư của caacutec giai cấp bị trị chế độ phacircn phối trong xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng lagrave chế độ phacircn phối bất cocircng vigrave phần lớn của cải nằm trong tay giai cấp thống trị phần iacutet ỏi cograven lại thuộc về lực lượng đocircng đảo trong xatilde hội đoacute lagrave những người lao động Toacutem lại giai cấp nagraveo nắm được quyền sở hữu đối với tư liệu sản xuất thigrave giai cấp đoacute sẽ nắm quyền quản lyacute tổ chức sản xuất vagrave quyền chi phối sản phẩm giai cấp đoacute sẽ coacute địa vị trong xatilde hội

Đấu tranh giai cấp Gia cấp thống trị vagrave giai cấp bị trị coacute lợi iacutech căn bản đối lập nhau khocircng thể đều hoagrave đều hoagrave được Đoacute lagrave đối khaacuteng về quyền lợi giữa những giai tầng aacutep bức boacutec lột vagrave những giai tầng bị boacutec lột coacute aacutep bức thigrave coacute đấu tranh chống aacutep VILecircnin cho rằng đấu tranh giai cấp trong lịch sử vagrave trong thời đại ngagravey nay khocircng phải lagrave cuộc bạo loạn khủng bố lật đổ chỉ coacute yacute ngĩa phaacute hoại tiecircu cực magrave thực chất lagrave cuộc đấu tranh của quần chuacuteng bị tước heat quyền bị aacutep bức vagrave lao động chống bọn đặc quyền đặc lợi bọn aacutep bức vagrave bọn ăn baacutem cuộc đấu tranh của những người cocircng nhacircn lagravem thuecirc hay những người vocirc sản chống những người hữu sản hay giai cấp tư sản 20

Thocircng qua cuộc đấu tranh giai cấp sự xung đột giữa lực lượng sản xuất mới vagrave quan hệ sản xuất lạc hậu được giải quyết thực hiện bước quaacute độ từ một chế độ xatilde hội lỗ lời sang chế độ mới cao hơn

Đấu tranh giai cấp lagrave động lực phaacutet triển của xatilde hội coacute giai cấp khocircng chỉ thể hiện trong thời kỳ caacutech mạng xatilde hội magrave cograven trong thời hogravea bigravenh

Đấu tranh giai cấp lagrave quy luật chung của xatilde hội coacute giai cấp song quy luật ấy coacute những biểu hiện đặc thugrave trong từng xatilde hội cụ thể

Về kết cấu giai cấp trong xatilde hội coacute giai cấp mỗi higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội coacute một kết cấu giai cấp nhất định khi higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội nagravey thay thế higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội khaacutec thigrave kết cấu giai cấp cũng thay đổi

Mỗi kết cấu giai cấp trong xatilde hội coacute giai cấp đều coacute caacutec giai cấp cơ bản giai cấp khocircng cơ bản vagrave tầng lớp trung gian những giai cấp cơ bản lagrave những giai cấp gắn liền với sự xuất hiện vagrave tồn tại của phương thức sản xuất thống trị trong xatilde hội sự đối khaacuteng vagrave cuộc đấu tranh của caacutec giai cấp đoacute biểu hiện macircu thuẫn cơ bản của phương thức sản xuất đatilde sinh ra chuacuteng những giai cấp khocircng cơ bản đoacute lagrave những người nocircng dacircn tự do coacute iacutet ruộng đất trong chế độ chiếm hữu nocirc lệ đoacute lagrave giai cấp nocirc lệ chủ nocirc với tư caacutech lagrave tagraven dư của chế độ cũ giai cấp tư sản với tư caacutech lagrave mầm moacuteng của xatilde hội mới trong xatilde hội phong kiếnhellip tầng lớp trung gian lagrave sản phẩm của chiacutenh phương thức sản xuất đang thống trị lagrave kết quả của quaacute trigravenh phacircn hoacutea xatilde hội diễn ra khocircng ngừng trong xatilde hội đoacute lagrave tầng lớp bigravenh dacircn trong xatilde hội nocirc lệ lagrave tầng lớp triacute thức tiểu tư sản trong xatilde hội tư bản

Cugraveng với sự phaacutet triển của sản xuất mỗi giai cấp trong một kết cấu giai cấp cũng coacute những biến đổi nhất định những biến đổi ấy dẫn đến những thay đổi địa vị của caacutec giai cấp đoacute trong hệ thống sản xuất xatilde hội

Lyacute luận về giai cấp của chủ nghĩa Maacutec ndashLecircnin lagrave cơ sở đuacuteng đắn để nhận định giai cấp phacircn tiacutech caacutec quan hệ giai cấp trong đấu tranh giai cấp vagrave lien minh giai cấp baacutec bỏ mọi quan điểm sai lầm trong việc phacircn chia giai cấp trong xatilde hội

Lyacute luận về giai cấp vagrave đấu tranh giai cấp của chủ nghĩa Maacutec - PhAngghen Lecircnin đatilde vạch ra tiacutenh tấc yếu của cuộc đấu tranh giữa giai cấp vocirc sản vagrave giai cấp tư sản Sau khi giai cấp vocirc sản giagravenh chiacutenh quyền những cơ sở vất chất để nảy sinh giai cấp boacutec lột vagrave sự phacircn chia giai cấp noacutei chung vẫn tồn tại vigrave vậy giai cấp cocircng nhacircn phải tiến hagravenh tổ chức xacircy dựng một hệ thống quan hệ xatilde hocirci mới theo yecircu cầu phaacutet triển của lực lượng sản xuất hiện đại Ngoagravei ra giai cấp vocirc sản cograven phải từng bước khắc phục những tư tưởng tacircm lyacute tập quaacuten văn hoacutea lạc hậu của xatilde hội củ cograven in sacircu vagraveo đời sống tinh thần của xatilde hội CAcircU 26 Anhchị hatildey trigravenh bagravey quan điểm maacutecxiacutet về đấu tranh giai cấp vagrave vai trograve của noacute đối với sự phaacutet triển của xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng Sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam về đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta hiện nay như thế nagraveo 1 Quan điểm Maacutecxiacutet về đấu tranh giai cấp - Đấu tranh giai cấp lagrave quaacute trigravenh tất yếu khaacutech quan của xatilde hội coacute aacutep bức boacutec lột Đoacute lagrave cuộc đấu tranh giữa giai cấp thống trị vagrave giai cấp bị trị đối khaacuteng về quyền lợi khocircng thể dung hoagrave được -VILecircnin cho rằng đấu tranh giai cấp trong lịch sử vagrave ngagravey nay khocircng phải lagrave những cuộc bạo loạn khủng bố phaacute hoại magrave noacute thực chất lagrave cuộc đấu tranh của quần chuacuteng bị tước hết quyền bị aacutep bức vagrave lao động chống bọn aacutep bức ăn baacutem đấu tranh của những người cocircng nhacircn lagravem thuecirc hay những người vocirc sản chống giai cấp tư sản Nguyecircn nhacircn đấu tranh giai cấp -Do macircu thuẫn gay gắt giữa lực lượng sản xuất mới tiến bộ vagrave quan hệ sản xuất lỗi thời lạc hậu - Về mặt xatilde hội đacircy lagrave macircu thuẫn biểu hiện giữa giai cấp caacutech mạng tiến bộ đại diện cho lực lượng sản xuất mới vagrave giai cấp thống trị boacutec lột đại diện cho quan hệ sản xuất lỗi thời lạc hậu Higravenh thức đấu tranh Tuỳ thuộc hoagraven cảnh lịch sử giai cấp tham gia đấu tranh giai đoạn phaacutet triển đấu tranh magrave đấu tranh giai cấp diễn ra dưới nhiều higravenh thức Ngagravey nay caacutech mạng xatilde hội chủ nghĩa đang thời kỳ thoaacutei tragraveo giai cấp cocircng nhacircn caacutec nước tư bản đấu tranh bằng những higravenh thức mới chống lại những thủ đoạn của giai cấp thống trị bảo vệ lợi iacutech giai cấp trước mắt vagrave lacircu dagravei của cocircng nhacircn vagrave nhacircn dacircn lao động 2 Vai trograve của đấu tranh giai cấp đối với sự phaacutet triển xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng -Đấu tranh giai cấp lagrave một trong những động lực phaacutet triển quan trọng của xatilde hội coacute giai cấp Vigrave đấu tranh giai cấp giuacutep thay đổi phương thức sản xuất cũ lỗi thời lạc hậu bằng phương thức mới cao hơn đồng thời xacircy dựng lực lượng sản xuất mới phugrave hợp quan hệ sản xuất tạo cơ sở phaacutet triển mọi mặt đời sống xatilde hội -Đấu tranh giai cấp giuacutep cải tạo caacutec giai cấp caacutech mạng vagrave quần chuacuteng lao động thocircng qua việc xoaacute bỏ tập quaacuten xấu do giai cấp thống trị sản sinh ra 21

-Đấu tranh giai cấp lagrave đograven bẩy phaacutet triển lịch sử caacutech mạng lagrave động lực phaacutet triển caacutec mặt đời sống xatilde hội trong thời kỳ phaacutet triển bigravenh thừơng Đấu tranh lagrave động lực để giai cấp tư sản đổi mới phương thức quản lyacute sử dụng kỹ thuật mới để tạo necircn những thagravenh tựu mới -Vai trograve đấu tranh giai cấp thể hiện ở những cuộc đấu tranh mang tiacutenh quần chuacuteng rộng lớn do lực lượng tiến bộ xatilde hội latildenh đạo được tổ chức khoa học nhằm đaacutenh đổ giai cấp thống trị cản trở phaacutet triển xatilde hội 3 Sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam về đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta hiện nay -Thời kỳ quaacute độ đi lecircn CNXH ở nước ta tồn tại nhiều giai cấp vagrave macircu thuẫn giai cấp Tuy nhiecircn trong điều kiện phaacutet triển kinh tế thị trường quaacute độ lecircn CNXH macircu thuẫn nagravey bộc lộ lagrave macircu thuẫn trong nội bộ nhacircn dacircn Nhigraven chung lợi iacutech giai cấp tư sản thống nhất lợi iacutech cộng đồng đấu tranh lagrave để hợp taacutec đoagraven kết xacircy dựng xatilde hội dacircn giagraveu nước mạnh cocircng bằng văn minh -Thực chất đấu tranh giai cấp ở nước ta trong thời kỳ quaacute độ lagrave đấu tranh giữa khuynh hướng tự giaacutec theo định hướng XHCN vagrave khuynh hướng phaacutet triển tự phaacutet lecircn TBCN Trong quaacute trigravenh đoacute nhất thiết chuacuteng ta phải phaacutet triển kinh tế hagraveng hoaacute nhiều thagravenh phần trong đoacute coacute thagravenh phần kinh tế tư bản tư nhacircn -Đấu tranh giai cấp ở nước ta diễn ra hagraveng ngagravey trecircn caacutec lĩnh vực chiacutenh trị kinh tế xatilde hội Vigrave vậy Đảng ta luocircn xaacutec định rotilde cần phải +Đấu tranh chống khuynh hướng vagrave biểu hiện tiecircu cực của tầng lớp tư sản +Đấu tranh chống khuynh hướng tự phaacutet TBCN của sản xuất nhỏ +Đấu tranh chống caacutec thế lực thugrave địch acircm mưu diễn biến hoagrave bigravenh phaacute hoại độc lập dacircn tộc vagrave chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta +Xacircy dựng chủ nghĩa xatilde hội đi đocirci với bảo vệ tổ quốc bảo vệ quyền lagravem chủ nhacircn dacircn +Xacircy dựng nền kinh tế thị trường thực hiện CNH HĐH định hướng XHCN giữ gigraven vagrave phaacutet huy bản sắc dacircn tộc tiếp thu tinh hoa nhacircn loại lagravem cho đời sống vật chất vagrave tinh thần nhacircn dacircn khocircng ngừng nacircng cao -Để đạt được caacutec mục tiecircu trecircn đogravei hỏi sử dụng nhiều higravenh thức đấu tranh khaacutec nhau vừa mềm dẻo vừa cương quyết Toacutem lại giai đoạn hiện nay đogravei hỏi Đảng ta phải nắm vững biện phaacutep duy vật nắm vững quan điểm giai cấp của CN Maacutec-Lecircnin để phacircn tiacutech được tiacutenh chất tigravenh higravenh gay go phức tạp của đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ traacutenh rơi vagraveo thaacutei cực sai lầm quaacute cường điệu đấu tranh giai cấp đi đến rụt regrave khocircng daacutem đổi mới mơ hồ mất cảnh giaacutec đi đến phủ nhận đấu tranh giai cấp Cacircu 27 Anh chị hatildey chỉ ra những điểm giống vagrave khaacutec nhau giữa nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản Trả lời

Nhagrave nước phaacutep quyền lagrave một higravenh thức tổ chức nhagrave nước đặc biệt magrave ở đoacute coacute sự ngự trị cao nhất của phaacutep luật với nội dung thực hiện quyền lực của nhacircn dacircn

Nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản coacute những điểm giống vagrave khaacutec nhau như sau

Giống nhau Phaacutep luật được đề cao vagrave lagrave cocircng cụ chủ yếu để quản lyacute mọi hoạt động của xatilde hội vagrave cocircng dacircn Ngay cả hoạt động của caacutec cơ

quan thuộc hệ thống tổ chức nhagrave nước cũng phải tuacircn theo phaacutep luật mặc dugrave chiacutenh noacute lagrave những cơ quan cocircng bố ban hagravenh thực thi vagrave kiểm tra việc thực hiện phaacutep luật

Khaacutec nhau 1048766Điểm khaacutec biệt căn bản giữa nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản ở

chỗ nếu như trong nhagrave nước phaacutep quyền tư sản quyền lực của nhagrave nước được phacircn cho ba cơ quan khaacutec nhau hoagraven toagraven độc lập với nhau đảm nhiệm thigrave một trong những nguyecircn tắc quan trọng của nhagrave nước phaacutep quyền XHCN lagrave quyền lực nhagrave nước thống nhất coacute sự phacircn cocircng vagrave phối hợp giữa caacutec cơ quan nhagrave nước trong việc thực hiện caacutec quyền lập phaacutep hagravenh phaacutep vagrave tư phaacutep 22

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam lagrave nhagrave nước phaacutep quyền XHCN của dacircn do dacircn vigrave dacircn necircn hệ thống phaacutep luật thể hiện tập trung yacute chiacute lợi iacutech vagrave nguyện vọng của nhacircn dacircn Tất cả quyền lực nhagrave nước thuộc về nhacircn dacircn magrave nền tảng lagrave liecircn minh giữa giai cấp cocircng nhacircn vagrave đội ngũ triacute thức Trong khi nhagrave nước phaacutep quyền tư sản lagrave của giai cấp tư sản nhằm thực hiện nền chuyecircn chiacutenh tư sản đối với giai cấp vocirc sản vagrave nhacircn dacircn lao động

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam được đặt dưới sự latildenh đạo của ĐCS VN thực hiện quản lyacute xatilde hội bằng phaacutep luật theo phaacutep luật Nhagrave nước phaacutep quyền tư sản được tổ chức dưới nhiều higravenh thức khaacutec nhau nhưng nhigraven chung coacute 2 higravenh thức cơ bản lagrave quacircn chủ lập hiến vagrave caacutec higravenh thức cộng hogravea chung quy lại đều lagrave nền chuyecircn chiacutenh tư sản Cacircu 28 Phacircn tiacutech vai trograve của Nhagrave Nước đối với quaacute trigravenh phaacutet triển kinh tế ở nước ta trong giai đoạn hiện nay Vai trograve taacutec động của Nhagrave Nước đối với kinh tế thuộc phạm vi mối quan hệ biện chứng giữa kiến truacutec thượng tầng vagrave cơ sở hạ tầng Nếu chiacutenh saacutech phaacutep luật của Nhagrave Nước phugrave hợp với nhu cầu khaacutech quan của nền kinh tế thigrave noacute sẽ coacute taacutec động thuacutec đẩy kinh tế phaacutet triển vagrave ngược lại sẽ kigravem hatildem hoặc phaacute hoại sự phaacutet triển kinh tế Nền kinh tế VN hiện nay lagrave nền kinh tế thị trường theo định hướng XHCN trong đoacute Nhagrave Nước giữ vai trograve rất quan trọng 1 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc ổn định kinh tế vĩ mocirc Nền kinh tế thị trường luocircn diễn ra những biến động khocircn lường vagrave tiềm ẩn những nguy cơ khủng hoảng kinh tế trầm trọng Do đoacute xuất hiện nhu cầu cần sự can thiệp của Nhagrave Nước nhằm điều chỉnh caacutec quan hệ kinh tế sao cho iacutet coacute khả năng xảy ra khủng hoảng nhất thocircng qua chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh tiền tệ Chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh bao gồm caacutec chiacutenh saacutech thuế vagrave chi tiecircu ngacircn saacutech của Nhagrave nước nhằm điều tiết chu kỳ kinh tế đảm bảo cocircng ăn việc lagravem ổn định giaacute cả vagrave tăng trưởng liecircn tục của nền kinh tế Trong những thời kỳ kinh tế suy giảm chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh coacute taacutec dụng kiacutech cầu vagrave sản xuất bằng caacutech Chiacutenh phủ tăng mua giảm thuế do đoacute tạo ra được một thu nhập quốc dacircn khả dụng lớn hơn để đưa vagraveo luồng tiecircu đugraveng Cograven trong những thời kỳ kinh tế quaacute noacuteng chiacutenh phủ lagravem ngược lại Khi tăng chi tiecircu vagraveo thời điểm thất nghiệp cao vagrave lạm phaacutet thấp Nhagrave nước đatilde tăng cung ứng tiền dẫn tới giảm latildei suất (tức giaacutem giaacute đồng tiền) nhờ đoacute ngacircn hagraveng mới coacute nhiều điều kiện cho vay vagrave chi tiecircu cho tiecircu dugraveng được tăng lecircn Điều đoacute coacute nghĩa lagrave kiacutech cầu vigrave tiecircu dugraveng lagrave bộ phận cấu thagravenh lớn nhất vagrave ổn định nhất của tổng cầu Latildei suất thấp đồng thời khuyến khiacutech đầu tư caacutec chủ doanh nghiệp coacute thể mở rộng sản xuất thuecirc thecircm cocircng nhacircn Trong thời kỳ lạm phaacutet cao vagrave thất nghiệp thấp thigrave ngược lại Nhagrave nước ldquolagravem nguội nền kinh tế bằng caacutech tăng latildei suất giảm cung ứng tiền Cugraveng với việc giảm tiền vagrave tăng latildei suất cả chỉ tiecircu lẫn giaacute cả đều coacute xu hướng giảm hoặc iacutet nhất nếu coacute tăng thigrave cũng rất chậm vagrave kết quả lagrave thu hẹp lại sản lượng vagrave việc lagravem 2 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng Trong nền kinh tế thị trường coacute thagravenh phần kinh tế tư nhacircn Thagravenh phần kinh tế nagravey chủ yếu hoạt động vigrave mục điacutech lợi nhuận necircn chỉ tập trung đầu tư phaacutet triển những lĩnh vực coacute thể thu được nhiều lợi nhuận Cograven những lĩnh vực cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng như xacircy dựng cơ sở hạ tầng (giao thocircng điện nước hellip) thigrave tư nhacircn khocircng muốn hoặc khocircng thể đầu tư vigrave vốn lớn chậm thu hồi vốn Magrave một nền kinh tế muốn phaacutet triển thigrave khocircng thể khocircng coacute cơ sở hạ tầng Do vậy để ổn định vagrave phaacutet triển kinh tế Nhagrave Nước phải đảm nhận lĩnh vực hagraveng hoacutea cocircng cộng 3 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc chống ocirc nhiễm mocirci trường Caacutec thagravenh phần kinh tế tư nhacircn trong quaacute trigravenh hoạt động kinh doanh đatilde gacircy ra ocirc nhiễm mocirci trường lagravem cạn kiệt nguồn tagravei nguyecircn Do đoacute cần sự can thiệp điều tiết của Nhagrave Nước để hạn chế vagrave khắc phục những vấn đề nagravey 4 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc tạo lập hagravenh lang phaacutep lyacute vững chắc Sự phaacutet triển của nền kinh tế thường đogravei hỏi phải coacute một mocirci trường chiacutenh trị - xatilde hội ổn định cần thiết Mặt khaacutec xu thế phaacutet triển của kinh tế thị trường lagrave theo hướng hội nhập kinh tế quốc tế do đoacute cagraveng cần tới vai trograve của Nhagrave Nước bằng caacutec chiacutenh saacutech đối ngoại tạo mocirci trường phaacutep lyacute vững chắc cho quaacute trigravenh nagravey 23

Cacircu 29 AnhChị hatildey phacircn tiacutech quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người vagrave về vấn đề giải phoacuteng con người 1 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người a Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội - Khoa học vagrave thực tiễn đatilde chứng tỏ rằng tiền đề đầu tiecircn của sự tồn tại người lagrave sự sống của thể xaacutec Thể xaacutec sống của con người chiacutenh lagrave sản phẩm tiến hoacutea lacircu dagravei của tự nhiecircn lagrave sự tiếp tục phaacutet triển của tự nhiecircn PhAecircngghen viết ldquoBản thacircn chuacuteng ta với cả xương thịt maacuteu mủ vagrave đầu oacutec chuacuteng ta lagrave thuộc về giới tự nhiecircnrdquo Do vậy trước hết noacute bị chi phối bởi caacutec quy luật tự nhiecircn sinh học như quy luật trao đổi chất giữa cơ thể với mocirci trường quy luật biến dị vagrave di truyền quy luật tiến hoacutea hellip - Sự tồn tại của con người cograven gắn liền trực tiếp với sự tồn tại của xatilde hội Để thỏa matilden caacutec nhu cầu của migravenh con người phải tiến hagravenh lao động sản xuất qua đoacute tạo thagravenh caacutec mối quan hệ xatilde hội vagrave xatilde hội trong đoacute ldquo xatilde hội sản sinh ra con người với tiacutenh caacutech lagrave con người như thế nagraveo thigrave con người cũng sản sinh ra xatilde hội như thếrdquo Sự tồn tại xatilde hội của con người gắn liền với sự tồn tại của yacute thức - Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội trong đoacute coacute sự taacutec động đan xen của ba hệ thống nhu cầu (nhu cầu sinh học nhu cầu xatilde hội nhu cầu tinh thần) vagrave ba hệ thống quy luật (quy luật sinh học quy luật xatilde hội quy luật tinh thần) Mỗi hệ thống nhu cầu vagrave quy luật nagravey đều coacute vị triacute vai trograve vagrave taacutec dụng của migravenh trong sự tồn tại vagrave phaacutet triển của con người đồng thời chuacuteng tham gia vagraveo việc quy định bản chất của noacute trong đoacute hệ thống nhu cầu vagrave quy luật xatilde hội luocircn giữ vị triacute trung tacircm vagrave coacute vai trograve quyết định Caacutec nhu cầu của con người dugrave lagrave nhu cầu vật chất hay tinh thần mang tiacutenh tự nhiecircn vagrave xatilde hội đều được quy định bởi lịch sử nhưng con người hoagraven toagraven coacute thể tự điều chỉnh tự kiểm tra caacutec nhu cầu vagrave hoạt động của migravenh Con người tồn tại trong thế giới khocircng phải như caacutec sinh vật khaacutec magrave tồn tại với tư caacutech lagrave chủ thể của quaacute trigravenh nhận thức vagrave hagravenh động cải tạo thế giới cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người b Con người lagrave chủ thể của lịch sử - Triết học Mac-Lecircnin cho rằng con người lagrave sản phẩm của lịch sử (sản phẩm của điều kiện tự nhiecircn vagrave điều kiện xatilde hội) đồng thời chiacutenh lagrave chủ thể saacuteng tạo ra quaacute trigravenh lịch sử ấy-lịch sử của con người Đoacute lagrave quaacute trigravenh hoạt động coacute yacute thức của con người nhằm mục điacutech cải tạo tự nhiecircn cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người - Trecircn cơ sở vận dụng pheacutep biện chứng duy vật CMaacutec đatilde khảo saacutet bản chất con người bắt đầu từ hoạt động thực tiễn từ trong hoagraven cảnh xatilde hội lịch sử cụ thể - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo luận điểm nagravey cho thấy con người lagrave một thực thể coacute tiacutenh loagravei Đặc tiacutenh ldquoloagraveirdquo của con người hiện thực tức lagrave tiacutenh người Tiacutenh người bao gồm toagraven bộ caacutec thuộc tiacutenh vốn coacute của con người trong đoacute coacute ba thuộc tiacutenh cơ bản nhất đoacute lagrave thuộc tiacutenh tự nhiecircn thuộc tiacutenh xatilde hội vagrave thuộc tiacutenh tư duy - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo quan hệ xatilde hội ở đacircy được hiểu lagrave tổng thể caacutec quan hệ magrave con người đatilde coacute đang coacute vagrave trong chừng mực nagraveo đoacute cograven bao hagravem cả những quan hệ trong tương lai - Bản chất con người lagrave tổng hogravea caacutec quan hệ xatilde hội nhưng con người bao giờ cũng lagrave con người riecircng biệt con người cụ thể ứng với những thời đại những giai đoạn lịch sử nhất định với từng tập đoagraven người đồng thời noacute cũng mang bản chất chung của nhacircn loại phaacutet triển trong toagraven bộ lịch sử loagravei người 2 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về giải phoacuteng con người - Triết học Mac-Lecircnin lagrave triết học vigrave con người Trong ldquoTuyecircn ngocircn của Đảng Cộng sảnrdquo CMac vagrave PhAecircngghen đatilde viết ldquovĩnh viễn giải phoacuteng toagraven thể xatilde hội khỏi aacutech boacutec lột aacutech aacutep bứcrdquo song ldquoxatilde hội khocircng thể nagraveo giải phoacuteng cho migravenh được nếu khocircng giải phoacuteng cho mỗi caacute nhacircn riecircng biệtrdquo Như vậy tư tưởng giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave tư tưởng xuyecircn suốt lagrave caacutei cốt lotildei của Triết học Mac- Lecircnin - Triết học Mac-Lecircnin khocircng phải lagrave triết học đầu tiecircn đề cập đến vấn đề giải phoacuteng con người Vấn đề giải phoacuteng con người đatilde được nhiều học thuyết triết học đề cập đến nhưng do hạn chế bởi lịch sử do chưa hiểu đuacuteng về con người về bản chất con người cho necircn khi xaacutec định giải phoacuteng con người lagrave giải phoacuteng đối tượng nagraveo bằng caacutec nagraveo giải phoacuteng như thế nagraveo hellip caacutec học thuyết triết học trong lịch sử đatilde đưa ra nhiều quan điểm khaacutec nhau nhưng chưa coacute được cacircu trả lời thiacutech đaacuteng - Triết học Mac-Lecircnin trecircn cơ sở giải thiacutech đuacuteng đắn vagrave khoa học về con người về bản chất con người đatilde xaacutec định ldquobất kỳ sự giải phoacuteng nagraveo cũng bao hagravem ở chỗ lagrave noacute trả thế giới con người những quan hệ của con người về với bản thacircn con ngườirdquo ldquolagrave giải phoacuteng người lao động thoaacutet khoải lao động bị tha hoacuteardquo Coacute thể noacutei rằng vấn đề ldquotha hoacutea con ngườirdquo vagrave giải phoacuteng con người chiếm vị triacute trung tacircm trong quan niệm của CMaacutec về đời sống xatilde hội ldquoTha hoacuteardquo lagrave biến thagravenh caacutei bản chất khaacutec với bản chất ban đầu ldquoTha hoacutea con ngườirdquo theo CMaacutec lagrave con người khocircng cograven lagrave chiacutenh migravenh magrave trở thagravenh tồn tại khaacutec caacutei đối lập với migravenh Vagrave nguyecircn nhacircn của sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất vagrave sự nocirc dịch nhiều mặt đối với con người gacircy ra - Theo triết học Mac-Lecircnin sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do hoạt động của chiacutenh con người tạo ra vigrave thế con người bằng hoạt động tiacutech cực của migravenh coacute thể xoaacute bỏ được sự ldquotha hoacuteardquo cho migravenh 24

+ Cần phải xoacutea bỏ ldquochế độ sở hữu tư sảnrdquo thứ ldquo sở hữu vận động trong sự đối lập giữa hai cực tư bản vagrave lao độngrdquo noacute chiacutenh lagrave nguồn gốc sinh ra mọi nocirc dịch con người trong xatilde hội tư bản + Sự nghiệp xoacutea bỏ ldquotha hoacuteardquo giải phoacuteng cho con người lagrave sự nghiệp của quần chuacuteng nhacircn dacircn lao động trong đoacute giai cấp vocirc sản lagrave lực lượng nograveng cốt vagrave quyết định Bởi vigrave chỉ coacute giai cấp vocirc sản mới coacute khả năng đem lại tự do vagrave bigravenh đẳng thực sự cho mọi người + Sự nghiệp giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave một quaacute trigravenh lacircu dagravei Noacute phụ thuộc chủ yếu vagraveo trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất vagraveo caacutec điều kiện vật chất tất yếu cho sự nghiệp giải phoacuteng ấy Cacircu 30 Anh chị hatildey trigravenh bagravey mục tiecircu nhiệm vụ vagrave nội dung cơ bản của việc xacircy dựng con người Việt Nam đaacutep ứng giai đoạn caacutech mạng hiện nay

Theo chủ nghĩa Maacutec- Lecircnin con người lagrave sản phẩm của lịch sử cũng lagrave chủ thể saacuteng tạo lịch sử Con người Việt Nam do điều kiện tự nhiecircn địa lyacute văn hoaacute đatilde higravenh thagravenh necircn con người Việt Nam mộc mạc chất phaacutec coacute

truyền thống đấu tranh kiecircn cường bất khuất để giữ nước vagrave phấn đấu khocircng ngừng vigrave sự nghiệp dựng nước Con người Việt Nam hiện nay đang đứng trước những thử thaacutech mới cần phải vượt qua đoacute lagrave - Đấu tranh chống lại những mặt tiecircu cực vagrave hạn chế của cơ chế thị trường mang lại coacute taacutec động xấu đến tư tưởng tacircm lyacute con

người VN - Cugraveng với cuộc CM KHKT như vũ bảo con người VN cần phaacutet huy vagrave kế thừa những tinh hoa văn hoaacute của nhacircn loại vagrave giữ gigraven

bản sắc văn hoaacute của migravenh bull Xacircy dựng con người VN đaacutep ứng giai đoạn CM hiện nay - Xacircy dựng con người VN coacute những đức tiacutenh cơ bản như tinh thần yecircu nước coacute yacute chiacute đưa đất nước khỏi đoacutei nghegraveo đoagraven kết vigrave

sự nghiệp tiến bộ xatilde hội - Coacute yacute thức tập thể phấn đấu vigrave lợi iacutech chung - Lối sống lagravenh mạnh cần kiệm bảo vệ mocirci trường sinh thaacutei - Lao động chăm chỉ với lương tacircm nghề nghiệp coacute kỹ luật kỹ thuật vagrave saacuteng tạo - Thường xuyecircn học tập hiểu biết vagrave nacircng cao nghiệp vụhellip Toacutem lại để con người VN coacute thể đaacutep ứng được những yecircu cầu của giai đoạn caacutech mạng hiện nay một mặt cần tiacutech cực phaacutet huy vagrave regraven luyện những ưu điểm đồng thời khắc phục vagrave hạn chế những nhược điểm để sớm đưa VN thoaacutet khỏi tigravenh trạng đoacutei nghegraveo lạc hậu vagrave ldquosaacutenh vai cugraveng với caacutec cường quốc năm chacircurdquo

• 84 Những yecircu cầu phương phaacutep luận của nguyecircn tắc phaacutet triển

Hai lagrave Dựa trecircn caacutec quy luật khaacutech quan đoacute chuacuteng ta vạch ra caacutec mục tiecircu kế họach tigravem kiếm caacutec biện phaacutep phương thức để tổ chức thực hiện Kịp thời điều chỉnh uốn nắng họat động của con người đi theo lợi iacutech vagrave mục điacutech đatilde đặt ra

Phaacutet huy tiacutenh năng động saacuteng tạo của yacute thức coacute nghĩa lagrave phaacutet huy vai trograve tri thức tigravenh cảm yacute chiacute lyacute triacute helliptức lagrave phaacutet huy vai trograve nhacircn tố con người trong họat động nhận thức vagrave họat động thực tiễn cải tạo hiện thực khaacutech quan vươn lecircn lagravem chủ thế giới

+ Đảng Cộng Sản Việt Nam đatilde vận dụng như thế nagraveo vagraveo sự nghiệp caacutech mạng của Việt Nam Phải tocircn trọng hiện thực khaacutech quan tocircn trọng vai trograve quyết định của vật chất Cụ thể lagrave - Xuất phaacutet từ hiện thực khaacutech quan của đất nước của thời đại để họach định caacutec đường lối chiến lược saacutech lược nhằm xacircy

dựng vagrave phaacutet triển đất nước - Biết tigravem kiếm khai thaacutec vagrave sử dụng những lực lượng vật chất để hiện thực hoacutea đường lối chiến lược saacutech lược nhằm xacircy

dựng vagrave phaacutet triển đất nước - Coi caacutech mạng lagrave sự nghiệp của quần chuacuteng coi đại đogravean kết togravean dacircn tộc lagrave động lực chủ yếu để phaacutet triển đất nước Biết

kết hợp hagravei hogravea caacutec lợi iacutech khaacutec nhau ( lợi iacutech kinh tế lợi iacutech chiacutenh trị lợi iacutech vật chất lợi iacutech tinh thần lợi iacutech caacute nhacircn lợi iacutech tập thể lợi iacutech xatilde hội hellip) thagravenh động lực mạnh mẻ thuacutec đẩy cocircng cuộc đổi mới

- Đảng ta ruacutet ra những bagravei học kinh nghiệm từ những sai lằm thất bại trước đổi mới Đảng ta kết luận ldquo mọi đường lối chủ trương của đảng phải xuất phaacutet từ thực tế tocircn trọng quy luật khaacutech quanrdquo

Biết phaacutet huy tiacutenh năng động saacuteng tạo của yacute thức phaacutet huy vai trograve của caacutec yếu tố chủ quan ( tri thức tigravenh cảm hellip) tức phaacutet huy vai trograve nhacircn tố con người trong họat động nhận thức vagrave thực tiển

- Coi sự thống nhất giữa tigravenh cả( nhiệt tigravenh caacutech mạng lograveng yecircu nước yacute chiacute quật cường hellip) vagrave tri thức ( kinh nghiệm dựng nước vagrave giữ nước hiểu biết khoa học ) lagrave động lực tinh thần thuacutec đẩy cocircng cuộc đổi mới Chống lại thaacutei độ ỷ lại trigrave trệ chỉ biết lagravem theo caacutech củ magrave khocircng biết dũng cảm lagravem theo caacutei mới biết khơi dậy lograveng yecircu nước yacute chiacute quật cườnghelliphellipphải phổ biến tri thức khoa học cocircng nghệ hiện đại cho đocircng đảo caacuten bộ đảng viecircn vagrave nhacircn dacircn biết nacircng cao dacircn triacute đagraveo tạo vagrave bồi dưỡng nhacircn tagravei

- Coi trọng cocircng taacutec tư tưởng đẩy mạnh giaacuteo dục tư tưởng Đặc biệt lagrave giaacuteo dục chủ nghĩa Maacutec ndashLecircnin vagrave tư tưởng Hồ Chiacute Minh cho đocircng đảo người Việt Nam chuacuteng ta Phải nacircng cao vagrave đổi mới tư duy lyacute luận magrave trước hết lagrave chủ nghĩa xatilde hội vagrave con đường đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở Việt Nam

- Kiecircn quyết khắc phục vagrave ngăn ngừa taacutei diễn bệnh chủ quan duy yacute chiacutelối suy nghĩa vagrave hagravenh động giản đơn noacuteng vội theo nguyện vọng chủ quan ảo tưởng magrave bất chấp quy luật khaacutech quan coi thường tigravenh higravenh thực tế Cacircu 3 Đảng ta khẳng định ldquomọi đường lối chủ trương của Đảng phải xuất phaacutet từ thực tế tocircn trọng quy luật khaacutech quanrdquo Anh chị hatildey chỉ ra vagrave phacircn tiacutech cơ sở triết học của khẳng định đoacute

Trả lời

Ở Việt Nam do bệnh chủ quan duy yacute chiacute lối suy nghĩ amp hagravenh động giản đơn noacuteng vội chạy theo nguyện vọng chủ quan ảo tưởng đatilde xuất hiện trước Đổi mới coacute nguyecircn nhacircn vagrave gacircy ra taacutec hại lớn

Xuất phaacutet từ hiện thực khaacutech quan của nước ta yếu keacutem về năng lực tư duy lạc hậu về lyacute luận iacutet kinh nghiệm trong xacircy dựng vagrave quản lyacute đất nước Đồng thời do sai lầm ấu trĩ ldquotảrdquo khuynh xảy ra trong một điều kiện lịch sử rất đặc biệt của dacircn tộc ta (Biết phaacutet huy tối đa sức mạnh tinh thần khao khaacutet thoaacutet ra khỏi cuộc sống lầm than nocirc lệ) nhưng lại khocircng xuất phaacutet từ hiện thực bất chấp quy bluật coi thường tri thức KHhellip Necircn tạo ra những chiacutenh saacutech sai lầm gacircy ra những hậu quả về nhiều mặt (kinh tế xatilde hộihellip) rất nghiecircm trọng amp keacuteo dagravei

Để coacute thể khắc phục triệt để chủ nghĩa chủ quan phải quaacuten triệt thực hiện nguyecircn tắc khaacutech quan Vigrave nguyecircn tắc khaacutech quan lagrave nguyecircn tắc đầu tiecircn của tư duy biện chứng Vận dụng nguyecircn tắc khaacutech quan kết hợp với chủ quan trong hoạt động nhận thức sẽ traacutenh được những sai lầm trong chiacutenh saacutech phaacutet triển đất nước

Trecircn cơ sở quy luật khaacutech quan đoacute Đảng ta khẳng định ldquoMọi đường lối chủ trương của Đảng phải xuất phaacutet từ thực tế tocircn trọng quy luật khaacutech quanrdquo Để lagravem được điều đoacute Phải tocircn trọng hiện thực khquan tocircn trọng vai trograve quyết định của VC tức

1048766Xuất phaacutet của hiện thực khquan của đất nước của thời đại để hoạch định chiến lược saacutech lược phaacutet triển đất nước

1048766Biết tigravem kiếm khai thaacutec tổ chức những lực lượng vật chất (caacute nhacircn ndash cộng đồng kinh tế ndash quacircn sự trong nước ndash ngoagravei nước quaacute khứ ndash tương laihellip) để hiện thực hoacutea chuacuteng

1048766Coi caacutech mạng lagrave sự nghiệp của quần chuacuteng Coi đại đoagraven kết toagraven dacircn tộc lagrave động lực chủ yếu phaacutet triển đất nước Biết kết hợp hagravei hogravea caacutec dạng lợi iacutech khaacutec nhau (kinh tế chiacutenh trị tinh thần caacute nhacircn tập thể xatilde hội) thagravenh động lực thuacutec đẩy cocircng cuộc đổi mới

4

Đồng thời phải phaacutet huy tiacutenh năng động saacuteng tạo của YT phhuy vai trograve của caacutec yếu tố chủ quan (tthức tcảm yacute chiacute lyacute triacute) tức phhuy vai trograve nhacircn tố CN trong hđộng nhận thức amp thực tiễn cải tạo đất nước Cụ thể

1048766Coi sự thống nhất nhiệt tigravenh CM amp tri thức KH lagrave động lực tinh thần thuacutec đẩy cocircng cuộc Đổi mới Chống lại thaacutei độ thụ động ỷ lại bảo thủ trigrave trệ Bồi dưỡng nhiệt tigravenh phẩm chất caacutech mạng Khơi dậy lograveng yecircu nước yacute chiacute quật cường tagravei triacute người Việt Namhellip

1048766Coi trọng cocircng taacutec tư tưởng đẩy mạnh giaacuteo dục tư tưởng (chủ nghĩa MaacutecndashLecircnin tư tưởng HCM) Nacircng cao vagrave đổi mới tư duy lyacute luận (về CNXH amp con đường đi lecircn CNXH)

1048766Phổ biến tri thức KH cho caacuten bộ đảng viecircn nhacircn dacircn

1048766Kiecircn quyết khắc phục amp ngăn ngừa taacutei diễn bệnh chủ quan duy yacute chiacute lối suy nghĩ hagravenh động giản đơn noacuteng vội chạy theo nguyện vọng chủ quan ảo tưởng bất chấp quy luật khaacutech quan

Cacircu 7 Lyacute luận Phương phaacutep Anh ( chị) hatildey necircu những yecircu cầu phương phaacutep luận vagrave phacircn tiacutech cơ sở lyacute luận của nguyecircn tắc toagraven diện Việc tuacircn thủ nguyecircn tắc toagraven diện sẽ khắc phục được những hạn chế gigrave trong hoạt động nhận thức vagrave trong hoạt động thực tiễn 71 Anh ( chị) hatildey necircu những yecircu cầu phương phaacutep luận vagrave phacircn tiacutech cơ sở lyacute luận của nguyecircn tắc toagraven diện Định nghĩa phương phaacutep luận Lagrave học thuyết (lyacute luận) về phương phaacutep noacute vạch ra caacutech thức xacircy dựng vagrave nghệ thuật vận dụng phương phaacutep Phương phaacutep luận cograven được coi như ldquo một hệ thống caacutec quan điểm nguyecircn tắc xuất phaacutet những caacutech thức chung để thực hiện hoạt động nhận thức vagrave hoạt động thực tiễn của con người Cơ sở lyacute luận của nguyecircn tắc toagraven diện lagrave nội dung nguyecircn lyacute về mối liecircn hệ phổ biến Mối liecircn hệ phổ biến lagrave mối liecircn hệ giữa caacutec mặt (thuộc tiacutenh) đối lập tồn tại trong mọi sự vật trong mọi lĩnh vực hiện thực Mối liecircn hệ mang tiacutenh khaacutech quan vagrave phổ biến Noacute chi phối tổng quaacutet sự vận động phaacutet triển của mọi sự vật quaacute trigravenh xatildey ra trong thế giới vagrave lagrave đối tượng nghiecircn cứu của pheacutep biện chứng Mối liecircn hệ phổ biến được nhận thức trong caacutec phạm trugrave biện chứng như mối liecircn hệ giữa mặt đối lập- mặt đối lập chất ndash lượng caacutei cũ ndash caacutei mới caacutei riecircng- caacutei chung nguyecircn nhacircn- kết quả nội dung ndash higravenh thức bản chất- hiện tượng tất nhiecircn- ngẫu nhiecircn khả năng ndash hiện thực Nội dung nguyecircn lyacute

loz Mọi sự vật hiện tượng trong thế giới đều tồn tại trong muocircn vagraven mối liecircn hệ ragraveng buộc lẫn nhau

loz Trong muocircn vagraven mối liecircn hệ chi phối sự tồn tại của chuacuteng coacute những mối liecircn hệ phổ biến

loz Mối liecircn hệ phổ biến tồn tại khaacutech quan phổ biến chuacuteng chi phối một caacutech tổng quaacutet quaacute trigravenh vận động phaacutet triển của mọi sự vật hiện tượng xatildey ra trong thế giới

Những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc toagraven diện Trong hoạt động nhận thức chủ thể phải - Tigravem hiểu phaacutet hiện cagraveng nhiều mối liecircn hệ quan hệ (hay những đặc điểm tiacutenh chất yếu tố mặthellip) đang chi phối sự tồn tại

của bản thacircn sự vật cagraveng tốt

- Phacircn loại để xaacutec định những mối liecircn hệ quan hệ (hay những đặc điểm tiacutenh chất yếu tố mặthellip) nagraveo lagrave becircn trong cơ bản tất nhiecircn ổn định cograven những mối liecircn hệ quan hệ (hay những đặc điểm tiacutenh chất yếu tố mặthellip) nagraveo lagrave becircn ngoagravei khocircng cơ bản ngẫu nhiecircn khocircng ổn địnhhellip

5

- Dựa trecircn những mối liecircn hệ quan hệ (hay những đặc điểm tiacutenh chất yếu tố mặthellip) becircn trong cơ bản tất nhiecircn ổn địnhhellip Để lyacute giải được những mối liecircn hệ quan hệ ((hay những đặc điểm tiacutenh chất yếu tố mặthellip) cograven lại Qua đoacute xacircy dựng một higravenh ảnh về sự vật như sự thống nhất caacutec mối liecircn hệ quan hệ (hay những đặc điểm tiacutenh chất yếu tố mặthellip) phaacutet hiện ra quy luật (bản chất) của noacute

Trong hoạt động thực tiễn chủ thể phải - Đaacutenh giaacute đuacuteng vai trograve của từng mối liecircn hệ quan hệ (hay những đặc điểm tiacutenh chất yếu tố mặthellip) chi phối sự vật

- Thocircng qua hoạt động thực tiễn sử dụng đồng bộ nhiều cocircng cụ phương tiện biện phaacutep thiacutech hợp (magrave trước hết lagrave những cocircng cụ phương tiện biện phaacutep vật chất) để biến đổi những mối liecircn hệ quan hệ (hay những đặc điểm tiacutenh chất yếu tố mặthellip) để biến đổi những mối liecircn hệ quan hệ (hay những đặc điểm tiacutenh chất yếu tố mặthellip) của bản thacircn sự vật đặc biệt lagrave những mối liecircn hệ quan hệ (hellip) becircn trong cơ bản tất nhiecircn quan trọnghellip của noacute

- Nắm vững sự chuyển hoacutea caacutec mối liecircn hệ quan hệ (hay những đặc điểm tiacutenh chất yếu tố mặthellip)của bản thacircn sự vật kịp thời sử dụng caacutec cocircng cụ phương tiện biện phaacutep bổ sung để phaacutet huy hay hạn chế hay hạn chế sự taacutec động của chuacuteng nhằm legraveo laacutei sự vật vận động phaacutet triển theo đuacuteng quy luật vagrave hợp lợi iacutech của chuacuteng ta

- Quaacuten triệt vagrave vận dụng saacuteng tạo nguyecircn tắc toagraven diện sẽ giuacutep chủ thể khắc phục được chủ nghĩa phiến diện chủ nghĩa chiết trung chủ nghĩa ngụy biệnhellip trong hoạt động thực tiễn vagrave nhận thức của chiacutenh migravenh

+ Chủ nghĩa phiến diện lagrave caacutech xem xeacutet chỉ thấy một mặt một mối quan hệ tiacutenh chất nagraveo đoacute magrave khocircng thấy được nhiều mặt nhiều mối quan hệ nhiều tiacutenh chất của sự vật + Chủ nghĩa chiết trung lagrave caacutech xem xeacutet chỉ chuacute yacute đến nhiều mặt nhiều mối liecircn hệ của sự vật chứ khocircng ruacutet ra được mặt bản chất khocircng thấy được mối liecircn hệ cơ bản của sự vật magrave coi chuacuteng như nhau kết hợp chuacuteng một caacutech vocirc nguyecircn tắc tugravey tiện + Chủ nghĩa ngụy biện lagrave caacutech xem xeacutet qua đoacute đaacutenh traacuteo caacutei cơ bản với caacutei khocircng cơ bản caacutei chủ yếu với caacutei thứ yếuhellip hay ngược lại nhằm đạt được mục điacutech hay lợi iacutech của migravenh một caacutech tinh vi

- Trong xatilde hội nguyecircn tắc toagraven diện đogravei hỏi chuacuteng ta khocircng chỉ liecircn hệ nhận thức với nhận thức magrave cograven liecircn hệ nhận thức với cuộc sống phải chuacute yacute đến lợi iacutech của caacutec chủ thể (caacutec caacute nhacircn hay giai tầng) khaacutec nhau trong xatilde hội vagrave biết phacircn biệt đacircu lagrave lợi iacutech cơ bản (sống cograven) vagrave lợi iacutech khocircng cơ bản (sống cograven) vagrave lợi iacutech khocircng cơ bản phải biết phaacutet huy (hay hạn chế) mọi tiềm năng hay nguồn lực từ khắp caacutec lĩnh vực hoạt động xatilde hội (kinh tế chiacutenh trị văn hoacutea) từ caacutec thagravenh phần kinh tế khaacutec từ caacutec tổ chức chiacutenh trị xatilde hộihellip để coacute thaacutei độ biện phaacutep đối saacutech hagravenh động thiacutech hợp magrave khocircng sa vagraveo chủ nghĩa bigravenh quacircn quan điểm dagraven điều tức khocircng thấy được trọng tacircm cốt lotildei trong cuộc sống vocirc cugraveng phức tạp

72 Việc tuacircn thủ nguyecircn tắc toagraven diện sẽ khắc phục được những hạn chế gigrave trong hoạt động nhận thức vagrave trong hoạt động thực tiễn

Việc quaacuten triệt vagrave vận dụng saacuteng tạo nguyecircn tắc toagraven diện sẽ giuacutep chuacuteng ta khắc phục được chủ nghĩa phiến diện chủ nghĩa chiết trung chủ nghĩa ngụy biệnhellip trong hoạt động thực tiễn vagrave nhận thức của chiacutenh migravenh 6

Chủ nghĩa phiến diện lagrave caacutech xem xeacutet chỉ thấy một mặt một mối quan hệ tiacutenh chất nagraveo đoacute magrave khocircng thấy được nhiều mặt nhiều mối quan hệ nhiều tiacutenh chất của sự vật thường xem xeacutet dagraven trải liệt kecirc những tiacutenh quy định khaacutec nhau của sự vật hay hiện tượng magrave khocircng lagravem nổi bật caacutei cơ bản caacutei quan trọng nhất của sự vật hay hiện tượng đoacute

Chủ nghĩa chiết trung lagrave caacutech xem xeacutet chỉ chuacute yacute đến nhiều mặt nhiều mối liecircn hệ của sự vật nhưng khocircng ruacutet ra được mặt bản chất khocircng thấy được mối liecircn hệ cơ bản của sự vật magrave coi chuacuteng như nhau kết hợp chuacuteng một caacutech vocirc nguyecircn tắc tugravey tiện Do đoacute hoagraven toagraven bất lực khi cần phải coacute quyết saacutech đuacuteng đắn

Chủ nghĩa ngụy biện lagrave caacutech xem xeacutet qua đoacute đaacutenh traacuteo caacutei cơ bản với caacutei khocircng cơ bản caacutei chủ yếu với caacutei thứ yếuhellip hay ngược lại nhằm đạt được mục điacutech hay lợi iacutech của migravenh một caacutech tinh vi

Trong đời sống xatilde hội nguyecircn tắc toagraven diện coacute vai trograve cực kỳ quan trọng Noacute đogravei hỏi chuacuteng ta khocircng chỉ liecircn hệ nhận thức với nhận thức magrave cần phải liecircn hệ nhận thức với thực tiễn cuộc sống phải chuacute yacute đến lợi iacutech của caacutec chủ thể (caacutec caacute nhacircn hay caacutec giai tầng) khaacutec nhau trong xatilde hội vagrave biết phacircn biệt đacircu lagrave lợi iacutech cơ bản (sống cograven) vagrave lợi iacutech khocircng cơ bản phải biết phaacutet huy hay hạn chế mọi tiềm năng hay nguồn lực từ khắp caacutec lĩnh vực hoạt động xatilde hội (kinh tế chiacutenh trị văn hoacuteahellip) từ caacutec thagravenh phần kinh tế từ caacutec tổ chức chiacutenh trị - xatilde hộihellip để coacute thaacutei độ biện phaacutep đối saacutech hagravenh động thiacutech hợp magrave khocircng sa vagraveo chủ nghĩa bigravenh quacircn quan điểm dagraven đều tức khocircng thấy được trọng tacircm trọng điểm điều cốt lotildei trong cuộc sống vocirc cugraveng phức tạp Cacircu 8 Nguyecircn lyacute Nguyecircn tắc Mối quan hệ giữa chuacuteng AnhChị hatildey necircu những yecircu cầu phương phaacutep luận vagrave phacircn tiacutech cơ sở lyacute luận của nguyecircn tắc phaacutet triển Việc tuacircn thủ nguyecircn tắc nagravey sẽ khắc phục được những hạn chế gigrave trong hoạt động nhận thức vagrave hoạt động thực tiễn 81 Nguyecircn lyacute lagrave gigrave - Nguyecircn lyacute lagrave những luận điểm xuất phaacutet (tư tưởng chủ đạo) của một học thuyết (lyacute luận) magrave tiacutenh chacircn lyacute của noacute lagrave hiển nhiecircn tức khocircng thể hay khocircng cần phải chứng minh nhưng khocircng macircu thuẫn với thực tiễn vagrave nhận thức về lĩnh vực magrave học thuyết đoacute phản aacutenh - Nguyecircn lyacute được khaacutei quaacutet từ kết quả hoạt động thực tiễn ndash nhận thức lacircu dagravei của con người Noacute vừa lagrave cơ sở lyacute luận của học thuyết vừa lagrave cocircng cụ tinh thần để nhận thức (lyacute giải ndash tiecircn đoaacuten) vagrave cải tạo thế giới - Coacute hai loại nguyecircn lyacute nguyecircn lyacute của khoa học (cocircng lyacute tiecircn đề quy luật nền tảng) vagrave nguyecircn lyacute của triết học Pheacutep biện chứng duy vật coacute hai nguyecircn lyacute cơ bản Đoacute lagrave nguyecircn lyacute về mối liecircn hệ phổ biến vagrave nguyecircn lyacute về sự phaacutet triển 82 Nguyecircn tắc lagrave gigrave - Nguyecircn tắc lagrave những yecircu cầu nền tảng đogravei hỏi chủ thể phải tuacircn thủ đuacuteng trigravenh tự nhằm đạt mục điacutech đề ra một caacutech tối ưu 83 Mối liecircn hệ giữa nguyecircn lyacute vagrave nguyecircn tắc - Yacute nghĩa phương phaacutep luận của nguyecircn lyacute thể hiện qua caacutec nguyecircn tắc tương ứng Nghĩa lagrave cơ sở lyacute luận của caacutec nguyecircn tắc lagrave caacutec nguyecircn lyacute cơ sở lyacute luận của nguyecircn tắc toagraven diện vagrave nội dung nguyecircn lyacute về mối liecircn hệ phổ biến cơ sở lyacute luận của nguyecircn tắc phaacutet triển lagrave nội dung nguyecircn lyacute về sự phaacutet triểnhellip 84 Những yecircu cầu phương phaacutep luận của nguyecircn tắc phaacutet triển

bull Trong hoạt động nhận thức yecircu cầu chủ thể phải - Phaacutet hiện những xu hướng biến đổi chuyển hoacutea những giai đoạn tồn tại của bản thacircn sự vật trong sự tự vận động vagrave phaacutet

triển của chiacutenh noacute - Xacircy dựng được higravenh ảnh chỉnh thể về sự vật như sự thống nhất caacutec xu hướng những giai đoạn thay đổi của noacute từ đoacute phaacutet

hiện ra quy luật vận động phaacutet triển (bản chất) của sự vật bull Trong hoạt động thực tiễn yecircu cầu chủ thể phải - Chuacute trọng đến mọi điều kiện khả nănghelliptồn tại của sự vật để nhận định đuacuteng caacutec xu hướng những giai đoạn thay đổi coacute

thể xảy ra đối với noacute 7

- Thocircng qua hoạt động thực tiễn sử dụng nhiều cocircng cụ phương tiện biện phaacutep thiacutech hợp (magrave trước hết lagrave cocircng cụ phương tiện biện phaacutep vật chất) để biến đổi những điều kiện phaacutet huy hay hạn chế những khả nănghelliptồn tại của sự vật nhằm legraveo laacutei sự vật vận động phaacutet triển theo hướng hợp quy luật vagrave coacute lợi cho chuacuteng ta 85 Cơ sở lyacute luận của nguyecircn tắc phaacutet triển

Cơ sở lyacute luận của nguyecircn tắc phaacutet triển lagrave nội dung nguyecircn lyacute về sự phaacutet triển bull Sự vận động vagrave sự phaacutet triển - Vận động lagrave thuộc tiacutenh cố hữu lagrave phương thức tồn tại của vật chất vận động được hiểu như sự thay đổi noacutei chung ldquoVận

động hiểu theo nghĩa chung nhất tức được hiểu lagrave một phương thức tồn tại của vật chất lagrave một thuộc tiacutenh cố hữu của vật chất thigrave bao gồm tất cả mọi sự thay đổi vagrave mọi quaacute trigravenh diễn ra trong vũ trụ kể từ sự thay đổi vị triacute đơn giản cho đến tư duyrdquo

- Phaacutet triển lagrave khuynh hướng vận động tiến lecircn từ thấp đến cao từ đơn giản đến phức tạp từ keacutem hoagraven thiện đến hoagraven thiện hơn do macircu thuẫn trong bản thacircn sự vật gacircy ra Phaacutet triển lagrave một khuynh hướng vận động tổng hợp của hệ thống sự vật trong đoacute sự vận động coacute thay đổi những quy định về chất (thay đổi kết cấu ndash tổ chức) của hệ thống sự vật theo khuynh hướng tiến bộ giữ vai trograve chủ đạo cograven sự vận động coacute thay đổi những quy định về chất của sự vật theo xu hướng thoaacutei bộ vagrave sự vận động chỉ coacute thay đổi những quy định về lượng của sự vật theo xu hướng ổn định giữ vai trograve phụ đạo cần thiết cho xu hướng chủ đạo trecircn

+ ldquoHai quan điểm cơ bảnhellipvề sự phaacutet triển (sự tiến hoacutea) sự phaacutet triển coi như lagrave giảm đi vagrave tăng lecircn như lập lại vagrave sự phaacutet triển coi như sự thống nhất của caacutec mặt đối lập Quan điểm thứ nhất thigrave chết cứng nghegraveo nagraven khocirc khan Quan điểm thứ hai lagrave sinh động Chỉ coacute quan điểm thứ 2 mới cho ta chigravea khoacutea của ldquosự vận độngrdquo của tất thảy mọi caacutei ldquođang tồn tạirdquo chỉ coacute noacute mới cho ta chigravea khoacutea của những ldquobước nhảy vọtrdquo của ldquosự giaacuten đoạn của tiacutenh tiệm tiếnrdquo của ldquosự chuyển hoacutea thagravenh mặt đối lậprdquo của sự tiecircu diệt caacutei cũ vagrave sự nảy sinh ra caacutei mớirdquo

- Phaacutet triển như sự chuyển hoacutea giữa caacutec mặt đối lập giữa chất vagrave lượng giữa caacutei cũ vagrave caacutei mới giữa caacutei riecircng vagrave caacutei chung giữa nguyecircn nhacircn vagrave kết quả giữa nội dung vagrave higravenh thức giữa bản chất vagrave hiện tượng giữa tất nhiecircn vagrave ngẫu nhiecircn giữa khả năng vagrave hiện thực

- Phaacutet triển lagrave quaacute trigravenh tự thacircn của thế giới vật chất mang tiacutenh khaacutech quan phổ biến vagrave đa dạng phaacutet triển trong giới tự nhiecircn vocirc sinh phaacutet triển trong giới tự nhiecircn hữu sinh phaacutet triển trong xatilde hội phaacutet triển trong tư duy tinh thần

bull Nội dung nguyecircn lyacute - Mọi sự vật hiện tượng trong thế giới đều khocircng ngừng vận động vagrave phaacutet triển - Phaacutet triển mang tiacutenh khaacutech quan ndash phổ biến lagrave khuynh hướng vận động tổng hợp tiến lecircn từ thấp đến cao từ đơn giản đến

phức tạp từ keacutem hoagraven thiện đến hoagraven thiện hơn của một hệ thống vật chất do việc giải quyết macircu thuẫn thực hiện bước nhảy về chất gacircy ra vagrave hướng theo xu thế phủ định của phủ định 86 Việc tuacircn thủ nguyecircn tắc nagravey sẽ khắc phục được những hạn chế gigrave trong hoạt động nhận thức vagrave hoạt động thực tiễn - Quaacuten triệt vagrave vận dụng saacuteng tạo nguyecircn tắc phaacutet triển sẽ giuacutep chủ thể khắc phục được quan điểm (tư duy) siecircu higravenh trong hoạt động thực tiễn vagrave nhận thức của chiacutenh migravenh Cacircu 10 Phacircn tiacutech nội dung quy luật những thay đổi về lượng dẫn đến những thay đổi về chất vagrave ngược lại vagrave vạch ra yacute nghĩa phương phaacutep luận của noacute Quy luaaumlt chuyearingn hougravea toumloslash thay ntildeoaringi veagrave loumlocirciumlng daatilden ntildeeaacuten thay ntildeoaringi veagrave chaaacutet amp ngoumlocirciumlc laiumli Chaaacutet loumlocirciumlng ntildeoauml ntildeiearingm nuugravet boumlocircugravec nhaucircy

1048766Chaaacutet - tiacutenh quy ntildeogravenh voaacuten cougrave cuucirca soumliuml vaaumlt ntildeaeumlc troumlng cho soumliuml vaaumlt laoslash nougrave giuugravep phaacircn bieaumlt nougrave vocircugravei soumliuml vaaumlt khaugravec

1048766Loumlocirciumlng - tiacutenh quy ntildeogravenh voaacuten cougrave cuucirca soumliuml vaaumlt biearingu thograve quy moacirc toaacutec ntildeoauml vaaumln ntildeoaumlng phaugravet triearingn cuucirca soumliuml vaaumlt cuotildeng nhouml cuucirca caugravec thuoaumlc tiacutenh (chaaacutet) cuucirca nougrave

1048766Ntildeoauml - giocircugravei haiumln maoslash trong ntildeougrave soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng choumla laoslashm Chaaacutet thay ntildeoaringi caecircn baucircn 1048766Ntildeiearingm nuugravet - moaacutec (giocircugravei haiumln) maoslash soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng voumlocirciumlt qua nougrave seotilde laoslashm Chaaacutet thay

ntildeoaringi caecircn baucircn 1048766Boumlocircugravec nhaucircy - soumliuml chuyearingn hougravea veagrave Chaaacutet do nhoumlotildeng thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng troumlocircugravec ntildeougrave gaacircy ra

Boumlocircugravec nhaucircy laoslash giai ntildeoaiumln cocirc baucircn trong tieaacuten trigravenh phaugravet triearingn cuucirca soumliuml vaaumlt nougrave toagraven taiumli khaugravech quan phoaring bieaacuten ntildea daiumlng (Boumlocircugravec nhaucircy toaoslashn boaumlBoumlocircugravec nhaucircy cuiumlc boauml Boumlocircugravec nhaucircy ntildeoaumlt bieaacutenBoumlocircugravec nhaucircy daagraven daagraven Boumlocircugravec nhaucircy toumliuml nhieacircnBoumlocircugravec nhaucircy xaotilde hoaumliBoumlocircugravec nhaucircy touml duy)

Noaumli dung quy luaaumlt 8

1048766Moiumli soumliuml vaaumlt ntildeeagraveu ntildeoumlocirciumlc ntildeaeumlc troumlng baegraveng soumliuml thoaacuteng nhaaacutet gioumlotildea Chaaacutet vaoslash Loumlocirciumlng 1048766Soumliuml vaaumlt baeacutet ntildeaagraveu vaaumln ntildeoaumlng phaugravet triearingn baegraveng soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng (lieacircn tuiumlc tieaumlm tieaacuten)

neaacuteu Loumlocirciumlng thay ntildeoaringi trong ntildeoauml choumla voumlocirciumlt quaugrave ntildeiearingm nuugravet thigrave Chaaacutet khoacircng thay ntildeoaringi caecircn baucircn khi Loumlocirciumlng thay ntildeoaringi voumlocirciumlt qua ntildeoauml quaugrave ntildeiearingm nuugravet thigrave Chaaacutet seotilde thay ntildeoaringi caecircn baucircn boumlocircugravec nhaucircy xaucircy ra

1048766Boumlocircugravec nhaucircy laoslashm cho Chaaacutet thay ntildeoaringi (giaugraven ntildeoaiumln ntildeoaumlt bieaacuten) ndash Chaaacutet (Soumliuml vaaumlt ) cuotilde maaacutet ntildei Chaaacutet (Soumliuml vaaumlt) mocircugravei ra ntildeocircoslashi Chaaacutet mocircugravei gaacircy ra soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng (laoslashm thay ntildeoaringi quy moacirc toagraven taiumli toaacutec ntildeoauml nhogravep ntildeieaumlu vaaumln ntildeoaumlng phaugravet triearingn cuucirca soumliuml vaaumlt )

1048766Soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng gaacircy ra soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Chaaacutet soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Chaaacutet gaacircy ra soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng laoslash phoumlocircng thoumlugravec vaaumln ntildeoaumlng phaugravet triearingn cuucirca moiumli soumliuml vaaumlt trong theaacute giocircugravei phaugravet triearingn voumloslasha mang tiacutenh lieacircn tuiumlc voumloslasha mang tiacutenh giaugraven ntildeoaiumln

Phaacircn tiacutech Trong quaugrave trigravenh vaaumln ntildeoaumlng vaoslash phaugravet triearingn Chaaacutet vaoslash Loumlocirciumlng cuucirca soumliuml vaaumlt cuotildeng bieaacuten ntildeoaringi Soumliuml thay ntildeoaringi cuucirca Loumlocirciumlng vaoslash cuucirca Chaaacutet khoacircng dieatilden ra ntildeoaumlc laaumlp vocircugravei nhau maoslash chuugraveng cougrave quan heauml chaeumlt cheotilde vocircugravei nhau Nhoumlng khoacircng phaucirci baaacutet kyoslash soumliuml thay ntildeoaringi naoslasho cuucirca Loumlocirciumlng cuotildeng ngay laaumlp toumlugravec laoslashm thay ntildeoaringi caecircn baucircn Chaaacutet cuucirca soumliuml vaaumlt Loumlocirciumlng cuucirca soumliuml vaaumlt cougrave thearing thay ntildeoaringi trong moaumlt giocircugravei haiumln nhaaacutet ntildeogravenh maoslash khoacircng laoslashm thay ntildeoaringi caecircn baucircn Chaaacutet cuucirca soumliuml vaaumlt ntildeougrave Khi voumlocirciumlt qua giocircugravei haiumln ntildeougrave seotilde laoslashm cho soumliuml vaaumlt khoacircng cooslashn laoslash nougrave chaaacutet cuotilde maaacutet ntildei chaaacutet mocircugravei ra ntildeocircoslashi (boumlocircugravec nhaucircy xaucircy ra) Vd Khi xeugravet caugravec traiumlng thaugravei toagraven taiumli khaugravec nhau cuucirca noumlocircugravec vocircugravei touml caugravech laoslash nhoumlotildeng chaaacutet khaugravec nhau (chaaacutet ndash traiumlng thaugravei) oumlugraveng vocircugravei chaaacutet ndash traiumlng thaugravei ntildeougrave Loumlocirciumlng ocircucirc ntildeaacircy laoslash nhieaumlt ntildeoauml thigrave duoslash Loumlocirciumlng cougrave thay ntildeoaringi trong moaumlt phaiumlm vi khaugrave locircugraven (0 ntildeoauml Clt tlt100 ntildeoauml C) noumlocircugravec vaatilden ocircucirc traiumlng thaugravei loucircng (toumlugravec laoslash choumla thay ntildeoaringi veagrave chaaacutet ndash traiumlng thaugravei) Khi nhieaumlt ntildeoauml cuucirca noumlocircugravec giaucircm ntildeeaacuten 0 ntildeoauml C noumlocircugravec seotilde chuyearingn sang traiumlng thaugravei raeacuten vaoslash khi ntildeaiumlt ntildeeaacuten 100 ntildeoauml C noumlocircugravec seotilde chuyearingn sang traiumlng thaugravei hocirci (boumlocircugravec nhaucircy xaucircy ra) OcircUcirc ntildeaacircy 0 ntildeoauml C vaoslash 100 ntildeoauml ntildeoumlocirciumlc goiumli laoslash ntildeiearingm nuugravet Soumliuml thay ntildeoaringi veagrave chaaacutet laoslash keaacutet quaucirc cuucirca soumliuml thay ntildeoaringi veagrave loumlocirciumlng khi ntildeaiumlt ntildeeaacuten ntildeiearingm nuugravet Sau khi ra ntildeocircoslashi chaaacutet mocircugravei cougrave taugravec ntildeoaumlng trocircucirc laiumli soumliuml thay ntildeoaringi cuucirca loumlocirciumlng Chaaacutet mocircugravei cougrave thearing laoslashm thay ntildeoaringi quy moacirc toagraven taiumli cuucirca soumliuml vaaumlt laoslashm thay ntildeoaringi nhogravep ntildeieaumlu cuucirca soumliuml vaaumln ntildeoaumlng vaoslash phaugravet triearingn cuucirca soumliuml vaaumlt ntildeougrave YUgraveugravenghoacutea phoumlocircng phaugravep luaaumln Trong hoaiumlt ntildeoaumlng nhaaumln thoumlugravec chuucirc thearing phaucirci

1048766Phaugravet hieaumln chiacutenh xaugravec caugravec quy ntildeogravenh veagrave chaaacutet vaoslash loumlocirciumlng cuucirca soumliuml vaaumlt thaaacutey ntildeoumlocirciumlc soumliuml thoaacuteng nhaaacutet gioumlotildea chuugraveng ntildeearing xaugravec ntildeogravenh ntildeuugraveng ntildeoauml ntildeiearingm nuugravet cuucirca soumliuml vaaumlt

1048766Phaacircn tiacutech keaacutet caaacuteu vaoslash ntildeieagraveu kieaumln toagraven taiumli cuucirca soumliuml vaaumlt ntildeearing xaugravec ntildeogravenh ntildeuugraveng tiacutenh chaaacutet quy moacirc tieaacuten ntildeoauml cuucirca boumlocircugravec nhaucircy cougrave thearing xaucircy ra

1048766Hiearingu raegraveng chaaacutet chaelig thay ntildeoaringi khi loumlocirciumlng thay ntildeoaringi voumlocirciumlt quaugrave ntildeoauml quaugrave ntildeiearingm nuugravet cooslashn neaacuteu loumlocirciumlng choumla thay ntildeoaringi qua ntildeoauml choumla qua ntildeiearingm nuugravet thigrave boumlocircugravec choumla thearing xaucircy ra chaaacutet choumla thay ntildeoaringi caecircn baucircn ntildeoumlocirciumlc

1048766Xaugravec ntildeogravenh ntildeoumlocirciumlc chaaacutet mocircugravei (sau khi soumliuml vaaumlt thoumliumlc hieaumln boumlocircugravec nhaucircy) qua ntildeougrave xaugravec ntildeogravenh loumlocirciumlng ntildeoauml ntildeiearingm nuugravet vaoslash boumlocircugravec nhaucircy toumlugravec ntildeogravenh higravenh ntildeoumlocirciumlc soumliuml vaaumlt mocircugravei phaucirci ra ntildeocircoslashi thay theaacute soumliuml vaaumlt cuotilde nhouml theaacute naoslasho

Trong hoaiumlt ntildeoaumlng thoumliumlc tieatilden chuucirc thearing phaucirci 1048766Hiearingu rootildephoumlocircng thoumlugravec vaaumln ntildeoaumlng vaoslash phaugravet triearingn cuucirca soumliuml vaaumlt toumloslash ntildeougrave xaacircy doumliumlng caugravec ntildeoaacutei

saugravech thiacutech hocirciumlp 1048766Thoacircng qua hoaiumlt ntildeoaumlng thoumliumlc tieatilden soumlucirc duiumlng linh hoaiumlt caugravec coacircng cuiuml phoumlocircng tieaumln vaaumlt chaaacutet can

thieaumlp ntildeuugraveng luugravec ntildeuugraveng choatilde ntildeuugraveng moumlugravec ntildeoauml vaoslasho tieaacuten trigravenh vaaumln ntildeoaumlng vaoslash phaugravet triearingncuucirca soumliuml vaaumlt leoslasho laugravei nougrave theo ntildeuugraveng quy luaaumlt vaoslash hocirciumlp locirciumli iacutech cuoslasha chuugraveng ta Cuiuml thearing

loz Muoaacuten cougrave soumliuml thay ntildeoaringi veagrave chaaacutet phaucirci kieacircn trigrave tiacutech luotildey thay ntildeoaringi veagrave loumlocirciumlng loz Muoaacuten duy trigrave soumliuml oaringn ntildeogravenh cuucirca chaaacutet phaucirci gioumlotilde soumliuml thay ntildeoaringi veagrave loumlocirciumlng trong phaiumlm vi giocircugravei

haiumln ntildeoauml loz Khi loumlocirciumlng thay ntildeoaringi ntildeaiumlt tocircugravei giocircugravei haiumln ntildeoaumlphaucirci kieacircn quyeaacutet thoumliumlc hieaumln boumlocircugravec nhaucircy

Cacircu 12 Bằng lyacute luậnvagrave thực tiễn Anh chị hatildey chứng minh rằng cuộc đấu tranh giữa caacutei cũ vagrave caacutei mới luacircn lagrave quacutea trigravenh khoacute khăn lacircu dagravei phức tạp caacutei mới coacute thể thất bại tạm thời nhưng cuối cugraveng noacute sẽ chiến thắng caacutei cũ Về mặt lyacute luận

+ Quy luật phủ định của phủ định của pheacutep tư duy biện chứng chỉ ra rằng Bất cứ sự vật hiện tượng nagraveo trong thế giới đều trải qua quaacute trigravenh sinh ra tồn tại phaacutet triển vagrave diệt vong Sự vật cũ mất đi được thay bằng sự vật mới Sự thay thế đoacute lagrave tất yếu của quaacute trigravenh vận động vagrave phaacutet triển của sự vật 9

+ Sự vật lagrave một tập hợp caacutec yếu tố tương taacutec với nhau trong sự tương taacutec đoacute nảy sinhvagravei yếu tố (biến đổi) traacutei ngược nhau tạo necircn cơ sở caacutec mặt đối lập trong sự vật Caacutec mặt đối lập nagravey khocircng taacutech rời nhau chứa những yếu tố giống nhau cugraveng tồn tại trong sự vật taacutec động qua lại lẫn nhau Dugrave vậy caacutec mặt đối lập luocircn đấu tranh với nhau taacutec động qua lại theo xu hướng loại bỏ lẫn nhau + Sự thống nhất của caacutec mặt đối lập nay chỉ mang tiacutenh tương đối nhưng sự đấu tranh mang tiacutenh tuyết đối Sự đấu tranh nagravey gắn liền với sự vận động vagrave thay đổi của sự vật Macircu thuẫn biện chứng phaacutet triển tương ứng với quaacute trigravenh thống nhất giữa caacutec mặt đối lập cograven sự đấu tranh giữa caacutec mặt đối lập thigrave chuyển dần từng bước từ bigravenh lặng tới quyết liệt lagravem xuất hiện khả năng chuyển hoaacute của caacutec mặt đối lập + Macircu thuẫn biện chứng lagrave nguồn gốc của mọi sự phaacutet triển chuacuteng đều trải qua caacutec giai đoạn từ sự xuất hiện của caacutec mặt đối lập sự thống nhất vagrave đấu tranh giữa caacutec mặt đối lập rồi chuyển hoaacute caacutec mặt đối lập Khi macircu thuẫn được giả quyết caacutei cũ mất đi caacutei mới ra đời tiến bộ ưu việt hơn caacutei cũ vagrave tự noacute cũng chứa đựng những macircu thuẫn mới hay thay đổi những vai trograve taacutec động cảu caacutec macircu thuẫn cũ Về mặt thực tiễn + Thực tế đatilde chứng minh vận cuộc đấu tranh giữa caacutei cũ vagrave caacutei mới luocircn lagrave quacutea trigravenh khoacute khăn lacircu dagravei phức tạp caacutei mới coacute thể thất bại tạm thời nhưng cuối cugraveng noacute sẽ chiến thắng caacutei cũ Điều đoacute được minh chứng rotilde ragraveng trong cuộc đấu tranh giữa giai cấp phong kiến vagrave giai cấp cocircng nhacircn trong xatilde hội ta đưa đất nước đi lecircn từ chế độ phong kiến bỏ qua tư bản chủ nghĩa đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội + Cugraveng lagrave hai giai cấp tồn tại tong cugraveng một chế độ xatilde hội nhưng giữa caacutec giai cấp nagravey luocircn chứa đựng những macircu thuẫn phủ định lẫn nhau macircu thuẫn lecircn đến cao tragraveo chiacutenh lagrave cuộc đấu tranh của giai cấp cocircng nhacircn lao động lật đổ giai cấp phong kiến Quaacute trigravenh đấu tranh ấy diễn ra lacircu dagravei vagrave quyết liệt mặc dugrave coacute gặp phải những khoacute khăn chống cự của chế độ cũ nhưng rồi lực lượng lao động mới tiến bộ hơn vẫn chiến thắng Thay thế chế độ phong kiến laacutec hậu lagrave chế độ xatilde hội chủ nghĩa với những tiến bộ mới tuy nhiecircn trong noacute vẫn chứa đựng những macircu thuẫn chưa thể xoaacute bỏ giữa tầng lớp nhacircn dacircn lao động với tagraven dư của chế độ phong kiến với giai cấp tư sản đang higravenh thagravenh trong nền kinh tế Cacircu hỏi 14 Cơ sở nagraveo để khẳng định nguyecircn tắc lịch sử - cụ thể (LS-CT) lagrave ldquolinh hồnrdquo phương phaacutep luận của triết học Maacutec ndash Lecircnin Necircu những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc LSCT

a - Cơ sở khẳng định nguyecircn tắc lịch sử - cụ thể (LS-CT) lagrave ldquolinh hồnrdquo phương phaacutep luận của triết học Maacutec ndash Lecircnin - Triết học Maacutec-Lecircnin kế thừa vagrave phaacutet triển những thagravenh tựu quan trọng nhất của tư duy triết học trong lịch sử nhacircn lọai - Triết học Maacutec-Lecircnin xem xeacutet lịch sử xuất phaacutet từ con người vagrave cho rằng con người lagrave sản phẩm của lịch sử b- Những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc LS-CT 1 Trong hoạt động nhận thức chủ thể phải tigravem hiểu quaacute trigravenh higravenh thagravenh tồn tại vagrave phaacutet triển cụ thể của những sự vật cụ

thể trong những điều kiện hoagraven cảnh cụ thể Nghĩa lagrave

- Phải biết sự vật đatilde ra đời vagrave đatilde tồn tại như thế nagraveo trong những điều kiện hoagraven cảnh nagraveo bị chi phối bởi những quy luật nagraveo

- Hiện giờ sự vật đang tồn tại như thế nagraveo trong những điều kiện hoagraven cảnh ra sao do những quy luật nagraveo chi phối

- Trecircn cơ sở đoacute phải nắm bắt được sự vật coacute thể sẽ phải tồn tại như thế nagraveo (trecircn những neacutet cơ bản) trong tương lai

2 Trong hoạt động thực tiễn chủ thể phải xacircy dựng được những đối saacutech cụ thể aacutep dụng cho những sự vật cụ thể đang tồn tại trong những điều kiện hoagraven cảnh quan hệ cụ thể magrave khocircng necircn aacutep dụng những khuocircn mẫu chung chung cho bất cứ sự vật nagraveo trong bất kỳ điều kiện hoagraven cảnh quan hệ nagraveo

3 Nguyecircn tắc LS-CT được VI Lecircnin cocirc đọng trong nhận định ldquoXem xeacutet mỗi vấn đề theo quan điểm sau đacircy một hiện tượng nhất định đatilde xuất hiện trong lịch sử như thế nagraveo những hiện tượng đoacute đatilde trải qua những giai đoạn phaacutet triển chủ yếu nagraveo vagrave đứng trecircn quan điểm của sự phaacutet triển đoacute để xem xeacutet hiện nay noacute đatilde trở thagravenh thế nagraveordquo

Điều nagravey coacute nghĩa lagrave nguyecircn tắc LS-CT đỏi hỏi phải phacircn tiacutech sự vật cụ thể trong những tigravenh higravenh cụ thể để thấy được

10

- Sự vật đang (đatilde hay sẽ) tồn tại thocircng qua những chất lượng nagraveo thể hiện qua những độ nagraveo đang (đatilde hay sẽ) thực hiện những bước nhảy nagraveo để tạo necircn những chất lượng mới nagraveo

- Sự vật đang (đatilde hay sẽ) bị taacutec động bởi những macircu thuẫn nagraveo những macircu thuẫn đoacute đang nằm ở giai đoạn nagraveo coacute vai trograve như thế nagraveo đến sự vận động phaacutet triển của sự vật

- Sự vật đang (đatilde hay sẽ) trải qua những lần phủ định biện chứng nagraveo caacutei cũ nagraveo đang (đatilde hay sẽ) phải mất đi caacutei mới nagraveo đang (đatilde hay sẽ) xuất hiện

- Trong mối quan hệ với những sự vật khaacutec những điều gigrave được coi lagrave những caacutei riecircng hay caacutei đơn nhất điều gigrave lagrave caacutei chung hay caacutei đặc thugrave caacutei phổ biến chuacuteng quy định nhau chuyển hoacutea lẫn nhau như thế nagraveo

- Bản chất của sự vật lagrave gigrave noacute được thể hiện qua những hiện tượng nagraveo hiện tượng nagraveo chỉ lagrave giả tượng hiện tượng nagraveo lagrave điển higravenh hellip

- Nội dung của sự vật lagrave gigrave noacute đang (đatilde hay sẽ) tồn tại thocircng qua những higravenh thức nagraveo higravenh thức nagraveo phugrave hợp với nội dung của sự vật higravenh thức nagraveo khocircng phugrave hợp với nội dung caacutei gigrave lagravem cho nội dung của sự vật biến đổi

- Trong bản thacircn sự vật hiện thực lagrave gigrave hiện thực đoacute đang (đatilde hay sẽ) nảy sinh ra những khả năng nagraveo mỗi khả năng đoacute trong những điều kiện cụ thể nagraveo coacute độ tất yếu hiện thực hoacutea ra sao

4 Nguyecircn tắc LS-CT đogravei hỏi chuacuteng ta phải bao được caacutec sự kiện xảy ra trong nghiecircn cứu khoa học hay caacutec biến cố xảy ra trong caacutec tiến trigravenh lịch sử nhacircn loại

Tuy nhiecircn noacute khocircng cho pheacutep chuacuteng ta kết hợp caacutec sự kiện khoa học như những caacutei ngẫu nhiecircn thuần tuacutey của tự nhiecircn hay mocirc tả caacutec biến cố lịch sử như những caacutei vụn vặt đơn lẻ của xatilde hội magrave noacute đogravei hỏi chuacuteng ta phải taacutei hiện chuacuteng mocirc tả chuacuteng trecircn cơ sở vạch ra được caacutei tất yếu locirc giacutech caacutei chung (quy luật bản chất) của chuacuteng chỉ ra được những trật tự nhacircn quả quy định chuacuteng

Nguyecircn tắc nagravey đogravei hỏi chuacuteng ta phải xacircy dựng được bức tranh khoa học về thế giới để qua đoacute chuacuteng ta nhận thức được tiacutenh muocircn vẻ của tự nhiecircn tiacutenh phong phuacute của lịch sử trong sự thống nhất

5 Nguyecircn tắc LS-CT đatilde được caacutec latildenh tụ của giai cấp vocirc sản vận dụng Xuất phaacutet từ tigravenh higravenh cụ thể của CNTB ở giai đoạn tiền độc quyền tự do cạnh tranh magrave C Maacutec cho rằng caacutech mạng XHCN chỉ coacute thể thắng lợi ở tất cả caacutec nước TBCN tiecircn tiến

Sang thế kỷ 20 CNTB đatilde chuyển sang giai đoạn độc quyền đế quốc chủ nghĩa Khi vận dụng nguyecircn tắc nagravey vagraveo xem xeacutet tigravenh higravenh thế giới luacutec nagravey coacute những thay đổi lớn magrave VI Lecircnin đatilde đi đến kết luận đuacuteng đắn lagrave caacutech mạng XHCN chỉ coacute thể thắng lợi ở vagravei nước ở khacircu yếu nhất của CNTB

Đảng CS Việt Nam Đảng CS Trung Quốc cũng đang quaacuten triệt vagrave vận dụng saacuteng tạo nguyecircn tắc nagravey vagraveo thực tiễn caacutech mạng mỗi nước để xacircy dựng cho quốc gia migravenh một con đường riecircng đi lecircn CNXH

Vận dụng nguyecircn tắc LS-CT từ năm 1930 Đảng ta đatilde lựa chọn con đường CNXH Ngagravey nay để xacircy dựng thagravenh cocircng CNXH Đảng đề ra đường lối xacircy dựng nền kinh tế thị trường đẩy mạnh cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ưu tiecircn phaacutet triển lực lượng sản xuất đồng thời xacircy dựng quan hệ sản xuất phugrave hợp theo định hướng XHCN phaacutet huy cao độ nội lực đồng thời tranh thủ nguồn lực becircn ngoagravei vagrave chủ động hội nhập kinh tế quốc tế để phaacutet triển nhanh coacute hiệu quả vagrave bền vững thực hiện tăng trưởng kinh tế đi liền với phaacutet triển văn hoacutea từng bước cải thiện đời sống vật chất vagrave tinh thần của nhacircn dacircn thực hiện tiến bộ vagrave cocircng bằng xatilde hội bảo vệ vagrave cải thiện mocirci trường kết hợp phaacutet triển kinh tế - xatilde hội với tăng cường an ninh quốc phograveng bảo vệ vagrave xacircy dựng hệ thống chiacutenh trị vững mạnh

Cacircu 16 Lyacute luận thực tiễn Anh chị hatildey phacircn tiacutech những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc thống nhất giữa lyacute luận vagrave thực tiễn 1 Phạm trugrave thực tiễn 11

Thực tiễn lagrave hoạt động vật chất ldquocảm tiacutenhrdquo coacute mục điacutech coacute tiacutenh lịch sử xatilde hội nhằm cải tạo tự nhiện vagrave xatilde hội Phạm trugrave ldquothực tiễnrdquo lagrave một trong những phạm trugrave nền tảng cơ bản của triết học Maacutec- Lecirc nin noacutei chung vagrave lyacute luận nhận thức maacutecxiacutet noacutei riecircng 11 Thực tiễn lagrave một hoạt động vật chất Trong hoạt động vật chất con người sử dụng caacutec phương tiện cocircng cụ sức mạnh vật chất của migravenh để taacutec động vagraveo tự nhiecircn xatilde hội nhằm cải tại biến đổi chuacuteng phugrave hợp với nhu cầu của migravenh Đacircy lagrave một quaacute trigravenh tương taacutec giữa chủ thể vagrave khaacutech thể Trong đoacute chủ thể hướng vagraveo việc cải tạo khaacutech thể Cho necircn thực tiễn trở thagravenh khacircu trung gian nối liền yacute thức con người với thế giới becircn ngoagravei 12 Hoạt động thực tiễn coacute mục điacutech 121 Hoạt động thực tiễn lagrave bản chất của con người 122 Động vật chỉ hoạt động theo bản năng để phugrave hợp với thế giới becircn ngoagravei một caacutech thụ động Con người chủ động thiacutech nghi

với thế giới becircn ngoagravei bằng caacutech cải tạo thể giới thoả matilden theo nhu cầu của migravenh 123 Khi hoạt động thực tiễn để đạt hiệu quả cao con người tạo ra những vật phẩm khocircng coacute sẵn trong tự nhiecircn đoacute chiacutenh lagrave những

cocircng cụ vagrave sử dụng chuacuteng 13 Thực tiễn coacute tiacutenh chất lịch sử xatilde hội 131 Trigravenh độ vagrave higravenh thức hoạt động thực tiễn thay đổi qua caacutec giai đoạn khaacutec nhau của xatilde hội 132 Hoạt động thực tiễn khocircng thể được tiến hagravenh khocircng chỉ một vagravei caacute nhacircn magrave lagrave togravean xatilde hội 14 Caacutec dạng cơ bản vagrave khocircng cơ bản của thực tiễn 141 Dạng cơ bản

1048766Hoạt động sản xuất vật chất ndash lagrave một dạng họat động nguyecircn thủy vagrave cơ bản vagrave noacute quyết định sự tồn tại vagrave phaacutet triển của xatilde hội loagravei người

1048766Hoạt động chiacutenh trị xatilde hội nhằm cải tạo biến đổi xatilde hội phaacutet triển caacutec quan hệ xatilde hội chế độ xatilde hội 1048766Hoạt động thực nghiệm khoa học do nhu cầu phaacutet triển của cuộc caacutech mạng khoa học kỹ thuật hiện đại

142 Dạng khocircng cơ bản lagrave những họat động được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển từ những dạng cơ bản chuacuteng lagrave dạng thực tiễn phaacutei sinh Viacute dụ họat động trong một số lĩnh vực như đạo đức nghệ thuật giaacuteo dục tocircn giaacuteo hellip

2 Phạm trugrave ldquolyacute luậnrdquo 21 Lyacute luận lagrave hệ thống những tri thức được khaacutei quaacutet từ thực tiễn phản aacutenh những mối liecircn hệ bản chất bản chất những quy luật

của caacutec sự vật hiện tượng 22 Lyacute luận lagrave trigravenh độ cao hơn về chất so với kinh nghiệm Trecircn cơ sở tổng kết kinh nghiệm lyacute luận được higravenh thagravenh khocircng tự phaacutet

vagrave cũng khocircng bắt buộc mọi lyacute luận đều xuất phaacutet từ kinh nghiệm Muốn higravenh thagravenh lyacute luận con người phải thocircng qua quaacute trigravenh nhận thức kinh nghiệm Trong quaacute trigravenh nhận thức con người đi từ nhận thức kinh nghiệm thocircng thường đến nhận thức kinh nghiệm khoa học

23 Chức năng cơ bản của lyacute luận lagrave phản aacutenh hiện thực khaacutech quan vagrave chức năng phương phaacutep luận chỉ đạo hoạt động thực tiễn vagrave hoạt động nhận thức của con người

24 Lyacute luận coacute hai cấp độ khaacutec nhau cấp độ lyacute luận ngagravenh vagrave cấp độ lyacute luận triết học ( tugravey vagraveo phạm vi phản aacutenh của noacute vagrave vai trograve của phương phaacutep luận)

12

3 Những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc thống nhất giữa lyacute luận vagrave thực tiễn 31 Thực tiễn vagrave lyacute luận coacute mối quan hệ biện chứng cho nhau Thực tiễn lagrave cơ sở lagrave động lực lagrave mục điacutech vagrave lagrave tiecircu chuẩn của lyacute

luận Lyacute luận higravenh thagravenh phaacutet triển phải xuất phaacutet từ thực tiễn đaacutep ứng được yecircu cầu thực tiễn 311 Như ở trecircn ta đatilde noacutei thực tiễn lagrave cơ sở của lyacute luận Con người nhận thức giới tự nhiecircn đầu tiecircn bằng hoạt động thực tiễn Sự

taacutec động của con người buộc giới tự nhiecircn bộc lộ những thuộc tiacutenh quy luật để từ đoacute con người coacute kinh nghiệm Quaacute trigravenh phacircn tiacutech tổng hợp khaacutei quaacutet kinh nghiệm thagravenh một mocircn khoa học lyacute luận Thực tiễn đề ra những vấn đề magrave lyacute luận phải trả lời

312 Thực tiễn lagrave động lực của lyacute luận Qua hoạt thực tiễn luocircn nảy sinh những vấn đề đogravei hỏi lyacute luận phải hoagraven thiện chiacutenh migravenh để bao quaacutet vagrave giải quyết tốt caacutec vấn đề do thực tiễn đặt ra Điều nagravey cagraveng lagravem cho lyacute luận ngagravey cagraveng đầy đủ phong phuacute vagrave sacircu sắc hơn

313 Thực tiễn lagrave mục điacutech của lyacute luận Khocircng coacute thực tiễn thigrave lyacute luận khocircng thể đem lại lợi iacutech cao hơn thỏa matilden nhu cầu ngagravey cagraveng tăng của con người vagrave qua thực tiễn đatilde giuacutep cho lyacute luận hoagraven thagravenh được mục điacutech của migravenh Lyacute luận hướng dẫn chỉ đạo thực tiễn lagravem cho thực tiễn ngagravey cagraveng hiệu quả hơn

314 Thực tiễn lagrave tiecircu chuẩn chacircn lyacute của lyacute luận Lyacute luận chỉ được coi lagrave chacircn lyacute khi noacute phugrave hợp với thực tiễn khaacutech quan magrave noacute phản aacutenh vagrave đồng thời noacute được thực tiễn kiểm nghiệm Thocircng qua thực tiễn những lyacute luận đạt đến chacircn lyacute sẽ được bổ sung vagraveo kho tang tri thức nhacircn loại

32 Lyacute luận phải được vận dụng vagraveo thực tiễn tiếp tục bổ sung vagrave phaacutet triển trong thực tiễn Thực tiễn phải được chỉ đạo bởi lyacute luận để lagravem cho thực tiễn coacute hiệu quả nhất

321 Hoạt động thực tiễn của con người muốn coacute hiệu quả nhất thiết phải coacute lyacute luận soi đường Khi lyacute luận đạt đến chacircn lyacute thigrave lyacute luận coacute khả năng định hướng mục tiecircu xaacutec định lực lượng phương phaacutep biện phaacutep thực hiện Lyacute luận cograven dự baacuteo được khả năng phaacutet triển của caacutec mối quan hệ thực tiễn

322 Vận dụng lyacute luận vagraveo thực tiễn cần phacircn tiacutech rotilde từng tigravenh higravenh cụ thể traacutenh vận dụng lyacute luận maacutey moacutec giaacuteo điều kinh viện Như vậy chẳng những hiểu sai giaacute trị của lyacute luận magrave cograven lagravem phương hại đến thực tiễn lagravem sai lệch sự thống nhất tất yếu giữa lyacute luận vagrave thực tiễn

323 Từ lyacute luận xacircy dựng mocirc higravenh thực tiễn phaacutet huy những nhacircn tố tiacutech cực hạn chế những yếu tố tiecircu cực nhằm đạt kết quả cao 324 Baacutem saacutet diễn biến của thực tiễn để kịp thời bổ sung những khuyết điểm của lyacute luận hoặc coacute thể thay đổi lyacute luận cho phugrave hợp

với thực tiễn 13

Cacircu 18 AnhChị hatildey necircu ra những nguyecircn nhacircn cơ bản của bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều Để khắc phục triệt để bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều chuacuteng ta cần phải quaacuten triệt nguyecircn tắc nagraveo trong triết học Maacutec ndash Lecircnin Phacircn tiacutech caacutec yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc đoacute

1 Những nguyecircn nhacircn cơ bản của bệnh kinh nghiệm

- Bệnh kinh nghiệm lagrave khuynh hướng tư tưởng tuyệt tối hoacutea kinh nghiệm coi thường lyacute luận khoa học khuếch đại vai trograve thực tiễn để hạ thấp vai trograve lyacute luận

- Kinh nghiệm lagrave rất quyacute goacutep phần thagravenh cocircng trong điều kiện hoagraven cảnh nhất định vagrave lagrave cơ sở để khaacutei quaacutet lyacute luận Tuy nhiecircn nếu tuyệt đối hoacutea kinh nghiệm một nơi một luacutec nagraveo đoacute xem thường lyacute luận sẽ rơi vagraveo bệnh kinh nghiệm vagrave sẽ thất bại trong thực tiễn khi điều kiện hoagraven cảnh thay đổi Nguyecircn nhacircn của bệnh kinh nghiệm lagrave do yếu keacutem về lyacute luận cụ thể

+ nguyecircn nhacircn chủ quan dễ thỏa matilden với vốn kinh nghiệm bản thacircn ngại học lyacute luận khocircng chịu nacircng cao trigravenh độ lyacute luận coi thường khoa học kỹ thuật coi thường giới triacute thức thiếu nhigraven xa trocircng rộng dễ bảo thủ trigrave trệ

+ nguyecircn nhacircn khaacutech quan sự tồn tại phổ biến nền sản xuất nhỏ trigravenh độ dacircn triacute thấp khoa học ndash kỹ thuật chưa phaacutet triển Nho giaacuteo phong kiến cograven ảnh hưởng nặng nề

2 Những nguyecircn nhacircn cơ bản của bệnh giaacuteo điều

- Bệnh giaacuteo điều lagrave khuynh hướng tư tưởng cường điệu vai trograve lyacute luận coi nhẹ thực tiễn taacutech rời lyacute luận khỏi thực tiễn thiếu quan điểm lịch sử - cụ thể aacutep dụng kinh nghiệm một caacutech rập khuocircn maacutey moacutec

- Biểu hiện của bệnh giaacuteo điều lagrave bệnh saacutech vở nắm lyacute luận chỉ dừng ở cacircu chữ theo kiểu ldquotầm chương triacutech cuacuterdquo hiểu lyacute luận một caacutech phiến diện hời hợt biến lyacute luận thagravenh tiacuten điều vagrave aacutep dụng lyacute luận một caacutech maacutey moacutec vận dụng sai lyacute luận vagraveo thực tiễn khocircng bổ sung điều chỉnh lyacute luận Nguyecircn nhacircn của bệnh giaacuteo điều lagrave do yếu keacutem về lyacute luận cụ thể

+ hiểu lyacute luận bằng kinh nghiệm hiểu lyacute luận một caacutech đơn giản phiến diện cắt xeacuten sơ lượchellip

+ xuyecircn tạc boacutep meacuteo lyacute luậnhellip

3 Khắc phục bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều coacute hiệu quả

Hoagraven cảnh giai cấp vocirc sản của nước ta trong buổi đầu caacutech mạng vừa giagravenh độc lập tự do lagravem mảnh đất magraveu mỡ cho caacutec bệnh nagravey phaacutet triển nhanh tuy nhiecircn chuacuteng ta đatilde để chuacuteng tồn tại quaacute dagravei Để khắc phục triệt để bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều chuacuteng ta cần phải quaacuten triệt nguyecircn tắc thống nhất giữa lyacute luận vagrave thực tiễn trong triết học Maacutec ndash Lecircnin Cụ thể

- Baacutem saacutet thực tiễn lyacute luận phải gắn liền với thực tiễn thường xuyecircn kiểm tra trong thực tiễn vagrave khocircng ngừng phaacutet triển cugraveng thực tiễn tăng cường học tập nacircng cao trigravenh độ lyacute luận bổ sung vận dụng lyacute luận phugrave hợp với thực tiễn

- Phải coi trọng lyacute luận vagrave cocircng taacutec lyacute luận nacircng cao dacircn triacute đẩy mạnh sự nghiệp giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo phổ biến rộng ratildei tri thức khoa học ndash cocircng nghệhellip

- Phải đổi mới cocircng taacutec lyacute luận của Đảng dựa trecircn nền tảng chủ nghĩa Maacutec ndash Lecircnin vagrave tư tưởng Hồ Chiacute Minh Quaacuten triệt nhiệm vụ hướng nghiecircn cứu chủ yếu vagrave phương chacircm lớn chỉ đạo hoạt động lyacute luận của Đảng

- Hoagraven thiện cơ chế thị trường định hướng xatilde hội chủ nghĩa Vigrave kinh tế thị trường luocircn vận động vagrave biến đổi đogravei hỏi mọi thagravenh phần mọi chủ thể kinh tế phải năng động saacuteng tạo phải thường xuyecircn baacutem saacutet thị trường để ứng phoacute cho phugrave hợp

- Phải đổi mới tư duy lyacute luận khắc phục sự lạc hậu của lyacute luận thu hẹp khoảng caacutech giữa lyacute luận vagrave thực tiễn bằng caacutech

+ từ bỏ lối nghiecircn cứu kinh viện tư biện

14

+ thường xuyecircn đối chiếu lyacute luận với cuộc sống vận dụng lyacute luận vagraveo hoagraven cảnh thực tế của nước ta

- Coi trọng vagrave thường xuyecircn tổng kết thực tiễn qua đoacute sửa đổi phaacutet triển lyacute luận đatilde coacute bổ sung hoagraven chỉnh đường lối chiacutenh saacutech higravenh thagravenh lyacute luận mới quan điểm mới để chỉ đạo sự nghiệm đổi mới xatilde hội Cacircu 19 Anhchị hatildey phacircn tiacutech những tiền đề xuất phaacutet magrave Caacutec Maacutec dựa vagraveo để xacircy dựng lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội Trả lời

Caacutec nhagrave triết học duy tacircm trước Maacutec đatilde tiếp cận caacutec vấn đề xatilde hội từ goacutec độ nhacircn tố tinh thần như đạo đức niềm tin tocircn giaacuteo chiacutenh trịhellip đatilde ldquolấy sự thống trị của tocircn giaacuteo lagravem tiền đề Vagrave dần dagrave người ta tuyecircn bố mọi quan hệ thống trị lagrave một quan hệ tocircn giaacuteo vagrave người ta biến quan hệ đoacute thagravenh sự sugraveng baacutei sugraveng baacutei phaacutep luật sugraveng baacutei nhagrave nướcrdquo Từ việc phecirc phaacuten quan điểm duy tacircm đoacute C Maacutec đatilde đưa ra một hướng tiếp cận mới khoa học vagrave thuyết phục nhằm lyacute giải caacutec vấn đề của đời sống xatilde hội vagrave lagravem tiền đề xuất phaacutet điểm cho học thuyết của migravenh

Trước hết Maacutec nghiecircn cứu xatilde hội từ việc xem xeacutet yếu tố con người cụ thể hiện đang sống đời sống thực trong từng xatilde hội cụ thể Sự tồn tại của con người lagrave một sự tồn tại hiển nhiecircn vagrave phổ biến trong đời sống xatilde hội quy định sự tồn tại của toagraven thể xatilde hội

Maacutec cho rằng tiền đề đầu tiecircn của tất cả mọi sự tồn tại của người vagrave do đoacute cũng lagrave tiền đề của mọi quaacute trigravenh lịch sử đoacute lagraverdquo người ta phải coacute khả năng sống đatilde rồi mới coacute thể ldquolagravem ra lịch sửrdquo Nhưng muốn sống được thigrave trước hết cần phải coacute thức ăn thức uống nhagrave ở quần aacuteo vagrave một vagravei thứ khaacutec nữa Như vậy hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn lagrave việc sản xuất ra những tư liệu để thoả matilden những nhu cầu ấy việc sản xuất ra bản thacircn đời sống vật chấtrdquo

Nhu cầu vagrave lợi iacutech của con người quy định hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn vagrave lagrave động lực thuacutec đẩy con người hoạt động phaacutet triển Khi nhu cầu nagravey được thoả matilden thigrave ngay lập tức xuất hiện nhu cầu mới Cứ như vậy nhu cầu của con người lagrave động lực thuacutec đẩy sự phaacutet triển của chiacutenh con người vagrave qua đoacute lagrave động lực phaacutet triển của cả xatilde hội

Để thoả matilden nhu cầu đaacutep ứng lợi iacutech cho migravenh con người phải liecircn kết trong caacutec cộng đồng tức hệ thống caacutec mối liecircn hệ giữa caacute nhacircn con người cụ thể từ đoacute tạo thagravenh xatilde hội

Khi đề cập tới hoạt động sản xuất vật chất với tiacutenh caacutech lagrave hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn của con người Maacutec cũng đồng thời chỉ ra caacutec hoạt động sản xuất khaacutec của con người như hoạt động sản xuất tinh thần vagrave hoạt động sản xuất ra bản thacircn con người cũng như caacutec quan hệ xatilde hội khaacutec Trong hoạt động đoacute hoạt động sản xuất vật chất đoacuteng vai trograve lagrave nền tảng lagrave cơ sở cho toagraven bộ đời sống xatilde hội vagrave lagrave điểm đaacutenh dấu sự khaacutec biệt cơ bản giữa con người vagrave con vật Maacutec viết ldquo Bản thacircn con người bắt đầu bằng tự phacircn biệt với suacutec vật ngay khi con người bắt đầu sản xuất ra những tư liệu sinh hoạt của migravenhrdquo Chiacutenh thocircng qua sản xuất vật chất để duy trigrave tồn tại vagrave phaacutet triển của migravenh con người đồng thời saacuteng tạo ra toagraven bộ đời sống vật chất vagrave tinh thần phong phuacute của xatilde hội Do đoacute việc xuất phaacutet từ con người hiện thực để nghiecircn cứu đời sống xatilde hội đogravei hỏi phải bắt đầu từ sản xuất vật chất của họ qua đoacute đi đến việc xem xeacutet caacutec mặt khaacutec của xatilde hội nhằm tigravem ra caacutec quy luật vận động vagrave phaacutet triển khaacutech quan của xatilde hội

Từ việc nghiecircn cứu quaacute trigravenh sản xuất vật chất Maacutec phaacutet hiện ra 2 mặt khocircng taacutech rời nhau lagrave lực lượng sản xuất (quan hệ giữa con người với tự nhiecircn ) vagrave quan hệ sản xuất (quan hệ giữa con người với con người) Hai mặt nagravey của sản xuất vật chất tồn tại thống nhất với nhau tạo thagravenh phương thức sản xuất Sự taacutec động qua lại giữa chuacuteng trong một phương thức sản xuất đatilde tạo necircn quy luật quan hệ sản xuất phugrave hợp với trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất

Trecircn cơ sở nghiecircn cứu hoạt động sản xuất Maacutec đi tới việc nghiecircn cứu caacutec mặt của đời sống xatilde hội như chiacutenh trị phaacutep quyền đạo đức tocircn giaacuteohellipcoacute liecircn hệ ragraveng buộc với nhau Ở đacircy Maacutec đatilde phaacutet hiện ra caacutec quy luật cơ sở hạ tầng quyết định kiến truacutec thượng tầng tồn tại xatilde hội quyết định yacute thức xatilde hội phương thức sản xuất quyết định mọi mặt của đời sống xatilde hội Từ kết quả nagravey trong tư duy Maacutec higravenh thagravenh quan niệm cho rằng xatilde hội lagrave một hệ thống trong đoacute caacutec mặt liecircn hệ taacutec động lẫn nhau lagravem cho xatilde hội vận động vagrave phaacutet triển theo caacutec quy luật khaacutech quan tuy nhiecircn caacutec quy luật đoacute khocircng taacutec động becircn ngoagravei hoạt động sống coacute yacute thức của con người cụ thể Xatilde hội lagrave sự thống nhất mặt khaacutech quan vagrave mặt chủ quan

Toacutem lại xuất phaacutet từ vai trograve quyết định của sản xuất vật chất Maacutec đatilde phacircn tiacutech một caacutech khoa học mối quan hệ của tất cả caacutec lĩnh vực caacutec mặt của đời sống xatilde hội cũng như phaacutet hiện ra caacutec quy luật cơ bản chi phối sự vận động vagrave phaacutet triển của xatilde hội Trecircn cơ sở đoacute Ocircng đatilde đi tới sự khaacutei quaacutet khoa học về lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội 15

Cacircu 20 Phacircn tiacutech nội dung cơ bản của quy luật quan hệ sản xuất phugrave hợp với trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất Trả lời I Biện chứng giữa lực lượng sản xuất (PTSX) vagrave quan hệ sản xuất (QHSX) 11 khaacutei niệm phương thức sản xuất lực lượng sản xuất quan hệ sản xuất 11PTSX lagrave caacutech thức con người tiến hagravenh sản xuất vật chất ở từng giai đoạn lịch sử nhất định của xatilde hội loagravei người Mỗi xatilde hội được đặc tưng bằng một PTSX nhất định PTSX đoacuteng vai trograve quyết định đối với tất cả caacutec mặt của đời sống xatilde hội Kinh tế chiacutenh trị văn hoacutea vagrave xatilde hội Sự thay thế kế tiếp nhau của caacutec PTSX trong lịch sử quyết định sự phaacutet triển của xatilde hội loagravei ngưogravei từ thấp đến cao Trong sản xuất con người coacute quan hệ Một mặt lagrave quan hệ giữa người với tự nhiecircn tức lagrave LLSX mặt khaacutec lagrave quan hệ giữa người với người tức lagrave quan hệ sản xuất PTSX chiacutenh lagrave sự thống nhất giữa LLSX ở một trigravenh độ nhất định với QHSX tương ứng 12 LLSX lagrave toagraven bộ caacutec lực lượng đựoc con người sử dụng trong quaacute trigravenh sản xuất vật chất LLSX biểu hiện quan hệ giữa người với người với giới tự nhiecircn Nghĩa lagrave trong quaacute trigravenh sản xuất con người phải chinh phục giới tự nhiecircn bằng caacutec sức mạnh hiện thực của migravenh LLSX bao gồm Con người (CN) vagrave tư liệu sản xuất (TLSX) TLSX bao gồm +Đối tượng lao động một bộ phận của giới tự nhiecircn được đưa vagraveo sản xuất + Tư liệu lao động Cocircng cụ lao động vagrave kho tagraveng bến batildei giao thocircng vận tải Trong TLLĐ cocircng cụ lao động khocircng ngừng đựoc cải tiến cho necircn noacute lagrave yếu tố động nhất caacutech mạng nhất Chiacutenh sự cải tiến vagrave hogravean thiện khocircng ngừng cocircng cụ lao động đatilde lagravem biến đổi toagraven bộ tư liệu sản xuất Xeacutet đến cugraveng đoacute lagrave nguyecircn nhacircn sacircu xa của mọi biến đổi xatilde hội Con người lagrave yếu tố coacute vai trograve quan trọng nhất quyết định nhất Tư liệu lao động chỉ trở thagravenh lực lươngj tiacutech cực cải biến đối tượng lao động khi chuacuteng được kết hợp với lao động sống đoacute chiacutenh lagrave con người với những kỹ năng kỷ xảo với triacute tuệ vagrave kinh nghiệm của migravenh Hagravem lượng triacute tuệ trong điều kiện của khoa học cocircng nghệ hiện nay đatilde lagravem cho con người trở thagravenh nguồn lực đặc biệt của sản xuất lagrave nguồn lực cơ bản nguồn lực vocirc tận 13 QHSX lagrave mối quan hệ giữa người với người trong quaacute trigravenh sản xuất vật chất Thể hiện qua 3 mặt Quan hệ giữa ngưogravei với người đối với việc sở hữu về TLSX quan hệ giữa người với người đối với việc tổ chức quản lyacute quan hệ giữa người với người đối với việc phacircn phối sản phẩm Ba mặt noacutei trecircn coacute quan hệ hữu cơ với nhau trong đoacute quan hệ thứ nhất coacute yacute nghĩa quyết định đối với tất cả những quan hệ khaacutec Bản chất của bất kỳ quan hệ sản xuất nagraveo cũng đều phụ thuộc vagraveo vấn đề những TLSX chủ yếu trong xatilde hội được giải quyết như thế nagraveo Coacute 2 higravenh thức sở hữu cơ bản về tư liệu sản xuất Sở hữu tư nhacircn vagrave sở hữu xatilde hội II Quy luật về sự phugrave hợp của QHSX với trigravenh độ của LLSX

LLSX vagrave QHSX lagrave hai mt ca PTSX coacute mối liecircn hệ biện chứng lẫn nhau higravenh thagravenh necircn quy luật về sự phugrave hợp giữa QHSX với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Quy luật nagraveu vạch rotilde tiacutenh chất phụ thuộc khaacutech quan của QHSX vagraveo sự phaacutet triển của LLSX Đến lượt migravenh QHSX taacutec động trở lại đối với LLSX Khuynh hướng chung của SX lagrave khocircng nhừng phaacutet triển Sự phaacutet triển đoacute xeacutet đến cugraveng lagrave bắt nguồn từ sự biến đổi vagrave phaacutet triển của LLSX trước hết lagrave CCLĐ Trigravenh độ của LLSX lagrave trigravenh độ phaacutet triển của CCLĐ của kyacute thuật trigravenh độ kinh nghiệm kỹ năng của người lao động quy mocirc sản xuất trigravenh độ phacircn cocircng lao độnghellip Trigravenh độ của LLSX gắn với tiacutenh chất của LLSX Tiacutenh chất của LLSX Khi SX cograven trigravenh độ thấp keacutem thigrave LLSX coacute tiacutenh chất caacute nhacircn khi SX đạt tới trigravenh độ cơ khiacute hiện đại phacircn cocircng lao động xatilde hội phaacutet triển thigrave LLSX coacute tiacutenh xatilde hội hoacutea Trong quaacute trigravenh sản xuất để lao động bớt nặng nhọc vagrave đạt hiệu quả cao hơn con người luocircn luocircn tigravem caacutech cải thiện hoagraven thiện cocircng cụ lao động vagrave chế tạo ra những cocircng cụ lao động mới tinh xảo hơn đồng thời kinh nghiệm sản xuất thoacutei quen lao động kỹ năng sản xuất kiến thức khoa học của con người cũng tiến bộ theo Như vậy sự thay đổi của xatilde hội bao giờ cũng bắt đầu bằng sự thay đổi LLSX Cugraveng với sự phaacutet triển của LLSX QHSX cũng higravenh thagravenh vagrave biến đổi cho phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Sự phugrave hợp đoacutelagrave động lực lagravem cho LLSX phaacutet trỉen mạnh mẽ QHSX phải tạo được điều kiện sử dụng vagrave kết hợp tối ưu giữa TLSX vagrave người lao động Mở ra điều kiện thiacutech hợp cho việc kiacutech thiacutech vật chất tinh thần đối với người lao động Nhưng LLSX luocircn luocircn phaacutet triển cograven QHSX coacute xu hướng tương đối ổn định Khi LLSX phaacutet triển lecircn một trigravenh độ mới QHSX khocircng cograven phugrave hợp nữa trở thagravenh chướng ngại đối với sự phaacutet triển của noacute sẽ nảy sinh macircu thuẫn gay gắt giữa hai mặt của PTSX Sự phaacutet triển khaacutech đoacute tất yếu dẫn đến việc xoacutea bỏ QHSX cũ thay thế bằng một QHSX mới phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ mới của LLSX mở đường cho LLSX phaacutet triển Việc xoacutea bỏ QHSX cũ thay thế bằng QHSX mới cũng coacute nghĩa lagrave sự diệt vong của một PTSX lỗi thời vagrave sự ra đời của PTSX mới Trong xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng macircu thuẫn giữa LLSX mới vagrave QHSX lỗi thời lagrave cơ sở khaacutech quan của cuộc đấu tranh giai cấp đồng thời lagrave tiền đề tất yếu của caacutec cuộc caacutech mạng xatilde hội Đacircy lagrave quy luật phổ biến taacutec động trong toagraven 16

bộ tiến trigravenh lịch sử nhacircn loại ldquoQuy luật QHSX phugrave hợp với trigravenh độ PT của LLSXrdquo QHSX phugrave hợp với trigravenh độ của LLSX lại trở thagravenh động lực cơ bản thuacutec đẩy mở đường cho LLSX phaacutet triển QHSX khocircng phugrave hợp với trigravenh độ của LLSX sẽ kigravem hatildem sự phaacutet triển của LLSX Song taacutec động kigravem hatildem đoacute cũng chỉ coacute tiacutenh chất tạm thời theo tiacutenh tất yếu khaacutech quan cuối cugraveng QH cũng se phải thay đổi cho phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Sở dĩ QHSX coacute taacutec động trở lại mạnh mẽ với LLSX lagrave vigrave noacute qui định Mục điacutech của SX hệ thống quản lyacute của SX vagrave quản lyacute xatilde hội Phương thức phacircn phối vagrave phần của cải iacutet hay nhiều magrave người lao động được hưởng Từ đoacute noacute sẽ tạo ra những điều kiện để kiacutech thiacutech việc cải tiến lao động vagrave kỹ thuật sản xuất thuacutec đẩy LLSX phaacutet triển Thực tiễn đatilde cho thấy LLSX chỉ coacute thể phaacutet triển khi coacute một QHSX hợp lyacute đồng bộ phugrave hợp với noacute QHSX lạc hậu hoặc tiecircn tiến hơn một caacutech giả tạo cũnhg sẽ kigravem hatildem sự phaacutet triển của LLSX Quy luật về sự phugrave hợp của QHSX với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX lagrave quy luật chung nhất của sự phaacutet triển XH Sự taacutec động cảu quy luật nagravey đatilde đưa xatilde hội loagravei ngưogravei trải qua caacutec PTSX khaacutec nhau Tuy nhiecircn khocircng phải bất cứ nước nagraveo cũng nhất thiết phải tuần tự trải qua caacutec PTSX một số nước coacute thể bỏ qua hợc một số caacutec PTSX để tiến lecircn PTSX mới cao hơn CAcircU 21 Anh Chị hatildey phacircn tiacutech mối quan hệ biện chứng giữa cơ sở hạ tầng (CSHT) vagrave kiến triến thượng tầng (KTTT) Đảng ta đatilde vận dụng mối quan hệ biện chứng nagravey như thế nagraveo vagraveo vagraveo quaacute trigravenh xacircy dựng CNXH ở nước ta hiện nay Trả lời

CSHT lagrave toagraven bộ những quan hệ sản xuất hợp thagravenh cơ cấu kinh tế của một xatilde hội nhất định KTTT lagrave toagraven bộ caacutec quan điểm về chiacutenh trị phaacutep quyền triết học đạo đức tocircn giaacuteocaacutec thể chế xatilde hội tương ứng như Nhagrave nước đảng phaacutei giaacuteo hộihellip được higravenh thagravenh trecircn một CSHT nhất định Mối quan hệ biện chứng giữa CSHT vagrave KTTT - CSHT quyết định KTTT (CSHT nagraveo thigrave KTT nấy) + Trật tự kinh tế xeacutet đến cugraveng quy định trật tự chiacutenh trị macircu thuẫn trong kinh tế gacircy ra macircu thuẫn trong chiacutenh trị Giai cấp nagraveo

thống trị trong kinh tế thigrave giai cấp đoacute thống trị trong chiacutenh trị + Tất cả caacutec yếu tố của KTTT dều trực tiếp hay giaacuten tiếp phụ thuộc vagraveo CSHT vagrave do CSHT quy định + CSHT thay đổi hay mất đi thigrave sớm hay muộn KTTT cũng phải thay đổi hay mất đi để cho một KTTT mới ra đời tuy nhiecircn

đacircy lagrave một quaacute trigravenh phức tạp - Sự taacutec động của KTTT đến CSHT Do KTTT vagrave mỗi yếu tố của noacute coacute tiacutenh độc lập tương đối vagrave vai trograve khaacutec nhau necircn chuacuteng

taacutec động đến CSHT theo những caacutech những xu hướng khaacutec nhau + Chức năng chiacutenh của KTTT lagrave xacircy dựng củng cố bảo vệ CSHT đatilde sinh ra noacute chống lại mọi nguy cơ lagravem suy yếu hay phaacute hoại chế độ kinh tế hiện hagravenh + KTTT taacutec động mạnh mẽ đến kinh tế - xatilde hội nhưng noacute khocircng thể lagravem thay đổi xu hướng phaacutet triển khaacutech quan của đời sống kinh tế - xatilde hội Sự taacutec động của noacute chủ yếu diễn ra theo 2 hướng Nếu phugrave hợp với CSHT với caacutec quy luật kinh tế thigrave KTTT thuacutec đẩy sự tăng trưởng đảm bảo sự phaacutet triển bền vững cho CSHT Nếu khocircng phugrave hợp với CSHT với caacutec quy luật kinh tế thigrave KTTT kigravem hatildem sự tăng trưởng gacircy baacutet ổn cho đời sống xatilde hội Đảng ta đatilde vận dụng mối quan hệ biện chứng nagravey trong quaacute trigravenh xacircy dựng CHXH ở nước ta hiện nay Nước ta đatilde trải qua caacutec higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội khaacutec nhau từ xatilde hội cộng sản nguyecircn thủy tiến lecircn xatilde hội chiếm hữu nocirc lệ đến xatilde hội phong kiến rồi tiến hoacutea lecircn CNXH bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa vagrave đỉnh cao nhất trong quaacute trigravenh tiến hoacutea nagravey lagrave chủ nghĩa cộng sản Nước ta đang trong giai đoạn xacircy dựng CNXH theo hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN Do đoacute mối quan hệ biện chứng giữa CSHT vagrave KTTT lagrave 1 quaacute trigravenh đấu tranh lacircu dagravei giữa caacutei mới vagrave caacutei cũ CNXH đang trong quaacute trigravenh xacircy dựng necircn lagrave caacutei mới cograven rất non yếu muốn xoacutea bỏ hết tagraveng dư của xatilde hội cũ - đại diện cho caacutei cũ rất khoacute bởi noacute đatilde tồn tại lacircu dagravei Tuy nhiecircn con đường đi lecircn CNXH ở nước ta diễn ra theo caacutec quy luật khaacutech quan của thời đại chứ khocircng phải do yacute muốn chủ quan của con người quyết định necircn noacute lagrave caacutei mới nhưng hợp quy luật necircn ngagravey cagraveng phaacutet triển vagrave ngược lại caacutei cũ khocircng hợp quy luật sẽ ngagravey cagraveng yếu đi Đảng ta đatilde ra sức xacircy dựng CNXH trong đoacute phaacutet triển lực lượng sản xuất hiện đại gắn liền với xacircy dựng quan hệ sản xuất mới phugrave hợp trecircn cả 3 mặt sở hữu quản lyacute vagrave phacircn phối Quaacute trigravenh xacircy dựng nagravey đogravei hỏi chuacuteng ta phải xacircy dựng caacutec quan điểm về chiacutenh trị phaacutep quyền triết học đạo đức tocircn giaacuteocaacutec thể chế xatilde hội tương ứng như Nhagrave nước đảng phaacutei giaacuteo hội cho phugrave hợp với sự phaacutet triển của phương thức sản xuất magrave Đảng đatilde đề ra để goacutep phần xacircy dựng một nước Việt Nam dacircn giagraveu nước mạnh xatilde hội cocircng bằng dacircn chủ văn minh

Cacircu 22 Anh (chị) hatildey phacircn tiacutech tư tưởng của Mac ldquosự phaacutet triển higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội lagrave quaacute trigravenh lịch sử - tự nhiecircnrdquo 17

Khaacutei niệm higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội HTKT-XH lagrave một phạm trugrave của CNDVLS dugraveng để chỉ xatilde hội ở từng giai đoạn lịch sử nhất định với một kiểu qhsx đặc trưng cho xatilde hội đoacute phugrave hợp với một trigravenh độ nhất định của llsx vagrave với một kttt tương ứng được xacircy dựng trecircn những qhsx ấy

HTKT-XH lagrave một hệ thống hoagraven chỉnh vagrave coacute cấu truacutec phức tạp trong đoacute coacute caacutec mặt cơ bản lagrave llsx qhsx kttt Mỗi mặt của htkt-xh coacute vai trograve vị triacute riecircng taacutec động qua lại lẫn nhau thống nhất với nhau

+ LLSX lagrave nền tảng vật chất ndash kỹ thuật của mỗi htkt-xh Sự higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển của mỗi htkt-xh xeacutet đến cugraveng do llsx quyết định Llsx phaacutet triển qua caacutec htkt-xh nối tiếp nhau từ thấp đến cao

+ QHSX lagrave quan hệ giữa người với người trong quaacute trigravenh sản xuất lagrave những quan hệ cơ bản ban đầu vagrave quyết định tất cả mọi quan hệ xatilde hội khaacutec Mỗi htkt-xh lại coacute một kiểu qhsx của noacute tương ứng với trigravenh độ nhất định của llsx Qhsx lagrave tiecircu chuẩn khaacutech quan để phacircn biệt xatilde hội cụ thể nagravey với xatilde hội cụ thể khaacutec đồng thời tiecircu biểu cho một giai đoạn phaacutet triển nhất định của lịch sử

+ KTTT được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển phugrave hợp với CSHT nhưng noacute lại lagrave cocircng cụ để bảo vệ duy trigrave vagrave phaacutet triển CSHT đatilde sinh ra noacute

Ngoagravei caacutec mặt cơ bản necircu trecircn caacutec htkt-xh cograven coacute quan hệ về gia đigravenh dacircn tộc vagrave caacutec quan hệ xatilde hội khaacutec Caacutec quan hệ đoacute đều gắn boacute chặt chẽ với qhsx biến đổi cugraveng với sự biến đổi của qhsx

Sự phaacutet triển của caacutec htkt-xh lagrave một quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn Lịch sử phaacutet triển của xatilde hội loagravei người trải qua nhiều giai đoạn nối tiếp nhau từ thấp đến cao tương ứng với mỗi giai đoạn lagrave

một htkt-xh Sự vận động thay thế nhau của caacutec htkt-xh trong lịch sử đều do taacutec động của caacutec quy luật khaacutech quan đoacute lagrave quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn của xatilde hội Trecircn cơ sở phaacutet hiện ra caacutec quy luật phaacutet triển khaacutech quan của xatilde hội Mac đatilde đi đến kết luận ldquosự phaacutet triển của những higravenh thaacutei kinh tế- xatilde hội lagrave một quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircnrdquo

Caacutec mặt cơ bản hợp thagravenh một htkt-xh khocircng taacutech rời nhau magrave liecircn hệ biện chứng với nhau higravenh thagravenh necircn những qui luật phổ biến của xatilde hội Đoacute lagrave quy luật về sự phugrave hợp của qhsx với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx quy luật csht quyết định kttt vagrave caacutec quy luật xatilde hội khaacutec Chiacutenh taacutec động của caacutec quy luật khaacutech quan đoacute magrave caacutec htkt-xh vận động phaacutet triển thay thế nhau từ thấp đến cao trong lịch sử như một quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn khocircng phụ thuộc vagraveo yacute chiacute nguyện vọng chủ quan của con người

Quaacute trigravenh phaacutet triển lịch sử tự nhiecircn của xatilde hội coacute nguồn gốc sacircu xa từ sự phaacutet triển của llsx Chiacutenh tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx đatilde quy định một caacutech khaacutech quan tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của qhsx Do đoacute xeacutet đến cugraveng llsx quyết định quaacute trigravenh vận động vagrave phaacutet triển của htkt-xh như quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn

Trong caacutec quy luật khaacutech quan chi phối sự vận động vagrave phaacutet triển của caacutec htkt-xh thigrave quy luật về sự phugrave hợp của qhsx với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx coacute vai trograve quyết định nhất Llsx bảo đảm tiacutenh kế thừa trong sự phaacutet triển tiến lecircn của xatilde hội quy định khuynh hướng phaacutet triển từ thấp đến cao Qhsx lagrave mặt thứ hai của ptsx biểu hiện tiacutenh giaacuten đoạn trong sự phaacutet triển của lịch sử Những qhsx lỗi thời được xoacutea bỏ vagrave được thay thế bằng những kiểu qhsx mới cao hơn Đến lượt noacute sự thay đổi qhsx sẽ keacuteo theo sự thay đổi về kttt vagrave do đoacute magrave htkt-xh cũ được thay thế bằng htkt-xh mới cao hơn tiến bộ hơn Quaacute trigravenh đoacute diễn ra theo quy luật khaacutech quan chứ khocircng phải theo yacute muốn chủ quan của con người

Sự thay thế một htkt-xh nagravey bằng một htkt-xh mới cao hơn thường được thực hiện thocircng qua caacutech mạng xatilde hội Nguyecircn nhacircn sacircu sa của caacutech mạng xatilde hội lagrave macircu thuẫn giữa llsx vagrave qhsx khi qhsx trở thagravenh xiềng xiacutech của llsx Trong thời kỳ caacutech mạng xatilde hội khi cơ sở kinh tế thay đổi thigrave sớm hay muộn toagraven bộ kttt đồ sộ cũng thay đổi theo

Quaacute trigravenh kế thừa của lịch sử loagravei người luocircn luocircn cho pheacutep cộng đồng nagraveo đoacute trong điều kiện nhất định do taacutec động của caacutec nhacircn tố caacutec macircu thuẫn becircn trong vagrave becircn ngoagravei coacute thể bỏ qua caacutec giai đoạn phaacutet triển nhất định để vươn tới trigravenh độ tiecircn tiến của nhacircn loại Trong thời đại ngagravey nay chủ chương ruacutet ngắn để đi lecircn CNXH ở một số quốc gia tiền tư bản chủ nghĩa chẳng những khocircng macircu thuẫn với tinh thần của sự phaacutet triển mang tiacutenh lịch sử- tự nhiecircn magrave cograven lagrave biểu hiện sinh động của quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn ấy Chỉ khi ta ldquoruacutet ngắn rdquomột caacutech duy yacute chiacute bấp chấp quy luật thigrave luacutec đoacute sự phaacutet triển ruacutet ngắn mới trở necircn đối lập với quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn

Như vậy quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn của sự phaacutet triển xatilde hội chẳng những diễn ra bằng con đường tuần tự magrave cograven bao hagravem cả sự bỏ qua trong những điều kiện lịch sử nhất định một hoặc một vagravei htkt-xh nhất định Sự khaacutec nhau về trật tự phaacutet triển vẫn lagrave quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn Cacircu 24 Phacircn tiacutech Con đường đi lecircn CNXH ở Việt Nam

a Quaacute độ lecircn CNXH bỏ qua chế độ TBCN ở Việt Nam Trong quaacute trigravenh quaacute độ lecircn CNXH chuacuteng ta cần phải biết tiếp thu vagrave vận dụng saacuteng tạo tư tưởng của caacutec nhagrave kinh điển MAacuteC-

Lenin nhất lagrave tư tưởng của Lecirc nin về những khacircu trung gian những bước quaacute độ tất yếu để đưa một xatilde hội tiểu nocircng lạc hậu lecircn CNXH lại vừa biết tổng kết lịch sử của đất nước vagrave của thế giới với những biến đổi to lớn của noacute Điều quan trọng lagrave quaacute trigravenh đi lecircn CNXH chuacuteng ta cần phải tuacircn thủ nghiecircm ngặt những yecircu cầu khaacutech quan của sự phaacutet triển tuacircn theo những qui luật khaacutech quan của sự phaacutet triển từ xatilde hội nocircng nghiệp lạc hậu lecircn CNXH Tuyệt đối khocircng coacute những 18

hagravenh động chủ quan duy yacute chiacute traacutei với qui luật khaacutech quan Phải hiểu rằng quaacute độ giaacuten tiếp lecircn CNXH bỏ qua chế độ TBCN lagrave con đường phugrave hợp với điều kiện đất nước vagrave thời đại ngagravey nay

Xacircy dựng CNXH bỏ qua chế độ TBCN tạo ra biến đổi về chất của XH trecircn tất cả caacutec lĩnh vực lagrave sự nghiệp rất khoacute khăn phức tạp cho necircn phải phải trải qua một thời kỳ quaacute độ lacircu dagravei với nhiều chặng đường nhiều higravenh thức tổ chức kinh tế xatilde hội coacute tiacutenh quaacute độ Trong caacutec lĩnh vực của đời sống XH diễn ra sự đan xen vagrave đấu tranh của caacutei củ vagrave caacutei mới

b Cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea lagrave nhiệm vụ trung tacircm của thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam - Lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế - XH chỉ ra mỗi higravenh thaacutei KT-XH coacute một lực lượng sản xuất của noacute hay noacutei caacutech khaacutec coacute một cơ

sở vật chất-kỹ thuật của noacute Để coacute CNXH phải coacute một cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại do cuộc CM khoa học vagrave cocircng nghệ mang lại Song nước ta tiến lecircn CNXH từ một nền kinh tế phổ biến lagrave sản xuất nhỏ lao động thủ cocircng lagrave chủ yếu caacutei thiếu thốn của chuacuteng ta lagrave chưa coacute một nền đại cocircng nghiệp Vigrave vậy chuacuteng ta phải tiến hagravenh cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea Thực chất của cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea chiacutenh lagrave xacircy dựng cơ sở vật chất kỹ thuật của CNXH Cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ở nước ta nhằm xacircy dựng cơ sở vật chất kỹ thuật cho CNXH ở nước ta trecircn cơ sở phaacutet huy năng lực nội sinh của đất nước cũng như xu thế quốc tế hoacutea kinh tế thế giới đoacute lagrave nhiệm vụ trung tacircm trong suốt thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH

- Trong cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea đất nước chuacuteng ta cần phaacutet triển mạnh mẽ một nền khoa học vagrave cocircng nghệ tiecircn tiến hiện đại Phải coi phaacutet triển khoa học vagrave cocircng nghệ lagrave quốc saacutech hagraveng đầu điều nagravey hoagraven toagraven phugrave hợp với xu thế của thế giới ngagravey nay trong xu thế hợp taacutec cạnh tranh ngagravey cagraveng khốc liệt Chiacutenh vigrave vậy đại hội đại biểu toagraven quốc lần thứ IX cuả Đảng ta đatilde đề ra ldquocon đường cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ở nước ta cần vagrave coacute thể ruacutet ngắn thời gian vừa coacute bước tuần tự vừa coacute bước nhảy vọt Phaacutet huy những lợi thế của đất nước tận dụng mọi khả năng để đạt được những trigravenh độ cocircng nghệ tiecircn tiến đặc biệt lagrave cocircng nghệ thocircng tin cocircng nghệ sinh học tranh thủ ứng dụng ngagravey cagraveng nhiều hơn ở mức cao hơn vagrave phổ biến hơn những thagravenh tựu mới về khoa học cocircng nghệ từng bước phaacutet triển kinh tế tri thức Phaacutet huy nguồn lực triacute tuệ vagrave sức mạnh tinh thần của người Việt Nam coi phaacutet triển giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo khoa học cocircng nghệ lagrave nền tảng vagrave động lực của sự nghiệp cocircng nghiệp hoacute hiện đại hoacutea

Thực hiện thắng lợi sự nghiệp CNH-HĐH lagrave một trong những nhacircn tố coacute yacute nghĩa quyết định thắng lợi sự nghiệp xacircy dựng CNXH ở nước ta

c Kết hợp giữa LLSX với xacircy dựng QHSX trong thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam - Trong khi khẳng định vai trograve của LLSX lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh cograven chỉ ra sự phaacutet triển của LLSX phải gắn liền với việc

thiết lập quan hệ sản xuất phugrave hợp Trong sự nghiệp xacircy dựng CNXH ở nước ta Đảng ta khẳng định ldquoPhaacutet triển LLSX gắn liền với QHSX mới phugrave hợp trecircn cả 3 mặt sở hữu quản lyacute vagrave phacircn phối

- Phugrave hợp với sự phaacutet triển của LLSX ở nước ta đảng ta chủ trương sử dụng ldquonhiều higravenh thức sở hữa về TLSX nhiều thagravenh phần kinh tếrdquo đồng thời thực hiện nhất quaacuten lacircu dagravei chiacutenh saacutech phaacutet triển nền kinh tế hagraveng hoacutea nhiều thagravenh phần vận động theo cơ chế thị trường coacute sự quản lyacute của Nhagrave nước theo định hướng XHCN đoacute chiacutenh lagrave nền kinh tế thị trường định hướng XHCN

- Kinh tế thị trường lagrave thagravenh tựu chung của văn minh nhacircn loại Noacute lagrave kết quả của sự phaacutet triển LLSX đến một trigravenh độ nhất định kết quả của quaacute trigravenh phacircn cocircng lao động xatilde hội vagrave đa dạng hoacutea caacutec higravenh thức sở hữu Đến lượt noacute kinh tế thị trường lagrave một động lực mạnh mẽ thuacutec đẩy LLSX phaacutet triển Xacircy dựng vagrave phaacutet triển kinh tế thị trường định hướng XHCN vừa phugrave hợp với xu hướng phaacutet triển của thời đại vừa phugrave hợp với yecircu cầu phaacutet triển của LLSX ở nước ta với yecircu cầu xacircy dựng nền kinh tế độc lập tự chủ kết hợp với chủ động hội nhập kinh tế quốc tế Đảng ta khẳng định ldquoMục điacutech của nền kinh tế thị trường định hướng XHCN lagrave phaacutet triển LLSX phaacutet triển kinh tế để xacircy dựng cơ sở vật chất-kỹ thuật của CNXH nacircng cao đời sống của nhacircn dacircn

d Kết hợp giữa kinh tế với chiacutenh trị vagrave caacutec mặt khaacutec của đời sống XH trong thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam Xuất phaacutet từ mối quan hệ giữa kinh tế với chiacutenh trị vagrave caacutec mặt khaacutec của đời sống XH magrave lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh đatilde chỉ ra

trong quaacute trigravenh xacircy dựng CNXH ở nước ta gắn liền với phaacutet triển kinh tế xacircy dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN phải khocircng ngừng đổi mới hệ thống chiacutenh trị nacircng cao vagravei trograve latildenh đạo vagrave sức chiến đấu của Đảng xacircy dựng nhagrave nước phaacutep quyền xatilde hội chủ nghĩa của dacircn do dacircn vigrave dacircn nacircng cao vai trograve của caacutec tổ chức quần chuacuteng trong sự nghiệp xacircy dựng vagrave bảo vệ TQ 19

Đồng thời phải gắn phaacutet triển kinh tế với phaacutet triển văn hoacutea xacircy dựng nền văn hoacutea tiecircn tiến đậm đagrave bản sắc dacircn tộc nhằm khocircng ngừng nacircng cao dacircn triacute đagraveo tạo nhacircn lực vagrave bồi dưỡng nhacircn tagravei theo quan điểm của đảng ta đoacute lagrave quốc saacutech hagraveng đầu giải quyết caacutec vấn đề XH thực hiện cocircng bằng vagrave dacircn chủ trong đời sống XH

Trong quaacute trigravenh phaacutet triển văn hoacutea cần phải đặc biệt quan tacircm đến phaacutet triển giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo Phải coi giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo cũng lagrave quốc saacutech hagraveng đầu Điều nagravey vừa phugrave hợp với xu thế phaacutet triển hiện đại lại vừa lagrave đogravei hỏi cấp baacutech của sự phaacutet triển đất nước

Toacutem lại lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh lagrave một lyacute luận khoa học noacute cho chuacuteng ta một quan niệm đuacuteng đắn về mối quan hệ lẫn nhau giữa caacutec mặt trong đời sống kt-xh về sự vận động vagrave phaacutet triển của XH Với sự phaacutet triển của khoa học vagrave thực tiễn hiện nay lyacute luận đoacute vẫn giữ nguyecircn giaacute trị Noacute đem lại một phương phaacutep luận thực sự khoa học để phacircn tiacutech caacutec hiện tượng trong đời sống XH để từ đoacute vạch ra phương hướng vagrave giải phaacutep đuacuteng đắn cho hoạt động thực tiễn Cacircu 25 AnhChi hay phan tich nhung cong hien to lon cua CMac PhAngghen va VILenin vao su phat trien ly luan ve giai cap va dau tranh giai cap

Nguồn gốc giai cấp CMaacutec vagrave Phangghen đều khẳng định giai cấp khocircng phải lagrave hiện tượng bẩm sinh của xatilde hội khocircng xất hiện cugraveng với sự xuất hiện của xatilde hội Trong xatilde hội nguyecircn thủy khi lực lượng sản xuất cograven thấp keacutem con người lagravem ra sản phẩm chỉ để tồn tại chưa coacute sản phẩm dư thừa chưa coacute điều kiện khaacutech quan để người nagravey chiếm đoạt sản phẩm của người khaacutec xatilde hội chưa xuất hiện chế độ người boacutec lột người vagrave do đoacute chưa thể coacute giai cấp Cuối xatilde hội nguyecircn thủy cocircng cụ sản xuất bằng kim loại xuất hiện coacute sự phacircn cocircng lao động lagravem cho lực lượng sản xuất phaacutet triển mang lại năng suất lao động cao hơn từ đoacute dẫn đến của cải dư lagravem của riecircng chế độ tư hữu ra đời Chế độ tư hữu lagravem cơ sở cho sự phacircn hoaacute xatilde hội thagravenh caacutec gia cấp coacute lợi iacutech đối khaacuteng nhau

Giai cấp lagrave những tập đoagraven người to lớn khaacutec nhau về địa vị trong một hệ thống sản xuất xatilde hội nhất định trong lịch sử khaacutec nhau về quan hệ của họ đối với những tư liệu sản xuất về vai trograve của họ trong tổ chức lao động xatilde hội vagrave như vậy lagrave khaacutec nhau về caacutech thức hưởng thụ vagrave về phần của cải xatilde hội iacutet hoặc nhiều magrave họ được hưởng Noacutei đến giai cấp lagrave noacutei đến một hệ thống caacutec tập đoagraven người trong một chế độ kinh tế xatilde hội nhất định do chế độ ấy sản sinh ra mỗi giai cấp trong lịch sử đều coacute đặc điểm riecircng tuy nhiecircn theo LecircNin cho pheacutep ta nắm được dấu hiệu đặc trưng chung nhất cơ bản nhất những dấu hiệu phổ biến vagrave ổn định nhất của giai cấp

Giai cấp lagrave phạm trugrave kinh tế xatilde hội coacute tiacutenh lịch sử giai cấp khocircng phải lagrave sản phẩm của sản xuất noacutei chung magrave lagrave sản phẩm của hệ thống sản xuất xatilde hội nhất định trong lịch sử một hệ thống giai cấp tương ứng với mocirct hệ thống sản xuất xatilde hội do đoacute khocircng thể hiểu đặc trưng của từng giai cấp cụ thể nếu khocircng đặt noacute trong mối quan hệ với caacutec giai cấp đối lập khaacutec

Noacutei đến giai cấp lagrave noacutei đến sự khaacutec nhau giữa caacutec tập đoagraven người về địa vị trong một hệ thống kinh tế xatilde hội nhất định trong đoacute tập đoagraven người nagravey lagrave thống trị cograven tập đoagraven người kia lagrave bị trị sự khaacutec nhau ấy thể hiện ở chỗ

Caacutec giai cấp coacute quan hệ khaacutec nhau về tư liệu sản xuất đacircy lagrave sự khaacutec nhau cơ bản nhất quy định sự khaacutec nhau về địa vị của caacutec giai cấp trong xatilde hội (viacute dụ)

Caacutec giai cấp coacute vai trograve khaacutec nhau trong tổ chức lao động xatilde hội trong tổ chức quản lyacute sản xuất tập đoagraven nagraveo chiếm hữu tư liệu sản xuất đương nhiecircn giữ vai trograve latildenh đạo chỉ huy hoạt động sản xuất vagrave lưu thocircng hagraveng hoacutea tại từng đơn vị kinh tế vagrave trecircn quy mocirc toagraven xatilde hội

Caacutec giai cấp coacute phương thức vagrave qui mocirc thu nhận của cải xatilde hội khaacutec nhau caacutec giai cấp thống trị chiếm đoạt giaacute trị thăng dư của caacutec giai cấp bị trị chế độ phacircn phối trong xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng lagrave chế độ phacircn phối bất cocircng vigrave phần lớn của cải nằm trong tay giai cấp thống trị phần iacutet ỏi cograven lại thuộc về lực lượng đocircng đảo trong xatilde hội đoacute lagrave những người lao động Toacutem lại giai cấp nagraveo nắm được quyền sở hữu đối với tư liệu sản xuất thigrave giai cấp đoacute sẽ nắm quyền quản lyacute tổ chức sản xuất vagrave quyền chi phối sản phẩm giai cấp đoacute sẽ coacute địa vị trong xatilde hội

Đấu tranh giai cấp Gia cấp thống trị vagrave giai cấp bị trị coacute lợi iacutech căn bản đối lập nhau khocircng thể đều hoagrave đều hoagrave được Đoacute lagrave đối khaacuteng về quyền lợi giữa những giai tầng aacutep bức boacutec lột vagrave những giai tầng bị boacutec lột coacute aacutep bức thigrave coacute đấu tranh chống aacutep VILecircnin cho rằng đấu tranh giai cấp trong lịch sử vagrave trong thời đại ngagravey nay khocircng phải lagrave cuộc bạo loạn khủng bố lật đổ chỉ coacute yacute ngĩa phaacute hoại tiecircu cực magrave thực chất lagrave cuộc đấu tranh của quần chuacuteng bị tước heat quyền bị aacutep bức vagrave lao động chống bọn đặc quyền đặc lợi bọn aacutep bức vagrave bọn ăn baacutem cuộc đấu tranh của những người cocircng nhacircn lagravem thuecirc hay những người vocirc sản chống những người hữu sản hay giai cấp tư sản 20

Thocircng qua cuộc đấu tranh giai cấp sự xung đột giữa lực lượng sản xuất mới vagrave quan hệ sản xuất lạc hậu được giải quyết thực hiện bước quaacute độ từ một chế độ xatilde hội lỗ lời sang chế độ mới cao hơn

Đấu tranh giai cấp lagrave động lực phaacutet triển của xatilde hội coacute giai cấp khocircng chỉ thể hiện trong thời kỳ caacutech mạng xatilde hội magrave cograven trong thời hogravea bigravenh

Đấu tranh giai cấp lagrave quy luật chung của xatilde hội coacute giai cấp song quy luật ấy coacute những biểu hiện đặc thugrave trong từng xatilde hội cụ thể

Về kết cấu giai cấp trong xatilde hội coacute giai cấp mỗi higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội coacute một kết cấu giai cấp nhất định khi higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội nagravey thay thế higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội khaacutec thigrave kết cấu giai cấp cũng thay đổi

Mỗi kết cấu giai cấp trong xatilde hội coacute giai cấp đều coacute caacutec giai cấp cơ bản giai cấp khocircng cơ bản vagrave tầng lớp trung gian những giai cấp cơ bản lagrave những giai cấp gắn liền với sự xuất hiện vagrave tồn tại của phương thức sản xuất thống trị trong xatilde hội sự đối khaacuteng vagrave cuộc đấu tranh của caacutec giai cấp đoacute biểu hiện macircu thuẫn cơ bản của phương thức sản xuất đatilde sinh ra chuacuteng những giai cấp khocircng cơ bản đoacute lagrave những người nocircng dacircn tự do coacute iacutet ruộng đất trong chế độ chiếm hữu nocirc lệ đoacute lagrave giai cấp nocirc lệ chủ nocirc với tư caacutech lagrave tagraven dư của chế độ cũ giai cấp tư sản với tư caacutech lagrave mầm moacuteng của xatilde hội mới trong xatilde hội phong kiếnhellip tầng lớp trung gian lagrave sản phẩm của chiacutenh phương thức sản xuất đang thống trị lagrave kết quả của quaacute trigravenh phacircn hoacutea xatilde hội diễn ra khocircng ngừng trong xatilde hội đoacute lagrave tầng lớp bigravenh dacircn trong xatilde hội nocirc lệ lagrave tầng lớp triacute thức tiểu tư sản trong xatilde hội tư bản

Cugraveng với sự phaacutet triển của sản xuất mỗi giai cấp trong một kết cấu giai cấp cũng coacute những biến đổi nhất định những biến đổi ấy dẫn đến những thay đổi địa vị của caacutec giai cấp đoacute trong hệ thống sản xuất xatilde hội

Lyacute luận về giai cấp của chủ nghĩa Maacutec ndashLecircnin lagrave cơ sở đuacuteng đắn để nhận định giai cấp phacircn tiacutech caacutec quan hệ giai cấp trong đấu tranh giai cấp vagrave lien minh giai cấp baacutec bỏ mọi quan điểm sai lầm trong việc phacircn chia giai cấp trong xatilde hội

Lyacute luận về giai cấp vagrave đấu tranh giai cấp của chủ nghĩa Maacutec - PhAngghen Lecircnin đatilde vạch ra tiacutenh tấc yếu của cuộc đấu tranh giữa giai cấp vocirc sản vagrave giai cấp tư sản Sau khi giai cấp vocirc sản giagravenh chiacutenh quyền những cơ sở vất chất để nảy sinh giai cấp boacutec lột vagrave sự phacircn chia giai cấp noacutei chung vẫn tồn tại vigrave vậy giai cấp cocircng nhacircn phải tiến hagravenh tổ chức xacircy dựng một hệ thống quan hệ xatilde hocirci mới theo yecircu cầu phaacutet triển của lực lượng sản xuất hiện đại Ngoagravei ra giai cấp vocirc sản cograven phải từng bước khắc phục những tư tưởng tacircm lyacute tập quaacuten văn hoacutea lạc hậu của xatilde hội củ cograven in sacircu vagraveo đời sống tinh thần của xatilde hội CAcircU 26 Anhchị hatildey trigravenh bagravey quan điểm maacutecxiacutet về đấu tranh giai cấp vagrave vai trograve của noacute đối với sự phaacutet triển của xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng Sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam về đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta hiện nay như thế nagraveo 1 Quan điểm Maacutecxiacutet về đấu tranh giai cấp - Đấu tranh giai cấp lagrave quaacute trigravenh tất yếu khaacutech quan của xatilde hội coacute aacutep bức boacutec lột Đoacute lagrave cuộc đấu tranh giữa giai cấp thống trị vagrave giai cấp bị trị đối khaacuteng về quyền lợi khocircng thể dung hoagrave được -VILecircnin cho rằng đấu tranh giai cấp trong lịch sử vagrave ngagravey nay khocircng phải lagrave những cuộc bạo loạn khủng bố phaacute hoại magrave noacute thực chất lagrave cuộc đấu tranh của quần chuacuteng bị tước hết quyền bị aacutep bức vagrave lao động chống bọn aacutep bức ăn baacutem đấu tranh của những người cocircng nhacircn lagravem thuecirc hay những người vocirc sản chống giai cấp tư sản Nguyecircn nhacircn đấu tranh giai cấp -Do macircu thuẫn gay gắt giữa lực lượng sản xuất mới tiến bộ vagrave quan hệ sản xuất lỗi thời lạc hậu - Về mặt xatilde hội đacircy lagrave macircu thuẫn biểu hiện giữa giai cấp caacutech mạng tiến bộ đại diện cho lực lượng sản xuất mới vagrave giai cấp thống trị boacutec lột đại diện cho quan hệ sản xuất lỗi thời lạc hậu Higravenh thức đấu tranh Tuỳ thuộc hoagraven cảnh lịch sử giai cấp tham gia đấu tranh giai đoạn phaacutet triển đấu tranh magrave đấu tranh giai cấp diễn ra dưới nhiều higravenh thức Ngagravey nay caacutech mạng xatilde hội chủ nghĩa đang thời kỳ thoaacutei tragraveo giai cấp cocircng nhacircn caacutec nước tư bản đấu tranh bằng những higravenh thức mới chống lại những thủ đoạn của giai cấp thống trị bảo vệ lợi iacutech giai cấp trước mắt vagrave lacircu dagravei của cocircng nhacircn vagrave nhacircn dacircn lao động 2 Vai trograve của đấu tranh giai cấp đối với sự phaacutet triển xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng -Đấu tranh giai cấp lagrave một trong những động lực phaacutet triển quan trọng của xatilde hội coacute giai cấp Vigrave đấu tranh giai cấp giuacutep thay đổi phương thức sản xuất cũ lỗi thời lạc hậu bằng phương thức mới cao hơn đồng thời xacircy dựng lực lượng sản xuất mới phugrave hợp quan hệ sản xuất tạo cơ sở phaacutet triển mọi mặt đời sống xatilde hội -Đấu tranh giai cấp giuacutep cải tạo caacutec giai cấp caacutech mạng vagrave quần chuacuteng lao động thocircng qua việc xoaacute bỏ tập quaacuten xấu do giai cấp thống trị sản sinh ra 21

-Đấu tranh giai cấp lagrave đograven bẩy phaacutet triển lịch sử caacutech mạng lagrave động lực phaacutet triển caacutec mặt đời sống xatilde hội trong thời kỳ phaacutet triển bigravenh thừơng Đấu tranh lagrave động lực để giai cấp tư sản đổi mới phương thức quản lyacute sử dụng kỹ thuật mới để tạo necircn những thagravenh tựu mới -Vai trograve đấu tranh giai cấp thể hiện ở những cuộc đấu tranh mang tiacutenh quần chuacuteng rộng lớn do lực lượng tiến bộ xatilde hội latildenh đạo được tổ chức khoa học nhằm đaacutenh đổ giai cấp thống trị cản trở phaacutet triển xatilde hội 3 Sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam về đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta hiện nay -Thời kỳ quaacute độ đi lecircn CNXH ở nước ta tồn tại nhiều giai cấp vagrave macircu thuẫn giai cấp Tuy nhiecircn trong điều kiện phaacutet triển kinh tế thị trường quaacute độ lecircn CNXH macircu thuẫn nagravey bộc lộ lagrave macircu thuẫn trong nội bộ nhacircn dacircn Nhigraven chung lợi iacutech giai cấp tư sản thống nhất lợi iacutech cộng đồng đấu tranh lagrave để hợp taacutec đoagraven kết xacircy dựng xatilde hội dacircn giagraveu nước mạnh cocircng bằng văn minh -Thực chất đấu tranh giai cấp ở nước ta trong thời kỳ quaacute độ lagrave đấu tranh giữa khuynh hướng tự giaacutec theo định hướng XHCN vagrave khuynh hướng phaacutet triển tự phaacutet lecircn TBCN Trong quaacute trigravenh đoacute nhất thiết chuacuteng ta phải phaacutet triển kinh tế hagraveng hoaacute nhiều thagravenh phần trong đoacute coacute thagravenh phần kinh tế tư bản tư nhacircn -Đấu tranh giai cấp ở nước ta diễn ra hagraveng ngagravey trecircn caacutec lĩnh vực chiacutenh trị kinh tế xatilde hội Vigrave vậy Đảng ta luocircn xaacutec định rotilde cần phải +Đấu tranh chống khuynh hướng vagrave biểu hiện tiecircu cực của tầng lớp tư sản +Đấu tranh chống khuynh hướng tự phaacutet TBCN của sản xuất nhỏ +Đấu tranh chống caacutec thế lực thugrave địch acircm mưu diễn biến hoagrave bigravenh phaacute hoại độc lập dacircn tộc vagrave chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta +Xacircy dựng chủ nghĩa xatilde hội đi đocirci với bảo vệ tổ quốc bảo vệ quyền lagravem chủ nhacircn dacircn +Xacircy dựng nền kinh tế thị trường thực hiện CNH HĐH định hướng XHCN giữ gigraven vagrave phaacutet huy bản sắc dacircn tộc tiếp thu tinh hoa nhacircn loại lagravem cho đời sống vật chất vagrave tinh thần nhacircn dacircn khocircng ngừng nacircng cao -Để đạt được caacutec mục tiecircu trecircn đogravei hỏi sử dụng nhiều higravenh thức đấu tranh khaacutec nhau vừa mềm dẻo vừa cương quyết Toacutem lại giai đoạn hiện nay đogravei hỏi Đảng ta phải nắm vững biện phaacutep duy vật nắm vững quan điểm giai cấp của CN Maacutec-Lecircnin để phacircn tiacutech được tiacutenh chất tigravenh higravenh gay go phức tạp của đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ traacutenh rơi vagraveo thaacutei cực sai lầm quaacute cường điệu đấu tranh giai cấp đi đến rụt regrave khocircng daacutem đổi mới mơ hồ mất cảnh giaacutec đi đến phủ nhận đấu tranh giai cấp Cacircu 27 Anh chị hatildey chỉ ra những điểm giống vagrave khaacutec nhau giữa nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản Trả lời

Nhagrave nước phaacutep quyền lagrave một higravenh thức tổ chức nhagrave nước đặc biệt magrave ở đoacute coacute sự ngự trị cao nhất của phaacutep luật với nội dung thực hiện quyền lực của nhacircn dacircn

Nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản coacute những điểm giống vagrave khaacutec nhau như sau

Giống nhau Phaacutep luật được đề cao vagrave lagrave cocircng cụ chủ yếu để quản lyacute mọi hoạt động của xatilde hội vagrave cocircng dacircn Ngay cả hoạt động của caacutec cơ

quan thuộc hệ thống tổ chức nhagrave nước cũng phải tuacircn theo phaacutep luật mặc dugrave chiacutenh noacute lagrave những cơ quan cocircng bố ban hagravenh thực thi vagrave kiểm tra việc thực hiện phaacutep luật

Khaacutec nhau 1048766Điểm khaacutec biệt căn bản giữa nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản ở

chỗ nếu như trong nhagrave nước phaacutep quyền tư sản quyền lực của nhagrave nước được phacircn cho ba cơ quan khaacutec nhau hoagraven toagraven độc lập với nhau đảm nhiệm thigrave một trong những nguyecircn tắc quan trọng của nhagrave nước phaacutep quyền XHCN lagrave quyền lực nhagrave nước thống nhất coacute sự phacircn cocircng vagrave phối hợp giữa caacutec cơ quan nhagrave nước trong việc thực hiện caacutec quyền lập phaacutep hagravenh phaacutep vagrave tư phaacutep 22

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam lagrave nhagrave nước phaacutep quyền XHCN của dacircn do dacircn vigrave dacircn necircn hệ thống phaacutep luật thể hiện tập trung yacute chiacute lợi iacutech vagrave nguyện vọng của nhacircn dacircn Tất cả quyền lực nhagrave nước thuộc về nhacircn dacircn magrave nền tảng lagrave liecircn minh giữa giai cấp cocircng nhacircn vagrave đội ngũ triacute thức Trong khi nhagrave nước phaacutep quyền tư sản lagrave của giai cấp tư sản nhằm thực hiện nền chuyecircn chiacutenh tư sản đối với giai cấp vocirc sản vagrave nhacircn dacircn lao động

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam được đặt dưới sự latildenh đạo của ĐCS VN thực hiện quản lyacute xatilde hội bằng phaacutep luật theo phaacutep luật Nhagrave nước phaacutep quyền tư sản được tổ chức dưới nhiều higravenh thức khaacutec nhau nhưng nhigraven chung coacute 2 higravenh thức cơ bản lagrave quacircn chủ lập hiến vagrave caacutec higravenh thức cộng hogravea chung quy lại đều lagrave nền chuyecircn chiacutenh tư sản Cacircu 28 Phacircn tiacutech vai trograve của Nhagrave Nước đối với quaacute trigravenh phaacutet triển kinh tế ở nước ta trong giai đoạn hiện nay Vai trograve taacutec động của Nhagrave Nước đối với kinh tế thuộc phạm vi mối quan hệ biện chứng giữa kiến truacutec thượng tầng vagrave cơ sở hạ tầng Nếu chiacutenh saacutech phaacutep luật của Nhagrave Nước phugrave hợp với nhu cầu khaacutech quan của nền kinh tế thigrave noacute sẽ coacute taacutec động thuacutec đẩy kinh tế phaacutet triển vagrave ngược lại sẽ kigravem hatildem hoặc phaacute hoại sự phaacutet triển kinh tế Nền kinh tế VN hiện nay lagrave nền kinh tế thị trường theo định hướng XHCN trong đoacute Nhagrave Nước giữ vai trograve rất quan trọng 1 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc ổn định kinh tế vĩ mocirc Nền kinh tế thị trường luocircn diễn ra những biến động khocircn lường vagrave tiềm ẩn những nguy cơ khủng hoảng kinh tế trầm trọng Do đoacute xuất hiện nhu cầu cần sự can thiệp của Nhagrave Nước nhằm điều chỉnh caacutec quan hệ kinh tế sao cho iacutet coacute khả năng xảy ra khủng hoảng nhất thocircng qua chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh tiền tệ Chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh bao gồm caacutec chiacutenh saacutech thuế vagrave chi tiecircu ngacircn saacutech của Nhagrave nước nhằm điều tiết chu kỳ kinh tế đảm bảo cocircng ăn việc lagravem ổn định giaacute cả vagrave tăng trưởng liecircn tục của nền kinh tế Trong những thời kỳ kinh tế suy giảm chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh coacute taacutec dụng kiacutech cầu vagrave sản xuất bằng caacutech Chiacutenh phủ tăng mua giảm thuế do đoacute tạo ra được một thu nhập quốc dacircn khả dụng lớn hơn để đưa vagraveo luồng tiecircu đugraveng Cograven trong những thời kỳ kinh tế quaacute noacuteng chiacutenh phủ lagravem ngược lại Khi tăng chi tiecircu vagraveo thời điểm thất nghiệp cao vagrave lạm phaacutet thấp Nhagrave nước đatilde tăng cung ứng tiền dẫn tới giảm latildei suất (tức giaacutem giaacute đồng tiền) nhờ đoacute ngacircn hagraveng mới coacute nhiều điều kiện cho vay vagrave chi tiecircu cho tiecircu dugraveng được tăng lecircn Điều đoacute coacute nghĩa lagrave kiacutech cầu vigrave tiecircu dugraveng lagrave bộ phận cấu thagravenh lớn nhất vagrave ổn định nhất của tổng cầu Latildei suất thấp đồng thời khuyến khiacutech đầu tư caacutec chủ doanh nghiệp coacute thể mở rộng sản xuất thuecirc thecircm cocircng nhacircn Trong thời kỳ lạm phaacutet cao vagrave thất nghiệp thấp thigrave ngược lại Nhagrave nước ldquolagravem nguội nền kinh tế bằng caacutech tăng latildei suất giảm cung ứng tiền Cugraveng với việc giảm tiền vagrave tăng latildei suất cả chỉ tiecircu lẫn giaacute cả đều coacute xu hướng giảm hoặc iacutet nhất nếu coacute tăng thigrave cũng rất chậm vagrave kết quả lagrave thu hẹp lại sản lượng vagrave việc lagravem 2 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng Trong nền kinh tế thị trường coacute thagravenh phần kinh tế tư nhacircn Thagravenh phần kinh tế nagravey chủ yếu hoạt động vigrave mục điacutech lợi nhuận necircn chỉ tập trung đầu tư phaacutet triển những lĩnh vực coacute thể thu được nhiều lợi nhuận Cograven những lĩnh vực cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng như xacircy dựng cơ sở hạ tầng (giao thocircng điện nước hellip) thigrave tư nhacircn khocircng muốn hoặc khocircng thể đầu tư vigrave vốn lớn chậm thu hồi vốn Magrave một nền kinh tế muốn phaacutet triển thigrave khocircng thể khocircng coacute cơ sở hạ tầng Do vậy để ổn định vagrave phaacutet triển kinh tế Nhagrave Nước phải đảm nhận lĩnh vực hagraveng hoacutea cocircng cộng 3 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc chống ocirc nhiễm mocirci trường Caacutec thagravenh phần kinh tế tư nhacircn trong quaacute trigravenh hoạt động kinh doanh đatilde gacircy ra ocirc nhiễm mocirci trường lagravem cạn kiệt nguồn tagravei nguyecircn Do đoacute cần sự can thiệp điều tiết của Nhagrave Nước để hạn chế vagrave khắc phục những vấn đề nagravey 4 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc tạo lập hagravenh lang phaacutep lyacute vững chắc Sự phaacutet triển của nền kinh tế thường đogravei hỏi phải coacute một mocirci trường chiacutenh trị - xatilde hội ổn định cần thiết Mặt khaacutec xu thế phaacutet triển của kinh tế thị trường lagrave theo hướng hội nhập kinh tế quốc tế do đoacute cagraveng cần tới vai trograve của Nhagrave Nước bằng caacutec chiacutenh saacutech đối ngoại tạo mocirci trường phaacutep lyacute vững chắc cho quaacute trigravenh nagravey 23

Cacircu 29 AnhChị hatildey phacircn tiacutech quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người vagrave về vấn đề giải phoacuteng con người 1 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người a Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội - Khoa học vagrave thực tiễn đatilde chứng tỏ rằng tiền đề đầu tiecircn của sự tồn tại người lagrave sự sống của thể xaacutec Thể xaacutec sống của con người chiacutenh lagrave sản phẩm tiến hoacutea lacircu dagravei của tự nhiecircn lagrave sự tiếp tục phaacutet triển của tự nhiecircn PhAecircngghen viết ldquoBản thacircn chuacuteng ta với cả xương thịt maacuteu mủ vagrave đầu oacutec chuacuteng ta lagrave thuộc về giới tự nhiecircnrdquo Do vậy trước hết noacute bị chi phối bởi caacutec quy luật tự nhiecircn sinh học như quy luật trao đổi chất giữa cơ thể với mocirci trường quy luật biến dị vagrave di truyền quy luật tiến hoacutea hellip - Sự tồn tại của con người cograven gắn liền trực tiếp với sự tồn tại của xatilde hội Để thỏa matilden caacutec nhu cầu của migravenh con người phải tiến hagravenh lao động sản xuất qua đoacute tạo thagravenh caacutec mối quan hệ xatilde hội vagrave xatilde hội trong đoacute ldquo xatilde hội sản sinh ra con người với tiacutenh caacutech lagrave con người như thế nagraveo thigrave con người cũng sản sinh ra xatilde hội như thếrdquo Sự tồn tại xatilde hội của con người gắn liền với sự tồn tại của yacute thức - Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội trong đoacute coacute sự taacutec động đan xen của ba hệ thống nhu cầu (nhu cầu sinh học nhu cầu xatilde hội nhu cầu tinh thần) vagrave ba hệ thống quy luật (quy luật sinh học quy luật xatilde hội quy luật tinh thần) Mỗi hệ thống nhu cầu vagrave quy luật nagravey đều coacute vị triacute vai trograve vagrave taacutec dụng của migravenh trong sự tồn tại vagrave phaacutet triển của con người đồng thời chuacuteng tham gia vagraveo việc quy định bản chất của noacute trong đoacute hệ thống nhu cầu vagrave quy luật xatilde hội luocircn giữ vị triacute trung tacircm vagrave coacute vai trograve quyết định Caacutec nhu cầu của con người dugrave lagrave nhu cầu vật chất hay tinh thần mang tiacutenh tự nhiecircn vagrave xatilde hội đều được quy định bởi lịch sử nhưng con người hoagraven toagraven coacute thể tự điều chỉnh tự kiểm tra caacutec nhu cầu vagrave hoạt động của migravenh Con người tồn tại trong thế giới khocircng phải như caacutec sinh vật khaacutec magrave tồn tại với tư caacutech lagrave chủ thể của quaacute trigravenh nhận thức vagrave hagravenh động cải tạo thế giới cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người b Con người lagrave chủ thể của lịch sử - Triết học Mac-Lecircnin cho rằng con người lagrave sản phẩm của lịch sử (sản phẩm của điều kiện tự nhiecircn vagrave điều kiện xatilde hội) đồng thời chiacutenh lagrave chủ thể saacuteng tạo ra quaacute trigravenh lịch sử ấy-lịch sử của con người Đoacute lagrave quaacute trigravenh hoạt động coacute yacute thức của con người nhằm mục điacutech cải tạo tự nhiecircn cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người - Trecircn cơ sở vận dụng pheacutep biện chứng duy vật CMaacutec đatilde khảo saacutet bản chất con người bắt đầu từ hoạt động thực tiễn từ trong hoagraven cảnh xatilde hội lịch sử cụ thể - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo luận điểm nagravey cho thấy con người lagrave một thực thể coacute tiacutenh loagravei Đặc tiacutenh ldquoloagraveirdquo của con người hiện thực tức lagrave tiacutenh người Tiacutenh người bao gồm toagraven bộ caacutec thuộc tiacutenh vốn coacute của con người trong đoacute coacute ba thuộc tiacutenh cơ bản nhất đoacute lagrave thuộc tiacutenh tự nhiecircn thuộc tiacutenh xatilde hội vagrave thuộc tiacutenh tư duy - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo quan hệ xatilde hội ở đacircy được hiểu lagrave tổng thể caacutec quan hệ magrave con người đatilde coacute đang coacute vagrave trong chừng mực nagraveo đoacute cograven bao hagravem cả những quan hệ trong tương lai - Bản chất con người lagrave tổng hogravea caacutec quan hệ xatilde hội nhưng con người bao giờ cũng lagrave con người riecircng biệt con người cụ thể ứng với những thời đại những giai đoạn lịch sử nhất định với từng tập đoagraven người đồng thời noacute cũng mang bản chất chung của nhacircn loại phaacutet triển trong toagraven bộ lịch sử loagravei người 2 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về giải phoacuteng con người - Triết học Mac-Lecircnin lagrave triết học vigrave con người Trong ldquoTuyecircn ngocircn của Đảng Cộng sảnrdquo CMac vagrave PhAecircngghen đatilde viết ldquovĩnh viễn giải phoacuteng toagraven thể xatilde hội khỏi aacutech boacutec lột aacutech aacutep bứcrdquo song ldquoxatilde hội khocircng thể nagraveo giải phoacuteng cho migravenh được nếu khocircng giải phoacuteng cho mỗi caacute nhacircn riecircng biệtrdquo Như vậy tư tưởng giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave tư tưởng xuyecircn suốt lagrave caacutei cốt lotildei của Triết học Mac- Lecircnin - Triết học Mac-Lecircnin khocircng phải lagrave triết học đầu tiecircn đề cập đến vấn đề giải phoacuteng con người Vấn đề giải phoacuteng con người đatilde được nhiều học thuyết triết học đề cập đến nhưng do hạn chế bởi lịch sử do chưa hiểu đuacuteng về con người về bản chất con người cho necircn khi xaacutec định giải phoacuteng con người lagrave giải phoacuteng đối tượng nagraveo bằng caacutec nagraveo giải phoacuteng như thế nagraveo hellip caacutec học thuyết triết học trong lịch sử đatilde đưa ra nhiều quan điểm khaacutec nhau nhưng chưa coacute được cacircu trả lời thiacutech đaacuteng - Triết học Mac-Lecircnin trecircn cơ sở giải thiacutech đuacuteng đắn vagrave khoa học về con người về bản chất con người đatilde xaacutec định ldquobất kỳ sự giải phoacuteng nagraveo cũng bao hagravem ở chỗ lagrave noacute trả thế giới con người những quan hệ của con người về với bản thacircn con ngườirdquo ldquolagrave giải phoacuteng người lao động thoaacutet khoải lao động bị tha hoacuteardquo Coacute thể noacutei rằng vấn đề ldquotha hoacutea con ngườirdquo vagrave giải phoacuteng con người chiếm vị triacute trung tacircm trong quan niệm của CMaacutec về đời sống xatilde hội ldquoTha hoacuteardquo lagrave biến thagravenh caacutei bản chất khaacutec với bản chất ban đầu ldquoTha hoacutea con ngườirdquo theo CMaacutec lagrave con người khocircng cograven lagrave chiacutenh migravenh magrave trở thagravenh tồn tại khaacutec caacutei đối lập với migravenh Vagrave nguyecircn nhacircn của sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất vagrave sự nocirc dịch nhiều mặt đối với con người gacircy ra - Theo triết học Mac-Lecircnin sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do hoạt động của chiacutenh con người tạo ra vigrave thế con người bằng hoạt động tiacutech cực của migravenh coacute thể xoaacute bỏ được sự ldquotha hoacuteardquo cho migravenh 24

+ Cần phải xoacutea bỏ ldquochế độ sở hữu tư sảnrdquo thứ ldquo sở hữu vận động trong sự đối lập giữa hai cực tư bản vagrave lao độngrdquo noacute chiacutenh lagrave nguồn gốc sinh ra mọi nocirc dịch con người trong xatilde hội tư bản + Sự nghiệp xoacutea bỏ ldquotha hoacuteardquo giải phoacuteng cho con người lagrave sự nghiệp của quần chuacuteng nhacircn dacircn lao động trong đoacute giai cấp vocirc sản lagrave lực lượng nograveng cốt vagrave quyết định Bởi vigrave chỉ coacute giai cấp vocirc sản mới coacute khả năng đem lại tự do vagrave bigravenh đẳng thực sự cho mọi người + Sự nghiệp giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave một quaacute trigravenh lacircu dagravei Noacute phụ thuộc chủ yếu vagraveo trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất vagraveo caacutec điều kiện vật chất tất yếu cho sự nghiệp giải phoacuteng ấy Cacircu 30 Anh chị hatildey trigravenh bagravey mục tiecircu nhiệm vụ vagrave nội dung cơ bản của việc xacircy dựng con người Việt Nam đaacutep ứng giai đoạn caacutech mạng hiện nay

Theo chủ nghĩa Maacutec- Lecircnin con người lagrave sản phẩm của lịch sử cũng lagrave chủ thể saacuteng tạo lịch sử Con người Việt Nam do điều kiện tự nhiecircn địa lyacute văn hoaacute đatilde higravenh thagravenh necircn con người Việt Nam mộc mạc chất phaacutec coacute

truyền thống đấu tranh kiecircn cường bất khuất để giữ nước vagrave phấn đấu khocircng ngừng vigrave sự nghiệp dựng nước Con người Việt Nam hiện nay đang đứng trước những thử thaacutech mới cần phải vượt qua đoacute lagrave - Đấu tranh chống lại những mặt tiecircu cực vagrave hạn chế của cơ chế thị trường mang lại coacute taacutec động xấu đến tư tưởng tacircm lyacute con

người VN - Cugraveng với cuộc CM KHKT như vũ bảo con người VN cần phaacutet huy vagrave kế thừa những tinh hoa văn hoaacute của nhacircn loại vagrave giữ gigraven

bản sắc văn hoaacute của migravenh bull Xacircy dựng con người VN đaacutep ứng giai đoạn CM hiện nay - Xacircy dựng con người VN coacute những đức tiacutenh cơ bản như tinh thần yecircu nước coacute yacute chiacute đưa đất nước khỏi đoacutei nghegraveo đoagraven kết vigrave

sự nghiệp tiến bộ xatilde hội - Coacute yacute thức tập thể phấn đấu vigrave lợi iacutech chung - Lối sống lagravenh mạnh cần kiệm bảo vệ mocirci trường sinh thaacutei - Lao động chăm chỉ với lương tacircm nghề nghiệp coacute kỹ luật kỹ thuật vagrave saacuteng tạo - Thường xuyecircn học tập hiểu biết vagrave nacircng cao nghiệp vụhellip Toacutem lại để con người VN coacute thể đaacutep ứng được những yecircu cầu của giai đoạn caacutech mạng hiện nay một mặt cần tiacutech cực phaacutet huy vagrave regraven luyện những ưu điểm đồng thời khắc phục vagrave hạn chế những nhược điểm để sớm đưa VN thoaacutet khỏi tigravenh trạng đoacutei nghegraveo lạc hậu vagrave ldquosaacutenh vai cugraveng với caacutec cường quốc năm chacircurdquo

• 84 Những yecircu cầu phương phaacutep luận của nguyecircn tắc phaacutet triển

Đồng thời phải phaacutet huy tiacutenh năng động saacuteng tạo của YT phhuy vai trograve của caacutec yếu tố chủ quan (tthức tcảm yacute chiacute lyacute triacute) tức phhuy vai trograve nhacircn tố CN trong hđộng nhận thức amp thực tiễn cải tạo đất nước Cụ thể

1048766Coi sự thống nhất nhiệt tigravenh CM amp tri thức KH lagrave động lực tinh thần thuacutec đẩy cocircng cuộc Đổi mới Chống lại thaacutei độ thụ động ỷ lại bảo thủ trigrave trệ Bồi dưỡng nhiệt tigravenh phẩm chất caacutech mạng Khơi dậy lograveng yecircu nước yacute chiacute quật cường tagravei triacute người Việt Namhellip

1048766Coi trọng cocircng taacutec tư tưởng đẩy mạnh giaacuteo dục tư tưởng (chủ nghĩa MaacutecndashLecircnin tư tưởng HCM) Nacircng cao vagrave đổi mới tư duy lyacute luận (về CNXH amp con đường đi lecircn CNXH)

1048766Phổ biến tri thức KH cho caacuten bộ đảng viecircn nhacircn dacircn

1048766Kiecircn quyết khắc phục amp ngăn ngừa taacutei diễn bệnh chủ quan duy yacute chiacute lối suy nghĩ hagravenh động giản đơn noacuteng vội chạy theo nguyện vọng chủ quan ảo tưởng bất chấp quy luật khaacutech quan

Cacircu 7 Lyacute luận Phương phaacutep Anh ( chị) hatildey necircu những yecircu cầu phương phaacutep luận vagrave phacircn tiacutech cơ sở lyacute luận của nguyecircn tắc toagraven diện Việc tuacircn thủ nguyecircn tắc toagraven diện sẽ khắc phục được những hạn chế gigrave trong hoạt động nhận thức vagrave trong hoạt động thực tiễn 71 Anh ( chị) hatildey necircu những yecircu cầu phương phaacutep luận vagrave phacircn tiacutech cơ sở lyacute luận của nguyecircn tắc toagraven diện Định nghĩa phương phaacutep luận Lagrave học thuyết (lyacute luận) về phương phaacutep noacute vạch ra caacutech thức xacircy dựng vagrave nghệ thuật vận dụng phương phaacutep Phương phaacutep luận cograven được coi như ldquo một hệ thống caacutec quan điểm nguyecircn tắc xuất phaacutet những caacutech thức chung để thực hiện hoạt động nhận thức vagrave hoạt động thực tiễn của con người Cơ sở lyacute luận của nguyecircn tắc toagraven diện lagrave nội dung nguyecircn lyacute về mối liecircn hệ phổ biến Mối liecircn hệ phổ biến lagrave mối liecircn hệ giữa caacutec mặt (thuộc tiacutenh) đối lập tồn tại trong mọi sự vật trong mọi lĩnh vực hiện thực Mối liecircn hệ mang tiacutenh khaacutech quan vagrave phổ biến Noacute chi phối tổng quaacutet sự vận động phaacutet triển của mọi sự vật quaacute trigravenh xatildey ra trong thế giới vagrave lagrave đối tượng nghiecircn cứu của pheacutep biện chứng Mối liecircn hệ phổ biến được nhận thức trong caacutec phạm trugrave biện chứng như mối liecircn hệ giữa mặt đối lập- mặt đối lập chất ndash lượng caacutei cũ ndash caacutei mới caacutei riecircng- caacutei chung nguyecircn nhacircn- kết quả nội dung ndash higravenh thức bản chất- hiện tượng tất nhiecircn- ngẫu nhiecircn khả năng ndash hiện thực Nội dung nguyecircn lyacute

loz Mọi sự vật hiện tượng trong thế giới đều tồn tại trong muocircn vagraven mối liecircn hệ ragraveng buộc lẫn nhau

loz Trong muocircn vagraven mối liecircn hệ chi phối sự tồn tại của chuacuteng coacute những mối liecircn hệ phổ biến

loz Mối liecircn hệ phổ biến tồn tại khaacutech quan phổ biến chuacuteng chi phối một caacutech tổng quaacutet quaacute trigravenh vận động phaacutet triển của mọi sự vật hiện tượng xatildey ra trong thế giới

Những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc toagraven diện Trong hoạt động nhận thức chủ thể phải - Tigravem hiểu phaacutet hiện cagraveng nhiều mối liecircn hệ quan hệ (hay những đặc điểm tiacutenh chất yếu tố mặthellip) đang chi phối sự tồn tại

của bản thacircn sự vật cagraveng tốt

- Phacircn loại để xaacutec định những mối liecircn hệ quan hệ (hay những đặc điểm tiacutenh chất yếu tố mặthellip) nagraveo lagrave becircn trong cơ bản tất nhiecircn ổn định cograven những mối liecircn hệ quan hệ (hay những đặc điểm tiacutenh chất yếu tố mặthellip) nagraveo lagrave becircn ngoagravei khocircng cơ bản ngẫu nhiecircn khocircng ổn địnhhellip

5

- Dựa trecircn những mối liecircn hệ quan hệ (hay những đặc điểm tiacutenh chất yếu tố mặthellip) becircn trong cơ bản tất nhiecircn ổn địnhhellip Để lyacute giải được những mối liecircn hệ quan hệ ((hay những đặc điểm tiacutenh chất yếu tố mặthellip) cograven lại Qua đoacute xacircy dựng một higravenh ảnh về sự vật như sự thống nhất caacutec mối liecircn hệ quan hệ (hay những đặc điểm tiacutenh chất yếu tố mặthellip) phaacutet hiện ra quy luật (bản chất) của noacute

Trong hoạt động thực tiễn chủ thể phải - Đaacutenh giaacute đuacuteng vai trograve của từng mối liecircn hệ quan hệ (hay những đặc điểm tiacutenh chất yếu tố mặthellip) chi phối sự vật

- Thocircng qua hoạt động thực tiễn sử dụng đồng bộ nhiều cocircng cụ phương tiện biện phaacutep thiacutech hợp (magrave trước hết lagrave những cocircng cụ phương tiện biện phaacutep vật chất) để biến đổi những mối liecircn hệ quan hệ (hay những đặc điểm tiacutenh chất yếu tố mặthellip) để biến đổi những mối liecircn hệ quan hệ (hay những đặc điểm tiacutenh chất yếu tố mặthellip) của bản thacircn sự vật đặc biệt lagrave những mối liecircn hệ quan hệ (hellip) becircn trong cơ bản tất nhiecircn quan trọnghellip của noacute

- Nắm vững sự chuyển hoacutea caacutec mối liecircn hệ quan hệ (hay những đặc điểm tiacutenh chất yếu tố mặthellip)của bản thacircn sự vật kịp thời sử dụng caacutec cocircng cụ phương tiện biện phaacutep bổ sung để phaacutet huy hay hạn chế hay hạn chế sự taacutec động của chuacuteng nhằm legraveo laacutei sự vật vận động phaacutet triển theo đuacuteng quy luật vagrave hợp lợi iacutech của chuacuteng ta

- Quaacuten triệt vagrave vận dụng saacuteng tạo nguyecircn tắc toagraven diện sẽ giuacutep chủ thể khắc phục được chủ nghĩa phiến diện chủ nghĩa chiết trung chủ nghĩa ngụy biệnhellip trong hoạt động thực tiễn vagrave nhận thức của chiacutenh migravenh

+ Chủ nghĩa phiến diện lagrave caacutech xem xeacutet chỉ thấy một mặt một mối quan hệ tiacutenh chất nagraveo đoacute magrave khocircng thấy được nhiều mặt nhiều mối quan hệ nhiều tiacutenh chất của sự vật + Chủ nghĩa chiết trung lagrave caacutech xem xeacutet chỉ chuacute yacute đến nhiều mặt nhiều mối liecircn hệ của sự vật chứ khocircng ruacutet ra được mặt bản chất khocircng thấy được mối liecircn hệ cơ bản của sự vật magrave coi chuacuteng như nhau kết hợp chuacuteng một caacutech vocirc nguyecircn tắc tugravey tiện + Chủ nghĩa ngụy biện lagrave caacutech xem xeacutet qua đoacute đaacutenh traacuteo caacutei cơ bản với caacutei khocircng cơ bản caacutei chủ yếu với caacutei thứ yếuhellip hay ngược lại nhằm đạt được mục điacutech hay lợi iacutech của migravenh một caacutech tinh vi

- Trong xatilde hội nguyecircn tắc toagraven diện đogravei hỏi chuacuteng ta khocircng chỉ liecircn hệ nhận thức với nhận thức magrave cograven liecircn hệ nhận thức với cuộc sống phải chuacute yacute đến lợi iacutech của caacutec chủ thể (caacutec caacute nhacircn hay giai tầng) khaacutec nhau trong xatilde hội vagrave biết phacircn biệt đacircu lagrave lợi iacutech cơ bản (sống cograven) vagrave lợi iacutech khocircng cơ bản (sống cograven) vagrave lợi iacutech khocircng cơ bản phải biết phaacutet huy (hay hạn chế) mọi tiềm năng hay nguồn lực từ khắp caacutec lĩnh vực hoạt động xatilde hội (kinh tế chiacutenh trị văn hoacutea) từ caacutec thagravenh phần kinh tế khaacutec từ caacutec tổ chức chiacutenh trị xatilde hộihellip để coacute thaacutei độ biện phaacutep đối saacutech hagravenh động thiacutech hợp magrave khocircng sa vagraveo chủ nghĩa bigravenh quacircn quan điểm dagraven điều tức khocircng thấy được trọng tacircm cốt lotildei trong cuộc sống vocirc cugraveng phức tạp

72 Việc tuacircn thủ nguyecircn tắc toagraven diện sẽ khắc phục được những hạn chế gigrave trong hoạt động nhận thức vagrave trong hoạt động thực tiễn

Việc quaacuten triệt vagrave vận dụng saacuteng tạo nguyecircn tắc toagraven diện sẽ giuacutep chuacuteng ta khắc phục được chủ nghĩa phiến diện chủ nghĩa chiết trung chủ nghĩa ngụy biệnhellip trong hoạt động thực tiễn vagrave nhận thức của chiacutenh migravenh 6

Chủ nghĩa phiến diện lagrave caacutech xem xeacutet chỉ thấy một mặt một mối quan hệ tiacutenh chất nagraveo đoacute magrave khocircng thấy được nhiều mặt nhiều mối quan hệ nhiều tiacutenh chất của sự vật thường xem xeacutet dagraven trải liệt kecirc những tiacutenh quy định khaacutec nhau của sự vật hay hiện tượng magrave khocircng lagravem nổi bật caacutei cơ bản caacutei quan trọng nhất của sự vật hay hiện tượng đoacute

Chủ nghĩa chiết trung lagrave caacutech xem xeacutet chỉ chuacute yacute đến nhiều mặt nhiều mối liecircn hệ của sự vật nhưng khocircng ruacutet ra được mặt bản chất khocircng thấy được mối liecircn hệ cơ bản của sự vật magrave coi chuacuteng như nhau kết hợp chuacuteng một caacutech vocirc nguyecircn tắc tugravey tiện Do đoacute hoagraven toagraven bất lực khi cần phải coacute quyết saacutech đuacuteng đắn

Chủ nghĩa ngụy biện lagrave caacutech xem xeacutet qua đoacute đaacutenh traacuteo caacutei cơ bản với caacutei khocircng cơ bản caacutei chủ yếu với caacutei thứ yếuhellip hay ngược lại nhằm đạt được mục điacutech hay lợi iacutech của migravenh một caacutech tinh vi

Trong đời sống xatilde hội nguyecircn tắc toagraven diện coacute vai trograve cực kỳ quan trọng Noacute đogravei hỏi chuacuteng ta khocircng chỉ liecircn hệ nhận thức với nhận thức magrave cần phải liecircn hệ nhận thức với thực tiễn cuộc sống phải chuacute yacute đến lợi iacutech của caacutec chủ thể (caacutec caacute nhacircn hay caacutec giai tầng) khaacutec nhau trong xatilde hội vagrave biết phacircn biệt đacircu lagrave lợi iacutech cơ bản (sống cograven) vagrave lợi iacutech khocircng cơ bản phải biết phaacutet huy hay hạn chế mọi tiềm năng hay nguồn lực từ khắp caacutec lĩnh vực hoạt động xatilde hội (kinh tế chiacutenh trị văn hoacuteahellip) từ caacutec thagravenh phần kinh tế từ caacutec tổ chức chiacutenh trị - xatilde hộihellip để coacute thaacutei độ biện phaacutep đối saacutech hagravenh động thiacutech hợp magrave khocircng sa vagraveo chủ nghĩa bigravenh quacircn quan điểm dagraven đều tức khocircng thấy được trọng tacircm trọng điểm điều cốt lotildei trong cuộc sống vocirc cugraveng phức tạp Cacircu 8 Nguyecircn lyacute Nguyecircn tắc Mối quan hệ giữa chuacuteng AnhChị hatildey necircu những yecircu cầu phương phaacutep luận vagrave phacircn tiacutech cơ sở lyacute luận của nguyecircn tắc phaacutet triển Việc tuacircn thủ nguyecircn tắc nagravey sẽ khắc phục được những hạn chế gigrave trong hoạt động nhận thức vagrave hoạt động thực tiễn 81 Nguyecircn lyacute lagrave gigrave - Nguyecircn lyacute lagrave những luận điểm xuất phaacutet (tư tưởng chủ đạo) của một học thuyết (lyacute luận) magrave tiacutenh chacircn lyacute của noacute lagrave hiển nhiecircn tức khocircng thể hay khocircng cần phải chứng minh nhưng khocircng macircu thuẫn với thực tiễn vagrave nhận thức về lĩnh vực magrave học thuyết đoacute phản aacutenh - Nguyecircn lyacute được khaacutei quaacutet từ kết quả hoạt động thực tiễn ndash nhận thức lacircu dagravei của con người Noacute vừa lagrave cơ sở lyacute luận của học thuyết vừa lagrave cocircng cụ tinh thần để nhận thức (lyacute giải ndash tiecircn đoaacuten) vagrave cải tạo thế giới - Coacute hai loại nguyecircn lyacute nguyecircn lyacute của khoa học (cocircng lyacute tiecircn đề quy luật nền tảng) vagrave nguyecircn lyacute của triết học Pheacutep biện chứng duy vật coacute hai nguyecircn lyacute cơ bản Đoacute lagrave nguyecircn lyacute về mối liecircn hệ phổ biến vagrave nguyecircn lyacute về sự phaacutet triển 82 Nguyecircn tắc lagrave gigrave - Nguyecircn tắc lagrave những yecircu cầu nền tảng đogravei hỏi chủ thể phải tuacircn thủ đuacuteng trigravenh tự nhằm đạt mục điacutech đề ra một caacutech tối ưu 83 Mối liecircn hệ giữa nguyecircn lyacute vagrave nguyecircn tắc - Yacute nghĩa phương phaacutep luận của nguyecircn lyacute thể hiện qua caacutec nguyecircn tắc tương ứng Nghĩa lagrave cơ sở lyacute luận của caacutec nguyecircn tắc lagrave caacutec nguyecircn lyacute cơ sở lyacute luận của nguyecircn tắc toagraven diện vagrave nội dung nguyecircn lyacute về mối liecircn hệ phổ biến cơ sở lyacute luận của nguyecircn tắc phaacutet triển lagrave nội dung nguyecircn lyacute về sự phaacutet triểnhellip 84 Những yecircu cầu phương phaacutep luận của nguyecircn tắc phaacutet triển

bull Trong hoạt động nhận thức yecircu cầu chủ thể phải - Phaacutet hiện những xu hướng biến đổi chuyển hoacutea những giai đoạn tồn tại của bản thacircn sự vật trong sự tự vận động vagrave phaacutet

triển của chiacutenh noacute - Xacircy dựng được higravenh ảnh chỉnh thể về sự vật như sự thống nhất caacutec xu hướng những giai đoạn thay đổi của noacute từ đoacute phaacutet

hiện ra quy luật vận động phaacutet triển (bản chất) của sự vật bull Trong hoạt động thực tiễn yecircu cầu chủ thể phải - Chuacute trọng đến mọi điều kiện khả nănghelliptồn tại của sự vật để nhận định đuacuteng caacutec xu hướng những giai đoạn thay đổi coacute

thể xảy ra đối với noacute 7

- Thocircng qua hoạt động thực tiễn sử dụng nhiều cocircng cụ phương tiện biện phaacutep thiacutech hợp (magrave trước hết lagrave cocircng cụ phương tiện biện phaacutep vật chất) để biến đổi những điều kiện phaacutet huy hay hạn chế những khả nănghelliptồn tại của sự vật nhằm legraveo laacutei sự vật vận động phaacutet triển theo hướng hợp quy luật vagrave coacute lợi cho chuacuteng ta 85 Cơ sở lyacute luận của nguyecircn tắc phaacutet triển

Cơ sở lyacute luận của nguyecircn tắc phaacutet triển lagrave nội dung nguyecircn lyacute về sự phaacutet triển bull Sự vận động vagrave sự phaacutet triển - Vận động lagrave thuộc tiacutenh cố hữu lagrave phương thức tồn tại của vật chất vận động được hiểu như sự thay đổi noacutei chung ldquoVận

động hiểu theo nghĩa chung nhất tức được hiểu lagrave một phương thức tồn tại của vật chất lagrave một thuộc tiacutenh cố hữu của vật chất thigrave bao gồm tất cả mọi sự thay đổi vagrave mọi quaacute trigravenh diễn ra trong vũ trụ kể từ sự thay đổi vị triacute đơn giản cho đến tư duyrdquo

- Phaacutet triển lagrave khuynh hướng vận động tiến lecircn từ thấp đến cao từ đơn giản đến phức tạp từ keacutem hoagraven thiện đến hoagraven thiện hơn do macircu thuẫn trong bản thacircn sự vật gacircy ra Phaacutet triển lagrave một khuynh hướng vận động tổng hợp của hệ thống sự vật trong đoacute sự vận động coacute thay đổi những quy định về chất (thay đổi kết cấu ndash tổ chức) của hệ thống sự vật theo khuynh hướng tiến bộ giữ vai trograve chủ đạo cograven sự vận động coacute thay đổi những quy định về chất của sự vật theo xu hướng thoaacutei bộ vagrave sự vận động chỉ coacute thay đổi những quy định về lượng của sự vật theo xu hướng ổn định giữ vai trograve phụ đạo cần thiết cho xu hướng chủ đạo trecircn

+ ldquoHai quan điểm cơ bảnhellipvề sự phaacutet triển (sự tiến hoacutea) sự phaacutet triển coi như lagrave giảm đi vagrave tăng lecircn như lập lại vagrave sự phaacutet triển coi như sự thống nhất của caacutec mặt đối lập Quan điểm thứ nhất thigrave chết cứng nghegraveo nagraven khocirc khan Quan điểm thứ hai lagrave sinh động Chỉ coacute quan điểm thứ 2 mới cho ta chigravea khoacutea của ldquosự vận độngrdquo của tất thảy mọi caacutei ldquođang tồn tạirdquo chỉ coacute noacute mới cho ta chigravea khoacutea của những ldquobước nhảy vọtrdquo của ldquosự giaacuten đoạn của tiacutenh tiệm tiếnrdquo của ldquosự chuyển hoacutea thagravenh mặt đối lậprdquo của sự tiecircu diệt caacutei cũ vagrave sự nảy sinh ra caacutei mớirdquo

- Phaacutet triển như sự chuyển hoacutea giữa caacutec mặt đối lập giữa chất vagrave lượng giữa caacutei cũ vagrave caacutei mới giữa caacutei riecircng vagrave caacutei chung giữa nguyecircn nhacircn vagrave kết quả giữa nội dung vagrave higravenh thức giữa bản chất vagrave hiện tượng giữa tất nhiecircn vagrave ngẫu nhiecircn giữa khả năng vagrave hiện thực

- Phaacutet triển lagrave quaacute trigravenh tự thacircn của thế giới vật chất mang tiacutenh khaacutech quan phổ biến vagrave đa dạng phaacutet triển trong giới tự nhiecircn vocirc sinh phaacutet triển trong giới tự nhiecircn hữu sinh phaacutet triển trong xatilde hội phaacutet triển trong tư duy tinh thần

bull Nội dung nguyecircn lyacute - Mọi sự vật hiện tượng trong thế giới đều khocircng ngừng vận động vagrave phaacutet triển - Phaacutet triển mang tiacutenh khaacutech quan ndash phổ biến lagrave khuynh hướng vận động tổng hợp tiến lecircn từ thấp đến cao từ đơn giản đến

phức tạp từ keacutem hoagraven thiện đến hoagraven thiện hơn của một hệ thống vật chất do việc giải quyết macircu thuẫn thực hiện bước nhảy về chất gacircy ra vagrave hướng theo xu thế phủ định của phủ định 86 Việc tuacircn thủ nguyecircn tắc nagravey sẽ khắc phục được những hạn chế gigrave trong hoạt động nhận thức vagrave hoạt động thực tiễn - Quaacuten triệt vagrave vận dụng saacuteng tạo nguyecircn tắc phaacutet triển sẽ giuacutep chủ thể khắc phục được quan điểm (tư duy) siecircu higravenh trong hoạt động thực tiễn vagrave nhận thức của chiacutenh migravenh Cacircu 10 Phacircn tiacutech nội dung quy luật những thay đổi về lượng dẫn đến những thay đổi về chất vagrave ngược lại vagrave vạch ra yacute nghĩa phương phaacutep luận của noacute Quy luaaumlt chuyearingn hougravea toumloslash thay ntildeoaringi veagrave loumlocirciumlng daatilden ntildeeaacuten thay ntildeoaringi veagrave chaaacutet amp ngoumlocirciumlc laiumli Chaaacutet loumlocirciumlng ntildeoauml ntildeiearingm nuugravet boumlocircugravec nhaucircy

1048766Chaaacutet - tiacutenh quy ntildeogravenh voaacuten cougrave cuucirca soumliuml vaaumlt ntildeaeumlc troumlng cho soumliuml vaaumlt laoslash nougrave giuugravep phaacircn bieaumlt nougrave vocircugravei soumliuml vaaumlt khaugravec

1048766Loumlocirciumlng - tiacutenh quy ntildeogravenh voaacuten cougrave cuucirca soumliuml vaaumlt biearingu thograve quy moacirc toaacutec ntildeoauml vaaumln ntildeoaumlng phaugravet triearingn cuucirca soumliuml vaaumlt cuotildeng nhouml cuucirca caugravec thuoaumlc tiacutenh (chaaacutet) cuucirca nougrave

1048766Ntildeoauml - giocircugravei haiumln maoslash trong ntildeougrave soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng choumla laoslashm Chaaacutet thay ntildeoaringi caecircn baucircn 1048766Ntildeiearingm nuugravet - moaacutec (giocircugravei haiumln) maoslash soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng voumlocirciumlt qua nougrave seotilde laoslashm Chaaacutet thay

ntildeoaringi caecircn baucircn 1048766Boumlocircugravec nhaucircy - soumliuml chuyearingn hougravea veagrave Chaaacutet do nhoumlotildeng thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng troumlocircugravec ntildeougrave gaacircy ra

Boumlocircugravec nhaucircy laoslash giai ntildeoaiumln cocirc baucircn trong tieaacuten trigravenh phaugravet triearingn cuucirca soumliuml vaaumlt nougrave toagraven taiumli khaugravech quan phoaring bieaacuten ntildea daiumlng (Boumlocircugravec nhaucircy toaoslashn boaumlBoumlocircugravec nhaucircy cuiumlc boauml Boumlocircugravec nhaucircy ntildeoaumlt bieaacutenBoumlocircugravec nhaucircy daagraven daagraven Boumlocircugravec nhaucircy toumliuml nhieacircnBoumlocircugravec nhaucircy xaotilde hoaumliBoumlocircugravec nhaucircy touml duy)

Noaumli dung quy luaaumlt 8

1048766Moiumli soumliuml vaaumlt ntildeeagraveu ntildeoumlocirciumlc ntildeaeumlc troumlng baegraveng soumliuml thoaacuteng nhaaacutet gioumlotildea Chaaacutet vaoslash Loumlocirciumlng 1048766Soumliuml vaaumlt baeacutet ntildeaagraveu vaaumln ntildeoaumlng phaugravet triearingn baegraveng soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng (lieacircn tuiumlc tieaumlm tieaacuten)

neaacuteu Loumlocirciumlng thay ntildeoaringi trong ntildeoauml choumla voumlocirciumlt quaugrave ntildeiearingm nuugravet thigrave Chaaacutet khoacircng thay ntildeoaringi caecircn baucircn khi Loumlocirciumlng thay ntildeoaringi voumlocirciumlt qua ntildeoauml quaugrave ntildeiearingm nuugravet thigrave Chaaacutet seotilde thay ntildeoaringi caecircn baucircn boumlocircugravec nhaucircy xaucircy ra

1048766Boumlocircugravec nhaucircy laoslashm cho Chaaacutet thay ntildeoaringi (giaugraven ntildeoaiumln ntildeoaumlt bieaacuten) ndash Chaaacutet (Soumliuml vaaumlt ) cuotilde maaacutet ntildei Chaaacutet (Soumliuml vaaumlt) mocircugravei ra ntildeocircoslashi Chaaacutet mocircugravei gaacircy ra soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng (laoslashm thay ntildeoaringi quy moacirc toagraven taiumli toaacutec ntildeoauml nhogravep ntildeieaumlu vaaumln ntildeoaumlng phaugravet triearingn cuucirca soumliuml vaaumlt )

1048766Soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng gaacircy ra soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Chaaacutet soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Chaaacutet gaacircy ra soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng laoslash phoumlocircng thoumlugravec vaaumln ntildeoaumlng phaugravet triearingn cuucirca moiumli soumliuml vaaumlt trong theaacute giocircugravei phaugravet triearingn voumloslasha mang tiacutenh lieacircn tuiumlc voumloslasha mang tiacutenh giaugraven ntildeoaiumln

Phaacircn tiacutech Trong quaugrave trigravenh vaaumln ntildeoaumlng vaoslash phaugravet triearingn Chaaacutet vaoslash Loumlocirciumlng cuucirca soumliuml vaaumlt cuotildeng bieaacuten ntildeoaringi Soumliuml thay ntildeoaringi cuucirca Loumlocirciumlng vaoslash cuucirca Chaaacutet khoacircng dieatilden ra ntildeoaumlc laaumlp vocircugravei nhau maoslash chuugraveng cougrave quan heauml chaeumlt cheotilde vocircugravei nhau Nhoumlng khoacircng phaucirci baaacutet kyoslash soumliuml thay ntildeoaringi naoslasho cuucirca Loumlocirciumlng cuotildeng ngay laaumlp toumlugravec laoslashm thay ntildeoaringi caecircn baucircn Chaaacutet cuucirca soumliuml vaaumlt Loumlocirciumlng cuucirca soumliuml vaaumlt cougrave thearing thay ntildeoaringi trong moaumlt giocircugravei haiumln nhaaacutet ntildeogravenh maoslash khoacircng laoslashm thay ntildeoaringi caecircn baucircn Chaaacutet cuucirca soumliuml vaaumlt ntildeougrave Khi voumlocirciumlt qua giocircugravei haiumln ntildeougrave seotilde laoslashm cho soumliuml vaaumlt khoacircng cooslashn laoslash nougrave chaaacutet cuotilde maaacutet ntildei chaaacutet mocircugravei ra ntildeocircoslashi (boumlocircugravec nhaucircy xaucircy ra) Vd Khi xeugravet caugravec traiumlng thaugravei toagraven taiumli khaugravec nhau cuucirca noumlocircugravec vocircugravei touml caugravech laoslash nhoumlotildeng chaaacutet khaugravec nhau (chaaacutet ndash traiumlng thaugravei) oumlugraveng vocircugravei chaaacutet ndash traiumlng thaugravei ntildeougrave Loumlocirciumlng ocircucirc ntildeaacircy laoslash nhieaumlt ntildeoauml thigrave duoslash Loumlocirciumlng cougrave thay ntildeoaringi trong moaumlt phaiumlm vi khaugrave locircugraven (0 ntildeoauml Clt tlt100 ntildeoauml C) noumlocircugravec vaatilden ocircucirc traiumlng thaugravei loucircng (toumlugravec laoslash choumla thay ntildeoaringi veagrave chaaacutet ndash traiumlng thaugravei) Khi nhieaumlt ntildeoauml cuucirca noumlocircugravec giaucircm ntildeeaacuten 0 ntildeoauml C noumlocircugravec seotilde chuyearingn sang traiumlng thaugravei raeacuten vaoslash khi ntildeaiumlt ntildeeaacuten 100 ntildeoauml C noumlocircugravec seotilde chuyearingn sang traiumlng thaugravei hocirci (boumlocircugravec nhaucircy xaucircy ra) OcircUcirc ntildeaacircy 0 ntildeoauml C vaoslash 100 ntildeoauml ntildeoumlocirciumlc goiumli laoslash ntildeiearingm nuugravet Soumliuml thay ntildeoaringi veagrave chaaacutet laoslash keaacutet quaucirc cuucirca soumliuml thay ntildeoaringi veagrave loumlocirciumlng khi ntildeaiumlt ntildeeaacuten ntildeiearingm nuugravet Sau khi ra ntildeocircoslashi chaaacutet mocircugravei cougrave taugravec ntildeoaumlng trocircucirc laiumli soumliuml thay ntildeoaringi cuucirca loumlocirciumlng Chaaacutet mocircugravei cougrave thearing laoslashm thay ntildeoaringi quy moacirc toagraven taiumli cuucirca soumliuml vaaumlt laoslashm thay ntildeoaringi nhogravep ntildeieaumlu cuucirca soumliuml vaaumln ntildeoaumlng vaoslash phaugravet triearingn cuucirca soumliuml vaaumlt ntildeougrave YUgraveugravenghoacutea phoumlocircng phaugravep luaaumln Trong hoaiumlt ntildeoaumlng nhaaumln thoumlugravec chuucirc thearing phaucirci

1048766Phaugravet hieaumln chiacutenh xaugravec caugravec quy ntildeogravenh veagrave chaaacutet vaoslash loumlocirciumlng cuucirca soumliuml vaaumlt thaaacutey ntildeoumlocirciumlc soumliuml thoaacuteng nhaaacutet gioumlotildea chuugraveng ntildeearing xaugravec ntildeogravenh ntildeuugraveng ntildeoauml ntildeiearingm nuugravet cuucirca soumliuml vaaumlt

1048766Phaacircn tiacutech keaacutet caaacuteu vaoslash ntildeieagraveu kieaumln toagraven taiumli cuucirca soumliuml vaaumlt ntildeearing xaugravec ntildeogravenh ntildeuugraveng tiacutenh chaaacutet quy moacirc tieaacuten ntildeoauml cuucirca boumlocircugravec nhaucircy cougrave thearing xaucircy ra

1048766Hiearingu raegraveng chaaacutet chaelig thay ntildeoaringi khi loumlocirciumlng thay ntildeoaringi voumlocirciumlt quaugrave ntildeoauml quaugrave ntildeiearingm nuugravet cooslashn neaacuteu loumlocirciumlng choumla thay ntildeoaringi qua ntildeoauml choumla qua ntildeiearingm nuugravet thigrave boumlocircugravec choumla thearing xaucircy ra chaaacutet choumla thay ntildeoaringi caecircn baucircn ntildeoumlocirciumlc

1048766Xaugravec ntildeogravenh ntildeoumlocirciumlc chaaacutet mocircugravei (sau khi soumliuml vaaumlt thoumliumlc hieaumln boumlocircugravec nhaucircy) qua ntildeougrave xaugravec ntildeogravenh loumlocirciumlng ntildeoauml ntildeiearingm nuugravet vaoslash boumlocircugravec nhaucircy toumlugravec ntildeogravenh higravenh ntildeoumlocirciumlc soumliuml vaaumlt mocircugravei phaucirci ra ntildeocircoslashi thay theaacute soumliuml vaaumlt cuotilde nhouml theaacute naoslasho

Trong hoaiumlt ntildeoaumlng thoumliumlc tieatilden chuucirc thearing phaucirci 1048766Hiearingu rootildephoumlocircng thoumlugravec vaaumln ntildeoaumlng vaoslash phaugravet triearingn cuucirca soumliuml vaaumlt toumloslash ntildeougrave xaacircy doumliumlng caugravec ntildeoaacutei

saugravech thiacutech hocirciumlp 1048766Thoacircng qua hoaiumlt ntildeoaumlng thoumliumlc tieatilden soumlucirc duiumlng linh hoaiumlt caugravec coacircng cuiuml phoumlocircng tieaumln vaaumlt chaaacutet can

thieaumlp ntildeuugraveng luugravec ntildeuugraveng choatilde ntildeuugraveng moumlugravec ntildeoauml vaoslasho tieaacuten trigravenh vaaumln ntildeoaumlng vaoslash phaugravet triearingncuucirca soumliuml vaaumlt leoslasho laugravei nougrave theo ntildeuugraveng quy luaaumlt vaoslash hocirciumlp locirciumli iacutech cuoslasha chuugraveng ta Cuiuml thearing

loz Muoaacuten cougrave soumliuml thay ntildeoaringi veagrave chaaacutet phaucirci kieacircn trigrave tiacutech luotildey thay ntildeoaringi veagrave loumlocirciumlng loz Muoaacuten duy trigrave soumliuml oaringn ntildeogravenh cuucirca chaaacutet phaucirci gioumlotilde soumliuml thay ntildeoaringi veagrave loumlocirciumlng trong phaiumlm vi giocircugravei

haiumln ntildeoauml loz Khi loumlocirciumlng thay ntildeoaringi ntildeaiumlt tocircugravei giocircugravei haiumln ntildeoaumlphaucirci kieacircn quyeaacutet thoumliumlc hieaumln boumlocircugravec nhaucircy

Cacircu 12 Bằng lyacute luậnvagrave thực tiễn Anh chị hatildey chứng minh rằng cuộc đấu tranh giữa caacutei cũ vagrave caacutei mới luacircn lagrave quacutea trigravenh khoacute khăn lacircu dagravei phức tạp caacutei mới coacute thể thất bại tạm thời nhưng cuối cugraveng noacute sẽ chiến thắng caacutei cũ Về mặt lyacute luận

+ Quy luật phủ định của phủ định của pheacutep tư duy biện chứng chỉ ra rằng Bất cứ sự vật hiện tượng nagraveo trong thế giới đều trải qua quaacute trigravenh sinh ra tồn tại phaacutet triển vagrave diệt vong Sự vật cũ mất đi được thay bằng sự vật mới Sự thay thế đoacute lagrave tất yếu của quaacute trigravenh vận động vagrave phaacutet triển của sự vật 9

+ Sự vật lagrave một tập hợp caacutec yếu tố tương taacutec với nhau trong sự tương taacutec đoacute nảy sinhvagravei yếu tố (biến đổi) traacutei ngược nhau tạo necircn cơ sở caacutec mặt đối lập trong sự vật Caacutec mặt đối lập nagravey khocircng taacutech rời nhau chứa những yếu tố giống nhau cugraveng tồn tại trong sự vật taacutec động qua lại lẫn nhau Dugrave vậy caacutec mặt đối lập luocircn đấu tranh với nhau taacutec động qua lại theo xu hướng loại bỏ lẫn nhau + Sự thống nhất của caacutec mặt đối lập nay chỉ mang tiacutenh tương đối nhưng sự đấu tranh mang tiacutenh tuyết đối Sự đấu tranh nagravey gắn liền với sự vận động vagrave thay đổi của sự vật Macircu thuẫn biện chứng phaacutet triển tương ứng với quaacute trigravenh thống nhất giữa caacutec mặt đối lập cograven sự đấu tranh giữa caacutec mặt đối lập thigrave chuyển dần từng bước từ bigravenh lặng tới quyết liệt lagravem xuất hiện khả năng chuyển hoaacute của caacutec mặt đối lập + Macircu thuẫn biện chứng lagrave nguồn gốc của mọi sự phaacutet triển chuacuteng đều trải qua caacutec giai đoạn từ sự xuất hiện của caacutec mặt đối lập sự thống nhất vagrave đấu tranh giữa caacutec mặt đối lập rồi chuyển hoaacute caacutec mặt đối lập Khi macircu thuẫn được giả quyết caacutei cũ mất đi caacutei mới ra đời tiến bộ ưu việt hơn caacutei cũ vagrave tự noacute cũng chứa đựng những macircu thuẫn mới hay thay đổi những vai trograve taacutec động cảu caacutec macircu thuẫn cũ Về mặt thực tiễn + Thực tế đatilde chứng minh vận cuộc đấu tranh giữa caacutei cũ vagrave caacutei mới luocircn lagrave quacutea trigravenh khoacute khăn lacircu dagravei phức tạp caacutei mới coacute thể thất bại tạm thời nhưng cuối cugraveng noacute sẽ chiến thắng caacutei cũ Điều đoacute được minh chứng rotilde ragraveng trong cuộc đấu tranh giữa giai cấp phong kiến vagrave giai cấp cocircng nhacircn trong xatilde hội ta đưa đất nước đi lecircn từ chế độ phong kiến bỏ qua tư bản chủ nghĩa đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội + Cugraveng lagrave hai giai cấp tồn tại tong cugraveng một chế độ xatilde hội nhưng giữa caacutec giai cấp nagravey luocircn chứa đựng những macircu thuẫn phủ định lẫn nhau macircu thuẫn lecircn đến cao tragraveo chiacutenh lagrave cuộc đấu tranh của giai cấp cocircng nhacircn lao động lật đổ giai cấp phong kiến Quaacute trigravenh đấu tranh ấy diễn ra lacircu dagravei vagrave quyết liệt mặc dugrave coacute gặp phải những khoacute khăn chống cự của chế độ cũ nhưng rồi lực lượng lao động mới tiến bộ hơn vẫn chiến thắng Thay thế chế độ phong kiến laacutec hậu lagrave chế độ xatilde hội chủ nghĩa với những tiến bộ mới tuy nhiecircn trong noacute vẫn chứa đựng những macircu thuẫn chưa thể xoaacute bỏ giữa tầng lớp nhacircn dacircn lao động với tagraven dư của chế độ phong kiến với giai cấp tư sản đang higravenh thagravenh trong nền kinh tế Cacircu hỏi 14 Cơ sở nagraveo để khẳng định nguyecircn tắc lịch sử - cụ thể (LS-CT) lagrave ldquolinh hồnrdquo phương phaacutep luận của triết học Maacutec ndash Lecircnin Necircu những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc LSCT

a - Cơ sở khẳng định nguyecircn tắc lịch sử - cụ thể (LS-CT) lagrave ldquolinh hồnrdquo phương phaacutep luận của triết học Maacutec ndash Lecircnin - Triết học Maacutec-Lecircnin kế thừa vagrave phaacutet triển những thagravenh tựu quan trọng nhất của tư duy triết học trong lịch sử nhacircn lọai - Triết học Maacutec-Lecircnin xem xeacutet lịch sử xuất phaacutet từ con người vagrave cho rằng con người lagrave sản phẩm của lịch sử b- Những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc LS-CT 1 Trong hoạt động nhận thức chủ thể phải tigravem hiểu quaacute trigravenh higravenh thagravenh tồn tại vagrave phaacutet triển cụ thể của những sự vật cụ

thể trong những điều kiện hoagraven cảnh cụ thể Nghĩa lagrave

- Phải biết sự vật đatilde ra đời vagrave đatilde tồn tại như thế nagraveo trong những điều kiện hoagraven cảnh nagraveo bị chi phối bởi những quy luật nagraveo

- Hiện giờ sự vật đang tồn tại như thế nagraveo trong những điều kiện hoagraven cảnh ra sao do những quy luật nagraveo chi phối

- Trecircn cơ sở đoacute phải nắm bắt được sự vật coacute thể sẽ phải tồn tại như thế nagraveo (trecircn những neacutet cơ bản) trong tương lai

2 Trong hoạt động thực tiễn chủ thể phải xacircy dựng được những đối saacutech cụ thể aacutep dụng cho những sự vật cụ thể đang tồn tại trong những điều kiện hoagraven cảnh quan hệ cụ thể magrave khocircng necircn aacutep dụng những khuocircn mẫu chung chung cho bất cứ sự vật nagraveo trong bất kỳ điều kiện hoagraven cảnh quan hệ nagraveo

3 Nguyecircn tắc LS-CT được VI Lecircnin cocirc đọng trong nhận định ldquoXem xeacutet mỗi vấn đề theo quan điểm sau đacircy một hiện tượng nhất định đatilde xuất hiện trong lịch sử như thế nagraveo những hiện tượng đoacute đatilde trải qua những giai đoạn phaacutet triển chủ yếu nagraveo vagrave đứng trecircn quan điểm của sự phaacutet triển đoacute để xem xeacutet hiện nay noacute đatilde trở thagravenh thế nagraveordquo

Điều nagravey coacute nghĩa lagrave nguyecircn tắc LS-CT đỏi hỏi phải phacircn tiacutech sự vật cụ thể trong những tigravenh higravenh cụ thể để thấy được

10

- Sự vật đang (đatilde hay sẽ) tồn tại thocircng qua những chất lượng nagraveo thể hiện qua những độ nagraveo đang (đatilde hay sẽ) thực hiện những bước nhảy nagraveo để tạo necircn những chất lượng mới nagraveo

- Sự vật đang (đatilde hay sẽ) bị taacutec động bởi những macircu thuẫn nagraveo những macircu thuẫn đoacute đang nằm ở giai đoạn nagraveo coacute vai trograve như thế nagraveo đến sự vận động phaacutet triển của sự vật

- Sự vật đang (đatilde hay sẽ) trải qua những lần phủ định biện chứng nagraveo caacutei cũ nagraveo đang (đatilde hay sẽ) phải mất đi caacutei mới nagraveo đang (đatilde hay sẽ) xuất hiện

- Trong mối quan hệ với những sự vật khaacutec những điều gigrave được coi lagrave những caacutei riecircng hay caacutei đơn nhất điều gigrave lagrave caacutei chung hay caacutei đặc thugrave caacutei phổ biến chuacuteng quy định nhau chuyển hoacutea lẫn nhau như thế nagraveo

- Bản chất của sự vật lagrave gigrave noacute được thể hiện qua những hiện tượng nagraveo hiện tượng nagraveo chỉ lagrave giả tượng hiện tượng nagraveo lagrave điển higravenh hellip

- Nội dung của sự vật lagrave gigrave noacute đang (đatilde hay sẽ) tồn tại thocircng qua những higravenh thức nagraveo higravenh thức nagraveo phugrave hợp với nội dung của sự vật higravenh thức nagraveo khocircng phugrave hợp với nội dung caacutei gigrave lagravem cho nội dung của sự vật biến đổi

- Trong bản thacircn sự vật hiện thực lagrave gigrave hiện thực đoacute đang (đatilde hay sẽ) nảy sinh ra những khả năng nagraveo mỗi khả năng đoacute trong những điều kiện cụ thể nagraveo coacute độ tất yếu hiện thực hoacutea ra sao

4 Nguyecircn tắc LS-CT đogravei hỏi chuacuteng ta phải bao được caacutec sự kiện xảy ra trong nghiecircn cứu khoa học hay caacutec biến cố xảy ra trong caacutec tiến trigravenh lịch sử nhacircn loại

Tuy nhiecircn noacute khocircng cho pheacutep chuacuteng ta kết hợp caacutec sự kiện khoa học như những caacutei ngẫu nhiecircn thuần tuacutey của tự nhiecircn hay mocirc tả caacutec biến cố lịch sử như những caacutei vụn vặt đơn lẻ của xatilde hội magrave noacute đogravei hỏi chuacuteng ta phải taacutei hiện chuacuteng mocirc tả chuacuteng trecircn cơ sở vạch ra được caacutei tất yếu locirc giacutech caacutei chung (quy luật bản chất) của chuacuteng chỉ ra được những trật tự nhacircn quả quy định chuacuteng

Nguyecircn tắc nagravey đogravei hỏi chuacuteng ta phải xacircy dựng được bức tranh khoa học về thế giới để qua đoacute chuacuteng ta nhận thức được tiacutenh muocircn vẻ của tự nhiecircn tiacutenh phong phuacute của lịch sử trong sự thống nhất

5 Nguyecircn tắc LS-CT đatilde được caacutec latildenh tụ của giai cấp vocirc sản vận dụng Xuất phaacutet từ tigravenh higravenh cụ thể của CNTB ở giai đoạn tiền độc quyền tự do cạnh tranh magrave C Maacutec cho rằng caacutech mạng XHCN chỉ coacute thể thắng lợi ở tất cả caacutec nước TBCN tiecircn tiến

Sang thế kỷ 20 CNTB đatilde chuyển sang giai đoạn độc quyền đế quốc chủ nghĩa Khi vận dụng nguyecircn tắc nagravey vagraveo xem xeacutet tigravenh higravenh thế giới luacutec nagravey coacute những thay đổi lớn magrave VI Lecircnin đatilde đi đến kết luận đuacuteng đắn lagrave caacutech mạng XHCN chỉ coacute thể thắng lợi ở vagravei nước ở khacircu yếu nhất của CNTB

Đảng CS Việt Nam Đảng CS Trung Quốc cũng đang quaacuten triệt vagrave vận dụng saacuteng tạo nguyecircn tắc nagravey vagraveo thực tiễn caacutech mạng mỗi nước để xacircy dựng cho quốc gia migravenh một con đường riecircng đi lecircn CNXH

Vận dụng nguyecircn tắc LS-CT từ năm 1930 Đảng ta đatilde lựa chọn con đường CNXH Ngagravey nay để xacircy dựng thagravenh cocircng CNXH Đảng đề ra đường lối xacircy dựng nền kinh tế thị trường đẩy mạnh cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ưu tiecircn phaacutet triển lực lượng sản xuất đồng thời xacircy dựng quan hệ sản xuất phugrave hợp theo định hướng XHCN phaacutet huy cao độ nội lực đồng thời tranh thủ nguồn lực becircn ngoagravei vagrave chủ động hội nhập kinh tế quốc tế để phaacutet triển nhanh coacute hiệu quả vagrave bền vững thực hiện tăng trưởng kinh tế đi liền với phaacutet triển văn hoacutea từng bước cải thiện đời sống vật chất vagrave tinh thần của nhacircn dacircn thực hiện tiến bộ vagrave cocircng bằng xatilde hội bảo vệ vagrave cải thiện mocirci trường kết hợp phaacutet triển kinh tế - xatilde hội với tăng cường an ninh quốc phograveng bảo vệ vagrave xacircy dựng hệ thống chiacutenh trị vững mạnh

Cacircu 16 Lyacute luận thực tiễn Anh chị hatildey phacircn tiacutech những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc thống nhất giữa lyacute luận vagrave thực tiễn 1 Phạm trugrave thực tiễn 11

Thực tiễn lagrave hoạt động vật chất ldquocảm tiacutenhrdquo coacute mục điacutech coacute tiacutenh lịch sử xatilde hội nhằm cải tạo tự nhiện vagrave xatilde hội Phạm trugrave ldquothực tiễnrdquo lagrave một trong những phạm trugrave nền tảng cơ bản của triết học Maacutec- Lecirc nin noacutei chung vagrave lyacute luận nhận thức maacutecxiacutet noacutei riecircng 11 Thực tiễn lagrave một hoạt động vật chất Trong hoạt động vật chất con người sử dụng caacutec phương tiện cocircng cụ sức mạnh vật chất của migravenh để taacutec động vagraveo tự nhiecircn xatilde hội nhằm cải tại biến đổi chuacuteng phugrave hợp với nhu cầu của migravenh Đacircy lagrave một quaacute trigravenh tương taacutec giữa chủ thể vagrave khaacutech thể Trong đoacute chủ thể hướng vagraveo việc cải tạo khaacutech thể Cho necircn thực tiễn trở thagravenh khacircu trung gian nối liền yacute thức con người với thế giới becircn ngoagravei 12 Hoạt động thực tiễn coacute mục điacutech 121 Hoạt động thực tiễn lagrave bản chất của con người 122 Động vật chỉ hoạt động theo bản năng để phugrave hợp với thế giới becircn ngoagravei một caacutech thụ động Con người chủ động thiacutech nghi

với thế giới becircn ngoagravei bằng caacutech cải tạo thể giới thoả matilden theo nhu cầu của migravenh 123 Khi hoạt động thực tiễn để đạt hiệu quả cao con người tạo ra những vật phẩm khocircng coacute sẵn trong tự nhiecircn đoacute chiacutenh lagrave những

cocircng cụ vagrave sử dụng chuacuteng 13 Thực tiễn coacute tiacutenh chất lịch sử xatilde hội 131 Trigravenh độ vagrave higravenh thức hoạt động thực tiễn thay đổi qua caacutec giai đoạn khaacutec nhau của xatilde hội 132 Hoạt động thực tiễn khocircng thể được tiến hagravenh khocircng chỉ một vagravei caacute nhacircn magrave lagrave togravean xatilde hội 14 Caacutec dạng cơ bản vagrave khocircng cơ bản của thực tiễn 141 Dạng cơ bản

1048766Hoạt động sản xuất vật chất ndash lagrave một dạng họat động nguyecircn thủy vagrave cơ bản vagrave noacute quyết định sự tồn tại vagrave phaacutet triển của xatilde hội loagravei người

1048766Hoạt động chiacutenh trị xatilde hội nhằm cải tạo biến đổi xatilde hội phaacutet triển caacutec quan hệ xatilde hội chế độ xatilde hội 1048766Hoạt động thực nghiệm khoa học do nhu cầu phaacutet triển của cuộc caacutech mạng khoa học kỹ thuật hiện đại

142 Dạng khocircng cơ bản lagrave những họat động được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển từ những dạng cơ bản chuacuteng lagrave dạng thực tiễn phaacutei sinh Viacute dụ họat động trong một số lĩnh vực như đạo đức nghệ thuật giaacuteo dục tocircn giaacuteo hellip

2 Phạm trugrave ldquolyacute luậnrdquo 21 Lyacute luận lagrave hệ thống những tri thức được khaacutei quaacutet từ thực tiễn phản aacutenh những mối liecircn hệ bản chất bản chất những quy luật

của caacutec sự vật hiện tượng 22 Lyacute luận lagrave trigravenh độ cao hơn về chất so với kinh nghiệm Trecircn cơ sở tổng kết kinh nghiệm lyacute luận được higravenh thagravenh khocircng tự phaacutet

vagrave cũng khocircng bắt buộc mọi lyacute luận đều xuất phaacutet từ kinh nghiệm Muốn higravenh thagravenh lyacute luận con người phải thocircng qua quaacute trigravenh nhận thức kinh nghiệm Trong quaacute trigravenh nhận thức con người đi từ nhận thức kinh nghiệm thocircng thường đến nhận thức kinh nghiệm khoa học

23 Chức năng cơ bản của lyacute luận lagrave phản aacutenh hiện thực khaacutech quan vagrave chức năng phương phaacutep luận chỉ đạo hoạt động thực tiễn vagrave hoạt động nhận thức của con người

24 Lyacute luận coacute hai cấp độ khaacutec nhau cấp độ lyacute luận ngagravenh vagrave cấp độ lyacute luận triết học ( tugravey vagraveo phạm vi phản aacutenh của noacute vagrave vai trograve của phương phaacutep luận)

12

3 Những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc thống nhất giữa lyacute luận vagrave thực tiễn 31 Thực tiễn vagrave lyacute luận coacute mối quan hệ biện chứng cho nhau Thực tiễn lagrave cơ sở lagrave động lực lagrave mục điacutech vagrave lagrave tiecircu chuẩn của lyacute

luận Lyacute luận higravenh thagravenh phaacutet triển phải xuất phaacutet từ thực tiễn đaacutep ứng được yecircu cầu thực tiễn 311 Như ở trecircn ta đatilde noacutei thực tiễn lagrave cơ sở của lyacute luận Con người nhận thức giới tự nhiecircn đầu tiecircn bằng hoạt động thực tiễn Sự

taacutec động của con người buộc giới tự nhiecircn bộc lộ những thuộc tiacutenh quy luật để từ đoacute con người coacute kinh nghiệm Quaacute trigravenh phacircn tiacutech tổng hợp khaacutei quaacutet kinh nghiệm thagravenh một mocircn khoa học lyacute luận Thực tiễn đề ra những vấn đề magrave lyacute luận phải trả lời

312 Thực tiễn lagrave động lực của lyacute luận Qua hoạt thực tiễn luocircn nảy sinh những vấn đề đogravei hỏi lyacute luận phải hoagraven thiện chiacutenh migravenh để bao quaacutet vagrave giải quyết tốt caacutec vấn đề do thực tiễn đặt ra Điều nagravey cagraveng lagravem cho lyacute luận ngagravey cagraveng đầy đủ phong phuacute vagrave sacircu sắc hơn

313 Thực tiễn lagrave mục điacutech của lyacute luận Khocircng coacute thực tiễn thigrave lyacute luận khocircng thể đem lại lợi iacutech cao hơn thỏa matilden nhu cầu ngagravey cagraveng tăng của con người vagrave qua thực tiễn đatilde giuacutep cho lyacute luận hoagraven thagravenh được mục điacutech của migravenh Lyacute luận hướng dẫn chỉ đạo thực tiễn lagravem cho thực tiễn ngagravey cagraveng hiệu quả hơn

314 Thực tiễn lagrave tiecircu chuẩn chacircn lyacute của lyacute luận Lyacute luận chỉ được coi lagrave chacircn lyacute khi noacute phugrave hợp với thực tiễn khaacutech quan magrave noacute phản aacutenh vagrave đồng thời noacute được thực tiễn kiểm nghiệm Thocircng qua thực tiễn những lyacute luận đạt đến chacircn lyacute sẽ được bổ sung vagraveo kho tang tri thức nhacircn loại

32 Lyacute luận phải được vận dụng vagraveo thực tiễn tiếp tục bổ sung vagrave phaacutet triển trong thực tiễn Thực tiễn phải được chỉ đạo bởi lyacute luận để lagravem cho thực tiễn coacute hiệu quả nhất

321 Hoạt động thực tiễn của con người muốn coacute hiệu quả nhất thiết phải coacute lyacute luận soi đường Khi lyacute luận đạt đến chacircn lyacute thigrave lyacute luận coacute khả năng định hướng mục tiecircu xaacutec định lực lượng phương phaacutep biện phaacutep thực hiện Lyacute luận cograven dự baacuteo được khả năng phaacutet triển của caacutec mối quan hệ thực tiễn

322 Vận dụng lyacute luận vagraveo thực tiễn cần phacircn tiacutech rotilde từng tigravenh higravenh cụ thể traacutenh vận dụng lyacute luận maacutey moacutec giaacuteo điều kinh viện Như vậy chẳng những hiểu sai giaacute trị của lyacute luận magrave cograven lagravem phương hại đến thực tiễn lagravem sai lệch sự thống nhất tất yếu giữa lyacute luận vagrave thực tiễn

323 Từ lyacute luận xacircy dựng mocirc higravenh thực tiễn phaacutet huy những nhacircn tố tiacutech cực hạn chế những yếu tố tiecircu cực nhằm đạt kết quả cao 324 Baacutem saacutet diễn biến của thực tiễn để kịp thời bổ sung những khuyết điểm của lyacute luận hoặc coacute thể thay đổi lyacute luận cho phugrave hợp

với thực tiễn 13

Cacircu 18 AnhChị hatildey necircu ra những nguyecircn nhacircn cơ bản của bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều Để khắc phục triệt để bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều chuacuteng ta cần phải quaacuten triệt nguyecircn tắc nagraveo trong triết học Maacutec ndash Lecircnin Phacircn tiacutech caacutec yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc đoacute

1 Những nguyecircn nhacircn cơ bản của bệnh kinh nghiệm

- Bệnh kinh nghiệm lagrave khuynh hướng tư tưởng tuyệt tối hoacutea kinh nghiệm coi thường lyacute luận khoa học khuếch đại vai trograve thực tiễn để hạ thấp vai trograve lyacute luận

- Kinh nghiệm lagrave rất quyacute goacutep phần thagravenh cocircng trong điều kiện hoagraven cảnh nhất định vagrave lagrave cơ sở để khaacutei quaacutet lyacute luận Tuy nhiecircn nếu tuyệt đối hoacutea kinh nghiệm một nơi một luacutec nagraveo đoacute xem thường lyacute luận sẽ rơi vagraveo bệnh kinh nghiệm vagrave sẽ thất bại trong thực tiễn khi điều kiện hoagraven cảnh thay đổi Nguyecircn nhacircn của bệnh kinh nghiệm lagrave do yếu keacutem về lyacute luận cụ thể

+ nguyecircn nhacircn chủ quan dễ thỏa matilden với vốn kinh nghiệm bản thacircn ngại học lyacute luận khocircng chịu nacircng cao trigravenh độ lyacute luận coi thường khoa học kỹ thuật coi thường giới triacute thức thiếu nhigraven xa trocircng rộng dễ bảo thủ trigrave trệ

+ nguyecircn nhacircn khaacutech quan sự tồn tại phổ biến nền sản xuất nhỏ trigravenh độ dacircn triacute thấp khoa học ndash kỹ thuật chưa phaacutet triển Nho giaacuteo phong kiến cograven ảnh hưởng nặng nề

2 Những nguyecircn nhacircn cơ bản của bệnh giaacuteo điều

- Bệnh giaacuteo điều lagrave khuynh hướng tư tưởng cường điệu vai trograve lyacute luận coi nhẹ thực tiễn taacutech rời lyacute luận khỏi thực tiễn thiếu quan điểm lịch sử - cụ thể aacutep dụng kinh nghiệm một caacutech rập khuocircn maacutey moacutec

- Biểu hiện của bệnh giaacuteo điều lagrave bệnh saacutech vở nắm lyacute luận chỉ dừng ở cacircu chữ theo kiểu ldquotầm chương triacutech cuacuterdquo hiểu lyacute luận một caacutech phiến diện hời hợt biến lyacute luận thagravenh tiacuten điều vagrave aacutep dụng lyacute luận một caacutech maacutey moacutec vận dụng sai lyacute luận vagraveo thực tiễn khocircng bổ sung điều chỉnh lyacute luận Nguyecircn nhacircn của bệnh giaacuteo điều lagrave do yếu keacutem về lyacute luận cụ thể

+ hiểu lyacute luận bằng kinh nghiệm hiểu lyacute luận một caacutech đơn giản phiến diện cắt xeacuten sơ lượchellip

+ xuyecircn tạc boacutep meacuteo lyacute luậnhellip

3 Khắc phục bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều coacute hiệu quả

Hoagraven cảnh giai cấp vocirc sản của nước ta trong buổi đầu caacutech mạng vừa giagravenh độc lập tự do lagravem mảnh đất magraveu mỡ cho caacutec bệnh nagravey phaacutet triển nhanh tuy nhiecircn chuacuteng ta đatilde để chuacuteng tồn tại quaacute dagravei Để khắc phục triệt để bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều chuacuteng ta cần phải quaacuten triệt nguyecircn tắc thống nhất giữa lyacute luận vagrave thực tiễn trong triết học Maacutec ndash Lecircnin Cụ thể

- Baacutem saacutet thực tiễn lyacute luận phải gắn liền với thực tiễn thường xuyecircn kiểm tra trong thực tiễn vagrave khocircng ngừng phaacutet triển cugraveng thực tiễn tăng cường học tập nacircng cao trigravenh độ lyacute luận bổ sung vận dụng lyacute luận phugrave hợp với thực tiễn

- Phải coi trọng lyacute luận vagrave cocircng taacutec lyacute luận nacircng cao dacircn triacute đẩy mạnh sự nghiệp giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo phổ biến rộng ratildei tri thức khoa học ndash cocircng nghệhellip

- Phải đổi mới cocircng taacutec lyacute luận của Đảng dựa trecircn nền tảng chủ nghĩa Maacutec ndash Lecircnin vagrave tư tưởng Hồ Chiacute Minh Quaacuten triệt nhiệm vụ hướng nghiecircn cứu chủ yếu vagrave phương chacircm lớn chỉ đạo hoạt động lyacute luận của Đảng

- Hoagraven thiện cơ chế thị trường định hướng xatilde hội chủ nghĩa Vigrave kinh tế thị trường luocircn vận động vagrave biến đổi đogravei hỏi mọi thagravenh phần mọi chủ thể kinh tế phải năng động saacuteng tạo phải thường xuyecircn baacutem saacutet thị trường để ứng phoacute cho phugrave hợp

- Phải đổi mới tư duy lyacute luận khắc phục sự lạc hậu của lyacute luận thu hẹp khoảng caacutech giữa lyacute luận vagrave thực tiễn bằng caacutech

+ từ bỏ lối nghiecircn cứu kinh viện tư biện

14

+ thường xuyecircn đối chiếu lyacute luận với cuộc sống vận dụng lyacute luận vagraveo hoagraven cảnh thực tế của nước ta

- Coi trọng vagrave thường xuyecircn tổng kết thực tiễn qua đoacute sửa đổi phaacutet triển lyacute luận đatilde coacute bổ sung hoagraven chỉnh đường lối chiacutenh saacutech higravenh thagravenh lyacute luận mới quan điểm mới để chỉ đạo sự nghiệm đổi mới xatilde hội Cacircu 19 Anhchị hatildey phacircn tiacutech những tiền đề xuất phaacutet magrave Caacutec Maacutec dựa vagraveo để xacircy dựng lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội Trả lời

Caacutec nhagrave triết học duy tacircm trước Maacutec đatilde tiếp cận caacutec vấn đề xatilde hội từ goacutec độ nhacircn tố tinh thần như đạo đức niềm tin tocircn giaacuteo chiacutenh trịhellip đatilde ldquolấy sự thống trị của tocircn giaacuteo lagravem tiền đề Vagrave dần dagrave người ta tuyecircn bố mọi quan hệ thống trị lagrave một quan hệ tocircn giaacuteo vagrave người ta biến quan hệ đoacute thagravenh sự sugraveng baacutei sugraveng baacutei phaacutep luật sugraveng baacutei nhagrave nướcrdquo Từ việc phecirc phaacuten quan điểm duy tacircm đoacute C Maacutec đatilde đưa ra một hướng tiếp cận mới khoa học vagrave thuyết phục nhằm lyacute giải caacutec vấn đề của đời sống xatilde hội vagrave lagravem tiền đề xuất phaacutet điểm cho học thuyết của migravenh

Trước hết Maacutec nghiecircn cứu xatilde hội từ việc xem xeacutet yếu tố con người cụ thể hiện đang sống đời sống thực trong từng xatilde hội cụ thể Sự tồn tại của con người lagrave một sự tồn tại hiển nhiecircn vagrave phổ biến trong đời sống xatilde hội quy định sự tồn tại của toagraven thể xatilde hội

Maacutec cho rằng tiền đề đầu tiecircn của tất cả mọi sự tồn tại của người vagrave do đoacute cũng lagrave tiền đề của mọi quaacute trigravenh lịch sử đoacute lagraverdquo người ta phải coacute khả năng sống đatilde rồi mới coacute thể ldquolagravem ra lịch sửrdquo Nhưng muốn sống được thigrave trước hết cần phải coacute thức ăn thức uống nhagrave ở quần aacuteo vagrave một vagravei thứ khaacutec nữa Như vậy hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn lagrave việc sản xuất ra những tư liệu để thoả matilden những nhu cầu ấy việc sản xuất ra bản thacircn đời sống vật chấtrdquo

Nhu cầu vagrave lợi iacutech của con người quy định hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn vagrave lagrave động lực thuacutec đẩy con người hoạt động phaacutet triển Khi nhu cầu nagravey được thoả matilden thigrave ngay lập tức xuất hiện nhu cầu mới Cứ như vậy nhu cầu của con người lagrave động lực thuacutec đẩy sự phaacutet triển của chiacutenh con người vagrave qua đoacute lagrave động lực phaacutet triển của cả xatilde hội

Để thoả matilden nhu cầu đaacutep ứng lợi iacutech cho migravenh con người phải liecircn kết trong caacutec cộng đồng tức hệ thống caacutec mối liecircn hệ giữa caacute nhacircn con người cụ thể từ đoacute tạo thagravenh xatilde hội

Khi đề cập tới hoạt động sản xuất vật chất với tiacutenh caacutech lagrave hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn của con người Maacutec cũng đồng thời chỉ ra caacutec hoạt động sản xuất khaacutec của con người như hoạt động sản xuất tinh thần vagrave hoạt động sản xuất ra bản thacircn con người cũng như caacutec quan hệ xatilde hội khaacutec Trong hoạt động đoacute hoạt động sản xuất vật chất đoacuteng vai trograve lagrave nền tảng lagrave cơ sở cho toagraven bộ đời sống xatilde hội vagrave lagrave điểm đaacutenh dấu sự khaacutec biệt cơ bản giữa con người vagrave con vật Maacutec viết ldquo Bản thacircn con người bắt đầu bằng tự phacircn biệt với suacutec vật ngay khi con người bắt đầu sản xuất ra những tư liệu sinh hoạt của migravenhrdquo Chiacutenh thocircng qua sản xuất vật chất để duy trigrave tồn tại vagrave phaacutet triển của migravenh con người đồng thời saacuteng tạo ra toagraven bộ đời sống vật chất vagrave tinh thần phong phuacute của xatilde hội Do đoacute việc xuất phaacutet từ con người hiện thực để nghiecircn cứu đời sống xatilde hội đogravei hỏi phải bắt đầu từ sản xuất vật chất của họ qua đoacute đi đến việc xem xeacutet caacutec mặt khaacutec của xatilde hội nhằm tigravem ra caacutec quy luật vận động vagrave phaacutet triển khaacutech quan của xatilde hội

Từ việc nghiecircn cứu quaacute trigravenh sản xuất vật chất Maacutec phaacutet hiện ra 2 mặt khocircng taacutech rời nhau lagrave lực lượng sản xuất (quan hệ giữa con người với tự nhiecircn ) vagrave quan hệ sản xuất (quan hệ giữa con người với con người) Hai mặt nagravey của sản xuất vật chất tồn tại thống nhất với nhau tạo thagravenh phương thức sản xuất Sự taacutec động qua lại giữa chuacuteng trong một phương thức sản xuất đatilde tạo necircn quy luật quan hệ sản xuất phugrave hợp với trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất

Trecircn cơ sở nghiecircn cứu hoạt động sản xuất Maacutec đi tới việc nghiecircn cứu caacutec mặt của đời sống xatilde hội như chiacutenh trị phaacutep quyền đạo đức tocircn giaacuteohellipcoacute liecircn hệ ragraveng buộc với nhau Ở đacircy Maacutec đatilde phaacutet hiện ra caacutec quy luật cơ sở hạ tầng quyết định kiến truacutec thượng tầng tồn tại xatilde hội quyết định yacute thức xatilde hội phương thức sản xuất quyết định mọi mặt của đời sống xatilde hội Từ kết quả nagravey trong tư duy Maacutec higravenh thagravenh quan niệm cho rằng xatilde hội lagrave một hệ thống trong đoacute caacutec mặt liecircn hệ taacutec động lẫn nhau lagravem cho xatilde hội vận động vagrave phaacutet triển theo caacutec quy luật khaacutech quan tuy nhiecircn caacutec quy luật đoacute khocircng taacutec động becircn ngoagravei hoạt động sống coacute yacute thức của con người cụ thể Xatilde hội lagrave sự thống nhất mặt khaacutech quan vagrave mặt chủ quan

Toacutem lại xuất phaacutet từ vai trograve quyết định của sản xuất vật chất Maacutec đatilde phacircn tiacutech một caacutech khoa học mối quan hệ của tất cả caacutec lĩnh vực caacutec mặt của đời sống xatilde hội cũng như phaacutet hiện ra caacutec quy luật cơ bản chi phối sự vận động vagrave phaacutet triển của xatilde hội Trecircn cơ sở đoacute Ocircng đatilde đi tới sự khaacutei quaacutet khoa học về lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội 15

Cacircu 20 Phacircn tiacutech nội dung cơ bản của quy luật quan hệ sản xuất phugrave hợp với trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất Trả lời I Biện chứng giữa lực lượng sản xuất (PTSX) vagrave quan hệ sản xuất (QHSX) 11 khaacutei niệm phương thức sản xuất lực lượng sản xuất quan hệ sản xuất 11PTSX lagrave caacutech thức con người tiến hagravenh sản xuất vật chất ở từng giai đoạn lịch sử nhất định của xatilde hội loagravei người Mỗi xatilde hội được đặc tưng bằng một PTSX nhất định PTSX đoacuteng vai trograve quyết định đối với tất cả caacutec mặt của đời sống xatilde hội Kinh tế chiacutenh trị văn hoacutea vagrave xatilde hội Sự thay thế kế tiếp nhau của caacutec PTSX trong lịch sử quyết định sự phaacutet triển của xatilde hội loagravei ngưogravei từ thấp đến cao Trong sản xuất con người coacute quan hệ Một mặt lagrave quan hệ giữa người với tự nhiecircn tức lagrave LLSX mặt khaacutec lagrave quan hệ giữa người với người tức lagrave quan hệ sản xuất PTSX chiacutenh lagrave sự thống nhất giữa LLSX ở một trigravenh độ nhất định với QHSX tương ứng 12 LLSX lagrave toagraven bộ caacutec lực lượng đựoc con người sử dụng trong quaacute trigravenh sản xuất vật chất LLSX biểu hiện quan hệ giữa người với người với giới tự nhiecircn Nghĩa lagrave trong quaacute trigravenh sản xuất con người phải chinh phục giới tự nhiecircn bằng caacutec sức mạnh hiện thực của migravenh LLSX bao gồm Con người (CN) vagrave tư liệu sản xuất (TLSX) TLSX bao gồm +Đối tượng lao động một bộ phận của giới tự nhiecircn được đưa vagraveo sản xuất + Tư liệu lao động Cocircng cụ lao động vagrave kho tagraveng bến batildei giao thocircng vận tải Trong TLLĐ cocircng cụ lao động khocircng ngừng đựoc cải tiến cho necircn noacute lagrave yếu tố động nhất caacutech mạng nhất Chiacutenh sự cải tiến vagrave hogravean thiện khocircng ngừng cocircng cụ lao động đatilde lagravem biến đổi toagraven bộ tư liệu sản xuất Xeacutet đến cugraveng đoacute lagrave nguyecircn nhacircn sacircu xa của mọi biến đổi xatilde hội Con người lagrave yếu tố coacute vai trograve quan trọng nhất quyết định nhất Tư liệu lao động chỉ trở thagravenh lực lươngj tiacutech cực cải biến đối tượng lao động khi chuacuteng được kết hợp với lao động sống đoacute chiacutenh lagrave con người với những kỹ năng kỷ xảo với triacute tuệ vagrave kinh nghiệm của migravenh Hagravem lượng triacute tuệ trong điều kiện của khoa học cocircng nghệ hiện nay đatilde lagravem cho con người trở thagravenh nguồn lực đặc biệt của sản xuất lagrave nguồn lực cơ bản nguồn lực vocirc tận 13 QHSX lagrave mối quan hệ giữa người với người trong quaacute trigravenh sản xuất vật chất Thể hiện qua 3 mặt Quan hệ giữa ngưogravei với người đối với việc sở hữu về TLSX quan hệ giữa người với người đối với việc tổ chức quản lyacute quan hệ giữa người với người đối với việc phacircn phối sản phẩm Ba mặt noacutei trecircn coacute quan hệ hữu cơ với nhau trong đoacute quan hệ thứ nhất coacute yacute nghĩa quyết định đối với tất cả những quan hệ khaacutec Bản chất của bất kỳ quan hệ sản xuất nagraveo cũng đều phụ thuộc vagraveo vấn đề những TLSX chủ yếu trong xatilde hội được giải quyết như thế nagraveo Coacute 2 higravenh thức sở hữu cơ bản về tư liệu sản xuất Sở hữu tư nhacircn vagrave sở hữu xatilde hội II Quy luật về sự phugrave hợp của QHSX với trigravenh độ của LLSX

LLSX vagrave QHSX lagrave hai mt ca PTSX coacute mối liecircn hệ biện chứng lẫn nhau higravenh thagravenh necircn quy luật về sự phugrave hợp giữa QHSX với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Quy luật nagraveu vạch rotilde tiacutenh chất phụ thuộc khaacutech quan của QHSX vagraveo sự phaacutet triển của LLSX Đến lượt migravenh QHSX taacutec động trở lại đối với LLSX Khuynh hướng chung của SX lagrave khocircng nhừng phaacutet triển Sự phaacutet triển đoacute xeacutet đến cugraveng lagrave bắt nguồn từ sự biến đổi vagrave phaacutet triển của LLSX trước hết lagrave CCLĐ Trigravenh độ của LLSX lagrave trigravenh độ phaacutet triển của CCLĐ của kyacute thuật trigravenh độ kinh nghiệm kỹ năng của người lao động quy mocirc sản xuất trigravenh độ phacircn cocircng lao độnghellip Trigravenh độ của LLSX gắn với tiacutenh chất của LLSX Tiacutenh chất của LLSX Khi SX cograven trigravenh độ thấp keacutem thigrave LLSX coacute tiacutenh chất caacute nhacircn khi SX đạt tới trigravenh độ cơ khiacute hiện đại phacircn cocircng lao động xatilde hội phaacutet triển thigrave LLSX coacute tiacutenh xatilde hội hoacutea Trong quaacute trigravenh sản xuất để lao động bớt nặng nhọc vagrave đạt hiệu quả cao hơn con người luocircn luocircn tigravem caacutech cải thiện hoagraven thiện cocircng cụ lao động vagrave chế tạo ra những cocircng cụ lao động mới tinh xảo hơn đồng thời kinh nghiệm sản xuất thoacutei quen lao động kỹ năng sản xuất kiến thức khoa học của con người cũng tiến bộ theo Như vậy sự thay đổi của xatilde hội bao giờ cũng bắt đầu bằng sự thay đổi LLSX Cugraveng với sự phaacutet triển của LLSX QHSX cũng higravenh thagravenh vagrave biến đổi cho phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Sự phugrave hợp đoacutelagrave động lực lagravem cho LLSX phaacutet trỉen mạnh mẽ QHSX phải tạo được điều kiện sử dụng vagrave kết hợp tối ưu giữa TLSX vagrave người lao động Mở ra điều kiện thiacutech hợp cho việc kiacutech thiacutech vật chất tinh thần đối với người lao động Nhưng LLSX luocircn luocircn phaacutet triển cograven QHSX coacute xu hướng tương đối ổn định Khi LLSX phaacutet triển lecircn một trigravenh độ mới QHSX khocircng cograven phugrave hợp nữa trở thagravenh chướng ngại đối với sự phaacutet triển của noacute sẽ nảy sinh macircu thuẫn gay gắt giữa hai mặt của PTSX Sự phaacutet triển khaacutech đoacute tất yếu dẫn đến việc xoacutea bỏ QHSX cũ thay thế bằng một QHSX mới phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ mới của LLSX mở đường cho LLSX phaacutet triển Việc xoacutea bỏ QHSX cũ thay thế bằng QHSX mới cũng coacute nghĩa lagrave sự diệt vong của một PTSX lỗi thời vagrave sự ra đời của PTSX mới Trong xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng macircu thuẫn giữa LLSX mới vagrave QHSX lỗi thời lagrave cơ sở khaacutech quan của cuộc đấu tranh giai cấp đồng thời lagrave tiền đề tất yếu của caacutec cuộc caacutech mạng xatilde hội Đacircy lagrave quy luật phổ biến taacutec động trong toagraven 16

bộ tiến trigravenh lịch sử nhacircn loại ldquoQuy luật QHSX phugrave hợp với trigravenh độ PT của LLSXrdquo QHSX phugrave hợp với trigravenh độ của LLSX lại trở thagravenh động lực cơ bản thuacutec đẩy mở đường cho LLSX phaacutet triển QHSX khocircng phugrave hợp với trigravenh độ của LLSX sẽ kigravem hatildem sự phaacutet triển của LLSX Song taacutec động kigravem hatildem đoacute cũng chỉ coacute tiacutenh chất tạm thời theo tiacutenh tất yếu khaacutech quan cuối cugraveng QH cũng se phải thay đổi cho phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Sở dĩ QHSX coacute taacutec động trở lại mạnh mẽ với LLSX lagrave vigrave noacute qui định Mục điacutech của SX hệ thống quản lyacute của SX vagrave quản lyacute xatilde hội Phương thức phacircn phối vagrave phần của cải iacutet hay nhiều magrave người lao động được hưởng Từ đoacute noacute sẽ tạo ra những điều kiện để kiacutech thiacutech việc cải tiến lao động vagrave kỹ thuật sản xuất thuacutec đẩy LLSX phaacutet triển Thực tiễn đatilde cho thấy LLSX chỉ coacute thể phaacutet triển khi coacute một QHSX hợp lyacute đồng bộ phugrave hợp với noacute QHSX lạc hậu hoặc tiecircn tiến hơn một caacutech giả tạo cũnhg sẽ kigravem hatildem sự phaacutet triển của LLSX Quy luật về sự phugrave hợp của QHSX với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX lagrave quy luật chung nhất của sự phaacutet triển XH Sự taacutec động cảu quy luật nagravey đatilde đưa xatilde hội loagravei ngưogravei trải qua caacutec PTSX khaacutec nhau Tuy nhiecircn khocircng phải bất cứ nước nagraveo cũng nhất thiết phải tuần tự trải qua caacutec PTSX một số nước coacute thể bỏ qua hợc một số caacutec PTSX để tiến lecircn PTSX mới cao hơn CAcircU 21 Anh Chị hatildey phacircn tiacutech mối quan hệ biện chứng giữa cơ sở hạ tầng (CSHT) vagrave kiến triến thượng tầng (KTTT) Đảng ta đatilde vận dụng mối quan hệ biện chứng nagravey như thế nagraveo vagraveo vagraveo quaacute trigravenh xacircy dựng CNXH ở nước ta hiện nay Trả lời

CSHT lagrave toagraven bộ những quan hệ sản xuất hợp thagravenh cơ cấu kinh tế của một xatilde hội nhất định KTTT lagrave toagraven bộ caacutec quan điểm về chiacutenh trị phaacutep quyền triết học đạo đức tocircn giaacuteocaacutec thể chế xatilde hội tương ứng như Nhagrave nước đảng phaacutei giaacuteo hộihellip được higravenh thagravenh trecircn một CSHT nhất định Mối quan hệ biện chứng giữa CSHT vagrave KTTT - CSHT quyết định KTTT (CSHT nagraveo thigrave KTT nấy) + Trật tự kinh tế xeacutet đến cugraveng quy định trật tự chiacutenh trị macircu thuẫn trong kinh tế gacircy ra macircu thuẫn trong chiacutenh trị Giai cấp nagraveo

thống trị trong kinh tế thigrave giai cấp đoacute thống trị trong chiacutenh trị + Tất cả caacutec yếu tố của KTTT dều trực tiếp hay giaacuten tiếp phụ thuộc vagraveo CSHT vagrave do CSHT quy định + CSHT thay đổi hay mất đi thigrave sớm hay muộn KTTT cũng phải thay đổi hay mất đi để cho một KTTT mới ra đời tuy nhiecircn

đacircy lagrave một quaacute trigravenh phức tạp - Sự taacutec động của KTTT đến CSHT Do KTTT vagrave mỗi yếu tố của noacute coacute tiacutenh độc lập tương đối vagrave vai trograve khaacutec nhau necircn chuacuteng

taacutec động đến CSHT theo những caacutech những xu hướng khaacutec nhau + Chức năng chiacutenh của KTTT lagrave xacircy dựng củng cố bảo vệ CSHT đatilde sinh ra noacute chống lại mọi nguy cơ lagravem suy yếu hay phaacute hoại chế độ kinh tế hiện hagravenh + KTTT taacutec động mạnh mẽ đến kinh tế - xatilde hội nhưng noacute khocircng thể lagravem thay đổi xu hướng phaacutet triển khaacutech quan của đời sống kinh tế - xatilde hội Sự taacutec động của noacute chủ yếu diễn ra theo 2 hướng Nếu phugrave hợp với CSHT với caacutec quy luật kinh tế thigrave KTTT thuacutec đẩy sự tăng trưởng đảm bảo sự phaacutet triển bền vững cho CSHT Nếu khocircng phugrave hợp với CSHT với caacutec quy luật kinh tế thigrave KTTT kigravem hatildem sự tăng trưởng gacircy baacutet ổn cho đời sống xatilde hội Đảng ta đatilde vận dụng mối quan hệ biện chứng nagravey trong quaacute trigravenh xacircy dựng CHXH ở nước ta hiện nay Nước ta đatilde trải qua caacutec higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội khaacutec nhau từ xatilde hội cộng sản nguyecircn thủy tiến lecircn xatilde hội chiếm hữu nocirc lệ đến xatilde hội phong kiến rồi tiến hoacutea lecircn CNXH bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa vagrave đỉnh cao nhất trong quaacute trigravenh tiến hoacutea nagravey lagrave chủ nghĩa cộng sản Nước ta đang trong giai đoạn xacircy dựng CNXH theo hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN Do đoacute mối quan hệ biện chứng giữa CSHT vagrave KTTT lagrave 1 quaacute trigravenh đấu tranh lacircu dagravei giữa caacutei mới vagrave caacutei cũ CNXH đang trong quaacute trigravenh xacircy dựng necircn lagrave caacutei mới cograven rất non yếu muốn xoacutea bỏ hết tagraveng dư của xatilde hội cũ - đại diện cho caacutei cũ rất khoacute bởi noacute đatilde tồn tại lacircu dagravei Tuy nhiecircn con đường đi lecircn CNXH ở nước ta diễn ra theo caacutec quy luật khaacutech quan của thời đại chứ khocircng phải do yacute muốn chủ quan của con người quyết định necircn noacute lagrave caacutei mới nhưng hợp quy luật necircn ngagravey cagraveng phaacutet triển vagrave ngược lại caacutei cũ khocircng hợp quy luật sẽ ngagravey cagraveng yếu đi Đảng ta đatilde ra sức xacircy dựng CNXH trong đoacute phaacutet triển lực lượng sản xuất hiện đại gắn liền với xacircy dựng quan hệ sản xuất mới phugrave hợp trecircn cả 3 mặt sở hữu quản lyacute vagrave phacircn phối Quaacute trigravenh xacircy dựng nagravey đogravei hỏi chuacuteng ta phải xacircy dựng caacutec quan điểm về chiacutenh trị phaacutep quyền triết học đạo đức tocircn giaacuteocaacutec thể chế xatilde hội tương ứng như Nhagrave nước đảng phaacutei giaacuteo hội cho phugrave hợp với sự phaacutet triển của phương thức sản xuất magrave Đảng đatilde đề ra để goacutep phần xacircy dựng một nước Việt Nam dacircn giagraveu nước mạnh xatilde hội cocircng bằng dacircn chủ văn minh

Cacircu 22 Anh (chị) hatildey phacircn tiacutech tư tưởng của Mac ldquosự phaacutet triển higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội lagrave quaacute trigravenh lịch sử - tự nhiecircnrdquo 17

Khaacutei niệm higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội HTKT-XH lagrave một phạm trugrave của CNDVLS dugraveng để chỉ xatilde hội ở từng giai đoạn lịch sử nhất định với một kiểu qhsx đặc trưng cho xatilde hội đoacute phugrave hợp với một trigravenh độ nhất định của llsx vagrave với một kttt tương ứng được xacircy dựng trecircn những qhsx ấy

HTKT-XH lagrave một hệ thống hoagraven chỉnh vagrave coacute cấu truacutec phức tạp trong đoacute coacute caacutec mặt cơ bản lagrave llsx qhsx kttt Mỗi mặt của htkt-xh coacute vai trograve vị triacute riecircng taacutec động qua lại lẫn nhau thống nhất với nhau

+ LLSX lagrave nền tảng vật chất ndash kỹ thuật của mỗi htkt-xh Sự higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển của mỗi htkt-xh xeacutet đến cugraveng do llsx quyết định Llsx phaacutet triển qua caacutec htkt-xh nối tiếp nhau từ thấp đến cao

+ QHSX lagrave quan hệ giữa người với người trong quaacute trigravenh sản xuất lagrave những quan hệ cơ bản ban đầu vagrave quyết định tất cả mọi quan hệ xatilde hội khaacutec Mỗi htkt-xh lại coacute một kiểu qhsx của noacute tương ứng với trigravenh độ nhất định của llsx Qhsx lagrave tiecircu chuẩn khaacutech quan để phacircn biệt xatilde hội cụ thể nagravey với xatilde hội cụ thể khaacutec đồng thời tiecircu biểu cho một giai đoạn phaacutet triển nhất định của lịch sử

+ KTTT được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển phugrave hợp với CSHT nhưng noacute lại lagrave cocircng cụ để bảo vệ duy trigrave vagrave phaacutet triển CSHT đatilde sinh ra noacute

Ngoagravei caacutec mặt cơ bản necircu trecircn caacutec htkt-xh cograven coacute quan hệ về gia đigravenh dacircn tộc vagrave caacutec quan hệ xatilde hội khaacutec Caacutec quan hệ đoacute đều gắn boacute chặt chẽ với qhsx biến đổi cugraveng với sự biến đổi của qhsx

Sự phaacutet triển của caacutec htkt-xh lagrave một quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn Lịch sử phaacutet triển của xatilde hội loagravei người trải qua nhiều giai đoạn nối tiếp nhau từ thấp đến cao tương ứng với mỗi giai đoạn lagrave

một htkt-xh Sự vận động thay thế nhau của caacutec htkt-xh trong lịch sử đều do taacutec động của caacutec quy luật khaacutech quan đoacute lagrave quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn của xatilde hội Trecircn cơ sở phaacutet hiện ra caacutec quy luật phaacutet triển khaacutech quan của xatilde hội Mac đatilde đi đến kết luận ldquosự phaacutet triển của những higravenh thaacutei kinh tế- xatilde hội lagrave một quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircnrdquo

Caacutec mặt cơ bản hợp thagravenh một htkt-xh khocircng taacutech rời nhau magrave liecircn hệ biện chứng với nhau higravenh thagravenh necircn những qui luật phổ biến của xatilde hội Đoacute lagrave quy luật về sự phugrave hợp của qhsx với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx quy luật csht quyết định kttt vagrave caacutec quy luật xatilde hội khaacutec Chiacutenh taacutec động của caacutec quy luật khaacutech quan đoacute magrave caacutec htkt-xh vận động phaacutet triển thay thế nhau từ thấp đến cao trong lịch sử như một quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn khocircng phụ thuộc vagraveo yacute chiacute nguyện vọng chủ quan của con người

Quaacute trigravenh phaacutet triển lịch sử tự nhiecircn của xatilde hội coacute nguồn gốc sacircu xa từ sự phaacutet triển của llsx Chiacutenh tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx đatilde quy định một caacutech khaacutech quan tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của qhsx Do đoacute xeacutet đến cugraveng llsx quyết định quaacute trigravenh vận động vagrave phaacutet triển của htkt-xh như quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn

Trong caacutec quy luật khaacutech quan chi phối sự vận động vagrave phaacutet triển của caacutec htkt-xh thigrave quy luật về sự phugrave hợp của qhsx với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx coacute vai trograve quyết định nhất Llsx bảo đảm tiacutenh kế thừa trong sự phaacutet triển tiến lecircn của xatilde hội quy định khuynh hướng phaacutet triển từ thấp đến cao Qhsx lagrave mặt thứ hai của ptsx biểu hiện tiacutenh giaacuten đoạn trong sự phaacutet triển của lịch sử Những qhsx lỗi thời được xoacutea bỏ vagrave được thay thế bằng những kiểu qhsx mới cao hơn Đến lượt noacute sự thay đổi qhsx sẽ keacuteo theo sự thay đổi về kttt vagrave do đoacute magrave htkt-xh cũ được thay thế bằng htkt-xh mới cao hơn tiến bộ hơn Quaacute trigravenh đoacute diễn ra theo quy luật khaacutech quan chứ khocircng phải theo yacute muốn chủ quan của con người

Sự thay thế một htkt-xh nagravey bằng một htkt-xh mới cao hơn thường được thực hiện thocircng qua caacutech mạng xatilde hội Nguyecircn nhacircn sacircu sa của caacutech mạng xatilde hội lagrave macircu thuẫn giữa llsx vagrave qhsx khi qhsx trở thagravenh xiềng xiacutech của llsx Trong thời kỳ caacutech mạng xatilde hội khi cơ sở kinh tế thay đổi thigrave sớm hay muộn toagraven bộ kttt đồ sộ cũng thay đổi theo

Quaacute trigravenh kế thừa của lịch sử loagravei người luocircn luocircn cho pheacutep cộng đồng nagraveo đoacute trong điều kiện nhất định do taacutec động của caacutec nhacircn tố caacutec macircu thuẫn becircn trong vagrave becircn ngoagravei coacute thể bỏ qua caacutec giai đoạn phaacutet triển nhất định để vươn tới trigravenh độ tiecircn tiến của nhacircn loại Trong thời đại ngagravey nay chủ chương ruacutet ngắn để đi lecircn CNXH ở một số quốc gia tiền tư bản chủ nghĩa chẳng những khocircng macircu thuẫn với tinh thần của sự phaacutet triển mang tiacutenh lịch sử- tự nhiecircn magrave cograven lagrave biểu hiện sinh động của quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn ấy Chỉ khi ta ldquoruacutet ngắn rdquomột caacutech duy yacute chiacute bấp chấp quy luật thigrave luacutec đoacute sự phaacutet triển ruacutet ngắn mới trở necircn đối lập với quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn

Như vậy quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn của sự phaacutet triển xatilde hội chẳng những diễn ra bằng con đường tuần tự magrave cograven bao hagravem cả sự bỏ qua trong những điều kiện lịch sử nhất định một hoặc một vagravei htkt-xh nhất định Sự khaacutec nhau về trật tự phaacutet triển vẫn lagrave quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn Cacircu 24 Phacircn tiacutech Con đường đi lecircn CNXH ở Việt Nam

a Quaacute độ lecircn CNXH bỏ qua chế độ TBCN ở Việt Nam Trong quaacute trigravenh quaacute độ lecircn CNXH chuacuteng ta cần phải biết tiếp thu vagrave vận dụng saacuteng tạo tư tưởng của caacutec nhagrave kinh điển MAacuteC-

Lenin nhất lagrave tư tưởng của Lecirc nin về những khacircu trung gian những bước quaacute độ tất yếu để đưa một xatilde hội tiểu nocircng lạc hậu lecircn CNXH lại vừa biết tổng kết lịch sử của đất nước vagrave của thế giới với những biến đổi to lớn của noacute Điều quan trọng lagrave quaacute trigravenh đi lecircn CNXH chuacuteng ta cần phải tuacircn thủ nghiecircm ngặt những yecircu cầu khaacutech quan của sự phaacutet triển tuacircn theo những qui luật khaacutech quan của sự phaacutet triển từ xatilde hội nocircng nghiệp lạc hậu lecircn CNXH Tuyệt đối khocircng coacute những 18

hagravenh động chủ quan duy yacute chiacute traacutei với qui luật khaacutech quan Phải hiểu rằng quaacute độ giaacuten tiếp lecircn CNXH bỏ qua chế độ TBCN lagrave con đường phugrave hợp với điều kiện đất nước vagrave thời đại ngagravey nay

Xacircy dựng CNXH bỏ qua chế độ TBCN tạo ra biến đổi về chất của XH trecircn tất cả caacutec lĩnh vực lagrave sự nghiệp rất khoacute khăn phức tạp cho necircn phải phải trải qua một thời kỳ quaacute độ lacircu dagravei với nhiều chặng đường nhiều higravenh thức tổ chức kinh tế xatilde hội coacute tiacutenh quaacute độ Trong caacutec lĩnh vực của đời sống XH diễn ra sự đan xen vagrave đấu tranh của caacutei củ vagrave caacutei mới

b Cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea lagrave nhiệm vụ trung tacircm của thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam - Lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế - XH chỉ ra mỗi higravenh thaacutei KT-XH coacute một lực lượng sản xuất của noacute hay noacutei caacutech khaacutec coacute một cơ

sở vật chất-kỹ thuật của noacute Để coacute CNXH phải coacute một cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại do cuộc CM khoa học vagrave cocircng nghệ mang lại Song nước ta tiến lecircn CNXH từ một nền kinh tế phổ biến lagrave sản xuất nhỏ lao động thủ cocircng lagrave chủ yếu caacutei thiếu thốn của chuacuteng ta lagrave chưa coacute một nền đại cocircng nghiệp Vigrave vậy chuacuteng ta phải tiến hagravenh cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea Thực chất của cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea chiacutenh lagrave xacircy dựng cơ sở vật chất kỹ thuật của CNXH Cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ở nước ta nhằm xacircy dựng cơ sở vật chất kỹ thuật cho CNXH ở nước ta trecircn cơ sở phaacutet huy năng lực nội sinh của đất nước cũng như xu thế quốc tế hoacutea kinh tế thế giới đoacute lagrave nhiệm vụ trung tacircm trong suốt thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH

- Trong cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea đất nước chuacuteng ta cần phaacutet triển mạnh mẽ một nền khoa học vagrave cocircng nghệ tiecircn tiến hiện đại Phải coi phaacutet triển khoa học vagrave cocircng nghệ lagrave quốc saacutech hagraveng đầu điều nagravey hoagraven toagraven phugrave hợp với xu thế của thế giới ngagravey nay trong xu thế hợp taacutec cạnh tranh ngagravey cagraveng khốc liệt Chiacutenh vigrave vậy đại hội đại biểu toagraven quốc lần thứ IX cuả Đảng ta đatilde đề ra ldquocon đường cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ở nước ta cần vagrave coacute thể ruacutet ngắn thời gian vừa coacute bước tuần tự vừa coacute bước nhảy vọt Phaacutet huy những lợi thế của đất nước tận dụng mọi khả năng để đạt được những trigravenh độ cocircng nghệ tiecircn tiến đặc biệt lagrave cocircng nghệ thocircng tin cocircng nghệ sinh học tranh thủ ứng dụng ngagravey cagraveng nhiều hơn ở mức cao hơn vagrave phổ biến hơn những thagravenh tựu mới về khoa học cocircng nghệ từng bước phaacutet triển kinh tế tri thức Phaacutet huy nguồn lực triacute tuệ vagrave sức mạnh tinh thần của người Việt Nam coi phaacutet triển giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo khoa học cocircng nghệ lagrave nền tảng vagrave động lực của sự nghiệp cocircng nghiệp hoacute hiện đại hoacutea

Thực hiện thắng lợi sự nghiệp CNH-HĐH lagrave một trong những nhacircn tố coacute yacute nghĩa quyết định thắng lợi sự nghiệp xacircy dựng CNXH ở nước ta

c Kết hợp giữa LLSX với xacircy dựng QHSX trong thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam - Trong khi khẳng định vai trograve của LLSX lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh cograven chỉ ra sự phaacutet triển của LLSX phải gắn liền với việc

thiết lập quan hệ sản xuất phugrave hợp Trong sự nghiệp xacircy dựng CNXH ở nước ta Đảng ta khẳng định ldquoPhaacutet triển LLSX gắn liền với QHSX mới phugrave hợp trecircn cả 3 mặt sở hữu quản lyacute vagrave phacircn phối

- Phugrave hợp với sự phaacutet triển của LLSX ở nước ta đảng ta chủ trương sử dụng ldquonhiều higravenh thức sở hữa về TLSX nhiều thagravenh phần kinh tếrdquo đồng thời thực hiện nhất quaacuten lacircu dagravei chiacutenh saacutech phaacutet triển nền kinh tế hagraveng hoacutea nhiều thagravenh phần vận động theo cơ chế thị trường coacute sự quản lyacute của Nhagrave nước theo định hướng XHCN đoacute chiacutenh lagrave nền kinh tế thị trường định hướng XHCN

- Kinh tế thị trường lagrave thagravenh tựu chung của văn minh nhacircn loại Noacute lagrave kết quả của sự phaacutet triển LLSX đến một trigravenh độ nhất định kết quả của quaacute trigravenh phacircn cocircng lao động xatilde hội vagrave đa dạng hoacutea caacutec higravenh thức sở hữu Đến lượt noacute kinh tế thị trường lagrave một động lực mạnh mẽ thuacutec đẩy LLSX phaacutet triển Xacircy dựng vagrave phaacutet triển kinh tế thị trường định hướng XHCN vừa phugrave hợp với xu hướng phaacutet triển của thời đại vừa phugrave hợp với yecircu cầu phaacutet triển của LLSX ở nước ta với yecircu cầu xacircy dựng nền kinh tế độc lập tự chủ kết hợp với chủ động hội nhập kinh tế quốc tế Đảng ta khẳng định ldquoMục điacutech của nền kinh tế thị trường định hướng XHCN lagrave phaacutet triển LLSX phaacutet triển kinh tế để xacircy dựng cơ sở vật chất-kỹ thuật của CNXH nacircng cao đời sống của nhacircn dacircn

d Kết hợp giữa kinh tế với chiacutenh trị vagrave caacutec mặt khaacutec của đời sống XH trong thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam Xuất phaacutet từ mối quan hệ giữa kinh tế với chiacutenh trị vagrave caacutec mặt khaacutec của đời sống XH magrave lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh đatilde chỉ ra

trong quaacute trigravenh xacircy dựng CNXH ở nước ta gắn liền với phaacutet triển kinh tế xacircy dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN phải khocircng ngừng đổi mới hệ thống chiacutenh trị nacircng cao vagravei trograve latildenh đạo vagrave sức chiến đấu của Đảng xacircy dựng nhagrave nước phaacutep quyền xatilde hội chủ nghĩa của dacircn do dacircn vigrave dacircn nacircng cao vai trograve của caacutec tổ chức quần chuacuteng trong sự nghiệp xacircy dựng vagrave bảo vệ TQ 19

Đồng thời phải gắn phaacutet triển kinh tế với phaacutet triển văn hoacutea xacircy dựng nền văn hoacutea tiecircn tiến đậm đagrave bản sắc dacircn tộc nhằm khocircng ngừng nacircng cao dacircn triacute đagraveo tạo nhacircn lực vagrave bồi dưỡng nhacircn tagravei theo quan điểm của đảng ta đoacute lagrave quốc saacutech hagraveng đầu giải quyết caacutec vấn đề XH thực hiện cocircng bằng vagrave dacircn chủ trong đời sống XH

Trong quaacute trigravenh phaacutet triển văn hoacutea cần phải đặc biệt quan tacircm đến phaacutet triển giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo Phải coi giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo cũng lagrave quốc saacutech hagraveng đầu Điều nagravey vừa phugrave hợp với xu thế phaacutet triển hiện đại lại vừa lagrave đogravei hỏi cấp baacutech của sự phaacutet triển đất nước

Toacutem lại lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh lagrave một lyacute luận khoa học noacute cho chuacuteng ta một quan niệm đuacuteng đắn về mối quan hệ lẫn nhau giữa caacutec mặt trong đời sống kt-xh về sự vận động vagrave phaacutet triển của XH Với sự phaacutet triển của khoa học vagrave thực tiễn hiện nay lyacute luận đoacute vẫn giữ nguyecircn giaacute trị Noacute đem lại một phương phaacutep luận thực sự khoa học để phacircn tiacutech caacutec hiện tượng trong đời sống XH để từ đoacute vạch ra phương hướng vagrave giải phaacutep đuacuteng đắn cho hoạt động thực tiễn Cacircu 25 AnhChi hay phan tich nhung cong hien to lon cua CMac PhAngghen va VILenin vao su phat trien ly luan ve giai cap va dau tranh giai cap

Nguồn gốc giai cấp CMaacutec vagrave Phangghen đều khẳng định giai cấp khocircng phải lagrave hiện tượng bẩm sinh của xatilde hội khocircng xất hiện cugraveng với sự xuất hiện của xatilde hội Trong xatilde hội nguyecircn thủy khi lực lượng sản xuất cograven thấp keacutem con người lagravem ra sản phẩm chỉ để tồn tại chưa coacute sản phẩm dư thừa chưa coacute điều kiện khaacutech quan để người nagravey chiếm đoạt sản phẩm của người khaacutec xatilde hội chưa xuất hiện chế độ người boacutec lột người vagrave do đoacute chưa thể coacute giai cấp Cuối xatilde hội nguyecircn thủy cocircng cụ sản xuất bằng kim loại xuất hiện coacute sự phacircn cocircng lao động lagravem cho lực lượng sản xuất phaacutet triển mang lại năng suất lao động cao hơn từ đoacute dẫn đến của cải dư lagravem của riecircng chế độ tư hữu ra đời Chế độ tư hữu lagravem cơ sở cho sự phacircn hoaacute xatilde hội thagravenh caacutec gia cấp coacute lợi iacutech đối khaacuteng nhau

Giai cấp lagrave những tập đoagraven người to lớn khaacutec nhau về địa vị trong một hệ thống sản xuất xatilde hội nhất định trong lịch sử khaacutec nhau về quan hệ của họ đối với những tư liệu sản xuất về vai trograve của họ trong tổ chức lao động xatilde hội vagrave như vậy lagrave khaacutec nhau về caacutech thức hưởng thụ vagrave về phần của cải xatilde hội iacutet hoặc nhiều magrave họ được hưởng Noacutei đến giai cấp lagrave noacutei đến một hệ thống caacutec tập đoagraven người trong một chế độ kinh tế xatilde hội nhất định do chế độ ấy sản sinh ra mỗi giai cấp trong lịch sử đều coacute đặc điểm riecircng tuy nhiecircn theo LecircNin cho pheacutep ta nắm được dấu hiệu đặc trưng chung nhất cơ bản nhất những dấu hiệu phổ biến vagrave ổn định nhất của giai cấp

Giai cấp lagrave phạm trugrave kinh tế xatilde hội coacute tiacutenh lịch sử giai cấp khocircng phải lagrave sản phẩm của sản xuất noacutei chung magrave lagrave sản phẩm của hệ thống sản xuất xatilde hội nhất định trong lịch sử một hệ thống giai cấp tương ứng với mocirct hệ thống sản xuất xatilde hội do đoacute khocircng thể hiểu đặc trưng của từng giai cấp cụ thể nếu khocircng đặt noacute trong mối quan hệ với caacutec giai cấp đối lập khaacutec

Noacutei đến giai cấp lagrave noacutei đến sự khaacutec nhau giữa caacutec tập đoagraven người về địa vị trong một hệ thống kinh tế xatilde hội nhất định trong đoacute tập đoagraven người nagravey lagrave thống trị cograven tập đoagraven người kia lagrave bị trị sự khaacutec nhau ấy thể hiện ở chỗ

Caacutec giai cấp coacute quan hệ khaacutec nhau về tư liệu sản xuất đacircy lagrave sự khaacutec nhau cơ bản nhất quy định sự khaacutec nhau về địa vị của caacutec giai cấp trong xatilde hội (viacute dụ)

Caacutec giai cấp coacute vai trograve khaacutec nhau trong tổ chức lao động xatilde hội trong tổ chức quản lyacute sản xuất tập đoagraven nagraveo chiếm hữu tư liệu sản xuất đương nhiecircn giữ vai trograve latildenh đạo chỉ huy hoạt động sản xuất vagrave lưu thocircng hagraveng hoacutea tại từng đơn vị kinh tế vagrave trecircn quy mocirc toagraven xatilde hội

Caacutec giai cấp coacute phương thức vagrave qui mocirc thu nhận của cải xatilde hội khaacutec nhau caacutec giai cấp thống trị chiếm đoạt giaacute trị thăng dư của caacutec giai cấp bị trị chế độ phacircn phối trong xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng lagrave chế độ phacircn phối bất cocircng vigrave phần lớn của cải nằm trong tay giai cấp thống trị phần iacutet ỏi cograven lại thuộc về lực lượng đocircng đảo trong xatilde hội đoacute lagrave những người lao động Toacutem lại giai cấp nagraveo nắm được quyền sở hữu đối với tư liệu sản xuất thigrave giai cấp đoacute sẽ nắm quyền quản lyacute tổ chức sản xuất vagrave quyền chi phối sản phẩm giai cấp đoacute sẽ coacute địa vị trong xatilde hội

Đấu tranh giai cấp Gia cấp thống trị vagrave giai cấp bị trị coacute lợi iacutech căn bản đối lập nhau khocircng thể đều hoagrave đều hoagrave được Đoacute lagrave đối khaacuteng về quyền lợi giữa những giai tầng aacutep bức boacutec lột vagrave những giai tầng bị boacutec lột coacute aacutep bức thigrave coacute đấu tranh chống aacutep VILecircnin cho rằng đấu tranh giai cấp trong lịch sử vagrave trong thời đại ngagravey nay khocircng phải lagrave cuộc bạo loạn khủng bố lật đổ chỉ coacute yacute ngĩa phaacute hoại tiecircu cực magrave thực chất lagrave cuộc đấu tranh của quần chuacuteng bị tước heat quyền bị aacutep bức vagrave lao động chống bọn đặc quyền đặc lợi bọn aacutep bức vagrave bọn ăn baacutem cuộc đấu tranh của những người cocircng nhacircn lagravem thuecirc hay những người vocirc sản chống những người hữu sản hay giai cấp tư sản 20

Thocircng qua cuộc đấu tranh giai cấp sự xung đột giữa lực lượng sản xuất mới vagrave quan hệ sản xuất lạc hậu được giải quyết thực hiện bước quaacute độ từ một chế độ xatilde hội lỗ lời sang chế độ mới cao hơn

Đấu tranh giai cấp lagrave động lực phaacutet triển của xatilde hội coacute giai cấp khocircng chỉ thể hiện trong thời kỳ caacutech mạng xatilde hội magrave cograven trong thời hogravea bigravenh

Đấu tranh giai cấp lagrave quy luật chung của xatilde hội coacute giai cấp song quy luật ấy coacute những biểu hiện đặc thugrave trong từng xatilde hội cụ thể

Về kết cấu giai cấp trong xatilde hội coacute giai cấp mỗi higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội coacute một kết cấu giai cấp nhất định khi higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội nagravey thay thế higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội khaacutec thigrave kết cấu giai cấp cũng thay đổi

Mỗi kết cấu giai cấp trong xatilde hội coacute giai cấp đều coacute caacutec giai cấp cơ bản giai cấp khocircng cơ bản vagrave tầng lớp trung gian những giai cấp cơ bản lagrave những giai cấp gắn liền với sự xuất hiện vagrave tồn tại của phương thức sản xuất thống trị trong xatilde hội sự đối khaacuteng vagrave cuộc đấu tranh của caacutec giai cấp đoacute biểu hiện macircu thuẫn cơ bản của phương thức sản xuất đatilde sinh ra chuacuteng những giai cấp khocircng cơ bản đoacute lagrave những người nocircng dacircn tự do coacute iacutet ruộng đất trong chế độ chiếm hữu nocirc lệ đoacute lagrave giai cấp nocirc lệ chủ nocirc với tư caacutech lagrave tagraven dư của chế độ cũ giai cấp tư sản với tư caacutech lagrave mầm moacuteng của xatilde hội mới trong xatilde hội phong kiếnhellip tầng lớp trung gian lagrave sản phẩm của chiacutenh phương thức sản xuất đang thống trị lagrave kết quả của quaacute trigravenh phacircn hoacutea xatilde hội diễn ra khocircng ngừng trong xatilde hội đoacute lagrave tầng lớp bigravenh dacircn trong xatilde hội nocirc lệ lagrave tầng lớp triacute thức tiểu tư sản trong xatilde hội tư bản

Cugraveng với sự phaacutet triển của sản xuất mỗi giai cấp trong một kết cấu giai cấp cũng coacute những biến đổi nhất định những biến đổi ấy dẫn đến những thay đổi địa vị của caacutec giai cấp đoacute trong hệ thống sản xuất xatilde hội

Lyacute luận về giai cấp của chủ nghĩa Maacutec ndashLecircnin lagrave cơ sở đuacuteng đắn để nhận định giai cấp phacircn tiacutech caacutec quan hệ giai cấp trong đấu tranh giai cấp vagrave lien minh giai cấp baacutec bỏ mọi quan điểm sai lầm trong việc phacircn chia giai cấp trong xatilde hội

Lyacute luận về giai cấp vagrave đấu tranh giai cấp của chủ nghĩa Maacutec - PhAngghen Lecircnin đatilde vạch ra tiacutenh tấc yếu của cuộc đấu tranh giữa giai cấp vocirc sản vagrave giai cấp tư sản Sau khi giai cấp vocirc sản giagravenh chiacutenh quyền những cơ sở vất chất để nảy sinh giai cấp boacutec lột vagrave sự phacircn chia giai cấp noacutei chung vẫn tồn tại vigrave vậy giai cấp cocircng nhacircn phải tiến hagravenh tổ chức xacircy dựng một hệ thống quan hệ xatilde hocirci mới theo yecircu cầu phaacutet triển của lực lượng sản xuất hiện đại Ngoagravei ra giai cấp vocirc sản cograven phải từng bước khắc phục những tư tưởng tacircm lyacute tập quaacuten văn hoacutea lạc hậu của xatilde hội củ cograven in sacircu vagraveo đời sống tinh thần của xatilde hội CAcircU 26 Anhchị hatildey trigravenh bagravey quan điểm maacutecxiacutet về đấu tranh giai cấp vagrave vai trograve của noacute đối với sự phaacutet triển của xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng Sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam về đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta hiện nay như thế nagraveo 1 Quan điểm Maacutecxiacutet về đấu tranh giai cấp - Đấu tranh giai cấp lagrave quaacute trigravenh tất yếu khaacutech quan của xatilde hội coacute aacutep bức boacutec lột Đoacute lagrave cuộc đấu tranh giữa giai cấp thống trị vagrave giai cấp bị trị đối khaacuteng về quyền lợi khocircng thể dung hoagrave được -VILecircnin cho rằng đấu tranh giai cấp trong lịch sử vagrave ngagravey nay khocircng phải lagrave những cuộc bạo loạn khủng bố phaacute hoại magrave noacute thực chất lagrave cuộc đấu tranh của quần chuacuteng bị tước hết quyền bị aacutep bức vagrave lao động chống bọn aacutep bức ăn baacutem đấu tranh của những người cocircng nhacircn lagravem thuecirc hay những người vocirc sản chống giai cấp tư sản Nguyecircn nhacircn đấu tranh giai cấp -Do macircu thuẫn gay gắt giữa lực lượng sản xuất mới tiến bộ vagrave quan hệ sản xuất lỗi thời lạc hậu - Về mặt xatilde hội đacircy lagrave macircu thuẫn biểu hiện giữa giai cấp caacutech mạng tiến bộ đại diện cho lực lượng sản xuất mới vagrave giai cấp thống trị boacutec lột đại diện cho quan hệ sản xuất lỗi thời lạc hậu Higravenh thức đấu tranh Tuỳ thuộc hoagraven cảnh lịch sử giai cấp tham gia đấu tranh giai đoạn phaacutet triển đấu tranh magrave đấu tranh giai cấp diễn ra dưới nhiều higravenh thức Ngagravey nay caacutech mạng xatilde hội chủ nghĩa đang thời kỳ thoaacutei tragraveo giai cấp cocircng nhacircn caacutec nước tư bản đấu tranh bằng những higravenh thức mới chống lại những thủ đoạn của giai cấp thống trị bảo vệ lợi iacutech giai cấp trước mắt vagrave lacircu dagravei của cocircng nhacircn vagrave nhacircn dacircn lao động 2 Vai trograve của đấu tranh giai cấp đối với sự phaacutet triển xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng -Đấu tranh giai cấp lagrave một trong những động lực phaacutet triển quan trọng của xatilde hội coacute giai cấp Vigrave đấu tranh giai cấp giuacutep thay đổi phương thức sản xuất cũ lỗi thời lạc hậu bằng phương thức mới cao hơn đồng thời xacircy dựng lực lượng sản xuất mới phugrave hợp quan hệ sản xuất tạo cơ sở phaacutet triển mọi mặt đời sống xatilde hội -Đấu tranh giai cấp giuacutep cải tạo caacutec giai cấp caacutech mạng vagrave quần chuacuteng lao động thocircng qua việc xoaacute bỏ tập quaacuten xấu do giai cấp thống trị sản sinh ra 21

-Đấu tranh giai cấp lagrave đograven bẩy phaacutet triển lịch sử caacutech mạng lagrave động lực phaacutet triển caacutec mặt đời sống xatilde hội trong thời kỳ phaacutet triển bigravenh thừơng Đấu tranh lagrave động lực để giai cấp tư sản đổi mới phương thức quản lyacute sử dụng kỹ thuật mới để tạo necircn những thagravenh tựu mới -Vai trograve đấu tranh giai cấp thể hiện ở những cuộc đấu tranh mang tiacutenh quần chuacuteng rộng lớn do lực lượng tiến bộ xatilde hội latildenh đạo được tổ chức khoa học nhằm đaacutenh đổ giai cấp thống trị cản trở phaacutet triển xatilde hội 3 Sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam về đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta hiện nay -Thời kỳ quaacute độ đi lecircn CNXH ở nước ta tồn tại nhiều giai cấp vagrave macircu thuẫn giai cấp Tuy nhiecircn trong điều kiện phaacutet triển kinh tế thị trường quaacute độ lecircn CNXH macircu thuẫn nagravey bộc lộ lagrave macircu thuẫn trong nội bộ nhacircn dacircn Nhigraven chung lợi iacutech giai cấp tư sản thống nhất lợi iacutech cộng đồng đấu tranh lagrave để hợp taacutec đoagraven kết xacircy dựng xatilde hội dacircn giagraveu nước mạnh cocircng bằng văn minh -Thực chất đấu tranh giai cấp ở nước ta trong thời kỳ quaacute độ lagrave đấu tranh giữa khuynh hướng tự giaacutec theo định hướng XHCN vagrave khuynh hướng phaacutet triển tự phaacutet lecircn TBCN Trong quaacute trigravenh đoacute nhất thiết chuacuteng ta phải phaacutet triển kinh tế hagraveng hoaacute nhiều thagravenh phần trong đoacute coacute thagravenh phần kinh tế tư bản tư nhacircn -Đấu tranh giai cấp ở nước ta diễn ra hagraveng ngagravey trecircn caacutec lĩnh vực chiacutenh trị kinh tế xatilde hội Vigrave vậy Đảng ta luocircn xaacutec định rotilde cần phải +Đấu tranh chống khuynh hướng vagrave biểu hiện tiecircu cực của tầng lớp tư sản +Đấu tranh chống khuynh hướng tự phaacutet TBCN của sản xuất nhỏ +Đấu tranh chống caacutec thế lực thugrave địch acircm mưu diễn biến hoagrave bigravenh phaacute hoại độc lập dacircn tộc vagrave chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta +Xacircy dựng chủ nghĩa xatilde hội đi đocirci với bảo vệ tổ quốc bảo vệ quyền lagravem chủ nhacircn dacircn +Xacircy dựng nền kinh tế thị trường thực hiện CNH HĐH định hướng XHCN giữ gigraven vagrave phaacutet huy bản sắc dacircn tộc tiếp thu tinh hoa nhacircn loại lagravem cho đời sống vật chất vagrave tinh thần nhacircn dacircn khocircng ngừng nacircng cao -Để đạt được caacutec mục tiecircu trecircn đogravei hỏi sử dụng nhiều higravenh thức đấu tranh khaacutec nhau vừa mềm dẻo vừa cương quyết Toacutem lại giai đoạn hiện nay đogravei hỏi Đảng ta phải nắm vững biện phaacutep duy vật nắm vững quan điểm giai cấp của CN Maacutec-Lecircnin để phacircn tiacutech được tiacutenh chất tigravenh higravenh gay go phức tạp của đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ traacutenh rơi vagraveo thaacutei cực sai lầm quaacute cường điệu đấu tranh giai cấp đi đến rụt regrave khocircng daacutem đổi mới mơ hồ mất cảnh giaacutec đi đến phủ nhận đấu tranh giai cấp Cacircu 27 Anh chị hatildey chỉ ra những điểm giống vagrave khaacutec nhau giữa nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản Trả lời

Nhagrave nước phaacutep quyền lagrave một higravenh thức tổ chức nhagrave nước đặc biệt magrave ở đoacute coacute sự ngự trị cao nhất của phaacutep luật với nội dung thực hiện quyền lực của nhacircn dacircn

Nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản coacute những điểm giống vagrave khaacutec nhau như sau

Giống nhau Phaacutep luật được đề cao vagrave lagrave cocircng cụ chủ yếu để quản lyacute mọi hoạt động của xatilde hội vagrave cocircng dacircn Ngay cả hoạt động của caacutec cơ

quan thuộc hệ thống tổ chức nhagrave nước cũng phải tuacircn theo phaacutep luật mặc dugrave chiacutenh noacute lagrave những cơ quan cocircng bố ban hagravenh thực thi vagrave kiểm tra việc thực hiện phaacutep luật

Khaacutec nhau 1048766Điểm khaacutec biệt căn bản giữa nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản ở

chỗ nếu như trong nhagrave nước phaacutep quyền tư sản quyền lực của nhagrave nước được phacircn cho ba cơ quan khaacutec nhau hoagraven toagraven độc lập với nhau đảm nhiệm thigrave một trong những nguyecircn tắc quan trọng của nhagrave nước phaacutep quyền XHCN lagrave quyền lực nhagrave nước thống nhất coacute sự phacircn cocircng vagrave phối hợp giữa caacutec cơ quan nhagrave nước trong việc thực hiện caacutec quyền lập phaacutep hagravenh phaacutep vagrave tư phaacutep 22

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam lagrave nhagrave nước phaacutep quyền XHCN của dacircn do dacircn vigrave dacircn necircn hệ thống phaacutep luật thể hiện tập trung yacute chiacute lợi iacutech vagrave nguyện vọng của nhacircn dacircn Tất cả quyền lực nhagrave nước thuộc về nhacircn dacircn magrave nền tảng lagrave liecircn minh giữa giai cấp cocircng nhacircn vagrave đội ngũ triacute thức Trong khi nhagrave nước phaacutep quyền tư sản lagrave của giai cấp tư sản nhằm thực hiện nền chuyecircn chiacutenh tư sản đối với giai cấp vocirc sản vagrave nhacircn dacircn lao động

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam được đặt dưới sự latildenh đạo của ĐCS VN thực hiện quản lyacute xatilde hội bằng phaacutep luật theo phaacutep luật Nhagrave nước phaacutep quyền tư sản được tổ chức dưới nhiều higravenh thức khaacutec nhau nhưng nhigraven chung coacute 2 higravenh thức cơ bản lagrave quacircn chủ lập hiến vagrave caacutec higravenh thức cộng hogravea chung quy lại đều lagrave nền chuyecircn chiacutenh tư sản Cacircu 28 Phacircn tiacutech vai trograve của Nhagrave Nước đối với quaacute trigravenh phaacutet triển kinh tế ở nước ta trong giai đoạn hiện nay Vai trograve taacutec động của Nhagrave Nước đối với kinh tế thuộc phạm vi mối quan hệ biện chứng giữa kiến truacutec thượng tầng vagrave cơ sở hạ tầng Nếu chiacutenh saacutech phaacutep luật của Nhagrave Nước phugrave hợp với nhu cầu khaacutech quan của nền kinh tế thigrave noacute sẽ coacute taacutec động thuacutec đẩy kinh tế phaacutet triển vagrave ngược lại sẽ kigravem hatildem hoặc phaacute hoại sự phaacutet triển kinh tế Nền kinh tế VN hiện nay lagrave nền kinh tế thị trường theo định hướng XHCN trong đoacute Nhagrave Nước giữ vai trograve rất quan trọng 1 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc ổn định kinh tế vĩ mocirc Nền kinh tế thị trường luocircn diễn ra những biến động khocircn lường vagrave tiềm ẩn những nguy cơ khủng hoảng kinh tế trầm trọng Do đoacute xuất hiện nhu cầu cần sự can thiệp của Nhagrave Nước nhằm điều chỉnh caacutec quan hệ kinh tế sao cho iacutet coacute khả năng xảy ra khủng hoảng nhất thocircng qua chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh tiền tệ Chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh bao gồm caacutec chiacutenh saacutech thuế vagrave chi tiecircu ngacircn saacutech của Nhagrave nước nhằm điều tiết chu kỳ kinh tế đảm bảo cocircng ăn việc lagravem ổn định giaacute cả vagrave tăng trưởng liecircn tục của nền kinh tế Trong những thời kỳ kinh tế suy giảm chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh coacute taacutec dụng kiacutech cầu vagrave sản xuất bằng caacutech Chiacutenh phủ tăng mua giảm thuế do đoacute tạo ra được một thu nhập quốc dacircn khả dụng lớn hơn để đưa vagraveo luồng tiecircu đugraveng Cograven trong những thời kỳ kinh tế quaacute noacuteng chiacutenh phủ lagravem ngược lại Khi tăng chi tiecircu vagraveo thời điểm thất nghiệp cao vagrave lạm phaacutet thấp Nhagrave nước đatilde tăng cung ứng tiền dẫn tới giảm latildei suất (tức giaacutem giaacute đồng tiền) nhờ đoacute ngacircn hagraveng mới coacute nhiều điều kiện cho vay vagrave chi tiecircu cho tiecircu dugraveng được tăng lecircn Điều đoacute coacute nghĩa lagrave kiacutech cầu vigrave tiecircu dugraveng lagrave bộ phận cấu thagravenh lớn nhất vagrave ổn định nhất của tổng cầu Latildei suất thấp đồng thời khuyến khiacutech đầu tư caacutec chủ doanh nghiệp coacute thể mở rộng sản xuất thuecirc thecircm cocircng nhacircn Trong thời kỳ lạm phaacutet cao vagrave thất nghiệp thấp thigrave ngược lại Nhagrave nước ldquolagravem nguội nền kinh tế bằng caacutech tăng latildei suất giảm cung ứng tiền Cugraveng với việc giảm tiền vagrave tăng latildei suất cả chỉ tiecircu lẫn giaacute cả đều coacute xu hướng giảm hoặc iacutet nhất nếu coacute tăng thigrave cũng rất chậm vagrave kết quả lagrave thu hẹp lại sản lượng vagrave việc lagravem 2 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng Trong nền kinh tế thị trường coacute thagravenh phần kinh tế tư nhacircn Thagravenh phần kinh tế nagravey chủ yếu hoạt động vigrave mục điacutech lợi nhuận necircn chỉ tập trung đầu tư phaacutet triển những lĩnh vực coacute thể thu được nhiều lợi nhuận Cograven những lĩnh vực cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng như xacircy dựng cơ sở hạ tầng (giao thocircng điện nước hellip) thigrave tư nhacircn khocircng muốn hoặc khocircng thể đầu tư vigrave vốn lớn chậm thu hồi vốn Magrave một nền kinh tế muốn phaacutet triển thigrave khocircng thể khocircng coacute cơ sở hạ tầng Do vậy để ổn định vagrave phaacutet triển kinh tế Nhagrave Nước phải đảm nhận lĩnh vực hagraveng hoacutea cocircng cộng 3 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc chống ocirc nhiễm mocirci trường Caacutec thagravenh phần kinh tế tư nhacircn trong quaacute trigravenh hoạt động kinh doanh đatilde gacircy ra ocirc nhiễm mocirci trường lagravem cạn kiệt nguồn tagravei nguyecircn Do đoacute cần sự can thiệp điều tiết của Nhagrave Nước để hạn chế vagrave khắc phục những vấn đề nagravey 4 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc tạo lập hagravenh lang phaacutep lyacute vững chắc Sự phaacutet triển của nền kinh tế thường đogravei hỏi phải coacute một mocirci trường chiacutenh trị - xatilde hội ổn định cần thiết Mặt khaacutec xu thế phaacutet triển của kinh tế thị trường lagrave theo hướng hội nhập kinh tế quốc tế do đoacute cagraveng cần tới vai trograve của Nhagrave Nước bằng caacutec chiacutenh saacutech đối ngoại tạo mocirci trường phaacutep lyacute vững chắc cho quaacute trigravenh nagravey 23

Cacircu 29 AnhChị hatildey phacircn tiacutech quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người vagrave về vấn đề giải phoacuteng con người 1 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người a Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội - Khoa học vagrave thực tiễn đatilde chứng tỏ rằng tiền đề đầu tiecircn của sự tồn tại người lagrave sự sống của thể xaacutec Thể xaacutec sống của con người chiacutenh lagrave sản phẩm tiến hoacutea lacircu dagravei của tự nhiecircn lagrave sự tiếp tục phaacutet triển của tự nhiecircn PhAecircngghen viết ldquoBản thacircn chuacuteng ta với cả xương thịt maacuteu mủ vagrave đầu oacutec chuacuteng ta lagrave thuộc về giới tự nhiecircnrdquo Do vậy trước hết noacute bị chi phối bởi caacutec quy luật tự nhiecircn sinh học như quy luật trao đổi chất giữa cơ thể với mocirci trường quy luật biến dị vagrave di truyền quy luật tiến hoacutea hellip - Sự tồn tại của con người cograven gắn liền trực tiếp với sự tồn tại của xatilde hội Để thỏa matilden caacutec nhu cầu của migravenh con người phải tiến hagravenh lao động sản xuất qua đoacute tạo thagravenh caacutec mối quan hệ xatilde hội vagrave xatilde hội trong đoacute ldquo xatilde hội sản sinh ra con người với tiacutenh caacutech lagrave con người như thế nagraveo thigrave con người cũng sản sinh ra xatilde hội như thếrdquo Sự tồn tại xatilde hội của con người gắn liền với sự tồn tại của yacute thức - Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội trong đoacute coacute sự taacutec động đan xen của ba hệ thống nhu cầu (nhu cầu sinh học nhu cầu xatilde hội nhu cầu tinh thần) vagrave ba hệ thống quy luật (quy luật sinh học quy luật xatilde hội quy luật tinh thần) Mỗi hệ thống nhu cầu vagrave quy luật nagravey đều coacute vị triacute vai trograve vagrave taacutec dụng của migravenh trong sự tồn tại vagrave phaacutet triển của con người đồng thời chuacuteng tham gia vagraveo việc quy định bản chất của noacute trong đoacute hệ thống nhu cầu vagrave quy luật xatilde hội luocircn giữ vị triacute trung tacircm vagrave coacute vai trograve quyết định Caacutec nhu cầu của con người dugrave lagrave nhu cầu vật chất hay tinh thần mang tiacutenh tự nhiecircn vagrave xatilde hội đều được quy định bởi lịch sử nhưng con người hoagraven toagraven coacute thể tự điều chỉnh tự kiểm tra caacutec nhu cầu vagrave hoạt động của migravenh Con người tồn tại trong thế giới khocircng phải như caacutec sinh vật khaacutec magrave tồn tại với tư caacutech lagrave chủ thể của quaacute trigravenh nhận thức vagrave hagravenh động cải tạo thế giới cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người b Con người lagrave chủ thể của lịch sử - Triết học Mac-Lecircnin cho rằng con người lagrave sản phẩm của lịch sử (sản phẩm của điều kiện tự nhiecircn vagrave điều kiện xatilde hội) đồng thời chiacutenh lagrave chủ thể saacuteng tạo ra quaacute trigravenh lịch sử ấy-lịch sử của con người Đoacute lagrave quaacute trigravenh hoạt động coacute yacute thức của con người nhằm mục điacutech cải tạo tự nhiecircn cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người - Trecircn cơ sở vận dụng pheacutep biện chứng duy vật CMaacutec đatilde khảo saacutet bản chất con người bắt đầu từ hoạt động thực tiễn từ trong hoagraven cảnh xatilde hội lịch sử cụ thể - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo luận điểm nagravey cho thấy con người lagrave một thực thể coacute tiacutenh loagravei Đặc tiacutenh ldquoloagraveirdquo của con người hiện thực tức lagrave tiacutenh người Tiacutenh người bao gồm toagraven bộ caacutec thuộc tiacutenh vốn coacute của con người trong đoacute coacute ba thuộc tiacutenh cơ bản nhất đoacute lagrave thuộc tiacutenh tự nhiecircn thuộc tiacutenh xatilde hội vagrave thuộc tiacutenh tư duy - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo quan hệ xatilde hội ở đacircy được hiểu lagrave tổng thể caacutec quan hệ magrave con người đatilde coacute đang coacute vagrave trong chừng mực nagraveo đoacute cograven bao hagravem cả những quan hệ trong tương lai - Bản chất con người lagrave tổng hogravea caacutec quan hệ xatilde hội nhưng con người bao giờ cũng lagrave con người riecircng biệt con người cụ thể ứng với những thời đại những giai đoạn lịch sử nhất định với từng tập đoagraven người đồng thời noacute cũng mang bản chất chung của nhacircn loại phaacutet triển trong toagraven bộ lịch sử loagravei người 2 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về giải phoacuteng con người - Triết học Mac-Lecircnin lagrave triết học vigrave con người Trong ldquoTuyecircn ngocircn của Đảng Cộng sảnrdquo CMac vagrave PhAecircngghen đatilde viết ldquovĩnh viễn giải phoacuteng toagraven thể xatilde hội khỏi aacutech boacutec lột aacutech aacutep bứcrdquo song ldquoxatilde hội khocircng thể nagraveo giải phoacuteng cho migravenh được nếu khocircng giải phoacuteng cho mỗi caacute nhacircn riecircng biệtrdquo Như vậy tư tưởng giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave tư tưởng xuyecircn suốt lagrave caacutei cốt lotildei của Triết học Mac- Lecircnin - Triết học Mac-Lecircnin khocircng phải lagrave triết học đầu tiecircn đề cập đến vấn đề giải phoacuteng con người Vấn đề giải phoacuteng con người đatilde được nhiều học thuyết triết học đề cập đến nhưng do hạn chế bởi lịch sử do chưa hiểu đuacuteng về con người về bản chất con người cho necircn khi xaacutec định giải phoacuteng con người lagrave giải phoacuteng đối tượng nagraveo bằng caacutec nagraveo giải phoacuteng như thế nagraveo hellip caacutec học thuyết triết học trong lịch sử đatilde đưa ra nhiều quan điểm khaacutec nhau nhưng chưa coacute được cacircu trả lời thiacutech đaacuteng - Triết học Mac-Lecircnin trecircn cơ sở giải thiacutech đuacuteng đắn vagrave khoa học về con người về bản chất con người đatilde xaacutec định ldquobất kỳ sự giải phoacuteng nagraveo cũng bao hagravem ở chỗ lagrave noacute trả thế giới con người những quan hệ của con người về với bản thacircn con ngườirdquo ldquolagrave giải phoacuteng người lao động thoaacutet khoải lao động bị tha hoacuteardquo Coacute thể noacutei rằng vấn đề ldquotha hoacutea con ngườirdquo vagrave giải phoacuteng con người chiếm vị triacute trung tacircm trong quan niệm của CMaacutec về đời sống xatilde hội ldquoTha hoacuteardquo lagrave biến thagravenh caacutei bản chất khaacutec với bản chất ban đầu ldquoTha hoacutea con ngườirdquo theo CMaacutec lagrave con người khocircng cograven lagrave chiacutenh migravenh magrave trở thagravenh tồn tại khaacutec caacutei đối lập với migravenh Vagrave nguyecircn nhacircn của sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất vagrave sự nocirc dịch nhiều mặt đối với con người gacircy ra - Theo triết học Mac-Lecircnin sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do hoạt động của chiacutenh con người tạo ra vigrave thế con người bằng hoạt động tiacutech cực của migravenh coacute thể xoaacute bỏ được sự ldquotha hoacuteardquo cho migravenh 24

+ Cần phải xoacutea bỏ ldquochế độ sở hữu tư sảnrdquo thứ ldquo sở hữu vận động trong sự đối lập giữa hai cực tư bản vagrave lao độngrdquo noacute chiacutenh lagrave nguồn gốc sinh ra mọi nocirc dịch con người trong xatilde hội tư bản + Sự nghiệp xoacutea bỏ ldquotha hoacuteardquo giải phoacuteng cho con người lagrave sự nghiệp của quần chuacuteng nhacircn dacircn lao động trong đoacute giai cấp vocirc sản lagrave lực lượng nograveng cốt vagrave quyết định Bởi vigrave chỉ coacute giai cấp vocirc sản mới coacute khả năng đem lại tự do vagrave bigravenh đẳng thực sự cho mọi người + Sự nghiệp giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave một quaacute trigravenh lacircu dagravei Noacute phụ thuộc chủ yếu vagraveo trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất vagraveo caacutec điều kiện vật chất tất yếu cho sự nghiệp giải phoacuteng ấy Cacircu 30 Anh chị hatildey trigravenh bagravey mục tiecircu nhiệm vụ vagrave nội dung cơ bản của việc xacircy dựng con người Việt Nam đaacutep ứng giai đoạn caacutech mạng hiện nay

Theo chủ nghĩa Maacutec- Lecircnin con người lagrave sản phẩm của lịch sử cũng lagrave chủ thể saacuteng tạo lịch sử Con người Việt Nam do điều kiện tự nhiecircn địa lyacute văn hoaacute đatilde higravenh thagravenh necircn con người Việt Nam mộc mạc chất phaacutec coacute

truyền thống đấu tranh kiecircn cường bất khuất để giữ nước vagrave phấn đấu khocircng ngừng vigrave sự nghiệp dựng nước Con người Việt Nam hiện nay đang đứng trước những thử thaacutech mới cần phải vượt qua đoacute lagrave - Đấu tranh chống lại những mặt tiecircu cực vagrave hạn chế của cơ chế thị trường mang lại coacute taacutec động xấu đến tư tưởng tacircm lyacute con

người VN - Cugraveng với cuộc CM KHKT như vũ bảo con người VN cần phaacutet huy vagrave kế thừa những tinh hoa văn hoaacute của nhacircn loại vagrave giữ gigraven

bản sắc văn hoaacute của migravenh bull Xacircy dựng con người VN đaacutep ứng giai đoạn CM hiện nay - Xacircy dựng con người VN coacute những đức tiacutenh cơ bản như tinh thần yecircu nước coacute yacute chiacute đưa đất nước khỏi đoacutei nghegraveo đoagraven kết vigrave

sự nghiệp tiến bộ xatilde hội - Coacute yacute thức tập thể phấn đấu vigrave lợi iacutech chung - Lối sống lagravenh mạnh cần kiệm bảo vệ mocirci trường sinh thaacutei - Lao động chăm chỉ với lương tacircm nghề nghiệp coacute kỹ luật kỹ thuật vagrave saacuteng tạo - Thường xuyecircn học tập hiểu biết vagrave nacircng cao nghiệp vụhellip Toacutem lại để con người VN coacute thể đaacutep ứng được những yecircu cầu của giai đoạn caacutech mạng hiện nay một mặt cần tiacutech cực phaacutet huy vagrave regraven luyện những ưu điểm đồng thời khắc phục vagrave hạn chế những nhược điểm để sớm đưa VN thoaacutet khỏi tigravenh trạng đoacutei nghegraveo lạc hậu vagrave ldquosaacutenh vai cugraveng với caacutec cường quốc năm chacircurdquo

• 84 Những yecircu cầu phương phaacutep luận của nguyecircn tắc phaacutet triển

- Dựa trecircn những mối liecircn hệ quan hệ (hay những đặc điểm tiacutenh chất yếu tố mặthellip) becircn trong cơ bản tất nhiecircn ổn địnhhellip Để lyacute giải được những mối liecircn hệ quan hệ ((hay những đặc điểm tiacutenh chất yếu tố mặthellip) cograven lại Qua đoacute xacircy dựng một higravenh ảnh về sự vật như sự thống nhất caacutec mối liecircn hệ quan hệ (hay những đặc điểm tiacutenh chất yếu tố mặthellip) phaacutet hiện ra quy luật (bản chất) của noacute

Trong hoạt động thực tiễn chủ thể phải - Đaacutenh giaacute đuacuteng vai trograve của từng mối liecircn hệ quan hệ (hay những đặc điểm tiacutenh chất yếu tố mặthellip) chi phối sự vật

- Thocircng qua hoạt động thực tiễn sử dụng đồng bộ nhiều cocircng cụ phương tiện biện phaacutep thiacutech hợp (magrave trước hết lagrave những cocircng cụ phương tiện biện phaacutep vật chất) để biến đổi những mối liecircn hệ quan hệ (hay những đặc điểm tiacutenh chất yếu tố mặthellip) để biến đổi những mối liecircn hệ quan hệ (hay những đặc điểm tiacutenh chất yếu tố mặthellip) của bản thacircn sự vật đặc biệt lagrave những mối liecircn hệ quan hệ (hellip) becircn trong cơ bản tất nhiecircn quan trọnghellip của noacute

- Nắm vững sự chuyển hoacutea caacutec mối liecircn hệ quan hệ (hay những đặc điểm tiacutenh chất yếu tố mặthellip)của bản thacircn sự vật kịp thời sử dụng caacutec cocircng cụ phương tiện biện phaacutep bổ sung để phaacutet huy hay hạn chế hay hạn chế sự taacutec động của chuacuteng nhằm legraveo laacutei sự vật vận động phaacutet triển theo đuacuteng quy luật vagrave hợp lợi iacutech của chuacuteng ta

- Quaacuten triệt vagrave vận dụng saacuteng tạo nguyecircn tắc toagraven diện sẽ giuacutep chủ thể khắc phục được chủ nghĩa phiến diện chủ nghĩa chiết trung chủ nghĩa ngụy biệnhellip trong hoạt động thực tiễn vagrave nhận thức của chiacutenh migravenh

+ Chủ nghĩa phiến diện lagrave caacutech xem xeacutet chỉ thấy một mặt một mối quan hệ tiacutenh chất nagraveo đoacute magrave khocircng thấy được nhiều mặt nhiều mối quan hệ nhiều tiacutenh chất của sự vật + Chủ nghĩa chiết trung lagrave caacutech xem xeacutet chỉ chuacute yacute đến nhiều mặt nhiều mối liecircn hệ của sự vật chứ khocircng ruacutet ra được mặt bản chất khocircng thấy được mối liecircn hệ cơ bản của sự vật magrave coi chuacuteng như nhau kết hợp chuacuteng một caacutech vocirc nguyecircn tắc tugravey tiện + Chủ nghĩa ngụy biện lagrave caacutech xem xeacutet qua đoacute đaacutenh traacuteo caacutei cơ bản với caacutei khocircng cơ bản caacutei chủ yếu với caacutei thứ yếuhellip hay ngược lại nhằm đạt được mục điacutech hay lợi iacutech của migravenh một caacutech tinh vi

- Trong xatilde hội nguyecircn tắc toagraven diện đogravei hỏi chuacuteng ta khocircng chỉ liecircn hệ nhận thức với nhận thức magrave cograven liecircn hệ nhận thức với cuộc sống phải chuacute yacute đến lợi iacutech của caacutec chủ thể (caacutec caacute nhacircn hay giai tầng) khaacutec nhau trong xatilde hội vagrave biết phacircn biệt đacircu lagrave lợi iacutech cơ bản (sống cograven) vagrave lợi iacutech khocircng cơ bản (sống cograven) vagrave lợi iacutech khocircng cơ bản phải biết phaacutet huy (hay hạn chế) mọi tiềm năng hay nguồn lực từ khắp caacutec lĩnh vực hoạt động xatilde hội (kinh tế chiacutenh trị văn hoacutea) từ caacutec thagravenh phần kinh tế khaacutec từ caacutec tổ chức chiacutenh trị xatilde hộihellip để coacute thaacutei độ biện phaacutep đối saacutech hagravenh động thiacutech hợp magrave khocircng sa vagraveo chủ nghĩa bigravenh quacircn quan điểm dagraven điều tức khocircng thấy được trọng tacircm cốt lotildei trong cuộc sống vocirc cugraveng phức tạp

72 Việc tuacircn thủ nguyecircn tắc toagraven diện sẽ khắc phục được những hạn chế gigrave trong hoạt động nhận thức vagrave trong hoạt động thực tiễn

Việc quaacuten triệt vagrave vận dụng saacuteng tạo nguyecircn tắc toagraven diện sẽ giuacutep chuacuteng ta khắc phục được chủ nghĩa phiến diện chủ nghĩa chiết trung chủ nghĩa ngụy biệnhellip trong hoạt động thực tiễn vagrave nhận thức của chiacutenh migravenh 6

Chủ nghĩa phiến diện lagrave caacutech xem xeacutet chỉ thấy một mặt một mối quan hệ tiacutenh chất nagraveo đoacute magrave khocircng thấy được nhiều mặt nhiều mối quan hệ nhiều tiacutenh chất của sự vật thường xem xeacutet dagraven trải liệt kecirc những tiacutenh quy định khaacutec nhau của sự vật hay hiện tượng magrave khocircng lagravem nổi bật caacutei cơ bản caacutei quan trọng nhất của sự vật hay hiện tượng đoacute

Chủ nghĩa chiết trung lagrave caacutech xem xeacutet chỉ chuacute yacute đến nhiều mặt nhiều mối liecircn hệ của sự vật nhưng khocircng ruacutet ra được mặt bản chất khocircng thấy được mối liecircn hệ cơ bản của sự vật magrave coi chuacuteng như nhau kết hợp chuacuteng một caacutech vocirc nguyecircn tắc tugravey tiện Do đoacute hoagraven toagraven bất lực khi cần phải coacute quyết saacutech đuacuteng đắn

Chủ nghĩa ngụy biện lagrave caacutech xem xeacutet qua đoacute đaacutenh traacuteo caacutei cơ bản với caacutei khocircng cơ bản caacutei chủ yếu với caacutei thứ yếuhellip hay ngược lại nhằm đạt được mục điacutech hay lợi iacutech của migravenh một caacutech tinh vi

Trong đời sống xatilde hội nguyecircn tắc toagraven diện coacute vai trograve cực kỳ quan trọng Noacute đogravei hỏi chuacuteng ta khocircng chỉ liecircn hệ nhận thức với nhận thức magrave cần phải liecircn hệ nhận thức với thực tiễn cuộc sống phải chuacute yacute đến lợi iacutech của caacutec chủ thể (caacutec caacute nhacircn hay caacutec giai tầng) khaacutec nhau trong xatilde hội vagrave biết phacircn biệt đacircu lagrave lợi iacutech cơ bản (sống cograven) vagrave lợi iacutech khocircng cơ bản phải biết phaacutet huy hay hạn chế mọi tiềm năng hay nguồn lực từ khắp caacutec lĩnh vực hoạt động xatilde hội (kinh tế chiacutenh trị văn hoacuteahellip) từ caacutec thagravenh phần kinh tế từ caacutec tổ chức chiacutenh trị - xatilde hộihellip để coacute thaacutei độ biện phaacutep đối saacutech hagravenh động thiacutech hợp magrave khocircng sa vagraveo chủ nghĩa bigravenh quacircn quan điểm dagraven đều tức khocircng thấy được trọng tacircm trọng điểm điều cốt lotildei trong cuộc sống vocirc cugraveng phức tạp Cacircu 8 Nguyecircn lyacute Nguyecircn tắc Mối quan hệ giữa chuacuteng AnhChị hatildey necircu những yecircu cầu phương phaacutep luận vagrave phacircn tiacutech cơ sở lyacute luận của nguyecircn tắc phaacutet triển Việc tuacircn thủ nguyecircn tắc nagravey sẽ khắc phục được những hạn chế gigrave trong hoạt động nhận thức vagrave hoạt động thực tiễn 81 Nguyecircn lyacute lagrave gigrave - Nguyecircn lyacute lagrave những luận điểm xuất phaacutet (tư tưởng chủ đạo) của một học thuyết (lyacute luận) magrave tiacutenh chacircn lyacute của noacute lagrave hiển nhiecircn tức khocircng thể hay khocircng cần phải chứng minh nhưng khocircng macircu thuẫn với thực tiễn vagrave nhận thức về lĩnh vực magrave học thuyết đoacute phản aacutenh - Nguyecircn lyacute được khaacutei quaacutet từ kết quả hoạt động thực tiễn ndash nhận thức lacircu dagravei của con người Noacute vừa lagrave cơ sở lyacute luận của học thuyết vừa lagrave cocircng cụ tinh thần để nhận thức (lyacute giải ndash tiecircn đoaacuten) vagrave cải tạo thế giới - Coacute hai loại nguyecircn lyacute nguyecircn lyacute của khoa học (cocircng lyacute tiecircn đề quy luật nền tảng) vagrave nguyecircn lyacute của triết học Pheacutep biện chứng duy vật coacute hai nguyecircn lyacute cơ bản Đoacute lagrave nguyecircn lyacute về mối liecircn hệ phổ biến vagrave nguyecircn lyacute về sự phaacutet triển 82 Nguyecircn tắc lagrave gigrave - Nguyecircn tắc lagrave những yecircu cầu nền tảng đogravei hỏi chủ thể phải tuacircn thủ đuacuteng trigravenh tự nhằm đạt mục điacutech đề ra một caacutech tối ưu 83 Mối liecircn hệ giữa nguyecircn lyacute vagrave nguyecircn tắc - Yacute nghĩa phương phaacutep luận của nguyecircn lyacute thể hiện qua caacutec nguyecircn tắc tương ứng Nghĩa lagrave cơ sở lyacute luận của caacutec nguyecircn tắc lagrave caacutec nguyecircn lyacute cơ sở lyacute luận của nguyecircn tắc toagraven diện vagrave nội dung nguyecircn lyacute về mối liecircn hệ phổ biến cơ sở lyacute luận của nguyecircn tắc phaacutet triển lagrave nội dung nguyecircn lyacute về sự phaacutet triểnhellip 84 Những yecircu cầu phương phaacutep luận của nguyecircn tắc phaacutet triển

bull Trong hoạt động nhận thức yecircu cầu chủ thể phải - Phaacutet hiện những xu hướng biến đổi chuyển hoacutea những giai đoạn tồn tại của bản thacircn sự vật trong sự tự vận động vagrave phaacutet

triển của chiacutenh noacute - Xacircy dựng được higravenh ảnh chỉnh thể về sự vật như sự thống nhất caacutec xu hướng những giai đoạn thay đổi của noacute từ đoacute phaacutet

hiện ra quy luật vận động phaacutet triển (bản chất) của sự vật bull Trong hoạt động thực tiễn yecircu cầu chủ thể phải - Chuacute trọng đến mọi điều kiện khả nănghelliptồn tại của sự vật để nhận định đuacuteng caacutec xu hướng những giai đoạn thay đổi coacute

thể xảy ra đối với noacute 7

- Thocircng qua hoạt động thực tiễn sử dụng nhiều cocircng cụ phương tiện biện phaacutep thiacutech hợp (magrave trước hết lagrave cocircng cụ phương tiện biện phaacutep vật chất) để biến đổi những điều kiện phaacutet huy hay hạn chế những khả nănghelliptồn tại của sự vật nhằm legraveo laacutei sự vật vận động phaacutet triển theo hướng hợp quy luật vagrave coacute lợi cho chuacuteng ta 85 Cơ sở lyacute luận của nguyecircn tắc phaacutet triển

Cơ sở lyacute luận của nguyecircn tắc phaacutet triển lagrave nội dung nguyecircn lyacute về sự phaacutet triển bull Sự vận động vagrave sự phaacutet triển - Vận động lagrave thuộc tiacutenh cố hữu lagrave phương thức tồn tại của vật chất vận động được hiểu như sự thay đổi noacutei chung ldquoVận

động hiểu theo nghĩa chung nhất tức được hiểu lagrave một phương thức tồn tại của vật chất lagrave một thuộc tiacutenh cố hữu của vật chất thigrave bao gồm tất cả mọi sự thay đổi vagrave mọi quaacute trigravenh diễn ra trong vũ trụ kể từ sự thay đổi vị triacute đơn giản cho đến tư duyrdquo

- Phaacutet triển lagrave khuynh hướng vận động tiến lecircn từ thấp đến cao từ đơn giản đến phức tạp từ keacutem hoagraven thiện đến hoagraven thiện hơn do macircu thuẫn trong bản thacircn sự vật gacircy ra Phaacutet triển lagrave một khuynh hướng vận động tổng hợp của hệ thống sự vật trong đoacute sự vận động coacute thay đổi những quy định về chất (thay đổi kết cấu ndash tổ chức) của hệ thống sự vật theo khuynh hướng tiến bộ giữ vai trograve chủ đạo cograven sự vận động coacute thay đổi những quy định về chất của sự vật theo xu hướng thoaacutei bộ vagrave sự vận động chỉ coacute thay đổi những quy định về lượng của sự vật theo xu hướng ổn định giữ vai trograve phụ đạo cần thiết cho xu hướng chủ đạo trecircn

+ ldquoHai quan điểm cơ bảnhellipvề sự phaacutet triển (sự tiến hoacutea) sự phaacutet triển coi như lagrave giảm đi vagrave tăng lecircn như lập lại vagrave sự phaacutet triển coi như sự thống nhất của caacutec mặt đối lập Quan điểm thứ nhất thigrave chết cứng nghegraveo nagraven khocirc khan Quan điểm thứ hai lagrave sinh động Chỉ coacute quan điểm thứ 2 mới cho ta chigravea khoacutea của ldquosự vận độngrdquo của tất thảy mọi caacutei ldquođang tồn tạirdquo chỉ coacute noacute mới cho ta chigravea khoacutea của những ldquobước nhảy vọtrdquo của ldquosự giaacuten đoạn của tiacutenh tiệm tiếnrdquo của ldquosự chuyển hoacutea thagravenh mặt đối lậprdquo của sự tiecircu diệt caacutei cũ vagrave sự nảy sinh ra caacutei mớirdquo

- Phaacutet triển như sự chuyển hoacutea giữa caacutec mặt đối lập giữa chất vagrave lượng giữa caacutei cũ vagrave caacutei mới giữa caacutei riecircng vagrave caacutei chung giữa nguyecircn nhacircn vagrave kết quả giữa nội dung vagrave higravenh thức giữa bản chất vagrave hiện tượng giữa tất nhiecircn vagrave ngẫu nhiecircn giữa khả năng vagrave hiện thực

- Phaacutet triển lagrave quaacute trigravenh tự thacircn của thế giới vật chất mang tiacutenh khaacutech quan phổ biến vagrave đa dạng phaacutet triển trong giới tự nhiecircn vocirc sinh phaacutet triển trong giới tự nhiecircn hữu sinh phaacutet triển trong xatilde hội phaacutet triển trong tư duy tinh thần

bull Nội dung nguyecircn lyacute - Mọi sự vật hiện tượng trong thế giới đều khocircng ngừng vận động vagrave phaacutet triển - Phaacutet triển mang tiacutenh khaacutech quan ndash phổ biến lagrave khuynh hướng vận động tổng hợp tiến lecircn từ thấp đến cao từ đơn giản đến

phức tạp từ keacutem hoagraven thiện đến hoagraven thiện hơn của một hệ thống vật chất do việc giải quyết macircu thuẫn thực hiện bước nhảy về chất gacircy ra vagrave hướng theo xu thế phủ định của phủ định 86 Việc tuacircn thủ nguyecircn tắc nagravey sẽ khắc phục được những hạn chế gigrave trong hoạt động nhận thức vagrave hoạt động thực tiễn - Quaacuten triệt vagrave vận dụng saacuteng tạo nguyecircn tắc phaacutet triển sẽ giuacutep chủ thể khắc phục được quan điểm (tư duy) siecircu higravenh trong hoạt động thực tiễn vagrave nhận thức của chiacutenh migravenh Cacircu 10 Phacircn tiacutech nội dung quy luật những thay đổi về lượng dẫn đến những thay đổi về chất vagrave ngược lại vagrave vạch ra yacute nghĩa phương phaacutep luận của noacute Quy luaaumlt chuyearingn hougravea toumloslash thay ntildeoaringi veagrave loumlocirciumlng daatilden ntildeeaacuten thay ntildeoaringi veagrave chaaacutet amp ngoumlocirciumlc laiumli Chaaacutet loumlocirciumlng ntildeoauml ntildeiearingm nuugravet boumlocircugravec nhaucircy

1048766Chaaacutet - tiacutenh quy ntildeogravenh voaacuten cougrave cuucirca soumliuml vaaumlt ntildeaeumlc troumlng cho soumliuml vaaumlt laoslash nougrave giuugravep phaacircn bieaumlt nougrave vocircugravei soumliuml vaaumlt khaugravec

1048766Loumlocirciumlng - tiacutenh quy ntildeogravenh voaacuten cougrave cuucirca soumliuml vaaumlt biearingu thograve quy moacirc toaacutec ntildeoauml vaaumln ntildeoaumlng phaugravet triearingn cuucirca soumliuml vaaumlt cuotildeng nhouml cuucirca caugravec thuoaumlc tiacutenh (chaaacutet) cuucirca nougrave

1048766Ntildeoauml - giocircugravei haiumln maoslash trong ntildeougrave soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng choumla laoslashm Chaaacutet thay ntildeoaringi caecircn baucircn 1048766Ntildeiearingm nuugravet - moaacutec (giocircugravei haiumln) maoslash soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng voumlocirciumlt qua nougrave seotilde laoslashm Chaaacutet thay

ntildeoaringi caecircn baucircn 1048766Boumlocircugravec nhaucircy - soumliuml chuyearingn hougravea veagrave Chaaacutet do nhoumlotildeng thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng troumlocircugravec ntildeougrave gaacircy ra

Boumlocircugravec nhaucircy laoslash giai ntildeoaiumln cocirc baucircn trong tieaacuten trigravenh phaugravet triearingn cuucirca soumliuml vaaumlt nougrave toagraven taiumli khaugravech quan phoaring bieaacuten ntildea daiumlng (Boumlocircugravec nhaucircy toaoslashn boaumlBoumlocircugravec nhaucircy cuiumlc boauml Boumlocircugravec nhaucircy ntildeoaumlt bieaacutenBoumlocircugravec nhaucircy daagraven daagraven Boumlocircugravec nhaucircy toumliuml nhieacircnBoumlocircugravec nhaucircy xaotilde hoaumliBoumlocircugravec nhaucircy touml duy)

Noaumli dung quy luaaumlt 8

1048766Moiumli soumliuml vaaumlt ntildeeagraveu ntildeoumlocirciumlc ntildeaeumlc troumlng baegraveng soumliuml thoaacuteng nhaaacutet gioumlotildea Chaaacutet vaoslash Loumlocirciumlng 1048766Soumliuml vaaumlt baeacutet ntildeaagraveu vaaumln ntildeoaumlng phaugravet triearingn baegraveng soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng (lieacircn tuiumlc tieaumlm tieaacuten)

neaacuteu Loumlocirciumlng thay ntildeoaringi trong ntildeoauml choumla voumlocirciumlt quaugrave ntildeiearingm nuugravet thigrave Chaaacutet khoacircng thay ntildeoaringi caecircn baucircn khi Loumlocirciumlng thay ntildeoaringi voumlocirciumlt qua ntildeoauml quaugrave ntildeiearingm nuugravet thigrave Chaaacutet seotilde thay ntildeoaringi caecircn baucircn boumlocircugravec nhaucircy xaucircy ra

1048766Boumlocircugravec nhaucircy laoslashm cho Chaaacutet thay ntildeoaringi (giaugraven ntildeoaiumln ntildeoaumlt bieaacuten) ndash Chaaacutet (Soumliuml vaaumlt ) cuotilde maaacutet ntildei Chaaacutet (Soumliuml vaaumlt) mocircugravei ra ntildeocircoslashi Chaaacutet mocircugravei gaacircy ra soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng (laoslashm thay ntildeoaringi quy moacirc toagraven taiumli toaacutec ntildeoauml nhogravep ntildeieaumlu vaaumln ntildeoaumlng phaugravet triearingn cuucirca soumliuml vaaumlt )

1048766Soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng gaacircy ra soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Chaaacutet soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Chaaacutet gaacircy ra soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng laoslash phoumlocircng thoumlugravec vaaumln ntildeoaumlng phaugravet triearingn cuucirca moiumli soumliuml vaaumlt trong theaacute giocircugravei phaugravet triearingn voumloslasha mang tiacutenh lieacircn tuiumlc voumloslasha mang tiacutenh giaugraven ntildeoaiumln

Phaacircn tiacutech Trong quaugrave trigravenh vaaumln ntildeoaumlng vaoslash phaugravet triearingn Chaaacutet vaoslash Loumlocirciumlng cuucirca soumliuml vaaumlt cuotildeng bieaacuten ntildeoaringi Soumliuml thay ntildeoaringi cuucirca Loumlocirciumlng vaoslash cuucirca Chaaacutet khoacircng dieatilden ra ntildeoaumlc laaumlp vocircugravei nhau maoslash chuugraveng cougrave quan heauml chaeumlt cheotilde vocircugravei nhau Nhoumlng khoacircng phaucirci baaacutet kyoslash soumliuml thay ntildeoaringi naoslasho cuucirca Loumlocirciumlng cuotildeng ngay laaumlp toumlugravec laoslashm thay ntildeoaringi caecircn baucircn Chaaacutet cuucirca soumliuml vaaumlt Loumlocirciumlng cuucirca soumliuml vaaumlt cougrave thearing thay ntildeoaringi trong moaumlt giocircugravei haiumln nhaaacutet ntildeogravenh maoslash khoacircng laoslashm thay ntildeoaringi caecircn baucircn Chaaacutet cuucirca soumliuml vaaumlt ntildeougrave Khi voumlocirciumlt qua giocircugravei haiumln ntildeougrave seotilde laoslashm cho soumliuml vaaumlt khoacircng cooslashn laoslash nougrave chaaacutet cuotilde maaacutet ntildei chaaacutet mocircugravei ra ntildeocircoslashi (boumlocircugravec nhaucircy xaucircy ra) Vd Khi xeugravet caugravec traiumlng thaugravei toagraven taiumli khaugravec nhau cuucirca noumlocircugravec vocircugravei touml caugravech laoslash nhoumlotildeng chaaacutet khaugravec nhau (chaaacutet ndash traiumlng thaugravei) oumlugraveng vocircugravei chaaacutet ndash traiumlng thaugravei ntildeougrave Loumlocirciumlng ocircucirc ntildeaacircy laoslash nhieaumlt ntildeoauml thigrave duoslash Loumlocirciumlng cougrave thay ntildeoaringi trong moaumlt phaiumlm vi khaugrave locircugraven (0 ntildeoauml Clt tlt100 ntildeoauml C) noumlocircugravec vaatilden ocircucirc traiumlng thaugravei loucircng (toumlugravec laoslash choumla thay ntildeoaringi veagrave chaaacutet ndash traiumlng thaugravei) Khi nhieaumlt ntildeoauml cuucirca noumlocircugravec giaucircm ntildeeaacuten 0 ntildeoauml C noumlocircugravec seotilde chuyearingn sang traiumlng thaugravei raeacuten vaoslash khi ntildeaiumlt ntildeeaacuten 100 ntildeoauml C noumlocircugravec seotilde chuyearingn sang traiumlng thaugravei hocirci (boumlocircugravec nhaucircy xaucircy ra) OcircUcirc ntildeaacircy 0 ntildeoauml C vaoslash 100 ntildeoauml ntildeoumlocirciumlc goiumli laoslash ntildeiearingm nuugravet Soumliuml thay ntildeoaringi veagrave chaaacutet laoslash keaacutet quaucirc cuucirca soumliuml thay ntildeoaringi veagrave loumlocirciumlng khi ntildeaiumlt ntildeeaacuten ntildeiearingm nuugravet Sau khi ra ntildeocircoslashi chaaacutet mocircugravei cougrave taugravec ntildeoaumlng trocircucirc laiumli soumliuml thay ntildeoaringi cuucirca loumlocirciumlng Chaaacutet mocircugravei cougrave thearing laoslashm thay ntildeoaringi quy moacirc toagraven taiumli cuucirca soumliuml vaaumlt laoslashm thay ntildeoaringi nhogravep ntildeieaumlu cuucirca soumliuml vaaumln ntildeoaumlng vaoslash phaugravet triearingn cuucirca soumliuml vaaumlt ntildeougrave YUgraveugravenghoacutea phoumlocircng phaugravep luaaumln Trong hoaiumlt ntildeoaumlng nhaaumln thoumlugravec chuucirc thearing phaucirci

1048766Phaugravet hieaumln chiacutenh xaugravec caugravec quy ntildeogravenh veagrave chaaacutet vaoslash loumlocirciumlng cuucirca soumliuml vaaumlt thaaacutey ntildeoumlocirciumlc soumliuml thoaacuteng nhaaacutet gioumlotildea chuugraveng ntildeearing xaugravec ntildeogravenh ntildeuugraveng ntildeoauml ntildeiearingm nuugravet cuucirca soumliuml vaaumlt

1048766Phaacircn tiacutech keaacutet caaacuteu vaoslash ntildeieagraveu kieaumln toagraven taiumli cuucirca soumliuml vaaumlt ntildeearing xaugravec ntildeogravenh ntildeuugraveng tiacutenh chaaacutet quy moacirc tieaacuten ntildeoauml cuucirca boumlocircugravec nhaucircy cougrave thearing xaucircy ra

1048766Hiearingu raegraveng chaaacutet chaelig thay ntildeoaringi khi loumlocirciumlng thay ntildeoaringi voumlocirciumlt quaugrave ntildeoauml quaugrave ntildeiearingm nuugravet cooslashn neaacuteu loumlocirciumlng choumla thay ntildeoaringi qua ntildeoauml choumla qua ntildeiearingm nuugravet thigrave boumlocircugravec choumla thearing xaucircy ra chaaacutet choumla thay ntildeoaringi caecircn baucircn ntildeoumlocirciumlc

1048766Xaugravec ntildeogravenh ntildeoumlocirciumlc chaaacutet mocircugravei (sau khi soumliuml vaaumlt thoumliumlc hieaumln boumlocircugravec nhaucircy) qua ntildeougrave xaugravec ntildeogravenh loumlocirciumlng ntildeoauml ntildeiearingm nuugravet vaoslash boumlocircugravec nhaucircy toumlugravec ntildeogravenh higravenh ntildeoumlocirciumlc soumliuml vaaumlt mocircugravei phaucirci ra ntildeocircoslashi thay theaacute soumliuml vaaumlt cuotilde nhouml theaacute naoslasho

Trong hoaiumlt ntildeoaumlng thoumliumlc tieatilden chuucirc thearing phaucirci 1048766Hiearingu rootildephoumlocircng thoumlugravec vaaumln ntildeoaumlng vaoslash phaugravet triearingn cuucirca soumliuml vaaumlt toumloslash ntildeougrave xaacircy doumliumlng caugravec ntildeoaacutei

saugravech thiacutech hocirciumlp 1048766Thoacircng qua hoaiumlt ntildeoaumlng thoumliumlc tieatilden soumlucirc duiumlng linh hoaiumlt caugravec coacircng cuiuml phoumlocircng tieaumln vaaumlt chaaacutet can

thieaumlp ntildeuugraveng luugravec ntildeuugraveng choatilde ntildeuugraveng moumlugravec ntildeoauml vaoslasho tieaacuten trigravenh vaaumln ntildeoaumlng vaoslash phaugravet triearingncuucirca soumliuml vaaumlt leoslasho laugravei nougrave theo ntildeuugraveng quy luaaumlt vaoslash hocirciumlp locirciumli iacutech cuoslasha chuugraveng ta Cuiuml thearing

loz Muoaacuten cougrave soumliuml thay ntildeoaringi veagrave chaaacutet phaucirci kieacircn trigrave tiacutech luotildey thay ntildeoaringi veagrave loumlocirciumlng loz Muoaacuten duy trigrave soumliuml oaringn ntildeogravenh cuucirca chaaacutet phaucirci gioumlotilde soumliuml thay ntildeoaringi veagrave loumlocirciumlng trong phaiumlm vi giocircugravei

haiumln ntildeoauml loz Khi loumlocirciumlng thay ntildeoaringi ntildeaiumlt tocircugravei giocircugravei haiumln ntildeoaumlphaucirci kieacircn quyeaacutet thoumliumlc hieaumln boumlocircugravec nhaucircy

Cacircu 12 Bằng lyacute luậnvagrave thực tiễn Anh chị hatildey chứng minh rằng cuộc đấu tranh giữa caacutei cũ vagrave caacutei mới luacircn lagrave quacutea trigravenh khoacute khăn lacircu dagravei phức tạp caacutei mới coacute thể thất bại tạm thời nhưng cuối cugraveng noacute sẽ chiến thắng caacutei cũ Về mặt lyacute luận

+ Quy luật phủ định của phủ định của pheacutep tư duy biện chứng chỉ ra rằng Bất cứ sự vật hiện tượng nagraveo trong thế giới đều trải qua quaacute trigravenh sinh ra tồn tại phaacutet triển vagrave diệt vong Sự vật cũ mất đi được thay bằng sự vật mới Sự thay thế đoacute lagrave tất yếu của quaacute trigravenh vận động vagrave phaacutet triển của sự vật 9

+ Sự vật lagrave một tập hợp caacutec yếu tố tương taacutec với nhau trong sự tương taacutec đoacute nảy sinhvagravei yếu tố (biến đổi) traacutei ngược nhau tạo necircn cơ sở caacutec mặt đối lập trong sự vật Caacutec mặt đối lập nagravey khocircng taacutech rời nhau chứa những yếu tố giống nhau cugraveng tồn tại trong sự vật taacutec động qua lại lẫn nhau Dugrave vậy caacutec mặt đối lập luocircn đấu tranh với nhau taacutec động qua lại theo xu hướng loại bỏ lẫn nhau + Sự thống nhất của caacutec mặt đối lập nay chỉ mang tiacutenh tương đối nhưng sự đấu tranh mang tiacutenh tuyết đối Sự đấu tranh nagravey gắn liền với sự vận động vagrave thay đổi của sự vật Macircu thuẫn biện chứng phaacutet triển tương ứng với quaacute trigravenh thống nhất giữa caacutec mặt đối lập cograven sự đấu tranh giữa caacutec mặt đối lập thigrave chuyển dần từng bước từ bigravenh lặng tới quyết liệt lagravem xuất hiện khả năng chuyển hoaacute của caacutec mặt đối lập + Macircu thuẫn biện chứng lagrave nguồn gốc của mọi sự phaacutet triển chuacuteng đều trải qua caacutec giai đoạn từ sự xuất hiện của caacutec mặt đối lập sự thống nhất vagrave đấu tranh giữa caacutec mặt đối lập rồi chuyển hoaacute caacutec mặt đối lập Khi macircu thuẫn được giả quyết caacutei cũ mất đi caacutei mới ra đời tiến bộ ưu việt hơn caacutei cũ vagrave tự noacute cũng chứa đựng những macircu thuẫn mới hay thay đổi những vai trograve taacutec động cảu caacutec macircu thuẫn cũ Về mặt thực tiễn + Thực tế đatilde chứng minh vận cuộc đấu tranh giữa caacutei cũ vagrave caacutei mới luocircn lagrave quacutea trigravenh khoacute khăn lacircu dagravei phức tạp caacutei mới coacute thể thất bại tạm thời nhưng cuối cugraveng noacute sẽ chiến thắng caacutei cũ Điều đoacute được minh chứng rotilde ragraveng trong cuộc đấu tranh giữa giai cấp phong kiến vagrave giai cấp cocircng nhacircn trong xatilde hội ta đưa đất nước đi lecircn từ chế độ phong kiến bỏ qua tư bản chủ nghĩa đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội + Cugraveng lagrave hai giai cấp tồn tại tong cugraveng một chế độ xatilde hội nhưng giữa caacutec giai cấp nagravey luocircn chứa đựng những macircu thuẫn phủ định lẫn nhau macircu thuẫn lecircn đến cao tragraveo chiacutenh lagrave cuộc đấu tranh của giai cấp cocircng nhacircn lao động lật đổ giai cấp phong kiến Quaacute trigravenh đấu tranh ấy diễn ra lacircu dagravei vagrave quyết liệt mặc dugrave coacute gặp phải những khoacute khăn chống cự của chế độ cũ nhưng rồi lực lượng lao động mới tiến bộ hơn vẫn chiến thắng Thay thế chế độ phong kiến laacutec hậu lagrave chế độ xatilde hội chủ nghĩa với những tiến bộ mới tuy nhiecircn trong noacute vẫn chứa đựng những macircu thuẫn chưa thể xoaacute bỏ giữa tầng lớp nhacircn dacircn lao động với tagraven dư của chế độ phong kiến với giai cấp tư sản đang higravenh thagravenh trong nền kinh tế Cacircu hỏi 14 Cơ sở nagraveo để khẳng định nguyecircn tắc lịch sử - cụ thể (LS-CT) lagrave ldquolinh hồnrdquo phương phaacutep luận của triết học Maacutec ndash Lecircnin Necircu những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc LSCT

a - Cơ sở khẳng định nguyecircn tắc lịch sử - cụ thể (LS-CT) lagrave ldquolinh hồnrdquo phương phaacutep luận của triết học Maacutec ndash Lecircnin - Triết học Maacutec-Lecircnin kế thừa vagrave phaacutet triển những thagravenh tựu quan trọng nhất của tư duy triết học trong lịch sử nhacircn lọai - Triết học Maacutec-Lecircnin xem xeacutet lịch sử xuất phaacutet từ con người vagrave cho rằng con người lagrave sản phẩm của lịch sử b- Những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc LS-CT 1 Trong hoạt động nhận thức chủ thể phải tigravem hiểu quaacute trigravenh higravenh thagravenh tồn tại vagrave phaacutet triển cụ thể của những sự vật cụ

thể trong những điều kiện hoagraven cảnh cụ thể Nghĩa lagrave

- Phải biết sự vật đatilde ra đời vagrave đatilde tồn tại như thế nagraveo trong những điều kiện hoagraven cảnh nagraveo bị chi phối bởi những quy luật nagraveo

- Hiện giờ sự vật đang tồn tại như thế nagraveo trong những điều kiện hoagraven cảnh ra sao do những quy luật nagraveo chi phối

- Trecircn cơ sở đoacute phải nắm bắt được sự vật coacute thể sẽ phải tồn tại như thế nagraveo (trecircn những neacutet cơ bản) trong tương lai

2 Trong hoạt động thực tiễn chủ thể phải xacircy dựng được những đối saacutech cụ thể aacutep dụng cho những sự vật cụ thể đang tồn tại trong những điều kiện hoagraven cảnh quan hệ cụ thể magrave khocircng necircn aacutep dụng những khuocircn mẫu chung chung cho bất cứ sự vật nagraveo trong bất kỳ điều kiện hoagraven cảnh quan hệ nagraveo

3 Nguyecircn tắc LS-CT được VI Lecircnin cocirc đọng trong nhận định ldquoXem xeacutet mỗi vấn đề theo quan điểm sau đacircy một hiện tượng nhất định đatilde xuất hiện trong lịch sử như thế nagraveo những hiện tượng đoacute đatilde trải qua những giai đoạn phaacutet triển chủ yếu nagraveo vagrave đứng trecircn quan điểm của sự phaacutet triển đoacute để xem xeacutet hiện nay noacute đatilde trở thagravenh thế nagraveordquo

Điều nagravey coacute nghĩa lagrave nguyecircn tắc LS-CT đỏi hỏi phải phacircn tiacutech sự vật cụ thể trong những tigravenh higravenh cụ thể để thấy được

10

- Sự vật đang (đatilde hay sẽ) tồn tại thocircng qua những chất lượng nagraveo thể hiện qua những độ nagraveo đang (đatilde hay sẽ) thực hiện những bước nhảy nagraveo để tạo necircn những chất lượng mới nagraveo

- Sự vật đang (đatilde hay sẽ) bị taacutec động bởi những macircu thuẫn nagraveo những macircu thuẫn đoacute đang nằm ở giai đoạn nagraveo coacute vai trograve như thế nagraveo đến sự vận động phaacutet triển của sự vật

- Sự vật đang (đatilde hay sẽ) trải qua những lần phủ định biện chứng nagraveo caacutei cũ nagraveo đang (đatilde hay sẽ) phải mất đi caacutei mới nagraveo đang (đatilde hay sẽ) xuất hiện

- Trong mối quan hệ với những sự vật khaacutec những điều gigrave được coi lagrave những caacutei riecircng hay caacutei đơn nhất điều gigrave lagrave caacutei chung hay caacutei đặc thugrave caacutei phổ biến chuacuteng quy định nhau chuyển hoacutea lẫn nhau như thế nagraveo

- Bản chất của sự vật lagrave gigrave noacute được thể hiện qua những hiện tượng nagraveo hiện tượng nagraveo chỉ lagrave giả tượng hiện tượng nagraveo lagrave điển higravenh hellip

- Nội dung của sự vật lagrave gigrave noacute đang (đatilde hay sẽ) tồn tại thocircng qua những higravenh thức nagraveo higravenh thức nagraveo phugrave hợp với nội dung của sự vật higravenh thức nagraveo khocircng phugrave hợp với nội dung caacutei gigrave lagravem cho nội dung của sự vật biến đổi

- Trong bản thacircn sự vật hiện thực lagrave gigrave hiện thực đoacute đang (đatilde hay sẽ) nảy sinh ra những khả năng nagraveo mỗi khả năng đoacute trong những điều kiện cụ thể nagraveo coacute độ tất yếu hiện thực hoacutea ra sao

4 Nguyecircn tắc LS-CT đogravei hỏi chuacuteng ta phải bao được caacutec sự kiện xảy ra trong nghiecircn cứu khoa học hay caacutec biến cố xảy ra trong caacutec tiến trigravenh lịch sử nhacircn loại

Tuy nhiecircn noacute khocircng cho pheacutep chuacuteng ta kết hợp caacutec sự kiện khoa học như những caacutei ngẫu nhiecircn thuần tuacutey của tự nhiecircn hay mocirc tả caacutec biến cố lịch sử như những caacutei vụn vặt đơn lẻ của xatilde hội magrave noacute đogravei hỏi chuacuteng ta phải taacutei hiện chuacuteng mocirc tả chuacuteng trecircn cơ sở vạch ra được caacutei tất yếu locirc giacutech caacutei chung (quy luật bản chất) của chuacuteng chỉ ra được những trật tự nhacircn quả quy định chuacuteng

Nguyecircn tắc nagravey đogravei hỏi chuacuteng ta phải xacircy dựng được bức tranh khoa học về thế giới để qua đoacute chuacuteng ta nhận thức được tiacutenh muocircn vẻ của tự nhiecircn tiacutenh phong phuacute của lịch sử trong sự thống nhất

5 Nguyecircn tắc LS-CT đatilde được caacutec latildenh tụ của giai cấp vocirc sản vận dụng Xuất phaacutet từ tigravenh higravenh cụ thể của CNTB ở giai đoạn tiền độc quyền tự do cạnh tranh magrave C Maacutec cho rằng caacutech mạng XHCN chỉ coacute thể thắng lợi ở tất cả caacutec nước TBCN tiecircn tiến

Sang thế kỷ 20 CNTB đatilde chuyển sang giai đoạn độc quyền đế quốc chủ nghĩa Khi vận dụng nguyecircn tắc nagravey vagraveo xem xeacutet tigravenh higravenh thế giới luacutec nagravey coacute những thay đổi lớn magrave VI Lecircnin đatilde đi đến kết luận đuacuteng đắn lagrave caacutech mạng XHCN chỉ coacute thể thắng lợi ở vagravei nước ở khacircu yếu nhất của CNTB

Đảng CS Việt Nam Đảng CS Trung Quốc cũng đang quaacuten triệt vagrave vận dụng saacuteng tạo nguyecircn tắc nagravey vagraveo thực tiễn caacutech mạng mỗi nước để xacircy dựng cho quốc gia migravenh một con đường riecircng đi lecircn CNXH

Vận dụng nguyecircn tắc LS-CT từ năm 1930 Đảng ta đatilde lựa chọn con đường CNXH Ngagravey nay để xacircy dựng thagravenh cocircng CNXH Đảng đề ra đường lối xacircy dựng nền kinh tế thị trường đẩy mạnh cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ưu tiecircn phaacutet triển lực lượng sản xuất đồng thời xacircy dựng quan hệ sản xuất phugrave hợp theo định hướng XHCN phaacutet huy cao độ nội lực đồng thời tranh thủ nguồn lực becircn ngoagravei vagrave chủ động hội nhập kinh tế quốc tế để phaacutet triển nhanh coacute hiệu quả vagrave bền vững thực hiện tăng trưởng kinh tế đi liền với phaacutet triển văn hoacutea từng bước cải thiện đời sống vật chất vagrave tinh thần của nhacircn dacircn thực hiện tiến bộ vagrave cocircng bằng xatilde hội bảo vệ vagrave cải thiện mocirci trường kết hợp phaacutet triển kinh tế - xatilde hội với tăng cường an ninh quốc phograveng bảo vệ vagrave xacircy dựng hệ thống chiacutenh trị vững mạnh

Cacircu 16 Lyacute luận thực tiễn Anh chị hatildey phacircn tiacutech những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc thống nhất giữa lyacute luận vagrave thực tiễn 1 Phạm trugrave thực tiễn 11

Thực tiễn lagrave hoạt động vật chất ldquocảm tiacutenhrdquo coacute mục điacutech coacute tiacutenh lịch sử xatilde hội nhằm cải tạo tự nhiện vagrave xatilde hội Phạm trugrave ldquothực tiễnrdquo lagrave một trong những phạm trugrave nền tảng cơ bản của triết học Maacutec- Lecirc nin noacutei chung vagrave lyacute luận nhận thức maacutecxiacutet noacutei riecircng 11 Thực tiễn lagrave một hoạt động vật chất Trong hoạt động vật chất con người sử dụng caacutec phương tiện cocircng cụ sức mạnh vật chất của migravenh để taacutec động vagraveo tự nhiecircn xatilde hội nhằm cải tại biến đổi chuacuteng phugrave hợp với nhu cầu của migravenh Đacircy lagrave một quaacute trigravenh tương taacutec giữa chủ thể vagrave khaacutech thể Trong đoacute chủ thể hướng vagraveo việc cải tạo khaacutech thể Cho necircn thực tiễn trở thagravenh khacircu trung gian nối liền yacute thức con người với thế giới becircn ngoagravei 12 Hoạt động thực tiễn coacute mục điacutech 121 Hoạt động thực tiễn lagrave bản chất của con người 122 Động vật chỉ hoạt động theo bản năng để phugrave hợp với thế giới becircn ngoagravei một caacutech thụ động Con người chủ động thiacutech nghi

với thế giới becircn ngoagravei bằng caacutech cải tạo thể giới thoả matilden theo nhu cầu của migravenh 123 Khi hoạt động thực tiễn để đạt hiệu quả cao con người tạo ra những vật phẩm khocircng coacute sẵn trong tự nhiecircn đoacute chiacutenh lagrave những

cocircng cụ vagrave sử dụng chuacuteng 13 Thực tiễn coacute tiacutenh chất lịch sử xatilde hội 131 Trigravenh độ vagrave higravenh thức hoạt động thực tiễn thay đổi qua caacutec giai đoạn khaacutec nhau của xatilde hội 132 Hoạt động thực tiễn khocircng thể được tiến hagravenh khocircng chỉ một vagravei caacute nhacircn magrave lagrave togravean xatilde hội 14 Caacutec dạng cơ bản vagrave khocircng cơ bản của thực tiễn 141 Dạng cơ bản

1048766Hoạt động sản xuất vật chất ndash lagrave một dạng họat động nguyecircn thủy vagrave cơ bản vagrave noacute quyết định sự tồn tại vagrave phaacutet triển của xatilde hội loagravei người

1048766Hoạt động chiacutenh trị xatilde hội nhằm cải tạo biến đổi xatilde hội phaacutet triển caacutec quan hệ xatilde hội chế độ xatilde hội 1048766Hoạt động thực nghiệm khoa học do nhu cầu phaacutet triển của cuộc caacutech mạng khoa học kỹ thuật hiện đại

142 Dạng khocircng cơ bản lagrave những họat động được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển từ những dạng cơ bản chuacuteng lagrave dạng thực tiễn phaacutei sinh Viacute dụ họat động trong một số lĩnh vực như đạo đức nghệ thuật giaacuteo dục tocircn giaacuteo hellip

2 Phạm trugrave ldquolyacute luậnrdquo 21 Lyacute luận lagrave hệ thống những tri thức được khaacutei quaacutet từ thực tiễn phản aacutenh những mối liecircn hệ bản chất bản chất những quy luật

của caacutec sự vật hiện tượng 22 Lyacute luận lagrave trigravenh độ cao hơn về chất so với kinh nghiệm Trecircn cơ sở tổng kết kinh nghiệm lyacute luận được higravenh thagravenh khocircng tự phaacutet

vagrave cũng khocircng bắt buộc mọi lyacute luận đều xuất phaacutet từ kinh nghiệm Muốn higravenh thagravenh lyacute luận con người phải thocircng qua quaacute trigravenh nhận thức kinh nghiệm Trong quaacute trigravenh nhận thức con người đi từ nhận thức kinh nghiệm thocircng thường đến nhận thức kinh nghiệm khoa học

23 Chức năng cơ bản của lyacute luận lagrave phản aacutenh hiện thực khaacutech quan vagrave chức năng phương phaacutep luận chỉ đạo hoạt động thực tiễn vagrave hoạt động nhận thức của con người

24 Lyacute luận coacute hai cấp độ khaacutec nhau cấp độ lyacute luận ngagravenh vagrave cấp độ lyacute luận triết học ( tugravey vagraveo phạm vi phản aacutenh của noacute vagrave vai trograve của phương phaacutep luận)

12

3 Những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc thống nhất giữa lyacute luận vagrave thực tiễn 31 Thực tiễn vagrave lyacute luận coacute mối quan hệ biện chứng cho nhau Thực tiễn lagrave cơ sở lagrave động lực lagrave mục điacutech vagrave lagrave tiecircu chuẩn của lyacute

luận Lyacute luận higravenh thagravenh phaacutet triển phải xuất phaacutet từ thực tiễn đaacutep ứng được yecircu cầu thực tiễn 311 Như ở trecircn ta đatilde noacutei thực tiễn lagrave cơ sở của lyacute luận Con người nhận thức giới tự nhiecircn đầu tiecircn bằng hoạt động thực tiễn Sự

taacutec động của con người buộc giới tự nhiecircn bộc lộ những thuộc tiacutenh quy luật để từ đoacute con người coacute kinh nghiệm Quaacute trigravenh phacircn tiacutech tổng hợp khaacutei quaacutet kinh nghiệm thagravenh một mocircn khoa học lyacute luận Thực tiễn đề ra những vấn đề magrave lyacute luận phải trả lời

312 Thực tiễn lagrave động lực của lyacute luận Qua hoạt thực tiễn luocircn nảy sinh những vấn đề đogravei hỏi lyacute luận phải hoagraven thiện chiacutenh migravenh để bao quaacutet vagrave giải quyết tốt caacutec vấn đề do thực tiễn đặt ra Điều nagravey cagraveng lagravem cho lyacute luận ngagravey cagraveng đầy đủ phong phuacute vagrave sacircu sắc hơn

313 Thực tiễn lagrave mục điacutech của lyacute luận Khocircng coacute thực tiễn thigrave lyacute luận khocircng thể đem lại lợi iacutech cao hơn thỏa matilden nhu cầu ngagravey cagraveng tăng của con người vagrave qua thực tiễn đatilde giuacutep cho lyacute luận hoagraven thagravenh được mục điacutech của migravenh Lyacute luận hướng dẫn chỉ đạo thực tiễn lagravem cho thực tiễn ngagravey cagraveng hiệu quả hơn

314 Thực tiễn lagrave tiecircu chuẩn chacircn lyacute của lyacute luận Lyacute luận chỉ được coi lagrave chacircn lyacute khi noacute phugrave hợp với thực tiễn khaacutech quan magrave noacute phản aacutenh vagrave đồng thời noacute được thực tiễn kiểm nghiệm Thocircng qua thực tiễn những lyacute luận đạt đến chacircn lyacute sẽ được bổ sung vagraveo kho tang tri thức nhacircn loại

32 Lyacute luận phải được vận dụng vagraveo thực tiễn tiếp tục bổ sung vagrave phaacutet triển trong thực tiễn Thực tiễn phải được chỉ đạo bởi lyacute luận để lagravem cho thực tiễn coacute hiệu quả nhất

321 Hoạt động thực tiễn của con người muốn coacute hiệu quả nhất thiết phải coacute lyacute luận soi đường Khi lyacute luận đạt đến chacircn lyacute thigrave lyacute luận coacute khả năng định hướng mục tiecircu xaacutec định lực lượng phương phaacutep biện phaacutep thực hiện Lyacute luận cograven dự baacuteo được khả năng phaacutet triển của caacutec mối quan hệ thực tiễn

322 Vận dụng lyacute luận vagraveo thực tiễn cần phacircn tiacutech rotilde từng tigravenh higravenh cụ thể traacutenh vận dụng lyacute luận maacutey moacutec giaacuteo điều kinh viện Như vậy chẳng những hiểu sai giaacute trị của lyacute luận magrave cograven lagravem phương hại đến thực tiễn lagravem sai lệch sự thống nhất tất yếu giữa lyacute luận vagrave thực tiễn

323 Từ lyacute luận xacircy dựng mocirc higravenh thực tiễn phaacutet huy những nhacircn tố tiacutech cực hạn chế những yếu tố tiecircu cực nhằm đạt kết quả cao 324 Baacutem saacutet diễn biến của thực tiễn để kịp thời bổ sung những khuyết điểm của lyacute luận hoặc coacute thể thay đổi lyacute luận cho phugrave hợp

với thực tiễn 13

Cacircu 18 AnhChị hatildey necircu ra những nguyecircn nhacircn cơ bản của bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều Để khắc phục triệt để bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều chuacuteng ta cần phải quaacuten triệt nguyecircn tắc nagraveo trong triết học Maacutec ndash Lecircnin Phacircn tiacutech caacutec yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc đoacute

1 Những nguyecircn nhacircn cơ bản của bệnh kinh nghiệm

- Bệnh kinh nghiệm lagrave khuynh hướng tư tưởng tuyệt tối hoacutea kinh nghiệm coi thường lyacute luận khoa học khuếch đại vai trograve thực tiễn để hạ thấp vai trograve lyacute luận

- Kinh nghiệm lagrave rất quyacute goacutep phần thagravenh cocircng trong điều kiện hoagraven cảnh nhất định vagrave lagrave cơ sở để khaacutei quaacutet lyacute luận Tuy nhiecircn nếu tuyệt đối hoacutea kinh nghiệm một nơi một luacutec nagraveo đoacute xem thường lyacute luận sẽ rơi vagraveo bệnh kinh nghiệm vagrave sẽ thất bại trong thực tiễn khi điều kiện hoagraven cảnh thay đổi Nguyecircn nhacircn của bệnh kinh nghiệm lagrave do yếu keacutem về lyacute luận cụ thể

+ nguyecircn nhacircn chủ quan dễ thỏa matilden với vốn kinh nghiệm bản thacircn ngại học lyacute luận khocircng chịu nacircng cao trigravenh độ lyacute luận coi thường khoa học kỹ thuật coi thường giới triacute thức thiếu nhigraven xa trocircng rộng dễ bảo thủ trigrave trệ

+ nguyecircn nhacircn khaacutech quan sự tồn tại phổ biến nền sản xuất nhỏ trigravenh độ dacircn triacute thấp khoa học ndash kỹ thuật chưa phaacutet triển Nho giaacuteo phong kiến cograven ảnh hưởng nặng nề

2 Những nguyecircn nhacircn cơ bản của bệnh giaacuteo điều

- Bệnh giaacuteo điều lagrave khuynh hướng tư tưởng cường điệu vai trograve lyacute luận coi nhẹ thực tiễn taacutech rời lyacute luận khỏi thực tiễn thiếu quan điểm lịch sử - cụ thể aacutep dụng kinh nghiệm một caacutech rập khuocircn maacutey moacutec

- Biểu hiện của bệnh giaacuteo điều lagrave bệnh saacutech vở nắm lyacute luận chỉ dừng ở cacircu chữ theo kiểu ldquotầm chương triacutech cuacuterdquo hiểu lyacute luận một caacutech phiến diện hời hợt biến lyacute luận thagravenh tiacuten điều vagrave aacutep dụng lyacute luận một caacutech maacutey moacutec vận dụng sai lyacute luận vagraveo thực tiễn khocircng bổ sung điều chỉnh lyacute luận Nguyecircn nhacircn của bệnh giaacuteo điều lagrave do yếu keacutem về lyacute luận cụ thể

+ hiểu lyacute luận bằng kinh nghiệm hiểu lyacute luận một caacutech đơn giản phiến diện cắt xeacuten sơ lượchellip

+ xuyecircn tạc boacutep meacuteo lyacute luậnhellip

3 Khắc phục bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều coacute hiệu quả

Hoagraven cảnh giai cấp vocirc sản của nước ta trong buổi đầu caacutech mạng vừa giagravenh độc lập tự do lagravem mảnh đất magraveu mỡ cho caacutec bệnh nagravey phaacutet triển nhanh tuy nhiecircn chuacuteng ta đatilde để chuacuteng tồn tại quaacute dagravei Để khắc phục triệt để bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều chuacuteng ta cần phải quaacuten triệt nguyecircn tắc thống nhất giữa lyacute luận vagrave thực tiễn trong triết học Maacutec ndash Lecircnin Cụ thể

- Baacutem saacutet thực tiễn lyacute luận phải gắn liền với thực tiễn thường xuyecircn kiểm tra trong thực tiễn vagrave khocircng ngừng phaacutet triển cugraveng thực tiễn tăng cường học tập nacircng cao trigravenh độ lyacute luận bổ sung vận dụng lyacute luận phugrave hợp với thực tiễn

- Phải coi trọng lyacute luận vagrave cocircng taacutec lyacute luận nacircng cao dacircn triacute đẩy mạnh sự nghiệp giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo phổ biến rộng ratildei tri thức khoa học ndash cocircng nghệhellip

- Phải đổi mới cocircng taacutec lyacute luận của Đảng dựa trecircn nền tảng chủ nghĩa Maacutec ndash Lecircnin vagrave tư tưởng Hồ Chiacute Minh Quaacuten triệt nhiệm vụ hướng nghiecircn cứu chủ yếu vagrave phương chacircm lớn chỉ đạo hoạt động lyacute luận của Đảng

- Hoagraven thiện cơ chế thị trường định hướng xatilde hội chủ nghĩa Vigrave kinh tế thị trường luocircn vận động vagrave biến đổi đogravei hỏi mọi thagravenh phần mọi chủ thể kinh tế phải năng động saacuteng tạo phải thường xuyecircn baacutem saacutet thị trường để ứng phoacute cho phugrave hợp

- Phải đổi mới tư duy lyacute luận khắc phục sự lạc hậu của lyacute luận thu hẹp khoảng caacutech giữa lyacute luận vagrave thực tiễn bằng caacutech

+ từ bỏ lối nghiecircn cứu kinh viện tư biện

14

+ thường xuyecircn đối chiếu lyacute luận với cuộc sống vận dụng lyacute luận vagraveo hoagraven cảnh thực tế của nước ta

- Coi trọng vagrave thường xuyecircn tổng kết thực tiễn qua đoacute sửa đổi phaacutet triển lyacute luận đatilde coacute bổ sung hoagraven chỉnh đường lối chiacutenh saacutech higravenh thagravenh lyacute luận mới quan điểm mới để chỉ đạo sự nghiệm đổi mới xatilde hội Cacircu 19 Anhchị hatildey phacircn tiacutech những tiền đề xuất phaacutet magrave Caacutec Maacutec dựa vagraveo để xacircy dựng lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội Trả lời

Caacutec nhagrave triết học duy tacircm trước Maacutec đatilde tiếp cận caacutec vấn đề xatilde hội từ goacutec độ nhacircn tố tinh thần như đạo đức niềm tin tocircn giaacuteo chiacutenh trịhellip đatilde ldquolấy sự thống trị của tocircn giaacuteo lagravem tiền đề Vagrave dần dagrave người ta tuyecircn bố mọi quan hệ thống trị lagrave một quan hệ tocircn giaacuteo vagrave người ta biến quan hệ đoacute thagravenh sự sugraveng baacutei sugraveng baacutei phaacutep luật sugraveng baacutei nhagrave nướcrdquo Từ việc phecirc phaacuten quan điểm duy tacircm đoacute C Maacutec đatilde đưa ra một hướng tiếp cận mới khoa học vagrave thuyết phục nhằm lyacute giải caacutec vấn đề của đời sống xatilde hội vagrave lagravem tiền đề xuất phaacutet điểm cho học thuyết của migravenh

Trước hết Maacutec nghiecircn cứu xatilde hội từ việc xem xeacutet yếu tố con người cụ thể hiện đang sống đời sống thực trong từng xatilde hội cụ thể Sự tồn tại của con người lagrave một sự tồn tại hiển nhiecircn vagrave phổ biến trong đời sống xatilde hội quy định sự tồn tại của toagraven thể xatilde hội

Maacutec cho rằng tiền đề đầu tiecircn của tất cả mọi sự tồn tại của người vagrave do đoacute cũng lagrave tiền đề của mọi quaacute trigravenh lịch sử đoacute lagraverdquo người ta phải coacute khả năng sống đatilde rồi mới coacute thể ldquolagravem ra lịch sửrdquo Nhưng muốn sống được thigrave trước hết cần phải coacute thức ăn thức uống nhagrave ở quần aacuteo vagrave một vagravei thứ khaacutec nữa Như vậy hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn lagrave việc sản xuất ra những tư liệu để thoả matilden những nhu cầu ấy việc sản xuất ra bản thacircn đời sống vật chấtrdquo

Nhu cầu vagrave lợi iacutech của con người quy định hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn vagrave lagrave động lực thuacutec đẩy con người hoạt động phaacutet triển Khi nhu cầu nagravey được thoả matilden thigrave ngay lập tức xuất hiện nhu cầu mới Cứ như vậy nhu cầu của con người lagrave động lực thuacutec đẩy sự phaacutet triển của chiacutenh con người vagrave qua đoacute lagrave động lực phaacutet triển của cả xatilde hội

Để thoả matilden nhu cầu đaacutep ứng lợi iacutech cho migravenh con người phải liecircn kết trong caacutec cộng đồng tức hệ thống caacutec mối liecircn hệ giữa caacute nhacircn con người cụ thể từ đoacute tạo thagravenh xatilde hội

Khi đề cập tới hoạt động sản xuất vật chất với tiacutenh caacutech lagrave hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn của con người Maacutec cũng đồng thời chỉ ra caacutec hoạt động sản xuất khaacutec của con người như hoạt động sản xuất tinh thần vagrave hoạt động sản xuất ra bản thacircn con người cũng như caacutec quan hệ xatilde hội khaacutec Trong hoạt động đoacute hoạt động sản xuất vật chất đoacuteng vai trograve lagrave nền tảng lagrave cơ sở cho toagraven bộ đời sống xatilde hội vagrave lagrave điểm đaacutenh dấu sự khaacutec biệt cơ bản giữa con người vagrave con vật Maacutec viết ldquo Bản thacircn con người bắt đầu bằng tự phacircn biệt với suacutec vật ngay khi con người bắt đầu sản xuất ra những tư liệu sinh hoạt của migravenhrdquo Chiacutenh thocircng qua sản xuất vật chất để duy trigrave tồn tại vagrave phaacutet triển của migravenh con người đồng thời saacuteng tạo ra toagraven bộ đời sống vật chất vagrave tinh thần phong phuacute của xatilde hội Do đoacute việc xuất phaacutet từ con người hiện thực để nghiecircn cứu đời sống xatilde hội đogravei hỏi phải bắt đầu từ sản xuất vật chất của họ qua đoacute đi đến việc xem xeacutet caacutec mặt khaacutec của xatilde hội nhằm tigravem ra caacutec quy luật vận động vagrave phaacutet triển khaacutech quan của xatilde hội

Từ việc nghiecircn cứu quaacute trigravenh sản xuất vật chất Maacutec phaacutet hiện ra 2 mặt khocircng taacutech rời nhau lagrave lực lượng sản xuất (quan hệ giữa con người với tự nhiecircn ) vagrave quan hệ sản xuất (quan hệ giữa con người với con người) Hai mặt nagravey của sản xuất vật chất tồn tại thống nhất với nhau tạo thagravenh phương thức sản xuất Sự taacutec động qua lại giữa chuacuteng trong một phương thức sản xuất đatilde tạo necircn quy luật quan hệ sản xuất phugrave hợp với trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất

Trecircn cơ sở nghiecircn cứu hoạt động sản xuất Maacutec đi tới việc nghiecircn cứu caacutec mặt của đời sống xatilde hội như chiacutenh trị phaacutep quyền đạo đức tocircn giaacuteohellipcoacute liecircn hệ ragraveng buộc với nhau Ở đacircy Maacutec đatilde phaacutet hiện ra caacutec quy luật cơ sở hạ tầng quyết định kiến truacutec thượng tầng tồn tại xatilde hội quyết định yacute thức xatilde hội phương thức sản xuất quyết định mọi mặt của đời sống xatilde hội Từ kết quả nagravey trong tư duy Maacutec higravenh thagravenh quan niệm cho rằng xatilde hội lagrave một hệ thống trong đoacute caacutec mặt liecircn hệ taacutec động lẫn nhau lagravem cho xatilde hội vận động vagrave phaacutet triển theo caacutec quy luật khaacutech quan tuy nhiecircn caacutec quy luật đoacute khocircng taacutec động becircn ngoagravei hoạt động sống coacute yacute thức của con người cụ thể Xatilde hội lagrave sự thống nhất mặt khaacutech quan vagrave mặt chủ quan

Toacutem lại xuất phaacutet từ vai trograve quyết định của sản xuất vật chất Maacutec đatilde phacircn tiacutech một caacutech khoa học mối quan hệ của tất cả caacutec lĩnh vực caacutec mặt của đời sống xatilde hội cũng như phaacutet hiện ra caacutec quy luật cơ bản chi phối sự vận động vagrave phaacutet triển của xatilde hội Trecircn cơ sở đoacute Ocircng đatilde đi tới sự khaacutei quaacutet khoa học về lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội 15

Cacircu 20 Phacircn tiacutech nội dung cơ bản của quy luật quan hệ sản xuất phugrave hợp với trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất Trả lời I Biện chứng giữa lực lượng sản xuất (PTSX) vagrave quan hệ sản xuất (QHSX) 11 khaacutei niệm phương thức sản xuất lực lượng sản xuất quan hệ sản xuất 11PTSX lagrave caacutech thức con người tiến hagravenh sản xuất vật chất ở từng giai đoạn lịch sử nhất định của xatilde hội loagravei người Mỗi xatilde hội được đặc tưng bằng một PTSX nhất định PTSX đoacuteng vai trograve quyết định đối với tất cả caacutec mặt của đời sống xatilde hội Kinh tế chiacutenh trị văn hoacutea vagrave xatilde hội Sự thay thế kế tiếp nhau của caacutec PTSX trong lịch sử quyết định sự phaacutet triển của xatilde hội loagravei ngưogravei từ thấp đến cao Trong sản xuất con người coacute quan hệ Một mặt lagrave quan hệ giữa người với tự nhiecircn tức lagrave LLSX mặt khaacutec lagrave quan hệ giữa người với người tức lagrave quan hệ sản xuất PTSX chiacutenh lagrave sự thống nhất giữa LLSX ở một trigravenh độ nhất định với QHSX tương ứng 12 LLSX lagrave toagraven bộ caacutec lực lượng đựoc con người sử dụng trong quaacute trigravenh sản xuất vật chất LLSX biểu hiện quan hệ giữa người với người với giới tự nhiecircn Nghĩa lagrave trong quaacute trigravenh sản xuất con người phải chinh phục giới tự nhiecircn bằng caacutec sức mạnh hiện thực của migravenh LLSX bao gồm Con người (CN) vagrave tư liệu sản xuất (TLSX) TLSX bao gồm +Đối tượng lao động một bộ phận của giới tự nhiecircn được đưa vagraveo sản xuất + Tư liệu lao động Cocircng cụ lao động vagrave kho tagraveng bến batildei giao thocircng vận tải Trong TLLĐ cocircng cụ lao động khocircng ngừng đựoc cải tiến cho necircn noacute lagrave yếu tố động nhất caacutech mạng nhất Chiacutenh sự cải tiến vagrave hogravean thiện khocircng ngừng cocircng cụ lao động đatilde lagravem biến đổi toagraven bộ tư liệu sản xuất Xeacutet đến cugraveng đoacute lagrave nguyecircn nhacircn sacircu xa của mọi biến đổi xatilde hội Con người lagrave yếu tố coacute vai trograve quan trọng nhất quyết định nhất Tư liệu lao động chỉ trở thagravenh lực lươngj tiacutech cực cải biến đối tượng lao động khi chuacuteng được kết hợp với lao động sống đoacute chiacutenh lagrave con người với những kỹ năng kỷ xảo với triacute tuệ vagrave kinh nghiệm của migravenh Hagravem lượng triacute tuệ trong điều kiện của khoa học cocircng nghệ hiện nay đatilde lagravem cho con người trở thagravenh nguồn lực đặc biệt của sản xuất lagrave nguồn lực cơ bản nguồn lực vocirc tận 13 QHSX lagrave mối quan hệ giữa người với người trong quaacute trigravenh sản xuất vật chất Thể hiện qua 3 mặt Quan hệ giữa ngưogravei với người đối với việc sở hữu về TLSX quan hệ giữa người với người đối với việc tổ chức quản lyacute quan hệ giữa người với người đối với việc phacircn phối sản phẩm Ba mặt noacutei trecircn coacute quan hệ hữu cơ với nhau trong đoacute quan hệ thứ nhất coacute yacute nghĩa quyết định đối với tất cả những quan hệ khaacutec Bản chất của bất kỳ quan hệ sản xuất nagraveo cũng đều phụ thuộc vagraveo vấn đề những TLSX chủ yếu trong xatilde hội được giải quyết như thế nagraveo Coacute 2 higravenh thức sở hữu cơ bản về tư liệu sản xuất Sở hữu tư nhacircn vagrave sở hữu xatilde hội II Quy luật về sự phugrave hợp của QHSX với trigravenh độ của LLSX

LLSX vagrave QHSX lagrave hai mt ca PTSX coacute mối liecircn hệ biện chứng lẫn nhau higravenh thagravenh necircn quy luật về sự phugrave hợp giữa QHSX với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Quy luật nagraveu vạch rotilde tiacutenh chất phụ thuộc khaacutech quan của QHSX vagraveo sự phaacutet triển của LLSX Đến lượt migravenh QHSX taacutec động trở lại đối với LLSX Khuynh hướng chung của SX lagrave khocircng nhừng phaacutet triển Sự phaacutet triển đoacute xeacutet đến cugraveng lagrave bắt nguồn từ sự biến đổi vagrave phaacutet triển của LLSX trước hết lagrave CCLĐ Trigravenh độ của LLSX lagrave trigravenh độ phaacutet triển của CCLĐ của kyacute thuật trigravenh độ kinh nghiệm kỹ năng của người lao động quy mocirc sản xuất trigravenh độ phacircn cocircng lao độnghellip Trigravenh độ của LLSX gắn với tiacutenh chất của LLSX Tiacutenh chất của LLSX Khi SX cograven trigravenh độ thấp keacutem thigrave LLSX coacute tiacutenh chất caacute nhacircn khi SX đạt tới trigravenh độ cơ khiacute hiện đại phacircn cocircng lao động xatilde hội phaacutet triển thigrave LLSX coacute tiacutenh xatilde hội hoacutea Trong quaacute trigravenh sản xuất để lao động bớt nặng nhọc vagrave đạt hiệu quả cao hơn con người luocircn luocircn tigravem caacutech cải thiện hoagraven thiện cocircng cụ lao động vagrave chế tạo ra những cocircng cụ lao động mới tinh xảo hơn đồng thời kinh nghiệm sản xuất thoacutei quen lao động kỹ năng sản xuất kiến thức khoa học của con người cũng tiến bộ theo Như vậy sự thay đổi của xatilde hội bao giờ cũng bắt đầu bằng sự thay đổi LLSX Cugraveng với sự phaacutet triển của LLSX QHSX cũng higravenh thagravenh vagrave biến đổi cho phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Sự phugrave hợp đoacutelagrave động lực lagravem cho LLSX phaacutet trỉen mạnh mẽ QHSX phải tạo được điều kiện sử dụng vagrave kết hợp tối ưu giữa TLSX vagrave người lao động Mở ra điều kiện thiacutech hợp cho việc kiacutech thiacutech vật chất tinh thần đối với người lao động Nhưng LLSX luocircn luocircn phaacutet triển cograven QHSX coacute xu hướng tương đối ổn định Khi LLSX phaacutet triển lecircn một trigravenh độ mới QHSX khocircng cograven phugrave hợp nữa trở thagravenh chướng ngại đối với sự phaacutet triển của noacute sẽ nảy sinh macircu thuẫn gay gắt giữa hai mặt của PTSX Sự phaacutet triển khaacutech đoacute tất yếu dẫn đến việc xoacutea bỏ QHSX cũ thay thế bằng một QHSX mới phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ mới của LLSX mở đường cho LLSX phaacutet triển Việc xoacutea bỏ QHSX cũ thay thế bằng QHSX mới cũng coacute nghĩa lagrave sự diệt vong của một PTSX lỗi thời vagrave sự ra đời của PTSX mới Trong xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng macircu thuẫn giữa LLSX mới vagrave QHSX lỗi thời lagrave cơ sở khaacutech quan của cuộc đấu tranh giai cấp đồng thời lagrave tiền đề tất yếu của caacutec cuộc caacutech mạng xatilde hội Đacircy lagrave quy luật phổ biến taacutec động trong toagraven 16

bộ tiến trigravenh lịch sử nhacircn loại ldquoQuy luật QHSX phugrave hợp với trigravenh độ PT của LLSXrdquo QHSX phugrave hợp với trigravenh độ của LLSX lại trở thagravenh động lực cơ bản thuacutec đẩy mở đường cho LLSX phaacutet triển QHSX khocircng phugrave hợp với trigravenh độ của LLSX sẽ kigravem hatildem sự phaacutet triển của LLSX Song taacutec động kigravem hatildem đoacute cũng chỉ coacute tiacutenh chất tạm thời theo tiacutenh tất yếu khaacutech quan cuối cugraveng QH cũng se phải thay đổi cho phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Sở dĩ QHSX coacute taacutec động trở lại mạnh mẽ với LLSX lagrave vigrave noacute qui định Mục điacutech của SX hệ thống quản lyacute của SX vagrave quản lyacute xatilde hội Phương thức phacircn phối vagrave phần của cải iacutet hay nhiều magrave người lao động được hưởng Từ đoacute noacute sẽ tạo ra những điều kiện để kiacutech thiacutech việc cải tiến lao động vagrave kỹ thuật sản xuất thuacutec đẩy LLSX phaacutet triển Thực tiễn đatilde cho thấy LLSX chỉ coacute thể phaacutet triển khi coacute một QHSX hợp lyacute đồng bộ phugrave hợp với noacute QHSX lạc hậu hoặc tiecircn tiến hơn một caacutech giả tạo cũnhg sẽ kigravem hatildem sự phaacutet triển của LLSX Quy luật về sự phugrave hợp của QHSX với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX lagrave quy luật chung nhất của sự phaacutet triển XH Sự taacutec động cảu quy luật nagravey đatilde đưa xatilde hội loagravei ngưogravei trải qua caacutec PTSX khaacutec nhau Tuy nhiecircn khocircng phải bất cứ nước nagraveo cũng nhất thiết phải tuần tự trải qua caacutec PTSX một số nước coacute thể bỏ qua hợc một số caacutec PTSX để tiến lecircn PTSX mới cao hơn CAcircU 21 Anh Chị hatildey phacircn tiacutech mối quan hệ biện chứng giữa cơ sở hạ tầng (CSHT) vagrave kiến triến thượng tầng (KTTT) Đảng ta đatilde vận dụng mối quan hệ biện chứng nagravey như thế nagraveo vagraveo vagraveo quaacute trigravenh xacircy dựng CNXH ở nước ta hiện nay Trả lời

CSHT lagrave toagraven bộ những quan hệ sản xuất hợp thagravenh cơ cấu kinh tế của một xatilde hội nhất định KTTT lagrave toagraven bộ caacutec quan điểm về chiacutenh trị phaacutep quyền triết học đạo đức tocircn giaacuteocaacutec thể chế xatilde hội tương ứng như Nhagrave nước đảng phaacutei giaacuteo hộihellip được higravenh thagravenh trecircn một CSHT nhất định Mối quan hệ biện chứng giữa CSHT vagrave KTTT - CSHT quyết định KTTT (CSHT nagraveo thigrave KTT nấy) + Trật tự kinh tế xeacutet đến cugraveng quy định trật tự chiacutenh trị macircu thuẫn trong kinh tế gacircy ra macircu thuẫn trong chiacutenh trị Giai cấp nagraveo

thống trị trong kinh tế thigrave giai cấp đoacute thống trị trong chiacutenh trị + Tất cả caacutec yếu tố của KTTT dều trực tiếp hay giaacuten tiếp phụ thuộc vagraveo CSHT vagrave do CSHT quy định + CSHT thay đổi hay mất đi thigrave sớm hay muộn KTTT cũng phải thay đổi hay mất đi để cho một KTTT mới ra đời tuy nhiecircn

đacircy lagrave một quaacute trigravenh phức tạp - Sự taacutec động của KTTT đến CSHT Do KTTT vagrave mỗi yếu tố của noacute coacute tiacutenh độc lập tương đối vagrave vai trograve khaacutec nhau necircn chuacuteng

taacutec động đến CSHT theo những caacutech những xu hướng khaacutec nhau + Chức năng chiacutenh của KTTT lagrave xacircy dựng củng cố bảo vệ CSHT đatilde sinh ra noacute chống lại mọi nguy cơ lagravem suy yếu hay phaacute hoại chế độ kinh tế hiện hagravenh + KTTT taacutec động mạnh mẽ đến kinh tế - xatilde hội nhưng noacute khocircng thể lagravem thay đổi xu hướng phaacutet triển khaacutech quan của đời sống kinh tế - xatilde hội Sự taacutec động của noacute chủ yếu diễn ra theo 2 hướng Nếu phugrave hợp với CSHT với caacutec quy luật kinh tế thigrave KTTT thuacutec đẩy sự tăng trưởng đảm bảo sự phaacutet triển bền vững cho CSHT Nếu khocircng phugrave hợp với CSHT với caacutec quy luật kinh tế thigrave KTTT kigravem hatildem sự tăng trưởng gacircy baacutet ổn cho đời sống xatilde hội Đảng ta đatilde vận dụng mối quan hệ biện chứng nagravey trong quaacute trigravenh xacircy dựng CHXH ở nước ta hiện nay Nước ta đatilde trải qua caacutec higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội khaacutec nhau từ xatilde hội cộng sản nguyecircn thủy tiến lecircn xatilde hội chiếm hữu nocirc lệ đến xatilde hội phong kiến rồi tiến hoacutea lecircn CNXH bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa vagrave đỉnh cao nhất trong quaacute trigravenh tiến hoacutea nagravey lagrave chủ nghĩa cộng sản Nước ta đang trong giai đoạn xacircy dựng CNXH theo hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN Do đoacute mối quan hệ biện chứng giữa CSHT vagrave KTTT lagrave 1 quaacute trigravenh đấu tranh lacircu dagravei giữa caacutei mới vagrave caacutei cũ CNXH đang trong quaacute trigravenh xacircy dựng necircn lagrave caacutei mới cograven rất non yếu muốn xoacutea bỏ hết tagraveng dư của xatilde hội cũ - đại diện cho caacutei cũ rất khoacute bởi noacute đatilde tồn tại lacircu dagravei Tuy nhiecircn con đường đi lecircn CNXH ở nước ta diễn ra theo caacutec quy luật khaacutech quan của thời đại chứ khocircng phải do yacute muốn chủ quan của con người quyết định necircn noacute lagrave caacutei mới nhưng hợp quy luật necircn ngagravey cagraveng phaacutet triển vagrave ngược lại caacutei cũ khocircng hợp quy luật sẽ ngagravey cagraveng yếu đi Đảng ta đatilde ra sức xacircy dựng CNXH trong đoacute phaacutet triển lực lượng sản xuất hiện đại gắn liền với xacircy dựng quan hệ sản xuất mới phugrave hợp trecircn cả 3 mặt sở hữu quản lyacute vagrave phacircn phối Quaacute trigravenh xacircy dựng nagravey đogravei hỏi chuacuteng ta phải xacircy dựng caacutec quan điểm về chiacutenh trị phaacutep quyền triết học đạo đức tocircn giaacuteocaacutec thể chế xatilde hội tương ứng như Nhagrave nước đảng phaacutei giaacuteo hội cho phugrave hợp với sự phaacutet triển của phương thức sản xuất magrave Đảng đatilde đề ra để goacutep phần xacircy dựng một nước Việt Nam dacircn giagraveu nước mạnh xatilde hội cocircng bằng dacircn chủ văn minh

Cacircu 22 Anh (chị) hatildey phacircn tiacutech tư tưởng của Mac ldquosự phaacutet triển higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội lagrave quaacute trigravenh lịch sử - tự nhiecircnrdquo 17

Khaacutei niệm higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội HTKT-XH lagrave một phạm trugrave của CNDVLS dugraveng để chỉ xatilde hội ở từng giai đoạn lịch sử nhất định với một kiểu qhsx đặc trưng cho xatilde hội đoacute phugrave hợp với một trigravenh độ nhất định của llsx vagrave với một kttt tương ứng được xacircy dựng trecircn những qhsx ấy

HTKT-XH lagrave một hệ thống hoagraven chỉnh vagrave coacute cấu truacutec phức tạp trong đoacute coacute caacutec mặt cơ bản lagrave llsx qhsx kttt Mỗi mặt của htkt-xh coacute vai trograve vị triacute riecircng taacutec động qua lại lẫn nhau thống nhất với nhau

+ LLSX lagrave nền tảng vật chất ndash kỹ thuật của mỗi htkt-xh Sự higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển của mỗi htkt-xh xeacutet đến cugraveng do llsx quyết định Llsx phaacutet triển qua caacutec htkt-xh nối tiếp nhau từ thấp đến cao

+ QHSX lagrave quan hệ giữa người với người trong quaacute trigravenh sản xuất lagrave những quan hệ cơ bản ban đầu vagrave quyết định tất cả mọi quan hệ xatilde hội khaacutec Mỗi htkt-xh lại coacute một kiểu qhsx của noacute tương ứng với trigravenh độ nhất định của llsx Qhsx lagrave tiecircu chuẩn khaacutech quan để phacircn biệt xatilde hội cụ thể nagravey với xatilde hội cụ thể khaacutec đồng thời tiecircu biểu cho một giai đoạn phaacutet triển nhất định của lịch sử

+ KTTT được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển phugrave hợp với CSHT nhưng noacute lại lagrave cocircng cụ để bảo vệ duy trigrave vagrave phaacutet triển CSHT đatilde sinh ra noacute

Ngoagravei caacutec mặt cơ bản necircu trecircn caacutec htkt-xh cograven coacute quan hệ về gia đigravenh dacircn tộc vagrave caacutec quan hệ xatilde hội khaacutec Caacutec quan hệ đoacute đều gắn boacute chặt chẽ với qhsx biến đổi cugraveng với sự biến đổi của qhsx

Sự phaacutet triển của caacutec htkt-xh lagrave một quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn Lịch sử phaacutet triển của xatilde hội loagravei người trải qua nhiều giai đoạn nối tiếp nhau từ thấp đến cao tương ứng với mỗi giai đoạn lagrave

một htkt-xh Sự vận động thay thế nhau của caacutec htkt-xh trong lịch sử đều do taacutec động của caacutec quy luật khaacutech quan đoacute lagrave quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn của xatilde hội Trecircn cơ sở phaacutet hiện ra caacutec quy luật phaacutet triển khaacutech quan của xatilde hội Mac đatilde đi đến kết luận ldquosự phaacutet triển của những higravenh thaacutei kinh tế- xatilde hội lagrave một quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircnrdquo

Caacutec mặt cơ bản hợp thagravenh một htkt-xh khocircng taacutech rời nhau magrave liecircn hệ biện chứng với nhau higravenh thagravenh necircn những qui luật phổ biến của xatilde hội Đoacute lagrave quy luật về sự phugrave hợp của qhsx với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx quy luật csht quyết định kttt vagrave caacutec quy luật xatilde hội khaacutec Chiacutenh taacutec động của caacutec quy luật khaacutech quan đoacute magrave caacutec htkt-xh vận động phaacutet triển thay thế nhau từ thấp đến cao trong lịch sử như một quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn khocircng phụ thuộc vagraveo yacute chiacute nguyện vọng chủ quan của con người

Quaacute trigravenh phaacutet triển lịch sử tự nhiecircn của xatilde hội coacute nguồn gốc sacircu xa từ sự phaacutet triển của llsx Chiacutenh tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx đatilde quy định một caacutech khaacutech quan tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của qhsx Do đoacute xeacutet đến cugraveng llsx quyết định quaacute trigravenh vận động vagrave phaacutet triển của htkt-xh như quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn

Trong caacutec quy luật khaacutech quan chi phối sự vận động vagrave phaacutet triển của caacutec htkt-xh thigrave quy luật về sự phugrave hợp của qhsx với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx coacute vai trograve quyết định nhất Llsx bảo đảm tiacutenh kế thừa trong sự phaacutet triển tiến lecircn của xatilde hội quy định khuynh hướng phaacutet triển từ thấp đến cao Qhsx lagrave mặt thứ hai của ptsx biểu hiện tiacutenh giaacuten đoạn trong sự phaacutet triển của lịch sử Những qhsx lỗi thời được xoacutea bỏ vagrave được thay thế bằng những kiểu qhsx mới cao hơn Đến lượt noacute sự thay đổi qhsx sẽ keacuteo theo sự thay đổi về kttt vagrave do đoacute magrave htkt-xh cũ được thay thế bằng htkt-xh mới cao hơn tiến bộ hơn Quaacute trigravenh đoacute diễn ra theo quy luật khaacutech quan chứ khocircng phải theo yacute muốn chủ quan của con người

Sự thay thế một htkt-xh nagravey bằng một htkt-xh mới cao hơn thường được thực hiện thocircng qua caacutech mạng xatilde hội Nguyecircn nhacircn sacircu sa của caacutech mạng xatilde hội lagrave macircu thuẫn giữa llsx vagrave qhsx khi qhsx trở thagravenh xiềng xiacutech của llsx Trong thời kỳ caacutech mạng xatilde hội khi cơ sở kinh tế thay đổi thigrave sớm hay muộn toagraven bộ kttt đồ sộ cũng thay đổi theo

Quaacute trigravenh kế thừa của lịch sử loagravei người luocircn luocircn cho pheacutep cộng đồng nagraveo đoacute trong điều kiện nhất định do taacutec động của caacutec nhacircn tố caacutec macircu thuẫn becircn trong vagrave becircn ngoagravei coacute thể bỏ qua caacutec giai đoạn phaacutet triển nhất định để vươn tới trigravenh độ tiecircn tiến của nhacircn loại Trong thời đại ngagravey nay chủ chương ruacutet ngắn để đi lecircn CNXH ở một số quốc gia tiền tư bản chủ nghĩa chẳng những khocircng macircu thuẫn với tinh thần của sự phaacutet triển mang tiacutenh lịch sử- tự nhiecircn magrave cograven lagrave biểu hiện sinh động của quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn ấy Chỉ khi ta ldquoruacutet ngắn rdquomột caacutech duy yacute chiacute bấp chấp quy luật thigrave luacutec đoacute sự phaacutet triển ruacutet ngắn mới trở necircn đối lập với quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn

Như vậy quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn của sự phaacutet triển xatilde hội chẳng những diễn ra bằng con đường tuần tự magrave cograven bao hagravem cả sự bỏ qua trong những điều kiện lịch sử nhất định một hoặc một vagravei htkt-xh nhất định Sự khaacutec nhau về trật tự phaacutet triển vẫn lagrave quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn Cacircu 24 Phacircn tiacutech Con đường đi lecircn CNXH ở Việt Nam

a Quaacute độ lecircn CNXH bỏ qua chế độ TBCN ở Việt Nam Trong quaacute trigravenh quaacute độ lecircn CNXH chuacuteng ta cần phải biết tiếp thu vagrave vận dụng saacuteng tạo tư tưởng của caacutec nhagrave kinh điển MAacuteC-

Lenin nhất lagrave tư tưởng của Lecirc nin về những khacircu trung gian những bước quaacute độ tất yếu để đưa một xatilde hội tiểu nocircng lạc hậu lecircn CNXH lại vừa biết tổng kết lịch sử của đất nước vagrave của thế giới với những biến đổi to lớn của noacute Điều quan trọng lagrave quaacute trigravenh đi lecircn CNXH chuacuteng ta cần phải tuacircn thủ nghiecircm ngặt những yecircu cầu khaacutech quan của sự phaacutet triển tuacircn theo những qui luật khaacutech quan của sự phaacutet triển từ xatilde hội nocircng nghiệp lạc hậu lecircn CNXH Tuyệt đối khocircng coacute những 18

hagravenh động chủ quan duy yacute chiacute traacutei với qui luật khaacutech quan Phải hiểu rằng quaacute độ giaacuten tiếp lecircn CNXH bỏ qua chế độ TBCN lagrave con đường phugrave hợp với điều kiện đất nước vagrave thời đại ngagravey nay

Xacircy dựng CNXH bỏ qua chế độ TBCN tạo ra biến đổi về chất của XH trecircn tất cả caacutec lĩnh vực lagrave sự nghiệp rất khoacute khăn phức tạp cho necircn phải phải trải qua một thời kỳ quaacute độ lacircu dagravei với nhiều chặng đường nhiều higravenh thức tổ chức kinh tế xatilde hội coacute tiacutenh quaacute độ Trong caacutec lĩnh vực của đời sống XH diễn ra sự đan xen vagrave đấu tranh của caacutei củ vagrave caacutei mới

b Cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea lagrave nhiệm vụ trung tacircm của thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam - Lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế - XH chỉ ra mỗi higravenh thaacutei KT-XH coacute một lực lượng sản xuất của noacute hay noacutei caacutech khaacutec coacute một cơ

sở vật chất-kỹ thuật của noacute Để coacute CNXH phải coacute một cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại do cuộc CM khoa học vagrave cocircng nghệ mang lại Song nước ta tiến lecircn CNXH từ một nền kinh tế phổ biến lagrave sản xuất nhỏ lao động thủ cocircng lagrave chủ yếu caacutei thiếu thốn của chuacuteng ta lagrave chưa coacute một nền đại cocircng nghiệp Vigrave vậy chuacuteng ta phải tiến hagravenh cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea Thực chất của cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea chiacutenh lagrave xacircy dựng cơ sở vật chất kỹ thuật của CNXH Cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ở nước ta nhằm xacircy dựng cơ sở vật chất kỹ thuật cho CNXH ở nước ta trecircn cơ sở phaacutet huy năng lực nội sinh của đất nước cũng như xu thế quốc tế hoacutea kinh tế thế giới đoacute lagrave nhiệm vụ trung tacircm trong suốt thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH

- Trong cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea đất nước chuacuteng ta cần phaacutet triển mạnh mẽ một nền khoa học vagrave cocircng nghệ tiecircn tiến hiện đại Phải coi phaacutet triển khoa học vagrave cocircng nghệ lagrave quốc saacutech hagraveng đầu điều nagravey hoagraven toagraven phugrave hợp với xu thế của thế giới ngagravey nay trong xu thế hợp taacutec cạnh tranh ngagravey cagraveng khốc liệt Chiacutenh vigrave vậy đại hội đại biểu toagraven quốc lần thứ IX cuả Đảng ta đatilde đề ra ldquocon đường cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ở nước ta cần vagrave coacute thể ruacutet ngắn thời gian vừa coacute bước tuần tự vừa coacute bước nhảy vọt Phaacutet huy những lợi thế của đất nước tận dụng mọi khả năng để đạt được những trigravenh độ cocircng nghệ tiecircn tiến đặc biệt lagrave cocircng nghệ thocircng tin cocircng nghệ sinh học tranh thủ ứng dụng ngagravey cagraveng nhiều hơn ở mức cao hơn vagrave phổ biến hơn những thagravenh tựu mới về khoa học cocircng nghệ từng bước phaacutet triển kinh tế tri thức Phaacutet huy nguồn lực triacute tuệ vagrave sức mạnh tinh thần của người Việt Nam coi phaacutet triển giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo khoa học cocircng nghệ lagrave nền tảng vagrave động lực của sự nghiệp cocircng nghiệp hoacute hiện đại hoacutea

Thực hiện thắng lợi sự nghiệp CNH-HĐH lagrave một trong những nhacircn tố coacute yacute nghĩa quyết định thắng lợi sự nghiệp xacircy dựng CNXH ở nước ta

c Kết hợp giữa LLSX với xacircy dựng QHSX trong thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam - Trong khi khẳng định vai trograve của LLSX lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh cograven chỉ ra sự phaacutet triển của LLSX phải gắn liền với việc

thiết lập quan hệ sản xuất phugrave hợp Trong sự nghiệp xacircy dựng CNXH ở nước ta Đảng ta khẳng định ldquoPhaacutet triển LLSX gắn liền với QHSX mới phugrave hợp trecircn cả 3 mặt sở hữu quản lyacute vagrave phacircn phối

- Phugrave hợp với sự phaacutet triển của LLSX ở nước ta đảng ta chủ trương sử dụng ldquonhiều higravenh thức sở hữa về TLSX nhiều thagravenh phần kinh tếrdquo đồng thời thực hiện nhất quaacuten lacircu dagravei chiacutenh saacutech phaacutet triển nền kinh tế hagraveng hoacutea nhiều thagravenh phần vận động theo cơ chế thị trường coacute sự quản lyacute của Nhagrave nước theo định hướng XHCN đoacute chiacutenh lagrave nền kinh tế thị trường định hướng XHCN

- Kinh tế thị trường lagrave thagravenh tựu chung của văn minh nhacircn loại Noacute lagrave kết quả của sự phaacutet triển LLSX đến một trigravenh độ nhất định kết quả của quaacute trigravenh phacircn cocircng lao động xatilde hội vagrave đa dạng hoacutea caacutec higravenh thức sở hữu Đến lượt noacute kinh tế thị trường lagrave một động lực mạnh mẽ thuacutec đẩy LLSX phaacutet triển Xacircy dựng vagrave phaacutet triển kinh tế thị trường định hướng XHCN vừa phugrave hợp với xu hướng phaacutet triển của thời đại vừa phugrave hợp với yecircu cầu phaacutet triển của LLSX ở nước ta với yecircu cầu xacircy dựng nền kinh tế độc lập tự chủ kết hợp với chủ động hội nhập kinh tế quốc tế Đảng ta khẳng định ldquoMục điacutech của nền kinh tế thị trường định hướng XHCN lagrave phaacutet triển LLSX phaacutet triển kinh tế để xacircy dựng cơ sở vật chất-kỹ thuật của CNXH nacircng cao đời sống của nhacircn dacircn

d Kết hợp giữa kinh tế với chiacutenh trị vagrave caacutec mặt khaacutec của đời sống XH trong thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam Xuất phaacutet từ mối quan hệ giữa kinh tế với chiacutenh trị vagrave caacutec mặt khaacutec của đời sống XH magrave lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh đatilde chỉ ra

trong quaacute trigravenh xacircy dựng CNXH ở nước ta gắn liền với phaacutet triển kinh tế xacircy dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN phải khocircng ngừng đổi mới hệ thống chiacutenh trị nacircng cao vagravei trograve latildenh đạo vagrave sức chiến đấu của Đảng xacircy dựng nhagrave nước phaacutep quyền xatilde hội chủ nghĩa của dacircn do dacircn vigrave dacircn nacircng cao vai trograve của caacutec tổ chức quần chuacuteng trong sự nghiệp xacircy dựng vagrave bảo vệ TQ 19

Đồng thời phải gắn phaacutet triển kinh tế với phaacutet triển văn hoacutea xacircy dựng nền văn hoacutea tiecircn tiến đậm đagrave bản sắc dacircn tộc nhằm khocircng ngừng nacircng cao dacircn triacute đagraveo tạo nhacircn lực vagrave bồi dưỡng nhacircn tagravei theo quan điểm của đảng ta đoacute lagrave quốc saacutech hagraveng đầu giải quyết caacutec vấn đề XH thực hiện cocircng bằng vagrave dacircn chủ trong đời sống XH

Trong quaacute trigravenh phaacutet triển văn hoacutea cần phải đặc biệt quan tacircm đến phaacutet triển giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo Phải coi giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo cũng lagrave quốc saacutech hagraveng đầu Điều nagravey vừa phugrave hợp với xu thế phaacutet triển hiện đại lại vừa lagrave đogravei hỏi cấp baacutech của sự phaacutet triển đất nước

Toacutem lại lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh lagrave một lyacute luận khoa học noacute cho chuacuteng ta một quan niệm đuacuteng đắn về mối quan hệ lẫn nhau giữa caacutec mặt trong đời sống kt-xh về sự vận động vagrave phaacutet triển của XH Với sự phaacutet triển của khoa học vagrave thực tiễn hiện nay lyacute luận đoacute vẫn giữ nguyecircn giaacute trị Noacute đem lại một phương phaacutep luận thực sự khoa học để phacircn tiacutech caacutec hiện tượng trong đời sống XH để từ đoacute vạch ra phương hướng vagrave giải phaacutep đuacuteng đắn cho hoạt động thực tiễn Cacircu 25 AnhChi hay phan tich nhung cong hien to lon cua CMac PhAngghen va VILenin vao su phat trien ly luan ve giai cap va dau tranh giai cap

Nguồn gốc giai cấp CMaacutec vagrave Phangghen đều khẳng định giai cấp khocircng phải lagrave hiện tượng bẩm sinh của xatilde hội khocircng xất hiện cugraveng với sự xuất hiện của xatilde hội Trong xatilde hội nguyecircn thủy khi lực lượng sản xuất cograven thấp keacutem con người lagravem ra sản phẩm chỉ để tồn tại chưa coacute sản phẩm dư thừa chưa coacute điều kiện khaacutech quan để người nagravey chiếm đoạt sản phẩm của người khaacutec xatilde hội chưa xuất hiện chế độ người boacutec lột người vagrave do đoacute chưa thể coacute giai cấp Cuối xatilde hội nguyecircn thủy cocircng cụ sản xuất bằng kim loại xuất hiện coacute sự phacircn cocircng lao động lagravem cho lực lượng sản xuất phaacutet triển mang lại năng suất lao động cao hơn từ đoacute dẫn đến của cải dư lagravem của riecircng chế độ tư hữu ra đời Chế độ tư hữu lagravem cơ sở cho sự phacircn hoaacute xatilde hội thagravenh caacutec gia cấp coacute lợi iacutech đối khaacuteng nhau

Giai cấp lagrave những tập đoagraven người to lớn khaacutec nhau về địa vị trong một hệ thống sản xuất xatilde hội nhất định trong lịch sử khaacutec nhau về quan hệ của họ đối với những tư liệu sản xuất về vai trograve của họ trong tổ chức lao động xatilde hội vagrave như vậy lagrave khaacutec nhau về caacutech thức hưởng thụ vagrave về phần của cải xatilde hội iacutet hoặc nhiều magrave họ được hưởng Noacutei đến giai cấp lagrave noacutei đến một hệ thống caacutec tập đoagraven người trong một chế độ kinh tế xatilde hội nhất định do chế độ ấy sản sinh ra mỗi giai cấp trong lịch sử đều coacute đặc điểm riecircng tuy nhiecircn theo LecircNin cho pheacutep ta nắm được dấu hiệu đặc trưng chung nhất cơ bản nhất những dấu hiệu phổ biến vagrave ổn định nhất của giai cấp

Giai cấp lagrave phạm trugrave kinh tế xatilde hội coacute tiacutenh lịch sử giai cấp khocircng phải lagrave sản phẩm của sản xuất noacutei chung magrave lagrave sản phẩm của hệ thống sản xuất xatilde hội nhất định trong lịch sử một hệ thống giai cấp tương ứng với mocirct hệ thống sản xuất xatilde hội do đoacute khocircng thể hiểu đặc trưng của từng giai cấp cụ thể nếu khocircng đặt noacute trong mối quan hệ với caacutec giai cấp đối lập khaacutec

Noacutei đến giai cấp lagrave noacutei đến sự khaacutec nhau giữa caacutec tập đoagraven người về địa vị trong một hệ thống kinh tế xatilde hội nhất định trong đoacute tập đoagraven người nagravey lagrave thống trị cograven tập đoagraven người kia lagrave bị trị sự khaacutec nhau ấy thể hiện ở chỗ

Caacutec giai cấp coacute quan hệ khaacutec nhau về tư liệu sản xuất đacircy lagrave sự khaacutec nhau cơ bản nhất quy định sự khaacutec nhau về địa vị của caacutec giai cấp trong xatilde hội (viacute dụ)

Caacutec giai cấp coacute vai trograve khaacutec nhau trong tổ chức lao động xatilde hội trong tổ chức quản lyacute sản xuất tập đoagraven nagraveo chiếm hữu tư liệu sản xuất đương nhiecircn giữ vai trograve latildenh đạo chỉ huy hoạt động sản xuất vagrave lưu thocircng hagraveng hoacutea tại từng đơn vị kinh tế vagrave trecircn quy mocirc toagraven xatilde hội

Caacutec giai cấp coacute phương thức vagrave qui mocirc thu nhận của cải xatilde hội khaacutec nhau caacutec giai cấp thống trị chiếm đoạt giaacute trị thăng dư của caacutec giai cấp bị trị chế độ phacircn phối trong xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng lagrave chế độ phacircn phối bất cocircng vigrave phần lớn của cải nằm trong tay giai cấp thống trị phần iacutet ỏi cograven lại thuộc về lực lượng đocircng đảo trong xatilde hội đoacute lagrave những người lao động Toacutem lại giai cấp nagraveo nắm được quyền sở hữu đối với tư liệu sản xuất thigrave giai cấp đoacute sẽ nắm quyền quản lyacute tổ chức sản xuất vagrave quyền chi phối sản phẩm giai cấp đoacute sẽ coacute địa vị trong xatilde hội

Đấu tranh giai cấp Gia cấp thống trị vagrave giai cấp bị trị coacute lợi iacutech căn bản đối lập nhau khocircng thể đều hoagrave đều hoagrave được Đoacute lagrave đối khaacuteng về quyền lợi giữa những giai tầng aacutep bức boacutec lột vagrave những giai tầng bị boacutec lột coacute aacutep bức thigrave coacute đấu tranh chống aacutep VILecircnin cho rằng đấu tranh giai cấp trong lịch sử vagrave trong thời đại ngagravey nay khocircng phải lagrave cuộc bạo loạn khủng bố lật đổ chỉ coacute yacute ngĩa phaacute hoại tiecircu cực magrave thực chất lagrave cuộc đấu tranh của quần chuacuteng bị tước heat quyền bị aacutep bức vagrave lao động chống bọn đặc quyền đặc lợi bọn aacutep bức vagrave bọn ăn baacutem cuộc đấu tranh của những người cocircng nhacircn lagravem thuecirc hay những người vocirc sản chống những người hữu sản hay giai cấp tư sản 20

Thocircng qua cuộc đấu tranh giai cấp sự xung đột giữa lực lượng sản xuất mới vagrave quan hệ sản xuất lạc hậu được giải quyết thực hiện bước quaacute độ từ một chế độ xatilde hội lỗ lời sang chế độ mới cao hơn

Đấu tranh giai cấp lagrave động lực phaacutet triển của xatilde hội coacute giai cấp khocircng chỉ thể hiện trong thời kỳ caacutech mạng xatilde hội magrave cograven trong thời hogravea bigravenh

Đấu tranh giai cấp lagrave quy luật chung của xatilde hội coacute giai cấp song quy luật ấy coacute những biểu hiện đặc thugrave trong từng xatilde hội cụ thể

Về kết cấu giai cấp trong xatilde hội coacute giai cấp mỗi higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội coacute một kết cấu giai cấp nhất định khi higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội nagravey thay thế higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội khaacutec thigrave kết cấu giai cấp cũng thay đổi

Mỗi kết cấu giai cấp trong xatilde hội coacute giai cấp đều coacute caacutec giai cấp cơ bản giai cấp khocircng cơ bản vagrave tầng lớp trung gian những giai cấp cơ bản lagrave những giai cấp gắn liền với sự xuất hiện vagrave tồn tại của phương thức sản xuất thống trị trong xatilde hội sự đối khaacuteng vagrave cuộc đấu tranh của caacutec giai cấp đoacute biểu hiện macircu thuẫn cơ bản của phương thức sản xuất đatilde sinh ra chuacuteng những giai cấp khocircng cơ bản đoacute lagrave những người nocircng dacircn tự do coacute iacutet ruộng đất trong chế độ chiếm hữu nocirc lệ đoacute lagrave giai cấp nocirc lệ chủ nocirc với tư caacutech lagrave tagraven dư của chế độ cũ giai cấp tư sản với tư caacutech lagrave mầm moacuteng của xatilde hội mới trong xatilde hội phong kiếnhellip tầng lớp trung gian lagrave sản phẩm của chiacutenh phương thức sản xuất đang thống trị lagrave kết quả của quaacute trigravenh phacircn hoacutea xatilde hội diễn ra khocircng ngừng trong xatilde hội đoacute lagrave tầng lớp bigravenh dacircn trong xatilde hội nocirc lệ lagrave tầng lớp triacute thức tiểu tư sản trong xatilde hội tư bản

Cugraveng với sự phaacutet triển của sản xuất mỗi giai cấp trong một kết cấu giai cấp cũng coacute những biến đổi nhất định những biến đổi ấy dẫn đến những thay đổi địa vị của caacutec giai cấp đoacute trong hệ thống sản xuất xatilde hội

Lyacute luận về giai cấp của chủ nghĩa Maacutec ndashLecircnin lagrave cơ sở đuacuteng đắn để nhận định giai cấp phacircn tiacutech caacutec quan hệ giai cấp trong đấu tranh giai cấp vagrave lien minh giai cấp baacutec bỏ mọi quan điểm sai lầm trong việc phacircn chia giai cấp trong xatilde hội

Lyacute luận về giai cấp vagrave đấu tranh giai cấp của chủ nghĩa Maacutec - PhAngghen Lecircnin đatilde vạch ra tiacutenh tấc yếu của cuộc đấu tranh giữa giai cấp vocirc sản vagrave giai cấp tư sản Sau khi giai cấp vocirc sản giagravenh chiacutenh quyền những cơ sở vất chất để nảy sinh giai cấp boacutec lột vagrave sự phacircn chia giai cấp noacutei chung vẫn tồn tại vigrave vậy giai cấp cocircng nhacircn phải tiến hagravenh tổ chức xacircy dựng một hệ thống quan hệ xatilde hocirci mới theo yecircu cầu phaacutet triển của lực lượng sản xuất hiện đại Ngoagravei ra giai cấp vocirc sản cograven phải từng bước khắc phục những tư tưởng tacircm lyacute tập quaacuten văn hoacutea lạc hậu của xatilde hội củ cograven in sacircu vagraveo đời sống tinh thần của xatilde hội CAcircU 26 Anhchị hatildey trigravenh bagravey quan điểm maacutecxiacutet về đấu tranh giai cấp vagrave vai trograve của noacute đối với sự phaacutet triển của xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng Sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam về đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta hiện nay như thế nagraveo 1 Quan điểm Maacutecxiacutet về đấu tranh giai cấp - Đấu tranh giai cấp lagrave quaacute trigravenh tất yếu khaacutech quan của xatilde hội coacute aacutep bức boacutec lột Đoacute lagrave cuộc đấu tranh giữa giai cấp thống trị vagrave giai cấp bị trị đối khaacuteng về quyền lợi khocircng thể dung hoagrave được -VILecircnin cho rằng đấu tranh giai cấp trong lịch sử vagrave ngagravey nay khocircng phải lagrave những cuộc bạo loạn khủng bố phaacute hoại magrave noacute thực chất lagrave cuộc đấu tranh của quần chuacuteng bị tước hết quyền bị aacutep bức vagrave lao động chống bọn aacutep bức ăn baacutem đấu tranh của những người cocircng nhacircn lagravem thuecirc hay những người vocirc sản chống giai cấp tư sản Nguyecircn nhacircn đấu tranh giai cấp -Do macircu thuẫn gay gắt giữa lực lượng sản xuất mới tiến bộ vagrave quan hệ sản xuất lỗi thời lạc hậu - Về mặt xatilde hội đacircy lagrave macircu thuẫn biểu hiện giữa giai cấp caacutech mạng tiến bộ đại diện cho lực lượng sản xuất mới vagrave giai cấp thống trị boacutec lột đại diện cho quan hệ sản xuất lỗi thời lạc hậu Higravenh thức đấu tranh Tuỳ thuộc hoagraven cảnh lịch sử giai cấp tham gia đấu tranh giai đoạn phaacutet triển đấu tranh magrave đấu tranh giai cấp diễn ra dưới nhiều higravenh thức Ngagravey nay caacutech mạng xatilde hội chủ nghĩa đang thời kỳ thoaacutei tragraveo giai cấp cocircng nhacircn caacutec nước tư bản đấu tranh bằng những higravenh thức mới chống lại những thủ đoạn của giai cấp thống trị bảo vệ lợi iacutech giai cấp trước mắt vagrave lacircu dagravei của cocircng nhacircn vagrave nhacircn dacircn lao động 2 Vai trograve của đấu tranh giai cấp đối với sự phaacutet triển xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng -Đấu tranh giai cấp lagrave một trong những động lực phaacutet triển quan trọng của xatilde hội coacute giai cấp Vigrave đấu tranh giai cấp giuacutep thay đổi phương thức sản xuất cũ lỗi thời lạc hậu bằng phương thức mới cao hơn đồng thời xacircy dựng lực lượng sản xuất mới phugrave hợp quan hệ sản xuất tạo cơ sở phaacutet triển mọi mặt đời sống xatilde hội -Đấu tranh giai cấp giuacutep cải tạo caacutec giai cấp caacutech mạng vagrave quần chuacuteng lao động thocircng qua việc xoaacute bỏ tập quaacuten xấu do giai cấp thống trị sản sinh ra 21

-Đấu tranh giai cấp lagrave đograven bẩy phaacutet triển lịch sử caacutech mạng lagrave động lực phaacutet triển caacutec mặt đời sống xatilde hội trong thời kỳ phaacutet triển bigravenh thừơng Đấu tranh lagrave động lực để giai cấp tư sản đổi mới phương thức quản lyacute sử dụng kỹ thuật mới để tạo necircn những thagravenh tựu mới -Vai trograve đấu tranh giai cấp thể hiện ở những cuộc đấu tranh mang tiacutenh quần chuacuteng rộng lớn do lực lượng tiến bộ xatilde hội latildenh đạo được tổ chức khoa học nhằm đaacutenh đổ giai cấp thống trị cản trở phaacutet triển xatilde hội 3 Sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam về đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta hiện nay -Thời kỳ quaacute độ đi lecircn CNXH ở nước ta tồn tại nhiều giai cấp vagrave macircu thuẫn giai cấp Tuy nhiecircn trong điều kiện phaacutet triển kinh tế thị trường quaacute độ lecircn CNXH macircu thuẫn nagravey bộc lộ lagrave macircu thuẫn trong nội bộ nhacircn dacircn Nhigraven chung lợi iacutech giai cấp tư sản thống nhất lợi iacutech cộng đồng đấu tranh lagrave để hợp taacutec đoagraven kết xacircy dựng xatilde hội dacircn giagraveu nước mạnh cocircng bằng văn minh -Thực chất đấu tranh giai cấp ở nước ta trong thời kỳ quaacute độ lagrave đấu tranh giữa khuynh hướng tự giaacutec theo định hướng XHCN vagrave khuynh hướng phaacutet triển tự phaacutet lecircn TBCN Trong quaacute trigravenh đoacute nhất thiết chuacuteng ta phải phaacutet triển kinh tế hagraveng hoaacute nhiều thagravenh phần trong đoacute coacute thagravenh phần kinh tế tư bản tư nhacircn -Đấu tranh giai cấp ở nước ta diễn ra hagraveng ngagravey trecircn caacutec lĩnh vực chiacutenh trị kinh tế xatilde hội Vigrave vậy Đảng ta luocircn xaacutec định rotilde cần phải +Đấu tranh chống khuynh hướng vagrave biểu hiện tiecircu cực của tầng lớp tư sản +Đấu tranh chống khuynh hướng tự phaacutet TBCN của sản xuất nhỏ +Đấu tranh chống caacutec thế lực thugrave địch acircm mưu diễn biến hoagrave bigravenh phaacute hoại độc lập dacircn tộc vagrave chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta +Xacircy dựng chủ nghĩa xatilde hội đi đocirci với bảo vệ tổ quốc bảo vệ quyền lagravem chủ nhacircn dacircn +Xacircy dựng nền kinh tế thị trường thực hiện CNH HĐH định hướng XHCN giữ gigraven vagrave phaacutet huy bản sắc dacircn tộc tiếp thu tinh hoa nhacircn loại lagravem cho đời sống vật chất vagrave tinh thần nhacircn dacircn khocircng ngừng nacircng cao -Để đạt được caacutec mục tiecircu trecircn đogravei hỏi sử dụng nhiều higravenh thức đấu tranh khaacutec nhau vừa mềm dẻo vừa cương quyết Toacutem lại giai đoạn hiện nay đogravei hỏi Đảng ta phải nắm vững biện phaacutep duy vật nắm vững quan điểm giai cấp của CN Maacutec-Lecircnin để phacircn tiacutech được tiacutenh chất tigravenh higravenh gay go phức tạp của đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ traacutenh rơi vagraveo thaacutei cực sai lầm quaacute cường điệu đấu tranh giai cấp đi đến rụt regrave khocircng daacutem đổi mới mơ hồ mất cảnh giaacutec đi đến phủ nhận đấu tranh giai cấp Cacircu 27 Anh chị hatildey chỉ ra những điểm giống vagrave khaacutec nhau giữa nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản Trả lời

Nhagrave nước phaacutep quyền lagrave một higravenh thức tổ chức nhagrave nước đặc biệt magrave ở đoacute coacute sự ngự trị cao nhất của phaacutep luật với nội dung thực hiện quyền lực của nhacircn dacircn

Nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản coacute những điểm giống vagrave khaacutec nhau như sau

Giống nhau Phaacutep luật được đề cao vagrave lagrave cocircng cụ chủ yếu để quản lyacute mọi hoạt động của xatilde hội vagrave cocircng dacircn Ngay cả hoạt động của caacutec cơ

quan thuộc hệ thống tổ chức nhagrave nước cũng phải tuacircn theo phaacutep luật mặc dugrave chiacutenh noacute lagrave những cơ quan cocircng bố ban hagravenh thực thi vagrave kiểm tra việc thực hiện phaacutep luật

Khaacutec nhau 1048766Điểm khaacutec biệt căn bản giữa nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản ở

chỗ nếu như trong nhagrave nước phaacutep quyền tư sản quyền lực của nhagrave nước được phacircn cho ba cơ quan khaacutec nhau hoagraven toagraven độc lập với nhau đảm nhiệm thigrave một trong những nguyecircn tắc quan trọng của nhagrave nước phaacutep quyền XHCN lagrave quyền lực nhagrave nước thống nhất coacute sự phacircn cocircng vagrave phối hợp giữa caacutec cơ quan nhagrave nước trong việc thực hiện caacutec quyền lập phaacutep hagravenh phaacutep vagrave tư phaacutep 22

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam lagrave nhagrave nước phaacutep quyền XHCN của dacircn do dacircn vigrave dacircn necircn hệ thống phaacutep luật thể hiện tập trung yacute chiacute lợi iacutech vagrave nguyện vọng của nhacircn dacircn Tất cả quyền lực nhagrave nước thuộc về nhacircn dacircn magrave nền tảng lagrave liecircn minh giữa giai cấp cocircng nhacircn vagrave đội ngũ triacute thức Trong khi nhagrave nước phaacutep quyền tư sản lagrave của giai cấp tư sản nhằm thực hiện nền chuyecircn chiacutenh tư sản đối với giai cấp vocirc sản vagrave nhacircn dacircn lao động

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam được đặt dưới sự latildenh đạo của ĐCS VN thực hiện quản lyacute xatilde hội bằng phaacutep luật theo phaacutep luật Nhagrave nước phaacutep quyền tư sản được tổ chức dưới nhiều higravenh thức khaacutec nhau nhưng nhigraven chung coacute 2 higravenh thức cơ bản lagrave quacircn chủ lập hiến vagrave caacutec higravenh thức cộng hogravea chung quy lại đều lagrave nền chuyecircn chiacutenh tư sản Cacircu 28 Phacircn tiacutech vai trograve của Nhagrave Nước đối với quaacute trigravenh phaacutet triển kinh tế ở nước ta trong giai đoạn hiện nay Vai trograve taacutec động của Nhagrave Nước đối với kinh tế thuộc phạm vi mối quan hệ biện chứng giữa kiến truacutec thượng tầng vagrave cơ sở hạ tầng Nếu chiacutenh saacutech phaacutep luật của Nhagrave Nước phugrave hợp với nhu cầu khaacutech quan của nền kinh tế thigrave noacute sẽ coacute taacutec động thuacutec đẩy kinh tế phaacutet triển vagrave ngược lại sẽ kigravem hatildem hoặc phaacute hoại sự phaacutet triển kinh tế Nền kinh tế VN hiện nay lagrave nền kinh tế thị trường theo định hướng XHCN trong đoacute Nhagrave Nước giữ vai trograve rất quan trọng 1 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc ổn định kinh tế vĩ mocirc Nền kinh tế thị trường luocircn diễn ra những biến động khocircn lường vagrave tiềm ẩn những nguy cơ khủng hoảng kinh tế trầm trọng Do đoacute xuất hiện nhu cầu cần sự can thiệp của Nhagrave Nước nhằm điều chỉnh caacutec quan hệ kinh tế sao cho iacutet coacute khả năng xảy ra khủng hoảng nhất thocircng qua chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh tiền tệ Chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh bao gồm caacutec chiacutenh saacutech thuế vagrave chi tiecircu ngacircn saacutech của Nhagrave nước nhằm điều tiết chu kỳ kinh tế đảm bảo cocircng ăn việc lagravem ổn định giaacute cả vagrave tăng trưởng liecircn tục của nền kinh tế Trong những thời kỳ kinh tế suy giảm chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh coacute taacutec dụng kiacutech cầu vagrave sản xuất bằng caacutech Chiacutenh phủ tăng mua giảm thuế do đoacute tạo ra được một thu nhập quốc dacircn khả dụng lớn hơn để đưa vagraveo luồng tiecircu đugraveng Cograven trong những thời kỳ kinh tế quaacute noacuteng chiacutenh phủ lagravem ngược lại Khi tăng chi tiecircu vagraveo thời điểm thất nghiệp cao vagrave lạm phaacutet thấp Nhagrave nước đatilde tăng cung ứng tiền dẫn tới giảm latildei suất (tức giaacutem giaacute đồng tiền) nhờ đoacute ngacircn hagraveng mới coacute nhiều điều kiện cho vay vagrave chi tiecircu cho tiecircu dugraveng được tăng lecircn Điều đoacute coacute nghĩa lagrave kiacutech cầu vigrave tiecircu dugraveng lagrave bộ phận cấu thagravenh lớn nhất vagrave ổn định nhất của tổng cầu Latildei suất thấp đồng thời khuyến khiacutech đầu tư caacutec chủ doanh nghiệp coacute thể mở rộng sản xuất thuecirc thecircm cocircng nhacircn Trong thời kỳ lạm phaacutet cao vagrave thất nghiệp thấp thigrave ngược lại Nhagrave nước ldquolagravem nguội nền kinh tế bằng caacutech tăng latildei suất giảm cung ứng tiền Cugraveng với việc giảm tiền vagrave tăng latildei suất cả chỉ tiecircu lẫn giaacute cả đều coacute xu hướng giảm hoặc iacutet nhất nếu coacute tăng thigrave cũng rất chậm vagrave kết quả lagrave thu hẹp lại sản lượng vagrave việc lagravem 2 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng Trong nền kinh tế thị trường coacute thagravenh phần kinh tế tư nhacircn Thagravenh phần kinh tế nagravey chủ yếu hoạt động vigrave mục điacutech lợi nhuận necircn chỉ tập trung đầu tư phaacutet triển những lĩnh vực coacute thể thu được nhiều lợi nhuận Cograven những lĩnh vực cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng như xacircy dựng cơ sở hạ tầng (giao thocircng điện nước hellip) thigrave tư nhacircn khocircng muốn hoặc khocircng thể đầu tư vigrave vốn lớn chậm thu hồi vốn Magrave một nền kinh tế muốn phaacutet triển thigrave khocircng thể khocircng coacute cơ sở hạ tầng Do vậy để ổn định vagrave phaacutet triển kinh tế Nhagrave Nước phải đảm nhận lĩnh vực hagraveng hoacutea cocircng cộng 3 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc chống ocirc nhiễm mocirci trường Caacutec thagravenh phần kinh tế tư nhacircn trong quaacute trigravenh hoạt động kinh doanh đatilde gacircy ra ocirc nhiễm mocirci trường lagravem cạn kiệt nguồn tagravei nguyecircn Do đoacute cần sự can thiệp điều tiết của Nhagrave Nước để hạn chế vagrave khắc phục những vấn đề nagravey 4 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc tạo lập hagravenh lang phaacutep lyacute vững chắc Sự phaacutet triển của nền kinh tế thường đogravei hỏi phải coacute một mocirci trường chiacutenh trị - xatilde hội ổn định cần thiết Mặt khaacutec xu thế phaacutet triển của kinh tế thị trường lagrave theo hướng hội nhập kinh tế quốc tế do đoacute cagraveng cần tới vai trograve của Nhagrave Nước bằng caacutec chiacutenh saacutech đối ngoại tạo mocirci trường phaacutep lyacute vững chắc cho quaacute trigravenh nagravey 23

Cacircu 29 AnhChị hatildey phacircn tiacutech quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người vagrave về vấn đề giải phoacuteng con người 1 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người a Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội - Khoa học vagrave thực tiễn đatilde chứng tỏ rằng tiền đề đầu tiecircn của sự tồn tại người lagrave sự sống của thể xaacutec Thể xaacutec sống của con người chiacutenh lagrave sản phẩm tiến hoacutea lacircu dagravei của tự nhiecircn lagrave sự tiếp tục phaacutet triển của tự nhiecircn PhAecircngghen viết ldquoBản thacircn chuacuteng ta với cả xương thịt maacuteu mủ vagrave đầu oacutec chuacuteng ta lagrave thuộc về giới tự nhiecircnrdquo Do vậy trước hết noacute bị chi phối bởi caacutec quy luật tự nhiecircn sinh học như quy luật trao đổi chất giữa cơ thể với mocirci trường quy luật biến dị vagrave di truyền quy luật tiến hoacutea hellip - Sự tồn tại của con người cograven gắn liền trực tiếp với sự tồn tại của xatilde hội Để thỏa matilden caacutec nhu cầu của migravenh con người phải tiến hagravenh lao động sản xuất qua đoacute tạo thagravenh caacutec mối quan hệ xatilde hội vagrave xatilde hội trong đoacute ldquo xatilde hội sản sinh ra con người với tiacutenh caacutech lagrave con người như thế nagraveo thigrave con người cũng sản sinh ra xatilde hội như thếrdquo Sự tồn tại xatilde hội của con người gắn liền với sự tồn tại của yacute thức - Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội trong đoacute coacute sự taacutec động đan xen của ba hệ thống nhu cầu (nhu cầu sinh học nhu cầu xatilde hội nhu cầu tinh thần) vagrave ba hệ thống quy luật (quy luật sinh học quy luật xatilde hội quy luật tinh thần) Mỗi hệ thống nhu cầu vagrave quy luật nagravey đều coacute vị triacute vai trograve vagrave taacutec dụng của migravenh trong sự tồn tại vagrave phaacutet triển của con người đồng thời chuacuteng tham gia vagraveo việc quy định bản chất của noacute trong đoacute hệ thống nhu cầu vagrave quy luật xatilde hội luocircn giữ vị triacute trung tacircm vagrave coacute vai trograve quyết định Caacutec nhu cầu của con người dugrave lagrave nhu cầu vật chất hay tinh thần mang tiacutenh tự nhiecircn vagrave xatilde hội đều được quy định bởi lịch sử nhưng con người hoagraven toagraven coacute thể tự điều chỉnh tự kiểm tra caacutec nhu cầu vagrave hoạt động của migravenh Con người tồn tại trong thế giới khocircng phải như caacutec sinh vật khaacutec magrave tồn tại với tư caacutech lagrave chủ thể của quaacute trigravenh nhận thức vagrave hagravenh động cải tạo thế giới cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người b Con người lagrave chủ thể của lịch sử - Triết học Mac-Lecircnin cho rằng con người lagrave sản phẩm của lịch sử (sản phẩm của điều kiện tự nhiecircn vagrave điều kiện xatilde hội) đồng thời chiacutenh lagrave chủ thể saacuteng tạo ra quaacute trigravenh lịch sử ấy-lịch sử của con người Đoacute lagrave quaacute trigravenh hoạt động coacute yacute thức của con người nhằm mục điacutech cải tạo tự nhiecircn cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người - Trecircn cơ sở vận dụng pheacutep biện chứng duy vật CMaacutec đatilde khảo saacutet bản chất con người bắt đầu từ hoạt động thực tiễn từ trong hoagraven cảnh xatilde hội lịch sử cụ thể - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo luận điểm nagravey cho thấy con người lagrave một thực thể coacute tiacutenh loagravei Đặc tiacutenh ldquoloagraveirdquo của con người hiện thực tức lagrave tiacutenh người Tiacutenh người bao gồm toagraven bộ caacutec thuộc tiacutenh vốn coacute của con người trong đoacute coacute ba thuộc tiacutenh cơ bản nhất đoacute lagrave thuộc tiacutenh tự nhiecircn thuộc tiacutenh xatilde hội vagrave thuộc tiacutenh tư duy - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo quan hệ xatilde hội ở đacircy được hiểu lagrave tổng thể caacutec quan hệ magrave con người đatilde coacute đang coacute vagrave trong chừng mực nagraveo đoacute cograven bao hagravem cả những quan hệ trong tương lai - Bản chất con người lagrave tổng hogravea caacutec quan hệ xatilde hội nhưng con người bao giờ cũng lagrave con người riecircng biệt con người cụ thể ứng với những thời đại những giai đoạn lịch sử nhất định với từng tập đoagraven người đồng thời noacute cũng mang bản chất chung của nhacircn loại phaacutet triển trong toagraven bộ lịch sử loagravei người 2 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về giải phoacuteng con người - Triết học Mac-Lecircnin lagrave triết học vigrave con người Trong ldquoTuyecircn ngocircn của Đảng Cộng sảnrdquo CMac vagrave PhAecircngghen đatilde viết ldquovĩnh viễn giải phoacuteng toagraven thể xatilde hội khỏi aacutech boacutec lột aacutech aacutep bứcrdquo song ldquoxatilde hội khocircng thể nagraveo giải phoacuteng cho migravenh được nếu khocircng giải phoacuteng cho mỗi caacute nhacircn riecircng biệtrdquo Như vậy tư tưởng giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave tư tưởng xuyecircn suốt lagrave caacutei cốt lotildei của Triết học Mac- Lecircnin - Triết học Mac-Lecircnin khocircng phải lagrave triết học đầu tiecircn đề cập đến vấn đề giải phoacuteng con người Vấn đề giải phoacuteng con người đatilde được nhiều học thuyết triết học đề cập đến nhưng do hạn chế bởi lịch sử do chưa hiểu đuacuteng về con người về bản chất con người cho necircn khi xaacutec định giải phoacuteng con người lagrave giải phoacuteng đối tượng nagraveo bằng caacutec nagraveo giải phoacuteng như thế nagraveo hellip caacutec học thuyết triết học trong lịch sử đatilde đưa ra nhiều quan điểm khaacutec nhau nhưng chưa coacute được cacircu trả lời thiacutech đaacuteng - Triết học Mac-Lecircnin trecircn cơ sở giải thiacutech đuacuteng đắn vagrave khoa học về con người về bản chất con người đatilde xaacutec định ldquobất kỳ sự giải phoacuteng nagraveo cũng bao hagravem ở chỗ lagrave noacute trả thế giới con người những quan hệ của con người về với bản thacircn con ngườirdquo ldquolagrave giải phoacuteng người lao động thoaacutet khoải lao động bị tha hoacuteardquo Coacute thể noacutei rằng vấn đề ldquotha hoacutea con ngườirdquo vagrave giải phoacuteng con người chiếm vị triacute trung tacircm trong quan niệm của CMaacutec về đời sống xatilde hội ldquoTha hoacuteardquo lagrave biến thagravenh caacutei bản chất khaacutec với bản chất ban đầu ldquoTha hoacutea con ngườirdquo theo CMaacutec lagrave con người khocircng cograven lagrave chiacutenh migravenh magrave trở thagravenh tồn tại khaacutec caacutei đối lập với migravenh Vagrave nguyecircn nhacircn của sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất vagrave sự nocirc dịch nhiều mặt đối với con người gacircy ra - Theo triết học Mac-Lecircnin sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do hoạt động của chiacutenh con người tạo ra vigrave thế con người bằng hoạt động tiacutech cực của migravenh coacute thể xoaacute bỏ được sự ldquotha hoacuteardquo cho migravenh 24

+ Cần phải xoacutea bỏ ldquochế độ sở hữu tư sảnrdquo thứ ldquo sở hữu vận động trong sự đối lập giữa hai cực tư bản vagrave lao độngrdquo noacute chiacutenh lagrave nguồn gốc sinh ra mọi nocirc dịch con người trong xatilde hội tư bản + Sự nghiệp xoacutea bỏ ldquotha hoacuteardquo giải phoacuteng cho con người lagrave sự nghiệp của quần chuacuteng nhacircn dacircn lao động trong đoacute giai cấp vocirc sản lagrave lực lượng nograveng cốt vagrave quyết định Bởi vigrave chỉ coacute giai cấp vocirc sản mới coacute khả năng đem lại tự do vagrave bigravenh đẳng thực sự cho mọi người + Sự nghiệp giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave một quaacute trigravenh lacircu dagravei Noacute phụ thuộc chủ yếu vagraveo trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất vagraveo caacutec điều kiện vật chất tất yếu cho sự nghiệp giải phoacuteng ấy Cacircu 30 Anh chị hatildey trigravenh bagravey mục tiecircu nhiệm vụ vagrave nội dung cơ bản của việc xacircy dựng con người Việt Nam đaacutep ứng giai đoạn caacutech mạng hiện nay

Theo chủ nghĩa Maacutec- Lecircnin con người lagrave sản phẩm của lịch sử cũng lagrave chủ thể saacuteng tạo lịch sử Con người Việt Nam do điều kiện tự nhiecircn địa lyacute văn hoaacute đatilde higravenh thagravenh necircn con người Việt Nam mộc mạc chất phaacutec coacute

truyền thống đấu tranh kiecircn cường bất khuất để giữ nước vagrave phấn đấu khocircng ngừng vigrave sự nghiệp dựng nước Con người Việt Nam hiện nay đang đứng trước những thử thaacutech mới cần phải vượt qua đoacute lagrave - Đấu tranh chống lại những mặt tiecircu cực vagrave hạn chế của cơ chế thị trường mang lại coacute taacutec động xấu đến tư tưởng tacircm lyacute con

người VN - Cugraveng với cuộc CM KHKT như vũ bảo con người VN cần phaacutet huy vagrave kế thừa những tinh hoa văn hoaacute của nhacircn loại vagrave giữ gigraven

bản sắc văn hoaacute của migravenh bull Xacircy dựng con người VN đaacutep ứng giai đoạn CM hiện nay - Xacircy dựng con người VN coacute những đức tiacutenh cơ bản như tinh thần yecircu nước coacute yacute chiacute đưa đất nước khỏi đoacutei nghegraveo đoagraven kết vigrave

sự nghiệp tiến bộ xatilde hội - Coacute yacute thức tập thể phấn đấu vigrave lợi iacutech chung - Lối sống lagravenh mạnh cần kiệm bảo vệ mocirci trường sinh thaacutei - Lao động chăm chỉ với lương tacircm nghề nghiệp coacute kỹ luật kỹ thuật vagrave saacuteng tạo - Thường xuyecircn học tập hiểu biết vagrave nacircng cao nghiệp vụhellip Toacutem lại để con người VN coacute thể đaacutep ứng được những yecircu cầu của giai đoạn caacutech mạng hiện nay một mặt cần tiacutech cực phaacutet huy vagrave regraven luyện những ưu điểm đồng thời khắc phục vagrave hạn chế những nhược điểm để sớm đưa VN thoaacutet khỏi tigravenh trạng đoacutei nghegraveo lạc hậu vagrave ldquosaacutenh vai cugraveng với caacutec cường quốc năm chacircurdquo

• 84 Những yecircu cầu phương phaacutep luận của nguyecircn tắc phaacutet triển

Chủ nghĩa phiến diện lagrave caacutech xem xeacutet chỉ thấy một mặt một mối quan hệ tiacutenh chất nagraveo đoacute magrave khocircng thấy được nhiều mặt nhiều mối quan hệ nhiều tiacutenh chất của sự vật thường xem xeacutet dagraven trải liệt kecirc những tiacutenh quy định khaacutec nhau của sự vật hay hiện tượng magrave khocircng lagravem nổi bật caacutei cơ bản caacutei quan trọng nhất của sự vật hay hiện tượng đoacute

Chủ nghĩa chiết trung lagrave caacutech xem xeacutet chỉ chuacute yacute đến nhiều mặt nhiều mối liecircn hệ của sự vật nhưng khocircng ruacutet ra được mặt bản chất khocircng thấy được mối liecircn hệ cơ bản của sự vật magrave coi chuacuteng như nhau kết hợp chuacuteng một caacutech vocirc nguyecircn tắc tugravey tiện Do đoacute hoagraven toagraven bất lực khi cần phải coacute quyết saacutech đuacuteng đắn

Chủ nghĩa ngụy biện lagrave caacutech xem xeacutet qua đoacute đaacutenh traacuteo caacutei cơ bản với caacutei khocircng cơ bản caacutei chủ yếu với caacutei thứ yếuhellip hay ngược lại nhằm đạt được mục điacutech hay lợi iacutech của migravenh một caacutech tinh vi

Trong đời sống xatilde hội nguyecircn tắc toagraven diện coacute vai trograve cực kỳ quan trọng Noacute đogravei hỏi chuacuteng ta khocircng chỉ liecircn hệ nhận thức với nhận thức magrave cần phải liecircn hệ nhận thức với thực tiễn cuộc sống phải chuacute yacute đến lợi iacutech của caacutec chủ thể (caacutec caacute nhacircn hay caacutec giai tầng) khaacutec nhau trong xatilde hội vagrave biết phacircn biệt đacircu lagrave lợi iacutech cơ bản (sống cograven) vagrave lợi iacutech khocircng cơ bản phải biết phaacutet huy hay hạn chế mọi tiềm năng hay nguồn lực từ khắp caacutec lĩnh vực hoạt động xatilde hội (kinh tế chiacutenh trị văn hoacuteahellip) từ caacutec thagravenh phần kinh tế từ caacutec tổ chức chiacutenh trị - xatilde hộihellip để coacute thaacutei độ biện phaacutep đối saacutech hagravenh động thiacutech hợp magrave khocircng sa vagraveo chủ nghĩa bigravenh quacircn quan điểm dagraven đều tức khocircng thấy được trọng tacircm trọng điểm điều cốt lotildei trong cuộc sống vocirc cugraveng phức tạp Cacircu 8 Nguyecircn lyacute Nguyecircn tắc Mối quan hệ giữa chuacuteng AnhChị hatildey necircu những yecircu cầu phương phaacutep luận vagrave phacircn tiacutech cơ sở lyacute luận của nguyecircn tắc phaacutet triển Việc tuacircn thủ nguyecircn tắc nagravey sẽ khắc phục được những hạn chế gigrave trong hoạt động nhận thức vagrave hoạt động thực tiễn 81 Nguyecircn lyacute lagrave gigrave - Nguyecircn lyacute lagrave những luận điểm xuất phaacutet (tư tưởng chủ đạo) của một học thuyết (lyacute luận) magrave tiacutenh chacircn lyacute của noacute lagrave hiển nhiecircn tức khocircng thể hay khocircng cần phải chứng minh nhưng khocircng macircu thuẫn với thực tiễn vagrave nhận thức về lĩnh vực magrave học thuyết đoacute phản aacutenh - Nguyecircn lyacute được khaacutei quaacutet từ kết quả hoạt động thực tiễn ndash nhận thức lacircu dagravei của con người Noacute vừa lagrave cơ sở lyacute luận của học thuyết vừa lagrave cocircng cụ tinh thần để nhận thức (lyacute giải ndash tiecircn đoaacuten) vagrave cải tạo thế giới - Coacute hai loại nguyecircn lyacute nguyecircn lyacute của khoa học (cocircng lyacute tiecircn đề quy luật nền tảng) vagrave nguyecircn lyacute của triết học Pheacutep biện chứng duy vật coacute hai nguyecircn lyacute cơ bản Đoacute lagrave nguyecircn lyacute về mối liecircn hệ phổ biến vagrave nguyecircn lyacute về sự phaacutet triển 82 Nguyecircn tắc lagrave gigrave - Nguyecircn tắc lagrave những yecircu cầu nền tảng đogravei hỏi chủ thể phải tuacircn thủ đuacuteng trigravenh tự nhằm đạt mục điacutech đề ra một caacutech tối ưu 83 Mối liecircn hệ giữa nguyecircn lyacute vagrave nguyecircn tắc - Yacute nghĩa phương phaacutep luận của nguyecircn lyacute thể hiện qua caacutec nguyecircn tắc tương ứng Nghĩa lagrave cơ sở lyacute luận của caacutec nguyecircn tắc lagrave caacutec nguyecircn lyacute cơ sở lyacute luận của nguyecircn tắc toagraven diện vagrave nội dung nguyecircn lyacute về mối liecircn hệ phổ biến cơ sở lyacute luận của nguyecircn tắc phaacutet triển lagrave nội dung nguyecircn lyacute về sự phaacutet triểnhellip 84 Những yecircu cầu phương phaacutep luận của nguyecircn tắc phaacutet triển

bull Trong hoạt động nhận thức yecircu cầu chủ thể phải - Phaacutet hiện những xu hướng biến đổi chuyển hoacutea những giai đoạn tồn tại của bản thacircn sự vật trong sự tự vận động vagrave phaacutet

triển của chiacutenh noacute - Xacircy dựng được higravenh ảnh chỉnh thể về sự vật như sự thống nhất caacutec xu hướng những giai đoạn thay đổi của noacute từ đoacute phaacutet

hiện ra quy luật vận động phaacutet triển (bản chất) của sự vật bull Trong hoạt động thực tiễn yecircu cầu chủ thể phải - Chuacute trọng đến mọi điều kiện khả nănghelliptồn tại của sự vật để nhận định đuacuteng caacutec xu hướng những giai đoạn thay đổi coacute

thể xảy ra đối với noacute 7

- Thocircng qua hoạt động thực tiễn sử dụng nhiều cocircng cụ phương tiện biện phaacutep thiacutech hợp (magrave trước hết lagrave cocircng cụ phương tiện biện phaacutep vật chất) để biến đổi những điều kiện phaacutet huy hay hạn chế những khả nănghelliptồn tại của sự vật nhằm legraveo laacutei sự vật vận động phaacutet triển theo hướng hợp quy luật vagrave coacute lợi cho chuacuteng ta 85 Cơ sở lyacute luận của nguyecircn tắc phaacutet triển

Cơ sở lyacute luận của nguyecircn tắc phaacutet triển lagrave nội dung nguyecircn lyacute về sự phaacutet triển bull Sự vận động vagrave sự phaacutet triển - Vận động lagrave thuộc tiacutenh cố hữu lagrave phương thức tồn tại của vật chất vận động được hiểu như sự thay đổi noacutei chung ldquoVận

động hiểu theo nghĩa chung nhất tức được hiểu lagrave một phương thức tồn tại của vật chất lagrave một thuộc tiacutenh cố hữu của vật chất thigrave bao gồm tất cả mọi sự thay đổi vagrave mọi quaacute trigravenh diễn ra trong vũ trụ kể từ sự thay đổi vị triacute đơn giản cho đến tư duyrdquo

- Phaacutet triển lagrave khuynh hướng vận động tiến lecircn từ thấp đến cao từ đơn giản đến phức tạp từ keacutem hoagraven thiện đến hoagraven thiện hơn do macircu thuẫn trong bản thacircn sự vật gacircy ra Phaacutet triển lagrave một khuynh hướng vận động tổng hợp của hệ thống sự vật trong đoacute sự vận động coacute thay đổi những quy định về chất (thay đổi kết cấu ndash tổ chức) của hệ thống sự vật theo khuynh hướng tiến bộ giữ vai trograve chủ đạo cograven sự vận động coacute thay đổi những quy định về chất của sự vật theo xu hướng thoaacutei bộ vagrave sự vận động chỉ coacute thay đổi những quy định về lượng của sự vật theo xu hướng ổn định giữ vai trograve phụ đạo cần thiết cho xu hướng chủ đạo trecircn

+ ldquoHai quan điểm cơ bảnhellipvề sự phaacutet triển (sự tiến hoacutea) sự phaacutet triển coi như lagrave giảm đi vagrave tăng lecircn như lập lại vagrave sự phaacutet triển coi như sự thống nhất của caacutec mặt đối lập Quan điểm thứ nhất thigrave chết cứng nghegraveo nagraven khocirc khan Quan điểm thứ hai lagrave sinh động Chỉ coacute quan điểm thứ 2 mới cho ta chigravea khoacutea của ldquosự vận độngrdquo của tất thảy mọi caacutei ldquođang tồn tạirdquo chỉ coacute noacute mới cho ta chigravea khoacutea của những ldquobước nhảy vọtrdquo của ldquosự giaacuten đoạn của tiacutenh tiệm tiếnrdquo của ldquosự chuyển hoacutea thagravenh mặt đối lậprdquo của sự tiecircu diệt caacutei cũ vagrave sự nảy sinh ra caacutei mớirdquo

- Phaacutet triển như sự chuyển hoacutea giữa caacutec mặt đối lập giữa chất vagrave lượng giữa caacutei cũ vagrave caacutei mới giữa caacutei riecircng vagrave caacutei chung giữa nguyecircn nhacircn vagrave kết quả giữa nội dung vagrave higravenh thức giữa bản chất vagrave hiện tượng giữa tất nhiecircn vagrave ngẫu nhiecircn giữa khả năng vagrave hiện thực

- Phaacutet triển lagrave quaacute trigravenh tự thacircn của thế giới vật chất mang tiacutenh khaacutech quan phổ biến vagrave đa dạng phaacutet triển trong giới tự nhiecircn vocirc sinh phaacutet triển trong giới tự nhiecircn hữu sinh phaacutet triển trong xatilde hội phaacutet triển trong tư duy tinh thần

bull Nội dung nguyecircn lyacute - Mọi sự vật hiện tượng trong thế giới đều khocircng ngừng vận động vagrave phaacutet triển - Phaacutet triển mang tiacutenh khaacutech quan ndash phổ biến lagrave khuynh hướng vận động tổng hợp tiến lecircn từ thấp đến cao từ đơn giản đến

phức tạp từ keacutem hoagraven thiện đến hoagraven thiện hơn của một hệ thống vật chất do việc giải quyết macircu thuẫn thực hiện bước nhảy về chất gacircy ra vagrave hướng theo xu thế phủ định của phủ định 86 Việc tuacircn thủ nguyecircn tắc nagravey sẽ khắc phục được những hạn chế gigrave trong hoạt động nhận thức vagrave hoạt động thực tiễn - Quaacuten triệt vagrave vận dụng saacuteng tạo nguyecircn tắc phaacutet triển sẽ giuacutep chủ thể khắc phục được quan điểm (tư duy) siecircu higravenh trong hoạt động thực tiễn vagrave nhận thức của chiacutenh migravenh Cacircu 10 Phacircn tiacutech nội dung quy luật những thay đổi về lượng dẫn đến những thay đổi về chất vagrave ngược lại vagrave vạch ra yacute nghĩa phương phaacutep luận của noacute Quy luaaumlt chuyearingn hougravea toumloslash thay ntildeoaringi veagrave loumlocirciumlng daatilden ntildeeaacuten thay ntildeoaringi veagrave chaaacutet amp ngoumlocirciumlc laiumli Chaaacutet loumlocirciumlng ntildeoauml ntildeiearingm nuugravet boumlocircugravec nhaucircy

1048766Chaaacutet - tiacutenh quy ntildeogravenh voaacuten cougrave cuucirca soumliuml vaaumlt ntildeaeumlc troumlng cho soumliuml vaaumlt laoslash nougrave giuugravep phaacircn bieaumlt nougrave vocircugravei soumliuml vaaumlt khaugravec

1048766Loumlocirciumlng - tiacutenh quy ntildeogravenh voaacuten cougrave cuucirca soumliuml vaaumlt biearingu thograve quy moacirc toaacutec ntildeoauml vaaumln ntildeoaumlng phaugravet triearingn cuucirca soumliuml vaaumlt cuotildeng nhouml cuucirca caugravec thuoaumlc tiacutenh (chaaacutet) cuucirca nougrave

1048766Ntildeoauml - giocircugravei haiumln maoslash trong ntildeougrave soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng choumla laoslashm Chaaacutet thay ntildeoaringi caecircn baucircn 1048766Ntildeiearingm nuugravet - moaacutec (giocircugravei haiumln) maoslash soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng voumlocirciumlt qua nougrave seotilde laoslashm Chaaacutet thay

ntildeoaringi caecircn baucircn 1048766Boumlocircugravec nhaucircy - soumliuml chuyearingn hougravea veagrave Chaaacutet do nhoumlotildeng thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng troumlocircugravec ntildeougrave gaacircy ra

Boumlocircugravec nhaucircy laoslash giai ntildeoaiumln cocirc baucircn trong tieaacuten trigravenh phaugravet triearingn cuucirca soumliuml vaaumlt nougrave toagraven taiumli khaugravech quan phoaring bieaacuten ntildea daiumlng (Boumlocircugravec nhaucircy toaoslashn boaumlBoumlocircugravec nhaucircy cuiumlc boauml Boumlocircugravec nhaucircy ntildeoaumlt bieaacutenBoumlocircugravec nhaucircy daagraven daagraven Boumlocircugravec nhaucircy toumliuml nhieacircnBoumlocircugravec nhaucircy xaotilde hoaumliBoumlocircugravec nhaucircy touml duy)

Noaumli dung quy luaaumlt 8

1048766Moiumli soumliuml vaaumlt ntildeeagraveu ntildeoumlocirciumlc ntildeaeumlc troumlng baegraveng soumliuml thoaacuteng nhaaacutet gioumlotildea Chaaacutet vaoslash Loumlocirciumlng 1048766Soumliuml vaaumlt baeacutet ntildeaagraveu vaaumln ntildeoaumlng phaugravet triearingn baegraveng soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng (lieacircn tuiumlc tieaumlm tieaacuten)

neaacuteu Loumlocirciumlng thay ntildeoaringi trong ntildeoauml choumla voumlocirciumlt quaugrave ntildeiearingm nuugravet thigrave Chaaacutet khoacircng thay ntildeoaringi caecircn baucircn khi Loumlocirciumlng thay ntildeoaringi voumlocirciumlt qua ntildeoauml quaugrave ntildeiearingm nuugravet thigrave Chaaacutet seotilde thay ntildeoaringi caecircn baucircn boumlocircugravec nhaucircy xaucircy ra

1048766Boumlocircugravec nhaucircy laoslashm cho Chaaacutet thay ntildeoaringi (giaugraven ntildeoaiumln ntildeoaumlt bieaacuten) ndash Chaaacutet (Soumliuml vaaumlt ) cuotilde maaacutet ntildei Chaaacutet (Soumliuml vaaumlt) mocircugravei ra ntildeocircoslashi Chaaacutet mocircugravei gaacircy ra soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng (laoslashm thay ntildeoaringi quy moacirc toagraven taiumli toaacutec ntildeoauml nhogravep ntildeieaumlu vaaumln ntildeoaumlng phaugravet triearingn cuucirca soumliuml vaaumlt )

1048766Soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng gaacircy ra soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Chaaacutet soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Chaaacutet gaacircy ra soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng laoslash phoumlocircng thoumlugravec vaaumln ntildeoaumlng phaugravet triearingn cuucirca moiumli soumliuml vaaumlt trong theaacute giocircugravei phaugravet triearingn voumloslasha mang tiacutenh lieacircn tuiumlc voumloslasha mang tiacutenh giaugraven ntildeoaiumln

Phaacircn tiacutech Trong quaugrave trigravenh vaaumln ntildeoaumlng vaoslash phaugravet triearingn Chaaacutet vaoslash Loumlocirciumlng cuucirca soumliuml vaaumlt cuotildeng bieaacuten ntildeoaringi Soumliuml thay ntildeoaringi cuucirca Loumlocirciumlng vaoslash cuucirca Chaaacutet khoacircng dieatilden ra ntildeoaumlc laaumlp vocircugravei nhau maoslash chuugraveng cougrave quan heauml chaeumlt cheotilde vocircugravei nhau Nhoumlng khoacircng phaucirci baaacutet kyoslash soumliuml thay ntildeoaringi naoslasho cuucirca Loumlocirciumlng cuotildeng ngay laaumlp toumlugravec laoslashm thay ntildeoaringi caecircn baucircn Chaaacutet cuucirca soumliuml vaaumlt Loumlocirciumlng cuucirca soumliuml vaaumlt cougrave thearing thay ntildeoaringi trong moaumlt giocircugravei haiumln nhaaacutet ntildeogravenh maoslash khoacircng laoslashm thay ntildeoaringi caecircn baucircn Chaaacutet cuucirca soumliuml vaaumlt ntildeougrave Khi voumlocirciumlt qua giocircugravei haiumln ntildeougrave seotilde laoslashm cho soumliuml vaaumlt khoacircng cooslashn laoslash nougrave chaaacutet cuotilde maaacutet ntildei chaaacutet mocircugravei ra ntildeocircoslashi (boumlocircugravec nhaucircy xaucircy ra) Vd Khi xeugravet caugravec traiumlng thaugravei toagraven taiumli khaugravec nhau cuucirca noumlocircugravec vocircugravei touml caugravech laoslash nhoumlotildeng chaaacutet khaugravec nhau (chaaacutet ndash traiumlng thaugravei) oumlugraveng vocircugravei chaaacutet ndash traiumlng thaugravei ntildeougrave Loumlocirciumlng ocircucirc ntildeaacircy laoslash nhieaumlt ntildeoauml thigrave duoslash Loumlocirciumlng cougrave thay ntildeoaringi trong moaumlt phaiumlm vi khaugrave locircugraven (0 ntildeoauml Clt tlt100 ntildeoauml C) noumlocircugravec vaatilden ocircucirc traiumlng thaugravei loucircng (toumlugravec laoslash choumla thay ntildeoaringi veagrave chaaacutet ndash traiumlng thaugravei) Khi nhieaumlt ntildeoauml cuucirca noumlocircugravec giaucircm ntildeeaacuten 0 ntildeoauml C noumlocircugravec seotilde chuyearingn sang traiumlng thaugravei raeacuten vaoslash khi ntildeaiumlt ntildeeaacuten 100 ntildeoauml C noumlocircugravec seotilde chuyearingn sang traiumlng thaugravei hocirci (boumlocircugravec nhaucircy xaucircy ra) OcircUcirc ntildeaacircy 0 ntildeoauml C vaoslash 100 ntildeoauml ntildeoumlocirciumlc goiumli laoslash ntildeiearingm nuugravet Soumliuml thay ntildeoaringi veagrave chaaacutet laoslash keaacutet quaucirc cuucirca soumliuml thay ntildeoaringi veagrave loumlocirciumlng khi ntildeaiumlt ntildeeaacuten ntildeiearingm nuugravet Sau khi ra ntildeocircoslashi chaaacutet mocircugravei cougrave taugravec ntildeoaumlng trocircucirc laiumli soumliuml thay ntildeoaringi cuucirca loumlocirciumlng Chaaacutet mocircugravei cougrave thearing laoslashm thay ntildeoaringi quy moacirc toagraven taiumli cuucirca soumliuml vaaumlt laoslashm thay ntildeoaringi nhogravep ntildeieaumlu cuucirca soumliuml vaaumln ntildeoaumlng vaoslash phaugravet triearingn cuucirca soumliuml vaaumlt ntildeougrave YUgraveugravenghoacutea phoumlocircng phaugravep luaaumln Trong hoaiumlt ntildeoaumlng nhaaumln thoumlugravec chuucirc thearing phaucirci

1048766Phaugravet hieaumln chiacutenh xaugravec caugravec quy ntildeogravenh veagrave chaaacutet vaoslash loumlocirciumlng cuucirca soumliuml vaaumlt thaaacutey ntildeoumlocirciumlc soumliuml thoaacuteng nhaaacutet gioumlotildea chuugraveng ntildeearing xaugravec ntildeogravenh ntildeuugraveng ntildeoauml ntildeiearingm nuugravet cuucirca soumliuml vaaumlt

1048766Phaacircn tiacutech keaacutet caaacuteu vaoslash ntildeieagraveu kieaumln toagraven taiumli cuucirca soumliuml vaaumlt ntildeearing xaugravec ntildeogravenh ntildeuugraveng tiacutenh chaaacutet quy moacirc tieaacuten ntildeoauml cuucirca boumlocircugravec nhaucircy cougrave thearing xaucircy ra

1048766Hiearingu raegraveng chaaacutet chaelig thay ntildeoaringi khi loumlocirciumlng thay ntildeoaringi voumlocirciumlt quaugrave ntildeoauml quaugrave ntildeiearingm nuugravet cooslashn neaacuteu loumlocirciumlng choumla thay ntildeoaringi qua ntildeoauml choumla qua ntildeiearingm nuugravet thigrave boumlocircugravec choumla thearing xaucircy ra chaaacutet choumla thay ntildeoaringi caecircn baucircn ntildeoumlocirciumlc

1048766Xaugravec ntildeogravenh ntildeoumlocirciumlc chaaacutet mocircugravei (sau khi soumliuml vaaumlt thoumliumlc hieaumln boumlocircugravec nhaucircy) qua ntildeougrave xaugravec ntildeogravenh loumlocirciumlng ntildeoauml ntildeiearingm nuugravet vaoslash boumlocircugravec nhaucircy toumlugravec ntildeogravenh higravenh ntildeoumlocirciumlc soumliuml vaaumlt mocircugravei phaucirci ra ntildeocircoslashi thay theaacute soumliuml vaaumlt cuotilde nhouml theaacute naoslasho

Trong hoaiumlt ntildeoaumlng thoumliumlc tieatilden chuucirc thearing phaucirci 1048766Hiearingu rootildephoumlocircng thoumlugravec vaaumln ntildeoaumlng vaoslash phaugravet triearingn cuucirca soumliuml vaaumlt toumloslash ntildeougrave xaacircy doumliumlng caugravec ntildeoaacutei

saugravech thiacutech hocirciumlp 1048766Thoacircng qua hoaiumlt ntildeoaumlng thoumliumlc tieatilden soumlucirc duiumlng linh hoaiumlt caugravec coacircng cuiuml phoumlocircng tieaumln vaaumlt chaaacutet can

thieaumlp ntildeuugraveng luugravec ntildeuugraveng choatilde ntildeuugraveng moumlugravec ntildeoauml vaoslasho tieaacuten trigravenh vaaumln ntildeoaumlng vaoslash phaugravet triearingncuucirca soumliuml vaaumlt leoslasho laugravei nougrave theo ntildeuugraveng quy luaaumlt vaoslash hocirciumlp locirciumli iacutech cuoslasha chuugraveng ta Cuiuml thearing

loz Muoaacuten cougrave soumliuml thay ntildeoaringi veagrave chaaacutet phaucirci kieacircn trigrave tiacutech luotildey thay ntildeoaringi veagrave loumlocirciumlng loz Muoaacuten duy trigrave soumliuml oaringn ntildeogravenh cuucirca chaaacutet phaucirci gioumlotilde soumliuml thay ntildeoaringi veagrave loumlocirciumlng trong phaiumlm vi giocircugravei

haiumln ntildeoauml loz Khi loumlocirciumlng thay ntildeoaringi ntildeaiumlt tocircugravei giocircugravei haiumln ntildeoaumlphaucirci kieacircn quyeaacutet thoumliumlc hieaumln boumlocircugravec nhaucircy

Cacircu 12 Bằng lyacute luậnvagrave thực tiễn Anh chị hatildey chứng minh rằng cuộc đấu tranh giữa caacutei cũ vagrave caacutei mới luacircn lagrave quacutea trigravenh khoacute khăn lacircu dagravei phức tạp caacutei mới coacute thể thất bại tạm thời nhưng cuối cugraveng noacute sẽ chiến thắng caacutei cũ Về mặt lyacute luận

+ Quy luật phủ định của phủ định của pheacutep tư duy biện chứng chỉ ra rằng Bất cứ sự vật hiện tượng nagraveo trong thế giới đều trải qua quaacute trigravenh sinh ra tồn tại phaacutet triển vagrave diệt vong Sự vật cũ mất đi được thay bằng sự vật mới Sự thay thế đoacute lagrave tất yếu của quaacute trigravenh vận động vagrave phaacutet triển của sự vật 9

+ Sự vật lagrave một tập hợp caacutec yếu tố tương taacutec với nhau trong sự tương taacutec đoacute nảy sinhvagravei yếu tố (biến đổi) traacutei ngược nhau tạo necircn cơ sở caacutec mặt đối lập trong sự vật Caacutec mặt đối lập nagravey khocircng taacutech rời nhau chứa những yếu tố giống nhau cugraveng tồn tại trong sự vật taacutec động qua lại lẫn nhau Dugrave vậy caacutec mặt đối lập luocircn đấu tranh với nhau taacutec động qua lại theo xu hướng loại bỏ lẫn nhau + Sự thống nhất của caacutec mặt đối lập nay chỉ mang tiacutenh tương đối nhưng sự đấu tranh mang tiacutenh tuyết đối Sự đấu tranh nagravey gắn liền với sự vận động vagrave thay đổi của sự vật Macircu thuẫn biện chứng phaacutet triển tương ứng với quaacute trigravenh thống nhất giữa caacutec mặt đối lập cograven sự đấu tranh giữa caacutec mặt đối lập thigrave chuyển dần từng bước từ bigravenh lặng tới quyết liệt lagravem xuất hiện khả năng chuyển hoaacute của caacutec mặt đối lập + Macircu thuẫn biện chứng lagrave nguồn gốc của mọi sự phaacutet triển chuacuteng đều trải qua caacutec giai đoạn từ sự xuất hiện của caacutec mặt đối lập sự thống nhất vagrave đấu tranh giữa caacutec mặt đối lập rồi chuyển hoaacute caacutec mặt đối lập Khi macircu thuẫn được giả quyết caacutei cũ mất đi caacutei mới ra đời tiến bộ ưu việt hơn caacutei cũ vagrave tự noacute cũng chứa đựng những macircu thuẫn mới hay thay đổi những vai trograve taacutec động cảu caacutec macircu thuẫn cũ Về mặt thực tiễn + Thực tế đatilde chứng minh vận cuộc đấu tranh giữa caacutei cũ vagrave caacutei mới luocircn lagrave quacutea trigravenh khoacute khăn lacircu dagravei phức tạp caacutei mới coacute thể thất bại tạm thời nhưng cuối cugraveng noacute sẽ chiến thắng caacutei cũ Điều đoacute được minh chứng rotilde ragraveng trong cuộc đấu tranh giữa giai cấp phong kiến vagrave giai cấp cocircng nhacircn trong xatilde hội ta đưa đất nước đi lecircn từ chế độ phong kiến bỏ qua tư bản chủ nghĩa đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội + Cugraveng lagrave hai giai cấp tồn tại tong cugraveng một chế độ xatilde hội nhưng giữa caacutec giai cấp nagravey luocircn chứa đựng những macircu thuẫn phủ định lẫn nhau macircu thuẫn lecircn đến cao tragraveo chiacutenh lagrave cuộc đấu tranh của giai cấp cocircng nhacircn lao động lật đổ giai cấp phong kiến Quaacute trigravenh đấu tranh ấy diễn ra lacircu dagravei vagrave quyết liệt mặc dugrave coacute gặp phải những khoacute khăn chống cự của chế độ cũ nhưng rồi lực lượng lao động mới tiến bộ hơn vẫn chiến thắng Thay thế chế độ phong kiến laacutec hậu lagrave chế độ xatilde hội chủ nghĩa với những tiến bộ mới tuy nhiecircn trong noacute vẫn chứa đựng những macircu thuẫn chưa thể xoaacute bỏ giữa tầng lớp nhacircn dacircn lao động với tagraven dư của chế độ phong kiến với giai cấp tư sản đang higravenh thagravenh trong nền kinh tế Cacircu hỏi 14 Cơ sở nagraveo để khẳng định nguyecircn tắc lịch sử - cụ thể (LS-CT) lagrave ldquolinh hồnrdquo phương phaacutep luận của triết học Maacutec ndash Lecircnin Necircu những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc LSCT

a - Cơ sở khẳng định nguyecircn tắc lịch sử - cụ thể (LS-CT) lagrave ldquolinh hồnrdquo phương phaacutep luận của triết học Maacutec ndash Lecircnin - Triết học Maacutec-Lecircnin kế thừa vagrave phaacutet triển những thagravenh tựu quan trọng nhất của tư duy triết học trong lịch sử nhacircn lọai - Triết học Maacutec-Lecircnin xem xeacutet lịch sử xuất phaacutet từ con người vagrave cho rằng con người lagrave sản phẩm của lịch sử b- Những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc LS-CT 1 Trong hoạt động nhận thức chủ thể phải tigravem hiểu quaacute trigravenh higravenh thagravenh tồn tại vagrave phaacutet triển cụ thể của những sự vật cụ

thể trong những điều kiện hoagraven cảnh cụ thể Nghĩa lagrave

- Phải biết sự vật đatilde ra đời vagrave đatilde tồn tại như thế nagraveo trong những điều kiện hoagraven cảnh nagraveo bị chi phối bởi những quy luật nagraveo

- Hiện giờ sự vật đang tồn tại như thế nagraveo trong những điều kiện hoagraven cảnh ra sao do những quy luật nagraveo chi phối

- Trecircn cơ sở đoacute phải nắm bắt được sự vật coacute thể sẽ phải tồn tại như thế nagraveo (trecircn những neacutet cơ bản) trong tương lai

2 Trong hoạt động thực tiễn chủ thể phải xacircy dựng được những đối saacutech cụ thể aacutep dụng cho những sự vật cụ thể đang tồn tại trong những điều kiện hoagraven cảnh quan hệ cụ thể magrave khocircng necircn aacutep dụng những khuocircn mẫu chung chung cho bất cứ sự vật nagraveo trong bất kỳ điều kiện hoagraven cảnh quan hệ nagraveo

3 Nguyecircn tắc LS-CT được VI Lecircnin cocirc đọng trong nhận định ldquoXem xeacutet mỗi vấn đề theo quan điểm sau đacircy một hiện tượng nhất định đatilde xuất hiện trong lịch sử như thế nagraveo những hiện tượng đoacute đatilde trải qua những giai đoạn phaacutet triển chủ yếu nagraveo vagrave đứng trecircn quan điểm của sự phaacutet triển đoacute để xem xeacutet hiện nay noacute đatilde trở thagravenh thế nagraveordquo

Điều nagravey coacute nghĩa lagrave nguyecircn tắc LS-CT đỏi hỏi phải phacircn tiacutech sự vật cụ thể trong những tigravenh higravenh cụ thể để thấy được

10

- Sự vật đang (đatilde hay sẽ) tồn tại thocircng qua những chất lượng nagraveo thể hiện qua những độ nagraveo đang (đatilde hay sẽ) thực hiện những bước nhảy nagraveo để tạo necircn những chất lượng mới nagraveo

- Sự vật đang (đatilde hay sẽ) bị taacutec động bởi những macircu thuẫn nagraveo những macircu thuẫn đoacute đang nằm ở giai đoạn nagraveo coacute vai trograve như thế nagraveo đến sự vận động phaacutet triển của sự vật

- Sự vật đang (đatilde hay sẽ) trải qua những lần phủ định biện chứng nagraveo caacutei cũ nagraveo đang (đatilde hay sẽ) phải mất đi caacutei mới nagraveo đang (đatilde hay sẽ) xuất hiện

- Trong mối quan hệ với những sự vật khaacutec những điều gigrave được coi lagrave những caacutei riecircng hay caacutei đơn nhất điều gigrave lagrave caacutei chung hay caacutei đặc thugrave caacutei phổ biến chuacuteng quy định nhau chuyển hoacutea lẫn nhau như thế nagraveo

- Bản chất của sự vật lagrave gigrave noacute được thể hiện qua những hiện tượng nagraveo hiện tượng nagraveo chỉ lagrave giả tượng hiện tượng nagraveo lagrave điển higravenh hellip

- Nội dung của sự vật lagrave gigrave noacute đang (đatilde hay sẽ) tồn tại thocircng qua những higravenh thức nagraveo higravenh thức nagraveo phugrave hợp với nội dung của sự vật higravenh thức nagraveo khocircng phugrave hợp với nội dung caacutei gigrave lagravem cho nội dung của sự vật biến đổi

- Trong bản thacircn sự vật hiện thực lagrave gigrave hiện thực đoacute đang (đatilde hay sẽ) nảy sinh ra những khả năng nagraveo mỗi khả năng đoacute trong những điều kiện cụ thể nagraveo coacute độ tất yếu hiện thực hoacutea ra sao

4 Nguyecircn tắc LS-CT đogravei hỏi chuacuteng ta phải bao được caacutec sự kiện xảy ra trong nghiecircn cứu khoa học hay caacutec biến cố xảy ra trong caacutec tiến trigravenh lịch sử nhacircn loại

Tuy nhiecircn noacute khocircng cho pheacutep chuacuteng ta kết hợp caacutec sự kiện khoa học như những caacutei ngẫu nhiecircn thuần tuacutey của tự nhiecircn hay mocirc tả caacutec biến cố lịch sử như những caacutei vụn vặt đơn lẻ của xatilde hội magrave noacute đogravei hỏi chuacuteng ta phải taacutei hiện chuacuteng mocirc tả chuacuteng trecircn cơ sở vạch ra được caacutei tất yếu locirc giacutech caacutei chung (quy luật bản chất) của chuacuteng chỉ ra được những trật tự nhacircn quả quy định chuacuteng

Nguyecircn tắc nagravey đogravei hỏi chuacuteng ta phải xacircy dựng được bức tranh khoa học về thế giới để qua đoacute chuacuteng ta nhận thức được tiacutenh muocircn vẻ của tự nhiecircn tiacutenh phong phuacute của lịch sử trong sự thống nhất

5 Nguyecircn tắc LS-CT đatilde được caacutec latildenh tụ của giai cấp vocirc sản vận dụng Xuất phaacutet từ tigravenh higravenh cụ thể của CNTB ở giai đoạn tiền độc quyền tự do cạnh tranh magrave C Maacutec cho rằng caacutech mạng XHCN chỉ coacute thể thắng lợi ở tất cả caacutec nước TBCN tiecircn tiến

Sang thế kỷ 20 CNTB đatilde chuyển sang giai đoạn độc quyền đế quốc chủ nghĩa Khi vận dụng nguyecircn tắc nagravey vagraveo xem xeacutet tigravenh higravenh thế giới luacutec nagravey coacute những thay đổi lớn magrave VI Lecircnin đatilde đi đến kết luận đuacuteng đắn lagrave caacutech mạng XHCN chỉ coacute thể thắng lợi ở vagravei nước ở khacircu yếu nhất của CNTB

Đảng CS Việt Nam Đảng CS Trung Quốc cũng đang quaacuten triệt vagrave vận dụng saacuteng tạo nguyecircn tắc nagravey vagraveo thực tiễn caacutech mạng mỗi nước để xacircy dựng cho quốc gia migravenh một con đường riecircng đi lecircn CNXH

Vận dụng nguyecircn tắc LS-CT từ năm 1930 Đảng ta đatilde lựa chọn con đường CNXH Ngagravey nay để xacircy dựng thagravenh cocircng CNXH Đảng đề ra đường lối xacircy dựng nền kinh tế thị trường đẩy mạnh cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ưu tiecircn phaacutet triển lực lượng sản xuất đồng thời xacircy dựng quan hệ sản xuất phugrave hợp theo định hướng XHCN phaacutet huy cao độ nội lực đồng thời tranh thủ nguồn lực becircn ngoagravei vagrave chủ động hội nhập kinh tế quốc tế để phaacutet triển nhanh coacute hiệu quả vagrave bền vững thực hiện tăng trưởng kinh tế đi liền với phaacutet triển văn hoacutea từng bước cải thiện đời sống vật chất vagrave tinh thần của nhacircn dacircn thực hiện tiến bộ vagrave cocircng bằng xatilde hội bảo vệ vagrave cải thiện mocirci trường kết hợp phaacutet triển kinh tế - xatilde hội với tăng cường an ninh quốc phograveng bảo vệ vagrave xacircy dựng hệ thống chiacutenh trị vững mạnh

Cacircu 16 Lyacute luận thực tiễn Anh chị hatildey phacircn tiacutech những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc thống nhất giữa lyacute luận vagrave thực tiễn 1 Phạm trugrave thực tiễn 11

Thực tiễn lagrave hoạt động vật chất ldquocảm tiacutenhrdquo coacute mục điacutech coacute tiacutenh lịch sử xatilde hội nhằm cải tạo tự nhiện vagrave xatilde hội Phạm trugrave ldquothực tiễnrdquo lagrave một trong những phạm trugrave nền tảng cơ bản của triết học Maacutec- Lecirc nin noacutei chung vagrave lyacute luận nhận thức maacutecxiacutet noacutei riecircng 11 Thực tiễn lagrave một hoạt động vật chất Trong hoạt động vật chất con người sử dụng caacutec phương tiện cocircng cụ sức mạnh vật chất của migravenh để taacutec động vagraveo tự nhiecircn xatilde hội nhằm cải tại biến đổi chuacuteng phugrave hợp với nhu cầu của migravenh Đacircy lagrave một quaacute trigravenh tương taacutec giữa chủ thể vagrave khaacutech thể Trong đoacute chủ thể hướng vagraveo việc cải tạo khaacutech thể Cho necircn thực tiễn trở thagravenh khacircu trung gian nối liền yacute thức con người với thế giới becircn ngoagravei 12 Hoạt động thực tiễn coacute mục điacutech 121 Hoạt động thực tiễn lagrave bản chất của con người 122 Động vật chỉ hoạt động theo bản năng để phugrave hợp với thế giới becircn ngoagravei một caacutech thụ động Con người chủ động thiacutech nghi

với thế giới becircn ngoagravei bằng caacutech cải tạo thể giới thoả matilden theo nhu cầu của migravenh 123 Khi hoạt động thực tiễn để đạt hiệu quả cao con người tạo ra những vật phẩm khocircng coacute sẵn trong tự nhiecircn đoacute chiacutenh lagrave những

cocircng cụ vagrave sử dụng chuacuteng 13 Thực tiễn coacute tiacutenh chất lịch sử xatilde hội 131 Trigravenh độ vagrave higravenh thức hoạt động thực tiễn thay đổi qua caacutec giai đoạn khaacutec nhau của xatilde hội 132 Hoạt động thực tiễn khocircng thể được tiến hagravenh khocircng chỉ một vagravei caacute nhacircn magrave lagrave togravean xatilde hội 14 Caacutec dạng cơ bản vagrave khocircng cơ bản của thực tiễn 141 Dạng cơ bản

1048766Hoạt động sản xuất vật chất ndash lagrave một dạng họat động nguyecircn thủy vagrave cơ bản vagrave noacute quyết định sự tồn tại vagrave phaacutet triển của xatilde hội loagravei người

1048766Hoạt động chiacutenh trị xatilde hội nhằm cải tạo biến đổi xatilde hội phaacutet triển caacutec quan hệ xatilde hội chế độ xatilde hội 1048766Hoạt động thực nghiệm khoa học do nhu cầu phaacutet triển của cuộc caacutech mạng khoa học kỹ thuật hiện đại

142 Dạng khocircng cơ bản lagrave những họat động được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển từ những dạng cơ bản chuacuteng lagrave dạng thực tiễn phaacutei sinh Viacute dụ họat động trong một số lĩnh vực như đạo đức nghệ thuật giaacuteo dục tocircn giaacuteo hellip

2 Phạm trugrave ldquolyacute luậnrdquo 21 Lyacute luận lagrave hệ thống những tri thức được khaacutei quaacutet từ thực tiễn phản aacutenh những mối liecircn hệ bản chất bản chất những quy luật

của caacutec sự vật hiện tượng 22 Lyacute luận lagrave trigravenh độ cao hơn về chất so với kinh nghiệm Trecircn cơ sở tổng kết kinh nghiệm lyacute luận được higravenh thagravenh khocircng tự phaacutet

vagrave cũng khocircng bắt buộc mọi lyacute luận đều xuất phaacutet từ kinh nghiệm Muốn higravenh thagravenh lyacute luận con người phải thocircng qua quaacute trigravenh nhận thức kinh nghiệm Trong quaacute trigravenh nhận thức con người đi từ nhận thức kinh nghiệm thocircng thường đến nhận thức kinh nghiệm khoa học

23 Chức năng cơ bản của lyacute luận lagrave phản aacutenh hiện thực khaacutech quan vagrave chức năng phương phaacutep luận chỉ đạo hoạt động thực tiễn vagrave hoạt động nhận thức của con người

24 Lyacute luận coacute hai cấp độ khaacutec nhau cấp độ lyacute luận ngagravenh vagrave cấp độ lyacute luận triết học ( tugravey vagraveo phạm vi phản aacutenh của noacute vagrave vai trograve của phương phaacutep luận)

12

3 Những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc thống nhất giữa lyacute luận vagrave thực tiễn 31 Thực tiễn vagrave lyacute luận coacute mối quan hệ biện chứng cho nhau Thực tiễn lagrave cơ sở lagrave động lực lagrave mục điacutech vagrave lagrave tiecircu chuẩn của lyacute

luận Lyacute luận higravenh thagravenh phaacutet triển phải xuất phaacutet từ thực tiễn đaacutep ứng được yecircu cầu thực tiễn 311 Như ở trecircn ta đatilde noacutei thực tiễn lagrave cơ sở của lyacute luận Con người nhận thức giới tự nhiecircn đầu tiecircn bằng hoạt động thực tiễn Sự

taacutec động của con người buộc giới tự nhiecircn bộc lộ những thuộc tiacutenh quy luật để từ đoacute con người coacute kinh nghiệm Quaacute trigravenh phacircn tiacutech tổng hợp khaacutei quaacutet kinh nghiệm thagravenh một mocircn khoa học lyacute luận Thực tiễn đề ra những vấn đề magrave lyacute luận phải trả lời

312 Thực tiễn lagrave động lực của lyacute luận Qua hoạt thực tiễn luocircn nảy sinh những vấn đề đogravei hỏi lyacute luận phải hoagraven thiện chiacutenh migravenh để bao quaacutet vagrave giải quyết tốt caacutec vấn đề do thực tiễn đặt ra Điều nagravey cagraveng lagravem cho lyacute luận ngagravey cagraveng đầy đủ phong phuacute vagrave sacircu sắc hơn

313 Thực tiễn lagrave mục điacutech của lyacute luận Khocircng coacute thực tiễn thigrave lyacute luận khocircng thể đem lại lợi iacutech cao hơn thỏa matilden nhu cầu ngagravey cagraveng tăng của con người vagrave qua thực tiễn đatilde giuacutep cho lyacute luận hoagraven thagravenh được mục điacutech của migravenh Lyacute luận hướng dẫn chỉ đạo thực tiễn lagravem cho thực tiễn ngagravey cagraveng hiệu quả hơn

314 Thực tiễn lagrave tiecircu chuẩn chacircn lyacute của lyacute luận Lyacute luận chỉ được coi lagrave chacircn lyacute khi noacute phugrave hợp với thực tiễn khaacutech quan magrave noacute phản aacutenh vagrave đồng thời noacute được thực tiễn kiểm nghiệm Thocircng qua thực tiễn những lyacute luận đạt đến chacircn lyacute sẽ được bổ sung vagraveo kho tang tri thức nhacircn loại

32 Lyacute luận phải được vận dụng vagraveo thực tiễn tiếp tục bổ sung vagrave phaacutet triển trong thực tiễn Thực tiễn phải được chỉ đạo bởi lyacute luận để lagravem cho thực tiễn coacute hiệu quả nhất

321 Hoạt động thực tiễn của con người muốn coacute hiệu quả nhất thiết phải coacute lyacute luận soi đường Khi lyacute luận đạt đến chacircn lyacute thigrave lyacute luận coacute khả năng định hướng mục tiecircu xaacutec định lực lượng phương phaacutep biện phaacutep thực hiện Lyacute luận cograven dự baacuteo được khả năng phaacutet triển của caacutec mối quan hệ thực tiễn

322 Vận dụng lyacute luận vagraveo thực tiễn cần phacircn tiacutech rotilde từng tigravenh higravenh cụ thể traacutenh vận dụng lyacute luận maacutey moacutec giaacuteo điều kinh viện Như vậy chẳng những hiểu sai giaacute trị của lyacute luận magrave cograven lagravem phương hại đến thực tiễn lagravem sai lệch sự thống nhất tất yếu giữa lyacute luận vagrave thực tiễn

323 Từ lyacute luận xacircy dựng mocirc higravenh thực tiễn phaacutet huy những nhacircn tố tiacutech cực hạn chế những yếu tố tiecircu cực nhằm đạt kết quả cao 324 Baacutem saacutet diễn biến của thực tiễn để kịp thời bổ sung những khuyết điểm của lyacute luận hoặc coacute thể thay đổi lyacute luận cho phugrave hợp

với thực tiễn 13

Cacircu 18 AnhChị hatildey necircu ra những nguyecircn nhacircn cơ bản của bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều Để khắc phục triệt để bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều chuacuteng ta cần phải quaacuten triệt nguyecircn tắc nagraveo trong triết học Maacutec ndash Lecircnin Phacircn tiacutech caacutec yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc đoacute

1 Những nguyecircn nhacircn cơ bản của bệnh kinh nghiệm

- Bệnh kinh nghiệm lagrave khuynh hướng tư tưởng tuyệt tối hoacutea kinh nghiệm coi thường lyacute luận khoa học khuếch đại vai trograve thực tiễn để hạ thấp vai trograve lyacute luận

- Kinh nghiệm lagrave rất quyacute goacutep phần thagravenh cocircng trong điều kiện hoagraven cảnh nhất định vagrave lagrave cơ sở để khaacutei quaacutet lyacute luận Tuy nhiecircn nếu tuyệt đối hoacutea kinh nghiệm một nơi một luacutec nagraveo đoacute xem thường lyacute luận sẽ rơi vagraveo bệnh kinh nghiệm vagrave sẽ thất bại trong thực tiễn khi điều kiện hoagraven cảnh thay đổi Nguyecircn nhacircn của bệnh kinh nghiệm lagrave do yếu keacutem về lyacute luận cụ thể

+ nguyecircn nhacircn chủ quan dễ thỏa matilden với vốn kinh nghiệm bản thacircn ngại học lyacute luận khocircng chịu nacircng cao trigravenh độ lyacute luận coi thường khoa học kỹ thuật coi thường giới triacute thức thiếu nhigraven xa trocircng rộng dễ bảo thủ trigrave trệ

+ nguyecircn nhacircn khaacutech quan sự tồn tại phổ biến nền sản xuất nhỏ trigravenh độ dacircn triacute thấp khoa học ndash kỹ thuật chưa phaacutet triển Nho giaacuteo phong kiến cograven ảnh hưởng nặng nề

2 Những nguyecircn nhacircn cơ bản của bệnh giaacuteo điều

- Bệnh giaacuteo điều lagrave khuynh hướng tư tưởng cường điệu vai trograve lyacute luận coi nhẹ thực tiễn taacutech rời lyacute luận khỏi thực tiễn thiếu quan điểm lịch sử - cụ thể aacutep dụng kinh nghiệm một caacutech rập khuocircn maacutey moacutec

- Biểu hiện của bệnh giaacuteo điều lagrave bệnh saacutech vở nắm lyacute luận chỉ dừng ở cacircu chữ theo kiểu ldquotầm chương triacutech cuacuterdquo hiểu lyacute luận một caacutech phiến diện hời hợt biến lyacute luận thagravenh tiacuten điều vagrave aacutep dụng lyacute luận một caacutech maacutey moacutec vận dụng sai lyacute luận vagraveo thực tiễn khocircng bổ sung điều chỉnh lyacute luận Nguyecircn nhacircn của bệnh giaacuteo điều lagrave do yếu keacutem về lyacute luận cụ thể

+ hiểu lyacute luận bằng kinh nghiệm hiểu lyacute luận một caacutech đơn giản phiến diện cắt xeacuten sơ lượchellip

+ xuyecircn tạc boacutep meacuteo lyacute luậnhellip

3 Khắc phục bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều coacute hiệu quả

Hoagraven cảnh giai cấp vocirc sản của nước ta trong buổi đầu caacutech mạng vừa giagravenh độc lập tự do lagravem mảnh đất magraveu mỡ cho caacutec bệnh nagravey phaacutet triển nhanh tuy nhiecircn chuacuteng ta đatilde để chuacuteng tồn tại quaacute dagravei Để khắc phục triệt để bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều chuacuteng ta cần phải quaacuten triệt nguyecircn tắc thống nhất giữa lyacute luận vagrave thực tiễn trong triết học Maacutec ndash Lecircnin Cụ thể

- Baacutem saacutet thực tiễn lyacute luận phải gắn liền với thực tiễn thường xuyecircn kiểm tra trong thực tiễn vagrave khocircng ngừng phaacutet triển cugraveng thực tiễn tăng cường học tập nacircng cao trigravenh độ lyacute luận bổ sung vận dụng lyacute luận phugrave hợp với thực tiễn

- Phải coi trọng lyacute luận vagrave cocircng taacutec lyacute luận nacircng cao dacircn triacute đẩy mạnh sự nghiệp giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo phổ biến rộng ratildei tri thức khoa học ndash cocircng nghệhellip

- Phải đổi mới cocircng taacutec lyacute luận của Đảng dựa trecircn nền tảng chủ nghĩa Maacutec ndash Lecircnin vagrave tư tưởng Hồ Chiacute Minh Quaacuten triệt nhiệm vụ hướng nghiecircn cứu chủ yếu vagrave phương chacircm lớn chỉ đạo hoạt động lyacute luận của Đảng

- Hoagraven thiện cơ chế thị trường định hướng xatilde hội chủ nghĩa Vigrave kinh tế thị trường luocircn vận động vagrave biến đổi đogravei hỏi mọi thagravenh phần mọi chủ thể kinh tế phải năng động saacuteng tạo phải thường xuyecircn baacutem saacutet thị trường để ứng phoacute cho phugrave hợp

- Phải đổi mới tư duy lyacute luận khắc phục sự lạc hậu của lyacute luận thu hẹp khoảng caacutech giữa lyacute luận vagrave thực tiễn bằng caacutech

+ từ bỏ lối nghiecircn cứu kinh viện tư biện

14

+ thường xuyecircn đối chiếu lyacute luận với cuộc sống vận dụng lyacute luận vagraveo hoagraven cảnh thực tế của nước ta

- Coi trọng vagrave thường xuyecircn tổng kết thực tiễn qua đoacute sửa đổi phaacutet triển lyacute luận đatilde coacute bổ sung hoagraven chỉnh đường lối chiacutenh saacutech higravenh thagravenh lyacute luận mới quan điểm mới để chỉ đạo sự nghiệm đổi mới xatilde hội Cacircu 19 Anhchị hatildey phacircn tiacutech những tiền đề xuất phaacutet magrave Caacutec Maacutec dựa vagraveo để xacircy dựng lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội Trả lời

Caacutec nhagrave triết học duy tacircm trước Maacutec đatilde tiếp cận caacutec vấn đề xatilde hội từ goacutec độ nhacircn tố tinh thần như đạo đức niềm tin tocircn giaacuteo chiacutenh trịhellip đatilde ldquolấy sự thống trị của tocircn giaacuteo lagravem tiền đề Vagrave dần dagrave người ta tuyecircn bố mọi quan hệ thống trị lagrave một quan hệ tocircn giaacuteo vagrave người ta biến quan hệ đoacute thagravenh sự sugraveng baacutei sugraveng baacutei phaacutep luật sugraveng baacutei nhagrave nướcrdquo Từ việc phecirc phaacuten quan điểm duy tacircm đoacute C Maacutec đatilde đưa ra một hướng tiếp cận mới khoa học vagrave thuyết phục nhằm lyacute giải caacutec vấn đề của đời sống xatilde hội vagrave lagravem tiền đề xuất phaacutet điểm cho học thuyết của migravenh

Trước hết Maacutec nghiecircn cứu xatilde hội từ việc xem xeacutet yếu tố con người cụ thể hiện đang sống đời sống thực trong từng xatilde hội cụ thể Sự tồn tại của con người lagrave một sự tồn tại hiển nhiecircn vagrave phổ biến trong đời sống xatilde hội quy định sự tồn tại của toagraven thể xatilde hội

Maacutec cho rằng tiền đề đầu tiecircn của tất cả mọi sự tồn tại của người vagrave do đoacute cũng lagrave tiền đề của mọi quaacute trigravenh lịch sử đoacute lagraverdquo người ta phải coacute khả năng sống đatilde rồi mới coacute thể ldquolagravem ra lịch sửrdquo Nhưng muốn sống được thigrave trước hết cần phải coacute thức ăn thức uống nhagrave ở quần aacuteo vagrave một vagravei thứ khaacutec nữa Như vậy hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn lagrave việc sản xuất ra những tư liệu để thoả matilden những nhu cầu ấy việc sản xuất ra bản thacircn đời sống vật chấtrdquo

Nhu cầu vagrave lợi iacutech của con người quy định hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn vagrave lagrave động lực thuacutec đẩy con người hoạt động phaacutet triển Khi nhu cầu nagravey được thoả matilden thigrave ngay lập tức xuất hiện nhu cầu mới Cứ như vậy nhu cầu của con người lagrave động lực thuacutec đẩy sự phaacutet triển của chiacutenh con người vagrave qua đoacute lagrave động lực phaacutet triển của cả xatilde hội

Để thoả matilden nhu cầu đaacutep ứng lợi iacutech cho migravenh con người phải liecircn kết trong caacutec cộng đồng tức hệ thống caacutec mối liecircn hệ giữa caacute nhacircn con người cụ thể từ đoacute tạo thagravenh xatilde hội

Khi đề cập tới hoạt động sản xuất vật chất với tiacutenh caacutech lagrave hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn của con người Maacutec cũng đồng thời chỉ ra caacutec hoạt động sản xuất khaacutec của con người như hoạt động sản xuất tinh thần vagrave hoạt động sản xuất ra bản thacircn con người cũng như caacutec quan hệ xatilde hội khaacutec Trong hoạt động đoacute hoạt động sản xuất vật chất đoacuteng vai trograve lagrave nền tảng lagrave cơ sở cho toagraven bộ đời sống xatilde hội vagrave lagrave điểm đaacutenh dấu sự khaacutec biệt cơ bản giữa con người vagrave con vật Maacutec viết ldquo Bản thacircn con người bắt đầu bằng tự phacircn biệt với suacutec vật ngay khi con người bắt đầu sản xuất ra những tư liệu sinh hoạt của migravenhrdquo Chiacutenh thocircng qua sản xuất vật chất để duy trigrave tồn tại vagrave phaacutet triển của migravenh con người đồng thời saacuteng tạo ra toagraven bộ đời sống vật chất vagrave tinh thần phong phuacute của xatilde hội Do đoacute việc xuất phaacutet từ con người hiện thực để nghiecircn cứu đời sống xatilde hội đogravei hỏi phải bắt đầu từ sản xuất vật chất của họ qua đoacute đi đến việc xem xeacutet caacutec mặt khaacutec của xatilde hội nhằm tigravem ra caacutec quy luật vận động vagrave phaacutet triển khaacutech quan của xatilde hội

Từ việc nghiecircn cứu quaacute trigravenh sản xuất vật chất Maacutec phaacutet hiện ra 2 mặt khocircng taacutech rời nhau lagrave lực lượng sản xuất (quan hệ giữa con người với tự nhiecircn ) vagrave quan hệ sản xuất (quan hệ giữa con người với con người) Hai mặt nagravey của sản xuất vật chất tồn tại thống nhất với nhau tạo thagravenh phương thức sản xuất Sự taacutec động qua lại giữa chuacuteng trong một phương thức sản xuất đatilde tạo necircn quy luật quan hệ sản xuất phugrave hợp với trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất

Trecircn cơ sở nghiecircn cứu hoạt động sản xuất Maacutec đi tới việc nghiecircn cứu caacutec mặt của đời sống xatilde hội như chiacutenh trị phaacutep quyền đạo đức tocircn giaacuteohellipcoacute liecircn hệ ragraveng buộc với nhau Ở đacircy Maacutec đatilde phaacutet hiện ra caacutec quy luật cơ sở hạ tầng quyết định kiến truacutec thượng tầng tồn tại xatilde hội quyết định yacute thức xatilde hội phương thức sản xuất quyết định mọi mặt của đời sống xatilde hội Từ kết quả nagravey trong tư duy Maacutec higravenh thagravenh quan niệm cho rằng xatilde hội lagrave một hệ thống trong đoacute caacutec mặt liecircn hệ taacutec động lẫn nhau lagravem cho xatilde hội vận động vagrave phaacutet triển theo caacutec quy luật khaacutech quan tuy nhiecircn caacutec quy luật đoacute khocircng taacutec động becircn ngoagravei hoạt động sống coacute yacute thức của con người cụ thể Xatilde hội lagrave sự thống nhất mặt khaacutech quan vagrave mặt chủ quan

Toacutem lại xuất phaacutet từ vai trograve quyết định của sản xuất vật chất Maacutec đatilde phacircn tiacutech một caacutech khoa học mối quan hệ của tất cả caacutec lĩnh vực caacutec mặt của đời sống xatilde hội cũng như phaacutet hiện ra caacutec quy luật cơ bản chi phối sự vận động vagrave phaacutet triển của xatilde hội Trecircn cơ sở đoacute Ocircng đatilde đi tới sự khaacutei quaacutet khoa học về lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội 15

Cacircu 20 Phacircn tiacutech nội dung cơ bản của quy luật quan hệ sản xuất phugrave hợp với trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất Trả lời I Biện chứng giữa lực lượng sản xuất (PTSX) vagrave quan hệ sản xuất (QHSX) 11 khaacutei niệm phương thức sản xuất lực lượng sản xuất quan hệ sản xuất 11PTSX lagrave caacutech thức con người tiến hagravenh sản xuất vật chất ở từng giai đoạn lịch sử nhất định của xatilde hội loagravei người Mỗi xatilde hội được đặc tưng bằng một PTSX nhất định PTSX đoacuteng vai trograve quyết định đối với tất cả caacutec mặt của đời sống xatilde hội Kinh tế chiacutenh trị văn hoacutea vagrave xatilde hội Sự thay thế kế tiếp nhau của caacutec PTSX trong lịch sử quyết định sự phaacutet triển của xatilde hội loagravei ngưogravei từ thấp đến cao Trong sản xuất con người coacute quan hệ Một mặt lagrave quan hệ giữa người với tự nhiecircn tức lagrave LLSX mặt khaacutec lagrave quan hệ giữa người với người tức lagrave quan hệ sản xuất PTSX chiacutenh lagrave sự thống nhất giữa LLSX ở một trigravenh độ nhất định với QHSX tương ứng 12 LLSX lagrave toagraven bộ caacutec lực lượng đựoc con người sử dụng trong quaacute trigravenh sản xuất vật chất LLSX biểu hiện quan hệ giữa người với người với giới tự nhiecircn Nghĩa lagrave trong quaacute trigravenh sản xuất con người phải chinh phục giới tự nhiecircn bằng caacutec sức mạnh hiện thực của migravenh LLSX bao gồm Con người (CN) vagrave tư liệu sản xuất (TLSX) TLSX bao gồm +Đối tượng lao động một bộ phận của giới tự nhiecircn được đưa vagraveo sản xuất + Tư liệu lao động Cocircng cụ lao động vagrave kho tagraveng bến batildei giao thocircng vận tải Trong TLLĐ cocircng cụ lao động khocircng ngừng đựoc cải tiến cho necircn noacute lagrave yếu tố động nhất caacutech mạng nhất Chiacutenh sự cải tiến vagrave hogravean thiện khocircng ngừng cocircng cụ lao động đatilde lagravem biến đổi toagraven bộ tư liệu sản xuất Xeacutet đến cugraveng đoacute lagrave nguyecircn nhacircn sacircu xa của mọi biến đổi xatilde hội Con người lagrave yếu tố coacute vai trograve quan trọng nhất quyết định nhất Tư liệu lao động chỉ trở thagravenh lực lươngj tiacutech cực cải biến đối tượng lao động khi chuacuteng được kết hợp với lao động sống đoacute chiacutenh lagrave con người với những kỹ năng kỷ xảo với triacute tuệ vagrave kinh nghiệm của migravenh Hagravem lượng triacute tuệ trong điều kiện của khoa học cocircng nghệ hiện nay đatilde lagravem cho con người trở thagravenh nguồn lực đặc biệt của sản xuất lagrave nguồn lực cơ bản nguồn lực vocirc tận 13 QHSX lagrave mối quan hệ giữa người với người trong quaacute trigravenh sản xuất vật chất Thể hiện qua 3 mặt Quan hệ giữa ngưogravei với người đối với việc sở hữu về TLSX quan hệ giữa người với người đối với việc tổ chức quản lyacute quan hệ giữa người với người đối với việc phacircn phối sản phẩm Ba mặt noacutei trecircn coacute quan hệ hữu cơ với nhau trong đoacute quan hệ thứ nhất coacute yacute nghĩa quyết định đối với tất cả những quan hệ khaacutec Bản chất của bất kỳ quan hệ sản xuất nagraveo cũng đều phụ thuộc vagraveo vấn đề những TLSX chủ yếu trong xatilde hội được giải quyết như thế nagraveo Coacute 2 higravenh thức sở hữu cơ bản về tư liệu sản xuất Sở hữu tư nhacircn vagrave sở hữu xatilde hội II Quy luật về sự phugrave hợp của QHSX với trigravenh độ của LLSX

LLSX vagrave QHSX lagrave hai mt ca PTSX coacute mối liecircn hệ biện chứng lẫn nhau higravenh thagravenh necircn quy luật về sự phugrave hợp giữa QHSX với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Quy luật nagraveu vạch rotilde tiacutenh chất phụ thuộc khaacutech quan của QHSX vagraveo sự phaacutet triển của LLSX Đến lượt migravenh QHSX taacutec động trở lại đối với LLSX Khuynh hướng chung của SX lagrave khocircng nhừng phaacutet triển Sự phaacutet triển đoacute xeacutet đến cugraveng lagrave bắt nguồn từ sự biến đổi vagrave phaacutet triển của LLSX trước hết lagrave CCLĐ Trigravenh độ của LLSX lagrave trigravenh độ phaacutet triển của CCLĐ của kyacute thuật trigravenh độ kinh nghiệm kỹ năng của người lao động quy mocirc sản xuất trigravenh độ phacircn cocircng lao độnghellip Trigravenh độ của LLSX gắn với tiacutenh chất của LLSX Tiacutenh chất của LLSX Khi SX cograven trigravenh độ thấp keacutem thigrave LLSX coacute tiacutenh chất caacute nhacircn khi SX đạt tới trigravenh độ cơ khiacute hiện đại phacircn cocircng lao động xatilde hội phaacutet triển thigrave LLSX coacute tiacutenh xatilde hội hoacutea Trong quaacute trigravenh sản xuất để lao động bớt nặng nhọc vagrave đạt hiệu quả cao hơn con người luocircn luocircn tigravem caacutech cải thiện hoagraven thiện cocircng cụ lao động vagrave chế tạo ra những cocircng cụ lao động mới tinh xảo hơn đồng thời kinh nghiệm sản xuất thoacutei quen lao động kỹ năng sản xuất kiến thức khoa học của con người cũng tiến bộ theo Như vậy sự thay đổi của xatilde hội bao giờ cũng bắt đầu bằng sự thay đổi LLSX Cugraveng với sự phaacutet triển của LLSX QHSX cũng higravenh thagravenh vagrave biến đổi cho phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Sự phugrave hợp đoacutelagrave động lực lagravem cho LLSX phaacutet trỉen mạnh mẽ QHSX phải tạo được điều kiện sử dụng vagrave kết hợp tối ưu giữa TLSX vagrave người lao động Mở ra điều kiện thiacutech hợp cho việc kiacutech thiacutech vật chất tinh thần đối với người lao động Nhưng LLSX luocircn luocircn phaacutet triển cograven QHSX coacute xu hướng tương đối ổn định Khi LLSX phaacutet triển lecircn một trigravenh độ mới QHSX khocircng cograven phugrave hợp nữa trở thagravenh chướng ngại đối với sự phaacutet triển của noacute sẽ nảy sinh macircu thuẫn gay gắt giữa hai mặt của PTSX Sự phaacutet triển khaacutech đoacute tất yếu dẫn đến việc xoacutea bỏ QHSX cũ thay thế bằng một QHSX mới phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ mới của LLSX mở đường cho LLSX phaacutet triển Việc xoacutea bỏ QHSX cũ thay thế bằng QHSX mới cũng coacute nghĩa lagrave sự diệt vong của một PTSX lỗi thời vagrave sự ra đời của PTSX mới Trong xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng macircu thuẫn giữa LLSX mới vagrave QHSX lỗi thời lagrave cơ sở khaacutech quan của cuộc đấu tranh giai cấp đồng thời lagrave tiền đề tất yếu của caacutec cuộc caacutech mạng xatilde hội Đacircy lagrave quy luật phổ biến taacutec động trong toagraven 16

bộ tiến trigravenh lịch sử nhacircn loại ldquoQuy luật QHSX phugrave hợp với trigravenh độ PT của LLSXrdquo QHSX phugrave hợp với trigravenh độ của LLSX lại trở thagravenh động lực cơ bản thuacutec đẩy mở đường cho LLSX phaacutet triển QHSX khocircng phugrave hợp với trigravenh độ của LLSX sẽ kigravem hatildem sự phaacutet triển của LLSX Song taacutec động kigravem hatildem đoacute cũng chỉ coacute tiacutenh chất tạm thời theo tiacutenh tất yếu khaacutech quan cuối cugraveng QH cũng se phải thay đổi cho phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Sở dĩ QHSX coacute taacutec động trở lại mạnh mẽ với LLSX lagrave vigrave noacute qui định Mục điacutech của SX hệ thống quản lyacute của SX vagrave quản lyacute xatilde hội Phương thức phacircn phối vagrave phần của cải iacutet hay nhiều magrave người lao động được hưởng Từ đoacute noacute sẽ tạo ra những điều kiện để kiacutech thiacutech việc cải tiến lao động vagrave kỹ thuật sản xuất thuacutec đẩy LLSX phaacutet triển Thực tiễn đatilde cho thấy LLSX chỉ coacute thể phaacutet triển khi coacute một QHSX hợp lyacute đồng bộ phugrave hợp với noacute QHSX lạc hậu hoặc tiecircn tiến hơn một caacutech giả tạo cũnhg sẽ kigravem hatildem sự phaacutet triển của LLSX Quy luật về sự phugrave hợp của QHSX với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX lagrave quy luật chung nhất của sự phaacutet triển XH Sự taacutec động cảu quy luật nagravey đatilde đưa xatilde hội loagravei ngưogravei trải qua caacutec PTSX khaacutec nhau Tuy nhiecircn khocircng phải bất cứ nước nagraveo cũng nhất thiết phải tuần tự trải qua caacutec PTSX một số nước coacute thể bỏ qua hợc một số caacutec PTSX để tiến lecircn PTSX mới cao hơn CAcircU 21 Anh Chị hatildey phacircn tiacutech mối quan hệ biện chứng giữa cơ sở hạ tầng (CSHT) vagrave kiến triến thượng tầng (KTTT) Đảng ta đatilde vận dụng mối quan hệ biện chứng nagravey như thế nagraveo vagraveo vagraveo quaacute trigravenh xacircy dựng CNXH ở nước ta hiện nay Trả lời

CSHT lagrave toagraven bộ những quan hệ sản xuất hợp thagravenh cơ cấu kinh tế của một xatilde hội nhất định KTTT lagrave toagraven bộ caacutec quan điểm về chiacutenh trị phaacutep quyền triết học đạo đức tocircn giaacuteocaacutec thể chế xatilde hội tương ứng như Nhagrave nước đảng phaacutei giaacuteo hộihellip được higravenh thagravenh trecircn một CSHT nhất định Mối quan hệ biện chứng giữa CSHT vagrave KTTT - CSHT quyết định KTTT (CSHT nagraveo thigrave KTT nấy) + Trật tự kinh tế xeacutet đến cugraveng quy định trật tự chiacutenh trị macircu thuẫn trong kinh tế gacircy ra macircu thuẫn trong chiacutenh trị Giai cấp nagraveo

thống trị trong kinh tế thigrave giai cấp đoacute thống trị trong chiacutenh trị + Tất cả caacutec yếu tố của KTTT dều trực tiếp hay giaacuten tiếp phụ thuộc vagraveo CSHT vagrave do CSHT quy định + CSHT thay đổi hay mất đi thigrave sớm hay muộn KTTT cũng phải thay đổi hay mất đi để cho một KTTT mới ra đời tuy nhiecircn

đacircy lagrave một quaacute trigravenh phức tạp - Sự taacutec động của KTTT đến CSHT Do KTTT vagrave mỗi yếu tố của noacute coacute tiacutenh độc lập tương đối vagrave vai trograve khaacutec nhau necircn chuacuteng

taacutec động đến CSHT theo những caacutech những xu hướng khaacutec nhau + Chức năng chiacutenh của KTTT lagrave xacircy dựng củng cố bảo vệ CSHT đatilde sinh ra noacute chống lại mọi nguy cơ lagravem suy yếu hay phaacute hoại chế độ kinh tế hiện hagravenh + KTTT taacutec động mạnh mẽ đến kinh tế - xatilde hội nhưng noacute khocircng thể lagravem thay đổi xu hướng phaacutet triển khaacutech quan của đời sống kinh tế - xatilde hội Sự taacutec động của noacute chủ yếu diễn ra theo 2 hướng Nếu phugrave hợp với CSHT với caacutec quy luật kinh tế thigrave KTTT thuacutec đẩy sự tăng trưởng đảm bảo sự phaacutet triển bền vững cho CSHT Nếu khocircng phugrave hợp với CSHT với caacutec quy luật kinh tế thigrave KTTT kigravem hatildem sự tăng trưởng gacircy baacutet ổn cho đời sống xatilde hội Đảng ta đatilde vận dụng mối quan hệ biện chứng nagravey trong quaacute trigravenh xacircy dựng CHXH ở nước ta hiện nay Nước ta đatilde trải qua caacutec higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội khaacutec nhau từ xatilde hội cộng sản nguyecircn thủy tiến lecircn xatilde hội chiếm hữu nocirc lệ đến xatilde hội phong kiến rồi tiến hoacutea lecircn CNXH bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa vagrave đỉnh cao nhất trong quaacute trigravenh tiến hoacutea nagravey lagrave chủ nghĩa cộng sản Nước ta đang trong giai đoạn xacircy dựng CNXH theo hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN Do đoacute mối quan hệ biện chứng giữa CSHT vagrave KTTT lagrave 1 quaacute trigravenh đấu tranh lacircu dagravei giữa caacutei mới vagrave caacutei cũ CNXH đang trong quaacute trigravenh xacircy dựng necircn lagrave caacutei mới cograven rất non yếu muốn xoacutea bỏ hết tagraveng dư của xatilde hội cũ - đại diện cho caacutei cũ rất khoacute bởi noacute đatilde tồn tại lacircu dagravei Tuy nhiecircn con đường đi lecircn CNXH ở nước ta diễn ra theo caacutec quy luật khaacutech quan của thời đại chứ khocircng phải do yacute muốn chủ quan của con người quyết định necircn noacute lagrave caacutei mới nhưng hợp quy luật necircn ngagravey cagraveng phaacutet triển vagrave ngược lại caacutei cũ khocircng hợp quy luật sẽ ngagravey cagraveng yếu đi Đảng ta đatilde ra sức xacircy dựng CNXH trong đoacute phaacutet triển lực lượng sản xuất hiện đại gắn liền với xacircy dựng quan hệ sản xuất mới phugrave hợp trecircn cả 3 mặt sở hữu quản lyacute vagrave phacircn phối Quaacute trigravenh xacircy dựng nagravey đogravei hỏi chuacuteng ta phải xacircy dựng caacutec quan điểm về chiacutenh trị phaacutep quyền triết học đạo đức tocircn giaacuteocaacutec thể chế xatilde hội tương ứng như Nhagrave nước đảng phaacutei giaacuteo hội cho phugrave hợp với sự phaacutet triển của phương thức sản xuất magrave Đảng đatilde đề ra để goacutep phần xacircy dựng một nước Việt Nam dacircn giagraveu nước mạnh xatilde hội cocircng bằng dacircn chủ văn minh

Cacircu 22 Anh (chị) hatildey phacircn tiacutech tư tưởng của Mac ldquosự phaacutet triển higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội lagrave quaacute trigravenh lịch sử - tự nhiecircnrdquo 17

Khaacutei niệm higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội HTKT-XH lagrave một phạm trugrave của CNDVLS dugraveng để chỉ xatilde hội ở từng giai đoạn lịch sử nhất định với một kiểu qhsx đặc trưng cho xatilde hội đoacute phugrave hợp với một trigravenh độ nhất định của llsx vagrave với một kttt tương ứng được xacircy dựng trecircn những qhsx ấy

HTKT-XH lagrave một hệ thống hoagraven chỉnh vagrave coacute cấu truacutec phức tạp trong đoacute coacute caacutec mặt cơ bản lagrave llsx qhsx kttt Mỗi mặt của htkt-xh coacute vai trograve vị triacute riecircng taacutec động qua lại lẫn nhau thống nhất với nhau

+ LLSX lagrave nền tảng vật chất ndash kỹ thuật của mỗi htkt-xh Sự higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển của mỗi htkt-xh xeacutet đến cugraveng do llsx quyết định Llsx phaacutet triển qua caacutec htkt-xh nối tiếp nhau từ thấp đến cao

+ QHSX lagrave quan hệ giữa người với người trong quaacute trigravenh sản xuất lagrave những quan hệ cơ bản ban đầu vagrave quyết định tất cả mọi quan hệ xatilde hội khaacutec Mỗi htkt-xh lại coacute một kiểu qhsx của noacute tương ứng với trigravenh độ nhất định của llsx Qhsx lagrave tiecircu chuẩn khaacutech quan để phacircn biệt xatilde hội cụ thể nagravey với xatilde hội cụ thể khaacutec đồng thời tiecircu biểu cho một giai đoạn phaacutet triển nhất định của lịch sử

+ KTTT được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển phugrave hợp với CSHT nhưng noacute lại lagrave cocircng cụ để bảo vệ duy trigrave vagrave phaacutet triển CSHT đatilde sinh ra noacute

Ngoagravei caacutec mặt cơ bản necircu trecircn caacutec htkt-xh cograven coacute quan hệ về gia đigravenh dacircn tộc vagrave caacutec quan hệ xatilde hội khaacutec Caacutec quan hệ đoacute đều gắn boacute chặt chẽ với qhsx biến đổi cugraveng với sự biến đổi của qhsx

Sự phaacutet triển của caacutec htkt-xh lagrave một quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn Lịch sử phaacutet triển của xatilde hội loagravei người trải qua nhiều giai đoạn nối tiếp nhau từ thấp đến cao tương ứng với mỗi giai đoạn lagrave

một htkt-xh Sự vận động thay thế nhau của caacutec htkt-xh trong lịch sử đều do taacutec động của caacutec quy luật khaacutech quan đoacute lagrave quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn của xatilde hội Trecircn cơ sở phaacutet hiện ra caacutec quy luật phaacutet triển khaacutech quan của xatilde hội Mac đatilde đi đến kết luận ldquosự phaacutet triển của những higravenh thaacutei kinh tế- xatilde hội lagrave một quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircnrdquo

Caacutec mặt cơ bản hợp thagravenh một htkt-xh khocircng taacutech rời nhau magrave liecircn hệ biện chứng với nhau higravenh thagravenh necircn những qui luật phổ biến của xatilde hội Đoacute lagrave quy luật về sự phugrave hợp của qhsx với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx quy luật csht quyết định kttt vagrave caacutec quy luật xatilde hội khaacutec Chiacutenh taacutec động của caacutec quy luật khaacutech quan đoacute magrave caacutec htkt-xh vận động phaacutet triển thay thế nhau từ thấp đến cao trong lịch sử như một quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn khocircng phụ thuộc vagraveo yacute chiacute nguyện vọng chủ quan của con người

Quaacute trigravenh phaacutet triển lịch sử tự nhiecircn của xatilde hội coacute nguồn gốc sacircu xa từ sự phaacutet triển của llsx Chiacutenh tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx đatilde quy định một caacutech khaacutech quan tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của qhsx Do đoacute xeacutet đến cugraveng llsx quyết định quaacute trigravenh vận động vagrave phaacutet triển của htkt-xh như quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn

Trong caacutec quy luật khaacutech quan chi phối sự vận động vagrave phaacutet triển của caacutec htkt-xh thigrave quy luật về sự phugrave hợp của qhsx với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx coacute vai trograve quyết định nhất Llsx bảo đảm tiacutenh kế thừa trong sự phaacutet triển tiến lecircn của xatilde hội quy định khuynh hướng phaacutet triển từ thấp đến cao Qhsx lagrave mặt thứ hai của ptsx biểu hiện tiacutenh giaacuten đoạn trong sự phaacutet triển của lịch sử Những qhsx lỗi thời được xoacutea bỏ vagrave được thay thế bằng những kiểu qhsx mới cao hơn Đến lượt noacute sự thay đổi qhsx sẽ keacuteo theo sự thay đổi về kttt vagrave do đoacute magrave htkt-xh cũ được thay thế bằng htkt-xh mới cao hơn tiến bộ hơn Quaacute trigravenh đoacute diễn ra theo quy luật khaacutech quan chứ khocircng phải theo yacute muốn chủ quan của con người

Sự thay thế một htkt-xh nagravey bằng một htkt-xh mới cao hơn thường được thực hiện thocircng qua caacutech mạng xatilde hội Nguyecircn nhacircn sacircu sa của caacutech mạng xatilde hội lagrave macircu thuẫn giữa llsx vagrave qhsx khi qhsx trở thagravenh xiềng xiacutech của llsx Trong thời kỳ caacutech mạng xatilde hội khi cơ sở kinh tế thay đổi thigrave sớm hay muộn toagraven bộ kttt đồ sộ cũng thay đổi theo

Quaacute trigravenh kế thừa của lịch sử loagravei người luocircn luocircn cho pheacutep cộng đồng nagraveo đoacute trong điều kiện nhất định do taacutec động của caacutec nhacircn tố caacutec macircu thuẫn becircn trong vagrave becircn ngoagravei coacute thể bỏ qua caacutec giai đoạn phaacutet triển nhất định để vươn tới trigravenh độ tiecircn tiến của nhacircn loại Trong thời đại ngagravey nay chủ chương ruacutet ngắn để đi lecircn CNXH ở một số quốc gia tiền tư bản chủ nghĩa chẳng những khocircng macircu thuẫn với tinh thần của sự phaacutet triển mang tiacutenh lịch sử- tự nhiecircn magrave cograven lagrave biểu hiện sinh động của quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn ấy Chỉ khi ta ldquoruacutet ngắn rdquomột caacutech duy yacute chiacute bấp chấp quy luật thigrave luacutec đoacute sự phaacutet triển ruacutet ngắn mới trở necircn đối lập với quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn

Như vậy quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn của sự phaacutet triển xatilde hội chẳng những diễn ra bằng con đường tuần tự magrave cograven bao hagravem cả sự bỏ qua trong những điều kiện lịch sử nhất định một hoặc một vagravei htkt-xh nhất định Sự khaacutec nhau về trật tự phaacutet triển vẫn lagrave quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn Cacircu 24 Phacircn tiacutech Con đường đi lecircn CNXH ở Việt Nam

a Quaacute độ lecircn CNXH bỏ qua chế độ TBCN ở Việt Nam Trong quaacute trigravenh quaacute độ lecircn CNXH chuacuteng ta cần phải biết tiếp thu vagrave vận dụng saacuteng tạo tư tưởng của caacutec nhagrave kinh điển MAacuteC-

Lenin nhất lagrave tư tưởng của Lecirc nin về những khacircu trung gian những bước quaacute độ tất yếu để đưa một xatilde hội tiểu nocircng lạc hậu lecircn CNXH lại vừa biết tổng kết lịch sử của đất nước vagrave của thế giới với những biến đổi to lớn của noacute Điều quan trọng lagrave quaacute trigravenh đi lecircn CNXH chuacuteng ta cần phải tuacircn thủ nghiecircm ngặt những yecircu cầu khaacutech quan của sự phaacutet triển tuacircn theo những qui luật khaacutech quan của sự phaacutet triển từ xatilde hội nocircng nghiệp lạc hậu lecircn CNXH Tuyệt đối khocircng coacute những 18

hagravenh động chủ quan duy yacute chiacute traacutei với qui luật khaacutech quan Phải hiểu rằng quaacute độ giaacuten tiếp lecircn CNXH bỏ qua chế độ TBCN lagrave con đường phugrave hợp với điều kiện đất nước vagrave thời đại ngagravey nay

Xacircy dựng CNXH bỏ qua chế độ TBCN tạo ra biến đổi về chất của XH trecircn tất cả caacutec lĩnh vực lagrave sự nghiệp rất khoacute khăn phức tạp cho necircn phải phải trải qua một thời kỳ quaacute độ lacircu dagravei với nhiều chặng đường nhiều higravenh thức tổ chức kinh tế xatilde hội coacute tiacutenh quaacute độ Trong caacutec lĩnh vực của đời sống XH diễn ra sự đan xen vagrave đấu tranh của caacutei củ vagrave caacutei mới

b Cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea lagrave nhiệm vụ trung tacircm của thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam - Lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế - XH chỉ ra mỗi higravenh thaacutei KT-XH coacute một lực lượng sản xuất của noacute hay noacutei caacutech khaacutec coacute một cơ

sở vật chất-kỹ thuật của noacute Để coacute CNXH phải coacute một cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại do cuộc CM khoa học vagrave cocircng nghệ mang lại Song nước ta tiến lecircn CNXH từ một nền kinh tế phổ biến lagrave sản xuất nhỏ lao động thủ cocircng lagrave chủ yếu caacutei thiếu thốn của chuacuteng ta lagrave chưa coacute một nền đại cocircng nghiệp Vigrave vậy chuacuteng ta phải tiến hagravenh cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea Thực chất của cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea chiacutenh lagrave xacircy dựng cơ sở vật chất kỹ thuật của CNXH Cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ở nước ta nhằm xacircy dựng cơ sở vật chất kỹ thuật cho CNXH ở nước ta trecircn cơ sở phaacutet huy năng lực nội sinh của đất nước cũng như xu thế quốc tế hoacutea kinh tế thế giới đoacute lagrave nhiệm vụ trung tacircm trong suốt thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH

- Trong cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea đất nước chuacuteng ta cần phaacutet triển mạnh mẽ một nền khoa học vagrave cocircng nghệ tiecircn tiến hiện đại Phải coi phaacutet triển khoa học vagrave cocircng nghệ lagrave quốc saacutech hagraveng đầu điều nagravey hoagraven toagraven phugrave hợp với xu thế của thế giới ngagravey nay trong xu thế hợp taacutec cạnh tranh ngagravey cagraveng khốc liệt Chiacutenh vigrave vậy đại hội đại biểu toagraven quốc lần thứ IX cuả Đảng ta đatilde đề ra ldquocon đường cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ở nước ta cần vagrave coacute thể ruacutet ngắn thời gian vừa coacute bước tuần tự vừa coacute bước nhảy vọt Phaacutet huy những lợi thế của đất nước tận dụng mọi khả năng để đạt được những trigravenh độ cocircng nghệ tiecircn tiến đặc biệt lagrave cocircng nghệ thocircng tin cocircng nghệ sinh học tranh thủ ứng dụng ngagravey cagraveng nhiều hơn ở mức cao hơn vagrave phổ biến hơn những thagravenh tựu mới về khoa học cocircng nghệ từng bước phaacutet triển kinh tế tri thức Phaacutet huy nguồn lực triacute tuệ vagrave sức mạnh tinh thần của người Việt Nam coi phaacutet triển giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo khoa học cocircng nghệ lagrave nền tảng vagrave động lực của sự nghiệp cocircng nghiệp hoacute hiện đại hoacutea

Thực hiện thắng lợi sự nghiệp CNH-HĐH lagrave một trong những nhacircn tố coacute yacute nghĩa quyết định thắng lợi sự nghiệp xacircy dựng CNXH ở nước ta

c Kết hợp giữa LLSX với xacircy dựng QHSX trong thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam - Trong khi khẳng định vai trograve của LLSX lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh cograven chỉ ra sự phaacutet triển của LLSX phải gắn liền với việc

thiết lập quan hệ sản xuất phugrave hợp Trong sự nghiệp xacircy dựng CNXH ở nước ta Đảng ta khẳng định ldquoPhaacutet triển LLSX gắn liền với QHSX mới phugrave hợp trecircn cả 3 mặt sở hữu quản lyacute vagrave phacircn phối

- Phugrave hợp với sự phaacutet triển của LLSX ở nước ta đảng ta chủ trương sử dụng ldquonhiều higravenh thức sở hữa về TLSX nhiều thagravenh phần kinh tếrdquo đồng thời thực hiện nhất quaacuten lacircu dagravei chiacutenh saacutech phaacutet triển nền kinh tế hagraveng hoacutea nhiều thagravenh phần vận động theo cơ chế thị trường coacute sự quản lyacute của Nhagrave nước theo định hướng XHCN đoacute chiacutenh lagrave nền kinh tế thị trường định hướng XHCN

- Kinh tế thị trường lagrave thagravenh tựu chung của văn minh nhacircn loại Noacute lagrave kết quả của sự phaacutet triển LLSX đến một trigravenh độ nhất định kết quả của quaacute trigravenh phacircn cocircng lao động xatilde hội vagrave đa dạng hoacutea caacutec higravenh thức sở hữu Đến lượt noacute kinh tế thị trường lagrave một động lực mạnh mẽ thuacutec đẩy LLSX phaacutet triển Xacircy dựng vagrave phaacutet triển kinh tế thị trường định hướng XHCN vừa phugrave hợp với xu hướng phaacutet triển của thời đại vừa phugrave hợp với yecircu cầu phaacutet triển của LLSX ở nước ta với yecircu cầu xacircy dựng nền kinh tế độc lập tự chủ kết hợp với chủ động hội nhập kinh tế quốc tế Đảng ta khẳng định ldquoMục điacutech của nền kinh tế thị trường định hướng XHCN lagrave phaacutet triển LLSX phaacutet triển kinh tế để xacircy dựng cơ sở vật chất-kỹ thuật của CNXH nacircng cao đời sống của nhacircn dacircn

d Kết hợp giữa kinh tế với chiacutenh trị vagrave caacutec mặt khaacutec của đời sống XH trong thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam Xuất phaacutet từ mối quan hệ giữa kinh tế với chiacutenh trị vagrave caacutec mặt khaacutec của đời sống XH magrave lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh đatilde chỉ ra

trong quaacute trigravenh xacircy dựng CNXH ở nước ta gắn liền với phaacutet triển kinh tế xacircy dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN phải khocircng ngừng đổi mới hệ thống chiacutenh trị nacircng cao vagravei trograve latildenh đạo vagrave sức chiến đấu của Đảng xacircy dựng nhagrave nước phaacutep quyền xatilde hội chủ nghĩa của dacircn do dacircn vigrave dacircn nacircng cao vai trograve của caacutec tổ chức quần chuacuteng trong sự nghiệp xacircy dựng vagrave bảo vệ TQ 19

Đồng thời phải gắn phaacutet triển kinh tế với phaacutet triển văn hoacutea xacircy dựng nền văn hoacutea tiecircn tiến đậm đagrave bản sắc dacircn tộc nhằm khocircng ngừng nacircng cao dacircn triacute đagraveo tạo nhacircn lực vagrave bồi dưỡng nhacircn tagravei theo quan điểm của đảng ta đoacute lagrave quốc saacutech hagraveng đầu giải quyết caacutec vấn đề XH thực hiện cocircng bằng vagrave dacircn chủ trong đời sống XH

Trong quaacute trigravenh phaacutet triển văn hoacutea cần phải đặc biệt quan tacircm đến phaacutet triển giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo Phải coi giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo cũng lagrave quốc saacutech hagraveng đầu Điều nagravey vừa phugrave hợp với xu thế phaacutet triển hiện đại lại vừa lagrave đogravei hỏi cấp baacutech của sự phaacutet triển đất nước

Toacutem lại lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh lagrave một lyacute luận khoa học noacute cho chuacuteng ta một quan niệm đuacuteng đắn về mối quan hệ lẫn nhau giữa caacutec mặt trong đời sống kt-xh về sự vận động vagrave phaacutet triển của XH Với sự phaacutet triển của khoa học vagrave thực tiễn hiện nay lyacute luận đoacute vẫn giữ nguyecircn giaacute trị Noacute đem lại một phương phaacutep luận thực sự khoa học để phacircn tiacutech caacutec hiện tượng trong đời sống XH để từ đoacute vạch ra phương hướng vagrave giải phaacutep đuacuteng đắn cho hoạt động thực tiễn Cacircu 25 AnhChi hay phan tich nhung cong hien to lon cua CMac PhAngghen va VILenin vao su phat trien ly luan ve giai cap va dau tranh giai cap

Nguồn gốc giai cấp CMaacutec vagrave Phangghen đều khẳng định giai cấp khocircng phải lagrave hiện tượng bẩm sinh của xatilde hội khocircng xất hiện cugraveng với sự xuất hiện của xatilde hội Trong xatilde hội nguyecircn thủy khi lực lượng sản xuất cograven thấp keacutem con người lagravem ra sản phẩm chỉ để tồn tại chưa coacute sản phẩm dư thừa chưa coacute điều kiện khaacutech quan để người nagravey chiếm đoạt sản phẩm của người khaacutec xatilde hội chưa xuất hiện chế độ người boacutec lột người vagrave do đoacute chưa thể coacute giai cấp Cuối xatilde hội nguyecircn thủy cocircng cụ sản xuất bằng kim loại xuất hiện coacute sự phacircn cocircng lao động lagravem cho lực lượng sản xuất phaacutet triển mang lại năng suất lao động cao hơn từ đoacute dẫn đến của cải dư lagravem của riecircng chế độ tư hữu ra đời Chế độ tư hữu lagravem cơ sở cho sự phacircn hoaacute xatilde hội thagravenh caacutec gia cấp coacute lợi iacutech đối khaacuteng nhau

Giai cấp lagrave những tập đoagraven người to lớn khaacutec nhau về địa vị trong một hệ thống sản xuất xatilde hội nhất định trong lịch sử khaacutec nhau về quan hệ của họ đối với những tư liệu sản xuất về vai trograve của họ trong tổ chức lao động xatilde hội vagrave như vậy lagrave khaacutec nhau về caacutech thức hưởng thụ vagrave về phần của cải xatilde hội iacutet hoặc nhiều magrave họ được hưởng Noacutei đến giai cấp lagrave noacutei đến một hệ thống caacutec tập đoagraven người trong một chế độ kinh tế xatilde hội nhất định do chế độ ấy sản sinh ra mỗi giai cấp trong lịch sử đều coacute đặc điểm riecircng tuy nhiecircn theo LecircNin cho pheacutep ta nắm được dấu hiệu đặc trưng chung nhất cơ bản nhất những dấu hiệu phổ biến vagrave ổn định nhất của giai cấp

Giai cấp lagrave phạm trugrave kinh tế xatilde hội coacute tiacutenh lịch sử giai cấp khocircng phải lagrave sản phẩm của sản xuất noacutei chung magrave lagrave sản phẩm của hệ thống sản xuất xatilde hội nhất định trong lịch sử một hệ thống giai cấp tương ứng với mocirct hệ thống sản xuất xatilde hội do đoacute khocircng thể hiểu đặc trưng của từng giai cấp cụ thể nếu khocircng đặt noacute trong mối quan hệ với caacutec giai cấp đối lập khaacutec

Noacutei đến giai cấp lagrave noacutei đến sự khaacutec nhau giữa caacutec tập đoagraven người về địa vị trong một hệ thống kinh tế xatilde hội nhất định trong đoacute tập đoagraven người nagravey lagrave thống trị cograven tập đoagraven người kia lagrave bị trị sự khaacutec nhau ấy thể hiện ở chỗ

Caacutec giai cấp coacute quan hệ khaacutec nhau về tư liệu sản xuất đacircy lagrave sự khaacutec nhau cơ bản nhất quy định sự khaacutec nhau về địa vị của caacutec giai cấp trong xatilde hội (viacute dụ)

Caacutec giai cấp coacute vai trograve khaacutec nhau trong tổ chức lao động xatilde hội trong tổ chức quản lyacute sản xuất tập đoagraven nagraveo chiếm hữu tư liệu sản xuất đương nhiecircn giữ vai trograve latildenh đạo chỉ huy hoạt động sản xuất vagrave lưu thocircng hagraveng hoacutea tại từng đơn vị kinh tế vagrave trecircn quy mocirc toagraven xatilde hội

Caacutec giai cấp coacute phương thức vagrave qui mocirc thu nhận của cải xatilde hội khaacutec nhau caacutec giai cấp thống trị chiếm đoạt giaacute trị thăng dư của caacutec giai cấp bị trị chế độ phacircn phối trong xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng lagrave chế độ phacircn phối bất cocircng vigrave phần lớn của cải nằm trong tay giai cấp thống trị phần iacutet ỏi cograven lại thuộc về lực lượng đocircng đảo trong xatilde hội đoacute lagrave những người lao động Toacutem lại giai cấp nagraveo nắm được quyền sở hữu đối với tư liệu sản xuất thigrave giai cấp đoacute sẽ nắm quyền quản lyacute tổ chức sản xuất vagrave quyền chi phối sản phẩm giai cấp đoacute sẽ coacute địa vị trong xatilde hội

Đấu tranh giai cấp Gia cấp thống trị vagrave giai cấp bị trị coacute lợi iacutech căn bản đối lập nhau khocircng thể đều hoagrave đều hoagrave được Đoacute lagrave đối khaacuteng về quyền lợi giữa những giai tầng aacutep bức boacutec lột vagrave những giai tầng bị boacutec lột coacute aacutep bức thigrave coacute đấu tranh chống aacutep VILecircnin cho rằng đấu tranh giai cấp trong lịch sử vagrave trong thời đại ngagravey nay khocircng phải lagrave cuộc bạo loạn khủng bố lật đổ chỉ coacute yacute ngĩa phaacute hoại tiecircu cực magrave thực chất lagrave cuộc đấu tranh của quần chuacuteng bị tước heat quyền bị aacutep bức vagrave lao động chống bọn đặc quyền đặc lợi bọn aacutep bức vagrave bọn ăn baacutem cuộc đấu tranh của những người cocircng nhacircn lagravem thuecirc hay những người vocirc sản chống những người hữu sản hay giai cấp tư sản 20

Thocircng qua cuộc đấu tranh giai cấp sự xung đột giữa lực lượng sản xuất mới vagrave quan hệ sản xuất lạc hậu được giải quyết thực hiện bước quaacute độ từ một chế độ xatilde hội lỗ lời sang chế độ mới cao hơn

Đấu tranh giai cấp lagrave động lực phaacutet triển của xatilde hội coacute giai cấp khocircng chỉ thể hiện trong thời kỳ caacutech mạng xatilde hội magrave cograven trong thời hogravea bigravenh

Đấu tranh giai cấp lagrave quy luật chung của xatilde hội coacute giai cấp song quy luật ấy coacute những biểu hiện đặc thugrave trong từng xatilde hội cụ thể

Về kết cấu giai cấp trong xatilde hội coacute giai cấp mỗi higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội coacute một kết cấu giai cấp nhất định khi higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội nagravey thay thế higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội khaacutec thigrave kết cấu giai cấp cũng thay đổi

Mỗi kết cấu giai cấp trong xatilde hội coacute giai cấp đều coacute caacutec giai cấp cơ bản giai cấp khocircng cơ bản vagrave tầng lớp trung gian những giai cấp cơ bản lagrave những giai cấp gắn liền với sự xuất hiện vagrave tồn tại của phương thức sản xuất thống trị trong xatilde hội sự đối khaacuteng vagrave cuộc đấu tranh của caacutec giai cấp đoacute biểu hiện macircu thuẫn cơ bản của phương thức sản xuất đatilde sinh ra chuacuteng những giai cấp khocircng cơ bản đoacute lagrave những người nocircng dacircn tự do coacute iacutet ruộng đất trong chế độ chiếm hữu nocirc lệ đoacute lagrave giai cấp nocirc lệ chủ nocirc với tư caacutech lagrave tagraven dư của chế độ cũ giai cấp tư sản với tư caacutech lagrave mầm moacuteng của xatilde hội mới trong xatilde hội phong kiếnhellip tầng lớp trung gian lagrave sản phẩm của chiacutenh phương thức sản xuất đang thống trị lagrave kết quả của quaacute trigravenh phacircn hoacutea xatilde hội diễn ra khocircng ngừng trong xatilde hội đoacute lagrave tầng lớp bigravenh dacircn trong xatilde hội nocirc lệ lagrave tầng lớp triacute thức tiểu tư sản trong xatilde hội tư bản

Cugraveng với sự phaacutet triển của sản xuất mỗi giai cấp trong một kết cấu giai cấp cũng coacute những biến đổi nhất định những biến đổi ấy dẫn đến những thay đổi địa vị của caacutec giai cấp đoacute trong hệ thống sản xuất xatilde hội

Lyacute luận về giai cấp của chủ nghĩa Maacutec ndashLecircnin lagrave cơ sở đuacuteng đắn để nhận định giai cấp phacircn tiacutech caacutec quan hệ giai cấp trong đấu tranh giai cấp vagrave lien minh giai cấp baacutec bỏ mọi quan điểm sai lầm trong việc phacircn chia giai cấp trong xatilde hội

Lyacute luận về giai cấp vagrave đấu tranh giai cấp của chủ nghĩa Maacutec - PhAngghen Lecircnin đatilde vạch ra tiacutenh tấc yếu của cuộc đấu tranh giữa giai cấp vocirc sản vagrave giai cấp tư sản Sau khi giai cấp vocirc sản giagravenh chiacutenh quyền những cơ sở vất chất để nảy sinh giai cấp boacutec lột vagrave sự phacircn chia giai cấp noacutei chung vẫn tồn tại vigrave vậy giai cấp cocircng nhacircn phải tiến hagravenh tổ chức xacircy dựng một hệ thống quan hệ xatilde hocirci mới theo yecircu cầu phaacutet triển của lực lượng sản xuất hiện đại Ngoagravei ra giai cấp vocirc sản cograven phải từng bước khắc phục những tư tưởng tacircm lyacute tập quaacuten văn hoacutea lạc hậu của xatilde hội củ cograven in sacircu vagraveo đời sống tinh thần của xatilde hội CAcircU 26 Anhchị hatildey trigravenh bagravey quan điểm maacutecxiacutet về đấu tranh giai cấp vagrave vai trograve của noacute đối với sự phaacutet triển của xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng Sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam về đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta hiện nay như thế nagraveo 1 Quan điểm Maacutecxiacutet về đấu tranh giai cấp - Đấu tranh giai cấp lagrave quaacute trigravenh tất yếu khaacutech quan của xatilde hội coacute aacutep bức boacutec lột Đoacute lagrave cuộc đấu tranh giữa giai cấp thống trị vagrave giai cấp bị trị đối khaacuteng về quyền lợi khocircng thể dung hoagrave được -VILecircnin cho rằng đấu tranh giai cấp trong lịch sử vagrave ngagravey nay khocircng phải lagrave những cuộc bạo loạn khủng bố phaacute hoại magrave noacute thực chất lagrave cuộc đấu tranh của quần chuacuteng bị tước hết quyền bị aacutep bức vagrave lao động chống bọn aacutep bức ăn baacutem đấu tranh của những người cocircng nhacircn lagravem thuecirc hay những người vocirc sản chống giai cấp tư sản Nguyecircn nhacircn đấu tranh giai cấp -Do macircu thuẫn gay gắt giữa lực lượng sản xuất mới tiến bộ vagrave quan hệ sản xuất lỗi thời lạc hậu - Về mặt xatilde hội đacircy lagrave macircu thuẫn biểu hiện giữa giai cấp caacutech mạng tiến bộ đại diện cho lực lượng sản xuất mới vagrave giai cấp thống trị boacutec lột đại diện cho quan hệ sản xuất lỗi thời lạc hậu Higravenh thức đấu tranh Tuỳ thuộc hoagraven cảnh lịch sử giai cấp tham gia đấu tranh giai đoạn phaacutet triển đấu tranh magrave đấu tranh giai cấp diễn ra dưới nhiều higravenh thức Ngagravey nay caacutech mạng xatilde hội chủ nghĩa đang thời kỳ thoaacutei tragraveo giai cấp cocircng nhacircn caacutec nước tư bản đấu tranh bằng những higravenh thức mới chống lại những thủ đoạn của giai cấp thống trị bảo vệ lợi iacutech giai cấp trước mắt vagrave lacircu dagravei của cocircng nhacircn vagrave nhacircn dacircn lao động 2 Vai trograve của đấu tranh giai cấp đối với sự phaacutet triển xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng -Đấu tranh giai cấp lagrave một trong những động lực phaacutet triển quan trọng của xatilde hội coacute giai cấp Vigrave đấu tranh giai cấp giuacutep thay đổi phương thức sản xuất cũ lỗi thời lạc hậu bằng phương thức mới cao hơn đồng thời xacircy dựng lực lượng sản xuất mới phugrave hợp quan hệ sản xuất tạo cơ sở phaacutet triển mọi mặt đời sống xatilde hội -Đấu tranh giai cấp giuacutep cải tạo caacutec giai cấp caacutech mạng vagrave quần chuacuteng lao động thocircng qua việc xoaacute bỏ tập quaacuten xấu do giai cấp thống trị sản sinh ra 21

-Đấu tranh giai cấp lagrave đograven bẩy phaacutet triển lịch sử caacutech mạng lagrave động lực phaacutet triển caacutec mặt đời sống xatilde hội trong thời kỳ phaacutet triển bigravenh thừơng Đấu tranh lagrave động lực để giai cấp tư sản đổi mới phương thức quản lyacute sử dụng kỹ thuật mới để tạo necircn những thagravenh tựu mới -Vai trograve đấu tranh giai cấp thể hiện ở những cuộc đấu tranh mang tiacutenh quần chuacuteng rộng lớn do lực lượng tiến bộ xatilde hội latildenh đạo được tổ chức khoa học nhằm đaacutenh đổ giai cấp thống trị cản trở phaacutet triển xatilde hội 3 Sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam về đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta hiện nay -Thời kỳ quaacute độ đi lecircn CNXH ở nước ta tồn tại nhiều giai cấp vagrave macircu thuẫn giai cấp Tuy nhiecircn trong điều kiện phaacutet triển kinh tế thị trường quaacute độ lecircn CNXH macircu thuẫn nagravey bộc lộ lagrave macircu thuẫn trong nội bộ nhacircn dacircn Nhigraven chung lợi iacutech giai cấp tư sản thống nhất lợi iacutech cộng đồng đấu tranh lagrave để hợp taacutec đoagraven kết xacircy dựng xatilde hội dacircn giagraveu nước mạnh cocircng bằng văn minh -Thực chất đấu tranh giai cấp ở nước ta trong thời kỳ quaacute độ lagrave đấu tranh giữa khuynh hướng tự giaacutec theo định hướng XHCN vagrave khuynh hướng phaacutet triển tự phaacutet lecircn TBCN Trong quaacute trigravenh đoacute nhất thiết chuacuteng ta phải phaacutet triển kinh tế hagraveng hoaacute nhiều thagravenh phần trong đoacute coacute thagravenh phần kinh tế tư bản tư nhacircn -Đấu tranh giai cấp ở nước ta diễn ra hagraveng ngagravey trecircn caacutec lĩnh vực chiacutenh trị kinh tế xatilde hội Vigrave vậy Đảng ta luocircn xaacutec định rotilde cần phải +Đấu tranh chống khuynh hướng vagrave biểu hiện tiecircu cực của tầng lớp tư sản +Đấu tranh chống khuynh hướng tự phaacutet TBCN của sản xuất nhỏ +Đấu tranh chống caacutec thế lực thugrave địch acircm mưu diễn biến hoagrave bigravenh phaacute hoại độc lập dacircn tộc vagrave chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta +Xacircy dựng chủ nghĩa xatilde hội đi đocirci với bảo vệ tổ quốc bảo vệ quyền lagravem chủ nhacircn dacircn +Xacircy dựng nền kinh tế thị trường thực hiện CNH HĐH định hướng XHCN giữ gigraven vagrave phaacutet huy bản sắc dacircn tộc tiếp thu tinh hoa nhacircn loại lagravem cho đời sống vật chất vagrave tinh thần nhacircn dacircn khocircng ngừng nacircng cao -Để đạt được caacutec mục tiecircu trecircn đogravei hỏi sử dụng nhiều higravenh thức đấu tranh khaacutec nhau vừa mềm dẻo vừa cương quyết Toacutem lại giai đoạn hiện nay đogravei hỏi Đảng ta phải nắm vững biện phaacutep duy vật nắm vững quan điểm giai cấp của CN Maacutec-Lecircnin để phacircn tiacutech được tiacutenh chất tigravenh higravenh gay go phức tạp của đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ traacutenh rơi vagraveo thaacutei cực sai lầm quaacute cường điệu đấu tranh giai cấp đi đến rụt regrave khocircng daacutem đổi mới mơ hồ mất cảnh giaacutec đi đến phủ nhận đấu tranh giai cấp Cacircu 27 Anh chị hatildey chỉ ra những điểm giống vagrave khaacutec nhau giữa nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản Trả lời

Nhagrave nước phaacutep quyền lagrave một higravenh thức tổ chức nhagrave nước đặc biệt magrave ở đoacute coacute sự ngự trị cao nhất của phaacutep luật với nội dung thực hiện quyền lực của nhacircn dacircn

Nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản coacute những điểm giống vagrave khaacutec nhau như sau

Giống nhau Phaacutep luật được đề cao vagrave lagrave cocircng cụ chủ yếu để quản lyacute mọi hoạt động của xatilde hội vagrave cocircng dacircn Ngay cả hoạt động của caacutec cơ

quan thuộc hệ thống tổ chức nhagrave nước cũng phải tuacircn theo phaacutep luật mặc dugrave chiacutenh noacute lagrave những cơ quan cocircng bố ban hagravenh thực thi vagrave kiểm tra việc thực hiện phaacutep luật

Khaacutec nhau 1048766Điểm khaacutec biệt căn bản giữa nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản ở

chỗ nếu như trong nhagrave nước phaacutep quyền tư sản quyền lực của nhagrave nước được phacircn cho ba cơ quan khaacutec nhau hoagraven toagraven độc lập với nhau đảm nhiệm thigrave một trong những nguyecircn tắc quan trọng của nhagrave nước phaacutep quyền XHCN lagrave quyền lực nhagrave nước thống nhất coacute sự phacircn cocircng vagrave phối hợp giữa caacutec cơ quan nhagrave nước trong việc thực hiện caacutec quyền lập phaacutep hagravenh phaacutep vagrave tư phaacutep 22

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam lagrave nhagrave nước phaacutep quyền XHCN của dacircn do dacircn vigrave dacircn necircn hệ thống phaacutep luật thể hiện tập trung yacute chiacute lợi iacutech vagrave nguyện vọng của nhacircn dacircn Tất cả quyền lực nhagrave nước thuộc về nhacircn dacircn magrave nền tảng lagrave liecircn minh giữa giai cấp cocircng nhacircn vagrave đội ngũ triacute thức Trong khi nhagrave nước phaacutep quyền tư sản lagrave của giai cấp tư sản nhằm thực hiện nền chuyecircn chiacutenh tư sản đối với giai cấp vocirc sản vagrave nhacircn dacircn lao động

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam được đặt dưới sự latildenh đạo của ĐCS VN thực hiện quản lyacute xatilde hội bằng phaacutep luật theo phaacutep luật Nhagrave nước phaacutep quyền tư sản được tổ chức dưới nhiều higravenh thức khaacutec nhau nhưng nhigraven chung coacute 2 higravenh thức cơ bản lagrave quacircn chủ lập hiến vagrave caacutec higravenh thức cộng hogravea chung quy lại đều lagrave nền chuyecircn chiacutenh tư sản Cacircu 28 Phacircn tiacutech vai trograve của Nhagrave Nước đối với quaacute trigravenh phaacutet triển kinh tế ở nước ta trong giai đoạn hiện nay Vai trograve taacutec động của Nhagrave Nước đối với kinh tế thuộc phạm vi mối quan hệ biện chứng giữa kiến truacutec thượng tầng vagrave cơ sở hạ tầng Nếu chiacutenh saacutech phaacutep luật của Nhagrave Nước phugrave hợp với nhu cầu khaacutech quan của nền kinh tế thigrave noacute sẽ coacute taacutec động thuacutec đẩy kinh tế phaacutet triển vagrave ngược lại sẽ kigravem hatildem hoặc phaacute hoại sự phaacutet triển kinh tế Nền kinh tế VN hiện nay lagrave nền kinh tế thị trường theo định hướng XHCN trong đoacute Nhagrave Nước giữ vai trograve rất quan trọng 1 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc ổn định kinh tế vĩ mocirc Nền kinh tế thị trường luocircn diễn ra những biến động khocircn lường vagrave tiềm ẩn những nguy cơ khủng hoảng kinh tế trầm trọng Do đoacute xuất hiện nhu cầu cần sự can thiệp của Nhagrave Nước nhằm điều chỉnh caacutec quan hệ kinh tế sao cho iacutet coacute khả năng xảy ra khủng hoảng nhất thocircng qua chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh tiền tệ Chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh bao gồm caacutec chiacutenh saacutech thuế vagrave chi tiecircu ngacircn saacutech của Nhagrave nước nhằm điều tiết chu kỳ kinh tế đảm bảo cocircng ăn việc lagravem ổn định giaacute cả vagrave tăng trưởng liecircn tục của nền kinh tế Trong những thời kỳ kinh tế suy giảm chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh coacute taacutec dụng kiacutech cầu vagrave sản xuất bằng caacutech Chiacutenh phủ tăng mua giảm thuế do đoacute tạo ra được một thu nhập quốc dacircn khả dụng lớn hơn để đưa vagraveo luồng tiecircu đugraveng Cograven trong những thời kỳ kinh tế quaacute noacuteng chiacutenh phủ lagravem ngược lại Khi tăng chi tiecircu vagraveo thời điểm thất nghiệp cao vagrave lạm phaacutet thấp Nhagrave nước đatilde tăng cung ứng tiền dẫn tới giảm latildei suất (tức giaacutem giaacute đồng tiền) nhờ đoacute ngacircn hagraveng mới coacute nhiều điều kiện cho vay vagrave chi tiecircu cho tiecircu dugraveng được tăng lecircn Điều đoacute coacute nghĩa lagrave kiacutech cầu vigrave tiecircu dugraveng lagrave bộ phận cấu thagravenh lớn nhất vagrave ổn định nhất của tổng cầu Latildei suất thấp đồng thời khuyến khiacutech đầu tư caacutec chủ doanh nghiệp coacute thể mở rộng sản xuất thuecirc thecircm cocircng nhacircn Trong thời kỳ lạm phaacutet cao vagrave thất nghiệp thấp thigrave ngược lại Nhagrave nước ldquolagravem nguội nền kinh tế bằng caacutech tăng latildei suất giảm cung ứng tiền Cugraveng với việc giảm tiền vagrave tăng latildei suất cả chỉ tiecircu lẫn giaacute cả đều coacute xu hướng giảm hoặc iacutet nhất nếu coacute tăng thigrave cũng rất chậm vagrave kết quả lagrave thu hẹp lại sản lượng vagrave việc lagravem 2 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng Trong nền kinh tế thị trường coacute thagravenh phần kinh tế tư nhacircn Thagravenh phần kinh tế nagravey chủ yếu hoạt động vigrave mục điacutech lợi nhuận necircn chỉ tập trung đầu tư phaacutet triển những lĩnh vực coacute thể thu được nhiều lợi nhuận Cograven những lĩnh vực cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng như xacircy dựng cơ sở hạ tầng (giao thocircng điện nước hellip) thigrave tư nhacircn khocircng muốn hoặc khocircng thể đầu tư vigrave vốn lớn chậm thu hồi vốn Magrave một nền kinh tế muốn phaacutet triển thigrave khocircng thể khocircng coacute cơ sở hạ tầng Do vậy để ổn định vagrave phaacutet triển kinh tế Nhagrave Nước phải đảm nhận lĩnh vực hagraveng hoacutea cocircng cộng 3 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc chống ocirc nhiễm mocirci trường Caacutec thagravenh phần kinh tế tư nhacircn trong quaacute trigravenh hoạt động kinh doanh đatilde gacircy ra ocirc nhiễm mocirci trường lagravem cạn kiệt nguồn tagravei nguyecircn Do đoacute cần sự can thiệp điều tiết của Nhagrave Nước để hạn chế vagrave khắc phục những vấn đề nagravey 4 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc tạo lập hagravenh lang phaacutep lyacute vững chắc Sự phaacutet triển của nền kinh tế thường đogravei hỏi phải coacute một mocirci trường chiacutenh trị - xatilde hội ổn định cần thiết Mặt khaacutec xu thế phaacutet triển của kinh tế thị trường lagrave theo hướng hội nhập kinh tế quốc tế do đoacute cagraveng cần tới vai trograve của Nhagrave Nước bằng caacutec chiacutenh saacutech đối ngoại tạo mocirci trường phaacutep lyacute vững chắc cho quaacute trigravenh nagravey 23

Cacircu 29 AnhChị hatildey phacircn tiacutech quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người vagrave về vấn đề giải phoacuteng con người 1 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người a Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội - Khoa học vagrave thực tiễn đatilde chứng tỏ rằng tiền đề đầu tiecircn của sự tồn tại người lagrave sự sống của thể xaacutec Thể xaacutec sống của con người chiacutenh lagrave sản phẩm tiến hoacutea lacircu dagravei của tự nhiecircn lagrave sự tiếp tục phaacutet triển của tự nhiecircn PhAecircngghen viết ldquoBản thacircn chuacuteng ta với cả xương thịt maacuteu mủ vagrave đầu oacutec chuacuteng ta lagrave thuộc về giới tự nhiecircnrdquo Do vậy trước hết noacute bị chi phối bởi caacutec quy luật tự nhiecircn sinh học như quy luật trao đổi chất giữa cơ thể với mocirci trường quy luật biến dị vagrave di truyền quy luật tiến hoacutea hellip - Sự tồn tại của con người cograven gắn liền trực tiếp với sự tồn tại của xatilde hội Để thỏa matilden caacutec nhu cầu của migravenh con người phải tiến hagravenh lao động sản xuất qua đoacute tạo thagravenh caacutec mối quan hệ xatilde hội vagrave xatilde hội trong đoacute ldquo xatilde hội sản sinh ra con người với tiacutenh caacutech lagrave con người như thế nagraveo thigrave con người cũng sản sinh ra xatilde hội như thếrdquo Sự tồn tại xatilde hội của con người gắn liền với sự tồn tại của yacute thức - Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội trong đoacute coacute sự taacutec động đan xen của ba hệ thống nhu cầu (nhu cầu sinh học nhu cầu xatilde hội nhu cầu tinh thần) vagrave ba hệ thống quy luật (quy luật sinh học quy luật xatilde hội quy luật tinh thần) Mỗi hệ thống nhu cầu vagrave quy luật nagravey đều coacute vị triacute vai trograve vagrave taacutec dụng của migravenh trong sự tồn tại vagrave phaacutet triển của con người đồng thời chuacuteng tham gia vagraveo việc quy định bản chất của noacute trong đoacute hệ thống nhu cầu vagrave quy luật xatilde hội luocircn giữ vị triacute trung tacircm vagrave coacute vai trograve quyết định Caacutec nhu cầu của con người dugrave lagrave nhu cầu vật chất hay tinh thần mang tiacutenh tự nhiecircn vagrave xatilde hội đều được quy định bởi lịch sử nhưng con người hoagraven toagraven coacute thể tự điều chỉnh tự kiểm tra caacutec nhu cầu vagrave hoạt động của migravenh Con người tồn tại trong thế giới khocircng phải như caacutec sinh vật khaacutec magrave tồn tại với tư caacutech lagrave chủ thể của quaacute trigravenh nhận thức vagrave hagravenh động cải tạo thế giới cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người b Con người lagrave chủ thể của lịch sử - Triết học Mac-Lecircnin cho rằng con người lagrave sản phẩm của lịch sử (sản phẩm của điều kiện tự nhiecircn vagrave điều kiện xatilde hội) đồng thời chiacutenh lagrave chủ thể saacuteng tạo ra quaacute trigravenh lịch sử ấy-lịch sử của con người Đoacute lagrave quaacute trigravenh hoạt động coacute yacute thức của con người nhằm mục điacutech cải tạo tự nhiecircn cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người - Trecircn cơ sở vận dụng pheacutep biện chứng duy vật CMaacutec đatilde khảo saacutet bản chất con người bắt đầu từ hoạt động thực tiễn từ trong hoagraven cảnh xatilde hội lịch sử cụ thể - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo luận điểm nagravey cho thấy con người lagrave một thực thể coacute tiacutenh loagravei Đặc tiacutenh ldquoloagraveirdquo của con người hiện thực tức lagrave tiacutenh người Tiacutenh người bao gồm toagraven bộ caacutec thuộc tiacutenh vốn coacute của con người trong đoacute coacute ba thuộc tiacutenh cơ bản nhất đoacute lagrave thuộc tiacutenh tự nhiecircn thuộc tiacutenh xatilde hội vagrave thuộc tiacutenh tư duy - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo quan hệ xatilde hội ở đacircy được hiểu lagrave tổng thể caacutec quan hệ magrave con người đatilde coacute đang coacute vagrave trong chừng mực nagraveo đoacute cograven bao hagravem cả những quan hệ trong tương lai - Bản chất con người lagrave tổng hogravea caacutec quan hệ xatilde hội nhưng con người bao giờ cũng lagrave con người riecircng biệt con người cụ thể ứng với những thời đại những giai đoạn lịch sử nhất định với từng tập đoagraven người đồng thời noacute cũng mang bản chất chung của nhacircn loại phaacutet triển trong toagraven bộ lịch sử loagravei người 2 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về giải phoacuteng con người - Triết học Mac-Lecircnin lagrave triết học vigrave con người Trong ldquoTuyecircn ngocircn của Đảng Cộng sảnrdquo CMac vagrave PhAecircngghen đatilde viết ldquovĩnh viễn giải phoacuteng toagraven thể xatilde hội khỏi aacutech boacutec lột aacutech aacutep bứcrdquo song ldquoxatilde hội khocircng thể nagraveo giải phoacuteng cho migravenh được nếu khocircng giải phoacuteng cho mỗi caacute nhacircn riecircng biệtrdquo Như vậy tư tưởng giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave tư tưởng xuyecircn suốt lagrave caacutei cốt lotildei của Triết học Mac- Lecircnin - Triết học Mac-Lecircnin khocircng phải lagrave triết học đầu tiecircn đề cập đến vấn đề giải phoacuteng con người Vấn đề giải phoacuteng con người đatilde được nhiều học thuyết triết học đề cập đến nhưng do hạn chế bởi lịch sử do chưa hiểu đuacuteng về con người về bản chất con người cho necircn khi xaacutec định giải phoacuteng con người lagrave giải phoacuteng đối tượng nagraveo bằng caacutec nagraveo giải phoacuteng như thế nagraveo hellip caacutec học thuyết triết học trong lịch sử đatilde đưa ra nhiều quan điểm khaacutec nhau nhưng chưa coacute được cacircu trả lời thiacutech đaacuteng - Triết học Mac-Lecircnin trecircn cơ sở giải thiacutech đuacuteng đắn vagrave khoa học về con người về bản chất con người đatilde xaacutec định ldquobất kỳ sự giải phoacuteng nagraveo cũng bao hagravem ở chỗ lagrave noacute trả thế giới con người những quan hệ của con người về với bản thacircn con ngườirdquo ldquolagrave giải phoacuteng người lao động thoaacutet khoải lao động bị tha hoacuteardquo Coacute thể noacutei rằng vấn đề ldquotha hoacutea con ngườirdquo vagrave giải phoacuteng con người chiếm vị triacute trung tacircm trong quan niệm của CMaacutec về đời sống xatilde hội ldquoTha hoacuteardquo lagrave biến thagravenh caacutei bản chất khaacutec với bản chất ban đầu ldquoTha hoacutea con ngườirdquo theo CMaacutec lagrave con người khocircng cograven lagrave chiacutenh migravenh magrave trở thagravenh tồn tại khaacutec caacutei đối lập với migravenh Vagrave nguyecircn nhacircn của sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất vagrave sự nocirc dịch nhiều mặt đối với con người gacircy ra - Theo triết học Mac-Lecircnin sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do hoạt động của chiacutenh con người tạo ra vigrave thế con người bằng hoạt động tiacutech cực của migravenh coacute thể xoaacute bỏ được sự ldquotha hoacuteardquo cho migravenh 24

+ Cần phải xoacutea bỏ ldquochế độ sở hữu tư sảnrdquo thứ ldquo sở hữu vận động trong sự đối lập giữa hai cực tư bản vagrave lao độngrdquo noacute chiacutenh lagrave nguồn gốc sinh ra mọi nocirc dịch con người trong xatilde hội tư bản + Sự nghiệp xoacutea bỏ ldquotha hoacuteardquo giải phoacuteng cho con người lagrave sự nghiệp của quần chuacuteng nhacircn dacircn lao động trong đoacute giai cấp vocirc sản lagrave lực lượng nograveng cốt vagrave quyết định Bởi vigrave chỉ coacute giai cấp vocirc sản mới coacute khả năng đem lại tự do vagrave bigravenh đẳng thực sự cho mọi người + Sự nghiệp giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave một quaacute trigravenh lacircu dagravei Noacute phụ thuộc chủ yếu vagraveo trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất vagraveo caacutec điều kiện vật chất tất yếu cho sự nghiệp giải phoacuteng ấy Cacircu 30 Anh chị hatildey trigravenh bagravey mục tiecircu nhiệm vụ vagrave nội dung cơ bản của việc xacircy dựng con người Việt Nam đaacutep ứng giai đoạn caacutech mạng hiện nay

Theo chủ nghĩa Maacutec- Lecircnin con người lagrave sản phẩm của lịch sử cũng lagrave chủ thể saacuteng tạo lịch sử Con người Việt Nam do điều kiện tự nhiecircn địa lyacute văn hoaacute đatilde higravenh thagravenh necircn con người Việt Nam mộc mạc chất phaacutec coacute

truyền thống đấu tranh kiecircn cường bất khuất để giữ nước vagrave phấn đấu khocircng ngừng vigrave sự nghiệp dựng nước Con người Việt Nam hiện nay đang đứng trước những thử thaacutech mới cần phải vượt qua đoacute lagrave - Đấu tranh chống lại những mặt tiecircu cực vagrave hạn chế của cơ chế thị trường mang lại coacute taacutec động xấu đến tư tưởng tacircm lyacute con

người VN - Cugraveng với cuộc CM KHKT như vũ bảo con người VN cần phaacutet huy vagrave kế thừa những tinh hoa văn hoaacute của nhacircn loại vagrave giữ gigraven

bản sắc văn hoaacute của migravenh bull Xacircy dựng con người VN đaacutep ứng giai đoạn CM hiện nay - Xacircy dựng con người VN coacute những đức tiacutenh cơ bản như tinh thần yecircu nước coacute yacute chiacute đưa đất nước khỏi đoacutei nghegraveo đoagraven kết vigrave

sự nghiệp tiến bộ xatilde hội - Coacute yacute thức tập thể phấn đấu vigrave lợi iacutech chung - Lối sống lagravenh mạnh cần kiệm bảo vệ mocirci trường sinh thaacutei - Lao động chăm chỉ với lương tacircm nghề nghiệp coacute kỹ luật kỹ thuật vagrave saacuteng tạo - Thường xuyecircn học tập hiểu biết vagrave nacircng cao nghiệp vụhellip Toacutem lại để con người VN coacute thể đaacutep ứng được những yecircu cầu của giai đoạn caacutech mạng hiện nay một mặt cần tiacutech cực phaacutet huy vagrave regraven luyện những ưu điểm đồng thời khắc phục vagrave hạn chế những nhược điểm để sớm đưa VN thoaacutet khỏi tigravenh trạng đoacutei nghegraveo lạc hậu vagrave ldquosaacutenh vai cugraveng với caacutec cường quốc năm chacircurdquo

• 84 Những yecircu cầu phương phaacutep luận của nguyecircn tắc phaacutet triển

- Thocircng qua hoạt động thực tiễn sử dụng nhiều cocircng cụ phương tiện biện phaacutep thiacutech hợp (magrave trước hết lagrave cocircng cụ phương tiện biện phaacutep vật chất) để biến đổi những điều kiện phaacutet huy hay hạn chế những khả nănghelliptồn tại của sự vật nhằm legraveo laacutei sự vật vận động phaacutet triển theo hướng hợp quy luật vagrave coacute lợi cho chuacuteng ta 85 Cơ sở lyacute luận của nguyecircn tắc phaacutet triển

Cơ sở lyacute luận của nguyecircn tắc phaacutet triển lagrave nội dung nguyecircn lyacute về sự phaacutet triển bull Sự vận động vagrave sự phaacutet triển - Vận động lagrave thuộc tiacutenh cố hữu lagrave phương thức tồn tại của vật chất vận động được hiểu như sự thay đổi noacutei chung ldquoVận

động hiểu theo nghĩa chung nhất tức được hiểu lagrave một phương thức tồn tại của vật chất lagrave một thuộc tiacutenh cố hữu của vật chất thigrave bao gồm tất cả mọi sự thay đổi vagrave mọi quaacute trigravenh diễn ra trong vũ trụ kể từ sự thay đổi vị triacute đơn giản cho đến tư duyrdquo

- Phaacutet triển lagrave khuynh hướng vận động tiến lecircn từ thấp đến cao từ đơn giản đến phức tạp từ keacutem hoagraven thiện đến hoagraven thiện hơn do macircu thuẫn trong bản thacircn sự vật gacircy ra Phaacutet triển lagrave một khuynh hướng vận động tổng hợp của hệ thống sự vật trong đoacute sự vận động coacute thay đổi những quy định về chất (thay đổi kết cấu ndash tổ chức) của hệ thống sự vật theo khuynh hướng tiến bộ giữ vai trograve chủ đạo cograven sự vận động coacute thay đổi những quy định về chất của sự vật theo xu hướng thoaacutei bộ vagrave sự vận động chỉ coacute thay đổi những quy định về lượng của sự vật theo xu hướng ổn định giữ vai trograve phụ đạo cần thiết cho xu hướng chủ đạo trecircn

+ ldquoHai quan điểm cơ bảnhellipvề sự phaacutet triển (sự tiến hoacutea) sự phaacutet triển coi như lagrave giảm đi vagrave tăng lecircn như lập lại vagrave sự phaacutet triển coi như sự thống nhất của caacutec mặt đối lập Quan điểm thứ nhất thigrave chết cứng nghegraveo nagraven khocirc khan Quan điểm thứ hai lagrave sinh động Chỉ coacute quan điểm thứ 2 mới cho ta chigravea khoacutea của ldquosự vận độngrdquo của tất thảy mọi caacutei ldquođang tồn tạirdquo chỉ coacute noacute mới cho ta chigravea khoacutea của những ldquobước nhảy vọtrdquo của ldquosự giaacuten đoạn của tiacutenh tiệm tiếnrdquo của ldquosự chuyển hoacutea thagravenh mặt đối lậprdquo của sự tiecircu diệt caacutei cũ vagrave sự nảy sinh ra caacutei mớirdquo

- Phaacutet triển như sự chuyển hoacutea giữa caacutec mặt đối lập giữa chất vagrave lượng giữa caacutei cũ vagrave caacutei mới giữa caacutei riecircng vagrave caacutei chung giữa nguyecircn nhacircn vagrave kết quả giữa nội dung vagrave higravenh thức giữa bản chất vagrave hiện tượng giữa tất nhiecircn vagrave ngẫu nhiecircn giữa khả năng vagrave hiện thực

- Phaacutet triển lagrave quaacute trigravenh tự thacircn của thế giới vật chất mang tiacutenh khaacutech quan phổ biến vagrave đa dạng phaacutet triển trong giới tự nhiecircn vocirc sinh phaacutet triển trong giới tự nhiecircn hữu sinh phaacutet triển trong xatilde hội phaacutet triển trong tư duy tinh thần

bull Nội dung nguyecircn lyacute - Mọi sự vật hiện tượng trong thế giới đều khocircng ngừng vận động vagrave phaacutet triển - Phaacutet triển mang tiacutenh khaacutech quan ndash phổ biến lagrave khuynh hướng vận động tổng hợp tiến lecircn từ thấp đến cao từ đơn giản đến

phức tạp từ keacutem hoagraven thiện đến hoagraven thiện hơn của một hệ thống vật chất do việc giải quyết macircu thuẫn thực hiện bước nhảy về chất gacircy ra vagrave hướng theo xu thế phủ định của phủ định 86 Việc tuacircn thủ nguyecircn tắc nagravey sẽ khắc phục được những hạn chế gigrave trong hoạt động nhận thức vagrave hoạt động thực tiễn - Quaacuten triệt vagrave vận dụng saacuteng tạo nguyecircn tắc phaacutet triển sẽ giuacutep chủ thể khắc phục được quan điểm (tư duy) siecircu higravenh trong hoạt động thực tiễn vagrave nhận thức của chiacutenh migravenh Cacircu 10 Phacircn tiacutech nội dung quy luật những thay đổi về lượng dẫn đến những thay đổi về chất vagrave ngược lại vagrave vạch ra yacute nghĩa phương phaacutep luận của noacute Quy luaaumlt chuyearingn hougravea toumloslash thay ntildeoaringi veagrave loumlocirciumlng daatilden ntildeeaacuten thay ntildeoaringi veagrave chaaacutet amp ngoumlocirciumlc laiumli Chaaacutet loumlocirciumlng ntildeoauml ntildeiearingm nuugravet boumlocircugravec nhaucircy

1048766Chaaacutet - tiacutenh quy ntildeogravenh voaacuten cougrave cuucirca soumliuml vaaumlt ntildeaeumlc troumlng cho soumliuml vaaumlt laoslash nougrave giuugravep phaacircn bieaumlt nougrave vocircugravei soumliuml vaaumlt khaugravec

1048766Loumlocirciumlng - tiacutenh quy ntildeogravenh voaacuten cougrave cuucirca soumliuml vaaumlt biearingu thograve quy moacirc toaacutec ntildeoauml vaaumln ntildeoaumlng phaugravet triearingn cuucirca soumliuml vaaumlt cuotildeng nhouml cuucirca caugravec thuoaumlc tiacutenh (chaaacutet) cuucirca nougrave

1048766Ntildeoauml - giocircugravei haiumln maoslash trong ntildeougrave soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng choumla laoslashm Chaaacutet thay ntildeoaringi caecircn baucircn 1048766Ntildeiearingm nuugravet - moaacutec (giocircugravei haiumln) maoslash soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng voumlocirciumlt qua nougrave seotilde laoslashm Chaaacutet thay

ntildeoaringi caecircn baucircn 1048766Boumlocircugravec nhaucircy - soumliuml chuyearingn hougravea veagrave Chaaacutet do nhoumlotildeng thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng troumlocircugravec ntildeougrave gaacircy ra

Boumlocircugravec nhaucircy laoslash giai ntildeoaiumln cocirc baucircn trong tieaacuten trigravenh phaugravet triearingn cuucirca soumliuml vaaumlt nougrave toagraven taiumli khaugravech quan phoaring bieaacuten ntildea daiumlng (Boumlocircugravec nhaucircy toaoslashn boaumlBoumlocircugravec nhaucircy cuiumlc boauml Boumlocircugravec nhaucircy ntildeoaumlt bieaacutenBoumlocircugravec nhaucircy daagraven daagraven Boumlocircugravec nhaucircy toumliuml nhieacircnBoumlocircugravec nhaucircy xaotilde hoaumliBoumlocircugravec nhaucircy touml duy)

Noaumli dung quy luaaumlt 8

1048766Moiumli soumliuml vaaumlt ntildeeagraveu ntildeoumlocirciumlc ntildeaeumlc troumlng baegraveng soumliuml thoaacuteng nhaaacutet gioumlotildea Chaaacutet vaoslash Loumlocirciumlng 1048766Soumliuml vaaumlt baeacutet ntildeaagraveu vaaumln ntildeoaumlng phaugravet triearingn baegraveng soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng (lieacircn tuiumlc tieaumlm tieaacuten)

neaacuteu Loumlocirciumlng thay ntildeoaringi trong ntildeoauml choumla voumlocirciumlt quaugrave ntildeiearingm nuugravet thigrave Chaaacutet khoacircng thay ntildeoaringi caecircn baucircn khi Loumlocirciumlng thay ntildeoaringi voumlocirciumlt qua ntildeoauml quaugrave ntildeiearingm nuugravet thigrave Chaaacutet seotilde thay ntildeoaringi caecircn baucircn boumlocircugravec nhaucircy xaucircy ra

1048766Boumlocircugravec nhaucircy laoslashm cho Chaaacutet thay ntildeoaringi (giaugraven ntildeoaiumln ntildeoaumlt bieaacuten) ndash Chaaacutet (Soumliuml vaaumlt ) cuotilde maaacutet ntildei Chaaacutet (Soumliuml vaaumlt) mocircugravei ra ntildeocircoslashi Chaaacutet mocircugravei gaacircy ra soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng (laoslashm thay ntildeoaringi quy moacirc toagraven taiumli toaacutec ntildeoauml nhogravep ntildeieaumlu vaaumln ntildeoaumlng phaugravet triearingn cuucirca soumliuml vaaumlt )

1048766Soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng gaacircy ra soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Chaaacutet soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Chaaacutet gaacircy ra soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng laoslash phoumlocircng thoumlugravec vaaumln ntildeoaumlng phaugravet triearingn cuucirca moiumli soumliuml vaaumlt trong theaacute giocircugravei phaugravet triearingn voumloslasha mang tiacutenh lieacircn tuiumlc voumloslasha mang tiacutenh giaugraven ntildeoaiumln

Phaacircn tiacutech Trong quaugrave trigravenh vaaumln ntildeoaumlng vaoslash phaugravet triearingn Chaaacutet vaoslash Loumlocirciumlng cuucirca soumliuml vaaumlt cuotildeng bieaacuten ntildeoaringi Soumliuml thay ntildeoaringi cuucirca Loumlocirciumlng vaoslash cuucirca Chaaacutet khoacircng dieatilden ra ntildeoaumlc laaumlp vocircugravei nhau maoslash chuugraveng cougrave quan heauml chaeumlt cheotilde vocircugravei nhau Nhoumlng khoacircng phaucirci baaacutet kyoslash soumliuml thay ntildeoaringi naoslasho cuucirca Loumlocirciumlng cuotildeng ngay laaumlp toumlugravec laoslashm thay ntildeoaringi caecircn baucircn Chaaacutet cuucirca soumliuml vaaumlt Loumlocirciumlng cuucirca soumliuml vaaumlt cougrave thearing thay ntildeoaringi trong moaumlt giocircugravei haiumln nhaaacutet ntildeogravenh maoslash khoacircng laoslashm thay ntildeoaringi caecircn baucircn Chaaacutet cuucirca soumliuml vaaumlt ntildeougrave Khi voumlocirciumlt qua giocircugravei haiumln ntildeougrave seotilde laoslashm cho soumliuml vaaumlt khoacircng cooslashn laoslash nougrave chaaacutet cuotilde maaacutet ntildei chaaacutet mocircugravei ra ntildeocircoslashi (boumlocircugravec nhaucircy xaucircy ra) Vd Khi xeugravet caugravec traiumlng thaugravei toagraven taiumli khaugravec nhau cuucirca noumlocircugravec vocircugravei touml caugravech laoslash nhoumlotildeng chaaacutet khaugravec nhau (chaaacutet ndash traiumlng thaugravei) oumlugraveng vocircugravei chaaacutet ndash traiumlng thaugravei ntildeougrave Loumlocirciumlng ocircucirc ntildeaacircy laoslash nhieaumlt ntildeoauml thigrave duoslash Loumlocirciumlng cougrave thay ntildeoaringi trong moaumlt phaiumlm vi khaugrave locircugraven (0 ntildeoauml Clt tlt100 ntildeoauml C) noumlocircugravec vaatilden ocircucirc traiumlng thaugravei loucircng (toumlugravec laoslash choumla thay ntildeoaringi veagrave chaaacutet ndash traiumlng thaugravei) Khi nhieaumlt ntildeoauml cuucirca noumlocircugravec giaucircm ntildeeaacuten 0 ntildeoauml C noumlocircugravec seotilde chuyearingn sang traiumlng thaugravei raeacuten vaoslash khi ntildeaiumlt ntildeeaacuten 100 ntildeoauml C noumlocircugravec seotilde chuyearingn sang traiumlng thaugravei hocirci (boumlocircugravec nhaucircy xaucircy ra) OcircUcirc ntildeaacircy 0 ntildeoauml C vaoslash 100 ntildeoauml ntildeoumlocirciumlc goiumli laoslash ntildeiearingm nuugravet Soumliuml thay ntildeoaringi veagrave chaaacutet laoslash keaacutet quaucirc cuucirca soumliuml thay ntildeoaringi veagrave loumlocirciumlng khi ntildeaiumlt ntildeeaacuten ntildeiearingm nuugravet Sau khi ra ntildeocircoslashi chaaacutet mocircugravei cougrave taugravec ntildeoaumlng trocircucirc laiumli soumliuml thay ntildeoaringi cuucirca loumlocirciumlng Chaaacutet mocircugravei cougrave thearing laoslashm thay ntildeoaringi quy moacirc toagraven taiumli cuucirca soumliuml vaaumlt laoslashm thay ntildeoaringi nhogravep ntildeieaumlu cuucirca soumliuml vaaumln ntildeoaumlng vaoslash phaugravet triearingn cuucirca soumliuml vaaumlt ntildeougrave YUgraveugravenghoacutea phoumlocircng phaugravep luaaumln Trong hoaiumlt ntildeoaumlng nhaaumln thoumlugravec chuucirc thearing phaucirci

1048766Phaugravet hieaumln chiacutenh xaugravec caugravec quy ntildeogravenh veagrave chaaacutet vaoslash loumlocirciumlng cuucirca soumliuml vaaumlt thaaacutey ntildeoumlocirciumlc soumliuml thoaacuteng nhaaacutet gioumlotildea chuugraveng ntildeearing xaugravec ntildeogravenh ntildeuugraveng ntildeoauml ntildeiearingm nuugravet cuucirca soumliuml vaaumlt

1048766Phaacircn tiacutech keaacutet caaacuteu vaoslash ntildeieagraveu kieaumln toagraven taiumli cuucirca soumliuml vaaumlt ntildeearing xaugravec ntildeogravenh ntildeuugraveng tiacutenh chaaacutet quy moacirc tieaacuten ntildeoauml cuucirca boumlocircugravec nhaucircy cougrave thearing xaucircy ra

1048766Hiearingu raegraveng chaaacutet chaelig thay ntildeoaringi khi loumlocirciumlng thay ntildeoaringi voumlocirciumlt quaugrave ntildeoauml quaugrave ntildeiearingm nuugravet cooslashn neaacuteu loumlocirciumlng choumla thay ntildeoaringi qua ntildeoauml choumla qua ntildeiearingm nuugravet thigrave boumlocircugravec choumla thearing xaucircy ra chaaacutet choumla thay ntildeoaringi caecircn baucircn ntildeoumlocirciumlc

1048766Xaugravec ntildeogravenh ntildeoumlocirciumlc chaaacutet mocircugravei (sau khi soumliuml vaaumlt thoumliumlc hieaumln boumlocircugravec nhaucircy) qua ntildeougrave xaugravec ntildeogravenh loumlocirciumlng ntildeoauml ntildeiearingm nuugravet vaoslash boumlocircugravec nhaucircy toumlugravec ntildeogravenh higravenh ntildeoumlocirciumlc soumliuml vaaumlt mocircugravei phaucirci ra ntildeocircoslashi thay theaacute soumliuml vaaumlt cuotilde nhouml theaacute naoslasho

Trong hoaiumlt ntildeoaumlng thoumliumlc tieatilden chuucirc thearing phaucirci 1048766Hiearingu rootildephoumlocircng thoumlugravec vaaumln ntildeoaumlng vaoslash phaugravet triearingn cuucirca soumliuml vaaumlt toumloslash ntildeougrave xaacircy doumliumlng caugravec ntildeoaacutei

saugravech thiacutech hocirciumlp 1048766Thoacircng qua hoaiumlt ntildeoaumlng thoumliumlc tieatilden soumlucirc duiumlng linh hoaiumlt caugravec coacircng cuiuml phoumlocircng tieaumln vaaumlt chaaacutet can

thieaumlp ntildeuugraveng luugravec ntildeuugraveng choatilde ntildeuugraveng moumlugravec ntildeoauml vaoslasho tieaacuten trigravenh vaaumln ntildeoaumlng vaoslash phaugravet triearingncuucirca soumliuml vaaumlt leoslasho laugravei nougrave theo ntildeuugraveng quy luaaumlt vaoslash hocirciumlp locirciumli iacutech cuoslasha chuugraveng ta Cuiuml thearing

loz Muoaacuten cougrave soumliuml thay ntildeoaringi veagrave chaaacutet phaucirci kieacircn trigrave tiacutech luotildey thay ntildeoaringi veagrave loumlocirciumlng loz Muoaacuten duy trigrave soumliuml oaringn ntildeogravenh cuucirca chaaacutet phaucirci gioumlotilde soumliuml thay ntildeoaringi veagrave loumlocirciumlng trong phaiumlm vi giocircugravei

haiumln ntildeoauml loz Khi loumlocirciumlng thay ntildeoaringi ntildeaiumlt tocircugravei giocircugravei haiumln ntildeoaumlphaucirci kieacircn quyeaacutet thoumliumlc hieaumln boumlocircugravec nhaucircy

Cacircu 12 Bằng lyacute luậnvagrave thực tiễn Anh chị hatildey chứng minh rằng cuộc đấu tranh giữa caacutei cũ vagrave caacutei mới luacircn lagrave quacutea trigravenh khoacute khăn lacircu dagravei phức tạp caacutei mới coacute thể thất bại tạm thời nhưng cuối cugraveng noacute sẽ chiến thắng caacutei cũ Về mặt lyacute luận

+ Quy luật phủ định của phủ định của pheacutep tư duy biện chứng chỉ ra rằng Bất cứ sự vật hiện tượng nagraveo trong thế giới đều trải qua quaacute trigravenh sinh ra tồn tại phaacutet triển vagrave diệt vong Sự vật cũ mất đi được thay bằng sự vật mới Sự thay thế đoacute lagrave tất yếu của quaacute trigravenh vận động vagrave phaacutet triển của sự vật 9

+ Sự vật lagrave một tập hợp caacutec yếu tố tương taacutec với nhau trong sự tương taacutec đoacute nảy sinhvagravei yếu tố (biến đổi) traacutei ngược nhau tạo necircn cơ sở caacutec mặt đối lập trong sự vật Caacutec mặt đối lập nagravey khocircng taacutech rời nhau chứa những yếu tố giống nhau cugraveng tồn tại trong sự vật taacutec động qua lại lẫn nhau Dugrave vậy caacutec mặt đối lập luocircn đấu tranh với nhau taacutec động qua lại theo xu hướng loại bỏ lẫn nhau + Sự thống nhất của caacutec mặt đối lập nay chỉ mang tiacutenh tương đối nhưng sự đấu tranh mang tiacutenh tuyết đối Sự đấu tranh nagravey gắn liền với sự vận động vagrave thay đổi của sự vật Macircu thuẫn biện chứng phaacutet triển tương ứng với quaacute trigravenh thống nhất giữa caacutec mặt đối lập cograven sự đấu tranh giữa caacutec mặt đối lập thigrave chuyển dần từng bước từ bigravenh lặng tới quyết liệt lagravem xuất hiện khả năng chuyển hoaacute của caacutec mặt đối lập + Macircu thuẫn biện chứng lagrave nguồn gốc của mọi sự phaacutet triển chuacuteng đều trải qua caacutec giai đoạn từ sự xuất hiện của caacutec mặt đối lập sự thống nhất vagrave đấu tranh giữa caacutec mặt đối lập rồi chuyển hoaacute caacutec mặt đối lập Khi macircu thuẫn được giả quyết caacutei cũ mất đi caacutei mới ra đời tiến bộ ưu việt hơn caacutei cũ vagrave tự noacute cũng chứa đựng những macircu thuẫn mới hay thay đổi những vai trograve taacutec động cảu caacutec macircu thuẫn cũ Về mặt thực tiễn + Thực tế đatilde chứng minh vận cuộc đấu tranh giữa caacutei cũ vagrave caacutei mới luocircn lagrave quacutea trigravenh khoacute khăn lacircu dagravei phức tạp caacutei mới coacute thể thất bại tạm thời nhưng cuối cugraveng noacute sẽ chiến thắng caacutei cũ Điều đoacute được minh chứng rotilde ragraveng trong cuộc đấu tranh giữa giai cấp phong kiến vagrave giai cấp cocircng nhacircn trong xatilde hội ta đưa đất nước đi lecircn từ chế độ phong kiến bỏ qua tư bản chủ nghĩa đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội + Cugraveng lagrave hai giai cấp tồn tại tong cugraveng một chế độ xatilde hội nhưng giữa caacutec giai cấp nagravey luocircn chứa đựng những macircu thuẫn phủ định lẫn nhau macircu thuẫn lecircn đến cao tragraveo chiacutenh lagrave cuộc đấu tranh của giai cấp cocircng nhacircn lao động lật đổ giai cấp phong kiến Quaacute trigravenh đấu tranh ấy diễn ra lacircu dagravei vagrave quyết liệt mặc dugrave coacute gặp phải những khoacute khăn chống cự của chế độ cũ nhưng rồi lực lượng lao động mới tiến bộ hơn vẫn chiến thắng Thay thế chế độ phong kiến laacutec hậu lagrave chế độ xatilde hội chủ nghĩa với những tiến bộ mới tuy nhiecircn trong noacute vẫn chứa đựng những macircu thuẫn chưa thể xoaacute bỏ giữa tầng lớp nhacircn dacircn lao động với tagraven dư của chế độ phong kiến với giai cấp tư sản đang higravenh thagravenh trong nền kinh tế Cacircu hỏi 14 Cơ sở nagraveo để khẳng định nguyecircn tắc lịch sử - cụ thể (LS-CT) lagrave ldquolinh hồnrdquo phương phaacutep luận của triết học Maacutec ndash Lecircnin Necircu những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc LSCT

a - Cơ sở khẳng định nguyecircn tắc lịch sử - cụ thể (LS-CT) lagrave ldquolinh hồnrdquo phương phaacutep luận của triết học Maacutec ndash Lecircnin - Triết học Maacutec-Lecircnin kế thừa vagrave phaacutet triển những thagravenh tựu quan trọng nhất của tư duy triết học trong lịch sử nhacircn lọai - Triết học Maacutec-Lecircnin xem xeacutet lịch sử xuất phaacutet từ con người vagrave cho rằng con người lagrave sản phẩm của lịch sử b- Những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc LS-CT 1 Trong hoạt động nhận thức chủ thể phải tigravem hiểu quaacute trigravenh higravenh thagravenh tồn tại vagrave phaacutet triển cụ thể của những sự vật cụ

thể trong những điều kiện hoagraven cảnh cụ thể Nghĩa lagrave

- Phải biết sự vật đatilde ra đời vagrave đatilde tồn tại như thế nagraveo trong những điều kiện hoagraven cảnh nagraveo bị chi phối bởi những quy luật nagraveo

- Hiện giờ sự vật đang tồn tại như thế nagraveo trong những điều kiện hoagraven cảnh ra sao do những quy luật nagraveo chi phối

- Trecircn cơ sở đoacute phải nắm bắt được sự vật coacute thể sẽ phải tồn tại như thế nagraveo (trecircn những neacutet cơ bản) trong tương lai

2 Trong hoạt động thực tiễn chủ thể phải xacircy dựng được những đối saacutech cụ thể aacutep dụng cho những sự vật cụ thể đang tồn tại trong những điều kiện hoagraven cảnh quan hệ cụ thể magrave khocircng necircn aacutep dụng những khuocircn mẫu chung chung cho bất cứ sự vật nagraveo trong bất kỳ điều kiện hoagraven cảnh quan hệ nagraveo

3 Nguyecircn tắc LS-CT được VI Lecircnin cocirc đọng trong nhận định ldquoXem xeacutet mỗi vấn đề theo quan điểm sau đacircy một hiện tượng nhất định đatilde xuất hiện trong lịch sử như thế nagraveo những hiện tượng đoacute đatilde trải qua những giai đoạn phaacutet triển chủ yếu nagraveo vagrave đứng trecircn quan điểm của sự phaacutet triển đoacute để xem xeacutet hiện nay noacute đatilde trở thagravenh thế nagraveordquo

Điều nagravey coacute nghĩa lagrave nguyecircn tắc LS-CT đỏi hỏi phải phacircn tiacutech sự vật cụ thể trong những tigravenh higravenh cụ thể để thấy được

10

- Sự vật đang (đatilde hay sẽ) tồn tại thocircng qua những chất lượng nagraveo thể hiện qua những độ nagraveo đang (đatilde hay sẽ) thực hiện những bước nhảy nagraveo để tạo necircn những chất lượng mới nagraveo

- Sự vật đang (đatilde hay sẽ) bị taacutec động bởi những macircu thuẫn nagraveo những macircu thuẫn đoacute đang nằm ở giai đoạn nagraveo coacute vai trograve như thế nagraveo đến sự vận động phaacutet triển của sự vật

- Sự vật đang (đatilde hay sẽ) trải qua những lần phủ định biện chứng nagraveo caacutei cũ nagraveo đang (đatilde hay sẽ) phải mất đi caacutei mới nagraveo đang (đatilde hay sẽ) xuất hiện

- Trong mối quan hệ với những sự vật khaacutec những điều gigrave được coi lagrave những caacutei riecircng hay caacutei đơn nhất điều gigrave lagrave caacutei chung hay caacutei đặc thugrave caacutei phổ biến chuacuteng quy định nhau chuyển hoacutea lẫn nhau như thế nagraveo

- Bản chất của sự vật lagrave gigrave noacute được thể hiện qua những hiện tượng nagraveo hiện tượng nagraveo chỉ lagrave giả tượng hiện tượng nagraveo lagrave điển higravenh hellip

- Nội dung của sự vật lagrave gigrave noacute đang (đatilde hay sẽ) tồn tại thocircng qua những higravenh thức nagraveo higravenh thức nagraveo phugrave hợp với nội dung của sự vật higravenh thức nagraveo khocircng phugrave hợp với nội dung caacutei gigrave lagravem cho nội dung của sự vật biến đổi

- Trong bản thacircn sự vật hiện thực lagrave gigrave hiện thực đoacute đang (đatilde hay sẽ) nảy sinh ra những khả năng nagraveo mỗi khả năng đoacute trong những điều kiện cụ thể nagraveo coacute độ tất yếu hiện thực hoacutea ra sao

4 Nguyecircn tắc LS-CT đogravei hỏi chuacuteng ta phải bao được caacutec sự kiện xảy ra trong nghiecircn cứu khoa học hay caacutec biến cố xảy ra trong caacutec tiến trigravenh lịch sử nhacircn loại

Tuy nhiecircn noacute khocircng cho pheacutep chuacuteng ta kết hợp caacutec sự kiện khoa học như những caacutei ngẫu nhiecircn thuần tuacutey của tự nhiecircn hay mocirc tả caacutec biến cố lịch sử như những caacutei vụn vặt đơn lẻ của xatilde hội magrave noacute đogravei hỏi chuacuteng ta phải taacutei hiện chuacuteng mocirc tả chuacuteng trecircn cơ sở vạch ra được caacutei tất yếu locirc giacutech caacutei chung (quy luật bản chất) của chuacuteng chỉ ra được những trật tự nhacircn quả quy định chuacuteng

Nguyecircn tắc nagravey đogravei hỏi chuacuteng ta phải xacircy dựng được bức tranh khoa học về thế giới để qua đoacute chuacuteng ta nhận thức được tiacutenh muocircn vẻ của tự nhiecircn tiacutenh phong phuacute của lịch sử trong sự thống nhất

5 Nguyecircn tắc LS-CT đatilde được caacutec latildenh tụ của giai cấp vocirc sản vận dụng Xuất phaacutet từ tigravenh higravenh cụ thể của CNTB ở giai đoạn tiền độc quyền tự do cạnh tranh magrave C Maacutec cho rằng caacutech mạng XHCN chỉ coacute thể thắng lợi ở tất cả caacutec nước TBCN tiecircn tiến

Sang thế kỷ 20 CNTB đatilde chuyển sang giai đoạn độc quyền đế quốc chủ nghĩa Khi vận dụng nguyecircn tắc nagravey vagraveo xem xeacutet tigravenh higravenh thế giới luacutec nagravey coacute những thay đổi lớn magrave VI Lecircnin đatilde đi đến kết luận đuacuteng đắn lagrave caacutech mạng XHCN chỉ coacute thể thắng lợi ở vagravei nước ở khacircu yếu nhất của CNTB

Đảng CS Việt Nam Đảng CS Trung Quốc cũng đang quaacuten triệt vagrave vận dụng saacuteng tạo nguyecircn tắc nagravey vagraveo thực tiễn caacutech mạng mỗi nước để xacircy dựng cho quốc gia migravenh một con đường riecircng đi lecircn CNXH

Vận dụng nguyecircn tắc LS-CT từ năm 1930 Đảng ta đatilde lựa chọn con đường CNXH Ngagravey nay để xacircy dựng thagravenh cocircng CNXH Đảng đề ra đường lối xacircy dựng nền kinh tế thị trường đẩy mạnh cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ưu tiecircn phaacutet triển lực lượng sản xuất đồng thời xacircy dựng quan hệ sản xuất phugrave hợp theo định hướng XHCN phaacutet huy cao độ nội lực đồng thời tranh thủ nguồn lực becircn ngoagravei vagrave chủ động hội nhập kinh tế quốc tế để phaacutet triển nhanh coacute hiệu quả vagrave bền vững thực hiện tăng trưởng kinh tế đi liền với phaacutet triển văn hoacutea từng bước cải thiện đời sống vật chất vagrave tinh thần của nhacircn dacircn thực hiện tiến bộ vagrave cocircng bằng xatilde hội bảo vệ vagrave cải thiện mocirci trường kết hợp phaacutet triển kinh tế - xatilde hội với tăng cường an ninh quốc phograveng bảo vệ vagrave xacircy dựng hệ thống chiacutenh trị vững mạnh

Cacircu 16 Lyacute luận thực tiễn Anh chị hatildey phacircn tiacutech những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc thống nhất giữa lyacute luận vagrave thực tiễn 1 Phạm trugrave thực tiễn 11

Thực tiễn lagrave hoạt động vật chất ldquocảm tiacutenhrdquo coacute mục điacutech coacute tiacutenh lịch sử xatilde hội nhằm cải tạo tự nhiện vagrave xatilde hội Phạm trugrave ldquothực tiễnrdquo lagrave một trong những phạm trugrave nền tảng cơ bản của triết học Maacutec- Lecirc nin noacutei chung vagrave lyacute luận nhận thức maacutecxiacutet noacutei riecircng 11 Thực tiễn lagrave một hoạt động vật chất Trong hoạt động vật chất con người sử dụng caacutec phương tiện cocircng cụ sức mạnh vật chất của migravenh để taacutec động vagraveo tự nhiecircn xatilde hội nhằm cải tại biến đổi chuacuteng phugrave hợp với nhu cầu của migravenh Đacircy lagrave một quaacute trigravenh tương taacutec giữa chủ thể vagrave khaacutech thể Trong đoacute chủ thể hướng vagraveo việc cải tạo khaacutech thể Cho necircn thực tiễn trở thagravenh khacircu trung gian nối liền yacute thức con người với thế giới becircn ngoagravei 12 Hoạt động thực tiễn coacute mục điacutech 121 Hoạt động thực tiễn lagrave bản chất của con người 122 Động vật chỉ hoạt động theo bản năng để phugrave hợp với thế giới becircn ngoagravei một caacutech thụ động Con người chủ động thiacutech nghi

với thế giới becircn ngoagravei bằng caacutech cải tạo thể giới thoả matilden theo nhu cầu của migravenh 123 Khi hoạt động thực tiễn để đạt hiệu quả cao con người tạo ra những vật phẩm khocircng coacute sẵn trong tự nhiecircn đoacute chiacutenh lagrave những

cocircng cụ vagrave sử dụng chuacuteng 13 Thực tiễn coacute tiacutenh chất lịch sử xatilde hội 131 Trigravenh độ vagrave higravenh thức hoạt động thực tiễn thay đổi qua caacutec giai đoạn khaacutec nhau của xatilde hội 132 Hoạt động thực tiễn khocircng thể được tiến hagravenh khocircng chỉ một vagravei caacute nhacircn magrave lagrave togravean xatilde hội 14 Caacutec dạng cơ bản vagrave khocircng cơ bản của thực tiễn 141 Dạng cơ bản

1048766Hoạt động sản xuất vật chất ndash lagrave một dạng họat động nguyecircn thủy vagrave cơ bản vagrave noacute quyết định sự tồn tại vagrave phaacutet triển của xatilde hội loagravei người

1048766Hoạt động chiacutenh trị xatilde hội nhằm cải tạo biến đổi xatilde hội phaacutet triển caacutec quan hệ xatilde hội chế độ xatilde hội 1048766Hoạt động thực nghiệm khoa học do nhu cầu phaacutet triển của cuộc caacutech mạng khoa học kỹ thuật hiện đại

142 Dạng khocircng cơ bản lagrave những họat động được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển từ những dạng cơ bản chuacuteng lagrave dạng thực tiễn phaacutei sinh Viacute dụ họat động trong một số lĩnh vực như đạo đức nghệ thuật giaacuteo dục tocircn giaacuteo hellip

2 Phạm trugrave ldquolyacute luậnrdquo 21 Lyacute luận lagrave hệ thống những tri thức được khaacutei quaacutet từ thực tiễn phản aacutenh những mối liecircn hệ bản chất bản chất những quy luật

của caacutec sự vật hiện tượng 22 Lyacute luận lagrave trigravenh độ cao hơn về chất so với kinh nghiệm Trecircn cơ sở tổng kết kinh nghiệm lyacute luận được higravenh thagravenh khocircng tự phaacutet

vagrave cũng khocircng bắt buộc mọi lyacute luận đều xuất phaacutet từ kinh nghiệm Muốn higravenh thagravenh lyacute luận con người phải thocircng qua quaacute trigravenh nhận thức kinh nghiệm Trong quaacute trigravenh nhận thức con người đi từ nhận thức kinh nghiệm thocircng thường đến nhận thức kinh nghiệm khoa học

23 Chức năng cơ bản của lyacute luận lagrave phản aacutenh hiện thực khaacutech quan vagrave chức năng phương phaacutep luận chỉ đạo hoạt động thực tiễn vagrave hoạt động nhận thức của con người

24 Lyacute luận coacute hai cấp độ khaacutec nhau cấp độ lyacute luận ngagravenh vagrave cấp độ lyacute luận triết học ( tugravey vagraveo phạm vi phản aacutenh của noacute vagrave vai trograve của phương phaacutep luận)

12

3 Những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc thống nhất giữa lyacute luận vagrave thực tiễn 31 Thực tiễn vagrave lyacute luận coacute mối quan hệ biện chứng cho nhau Thực tiễn lagrave cơ sở lagrave động lực lagrave mục điacutech vagrave lagrave tiecircu chuẩn của lyacute

luận Lyacute luận higravenh thagravenh phaacutet triển phải xuất phaacutet từ thực tiễn đaacutep ứng được yecircu cầu thực tiễn 311 Như ở trecircn ta đatilde noacutei thực tiễn lagrave cơ sở của lyacute luận Con người nhận thức giới tự nhiecircn đầu tiecircn bằng hoạt động thực tiễn Sự

taacutec động của con người buộc giới tự nhiecircn bộc lộ những thuộc tiacutenh quy luật để từ đoacute con người coacute kinh nghiệm Quaacute trigravenh phacircn tiacutech tổng hợp khaacutei quaacutet kinh nghiệm thagravenh một mocircn khoa học lyacute luận Thực tiễn đề ra những vấn đề magrave lyacute luận phải trả lời

312 Thực tiễn lagrave động lực của lyacute luận Qua hoạt thực tiễn luocircn nảy sinh những vấn đề đogravei hỏi lyacute luận phải hoagraven thiện chiacutenh migravenh để bao quaacutet vagrave giải quyết tốt caacutec vấn đề do thực tiễn đặt ra Điều nagravey cagraveng lagravem cho lyacute luận ngagravey cagraveng đầy đủ phong phuacute vagrave sacircu sắc hơn

313 Thực tiễn lagrave mục điacutech của lyacute luận Khocircng coacute thực tiễn thigrave lyacute luận khocircng thể đem lại lợi iacutech cao hơn thỏa matilden nhu cầu ngagravey cagraveng tăng của con người vagrave qua thực tiễn đatilde giuacutep cho lyacute luận hoagraven thagravenh được mục điacutech của migravenh Lyacute luận hướng dẫn chỉ đạo thực tiễn lagravem cho thực tiễn ngagravey cagraveng hiệu quả hơn

314 Thực tiễn lagrave tiecircu chuẩn chacircn lyacute của lyacute luận Lyacute luận chỉ được coi lagrave chacircn lyacute khi noacute phugrave hợp với thực tiễn khaacutech quan magrave noacute phản aacutenh vagrave đồng thời noacute được thực tiễn kiểm nghiệm Thocircng qua thực tiễn những lyacute luận đạt đến chacircn lyacute sẽ được bổ sung vagraveo kho tang tri thức nhacircn loại

32 Lyacute luận phải được vận dụng vagraveo thực tiễn tiếp tục bổ sung vagrave phaacutet triển trong thực tiễn Thực tiễn phải được chỉ đạo bởi lyacute luận để lagravem cho thực tiễn coacute hiệu quả nhất

321 Hoạt động thực tiễn của con người muốn coacute hiệu quả nhất thiết phải coacute lyacute luận soi đường Khi lyacute luận đạt đến chacircn lyacute thigrave lyacute luận coacute khả năng định hướng mục tiecircu xaacutec định lực lượng phương phaacutep biện phaacutep thực hiện Lyacute luận cograven dự baacuteo được khả năng phaacutet triển của caacutec mối quan hệ thực tiễn

322 Vận dụng lyacute luận vagraveo thực tiễn cần phacircn tiacutech rotilde từng tigravenh higravenh cụ thể traacutenh vận dụng lyacute luận maacutey moacutec giaacuteo điều kinh viện Như vậy chẳng những hiểu sai giaacute trị của lyacute luận magrave cograven lagravem phương hại đến thực tiễn lagravem sai lệch sự thống nhất tất yếu giữa lyacute luận vagrave thực tiễn

323 Từ lyacute luận xacircy dựng mocirc higravenh thực tiễn phaacutet huy những nhacircn tố tiacutech cực hạn chế những yếu tố tiecircu cực nhằm đạt kết quả cao 324 Baacutem saacutet diễn biến của thực tiễn để kịp thời bổ sung những khuyết điểm của lyacute luận hoặc coacute thể thay đổi lyacute luận cho phugrave hợp

với thực tiễn 13

Cacircu 18 AnhChị hatildey necircu ra những nguyecircn nhacircn cơ bản của bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều Để khắc phục triệt để bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều chuacuteng ta cần phải quaacuten triệt nguyecircn tắc nagraveo trong triết học Maacutec ndash Lecircnin Phacircn tiacutech caacutec yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc đoacute

1 Những nguyecircn nhacircn cơ bản của bệnh kinh nghiệm

- Bệnh kinh nghiệm lagrave khuynh hướng tư tưởng tuyệt tối hoacutea kinh nghiệm coi thường lyacute luận khoa học khuếch đại vai trograve thực tiễn để hạ thấp vai trograve lyacute luận

- Kinh nghiệm lagrave rất quyacute goacutep phần thagravenh cocircng trong điều kiện hoagraven cảnh nhất định vagrave lagrave cơ sở để khaacutei quaacutet lyacute luận Tuy nhiecircn nếu tuyệt đối hoacutea kinh nghiệm một nơi một luacutec nagraveo đoacute xem thường lyacute luận sẽ rơi vagraveo bệnh kinh nghiệm vagrave sẽ thất bại trong thực tiễn khi điều kiện hoagraven cảnh thay đổi Nguyecircn nhacircn của bệnh kinh nghiệm lagrave do yếu keacutem về lyacute luận cụ thể

+ nguyecircn nhacircn chủ quan dễ thỏa matilden với vốn kinh nghiệm bản thacircn ngại học lyacute luận khocircng chịu nacircng cao trigravenh độ lyacute luận coi thường khoa học kỹ thuật coi thường giới triacute thức thiếu nhigraven xa trocircng rộng dễ bảo thủ trigrave trệ

+ nguyecircn nhacircn khaacutech quan sự tồn tại phổ biến nền sản xuất nhỏ trigravenh độ dacircn triacute thấp khoa học ndash kỹ thuật chưa phaacutet triển Nho giaacuteo phong kiến cograven ảnh hưởng nặng nề

2 Những nguyecircn nhacircn cơ bản của bệnh giaacuteo điều

- Bệnh giaacuteo điều lagrave khuynh hướng tư tưởng cường điệu vai trograve lyacute luận coi nhẹ thực tiễn taacutech rời lyacute luận khỏi thực tiễn thiếu quan điểm lịch sử - cụ thể aacutep dụng kinh nghiệm một caacutech rập khuocircn maacutey moacutec

- Biểu hiện của bệnh giaacuteo điều lagrave bệnh saacutech vở nắm lyacute luận chỉ dừng ở cacircu chữ theo kiểu ldquotầm chương triacutech cuacuterdquo hiểu lyacute luận một caacutech phiến diện hời hợt biến lyacute luận thagravenh tiacuten điều vagrave aacutep dụng lyacute luận một caacutech maacutey moacutec vận dụng sai lyacute luận vagraveo thực tiễn khocircng bổ sung điều chỉnh lyacute luận Nguyecircn nhacircn của bệnh giaacuteo điều lagrave do yếu keacutem về lyacute luận cụ thể

+ hiểu lyacute luận bằng kinh nghiệm hiểu lyacute luận một caacutech đơn giản phiến diện cắt xeacuten sơ lượchellip

+ xuyecircn tạc boacutep meacuteo lyacute luậnhellip

3 Khắc phục bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều coacute hiệu quả

Hoagraven cảnh giai cấp vocirc sản của nước ta trong buổi đầu caacutech mạng vừa giagravenh độc lập tự do lagravem mảnh đất magraveu mỡ cho caacutec bệnh nagravey phaacutet triển nhanh tuy nhiecircn chuacuteng ta đatilde để chuacuteng tồn tại quaacute dagravei Để khắc phục triệt để bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều chuacuteng ta cần phải quaacuten triệt nguyecircn tắc thống nhất giữa lyacute luận vagrave thực tiễn trong triết học Maacutec ndash Lecircnin Cụ thể

- Baacutem saacutet thực tiễn lyacute luận phải gắn liền với thực tiễn thường xuyecircn kiểm tra trong thực tiễn vagrave khocircng ngừng phaacutet triển cugraveng thực tiễn tăng cường học tập nacircng cao trigravenh độ lyacute luận bổ sung vận dụng lyacute luận phugrave hợp với thực tiễn

- Phải coi trọng lyacute luận vagrave cocircng taacutec lyacute luận nacircng cao dacircn triacute đẩy mạnh sự nghiệp giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo phổ biến rộng ratildei tri thức khoa học ndash cocircng nghệhellip

- Phải đổi mới cocircng taacutec lyacute luận của Đảng dựa trecircn nền tảng chủ nghĩa Maacutec ndash Lecircnin vagrave tư tưởng Hồ Chiacute Minh Quaacuten triệt nhiệm vụ hướng nghiecircn cứu chủ yếu vagrave phương chacircm lớn chỉ đạo hoạt động lyacute luận của Đảng

- Hoagraven thiện cơ chế thị trường định hướng xatilde hội chủ nghĩa Vigrave kinh tế thị trường luocircn vận động vagrave biến đổi đogravei hỏi mọi thagravenh phần mọi chủ thể kinh tế phải năng động saacuteng tạo phải thường xuyecircn baacutem saacutet thị trường để ứng phoacute cho phugrave hợp

- Phải đổi mới tư duy lyacute luận khắc phục sự lạc hậu của lyacute luận thu hẹp khoảng caacutech giữa lyacute luận vagrave thực tiễn bằng caacutech

+ từ bỏ lối nghiecircn cứu kinh viện tư biện

14

+ thường xuyecircn đối chiếu lyacute luận với cuộc sống vận dụng lyacute luận vagraveo hoagraven cảnh thực tế của nước ta

- Coi trọng vagrave thường xuyecircn tổng kết thực tiễn qua đoacute sửa đổi phaacutet triển lyacute luận đatilde coacute bổ sung hoagraven chỉnh đường lối chiacutenh saacutech higravenh thagravenh lyacute luận mới quan điểm mới để chỉ đạo sự nghiệm đổi mới xatilde hội Cacircu 19 Anhchị hatildey phacircn tiacutech những tiền đề xuất phaacutet magrave Caacutec Maacutec dựa vagraveo để xacircy dựng lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội Trả lời

Caacutec nhagrave triết học duy tacircm trước Maacutec đatilde tiếp cận caacutec vấn đề xatilde hội từ goacutec độ nhacircn tố tinh thần như đạo đức niềm tin tocircn giaacuteo chiacutenh trịhellip đatilde ldquolấy sự thống trị của tocircn giaacuteo lagravem tiền đề Vagrave dần dagrave người ta tuyecircn bố mọi quan hệ thống trị lagrave một quan hệ tocircn giaacuteo vagrave người ta biến quan hệ đoacute thagravenh sự sugraveng baacutei sugraveng baacutei phaacutep luật sugraveng baacutei nhagrave nướcrdquo Từ việc phecirc phaacuten quan điểm duy tacircm đoacute C Maacutec đatilde đưa ra một hướng tiếp cận mới khoa học vagrave thuyết phục nhằm lyacute giải caacutec vấn đề của đời sống xatilde hội vagrave lagravem tiền đề xuất phaacutet điểm cho học thuyết của migravenh

Trước hết Maacutec nghiecircn cứu xatilde hội từ việc xem xeacutet yếu tố con người cụ thể hiện đang sống đời sống thực trong từng xatilde hội cụ thể Sự tồn tại của con người lagrave một sự tồn tại hiển nhiecircn vagrave phổ biến trong đời sống xatilde hội quy định sự tồn tại của toagraven thể xatilde hội

Maacutec cho rằng tiền đề đầu tiecircn của tất cả mọi sự tồn tại của người vagrave do đoacute cũng lagrave tiền đề của mọi quaacute trigravenh lịch sử đoacute lagraverdquo người ta phải coacute khả năng sống đatilde rồi mới coacute thể ldquolagravem ra lịch sửrdquo Nhưng muốn sống được thigrave trước hết cần phải coacute thức ăn thức uống nhagrave ở quần aacuteo vagrave một vagravei thứ khaacutec nữa Như vậy hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn lagrave việc sản xuất ra những tư liệu để thoả matilden những nhu cầu ấy việc sản xuất ra bản thacircn đời sống vật chấtrdquo

Nhu cầu vagrave lợi iacutech của con người quy định hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn vagrave lagrave động lực thuacutec đẩy con người hoạt động phaacutet triển Khi nhu cầu nagravey được thoả matilden thigrave ngay lập tức xuất hiện nhu cầu mới Cứ như vậy nhu cầu của con người lagrave động lực thuacutec đẩy sự phaacutet triển của chiacutenh con người vagrave qua đoacute lagrave động lực phaacutet triển của cả xatilde hội

Để thoả matilden nhu cầu đaacutep ứng lợi iacutech cho migravenh con người phải liecircn kết trong caacutec cộng đồng tức hệ thống caacutec mối liecircn hệ giữa caacute nhacircn con người cụ thể từ đoacute tạo thagravenh xatilde hội

Khi đề cập tới hoạt động sản xuất vật chất với tiacutenh caacutech lagrave hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn của con người Maacutec cũng đồng thời chỉ ra caacutec hoạt động sản xuất khaacutec của con người như hoạt động sản xuất tinh thần vagrave hoạt động sản xuất ra bản thacircn con người cũng như caacutec quan hệ xatilde hội khaacutec Trong hoạt động đoacute hoạt động sản xuất vật chất đoacuteng vai trograve lagrave nền tảng lagrave cơ sở cho toagraven bộ đời sống xatilde hội vagrave lagrave điểm đaacutenh dấu sự khaacutec biệt cơ bản giữa con người vagrave con vật Maacutec viết ldquo Bản thacircn con người bắt đầu bằng tự phacircn biệt với suacutec vật ngay khi con người bắt đầu sản xuất ra những tư liệu sinh hoạt của migravenhrdquo Chiacutenh thocircng qua sản xuất vật chất để duy trigrave tồn tại vagrave phaacutet triển của migravenh con người đồng thời saacuteng tạo ra toagraven bộ đời sống vật chất vagrave tinh thần phong phuacute của xatilde hội Do đoacute việc xuất phaacutet từ con người hiện thực để nghiecircn cứu đời sống xatilde hội đogravei hỏi phải bắt đầu từ sản xuất vật chất của họ qua đoacute đi đến việc xem xeacutet caacutec mặt khaacutec của xatilde hội nhằm tigravem ra caacutec quy luật vận động vagrave phaacutet triển khaacutech quan của xatilde hội

Từ việc nghiecircn cứu quaacute trigravenh sản xuất vật chất Maacutec phaacutet hiện ra 2 mặt khocircng taacutech rời nhau lagrave lực lượng sản xuất (quan hệ giữa con người với tự nhiecircn ) vagrave quan hệ sản xuất (quan hệ giữa con người với con người) Hai mặt nagravey của sản xuất vật chất tồn tại thống nhất với nhau tạo thagravenh phương thức sản xuất Sự taacutec động qua lại giữa chuacuteng trong một phương thức sản xuất đatilde tạo necircn quy luật quan hệ sản xuất phugrave hợp với trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất

Trecircn cơ sở nghiecircn cứu hoạt động sản xuất Maacutec đi tới việc nghiecircn cứu caacutec mặt của đời sống xatilde hội như chiacutenh trị phaacutep quyền đạo đức tocircn giaacuteohellipcoacute liecircn hệ ragraveng buộc với nhau Ở đacircy Maacutec đatilde phaacutet hiện ra caacutec quy luật cơ sở hạ tầng quyết định kiến truacutec thượng tầng tồn tại xatilde hội quyết định yacute thức xatilde hội phương thức sản xuất quyết định mọi mặt của đời sống xatilde hội Từ kết quả nagravey trong tư duy Maacutec higravenh thagravenh quan niệm cho rằng xatilde hội lagrave một hệ thống trong đoacute caacutec mặt liecircn hệ taacutec động lẫn nhau lagravem cho xatilde hội vận động vagrave phaacutet triển theo caacutec quy luật khaacutech quan tuy nhiecircn caacutec quy luật đoacute khocircng taacutec động becircn ngoagravei hoạt động sống coacute yacute thức của con người cụ thể Xatilde hội lagrave sự thống nhất mặt khaacutech quan vagrave mặt chủ quan

Toacutem lại xuất phaacutet từ vai trograve quyết định của sản xuất vật chất Maacutec đatilde phacircn tiacutech một caacutech khoa học mối quan hệ của tất cả caacutec lĩnh vực caacutec mặt của đời sống xatilde hội cũng như phaacutet hiện ra caacutec quy luật cơ bản chi phối sự vận động vagrave phaacutet triển của xatilde hội Trecircn cơ sở đoacute Ocircng đatilde đi tới sự khaacutei quaacutet khoa học về lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội 15

Cacircu 20 Phacircn tiacutech nội dung cơ bản của quy luật quan hệ sản xuất phugrave hợp với trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất Trả lời I Biện chứng giữa lực lượng sản xuất (PTSX) vagrave quan hệ sản xuất (QHSX) 11 khaacutei niệm phương thức sản xuất lực lượng sản xuất quan hệ sản xuất 11PTSX lagrave caacutech thức con người tiến hagravenh sản xuất vật chất ở từng giai đoạn lịch sử nhất định của xatilde hội loagravei người Mỗi xatilde hội được đặc tưng bằng một PTSX nhất định PTSX đoacuteng vai trograve quyết định đối với tất cả caacutec mặt của đời sống xatilde hội Kinh tế chiacutenh trị văn hoacutea vagrave xatilde hội Sự thay thế kế tiếp nhau của caacutec PTSX trong lịch sử quyết định sự phaacutet triển của xatilde hội loagravei ngưogravei từ thấp đến cao Trong sản xuất con người coacute quan hệ Một mặt lagrave quan hệ giữa người với tự nhiecircn tức lagrave LLSX mặt khaacutec lagrave quan hệ giữa người với người tức lagrave quan hệ sản xuất PTSX chiacutenh lagrave sự thống nhất giữa LLSX ở một trigravenh độ nhất định với QHSX tương ứng 12 LLSX lagrave toagraven bộ caacutec lực lượng đựoc con người sử dụng trong quaacute trigravenh sản xuất vật chất LLSX biểu hiện quan hệ giữa người với người với giới tự nhiecircn Nghĩa lagrave trong quaacute trigravenh sản xuất con người phải chinh phục giới tự nhiecircn bằng caacutec sức mạnh hiện thực của migravenh LLSX bao gồm Con người (CN) vagrave tư liệu sản xuất (TLSX) TLSX bao gồm +Đối tượng lao động một bộ phận của giới tự nhiecircn được đưa vagraveo sản xuất + Tư liệu lao động Cocircng cụ lao động vagrave kho tagraveng bến batildei giao thocircng vận tải Trong TLLĐ cocircng cụ lao động khocircng ngừng đựoc cải tiến cho necircn noacute lagrave yếu tố động nhất caacutech mạng nhất Chiacutenh sự cải tiến vagrave hogravean thiện khocircng ngừng cocircng cụ lao động đatilde lagravem biến đổi toagraven bộ tư liệu sản xuất Xeacutet đến cugraveng đoacute lagrave nguyecircn nhacircn sacircu xa của mọi biến đổi xatilde hội Con người lagrave yếu tố coacute vai trograve quan trọng nhất quyết định nhất Tư liệu lao động chỉ trở thagravenh lực lươngj tiacutech cực cải biến đối tượng lao động khi chuacuteng được kết hợp với lao động sống đoacute chiacutenh lagrave con người với những kỹ năng kỷ xảo với triacute tuệ vagrave kinh nghiệm của migravenh Hagravem lượng triacute tuệ trong điều kiện của khoa học cocircng nghệ hiện nay đatilde lagravem cho con người trở thagravenh nguồn lực đặc biệt của sản xuất lagrave nguồn lực cơ bản nguồn lực vocirc tận 13 QHSX lagrave mối quan hệ giữa người với người trong quaacute trigravenh sản xuất vật chất Thể hiện qua 3 mặt Quan hệ giữa ngưogravei với người đối với việc sở hữu về TLSX quan hệ giữa người với người đối với việc tổ chức quản lyacute quan hệ giữa người với người đối với việc phacircn phối sản phẩm Ba mặt noacutei trecircn coacute quan hệ hữu cơ với nhau trong đoacute quan hệ thứ nhất coacute yacute nghĩa quyết định đối với tất cả những quan hệ khaacutec Bản chất của bất kỳ quan hệ sản xuất nagraveo cũng đều phụ thuộc vagraveo vấn đề những TLSX chủ yếu trong xatilde hội được giải quyết như thế nagraveo Coacute 2 higravenh thức sở hữu cơ bản về tư liệu sản xuất Sở hữu tư nhacircn vagrave sở hữu xatilde hội II Quy luật về sự phugrave hợp của QHSX với trigravenh độ của LLSX

LLSX vagrave QHSX lagrave hai mt ca PTSX coacute mối liecircn hệ biện chứng lẫn nhau higravenh thagravenh necircn quy luật về sự phugrave hợp giữa QHSX với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Quy luật nagraveu vạch rotilde tiacutenh chất phụ thuộc khaacutech quan của QHSX vagraveo sự phaacutet triển của LLSX Đến lượt migravenh QHSX taacutec động trở lại đối với LLSX Khuynh hướng chung của SX lagrave khocircng nhừng phaacutet triển Sự phaacutet triển đoacute xeacutet đến cugraveng lagrave bắt nguồn từ sự biến đổi vagrave phaacutet triển của LLSX trước hết lagrave CCLĐ Trigravenh độ của LLSX lagrave trigravenh độ phaacutet triển của CCLĐ của kyacute thuật trigravenh độ kinh nghiệm kỹ năng của người lao động quy mocirc sản xuất trigravenh độ phacircn cocircng lao độnghellip Trigravenh độ của LLSX gắn với tiacutenh chất của LLSX Tiacutenh chất của LLSX Khi SX cograven trigravenh độ thấp keacutem thigrave LLSX coacute tiacutenh chất caacute nhacircn khi SX đạt tới trigravenh độ cơ khiacute hiện đại phacircn cocircng lao động xatilde hội phaacutet triển thigrave LLSX coacute tiacutenh xatilde hội hoacutea Trong quaacute trigravenh sản xuất để lao động bớt nặng nhọc vagrave đạt hiệu quả cao hơn con người luocircn luocircn tigravem caacutech cải thiện hoagraven thiện cocircng cụ lao động vagrave chế tạo ra những cocircng cụ lao động mới tinh xảo hơn đồng thời kinh nghiệm sản xuất thoacutei quen lao động kỹ năng sản xuất kiến thức khoa học của con người cũng tiến bộ theo Như vậy sự thay đổi của xatilde hội bao giờ cũng bắt đầu bằng sự thay đổi LLSX Cugraveng với sự phaacutet triển của LLSX QHSX cũng higravenh thagravenh vagrave biến đổi cho phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Sự phugrave hợp đoacutelagrave động lực lagravem cho LLSX phaacutet trỉen mạnh mẽ QHSX phải tạo được điều kiện sử dụng vagrave kết hợp tối ưu giữa TLSX vagrave người lao động Mở ra điều kiện thiacutech hợp cho việc kiacutech thiacutech vật chất tinh thần đối với người lao động Nhưng LLSX luocircn luocircn phaacutet triển cograven QHSX coacute xu hướng tương đối ổn định Khi LLSX phaacutet triển lecircn một trigravenh độ mới QHSX khocircng cograven phugrave hợp nữa trở thagravenh chướng ngại đối với sự phaacutet triển của noacute sẽ nảy sinh macircu thuẫn gay gắt giữa hai mặt của PTSX Sự phaacutet triển khaacutech đoacute tất yếu dẫn đến việc xoacutea bỏ QHSX cũ thay thế bằng một QHSX mới phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ mới của LLSX mở đường cho LLSX phaacutet triển Việc xoacutea bỏ QHSX cũ thay thế bằng QHSX mới cũng coacute nghĩa lagrave sự diệt vong của một PTSX lỗi thời vagrave sự ra đời của PTSX mới Trong xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng macircu thuẫn giữa LLSX mới vagrave QHSX lỗi thời lagrave cơ sở khaacutech quan của cuộc đấu tranh giai cấp đồng thời lagrave tiền đề tất yếu của caacutec cuộc caacutech mạng xatilde hội Đacircy lagrave quy luật phổ biến taacutec động trong toagraven 16

bộ tiến trigravenh lịch sử nhacircn loại ldquoQuy luật QHSX phugrave hợp với trigravenh độ PT của LLSXrdquo QHSX phugrave hợp với trigravenh độ của LLSX lại trở thagravenh động lực cơ bản thuacutec đẩy mở đường cho LLSX phaacutet triển QHSX khocircng phugrave hợp với trigravenh độ của LLSX sẽ kigravem hatildem sự phaacutet triển của LLSX Song taacutec động kigravem hatildem đoacute cũng chỉ coacute tiacutenh chất tạm thời theo tiacutenh tất yếu khaacutech quan cuối cugraveng QH cũng se phải thay đổi cho phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Sở dĩ QHSX coacute taacutec động trở lại mạnh mẽ với LLSX lagrave vigrave noacute qui định Mục điacutech của SX hệ thống quản lyacute của SX vagrave quản lyacute xatilde hội Phương thức phacircn phối vagrave phần của cải iacutet hay nhiều magrave người lao động được hưởng Từ đoacute noacute sẽ tạo ra những điều kiện để kiacutech thiacutech việc cải tiến lao động vagrave kỹ thuật sản xuất thuacutec đẩy LLSX phaacutet triển Thực tiễn đatilde cho thấy LLSX chỉ coacute thể phaacutet triển khi coacute một QHSX hợp lyacute đồng bộ phugrave hợp với noacute QHSX lạc hậu hoặc tiecircn tiến hơn một caacutech giả tạo cũnhg sẽ kigravem hatildem sự phaacutet triển của LLSX Quy luật về sự phugrave hợp của QHSX với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX lagrave quy luật chung nhất của sự phaacutet triển XH Sự taacutec động cảu quy luật nagravey đatilde đưa xatilde hội loagravei ngưogravei trải qua caacutec PTSX khaacutec nhau Tuy nhiecircn khocircng phải bất cứ nước nagraveo cũng nhất thiết phải tuần tự trải qua caacutec PTSX một số nước coacute thể bỏ qua hợc một số caacutec PTSX để tiến lecircn PTSX mới cao hơn CAcircU 21 Anh Chị hatildey phacircn tiacutech mối quan hệ biện chứng giữa cơ sở hạ tầng (CSHT) vagrave kiến triến thượng tầng (KTTT) Đảng ta đatilde vận dụng mối quan hệ biện chứng nagravey như thế nagraveo vagraveo vagraveo quaacute trigravenh xacircy dựng CNXH ở nước ta hiện nay Trả lời

CSHT lagrave toagraven bộ những quan hệ sản xuất hợp thagravenh cơ cấu kinh tế của một xatilde hội nhất định KTTT lagrave toagraven bộ caacutec quan điểm về chiacutenh trị phaacutep quyền triết học đạo đức tocircn giaacuteocaacutec thể chế xatilde hội tương ứng như Nhagrave nước đảng phaacutei giaacuteo hộihellip được higravenh thagravenh trecircn một CSHT nhất định Mối quan hệ biện chứng giữa CSHT vagrave KTTT - CSHT quyết định KTTT (CSHT nagraveo thigrave KTT nấy) + Trật tự kinh tế xeacutet đến cugraveng quy định trật tự chiacutenh trị macircu thuẫn trong kinh tế gacircy ra macircu thuẫn trong chiacutenh trị Giai cấp nagraveo

thống trị trong kinh tế thigrave giai cấp đoacute thống trị trong chiacutenh trị + Tất cả caacutec yếu tố của KTTT dều trực tiếp hay giaacuten tiếp phụ thuộc vagraveo CSHT vagrave do CSHT quy định + CSHT thay đổi hay mất đi thigrave sớm hay muộn KTTT cũng phải thay đổi hay mất đi để cho một KTTT mới ra đời tuy nhiecircn

đacircy lagrave một quaacute trigravenh phức tạp - Sự taacutec động của KTTT đến CSHT Do KTTT vagrave mỗi yếu tố của noacute coacute tiacutenh độc lập tương đối vagrave vai trograve khaacutec nhau necircn chuacuteng

taacutec động đến CSHT theo những caacutech những xu hướng khaacutec nhau + Chức năng chiacutenh của KTTT lagrave xacircy dựng củng cố bảo vệ CSHT đatilde sinh ra noacute chống lại mọi nguy cơ lagravem suy yếu hay phaacute hoại chế độ kinh tế hiện hagravenh + KTTT taacutec động mạnh mẽ đến kinh tế - xatilde hội nhưng noacute khocircng thể lagravem thay đổi xu hướng phaacutet triển khaacutech quan của đời sống kinh tế - xatilde hội Sự taacutec động của noacute chủ yếu diễn ra theo 2 hướng Nếu phugrave hợp với CSHT với caacutec quy luật kinh tế thigrave KTTT thuacutec đẩy sự tăng trưởng đảm bảo sự phaacutet triển bền vững cho CSHT Nếu khocircng phugrave hợp với CSHT với caacutec quy luật kinh tế thigrave KTTT kigravem hatildem sự tăng trưởng gacircy baacutet ổn cho đời sống xatilde hội Đảng ta đatilde vận dụng mối quan hệ biện chứng nagravey trong quaacute trigravenh xacircy dựng CHXH ở nước ta hiện nay Nước ta đatilde trải qua caacutec higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội khaacutec nhau từ xatilde hội cộng sản nguyecircn thủy tiến lecircn xatilde hội chiếm hữu nocirc lệ đến xatilde hội phong kiến rồi tiến hoacutea lecircn CNXH bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa vagrave đỉnh cao nhất trong quaacute trigravenh tiến hoacutea nagravey lagrave chủ nghĩa cộng sản Nước ta đang trong giai đoạn xacircy dựng CNXH theo hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN Do đoacute mối quan hệ biện chứng giữa CSHT vagrave KTTT lagrave 1 quaacute trigravenh đấu tranh lacircu dagravei giữa caacutei mới vagrave caacutei cũ CNXH đang trong quaacute trigravenh xacircy dựng necircn lagrave caacutei mới cograven rất non yếu muốn xoacutea bỏ hết tagraveng dư của xatilde hội cũ - đại diện cho caacutei cũ rất khoacute bởi noacute đatilde tồn tại lacircu dagravei Tuy nhiecircn con đường đi lecircn CNXH ở nước ta diễn ra theo caacutec quy luật khaacutech quan của thời đại chứ khocircng phải do yacute muốn chủ quan của con người quyết định necircn noacute lagrave caacutei mới nhưng hợp quy luật necircn ngagravey cagraveng phaacutet triển vagrave ngược lại caacutei cũ khocircng hợp quy luật sẽ ngagravey cagraveng yếu đi Đảng ta đatilde ra sức xacircy dựng CNXH trong đoacute phaacutet triển lực lượng sản xuất hiện đại gắn liền với xacircy dựng quan hệ sản xuất mới phugrave hợp trecircn cả 3 mặt sở hữu quản lyacute vagrave phacircn phối Quaacute trigravenh xacircy dựng nagravey đogravei hỏi chuacuteng ta phải xacircy dựng caacutec quan điểm về chiacutenh trị phaacutep quyền triết học đạo đức tocircn giaacuteocaacutec thể chế xatilde hội tương ứng như Nhagrave nước đảng phaacutei giaacuteo hội cho phugrave hợp với sự phaacutet triển của phương thức sản xuất magrave Đảng đatilde đề ra để goacutep phần xacircy dựng một nước Việt Nam dacircn giagraveu nước mạnh xatilde hội cocircng bằng dacircn chủ văn minh

Cacircu 22 Anh (chị) hatildey phacircn tiacutech tư tưởng của Mac ldquosự phaacutet triển higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội lagrave quaacute trigravenh lịch sử - tự nhiecircnrdquo 17

Khaacutei niệm higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội HTKT-XH lagrave một phạm trugrave của CNDVLS dugraveng để chỉ xatilde hội ở từng giai đoạn lịch sử nhất định với một kiểu qhsx đặc trưng cho xatilde hội đoacute phugrave hợp với một trigravenh độ nhất định của llsx vagrave với một kttt tương ứng được xacircy dựng trecircn những qhsx ấy

HTKT-XH lagrave một hệ thống hoagraven chỉnh vagrave coacute cấu truacutec phức tạp trong đoacute coacute caacutec mặt cơ bản lagrave llsx qhsx kttt Mỗi mặt của htkt-xh coacute vai trograve vị triacute riecircng taacutec động qua lại lẫn nhau thống nhất với nhau

+ LLSX lagrave nền tảng vật chất ndash kỹ thuật của mỗi htkt-xh Sự higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển của mỗi htkt-xh xeacutet đến cugraveng do llsx quyết định Llsx phaacutet triển qua caacutec htkt-xh nối tiếp nhau từ thấp đến cao

+ QHSX lagrave quan hệ giữa người với người trong quaacute trigravenh sản xuất lagrave những quan hệ cơ bản ban đầu vagrave quyết định tất cả mọi quan hệ xatilde hội khaacutec Mỗi htkt-xh lại coacute một kiểu qhsx của noacute tương ứng với trigravenh độ nhất định của llsx Qhsx lagrave tiecircu chuẩn khaacutech quan để phacircn biệt xatilde hội cụ thể nagravey với xatilde hội cụ thể khaacutec đồng thời tiecircu biểu cho một giai đoạn phaacutet triển nhất định của lịch sử

+ KTTT được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển phugrave hợp với CSHT nhưng noacute lại lagrave cocircng cụ để bảo vệ duy trigrave vagrave phaacutet triển CSHT đatilde sinh ra noacute

Ngoagravei caacutec mặt cơ bản necircu trecircn caacutec htkt-xh cograven coacute quan hệ về gia đigravenh dacircn tộc vagrave caacutec quan hệ xatilde hội khaacutec Caacutec quan hệ đoacute đều gắn boacute chặt chẽ với qhsx biến đổi cugraveng với sự biến đổi của qhsx

Sự phaacutet triển của caacutec htkt-xh lagrave một quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn Lịch sử phaacutet triển của xatilde hội loagravei người trải qua nhiều giai đoạn nối tiếp nhau từ thấp đến cao tương ứng với mỗi giai đoạn lagrave

một htkt-xh Sự vận động thay thế nhau của caacutec htkt-xh trong lịch sử đều do taacutec động của caacutec quy luật khaacutech quan đoacute lagrave quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn của xatilde hội Trecircn cơ sở phaacutet hiện ra caacutec quy luật phaacutet triển khaacutech quan của xatilde hội Mac đatilde đi đến kết luận ldquosự phaacutet triển của những higravenh thaacutei kinh tế- xatilde hội lagrave một quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircnrdquo

Caacutec mặt cơ bản hợp thagravenh một htkt-xh khocircng taacutech rời nhau magrave liecircn hệ biện chứng với nhau higravenh thagravenh necircn những qui luật phổ biến của xatilde hội Đoacute lagrave quy luật về sự phugrave hợp của qhsx với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx quy luật csht quyết định kttt vagrave caacutec quy luật xatilde hội khaacutec Chiacutenh taacutec động của caacutec quy luật khaacutech quan đoacute magrave caacutec htkt-xh vận động phaacutet triển thay thế nhau từ thấp đến cao trong lịch sử như một quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn khocircng phụ thuộc vagraveo yacute chiacute nguyện vọng chủ quan của con người

Quaacute trigravenh phaacutet triển lịch sử tự nhiecircn của xatilde hội coacute nguồn gốc sacircu xa từ sự phaacutet triển của llsx Chiacutenh tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx đatilde quy định một caacutech khaacutech quan tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của qhsx Do đoacute xeacutet đến cugraveng llsx quyết định quaacute trigravenh vận động vagrave phaacutet triển của htkt-xh như quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn

Trong caacutec quy luật khaacutech quan chi phối sự vận động vagrave phaacutet triển của caacutec htkt-xh thigrave quy luật về sự phugrave hợp của qhsx với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx coacute vai trograve quyết định nhất Llsx bảo đảm tiacutenh kế thừa trong sự phaacutet triển tiến lecircn của xatilde hội quy định khuynh hướng phaacutet triển từ thấp đến cao Qhsx lagrave mặt thứ hai của ptsx biểu hiện tiacutenh giaacuten đoạn trong sự phaacutet triển của lịch sử Những qhsx lỗi thời được xoacutea bỏ vagrave được thay thế bằng những kiểu qhsx mới cao hơn Đến lượt noacute sự thay đổi qhsx sẽ keacuteo theo sự thay đổi về kttt vagrave do đoacute magrave htkt-xh cũ được thay thế bằng htkt-xh mới cao hơn tiến bộ hơn Quaacute trigravenh đoacute diễn ra theo quy luật khaacutech quan chứ khocircng phải theo yacute muốn chủ quan của con người

Sự thay thế một htkt-xh nagravey bằng một htkt-xh mới cao hơn thường được thực hiện thocircng qua caacutech mạng xatilde hội Nguyecircn nhacircn sacircu sa của caacutech mạng xatilde hội lagrave macircu thuẫn giữa llsx vagrave qhsx khi qhsx trở thagravenh xiềng xiacutech của llsx Trong thời kỳ caacutech mạng xatilde hội khi cơ sở kinh tế thay đổi thigrave sớm hay muộn toagraven bộ kttt đồ sộ cũng thay đổi theo

Quaacute trigravenh kế thừa của lịch sử loagravei người luocircn luocircn cho pheacutep cộng đồng nagraveo đoacute trong điều kiện nhất định do taacutec động của caacutec nhacircn tố caacutec macircu thuẫn becircn trong vagrave becircn ngoagravei coacute thể bỏ qua caacutec giai đoạn phaacutet triển nhất định để vươn tới trigravenh độ tiecircn tiến của nhacircn loại Trong thời đại ngagravey nay chủ chương ruacutet ngắn để đi lecircn CNXH ở một số quốc gia tiền tư bản chủ nghĩa chẳng những khocircng macircu thuẫn với tinh thần của sự phaacutet triển mang tiacutenh lịch sử- tự nhiecircn magrave cograven lagrave biểu hiện sinh động của quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn ấy Chỉ khi ta ldquoruacutet ngắn rdquomột caacutech duy yacute chiacute bấp chấp quy luật thigrave luacutec đoacute sự phaacutet triển ruacutet ngắn mới trở necircn đối lập với quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn

Như vậy quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn của sự phaacutet triển xatilde hội chẳng những diễn ra bằng con đường tuần tự magrave cograven bao hagravem cả sự bỏ qua trong những điều kiện lịch sử nhất định một hoặc một vagravei htkt-xh nhất định Sự khaacutec nhau về trật tự phaacutet triển vẫn lagrave quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn Cacircu 24 Phacircn tiacutech Con đường đi lecircn CNXH ở Việt Nam

a Quaacute độ lecircn CNXH bỏ qua chế độ TBCN ở Việt Nam Trong quaacute trigravenh quaacute độ lecircn CNXH chuacuteng ta cần phải biết tiếp thu vagrave vận dụng saacuteng tạo tư tưởng của caacutec nhagrave kinh điển MAacuteC-

Lenin nhất lagrave tư tưởng của Lecirc nin về những khacircu trung gian những bước quaacute độ tất yếu để đưa một xatilde hội tiểu nocircng lạc hậu lecircn CNXH lại vừa biết tổng kết lịch sử của đất nước vagrave của thế giới với những biến đổi to lớn của noacute Điều quan trọng lagrave quaacute trigravenh đi lecircn CNXH chuacuteng ta cần phải tuacircn thủ nghiecircm ngặt những yecircu cầu khaacutech quan của sự phaacutet triển tuacircn theo những qui luật khaacutech quan của sự phaacutet triển từ xatilde hội nocircng nghiệp lạc hậu lecircn CNXH Tuyệt đối khocircng coacute những 18

hagravenh động chủ quan duy yacute chiacute traacutei với qui luật khaacutech quan Phải hiểu rằng quaacute độ giaacuten tiếp lecircn CNXH bỏ qua chế độ TBCN lagrave con đường phugrave hợp với điều kiện đất nước vagrave thời đại ngagravey nay

Xacircy dựng CNXH bỏ qua chế độ TBCN tạo ra biến đổi về chất của XH trecircn tất cả caacutec lĩnh vực lagrave sự nghiệp rất khoacute khăn phức tạp cho necircn phải phải trải qua một thời kỳ quaacute độ lacircu dagravei với nhiều chặng đường nhiều higravenh thức tổ chức kinh tế xatilde hội coacute tiacutenh quaacute độ Trong caacutec lĩnh vực của đời sống XH diễn ra sự đan xen vagrave đấu tranh của caacutei củ vagrave caacutei mới

b Cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea lagrave nhiệm vụ trung tacircm của thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam - Lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế - XH chỉ ra mỗi higravenh thaacutei KT-XH coacute một lực lượng sản xuất của noacute hay noacutei caacutech khaacutec coacute một cơ

sở vật chất-kỹ thuật của noacute Để coacute CNXH phải coacute một cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại do cuộc CM khoa học vagrave cocircng nghệ mang lại Song nước ta tiến lecircn CNXH từ một nền kinh tế phổ biến lagrave sản xuất nhỏ lao động thủ cocircng lagrave chủ yếu caacutei thiếu thốn của chuacuteng ta lagrave chưa coacute một nền đại cocircng nghiệp Vigrave vậy chuacuteng ta phải tiến hagravenh cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea Thực chất của cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea chiacutenh lagrave xacircy dựng cơ sở vật chất kỹ thuật của CNXH Cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ở nước ta nhằm xacircy dựng cơ sở vật chất kỹ thuật cho CNXH ở nước ta trecircn cơ sở phaacutet huy năng lực nội sinh của đất nước cũng như xu thế quốc tế hoacutea kinh tế thế giới đoacute lagrave nhiệm vụ trung tacircm trong suốt thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH

- Trong cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea đất nước chuacuteng ta cần phaacutet triển mạnh mẽ một nền khoa học vagrave cocircng nghệ tiecircn tiến hiện đại Phải coi phaacutet triển khoa học vagrave cocircng nghệ lagrave quốc saacutech hagraveng đầu điều nagravey hoagraven toagraven phugrave hợp với xu thế của thế giới ngagravey nay trong xu thế hợp taacutec cạnh tranh ngagravey cagraveng khốc liệt Chiacutenh vigrave vậy đại hội đại biểu toagraven quốc lần thứ IX cuả Đảng ta đatilde đề ra ldquocon đường cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ở nước ta cần vagrave coacute thể ruacutet ngắn thời gian vừa coacute bước tuần tự vừa coacute bước nhảy vọt Phaacutet huy những lợi thế của đất nước tận dụng mọi khả năng để đạt được những trigravenh độ cocircng nghệ tiecircn tiến đặc biệt lagrave cocircng nghệ thocircng tin cocircng nghệ sinh học tranh thủ ứng dụng ngagravey cagraveng nhiều hơn ở mức cao hơn vagrave phổ biến hơn những thagravenh tựu mới về khoa học cocircng nghệ từng bước phaacutet triển kinh tế tri thức Phaacutet huy nguồn lực triacute tuệ vagrave sức mạnh tinh thần của người Việt Nam coi phaacutet triển giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo khoa học cocircng nghệ lagrave nền tảng vagrave động lực của sự nghiệp cocircng nghiệp hoacute hiện đại hoacutea

Thực hiện thắng lợi sự nghiệp CNH-HĐH lagrave một trong những nhacircn tố coacute yacute nghĩa quyết định thắng lợi sự nghiệp xacircy dựng CNXH ở nước ta

c Kết hợp giữa LLSX với xacircy dựng QHSX trong thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam - Trong khi khẳng định vai trograve của LLSX lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh cograven chỉ ra sự phaacutet triển của LLSX phải gắn liền với việc

thiết lập quan hệ sản xuất phugrave hợp Trong sự nghiệp xacircy dựng CNXH ở nước ta Đảng ta khẳng định ldquoPhaacutet triển LLSX gắn liền với QHSX mới phugrave hợp trecircn cả 3 mặt sở hữu quản lyacute vagrave phacircn phối

- Phugrave hợp với sự phaacutet triển của LLSX ở nước ta đảng ta chủ trương sử dụng ldquonhiều higravenh thức sở hữa về TLSX nhiều thagravenh phần kinh tếrdquo đồng thời thực hiện nhất quaacuten lacircu dagravei chiacutenh saacutech phaacutet triển nền kinh tế hagraveng hoacutea nhiều thagravenh phần vận động theo cơ chế thị trường coacute sự quản lyacute của Nhagrave nước theo định hướng XHCN đoacute chiacutenh lagrave nền kinh tế thị trường định hướng XHCN

- Kinh tế thị trường lagrave thagravenh tựu chung của văn minh nhacircn loại Noacute lagrave kết quả của sự phaacutet triển LLSX đến một trigravenh độ nhất định kết quả của quaacute trigravenh phacircn cocircng lao động xatilde hội vagrave đa dạng hoacutea caacutec higravenh thức sở hữu Đến lượt noacute kinh tế thị trường lagrave một động lực mạnh mẽ thuacutec đẩy LLSX phaacutet triển Xacircy dựng vagrave phaacutet triển kinh tế thị trường định hướng XHCN vừa phugrave hợp với xu hướng phaacutet triển của thời đại vừa phugrave hợp với yecircu cầu phaacutet triển của LLSX ở nước ta với yecircu cầu xacircy dựng nền kinh tế độc lập tự chủ kết hợp với chủ động hội nhập kinh tế quốc tế Đảng ta khẳng định ldquoMục điacutech của nền kinh tế thị trường định hướng XHCN lagrave phaacutet triển LLSX phaacutet triển kinh tế để xacircy dựng cơ sở vật chất-kỹ thuật của CNXH nacircng cao đời sống của nhacircn dacircn

d Kết hợp giữa kinh tế với chiacutenh trị vagrave caacutec mặt khaacutec của đời sống XH trong thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam Xuất phaacutet từ mối quan hệ giữa kinh tế với chiacutenh trị vagrave caacutec mặt khaacutec của đời sống XH magrave lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh đatilde chỉ ra

trong quaacute trigravenh xacircy dựng CNXH ở nước ta gắn liền với phaacutet triển kinh tế xacircy dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN phải khocircng ngừng đổi mới hệ thống chiacutenh trị nacircng cao vagravei trograve latildenh đạo vagrave sức chiến đấu của Đảng xacircy dựng nhagrave nước phaacutep quyền xatilde hội chủ nghĩa của dacircn do dacircn vigrave dacircn nacircng cao vai trograve của caacutec tổ chức quần chuacuteng trong sự nghiệp xacircy dựng vagrave bảo vệ TQ 19

Đồng thời phải gắn phaacutet triển kinh tế với phaacutet triển văn hoacutea xacircy dựng nền văn hoacutea tiecircn tiến đậm đagrave bản sắc dacircn tộc nhằm khocircng ngừng nacircng cao dacircn triacute đagraveo tạo nhacircn lực vagrave bồi dưỡng nhacircn tagravei theo quan điểm của đảng ta đoacute lagrave quốc saacutech hagraveng đầu giải quyết caacutec vấn đề XH thực hiện cocircng bằng vagrave dacircn chủ trong đời sống XH

Trong quaacute trigravenh phaacutet triển văn hoacutea cần phải đặc biệt quan tacircm đến phaacutet triển giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo Phải coi giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo cũng lagrave quốc saacutech hagraveng đầu Điều nagravey vừa phugrave hợp với xu thế phaacutet triển hiện đại lại vừa lagrave đogravei hỏi cấp baacutech của sự phaacutet triển đất nước

Toacutem lại lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh lagrave một lyacute luận khoa học noacute cho chuacuteng ta một quan niệm đuacuteng đắn về mối quan hệ lẫn nhau giữa caacutec mặt trong đời sống kt-xh về sự vận động vagrave phaacutet triển của XH Với sự phaacutet triển của khoa học vagrave thực tiễn hiện nay lyacute luận đoacute vẫn giữ nguyecircn giaacute trị Noacute đem lại một phương phaacutep luận thực sự khoa học để phacircn tiacutech caacutec hiện tượng trong đời sống XH để từ đoacute vạch ra phương hướng vagrave giải phaacutep đuacuteng đắn cho hoạt động thực tiễn Cacircu 25 AnhChi hay phan tich nhung cong hien to lon cua CMac PhAngghen va VILenin vao su phat trien ly luan ve giai cap va dau tranh giai cap

Nguồn gốc giai cấp CMaacutec vagrave Phangghen đều khẳng định giai cấp khocircng phải lagrave hiện tượng bẩm sinh của xatilde hội khocircng xất hiện cugraveng với sự xuất hiện của xatilde hội Trong xatilde hội nguyecircn thủy khi lực lượng sản xuất cograven thấp keacutem con người lagravem ra sản phẩm chỉ để tồn tại chưa coacute sản phẩm dư thừa chưa coacute điều kiện khaacutech quan để người nagravey chiếm đoạt sản phẩm của người khaacutec xatilde hội chưa xuất hiện chế độ người boacutec lột người vagrave do đoacute chưa thể coacute giai cấp Cuối xatilde hội nguyecircn thủy cocircng cụ sản xuất bằng kim loại xuất hiện coacute sự phacircn cocircng lao động lagravem cho lực lượng sản xuất phaacutet triển mang lại năng suất lao động cao hơn từ đoacute dẫn đến của cải dư lagravem của riecircng chế độ tư hữu ra đời Chế độ tư hữu lagravem cơ sở cho sự phacircn hoaacute xatilde hội thagravenh caacutec gia cấp coacute lợi iacutech đối khaacuteng nhau

Giai cấp lagrave những tập đoagraven người to lớn khaacutec nhau về địa vị trong một hệ thống sản xuất xatilde hội nhất định trong lịch sử khaacutec nhau về quan hệ của họ đối với những tư liệu sản xuất về vai trograve của họ trong tổ chức lao động xatilde hội vagrave như vậy lagrave khaacutec nhau về caacutech thức hưởng thụ vagrave về phần của cải xatilde hội iacutet hoặc nhiều magrave họ được hưởng Noacutei đến giai cấp lagrave noacutei đến một hệ thống caacutec tập đoagraven người trong một chế độ kinh tế xatilde hội nhất định do chế độ ấy sản sinh ra mỗi giai cấp trong lịch sử đều coacute đặc điểm riecircng tuy nhiecircn theo LecircNin cho pheacutep ta nắm được dấu hiệu đặc trưng chung nhất cơ bản nhất những dấu hiệu phổ biến vagrave ổn định nhất của giai cấp

Giai cấp lagrave phạm trugrave kinh tế xatilde hội coacute tiacutenh lịch sử giai cấp khocircng phải lagrave sản phẩm của sản xuất noacutei chung magrave lagrave sản phẩm của hệ thống sản xuất xatilde hội nhất định trong lịch sử một hệ thống giai cấp tương ứng với mocirct hệ thống sản xuất xatilde hội do đoacute khocircng thể hiểu đặc trưng của từng giai cấp cụ thể nếu khocircng đặt noacute trong mối quan hệ với caacutec giai cấp đối lập khaacutec

Noacutei đến giai cấp lagrave noacutei đến sự khaacutec nhau giữa caacutec tập đoagraven người về địa vị trong một hệ thống kinh tế xatilde hội nhất định trong đoacute tập đoagraven người nagravey lagrave thống trị cograven tập đoagraven người kia lagrave bị trị sự khaacutec nhau ấy thể hiện ở chỗ

Caacutec giai cấp coacute quan hệ khaacutec nhau về tư liệu sản xuất đacircy lagrave sự khaacutec nhau cơ bản nhất quy định sự khaacutec nhau về địa vị của caacutec giai cấp trong xatilde hội (viacute dụ)

Caacutec giai cấp coacute vai trograve khaacutec nhau trong tổ chức lao động xatilde hội trong tổ chức quản lyacute sản xuất tập đoagraven nagraveo chiếm hữu tư liệu sản xuất đương nhiecircn giữ vai trograve latildenh đạo chỉ huy hoạt động sản xuất vagrave lưu thocircng hagraveng hoacutea tại từng đơn vị kinh tế vagrave trecircn quy mocirc toagraven xatilde hội

Caacutec giai cấp coacute phương thức vagrave qui mocirc thu nhận của cải xatilde hội khaacutec nhau caacutec giai cấp thống trị chiếm đoạt giaacute trị thăng dư của caacutec giai cấp bị trị chế độ phacircn phối trong xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng lagrave chế độ phacircn phối bất cocircng vigrave phần lớn của cải nằm trong tay giai cấp thống trị phần iacutet ỏi cograven lại thuộc về lực lượng đocircng đảo trong xatilde hội đoacute lagrave những người lao động Toacutem lại giai cấp nagraveo nắm được quyền sở hữu đối với tư liệu sản xuất thigrave giai cấp đoacute sẽ nắm quyền quản lyacute tổ chức sản xuất vagrave quyền chi phối sản phẩm giai cấp đoacute sẽ coacute địa vị trong xatilde hội

Đấu tranh giai cấp Gia cấp thống trị vagrave giai cấp bị trị coacute lợi iacutech căn bản đối lập nhau khocircng thể đều hoagrave đều hoagrave được Đoacute lagrave đối khaacuteng về quyền lợi giữa những giai tầng aacutep bức boacutec lột vagrave những giai tầng bị boacutec lột coacute aacutep bức thigrave coacute đấu tranh chống aacutep VILecircnin cho rằng đấu tranh giai cấp trong lịch sử vagrave trong thời đại ngagravey nay khocircng phải lagrave cuộc bạo loạn khủng bố lật đổ chỉ coacute yacute ngĩa phaacute hoại tiecircu cực magrave thực chất lagrave cuộc đấu tranh của quần chuacuteng bị tước heat quyền bị aacutep bức vagrave lao động chống bọn đặc quyền đặc lợi bọn aacutep bức vagrave bọn ăn baacutem cuộc đấu tranh của những người cocircng nhacircn lagravem thuecirc hay những người vocirc sản chống những người hữu sản hay giai cấp tư sản 20

Thocircng qua cuộc đấu tranh giai cấp sự xung đột giữa lực lượng sản xuất mới vagrave quan hệ sản xuất lạc hậu được giải quyết thực hiện bước quaacute độ từ một chế độ xatilde hội lỗ lời sang chế độ mới cao hơn

Đấu tranh giai cấp lagrave động lực phaacutet triển của xatilde hội coacute giai cấp khocircng chỉ thể hiện trong thời kỳ caacutech mạng xatilde hội magrave cograven trong thời hogravea bigravenh

Đấu tranh giai cấp lagrave quy luật chung của xatilde hội coacute giai cấp song quy luật ấy coacute những biểu hiện đặc thugrave trong từng xatilde hội cụ thể

Về kết cấu giai cấp trong xatilde hội coacute giai cấp mỗi higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội coacute một kết cấu giai cấp nhất định khi higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội nagravey thay thế higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội khaacutec thigrave kết cấu giai cấp cũng thay đổi

Mỗi kết cấu giai cấp trong xatilde hội coacute giai cấp đều coacute caacutec giai cấp cơ bản giai cấp khocircng cơ bản vagrave tầng lớp trung gian những giai cấp cơ bản lagrave những giai cấp gắn liền với sự xuất hiện vagrave tồn tại của phương thức sản xuất thống trị trong xatilde hội sự đối khaacuteng vagrave cuộc đấu tranh của caacutec giai cấp đoacute biểu hiện macircu thuẫn cơ bản của phương thức sản xuất đatilde sinh ra chuacuteng những giai cấp khocircng cơ bản đoacute lagrave những người nocircng dacircn tự do coacute iacutet ruộng đất trong chế độ chiếm hữu nocirc lệ đoacute lagrave giai cấp nocirc lệ chủ nocirc với tư caacutech lagrave tagraven dư của chế độ cũ giai cấp tư sản với tư caacutech lagrave mầm moacuteng của xatilde hội mới trong xatilde hội phong kiếnhellip tầng lớp trung gian lagrave sản phẩm của chiacutenh phương thức sản xuất đang thống trị lagrave kết quả của quaacute trigravenh phacircn hoacutea xatilde hội diễn ra khocircng ngừng trong xatilde hội đoacute lagrave tầng lớp bigravenh dacircn trong xatilde hội nocirc lệ lagrave tầng lớp triacute thức tiểu tư sản trong xatilde hội tư bản

Cugraveng với sự phaacutet triển của sản xuất mỗi giai cấp trong một kết cấu giai cấp cũng coacute những biến đổi nhất định những biến đổi ấy dẫn đến những thay đổi địa vị của caacutec giai cấp đoacute trong hệ thống sản xuất xatilde hội

Lyacute luận về giai cấp của chủ nghĩa Maacutec ndashLecircnin lagrave cơ sở đuacuteng đắn để nhận định giai cấp phacircn tiacutech caacutec quan hệ giai cấp trong đấu tranh giai cấp vagrave lien minh giai cấp baacutec bỏ mọi quan điểm sai lầm trong việc phacircn chia giai cấp trong xatilde hội

Lyacute luận về giai cấp vagrave đấu tranh giai cấp của chủ nghĩa Maacutec - PhAngghen Lecircnin đatilde vạch ra tiacutenh tấc yếu của cuộc đấu tranh giữa giai cấp vocirc sản vagrave giai cấp tư sản Sau khi giai cấp vocirc sản giagravenh chiacutenh quyền những cơ sở vất chất để nảy sinh giai cấp boacutec lột vagrave sự phacircn chia giai cấp noacutei chung vẫn tồn tại vigrave vậy giai cấp cocircng nhacircn phải tiến hagravenh tổ chức xacircy dựng một hệ thống quan hệ xatilde hocirci mới theo yecircu cầu phaacutet triển của lực lượng sản xuất hiện đại Ngoagravei ra giai cấp vocirc sản cograven phải từng bước khắc phục những tư tưởng tacircm lyacute tập quaacuten văn hoacutea lạc hậu của xatilde hội củ cograven in sacircu vagraveo đời sống tinh thần của xatilde hội CAcircU 26 Anhchị hatildey trigravenh bagravey quan điểm maacutecxiacutet về đấu tranh giai cấp vagrave vai trograve của noacute đối với sự phaacutet triển của xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng Sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam về đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta hiện nay như thế nagraveo 1 Quan điểm Maacutecxiacutet về đấu tranh giai cấp - Đấu tranh giai cấp lagrave quaacute trigravenh tất yếu khaacutech quan của xatilde hội coacute aacutep bức boacutec lột Đoacute lagrave cuộc đấu tranh giữa giai cấp thống trị vagrave giai cấp bị trị đối khaacuteng về quyền lợi khocircng thể dung hoagrave được -VILecircnin cho rằng đấu tranh giai cấp trong lịch sử vagrave ngagravey nay khocircng phải lagrave những cuộc bạo loạn khủng bố phaacute hoại magrave noacute thực chất lagrave cuộc đấu tranh của quần chuacuteng bị tước hết quyền bị aacutep bức vagrave lao động chống bọn aacutep bức ăn baacutem đấu tranh của những người cocircng nhacircn lagravem thuecirc hay những người vocirc sản chống giai cấp tư sản Nguyecircn nhacircn đấu tranh giai cấp -Do macircu thuẫn gay gắt giữa lực lượng sản xuất mới tiến bộ vagrave quan hệ sản xuất lỗi thời lạc hậu - Về mặt xatilde hội đacircy lagrave macircu thuẫn biểu hiện giữa giai cấp caacutech mạng tiến bộ đại diện cho lực lượng sản xuất mới vagrave giai cấp thống trị boacutec lột đại diện cho quan hệ sản xuất lỗi thời lạc hậu Higravenh thức đấu tranh Tuỳ thuộc hoagraven cảnh lịch sử giai cấp tham gia đấu tranh giai đoạn phaacutet triển đấu tranh magrave đấu tranh giai cấp diễn ra dưới nhiều higravenh thức Ngagravey nay caacutech mạng xatilde hội chủ nghĩa đang thời kỳ thoaacutei tragraveo giai cấp cocircng nhacircn caacutec nước tư bản đấu tranh bằng những higravenh thức mới chống lại những thủ đoạn của giai cấp thống trị bảo vệ lợi iacutech giai cấp trước mắt vagrave lacircu dagravei của cocircng nhacircn vagrave nhacircn dacircn lao động 2 Vai trograve của đấu tranh giai cấp đối với sự phaacutet triển xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng -Đấu tranh giai cấp lagrave một trong những động lực phaacutet triển quan trọng của xatilde hội coacute giai cấp Vigrave đấu tranh giai cấp giuacutep thay đổi phương thức sản xuất cũ lỗi thời lạc hậu bằng phương thức mới cao hơn đồng thời xacircy dựng lực lượng sản xuất mới phugrave hợp quan hệ sản xuất tạo cơ sở phaacutet triển mọi mặt đời sống xatilde hội -Đấu tranh giai cấp giuacutep cải tạo caacutec giai cấp caacutech mạng vagrave quần chuacuteng lao động thocircng qua việc xoaacute bỏ tập quaacuten xấu do giai cấp thống trị sản sinh ra 21

-Đấu tranh giai cấp lagrave đograven bẩy phaacutet triển lịch sử caacutech mạng lagrave động lực phaacutet triển caacutec mặt đời sống xatilde hội trong thời kỳ phaacutet triển bigravenh thừơng Đấu tranh lagrave động lực để giai cấp tư sản đổi mới phương thức quản lyacute sử dụng kỹ thuật mới để tạo necircn những thagravenh tựu mới -Vai trograve đấu tranh giai cấp thể hiện ở những cuộc đấu tranh mang tiacutenh quần chuacuteng rộng lớn do lực lượng tiến bộ xatilde hội latildenh đạo được tổ chức khoa học nhằm đaacutenh đổ giai cấp thống trị cản trở phaacutet triển xatilde hội 3 Sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam về đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta hiện nay -Thời kỳ quaacute độ đi lecircn CNXH ở nước ta tồn tại nhiều giai cấp vagrave macircu thuẫn giai cấp Tuy nhiecircn trong điều kiện phaacutet triển kinh tế thị trường quaacute độ lecircn CNXH macircu thuẫn nagravey bộc lộ lagrave macircu thuẫn trong nội bộ nhacircn dacircn Nhigraven chung lợi iacutech giai cấp tư sản thống nhất lợi iacutech cộng đồng đấu tranh lagrave để hợp taacutec đoagraven kết xacircy dựng xatilde hội dacircn giagraveu nước mạnh cocircng bằng văn minh -Thực chất đấu tranh giai cấp ở nước ta trong thời kỳ quaacute độ lagrave đấu tranh giữa khuynh hướng tự giaacutec theo định hướng XHCN vagrave khuynh hướng phaacutet triển tự phaacutet lecircn TBCN Trong quaacute trigravenh đoacute nhất thiết chuacuteng ta phải phaacutet triển kinh tế hagraveng hoaacute nhiều thagravenh phần trong đoacute coacute thagravenh phần kinh tế tư bản tư nhacircn -Đấu tranh giai cấp ở nước ta diễn ra hagraveng ngagravey trecircn caacutec lĩnh vực chiacutenh trị kinh tế xatilde hội Vigrave vậy Đảng ta luocircn xaacutec định rotilde cần phải +Đấu tranh chống khuynh hướng vagrave biểu hiện tiecircu cực của tầng lớp tư sản +Đấu tranh chống khuynh hướng tự phaacutet TBCN của sản xuất nhỏ +Đấu tranh chống caacutec thế lực thugrave địch acircm mưu diễn biến hoagrave bigravenh phaacute hoại độc lập dacircn tộc vagrave chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta +Xacircy dựng chủ nghĩa xatilde hội đi đocirci với bảo vệ tổ quốc bảo vệ quyền lagravem chủ nhacircn dacircn +Xacircy dựng nền kinh tế thị trường thực hiện CNH HĐH định hướng XHCN giữ gigraven vagrave phaacutet huy bản sắc dacircn tộc tiếp thu tinh hoa nhacircn loại lagravem cho đời sống vật chất vagrave tinh thần nhacircn dacircn khocircng ngừng nacircng cao -Để đạt được caacutec mục tiecircu trecircn đogravei hỏi sử dụng nhiều higravenh thức đấu tranh khaacutec nhau vừa mềm dẻo vừa cương quyết Toacutem lại giai đoạn hiện nay đogravei hỏi Đảng ta phải nắm vững biện phaacutep duy vật nắm vững quan điểm giai cấp của CN Maacutec-Lecircnin để phacircn tiacutech được tiacutenh chất tigravenh higravenh gay go phức tạp của đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ traacutenh rơi vagraveo thaacutei cực sai lầm quaacute cường điệu đấu tranh giai cấp đi đến rụt regrave khocircng daacutem đổi mới mơ hồ mất cảnh giaacutec đi đến phủ nhận đấu tranh giai cấp Cacircu 27 Anh chị hatildey chỉ ra những điểm giống vagrave khaacutec nhau giữa nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản Trả lời

Nhagrave nước phaacutep quyền lagrave một higravenh thức tổ chức nhagrave nước đặc biệt magrave ở đoacute coacute sự ngự trị cao nhất của phaacutep luật với nội dung thực hiện quyền lực của nhacircn dacircn

Nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản coacute những điểm giống vagrave khaacutec nhau như sau

Giống nhau Phaacutep luật được đề cao vagrave lagrave cocircng cụ chủ yếu để quản lyacute mọi hoạt động của xatilde hội vagrave cocircng dacircn Ngay cả hoạt động của caacutec cơ

quan thuộc hệ thống tổ chức nhagrave nước cũng phải tuacircn theo phaacutep luật mặc dugrave chiacutenh noacute lagrave những cơ quan cocircng bố ban hagravenh thực thi vagrave kiểm tra việc thực hiện phaacutep luật

Khaacutec nhau 1048766Điểm khaacutec biệt căn bản giữa nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản ở

chỗ nếu như trong nhagrave nước phaacutep quyền tư sản quyền lực của nhagrave nước được phacircn cho ba cơ quan khaacutec nhau hoagraven toagraven độc lập với nhau đảm nhiệm thigrave một trong những nguyecircn tắc quan trọng của nhagrave nước phaacutep quyền XHCN lagrave quyền lực nhagrave nước thống nhất coacute sự phacircn cocircng vagrave phối hợp giữa caacutec cơ quan nhagrave nước trong việc thực hiện caacutec quyền lập phaacutep hagravenh phaacutep vagrave tư phaacutep 22

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam lagrave nhagrave nước phaacutep quyền XHCN của dacircn do dacircn vigrave dacircn necircn hệ thống phaacutep luật thể hiện tập trung yacute chiacute lợi iacutech vagrave nguyện vọng của nhacircn dacircn Tất cả quyền lực nhagrave nước thuộc về nhacircn dacircn magrave nền tảng lagrave liecircn minh giữa giai cấp cocircng nhacircn vagrave đội ngũ triacute thức Trong khi nhagrave nước phaacutep quyền tư sản lagrave của giai cấp tư sản nhằm thực hiện nền chuyecircn chiacutenh tư sản đối với giai cấp vocirc sản vagrave nhacircn dacircn lao động

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam được đặt dưới sự latildenh đạo của ĐCS VN thực hiện quản lyacute xatilde hội bằng phaacutep luật theo phaacutep luật Nhagrave nước phaacutep quyền tư sản được tổ chức dưới nhiều higravenh thức khaacutec nhau nhưng nhigraven chung coacute 2 higravenh thức cơ bản lagrave quacircn chủ lập hiến vagrave caacutec higravenh thức cộng hogravea chung quy lại đều lagrave nền chuyecircn chiacutenh tư sản Cacircu 28 Phacircn tiacutech vai trograve của Nhagrave Nước đối với quaacute trigravenh phaacutet triển kinh tế ở nước ta trong giai đoạn hiện nay Vai trograve taacutec động của Nhagrave Nước đối với kinh tế thuộc phạm vi mối quan hệ biện chứng giữa kiến truacutec thượng tầng vagrave cơ sở hạ tầng Nếu chiacutenh saacutech phaacutep luật của Nhagrave Nước phugrave hợp với nhu cầu khaacutech quan của nền kinh tế thigrave noacute sẽ coacute taacutec động thuacutec đẩy kinh tế phaacutet triển vagrave ngược lại sẽ kigravem hatildem hoặc phaacute hoại sự phaacutet triển kinh tế Nền kinh tế VN hiện nay lagrave nền kinh tế thị trường theo định hướng XHCN trong đoacute Nhagrave Nước giữ vai trograve rất quan trọng 1 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc ổn định kinh tế vĩ mocirc Nền kinh tế thị trường luocircn diễn ra những biến động khocircn lường vagrave tiềm ẩn những nguy cơ khủng hoảng kinh tế trầm trọng Do đoacute xuất hiện nhu cầu cần sự can thiệp của Nhagrave Nước nhằm điều chỉnh caacutec quan hệ kinh tế sao cho iacutet coacute khả năng xảy ra khủng hoảng nhất thocircng qua chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh tiền tệ Chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh bao gồm caacutec chiacutenh saacutech thuế vagrave chi tiecircu ngacircn saacutech của Nhagrave nước nhằm điều tiết chu kỳ kinh tế đảm bảo cocircng ăn việc lagravem ổn định giaacute cả vagrave tăng trưởng liecircn tục của nền kinh tế Trong những thời kỳ kinh tế suy giảm chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh coacute taacutec dụng kiacutech cầu vagrave sản xuất bằng caacutech Chiacutenh phủ tăng mua giảm thuế do đoacute tạo ra được một thu nhập quốc dacircn khả dụng lớn hơn để đưa vagraveo luồng tiecircu đugraveng Cograven trong những thời kỳ kinh tế quaacute noacuteng chiacutenh phủ lagravem ngược lại Khi tăng chi tiecircu vagraveo thời điểm thất nghiệp cao vagrave lạm phaacutet thấp Nhagrave nước đatilde tăng cung ứng tiền dẫn tới giảm latildei suất (tức giaacutem giaacute đồng tiền) nhờ đoacute ngacircn hagraveng mới coacute nhiều điều kiện cho vay vagrave chi tiecircu cho tiecircu dugraveng được tăng lecircn Điều đoacute coacute nghĩa lagrave kiacutech cầu vigrave tiecircu dugraveng lagrave bộ phận cấu thagravenh lớn nhất vagrave ổn định nhất của tổng cầu Latildei suất thấp đồng thời khuyến khiacutech đầu tư caacutec chủ doanh nghiệp coacute thể mở rộng sản xuất thuecirc thecircm cocircng nhacircn Trong thời kỳ lạm phaacutet cao vagrave thất nghiệp thấp thigrave ngược lại Nhagrave nước ldquolagravem nguội nền kinh tế bằng caacutech tăng latildei suất giảm cung ứng tiền Cugraveng với việc giảm tiền vagrave tăng latildei suất cả chỉ tiecircu lẫn giaacute cả đều coacute xu hướng giảm hoặc iacutet nhất nếu coacute tăng thigrave cũng rất chậm vagrave kết quả lagrave thu hẹp lại sản lượng vagrave việc lagravem 2 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng Trong nền kinh tế thị trường coacute thagravenh phần kinh tế tư nhacircn Thagravenh phần kinh tế nagravey chủ yếu hoạt động vigrave mục điacutech lợi nhuận necircn chỉ tập trung đầu tư phaacutet triển những lĩnh vực coacute thể thu được nhiều lợi nhuận Cograven những lĩnh vực cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng như xacircy dựng cơ sở hạ tầng (giao thocircng điện nước hellip) thigrave tư nhacircn khocircng muốn hoặc khocircng thể đầu tư vigrave vốn lớn chậm thu hồi vốn Magrave một nền kinh tế muốn phaacutet triển thigrave khocircng thể khocircng coacute cơ sở hạ tầng Do vậy để ổn định vagrave phaacutet triển kinh tế Nhagrave Nước phải đảm nhận lĩnh vực hagraveng hoacutea cocircng cộng 3 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc chống ocirc nhiễm mocirci trường Caacutec thagravenh phần kinh tế tư nhacircn trong quaacute trigravenh hoạt động kinh doanh đatilde gacircy ra ocirc nhiễm mocirci trường lagravem cạn kiệt nguồn tagravei nguyecircn Do đoacute cần sự can thiệp điều tiết của Nhagrave Nước để hạn chế vagrave khắc phục những vấn đề nagravey 4 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc tạo lập hagravenh lang phaacutep lyacute vững chắc Sự phaacutet triển của nền kinh tế thường đogravei hỏi phải coacute một mocirci trường chiacutenh trị - xatilde hội ổn định cần thiết Mặt khaacutec xu thế phaacutet triển của kinh tế thị trường lagrave theo hướng hội nhập kinh tế quốc tế do đoacute cagraveng cần tới vai trograve của Nhagrave Nước bằng caacutec chiacutenh saacutech đối ngoại tạo mocirci trường phaacutep lyacute vững chắc cho quaacute trigravenh nagravey 23

Cacircu 29 AnhChị hatildey phacircn tiacutech quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người vagrave về vấn đề giải phoacuteng con người 1 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người a Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội - Khoa học vagrave thực tiễn đatilde chứng tỏ rằng tiền đề đầu tiecircn của sự tồn tại người lagrave sự sống của thể xaacutec Thể xaacutec sống của con người chiacutenh lagrave sản phẩm tiến hoacutea lacircu dagravei của tự nhiecircn lagrave sự tiếp tục phaacutet triển của tự nhiecircn PhAecircngghen viết ldquoBản thacircn chuacuteng ta với cả xương thịt maacuteu mủ vagrave đầu oacutec chuacuteng ta lagrave thuộc về giới tự nhiecircnrdquo Do vậy trước hết noacute bị chi phối bởi caacutec quy luật tự nhiecircn sinh học như quy luật trao đổi chất giữa cơ thể với mocirci trường quy luật biến dị vagrave di truyền quy luật tiến hoacutea hellip - Sự tồn tại của con người cograven gắn liền trực tiếp với sự tồn tại của xatilde hội Để thỏa matilden caacutec nhu cầu của migravenh con người phải tiến hagravenh lao động sản xuất qua đoacute tạo thagravenh caacutec mối quan hệ xatilde hội vagrave xatilde hội trong đoacute ldquo xatilde hội sản sinh ra con người với tiacutenh caacutech lagrave con người như thế nagraveo thigrave con người cũng sản sinh ra xatilde hội như thếrdquo Sự tồn tại xatilde hội của con người gắn liền với sự tồn tại của yacute thức - Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội trong đoacute coacute sự taacutec động đan xen của ba hệ thống nhu cầu (nhu cầu sinh học nhu cầu xatilde hội nhu cầu tinh thần) vagrave ba hệ thống quy luật (quy luật sinh học quy luật xatilde hội quy luật tinh thần) Mỗi hệ thống nhu cầu vagrave quy luật nagravey đều coacute vị triacute vai trograve vagrave taacutec dụng của migravenh trong sự tồn tại vagrave phaacutet triển của con người đồng thời chuacuteng tham gia vagraveo việc quy định bản chất của noacute trong đoacute hệ thống nhu cầu vagrave quy luật xatilde hội luocircn giữ vị triacute trung tacircm vagrave coacute vai trograve quyết định Caacutec nhu cầu của con người dugrave lagrave nhu cầu vật chất hay tinh thần mang tiacutenh tự nhiecircn vagrave xatilde hội đều được quy định bởi lịch sử nhưng con người hoagraven toagraven coacute thể tự điều chỉnh tự kiểm tra caacutec nhu cầu vagrave hoạt động của migravenh Con người tồn tại trong thế giới khocircng phải như caacutec sinh vật khaacutec magrave tồn tại với tư caacutech lagrave chủ thể của quaacute trigravenh nhận thức vagrave hagravenh động cải tạo thế giới cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người b Con người lagrave chủ thể của lịch sử - Triết học Mac-Lecircnin cho rằng con người lagrave sản phẩm của lịch sử (sản phẩm của điều kiện tự nhiecircn vagrave điều kiện xatilde hội) đồng thời chiacutenh lagrave chủ thể saacuteng tạo ra quaacute trigravenh lịch sử ấy-lịch sử của con người Đoacute lagrave quaacute trigravenh hoạt động coacute yacute thức của con người nhằm mục điacutech cải tạo tự nhiecircn cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người - Trecircn cơ sở vận dụng pheacutep biện chứng duy vật CMaacutec đatilde khảo saacutet bản chất con người bắt đầu từ hoạt động thực tiễn từ trong hoagraven cảnh xatilde hội lịch sử cụ thể - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo luận điểm nagravey cho thấy con người lagrave một thực thể coacute tiacutenh loagravei Đặc tiacutenh ldquoloagraveirdquo của con người hiện thực tức lagrave tiacutenh người Tiacutenh người bao gồm toagraven bộ caacutec thuộc tiacutenh vốn coacute của con người trong đoacute coacute ba thuộc tiacutenh cơ bản nhất đoacute lagrave thuộc tiacutenh tự nhiecircn thuộc tiacutenh xatilde hội vagrave thuộc tiacutenh tư duy - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo quan hệ xatilde hội ở đacircy được hiểu lagrave tổng thể caacutec quan hệ magrave con người đatilde coacute đang coacute vagrave trong chừng mực nagraveo đoacute cograven bao hagravem cả những quan hệ trong tương lai - Bản chất con người lagrave tổng hogravea caacutec quan hệ xatilde hội nhưng con người bao giờ cũng lagrave con người riecircng biệt con người cụ thể ứng với những thời đại những giai đoạn lịch sử nhất định với từng tập đoagraven người đồng thời noacute cũng mang bản chất chung của nhacircn loại phaacutet triển trong toagraven bộ lịch sử loagravei người 2 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về giải phoacuteng con người - Triết học Mac-Lecircnin lagrave triết học vigrave con người Trong ldquoTuyecircn ngocircn của Đảng Cộng sảnrdquo CMac vagrave PhAecircngghen đatilde viết ldquovĩnh viễn giải phoacuteng toagraven thể xatilde hội khỏi aacutech boacutec lột aacutech aacutep bứcrdquo song ldquoxatilde hội khocircng thể nagraveo giải phoacuteng cho migravenh được nếu khocircng giải phoacuteng cho mỗi caacute nhacircn riecircng biệtrdquo Như vậy tư tưởng giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave tư tưởng xuyecircn suốt lagrave caacutei cốt lotildei của Triết học Mac- Lecircnin - Triết học Mac-Lecircnin khocircng phải lagrave triết học đầu tiecircn đề cập đến vấn đề giải phoacuteng con người Vấn đề giải phoacuteng con người đatilde được nhiều học thuyết triết học đề cập đến nhưng do hạn chế bởi lịch sử do chưa hiểu đuacuteng về con người về bản chất con người cho necircn khi xaacutec định giải phoacuteng con người lagrave giải phoacuteng đối tượng nagraveo bằng caacutec nagraveo giải phoacuteng như thế nagraveo hellip caacutec học thuyết triết học trong lịch sử đatilde đưa ra nhiều quan điểm khaacutec nhau nhưng chưa coacute được cacircu trả lời thiacutech đaacuteng - Triết học Mac-Lecircnin trecircn cơ sở giải thiacutech đuacuteng đắn vagrave khoa học về con người về bản chất con người đatilde xaacutec định ldquobất kỳ sự giải phoacuteng nagraveo cũng bao hagravem ở chỗ lagrave noacute trả thế giới con người những quan hệ của con người về với bản thacircn con ngườirdquo ldquolagrave giải phoacuteng người lao động thoaacutet khoải lao động bị tha hoacuteardquo Coacute thể noacutei rằng vấn đề ldquotha hoacutea con ngườirdquo vagrave giải phoacuteng con người chiếm vị triacute trung tacircm trong quan niệm của CMaacutec về đời sống xatilde hội ldquoTha hoacuteardquo lagrave biến thagravenh caacutei bản chất khaacutec với bản chất ban đầu ldquoTha hoacutea con ngườirdquo theo CMaacutec lagrave con người khocircng cograven lagrave chiacutenh migravenh magrave trở thagravenh tồn tại khaacutec caacutei đối lập với migravenh Vagrave nguyecircn nhacircn của sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất vagrave sự nocirc dịch nhiều mặt đối với con người gacircy ra - Theo triết học Mac-Lecircnin sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do hoạt động của chiacutenh con người tạo ra vigrave thế con người bằng hoạt động tiacutech cực của migravenh coacute thể xoaacute bỏ được sự ldquotha hoacuteardquo cho migravenh 24

+ Cần phải xoacutea bỏ ldquochế độ sở hữu tư sảnrdquo thứ ldquo sở hữu vận động trong sự đối lập giữa hai cực tư bản vagrave lao độngrdquo noacute chiacutenh lagrave nguồn gốc sinh ra mọi nocirc dịch con người trong xatilde hội tư bản + Sự nghiệp xoacutea bỏ ldquotha hoacuteardquo giải phoacuteng cho con người lagrave sự nghiệp của quần chuacuteng nhacircn dacircn lao động trong đoacute giai cấp vocirc sản lagrave lực lượng nograveng cốt vagrave quyết định Bởi vigrave chỉ coacute giai cấp vocirc sản mới coacute khả năng đem lại tự do vagrave bigravenh đẳng thực sự cho mọi người + Sự nghiệp giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave một quaacute trigravenh lacircu dagravei Noacute phụ thuộc chủ yếu vagraveo trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất vagraveo caacutec điều kiện vật chất tất yếu cho sự nghiệp giải phoacuteng ấy Cacircu 30 Anh chị hatildey trigravenh bagravey mục tiecircu nhiệm vụ vagrave nội dung cơ bản của việc xacircy dựng con người Việt Nam đaacutep ứng giai đoạn caacutech mạng hiện nay

Theo chủ nghĩa Maacutec- Lecircnin con người lagrave sản phẩm của lịch sử cũng lagrave chủ thể saacuteng tạo lịch sử Con người Việt Nam do điều kiện tự nhiecircn địa lyacute văn hoaacute đatilde higravenh thagravenh necircn con người Việt Nam mộc mạc chất phaacutec coacute

truyền thống đấu tranh kiecircn cường bất khuất để giữ nước vagrave phấn đấu khocircng ngừng vigrave sự nghiệp dựng nước Con người Việt Nam hiện nay đang đứng trước những thử thaacutech mới cần phải vượt qua đoacute lagrave - Đấu tranh chống lại những mặt tiecircu cực vagrave hạn chế của cơ chế thị trường mang lại coacute taacutec động xấu đến tư tưởng tacircm lyacute con

người VN - Cugraveng với cuộc CM KHKT như vũ bảo con người VN cần phaacutet huy vagrave kế thừa những tinh hoa văn hoaacute của nhacircn loại vagrave giữ gigraven

bản sắc văn hoaacute của migravenh bull Xacircy dựng con người VN đaacutep ứng giai đoạn CM hiện nay - Xacircy dựng con người VN coacute những đức tiacutenh cơ bản như tinh thần yecircu nước coacute yacute chiacute đưa đất nước khỏi đoacutei nghegraveo đoagraven kết vigrave

sự nghiệp tiến bộ xatilde hội - Coacute yacute thức tập thể phấn đấu vigrave lợi iacutech chung - Lối sống lagravenh mạnh cần kiệm bảo vệ mocirci trường sinh thaacutei - Lao động chăm chỉ với lương tacircm nghề nghiệp coacute kỹ luật kỹ thuật vagrave saacuteng tạo - Thường xuyecircn học tập hiểu biết vagrave nacircng cao nghiệp vụhellip Toacutem lại để con người VN coacute thể đaacutep ứng được những yecircu cầu của giai đoạn caacutech mạng hiện nay một mặt cần tiacutech cực phaacutet huy vagrave regraven luyện những ưu điểm đồng thời khắc phục vagrave hạn chế những nhược điểm để sớm đưa VN thoaacutet khỏi tigravenh trạng đoacutei nghegraveo lạc hậu vagrave ldquosaacutenh vai cugraveng với caacutec cường quốc năm chacircurdquo

• 84 Những yecircu cầu phương phaacutep luận của nguyecircn tắc phaacutet triển

Noaumli dung quy luaaumlt 8

1048766Moiumli soumliuml vaaumlt ntildeeagraveu ntildeoumlocirciumlc ntildeaeumlc troumlng baegraveng soumliuml thoaacuteng nhaaacutet gioumlotildea Chaaacutet vaoslash Loumlocirciumlng 1048766Soumliuml vaaumlt baeacutet ntildeaagraveu vaaumln ntildeoaumlng phaugravet triearingn baegraveng soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng (lieacircn tuiumlc tieaumlm tieaacuten)

neaacuteu Loumlocirciumlng thay ntildeoaringi trong ntildeoauml choumla voumlocirciumlt quaugrave ntildeiearingm nuugravet thigrave Chaaacutet khoacircng thay ntildeoaringi caecircn baucircn khi Loumlocirciumlng thay ntildeoaringi voumlocirciumlt qua ntildeoauml quaugrave ntildeiearingm nuugravet thigrave Chaaacutet seotilde thay ntildeoaringi caecircn baucircn boumlocircugravec nhaucircy xaucircy ra

1048766Boumlocircugravec nhaucircy laoslashm cho Chaaacutet thay ntildeoaringi (giaugraven ntildeoaiumln ntildeoaumlt bieaacuten) ndash Chaaacutet (Soumliuml vaaumlt ) cuotilde maaacutet ntildei Chaaacutet (Soumliuml vaaumlt) mocircugravei ra ntildeocircoslashi Chaaacutet mocircugravei gaacircy ra soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng (laoslashm thay ntildeoaringi quy moacirc toagraven taiumli toaacutec ntildeoauml nhogravep ntildeieaumlu vaaumln ntildeoaumlng phaugravet triearingn cuucirca soumliuml vaaumlt )

1048766Soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng gaacircy ra soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Chaaacutet soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Chaaacutet gaacircy ra soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng laoslash phoumlocircng thoumlugravec vaaumln ntildeoaumlng phaugravet triearingn cuucirca moiumli soumliuml vaaumlt trong theaacute giocircugravei phaugravet triearingn voumloslasha mang tiacutenh lieacircn tuiumlc voumloslasha mang tiacutenh giaugraven ntildeoaiumln

Phaacircn tiacutech Trong quaugrave trigravenh vaaumln ntildeoaumlng vaoslash phaugravet triearingn Chaaacutet vaoslash Loumlocirciumlng cuucirca soumliuml vaaumlt cuotildeng bieaacuten ntildeoaringi Soumliuml thay ntildeoaringi cuucirca Loumlocirciumlng vaoslash cuucirca Chaaacutet khoacircng dieatilden ra ntildeoaumlc laaumlp vocircugravei nhau maoslash chuugraveng cougrave quan heauml chaeumlt cheotilde vocircugravei nhau Nhoumlng khoacircng phaucirci baaacutet kyoslash soumliuml thay ntildeoaringi naoslasho cuucirca Loumlocirciumlng cuotildeng ngay laaumlp toumlugravec laoslashm thay ntildeoaringi caecircn baucircn Chaaacutet cuucirca soumliuml vaaumlt Loumlocirciumlng cuucirca soumliuml vaaumlt cougrave thearing thay ntildeoaringi trong moaumlt giocircugravei haiumln nhaaacutet ntildeogravenh maoslash khoacircng laoslashm thay ntildeoaringi caecircn baucircn Chaaacutet cuucirca soumliuml vaaumlt ntildeougrave Khi voumlocirciumlt qua giocircugravei haiumln ntildeougrave seotilde laoslashm cho soumliuml vaaumlt khoacircng cooslashn laoslash nougrave chaaacutet cuotilde maaacutet ntildei chaaacutet mocircugravei ra ntildeocircoslashi (boumlocircugravec nhaucircy xaucircy ra) Vd Khi xeugravet caugravec traiumlng thaugravei toagraven taiumli khaugravec nhau cuucirca noumlocircugravec vocircugravei touml caugravech laoslash nhoumlotildeng chaaacutet khaugravec nhau (chaaacutet ndash traiumlng thaugravei) oumlugraveng vocircugravei chaaacutet ndash traiumlng thaugravei ntildeougrave Loumlocirciumlng ocircucirc ntildeaacircy laoslash nhieaumlt ntildeoauml thigrave duoslash Loumlocirciumlng cougrave thay ntildeoaringi trong moaumlt phaiumlm vi khaugrave locircugraven (0 ntildeoauml Clt tlt100 ntildeoauml C) noumlocircugravec vaatilden ocircucirc traiumlng thaugravei loucircng (toumlugravec laoslash choumla thay ntildeoaringi veagrave chaaacutet ndash traiumlng thaugravei) Khi nhieaumlt ntildeoauml cuucirca noumlocircugravec giaucircm ntildeeaacuten 0 ntildeoauml C noumlocircugravec seotilde chuyearingn sang traiumlng thaugravei raeacuten vaoslash khi ntildeaiumlt ntildeeaacuten 100 ntildeoauml C noumlocircugravec seotilde chuyearingn sang traiumlng thaugravei hocirci (boumlocircugravec nhaucircy xaucircy ra) OcircUcirc ntildeaacircy 0 ntildeoauml C vaoslash 100 ntildeoauml ntildeoumlocirciumlc goiumli laoslash ntildeiearingm nuugravet Soumliuml thay ntildeoaringi veagrave chaaacutet laoslash keaacutet quaucirc cuucirca soumliuml thay ntildeoaringi veagrave loumlocirciumlng khi ntildeaiumlt ntildeeaacuten ntildeiearingm nuugravet Sau khi ra ntildeocircoslashi chaaacutet mocircugravei cougrave taugravec ntildeoaumlng trocircucirc laiumli soumliuml thay ntildeoaringi cuucirca loumlocirciumlng Chaaacutet mocircugravei cougrave thearing laoslashm thay ntildeoaringi quy moacirc toagraven taiumli cuucirca soumliuml vaaumlt laoslashm thay ntildeoaringi nhogravep ntildeieaumlu cuucirca soumliuml vaaumln ntildeoaumlng vaoslash phaugravet triearingn cuucirca soumliuml vaaumlt ntildeougrave YUgraveugravenghoacutea phoumlocircng phaugravep luaaumln Trong hoaiumlt ntildeoaumlng nhaaumln thoumlugravec chuucirc thearing phaucirci

1048766Phaugravet hieaumln chiacutenh xaugravec caugravec quy ntildeogravenh veagrave chaaacutet vaoslash loumlocirciumlng cuucirca soumliuml vaaumlt thaaacutey ntildeoumlocirciumlc soumliuml thoaacuteng nhaaacutet gioumlotildea chuugraveng ntildeearing xaugravec ntildeogravenh ntildeuugraveng ntildeoauml ntildeiearingm nuugravet cuucirca soumliuml vaaumlt

1048766Phaacircn tiacutech keaacutet caaacuteu vaoslash ntildeieagraveu kieaumln toagraven taiumli cuucirca soumliuml vaaumlt ntildeearing xaugravec ntildeogravenh ntildeuugraveng tiacutenh chaaacutet quy moacirc tieaacuten ntildeoauml cuucirca boumlocircugravec nhaucircy cougrave thearing xaucircy ra

1048766Hiearingu raegraveng chaaacutet chaelig thay ntildeoaringi khi loumlocirciumlng thay ntildeoaringi voumlocirciumlt quaugrave ntildeoauml quaugrave ntildeiearingm nuugravet cooslashn neaacuteu loumlocirciumlng choumla thay ntildeoaringi qua ntildeoauml choumla qua ntildeiearingm nuugravet thigrave boumlocircugravec choumla thearing xaucircy ra chaaacutet choumla thay ntildeoaringi caecircn baucircn ntildeoumlocirciumlc

1048766Xaugravec ntildeogravenh ntildeoumlocirciumlc chaaacutet mocircugravei (sau khi soumliuml vaaumlt thoumliumlc hieaumln boumlocircugravec nhaucircy) qua ntildeougrave xaugravec ntildeogravenh loumlocirciumlng ntildeoauml ntildeiearingm nuugravet vaoslash boumlocircugravec nhaucircy toumlugravec ntildeogravenh higravenh ntildeoumlocirciumlc soumliuml vaaumlt mocircugravei phaucirci ra ntildeocircoslashi thay theaacute soumliuml vaaumlt cuotilde nhouml theaacute naoslasho

Trong hoaiumlt ntildeoaumlng thoumliumlc tieatilden chuucirc thearing phaucirci 1048766Hiearingu rootildephoumlocircng thoumlugravec vaaumln ntildeoaumlng vaoslash phaugravet triearingn cuucirca soumliuml vaaumlt toumloslash ntildeougrave xaacircy doumliumlng caugravec ntildeoaacutei

saugravech thiacutech hocirciumlp 1048766Thoacircng qua hoaiumlt ntildeoaumlng thoumliumlc tieatilden soumlucirc duiumlng linh hoaiumlt caugravec coacircng cuiuml phoumlocircng tieaumln vaaumlt chaaacutet can

thieaumlp ntildeuugraveng luugravec ntildeuugraveng choatilde ntildeuugraveng moumlugravec ntildeoauml vaoslasho tieaacuten trigravenh vaaumln ntildeoaumlng vaoslash phaugravet triearingncuucirca soumliuml vaaumlt leoslasho laugravei nougrave theo ntildeuugraveng quy luaaumlt vaoslash hocirciumlp locirciumli iacutech cuoslasha chuugraveng ta Cuiuml thearing

loz Muoaacuten cougrave soumliuml thay ntildeoaringi veagrave chaaacutet phaucirci kieacircn trigrave tiacutech luotildey thay ntildeoaringi veagrave loumlocirciumlng loz Muoaacuten duy trigrave soumliuml oaringn ntildeogravenh cuucirca chaaacutet phaucirci gioumlotilde soumliuml thay ntildeoaringi veagrave loumlocirciumlng trong phaiumlm vi giocircugravei

haiumln ntildeoauml loz Khi loumlocirciumlng thay ntildeoaringi ntildeaiumlt tocircugravei giocircugravei haiumln ntildeoaumlphaucirci kieacircn quyeaacutet thoumliumlc hieaumln boumlocircugravec nhaucircy

Cacircu 12 Bằng lyacute luậnvagrave thực tiễn Anh chị hatildey chứng minh rằng cuộc đấu tranh giữa caacutei cũ vagrave caacutei mới luacircn lagrave quacutea trigravenh khoacute khăn lacircu dagravei phức tạp caacutei mới coacute thể thất bại tạm thời nhưng cuối cugraveng noacute sẽ chiến thắng caacutei cũ Về mặt lyacute luận

+ Quy luật phủ định của phủ định của pheacutep tư duy biện chứng chỉ ra rằng Bất cứ sự vật hiện tượng nagraveo trong thế giới đều trải qua quaacute trigravenh sinh ra tồn tại phaacutet triển vagrave diệt vong Sự vật cũ mất đi được thay bằng sự vật mới Sự thay thế đoacute lagrave tất yếu của quaacute trigravenh vận động vagrave phaacutet triển của sự vật 9

+ Sự vật lagrave một tập hợp caacutec yếu tố tương taacutec với nhau trong sự tương taacutec đoacute nảy sinhvagravei yếu tố (biến đổi) traacutei ngược nhau tạo necircn cơ sở caacutec mặt đối lập trong sự vật Caacutec mặt đối lập nagravey khocircng taacutech rời nhau chứa những yếu tố giống nhau cugraveng tồn tại trong sự vật taacutec động qua lại lẫn nhau Dugrave vậy caacutec mặt đối lập luocircn đấu tranh với nhau taacutec động qua lại theo xu hướng loại bỏ lẫn nhau + Sự thống nhất của caacutec mặt đối lập nay chỉ mang tiacutenh tương đối nhưng sự đấu tranh mang tiacutenh tuyết đối Sự đấu tranh nagravey gắn liền với sự vận động vagrave thay đổi của sự vật Macircu thuẫn biện chứng phaacutet triển tương ứng với quaacute trigravenh thống nhất giữa caacutec mặt đối lập cograven sự đấu tranh giữa caacutec mặt đối lập thigrave chuyển dần từng bước từ bigravenh lặng tới quyết liệt lagravem xuất hiện khả năng chuyển hoaacute của caacutec mặt đối lập + Macircu thuẫn biện chứng lagrave nguồn gốc của mọi sự phaacutet triển chuacuteng đều trải qua caacutec giai đoạn từ sự xuất hiện của caacutec mặt đối lập sự thống nhất vagrave đấu tranh giữa caacutec mặt đối lập rồi chuyển hoaacute caacutec mặt đối lập Khi macircu thuẫn được giả quyết caacutei cũ mất đi caacutei mới ra đời tiến bộ ưu việt hơn caacutei cũ vagrave tự noacute cũng chứa đựng những macircu thuẫn mới hay thay đổi những vai trograve taacutec động cảu caacutec macircu thuẫn cũ Về mặt thực tiễn + Thực tế đatilde chứng minh vận cuộc đấu tranh giữa caacutei cũ vagrave caacutei mới luocircn lagrave quacutea trigravenh khoacute khăn lacircu dagravei phức tạp caacutei mới coacute thể thất bại tạm thời nhưng cuối cugraveng noacute sẽ chiến thắng caacutei cũ Điều đoacute được minh chứng rotilde ragraveng trong cuộc đấu tranh giữa giai cấp phong kiến vagrave giai cấp cocircng nhacircn trong xatilde hội ta đưa đất nước đi lecircn từ chế độ phong kiến bỏ qua tư bản chủ nghĩa đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội + Cugraveng lagrave hai giai cấp tồn tại tong cugraveng một chế độ xatilde hội nhưng giữa caacutec giai cấp nagravey luocircn chứa đựng những macircu thuẫn phủ định lẫn nhau macircu thuẫn lecircn đến cao tragraveo chiacutenh lagrave cuộc đấu tranh của giai cấp cocircng nhacircn lao động lật đổ giai cấp phong kiến Quaacute trigravenh đấu tranh ấy diễn ra lacircu dagravei vagrave quyết liệt mặc dugrave coacute gặp phải những khoacute khăn chống cự của chế độ cũ nhưng rồi lực lượng lao động mới tiến bộ hơn vẫn chiến thắng Thay thế chế độ phong kiến laacutec hậu lagrave chế độ xatilde hội chủ nghĩa với những tiến bộ mới tuy nhiecircn trong noacute vẫn chứa đựng những macircu thuẫn chưa thể xoaacute bỏ giữa tầng lớp nhacircn dacircn lao động với tagraven dư của chế độ phong kiến với giai cấp tư sản đang higravenh thagravenh trong nền kinh tế Cacircu hỏi 14 Cơ sở nagraveo để khẳng định nguyecircn tắc lịch sử - cụ thể (LS-CT) lagrave ldquolinh hồnrdquo phương phaacutep luận của triết học Maacutec ndash Lecircnin Necircu những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc LSCT

a - Cơ sở khẳng định nguyecircn tắc lịch sử - cụ thể (LS-CT) lagrave ldquolinh hồnrdquo phương phaacutep luận của triết học Maacutec ndash Lecircnin - Triết học Maacutec-Lecircnin kế thừa vagrave phaacutet triển những thagravenh tựu quan trọng nhất của tư duy triết học trong lịch sử nhacircn lọai - Triết học Maacutec-Lecircnin xem xeacutet lịch sử xuất phaacutet từ con người vagrave cho rằng con người lagrave sản phẩm của lịch sử b- Những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc LS-CT 1 Trong hoạt động nhận thức chủ thể phải tigravem hiểu quaacute trigravenh higravenh thagravenh tồn tại vagrave phaacutet triển cụ thể của những sự vật cụ

thể trong những điều kiện hoagraven cảnh cụ thể Nghĩa lagrave

- Phải biết sự vật đatilde ra đời vagrave đatilde tồn tại như thế nagraveo trong những điều kiện hoagraven cảnh nagraveo bị chi phối bởi những quy luật nagraveo

- Hiện giờ sự vật đang tồn tại như thế nagraveo trong những điều kiện hoagraven cảnh ra sao do những quy luật nagraveo chi phối

- Trecircn cơ sở đoacute phải nắm bắt được sự vật coacute thể sẽ phải tồn tại như thế nagraveo (trecircn những neacutet cơ bản) trong tương lai

2 Trong hoạt động thực tiễn chủ thể phải xacircy dựng được những đối saacutech cụ thể aacutep dụng cho những sự vật cụ thể đang tồn tại trong những điều kiện hoagraven cảnh quan hệ cụ thể magrave khocircng necircn aacutep dụng những khuocircn mẫu chung chung cho bất cứ sự vật nagraveo trong bất kỳ điều kiện hoagraven cảnh quan hệ nagraveo

3 Nguyecircn tắc LS-CT được VI Lecircnin cocirc đọng trong nhận định ldquoXem xeacutet mỗi vấn đề theo quan điểm sau đacircy một hiện tượng nhất định đatilde xuất hiện trong lịch sử như thế nagraveo những hiện tượng đoacute đatilde trải qua những giai đoạn phaacutet triển chủ yếu nagraveo vagrave đứng trecircn quan điểm của sự phaacutet triển đoacute để xem xeacutet hiện nay noacute đatilde trở thagravenh thế nagraveordquo

Điều nagravey coacute nghĩa lagrave nguyecircn tắc LS-CT đỏi hỏi phải phacircn tiacutech sự vật cụ thể trong những tigravenh higravenh cụ thể để thấy được

10

- Sự vật đang (đatilde hay sẽ) tồn tại thocircng qua những chất lượng nagraveo thể hiện qua những độ nagraveo đang (đatilde hay sẽ) thực hiện những bước nhảy nagraveo để tạo necircn những chất lượng mới nagraveo

- Sự vật đang (đatilde hay sẽ) bị taacutec động bởi những macircu thuẫn nagraveo những macircu thuẫn đoacute đang nằm ở giai đoạn nagraveo coacute vai trograve như thế nagraveo đến sự vận động phaacutet triển của sự vật

- Sự vật đang (đatilde hay sẽ) trải qua những lần phủ định biện chứng nagraveo caacutei cũ nagraveo đang (đatilde hay sẽ) phải mất đi caacutei mới nagraveo đang (đatilde hay sẽ) xuất hiện

- Trong mối quan hệ với những sự vật khaacutec những điều gigrave được coi lagrave những caacutei riecircng hay caacutei đơn nhất điều gigrave lagrave caacutei chung hay caacutei đặc thugrave caacutei phổ biến chuacuteng quy định nhau chuyển hoacutea lẫn nhau như thế nagraveo

- Bản chất của sự vật lagrave gigrave noacute được thể hiện qua những hiện tượng nagraveo hiện tượng nagraveo chỉ lagrave giả tượng hiện tượng nagraveo lagrave điển higravenh hellip

- Nội dung của sự vật lagrave gigrave noacute đang (đatilde hay sẽ) tồn tại thocircng qua những higravenh thức nagraveo higravenh thức nagraveo phugrave hợp với nội dung của sự vật higravenh thức nagraveo khocircng phugrave hợp với nội dung caacutei gigrave lagravem cho nội dung của sự vật biến đổi

- Trong bản thacircn sự vật hiện thực lagrave gigrave hiện thực đoacute đang (đatilde hay sẽ) nảy sinh ra những khả năng nagraveo mỗi khả năng đoacute trong những điều kiện cụ thể nagraveo coacute độ tất yếu hiện thực hoacutea ra sao

4 Nguyecircn tắc LS-CT đogravei hỏi chuacuteng ta phải bao được caacutec sự kiện xảy ra trong nghiecircn cứu khoa học hay caacutec biến cố xảy ra trong caacutec tiến trigravenh lịch sử nhacircn loại

Tuy nhiecircn noacute khocircng cho pheacutep chuacuteng ta kết hợp caacutec sự kiện khoa học như những caacutei ngẫu nhiecircn thuần tuacutey của tự nhiecircn hay mocirc tả caacutec biến cố lịch sử như những caacutei vụn vặt đơn lẻ của xatilde hội magrave noacute đogravei hỏi chuacuteng ta phải taacutei hiện chuacuteng mocirc tả chuacuteng trecircn cơ sở vạch ra được caacutei tất yếu locirc giacutech caacutei chung (quy luật bản chất) của chuacuteng chỉ ra được những trật tự nhacircn quả quy định chuacuteng

Nguyecircn tắc nagravey đogravei hỏi chuacuteng ta phải xacircy dựng được bức tranh khoa học về thế giới để qua đoacute chuacuteng ta nhận thức được tiacutenh muocircn vẻ của tự nhiecircn tiacutenh phong phuacute của lịch sử trong sự thống nhất

5 Nguyecircn tắc LS-CT đatilde được caacutec latildenh tụ của giai cấp vocirc sản vận dụng Xuất phaacutet từ tigravenh higravenh cụ thể của CNTB ở giai đoạn tiền độc quyền tự do cạnh tranh magrave C Maacutec cho rằng caacutech mạng XHCN chỉ coacute thể thắng lợi ở tất cả caacutec nước TBCN tiecircn tiến

Sang thế kỷ 20 CNTB đatilde chuyển sang giai đoạn độc quyền đế quốc chủ nghĩa Khi vận dụng nguyecircn tắc nagravey vagraveo xem xeacutet tigravenh higravenh thế giới luacutec nagravey coacute những thay đổi lớn magrave VI Lecircnin đatilde đi đến kết luận đuacuteng đắn lagrave caacutech mạng XHCN chỉ coacute thể thắng lợi ở vagravei nước ở khacircu yếu nhất của CNTB

Đảng CS Việt Nam Đảng CS Trung Quốc cũng đang quaacuten triệt vagrave vận dụng saacuteng tạo nguyecircn tắc nagravey vagraveo thực tiễn caacutech mạng mỗi nước để xacircy dựng cho quốc gia migravenh một con đường riecircng đi lecircn CNXH

Vận dụng nguyecircn tắc LS-CT từ năm 1930 Đảng ta đatilde lựa chọn con đường CNXH Ngagravey nay để xacircy dựng thagravenh cocircng CNXH Đảng đề ra đường lối xacircy dựng nền kinh tế thị trường đẩy mạnh cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ưu tiecircn phaacutet triển lực lượng sản xuất đồng thời xacircy dựng quan hệ sản xuất phugrave hợp theo định hướng XHCN phaacutet huy cao độ nội lực đồng thời tranh thủ nguồn lực becircn ngoagravei vagrave chủ động hội nhập kinh tế quốc tế để phaacutet triển nhanh coacute hiệu quả vagrave bền vững thực hiện tăng trưởng kinh tế đi liền với phaacutet triển văn hoacutea từng bước cải thiện đời sống vật chất vagrave tinh thần của nhacircn dacircn thực hiện tiến bộ vagrave cocircng bằng xatilde hội bảo vệ vagrave cải thiện mocirci trường kết hợp phaacutet triển kinh tế - xatilde hội với tăng cường an ninh quốc phograveng bảo vệ vagrave xacircy dựng hệ thống chiacutenh trị vững mạnh

Cacircu 16 Lyacute luận thực tiễn Anh chị hatildey phacircn tiacutech những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc thống nhất giữa lyacute luận vagrave thực tiễn 1 Phạm trugrave thực tiễn 11

Thực tiễn lagrave hoạt động vật chất ldquocảm tiacutenhrdquo coacute mục điacutech coacute tiacutenh lịch sử xatilde hội nhằm cải tạo tự nhiện vagrave xatilde hội Phạm trugrave ldquothực tiễnrdquo lagrave một trong những phạm trugrave nền tảng cơ bản của triết học Maacutec- Lecirc nin noacutei chung vagrave lyacute luận nhận thức maacutecxiacutet noacutei riecircng 11 Thực tiễn lagrave một hoạt động vật chất Trong hoạt động vật chất con người sử dụng caacutec phương tiện cocircng cụ sức mạnh vật chất của migravenh để taacutec động vagraveo tự nhiecircn xatilde hội nhằm cải tại biến đổi chuacuteng phugrave hợp với nhu cầu của migravenh Đacircy lagrave một quaacute trigravenh tương taacutec giữa chủ thể vagrave khaacutech thể Trong đoacute chủ thể hướng vagraveo việc cải tạo khaacutech thể Cho necircn thực tiễn trở thagravenh khacircu trung gian nối liền yacute thức con người với thế giới becircn ngoagravei 12 Hoạt động thực tiễn coacute mục điacutech 121 Hoạt động thực tiễn lagrave bản chất của con người 122 Động vật chỉ hoạt động theo bản năng để phugrave hợp với thế giới becircn ngoagravei một caacutech thụ động Con người chủ động thiacutech nghi

với thế giới becircn ngoagravei bằng caacutech cải tạo thể giới thoả matilden theo nhu cầu của migravenh 123 Khi hoạt động thực tiễn để đạt hiệu quả cao con người tạo ra những vật phẩm khocircng coacute sẵn trong tự nhiecircn đoacute chiacutenh lagrave những

cocircng cụ vagrave sử dụng chuacuteng 13 Thực tiễn coacute tiacutenh chất lịch sử xatilde hội 131 Trigravenh độ vagrave higravenh thức hoạt động thực tiễn thay đổi qua caacutec giai đoạn khaacutec nhau của xatilde hội 132 Hoạt động thực tiễn khocircng thể được tiến hagravenh khocircng chỉ một vagravei caacute nhacircn magrave lagrave togravean xatilde hội 14 Caacutec dạng cơ bản vagrave khocircng cơ bản của thực tiễn 141 Dạng cơ bản

1048766Hoạt động sản xuất vật chất ndash lagrave một dạng họat động nguyecircn thủy vagrave cơ bản vagrave noacute quyết định sự tồn tại vagrave phaacutet triển của xatilde hội loagravei người

1048766Hoạt động chiacutenh trị xatilde hội nhằm cải tạo biến đổi xatilde hội phaacutet triển caacutec quan hệ xatilde hội chế độ xatilde hội 1048766Hoạt động thực nghiệm khoa học do nhu cầu phaacutet triển của cuộc caacutech mạng khoa học kỹ thuật hiện đại

142 Dạng khocircng cơ bản lagrave những họat động được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển từ những dạng cơ bản chuacuteng lagrave dạng thực tiễn phaacutei sinh Viacute dụ họat động trong một số lĩnh vực như đạo đức nghệ thuật giaacuteo dục tocircn giaacuteo hellip

2 Phạm trugrave ldquolyacute luậnrdquo 21 Lyacute luận lagrave hệ thống những tri thức được khaacutei quaacutet từ thực tiễn phản aacutenh những mối liecircn hệ bản chất bản chất những quy luật

của caacutec sự vật hiện tượng 22 Lyacute luận lagrave trigravenh độ cao hơn về chất so với kinh nghiệm Trecircn cơ sở tổng kết kinh nghiệm lyacute luận được higravenh thagravenh khocircng tự phaacutet

vagrave cũng khocircng bắt buộc mọi lyacute luận đều xuất phaacutet từ kinh nghiệm Muốn higravenh thagravenh lyacute luận con người phải thocircng qua quaacute trigravenh nhận thức kinh nghiệm Trong quaacute trigravenh nhận thức con người đi từ nhận thức kinh nghiệm thocircng thường đến nhận thức kinh nghiệm khoa học

23 Chức năng cơ bản của lyacute luận lagrave phản aacutenh hiện thực khaacutech quan vagrave chức năng phương phaacutep luận chỉ đạo hoạt động thực tiễn vagrave hoạt động nhận thức của con người

24 Lyacute luận coacute hai cấp độ khaacutec nhau cấp độ lyacute luận ngagravenh vagrave cấp độ lyacute luận triết học ( tugravey vagraveo phạm vi phản aacutenh của noacute vagrave vai trograve của phương phaacutep luận)

12

3 Những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc thống nhất giữa lyacute luận vagrave thực tiễn 31 Thực tiễn vagrave lyacute luận coacute mối quan hệ biện chứng cho nhau Thực tiễn lagrave cơ sở lagrave động lực lagrave mục điacutech vagrave lagrave tiecircu chuẩn của lyacute

luận Lyacute luận higravenh thagravenh phaacutet triển phải xuất phaacutet từ thực tiễn đaacutep ứng được yecircu cầu thực tiễn 311 Như ở trecircn ta đatilde noacutei thực tiễn lagrave cơ sở của lyacute luận Con người nhận thức giới tự nhiecircn đầu tiecircn bằng hoạt động thực tiễn Sự

taacutec động của con người buộc giới tự nhiecircn bộc lộ những thuộc tiacutenh quy luật để từ đoacute con người coacute kinh nghiệm Quaacute trigravenh phacircn tiacutech tổng hợp khaacutei quaacutet kinh nghiệm thagravenh một mocircn khoa học lyacute luận Thực tiễn đề ra những vấn đề magrave lyacute luận phải trả lời

312 Thực tiễn lagrave động lực của lyacute luận Qua hoạt thực tiễn luocircn nảy sinh những vấn đề đogravei hỏi lyacute luận phải hoagraven thiện chiacutenh migravenh để bao quaacutet vagrave giải quyết tốt caacutec vấn đề do thực tiễn đặt ra Điều nagravey cagraveng lagravem cho lyacute luận ngagravey cagraveng đầy đủ phong phuacute vagrave sacircu sắc hơn

313 Thực tiễn lagrave mục điacutech của lyacute luận Khocircng coacute thực tiễn thigrave lyacute luận khocircng thể đem lại lợi iacutech cao hơn thỏa matilden nhu cầu ngagravey cagraveng tăng của con người vagrave qua thực tiễn đatilde giuacutep cho lyacute luận hoagraven thagravenh được mục điacutech của migravenh Lyacute luận hướng dẫn chỉ đạo thực tiễn lagravem cho thực tiễn ngagravey cagraveng hiệu quả hơn

314 Thực tiễn lagrave tiecircu chuẩn chacircn lyacute của lyacute luận Lyacute luận chỉ được coi lagrave chacircn lyacute khi noacute phugrave hợp với thực tiễn khaacutech quan magrave noacute phản aacutenh vagrave đồng thời noacute được thực tiễn kiểm nghiệm Thocircng qua thực tiễn những lyacute luận đạt đến chacircn lyacute sẽ được bổ sung vagraveo kho tang tri thức nhacircn loại

32 Lyacute luận phải được vận dụng vagraveo thực tiễn tiếp tục bổ sung vagrave phaacutet triển trong thực tiễn Thực tiễn phải được chỉ đạo bởi lyacute luận để lagravem cho thực tiễn coacute hiệu quả nhất

321 Hoạt động thực tiễn của con người muốn coacute hiệu quả nhất thiết phải coacute lyacute luận soi đường Khi lyacute luận đạt đến chacircn lyacute thigrave lyacute luận coacute khả năng định hướng mục tiecircu xaacutec định lực lượng phương phaacutep biện phaacutep thực hiện Lyacute luận cograven dự baacuteo được khả năng phaacutet triển của caacutec mối quan hệ thực tiễn

322 Vận dụng lyacute luận vagraveo thực tiễn cần phacircn tiacutech rotilde từng tigravenh higravenh cụ thể traacutenh vận dụng lyacute luận maacutey moacutec giaacuteo điều kinh viện Như vậy chẳng những hiểu sai giaacute trị của lyacute luận magrave cograven lagravem phương hại đến thực tiễn lagravem sai lệch sự thống nhất tất yếu giữa lyacute luận vagrave thực tiễn

323 Từ lyacute luận xacircy dựng mocirc higravenh thực tiễn phaacutet huy những nhacircn tố tiacutech cực hạn chế những yếu tố tiecircu cực nhằm đạt kết quả cao 324 Baacutem saacutet diễn biến của thực tiễn để kịp thời bổ sung những khuyết điểm của lyacute luận hoặc coacute thể thay đổi lyacute luận cho phugrave hợp

với thực tiễn 13

Cacircu 18 AnhChị hatildey necircu ra những nguyecircn nhacircn cơ bản của bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều Để khắc phục triệt để bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều chuacuteng ta cần phải quaacuten triệt nguyecircn tắc nagraveo trong triết học Maacutec ndash Lecircnin Phacircn tiacutech caacutec yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc đoacute

1 Những nguyecircn nhacircn cơ bản của bệnh kinh nghiệm

- Bệnh kinh nghiệm lagrave khuynh hướng tư tưởng tuyệt tối hoacutea kinh nghiệm coi thường lyacute luận khoa học khuếch đại vai trograve thực tiễn để hạ thấp vai trograve lyacute luận

- Kinh nghiệm lagrave rất quyacute goacutep phần thagravenh cocircng trong điều kiện hoagraven cảnh nhất định vagrave lagrave cơ sở để khaacutei quaacutet lyacute luận Tuy nhiecircn nếu tuyệt đối hoacutea kinh nghiệm một nơi một luacutec nagraveo đoacute xem thường lyacute luận sẽ rơi vagraveo bệnh kinh nghiệm vagrave sẽ thất bại trong thực tiễn khi điều kiện hoagraven cảnh thay đổi Nguyecircn nhacircn của bệnh kinh nghiệm lagrave do yếu keacutem về lyacute luận cụ thể

+ nguyecircn nhacircn chủ quan dễ thỏa matilden với vốn kinh nghiệm bản thacircn ngại học lyacute luận khocircng chịu nacircng cao trigravenh độ lyacute luận coi thường khoa học kỹ thuật coi thường giới triacute thức thiếu nhigraven xa trocircng rộng dễ bảo thủ trigrave trệ

+ nguyecircn nhacircn khaacutech quan sự tồn tại phổ biến nền sản xuất nhỏ trigravenh độ dacircn triacute thấp khoa học ndash kỹ thuật chưa phaacutet triển Nho giaacuteo phong kiến cograven ảnh hưởng nặng nề

2 Những nguyecircn nhacircn cơ bản của bệnh giaacuteo điều

- Bệnh giaacuteo điều lagrave khuynh hướng tư tưởng cường điệu vai trograve lyacute luận coi nhẹ thực tiễn taacutech rời lyacute luận khỏi thực tiễn thiếu quan điểm lịch sử - cụ thể aacutep dụng kinh nghiệm một caacutech rập khuocircn maacutey moacutec

- Biểu hiện của bệnh giaacuteo điều lagrave bệnh saacutech vở nắm lyacute luận chỉ dừng ở cacircu chữ theo kiểu ldquotầm chương triacutech cuacuterdquo hiểu lyacute luận một caacutech phiến diện hời hợt biến lyacute luận thagravenh tiacuten điều vagrave aacutep dụng lyacute luận một caacutech maacutey moacutec vận dụng sai lyacute luận vagraveo thực tiễn khocircng bổ sung điều chỉnh lyacute luận Nguyecircn nhacircn của bệnh giaacuteo điều lagrave do yếu keacutem về lyacute luận cụ thể

+ hiểu lyacute luận bằng kinh nghiệm hiểu lyacute luận một caacutech đơn giản phiến diện cắt xeacuten sơ lượchellip

+ xuyecircn tạc boacutep meacuteo lyacute luậnhellip

3 Khắc phục bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều coacute hiệu quả

Hoagraven cảnh giai cấp vocirc sản của nước ta trong buổi đầu caacutech mạng vừa giagravenh độc lập tự do lagravem mảnh đất magraveu mỡ cho caacutec bệnh nagravey phaacutet triển nhanh tuy nhiecircn chuacuteng ta đatilde để chuacuteng tồn tại quaacute dagravei Để khắc phục triệt để bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều chuacuteng ta cần phải quaacuten triệt nguyecircn tắc thống nhất giữa lyacute luận vagrave thực tiễn trong triết học Maacutec ndash Lecircnin Cụ thể

- Baacutem saacutet thực tiễn lyacute luận phải gắn liền với thực tiễn thường xuyecircn kiểm tra trong thực tiễn vagrave khocircng ngừng phaacutet triển cugraveng thực tiễn tăng cường học tập nacircng cao trigravenh độ lyacute luận bổ sung vận dụng lyacute luận phugrave hợp với thực tiễn

- Phải coi trọng lyacute luận vagrave cocircng taacutec lyacute luận nacircng cao dacircn triacute đẩy mạnh sự nghiệp giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo phổ biến rộng ratildei tri thức khoa học ndash cocircng nghệhellip

- Phải đổi mới cocircng taacutec lyacute luận của Đảng dựa trecircn nền tảng chủ nghĩa Maacutec ndash Lecircnin vagrave tư tưởng Hồ Chiacute Minh Quaacuten triệt nhiệm vụ hướng nghiecircn cứu chủ yếu vagrave phương chacircm lớn chỉ đạo hoạt động lyacute luận của Đảng

- Hoagraven thiện cơ chế thị trường định hướng xatilde hội chủ nghĩa Vigrave kinh tế thị trường luocircn vận động vagrave biến đổi đogravei hỏi mọi thagravenh phần mọi chủ thể kinh tế phải năng động saacuteng tạo phải thường xuyecircn baacutem saacutet thị trường để ứng phoacute cho phugrave hợp

- Phải đổi mới tư duy lyacute luận khắc phục sự lạc hậu của lyacute luận thu hẹp khoảng caacutech giữa lyacute luận vagrave thực tiễn bằng caacutech

+ từ bỏ lối nghiecircn cứu kinh viện tư biện

14

+ thường xuyecircn đối chiếu lyacute luận với cuộc sống vận dụng lyacute luận vagraveo hoagraven cảnh thực tế của nước ta

- Coi trọng vagrave thường xuyecircn tổng kết thực tiễn qua đoacute sửa đổi phaacutet triển lyacute luận đatilde coacute bổ sung hoagraven chỉnh đường lối chiacutenh saacutech higravenh thagravenh lyacute luận mới quan điểm mới để chỉ đạo sự nghiệm đổi mới xatilde hội Cacircu 19 Anhchị hatildey phacircn tiacutech những tiền đề xuất phaacutet magrave Caacutec Maacutec dựa vagraveo để xacircy dựng lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội Trả lời

Caacutec nhagrave triết học duy tacircm trước Maacutec đatilde tiếp cận caacutec vấn đề xatilde hội từ goacutec độ nhacircn tố tinh thần như đạo đức niềm tin tocircn giaacuteo chiacutenh trịhellip đatilde ldquolấy sự thống trị của tocircn giaacuteo lagravem tiền đề Vagrave dần dagrave người ta tuyecircn bố mọi quan hệ thống trị lagrave một quan hệ tocircn giaacuteo vagrave người ta biến quan hệ đoacute thagravenh sự sugraveng baacutei sugraveng baacutei phaacutep luật sugraveng baacutei nhagrave nướcrdquo Từ việc phecirc phaacuten quan điểm duy tacircm đoacute C Maacutec đatilde đưa ra một hướng tiếp cận mới khoa học vagrave thuyết phục nhằm lyacute giải caacutec vấn đề của đời sống xatilde hội vagrave lagravem tiền đề xuất phaacutet điểm cho học thuyết của migravenh

Trước hết Maacutec nghiecircn cứu xatilde hội từ việc xem xeacutet yếu tố con người cụ thể hiện đang sống đời sống thực trong từng xatilde hội cụ thể Sự tồn tại của con người lagrave một sự tồn tại hiển nhiecircn vagrave phổ biến trong đời sống xatilde hội quy định sự tồn tại của toagraven thể xatilde hội

Maacutec cho rằng tiền đề đầu tiecircn của tất cả mọi sự tồn tại của người vagrave do đoacute cũng lagrave tiền đề của mọi quaacute trigravenh lịch sử đoacute lagraverdquo người ta phải coacute khả năng sống đatilde rồi mới coacute thể ldquolagravem ra lịch sửrdquo Nhưng muốn sống được thigrave trước hết cần phải coacute thức ăn thức uống nhagrave ở quần aacuteo vagrave một vagravei thứ khaacutec nữa Như vậy hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn lagrave việc sản xuất ra những tư liệu để thoả matilden những nhu cầu ấy việc sản xuất ra bản thacircn đời sống vật chấtrdquo

Nhu cầu vagrave lợi iacutech của con người quy định hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn vagrave lagrave động lực thuacutec đẩy con người hoạt động phaacutet triển Khi nhu cầu nagravey được thoả matilden thigrave ngay lập tức xuất hiện nhu cầu mới Cứ như vậy nhu cầu của con người lagrave động lực thuacutec đẩy sự phaacutet triển của chiacutenh con người vagrave qua đoacute lagrave động lực phaacutet triển của cả xatilde hội

Để thoả matilden nhu cầu đaacutep ứng lợi iacutech cho migravenh con người phải liecircn kết trong caacutec cộng đồng tức hệ thống caacutec mối liecircn hệ giữa caacute nhacircn con người cụ thể từ đoacute tạo thagravenh xatilde hội

Khi đề cập tới hoạt động sản xuất vật chất với tiacutenh caacutech lagrave hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn của con người Maacutec cũng đồng thời chỉ ra caacutec hoạt động sản xuất khaacutec của con người như hoạt động sản xuất tinh thần vagrave hoạt động sản xuất ra bản thacircn con người cũng như caacutec quan hệ xatilde hội khaacutec Trong hoạt động đoacute hoạt động sản xuất vật chất đoacuteng vai trograve lagrave nền tảng lagrave cơ sở cho toagraven bộ đời sống xatilde hội vagrave lagrave điểm đaacutenh dấu sự khaacutec biệt cơ bản giữa con người vagrave con vật Maacutec viết ldquo Bản thacircn con người bắt đầu bằng tự phacircn biệt với suacutec vật ngay khi con người bắt đầu sản xuất ra những tư liệu sinh hoạt của migravenhrdquo Chiacutenh thocircng qua sản xuất vật chất để duy trigrave tồn tại vagrave phaacutet triển của migravenh con người đồng thời saacuteng tạo ra toagraven bộ đời sống vật chất vagrave tinh thần phong phuacute của xatilde hội Do đoacute việc xuất phaacutet từ con người hiện thực để nghiecircn cứu đời sống xatilde hội đogravei hỏi phải bắt đầu từ sản xuất vật chất của họ qua đoacute đi đến việc xem xeacutet caacutec mặt khaacutec của xatilde hội nhằm tigravem ra caacutec quy luật vận động vagrave phaacutet triển khaacutech quan của xatilde hội

Từ việc nghiecircn cứu quaacute trigravenh sản xuất vật chất Maacutec phaacutet hiện ra 2 mặt khocircng taacutech rời nhau lagrave lực lượng sản xuất (quan hệ giữa con người với tự nhiecircn ) vagrave quan hệ sản xuất (quan hệ giữa con người với con người) Hai mặt nagravey của sản xuất vật chất tồn tại thống nhất với nhau tạo thagravenh phương thức sản xuất Sự taacutec động qua lại giữa chuacuteng trong một phương thức sản xuất đatilde tạo necircn quy luật quan hệ sản xuất phugrave hợp với trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất

Trecircn cơ sở nghiecircn cứu hoạt động sản xuất Maacutec đi tới việc nghiecircn cứu caacutec mặt của đời sống xatilde hội như chiacutenh trị phaacutep quyền đạo đức tocircn giaacuteohellipcoacute liecircn hệ ragraveng buộc với nhau Ở đacircy Maacutec đatilde phaacutet hiện ra caacutec quy luật cơ sở hạ tầng quyết định kiến truacutec thượng tầng tồn tại xatilde hội quyết định yacute thức xatilde hội phương thức sản xuất quyết định mọi mặt của đời sống xatilde hội Từ kết quả nagravey trong tư duy Maacutec higravenh thagravenh quan niệm cho rằng xatilde hội lagrave một hệ thống trong đoacute caacutec mặt liecircn hệ taacutec động lẫn nhau lagravem cho xatilde hội vận động vagrave phaacutet triển theo caacutec quy luật khaacutech quan tuy nhiecircn caacutec quy luật đoacute khocircng taacutec động becircn ngoagravei hoạt động sống coacute yacute thức của con người cụ thể Xatilde hội lagrave sự thống nhất mặt khaacutech quan vagrave mặt chủ quan

Toacutem lại xuất phaacutet từ vai trograve quyết định của sản xuất vật chất Maacutec đatilde phacircn tiacutech một caacutech khoa học mối quan hệ của tất cả caacutec lĩnh vực caacutec mặt của đời sống xatilde hội cũng như phaacutet hiện ra caacutec quy luật cơ bản chi phối sự vận động vagrave phaacutet triển của xatilde hội Trecircn cơ sở đoacute Ocircng đatilde đi tới sự khaacutei quaacutet khoa học về lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội 15

Cacircu 20 Phacircn tiacutech nội dung cơ bản của quy luật quan hệ sản xuất phugrave hợp với trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất Trả lời I Biện chứng giữa lực lượng sản xuất (PTSX) vagrave quan hệ sản xuất (QHSX) 11 khaacutei niệm phương thức sản xuất lực lượng sản xuất quan hệ sản xuất 11PTSX lagrave caacutech thức con người tiến hagravenh sản xuất vật chất ở từng giai đoạn lịch sử nhất định của xatilde hội loagravei người Mỗi xatilde hội được đặc tưng bằng một PTSX nhất định PTSX đoacuteng vai trograve quyết định đối với tất cả caacutec mặt của đời sống xatilde hội Kinh tế chiacutenh trị văn hoacutea vagrave xatilde hội Sự thay thế kế tiếp nhau của caacutec PTSX trong lịch sử quyết định sự phaacutet triển của xatilde hội loagravei ngưogravei từ thấp đến cao Trong sản xuất con người coacute quan hệ Một mặt lagrave quan hệ giữa người với tự nhiecircn tức lagrave LLSX mặt khaacutec lagrave quan hệ giữa người với người tức lagrave quan hệ sản xuất PTSX chiacutenh lagrave sự thống nhất giữa LLSX ở một trigravenh độ nhất định với QHSX tương ứng 12 LLSX lagrave toagraven bộ caacutec lực lượng đựoc con người sử dụng trong quaacute trigravenh sản xuất vật chất LLSX biểu hiện quan hệ giữa người với người với giới tự nhiecircn Nghĩa lagrave trong quaacute trigravenh sản xuất con người phải chinh phục giới tự nhiecircn bằng caacutec sức mạnh hiện thực của migravenh LLSX bao gồm Con người (CN) vagrave tư liệu sản xuất (TLSX) TLSX bao gồm +Đối tượng lao động một bộ phận của giới tự nhiecircn được đưa vagraveo sản xuất + Tư liệu lao động Cocircng cụ lao động vagrave kho tagraveng bến batildei giao thocircng vận tải Trong TLLĐ cocircng cụ lao động khocircng ngừng đựoc cải tiến cho necircn noacute lagrave yếu tố động nhất caacutech mạng nhất Chiacutenh sự cải tiến vagrave hogravean thiện khocircng ngừng cocircng cụ lao động đatilde lagravem biến đổi toagraven bộ tư liệu sản xuất Xeacutet đến cugraveng đoacute lagrave nguyecircn nhacircn sacircu xa của mọi biến đổi xatilde hội Con người lagrave yếu tố coacute vai trograve quan trọng nhất quyết định nhất Tư liệu lao động chỉ trở thagravenh lực lươngj tiacutech cực cải biến đối tượng lao động khi chuacuteng được kết hợp với lao động sống đoacute chiacutenh lagrave con người với những kỹ năng kỷ xảo với triacute tuệ vagrave kinh nghiệm của migravenh Hagravem lượng triacute tuệ trong điều kiện của khoa học cocircng nghệ hiện nay đatilde lagravem cho con người trở thagravenh nguồn lực đặc biệt của sản xuất lagrave nguồn lực cơ bản nguồn lực vocirc tận 13 QHSX lagrave mối quan hệ giữa người với người trong quaacute trigravenh sản xuất vật chất Thể hiện qua 3 mặt Quan hệ giữa ngưogravei với người đối với việc sở hữu về TLSX quan hệ giữa người với người đối với việc tổ chức quản lyacute quan hệ giữa người với người đối với việc phacircn phối sản phẩm Ba mặt noacutei trecircn coacute quan hệ hữu cơ với nhau trong đoacute quan hệ thứ nhất coacute yacute nghĩa quyết định đối với tất cả những quan hệ khaacutec Bản chất của bất kỳ quan hệ sản xuất nagraveo cũng đều phụ thuộc vagraveo vấn đề những TLSX chủ yếu trong xatilde hội được giải quyết như thế nagraveo Coacute 2 higravenh thức sở hữu cơ bản về tư liệu sản xuất Sở hữu tư nhacircn vagrave sở hữu xatilde hội II Quy luật về sự phugrave hợp của QHSX với trigravenh độ của LLSX

LLSX vagrave QHSX lagrave hai mt ca PTSX coacute mối liecircn hệ biện chứng lẫn nhau higravenh thagravenh necircn quy luật về sự phugrave hợp giữa QHSX với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Quy luật nagraveu vạch rotilde tiacutenh chất phụ thuộc khaacutech quan của QHSX vagraveo sự phaacutet triển của LLSX Đến lượt migravenh QHSX taacutec động trở lại đối với LLSX Khuynh hướng chung của SX lagrave khocircng nhừng phaacutet triển Sự phaacutet triển đoacute xeacutet đến cugraveng lagrave bắt nguồn từ sự biến đổi vagrave phaacutet triển của LLSX trước hết lagrave CCLĐ Trigravenh độ của LLSX lagrave trigravenh độ phaacutet triển của CCLĐ của kyacute thuật trigravenh độ kinh nghiệm kỹ năng của người lao động quy mocirc sản xuất trigravenh độ phacircn cocircng lao độnghellip Trigravenh độ của LLSX gắn với tiacutenh chất của LLSX Tiacutenh chất của LLSX Khi SX cograven trigravenh độ thấp keacutem thigrave LLSX coacute tiacutenh chất caacute nhacircn khi SX đạt tới trigravenh độ cơ khiacute hiện đại phacircn cocircng lao động xatilde hội phaacutet triển thigrave LLSX coacute tiacutenh xatilde hội hoacutea Trong quaacute trigravenh sản xuất để lao động bớt nặng nhọc vagrave đạt hiệu quả cao hơn con người luocircn luocircn tigravem caacutech cải thiện hoagraven thiện cocircng cụ lao động vagrave chế tạo ra những cocircng cụ lao động mới tinh xảo hơn đồng thời kinh nghiệm sản xuất thoacutei quen lao động kỹ năng sản xuất kiến thức khoa học của con người cũng tiến bộ theo Như vậy sự thay đổi của xatilde hội bao giờ cũng bắt đầu bằng sự thay đổi LLSX Cugraveng với sự phaacutet triển của LLSX QHSX cũng higravenh thagravenh vagrave biến đổi cho phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Sự phugrave hợp đoacutelagrave động lực lagravem cho LLSX phaacutet trỉen mạnh mẽ QHSX phải tạo được điều kiện sử dụng vagrave kết hợp tối ưu giữa TLSX vagrave người lao động Mở ra điều kiện thiacutech hợp cho việc kiacutech thiacutech vật chất tinh thần đối với người lao động Nhưng LLSX luocircn luocircn phaacutet triển cograven QHSX coacute xu hướng tương đối ổn định Khi LLSX phaacutet triển lecircn một trigravenh độ mới QHSX khocircng cograven phugrave hợp nữa trở thagravenh chướng ngại đối với sự phaacutet triển của noacute sẽ nảy sinh macircu thuẫn gay gắt giữa hai mặt của PTSX Sự phaacutet triển khaacutech đoacute tất yếu dẫn đến việc xoacutea bỏ QHSX cũ thay thế bằng một QHSX mới phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ mới của LLSX mở đường cho LLSX phaacutet triển Việc xoacutea bỏ QHSX cũ thay thế bằng QHSX mới cũng coacute nghĩa lagrave sự diệt vong của một PTSX lỗi thời vagrave sự ra đời của PTSX mới Trong xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng macircu thuẫn giữa LLSX mới vagrave QHSX lỗi thời lagrave cơ sở khaacutech quan của cuộc đấu tranh giai cấp đồng thời lagrave tiền đề tất yếu của caacutec cuộc caacutech mạng xatilde hội Đacircy lagrave quy luật phổ biến taacutec động trong toagraven 16

bộ tiến trigravenh lịch sử nhacircn loại ldquoQuy luật QHSX phugrave hợp với trigravenh độ PT của LLSXrdquo QHSX phugrave hợp với trigravenh độ của LLSX lại trở thagravenh động lực cơ bản thuacutec đẩy mở đường cho LLSX phaacutet triển QHSX khocircng phugrave hợp với trigravenh độ của LLSX sẽ kigravem hatildem sự phaacutet triển của LLSX Song taacutec động kigravem hatildem đoacute cũng chỉ coacute tiacutenh chất tạm thời theo tiacutenh tất yếu khaacutech quan cuối cugraveng QH cũng se phải thay đổi cho phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Sở dĩ QHSX coacute taacutec động trở lại mạnh mẽ với LLSX lagrave vigrave noacute qui định Mục điacutech của SX hệ thống quản lyacute của SX vagrave quản lyacute xatilde hội Phương thức phacircn phối vagrave phần của cải iacutet hay nhiều magrave người lao động được hưởng Từ đoacute noacute sẽ tạo ra những điều kiện để kiacutech thiacutech việc cải tiến lao động vagrave kỹ thuật sản xuất thuacutec đẩy LLSX phaacutet triển Thực tiễn đatilde cho thấy LLSX chỉ coacute thể phaacutet triển khi coacute một QHSX hợp lyacute đồng bộ phugrave hợp với noacute QHSX lạc hậu hoặc tiecircn tiến hơn một caacutech giả tạo cũnhg sẽ kigravem hatildem sự phaacutet triển của LLSX Quy luật về sự phugrave hợp của QHSX với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX lagrave quy luật chung nhất của sự phaacutet triển XH Sự taacutec động cảu quy luật nagravey đatilde đưa xatilde hội loagravei ngưogravei trải qua caacutec PTSX khaacutec nhau Tuy nhiecircn khocircng phải bất cứ nước nagraveo cũng nhất thiết phải tuần tự trải qua caacutec PTSX một số nước coacute thể bỏ qua hợc một số caacutec PTSX để tiến lecircn PTSX mới cao hơn CAcircU 21 Anh Chị hatildey phacircn tiacutech mối quan hệ biện chứng giữa cơ sở hạ tầng (CSHT) vagrave kiến triến thượng tầng (KTTT) Đảng ta đatilde vận dụng mối quan hệ biện chứng nagravey như thế nagraveo vagraveo vagraveo quaacute trigravenh xacircy dựng CNXH ở nước ta hiện nay Trả lời

CSHT lagrave toagraven bộ những quan hệ sản xuất hợp thagravenh cơ cấu kinh tế của một xatilde hội nhất định KTTT lagrave toagraven bộ caacutec quan điểm về chiacutenh trị phaacutep quyền triết học đạo đức tocircn giaacuteocaacutec thể chế xatilde hội tương ứng như Nhagrave nước đảng phaacutei giaacuteo hộihellip được higravenh thagravenh trecircn một CSHT nhất định Mối quan hệ biện chứng giữa CSHT vagrave KTTT - CSHT quyết định KTTT (CSHT nagraveo thigrave KTT nấy) + Trật tự kinh tế xeacutet đến cugraveng quy định trật tự chiacutenh trị macircu thuẫn trong kinh tế gacircy ra macircu thuẫn trong chiacutenh trị Giai cấp nagraveo

thống trị trong kinh tế thigrave giai cấp đoacute thống trị trong chiacutenh trị + Tất cả caacutec yếu tố của KTTT dều trực tiếp hay giaacuten tiếp phụ thuộc vagraveo CSHT vagrave do CSHT quy định + CSHT thay đổi hay mất đi thigrave sớm hay muộn KTTT cũng phải thay đổi hay mất đi để cho một KTTT mới ra đời tuy nhiecircn

đacircy lagrave một quaacute trigravenh phức tạp - Sự taacutec động của KTTT đến CSHT Do KTTT vagrave mỗi yếu tố của noacute coacute tiacutenh độc lập tương đối vagrave vai trograve khaacutec nhau necircn chuacuteng

taacutec động đến CSHT theo những caacutech những xu hướng khaacutec nhau + Chức năng chiacutenh của KTTT lagrave xacircy dựng củng cố bảo vệ CSHT đatilde sinh ra noacute chống lại mọi nguy cơ lagravem suy yếu hay phaacute hoại chế độ kinh tế hiện hagravenh + KTTT taacutec động mạnh mẽ đến kinh tế - xatilde hội nhưng noacute khocircng thể lagravem thay đổi xu hướng phaacutet triển khaacutech quan của đời sống kinh tế - xatilde hội Sự taacutec động của noacute chủ yếu diễn ra theo 2 hướng Nếu phugrave hợp với CSHT với caacutec quy luật kinh tế thigrave KTTT thuacutec đẩy sự tăng trưởng đảm bảo sự phaacutet triển bền vững cho CSHT Nếu khocircng phugrave hợp với CSHT với caacutec quy luật kinh tế thigrave KTTT kigravem hatildem sự tăng trưởng gacircy baacutet ổn cho đời sống xatilde hội Đảng ta đatilde vận dụng mối quan hệ biện chứng nagravey trong quaacute trigravenh xacircy dựng CHXH ở nước ta hiện nay Nước ta đatilde trải qua caacutec higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội khaacutec nhau từ xatilde hội cộng sản nguyecircn thủy tiến lecircn xatilde hội chiếm hữu nocirc lệ đến xatilde hội phong kiến rồi tiến hoacutea lecircn CNXH bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa vagrave đỉnh cao nhất trong quaacute trigravenh tiến hoacutea nagravey lagrave chủ nghĩa cộng sản Nước ta đang trong giai đoạn xacircy dựng CNXH theo hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN Do đoacute mối quan hệ biện chứng giữa CSHT vagrave KTTT lagrave 1 quaacute trigravenh đấu tranh lacircu dagravei giữa caacutei mới vagrave caacutei cũ CNXH đang trong quaacute trigravenh xacircy dựng necircn lagrave caacutei mới cograven rất non yếu muốn xoacutea bỏ hết tagraveng dư của xatilde hội cũ - đại diện cho caacutei cũ rất khoacute bởi noacute đatilde tồn tại lacircu dagravei Tuy nhiecircn con đường đi lecircn CNXH ở nước ta diễn ra theo caacutec quy luật khaacutech quan của thời đại chứ khocircng phải do yacute muốn chủ quan của con người quyết định necircn noacute lagrave caacutei mới nhưng hợp quy luật necircn ngagravey cagraveng phaacutet triển vagrave ngược lại caacutei cũ khocircng hợp quy luật sẽ ngagravey cagraveng yếu đi Đảng ta đatilde ra sức xacircy dựng CNXH trong đoacute phaacutet triển lực lượng sản xuất hiện đại gắn liền với xacircy dựng quan hệ sản xuất mới phugrave hợp trecircn cả 3 mặt sở hữu quản lyacute vagrave phacircn phối Quaacute trigravenh xacircy dựng nagravey đogravei hỏi chuacuteng ta phải xacircy dựng caacutec quan điểm về chiacutenh trị phaacutep quyền triết học đạo đức tocircn giaacuteocaacutec thể chế xatilde hội tương ứng như Nhagrave nước đảng phaacutei giaacuteo hội cho phugrave hợp với sự phaacutet triển của phương thức sản xuất magrave Đảng đatilde đề ra để goacutep phần xacircy dựng một nước Việt Nam dacircn giagraveu nước mạnh xatilde hội cocircng bằng dacircn chủ văn minh

Cacircu 22 Anh (chị) hatildey phacircn tiacutech tư tưởng của Mac ldquosự phaacutet triển higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội lagrave quaacute trigravenh lịch sử - tự nhiecircnrdquo 17

Khaacutei niệm higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội HTKT-XH lagrave một phạm trugrave của CNDVLS dugraveng để chỉ xatilde hội ở từng giai đoạn lịch sử nhất định với một kiểu qhsx đặc trưng cho xatilde hội đoacute phugrave hợp với một trigravenh độ nhất định của llsx vagrave với một kttt tương ứng được xacircy dựng trecircn những qhsx ấy

HTKT-XH lagrave một hệ thống hoagraven chỉnh vagrave coacute cấu truacutec phức tạp trong đoacute coacute caacutec mặt cơ bản lagrave llsx qhsx kttt Mỗi mặt của htkt-xh coacute vai trograve vị triacute riecircng taacutec động qua lại lẫn nhau thống nhất với nhau

+ LLSX lagrave nền tảng vật chất ndash kỹ thuật của mỗi htkt-xh Sự higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển của mỗi htkt-xh xeacutet đến cugraveng do llsx quyết định Llsx phaacutet triển qua caacutec htkt-xh nối tiếp nhau từ thấp đến cao

+ QHSX lagrave quan hệ giữa người với người trong quaacute trigravenh sản xuất lagrave những quan hệ cơ bản ban đầu vagrave quyết định tất cả mọi quan hệ xatilde hội khaacutec Mỗi htkt-xh lại coacute một kiểu qhsx của noacute tương ứng với trigravenh độ nhất định của llsx Qhsx lagrave tiecircu chuẩn khaacutech quan để phacircn biệt xatilde hội cụ thể nagravey với xatilde hội cụ thể khaacutec đồng thời tiecircu biểu cho một giai đoạn phaacutet triển nhất định của lịch sử

+ KTTT được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển phugrave hợp với CSHT nhưng noacute lại lagrave cocircng cụ để bảo vệ duy trigrave vagrave phaacutet triển CSHT đatilde sinh ra noacute

Ngoagravei caacutec mặt cơ bản necircu trecircn caacutec htkt-xh cograven coacute quan hệ về gia đigravenh dacircn tộc vagrave caacutec quan hệ xatilde hội khaacutec Caacutec quan hệ đoacute đều gắn boacute chặt chẽ với qhsx biến đổi cugraveng với sự biến đổi của qhsx

Sự phaacutet triển của caacutec htkt-xh lagrave một quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn Lịch sử phaacutet triển của xatilde hội loagravei người trải qua nhiều giai đoạn nối tiếp nhau từ thấp đến cao tương ứng với mỗi giai đoạn lagrave

một htkt-xh Sự vận động thay thế nhau của caacutec htkt-xh trong lịch sử đều do taacutec động của caacutec quy luật khaacutech quan đoacute lagrave quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn của xatilde hội Trecircn cơ sở phaacutet hiện ra caacutec quy luật phaacutet triển khaacutech quan của xatilde hội Mac đatilde đi đến kết luận ldquosự phaacutet triển của những higravenh thaacutei kinh tế- xatilde hội lagrave một quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircnrdquo

Caacutec mặt cơ bản hợp thagravenh một htkt-xh khocircng taacutech rời nhau magrave liecircn hệ biện chứng với nhau higravenh thagravenh necircn những qui luật phổ biến của xatilde hội Đoacute lagrave quy luật về sự phugrave hợp của qhsx với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx quy luật csht quyết định kttt vagrave caacutec quy luật xatilde hội khaacutec Chiacutenh taacutec động của caacutec quy luật khaacutech quan đoacute magrave caacutec htkt-xh vận động phaacutet triển thay thế nhau từ thấp đến cao trong lịch sử như một quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn khocircng phụ thuộc vagraveo yacute chiacute nguyện vọng chủ quan của con người

Quaacute trigravenh phaacutet triển lịch sử tự nhiecircn của xatilde hội coacute nguồn gốc sacircu xa từ sự phaacutet triển của llsx Chiacutenh tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx đatilde quy định một caacutech khaacutech quan tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của qhsx Do đoacute xeacutet đến cugraveng llsx quyết định quaacute trigravenh vận động vagrave phaacutet triển của htkt-xh như quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn

Trong caacutec quy luật khaacutech quan chi phối sự vận động vagrave phaacutet triển của caacutec htkt-xh thigrave quy luật về sự phugrave hợp của qhsx với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx coacute vai trograve quyết định nhất Llsx bảo đảm tiacutenh kế thừa trong sự phaacutet triển tiến lecircn của xatilde hội quy định khuynh hướng phaacutet triển từ thấp đến cao Qhsx lagrave mặt thứ hai của ptsx biểu hiện tiacutenh giaacuten đoạn trong sự phaacutet triển của lịch sử Những qhsx lỗi thời được xoacutea bỏ vagrave được thay thế bằng những kiểu qhsx mới cao hơn Đến lượt noacute sự thay đổi qhsx sẽ keacuteo theo sự thay đổi về kttt vagrave do đoacute magrave htkt-xh cũ được thay thế bằng htkt-xh mới cao hơn tiến bộ hơn Quaacute trigravenh đoacute diễn ra theo quy luật khaacutech quan chứ khocircng phải theo yacute muốn chủ quan của con người

Sự thay thế một htkt-xh nagravey bằng một htkt-xh mới cao hơn thường được thực hiện thocircng qua caacutech mạng xatilde hội Nguyecircn nhacircn sacircu sa của caacutech mạng xatilde hội lagrave macircu thuẫn giữa llsx vagrave qhsx khi qhsx trở thagravenh xiềng xiacutech của llsx Trong thời kỳ caacutech mạng xatilde hội khi cơ sở kinh tế thay đổi thigrave sớm hay muộn toagraven bộ kttt đồ sộ cũng thay đổi theo

Quaacute trigravenh kế thừa của lịch sử loagravei người luocircn luocircn cho pheacutep cộng đồng nagraveo đoacute trong điều kiện nhất định do taacutec động của caacutec nhacircn tố caacutec macircu thuẫn becircn trong vagrave becircn ngoagravei coacute thể bỏ qua caacutec giai đoạn phaacutet triển nhất định để vươn tới trigravenh độ tiecircn tiến của nhacircn loại Trong thời đại ngagravey nay chủ chương ruacutet ngắn để đi lecircn CNXH ở một số quốc gia tiền tư bản chủ nghĩa chẳng những khocircng macircu thuẫn với tinh thần của sự phaacutet triển mang tiacutenh lịch sử- tự nhiecircn magrave cograven lagrave biểu hiện sinh động của quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn ấy Chỉ khi ta ldquoruacutet ngắn rdquomột caacutech duy yacute chiacute bấp chấp quy luật thigrave luacutec đoacute sự phaacutet triển ruacutet ngắn mới trở necircn đối lập với quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn

Như vậy quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn của sự phaacutet triển xatilde hội chẳng những diễn ra bằng con đường tuần tự magrave cograven bao hagravem cả sự bỏ qua trong những điều kiện lịch sử nhất định một hoặc một vagravei htkt-xh nhất định Sự khaacutec nhau về trật tự phaacutet triển vẫn lagrave quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn Cacircu 24 Phacircn tiacutech Con đường đi lecircn CNXH ở Việt Nam

a Quaacute độ lecircn CNXH bỏ qua chế độ TBCN ở Việt Nam Trong quaacute trigravenh quaacute độ lecircn CNXH chuacuteng ta cần phải biết tiếp thu vagrave vận dụng saacuteng tạo tư tưởng của caacutec nhagrave kinh điển MAacuteC-

Lenin nhất lagrave tư tưởng của Lecirc nin về những khacircu trung gian những bước quaacute độ tất yếu để đưa một xatilde hội tiểu nocircng lạc hậu lecircn CNXH lại vừa biết tổng kết lịch sử của đất nước vagrave của thế giới với những biến đổi to lớn của noacute Điều quan trọng lagrave quaacute trigravenh đi lecircn CNXH chuacuteng ta cần phải tuacircn thủ nghiecircm ngặt những yecircu cầu khaacutech quan của sự phaacutet triển tuacircn theo những qui luật khaacutech quan của sự phaacutet triển từ xatilde hội nocircng nghiệp lạc hậu lecircn CNXH Tuyệt đối khocircng coacute những 18

hagravenh động chủ quan duy yacute chiacute traacutei với qui luật khaacutech quan Phải hiểu rằng quaacute độ giaacuten tiếp lecircn CNXH bỏ qua chế độ TBCN lagrave con đường phugrave hợp với điều kiện đất nước vagrave thời đại ngagravey nay

Xacircy dựng CNXH bỏ qua chế độ TBCN tạo ra biến đổi về chất của XH trecircn tất cả caacutec lĩnh vực lagrave sự nghiệp rất khoacute khăn phức tạp cho necircn phải phải trải qua một thời kỳ quaacute độ lacircu dagravei với nhiều chặng đường nhiều higravenh thức tổ chức kinh tế xatilde hội coacute tiacutenh quaacute độ Trong caacutec lĩnh vực của đời sống XH diễn ra sự đan xen vagrave đấu tranh của caacutei củ vagrave caacutei mới

b Cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea lagrave nhiệm vụ trung tacircm của thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam - Lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế - XH chỉ ra mỗi higravenh thaacutei KT-XH coacute một lực lượng sản xuất của noacute hay noacutei caacutech khaacutec coacute một cơ

sở vật chất-kỹ thuật của noacute Để coacute CNXH phải coacute một cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại do cuộc CM khoa học vagrave cocircng nghệ mang lại Song nước ta tiến lecircn CNXH từ một nền kinh tế phổ biến lagrave sản xuất nhỏ lao động thủ cocircng lagrave chủ yếu caacutei thiếu thốn của chuacuteng ta lagrave chưa coacute một nền đại cocircng nghiệp Vigrave vậy chuacuteng ta phải tiến hagravenh cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea Thực chất của cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea chiacutenh lagrave xacircy dựng cơ sở vật chất kỹ thuật của CNXH Cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ở nước ta nhằm xacircy dựng cơ sở vật chất kỹ thuật cho CNXH ở nước ta trecircn cơ sở phaacutet huy năng lực nội sinh của đất nước cũng như xu thế quốc tế hoacutea kinh tế thế giới đoacute lagrave nhiệm vụ trung tacircm trong suốt thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH

- Trong cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea đất nước chuacuteng ta cần phaacutet triển mạnh mẽ một nền khoa học vagrave cocircng nghệ tiecircn tiến hiện đại Phải coi phaacutet triển khoa học vagrave cocircng nghệ lagrave quốc saacutech hagraveng đầu điều nagravey hoagraven toagraven phugrave hợp với xu thế của thế giới ngagravey nay trong xu thế hợp taacutec cạnh tranh ngagravey cagraveng khốc liệt Chiacutenh vigrave vậy đại hội đại biểu toagraven quốc lần thứ IX cuả Đảng ta đatilde đề ra ldquocon đường cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ở nước ta cần vagrave coacute thể ruacutet ngắn thời gian vừa coacute bước tuần tự vừa coacute bước nhảy vọt Phaacutet huy những lợi thế của đất nước tận dụng mọi khả năng để đạt được những trigravenh độ cocircng nghệ tiecircn tiến đặc biệt lagrave cocircng nghệ thocircng tin cocircng nghệ sinh học tranh thủ ứng dụng ngagravey cagraveng nhiều hơn ở mức cao hơn vagrave phổ biến hơn những thagravenh tựu mới về khoa học cocircng nghệ từng bước phaacutet triển kinh tế tri thức Phaacutet huy nguồn lực triacute tuệ vagrave sức mạnh tinh thần của người Việt Nam coi phaacutet triển giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo khoa học cocircng nghệ lagrave nền tảng vagrave động lực của sự nghiệp cocircng nghiệp hoacute hiện đại hoacutea

Thực hiện thắng lợi sự nghiệp CNH-HĐH lagrave một trong những nhacircn tố coacute yacute nghĩa quyết định thắng lợi sự nghiệp xacircy dựng CNXH ở nước ta

c Kết hợp giữa LLSX với xacircy dựng QHSX trong thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam - Trong khi khẳng định vai trograve của LLSX lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh cograven chỉ ra sự phaacutet triển của LLSX phải gắn liền với việc

thiết lập quan hệ sản xuất phugrave hợp Trong sự nghiệp xacircy dựng CNXH ở nước ta Đảng ta khẳng định ldquoPhaacutet triển LLSX gắn liền với QHSX mới phugrave hợp trecircn cả 3 mặt sở hữu quản lyacute vagrave phacircn phối

- Phugrave hợp với sự phaacutet triển của LLSX ở nước ta đảng ta chủ trương sử dụng ldquonhiều higravenh thức sở hữa về TLSX nhiều thagravenh phần kinh tếrdquo đồng thời thực hiện nhất quaacuten lacircu dagravei chiacutenh saacutech phaacutet triển nền kinh tế hagraveng hoacutea nhiều thagravenh phần vận động theo cơ chế thị trường coacute sự quản lyacute của Nhagrave nước theo định hướng XHCN đoacute chiacutenh lagrave nền kinh tế thị trường định hướng XHCN

- Kinh tế thị trường lagrave thagravenh tựu chung của văn minh nhacircn loại Noacute lagrave kết quả của sự phaacutet triển LLSX đến một trigravenh độ nhất định kết quả của quaacute trigravenh phacircn cocircng lao động xatilde hội vagrave đa dạng hoacutea caacutec higravenh thức sở hữu Đến lượt noacute kinh tế thị trường lagrave một động lực mạnh mẽ thuacutec đẩy LLSX phaacutet triển Xacircy dựng vagrave phaacutet triển kinh tế thị trường định hướng XHCN vừa phugrave hợp với xu hướng phaacutet triển của thời đại vừa phugrave hợp với yecircu cầu phaacutet triển của LLSX ở nước ta với yecircu cầu xacircy dựng nền kinh tế độc lập tự chủ kết hợp với chủ động hội nhập kinh tế quốc tế Đảng ta khẳng định ldquoMục điacutech của nền kinh tế thị trường định hướng XHCN lagrave phaacutet triển LLSX phaacutet triển kinh tế để xacircy dựng cơ sở vật chất-kỹ thuật của CNXH nacircng cao đời sống của nhacircn dacircn

d Kết hợp giữa kinh tế với chiacutenh trị vagrave caacutec mặt khaacutec của đời sống XH trong thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam Xuất phaacutet từ mối quan hệ giữa kinh tế với chiacutenh trị vagrave caacutec mặt khaacutec của đời sống XH magrave lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh đatilde chỉ ra

trong quaacute trigravenh xacircy dựng CNXH ở nước ta gắn liền với phaacutet triển kinh tế xacircy dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN phải khocircng ngừng đổi mới hệ thống chiacutenh trị nacircng cao vagravei trograve latildenh đạo vagrave sức chiến đấu của Đảng xacircy dựng nhagrave nước phaacutep quyền xatilde hội chủ nghĩa của dacircn do dacircn vigrave dacircn nacircng cao vai trograve của caacutec tổ chức quần chuacuteng trong sự nghiệp xacircy dựng vagrave bảo vệ TQ 19

Đồng thời phải gắn phaacutet triển kinh tế với phaacutet triển văn hoacutea xacircy dựng nền văn hoacutea tiecircn tiến đậm đagrave bản sắc dacircn tộc nhằm khocircng ngừng nacircng cao dacircn triacute đagraveo tạo nhacircn lực vagrave bồi dưỡng nhacircn tagravei theo quan điểm của đảng ta đoacute lagrave quốc saacutech hagraveng đầu giải quyết caacutec vấn đề XH thực hiện cocircng bằng vagrave dacircn chủ trong đời sống XH

Trong quaacute trigravenh phaacutet triển văn hoacutea cần phải đặc biệt quan tacircm đến phaacutet triển giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo Phải coi giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo cũng lagrave quốc saacutech hagraveng đầu Điều nagravey vừa phugrave hợp với xu thế phaacutet triển hiện đại lại vừa lagrave đogravei hỏi cấp baacutech của sự phaacutet triển đất nước

Toacutem lại lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh lagrave một lyacute luận khoa học noacute cho chuacuteng ta một quan niệm đuacuteng đắn về mối quan hệ lẫn nhau giữa caacutec mặt trong đời sống kt-xh về sự vận động vagrave phaacutet triển của XH Với sự phaacutet triển của khoa học vagrave thực tiễn hiện nay lyacute luận đoacute vẫn giữ nguyecircn giaacute trị Noacute đem lại một phương phaacutep luận thực sự khoa học để phacircn tiacutech caacutec hiện tượng trong đời sống XH để từ đoacute vạch ra phương hướng vagrave giải phaacutep đuacuteng đắn cho hoạt động thực tiễn Cacircu 25 AnhChi hay phan tich nhung cong hien to lon cua CMac PhAngghen va VILenin vao su phat trien ly luan ve giai cap va dau tranh giai cap

Nguồn gốc giai cấp CMaacutec vagrave Phangghen đều khẳng định giai cấp khocircng phải lagrave hiện tượng bẩm sinh của xatilde hội khocircng xất hiện cugraveng với sự xuất hiện của xatilde hội Trong xatilde hội nguyecircn thủy khi lực lượng sản xuất cograven thấp keacutem con người lagravem ra sản phẩm chỉ để tồn tại chưa coacute sản phẩm dư thừa chưa coacute điều kiện khaacutech quan để người nagravey chiếm đoạt sản phẩm của người khaacutec xatilde hội chưa xuất hiện chế độ người boacutec lột người vagrave do đoacute chưa thể coacute giai cấp Cuối xatilde hội nguyecircn thủy cocircng cụ sản xuất bằng kim loại xuất hiện coacute sự phacircn cocircng lao động lagravem cho lực lượng sản xuất phaacutet triển mang lại năng suất lao động cao hơn từ đoacute dẫn đến của cải dư lagravem của riecircng chế độ tư hữu ra đời Chế độ tư hữu lagravem cơ sở cho sự phacircn hoaacute xatilde hội thagravenh caacutec gia cấp coacute lợi iacutech đối khaacuteng nhau

Giai cấp lagrave những tập đoagraven người to lớn khaacutec nhau về địa vị trong một hệ thống sản xuất xatilde hội nhất định trong lịch sử khaacutec nhau về quan hệ của họ đối với những tư liệu sản xuất về vai trograve của họ trong tổ chức lao động xatilde hội vagrave như vậy lagrave khaacutec nhau về caacutech thức hưởng thụ vagrave về phần của cải xatilde hội iacutet hoặc nhiều magrave họ được hưởng Noacutei đến giai cấp lagrave noacutei đến một hệ thống caacutec tập đoagraven người trong một chế độ kinh tế xatilde hội nhất định do chế độ ấy sản sinh ra mỗi giai cấp trong lịch sử đều coacute đặc điểm riecircng tuy nhiecircn theo LecircNin cho pheacutep ta nắm được dấu hiệu đặc trưng chung nhất cơ bản nhất những dấu hiệu phổ biến vagrave ổn định nhất của giai cấp

Giai cấp lagrave phạm trugrave kinh tế xatilde hội coacute tiacutenh lịch sử giai cấp khocircng phải lagrave sản phẩm của sản xuất noacutei chung magrave lagrave sản phẩm của hệ thống sản xuất xatilde hội nhất định trong lịch sử một hệ thống giai cấp tương ứng với mocirct hệ thống sản xuất xatilde hội do đoacute khocircng thể hiểu đặc trưng của từng giai cấp cụ thể nếu khocircng đặt noacute trong mối quan hệ với caacutec giai cấp đối lập khaacutec

Noacutei đến giai cấp lagrave noacutei đến sự khaacutec nhau giữa caacutec tập đoagraven người về địa vị trong một hệ thống kinh tế xatilde hội nhất định trong đoacute tập đoagraven người nagravey lagrave thống trị cograven tập đoagraven người kia lagrave bị trị sự khaacutec nhau ấy thể hiện ở chỗ

Caacutec giai cấp coacute quan hệ khaacutec nhau về tư liệu sản xuất đacircy lagrave sự khaacutec nhau cơ bản nhất quy định sự khaacutec nhau về địa vị của caacutec giai cấp trong xatilde hội (viacute dụ)

Caacutec giai cấp coacute vai trograve khaacutec nhau trong tổ chức lao động xatilde hội trong tổ chức quản lyacute sản xuất tập đoagraven nagraveo chiếm hữu tư liệu sản xuất đương nhiecircn giữ vai trograve latildenh đạo chỉ huy hoạt động sản xuất vagrave lưu thocircng hagraveng hoacutea tại từng đơn vị kinh tế vagrave trecircn quy mocirc toagraven xatilde hội

Caacutec giai cấp coacute phương thức vagrave qui mocirc thu nhận của cải xatilde hội khaacutec nhau caacutec giai cấp thống trị chiếm đoạt giaacute trị thăng dư của caacutec giai cấp bị trị chế độ phacircn phối trong xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng lagrave chế độ phacircn phối bất cocircng vigrave phần lớn của cải nằm trong tay giai cấp thống trị phần iacutet ỏi cograven lại thuộc về lực lượng đocircng đảo trong xatilde hội đoacute lagrave những người lao động Toacutem lại giai cấp nagraveo nắm được quyền sở hữu đối với tư liệu sản xuất thigrave giai cấp đoacute sẽ nắm quyền quản lyacute tổ chức sản xuất vagrave quyền chi phối sản phẩm giai cấp đoacute sẽ coacute địa vị trong xatilde hội

Đấu tranh giai cấp Gia cấp thống trị vagrave giai cấp bị trị coacute lợi iacutech căn bản đối lập nhau khocircng thể đều hoagrave đều hoagrave được Đoacute lagrave đối khaacuteng về quyền lợi giữa những giai tầng aacutep bức boacutec lột vagrave những giai tầng bị boacutec lột coacute aacutep bức thigrave coacute đấu tranh chống aacutep VILecircnin cho rằng đấu tranh giai cấp trong lịch sử vagrave trong thời đại ngagravey nay khocircng phải lagrave cuộc bạo loạn khủng bố lật đổ chỉ coacute yacute ngĩa phaacute hoại tiecircu cực magrave thực chất lagrave cuộc đấu tranh của quần chuacuteng bị tước heat quyền bị aacutep bức vagrave lao động chống bọn đặc quyền đặc lợi bọn aacutep bức vagrave bọn ăn baacutem cuộc đấu tranh của những người cocircng nhacircn lagravem thuecirc hay những người vocirc sản chống những người hữu sản hay giai cấp tư sản 20

Thocircng qua cuộc đấu tranh giai cấp sự xung đột giữa lực lượng sản xuất mới vagrave quan hệ sản xuất lạc hậu được giải quyết thực hiện bước quaacute độ từ một chế độ xatilde hội lỗ lời sang chế độ mới cao hơn

Đấu tranh giai cấp lagrave động lực phaacutet triển của xatilde hội coacute giai cấp khocircng chỉ thể hiện trong thời kỳ caacutech mạng xatilde hội magrave cograven trong thời hogravea bigravenh

Đấu tranh giai cấp lagrave quy luật chung của xatilde hội coacute giai cấp song quy luật ấy coacute những biểu hiện đặc thugrave trong từng xatilde hội cụ thể

Về kết cấu giai cấp trong xatilde hội coacute giai cấp mỗi higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội coacute một kết cấu giai cấp nhất định khi higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội nagravey thay thế higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội khaacutec thigrave kết cấu giai cấp cũng thay đổi

Mỗi kết cấu giai cấp trong xatilde hội coacute giai cấp đều coacute caacutec giai cấp cơ bản giai cấp khocircng cơ bản vagrave tầng lớp trung gian những giai cấp cơ bản lagrave những giai cấp gắn liền với sự xuất hiện vagrave tồn tại của phương thức sản xuất thống trị trong xatilde hội sự đối khaacuteng vagrave cuộc đấu tranh của caacutec giai cấp đoacute biểu hiện macircu thuẫn cơ bản của phương thức sản xuất đatilde sinh ra chuacuteng những giai cấp khocircng cơ bản đoacute lagrave những người nocircng dacircn tự do coacute iacutet ruộng đất trong chế độ chiếm hữu nocirc lệ đoacute lagrave giai cấp nocirc lệ chủ nocirc với tư caacutech lagrave tagraven dư của chế độ cũ giai cấp tư sản với tư caacutech lagrave mầm moacuteng của xatilde hội mới trong xatilde hội phong kiếnhellip tầng lớp trung gian lagrave sản phẩm của chiacutenh phương thức sản xuất đang thống trị lagrave kết quả của quaacute trigravenh phacircn hoacutea xatilde hội diễn ra khocircng ngừng trong xatilde hội đoacute lagrave tầng lớp bigravenh dacircn trong xatilde hội nocirc lệ lagrave tầng lớp triacute thức tiểu tư sản trong xatilde hội tư bản

Cugraveng với sự phaacutet triển của sản xuất mỗi giai cấp trong một kết cấu giai cấp cũng coacute những biến đổi nhất định những biến đổi ấy dẫn đến những thay đổi địa vị của caacutec giai cấp đoacute trong hệ thống sản xuất xatilde hội

Lyacute luận về giai cấp của chủ nghĩa Maacutec ndashLecircnin lagrave cơ sở đuacuteng đắn để nhận định giai cấp phacircn tiacutech caacutec quan hệ giai cấp trong đấu tranh giai cấp vagrave lien minh giai cấp baacutec bỏ mọi quan điểm sai lầm trong việc phacircn chia giai cấp trong xatilde hội

Lyacute luận về giai cấp vagrave đấu tranh giai cấp của chủ nghĩa Maacutec - PhAngghen Lecircnin đatilde vạch ra tiacutenh tấc yếu của cuộc đấu tranh giữa giai cấp vocirc sản vagrave giai cấp tư sản Sau khi giai cấp vocirc sản giagravenh chiacutenh quyền những cơ sở vất chất để nảy sinh giai cấp boacutec lột vagrave sự phacircn chia giai cấp noacutei chung vẫn tồn tại vigrave vậy giai cấp cocircng nhacircn phải tiến hagravenh tổ chức xacircy dựng một hệ thống quan hệ xatilde hocirci mới theo yecircu cầu phaacutet triển của lực lượng sản xuất hiện đại Ngoagravei ra giai cấp vocirc sản cograven phải từng bước khắc phục những tư tưởng tacircm lyacute tập quaacuten văn hoacutea lạc hậu của xatilde hội củ cograven in sacircu vagraveo đời sống tinh thần của xatilde hội CAcircU 26 Anhchị hatildey trigravenh bagravey quan điểm maacutecxiacutet về đấu tranh giai cấp vagrave vai trograve của noacute đối với sự phaacutet triển của xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng Sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam về đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta hiện nay như thế nagraveo 1 Quan điểm Maacutecxiacutet về đấu tranh giai cấp - Đấu tranh giai cấp lagrave quaacute trigravenh tất yếu khaacutech quan của xatilde hội coacute aacutep bức boacutec lột Đoacute lagrave cuộc đấu tranh giữa giai cấp thống trị vagrave giai cấp bị trị đối khaacuteng về quyền lợi khocircng thể dung hoagrave được -VILecircnin cho rằng đấu tranh giai cấp trong lịch sử vagrave ngagravey nay khocircng phải lagrave những cuộc bạo loạn khủng bố phaacute hoại magrave noacute thực chất lagrave cuộc đấu tranh của quần chuacuteng bị tước hết quyền bị aacutep bức vagrave lao động chống bọn aacutep bức ăn baacutem đấu tranh của những người cocircng nhacircn lagravem thuecirc hay những người vocirc sản chống giai cấp tư sản Nguyecircn nhacircn đấu tranh giai cấp -Do macircu thuẫn gay gắt giữa lực lượng sản xuất mới tiến bộ vagrave quan hệ sản xuất lỗi thời lạc hậu - Về mặt xatilde hội đacircy lagrave macircu thuẫn biểu hiện giữa giai cấp caacutech mạng tiến bộ đại diện cho lực lượng sản xuất mới vagrave giai cấp thống trị boacutec lột đại diện cho quan hệ sản xuất lỗi thời lạc hậu Higravenh thức đấu tranh Tuỳ thuộc hoagraven cảnh lịch sử giai cấp tham gia đấu tranh giai đoạn phaacutet triển đấu tranh magrave đấu tranh giai cấp diễn ra dưới nhiều higravenh thức Ngagravey nay caacutech mạng xatilde hội chủ nghĩa đang thời kỳ thoaacutei tragraveo giai cấp cocircng nhacircn caacutec nước tư bản đấu tranh bằng những higravenh thức mới chống lại những thủ đoạn của giai cấp thống trị bảo vệ lợi iacutech giai cấp trước mắt vagrave lacircu dagravei của cocircng nhacircn vagrave nhacircn dacircn lao động 2 Vai trograve của đấu tranh giai cấp đối với sự phaacutet triển xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng -Đấu tranh giai cấp lagrave một trong những động lực phaacutet triển quan trọng của xatilde hội coacute giai cấp Vigrave đấu tranh giai cấp giuacutep thay đổi phương thức sản xuất cũ lỗi thời lạc hậu bằng phương thức mới cao hơn đồng thời xacircy dựng lực lượng sản xuất mới phugrave hợp quan hệ sản xuất tạo cơ sở phaacutet triển mọi mặt đời sống xatilde hội -Đấu tranh giai cấp giuacutep cải tạo caacutec giai cấp caacutech mạng vagrave quần chuacuteng lao động thocircng qua việc xoaacute bỏ tập quaacuten xấu do giai cấp thống trị sản sinh ra 21

-Đấu tranh giai cấp lagrave đograven bẩy phaacutet triển lịch sử caacutech mạng lagrave động lực phaacutet triển caacutec mặt đời sống xatilde hội trong thời kỳ phaacutet triển bigravenh thừơng Đấu tranh lagrave động lực để giai cấp tư sản đổi mới phương thức quản lyacute sử dụng kỹ thuật mới để tạo necircn những thagravenh tựu mới -Vai trograve đấu tranh giai cấp thể hiện ở những cuộc đấu tranh mang tiacutenh quần chuacuteng rộng lớn do lực lượng tiến bộ xatilde hội latildenh đạo được tổ chức khoa học nhằm đaacutenh đổ giai cấp thống trị cản trở phaacutet triển xatilde hội 3 Sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam về đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta hiện nay -Thời kỳ quaacute độ đi lecircn CNXH ở nước ta tồn tại nhiều giai cấp vagrave macircu thuẫn giai cấp Tuy nhiecircn trong điều kiện phaacutet triển kinh tế thị trường quaacute độ lecircn CNXH macircu thuẫn nagravey bộc lộ lagrave macircu thuẫn trong nội bộ nhacircn dacircn Nhigraven chung lợi iacutech giai cấp tư sản thống nhất lợi iacutech cộng đồng đấu tranh lagrave để hợp taacutec đoagraven kết xacircy dựng xatilde hội dacircn giagraveu nước mạnh cocircng bằng văn minh -Thực chất đấu tranh giai cấp ở nước ta trong thời kỳ quaacute độ lagrave đấu tranh giữa khuynh hướng tự giaacutec theo định hướng XHCN vagrave khuynh hướng phaacutet triển tự phaacutet lecircn TBCN Trong quaacute trigravenh đoacute nhất thiết chuacuteng ta phải phaacutet triển kinh tế hagraveng hoaacute nhiều thagravenh phần trong đoacute coacute thagravenh phần kinh tế tư bản tư nhacircn -Đấu tranh giai cấp ở nước ta diễn ra hagraveng ngagravey trecircn caacutec lĩnh vực chiacutenh trị kinh tế xatilde hội Vigrave vậy Đảng ta luocircn xaacutec định rotilde cần phải +Đấu tranh chống khuynh hướng vagrave biểu hiện tiecircu cực của tầng lớp tư sản +Đấu tranh chống khuynh hướng tự phaacutet TBCN của sản xuất nhỏ +Đấu tranh chống caacutec thế lực thugrave địch acircm mưu diễn biến hoagrave bigravenh phaacute hoại độc lập dacircn tộc vagrave chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta +Xacircy dựng chủ nghĩa xatilde hội đi đocirci với bảo vệ tổ quốc bảo vệ quyền lagravem chủ nhacircn dacircn +Xacircy dựng nền kinh tế thị trường thực hiện CNH HĐH định hướng XHCN giữ gigraven vagrave phaacutet huy bản sắc dacircn tộc tiếp thu tinh hoa nhacircn loại lagravem cho đời sống vật chất vagrave tinh thần nhacircn dacircn khocircng ngừng nacircng cao -Để đạt được caacutec mục tiecircu trecircn đogravei hỏi sử dụng nhiều higravenh thức đấu tranh khaacutec nhau vừa mềm dẻo vừa cương quyết Toacutem lại giai đoạn hiện nay đogravei hỏi Đảng ta phải nắm vững biện phaacutep duy vật nắm vững quan điểm giai cấp của CN Maacutec-Lecircnin để phacircn tiacutech được tiacutenh chất tigravenh higravenh gay go phức tạp của đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ traacutenh rơi vagraveo thaacutei cực sai lầm quaacute cường điệu đấu tranh giai cấp đi đến rụt regrave khocircng daacutem đổi mới mơ hồ mất cảnh giaacutec đi đến phủ nhận đấu tranh giai cấp Cacircu 27 Anh chị hatildey chỉ ra những điểm giống vagrave khaacutec nhau giữa nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản Trả lời

Nhagrave nước phaacutep quyền lagrave một higravenh thức tổ chức nhagrave nước đặc biệt magrave ở đoacute coacute sự ngự trị cao nhất của phaacutep luật với nội dung thực hiện quyền lực của nhacircn dacircn

Nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản coacute những điểm giống vagrave khaacutec nhau như sau

Giống nhau Phaacutep luật được đề cao vagrave lagrave cocircng cụ chủ yếu để quản lyacute mọi hoạt động của xatilde hội vagrave cocircng dacircn Ngay cả hoạt động của caacutec cơ

quan thuộc hệ thống tổ chức nhagrave nước cũng phải tuacircn theo phaacutep luật mặc dugrave chiacutenh noacute lagrave những cơ quan cocircng bố ban hagravenh thực thi vagrave kiểm tra việc thực hiện phaacutep luật

Khaacutec nhau 1048766Điểm khaacutec biệt căn bản giữa nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản ở

chỗ nếu như trong nhagrave nước phaacutep quyền tư sản quyền lực của nhagrave nước được phacircn cho ba cơ quan khaacutec nhau hoagraven toagraven độc lập với nhau đảm nhiệm thigrave một trong những nguyecircn tắc quan trọng của nhagrave nước phaacutep quyền XHCN lagrave quyền lực nhagrave nước thống nhất coacute sự phacircn cocircng vagrave phối hợp giữa caacutec cơ quan nhagrave nước trong việc thực hiện caacutec quyền lập phaacutep hagravenh phaacutep vagrave tư phaacutep 22

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam lagrave nhagrave nước phaacutep quyền XHCN của dacircn do dacircn vigrave dacircn necircn hệ thống phaacutep luật thể hiện tập trung yacute chiacute lợi iacutech vagrave nguyện vọng của nhacircn dacircn Tất cả quyền lực nhagrave nước thuộc về nhacircn dacircn magrave nền tảng lagrave liecircn minh giữa giai cấp cocircng nhacircn vagrave đội ngũ triacute thức Trong khi nhagrave nước phaacutep quyền tư sản lagrave của giai cấp tư sản nhằm thực hiện nền chuyecircn chiacutenh tư sản đối với giai cấp vocirc sản vagrave nhacircn dacircn lao động

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam được đặt dưới sự latildenh đạo của ĐCS VN thực hiện quản lyacute xatilde hội bằng phaacutep luật theo phaacutep luật Nhagrave nước phaacutep quyền tư sản được tổ chức dưới nhiều higravenh thức khaacutec nhau nhưng nhigraven chung coacute 2 higravenh thức cơ bản lagrave quacircn chủ lập hiến vagrave caacutec higravenh thức cộng hogravea chung quy lại đều lagrave nền chuyecircn chiacutenh tư sản Cacircu 28 Phacircn tiacutech vai trograve của Nhagrave Nước đối với quaacute trigravenh phaacutet triển kinh tế ở nước ta trong giai đoạn hiện nay Vai trograve taacutec động của Nhagrave Nước đối với kinh tế thuộc phạm vi mối quan hệ biện chứng giữa kiến truacutec thượng tầng vagrave cơ sở hạ tầng Nếu chiacutenh saacutech phaacutep luật của Nhagrave Nước phugrave hợp với nhu cầu khaacutech quan của nền kinh tế thigrave noacute sẽ coacute taacutec động thuacutec đẩy kinh tế phaacutet triển vagrave ngược lại sẽ kigravem hatildem hoặc phaacute hoại sự phaacutet triển kinh tế Nền kinh tế VN hiện nay lagrave nền kinh tế thị trường theo định hướng XHCN trong đoacute Nhagrave Nước giữ vai trograve rất quan trọng 1 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc ổn định kinh tế vĩ mocirc Nền kinh tế thị trường luocircn diễn ra những biến động khocircn lường vagrave tiềm ẩn những nguy cơ khủng hoảng kinh tế trầm trọng Do đoacute xuất hiện nhu cầu cần sự can thiệp của Nhagrave Nước nhằm điều chỉnh caacutec quan hệ kinh tế sao cho iacutet coacute khả năng xảy ra khủng hoảng nhất thocircng qua chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh tiền tệ Chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh bao gồm caacutec chiacutenh saacutech thuế vagrave chi tiecircu ngacircn saacutech của Nhagrave nước nhằm điều tiết chu kỳ kinh tế đảm bảo cocircng ăn việc lagravem ổn định giaacute cả vagrave tăng trưởng liecircn tục của nền kinh tế Trong những thời kỳ kinh tế suy giảm chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh coacute taacutec dụng kiacutech cầu vagrave sản xuất bằng caacutech Chiacutenh phủ tăng mua giảm thuế do đoacute tạo ra được một thu nhập quốc dacircn khả dụng lớn hơn để đưa vagraveo luồng tiecircu đugraveng Cograven trong những thời kỳ kinh tế quaacute noacuteng chiacutenh phủ lagravem ngược lại Khi tăng chi tiecircu vagraveo thời điểm thất nghiệp cao vagrave lạm phaacutet thấp Nhagrave nước đatilde tăng cung ứng tiền dẫn tới giảm latildei suất (tức giaacutem giaacute đồng tiền) nhờ đoacute ngacircn hagraveng mới coacute nhiều điều kiện cho vay vagrave chi tiecircu cho tiecircu dugraveng được tăng lecircn Điều đoacute coacute nghĩa lagrave kiacutech cầu vigrave tiecircu dugraveng lagrave bộ phận cấu thagravenh lớn nhất vagrave ổn định nhất của tổng cầu Latildei suất thấp đồng thời khuyến khiacutech đầu tư caacutec chủ doanh nghiệp coacute thể mở rộng sản xuất thuecirc thecircm cocircng nhacircn Trong thời kỳ lạm phaacutet cao vagrave thất nghiệp thấp thigrave ngược lại Nhagrave nước ldquolagravem nguội nền kinh tế bằng caacutech tăng latildei suất giảm cung ứng tiền Cugraveng với việc giảm tiền vagrave tăng latildei suất cả chỉ tiecircu lẫn giaacute cả đều coacute xu hướng giảm hoặc iacutet nhất nếu coacute tăng thigrave cũng rất chậm vagrave kết quả lagrave thu hẹp lại sản lượng vagrave việc lagravem 2 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng Trong nền kinh tế thị trường coacute thagravenh phần kinh tế tư nhacircn Thagravenh phần kinh tế nagravey chủ yếu hoạt động vigrave mục điacutech lợi nhuận necircn chỉ tập trung đầu tư phaacutet triển những lĩnh vực coacute thể thu được nhiều lợi nhuận Cograven những lĩnh vực cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng như xacircy dựng cơ sở hạ tầng (giao thocircng điện nước hellip) thigrave tư nhacircn khocircng muốn hoặc khocircng thể đầu tư vigrave vốn lớn chậm thu hồi vốn Magrave một nền kinh tế muốn phaacutet triển thigrave khocircng thể khocircng coacute cơ sở hạ tầng Do vậy để ổn định vagrave phaacutet triển kinh tế Nhagrave Nước phải đảm nhận lĩnh vực hagraveng hoacutea cocircng cộng 3 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc chống ocirc nhiễm mocirci trường Caacutec thagravenh phần kinh tế tư nhacircn trong quaacute trigravenh hoạt động kinh doanh đatilde gacircy ra ocirc nhiễm mocirci trường lagravem cạn kiệt nguồn tagravei nguyecircn Do đoacute cần sự can thiệp điều tiết của Nhagrave Nước để hạn chế vagrave khắc phục những vấn đề nagravey 4 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc tạo lập hagravenh lang phaacutep lyacute vững chắc Sự phaacutet triển của nền kinh tế thường đogravei hỏi phải coacute một mocirci trường chiacutenh trị - xatilde hội ổn định cần thiết Mặt khaacutec xu thế phaacutet triển của kinh tế thị trường lagrave theo hướng hội nhập kinh tế quốc tế do đoacute cagraveng cần tới vai trograve của Nhagrave Nước bằng caacutec chiacutenh saacutech đối ngoại tạo mocirci trường phaacutep lyacute vững chắc cho quaacute trigravenh nagravey 23

Cacircu 29 AnhChị hatildey phacircn tiacutech quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người vagrave về vấn đề giải phoacuteng con người 1 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người a Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội - Khoa học vagrave thực tiễn đatilde chứng tỏ rằng tiền đề đầu tiecircn của sự tồn tại người lagrave sự sống của thể xaacutec Thể xaacutec sống của con người chiacutenh lagrave sản phẩm tiến hoacutea lacircu dagravei của tự nhiecircn lagrave sự tiếp tục phaacutet triển của tự nhiecircn PhAecircngghen viết ldquoBản thacircn chuacuteng ta với cả xương thịt maacuteu mủ vagrave đầu oacutec chuacuteng ta lagrave thuộc về giới tự nhiecircnrdquo Do vậy trước hết noacute bị chi phối bởi caacutec quy luật tự nhiecircn sinh học như quy luật trao đổi chất giữa cơ thể với mocirci trường quy luật biến dị vagrave di truyền quy luật tiến hoacutea hellip - Sự tồn tại của con người cograven gắn liền trực tiếp với sự tồn tại của xatilde hội Để thỏa matilden caacutec nhu cầu của migravenh con người phải tiến hagravenh lao động sản xuất qua đoacute tạo thagravenh caacutec mối quan hệ xatilde hội vagrave xatilde hội trong đoacute ldquo xatilde hội sản sinh ra con người với tiacutenh caacutech lagrave con người như thế nagraveo thigrave con người cũng sản sinh ra xatilde hội như thếrdquo Sự tồn tại xatilde hội của con người gắn liền với sự tồn tại của yacute thức - Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội trong đoacute coacute sự taacutec động đan xen của ba hệ thống nhu cầu (nhu cầu sinh học nhu cầu xatilde hội nhu cầu tinh thần) vagrave ba hệ thống quy luật (quy luật sinh học quy luật xatilde hội quy luật tinh thần) Mỗi hệ thống nhu cầu vagrave quy luật nagravey đều coacute vị triacute vai trograve vagrave taacutec dụng của migravenh trong sự tồn tại vagrave phaacutet triển của con người đồng thời chuacuteng tham gia vagraveo việc quy định bản chất của noacute trong đoacute hệ thống nhu cầu vagrave quy luật xatilde hội luocircn giữ vị triacute trung tacircm vagrave coacute vai trograve quyết định Caacutec nhu cầu của con người dugrave lagrave nhu cầu vật chất hay tinh thần mang tiacutenh tự nhiecircn vagrave xatilde hội đều được quy định bởi lịch sử nhưng con người hoagraven toagraven coacute thể tự điều chỉnh tự kiểm tra caacutec nhu cầu vagrave hoạt động của migravenh Con người tồn tại trong thế giới khocircng phải như caacutec sinh vật khaacutec magrave tồn tại với tư caacutech lagrave chủ thể của quaacute trigravenh nhận thức vagrave hagravenh động cải tạo thế giới cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người b Con người lagrave chủ thể của lịch sử - Triết học Mac-Lecircnin cho rằng con người lagrave sản phẩm của lịch sử (sản phẩm của điều kiện tự nhiecircn vagrave điều kiện xatilde hội) đồng thời chiacutenh lagrave chủ thể saacuteng tạo ra quaacute trigravenh lịch sử ấy-lịch sử của con người Đoacute lagrave quaacute trigravenh hoạt động coacute yacute thức của con người nhằm mục điacutech cải tạo tự nhiecircn cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người - Trecircn cơ sở vận dụng pheacutep biện chứng duy vật CMaacutec đatilde khảo saacutet bản chất con người bắt đầu từ hoạt động thực tiễn từ trong hoagraven cảnh xatilde hội lịch sử cụ thể - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo luận điểm nagravey cho thấy con người lagrave một thực thể coacute tiacutenh loagravei Đặc tiacutenh ldquoloagraveirdquo của con người hiện thực tức lagrave tiacutenh người Tiacutenh người bao gồm toagraven bộ caacutec thuộc tiacutenh vốn coacute của con người trong đoacute coacute ba thuộc tiacutenh cơ bản nhất đoacute lagrave thuộc tiacutenh tự nhiecircn thuộc tiacutenh xatilde hội vagrave thuộc tiacutenh tư duy - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo quan hệ xatilde hội ở đacircy được hiểu lagrave tổng thể caacutec quan hệ magrave con người đatilde coacute đang coacute vagrave trong chừng mực nagraveo đoacute cograven bao hagravem cả những quan hệ trong tương lai - Bản chất con người lagrave tổng hogravea caacutec quan hệ xatilde hội nhưng con người bao giờ cũng lagrave con người riecircng biệt con người cụ thể ứng với những thời đại những giai đoạn lịch sử nhất định với từng tập đoagraven người đồng thời noacute cũng mang bản chất chung của nhacircn loại phaacutet triển trong toagraven bộ lịch sử loagravei người 2 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về giải phoacuteng con người - Triết học Mac-Lecircnin lagrave triết học vigrave con người Trong ldquoTuyecircn ngocircn của Đảng Cộng sảnrdquo CMac vagrave PhAecircngghen đatilde viết ldquovĩnh viễn giải phoacuteng toagraven thể xatilde hội khỏi aacutech boacutec lột aacutech aacutep bứcrdquo song ldquoxatilde hội khocircng thể nagraveo giải phoacuteng cho migravenh được nếu khocircng giải phoacuteng cho mỗi caacute nhacircn riecircng biệtrdquo Như vậy tư tưởng giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave tư tưởng xuyecircn suốt lagrave caacutei cốt lotildei của Triết học Mac- Lecircnin - Triết học Mac-Lecircnin khocircng phải lagrave triết học đầu tiecircn đề cập đến vấn đề giải phoacuteng con người Vấn đề giải phoacuteng con người đatilde được nhiều học thuyết triết học đề cập đến nhưng do hạn chế bởi lịch sử do chưa hiểu đuacuteng về con người về bản chất con người cho necircn khi xaacutec định giải phoacuteng con người lagrave giải phoacuteng đối tượng nagraveo bằng caacutec nagraveo giải phoacuteng như thế nagraveo hellip caacutec học thuyết triết học trong lịch sử đatilde đưa ra nhiều quan điểm khaacutec nhau nhưng chưa coacute được cacircu trả lời thiacutech đaacuteng - Triết học Mac-Lecircnin trecircn cơ sở giải thiacutech đuacuteng đắn vagrave khoa học về con người về bản chất con người đatilde xaacutec định ldquobất kỳ sự giải phoacuteng nagraveo cũng bao hagravem ở chỗ lagrave noacute trả thế giới con người những quan hệ của con người về với bản thacircn con ngườirdquo ldquolagrave giải phoacuteng người lao động thoaacutet khoải lao động bị tha hoacuteardquo Coacute thể noacutei rằng vấn đề ldquotha hoacutea con ngườirdquo vagrave giải phoacuteng con người chiếm vị triacute trung tacircm trong quan niệm của CMaacutec về đời sống xatilde hội ldquoTha hoacuteardquo lagrave biến thagravenh caacutei bản chất khaacutec với bản chất ban đầu ldquoTha hoacutea con ngườirdquo theo CMaacutec lagrave con người khocircng cograven lagrave chiacutenh migravenh magrave trở thagravenh tồn tại khaacutec caacutei đối lập với migravenh Vagrave nguyecircn nhacircn của sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất vagrave sự nocirc dịch nhiều mặt đối với con người gacircy ra - Theo triết học Mac-Lecircnin sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do hoạt động của chiacutenh con người tạo ra vigrave thế con người bằng hoạt động tiacutech cực của migravenh coacute thể xoaacute bỏ được sự ldquotha hoacuteardquo cho migravenh 24

+ Cần phải xoacutea bỏ ldquochế độ sở hữu tư sảnrdquo thứ ldquo sở hữu vận động trong sự đối lập giữa hai cực tư bản vagrave lao độngrdquo noacute chiacutenh lagrave nguồn gốc sinh ra mọi nocirc dịch con người trong xatilde hội tư bản + Sự nghiệp xoacutea bỏ ldquotha hoacuteardquo giải phoacuteng cho con người lagrave sự nghiệp của quần chuacuteng nhacircn dacircn lao động trong đoacute giai cấp vocirc sản lagrave lực lượng nograveng cốt vagrave quyết định Bởi vigrave chỉ coacute giai cấp vocirc sản mới coacute khả năng đem lại tự do vagrave bigravenh đẳng thực sự cho mọi người + Sự nghiệp giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave một quaacute trigravenh lacircu dagravei Noacute phụ thuộc chủ yếu vagraveo trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất vagraveo caacutec điều kiện vật chất tất yếu cho sự nghiệp giải phoacuteng ấy Cacircu 30 Anh chị hatildey trigravenh bagravey mục tiecircu nhiệm vụ vagrave nội dung cơ bản của việc xacircy dựng con người Việt Nam đaacutep ứng giai đoạn caacutech mạng hiện nay

Theo chủ nghĩa Maacutec- Lecircnin con người lagrave sản phẩm của lịch sử cũng lagrave chủ thể saacuteng tạo lịch sử Con người Việt Nam do điều kiện tự nhiecircn địa lyacute văn hoaacute đatilde higravenh thagravenh necircn con người Việt Nam mộc mạc chất phaacutec coacute

truyền thống đấu tranh kiecircn cường bất khuất để giữ nước vagrave phấn đấu khocircng ngừng vigrave sự nghiệp dựng nước Con người Việt Nam hiện nay đang đứng trước những thử thaacutech mới cần phải vượt qua đoacute lagrave - Đấu tranh chống lại những mặt tiecircu cực vagrave hạn chế của cơ chế thị trường mang lại coacute taacutec động xấu đến tư tưởng tacircm lyacute con

người VN - Cugraveng với cuộc CM KHKT như vũ bảo con người VN cần phaacutet huy vagrave kế thừa những tinh hoa văn hoaacute của nhacircn loại vagrave giữ gigraven

bản sắc văn hoaacute của migravenh bull Xacircy dựng con người VN đaacutep ứng giai đoạn CM hiện nay - Xacircy dựng con người VN coacute những đức tiacutenh cơ bản như tinh thần yecircu nước coacute yacute chiacute đưa đất nước khỏi đoacutei nghegraveo đoagraven kết vigrave

sự nghiệp tiến bộ xatilde hội - Coacute yacute thức tập thể phấn đấu vigrave lợi iacutech chung - Lối sống lagravenh mạnh cần kiệm bảo vệ mocirci trường sinh thaacutei - Lao động chăm chỉ với lương tacircm nghề nghiệp coacute kỹ luật kỹ thuật vagrave saacuteng tạo - Thường xuyecircn học tập hiểu biết vagrave nacircng cao nghiệp vụhellip Toacutem lại để con người VN coacute thể đaacutep ứng được những yecircu cầu của giai đoạn caacutech mạng hiện nay một mặt cần tiacutech cực phaacutet huy vagrave regraven luyện những ưu điểm đồng thời khắc phục vagrave hạn chế những nhược điểm để sớm đưa VN thoaacutet khỏi tigravenh trạng đoacutei nghegraveo lạc hậu vagrave ldquosaacutenh vai cugraveng với caacutec cường quốc năm chacircurdquo

• 84 Những yecircu cầu phương phaacutep luận của nguyecircn tắc phaacutet triển

1048766Moiumli soumliuml vaaumlt ntildeeagraveu ntildeoumlocirciumlc ntildeaeumlc troumlng baegraveng soumliuml thoaacuteng nhaaacutet gioumlotildea Chaaacutet vaoslash Loumlocirciumlng 1048766Soumliuml vaaumlt baeacutet ntildeaagraveu vaaumln ntildeoaumlng phaugravet triearingn baegraveng soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng (lieacircn tuiumlc tieaumlm tieaacuten)

neaacuteu Loumlocirciumlng thay ntildeoaringi trong ntildeoauml choumla voumlocirciumlt quaugrave ntildeiearingm nuugravet thigrave Chaaacutet khoacircng thay ntildeoaringi caecircn baucircn khi Loumlocirciumlng thay ntildeoaringi voumlocirciumlt qua ntildeoauml quaugrave ntildeiearingm nuugravet thigrave Chaaacutet seotilde thay ntildeoaringi caecircn baucircn boumlocircugravec nhaucircy xaucircy ra

1048766Boumlocircugravec nhaucircy laoslashm cho Chaaacutet thay ntildeoaringi (giaugraven ntildeoaiumln ntildeoaumlt bieaacuten) ndash Chaaacutet (Soumliuml vaaumlt ) cuotilde maaacutet ntildei Chaaacutet (Soumliuml vaaumlt) mocircugravei ra ntildeocircoslashi Chaaacutet mocircugravei gaacircy ra soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng (laoslashm thay ntildeoaringi quy moacirc toagraven taiumli toaacutec ntildeoauml nhogravep ntildeieaumlu vaaumln ntildeoaumlng phaugravet triearingn cuucirca soumliuml vaaumlt )

1048766Soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng gaacircy ra soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Chaaacutet soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Chaaacutet gaacircy ra soumliuml thay ntildeoaringi veagrave Loumlocirciumlng laoslash phoumlocircng thoumlugravec vaaumln ntildeoaumlng phaugravet triearingn cuucirca moiumli soumliuml vaaumlt trong theaacute giocircugravei phaugravet triearingn voumloslasha mang tiacutenh lieacircn tuiumlc voumloslasha mang tiacutenh giaugraven ntildeoaiumln

Phaacircn tiacutech Trong quaugrave trigravenh vaaumln ntildeoaumlng vaoslash phaugravet triearingn Chaaacutet vaoslash Loumlocirciumlng cuucirca soumliuml vaaumlt cuotildeng bieaacuten ntildeoaringi Soumliuml thay ntildeoaringi cuucirca Loumlocirciumlng vaoslash cuucirca Chaaacutet khoacircng dieatilden ra ntildeoaumlc laaumlp vocircugravei nhau maoslash chuugraveng cougrave quan heauml chaeumlt cheotilde vocircugravei nhau Nhoumlng khoacircng phaucirci baaacutet kyoslash soumliuml thay ntildeoaringi naoslasho cuucirca Loumlocirciumlng cuotildeng ngay laaumlp toumlugravec laoslashm thay ntildeoaringi caecircn baucircn Chaaacutet cuucirca soumliuml vaaumlt Loumlocirciumlng cuucirca soumliuml vaaumlt cougrave thearing thay ntildeoaringi trong moaumlt giocircugravei haiumln nhaaacutet ntildeogravenh maoslash khoacircng laoslashm thay ntildeoaringi caecircn baucircn Chaaacutet cuucirca soumliuml vaaumlt ntildeougrave Khi voumlocirciumlt qua giocircugravei haiumln ntildeougrave seotilde laoslashm cho soumliuml vaaumlt khoacircng cooslashn laoslash nougrave chaaacutet cuotilde maaacutet ntildei chaaacutet mocircugravei ra ntildeocircoslashi (boumlocircugravec nhaucircy xaucircy ra) Vd Khi xeugravet caugravec traiumlng thaugravei toagraven taiumli khaugravec nhau cuucirca noumlocircugravec vocircugravei touml caugravech laoslash nhoumlotildeng chaaacutet khaugravec nhau (chaaacutet ndash traiumlng thaugravei) oumlugraveng vocircugravei chaaacutet ndash traiumlng thaugravei ntildeougrave Loumlocirciumlng ocircucirc ntildeaacircy laoslash nhieaumlt ntildeoauml thigrave duoslash Loumlocirciumlng cougrave thay ntildeoaringi trong moaumlt phaiumlm vi khaugrave locircugraven (0 ntildeoauml Clt tlt100 ntildeoauml C) noumlocircugravec vaatilden ocircucirc traiumlng thaugravei loucircng (toumlugravec laoslash choumla thay ntildeoaringi veagrave chaaacutet ndash traiumlng thaugravei) Khi nhieaumlt ntildeoauml cuucirca noumlocircugravec giaucircm ntildeeaacuten 0 ntildeoauml C noumlocircugravec seotilde chuyearingn sang traiumlng thaugravei raeacuten vaoslash khi ntildeaiumlt ntildeeaacuten 100 ntildeoauml C noumlocircugravec seotilde chuyearingn sang traiumlng thaugravei hocirci (boumlocircugravec nhaucircy xaucircy ra) OcircUcirc ntildeaacircy 0 ntildeoauml C vaoslash 100 ntildeoauml ntildeoumlocirciumlc goiumli laoslash ntildeiearingm nuugravet Soumliuml thay ntildeoaringi veagrave chaaacutet laoslash keaacutet quaucirc cuucirca soumliuml thay ntildeoaringi veagrave loumlocirciumlng khi ntildeaiumlt ntildeeaacuten ntildeiearingm nuugravet Sau khi ra ntildeocircoslashi chaaacutet mocircugravei cougrave taugravec ntildeoaumlng trocircucirc laiumli soumliuml thay ntildeoaringi cuucirca loumlocirciumlng Chaaacutet mocircugravei cougrave thearing laoslashm thay ntildeoaringi quy moacirc toagraven taiumli cuucirca soumliuml vaaumlt laoslashm thay ntildeoaringi nhogravep ntildeieaumlu cuucirca soumliuml vaaumln ntildeoaumlng vaoslash phaugravet triearingn cuucirca soumliuml vaaumlt ntildeougrave YUgraveugravenghoacutea phoumlocircng phaugravep luaaumln Trong hoaiumlt ntildeoaumlng nhaaumln thoumlugravec chuucirc thearing phaucirci

1048766Phaugravet hieaumln chiacutenh xaugravec caugravec quy ntildeogravenh veagrave chaaacutet vaoslash loumlocirciumlng cuucirca soumliuml vaaumlt thaaacutey ntildeoumlocirciumlc soumliuml thoaacuteng nhaaacutet gioumlotildea chuugraveng ntildeearing xaugravec ntildeogravenh ntildeuugraveng ntildeoauml ntildeiearingm nuugravet cuucirca soumliuml vaaumlt

1048766Phaacircn tiacutech keaacutet caaacuteu vaoslash ntildeieagraveu kieaumln toagraven taiumli cuucirca soumliuml vaaumlt ntildeearing xaugravec ntildeogravenh ntildeuugraveng tiacutenh chaaacutet quy moacirc tieaacuten ntildeoauml cuucirca boumlocircugravec nhaucircy cougrave thearing xaucircy ra

1048766Hiearingu raegraveng chaaacutet chaelig thay ntildeoaringi khi loumlocirciumlng thay ntildeoaringi voumlocirciumlt quaugrave ntildeoauml quaugrave ntildeiearingm nuugravet cooslashn neaacuteu loumlocirciumlng choumla thay ntildeoaringi qua ntildeoauml choumla qua ntildeiearingm nuugravet thigrave boumlocircugravec choumla thearing xaucircy ra chaaacutet choumla thay ntildeoaringi caecircn baucircn ntildeoumlocirciumlc

1048766Xaugravec ntildeogravenh ntildeoumlocirciumlc chaaacutet mocircugravei (sau khi soumliuml vaaumlt thoumliumlc hieaumln boumlocircugravec nhaucircy) qua ntildeougrave xaugravec ntildeogravenh loumlocirciumlng ntildeoauml ntildeiearingm nuugravet vaoslash boumlocircugravec nhaucircy toumlugravec ntildeogravenh higravenh ntildeoumlocirciumlc soumliuml vaaumlt mocircugravei phaucirci ra ntildeocircoslashi thay theaacute soumliuml vaaumlt cuotilde nhouml theaacute naoslasho

Trong hoaiumlt ntildeoaumlng thoumliumlc tieatilden chuucirc thearing phaucirci 1048766Hiearingu rootildephoumlocircng thoumlugravec vaaumln ntildeoaumlng vaoslash phaugravet triearingn cuucirca soumliuml vaaumlt toumloslash ntildeougrave xaacircy doumliumlng caugravec ntildeoaacutei

saugravech thiacutech hocirciumlp 1048766Thoacircng qua hoaiumlt ntildeoaumlng thoumliumlc tieatilden soumlucirc duiumlng linh hoaiumlt caugravec coacircng cuiuml phoumlocircng tieaumln vaaumlt chaaacutet can

thieaumlp ntildeuugraveng luugravec ntildeuugraveng choatilde ntildeuugraveng moumlugravec ntildeoauml vaoslasho tieaacuten trigravenh vaaumln ntildeoaumlng vaoslash phaugravet triearingncuucirca soumliuml vaaumlt leoslasho laugravei nougrave theo ntildeuugraveng quy luaaumlt vaoslash hocirciumlp locirciumli iacutech cuoslasha chuugraveng ta Cuiuml thearing

loz Muoaacuten cougrave soumliuml thay ntildeoaringi veagrave chaaacutet phaucirci kieacircn trigrave tiacutech luotildey thay ntildeoaringi veagrave loumlocirciumlng loz Muoaacuten duy trigrave soumliuml oaringn ntildeogravenh cuucirca chaaacutet phaucirci gioumlotilde soumliuml thay ntildeoaringi veagrave loumlocirciumlng trong phaiumlm vi giocircugravei

haiumln ntildeoauml loz Khi loumlocirciumlng thay ntildeoaringi ntildeaiumlt tocircugravei giocircugravei haiumln ntildeoaumlphaucirci kieacircn quyeaacutet thoumliumlc hieaumln boumlocircugravec nhaucircy

Cacircu 12 Bằng lyacute luậnvagrave thực tiễn Anh chị hatildey chứng minh rằng cuộc đấu tranh giữa caacutei cũ vagrave caacutei mới luacircn lagrave quacutea trigravenh khoacute khăn lacircu dagravei phức tạp caacutei mới coacute thể thất bại tạm thời nhưng cuối cugraveng noacute sẽ chiến thắng caacutei cũ Về mặt lyacute luận

+ Quy luật phủ định của phủ định của pheacutep tư duy biện chứng chỉ ra rằng Bất cứ sự vật hiện tượng nagraveo trong thế giới đều trải qua quaacute trigravenh sinh ra tồn tại phaacutet triển vagrave diệt vong Sự vật cũ mất đi được thay bằng sự vật mới Sự thay thế đoacute lagrave tất yếu của quaacute trigravenh vận động vagrave phaacutet triển của sự vật 9

+ Sự vật lagrave một tập hợp caacutec yếu tố tương taacutec với nhau trong sự tương taacutec đoacute nảy sinhvagravei yếu tố (biến đổi) traacutei ngược nhau tạo necircn cơ sở caacutec mặt đối lập trong sự vật Caacutec mặt đối lập nagravey khocircng taacutech rời nhau chứa những yếu tố giống nhau cugraveng tồn tại trong sự vật taacutec động qua lại lẫn nhau Dugrave vậy caacutec mặt đối lập luocircn đấu tranh với nhau taacutec động qua lại theo xu hướng loại bỏ lẫn nhau + Sự thống nhất của caacutec mặt đối lập nay chỉ mang tiacutenh tương đối nhưng sự đấu tranh mang tiacutenh tuyết đối Sự đấu tranh nagravey gắn liền với sự vận động vagrave thay đổi của sự vật Macircu thuẫn biện chứng phaacutet triển tương ứng với quaacute trigravenh thống nhất giữa caacutec mặt đối lập cograven sự đấu tranh giữa caacutec mặt đối lập thigrave chuyển dần từng bước từ bigravenh lặng tới quyết liệt lagravem xuất hiện khả năng chuyển hoaacute của caacutec mặt đối lập + Macircu thuẫn biện chứng lagrave nguồn gốc của mọi sự phaacutet triển chuacuteng đều trải qua caacutec giai đoạn từ sự xuất hiện của caacutec mặt đối lập sự thống nhất vagrave đấu tranh giữa caacutec mặt đối lập rồi chuyển hoaacute caacutec mặt đối lập Khi macircu thuẫn được giả quyết caacutei cũ mất đi caacutei mới ra đời tiến bộ ưu việt hơn caacutei cũ vagrave tự noacute cũng chứa đựng những macircu thuẫn mới hay thay đổi những vai trograve taacutec động cảu caacutec macircu thuẫn cũ Về mặt thực tiễn + Thực tế đatilde chứng minh vận cuộc đấu tranh giữa caacutei cũ vagrave caacutei mới luocircn lagrave quacutea trigravenh khoacute khăn lacircu dagravei phức tạp caacutei mới coacute thể thất bại tạm thời nhưng cuối cugraveng noacute sẽ chiến thắng caacutei cũ Điều đoacute được minh chứng rotilde ragraveng trong cuộc đấu tranh giữa giai cấp phong kiến vagrave giai cấp cocircng nhacircn trong xatilde hội ta đưa đất nước đi lecircn từ chế độ phong kiến bỏ qua tư bản chủ nghĩa đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội + Cugraveng lagrave hai giai cấp tồn tại tong cugraveng một chế độ xatilde hội nhưng giữa caacutec giai cấp nagravey luocircn chứa đựng những macircu thuẫn phủ định lẫn nhau macircu thuẫn lecircn đến cao tragraveo chiacutenh lagrave cuộc đấu tranh của giai cấp cocircng nhacircn lao động lật đổ giai cấp phong kiến Quaacute trigravenh đấu tranh ấy diễn ra lacircu dagravei vagrave quyết liệt mặc dugrave coacute gặp phải những khoacute khăn chống cự của chế độ cũ nhưng rồi lực lượng lao động mới tiến bộ hơn vẫn chiến thắng Thay thế chế độ phong kiến laacutec hậu lagrave chế độ xatilde hội chủ nghĩa với những tiến bộ mới tuy nhiecircn trong noacute vẫn chứa đựng những macircu thuẫn chưa thể xoaacute bỏ giữa tầng lớp nhacircn dacircn lao động với tagraven dư của chế độ phong kiến với giai cấp tư sản đang higravenh thagravenh trong nền kinh tế Cacircu hỏi 14 Cơ sở nagraveo để khẳng định nguyecircn tắc lịch sử - cụ thể (LS-CT) lagrave ldquolinh hồnrdquo phương phaacutep luận của triết học Maacutec ndash Lecircnin Necircu những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc LSCT

a - Cơ sở khẳng định nguyecircn tắc lịch sử - cụ thể (LS-CT) lagrave ldquolinh hồnrdquo phương phaacutep luận của triết học Maacutec ndash Lecircnin - Triết học Maacutec-Lecircnin kế thừa vagrave phaacutet triển những thagravenh tựu quan trọng nhất của tư duy triết học trong lịch sử nhacircn lọai - Triết học Maacutec-Lecircnin xem xeacutet lịch sử xuất phaacutet từ con người vagrave cho rằng con người lagrave sản phẩm của lịch sử b- Những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc LS-CT 1 Trong hoạt động nhận thức chủ thể phải tigravem hiểu quaacute trigravenh higravenh thagravenh tồn tại vagrave phaacutet triển cụ thể của những sự vật cụ

thể trong những điều kiện hoagraven cảnh cụ thể Nghĩa lagrave

- Phải biết sự vật đatilde ra đời vagrave đatilde tồn tại như thế nagraveo trong những điều kiện hoagraven cảnh nagraveo bị chi phối bởi những quy luật nagraveo

- Hiện giờ sự vật đang tồn tại như thế nagraveo trong những điều kiện hoagraven cảnh ra sao do những quy luật nagraveo chi phối

- Trecircn cơ sở đoacute phải nắm bắt được sự vật coacute thể sẽ phải tồn tại như thế nagraveo (trecircn những neacutet cơ bản) trong tương lai

2 Trong hoạt động thực tiễn chủ thể phải xacircy dựng được những đối saacutech cụ thể aacutep dụng cho những sự vật cụ thể đang tồn tại trong những điều kiện hoagraven cảnh quan hệ cụ thể magrave khocircng necircn aacutep dụng những khuocircn mẫu chung chung cho bất cứ sự vật nagraveo trong bất kỳ điều kiện hoagraven cảnh quan hệ nagraveo

3 Nguyecircn tắc LS-CT được VI Lecircnin cocirc đọng trong nhận định ldquoXem xeacutet mỗi vấn đề theo quan điểm sau đacircy một hiện tượng nhất định đatilde xuất hiện trong lịch sử như thế nagraveo những hiện tượng đoacute đatilde trải qua những giai đoạn phaacutet triển chủ yếu nagraveo vagrave đứng trecircn quan điểm của sự phaacutet triển đoacute để xem xeacutet hiện nay noacute đatilde trở thagravenh thế nagraveordquo

Điều nagravey coacute nghĩa lagrave nguyecircn tắc LS-CT đỏi hỏi phải phacircn tiacutech sự vật cụ thể trong những tigravenh higravenh cụ thể để thấy được

10

- Sự vật đang (đatilde hay sẽ) tồn tại thocircng qua những chất lượng nagraveo thể hiện qua những độ nagraveo đang (đatilde hay sẽ) thực hiện những bước nhảy nagraveo để tạo necircn những chất lượng mới nagraveo

- Sự vật đang (đatilde hay sẽ) bị taacutec động bởi những macircu thuẫn nagraveo những macircu thuẫn đoacute đang nằm ở giai đoạn nagraveo coacute vai trograve như thế nagraveo đến sự vận động phaacutet triển của sự vật

- Sự vật đang (đatilde hay sẽ) trải qua những lần phủ định biện chứng nagraveo caacutei cũ nagraveo đang (đatilde hay sẽ) phải mất đi caacutei mới nagraveo đang (đatilde hay sẽ) xuất hiện

- Trong mối quan hệ với những sự vật khaacutec những điều gigrave được coi lagrave những caacutei riecircng hay caacutei đơn nhất điều gigrave lagrave caacutei chung hay caacutei đặc thugrave caacutei phổ biến chuacuteng quy định nhau chuyển hoacutea lẫn nhau như thế nagraveo

- Bản chất của sự vật lagrave gigrave noacute được thể hiện qua những hiện tượng nagraveo hiện tượng nagraveo chỉ lagrave giả tượng hiện tượng nagraveo lagrave điển higravenh hellip

- Nội dung của sự vật lagrave gigrave noacute đang (đatilde hay sẽ) tồn tại thocircng qua những higravenh thức nagraveo higravenh thức nagraveo phugrave hợp với nội dung của sự vật higravenh thức nagraveo khocircng phugrave hợp với nội dung caacutei gigrave lagravem cho nội dung của sự vật biến đổi

- Trong bản thacircn sự vật hiện thực lagrave gigrave hiện thực đoacute đang (đatilde hay sẽ) nảy sinh ra những khả năng nagraveo mỗi khả năng đoacute trong những điều kiện cụ thể nagraveo coacute độ tất yếu hiện thực hoacutea ra sao

4 Nguyecircn tắc LS-CT đogravei hỏi chuacuteng ta phải bao được caacutec sự kiện xảy ra trong nghiecircn cứu khoa học hay caacutec biến cố xảy ra trong caacutec tiến trigravenh lịch sử nhacircn loại

Tuy nhiecircn noacute khocircng cho pheacutep chuacuteng ta kết hợp caacutec sự kiện khoa học như những caacutei ngẫu nhiecircn thuần tuacutey của tự nhiecircn hay mocirc tả caacutec biến cố lịch sử như những caacutei vụn vặt đơn lẻ của xatilde hội magrave noacute đogravei hỏi chuacuteng ta phải taacutei hiện chuacuteng mocirc tả chuacuteng trecircn cơ sở vạch ra được caacutei tất yếu locirc giacutech caacutei chung (quy luật bản chất) của chuacuteng chỉ ra được những trật tự nhacircn quả quy định chuacuteng

Nguyecircn tắc nagravey đogravei hỏi chuacuteng ta phải xacircy dựng được bức tranh khoa học về thế giới để qua đoacute chuacuteng ta nhận thức được tiacutenh muocircn vẻ của tự nhiecircn tiacutenh phong phuacute của lịch sử trong sự thống nhất

5 Nguyecircn tắc LS-CT đatilde được caacutec latildenh tụ của giai cấp vocirc sản vận dụng Xuất phaacutet từ tigravenh higravenh cụ thể của CNTB ở giai đoạn tiền độc quyền tự do cạnh tranh magrave C Maacutec cho rằng caacutech mạng XHCN chỉ coacute thể thắng lợi ở tất cả caacutec nước TBCN tiecircn tiến

Sang thế kỷ 20 CNTB đatilde chuyển sang giai đoạn độc quyền đế quốc chủ nghĩa Khi vận dụng nguyecircn tắc nagravey vagraveo xem xeacutet tigravenh higravenh thế giới luacutec nagravey coacute những thay đổi lớn magrave VI Lecircnin đatilde đi đến kết luận đuacuteng đắn lagrave caacutech mạng XHCN chỉ coacute thể thắng lợi ở vagravei nước ở khacircu yếu nhất của CNTB

Đảng CS Việt Nam Đảng CS Trung Quốc cũng đang quaacuten triệt vagrave vận dụng saacuteng tạo nguyecircn tắc nagravey vagraveo thực tiễn caacutech mạng mỗi nước để xacircy dựng cho quốc gia migravenh một con đường riecircng đi lecircn CNXH

Vận dụng nguyecircn tắc LS-CT từ năm 1930 Đảng ta đatilde lựa chọn con đường CNXH Ngagravey nay để xacircy dựng thagravenh cocircng CNXH Đảng đề ra đường lối xacircy dựng nền kinh tế thị trường đẩy mạnh cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ưu tiecircn phaacutet triển lực lượng sản xuất đồng thời xacircy dựng quan hệ sản xuất phugrave hợp theo định hướng XHCN phaacutet huy cao độ nội lực đồng thời tranh thủ nguồn lực becircn ngoagravei vagrave chủ động hội nhập kinh tế quốc tế để phaacutet triển nhanh coacute hiệu quả vagrave bền vững thực hiện tăng trưởng kinh tế đi liền với phaacutet triển văn hoacutea từng bước cải thiện đời sống vật chất vagrave tinh thần của nhacircn dacircn thực hiện tiến bộ vagrave cocircng bằng xatilde hội bảo vệ vagrave cải thiện mocirci trường kết hợp phaacutet triển kinh tế - xatilde hội với tăng cường an ninh quốc phograveng bảo vệ vagrave xacircy dựng hệ thống chiacutenh trị vững mạnh

Cacircu 16 Lyacute luận thực tiễn Anh chị hatildey phacircn tiacutech những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc thống nhất giữa lyacute luận vagrave thực tiễn 1 Phạm trugrave thực tiễn 11

Thực tiễn lagrave hoạt động vật chất ldquocảm tiacutenhrdquo coacute mục điacutech coacute tiacutenh lịch sử xatilde hội nhằm cải tạo tự nhiện vagrave xatilde hội Phạm trugrave ldquothực tiễnrdquo lagrave một trong những phạm trugrave nền tảng cơ bản của triết học Maacutec- Lecirc nin noacutei chung vagrave lyacute luận nhận thức maacutecxiacutet noacutei riecircng 11 Thực tiễn lagrave một hoạt động vật chất Trong hoạt động vật chất con người sử dụng caacutec phương tiện cocircng cụ sức mạnh vật chất của migravenh để taacutec động vagraveo tự nhiecircn xatilde hội nhằm cải tại biến đổi chuacuteng phugrave hợp với nhu cầu của migravenh Đacircy lagrave một quaacute trigravenh tương taacutec giữa chủ thể vagrave khaacutech thể Trong đoacute chủ thể hướng vagraveo việc cải tạo khaacutech thể Cho necircn thực tiễn trở thagravenh khacircu trung gian nối liền yacute thức con người với thế giới becircn ngoagravei 12 Hoạt động thực tiễn coacute mục điacutech 121 Hoạt động thực tiễn lagrave bản chất của con người 122 Động vật chỉ hoạt động theo bản năng để phugrave hợp với thế giới becircn ngoagravei một caacutech thụ động Con người chủ động thiacutech nghi

với thế giới becircn ngoagravei bằng caacutech cải tạo thể giới thoả matilden theo nhu cầu của migravenh 123 Khi hoạt động thực tiễn để đạt hiệu quả cao con người tạo ra những vật phẩm khocircng coacute sẵn trong tự nhiecircn đoacute chiacutenh lagrave những

cocircng cụ vagrave sử dụng chuacuteng 13 Thực tiễn coacute tiacutenh chất lịch sử xatilde hội 131 Trigravenh độ vagrave higravenh thức hoạt động thực tiễn thay đổi qua caacutec giai đoạn khaacutec nhau của xatilde hội 132 Hoạt động thực tiễn khocircng thể được tiến hagravenh khocircng chỉ một vagravei caacute nhacircn magrave lagrave togravean xatilde hội 14 Caacutec dạng cơ bản vagrave khocircng cơ bản của thực tiễn 141 Dạng cơ bản

1048766Hoạt động sản xuất vật chất ndash lagrave một dạng họat động nguyecircn thủy vagrave cơ bản vagrave noacute quyết định sự tồn tại vagrave phaacutet triển của xatilde hội loagravei người

1048766Hoạt động chiacutenh trị xatilde hội nhằm cải tạo biến đổi xatilde hội phaacutet triển caacutec quan hệ xatilde hội chế độ xatilde hội 1048766Hoạt động thực nghiệm khoa học do nhu cầu phaacutet triển của cuộc caacutech mạng khoa học kỹ thuật hiện đại

142 Dạng khocircng cơ bản lagrave những họat động được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển từ những dạng cơ bản chuacuteng lagrave dạng thực tiễn phaacutei sinh Viacute dụ họat động trong một số lĩnh vực như đạo đức nghệ thuật giaacuteo dục tocircn giaacuteo hellip

2 Phạm trugrave ldquolyacute luậnrdquo 21 Lyacute luận lagrave hệ thống những tri thức được khaacutei quaacutet từ thực tiễn phản aacutenh những mối liecircn hệ bản chất bản chất những quy luật

của caacutec sự vật hiện tượng 22 Lyacute luận lagrave trigravenh độ cao hơn về chất so với kinh nghiệm Trecircn cơ sở tổng kết kinh nghiệm lyacute luận được higravenh thagravenh khocircng tự phaacutet

vagrave cũng khocircng bắt buộc mọi lyacute luận đều xuất phaacutet từ kinh nghiệm Muốn higravenh thagravenh lyacute luận con người phải thocircng qua quaacute trigravenh nhận thức kinh nghiệm Trong quaacute trigravenh nhận thức con người đi từ nhận thức kinh nghiệm thocircng thường đến nhận thức kinh nghiệm khoa học

23 Chức năng cơ bản của lyacute luận lagrave phản aacutenh hiện thực khaacutech quan vagrave chức năng phương phaacutep luận chỉ đạo hoạt động thực tiễn vagrave hoạt động nhận thức của con người

24 Lyacute luận coacute hai cấp độ khaacutec nhau cấp độ lyacute luận ngagravenh vagrave cấp độ lyacute luận triết học ( tugravey vagraveo phạm vi phản aacutenh của noacute vagrave vai trograve của phương phaacutep luận)

12

3 Những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc thống nhất giữa lyacute luận vagrave thực tiễn 31 Thực tiễn vagrave lyacute luận coacute mối quan hệ biện chứng cho nhau Thực tiễn lagrave cơ sở lagrave động lực lagrave mục điacutech vagrave lagrave tiecircu chuẩn của lyacute

luận Lyacute luận higravenh thagravenh phaacutet triển phải xuất phaacutet từ thực tiễn đaacutep ứng được yecircu cầu thực tiễn 311 Như ở trecircn ta đatilde noacutei thực tiễn lagrave cơ sở của lyacute luận Con người nhận thức giới tự nhiecircn đầu tiecircn bằng hoạt động thực tiễn Sự

taacutec động của con người buộc giới tự nhiecircn bộc lộ những thuộc tiacutenh quy luật để từ đoacute con người coacute kinh nghiệm Quaacute trigravenh phacircn tiacutech tổng hợp khaacutei quaacutet kinh nghiệm thagravenh một mocircn khoa học lyacute luận Thực tiễn đề ra những vấn đề magrave lyacute luận phải trả lời

312 Thực tiễn lagrave động lực của lyacute luận Qua hoạt thực tiễn luocircn nảy sinh những vấn đề đogravei hỏi lyacute luận phải hoagraven thiện chiacutenh migravenh để bao quaacutet vagrave giải quyết tốt caacutec vấn đề do thực tiễn đặt ra Điều nagravey cagraveng lagravem cho lyacute luận ngagravey cagraveng đầy đủ phong phuacute vagrave sacircu sắc hơn

313 Thực tiễn lagrave mục điacutech của lyacute luận Khocircng coacute thực tiễn thigrave lyacute luận khocircng thể đem lại lợi iacutech cao hơn thỏa matilden nhu cầu ngagravey cagraveng tăng của con người vagrave qua thực tiễn đatilde giuacutep cho lyacute luận hoagraven thagravenh được mục điacutech của migravenh Lyacute luận hướng dẫn chỉ đạo thực tiễn lagravem cho thực tiễn ngagravey cagraveng hiệu quả hơn

314 Thực tiễn lagrave tiecircu chuẩn chacircn lyacute của lyacute luận Lyacute luận chỉ được coi lagrave chacircn lyacute khi noacute phugrave hợp với thực tiễn khaacutech quan magrave noacute phản aacutenh vagrave đồng thời noacute được thực tiễn kiểm nghiệm Thocircng qua thực tiễn những lyacute luận đạt đến chacircn lyacute sẽ được bổ sung vagraveo kho tang tri thức nhacircn loại

32 Lyacute luận phải được vận dụng vagraveo thực tiễn tiếp tục bổ sung vagrave phaacutet triển trong thực tiễn Thực tiễn phải được chỉ đạo bởi lyacute luận để lagravem cho thực tiễn coacute hiệu quả nhất

321 Hoạt động thực tiễn của con người muốn coacute hiệu quả nhất thiết phải coacute lyacute luận soi đường Khi lyacute luận đạt đến chacircn lyacute thigrave lyacute luận coacute khả năng định hướng mục tiecircu xaacutec định lực lượng phương phaacutep biện phaacutep thực hiện Lyacute luận cograven dự baacuteo được khả năng phaacutet triển của caacutec mối quan hệ thực tiễn

322 Vận dụng lyacute luận vagraveo thực tiễn cần phacircn tiacutech rotilde từng tigravenh higravenh cụ thể traacutenh vận dụng lyacute luận maacutey moacutec giaacuteo điều kinh viện Như vậy chẳng những hiểu sai giaacute trị của lyacute luận magrave cograven lagravem phương hại đến thực tiễn lagravem sai lệch sự thống nhất tất yếu giữa lyacute luận vagrave thực tiễn

323 Từ lyacute luận xacircy dựng mocirc higravenh thực tiễn phaacutet huy những nhacircn tố tiacutech cực hạn chế những yếu tố tiecircu cực nhằm đạt kết quả cao 324 Baacutem saacutet diễn biến của thực tiễn để kịp thời bổ sung những khuyết điểm của lyacute luận hoặc coacute thể thay đổi lyacute luận cho phugrave hợp

với thực tiễn 13

Cacircu 18 AnhChị hatildey necircu ra những nguyecircn nhacircn cơ bản của bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều Để khắc phục triệt để bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều chuacuteng ta cần phải quaacuten triệt nguyecircn tắc nagraveo trong triết học Maacutec ndash Lecircnin Phacircn tiacutech caacutec yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc đoacute

1 Những nguyecircn nhacircn cơ bản của bệnh kinh nghiệm

- Bệnh kinh nghiệm lagrave khuynh hướng tư tưởng tuyệt tối hoacutea kinh nghiệm coi thường lyacute luận khoa học khuếch đại vai trograve thực tiễn để hạ thấp vai trograve lyacute luận

- Kinh nghiệm lagrave rất quyacute goacutep phần thagravenh cocircng trong điều kiện hoagraven cảnh nhất định vagrave lagrave cơ sở để khaacutei quaacutet lyacute luận Tuy nhiecircn nếu tuyệt đối hoacutea kinh nghiệm một nơi một luacutec nagraveo đoacute xem thường lyacute luận sẽ rơi vagraveo bệnh kinh nghiệm vagrave sẽ thất bại trong thực tiễn khi điều kiện hoagraven cảnh thay đổi Nguyecircn nhacircn của bệnh kinh nghiệm lagrave do yếu keacutem về lyacute luận cụ thể

+ nguyecircn nhacircn chủ quan dễ thỏa matilden với vốn kinh nghiệm bản thacircn ngại học lyacute luận khocircng chịu nacircng cao trigravenh độ lyacute luận coi thường khoa học kỹ thuật coi thường giới triacute thức thiếu nhigraven xa trocircng rộng dễ bảo thủ trigrave trệ

+ nguyecircn nhacircn khaacutech quan sự tồn tại phổ biến nền sản xuất nhỏ trigravenh độ dacircn triacute thấp khoa học ndash kỹ thuật chưa phaacutet triển Nho giaacuteo phong kiến cograven ảnh hưởng nặng nề

2 Những nguyecircn nhacircn cơ bản của bệnh giaacuteo điều

- Bệnh giaacuteo điều lagrave khuynh hướng tư tưởng cường điệu vai trograve lyacute luận coi nhẹ thực tiễn taacutech rời lyacute luận khỏi thực tiễn thiếu quan điểm lịch sử - cụ thể aacutep dụng kinh nghiệm một caacutech rập khuocircn maacutey moacutec

- Biểu hiện của bệnh giaacuteo điều lagrave bệnh saacutech vở nắm lyacute luận chỉ dừng ở cacircu chữ theo kiểu ldquotầm chương triacutech cuacuterdquo hiểu lyacute luận một caacutech phiến diện hời hợt biến lyacute luận thagravenh tiacuten điều vagrave aacutep dụng lyacute luận một caacutech maacutey moacutec vận dụng sai lyacute luận vagraveo thực tiễn khocircng bổ sung điều chỉnh lyacute luận Nguyecircn nhacircn của bệnh giaacuteo điều lagrave do yếu keacutem về lyacute luận cụ thể

+ hiểu lyacute luận bằng kinh nghiệm hiểu lyacute luận một caacutech đơn giản phiến diện cắt xeacuten sơ lượchellip

+ xuyecircn tạc boacutep meacuteo lyacute luậnhellip

3 Khắc phục bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều coacute hiệu quả

Hoagraven cảnh giai cấp vocirc sản của nước ta trong buổi đầu caacutech mạng vừa giagravenh độc lập tự do lagravem mảnh đất magraveu mỡ cho caacutec bệnh nagravey phaacutet triển nhanh tuy nhiecircn chuacuteng ta đatilde để chuacuteng tồn tại quaacute dagravei Để khắc phục triệt để bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều chuacuteng ta cần phải quaacuten triệt nguyecircn tắc thống nhất giữa lyacute luận vagrave thực tiễn trong triết học Maacutec ndash Lecircnin Cụ thể

- Baacutem saacutet thực tiễn lyacute luận phải gắn liền với thực tiễn thường xuyecircn kiểm tra trong thực tiễn vagrave khocircng ngừng phaacutet triển cugraveng thực tiễn tăng cường học tập nacircng cao trigravenh độ lyacute luận bổ sung vận dụng lyacute luận phugrave hợp với thực tiễn

- Phải coi trọng lyacute luận vagrave cocircng taacutec lyacute luận nacircng cao dacircn triacute đẩy mạnh sự nghiệp giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo phổ biến rộng ratildei tri thức khoa học ndash cocircng nghệhellip

- Phải đổi mới cocircng taacutec lyacute luận của Đảng dựa trecircn nền tảng chủ nghĩa Maacutec ndash Lecircnin vagrave tư tưởng Hồ Chiacute Minh Quaacuten triệt nhiệm vụ hướng nghiecircn cứu chủ yếu vagrave phương chacircm lớn chỉ đạo hoạt động lyacute luận của Đảng

- Hoagraven thiện cơ chế thị trường định hướng xatilde hội chủ nghĩa Vigrave kinh tế thị trường luocircn vận động vagrave biến đổi đogravei hỏi mọi thagravenh phần mọi chủ thể kinh tế phải năng động saacuteng tạo phải thường xuyecircn baacutem saacutet thị trường để ứng phoacute cho phugrave hợp

- Phải đổi mới tư duy lyacute luận khắc phục sự lạc hậu của lyacute luận thu hẹp khoảng caacutech giữa lyacute luận vagrave thực tiễn bằng caacutech

+ từ bỏ lối nghiecircn cứu kinh viện tư biện

14

+ thường xuyecircn đối chiếu lyacute luận với cuộc sống vận dụng lyacute luận vagraveo hoagraven cảnh thực tế của nước ta

- Coi trọng vagrave thường xuyecircn tổng kết thực tiễn qua đoacute sửa đổi phaacutet triển lyacute luận đatilde coacute bổ sung hoagraven chỉnh đường lối chiacutenh saacutech higravenh thagravenh lyacute luận mới quan điểm mới để chỉ đạo sự nghiệm đổi mới xatilde hội Cacircu 19 Anhchị hatildey phacircn tiacutech những tiền đề xuất phaacutet magrave Caacutec Maacutec dựa vagraveo để xacircy dựng lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội Trả lời

Caacutec nhagrave triết học duy tacircm trước Maacutec đatilde tiếp cận caacutec vấn đề xatilde hội từ goacutec độ nhacircn tố tinh thần như đạo đức niềm tin tocircn giaacuteo chiacutenh trịhellip đatilde ldquolấy sự thống trị của tocircn giaacuteo lagravem tiền đề Vagrave dần dagrave người ta tuyecircn bố mọi quan hệ thống trị lagrave một quan hệ tocircn giaacuteo vagrave người ta biến quan hệ đoacute thagravenh sự sugraveng baacutei sugraveng baacutei phaacutep luật sugraveng baacutei nhagrave nướcrdquo Từ việc phecirc phaacuten quan điểm duy tacircm đoacute C Maacutec đatilde đưa ra một hướng tiếp cận mới khoa học vagrave thuyết phục nhằm lyacute giải caacutec vấn đề của đời sống xatilde hội vagrave lagravem tiền đề xuất phaacutet điểm cho học thuyết của migravenh

Trước hết Maacutec nghiecircn cứu xatilde hội từ việc xem xeacutet yếu tố con người cụ thể hiện đang sống đời sống thực trong từng xatilde hội cụ thể Sự tồn tại của con người lagrave một sự tồn tại hiển nhiecircn vagrave phổ biến trong đời sống xatilde hội quy định sự tồn tại của toagraven thể xatilde hội

Maacutec cho rằng tiền đề đầu tiecircn của tất cả mọi sự tồn tại của người vagrave do đoacute cũng lagrave tiền đề của mọi quaacute trigravenh lịch sử đoacute lagraverdquo người ta phải coacute khả năng sống đatilde rồi mới coacute thể ldquolagravem ra lịch sửrdquo Nhưng muốn sống được thigrave trước hết cần phải coacute thức ăn thức uống nhagrave ở quần aacuteo vagrave một vagravei thứ khaacutec nữa Như vậy hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn lagrave việc sản xuất ra những tư liệu để thoả matilden những nhu cầu ấy việc sản xuất ra bản thacircn đời sống vật chấtrdquo

Nhu cầu vagrave lợi iacutech của con người quy định hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn vagrave lagrave động lực thuacutec đẩy con người hoạt động phaacutet triển Khi nhu cầu nagravey được thoả matilden thigrave ngay lập tức xuất hiện nhu cầu mới Cứ như vậy nhu cầu của con người lagrave động lực thuacutec đẩy sự phaacutet triển của chiacutenh con người vagrave qua đoacute lagrave động lực phaacutet triển của cả xatilde hội

Để thoả matilden nhu cầu đaacutep ứng lợi iacutech cho migravenh con người phải liecircn kết trong caacutec cộng đồng tức hệ thống caacutec mối liecircn hệ giữa caacute nhacircn con người cụ thể từ đoacute tạo thagravenh xatilde hội

Khi đề cập tới hoạt động sản xuất vật chất với tiacutenh caacutech lagrave hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn của con người Maacutec cũng đồng thời chỉ ra caacutec hoạt động sản xuất khaacutec của con người như hoạt động sản xuất tinh thần vagrave hoạt động sản xuất ra bản thacircn con người cũng như caacutec quan hệ xatilde hội khaacutec Trong hoạt động đoacute hoạt động sản xuất vật chất đoacuteng vai trograve lagrave nền tảng lagrave cơ sở cho toagraven bộ đời sống xatilde hội vagrave lagrave điểm đaacutenh dấu sự khaacutec biệt cơ bản giữa con người vagrave con vật Maacutec viết ldquo Bản thacircn con người bắt đầu bằng tự phacircn biệt với suacutec vật ngay khi con người bắt đầu sản xuất ra những tư liệu sinh hoạt của migravenhrdquo Chiacutenh thocircng qua sản xuất vật chất để duy trigrave tồn tại vagrave phaacutet triển của migravenh con người đồng thời saacuteng tạo ra toagraven bộ đời sống vật chất vagrave tinh thần phong phuacute của xatilde hội Do đoacute việc xuất phaacutet từ con người hiện thực để nghiecircn cứu đời sống xatilde hội đogravei hỏi phải bắt đầu từ sản xuất vật chất của họ qua đoacute đi đến việc xem xeacutet caacutec mặt khaacutec của xatilde hội nhằm tigravem ra caacutec quy luật vận động vagrave phaacutet triển khaacutech quan của xatilde hội

Từ việc nghiecircn cứu quaacute trigravenh sản xuất vật chất Maacutec phaacutet hiện ra 2 mặt khocircng taacutech rời nhau lagrave lực lượng sản xuất (quan hệ giữa con người với tự nhiecircn ) vagrave quan hệ sản xuất (quan hệ giữa con người với con người) Hai mặt nagravey của sản xuất vật chất tồn tại thống nhất với nhau tạo thagravenh phương thức sản xuất Sự taacutec động qua lại giữa chuacuteng trong một phương thức sản xuất đatilde tạo necircn quy luật quan hệ sản xuất phugrave hợp với trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất

Trecircn cơ sở nghiecircn cứu hoạt động sản xuất Maacutec đi tới việc nghiecircn cứu caacutec mặt của đời sống xatilde hội như chiacutenh trị phaacutep quyền đạo đức tocircn giaacuteohellipcoacute liecircn hệ ragraveng buộc với nhau Ở đacircy Maacutec đatilde phaacutet hiện ra caacutec quy luật cơ sở hạ tầng quyết định kiến truacutec thượng tầng tồn tại xatilde hội quyết định yacute thức xatilde hội phương thức sản xuất quyết định mọi mặt của đời sống xatilde hội Từ kết quả nagravey trong tư duy Maacutec higravenh thagravenh quan niệm cho rằng xatilde hội lagrave một hệ thống trong đoacute caacutec mặt liecircn hệ taacutec động lẫn nhau lagravem cho xatilde hội vận động vagrave phaacutet triển theo caacutec quy luật khaacutech quan tuy nhiecircn caacutec quy luật đoacute khocircng taacutec động becircn ngoagravei hoạt động sống coacute yacute thức của con người cụ thể Xatilde hội lagrave sự thống nhất mặt khaacutech quan vagrave mặt chủ quan

Toacutem lại xuất phaacutet từ vai trograve quyết định của sản xuất vật chất Maacutec đatilde phacircn tiacutech một caacutech khoa học mối quan hệ của tất cả caacutec lĩnh vực caacutec mặt của đời sống xatilde hội cũng như phaacutet hiện ra caacutec quy luật cơ bản chi phối sự vận động vagrave phaacutet triển của xatilde hội Trecircn cơ sở đoacute Ocircng đatilde đi tới sự khaacutei quaacutet khoa học về lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội 15

Cacircu 20 Phacircn tiacutech nội dung cơ bản của quy luật quan hệ sản xuất phugrave hợp với trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất Trả lời I Biện chứng giữa lực lượng sản xuất (PTSX) vagrave quan hệ sản xuất (QHSX) 11 khaacutei niệm phương thức sản xuất lực lượng sản xuất quan hệ sản xuất 11PTSX lagrave caacutech thức con người tiến hagravenh sản xuất vật chất ở từng giai đoạn lịch sử nhất định của xatilde hội loagravei người Mỗi xatilde hội được đặc tưng bằng một PTSX nhất định PTSX đoacuteng vai trograve quyết định đối với tất cả caacutec mặt của đời sống xatilde hội Kinh tế chiacutenh trị văn hoacutea vagrave xatilde hội Sự thay thế kế tiếp nhau của caacutec PTSX trong lịch sử quyết định sự phaacutet triển của xatilde hội loagravei ngưogravei từ thấp đến cao Trong sản xuất con người coacute quan hệ Một mặt lagrave quan hệ giữa người với tự nhiecircn tức lagrave LLSX mặt khaacutec lagrave quan hệ giữa người với người tức lagrave quan hệ sản xuất PTSX chiacutenh lagrave sự thống nhất giữa LLSX ở một trigravenh độ nhất định với QHSX tương ứng 12 LLSX lagrave toagraven bộ caacutec lực lượng đựoc con người sử dụng trong quaacute trigravenh sản xuất vật chất LLSX biểu hiện quan hệ giữa người với người với giới tự nhiecircn Nghĩa lagrave trong quaacute trigravenh sản xuất con người phải chinh phục giới tự nhiecircn bằng caacutec sức mạnh hiện thực của migravenh LLSX bao gồm Con người (CN) vagrave tư liệu sản xuất (TLSX) TLSX bao gồm +Đối tượng lao động một bộ phận của giới tự nhiecircn được đưa vagraveo sản xuất + Tư liệu lao động Cocircng cụ lao động vagrave kho tagraveng bến batildei giao thocircng vận tải Trong TLLĐ cocircng cụ lao động khocircng ngừng đựoc cải tiến cho necircn noacute lagrave yếu tố động nhất caacutech mạng nhất Chiacutenh sự cải tiến vagrave hogravean thiện khocircng ngừng cocircng cụ lao động đatilde lagravem biến đổi toagraven bộ tư liệu sản xuất Xeacutet đến cugraveng đoacute lagrave nguyecircn nhacircn sacircu xa của mọi biến đổi xatilde hội Con người lagrave yếu tố coacute vai trograve quan trọng nhất quyết định nhất Tư liệu lao động chỉ trở thagravenh lực lươngj tiacutech cực cải biến đối tượng lao động khi chuacuteng được kết hợp với lao động sống đoacute chiacutenh lagrave con người với những kỹ năng kỷ xảo với triacute tuệ vagrave kinh nghiệm của migravenh Hagravem lượng triacute tuệ trong điều kiện của khoa học cocircng nghệ hiện nay đatilde lagravem cho con người trở thagravenh nguồn lực đặc biệt của sản xuất lagrave nguồn lực cơ bản nguồn lực vocirc tận 13 QHSX lagrave mối quan hệ giữa người với người trong quaacute trigravenh sản xuất vật chất Thể hiện qua 3 mặt Quan hệ giữa ngưogravei với người đối với việc sở hữu về TLSX quan hệ giữa người với người đối với việc tổ chức quản lyacute quan hệ giữa người với người đối với việc phacircn phối sản phẩm Ba mặt noacutei trecircn coacute quan hệ hữu cơ với nhau trong đoacute quan hệ thứ nhất coacute yacute nghĩa quyết định đối với tất cả những quan hệ khaacutec Bản chất của bất kỳ quan hệ sản xuất nagraveo cũng đều phụ thuộc vagraveo vấn đề những TLSX chủ yếu trong xatilde hội được giải quyết như thế nagraveo Coacute 2 higravenh thức sở hữu cơ bản về tư liệu sản xuất Sở hữu tư nhacircn vagrave sở hữu xatilde hội II Quy luật về sự phugrave hợp của QHSX với trigravenh độ của LLSX

LLSX vagrave QHSX lagrave hai mt ca PTSX coacute mối liecircn hệ biện chứng lẫn nhau higravenh thagravenh necircn quy luật về sự phugrave hợp giữa QHSX với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Quy luật nagraveu vạch rotilde tiacutenh chất phụ thuộc khaacutech quan của QHSX vagraveo sự phaacutet triển của LLSX Đến lượt migravenh QHSX taacutec động trở lại đối với LLSX Khuynh hướng chung của SX lagrave khocircng nhừng phaacutet triển Sự phaacutet triển đoacute xeacutet đến cugraveng lagrave bắt nguồn từ sự biến đổi vagrave phaacutet triển của LLSX trước hết lagrave CCLĐ Trigravenh độ của LLSX lagrave trigravenh độ phaacutet triển của CCLĐ của kyacute thuật trigravenh độ kinh nghiệm kỹ năng của người lao động quy mocirc sản xuất trigravenh độ phacircn cocircng lao độnghellip Trigravenh độ của LLSX gắn với tiacutenh chất của LLSX Tiacutenh chất của LLSX Khi SX cograven trigravenh độ thấp keacutem thigrave LLSX coacute tiacutenh chất caacute nhacircn khi SX đạt tới trigravenh độ cơ khiacute hiện đại phacircn cocircng lao động xatilde hội phaacutet triển thigrave LLSX coacute tiacutenh xatilde hội hoacutea Trong quaacute trigravenh sản xuất để lao động bớt nặng nhọc vagrave đạt hiệu quả cao hơn con người luocircn luocircn tigravem caacutech cải thiện hoagraven thiện cocircng cụ lao động vagrave chế tạo ra những cocircng cụ lao động mới tinh xảo hơn đồng thời kinh nghiệm sản xuất thoacutei quen lao động kỹ năng sản xuất kiến thức khoa học của con người cũng tiến bộ theo Như vậy sự thay đổi của xatilde hội bao giờ cũng bắt đầu bằng sự thay đổi LLSX Cugraveng với sự phaacutet triển của LLSX QHSX cũng higravenh thagravenh vagrave biến đổi cho phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Sự phugrave hợp đoacutelagrave động lực lagravem cho LLSX phaacutet trỉen mạnh mẽ QHSX phải tạo được điều kiện sử dụng vagrave kết hợp tối ưu giữa TLSX vagrave người lao động Mở ra điều kiện thiacutech hợp cho việc kiacutech thiacutech vật chất tinh thần đối với người lao động Nhưng LLSX luocircn luocircn phaacutet triển cograven QHSX coacute xu hướng tương đối ổn định Khi LLSX phaacutet triển lecircn một trigravenh độ mới QHSX khocircng cograven phugrave hợp nữa trở thagravenh chướng ngại đối với sự phaacutet triển của noacute sẽ nảy sinh macircu thuẫn gay gắt giữa hai mặt của PTSX Sự phaacutet triển khaacutech đoacute tất yếu dẫn đến việc xoacutea bỏ QHSX cũ thay thế bằng một QHSX mới phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ mới của LLSX mở đường cho LLSX phaacutet triển Việc xoacutea bỏ QHSX cũ thay thế bằng QHSX mới cũng coacute nghĩa lagrave sự diệt vong của một PTSX lỗi thời vagrave sự ra đời của PTSX mới Trong xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng macircu thuẫn giữa LLSX mới vagrave QHSX lỗi thời lagrave cơ sở khaacutech quan của cuộc đấu tranh giai cấp đồng thời lagrave tiền đề tất yếu của caacutec cuộc caacutech mạng xatilde hội Đacircy lagrave quy luật phổ biến taacutec động trong toagraven 16

bộ tiến trigravenh lịch sử nhacircn loại ldquoQuy luật QHSX phugrave hợp với trigravenh độ PT của LLSXrdquo QHSX phugrave hợp với trigravenh độ của LLSX lại trở thagravenh động lực cơ bản thuacutec đẩy mở đường cho LLSX phaacutet triển QHSX khocircng phugrave hợp với trigravenh độ của LLSX sẽ kigravem hatildem sự phaacutet triển của LLSX Song taacutec động kigravem hatildem đoacute cũng chỉ coacute tiacutenh chất tạm thời theo tiacutenh tất yếu khaacutech quan cuối cugraveng QH cũng se phải thay đổi cho phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Sở dĩ QHSX coacute taacutec động trở lại mạnh mẽ với LLSX lagrave vigrave noacute qui định Mục điacutech của SX hệ thống quản lyacute của SX vagrave quản lyacute xatilde hội Phương thức phacircn phối vagrave phần của cải iacutet hay nhiều magrave người lao động được hưởng Từ đoacute noacute sẽ tạo ra những điều kiện để kiacutech thiacutech việc cải tiến lao động vagrave kỹ thuật sản xuất thuacutec đẩy LLSX phaacutet triển Thực tiễn đatilde cho thấy LLSX chỉ coacute thể phaacutet triển khi coacute một QHSX hợp lyacute đồng bộ phugrave hợp với noacute QHSX lạc hậu hoặc tiecircn tiến hơn một caacutech giả tạo cũnhg sẽ kigravem hatildem sự phaacutet triển của LLSX Quy luật về sự phugrave hợp của QHSX với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX lagrave quy luật chung nhất của sự phaacutet triển XH Sự taacutec động cảu quy luật nagravey đatilde đưa xatilde hội loagravei ngưogravei trải qua caacutec PTSX khaacutec nhau Tuy nhiecircn khocircng phải bất cứ nước nagraveo cũng nhất thiết phải tuần tự trải qua caacutec PTSX một số nước coacute thể bỏ qua hợc một số caacutec PTSX để tiến lecircn PTSX mới cao hơn CAcircU 21 Anh Chị hatildey phacircn tiacutech mối quan hệ biện chứng giữa cơ sở hạ tầng (CSHT) vagrave kiến triến thượng tầng (KTTT) Đảng ta đatilde vận dụng mối quan hệ biện chứng nagravey như thế nagraveo vagraveo vagraveo quaacute trigravenh xacircy dựng CNXH ở nước ta hiện nay Trả lời

CSHT lagrave toagraven bộ những quan hệ sản xuất hợp thagravenh cơ cấu kinh tế của một xatilde hội nhất định KTTT lagrave toagraven bộ caacutec quan điểm về chiacutenh trị phaacutep quyền triết học đạo đức tocircn giaacuteocaacutec thể chế xatilde hội tương ứng như Nhagrave nước đảng phaacutei giaacuteo hộihellip được higravenh thagravenh trecircn một CSHT nhất định Mối quan hệ biện chứng giữa CSHT vagrave KTTT - CSHT quyết định KTTT (CSHT nagraveo thigrave KTT nấy) + Trật tự kinh tế xeacutet đến cugraveng quy định trật tự chiacutenh trị macircu thuẫn trong kinh tế gacircy ra macircu thuẫn trong chiacutenh trị Giai cấp nagraveo

thống trị trong kinh tế thigrave giai cấp đoacute thống trị trong chiacutenh trị + Tất cả caacutec yếu tố của KTTT dều trực tiếp hay giaacuten tiếp phụ thuộc vagraveo CSHT vagrave do CSHT quy định + CSHT thay đổi hay mất đi thigrave sớm hay muộn KTTT cũng phải thay đổi hay mất đi để cho một KTTT mới ra đời tuy nhiecircn

đacircy lagrave một quaacute trigravenh phức tạp - Sự taacutec động của KTTT đến CSHT Do KTTT vagrave mỗi yếu tố của noacute coacute tiacutenh độc lập tương đối vagrave vai trograve khaacutec nhau necircn chuacuteng

taacutec động đến CSHT theo những caacutech những xu hướng khaacutec nhau + Chức năng chiacutenh của KTTT lagrave xacircy dựng củng cố bảo vệ CSHT đatilde sinh ra noacute chống lại mọi nguy cơ lagravem suy yếu hay phaacute hoại chế độ kinh tế hiện hagravenh + KTTT taacutec động mạnh mẽ đến kinh tế - xatilde hội nhưng noacute khocircng thể lagravem thay đổi xu hướng phaacutet triển khaacutech quan của đời sống kinh tế - xatilde hội Sự taacutec động của noacute chủ yếu diễn ra theo 2 hướng Nếu phugrave hợp với CSHT với caacutec quy luật kinh tế thigrave KTTT thuacutec đẩy sự tăng trưởng đảm bảo sự phaacutet triển bền vững cho CSHT Nếu khocircng phugrave hợp với CSHT với caacutec quy luật kinh tế thigrave KTTT kigravem hatildem sự tăng trưởng gacircy baacutet ổn cho đời sống xatilde hội Đảng ta đatilde vận dụng mối quan hệ biện chứng nagravey trong quaacute trigravenh xacircy dựng CHXH ở nước ta hiện nay Nước ta đatilde trải qua caacutec higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội khaacutec nhau từ xatilde hội cộng sản nguyecircn thủy tiến lecircn xatilde hội chiếm hữu nocirc lệ đến xatilde hội phong kiến rồi tiến hoacutea lecircn CNXH bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa vagrave đỉnh cao nhất trong quaacute trigravenh tiến hoacutea nagravey lagrave chủ nghĩa cộng sản Nước ta đang trong giai đoạn xacircy dựng CNXH theo hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN Do đoacute mối quan hệ biện chứng giữa CSHT vagrave KTTT lagrave 1 quaacute trigravenh đấu tranh lacircu dagravei giữa caacutei mới vagrave caacutei cũ CNXH đang trong quaacute trigravenh xacircy dựng necircn lagrave caacutei mới cograven rất non yếu muốn xoacutea bỏ hết tagraveng dư của xatilde hội cũ - đại diện cho caacutei cũ rất khoacute bởi noacute đatilde tồn tại lacircu dagravei Tuy nhiecircn con đường đi lecircn CNXH ở nước ta diễn ra theo caacutec quy luật khaacutech quan của thời đại chứ khocircng phải do yacute muốn chủ quan của con người quyết định necircn noacute lagrave caacutei mới nhưng hợp quy luật necircn ngagravey cagraveng phaacutet triển vagrave ngược lại caacutei cũ khocircng hợp quy luật sẽ ngagravey cagraveng yếu đi Đảng ta đatilde ra sức xacircy dựng CNXH trong đoacute phaacutet triển lực lượng sản xuất hiện đại gắn liền với xacircy dựng quan hệ sản xuất mới phugrave hợp trecircn cả 3 mặt sở hữu quản lyacute vagrave phacircn phối Quaacute trigravenh xacircy dựng nagravey đogravei hỏi chuacuteng ta phải xacircy dựng caacutec quan điểm về chiacutenh trị phaacutep quyền triết học đạo đức tocircn giaacuteocaacutec thể chế xatilde hội tương ứng như Nhagrave nước đảng phaacutei giaacuteo hội cho phugrave hợp với sự phaacutet triển của phương thức sản xuất magrave Đảng đatilde đề ra để goacutep phần xacircy dựng một nước Việt Nam dacircn giagraveu nước mạnh xatilde hội cocircng bằng dacircn chủ văn minh

Cacircu 22 Anh (chị) hatildey phacircn tiacutech tư tưởng của Mac ldquosự phaacutet triển higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội lagrave quaacute trigravenh lịch sử - tự nhiecircnrdquo 17

Khaacutei niệm higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội HTKT-XH lagrave một phạm trugrave của CNDVLS dugraveng để chỉ xatilde hội ở từng giai đoạn lịch sử nhất định với một kiểu qhsx đặc trưng cho xatilde hội đoacute phugrave hợp với một trigravenh độ nhất định của llsx vagrave với một kttt tương ứng được xacircy dựng trecircn những qhsx ấy

HTKT-XH lagrave một hệ thống hoagraven chỉnh vagrave coacute cấu truacutec phức tạp trong đoacute coacute caacutec mặt cơ bản lagrave llsx qhsx kttt Mỗi mặt của htkt-xh coacute vai trograve vị triacute riecircng taacutec động qua lại lẫn nhau thống nhất với nhau

+ LLSX lagrave nền tảng vật chất ndash kỹ thuật của mỗi htkt-xh Sự higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển của mỗi htkt-xh xeacutet đến cugraveng do llsx quyết định Llsx phaacutet triển qua caacutec htkt-xh nối tiếp nhau từ thấp đến cao

+ QHSX lagrave quan hệ giữa người với người trong quaacute trigravenh sản xuất lagrave những quan hệ cơ bản ban đầu vagrave quyết định tất cả mọi quan hệ xatilde hội khaacutec Mỗi htkt-xh lại coacute một kiểu qhsx của noacute tương ứng với trigravenh độ nhất định của llsx Qhsx lagrave tiecircu chuẩn khaacutech quan để phacircn biệt xatilde hội cụ thể nagravey với xatilde hội cụ thể khaacutec đồng thời tiecircu biểu cho một giai đoạn phaacutet triển nhất định của lịch sử

+ KTTT được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển phugrave hợp với CSHT nhưng noacute lại lagrave cocircng cụ để bảo vệ duy trigrave vagrave phaacutet triển CSHT đatilde sinh ra noacute

Ngoagravei caacutec mặt cơ bản necircu trecircn caacutec htkt-xh cograven coacute quan hệ về gia đigravenh dacircn tộc vagrave caacutec quan hệ xatilde hội khaacutec Caacutec quan hệ đoacute đều gắn boacute chặt chẽ với qhsx biến đổi cugraveng với sự biến đổi của qhsx

Sự phaacutet triển của caacutec htkt-xh lagrave một quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn Lịch sử phaacutet triển của xatilde hội loagravei người trải qua nhiều giai đoạn nối tiếp nhau từ thấp đến cao tương ứng với mỗi giai đoạn lagrave

một htkt-xh Sự vận động thay thế nhau của caacutec htkt-xh trong lịch sử đều do taacutec động của caacutec quy luật khaacutech quan đoacute lagrave quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn của xatilde hội Trecircn cơ sở phaacutet hiện ra caacutec quy luật phaacutet triển khaacutech quan của xatilde hội Mac đatilde đi đến kết luận ldquosự phaacutet triển của những higravenh thaacutei kinh tế- xatilde hội lagrave một quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircnrdquo

Caacutec mặt cơ bản hợp thagravenh một htkt-xh khocircng taacutech rời nhau magrave liecircn hệ biện chứng với nhau higravenh thagravenh necircn những qui luật phổ biến của xatilde hội Đoacute lagrave quy luật về sự phugrave hợp của qhsx với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx quy luật csht quyết định kttt vagrave caacutec quy luật xatilde hội khaacutec Chiacutenh taacutec động của caacutec quy luật khaacutech quan đoacute magrave caacutec htkt-xh vận động phaacutet triển thay thế nhau từ thấp đến cao trong lịch sử như một quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn khocircng phụ thuộc vagraveo yacute chiacute nguyện vọng chủ quan của con người

Quaacute trigravenh phaacutet triển lịch sử tự nhiecircn của xatilde hội coacute nguồn gốc sacircu xa từ sự phaacutet triển của llsx Chiacutenh tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx đatilde quy định một caacutech khaacutech quan tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của qhsx Do đoacute xeacutet đến cugraveng llsx quyết định quaacute trigravenh vận động vagrave phaacutet triển của htkt-xh như quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn

Trong caacutec quy luật khaacutech quan chi phối sự vận động vagrave phaacutet triển của caacutec htkt-xh thigrave quy luật về sự phugrave hợp của qhsx với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx coacute vai trograve quyết định nhất Llsx bảo đảm tiacutenh kế thừa trong sự phaacutet triển tiến lecircn của xatilde hội quy định khuynh hướng phaacutet triển từ thấp đến cao Qhsx lagrave mặt thứ hai của ptsx biểu hiện tiacutenh giaacuten đoạn trong sự phaacutet triển của lịch sử Những qhsx lỗi thời được xoacutea bỏ vagrave được thay thế bằng những kiểu qhsx mới cao hơn Đến lượt noacute sự thay đổi qhsx sẽ keacuteo theo sự thay đổi về kttt vagrave do đoacute magrave htkt-xh cũ được thay thế bằng htkt-xh mới cao hơn tiến bộ hơn Quaacute trigravenh đoacute diễn ra theo quy luật khaacutech quan chứ khocircng phải theo yacute muốn chủ quan của con người

Sự thay thế một htkt-xh nagravey bằng một htkt-xh mới cao hơn thường được thực hiện thocircng qua caacutech mạng xatilde hội Nguyecircn nhacircn sacircu sa của caacutech mạng xatilde hội lagrave macircu thuẫn giữa llsx vagrave qhsx khi qhsx trở thagravenh xiềng xiacutech của llsx Trong thời kỳ caacutech mạng xatilde hội khi cơ sở kinh tế thay đổi thigrave sớm hay muộn toagraven bộ kttt đồ sộ cũng thay đổi theo

Quaacute trigravenh kế thừa của lịch sử loagravei người luocircn luocircn cho pheacutep cộng đồng nagraveo đoacute trong điều kiện nhất định do taacutec động của caacutec nhacircn tố caacutec macircu thuẫn becircn trong vagrave becircn ngoagravei coacute thể bỏ qua caacutec giai đoạn phaacutet triển nhất định để vươn tới trigravenh độ tiecircn tiến của nhacircn loại Trong thời đại ngagravey nay chủ chương ruacutet ngắn để đi lecircn CNXH ở một số quốc gia tiền tư bản chủ nghĩa chẳng những khocircng macircu thuẫn với tinh thần của sự phaacutet triển mang tiacutenh lịch sử- tự nhiecircn magrave cograven lagrave biểu hiện sinh động của quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn ấy Chỉ khi ta ldquoruacutet ngắn rdquomột caacutech duy yacute chiacute bấp chấp quy luật thigrave luacutec đoacute sự phaacutet triển ruacutet ngắn mới trở necircn đối lập với quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn

Như vậy quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn của sự phaacutet triển xatilde hội chẳng những diễn ra bằng con đường tuần tự magrave cograven bao hagravem cả sự bỏ qua trong những điều kiện lịch sử nhất định một hoặc một vagravei htkt-xh nhất định Sự khaacutec nhau về trật tự phaacutet triển vẫn lagrave quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn Cacircu 24 Phacircn tiacutech Con đường đi lecircn CNXH ở Việt Nam

a Quaacute độ lecircn CNXH bỏ qua chế độ TBCN ở Việt Nam Trong quaacute trigravenh quaacute độ lecircn CNXH chuacuteng ta cần phải biết tiếp thu vagrave vận dụng saacuteng tạo tư tưởng của caacutec nhagrave kinh điển MAacuteC-

Lenin nhất lagrave tư tưởng của Lecirc nin về những khacircu trung gian những bước quaacute độ tất yếu để đưa một xatilde hội tiểu nocircng lạc hậu lecircn CNXH lại vừa biết tổng kết lịch sử của đất nước vagrave của thế giới với những biến đổi to lớn của noacute Điều quan trọng lagrave quaacute trigravenh đi lecircn CNXH chuacuteng ta cần phải tuacircn thủ nghiecircm ngặt những yecircu cầu khaacutech quan của sự phaacutet triển tuacircn theo những qui luật khaacutech quan của sự phaacutet triển từ xatilde hội nocircng nghiệp lạc hậu lecircn CNXH Tuyệt đối khocircng coacute những 18

hagravenh động chủ quan duy yacute chiacute traacutei với qui luật khaacutech quan Phải hiểu rằng quaacute độ giaacuten tiếp lecircn CNXH bỏ qua chế độ TBCN lagrave con đường phugrave hợp với điều kiện đất nước vagrave thời đại ngagravey nay

Xacircy dựng CNXH bỏ qua chế độ TBCN tạo ra biến đổi về chất của XH trecircn tất cả caacutec lĩnh vực lagrave sự nghiệp rất khoacute khăn phức tạp cho necircn phải phải trải qua một thời kỳ quaacute độ lacircu dagravei với nhiều chặng đường nhiều higravenh thức tổ chức kinh tế xatilde hội coacute tiacutenh quaacute độ Trong caacutec lĩnh vực của đời sống XH diễn ra sự đan xen vagrave đấu tranh của caacutei củ vagrave caacutei mới

b Cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea lagrave nhiệm vụ trung tacircm của thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam - Lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế - XH chỉ ra mỗi higravenh thaacutei KT-XH coacute một lực lượng sản xuất của noacute hay noacutei caacutech khaacutec coacute một cơ

sở vật chất-kỹ thuật của noacute Để coacute CNXH phải coacute một cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại do cuộc CM khoa học vagrave cocircng nghệ mang lại Song nước ta tiến lecircn CNXH từ một nền kinh tế phổ biến lagrave sản xuất nhỏ lao động thủ cocircng lagrave chủ yếu caacutei thiếu thốn của chuacuteng ta lagrave chưa coacute một nền đại cocircng nghiệp Vigrave vậy chuacuteng ta phải tiến hagravenh cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea Thực chất của cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea chiacutenh lagrave xacircy dựng cơ sở vật chất kỹ thuật của CNXH Cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ở nước ta nhằm xacircy dựng cơ sở vật chất kỹ thuật cho CNXH ở nước ta trecircn cơ sở phaacutet huy năng lực nội sinh của đất nước cũng như xu thế quốc tế hoacutea kinh tế thế giới đoacute lagrave nhiệm vụ trung tacircm trong suốt thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH

- Trong cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea đất nước chuacuteng ta cần phaacutet triển mạnh mẽ một nền khoa học vagrave cocircng nghệ tiecircn tiến hiện đại Phải coi phaacutet triển khoa học vagrave cocircng nghệ lagrave quốc saacutech hagraveng đầu điều nagravey hoagraven toagraven phugrave hợp với xu thế của thế giới ngagravey nay trong xu thế hợp taacutec cạnh tranh ngagravey cagraveng khốc liệt Chiacutenh vigrave vậy đại hội đại biểu toagraven quốc lần thứ IX cuả Đảng ta đatilde đề ra ldquocon đường cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ở nước ta cần vagrave coacute thể ruacutet ngắn thời gian vừa coacute bước tuần tự vừa coacute bước nhảy vọt Phaacutet huy những lợi thế của đất nước tận dụng mọi khả năng để đạt được những trigravenh độ cocircng nghệ tiecircn tiến đặc biệt lagrave cocircng nghệ thocircng tin cocircng nghệ sinh học tranh thủ ứng dụng ngagravey cagraveng nhiều hơn ở mức cao hơn vagrave phổ biến hơn những thagravenh tựu mới về khoa học cocircng nghệ từng bước phaacutet triển kinh tế tri thức Phaacutet huy nguồn lực triacute tuệ vagrave sức mạnh tinh thần của người Việt Nam coi phaacutet triển giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo khoa học cocircng nghệ lagrave nền tảng vagrave động lực của sự nghiệp cocircng nghiệp hoacute hiện đại hoacutea

Thực hiện thắng lợi sự nghiệp CNH-HĐH lagrave một trong những nhacircn tố coacute yacute nghĩa quyết định thắng lợi sự nghiệp xacircy dựng CNXH ở nước ta

c Kết hợp giữa LLSX với xacircy dựng QHSX trong thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam - Trong khi khẳng định vai trograve của LLSX lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh cograven chỉ ra sự phaacutet triển của LLSX phải gắn liền với việc

thiết lập quan hệ sản xuất phugrave hợp Trong sự nghiệp xacircy dựng CNXH ở nước ta Đảng ta khẳng định ldquoPhaacutet triển LLSX gắn liền với QHSX mới phugrave hợp trecircn cả 3 mặt sở hữu quản lyacute vagrave phacircn phối

- Phugrave hợp với sự phaacutet triển của LLSX ở nước ta đảng ta chủ trương sử dụng ldquonhiều higravenh thức sở hữa về TLSX nhiều thagravenh phần kinh tếrdquo đồng thời thực hiện nhất quaacuten lacircu dagravei chiacutenh saacutech phaacutet triển nền kinh tế hagraveng hoacutea nhiều thagravenh phần vận động theo cơ chế thị trường coacute sự quản lyacute của Nhagrave nước theo định hướng XHCN đoacute chiacutenh lagrave nền kinh tế thị trường định hướng XHCN

- Kinh tế thị trường lagrave thagravenh tựu chung của văn minh nhacircn loại Noacute lagrave kết quả của sự phaacutet triển LLSX đến một trigravenh độ nhất định kết quả của quaacute trigravenh phacircn cocircng lao động xatilde hội vagrave đa dạng hoacutea caacutec higravenh thức sở hữu Đến lượt noacute kinh tế thị trường lagrave một động lực mạnh mẽ thuacutec đẩy LLSX phaacutet triển Xacircy dựng vagrave phaacutet triển kinh tế thị trường định hướng XHCN vừa phugrave hợp với xu hướng phaacutet triển của thời đại vừa phugrave hợp với yecircu cầu phaacutet triển của LLSX ở nước ta với yecircu cầu xacircy dựng nền kinh tế độc lập tự chủ kết hợp với chủ động hội nhập kinh tế quốc tế Đảng ta khẳng định ldquoMục điacutech của nền kinh tế thị trường định hướng XHCN lagrave phaacutet triển LLSX phaacutet triển kinh tế để xacircy dựng cơ sở vật chất-kỹ thuật của CNXH nacircng cao đời sống của nhacircn dacircn

d Kết hợp giữa kinh tế với chiacutenh trị vagrave caacutec mặt khaacutec của đời sống XH trong thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam Xuất phaacutet từ mối quan hệ giữa kinh tế với chiacutenh trị vagrave caacutec mặt khaacutec của đời sống XH magrave lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh đatilde chỉ ra

trong quaacute trigravenh xacircy dựng CNXH ở nước ta gắn liền với phaacutet triển kinh tế xacircy dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN phải khocircng ngừng đổi mới hệ thống chiacutenh trị nacircng cao vagravei trograve latildenh đạo vagrave sức chiến đấu của Đảng xacircy dựng nhagrave nước phaacutep quyền xatilde hội chủ nghĩa của dacircn do dacircn vigrave dacircn nacircng cao vai trograve của caacutec tổ chức quần chuacuteng trong sự nghiệp xacircy dựng vagrave bảo vệ TQ 19

Đồng thời phải gắn phaacutet triển kinh tế với phaacutet triển văn hoacutea xacircy dựng nền văn hoacutea tiecircn tiến đậm đagrave bản sắc dacircn tộc nhằm khocircng ngừng nacircng cao dacircn triacute đagraveo tạo nhacircn lực vagrave bồi dưỡng nhacircn tagravei theo quan điểm của đảng ta đoacute lagrave quốc saacutech hagraveng đầu giải quyết caacutec vấn đề XH thực hiện cocircng bằng vagrave dacircn chủ trong đời sống XH

Trong quaacute trigravenh phaacutet triển văn hoacutea cần phải đặc biệt quan tacircm đến phaacutet triển giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo Phải coi giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo cũng lagrave quốc saacutech hagraveng đầu Điều nagravey vừa phugrave hợp với xu thế phaacutet triển hiện đại lại vừa lagrave đogravei hỏi cấp baacutech của sự phaacutet triển đất nước

Toacutem lại lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh lagrave một lyacute luận khoa học noacute cho chuacuteng ta một quan niệm đuacuteng đắn về mối quan hệ lẫn nhau giữa caacutec mặt trong đời sống kt-xh về sự vận động vagrave phaacutet triển của XH Với sự phaacutet triển của khoa học vagrave thực tiễn hiện nay lyacute luận đoacute vẫn giữ nguyecircn giaacute trị Noacute đem lại một phương phaacutep luận thực sự khoa học để phacircn tiacutech caacutec hiện tượng trong đời sống XH để từ đoacute vạch ra phương hướng vagrave giải phaacutep đuacuteng đắn cho hoạt động thực tiễn Cacircu 25 AnhChi hay phan tich nhung cong hien to lon cua CMac PhAngghen va VILenin vao su phat trien ly luan ve giai cap va dau tranh giai cap

Nguồn gốc giai cấp CMaacutec vagrave Phangghen đều khẳng định giai cấp khocircng phải lagrave hiện tượng bẩm sinh của xatilde hội khocircng xất hiện cugraveng với sự xuất hiện của xatilde hội Trong xatilde hội nguyecircn thủy khi lực lượng sản xuất cograven thấp keacutem con người lagravem ra sản phẩm chỉ để tồn tại chưa coacute sản phẩm dư thừa chưa coacute điều kiện khaacutech quan để người nagravey chiếm đoạt sản phẩm của người khaacutec xatilde hội chưa xuất hiện chế độ người boacutec lột người vagrave do đoacute chưa thể coacute giai cấp Cuối xatilde hội nguyecircn thủy cocircng cụ sản xuất bằng kim loại xuất hiện coacute sự phacircn cocircng lao động lagravem cho lực lượng sản xuất phaacutet triển mang lại năng suất lao động cao hơn từ đoacute dẫn đến của cải dư lagravem của riecircng chế độ tư hữu ra đời Chế độ tư hữu lagravem cơ sở cho sự phacircn hoaacute xatilde hội thagravenh caacutec gia cấp coacute lợi iacutech đối khaacuteng nhau

Giai cấp lagrave những tập đoagraven người to lớn khaacutec nhau về địa vị trong một hệ thống sản xuất xatilde hội nhất định trong lịch sử khaacutec nhau về quan hệ của họ đối với những tư liệu sản xuất về vai trograve của họ trong tổ chức lao động xatilde hội vagrave như vậy lagrave khaacutec nhau về caacutech thức hưởng thụ vagrave về phần của cải xatilde hội iacutet hoặc nhiều magrave họ được hưởng Noacutei đến giai cấp lagrave noacutei đến một hệ thống caacutec tập đoagraven người trong một chế độ kinh tế xatilde hội nhất định do chế độ ấy sản sinh ra mỗi giai cấp trong lịch sử đều coacute đặc điểm riecircng tuy nhiecircn theo LecircNin cho pheacutep ta nắm được dấu hiệu đặc trưng chung nhất cơ bản nhất những dấu hiệu phổ biến vagrave ổn định nhất của giai cấp

Giai cấp lagrave phạm trugrave kinh tế xatilde hội coacute tiacutenh lịch sử giai cấp khocircng phải lagrave sản phẩm của sản xuất noacutei chung magrave lagrave sản phẩm của hệ thống sản xuất xatilde hội nhất định trong lịch sử một hệ thống giai cấp tương ứng với mocirct hệ thống sản xuất xatilde hội do đoacute khocircng thể hiểu đặc trưng của từng giai cấp cụ thể nếu khocircng đặt noacute trong mối quan hệ với caacutec giai cấp đối lập khaacutec

Noacutei đến giai cấp lagrave noacutei đến sự khaacutec nhau giữa caacutec tập đoagraven người về địa vị trong một hệ thống kinh tế xatilde hội nhất định trong đoacute tập đoagraven người nagravey lagrave thống trị cograven tập đoagraven người kia lagrave bị trị sự khaacutec nhau ấy thể hiện ở chỗ

Caacutec giai cấp coacute quan hệ khaacutec nhau về tư liệu sản xuất đacircy lagrave sự khaacutec nhau cơ bản nhất quy định sự khaacutec nhau về địa vị của caacutec giai cấp trong xatilde hội (viacute dụ)

Caacutec giai cấp coacute vai trograve khaacutec nhau trong tổ chức lao động xatilde hội trong tổ chức quản lyacute sản xuất tập đoagraven nagraveo chiếm hữu tư liệu sản xuất đương nhiecircn giữ vai trograve latildenh đạo chỉ huy hoạt động sản xuất vagrave lưu thocircng hagraveng hoacutea tại từng đơn vị kinh tế vagrave trecircn quy mocirc toagraven xatilde hội

Caacutec giai cấp coacute phương thức vagrave qui mocirc thu nhận của cải xatilde hội khaacutec nhau caacutec giai cấp thống trị chiếm đoạt giaacute trị thăng dư của caacutec giai cấp bị trị chế độ phacircn phối trong xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng lagrave chế độ phacircn phối bất cocircng vigrave phần lớn của cải nằm trong tay giai cấp thống trị phần iacutet ỏi cograven lại thuộc về lực lượng đocircng đảo trong xatilde hội đoacute lagrave những người lao động Toacutem lại giai cấp nagraveo nắm được quyền sở hữu đối với tư liệu sản xuất thigrave giai cấp đoacute sẽ nắm quyền quản lyacute tổ chức sản xuất vagrave quyền chi phối sản phẩm giai cấp đoacute sẽ coacute địa vị trong xatilde hội

Đấu tranh giai cấp Gia cấp thống trị vagrave giai cấp bị trị coacute lợi iacutech căn bản đối lập nhau khocircng thể đều hoagrave đều hoagrave được Đoacute lagrave đối khaacuteng về quyền lợi giữa những giai tầng aacutep bức boacutec lột vagrave những giai tầng bị boacutec lột coacute aacutep bức thigrave coacute đấu tranh chống aacutep VILecircnin cho rằng đấu tranh giai cấp trong lịch sử vagrave trong thời đại ngagravey nay khocircng phải lagrave cuộc bạo loạn khủng bố lật đổ chỉ coacute yacute ngĩa phaacute hoại tiecircu cực magrave thực chất lagrave cuộc đấu tranh của quần chuacuteng bị tước heat quyền bị aacutep bức vagrave lao động chống bọn đặc quyền đặc lợi bọn aacutep bức vagrave bọn ăn baacutem cuộc đấu tranh của những người cocircng nhacircn lagravem thuecirc hay những người vocirc sản chống những người hữu sản hay giai cấp tư sản 20

Thocircng qua cuộc đấu tranh giai cấp sự xung đột giữa lực lượng sản xuất mới vagrave quan hệ sản xuất lạc hậu được giải quyết thực hiện bước quaacute độ từ một chế độ xatilde hội lỗ lời sang chế độ mới cao hơn

Đấu tranh giai cấp lagrave động lực phaacutet triển của xatilde hội coacute giai cấp khocircng chỉ thể hiện trong thời kỳ caacutech mạng xatilde hội magrave cograven trong thời hogravea bigravenh

Đấu tranh giai cấp lagrave quy luật chung của xatilde hội coacute giai cấp song quy luật ấy coacute những biểu hiện đặc thugrave trong từng xatilde hội cụ thể

Về kết cấu giai cấp trong xatilde hội coacute giai cấp mỗi higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội coacute một kết cấu giai cấp nhất định khi higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội nagravey thay thế higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội khaacutec thigrave kết cấu giai cấp cũng thay đổi

Mỗi kết cấu giai cấp trong xatilde hội coacute giai cấp đều coacute caacutec giai cấp cơ bản giai cấp khocircng cơ bản vagrave tầng lớp trung gian những giai cấp cơ bản lagrave những giai cấp gắn liền với sự xuất hiện vagrave tồn tại của phương thức sản xuất thống trị trong xatilde hội sự đối khaacuteng vagrave cuộc đấu tranh của caacutec giai cấp đoacute biểu hiện macircu thuẫn cơ bản của phương thức sản xuất đatilde sinh ra chuacuteng những giai cấp khocircng cơ bản đoacute lagrave những người nocircng dacircn tự do coacute iacutet ruộng đất trong chế độ chiếm hữu nocirc lệ đoacute lagrave giai cấp nocirc lệ chủ nocirc với tư caacutech lagrave tagraven dư của chế độ cũ giai cấp tư sản với tư caacutech lagrave mầm moacuteng của xatilde hội mới trong xatilde hội phong kiếnhellip tầng lớp trung gian lagrave sản phẩm của chiacutenh phương thức sản xuất đang thống trị lagrave kết quả của quaacute trigravenh phacircn hoacutea xatilde hội diễn ra khocircng ngừng trong xatilde hội đoacute lagrave tầng lớp bigravenh dacircn trong xatilde hội nocirc lệ lagrave tầng lớp triacute thức tiểu tư sản trong xatilde hội tư bản

Cugraveng với sự phaacutet triển của sản xuất mỗi giai cấp trong một kết cấu giai cấp cũng coacute những biến đổi nhất định những biến đổi ấy dẫn đến những thay đổi địa vị của caacutec giai cấp đoacute trong hệ thống sản xuất xatilde hội

Lyacute luận về giai cấp của chủ nghĩa Maacutec ndashLecircnin lagrave cơ sở đuacuteng đắn để nhận định giai cấp phacircn tiacutech caacutec quan hệ giai cấp trong đấu tranh giai cấp vagrave lien minh giai cấp baacutec bỏ mọi quan điểm sai lầm trong việc phacircn chia giai cấp trong xatilde hội

Lyacute luận về giai cấp vagrave đấu tranh giai cấp của chủ nghĩa Maacutec - PhAngghen Lecircnin đatilde vạch ra tiacutenh tấc yếu của cuộc đấu tranh giữa giai cấp vocirc sản vagrave giai cấp tư sản Sau khi giai cấp vocirc sản giagravenh chiacutenh quyền những cơ sở vất chất để nảy sinh giai cấp boacutec lột vagrave sự phacircn chia giai cấp noacutei chung vẫn tồn tại vigrave vậy giai cấp cocircng nhacircn phải tiến hagravenh tổ chức xacircy dựng một hệ thống quan hệ xatilde hocirci mới theo yecircu cầu phaacutet triển của lực lượng sản xuất hiện đại Ngoagravei ra giai cấp vocirc sản cograven phải từng bước khắc phục những tư tưởng tacircm lyacute tập quaacuten văn hoacutea lạc hậu của xatilde hội củ cograven in sacircu vagraveo đời sống tinh thần của xatilde hội CAcircU 26 Anhchị hatildey trigravenh bagravey quan điểm maacutecxiacutet về đấu tranh giai cấp vagrave vai trograve của noacute đối với sự phaacutet triển của xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng Sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam về đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta hiện nay như thế nagraveo 1 Quan điểm Maacutecxiacutet về đấu tranh giai cấp - Đấu tranh giai cấp lagrave quaacute trigravenh tất yếu khaacutech quan của xatilde hội coacute aacutep bức boacutec lột Đoacute lagrave cuộc đấu tranh giữa giai cấp thống trị vagrave giai cấp bị trị đối khaacuteng về quyền lợi khocircng thể dung hoagrave được -VILecircnin cho rằng đấu tranh giai cấp trong lịch sử vagrave ngagravey nay khocircng phải lagrave những cuộc bạo loạn khủng bố phaacute hoại magrave noacute thực chất lagrave cuộc đấu tranh của quần chuacuteng bị tước hết quyền bị aacutep bức vagrave lao động chống bọn aacutep bức ăn baacutem đấu tranh của những người cocircng nhacircn lagravem thuecirc hay những người vocirc sản chống giai cấp tư sản Nguyecircn nhacircn đấu tranh giai cấp -Do macircu thuẫn gay gắt giữa lực lượng sản xuất mới tiến bộ vagrave quan hệ sản xuất lỗi thời lạc hậu - Về mặt xatilde hội đacircy lagrave macircu thuẫn biểu hiện giữa giai cấp caacutech mạng tiến bộ đại diện cho lực lượng sản xuất mới vagrave giai cấp thống trị boacutec lột đại diện cho quan hệ sản xuất lỗi thời lạc hậu Higravenh thức đấu tranh Tuỳ thuộc hoagraven cảnh lịch sử giai cấp tham gia đấu tranh giai đoạn phaacutet triển đấu tranh magrave đấu tranh giai cấp diễn ra dưới nhiều higravenh thức Ngagravey nay caacutech mạng xatilde hội chủ nghĩa đang thời kỳ thoaacutei tragraveo giai cấp cocircng nhacircn caacutec nước tư bản đấu tranh bằng những higravenh thức mới chống lại những thủ đoạn của giai cấp thống trị bảo vệ lợi iacutech giai cấp trước mắt vagrave lacircu dagravei của cocircng nhacircn vagrave nhacircn dacircn lao động 2 Vai trograve của đấu tranh giai cấp đối với sự phaacutet triển xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng -Đấu tranh giai cấp lagrave một trong những động lực phaacutet triển quan trọng của xatilde hội coacute giai cấp Vigrave đấu tranh giai cấp giuacutep thay đổi phương thức sản xuất cũ lỗi thời lạc hậu bằng phương thức mới cao hơn đồng thời xacircy dựng lực lượng sản xuất mới phugrave hợp quan hệ sản xuất tạo cơ sở phaacutet triển mọi mặt đời sống xatilde hội -Đấu tranh giai cấp giuacutep cải tạo caacutec giai cấp caacutech mạng vagrave quần chuacuteng lao động thocircng qua việc xoaacute bỏ tập quaacuten xấu do giai cấp thống trị sản sinh ra 21

-Đấu tranh giai cấp lagrave đograven bẩy phaacutet triển lịch sử caacutech mạng lagrave động lực phaacutet triển caacutec mặt đời sống xatilde hội trong thời kỳ phaacutet triển bigravenh thừơng Đấu tranh lagrave động lực để giai cấp tư sản đổi mới phương thức quản lyacute sử dụng kỹ thuật mới để tạo necircn những thagravenh tựu mới -Vai trograve đấu tranh giai cấp thể hiện ở những cuộc đấu tranh mang tiacutenh quần chuacuteng rộng lớn do lực lượng tiến bộ xatilde hội latildenh đạo được tổ chức khoa học nhằm đaacutenh đổ giai cấp thống trị cản trở phaacutet triển xatilde hội 3 Sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam về đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta hiện nay -Thời kỳ quaacute độ đi lecircn CNXH ở nước ta tồn tại nhiều giai cấp vagrave macircu thuẫn giai cấp Tuy nhiecircn trong điều kiện phaacutet triển kinh tế thị trường quaacute độ lecircn CNXH macircu thuẫn nagravey bộc lộ lagrave macircu thuẫn trong nội bộ nhacircn dacircn Nhigraven chung lợi iacutech giai cấp tư sản thống nhất lợi iacutech cộng đồng đấu tranh lagrave để hợp taacutec đoagraven kết xacircy dựng xatilde hội dacircn giagraveu nước mạnh cocircng bằng văn minh -Thực chất đấu tranh giai cấp ở nước ta trong thời kỳ quaacute độ lagrave đấu tranh giữa khuynh hướng tự giaacutec theo định hướng XHCN vagrave khuynh hướng phaacutet triển tự phaacutet lecircn TBCN Trong quaacute trigravenh đoacute nhất thiết chuacuteng ta phải phaacutet triển kinh tế hagraveng hoaacute nhiều thagravenh phần trong đoacute coacute thagravenh phần kinh tế tư bản tư nhacircn -Đấu tranh giai cấp ở nước ta diễn ra hagraveng ngagravey trecircn caacutec lĩnh vực chiacutenh trị kinh tế xatilde hội Vigrave vậy Đảng ta luocircn xaacutec định rotilde cần phải +Đấu tranh chống khuynh hướng vagrave biểu hiện tiecircu cực của tầng lớp tư sản +Đấu tranh chống khuynh hướng tự phaacutet TBCN của sản xuất nhỏ +Đấu tranh chống caacutec thế lực thugrave địch acircm mưu diễn biến hoagrave bigravenh phaacute hoại độc lập dacircn tộc vagrave chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta +Xacircy dựng chủ nghĩa xatilde hội đi đocirci với bảo vệ tổ quốc bảo vệ quyền lagravem chủ nhacircn dacircn +Xacircy dựng nền kinh tế thị trường thực hiện CNH HĐH định hướng XHCN giữ gigraven vagrave phaacutet huy bản sắc dacircn tộc tiếp thu tinh hoa nhacircn loại lagravem cho đời sống vật chất vagrave tinh thần nhacircn dacircn khocircng ngừng nacircng cao -Để đạt được caacutec mục tiecircu trecircn đogravei hỏi sử dụng nhiều higravenh thức đấu tranh khaacutec nhau vừa mềm dẻo vừa cương quyết Toacutem lại giai đoạn hiện nay đogravei hỏi Đảng ta phải nắm vững biện phaacutep duy vật nắm vững quan điểm giai cấp của CN Maacutec-Lecircnin để phacircn tiacutech được tiacutenh chất tigravenh higravenh gay go phức tạp của đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ traacutenh rơi vagraveo thaacutei cực sai lầm quaacute cường điệu đấu tranh giai cấp đi đến rụt regrave khocircng daacutem đổi mới mơ hồ mất cảnh giaacutec đi đến phủ nhận đấu tranh giai cấp Cacircu 27 Anh chị hatildey chỉ ra những điểm giống vagrave khaacutec nhau giữa nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản Trả lời

Nhagrave nước phaacutep quyền lagrave một higravenh thức tổ chức nhagrave nước đặc biệt magrave ở đoacute coacute sự ngự trị cao nhất của phaacutep luật với nội dung thực hiện quyền lực của nhacircn dacircn

Nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản coacute những điểm giống vagrave khaacutec nhau như sau

Giống nhau Phaacutep luật được đề cao vagrave lagrave cocircng cụ chủ yếu để quản lyacute mọi hoạt động của xatilde hội vagrave cocircng dacircn Ngay cả hoạt động của caacutec cơ

quan thuộc hệ thống tổ chức nhagrave nước cũng phải tuacircn theo phaacutep luật mặc dugrave chiacutenh noacute lagrave những cơ quan cocircng bố ban hagravenh thực thi vagrave kiểm tra việc thực hiện phaacutep luật

Khaacutec nhau 1048766Điểm khaacutec biệt căn bản giữa nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản ở

chỗ nếu như trong nhagrave nước phaacutep quyền tư sản quyền lực của nhagrave nước được phacircn cho ba cơ quan khaacutec nhau hoagraven toagraven độc lập với nhau đảm nhiệm thigrave một trong những nguyecircn tắc quan trọng của nhagrave nước phaacutep quyền XHCN lagrave quyền lực nhagrave nước thống nhất coacute sự phacircn cocircng vagrave phối hợp giữa caacutec cơ quan nhagrave nước trong việc thực hiện caacutec quyền lập phaacutep hagravenh phaacutep vagrave tư phaacutep 22

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam lagrave nhagrave nước phaacutep quyền XHCN của dacircn do dacircn vigrave dacircn necircn hệ thống phaacutep luật thể hiện tập trung yacute chiacute lợi iacutech vagrave nguyện vọng của nhacircn dacircn Tất cả quyền lực nhagrave nước thuộc về nhacircn dacircn magrave nền tảng lagrave liecircn minh giữa giai cấp cocircng nhacircn vagrave đội ngũ triacute thức Trong khi nhagrave nước phaacutep quyền tư sản lagrave của giai cấp tư sản nhằm thực hiện nền chuyecircn chiacutenh tư sản đối với giai cấp vocirc sản vagrave nhacircn dacircn lao động

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam được đặt dưới sự latildenh đạo của ĐCS VN thực hiện quản lyacute xatilde hội bằng phaacutep luật theo phaacutep luật Nhagrave nước phaacutep quyền tư sản được tổ chức dưới nhiều higravenh thức khaacutec nhau nhưng nhigraven chung coacute 2 higravenh thức cơ bản lagrave quacircn chủ lập hiến vagrave caacutec higravenh thức cộng hogravea chung quy lại đều lagrave nền chuyecircn chiacutenh tư sản Cacircu 28 Phacircn tiacutech vai trograve của Nhagrave Nước đối với quaacute trigravenh phaacutet triển kinh tế ở nước ta trong giai đoạn hiện nay Vai trograve taacutec động của Nhagrave Nước đối với kinh tế thuộc phạm vi mối quan hệ biện chứng giữa kiến truacutec thượng tầng vagrave cơ sở hạ tầng Nếu chiacutenh saacutech phaacutep luật của Nhagrave Nước phugrave hợp với nhu cầu khaacutech quan của nền kinh tế thigrave noacute sẽ coacute taacutec động thuacutec đẩy kinh tế phaacutet triển vagrave ngược lại sẽ kigravem hatildem hoặc phaacute hoại sự phaacutet triển kinh tế Nền kinh tế VN hiện nay lagrave nền kinh tế thị trường theo định hướng XHCN trong đoacute Nhagrave Nước giữ vai trograve rất quan trọng 1 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc ổn định kinh tế vĩ mocirc Nền kinh tế thị trường luocircn diễn ra những biến động khocircn lường vagrave tiềm ẩn những nguy cơ khủng hoảng kinh tế trầm trọng Do đoacute xuất hiện nhu cầu cần sự can thiệp của Nhagrave Nước nhằm điều chỉnh caacutec quan hệ kinh tế sao cho iacutet coacute khả năng xảy ra khủng hoảng nhất thocircng qua chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh tiền tệ Chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh bao gồm caacutec chiacutenh saacutech thuế vagrave chi tiecircu ngacircn saacutech của Nhagrave nước nhằm điều tiết chu kỳ kinh tế đảm bảo cocircng ăn việc lagravem ổn định giaacute cả vagrave tăng trưởng liecircn tục của nền kinh tế Trong những thời kỳ kinh tế suy giảm chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh coacute taacutec dụng kiacutech cầu vagrave sản xuất bằng caacutech Chiacutenh phủ tăng mua giảm thuế do đoacute tạo ra được một thu nhập quốc dacircn khả dụng lớn hơn để đưa vagraveo luồng tiecircu đugraveng Cograven trong những thời kỳ kinh tế quaacute noacuteng chiacutenh phủ lagravem ngược lại Khi tăng chi tiecircu vagraveo thời điểm thất nghiệp cao vagrave lạm phaacutet thấp Nhagrave nước đatilde tăng cung ứng tiền dẫn tới giảm latildei suất (tức giaacutem giaacute đồng tiền) nhờ đoacute ngacircn hagraveng mới coacute nhiều điều kiện cho vay vagrave chi tiecircu cho tiecircu dugraveng được tăng lecircn Điều đoacute coacute nghĩa lagrave kiacutech cầu vigrave tiecircu dugraveng lagrave bộ phận cấu thagravenh lớn nhất vagrave ổn định nhất của tổng cầu Latildei suất thấp đồng thời khuyến khiacutech đầu tư caacutec chủ doanh nghiệp coacute thể mở rộng sản xuất thuecirc thecircm cocircng nhacircn Trong thời kỳ lạm phaacutet cao vagrave thất nghiệp thấp thigrave ngược lại Nhagrave nước ldquolagravem nguội nền kinh tế bằng caacutech tăng latildei suất giảm cung ứng tiền Cugraveng với việc giảm tiền vagrave tăng latildei suất cả chỉ tiecircu lẫn giaacute cả đều coacute xu hướng giảm hoặc iacutet nhất nếu coacute tăng thigrave cũng rất chậm vagrave kết quả lagrave thu hẹp lại sản lượng vagrave việc lagravem 2 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng Trong nền kinh tế thị trường coacute thagravenh phần kinh tế tư nhacircn Thagravenh phần kinh tế nagravey chủ yếu hoạt động vigrave mục điacutech lợi nhuận necircn chỉ tập trung đầu tư phaacutet triển những lĩnh vực coacute thể thu được nhiều lợi nhuận Cograven những lĩnh vực cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng như xacircy dựng cơ sở hạ tầng (giao thocircng điện nước hellip) thigrave tư nhacircn khocircng muốn hoặc khocircng thể đầu tư vigrave vốn lớn chậm thu hồi vốn Magrave một nền kinh tế muốn phaacutet triển thigrave khocircng thể khocircng coacute cơ sở hạ tầng Do vậy để ổn định vagrave phaacutet triển kinh tế Nhagrave Nước phải đảm nhận lĩnh vực hagraveng hoacutea cocircng cộng 3 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc chống ocirc nhiễm mocirci trường Caacutec thagravenh phần kinh tế tư nhacircn trong quaacute trigravenh hoạt động kinh doanh đatilde gacircy ra ocirc nhiễm mocirci trường lagravem cạn kiệt nguồn tagravei nguyecircn Do đoacute cần sự can thiệp điều tiết của Nhagrave Nước để hạn chế vagrave khắc phục những vấn đề nagravey 4 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc tạo lập hagravenh lang phaacutep lyacute vững chắc Sự phaacutet triển của nền kinh tế thường đogravei hỏi phải coacute một mocirci trường chiacutenh trị - xatilde hội ổn định cần thiết Mặt khaacutec xu thế phaacutet triển của kinh tế thị trường lagrave theo hướng hội nhập kinh tế quốc tế do đoacute cagraveng cần tới vai trograve của Nhagrave Nước bằng caacutec chiacutenh saacutech đối ngoại tạo mocirci trường phaacutep lyacute vững chắc cho quaacute trigravenh nagravey 23

Cacircu 29 AnhChị hatildey phacircn tiacutech quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người vagrave về vấn đề giải phoacuteng con người 1 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người a Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội - Khoa học vagrave thực tiễn đatilde chứng tỏ rằng tiền đề đầu tiecircn của sự tồn tại người lagrave sự sống của thể xaacutec Thể xaacutec sống của con người chiacutenh lagrave sản phẩm tiến hoacutea lacircu dagravei của tự nhiecircn lagrave sự tiếp tục phaacutet triển của tự nhiecircn PhAecircngghen viết ldquoBản thacircn chuacuteng ta với cả xương thịt maacuteu mủ vagrave đầu oacutec chuacuteng ta lagrave thuộc về giới tự nhiecircnrdquo Do vậy trước hết noacute bị chi phối bởi caacutec quy luật tự nhiecircn sinh học như quy luật trao đổi chất giữa cơ thể với mocirci trường quy luật biến dị vagrave di truyền quy luật tiến hoacutea hellip - Sự tồn tại của con người cograven gắn liền trực tiếp với sự tồn tại của xatilde hội Để thỏa matilden caacutec nhu cầu của migravenh con người phải tiến hagravenh lao động sản xuất qua đoacute tạo thagravenh caacutec mối quan hệ xatilde hội vagrave xatilde hội trong đoacute ldquo xatilde hội sản sinh ra con người với tiacutenh caacutech lagrave con người như thế nagraveo thigrave con người cũng sản sinh ra xatilde hội như thếrdquo Sự tồn tại xatilde hội của con người gắn liền với sự tồn tại của yacute thức - Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội trong đoacute coacute sự taacutec động đan xen của ba hệ thống nhu cầu (nhu cầu sinh học nhu cầu xatilde hội nhu cầu tinh thần) vagrave ba hệ thống quy luật (quy luật sinh học quy luật xatilde hội quy luật tinh thần) Mỗi hệ thống nhu cầu vagrave quy luật nagravey đều coacute vị triacute vai trograve vagrave taacutec dụng của migravenh trong sự tồn tại vagrave phaacutet triển của con người đồng thời chuacuteng tham gia vagraveo việc quy định bản chất của noacute trong đoacute hệ thống nhu cầu vagrave quy luật xatilde hội luocircn giữ vị triacute trung tacircm vagrave coacute vai trograve quyết định Caacutec nhu cầu của con người dugrave lagrave nhu cầu vật chất hay tinh thần mang tiacutenh tự nhiecircn vagrave xatilde hội đều được quy định bởi lịch sử nhưng con người hoagraven toagraven coacute thể tự điều chỉnh tự kiểm tra caacutec nhu cầu vagrave hoạt động của migravenh Con người tồn tại trong thế giới khocircng phải như caacutec sinh vật khaacutec magrave tồn tại với tư caacutech lagrave chủ thể của quaacute trigravenh nhận thức vagrave hagravenh động cải tạo thế giới cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người b Con người lagrave chủ thể của lịch sử - Triết học Mac-Lecircnin cho rằng con người lagrave sản phẩm của lịch sử (sản phẩm của điều kiện tự nhiecircn vagrave điều kiện xatilde hội) đồng thời chiacutenh lagrave chủ thể saacuteng tạo ra quaacute trigravenh lịch sử ấy-lịch sử của con người Đoacute lagrave quaacute trigravenh hoạt động coacute yacute thức của con người nhằm mục điacutech cải tạo tự nhiecircn cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người - Trecircn cơ sở vận dụng pheacutep biện chứng duy vật CMaacutec đatilde khảo saacutet bản chất con người bắt đầu từ hoạt động thực tiễn từ trong hoagraven cảnh xatilde hội lịch sử cụ thể - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo luận điểm nagravey cho thấy con người lagrave một thực thể coacute tiacutenh loagravei Đặc tiacutenh ldquoloagraveirdquo của con người hiện thực tức lagrave tiacutenh người Tiacutenh người bao gồm toagraven bộ caacutec thuộc tiacutenh vốn coacute của con người trong đoacute coacute ba thuộc tiacutenh cơ bản nhất đoacute lagrave thuộc tiacutenh tự nhiecircn thuộc tiacutenh xatilde hội vagrave thuộc tiacutenh tư duy - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo quan hệ xatilde hội ở đacircy được hiểu lagrave tổng thể caacutec quan hệ magrave con người đatilde coacute đang coacute vagrave trong chừng mực nagraveo đoacute cograven bao hagravem cả những quan hệ trong tương lai - Bản chất con người lagrave tổng hogravea caacutec quan hệ xatilde hội nhưng con người bao giờ cũng lagrave con người riecircng biệt con người cụ thể ứng với những thời đại những giai đoạn lịch sử nhất định với từng tập đoagraven người đồng thời noacute cũng mang bản chất chung của nhacircn loại phaacutet triển trong toagraven bộ lịch sử loagravei người 2 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về giải phoacuteng con người - Triết học Mac-Lecircnin lagrave triết học vigrave con người Trong ldquoTuyecircn ngocircn của Đảng Cộng sảnrdquo CMac vagrave PhAecircngghen đatilde viết ldquovĩnh viễn giải phoacuteng toagraven thể xatilde hội khỏi aacutech boacutec lột aacutech aacutep bứcrdquo song ldquoxatilde hội khocircng thể nagraveo giải phoacuteng cho migravenh được nếu khocircng giải phoacuteng cho mỗi caacute nhacircn riecircng biệtrdquo Như vậy tư tưởng giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave tư tưởng xuyecircn suốt lagrave caacutei cốt lotildei của Triết học Mac- Lecircnin - Triết học Mac-Lecircnin khocircng phải lagrave triết học đầu tiecircn đề cập đến vấn đề giải phoacuteng con người Vấn đề giải phoacuteng con người đatilde được nhiều học thuyết triết học đề cập đến nhưng do hạn chế bởi lịch sử do chưa hiểu đuacuteng về con người về bản chất con người cho necircn khi xaacutec định giải phoacuteng con người lagrave giải phoacuteng đối tượng nagraveo bằng caacutec nagraveo giải phoacuteng như thế nagraveo hellip caacutec học thuyết triết học trong lịch sử đatilde đưa ra nhiều quan điểm khaacutec nhau nhưng chưa coacute được cacircu trả lời thiacutech đaacuteng - Triết học Mac-Lecircnin trecircn cơ sở giải thiacutech đuacuteng đắn vagrave khoa học về con người về bản chất con người đatilde xaacutec định ldquobất kỳ sự giải phoacuteng nagraveo cũng bao hagravem ở chỗ lagrave noacute trả thế giới con người những quan hệ của con người về với bản thacircn con ngườirdquo ldquolagrave giải phoacuteng người lao động thoaacutet khoải lao động bị tha hoacuteardquo Coacute thể noacutei rằng vấn đề ldquotha hoacutea con ngườirdquo vagrave giải phoacuteng con người chiếm vị triacute trung tacircm trong quan niệm của CMaacutec về đời sống xatilde hội ldquoTha hoacuteardquo lagrave biến thagravenh caacutei bản chất khaacutec với bản chất ban đầu ldquoTha hoacutea con ngườirdquo theo CMaacutec lagrave con người khocircng cograven lagrave chiacutenh migravenh magrave trở thagravenh tồn tại khaacutec caacutei đối lập với migravenh Vagrave nguyecircn nhacircn của sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất vagrave sự nocirc dịch nhiều mặt đối với con người gacircy ra - Theo triết học Mac-Lecircnin sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do hoạt động của chiacutenh con người tạo ra vigrave thế con người bằng hoạt động tiacutech cực của migravenh coacute thể xoaacute bỏ được sự ldquotha hoacuteardquo cho migravenh 24

+ Cần phải xoacutea bỏ ldquochế độ sở hữu tư sảnrdquo thứ ldquo sở hữu vận động trong sự đối lập giữa hai cực tư bản vagrave lao độngrdquo noacute chiacutenh lagrave nguồn gốc sinh ra mọi nocirc dịch con người trong xatilde hội tư bản + Sự nghiệp xoacutea bỏ ldquotha hoacuteardquo giải phoacuteng cho con người lagrave sự nghiệp của quần chuacuteng nhacircn dacircn lao động trong đoacute giai cấp vocirc sản lagrave lực lượng nograveng cốt vagrave quyết định Bởi vigrave chỉ coacute giai cấp vocirc sản mới coacute khả năng đem lại tự do vagrave bigravenh đẳng thực sự cho mọi người + Sự nghiệp giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave một quaacute trigravenh lacircu dagravei Noacute phụ thuộc chủ yếu vagraveo trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất vagraveo caacutec điều kiện vật chất tất yếu cho sự nghiệp giải phoacuteng ấy Cacircu 30 Anh chị hatildey trigravenh bagravey mục tiecircu nhiệm vụ vagrave nội dung cơ bản của việc xacircy dựng con người Việt Nam đaacutep ứng giai đoạn caacutech mạng hiện nay

Theo chủ nghĩa Maacutec- Lecircnin con người lagrave sản phẩm của lịch sử cũng lagrave chủ thể saacuteng tạo lịch sử Con người Việt Nam do điều kiện tự nhiecircn địa lyacute văn hoaacute đatilde higravenh thagravenh necircn con người Việt Nam mộc mạc chất phaacutec coacute

truyền thống đấu tranh kiecircn cường bất khuất để giữ nước vagrave phấn đấu khocircng ngừng vigrave sự nghiệp dựng nước Con người Việt Nam hiện nay đang đứng trước những thử thaacutech mới cần phải vượt qua đoacute lagrave - Đấu tranh chống lại những mặt tiecircu cực vagrave hạn chế của cơ chế thị trường mang lại coacute taacutec động xấu đến tư tưởng tacircm lyacute con

người VN - Cugraveng với cuộc CM KHKT như vũ bảo con người VN cần phaacutet huy vagrave kế thừa những tinh hoa văn hoaacute của nhacircn loại vagrave giữ gigraven

bản sắc văn hoaacute của migravenh bull Xacircy dựng con người VN đaacutep ứng giai đoạn CM hiện nay - Xacircy dựng con người VN coacute những đức tiacutenh cơ bản như tinh thần yecircu nước coacute yacute chiacute đưa đất nước khỏi đoacutei nghegraveo đoagraven kết vigrave

sự nghiệp tiến bộ xatilde hội - Coacute yacute thức tập thể phấn đấu vigrave lợi iacutech chung - Lối sống lagravenh mạnh cần kiệm bảo vệ mocirci trường sinh thaacutei - Lao động chăm chỉ với lương tacircm nghề nghiệp coacute kỹ luật kỹ thuật vagrave saacuteng tạo - Thường xuyecircn học tập hiểu biết vagrave nacircng cao nghiệp vụhellip Toacutem lại để con người VN coacute thể đaacutep ứng được những yecircu cầu của giai đoạn caacutech mạng hiện nay một mặt cần tiacutech cực phaacutet huy vagrave regraven luyện những ưu điểm đồng thời khắc phục vagrave hạn chế những nhược điểm để sớm đưa VN thoaacutet khỏi tigravenh trạng đoacutei nghegraveo lạc hậu vagrave ldquosaacutenh vai cugraveng với caacutec cường quốc năm chacircurdquo

• 84 Những yecircu cầu phương phaacutep luận của nguyecircn tắc phaacutet triển

+ Quy luật phủ định của phủ định của pheacutep tư duy biện chứng chỉ ra rằng Bất cứ sự vật hiện tượng nagraveo trong thế giới đều trải qua quaacute trigravenh sinh ra tồn tại phaacutet triển vagrave diệt vong Sự vật cũ mất đi được thay bằng sự vật mới Sự thay thế đoacute lagrave tất yếu của quaacute trigravenh vận động vagrave phaacutet triển của sự vật 9

+ Sự vật lagrave một tập hợp caacutec yếu tố tương taacutec với nhau trong sự tương taacutec đoacute nảy sinhvagravei yếu tố (biến đổi) traacutei ngược nhau tạo necircn cơ sở caacutec mặt đối lập trong sự vật Caacutec mặt đối lập nagravey khocircng taacutech rời nhau chứa những yếu tố giống nhau cugraveng tồn tại trong sự vật taacutec động qua lại lẫn nhau Dugrave vậy caacutec mặt đối lập luocircn đấu tranh với nhau taacutec động qua lại theo xu hướng loại bỏ lẫn nhau + Sự thống nhất của caacutec mặt đối lập nay chỉ mang tiacutenh tương đối nhưng sự đấu tranh mang tiacutenh tuyết đối Sự đấu tranh nagravey gắn liền với sự vận động vagrave thay đổi của sự vật Macircu thuẫn biện chứng phaacutet triển tương ứng với quaacute trigravenh thống nhất giữa caacutec mặt đối lập cograven sự đấu tranh giữa caacutec mặt đối lập thigrave chuyển dần từng bước từ bigravenh lặng tới quyết liệt lagravem xuất hiện khả năng chuyển hoaacute của caacutec mặt đối lập + Macircu thuẫn biện chứng lagrave nguồn gốc của mọi sự phaacutet triển chuacuteng đều trải qua caacutec giai đoạn từ sự xuất hiện của caacutec mặt đối lập sự thống nhất vagrave đấu tranh giữa caacutec mặt đối lập rồi chuyển hoaacute caacutec mặt đối lập Khi macircu thuẫn được giả quyết caacutei cũ mất đi caacutei mới ra đời tiến bộ ưu việt hơn caacutei cũ vagrave tự noacute cũng chứa đựng những macircu thuẫn mới hay thay đổi những vai trograve taacutec động cảu caacutec macircu thuẫn cũ Về mặt thực tiễn + Thực tế đatilde chứng minh vận cuộc đấu tranh giữa caacutei cũ vagrave caacutei mới luocircn lagrave quacutea trigravenh khoacute khăn lacircu dagravei phức tạp caacutei mới coacute thể thất bại tạm thời nhưng cuối cugraveng noacute sẽ chiến thắng caacutei cũ Điều đoacute được minh chứng rotilde ragraveng trong cuộc đấu tranh giữa giai cấp phong kiến vagrave giai cấp cocircng nhacircn trong xatilde hội ta đưa đất nước đi lecircn từ chế độ phong kiến bỏ qua tư bản chủ nghĩa đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội + Cugraveng lagrave hai giai cấp tồn tại tong cugraveng một chế độ xatilde hội nhưng giữa caacutec giai cấp nagravey luocircn chứa đựng những macircu thuẫn phủ định lẫn nhau macircu thuẫn lecircn đến cao tragraveo chiacutenh lagrave cuộc đấu tranh của giai cấp cocircng nhacircn lao động lật đổ giai cấp phong kiến Quaacute trigravenh đấu tranh ấy diễn ra lacircu dagravei vagrave quyết liệt mặc dugrave coacute gặp phải những khoacute khăn chống cự của chế độ cũ nhưng rồi lực lượng lao động mới tiến bộ hơn vẫn chiến thắng Thay thế chế độ phong kiến laacutec hậu lagrave chế độ xatilde hội chủ nghĩa với những tiến bộ mới tuy nhiecircn trong noacute vẫn chứa đựng những macircu thuẫn chưa thể xoaacute bỏ giữa tầng lớp nhacircn dacircn lao động với tagraven dư của chế độ phong kiến với giai cấp tư sản đang higravenh thagravenh trong nền kinh tế Cacircu hỏi 14 Cơ sở nagraveo để khẳng định nguyecircn tắc lịch sử - cụ thể (LS-CT) lagrave ldquolinh hồnrdquo phương phaacutep luận của triết học Maacutec ndash Lecircnin Necircu những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc LSCT

a - Cơ sở khẳng định nguyecircn tắc lịch sử - cụ thể (LS-CT) lagrave ldquolinh hồnrdquo phương phaacutep luận của triết học Maacutec ndash Lecircnin - Triết học Maacutec-Lecircnin kế thừa vagrave phaacutet triển những thagravenh tựu quan trọng nhất của tư duy triết học trong lịch sử nhacircn lọai - Triết học Maacutec-Lecircnin xem xeacutet lịch sử xuất phaacutet từ con người vagrave cho rằng con người lagrave sản phẩm của lịch sử b- Những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc LS-CT 1 Trong hoạt động nhận thức chủ thể phải tigravem hiểu quaacute trigravenh higravenh thagravenh tồn tại vagrave phaacutet triển cụ thể của những sự vật cụ

thể trong những điều kiện hoagraven cảnh cụ thể Nghĩa lagrave

- Phải biết sự vật đatilde ra đời vagrave đatilde tồn tại như thế nagraveo trong những điều kiện hoagraven cảnh nagraveo bị chi phối bởi những quy luật nagraveo

- Hiện giờ sự vật đang tồn tại như thế nagraveo trong những điều kiện hoagraven cảnh ra sao do những quy luật nagraveo chi phối

- Trecircn cơ sở đoacute phải nắm bắt được sự vật coacute thể sẽ phải tồn tại như thế nagraveo (trecircn những neacutet cơ bản) trong tương lai

2 Trong hoạt động thực tiễn chủ thể phải xacircy dựng được những đối saacutech cụ thể aacutep dụng cho những sự vật cụ thể đang tồn tại trong những điều kiện hoagraven cảnh quan hệ cụ thể magrave khocircng necircn aacutep dụng những khuocircn mẫu chung chung cho bất cứ sự vật nagraveo trong bất kỳ điều kiện hoagraven cảnh quan hệ nagraveo

3 Nguyecircn tắc LS-CT được VI Lecircnin cocirc đọng trong nhận định ldquoXem xeacutet mỗi vấn đề theo quan điểm sau đacircy một hiện tượng nhất định đatilde xuất hiện trong lịch sử như thế nagraveo những hiện tượng đoacute đatilde trải qua những giai đoạn phaacutet triển chủ yếu nagraveo vagrave đứng trecircn quan điểm của sự phaacutet triển đoacute để xem xeacutet hiện nay noacute đatilde trở thagravenh thế nagraveordquo

Điều nagravey coacute nghĩa lagrave nguyecircn tắc LS-CT đỏi hỏi phải phacircn tiacutech sự vật cụ thể trong những tigravenh higravenh cụ thể để thấy được

10

- Sự vật đang (đatilde hay sẽ) tồn tại thocircng qua những chất lượng nagraveo thể hiện qua những độ nagraveo đang (đatilde hay sẽ) thực hiện những bước nhảy nagraveo để tạo necircn những chất lượng mới nagraveo

- Sự vật đang (đatilde hay sẽ) bị taacutec động bởi những macircu thuẫn nagraveo những macircu thuẫn đoacute đang nằm ở giai đoạn nagraveo coacute vai trograve như thế nagraveo đến sự vận động phaacutet triển của sự vật

- Sự vật đang (đatilde hay sẽ) trải qua những lần phủ định biện chứng nagraveo caacutei cũ nagraveo đang (đatilde hay sẽ) phải mất đi caacutei mới nagraveo đang (đatilde hay sẽ) xuất hiện

- Trong mối quan hệ với những sự vật khaacutec những điều gigrave được coi lagrave những caacutei riecircng hay caacutei đơn nhất điều gigrave lagrave caacutei chung hay caacutei đặc thugrave caacutei phổ biến chuacuteng quy định nhau chuyển hoacutea lẫn nhau như thế nagraveo

- Bản chất của sự vật lagrave gigrave noacute được thể hiện qua những hiện tượng nagraveo hiện tượng nagraveo chỉ lagrave giả tượng hiện tượng nagraveo lagrave điển higravenh hellip

- Nội dung của sự vật lagrave gigrave noacute đang (đatilde hay sẽ) tồn tại thocircng qua những higravenh thức nagraveo higravenh thức nagraveo phugrave hợp với nội dung của sự vật higravenh thức nagraveo khocircng phugrave hợp với nội dung caacutei gigrave lagravem cho nội dung của sự vật biến đổi

- Trong bản thacircn sự vật hiện thực lagrave gigrave hiện thực đoacute đang (đatilde hay sẽ) nảy sinh ra những khả năng nagraveo mỗi khả năng đoacute trong những điều kiện cụ thể nagraveo coacute độ tất yếu hiện thực hoacutea ra sao

4 Nguyecircn tắc LS-CT đogravei hỏi chuacuteng ta phải bao được caacutec sự kiện xảy ra trong nghiecircn cứu khoa học hay caacutec biến cố xảy ra trong caacutec tiến trigravenh lịch sử nhacircn loại

Tuy nhiecircn noacute khocircng cho pheacutep chuacuteng ta kết hợp caacutec sự kiện khoa học như những caacutei ngẫu nhiecircn thuần tuacutey của tự nhiecircn hay mocirc tả caacutec biến cố lịch sử như những caacutei vụn vặt đơn lẻ của xatilde hội magrave noacute đogravei hỏi chuacuteng ta phải taacutei hiện chuacuteng mocirc tả chuacuteng trecircn cơ sở vạch ra được caacutei tất yếu locirc giacutech caacutei chung (quy luật bản chất) của chuacuteng chỉ ra được những trật tự nhacircn quả quy định chuacuteng

Nguyecircn tắc nagravey đogravei hỏi chuacuteng ta phải xacircy dựng được bức tranh khoa học về thế giới để qua đoacute chuacuteng ta nhận thức được tiacutenh muocircn vẻ của tự nhiecircn tiacutenh phong phuacute của lịch sử trong sự thống nhất

5 Nguyecircn tắc LS-CT đatilde được caacutec latildenh tụ của giai cấp vocirc sản vận dụng Xuất phaacutet từ tigravenh higravenh cụ thể của CNTB ở giai đoạn tiền độc quyền tự do cạnh tranh magrave C Maacutec cho rằng caacutech mạng XHCN chỉ coacute thể thắng lợi ở tất cả caacutec nước TBCN tiecircn tiến

Sang thế kỷ 20 CNTB đatilde chuyển sang giai đoạn độc quyền đế quốc chủ nghĩa Khi vận dụng nguyecircn tắc nagravey vagraveo xem xeacutet tigravenh higravenh thế giới luacutec nagravey coacute những thay đổi lớn magrave VI Lecircnin đatilde đi đến kết luận đuacuteng đắn lagrave caacutech mạng XHCN chỉ coacute thể thắng lợi ở vagravei nước ở khacircu yếu nhất của CNTB

Đảng CS Việt Nam Đảng CS Trung Quốc cũng đang quaacuten triệt vagrave vận dụng saacuteng tạo nguyecircn tắc nagravey vagraveo thực tiễn caacutech mạng mỗi nước để xacircy dựng cho quốc gia migravenh một con đường riecircng đi lecircn CNXH

Vận dụng nguyecircn tắc LS-CT từ năm 1930 Đảng ta đatilde lựa chọn con đường CNXH Ngagravey nay để xacircy dựng thagravenh cocircng CNXH Đảng đề ra đường lối xacircy dựng nền kinh tế thị trường đẩy mạnh cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ưu tiecircn phaacutet triển lực lượng sản xuất đồng thời xacircy dựng quan hệ sản xuất phugrave hợp theo định hướng XHCN phaacutet huy cao độ nội lực đồng thời tranh thủ nguồn lực becircn ngoagravei vagrave chủ động hội nhập kinh tế quốc tế để phaacutet triển nhanh coacute hiệu quả vagrave bền vững thực hiện tăng trưởng kinh tế đi liền với phaacutet triển văn hoacutea từng bước cải thiện đời sống vật chất vagrave tinh thần của nhacircn dacircn thực hiện tiến bộ vagrave cocircng bằng xatilde hội bảo vệ vagrave cải thiện mocirci trường kết hợp phaacutet triển kinh tế - xatilde hội với tăng cường an ninh quốc phograveng bảo vệ vagrave xacircy dựng hệ thống chiacutenh trị vững mạnh

Cacircu 16 Lyacute luận thực tiễn Anh chị hatildey phacircn tiacutech những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc thống nhất giữa lyacute luận vagrave thực tiễn 1 Phạm trugrave thực tiễn 11

Thực tiễn lagrave hoạt động vật chất ldquocảm tiacutenhrdquo coacute mục điacutech coacute tiacutenh lịch sử xatilde hội nhằm cải tạo tự nhiện vagrave xatilde hội Phạm trugrave ldquothực tiễnrdquo lagrave một trong những phạm trugrave nền tảng cơ bản của triết học Maacutec- Lecirc nin noacutei chung vagrave lyacute luận nhận thức maacutecxiacutet noacutei riecircng 11 Thực tiễn lagrave một hoạt động vật chất Trong hoạt động vật chất con người sử dụng caacutec phương tiện cocircng cụ sức mạnh vật chất của migravenh để taacutec động vagraveo tự nhiecircn xatilde hội nhằm cải tại biến đổi chuacuteng phugrave hợp với nhu cầu của migravenh Đacircy lagrave một quaacute trigravenh tương taacutec giữa chủ thể vagrave khaacutech thể Trong đoacute chủ thể hướng vagraveo việc cải tạo khaacutech thể Cho necircn thực tiễn trở thagravenh khacircu trung gian nối liền yacute thức con người với thế giới becircn ngoagravei 12 Hoạt động thực tiễn coacute mục điacutech 121 Hoạt động thực tiễn lagrave bản chất của con người 122 Động vật chỉ hoạt động theo bản năng để phugrave hợp với thế giới becircn ngoagravei một caacutech thụ động Con người chủ động thiacutech nghi

với thế giới becircn ngoagravei bằng caacutech cải tạo thể giới thoả matilden theo nhu cầu của migravenh 123 Khi hoạt động thực tiễn để đạt hiệu quả cao con người tạo ra những vật phẩm khocircng coacute sẵn trong tự nhiecircn đoacute chiacutenh lagrave những

cocircng cụ vagrave sử dụng chuacuteng 13 Thực tiễn coacute tiacutenh chất lịch sử xatilde hội 131 Trigravenh độ vagrave higravenh thức hoạt động thực tiễn thay đổi qua caacutec giai đoạn khaacutec nhau của xatilde hội 132 Hoạt động thực tiễn khocircng thể được tiến hagravenh khocircng chỉ một vagravei caacute nhacircn magrave lagrave togravean xatilde hội 14 Caacutec dạng cơ bản vagrave khocircng cơ bản của thực tiễn 141 Dạng cơ bản

1048766Hoạt động sản xuất vật chất ndash lagrave một dạng họat động nguyecircn thủy vagrave cơ bản vagrave noacute quyết định sự tồn tại vagrave phaacutet triển của xatilde hội loagravei người

1048766Hoạt động chiacutenh trị xatilde hội nhằm cải tạo biến đổi xatilde hội phaacutet triển caacutec quan hệ xatilde hội chế độ xatilde hội 1048766Hoạt động thực nghiệm khoa học do nhu cầu phaacutet triển của cuộc caacutech mạng khoa học kỹ thuật hiện đại

142 Dạng khocircng cơ bản lagrave những họat động được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển từ những dạng cơ bản chuacuteng lagrave dạng thực tiễn phaacutei sinh Viacute dụ họat động trong một số lĩnh vực như đạo đức nghệ thuật giaacuteo dục tocircn giaacuteo hellip

2 Phạm trugrave ldquolyacute luậnrdquo 21 Lyacute luận lagrave hệ thống những tri thức được khaacutei quaacutet từ thực tiễn phản aacutenh những mối liecircn hệ bản chất bản chất những quy luật

của caacutec sự vật hiện tượng 22 Lyacute luận lagrave trigravenh độ cao hơn về chất so với kinh nghiệm Trecircn cơ sở tổng kết kinh nghiệm lyacute luận được higravenh thagravenh khocircng tự phaacutet

vagrave cũng khocircng bắt buộc mọi lyacute luận đều xuất phaacutet từ kinh nghiệm Muốn higravenh thagravenh lyacute luận con người phải thocircng qua quaacute trigravenh nhận thức kinh nghiệm Trong quaacute trigravenh nhận thức con người đi từ nhận thức kinh nghiệm thocircng thường đến nhận thức kinh nghiệm khoa học

23 Chức năng cơ bản của lyacute luận lagrave phản aacutenh hiện thực khaacutech quan vagrave chức năng phương phaacutep luận chỉ đạo hoạt động thực tiễn vagrave hoạt động nhận thức của con người

24 Lyacute luận coacute hai cấp độ khaacutec nhau cấp độ lyacute luận ngagravenh vagrave cấp độ lyacute luận triết học ( tugravey vagraveo phạm vi phản aacutenh của noacute vagrave vai trograve của phương phaacutep luận)

12

3 Những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc thống nhất giữa lyacute luận vagrave thực tiễn 31 Thực tiễn vagrave lyacute luận coacute mối quan hệ biện chứng cho nhau Thực tiễn lagrave cơ sở lagrave động lực lagrave mục điacutech vagrave lagrave tiecircu chuẩn của lyacute

luận Lyacute luận higravenh thagravenh phaacutet triển phải xuất phaacutet từ thực tiễn đaacutep ứng được yecircu cầu thực tiễn 311 Như ở trecircn ta đatilde noacutei thực tiễn lagrave cơ sở của lyacute luận Con người nhận thức giới tự nhiecircn đầu tiecircn bằng hoạt động thực tiễn Sự

taacutec động của con người buộc giới tự nhiecircn bộc lộ những thuộc tiacutenh quy luật để từ đoacute con người coacute kinh nghiệm Quaacute trigravenh phacircn tiacutech tổng hợp khaacutei quaacutet kinh nghiệm thagravenh một mocircn khoa học lyacute luận Thực tiễn đề ra những vấn đề magrave lyacute luận phải trả lời

312 Thực tiễn lagrave động lực của lyacute luận Qua hoạt thực tiễn luocircn nảy sinh những vấn đề đogravei hỏi lyacute luận phải hoagraven thiện chiacutenh migravenh để bao quaacutet vagrave giải quyết tốt caacutec vấn đề do thực tiễn đặt ra Điều nagravey cagraveng lagravem cho lyacute luận ngagravey cagraveng đầy đủ phong phuacute vagrave sacircu sắc hơn

313 Thực tiễn lagrave mục điacutech của lyacute luận Khocircng coacute thực tiễn thigrave lyacute luận khocircng thể đem lại lợi iacutech cao hơn thỏa matilden nhu cầu ngagravey cagraveng tăng của con người vagrave qua thực tiễn đatilde giuacutep cho lyacute luận hoagraven thagravenh được mục điacutech của migravenh Lyacute luận hướng dẫn chỉ đạo thực tiễn lagravem cho thực tiễn ngagravey cagraveng hiệu quả hơn

314 Thực tiễn lagrave tiecircu chuẩn chacircn lyacute của lyacute luận Lyacute luận chỉ được coi lagrave chacircn lyacute khi noacute phugrave hợp với thực tiễn khaacutech quan magrave noacute phản aacutenh vagrave đồng thời noacute được thực tiễn kiểm nghiệm Thocircng qua thực tiễn những lyacute luận đạt đến chacircn lyacute sẽ được bổ sung vagraveo kho tang tri thức nhacircn loại

32 Lyacute luận phải được vận dụng vagraveo thực tiễn tiếp tục bổ sung vagrave phaacutet triển trong thực tiễn Thực tiễn phải được chỉ đạo bởi lyacute luận để lagravem cho thực tiễn coacute hiệu quả nhất

321 Hoạt động thực tiễn của con người muốn coacute hiệu quả nhất thiết phải coacute lyacute luận soi đường Khi lyacute luận đạt đến chacircn lyacute thigrave lyacute luận coacute khả năng định hướng mục tiecircu xaacutec định lực lượng phương phaacutep biện phaacutep thực hiện Lyacute luận cograven dự baacuteo được khả năng phaacutet triển của caacutec mối quan hệ thực tiễn

322 Vận dụng lyacute luận vagraveo thực tiễn cần phacircn tiacutech rotilde từng tigravenh higravenh cụ thể traacutenh vận dụng lyacute luận maacutey moacutec giaacuteo điều kinh viện Như vậy chẳng những hiểu sai giaacute trị của lyacute luận magrave cograven lagravem phương hại đến thực tiễn lagravem sai lệch sự thống nhất tất yếu giữa lyacute luận vagrave thực tiễn

323 Từ lyacute luận xacircy dựng mocirc higravenh thực tiễn phaacutet huy những nhacircn tố tiacutech cực hạn chế những yếu tố tiecircu cực nhằm đạt kết quả cao 324 Baacutem saacutet diễn biến của thực tiễn để kịp thời bổ sung những khuyết điểm của lyacute luận hoặc coacute thể thay đổi lyacute luận cho phugrave hợp

với thực tiễn 13

Cacircu 18 AnhChị hatildey necircu ra những nguyecircn nhacircn cơ bản của bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều Để khắc phục triệt để bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều chuacuteng ta cần phải quaacuten triệt nguyecircn tắc nagraveo trong triết học Maacutec ndash Lecircnin Phacircn tiacutech caacutec yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc đoacute

1 Những nguyecircn nhacircn cơ bản của bệnh kinh nghiệm

- Bệnh kinh nghiệm lagrave khuynh hướng tư tưởng tuyệt tối hoacutea kinh nghiệm coi thường lyacute luận khoa học khuếch đại vai trograve thực tiễn để hạ thấp vai trograve lyacute luận

- Kinh nghiệm lagrave rất quyacute goacutep phần thagravenh cocircng trong điều kiện hoagraven cảnh nhất định vagrave lagrave cơ sở để khaacutei quaacutet lyacute luận Tuy nhiecircn nếu tuyệt đối hoacutea kinh nghiệm một nơi một luacutec nagraveo đoacute xem thường lyacute luận sẽ rơi vagraveo bệnh kinh nghiệm vagrave sẽ thất bại trong thực tiễn khi điều kiện hoagraven cảnh thay đổi Nguyecircn nhacircn của bệnh kinh nghiệm lagrave do yếu keacutem về lyacute luận cụ thể

+ nguyecircn nhacircn chủ quan dễ thỏa matilden với vốn kinh nghiệm bản thacircn ngại học lyacute luận khocircng chịu nacircng cao trigravenh độ lyacute luận coi thường khoa học kỹ thuật coi thường giới triacute thức thiếu nhigraven xa trocircng rộng dễ bảo thủ trigrave trệ

+ nguyecircn nhacircn khaacutech quan sự tồn tại phổ biến nền sản xuất nhỏ trigravenh độ dacircn triacute thấp khoa học ndash kỹ thuật chưa phaacutet triển Nho giaacuteo phong kiến cograven ảnh hưởng nặng nề

2 Những nguyecircn nhacircn cơ bản của bệnh giaacuteo điều

- Bệnh giaacuteo điều lagrave khuynh hướng tư tưởng cường điệu vai trograve lyacute luận coi nhẹ thực tiễn taacutech rời lyacute luận khỏi thực tiễn thiếu quan điểm lịch sử - cụ thể aacutep dụng kinh nghiệm một caacutech rập khuocircn maacutey moacutec

- Biểu hiện của bệnh giaacuteo điều lagrave bệnh saacutech vở nắm lyacute luận chỉ dừng ở cacircu chữ theo kiểu ldquotầm chương triacutech cuacuterdquo hiểu lyacute luận một caacutech phiến diện hời hợt biến lyacute luận thagravenh tiacuten điều vagrave aacutep dụng lyacute luận một caacutech maacutey moacutec vận dụng sai lyacute luận vagraveo thực tiễn khocircng bổ sung điều chỉnh lyacute luận Nguyecircn nhacircn của bệnh giaacuteo điều lagrave do yếu keacutem về lyacute luận cụ thể

+ hiểu lyacute luận bằng kinh nghiệm hiểu lyacute luận một caacutech đơn giản phiến diện cắt xeacuten sơ lượchellip

+ xuyecircn tạc boacutep meacuteo lyacute luậnhellip

3 Khắc phục bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều coacute hiệu quả

Hoagraven cảnh giai cấp vocirc sản của nước ta trong buổi đầu caacutech mạng vừa giagravenh độc lập tự do lagravem mảnh đất magraveu mỡ cho caacutec bệnh nagravey phaacutet triển nhanh tuy nhiecircn chuacuteng ta đatilde để chuacuteng tồn tại quaacute dagravei Để khắc phục triệt để bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều chuacuteng ta cần phải quaacuten triệt nguyecircn tắc thống nhất giữa lyacute luận vagrave thực tiễn trong triết học Maacutec ndash Lecircnin Cụ thể

- Baacutem saacutet thực tiễn lyacute luận phải gắn liền với thực tiễn thường xuyecircn kiểm tra trong thực tiễn vagrave khocircng ngừng phaacutet triển cugraveng thực tiễn tăng cường học tập nacircng cao trigravenh độ lyacute luận bổ sung vận dụng lyacute luận phugrave hợp với thực tiễn

- Phải coi trọng lyacute luận vagrave cocircng taacutec lyacute luận nacircng cao dacircn triacute đẩy mạnh sự nghiệp giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo phổ biến rộng ratildei tri thức khoa học ndash cocircng nghệhellip

- Phải đổi mới cocircng taacutec lyacute luận của Đảng dựa trecircn nền tảng chủ nghĩa Maacutec ndash Lecircnin vagrave tư tưởng Hồ Chiacute Minh Quaacuten triệt nhiệm vụ hướng nghiecircn cứu chủ yếu vagrave phương chacircm lớn chỉ đạo hoạt động lyacute luận của Đảng

- Hoagraven thiện cơ chế thị trường định hướng xatilde hội chủ nghĩa Vigrave kinh tế thị trường luocircn vận động vagrave biến đổi đogravei hỏi mọi thagravenh phần mọi chủ thể kinh tế phải năng động saacuteng tạo phải thường xuyecircn baacutem saacutet thị trường để ứng phoacute cho phugrave hợp

- Phải đổi mới tư duy lyacute luận khắc phục sự lạc hậu của lyacute luận thu hẹp khoảng caacutech giữa lyacute luận vagrave thực tiễn bằng caacutech

+ từ bỏ lối nghiecircn cứu kinh viện tư biện

14

+ thường xuyecircn đối chiếu lyacute luận với cuộc sống vận dụng lyacute luận vagraveo hoagraven cảnh thực tế của nước ta

- Coi trọng vagrave thường xuyecircn tổng kết thực tiễn qua đoacute sửa đổi phaacutet triển lyacute luận đatilde coacute bổ sung hoagraven chỉnh đường lối chiacutenh saacutech higravenh thagravenh lyacute luận mới quan điểm mới để chỉ đạo sự nghiệm đổi mới xatilde hội Cacircu 19 Anhchị hatildey phacircn tiacutech những tiền đề xuất phaacutet magrave Caacutec Maacutec dựa vagraveo để xacircy dựng lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội Trả lời

Caacutec nhagrave triết học duy tacircm trước Maacutec đatilde tiếp cận caacutec vấn đề xatilde hội từ goacutec độ nhacircn tố tinh thần như đạo đức niềm tin tocircn giaacuteo chiacutenh trịhellip đatilde ldquolấy sự thống trị của tocircn giaacuteo lagravem tiền đề Vagrave dần dagrave người ta tuyecircn bố mọi quan hệ thống trị lagrave một quan hệ tocircn giaacuteo vagrave người ta biến quan hệ đoacute thagravenh sự sugraveng baacutei sugraveng baacutei phaacutep luật sugraveng baacutei nhagrave nướcrdquo Từ việc phecirc phaacuten quan điểm duy tacircm đoacute C Maacutec đatilde đưa ra một hướng tiếp cận mới khoa học vagrave thuyết phục nhằm lyacute giải caacutec vấn đề của đời sống xatilde hội vagrave lagravem tiền đề xuất phaacutet điểm cho học thuyết của migravenh

Trước hết Maacutec nghiecircn cứu xatilde hội từ việc xem xeacutet yếu tố con người cụ thể hiện đang sống đời sống thực trong từng xatilde hội cụ thể Sự tồn tại của con người lagrave một sự tồn tại hiển nhiecircn vagrave phổ biến trong đời sống xatilde hội quy định sự tồn tại của toagraven thể xatilde hội

Maacutec cho rằng tiền đề đầu tiecircn của tất cả mọi sự tồn tại của người vagrave do đoacute cũng lagrave tiền đề của mọi quaacute trigravenh lịch sử đoacute lagraverdquo người ta phải coacute khả năng sống đatilde rồi mới coacute thể ldquolagravem ra lịch sửrdquo Nhưng muốn sống được thigrave trước hết cần phải coacute thức ăn thức uống nhagrave ở quần aacuteo vagrave một vagravei thứ khaacutec nữa Như vậy hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn lagrave việc sản xuất ra những tư liệu để thoả matilden những nhu cầu ấy việc sản xuất ra bản thacircn đời sống vật chấtrdquo

Nhu cầu vagrave lợi iacutech của con người quy định hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn vagrave lagrave động lực thuacutec đẩy con người hoạt động phaacutet triển Khi nhu cầu nagravey được thoả matilden thigrave ngay lập tức xuất hiện nhu cầu mới Cứ như vậy nhu cầu của con người lagrave động lực thuacutec đẩy sự phaacutet triển của chiacutenh con người vagrave qua đoacute lagrave động lực phaacutet triển của cả xatilde hội

Để thoả matilden nhu cầu đaacutep ứng lợi iacutech cho migravenh con người phải liecircn kết trong caacutec cộng đồng tức hệ thống caacutec mối liecircn hệ giữa caacute nhacircn con người cụ thể từ đoacute tạo thagravenh xatilde hội

Khi đề cập tới hoạt động sản xuất vật chất với tiacutenh caacutech lagrave hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn của con người Maacutec cũng đồng thời chỉ ra caacutec hoạt động sản xuất khaacutec của con người như hoạt động sản xuất tinh thần vagrave hoạt động sản xuất ra bản thacircn con người cũng như caacutec quan hệ xatilde hội khaacutec Trong hoạt động đoacute hoạt động sản xuất vật chất đoacuteng vai trograve lagrave nền tảng lagrave cơ sở cho toagraven bộ đời sống xatilde hội vagrave lagrave điểm đaacutenh dấu sự khaacutec biệt cơ bản giữa con người vagrave con vật Maacutec viết ldquo Bản thacircn con người bắt đầu bằng tự phacircn biệt với suacutec vật ngay khi con người bắt đầu sản xuất ra những tư liệu sinh hoạt của migravenhrdquo Chiacutenh thocircng qua sản xuất vật chất để duy trigrave tồn tại vagrave phaacutet triển của migravenh con người đồng thời saacuteng tạo ra toagraven bộ đời sống vật chất vagrave tinh thần phong phuacute của xatilde hội Do đoacute việc xuất phaacutet từ con người hiện thực để nghiecircn cứu đời sống xatilde hội đogravei hỏi phải bắt đầu từ sản xuất vật chất của họ qua đoacute đi đến việc xem xeacutet caacutec mặt khaacutec của xatilde hội nhằm tigravem ra caacutec quy luật vận động vagrave phaacutet triển khaacutech quan của xatilde hội

Từ việc nghiecircn cứu quaacute trigravenh sản xuất vật chất Maacutec phaacutet hiện ra 2 mặt khocircng taacutech rời nhau lagrave lực lượng sản xuất (quan hệ giữa con người với tự nhiecircn ) vagrave quan hệ sản xuất (quan hệ giữa con người với con người) Hai mặt nagravey của sản xuất vật chất tồn tại thống nhất với nhau tạo thagravenh phương thức sản xuất Sự taacutec động qua lại giữa chuacuteng trong một phương thức sản xuất đatilde tạo necircn quy luật quan hệ sản xuất phugrave hợp với trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất

Trecircn cơ sở nghiecircn cứu hoạt động sản xuất Maacutec đi tới việc nghiecircn cứu caacutec mặt của đời sống xatilde hội như chiacutenh trị phaacutep quyền đạo đức tocircn giaacuteohellipcoacute liecircn hệ ragraveng buộc với nhau Ở đacircy Maacutec đatilde phaacutet hiện ra caacutec quy luật cơ sở hạ tầng quyết định kiến truacutec thượng tầng tồn tại xatilde hội quyết định yacute thức xatilde hội phương thức sản xuất quyết định mọi mặt của đời sống xatilde hội Từ kết quả nagravey trong tư duy Maacutec higravenh thagravenh quan niệm cho rằng xatilde hội lagrave một hệ thống trong đoacute caacutec mặt liecircn hệ taacutec động lẫn nhau lagravem cho xatilde hội vận động vagrave phaacutet triển theo caacutec quy luật khaacutech quan tuy nhiecircn caacutec quy luật đoacute khocircng taacutec động becircn ngoagravei hoạt động sống coacute yacute thức của con người cụ thể Xatilde hội lagrave sự thống nhất mặt khaacutech quan vagrave mặt chủ quan

Toacutem lại xuất phaacutet từ vai trograve quyết định của sản xuất vật chất Maacutec đatilde phacircn tiacutech một caacutech khoa học mối quan hệ của tất cả caacutec lĩnh vực caacutec mặt của đời sống xatilde hội cũng như phaacutet hiện ra caacutec quy luật cơ bản chi phối sự vận động vagrave phaacutet triển của xatilde hội Trecircn cơ sở đoacute Ocircng đatilde đi tới sự khaacutei quaacutet khoa học về lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội 15

Cacircu 20 Phacircn tiacutech nội dung cơ bản của quy luật quan hệ sản xuất phugrave hợp với trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất Trả lời I Biện chứng giữa lực lượng sản xuất (PTSX) vagrave quan hệ sản xuất (QHSX) 11 khaacutei niệm phương thức sản xuất lực lượng sản xuất quan hệ sản xuất 11PTSX lagrave caacutech thức con người tiến hagravenh sản xuất vật chất ở từng giai đoạn lịch sử nhất định của xatilde hội loagravei người Mỗi xatilde hội được đặc tưng bằng một PTSX nhất định PTSX đoacuteng vai trograve quyết định đối với tất cả caacutec mặt của đời sống xatilde hội Kinh tế chiacutenh trị văn hoacutea vagrave xatilde hội Sự thay thế kế tiếp nhau của caacutec PTSX trong lịch sử quyết định sự phaacutet triển của xatilde hội loagravei ngưogravei từ thấp đến cao Trong sản xuất con người coacute quan hệ Một mặt lagrave quan hệ giữa người với tự nhiecircn tức lagrave LLSX mặt khaacutec lagrave quan hệ giữa người với người tức lagrave quan hệ sản xuất PTSX chiacutenh lagrave sự thống nhất giữa LLSX ở một trigravenh độ nhất định với QHSX tương ứng 12 LLSX lagrave toagraven bộ caacutec lực lượng đựoc con người sử dụng trong quaacute trigravenh sản xuất vật chất LLSX biểu hiện quan hệ giữa người với người với giới tự nhiecircn Nghĩa lagrave trong quaacute trigravenh sản xuất con người phải chinh phục giới tự nhiecircn bằng caacutec sức mạnh hiện thực của migravenh LLSX bao gồm Con người (CN) vagrave tư liệu sản xuất (TLSX) TLSX bao gồm +Đối tượng lao động một bộ phận của giới tự nhiecircn được đưa vagraveo sản xuất + Tư liệu lao động Cocircng cụ lao động vagrave kho tagraveng bến batildei giao thocircng vận tải Trong TLLĐ cocircng cụ lao động khocircng ngừng đựoc cải tiến cho necircn noacute lagrave yếu tố động nhất caacutech mạng nhất Chiacutenh sự cải tiến vagrave hogravean thiện khocircng ngừng cocircng cụ lao động đatilde lagravem biến đổi toagraven bộ tư liệu sản xuất Xeacutet đến cugraveng đoacute lagrave nguyecircn nhacircn sacircu xa của mọi biến đổi xatilde hội Con người lagrave yếu tố coacute vai trograve quan trọng nhất quyết định nhất Tư liệu lao động chỉ trở thagravenh lực lươngj tiacutech cực cải biến đối tượng lao động khi chuacuteng được kết hợp với lao động sống đoacute chiacutenh lagrave con người với những kỹ năng kỷ xảo với triacute tuệ vagrave kinh nghiệm của migravenh Hagravem lượng triacute tuệ trong điều kiện của khoa học cocircng nghệ hiện nay đatilde lagravem cho con người trở thagravenh nguồn lực đặc biệt của sản xuất lagrave nguồn lực cơ bản nguồn lực vocirc tận 13 QHSX lagrave mối quan hệ giữa người với người trong quaacute trigravenh sản xuất vật chất Thể hiện qua 3 mặt Quan hệ giữa ngưogravei với người đối với việc sở hữu về TLSX quan hệ giữa người với người đối với việc tổ chức quản lyacute quan hệ giữa người với người đối với việc phacircn phối sản phẩm Ba mặt noacutei trecircn coacute quan hệ hữu cơ với nhau trong đoacute quan hệ thứ nhất coacute yacute nghĩa quyết định đối với tất cả những quan hệ khaacutec Bản chất của bất kỳ quan hệ sản xuất nagraveo cũng đều phụ thuộc vagraveo vấn đề những TLSX chủ yếu trong xatilde hội được giải quyết như thế nagraveo Coacute 2 higravenh thức sở hữu cơ bản về tư liệu sản xuất Sở hữu tư nhacircn vagrave sở hữu xatilde hội II Quy luật về sự phugrave hợp của QHSX với trigravenh độ của LLSX

LLSX vagrave QHSX lagrave hai mt ca PTSX coacute mối liecircn hệ biện chứng lẫn nhau higravenh thagravenh necircn quy luật về sự phugrave hợp giữa QHSX với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Quy luật nagraveu vạch rotilde tiacutenh chất phụ thuộc khaacutech quan của QHSX vagraveo sự phaacutet triển của LLSX Đến lượt migravenh QHSX taacutec động trở lại đối với LLSX Khuynh hướng chung của SX lagrave khocircng nhừng phaacutet triển Sự phaacutet triển đoacute xeacutet đến cugraveng lagrave bắt nguồn từ sự biến đổi vagrave phaacutet triển của LLSX trước hết lagrave CCLĐ Trigravenh độ của LLSX lagrave trigravenh độ phaacutet triển của CCLĐ của kyacute thuật trigravenh độ kinh nghiệm kỹ năng của người lao động quy mocirc sản xuất trigravenh độ phacircn cocircng lao độnghellip Trigravenh độ của LLSX gắn với tiacutenh chất của LLSX Tiacutenh chất của LLSX Khi SX cograven trigravenh độ thấp keacutem thigrave LLSX coacute tiacutenh chất caacute nhacircn khi SX đạt tới trigravenh độ cơ khiacute hiện đại phacircn cocircng lao động xatilde hội phaacutet triển thigrave LLSX coacute tiacutenh xatilde hội hoacutea Trong quaacute trigravenh sản xuất để lao động bớt nặng nhọc vagrave đạt hiệu quả cao hơn con người luocircn luocircn tigravem caacutech cải thiện hoagraven thiện cocircng cụ lao động vagrave chế tạo ra những cocircng cụ lao động mới tinh xảo hơn đồng thời kinh nghiệm sản xuất thoacutei quen lao động kỹ năng sản xuất kiến thức khoa học của con người cũng tiến bộ theo Như vậy sự thay đổi của xatilde hội bao giờ cũng bắt đầu bằng sự thay đổi LLSX Cugraveng với sự phaacutet triển của LLSX QHSX cũng higravenh thagravenh vagrave biến đổi cho phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Sự phugrave hợp đoacutelagrave động lực lagravem cho LLSX phaacutet trỉen mạnh mẽ QHSX phải tạo được điều kiện sử dụng vagrave kết hợp tối ưu giữa TLSX vagrave người lao động Mở ra điều kiện thiacutech hợp cho việc kiacutech thiacutech vật chất tinh thần đối với người lao động Nhưng LLSX luocircn luocircn phaacutet triển cograven QHSX coacute xu hướng tương đối ổn định Khi LLSX phaacutet triển lecircn một trigravenh độ mới QHSX khocircng cograven phugrave hợp nữa trở thagravenh chướng ngại đối với sự phaacutet triển của noacute sẽ nảy sinh macircu thuẫn gay gắt giữa hai mặt của PTSX Sự phaacutet triển khaacutech đoacute tất yếu dẫn đến việc xoacutea bỏ QHSX cũ thay thế bằng một QHSX mới phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ mới của LLSX mở đường cho LLSX phaacutet triển Việc xoacutea bỏ QHSX cũ thay thế bằng QHSX mới cũng coacute nghĩa lagrave sự diệt vong của một PTSX lỗi thời vagrave sự ra đời của PTSX mới Trong xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng macircu thuẫn giữa LLSX mới vagrave QHSX lỗi thời lagrave cơ sở khaacutech quan của cuộc đấu tranh giai cấp đồng thời lagrave tiền đề tất yếu của caacutec cuộc caacutech mạng xatilde hội Đacircy lagrave quy luật phổ biến taacutec động trong toagraven 16

bộ tiến trigravenh lịch sử nhacircn loại ldquoQuy luật QHSX phugrave hợp với trigravenh độ PT của LLSXrdquo QHSX phugrave hợp với trigravenh độ của LLSX lại trở thagravenh động lực cơ bản thuacutec đẩy mở đường cho LLSX phaacutet triển QHSX khocircng phugrave hợp với trigravenh độ của LLSX sẽ kigravem hatildem sự phaacutet triển của LLSX Song taacutec động kigravem hatildem đoacute cũng chỉ coacute tiacutenh chất tạm thời theo tiacutenh tất yếu khaacutech quan cuối cugraveng QH cũng se phải thay đổi cho phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Sở dĩ QHSX coacute taacutec động trở lại mạnh mẽ với LLSX lagrave vigrave noacute qui định Mục điacutech của SX hệ thống quản lyacute của SX vagrave quản lyacute xatilde hội Phương thức phacircn phối vagrave phần của cải iacutet hay nhiều magrave người lao động được hưởng Từ đoacute noacute sẽ tạo ra những điều kiện để kiacutech thiacutech việc cải tiến lao động vagrave kỹ thuật sản xuất thuacutec đẩy LLSX phaacutet triển Thực tiễn đatilde cho thấy LLSX chỉ coacute thể phaacutet triển khi coacute một QHSX hợp lyacute đồng bộ phugrave hợp với noacute QHSX lạc hậu hoặc tiecircn tiến hơn một caacutech giả tạo cũnhg sẽ kigravem hatildem sự phaacutet triển của LLSX Quy luật về sự phugrave hợp của QHSX với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX lagrave quy luật chung nhất của sự phaacutet triển XH Sự taacutec động cảu quy luật nagravey đatilde đưa xatilde hội loagravei ngưogravei trải qua caacutec PTSX khaacutec nhau Tuy nhiecircn khocircng phải bất cứ nước nagraveo cũng nhất thiết phải tuần tự trải qua caacutec PTSX một số nước coacute thể bỏ qua hợc một số caacutec PTSX để tiến lecircn PTSX mới cao hơn CAcircU 21 Anh Chị hatildey phacircn tiacutech mối quan hệ biện chứng giữa cơ sở hạ tầng (CSHT) vagrave kiến triến thượng tầng (KTTT) Đảng ta đatilde vận dụng mối quan hệ biện chứng nagravey như thế nagraveo vagraveo vagraveo quaacute trigravenh xacircy dựng CNXH ở nước ta hiện nay Trả lời

CSHT lagrave toagraven bộ những quan hệ sản xuất hợp thagravenh cơ cấu kinh tế của một xatilde hội nhất định KTTT lagrave toagraven bộ caacutec quan điểm về chiacutenh trị phaacutep quyền triết học đạo đức tocircn giaacuteocaacutec thể chế xatilde hội tương ứng như Nhagrave nước đảng phaacutei giaacuteo hộihellip được higravenh thagravenh trecircn một CSHT nhất định Mối quan hệ biện chứng giữa CSHT vagrave KTTT - CSHT quyết định KTTT (CSHT nagraveo thigrave KTT nấy) + Trật tự kinh tế xeacutet đến cugraveng quy định trật tự chiacutenh trị macircu thuẫn trong kinh tế gacircy ra macircu thuẫn trong chiacutenh trị Giai cấp nagraveo

thống trị trong kinh tế thigrave giai cấp đoacute thống trị trong chiacutenh trị + Tất cả caacutec yếu tố của KTTT dều trực tiếp hay giaacuten tiếp phụ thuộc vagraveo CSHT vagrave do CSHT quy định + CSHT thay đổi hay mất đi thigrave sớm hay muộn KTTT cũng phải thay đổi hay mất đi để cho một KTTT mới ra đời tuy nhiecircn

đacircy lagrave một quaacute trigravenh phức tạp - Sự taacutec động của KTTT đến CSHT Do KTTT vagrave mỗi yếu tố của noacute coacute tiacutenh độc lập tương đối vagrave vai trograve khaacutec nhau necircn chuacuteng

taacutec động đến CSHT theo những caacutech những xu hướng khaacutec nhau + Chức năng chiacutenh của KTTT lagrave xacircy dựng củng cố bảo vệ CSHT đatilde sinh ra noacute chống lại mọi nguy cơ lagravem suy yếu hay phaacute hoại chế độ kinh tế hiện hagravenh + KTTT taacutec động mạnh mẽ đến kinh tế - xatilde hội nhưng noacute khocircng thể lagravem thay đổi xu hướng phaacutet triển khaacutech quan của đời sống kinh tế - xatilde hội Sự taacutec động của noacute chủ yếu diễn ra theo 2 hướng Nếu phugrave hợp với CSHT với caacutec quy luật kinh tế thigrave KTTT thuacutec đẩy sự tăng trưởng đảm bảo sự phaacutet triển bền vững cho CSHT Nếu khocircng phugrave hợp với CSHT với caacutec quy luật kinh tế thigrave KTTT kigravem hatildem sự tăng trưởng gacircy baacutet ổn cho đời sống xatilde hội Đảng ta đatilde vận dụng mối quan hệ biện chứng nagravey trong quaacute trigravenh xacircy dựng CHXH ở nước ta hiện nay Nước ta đatilde trải qua caacutec higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội khaacutec nhau từ xatilde hội cộng sản nguyecircn thủy tiến lecircn xatilde hội chiếm hữu nocirc lệ đến xatilde hội phong kiến rồi tiến hoacutea lecircn CNXH bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa vagrave đỉnh cao nhất trong quaacute trigravenh tiến hoacutea nagravey lagrave chủ nghĩa cộng sản Nước ta đang trong giai đoạn xacircy dựng CNXH theo hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN Do đoacute mối quan hệ biện chứng giữa CSHT vagrave KTTT lagrave 1 quaacute trigravenh đấu tranh lacircu dagravei giữa caacutei mới vagrave caacutei cũ CNXH đang trong quaacute trigravenh xacircy dựng necircn lagrave caacutei mới cograven rất non yếu muốn xoacutea bỏ hết tagraveng dư của xatilde hội cũ - đại diện cho caacutei cũ rất khoacute bởi noacute đatilde tồn tại lacircu dagravei Tuy nhiecircn con đường đi lecircn CNXH ở nước ta diễn ra theo caacutec quy luật khaacutech quan của thời đại chứ khocircng phải do yacute muốn chủ quan của con người quyết định necircn noacute lagrave caacutei mới nhưng hợp quy luật necircn ngagravey cagraveng phaacutet triển vagrave ngược lại caacutei cũ khocircng hợp quy luật sẽ ngagravey cagraveng yếu đi Đảng ta đatilde ra sức xacircy dựng CNXH trong đoacute phaacutet triển lực lượng sản xuất hiện đại gắn liền với xacircy dựng quan hệ sản xuất mới phugrave hợp trecircn cả 3 mặt sở hữu quản lyacute vagrave phacircn phối Quaacute trigravenh xacircy dựng nagravey đogravei hỏi chuacuteng ta phải xacircy dựng caacutec quan điểm về chiacutenh trị phaacutep quyền triết học đạo đức tocircn giaacuteocaacutec thể chế xatilde hội tương ứng như Nhagrave nước đảng phaacutei giaacuteo hội cho phugrave hợp với sự phaacutet triển của phương thức sản xuất magrave Đảng đatilde đề ra để goacutep phần xacircy dựng một nước Việt Nam dacircn giagraveu nước mạnh xatilde hội cocircng bằng dacircn chủ văn minh

Cacircu 22 Anh (chị) hatildey phacircn tiacutech tư tưởng của Mac ldquosự phaacutet triển higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội lagrave quaacute trigravenh lịch sử - tự nhiecircnrdquo 17

Khaacutei niệm higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội HTKT-XH lagrave một phạm trugrave của CNDVLS dugraveng để chỉ xatilde hội ở từng giai đoạn lịch sử nhất định với một kiểu qhsx đặc trưng cho xatilde hội đoacute phugrave hợp với một trigravenh độ nhất định của llsx vagrave với một kttt tương ứng được xacircy dựng trecircn những qhsx ấy

HTKT-XH lagrave một hệ thống hoagraven chỉnh vagrave coacute cấu truacutec phức tạp trong đoacute coacute caacutec mặt cơ bản lagrave llsx qhsx kttt Mỗi mặt của htkt-xh coacute vai trograve vị triacute riecircng taacutec động qua lại lẫn nhau thống nhất với nhau

+ LLSX lagrave nền tảng vật chất ndash kỹ thuật của mỗi htkt-xh Sự higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển của mỗi htkt-xh xeacutet đến cugraveng do llsx quyết định Llsx phaacutet triển qua caacutec htkt-xh nối tiếp nhau từ thấp đến cao

+ QHSX lagrave quan hệ giữa người với người trong quaacute trigravenh sản xuất lagrave những quan hệ cơ bản ban đầu vagrave quyết định tất cả mọi quan hệ xatilde hội khaacutec Mỗi htkt-xh lại coacute một kiểu qhsx của noacute tương ứng với trigravenh độ nhất định của llsx Qhsx lagrave tiecircu chuẩn khaacutech quan để phacircn biệt xatilde hội cụ thể nagravey với xatilde hội cụ thể khaacutec đồng thời tiecircu biểu cho một giai đoạn phaacutet triển nhất định của lịch sử

+ KTTT được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển phugrave hợp với CSHT nhưng noacute lại lagrave cocircng cụ để bảo vệ duy trigrave vagrave phaacutet triển CSHT đatilde sinh ra noacute

Ngoagravei caacutec mặt cơ bản necircu trecircn caacutec htkt-xh cograven coacute quan hệ về gia đigravenh dacircn tộc vagrave caacutec quan hệ xatilde hội khaacutec Caacutec quan hệ đoacute đều gắn boacute chặt chẽ với qhsx biến đổi cugraveng với sự biến đổi của qhsx

Sự phaacutet triển của caacutec htkt-xh lagrave một quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn Lịch sử phaacutet triển của xatilde hội loagravei người trải qua nhiều giai đoạn nối tiếp nhau từ thấp đến cao tương ứng với mỗi giai đoạn lagrave

một htkt-xh Sự vận động thay thế nhau của caacutec htkt-xh trong lịch sử đều do taacutec động của caacutec quy luật khaacutech quan đoacute lagrave quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn của xatilde hội Trecircn cơ sở phaacutet hiện ra caacutec quy luật phaacutet triển khaacutech quan của xatilde hội Mac đatilde đi đến kết luận ldquosự phaacutet triển của những higravenh thaacutei kinh tế- xatilde hội lagrave một quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircnrdquo

Caacutec mặt cơ bản hợp thagravenh một htkt-xh khocircng taacutech rời nhau magrave liecircn hệ biện chứng với nhau higravenh thagravenh necircn những qui luật phổ biến của xatilde hội Đoacute lagrave quy luật về sự phugrave hợp của qhsx với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx quy luật csht quyết định kttt vagrave caacutec quy luật xatilde hội khaacutec Chiacutenh taacutec động của caacutec quy luật khaacutech quan đoacute magrave caacutec htkt-xh vận động phaacutet triển thay thế nhau từ thấp đến cao trong lịch sử như một quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn khocircng phụ thuộc vagraveo yacute chiacute nguyện vọng chủ quan của con người

Quaacute trigravenh phaacutet triển lịch sử tự nhiecircn của xatilde hội coacute nguồn gốc sacircu xa từ sự phaacutet triển của llsx Chiacutenh tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx đatilde quy định một caacutech khaacutech quan tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của qhsx Do đoacute xeacutet đến cugraveng llsx quyết định quaacute trigravenh vận động vagrave phaacutet triển của htkt-xh như quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn

Trong caacutec quy luật khaacutech quan chi phối sự vận động vagrave phaacutet triển của caacutec htkt-xh thigrave quy luật về sự phugrave hợp của qhsx với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx coacute vai trograve quyết định nhất Llsx bảo đảm tiacutenh kế thừa trong sự phaacutet triển tiến lecircn của xatilde hội quy định khuynh hướng phaacutet triển từ thấp đến cao Qhsx lagrave mặt thứ hai của ptsx biểu hiện tiacutenh giaacuten đoạn trong sự phaacutet triển của lịch sử Những qhsx lỗi thời được xoacutea bỏ vagrave được thay thế bằng những kiểu qhsx mới cao hơn Đến lượt noacute sự thay đổi qhsx sẽ keacuteo theo sự thay đổi về kttt vagrave do đoacute magrave htkt-xh cũ được thay thế bằng htkt-xh mới cao hơn tiến bộ hơn Quaacute trigravenh đoacute diễn ra theo quy luật khaacutech quan chứ khocircng phải theo yacute muốn chủ quan của con người

Sự thay thế một htkt-xh nagravey bằng một htkt-xh mới cao hơn thường được thực hiện thocircng qua caacutech mạng xatilde hội Nguyecircn nhacircn sacircu sa của caacutech mạng xatilde hội lagrave macircu thuẫn giữa llsx vagrave qhsx khi qhsx trở thagravenh xiềng xiacutech của llsx Trong thời kỳ caacutech mạng xatilde hội khi cơ sở kinh tế thay đổi thigrave sớm hay muộn toagraven bộ kttt đồ sộ cũng thay đổi theo

Quaacute trigravenh kế thừa của lịch sử loagravei người luocircn luocircn cho pheacutep cộng đồng nagraveo đoacute trong điều kiện nhất định do taacutec động của caacutec nhacircn tố caacutec macircu thuẫn becircn trong vagrave becircn ngoagravei coacute thể bỏ qua caacutec giai đoạn phaacutet triển nhất định để vươn tới trigravenh độ tiecircn tiến của nhacircn loại Trong thời đại ngagravey nay chủ chương ruacutet ngắn để đi lecircn CNXH ở một số quốc gia tiền tư bản chủ nghĩa chẳng những khocircng macircu thuẫn với tinh thần của sự phaacutet triển mang tiacutenh lịch sử- tự nhiecircn magrave cograven lagrave biểu hiện sinh động của quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn ấy Chỉ khi ta ldquoruacutet ngắn rdquomột caacutech duy yacute chiacute bấp chấp quy luật thigrave luacutec đoacute sự phaacutet triển ruacutet ngắn mới trở necircn đối lập với quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn

Như vậy quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn của sự phaacutet triển xatilde hội chẳng những diễn ra bằng con đường tuần tự magrave cograven bao hagravem cả sự bỏ qua trong những điều kiện lịch sử nhất định một hoặc một vagravei htkt-xh nhất định Sự khaacutec nhau về trật tự phaacutet triển vẫn lagrave quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn Cacircu 24 Phacircn tiacutech Con đường đi lecircn CNXH ở Việt Nam

a Quaacute độ lecircn CNXH bỏ qua chế độ TBCN ở Việt Nam Trong quaacute trigravenh quaacute độ lecircn CNXH chuacuteng ta cần phải biết tiếp thu vagrave vận dụng saacuteng tạo tư tưởng của caacutec nhagrave kinh điển MAacuteC-

Lenin nhất lagrave tư tưởng của Lecirc nin về những khacircu trung gian những bước quaacute độ tất yếu để đưa một xatilde hội tiểu nocircng lạc hậu lecircn CNXH lại vừa biết tổng kết lịch sử của đất nước vagrave của thế giới với những biến đổi to lớn của noacute Điều quan trọng lagrave quaacute trigravenh đi lecircn CNXH chuacuteng ta cần phải tuacircn thủ nghiecircm ngặt những yecircu cầu khaacutech quan của sự phaacutet triển tuacircn theo những qui luật khaacutech quan của sự phaacutet triển từ xatilde hội nocircng nghiệp lạc hậu lecircn CNXH Tuyệt đối khocircng coacute những 18

hagravenh động chủ quan duy yacute chiacute traacutei với qui luật khaacutech quan Phải hiểu rằng quaacute độ giaacuten tiếp lecircn CNXH bỏ qua chế độ TBCN lagrave con đường phugrave hợp với điều kiện đất nước vagrave thời đại ngagravey nay

Xacircy dựng CNXH bỏ qua chế độ TBCN tạo ra biến đổi về chất của XH trecircn tất cả caacutec lĩnh vực lagrave sự nghiệp rất khoacute khăn phức tạp cho necircn phải phải trải qua một thời kỳ quaacute độ lacircu dagravei với nhiều chặng đường nhiều higravenh thức tổ chức kinh tế xatilde hội coacute tiacutenh quaacute độ Trong caacutec lĩnh vực của đời sống XH diễn ra sự đan xen vagrave đấu tranh của caacutei củ vagrave caacutei mới

b Cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea lagrave nhiệm vụ trung tacircm của thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam - Lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế - XH chỉ ra mỗi higravenh thaacutei KT-XH coacute một lực lượng sản xuất của noacute hay noacutei caacutech khaacutec coacute một cơ

sở vật chất-kỹ thuật của noacute Để coacute CNXH phải coacute một cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại do cuộc CM khoa học vagrave cocircng nghệ mang lại Song nước ta tiến lecircn CNXH từ một nền kinh tế phổ biến lagrave sản xuất nhỏ lao động thủ cocircng lagrave chủ yếu caacutei thiếu thốn của chuacuteng ta lagrave chưa coacute một nền đại cocircng nghiệp Vigrave vậy chuacuteng ta phải tiến hagravenh cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea Thực chất của cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea chiacutenh lagrave xacircy dựng cơ sở vật chất kỹ thuật của CNXH Cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ở nước ta nhằm xacircy dựng cơ sở vật chất kỹ thuật cho CNXH ở nước ta trecircn cơ sở phaacutet huy năng lực nội sinh của đất nước cũng như xu thế quốc tế hoacutea kinh tế thế giới đoacute lagrave nhiệm vụ trung tacircm trong suốt thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH

- Trong cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea đất nước chuacuteng ta cần phaacutet triển mạnh mẽ một nền khoa học vagrave cocircng nghệ tiecircn tiến hiện đại Phải coi phaacutet triển khoa học vagrave cocircng nghệ lagrave quốc saacutech hagraveng đầu điều nagravey hoagraven toagraven phugrave hợp với xu thế của thế giới ngagravey nay trong xu thế hợp taacutec cạnh tranh ngagravey cagraveng khốc liệt Chiacutenh vigrave vậy đại hội đại biểu toagraven quốc lần thứ IX cuả Đảng ta đatilde đề ra ldquocon đường cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ở nước ta cần vagrave coacute thể ruacutet ngắn thời gian vừa coacute bước tuần tự vừa coacute bước nhảy vọt Phaacutet huy những lợi thế của đất nước tận dụng mọi khả năng để đạt được những trigravenh độ cocircng nghệ tiecircn tiến đặc biệt lagrave cocircng nghệ thocircng tin cocircng nghệ sinh học tranh thủ ứng dụng ngagravey cagraveng nhiều hơn ở mức cao hơn vagrave phổ biến hơn những thagravenh tựu mới về khoa học cocircng nghệ từng bước phaacutet triển kinh tế tri thức Phaacutet huy nguồn lực triacute tuệ vagrave sức mạnh tinh thần của người Việt Nam coi phaacutet triển giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo khoa học cocircng nghệ lagrave nền tảng vagrave động lực của sự nghiệp cocircng nghiệp hoacute hiện đại hoacutea

Thực hiện thắng lợi sự nghiệp CNH-HĐH lagrave một trong những nhacircn tố coacute yacute nghĩa quyết định thắng lợi sự nghiệp xacircy dựng CNXH ở nước ta

c Kết hợp giữa LLSX với xacircy dựng QHSX trong thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam - Trong khi khẳng định vai trograve của LLSX lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh cograven chỉ ra sự phaacutet triển của LLSX phải gắn liền với việc

thiết lập quan hệ sản xuất phugrave hợp Trong sự nghiệp xacircy dựng CNXH ở nước ta Đảng ta khẳng định ldquoPhaacutet triển LLSX gắn liền với QHSX mới phugrave hợp trecircn cả 3 mặt sở hữu quản lyacute vagrave phacircn phối

- Phugrave hợp với sự phaacutet triển của LLSX ở nước ta đảng ta chủ trương sử dụng ldquonhiều higravenh thức sở hữa về TLSX nhiều thagravenh phần kinh tếrdquo đồng thời thực hiện nhất quaacuten lacircu dagravei chiacutenh saacutech phaacutet triển nền kinh tế hagraveng hoacutea nhiều thagravenh phần vận động theo cơ chế thị trường coacute sự quản lyacute của Nhagrave nước theo định hướng XHCN đoacute chiacutenh lagrave nền kinh tế thị trường định hướng XHCN

- Kinh tế thị trường lagrave thagravenh tựu chung của văn minh nhacircn loại Noacute lagrave kết quả của sự phaacutet triển LLSX đến một trigravenh độ nhất định kết quả của quaacute trigravenh phacircn cocircng lao động xatilde hội vagrave đa dạng hoacutea caacutec higravenh thức sở hữu Đến lượt noacute kinh tế thị trường lagrave một động lực mạnh mẽ thuacutec đẩy LLSX phaacutet triển Xacircy dựng vagrave phaacutet triển kinh tế thị trường định hướng XHCN vừa phugrave hợp với xu hướng phaacutet triển của thời đại vừa phugrave hợp với yecircu cầu phaacutet triển của LLSX ở nước ta với yecircu cầu xacircy dựng nền kinh tế độc lập tự chủ kết hợp với chủ động hội nhập kinh tế quốc tế Đảng ta khẳng định ldquoMục điacutech của nền kinh tế thị trường định hướng XHCN lagrave phaacutet triển LLSX phaacutet triển kinh tế để xacircy dựng cơ sở vật chất-kỹ thuật của CNXH nacircng cao đời sống của nhacircn dacircn

d Kết hợp giữa kinh tế với chiacutenh trị vagrave caacutec mặt khaacutec của đời sống XH trong thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam Xuất phaacutet từ mối quan hệ giữa kinh tế với chiacutenh trị vagrave caacutec mặt khaacutec của đời sống XH magrave lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh đatilde chỉ ra

trong quaacute trigravenh xacircy dựng CNXH ở nước ta gắn liền với phaacutet triển kinh tế xacircy dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN phải khocircng ngừng đổi mới hệ thống chiacutenh trị nacircng cao vagravei trograve latildenh đạo vagrave sức chiến đấu của Đảng xacircy dựng nhagrave nước phaacutep quyền xatilde hội chủ nghĩa của dacircn do dacircn vigrave dacircn nacircng cao vai trograve của caacutec tổ chức quần chuacuteng trong sự nghiệp xacircy dựng vagrave bảo vệ TQ 19

Đồng thời phải gắn phaacutet triển kinh tế với phaacutet triển văn hoacutea xacircy dựng nền văn hoacutea tiecircn tiến đậm đagrave bản sắc dacircn tộc nhằm khocircng ngừng nacircng cao dacircn triacute đagraveo tạo nhacircn lực vagrave bồi dưỡng nhacircn tagravei theo quan điểm của đảng ta đoacute lagrave quốc saacutech hagraveng đầu giải quyết caacutec vấn đề XH thực hiện cocircng bằng vagrave dacircn chủ trong đời sống XH

Trong quaacute trigravenh phaacutet triển văn hoacutea cần phải đặc biệt quan tacircm đến phaacutet triển giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo Phải coi giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo cũng lagrave quốc saacutech hagraveng đầu Điều nagravey vừa phugrave hợp với xu thế phaacutet triển hiện đại lại vừa lagrave đogravei hỏi cấp baacutech của sự phaacutet triển đất nước

Toacutem lại lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh lagrave một lyacute luận khoa học noacute cho chuacuteng ta một quan niệm đuacuteng đắn về mối quan hệ lẫn nhau giữa caacutec mặt trong đời sống kt-xh về sự vận động vagrave phaacutet triển của XH Với sự phaacutet triển của khoa học vagrave thực tiễn hiện nay lyacute luận đoacute vẫn giữ nguyecircn giaacute trị Noacute đem lại một phương phaacutep luận thực sự khoa học để phacircn tiacutech caacutec hiện tượng trong đời sống XH để từ đoacute vạch ra phương hướng vagrave giải phaacutep đuacuteng đắn cho hoạt động thực tiễn Cacircu 25 AnhChi hay phan tich nhung cong hien to lon cua CMac PhAngghen va VILenin vao su phat trien ly luan ve giai cap va dau tranh giai cap

Nguồn gốc giai cấp CMaacutec vagrave Phangghen đều khẳng định giai cấp khocircng phải lagrave hiện tượng bẩm sinh của xatilde hội khocircng xất hiện cugraveng với sự xuất hiện của xatilde hội Trong xatilde hội nguyecircn thủy khi lực lượng sản xuất cograven thấp keacutem con người lagravem ra sản phẩm chỉ để tồn tại chưa coacute sản phẩm dư thừa chưa coacute điều kiện khaacutech quan để người nagravey chiếm đoạt sản phẩm của người khaacutec xatilde hội chưa xuất hiện chế độ người boacutec lột người vagrave do đoacute chưa thể coacute giai cấp Cuối xatilde hội nguyecircn thủy cocircng cụ sản xuất bằng kim loại xuất hiện coacute sự phacircn cocircng lao động lagravem cho lực lượng sản xuất phaacutet triển mang lại năng suất lao động cao hơn từ đoacute dẫn đến của cải dư lagravem của riecircng chế độ tư hữu ra đời Chế độ tư hữu lagravem cơ sở cho sự phacircn hoaacute xatilde hội thagravenh caacutec gia cấp coacute lợi iacutech đối khaacuteng nhau

Giai cấp lagrave những tập đoagraven người to lớn khaacutec nhau về địa vị trong một hệ thống sản xuất xatilde hội nhất định trong lịch sử khaacutec nhau về quan hệ của họ đối với những tư liệu sản xuất về vai trograve của họ trong tổ chức lao động xatilde hội vagrave như vậy lagrave khaacutec nhau về caacutech thức hưởng thụ vagrave về phần của cải xatilde hội iacutet hoặc nhiều magrave họ được hưởng Noacutei đến giai cấp lagrave noacutei đến một hệ thống caacutec tập đoagraven người trong một chế độ kinh tế xatilde hội nhất định do chế độ ấy sản sinh ra mỗi giai cấp trong lịch sử đều coacute đặc điểm riecircng tuy nhiecircn theo LecircNin cho pheacutep ta nắm được dấu hiệu đặc trưng chung nhất cơ bản nhất những dấu hiệu phổ biến vagrave ổn định nhất của giai cấp

Giai cấp lagrave phạm trugrave kinh tế xatilde hội coacute tiacutenh lịch sử giai cấp khocircng phải lagrave sản phẩm của sản xuất noacutei chung magrave lagrave sản phẩm của hệ thống sản xuất xatilde hội nhất định trong lịch sử một hệ thống giai cấp tương ứng với mocirct hệ thống sản xuất xatilde hội do đoacute khocircng thể hiểu đặc trưng của từng giai cấp cụ thể nếu khocircng đặt noacute trong mối quan hệ với caacutec giai cấp đối lập khaacutec

Noacutei đến giai cấp lagrave noacutei đến sự khaacutec nhau giữa caacutec tập đoagraven người về địa vị trong một hệ thống kinh tế xatilde hội nhất định trong đoacute tập đoagraven người nagravey lagrave thống trị cograven tập đoagraven người kia lagrave bị trị sự khaacutec nhau ấy thể hiện ở chỗ

Caacutec giai cấp coacute quan hệ khaacutec nhau về tư liệu sản xuất đacircy lagrave sự khaacutec nhau cơ bản nhất quy định sự khaacutec nhau về địa vị của caacutec giai cấp trong xatilde hội (viacute dụ)

Caacutec giai cấp coacute vai trograve khaacutec nhau trong tổ chức lao động xatilde hội trong tổ chức quản lyacute sản xuất tập đoagraven nagraveo chiếm hữu tư liệu sản xuất đương nhiecircn giữ vai trograve latildenh đạo chỉ huy hoạt động sản xuất vagrave lưu thocircng hagraveng hoacutea tại từng đơn vị kinh tế vagrave trecircn quy mocirc toagraven xatilde hội

Caacutec giai cấp coacute phương thức vagrave qui mocirc thu nhận của cải xatilde hội khaacutec nhau caacutec giai cấp thống trị chiếm đoạt giaacute trị thăng dư của caacutec giai cấp bị trị chế độ phacircn phối trong xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng lagrave chế độ phacircn phối bất cocircng vigrave phần lớn của cải nằm trong tay giai cấp thống trị phần iacutet ỏi cograven lại thuộc về lực lượng đocircng đảo trong xatilde hội đoacute lagrave những người lao động Toacutem lại giai cấp nagraveo nắm được quyền sở hữu đối với tư liệu sản xuất thigrave giai cấp đoacute sẽ nắm quyền quản lyacute tổ chức sản xuất vagrave quyền chi phối sản phẩm giai cấp đoacute sẽ coacute địa vị trong xatilde hội

Đấu tranh giai cấp Gia cấp thống trị vagrave giai cấp bị trị coacute lợi iacutech căn bản đối lập nhau khocircng thể đều hoagrave đều hoagrave được Đoacute lagrave đối khaacuteng về quyền lợi giữa những giai tầng aacutep bức boacutec lột vagrave những giai tầng bị boacutec lột coacute aacutep bức thigrave coacute đấu tranh chống aacutep VILecircnin cho rằng đấu tranh giai cấp trong lịch sử vagrave trong thời đại ngagravey nay khocircng phải lagrave cuộc bạo loạn khủng bố lật đổ chỉ coacute yacute ngĩa phaacute hoại tiecircu cực magrave thực chất lagrave cuộc đấu tranh của quần chuacuteng bị tước heat quyền bị aacutep bức vagrave lao động chống bọn đặc quyền đặc lợi bọn aacutep bức vagrave bọn ăn baacutem cuộc đấu tranh của những người cocircng nhacircn lagravem thuecirc hay những người vocirc sản chống những người hữu sản hay giai cấp tư sản 20

Thocircng qua cuộc đấu tranh giai cấp sự xung đột giữa lực lượng sản xuất mới vagrave quan hệ sản xuất lạc hậu được giải quyết thực hiện bước quaacute độ từ một chế độ xatilde hội lỗ lời sang chế độ mới cao hơn

Đấu tranh giai cấp lagrave động lực phaacutet triển của xatilde hội coacute giai cấp khocircng chỉ thể hiện trong thời kỳ caacutech mạng xatilde hội magrave cograven trong thời hogravea bigravenh

Đấu tranh giai cấp lagrave quy luật chung của xatilde hội coacute giai cấp song quy luật ấy coacute những biểu hiện đặc thugrave trong từng xatilde hội cụ thể

Về kết cấu giai cấp trong xatilde hội coacute giai cấp mỗi higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội coacute một kết cấu giai cấp nhất định khi higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội nagravey thay thế higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội khaacutec thigrave kết cấu giai cấp cũng thay đổi

Mỗi kết cấu giai cấp trong xatilde hội coacute giai cấp đều coacute caacutec giai cấp cơ bản giai cấp khocircng cơ bản vagrave tầng lớp trung gian những giai cấp cơ bản lagrave những giai cấp gắn liền với sự xuất hiện vagrave tồn tại của phương thức sản xuất thống trị trong xatilde hội sự đối khaacuteng vagrave cuộc đấu tranh của caacutec giai cấp đoacute biểu hiện macircu thuẫn cơ bản của phương thức sản xuất đatilde sinh ra chuacuteng những giai cấp khocircng cơ bản đoacute lagrave những người nocircng dacircn tự do coacute iacutet ruộng đất trong chế độ chiếm hữu nocirc lệ đoacute lagrave giai cấp nocirc lệ chủ nocirc với tư caacutech lagrave tagraven dư của chế độ cũ giai cấp tư sản với tư caacutech lagrave mầm moacuteng của xatilde hội mới trong xatilde hội phong kiếnhellip tầng lớp trung gian lagrave sản phẩm của chiacutenh phương thức sản xuất đang thống trị lagrave kết quả của quaacute trigravenh phacircn hoacutea xatilde hội diễn ra khocircng ngừng trong xatilde hội đoacute lagrave tầng lớp bigravenh dacircn trong xatilde hội nocirc lệ lagrave tầng lớp triacute thức tiểu tư sản trong xatilde hội tư bản

Cugraveng với sự phaacutet triển của sản xuất mỗi giai cấp trong một kết cấu giai cấp cũng coacute những biến đổi nhất định những biến đổi ấy dẫn đến những thay đổi địa vị của caacutec giai cấp đoacute trong hệ thống sản xuất xatilde hội

Lyacute luận về giai cấp của chủ nghĩa Maacutec ndashLecircnin lagrave cơ sở đuacuteng đắn để nhận định giai cấp phacircn tiacutech caacutec quan hệ giai cấp trong đấu tranh giai cấp vagrave lien minh giai cấp baacutec bỏ mọi quan điểm sai lầm trong việc phacircn chia giai cấp trong xatilde hội

Lyacute luận về giai cấp vagrave đấu tranh giai cấp của chủ nghĩa Maacutec - PhAngghen Lecircnin đatilde vạch ra tiacutenh tấc yếu của cuộc đấu tranh giữa giai cấp vocirc sản vagrave giai cấp tư sản Sau khi giai cấp vocirc sản giagravenh chiacutenh quyền những cơ sở vất chất để nảy sinh giai cấp boacutec lột vagrave sự phacircn chia giai cấp noacutei chung vẫn tồn tại vigrave vậy giai cấp cocircng nhacircn phải tiến hagravenh tổ chức xacircy dựng một hệ thống quan hệ xatilde hocirci mới theo yecircu cầu phaacutet triển của lực lượng sản xuất hiện đại Ngoagravei ra giai cấp vocirc sản cograven phải từng bước khắc phục những tư tưởng tacircm lyacute tập quaacuten văn hoacutea lạc hậu của xatilde hội củ cograven in sacircu vagraveo đời sống tinh thần của xatilde hội CAcircU 26 Anhchị hatildey trigravenh bagravey quan điểm maacutecxiacutet về đấu tranh giai cấp vagrave vai trograve của noacute đối với sự phaacutet triển của xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng Sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam về đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta hiện nay như thế nagraveo 1 Quan điểm Maacutecxiacutet về đấu tranh giai cấp - Đấu tranh giai cấp lagrave quaacute trigravenh tất yếu khaacutech quan của xatilde hội coacute aacutep bức boacutec lột Đoacute lagrave cuộc đấu tranh giữa giai cấp thống trị vagrave giai cấp bị trị đối khaacuteng về quyền lợi khocircng thể dung hoagrave được -VILecircnin cho rằng đấu tranh giai cấp trong lịch sử vagrave ngagravey nay khocircng phải lagrave những cuộc bạo loạn khủng bố phaacute hoại magrave noacute thực chất lagrave cuộc đấu tranh của quần chuacuteng bị tước hết quyền bị aacutep bức vagrave lao động chống bọn aacutep bức ăn baacutem đấu tranh của những người cocircng nhacircn lagravem thuecirc hay những người vocirc sản chống giai cấp tư sản Nguyecircn nhacircn đấu tranh giai cấp -Do macircu thuẫn gay gắt giữa lực lượng sản xuất mới tiến bộ vagrave quan hệ sản xuất lỗi thời lạc hậu - Về mặt xatilde hội đacircy lagrave macircu thuẫn biểu hiện giữa giai cấp caacutech mạng tiến bộ đại diện cho lực lượng sản xuất mới vagrave giai cấp thống trị boacutec lột đại diện cho quan hệ sản xuất lỗi thời lạc hậu Higravenh thức đấu tranh Tuỳ thuộc hoagraven cảnh lịch sử giai cấp tham gia đấu tranh giai đoạn phaacutet triển đấu tranh magrave đấu tranh giai cấp diễn ra dưới nhiều higravenh thức Ngagravey nay caacutech mạng xatilde hội chủ nghĩa đang thời kỳ thoaacutei tragraveo giai cấp cocircng nhacircn caacutec nước tư bản đấu tranh bằng những higravenh thức mới chống lại những thủ đoạn của giai cấp thống trị bảo vệ lợi iacutech giai cấp trước mắt vagrave lacircu dagravei của cocircng nhacircn vagrave nhacircn dacircn lao động 2 Vai trograve của đấu tranh giai cấp đối với sự phaacutet triển xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng -Đấu tranh giai cấp lagrave một trong những động lực phaacutet triển quan trọng của xatilde hội coacute giai cấp Vigrave đấu tranh giai cấp giuacutep thay đổi phương thức sản xuất cũ lỗi thời lạc hậu bằng phương thức mới cao hơn đồng thời xacircy dựng lực lượng sản xuất mới phugrave hợp quan hệ sản xuất tạo cơ sở phaacutet triển mọi mặt đời sống xatilde hội -Đấu tranh giai cấp giuacutep cải tạo caacutec giai cấp caacutech mạng vagrave quần chuacuteng lao động thocircng qua việc xoaacute bỏ tập quaacuten xấu do giai cấp thống trị sản sinh ra 21

-Đấu tranh giai cấp lagrave đograven bẩy phaacutet triển lịch sử caacutech mạng lagrave động lực phaacutet triển caacutec mặt đời sống xatilde hội trong thời kỳ phaacutet triển bigravenh thừơng Đấu tranh lagrave động lực để giai cấp tư sản đổi mới phương thức quản lyacute sử dụng kỹ thuật mới để tạo necircn những thagravenh tựu mới -Vai trograve đấu tranh giai cấp thể hiện ở những cuộc đấu tranh mang tiacutenh quần chuacuteng rộng lớn do lực lượng tiến bộ xatilde hội latildenh đạo được tổ chức khoa học nhằm đaacutenh đổ giai cấp thống trị cản trở phaacutet triển xatilde hội 3 Sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam về đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta hiện nay -Thời kỳ quaacute độ đi lecircn CNXH ở nước ta tồn tại nhiều giai cấp vagrave macircu thuẫn giai cấp Tuy nhiecircn trong điều kiện phaacutet triển kinh tế thị trường quaacute độ lecircn CNXH macircu thuẫn nagravey bộc lộ lagrave macircu thuẫn trong nội bộ nhacircn dacircn Nhigraven chung lợi iacutech giai cấp tư sản thống nhất lợi iacutech cộng đồng đấu tranh lagrave để hợp taacutec đoagraven kết xacircy dựng xatilde hội dacircn giagraveu nước mạnh cocircng bằng văn minh -Thực chất đấu tranh giai cấp ở nước ta trong thời kỳ quaacute độ lagrave đấu tranh giữa khuynh hướng tự giaacutec theo định hướng XHCN vagrave khuynh hướng phaacutet triển tự phaacutet lecircn TBCN Trong quaacute trigravenh đoacute nhất thiết chuacuteng ta phải phaacutet triển kinh tế hagraveng hoaacute nhiều thagravenh phần trong đoacute coacute thagravenh phần kinh tế tư bản tư nhacircn -Đấu tranh giai cấp ở nước ta diễn ra hagraveng ngagravey trecircn caacutec lĩnh vực chiacutenh trị kinh tế xatilde hội Vigrave vậy Đảng ta luocircn xaacutec định rotilde cần phải +Đấu tranh chống khuynh hướng vagrave biểu hiện tiecircu cực của tầng lớp tư sản +Đấu tranh chống khuynh hướng tự phaacutet TBCN của sản xuất nhỏ +Đấu tranh chống caacutec thế lực thugrave địch acircm mưu diễn biến hoagrave bigravenh phaacute hoại độc lập dacircn tộc vagrave chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta +Xacircy dựng chủ nghĩa xatilde hội đi đocirci với bảo vệ tổ quốc bảo vệ quyền lagravem chủ nhacircn dacircn +Xacircy dựng nền kinh tế thị trường thực hiện CNH HĐH định hướng XHCN giữ gigraven vagrave phaacutet huy bản sắc dacircn tộc tiếp thu tinh hoa nhacircn loại lagravem cho đời sống vật chất vagrave tinh thần nhacircn dacircn khocircng ngừng nacircng cao -Để đạt được caacutec mục tiecircu trecircn đogravei hỏi sử dụng nhiều higravenh thức đấu tranh khaacutec nhau vừa mềm dẻo vừa cương quyết Toacutem lại giai đoạn hiện nay đogravei hỏi Đảng ta phải nắm vững biện phaacutep duy vật nắm vững quan điểm giai cấp của CN Maacutec-Lecircnin để phacircn tiacutech được tiacutenh chất tigravenh higravenh gay go phức tạp của đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ traacutenh rơi vagraveo thaacutei cực sai lầm quaacute cường điệu đấu tranh giai cấp đi đến rụt regrave khocircng daacutem đổi mới mơ hồ mất cảnh giaacutec đi đến phủ nhận đấu tranh giai cấp Cacircu 27 Anh chị hatildey chỉ ra những điểm giống vagrave khaacutec nhau giữa nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản Trả lời

Nhagrave nước phaacutep quyền lagrave một higravenh thức tổ chức nhagrave nước đặc biệt magrave ở đoacute coacute sự ngự trị cao nhất của phaacutep luật với nội dung thực hiện quyền lực của nhacircn dacircn

Nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản coacute những điểm giống vagrave khaacutec nhau như sau

Giống nhau Phaacutep luật được đề cao vagrave lagrave cocircng cụ chủ yếu để quản lyacute mọi hoạt động của xatilde hội vagrave cocircng dacircn Ngay cả hoạt động của caacutec cơ

quan thuộc hệ thống tổ chức nhagrave nước cũng phải tuacircn theo phaacutep luật mặc dugrave chiacutenh noacute lagrave những cơ quan cocircng bố ban hagravenh thực thi vagrave kiểm tra việc thực hiện phaacutep luật

Khaacutec nhau 1048766Điểm khaacutec biệt căn bản giữa nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản ở

chỗ nếu như trong nhagrave nước phaacutep quyền tư sản quyền lực của nhagrave nước được phacircn cho ba cơ quan khaacutec nhau hoagraven toagraven độc lập với nhau đảm nhiệm thigrave một trong những nguyecircn tắc quan trọng của nhagrave nước phaacutep quyền XHCN lagrave quyền lực nhagrave nước thống nhất coacute sự phacircn cocircng vagrave phối hợp giữa caacutec cơ quan nhagrave nước trong việc thực hiện caacutec quyền lập phaacutep hagravenh phaacutep vagrave tư phaacutep 22

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam lagrave nhagrave nước phaacutep quyền XHCN của dacircn do dacircn vigrave dacircn necircn hệ thống phaacutep luật thể hiện tập trung yacute chiacute lợi iacutech vagrave nguyện vọng của nhacircn dacircn Tất cả quyền lực nhagrave nước thuộc về nhacircn dacircn magrave nền tảng lagrave liecircn minh giữa giai cấp cocircng nhacircn vagrave đội ngũ triacute thức Trong khi nhagrave nước phaacutep quyền tư sản lagrave của giai cấp tư sản nhằm thực hiện nền chuyecircn chiacutenh tư sản đối với giai cấp vocirc sản vagrave nhacircn dacircn lao động

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam được đặt dưới sự latildenh đạo của ĐCS VN thực hiện quản lyacute xatilde hội bằng phaacutep luật theo phaacutep luật Nhagrave nước phaacutep quyền tư sản được tổ chức dưới nhiều higravenh thức khaacutec nhau nhưng nhigraven chung coacute 2 higravenh thức cơ bản lagrave quacircn chủ lập hiến vagrave caacutec higravenh thức cộng hogravea chung quy lại đều lagrave nền chuyecircn chiacutenh tư sản Cacircu 28 Phacircn tiacutech vai trograve của Nhagrave Nước đối với quaacute trigravenh phaacutet triển kinh tế ở nước ta trong giai đoạn hiện nay Vai trograve taacutec động của Nhagrave Nước đối với kinh tế thuộc phạm vi mối quan hệ biện chứng giữa kiến truacutec thượng tầng vagrave cơ sở hạ tầng Nếu chiacutenh saacutech phaacutep luật của Nhagrave Nước phugrave hợp với nhu cầu khaacutech quan của nền kinh tế thigrave noacute sẽ coacute taacutec động thuacutec đẩy kinh tế phaacutet triển vagrave ngược lại sẽ kigravem hatildem hoặc phaacute hoại sự phaacutet triển kinh tế Nền kinh tế VN hiện nay lagrave nền kinh tế thị trường theo định hướng XHCN trong đoacute Nhagrave Nước giữ vai trograve rất quan trọng 1 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc ổn định kinh tế vĩ mocirc Nền kinh tế thị trường luocircn diễn ra những biến động khocircn lường vagrave tiềm ẩn những nguy cơ khủng hoảng kinh tế trầm trọng Do đoacute xuất hiện nhu cầu cần sự can thiệp của Nhagrave Nước nhằm điều chỉnh caacutec quan hệ kinh tế sao cho iacutet coacute khả năng xảy ra khủng hoảng nhất thocircng qua chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh tiền tệ Chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh bao gồm caacutec chiacutenh saacutech thuế vagrave chi tiecircu ngacircn saacutech của Nhagrave nước nhằm điều tiết chu kỳ kinh tế đảm bảo cocircng ăn việc lagravem ổn định giaacute cả vagrave tăng trưởng liecircn tục của nền kinh tế Trong những thời kỳ kinh tế suy giảm chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh coacute taacutec dụng kiacutech cầu vagrave sản xuất bằng caacutech Chiacutenh phủ tăng mua giảm thuế do đoacute tạo ra được một thu nhập quốc dacircn khả dụng lớn hơn để đưa vagraveo luồng tiecircu đugraveng Cograven trong những thời kỳ kinh tế quaacute noacuteng chiacutenh phủ lagravem ngược lại Khi tăng chi tiecircu vagraveo thời điểm thất nghiệp cao vagrave lạm phaacutet thấp Nhagrave nước đatilde tăng cung ứng tiền dẫn tới giảm latildei suất (tức giaacutem giaacute đồng tiền) nhờ đoacute ngacircn hagraveng mới coacute nhiều điều kiện cho vay vagrave chi tiecircu cho tiecircu dugraveng được tăng lecircn Điều đoacute coacute nghĩa lagrave kiacutech cầu vigrave tiecircu dugraveng lagrave bộ phận cấu thagravenh lớn nhất vagrave ổn định nhất của tổng cầu Latildei suất thấp đồng thời khuyến khiacutech đầu tư caacutec chủ doanh nghiệp coacute thể mở rộng sản xuất thuecirc thecircm cocircng nhacircn Trong thời kỳ lạm phaacutet cao vagrave thất nghiệp thấp thigrave ngược lại Nhagrave nước ldquolagravem nguội nền kinh tế bằng caacutech tăng latildei suất giảm cung ứng tiền Cugraveng với việc giảm tiền vagrave tăng latildei suất cả chỉ tiecircu lẫn giaacute cả đều coacute xu hướng giảm hoặc iacutet nhất nếu coacute tăng thigrave cũng rất chậm vagrave kết quả lagrave thu hẹp lại sản lượng vagrave việc lagravem 2 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng Trong nền kinh tế thị trường coacute thagravenh phần kinh tế tư nhacircn Thagravenh phần kinh tế nagravey chủ yếu hoạt động vigrave mục điacutech lợi nhuận necircn chỉ tập trung đầu tư phaacutet triển những lĩnh vực coacute thể thu được nhiều lợi nhuận Cograven những lĩnh vực cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng như xacircy dựng cơ sở hạ tầng (giao thocircng điện nước hellip) thigrave tư nhacircn khocircng muốn hoặc khocircng thể đầu tư vigrave vốn lớn chậm thu hồi vốn Magrave một nền kinh tế muốn phaacutet triển thigrave khocircng thể khocircng coacute cơ sở hạ tầng Do vậy để ổn định vagrave phaacutet triển kinh tế Nhagrave Nước phải đảm nhận lĩnh vực hagraveng hoacutea cocircng cộng 3 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc chống ocirc nhiễm mocirci trường Caacutec thagravenh phần kinh tế tư nhacircn trong quaacute trigravenh hoạt động kinh doanh đatilde gacircy ra ocirc nhiễm mocirci trường lagravem cạn kiệt nguồn tagravei nguyecircn Do đoacute cần sự can thiệp điều tiết của Nhagrave Nước để hạn chế vagrave khắc phục những vấn đề nagravey 4 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc tạo lập hagravenh lang phaacutep lyacute vững chắc Sự phaacutet triển của nền kinh tế thường đogravei hỏi phải coacute một mocirci trường chiacutenh trị - xatilde hội ổn định cần thiết Mặt khaacutec xu thế phaacutet triển của kinh tế thị trường lagrave theo hướng hội nhập kinh tế quốc tế do đoacute cagraveng cần tới vai trograve của Nhagrave Nước bằng caacutec chiacutenh saacutech đối ngoại tạo mocirci trường phaacutep lyacute vững chắc cho quaacute trigravenh nagravey 23

Cacircu 29 AnhChị hatildey phacircn tiacutech quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người vagrave về vấn đề giải phoacuteng con người 1 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người a Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội - Khoa học vagrave thực tiễn đatilde chứng tỏ rằng tiền đề đầu tiecircn của sự tồn tại người lagrave sự sống của thể xaacutec Thể xaacutec sống của con người chiacutenh lagrave sản phẩm tiến hoacutea lacircu dagravei của tự nhiecircn lagrave sự tiếp tục phaacutet triển của tự nhiecircn PhAecircngghen viết ldquoBản thacircn chuacuteng ta với cả xương thịt maacuteu mủ vagrave đầu oacutec chuacuteng ta lagrave thuộc về giới tự nhiecircnrdquo Do vậy trước hết noacute bị chi phối bởi caacutec quy luật tự nhiecircn sinh học như quy luật trao đổi chất giữa cơ thể với mocirci trường quy luật biến dị vagrave di truyền quy luật tiến hoacutea hellip - Sự tồn tại của con người cograven gắn liền trực tiếp với sự tồn tại của xatilde hội Để thỏa matilden caacutec nhu cầu của migravenh con người phải tiến hagravenh lao động sản xuất qua đoacute tạo thagravenh caacutec mối quan hệ xatilde hội vagrave xatilde hội trong đoacute ldquo xatilde hội sản sinh ra con người với tiacutenh caacutech lagrave con người như thế nagraveo thigrave con người cũng sản sinh ra xatilde hội như thếrdquo Sự tồn tại xatilde hội của con người gắn liền với sự tồn tại của yacute thức - Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội trong đoacute coacute sự taacutec động đan xen của ba hệ thống nhu cầu (nhu cầu sinh học nhu cầu xatilde hội nhu cầu tinh thần) vagrave ba hệ thống quy luật (quy luật sinh học quy luật xatilde hội quy luật tinh thần) Mỗi hệ thống nhu cầu vagrave quy luật nagravey đều coacute vị triacute vai trograve vagrave taacutec dụng của migravenh trong sự tồn tại vagrave phaacutet triển của con người đồng thời chuacuteng tham gia vagraveo việc quy định bản chất của noacute trong đoacute hệ thống nhu cầu vagrave quy luật xatilde hội luocircn giữ vị triacute trung tacircm vagrave coacute vai trograve quyết định Caacutec nhu cầu của con người dugrave lagrave nhu cầu vật chất hay tinh thần mang tiacutenh tự nhiecircn vagrave xatilde hội đều được quy định bởi lịch sử nhưng con người hoagraven toagraven coacute thể tự điều chỉnh tự kiểm tra caacutec nhu cầu vagrave hoạt động của migravenh Con người tồn tại trong thế giới khocircng phải như caacutec sinh vật khaacutec magrave tồn tại với tư caacutech lagrave chủ thể của quaacute trigravenh nhận thức vagrave hagravenh động cải tạo thế giới cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người b Con người lagrave chủ thể của lịch sử - Triết học Mac-Lecircnin cho rằng con người lagrave sản phẩm của lịch sử (sản phẩm của điều kiện tự nhiecircn vagrave điều kiện xatilde hội) đồng thời chiacutenh lagrave chủ thể saacuteng tạo ra quaacute trigravenh lịch sử ấy-lịch sử của con người Đoacute lagrave quaacute trigravenh hoạt động coacute yacute thức của con người nhằm mục điacutech cải tạo tự nhiecircn cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người - Trecircn cơ sở vận dụng pheacutep biện chứng duy vật CMaacutec đatilde khảo saacutet bản chất con người bắt đầu từ hoạt động thực tiễn từ trong hoagraven cảnh xatilde hội lịch sử cụ thể - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo luận điểm nagravey cho thấy con người lagrave một thực thể coacute tiacutenh loagravei Đặc tiacutenh ldquoloagraveirdquo của con người hiện thực tức lagrave tiacutenh người Tiacutenh người bao gồm toagraven bộ caacutec thuộc tiacutenh vốn coacute của con người trong đoacute coacute ba thuộc tiacutenh cơ bản nhất đoacute lagrave thuộc tiacutenh tự nhiecircn thuộc tiacutenh xatilde hội vagrave thuộc tiacutenh tư duy - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo quan hệ xatilde hội ở đacircy được hiểu lagrave tổng thể caacutec quan hệ magrave con người đatilde coacute đang coacute vagrave trong chừng mực nagraveo đoacute cograven bao hagravem cả những quan hệ trong tương lai - Bản chất con người lagrave tổng hogravea caacutec quan hệ xatilde hội nhưng con người bao giờ cũng lagrave con người riecircng biệt con người cụ thể ứng với những thời đại những giai đoạn lịch sử nhất định với từng tập đoagraven người đồng thời noacute cũng mang bản chất chung của nhacircn loại phaacutet triển trong toagraven bộ lịch sử loagravei người 2 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về giải phoacuteng con người - Triết học Mac-Lecircnin lagrave triết học vigrave con người Trong ldquoTuyecircn ngocircn của Đảng Cộng sảnrdquo CMac vagrave PhAecircngghen đatilde viết ldquovĩnh viễn giải phoacuteng toagraven thể xatilde hội khỏi aacutech boacutec lột aacutech aacutep bứcrdquo song ldquoxatilde hội khocircng thể nagraveo giải phoacuteng cho migravenh được nếu khocircng giải phoacuteng cho mỗi caacute nhacircn riecircng biệtrdquo Như vậy tư tưởng giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave tư tưởng xuyecircn suốt lagrave caacutei cốt lotildei của Triết học Mac- Lecircnin - Triết học Mac-Lecircnin khocircng phải lagrave triết học đầu tiecircn đề cập đến vấn đề giải phoacuteng con người Vấn đề giải phoacuteng con người đatilde được nhiều học thuyết triết học đề cập đến nhưng do hạn chế bởi lịch sử do chưa hiểu đuacuteng về con người về bản chất con người cho necircn khi xaacutec định giải phoacuteng con người lagrave giải phoacuteng đối tượng nagraveo bằng caacutec nagraveo giải phoacuteng như thế nagraveo hellip caacutec học thuyết triết học trong lịch sử đatilde đưa ra nhiều quan điểm khaacutec nhau nhưng chưa coacute được cacircu trả lời thiacutech đaacuteng - Triết học Mac-Lecircnin trecircn cơ sở giải thiacutech đuacuteng đắn vagrave khoa học về con người về bản chất con người đatilde xaacutec định ldquobất kỳ sự giải phoacuteng nagraveo cũng bao hagravem ở chỗ lagrave noacute trả thế giới con người những quan hệ của con người về với bản thacircn con ngườirdquo ldquolagrave giải phoacuteng người lao động thoaacutet khoải lao động bị tha hoacuteardquo Coacute thể noacutei rằng vấn đề ldquotha hoacutea con ngườirdquo vagrave giải phoacuteng con người chiếm vị triacute trung tacircm trong quan niệm của CMaacutec về đời sống xatilde hội ldquoTha hoacuteardquo lagrave biến thagravenh caacutei bản chất khaacutec với bản chất ban đầu ldquoTha hoacutea con ngườirdquo theo CMaacutec lagrave con người khocircng cograven lagrave chiacutenh migravenh magrave trở thagravenh tồn tại khaacutec caacutei đối lập với migravenh Vagrave nguyecircn nhacircn của sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất vagrave sự nocirc dịch nhiều mặt đối với con người gacircy ra - Theo triết học Mac-Lecircnin sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do hoạt động của chiacutenh con người tạo ra vigrave thế con người bằng hoạt động tiacutech cực của migravenh coacute thể xoaacute bỏ được sự ldquotha hoacuteardquo cho migravenh 24

+ Cần phải xoacutea bỏ ldquochế độ sở hữu tư sảnrdquo thứ ldquo sở hữu vận động trong sự đối lập giữa hai cực tư bản vagrave lao độngrdquo noacute chiacutenh lagrave nguồn gốc sinh ra mọi nocirc dịch con người trong xatilde hội tư bản + Sự nghiệp xoacutea bỏ ldquotha hoacuteardquo giải phoacuteng cho con người lagrave sự nghiệp của quần chuacuteng nhacircn dacircn lao động trong đoacute giai cấp vocirc sản lagrave lực lượng nograveng cốt vagrave quyết định Bởi vigrave chỉ coacute giai cấp vocirc sản mới coacute khả năng đem lại tự do vagrave bigravenh đẳng thực sự cho mọi người + Sự nghiệp giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave một quaacute trigravenh lacircu dagravei Noacute phụ thuộc chủ yếu vagraveo trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất vagraveo caacutec điều kiện vật chất tất yếu cho sự nghiệp giải phoacuteng ấy Cacircu 30 Anh chị hatildey trigravenh bagravey mục tiecircu nhiệm vụ vagrave nội dung cơ bản của việc xacircy dựng con người Việt Nam đaacutep ứng giai đoạn caacutech mạng hiện nay

Theo chủ nghĩa Maacutec- Lecircnin con người lagrave sản phẩm của lịch sử cũng lagrave chủ thể saacuteng tạo lịch sử Con người Việt Nam do điều kiện tự nhiecircn địa lyacute văn hoaacute đatilde higravenh thagravenh necircn con người Việt Nam mộc mạc chất phaacutec coacute

truyền thống đấu tranh kiecircn cường bất khuất để giữ nước vagrave phấn đấu khocircng ngừng vigrave sự nghiệp dựng nước Con người Việt Nam hiện nay đang đứng trước những thử thaacutech mới cần phải vượt qua đoacute lagrave - Đấu tranh chống lại những mặt tiecircu cực vagrave hạn chế của cơ chế thị trường mang lại coacute taacutec động xấu đến tư tưởng tacircm lyacute con

người VN - Cugraveng với cuộc CM KHKT như vũ bảo con người VN cần phaacutet huy vagrave kế thừa những tinh hoa văn hoaacute của nhacircn loại vagrave giữ gigraven

bản sắc văn hoaacute của migravenh bull Xacircy dựng con người VN đaacutep ứng giai đoạn CM hiện nay - Xacircy dựng con người VN coacute những đức tiacutenh cơ bản như tinh thần yecircu nước coacute yacute chiacute đưa đất nước khỏi đoacutei nghegraveo đoagraven kết vigrave

sự nghiệp tiến bộ xatilde hội - Coacute yacute thức tập thể phấn đấu vigrave lợi iacutech chung - Lối sống lagravenh mạnh cần kiệm bảo vệ mocirci trường sinh thaacutei - Lao động chăm chỉ với lương tacircm nghề nghiệp coacute kỹ luật kỹ thuật vagrave saacuteng tạo - Thường xuyecircn học tập hiểu biết vagrave nacircng cao nghiệp vụhellip Toacutem lại để con người VN coacute thể đaacutep ứng được những yecircu cầu của giai đoạn caacutech mạng hiện nay một mặt cần tiacutech cực phaacutet huy vagrave regraven luyện những ưu điểm đồng thời khắc phục vagrave hạn chế những nhược điểm để sớm đưa VN thoaacutet khỏi tigravenh trạng đoacutei nghegraveo lạc hậu vagrave ldquosaacutenh vai cugraveng với caacutec cường quốc năm chacircurdquo

• 84 Những yecircu cầu phương phaacutep luận của nguyecircn tắc phaacutet triển

+ Sự vật lagrave một tập hợp caacutec yếu tố tương taacutec với nhau trong sự tương taacutec đoacute nảy sinhvagravei yếu tố (biến đổi) traacutei ngược nhau tạo necircn cơ sở caacutec mặt đối lập trong sự vật Caacutec mặt đối lập nagravey khocircng taacutech rời nhau chứa những yếu tố giống nhau cugraveng tồn tại trong sự vật taacutec động qua lại lẫn nhau Dugrave vậy caacutec mặt đối lập luocircn đấu tranh với nhau taacutec động qua lại theo xu hướng loại bỏ lẫn nhau + Sự thống nhất của caacutec mặt đối lập nay chỉ mang tiacutenh tương đối nhưng sự đấu tranh mang tiacutenh tuyết đối Sự đấu tranh nagravey gắn liền với sự vận động vagrave thay đổi của sự vật Macircu thuẫn biện chứng phaacutet triển tương ứng với quaacute trigravenh thống nhất giữa caacutec mặt đối lập cograven sự đấu tranh giữa caacutec mặt đối lập thigrave chuyển dần từng bước từ bigravenh lặng tới quyết liệt lagravem xuất hiện khả năng chuyển hoaacute của caacutec mặt đối lập + Macircu thuẫn biện chứng lagrave nguồn gốc của mọi sự phaacutet triển chuacuteng đều trải qua caacutec giai đoạn từ sự xuất hiện của caacutec mặt đối lập sự thống nhất vagrave đấu tranh giữa caacutec mặt đối lập rồi chuyển hoaacute caacutec mặt đối lập Khi macircu thuẫn được giả quyết caacutei cũ mất đi caacutei mới ra đời tiến bộ ưu việt hơn caacutei cũ vagrave tự noacute cũng chứa đựng những macircu thuẫn mới hay thay đổi những vai trograve taacutec động cảu caacutec macircu thuẫn cũ Về mặt thực tiễn + Thực tế đatilde chứng minh vận cuộc đấu tranh giữa caacutei cũ vagrave caacutei mới luocircn lagrave quacutea trigravenh khoacute khăn lacircu dagravei phức tạp caacutei mới coacute thể thất bại tạm thời nhưng cuối cugraveng noacute sẽ chiến thắng caacutei cũ Điều đoacute được minh chứng rotilde ragraveng trong cuộc đấu tranh giữa giai cấp phong kiến vagrave giai cấp cocircng nhacircn trong xatilde hội ta đưa đất nước đi lecircn từ chế độ phong kiến bỏ qua tư bản chủ nghĩa đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội + Cugraveng lagrave hai giai cấp tồn tại tong cugraveng một chế độ xatilde hội nhưng giữa caacutec giai cấp nagravey luocircn chứa đựng những macircu thuẫn phủ định lẫn nhau macircu thuẫn lecircn đến cao tragraveo chiacutenh lagrave cuộc đấu tranh của giai cấp cocircng nhacircn lao động lật đổ giai cấp phong kiến Quaacute trigravenh đấu tranh ấy diễn ra lacircu dagravei vagrave quyết liệt mặc dugrave coacute gặp phải những khoacute khăn chống cự của chế độ cũ nhưng rồi lực lượng lao động mới tiến bộ hơn vẫn chiến thắng Thay thế chế độ phong kiến laacutec hậu lagrave chế độ xatilde hội chủ nghĩa với những tiến bộ mới tuy nhiecircn trong noacute vẫn chứa đựng những macircu thuẫn chưa thể xoaacute bỏ giữa tầng lớp nhacircn dacircn lao động với tagraven dư của chế độ phong kiến với giai cấp tư sản đang higravenh thagravenh trong nền kinh tế Cacircu hỏi 14 Cơ sở nagraveo để khẳng định nguyecircn tắc lịch sử - cụ thể (LS-CT) lagrave ldquolinh hồnrdquo phương phaacutep luận của triết học Maacutec ndash Lecircnin Necircu những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc LSCT

a - Cơ sở khẳng định nguyecircn tắc lịch sử - cụ thể (LS-CT) lagrave ldquolinh hồnrdquo phương phaacutep luận của triết học Maacutec ndash Lecircnin - Triết học Maacutec-Lecircnin kế thừa vagrave phaacutet triển những thagravenh tựu quan trọng nhất của tư duy triết học trong lịch sử nhacircn lọai - Triết học Maacutec-Lecircnin xem xeacutet lịch sử xuất phaacutet từ con người vagrave cho rằng con người lagrave sản phẩm của lịch sử b- Những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc LS-CT 1 Trong hoạt động nhận thức chủ thể phải tigravem hiểu quaacute trigravenh higravenh thagravenh tồn tại vagrave phaacutet triển cụ thể của những sự vật cụ

thể trong những điều kiện hoagraven cảnh cụ thể Nghĩa lagrave

- Phải biết sự vật đatilde ra đời vagrave đatilde tồn tại như thế nagraveo trong những điều kiện hoagraven cảnh nagraveo bị chi phối bởi những quy luật nagraveo

- Hiện giờ sự vật đang tồn tại như thế nagraveo trong những điều kiện hoagraven cảnh ra sao do những quy luật nagraveo chi phối

- Trecircn cơ sở đoacute phải nắm bắt được sự vật coacute thể sẽ phải tồn tại như thế nagraveo (trecircn những neacutet cơ bản) trong tương lai

2 Trong hoạt động thực tiễn chủ thể phải xacircy dựng được những đối saacutech cụ thể aacutep dụng cho những sự vật cụ thể đang tồn tại trong những điều kiện hoagraven cảnh quan hệ cụ thể magrave khocircng necircn aacutep dụng những khuocircn mẫu chung chung cho bất cứ sự vật nagraveo trong bất kỳ điều kiện hoagraven cảnh quan hệ nagraveo

3 Nguyecircn tắc LS-CT được VI Lecircnin cocirc đọng trong nhận định ldquoXem xeacutet mỗi vấn đề theo quan điểm sau đacircy một hiện tượng nhất định đatilde xuất hiện trong lịch sử như thế nagraveo những hiện tượng đoacute đatilde trải qua những giai đoạn phaacutet triển chủ yếu nagraveo vagrave đứng trecircn quan điểm của sự phaacutet triển đoacute để xem xeacutet hiện nay noacute đatilde trở thagravenh thế nagraveordquo

Điều nagravey coacute nghĩa lagrave nguyecircn tắc LS-CT đỏi hỏi phải phacircn tiacutech sự vật cụ thể trong những tigravenh higravenh cụ thể để thấy được

10

- Sự vật đang (đatilde hay sẽ) tồn tại thocircng qua những chất lượng nagraveo thể hiện qua những độ nagraveo đang (đatilde hay sẽ) thực hiện những bước nhảy nagraveo để tạo necircn những chất lượng mới nagraveo

- Sự vật đang (đatilde hay sẽ) bị taacutec động bởi những macircu thuẫn nagraveo những macircu thuẫn đoacute đang nằm ở giai đoạn nagraveo coacute vai trograve như thế nagraveo đến sự vận động phaacutet triển của sự vật

- Sự vật đang (đatilde hay sẽ) trải qua những lần phủ định biện chứng nagraveo caacutei cũ nagraveo đang (đatilde hay sẽ) phải mất đi caacutei mới nagraveo đang (đatilde hay sẽ) xuất hiện

- Trong mối quan hệ với những sự vật khaacutec những điều gigrave được coi lagrave những caacutei riecircng hay caacutei đơn nhất điều gigrave lagrave caacutei chung hay caacutei đặc thugrave caacutei phổ biến chuacuteng quy định nhau chuyển hoacutea lẫn nhau như thế nagraveo

- Bản chất của sự vật lagrave gigrave noacute được thể hiện qua những hiện tượng nagraveo hiện tượng nagraveo chỉ lagrave giả tượng hiện tượng nagraveo lagrave điển higravenh hellip

- Nội dung của sự vật lagrave gigrave noacute đang (đatilde hay sẽ) tồn tại thocircng qua những higravenh thức nagraveo higravenh thức nagraveo phugrave hợp với nội dung của sự vật higravenh thức nagraveo khocircng phugrave hợp với nội dung caacutei gigrave lagravem cho nội dung của sự vật biến đổi

- Trong bản thacircn sự vật hiện thực lagrave gigrave hiện thực đoacute đang (đatilde hay sẽ) nảy sinh ra những khả năng nagraveo mỗi khả năng đoacute trong những điều kiện cụ thể nagraveo coacute độ tất yếu hiện thực hoacutea ra sao

4 Nguyecircn tắc LS-CT đogravei hỏi chuacuteng ta phải bao được caacutec sự kiện xảy ra trong nghiecircn cứu khoa học hay caacutec biến cố xảy ra trong caacutec tiến trigravenh lịch sử nhacircn loại

Tuy nhiecircn noacute khocircng cho pheacutep chuacuteng ta kết hợp caacutec sự kiện khoa học như những caacutei ngẫu nhiecircn thuần tuacutey của tự nhiecircn hay mocirc tả caacutec biến cố lịch sử như những caacutei vụn vặt đơn lẻ của xatilde hội magrave noacute đogravei hỏi chuacuteng ta phải taacutei hiện chuacuteng mocirc tả chuacuteng trecircn cơ sở vạch ra được caacutei tất yếu locirc giacutech caacutei chung (quy luật bản chất) của chuacuteng chỉ ra được những trật tự nhacircn quả quy định chuacuteng

Nguyecircn tắc nagravey đogravei hỏi chuacuteng ta phải xacircy dựng được bức tranh khoa học về thế giới để qua đoacute chuacuteng ta nhận thức được tiacutenh muocircn vẻ của tự nhiecircn tiacutenh phong phuacute của lịch sử trong sự thống nhất

5 Nguyecircn tắc LS-CT đatilde được caacutec latildenh tụ của giai cấp vocirc sản vận dụng Xuất phaacutet từ tigravenh higravenh cụ thể của CNTB ở giai đoạn tiền độc quyền tự do cạnh tranh magrave C Maacutec cho rằng caacutech mạng XHCN chỉ coacute thể thắng lợi ở tất cả caacutec nước TBCN tiecircn tiến

Sang thế kỷ 20 CNTB đatilde chuyển sang giai đoạn độc quyền đế quốc chủ nghĩa Khi vận dụng nguyecircn tắc nagravey vagraveo xem xeacutet tigravenh higravenh thế giới luacutec nagravey coacute những thay đổi lớn magrave VI Lecircnin đatilde đi đến kết luận đuacuteng đắn lagrave caacutech mạng XHCN chỉ coacute thể thắng lợi ở vagravei nước ở khacircu yếu nhất của CNTB

Đảng CS Việt Nam Đảng CS Trung Quốc cũng đang quaacuten triệt vagrave vận dụng saacuteng tạo nguyecircn tắc nagravey vagraveo thực tiễn caacutech mạng mỗi nước để xacircy dựng cho quốc gia migravenh một con đường riecircng đi lecircn CNXH

Vận dụng nguyecircn tắc LS-CT từ năm 1930 Đảng ta đatilde lựa chọn con đường CNXH Ngagravey nay để xacircy dựng thagravenh cocircng CNXH Đảng đề ra đường lối xacircy dựng nền kinh tế thị trường đẩy mạnh cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ưu tiecircn phaacutet triển lực lượng sản xuất đồng thời xacircy dựng quan hệ sản xuất phugrave hợp theo định hướng XHCN phaacutet huy cao độ nội lực đồng thời tranh thủ nguồn lực becircn ngoagravei vagrave chủ động hội nhập kinh tế quốc tế để phaacutet triển nhanh coacute hiệu quả vagrave bền vững thực hiện tăng trưởng kinh tế đi liền với phaacutet triển văn hoacutea từng bước cải thiện đời sống vật chất vagrave tinh thần của nhacircn dacircn thực hiện tiến bộ vagrave cocircng bằng xatilde hội bảo vệ vagrave cải thiện mocirci trường kết hợp phaacutet triển kinh tế - xatilde hội với tăng cường an ninh quốc phograveng bảo vệ vagrave xacircy dựng hệ thống chiacutenh trị vững mạnh

Cacircu 16 Lyacute luận thực tiễn Anh chị hatildey phacircn tiacutech những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc thống nhất giữa lyacute luận vagrave thực tiễn 1 Phạm trugrave thực tiễn 11

Thực tiễn lagrave hoạt động vật chất ldquocảm tiacutenhrdquo coacute mục điacutech coacute tiacutenh lịch sử xatilde hội nhằm cải tạo tự nhiện vagrave xatilde hội Phạm trugrave ldquothực tiễnrdquo lagrave một trong những phạm trugrave nền tảng cơ bản của triết học Maacutec- Lecirc nin noacutei chung vagrave lyacute luận nhận thức maacutecxiacutet noacutei riecircng 11 Thực tiễn lagrave một hoạt động vật chất Trong hoạt động vật chất con người sử dụng caacutec phương tiện cocircng cụ sức mạnh vật chất của migravenh để taacutec động vagraveo tự nhiecircn xatilde hội nhằm cải tại biến đổi chuacuteng phugrave hợp với nhu cầu của migravenh Đacircy lagrave một quaacute trigravenh tương taacutec giữa chủ thể vagrave khaacutech thể Trong đoacute chủ thể hướng vagraveo việc cải tạo khaacutech thể Cho necircn thực tiễn trở thagravenh khacircu trung gian nối liền yacute thức con người với thế giới becircn ngoagravei 12 Hoạt động thực tiễn coacute mục điacutech 121 Hoạt động thực tiễn lagrave bản chất của con người 122 Động vật chỉ hoạt động theo bản năng để phugrave hợp với thế giới becircn ngoagravei một caacutech thụ động Con người chủ động thiacutech nghi

với thế giới becircn ngoagravei bằng caacutech cải tạo thể giới thoả matilden theo nhu cầu của migravenh 123 Khi hoạt động thực tiễn để đạt hiệu quả cao con người tạo ra những vật phẩm khocircng coacute sẵn trong tự nhiecircn đoacute chiacutenh lagrave những

cocircng cụ vagrave sử dụng chuacuteng 13 Thực tiễn coacute tiacutenh chất lịch sử xatilde hội 131 Trigravenh độ vagrave higravenh thức hoạt động thực tiễn thay đổi qua caacutec giai đoạn khaacutec nhau của xatilde hội 132 Hoạt động thực tiễn khocircng thể được tiến hagravenh khocircng chỉ một vagravei caacute nhacircn magrave lagrave togravean xatilde hội 14 Caacutec dạng cơ bản vagrave khocircng cơ bản của thực tiễn 141 Dạng cơ bản

1048766Hoạt động sản xuất vật chất ndash lagrave một dạng họat động nguyecircn thủy vagrave cơ bản vagrave noacute quyết định sự tồn tại vagrave phaacutet triển của xatilde hội loagravei người

1048766Hoạt động chiacutenh trị xatilde hội nhằm cải tạo biến đổi xatilde hội phaacutet triển caacutec quan hệ xatilde hội chế độ xatilde hội 1048766Hoạt động thực nghiệm khoa học do nhu cầu phaacutet triển của cuộc caacutech mạng khoa học kỹ thuật hiện đại

142 Dạng khocircng cơ bản lagrave những họat động được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển từ những dạng cơ bản chuacuteng lagrave dạng thực tiễn phaacutei sinh Viacute dụ họat động trong một số lĩnh vực như đạo đức nghệ thuật giaacuteo dục tocircn giaacuteo hellip

2 Phạm trugrave ldquolyacute luậnrdquo 21 Lyacute luận lagrave hệ thống những tri thức được khaacutei quaacutet từ thực tiễn phản aacutenh những mối liecircn hệ bản chất bản chất những quy luật

của caacutec sự vật hiện tượng 22 Lyacute luận lagrave trigravenh độ cao hơn về chất so với kinh nghiệm Trecircn cơ sở tổng kết kinh nghiệm lyacute luận được higravenh thagravenh khocircng tự phaacutet

vagrave cũng khocircng bắt buộc mọi lyacute luận đều xuất phaacutet từ kinh nghiệm Muốn higravenh thagravenh lyacute luận con người phải thocircng qua quaacute trigravenh nhận thức kinh nghiệm Trong quaacute trigravenh nhận thức con người đi từ nhận thức kinh nghiệm thocircng thường đến nhận thức kinh nghiệm khoa học

23 Chức năng cơ bản của lyacute luận lagrave phản aacutenh hiện thực khaacutech quan vagrave chức năng phương phaacutep luận chỉ đạo hoạt động thực tiễn vagrave hoạt động nhận thức của con người

24 Lyacute luận coacute hai cấp độ khaacutec nhau cấp độ lyacute luận ngagravenh vagrave cấp độ lyacute luận triết học ( tugravey vagraveo phạm vi phản aacutenh của noacute vagrave vai trograve của phương phaacutep luận)

12

3 Những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc thống nhất giữa lyacute luận vagrave thực tiễn 31 Thực tiễn vagrave lyacute luận coacute mối quan hệ biện chứng cho nhau Thực tiễn lagrave cơ sở lagrave động lực lagrave mục điacutech vagrave lagrave tiecircu chuẩn của lyacute

luận Lyacute luận higravenh thagravenh phaacutet triển phải xuất phaacutet từ thực tiễn đaacutep ứng được yecircu cầu thực tiễn 311 Như ở trecircn ta đatilde noacutei thực tiễn lagrave cơ sở của lyacute luận Con người nhận thức giới tự nhiecircn đầu tiecircn bằng hoạt động thực tiễn Sự

taacutec động của con người buộc giới tự nhiecircn bộc lộ những thuộc tiacutenh quy luật để từ đoacute con người coacute kinh nghiệm Quaacute trigravenh phacircn tiacutech tổng hợp khaacutei quaacutet kinh nghiệm thagravenh một mocircn khoa học lyacute luận Thực tiễn đề ra những vấn đề magrave lyacute luận phải trả lời

312 Thực tiễn lagrave động lực của lyacute luận Qua hoạt thực tiễn luocircn nảy sinh những vấn đề đogravei hỏi lyacute luận phải hoagraven thiện chiacutenh migravenh để bao quaacutet vagrave giải quyết tốt caacutec vấn đề do thực tiễn đặt ra Điều nagravey cagraveng lagravem cho lyacute luận ngagravey cagraveng đầy đủ phong phuacute vagrave sacircu sắc hơn

313 Thực tiễn lagrave mục điacutech của lyacute luận Khocircng coacute thực tiễn thigrave lyacute luận khocircng thể đem lại lợi iacutech cao hơn thỏa matilden nhu cầu ngagravey cagraveng tăng của con người vagrave qua thực tiễn đatilde giuacutep cho lyacute luận hoagraven thagravenh được mục điacutech của migravenh Lyacute luận hướng dẫn chỉ đạo thực tiễn lagravem cho thực tiễn ngagravey cagraveng hiệu quả hơn

314 Thực tiễn lagrave tiecircu chuẩn chacircn lyacute của lyacute luận Lyacute luận chỉ được coi lagrave chacircn lyacute khi noacute phugrave hợp với thực tiễn khaacutech quan magrave noacute phản aacutenh vagrave đồng thời noacute được thực tiễn kiểm nghiệm Thocircng qua thực tiễn những lyacute luận đạt đến chacircn lyacute sẽ được bổ sung vagraveo kho tang tri thức nhacircn loại

32 Lyacute luận phải được vận dụng vagraveo thực tiễn tiếp tục bổ sung vagrave phaacutet triển trong thực tiễn Thực tiễn phải được chỉ đạo bởi lyacute luận để lagravem cho thực tiễn coacute hiệu quả nhất

321 Hoạt động thực tiễn của con người muốn coacute hiệu quả nhất thiết phải coacute lyacute luận soi đường Khi lyacute luận đạt đến chacircn lyacute thigrave lyacute luận coacute khả năng định hướng mục tiecircu xaacutec định lực lượng phương phaacutep biện phaacutep thực hiện Lyacute luận cograven dự baacuteo được khả năng phaacutet triển của caacutec mối quan hệ thực tiễn

322 Vận dụng lyacute luận vagraveo thực tiễn cần phacircn tiacutech rotilde từng tigravenh higravenh cụ thể traacutenh vận dụng lyacute luận maacutey moacutec giaacuteo điều kinh viện Như vậy chẳng những hiểu sai giaacute trị của lyacute luận magrave cograven lagravem phương hại đến thực tiễn lagravem sai lệch sự thống nhất tất yếu giữa lyacute luận vagrave thực tiễn

323 Từ lyacute luận xacircy dựng mocirc higravenh thực tiễn phaacutet huy những nhacircn tố tiacutech cực hạn chế những yếu tố tiecircu cực nhằm đạt kết quả cao 324 Baacutem saacutet diễn biến của thực tiễn để kịp thời bổ sung những khuyết điểm của lyacute luận hoặc coacute thể thay đổi lyacute luận cho phugrave hợp

với thực tiễn 13

Cacircu 18 AnhChị hatildey necircu ra những nguyecircn nhacircn cơ bản của bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều Để khắc phục triệt để bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều chuacuteng ta cần phải quaacuten triệt nguyecircn tắc nagraveo trong triết học Maacutec ndash Lecircnin Phacircn tiacutech caacutec yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc đoacute

1 Những nguyecircn nhacircn cơ bản của bệnh kinh nghiệm

- Bệnh kinh nghiệm lagrave khuynh hướng tư tưởng tuyệt tối hoacutea kinh nghiệm coi thường lyacute luận khoa học khuếch đại vai trograve thực tiễn để hạ thấp vai trograve lyacute luận

- Kinh nghiệm lagrave rất quyacute goacutep phần thagravenh cocircng trong điều kiện hoagraven cảnh nhất định vagrave lagrave cơ sở để khaacutei quaacutet lyacute luận Tuy nhiecircn nếu tuyệt đối hoacutea kinh nghiệm một nơi một luacutec nagraveo đoacute xem thường lyacute luận sẽ rơi vagraveo bệnh kinh nghiệm vagrave sẽ thất bại trong thực tiễn khi điều kiện hoagraven cảnh thay đổi Nguyecircn nhacircn của bệnh kinh nghiệm lagrave do yếu keacutem về lyacute luận cụ thể

+ nguyecircn nhacircn chủ quan dễ thỏa matilden với vốn kinh nghiệm bản thacircn ngại học lyacute luận khocircng chịu nacircng cao trigravenh độ lyacute luận coi thường khoa học kỹ thuật coi thường giới triacute thức thiếu nhigraven xa trocircng rộng dễ bảo thủ trigrave trệ

+ nguyecircn nhacircn khaacutech quan sự tồn tại phổ biến nền sản xuất nhỏ trigravenh độ dacircn triacute thấp khoa học ndash kỹ thuật chưa phaacutet triển Nho giaacuteo phong kiến cograven ảnh hưởng nặng nề

2 Những nguyecircn nhacircn cơ bản của bệnh giaacuteo điều

- Bệnh giaacuteo điều lagrave khuynh hướng tư tưởng cường điệu vai trograve lyacute luận coi nhẹ thực tiễn taacutech rời lyacute luận khỏi thực tiễn thiếu quan điểm lịch sử - cụ thể aacutep dụng kinh nghiệm một caacutech rập khuocircn maacutey moacutec

- Biểu hiện của bệnh giaacuteo điều lagrave bệnh saacutech vở nắm lyacute luận chỉ dừng ở cacircu chữ theo kiểu ldquotầm chương triacutech cuacuterdquo hiểu lyacute luận một caacutech phiến diện hời hợt biến lyacute luận thagravenh tiacuten điều vagrave aacutep dụng lyacute luận một caacutech maacutey moacutec vận dụng sai lyacute luận vagraveo thực tiễn khocircng bổ sung điều chỉnh lyacute luận Nguyecircn nhacircn của bệnh giaacuteo điều lagrave do yếu keacutem về lyacute luận cụ thể

+ hiểu lyacute luận bằng kinh nghiệm hiểu lyacute luận một caacutech đơn giản phiến diện cắt xeacuten sơ lượchellip

+ xuyecircn tạc boacutep meacuteo lyacute luậnhellip

3 Khắc phục bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều coacute hiệu quả

Hoagraven cảnh giai cấp vocirc sản của nước ta trong buổi đầu caacutech mạng vừa giagravenh độc lập tự do lagravem mảnh đất magraveu mỡ cho caacutec bệnh nagravey phaacutet triển nhanh tuy nhiecircn chuacuteng ta đatilde để chuacuteng tồn tại quaacute dagravei Để khắc phục triệt để bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều chuacuteng ta cần phải quaacuten triệt nguyecircn tắc thống nhất giữa lyacute luận vagrave thực tiễn trong triết học Maacutec ndash Lecircnin Cụ thể

- Baacutem saacutet thực tiễn lyacute luận phải gắn liền với thực tiễn thường xuyecircn kiểm tra trong thực tiễn vagrave khocircng ngừng phaacutet triển cugraveng thực tiễn tăng cường học tập nacircng cao trigravenh độ lyacute luận bổ sung vận dụng lyacute luận phugrave hợp với thực tiễn

- Phải coi trọng lyacute luận vagrave cocircng taacutec lyacute luận nacircng cao dacircn triacute đẩy mạnh sự nghiệp giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo phổ biến rộng ratildei tri thức khoa học ndash cocircng nghệhellip

- Phải đổi mới cocircng taacutec lyacute luận của Đảng dựa trecircn nền tảng chủ nghĩa Maacutec ndash Lecircnin vagrave tư tưởng Hồ Chiacute Minh Quaacuten triệt nhiệm vụ hướng nghiecircn cứu chủ yếu vagrave phương chacircm lớn chỉ đạo hoạt động lyacute luận của Đảng

- Hoagraven thiện cơ chế thị trường định hướng xatilde hội chủ nghĩa Vigrave kinh tế thị trường luocircn vận động vagrave biến đổi đogravei hỏi mọi thagravenh phần mọi chủ thể kinh tế phải năng động saacuteng tạo phải thường xuyecircn baacutem saacutet thị trường để ứng phoacute cho phugrave hợp

- Phải đổi mới tư duy lyacute luận khắc phục sự lạc hậu của lyacute luận thu hẹp khoảng caacutech giữa lyacute luận vagrave thực tiễn bằng caacutech

+ từ bỏ lối nghiecircn cứu kinh viện tư biện

14

+ thường xuyecircn đối chiếu lyacute luận với cuộc sống vận dụng lyacute luận vagraveo hoagraven cảnh thực tế của nước ta

- Coi trọng vagrave thường xuyecircn tổng kết thực tiễn qua đoacute sửa đổi phaacutet triển lyacute luận đatilde coacute bổ sung hoagraven chỉnh đường lối chiacutenh saacutech higravenh thagravenh lyacute luận mới quan điểm mới để chỉ đạo sự nghiệm đổi mới xatilde hội Cacircu 19 Anhchị hatildey phacircn tiacutech những tiền đề xuất phaacutet magrave Caacutec Maacutec dựa vagraveo để xacircy dựng lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội Trả lời

Caacutec nhagrave triết học duy tacircm trước Maacutec đatilde tiếp cận caacutec vấn đề xatilde hội từ goacutec độ nhacircn tố tinh thần như đạo đức niềm tin tocircn giaacuteo chiacutenh trịhellip đatilde ldquolấy sự thống trị của tocircn giaacuteo lagravem tiền đề Vagrave dần dagrave người ta tuyecircn bố mọi quan hệ thống trị lagrave một quan hệ tocircn giaacuteo vagrave người ta biến quan hệ đoacute thagravenh sự sugraveng baacutei sugraveng baacutei phaacutep luật sugraveng baacutei nhagrave nướcrdquo Từ việc phecirc phaacuten quan điểm duy tacircm đoacute C Maacutec đatilde đưa ra một hướng tiếp cận mới khoa học vagrave thuyết phục nhằm lyacute giải caacutec vấn đề của đời sống xatilde hội vagrave lagravem tiền đề xuất phaacutet điểm cho học thuyết của migravenh

Trước hết Maacutec nghiecircn cứu xatilde hội từ việc xem xeacutet yếu tố con người cụ thể hiện đang sống đời sống thực trong từng xatilde hội cụ thể Sự tồn tại của con người lagrave một sự tồn tại hiển nhiecircn vagrave phổ biến trong đời sống xatilde hội quy định sự tồn tại của toagraven thể xatilde hội

Maacutec cho rằng tiền đề đầu tiecircn của tất cả mọi sự tồn tại của người vagrave do đoacute cũng lagrave tiền đề của mọi quaacute trigravenh lịch sử đoacute lagraverdquo người ta phải coacute khả năng sống đatilde rồi mới coacute thể ldquolagravem ra lịch sửrdquo Nhưng muốn sống được thigrave trước hết cần phải coacute thức ăn thức uống nhagrave ở quần aacuteo vagrave một vagravei thứ khaacutec nữa Như vậy hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn lagrave việc sản xuất ra những tư liệu để thoả matilden những nhu cầu ấy việc sản xuất ra bản thacircn đời sống vật chấtrdquo

Nhu cầu vagrave lợi iacutech của con người quy định hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn vagrave lagrave động lực thuacutec đẩy con người hoạt động phaacutet triển Khi nhu cầu nagravey được thoả matilden thigrave ngay lập tức xuất hiện nhu cầu mới Cứ như vậy nhu cầu của con người lagrave động lực thuacutec đẩy sự phaacutet triển của chiacutenh con người vagrave qua đoacute lagrave động lực phaacutet triển của cả xatilde hội

Để thoả matilden nhu cầu đaacutep ứng lợi iacutech cho migravenh con người phải liecircn kết trong caacutec cộng đồng tức hệ thống caacutec mối liecircn hệ giữa caacute nhacircn con người cụ thể từ đoacute tạo thagravenh xatilde hội

Khi đề cập tới hoạt động sản xuất vật chất với tiacutenh caacutech lagrave hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn của con người Maacutec cũng đồng thời chỉ ra caacutec hoạt động sản xuất khaacutec của con người như hoạt động sản xuất tinh thần vagrave hoạt động sản xuất ra bản thacircn con người cũng như caacutec quan hệ xatilde hội khaacutec Trong hoạt động đoacute hoạt động sản xuất vật chất đoacuteng vai trograve lagrave nền tảng lagrave cơ sở cho toagraven bộ đời sống xatilde hội vagrave lagrave điểm đaacutenh dấu sự khaacutec biệt cơ bản giữa con người vagrave con vật Maacutec viết ldquo Bản thacircn con người bắt đầu bằng tự phacircn biệt với suacutec vật ngay khi con người bắt đầu sản xuất ra những tư liệu sinh hoạt của migravenhrdquo Chiacutenh thocircng qua sản xuất vật chất để duy trigrave tồn tại vagrave phaacutet triển của migravenh con người đồng thời saacuteng tạo ra toagraven bộ đời sống vật chất vagrave tinh thần phong phuacute của xatilde hội Do đoacute việc xuất phaacutet từ con người hiện thực để nghiecircn cứu đời sống xatilde hội đogravei hỏi phải bắt đầu từ sản xuất vật chất của họ qua đoacute đi đến việc xem xeacutet caacutec mặt khaacutec của xatilde hội nhằm tigravem ra caacutec quy luật vận động vagrave phaacutet triển khaacutech quan của xatilde hội

Từ việc nghiecircn cứu quaacute trigravenh sản xuất vật chất Maacutec phaacutet hiện ra 2 mặt khocircng taacutech rời nhau lagrave lực lượng sản xuất (quan hệ giữa con người với tự nhiecircn ) vagrave quan hệ sản xuất (quan hệ giữa con người với con người) Hai mặt nagravey của sản xuất vật chất tồn tại thống nhất với nhau tạo thagravenh phương thức sản xuất Sự taacutec động qua lại giữa chuacuteng trong một phương thức sản xuất đatilde tạo necircn quy luật quan hệ sản xuất phugrave hợp với trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất

Trecircn cơ sở nghiecircn cứu hoạt động sản xuất Maacutec đi tới việc nghiecircn cứu caacutec mặt của đời sống xatilde hội như chiacutenh trị phaacutep quyền đạo đức tocircn giaacuteohellipcoacute liecircn hệ ragraveng buộc với nhau Ở đacircy Maacutec đatilde phaacutet hiện ra caacutec quy luật cơ sở hạ tầng quyết định kiến truacutec thượng tầng tồn tại xatilde hội quyết định yacute thức xatilde hội phương thức sản xuất quyết định mọi mặt của đời sống xatilde hội Từ kết quả nagravey trong tư duy Maacutec higravenh thagravenh quan niệm cho rằng xatilde hội lagrave một hệ thống trong đoacute caacutec mặt liecircn hệ taacutec động lẫn nhau lagravem cho xatilde hội vận động vagrave phaacutet triển theo caacutec quy luật khaacutech quan tuy nhiecircn caacutec quy luật đoacute khocircng taacutec động becircn ngoagravei hoạt động sống coacute yacute thức của con người cụ thể Xatilde hội lagrave sự thống nhất mặt khaacutech quan vagrave mặt chủ quan

Toacutem lại xuất phaacutet từ vai trograve quyết định của sản xuất vật chất Maacutec đatilde phacircn tiacutech một caacutech khoa học mối quan hệ của tất cả caacutec lĩnh vực caacutec mặt của đời sống xatilde hội cũng như phaacutet hiện ra caacutec quy luật cơ bản chi phối sự vận động vagrave phaacutet triển của xatilde hội Trecircn cơ sở đoacute Ocircng đatilde đi tới sự khaacutei quaacutet khoa học về lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội 15

Cacircu 20 Phacircn tiacutech nội dung cơ bản của quy luật quan hệ sản xuất phugrave hợp với trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất Trả lời I Biện chứng giữa lực lượng sản xuất (PTSX) vagrave quan hệ sản xuất (QHSX) 11 khaacutei niệm phương thức sản xuất lực lượng sản xuất quan hệ sản xuất 11PTSX lagrave caacutech thức con người tiến hagravenh sản xuất vật chất ở từng giai đoạn lịch sử nhất định của xatilde hội loagravei người Mỗi xatilde hội được đặc tưng bằng một PTSX nhất định PTSX đoacuteng vai trograve quyết định đối với tất cả caacutec mặt của đời sống xatilde hội Kinh tế chiacutenh trị văn hoacutea vagrave xatilde hội Sự thay thế kế tiếp nhau của caacutec PTSX trong lịch sử quyết định sự phaacutet triển của xatilde hội loagravei ngưogravei từ thấp đến cao Trong sản xuất con người coacute quan hệ Một mặt lagrave quan hệ giữa người với tự nhiecircn tức lagrave LLSX mặt khaacutec lagrave quan hệ giữa người với người tức lagrave quan hệ sản xuất PTSX chiacutenh lagrave sự thống nhất giữa LLSX ở một trigravenh độ nhất định với QHSX tương ứng 12 LLSX lagrave toagraven bộ caacutec lực lượng đựoc con người sử dụng trong quaacute trigravenh sản xuất vật chất LLSX biểu hiện quan hệ giữa người với người với giới tự nhiecircn Nghĩa lagrave trong quaacute trigravenh sản xuất con người phải chinh phục giới tự nhiecircn bằng caacutec sức mạnh hiện thực của migravenh LLSX bao gồm Con người (CN) vagrave tư liệu sản xuất (TLSX) TLSX bao gồm +Đối tượng lao động một bộ phận của giới tự nhiecircn được đưa vagraveo sản xuất + Tư liệu lao động Cocircng cụ lao động vagrave kho tagraveng bến batildei giao thocircng vận tải Trong TLLĐ cocircng cụ lao động khocircng ngừng đựoc cải tiến cho necircn noacute lagrave yếu tố động nhất caacutech mạng nhất Chiacutenh sự cải tiến vagrave hogravean thiện khocircng ngừng cocircng cụ lao động đatilde lagravem biến đổi toagraven bộ tư liệu sản xuất Xeacutet đến cugraveng đoacute lagrave nguyecircn nhacircn sacircu xa của mọi biến đổi xatilde hội Con người lagrave yếu tố coacute vai trograve quan trọng nhất quyết định nhất Tư liệu lao động chỉ trở thagravenh lực lươngj tiacutech cực cải biến đối tượng lao động khi chuacuteng được kết hợp với lao động sống đoacute chiacutenh lagrave con người với những kỹ năng kỷ xảo với triacute tuệ vagrave kinh nghiệm của migravenh Hagravem lượng triacute tuệ trong điều kiện của khoa học cocircng nghệ hiện nay đatilde lagravem cho con người trở thagravenh nguồn lực đặc biệt của sản xuất lagrave nguồn lực cơ bản nguồn lực vocirc tận 13 QHSX lagrave mối quan hệ giữa người với người trong quaacute trigravenh sản xuất vật chất Thể hiện qua 3 mặt Quan hệ giữa ngưogravei với người đối với việc sở hữu về TLSX quan hệ giữa người với người đối với việc tổ chức quản lyacute quan hệ giữa người với người đối với việc phacircn phối sản phẩm Ba mặt noacutei trecircn coacute quan hệ hữu cơ với nhau trong đoacute quan hệ thứ nhất coacute yacute nghĩa quyết định đối với tất cả những quan hệ khaacutec Bản chất của bất kỳ quan hệ sản xuất nagraveo cũng đều phụ thuộc vagraveo vấn đề những TLSX chủ yếu trong xatilde hội được giải quyết như thế nagraveo Coacute 2 higravenh thức sở hữu cơ bản về tư liệu sản xuất Sở hữu tư nhacircn vagrave sở hữu xatilde hội II Quy luật về sự phugrave hợp của QHSX với trigravenh độ của LLSX

LLSX vagrave QHSX lagrave hai mt ca PTSX coacute mối liecircn hệ biện chứng lẫn nhau higravenh thagravenh necircn quy luật về sự phugrave hợp giữa QHSX với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Quy luật nagraveu vạch rotilde tiacutenh chất phụ thuộc khaacutech quan của QHSX vagraveo sự phaacutet triển của LLSX Đến lượt migravenh QHSX taacutec động trở lại đối với LLSX Khuynh hướng chung của SX lagrave khocircng nhừng phaacutet triển Sự phaacutet triển đoacute xeacutet đến cugraveng lagrave bắt nguồn từ sự biến đổi vagrave phaacutet triển của LLSX trước hết lagrave CCLĐ Trigravenh độ của LLSX lagrave trigravenh độ phaacutet triển của CCLĐ của kyacute thuật trigravenh độ kinh nghiệm kỹ năng của người lao động quy mocirc sản xuất trigravenh độ phacircn cocircng lao độnghellip Trigravenh độ của LLSX gắn với tiacutenh chất của LLSX Tiacutenh chất của LLSX Khi SX cograven trigravenh độ thấp keacutem thigrave LLSX coacute tiacutenh chất caacute nhacircn khi SX đạt tới trigravenh độ cơ khiacute hiện đại phacircn cocircng lao động xatilde hội phaacutet triển thigrave LLSX coacute tiacutenh xatilde hội hoacutea Trong quaacute trigravenh sản xuất để lao động bớt nặng nhọc vagrave đạt hiệu quả cao hơn con người luocircn luocircn tigravem caacutech cải thiện hoagraven thiện cocircng cụ lao động vagrave chế tạo ra những cocircng cụ lao động mới tinh xảo hơn đồng thời kinh nghiệm sản xuất thoacutei quen lao động kỹ năng sản xuất kiến thức khoa học của con người cũng tiến bộ theo Như vậy sự thay đổi của xatilde hội bao giờ cũng bắt đầu bằng sự thay đổi LLSX Cugraveng với sự phaacutet triển của LLSX QHSX cũng higravenh thagravenh vagrave biến đổi cho phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Sự phugrave hợp đoacutelagrave động lực lagravem cho LLSX phaacutet trỉen mạnh mẽ QHSX phải tạo được điều kiện sử dụng vagrave kết hợp tối ưu giữa TLSX vagrave người lao động Mở ra điều kiện thiacutech hợp cho việc kiacutech thiacutech vật chất tinh thần đối với người lao động Nhưng LLSX luocircn luocircn phaacutet triển cograven QHSX coacute xu hướng tương đối ổn định Khi LLSX phaacutet triển lecircn một trigravenh độ mới QHSX khocircng cograven phugrave hợp nữa trở thagravenh chướng ngại đối với sự phaacutet triển của noacute sẽ nảy sinh macircu thuẫn gay gắt giữa hai mặt của PTSX Sự phaacutet triển khaacutech đoacute tất yếu dẫn đến việc xoacutea bỏ QHSX cũ thay thế bằng một QHSX mới phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ mới của LLSX mở đường cho LLSX phaacutet triển Việc xoacutea bỏ QHSX cũ thay thế bằng QHSX mới cũng coacute nghĩa lagrave sự diệt vong của một PTSX lỗi thời vagrave sự ra đời của PTSX mới Trong xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng macircu thuẫn giữa LLSX mới vagrave QHSX lỗi thời lagrave cơ sở khaacutech quan của cuộc đấu tranh giai cấp đồng thời lagrave tiền đề tất yếu của caacutec cuộc caacutech mạng xatilde hội Đacircy lagrave quy luật phổ biến taacutec động trong toagraven 16

bộ tiến trigravenh lịch sử nhacircn loại ldquoQuy luật QHSX phugrave hợp với trigravenh độ PT của LLSXrdquo QHSX phugrave hợp với trigravenh độ của LLSX lại trở thagravenh động lực cơ bản thuacutec đẩy mở đường cho LLSX phaacutet triển QHSX khocircng phugrave hợp với trigravenh độ của LLSX sẽ kigravem hatildem sự phaacutet triển của LLSX Song taacutec động kigravem hatildem đoacute cũng chỉ coacute tiacutenh chất tạm thời theo tiacutenh tất yếu khaacutech quan cuối cugraveng QH cũng se phải thay đổi cho phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Sở dĩ QHSX coacute taacutec động trở lại mạnh mẽ với LLSX lagrave vigrave noacute qui định Mục điacutech của SX hệ thống quản lyacute của SX vagrave quản lyacute xatilde hội Phương thức phacircn phối vagrave phần của cải iacutet hay nhiều magrave người lao động được hưởng Từ đoacute noacute sẽ tạo ra những điều kiện để kiacutech thiacutech việc cải tiến lao động vagrave kỹ thuật sản xuất thuacutec đẩy LLSX phaacutet triển Thực tiễn đatilde cho thấy LLSX chỉ coacute thể phaacutet triển khi coacute một QHSX hợp lyacute đồng bộ phugrave hợp với noacute QHSX lạc hậu hoặc tiecircn tiến hơn một caacutech giả tạo cũnhg sẽ kigravem hatildem sự phaacutet triển của LLSX Quy luật về sự phugrave hợp của QHSX với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX lagrave quy luật chung nhất của sự phaacutet triển XH Sự taacutec động cảu quy luật nagravey đatilde đưa xatilde hội loagravei ngưogravei trải qua caacutec PTSX khaacutec nhau Tuy nhiecircn khocircng phải bất cứ nước nagraveo cũng nhất thiết phải tuần tự trải qua caacutec PTSX một số nước coacute thể bỏ qua hợc một số caacutec PTSX để tiến lecircn PTSX mới cao hơn CAcircU 21 Anh Chị hatildey phacircn tiacutech mối quan hệ biện chứng giữa cơ sở hạ tầng (CSHT) vagrave kiến triến thượng tầng (KTTT) Đảng ta đatilde vận dụng mối quan hệ biện chứng nagravey như thế nagraveo vagraveo vagraveo quaacute trigravenh xacircy dựng CNXH ở nước ta hiện nay Trả lời

CSHT lagrave toagraven bộ những quan hệ sản xuất hợp thagravenh cơ cấu kinh tế của một xatilde hội nhất định KTTT lagrave toagraven bộ caacutec quan điểm về chiacutenh trị phaacutep quyền triết học đạo đức tocircn giaacuteocaacutec thể chế xatilde hội tương ứng như Nhagrave nước đảng phaacutei giaacuteo hộihellip được higravenh thagravenh trecircn một CSHT nhất định Mối quan hệ biện chứng giữa CSHT vagrave KTTT - CSHT quyết định KTTT (CSHT nagraveo thigrave KTT nấy) + Trật tự kinh tế xeacutet đến cugraveng quy định trật tự chiacutenh trị macircu thuẫn trong kinh tế gacircy ra macircu thuẫn trong chiacutenh trị Giai cấp nagraveo

thống trị trong kinh tế thigrave giai cấp đoacute thống trị trong chiacutenh trị + Tất cả caacutec yếu tố của KTTT dều trực tiếp hay giaacuten tiếp phụ thuộc vagraveo CSHT vagrave do CSHT quy định + CSHT thay đổi hay mất đi thigrave sớm hay muộn KTTT cũng phải thay đổi hay mất đi để cho một KTTT mới ra đời tuy nhiecircn

đacircy lagrave một quaacute trigravenh phức tạp - Sự taacutec động của KTTT đến CSHT Do KTTT vagrave mỗi yếu tố của noacute coacute tiacutenh độc lập tương đối vagrave vai trograve khaacutec nhau necircn chuacuteng

taacutec động đến CSHT theo những caacutech những xu hướng khaacutec nhau + Chức năng chiacutenh của KTTT lagrave xacircy dựng củng cố bảo vệ CSHT đatilde sinh ra noacute chống lại mọi nguy cơ lagravem suy yếu hay phaacute hoại chế độ kinh tế hiện hagravenh + KTTT taacutec động mạnh mẽ đến kinh tế - xatilde hội nhưng noacute khocircng thể lagravem thay đổi xu hướng phaacutet triển khaacutech quan của đời sống kinh tế - xatilde hội Sự taacutec động của noacute chủ yếu diễn ra theo 2 hướng Nếu phugrave hợp với CSHT với caacutec quy luật kinh tế thigrave KTTT thuacutec đẩy sự tăng trưởng đảm bảo sự phaacutet triển bền vững cho CSHT Nếu khocircng phugrave hợp với CSHT với caacutec quy luật kinh tế thigrave KTTT kigravem hatildem sự tăng trưởng gacircy baacutet ổn cho đời sống xatilde hội Đảng ta đatilde vận dụng mối quan hệ biện chứng nagravey trong quaacute trigravenh xacircy dựng CHXH ở nước ta hiện nay Nước ta đatilde trải qua caacutec higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội khaacutec nhau từ xatilde hội cộng sản nguyecircn thủy tiến lecircn xatilde hội chiếm hữu nocirc lệ đến xatilde hội phong kiến rồi tiến hoacutea lecircn CNXH bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa vagrave đỉnh cao nhất trong quaacute trigravenh tiến hoacutea nagravey lagrave chủ nghĩa cộng sản Nước ta đang trong giai đoạn xacircy dựng CNXH theo hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN Do đoacute mối quan hệ biện chứng giữa CSHT vagrave KTTT lagrave 1 quaacute trigravenh đấu tranh lacircu dagravei giữa caacutei mới vagrave caacutei cũ CNXH đang trong quaacute trigravenh xacircy dựng necircn lagrave caacutei mới cograven rất non yếu muốn xoacutea bỏ hết tagraveng dư của xatilde hội cũ - đại diện cho caacutei cũ rất khoacute bởi noacute đatilde tồn tại lacircu dagravei Tuy nhiecircn con đường đi lecircn CNXH ở nước ta diễn ra theo caacutec quy luật khaacutech quan của thời đại chứ khocircng phải do yacute muốn chủ quan của con người quyết định necircn noacute lagrave caacutei mới nhưng hợp quy luật necircn ngagravey cagraveng phaacutet triển vagrave ngược lại caacutei cũ khocircng hợp quy luật sẽ ngagravey cagraveng yếu đi Đảng ta đatilde ra sức xacircy dựng CNXH trong đoacute phaacutet triển lực lượng sản xuất hiện đại gắn liền với xacircy dựng quan hệ sản xuất mới phugrave hợp trecircn cả 3 mặt sở hữu quản lyacute vagrave phacircn phối Quaacute trigravenh xacircy dựng nagravey đogravei hỏi chuacuteng ta phải xacircy dựng caacutec quan điểm về chiacutenh trị phaacutep quyền triết học đạo đức tocircn giaacuteocaacutec thể chế xatilde hội tương ứng như Nhagrave nước đảng phaacutei giaacuteo hội cho phugrave hợp với sự phaacutet triển của phương thức sản xuất magrave Đảng đatilde đề ra để goacutep phần xacircy dựng một nước Việt Nam dacircn giagraveu nước mạnh xatilde hội cocircng bằng dacircn chủ văn minh

Cacircu 22 Anh (chị) hatildey phacircn tiacutech tư tưởng của Mac ldquosự phaacutet triển higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội lagrave quaacute trigravenh lịch sử - tự nhiecircnrdquo 17

Khaacutei niệm higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội HTKT-XH lagrave một phạm trugrave của CNDVLS dugraveng để chỉ xatilde hội ở từng giai đoạn lịch sử nhất định với một kiểu qhsx đặc trưng cho xatilde hội đoacute phugrave hợp với một trigravenh độ nhất định của llsx vagrave với một kttt tương ứng được xacircy dựng trecircn những qhsx ấy

HTKT-XH lagrave một hệ thống hoagraven chỉnh vagrave coacute cấu truacutec phức tạp trong đoacute coacute caacutec mặt cơ bản lagrave llsx qhsx kttt Mỗi mặt của htkt-xh coacute vai trograve vị triacute riecircng taacutec động qua lại lẫn nhau thống nhất với nhau

+ LLSX lagrave nền tảng vật chất ndash kỹ thuật của mỗi htkt-xh Sự higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển của mỗi htkt-xh xeacutet đến cugraveng do llsx quyết định Llsx phaacutet triển qua caacutec htkt-xh nối tiếp nhau từ thấp đến cao

+ QHSX lagrave quan hệ giữa người với người trong quaacute trigravenh sản xuất lagrave những quan hệ cơ bản ban đầu vagrave quyết định tất cả mọi quan hệ xatilde hội khaacutec Mỗi htkt-xh lại coacute một kiểu qhsx của noacute tương ứng với trigravenh độ nhất định của llsx Qhsx lagrave tiecircu chuẩn khaacutech quan để phacircn biệt xatilde hội cụ thể nagravey với xatilde hội cụ thể khaacutec đồng thời tiecircu biểu cho một giai đoạn phaacutet triển nhất định của lịch sử

+ KTTT được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển phugrave hợp với CSHT nhưng noacute lại lagrave cocircng cụ để bảo vệ duy trigrave vagrave phaacutet triển CSHT đatilde sinh ra noacute

Ngoagravei caacutec mặt cơ bản necircu trecircn caacutec htkt-xh cograven coacute quan hệ về gia đigravenh dacircn tộc vagrave caacutec quan hệ xatilde hội khaacutec Caacutec quan hệ đoacute đều gắn boacute chặt chẽ với qhsx biến đổi cugraveng với sự biến đổi của qhsx

Sự phaacutet triển của caacutec htkt-xh lagrave một quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn Lịch sử phaacutet triển của xatilde hội loagravei người trải qua nhiều giai đoạn nối tiếp nhau từ thấp đến cao tương ứng với mỗi giai đoạn lagrave

một htkt-xh Sự vận động thay thế nhau của caacutec htkt-xh trong lịch sử đều do taacutec động của caacutec quy luật khaacutech quan đoacute lagrave quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn của xatilde hội Trecircn cơ sở phaacutet hiện ra caacutec quy luật phaacutet triển khaacutech quan của xatilde hội Mac đatilde đi đến kết luận ldquosự phaacutet triển của những higravenh thaacutei kinh tế- xatilde hội lagrave một quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircnrdquo

Caacutec mặt cơ bản hợp thagravenh một htkt-xh khocircng taacutech rời nhau magrave liecircn hệ biện chứng với nhau higravenh thagravenh necircn những qui luật phổ biến của xatilde hội Đoacute lagrave quy luật về sự phugrave hợp của qhsx với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx quy luật csht quyết định kttt vagrave caacutec quy luật xatilde hội khaacutec Chiacutenh taacutec động của caacutec quy luật khaacutech quan đoacute magrave caacutec htkt-xh vận động phaacutet triển thay thế nhau từ thấp đến cao trong lịch sử như một quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn khocircng phụ thuộc vagraveo yacute chiacute nguyện vọng chủ quan của con người

Quaacute trigravenh phaacutet triển lịch sử tự nhiecircn của xatilde hội coacute nguồn gốc sacircu xa từ sự phaacutet triển của llsx Chiacutenh tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx đatilde quy định một caacutech khaacutech quan tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của qhsx Do đoacute xeacutet đến cugraveng llsx quyết định quaacute trigravenh vận động vagrave phaacutet triển của htkt-xh như quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn

Trong caacutec quy luật khaacutech quan chi phối sự vận động vagrave phaacutet triển của caacutec htkt-xh thigrave quy luật về sự phugrave hợp của qhsx với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx coacute vai trograve quyết định nhất Llsx bảo đảm tiacutenh kế thừa trong sự phaacutet triển tiến lecircn của xatilde hội quy định khuynh hướng phaacutet triển từ thấp đến cao Qhsx lagrave mặt thứ hai của ptsx biểu hiện tiacutenh giaacuten đoạn trong sự phaacutet triển của lịch sử Những qhsx lỗi thời được xoacutea bỏ vagrave được thay thế bằng những kiểu qhsx mới cao hơn Đến lượt noacute sự thay đổi qhsx sẽ keacuteo theo sự thay đổi về kttt vagrave do đoacute magrave htkt-xh cũ được thay thế bằng htkt-xh mới cao hơn tiến bộ hơn Quaacute trigravenh đoacute diễn ra theo quy luật khaacutech quan chứ khocircng phải theo yacute muốn chủ quan của con người

Sự thay thế một htkt-xh nagravey bằng một htkt-xh mới cao hơn thường được thực hiện thocircng qua caacutech mạng xatilde hội Nguyecircn nhacircn sacircu sa của caacutech mạng xatilde hội lagrave macircu thuẫn giữa llsx vagrave qhsx khi qhsx trở thagravenh xiềng xiacutech của llsx Trong thời kỳ caacutech mạng xatilde hội khi cơ sở kinh tế thay đổi thigrave sớm hay muộn toagraven bộ kttt đồ sộ cũng thay đổi theo

Quaacute trigravenh kế thừa của lịch sử loagravei người luocircn luocircn cho pheacutep cộng đồng nagraveo đoacute trong điều kiện nhất định do taacutec động của caacutec nhacircn tố caacutec macircu thuẫn becircn trong vagrave becircn ngoagravei coacute thể bỏ qua caacutec giai đoạn phaacutet triển nhất định để vươn tới trigravenh độ tiecircn tiến của nhacircn loại Trong thời đại ngagravey nay chủ chương ruacutet ngắn để đi lecircn CNXH ở một số quốc gia tiền tư bản chủ nghĩa chẳng những khocircng macircu thuẫn với tinh thần của sự phaacutet triển mang tiacutenh lịch sử- tự nhiecircn magrave cograven lagrave biểu hiện sinh động của quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn ấy Chỉ khi ta ldquoruacutet ngắn rdquomột caacutech duy yacute chiacute bấp chấp quy luật thigrave luacutec đoacute sự phaacutet triển ruacutet ngắn mới trở necircn đối lập với quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn

Như vậy quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn của sự phaacutet triển xatilde hội chẳng những diễn ra bằng con đường tuần tự magrave cograven bao hagravem cả sự bỏ qua trong những điều kiện lịch sử nhất định một hoặc một vagravei htkt-xh nhất định Sự khaacutec nhau về trật tự phaacutet triển vẫn lagrave quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn Cacircu 24 Phacircn tiacutech Con đường đi lecircn CNXH ở Việt Nam

a Quaacute độ lecircn CNXH bỏ qua chế độ TBCN ở Việt Nam Trong quaacute trigravenh quaacute độ lecircn CNXH chuacuteng ta cần phải biết tiếp thu vagrave vận dụng saacuteng tạo tư tưởng của caacutec nhagrave kinh điển MAacuteC-

Lenin nhất lagrave tư tưởng của Lecirc nin về những khacircu trung gian những bước quaacute độ tất yếu để đưa một xatilde hội tiểu nocircng lạc hậu lecircn CNXH lại vừa biết tổng kết lịch sử của đất nước vagrave của thế giới với những biến đổi to lớn của noacute Điều quan trọng lagrave quaacute trigravenh đi lecircn CNXH chuacuteng ta cần phải tuacircn thủ nghiecircm ngặt những yecircu cầu khaacutech quan của sự phaacutet triển tuacircn theo những qui luật khaacutech quan của sự phaacutet triển từ xatilde hội nocircng nghiệp lạc hậu lecircn CNXH Tuyệt đối khocircng coacute những 18

hagravenh động chủ quan duy yacute chiacute traacutei với qui luật khaacutech quan Phải hiểu rằng quaacute độ giaacuten tiếp lecircn CNXH bỏ qua chế độ TBCN lagrave con đường phugrave hợp với điều kiện đất nước vagrave thời đại ngagravey nay

Xacircy dựng CNXH bỏ qua chế độ TBCN tạo ra biến đổi về chất của XH trecircn tất cả caacutec lĩnh vực lagrave sự nghiệp rất khoacute khăn phức tạp cho necircn phải phải trải qua một thời kỳ quaacute độ lacircu dagravei với nhiều chặng đường nhiều higravenh thức tổ chức kinh tế xatilde hội coacute tiacutenh quaacute độ Trong caacutec lĩnh vực của đời sống XH diễn ra sự đan xen vagrave đấu tranh của caacutei củ vagrave caacutei mới

b Cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea lagrave nhiệm vụ trung tacircm của thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam - Lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế - XH chỉ ra mỗi higravenh thaacutei KT-XH coacute một lực lượng sản xuất của noacute hay noacutei caacutech khaacutec coacute một cơ

sở vật chất-kỹ thuật của noacute Để coacute CNXH phải coacute một cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại do cuộc CM khoa học vagrave cocircng nghệ mang lại Song nước ta tiến lecircn CNXH từ một nền kinh tế phổ biến lagrave sản xuất nhỏ lao động thủ cocircng lagrave chủ yếu caacutei thiếu thốn của chuacuteng ta lagrave chưa coacute một nền đại cocircng nghiệp Vigrave vậy chuacuteng ta phải tiến hagravenh cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea Thực chất của cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea chiacutenh lagrave xacircy dựng cơ sở vật chất kỹ thuật của CNXH Cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ở nước ta nhằm xacircy dựng cơ sở vật chất kỹ thuật cho CNXH ở nước ta trecircn cơ sở phaacutet huy năng lực nội sinh của đất nước cũng như xu thế quốc tế hoacutea kinh tế thế giới đoacute lagrave nhiệm vụ trung tacircm trong suốt thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH

- Trong cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea đất nước chuacuteng ta cần phaacutet triển mạnh mẽ một nền khoa học vagrave cocircng nghệ tiecircn tiến hiện đại Phải coi phaacutet triển khoa học vagrave cocircng nghệ lagrave quốc saacutech hagraveng đầu điều nagravey hoagraven toagraven phugrave hợp với xu thế của thế giới ngagravey nay trong xu thế hợp taacutec cạnh tranh ngagravey cagraveng khốc liệt Chiacutenh vigrave vậy đại hội đại biểu toagraven quốc lần thứ IX cuả Đảng ta đatilde đề ra ldquocon đường cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ở nước ta cần vagrave coacute thể ruacutet ngắn thời gian vừa coacute bước tuần tự vừa coacute bước nhảy vọt Phaacutet huy những lợi thế của đất nước tận dụng mọi khả năng để đạt được những trigravenh độ cocircng nghệ tiecircn tiến đặc biệt lagrave cocircng nghệ thocircng tin cocircng nghệ sinh học tranh thủ ứng dụng ngagravey cagraveng nhiều hơn ở mức cao hơn vagrave phổ biến hơn những thagravenh tựu mới về khoa học cocircng nghệ từng bước phaacutet triển kinh tế tri thức Phaacutet huy nguồn lực triacute tuệ vagrave sức mạnh tinh thần của người Việt Nam coi phaacutet triển giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo khoa học cocircng nghệ lagrave nền tảng vagrave động lực của sự nghiệp cocircng nghiệp hoacute hiện đại hoacutea

Thực hiện thắng lợi sự nghiệp CNH-HĐH lagrave một trong những nhacircn tố coacute yacute nghĩa quyết định thắng lợi sự nghiệp xacircy dựng CNXH ở nước ta

c Kết hợp giữa LLSX với xacircy dựng QHSX trong thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam - Trong khi khẳng định vai trograve của LLSX lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh cograven chỉ ra sự phaacutet triển của LLSX phải gắn liền với việc

thiết lập quan hệ sản xuất phugrave hợp Trong sự nghiệp xacircy dựng CNXH ở nước ta Đảng ta khẳng định ldquoPhaacutet triển LLSX gắn liền với QHSX mới phugrave hợp trecircn cả 3 mặt sở hữu quản lyacute vagrave phacircn phối

- Phugrave hợp với sự phaacutet triển của LLSX ở nước ta đảng ta chủ trương sử dụng ldquonhiều higravenh thức sở hữa về TLSX nhiều thagravenh phần kinh tếrdquo đồng thời thực hiện nhất quaacuten lacircu dagravei chiacutenh saacutech phaacutet triển nền kinh tế hagraveng hoacutea nhiều thagravenh phần vận động theo cơ chế thị trường coacute sự quản lyacute của Nhagrave nước theo định hướng XHCN đoacute chiacutenh lagrave nền kinh tế thị trường định hướng XHCN

- Kinh tế thị trường lagrave thagravenh tựu chung của văn minh nhacircn loại Noacute lagrave kết quả của sự phaacutet triển LLSX đến một trigravenh độ nhất định kết quả của quaacute trigravenh phacircn cocircng lao động xatilde hội vagrave đa dạng hoacutea caacutec higravenh thức sở hữu Đến lượt noacute kinh tế thị trường lagrave một động lực mạnh mẽ thuacutec đẩy LLSX phaacutet triển Xacircy dựng vagrave phaacutet triển kinh tế thị trường định hướng XHCN vừa phugrave hợp với xu hướng phaacutet triển của thời đại vừa phugrave hợp với yecircu cầu phaacutet triển của LLSX ở nước ta với yecircu cầu xacircy dựng nền kinh tế độc lập tự chủ kết hợp với chủ động hội nhập kinh tế quốc tế Đảng ta khẳng định ldquoMục điacutech của nền kinh tế thị trường định hướng XHCN lagrave phaacutet triển LLSX phaacutet triển kinh tế để xacircy dựng cơ sở vật chất-kỹ thuật của CNXH nacircng cao đời sống của nhacircn dacircn

d Kết hợp giữa kinh tế với chiacutenh trị vagrave caacutec mặt khaacutec của đời sống XH trong thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam Xuất phaacutet từ mối quan hệ giữa kinh tế với chiacutenh trị vagrave caacutec mặt khaacutec của đời sống XH magrave lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh đatilde chỉ ra

trong quaacute trigravenh xacircy dựng CNXH ở nước ta gắn liền với phaacutet triển kinh tế xacircy dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN phải khocircng ngừng đổi mới hệ thống chiacutenh trị nacircng cao vagravei trograve latildenh đạo vagrave sức chiến đấu của Đảng xacircy dựng nhagrave nước phaacutep quyền xatilde hội chủ nghĩa của dacircn do dacircn vigrave dacircn nacircng cao vai trograve của caacutec tổ chức quần chuacuteng trong sự nghiệp xacircy dựng vagrave bảo vệ TQ 19

Đồng thời phải gắn phaacutet triển kinh tế với phaacutet triển văn hoacutea xacircy dựng nền văn hoacutea tiecircn tiến đậm đagrave bản sắc dacircn tộc nhằm khocircng ngừng nacircng cao dacircn triacute đagraveo tạo nhacircn lực vagrave bồi dưỡng nhacircn tagravei theo quan điểm của đảng ta đoacute lagrave quốc saacutech hagraveng đầu giải quyết caacutec vấn đề XH thực hiện cocircng bằng vagrave dacircn chủ trong đời sống XH

Trong quaacute trigravenh phaacutet triển văn hoacutea cần phải đặc biệt quan tacircm đến phaacutet triển giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo Phải coi giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo cũng lagrave quốc saacutech hagraveng đầu Điều nagravey vừa phugrave hợp với xu thế phaacutet triển hiện đại lại vừa lagrave đogravei hỏi cấp baacutech của sự phaacutet triển đất nước

Toacutem lại lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh lagrave một lyacute luận khoa học noacute cho chuacuteng ta một quan niệm đuacuteng đắn về mối quan hệ lẫn nhau giữa caacutec mặt trong đời sống kt-xh về sự vận động vagrave phaacutet triển của XH Với sự phaacutet triển của khoa học vagrave thực tiễn hiện nay lyacute luận đoacute vẫn giữ nguyecircn giaacute trị Noacute đem lại một phương phaacutep luận thực sự khoa học để phacircn tiacutech caacutec hiện tượng trong đời sống XH để từ đoacute vạch ra phương hướng vagrave giải phaacutep đuacuteng đắn cho hoạt động thực tiễn Cacircu 25 AnhChi hay phan tich nhung cong hien to lon cua CMac PhAngghen va VILenin vao su phat trien ly luan ve giai cap va dau tranh giai cap

Nguồn gốc giai cấp CMaacutec vagrave Phangghen đều khẳng định giai cấp khocircng phải lagrave hiện tượng bẩm sinh của xatilde hội khocircng xất hiện cugraveng với sự xuất hiện của xatilde hội Trong xatilde hội nguyecircn thủy khi lực lượng sản xuất cograven thấp keacutem con người lagravem ra sản phẩm chỉ để tồn tại chưa coacute sản phẩm dư thừa chưa coacute điều kiện khaacutech quan để người nagravey chiếm đoạt sản phẩm của người khaacutec xatilde hội chưa xuất hiện chế độ người boacutec lột người vagrave do đoacute chưa thể coacute giai cấp Cuối xatilde hội nguyecircn thủy cocircng cụ sản xuất bằng kim loại xuất hiện coacute sự phacircn cocircng lao động lagravem cho lực lượng sản xuất phaacutet triển mang lại năng suất lao động cao hơn từ đoacute dẫn đến của cải dư lagravem của riecircng chế độ tư hữu ra đời Chế độ tư hữu lagravem cơ sở cho sự phacircn hoaacute xatilde hội thagravenh caacutec gia cấp coacute lợi iacutech đối khaacuteng nhau

Giai cấp lagrave những tập đoagraven người to lớn khaacutec nhau về địa vị trong một hệ thống sản xuất xatilde hội nhất định trong lịch sử khaacutec nhau về quan hệ của họ đối với những tư liệu sản xuất về vai trograve của họ trong tổ chức lao động xatilde hội vagrave như vậy lagrave khaacutec nhau về caacutech thức hưởng thụ vagrave về phần của cải xatilde hội iacutet hoặc nhiều magrave họ được hưởng Noacutei đến giai cấp lagrave noacutei đến một hệ thống caacutec tập đoagraven người trong một chế độ kinh tế xatilde hội nhất định do chế độ ấy sản sinh ra mỗi giai cấp trong lịch sử đều coacute đặc điểm riecircng tuy nhiecircn theo LecircNin cho pheacutep ta nắm được dấu hiệu đặc trưng chung nhất cơ bản nhất những dấu hiệu phổ biến vagrave ổn định nhất của giai cấp

Giai cấp lagrave phạm trugrave kinh tế xatilde hội coacute tiacutenh lịch sử giai cấp khocircng phải lagrave sản phẩm của sản xuất noacutei chung magrave lagrave sản phẩm của hệ thống sản xuất xatilde hội nhất định trong lịch sử một hệ thống giai cấp tương ứng với mocirct hệ thống sản xuất xatilde hội do đoacute khocircng thể hiểu đặc trưng của từng giai cấp cụ thể nếu khocircng đặt noacute trong mối quan hệ với caacutec giai cấp đối lập khaacutec

Noacutei đến giai cấp lagrave noacutei đến sự khaacutec nhau giữa caacutec tập đoagraven người về địa vị trong một hệ thống kinh tế xatilde hội nhất định trong đoacute tập đoagraven người nagravey lagrave thống trị cograven tập đoagraven người kia lagrave bị trị sự khaacutec nhau ấy thể hiện ở chỗ

Caacutec giai cấp coacute quan hệ khaacutec nhau về tư liệu sản xuất đacircy lagrave sự khaacutec nhau cơ bản nhất quy định sự khaacutec nhau về địa vị của caacutec giai cấp trong xatilde hội (viacute dụ)

Caacutec giai cấp coacute vai trograve khaacutec nhau trong tổ chức lao động xatilde hội trong tổ chức quản lyacute sản xuất tập đoagraven nagraveo chiếm hữu tư liệu sản xuất đương nhiecircn giữ vai trograve latildenh đạo chỉ huy hoạt động sản xuất vagrave lưu thocircng hagraveng hoacutea tại từng đơn vị kinh tế vagrave trecircn quy mocirc toagraven xatilde hội

Caacutec giai cấp coacute phương thức vagrave qui mocirc thu nhận của cải xatilde hội khaacutec nhau caacutec giai cấp thống trị chiếm đoạt giaacute trị thăng dư của caacutec giai cấp bị trị chế độ phacircn phối trong xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng lagrave chế độ phacircn phối bất cocircng vigrave phần lớn của cải nằm trong tay giai cấp thống trị phần iacutet ỏi cograven lại thuộc về lực lượng đocircng đảo trong xatilde hội đoacute lagrave những người lao động Toacutem lại giai cấp nagraveo nắm được quyền sở hữu đối với tư liệu sản xuất thigrave giai cấp đoacute sẽ nắm quyền quản lyacute tổ chức sản xuất vagrave quyền chi phối sản phẩm giai cấp đoacute sẽ coacute địa vị trong xatilde hội

Đấu tranh giai cấp Gia cấp thống trị vagrave giai cấp bị trị coacute lợi iacutech căn bản đối lập nhau khocircng thể đều hoagrave đều hoagrave được Đoacute lagrave đối khaacuteng về quyền lợi giữa những giai tầng aacutep bức boacutec lột vagrave những giai tầng bị boacutec lột coacute aacutep bức thigrave coacute đấu tranh chống aacutep VILecircnin cho rằng đấu tranh giai cấp trong lịch sử vagrave trong thời đại ngagravey nay khocircng phải lagrave cuộc bạo loạn khủng bố lật đổ chỉ coacute yacute ngĩa phaacute hoại tiecircu cực magrave thực chất lagrave cuộc đấu tranh của quần chuacuteng bị tước heat quyền bị aacutep bức vagrave lao động chống bọn đặc quyền đặc lợi bọn aacutep bức vagrave bọn ăn baacutem cuộc đấu tranh của những người cocircng nhacircn lagravem thuecirc hay những người vocirc sản chống những người hữu sản hay giai cấp tư sản 20

Thocircng qua cuộc đấu tranh giai cấp sự xung đột giữa lực lượng sản xuất mới vagrave quan hệ sản xuất lạc hậu được giải quyết thực hiện bước quaacute độ từ một chế độ xatilde hội lỗ lời sang chế độ mới cao hơn

Đấu tranh giai cấp lagrave động lực phaacutet triển của xatilde hội coacute giai cấp khocircng chỉ thể hiện trong thời kỳ caacutech mạng xatilde hội magrave cograven trong thời hogravea bigravenh

Đấu tranh giai cấp lagrave quy luật chung của xatilde hội coacute giai cấp song quy luật ấy coacute những biểu hiện đặc thugrave trong từng xatilde hội cụ thể

Về kết cấu giai cấp trong xatilde hội coacute giai cấp mỗi higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội coacute một kết cấu giai cấp nhất định khi higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội nagravey thay thế higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội khaacutec thigrave kết cấu giai cấp cũng thay đổi

Mỗi kết cấu giai cấp trong xatilde hội coacute giai cấp đều coacute caacutec giai cấp cơ bản giai cấp khocircng cơ bản vagrave tầng lớp trung gian những giai cấp cơ bản lagrave những giai cấp gắn liền với sự xuất hiện vagrave tồn tại của phương thức sản xuất thống trị trong xatilde hội sự đối khaacuteng vagrave cuộc đấu tranh của caacutec giai cấp đoacute biểu hiện macircu thuẫn cơ bản của phương thức sản xuất đatilde sinh ra chuacuteng những giai cấp khocircng cơ bản đoacute lagrave những người nocircng dacircn tự do coacute iacutet ruộng đất trong chế độ chiếm hữu nocirc lệ đoacute lagrave giai cấp nocirc lệ chủ nocirc với tư caacutech lagrave tagraven dư của chế độ cũ giai cấp tư sản với tư caacutech lagrave mầm moacuteng của xatilde hội mới trong xatilde hội phong kiếnhellip tầng lớp trung gian lagrave sản phẩm của chiacutenh phương thức sản xuất đang thống trị lagrave kết quả của quaacute trigravenh phacircn hoacutea xatilde hội diễn ra khocircng ngừng trong xatilde hội đoacute lagrave tầng lớp bigravenh dacircn trong xatilde hội nocirc lệ lagrave tầng lớp triacute thức tiểu tư sản trong xatilde hội tư bản

Cugraveng với sự phaacutet triển của sản xuất mỗi giai cấp trong một kết cấu giai cấp cũng coacute những biến đổi nhất định những biến đổi ấy dẫn đến những thay đổi địa vị của caacutec giai cấp đoacute trong hệ thống sản xuất xatilde hội

Lyacute luận về giai cấp của chủ nghĩa Maacutec ndashLecircnin lagrave cơ sở đuacuteng đắn để nhận định giai cấp phacircn tiacutech caacutec quan hệ giai cấp trong đấu tranh giai cấp vagrave lien minh giai cấp baacutec bỏ mọi quan điểm sai lầm trong việc phacircn chia giai cấp trong xatilde hội

Lyacute luận về giai cấp vagrave đấu tranh giai cấp của chủ nghĩa Maacutec - PhAngghen Lecircnin đatilde vạch ra tiacutenh tấc yếu của cuộc đấu tranh giữa giai cấp vocirc sản vagrave giai cấp tư sản Sau khi giai cấp vocirc sản giagravenh chiacutenh quyền những cơ sở vất chất để nảy sinh giai cấp boacutec lột vagrave sự phacircn chia giai cấp noacutei chung vẫn tồn tại vigrave vậy giai cấp cocircng nhacircn phải tiến hagravenh tổ chức xacircy dựng một hệ thống quan hệ xatilde hocirci mới theo yecircu cầu phaacutet triển của lực lượng sản xuất hiện đại Ngoagravei ra giai cấp vocirc sản cograven phải từng bước khắc phục những tư tưởng tacircm lyacute tập quaacuten văn hoacutea lạc hậu của xatilde hội củ cograven in sacircu vagraveo đời sống tinh thần của xatilde hội CAcircU 26 Anhchị hatildey trigravenh bagravey quan điểm maacutecxiacutet về đấu tranh giai cấp vagrave vai trograve của noacute đối với sự phaacutet triển của xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng Sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam về đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta hiện nay như thế nagraveo 1 Quan điểm Maacutecxiacutet về đấu tranh giai cấp - Đấu tranh giai cấp lagrave quaacute trigravenh tất yếu khaacutech quan của xatilde hội coacute aacutep bức boacutec lột Đoacute lagrave cuộc đấu tranh giữa giai cấp thống trị vagrave giai cấp bị trị đối khaacuteng về quyền lợi khocircng thể dung hoagrave được -VILecircnin cho rằng đấu tranh giai cấp trong lịch sử vagrave ngagravey nay khocircng phải lagrave những cuộc bạo loạn khủng bố phaacute hoại magrave noacute thực chất lagrave cuộc đấu tranh của quần chuacuteng bị tước hết quyền bị aacutep bức vagrave lao động chống bọn aacutep bức ăn baacutem đấu tranh của những người cocircng nhacircn lagravem thuecirc hay những người vocirc sản chống giai cấp tư sản Nguyecircn nhacircn đấu tranh giai cấp -Do macircu thuẫn gay gắt giữa lực lượng sản xuất mới tiến bộ vagrave quan hệ sản xuất lỗi thời lạc hậu - Về mặt xatilde hội đacircy lagrave macircu thuẫn biểu hiện giữa giai cấp caacutech mạng tiến bộ đại diện cho lực lượng sản xuất mới vagrave giai cấp thống trị boacutec lột đại diện cho quan hệ sản xuất lỗi thời lạc hậu Higravenh thức đấu tranh Tuỳ thuộc hoagraven cảnh lịch sử giai cấp tham gia đấu tranh giai đoạn phaacutet triển đấu tranh magrave đấu tranh giai cấp diễn ra dưới nhiều higravenh thức Ngagravey nay caacutech mạng xatilde hội chủ nghĩa đang thời kỳ thoaacutei tragraveo giai cấp cocircng nhacircn caacutec nước tư bản đấu tranh bằng những higravenh thức mới chống lại những thủ đoạn của giai cấp thống trị bảo vệ lợi iacutech giai cấp trước mắt vagrave lacircu dagravei của cocircng nhacircn vagrave nhacircn dacircn lao động 2 Vai trograve của đấu tranh giai cấp đối với sự phaacutet triển xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng -Đấu tranh giai cấp lagrave một trong những động lực phaacutet triển quan trọng của xatilde hội coacute giai cấp Vigrave đấu tranh giai cấp giuacutep thay đổi phương thức sản xuất cũ lỗi thời lạc hậu bằng phương thức mới cao hơn đồng thời xacircy dựng lực lượng sản xuất mới phugrave hợp quan hệ sản xuất tạo cơ sở phaacutet triển mọi mặt đời sống xatilde hội -Đấu tranh giai cấp giuacutep cải tạo caacutec giai cấp caacutech mạng vagrave quần chuacuteng lao động thocircng qua việc xoaacute bỏ tập quaacuten xấu do giai cấp thống trị sản sinh ra 21

-Đấu tranh giai cấp lagrave đograven bẩy phaacutet triển lịch sử caacutech mạng lagrave động lực phaacutet triển caacutec mặt đời sống xatilde hội trong thời kỳ phaacutet triển bigravenh thừơng Đấu tranh lagrave động lực để giai cấp tư sản đổi mới phương thức quản lyacute sử dụng kỹ thuật mới để tạo necircn những thagravenh tựu mới -Vai trograve đấu tranh giai cấp thể hiện ở những cuộc đấu tranh mang tiacutenh quần chuacuteng rộng lớn do lực lượng tiến bộ xatilde hội latildenh đạo được tổ chức khoa học nhằm đaacutenh đổ giai cấp thống trị cản trở phaacutet triển xatilde hội 3 Sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam về đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta hiện nay -Thời kỳ quaacute độ đi lecircn CNXH ở nước ta tồn tại nhiều giai cấp vagrave macircu thuẫn giai cấp Tuy nhiecircn trong điều kiện phaacutet triển kinh tế thị trường quaacute độ lecircn CNXH macircu thuẫn nagravey bộc lộ lagrave macircu thuẫn trong nội bộ nhacircn dacircn Nhigraven chung lợi iacutech giai cấp tư sản thống nhất lợi iacutech cộng đồng đấu tranh lagrave để hợp taacutec đoagraven kết xacircy dựng xatilde hội dacircn giagraveu nước mạnh cocircng bằng văn minh -Thực chất đấu tranh giai cấp ở nước ta trong thời kỳ quaacute độ lagrave đấu tranh giữa khuynh hướng tự giaacutec theo định hướng XHCN vagrave khuynh hướng phaacutet triển tự phaacutet lecircn TBCN Trong quaacute trigravenh đoacute nhất thiết chuacuteng ta phải phaacutet triển kinh tế hagraveng hoaacute nhiều thagravenh phần trong đoacute coacute thagravenh phần kinh tế tư bản tư nhacircn -Đấu tranh giai cấp ở nước ta diễn ra hagraveng ngagravey trecircn caacutec lĩnh vực chiacutenh trị kinh tế xatilde hội Vigrave vậy Đảng ta luocircn xaacutec định rotilde cần phải +Đấu tranh chống khuynh hướng vagrave biểu hiện tiecircu cực của tầng lớp tư sản +Đấu tranh chống khuynh hướng tự phaacutet TBCN của sản xuất nhỏ +Đấu tranh chống caacutec thế lực thugrave địch acircm mưu diễn biến hoagrave bigravenh phaacute hoại độc lập dacircn tộc vagrave chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta +Xacircy dựng chủ nghĩa xatilde hội đi đocirci với bảo vệ tổ quốc bảo vệ quyền lagravem chủ nhacircn dacircn +Xacircy dựng nền kinh tế thị trường thực hiện CNH HĐH định hướng XHCN giữ gigraven vagrave phaacutet huy bản sắc dacircn tộc tiếp thu tinh hoa nhacircn loại lagravem cho đời sống vật chất vagrave tinh thần nhacircn dacircn khocircng ngừng nacircng cao -Để đạt được caacutec mục tiecircu trecircn đogravei hỏi sử dụng nhiều higravenh thức đấu tranh khaacutec nhau vừa mềm dẻo vừa cương quyết Toacutem lại giai đoạn hiện nay đogravei hỏi Đảng ta phải nắm vững biện phaacutep duy vật nắm vững quan điểm giai cấp của CN Maacutec-Lecircnin để phacircn tiacutech được tiacutenh chất tigravenh higravenh gay go phức tạp của đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ traacutenh rơi vagraveo thaacutei cực sai lầm quaacute cường điệu đấu tranh giai cấp đi đến rụt regrave khocircng daacutem đổi mới mơ hồ mất cảnh giaacutec đi đến phủ nhận đấu tranh giai cấp Cacircu 27 Anh chị hatildey chỉ ra những điểm giống vagrave khaacutec nhau giữa nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản Trả lời

Nhagrave nước phaacutep quyền lagrave một higravenh thức tổ chức nhagrave nước đặc biệt magrave ở đoacute coacute sự ngự trị cao nhất của phaacutep luật với nội dung thực hiện quyền lực của nhacircn dacircn

Nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản coacute những điểm giống vagrave khaacutec nhau như sau

Giống nhau Phaacutep luật được đề cao vagrave lagrave cocircng cụ chủ yếu để quản lyacute mọi hoạt động của xatilde hội vagrave cocircng dacircn Ngay cả hoạt động của caacutec cơ

quan thuộc hệ thống tổ chức nhagrave nước cũng phải tuacircn theo phaacutep luật mặc dugrave chiacutenh noacute lagrave những cơ quan cocircng bố ban hagravenh thực thi vagrave kiểm tra việc thực hiện phaacutep luật

Khaacutec nhau 1048766Điểm khaacutec biệt căn bản giữa nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản ở

chỗ nếu như trong nhagrave nước phaacutep quyền tư sản quyền lực của nhagrave nước được phacircn cho ba cơ quan khaacutec nhau hoagraven toagraven độc lập với nhau đảm nhiệm thigrave một trong những nguyecircn tắc quan trọng của nhagrave nước phaacutep quyền XHCN lagrave quyền lực nhagrave nước thống nhất coacute sự phacircn cocircng vagrave phối hợp giữa caacutec cơ quan nhagrave nước trong việc thực hiện caacutec quyền lập phaacutep hagravenh phaacutep vagrave tư phaacutep 22

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam lagrave nhagrave nước phaacutep quyền XHCN của dacircn do dacircn vigrave dacircn necircn hệ thống phaacutep luật thể hiện tập trung yacute chiacute lợi iacutech vagrave nguyện vọng của nhacircn dacircn Tất cả quyền lực nhagrave nước thuộc về nhacircn dacircn magrave nền tảng lagrave liecircn minh giữa giai cấp cocircng nhacircn vagrave đội ngũ triacute thức Trong khi nhagrave nước phaacutep quyền tư sản lagrave của giai cấp tư sản nhằm thực hiện nền chuyecircn chiacutenh tư sản đối với giai cấp vocirc sản vagrave nhacircn dacircn lao động

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam được đặt dưới sự latildenh đạo của ĐCS VN thực hiện quản lyacute xatilde hội bằng phaacutep luật theo phaacutep luật Nhagrave nước phaacutep quyền tư sản được tổ chức dưới nhiều higravenh thức khaacutec nhau nhưng nhigraven chung coacute 2 higravenh thức cơ bản lagrave quacircn chủ lập hiến vagrave caacutec higravenh thức cộng hogravea chung quy lại đều lagrave nền chuyecircn chiacutenh tư sản Cacircu 28 Phacircn tiacutech vai trograve của Nhagrave Nước đối với quaacute trigravenh phaacutet triển kinh tế ở nước ta trong giai đoạn hiện nay Vai trograve taacutec động của Nhagrave Nước đối với kinh tế thuộc phạm vi mối quan hệ biện chứng giữa kiến truacutec thượng tầng vagrave cơ sở hạ tầng Nếu chiacutenh saacutech phaacutep luật của Nhagrave Nước phugrave hợp với nhu cầu khaacutech quan của nền kinh tế thigrave noacute sẽ coacute taacutec động thuacutec đẩy kinh tế phaacutet triển vagrave ngược lại sẽ kigravem hatildem hoặc phaacute hoại sự phaacutet triển kinh tế Nền kinh tế VN hiện nay lagrave nền kinh tế thị trường theo định hướng XHCN trong đoacute Nhagrave Nước giữ vai trograve rất quan trọng 1 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc ổn định kinh tế vĩ mocirc Nền kinh tế thị trường luocircn diễn ra những biến động khocircn lường vagrave tiềm ẩn những nguy cơ khủng hoảng kinh tế trầm trọng Do đoacute xuất hiện nhu cầu cần sự can thiệp của Nhagrave Nước nhằm điều chỉnh caacutec quan hệ kinh tế sao cho iacutet coacute khả năng xảy ra khủng hoảng nhất thocircng qua chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh tiền tệ Chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh bao gồm caacutec chiacutenh saacutech thuế vagrave chi tiecircu ngacircn saacutech của Nhagrave nước nhằm điều tiết chu kỳ kinh tế đảm bảo cocircng ăn việc lagravem ổn định giaacute cả vagrave tăng trưởng liecircn tục của nền kinh tế Trong những thời kỳ kinh tế suy giảm chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh coacute taacutec dụng kiacutech cầu vagrave sản xuất bằng caacutech Chiacutenh phủ tăng mua giảm thuế do đoacute tạo ra được một thu nhập quốc dacircn khả dụng lớn hơn để đưa vagraveo luồng tiecircu đugraveng Cograven trong những thời kỳ kinh tế quaacute noacuteng chiacutenh phủ lagravem ngược lại Khi tăng chi tiecircu vagraveo thời điểm thất nghiệp cao vagrave lạm phaacutet thấp Nhagrave nước đatilde tăng cung ứng tiền dẫn tới giảm latildei suất (tức giaacutem giaacute đồng tiền) nhờ đoacute ngacircn hagraveng mới coacute nhiều điều kiện cho vay vagrave chi tiecircu cho tiecircu dugraveng được tăng lecircn Điều đoacute coacute nghĩa lagrave kiacutech cầu vigrave tiecircu dugraveng lagrave bộ phận cấu thagravenh lớn nhất vagrave ổn định nhất của tổng cầu Latildei suất thấp đồng thời khuyến khiacutech đầu tư caacutec chủ doanh nghiệp coacute thể mở rộng sản xuất thuecirc thecircm cocircng nhacircn Trong thời kỳ lạm phaacutet cao vagrave thất nghiệp thấp thigrave ngược lại Nhagrave nước ldquolagravem nguội nền kinh tế bằng caacutech tăng latildei suất giảm cung ứng tiền Cugraveng với việc giảm tiền vagrave tăng latildei suất cả chỉ tiecircu lẫn giaacute cả đều coacute xu hướng giảm hoặc iacutet nhất nếu coacute tăng thigrave cũng rất chậm vagrave kết quả lagrave thu hẹp lại sản lượng vagrave việc lagravem 2 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng Trong nền kinh tế thị trường coacute thagravenh phần kinh tế tư nhacircn Thagravenh phần kinh tế nagravey chủ yếu hoạt động vigrave mục điacutech lợi nhuận necircn chỉ tập trung đầu tư phaacutet triển những lĩnh vực coacute thể thu được nhiều lợi nhuận Cograven những lĩnh vực cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng như xacircy dựng cơ sở hạ tầng (giao thocircng điện nước hellip) thigrave tư nhacircn khocircng muốn hoặc khocircng thể đầu tư vigrave vốn lớn chậm thu hồi vốn Magrave một nền kinh tế muốn phaacutet triển thigrave khocircng thể khocircng coacute cơ sở hạ tầng Do vậy để ổn định vagrave phaacutet triển kinh tế Nhagrave Nước phải đảm nhận lĩnh vực hagraveng hoacutea cocircng cộng 3 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc chống ocirc nhiễm mocirci trường Caacutec thagravenh phần kinh tế tư nhacircn trong quaacute trigravenh hoạt động kinh doanh đatilde gacircy ra ocirc nhiễm mocirci trường lagravem cạn kiệt nguồn tagravei nguyecircn Do đoacute cần sự can thiệp điều tiết của Nhagrave Nước để hạn chế vagrave khắc phục những vấn đề nagravey 4 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc tạo lập hagravenh lang phaacutep lyacute vững chắc Sự phaacutet triển của nền kinh tế thường đogravei hỏi phải coacute một mocirci trường chiacutenh trị - xatilde hội ổn định cần thiết Mặt khaacutec xu thế phaacutet triển của kinh tế thị trường lagrave theo hướng hội nhập kinh tế quốc tế do đoacute cagraveng cần tới vai trograve của Nhagrave Nước bằng caacutec chiacutenh saacutech đối ngoại tạo mocirci trường phaacutep lyacute vững chắc cho quaacute trigravenh nagravey 23

Cacircu 29 AnhChị hatildey phacircn tiacutech quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người vagrave về vấn đề giải phoacuteng con người 1 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người a Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội - Khoa học vagrave thực tiễn đatilde chứng tỏ rằng tiền đề đầu tiecircn của sự tồn tại người lagrave sự sống của thể xaacutec Thể xaacutec sống của con người chiacutenh lagrave sản phẩm tiến hoacutea lacircu dagravei của tự nhiecircn lagrave sự tiếp tục phaacutet triển của tự nhiecircn PhAecircngghen viết ldquoBản thacircn chuacuteng ta với cả xương thịt maacuteu mủ vagrave đầu oacutec chuacuteng ta lagrave thuộc về giới tự nhiecircnrdquo Do vậy trước hết noacute bị chi phối bởi caacutec quy luật tự nhiecircn sinh học như quy luật trao đổi chất giữa cơ thể với mocirci trường quy luật biến dị vagrave di truyền quy luật tiến hoacutea hellip - Sự tồn tại của con người cograven gắn liền trực tiếp với sự tồn tại của xatilde hội Để thỏa matilden caacutec nhu cầu của migravenh con người phải tiến hagravenh lao động sản xuất qua đoacute tạo thagravenh caacutec mối quan hệ xatilde hội vagrave xatilde hội trong đoacute ldquo xatilde hội sản sinh ra con người với tiacutenh caacutech lagrave con người như thế nagraveo thigrave con người cũng sản sinh ra xatilde hội như thếrdquo Sự tồn tại xatilde hội của con người gắn liền với sự tồn tại của yacute thức - Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội trong đoacute coacute sự taacutec động đan xen của ba hệ thống nhu cầu (nhu cầu sinh học nhu cầu xatilde hội nhu cầu tinh thần) vagrave ba hệ thống quy luật (quy luật sinh học quy luật xatilde hội quy luật tinh thần) Mỗi hệ thống nhu cầu vagrave quy luật nagravey đều coacute vị triacute vai trograve vagrave taacutec dụng của migravenh trong sự tồn tại vagrave phaacutet triển của con người đồng thời chuacuteng tham gia vagraveo việc quy định bản chất của noacute trong đoacute hệ thống nhu cầu vagrave quy luật xatilde hội luocircn giữ vị triacute trung tacircm vagrave coacute vai trograve quyết định Caacutec nhu cầu của con người dugrave lagrave nhu cầu vật chất hay tinh thần mang tiacutenh tự nhiecircn vagrave xatilde hội đều được quy định bởi lịch sử nhưng con người hoagraven toagraven coacute thể tự điều chỉnh tự kiểm tra caacutec nhu cầu vagrave hoạt động của migravenh Con người tồn tại trong thế giới khocircng phải như caacutec sinh vật khaacutec magrave tồn tại với tư caacutech lagrave chủ thể của quaacute trigravenh nhận thức vagrave hagravenh động cải tạo thế giới cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người b Con người lagrave chủ thể của lịch sử - Triết học Mac-Lecircnin cho rằng con người lagrave sản phẩm của lịch sử (sản phẩm của điều kiện tự nhiecircn vagrave điều kiện xatilde hội) đồng thời chiacutenh lagrave chủ thể saacuteng tạo ra quaacute trigravenh lịch sử ấy-lịch sử của con người Đoacute lagrave quaacute trigravenh hoạt động coacute yacute thức của con người nhằm mục điacutech cải tạo tự nhiecircn cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người - Trecircn cơ sở vận dụng pheacutep biện chứng duy vật CMaacutec đatilde khảo saacutet bản chất con người bắt đầu từ hoạt động thực tiễn từ trong hoagraven cảnh xatilde hội lịch sử cụ thể - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo luận điểm nagravey cho thấy con người lagrave một thực thể coacute tiacutenh loagravei Đặc tiacutenh ldquoloagraveirdquo của con người hiện thực tức lagrave tiacutenh người Tiacutenh người bao gồm toagraven bộ caacutec thuộc tiacutenh vốn coacute của con người trong đoacute coacute ba thuộc tiacutenh cơ bản nhất đoacute lagrave thuộc tiacutenh tự nhiecircn thuộc tiacutenh xatilde hội vagrave thuộc tiacutenh tư duy - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo quan hệ xatilde hội ở đacircy được hiểu lagrave tổng thể caacutec quan hệ magrave con người đatilde coacute đang coacute vagrave trong chừng mực nagraveo đoacute cograven bao hagravem cả những quan hệ trong tương lai - Bản chất con người lagrave tổng hogravea caacutec quan hệ xatilde hội nhưng con người bao giờ cũng lagrave con người riecircng biệt con người cụ thể ứng với những thời đại những giai đoạn lịch sử nhất định với từng tập đoagraven người đồng thời noacute cũng mang bản chất chung của nhacircn loại phaacutet triển trong toagraven bộ lịch sử loagravei người 2 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về giải phoacuteng con người - Triết học Mac-Lecircnin lagrave triết học vigrave con người Trong ldquoTuyecircn ngocircn của Đảng Cộng sảnrdquo CMac vagrave PhAecircngghen đatilde viết ldquovĩnh viễn giải phoacuteng toagraven thể xatilde hội khỏi aacutech boacutec lột aacutech aacutep bứcrdquo song ldquoxatilde hội khocircng thể nagraveo giải phoacuteng cho migravenh được nếu khocircng giải phoacuteng cho mỗi caacute nhacircn riecircng biệtrdquo Như vậy tư tưởng giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave tư tưởng xuyecircn suốt lagrave caacutei cốt lotildei của Triết học Mac- Lecircnin - Triết học Mac-Lecircnin khocircng phải lagrave triết học đầu tiecircn đề cập đến vấn đề giải phoacuteng con người Vấn đề giải phoacuteng con người đatilde được nhiều học thuyết triết học đề cập đến nhưng do hạn chế bởi lịch sử do chưa hiểu đuacuteng về con người về bản chất con người cho necircn khi xaacutec định giải phoacuteng con người lagrave giải phoacuteng đối tượng nagraveo bằng caacutec nagraveo giải phoacuteng như thế nagraveo hellip caacutec học thuyết triết học trong lịch sử đatilde đưa ra nhiều quan điểm khaacutec nhau nhưng chưa coacute được cacircu trả lời thiacutech đaacuteng - Triết học Mac-Lecircnin trecircn cơ sở giải thiacutech đuacuteng đắn vagrave khoa học về con người về bản chất con người đatilde xaacutec định ldquobất kỳ sự giải phoacuteng nagraveo cũng bao hagravem ở chỗ lagrave noacute trả thế giới con người những quan hệ của con người về với bản thacircn con ngườirdquo ldquolagrave giải phoacuteng người lao động thoaacutet khoải lao động bị tha hoacuteardquo Coacute thể noacutei rằng vấn đề ldquotha hoacutea con ngườirdquo vagrave giải phoacuteng con người chiếm vị triacute trung tacircm trong quan niệm của CMaacutec về đời sống xatilde hội ldquoTha hoacuteardquo lagrave biến thagravenh caacutei bản chất khaacutec với bản chất ban đầu ldquoTha hoacutea con ngườirdquo theo CMaacutec lagrave con người khocircng cograven lagrave chiacutenh migravenh magrave trở thagravenh tồn tại khaacutec caacutei đối lập với migravenh Vagrave nguyecircn nhacircn của sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất vagrave sự nocirc dịch nhiều mặt đối với con người gacircy ra - Theo triết học Mac-Lecircnin sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do hoạt động của chiacutenh con người tạo ra vigrave thế con người bằng hoạt động tiacutech cực của migravenh coacute thể xoaacute bỏ được sự ldquotha hoacuteardquo cho migravenh 24

+ Cần phải xoacutea bỏ ldquochế độ sở hữu tư sảnrdquo thứ ldquo sở hữu vận động trong sự đối lập giữa hai cực tư bản vagrave lao độngrdquo noacute chiacutenh lagrave nguồn gốc sinh ra mọi nocirc dịch con người trong xatilde hội tư bản + Sự nghiệp xoacutea bỏ ldquotha hoacuteardquo giải phoacuteng cho con người lagrave sự nghiệp của quần chuacuteng nhacircn dacircn lao động trong đoacute giai cấp vocirc sản lagrave lực lượng nograveng cốt vagrave quyết định Bởi vigrave chỉ coacute giai cấp vocirc sản mới coacute khả năng đem lại tự do vagrave bigravenh đẳng thực sự cho mọi người + Sự nghiệp giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave một quaacute trigravenh lacircu dagravei Noacute phụ thuộc chủ yếu vagraveo trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất vagraveo caacutec điều kiện vật chất tất yếu cho sự nghiệp giải phoacuteng ấy Cacircu 30 Anh chị hatildey trigravenh bagravey mục tiecircu nhiệm vụ vagrave nội dung cơ bản của việc xacircy dựng con người Việt Nam đaacutep ứng giai đoạn caacutech mạng hiện nay

Theo chủ nghĩa Maacutec- Lecircnin con người lagrave sản phẩm của lịch sử cũng lagrave chủ thể saacuteng tạo lịch sử Con người Việt Nam do điều kiện tự nhiecircn địa lyacute văn hoaacute đatilde higravenh thagravenh necircn con người Việt Nam mộc mạc chất phaacutec coacute

truyền thống đấu tranh kiecircn cường bất khuất để giữ nước vagrave phấn đấu khocircng ngừng vigrave sự nghiệp dựng nước Con người Việt Nam hiện nay đang đứng trước những thử thaacutech mới cần phải vượt qua đoacute lagrave - Đấu tranh chống lại những mặt tiecircu cực vagrave hạn chế của cơ chế thị trường mang lại coacute taacutec động xấu đến tư tưởng tacircm lyacute con

người VN - Cugraveng với cuộc CM KHKT như vũ bảo con người VN cần phaacutet huy vagrave kế thừa những tinh hoa văn hoaacute của nhacircn loại vagrave giữ gigraven

bản sắc văn hoaacute của migravenh bull Xacircy dựng con người VN đaacutep ứng giai đoạn CM hiện nay - Xacircy dựng con người VN coacute những đức tiacutenh cơ bản như tinh thần yecircu nước coacute yacute chiacute đưa đất nước khỏi đoacutei nghegraveo đoagraven kết vigrave

sự nghiệp tiến bộ xatilde hội - Coacute yacute thức tập thể phấn đấu vigrave lợi iacutech chung - Lối sống lagravenh mạnh cần kiệm bảo vệ mocirci trường sinh thaacutei - Lao động chăm chỉ với lương tacircm nghề nghiệp coacute kỹ luật kỹ thuật vagrave saacuteng tạo - Thường xuyecircn học tập hiểu biết vagrave nacircng cao nghiệp vụhellip Toacutem lại để con người VN coacute thể đaacutep ứng được những yecircu cầu của giai đoạn caacutech mạng hiện nay một mặt cần tiacutech cực phaacutet huy vagrave regraven luyện những ưu điểm đồng thời khắc phục vagrave hạn chế những nhược điểm để sớm đưa VN thoaacutet khỏi tigravenh trạng đoacutei nghegraveo lạc hậu vagrave ldquosaacutenh vai cugraveng với caacutec cường quốc năm chacircurdquo

• 84 Những yecircu cầu phương phaacutep luận của nguyecircn tắc phaacutet triển

- Sự vật đang (đatilde hay sẽ) tồn tại thocircng qua những chất lượng nagraveo thể hiện qua những độ nagraveo đang (đatilde hay sẽ) thực hiện những bước nhảy nagraveo để tạo necircn những chất lượng mới nagraveo

- Sự vật đang (đatilde hay sẽ) bị taacutec động bởi những macircu thuẫn nagraveo những macircu thuẫn đoacute đang nằm ở giai đoạn nagraveo coacute vai trograve như thế nagraveo đến sự vận động phaacutet triển của sự vật

- Sự vật đang (đatilde hay sẽ) trải qua những lần phủ định biện chứng nagraveo caacutei cũ nagraveo đang (đatilde hay sẽ) phải mất đi caacutei mới nagraveo đang (đatilde hay sẽ) xuất hiện

- Trong mối quan hệ với những sự vật khaacutec những điều gigrave được coi lagrave những caacutei riecircng hay caacutei đơn nhất điều gigrave lagrave caacutei chung hay caacutei đặc thugrave caacutei phổ biến chuacuteng quy định nhau chuyển hoacutea lẫn nhau như thế nagraveo

- Bản chất của sự vật lagrave gigrave noacute được thể hiện qua những hiện tượng nagraveo hiện tượng nagraveo chỉ lagrave giả tượng hiện tượng nagraveo lagrave điển higravenh hellip

- Nội dung của sự vật lagrave gigrave noacute đang (đatilde hay sẽ) tồn tại thocircng qua những higravenh thức nagraveo higravenh thức nagraveo phugrave hợp với nội dung của sự vật higravenh thức nagraveo khocircng phugrave hợp với nội dung caacutei gigrave lagravem cho nội dung của sự vật biến đổi

- Trong bản thacircn sự vật hiện thực lagrave gigrave hiện thực đoacute đang (đatilde hay sẽ) nảy sinh ra những khả năng nagraveo mỗi khả năng đoacute trong những điều kiện cụ thể nagraveo coacute độ tất yếu hiện thực hoacutea ra sao

4 Nguyecircn tắc LS-CT đogravei hỏi chuacuteng ta phải bao được caacutec sự kiện xảy ra trong nghiecircn cứu khoa học hay caacutec biến cố xảy ra trong caacutec tiến trigravenh lịch sử nhacircn loại

Tuy nhiecircn noacute khocircng cho pheacutep chuacuteng ta kết hợp caacutec sự kiện khoa học như những caacutei ngẫu nhiecircn thuần tuacutey của tự nhiecircn hay mocirc tả caacutec biến cố lịch sử như những caacutei vụn vặt đơn lẻ của xatilde hội magrave noacute đogravei hỏi chuacuteng ta phải taacutei hiện chuacuteng mocirc tả chuacuteng trecircn cơ sở vạch ra được caacutei tất yếu locirc giacutech caacutei chung (quy luật bản chất) của chuacuteng chỉ ra được những trật tự nhacircn quả quy định chuacuteng

Nguyecircn tắc nagravey đogravei hỏi chuacuteng ta phải xacircy dựng được bức tranh khoa học về thế giới để qua đoacute chuacuteng ta nhận thức được tiacutenh muocircn vẻ của tự nhiecircn tiacutenh phong phuacute của lịch sử trong sự thống nhất

5 Nguyecircn tắc LS-CT đatilde được caacutec latildenh tụ của giai cấp vocirc sản vận dụng Xuất phaacutet từ tigravenh higravenh cụ thể của CNTB ở giai đoạn tiền độc quyền tự do cạnh tranh magrave C Maacutec cho rằng caacutech mạng XHCN chỉ coacute thể thắng lợi ở tất cả caacutec nước TBCN tiecircn tiến

Sang thế kỷ 20 CNTB đatilde chuyển sang giai đoạn độc quyền đế quốc chủ nghĩa Khi vận dụng nguyecircn tắc nagravey vagraveo xem xeacutet tigravenh higravenh thế giới luacutec nagravey coacute những thay đổi lớn magrave VI Lecircnin đatilde đi đến kết luận đuacuteng đắn lagrave caacutech mạng XHCN chỉ coacute thể thắng lợi ở vagravei nước ở khacircu yếu nhất của CNTB

Đảng CS Việt Nam Đảng CS Trung Quốc cũng đang quaacuten triệt vagrave vận dụng saacuteng tạo nguyecircn tắc nagravey vagraveo thực tiễn caacutech mạng mỗi nước để xacircy dựng cho quốc gia migravenh một con đường riecircng đi lecircn CNXH

Vận dụng nguyecircn tắc LS-CT từ năm 1930 Đảng ta đatilde lựa chọn con đường CNXH Ngagravey nay để xacircy dựng thagravenh cocircng CNXH Đảng đề ra đường lối xacircy dựng nền kinh tế thị trường đẩy mạnh cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ưu tiecircn phaacutet triển lực lượng sản xuất đồng thời xacircy dựng quan hệ sản xuất phugrave hợp theo định hướng XHCN phaacutet huy cao độ nội lực đồng thời tranh thủ nguồn lực becircn ngoagravei vagrave chủ động hội nhập kinh tế quốc tế để phaacutet triển nhanh coacute hiệu quả vagrave bền vững thực hiện tăng trưởng kinh tế đi liền với phaacutet triển văn hoacutea từng bước cải thiện đời sống vật chất vagrave tinh thần của nhacircn dacircn thực hiện tiến bộ vagrave cocircng bằng xatilde hội bảo vệ vagrave cải thiện mocirci trường kết hợp phaacutet triển kinh tế - xatilde hội với tăng cường an ninh quốc phograveng bảo vệ vagrave xacircy dựng hệ thống chiacutenh trị vững mạnh

Cacircu 16 Lyacute luận thực tiễn Anh chị hatildey phacircn tiacutech những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc thống nhất giữa lyacute luận vagrave thực tiễn 1 Phạm trugrave thực tiễn 11

Thực tiễn lagrave hoạt động vật chất ldquocảm tiacutenhrdquo coacute mục điacutech coacute tiacutenh lịch sử xatilde hội nhằm cải tạo tự nhiện vagrave xatilde hội Phạm trugrave ldquothực tiễnrdquo lagrave một trong những phạm trugrave nền tảng cơ bản của triết học Maacutec- Lecirc nin noacutei chung vagrave lyacute luận nhận thức maacutecxiacutet noacutei riecircng 11 Thực tiễn lagrave một hoạt động vật chất Trong hoạt động vật chất con người sử dụng caacutec phương tiện cocircng cụ sức mạnh vật chất của migravenh để taacutec động vagraveo tự nhiecircn xatilde hội nhằm cải tại biến đổi chuacuteng phugrave hợp với nhu cầu của migravenh Đacircy lagrave một quaacute trigravenh tương taacutec giữa chủ thể vagrave khaacutech thể Trong đoacute chủ thể hướng vagraveo việc cải tạo khaacutech thể Cho necircn thực tiễn trở thagravenh khacircu trung gian nối liền yacute thức con người với thế giới becircn ngoagravei 12 Hoạt động thực tiễn coacute mục điacutech 121 Hoạt động thực tiễn lagrave bản chất của con người 122 Động vật chỉ hoạt động theo bản năng để phugrave hợp với thế giới becircn ngoagravei một caacutech thụ động Con người chủ động thiacutech nghi

với thế giới becircn ngoagravei bằng caacutech cải tạo thể giới thoả matilden theo nhu cầu của migravenh 123 Khi hoạt động thực tiễn để đạt hiệu quả cao con người tạo ra những vật phẩm khocircng coacute sẵn trong tự nhiecircn đoacute chiacutenh lagrave những

cocircng cụ vagrave sử dụng chuacuteng 13 Thực tiễn coacute tiacutenh chất lịch sử xatilde hội 131 Trigravenh độ vagrave higravenh thức hoạt động thực tiễn thay đổi qua caacutec giai đoạn khaacutec nhau của xatilde hội 132 Hoạt động thực tiễn khocircng thể được tiến hagravenh khocircng chỉ một vagravei caacute nhacircn magrave lagrave togravean xatilde hội 14 Caacutec dạng cơ bản vagrave khocircng cơ bản của thực tiễn 141 Dạng cơ bản

1048766Hoạt động sản xuất vật chất ndash lagrave một dạng họat động nguyecircn thủy vagrave cơ bản vagrave noacute quyết định sự tồn tại vagrave phaacutet triển của xatilde hội loagravei người

1048766Hoạt động chiacutenh trị xatilde hội nhằm cải tạo biến đổi xatilde hội phaacutet triển caacutec quan hệ xatilde hội chế độ xatilde hội 1048766Hoạt động thực nghiệm khoa học do nhu cầu phaacutet triển của cuộc caacutech mạng khoa học kỹ thuật hiện đại

142 Dạng khocircng cơ bản lagrave những họat động được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển từ những dạng cơ bản chuacuteng lagrave dạng thực tiễn phaacutei sinh Viacute dụ họat động trong một số lĩnh vực như đạo đức nghệ thuật giaacuteo dục tocircn giaacuteo hellip

2 Phạm trugrave ldquolyacute luậnrdquo 21 Lyacute luận lagrave hệ thống những tri thức được khaacutei quaacutet từ thực tiễn phản aacutenh những mối liecircn hệ bản chất bản chất những quy luật

của caacutec sự vật hiện tượng 22 Lyacute luận lagrave trigravenh độ cao hơn về chất so với kinh nghiệm Trecircn cơ sở tổng kết kinh nghiệm lyacute luận được higravenh thagravenh khocircng tự phaacutet

vagrave cũng khocircng bắt buộc mọi lyacute luận đều xuất phaacutet từ kinh nghiệm Muốn higravenh thagravenh lyacute luận con người phải thocircng qua quaacute trigravenh nhận thức kinh nghiệm Trong quaacute trigravenh nhận thức con người đi từ nhận thức kinh nghiệm thocircng thường đến nhận thức kinh nghiệm khoa học

23 Chức năng cơ bản của lyacute luận lagrave phản aacutenh hiện thực khaacutech quan vagrave chức năng phương phaacutep luận chỉ đạo hoạt động thực tiễn vagrave hoạt động nhận thức của con người

24 Lyacute luận coacute hai cấp độ khaacutec nhau cấp độ lyacute luận ngagravenh vagrave cấp độ lyacute luận triết học ( tugravey vagraveo phạm vi phản aacutenh của noacute vagrave vai trograve của phương phaacutep luận)

12

3 Những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc thống nhất giữa lyacute luận vagrave thực tiễn 31 Thực tiễn vagrave lyacute luận coacute mối quan hệ biện chứng cho nhau Thực tiễn lagrave cơ sở lagrave động lực lagrave mục điacutech vagrave lagrave tiecircu chuẩn của lyacute

luận Lyacute luận higravenh thagravenh phaacutet triển phải xuất phaacutet từ thực tiễn đaacutep ứng được yecircu cầu thực tiễn 311 Như ở trecircn ta đatilde noacutei thực tiễn lagrave cơ sở của lyacute luận Con người nhận thức giới tự nhiecircn đầu tiecircn bằng hoạt động thực tiễn Sự

taacutec động của con người buộc giới tự nhiecircn bộc lộ những thuộc tiacutenh quy luật để từ đoacute con người coacute kinh nghiệm Quaacute trigravenh phacircn tiacutech tổng hợp khaacutei quaacutet kinh nghiệm thagravenh một mocircn khoa học lyacute luận Thực tiễn đề ra những vấn đề magrave lyacute luận phải trả lời

312 Thực tiễn lagrave động lực của lyacute luận Qua hoạt thực tiễn luocircn nảy sinh những vấn đề đogravei hỏi lyacute luận phải hoagraven thiện chiacutenh migravenh để bao quaacutet vagrave giải quyết tốt caacutec vấn đề do thực tiễn đặt ra Điều nagravey cagraveng lagravem cho lyacute luận ngagravey cagraveng đầy đủ phong phuacute vagrave sacircu sắc hơn

313 Thực tiễn lagrave mục điacutech của lyacute luận Khocircng coacute thực tiễn thigrave lyacute luận khocircng thể đem lại lợi iacutech cao hơn thỏa matilden nhu cầu ngagravey cagraveng tăng của con người vagrave qua thực tiễn đatilde giuacutep cho lyacute luận hoagraven thagravenh được mục điacutech của migravenh Lyacute luận hướng dẫn chỉ đạo thực tiễn lagravem cho thực tiễn ngagravey cagraveng hiệu quả hơn

314 Thực tiễn lagrave tiecircu chuẩn chacircn lyacute của lyacute luận Lyacute luận chỉ được coi lagrave chacircn lyacute khi noacute phugrave hợp với thực tiễn khaacutech quan magrave noacute phản aacutenh vagrave đồng thời noacute được thực tiễn kiểm nghiệm Thocircng qua thực tiễn những lyacute luận đạt đến chacircn lyacute sẽ được bổ sung vagraveo kho tang tri thức nhacircn loại

32 Lyacute luận phải được vận dụng vagraveo thực tiễn tiếp tục bổ sung vagrave phaacutet triển trong thực tiễn Thực tiễn phải được chỉ đạo bởi lyacute luận để lagravem cho thực tiễn coacute hiệu quả nhất

321 Hoạt động thực tiễn của con người muốn coacute hiệu quả nhất thiết phải coacute lyacute luận soi đường Khi lyacute luận đạt đến chacircn lyacute thigrave lyacute luận coacute khả năng định hướng mục tiecircu xaacutec định lực lượng phương phaacutep biện phaacutep thực hiện Lyacute luận cograven dự baacuteo được khả năng phaacutet triển của caacutec mối quan hệ thực tiễn

322 Vận dụng lyacute luận vagraveo thực tiễn cần phacircn tiacutech rotilde từng tigravenh higravenh cụ thể traacutenh vận dụng lyacute luận maacutey moacutec giaacuteo điều kinh viện Như vậy chẳng những hiểu sai giaacute trị của lyacute luận magrave cograven lagravem phương hại đến thực tiễn lagravem sai lệch sự thống nhất tất yếu giữa lyacute luận vagrave thực tiễn

323 Từ lyacute luận xacircy dựng mocirc higravenh thực tiễn phaacutet huy những nhacircn tố tiacutech cực hạn chế những yếu tố tiecircu cực nhằm đạt kết quả cao 324 Baacutem saacutet diễn biến của thực tiễn để kịp thời bổ sung những khuyết điểm của lyacute luận hoặc coacute thể thay đổi lyacute luận cho phugrave hợp

với thực tiễn 13

Cacircu 18 AnhChị hatildey necircu ra những nguyecircn nhacircn cơ bản của bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều Để khắc phục triệt để bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều chuacuteng ta cần phải quaacuten triệt nguyecircn tắc nagraveo trong triết học Maacutec ndash Lecircnin Phacircn tiacutech caacutec yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc đoacute

1 Những nguyecircn nhacircn cơ bản của bệnh kinh nghiệm

- Bệnh kinh nghiệm lagrave khuynh hướng tư tưởng tuyệt tối hoacutea kinh nghiệm coi thường lyacute luận khoa học khuếch đại vai trograve thực tiễn để hạ thấp vai trograve lyacute luận

- Kinh nghiệm lagrave rất quyacute goacutep phần thagravenh cocircng trong điều kiện hoagraven cảnh nhất định vagrave lagrave cơ sở để khaacutei quaacutet lyacute luận Tuy nhiecircn nếu tuyệt đối hoacutea kinh nghiệm một nơi một luacutec nagraveo đoacute xem thường lyacute luận sẽ rơi vagraveo bệnh kinh nghiệm vagrave sẽ thất bại trong thực tiễn khi điều kiện hoagraven cảnh thay đổi Nguyecircn nhacircn của bệnh kinh nghiệm lagrave do yếu keacutem về lyacute luận cụ thể

+ nguyecircn nhacircn chủ quan dễ thỏa matilden với vốn kinh nghiệm bản thacircn ngại học lyacute luận khocircng chịu nacircng cao trigravenh độ lyacute luận coi thường khoa học kỹ thuật coi thường giới triacute thức thiếu nhigraven xa trocircng rộng dễ bảo thủ trigrave trệ

+ nguyecircn nhacircn khaacutech quan sự tồn tại phổ biến nền sản xuất nhỏ trigravenh độ dacircn triacute thấp khoa học ndash kỹ thuật chưa phaacutet triển Nho giaacuteo phong kiến cograven ảnh hưởng nặng nề

2 Những nguyecircn nhacircn cơ bản của bệnh giaacuteo điều

- Bệnh giaacuteo điều lagrave khuynh hướng tư tưởng cường điệu vai trograve lyacute luận coi nhẹ thực tiễn taacutech rời lyacute luận khỏi thực tiễn thiếu quan điểm lịch sử - cụ thể aacutep dụng kinh nghiệm một caacutech rập khuocircn maacutey moacutec

- Biểu hiện của bệnh giaacuteo điều lagrave bệnh saacutech vở nắm lyacute luận chỉ dừng ở cacircu chữ theo kiểu ldquotầm chương triacutech cuacuterdquo hiểu lyacute luận một caacutech phiến diện hời hợt biến lyacute luận thagravenh tiacuten điều vagrave aacutep dụng lyacute luận một caacutech maacutey moacutec vận dụng sai lyacute luận vagraveo thực tiễn khocircng bổ sung điều chỉnh lyacute luận Nguyecircn nhacircn của bệnh giaacuteo điều lagrave do yếu keacutem về lyacute luận cụ thể

+ hiểu lyacute luận bằng kinh nghiệm hiểu lyacute luận một caacutech đơn giản phiến diện cắt xeacuten sơ lượchellip

+ xuyecircn tạc boacutep meacuteo lyacute luậnhellip

3 Khắc phục bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều coacute hiệu quả

Hoagraven cảnh giai cấp vocirc sản của nước ta trong buổi đầu caacutech mạng vừa giagravenh độc lập tự do lagravem mảnh đất magraveu mỡ cho caacutec bệnh nagravey phaacutet triển nhanh tuy nhiecircn chuacuteng ta đatilde để chuacuteng tồn tại quaacute dagravei Để khắc phục triệt để bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều chuacuteng ta cần phải quaacuten triệt nguyecircn tắc thống nhất giữa lyacute luận vagrave thực tiễn trong triết học Maacutec ndash Lecircnin Cụ thể

- Baacutem saacutet thực tiễn lyacute luận phải gắn liền với thực tiễn thường xuyecircn kiểm tra trong thực tiễn vagrave khocircng ngừng phaacutet triển cugraveng thực tiễn tăng cường học tập nacircng cao trigravenh độ lyacute luận bổ sung vận dụng lyacute luận phugrave hợp với thực tiễn

- Phải coi trọng lyacute luận vagrave cocircng taacutec lyacute luận nacircng cao dacircn triacute đẩy mạnh sự nghiệp giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo phổ biến rộng ratildei tri thức khoa học ndash cocircng nghệhellip

- Phải đổi mới cocircng taacutec lyacute luận của Đảng dựa trecircn nền tảng chủ nghĩa Maacutec ndash Lecircnin vagrave tư tưởng Hồ Chiacute Minh Quaacuten triệt nhiệm vụ hướng nghiecircn cứu chủ yếu vagrave phương chacircm lớn chỉ đạo hoạt động lyacute luận của Đảng

- Hoagraven thiện cơ chế thị trường định hướng xatilde hội chủ nghĩa Vigrave kinh tế thị trường luocircn vận động vagrave biến đổi đogravei hỏi mọi thagravenh phần mọi chủ thể kinh tế phải năng động saacuteng tạo phải thường xuyecircn baacutem saacutet thị trường để ứng phoacute cho phugrave hợp

- Phải đổi mới tư duy lyacute luận khắc phục sự lạc hậu của lyacute luận thu hẹp khoảng caacutech giữa lyacute luận vagrave thực tiễn bằng caacutech

+ từ bỏ lối nghiecircn cứu kinh viện tư biện

14

+ thường xuyecircn đối chiếu lyacute luận với cuộc sống vận dụng lyacute luận vagraveo hoagraven cảnh thực tế của nước ta

- Coi trọng vagrave thường xuyecircn tổng kết thực tiễn qua đoacute sửa đổi phaacutet triển lyacute luận đatilde coacute bổ sung hoagraven chỉnh đường lối chiacutenh saacutech higravenh thagravenh lyacute luận mới quan điểm mới để chỉ đạo sự nghiệm đổi mới xatilde hội Cacircu 19 Anhchị hatildey phacircn tiacutech những tiền đề xuất phaacutet magrave Caacutec Maacutec dựa vagraveo để xacircy dựng lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội Trả lời

Caacutec nhagrave triết học duy tacircm trước Maacutec đatilde tiếp cận caacutec vấn đề xatilde hội từ goacutec độ nhacircn tố tinh thần như đạo đức niềm tin tocircn giaacuteo chiacutenh trịhellip đatilde ldquolấy sự thống trị của tocircn giaacuteo lagravem tiền đề Vagrave dần dagrave người ta tuyecircn bố mọi quan hệ thống trị lagrave một quan hệ tocircn giaacuteo vagrave người ta biến quan hệ đoacute thagravenh sự sugraveng baacutei sugraveng baacutei phaacutep luật sugraveng baacutei nhagrave nướcrdquo Từ việc phecirc phaacuten quan điểm duy tacircm đoacute C Maacutec đatilde đưa ra một hướng tiếp cận mới khoa học vagrave thuyết phục nhằm lyacute giải caacutec vấn đề của đời sống xatilde hội vagrave lagravem tiền đề xuất phaacutet điểm cho học thuyết của migravenh

Trước hết Maacutec nghiecircn cứu xatilde hội từ việc xem xeacutet yếu tố con người cụ thể hiện đang sống đời sống thực trong từng xatilde hội cụ thể Sự tồn tại của con người lagrave một sự tồn tại hiển nhiecircn vagrave phổ biến trong đời sống xatilde hội quy định sự tồn tại của toagraven thể xatilde hội

Maacutec cho rằng tiền đề đầu tiecircn của tất cả mọi sự tồn tại của người vagrave do đoacute cũng lagrave tiền đề của mọi quaacute trigravenh lịch sử đoacute lagraverdquo người ta phải coacute khả năng sống đatilde rồi mới coacute thể ldquolagravem ra lịch sửrdquo Nhưng muốn sống được thigrave trước hết cần phải coacute thức ăn thức uống nhagrave ở quần aacuteo vagrave một vagravei thứ khaacutec nữa Như vậy hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn lagrave việc sản xuất ra những tư liệu để thoả matilden những nhu cầu ấy việc sản xuất ra bản thacircn đời sống vật chấtrdquo

Nhu cầu vagrave lợi iacutech của con người quy định hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn vagrave lagrave động lực thuacutec đẩy con người hoạt động phaacutet triển Khi nhu cầu nagravey được thoả matilden thigrave ngay lập tức xuất hiện nhu cầu mới Cứ như vậy nhu cầu của con người lagrave động lực thuacutec đẩy sự phaacutet triển của chiacutenh con người vagrave qua đoacute lagrave động lực phaacutet triển của cả xatilde hội

Để thoả matilden nhu cầu đaacutep ứng lợi iacutech cho migravenh con người phải liecircn kết trong caacutec cộng đồng tức hệ thống caacutec mối liecircn hệ giữa caacute nhacircn con người cụ thể từ đoacute tạo thagravenh xatilde hội

Khi đề cập tới hoạt động sản xuất vật chất với tiacutenh caacutech lagrave hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn của con người Maacutec cũng đồng thời chỉ ra caacutec hoạt động sản xuất khaacutec của con người như hoạt động sản xuất tinh thần vagrave hoạt động sản xuất ra bản thacircn con người cũng như caacutec quan hệ xatilde hội khaacutec Trong hoạt động đoacute hoạt động sản xuất vật chất đoacuteng vai trograve lagrave nền tảng lagrave cơ sở cho toagraven bộ đời sống xatilde hội vagrave lagrave điểm đaacutenh dấu sự khaacutec biệt cơ bản giữa con người vagrave con vật Maacutec viết ldquo Bản thacircn con người bắt đầu bằng tự phacircn biệt với suacutec vật ngay khi con người bắt đầu sản xuất ra những tư liệu sinh hoạt của migravenhrdquo Chiacutenh thocircng qua sản xuất vật chất để duy trigrave tồn tại vagrave phaacutet triển của migravenh con người đồng thời saacuteng tạo ra toagraven bộ đời sống vật chất vagrave tinh thần phong phuacute của xatilde hội Do đoacute việc xuất phaacutet từ con người hiện thực để nghiecircn cứu đời sống xatilde hội đogravei hỏi phải bắt đầu từ sản xuất vật chất của họ qua đoacute đi đến việc xem xeacutet caacutec mặt khaacutec của xatilde hội nhằm tigravem ra caacutec quy luật vận động vagrave phaacutet triển khaacutech quan của xatilde hội

Từ việc nghiecircn cứu quaacute trigravenh sản xuất vật chất Maacutec phaacutet hiện ra 2 mặt khocircng taacutech rời nhau lagrave lực lượng sản xuất (quan hệ giữa con người với tự nhiecircn ) vagrave quan hệ sản xuất (quan hệ giữa con người với con người) Hai mặt nagravey của sản xuất vật chất tồn tại thống nhất với nhau tạo thagravenh phương thức sản xuất Sự taacutec động qua lại giữa chuacuteng trong một phương thức sản xuất đatilde tạo necircn quy luật quan hệ sản xuất phugrave hợp với trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất

Trecircn cơ sở nghiecircn cứu hoạt động sản xuất Maacutec đi tới việc nghiecircn cứu caacutec mặt của đời sống xatilde hội như chiacutenh trị phaacutep quyền đạo đức tocircn giaacuteohellipcoacute liecircn hệ ragraveng buộc với nhau Ở đacircy Maacutec đatilde phaacutet hiện ra caacutec quy luật cơ sở hạ tầng quyết định kiến truacutec thượng tầng tồn tại xatilde hội quyết định yacute thức xatilde hội phương thức sản xuất quyết định mọi mặt của đời sống xatilde hội Từ kết quả nagravey trong tư duy Maacutec higravenh thagravenh quan niệm cho rằng xatilde hội lagrave một hệ thống trong đoacute caacutec mặt liecircn hệ taacutec động lẫn nhau lagravem cho xatilde hội vận động vagrave phaacutet triển theo caacutec quy luật khaacutech quan tuy nhiecircn caacutec quy luật đoacute khocircng taacutec động becircn ngoagravei hoạt động sống coacute yacute thức của con người cụ thể Xatilde hội lagrave sự thống nhất mặt khaacutech quan vagrave mặt chủ quan

Toacutem lại xuất phaacutet từ vai trograve quyết định của sản xuất vật chất Maacutec đatilde phacircn tiacutech một caacutech khoa học mối quan hệ của tất cả caacutec lĩnh vực caacutec mặt của đời sống xatilde hội cũng như phaacutet hiện ra caacutec quy luật cơ bản chi phối sự vận động vagrave phaacutet triển của xatilde hội Trecircn cơ sở đoacute Ocircng đatilde đi tới sự khaacutei quaacutet khoa học về lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội 15

Cacircu 20 Phacircn tiacutech nội dung cơ bản của quy luật quan hệ sản xuất phugrave hợp với trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất Trả lời I Biện chứng giữa lực lượng sản xuất (PTSX) vagrave quan hệ sản xuất (QHSX) 11 khaacutei niệm phương thức sản xuất lực lượng sản xuất quan hệ sản xuất 11PTSX lagrave caacutech thức con người tiến hagravenh sản xuất vật chất ở từng giai đoạn lịch sử nhất định của xatilde hội loagravei người Mỗi xatilde hội được đặc tưng bằng một PTSX nhất định PTSX đoacuteng vai trograve quyết định đối với tất cả caacutec mặt của đời sống xatilde hội Kinh tế chiacutenh trị văn hoacutea vagrave xatilde hội Sự thay thế kế tiếp nhau của caacutec PTSX trong lịch sử quyết định sự phaacutet triển của xatilde hội loagravei ngưogravei từ thấp đến cao Trong sản xuất con người coacute quan hệ Một mặt lagrave quan hệ giữa người với tự nhiecircn tức lagrave LLSX mặt khaacutec lagrave quan hệ giữa người với người tức lagrave quan hệ sản xuất PTSX chiacutenh lagrave sự thống nhất giữa LLSX ở một trigravenh độ nhất định với QHSX tương ứng 12 LLSX lagrave toagraven bộ caacutec lực lượng đựoc con người sử dụng trong quaacute trigravenh sản xuất vật chất LLSX biểu hiện quan hệ giữa người với người với giới tự nhiecircn Nghĩa lagrave trong quaacute trigravenh sản xuất con người phải chinh phục giới tự nhiecircn bằng caacutec sức mạnh hiện thực của migravenh LLSX bao gồm Con người (CN) vagrave tư liệu sản xuất (TLSX) TLSX bao gồm +Đối tượng lao động một bộ phận của giới tự nhiecircn được đưa vagraveo sản xuất + Tư liệu lao động Cocircng cụ lao động vagrave kho tagraveng bến batildei giao thocircng vận tải Trong TLLĐ cocircng cụ lao động khocircng ngừng đựoc cải tiến cho necircn noacute lagrave yếu tố động nhất caacutech mạng nhất Chiacutenh sự cải tiến vagrave hogravean thiện khocircng ngừng cocircng cụ lao động đatilde lagravem biến đổi toagraven bộ tư liệu sản xuất Xeacutet đến cugraveng đoacute lagrave nguyecircn nhacircn sacircu xa của mọi biến đổi xatilde hội Con người lagrave yếu tố coacute vai trograve quan trọng nhất quyết định nhất Tư liệu lao động chỉ trở thagravenh lực lươngj tiacutech cực cải biến đối tượng lao động khi chuacuteng được kết hợp với lao động sống đoacute chiacutenh lagrave con người với những kỹ năng kỷ xảo với triacute tuệ vagrave kinh nghiệm của migravenh Hagravem lượng triacute tuệ trong điều kiện của khoa học cocircng nghệ hiện nay đatilde lagravem cho con người trở thagravenh nguồn lực đặc biệt của sản xuất lagrave nguồn lực cơ bản nguồn lực vocirc tận 13 QHSX lagrave mối quan hệ giữa người với người trong quaacute trigravenh sản xuất vật chất Thể hiện qua 3 mặt Quan hệ giữa ngưogravei với người đối với việc sở hữu về TLSX quan hệ giữa người với người đối với việc tổ chức quản lyacute quan hệ giữa người với người đối với việc phacircn phối sản phẩm Ba mặt noacutei trecircn coacute quan hệ hữu cơ với nhau trong đoacute quan hệ thứ nhất coacute yacute nghĩa quyết định đối với tất cả những quan hệ khaacutec Bản chất của bất kỳ quan hệ sản xuất nagraveo cũng đều phụ thuộc vagraveo vấn đề những TLSX chủ yếu trong xatilde hội được giải quyết như thế nagraveo Coacute 2 higravenh thức sở hữu cơ bản về tư liệu sản xuất Sở hữu tư nhacircn vagrave sở hữu xatilde hội II Quy luật về sự phugrave hợp của QHSX với trigravenh độ của LLSX

LLSX vagrave QHSX lagrave hai mt ca PTSX coacute mối liecircn hệ biện chứng lẫn nhau higravenh thagravenh necircn quy luật về sự phugrave hợp giữa QHSX với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Quy luật nagraveu vạch rotilde tiacutenh chất phụ thuộc khaacutech quan của QHSX vagraveo sự phaacutet triển của LLSX Đến lượt migravenh QHSX taacutec động trở lại đối với LLSX Khuynh hướng chung của SX lagrave khocircng nhừng phaacutet triển Sự phaacutet triển đoacute xeacutet đến cugraveng lagrave bắt nguồn từ sự biến đổi vagrave phaacutet triển của LLSX trước hết lagrave CCLĐ Trigravenh độ của LLSX lagrave trigravenh độ phaacutet triển của CCLĐ của kyacute thuật trigravenh độ kinh nghiệm kỹ năng của người lao động quy mocirc sản xuất trigravenh độ phacircn cocircng lao độnghellip Trigravenh độ của LLSX gắn với tiacutenh chất của LLSX Tiacutenh chất của LLSX Khi SX cograven trigravenh độ thấp keacutem thigrave LLSX coacute tiacutenh chất caacute nhacircn khi SX đạt tới trigravenh độ cơ khiacute hiện đại phacircn cocircng lao động xatilde hội phaacutet triển thigrave LLSX coacute tiacutenh xatilde hội hoacutea Trong quaacute trigravenh sản xuất để lao động bớt nặng nhọc vagrave đạt hiệu quả cao hơn con người luocircn luocircn tigravem caacutech cải thiện hoagraven thiện cocircng cụ lao động vagrave chế tạo ra những cocircng cụ lao động mới tinh xảo hơn đồng thời kinh nghiệm sản xuất thoacutei quen lao động kỹ năng sản xuất kiến thức khoa học của con người cũng tiến bộ theo Như vậy sự thay đổi của xatilde hội bao giờ cũng bắt đầu bằng sự thay đổi LLSX Cugraveng với sự phaacutet triển của LLSX QHSX cũng higravenh thagravenh vagrave biến đổi cho phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Sự phugrave hợp đoacutelagrave động lực lagravem cho LLSX phaacutet trỉen mạnh mẽ QHSX phải tạo được điều kiện sử dụng vagrave kết hợp tối ưu giữa TLSX vagrave người lao động Mở ra điều kiện thiacutech hợp cho việc kiacutech thiacutech vật chất tinh thần đối với người lao động Nhưng LLSX luocircn luocircn phaacutet triển cograven QHSX coacute xu hướng tương đối ổn định Khi LLSX phaacutet triển lecircn một trigravenh độ mới QHSX khocircng cograven phugrave hợp nữa trở thagravenh chướng ngại đối với sự phaacutet triển của noacute sẽ nảy sinh macircu thuẫn gay gắt giữa hai mặt của PTSX Sự phaacutet triển khaacutech đoacute tất yếu dẫn đến việc xoacutea bỏ QHSX cũ thay thế bằng một QHSX mới phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ mới của LLSX mở đường cho LLSX phaacutet triển Việc xoacutea bỏ QHSX cũ thay thế bằng QHSX mới cũng coacute nghĩa lagrave sự diệt vong của một PTSX lỗi thời vagrave sự ra đời của PTSX mới Trong xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng macircu thuẫn giữa LLSX mới vagrave QHSX lỗi thời lagrave cơ sở khaacutech quan của cuộc đấu tranh giai cấp đồng thời lagrave tiền đề tất yếu của caacutec cuộc caacutech mạng xatilde hội Đacircy lagrave quy luật phổ biến taacutec động trong toagraven 16

bộ tiến trigravenh lịch sử nhacircn loại ldquoQuy luật QHSX phugrave hợp với trigravenh độ PT của LLSXrdquo QHSX phugrave hợp với trigravenh độ của LLSX lại trở thagravenh động lực cơ bản thuacutec đẩy mở đường cho LLSX phaacutet triển QHSX khocircng phugrave hợp với trigravenh độ của LLSX sẽ kigravem hatildem sự phaacutet triển của LLSX Song taacutec động kigravem hatildem đoacute cũng chỉ coacute tiacutenh chất tạm thời theo tiacutenh tất yếu khaacutech quan cuối cugraveng QH cũng se phải thay đổi cho phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Sở dĩ QHSX coacute taacutec động trở lại mạnh mẽ với LLSX lagrave vigrave noacute qui định Mục điacutech của SX hệ thống quản lyacute của SX vagrave quản lyacute xatilde hội Phương thức phacircn phối vagrave phần của cải iacutet hay nhiều magrave người lao động được hưởng Từ đoacute noacute sẽ tạo ra những điều kiện để kiacutech thiacutech việc cải tiến lao động vagrave kỹ thuật sản xuất thuacutec đẩy LLSX phaacutet triển Thực tiễn đatilde cho thấy LLSX chỉ coacute thể phaacutet triển khi coacute một QHSX hợp lyacute đồng bộ phugrave hợp với noacute QHSX lạc hậu hoặc tiecircn tiến hơn một caacutech giả tạo cũnhg sẽ kigravem hatildem sự phaacutet triển của LLSX Quy luật về sự phugrave hợp của QHSX với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX lagrave quy luật chung nhất của sự phaacutet triển XH Sự taacutec động cảu quy luật nagravey đatilde đưa xatilde hội loagravei ngưogravei trải qua caacutec PTSX khaacutec nhau Tuy nhiecircn khocircng phải bất cứ nước nagraveo cũng nhất thiết phải tuần tự trải qua caacutec PTSX một số nước coacute thể bỏ qua hợc một số caacutec PTSX để tiến lecircn PTSX mới cao hơn CAcircU 21 Anh Chị hatildey phacircn tiacutech mối quan hệ biện chứng giữa cơ sở hạ tầng (CSHT) vagrave kiến triến thượng tầng (KTTT) Đảng ta đatilde vận dụng mối quan hệ biện chứng nagravey như thế nagraveo vagraveo vagraveo quaacute trigravenh xacircy dựng CNXH ở nước ta hiện nay Trả lời

CSHT lagrave toagraven bộ những quan hệ sản xuất hợp thagravenh cơ cấu kinh tế của một xatilde hội nhất định KTTT lagrave toagraven bộ caacutec quan điểm về chiacutenh trị phaacutep quyền triết học đạo đức tocircn giaacuteocaacutec thể chế xatilde hội tương ứng như Nhagrave nước đảng phaacutei giaacuteo hộihellip được higravenh thagravenh trecircn một CSHT nhất định Mối quan hệ biện chứng giữa CSHT vagrave KTTT - CSHT quyết định KTTT (CSHT nagraveo thigrave KTT nấy) + Trật tự kinh tế xeacutet đến cugraveng quy định trật tự chiacutenh trị macircu thuẫn trong kinh tế gacircy ra macircu thuẫn trong chiacutenh trị Giai cấp nagraveo

thống trị trong kinh tế thigrave giai cấp đoacute thống trị trong chiacutenh trị + Tất cả caacutec yếu tố của KTTT dều trực tiếp hay giaacuten tiếp phụ thuộc vagraveo CSHT vagrave do CSHT quy định + CSHT thay đổi hay mất đi thigrave sớm hay muộn KTTT cũng phải thay đổi hay mất đi để cho một KTTT mới ra đời tuy nhiecircn

đacircy lagrave một quaacute trigravenh phức tạp - Sự taacutec động của KTTT đến CSHT Do KTTT vagrave mỗi yếu tố của noacute coacute tiacutenh độc lập tương đối vagrave vai trograve khaacutec nhau necircn chuacuteng

taacutec động đến CSHT theo những caacutech những xu hướng khaacutec nhau + Chức năng chiacutenh của KTTT lagrave xacircy dựng củng cố bảo vệ CSHT đatilde sinh ra noacute chống lại mọi nguy cơ lagravem suy yếu hay phaacute hoại chế độ kinh tế hiện hagravenh + KTTT taacutec động mạnh mẽ đến kinh tế - xatilde hội nhưng noacute khocircng thể lagravem thay đổi xu hướng phaacutet triển khaacutech quan của đời sống kinh tế - xatilde hội Sự taacutec động của noacute chủ yếu diễn ra theo 2 hướng Nếu phugrave hợp với CSHT với caacutec quy luật kinh tế thigrave KTTT thuacutec đẩy sự tăng trưởng đảm bảo sự phaacutet triển bền vững cho CSHT Nếu khocircng phugrave hợp với CSHT với caacutec quy luật kinh tế thigrave KTTT kigravem hatildem sự tăng trưởng gacircy baacutet ổn cho đời sống xatilde hội Đảng ta đatilde vận dụng mối quan hệ biện chứng nagravey trong quaacute trigravenh xacircy dựng CHXH ở nước ta hiện nay Nước ta đatilde trải qua caacutec higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội khaacutec nhau từ xatilde hội cộng sản nguyecircn thủy tiến lecircn xatilde hội chiếm hữu nocirc lệ đến xatilde hội phong kiến rồi tiến hoacutea lecircn CNXH bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa vagrave đỉnh cao nhất trong quaacute trigravenh tiến hoacutea nagravey lagrave chủ nghĩa cộng sản Nước ta đang trong giai đoạn xacircy dựng CNXH theo hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN Do đoacute mối quan hệ biện chứng giữa CSHT vagrave KTTT lagrave 1 quaacute trigravenh đấu tranh lacircu dagravei giữa caacutei mới vagrave caacutei cũ CNXH đang trong quaacute trigravenh xacircy dựng necircn lagrave caacutei mới cograven rất non yếu muốn xoacutea bỏ hết tagraveng dư của xatilde hội cũ - đại diện cho caacutei cũ rất khoacute bởi noacute đatilde tồn tại lacircu dagravei Tuy nhiecircn con đường đi lecircn CNXH ở nước ta diễn ra theo caacutec quy luật khaacutech quan của thời đại chứ khocircng phải do yacute muốn chủ quan của con người quyết định necircn noacute lagrave caacutei mới nhưng hợp quy luật necircn ngagravey cagraveng phaacutet triển vagrave ngược lại caacutei cũ khocircng hợp quy luật sẽ ngagravey cagraveng yếu đi Đảng ta đatilde ra sức xacircy dựng CNXH trong đoacute phaacutet triển lực lượng sản xuất hiện đại gắn liền với xacircy dựng quan hệ sản xuất mới phugrave hợp trecircn cả 3 mặt sở hữu quản lyacute vagrave phacircn phối Quaacute trigravenh xacircy dựng nagravey đogravei hỏi chuacuteng ta phải xacircy dựng caacutec quan điểm về chiacutenh trị phaacutep quyền triết học đạo đức tocircn giaacuteocaacutec thể chế xatilde hội tương ứng như Nhagrave nước đảng phaacutei giaacuteo hội cho phugrave hợp với sự phaacutet triển của phương thức sản xuất magrave Đảng đatilde đề ra để goacutep phần xacircy dựng một nước Việt Nam dacircn giagraveu nước mạnh xatilde hội cocircng bằng dacircn chủ văn minh

Cacircu 22 Anh (chị) hatildey phacircn tiacutech tư tưởng của Mac ldquosự phaacutet triển higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội lagrave quaacute trigravenh lịch sử - tự nhiecircnrdquo 17

Khaacutei niệm higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội HTKT-XH lagrave một phạm trugrave của CNDVLS dugraveng để chỉ xatilde hội ở từng giai đoạn lịch sử nhất định với một kiểu qhsx đặc trưng cho xatilde hội đoacute phugrave hợp với một trigravenh độ nhất định của llsx vagrave với một kttt tương ứng được xacircy dựng trecircn những qhsx ấy

HTKT-XH lagrave một hệ thống hoagraven chỉnh vagrave coacute cấu truacutec phức tạp trong đoacute coacute caacutec mặt cơ bản lagrave llsx qhsx kttt Mỗi mặt của htkt-xh coacute vai trograve vị triacute riecircng taacutec động qua lại lẫn nhau thống nhất với nhau

+ LLSX lagrave nền tảng vật chất ndash kỹ thuật của mỗi htkt-xh Sự higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển của mỗi htkt-xh xeacutet đến cugraveng do llsx quyết định Llsx phaacutet triển qua caacutec htkt-xh nối tiếp nhau từ thấp đến cao

+ QHSX lagrave quan hệ giữa người với người trong quaacute trigravenh sản xuất lagrave những quan hệ cơ bản ban đầu vagrave quyết định tất cả mọi quan hệ xatilde hội khaacutec Mỗi htkt-xh lại coacute một kiểu qhsx của noacute tương ứng với trigravenh độ nhất định của llsx Qhsx lagrave tiecircu chuẩn khaacutech quan để phacircn biệt xatilde hội cụ thể nagravey với xatilde hội cụ thể khaacutec đồng thời tiecircu biểu cho một giai đoạn phaacutet triển nhất định của lịch sử

+ KTTT được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển phugrave hợp với CSHT nhưng noacute lại lagrave cocircng cụ để bảo vệ duy trigrave vagrave phaacutet triển CSHT đatilde sinh ra noacute

Ngoagravei caacutec mặt cơ bản necircu trecircn caacutec htkt-xh cograven coacute quan hệ về gia đigravenh dacircn tộc vagrave caacutec quan hệ xatilde hội khaacutec Caacutec quan hệ đoacute đều gắn boacute chặt chẽ với qhsx biến đổi cugraveng với sự biến đổi của qhsx

Sự phaacutet triển của caacutec htkt-xh lagrave một quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn Lịch sử phaacutet triển của xatilde hội loagravei người trải qua nhiều giai đoạn nối tiếp nhau từ thấp đến cao tương ứng với mỗi giai đoạn lagrave

một htkt-xh Sự vận động thay thế nhau của caacutec htkt-xh trong lịch sử đều do taacutec động của caacutec quy luật khaacutech quan đoacute lagrave quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn của xatilde hội Trecircn cơ sở phaacutet hiện ra caacutec quy luật phaacutet triển khaacutech quan của xatilde hội Mac đatilde đi đến kết luận ldquosự phaacutet triển của những higravenh thaacutei kinh tế- xatilde hội lagrave một quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircnrdquo

Caacutec mặt cơ bản hợp thagravenh một htkt-xh khocircng taacutech rời nhau magrave liecircn hệ biện chứng với nhau higravenh thagravenh necircn những qui luật phổ biến của xatilde hội Đoacute lagrave quy luật về sự phugrave hợp của qhsx với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx quy luật csht quyết định kttt vagrave caacutec quy luật xatilde hội khaacutec Chiacutenh taacutec động của caacutec quy luật khaacutech quan đoacute magrave caacutec htkt-xh vận động phaacutet triển thay thế nhau từ thấp đến cao trong lịch sử như một quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn khocircng phụ thuộc vagraveo yacute chiacute nguyện vọng chủ quan của con người

Quaacute trigravenh phaacutet triển lịch sử tự nhiecircn của xatilde hội coacute nguồn gốc sacircu xa từ sự phaacutet triển của llsx Chiacutenh tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx đatilde quy định một caacutech khaacutech quan tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của qhsx Do đoacute xeacutet đến cugraveng llsx quyết định quaacute trigravenh vận động vagrave phaacutet triển của htkt-xh như quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn

Trong caacutec quy luật khaacutech quan chi phối sự vận động vagrave phaacutet triển của caacutec htkt-xh thigrave quy luật về sự phugrave hợp của qhsx với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx coacute vai trograve quyết định nhất Llsx bảo đảm tiacutenh kế thừa trong sự phaacutet triển tiến lecircn của xatilde hội quy định khuynh hướng phaacutet triển từ thấp đến cao Qhsx lagrave mặt thứ hai của ptsx biểu hiện tiacutenh giaacuten đoạn trong sự phaacutet triển của lịch sử Những qhsx lỗi thời được xoacutea bỏ vagrave được thay thế bằng những kiểu qhsx mới cao hơn Đến lượt noacute sự thay đổi qhsx sẽ keacuteo theo sự thay đổi về kttt vagrave do đoacute magrave htkt-xh cũ được thay thế bằng htkt-xh mới cao hơn tiến bộ hơn Quaacute trigravenh đoacute diễn ra theo quy luật khaacutech quan chứ khocircng phải theo yacute muốn chủ quan của con người

Sự thay thế một htkt-xh nagravey bằng một htkt-xh mới cao hơn thường được thực hiện thocircng qua caacutech mạng xatilde hội Nguyecircn nhacircn sacircu sa của caacutech mạng xatilde hội lagrave macircu thuẫn giữa llsx vagrave qhsx khi qhsx trở thagravenh xiềng xiacutech của llsx Trong thời kỳ caacutech mạng xatilde hội khi cơ sở kinh tế thay đổi thigrave sớm hay muộn toagraven bộ kttt đồ sộ cũng thay đổi theo

Quaacute trigravenh kế thừa của lịch sử loagravei người luocircn luocircn cho pheacutep cộng đồng nagraveo đoacute trong điều kiện nhất định do taacutec động của caacutec nhacircn tố caacutec macircu thuẫn becircn trong vagrave becircn ngoagravei coacute thể bỏ qua caacutec giai đoạn phaacutet triển nhất định để vươn tới trigravenh độ tiecircn tiến của nhacircn loại Trong thời đại ngagravey nay chủ chương ruacutet ngắn để đi lecircn CNXH ở một số quốc gia tiền tư bản chủ nghĩa chẳng những khocircng macircu thuẫn với tinh thần của sự phaacutet triển mang tiacutenh lịch sử- tự nhiecircn magrave cograven lagrave biểu hiện sinh động của quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn ấy Chỉ khi ta ldquoruacutet ngắn rdquomột caacutech duy yacute chiacute bấp chấp quy luật thigrave luacutec đoacute sự phaacutet triển ruacutet ngắn mới trở necircn đối lập với quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn

Như vậy quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn của sự phaacutet triển xatilde hội chẳng những diễn ra bằng con đường tuần tự magrave cograven bao hagravem cả sự bỏ qua trong những điều kiện lịch sử nhất định một hoặc một vagravei htkt-xh nhất định Sự khaacutec nhau về trật tự phaacutet triển vẫn lagrave quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn Cacircu 24 Phacircn tiacutech Con đường đi lecircn CNXH ở Việt Nam

a Quaacute độ lecircn CNXH bỏ qua chế độ TBCN ở Việt Nam Trong quaacute trigravenh quaacute độ lecircn CNXH chuacuteng ta cần phải biết tiếp thu vagrave vận dụng saacuteng tạo tư tưởng của caacutec nhagrave kinh điển MAacuteC-

Lenin nhất lagrave tư tưởng của Lecirc nin về những khacircu trung gian những bước quaacute độ tất yếu để đưa một xatilde hội tiểu nocircng lạc hậu lecircn CNXH lại vừa biết tổng kết lịch sử của đất nước vagrave của thế giới với những biến đổi to lớn của noacute Điều quan trọng lagrave quaacute trigravenh đi lecircn CNXH chuacuteng ta cần phải tuacircn thủ nghiecircm ngặt những yecircu cầu khaacutech quan của sự phaacutet triển tuacircn theo những qui luật khaacutech quan của sự phaacutet triển từ xatilde hội nocircng nghiệp lạc hậu lecircn CNXH Tuyệt đối khocircng coacute những 18

hagravenh động chủ quan duy yacute chiacute traacutei với qui luật khaacutech quan Phải hiểu rằng quaacute độ giaacuten tiếp lecircn CNXH bỏ qua chế độ TBCN lagrave con đường phugrave hợp với điều kiện đất nước vagrave thời đại ngagravey nay

Xacircy dựng CNXH bỏ qua chế độ TBCN tạo ra biến đổi về chất của XH trecircn tất cả caacutec lĩnh vực lagrave sự nghiệp rất khoacute khăn phức tạp cho necircn phải phải trải qua một thời kỳ quaacute độ lacircu dagravei với nhiều chặng đường nhiều higravenh thức tổ chức kinh tế xatilde hội coacute tiacutenh quaacute độ Trong caacutec lĩnh vực của đời sống XH diễn ra sự đan xen vagrave đấu tranh của caacutei củ vagrave caacutei mới

b Cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea lagrave nhiệm vụ trung tacircm của thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam - Lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế - XH chỉ ra mỗi higravenh thaacutei KT-XH coacute một lực lượng sản xuất của noacute hay noacutei caacutech khaacutec coacute một cơ

sở vật chất-kỹ thuật của noacute Để coacute CNXH phải coacute một cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại do cuộc CM khoa học vagrave cocircng nghệ mang lại Song nước ta tiến lecircn CNXH từ một nền kinh tế phổ biến lagrave sản xuất nhỏ lao động thủ cocircng lagrave chủ yếu caacutei thiếu thốn của chuacuteng ta lagrave chưa coacute một nền đại cocircng nghiệp Vigrave vậy chuacuteng ta phải tiến hagravenh cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea Thực chất của cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea chiacutenh lagrave xacircy dựng cơ sở vật chất kỹ thuật của CNXH Cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ở nước ta nhằm xacircy dựng cơ sở vật chất kỹ thuật cho CNXH ở nước ta trecircn cơ sở phaacutet huy năng lực nội sinh của đất nước cũng như xu thế quốc tế hoacutea kinh tế thế giới đoacute lagrave nhiệm vụ trung tacircm trong suốt thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH

- Trong cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea đất nước chuacuteng ta cần phaacutet triển mạnh mẽ một nền khoa học vagrave cocircng nghệ tiecircn tiến hiện đại Phải coi phaacutet triển khoa học vagrave cocircng nghệ lagrave quốc saacutech hagraveng đầu điều nagravey hoagraven toagraven phugrave hợp với xu thế của thế giới ngagravey nay trong xu thế hợp taacutec cạnh tranh ngagravey cagraveng khốc liệt Chiacutenh vigrave vậy đại hội đại biểu toagraven quốc lần thứ IX cuả Đảng ta đatilde đề ra ldquocon đường cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ở nước ta cần vagrave coacute thể ruacutet ngắn thời gian vừa coacute bước tuần tự vừa coacute bước nhảy vọt Phaacutet huy những lợi thế của đất nước tận dụng mọi khả năng để đạt được những trigravenh độ cocircng nghệ tiecircn tiến đặc biệt lagrave cocircng nghệ thocircng tin cocircng nghệ sinh học tranh thủ ứng dụng ngagravey cagraveng nhiều hơn ở mức cao hơn vagrave phổ biến hơn những thagravenh tựu mới về khoa học cocircng nghệ từng bước phaacutet triển kinh tế tri thức Phaacutet huy nguồn lực triacute tuệ vagrave sức mạnh tinh thần của người Việt Nam coi phaacutet triển giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo khoa học cocircng nghệ lagrave nền tảng vagrave động lực của sự nghiệp cocircng nghiệp hoacute hiện đại hoacutea

Thực hiện thắng lợi sự nghiệp CNH-HĐH lagrave một trong những nhacircn tố coacute yacute nghĩa quyết định thắng lợi sự nghiệp xacircy dựng CNXH ở nước ta

c Kết hợp giữa LLSX với xacircy dựng QHSX trong thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam - Trong khi khẳng định vai trograve của LLSX lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh cograven chỉ ra sự phaacutet triển của LLSX phải gắn liền với việc

thiết lập quan hệ sản xuất phugrave hợp Trong sự nghiệp xacircy dựng CNXH ở nước ta Đảng ta khẳng định ldquoPhaacutet triển LLSX gắn liền với QHSX mới phugrave hợp trecircn cả 3 mặt sở hữu quản lyacute vagrave phacircn phối

- Phugrave hợp với sự phaacutet triển của LLSX ở nước ta đảng ta chủ trương sử dụng ldquonhiều higravenh thức sở hữa về TLSX nhiều thagravenh phần kinh tếrdquo đồng thời thực hiện nhất quaacuten lacircu dagravei chiacutenh saacutech phaacutet triển nền kinh tế hagraveng hoacutea nhiều thagravenh phần vận động theo cơ chế thị trường coacute sự quản lyacute của Nhagrave nước theo định hướng XHCN đoacute chiacutenh lagrave nền kinh tế thị trường định hướng XHCN

- Kinh tế thị trường lagrave thagravenh tựu chung của văn minh nhacircn loại Noacute lagrave kết quả của sự phaacutet triển LLSX đến một trigravenh độ nhất định kết quả của quaacute trigravenh phacircn cocircng lao động xatilde hội vagrave đa dạng hoacutea caacutec higravenh thức sở hữu Đến lượt noacute kinh tế thị trường lagrave một động lực mạnh mẽ thuacutec đẩy LLSX phaacutet triển Xacircy dựng vagrave phaacutet triển kinh tế thị trường định hướng XHCN vừa phugrave hợp với xu hướng phaacutet triển của thời đại vừa phugrave hợp với yecircu cầu phaacutet triển của LLSX ở nước ta với yecircu cầu xacircy dựng nền kinh tế độc lập tự chủ kết hợp với chủ động hội nhập kinh tế quốc tế Đảng ta khẳng định ldquoMục điacutech của nền kinh tế thị trường định hướng XHCN lagrave phaacutet triển LLSX phaacutet triển kinh tế để xacircy dựng cơ sở vật chất-kỹ thuật của CNXH nacircng cao đời sống của nhacircn dacircn

d Kết hợp giữa kinh tế với chiacutenh trị vagrave caacutec mặt khaacutec của đời sống XH trong thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam Xuất phaacutet từ mối quan hệ giữa kinh tế với chiacutenh trị vagrave caacutec mặt khaacutec của đời sống XH magrave lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh đatilde chỉ ra

trong quaacute trigravenh xacircy dựng CNXH ở nước ta gắn liền với phaacutet triển kinh tế xacircy dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN phải khocircng ngừng đổi mới hệ thống chiacutenh trị nacircng cao vagravei trograve latildenh đạo vagrave sức chiến đấu của Đảng xacircy dựng nhagrave nước phaacutep quyền xatilde hội chủ nghĩa của dacircn do dacircn vigrave dacircn nacircng cao vai trograve của caacutec tổ chức quần chuacuteng trong sự nghiệp xacircy dựng vagrave bảo vệ TQ 19

Đồng thời phải gắn phaacutet triển kinh tế với phaacutet triển văn hoacutea xacircy dựng nền văn hoacutea tiecircn tiến đậm đagrave bản sắc dacircn tộc nhằm khocircng ngừng nacircng cao dacircn triacute đagraveo tạo nhacircn lực vagrave bồi dưỡng nhacircn tagravei theo quan điểm của đảng ta đoacute lagrave quốc saacutech hagraveng đầu giải quyết caacutec vấn đề XH thực hiện cocircng bằng vagrave dacircn chủ trong đời sống XH

Trong quaacute trigravenh phaacutet triển văn hoacutea cần phải đặc biệt quan tacircm đến phaacutet triển giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo Phải coi giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo cũng lagrave quốc saacutech hagraveng đầu Điều nagravey vừa phugrave hợp với xu thế phaacutet triển hiện đại lại vừa lagrave đogravei hỏi cấp baacutech của sự phaacutet triển đất nước

Toacutem lại lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh lagrave một lyacute luận khoa học noacute cho chuacuteng ta một quan niệm đuacuteng đắn về mối quan hệ lẫn nhau giữa caacutec mặt trong đời sống kt-xh về sự vận động vagrave phaacutet triển của XH Với sự phaacutet triển của khoa học vagrave thực tiễn hiện nay lyacute luận đoacute vẫn giữ nguyecircn giaacute trị Noacute đem lại một phương phaacutep luận thực sự khoa học để phacircn tiacutech caacutec hiện tượng trong đời sống XH để từ đoacute vạch ra phương hướng vagrave giải phaacutep đuacuteng đắn cho hoạt động thực tiễn Cacircu 25 AnhChi hay phan tich nhung cong hien to lon cua CMac PhAngghen va VILenin vao su phat trien ly luan ve giai cap va dau tranh giai cap

Nguồn gốc giai cấp CMaacutec vagrave Phangghen đều khẳng định giai cấp khocircng phải lagrave hiện tượng bẩm sinh của xatilde hội khocircng xất hiện cugraveng với sự xuất hiện của xatilde hội Trong xatilde hội nguyecircn thủy khi lực lượng sản xuất cograven thấp keacutem con người lagravem ra sản phẩm chỉ để tồn tại chưa coacute sản phẩm dư thừa chưa coacute điều kiện khaacutech quan để người nagravey chiếm đoạt sản phẩm của người khaacutec xatilde hội chưa xuất hiện chế độ người boacutec lột người vagrave do đoacute chưa thể coacute giai cấp Cuối xatilde hội nguyecircn thủy cocircng cụ sản xuất bằng kim loại xuất hiện coacute sự phacircn cocircng lao động lagravem cho lực lượng sản xuất phaacutet triển mang lại năng suất lao động cao hơn từ đoacute dẫn đến của cải dư lagravem của riecircng chế độ tư hữu ra đời Chế độ tư hữu lagravem cơ sở cho sự phacircn hoaacute xatilde hội thagravenh caacutec gia cấp coacute lợi iacutech đối khaacuteng nhau

Giai cấp lagrave những tập đoagraven người to lớn khaacutec nhau về địa vị trong một hệ thống sản xuất xatilde hội nhất định trong lịch sử khaacutec nhau về quan hệ của họ đối với những tư liệu sản xuất về vai trograve của họ trong tổ chức lao động xatilde hội vagrave như vậy lagrave khaacutec nhau về caacutech thức hưởng thụ vagrave về phần của cải xatilde hội iacutet hoặc nhiều magrave họ được hưởng Noacutei đến giai cấp lagrave noacutei đến một hệ thống caacutec tập đoagraven người trong một chế độ kinh tế xatilde hội nhất định do chế độ ấy sản sinh ra mỗi giai cấp trong lịch sử đều coacute đặc điểm riecircng tuy nhiecircn theo LecircNin cho pheacutep ta nắm được dấu hiệu đặc trưng chung nhất cơ bản nhất những dấu hiệu phổ biến vagrave ổn định nhất của giai cấp

Giai cấp lagrave phạm trugrave kinh tế xatilde hội coacute tiacutenh lịch sử giai cấp khocircng phải lagrave sản phẩm của sản xuất noacutei chung magrave lagrave sản phẩm của hệ thống sản xuất xatilde hội nhất định trong lịch sử một hệ thống giai cấp tương ứng với mocirct hệ thống sản xuất xatilde hội do đoacute khocircng thể hiểu đặc trưng của từng giai cấp cụ thể nếu khocircng đặt noacute trong mối quan hệ với caacutec giai cấp đối lập khaacutec

Noacutei đến giai cấp lagrave noacutei đến sự khaacutec nhau giữa caacutec tập đoagraven người về địa vị trong một hệ thống kinh tế xatilde hội nhất định trong đoacute tập đoagraven người nagravey lagrave thống trị cograven tập đoagraven người kia lagrave bị trị sự khaacutec nhau ấy thể hiện ở chỗ

Caacutec giai cấp coacute quan hệ khaacutec nhau về tư liệu sản xuất đacircy lagrave sự khaacutec nhau cơ bản nhất quy định sự khaacutec nhau về địa vị của caacutec giai cấp trong xatilde hội (viacute dụ)

Caacutec giai cấp coacute vai trograve khaacutec nhau trong tổ chức lao động xatilde hội trong tổ chức quản lyacute sản xuất tập đoagraven nagraveo chiếm hữu tư liệu sản xuất đương nhiecircn giữ vai trograve latildenh đạo chỉ huy hoạt động sản xuất vagrave lưu thocircng hagraveng hoacutea tại từng đơn vị kinh tế vagrave trecircn quy mocirc toagraven xatilde hội

Caacutec giai cấp coacute phương thức vagrave qui mocirc thu nhận của cải xatilde hội khaacutec nhau caacutec giai cấp thống trị chiếm đoạt giaacute trị thăng dư của caacutec giai cấp bị trị chế độ phacircn phối trong xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng lagrave chế độ phacircn phối bất cocircng vigrave phần lớn của cải nằm trong tay giai cấp thống trị phần iacutet ỏi cograven lại thuộc về lực lượng đocircng đảo trong xatilde hội đoacute lagrave những người lao động Toacutem lại giai cấp nagraveo nắm được quyền sở hữu đối với tư liệu sản xuất thigrave giai cấp đoacute sẽ nắm quyền quản lyacute tổ chức sản xuất vagrave quyền chi phối sản phẩm giai cấp đoacute sẽ coacute địa vị trong xatilde hội

Đấu tranh giai cấp Gia cấp thống trị vagrave giai cấp bị trị coacute lợi iacutech căn bản đối lập nhau khocircng thể đều hoagrave đều hoagrave được Đoacute lagrave đối khaacuteng về quyền lợi giữa những giai tầng aacutep bức boacutec lột vagrave những giai tầng bị boacutec lột coacute aacutep bức thigrave coacute đấu tranh chống aacutep VILecircnin cho rằng đấu tranh giai cấp trong lịch sử vagrave trong thời đại ngagravey nay khocircng phải lagrave cuộc bạo loạn khủng bố lật đổ chỉ coacute yacute ngĩa phaacute hoại tiecircu cực magrave thực chất lagrave cuộc đấu tranh của quần chuacuteng bị tước heat quyền bị aacutep bức vagrave lao động chống bọn đặc quyền đặc lợi bọn aacutep bức vagrave bọn ăn baacutem cuộc đấu tranh của những người cocircng nhacircn lagravem thuecirc hay những người vocirc sản chống những người hữu sản hay giai cấp tư sản 20

Thocircng qua cuộc đấu tranh giai cấp sự xung đột giữa lực lượng sản xuất mới vagrave quan hệ sản xuất lạc hậu được giải quyết thực hiện bước quaacute độ từ một chế độ xatilde hội lỗ lời sang chế độ mới cao hơn

Đấu tranh giai cấp lagrave động lực phaacutet triển của xatilde hội coacute giai cấp khocircng chỉ thể hiện trong thời kỳ caacutech mạng xatilde hội magrave cograven trong thời hogravea bigravenh

Đấu tranh giai cấp lagrave quy luật chung của xatilde hội coacute giai cấp song quy luật ấy coacute những biểu hiện đặc thugrave trong từng xatilde hội cụ thể

Về kết cấu giai cấp trong xatilde hội coacute giai cấp mỗi higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội coacute một kết cấu giai cấp nhất định khi higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội nagravey thay thế higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội khaacutec thigrave kết cấu giai cấp cũng thay đổi

Mỗi kết cấu giai cấp trong xatilde hội coacute giai cấp đều coacute caacutec giai cấp cơ bản giai cấp khocircng cơ bản vagrave tầng lớp trung gian những giai cấp cơ bản lagrave những giai cấp gắn liền với sự xuất hiện vagrave tồn tại của phương thức sản xuất thống trị trong xatilde hội sự đối khaacuteng vagrave cuộc đấu tranh của caacutec giai cấp đoacute biểu hiện macircu thuẫn cơ bản của phương thức sản xuất đatilde sinh ra chuacuteng những giai cấp khocircng cơ bản đoacute lagrave những người nocircng dacircn tự do coacute iacutet ruộng đất trong chế độ chiếm hữu nocirc lệ đoacute lagrave giai cấp nocirc lệ chủ nocirc với tư caacutech lagrave tagraven dư của chế độ cũ giai cấp tư sản với tư caacutech lagrave mầm moacuteng của xatilde hội mới trong xatilde hội phong kiếnhellip tầng lớp trung gian lagrave sản phẩm của chiacutenh phương thức sản xuất đang thống trị lagrave kết quả của quaacute trigravenh phacircn hoacutea xatilde hội diễn ra khocircng ngừng trong xatilde hội đoacute lagrave tầng lớp bigravenh dacircn trong xatilde hội nocirc lệ lagrave tầng lớp triacute thức tiểu tư sản trong xatilde hội tư bản

Cugraveng với sự phaacutet triển của sản xuất mỗi giai cấp trong một kết cấu giai cấp cũng coacute những biến đổi nhất định những biến đổi ấy dẫn đến những thay đổi địa vị của caacutec giai cấp đoacute trong hệ thống sản xuất xatilde hội

Lyacute luận về giai cấp của chủ nghĩa Maacutec ndashLecircnin lagrave cơ sở đuacuteng đắn để nhận định giai cấp phacircn tiacutech caacutec quan hệ giai cấp trong đấu tranh giai cấp vagrave lien minh giai cấp baacutec bỏ mọi quan điểm sai lầm trong việc phacircn chia giai cấp trong xatilde hội

Lyacute luận về giai cấp vagrave đấu tranh giai cấp của chủ nghĩa Maacutec - PhAngghen Lecircnin đatilde vạch ra tiacutenh tấc yếu của cuộc đấu tranh giữa giai cấp vocirc sản vagrave giai cấp tư sản Sau khi giai cấp vocirc sản giagravenh chiacutenh quyền những cơ sở vất chất để nảy sinh giai cấp boacutec lột vagrave sự phacircn chia giai cấp noacutei chung vẫn tồn tại vigrave vậy giai cấp cocircng nhacircn phải tiến hagravenh tổ chức xacircy dựng một hệ thống quan hệ xatilde hocirci mới theo yecircu cầu phaacutet triển của lực lượng sản xuất hiện đại Ngoagravei ra giai cấp vocirc sản cograven phải từng bước khắc phục những tư tưởng tacircm lyacute tập quaacuten văn hoacutea lạc hậu của xatilde hội củ cograven in sacircu vagraveo đời sống tinh thần của xatilde hội CAcircU 26 Anhchị hatildey trigravenh bagravey quan điểm maacutecxiacutet về đấu tranh giai cấp vagrave vai trograve của noacute đối với sự phaacutet triển của xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng Sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam về đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta hiện nay như thế nagraveo 1 Quan điểm Maacutecxiacutet về đấu tranh giai cấp - Đấu tranh giai cấp lagrave quaacute trigravenh tất yếu khaacutech quan của xatilde hội coacute aacutep bức boacutec lột Đoacute lagrave cuộc đấu tranh giữa giai cấp thống trị vagrave giai cấp bị trị đối khaacuteng về quyền lợi khocircng thể dung hoagrave được -VILecircnin cho rằng đấu tranh giai cấp trong lịch sử vagrave ngagravey nay khocircng phải lagrave những cuộc bạo loạn khủng bố phaacute hoại magrave noacute thực chất lagrave cuộc đấu tranh của quần chuacuteng bị tước hết quyền bị aacutep bức vagrave lao động chống bọn aacutep bức ăn baacutem đấu tranh của những người cocircng nhacircn lagravem thuecirc hay những người vocirc sản chống giai cấp tư sản Nguyecircn nhacircn đấu tranh giai cấp -Do macircu thuẫn gay gắt giữa lực lượng sản xuất mới tiến bộ vagrave quan hệ sản xuất lỗi thời lạc hậu - Về mặt xatilde hội đacircy lagrave macircu thuẫn biểu hiện giữa giai cấp caacutech mạng tiến bộ đại diện cho lực lượng sản xuất mới vagrave giai cấp thống trị boacutec lột đại diện cho quan hệ sản xuất lỗi thời lạc hậu Higravenh thức đấu tranh Tuỳ thuộc hoagraven cảnh lịch sử giai cấp tham gia đấu tranh giai đoạn phaacutet triển đấu tranh magrave đấu tranh giai cấp diễn ra dưới nhiều higravenh thức Ngagravey nay caacutech mạng xatilde hội chủ nghĩa đang thời kỳ thoaacutei tragraveo giai cấp cocircng nhacircn caacutec nước tư bản đấu tranh bằng những higravenh thức mới chống lại những thủ đoạn của giai cấp thống trị bảo vệ lợi iacutech giai cấp trước mắt vagrave lacircu dagravei của cocircng nhacircn vagrave nhacircn dacircn lao động 2 Vai trograve của đấu tranh giai cấp đối với sự phaacutet triển xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng -Đấu tranh giai cấp lagrave một trong những động lực phaacutet triển quan trọng của xatilde hội coacute giai cấp Vigrave đấu tranh giai cấp giuacutep thay đổi phương thức sản xuất cũ lỗi thời lạc hậu bằng phương thức mới cao hơn đồng thời xacircy dựng lực lượng sản xuất mới phugrave hợp quan hệ sản xuất tạo cơ sở phaacutet triển mọi mặt đời sống xatilde hội -Đấu tranh giai cấp giuacutep cải tạo caacutec giai cấp caacutech mạng vagrave quần chuacuteng lao động thocircng qua việc xoaacute bỏ tập quaacuten xấu do giai cấp thống trị sản sinh ra 21

-Đấu tranh giai cấp lagrave đograven bẩy phaacutet triển lịch sử caacutech mạng lagrave động lực phaacutet triển caacutec mặt đời sống xatilde hội trong thời kỳ phaacutet triển bigravenh thừơng Đấu tranh lagrave động lực để giai cấp tư sản đổi mới phương thức quản lyacute sử dụng kỹ thuật mới để tạo necircn những thagravenh tựu mới -Vai trograve đấu tranh giai cấp thể hiện ở những cuộc đấu tranh mang tiacutenh quần chuacuteng rộng lớn do lực lượng tiến bộ xatilde hội latildenh đạo được tổ chức khoa học nhằm đaacutenh đổ giai cấp thống trị cản trở phaacutet triển xatilde hội 3 Sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam về đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta hiện nay -Thời kỳ quaacute độ đi lecircn CNXH ở nước ta tồn tại nhiều giai cấp vagrave macircu thuẫn giai cấp Tuy nhiecircn trong điều kiện phaacutet triển kinh tế thị trường quaacute độ lecircn CNXH macircu thuẫn nagravey bộc lộ lagrave macircu thuẫn trong nội bộ nhacircn dacircn Nhigraven chung lợi iacutech giai cấp tư sản thống nhất lợi iacutech cộng đồng đấu tranh lagrave để hợp taacutec đoagraven kết xacircy dựng xatilde hội dacircn giagraveu nước mạnh cocircng bằng văn minh -Thực chất đấu tranh giai cấp ở nước ta trong thời kỳ quaacute độ lagrave đấu tranh giữa khuynh hướng tự giaacutec theo định hướng XHCN vagrave khuynh hướng phaacutet triển tự phaacutet lecircn TBCN Trong quaacute trigravenh đoacute nhất thiết chuacuteng ta phải phaacutet triển kinh tế hagraveng hoaacute nhiều thagravenh phần trong đoacute coacute thagravenh phần kinh tế tư bản tư nhacircn -Đấu tranh giai cấp ở nước ta diễn ra hagraveng ngagravey trecircn caacutec lĩnh vực chiacutenh trị kinh tế xatilde hội Vigrave vậy Đảng ta luocircn xaacutec định rotilde cần phải +Đấu tranh chống khuynh hướng vagrave biểu hiện tiecircu cực của tầng lớp tư sản +Đấu tranh chống khuynh hướng tự phaacutet TBCN của sản xuất nhỏ +Đấu tranh chống caacutec thế lực thugrave địch acircm mưu diễn biến hoagrave bigravenh phaacute hoại độc lập dacircn tộc vagrave chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta +Xacircy dựng chủ nghĩa xatilde hội đi đocirci với bảo vệ tổ quốc bảo vệ quyền lagravem chủ nhacircn dacircn +Xacircy dựng nền kinh tế thị trường thực hiện CNH HĐH định hướng XHCN giữ gigraven vagrave phaacutet huy bản sắc dacircn tộc tiếp thu tinh hoa nhacircn loại lagravem cho đời sống vật chất vagrave tinh thần nhacircn dacircn khocircng ngừng nacircng cao -Để đạt được caacutec mục tiecircu trecircn đogravei hỏi sử dụng nhiều higravenh thức đấu tranh khaacutec nhau vừa mềm dẻo vừa cương quyết Toacutem lại giai đoạn hiện nay đogravei hỏi Đảng ta phải nắm vững biện phaacutep duy vật nắm vững quan điểm giai cấp của CN Maacutec-Lecircnin để phacircn tiacutech được tiacutenh chất tigravenh higravenh gay go phức tạp của đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ traacutenh rơi vagraveo thaacutei cực sai lầm quaacute cường điệu đấu tranh giai cấp đi đến rụt regrave khocircng daacutem đổi mới mơ hồ mất cảnh giaacutec đi đến phủ nhận đấu tranh giai cấp Cacircu 27 Anh chị hatildey chỉ ra những điểm giống vagrave khaacutec nhau giữa nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản Trả lời

Nhagrave nước phaacutep quyền lagrave một higravenh thức tổ chức nhagrave nước đặc biệt magrave ở đoacute coacute sự ngự trị cao nhất của phaacutep luật với nội dung thực hiện quyền lực của nhacircn dacircn

Nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản coacute những điểm giống vagrave khaacutec nhau như sau

Giống nhau Phaacutep luật được đề cao vagrave lagrave cocircng cụ chủ yếu để quản lyacute mọi hoạt động của xatilde hội vagrave cocircng dacircn Ngay cả hoạt động của caacutec cơ

quan thuộc hệ thống tổ chức nhagrave nước cũng phải tuacircn theo phaacutep luật mặc dugrave chiacutenh noacute lagrave những cơ quan cocircng bố ban hagravenh thực thi vagrave kiểm tra việc thực hiện phaacutep luật

Khaacutec nhau 1048766Điểm khaacutec biệt căn bản giữa nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản ở

chỗ nếu như trong nhagrave nước phaacutep quyền tư sản quyền lực của nhagrave nước được phacircn cho ba cơ quan khaacutec nhau hoagraven toagraven độc lập với nhau đảm nhiệm thigrave một trong những nguyecircn tắc quan trọng của nhagrave nước phaacutep quyền XHCN lagrave quyền lực nhagrave nước thống nhất coacute sự phacircn cocircng vagrave phối hợp giữa caacutec cơ quan nhagrave nước trong việc thực hiện caacutec quyền lập phaacutep hagravenh phaacutep vagrave tư phaacutep 22

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam lagrave nhagrave nước phaacutep quyền XHCN của dacircn do dacircn vigrave dacircn necircn hệ thống phaacutep luật thể hiện tập trung yacute chiacute lợi iacutech vagrave nguyện vọng của nhacircn dacircn Tất cả quyền lực nhagrave nước thuộc về nhacircn dacircn magrave nền tảng lagrave liecircn minh giữa giai cấp cocircng nhacircn vagrave đội ngũ triacute thức Trong khi nhagrave nước phaacutep quyền tư sản lagrave của giai cấp tư sản nhằm thực hiện nền chuyecircn chiacutenh tư sản đối với giai cấp vocirc sản vagrave nhacircn dacircn lao động

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam được đặt dưới sự latildenh đạo của ĐCS VN thực hiện quản lyacute xatilde hội bằng phaacutep luật theo phaacutep luật Nhagrave nước phaacutep quyền tư sản được tổ chức dưới nhiều higravenh thức khaacutec nhau nhưng nhigraven chung coacute 2 higravenh thức cơ bản lagrave quacircn chủ lập hiến vagrave caacutec higravenh thức cộng hogravea chung quy lại đều lagrave nền chuyecircn chiacutenh tư sản Cacircu 28 Phacircn tiacutech vai trograve của Nhagrave Nước đối với quaacute trigravenh phaacutet triển kinh tế ở nước ta trong giai đoạn hiện nay Vai trograve taacutec động của Nhagrave Nước đối với kinh tế thuộc phạm vi mối quan hệ biện chứng giữa kiến truacutec thượng tầng vagrave cơ sở hạ tầng Nếu chiacutenh saacutech phaacutep luật của Nhagrave Nước phugrave hợp với nhu cầu khaacutech quan của nền kinh tế thigrave noacute sẽ coacute taacutec động thuacutec đẩy kinh tế phaacutet triển vagrave ngược lại sẽ kigravem hatildem hoặc phaacute hoại sự phaacutet triển kinh tế Nền kinh tế VN hiện nay lagrave nền kinh tế thị trường theo định hướng XHCN trong đoacute Nhagrave Nước giữ vai trograve rất quan trọng 1 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc ổn định kinh tế vĩ mocirc Nền kinh tế thị trường luocircn diễn ra những biến động khocircn lường vagrave tiềm ẩn những nguy cơ khủng hoảng kinh tế trầm trọng Do đoacute xuất hiện nhu cầu cần sự can thiệp của Nhagrave Nước nhằm điều chỉnh caacutec quan hệ kinh tế sao cho iacutet coacute khả năng xảy ra khủng hoảng nhất thocircng qua chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh tiền tệ Chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh bao gồm caacutec chiacutenh saacutech thuế vagrave chi tiecircu ngacircn saacutech của Nhagrave nước nhằm điều tiết chu kỳ kinh tế đảm bảo cocircng ăn việc lagravem ổn định giaacute cả vagrave tăng trưởng liecircn tục của nền kinh tế Trong những thời kỳ kinh tế suy giảm chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh coacute taacutec dụng kiacutech cầu vagrave sản xuất bằng caacutech Chiacutenh phủ tăng mua giảm thuế do đoacute tạo ra được một thu nhập quốc dacircn khả dụng lớn hơn để đưa vagraveo luồng tiecircu đugraveng Cograven trong những thời kỳ kinh tế quaacute noacuteng chiacutenh phủ lagravem ngược lại Khi tăng chi tiecircu vagraveo thời điểm thất nghiệp cao vagrave lạm phaacutet thấp Nhagrave nước đatilde tăng cung ứng tiền dẫn tới giảm latildei suất (tức giaacutem giaacute đồng tiền) nhờ đoacute ngacircn hagraveng mới coacute nhiều điều kiện cho vay vagrave chi tiecircu cho tiecircu dugraveng được tăng lecircn Điều đoacute coacute nghĩa lagrave kiacutech cầu vigrave tiecircu dugraveng lagrave bộ phận cấu thagravenh lớn nhất vagrave ổn định nhất của tổng cầu Latildei suất thấp đồng thời khuyến khiacutech đầu tư caacutec chủ doanh nghiệp coacute thể mở rộng sản xuất thuecirc thecircm cocircng nhacircn Trong thời kỳ lạm phaacutet cao vagrave thất nghiệp thấp thigrave ngược lại Nhagrave nước ldquolagravem nguội nền kinh tế bằng caacutech tăng latildei suất giảm cung ứng tiền Cugraveng với việc giảm tiền vagrave tăng latildei suất cả chỉ tiecircu lẫn giaacute cả đều coacute xu hướng giảm hoặc iacutet nhất nếu coacute tăng thigrave cũng rất chậm vagrave kết quả lagrave thu hẹp lại sản lượng vagrave việc lagravem 2 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng Trong nền kinh tế thị trường coacute thagravenh phần kinh tế tư nhacircn Thagravenh phần kinh tế nagravey chủ yếu hoạt động vigrave mục điacutech lợi nhuận necircn chỉ tập trung đầu tư phaacutet triển những lĩnh vực coacute thể thu được nhiều lợi nhuận Cograven những lĩnh vực cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng như xacircy dựng cơ sở hạ tầng (giao thocircng điện nước hellip) thigrave tư nhacircn khocircng muốn hoặc khocircng thể đầu tư vigrave vốn lớn chậm thu hồi vốn Magrave một nền kinh tế muốn phaacutet triển thigrave khocircng thể khocircng coacute cơ sở hạ tầng Do vậy để ổn định vagrave phaacutet triển kinh tế Nhagrave Nước phải đảm nhận lĩnh vực hagraveng hoacutea cocircng cộng 3 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc chống ocirc nhiễm mocirci trường Caacutec thagravenh phần kinh tế tư nhacircn trong quaacute trigravenh hoạt động kinh doanh đatilde gacircy ra ocirc nhiễm mocirci trường lagravem cạn kiệt nguồn tagravei nguyecircn Do đoacute cần sự can thiệp điều tiết của Nhagrave Nước để hạn chế vagrave khắc phục những vấn đề nagravey 4 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc tạo lập hagravenh lang phaacutep lyacute vững chắc Sự phaacutet triển của nền kinh tế thường đogravei hỏi phải coacute một mocirci trường chiacutenh trị - xatilde hội ổn định cần thiết Mặt khaacutec xu thế phaacutet triển của kinh tế thị trường lagrave theo hướng hội nhập kinh tế quốc tế do đoacute cagraveng cần tới vai trograve của Nhagrave Nước bằng caacutec chiacutenh saacutech đối ngoại tạo mocirci trường phaacutep lyacute vững chắc cho quaacute trigravenh nagravey 23

Cacircu 29 AnhChị hatildey phacircn tiacutech quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người vagrave về vấn đề giải phoacuteng con người 1 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người a Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội - Khoa học vagrave thực tiễn đatilde chứng tỏ rằng tiền đề đầu tiecircn của sự tồn tại người lagrave sự sống của thể xaacutec Thể xaacutec sống của con người chiacutenh lagrave sản phẩm tiến hoacutea lacircu dagravei của tự nhiecircn lagrave sự tiếp tục phaacutet triển của tự nhiecircn PhAecircngghen viết ldquoBản thacircn chuacuteng ta với cả xương thịt maacuteu mủ vagrave đầu oacutec chuacuteng ta lagrave thuộc về giới tự nhiecircnrdquo Do vậy trước hết noacute bị chi phối bởi caacutec quy luật tự nhiecircn sinh học như quy luật trao đổi chất giữa cơ thể với mocirci trường quy luật biến dị vagrave di truyền quy luật tiến hoacutea hellip - Sự tồn tại của con người cograven gắn liền trực tiếp với sự tồn tại của xatilde hội Để thỏa matilden caacutec nhu cầu của migravenh con người phải tiến hagravenh lao động sản xuất qua đoacute tạo thagravenh caacutec mối quan hệ xatilde hội vagrave xatilde hội trong đoacute ldquo xatilde hội sản sinh ra con người với tiacutenh caacutech lagrave con người như thế nagraveo thigrave con người cũng sản sinh ra xatilde hội như thếrdquo Sự tồn tại xatilde hội của con người gắn liền với sự tồn tại của yacute thức - Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội trong đoacute coacute sự taacutec động đan xen của ba hệ thống nhu cầu (nhu cầu sinh học nhu cầu xatilde hội nhu cầu tinh thần) vagrave ba hệ thống quy luật (quy luật sinh học quy luật xatilde hội quy luật tinh thần) Mỗi hệ thống nhu cầu vagrave quy luật nagravey đều coacute vị triacute vai trograve vagrave taacutec dụng của migravenh trong sự tồn tại vagrave phaacutet triển của con người đồng thời chuacuteng tham gia vagraveo việc quy định bản chất của noacute trong đoacute hệ thống nhu cầu vagrave quy luật xatilde hội luocircn giữ vị triacute trung tacircm vagrave coacute vai trograve quyết định Caacutec nhu cầu của con người dugrave lagrave nhu cầu vật chất hay tinh thần mang tiacutenh tự nhiecircn vagrave xatilde hội đều được quy định bởi lịch sử nhưng con người hoagraven toagraven coacute thể tự điều chỉnh tự kiểm tra caacutec nhu cầu vagrave hoạt động của migravenh Con người tồn tại trong thế giới khocircng phải như caacutec sinh vật khaacutec magrave tồn tại với tư caacutech lagrave chủ thể của quaacute trigravenh nhận thức vagrave hagravenh động cải tạo thế giới cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người b Con người lagrave chủ thể của lịch sử - Triết học Mac-Lecircnin cho rằng con người lagrave sản phẩm của lịch sử (sản phẩm của điều kiện tự nhiecircn vagrave điều kiện xatilde hội) đồng thời chiacutenh lagrave chủ thể saacuteng tạo ra quaacute trigravenh lịch sử ấy-lịch sử của con người Đoacute lagrave quaacute trigravenh hoạt động coacute yacute thức của con người nhằm mục điacutech cải tạo tự nhiecircn cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người - Trecircn cơ sở vận dụng pheacutep biện chứng duy vật CMaacutec đatilde khảo saacutet bản chất con người bắt đầu từ hoạt động thực tiễn từ trong hoagraven cảnh xatilde hội lịch sử cụ thể - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo luận điểm nagravey cho thấy con người lagrave một thực thể coacute tiacutenh loagravei Đặc tiacutenh ldquoloagraveirdquo của con người hiện thực tức lagrave tiacutenh người Tiacutenh người bao gồm toagraven bộ caacutec thuộc tiacutenh vốn coacute của con người trong đoacute coacute ba thuộc tiacutenh cơ bản nhất đoacute lagrave thuộc tiacutenh tự nhiecircn thuộc tiacutenh xatilde hội vagrave thuộc tiacutenh tư duy - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo quan hệ xatilde hội ở đacircy được hiểu lagrave tổng thể caacutec quan hệ magrave con người đatilde coacute đang coacute vagrave trong chừng mực nagraveo đoacute cograven bao hagravem cả những quan hệ trong tương lai - Bản chất con người lagrave tổng hogravea caacutec quan hệ xatilde hội nhưng con người bao giờ cũng lagrave con người riecircng biệt con người cụ thể ứng với những thời đại những giai đoạn lịch sử nhất định với từng tập đoagraven người đồng thời noacute cũng mang bản chất chung của nhacircn loại phaacutet triển trong toagraven bộ lịch sử loagravei người 2 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về giải phoacuteng con người - Triết học Mac-Lecircnin lagrave triết học vigrave con người Trong ldquoTuyecircn ngocircn của Đảng Cộng sảnrdquo CMac vagrave PhAecircngghen đatilde viết ldquovĩnh viễn giải phoacuteng toagraven thể xatilde hội khỏi aacutech boacutec lột aacutech aacutep bứcrdquo song ldquoxatilde hội khocircng thể nagraveo giải phoacuteng cho migravenh được nếu khocircng giải phoacuteng cho mỗi caacute nhacircn riecircng biệtrdquo Như vậy tư tưởng giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave tư tưởng xuyecircn suốt lagrave caacutei cốt lotildei của Triết học Mac- Lecircnin - Triết học Mac-Lecircnin khocircng phải lagrave triết học đầu tiecircn đề cập đến vấn đề giải phoacuteng con người Vấn đề giải phoacuteng con người đatilde được nhiều học thuyết triết học đề cập đến nhưng do hạn chế bởi lịch sử do chưa hiểu đuacuteng về con người về bản chất con người cho necircn khi xaacutec định giải phoacuteng con người lagrave giải phoacuteng đối tượng nagraveo bằng caacutec nagraveo giải phoacuteng như thế nagraveo hellip caacutec học thuyết triết học trong lịch sử đatilde đưa ra nhiều quan điểm khaacutec nhau nhưng chưa coacute được cacircu trả lời thiacutech đaacuteng - Triết học Mac-Lecircnin trecircn cơ sở giải thiacutech đuacuteng đắn vagrave khoa học về con người về bản chất con người đatilde xaacutec định ldquobất kỳ sự giải phoacuteng nagraveo cũng bao hagravem ở chỗ lagrave noacute trả thế giới con người những quan hệ của con người về với bản thacircn con ngườirdquo ldquolagrave giải phoacuteng người lao động thoaacutet khoải lao động bị tha hoacuteardquo Coacute thể noacutei rằng vấn đề ldquotha hoacutea con ngườirdquo vagrave giải phoacuteng con người chiếm vị triacute trung tacircm trong quan niệm của CMaacutec về đời sống xatilde hội ldquoTha hoacuteardquo lagrave biến thagravenh caacutei bản chất khaacutec với bản chất ban đầu ldquoTha hoacutea con ngườirdquo theo CMaacutec lagrave con người khocircng cograven lagrave chiacutenh migravenh magrave trở thagravenh tồn tại khaacutec caacutei đối lập với migravenh Vagrave nguyecircn nhacircn của sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất vagrave sự nocirc dịch nhiều mặt đối với con người gacircy ra - Theo triết học Mac-Lecircnin sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do hoạt động của chiacutenh con người tạo ra vigrave thế con người bằng hoạt động tiacutech cực của migravenh coacute thể xoaacute bỏ được sự ldquotha hoacuteardquo cho migravenh 24

+ Cần phải xoacutea bỏ ldquochế độ sở hữu tư sảnrdquo thứ ldquo sở hữu vận động trong sự đối lập giữa hai cực tư bản vagrave lao độngrdquo noacute chiacutenh lagrave nguồn gốc sinh ra mọi nocirc dịch con người trong xatilde hội tư bản + Sự nghiệp xoacutea bỏ ldquotha hoacuteardquo giải phoacuteng cho con người lagrave sự nghiệp của quần chuacuteng nhacircn dacircn lao động trong đoacute giai cấp vocirc sản lagrave lực lượng nograveng cốt vagrave quyết định Bởi vigrave chỉ coacute giai cấp vocirc sản mới coacute khả năng đem lại tự do vagrave bigravenh đẳng thực sự cho mọi người + Sự nghiệp giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave một quaacute trigravenh lacircu dagravei Noacute phụ thuộc chủ yếu vagraveo trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất vagraveo caacutec điều kiện vật chất tất yếu cho sự nghiệp giải phoacuteng ấy Cacircu 30 Anh chị hatildey trigravenh bagravey mục tiecircu nhiệm vụ vagrave nội dung cơ bản của việc xacircy dựng con người Việt Nam đaacutep ứng giai đoạn caacutech mạng hiện nay

Theo chủ nghĩa Maacutec- Lecircnin con người lagrave sản phẩm của lịch sử cũng lagrave chủ thể saacuteng tạo lịch sử Con người Việt Nam do điều kiện tự nhiecircn địa lyacute văn hoaacute đatilde higravenh thagravenh necircn con người Việt Nam mộc mạc chất phaacutec coacute

truyền thống đấu tranh kiecircn cường bất khuất để giữ nước vagrave phấn đấu khocircng ngừng vigrave sự nghiệp dựng nước Con người Việt Nam hiện nay đang đứng trước những thử thaacutech mới cần phải vượt qua đoacute lagrave - Đấu tranh chống lại những mặt tiecircu cực vagrave hạn chế của cơ chế thị trường mang lại coacute taacutec động xấu đến tư tưởng tacircm lyacute con

người VN - Cugraveng với cuộc CM KHKT như vũ bảo con người VN cần phaacutet huy vagrave kế thừa những tinh hoa văn hoaacute của nhacircn loại vagrave giữ gigraven

bản sắc văn hoaacute của migravenh bull Xacircy dựng con người VN đaacutep ứng giai đoạn CM hiện nay - Xacircy dựng con người VN coacute những đức tiacutenh cơ bản như tinh thần yecircu nước coacute yacute chiacute đưa đất nước khỏi đoacutei nghegraveo đoagraven kết vigrave

sự nghiệp tiến bộ xatilde hội - Coacute yacute thức tập thể phấn đấu vigrave lợi iacutech chung - Lối sống lagravenh mạnh cần kiệm bảo vệ mocirci trường sinh thaacutei - Lao động chăm chỉ với lương tacircm nghề nghiệp coacute kỹ luật kỹ thuật vagrave saacuteng tạo - Thường xuyecircn học tập hiểu biết vagrave nacircng cao nghiệp vụhellip Toacutem lại để con người VN coacute thể đaacutep ứng được những yecircu cầu của giai đoạn caacutech mạng hiện nay một mặt cần tiacutech cực phaacutet huy vagrave regraven luyện những ưu điểm đồng thời khắc phục vagrave hạn chế những nhược điểm để sớm đưa VN thoaacutet khỏi tigravenh trạng đoacutei nghegraveo lạc hậu vagrave ldquosaacutenh vai cugraveng với caacutec cường quốc năm chacircurdquo

• 84 Những yecircu cầu phương phaacutep luận của nguyecircn tắc phaacutet triển

Thực tiễn lagrave hoạt động vật chất ldquocảm tiacutenhrdquo coacute mục điacutech coacute tiacutenh lịch sử xatilde hội nhằm cải tạo tự nhiện vagrave xatilde hội Phạm trugrave ldquothực tiễnrdquo lagrave một trong những phạm trugrave nền tảng cơ bản của triết học Maacutec- Lecirc nin noacutei chung vagrave lyacute luận nhận thức maacutecxiacutet noacutei riecircng 11 Thực tiễn lagrave một hoạt động vật chất Trong hoạt động vật chất con người sử dụng caacutec phương tiện cocircng cụ sức mạnh vật chất của migravenh để taacutec động vagraveo tự nhiecircn xatilde hội nhằm cải tại biến đổi chuacuteng phugrave hợp với nhu cầu của migravenh Đacircy lagrave một quaacute trigravenh tương taacutec giữa chủ thể vagrave khaacutech thể Trong đoacute chủ thể hướng vagraveo việc cải tạo khaacutech thể Cho necircn thực tiễn trở thagravenh khacircu trung gian nối liền yacute thức con người với thế giới becircn ngoagravei 12 Hoạt động thực tiễn coacute mục điacutech 121 Hoạt động thực tiễn lagrave bản chất của con người 122 Động vật chỉ hoạt động theo bản năng để phugrave hợp với thế giới becircn ngoagravei một caacutech thụ động Con người chủ động thiacutech nghi

với thế giới becircn ngoagravei bằng caacutech cải tạo thể giới thoả matilden theo nhu cầu của migravenh 123 Khi hoạt động thực tiễn để đạt hiệu quả cao con người tạo ra những vật phẩm khocircng coacute sẵn trong tự nhiecircn đoacute chiacutenh lagrave những

cocircng cụ vagrave sử dụng chuacuteng 13 Thực tiễn coacute tiacutenh chất lịch sử xatilde hội 131 Trigravenh độ vagrave higravenh thức hoạt động thực tiễn thay đổi qua caacutec giai đoạn khaacutec nhau của xatilde hội 132 Hoạt động thực tiễn khocircng thể được tiến hagravenh khocircng chỉ một vagravei caacute nhacircn magrave lagrave togravean xatilde hội 14 Caacutec dạng cơ bản vagrave khocircng cơ bản của thực tiễn 141 Dạng cơ bản

1048766Hoạt động sản xuất vật chất ndash lagrave một dạng họat động nguyecircn thủy vagrave cơ bản vagrave noacute quyết định sự tồn tại vagrave phaacutet triển của xatilde hội loagravei người

1048766Hoạt động chiacutenh trị xatilde hội nhằm cải tạo biến đổi xatilde hội phaacutet triển caacutec quan hệ xatilde hội chế độ xatilde hội 1048766Hoạt động thực nghiệm khoa học do nhu cầu phaacutet triển của cuộc caacutech mạng khoa học kỹ thuật hiện đại

142 Dạng khocircng cơ bản lagrave những họat động được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển từ những dạng cơ bản chuacuteng lagrave dạng thực tiễn phaacutei sinh Viacute dụ họat động trong một số lĩnh vực như đạo đức nghệ thuật giaacuteo dục tocircn giaacuteo hellip

2 Phạm trugrave ldquolyacute luậnrdquo 21 Lyacute luận lagrave hệ thống những tri thức được khaacutei quaacutet từ thực tiễn phản aacutenh những mối liecircn hệ bản chất bản chất những quy luật

của caacutec sự vật hiện tượng 22 Lyacute luận lagrave trigravenh độ cao hơn về chất so với kinh nghiệm Trecircn cơ sở tổng kết kinh nghiệm lyacute luận được higravenh thagravenh khocircng tự phaacutet

vagrave cũng khocircng bắt buộc mọi lyacute luận đều xuất phaacutet từ kinh nghiệm Muốn higravenh thagravenh lyacute luận con người phải thocircng qua quaacute trigravenh nhận thức kinh nghiệm Trong quaacute trigravenh nhận thức con người đi từ nhận thức kinh nghiệm thocircng thường đến nhận thức kinh nghiệm khoa học

23 Chức năng cơ bản của lyacute luận lagrave phản aacutenh hiện thực khaacutech quan vagrave chức năng phương phaacutep luận chỉ đạo hoạt động thực tiễn vagrave hoạt động nhận thức của con người

24 Lyacute luận coacute hai cấp độ khaacutec nhau cấp độ lyacute luận ngagravenh vagrave cấp độ lyacute luận triết học ( tugravey vagraveo phạm vi phản aacutenh của noacute vagrave vai trograve của phương phaacutep luận)

12

3 Những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc thống nhất giữa lyacute luận vagrave thực tiễn 31 Thực tiễn vagrave lyacute luận coacute mối quan hệ biện chứng cho nhau Thực tiễn lagrave cơ sở lagrave động lực lagrave mục điacutech vagrave lagrave tiecircu chuẩn của lyacute

luận Lyacute luận higravenh thagravenh phaacutet triển phải xuất phaacutet từ thực tiễn đaacutep ứng được yecircu cầu thực tiễn 311 Như ở trecircn ta đatilde noacutei thực tiễn lagrave cơ sở của lyacute luận Con người nhận thức giới tự nhiecircn đầu tiecircn bằng hoạt động thực tiễn Sự

taacutec động của con người buộc giới tự nhiecircn bộc lộ những thuộc tiacutenh quy luật để từ đoacute con người coacute kinh nghiệm Quaacute trigravenh phacircn tiacutech tổng hợp khaacutei quaacutet kinh nghiệm thagravenh một mocircn khoa học lyacute luận Thực tiễn đề ra những vấn đề magrave lyacute luận phải trả lời

312 Thực tiễn lagrave động lực của lyacute luận Qua hoạt thực tiễn luocircn nảy sinh những vấn đề đogravei hỏi lyacute luận phải hoagraven thiện chiacutenh migravenh để bao quaacutet vagrave giải quyết tốt caacutec vấn đề do thực tiễn đặt ra Điều nagravey cagraveng lagravem cho lyacute luận ngagravey cagraveng đầy đủ phong phuacute vagrave sacircu sắc hơn

313 Thực tiễn lagrave mục điacutech của lyacute luận Khocircng coacute thực tiễn thigrave lyacute luận khocircng thể đem lại lợi iacutech cao hơn thỏa matilden nhu cầu ngagravey cagraveng tăng của con người vagrave qua thực tiễn đatilde giuacutep cho lyacute luận hoagraven thagravenh được mục điacutech của migravenh Lyacute luận hướng dẫn chỉ đạo thực tiễn lagravem cho thực tiễn ngagravey cagraveng hiệu quả hơn

314 Thực tiễn lagrave tiecircu chuẩn chacircn lyacute của lyacute luận Lyacute luận chỉ được coi lagrave chacircn lyacute khi noacute phugrave hợp với thực tiễn khaacutech quan magrave noacute phản aacutenh vagrave đồng thời noacute được thực tiễn kiểm nghiệm Thocircng qua thực tiễn những lyacute luận đạt đến chacircn lyacute sẽ được bổ sung vagraveo kho tang tri thức nhacircn loại

32 Lyacute luận phải được vận dụng vagraveo thực tiễn tiếp tục bổ sung vagrave phaacutet triển trong thực tiễn Thực tiễn phải được chỉ đạo bởi lyacute luận để lagravem cho thực tiễn coacute hiệu quả nhất

321 Hoạt động thực tiễn của con người muốn coacute hiệu quả nhất thiết phải coacute lyacute luận soi đường Khi lyacute luận đạt đến chacircn lyacute thigrave lyacute luận coacute khả năng định hướng mục tiecircu xaacutec định lực lượng phương phaacutep biện phaacutep thực hiện Lyacute luận cograven dự baacuteo được khả năng phaacutet triển của caacutec mối quan hệ thực tiễn

322 Vận dụng lyacute luận vagraveo thực tiễn cần phacircn tiacutech rotilde từng tigravenh higravenh cụ thể traacutenh vận dụng lyacute luận maacutey moacutec giaacuteo điều kinh viện Như vậy chẳng những hiểu sai giaacute trị của lyacute luận magrave cograven lagravem phương hại đến thực tiễn lagravem sai lệch sự thống nhất tất yếu giữa lyacute luận vagrave thực tiễn

323 Từ lyacute luận xacircy dựng mocirc higravenh thực tiễn phaacutet huy những nhacircn tố tiacutech cực hạn chế những yếu tố tiecircu cực nhằm đạt kết quả cao 324 Baacutem saacutet diễn biến của thực tiễn để kịp thời bổ sung những khuyết điểm của lyacute luận hoặc coacute thể thay đổi lyacute luận cho phugrave hợp

với thực tiễn 13

Cacircu 18 AnhChị hatildey necircu ra những nguyecircn nhacircn cơ bản của bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều Để khắc phục triệt để bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều chuacuteng ta cần phải quaacuten triệt nguyecircn tắc nagraveo trong triết học Maacutec ndash Lecircnin Phacircn tiacutech caacutec yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc đoacute

1 Những nguyecircn nhacircn cơ bản của bệnh kinh nghiệm

- Bệnh kinh nghiệm lagrave khuynh hướng tư tưởng tuyệt tối hoacutea kinh nghiệm coi thường lyacute luận khoa học khuếch đại vai trograve thực tiễn để hạ thấp vai trograve lyacute luận

- Kinh nghiệm lagrave rất quyacute goacutep phần thagravenh cocircng trong điều kiện hoagraven cảnh nhất định vagrave lagrave cơ sở để khaacutei quaacutet lyacute luận Tuy nhiecircn nếu tuyệt đối hoacutea kinh nghiệm một nơi một luacutec nagraveo đoacute xem thường lyacute luận sẽ rơi vagraveo bệnh kinh nghiệm vagrave sẽ thất bại trong thực tiễn khi điều kiện hoagraven cảnh thay đổi Nguyecircn nhacircn của bệnh kinh nghiệm lagrave do yếu keacutem về lyacute luận cụ thể

+ nguyecircn nhacircn chủ quan dễ thỏa matilden với vốn kinh nghiệm bản thacircn ngại học lyacute luận khocircng chịu nacircng cao trigravenh độ lyacute luận coi thường khoa học kỹ thuật coi thường giới triacute thức thiếu nhigraven xa trocircng rộng dễ bảo thủ trigrave trệ

+ nguyecircn nhacircn khaacutech quan sự tồn tại phổ biến nền sản xuất nhỏ trigravenh độ dacircn triacute thấp khoa học ndash kỹ thuật chưa phaacutet triển Nho giaacuteo phong kiến cograven ảnh hưởng nặng nề

2 Những nguyecircn nhacircn cơ bản của bệnh giaacuteo điều

- Bệnh giaacuteo điều lagrave khuynh hướng tư tưởng cường điệu vai trograve lyacute luận coi nhẹ thực tiễn taacutech rời lyacute luận khỏi thực tiễn thiếu quan điểm lịch sử - cụ thể aacutep dụng kinh nghiệm một caacutech rập khuocircn maacutey moacutec

- Biểu hiện của bệnh giaacuteo điều lagrave bệnh saacutech vở nắm lyacute luận chỉ dừng ở cacircu chữ theo kiểu ldquotầm chương triacutech cuacuterdquo hiểu lyacute luận một caacutech phiến diện hời hợt biến lyacute luận thagravenh tiacuten điều vagrave aacutep dụng lyacute luận một caacutech maacutey moacutec vận dụng sai lyacute luận vagraveo thực tiễn khocircng bổ sung điều chỉnh lyacute luận Nguyecircn nhacircn của bệnh giaacuteo điều lagrave do yếu keacutem về lyacute luận cụ thể

+ hiểu lyacute luận bằng kinh nghiệm hiểu lyacute luận một caacutech đơn giản phiến diện cắt xeacuten sơ lượchellip

+ xuyecircn tạc boacutep meacuteo lyacute luậnhellip

3 Khắc phục bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều coacute hiệu quả

Hoagraven cảnh giai cấp vocirc sản của nước ta trong buổi đầu caacutech mạng vừa giagravenh độc lập tự do lagravem mảnh đất magraveu mỡ cho caacutec bệnh nagravey phaacutet triển nhanh tuy nhiecircn chuacuteng ta đatilde để chuacuteng tồn tại quaacute dagravei Để khắc phục triệt để bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều chuacuteng ta cần phải quaacuten triệt nguyecircn tắc thống nhất giữa lyacute luận vagrave thực tiễn trong triết học Maacutec ndash Lecircnin Cụ thể

- Baacutem saacutet thực tiễn lyacute luận phải gắn liền với thực tiễn thường xuyecircn kiểm tra trong thực tiễn vagrave khocircng ngừng phaacutet triển cugraveng thực tiễn tăng cường học tập nacircng cao trigravenh độ lyacute luận bổ sung vận dụng lyacute luận phugrave hợp với thực tiễn

- Phải coi trọng lyacute luận vagrave cocircng taacutec lyacute luận nacircng cao dacircn triacute đẩy mạnh sự nghiệp giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo phổ biến rộng ratildei tri thức khoa học ndash cocircng nghệhellip

- Phải đổi mới cocircng taacutec lyacute luận của Đảng dựa trecircn nền tảng chủ nghĩa Maacutec ndash Lecircnin vagrave tư tưởng Hồ Chiacute Minh Quaacuten triệt nhiệm vụ hướng nghiecircn cứu chủ yếu vagrave phương chacircm lớn chỉ đạo hoạt động lyacute luận của Đảng

- Hoagraven thiện cơ chế thị trường định hướng xatilde hội chủ nghĩa Vigrave kinh tế thị trường luocircn vận động vagrave biến đổi đogravei hỏi mọi thagravenh phần mọi chủ thể kinh tế phải năng động saacuteng tạo phải thường xuyecircn baacutem saacutet thị trường để ứng phoacute cho phugrave hợp

- Phải đổi mới tư duy lyacute luận khắc phục sự lạc hậu của lyacute luận thu hẹp khoảng caacutech giữa lyacute luận vagrave thực tiễn bằng caacutech

+ từ bỏ lối nghiecircn cứu kinh viện tư biện

14

+ thường xuyecircn đối chiếu lyacute luận với cuộc sống vận dụng lyacute luận vagraveo hoagraven cảnh thực tế của nước ta

- Coi trọng vagrave thường xuyecircn tổng kết thực tiễn qua đoacute sửa đổi phaacutet triển lyacute luận đatilde coacute bổ sung hoagraven chỉnh đường lối chiacutenh saacutech higravenh thagravenh lyacute luận mới quan điểm mới để chỉ đạo sự nghiệm đổi mới xatilde hội Cacircu 19 Anhchị hatildey phacircn tiacutech những tiền đề xuất phaacutet magrave Caacutec Maacutec dựa vagraveo để xacircy dựng lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội Trả lời

Caacutec nhagrave triết học duy tacircm trước Maacutec đatilde tiếp cận caacutec vấn đề xatilde hội từ goacutec độ nhacircn tố tinh thần như đạo đức niềm tin tocircn giaacuteo chiacutenh trịhellip đatilde ldquolấy sự thống trị của tocircn giaacuteo lagravem tiền đề Vagrave dần dagrave người ta tuyecircn bố mọi quan hệ thống trị lagrave một quan hệ tocircn giaacuteo vagrave người ta biến quan hệ đoacute thagravenh sự sugraveng baacutei sugraveng baacutei phaacutep luật sugraveng baacutei nhagrave nướcrdquo Từ việc phecirc phaacuten quan điểm duy tacircm đoacute C Maacutec đatilde đưa ra một hướng tiếp cận mới khoa học vagrave thuyết phục nhằm lyacute giải caacutec vấn đề của đời sống xatilde hội vagrave lagravem tiền đề xuất phaacutet điểm cho học thuyết của migravenh

Trước hết Maacutec nghiecircn cứu xatilde hội từ việc xem xeacutet yếu tố con người cụ thể hiện đang sống đời sống thực trong từng xatilde hội cụ thể Sự tồn tại của con người lagrave một sự tồn tại hiển nhiecircn vagrave phổ biến trong đời sống xatilde hội quy định sự tồn tại của toagraven thể xatilde hội

Maacutec cho rằng tiền đề đầu tiecircn của tất cả mọi sự tồn tại của người vagrave do đoacute cũng lagrave tiền đề của mọi quaacute trigravenh lịch sử đoacute lagraverdquo người ta phải coacute khả năng sống đatilde rồi mới coacute thể ldquolagravem ra lịch sửrdquo Nhưng muốn sống được thigrave trước hết cần phải coacute thức ăn thức uống nhagrave ở quần aacuteo vagrave một vagravei thứ khaacutec nữa Như vậy hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn lagrave việc sản xuất ra những tư liệu để thoả matilden những nhu cầu ấy việc sản xuất ra bản thacircn đời sống vật chấtrdquo

Nhu cầu vagrave lợi iacutech của con người quy định hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn vagrave lagrave động lực thuacutec đẩy con người hoạt động phaacutet triển Khi nhu cầu nagravey được thoả matilden thigrave ngay lập tức xuất hiện nhu cầu mới Cứ như vậy nhu cầu của con người lagrave động lực thuacutec đẩy sự phaacutet triển của chiacutenh con người vagrave qua đoacute lagrave động lực phaacutet triển của cả xatilde hội

Để thoả matilden nhu cầu đaacutep ứng lợi iacutech cho migravenh con người phải liecircn kết trong caacutec cộng đồng tức hệ thống caacutec mối liecircn hệ giữa caacute nhacircn con người cụ thể từ đoacute tạo thagravenh xatilde hội

Khi đề cập tới hoạt động sản xuất vật chất với tiacutenh caacutech lagrave hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn của con người Maacutec cũng đồng thời chỉ ra caacutec hoạt động sản xuất khaacutec của con người như hoạt động sản xuất tinh thần vagrave hoạt động sản xuất ra bản thacircn con người cũng như caacutec quan hệ xatilde hội khaacutec Trong hoạt động đoacute hoạt động sản xuất vật chất đoacuteng vai trograve lagrave nền tảng lagrave cơ sở cho toagraven bộ đời sống xatilde hội vagrave lagrave điểm đaacutenh dấu sự khaacutec biệt cơ bản giữa con người vagrave con vật Maacutec viết ldquo Bản thacircn con người bắt đầu bằng tự phacircn biệt với suacutec vật ngay khi con người bắt đầu sản xuất ra những tư liệu sinh hoạt của migravenhrdquo Chiacutenh thocircng qua sản xuất vật chất để duy trigrave tồn tại vagrave phaacutet triển của migravenh con người đồng thời saacuteng tạo ra toagraven bộ đời sống vật chất vagrave tinh thần phong phuacute của xatilde hội Do đoacute việc xuất phaacutet từ con người hiện thực để nghiecircn cứu đời sống xatilde hội đogravei hỏi phải bắt đầu từ sản xuất vật chất của họ qua đoacute đi đến việc xem xeacutet caacutec mặt khaacutec của xatilde hội nhằm tigravem ra caacutec quy luật vận động vagrave phaacutet triển khaacutech quan của xatilde hội

Từ việc nghiecircn cứu quaacute trigravenh sản xuất vật chất Maacutec phaacutet hiện ra 2 mặt khocircng taacutech rời nhau lagrave lực lượng sản xuất (quan hệ giữa con người với tự nhiecircn ) vagrave quan hệ sản xuất (quan hệ giữa con người với con người) Hai mặt nagravey của sản xuất vật chất tồn tại thống nhất với nhau tạo thagravenh phương thức sản xuất Sự taacutec động qua lại giữa chuacuteng trong một phương thức sản xuất đatilde tạo necircn quy luật quan hệ sản xuất phugrave hợp với trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất

Trecircn cơ sở nghiecircn cứu hoạt động sản xuất Maacutec đi tới việc nghiecircn cứu caacutec mặt của đời sống xatilde hội như chiacutenh trị phaacutep quyền đạo đức tocircn giaacuteohellipcoacute liecircn hệ ragraveng buộc với nhau Ở đacircy Maacutec đatilde phaacutet hiện ra caacutec quy luật cơ sở hạ tầng quyết định kiến truacutec thượng tầng tồn tại xatilde hội quyết định yacute thức xatilde hội phương thức sản xuất quyết định mọi mặt của đời sống xatilde hội Từ kết quả nagravey trong tư duy Maacutec higravenh thagravenh quan niệm cho rằng xatilde hội lagrave một hệ thống trong đoacute caacutec mặt liecircn hệ taacutec động lẫn nhau lagravem cho xatilde hội vận động vagrave phaacutet triển theo caacutec quy luật khaacutech quan tuy nhiecircn caacutec quy luật đoacute khocircng taacutec động becircn ngoagravei hoạt động sống coacute yacute thức của con người cụ thể Xatilde hội lagrave sự thống nhất mặt khaacutech quan vagrave mặt chủ quan

Toacutem lại xuất phaacutet từ vai trograve quyết định của sản xuất vật chất Maacutec đatilde phacircn tiacutech một caacutech khoa học mối quan hệ của tất cả caacutec lĩnh vực caacutec mặt của đời sống xatilde hội cũng như phaacutet hiện ra caacutec quy luật cơ bản chi phối sự vận động vagrave phaacutet triển của xatilde hội Trecircn cơ sở đoacute Ocircng đatilde đi tới sự khaacutei quaacutet khoa học về lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội 15

Cacircu 20 Phacircn tiacutech nội dung cơ bản của quy luật quan hệ sản xuất phugrave hợp với trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất Trả lời I Biện chứng giữa lực lượng sản xuất (PTSX) vagrave quan hệ sản xuất (QHSX) 11 khaacutei niệm phương thức sản xuất lực lượng sản xuất quan hệ sản xuất 11PTSX lagrave caacutech thức con người tiến hagravenh sản xuất vật chất ở từng giai đoạn lịch sử nhất định của xatilde hội loagravei người Mỗi xatilde hội được đặc tưng bằng một PTSX nhất định PTSX đoacuteng vai trograve quyết định đối với tất cả caacutec mặt của đời sống xatilde hội Kinh tế chiacutenh trị văn hoacutea vagrave xatilde hội Sự thay thế kế tiếp nhau của caacutec PTSX trong lịch sử quyết định sự phaacutet triển của xatilde hội loagravei ngưogravei từ thấp đến cao Trong sản xuất con người coacute quan hệ Một mặt lagrave quan hệ giữa người với tự nhiecircn tức lagrave LLSX mặt khaacutec lagrave quan hệ giữa người với người tức lagrave quan hệ sản xuất PTSX chiacutenh lagrave sự thống nhất giữa LLSX ở một trigravenh độ nhất định với QHSX tương ứng 12 LLSX lagrave toagraven bộ caacutec lực lượng đựoc con người sử dụng trong quaacute trigravenh sản xuất vật chất LLSX biểu hiện quan hệ giữa người với người với giới tự nhiecircn Nghĩa lagrave trong quaacute trigravenh sản xuất con người phải chinh phục giới tự nhiecircn bằng caacutec sức mạnh hiện thực của migravenh LLSX bao gồm Con người (CN) vagrave tư liệu sản xuất (TLSX) TLSX bao gồm +Đối tượng lao động một bộ phận của giới tự nhiecircn được đưa vagraveo sản xuất + Tư liệu lao động Cocircng cụ lao động vagrave kho tagraveng bến batildei giao thocircng vận tải Trong TLLĐ cocircng cụ lao động khocircng ngừng đựoc cải tiến cho necircn noacute lagrave yếu tố động nhất caacutech mạng nhất Chiacutenh sự cải tiến vagrave hogravean thiện khocircng ngừng cocircng cụ lao động đatilde lagravem biến đổi toagraven bộ tư liệu sản xuất Xeacutet đến cugraveng đoacute lagrave nguyecircn nhacircn sacircu xa của mọi biến đổi xatilde hội Con người lagrave yếu tố coacute vai trograve quan trọng nhất quyết định nhất Tư liệu lao động chỉ trở thagravenh lực lươngj tiacutech cực cải biến đối tượng lao động khi chuacuteng được kết hợp với lao động sống đoacute chiacutenh lagrave con người với những kỹ năng kỷ xảo với triacute tuệ vagrave kinh nghiệm của migravenh Hagravem lượng triacute tuệ trong điều kiện của khoa học cocircng nghệ hiện nay đatilde lagravem cho con người trở thagravenh nguồn lực đặc biệt của sản xuất lagrave nguồn lực cơ bản nguồn lực vocirc tận 13 QHSX lagrave mối quan hệ giữa người với người trong quaacute trigravenh sản xuất vật chất Thể hiện qua 3 mặt Quan hệ giữa ngưogravei với người đối với việc sở hữu về TLSX quan hệ giữa người với người đối với việc tổ chức quản lyacute quan hệ giữa người với người đối với việc phacircn phối sản phẩm Ba mặt noacutei trecircn coacute quan hệ hữu cơ với nhau trong đoacute quan hệ thứ nhất coacute yacute nghĩa quyết định đối với tất cả những quan hệ khaacutec Bản chất của bất kỳ quan hệ sản xuất nagraveo cũng đều phụ thuộc vagraveo vấn đề những TLSX chủ yếu trong xatilde hội được giải quyết như thế nagraveo Coacute 2 higravenh thức sở hữu cơ bản về tư liệu sản xuất Sở hữu tư nhacircn vagrave sở hữu xatilde hội II Quy luật về sự phugrave hợp của QHSX với trigravenh độ của LLSX

LLSX vagrave QHSX lagrave hai mt ca PTSX coacute mối liecircn hệ biện chứng lẫn nhau higravenh thagravenh necircn quy luật về sự phugrave hợp giữa QHSX với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Quy luật nagraveu vạch rotilde tiacutenh chất phụ thuộc khaacutech quan của QHSX vagraveo sự phaacutet triển của LLSX Đến lượt migravenh QHSX taacutec động trở lại đối với LLSX Khuynh hướng chung của SX lagrave khocircng nhừng phaacutet triển Sự phaacutet triển đoacute xeacutet đến cugraveng lagrave bắt nguồn từ sự biến đổi vagrave phaacutet triển của LLSX trước hết lagrave CCLĐ Trigravenh độ của LLSX lagrave trigravenh độ phaacutet triển của CCLĐ của kyacute thuật trigravenh độ kinh nghiệm kỹ năng của người lao động quy mocirc sản xuất trigravenh độ phacircn cocircng lao độnghellip Trigravenh độ của LLSX gắn với tiacutenh chất của LLSX Tiacutenh chất của LLSX Khi SX cograven trigravenh độ thấp keacutem thigrave LLSX coacute tiacutenh chất caacute nhacircn khi SX đạt tới trigravenh độ cơ khiacute hiện đại phacircn cocircng lao động xatilde hội phaacutet triển thigrave LLSX coacute tiacutenh xatilde hội hoacutea Trong quaacute trigravenh sản xuất để lao động bớt nặng nhọc vagrave đạt hiệu quả cao hơn con người luocircn luocircn tigravem caacutech cải thiện hoagraven thiện cocircng cụ lao động vagrave chế tạo ra những cocircng cụ lao động mới tinh xảo hơn đồng thời kinh nghiệm sản xuất thoacutei quen lao động kỹ năng sản xuất kiến thức khoa học của con người cũng tiến bộ theo Như vậy sự thay đổi của xatilde hội bao giờ cũng bắt đầu bằng sự thay đổi LLSX Cugraveng với sự phaacutet triển của LLSX QHSX cũng higravenh thagravenh vagrave biến đổi cho phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Sự phugrave hợp đoacutelagrave động lực lagravem cho LLSX phaacutet trỉen mạnh mẽ QHSX phải tạo được điều kiện sử dụng vagrave kết hợp tối ưu giữa TLSX vagrave người lao động Mở ra điều kiện thiacutech hợp cho việc kiacutech thiacutech vật chất tinh thần đối với người lao động Nhưng LLSX luocircn luocircn phaacutet triển cograven QHSX coacute xu hướng tương đối ổn định Khi LLSX phaacutet triển lecircn một trigravenh độ mới QHSX khocircng cograven phugrave hợp nữa trở thagravenh chướng ngại đối với sự phaacutet triển của noacute sẽ nảy sinh macircu thuẫn gay gắt giữa hai mặt của PTSX Sự phaacutet triển khaacutech đoacute tất yếu dẫn đến việc xoacutea bỏ QHSX cũ thay thế bằng một QHSX mới phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ mới của LLSX mở đường cho LLSX phaacutet triển Việc xoacutea bỏ QHSX cũ thay thế bằng QHSX mới cũng coacute nghĩa lagrave sự diệt vong của một PTSX lỗi thời vagrave sự ra đời của PTSX mới Trong xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng macircu thuẫn giữa LLSX mới vagrave QHSX lỗi thời lagrave cơ sở khaacutech quan của cuộc đấu tranh giai cấp đồng thời lagrave tiền đề tất yếu của caacutec cuộc caacutech mạng xatilde hội Đacircy lagrave quy luật phổ biến taacutec động trong toagraven 16

bộ tiến trigravenh lịch sử nhacircn loại ldquoQuy luật QHSX phugrave hợp với trigravenh độ PT của LLSXrdquo QHSX phugrave hợp với trigravenh độ của LLSX lại trở thagravenh động lực cơ bản thuacutec đẩy mở đường cho LLSX phaacutet triển QHSX khocircng phugrave hợp với trigravenh độ của LLSX sẽ kigravem hatildem sự phaacutet triển của LLSX Song taacutec động kigravem hatildem đoacute cũng chỉ coacute tiacutenh chất tạm thời theo tiacutenh tất yếu khaacutech quan cuối cugraveng QH cũng se phải thay đổi cho phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Sở dĩ QHSX coacute taacutec động trở lại mạnh mẽ với LLSX lagrave vigrave noacute qui định Mục điacutech của SX hệ thống quản lyacute của SX vagrave quản lyacute xatilde hội Phương thức phacircn phối vagrave phần của cải iacutet hay nhiều magrave người lao động được hưởng Từ đoacute noacute sẽ tạo ra những điều kiện để kiacutech thiacutech việc cải tiến lao động vagrave kỹ thuật sản xuất thuacutec đẩy LLSX phaacutet triển Thực tiễn đatilde cho thấy LLSX chỉ coacute thể phaacutet triển khi coacute một QHSX hợp lyacute đồng bộ phugrave hợp với noacute QHSX lạc hậu hoặc tiecircn tiến hơn một caacutech giả tạo cũnhg sẽ kigravem hatildem sự phaacutet triển của LLSX Quy luật về sự phugrave hợp của QHSX với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX lagrave quy luật chung nhất của sự phaacutet triển XH Sự taacutec động cảu quy luật nagravey đatilde đưa xatilde hội loagravei ngưogravei trải qua caacutec PTSX khaacutec nhau Tuy nhiecircn khocircng phải bất cứ nước nagraveo cũng nhất thiết phải tuần tự trải qua caacutec PTSX một số nước coacute thể bỏ qua hợc một số caacutec PTSX để tiến lecircn PTSX mới cao hơn CAcircU 21 Anh Chị hatildey phacircn tiacutech mối quan hệ biện chứng giữa cơ sở hạ tầng (CSHT) vagrave kiến triến thượng tầng (KTTT) Đảng ta đatilde vận dụng mối quan hệ biện chứng nagravey như thế nagraveo vagraveo vagraveo quaacute trigravenh xacircy dựng CNXH ở nước ta hiện nay Trả lời

CSHT lagrave toagraven bộ những quan hệ sản xuất hợp thagravenh cơ cấu kinh tế của một xatilde hội nhất định KTTT lagrave toagraven bộ caacutec quan điểm về chiacutenh trị phaacutep quyền triết học đạo đức tocircn giaacuteocaacutec thể chế xatilde hội tương ứng như Nhagrave nước đảng phaacutei giaacuteo hộihellip được higravenh thagravenh trecircn một CSHT nhất định Mối quan hệ biện chứng giữa CSHT vagrave KTTT - CSHT quyết định KTTT (CSHT nagraveo thigrave KTT nấy) + Trật tự kinh tế xeacutet đến cugraveng quy định trật tự chiacutenh trị macircu thuẫn trong kinh tế gacircy ra macircu thuẫn trong chiacutenh trị Giai cấp nagraveo

thống trị trong kinh tế thigrave giai cấp đoacute thống trị trong chiacutenh trị + Tất cả caacutec yếu tố của KTTT dều trực tiếp hay giaacuten tiếp phụ thuộc vagraveo CSHT vagrave do CSHT quy định + CSHT thay đổi hay mất đi thigrave sớm hay muộn KTTT cũng phải thay đổi hay mất đi để cho một KTTT mới ra đời tuy nhiecircn

đacircy lagrave một quaacute trigravenh phức tạp - Sự taacutec động của KTTT đến CSHT Do KTTT vagrave mỗi yếu tố của noacute coacute tiacutenh độc lập tương đối vagrave vai trograve khaacutec nhau necircn chuacuteng

taacutec động đến CSHT theo những caacutech những xu hướng khaacutec nhau + Chức năng chiacutenh của KTTT lagrave xacircy dựng củng cố bảo vệ CSHT đatilde sinh ra noacute chống lại mọi nguy cơ lagravem suy yếu hay phaacute hoại chế độ kinh tế hiện hagravenh + KTTT taacutec động mạnh mẽ đến kinh tế - xatilde hội nhưng noacute khocircng thể lagravem thay đổi xu hướng phaacutet triển khaacutech quan của đời sống kinh tế - xatilde hội Sự taacutec động của noacute chủ yếu diễn ra theo 2 hướng Nếu phugrave hợp với CSHT với caacutec quy luật kinh tế thigrave KTTT thuacutec đẩy sự tăng trưởng đảm bảo sự phaacutet triển bền vững cho CSHT Nếu khocircng phugrave hợp với CSHT với caacutec quy luật kinh tế thigrave KTTT kigravem hatildem sự tăng trưởng gacircy baacutet ổn cho đời sống xatilde hội Đảng ta đatilde vận dụng mối quan hệ biện chứng nagravey trong quaacute trigravenh xacircy dựng CHXH ở nước ta hiện nay Nước ta đatilde trải qua caacutec higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội khaacutec nhau từ xatilde hội cộng sản nguyecircn thủy tiến lecircn xatilde hội chiếm hữu nocirc lệ đến xatilde hội phong kiến rồi tiến hoacutea lecircn CNXH bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa vagrave đỉnh cao nhất trong quaacute trigravenh tiến hoacutea nagravey lagrave chủ nghĩa cộng sản Nước ta đang trong giai đoạn xacircy dựng CNXH theo hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN Do đoacute mối quan hệ biện chứng giữa CSHT vagrave KTTT lagrave 1 quaacute trigravenh đấu tranh lacircu dagravei giữa caacutei mới vagrave caacutei cũ CNXH đang trong quaacute trigravenh xacircy dựng necircn lagrave caacutei mới cograven rất non yếu muốn xoacutea bỏ hết tagraveng dư của xatilde hội cũ - đại diện cho caacutei cũ rất khoacute bởi noacute đatilde tồn tại lacircu dagravei Tuy nhiecircn con đường đi lecircn CNXH ở nước ta diễn ra theo caacutec quy luật khaacutech quan của thời đại chứ khocircng phải do yacute muốn chủ quan của con người quyết định necircn noacute lagrave caacutei mới nhưng hợp quy luật necircn ngagravey cagraveng phaacutet triển vagrave ngược lại caacutei cũ khocircng hợp quy luật sẽ ngagravey cagraveng yếu đi Đảng ta đatilde ra sức xacircy dựng CNXH trong đoacute phaacutet triển lực lượng sản xuất hiện đại gắn liền với xacircy dựng quan hệ sản xuất mới phugrave hợp trecircn cả 3 mặt sở hữu quản lyacute vagrave phacircn phối Quaacute trigravenh xacircy dựng nagravey đogravei hỏi chuacuteng ta phải xacircy dựng caacutec quan điểm về chiacutenh trị phaacutep quyền triết học đạo đức tocircn giaacuteocaacutec thể chế xatilde hội tương ứng như Nhagrave nước đảng phaacutei giaacuteo hội cho phugrave hợp với sự phaacutet triển của phương thức sản xuất magrave Đảng đatilde đề ra để goacutep phần xacircy dựng một nước Việt Nam dacircn giagraveu nước mạnh xatilde hội cocircng bằng dacircn chủ văn minh

Cacircu 22 Anh (chị) hatildey phacircn tiacutech tư tưởng của Mac ldquosự phaacutet triển higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội lagrave quaacute trigravenh lịch sử - tự nhiecircnrdquo 17

Khaacutei niệm higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội HTKT-XH lagrave một phạm trugrave của CNDVLS dugraveng để chỉ xatilde hội ở từng giai đoạn lịch sử nhất định với một kiểu qhsx đặc trưng cho xatilde hội đoacute phugrave hợp với một trigravenh độ nhất định của llsx vagrave với một kttt tương ứng được xacircy dựng trecircn những qhsx ấy

HTKT-XH lagrave một hệ thống hoagraven chỉnh vagrave coacute cấu truacutec phức tạp trong đoacute coacute caacutec mặt cơ bản lagrave llsx qhsx kttt Mỗi mặt của htkt-xh coacute vai trograve vị triacute riecircng taacutec động qua lại lẫn nhau thống nhất với nhau

+ LLSX lagrave nền tảng vật chất ndash kỹ thuật của mỗi htkt-xh Sự higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển của mỗi htkt-xh xeacutet đến cugraveng do llsx quyết định Llsx phaacutet triển qua caacutec htkt-xh nối tiếp nhau từ thấp đến cao

+ QHSX lagrave quan hệ giữa người với người trong quaacute trigravenh sản xuất lagrave những quan hệ cơ bản ban đầu vagrave quyết định tất cả mọi quan hệ xatilde hội khaacutec Mỗi htkt-xh lại coacute một kiểu qhsx của noacute tương ứng với trigravenh độ nhất định của llsx Qhsx lagrave tiecircu chuẩn khaacutech quan để phacircn biệt xatilde hội cụ thể nagravey với xatilde hội cụ thể khaacutec đồng thời tiecircu biểu cho một giai đoạn phaacutet triển nhất định của lịch sử

+ KTTT được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển phugrave hợp với CSHT nhưng noacute lại lagrave cocircng cụ để bảo vệ duy trigrave vagrave phaacutet triển CSHT đatilde sinh ra noacute

Ngoagravei caacutec mặt cơ bản necircu trecircn caacutec htkt-xh cograven coacute quan hệ về gia đigravenh dacircn tộc vagrave caacutec quan hệ xatilde hội khaacutec Caacutec quan hệ đoacute đều gắn boacute chặt chẽ với qhsx biến đổi cugraveng với sự biến đổi của qhsx

Sự phaacutet triển của caacutec htkt-xh lagrave một quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn Lịch sử phaacutet triển của xatilde hội loagravei người trải qua nhiều giai đoạn nối tiếp nhau từ thấp đến cao tương ứng với mỗi giai đoạn lagrave

một htkt-xh Sự vận động thay thế nhau của caacutec htkt-xh trong lịch sử đều do taacutec động của caacutec quy luật khaacutech quan đoacute lagrave quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn của xatilde hội Trecircn cơ sở phaacutet hiện ra caacutec quy luật phaacutet triển khaacutech quan của xatilde hội Mac đatilde đi đến kết luận ldquosự phaacutet triển của những higravenh thaacutei kinh tế- xatilde hội lagrave một quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircnrdquo

Caacutec mặt cơ bản hợp thagravenh một htkt-xh khocircng taacutech rời nhau magrave liecircn hệ biện chứng với nhau higravenh thagravenh necircn những qui luật phổ biến của xatilde hội Đoacute lagrave quy luật về sự phugrave hợp của qhsx với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx quy luật csht quyết định kttt vagrave caacutec quy luật xatilde hội khaacutec Chiacutenh taacutec động của caacutec quy luật khaacutech quan đoacute magrave caacutec htkt-xh vận động phaacutet triển thay thế nhau từ thấp đến cao trong lịch sử như một quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn khocircng phụ thuộc vagraveo yacute chiacute nguyện vọng chủ quan của con người

Quaacute trigravenh phaacutet triển lịch sử tự nhiecircn của xatilde hội coacute nguồn gốc sacircu xa từ sự phaacutet triển của llsx Chiacutenh tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx đatilde quy định một caacutech khaacutech quan tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của qhsx Do đoacute xeacutet đến cugraveng llsx quyết định quaacute trigravenh vận động vagrave phaacutet triển của htkt-xh như quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn

Trong caacutec quy luật khaacutech quan chi phối sự vận động vagrave phaacutet triển của caacutec htkt-xh thigrave quy luật về sự phugrave hợp của qhsx với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx coacute vai trograve quyết định nhất Llsx bảo đảm tiacutenh kế thừa trong sự phaacutet triển tiến lecircn của xatilde hội quy định khuynh hướng phaacutet triển từ thấp đến cao Qhsx lagrave mặt thứ hai của ptsx biểu hiện tiacutenh giaacuten đoạn trong sự phaacutet triển của lịch sử Những qhsx lỗi thời được xoacutea bỏ vagrave được thay thế bằng những kiểu qhsx mới cao hơn Đến lượt noacute sự thay đổi qhsx sẽ keacuteo theo sự thay đổi về kttt vagrave do đoacute magrave htkt-xh cũ được thay thế bằng htkt-xh mới cao hơn tiến bộ hơn Quaacute trigravenh đoacute diễn ra theo quy luật khaacutech quan chứ khocircng phải theo yacute muốn chủ quan của con người

Sự thay thế một htkt-xh nagravey bằng một htkt-xh mới cao hơn thường được thực hiện thocircng qua caacutech mạng xatilde hội Nguyecircn nhacircn sacircu sa của caacutech mạng xatilde hội lagrave macircu thuẫn giữa llsx vagrave qhsx khi qhsx trở thagravenh xiềng xiacutech của llsx Trong thời kỳ caacutech mạng xatilde hội khi cơ sở kinh tế thay đổi thigrave sớm hay muộn toagraven bộ kttt đồ sộ cũng thay đổi theo

Quaacute trigravenh kế thừa của lịch sử loagravei người luocircn luocircn cho pheacutep cộng đồng nagraveo đoacute trong điều kiện nhất định do taacutec động của caacutec nhacircn tố caacutec macircu thuẫn becircn trong vagrave becircn ngoagravei coacute thể bỏ qua caacutec giai đoạn phaacutet triển nhất định để vươn tới trigravenh độ tiecircn tiến của nhacircn loại Trong thời đại ngagravey nay chủ chương ruacutet ngắn để đi lecircn CNXH ở một số quốc gia tiền tư bản chủ nghĩa chẳng những khocircng macircu thuẫn với tinh thần của sự phaacutet triển mang tiacutenh lịch sử- tự nhiecircn magrave cograven lagrave biểu hiện sinh động của quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn ấy Chỉ khi ta ldquoruacutet ngắn rdquomột caacutech duy yacute chiacute bấp chấp quy luật thigrave luacutec đoacute sự phaacutet triển ruacutet ngắn mới trở necircn đối lập với quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn

Như vậy quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn của sự phaacutet triển xatilde hội chẳng những diễn ra bằng con đường tuần tự magrave cograven bao hagravem cả sự bỏ qua trong những điều kiện lịch sử nhất định một hoặc một vagravei htkt-xh nhất định Sự khaacutec nhau về trật tự phaacutet triển vẫn lagrave quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn Cacircu 24 Phacircn tiacutech Con đường đi lecircn CNXH ở Việt Nam

a Quaacute độ lecircn CNXH bỏ qua chế độ TBCN ở Việt Nam Trong quaacute trigravenh quaacute độ lecircn CNXH chuacuteng ta cần phải biết tiếp thu vagrave vận dụng saacuteng tạo tư tưởng của caacutec nhagrave kinh điển MAacuteC-

Lenin nhất lagrave tư tưởng của Lecirc nin về những khacircu trung gian những bước quaacute độ tất yếu để đưa một xatilde hội tiểu nocircng lạc hậu lecircn CNXH lại vừa biết tổng kết lịch sử của đất nước vagrave của thế giới với những biến đổi to lớn của noacute Điều quan trọng lagrave quaacute trigravenh đi lecircn CNXH chuacuteng ta cần phải tuacircn thủ nghiecircm ngặt những yecircu cầu khaacutech quan của sự phaacutet triển tuacircn theo những qui luật khaacutech quan của sự phaacutet triển từ xatilde hội nocircng nghiệp lạc hậu lecircn CNXH Tuyệt đối khocircng coacute những 18

hagravenh động chủ quan duy yacute chiacute traacutei với qui luật khaacutech quan Phải hiểu rằng quaacute độ giaacuten tiếp lecircn CNXH bỏ qua chế độ TBCN lagrave con đường phugrave hợp với điều kiện đất nước vagrave thời đại ngagravey nay

Xacircy dựng CNXH bỏ qua chế độ TBCN tạo ra biến đổi về chất của XH trecircn tất cả caacutec lĩnh vực lagrave sự nghiệp rất khoacute khăn phức tạp cho necircn phải phải trải qua một thời kỳ quaacute độ lacircu dagravei với nhiều chặng đường nhiều higravenh thức tổ chức kinh tế xatilde hội coacute tiacutenh quaacute độ Trong caacutec lĩnh vực của đời sống XH diễn ra sự đan xen vagrave đấu tranh của caacutei củ vagrave caacutei mới

b Cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea lagrave nhiệm vụ trung tacircm của thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam - Lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế - XH chỉ ra mỗi higravenh thaacutei KT-XH coacute một lực lượng sản xuất của noacute hay noacutei caacutech khaacutec coacute một cơ

sở vật chất-kỹ thuật của noacute Để coacute CNXH phải coacute một cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại do cuộc CM khoa học vagrave cocircng nghệ mang lại Song nước ta tiến lecircn CNXH từ một nền kinh tế phổ biến lagrave sản xuất nhỏ lao động thủ cocircng lagrave chủ yếu caacutei thiếu thốn của chuacuteng ta lagrave chưa coacute một nền đại cocircng nghiệp Vigrave vậy chuacuteng ta phải tiến hagravenh cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea Thực chất của cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea chiacutenh lagrave xacircy dựng cơ sở vật chất kỹ thuật của CNXH Cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ở nước ta nhằm xacircy dựng cơ sở vật chất kỹ thuật cho CNXH ở nước ta trecircn cơ sở phaacutet huy năng lực nội sinh của đất nước cũng như xu thế quốc tế hoacutea kinh tế thế giới đoacute lagrave nhiệm vụ trung tacircm trong suốt thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH

- Trong cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea đất nước chuacuteng ta cần phaacutet triển mạnh mẽ một nền khoa học vagrave cocircng nghệ tiecircn tiến hiện đại Phải coi phaacutet triển khoa học vagrave cocircng nghệ lagrave quốc saacutech hagraveng đầu điều nagravey hoagraven toagraven phugrave hợp với xu thế của thế giới ngagravey nay trong xu thế hợp taacutec cạnh tranh ngagravey cagraveng khốc liệt Chiacutenh vigrave vậy đại hội đại biểu toagraven quốc lần thứ IX cuả Đảng ta đatilde đề ra ldquocon đường cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ở nước ta cần vagrave coacute thể ruacutet ngắn thời gian vừa coacute bước tuần tự vừa coacute bước nhảy vọt Phaacutet huy những lợi thế của đất nước tận dụng mọi khả năng để đạt được những trigravenh độ cocircng nghệ tiecircn tiến đặc biệt lagrave cocircng nghệ thocircng tin cocircng nghệ sinh học tranh thủ ứng dụng ngagravey cagraveng nhiều hơn ở mức cao hơn vagrave phổ biến hơn những thagravenh tựu mới về khoa học cocircng nghệ từng bước phaacutet triển kinh tế tri thức Phaacutet huy nguồn lực triacute tuệ vagrave sức mạnh tinh thần của người Việt Nam coi phaacutet triển giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo khoa học cocircng nghệ lagrave nền tảng vagrave động lực của sự nghiệp cocircng nghiệp hoacute hiện đại hoacutea

Thực hiện thắng lợi sự nghiệp CNH-HĐH lagrave một trong những nhacircn tố coacute yacute nghĩa quyết định thắng lợi sự nghiệp xacircy dựng CNXH ở nước ta

c Kết hợp giữa LLSX với xacircy dựng QHSX trong thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam - Trong khi khẳng định vai trograve của LLSX lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh cograven chỉ ra sự phaacutet triển của LLSX phải gắn liền với việc

thiết lập quan hệ sản xuất phugrave hợp Trong sự nghiệp xacircy dựng CNXH ở nước ta Đảng ta khẳng định ldquoPhaacutet triển LLSX gắn liền với QHSX mới phugrave hợp trecircn cả 3 mặt sở hữu quản lyacute vagrave phacircn phối

- Phugrave hợp với sự phaacutet triển của LLSX ở nước ta đảng ta chủ trương sử dụng ldquonhiều higravenh thức sở hữa về TLSX nhiều thagravenh phần kinh tếrdquo đồng thời thực hiện nhất quaacuten lacircu dagravei chiacutenh saacutech phaacutet triển nền kinh tế hagraveng hoacutea nhiều thagravenh phần vận động theo cơ chế thị trường coacute sự quản lyacute của Nhagrave nước theo định hướng XHCN đoacute chiacutenh lagrave nền kinh tế thị trường định hướng XHCN

- Kinh tế thị trường lagrave thagravenh tựu chung của văn minh nhacircn loại Noacute lagrave kết quả của sự phaacutet triển LLSX đến một trigravenh độ nhất định kết quả của quaacute trigravenh phacircn cocircng lao động xatilde hội vagrave đa dạng hoacutea caacutec higravenh thức sở hữu Đến lượt noacute kinh tế thị trường lagrave một động lực mạnh mẽ thuacutec đẩy LLSX phaacutet triển Xacircy dựng vagrave phaacutet triển kinh tế thị trường định hướng XHCN vừa phugrave hợp với xu hướng phaacutet triển của thời đại vừa phugrave hợp với yecircu cầu phaacutet triển của LLSX ở nước ta với yecircu cầu xacircy dựng nền kinh tế độc lập tự chủ kết hợp với chủ động hội nhập kinh tế quốc tế Đảng ta khẳng định ldquoMục điacutech của nền kinh tế thị trường định hướng XHCN lagrave phaacutet triển LLSX phaacutet triển kinh tế để xacircy dựng cơ sở vật chất-kỹ thuật của CNXH nacircng cao đời sống của nhacircn dacircn

d Kết hợp giữa kinh tế với chiacutenh trị vagrave caacutec mặt khaacutec của đời sống XH trong thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam Xuất phaacutet từ mối quan hệ giữa kinh tế với chiacutenh trị vagrave caacutec mặt khaacutec của đời sống XH magrave lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh đatilde chỉ ra

trong quaacute trigravenh xacircy dựng CNXH ở nước ta gắn liền với phaacutet triển kinh tế xacircy dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN phải khocircng ngừng đổi mới hệ thống chiacutenh trị nacircng cao vagravei trograve latildenh đạo vagrave sức chiến đấu của Đảng xacircy dựng nhagrave nước phaacutep quyền xatilde hội chủ nghĩa của dacircn do dacircn vigrave dacircn nacircng cao vai trograve của caacutec tổ chức quần chuacuteng trong sự nghiệp xacircy dựng vagrave bảo vệ TQ 19

Đồng thời phải gắn phaacutet triển kinh tế với phaacutet triển văn hoacutea xacircy dựng nền văn hoacutea tiecircn tiến đậm đagrave bản sắc dacircn tộc nhằm khocircng ngừng nacircng cao dacircn triacute đagraveo tạo nhacircn lực vagrave bồi dưỡng nhacircn tagravei theo quan điểm của đảng ta đoacute lagrave quốc saacutech hagraveng đầu giải quyết caacutec vấn đề XH thực hiện cocircng bằng vagrave dacircn chủ trong đời sống XH

Trong quaacute trigravenh phaacutet triển văn hoacutea cần phải đặc biệt quan tacircm đến phaacutet triển giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo Phải coi giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo cũng lagrave quốc saacutech hagraveng đầu Điều nagravey vừa phugrave hợp với xu thế phaacutet triển hiện đại lại vừa lagrave đogravei hỏi cấp baacutech của sự phaacutet triển đất nước

Toacutem lại lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh lagrave một lyacute luận khoa học noacute cho chuacuteng ta một quan niệm đuacuteng đắn về mối quan hệ lẫn nhau giữa caacutec mặt trong đời sống kt-xh về sự vận động vagrave phaacutet triển của XH Với sự phaacutet triển của khoa học vagrave thực tiễn hiện nay lyacute luận đoacute vẫn giữ nguyecircn giaacute trị Noacute đem lại một phương phaacutep luận thực sự khoa học để phacircn tiacutech caacutec hiện tượng trong đời sống XH để từ đoacute vạch ra phương hướng vagrave giải phaacutep đuacuteng đắn cho hoạt động thực tiễn Cacircu 25 AnhChi hay phan tich nhung cong hien to lon cua CMac PhAngghen va VILenin vao su phat trien ly luan ve giai cap va dau tranh giai cap

Nguồn gốc giai cấp CMaacutec vagrave Phangghen đều khẳng định giai cấp khocircng phải lagrave hiện tượng bẩm sinh của xatilde hội khocircng xất hiện cugraveng với sự xuất hiện của xatilde hội Trong xatilde hội nguyecircn thủy khi lực lượng sản xuất cograven thấp keacutem con người lagravem ra sản phẩm chỉ để tồn tại chưa coacute sản phẩm dư thừa chưa coacute điều kiện khaacutech quan để người nagravey chiếm đoạt sản phẩm của người khaacutec xatilde hội chưa xuất hiện chế độ người boacutec lột người vagrave do đoacute chưa thể coacute giai cấp Cuối xatilde hội nguyecircn thủy cocircng cụ sản xuất bằng kim loại xuất hiện coacute sự phacircn cocircng lao động lagravem cho lực lượng sản xuất phaacutet triển mang lại năng suất lao động cao hơn từ đoacute dẫn đến của cải dư lagravem của riecircng chế độ tư hữu ra đời Chế độ tư hữu lagravem cơ sở cho sự phacircn hoaacute xatilde hội thagravenh caacutec gia cấp coacute lợi iacutech đối khaacuteng nhau

Giai cấp lagrave những tập đoagraven người to lớn khaacutec nhau về địa vị trong một hệ thống sản xuất xatilde hội nhất định trong lịch sử khaacutec nhau về quan hệ của họ đối với những tư liệu sản xuất về vai trograve của họ trong tổ chức lao động xatilde hội vagrave như vậy lagrave khaacutec nhau về caacutech thức hưởng thụ vagrave về phần của cải xatilde hội iacutet hoặc nhiều magrave họ được hưởng Noacutei đến giai cấp lagrave noacutei đến một hệ thống caacutec tập đoagraven người trong một chế độ kinh tế xatilde hội nhất định do chế độ ấy sản sinh ra mỗi giai cấp trong lịch sử đều coacute đặc điểm riecircng tuy nhiecircn theo LecircNin cho pheacutep ta nắm được dấu hiệu đặc trưng chung nhất cơ bản nhất những dấu hiệu phổ biến vagrave ổn định nhất của giai cấp

Giai cấp lagrave phạm trugrave kinh tế xatilde hội coacute tiacutenh lịch sử giai cấp khocircng phải lagrave sản phẩm của sản xuất noacutei chung magrave lagrave sản phẩm của hệ thống sản xuất xatilde hội nhất định trong lịch sử một hệ thống giai cấp tương ứng với mocirct hệ thống sản xuất xatilde hội do đoacute khocircng thể hiểu đặc trưng của từng giai cấp cụ thể nếu khocircng đặt noacute trong mối quan hệ với caacutec giai cấp đối lập khaacutec

Noacutei đến giai cấp lagrave noacutei đến sự khaacutec nhau giữa caacutec tập đoagraven người về địa vị trong một hệ thống kinh tế xatilde hội nhất định trong đoacute tập đoagraven người nagravey lagrave thống trị cograven tập đoagraven người kia lagrave bị trị sự khaacutec nhau ấy thể hiện ở chỗ

Caacutec giai cấp coacute quan hệ khaacutec nhau về tư liệu sản xuất đacircy lagrave sự khaacutec nhau cơ bản nhất quy định sự khaacutec nhau về địa vị của caacutec giai cấp trong xatilde hội (viacute dụ)

Caacutec giai cấp coacute vai trograve khaacutec nhau trong tổ chức lao động xatilde hội trong tổ chức quản lyacute sản xuất tập đoagraven nagraveo chiếm hữu tư liệu sản xuất đương nhiecircn giữ vai trograve latildenh đạo chỉ huy hoạt động sản xuất vagrave lưu thocircng hagraveng hoacutea tại từng đơn vị kinh tế vagrave trecircn quy mocirc toagraven xatilde hội

Caacutec giai cấp coacute phương thức vagrave qui mocirc thu nhận của cải xatilde hội khaacutec nhau caacutec giai cấp thống trị chiếm đoạt giaacute trị thăng dư của caacutec giai cấp bị trị chế độ phacircn phối trong xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng lagrave chế độ phacircn phối bất cocircng vigrave phần lớn của cải nằm trong tay giai cấp thống trị phần iacutet ỏi cograven lại thuộc về lực lượng đocircng đảo trong xatilde hội đoacute lagrave những người lao động Toacutem lại giai cấp nagraveo nắm được quyền sở hữu đối với tư liệu sản xuất thigrave giai cấp đoacute sẽ nắm quyền quản lyacute tổ chức sản xuất vagrave quyền chi phối sản phẩm giai cấp đoacute sẽ coacute địa vị trong xatilde hội

Đấu tranh giai cấp Gia cấp thống trị vagrave giai cấp bị trị coacute lợi iacutech căn bản đối lập nhau khocircng thể đều hoagrave đều hoagrave được Đoacute lagrave đối khaacuteng về quyền lợi giữa những giai tầng aacutep bức boacutec lột vagrave những giai tầng bị boacutec lột coacute aacutep bức thigrave coacute đấu tranh chống aacutep VILecircnin cho rằng đấu tranh giai cấp trong lịch sử vagrave trong thời đại ngagravey nay khocircng phải lagrave cuộc bạo loạn khủng bố lật đổ chỉ coacute yacute ngĩa phaacute hoại tiecircu cực magrave thực chất lagrave cuộc đấu tranh của quần chuacuteng bị tước heat quyền bị aacutep bức vagrave lao động chống bọn đặc quyền đặc lợi bọn aacutep bức vagrave bọn ăn baacutem cuộc đấu tranh của những người cocircng nhacircn lagravem thuecirc hay những người vocirc sản chống những người hữu sản hay giai cấp tư sản 20

Thocircng qua cuộc đấu tranh giai cấp sự xung đột giữa lực lượng sản xuất mới vagrave quan hệ sản xuất lạc hậu được giải quyết thực hiện bước quaacute độ từ một chế độ xatilde hội lỗ lời sang chế độ mới cao hơn

Đấu tranh giai cấp lagrave động lực phaacutet triển của xatilde hội coacute giai cấp khocircng chỉ thể hiện trong thời kỳ caacutech mạng xatilde hội magrave cograven trong thời hogravea bigravenh

Đấu tranh giai cấp lagrave quy luật chung của xatilde hội coacute giai cấp song quy luật ấy coacute những biểu hiện đặc thugrave trong từng xatilde hội cụ thể

Về kết cấu giai cấp trong xatilde hội coacute giai cấp mỗi higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội coacute một kết cấu giai cấp nhất định khi higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội nagravey thay thế higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội khaacutec thigrave kết cấu giai cấp cũng thay đổi

Mỗi kết cấu giai cấp trong xatilde hội coacute giai cấp đều coacute caacutec giai cấp cơ bản giai cấp khocircng cơ bản vagrave tầng lớp trung gian những giai cấp cơ bản lagrave những giai cấp gắn liền với sự xuất hiện vagrave tồn tại của phương thức sản xuất thống trị trong xatilde hội sự đối khaacuteng vagrave cuộc đấu tranh của caacutec giai cấp đoacute biểu hiện macircu thuẫn cơ bản của phương thức sản xuất đatilde sinh ra chuacuteng những giai cấp khocircng cơ bản đoacute lagrave những người nocircng dacircn tự do coacute iacutet ruộng đất trong chế độ chiếm hữu nocirc lệ đoacute lagrave giai cấp nocirc lệ chủ nocirc với tư caacutech lagrave tagraven dư của chế độ cũ giai cấp tư sản với tư caacutech lagrave mầm moacuteng của xatilde hội mới trong xatilde hội phong kiếnhellip tầng lớp trung gian lagrave sản phẩm của chiacutenh phương thức sản xuất đang thống trị lagrave kết quả của quaacute trigravenh phacircn hoacutea xatilde hội diễn ra khocircng ngừng trong xatilde hội đoacute lagrave tầng lớp bigravenh dacircn trong xatilde hội nocirc lệ lagrave tầng lớp triacute thức tiểu tư sản trong xatilde hội tư bản

Cugraveng với sự phaacutet triển của sản xuất mỗi giai cấp trong một kết cấu giai cấp cũng coacute những biến đổi nhất định những biến đổi ấy dẫn đến những thay đổi địa vị của caacutec giai cấp đoacute trong hệ thống sản xuất xatilde hội

Lyacute luận về giai cấp của chủ nghĩa Maacutec ndashLecircnin lagrave cơ sở đuacuteng đắn để nhận định giai cấp phacircn tiacutech caacutec quan hệ giai cấp trong đấu tranh giai cấp vagrave lien minh giai cấp baacutec bỏ mọi quan điểm sai lầm trong việc phacircn chia giai cấp trong xatilde hội

Lyacute luận về giai cấp vagrave đấu tranh giai cấp của chủ nghĩa Maacutec - PhAngghen Lecircnin đatilde vạch ra tiacutenh tấc yếu của cuộc đấu tranh giữa giai cấp vocirc sản vagrave giai cấp tư sản Sau khi giai cấp vocirc sản giagravenh chiacutenh quyền những cơ sở vất chất để nảy sinh giai cấp boacutec lột vagrave sự phacircn chia giai cấp noacutei chung vẫn tồn tại vigrave vậy giai cấp cocircng nhacircn phải tiến hagravenh tổ chức xacircy dựng một hệ thống quan hệ xatilde hocirci mới theo yecircu cầu phaacutet triển của lực lượng sản xuất hiện đại Ngoagravei ra giai cấp vocirc sản cograven phải từng bước khắc phục những tư tưởng tacircm lyacute tập quaacuten văn hoacutea lạc hậu của xatilde hội củ cograven in sacircu vagraveo đời sống tinh thần của xatilde hội CAcircU 26 Anhchị hatildey trigravenh bagravey quan điểm maacutecxiacutet về đấu tranh giai cấp vagrave vai trograve của noacute đối với sự phaacutet triển của xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng Sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam về đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta hiện nay như thế nagraveo 1 Quan điểm Maacutecxiacutet về đấu tranh giai cấp - Đấu tranh giai cấp lagrave quaacute trigravenh tất yếu khaacutech quan của xatilde hội coacute aacutep bức boacutec lột Đoacute lagrave cuộc đấu tranh giữa giai cấp thống trị vagrave giai cấp bị trị đối khaacuteng về quyền lợi khocircng thể dung hoagrave được -VILecircnin cho rằng đấu tranh giai cấp trong lịch sử vagrave ngagravey nay khocircng phải lagrave những cuộc bạo loạn khủng bố phaacute hoại magrave noacute thực chất lagrave cuộc đấu tranh của quần chuacuteng bị tước hết quyền bị aacutep bức vagrave lao động chống bọn aacutep bức ăn baacutem đấu tranh của những người cocircng nhacircn lagravem thuecirc hay những người vocirc sản chống giai cấp tư sản Nguyecircn nhacircn đấu tranh giai cấp -Do macircu thuẫn gay gắt giữa lực lượng sản xuất mới tiến bộ vagrave quan hệ sản xuất lỗi thời lạc hậu - Về mặt xatilde hội đacircy lagrave macircu thuẫn biểu hiện giữa giai cấp caacutech mạng tiến bộ đại diện cho lực lượng sản xuất mới vagrave giai cấp thống trị boacutec lột đại diện cho quan hệ sản xuất lỗi thời lạc hậu Higravenh thức đấu tranh Tuỳ thuộc hoagraven cảnh lịch sử giai cấp tham gia đấu tranh giai đoạn phaacutet triển đấu tranh magrave đấu tranh giai cấp diễn ra dưới nhiều higravenh thức Ngagravey nay caacutech mạng xatilde hội chủ nghĩa đang thời kỳ thoaacutei tragraveo giai cấp cocircng nhacircn caacutec nước tư bản đấu tranh bằng những higravenh thức mới chống lại những thủ đoạn của giai cấp thống trị bảo vệ lợi iacutech giai cấp trước mắt vagrave lacircu dagravei của cocircng nhacircn vagrave nhacircn dacircn lao động 2 Vai trograve của đấu tranh giai cấp đối với sự phaacutet triển xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng -Đấu tranh giai cấp lagrave một trong những động lực phaacutet triển quan trọng của xatilde hội coacute giai cấp Vigrave đấu tranh giai cấp giuacutep thay đổi phương thức sản xuất cũ lỗi thời lạc hậu bằng phương thức mới cao hơn đồng thời xacircy dựng lực lượng sản xuất mới phugrave hợp quan hệ sản xuất tạo cơ sở phaacutet triển mọi mặt đời sống xatilde hội -Đấu tranh giai cấp giuacutep cải tạo caacutec giai cấp caacutech mạng vagrave quần chuacuteng lao động thocircng qua việc xoaacute bỏ tập quaacuten xấu do giai cấp thống trị sản sinh ra 21

-Đấu tranh giai cấp lagrave đograven bẩy phaacutet triển lịch sử caacutech mạng lagrave động lực phaacutet triển caacutec mặt đời sống xatilde hội trong thời kỳ phaacutet triển bigravenh thừơng Đấu tranh lagrave động lực để giai cấp tư sản đổi mới phương thức quản lyacute sử dụng kỹ thuật mới để tạo necircn những thagravenh tựu mới -Vai trograve đấu tranh giai cấp thể hiện ở những cuộc đấu tranh mang tiacutenh quần chuacuteng rộng lớn do lực lượng tiến bộ xatilde hội latildenh đạo được tổ chức khoa học nhằm đaacutenh đổ giai cấp thống trị cản trở phaacutet triển xatilde hội 3 Sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam về đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta hiện nay -Thời kỳ quaacute độ đi lecircn CNXH ở nước ta tồn tại nhiều giai cấp vagrave macircu thuẫn giai cấp Tuy nhiecircn trong điều kiện phaacutet triển kinh tế thị trường quaacute độ lecircn CNXH macircu thuẫn nagravey bộc lộ lagrave macircu thuẫn trong nội bộ nhacircn dacircn Nhigraven chung lợi iacutech giai cấp tư sản thống nhất lợi iacutech cộng đồng đấu tranh lagrave để hợp taacutec đoagraven kết xacircy dựng xatilde hội dacircn giagraveu nước mạnh cocircng bằng văn minh -Thực chất đấu tranh giai cấp ở nước ta trong thời kỳ quaacute độ lagrave đấu tranh giữa khuynh hướng tự giaacutec theo định hướng XHCN vagrave khuynh hướng phaacutet triển tự phaacutet lecircn TBCN Trong quaacute trigravenh đoacute nhất thiết chuacuteng ta phải phaacutet triển kinh tế hagraveng hoaacute nhiều thagravenh phần trong đoacute coacute thagravenh phần kinh tế tư bản tư nhacircn -Đấu tranh giai cấp ở nước ta diễn ra hagraveng ngagravey trecircn caacutec lĩnh vực chiacutenh trị kinh tế xatilde hội Vigrave vậy Đảng ta luocircn xaacutec định rotilde cần phải +Đấu tranh chống khuynh hướng vagrave biểu hiện tiecircu cực của tầng lớp tư sản +Đấu tranh chống khuynh hướng tự phaacutet TBCN của sản xuất nhỏ +Đấu tranh chống caacutec thế lực thugrave địch acircm mưu diễn biến hoagrave bigravenh phaacute hoại độc lập dacircn tộc vagrave chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta +Xacircy dựng chủ nghĩa xatilde hội đi đocirci với bảo vệ tổ quốc bảo vệ quyền lagravem chủ nhacircn dacircn +Xacircy dựng nền kinh tế thị trường thực hiện CNH HĐH định hướng XHCN giữ gigraven vagrave phaacutet huy bản sắc dacircn tộc tiếp thu tinh hoa nhacircn loại lagravem cho đời sống vật chất vagrave tinh thần nhacircn dacircn khocircng ngừng nacircng cao -Để đạt được caacutec mục tiecircu trecircn đogravei hỏi sử dụng nhiều higravenh thức đấu tranh khaacutec nhau vừa mềm dẻo vừa cương quyết Toacutem lại giai đoạn hiện nay đogravei hỏi Đảng ta phải nắm vững biện phaacutep duy vật nắm vững quan điểm giai cấp của CN Maacutec-Lecircnin để phacircn tiacutech được tiacutenh chất tigravenh higravenh gay go phức tạp của đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ traacutenh rơi vagraveo thaacutei cực sai lầm quaacute cường điệu đấu tranh giai cấp đi đến rụt regrave khocircng daacutem đổi mới mơ hồ mất cảnh giaacutec đi đến phủ nhận đấu tranh giai cấp Cacircu 27 Anh chị hatildey chỉ ra những điểm giống vagrave khaacutec nhau giữa nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản Trả lời

Nhagrave nước phaacutep quyền lagrave một higravenh thức tổ chức nhagrave nước đặc biệt magrave ở đoacute coacute sự ngự trị cao nhất của phaacutep luật với nội dung thực hiện quyền lực của nhacircn dacircn

Nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản coacute những điểm giống vagrave khaacutec nhau như sau

Giống nhau Phaacutep luật được đề cao vagrave lagrave cocircng cụ chủ yếu để quản lyacute mọi hoạt động của xatilde hội vagrave cocircng dacircn Ngay cả hoạt động của caacutec cơ

quan thuộc hệ thống tổ chức nhagrave nước cũng phải tuacircn theo phaacutep luật mặc dugrave chiacutenh noacute lagrave những cơ quan cocircng bố ban hagravenh thực thi vagrave kiểm tra việc thực hiện phaacutep luật

Khaacutec nhau 1048766Điểm khaacutec biệt căn bản giữa nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản ở

chỗ nếu như trong nhagrave nước phaacutep quyền tư sản quyền lực của nhagrave nước được phacircn cho ba cơ quan khaacutec nhau hoagraven toagraven độc lập với nhau đảm nhiệm thigrave một trong những nguyecircn tắc quan trọng của nhagrave nước phaacutep quyền XHCN lagrave quyền lực nhagrave nước thống nhất coacute sự phacircn cocircng vagrave phối hợp giữa caacutec cơ quan nhagrave nước trong việc thực hiện caacutec quyền lập phaacutep hagravenh phaacutep vagrave tư phaacutep 22

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam lagrave nhagrave nước phaacutep quyền XHCN của dacircn do dacircn vigrave dacircn necircn hệ thống phaacutep luật thể hiện tập trung yacute chiacute lợi iacutech vagrave nguyện vọng của nhacircn dacircn Tất cả quyền lực nhagrave nước thuộc về nhacircn dacircn magrave nền tảng lagrave liecircn minh giữa giai cấp cocircng nhacircn vagrave đội ngũ triacute thức Trong khi nhagrave nước phaacutep quyền tư sản lagrave của giai cấp tư sản nhằm thực hiện nền chuyecircn chiacutenh tư sản đối với giai cấp vocirc sản vagrave nhacircn dacircn lao động

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam được đặt dưới sự latildenh đạo của ĐCS VN thực hiện quản lyacute xatilde hội bằng phaacutep luật theo phaacutep luật Nhagrave nước phaacutep quyền tư sản được tổ chức dưới nhiều higravenh thức khaacutec nhau nhưng nhigraven chung coacute 2 higravenh thức cơ bản lagrave quacircn chủ lập hiến vagrave caacutec higravenh thức cộng hogravea chung quy lại đều lagrave nền chuyecircn chiacutenh tư sản Cacircu 28 Phacircn tiacutech vai trograve của Nhagrave Nước đối với quaacute trigravenh phaacutet triển kinh tế ở nước ta trong giai đoạn hiện nay Vai trograve taacutec động của Nhagrave Nước đối với kinh tế thuộc phạm vi mối quan hệ biện chứng giữa kiến truacutec thượng tầng vagrave cơ sở hạ tầng Nếu chiacutenh saacutech phaacutep luật của Nhagrave Nước phugrave hợp với nhu cầu khaacutech quan của nền kinh tế thigrave noacute sẽ coacute taacutec động thuacutec đẩy kinh tế phaacutet triển vagrave ngược lại sẽ kigravem hatildem hoặc phaacute hoại sự phaacutet triển kinh tế Nền kinh tế VN hiện nay lagrave nền kinh tế thị trường theo định hướng XHCN trong đoacute Nhagrave Nước giữ vai trograve rất quan trọng 1 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc ổn định kinh tế vĩ mocirc Nền kinh tế thị trường luocircn diễn ra những biến động khocircn lường vagrave tiềm ẩn những nguy cơ khủng hoảng kinh tế trầm trọng Do đoacute xuất hiện nhu cầu cần sự can thiệp của Nhagrave Nước nhằm điều chỉnh caacutec quan hệ kinh tế sao cho iacutet coacute khả năng xảy ra khủng hoảng nhất thocircng qua chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh tiền tệ Chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh bao gồm caacutec chiacutenh saacutech thuế vagrave chi tiecircu ngacircn saacutech của Nhagrave nước nhằm điều tiết chu kỳ kinh tế đảm bảo cocircng ăn việc lagravem ổn định giaacute cả vagrave tăng trưởng liecircn tục của nền kinh tế Trong những thời kỳ kinh tế suy giảm chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh coacute taacutec dụng kiacutech cầu vagrave sản xuất bằng caacutech Chiacutenh phủ tăng mua giảm thuế do đoacute tạo ra được một thu nhập quốc dacircn khả dụng lớn hơn để đưa vagraveo luồng tiecircu đugraveng Cograven trong những thời kỳ kinh tế quaacute noacuteng chiacutenh phủ lagravem ngược lại Khi tăng chi tiecircu vagraveo thời điểm thất nghiệp cao vagrave lạm phaacutet thấp Nhagrave nước đatilde tăng cung ứng tiền dẫn tới giảm latildei suất (tức giaacutem giaacute đồng tiền) nhờ đoacute ngacircn hagraveng mới coacute nhiều điều kiện cho vay vagrave chi tiecircu cho tiecircu dugraveng được tăng lecircn Điều đoacute coacute nghĩa lagrave kiacutech cầu vigrave tiecircu dugraveng lagrave bộ phận cấu thagravenh lớn nhất vagrave ổn định nhất của tổng cầu Latildei suất thấp đồng thời khuyến khiacutech đầu tư caacutec chủ doanh nghiệp coacute thể mở rộng sản xuất thuecirc thecircm cocircng nhacircn Trong thời kỳ lạm phaacutet cao vagrave thất nghiệp thấp thigrave ngược lại Nhagrave nước ldquolagravem nguội nền kinh tế bằng caacutech tăng latildei suất giảm cung ứng tiền Cugraveng với việc giảm tiền vagrave tăng latildei suất cả chỉ tiecircu lẫn giaacute cả đều coacute xu hướng giảm hoặc iacutet nhất nếu coacute tăng thigrave cũng rất chậm vagrave kết quả lagrave thu hẹp lại sản lượng vagrave việc lagravem 2 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng Trong nền kinh tế thị trường coacute thagravenh phần kinh tế tư nhacircn Thagravenh phần kinh tế nagravey chủ yếu hoạt động vigrave mục điacutech lợi nhuận necircn chỉ tập trung đầu tư phaacutet triển những lĩnh vực coacute thể thu được nhiều lợi nhuận Cograven những lĩnh vực cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng như xacircy dựng cơ sở hạ tầng (giao thocircng điện nước hellip) thigrave tư nhacircn khocircng muốn hoặc khocircng thể đầu tư vigrave vốn lớn chậm thu hồi vốn Magrave một nền kinh tế muốn phaacutet triển thigrave khocircng thể khocircng coacute cơ sở hạ tầng Do vậy để ổn định vagrave phaacutet triển kinh tế Nhagrave Nước phải đảm nhận lĩnh vực hagraveng hoacutea cocircng cộng 3 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc chống ocirc nhiễm mocirci trường Caacutec thagravenh phần kinh tế tư nhacircn trong quaacute trigravenh hoạt động kinh doanh đatilde gacircy ra ocirc nhiễm mocirci trường lagravem cạn kiệt nguồn tagravei nguyecircn Do đoacute cần sự can thiệp điều tiết của Nhagrave Nước để hạn chế vagrave khắc phục những vấn đề nagravey 4 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc tạo lập hagravenh lang phaacutep lyacute vững chắc Sự phaacutet triển của nền kinh tế thường đogravei hỏi phải coacute một mocirci trường chiacutenh trị - xatilde hội ổn định cần thiết Mặt khaacutec xu thế phaacutet triển của kinh tế thị trường lagrave theo hướng hội nhập kinh tế quốc tế do đoacute cagraveng cần tới vai trograve của Nhagrave Nước bằng caacutec chiacutenh saacutech đối ngoại tạo mocirci trường phaacutep lyacute vững chắc cho quaacute trigravenh nagravey 23

Cacircu 29 AnhChị hatildey phacircn tiacutech quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người vagrave về vấn đề giải phoacuteng con người 1 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người a Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội - Khoa học vagrave thực tiễn đatilde chứng tỏ rằng tiền đề đầu tiecircn của sự tồn tại người lagrave sự sống của thể xaacutec Thể xaacutec sống của con người chiacutenh lagrave sản phẩm tiến hoacutea lacircu dagravei của tự nhiecircn lagrave sự tiếp tục phaacutet triển của tự nhiecircn PhAecircngghen viết ldquoBản thacircn chuacuteng ta với cả xương thịt maacuteu mủ vagrave đầu oacutec chuacuteng ta lagrave thuộc về giới tự nhiecircnrdquo Do vậy trước hết noacute bị chi phối bởi caacutec quy luật tự nhiecircn sinh học như quy luật trao đổi chất giữa cơ thể với mocirci trường quy luật biến dị vagrave di truyền quy luật tiến hoacutea hellip - Sự tồn tại của con người cograven gắn liền trực tiếp với sự tồn tại của xatilde hội Để thỏa matilden caacutec nhu cầu của migravenh con người phải tiến hagravenh lao động sản xuất qua đoacute tạo thagravenh caacutec mối quan hệ xatilde hội vagrave xatilde hội trong đoacute ldquo xatilde hội sản sinh ra con người với tiacutenh caacutech lagrave con người như thế nagraveo thigrave con người cũng sản sinh ra xatilde hội như thếrdquo Sự tồn tại xatilde hội của con người gắn liền với sự tồn tại của yacute thức - Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội trong đoacute coacute sự taacutec động đan xen của ba hệ thống nhu cầu (nhu cầu sinh học nhu cầu xatilde hội nhu cầu tinh thần) vagrave ba hệ thống quy luật (quy luật sinh học quy luật xatilde hội quy luật tinh thần) Mỗi hệ thống nhu cầu vagrave quy luật nagravey đều coacute vị triacute vai trograve vagrave taacutec dụng của migravenh trong sự tồn tại vagrave phaacutet triển của con người đồng thời chuacuteng tham gia vagraveo việc quy định bản chất của noacute trong đoacute hệ thống nhu cầu vagrave quy luật xatilde hội luocircn giữ vị triacute trung tacircm vagrave coacute vai trograve quyết định Caacutec nhu cầu của con người dugrave lagrave nhu cầu vật chất hay tinh thần mang tiacutenh tự nhiecircn vagrave xatilde hội đều được quy định bởi lịch sử nhưng con người hoagraven toagraven coacute thể tự điều chỉnh tự kiểm tra caacutec nhu cầu vagrave hoạt động của migravenh Con người tồn tại trong thế giới khocircng phải như caacutec sinh vật khaacutec magrave tồn tại với tư caacutech lagrave chủ thể của quaacute trigravenh nhận thức vagrave hagravenh động cải tạo thế giới cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người b Con người lagrave chủ thể của lịch sử - Triết học Mac-Lecircnin cho rằng con người lagrave sản phẩm của lịch sử (sản phẩm của điều kiện tự nhiecircn vagrave điều kiện xatilde hội) đồng thời chiacutenh lagrave chủ thể saacuteng tạo ra quaacute trigravenh lịch sử ấy-lịch sử của con người Đoacute lagrave quaacute trigravenh hoạt động coacute yacute thức của con người nhằm mục điacutech cải tạo tự nhiecircn cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người - Trecircn cơ sở vận dụng pheacutep biện chứng duy vật CMaacutec đatilde khảo saacutet bản chất con người bắt đầu từ hoạt động thực tiễn từ trong hoagraven cảnh xatilde hội lịch sử cụ thể - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo luận điểm nagravey cho thấy con người lagrave một thực thể coacute tiacutenh loagravei Đặc tiacutenh ldquoloagraveirdquo của con người hiện thực tức lagrave tiacutenh người Tiacutenh người bao gồm toagraven bộ caacutec thuộc tiacutenh vốn coacute của con người trong đoacute coacute ba thuộc tiacutenh cơ bản nhất đoacute lagrave thuộc tiacutenh tự nhiecircn thuộc tiacutenh xatilde hội vagrave thuộc tiacutenh tư duy - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo quan hệ xatilde hội ở đacircy được hiểu lagrave tổng thể caacutec quan hệ magrave con người đatilde coacute đang coacute vagrave trong chừng mực nagraveo đoacute cograven bao hagravem cả những quan hệ trong tương lai - Bản chất con người lagrave tổng hogravea caacutec quan hệ xatilde hội nhưng con người bao giờ cũng lagrave con người riecircng biệt con người cụ thể ứng với những thời đại những giai đoạn lịch sử nhất định với từng tập đoagraven người đồng thời noacute cũng mang bản chất chung của nhacircn loại phaacutet triển trong toagraven bộ lịch sử loagravei người 2 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về giải phoacuteng con người - Triết học Mac-Lecircnin lagrave triết học vigrave con người Trong ldquoTuyecircn ngocircn của Đảng Cộng sảnrdquo CMac vagrave PhAecircngghen đatilde viết ldquovĩnh viễn giải phoacuteng toagraven thể xatilde hội khỏi aacutech boacutec lột aacutech aacutep bứcrdquo song ldquoxatilde hội khocircng thể nagraveo giải phoacuteng cho migravenh được nếu khocircng giải phoacuteng cho mỗi caacute nhacircn riecircng biệtrdquo Như vậy tư tưởng giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave tư tưởng xuyecircn suốt lagrave caacutei cốt lotildei của Triết học Mac- Lecircnin - Triết học Mac-Lecircnin khocircng phải lagrave triết học đầu tiecircn đề cập đến vấn đề giải phoacuteng con người Vấn đề giải phoacuteng con người đatilde được nhiều học thuyết triết học đề cập đến nhưng do hạn chế bởi lịch sử do chưa hiểu đuacuteng về con người về bản chất con người cho necircn khi xaacutec định giải phoacuteng con người lagrave giải phoacuteng đối tượng nagraveo bằng caacutec nagraveo giải phoacuteng như thế nagraveo hellip caacutec học thuyết triết học trong lịch sử đatilde đưa ra nhiều quan điểm khaacutec nhau nhưng chưa coacute được cacircu trả lời thiacutech đaacuteng - Triết học Mac-Lecircnin trecircn cơ sở giải thiacutech đuacuteng đắn vagrave khoa học về con người về bản chất con người đatilde xaacutec định ldquobất kỳ sự giải phoacuteng nagraveo cũng bao hagravem ở chỗ lagrave noacute trả thế giới con người những quan hệ của con người về với bản thacircn con ngườirdquo ldquolagrave giải phoacuteng người lao động thoaacutet khoải lao động bị tha hoacuteardquo Coacute thể noacutei rằng vấn đề ldquotha hoacutea con ngườirdquo vagrave giải phoacuteng con người chiếm vị triacute trung tacircm trong quan niệm của CMaacutec về đời sống xatilde hội ldquoTha hoacuteardquo lagrave biến thagravenh caacutei bản chất khaacutec với bản chất ban đầu ldquoTha hoacutea con ngườirdquo theo CMaacutec lagrave con người khocircng cograven lagrave chiacutenh migravenh magrave trở thagravenh tồn tại khaacutec caacutei đối lập với migravenh Vagrave nguyecircn nhacircn của sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất vagrave sự nocirc dịch nhiều mặt đối với con người gacircy ra - Theo triết học Mac-Lecircnin sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do hoạt động của chiacutenh con người tạo ra vigrave thế con người bằng hoạt động tiacutech cực của migravenh coacute thể xoaacute bỏ được sự ldquotha hoacuteardquo cho migravenh 24

+ Cần phải xoacutea bỏ ldquochế độ sở hữu tư sảnrdquo thứ ldquo sở hữu vận động trong sự đối lập giữa hai cực tư bản vagrave lao độngrdquo noacute chiacutenh lagrave nguồn gốc sinh ra mọi nocirc dịch con người trong xatilde hội tư bản + Sự nghiệp xoacutea bỏ ldquotha hoacuteardquo giải phoacuteng cho con người lagrave sự nghiệp của quần chuacuteng nhacircn dacircn lao động trong đoacute giai cấp vocirc sản lagrave lực lượng nograveng cốt vagrave quyết định Bởi vigrave chỉ coacute giai cấp vocirc sản mới coacute khả năng đem lại tự do vagrave bigravenh đẳng thực sự cho mọi người + Sự nghiệp giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave một quaacute trigravenh lacircu dagravei Noacute phụ thuộc chủ yếu vagraveo trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất vagraveo caacutec điều kiện vật chất tất yếu cho sự nghiệp giải phoacuteng ấy Cacircu 30 Anh chị hatildey trigravenh bagravey mục tiecircu nhiệm vụ vagrave nội dung cơ bản của việc xacircy dựng con người Việt Nam đaacutep ứng giai đoạn caacutech mạng hiện nay

Theo chủ nghĩa Maacutec- Lecircnin con người lagrave sản phẩm của lịch sử cũng lagrave chủ thể saacuteng tạo lịch sử Con người Việt Nam do điều kiện tự nhiecircn địa lyacute văn hoaacute đatilde higravenh thagravenh necircn con người Việt Nam mộc mạc chất phaacutec coacute

truyền thống đấu tranh kiecircn cường bất khuất để giữ nước vagrave phấn đấu khocircng ngừng vigrave sự nghiệp dựng nước Con người Việt Nam hiện nay đang đứng trước những thử thaacutech mới cần phải vượt qua đoacute lagrave - Đấu tranh chống lại những mặt tiecircu cực vagrave hạn chế của cơ chế thị trường mang lại coacute taacutec động xấu đến tư tưởng tacircm lyacute con

người VN - Cugraveng với cuộc CM KHKT như vũ bảo con người VN cần phaacutet huy vagrave kế thừa những tinh hoa văn hoaacute của nhacircn loại vagrave giữ gigraven

bản sắc văn hoaacute của migravenh bull Xacircy dựng con người VN đaacutep ứng giai đoạn CM hiện nay - Xacircy dựng con người VN coacute những đức tiacutenh cơ bản như tinh thần yecircu nước coacute yacute chiacute đưa đất nước khỏi đoacutei nghegraveo đoagraven kết vigrave

sự nghiệp tiến bộ xatilde hội - Coacute yacute thức tập thể phấn đấu vigrave lợi iacutech chung - Lối sống lagravenh mạnh cần kiệm bảo vệ mocirci trường sinh thaacutei - Lao động chăm chỉ với lương tacircm nghề nghiệp coacute kỹ luật kỹ thuật vagrave saacuteng tạo - Thường xuyecircn học tập hiểu biết vagrave nacircng cao nghiệp vụhellip Toacutem lại để con người VN coacute thể đaacutep ứng được những yecircu cầu của giai đoạn caacutech mạng hiện nay một mặt cần tiacutech cực phaacutet huy vagrave regraven luyện những ưu điểm đồng thời khắc phục vagrave hạn chế những nhược điểm để sớm đưa VN thoaacutet khỏi tigravenh trạng đoacutei nghegraveo lạc hậu vagrave ldquosaacutenh vai cugraveng với caacutec cường quốc năm chacircurdquo

• 84 Những yecircu cầu phương phaacutep luận của nguyecircn tắc phaacutet triển

3 Những yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc thống nhất giữa lyacute luận vagrave thực tiễn 31 Thực tiễn vagrave lyacute luận coacute mối quan hệ biện chứng cho nhau Thực tiễn lagrave cơ sở lagrave động lực lagrave mục điacutech vagrave lagrave tiecircu chuẩn của lyacute

luận Lyacute luận higravenh thagravenh phaacutet triển phải xuất phaacutet từ thực tiễn đaacutep ứng được yecircu cầu thực tiễn 311 Như ở trecircn ta đatilde noacutei thực tiễn lagrave cơ sở của lyacute luận Con người nhận thức giới tự nhiecircn đầu tiecircn bằng hoạt động thực tiễn Sự

taacutec động của con người buộc giới tự nhiecircn bộc lộ những thuộc tiacutenh quy luật để từ đoacute con người coacute kinh nghiệm Quaacute trigravenh phacircn tiacutech tổng hợp khaacutei quaacutet kinh nghiệm thagravenh một mocircn khoa học lyacute luận Thực tiễn đề ra những vấn đề magrave lyacute luận phải trả lời

312 Thực tiễn lagrave động lực của lyacute luận Qua hoạt thực tiễn luocircn nảy sinh những vấn đề đogravei hỏi lyacute luận phải hoagraven thiện chiacutenh migravenh để bao quaacutet vagrave giải quyết tốt caacutec vấn đề do thực tiễn đặt ra Điều nagravey cagraveng lagravem cho lyacute luận ngagravey cagraveng đầy đủ phong phuacute vagrave sacircu sắc hơn

313 Thực tiễn lagrave mục điacutech của lyacute luận Khocircng coacute thực tiễn thigrave lyacute luận khocircng thể đem lại lợi iacutech cao hơn thỏa matilden nhu cầu ngagravey cagraveng tăng của con người vagrave qua thực tiễn đatilde giuacutep cho lyacute luận hoagraven thagravenh được mục điacutech của migravenh Lyacute luận hướng dẫn chỉ đạo thực tiễn lagravem cho thực tiễn ngagravey cagraveng hiệu quả hơn

314 Thực tiễn lagrave tiecircu chuẩn chacircn lyacute của lyacute luận Lyacute luận chỉ được coi lagrave chacircn lyacute khi noacute phugrave hợp với thực tiễn khaacutech quan magrave noacute phản aacutenh vagrave đồng thời noacute được thực tiễn kiểm nghiệm Thocircng qua thực tiễn những lyacute luận đạt đến chacircn lyacute sẽ được bổ sung vagraveo kho tang tri thức nhacircn loại

32 Lyacute luận phải được vận dụng vagraveo thực tiễn tiếp tục bổ sung vagrave phaacutet triển trong thực tiễn Thực tiễn phải được chỉ đạo bởi lyacute luận để lagravem cho thực tiễn coacute hiệu quả nhất

321 Hoạt động thực tiễn của con người muốn coacute hiệu quả nhất thiết phải coacute lyacute luận soi đường Khi lyacute luận đạt đến chacircn lyacute thigrave lyacute luận coacute khả năng định hướng mục tiecircu xaacutec định lực lượng phương phaacutep biện phaacutep thực hiện Lyacute luận cograven dự baacuteo được khả năng phaacutet triển của caacutec mối quan hệ thực tiễn

322 Vận dụng lyacute luận vagraveo thực tiễn cần phacircn tiacutech rotilde từng tigravenh higravenh cụ thể traacutenh vận dụng lyacute luận maacutey moacutec giaacuteo điều kinh viện Như vậy chẳng những hiểu sai giaacute trị của lyacute luận magrave cograven lagravem phương hại đến thực tiễn lagravem sai lệch sự thống nhất tất yếu giữa lyacute luận vagrave thực tiễn

323 Từ lyacute luận xacircy dựng mocirc higravenh thực tiễn phaacutet huy những nhacircn tố tiacutech cực hạn chế những yếu tố tiecircu cực nhằm đạt kết quả cao 324 Baacutem saacutet diễn biến của thực tiễn để kịp thời bổ sung những khuyết điểm của lyacute luận hoặc coacute thể thay đổi lyacute luận cho phugrave hợp

với thực tiễn 13

Cacircu 18 AnhChị hatildey necircu ra những nguyecircn nhacircn cơ bản của bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều Để khắc phục triệt để bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều chuacuteng ta cần phải quaacuten triệt nguyecircn tắc nagraveo trong triết học Maacutec ndash Lecircnin Phacircn tiacutech caacutec yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc đoacute

1 Những nguyecircn nhacircn cơ bản của bệnh kinh nghiệm

- Bệnh kinh nghiệm lagrave khuynh hướng tư tưởng tuyệt tối hoacutea kinh nghiệm coi thường lyacute luận khoa học khuếch đại vai trograve thực tiễn để hạ thấp vai trograve lyacute luận

- Kinh nghiệm lagrave rất quyacute goacutep phần thagravenh cocircng trong điều kiện hoagraven cảnh nhất định vagrave lagrave cơ sở để khaacutei quaacutet lyacute luận Tuy nhiecircn nếu tuyệt đối hoacutea kinh nghiệm một nơi một luacutec nagraveo đoacute xem thường lyacute luận sẽ rơi vagraveo bệnh kinh nghiệm vagrave sẽ thất bại trong thực tiễn khi điều kiện hoagraven cảnh thay đổi Nguyecircn nhacircn của bệnh kinh nghiệm lagrave do yếu keacutem về lyacute luận cụ thể

+ nguyecircn nhacircn chủ quan dễ thỏa matilden với vốn kinh nghiệm bản thacircn ngại học lyacute luận khocircng chịu nacircng cao trigravenh độ lyacute luận coi thường khoa học kỹ thuật coi thường giới triacute thức thiếu nhigraven xa trocircng rộng dễ bảo thủ trigrave trệ

+ nguyecircn nhacircn khaacutech quan sự tồn tại phổ biến nền sản xuất nhỏ trigravenh độ dacircn triacute thấp khoa học ndash kỹ thuật chưa phaacutet triển Nho giaacuteo phong kiến cograven ảnh hưởng nặng nề

2 Những nguyecircn nhacircn cơ bản của bệnh giaacuteo điều

- Bệnh giaacuteo điều lagrave khuynh hướng tư tưởng cường điệu vai trograve lyacute luận coi nhẹ thực tiễn taacutech rời lyacute luận khỏi thực tiễn thiếu quan điểm lịch sử - cụ thể aacutep dụng kinh nghiệm một caacutech rập khuocircn maacutey moacutec

- Biểu hiện của bệnh giaacuteo điều lagrave bệnh saacutech vở nắm lyacute luận chỉ dừng ở cacircu chữ theo kiểu ldquotầm chương triacutech cuacuterdquo hiểu lyacute luận một caacutech phiến diện hời hợt biến lyacute luận thagravenh tiacuten điều vagrave aacutep dụng lyacute luận một caacutech maacutey moacutec vận dụng sai lyacute luận vagraveo thực tiễn khocircng bổ sung điều chỉnh lyacute luận Nguyecircn nhacircn của bệnh giaacuteo điều lagrave do yếu keacutem về lyacute luận cụ thể

+ hiểu lyacute luận bằng kinh nghiệm hiểu lyacute luận một caacutech đơn giản phiến diện cắt xeacuten sơ lượchellip

+ xuyecircn tạc boacutep meacuteo lyacute luậnhellip

3 Khắc phục bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều coacute hiệu quả

Hoagraven cảnh giai cấp vocirc sản của nước ta trong buổi đầu caacutech mạng vừa giagravenh độc lập tự do lagravem mảnh đất magraveu mỡ cho caacutec bệnh nagravey phaacutet triển nhanh tuy nhiecircn chuacuteng ta đatilde để chuacuteng tồn tại quaacute dagravei Để khắc phục triệt để bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều chuacuteng ta cần phải quaacuten triệt nguyecircn tắc thống nhất giữa lyacute luận vagrave thực tiễn trong triết học Maacutec ndash Lecircnin Cụ thể

- Baacutem saacutet thực tiễn lyacute luận phải gắn liền với thực tiễn thường xuyecircn kiểm tra trong thực tiễn vagrave khocircng ngừng phaacutet triển cugraveng thực tiễn tăng cường học tập nacircng cao trigravenh độ lyacute luận bổ sung vận dụng lyacute luận phugrave hợp với thực tiễn

- Phải coi trọng lyacute luận vagrave cocircng taacutec lyacute luận nacircng cao dacircn triacute đẩy mạnh sự nghiệp giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo phổ biến rộng ratildei tri thức khoa học ndash cocircng nghệhellip

- Phải đổi mới cocircng taacutec lyacute luận của Đảng dựa trecircn nền tảng chủ nghĩa Maacutec ndash Lecircnin vagrave tư tưởng Hồ Chiacute Minh Quaacuten triệt nhiệm vụ hướng nghiecircn cứu chủ yếu vagrave phương chacircm lớn chỉ đạo hoạt động lyacute luận của Đảng

- Hoagraven thiện cơ chế thị trường định hướng xatilde hội chủ nghĩa Vigrave kinh tế thị trường luocircn vận động vagrave biến đổi đogravei hỏi mọi thagravenh phần mọi chủ thể kinh tế phải năng động saacuteng tạo phải thường xuyecircn baacutem saacutet thị trường để ứng phoacute cho phugrave hợp

- Phải đổi mới tư duy lyacute luận khắc phục sự lạc hậu của lyacute luận thu hẹp khoảng caacutech giữa lyacute luận vagrave thực tiễn bằng caacutech

+ từ bỏ lối nghiecircn cứu kinh viện tư biện

14

+ thường xuyecircn đối chiếu lyacute luận với cuộc sống vận dụng lyacute luận vagraveo hoagraven cảnh thực tế của nước ta

- Coi trọng vagrave thường xuyecircn tổng kết thực tiễn qua đoacute sửa đổi phaacutet triển lyacute luận đatilde coacute bổ sung hoagraven chỉnh đường lối chiacutenh saacutech higravenh thagravenh lyacute luận mới quan điểm mới để chỉ đạo sự nghiệm đổi mới xatilde hội Cacircu 19 Anhchị hatildey phacircn tiacutech những tiền đề xuất phaacutet magrave Caacutec Maacutec dựa vagraveo để xacircy dựng lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội Trả lời

Caacutec nhagrave triết học duy tacircm trước Maacutec đatilde tiếp cận caacutec vấn đề xatilde hội từ goacutec độ nhacircn tố tinh thần như đạo đức niềm tin tocircn giaacuteo chiacutenh trịhellip đatilde ldquolấy sự thống trị của tocircn giaacuteo lagravem tiền đề Vagrave dần dagrave người ta tuyecircn bố mọi quan hệ thống trị lagrave một quan hệ tocircn giaacuteo vagrave người ta biến quan hệ đoacute thagravenh sự sugraveng baacutei sugraveng baacutei phaacutep luật sugraveng baacutei nhagrave nướcrdquo Từ việc phecirc phaacuten quan điểm duy tacircm đoacute C Maacutec đatilde đưa ra một hướng tiếp cận mới khoa học vagrave thuyết phục nhằm lyacute giải caacutec vấn đề của đời sống xatilde hội vagrave lagravem tiền đề xuất phaacutet điểm cho học thuyết của migravenh

Trước hết Maacutec nghiecircn cứu xatilde hội từ việc xem xeacutet yếu tố con người cụ thể hiện đang sống đời sống thực trong từng xatilde hội cụ thể Sự tồn tại của con người lagrave một sự tồn tại hiển nhiecircn vagrave phổ biến trong đời sống xatilde hội quy định sự tồn tại của toagraven thể xatilde hội

Maacutec cho rằng tiền đề đầu tiecircn của tất cả mọi sự tồn tại của người vagrave do đoacute cũng lagrave tiền đề của mọi quaacute trigravenh lịch sử đoacute lagraverdquo người ta phải coacute khả năng sống đatilde rồi mới coacute thể ldquolagravem ra lịch sửrdquo Nhưng muốn sống được thigrave trước hết cần phải coacute thức ăn thức uống nhagrave ở quần aacuteo vagrave một vagravei thứ khaacutec nữa Như vậy hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn lagrave việc sản xuất ra những tư liệu để thoả matilden những nhu cầu ấy việc sản xuất ra bản thacircn đời sống vật chấtrdquo

Nhu cầu vagrave lợi iacutech của con người quy định hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn vagrave lagrave động lực thuacutec đẩy con người hoạt động phaacutet triển Khi nhu cầu nagravey được thoả matilden thigrave ngay lập tức xuất hiện nhu cầu mới Cứ như vậy nhu cầu của con người lagrave động lực thuacutec đẩy sự phaacutet triển của chiacutenh con người vagrave qua đoacute lagrave động lực phaacutet triển của cả xatilde hội

Để thoả matilden nhu cầu đaacutep ứng lợi iacutech cho migravenh con người phải liecircn kết trong caacutec cộng đồng tức hệ thống caacutec mối liecircn hệ giữa caacute nhacircn con người cụ thể từ đoacute tạo thagravenh xatilde hội

Khi đề cập tới hoạt động sản xuất vật chất với tiacutenh caacutech lagrave hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn của con người Maacutec cũng đồng thời chỉ ra caacutec hoạt động sản xuất khaacutec của con người như hoạt động sản xuất tinh thần vagrave hoạt động sản xuất ra bản thacircn con người cũng như caacutec quan hệ xatilde hội khaacutec Trong hoạt động đoacute hoạt động sản xuất vật chất đoacuteng vai trograve lagrave nền tảng lagrave cơ sở cho toagraven bộ đời sống xatilde hội vagrave lagrave điểm đaacutenh dấu sự khaacutec biệt cơ bản giữa con người vagrave con vật Maacutec viết ldquo Bản thacircn con người bắt đầu bằng tự phacircn biệt với suacutec vật ngay khi con người bắt đầu sản xuất ra những tư liệu sinh hoạt của migravenhrdquo Chiacutenh thocircng qua sản xuất vật chất để duy trigrave tồn tại vagrave phaacutet triển của migravenh con người đồng thời saacuteng tạo ra toagraven bộ đời sống vật chất vagrave tinh thần phong phuacute của xatilde hội Do đoacute việc xuất phaacutet từ con người hiện thực để nghiecircn cứu đời sống xatilde hội đogravei hỏi phải bắt đầu từ sản xuất vật chất của họ qua đoacute đi đến việc xem xeacutet caacutec mặt khaacutec của xatilde hội nhằm tigravem ra caacutec quy luật vận động vagrave phaacutet triển khaacutech quan của xatilde hội

Từ việc nghiecircn cứu quaacute trigravenh sản xuất vật chất Maacutec phaacutet hiện ra 2 mặt khocircng taacutech rời nhau lagrave lực lượng sản xuất (quan hệ giữa con người với tự nhiecircn ) vagrave quan hệ sản xuất (quan hệ giữa con người với con người) Hai mặt nagravey của sản xuất vật chất tồn tại thống nhất với nhau tạo thagravenh phương thức sản xuất Sự taacutec động qua lại giữa chuacuteng trong một phương thức sản xuất đatilde tạo necircn quy luật quan hệ sản xuất phugrave hợp với trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất

Trecircn cơ sở nghiecircn cứu hoạt động sản xuất Maacutec đi tới việc nghiecircn cứu caacutec mặt của đời sống xatilde hội như chiacutenh trị phaacutep quyền đạo đức tocircn giaacuteohellipcoacute liecircn hệ ragraveng buộc với nhau Ở đacircy Maacutec đatilde phaacutet hiện ra caacutec quy luật cơ sở hạ tầng quyết định kiến truacutec thượng tầng tồn tại xatilde hội quyết định yacute thức xatilde hội phương thức sản xuất quyết định mọi mặt của đời sống xatilde hội Từ kết quả nagravey trong tư duy Maacutec higravenh thagravenh quan niệm cho rằng xatilde hội lagrave một hệ thống trong đoacute caacutec mặt liecircn hệ taacutec động lẫn nhau lagravem cho xatilde hội vận động vagrave phaacutet triển theo caacutec quy luật khaacutech quan tuy nhiecircn caacutec quy luật đoacute khocircng taacutec động becircn ngoagravei hoạt động sống coacute yacute thức của con người cụ thể Xatilde hội lagrave sự thống nhất mặt khaacutech quan vagrave mặt chủ quan

Toacutem lại xuất phaacutet từ vai trograve quyết định của sản xuất vật chất Maacutec đatilde phacircn tiacutech một caacutech khoa học mối quan hệ của tất cả caacutec lĩnh vực caacutec mặt của đời sống xatilde hội cũng như phaacutet hiện ra caacutec quy luật cơ bản chi phối sự vận động vagrave phaacutet triển của xatilde hội Trecircn cơ sở đoacute Ocircng đatilde đi tới sự khaacutei quaacutet khoa học về lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội 15

Cacircu 20 Phacircn tiacutech nội dung cơ bản của quy luật quan hệ sản xuất phugrave hợp với trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất Trả lời I Biện chứng giữa lực lượng sản xuất (PTSX) vagrave quan hệ sản xuất (QHSX) 11 khaacutei niệm phương thức sản xuất lực lượng sản xuất quan hệ sản xuất 11PTSX lagrave caacutech thức con người tiến hagravenh sản xuất vật chất ở từng giai đoạn lịch sử nhất định của xatilde hội loagravei người Mỗi xatilde hội được đặc tưng bằng một PTSX nhất định PTSX đoacuteng vai trograve quyết định đối với tất cả caacutec mặt của đời sống xatilde hội Kinh tế chiacutenh trị văn hoacutea vagrave xatilde hội Sự thay thế kế tiếp nhau của caacutec PTSX trong lịch sử quyết định sự phaacutet triển của xatilde hội loagravei ngưogravei từ thấp đến cao Trong sản xuất con người coacute quan hệ Một mặt lagrave quan hệ giữa người với tự nhiecircn tức lagrave LLSX mặt khaacutec lagrave quan hệ giữa người với người tức lagrave quan hệ sản xuất PTSX chiacutenh lagrave sự thống nhất giữa LLSX ở một trigravenh độ nhất định với QHSX tương ứng 12 LLSX lagrave toagraven bộ caacutec lực lượng đựoc con người sử dụng trong quaacute trigravenh sản xuất vật chất LLSX biểu hiện quan hệ giữa người với người với giới tự nhiecircn Nghĩa lagrave trong quaacute trigravenh sản xuất con người phải chinh phục giới tự nhiecircn bằng caacutec sức mạnh hiện thực của migravenh LLSX bao gồm Con người (CN) vagrave tư liệu sản xuất (TLSX) TLSX bao gồm +Đối tượng lao động một bộ phận của giới tự nhiecircn được đưa vagraveo sản xuất + Tư liệu lao động Cocircng cụ lao động vagrave kho tagraveng bến batildei giao thocircng vận tải Trong TLLĐ cocircng cụ lao động khocircng ngừng đựoc cải tiến cho necircn noacute lagrave yếu tố động nhất caacutech mạng nhất Chiacutenh sự cải tiến vagrave hogravean thiện khocircng ngừng cocircng cụ lao động đatilde lagravem biến đổi toagraven bộ tư liệu sản xuất Xeacutet đến cugraveng đoacute lagrave nguyecircn nhacircn sacircu xa của mọi biến đổi xatilde hội Con người lagrave yếu tố coacute vai trograve quan trọng nhất quyết định nhất Tư liệu lao động chỉ trở thagravenh lực lươngj tiacutech cực cải biến đối tượng lao động khi chuacuteng được kết hợp với lao động sống đoacute chiacutenh lagrave con người với những kỹ năng kỷ xảo với triacute tuệ vagrave kinh nghiệm của migravenh Hagravem lượng triacute tuệ trong điều kiện của khoa học cocircng nghệ hiện nay đatilde lagravem cho con người trở thagravenh nguồn lực đặc biệt của sản xuất lagrave nguồn lực cơ bản nguồn lực vocirc tận 13 QHSX lagrave mối quan hệ giữa người với người trong quaacute trigravenh sản xuất vật chất Thể hiện qua 3 mặt Quan hệ giữa ngưogravei với người đối với việc sở hữu về TLSX quan hệ giữa người với người đối với việc tổ chức quản lyacute quan hệ giữa người với người đối với việc phacircn phối sản phẩm Ba mặt noacutei trecircn coacute quan hệ hữu cơ với nhau trong đoacute quan hệ thứ nhất coacute yacute nghĩa quyết định đối với tất cả những quan hệ khaacutec Bản chất của bất kỳ quan hệ sản xuất nagraveo cũng đều phụ thuộc vagraveo vấn đề những TLSX chủ yếu trong xatilde hội được giải quyết như thế nagraveo Coacute 2 higravenh thức sở hữu cơ bản về tư liệu sản xuất Sở hữu tư nhacircn vagrave sở hữu xatilde hội II Quy luật về sự phugrave hợp của QHSX với trigravenh độ của LLSX

LLSX vagrave QHSX lagrave hai mt ca PTSX coacute mối liecircn hệ biện chứng lẫn nhau higravenh thagravenh necircn quy luật về sự phugrave hợp giữa QHSX với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Quy luật nagraveu vạch rotilde tiacutenh chất phụ thuộc khaacutech quan của QHSX vagraveo sự phaacutet triển của LLSX Đến lượt migravenh QHSX taacutec động trở lại đối với LLSX Khuynh hướng chung của SX lagrave khocircng nhừng phaacutet triển Sự phaacutet triển đoacute xeacutet đến cugraveng lagrave bắt nguồn từ sự biến đổi vagrave phaacutet triển của LLSX trước hết lagrave CCLĐ Trigravenh độ của LLSX lagrave trigravenh độ phaacutet triển của CCLĐ của kyacute thuật trigravenh độ kinh nghiệm kỹ năng của người lao động quy mocirc sản xuất trigravenh độ phacircn cocircng lao độnghellip Trigravenh độ của LLSX gắn với tiacutenh chất của LLSX Tiacutenh chất của LLSX Khi SX cograven trigravenh độ thấp keacutem thigrave LLSX coacute tiacutenh chất caacute nhacircn khi SX đạt tới trigravenh độ cơ khiacute hiện đại phacircn cocircng lao động xatilde hội phaacutet triển thigrave LLSX coacute tiacutenh xatilde hội hoacutea Trong quaacute trigravenh sản xuất để lao động bớt nặng nhọc vagrave đạt hiệu quả cao hơn con người luocircn luocircn tigravem caacutech cải thiện hoagraven thiện cocircng cụ lao động vagrave chế tạo ra những cocircng cụ lao động mới tinh xảo hơn đồng thời kinh nghiệm sản xuất thoacutei quen lao động kỹ năng sản xuất kiến thức khoa học của con người cũng tiến bộ theo Như vậy sự thay đổi của xatilde hội bao giờ cũng bắt đầu bằng sự thay đổi LLSX Cugraveng với sự phaacutet triển của LLSX QHSX cũng higravenh thagravenh vagrave biến đổi cho phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Sự phugrave hợp đoacutelagrave động lực lagravem cho LLSX phaacutet trỉen mạnh mẽ QHSX phải tạo được điều kiện sử dụng vagrave kết hợp tối ưu giữa TLSX vagrave người lao động Mở ra điều kiện thiacutech hợp cho việc kiacutech thiacutech vật chất tinh thần đối với người lao động Nhưng LLSX luocircn luocircn phaacutet triển cograven QHSX coacute xu hướng tương đối ổn định Khi LLSX phaacutet triển lecircn một trigravenh độ mới QHSX khocircng cograven phugrave hợp nữa trở thagravenh chướng ngại đối với sự phaacutet triển của noacute sẽ nảy sinh macircu thuẫn gay gắt giữa hai mặt của PTSX Sự phaacutet triển khaacutech đoacute tất yếu dẫn đến việc xoacutea bỏ QHSX cũ thay thế bằng một QHSX mới phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ mới của LLSX mở đường cho LLSX phaacutet triển Việc xoacutea bỏ QHSX cũ thay thế bằng QHSX mới cũng coacute nghĩa lagrave sự diệt vong của một PTSX lỗi thời vagrave sự ra đời của PTSX mới Trong xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng macircu thuẫn giữa LLSX mới vagrave QHSX lỗi thời lagrave cơ sở khaacutech quan của cuộc đấu tranh giai cấp đồng thời lagrave tiền đề tất yếu của caacutec cuộc caacutech mạng xatilde hội Đacircy lagrave quy luật phổ biến taacutec động trong toagraven 16

bộ tiến trigravenh lịch sử nhacircn loại ldquoQuy luật QHSX phugrave hợp với trigravenh độ PT của LLSXrdquo QHSX phugrave hợp với trigravenh độ của LLSX lại trở thagravenh động lực cơ bản thuacutec đẩy mở đường cho LLSX phaacutet triển QHSX khocircng phugrave hợp với trigravenh độ của LLSX sẽ kigravem hatildem sự phaacutet triển của LLSX Song taacutec động kigravem hatildem đoacute cũng chỉ coacute tiacutenh chất tạm thời theo tiacutenh tất yếu khaacutech quan cuối cugraveng QH cũng se phải thay đổi cho phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Sở dĩ QHSX coacute taacutec động trở lại mạnh mẽ với LLSX lagrave vigrave noacute qui định Mục điacutech của SX hệ thống quản lyacute của SX vagrave quản lyacute xatilde hội Phương thức phacircn phối vagrave phần của cải iacutet hay nhiều magrave người lao động được hưởng Từ đoacute noacute sẽ tạo ra những điều kiện để kiacutech thiacutech việc cải tiến lao động vagrave kỹ thuật sản xuất thuacutec đẩy LLSX phaacutet triển Thực tiễn đatilde cho thấy LLSX chỉ coacute thể phaacutet triển khi coacute một QHSX hợp lyacute đồng bộ phugrave hợp với noacute QHSX lạc hậu hoặc tiecircn tiến hơn một caacutech giả tạo cũnhg sẽ kigravem hatildem sự phaacutet triển của LLSX Quy luật về sự phugrave hợp của QHSX với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX lagrave quy luật chung nhất của sự phaacutet triển XH Sự taacutec động cảu quy luật nagravey đatilde đưa xatilde hội loagravei ngưogravei trải qua caacutec PTSX khaacutec nhau Tuy nhiecircn khocircng phải bất cứ nước nagraveo cũng nhất thiết phải tuần tự trải qua caacutec PTSX một số nước coacute thể bỏ qua hợc một số caacutec PTSX để tiến lecircn PTSX mới cao hơn CAcircU 21 Anh Chị hatildey phacircn tiacutech mối quan hệ biện chứng giữa cơ sở hạ tầng (CSHT) vagrave kiến triến thượng tầng (KTTT) Đảng ta đatilde vận dụng mối quan hệ biện chứng nagravey như thế nagraveo vagraveo vagraveo quaacute trigravenh xacircy dựng CNXH ở nước ta hiện nay Trả lời

CSHT lagrave toagraven bộ những quan hệ sản xuất hợp thagravenh cơ cấu kinh tế của một xatilde hội nhất định KTTT lagrave toagraven bộ caacutec quan điểm về chiacutenh trị phaacutep quyền triết học đạo đức tocircn giaacuteocaacutec thể chế xatilde hội tương ứng như Nhagrave nước đảng phaacutei giaacuteo hộihellip được higravenh thagravenh trecircn một CSHT nhất định Mối quan hệ biện chứng giữa CSHT vagrave KTTT - CSHT quyết định KTTT (CSHT nagraveo thigrave KTT nấy) + Trật tự kinh tế xeacutet đến cugraveng quy định trật tự chiacutenh trị macircu thuẫn trong kinh tế gacircy ra macircu thuẫn trong chiacutenh trị Giai cấp nagraveo

thống trị trong kinh tế thigrave giai cấp đoacute thống trị trong chiacutenh trị + Tất cả caacutec yếu tố của KTTT dều trực tiếp hay giaacuten tiếp phụ thuộc vagraveo CSHT vagrave do CSHT quy định + CSHT thay đổi hay mất đi thigrave sớm hay muộn KTTT cũng phải thay đổi hay mất đi để cho một KTTT mới ra đời tuy nhiecircn

đacircy lagrave một quaacute trigravenh phức tạp - Sự taacutec động của KTTT đến CSHT Do KTTT vagrave mỗi yếu tố của noacute coacute tiacutenh độc lập tương đối vagrave vai trograve khaacutec nhau necircn chuacuteng

taacutec động đến CSHT theo những caacutech những xu hướng khaacutec nhau + Chức năng chiacutenh của KTTT lagrave xacircy dựng củng cố bảo vệ CSHT đatilde sinh ra noacute chống lại mọi nguy cơ lagravem suy yếu hay phaacute hoại chế độ kinh tế hiện hagravenh + KTTT taacutec động mạnh mẽ đến kinh tế - xatilde hội nhưng noacute khocircng thể lagravem thay đổi xu hướng phaacutet triển khaacutech quan của đời sống kinh tế - xatilde hội Sự taacutec động của noacute chủ yếu diễn ra theo 2 hướng Nếu phugrave hợp với CSHT với caacutec quy luật kinh tế thigrave KTTT thuacutec đẩy sự tăng trưởng đảm bảo sự phaacutet triển bền vững cho CSHT Nếu khocircng phugrave hợp với CSHT với caacutec quy luật kinh tế thigrave KTTT kigravem hatildem sự tăng trưởng gacircy baacutet ổn cho đời sống xatilde hội Đảng ta đatilde vận dụng mối quan hệ biện chứng nagravey trong quaacute trigravenh xacircy dựng CHXH ở nước ta hiện nay Nước ta đatilde trải qua caacutec higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội khaacutec nhau từ xatilde hội cộng sản nguyecircn thủy tiến lecircn xatilde hội chiếm hữu nocirc lệ đến xatilde hội phong kiến rồi tiến hoacutea lecircn CNXH bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa vagrave đỉnh cao nhất trong quaacute trigravenh tiến hoacutea nagravey lagrave chủ nghĩa cộng sản Nước ta đang trong giai đoạn xacircy dựng CNXH theo hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN Do đoacute mối quan hệ biện chứng giữa CSHT vagrave KTTT lagrave 1 quaacute trigravenh đấu tranh lacircu dagravei giữa caacutei mới vagrave caacutei cũ CNXH đang trong quaacute trigravenh xacircy dựng necircn lagrave caacutei mới cograven rất non yếu muốn xoacutea bỏ hết tagraveng dư của xatilde hội cũ - đại diện cho caacutei cũ rất khoacute bởi noacute đatilde tồn tại lacircu dagravei Tuy nhiecircn con đường đi lecircn CNXH ở nước ta diễn ra theo caacutec quy luật khaacutech quan của thời đại chứ khocircng phải do yacute muốn chủ quan của con người quyết định necircn noacute lagrave caacutei mới nhưng hợp quy luật necircn ngagravey cagraveng phaacutet triển vagrave ngược lại caacutei cũ khocircng hợp quy luật sẽ ngagravey cagraveng yếu đi Đảng ta đatilde ra sức xacircy dựng CNXH trong đoacute phaacutet triển lực lượng sản xuất hiện đại gắn liền với xacircy dựng quan hệ sản xuất mới phugrave hợp trecircn cả 3 mặt sở hữu quản lyacute vagrave phacircn phối Quaacute trigravenh xacircy dựng nagravey đogravei hỏi chuacuteng ta phải xacircy dựng caacutec quan điểm về chiacutenh trị phaacutep quyền triết học đạo đức tocircn giaacuteocaacutec thể chế xatilde hội tương ứng như Nhagrave nước đảng phaacutei giaacuteo hội cho phugrave hợp với sự phaacutet triển của phương thức sản xuất magrave Đảng đatilde đề ra để goacutep phần xacircy dựng một nước Việt Nam dacircn giagraveu nước mạnh xatilde hội cocircng bằng dacircn chủ văn minh

Cacircu 22 Anh (chị) hatildey phacircn tiacutech tư tưởng của Mac ldquosự phaacutet triển higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội lagrave quaacute trigravenh lịch sử - tự nhiecircnrdquo 17

Khaacutei niệm higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội HTKT-XH lagrave một phạm trugrave của CNDVLS dugraveng để chỉ xatilde hội ở từng giai đoạn lịch sử nhất định với một kiểu qhsx đặc trưng cho xatilde hội đoacute phugrave hợp với một trigravenh độ nhất định của llsx vagrave với một kttt tương ứng được xacircy dựng trecircn những qhsx ấy

HTKT-XH lagrave một hệ thống hoagraven chỉnh vagrave coacute cấu truacutec phức tạp trong đoacute coacute caacutec mặt cơ bản lagrave llsx qhsx kttt Mỗi mặt của htkt-xh coacute vai trograve vị triacute riecircng taacutec động qua lại lẫn nhau thống nhất với nhau

+ LLSX lagrave nền tảng vật chất ndash kỹ thuật của mỗi htkt-xh Sự higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển của mỗi htkt-xh xeacutet đến cugraveng do llsx quyết định Llsx phaacutet triển qua caacutec htkt-xh nối tiếp nhau từ thấp đến cao

+ QHSX lagrave quan hệ giữa người với người trong quaacute trigravenh sản xuất lagrave những quan hệ cơ bản ban đầu vagrave quyết định tất cả mọi quan hệ xatilde hội khaacutec Mỗi htkt-xh lại coacute một kiểu qhsx của noacute tương ứng với trigravenh độ nhất định của llsx Qhsx lagrave tiecircu chuẩn khaacutech quan để phacircn biệt xatilde hội cụ thể nagravey với xatilde hội cụ thể khaacutec đồng thời tiecircu biểu cho một giai đoạn phaacutet triển nhất định của lịch sử

+ KTTT được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển phugrave hợp với CSHT nhưng noacute lại lagrave cocircng cụ để bảo vệ duy trigrave vagrave phaacutet triển CSHT đatilde sinh ra noacute

Ngoagravei caacutec mặt cơ bản necircu trecircn caacutec htkt-xh cograven coacute quan hệ về gia đigravenh dacircn tộc vagrave caacutec quan hệ xatilde hội khaacutec Caacutec quan hệ đoacute đều gắn boacute chặt chẽ với qhsx biến đổi cugraveng với sự biến đổi của qhsx

Sự phaacutet triển của caacutec htkt-xh lagrave một quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn Lịch sử phaacutet triển của xatilde hội loagravei người trải qua nhiều giai đoạn nối tiếp nhau từ thấp đến cao tương ứng với mỗi giai đoạn lagrave

một htkt-xh Sự vận động thay thế nhau của caacutec htkt-xh trong lịch sử đều do taacutec động của caacutec quy luật khaacutech quan đoacute lagrave quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn của xatilde hội Trecircn cơ sở phaacutet hiện ra caacutec quy luật phaacutet triển khaacutech quan của xatilde hội Mac đatilde đi đến kết luận ldquosự phaacutet triển của những higravenh thaacutei kinh tế- xatilde hội lagrave một quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircnrdquo

Caacutec mặt cơ bản hợp thagravenh một htkt-xh khocircng taacutech rời nhau magrave liecircn hệ biện chứng với nhau higravenh thagravenh necircn những qui luật phổ biến của xatilde hội Đoacute lagrave quy luật về sự phugrave hợp của qhsx với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx quy luật csht quyết định kttt vagrave caacutec quy luật xatilde hội khaacutec Chiacutenh taacutec động của caacutec quy luật khaacutech quan đoacute magrave caacutec htkt-xh vận động phaacutet triển thay thế nhau từ thấp đến cao trong lịch sử như một quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn khocircng phụ thuộc vagraveo yacute chiacute nguyện vọng chủ quan của con người

Quaacute trigravenh phaacutet triển lịch sử tự nhiecircn của xatilde hội coacute nguồn gốc sacircu xa từ sự phaacutet triển của llsx Chiacutenh tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx đatilde quy định một caacutech khaacutech quan tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của qhsx Do đoacute xeacutet đến cugraveng llsx quyết định quaacute trigravenh vận động vagrave phaacutet triển của htkt-xh như quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn

Trong caacutec quy luật khaacutech quan chi phối sự vận động vagrave phaacutet triển của caacutec htkt-xh thigrave quy luật về sự phugrave hợp của qhsx với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx coacute vai trograve quyết định nhất Llsx bảo đảm tiacutenh kế thừa trong sự phaacutet triển tiến lecircn của xatilde hội quy định khuynh hướng phaacutet triển từ thấp đến cao Qhsx lagrave mặt thứ hai của ptsx biểu hiện tiacutenh giaacuten đoạn trong sự phaacutet triển của lịch sử Những qhsx lỗi thời được xoacutea bỏ vagrave được thay thế bằng những kiểu qhsx mới cao hơn Đến lượt noacute sự thay đổi qhsx sẽ keacuteo theo sự thay đổi về kttt vagrave do đoacute magrave htkt-xh cũ được thay thế bằng htkt-xh mới cao hơn tiến bộ hơn Quaacute trigravenh đoacute diễn ra theo quy luật khaacutech quan chứ khocircng phải theo yacute muốn chủ quan của con người

Sự thay thế một htkt-xh nagravey bằng một htkt-xh mới cao hơn thường được thực hiện thocircng qua caacutech mạng xatilde hội Nguyecircn nhacircn sacircu sa của caacutech mạng xatilde hội lagrave macircu thuẫn giữa llsx vagrave qhsx khi qhsx trở thagravenh xiềng xiacutech của llsx Trong thời kỳ caacutech mạng xatilde hội khi cơ sở kinh tế thay đổi thigrave sớm hay muộn toagraven bộ kttt đồ sộ cũng thay đổi theo

Quaacute trigravenh kế thừa của lịch sử loagravei người luocircn luocircn cho pheacutep cộng đồng nagraveo đoacute trong điều kiện nhất định do taacutec động của caacutec nhacircn tố caacutec macircu thuẫn becircn trong vagrave becircn ngoagravei coacute thể bỏ qua caacutec giai đoạn phaacutet triển nhất định để vươn tới trigravenh độ tiecircn tiến của nhacircn loại Trong thời đại ngagravey nay chủ chương ruacutet ngắn để đi lecircn CNXH ở một số quốc gia tiền tư bản chủ nghĩa chẳng những khocircng macircu thuẫn với tinh thần của sự phaacutet triển mang tiacutenh lịch sử- tự nhiecircn magrave cograven lagrave biểu hiện sinh động của quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn ấy Chỉ khi ta ldquoruacutet ngắn rdquomột caacutech duy yacute chiacute bấp chấp quy luật thigrave luacutec đoacute sự phaacutet triển ruacutet ngắn mới trở necircn đối lập với quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn

Như vậy quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn của sự phaacutet triển xatilde hội chẳng những diễn ra bằng con đường tuần tự magrave cograven bao hagravem cả sự bỏ qua trong những điều kiện lịch sử nhất định một hoặc một vagravei htkt-xh nhất định Sự khaacutec nhau về trật tự phaacutet triển vẫn lagrave quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn Cacircu 24 Phacircn tiacutech Con đường đi lecircn CNXH ở Việt Nam

a Quaacute độ lecircn CNXH bỏ qua chế độ TBCN ở Việt Nam Trong quaacute trigravenh quaacute độ lecircn CNXH chuacuteng ta cần phải biết tiếp thu vagrave vận dụng saacuteng tạo tư tưởng của caacutec nhagrave kinh điển MAacuteC-

Lenin nhất lagrave tư tưởng của Lecirc nin về những khacircu trung gian những bước quaacute độ tất yếu để đưa một xatilde hội tiểu nocircng lạc hậu lecircn CNXH lại vừa biết tổng kết lịch sử của đất nước vagrave của thế giới với những biến đổi to lớn của noacute Điều quan trọng lagrave quaacute trigravenh đi lecircn CNXH chuacuteng ta cần phải tuacircn thủ nghiecircm ngặt những yecircu cầu khaacutech quan của sự phaacutet triển tuacircn theo những qui luật khaacutech quan của sự phaacutet triển từ xatilde hội nocircng nghiệp lạc hậu lecircn CNXH Tuyệt đối khocircng coacute những 18

hagravenh động chủ quan duy yacute chiacute traacutei với qui luật khaacutech quan Phải hiểu rằng quaacute độ giaacuten tiếp lecircn CNXH bỏ qua chế độ TBCN lagrave con đường phugrave hợp với điều kiện đất nước vagrave thời đại ngagravey nay

Xacircy dựng CNXH bỏ qua chế độ TBCN tạo ra biến đổi về chất của XH trecircn tất cả caacutec lĩnh vực lagrave sự nghiệp rất khoacute khăn phức tạp cho necircn phải phải trải qua một thời kỳ quaacute độ lacircu dagravei với nhiều chặng đường nhiều higravenh thức tổ chức kinh tế xatilde hội coacute tiacutenh quaacute độ Trong caacutec lĩnh vực của đời sống XH diễn ra sự đan xen vagrave đấu tranh của caacutei củ vagrave caacutei mới

b Cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea lagrave nhiệm vụ trung tacircm của thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam - Lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế - XH chỉ ra mỗi higravenh thaacutei KT-XH coacute một lực lượng sản xuất của noacute hay noacutei caacutech khaacutec coacute một cơ

sở vật chất-kỹ thuật của noacute Để coacute CNXH phải coacute một cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại do cuộc CM khoa học vagrave cocircng nghệ mang lại Song nước ta tiến lecircn CNXH từ một nền kinh tế phổ biến lagrave sản xuất nhỏ lao động thủ cocircng lagrave chủ yếu caacutei thiếu thốn của chuacuteng ta lagrave chưa coacute một nền đại cocircng nghiệp Vigrave vậy chuacuteng ta phải tiến hagravenh cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea Thực chất của cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea chiacutenh lagrave xacircy dựng cơ sở vật chất kỹ thuật của CNXH Cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ở nước ta nhằm xacircy dựng cơ sở vật chất kỹ thuật cho CNXH ở nước ta trecircn cơ sở phaacutet huy năng lực nội sinh của đất nước cũng như xu thế quốc tế hoacutea kinh tế thế giới đoacute lagrave nhiệm vụ trung tacircm trong suốt thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH

- Trong cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea đất nước chuacuteng ta cần phaacutet triển mạnh mẽ một nền khoa học vagrave cocircng nghệ tiecircn tiến hiện đại Phải coi phaacutet triển khoa học vagrave cocircng nghệ lagrave quốc saacutech hagraveng đầu điều nagravey hoagraven toagraven phugrave hợp với xu thế của thế giới ngagravey nay trong xu thế hợp taacutec cạnh tranh ngagravey cagraveng khốc liệt Chiacutenh vigrave vậy đại hội đại biểu toagraven quốc lần thứ IX cuả Đảng ta đatilde đề ra ldquocon đường cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ở nước ta cần vagrave coacute thể ruacutet ngắn thời gian vừa coacute bước tuần tự vừa coacute bước nhảy vọt Phaacutet huy những lợi thế của đất nước tận dụng mọi khả năng để đạt được những trigravenh độ cocircng nghệ tiecircn tiến đặc biệt lagrave cocircng nghệ thocircng tin cocircng nghệ sinh học tranh thủ ứng dụng ngagravey cagraveng nhiều hơn ở mức cao hơn vagrave phổ biến hơn những thagravenh tựu mới về khoa học cocircng nghệ từng bước phaacutet triển kinh tế tri thức Phaacutet huy nguồn lực triacute tuệ vagrave sức mạnh tinh thần của người Việt Nam coi phaacutet triển giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo khoa học cocircng nghệ lagrave nền tảng vagrave động lực của sự nghiệp cocircng nghiệp hoacute hiện đại hoacutea

Thực hiện thắng lợi sự nghiệp CNH-HĐH lagrave một trong những nhacircn tố coacute yacute nghĩa quyết định thắng lợi sự nghiệp xacircy dựng CNXH ở nước ta

c Kết hợp giữa LLSX với xacircy dựng QHSX trong thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam - Trong khi khẳng định vai trograve của LLSX lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh cograven chỉ ra sự phaacutet triển của LLSX phải gắn liền với việc

thiết lập quan hệ sản xuất phugrave hợp Trong sự nghiệp xacircy dựng CNXH ở nước ta Đảng ta khẳng định ldquoPhaacutet triển LLSX gắn liền với QHSX mới phugrave hợp trecircn cả 3 mặt sở hữu quản lyacute vagrave phacircn phối

- Phugrave hợp với sự phaacutet triển của LLSX ở nước ta đảng ta chủ trương sử dụng ldquonhiều higravenh thức sở hữa về TLSX nhiều thagravenh phần kinh tếrdquo đồng thời thực hiện nhất quaacuten lacircu dagravei chiacutenh saacutech phaacutet triển nền kinh tế hagraveng hoacutea nhiều thagravenh phần vận động theo cơ chế thị trường coacute sự quản lyacute của Nhagrave nước theo định hướng XHCN đoacute chiacutenh lagrave nền kinh tế thị trường định hướng XHCN

- Kinh tế thị trường lagrave thagravenh tựu chung của văn minh nhacircn loại Noacute lagrave kết quả của sự phaacutet triển LLSX đến một trigravenh độ nhất định kết quả của quaacute trigravenh phacircn cocircng lao động xatilde hội vagrave đa dạng hoacutea caacutec higravenh thức sở hữu Đến lượt noacute kinh tế thị trường lagrave một động lực mạnh mẽ thuacutec đẩy LLSX phaacutet triển Xacircy dựng vagrave phaacutet triển kinh tế thị trường định hướng XHCN vừa phugrave hợp với xu hướng phaacutet triển của thời đại vừa phugrave hợp với yecircu cầu phaacutet triển của LLSX ở nước ta với yecircu cầu xacircy dựng nền kinh tế độc lập tự chủ kết hợp với chủ động hội nhập kinh tế quốc tế Đảng ta khẳng định ldquoMục điacutech của nền kinh tế thị trường định hướng XHCN lagrave phaacutet triển LLSX phaacutet triển kinh tế để xacircy dựng cơ sở vật chất-kỹ thuật của CNXH nacircng cao đời sống của nhacircn dacircn

d Kết hợp giữa kinh tế với chiacutenh trị vagrave caacutec mặt khaacutec của đời sống XH trong thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam Xuất phaacutet từ mối quan hệ giữa kinh tế với chiacutenh trị vagrave caacutec mặt khaacutec của đời sống XH magrave lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh đatilde chỉ ra

trong quaacute trigravenh xacircy dựng CNXH ở nước ta gắn liền với phaacutet triển kinh tế xacircy dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN phải khocircng ngừng đổi mới hệ thống chiacutenh trị nacircng cao vagravei trograve latildenh đạo vagrave sức chiến đấu của Đảng xacircy dựng nhagrave nước phaacutep quyền xatilde hội chủ nghĩa của dacircn do dacircn vigrave dacircn nacircng cao vai trograve của caacutec tổ chức quần chuacuteng trong sự nghiệp xacircy dựng vagrave bảo vệ TQ 19

Đồng thời phải gắn phaacutet triển kinh tế với phaacutet triển văn hoacutea xacircy dựng nền văn hoacutea tiecircn tiến đậm đagrave bản sắc dacircn tộc nhằm khocircng ngừng nacircng cao dacircn triacute đagraveo tạo nhacircn lực vagrave bồi dưỡng nhacircn tagravei theo quan điểm của đảng ta đoacute lagrave quốc saacutech hagraveng đầu giải quyết caacutec vấn đề XH thực hiện cocircng bằng vagrave dacircn chủ trong đời sống XH

Trong quaacute trigravenh phaacutet triển văn hoacutea cần phải đặc biệt quan tacircm đến phaacutet triển giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo Phải coi giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo cũng lagrave quốc saacutech hagraveng đầu Điều nagravey vừa phugrave hợp với xu thế phaacutet triển hiện đại lại vừa lagrave đogravei hỏi cấp baacutech của sự phaacutet triển đất nước

Toacutem lại lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh lagrave một lyacute luận khoa học noacute cho chuacuteng ta một quan niệm đuacuteng đắn về mối quan hệ lẫn nhau giữa caacutec mặt trong đời sống kt-xh về sự vận động vagrave phaacutet triển của XH Với sự phaacutet triển của khoa học vagrave thực tiễn hiện nay lyacute luận đoacute vẫn giữ nguyecircn giaacute trị Noacute đem lại một phương phaacutep luận thực sự khoa học để phacircn tiacutech caacutec hiện tượng trong đời sống XH để từ đoacute vạch ra phương hướng vagrave giải phaacutep đuacuteng đắn cho hoạt động thực tiễn Cacircu 25 AnhChi hay phan tich nhung cong hien to lon cua CMac PhAngghen va VILenin vao su phat trien ly luan ve giai cap va dau tranh giai cap

Nguồn gốc giai cấp CMaacutec vagrave Phangghen đều khẳng định giai cấp khocircng phải lagrave hiện tượng bẩm sinh của xatilde hội khocircng xất hiện cugraveng với sự xuất hiện của xatilde hội Trong xatilde hội nguyecircn thủy khi lực lượng sản xuất cograven thấp keacutem con người lagravem ra sản phẩm chỉ để tồn tại chưa coacute sản phẩm dư thừa chưa coacute điều kiện khaacutech quan để người nagravey chiếm đoạt sản phẩm của người khaacutec xatilde hội chưa xuất hiện chế độ người boacutec lột người vagrave do đoacute chưa thể coacute giai cấp Cuối xatilde hội nguyecircn thủy cocircng cụ sản xuất bằng kim loại xuất hiện coacute sự phacircn cocircng lao động lagravem cho lực lượng sản xuất phaacutet triển mang lại năng suất lao động cao hơn từ đoacute dẫn đến của cải dư lagravem của riecircng chế độ tư hữu ra đời Chế độ tư hữu lagravem cơ sở cho sự phacircn hoaacute xatilde hội thagravenh caacutec gia cấp coacute lợi iacutech đối khaacuteng nhau

Giai cấp lagrave những tập đoagraven người to lớn khaacutec nhau về địa vị trong một hệ thống sản xuất xatilde hội nhất định trong lịch sử khaacutec nhau về quan hệ của họ đối với những tư liệu sản xuất về vai trograve của họ trong tổ chức lao động xatilde hội vagrave như vậy lagrave khaacutec nhau về caacutech thức hưởng thụ vagrave về phần của cải xatilde hội iacutet hoặc nhiều magrave họ được hưởng Noacutei đến giai cấp lagrave noacutei đến một hệ thống caacutec tập đoagraven người trong một chế độ kinh tế xatilde hội nhất định do chế độ ấy sản sinh ra mỗi giai cấp trong lịch sử đều coacute đặc điểm riecircng tuy nhiecircn theo LecircNin cho pheacutep ta nắm được dấu hiệu đặc trưng chung nhất cơ bản nhất những dấu hiệu phổ biến vagrave ổn định nhất của giai cấp

Giai cấp lagrave phạm trugrave kinh tế xatilde hội coacute tiacutenh lịch sử giai cấp khocircng phải lagrave sản phẩm của sản xuất noacutei chung magrave lagrave sản phẩm của hệ thống sản xuất xatilde hội nhất định trong lịch sử một hệ thống giai cấp tương ứng với mocirct hệ thống sản xuất xatilde hội do đoacute khocircng thể hiểu đặc trưng của từng giai cấp cụ thể nếu khocircng đặt noacute trong mối quan hệ với caacutec giai cấp đối lập khaacutec

Noacutei đến giai cấp lagrave noacutei đến sự khaacutec nhau giữa caacutec tập đoagraven người về địa vị trong một hệ thống kinh tế xatilde hội nhất định trong đoacute tập đoagraven người nagravey lagrave thống trị cograven tập đoagraven người kia lagrave bị trị sự khaacutec nhau ấy thể hiện ở chỗ

Caacutec giai cấp coacute quan hệ khaacutec nhau về tư liệu sản xuất đacircy lagrave sự khaacutec nhau cơ bản nhất quy định sự khaacutec nhau về địa vị của caacutec giai cấp trong xatilde hội (viacute dụ)

Caacutec giai cấp coacute vai trograve khaacutec nhau trong tổ chức lao động xatilde hội trong tổ chức quản lyacute sản xuất tập đoagraven nagraveo chiếm hữu tư liệu sản xuất đương nhiecircn giữ vai trograve latildenh đạo chỉ huy hoạt động sản xuất vagrave lưu thocircng hagraveng hoacutea tại từng đơn vị kinh tế vagrave trecircn quy mocirc toagraven xatilde hội

Caacutec giai cấp coacute phương thức vagrave qui mocirc thu nhận của cải xatilde hội khaacutec nhau caacutec giai cấp thống trị chiếm đoạt giaacute trị thăng dư của caacutec giai cấp bị trị chế độ phacircn phối trong xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng lagrave chế độ phacircn phối bất cocircng vigrave phần lớn của cải nằm trong tay giai cấp thống trị phần iacutet ỏi cograven lại thuộc về lực lượng đocircng đảo trong xatilde hội đoacute lagrave những người lao động Toacutem lại giai cấp nagraveo nắm được quyền sở hữu đối với tư liệu sản xuất thigrave giai cấp đoacute sẽ nắm quyền quản lyacute tổ chức sản xuất vagrave quyền chi phối sản phẩm giai cấp đoacute sẽ coacute địa vị trong xatilde hội

Đấu tranh giai cấp Gia cấp thống trị vagrave giai cấp bị trị coacute lợi iacutech căn bản đối lập nhau khocircng thể đều hoagrave đều hoagrave được Đoacute lagrave đối khaacuteng về quyền lợi giữa những giai tầng aacutep bức boacutec lột vagrave những giai tầng bị boacutec lột coacute aacutep bức thigrave coacute đấu tranh chống aacutep VILecircnin cho rằng đấu tranh giai cấp trong lịch sử vagrave trong thời đại ngagravey nay khocircng phải lagrave cuộc bạo loạn khủng bố lật đổ chỉ coacute yacute ngĩa phaacute hoại tiecircu cực magrave thực chất lagrave cuộc đấu tranh của quần chuacuteng bị tước heat quyền bị aacutep bức vagrave lao động chống bọn đặc quyền đặc lợi bọn aacutep bức vagrave bọn ăn baacutem cuộc đấu tranh của những người cocircng nhacircn lagravem thuecirc hay những người vocirc sản chống những người hữu sản hay giai cấp tư sản 20

Thocircng qua cuộc đấu tranh giai cấp sự xung đột giữa lực lượng sản xuất mới vagrave quan hệ sản xuất lạc hậu được giải quyết thực hiện bước quaacute độ từ một chế độ xatilde hội lỗ lời sang chế độ mới cao hơn

Đấu tranh giai cấp lagrave động lực phaacutet triển của xatilde hội coacute giai cấp khocircng chỉ thể hiện trong thời kỳ caacutech mạng xatilde hội magrave cograven trong thời hogravea bigravenh

Đấu tranh giai cấp lagrave quy luật chung của xatilde hội coacute giai cấp song quy luật ấy coacute những biểu hiện đặc thugrave trong từng xatilde hội cụ thể

Về kết cấu giai cấp trong xatilde hội coacute giai cấp mỗi higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội coacute một kết cấu giai cấp nhất định khi higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội nagravey thay thế higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội khaacutec thigrave kết cấu giai cấp cũng thay đổi

Mỗi kết cấu giai cấp trong xatilde hội coacute giai cấp đều coacute caacutec giai cấp cơ bản giai cấp khocircng cơ bản vagrave tầng lớp trung gian những giai cấp cơ bản lagrave những giai cấp gắn liền với sự xuất hiện vagrave tồn tại của phương thức sản xuất thống trị trong xatilde hội sự đối khaacuteng vagrave cuộc đấu tranh của caacutec giai cấp đoacute biểu hiện macircu thuẫn cơ bản của phương thức sản xuất đatilde sinh ra chuacuteng những giai cấp khocircng cơ bản đoacute lagrave những người nocircng dacircn tự do coacute iacutet ruộng đất trong chế độ chiếm hữu nocirc lệ đoacute lagrave giai cấp nocirc lệ chủ nocirc với tư caacutech lagrave tagraven dư của chế độ cũ giai cấp tư sản với tư caacutech lagrave mầm moacuteng của xatilde hội mới trong xatilde hội phong kiếnhellip tầng lớp trung gian lagrave sản phẩm của chiacutenh phương thức sản xuất đang thống trị lagrave kết quả của quaacute trigravenh phacircn hoacutea xatilde hội diễn ra khocircng ngừng trong xatilde hội đoacute lagrave tầng lớp bigravenh dacircn trong xatilde hội nocirc lệ lagrave tầng lớp triacute thức tiểu tư sản trong xatilde hội tư bản

Cugraveng với sự phaacutet triển của sản xuất mỗi giai cấp trong một kết cấu giai cấp cũng coacute những biến đổi nhất định những biến đổi ấy dẫn đến những thay đổi địa vị của caacutec giai cấp đoacute trong hệ thống sản xuất xatilde hội

Lyacute luận về giai cấp của chủ nghĩa Maacutec ndashLecircnin lagrave cơ sở đuacuteng đắn để nhận định giai cấp phacircn tiacutech caacutec quan hệ giai cấp trong đấu tranh giai cấp vagrave lien minh giai cấp baacutec bỏ mọi quan điểm sai lầm trong việc phacircn chia giai cấp trong xatilde hội

Lyacute luận về giai cấp vagrave đấu tranh giai cấp của chủ nghĩa Maacutec - PhAngghen Lecircnin đatilde vạch ra tiacutenh tấc yếu của cuộc đấu tranh giữa giai cấp vocirc sản vagrave giai cấp tư sản Sau khi giai cấp vocirc sản giagravenh chiacutenh quyền những cơ sở vất chất để nảy sinh giai cấp boacutec lột vagrave sự phacircn chia giai cấp noacutei chung vẫn tồn tại vigrave vậy giai cấp cocircng nhacircn phải tiến hagravenh tổ chức xacircy dựng một hệ thống quan hệ xatilde hocirci mới theo yecircu cầu phaacutet triển của lực lượng sản xuất hiện đại Ngoagravei ra giai cấp vocirc sản cograven phải từng bước khắc phục những tư tưởng tacircm lyacute tập quaacuten văn hoacutea lạc hậu của xatilde hội củ cograven in sacircu vagraveo đời sống tinh thần của xatilde hội CAcircU 26 Anhchị hatildey trigravenh bagravey quan điểm maacutecxiacutet về đấu tranh giai cấp vagrave vai trograve của noacute đối với sự phaacutet triển của xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng Sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam về đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta hiện nay như thế nagraveo 1 Quan điểm Maacutecxiacutet về đấu tranh giai cấp - Đấu tranh giai cấp lagrave quaacute trigravenh tất yếu khaacutech quan của xatilde hội coacute aacutep bức boacutec lột Đoacute lagrave cuộc đấu tranh giữa giai cấp thống trị vagrave giai cấp bị trị đối khaacuteng về quyền lợi khocircng thể dung hoagrave được -VILecircnin cho rằng đấu tranh giai cấp trong lịch sử vagrave ngagravey nay khocircng phải lagrave những cuộc bạo loạn khủng bố phaacute hoại magrave noacute thực chất lagrave cuộc đấu tranh của quần chuacuteng bị tước hết quyền bị aacutep bức vagrave lao động chống bọn aacutep bức ăn baacutem đấu tranh của những người cocircng nhacircn lagravem thuecirc hay những người vocirc sản chống giai cấp tư sản Nguyecircn nhacircn đấu tranh giai cấp -Do macircu thuẫn gay gắt giữa lực lượng sản xuất mới tiến bộ vagrave quan hệ sản xuất lỗi thời lạc hậu - Về mặt xatilde hội đacircy lagrave macircu thuẫn biểu hiện giữa giai cấp caacutech mạng tiến bộ đại diện cho lực lượng sản xuất mới vagrave giai cấp thống trị boacutec lột đại diện cho quan hệ sản xuất lỗi thời lạc hậu Higravenh thức đấu tranh Tuỳ thuộc hoagraven cảnh lịch sử giai cấp tham gia đấu tranh giai đoạn phaacutet triển đấu tranh magrave đấu tranh giai cấp diễn ra dưới nhiều higravenh thức Ngagravey nay caacutech mạng xatilde hội chủ nghĩa đang thời kỳ thoaacutei tragraveo giai cấp cocircng nhacircn caacutec nước tư bản đấu tranh bằng những higravenh thức mới chống lại những thủ đoạn của giai cấp thống trị bảo vệ lợi iacutech giai cấp trước mắt vagrave lacircu dagravei của cocircng nhacircn vagrave nhacircn dacircn lao động 2 Vai trograve của đấu tranh giai cấp đối với sự phaacutet triển xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng -Đấu tranh giai cấp lagrave một trong những động lực phaacutet triển quan trọng của xatilde hội coacute giai cấp Vigrave đấu tranh giai cấp giuacutep thay đổi phương thức sản xuất cũ lỗi thời lạc hậu bằng phương thức mới cao hơn đồng thời xacircy dựng lực lượng sản xuất mới phugrave hợp quan hệ sản xuất tạo cơ sở phaacutet triển mọi mặt đời sống xatilde hội -Đấu tranh giai cấp giuacutep cải tạo caacutec giai cấp caacutech mạng vagrave quần chuacuteng lao động thocircng qua việc xoaacute bỏ tập quaacuten xấu do giai cấp thống trị sản sinh ra 21

-Đấu tranh giai cấp lagrave đograven bẩy phaacutet triển lịch sử caacutech mạng lagrave động lực phaacutet triển caacutec mặt đời sống xatilde hội trong thời kỳ phaacutet triển bigravenh thừơng Đấu tranh lagrave động lực để giai cấp tư sản đổi mới phương thức quản lyacute sử dụng kỹ thuật mới để tạo necircn những thagravenh tựu mới -Vai trograve đấu tranh giai cấp thể hiện ở những cuộc đấu tranh mang tiacutenh quần chuacuteng rộng lớn do lực lượng tiến bộ xatilde hội latildenh đạo được tổ chức khoa học nhằm đaacutenh đổ giai cấp thống trị cản trở phaacutet triển xatilde hội 3 Sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam về đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta hiện nay -Thời kỳ quaacute độ đi lecircn CNXH ở nước ta tồn tại nhiều giai cấp vagrave macircu thuẫn giai cấp Tuy nhiecircn trong điều kiện phaacutet triển kinh tế thị trường quaacute độ lecircn CNXH macircu thuẫn nagravey bộc lộ lagrave macircu thuẫn trong nội bộ nhacircn dacircn Nhigraven chung lợi iacutech giai cấp tư sản thống nhất lợi iacutech cộng đồng đấu tranh lagrave để hợp taacutec đoagraven kết xacircy dựng xatilde hội dacircn giagraveu nước mạnh cocircng bằng văn minh -Thực chất đấu tranh giai cấp ở nước ta trong thời kỳ quaacute độ lagrave đấu tranh giữa khuynh hướng tự giaacutec theo định hướng XHCN vagrave khuynh hướng phaacutet triển tự phaacutet lecircn TBCN Trong quaacute trigravenh đoacute nhất thiết chuacuteng ta phải phaacutet triển kinh tế hagraveng hoaacute nhiều thagravenh phần trong đoacute coacute thagravenh phần kinh tế tư bản tư nhacircn -Đấu tranh giai cấp ở nước ta diễn ra hagraveng ngagravey trecircn caacutec lĩnh vực chiacutenh trị kinh tế xatilde hội Vigrave vậy Đảng ta luocircn xaacutec định rotilde cần phải +Đấu tranh chống khuynh hướng vagrave biểu hiện tiecircu cực của tầng lớp tư sản +Đấu tranh chống khuynh hướng tự phaacutet TBCN của sản xuất nhỏ +Đấu tranh chống caacutec thế lực thugrave địch acircm mưu diễn biến hoagrave bigravenh phaacute hoại độc lập dacircn tộc vagrave chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta +Xacircy dựng chủ nghĩa xatilde hội đi đocirci với bảo vệ tổ quốc bảo vệ quyền lagravem chủ nhacircn dacircn +Xacircy dựng nền kinh tế thị trường thực hiện CNH HĐH định hướng XHCN giữ gigraven vagrave phaacutet huy bản sắc dacircn tộc tiếp thu tinh hoa nhacircn loại lagravem cho đời sống vật chất vagrave tinh thần nhacircn dacircn khocircng ngừng nacircng cao -Để đạt được caacutec mục tiecircu trecircn đogravei hỏi sử dụng nhiều higravenh thức đấu tranh khaacutec nhau vừa mềm dẻo vừa cương quyết Toacutem lại giai đoạn hiện nay đogravei hỏi Đảng ta phải nắm vững biện phaacutep duy vật nắm vững quan điểm giai cấp của CN Maacutec-Lecircnin để phacircn tiacutech được tiacutenh chất tigravenh higravenh gay go phức tạp của đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ traacutenh rơi vagraveo thaacutei cực sai lầm quaacute cường điệu đấu tranh giai cấp đi đến rụt regrave khocircng daacutem đổi mới mơ hồ mất cảnh giaacutec đi đến phủ nhận đấu tranh giai cấp Cacircu 27 Anh chị hatildey chỉ ra những điểm giống vagrave khaacutec nhau giữa nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản Trả lời

Nhagrave nước phaacutep quyền lagrave một higravenh thức tổ chức nhagrave nước đặc biệt magrave ở đoacute coacute sự ngự trị cao nhất của phaacutep luật với nội dung thực hiện quyền lực của nhacircn dacircn

Nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản coacute những điểm giống vagrave khaacutec nhau như sau

Giống nhau Phaacutep luật được đề cao vagrave lagrave cocircng cụ chủ yếu để quản lyacute mọi hoạt động của xatilde hội vagrave cocircng dacircn Ngay cả hoạt động của caacutec cơ

quan thuộc hệ thống tổ chức nhagrave nước cũng phải tuacircn theo phaacutep luật mặc dugrave chiacutenh noacute lagrave những cơ quan cocircng bố ban hagravenh thực thi vagrave kiểm tra việc thực hiện phaacutep luật

Khaacutec nhau 1048766Điểm khaacutec biệt căn bản giữa nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản ở

chỗ nếu như trong nhagrave nước phaacutep quyền tư sản quyền lực của nhagrave nước được phacircn cho ba cơ quan khaacutec nhau hoagraven toagraven độc lập với nhau đảm nhiệm thigrave một trong những nguyecircn tắc quan trọng của nhagrave nước phaacutep quyền XHCN lagrave quyền lực nhagrave nước thống nhất coacute sự phacircn cocircng vagrave phối hợp giữa caacutec cơ quan nhagrave nước trong việc thực hiện caacutec quyền lập phaacutep hagravenh phaacutep vagrave tư phaacutep 22

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam lagrave nhagrave nước phaacutep quyền XHCN của dacircn do dacircn vigrave dacircn necircn hệ thống phaacutep luật thể hiện tập trung yacute chiacute lợi iacutech vagrave nguyện vọng của nhacircn dacircn Tất cả quyền lực nhagrave nước thuộc về nhacircn dacircn magrave nền tảng lagrave liecircn minh giữa giai cấp cocircng nhacircn vagrave đội ngũ triacute thức Trong khi nhagrave nước phaacutep quyền tư sản lagrave của giai cấp tư sản nhằm thực hiện nền chuyecircn chiacutenh tư sản đối với giai cấp vocirc sản vagrave nhacircn dacircn lao động

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam được đặt dưới sự latildenh đạo của ĐCS VN thực hiện quản lyacute xatilde hội bằng phaacutep luật theo phaacutep luật Nhagrave nước phaacutep quyền tư sản được tổ chức dưới nhiều higravenh thức khaacutec nhau nhưng nhigraven chung coacute 2 higravenh thức cơ bản lagrave quacircn chủ lập hiến vagrave caacutec higravenh thức cộng hogravea chung quy lại đều lagrave nền chuyecircn chiacutenh tư sản Cacircu 28 Phacircn tiacutech vai trograve của Nhagrave Nước đối với quaacute trigravenh phaacutet triển kinh tế ở nước ta trong giai đoạn hiện nay Vai trograve taacutec động của Nhagrave Nước đối với kinh tế thuộc phạm vi mối quan hệ biện chứng giữa kiến truacutec thượng tầng vagrave cơ sở hạ tầng Nếu chiacutenh saacutech phaacutep luật của Nhagrave Nước phugrave hợp với nhu cầu khaacutech quan của nền kinh tế thigrave noacute sẽ coacute taacutec động thuacutec đẩy kinh tế phaacutet triển vagrave ngược lại sẽ kigravem hatildem hoặc phaacute hoại sự phaacutet triển kinh tế Nền kinh tế VN hiện nay lagrave nền kinh tế thị trường theo định hướng XHCN trong đoacute Nhagrave Nước giữ vai trograve rất quan trọng 1 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc ổn định kinh tế vĩ mocirc Nền kinh tế thị trường luocircn diễn ra những biến động khocircn lường vagrave tiềm ẩn những nguy cơ khủng hoảng kinh tế trầm trọng Do đoacute xuất hiện nhu cầu cần sự can thiệp của Nhagrave Nước nhằm điều chỉnh caacutec quan hệ kinh tế sao cho iacutet coacute khả năng xảy ra khủng hoảng nhất thocircng qua chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh tiền tệ Chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh bao gồm caacutec chiacutenh saacutech thuế vagrave chi tiecircu ngacircn saacutech của Nhagrave nước nhằm điều tiết chu kỳ kinh tế đảm bảo cocircng ăn việc lagravem ổn định giaacute cả vagrave tăng trưởng liecircn tục của nền kinh tế Trong những thời kỳ kinh tế suy giảm chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh coacute taacutec dụng kiacutech cầu vagrave sản xuất bằng caacutech Chiacutenh phủ tăng mua giảm thuế do đoacute tạo ra được một thu nhập quốc dacircn khả dụng lớn hơn để đưa vagraveo luồng tiecircu đugraveng Cograven trong những thời kỳ kinh tế quaacute noacuteng chiacutenh phủ lagravem ngược lại Khi tăng chi tiecircu vagraveo thời điểm thất nghiệp cao vagrave lạm phaacutet thấp Nhagrave nước đatilde tăng cung ứng tiền dẫn tới giảm latildei suất (tức giaacutem giaacute đồng tiền) nhờ đoacute ngacircn hagraveng mới coacute nhiều điều kiện cho vay vagrave chi tiecircu cho tiecircu dugraveng được tăng lecircn Điều đoacute coacute nghĩa lagrave kiacutech cầu vigrave tiecircu dugraveng lagrave bộ phận cấu thagravenh lớn nhất vagrave ổn định nhất của tổng cầu Latildei suất thấp đồng thời khuyến khiacutech đầu tư caacutec chủ doanh nghiệp coacute thể mở rộng sản xuất thuecirc thecircm cocircng nhacircn Trong thời kỳ lạm phaacutet cao vagrave thất nghiệp thấp thigrave ngược lại Nhagrave nước ldquolagravem nguội nền kinh tế bằng caacutech tăng latildei suất giảm cung ứng tiền Cugraveng với việc giảm tiền vagrave tăng latildei suất cả chỉ tiecircu lẫn giaacute cả đều coacute xu hướng giảm hoặc iacutet nhất nếu coacute tăng thigrave cũng rất chậm vagrave kết quả lagrave thu hẹp lại sản lượng vagrave việc lagravem 2 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng Trong nền kinh tế thị trường coacute thagravenh phần kinh tế tư nhacircn Thagravenh phần kinh tế nagravey chủ yếu hoạt động vigrave mục điacutech lợi nhuận necircn chỉ tập trung đầu tư phaacutet triển những lĩnh vực coacute thể thu được nhiều lợi nhuận Cograven những lĩnh vực cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng như xacircy dựng cơ sở hạ tầng (giao thocircng điện nước hellip) thigrave tư nhacircn khocircng muốn hoặc khocircng thể đầu tư vigrave vốn lớn chậm thu hồi vốn Magrave một nền kinh tế muốn phaacutet triển thigrave khocircng thể khocircng coacute cơ sở hạ tầng Do vậy để ổn định vagrave phaacutet triển kinh tế Nhagrave Nước phải đảm nhận lĩnh vực hagraveng hoacutea cocircng cộng 3 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc chống ocirc nhiễm mocirci trường Caacutec thagravenh phần kinh tế tư nhacircn trong quaacute trigravenh hoạt động kinh doanh đatilde gacircy ra ocirc nhiễm mocirci trường lagravem cạn kiệt nguồn tagravei nguyecircn Do đoacute cần sự can thiệp điều tiết của Nhagrave Nước để hạn chế vagrave khắc phục những vấn đề nagravey 4 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc tạo lập hagravenh lang phaacutep lyacute vững chắc Sự phaacutet triển của nền kinh tế thường đogravei hỏi phải coacute một mocirci trường chiacutenh trị - xatilde hội ổn định cần thiết Mặt khaacutec xu thế phaacutet triển của kinh tế thị trường lagrave theo hướng hội nhập kinh tế quốc tế do đoacute cagraveng cần tới vai trograve của Nhagrave Nước bằng caacutec chiacutenh saacutech đối ngoại tạo mocirci trường phaacutep lyacute vững chắc cho quaacute trigravenh nagravey 23

Cacircu 29 AnhChị hatildey phacircn tiacutech quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người vagrave về vấn đề giải phoacuteng con người 1 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người a Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội - Khoa học vagrave thực tiễn đatilde chứng tỏ rằng tiền đề đầu tiecircn của sự tồn tại người lagrave sự sống của thể xaacutec Thể xaacutec sống của con người chiacutenh lagrave sản phẩm tiến hoacutea lacircu dagravei của tự nhiecircn lagrave sự tiếp tục phaacutet triển của tự nhiecircn PhAecircngghen viết ldquoBản thacircn chuacuteng ta với cả xương thịt maacuteu mủ vagrave đầu oacutec chuacuteng ta lagrave thuộc về giới tự nhiecircnrdquo Do vậy trước hết noacute bị chi phối bởi caacutec quy luật tự nhiecircn sinh học như quy luật trao đổi chất giữa cơ thể với mocirci trường quy luật biến dị vagrave di truyền quy luật tiến hoacutea hellip - Sự tồn tại của con người cograven gắn liền trực tiếp với sự tồn tại của xatilde hội Để thỏa matilden caacutec nhu cầu của migravenh con người phải tiến hagravenh lao động sản xuất qua đoacute tạo thagravenh caacutec mối quan hệ xatilde hội vagrave xatilde hội trong đoacute ldquo xatilde hội sản sinh ra con người với tiacutenh caacutech lagrave con người như thế nagraveo thigrave con người cũng sản sinh ra xatilde hội như thếrdquo Sự tồn tại xatilde hội của con người gắn liền với sự tồn tại của yacute thức - Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội trong đoacute coacute sự taacutec động đan xen của ba hệ thống nhu cầu (nhu cầu sinh học nhu cầu xatilde hội nhu cầu tinh thần) vagrave ba hệ thống quy luật (quy luật sinh học quy luật xatilde hội quy luật tinh thần) Mỗi hệ thống nhu cầu vagrave quy luật nagravey đều coacute vị triacute vai trograve vagrave taacutec dụng của migravenh trong sự tồn tại vagrave phaacutet triển của con người đồng thời chuacuteng tham gia vagraveo việc quy định bản chất của noacute trong đoacute hệ thống nhu cầu vagrave quy luật xatilde hội luocircn giữ vị triacute trung tacircm vagrave coacute vai trograve quyết định Caacutec nhu cầu của con người dugrave lagrave nhu cầu vật chất hay tinh thần mang tiacutenh tự nhiecircn vagrave xatilde hội đều được quy định bởi lịch sử nhưng con người hoagraven toagraven coacute thể tự điều chỉnh tự kiểm tra caacutec nhu cầu vagrave hoạt động của migravenh Con người tồn tại trong thế giới khocircng phải như caacutec sinh vật khaacutec magrave tồn tại với tư caacutech lagrave chủ thể của quaacute trigravenh nhận thức vagrave hagravenh động cải tạo thế giới cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người b Con người lagrave chủ thể của lịch sử - Triết học Mac-Lecircnin cho rằng con người lagrave sản phẩm của lịch sử (sản phẩm của điều kiện tự nhiecircn vagrave điều kiện xatilde hội) đồng thời chiacutenh lagrave chủ thể saacuteng tạo ra quaacute trigravenh lịch sử ấy-lịch sử của con người Đoacute lagrave quaacute trigravenh hoạt động coacute yacute thức của con người nhằm mục điacutech cải tạo tự nhiecircn cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người - Trecircn cơ sở vận dụng pheacutep biện chứng duy vật CMaacutec đatilde khảo saacutet bản chất con người bắt đầu từ hoạt động thực tiễn từ trong hoagraven cảnh xatilde hội lịch sử cụ thể - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo luận điểm nagravey cho thấy con người lagrave một thực thể coacute tiacutenh loagravei Đặc tiacutenh ldquoloagraveirdquo của con người hiện thực tức lagrave tiacutenh người Tiacutenh người bao gồm toagraven bộ caacutec thuộc tiacutenh vốn coacute của con người trong đoacute coacute ba thuộc tiacutenh cơ bản nhất đoacute lagrave thuộc tiacutenh tự nhiecircn thuộc tiacutenh xatilde hội vagrave thuộc tiacutenh tư duy - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo quan hệ xatilde hội ở đacircy được hiểu lagrave tổng thể caacutec quan hệ magrave con người đatilde coacute đang coacute vagrave trong chừng mực nagraveo đoacute cograven bao hagravem cả những quan hệ trong tương lai - Bản chất con người lagrave tổng hogravea caacutec quan hệ xatilde hội nhưng con người bao giờ cũng lagrave con người riecircng biệt con người cụ thể ứng với những thời đại những giai đoạn lịch sử nhất định với từng tập đoagraven người đồng thời noacute cũng mang bản chất chung của nhacircn loại phaacutet triển trong toagraven bộ lịch sử loagravei người 2 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về giải phoacuteng con người - Triết học Mac-Lecircnin lagrave triết học vigrave con người Trong ldquoTuyecircn ngocircn của Đảng Cộng sảnrdquo CMac vagrave PhAecircngghen đatilde viết ldquovĩnh viễn giải phoacuteng toagraven thể xatilde hội khỏi aacutech boacutec lột aacutech aacutep bứcrdquo song ldquoxatilde hội khocircng thể nagraveo giải phoacuteng cho migravenh được nếu khocircng giải phoacuteng cho mỗi caacute nhacircn riecircng biệtrdquo Như vậy tư tưởng giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave tư tưởng xuyecircn suốt lagrave caacutei cốt lotildei của Triết học Mac- Lecircnin - Triết học Mac-Lecircnin khocircng phải lagrave triết học đầu tiecircn đề cập đến vấn đề giải phoacuteng con người Vấn đề giải phoacuteng con người đatilde được nhiều học thuyết triết học đề cập đến nhưng do hạn chế bởi lịch sử do chưa hiểu đuacuteng về con người về bản chất con người cho necircn khi xaacutec định giải phoacuteng con người lagrave giải phoacuteng đối tượng nagraveo bằng caacutec nagraveo giải phoacuteng như thế nagraveo hellip caacutec học thuyết triết học trong lịch sử đatilde đưa ra nhiều quan điểm khaacutec nhau nhưng chưa coacute được cacircu trả lời thiacutech đaacuteng - Triết học Mac-Lecircnin trecircn cơ sở giải thiacutech đuacuteng đắn vagrave khoa học về con người về bản chất con người đatilde xaacutec định ldquobất kỳ sự giải phoacuteng nagraveo cũng bao hagravem ở chỗ lagrave noacute trả thế giới con người những quan hệ của con người về với bản thacircn con ngườirdquo ldquolagrave giải phoacuteng người lao động thoaacutet khoải lao động bị tha hoacuteardquo Coacute thể noacutei rằng vấn đề ldquotha hoacutea con ngườirdquo vagrave giải phoacuteng con người chiếm vị triacute trung tacircm trong quan niệm của CMaacutec về đời sống xatilde hội ldquoTha hoacuteardquo lagrave biến thagravenh caacutei bản chất khaacutec với bản chất ban đầu ldquoTha hoacutea con ngườirdquo theo CMaacutec lagrave con người khocircng cograven lagrave chiacutenh migravenh magrave trở thagravenh tồn tại khaacutec caacutei đối lập với migravenh Vagrave nguyecircn nhacircn của sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất vagrave sự nocirc dịch nhiều mặt đối với con người gacircy ra - Theo triết học Mac-Lecircnin sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do hoạt động của chiacutenh con người tạo ra vigrave thế con người bằng hoạt động tiacutech cực của migravenh coacute thể xoaacute bỏ được sự ldquotha hoacuteardquo cho migravenh 24

+ Cần phải xoacutea bỏ ldquochế độ sở hữu tư sảnrdquo thứ ldquo sở hữu vận động trong sự đối lập giữa hai cực tư bản vagrave lao độngrdquo noacute chiacutenh lagrave nguồn gốc sinh ra mọi nocirc dịch con người trong xatilde hội tư bản + Sự nghiệp xoacutea bỏ ldquotha hoacuteardquo giải phoacuteng cho con người lagrave sự nghiệp của quần chuacuteng nhacircn dacircn lao động trong đoacute giai cấp vocirc sản lagrave lực lượng nograveng cốt vagrave quyết định Bởi vigrave chỉ coacute giai cấp vocirc sản mới coacute khả năng đem lại tự do vagrave bigravenh đẳng thực sự cho mọi người + Sự nghiệp giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave một quaacute trigravenh lacircu dagravei Noacute phụ thuộc chủ yếu vagraveo trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất vagraveo caacutec điều kiện vật chất tất yếu cho sự nghiệp giải phoacuteng ấy Cacircu 30 Anh chị hatildey trigravenh bagravey mục tiecircu nhiệm vụ vagrave nội dung cơ bản của việc xacircy dựng con người Việt Nam đaacutep ứng giai đoạn caacutech mạng hiện nay

Theo chủ nghĩa Maacutec- Lecircnin con người lagrave sản phẩm của lịch sử cũng lagrave chủ thể saacuteng tạo lịch sử Con người Việt Nam do điều kiện tự nhiecircn địa lyacute văn hoaacute đatilde higravenh thagravenh necircn con người Việt Nam mộc mạc chất phaacutec coacute

truyền thống đấu tranh kiecircn cường bất khuất để giữ nước vagrave phấn đấu khocircng ngừng vigrave sự nghiệp dựng nước Con người Việt Nam hiện nay đang đứng trước những thử thaacutech mới cần phải vượt qua đoacute lagrave - Đấu tranh chống lại những mặt tiecircu cực vagrave hạn chế của cơ chế thị trường mang lại coacute taacutec động xấu đến tư tưởng tacircm lyacute con

người VN - Cugraveng với cuộc CM KHKT như vũ bảo con người VN cần phaacutet huy vagrave kế thừa những tinh hoa văn hoaacute của nhacircn loại vagrave giữ gigraven

bản sắc văn hoaacute của migravenh bull Xacircy dựng con người VN đaacutep ứng giai đoạn CM hiện nay - Xacircy dựng con người VN coacute những đức tiacutenh cơ bản như tinh thần yecircu nước coacute yacute chiacute đưa đất nước khỏi đoacutei nghegraveo đoagraven kết vigrave

sự nghiệp tiến bộ xatilde hội - Coacute yacute thức tập thể phấn đấu vigrave lợi iacutech chung - Lối sống lagravenh mạnh cần kiệm bảo vệ mocirci trường sinh thaacutei - Lao động chăm chỉ với lương tacircm nghề nghiệp coacute kỹ luật kỹ thuật vagrave saacuteng tạo - Thường xuyecircn học tập hiểu biết vagrave nacircng cao nghiệp vụhellip Toacutem lại để con người VN coacute thể đaacutep ứng được những yecircu cầu của giai đoạn caacutech mạng hiện nay một mặt cần tiacutech cực phaacutet huy vagrave regraven luyện những ưu điểm đồng thời khắc phục vagrave hạn chế những nhược điểm để sớm đưa VN thoaacutet khỏi tigravenh trạng đoacutei nghegraveo lạc hậu vagrave ldquosaacutenh vai cugraveng với caacutec cường quốc năm chacircurdquo

• 84 Những yecircu cầu phương phaacutep luận của nguyecircn tắc phaacutet triển

Cacircu 18 AnhChị hatildey necircu ra những nguyecircn nhacircn cơ bản của bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều Để khắc phục triệt để bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều chuacuteng ta cần phải quaacuten triệt nguyecircn tắc nagraveo trong triết học Maacutec ndash Lecircnin Phacircn tiacutech caacutec yecircu cầu cơ bản của nguyecircn tắc đoacute

1 Những nguyecircn nhacircn cơ bản của bệnh kinh nghiệm

- Bệnh kinh nghiệm lagrave khuynh hướng tư tưởng tuyệt tối hoacutea kinh nghiệm coi thường lyacute luận khoa học khuếch đại vai trograve thực tiễn để hạ thấp vai trograve lyacute luận

- Kinh nghiệm lagrave rất quyacute goacutep phần thagravenh cocircng trong điều kiện hoagraven cảnh nhất định vagrave lagrave cơ sở để khaacutei quaacutet lyacute luận Tuy nhiecircn nếu tuyệt đối hoacutea kinh nghiệm một nơi một luacutec nagraveo đoacute xem thường lyacute luận sẽ rơi vagraveo bệnh kinh nghiệm vagrave sẽ thất bại trong thực tiễn khi điều kiện hoagraven cảnh thay đổi Nguyecircn nhacircn của bệnh kinh nghiệm lagrave do yếu keacutem về lyacute luận cụ thể

+ nguyecircn nhacircn chủ quan dễ thỏa matilden với vốn kinh nghiệm bản thacircn ngại học lyacute luận khocircng chịu nacircng cao trigravenh độ lyacute luận coi thường khoa học kỹ thuật coi thường giới triacute thức thiếu nhigraven xa trocircng rộng dễ bảo thủ trigrave trệ

+ nguyecircn nhacircn khaacutech quan sự tồn tại phổ biến nền sản xuất nhỏ trigravenh độ dacircn triacute thấp khoa học ndash kỹ thuật chưa phaacutet triển Nho giaacuteo phong kiến cograven ảnh hưởng nặng nề

2 Những nguyecircn nhacircn cơ bản của bệnh giaacuteo điều

- Bệnh giaacuteo điều lagrave khuynh hướng tư tưởng cường điệu vai trograve lyacute luận coi nhẹ thực tiễn taacutech rời lyacute luận khỏi thực tiễn thiếu quan điểm lịch sử - cụ thể aacutep dụng kinh nghiệm một caacutech rập khuocircn maacutey moacutec

- Biểu hiện của bệnh giaacuteo điều lagrave bệnh saacutech vở nắm lyacute luận chỉ dừng ở cacircu chữ theo kiểu ldquotầm chương triacutech cuacuterdquo hiểu lyacute luận một caacutech phiến diện hời hợt biến lyacute luận thagravenh tiacuten điều vagrave aacutep dụng lyacute luận một caacutech maacutey moacutec vận dụng sai lyacute luận vagraveo thực tiễn khocircng bổ sung điều chỉnh lyacute luận Nguyecircn nhacircn của bệnh giaacuteo điều lagrave do yếu keacutem về lyacute luận cụ thể

+ hiểu lyacute luận bằng kinh nghiệm hiểu lyacute luận một caacutech đơn giản phiến diện cắt xeacuten sơ lượchellip

+ xuyecircn tạc boacutep meacuteo lyacute luậnhellip

3 Khắc phục bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều coacute hiệu quả

Hoagraven cảnh giai cấp vocirc sản của nước ta trong buổi đầu caacutech mạng vừa giagravenh độc lập tự do lagravem mảnh đất magraveu mỡ cho caacutec bệnh nagravey phaacutet triển nhanh tuy nhiecircn chuacuteng ta đatilde để chuacuteng tồn tại quaacute dagravei Để khắc phục triệt để bệnh kinh nghiệm vagrave bệnh giaacuteo điều chuacuteng ta cần phải quaacuten triệt nguyecircn tắc thống nhất giữa lyacute luận vagrave thực tiễn trong triết học Maacutec ndash Lecircnin Cụ thể

- Baacutem saacutet thực tiễn lyacute luận phải gắn liền với thực tiễn thường xuyecircn kiểm tra trong thực tiễn vagrave khocircng ngừng phaacutet triển cugraveng thực tiễn tăng cường học tập nacircng cao trigravenh độ lyacute luận bổ sung vận dụng lyacute luận phugrave hợp với thực tiễn

- Phải coi trọng lyacute luận vagrave cocircng taacutec lyacute luận nacircng cao dacircn triacute đẩy mạnh sự nghiệp giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo phổ biến rộng ratildei tri thức khoa học ndash cocircng nghệhellip

- Phải đổi mới cocircng taacutec lyacute luận của Đảng dựa trecircn nền tảng chủ nghĩa Maacutec ndash Lecircnin vagrave tư tưởng Hồ Chiacute Minh Quaacuten triệt nhiệm vụ hướng nghiecircn cứu chủ yếu vagrave phương chacircm lớn chỉ đạo hoạt động lyacute luận của Đảng

- Hoagraven thiện cơ chế thị trường định hướng xatilde hội chủ nghĩa Vigrave kinh tế thị trường luocircn vận động vagrave biến đổi đogravei hỏi mọi thagravenh phần mọi chủ thể kinh tế phải năng động saacuteng tạo phải thường xuyecircn baacutem saacutet thị trường để ứng phoacute cho phugrave hợp

- Phải đổi mới tư duy lyacute luận khắc phục sự lạc hậu của lyacute luận thu hẹp khoảng caacutech giữa lyacute luận vagrave thực tiễn bằng caacutech

+ từ bỏ lối nghiecircn cứu kinh viện tư biện

14

+ thường xuyecircn đối chiếu lyacute luận với cuộc sống vận dụng lyacute luận vagraveo hoagraven cảnh thực tế của nước ta

- Coi trọng vagrave thường xuyecircn tổng kết thực tiễn qua đoacute sửa đổi phaacutet triển lyacute luận đatilde coacute bổ sung hoagraven chỉnh đường lối chiacutenh saacutech higravenh thagravenh lyacute luận mới quan điểm mới để chỉ đạo sự nghiệm đổi mới xatilde hội Cacircu 19 Anhchị hatildey phacircn tiacutech những tiền đề xuất phaacutet magrave Caacutec Maacutec dựa vagraveo để xacircy dựng lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội Trả lời

Caacutec nhagrave triết học duy tacircm trước Maacutec đatilde tiếp cận caacutec vấn đề xatilde hội từ goacutec độ nhacircn tố tinh thần như đạo đức niềm tin tocircn giaacuteo chiacutenh trịhellip đatilde ldquolấy sự thống trị của tocircn giaacuteo lagravem tiền đề Vagrave dần dagrave người ta tuyecircn bố mọi quan hệ thống trị lagrave một quan hệ tocircn giaacuteo vagrave người ta biến quan hệ đoacute thagravenh sự sugraveng baacutei sugraveng baacutei phaacutep luật sugraveng baacutei nhagrave nướcrdquo Từ việc phecirc phaacuten quan điểm duy tacircm đoacute C Maacutec đatilde đưa ra một hướng tiếp cận mới khoa học vagrave thuyết phục nhằm lyacute giải caacutec vấn đề của đời sống xatilde hội vagrave lagravem tiền đề xuất phaacutet điểm cho học thuyết của migravenh

Trước hết Maacutec nghiecircn cứu xatilde hội từ việc xem xeacutet yếu tố con người cụ thể hiện đang sống đời sống thực trong từng xatilde hội cụ thể Sự tồn tại của con người lagrave một sự tồn tại hiển nhiecircn vagrave phổ biến trong đời sống xatilde hội quy định sự tồn tại của toagraven thể xatilde hội

Maacutec cho rằng tiền đề đầu tiecircn của tất cả mọi sự tồn tại của người vagrave do đoacute cũng lagrave tiền đề của mọi quaacute trigravenh lịch sử đoacute lagraverdquo người ta phải coacute khả năng sống đatilde rồi mới coacute thể ldquolagravem ra lịch sửrdquo Nhưng muốn sống được thigrave trước hết cần phải coacute thức ăn thức uống nhagrave ở quần aacuteo vagrave một vagravei thứ khaacutec nữa Như vậy hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn lagrave việc sản xuất ra những tư liệu để thoả matilden những nhu cầu ấy việc sản xuất ra bản thacircn đời sống vật chấtrdquo

Nhu cầu vagrave lợi iacutech của con người quy định hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn vagrave lagrave động lực thuacutec đẩy con người hoạt động phaacutet triển Khi nhu cầu nagravey được thoả matilden thigrave ngay lập tức xuất hiện nhu cầu mới Cứ như vậy nhu cầu của con người lagrave động lực thuacutec đẩy sự phaacutet triển của chiacutenh con người vagrave qua đoacute lagrave động lực phaacutet triển của cả xatilde hội

Để thoả matilden nhu cầu đaacutep ứng lợi iacutech cho migravenh con người phải liecircn kết trong caacutec cộng đồng tức hệ thống caacutec mối liecircn hệ giữa caacute nhacircn con người cụ thể từ đoacute tạo thagravenh xatilde hội

Khi đề cập tới hoạt động sản xuất vật chất với tiacutenh caacutech lagrave hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn của con người Maacutec cũng đồng thời chỉ ra caacutec hoạt động sản xuất khaacutec của con người như hoạt động sản xuất tinh thần vagrave hoạt động sản xuất ra bản thacircn con người cũng như caacutec quan hệ xatilde hội khaacutec Trong hoạt động đoacute hoạt động sản xuất vật chất đoacuteng vai trograve lagrave nền tảng lagrave cơ sở cho toagraven bộ đời sống xatilde hội vagrave lagrave điểm đaacutenh dấu sự khaacutec biệt cơ bản giữa con người vagrave con vật Maacutec viết ldquo Bản thacircn con người bắt đầu bằng tự phacircn biệt với suacutec vật ngay khi con người bắt đầu sản xuất ra những tư liệu sinh hoạt của migravenhrdquo Chiacutenh thocircng qua sản xuất vật chất để duy trigrave tồn tại vagrave phaacutet triển của migravenh con người đồng thời saacuteng tạo ra toagraven bộ đời sống vật chất vagrave tinh thần phong phuacute của xatilde hội Do đoacute việc xuất phaacutet từ con người hiện thực để nghiecircn cứu đời sống xatilde hội đogravei hỏi phải bắt đầu từ sản xuất vật chất của họ qua đoacute đi đến việc xem xeacutet caacutec mặt khaacutec của xatilde hội nhằm tigravem ra caacutec quy luật vận động vagrave phaacutet triển khaacutech quan của xatilde hội

Từ việc nghiecircn cứu quaacute trigravenh sản xuất vật chất Maacutec phaacutet hiện ra 2 mặt khocircng taacutech rời nhau lagrave lực lượng sản xuất (quan hệ giữa con người với tự nhiecircn ) vagrave quan hệ sản xuất (quan hệ giữa con người với con người) Hai mặt nagravey của sản xuất vật chất tồn tại thống nhất với nhau tạo thagravenh phương thức sản xuất Sự taacutec động qua lại giữa chuacuteng trong một phương thức sản xuất đatilde tạo necircn quy luật quan hệ sản xuất phugrave hợp với trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất

Trecircn cơ sở nghiecircn cứu hoạt động sản xuất Maacutec đi tới việc nghiecircn cứu caacutec mặt của đời sống xatilde hội như chiacutenh trị phaacutep quyền đạo đức tocircn giaacuteohellipcoacute liecircn hệ ragraveng buộc với nhau Ở đacircy Maacutec đatilde phaacutet hiện ra caacutec quy luật cơ sở hạ tầng quyết định kiến truacutec thượng tầng tồn tại xatilde hội quyết định yacute thức xatilde hội phương thức sản xuất quyết định mọi mặt của đời sống xatilde hội Từ kết quả nagravey trong tư duy Maacutec higravenh thagravenh quan niệm cho rằng xatilde hội lagrave một hệ thống trong đoacute caacutec mặt liecircn hệ taacutec động lẫn nhau lagravem cho xatilde hội vận động vagrave phaacutet triển theo caacutec quy luật khaacutech quan tuy nhiecircn caacutec quy luật đoacute khocircng taacutec động becircn ngoagravei hoạt động sống coacute yacute thức của con người cụ thể Xatilde hội lagrave sự thống nhất mặt khaacutech quan vagrave mặt chủ quan

Toacutem lại xuất phaacutet từ vai trograve quyết định của sản xuất vật chất Maacutec đatilde phacircn tiacutech một caacutech khoa học mối quan hệ của tất cả caacutec lĩnh vực caacutec mặt của đời sống xatilde hội cũng như phaacutet hiện ra caacutec quy luật cơ bản chi phối sự vận động vagrave phaacutet triển của xatilde hội Trecircn cơ sở đoacute Ocircng đatilde đi tới sự khaacutei quaacutet khoa học về lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội 15

Cacircu 20 Phacircn tiacutech nội dung cơ bản của quy luật quan hệ sản xuất phugrave hợp với trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất Trả lời I Biện chứng giữa lực lượng sản xuất (PTSX) vagrave quan hệ sản xuất (QHSX) 11 khaacutei niệm phương thức sản xuất lực lượng sản xuất quan hệ sản xuất 11PTSX lagrave caacutech thức con người tiến hagravenh sản xuất vật chất ở từng giai đoạn lịch sử nhất định của xatilde hội loagravei người Mỗi xatilde hội được đặc tưng bằng một PTSX nhất định PTSX đoacuteng vai trograve quyết định đối với tất cả caacutec mặt của đời sống xatilde hội Kinh tế chiacutenh trị văn hoacutea vagrave xatilde hội Sự thay thế kế tiếp nhau của caacutec PTSX trong lịch sử quyết định sự phaacutet triển của xatilde hội loagravei ngưogravei từ thấp đến cao Trong sản xuất con người coacute quan hệ Một mặt lagrave quan hệ giữa người với tự nhiecircn tức lagrave LLSX mặt khaacutec lagrave quan hệ giữa người với người tức lagrave quan hệ sản xuất PTSX chiacutenh lagrave sự thống nhất giữa LLSX ở một trigravenh độ nhất định với QHSX tương ứng 12 LLSX lagrave toagraven bộ caacutec lực lượng đựoc con người sử dụng trong quaacute trigravenh sản xuất vật chất LLSX biểu hiện quan hệ giữa người với người với giới tự nhiecircn Nghĩa lagrave trong quaacute trigravenh sản xuất con người phải chinh phục giới tự nhiecircn bằng caacutec sức mạnh hiện thực của migravenh LLSX bao gồm Con người (CN) vagrave tư liệu sản xuất (TLSX) TLSX bao gồm +Đối tượng lao động một bộ phận của giới tự nhiecircn được đưa vagraveo sản xuất + Tư liệu lao động Cocircng cụ lao động vagrave kho tagraveng bến batildei giao thocircng vận tải Trong TLLĐ cocircng cụ lao động khocircng ngừng đựoc cải tiến cho necircn noacute lagrave yếu tố động nhất caacutech mạng nhất Chiacutenh sự cải tiến vagrave hogravean thiện khocircng ngừng cocircng cụ lao động đatilde lagravem biến đổi toagraven bộ tư liệu sản xuất Xeacutet đến cugraveng đoacute lagrave nguyecircn nhacircn sacircu xa của mọi biến đổi xatilde hội Con người lagrave yếu tố coacute vai trograve quan trọng nhất quyết định nhất Tư liệu lao động chỉ trở thagravenh lực lươngj tiacutech cực cải biến đối tượng lao động khi chuacuteng được kết hợp với lao động sống đoacute chiacutenh lagrave con người với những kỹ năng kỷ xảo với triacute tuệ vagrave kinh nghiệm của migravenh Hagravem lượng triacute tuệ trong điều kiện của khoa học cocircng nghệ hiện nay đatilde lagravem cho con người trở thagravenh nguồn lực đặc biệt của sản xuất lagrave nguồn lực cơ bản nguồn lực vocirc tận 13 QHSX lagrave mối quan hệ giữa người với người trong quaacute trigravenh sản xuất vật chất Thể hiện qua 3 mặt Quan hệ giữa ngưogravei với người đối với việc sở hữu về TLSX quan hệ giữa người với người đối với việc tổ chức quản lyacute quan hệ giữa người với người đối với việc phacircn phối sản phẩm Ba mặt noacutei trecircn coacute quan hệ hữu cơ với nhau trong đoacute quan hệ thứ nhất coacute yacute nghĩa quyết định đối với tất cả những quan hệ khaacutec Bản chất của bất kỳ quan hệ sản xuất nagraveo cũng đều phụ thuộc vagraveo vấn đề những TLSX chủ yếu trong xatilde hội được giải quyết như thế nagraveo Coacute 2 higravenh thức sở hữu cơ bản về tư liệu sản xuất Sở hữu tư nhacircn vagrave sở hữu xatilde hội II Quy luật về sự phugrave hợp của QHSX với trigravenh độ của LLSX

LLSX vagrave QHSX lagrave hai mt ca PTSX coacute mối liecircn hệ biện chứng lẫn nhau higravenh thagravenh necircn quy luật về sự phugrave hợp giữa QHSX với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Quy luật nagraveu vạch rotilde tiacutenh chất phụ thuộc khaacutech quan của QHSX vagraveo sự phaacutet triển của LLSX Đến lượt migravenh QHSX taacutec động trở lại đối với LLSX Khuynh hướng chung của SX lagrave khocircng nhừng phaacutet triển Sự phaacutet triển đoacute xeacutet đến cugraveng lagrave bắt nguồn từ sự biến đổi vagrave phaacutet triển của LLSX trước hết lagrave CCLĐ Trigravenh độ của LLSX lagrave trigravenh độ phaacutet triển của CCLĐ của kyacute thuật trigravenh độ kinh nghiệm kỹ năng của người lao động quy mocirc sản xuất trigravenh độ phacircn cocircng lao độnghellip Trigravenh độ của LLSX gắn với tiacutenh chất của LLSX Tiacutenh chất của LLSX Khi SX cograven trigravenh độ thấp keacutem thigrave LLSX coacute tiacutenh chất caacute nhacircn khi SX đạt tới trigravenh độ cơ khiacute hiện đại phacircn cocircng lao động xatilde hội phaacutet triển thigrave LLSX coacute tiacutenh xatilde hội hoacutea Trong quaacute trigravenh sản xuất để lao động bớt nặng nhọc vagrave đạt hiệu quả cao hơn con người luocircn luocircn tigravem caacutech cải thiện hoagraven thiện cocircng cụ lao động vagrave chế tạo ra những cocircng cụ lao động mới tinh xảo hơn đồng thời kinh nghiệm sản xuất thoacutei quen lao động kỹ năng sản xuất kiến thức khoa học của con người cũng tiến bộ theo Như vậy sự thay đổi của xatilde hội bao giờ cũng bắt đầu bằng sự thay đổi LLSX Cugraveng với sự phaacutet triển của LLSX QHSX cũng higravenh thagravenh vagrave biến đổi cho phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Sự phugrave hợp đoacutelagrave động lực lagravem cho LLSX phaacutet trỉen mạnh mẽ QHSX phải tạo được điều kiện sử dụng vagrave kết hợp tối ưu giữa TLSX vagrave người lao động Mở ra điều kiện thiacutech hợp cho việc kiacutech thiacutech vật chất tinh thần đối với người lao động Nhưng LLSX luocircn luocircn phaacutet triển cograven QHSX coacute xu hướng tương đối ổn định Khi LLSX phaacutet triển lecircn một trigravenh độ mới QHSX khocircng cograven phugrave hợp nữa trở thagravenh chướng ngại đối với sự phaacutet triển của noacute sẽ nảy sinh macircu thuẫn gay gắt giữa hai mặt của PTSX Sự phaacutet triển khaacutech đoacute tất yếu dẫn đến việc xoacutea bỏ QHSX cũ thay thế bằng một QHSX mới phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ mới của LLSX mở đường cho LLSX phaacutet triển Việc xoacutea bỏ QHSX cũ thay thế bằng QHSX mới cũng coacute nghĩa lagrave sự diệt vong của một PTSX lỗi thời vagrave sự ra đời của PTSX mới Trong xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng macircu thuẫn giữa LLSX mới vagrave QHSX lỗi thời lagrave cơ sở khaacutech quan của cuộc đấu tranh giai cấp đồng thời lagrave tiền đề tất yếu của caacutec cuộc caacutech mạng xatilde hội Đacircy lagrave quy luật phổ biến taacutec động trong toagraven 16

bộ tiến trigravenh lịch sử nhacircn loại ldquoQuy luật QHSX phugrave hợp với trigravenh độ PT của LLSXrdquo QHSX phugrave hợp với trigravenh độ của LLSX lại trở thagravenh động lực cơ bản thuacutec đẩy mở đường cho LLSX phaacutet triển QHSX khocircng phugrave hợp với trigravenh độ của LLSX sẽ kigravem hatildem sự phaacutet triển của LLSX Song taacutec động kigravem hatildem đoacute cũng chỉ coacute tiacutenh chất tạm thời theo tiacutenh tất yếu khaacutech quan cuối cugraveng QH cũng se phải thay đổi cho phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Sở dĩ QHSX coacute taacutec động trở lại mạnh mẽ với LLSX lagrave vigrave noacute qui định Mục điacutech của SX hệ thống quản lyacute của SX vagrave quản lyacute xatilde hội Phương thức phacircn phối vagrave phần của cải iacutet hay nhiều magrave người lao động được hưởng Từ đoacute noacute sẽ tạo ra những điều kiện để kiacutech thiacutech việc cải tiến lao động vagrave kỹ thuật sản xuất thuacutec đẩy LLSX phaacutet triển Thực tiễn đatilde cho thấy LLSX chỉ coacute thể phaacutet triển khi coacute một QHSX hợp lyacute đồng bộ phugrave hợp với noacute QHSX lạc hậu hoặc tiecircn tiến hơn một caacutech giả tạo cũnhg sẽ kigravem hatildem sự phaacutet triển của LLSX Quy luật về sự phugrave hợp của QHSX với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX lagrave quy luật chung nhất của sự phaacutet triển XH Sự taacutec động cảu quy luật nagravey đatilde đưa xatilde hội loagravei ngưogravei trải qua caacutec PTSX khaacutec nhau Tuy nhiecircn khocircng phải bất cứ nước nagraveo cũng nhất thiết phải tuần tự trải qua caacutec PTSX một số nước coacute thể bỏ qua hợc một số caacutec PTSX để tiến lecircn PTSX mới cao hơn CAcircU 21 Anh Chị hatildey phacircn tiacutech mối quan hệ biện chứng giữa cơ sở hạ tầng (CSHT) vagrave kiến triến thượng tầng (KTTT) Đảng ta đatilde vận dụng mối quan hệ biện chứng nagravey như thế nagraveo vagraveo vagraveo quaacute trigravenh xacircy dựng CNXH ở nước ta hiện nay Trả lời

CSHT lagrave toagraven bộ những quan hệ sản xuất hợp thagravenh cơ cấu kinh tế của một xatilde hội nhất định KTTT lagrave toagraven bộ caacutec quan điểm về chiacutenh trị phaacutep quyền triết học đạo đức tocircn giaacuteocaacutec thể chế xatilde hội tương ứng như Nhagrave nước đảng phaacutei giaacuteo hộihellip được higravenh thagravenh trecircn một CSHT nhất định Mối quan hệ biện chứng giữa CSHT vagrave KTTT - CSHT quyết định KTTT (CSHT nagraveo thigrave KTT nấy) + Trật tự kinh tế xeacutet đến cugraveng quy định trật tự chiacutenh trị macircu thuẫn trong kinh tế gacircy ra macircu thuẫn trong chiacutenh trị Giai cấp nagraveo

thống trị trong kinh tế thigrave giai cấp đoacute thống trị trong chiacutenh trị + Tất cả caacutec yếu tố của KTTT dều trực tiếp hay giaacuten tiếp phụ thuộc vagraveo CSHT vagrave do CSHT quy định + CSHT thay đổi hay mất đi thigrave sớm hay muộn KTTT cũng phải thay đổi hay mất đi để cho một KTTT mới ra đời tuy nhiecircn

đacircy lagrave một quaacute trigravenh phức tạp - Sự taacutec động của KTTT đến CSHT Do KTTT vagrave mỗi yếu tố của noacute coacute tiacutenh độc lập tương đối vagrave vai trograve khaacutec nhau necircn chuacuteng

taacutec động đến CSHT theo những caacutech những xu hướng khaacutec nhau + Chức năng chiacutenh của KTTT lagrave xacircy dựng củng cố bảo vệ CSHT đatilde sinh ra noacute chống lại mọi nguy cơ lagravem suy yếu hay phaacute hoại chế độ kinh tế hiện hagravenh + KTTT taacutec động mạnh mẽ đến kinh tế - xatilde hội nhưng noacute khocircng thể lagravem thay đổi xu hướng phaacutet triển khaacutech quan của đời sống kinh tế - xatilde hội Sự taacutec động của noacute chủ yếu diễn ra theo 2 hướng Nếu phugrave hợp với CSHT với caacutec quy luật kinh tế thigrave KTTT thuacutec đẩy sự tăng trưởng đảm bảo sự phaacutet triển bền vững cho CSHT Nếu khocircng phugrave hợp với CSHT với caacutec quy luật kinh tế thigrave KTTT kigravem hatildem sự tăng trưởng gacircy baacutet ổn cho đời sống xatilde hội Đảng ta đatilde vận dụng mối quan hệ biện chứng nagravey trong quaacute trigravenh xacircy dựng CHXH ở nước ta hiện nay Nước ta đatilde trải qua caacutec higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội khaacutec nhau từ xatilde hội cộng sản nguyecircn thủy tiến lecircn xatilde hội chiếm hữu nocirc lệ đến xatilde hội phong kiến rồi tiến hoacutea lecircn CNXH bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa vagrave đỉnh cao nhất trong quaacute trigravenh tiến hoacutea nagravey lagrave chủ nghĩa cộng sản Nước ta đang trong giai đoạn xacircy dựng CNXH theo hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN Do đoacute mối quan hệ biện chứng giữa CSHT vagrave KTTT lagrave 1 quaacute trigravenh đấu tranh lacircu dagravei giữa caacutei mới vagrave caacutei cũ CNXH đang trong quaacute trigravenh xacircy dựng necircn lagrave caacutei mới cograven rất non yếu muốn xoacutea bỏ hết tagraveng dư của xatilde hội cũ - đại diện cho caacutei cũ rất khoacute bởi noacute đatilde tồn tại lacircu dagravei Tuy nhiecircn con đường đi lecircn CNXH ở nước ta diễn ra theo caacutec quy luật khaacutech quan của thời đại chứ khocircng phải do yacute muốn chủ quan của con người quyết định necircn noacute lagrave caacutei mới nhưng hợp quy luật necircn ngagravey cagraveng phaacutet triển vagrave ngược lại caacutei cũ khocircng hợp quy luật sẽ ngagravey cagraveng yếu đi Đảng ta đatilde ra sức xacircy dựng CNXH trong đoacute phaacutet triển lực lượng sản xuất hiện đại gắn liền với xacircy dựng quan hệ sản xuất mới phugrave hợp trecircn cả 3 mặt sở hữu quản lyacute vagrave phacircn phối Quaacute trigravenh xacircy dựng nagravey đogravei hỏi chuacuteng ta phải xacircy dựng caacutec quan điểm về chiacutenh trị phaacutep quyền triết học đạo đức tocircn giaacuteocaacutec thể chế xatilde hội tương ứng như Nhagrave nước đảng phaacutei giaacuteo hội cho phugrave hợp với sự phaacutet triển của phương thức sản xuất magrave Đảng đatilde đề ra để goacutep phần xacircy dựng một nước Việt Nam dacircn giagraveu nước mạnh xatilde hội cocircng bằng dacircn chủ văn minh

Cacircu 22 Anh (chị) hatildey phacircn tiacutech tư tưởng của Mac ldquosự phaacutet triển higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội lagrave quaacute trigravenh lịch sử - tự nhiecircnrdquo 17

Khaacutei niệm higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội HTKT-XH lagrave một phạm trugrave của CNDVLS dugraveng để chỉ xatilde hội ở từng giai đoạn lịch sử nhất định với một kiểu qhsx đặc trưng cho xatilde hội đoacute phugrave hợp với một trigravenh độ nhất định của llsx vagrave với một kttt tương ứng được xacircy dựng trecircn những qhsx ấy

HTKT-XH lagrave một hệ thống hoagraven chỉnh vagrave coacute cấu truacutec phức tạp trong đoacute coacute caacutec mặt cơ bản lagrave llsx qhsx kttt Mỗi mặt của htkt-xh coacute vai trograve vị triacute riecircng taacutec động qua lại lẫn nhau thống nhất với nhau

+ LLSX lagrave nền tảng vật chất ndash kỹ thuật của mỗi htkt-xh Sự higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển của mỗi htkt-xh xeacutet đến cugraveng do llsx quyết định Llsx phaacutet triển qua caacutec htkt-xh nối tiếp nhau từ thấp đến cao

+ QHSX lagrave quan hệ giữa người với người trong quaacute trigravenh sản xuất lagrave những quan hệ cơ bản ban đầu vagrave quyết định tất cả mọi quan hệ xatilde hội khaacutec Mỗi htkt-xh lại coacute một kiểu qhsx của noacute tương ứng với trigravenh độ nhất định của llsx Qhsx lagrave tiecircu chuẩn khaacutech quan để phacircn biệt xatilde hội cụ thể nagravey với xatilde hội cụ thể khaacutec đồng thời tiecircu biểu cho một giai đoạn phaacutet triển nhất định của lịch sử

+ KTTT được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển phugrave hợp với CSHT nhưng noacute lại lagrave cocircng cụ để bảo vệ duy trigrave vagrave phaacutet triển CSHT đatilde sinh ra noacute

Ngoagravei caacutec mặt cơ bản necircu trecircn caacutec htkt-xh cograven coacute quan hệ về gia đigravenh dacircn tộc vagrave caacutec quan hệ xatilde hội khaacutec Caacutec quan hệ đoacute đều gắn boacute chặt chẽ với qhsx biến đổi cugraveng với sự biến đổi của qhsx

Sự phaacutet triển của caacutec htkt-xh lagrave một quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn Lịch sử phaacutet triển của xatilde hội loagravei người trải qua nhiều giai đoạn nối tiếp nhau từ thấp đến cao tương ứng với mỗi giai đoạn lagrave

một htkt-xh Sự vận động thay thế nhau của caacutec htkt-xh trong lịch sử đều do taacutec động của caacutec quy luật khaacutech quan đoacute lagrave quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn của xatilde hội Trecircn cơ sở phaacutet hiện ra caacutec quy luật phaacutet triển khaacutech quan của xatilde hội Mac đatilde đi đến kết luận ldquosự phaacutet triển của những higravenh thaacutei kinh tế- xatilde hội lagrave một quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircnrdquo

Caacutec mặt cơ bản hợp thagravenh một htkt-xh khocircng taacutech rời nhau magrave liecircn hệ biện chứng với nhau higravenh thagravenh necircn những qui luật phổ biến của xatilde hội Đoacute lagrave quy luật về sự phugrave hợp của qhsx với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx quy luật csht quyết định kttt vagrave caacutec quy luật xatilde hội khaacutec Chiacutenh taacutec động của caacutec quy luật khaacutech quan đoacute magrave caacutec htkt-xh vận động phaacutet triển thay thế nhau từ thấp đến cao trong lịch sử như một quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn khocircng phụ thuộc vagraveo yacute chiacute nguyện vọng chủ quan của con người

Quaacute trigravenh phaacutet triển lịch sử tự nhiecircn của xatilde hội coacute nguồn gốc sacircu xa từ sự phaacutet triển của llsx Chiacutenh tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx đatilde quy định một caacutech khaacutech quan tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của qhsx Do đoacute xeacutet đến cugraveng llsx quyết định quaacute trigravenh vận động vagrave phaacutet triển của htkt-xh như quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn

Trong caacutec quy luật khaacutech quan chi phối sự vận động vagrave phaacutet triển của caacutec htkt-xh thigrave quy luật về sự phugrave hợp của qhsx với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx coacute vai trograve quyết định nhất Llsx bảo đảm tiacutenh kế thừa trong sự phaacutet triển tiến lecircn của xatilde hội quy định khuynh hướng phaacutet triển từ thấp đến cao Qhsx lagrave mặt thứ hai của ptsx biểu hiện tiacutenh giaacuten đoạn trong sự phaacutet triển của lịch sử Những qhsx lỗi thời được xoacutea bỏ vagrave được thay thế bằng những kiểu qhsx mới cao hơn Đến lượt noacute sự thay đổi qhsx sẽ keacuteo theo sự thay đổi về kttt vagrave do đoacute magrave htkt-xh cũ được thay thế bằng htkt-xh mới cao hơn tiến bộ hơn Quaacute trigravenh đoacute diễn ra theo quy luật khaacutech quan chứ khocircng phải theo yacute muốn chủ quan của con người

Sự thay thế một htkt-xh nagravey bằng một htkt-xh mới cao hơn thường được thực hiện thocircng qua caacutech mạng xatilde hội Nguyecircn nhacircn sacircu sa của caacutech mạng xatilde hội lagrave macircu thuẫn giữa llsx vagrave qhsx khi qhsx trở thagravenh xiềng xiacutech của llsx Trong thời kỳ caacutech mạng xatilde hội khi cơ sở kinh tế thay đổi thigrave sớm hay muộn toagraven bộ kttt đồ sộ cũng thay đổi theo

Quaacute trigravenh kế thừa của lịch sử loagravei người luocircn luocircn cho pheacutep cộng đồng nagraveo đoacute trong điều kiện nhất định do taacutec động của caacutec nhacircn tố caacutec macircu thuẫn becircn trong vagrave becircn ngoagravei coacute thể bỏ qua caacutec giai đoạn phaacutet triển nhất định để vươn tới trigravenh độ tiecircn tiến của nhacircn loại Trong thời đại ngagravey nay chủ chương ruacutet ngắn để đi lecircn CNXH ở một số quốc gia tiền tư bản chủ nghĩa chẳng những khocircng macircu thuẫn với tinh thần của sự phaacutet triển mang tiacutenh lịch sử- tự nhiecircn magrave cograven lagrave biểu hiện sinh động của quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn ấy Chỉ khi ta ldquoruacutet ngắn rdquomột caacutech duy yacute chiacute bấp chấp quy luật thigrave luacutec đoacute sự phaacutet triển ruacutet ngắn mới trở necircn đối lập với quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn

Như vậy quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn của sự phaacutet triển xatilde hội chẳng những diễn ra bằng con đường tuần tự magrave cograven bao hagravem cả sự bỏ qua trong những điều kiện lịch sử nhất định một hoặc một vagravei htkt-xh nhất định Sự khaacutec nhau về trật tự phaacutet triển vẫn lagrave quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn Cacircu 24 Phacircn tiacutech Con đường đi lecircn CNXH ở Việt Nam

a Quaacute độ lecircn CNXH bỏ qua chế độ TBCN ở Việt Nam Trong quaacute trigravenh quaacute độ lecircn CNXH chuacuteng ta cần phải biết tiếp thu vagrave vận dụng saacuteng tạo tư tưởng của caacutec nhagrave kinh điển MAacuteC-

Lenin nhất lagrave tư tưởng của Lecirc nin về những khacircu trung gian những bước quaacute độ tất yếu để đưa một xatilde hội tiểu nocircng lạc hậu lecircn CNXH lại vừa biết tổng kết lịch sử của đất nước vagrave của thế giới với những biến đổi to lớn của noacute Điều quan trọng lagrave quaacute trigravenh đi lecircn CNXH chuacuteng ta cần phải tuacircn thủ nghiecircm ngặt những yecircu cầu khaacutech quan của sự phaacutet triển tuacircn theo những qui luật khaacutech quan của sự phaacutet triển từ xatilde hội nocircng nghiệp lạc hậu lecircn CNXH Tuyệt đối khocircng coacute những 18

hagravenh động chủ quan duy yacute chiacute traacutei với qui luật khaacutech quan Phải hiểu rằng quaacute độ giaacuten tiếp lecircn CNXH bỏ qua chế độ TBCN lagrave con đường phugrave hợp với điều kiện đất nước vagrave thời đại ngagravey nay

Xacircy dựng CNXH bỏ qua chế độ TBCN tạo ra biến đổi về chất của XH trecircn tất cả caacutec lĩnh vực lagrave sự nghiệp rất khoacute khăn phức tạp cho necircn phải phải trải qua một thời kỳ quaacute độ lacircu dagravei với nhiều chặng đường nhiều higravenh thức tổ chức kinh tế xatilde hội coacute tiacutenh quaacute độ Trong caacutec lĩnh vực của đời sống XH diễn ra sự đan xen vagrave đấu tranh của caacutei củ vagrave caacutei mới

b Cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea lagrave nhiệm vụ trung tacircm của thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam - Lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế - XH chỉ ra mỗi higravenh thaacutei KT-XH coacute một lực lượng sản xuất của noacute hay noacutei caacutech khaacutec coacute một cơ

sở vật chất-kỹ thuật của noacute Để coacute CNXH phải coacute một cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại do cuộc CM khoa học vagrave cocircng nghệ mang lại Song nước ta tiến lecircn CNXH từ một nền kinh tế phổ biến lagrave sản xuất nhỏ lao động thủ cocircng lagrave chủ yếu caacutei thiếu thốn của chuacuteng ta lagrave chưa coacute một nền đại cocircng nghiệp Vigrave vậy chuacuteng ta phải tiến hagravenh cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea Thực chất của cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea chiacutenh lagrave xacircy dựng cơ sở vật chất kỹ thuật của CNXH Cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ở nước ta nhằm xacircy dựng cơ sở vật chất kỹ thuật cho CNXH ở nước ta trecircn cơ sở phaacutet huy năng lực nội sinh của đất nước cũng như xu thế quốc tế hoacutea kinh tế thế giới đoacute lagrave nhiệm vụ trung tacircm trong suốt thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH

- Trong cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea đất nước chuacuteng ta cần phaacutet triển mạnh mẽ một nền khoa học vagrave cocircng nghệ tiecircn tiến hiện đại Phải coi phaacutet triển khoa học vagrave cocircng nghệ lagrave quốc saacutech hagraveng đầu điều nagravey hoagraven toagraven phugrave hợp với xu thế của thế giới ngagravey nay trong xu thế hợp taacutec cạnh tranh ngagravey cagraveng khốc liệt Chiacutenh vigrave vậy đại hội đại biểu toagraven quốc lần thứ IX cuả Đảng ta đatilde đề ra ldquocon đường cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ở nước ta cần vagrave coacute thể ruacutet ngắn thời gian vừa coacute bước tuần tự vừa coacute bước nhảy vọt Phaacutet huy những lợi thế của đất nước tận dụng mọi khả năng để đạt được những trigravenh độ cocircng nghệ tiecircn tiến đặc biệt lagrave cocircng nghệ thocircng tin cocircng nghệ sinh học tranh thủ ứng dụng ngagravey cagraveng nhiều hơn ở mức cao hơn vagrave phổ biến hơn những thagravenh tựu mới về khoa học cocircng nghệ từng bước phaacutet triển kinh tế tri thức Phaacutet huy nguồn lực triacute tuệ vagrave sức mạnh tinh thần của người Việt Nam coi phaacutet triển giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo khoa học cocircng nghệ lagrave nền tảng vagrave động lực của sự nghiệp cocircng nghiệp hoacute hiện đại hoacutea

Thực hiện thắng lợi sự nghiệp CNH-HĐH lagrave một trong những nhacircn tố coacute yacute nghĩa quyết định thắng lợi sự nghiệp xacircy dựng CNXH ở nước ta

c Kết hợp giữa LLSX với xacircy dựng QHSX trong thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam - Trong khi khẳng định vai trograve của LLSX lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh cograven chỉ ra sự phaacutet triển của LLSX phải gắn liền với việc

thiết lập quan hệ sản xuất phugrave hợp Trong sự nghiệp xacircy dựng CNXH ở nước ta Đảng ta khẳng định ldquoPhaacutet triển LLSX gắn liền với QHSX mới phugrave hợp trecircn cả 3 mặt sở hữu quản lyacute vagrave phacircn phối

- Phugrave hợp với sự phaacutet triển của LLSX ở nước ta đảng ta chủ trương sử dụng ldquonhiều higravenh thức sở hữa về TLSX nhiều thagravenh phần kinh tếrdquo đồng thời thực hiện nhất quaacuten lacircu dagravei chiacutenh saacutech phaacutet triển nền kinh tế hagraveng hoacutea nhiều thagravenh phần vận động theo cơ chế thị trường coacute sự quản lyacute của Nhagrave nước theo định hướng XHCN đoacute chiacutenh lagrave nền kinh tế thị trường định hướng XHCN

- Kinh tế thị trường lagrave thagravenh tựu chung của văn minh nhacircn loại Noacute lagrave kết quả của sự phaacutet triển LLSX đến một trigravenh độ nhất định kết quả của quaacute trigravenh phacircn cocircng lao động xatilde hội vagrave đa dạng hoacutea caacutec higravenh thức sở hữu Đến lượt noacute kinh tế thị trường lagrave một động lực mạnh mẽ thuacutec đẩy LLSX phaacutet triển Xacircy dựng vagrave phaacutet triển kinh tế thị trường định hướng XHCN vừa phugrave hợp với xu hướng phaacutet triển của thời đại vừa phugrave hợp với yecircu cầu phaacutet triển của LLSX ở nước ta với yecircu cầu xacircy dựng nền kinh tế độc lập tự chủ kết hợp với chủ động hội nhập kinh tế quốc tế Đảng ta khẳng định ldquoMục điacutech của nền kinh tế thị trường định hướng XHCN lagrave phaacutet triển LLSX phaacutet triển kinh tế để xacircy dựng cơ sở vật chất-kỹ thuật của CNXH nacircng cao đời sống của nhacircn dacircn

d Kết hợp giữa kinh tế với chiacutenh trị vagrave caacutec mặt khaacutec của đời sống XH trong thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam Xuất phaacutet từ mối quan hệ giữa kinh tế với chiacutenh trị vagrave caacutec mặt khaacutec của đời sống XH magrave lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh đatilde chỉ ra

trong quaacute trigravenh xacircy dựng CNXH ở nước ta gắn liền với phaacutet triển kinh tế xacircy dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN phải khocircng ngừng đổi mới hệ thống chiacutenh trị nacircng cao vagravei trograve latildenh đạo vagrave sức chiến đấu của Đảng xacircy dựng nhagrave nước phaacutep quyền xatilde hội chủ nghĩa của dacircn do dacircn vigrave dacircn nacircng cao vai trograve của caacutec tổ chức quần chuacuteng trong sự nghiệp xacircy dựng vagrave bảo vệ TQ 19

Đồng thời phải gắn phaacutet triển kinh tế với phaacutet triển văn hoacutea xacircy dựng nền văn hoacutea tiecircn tiến đậm đagrave bản sắc dacircn tộc nhằm khocircng ngừng nacircng cao dacircn triacute đagraveo tạo nhacircn lực vagrave bồi dưỡng nhacircn tagravei theo quan điểm của đảng ta đoacute lagrave quốc saacutech hagraveng đầu giải quyết caacutec vấn đề XH thực hiện cocircng bằng vagrave dacircn chủ trong đời sống XH

Trong quaacute trigravenh phaacutet triển văn hoacutea cần phải đặc biệt quan tacircm đến phaacutet triển giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo Phải coi giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo cũng lagrave quốc saacutech hagraveng đầu Điều nagravey vừa phugrave hợp với xu thế phaacutet triển hiện đại lại vừa lagrave đogravei hỏi cấp baacutech của sự phaacutet triển đất nước

Toacutem lại lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh lagrave một lyacute luận khoa học noacute cho chuacuteng ta một quan niệm đuacuteng đắn về mối quan hệ lẫn nhau giữa caacutec mặt trong đời sống kt-xh về sự vận động vagrave phaacutet triển của XH Với sự phaacutet triển của khoa học vagrave thực tiễn hiện nay lyacute luận đoacute vẫn giữ nguyecircn giaacute trị Noacute đem lại một phương phaacutep luận thực sự khoa học để phacircn tiacutech caacutec hiện tượng trong đời sống XH để từ đoacute vạch ra phương hướng vagrave giải phaacutep đuacuteng đắn cho hoạt động thực tiễn Cacircu 25 AnhChi hay phan tich nhung cong hien to lon cua CMac PhAngghen va VILenin vao su phat trien ly luan ve giai cap va dau tranh giai cap

Nguồn gốc giai cấp CMaacutec vagrave Phangghen đều khẳng định giai cấp khocircng phải lagrave hiện tượng bẩm sinh của xatilde hội khocircng xất hiện cugraveng với sự xuất hiện của xatilde hội Trong xatilde hội nguyecircn thủy khi lực lượng sản xuất cograven thấp keacutem con người lagravem ra sản phẩm chỉ để tồn tại chưa coacute sản phẩm dư thừa chưa coacute điều kiện khaacutech quan để người nagravey chiếm đoạt sản phẩm của người khaacutec xatilde hội chưa xuất hiện chế độ người boacutec lột người vagrave do đoacute chưa thể coacute giai cấp Cuối xatilde hội nguyecircn thủy cocircng cụ sản xuất bằng kim loại xuất hiện coacute sự phacircn cocircng lao động lagravem cho lực lượng sản xuất phaacutet triển mang lại năng suất lao động cao hơn từ đoacute dẫn đến của cải dư lagravem của riecircng chế độ tư hữu ra đời Chế độ tư hữu lagravem cơ sở cho sự phacircn hoaacute xatilde hội thagravenh caacutec gia cấp coacute lợi iacutech đối khaacuteng nhau

Giai cấp lagrave những tập đoagraven người to lớn khaacutec nhau về địa vị trong một hệ thống sản xuất xatilde hội nhất định trong lịch sử khaacutec nhau về quan hệ của họ đối với những tư liệu sản xuất về vai trograve của họ trong tổ chức lao động xatilde hội vagrave như vậy lagrave khaacutec nhau về caacutech thức hưởng thụ vagrave về phần của cải xatilde hội iacutet hoặc nhiều magrave họ được hưởng Noacutei đến giai cấp lagrave noacutei đến một hệ thống caacutec tập đoagraven người trong một chế độ kinh tế xatilde hội nhất định do chế độ ấy sản sinh ra mỗi giai cấp trong lịch sử đều coacute đặc điểm riecircng tuy nhiecircn theo LecircNin cho pheacutep ta nắm được dấu hiệu đặc trưng chung nhất cơ bản nhất những dấu hiệu phổ biến vagrave ổn định nhất của giai cấp

Giai cấp lagrave phạm trugrave kinh tế xatilde hội coacute tiacutenh lịch sử giai cấp khocircng phải lagrave sản phẩm của sản xuất noacutei chung magrave lagrave sản phẩm của hệ thống sản xuất xatilde hội nhất định trong lịch sử một hệ thống giai cấp tương ứng với mocirct hệ thống sản xuất xatilde hội do đoacute khocircng thể hiểu đặc trưng của từng giai cấp cụ thể nếu khocircng đặt noacute trong mối quan hệ với caacutec giai cấp đối lập khaacutec

Noacutei đến giai cấp lagrave noacutei đến sự khaacutec nhau giữa caacutec tập đoagraven người về địa vị trong một hệ thống kinh tế xatilde hội nhất định trong đoacute tập đoagraven người nagravey lagrave thống trị cograven tập đoagraven người kia lagrave bị trị sự khaacutec nhau ấy thể hiện ở chỗ

Caacutec giai cấp coacute quan hệ khaacutec nhau về tư liệu sản xuất đacircy lagrave sự khaacutec nhau cơ bản nhất quy định sự khaacutec nhau về địa vị của caacutec giai cấp trong xatilde hội (viacute dụ)

Caacutec giai cấp coacute vai trograve khaacutec nhau trong tổ chức lao động xatilde hội trong tổ chức quản lyacute sản xuất tập đoagraven nagraveo chiếm hữu tư liệu sản xuất đương nhiecircn giữ vai trograve latildenh đạo chỉ huy hoạt động sản xuất vagrave lưu thocircng hagraveng hoacutea tại từng đơn vị kinh tế vagrave trecircn quy mocirc toagraven xatilde hội

Caacutec giai cấp coacute phương thức vagrave qui mocirc thu nhận của cải xatilde hội khaacutec nhau caacutec giai cấp thống trị chiếm đoạt giaacute trị thăng dư của caacutec giai cấp bị trị chế độ phacircn phối trong xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng lagrave chế độ phacircn phối bất cocircng vigrave phần lớn của cải nằm trong tay giai cấp thống trị phần iacutet ỏi cograven lại thuộc về lực lượng đocircng đảo trong xatilde hội đoacute lagrave những người lao động Toacutem lại giai cấp nagraveo nắm được quyền sở hữu đối với tư liệu sản xuất thigrave giai cấp đoacute sẽ nắm quyền quản lyacute tổ chức sản xuất vagrave quyền chi phối sản phẩm giai cấp đoacute sẽ coacute địa vị trong xatilde hội

Đấu tranh giai cấp Gia cấp thống trị vagrave giai cấp bị trị coacute lợi iacutech căn bản đối lập nhau khocircng thể đều hoagrave đều hoagrave được Đoacute lagrave đối khaacuteng về quyền lợi giữa những giai tầng aacutep bức boacutec lột vagrave những giai tầng bị boacutec lột coacute aacutep bức thigrave coacute đấu tranh chống aacutep VILecircnin cho rằng đấu tranh giai cấp trong lịch sử vagrave trong thời đại ngagravey nay khocircng phải lagrave cuộc bạo loạn khủng bố lật đổ chỉ coacute yacute ngĩa phaacute hoại tiecircu cực magrave thực chất lagrave cuộc đấu tranh của quần chuacuteng bị tước heat quyền bị aacutep bức vagrave lao động chống bọn đặc quyền đặc lợi bọn aacutep bức vagrave bọn ăn baacutem cuộc đấu tranh của những người cocircng nhacircn lagravem thuecirc hay những người vocirc sản chống những người hữu sản hay giai cấp tư sản 20

Thocircng qua cuộc đấu tranh giai cấp sự xung đột giữa lực lượng sản xuất mới vagrave quan hệ sản xuất lạc hậu được giải quyết thực hiện bước quaacute độ từ một chế độ xatilde hội lỗ lời sang chế độ mới cao hơn

Đấu tranh giai cấp lagrave động lực phaacutet triển của xatilde hội coacute giai cấp khocircng chỉ thể hiện trong thời kỳ caacutech mạng xatilde hội magrave cograven trong thời hogravea bigravenh

Đấu tranh giai cấp lagrave quy luật chung của xatilde hội coacute giai cấp song quy luật ấy coacute những biểu hiện đặc thugrave trong từng xatilde hội cụ thể

Về kết cấu giai cấp trong xatilde hội coacute giai cấp mỗi higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội coacute một kết cấu giai cấp nhất định khi higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội nagravey thay thế higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội khaacutec thigrave kết cấu giai cấp cũng thay đổi

Mỗi kết cấu giai cấp trong xatilde hội coacute giai cấp đều coacute caacutec giai cấp cơ bản giai cấp khocircng cơ bản vagrave tầng lớp trung gian những giai cấp cơ bản lagrave những giai cấp gắn liền với sự xuất hiện vagrave tồn tại của phương thức sản xuất thống trị trong xatilde hội sự đối khaacuteng vagrave cuộc đấu tranh của caacutec giai cấp đoacute biểu hiện macircu thuẫn cơ bản của phương thức sản xuất đatilde sinh ra chuacuteng những giai cấp khocircng cơ bản đoacute lagrave những người nocircng dacircn tự do coacute iacutet ruộng đất trong chế độ chiếm hữu nocirc lệ đoacute lagrave giai cấp nocirc lệ chủ nocirc với tư caacutech lagrave tagraven dư của chế độ cũ giai cấp tư sản với tư caacutech lagrave mầm moacuteng của xatilde hội mới trong xatilde hội phong kiếnhellip tầng lớp trung gian lagrave sản phẩm của chiacutenh phương thức sản xuất đang thống trị lagrave kết quả của quaacute trigravenh phacircn hoacutea xatilde hội diễn ra khocircng ngừng trong xatilde hội đoacute lagrave tầng lớp bigravenh dacircn trong xatilde hội nocirc lệ lagrave tầng lớp triacute thức tiểu tư sản trong xatilde hội tư bản

Cugraveng với sự phaacutet triển của sản xuất mỗi giai cấp trong một kết cấu giai cấp cũng coacute những biến đổi nhất định những biến đổi ấy dẫn đến những thay đổi địa vị của caacutec giai cấp đoacute trong hệ thống sản xuất xatilde hội

Lyacute luận về giai cấp của chủ nghĩa Maacutec ndashLecircnin lagrave cơ sở đuacuteng đắn để nhận định giai cấp phacircn tiacutech caacutec quan hệ giai cấp trong đấu tranh giai cấp vagrave lien minh giai cấp baacutec bỏ mọi quan điểm sai lầm trong việc phacircn chia giai cấp trong xatilde hội

Lyacute luận về giai cấp vagrave đấu tranh giai cấp của chủ nghĩa Maacutec - PhAngghen Lecircnin đatilde vạch ra tiacutenh tấc yếu của cuộc đấu tranh giữa giai cấp vocirc sản vagrave giai cấp tư sản Sau khi giai cấp vocirc sản giagravenh chiacutenh quyền những cơ sở vất chất để nảy sinh giai cấp boacutec lột vagrave sự phacircn chia giai cấp noacutei chung vẫn tồn tại vigrave vậy giai cấp cocircng nhacircn phải tiến hagravenh tổ chức xacircy dựng một hệ thống quan hệ xatilde hocirci mới theo yecircu cầu phaacutet triển của lực lượng sản xuất hiện đại Ngoagravei ra giai cấp vocirc sản cograven phải từng bước khắc phục những tư tưởng tacircm lyacute tập quaacuten văn hoacutea lạc hậu của xatilde hội củ cograven in sacircu vagraveo đời sống tinh thần của xatilde hội CAcircU 26 Anhchị hatildey trigravenh bagravey quan điểm maacutecxiacutet về đấu tranh giai cấp vagrave vai trograve của noacute đối với sự phaacutet triển của xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng Sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam về đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta hiện nay như thế nagraveo 1 Quan điểm Maacutecxiacutet về đấu tranh giai cấp - Đấu tranh giai cấp lagrave quaacute trigravenh tất yếu khaacutech quan của xatilde hội coacute aacutep bức boacutec lột Đoacute lagrave cuộc đấu tranh giữa giai cấp thống trị vagrave giai cấp bị trị đối khaacuteng về quyền lợi khocircng thể dung hoagrave được -VILecircnin cho rằng đấu tranh giai cấp trong lịch sử vagrave ngagravey nay khocircng phải lagrave những cuộc bạo loạn khủng bố phaacute hoại magrave noacute thực chất lagrave cuộc đấu tranh của quần chuacuteng bị tước hết quyền bị aacutep bức vagrave lao động chống bọn aacutep bức ăn baacutem đấu tranh của những người cocircng nhacircn lagravem thuecirc hay những người vocirc sản chống giai cấp tư sản Nguyecircn nhacircn đấu tranh giai cấp -Do macircu thuẫn gay gắt giữa lực lượng sản xuất mới tiến bộ vagrave quan hệ sản xuất lỗi thời lạc hậu - Về mặt xatilde hội đacircy lagrave macircu thuẫn biểu hiện giữa giai cấp caacutech mạng tiến bộ đại diện cho lực lượng sản xuất mới vagrave giai cấp thống trị boacutec lột đại diện cho quan hệ sản xuất lỗi thời lạc hậu Higravenh thức đấu tranh Tuỳ thuộc hoagraven cảnh lịch sử giai cấp tham gia đấu tranh giai đoạn phaacutet triển đấu tranh magrave đấu tranh giai cấp diễn ra dưới nhiều higravenh thức Ngagravey nay caacutech mạng xatilde hội chủ nghĩa đang thời kỳ thoaacutei tragraveo giai cấp cocircng nhacircn caacutec nước tư bản đấu tranh bằng những higravenh thức mới chống lại những thủ đoạn của giai cấp thống trị bảo vệ lợi iacutech giai cấp trước mắt vagrave lacircu dagravei của cocircng nhacircn vagrave nhacircn dacircn lao động 2 Vai trograve của đấu tranh giai cấp đối với sự phaacutet triển xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng -Đấu tranh giai cấp lagrave một trong những động lực phaacutet triển quan trọng của xatilde hội coacute giai cấp Vigrave đấu tranh giai cấp giuacutep thay đổi phương thức sản xuất cũ lỗi thời lạc hậu bằng phương thức mới cao hơn đồng thời xacircy dựng lực lượng sản xuất mới phugrave hợp quan hệ sản xuất tạo cơ sở phaacutet triển mọi mặt đời sống xatilde hội -Đấu tranh giai cấp giuacutep cải tạo caacutec giai cấp caacutech mạng vagrave quần chuacuteng lao động thocircng qua việc xoaacute bỏ tập quaacuten xấu do giai cấp thống trị sản sinh ra 21

-Đấu tranh giai cấp lagrave đograven bẩy phaacutet triển lịch sử caacutech mạng lagrave động lực phaacutet triển caacutec mặt đời sống xatilde hội trong thời kỳ phaacutet triển bigravenh thừơng Đấu tranh lagrave động lực để giai cấp tư sản đổi mới phương thức quản lyacute sử dụng kỹ thuật mới để tạo necircn những thagravenh tựu mới -Vai trograve đấu tranh giai cấp thể hiện ở những cuộc đấu tranh mang tiacutenh quần chuacuteng rộng lớn do lực lượng tiến bộ xatilde hội latildenh đạo được tổ chức khoa học nhằm đaacutenh đổ giai cấp thống trị cản trở phaacutet triển xatilde hội 3 Sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam về đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta hiện nay -Thời kỳ quaacute độ đi lecircn CNXH ở nước ta tồn tại nhiều giai cấp vagrave macircu thuẫn giai cấp Tuy nhiecircn trong điều kiện phaacutet triển kinh tế thị trường quaacute độ lecircn CNXH macircu thuẫn nagravey bộc lộ lagrave macircu thuẫn trong nội bộ nhacircn dacircn Nhigraven chung lợi iacutech giai cấp tư sản thống nhất lợi iacutech cộng đồng đấu tranh lagrave để hợp taacutec đoagraven kết xacircy dựng xatilde hội dacircn giagraveu nước mạnh cocircng bằng văn minh -Thực chất đấu tranh giai cấp ở nước ta trong thời kỳ quaacute độ lagrave đấu tranh giữa khuynh hướng tự giaacutec theo định hướng XHCN vagrave khuynh hướng phaacutet triển tự phaacutet lecircn TBCN Trong quaacute trigravenh đoacute nhất thiết chuacuteng ta phải phaacutet triển kinh tế hagraveng hoaacute nhiều thagravenh phần trong đoacute coacute thagravenh phần kinh tế tư bản tư nhacircn -Đấu tranh giai cấp ở nước ta diễn ra hagraveng ngagravey trecircn caacutec lĩnh vực chiacutenh trị kinh tế xatilde hội Vigrave vậy Đảng ta luocircn xaacutec định rotilde cần phải +Đấu tranh chống khuynh hướng vagrave biểu hiện tiecircu cực của tầng lớp tư sản +Đấu tranh chống khuynh hướng tự phaacutet TBCN của sản xuất nhỏ +Đấu tranh chống caacutec thế lực thugrave địch acircm mưu diễn biến hoagrave bigravenh phaacute hoại độc lập dacircn tộc vagrave chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta +Xacircy dựng chủ nghĩa xatilde hội đi đocirci với bảo vệ tổ quốc bảo vệ quyền lagravem chủ nhacircn dacircn +Xacircy dựng nền kinh tế thị trường thực hiện CNH HĐH định hướng XHCN giữ gigraven vagrave phaacutet huy bản sắc dacircn tộc tiếp thu tinh hoa nhacircn loại lagravem cho đời sống vật chất vagrave tinh thần nhacircn dacircn khocircng ngừng nacircng cao -Để đạt được caacutec mục tiecircu trecircn đogravei hỏi sử dụng nhiều higravenh thức đấu tranh khaacutec nhau vừa mềm dẻo vừa cương quyết Toacutem lại giai đoạn hiện nay đogravei hỏi Đảng ta phải nắm vững biện phaacutep duy vật nắm vững quan điểm giai cấp của CN Maacutec-Lecircnin để phacircn tiacutech được tiacutenh chất tigravenh higravenh gay go phức tạp của đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ traacutenh rơi vagraveo thaacutei cực sai lầm quaacute cường điệu đấu tranh giai cấp đi đến rụt regrave khocircng daacutem đổi mới mơ hồ mất cảnh giaacutec đi đến phủ nhận đấu tranh giai cấp Cacircu 27 Anh chị hatildey chỉ ra những điểm giống vagrave khaacutec nhau giữa nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản Trả lời

Nhagrave nước phaacutep quyền lagrave một higravenh thức tổ chức nhagrave nước đặc biệt magrave ở đoacute coacute sự ngự trị cao nhất của phaacutep luật với nội dung thực hiện quyền lực của nhacircn dacircn

Nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản coacute những điểm giống vagrave khaacutec nhau như sau

Giống nhau Phaacutep luật được đề cao vagrave lagrave cocircng cụ chủ yếu để quản lyacute mọi hoạt động của xatilde hội vagrave cocircng dacircn Ngay cả hoạt động của caacutec cơ

quan thuộc hệ thống tổ chức nhagrave nước cũng phải tuacircn theo phaacutep luật mặc dugrave chiacutenh noacute lagrave những cơ quan cocircng bố ban hagravenh thực thi vagrave kiểm tra việc thực hiện phaacutep luật

Khaacutec nhau 1048766Điểm khaacutec biệt căn bản giữa nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản ở

chỗ nếu như trong nhagrave nước phaacutep quyền tư sản quyền lực của nhagrave nước được phacircn cho ba cơ quan khaacutec nhau hoagraven toagraven độc lập với nhau đảm nhiệm thigrave một trong những nguyecircn tắc quan trọng của nhagrave nước phaacutep quyền XHCN lagrave quyền lực nhagrave nước thống nhất coacute sự phacircn cocircng vagrave phối hợp giữa caacutec cơ quan nhagrave nước trong việc thực hiện caacutec quyền lập phaacutep hagravenh phaacutep vagrave tư phaacutep 22

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam lagrave nhagrave nước phaacutep quyền XHCN của dacircn do dacircn vigrave dacircn necircn hệ thống phaacutep luật thể hiện tập trung yacute chiacute lợi iacutech vagrave nguyện vọng của nhacircn dacircn Tất cả quyền lực nhagrave nước thuộc về nhacircn dacircn magrave nền tảng lagrave liecircn minh giữa giai cấp cocircng nhacircn vagrave đội ngũ triacute thức Trong khi nhagrave nước phaacutep quyền tư sản lagrave của giai cấp tư sản nhằm thực hiện nền chuyecircn chiacutenh tư sản đối với giai cấp vocirc sản vagrave nhacircn dacircn lao động

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam được đặt dưới sự latildenh đạo của ĐCS VN thực hiện quản lyacute xatilde hội bằng phaacutep luật theo phaacutep luật Nhagrave nước phaacutep quyền tư sản được tổ chức dưới nhiều higravenh thức khaacutec nhau nhưng nhigraven chung coacute 2 higravenh thức cơ bản lagrave quacircn chủ lập hiến vagrave caacutec higravenh thức cộng hogravea chung quy lại đều lagrave nền chuyecircn chiacutenh tư sản Cacircu 28 Phacircn tiacutech vai trograve của Nhagrave Nước đối với quaacute trigravenh phaacutet triển kinh tế ở nước ta trong giai đoạn hiện nay Vai trograve taacutec động của Nhagrave Nước đối với kinh tế thuộc phạm vi mối quan hệ biện chứng giữa kiến truacutec thượng tầng vagrave cơ sở hạ tầng Nếu chiacutenh saacutech phaacutep luật của Nhagrave Nước phugrave hợp với nhu cầu khaacutech quan của nền kinh tế thigrave noacute sẽ coacute taacutec động thuacutec đẩy kinh tế phaacutet triển vagrave ngược lại sẽ kigravem hatildem hoặc phaacute hoại sự phaacutet triển kinh tế Nền kinh tế VN hiện nay lagrave nền kinh tế thị trường theo định hướng XHCN trong đoacute Nhagrave Nước giữ vai trograve rất quan trọng 1 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc ổn định kinh tế vĩ mocirc Nền kinh tế thị trường luocircn diễn ra những biến động khocircn lường vagrave tiềm ẩn những nguy cơ khủng hoảng kinh tế trầm trọng Do đoacute xuất hiện nhu cầu cần sự can thiệp của Nhagrave Nước nhằm điều chỉnh caacutec quan hệ kinh tế sao cho iacutet coacute khả năng xảy ra khủng hoảng nhất thocircng qua chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh tiền tệ Chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh bao gồm caacutec chiacutenh saacutech thuế vagrave chi tiecircu ngacircn saacutech của Nhagrave nước nhằm điều tiết chu kỳ kinh tế đảm bảo cocircng ăn việc lagravem ổn định giaacute cả vagrave tăng trưởng liecircn tục của nền kinh tế Trong những thời kỳ kinh tế suy giảm chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh coacute taacutec dụng kiacutech cầu vagrave sản xuất bằng caacutech Chiacutenh phủ tăng mua giảm thuế do đoacute tạo ra được một thu nhập quốc dacircn khả dụng lớn hơn để đưa vagraveo luồng tiecircu đugraveng Cograven trong những thời kỳ kinh tế quaacute noacuteng chiacutenh phủ lagravem ngược lại Khi tăng chi tiecircu vagraveo thời điểm thất nghiệp cao vagrave lạm phaacutet thấp Nhagrave nước đatilde tăng cung ứng tiền dẫn tới giảm latildei suất (tức giaacutem giaacute đồng tiền) nhờ đoacute ngacircn hagraveng mới coacute nhiều điều kiện cho vay vagrave chi tiecircu cho tiecircu dugraveng được tăng lecircn Điều đoacute coacute nghĩa lagrave kiacutech cầu vigrave tiecircu dugraveng lagrave bộ phận cấu thagravenh lớn nhất vagrave ổn định nhất của tổng cầu Latildei suất thấp đồng thời khuyến khiacutech đầu tư caacutec chủ doanh nghiệp coacute thể mở rộng sản xuất thuecirc thecircm cocircng nhacircn Trong thời kỳ lạm phaacutet cao vagrave thất nghiệp thấp thigrave ngược lại Nhagrave nước ldquolagravem nguội nền kinh tế bằng caacutech tăng latildei suất giảm cung ứng tiền Cugraveng với việc giảm tiền vagrave tăng latildei suất cả chỉ tiecircu lẫn giaacute cả đều coacute xu hướng giảm hoặc iacutet nhất nếu coacute tăng thigrave cũng rất chậm vagrave kết quả lagrave thu hẹp lại sản lượng vagrave việc lagravem 2 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng Trong nền kinh tế thị trường coacute thagravenh phần kinh tế tư nhacircn Thagravenh phần kinh tế nagravey chủ yếu hoạt động vigrave mục điacutech lợi nhuận necircn chỉ tập trung đầu tư phaacutet triển những lĩnh vực coacute thể thu được nhiều lợi nhuận Cograven những lĩnh vực cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng như xacircy dựng cơ sở hạ tầng (giao thocircng điện nước hellip) thigrave tư nhacircn khocircng muốn hoặc khocircng thể đầu tư vigrave vốn lớn chậm thu hồi vốn Magrave một nền kinh tế muốn phaacutet triển thigrave khocircng thể khocircng coacute cơ sở hạ tầng Do vậy để ổn định vagrave phaacutet triển kinh tế Nhagrave Nước phải đảm nhận lĩnh vực hagraveng hoacutea cocircng cộng 3 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc chống ocirc nhiễm mocirci trường Caacutec thagravenh phần kinh tế tư nhacircn trong quaacute trigravenh hoạt động kinh doanh đatilde gacircy ra ocirc nhiễm mocirci trường lagravem cạn kiệt nguồn tagravei nguyecircn Do đoacute cần sự can thiệp điều tiết của Nhagrave Nước để hạn chế vagrave khắc phục những vấn đề nagravey 4 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc tạo lập hagravenh lang phaacutep lyacute vững chắc Sự phaacutet triển của nền kinh tế thường đogravei hỏi phải coacute một mocirci trường chiacutenh trị - xatilde hội ổn định cần thiết Mặt khaacutec xu thế phaacutet triển của kinh tế thị trường lagrave theo hướng hội nhập kinh tế quốc tế do đoacute cagraveng cần tới vai trograve của Nhagrave Nước bằng caacutec chiacutenh saacutech đối ngoại tạo mocirci trường phaacutep lyacute vững chắc cho quaacute trigravenh nagravey 23

Cacircu 29 AnhChị hatildey phacircn tiacutech quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người vagrave về vấn đề giải phoacuteng con người 1 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người a Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội - Khoa học vagrave thực tiễn đatilde chứng tỏ rằng tiền đề đầu tiecircn của sự tồn tại người lagrave sự sống của thể xaacutec Thể xaacutec sống của con người chiacutenh lagrave sản phẩm tiến hoacutea lacircu dagravei của tự nhiecircn lagrave sự tiếp tục phaacutet triển của tự nhiecircn PhAecircngghen viết ldquoBản thacircn chuacuteng ta với cả xương thịt maacuteu mủ vagrave đầu oacutec chuacuteng ta lagrave thuộc về giới tự nhiecircnrdquo Do vậy trước hết noacute bị chi phối bởi caacutec quy luật tự nhiecircn sinh học như quy luật trao đổi chất giữa cơ thể với mocirci trường quy luật biến dị vagrave di truyền quy luật tiến hoacutea hellip - Sự tồn tại của con người cograven gắn liền trực tiếp với sự tồn tại của xatilde hội Để thỏa matilden caacutec nhu cầu của migravenh con người phải tiến hagravenh lao động sản xuất qua đoacute tạo thagravenh caacutec mối quan hệ xatilde hội vagrave xatilde hội trong đoacute ldquo xatilde hội sản sinh ra con người với tiacutenh caacutech lagrave con người như thế nagraveo thigrave con người cũng sản sinh ra xatilde hội như thếrdquo Sự tồn tại xatilde hội của con người gắn liền với sự tồn tại của yacute thức - Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội trong đoacute coacute sự taacutec động đan xen của ba hệ thống nhu cầu (nhu cầu sinh học nhu cầu xatilde hội nhu cầu tinh thần) vagrave ba hệ thống quy luật (quy luật sinh học quy luật xatilde hội quy luật tinh thần) Mỗi hệ thống nhu cầu vagrave quy luật nagravey đều coacute vị triacute vai trograve vagrave taacutec dụng của migravenh trong sự tồn tại vagrave phaacutet triển của con người đồng thời chuacuteng tham gia vagraveo việc quy định bản chất của noacute trong đoacute hệ thống nhu cầu vagrave quy luật xatilde hội luocircn giữ vị triacute trung tacircm vagrave coacute vai trograve quyết định Caacutec nhu cầu của con người dugrave lagrave nhu cầu vật chất hay tinh thần mang tiacutenh tự nhiecircn vagrave xatilde hội đều được quy định bởi lịch sử nhưng con người hoagraven toagraven coacute thể tự điều chỉnh tự kiểm tra caacutec nhu cầu vagrave hoạt động của migravenh Con người tồn tại trong thế giới khocircng phải như caacutec sinh vật khaacutec magrave tồn tại với tư caacutech lagrave chủ thể của quaacute trigravenh nhận thức vagrave hagravenh động cải tạo thế giới cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người b Con người lagrave chủ thể của lịch sử - Triết học Mac-Lecircnin cho rằng con người lagrave sản phẩm của lịch sử (sản phẩm của điều kiện tự nhiecircn vagrave điều kiện xatilde hội) đồng thời chiacutenh lagrave chủ thể saacuteng tạo ra quaacute trigravenh lịch sử ấy-lịch sử của con người Đoacute lagrave quaacute trigravenh hoạt động coacute yacute thức của con người nhằm mục điacutech cải tạo tự nhiecircn cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người - Trecircn cơ sở vận dụng pheacutep biện chứng duy vật CMaacutec đatilde khảo saacutet bản chất con người bắt đầu từ hoạt động thực tiễn từ trong hoagraven cảnh xatilde hội lịch sử cụ thể - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo luận điểm nagravey cho thấy con người lagrave một thực thể coacute tiacutenh loagravei Đặc tiacutenh ldquoloagraveirdquo của con người hiện thực tức lagrave tiacutenh người Tiacutenh người bao gồm toagraven bộ caacutec thuộc tiacutenh vốn coacute của con người trong đoacute coacute ba thuộc tiacutenh cơ bản nhất đoacute lagrave thuộc tiacutenh tự nhiecircn thuộc tiacutenh xatilde hội vagrave thuộc tiacutenh tư duy - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo quan hệ xatilde hội ở đacircy được hiểu lagrave tổng thể caacutec quan hệ magrave con người đatilde coacute đang coacute vagrave trong chừng mực nagraveo đoacute cograven bao hagravem cả những quan hệ trong tương lai - Bản chất con người lagrave tổng hogravea caacutec quan hệ xatilde hội nhưng con người bao giờ cũng lagrave con người riecircng biệt con người cụ thể ứng với những thời đại những giai đoạn lịch sử nhất định với từng tập đoagraven người đồng thời noacute cũng mang bản chất chung của nhacircn loại phaacutet triển trong toagraven bộ lịch sử loagravei người 2 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về giải phoacuteng con người - Triết học Mac-Lecircnin lagrave triết học vigrave con người Trong ldquoTuyecircn ngocircn của Đảng Cộng sảnrdquo CMac vagrave PhAecircngghen đatilde viết ldquovĩnh viễn giải phoacuteng toagraven thể xatilde hội khỏi aacutech boacutec lột aacutech aacutep bứcrdquo song ldquoxatilde hội khocircng thể nagraveo giải phoacuteng cho migravenh được nếu khocircng giải phoacuteng cho mỗi caacute nhacircn riecircng biệtrdquo Như vậy tư tưởng giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave tư tưởng xuyecircn suốt lagrave caacutei cốt lotildei của Triết học Mac- Lecircnin - Triết học Mac-Lecircnin khocircng phải lagrave triết học đầu tiecircn đề cập đến vấn đề giải phoacuteng con người Vấn đề giải phoacuteng con người đatilde được nhiều học thuyết triết học đề cập đến nhưng do hạn chế bởi lịch sử do chưa hiểu đuacuteng về con người về bản chất con người cho necircn khi xaacutec định giải phoacuteng con người lagrave giải phoacuteng đối tượng nagraveo bằng caacutec nagraveo giải phoacuteng như thế nagraveo hellip caacutec học thuyết triết học trong lịch sử đatilde đưa ra nhiều quan điểm khaacutec nhau nhưng chưa coacute được cacircu trả lời thiacutech đaacuteng - Triết học Mac-Lecircnin trecircn cơ sở giải thiacutech đuacuteng đắn vagrave khoa học về con người về bản chất con người đatilde xaacutec định ldquobất kỳ sự giải phoacuteng nagraveo cũng bao hagravem ở chỗ lagrave noacute trả thế giới con người những quan hệ của con người về với bản thacircn con ngườirdquo ldquolagrave giải phoacuteng người lao động thoaacutet khoải lao động bị tha hoacuteardquo Coacute thể noacutei rằng vấn đề ldquotha hoacutea con ngườirdquo vagrave giải phoacuteng con người chiếm vị triacute trung tacircm trong quan niệm của CMaacutec về đời sống xatilde hội ldquoTha hoacuteardquo lagrave biến thagravenh caacutei bản chất khaacutec với bản chất ban đầu ldquoTha hoacutea con ngườirdquo theo CMaacutec lagrave con người khocircng cograven lagrave chiacutenh migravenh magrave trở thagravenh tồn tại khaacutec caacutei đối lập với migravenh Vagrave nguyecircn nhacircn của sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất vagrave sự nocirc dịch nhiều mặt đối với con người gacircy ra - Theo triết học Mac-Lecircnin sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do hoạt động của chiacutenh con người tạo ra vigrave thế con người bằng hoạt động tiacutech cực của migravenh coacute thể xoaacute bỏ được sự ldquotha hoacuteardquo cho migravenh 24

+ Cần phải xoacutea bỏ ldquochế độ sở hữu tư sảnrdquo thứ ldquo sở hữu vận động trong sự đối lập giữa hai cực tư bản vagrave lao độngrdquo noacute chiacutenh lagrave nguồn gốc sinh ra mọi nocirc dịch con người trong xatilde hội tư bản + Sự nghiệp xoacutea bỏ ldquotha hoacuteardquo giải phoacuteng cho con người lagrave sự nghiệp của quần chuacuteng nhacircn dacircn lao động trong đoacute giai cấp vocirc sản lagrave lực lượng nograveng cốt vagrave quyết định Bởi vigrave chỉ coacute giai cấp vocirc sản mới coacute khả năng đem lại tự do vagrave bigravenh đẳng thực sự cho mọi người + Sự nghiệp giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave một quaacute trigravenh lacircu dagravei Noacute phụ thuộc chủ yếu vagraveo trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất vagraveo caacutec điều kiện vật chất tất yếu cho sự nghiệp giải phoacuteng ấy Cacircu 30 Anh chị hatildey trigravenh bagravey mục tiecircu nhiệm vụ vagrave nội dung cơ bản của việc xacircy dựng con người Việt Nam đaacutep ứng giai đoạn caacutech mạng hiện nay

Theo chủ nghĩa Maacutec- Lecircnin con người lagrave sản phẩm của lịch sử cũng lagrave chủ thể saacuteng tạo lịch sử Con người Việt Nam do điều kiện tự nhiecircn địa lyacute văn hoaacute đatilde higravenh thagravenh necircn con người Việt Nam mộc mạc chất phaacutec coacute

truyền thống đấu tranh kiecircn cường bất khuất để giữ nước vagrave phấn đấu khocircng ngừng vigrave sự nghiệp dựng nước Con người Việt Nam hiện nay đang đứng trước những thử thaacutech mới cần phải vượt qua đoacute lagrave - Đấu tranh chống lại những mặt tiecircu cực vagrave hạn chế của cơ chế thị trường mang lại coacute taacutec động xấu đến tư tưởng tacircm lyacute con

người VN - Cugraveng với cuộc CM KHKT như vũ bảo con người VN cần phaacutet huy vagrave kế thừa những tinh hoa văn hoaacute của nhacircn loại vagrave giữ gigraven

bản sắc văn hoaacute của migravenh bull Xacircy dựng con người VN đaacutep ứng giai đoạn CM hiện nay - Xacircy dựng con người VN coacute những đức tiacutenh cơ bản như tinh thần yecircu nước coacute yacute chiacute đưa đất nước khỏi đoacutei nghegraveo đoagraven kết vigrave

sự nghiệp tiến bộ xatilde hội - Coacute yacute thức tập thể phấn đấu vigrave lợi iacutech chung - Lối sống lagravenh mạnh cần kiệm bảo vệ mocirci trường sinh thaacutei - Lao động chăm chỉ với lương tacircm nghề nghiệp coacute kỹ luật kỹ thuật vagrave saacuteng tạo - Thường xuyecircn học tập hiểu biết vagrave nacircng cao nghiệp vụhellip Toacutem lại để con người VN coacute thể đaacutep ứng được những yecircu cầu của giai đoạn caacutech mạng hiện nay một mặt cần tiacutech cực phaacutet huy vagrave regraven luyện những ưu điểm đồng thời khắc phục vagrave hạn chế những nhược điểm để sớm đưa VN thoaacutet khỏi tigravenh trạng đoacutei nghegraveo lạc hậu vagrave ldquosaacutenh vai cugraveng với caacutec cường quốc năm chacircurdquo

• 84 Những yecircu cầu phương phaacutep luận của nguyecircn tắc phaacutet triển

+ thường xuyecircn đối chiếu lyacute luận với cuộc sống vận dụng lyacute luận vagraveo hoagraven cảnh thực tế của nước ta

- Coi trọng vagrave thường xuyecircn tổng kết thực tiễn qua đoacute sửa đổi phaacutet triển lyacute luận đatilde coacute bổ sung hoagraven chỉnh đường lối chiacutenh saacutech higravenh thagravenh lyacute luận mới quan điểm mới để chỉ đạo sự nghiệm đổi mới xatilde hội Cacircu 19 Anhchị hatildey phacircn tiacutech những tiền đề xuất phaacutet magrave Caacutec Maacutec dựa vagraveo để xacircy dựng lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội Trả lời

Caacutec nhagrave triết học duy tacircm trước Maacutec đatilde tiếp cận caacutec vấn đề xatilde hội từ goacutec độ nhacircn tố tinh thần như đạo đức niềm tin tocircn giaacuteo chiacutenh trịhellip đatilde ldquolấy sự thống trị của tocircn giaacuteo lagravem tiền đề Vagrave dần dagrave người ta tuyecircn bố mọi quan hệ thống trị lagrave một quan hệ tocircn giaacuteo vagrave người ta biến quan hệ đoacute thagravenh sự sugraveng baacutei sugraveng baacutei phaacutep luật sugraveng baacutei nhagrave nướcrdquo Từ việc phecirc phaacuten quan điểm duy tacircm đoacute C Maacutec đatilde đưa ra một hướng tiếp cận mới khoa học vagrave thuyết phục nhằm lyacute giải caacutec vấn đề của đời sống xatilde hội vagrave lagravem tiền đề xuất phaacutet điểm cho học thuyết của migravenh

Trước hết Maacutec nghiecircn cứu xatilde hội từ việc xem xeacutet yếu tố con người cụ thể hiện đang sống đời sống thực trong từng xatilde hội cụ thể Sự tồn tại của con người lagrave một sự tồn tại hiển nhiecircn vagrave phổ biến trong đời sống xatilde hội quy định sự tồn tại của toagraven thể xatilde hội

Maacutec cho rằng tiền đề đầu tiecircn của tất cả mọi sự tồn tại của người vagrave do đoacute cũng lagrave tiền đề của mọi quaacute trigravenh lịch sử đoacute lagraverdquo người ta phải coacute khả năng sống đatilde rồi mới coacute thể ldquolagravem ra lịch sửrdquo Nhưng muốn sống được thigrave trước hết cần phải coacute thức ăn thức uống nhagrave ở quần aacuteo vagrave một vagravei thứ khaacutec nữa Như vậy hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn lagrave việc sản xuất ra những tư liệu để thoả matilden những nhu cầu ấy việc sản xuất ra bản thacircn đời sống vật chấtrdquo

Nhu cầu vagrave lợi iacutech của con người quy định hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn vagrave lagrave động lực thuacutec đẩy con người hoạt động phaacutet triển Khi nhu cầu nagravey được thoả matilden thigrave ngay lập tức xuất hiện nhu cầu mới Cứ như vậy nhu cầu của con người lagrave động lực thuacutec đẩy sự phaacutet triển của chiacutenh con người vagrave qua đoacute lagrave động lực phaacutet triển của cả xatilde hội

Để thoả matilden nhu cầu đaacutep ứng lợi iacutech cho migravenh con người phải liecircn kết trong caacutec cộng đồng tức hệ thống caacutec mối liecircn hệ giữa caacute nhacircn con người cụ thể từ đoacute tạo thagravenh xatilde hội

Khi đề cập tới hoạt động sản xuất vật chất với tiacutenh caacutech lagrave hagravenh vi lịch sử đầu tiecircn của con người Maacutec cũng đồng thời chỉ ra caacutec hoạt động sản xuất khaacutec của con người như hoạt động sản xuất tinh thần vagrave hoạt động sản xuất ra bản thacircn con người cũng như caacutec quan hệ xatilde hội khaacutec Trong hoạt động đoacute hoạt động sản xuất vật chất đoacuteng vai trograve lagrave nền tảng lagrave cơ sở cho toagraven bộ đời sống xatilde hội vagrave lagrave điểm đaacutenh dấu sự khaacutec biệt cơ bản giữa con người vagrave con vật Maacutec viết ldquo Bản thacircn con người bắt đầu bằng tự phacircn biệt với suacutec vật ngay khi con người bắt đầu sản xuất ra những tư liệu sinh hoạt của migravenhrdquo Chiacutenh thocircng qua sản xuất vật chất để duy trigrave tồn tại vagrave phaacutet triển của migravenh con người đồng thời saacuteng tạo ra toagraven bộ đời sống vật chất vagrave tinh thần phong phuacute của xatilde hội Do đoacute việc xuất phaacutet từ con người hiện thực để nghiecircn cứu đời sống xatilde hội đogravei hỏi phải bắt đầu từ sản xuất vật chất của họ qua đoacute đi đến việc xem xeacutet caacutec mặt khaacutec của xatilde hội nhằm tigravem ra caacutec quy luật vận động vagrave phaacutet triển khaacutech quan của xatilde hội

Từ việc nghiecircn cứu quaacute trigravenh sản xuất vật chất Maacutec phaacutet hiện ra 2 mặt khocircng taacutech rời nhau lagrave lực lượng sản xuất (quan hệ giữa con người với tự nhiecircn ) vagrave quan hệ sản xuất (quan hệ giữa con người với con người) Hai mặt nagravey của sản xuất vật chất tồn tại thống nhất với nhau tạo thagravenh phương thức sản xuất Sự taacutec động qua lại giữa chuacuteng trong một phương thức sản xuất đatilde tạo necircn quy luật quan hệ sản xuất phugrave hợp với trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất

Trecircn cơ sở nghiecircn cứu hoạt động sản xuất Maacutec đi tới việc nghiecircn cứu caacutec mặt của đời sống xatilde hội như chiacutenh trị phaacutep quyền đạo đức tocircn giaacuteohellipcoacute liecircn hệ ragraveng buộc với nhau Ở đacircy Maacutec đatilde phaacutet hiện ra caacutec quy luật cơ sở hạ tầng quyết định kiến truacutec thượng tầng tồn tại xatilde hội quyết định yacute thức xatilde hội phương thức sản xuất quyết định mọi mặt của đời sống xatilde hội Từ kết quả nagravey trong tư duy Maacutec higravenh thagravenh quan niệm cho rằng xatilde hội lagrave một hệ thống trong đoacute caacutec mặt liecircn hệ taacutec động lẫn nhau lagravem cho xatilde hội vận động vagrave phaacutet triển theo caacutec quy luật khaacutech quan tuy nhiecircn caacutec quy luật đoacute khocircng taacutec động becircn ngoagravei hoạt động sống coacute yacute thức của con người cụ thể Xatilde hội lagrave sự thống nhất mặt khaacutech quan vagrave mặt chủ quan

Toacutem lại xuất phaacutet từ vai trograve quyết định của sản xuất vật chất Maacutec đatilde phacircn tiacutech một caacutech khoa học mối quan hệ của tất cả caacutec lĩnh vực caacutec mặt của đời sống xatilde hội cũng như phaacutet hiện ra caacutec quy luật cơ bản chi phối sự vận động vagrave phaacutet triển của xatilde hội Trecircn cơ sở đoacute Ocircng đatilde đi tới sự khaacutei quaacutet khoa học về lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội 15

Cacircu 20 Phacircn tiacutech nội dung cơ bản của quy luật quan hệ sản xuất phugrave hợp với trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất Trả lời I Biện chứng giữa lực lượng sản xuất (PTSX) vagrave quan hệ sản xuất (QHSX) 11 khaacutei niệm phương thức sản xuất lực lượng sản xuất quan hệ sản xuất 11PTSX lagrave caacutech thức con người tiến hagravenh sản xuất vật chất ở từng giai đoạn lịch sử nhất định của xatilde hội loagravei người Mỗi xatilde hội được đặc tưng bằng một PTSX nhất định PTSX đoacuteng vai trograve quyết định đối với tất cả caacutec mặt của đời sống xatilde hội Kinh tế chiacutenh trị văn hoacutea vagrave xatilde hội Sự thay thế kế tiếp nhau của caacutec PTSX trong lịch sử quyết định sự phaacutet triển của xatilde hội loagravei ngưogravei từ thấp đến cao Trong sản xuất con người coacute quan hệ Một mặt lagrave quan hệ giữa người với tự nhiecircn tức lagrave LLSX mặt khaacutec lagrave quan hệ giữa người với người tức lagrave quan hệ sản xuất PTSX chiacutenh lagrave sự thống nhất giữa LLSX ở một trigravenh độ nhất định với QHSX tương ứng 12 LLSX lagrave toagraven bộ caacutec lực lượng đựoc con người sử dụng trong quaacute trigravenh sản xuất vật chất LLSX biểu hiện quan hệ giữa người với người với giới tự nhiecircn Nghĩa lagrave trong quaacute trigravenh sản xuất con người phải chinh phục giới tự nhiecircn bằng caacutec sức mạnh hiện thực của migravenh LLSX bao gồm Con người (CN) vagrave tư liệu sản xuất (TLSX) TLSX bao gồm +Đối tượng lao động một bộ phận của giới tự nhiecircn được đưa vagraveo sản xuất + Tư liệu lao động Cocircng cụ lao động vagrave kho tagraveng bến batildei giao thocircng vận tải Trong TLLĐ cocircng cụ lao động khocircng ngừng đựoc cải tiến cho necircn noacute lagrave yếu tố động nhất caacutech mạng nhất Chiacutenh sự cải tiến vagrave hogravean thiện khocircng ngừng cocircng cụ lao động đatilde lagravem biến đổi toagraven bộ tư liệu sản xuất Xeacutet đến cugraveng đoacute lagrave nguyecircn nhacircn sacircu xa của mọi biến đổi xatilde hội Con người lagrave yếu tố coacute vai trograve quan trọng nhất quyết định nhất Tư liệu lao động chỉ trở thagravenh lực lươngj tiacutech cực cải biến đối tượng lao động khi chuacuteng được kết hợp với lao động sống đoacute chiacutenh lagrave con người với những kỹ năng kỷ xảo với triacute tuệ vagrave kinh nghiệm của migravenh Hagravem lượng triacute tuệ trong điều kiện của khoa học cocircng nghệ hiện nay đatilde lagravem cho con người trở thagravenh nguồn lực đặc biệt của sản xuất lagrave nguồn lực cơ bản nguồn lực vocirc tận 13 QHSX lagrave mối quan hệ giữa người với người trong quaacute trigravenh sản xuất vật chất Thể hiện qua 3 mặt Quan hệ giữa ngưogravei với người đối với việc sở hữu về TLSX quan hệ giữa người với người đối với việc tổ chức quản lyacute quan hệ giữa người với người đối với việc phacircn phối sản phẩm Ba mặt noacutei trecircn coacute quan hệ hữu cơ với nhau trong đoacute quan hệ thứ nhất coacute yacute nghĩa quyết định đối với tất cả những quan hệ khaacutec Bản chất của bất kỳ quan hệ sản xuất nagraveo cũng đều phụ thuộc vagraveo vấn đề những TLSX chủ yếu trong xatilde hội được giải quyết như thế nagraveo Coacute 2 higravenh thức sở hữu cơ bản về tư liệu sản xuất Sở hữu tư nhacircn vagrave sở hữu xatilde hội II Quy luật về sự phugrave hợp của QHSX với trigravenh độ của LLSX

LLSX vagrave QHSX lagrave hai mt ca PTSX coacute mối liecircn hệ biện chứng lẫn nhau higravenh thagravenh necircn quy luật về sự phugrave hợp giữa QHSX với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Quy luật nagraveu vạch rotilde tiacutenh chất phụ thuộc khaacutech quan của QHSX vagraveo sự phaacutet triển của LLSX Đến lượt migravenh QHSX taacutec động trở lại đối với LLSX Khuynh hướng chung của SX lagrave khocircng nhừng phaacutet triển Sự phaacutet triển đoacute xeacutet đến cugraveng lagrave bắt nguồn từ sự biến đổi vagrave phaacutet triển của LLSX trước hết lagrave CCLĐ Trigravenh độ của LLSX lagrave trigravenh độ phaacutet triển của CCLĐ của kyacute thuật trigravenh độ kinh nghiệm kỹ năng của người lao động quy mocirc sản xuất trigravenh độ phacircn cocircng lao độnghellip Trigravenh độ của LLSX gắn với tiacutenh chất của LLSX Tiacutenh chất của LLSX Khi SX cograven trigravenh độ thấp keacutem thigrave LLSX coacute tiacutenh chất caacute nhacircn khi SX đạt tới trigravenh độ cơ khiacute hiện đại phacircn cocircng lao động xatilde hội phaacutet triển thigrave LLSX coacute tiacutenh xatilde hội hoacutea Trong quaacute trigravenh sản xuất để lao động bớt nặng nhọc vagrave đạt hiệu quả cao hơn con người luocircn luocircn tigravem caacutech cải thiện hoagraven thiện cocircng cụ lao động vagrave chế tạo ra những cocircng cụ lao động mới tinh xảo hơn đồng thời kinh nghiệm sản xuất thoacutei quen lao động kỹ năng sản xuất kiến thức khoa học của con người cũng tiến bộ theo Như vậy sự thay đổi của xatilde hội bao giờ cũng bắt đầu bằng sự thay đổi LLSX Cugraveng với sự phaacutet triển của LLSX QHSX cũng higravenh thagravenh vagrave biến đổi cho phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Sự phugrave hợp đoacutelagrave động lực lagravem cho LLSX phaacutet trỉen mạnh mẽ QHSX phải tạo được điều kiện sử dụng vagrave kết hợp tối ưu giữa TLSX vagrave người lao động Mở ra điều kiện thiacutech hợp cho việc kiacutech thiacutech vật chất tinh thần đối với người lao động Nhưng LLSX luocircn luocircn phaacutet triển cograven QHSX coacute xu hướng tương đối ổn định Khi LLSX phaacutet triển lecircn một trigravenh độ mới QHSX khocircng cograven phugrave hợp nữa trở thagravenh chướng ngại đối với sự phaacutet triển của noacute sẽ nảy sinh macircu thuẫn gay gắt giữa hai mặt của PTSX Sự phaacutet triển khaacutech đoacute tất yếu dẫn đến việc xoacutea bỏ QHSX cũ thay thế bằng một QHSX mới phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ mới của LLSX mở đường cho LLSX phaacutet triển Việc xoacutea bỏ QHSX cũ thay thế bằng QHSX mới cũng coacute nghĩa lagrave sự diệt vong của một PTSX lỗi thời vagrave sự ra đời của PTSX mới Trong xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng macircu thuẫn giữa LLSX mới vagrave QHSX lỗi thời lagrave cơ sở khaacutech quan của cuộc đấu tranh giai cấp đồng thời lagrave tiền đề tất yếu của caacutec cuộc caacutech mạng xatilde hội Đacircy lagrave quy luật phổ biến taacutec động trong toagraven 16

bộ tiến trigravenh lịch sử nhacircn loại ldquoQuy luật QHSX phugrave hợp với trigravenh độ PT của LLSXrdquo QHSX phugrave hợp với trigravenh độ của LLSX lại trở thagravenh động lực cơ bản thuacutec đẩy mở đường cho LLSX phaacutet triển QHSX khocircng phugrave hợp với trigravenh độ của LLSX sẽ kigravem hatildem sự phaacutet triển của LLSX Song taacutec động kigravem hatildem đoacute cũng chỉ coacute tiacutenh chất tạm thời theo tiacutenh tất yếu khaacutech quan cuối cugraveng QH cũng se phải thay đổi cho phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Sở dĩ QHSX coacute taacutec động trở lại mạnh mẽ với LLSX lagrave vigrave noacute qui định Mục điacutech của SX hệ thống quản lyacute của SX vagrave quản lyacute xatilde hội Phương thức phacircn phối vagrave phần của cải iacutet hay nhiều magrave người lao động được hưởng Từ đoacute noacute sẽ tạo ra những điều kiện để kiacutech thiacutech việc cải tiến lao động vagrave kỹ thuật sản xuất thuacutec đẩy LLSX phaacutet triển Thực tiễn đatilde cho thấy LLSX chỉ coacute thể phaacutet triển khi coacute một QHSX hợp lyacute đồng bộ phugrave hợp với noacute QHSX lạc hậu hoặc tiecircn tiến hơn một caacutech giả tạo cũnhg sẽ kigravem hatildem sự phaacutet triển của LLSX Quy luật về sự phugrave hợp của QHSX với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX lagrave quy luật chung nhất của sự phaacutet triển XH Sự taacutec động cảu quy luật nagravey đatilde đưa xatilde hội loagravei ngưogravei trải qua caacutec PTSX khaacutec nhau Tuy nhiecircn khocircng phải bất cứ nước nagraveo cũng nhất thiết phải tuần tự trải qua caacutec PTSX một số nước coacute thể bỏ qua hợc một số caacutec PTSX để tiến lecircn PTSX mới cao hơn CAcircU 21 Anh Chị hatildey phacircn tiacutech mối quan hệ biện chứng giữa cơ sở hạ tầng (CSHT) vagrave kiến triến thượng tầng (KTTT) Đảng ta đatilde vận dụng mối quan hệ biện chứng nagravey như thế nagraveo vagraveo vagraveo quaacute trigravenh xacircy dựng CNXH ở nước ta hiện nay Trả lời

CSHT lagrave toagraven bộ những quan hệ sản xuất hợp thagravenh cơ cấu kinh tế của một xatilde hội nhất định KTTT lagrave toagraven bộ caacutec quan điểm về chiacutenh trị phaacutep quyền triết học đạo đức tocircn giaacuteocaacutec thể chế xatilde hội tương ứng như Nhagrave nước đảng phaacutei giaacuteo hộihellip được higravenh thagravenh trecircn một CSHT nhất định Mối quan hệ biện chứng giữa CSHT vagrave KTTT - CSHT quyết định KTTT (CSHT nagraveo thigrave KTT nấy) + Trật tự kinh tế xeacutet đến cugraveng quy định trật tự chiacutenh trị macircu thuẫn trong kinh tế gacircy ra macircu thuẫn trong chiacutenh trị Giai cấp nagraveo

thống trị trong kinh tế thigrave giai cấp đoacute thống trị trong chiacutenh trị + Tất cả caacutec yếu tố của KTTT dều trực tiếp hay giaacuten tiếp phụ thuộc vagraveo CSHT vagrave do CSHT quy định + CSHT thay đổi hay mất đi thigrave sớm hay muộn KTTT cũng phải thay đổi hay mất đi để cho một KTTT mới ra đời tuy nhiecircn

đacircy lagrave một quaacute trigravenh phức tạp - Sự taacutec động của KTTT đến CSHT Do KTTT vagrave mỗi yếu tố của noacute coacute tiacutenh độc lập tương đối vagrave vai trograve khaacutec nhau necircn chuacuteng

taacutec động đến CSHT theo những caacutech những xu hướng khaacutec nhau + Chức năng chiacutenh của KTTT lagrave xacircy dựng củng cố bảo vệ CSHT đatilde sinh ra noacute chống lại mọi nguy cơ lagravem suy yếu hay phaacute hoại chế độ kinh tế hiện hagravenh + KTTT taacutec động mạnh mẽ đến kinh tế - xatilde hội nhưng noacute khocircng thể lagravem thay đổi xu hướng phaacutet triển khaacutech quan của đời sống kinh tế - xatilde hội Sự taacutec động của noacute chủ yếu diễn ra theo 2 hướng Nếu phugrave hợp với CSHT với caacutec quy luật kinh tế thigrave KTTT thuacutec đẩy sự tăng trưởng đảm bảo sự phaacutet triển bền vững cho CSHT Nếu khocircng phugrave hợp với CSHT với caacutec quy luật kinh tế thigrave KTTT kigravem hatildem sự tăng trưởng gacircy baacutet ổn cho đời sống xatilde hội Đảng ta đatilde vận dụng mối quan hệ biện chứng nagravey trong quaacute trigravenh xacircy dựng CHXH ở nước ta hiện nay Nước ta đatilde trải qua caacutec higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội khaacutec nhau từ xatilde hội cộng sản nguyecircn thủy tiến lecircn xatilde hội chiếm hữu nocirc lệ đến xatilde hội phong kiến rồi tiến hoacutea lecircn CNXH bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa vagrave đỉnh cao nhất trong quaacute trigravenh tiến hoacutea nagravey lagrave chủ nghĩa cộng sản Nước ta đang trong giai đoạn xacircy dựng CNXH theo hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN Do đoacute mối quan hệ biện chứng giữa CSHT vagrave KTTT lagrave 1 quaacute trigravenh đấu tranh lacircu dagravei giữa caacutei mới vagrave caacutei cũ CNXH đang trong quaacute trigravenh xacircy dựng necircn lagrave caacutei mới cograven rất non yếu muốn xoacutea bỏ hết tagraveng dư của xatilde hội cũ - đại diện cho caacutei cũ rất khoacute bởi noacute đatilde tồn tại lacircu dagravei Tuy nhiecircn con đường đi lecircn CNXH ở nước ta diễn ra theo caacutec quy luật khaacutech quan của thời đại chứ khocircng phải do yacute muốn chủ quan của con người quyết định necircn noacute lagrave caacutei mới nhưng hợp quy luật necircn ngagravey cagraveng phaacutet triển vagrave ngược lại caacutei cũ khocircng hợp quy luật sẽ ngagravey cagraveng yếu đi Đảng ta đatilde ra sức xacircy dựng CNXH trong đoacute phaacutet triển lực lượng sản xuất hiện đại gắn liền với xacircy dựng quan hệ sản xuất mới phugrave hợp trecircn cả 3 mặt sở hữu quản lyacute vagrave phacircn phối Quaacute trigravenh xacircy dựng nagravey đogravei hỏi chuacuteng ta phải xacircy dựng caacutec quan điểm về chiacutenh trị phaacutep quyền triết học đạo đức tocircn giaacuteocaacutec thể chế xatilde hội tương ứng như Nhagrave nước đảng phaacutei giaacuteo hội cho phugrave hợp với sự phaacutet triển của phương thức sản xuất magrave Đảng đatilde đề ra để goacutep phần xacircy dựng một nước Việt Nam dacircn giagraveu nước mạnh xatilde hội cocircng bằng dacircn chủ văn minh

Cacircu 22 Anh (chị) hatildey phacircn tiacutech tư tưởng của Mac ldquosự phaacutet triển higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội lagrave quaacute trigravenh lịch sử - tự nhiecircnrdquo 17

Khaacutei niệm higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội HTKT-XH lagrave một phạm trugrave của CNDVLS dugraveng để chỉ xatilde hội ở từng giai đoạn lịch sử nhất định với một kiểu qhsx đặc trưng cho xatilde hội đoacute phugrave hợp với một trigravenh độ nhất định của llsx vagrave với một kttt tương ứng được xacircy dựng trecircn những qhsx ấy

HTKT-XH lagrave một hệ thống hoagraven chỉnh vagrave coacute cấu truacutec phức tạp trong đoacute coacute caacutec mặt cơ bản lagrave llsx qhsx kttt Mỗi mặt của htkt-xh coacute vai trograve vị triacute riecircng taacutec động qua lại lẫn nhau thống nhất với nhau

+ LLSX lagrave nền tảng vật chất ndash kỹ thuật của mỗi htkt-xh Sự higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển của mỗi htkt-xh xeacutet đến cugraveng do llsx quyết định Llsx phaacutet triển qua caacutec htkt-xh nối tiếp nhau từ thấp đến cao

+ QHSX lagrave quan hệ giữa người với người trong quaacute trigravenh sản xuất lagrave những quan hệ cơ bản ban đầu vagrave quyết định tất cả mọi quan hệ xatilde hội khaacutec Mỗi htkt-xh lại coacute một kiểu qhsx của noacute tương ứng với trigravenh độ nhất định của llsx Qhsx lagrave tiecircu chuẩn khaacutech quan để phacircn biệt xatilde hội cụ thể nagravey với xatilde hội cụ thể khaacutec đồng thời tiecircu biểu cho một giai đoạn phaacutet triển nhất định của lịch sử

+ KTTT được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển phugrave hợp với CSHT nhưng noacute lại lagrave cocircng cụ để bảo vệ duy trigrave vagrave phaacutet triển CSHT đatilde sinh ra noacute

Ngoagravei caacutec mặt cơ bản necircu trecircn caacutec htkt-xh cograven coacute quan hệ về gia đigravenh dacircn tộc vagrave caacutec quan hệ xatilde hội khaacutec Caacutec quan hệ đoacute đều gắn boacute chặt chẽ với qhsx biến đổi cugraveng với sự biến đổi của qhsx

Sự phaacutet triển của caacutec htkt-xh lagrave một quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn Lịch sử phaacutet triển của xatilde hội loagravei người trải qua nhiều giai đoạn nối tiếp nhau từ thấp đến cao tương ứng với mỗi giai đoạn lagrave

một htkt-xh Sự vận động thay thế nhau của caacutec htkt-xh trong lịch sử đều do taacutec động của caacutec quy luật khaacutech quan đoacute lagrave quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn của xatilde hội Trecircn cơ sở phaacutet hiện ra caacutec quy luật phaacutet triển khaacutech quan của xatilde hội Mac đatilde đi đến kết luận ldquosự phaacutet triển của những higravenh thaacutei kinh tế- xatilde hội lagrave một quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircnrdquo

Caacutec mặt cơ bản hợp thagravenh một htkt-xh khocircng taacutech rời nhau magrave liecircn hệ biện chứng với nhau higravenh thagravenh necircn những qui luật phổ biến của xatilde hội Đoacute lagrave quy luật về sự phugrave hợp của qhsx với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx quy luật csht quyết định kttt vagrave caacutec quy luật xatilde hội khaacutec Chiacutenh taacutec động của caacutec quy luật khaacutech quan đoacute magrave caacutec htkt-xh vận động phaacutet triển thay thế nhau từ thấp đến cao trong lịch sử như một quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn khocircng phụ thuộc vagraveo yacute chiacute nguyện vọng chủ quan của con người

Quaacute trigravenh phaacutet triển lịch sử tự nhiecircn của xatilde hội coacute nguồn gốc sacircu xa từ sự phaacutet triển của llsx Chiacutenh tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx đatilde quy định một caacutech khaacutech quan tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của qhsx Do đoacute xeacutet đến cugraveng llsx quyết định quaacute trigravenh vận động vagrave phaacutet triển của htkt-xh như quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn

Trong caacutec quy luật khaacutech quan chi phối sự vận động vagrave phaacutet triển của caacutec htkt-xh thigrave quy luật về sự phugrave hợp của qhsx với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx coacute vai trograve quyết định nhất Llsx bảo đảm tiacutenh kế thừa trong sự phaacutet triển tiến lecircn của xatilde hội quy định khuynh hướng phaacutet triển từ thấp đến cao Qhsx lagrave mặt thứ hai của ptsx biểu hiện tiacutenh giaacuten đoạn trong sự phaacutet triển của lịch sử Những qhsx lỗi thời được xoacutea bỏ vagrave được thay thế bằng những kiểu qhsx mới cao hơn Đến lượt noacute sự thay đổi qhsx sẽ keacuteo theo sự thay đổi về kttt vagrave do đoacute magrave htkt-xh cũ được thay thế bằng htkt-xh mới cao hơn tiến bộ hơn Quaacute trigravenh đoacute diễn ra theo quy luật khaacutech quan chứ khocircng phải theo yacute muốn chủ quan của con người

Sự thay thế một htkt-xh nagravey bằng một htkt-xh mới cao hơn thường được thực hiện thocircng qua caacutech mạng xatilde hội Nguyecircn nhacircn sacircu sa của caacutech mạng xatilde hội lagrave macircu thuẫn giữa llsx vagrave qhsx khi qhsx trở thagravenh xiềng xiacutech của llsx Trong thời kỳ caacutech mạng xatilde hội khi cơ sở kinh tế thay đổi thigrave sớm hay muộn toagraven bộ kttt đồ sộ cũng thay đổi theo

Quaacute trigravenh kế thừa của lịch sử loagravei người luocircn luocircn cho pheacutep cộng đồng nagraveo đoacute trong điều kiện nhất định do taacutec động của caacutec nhacircn tố caacutec macircu thuẫn becircn trong vagrave becircn ngoagravei coacute thể bỏ qua caacutec giai đoạn phaacutet triển nhất định để vươn tới trigravenh độ tiecircn tiến của nhacircn loại Trong thời đại ngagravey nay chủ chương ruacutet ngắn để đi lecircn CNXH ở một số quốc gia tiền tư bản chủ nghĩa chẳng những khocircng macircu thuẫn với tinh thần của sự phaacutet triển mang tiacutenh lịch sử- tự nhiecircn magrave cograven lagrave biểu hiện sinh động của quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn ấy Chỉ khi ta ldquoruacutet ngắn rdquomột caacutech duy yacute chiacute bấp chấp quy luật thigrave luacutec đoacute sự phaacutet triển ruacutet ngắn mới trở necircn đối lập với quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn

Như vậy quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn của sự phaacutet triển xatilde hội chẳng những diễn ra bằng con đường tuần tự magrave cograven bao hagravem cả sự bỏ qua trong những điều kiện lịch sử nhất định một hoặc một vagravei htkt-xh nhất định Sự khaacutec nhau về trật tự phaacutet triển vẫn lagrave quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn Cacircu 24 Phacircn tiacutech Con đường đi lecircn CNXH ở Việt Nam

a Quaacute độ lecircn CNXH bỏ qua chế độ TBCN ở Việt Nam Trong quaacute trigravenh quaacute độ lecircn CNXH chuacuteng ta cần phải biết tiếp thu vagrave vận dụng saacuteng tạo tư tưởng của caacutec nhagrave kinh điển MAacuteC-

Lenin nhất lagrave tư tưởng của Lecirc nin về những khacircu trung gian những bước quaacute độ tất yếu để đưa một xatilde hội tiểu nocircng lạc hậu lecircn CNXH lại vừa biết tổng kết lịch sử của đất nước vagrave của thế giới với những biến đổi to lớn của noacute Điều quan trọng lagrave quaacute trigravenh đi lecircn CNXH chuacuteng ta cần phải tuacircn thủ nghiecircm ngặt những yecircu cầu khaacutech quan của sự phaacutet triển tuacircn theo những qui luật khaacutech quan của sự phaacutet triển từ xatilde hội nocircng nghiệp lạc hậu lecircn CNXH Tuyệt đối khocircng coacute những 18

hagravenh động chủ quan duy yacute chiacute traacutei với qui luật khaacutech quan Phải hiểu rằng quaacute độ giaacuten tiếp lecircn CNXH bỏ qua chế độ TBCN lagrave con đường phugrave hợp với điều kiện đất nước vagrave thời đại ngagravey nay

Xacircy dựng CNXH bỏ qua chế độ TBCN tạo ra biến đổi về chất của XH trecircn tất cả caacutec lĩnh vực lagrave sự nghiệp rất khoacute khăn phức tạp cho necircn phải phải trải qua một thời kỳ quaacute độ lacircu dagravei với nhiều chặng đường nhiều higravenh thức tổ chức kinh tế xatilde hội coacute tiacutenh quaacute độ Trong caacutec lĩnh vực của đời sống XH diễn ra sự đan xen vagrave đấu tranh của caacutei củ vagrave caacutei mới

b Cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea lagrave nhiệm vụ trung tacircm của thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam - Lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế - XH chỉ ra mỗi higravenh thaacutei KT-XH coacute một lực lượng sản xuất của noacute hay noacutei caacutech khaacutec coacute một cơ

sở vật chất-kỹ thuật của noacute Để coacute CNXH phải coacute một cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại do cuộc CM khoa học vagrave cocircng nghệ mang lại Song nước ta tiến lecircn CNXH từ một nền kinh tế phổ biến lagrave sản xuất nhỏ lao động thủ cocircng lagrave chủ yếu caacutei thiếu thốn của chuacuteng ta lagrave chưa coacute một nền đại cocircng nghiệp Vigrave vậy chuacuteng ta phải tiến hagravenh cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea Thực chất của cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea chiacutenh lagrave xacircy dựng cơ sở vật chất kỹ thuật của CNXH Cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ở nước ta nhằm xacircy dựng cơ sở vật chất kỹ thuật cho CNXH ở nước ta trecircn cơ sở phaacutet huy năng lực nội sinh của đất nước cũng như xu thế quốc tế hoacutea kinh tế thế giới đoacute lagrave nhiệm vụ trung tacircm trong suốt thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH

- Trong cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea đất nước chuacuteng ta cần phaacutet triển mạnh mẽ một nền khoa học vagrave cocircng nghệ tiecircn tiến hiện đại Phải coi phaacutet triển khoa học vagrave cocircng nghệ lagrave quốc saacutech hagraveng đầu điều nagravey hoagraven toagraven phugrave hợp với xu thế của thế giới ngagravey nay trong xu thế hợp taacutec cạnh tranh ngagravey cagraveng khốc liệt Chiacutenh vigrave vậy đại hội đại biểu toagraven quốc lần thứ IX cuả Đảng ta đatilde đề ra ldquocon đường cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ở nước ta cần vagrave coacute thể ruacutet ngắn thời gian vừa coacute bước tuần tự vừa coacute bước nhảy vọt Phaacutet huy những lợi thế của đất nước tận dụng mọi khả năng để đạt được những trigravenh độ cocircng nghệ tiecircn tiến đặc biệt lagrave cocircng nghệ thocircng tin cocircng nghệ sinh học tranh thủ ứng dụng ngagravey cagraveng nhiều hơn ở mức cao hơn vagrave phổ biến hơn những thagravenh tựu mới về khoa học cocircng nghệ từng bước phaacutet triển kinh tế tri thức Phaacutet huy nguồn lực triacute tuệ vagrave sức mạnh tinh thần của người Việt Nam coi phaacutet triển giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo khoa học cocircng nghệ lagrave nền tảng vagrave động lực của sự nghiệp cocircng nghiệp hoacute hiện đại hoacutea

Thực hiện thắng lợi sự nghiệp CNH-HĐH lagrave một trong những nhacircn tố coacute yacute nghĩa quyết định thắng lợi sự nghiệp xacircy dựng CNXH ở nước ta

c Kết hợp giữa LLSX với xacircy dựng QHSX trong thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam - Trong khi khẳng định vai trograve của LLSX lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh cograven chỉ ra sự phaacutet triển của LLSX phải gắn liền với việc

thiết lập quan hệ sản xuất phugrave hợp Trong sự nghiệp xacircy dựng CNXH ở nước ta Đảng ta khẳng định ldquoPhaacutet triển LLSX gắn liền với QHSX mới phugrave hợp trecircn cả 3 mặt sở hữu quản lyacute vagrave phacircn phối

- Phugrave hợp với sự phaacutet triển của LLSX ở nước ta đảng ta chủ trương sử dụng ldquonhiều higravenh thức sở hữa về TLSX nhiều thagravenh phần kinh tếrdquo đồng thời thực hiện nhất quaacuten lacircu dagravei chiacutenh saacutech phaacutet triển nền kinh tế hagraveng hoacutea nhiều thagravenh phần vận động theo cơ chế thị trường coacute sự quản lyacute của Nhagrave nước theo định hướng XHCN đoacute chiacutenh lagrave nền kinh tế thị trường định hướng XHCN

- Kinh tế thị trường lagrave thagravenh tựu chung của văn minh nhacircn loại Noacute lagrave kết quả của sự phaacutet triển LLSX đến một trigravenh độ nhất định kết quả của quaacute trigravenh phacircn cocircng lao động xatilde hội vagrave đa dạng hoacutea caacutec higravenh thức sở hữu Đến lượt noacute kinh tế thị trường lagrave một động lực mạnh mẽ thuacutec đẩy LLSX phaacutet triển Xacircy dựng vagrave phaacutet triển kinh tế thị trường định hướng XHCN vừa phugrave hợp với xu hướng phaacutet triển của thời đại vừa phugrave hợp với yecircu cầu phaacutet triển của LLSX ở nước ta với yecircu cầu xacircy dựng nền kinh tế độc lập tự chủ kết hợp với chủ động hội nhập kinh tế quốc tế Đảng ta khẳng định ldquoMục điacutech của nền kinh tế thị trường định hướng XHCN lagrave phaacutet triển LLSX phaacutet triển kinh tế để xacircy dựng cơ sở vật chất-kỹ thuật của CNXH nacircng cao đời sống của nhacircn dacircn

d Kết hợp giữa kinh tế với chiacutenh trị vagrave caacutec mặt khaacutec của đời sống XH trong thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam Xuất phaacutet từ mối quan hệ giữa kinh tế với chiacutenh trị vagrave caacutec mặt khaacutec của đời sống XH magrave lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh đatilde chỉ ra

trong quaacute trigravenh xacircy dựng CNXH ở nước ta gắn liền với phaacutet triển kinh tế xacircy dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN phải khocircng ngừng đổi mới hệ thống chiacutenh trị nacircng cao vagravei trograve latildenh đạo vagrave sức chiến đấu của Đảng xacircy dựng nhagrave nước phaacutep quyền xatilde hội chủ nghĩa của dacircn do dacircn vigrave dacircn nacircng cao vai trograve của caacutec tổ chức quần chuacuteng trong sự nghiệp xacircy dựng vagrave bảo vệ TQ 19

Đồng thời phải gắn phaacutet triển kinh tế với phaacutet triển văn hoacutea xacircy dựng nền văn hoacutea tiecircn tiến đậm đagrave bản sắc dacircn tộc nhằm khocircng ngừng nacircng cao dacircn triacute đagraveo tạo nhacircn lực vagrave bồi dưỡng nhacircn tagravei theo quan điểm của đảng ta đoacute lagrave quốc saacutech hagraveng đầu giải quyết caacutec vấn đề XH thực hiện cocircng bằng vagrave dacircn chủ trong đời sống XH

Trong quaacute trigravenh phaacutet triển văn hoacutea cần phải đặc biệt quan tacircm đến phaacutet triển giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo Phải coi giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo cũng lagrave quốc saacutech hagraveng đầu Điều nagravey vừa phugrave hợp với xu thế phaacutet triển hiện đại lại vừa lagrave đogravei hỏi cấp baacutech của sự phaacutet triển đất nước

Toacutem lại lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh lagrave một lyacute luận khoa học noacute cho chuacuteng ta một quan niệm đuacuteng đắn về mối quan hệ lẫn nhau giữa caacutec mặt trong đời sống kt-xh về sự vận động vagrave phaacutet triển của XH Với sự phaacutet triển của khoa học vagrave thực tiễn hiện nay lyacute luận đoacute vẫn giữ nguyecircn giaacute trị Noacute đem lại một phương phaacutep luận thực sự khoa học để phacircn tiacutech caacutec hiện tượng trong đời sống XH để từ đoacute vạch ra phương hướng vagrave giải phaacutep đuacuteng đắn cho hoạt động thực tiễn Cacircu 25 AnhChi hay phan tich nhung cong hien to lon cua CMac PhAngghen va VILenin vao su phat trien ly luan ve giai cap va dau tranh giai cap

Nguồn gốc giai cấp CMaacutec vagrave Phangghen đều khẳng định giai cấp khocircng phải lagrave hiện tượng bẩm sinh của xatilde hội khocircng xất hiện cugraveng với sự xuất hiện của xatilde hội Trong xatilde hội nguyecircn thủy khi lực lượng sản xuất cograven thấp keacutem con người lagravem ra sản phẩm chỉ để tồn tại chưa coacute sản phẩm dư thừa chưa coacute điều kiện khaacutech quan để người nagravey chiếm đoạt sản phẩm của người khaacutec xatilde hội chưa xuất hiện chế độ người boacutec lột người vagrave do đoacute chưa thể coacute giai cấp Cuối xatilde hội nguyecircn thủy cocircng cụ sản xuất bằng kim loại xuất hiện coacute sự phacircn cocircng lao động lagravem cho lực lượng sản xuất phaacutet triển mang lại năng suất lao động cao hơn từ đoacute dẫn đến của cải dư lagravem của riecircng chế độ tư hữu ra đời Chế độ tư hữu lagravem cơ sở cho sự phacircn hoaacute xatilde hội thagravenh caacutec gia cấp coacute lợi iacutech đối khaacuteng nhau

Giai cấp lagrave những tập đoagraven người to lớn khaacutec nhau về địa vị trong một hệ thống sản xuất xatilde hội nhất định trong lịch sử khaacutec nhau về quan hệ của họ đối với những tư liệu sản xuất về vai trograve của họ trong tổ chức lao động xatilde hội vagrave như vậy lagrave khaacutec nhau về caacutech thức hưởng thụ vagrave về phần của cải xatilde hội iacutet hoặc nhiều magrave họ được hưởng Noacutei đến giai cấp lagrave noacutei đến một hệ thống caacutec tập đoagraven người trong một chế độ kinh tế xatilde hội nhất định do chế độ ấy sản sinh ra mỗi giai cấp trong lịch sử đều coacute đặc điểm riecircng tuy nhiecircn theo LecircNin cho pheacutep ta nắm được dấu hiệu đặc trưng chung nhất cơ bản nhất những dấu hiệu phổ biến vagrave ổn định nhất của giai cấp

Giai cấp lagrave phạm trugrave kinh tế xatilde hội coacute tiacutenh lịch sử giai cấp khocircng phải lagrave sản phẩm của sản xuất noacutei chung magrave lagrave sản phẩm của hệ thống sản xuất xatilde hội nhất định trong lịch sử một hệ thống giai cấp tương ứng với mocirct hệ thống sản xuất xatilde hội do đoacute khocircng thể hiểu đặc trưng của từng giai cấp cụ thể nếu khocircng đặt noacute trong mối quan hệ với caacutec giai cấp đối lập khaacutec

Noacutei đến giai cấp lagrave noacutei đến sự khaacutec nhau giữa caacutec tập đoagraven người về địa vị trong một hệ thống kinh tế xatilde hội nhất định trong đoacute tập đoagraven người nagravey lagrave thống trị cograven tập đoagraven người kia lagrave bị trị sự khaacutec nhau ấy thể hiện ở chỗ

Caacutec giai cấp coacute quan hệ khaacutec nhau về tư liệu sản xuất đacircy lagrave sự khaacutec nhau cơ bản nhất quy định sự khaacutec nhau về địa vị của caacutec giai cấp trong xatilde hội (viacute dụ)

Caacutec giai cấp coacute vai trograve khaacutec nhau trong tổ chức lao động xatilde hội trong tổ chức quản lyacute sản xuất tập đoagraven nagraveo chiếm hữu tư liệu sản xuất đương nhiecircn giữ vai trograve latildenh đạo chỉ huy hoạt động sản xuất vagrave lưu thocircng hagraveng hoacutea tại từng đơn vị kinh tế vagrave trecircn quy mocirc toagraven xatilde hội

Caacutec giai cấp coacute phương thức vagrave qui mocirc thu nhận của cải xatilde hội khaacutec nhau caacutec giai cấp thống trị chiếm đoạt giaacute trị thăng dư của caacutec giai cấp bị trị chế độ phacircn phối trong xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng lagrave chế độ phacircn phối bất cocircng vigrave phần lớn của cải nằm trong tay giai cấp thống trị phần iacutet ỏi cograven lại thuộc về lực lượng đocircng đảo trong xatilde hội đoacute lagrave những người lao động Toacutem lại giai cấp nagraveo nắm được quyền sở hữu đối với tư liệu sản xuất thigrave giai cấp đoacute sẽ nắm quyền quản lyacute tổ chức sản xuất vagrave quyền chi phối sản phẩm giai cấp đoacute sẽ coacute địa vị trong xatilde hội

Đấu tranh giai cấp Gia cấp thống trị vagrave giai cấp bị trị coacute lợi iacutech căn bản đối lập nhau khocircng thể đều hoagrave đều hoagrave được Đoacute lagrave đối khaacuteng về quyền lợi giữa những giai tầng aacutep bức boacutec lột vagrave những giai tầng bị boacutec lột coacute aacutep bức thigrave coacute đấu tranh chống aacutep VILecircnin cho rằng đấu tranh giai cấp trong lịch sử vagrave trong thời đại ngagravey nay khocircng phải lagrave cuộc bạo loạn khủng bố lật đổ chỉ coacute yacute ngĩa phaacute hoại tiecircu cực magrave thực chất lagrave cuộc đấu tranh của quần chuacuteng bị tước heat quyền bị aacutep bức vagrave lao động chống bọn đặc quyền đặc lợi bọn aacutep bức vagrave bọn ăn baacutem cuộc đấu tranh của những người cocircng nhacircn lagravem thuecirc hay những người vocirc sản chống những người hữu sản hay giai cấp tư sản 20

Thocircng qua cuộc đấu tranh giai cấp sự xung đột giữa lực lượng sản xuất mới vagrave quan hệ sản xuất lạc hậu được giải quyết thực hiện bước quaacute độ từ một chế độ xatilde hội lỗ lời sang chế độ mới cao hơn

Đấu tranh giai cấp lagrave động lực phaacutet triển của xatilde hội coacute giai cấp khocircng chỉ thể hiện trong thời kỳ caacutech mạng xatilde hội magrave cograven trong thời hogravea bigravenh

Đấu tranh giai cấp lagrave quy luật chung của xatilde hội coacute giai cấp song quy luật ấy coacute những biểu hiện đặc thugrave trong từng xatilde hội cụ thể

Về kết cấu giai cấp trong xatilde hội coacute giai cấp mỗi higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội coacute một kết cấu giai cấp nhất định khi higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội nagravey thay thế higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội khaacutec thigrave kết cấu giai cấp cũng thay đổi

Mỗi kết cấu giai cấp trong xatilde hội coacute giai cấp đều coacute caacutec giai cấp cơ bản giai cấp khocircng cơ bản vagrave tầng lớp trung gian những giai cấp cơ bản lagrave những giai cấp gắn liền với sự xuất hiện vagrave tồn tại của phương thức sản xuất thống trị trong xatilde hội sự đối khaacuteng vagrave cuộc đấu tranh của caacutec giai cấp đoacute biểu hiện macircu thuẫn cơ bản của phương thức sản xuất đatilde sinh ra chuacuteng những giai cấp khocircng cơ bản đoacute lagrave những người nocircng dacircn tự do coacute iacutet ruộng đất trong chế độ chiếm hữu nocirc lệ đoacute lagrave giai cấp nocirc lệ chủ nocirc với tư caacutech lagrave tagraven dư của chế độ cũ giai cấp tư sản với tư caacutech lagrave mầm moacuteng của xatilde hội mới trong xatilde hội phong kiếnhellip tầng lớp trung gian lagrave sản phẩm của chiacutenh phương thức sản xuất đang thống trị lagrave kết quả của quaacute trigravenh phacircn hoacutea xatilde hội diễn ra khocircng ngừng trong xatilde hội đoacute lagrave tầng lớp bigravenh dacircn trong xatilde hội nocirc lệ lagrave tầng lớp triacute thức tiểu tư sản trong xatilde hội tư bản

Cugraveng với sự phaacutet triển của sản xuất mỗi giai cấp trong một kết cấu giai cấp cũng coacute những biến đổi nhất định những biến đổi ấy dẫn đến những thay đổi địa vị của caacutec giai cấp đoacute trong hệ thống sản xuất xatilde hội

Lyacute luận về giai cấp của chủ nghĩa Maacutec ndashLecircnin lagrave cơ sở đuacuteng đắn để nhận định giai cấp phacircn tiacutech caacutec quan hệ giai cấp trong đấu tranh giai cấp vagrave lien minh giai cấp baacutec bỏ mọi quan điểm sai lầm trong việc phacircn chia giai cấp trong xatilde hội

Lyacute luận về giai cấp vagrave đấu tranh giai cấp của chủ nghĩa Maacutec - PhAngghen Lecircnin đatilde vạch ra tiacutenh tấc yếu của cuộc đấu tranh giữa giai cấp vocirc sản vagrave giai cấp tư sản Sau khi giai cấp vocirc sản giagravenh chiacutenh quyền những cơ sở vất chất để nảy sinh giai cấp boacutec lột vagrave sự phacircn chia giai cấp noacutei chung vẫn tồn tại vigrave vậy giai cấp cocircng nhacircn phải tiến hagravenh tổ chức xacircy dựng một hệ thống quan hệ xatilde hocirci mới theo yecircu cầu phaacutet triển của lực lượng sản xuất hiện đại Ngoagravei ra giai cấp vocirc sản cograven phải từng bước khắc phục những tư tưởng tacircm lyacute tập quaacuten văn hoacutea lạc hậu của xatilde hội củ cograven in sacircu vagraveo đời sống tinh thần của xatilde hội CAcircU 26 Anhchị hatildey trigravenh bagravey quan điểm maacutecxiacutet về đấu tranh giai cấp vagrave vai trograve của noacute đối với sự phaacutet triển của xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng Sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam về đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta hiện nay như thế nagraveo 1 Quan điểm Maacutecxiacutet về đấu tranh giai cấp - Đấu tranh giai cấp lagrave quaacute trigravenh tất yếu khaacutech quan của xatilde hội coacute aacutep bức boacutec lột Đoacute lagrave cuộc đấu tranh giữa giai cấp thống trị vagrave giai cấp bị trị đối khaacuteng về quyền lợi khocircng thể dung hoagrave được -VILecircnin cho rằng đấu tranh giai cấp trong lịch sử vagrave ngagravey nay khocircng phải lagrave những cuộc bạo loạn khủng bố phaacute hoại magrave noacute thực chất lagrave cuộc đấu tranh của quần chuacuteng bị tước hết quyền bị aacutep bức vagrave lao động chống bọn aacutep bức ăn baacutem đấu tranh của những người cocircng nhacircn lagravem thuecirc hay những người vocirc sản chống giai cấp tư sản Nguyecircn nhacircn đấu tranh giai cấp -Do macircu thuẫn gay gắt giữa lực lượng sản xuất mới tiến bộ vagrave quan hệ sản xuất lỗi thời lạc hậu - Về mặt xatilde hội đacircy lagrave macircu thuẫn biểu hiện giữa giai cấp caacutech mạng tiến bộ đại diện cho lực lượng sản xuất mới vagrave giai cấp thống trị boacutec lột đại diện cho quan hệ sản xuất lỗi thời lạc hậu Higravenh thức đấu tranh Tuỳ thuộc hoagraven cảnh lịch sử giai cấp tham gia đấu tranh giai đoạn phaacutet triển đấu tranh magrave đấu tranh giai cấp diễn ra dưới nhiều higravenh thức Ngagravey nay caacutech mạng xatilde hội chủ nghĩa đang thời kỳ thoaacutei tragraveo giai cấp cocircng nhacircn caacutec nước tư bản đấu tranh bằng những higravenh thức mới chống lại những thủ đoạn của giai cấp thống trị bảo vệ lợi iacutech giai cấp trước mắt vagrave lacircu dagravei của cocircng nhacircn vagrave nhacircn dacircn lao động 2 Vai trograve của đấu tranh giai cấp đối với sự phaacutet triển xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng -Đấu tranh giai cấp lagrave một trong những động lực phaacutet triển quan trọng của xatilde hội coacute giai cấp Vigrave đấu tranh giai cấp giuacutep thay đổi phương thức sản xuất cũ lỗi thời lạc hậu bằng phương thức mới cao hơn đồng thời xacircy dựng lực lượng sản xuất mới phugrave hợp quan hệ sản xuất tạo cơ sở phaacutet triển mọi mặt đời sống xatilde hội -Đấu tranh giai cấp giuacutep cải tạo caacutec giai cấp caacutech mạng vagrave quần chuacuteng lao động thocircng qua việc xoaacute bỏ tập quaacuten xấu do giai cấp thống trị sản sinh ra 21

-Đấu tranh giai cấp lagrave đograven bẩy phaacutet triển lịch sử caacutech mạng lagrave động lực phaacutet triển caacutec mặt đời sống xatilde hội trong thời kỳ phaacutet triển bigravenh thừơng Đấu tranh lagrave động lực để giai cấp tư sản đổi mới phương thức quản lyacute sử dụng kỹ thuật mới để tạo necircn những thagravenh tựu mới -Vai trograve đấu tranh giai cấp thể hiện ở những cuộc đấu tranh mang tiacutenh quần chuacuteng rộng lớn do lực lượng tiến bộ xatilde hội latildenh đạo được tổ chức khoa học nhằm đaacutenh đổ giai cấp thống trị cản trở phaacutet triển xatilde hội 3 Sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam về đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta hiện nay -Thời kỳ quaacute độ đi lecircn CNXH ở nước ta tồn tại nhiều giai cấp vagrave macircu thuẫn giai cấp Tuy nhiecircn trong điều kiện phaacutet triển kinh tế thị trường quaacute độ lecircn CNXH macircu thuẫn nagravey bộc lộ lagrave macircu thuẫn trong nội bộ nhacircn dacircn Nhigraven chung lợi iacutech giai cấp tư sản thống nhất lợi iacutech cộng đồng đấu tranh lagrave để hợp taacutec đoagraven kết xacircy dựng xatilde hội dacircn giagraveu nước mạnh cocircng bằng văn minh -Thực chất đấu tranh giai cấp ở nước ta trong thời kỳ quaacute độ lagrave đấu tranh giữa khuynh hướng tự giaacutec theo định hướng XHCN vagrave khuynh hướng phaacutet triển tự phaacutet lecircn TBCN Trong quaacute trigravenh đoacute nhất thiết chuacuteng ta phải phaacutet triển kinh tế hagraveng hoaacute nhiều thagravenh phần trong đoacute coacute thagravenh phần kinh tế tư bản tư nhacircn -Đấu tranh giai cấp ở nước ta diễn ra hagraveng ngagravey trecircn caacutec lĩnh vực chiacutenh trị kinh tế xatilde hội Vigrave vậy Đảng ta luocircn xaacutec định rotilde cần phải +Đấu tranh chống khuynh hướng vagrave biểu hiện tiecircu cực của tầng lớp tư sản +Đấu tranh chống khuynh hướng tự phaacutet TBCN của sản xuất nhỏ +Đấu tranh chống caacutec thế lực thugrave địch acircm mưu diễn biến hoagrave bigravenh phaacute hoại độc lập dacircn tộc vagrave chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta +Xacircy dựng chủ nghĩa xatilde hội đi đocirci với bảo vệ tổ quốc bảo vệ quyền lagravem chủ nhacircn dacircn +Xacircy dựng nền kinh tế thị trường thực hiện CNH HĐH định hướng XHCN giữ gigraven vagrave phaacutet huy bản sắc dacircn tộc tiếp thu tinh hoa nhacircn loại lagravem cho đời sống vật chất vagrave tinh thần nhacircn dacircn khocircng ngừng nacircng cao -Để đạt được caacutec mục tiecircu trecircn đogravei hỏi sử dụng nhiều higravenh thức đấu tranh khaacutec nhau vừa mềm dẻo vừa cương quyết Toacutem lại giai đoạn hiện nay đogravei hỏi Đảng ta phải nắm vững biện phaacutep duy vật nắm vững quan điểm giai cấp của CN Maacutec-Lecircnin để phacircn tiacutech được tiacutenh chất tigravenh higravenh gay go phức tạp của đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ traacutenh rơi vagraveo thaacutei cực sai lầm quaacute cường điệu đấu tranh giai cấp đi đến rụt regrave khocircng daacutem đổi mới mơ hồ mất cảnh giaacutec đi đến phủ nhận đấu tranh giai cấp Cacircu 27 Anh chị hatildey chỉ ra những điểm giống vagrave khaacutec nhau giữa nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản Trả lời

Nhagrave nước phaacutep quyền lagrave một higravenh thức tổ chức nhagrave nước đặc biệt magrave ở đoacute coacute sự ngự trị cao nhất của phaacutep luật với nội dung thực hiện quyền lực của nhacircn dacircn

Nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản coacute những điểm giống vagrave khaacutec nhau như sau

Giống nhau Phaacutep luật được đề cao vagrave lagrave cocircng cụ chủ yếu để quản lyacute mọi hoạt động của xatilde hội vagrave cocircng dacircn Ngay cả hoạt động của caacutec cơ

quan thuộc hệ thống tổ chức nhagrave nước cũng phải tuacircn theo phaacutep luật mặc dugrave chiacutenh noacute lagrave những cơ quan cocircng bố ban hagravenh thực thi vagrave kiểm tra việc thực hiện phaacutep luật

Khaacutec nhau 1048766Điểm khaacutec biệt căn bản giữa nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản ở

chỗ nếu như trong nhagrave nước phaacutep quyền tư sản quyền lực của nhagrave nước được phacircn cho ba cơ quan khaacutec nhau hoagraven toagraven độc lập với nhau đảm nhiệm thigrave một trong những nguyecircn tắc quan trọng của nhagrave nước phaacutep quyền XHCN lagrave quyền lực nhagrave nước thống nhất coacute sự phacircn cocircng vagrave phối hợp giữa caacutec cơ quan nhagrave nước trong việc thực hiện caacutec quyền lập phaacutep hagravenh phaacutep vagrave tư phaacutep 22

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam lagrave nhagrave nước phaacutep quyền XHCN của dacircn do dacircn vigrave dacircn necircn hệ thống phaacutep luật thể hiện tập trung yacute chiacute lợi iacutech vagrave nguyện vọng của nhacircn dacircn Tất cả quyền lực nhagrave nước thuộc về nhacircn dacircn magrave nền tảng lagrave liecircn minh giữa giai cấp cocircng nhacircn vagrave đội ngũ triacute thức Trong khi nhagrave nước phaacutep quyền tư sản lagrave của giai cấp tư sản nhằm thực hiện nền chuyecircn chiacutenh tư sản đối với giai cấp vocirc sản vagrave nhacircn dacircn lao động

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam được đặt dưới sự latildenh đạo của ĐCS VN thực hiện quản lyacute xatilde hội bằng phaacutep luật theo phaacutep luật Nhagrave nước phaacutep quyền tư sản được tổ chức dưới nhiều higravenh thức khaacutec nhau nhưng nhigraven chung coacute 2 higravenh thức cơ bản lagrave quacircn chủ lập hiến vagrave caacutec higravenh thức cộng hogravea chung quy lại đều lagrave nền chuyecircn chiacutenh tư sản Cacircu 28 Phacircn tiacutech vai trograve của Nhagrave Nước đối với quaacute trigravenh phaacutet triển kinh tế ở nước ta trong giai đoạn hiện nay Vai trograve taacutec động của Nhagrave Nước đối với kinh tế thuộc phạm vi mối quan hệ biện chứng giữa kiến truacutec thượng tầng vagrave cơ sở hạ tầng Nếu chiacutenh saacutech phaacutep luật của Nhagrave Nước phugrave hợp với nhu cầu khaacutech quan của nền kinh tế thigrave noacute sẽ coacute taacutec động thuacutec đẩy kinh tế phaacutet triển vagrave ngược lại sẽ kigravem hatildem hoặc phaacute hoại sự phaacutet triển kinh tế Nền kinh tế VN hiện nay lagrave nền kinh tế thị trường theo định hướng XHCN trong đoacute Nhagrave Nước giữ vai trograve rất quan trọng 1 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc ổn định kinh tế vĩ mocirc Nền kinh tế thị trường luocircn diễn ra những biến động khocircn lường vagrave tiềm ẩn những nguy cơ khủng hoảng kinh tế trầm trọng Do đoacute xuất hiện nhu cầu cần sự can thiệp của Nhagrave Nước nhằm điều chỉnh caacutec quan hệ kinh tế sao cho iacutet coacute khả năng xảy ra khủng hoảng nhất thocircng qua chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh tiền tệ Chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh bao gồm caacutec chiacutenh saacutech thuế vagrave chi tiecircu ngacircn saacutech của Nhagrave nước nhằm điều tiết chu kỳ kinh tế đảm bảo cocircng ăn việc lagravem ổn định giaacute cả vagrave tăng trưởng liecircn tục của nền kinh tế Trong những thời kỳ kinh tế suy giảm chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh coacute taacutec dụng kiacutech cầu vagrave sản xuất bằng caacutech Chiacutenh phủ tăng mua giảm thuế do đoacute tạo ra được một thu nhập quốc dacircn khả dụng lớn hơn để đưa vagraveo luồng tiecircu đugraveng Cograven trong những thời kỳ kinh tế quaacute noacuteng chiacutenh phủ lagravem ngược lại Khi tăng chi tiecircu vagraveo thời điểm thất nghiệp cao vagrave lạm phaacutet thấp Nhagrave nước đatilde tăng cung ứng tiền dẫn tới giảm latildei suất (tức giaacutem giaacute đồng tiền) nhờ đoacute ngacircn hagraveng mới coacute nhiều điều kiện cho vay vagrave chi tiecircu cho tiecircu dugraveng được tăng lecircn Điều đoacute coacute nghĩa lagrave kiacutech cầu vigrave tiecircu dugraveng lagrave bộ phận cấu thagravenh lớn nhất vagrave ổn định nhất của tổng cầu Latildei suất thấp đồng thời khuyến khiacutech đầu tư caacutec chủ doanh nghiệp coacute thể mở rộng sản xuất thuecirc thecircm cocircng nhacircn Trong thời kỳ lạm phaacutet cao vagrave thất nghiệp thấp thigrave ngược lại Nhagrave nước ldquolagravem nguội nền kinh tế bằng caacutech tăng latildei suất giảm cung ứng tiền Cugraveng với việc giảm tiền vagrave tăng latildei suất cả chỉ tiecircu lẫn giaacute cả đều coacute xu hướng giảm hoặc iacutet nhất nếu coacute tăng thigrave cũng rất chậm vagrave kết quả lagrave thu hẹp lại sản lượng vagrave việc lagravem 2 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng Trong nền kinh tế thị trường coacute thagravenh phần kinh tế tư nhacircn Thagravenh phần kinh tế nagravey chủ yếu hoạt động vigrave mục điacutech lợi nhuận necircn chỉ tập trung đầu tư phaacutet triển những lĩnh vực coacute thể thu được nhiều lợi nhuận Cograven những lĩnh vực cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng như xacircy dựng cơ sở hạ tầng (giao thocircng điện nước hellip) thigrave tư nhacircn khocircng muốn hoặc khocircng thể đầu tư vigrave vốn lớn chậm thu hồi vốn Magrave một nền kinh tế muốn phaacutet triển thigrave khocircng thể khocircng coacute cơ sở hạ tầng Do vậy để ổn định vagrave phaacutet triển kinh tế Nhagrave Nước phải đảm nhận lĩnh vực hagraveng hoacutea cocircng cộng 3 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc chống ocirc nhiễm mocirci trường Caacutec thagravenh phần kinh tế tư nhacircn trong quaacute trigravenh hoạt động kinh doanh đatilde gacircy ra ocirc nhiễm mocirci trường lagravem cạn kiệt nguồn tagravei nguyecircn Do đoacute cần sự can thiệp điều tiết của Nhagrave Nước để hạn chế vagrave khắc phục những vấn đề nagravey 4 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc tạo lập hagravenh lang phaacutep lyacute vững chắc Sự phaacutet triển của nền kinh tế thường đogravei hỏi phải coacute một mocirci trường chiacutenh trị - xatilde hội ổn định cần thiết Mặt khaacutec xu thế phaacutet triển của kinh tế thị trường lagrave theo hướng hội nhập kinh tế quốc tế do đoacute cagraveng cần tới vai trograve của Nhagrave Nước bằng caacutec chiacutenh saacutech đối ngoại tạo mocirci trường phaacutep lyacute vững chắc cho quaacute trigravenh nagravey 23

Cacircu 29 AnhChị hatildey phacircn tiacutech quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người vagrave về vấn đề giải phoacuteng con người 1 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người a Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội - Khoa học vagrave thực tiễn đatilde chứng tỏ rằng tiền đề đầu tiecircn của sự tồn tại người lagrave sự sống của thể xaacutec Thể xaacutec sống của con người chiacutenh lagrave sản phẩm tiến hoacutea lacircu dagravei của tự nhiecircn lagrave sự tiếp tục phaacutet triển của tự nhiecircn PhAecircngghen viết ldquoBản thacircn chuacuteng ta với cả xương thịt maacuteu mủ vagrave đầu oacutec chuacuteng ta lagrave thuộc về giới tự nhiecircnrdquo Do vậy trước hết noacute bị chi phối bởi caacutec quy luật tự nhiecircn sinh học như quy luật trao đổi chất giữa cơ thể với mocirci trường quy luật biến dị vagrave di truyền quy luật tiến hoacutea hellip - Sự tồn tại của con người cograven gắn liền trực tiếp với sự tồn tại của xatilde hội Để thỏa matilden caacutec nhu cầu của migravenh con người phải tiến hagravenh lao động sản xuất qua đoacute tạo thagravenh caacutec mối quan hệ xatilde hội vagrave xatilde hội trong đoacute ldquo xatilde hội sản sinh ra con người với tiacutenh caacutech lagrave con người như thế nagraveo thigrave con người cũng sản sinh ra xatilde hội như thếrdquo Sự tồn tại xatilde hội của con người gắn liền với sự tồn tại của yacute thức - Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội trong đoacute coacute sự taacutec động đan xen của ba hệ thống nhu cầu (nhu cầu sinh học nhu cầu xatilde hội nhu cầu tinh thần) vagrave ba hệ thống quy luật (quy luật sinh học quy luật xatilde hội quy luật tinh thần) Mỗi hệ thống nhu cầu vagrave quy luật nagravey đều coacute vị triacute vai trograve vagrave taacutec dụng của migravenh trong sự tồn tại vagrave phaacutet triển của con người đồng thời chuacuteng tham gia vagraveo việc quy định bản chất của noacute trong đoacute hệ thống nhu cầu vagrave quy luật xatilde hội luocircn giữ vị triacute trung tacircm vagrave coacute vai trograve quyết định Caacutec nhu cầu của con người dugrave lagrave nhu cầu vật chất hay tinh thần mang tiacutenh tự nhiecircn vagrave xatilde hội đều được quy định bởi lịch sử nhưng con người hoagraven toagraven coacute thể tự điều chỉnh tự kiểm tra caacutec nhu cầu vagrave hoạt động của migravenh Con người tồn tại trong thế giới khocircng phải như caacutec sinh vật khaacutec magrave tồn tại với tư caacutech lagrave chủ thể của quaacute trigravenh nhận thức vagrave hagravenh động cải tạo thế giới cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người b Con người lagrave chủ thể của lịch sử - Triết học Mac-Lecircnin cho rằng con người lagrave sản phẩm của lịch sử (sản phẩm của điều kiện tự nhiecircn vagrave điều kiện xatilde hội) đồng thời chiacutenh lagrave chủ thể saacuteng tạo ra quaacute trigravenh lịch sử ấy-lịch sử của con người Đoacute lagrave quaacute trigravenh hoạt động coacute yacute thức của con người nhằm mục điacutech cải tạo tự nhiecircn cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người - Trecircn cơ sở vận dụng pheacutep biện chứng duy vật CMaacutec đatilde khảo saacutet bản chất con người bắt đầu từ hoạt động thực tiễn từ trong hoagraven cảnh xatilde hội lịch sử cụ thể - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo luận điểm nagravey cho thấy con người lagrave một thực thể coacute tiacutenh loagravei Đặc tiacutenh ldquoloagraveirdquo của con người hiện thực tức lagrave tiacutenh người Tiacutenh người bao gồm toagraven bộ caacutec thuộc tiacutenh vốn coacute của con người trong đoacute coacute ba thuộc tiacutenh cơ bản nhất đoacute lagrave thuộc tiacutenh tự nhiecircn thuộc tiacutenh xatilde hội vagrave thuộc tiacutenh tư duy - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo quan hệ xatilde hội ở đacircy được hiểu lagrave tổng thể caacutec quan hệ magrave con người đatilde coacute đang coacute vagrave trong chừng mực nagraveo đoacute cograven bao hagravem cả những quan hệ trong tương lai - Bản chất con người lagrave tổng hogravea caacutec quan hệ xatilde hội nhưng con người bao giờ cũng lagrave con người riecircng biệt con người cụ thể ứng với những thời đại những giai đoạn lịch sử nhất định với từng tập đoagraven người đồng thời noacute cũng mang bản chất chung của nhacircn loại phaacutet triển trong toagraven bộ lịch sử loagravei người 2 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về giải phoacuteng con người - Triết học Mac-Lecircnin lagrave triết học vigrave con người Trong ldquoTuyecircn ngocircn của Đảng Cộng sảnrdquo CMac vagrave PhAecircngghen đatilde viết ldquovĩnh viễn giải phoacuteng toagraven thể xatilde hội khỏi aacutech boacutec lột aacutech aacutep bứcrdquo song ldquoxatilde hội khocircng thể nagraveo giải phoacuteng cho migravenh được nếu khocircng giải phoacuteng cho mỗi caacute nhacircn riecircng biệtrdquo Như vậy tư tưởng giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave tư tưởng xuyecircn suốt lagrave caacutei cốt lotildei của Triết học Mac- Lecircnin - Triết học Mac-Lecircnin khocircng phải lagrave triết học đầu tiecircn đề cập đến vấn đề giải phoacuteng con người Vấn đề giải phoacuteng con người đatilde được nhiều học thuyết triết học đề cập đến nhưng do hạn chế bởi lịch sử do chưa hiểu đuacuteng về con người về bản chất con người cho necircn khi xaacutec định giải phoacuteng con người lagrave giải phoacuteng đối tượng nagraveo bằng caacutec nagraveo giải phoacuteng như thế nagraveo hellip caacutec học thuyết triết học trong lịch sử đatilde đưa ra nhiều quan điểm khaacutec nhau nhưng chưa coacute được cacircu trả lời thiacutech đaacuteng - Triết học Mac-Lecircnin trecircn cơ sở giải thiacutech đuacuteng đắn vagrave khoa học về con người về bản chất con người đatilde xaacutec định ldquobất kỳ sự giải phoacuteng nagraveo cũng bao hagravem ở chỗ lagrave noacute trả thế giới con người những quan hệ của con người về với bản thacircn con ngườirdquo ldquolagrave giải phoacuteng người lao động thoaacutet khoải lao động bị tha hoacuteardquo Coacute thể noacutei rằng vấn đề ldquotha hoacutea con ngườirdquo vagrave giải phoacuteng con người chiếm vị triacute trung tacircm trong quan niệm của CMaacutec về đời sống xatilde hội ldquoTha hoacuteardquo lagrave biến thagravenh caacutei bản chất khaacutec với bản chất ban đầu ldquoTha hoacutea con ngườirdquo theo CMaacutec lagrave con người khocircng cograven lagrave chiacutenh migravenh magrave trở thagravenh tồn tại khaacutec caacutei đối lập với migravenh Vagrave nguyecircn nhacircn của sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất vagrave sự nocirc dịch nhiều mặt đối với con người gacircy ra - Theo triết học Mac-Lecircnin sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do hoạt động của chiacutenh con người tạo ra vigrave thế con người bằng hoạt động tiacutech cực của migravenh coacute thể xoaacute bỏ được sự ldquotha hoacuteardquo cho migravenh 24

+ Cần phải xoacutea bỏ ldquochế độ sở hữu tư sảnrdquo thứ ldquo sở hữu vận động trong sự đối lập giữa hai cực tư bản vagrave lao độngrdquo noacute chiacutenh lagrave nguồn gốc sinh ra mọi nocirc dịch con người trong xatilde hội tư bản + Sự nghiệp xoacutea bỏ ldquotha hoacuteardquo giải phoacuteng cho con người lagrave sự nghiệp của quần chuacuteng nhacircn dacircn lao động trong đoacute giai cấp vocirc sản lagrave lực lượng nograveng cốt vagrave quyết định Bởi vigrave chỉ coacute giai cấp vocirc sản mới coacute khả năng đem lại tự do vagrave bigravenh đẳng thực sự cho mọi người + Sự nghiệp giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave một quaacute trigravenh lacircu dagravei Noacute phụ thuộc chủ yếu vagraveo trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất vagraveo caacutec điều kiện vật chất tất yếu cho sự nghiệp giải phoacuteng ấy Cacircu 30 Anh chị hatildey trigravenh bagravey mục tiecircu nhiệm vụ vagrave nội dung cơ bản của việc xacircy dựng con người Việt Nam đaacutep ứng giai đoạn caacutech mạng hiện nay

Theo chủ nghĩa Maacutec- Lecircnin con người lagrave sản phẩm của lịch sử cũng lagrave chủ thể saacuteng tạo lịch sử Con người Việt Nam do điều kiện tự nhiecircn địa lyacute văn hoaacute đatilde higravenh thagravenh necircn con người Việt Nam mộc mạc chất phaacutec coacute

truyền thống đấu tranh kiecircn cường bất khuất để giữ nước vagrave phấn đấu khocircng ngừng vigrave sự nghiệp dựng nước Con người Việt Nam hiện nay đang đứng trước những thử thaacutech mới cần phải vượt qua đoacute lagrave - Đấu tranh chống lại những mặt tiecircu cực vagrave hạn chế của cơ chế thị trường mang lại coacute taacutec động xấu đến tư tưởng tacircm lyacute con

người VN - Cugraveng với cuộc CM KHKT như vũ bảo con người VN cần phaacutet huy vagrave kế thừa những tinh hoa văn hoaacute của nhacircn loại vagrave giữ gigraven

bản sắc văn hoaacute của migravenh bull Xacircy dựng con người VN đaacutep ứng giai đoạn CM hiện nay - Xacircy dựng con người VN coacute những đức tiacutenh cơ bản như tinh thần yecircu nước coacute yacute chiacute đưa đất nước khỏi đoacutei nghegraveo đoagraven kết vigrave

sự nghiệp tiến bộ xatilde hội - Coacute yacute thức tập thể phấn đấu vigrave lợi iacutech chung - Lối sống lagravenh mạnh cần kiệm bảo vệ mocirci trường sinh thaacutei - Lao động chăm chỉ với lương tacircm nghề nghiệp coacute kỹ luật kỹ thuật vagrave saacuteng tạo - Thường xuyecircn học tập hiểu biết vagrave nacircng cao nghiệp vụhellip Toacutem lại để con người VN coacute thể đaacutep ứng được những yecircu cầu của giai đoạn caacutech mạng hiện nay một mặt cần tiacutech cực phaacutet huy vagrave regraven luyện những ưu điểm đồng thời khắc phục vagrave hạn chế những nhược điểm để sớm đưa VN thoaacutet khỏi tigravenh trạng đoacutei nghegraveo lạc hậu vagrave ldquosaacutenh vai cugraveng với caacutec cường quốc năm chacircurdquo

• 84 Những yecircu cầu phương phaacutep luận của nguyecircn tắc phaacutet triển

Cacircu 20 Phacircn tiacutech nội dung cơ bản của quy luật quan hệ sản xuất phugrave hợp với trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất Trả lời I Biện chứng giữa lực lượng sản xuất (PTSX) vagrave quan hệ sản xuất (QHSX) 11 khaacutei niệm phương thức sản xuất lực lượng sản xuất quan hệ sản xuất 11PTSX lagrave caacutech thức con người tiến hagravenh sản xuất vật chất ở từng giai đoạn lịch sử nhất định của xatilde hội loagravei người Mỗi xatilde hội được đặc tưng bằng một PTSX nhất định PTSX đoacuteng vai trograve quyết định đối với tất cả caacutec mặt của đời sống xatilde hội Kinh tế chiacutenh trị văn hoacutea vagrave xatilde hội Sự thay thế kế tiếp nhau của caacutec PTSX trong lịch sử quyết định sự phaacutet triển của xatilde hội loagravei ngưogravei từ thấp đến cao Trong sản xuất con người coacute quan hệ Một mặt lagrave quan hệ giữa người với tự nhiecircn tức lagrave LLSX mặt khaacutec lagrave quan hệ giữa người với người tức lagrave quan hệ sản xuất PTSX chiacutenh lagrave sự thống nhất giữa LLSX ở một trigravenh độ nhất định với QHSX tương ứng 12 LLSX lagrave toagraven bộ caacutec lực lượng đựoc con người sử dụng trong quaacute trigravenh sản xuất vật chất LLSX biểu hiện quan hệ giữa người với người với giới tự nhiecircn Nghĩa lagrave trong quaacute trigravenh sản xuất con người phải chinh phục giới tự nhiecircn bằng caacutec sức mạnh hiện thực của migravenh LLSX bao gồm Con người (CN) vagrave tư liệu sản xuất (TLSX) TLSX bao gồm +Đối tượng lao động một bộ phận của giới tự nhiecircn được đưa vagraveo sản xuất + Tư liệu lao động Cocircng cụ lao động vagrave kho tagraveng bến batildei giao thocircng vận tải Trong TLLĐ cocircng cụ lao động khocircng ngừng đựoc cải tiến cho necircn noacute lagrave yếu tố động nhất caacutech mạng nhất Chiacutenh sự cải tiến vagrave hogravean thiện khocircng ngừng cocircng cụ lao động đatilde lagravem biến đổi toagraven bộ tư liệu sản xuất Xeacutet đến cugraveng đoacute lagrave nguyecircn nhacircn sacircu xa của mọi biến đổi xatilde hội Con người lagrave yếu tố coacute vai trograve quan trọng nhất quyết định nhất Tư liệu lao động chỉ trở thagravenh lực lươngj tiacutech cực cải biến đối tượng lao động khi chuacuteng được kết hợp với lao động sống đoacute chiacutenh lagrave con người với những kỹ năng kỷ xảo với triacute tuệ vagrave kinh nghiệm của migravenh Hagravem lượng triacute tuệ trong điều kiện của khoa học cocircng nghệ hiện nay đatilde lagravem cho con người trở thagravenh nguồn lực đặc biệt của sản xuất lagrave nguồn lực cơ bản nguồn lực vocirc tận 13 QHSX lagrave mối quan hệ giữa người với người trong quaacute trigravenh sản xuất vật chất Thể hiện qua 3 mặt Quan hệ giữa ngưogravei với người đối với việc sở hữu về TLSX quan hệ giữa người với người đối với việc tổ chức quản lyacute quan hệ giữa người với người đối với việc phacircn phối sản phẩm Ba mặt noacutei trecircn coacute quan hệ hữu cơ với nhau trong đoacute quan hệ thứ nhất coacute yacute nghĩa quyết định đối với tất cả những quan hệ khaacutec Bản chất của bất kỳ quan hệ sản xuất nagraveo cũng đều phụ thuộc vagraveo vấn đề những TLSX chủ yếu trong xatilde hội được giải quyết như thế nagraveo Coacute 2 higravenh thức sở hữu cơ bản về tư liệu sản xuất Sở hữu tư nhacircn vagrave sở hữu xatilde hội II Quy luật về sự phugrave hợp của QHSX với trigravenh độ của LLSX

LLSX vagrave QHSX lagrave hai mt ca PTSX coacute mối liecircn hệ biện chứng lẫn nhau higravenh thagravenh necircn quy luật về sự phugrave hợp giữa QHSX với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Quy luật nagraveu vạch rotilde tiacutenh chất phụ thuộc khaacutech quan của QHSX vagraveo sự phaacutet triển của LLSX Đến lượt migravenh QHSX taacutec động trở lại đối với LLSX Khuynh hướng chung của SX lagrave khocircng nhừng phaacutet triển Sự phaacutet triển đoacute xeacutet đến cugraveng lagrave bắt nguồn từ sự biến đổi vagrave phaacutet triển của LLSX trước hết lagrave CCLĐ Trigravenh độ của LLSX lagrave trigravenh độ phaacutet triển của CCLĐ của kyacute thuật trigravenh độ kinh nghiệm kỹ năng của người lao động quy mocirc sản xuất trigravenh độ phacircn cocircng lao độnghellip Trigravenh độ của LLSX gắn với tiacutenh chất của LLSX Tiacutenh chất của LLSX Khi SX cograven trigravenh độ thấp keacutem thigrave LLSX coacute tiacutenh chất caacute nhacircn khi SX đạt tới trigravenh độ cơ khiacute hiện đại phacircn cocircng lao động xatilde hội phaacutet triển thigrave LLSX coacute tiacutenh xatilde hội hoacutea Trong quaacute trigravenh sản xuất để lao động bớt nặng nhọc vagrave đạt hiệu quả cao hơn con người luocircn luocircn tigravem caacutech cải thiện hoagraven thiện cocircng cụ lao động vagrave chế tạo ra những cocircng cụ lao động mới tinh xảo hơn đồng thời kinh nghiệm sản xuất thoacutei quen lao động kỹ năng sản xuất kiến thức khoa học của con người cũng tiến bộ theo Như vậy sự thay đổi của xatilde hội bao giờ cũng bắt đầu bằng sự thay đổi LLSX Cugraveng với sự phaacutet triển của LLSX QHSX cũng higravenh thagravenh vagrave biến đổi cho phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Sự phugrave hợp đoacutelagrave động lực lagravem cho LLSX phaacutet trỉen mạnh mẽ QHSX phải tạo được điều kiện sử dụng vagrave kết hợp tối ưu giữa TLSX vagrave người lao động Mở ra điều kiện thiacutech hợp cho việc kiacutech thiacutech vật chất tinh thần đối với người lao động Nhưng LLSX luocircn luocircn phaacutet triển cograven QHSX coacute xu hướng tương đối ổn định Khi LLSX phaacutet triển lecircn một trigravenh độ mới QHSX khocircng cograven phugrave hợp nữa trở thagravenh chướng ngại đối với sự phaacutet triển của noacute sẽ nảy sinh macircu thuẫn gay gắt giữa hai mặt của PTSX Sự phaacutet triển khaacutech đoacute tất yếu dẫn đến việc xoacutea bỏ QHSX cũ thay thế bằng một QHSX mới phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ mới của LLSX mở đường cho LLSX phaacutet triển Việc xoacutea bỏ QHSX cũ thay thế bằng QHSX mới cũng coacute nghĩa lagrave sự diệt vong của một PTSX lỗi thời vagrave sự ra đời của PTSX mới Trong xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng macircu thuẫn giữa LLSX mới vagrave QHSX lỗi thời lagrave cơ sở khaacutech quan của cuộc đấu tranh giai cấp đồng thời lagrave tiền đề tất yếu của caacutec cuộc caacutech mạng xatilde hội Đacircy lagrave quy luật phổ biến taacutec động trong toagraven 16

bộ tiến trigravenh lịch sử nhacircn loại ldquoQuy luật QHSX phugrave hợp với trigravenh độ PT của LLSXrdquo QHSX phugrave hợp với trigravenh độ của LLSX lại trở thagravenh động lực cơ bản thuacutec đẩy mở đường cho LLSX phaacutet triển QHSX khocircng phugrave hợp với trigravenh độ của LLSX sẽ kigravem hatildem sự phaacutet triển của LLSX Song taacutec động kigravem hatildem đoacute cũng chỉ coacute tiacutenh chất tạm thời theo tiacutenh tất yếu khaacutech quan cuối cugraveng QH cũng se phải thay đổi cho phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Sở dĩ QHSX coacute taacutec động trở lại mạnh mẽ với LLSX lagrave vigrave noacute qui định Mục điacutech của SX hệ thống quản lyacute của SX vagrave quản lyacute xatilde hội Phương thức phacircn phối vagrave phần của cải iacutet hay nhiều magrave người lao động được hưởng Từ đoacute noacute sẽ tạo ra những điều kiện để kiacutech thiacutech việc cải tiến lao động vagrave kỹ thuật sản xuất thuacutec đẩy LLSX phaacutet triển Thực tiễn đatilde cho thấy LLSX chỉ coacute thể phaacutet triển khi coacute một QHSX hợp lyacute đồng bộ phugrave hợp với noacute QHSX lạc hậu hoặc tiecircn tiến hơn một caacutech giả tạo cũnhg sẽ kigravem hatildem sự phaacutet triển của LLSX Quy luật về sự phugrave hợp của QHSX với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX lagrave quy luật chung nhất của sự phaacutet triển XH Sự taacutec động cảu quy luật nagravey đatilde đưa xatilde hội loagravei ngưogravei trải qua caacutec PTSX khaacutec nhau Tuy nhiecircn khocircng phải bất cứ nước nagraveo cũng nhất thiết phải tuần tự trải qua caacutec PTSX một số nước coacute thể bỏ qua hợc một số caacutec PTSX để tiến lecircn PTSX mới cao hơn CAcircU 21 Anh Chị hatildey phacircn tiacutech mối quan hệ biện chứng giữa cơ sở hạ tầng (CSHT) vagrave kiến triến thượng tầng (KTTT) Đảng ta đatilde vận dụng mối quan hệ biện chứng nagravey như thế nagraveo vagraveo vagraveo quaacute trigravenh xacircy dựng CNXH ở nước ta hiện nay Trả lời

CSHT lagrave toagraven bộ những quan hệ sản xuất hợp thagravenh cơ cấu kinh tế của một xatilde hội nhất định KTTT lagrave toagraven bộ caacutec quan điểm về chiacutenh trị phaacutep quyền triết học đạo đức tocircn giaacuteocaacutec thể chế xatilde hội tương ứng như Nhagrave nước đảng phaacutei giaacuteo hộihellip được higravenh thagravenh trecircn một CSHT nhất định Mối quan hệ biện chứng giữa CSHT vagrave KTTT - CSHT quyết định KTTT (CSHT nagraveo thigrave KTT nấy) + Trật tự kinh tế xeacutet đến cugraveng quy định trật tự chiacutenh trị macircu thuẫn trong kinh tế gacircy ra macircu thuẫn trong chiacutenh trị Giai cấp nagraveo

thống trị trong kinh tế thigrave giai cấp đoacute thống trị trong chiacutenh trị + Tất cả caacutec yếu tố của KTTT dều trực tiếp hay giaacuten tiếp phụ thuộc vagraveo CSHT vagrave do CSHT quy định + CSHT thay đổi hay mất đi thigrave sớm hay muộn KTTT cũng phải thay đổi hay mất đi để cho một KTTT mới ra đời tuy nhiecircn

đacircy lagrave một quaacute trigravenh phức tạp - Sự taacutec động của KTTT đến CSHT Do KTTT vagrave mỗi yếu tố của noacute coacute tiacutenh độc lập tương đối vagrave vai trograve khaacutec nhau necircn chuacuteng

taacutec động đến CSHT theo những caacutech những xu hướng khaacutec nhau + Chức năng chiacutenh của KTTT lagrave xacircy dựng củng cố bảo vệ CSHT đatilde sinh ra noacute chống lại mọi nguy cơ lagravem suy yếu hay phaacute hoại chế độ kinh tế hiện hagravenh + KTTT taacutec động mạnh mẽ đến kinh tế - xatilde hội nhưng noacute khocircng thể lagravem thay đổi xu hướng phaacutet triển khaacutech quan của đời sống kinh tế - xatilde hội Sự taacutec động của noacute chủ yếu diễn ra theo 2 hướng Nếu phugrave hợp với CSHT với caacutec quy luật kinh tế thigrave KTTT thuacutec đẩy sự tăng trưởng đảm bảo sự phaacutet triển bền vững cho CSHT Nếu khocircng phugrave hợp với CSHT với caacutec quy luật kinh tế thigrave KTTT kigravem hatildem sự tăng trưởng gacircy baacutet ổn cho đời sống xatilde hội Đảng ta đatilde vận dụng mối quan hệ biện chứng nagravey trong quaacute trigravenh xacircy dựng CHXH ở nước ta hiện nay Nước ta đatilde trải qua caacutec higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội khaacutec nhau từ xatilde hội cộng sản nguyecircn thủy tiến lecircn xatilde hội chiếm hữu nocirc lệ đến xatilde hội phong kiến rồi tiến hoacutea lecircn CNXH bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa vagrave đỉnh cao nhất trong quaacute trigravenh tiến hoacutea nagravey lagrave chủ nghĩa cộng sản Nước ta đang trong giai đoạn xacircy dựng CNXH theo hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN Do đoacute mối quan hệ biện chứng giữa CSHT vagrave KTTT lagrave 1 quaacute trigravenh đấu tranh lacircu dagravei giữa caacutei mới vagrave caacutei cũ CNXH đang trong quaacute trigravenh xacircy dựng necircn lagrave caacutei mới cograven rất non yếu muốn xoacutea bỏ hết tagraveng dư của xatilde hội cũ - đại diện cho caacutei cũ rất khoacute bởi noacute đatilde tồn tại lacircu dagravei Tuy nhiecircn con đường đi lecircn CNXH ở nước ta diễn ra theo caacutec quy luật khaacutech quan của thời đại chứ khocircng phải do yacute muốn chủ quan của con người quyết định necircn noacute lagrave caacutei mới nhưng hợp quy luật necircn ngagravey cagraveng phaacutet triển vagrave ngược lại caacutei cũ khocircng hợp quy luật sẽ ngagravey cagraveng yếu đi Đảng ta đatilde ra sức xacircy dựng CNXH trong đoacute phaacutet triển lực lượng sản xuất hiện đại gắn liền với xacircy dựng quan hệ sản xuất mới phugrave hợp trecircn cả 3 mặt sở hữu quản lyacute vagrave phacircn phối Quaacute trigravenh xacircy dựng nagravey đogravei hỏi chuacuteng ta phải xacircy dựng caacutec quan điểm về chiacutenh trị phaacutep quyền triết học đạo đức tocircn giaacuteocaacutec thể chế xatilde hội tương ứng như Nhagrave nước đảng phaacutei giaacuteo hội cho phugrave hợp với sự phaacutet triển của phương thức sản xuất magrave Đảng đatilde đề ra để goacutep phần xacircy dựng một nước Việt Nam dacircn giagraveu nước mạnh xatilde hội cocircng bằng dacircn chủ văn minh

Cacircu 22 Anh (chị) hatildey phacircn tiacutech tư tưởng của Mac ldquosự phaacutet triển higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội lagrave quaacute trigravenh lịch sử - tự nhiecircnrdquo 17

Khaacutei niệm higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội HTKT-XH lagrave một phạm trugrave của CNDVLS dugraveng để chỉ xatilde hội ở từng giai đoạn lịch sử nhất định với một kiểu qhsx đặc trưng cho xatilde hội đoacute phugrave hợp với một trigravenh độ nhất định của llsx vagrave với một kttt tương ứng được xacircy dựng trecircn những qhsx ấy

HTKT-XH lagrave một hệ thống hoagraven chỉnh vagrave coacute cấu truacutec phức tạp trong đoacute coacute caacutec mặt cơ bản lagrave llsx qhsx kttt Mỗi mặt của htkt-xh coacute vai trograve vị triacute riecircng taacutec động qua lại lẫn nhau thống nhất với nhau

+ LLSX lagrave nền tảng vật chất ndash kỹ thuật của mỗi htkt-xh Sự higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển của mỗi htkt-xh xeacutet đến cugraveng do llsx quyết định Llsx phaacutet triển qua caacutec htkt-xh nối tiếp nhau từ thấp đến cao

+ QHSX lagrave quan hệ giữa người với người trong quaacute trigravenh sản xuất lagrave những quan hệ cơ bản ban đầu vagrave quyết định tất cả mọi quan hệ xatilde hội khaacutec Mỗi htkt-xh lại coacute một kiểu qhsx của noacute tương ứng với trigravenh độ nhất định của llsx Qhsx lagrave tiecircu chuẩn khaacutech quan để phacircn biệt xatilde hội cụ thể nagravey với xatilde hội cụ thể khaacutec đồng thời tiecircu biểu cho một giai đoạn phaacutet triển nhất định của lịch sử

+ KTTT được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển phugrave hợp với CSHT nhưng noacute lại lagrave cocircng cụ để bảo vệ duy trigrave vagrave phaacutet triển CSHT đatilde sinh ra noacute

Ngoagravei caacutec mặt cơ bản necircu trecircn caacutec htkt-xh cograven coacute quan hệ về gia đigravenh dacircn tộc vagrave caacutec quan hệ xatilde hội khaacutec Caacutec quan hệ đoacute đều gắn boacute chặt chẽ với qhsx biến đổi cugraveng với sự biến đổi của qhsx

Sự phaacutet triển của caacutec htkt-xh lagrave một quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn Lịch sử phaacutet triển của xatilde hội loagravei người trải qua nhiều giai đoạn nối tiếp nhau từ thấp đến cao tương ứng với mỗi giai đoạn lagrave

một htkt-xh Sự vận động thay thế nhau của caacutec htkt-xh trong lịch sử đều do taacutec động của caacutec quy luật khaacutech quan đoacute lagrave quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn của xatilde hội Trecircn cơ sở phaacutet hiện ra caacutec quy luật phaacutet triển khaacutech quan của xatilde hội Mac đatilde đi đến kết luận ldquosự phaacutet triển của những higravenh thaacutei kinh tế- xatilde hội lagrave một quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircnrdquo

Caacutec mặt cơ bản hợp thagravenh một htkt-xh khocircng taacutech rời nhau magrave liecircn hệ biện chứng với nhau higravenh thagravenh necircn những qui luật phổ biến của xatilde hội Đoacute lagrave quy luật về sự phugrave hợp của qhsx với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx quy luật csht quyết định kttt vagrave caacutec quy luật xatilde hội khaacutec Chiacutenh taacutec động của caacutec quy luật khaacutech quan đoacute magrave caacutec htkt-xh vận động phaacutet triển thay thế nhau từ thấp đến cao trong lịch sử như một quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn khocircng phụ thuộc vagraveo yacute chiacute nguyện vọng chủ quan của con người

Quaacute trigravenh phaacutet triển lịch sử tự nhiecircn của xatilde hội coacute nguồn gốc sacircu xa từ sự phaacutet triển của llsx Chiacutenh tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx đatilde quy định một caacutech khaacutech quan tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của qhsx Do đoacute xeacutet đến cugraveng llsx quyết định quaacute trigravenh vận động vagrave phaacutet triển của htkt-xh như quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn

Trong caacutec quy luật khaacutech quan chi phối sự vận động vagrave phaacutet triển của caacutec htkt-xh thigrave quy luật về sự phugrave hợp của qhsx với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx coacute vai trograve quyết định nhất Llsx bảo đảm tiacutenh kế thừa trong sự phaacutet triển tiến lecircn của xatilde hội quy định khuynh hướng phaacutet triển từ thấp đến cao Qhsx lagrave mặt thứ hai của ptsx biểu hiện tiacutenh giaacuten đoạn trong sự phaacutet triển của lịch sử Những qhsx lỗi thời được xoacutea bỏ vagrave được thay thế bằng những kiểu qhsx mới cao hơn Đến lượt noacute sự thay đổi qhsx sẽ keacuteo theo sự thay đổi về kttt vagrave do đoacute magrave htkt-xh cũ được thay thế bằng htkt-xh mới cao hơn tiến bộ hơn Quaacute trigravenh đoacute diễn ra theo quy luật khaacutech quan chứ khocircng phải theo yacute muốn chủ quan của con người

Sự thay thế một htkt-xh nagravey bằng một htkt-xh mới cao hơn thường được thực hiện thocircng qua caacutech mạng xatilde hội Nguyecircn nhacircn sacircu sa của caacutech mạng xatilde hội lagrave macircu thuẫn giữa llsx vagrave qhsx khi qhsx trở thagravenh xiềng xiacutech của llsx Trong thời kỳ caacutech mạng xatilde hội khi cơ sở kinh tế thay đổi thigrave sớm hay muộn toagraven bộ kttt đồ sộ cũng thay đổi theo

Quaacute trigravenh kế thừa của lịch sử loagravei người luocircn luocircn cho pheacutep cộng đồng nagraveo đoacute trong điều kiện nhất định do taacutec động của caacutec nhacircn tố caacutec macircu thuẫn becircn trong vagrave becircn ngoagravei coacute thể bỏ qua caacutec giai đoạn phaacutet triển nhất định để vươn tới trigravenh độ tiecircn tiến của nhacircn loại Trong thời đại ngagravey nay chủ chương ruacutet ngắn để đi lecircn CNXH ở một số quốc gia tiền tư bản chủ nghĩa chẳng những khocircng macircu thuẫn với tinh thần của sự phaacutet triển mang tiacutenh lịch sử- tự nhiecircn magrave cograven lagrave biểu hiện sinh động của quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn ấy Chỉ khi ta ldquoruacutet ngắn rdquomột caacutech duy yacute chiacute bấp chấp quy luật thigrave luacutec đoacute sự phaacutet triển ruacutet ngắn mới trở necircn đối lập với quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn

Như vậy quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn của sự phaacutet triển xatilde hội chẳng những diễn ra bằng con đường tuần tự magrave cograven bao hagravem cả sự bỏ qua trong những điều kiện lịch sử nhất định một hoặc một vagravei htkt-xh nhất định Sự khaacutec nhau về trật tự phaacutet triển vẫn lagrave quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn Cacircu 24 Phacircn tiacutech Con đường đi lecircn CNXH ở Việt Nam

a Quaacute độ lecircn CNXH bỏ qua chế độ TBCN ở Việt Nam Trong quaacute trigravenh quaacute độ lecircn CNXH chuacuteng ta cần phải biết tiếp thu vagrave vận dụng saacuteng tạo tư tưởng của caacutec nhagrave kinh điển MAacuteC-

Lenin nhất lagrave tư tưởng của Lecirc nin về những khacircu trung gian những bước quaacute độ tất yếu để đưa một xatilde hội tiểu nocircng lạc hậu lecircn CNXH lại vừa biết tổng kết lịch sử của đất nước vagrave của thế giới với những biến đổi to lớn của noacute Điều quan trọng lagrave quaacute trigravenh đi lecircn CNXH chuacuteng ta cần phải tuacircn thủ nghiecircm ngặt những yecircu cầu khaacutech quan của sự phaacutet triển tuacircn theo những qui luật khaacutech quan của sự phaacutet triển từ xatilde hội nocircng nghiệp lạc hậu lecircn CNXH Tuyệt đối khocircng coacute những 18

hagravenh động chủ quan duy yacute chiacute traacutei với qui luật khaacutech quan Phải hiểu rằng quaacute độ giaacuten tiếp lecircn CNXH bỏ qua chế độ TBCN lagrave con đường phugrave hợp với điều kiện đất nước vagrave thời đại ngagravey nay

Xacircy dựng CNXH bỏ qua chế độ TBCN tạo ra biến đổi về chất của XH trecircn tất cả caacutec lĩnh vực lagrave sự nghiệp rất khoacute khăn phức tạp cho necircn phải phải trải qua một thời kỳ quaacute độ lacircu dagravei với nhiều chặng đường nhiều higravenh thức tổ chức kinh tế xatilde hội coacute tiacutenh quaacute độ Trong caacutec lĩnh vực của đời sống XH diễn ra sự đan xen vagrave đấu tranh của caacutei củ vagrave caacutei mới

b Cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea lagrave nhiệm vụ trung tacircm của thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam - Lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế - XH chỉ ra mỗi higravenh thaacutei KT-XH coacute một lực lượng sản xuất của noacute hay noacutei caacutech khaacutec coacute một cơ

sở vật chất-kỹ thuật của noacute Để coacute CNXH phải coacute một cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại do cuộc CM khoa học vagrave cocircng nghệ mang lại Song nước ta tiến lecircn CNXH từ một nền kinh tế phổ biến lagrave sản xuất nhỏ lao động thủ cocircng lagrave chủ yếu caacutei thiếu thốn của chuacuteng ta lagrave chưa coacute một nền đại cocircng nghiệp Vigrave vậy chuacuteng ta phải tiến hagravenh cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea Thực chất của cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea chiacutenh lagrave xacircy dựng cơ sở vật chất kỹ thuật của CNXH Cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ở nước ta nhằm xacircy dựng cơ sở vật chất kỹ thuật cho CNXH ở nước ta trecircn cơ sở phaacutet huy năng lực nội sinh của đất nước cũng như xu thế quốc tế hoacutea kinh tế thế giới đoacute lagrave nhiệm vụ trung tacircm trong suốt thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH

- Trong cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea đất nước chuacuteng ta cần phaacutet triển mạnh mẽ một nền khoa học vagrave cocircng nghệ tiecircn tiến hiện đại Phải coi phaacutet triển khoa học vagrave cocircng nghệ lagrave quốc saacutech hagraveng đầu điều nagravey hoagraven toagraven phugrave hợp với xu thế của thế giới ngagravey nay trong xu thế hợp taacutec cạnh tranh ngagravey cagraveng khốc liệt Chiacutenh vigrave vậy đại hội đại biểu toagraven quốc lần thứ IX cuả Đảng ta đatilde đề ra ldquocon đường cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ở nước ta cần vagrave coacute thể ruacutet ngắn thời gian vừa coacute bước tuần tự vừa coacute bước nhảy vọt Phaacutet huy những lợi thế của đất nước tận dụng mọi khả năng để đạt được những trigravenh độ cocircng nghệ tiecircn tiến đặc biệt lagrave cocircng nghệ thocircng tin cocircng nghệ sinh học tranh thủ ứng dụng ngagravey cagraveng nhiều hơn ở mức cao hơn vagrave phổ biến hơn những thagravenh tựu mới về khoa học cocircng nghệ từng bước phaacutet triển kinh tế tri thức Phaacutet huy nguồn lực triacute tuệ vagrave sức mạnh tinh thần của người Việt Nam coi phaacutet triển giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo khoa học cocircng nghệ lagrave nền tảng vagrave động lực của sự nghiệp cocircng nghiệp hoacute hiện đại hoacutea

Thực hiện thắng lợi sự nghiệp CNH-HĐH lagrave một trong những nhacircn tố coacute yacute nghĩa quyết định thắng lợi sự nghiệp xacircy dựng CNXH ở nước ta

c Kết hợp giữa LLSX với xacircy dựng QHSX trong thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam - Trong khi khẳng định vai trograve của LLSX lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh cograven chỉ ra sự phaacutet triển của LLSX phải gắn liền với việc

thiết lập quan hệ sản xuất phugrave hợp Trong sự nghiệp xacircy dựng CNXH ở nước ta Đảng ta khẳng định ldquoPhaacutet triển LLSX gắn liền với QHSX mới phugrave hợp trecircn cả 3 mặt sở hữu quản lyacute vagrave phacircn phối

- Phugrave hợp với sự phaacutet triển của LLSX ở nước ta đảng ta chủ trương sử dụng ldquonhiều higravenh thức sở hữa về TLSX nhiều thagravenh phần kinh tếrdquo đồng thời thực hiện nhất quaacuten lacircu dagravei chiacutenh saacutech phaacutet triển nền kinh tế hagraveng hoacutea nhiều thagravenh phần vận động theo cơ chế thị trường coacute sự quản lyacute của Nhagrave nước theo định hướng XHCN đoacute chiacutenh lagrave nền kinh tế thị trường định hướng XHCN

- Kinh tế thị trường lagrave thagravenh tựu chung của văn minh nhacircn loại Noacute lagrave kết quả của sự phaacutet triển LLSX đến một trigravenh độ nhất định kết quả của quaacute trigravenh phacircn cocircng lao động xatilde hội vagrave đa dạng hoacutea caacutec higravenh thức sở hữu Đến lượt noacute kinh tế thị trường lagrave một động lực mạnh mẽ thuacutec đẩy LLSX phaacutet triển Xacircy dựng vagrave phaacutet triển kinh tế thị trường định hướng XHCN vừa phugrave hợp với xu hướng phaacutet triển của thời đại vừa phugrave hợp với yecircu cầu phaacutet triển của LLSX ở nước ta với yecircu cầu xacircy dựng nền kinh tế độc lập tự chủ kết hợp với chủ động hội nhập kinh tế quốc tế Đảng ta khẳng định ldquoMục điacutech của nền kinh tế thị trường định hướng XHCN lagrave phaacutet triển LLSX phaacutet triển kinh tế để xacircy dựng cơ sở vật chất-kỹ thuật của CNXH nacircng cao đời sống của nhacircn dacircn

d Kết hợp giữa kinh tế với chiacutenh trị vagrave caacutec mặt khaacutec của đời sống XH trong thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam Xuất phaacutet từ mối quan hệ giữa kinh tế với chiacutenh trị vagrave caacutec mặt khaacutec của đời sống XH magrave lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh đatilde chỉ ra

trong quaacute trigravenh xacircy dựng CNXH ở nước ta gắn liền với phaacutet triển kinh tế xacircy dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN phải khocircng ngừng đổi mới hệ thống chiacutenh trị nacircng cao vagravei trograve latildenh đạo vagrave sức chiến đấu của Đảng xacircy dựng nhagrave nước phaacutep quyền xatilde hội chủ nghĩa của dacircn do dacircn vigrave dacircn nacircng cao vai trograve của caacutec tổ chức quần chuacuteng trong sự nghiệp xacircy dựng vagrave bảo vệ TQ 19

Đồng thời phải gắn phaacutet triển kinh tế với phaacutet triển văn hoacutea xacircy dựng nền văn hoacutea tiecircn tiến đậm đagrave bản sắc dacircn tộc nhằm khocircng ngừng nacircng cao dacircn triacute đagraveo tạo nhacircn lực vagrave bồi dưỡng nhacircn tagravei theo quan điểm của đảng ta đoacute lagrave quốc saacutech hagraveng đầu giải quyết caacutec vấn đề XH thực hiện cocircng bằng vagrave dacircn chủ trong đời sống XH

Trong quaacute trigravenh phaacutet triển văn hoacutea cần phải đặc biệt quan tacircm đến phaacutet triển giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo Phải coi giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo cũng lagrave quốc saacutech hagraveng đầu Điều nagravey vừa phugrave hợp với xu thế phaacutet triển hiện đại lại vừa lagrave đogravei hỏi cấp baacutech của sự phaacutet triển đất nước

Toacutem lại lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh lagrave một lyacute luận khoa học noacute cho chuacuteng ta một quan niệm đuacuteng đắn về mối quan hệ lẫn nhau giữa caacutec mặt trong đời sống kt-xh về sự vận động vagrave phaacutet triển của XH Với sự phaacutet triển của khoa học vagrave thực tiễn hiện nay lyacute luận đoacute vẫn giữ nguyecircn giaacute trị Noacute đem lại một phương phaacutep luận thực sự khoa học để phacircn tiacutech caacutec hiện tượng trong đời sống XH để từ đoacute vạch ra phương hướng vagrave giải phaacutep đuacuteng đắn cho hoạt động thực tiễn Cacircu 25 AnhChi hay phan tich nhung cong hien to lon cua CMac PhAngghen va VILenin vao su phat trien ly luan ve giai cap va dau tranh giai cap

Nguồn gốc giai cấp CMaacutec vagrave Phangghen đều khẳng định giai cấp khocircng phải lagrave hiện tượng bẩm sinh của xatilde hội khocircng xất hiện cugraveng với sự xuất hiện của xatilde hội Trong xatilde hội nguyecircn thủy khi lực lượng sản xuất cograven thấp keacutem con người lagravem ra sản phẩm chỉ để tồn tại chưa coacute sản phẩm dư thừa chưa coacute điều kiện khaacutech quan để người nagravey chiếm đoạt sản phẩm của người khaacutec xatilde hội chưa xuất hiện chế độ người boacutec lột người vagrave do đoacute chưa thể coacute giai cấp Cuối xatilde hội nguyecircn thủy cocircng cụ sản xuất bằng kim loại xuất hiện coacute sự phacircn cocircng lao động lagravem cho lực lượng sản xuất phaacutet triển mang lại năng suất lao động cao hơn từ đoacute dẫn đến của cải dư lagravem của riecircng chế độ tư hữu ra đời Chế độ tư hữu lagravem cơ sở cho sự phacircn hoaacute xatilde hội thagravenh caacutec gia cấp coacute lợi iacutech đối khaacuteng nhau

Giai cấp lagrave những tập đoagraven người to lớn khaacutec nhau về địa vị trong một hệ thống sản xuất xatilde hội nhất định trong lịch sử khaacutec nhau về quan hệ của họ đối với những tư liệu sản xuất về vai trograve của họ trong tổ chức lao động xatilde hội vagrave như vậy lagrave khaacutec nhau về caacutech thức hưởng thụ vagrave về phần của cải xatilde hội iacutet hoặc nhiều magrave họ được hưởng Noacutei đến giai cấp lagrave noacutei đến một hệ thống caacutec tập đoagraven người trong một chế độ kinh tế xatilde hội nhất định do chế độ ấy sản sinh ra mỗi giai cấp trong lịch sử đều coacute đặc điểm riecircng tuy nhiecircn theo LecircNin cho pheacutep ta nắm được dấu hiệu đặc trưng chung nhất cơ bản nhất những dấu hiệu phổ biến vagrave ổn định nhất của giai cấp

Giai cấp lagrave phạm trugrave kinh tế xatilde hội coacute tiacutenh lịch sử giai cấp khocircng phải lagrave sản phẩm của sản xuất noacutei chung magrave lagrave sản phẩm của hệ thống sản xuất xatilde hội nhất định trong lịch sử một hệ thống giai cấp tương ứng với mocirct hệ thống sản xuất xatilde hội do đoacute khocircng thể hiểu đặc trưng của từng giai cấp cụ thể nếu khocircng đặt noacute trong mối quan hệ với caacutec giai cấp đối lập khaacutec

Noacutei đến giai cấp lagrave noacutei đến sự khaacutec nhau giữa caacutec tập đoagraven người về địa vị trong một hệ thống kinh tế xatilde hội nhất định trong đoacute tập đoagraven người nagravey lagrave thống trị cograven tập đoagraven người kia lagrave bị trị sự khaacutec nhau ấy thể hiện ở chỗ

Caacutec giai cấp coacute quan hệ khaacutec nhau về tư liệu sản xuất đacircy lagrave sự khaacutec nhau cơ bản nhất quy định sự khaacutec nhau về địa vị của caacutec giai cấp trong xatilde hội (viacute dụ)

Caacutec giai cấp coacute vai trograve khaacutec nhau trong tổ chức lao động xatilde hội trong tổ chức quản lyacute sản xuất tập đoagraven nagraveo chiếm hữu tư liệu sản xuất đương nhiecircn giữ vai trograve latildenh đạo chỉ huy hoạt động sản xuất vagrave lưu thocircng hagraveng hoacutea tại từng đơn vị kinh tế vagrave trecircn quy mocirc toagraven xatilde hội

Caacutec giai cấp coacute phương thức vagrave qui mocirc thu nhận của cải xatilde hội khaacutec nhau caacutec giai cấp thống trị chiếm đoạt giaacute trị thăng dư của caacutec giai cấp bị trị chế độ phacircn phối trong xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng lagrave chế độ phacircn phối bất cocircng vigrave phần lớn của cải nằm trong tay giai cấp thống trị phần iacutet ỏi cograven lại thuộc về lực lượng đocircng đảo trong xatilde hội đoacute lagrave những người lao động Toacutem lại giai cấp nagraveo nắm được quyền sở hữu đối với tư liệu sản xuất thigrave giai cấp đoacute sẽ nắm quyền quản lyacute tổ chức sản xuất vagrave quyền chi phối sản phẩm giai cấp đoacute sẽ coacute địa vị trong xatilde hội

Đấu tranh giai cấp Gia cấp thống trị vagrave giai cấp bị trị coacute lợi iacutech căn bản đối lập nhau khocircng thể đều hoagrave đều hoagrave được Đoacute lagrave đối khaacuteng về quyền lợi giữa những giai tầng aacutep bức boacutec lột vagrave những giai tầng bị boacutec lột coacute aacutep bức thigrave coacute đấu tranh chống aacutep VILecircnin cho rằng đấu tranh giai cấp trong lịch sử vagrave trong thời đại ngagravey nay khocircng phải lagrave cuộc bạo loạn khủng bố lật đổ chỉ coacute yacute ngĩa phaacute hoại tiecircu cực magrave thực chất lagrave cuộc đấu tranh của quần chuacuteng bị tước heat quyền bị aacutep bức vagrave lao động chống bọn đặc quyền đặc lợi bọn aacutep bức vagrave bọn ăn baacutem cuộc đấu tranh của những người cocircng nhacircn lagravem thuecirc hay những người vocirc sản chống những người hữu sản hay giai cấp tư sản 20

Thocircng qua cuộc đấu tranh giai cấp sự xung đột giữa lực lượng sản xuất mới vagrave quan hệ sản xuất lạc hậu được giải quyết thực hiện bước quaacute độ từ một chế độ xatilde hội lỗ lời sang chế độ mới cao hơn

Đấu tranh giai cấp lagrave động lực phaacutet triển của xatilde hội coacute giai cấp khocircng chỉ thể hiện trong thời kỳ caacutech mạng xatilde hội magrave cograven trong thời hogravea bigravenh

Đấu tranh giai cấp lagrave quy luật chung của xatilde hội coacute giai cấp song quy luật ấy coacute những biểu hiện đặc thugrave trong từng xatilde hội cụ thể

Về kết cấu giai cấp trong xatilde hội coacute giai cấp mỗi higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội coacute một kết cấu giai cấp nhất định khi higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội nagravey thay thế higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội khaacutec thigrave kết cấu giai cấp cũng thay đổi

Mỗi kết cấu giai cấp trong xatilde hội coacute giai cấp đều coacute caacutec giai cấp cơ bản giai cấp khocircng cơ bản vagrave tầng lớp trung gian những giai cấp cơ bản lagrave những giai cấp gắn liền với sự xuất hiện vagrave tồn tại của phương thức sản xuất thống trị trong xatilde hội sự đối khaacuteng vagrave cuộc đấu tranh của caacutec giai cấp đoacute biểu hiện macircu thuẫn cơ bản của phương thức sản xuất đatilde sinh ra chuacuteng những giai cấp khocircng cơ bản đoacute lagrave những người nocircng dacircn tự do coacute iacutet ruộng đất trong chế độ chiếm hữu nocirc lệ đoacute lagrave giai cấp nocirc lệ chủ nocirc với tư caacutech lagrave tagraven dư của chế độ cũ giai cấp tư sản với tư caacutech lagrave mầm moacuteng của xatilde hội mới trong xatilde hội phong kiếnhellip tầng lớp trung gian lagrave sản phẩm của chiacutenh phương thức sản xuất đang thống trị lagrave kết quả của quaacute trigravenh phacircn hoacutea xatilde hội diễn ra khocircng ngừng trong xatilde hội đoacute lagrave tầng lớp bigravenh dacircn trong xatilde hội nocirc lệ lagrave tầng lớp triacute thức tiểu tư sản trong xatilde hội tư bản

Cugraveng với sự phaacutet triển của sản xuất mỗi giai cấp trong một kết cấu giai cấp cũng coacute những biến đổi nhất định những biến đổi ấy dẫn đến những thay đổi địa vị của caacutec giai cấp đoacute trong hệ thống sản xuất xatilde hội

Lyacute luận về giai cấp của chủ nghĩa Maacutec ndashLecircnin lagrave cơ sở đuacuteng đắn để nhận định giai cấp phacircn tiacutech caacutec quan hệ giai cấp trong đấu tranh giai cấp vagrave lien minh giai cấp baacutec bỏ mọi quan điểm sai lầm trong việc phacircn chia giai cấp trong xatilde hội

Lyacute luận về giai cấp vagrave đấu tranh giai cấp của chủ nghĩa Maacutec - PhAngghen Lecircnin đatilde vạch ra tiacutenh tấc yếu của cuộc đấu tranh giữa giai cấp vocirc sản vagrave giai cấp tư sản Sau khi giai cấp vocirc sản giagravenh chiacutenh quyền những cơ sở vất chất để nảy sinh giai cấp boacutec lột vagrave sự phacircn chia giai cấp noacutei chung vẫn tồn tại vigrave vậy giai cấp cocircng nhacircn phải tiến hagravenh tổ chức xacircy dựng một hệ thống quan hệ xatilde hocirci mới theo yecircu cầu phaacutet triển của lực lượng sản xuất hiện đại Ngoagravei ra giai cấp vocirc sản cograven phải từng bước khắc phục những tư tưởng tacircm lyacute tập quaacuten văn hoacutea lạc hậu của xatilde hội củ cograven in sacircu vagraveo đời sống tinh thần của xatilde hội CAcircU 26 Anhchị hatildey trigravenh bagravey quan điểm maacutecxiacutet về đấu tranh giai cấp vagrave vai trograve của noacute đối với sự phaacutet triển của xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng Sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam về đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta hiện nay như thế nagraveo 1 Quan điểm Maacutecxiacutet về đấu tranh giai cấp - Đấu tranh giai cấp lagrave quaacute trigravenh tất yếu khaacutech quan của xatilde hội coacute aacutep bức boacutec lột Đoacute lagrave cuộc đấu tranh giữa giai cấp thống trị vagrave giai cấp bị trị đối khaacuteng về quyền lợi khocircng thể dung hoagrave được -VILecircnin cho rằng đấu tranh giai cấp trong lịch sử vagrave ngagravey nay khocircng phải lagrave những cuộc bạo loạn khủng bố phaacute hoại magrave noacute thực chất lagrave cuộc đấu tranh của quần chuacuteng bị tước hết quyền bị aacutep bức vagrave lao động chống bọn aacutep bức ăn baacutem đấu tranh của những người cocircng nhacircn lagravem thuecirc hay những người vocirc sản chống giai cấp tư sản Nguyecircn nhacircn đấu tranh giai cấp -Do macircu thuẫn gay gắt giữa lực lượng sản xuất mới tiến bộ vagrave quan hệ sản xuất lỗi thời lạc hậu - Về mặt xatilde hội đacircy lagrave macircu thuẫn biểu hiện giữa giai cấp caacutech mạng tiến bộ đại diện cho lực lượng sản xuất mới vagrave giai cấp thống trị boacutec lột đại diện cho quan hệ sản xuất lỗi thời lạc hậu Higravenh thức đấu tranh Tuỳ thuộc hoagraven cảnh lịch sử giai cấp tham gia đấu tranh giai đoạn phaacutet triển đấu tranh magrave đấu tranh giai cấp diễn ra dưới nhiều higravenh thức Ngagravey nay caacutech mạng xatilde hội chủ nghĩa đang thời kỳ thoaacutei tragraveo giai cấp cocircng nhacircn caacutec nước tư bản đấu tranh bằng những higravenh thức mới chống lại những thủ đoạn của giai cấp thống trị bảo vệ lợi iacutech giai cấp trước mắt vagrave lacircu dagravei của cocircng nhacircn vagrave nhacircn dacircn lao động 2 Vai trograve của đấu tranh giai cấp đối với sự phaacutet triển xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng -Đấu tranh giai cấp lagrave một trong những động lực phaacutet triển quan trọng của xatilde hội coacute giai cấp Vigrave đấu tranh giai cấp giuacutep thay đổi phương thức sản xuất cũ lỗi thời lạc hậu bằng phương thức mới cao hơn đồng thời xacircy dựng lực lượng sản xuất mới phugrave hợp quan hệ sản xuất tạo cơ sở phaacutet triển mọi mặt đời sống xatilde hội -Đấu tranh giai cấp giuacutep cải tạo caacutec giai cấp caacutech mạng vagrave quần chuacuteng lao động thocircng qua việc xoaacute bỏ tập quaacuten xấu do giai cấp thống trị sản sinh ra 21

-Đấu tranh giai cấp lagrave đograven bẩy phaacutet triển lịch sử caacutech mạng lagrave động lực phaacutet triển caacutec mặt đời sống xatilde hội trong thời kỳ phaacutet triển bigravenh thừơng Đấu tranh lagrave động lực để giai cấp tư sản đổi mới phương thức quản lyacute sử dụng kỹ thuật mới để tạo necircn những thagravenh tựu mới -Vai trograve đấu tranh giai cấp thể hiện ở những cuộc đấu tranh mang tiacutenh quần chuacuteng rộng lớn do lực lượng tiến bộ xatilde hội latildenh đạo được tổ chức khoa học nhằm đaacutenh đổ giai cấp thống trị cản trở phaacutet triển xatilde hội 3 Sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam về đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta hiện nay -Thời kỳ quaacute độ đi lecircn CNXH ở nước ta tồn tại nhiều giai cấp vagrave macircu thuẫn giai cấp Tuy nhiecircn trong điều kiện phaacutet triển kinh tế thị trường quaacute độ lecircn CNXH macircu thuẫn nagravey bộc lộ lagrave macircu thuẫn trong nội bộ nhacircn dacircn Nhigraven chung lợi iacutech giai cấp tư sản thống nhất lợi iacutech cộng đồng đấu tranh lagrave để hợp taacutec đoagraven kết xacircy dựng xatilde hội dacircn giagraveu nước mạnh cocircng bằng văn minh -Thực chất đấu tranh giai cấp ở nước ta trong thời kỳ quaacute độ lagrave đấu tranh giữa khuynh hướng tự giaacutec theo định hướng XHCN vagrave khuynh hướng phaacutet triển tự phaacutet lecircn TBCN Trong quaacute trigravenh đoacute nhất thiết chuacuteng ta phải phaacutet triển kinh tế hagraveng hoaacute nhiều thagravenh phần trong đoacute coacute thagravenh phần kinh tế tư bản tư nhacircn -Đấu tranh giai cấp ở nước ta diễn ra hagraveng ngagravey trecircn caacutec lĩnh vực chiacutenh trị kinh tế xatilde hội Vigrave vậy Đảng ta luocircn xaacutec định rotilde cần phải +Đấu tranh chống khuynh hướng vagrave biểu hiện tiecircu cực của tầng lớp tư sản +Đấu tranh chống khuynh hướng tự phaacutet TBCN của sản xuất nhỏ +Đấu tranh chống caacutec thế lực thugrave địch acircm mưu diễn biến hoagrave bigravenh phaacute hoại độc lập dacircn tộc vagrave chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta +Xacircy dựng chủ nghĩa xatilde hội đi đocirci với bảo vệ tổ quốc bảo vệ quyền lagravem chủ nhacircn dacircn +Xacircy dựng nền kinh tế thị trường thực hiện CNH HĐH định hướng XHCN giữ gigraven vagrave phaacutet huy bản sắc dacircn tộc tiếp thu tinh hoa nhacircn loại lagravem cho đời sống vật chất vagrave tinh thần nhacircn dacircn khocircng ngừng nacircng cao -Để đạt được caacutec mục tiecircu trecircn đogravei hỏi sử dụng nhiều higravenh thức đấu tranh khaacutec nhau vừa mềm dẻo vừa cương quyết Toacutem lại giai đoạn hiện nay đogravei hỏi Đảng ta phải nắm vững biện phaacutep duy vật nắm vững quan điểm giai cấp của CN Maacutec-Lecircnin để phacircn tiacutech được tiacutenh chất tigravenh higravenh gay go phức tạp của đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ traacutenh rơi vagraveo thaacutei cực sai lầm quaacute cường điệu đấu tranh giai cấp đi đến rụt regrave khocircng daacutem đổi mới mơ hồ mất cảnh giaacutec đi đến phủ nhận đấu tranh giai cấp Cacircu 27 Anh chị hatildey chỉ ra những điểm giống vagrave khaacutec nhau giữa nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản Trả lời

Nhagrave nước phaacutep quyền lagrave một higravenh thức tổ chức nhagrave nước đặc biệt magrave ở đoacute coacute sự ngự trị cao nhất của phaacutep luật với nội dung thực hiện quyền lực của nhacircn dacircn

Nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản coacute những điểm giống vagrave khaacutec nhau như sau

Giống nhau Phaacutep luật được đề cao vagrave lagrave cocircng cụ chủ yếu để quản lyacute mọi hoạt động của xatilde hội vagrave cocircng dacircn Ngay cả hoạt động của caacutec cơ

quan thuộc hệ thống tổ chức nhagrave nước cũng phải tuacircn theo phaacutep luật mặc dugrave chiacutenh noacute lagrave những cơ quan cocircng bố ban hagravenh thực thi vagrave kiểm tra việc thực hiện phaacutep luật

Khaacutec nhau 1048766Điểm khaacutec biệt căn bản giữa nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản ở

chỗ nếu như trong nhagrave nước phaacutep quyền tư sản quyền lực của nhagrave nước được phacircn cho ba cơ quan khaacutec nhau hoagraven toagraven độc lập với nhau đảm nhiệm thigrave một trong những nguyecircn tắc quan trọng của nhagrave nước phaacutep quyền XHCN lagrave quyền lực nhagrave nước thống nhất coacute sự phacircn cocircng vagrave phối hợp giữa caacutec cơ quan nhagrave nước trong việc thực hiện caacutec quyền lập phaacutep hagravenh phaacutep vagrave tư phaacutep 22

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam lagrave nhagrave nước phaacutep quyền XHCN của dacircn do dacircn vigrave dacircn necircn hệ thống phaacutep luật thể hiện tập trung yacute chiacute lợi iacutech vagrave nguyện vọng của nhacircn dacircn Tất cả quyền lực nhagrave nước thuộc về nhacircn dacircn magrave nền tảng lagrave liecircn minh giữa giai cấp cocircng nhacircn vagrave đội ngũ triacute thức Trong khi nhagrave nước phaacutep quyền tư sản lagrave của giai cấp tư sản nhằm thực hiện nền chuyecircn chiacutenh tư sản đối với giai cấp vocirc sản vagrave nhacircn dacircn lao động

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam được đặt dưới sự latildenh đạo của ĐCS VN thực hiện quản lyacute xatilde hội bằng phaacutep luật theo phaacutep luật Nhagrave nước phaacutep quyền tư sản được tổ chức dưới nhiều higravenh thức khaacutec nhau nhưng nhigraven chung coacute 2 higravenh thức cơ bản lagrave quacircn chủ lập hiến vagrave caacutec higravenh thức cộng hogravea chung quy lại đều lagrave nền chuyecircn chiacutenh tư sản Cacircu 28 Phacircn tiacutech vai trograve của Nhagrave Nước đối với quaacute trigravenh phaacutet triển kinh tế ở nước ta trong giai đoạn hiện nay Vai trograve taacutec động của Nhagrave Nước đối với kinh tế thuộc phạm vi mối quan hệ biện chứng giữa kiến truacutec thượng tầng vagrave cơ sở hạ tầng Nếu chiacutenh saacutech phaacutep luật của Nhagrave Nước phugrave hợp với nhu cầu khaacutech quan của nền kinh tế thigrave noacute sẽ coacute taacutec động thuacutec đẩy kinh tế phaacutet triển vagrave ngược lại sẽ kigravem hatildem hoặc phaacute hoại sự phaacutet triển kinh tế Nền kinh tế VN hiện nay lagrave nền kinh tế thị trường theo định hướng XHCN trong đoacute Nhagrave Nước giữ vai trograve rất quan trọng 1 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc ổn định kinh tế vĩ mocirc Nền kinh tế thị trường luocircn diễn ra những biến động khocircn lường vagrave tiềm ẩn những nguy cơ khủng hoảng kinh tế trầm trọng Do đoacute xuất hiện nhu cầu cần sự can thiệp của Nhagrave Nước nhằm điều chỉnh caacutec quan hệ kinh tế sao cho iacutet coacute khả năng xảy ra khủng hoảng nhất thocircng qua chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh tiền tệ Chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh bao gồm caacutec chiacutenh saacutech thuế vagrave chi tiecircu ngacircn saacutech của Nhagrave nước nhằm điều tiết chu kỳ kinh tế đảm bảo cocircng ăn việc lagravem ổn định giaacute cả vagrave tăng trưởng liecircn tục của nền kinh tế Trong những thời kỳ kinh tế suy giảm chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh coacute taacutec dụng kiacutech cầu vagrave sản xuất bằng caacutech Chiacutenh phủ tăng mua giảm thuế do đoacute tạo ra được một thu nhập quốc dacircn khả dụng lớn hơn để đưa vagraveo luồng tiecircu đugraveng Cograven trong những thời kỳ kinh tế quaacute noacuteng chiacutenh phủ lagravem ngược lại Khi tăng chi tiecircu vagraveo thời điểm thất nghiệp cao vagrave lạm phaacutet thấp Nhagrave nước đatilde tăng cung ứng tiền dẫn tới giảm latildei suất (tức giaacutem giaacute đồng tiền) nhờ đoacute ngacircn hagraveng mới coacute nhiều điều kiện cho vay vagrave chi tiecircu cho tiecircu dugraveng được tăng lecircn Điều đoacute coacute nghĩa lagrave kiacutech cầu vigrave tiecircu dugraveng lagrave bộ phận cấu thagravenh lớn nhất vagrave ổn định nhất của tổng cầu Latildei suất thấp đồng thời khuyến khiacutech đầu tư caacutec chủ doanh nghiệp coacute thể mở rộng sản xuất thuecirc thecircm cocircng nhacircn Trong thời kỳ lạm phaacutet cao vagrave thất nghiệp thấp thigrave ngược lại Nhagrave nước ldquolagravem nguội nền kinh tế bằng caacutech tăng latildei suất giảm cung ứng tiền Cugraveng với việc giảm tiền vagrave tăng latildei suất cả chỉ tiecircu lẫn giaacute cả đều coacute xu hướng giảm hoặc iacutet nhất nếu coacute tăng thigrave cũng rất chậm vagrave kết quả lagrave thu hẹp lại sản lượng vagrave việc lagravem 2 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng Trong nền kinh tế thị trường coacute thagravenh phần kinh tế tư nhacircn Thagravenh phần kinh tế nagravey chủ yếu hoạt động vigrave mục điacutech lợi nhuận necircn chỉ tập trung đầu tư phaacutet triển những lĩnh vực coacute thể thu được nhiều lợi nhuận Cograven những lĩnh vực cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng như xacircy dựng cơ sở hạ tầng (giao thocircng điện nước hellip) thigrave tư nhacircn khocircng muốn hoặc khocircng thể đầu tư vigrave vốn lớn chậm thu hồi vốn Magrave một nền kinh tế muốn phaacutet triển thigrave khocircng thể khocircng coacute cơ sở hạ tầng Do vậy để ổn định vagrave phaacutet triển kinh tế Nhagrave Nước phải đảm nhận lĩnh vực hagraveng hoacutea cocircng cộng 3 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc chống ocirc nhiễm mocirci trường Caacutec thagravenh phần kinh tế tư nhacircn trong quaacute trigravenh hoạt động kinh doanh đatilde gacircy ra ocirc nhiễm mocirci trường lagravem cạn kiệt nguồn tagravei nguyecircn Do đoacute cần sự can thiệp điều tiết của Nhagrave Nước để hạn chế vagrave khắc phục những vấn đề nagravey 4 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc tạo lập hagravenh lang phaacutep lyacute vững chắc Sự phaacutet triển của nền kinh tế thường đogravei hỏi phải coacute một mocirci trường chiacutenh trị - xatilde hội ổn định cần thiết Mặt khaacutec xu thế phaacutet triển của kinh tế thị trường lagrave theo hướng hội nhập kinh tế quốc tế do đoacute cagraveng cần tới vai trograve của Nhagrave Nước bằng caacutec chiacutenh saacutech đối ngoại tạo mocirci trường phaacutep lyacute vững chắc cho quaacute trigravenh nagravey 23

Cacircu 29 AnhChị hatildey phacircn tiacutech quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người vagrave về vấn đề giải phoacuteng con người 1 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người a Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội - Khoa học vagrave thực tiễn đatilde chứng tỏ rằng tiền đề đầu tiecircn của sự tồn tại người lagrave sự sống của thể xaacutec Thể xaacutec sống của con người chiacutenh lagrave sản phẩm tiến hoacutea lacircu dagravei của tự nhiecircn lagrave sự tiếp tục phaacutet triển của tự nhiecircn PhAecircngghen viết ldquoBản thacircn chuacuteng ta với cả xương thịt maacuteu mủ vagrave đầu oacutec chuacuteng ta lagrave thuộc về giới tự nhiecircnrdquo Do vậy trước hết noacute bị chi phối bởi caacutec quy luật tự nhiecircn sinh học như quy luật trao đổi chất giữa cơ thể với mocirci trường quy luật biến dị vagrave di truyền quy luật tiến hoacutea hellip - Sự tồn tại của con người cograven gắn liền trực tiếp với sự tồn tại của xatilde hội Để thỏa matilden caacutec nhu cầu của migravenh con người phải tiến hagravenh lao động sản xuất qua đoacute tạo thagravenh caacutec mối quan hệ xatilde hội vagrave xatilde hội trong đoacute ldquo xatilde hội sản sinh ra con người với tiacutenh caacutech lagrave con người như thế nagraveo thigrave con người cũng sản sinh ra xatilde hội như thếrdquo Sự tồn tại xatilde hội của con người gắn liền với sự tồn tại của yacute thức - Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội trong đoacute coacute sự taacutec động đan xen của ba hệ thống nhu cầu (nhu cầu sinh học nhu cầu xatilde hội nhu cầu tinh thần) vagrave ba hệ thống quy luật (quy luật sinh học quy luật xatilde hội quy luật tinh thần) Mỗi hệ thống nhu cầu vagrave quy luật nagravey đều coacute vị triacute vai trograve vagrave taacutec dụng của migravenh trong sự tồn tại vagrave phaacutet triển của con người đồng thời chuacuteng tham gia vagraveo việc quy định bản chất của noacute trong đoacute hệ thống nhu cầu vagrave quy luật xatilde hội luocircn giữ vị triacute trung tacircm vagrave coacute vai trograve quyết định Caacutec nhu cầu của con người dugrave lagrave nhu cầu vật chất hay tinh thần mang tiacutenh tự nhiecircn vagrave xatilde hội đều được quy định bởi lịch sử nhưng con người hoagraven toagraven coacute thể tự điều chỉnh tự kiểm tra caacutec nhu cầu vagrave hoạt động của migravenh Con người tồn tại trong thế giới khocircng phải như caacutec sinh vật khaacutec magrave tồn tại với tư caacutech lagrave chủ thể của quaacute trigravenh nhận thức vagrave hagravenh động cải tạo thế giới cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người b Con người lagrave chủ thể của lịch sử - Triết học Mac-Lecircnin cho rằng con người lagrave sản phẩm của lịch sử (sản phẩm của điều kiện tự nhiecircn vagrave điều kiện xatilde hội) đồng thời chiacutenh lagrave chủ thể saacuteng tạo ra quaacute trigravenh lịch sử ấy-lịch sử của con người Đoacute lagrave quaacute trigravenh hoạt động coacute yacute thức của con người nhằm mục điacutech cải tạo tự nhiecircn cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người - Trecircn cơ sở vận dụng pheacutep biện chứng duy vật CMaacutec đatilde khảo saacutet bản chất con người bắt đầu từ hoạt động thực tiễn từ trong hoagraven cảnh xatilde hội lịch sử cụ thể - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo luận điểm nagravey cho thấy con người lagrave một thực thể coacute tiacutenh loagravei Đặc tiacutenh ldquoloagraveirdquo của con người hiện thực tức lagrave tiacutenh người Tiacutenh người bao gồm toagraven bộ caacutec thuộc tiacutenh vốn coacute của con người trong đoacute coacute ba thuộc tiacutenh cơ bản nhất đoacute lagrave thuộc tiacutenh tự nhiecircn thuộc tiacutenh xatilde hội vagrave thuộc tiacutenh tư duy - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo quan hệ xatilde hội ở đacircy được hiểu lagrave tổng thể caacutec quan hệ magrave con người đatilde coacute đang coacute vagrave trong chừng mực nagraveo đoacute cograven bao hagravem cả những quan hệ trong tương lai - Bản chất con người lagrave tổng hogravea caacutec quan hệ xatilde hội nhưng con người bao giờ cũng lagrave con người riecircng biệt con người cụ thể ứng với những thời đại những giai đoạn lịch sử nhất định với từng tập đoagraven người đồng thời noacute cũng mang bản chất chung của nhacircn loại phaacutet triển trong toagraven bộ lịch sử loagravei người 2 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về giải phoacuteng con người - Triết học Mac-Lecircnin lagrave triết học vigrave con người Trong ldquoTuyecircn ngocircn của Đảng Cộng sảnrdquo CMac vagrave PhAecircngghen đatilde viết ldquovĩnh viễn giải phoacuteng toagraven thể xatilde hội khỏi aacutech boacutec lột aacutech aacutep bứcrdquo song ldquoxatilde hội khocircng thể nagraveo giải phoacuteng cho migravenh được nếu khocircng giải phoacuteng cho mỗi caacute nhacircn riecircng biệtrdquo Như vậy tư tưởng giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave tư tưởng xuyecircn suốt lagrave caacutei cốt lotildei của Triết học Mac- Lecircnin - Triết học Mac-Lecircnin khocircng phải lagrave triết học đầu tiecircn đề cập đến vấn đề giải phoacuteng con người Vấn đề giải phoacuteng con người đatilde được nhiều học thuyết triết học đề cập đến nhưng do hạn chế bởi lịch sử do chưa hiểu đuacuteng về con người về bản chất con người cho necircn khi xaacutec định giải phoacuteng con người lagrave giải phoacuteng đối tượng nagraveo bằng caacutec nagraveo giải phoacuteng như thế nagraveo hellip caacutec học thuyết triết học trong lịch sử đatilde đưa ra nhiều quan điểm khaacutec nhau nhưng chưa coacute được cacircu trả lời thiacutech đaacuteng - Triết học Mac-Lecircnin trecircn cơ sở giải thiacutech đuacuteng đắn vagrave khoa học về con người về bản chất con người đatilde xaacutec định ldquobất kỳ sự giải phoacuteng nagraveo cũng bao hagravem ở chỗ lagrave noacute trả thế giới con người những quan hệ của con người về với bản thacircn con ngườirdquo ldquolagrave giải phoacuteng người lao động thoaacutet khoải lao động bị tha hoacuteardquo Coacute thể noacutei rằng vấn đề ldquotha hoacutea con ngườirdquo vagrave giải phoacuteng con người chiếm vị triacute trung tacircm trong quan niệm của CMaacutec về đời sống xatilde hội ldquoTha hoacuteardquo lagrave biến thagravenh caacutei bản chất khaacutec với bản chất ban đầu ldquoTha hoacutea con ngườirdquo theo CMaacutec lagrave con người khocircng cograven lagrave chiacutenh migravenh magrave trở thagravenh tồn tại khaacutec caacutei đối lập với migravenh Vagrave nguyecircn nhacircn của sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất vagrave sự nocirc dịch nhiều mặt đối với con người gacircy ra - Theo triết học Mac-Lecircnin sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do hoạt động của chiacutenh con người tạo ra vigrave thế con người bằng hoạt động tiacutech cực của migravenh coacute thể xoaacute bỏ được sự ldquotha hoacuteardquo cho migravenh 24

+ Cần phải xoacutea bỏ ldquochế độ sở hữu tư sảnrdquo thứ ldquo sở hữu vận động trong sự đối lập giữa hai cực tư bản vagrave lao độngrdquo noacute chiacutenh lagrave nguồn gốc sinh ra mọi nocirc dịch con người trong xatilde hội tư bản + Sự nghiệp xoacutea bỏ ldquotha hoacuteardquo giải phoacuteng cho con người lagrave sự nghiệp của quần chuacuteng nhacircn dacircn lao động trong đoacute giai cấp vocirc sản lagrave lực lượng nograveng cốt vagrave quyết định Bởi vigrave chỉ coacute giai cấp vocirc sản mới coacute khả năng đem lại tự do vagrave bigravenh đẳng thực sự cho mọi người + Sự nghiệp giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave một quaacute trigravenh lacircu dagravei Noacute phụ thuộc chủ yếu vagraveo trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất vagraveo caacutec điều kiện vật chất tất yếu cho sự nghiệp giải phoacuteng ấy Cacircu 30 Anh chị hatildey trigravenh bagravey mục tiecircu nhiệm vụ vagrave nội dung cơ bản của việc xacircy dựng con người Việt Nam đaacutep ứng giai đoạn caacutech mạng hiện nay

Theo chủ nghĩa Maacutec- Lecircnin con người lagrave sản phẩm của lịch sử cũng lagrave chủ thể saacuteng tạo lịch sử Con người Việt Nam do điều kiện tự nhiecircn địa lyacute văn hoaacute đatilde higravenh thagravenh necircn con người Việt Nam mộc mạc chất phaacutec coacute

truyền thống đấu tranh kiecircn cường bất khuất để giữ nước vagrave phấn đấu khocircng ngừng vigrave sự nghiệp dựng nước Con người Việt Nam hiện nay đang đứng trước những thử thaacutech mới cần phải vượt qua đoacute lagrave - Đấu tranh chống lại những mặt tiecircu cực vagrave hạn chế của cơ chế thị trường mang lại coacute taacutec động xấu đến tư tưởng tacircm lyacute con

người VN - Cugraveng với cuộc CM KHKT như vũ bảo con người VN cần phaacutet huy vagrave kế thừa những tinh hoa văn hoaacute của nhacircn loại vagrave giữ gigraven

bản sắc văn hoaacute của migravenh bull Xacircy dựng con người VN đaacutep ứng giai đoạn CM hiện nay - Xacircy dựng con người VN coacute những đức tiacutenh cơ bản như tinh thần yecircu nước coacute yacute chiacute đưa đất nước khỏi đoacutei nghegraveo đoagraven kết vigrave

sự nghiệp tiến bộ xatilde hội - Coacute yacute thức tập thể phấn đấu vigrave lợi iacutech chung - Lối sống lagravenh mạnh cần kiệm bảo vệ mocirci trường sinh thaacutei - Lao động chăm chỉ với lương tacircm nghề nghiệp coacute kỹ luật kỹ thuật vagrave saacuteng tạo - Thường xuyecircn học tập hiểu biết vagrave nacircng cao nghiệp vụhellip Toacutem lại để con người VN coacute thể đaacutep ứng được những yecircu cầu của giai đoạn caacutech mạng hiện nay một mặt cần tiacutech cực phaacutet huy vagrave regraven luyện những ưu điểm đồng thời khắc phục vagrave hạn chế những nhược điểm để sớm đưa VN thoaacutet khỏi tigravenh trạng đoacutei nghegraveo lạc hậu vagrave ldquosaacutenh vai cugraveng với caacutec cường quốc năm chacircurdquo

• 84 Những yecircu cầu phương phaacutep luận của nguyecircn tắc phaacutet triển

bộ tiến trigravenh lịch sử nhacircn loại ldquoQuy luật QHSX phugrave hợp với trigravenh độ PT của LLSXrdquo QHSX phugrave hợp với trigravenh độ của LLSX lại trở thagravenh động lực cơ bản thuacutec đẩy mở đường cho LLSX phaacutet triển QHSX khocircng phugrave hợp với trigravenh độ của LLSX sẽ kigravem hatildem sự phaacutet triển của LLSX Song taacutec động kigravem hatildem đoacute cũng chỉ coacute tiacutenh chất tạm thời theo tiacutenh tất yếu khaacutech quan cuối cugraveng QH cũng se phải thay đổi cho phugrave hợp với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX Sở dĩ QHSX coacute taacutec động trở lại mạnh mẽ với LLSX lagrave vigrave noacute qui định Mục điacutech của SX hệ thống quản lyacute của SX vagrave quản lyacute xatilde hội Phương thức phacircn phối vagrave phần của cải iacutet hay nhiều magrave người lao động được hưởng Từ đoacute noacute sẽ tạo ra những điều kiện để kiacutech thiacutech việc cải tiến lao động vagrave kỹ thuật sản xuất thuacutec đẩy LLSX phaacutet triển Thực tiễn đatilde cho thấy LLSX chỉ coacute thể phaacutet triển khi coacute một QHSX hợp lyacute đồng bộ phugrave hợp với noacute QHSX lạc hậu hoặc tiecircn tiến hơn một caacutech giả tạo cũnhg sẽ kigravem hatildem sự phaacutet triển của LLSX Quy luật về sự phugrave hợp của QHSX với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của LLSX lagrave quy luật chung nhất của sự phaacutet triển XH Sự taacutec động cảu quy luật nagravey đatilde đưa xatilde hội loagravei ngưogravei trải qua caacutec PTSX khaacutec nhau Tuy nhiecircn khocircng phải bất cứ nước nagraveo cũng nhất thiết phải tuần tự trải qua caacutec PTSX một số nước coacute thể bỏ qua hợc một số caacutec PTSX để tiến lecircn PTSX mới cao hơn CAcircU 21 Anh Chị hatildey phacircn tiacutech mối quan hệ biện chứng giữa cơ sở hạ tầng (CSHT) vagrave kiến triến thượng tầng (KTTT) Đảng ta đatilde vận dụng mối quan hệ biện chứng nagravey như thế nagraveo vagraveo vagraveo quaacute trigravenh xacircy dựng CNXH ở nước ta hiện nay Trả lời

CSHT lagrave toagraven bộ những quan hệ sản xuất hợp thagravenh cơ cấu kinh tế của một xatilde hội nhất định KTTT lagrave toagraven bộ caacutec quan điểm về chiacutenh trị phaacutep quyền triết học đạo đức tocircn giaacuteocaacutec thể chế xatilde hội tương ứng như Nhagrave nước đảng phaacutei giaacuteo hộihellip được higravenh thagravenh trecircn một CSHT nhất định Mối quan hệ biện chứng giữa CSHT vagrave KTTT - CSHT quyết định KTTT (CSHT nagraveo thigrave KTT nấy) + Trật tự kinh tế xeacutet đến cugraveng quy định trật tự chiacutenh trị macircu thuẫn trong kinh tế gacircy ra macircu thuẫn trong chiacutenh trị Giai cấp nagraveo

thống trị trong kinh tế thigrave giai cấp đoacute thống trị trong chiacutenh trị + Tất cả caacutec yếu tố của KTTT dều trực tiếp hay giaacuten tiếp phụ thuộc vagraveo CSHT vagrave do CSHT quy định + CSHT thay đổi hay mất đi thigrave sớm hay muộn KTTT cũng phải thay đổi hay mất đi để cho một KTTT mới ra đời tuy nhiecircn

đacircy lagrave một quaacute trigravenh phức tạp - Sự taacutec động của KTTT đến CSHT Do KTTT vagrave mỗi yếu tố của noacute coacute tiacutenh độc lập tương đối vagrave vai trograve khaacutec nhau necircn chuacuteng

taacutec động đến CSHT theo những caacutech những xu hướng khaacutec nhau + Chức năng chiacutenh của KTTT lagrave xacircy dựng củng cố bảo vệ CSHT đatilde sinh ra noacute chống lại mọi nguy cơ lagravem suy yếu hay phaacute hoại chế độ kinh tế hiện hagravenh + KTTT taacutec động mạnh mẽ đến kinh tế - xatilde hội nhưng noacute khocircng thể lagravem thay đổi xu hướng phaacutet triển khaacutech quan của đời sống kinh tế - xatilde hội Sự taacutec động của noacute chủ yếu diễn ra theo 2 hướng Nếu phugrave hợp với CSHT với caacutec quy luật kinh tế thigrave KTTT thuacutec đẩy sự tăng trưởng đảm bảo sự phaacutet triển bền vững cho CSHT Nếu khocircng phugrave hợp với CSHT với caacutec quy luật kinh tế thigrave KTTT kigravem hatildem sự tăng trưởng gacircy baacutet ổn cho đời sống xatilde hội Đảng ta đatilde vận dụng mối quan hệ biện chứng nagravey trong quaacute trigravenh xacircy dựng CHXH ở nước ta hiện nay Nước ta đatilde trải qua caacutec higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội khaacutec nhau từ xatilde hội cộng sản nguyecircn thủy tiến lecircn xatilde hội chiếm hữu nocirc lệ đến xatilde hội phong kiến rồi tiến hoacutea lecircn CNXH bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa vagrave đỉnh cao nhất trong quaacute trigravenh tiến hoacutea nagravey lagrave chủ nghĩa cộng sản Nước ta đang trong giai đoạn xacircy dựng CNXH theo hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN Do đoacute mối quan hệ biện chứng giữa CSHT vagrave KTTT lagrave 1 quaacute trigravenh đấu tranh lacircu dagravei giữa caacutei mới vagrave caacutei cũ CNXH đang trong quaacute trigravenh xacircy dựng necircn lagrave caacutei mới cograven rất non yếu muốn xoacutea bỏ hết tagraveng dư của xatilde hội cũ - đại diện cho caacutei cũ rất khoacute bởi noacute đatilde tồn tại lacircu dagravei Tuy nhiecircn con đường đi lecircn CNXH ở nước ta diễn ra theo caacutec quy luật khaacutech quan của thời đại chứ khocircng phải do yacute muốn chủ quan của con người quyết định necircn noacute lagrave caacutei mới nhưng hợp quy luật necircn ngagravey cagraveng phaacutet triển vagrave ngược lại caacutei cũ khocircng hợp quy luật sẽ ngagravey cagraveng yếu đi Đảng ta đatilde ra sức xacircy dựng CNXH trong đoacute phaacutet triển lực lượng sản xuất hiện đại gắn liền với xacircy dựng quan hệ sản xuất mới phugrave hợp trecircn cả 3 mặt sở hữu quản lyacute vagrave phacircn phối Quaacute trigravenh xacircy dựng nagravey đogravei hỏi chuacuteng ta phải xacircy dựng caacutec quan điểm về chiacutenh trị phaacutep quyền triết học đạo đức tocircn giaacuteocaacutec thể chế xatilde hội tương ứng như Nhagrave nước đảng phaacutei giaacuteo hội cho phugrave hợp với sự phaacutet triển của phương thức sản xuất magrave Đảng đatilde đề ra để goacutep phần xacircy dựng một nước Việt Nam dacircn giagraveu nước mạnh xatilde hội cocircng bằng dacircn chủ văn minh

Cacircu 22 Anh (chị) hatildey phacircn tiacutech tư tưởng của Mac ldquosự phaacutet triển higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội lagrave quaacute trigravenh lịch sử - tự nhiecircnrdquo 17

Khaacutei niệm higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội HTKT-XH lagrave một phạm trugrave của CNDVLS dugraveng để chỉ xatilde hội ở từng giai đoạn lịch sử nhất định với một kiểu qhsx đặc trưng cho xatilde hội đoacute phugrave hợp với một trigravenh độ nhất định của llsx vagrave với một kttt tương ứng được xacircy dựng trecircn những qhsx ấy

HTKT-XH lagrave một hệ thống hoagraven chỉnh vagrave coacute cấu truacutec phức tạp trong đoacute coacute caacutec mặt cơ bản lagrave llsx qhsx kttt Mỗi mặt của htkt-xh coacute vai trograve vị triacute riecircng taacutec động qua lại lẫn nhau thống nhất với nhau

+ LLSX lagrave nền tảng vật chất ndash kỹ thuật của mỗi htkt-xh Sự higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển của mỗi htkt-xh xeacutet đến cugraveng do llsx quyết định Llsx phaacutet triển qua caacutec htkt-xh nối tiếp nhau từ thấp đến cao

+ QHSX lagrave quan hệ giữa người với người trong quaacute trigravenh sản xuất lagrave những quan hệ cơ bản ban đầu vagrave quyết định tất cả mọi quan hệ xatilde hội khaacutec Mỗi htkt-xh lại coacute một kiểu qhsx của noacute tương ứng với trigravenh độ nhất định của llsx Qhsx lagrave tiecircu chuẩn khaacutech quan để phacircn biệt xatilde hội cụ thể nagravey với xatilde hội cụ thể khaacutec đồng thời tiecircu biểu cho một giai đoạn phaacutet triển nhất định của lịch sử

+ KTTT được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển phugrave hợp với CSHT nhưng noacute lại lagrave cocircng cụ để bảo vệ duy trigrave vagrave phaacutet triển CSHT đatilde sinh ra noacute

Ngoagravei caacutec mặt cơ bản necircu trecircn caacutec htkt-xh cograven coacute quan hệ về gia đigravenh dacircn tộc vagrave caacutec quan hệ xatilde hội khaacutec Caacutec quan hệ đoacute đều gắn boacute chặt chẽ với qhsx biến đổi cugraveng với sự biến đổi của qhsx

Sự phaacutet triển của caacutec htkt-xh lagrave một quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn Lịch sử phaacutet triển của xatilde hội loagravei người trải qua nhiều giai đoạn nối tiếp nhau từ thấp đến cao tương ứng với mỗi giai đoạn lagrave

một htkt-xh Sự vận động thay thế nhau của caacutec htkt-xh trong lịch sử đều do taacutec động của caacutec quy luật khaacutech quan đoacute lagrave quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn của xatilde hội Trecircn cơ sở phaacutet hiện ra caacutec quy luật phaacutet triển khaacutech quan của xatilde hội Mac đatilde đi đến kết luận ldquosự phaacutet triển của những higravenh thaacutei kinh tế- xatilde hội lagrave một quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircnrdquo

Caacutec mặt cơ bản hợp thagravenh một htkt-xh khocircng taacutech rời nhau magrave liecircn hệ biện chứng với nhau higravenh thagravenh necircn những qui luật phổ biến của xatilde hội Đoacute lagrave quy luật về sự phugrave hợp của qhsx với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx quy luật csht quyết định kttt vagrave caacutec quy luật xatilde hội khaacutec Chiacutenh taacutec động của caacutec quy luật khaacutech quan đoacute magrave caacutec htkt-xh vận động phaacutet triển thay thế nhau từ thấp đến cao trong lịch sử như một quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn khocircng phụ thuộc vagraveo yacute chiacute nguyện vọng chủ quan của con người

Quaacute trigravenh phaacutet triển lịch sử tự nhiecircn của xatilde hội coacute nguồn gốc sacircu xa từ sự phaacutet triển của llsx Chiacutenh tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx đatilde quy định một caacutech khaacutech quan tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của qhsx Do đoacute xeacutet đến cugraveng llsx quyết định quaacute trigravenh vận động vagrave phaacutet triển của htkt-xh như quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn

Trong caacutec quy luật khaacutech quan chi phối sự vận động vagrave phaacutet triển của caacutec htkt-xh thigrave quy luật về sự phugrave hợp của qhsx với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx coacute vai trograve quyết định nhất Llsx bảo đảm tiacutenh kế thừa trong sự phaacutet triển tiến lecircn của xatilde hội quy định khuynh hướng phaacutet triển từ thấp đến cao Qhsx lagrave mặt thứ hai của ptsx biểu hiện tiacutenh giaacuten đoạn trong sự phaacutet triển của lịch sử Những qhsx lỗi thời được xoacutea bỏ vagrave được thay thế bằng những kiểu qhsx mới cao hơn Đến lượt noacute sự thay đổi qhsx sẽ keacuteo theo sự thay đổi về kttt vagrave do đoacute magrave htkt-xh cũ được thay thế bằng htkt-xh mới cao hơn tiến bộ hơn Quaacute trigravenh đoacute diễn ra theo quy luật khaacutech quan chứ khocircng phải theo yacute muốn chủ quan của con người

Sự thay thế một htkt-xh nagravey bằng một htkt-xh mới cao hơn thường được thực hiện thocircng qua caacutech mạng xatilde hội Nguyecircn nhacircn sacircu sa của caacutech mạng xatilde hội lagrave macircu thuẫn giữa llsx vagrave qhsx khi qhsx trở thagravenh xiềng xiacutech của llsx Trong thời kỳ caacutech mạng xatilde hội khi cơ sở kinh tế thay đổi thigrave sớm hay muộn toagraven bộ kttt đồ sộ cũng thay đổi theo

Quaacute trigravenh kế thừa của lịch sử loagravei người luocircn luocircn cho pheacutep cộng đồng nagraveo đoacute trong điều kiện nhất định do taacutec động của caacutec nhacircn tố caacutec macircu thuẫn becircn trong vagrave becircn ngoagravei coacute thể bỏ qua caacutec giai đoạn phaacutet triển nhất định để vươn tới trigravenh độ tiecircn tiến của nhacircn loại Trong thời đại ngagravey nay chủ chương ruacutet ngắn để đi lecircn CNXH ở một số quốc gia tiền tư bản chủ nghĩa chẳng những khocircng macircu thuẫn với tinh thần của sự phaacutet triển mang tiacutenh lịch sử- tự nhiecircn magrave cograven lagrave biểu hiện sinh động của quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn ấy Chỉ khi ta ldquoruacutet ngắn rdquomột caacutech duy yacute chiacute bấp chấp quy luật thigrave luacutec đoacute sự phaacutet triển ruacutet ngắn mới trở necircn đối lập với quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn

Như vậy quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn của sự phaacutet triển xatilde hội chẳng những diễn ra bằng con đường tuần tự magrave cograven bao hagravem cả sự bỏ qua trong những điều kiện lịch sử nhất định một hoặc một vagravei htkt-xh nhất định Sự khaacutec nhau về trật tự phaacutet triển vẫn lagrave quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn Cacircu 24 Phacircn tiacutech Con đường đi lecircn CNXH ở Việt Nam

a Quaacute độ lecircn CNXH bỏ qua chế độ TBCN ở Việt Nam Trong quaacute trigravenh quaacute độ lecircn CNXH chuacuteng ta cần phải biết tiếp thu vagrave vận dụng saacuteng tạo tư tưởng của caacutec nhagrave kinh điển MAacuteC-

Lenin nhất lagrave tư tưởng của Lecirc nin về những khacircu trung gian những bước quaacute độ tất yếu để đưa một xatilde hội tiểu nocircng lạc hậu lecircn CNXH lại vừa biết tổng kết lịch sử của đất nước vagrave của thế giới với những biến đổi to lớn của noacute Điều quan trọng lagrave quaacute trigravenh đi lecircn CNXH chuacuteng ta cần phải tuacircn thủ nghiecircm ngặt những yecircu cầu khaacutech quan của sự phaacutet triển tuacircn theo những qui luật khaacutech quan của sự phaacutet triển từ xatilde hội nocircng nghiệp lạc hậu lecircn CNXH Tuyệt đối khocircng coacute những 18

hagravenh động chủ quan duy yacute chiacute traacutei với qui luật khaacutech quan Phải hiểu rằng quaacute độ giaacuten tiếp lecircn CNXH bỏ qua chế độ TBCN lagrave con đường phugrave hợp với điều kiện đất nước vagrave thời đại ngagravey nay

Xacircy dựng CNXH bỏ qua chế độ TBCN tạo ra biến đổi về chất của XH trecircn tất cả caacutec lĩnh vực lagrave sự nghiệp rất khoacute khăn phức tạp cho necircn phải phải trải qua một thời kỳ quaacute độ lacircu dagravei với nhiều chặng đường nhiều higravenh thức tổ chức kinh tế xatilde hội coacute tiacutenh quaacute độ Trong caacutec lĩnh vực của đời sống XH diễn ra sự đan xen vagrave đấu tranh của caacutei củ vagrave caacutei mới

b Cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea lagrave nhiệm vụ trung tacircm của thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam - Lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế - XH chỉ ra mỗi higravenh thaacutei KT-XH coacute một lực lượng sản xuất của noacute hay noacutei caacutech khaacutec coacute một cơ

sở vật chất-kỹ thuật của noacute Để coacute CNXH phải coacute một cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại do cuộc CM khoa học vagrave cocircng nghệ mang lại Song nước ta tiến lecircn CNXH từ một nền kinh tế phổ biến lagrave sản xuất nhỏ lao động thủ cocircng lagrave chủ yếu caacutei thiếu thốn của chuacuteng ta lagrave chưa coacute một nền đại cocircng nghiệp Vigrave vậy chuacuteng ta phải tiến hagravenh cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea Thực chất của cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea chiacutenh lagrave xacircy dựng cơ sở vật chất kỹ thuật của CNXH Cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ở nước ta nhằm xacircy dựng cơ sở vật chất kỹ thuật cho CNXH ở nước ta trecircn cơ sở phaacutet huy năng lực nội sinh của đất nước cũng như xu thế quốc tế hoacutea kinh tế thế giới đoacute lagrave nhiệm vụ trung tacircm trong suốt thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH

- Trong cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea đất nước chuacuteng ta cần phaacutet triển mạnh mẽ một nền khoa học vagrave cocircng nghệ tiecircn tiến hiện đại Phải coi phaacutet triển khoa học vagrave cocircng nghệ lagrave quốc saacutech hagraveng đầu điều nagravey hoagraven toagraven phugrave hợp với xu thế của thế giới ngagravey nay trong xu thế hợp taacutec cạnh tranh ngagravey cagraveng khốc liệt Chiacutenh vigrave vậy đại hội đại biểu toagraven quốc lần thứ IX cuả Đảng ta đatilde đề ra ldquocon đường cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ở nước ta cần vagrave coacute thể ruacutet ngắn thời gian vừa coacute bước tuần tự vừa coacute bước nhảy vọt Phaacutet huy những lợi thế của đất nước tận dụng mọi khả năng để đạt được những trigravenh độ cocircng nghệ tiecircn tiến đặc biệt lagrave cocircng nghệ thocircng tin cocircng nghệ sinh học tranh thủ ứng dụng ngagravey cagraveng nhiều hơn ở mức cao hơn vagrave phổ biến hơn những thagravenh tựu mới về khoa học cocircng nghệ từng bước phaacutet triển kinh tế tri thức Phaacutet huy nguồn lực triacute tuệ vagrave sức mạnh tinh thần của người Việt Nam coi phaacutet triển giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo khoa học cocircng nghệ lagrave nền tảng vagrave động lực của sự nghiệp cocircng nghiệp hoacute hiện đại hoacutea

Thực hiện thắng lợi sự nghiệp CNH-HĐH lagrave một trong những nhacircn tố coacute yacute nghĩa quyết định thắng lợi sự nghiệp xacircy dựng CNXH ở nước ta

c Kết hợp giữa LLSX với xacircy dựng QHSX trong thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam - Trong khi khẳng định vai trograve của LLSX lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh cograven chỉ ra sự phaacutet triển của LLSX phải gắn liền với việc

thiết lập quan hệ sản xuất phugrave hợp Trong sự nghiệp xacircy dựng CNXH ở nước ta Đảng ta khẳng định ldquoPhaacutet triển LLSX gắn liền với QHSX mới phugrave hợp trecircn cả 3 mặt sở hữu quản lyacute vagrave phacircn phối

- Phugrave hợp với sự phaacutet triển của LLSX ở nước ta đảng ta chủ trương sử dụng ldquonhiều higravenh thức sở hữa về TLSX nhiều thagravenh phần kinh tếrdquo đồng thời thực hiện nhất quaacuten lacircu dagravei chiacutenh saacutech phaacutet triển nền kinh tế hagraveng hoacutea nhiều thagravenh phần vận động theo cơ chế thị trường coacute sự quản lyacute của Nhagrave nước theo định hướng XHCN đoacute chiacutenh lagrave nền kinh tế thị trường định hướng XHCN

- Kinh tế thị trường lagrave thagravenh tựu chung của văn minh nhacircn loại Noacute lagrave kết quả của sự phaacutet triển LLSX đến một trigravenh độ nhất định kết quả của quaacute trigravenh phacircn cocircng lao động xatilde hội vagrave đa dạng hoacutea caacutec higravenh thức sở hữu Đến lượt noacute kinh tế thị trường lagrave một động lực mạnh mẽ thuacutec đẩy LLSX phaacutet triển Xacircy dựng vagrave phaacutet triển kinh tế thị trường định hướng XHCN vừa phugrave hợp với xu hướng phaacutet triển của thời đại vừa phugrave hợp với yecircu cầu phaacutet triển của LLSX ở nước ta với yecircu cầu xacircy dựng nền kinh tế độc lập tự chủ kết hợp với chủ động hội nhập kinh tế quốc tế Đảng ta khẳng định ldquoMục điacutech của nền kinh tế thị trường định hướng XHCN lagrave phaacutet triển LLSX phaacutet triển kinh tế để xacircy dựng cơ sở vật chất-kỹ thuật của CNXH nacircng cao đời sống của nhacircn dacircn

d Kết hợp giữa kinh tế với chiacutenh trị vagrave caacutec mặt khaacutec của đời sống XH trong thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam Xuất phaacutet từ mối quan hệ giữa kinh tế với chiacutenh trị vagrave caacutec mặt khaacutec của đời sống XH magrave lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh đatilde chỉ ra

trong quaacute trigravenh xacircy dựng CNXH ở nước ta gắn liền với phaacutet triển kinh tế xacircy dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN phải khocircng ngừng đổi mới hệ thống chiacutenh trị nacircng cao vagravei trograve latildenh đạo vagrave sức chiến đấu của Đảng xacircy dựng nhagrave nước phaacutep quyền xatilde hội chủ nghĩa của dacircn do dacircn vigrave dacircn nacircng cao vai trograve của caacutec tổ chức quần chuacuteng trong sự nghiệp xacircy dựng vagrave bảo vệ TQ 19

Đồng thời phải gắn phaacutet triển kinh tế với phaacutet triển văn hoacutea xacircy dựng nền văn hoacutea tiecircn tiến đậm đagrave bản sắc dacircn tộc nhằm khocircng ngừng nacircng cao dacircn triacute đagraveo tạo nhacircn lực vagrave bồi dưỡng nhacircn tagravei theo quan điểm của đảng ta đoacute lagrave quốc saacutech hagraveng đầu giải quyết caacutec vấn đề XH thực hiện cocircng bằng vagrave dacircn chủ trong đời sống XH

Trong quaacute trigravenh phaacutet triển văn hoacutea cần phải đặc biệt quan tacircm đến phaacutet triển giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo Phải coi giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo cũng lagrave quốc saacutech hagraveng đầu Điều nagravey vừa phugrave hợp với xu thế phaacutet triển hiện đại lại vừa lagrave đogravei hỏi cấp baacutech của sự phaacutet triển đất nước

Toacutem lại lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh lagrave một lyacute luận khoa học noacute cho chuacuteng ta một quan niệm đuacuteng đắn về mối quan hệ lẫn nhau giữa caacutec mặt trong đời sống kt-xh về sự vận động vagrave phaacutet triển của XH Với sự phaacutet triển của khoa học vagrave thực tiễn hiện nay lyacute luận đoacute vẫn giữ nguyecircn giaacute trị Noacute đem lại một phương phaacutep luận thực sự khoa học để phacircn tiacutech caacutec hiện tượng trong đời sống XH để từ đoacute vạch ra phương hướng vagrave giải phaacutep đuacuteng đắn cho hoạt động thực tiễn Cacircu 25 AnhChi hay phan tich nhung cong hien to lon cua CMac PhAngghen va VILenin vao su phat trien ly luan ve giai cap va dau tranh giai cap

Nguồn gốc giai cấp CMaacutec vagrave Phangghen đều khẳng định giai cấp khocircng phải lagrave hiện tượng bẩm sinh của xatilde hội khocircng xất hiện cugraveng với sự xuất hiện của xatilde hội Trong xatilde hội nguyecircn thủy khi lực lượng sản xuất cograven thấp keacutem con người lagravem ra sản phẩm chỉ để tồn tại chưa coacute sản phẩm dư thừa chưa coacute điều kiện khaacutech quan để người nagravey chiếm đoạt sản phẩm của người khaacutec xatilde hội chưa xuất hiện chế độ người boacutec lột người vagrave do đoacute chưa thể coacute giai cấp Cuối xatilde hội nguyecircn thủy cocircng cụ sản xuất bằng kim loại xuất hiện coacute sự phacircn cocircng lao động lagravem cho lực lượng sản xuất phaacutet triển mang lại năng suất lao động cao hơn từ đoacute dẫn đến của cải dư lagravem của riecircng chế độ tư hữu ra đời Chế độ tư hữu lagravem cơ sở cho sự phacircn hoaacute xatilde hội thagravenh caacutec gia cấp coacute lợi iacutech đối khaacuteng nhau

Giai cấp lagrave những tập đoagraven người to lớn khaacutec nhau về địa vị trong một hệ thống sản xuất xatilde hội nhất định trong lịch sử khaacutec nhau về quan hệ của họ đối với những tư liệu sản xuất về vai trograve của họ trong tổ chức lao động xatilde hội vagrave như vậy lagrave khaacutec nhau về caacutech thức hưởng thụ vagrave về phần của cải xatilde hội iacutet hoặc nhiều magrave họ được hưởng Noacutei đến giai cấp lagrave noacutei đến một hệ thống caacutec tập đoagraven người trong một chế độ kinh tế xatilde hội nhất định do chế độ ấy sản sinh ra mỗi giai cấp trong lịch sử đều coacute đặc điểm riecircng tuy nhiecircn theo LecircNin cho pheacutep ta nắm được dấu hiệu đặc trưng chung nhất cơ bản nhất những dấu hiệu phổ biến vagrave ổn định nhất của giai cấp

Giai cấp lagrave phạm trugrave kinh tế xatilde hội coacute tiacutenh lịch sử giai cấp khocircng phải lagrave sản phẩm của sản xuất noacutei chung magrave lagrave sản phẩm của hệ thống sản xuất xatilde hội nhất định trong lịch sử một hệ thống giai cấp tương ứng với mocirct hệ thống sản xuất xatilde hội do đoacute khocircng thể hiểu đặc trưng của từng giai cấp cụ thể nếu khocircng đặt noacute trong mối quan hệ với caacutec giai cấp đối lập khaacutec

Noacutei đến giai cấp lagrave noacutei đến sự khaacutec nhau giữa caacutec tập đoagraven người về địa vị trong một hệ thống kinh tế xatilde hội nhất định trong đoacute tập đoagraven người nagravey lagrave thống trị cograven tập đoagraven người kia lagrave bị trị sự khaacutec nhau ấy thể hiện ở chỗ

Caacutec giai cấp coacute quan hệ khaacutec nhau về tư liệu sản xuất đacircy lagrave sự khaacutec nhau cơ bản nhất quy định sự khaacutec nhau về địa vị của caacutec giai cấp trong xatilde hội (viacute dụ)

Caacutec giai cấp coacute vai trograve khaacutec nhau trong tổ chức lao động xatilde hội trong tổ chức quản lyacute sản xuất tập đoagraven nagraveo chiếm hữu tư liệu sản xuất đương nhiecircn giữ vai trograve latildenh đạo chỉ huy hoạt động sản xuất vagrave lưu thocircng hagraveng hoacutea tại từng đơn vị kinh tế vagrave trecircn quy mocirc toagraven xatilde hội

Caacutec giai cấp coacute phương thức vagrave qui mocirc thu nhận của cải xatilde hội khaacutec nhau caacutec giai cấp thống trị chiếm đoạt giaacute trị thăng dư của caacutec giai cấp bị trị chế độ phacircn phối trong xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng lagrave chế độ phacircn phối bất cocircng vigrave phần lớn của cải nằm trong tay giai cấp thống trị phần iacutet ỏi cograven lại thuộc về lực lượng đocircng đảo trong xatilde hội đoacute lagrave những người lao động Toacutem lại giai cấp nagraveo nắm được quyền sở hữu đối với tư liệu sản xuất thigrave giai cấp đoacute sẽ nắm quyền quản lyacute tổ chức sản xuất vagrave quyền chi phối sản phẩm giai cấp đoacute sẽ coacute địa vị trong xatilde hội

Đấu tranh giai cấp Gia cấp thống trị vagrave giai cấp bị trị coacute lợi iacutech căn bản đối lập nhau khocircng thể đều hoagrave đều hoagrave được Đoacute lagrave đối khaacuteng về quyền lợi giữa những giai tầng aacutep bức boacutec lột vagrave những giai tầng bị boacutec lột coacute aacutep bức thigrave coacute đấu tranh chống aacutep VILecircnin cho rằng đấu tranh giai cấp trong lịch sử vagrave trong thời đại ngagravey nay khocircng phải lagrave cuộc bạo loạn khủng bố lật đổ chỉ coacute yacute ngĩa phaacute hoại tiecircu cực magrave thực chất lagrave cuộc đấu tranh của quần chuacuteng bị tước heat quyền bị aacutep bức vagrave lao động chống bọn đặc quyền đặc lợi bọn aacutep bức vagrave bọn ăn baacutem cuộc đấu tranh của những người cocircng nhacircn lagravem thuecirc hay những người vocirc sản chống những người hữu sản hay giai cấp tư sản 20

Thocircng qua cuộc đấu tranh giai cấp sự xung đột giữa lực lượng sản xuất mới vagrave quan hệ sản xuất lạc hậu được giải quyết thực hiện bước quaacute độ từ một chế độ xatilde hội lỗ lời sang chế độ mới cao hơn

Đấu tranh giai cấp lagrave động lực phaacutet triển của xatilde hội coacute giai cấp khocircng chỉ thể hiện trong thời kỳ caacutech mạng xatilde hội magrave cograven trong thời hogravea bigravenh

Đấu tranh giai cấp lagrave quy luật chung của xatilde hội coacute giai cấp song quy luật ấy coacute những biểu hiện đặc thugrave trong từng xatilde hội cụ thể

Về kết cấu giai cấp trong xatilde hội coacute giai cấp mỗi higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội coacute một kết cấu giai cấp nhất định khi higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội nagravey thay thế higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội khaacutec thigrave kết cấu giai cấp cũng thay đổi

Mỗi kết cấu giai cấp trong xatilde hội coacute giai cấp đều coacute caacutec giai cấp cơ bản giai cấp khocircng cơ bản vagrave tầng lớp trung gian những giai cấp cơ bản lagrave những giai cấp gắn liền với sự xuất hiện vagrave tồn tại của phương thức sản xuất thống trị trong xatilde hội sự đối khaacuteng vagrave cuộc đấu tranh của caacutec giai cấp đoacute biểu hiện macircu thuẫn cơ bản của phương thức sản xuất đatilde sinh ra chuacuteng những giai cấp khocircng cơ bản đoacute lagrave những người nocircng dacircn tự do coacute iacutet ruộng đất trong chế độ chiếm hữu nocirc lệ đoacute lagrave giai cấp nocirc lệ chủ nocirc với tư caacutech lagrave tagraven dư của chế độ cũ giai cấp tư sản với tư caacutech lagrave mầm moacuteng của xatilde hội mới trong xatilde hội phong kiếnhellip tầng lớp trung gian lagrave sản phẩm của chiacutenh phương thức sản xuất đang thống trị lagrave kết quả của quaacute trigravenh phacircn hoacutea xatilde hội diễn ra khocircng ngừng trong xatilde hội đoacute lagrave tầng lớp bigravenh dacircn trong xatilde hội nocirc lệ lagrave tầng lớp triacute thức tiểu tư sản trong xatilde hội tư bản

Cugraveng với sự phaacutet triển của sản xuất mỗi giai cấp trong một kết cấu giai cấp cũng coacute những biến đổi nhất định những biến đổi ấy dẫn đến những thay đổi địa vị của caacutec giai cấp đoacute trong hệ thống sản xuất xatilde hội

Lyacute luận về giai cấp của chủ nghĩa Maacutec ndashLecircnin lagrave cơ sở đuacuteng đắn để nhận định giai cấp phacircn tiacutech caacutec quan hệ giai cấp trong đấu tranh giai cấp vagrave lien minh giai cấp baacutec bỏ mọi quan điểm sai lầm trong việc phacircn chia giai cấp trong xatilde hội

Lyacute luận về giai cấp vagrave đấu tranh giai cấp của chủ nghĩa Maacutec - PhAngghen Lecircnin đatilde vạch ra tiacutenh tấc yếu của cuộc đấu tranh giữa giai cấp vocirc sản vagrave giai cấp tư sản Sau khi giai cấp vocirc sản giagravenh chiacutenh quyền những cơ sở vất chất để nảy sinh giai cấp boacutec lột vagrave sự phacircn chia giai cấp noacutei chung vẫn tồn tại vigrave vậy giai cấp cocircng nhacircn phải tiến hagravenh tổ chức xacircy dựng một hệ thống quan hệ xatilde hocirci mới theo yecircu cầu phaacutet triển của lực lượng sản xuất hiện đại Ngoagravei ra giai cấp vocirc sản cograven phải từng bước khắc phục những tư tưởng tacircm lyacute tập quaacuten văn hoacutea lạc hậu của xatilde hội củ cograven in sacircu vagraveo đời sống tinh thần của xatilde hội CAcircU 26 Anhchị hatildey trigravenh bagravey quan điểm maacutecxiacutet về đấu tranh giai cấp vagrave vai trograve của noacute đối với sự phaacutet triển của xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng Sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam về đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta hiện nay như thế nagraveo 1 Quan điểm Maacutecxiacutet về đấu tranh giai cấp - Đấu tranh giai cấp lagrave quaacute trigravenh tất yếu khaacutech quan của xatilde hội coacute aacutep bức boacutec lột Đoacute lagrave cuộc đấu tranh giữa giai cấp thống trị vagrave giai cấp bị trị đối khaacuteng về quyền lợi khocircng thể dung hoagrave được -VILecircnin cho rằng đấu tranh giai cấp trong lịch sử vagrave ngagravey nay khocircng phải lagrave những cuộc bạo loạn khủng bố phaacute hoại magrave noacute thực chất lagrave cuộc đấu tranh của quần chuacuteng bị tước hết quyền bị aacutep bức vagrave lao động chống bọn aacutep bức ăn baacutem đấu tranh của những người cocircng nhacircn lagravem thuecirc hay những người vocirc sản chống giai cấp tư sản Nguyecircn nhacircn đấu tranh giai cấp -Do macircu thuẫn gay gắt giữa lực lượng sản xuất mới tiến bộ vagrave quan hệ sản xuất lỗi thời lạc hậu - Về mặt xatilde hội đacircy lagrave macircu thuẫn biểu hiện giữa giai cấp caacutech mạng tiến bộ đại diện cho lực lượng sản xuất mới vagrave giai cấp thống trị boacutec lột đại diện cho quan hệ sản xuất lỗi thời lạc hậu Higravenh thức đấu tranh Tuỳ thuộc hoagraven cảnh lịch sử giai cấp tham gia đấu tranh giai đoạn phaacutet triển đấu tranh magrave đấu tranh giai cấp diễn ra dưới nhiều higravenh thức Ngagravey nay caacutech mạng xatilde hội chủ nghĩa đang thời kỳ thoaacutei tragraveo giai cấp cocircng nhacircn caacutec nước tư bản đấu tranh bằng những higravenh thức mới chống lại những thủ đoạn của giai cấp thống trị bảo vệ lợi iacutech giai cấp trước mắt vagrave lacircu dagravei của cocircng nhacircn vagrave nhacircn dacircn lao động 2 Vai trograve của đấu tranh giai cấp đối với sự phaacutet triển xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng -Đấu tranh giai cấp lagrave một trong những động lực phaacutet triển quan trọng của xatilde hội coacute giai cấp Vigrave đấu tranh giai cấp giuacutep thay đổi phương thức sản xuất cũ lỗi thời lạc hậu bằng phương thức mới cao hơn đồng thời xacircy dựng lực lượng sản xuất mới phugrave hợp quan hệ sản xuất tạo cơ sở phaacutet triển mọi mặt đời sống xatilde hội -Đấu tranh giai cấp giuacutep cải tạo caacutec giai cấp caacutech mạng vagrave quần chuacuteng lao động thocircng qua việc xoaacute bỏ tập quaacuten xấu do giai cấp thống trị sản sinh ra 21

-Đấu tranh giai cấp lagrave đograven bẩy phaacutet triển lịch sử caacutech mạng lagrave động lực phaacutet triển caacutec mặt đời sống xatilde hội trong thời kỳ phaacutet triển bigravenh thừơng Đấu tranh lagrave động lực để giai cấp tư sản đổi mới phương thức quản lyacute sử dụng kỹ thuật mới để tạo necircn những thagravenh tựu mới -Vai trograve đấu tranh giai cấp thể hiện ở những cuộc đấu tranh mang tiacutenh quần chuacuteng rộng lớn do lực lượng tiến bộ xatilde hội latildenh đạo được tổ chức khoa học nhằm đaacutenh đổ giai cấp thống trị cản trở phaacutet triển xatilde hội 3 Sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam về đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta hiện nay -Thời kỳ quaacute độ đi lecircn CNXH ở nước ta tồn tại nhiều giai cấp vagrave macircu thuẫn giai cấp Tuy nhiecircn trong điều kiện phaacutet triển kinh tế thị trường quaacute độ lecircn CNXH macircu thuẫn nagravey bộc lộ lagrave macircu thuẫn trong nội bộ nhacircn dacircn Nhigraven chung lợi iacutech giai cấp tư sản thống nhất lợi iacutech cộng đồng đấu tranh lagrave để hợp taacutec đoagraven kết xacircy dựng xatilde hội dacircn giagraveu nước mạnh cocircng bằng văn minh -Thực chất đấu tranh giai cấp ở nước ta trong thời kỳ quaacute độ lagrave đấu tranh giữa khuynh hướng tự giaacutec theo định hướng XHCN vagrave khuynh hướng phaacutet triển tự phaacutet lecircn TBCN Trong quaacute trigravenh đoacute nhất thiết chuacuteng ta phải phaacutet triển kinh tế hagraveng hoaacute nhiều thagravenh phần trong đoacute coacute thagravenh phần kinh tế tư bản tư nhacircn -Đấu tranh giai cấp ở nước ta diễn ra hagraveng ngagravey trecircn caacutec lĩnh vực chiacutenh trị kinh tế xatilde hội Vigrave vậy Đảng ta luocircn xaacutec định rotilde cần phải +Đấu tranh chống khuynh hướng vagrave biểu hiện tiecircu cực của tầng lớp tư sản +Đấu tranh chống khuynh hướng tự phaacutet TBCN của sản xuất nhỏ +Đấu tranh chống caacutec thế lực thugrave địch acircm mưu diễn biến hoagrave bigravenh phaacute hoại độc lập dacircn tộc vagrave chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta +Xacircy dựng chủ nghĩa xatilde hội đi đocirci với bảo vệ tổ quốc bảo vệ quyền lagravem chủ nhacircn dacircn +Xacircy dựng nền kinh tế thị trường thực hiện CNH HĐH định hướng XHCN giữ gigraven vagrave phaacutet huy bản sắc dacircn tộc tiếp thu tinh hoa nhacircn loại lagravem cho đời sống vật chất vagrave tinh thần nhacircn dacircn khocircng ngừng nacircng cao -Để đạt được caacutec mục tiecircu trecircn đogravei hỏi sử dụng nhiều higravenh thức đấu tranh khaacutec nhau vừa mềm dẻo vừa cương quyết Toacutem lại giai đoạn hiện nay đogravei hỏi Đảng ta phải nắm vững biện phaacutep duy vật nắm vững quan điểm giai cấp của CN Maacutec-Lecircnin để phacircn tiacutech được tiacutenh chất tigravenh higravenh gay go phức tạp của đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ traacutenh rơi vagraveo thaacutei cực sai lầm quaacute cường điệu đấu tranh giai cấp đi đến rụt regrave khocircng daacutem đổi mới mơ hồ mất cảnh giaacutec đi đến phủ nhận đấu tranh giai cấp Cacircu 27 Anh chị hatildey chỉ ra những điểm giống vagrave khaacutec nhau giữa nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản Trả lời

Nhagrave nước phaacutep quyền lagrave một higravenh thức tổ chức nhagrave nước đặc biệt magrave ở đoacute coacute sự ngự trị cao nhất của phaacutep luật với nội dung thực hiện quyền lực của nhacircn dacircn

Nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản coacute những điểm giống vagrave khaacutec nhau như sau

Giống nhau Phaacutep luật được đề cao vagrave lagrave cocircng cụ chủ yếu để quản lyacute mọi hoạt động của xatilde hội vagrave cocircng dacircn Ngay cả hoạt động của caacutec cơ

quan thuộc hệ thống tổ chức nhagrave nước cũng phải tuacircn theo phaacutep luật mặc dugrave chiacutenh noacute lagrave những cơ quan cocircng bố ban hagravenh thực thi vagrave kiểm tra việc thực hiện phaacutep luật

Khaacutec nhau 1048766Điểm khaacutec biệt căn bản giữa nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản ở

chỗ nếu như trong nhagrave nước phaacutep quyền tư sản quyền lực của nhagrave nước được phacircn cho ba cơ quan khaacutec nhau hoagraven toagraven độc lập với nhau đảm nhiệm thigrave một trong những nguyecircn tắc quan trọng của nhagrave nước phaacutep quyền XHCN lagrave quyền lực nhagrave nước thống nhất coacute sự phacircn cocircng vagrave phối hợp giữa caacutec cơ quan nhagrave nước trong việc thực hiện caacutec quyền lập phaacutep hagravenh phaacutep vagrave tư phaacutep 22

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam lagrave nhagrave nước phaacutep quyền XHCN của dacircn do dacircn vigrave dacircn necircn hệ thống phaacutep luật thể hiện tập trung yacute chiacute lợi iacutech vagrave nguyện vọng của nhacircn dacircn Tất cả quyền lực nhagrave nước thuộc về nhacircn dacircn magrave nền tảng lagrave liecircn minh giữa giai cấp cocircng nhacircn vagrave đội ngũ triacute thức Trong khi nhagrave nước phaacutep quyền tư sản lagrave của giai cấp tư sản nhằm thực hiện nền chuyecircn chiacutenh tư sản đối với giai cấp vocirc sản vagrave nhacircn dacircn lao động

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam được đặt dưới sự latildenh đạo của ĐCS VN thực hiện quản lyacute xatilde hội bằng phaacutep luật theo phaacutep luật Nhagrave nước phaacutep quyền tư sản được tổ chức dưới nhiều higravenh thức khaacutec nhau nhưng nhigraven chung coacute 2 higravenh thức cơ bản lagrave quacircn chủ lập hiến vagrave caacutec higravenh thức cộng hogravea chung quy lại đều lagrave nền chuyecircn chiacutenh tư sản Cacircu 28 Phacircn tiacutech vai trograve của Nhagrave Nước đối với quaacute trigravenh phaacutet triển kinh tế ở nước ta trong giai đoạn hiện nay Vai trograve taacutec động của Nhagrave Nước đối với kinh tế thuộc phạm vi mối quan hệ biện chứng giữa kiến truacutec thượng tầng vagrave cơ sở hạ tầng Nếu chiacutenh saacutech phaacutep luật của Nhagrave Nước phugrave hợp với nhu cầu khaacutech quan của nền kinh tế thigrave noacute sẽ coacute taacutec động thuacutec đẩy kinh tế phaacutet triển vagrave ngược lại sẽ kigravem hatildem hoặc phaacute hoại sự phaacutet triển kinh tế Nền kinh tế VN hiện nay lagrave nền kinh tế thị trường theo định hướng XHCN trong đoacute Nhagrave Nước giữ vai trograve rất quan trọng 1 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc ổn định kinh tế vĩ mocirc Nền kinh tế thị trường luocircn diễn ra những biến động khocircn lường vagrave tiềm ẩn những nguy cơ khủng hoảng kinh tế trầm trọng Do đoacute xuất hiện nhu cầu cần sự can thiệp của Nhagrave Nước nhằm điều chỉnh caacutec quan hệ kinh tế sao cho iacutet coacute khả năng xảy ra khủng hoảng nhất thocircng qua chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh tiền tệ Chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh bao gồm caacutec chiacutenh saacutech thuế vagrave chi tiecircu ngacircn saacutech của Nhagrave nước nhằm điều tiết chu kỳ kinh tế đảm bảo cocircng ăn việc lagravem ổn định giaacute cả vagrave tăng trưởng liecircn tục của nền kinh tế Trong những thời kỳ kinh tế suy giảm chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh coacute taacutec dụng kiacutech cầu vagrave sản xuất bằng caacutech Chiacutenh phủ tăng mua giảm thuế do đoacute tạo ra được một thu nhập quốc dacircn khả dụng lớn hơn để đưa vagraveo luồng tiecircu đugraveng Cograven trong những thời kỳ kinh tế quaacute noacuteng chiacutenh phủ lagravem ngược lại Khi tăng chi tiecircu vagraveo thời điểm thất nghiệp cao vagrave lạm phaacutet thấp Nhagrave nước đatilde tăng cung ứng tiền dẫn tới giảm latildei suất (tức giaacutem giaacute đồng tiền) nhờ đoacute ngacircn hagraveng mới coacute nhiều điều kiện cho vay vagrave chi tiecircu cho tiecircu dugraveng được tăng lecircn Điều đoacute coacute nghĩa lagrave kiacutech cầu vigrave tiecircu dugraveng lagrave bộ phận cấu thagravenh lớn nhất vagrave ổn định nhất của tổng cầu Latildei suất thấp đồng thời khuyến khiacutech đầu tư caacutec chủ doanh nghiệp coacute thể mở rộng sản xuất thuecirc thecircm cocircng nhacircn Trong thời kỳ lạm phaacutet cao vagrave thất nghiệp thấp thigrave ngược lại Nhagrave nước ldquolagravem nguội nền kinh tế bằng caacutech tăng latildei suất giảm cung ứng tiền Cugraveng với việc giảm tiền vagrave tăng latildei suất cả chỉ tiecircu lẫn giaacute cả đều coacute xu hướng giảm hoặc iacutet nhất nếu coacute tăng thigrave cũng rất chậm vagrave kết quả lagrave thu hẹp lại sản lượng vagrave việc lagravem 2 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng Trong nền kinh tế thị trường coacute thagravenh phần kinh tế tư nhacircn Thagravenh phần kinh tế nagravey chủ yếu hoạt động vigrave mục điacutech lợi nhuận necircn chỉ tập trung đầu tư phaacutet triển những lĩnh vực coacute thể thu được nhiều lợi nhuận Cograven những lĩnh vực cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng như xacircy dựng cơ sở hạ tầng (giao thocircng điện nước hellip) thigrave tư nhacircn khocircng muốn hoặc khocircng thể đầu tư vigrave vốn lớn chậm thu hồi vốn Magrave một nền kinh tế muốn phaacutet triển thigrave khocircng thể khocircng coacute cơ sở hạ tầng Do vậy để ổn định vagrave phaacutet triển kinh tế Nhagrave Nước phải đảm nhận lĩnh vực hagraveng hoacutea cocircng cộng 3 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc chống ocirc nhiễm mocirci trường Caacutec thagravenh phần kinh tế tư nhacircn trong quaacute trigravenh hoạt động kinh doanh đatilde gacircy ra ocirc nhiễm mocirci trường lagravem cạn kiệt nguồn tagravei nguyecircn Do đoacute cần sự can thiệp điều tiết của Nhagrave Nước để hạn chế vagrave khắc phục những vấn đề nagravey 4 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc tạo lập hagravenh lang phaacutep lyacute vững chắc Sự phaacutet triển của nền kinh tế thường đogravei hỏi phải coacute một mocirci trường chiacutenh trị - xatilde hội ổn định cần thiết Mặt khaacutec xu thế phaacutet triển của kinh tế thị trường lagrave theo hướng hội nhập kinh tế quốc tế do đoacute cagraveng cần tới vai trograve của Nhagrave Nước bằng caacutec chiacutenh saacutech đối ngoại tạo mocirci trường phaacutep lyacute vững chắc cho quaacute trigravenh nagravey 23

Cacircu 29 AnhChị hatildey phacircn tiacutech quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người vagrave về vấn đề giải phoacuteng con người 1 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người a Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội - Khoa học vagrave thực tiễn đatilde chứng tỏ rằng tiền đề đầu tiecircn của sự tồn tại người lagrave sự sống của thể xaacutec Thể xaacutec sống của con người chiacutenh lagrave sản phẩm tiến hoacutea lacircu dagravei của tự nhiecircn lagrave sự tiếp tục phaacutet triển của tự nhiecircn PhAecircngghen viết ldquoBản thacircn chuacuteng ta với cả xương thịt maacuteu mủ vagrave đầu oacutec chuacuteng ta lagrave thuộc về giới tự nhiecircnrdquo Do vậy trước hết noacute bị chi phối bởi caacutec quy luật tự nhiecircn sinh học như quy luật trao đổi chất giữa cơ thể với mocirci trường quy luật biến dị vagrave di truyền quy luật tiến hoacutea hellip - Sự tồn tại của con người cograven gắn liền trực tiếp với sự tồn tại của xatilde hội Để thỏa matilden caacutec nhu cầu của migravenh con người phải tiến hagravenh lao động sản xuất qua đoacute tạo thagravenh caacutec mối quan hệ xatilde hội vagrave xatilde hội trong đoacute ldquo xatilde hội sản sinh ra con người với tiacutenh caacutech lagrave con người như thế nagraveo thigrave con người cũng sản sinh ra xatilde hội như thếrdquo Sự tồn tại xatilde hội của con người gắn liền với sự tồn tại của yacute thức - Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội trong đoacute coacute sự taacutec động đan xen của ba hệ thống nhu cầu (nhu cầu sinh học nhu cầu xatilde hội nhu cầu tinh thần) vagrave ba hệ thống quy luật (quy luật sinh học quy luật xatilde hội quy luật tinh thần) Mỗi hệ thống nhu cầu vagrave quy luật nagravey đều coacute vị triacute vai trograve vagrave taacutec dụng của migravenh trong sự tồn tại vagrave phaacutet triển của con người đồng thời chuacuteng tham gia vagraveo việc quy định bản chất của noacute trong đoacute hệ thống nhu cầu vagrave quy luật xatilde hội luocircn giữ vị triacute trung tacircm vagrave coacute vai trograve quyết định Caacutec nhu cầu của con người dugrave lagrave nhu cầu vật chất hay tinh thần mang tiacutenh tự nhiecircn vagrave xatilde hội đều được quy định bởi lịch sử nhưng con người hoagraven toagraven coacute thể tự điều chỉnh tự kiểm tra caacutec nhu cầu vagrave hoạt động của migravenh Con người tồn tại trong thế giới khocircng phải như caacutec sinh vật khaacutec magrave tồn tại với tư caacutech lagrave chủ thể của quaacute trigravenh nhận thức vagrave hagravenh động cải tạo thế giới cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người b Con người lagrave chủ thể của lịch sử - Triết học Mac-Lecircnin cho rằng con người lagrave sản phẩm của lịch sử (sản phẩm của điều kiện tự nhiecircn vagrave điều kiện xatilde hội) đồng thời chiacutenh lagrave chủ thể saacuteng tạo ra quaacute trigravenh lịch sử ấy-lịch sử của con người Đoacute lagrave quaacute trigravenh hoạt động coacute yacute thức của con người nhằm mục điacutech cải tạo tự nhiecircn cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người - Trecircn cơ sở vận dụng pheacutep biện chứng duy vật CMaacutec đatilde khảo saacutet bản chất con người bắt đầu từ hoạt động thực tiễn từ trong hoagraven cảnh xatilde hội lịch sử cụ thể - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo luận điểm nagravey cho thấy con người lagrave một thực thể coacute tiacutenh loagravei Đặc tiacutenh ldquoloagraveirdquo của con người hiện thực tức lagrave tiacutenh người Tiacutenh người bao gồm toagraven bộ caacutec thuộc tiacutenh vốn coacute của con người trong đoacute coacute ba thuộc tiacutenh cơ bản nhất đoacute lagrave thuộc tiacutenh tự nhiecircn thuộc tiacutenh xatilde hội vagrave thuộc tiacutenh tư duy - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo quan hệ xatilde hội ở đacircy được hiểu lagrave tổng thể caacutec quan hệ magrave con người đatilde coacute đang coacute vagrave trong chừng mực nagraveo đoacute cograven bao hagravem cả những quan hệ trong tương lai - Bản chất con người lagrave tổng hogravea caacutec quan hệ xatilde hội nhưng con người bao giờ cũng lagrave con người riecircng biệt con người cụ thể ứng với những thời đại những giai đoạn lịch sử nhất định với từng tập đoagraven người đồng thời noacute cũng mang bản chất chung của nhacircn loại phaacutet triển trong toagraven bộ lịch sử loagravei người 2 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về giải phoacuteng con người - Triết học Mac-Lecircnin lagrave triết học vigrave con người Trong ldquoTuyecircn ngocircn của Đảng Cộng sảnrdquo CMac vagrave PhAecircngghen đatilde viết ldquovĩnh viễn giải phoacuteng toagraven thể xatilde hội khỏi aacutech boacutec lột aacutech aacutep bứcrdquo song ldquoxatilde hội khocircng thể nagraveo giải phoacuteng cho migravenh được nếu khocircng giải phoacuteng cho mỗi caacute nhacircn riecircng biệtrdquo Như vậy tư tưởng giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave tư tưởng xuyecircn suốt lagrave caacutei cốt lotildei của Triết học Mac- Lecircnin - Triết học Mac-Lecircnin khocircng phải lagrave triết học đầu tiecircn đề cập đến vấn đề giải phoacuteng con người Vấn đề giải phoacuteng con người đatilde được nhiều học thuyết triết học đề cập đến nhưng do hạn chế bởi lịch sử do chưa hiểu đuacuteng về con người về bản chất con người cho necircn khi xaacutec định giải phoacuteng con người lagrave giải phoacuteng đối tượng nagraveo bằng caacutec nagraveo giải phoacuteng như thế nagraveo hellip caacutec học thuyết triết học trong lịch sử đatilde đưa ra nhiều quan điểm khaacutec nhau nhưng chưa coacute được cacircu trả lời thiacutech đaacuteng - Triết học Mac-Lecircnin trecircn cơ sở giải thiacutech đuacuteng đắn vagrave khoa học về con người về bản chất con người đatilde xaacutec định ldquobất kỳ sự giải phoacuteng nagraveo cũng bao hagravem ở chỗ lagrave noacute trả thế giới con người những quan hệ của con người về với bản thacircn con ngườirdquo ldquolagrave giải phoacuteng người lao động thoaacutet khoải lao động bị tha hoacuteardquo Coacute thể noacutei rằng vấn đề ldquotha hoacutea con ngườirdquo vagrave giải phoacuteng con người chiếm vị triacute trung tacircm trong quan niệm của CMaacutec về đời sống xatilde hội ldquoTha hoacuteardquo lagrave biến thagravenh caacutei bản chất khaacutec với bản chất ban đầu ldquoTha hoacutea con ngườirdquo theo CMaacutec lagrave con người khocircng cograven lagrave chiacutenh migravenh magrave trở thagravenh tồn tại khaacutec caacutei đối lập với migravenh Vagrave nguyecircn nhacircn của sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất vagrave sự nocirc dịch nhiều mặt đối với con người gacircy ra - Theo triết học Mac-Lecircnin sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do hoạt động của chiacutenh con người tạo ra vigrave thế con người bằng hoạt động tiacutech cực của migravenh coacute thể xoaacute bỏ được sự ldquotha hoacuteardquo cho migravenh 24

+ Cần phải xoacutea bỏ ldquochế độ sở hữu tư sảnrdquo thứ ldquo sở hữu vận động trong sự đối lập giữa hai cực tư bản vagrave lao độngrdquo noacute chiacutenh lagrave nguồn gốc sinh ra mọi nocirc dịch con người trong xatilde hội tư bản + Sự nghiệp xoacutea bỏ ldquotha hoacuteardquo giải phoacuteng cho con người lagrave sự nghiệp của quần chuacuteng nhacircn dacircn lao động trong đoacute giai cấp vocirc sản lagrave lực lượng nograveng cốt vagrave quyết định Bởi vigrave chỉ coacute giai cấp vocirc sản mới coacute khả năng đem lại tự do vagrave bigravenh đẳng thực sự cho mọi người + Sự nghiệp giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave một quaacute trigravenh lacircu dagravei Noacute phụ thuộc chủ yếu vagraveo trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất vagraveo caacutec điều kiện vật chất tất yếu cho sự nghiệp giải phoacuteng ấy Cacircu 30 Anh chị hatildey trigravenh bagravey mục tiecircu nhiệm vụ vagrave nội dung cơ bản của việc xacircy dựng con người Việt Nam đaacutep ứng giai đoạn caacutech mạng hiện nay

Theo chủ nghĩa Maacutec- Lecircnin con người lagrave sản phẩm của lịch sử cũng lagrave chủ thể saacuteng tạo lịch sử Con người Việt Nam do điều kiện tự nhiecircn địa lyacute văn hoaacute đatilde higravenh thagravenh necircn con người Việt Nam mộc mạc chất phaacutec coacute

truyền thống đấu tranh kiecircn cường bất khuất để giữ nước vagrave phấn đấu khocircng ngừng vigrave sự nghiệp dựng nước Con người Việt Nam hiện nay đang đứng trước những thử thaacutech mới cần phải vượt qua đoacute lagrave - Đấu tranh chống lại những mặt tiecircu cực vagrave hạn chế của cơ chế thị trường mang lại coacute taacutec động xấu đến tư tưởng tacircm lyacute con

người VN - Cugraveng với cuộc CM KHKT như vũ bảo con người VN cần phaacutet huy vagrave kế thừa những tinh hoa văn hoaacute của nhacircn loại vagrave giữ gigraven

bản sắc văn hoaacute của migravenh bull Xacircy dựng con người VN đaacutep ứng giai đoạn CM hiện nay - Xacircy dựng con người VN coacute những đức tiacutenh cơ bản như tinh thần yecircu nước coacute yacute chiacute đưa đất nước khỏi đoacutei nghegraveo đoagraven kết vigrave

sự nghiệp tiến bộ xatilde hội - Coacute yacute thức tập thể phấn đấu vigrave lợi iacutech chung - Lối sống lagravenh mạnh cần kiệm bảo vệ mocirci trường sinh thaacutei - Lao động chăm chỉ với lương tacircm nghề nghiệp coacute kỹ luật kỹ thuật vagrave saacuteng tạo - Thường xuyecircn học tập hiểu biết vagrave nacircng cao nghiệp vụhellip Toacutem lại để con người VN coacute thể đaacutep ứng được những yecircu cầu của giai đoạn caacutech mạng hiện nay một mặt cần tiacutech cực phaacutet huy vagrave regraven luyện những ưu điểm đồng thời khắc phục vagrave hạn chế những nhược điểm để sớm đưa VN thoaacutet khỏi tigravenh trạng đoacutei nghegraveo lạc hậu vagrave ldquosaacutenh vai cugraveng với caacutec cường quốc năm chacircurdquo

• 84 Những yecircu cầu phương phaacutep luận của nguyecircn tắc phaacutet triển

Khaacutei niệm higravenh thaacutei kinh tế - xatilde hội HTKT-XH lagrave một phạm trugrave của CNDVLS dugraveng để chỉ xatilde hội ở từng giai đoạn lịch sử nhất định với một kiểu qhsx đặc trưng cho xatilde hội đoacute phugrave hợp với một trigravenh độ nhất định của llsx vagrave với một kttt tương ứng được xacircy dựng trecircn những qhsx ấy

HTKT-XH lagrave một hệ thống hoagraven chỉnh vagrave coacute cấu truacutec phức tạp trong đoacute coacute caacutec mặt cơ bản lagrave llsx qhsx kttt Mỗi mặt của htkt-xh coacute vai trograve vị triacute riecircng taacutec động qua lại lẫn nhau thống nhất với nhau

+ LLSX lagrave nền tảng vật chất ndash kỹ thuật của mỗi htkt-xh Sự higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển của mỗi htkt-xh xeacutet đến cugraveng do llsx quyết định Llsx phaacutet triển qua caacutec htkt-xh nối tiếp nhau từ thấp đến cao

+ QHSX lagrave quan hệ giữa người với người trong quaacute trigravenh sản xuất lagrave những quan hệ cơ bản ban đầu vagrave quyết định tất cả mọi quan hệ xatilde hội khaacutec Mỗi htkt-xh lại coacute một kiểu qhsx của noacute tương ứng với trigravenh độ nhất định của llsx Qhsx lagrave tiecircu chuẩn khaacutech quan để phacircn biệt xatilde hội cụ thể nagravey với xatilde hội cụ thể khaacutec đồng thời tiecircu biểu cho một giai đoạn phaacutet triển nhất định của lịch sử

+ KTTT được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển phugrave hợp với CSHT nhưng noacute lại lagrave cocircng cụ để bảo vệ duy trigrave vagrave phaacutet triển CSHT đatilde sinh ra noacute

Ngoagravei caacutec mặt cơ bản necircu trecircn caacutec htkt-xh cograven coacute quan hệ về gia đigravenh dacircn tộc vagrave caacutec quan hệ xatilde hội khaacutec Caacutec quan hệ đoacute đều gắn boacute chặt chẽ với qhsx biến đổi cugraveng với sự biến đổi của qhsx

Sự phaacutet triển của caacutec htkt-xh lagrave một quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn Lịch sử phaacutet triển của xatilde hội loagravei người trải qua nhiều giai đoạn nối tiếp nhau từ thấp đến cao tương ứng với mỗi giai đoạn lagrave

một htkt-xh Sự vận động thay thế nhau của caacutec htkt-xh trong lịch sử đều do taacutec động của caacutec quy luật khaacutech quan đoacute lagrave quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn của xatilde hội Trecircn cơ sở phaacutet hiện ra caacutec quy luật phaacutet triển khaacutech quan của xatilde hội Mac đatilde đi đến kết luận ldquosự phaacutet triển của những higravenh thaacutei kinh tế- xatilde hội lagrave một quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircnrdquo

Caacutec mặt cơ bản hợp thagravenh một htkt-xh khocircng taacutech rời nhau magrave liecircn hệ biện chứng với nhau higravenh thagravenh necircn những qui luật phổ biến của xatilde hội Đoacute lagrave quy luật về sự phugrave hợp của qhsx với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx quy luật csht quyết định kttt vagrave caacutec quy luật xatilde hội khaacutec Chiacutenh taacutec động của caacutec quy luật khaacutech quan đoacute magrave caacutec htkt-xh vận động phaacutet triển thay thế nhau từ thấp đến cao trong lịch sử như một quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn khocircng phụ thuộc vagraveo yacute chiacute nguyện vọng chủ quan của con người

Quaacute trigravenh phaacutet triển lịch sử tự nhiecircn của xatilde hội coacute nguồn gốc sacircu xa từ sự phaacutet triển của llsx Chiacutenh tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx đatilde quy định một caacutech khaacutech quan tiacutenh chất vagrave trigravenh độ của qhsx Do đoacute xeacutet đến cugraveng llsx quyết định quaacute trigravenh vận động vagrave phaacutet triển của htkt-xh như quaacute trigravenh lịch sử tự nhiecircn

Trong caacutec quy luật khaacutech quan chi phối sự vận động vagrave phaacutet triển của caacutec htkt-xh thigrave quy luật về sự phugrave hợp của qhsx với tiacutenh chất vagrave trigravenh độ phaacutet triển của llsx coacute vai trograve quyết định nhất Llsx bảo đảm tiacutenh kế thừa trong sự phaacutet triển tiến lecircn của xatilde hội quy định khuynh hướng phaacutet triển từ thấp đến cao Qhsx lagrave mặt thứ hai của ptsx biểu hiện tiacutenh giaacuten đoạn trong sự phaacutet triển của lịch sử Những qhsx lỗi thời được xoacutea bỏ vagrave được thay thế bằng những kiểu qhsx mới cao hơn Đến lượt noacute sự thay đổi qhsx sẽ keacuteo theo sự thay đổi về kttt vagrave do đoacute magrave htkt-xh cũ được thay thế bằng htkt-xh mới cao hơn tiến bộ hơn Quaacute trigravenh đoacute diễn ra theo quy luật khaacutech quan chứ khocircng phải theo yacute muốn chủ quan của con người

Sự thay thế một htkt-xh nagravey bằng một htkt-xh mới cao hơn thường được thực hiện thocircng qua caacutech mạng xatilde hội Nguyecircn nhacircn sacircu sa của caacutech mạng xatilde hội lagrave macircu thuẫn giữa llsx vagrave qhsx khi qhsx trở thagravenh xiềng xiacutech của llsx Trong thời kỳ caacutech mạng xatilde hội khi cơ sở kinh tế thay đổi thigrave sớm hay muộn toagraven bộ kttt đồ sộ cũng thay đổi theo

Quaacute trigravenh kế thừa của lịch sử loagravei người luocircn luocircn cho pheacutep cộng đồng nagraveo đoacute trong điều kiện nhất định do taacutec động của caacutec nhacircn tố caacutec macircu thuẫn becircn trong vagrave becircn ngoagravei coacute thể bỏ qua caacutec giai đoạn phaacutet triển nhất định để vươn tới trigravenh độ tiecircn tiến của nhacircn loại Trong thời đại ngagravey nay chủ chương ruacutet ngắn để đi lecircn CNXH ở một số quốc gia tiền tư bản chủ nghĩa chẳng những khocircng macircu thuẫn với tinh thần của sự phaacutet triển mang tiacutenh lịch sử- tự nhiecircn magrave cograven lagrave biểu hiện sinh động của quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn ấy Chỉ khi ta ldquoruacutet ngắn rdquomột caacutech duy yacute chiacute bấp chấp quy luật thigrave luacutec đoacute sự phaacutet triển ruacutet ngắn mới trở necircn đối lập với quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn

Như vậy quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn của sự phaacutet triển xatilde hội chẳng những diễn ra bằng con đường tuần tự magrave cograven bao hagravem cả sự bỏ qua trong những điều kiện lịch sử nhất định một hoặc một vagravei htkt-xh nhất định Sự khaacutec nhau về trật tự phaacutet triển vẫn lagrave quaacute trigravenh lịch sử- tự nhiecircn Cacircu 24 Phacircn tiacutech Con đường đi lecircn CNXH ở Việt Nam

a Quaacute độ lecircn CNXH bỏ qua chế độ TBCN ở Việt Nam Trong quaacute trigravenh quaacute độ lecircn CNXH chuacuteng ta cần phải biết tiếp thu vagrave vận dụng saacuteng tạo tư tưởng của caacutec nhagrave kinh điển MAacuteC-

Lenin nhất lagrave tư tưởng của Lecirc nin về những khacircu trung gian những bước quaacute độ tất yếu để đưa một xatilde hội tiểu nocircng lạc hậu lecircn CNXH lại vừa biết tổng kết lịch sử của đất nước vagrave của thế giới với những biến đổi to lớn của noacute Điều quan trọng lagrave quaacute trigravenh đi lecircn CNXH chuacuteng ta cần phải tuacircn thủ nghiecircm ngặt những yecircu cầu khaacutech quan của sự phaacutet triển tuacircn theo những qui luật khaacutech quan của sự phaacutet triển từ xatilde hội nocircng nghiệp lạc hậu lecircn CNXH Tuyệt đối khocircng coacute những 18

hagravenh động chủ quan duy yacute chiacute traacutei với qui luật khaacutech quan Phải hiểu rằng quaacute độ giaacuten tiếp lecircn CNXH bỏ qua chế độ TBCN lagrave con đường phugrave hợp với điều kiện đất nước vagrave thời đại ngagravey nay

Xacircy dựng CNXH bỏ qua chế độ TBCN tạo ra biến đổi về chất của XH trecircn tất cả caacutec lĩnh vực lagrave sự nghiệp rất khoacute khăn phức tạp cho necircn phải phải trải qua một thời kỳ quaacute độ lacircu dagravei với nhiều chặng đường nhiều higravenh thức tổ chức kinh tế xatilde hội coacute tiacutenh quaacute độ Trong caacutec lĩnh vực của đời sống XH diễn ra sự đan xen vagrave đấu tranh của caacutei củ vagrave caacutei mới

b Cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea lagrave nhiệm vụ trung tacircm của thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam - Lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế - XH chỉ ra mỗi higravenh thaacutei KT-XH coacute một lực lượng sản xuất của noacute hay noacutei caacutech khaacutec coacute một cơ

sở vật chất-kỹ thuật của noacute Để coacute CNXH phải coacute một cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại do cuộc CM khoa học vagrave cocircng nghệ mang lại Song nước ta tiến lecircn CNXH từ một nền kinh tế phổ biến lagrave sản xuất nhỏ lao động thủ cocircng lagrave chủ yếu caacutei thiếu thốn của chuacuteng ta lagrave chưa coacute một nền đại cocircng nghiệp Vigrave vậy chuacuteng ta phải tiến hagravenh cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea Thực chất của cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea chiacutenh lagrave xacircy dựng cơ sở vật chất kỹ thuật của CNXH Cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ở nước ta nhằm xacircy dựng cơ sở vật chất kỹ thuật cho CNXH ở nước ta trecircn cơ sở phaacutet huy năng lực nội sinh của đất nước cũng như xu thế quốc tế hoacutea kinh tế thế giới đoacute lagrave nhiệm vụ trung tacircm trong suốt thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH

- Trong cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea đất nước chuacuteng ta cần phaacutet triển mạnh mẽ một nền khoa học vagrave cocircng nghệ tiecircn tiến hiện đại Phải coi phaacutet triển khoa học vagrave cocircng nghệ lagrave quốc saacutech hagraveng đầu điều nagravey hoagraven toagraven phugrave hợp với xu thế của thế giới ngagravey nay trong xu thế hợp taacutec cạnh tranh ngagravey cagraveng khốc liệt Chiacutenh vigrave vậy đại hội đại biểu toagraven quốc lần thứ IX cuả Đảng ta đatilde đề ra ldquocon đường cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ở nước ta cần vagrave coacute thể ruacutet ngắn thời gian vừa coacute bước tuần tự vừa coacute bước nhảy vọt Phaacutet huy những lợi thế của đất nước tận dụng mọi khả năng để đạt được những trigravenh độ cocircng nghệ tiecircn tiến đặc biệt lagrave cocircng nghệ thocircng tin cocircng nghệ sinh học tranh thủ ứng dụng ngagravey cagraveng nhiều hơn ở mức cao hơn vagrave phổ biến hơn những thagravenh tựu mới về khoa học cocircng nghệ từng bước phaacutet triển kinh tế tri thức Phaacutet huy nguồn lực triacute tuệ vagrave sức mạnh tinh thần của người Việt Nam coi phaacutet triển giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo khoa học cocircng nghệ lagrave nền tảng vagrave động lực của sự nghiệp cocircng nghiệp hoacute hiện đại hoacutea

Thực hiện thắng lợi sự nghiệp CNH-HĐH lagrave một trong những nhacircn tố coacute yacute nghĩa quyết định thắng lợi sự nghiệp xacircy dựng CNXH ở nước ta

c Kết hợp giữa LLSX với xacircy dựng QHSX trong thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam - Trong khi khẳng định vai trograve của LLSX lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh cograven chỉ ra sự phaacutet triển của LLSX phải gắn liền với việc

thiết lập quan hệ sản xuất phugrave hợp Trong sự nghiệp xacircy dựng CNXH ở nước ta Đảng ta khẳng định ldquoPhaacutet triển LLSX gắn liền với QHSX mới phugrave hợp trecircn cả 3 mặt sở hữu quản lyacute vagrave phacircn phối

- Phugrave hợp với sự phaacutet triển của LLSX ở nước ta đảng ta chủ trương sử dụng ldquonhiều higravenh thức sở hữa về TLSX nhiều thagravenh phần kinh tếrdquo đồng thời thực hiện nhất quaacuten lacircu dagravei chiacutenh saacutech phaacutet triển nền kinh tế hagraveng hoacutea nhiều thagravenh phần vận động theo cơ chế thị trường coacute sự quản lyacute của Nhagrave nước theo định hướng XHCN đoacute chiacutenh lagrave nền kinh tế thị trường định hướng XHCN

- Kinh tế thị trường lagrave thagravenh tựu chung của văn minh nhacircn loại Noacute lagrave kết quả của sự phaacutet triển LLSX đến một trigravenh độ nhất định kết quả của quaacute trigravenh phacircn cocircng lao động xatilde hội vagrave đa dạng hoacutea caacutec higravenh thức sở hữu Đến lượt noacute kinh tế thị trường lagrave một động lực mạnh mẽ thuacutec đẩy LLSX phaacutet triển Xacircy dựng vagrave phaacutet triển kinh tế thị trường định hướng XHCN vừa phugrave hợp với xu hướng phaacutet triển của thời đại vừa phugrave hợp với yecircu cầu phaacutet triển của LLSX ở nước ta với yecircu cầu xacircy dựng nền kinh tế độc lập tự chủ kết hợp với chủ động hội nhập kinh tế quốc tế Đảng ta khẳng định ldquoMục điacutech của nền kinh tế thị trường định hướng XHCN lagrave phaacutet triển LLSX phaacutet triển kinh tế để xacircy dựng cơ sở vật chất-kỹ thuật của CNXH nacircng cao đời sống của nhacircn dacircn

d Kết hợp giữa kinh tế với chiacutenh trị vagrave caacutec mặt khaacutec của đời sống XH trong thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam Xuất phaacutet từ mối quan hệ giữa kinh tế với chiacutenh trị vagrave caacutec mặt khaacutec của đời sống XH magrave lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh đatilde chỉ ra

trong quaacute trigravenh xacircy dựng CNXH ở nước ta gắn liền với phaacutet triển kinh tế xacircy dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN phải khocircng ngừng đổi mới hệ thống chiacutenh trị nacircng cao vagravei trograve latildenh đạo vagrave sức chiến đấu của Đảng xacircy dựng nhagrave nước phaacutep quyền xatilde hội chủ nghĩa của dacircn do dacircn vigrave dacircn nacircng cao vai trograve của caacutec tổ chức quần chuacuteng trong sự nghiệp xacircy dựng vagrave bảo vệ TQ 19

Đồng thời phải gắn phaacutet triển kinh tế với phaacutet triển văn hoacutea xacircy dựng nền văn hoacutea tiecircn tiến đậm đagrave bản sắc dacircn tộc nhằm khocircng ngừng nacircng cao dacircn triacute đagraveo tạo nhacircn lực vagrave bồi dưỡng nhacircn tagravei theo quan điểm của đảng ta đoacute lagrave quốc saacutech hagraveng đầu giải quyết caacutec vấn đề XH thực hiện cocircng bằng vagrave dacircn chủ trong đời sống XH

Trong quaacute trigravenh phaacutet triển văn hoacutea cần phải đặc biệt quan tacircm đến phaacutet triển giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo Phải coi giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo cũng lagrave quốc saacutech hagraveng đầu Điều nagravey vừa phugrave hợp với xu thế phaacutet triển hiện đại lại vừa lagrave đogravei hỏi cấp baacutech của sự phaacutet triển đất nước

Toacutem lại lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh lagrave một lyacute luận khoa học noacute cho chuacuteng ta một quan niệm đuacuteng đắn về mối quan hệ lẫn nhau giữa caacutec mặt trong đời sống kt-xh về sự vận động vagrave phaacutet triển của XH Với sự phaacutet triển của khoa học vagrave thực tiễn hiện nay lyacute luận đoacute vẫn giữ nguyecircn giaacute trị Noacute đem lại một phương phaacutep luận thực sự khoa học để phacircn tiacutech caacutec hiện tượng trong đời sống XH để từ đoacute vạch ra phương hướng vagrave giải phaacutep đuacuteng đắn cho hoạt động thực tiễn Cacircu 25 AnhChi hay phan tich nhung cong hien to lon cua CMac PhAngghen va VILenin vao su phat trien ly luan ve giai cap va dau tranh giai cap

Nguồn gốc giai cấp CMaacutec vagrave Phangghen đều khẳng định giai cấp khocircng phải lagrave hiện tượng bẩm sinh của xatilde hội khocircng xất hiện cugraveng với sự xuất hiện của xatilde hội Trong xatilde hội nguyecircn thủy khi lực lượng sản xuất cograven thấp keacutem con người lagravem ra sản phẩm chỉ để tồn tại chưa coacute sản phẩm dư thừa chưa coacute điều kiện khaacutech quan để người nagravey chiếm đoạt sản phẩm của người khaacutec xatilde hội chưa xuất hiện chế độ người boacutec lột người vagrave do đoacute chưa thể coacute giai cấp Cuối xatilde hội nguyecircn thủy cocircng cụ sản xuất bằng kim loại xuất hiện coacute sự phacircn cocircng lao động lagravem cho lực lượng sản xuất phaacutet triển mang lại năng suất lao động cao hơn từ đoacute dẫn đến của cải dư lagravem của riecircng chế độ tư hữu ra đời Chế độ tư hữu lagravem cơ sở cho sự phacircn hoaacute xatilde hội thagravenh caacutec gia cấp coacute lợi iacutech đối khaacuteng nhau

Giai cấp lagrave những tập đoagraven người to lớn khaacutec nhau về địa vị trong một hệ thống sản xuất xatilde hội nhất định trong lịch sử khaacutec nhau về quan hệ của họ đối với những tư liệu sản xuất về vai trograve của họ trong tổ chức lao động xatilde hội vagrave như vậy lagrave khaacutec nhau về caacutech thức hưởng thụ vagrave về phần của cải xatilde hội iacutet hoặc nhiều magrave họ được hưởng Noacutei đến giai cấp lagrave noacutei đến một hệ thống caacutec tập đoagraven người trong một chế độ kinh tế xatilde hội nhất định do chế độ ấy sản sinh ra mỗi giai cấp trong lịch sử đều coacute đặc điểm riecircng tuy nhiecircn theo LecircNin cho pheacutep ta nắm được dấu hiệu đặc trưng chung nhất cơ bản nhất những dấu hiệu phổ biến vagrave ổn định nhất của giai cấp

Giai cấp lagrave phạm trugrave kinh tế xatilde hội coacute tiacutenh lịch sử giai cấp khocircng phải lagrave sản phẩm của sản xuất noacutei chung magrave lagrave sản phẩm của hệ thống sản xuất xatilde hội nhất định trong lịch sử một hệ thống giai cấp tương ứng với mocirct hệ thống sản xuất xatilde hội do đoacute khocircng thể hiểu đặc trưng của từng giai cấp cụ thể nếu khocircng đặt noacute trong mối quan hệ với caacutec giai cấp đối lập khaacutec

Noacutei đến giai cấp lagrave noacutei đến sự khaacutec nhau giữa caacutec tập đoagraven người về địa vị trong một hệ thống kinh tế xatilde hội nhất định trong đoacute tập đoagraven người nagravey lagrave thống trị cograven tập đoagraven người kia lagrave bị trị sự khaacutec nhau ấy thể hiện ở chỗ

Caacutec giai cấp coacute quan hệ khaacutec nhau về tư liệu sản xuất đacircy lagrave sự khaacutec nhau cơ bản nhất quy định sự khaacutec nhau về địa vị của caacutec giai cấp trong xatilde hội (viacute dụ)

Caacutec giai cấp coacute vai trograve khaacutec nhau trong tổ chức lao động xatilde hội trong tổ chức quản lyacute sản xuất tập đoagraven nagraveo chiếm hữu tư liệu sản xuất đương nhiecircn giữ vai trograve latildenh đạo chỉ huy hoạt động sản xuất vagrave lưu thocircng hagraveng hoacutea tại từng đơn vị kinh tế vagrave trecircn quy mocirc toagraven xatilde hội

Caacutec giai cấp coacute phương thức vagrave qui mocirc thu nhận của cải xatilde hội khaacutec nhau caacutec giai cấp thống trị chiếm đoạt giaacute trị thăng dư của caacutec giai cấp bị trị chế độ phacircn phối trong xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng lagrave chế độ phacircn phối bất cocircng vigrave phần lớn của cải nằm trong tay giai cấp thống trị phần iacutet ỏi cograven lại thuộc về lực lượng đocircng đảo trong xatilde hội đoacute lagrave những người lao động Toacutem lại giai cấp nagraveo nắm được quyền sở hữu đối với tư liệu sản xuất thigrave giai cấp đoacute sẽ nắm quyền quản lyacute tổ chức sản xuất vagrave quyền chi phối sản phẩm giai cấp đoacute sẽ coacute địa vị trong xatilde hội

Đấu tranh giai cấp Gia cấp thống trị vagrave giai cấp bị trị coacute lợi iacutech căn bản đối lập nhau khocircng thể đều hoagrave đều hoagrave được Đoacute lagrave đối khaacuteng về quyền lợi giữa những giai tầng aacutep bức boacutec lột vagrave những giai tầng bị boacutec lột coacute aacutep bức thigrave coacute đấu tranh chống aacutep VILecircnin cho rằng đấu tranh giai cấp trong lịch sử vagrave trong thời đại ngagravey nay khocircng phải lagrave cuộc bạo loạn khủng bố lật đổ chỉ coacute yacute ngĩa phaacute hoại tiecircu cực magrave thực chất lagrave cuộc đấu tranh của quần chuacuteng bị tước heat quyền bị aacutep bức vagrave lao động chống bọn đặc quyền đặc lợi bọn aacutep bức vagrave bọn ăn baacutem cuộc đấu tranh của những người cocircng nhacircn lagravem thuecirc hay những người vocirc sản chống những người hữu sản hay giai cấp tư sản 20

Thocircng qua cuộc đấu tranh giai cấp sự xung đột giữa lực lượng sản xuất mới vagrave quan hệ sản xuất lạc hậu được giải quyết thực hiện bước quaacute độ từ một chế độ xatilde hội lỗ lời sang chế độ mới cao hơn

Đấu tranh giai cấp lagrave động lực phaacutet triển của xatilde hội coacute giai cấp khocircng chỉ thể hiện trong thời kỳ caacutech mạng xatilde hội magrave cograven trong thời hogravea bigravenh

Đấu tranh giai cấp lagrave quy luật chung của xatilde hội coacute giai cấp song quy luật ấy coacute những biểu hiện đặc thugrave trong từng xatilde hội cụ thể

Về kết cấu giai cấp trong xatilde hội coacute giai cấp mỗi higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội coacute một kết cấu giai cấp nhất định khi higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội nagravey thay thế higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội khaacutec thigrave kết cấu giai cấp cũng thay đổi

Mỗi kết cấu giai cấp trong xatilde hội coacute giai cấp đều coacute caacutec giai cấp cơ bản giai cấp khocircng cơ bản vagrave tầng lớp trung gian những giai cấp cơ bản lagrave những giai cấp gắn liền với sự xuất hiện vagrave tồn tại của phương thức sản xuất thống trị trong xatilde hội sự đối khaacuteng vagrave cuộc đấu tranh của caacutec giai cấp đoacute biểu hiện macircu thuẫn cơ bản của phương thức sản xuất đatilde sinh ra chuacuteng những giai cấp khocircng cơ bản đoacute lagrave những người nocircng dacircn tự do coacute iacutet ruộng đất trong chế độ chiếm hữu nocirc lệ đoacute lagrave giai cấp nocirc lệ chủ nocirc với tư caacutech lagrave tagraven dư của chế độ cũ giai cấp tư sản với tư caacutech lagrave mầm moacuteng của xatilde hội mới trong xatilde hội phong kiếnhellip tầng lớp trung gian lagrave sản phẩm của chiacutenh phương thức sản xuất đang thống trị lagrave kết quả của quaacute trigravenh phacircn hoacutea xatilde hội diễn ra khocircng ngừng trong xatilde hội đoacute lagrave tầng lớp bigravenh dacircn trong xatilde hội nocirc lệ lagrave tầng lớp triacute thức tiểu tư sản trong xatilde hội tư bản

Cugraveng với sự phaacutet triển của sản xuất mỗi giai cấp trong một kết cấu giai cấp cũng coacute những biến đổi nhất định những biến đổi ấy dẫn đến những thay đổi địa vị của caacutec giai cấp đoacute trong hệ thống sản xuất xatilde hội

Lyacute luận về giai cấp của chủ nghĩa Maacutec ndashLecircnin lagrave cơ sở đuacuteng đắn để nhận định giai cấp phacircn tiacutech caacutec quan hệ giai cấp trong đấu tranh giai cấp vagrave lien minh giai cấp baacutec bỏ mọi quan điểm sai lầm trong việc phacircn chia giai cấp trong xatilde hội

Lyacute luận về giai cấp vagrave đấu tranh giai cấp của chủ nghĩa Maacutec - PhAngghen Lecircnin đatilde vạch ra tiacutenh tấc yếu của cuộc đấu tranh giữa giai cấp vocirc sản vagrave giai cấp tư sản Sau khi giai cấp vocirc sản giagravenh chiacutenh quyền những cơ sở vất chất để nảy sinh giai cấp boacutec lột vagrave sự phacircn chia giai cấp noacutei chung vẫn tồn tại vigrave vậy giai cấp cocircng nhacircn phải tiến hagravenh tổ chức xacircy dựng một hệ thống quan hệ xatilde hocirci mới theo yecircu cầu phaacutet triển của lực lượng sản xuất hiện đại Ngoagravei ra giai cấp vocirc sản cograven phải từng bước khắc phục những tư tưởng tacircm lyacute tập quaacuten văn hoacutea lạc hậu của xatilde hội củ cograven in sacircu vagraveo đời sống tinh thần của xatilde hội CAcircU 26 Anhchị hatildey trigravenh bagravey quan điểm maacutecxiacutet về đấu tranh giai cấp vagrave vai trograve của noacute đối với sự phaacutet triển của xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng Sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam về đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta hiện nay như thế nagraveo 1 Quan điểm Maacutecxiacutet về đấu tranh giai cấp - Đấu tranh giai cấp lagrave quaacute trigravenh tất yếu khaacutech quan của xatilde hội coacute aacutep bức boacutec lột Đoacute lagrave cuộc đấu tranh giữa giai cấp thống trị vagrave giai cấp bị trị đối khaacuteng về quyền lợi khocircng thể dung hoagrave được -VILecircnin cho rằng đấu tranh giai cấp trong lịch sử vagrave ngagravey nay khocircng phải lagrave những cuộc bạo loạn khủng bố phaacute hoại magrave noacute thực chất lagrave cuộc đấu tranh của quần chuacuteng bị tước hết quyền bị aacutep bức vagrave lao động chống bọn aacutep bức ăn baacutem đấu tranh của những người cocircng nhacircn lagravem thuecirc hay những người vocirc sản chống giai cấp tư sản Nguyecircn nhacircn đấu tranh giai cấp -Do macircu thuẫn gay gắt giữa lực lượng sản xuất mới tiến bộ vagrave quan hệ sản xuất lỗi thời lạc hậu - Về mặt xatilde hội đacircy lagrave macircu thuẫn biểu hiện giữa giai cấp caacutech mạng tiến bộ đại diện cho lực lượng sản xuất mới vagrave giai cấp thống trị boacutec lột đại diện cho quan hệ sản xuất lỗi thời lạc hậu Higravenh thức đấu tranh Tuỳ thuộc hoagraven cảnh lịch sử giai cấp tham gia đấu tranh giai đoạn phaacutet triển đấu tranh magrave đấu tranh giai cấp diễn ra dưới nhiều higravenh thức Ngagravey nay caacutech mạng xatilde hội chủ nghĩa đang thời kỳ thoaacutei tragraveo giai cấp cocircng nhacircn caacutec nước tư bản đấu tranh bằng những higravenh thức mới chống lại những thủ đoạn của giai cấp thống trị bảo vệ lợi iacutech giai cấp trước mắt vagrave lacircu dagravei của cocircng nhacircn vagrave nhacircn dacircn lao động 2 Vai trograve của đấu tranh giai cấp đối với sự phaacutet triển xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng -Đấu tranh giai cấp lagrave một trong những động lực phaacutet triển quan trọng của xatilde hội coacute giai cấp Vigrave đấu tranh giai cấp giuacutep thay đổi phương thức sản xuất cũ lỗi thời lạc hậu bằng phương thức mới cao hơn đồng thời xacircy dựng lực lượng sản xuất mới phugrave hợp quan hệ sản xuất tạo cơ sở phaacutet triển mọi mặt đời sống xatilde hội -Đấu tranh giai cấp giuacutep cải tạo caacutec giai cấp caacutech mạng vagrave quần chuacuteng lao động thocircng qua việc xoaacute bỏ tập quaacuten xấu do giai cấp thống trị sản sinh ra 21

-Đấu tranh giai cấp lagrave đograven bẩy phaacutet triển lịch sử caacutech mạng lagrave động lực phaacutet triển caacutec mặt đời sống xatilde hội trong thời kỳ phaacutet triển bigravenh thừơng Đấu tranh lagrave động lực để giai cấp tư sản đổi mới phương thức quản lyacute sử dụng kỹ thuật mới để tạo necircn những thagravenh tựu mới -Vai trograve đấu tranh giai cấp thể hiện ở những cuộc đấu tranh mang tiacutenh quần chuacuteng rộng lớn do lực lượng tiến bộ xatilde hội latildenh đạo được tổ chức khoa học nhằm đaacutenh đổ giai cấp thống trị cản trở phaacutet triển xatilde hội 3 Sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam về đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta hiện nay -Thời kỳ quaacute độ đi lecircn CNXH ở nước ta tồn tại nhiều giai cấp vagrave macircu thuẫn giai cấp Tuy nhiecircn trong điều kiện phaacutet triển kinh tế thị trường quaacute độ lecircn CNXH macircu thuẫn nagravey bộc lộ lagrave macircu thuẫn trong nội bộ nhacircn dacircn Nhigraven chung lợi iacutech giai cấp tư sản thống nhất lợi iacutech cộng đồng đấu tranh lagrave để hợp taacutec đoagraven kết xacircy dựng xatilde hội dacircn giagraveu nước mạnh cocircng bằng văn minh -Thực chất đấu tranh giai cấp ở nước ta trong thời kỳ quaacute độ lagrave đấu tranh giữa khuynh hướng tự giaacutec theo định hướng XHCN vagrave khuynh hướng phaacutet triển tự phaacutet lecircn TBCN Trong quaacute trigravenh đoacute nhất thiết chuacuteng ta phải phaacutet triển kinh tế hagraveng hoaacute nhiều thagravenh phần trong đoacute coacute thagravenh phần kinh tế tư bản tư nhacircn -Đấu tranh giai cấp ở nước ta diễn ra hagraveng ngagravey trecircn caacutec lĩnh vực chiacutenh trị kinh tế xatilde hội Vigrave vậy Đảng ta luocircn xaacutec định rotilde cần phải +Đấu tranh chống khuynh hướng vagrave biểu hiện tiecircu cực của tầng lớp tư sản +Đấu tranh chống khuynh hướng tự phaacutet TBCN của sản xuất nhỏ +Đấu tranh chống caacutec thế lực thugrave địch acircm mưu diễn biến hoagrave bigravenh phaacute hoại độc lập dacircn tộc vagrave chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta +Xacircy dựng chủ nghĩa xatilde hội đi đocirci với bảo vệ tổ quốc bảo vệ quyền lagravem chủ nhacircn dacircn +Xacircy dựng nền kinh tế thị trường thực hiện CNH HĐH định hướng XHCN giữ gigraven vagrave phaacutet huy bản sắc dacircn tộc tiếp thu tinh hoa nhacircn loại lagravem cho đời sống vật chất vagrave tinh thần nhacircn dacircn khocircng ngừng nacircng cao -Để đạt được caacutec mục tiecircu trecircn đogravei hỏi sử dụng nhiều higravenh thức đấu tranh khaacutec nhau vừa mềm dẻo vừa cương quyết Toacutem lại giai đoạn hiện nay đogravei hỏi Đảng ta phải nắm vững biện phaacutep duy vật nắm vững quan điểm giai cấp của CN Maacutec-Lecircnin để phacircn tiacutech được tiacutenh chất tigravenh higravenh gay go phức tạp của đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ traacutenh rơi vagraveo thaacutei cực sai lầm quaacute cường điệu đấu tranh giai cấp đi đến rụt regrave khocircng daacutem đổi mới mơ hồ mất cảnh giaacutec đi đến phủ nhận đấu tranh giai cấp Cacircu 27 Anh chị hatildey chỉ ra những điểm giống vagrave khaacutec nhau giữa nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản Trả lời

Nhagrave nước phaacutep quyền lagrave một higravenh thức tổ chức nhagrave nước đặc biệt magrave ở đoacute coacute sự ngự trị cao nhất của phaacutep luật với nội dung thực hiện quyền lực của nhacircn dacircn

Nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản coacute những điểm giống vagrave khaacutec nhau như sau

Giống nhau Phaacutep luật được đề cao vagrave lagrave cocircng cụ chủ yếu để quản lyacute mọi hoạt động của xatilde hội vagrave cocircng dacircn Ngay cả hoạt động của caacutec cơ

quan thuộc hệ thống tổ chức nhagrave nước cũng phải tuacircn theo phaacutep luật mặc dugrave chiacutenh noacute lagrave những cơ quan cocircng bố ban hagravenh thực thi vagrave kiểm tra việc thực hiện phaacutep luật

Khaacutec nhau 1048766Điểm khaacutec biệt căn bản giữa nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản ở

chỗ nếu như trong nhagrave nước phaacutep quyền tư sản quyền lực của nhagrave nước được phacircn cho ba cơ quan khaacutec nhau hoagraven toagraven độc lập với nhau đảm nhiệm thigrave một trong những nguyecircn tắc quan trọng của nhagrave nước phaacutep quyền XHCN lagrave quyền lực nhagrave nước thống nhất coacute sự phacircn cocircng vagrave phối hợp giữa caacutec cơ quan nhagrave nước trong việc thực hiện caacutec quyền lập phaacutep hagravenh phaacutep vagrave tư phaacutep 22

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam lagrave nhagrave nước phaacutep quyền XHCN của dacircn do dacircn vigrave dacircn necircn hệ thống phaacutep luật thể hiện tập trung yacute chiacute lợi iacutech vagrave nguyện vọng của nhacircn dacircn Tất cả quyền lực nhagrave nước thuộc về nhacircn dacircn magrave nền tảng lagrave liecircn minh giữa giai cấp cocircng nhacircn vagrave đội ngũ triacute thức Trong khi nhagrave nước phaacutep quyền tư sản lagrave của giai cấp tư sản nhằm thực hiện nền chuyecircn chiacutenh tư sản đối với giai cấp vocirc sản vagrave nhacircn dacircn lao động

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam được đặt dưới sự latildenh đạo của ĐCS VN thực hiện quản lyacute xatilde hội bằng phaacutep luật theo phaacutep luật Nhagrave nước phaacutep quyền tư sản được tổ chức dưới nhiều higravenh thức khaacutec nhau nhưng nhigraven chung coacute 2 higravenh thức cơ bản lagrave quacircn chủ lập hiến vagrave caacutec higravenh thức cộng hogravea chung quy lại đều lagrave nền chuyecircn chiacutenh tư sản Cacircu 28 Phacircn tiacutech vai trograve của Nhagrave Nước đối với quaacute trigravenh phaacutet triển kinh tế ở nước ta trong giai đoạn hiện nay Vai trograve taacutec động của Nhagrave Nước đối với kinh tế thuộc phạm vi mối quan hệ biện chứng giữa kiến truacutec thượng tầng vagrave cơ sở hạ tầng Nếu chiacutenh saacutech phaacutep luật của Nhagrave Nước phugrave hợp với nhu cầu khaacutech quan của nền kinh tế thigrave noacute sẽ coacute taacutec động thuacutec đẩy kinh tế phaacutet triển vagrave ngược lại sẽ kigravem hatildem hoặc phaacute hoại sự phaacutet triển kinh tế Nền kinh tế VN hiện nay lagrave nền kinh tế thị trường theo định hướng XHCN trong đoacute Nhagrave Nước giữ vai trograve rất quan trọng 1 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc ổn định kinh tế vĩ mocirc Nền kinh tế thị trường luocircn diễn ra những biến động khocircn lường vagrave tiềm ẩn những nguy cơ khủng hoảng kinh tế trầm trọng Do đoacute xuất hiện nhu cầu cần sự can thiệp của Nhagrave Nước nhằm điều chỉnh caacutec quan hệ kinh tế sao cho iacutet coacute khả năng xảy ra khủng hoảng nhất thocircng qua chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh tiền tệ Chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh bao gồm caacutec chiacutenh saacutech thuế vagrave chi tiecircu ngacircn saacutech của Nhagrave nước nhằm điều tiết chu kỳ kinh tế đảm bảo cocircng ăn việc lagravem ổn định giaacute cả vagrave tăng trưởng liecircn tục của nền kinh tế Trong những thời kỳ kinh tế suy giảm chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh coacute taacutec dụng kiacutech cầu vagrave sản xuất bằng caacutech Chiacutenh phủ tăng mua giảm thuế do đoacute tạo ra được một thu nhập quốc dacircn khả dụng lớn hơn để đưa vagraveo luồng tiecircu đugraveng Cograven trong những thời kỳ kinh tế quaacute noacuteng chiacutenh phủ lagravem ngược lại Khi tăng chi tiecircu vagraveo thời điểm thất nghiệp cao vagrave lạm phaacutet thấp Nhagrave nước đatilde tăng cung ứng tiền dẫn tới giảm latildei suất (tức giaacutem giaacute đồng tiền) nhờ đoacute ngacircn hagraveng mới coacute nhiều điều kiện cho vay vagrave chi tiecircu cho tiecircu dugraveng được tăng lecircn Điều đoacute coacute nghĩa lagrave kiacutech cầu vigrave tiecircu dugraveng lagrave bộ phận cấu thagravenh lớn nhất vagrave ổn định nhất của tổng cầu Latildei suất thấp đồng thời khuyến khiacutech đầu tư caacutec chủ doanh nghiệp coacute thể mở rộng sản xuất thuecirc thecircm cocircng nhacircn Trong thời kỳ lạm phaacutet cao vagrave thất nghiệp thấp thigrave ngược lại Nhagrave nước ldquolagravem nguội nền kinh tế bằng caacutech tăng latildei suất giảm cung ứng tiền Cugraveng với việc giảm tiền vagrave tăng latildei suất cả chỉ tiecircu lẫn giaacute cả đều coacute xu hướng giảm hoặc iacutet nhất nếu coacute tăng thigrave cũng rất chậm vagrave kết quả lagrave thu hẹp lại sản lượng vagrave việc lagravem 2 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng Trong nền kinh tế thị trường coacute thagravenh phần kinh tế tư nhacircn Thagravenh phần kinh tế nagravey chủ yếu hoạt động vigrave mục điacutech lợi nhuận necircn chỉ tập trung đầu tư phaacutet triển những lĩnh vực coacute thể thu được nhiều lợi nhuận Cograven những lĩnh vực cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng như xacircy dựng cơ sở hạ tầng (giao thocircng điện nước hellip) thigrave tư nhacircn khocircng muốn hoặc khocircng thể đầu tư vigrave vốn lớn chậm thu hồi vốn Magrave một nền kinh tế muốn phaacutet triển thigrave khocircng thể khocircng coacute cơ sở hạ tầng Do vậy để ổn định vagrave phaacutet triển kinh tế Nhagrave Nước phải đảm nhận lĩnh vực hagraveng hoacutea cocircng cộng 3 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc chống ocirc nhiễm mocirci trường Caacutec thagravenh phần kinh tế tư nhacircn trong quaacute trigravenh hoạt động kinh doanh đatilde gacircy ra ocirc nhiễm mocirci trường lagravem cạn kiệt nguồn tagravei nguyecircn Do đoacute cần sự can thiệp điều tiết của Nhagrave Nước để hạn chế vagrave khắc phục những vấn đề nagravey 4 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc tạo lập hagravenh lang phaacutep lyacute vững chắc Sự phaacutet triển của nền kinh tế thường đogravei hỏi phải coacute một mocirci trường chiacutenh trị - xatilde hội ổn định cần thiết Mặt khaacutec xu thế phaacutet triển của kinh tế thị trường lagrave theo hướng hội nhập kinh tế quốc tế do đoacute cagraveng cần tới vai trograve của Nhagrave Nước bằng caacutec chiacutenh saacutech đối ngoại tạo mocirci trường phaacutep lyacute vững chắc cho quaacute trigravenh nagravey 23

Cacircu 29 AnhChị hatildey phacircn tiacutech quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người vagrave về vấn đề giải phoacuteng con người 1 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người a Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội - Khoa học vagrave thực tiễn đatilde chứng tỏ rằng tiền đề đầu tiecircn của sự tồn tại người lagrave sự sống của thể xaacutec Thể xaacutec sống của con người chiacutenh lagrave sản phẩm tiến hoacutea lacircu dagravei của tự nhiecircn lagrave sự tiếp tục phaacutet triển của tự nhiecircn PhAecircngghen viết ldquoBản thacircn chuacuteng ta với cả xương thịt maacuteu mủ vagrave đầu oacutec chuacuteng ta lagrave thuộc về giới tự nhiecircnrdquo Do vậy trước hết noacute bị chi phối bởi caacutec quy luật tự nhiecircn sinh học như quy luật trao đổi chất giữa cơ thể với mocirci trường quy luật biến dị vagrave di truyền quy luật tiến hoacutea hellip - Sự tồn tại của con người cograven gắn liền trực tiếp với sự tồn tại của xatilde hội Để thỏa matilden caacutec nhu cầu của migravenh con người phải tiến hagravenh lao động sản xuất qua đoacute tạo thagravenh caacutec mối quan hệ xatilde hội vagrave xatilde hội trong đoacute ldquo xatilde hội sản sinh ra con người với tiacutenh caacutech lagrave con người như thế nagraveo thigrave con người cũng sản sinh ra xatilde hội như thếrdquo Sự tồn tại xatilde hội của con người gắn liền với sự tồn tại của yacute thức - Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội trong đoacute coacute sự taacutec động đan xen của ba hệ thống nhu cầu (nhu cầu sinh học nhu cầu xatilde hội nhu cầu tinh thần) vagrave ba hệ thống quy luật (quy luật sinh học quy luật xatilde hội quy luật tinh thần) Mỗi hệ thống nhu cầu vagrave quy luật nagravey đều coacute vị triacute vai trograve vagrave taacutec dụng của migravenh trong sự tồn tại vagrave phaacutet triển của con người đồng thời chuacuteng tham gia vagraveo việc quy định bản chất của noacute trong đoacute hệ thống nhu cầu vagrave quy luật xatilde hội luocircn giữ vị triacute trung tacircm vagrave coacute vai trograve quyết định Caacutec nhu cầu của con người dugrave lagrave nhu cầu vật chất hay tinh thần mang tiacutenh tự nhiecircn vagrave xatilde hội đều được quy định bởi lịch sử nhưng con người hoagraven toagraven coacute thể tự điều chỉnh tự kiểm tra caacutec nhu cầu vagrave hoạt động của migravenh Con người tồn tại trong thế giới khocircng phải như caacutec sinh vật khaacutec magrave tồn tại với tư caacutech lagrave chủ thể của quaacute trigravenh nhận thức vagrave hagravenh động cải tạo thế giới cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người b Con người lagrave chủ thể của lịch sử - Triết học Mac-Lecircnin cho rằng con người lagrave sản phẩm của lịch sử (sản phẩm của điều kiện tự nhiecircn vagrave điều kiện xatilde hội) đồng thời chiacutenh lagrave chủ thể saacuteng tạo ra quaacute trigravenh lịch sử ấy-lịch sử của con người Đoacute lagrave quaacute trigravenh hoạt động coacute yacute thức của con người nhằm mục điacutech cải tạo tự nhiecircn cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người - Trecircn cơ sở vận dụng pheacutep biện chứng duy vật CMaacutec đatilde khảo saacutet bản chất con người bắt đầu từ hoạt động thực tiễn từ trong hoagraven cảnh xatilde hội lịch sử cụ thể - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo luận điểm nagravey cho thấy con người lagrave một thực thể coacute tiacutenh loagravei Đặc tiacutenh ldquoloagraveirdquo của con người hiện thực tức lagrave tiacutenh người Tiacutenh người bao gồm toagraven bộ caacutec thuộc tiacutenh vốn coacute của con người trong đoacute coacute ba thuộc tiacutenh cơ bản nhất đoacute lagrave thuộc tiacutenh tự nhiecircn thuộc tiacutenh xatilde hội vagrave thuộc tiacutenh tư duy - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo quan hệ xatilde hội ở đacircy được hiểu lagrave tổng thể caacutec quan hệ magrave con người đatilde coacute đang coacute vagrave trong chừng mực nagraveo đoacute cograven bao hagravem cả những quan hệ trong tương lai - Bản chất con người lagrave tổng hogravea caacutec quan hệ xatilde hội nhưng con người bao giờ cũng lagrave con người riecircng biệt con người cụ thể ứng với những thời đại những giai đoạn lịch sử nhất định với từng tập đoagraven người đồng thời noacute cũng mang bản chất chung của nhacircn loại phaacutet triển trong toagraven bộ lịch sử loagravei người 2 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về giải phoacuteng con người - Triết học Mac-Lecircnin lagrave triết học vigrave con người Trong ldquoTuyecircn ngocircn của Đảng Cộng sảnrdquo CMac vagrave PhAecircngghen đatilde viết ldquovĩnh viễn giải phoacuteng toagraven thể xatilde hội khỏi aacutech boacutec lột aacutech aacutep bứcrdquo song ldquoxatilde hội khocircng thể nagraveo giải phoacuteng cho migravenh được nếu khocircng giải phoacuteng cho mỗi caacute nhacircn riecircng biệtrdquo Như vậy tư tưởng giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave tư tưởng xuyecircn suốt lagrave caacutei cốt lotildei của Triết học Mac- Lecircnin - Triết học Mac-Lecircnin khocircng phải lagrave triết học đầu tiecircn đề cập đến vấn đề giải phoacuteng con người Vấn đề giải phoacuteng con người đatilde được nhiều học thuyết triết học đề cập đến nhưng do hạn chế bởi lịch sử do chưa hiểu đuacuteng về con người về bản chất con người cho necircn khi xaacutec định giải phoacuteng con người lagrave giải phoacuteng đối tượng nagraveo bằng caacutec nagraveo giải phoacuteng như thế nagraveo hellip caacutec học thuyết triết học trong lịch sử đatilde đưa ra nhiều quan điểm khaacutec nhau nhưng chưa coacute được cacircu trả lời thiacutech đaacuteng - Triết học Mac-Lecircnin trecircn cơ sở giải thiacutech đuacuteng đắn vagrave khoa học về con người về bản chất con người đatilde xaacutec định ldquobất kỳ sự giải phoacuteng nagraveo cũng bao hagravem ở chỗ lagrave noacute trả thế giới con người những quan hệ của con người về với bản thacircn con ngườirdquo ldquolagrave giải phoacuteng người lao động thoaacutet khoải lao động bị tha hoacuteardquo Coacute thể noacutei rằng vấn đề ldquotha hoacutea con ngườirdquo vagrave giải phoacuteng con người chiếm vị triacute trung tacircm trong quan niệm của CMaacutec về đời sống xatilde hội ldquoTha hoacuteardquo lagrave biến thagravenh caacutei bản chất khaacutec với bản chất ban đầu ldquoTha hoacutea con ngườirdquo theo CMaacutec lagrave con người khocircng cograven lagrave chiacutenh migravenh magrave trở thagravenh tồn tại khaacutec caacutei đối lập với migravenh Vagrave nguyecircn nhacircn của sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất vagrave sự nocirc dịch nhiều mặt đối với con người gacircy ra - Theo triết học Mac-Lecircnin sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do hoạt động của chiacutenh con người tạo ra vigrave thế con người bằng hoạt động tiacutech cực của migravenh coacute thể xoaacute bỏ được sự ldquotha hoacuteardquo cho migravenh 24

+ Cần phải xoacutea bỏ ldquochế độ sở hữu tư sảnrdquo thứ ldquo sở hữu vận động trong sự đối lập giữa hai cực tư bản vagrave lao độngrdquo noacute chiacutenh lagrave nguồn gốc sinh ra mọi nocirc dịch con người trong xatilde hội tư bản + Sự nghiệp xoacutea bỏ ldquotha hoacuteardquo giải phoacuteng cho con người lagrave sự nghiệp của quần chuacuteng nhacircn dacircn lao động trong đoacute giai cấp vocirc sản lagrave lực lượng nograveng cốt vagrave quyết định Bởi vigrave chỉ coacute giai cấp vocirc sản mới coacute khả năng đem lại tự do vagrave bigravenh đẳng thực sự cho mọi người + Sự nghiệp giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave một quaacute trigravenh lacircu dagravei Noacute phụ thuộc chủ yếu vagraveo trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất vagraveo caacutec điều kiện vật chất tất yếu cho sự nghiệp giải phoacuteng ấy Cacircu 30 Anh chị hatildey trigravenh bagravey mục tiecircu nhiệm vụ vagrave nội dung cơ bản của việc xacircy dựng con người Việt Nam đaacutep ứng giai đoạn caacutech mạng hiện nay

Theo chủ nghĩa Maacutec- Lecircnin con người lagrave sản phẩm của lịch sử cũng lagrave chủ thể saacuteng tạo lịch sử Con người Việt Nam do điều kiện tự nhiecircn địa lyacute văn hoaacute đatilde higravenh thagravenh necircn con người Việt Nam mộc mạc chất phaacutec coacute

truyền thống đấu tranh kiecircn cường bất khuất để giữ nước vagrave phấn đấu khocircng ngừng vigrave sự nghiệp dựng nước Con người Việt Nam hiện nay đang đứng trước những thử thaacutech mới cần phải vượt qua đoacute lagrave - Đấu tranh chống lại những mặt tiecircu cực vagrave hạn chế của cơ chế thị trường mang lại coacute taacutec động xấu đến tư tưởng tacircm lyacute con

người VN - Cugraveng với cuộc CM KHKT như vũ bảo con người VN cần phaacutet huy vagrave kế thừa những tinh hoa văn hoaacute của nhacircn loại vagrave giữ gigraven

bản sắc văn hoaacute của migravenh bull Xacircy dựng con người VN đaacutep ứng giai đoạn CM hiện nay - Xacircy dựng con người VN coacute những đức tiacutenh cơ bản như tinh thần yecircu nước coacute yacute chiacute đưa đất nước khỏi đoacutei nghegraveo đoagraven kết vigrave

sự nghiệp tiến bộ xatilde hội - Coacute yacute thức tập thể phấn đấu vigrave lợi iacutech chung - Lối sống lagravenh mạnh cần kiệm bảo vệ mocirci trường sinh thaacutei - Lao động chăm chỉ với lương tacircm nghề nghiệp coacute kỹ luật kỹ thuật vagrave saacuteng tạo - Thường xuyecircn học tập hiểu biết vagrave nacircng cao nghiệp vụhellip Toacutem lại để con người VN coacute thể đaacutep ứng được những yecircu cầu của giai đoạn caacutech mạng hiện nay một mặt cần tiacutech cực phaacutet huy vagrave regraven luyện những ưu điểm đồng thời khắc phục vagrave hạn chế những nhược điểm để sớm đưa VN thoaacutet khỏi tigravenh trạng đoacutei nghegraveo lạc hậu vagrave ldquosaacutenh vai cugraveng với caacutec cường quốc năm chacircurdquo

• 84 Những yecircu cầu phương phaacutep luận của nguyecircn tắc phaacutet triển

hagravenh động chủ quan duy yacute chiacute traacutei với qui luật khaacutech quan Phải hiểu rằng quaacute độ giaacuten tiếp lecircn CNXH bỏ qua chế độ TBCN lagrave con đường phugrave hợp với điều kiện đất nước vagrave thời đại ngagravey nay

Xacircy dựng CNXH bỏ qua chế độ TBCN tạo ra biến đổi về chất của XH trecircn tất cả caacutec lĩnh vực lagrave sự nghiệp rất khoacute khăn phức tạp cho necircn phải phải trải qua một thời kỳ quaacute độ lacircu dagravei với nhiều chặng đường nhiều higravenh thức tổ chức kinh tế xatilde hội coacute tiacutenh quaacute độ Trong caacutec lĩnh vực của đời sống XH diễn ra sự đan xen vagrave đấu tranh của caacutei củ vagrave caacutei mới

b Cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea lagrave nhiệm vụ trung tacircm của thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam - Lyacute luận higravenh thaacutei kinh tế - XH chỉ ra mỗi higravenh thaacutei KT-XH coacute một lực lượng sản xuất của noacute hay noacutei caacutech khaacutec coacute một cơ

sở vật chất-kỹ thuật của noacute Để coacute CNXH phải coacute một cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại do cuộc CM khoa học vagrave cocircng nghệ mang lại Song nước ta tiến lecircn CNXH từ một nền kinh tế phổ biến lagrave sản xuất nhỏ lao động thủ cocircng lagrave chủ yếu caacutei thiếu thốn của chuacuteng ta lagrave chưa coacute một nền đại cocircng nghiệp Vigrave vậy chuacuteng ta phải tiến hagravenh cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea Thực chất của cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea chiacutenh lagrave xacircy dựng cơ sở vật chất kỹ thuật của CNXH Cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ở nước ta nhằm xacircy dựng cơ sở vật chất kỹ thuật cho CNXH ở nước ta trecircn cơ sở phaacutet huy năng lực nội sinh của đất nước cũng như xu thế quốc tế hoacutea kinh tế thế giới đoacute lagrave nhiệm vụ trung tacircm trong suốt thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH

- Trong cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea đất nước chuacuteng ta cần phaacutet triển mạnh mẽ một nền khoa học vagrave cocircng nghệ tiecircn tiến hiện đại Phải coi phaacutet triển khoa học vagrave cocircng nghệ lagrave quốc saacutech hagraveng đầu điều nagravey hoagraven toagraven phugrave hợp với xu thế của thế giới ngagravey nay trong xu thế hợp taacutec cạnh tranh ngagravey cagraveng khốc liệt Chiacutenh vigrave vậy đại hội đại biểu toagraven quốc lần thứ IX cuả Đảng ta đatilde đề ra ldquocon đường cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea ở nước ta cần vagrave coacute thể ruacutet ngắn thời gian vừa coacute bước tuần tự vừa coacute bước nhảy vọt Phaacutet huy những lợi thế của đất nước tận dụng mọi khả năng để đạt được những trigravenh độ cocircng nghệ tiecircn tiến đặc biệt lagrave cocircng nghệ thocircng tin cocircng nghệ sinh học tranh thủ ứng dụng ngagravey cagraveng nhiều hơn ở mức cao hơn vagrave phổ biến hơn những thagravenh tựu mới về khoa học cocircng nghệ từng bước phaacutet triển kinh tế tri thức Phaacutet huy nguồn lực triacute tuệ vagrave sức mạnh tinh thần của người Việt Nam coi phaacutet triển giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo khoa học cocircng nghệ lagrave nền tảng vagrave động lực của sự nghiệp cocircng nghiệp hoacute hiện đại hoacutea

Thực hiện thắng lợi sự nghiệp CNH-HĐH lagrave một trong những nhacircn tố coacute yacute nghĩa quyết định thắng lợi sự nghiệp xacircy dựng CNXH ở nước ta

c Kết hợp giữa LLSX với xacircy dựng QHSX trong thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam - Trong khi khẳng định vai trograve của LLSX lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh cograven chỉ ra sự phaacutet triển của LLSX phải gắn liền với việc

thiết lập quan hệ sản xuất phugrave hợp Trong sự nghiệp xacircy dựng CNXH ở nước ta Đảng ta khẳng định ldquoPhaacutet triển LLSX gắn liền với QHSX mới phugrave hợp trecircn cả 3 mặt sở hữu quản lyacute vagrave phacircn phối

- Phugrave hợp với sự phaacutet triển của LLSX ở nước ta đảng ta chủ trương sử dụng ldquonhiều higravenh thức sở hữa về TLSX nhiều thagravenh phần kinh tếrdquo đồng thời thực hiện nhất quaacuten lacircu dagravei chiacutenh saacutech phaacutet triển nền kinh tế hagraveng hoacutea nhiều thagravenh phần vận động theo cơ chế thị trường coacute sự quản lyacute của Nhagrave nước theo định hướng XHCN đoacute chiacutenh lagrave nền kinh tế thị trường định hướng XHCN

- Kinh tế thị trường lagrave thagravenh tựu chung của văn minh nhacircn loại Noacute lagrave kết quả của sự phaacutet triển LLSX đến một trigravenh độ nhất định kết quả của quaacute trigravenh phacircn cocircng lao động xatilde hội vagrave đa dạng hoacutea caacutec higravenh thức sở hữu Đến lượt noacute kinh tế thị trường lagrave một động lực mạnh mẽ thuacutec đẩy LLSX phaacutet triển Xacircy dựng vagrave phaacutet triển kinh tế thị trường định hướng XHCN vừa phugrave hợp với xu hướng phaacutet triển của thời đại vừa phugrave hợp với yecircu cầu phaacutet triển của LLSX ở nước ta với yecircu cầu xacircy dựng nền kinh tế độc lập tự chủ kết hợp với chủ động hội nhập kinh tế quốc tế Đảng ta khẳng định ldquoMục điacutech của nền kinh tế thị trường định hướng XHCN lagrave phaacutet triển LLSX phaacutet triển kinh tế để xacircy dựng cơ sở vật chất-kỹ thuật của CNXH nacircng cao đời sống của nhacircn dacircn

d Kết hợp giữa kinh tế với chiacutenh trị vagrave caacutec mặt khaacutec của đời sống XH trong thời kỳ quaacute độ tiến lecircn CNXH ở Việt Nam Xuất phaacutet từ mối quan hệ giữa kinh tế với chiacutenh trị vagrave caacutec mặt khaacutec của đời sống XH magrave lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh đatilde chỉ ra

trong quaacute trigravenh xacircy dựng CNXH ở nước ta gắn liền với phaacutet triển kinh tế xacircy dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN phải khocircng ngừng đổi mới hệ thống chiacutenh trị nacircng cao vagravei trograve latildenh đạo vagrave sức chiến đấu của Đảng xacircy dựng nhagrave nước phaacutep quyền xatilde hội chủ nghĩa của dacircn do dacircn vigrave dacircn nacircng cao vai trograve của caacutec tổ chức quần chuacuteng trong sự nghiệp xacircy dựng vagrave bảo vệ TQ 19

Đồng thời phải gắn phaacutet triển kinh tế với phaacutet triển văn hoacutea xacircy dựng nền văn hoacutea tiecircn tiến đậm đagrave bản sắc dacircn tộc nhằm khocircng ngừng nacircng cao dacircn triacute đagraveo tạo nhacircn lực vagrave bồi dưỡng nhacircn tagravei theo quan điểm của đảng ta đoacute lagrave quốc saacutech hagraveng đầu giải quyết caacutec vấn đề XH thực hiện cocircng bằng vagrave dacircn chủ trong đời sống XH

Trong quaacute trigravenh phaacutet triển văn hoacutea cần phải đặc biệt quan tacircm đến phaacutet triển giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo Phải coi giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo cũng lagrave quốc saacutech hagraveng đầu Điều nagravey vừa phugrave hợp với xu thế phaacutet triển hiện đại lại vừa lagrave đogravei hỏi cấp baacutech của sự phaacutet triển đất nước

Toacutem lại lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh lagrave một lyacute luận khoa học noacute cho chuacuteng ta một quan niệm đuacuteng đắn về mối quan hệ lẫn nhau giữa caacutec mặt trong đời sống kt-xh về sự vận động vagrave phaacutet triển của XH Với sự phaacutet triển của khoa học vagrave thực tiễn hiện nay lyacute luận đoacute vẫn giữ nguyecircn giaacute trị Noacute đem lại một phương phaacutep luận thực sự khoa học để phacircn tiacutech caacutec hiện tượng trong đời sống XH để từ đoacute vạch ra phương hướng vagrave giải phaacutep đuacuteng đắn cho hoạt động thực tiễn Cacircu 25 AnhChi hay phan tich nhung cong hien to lon cua CMac PhAngghen va VILenin vao su phat trien ly luan ve giai cap va dau tranh giai cap

Nguồn gốc giai cấp CMaacutec vagrave Phangghen đều khẳng định giai cấp khocircng phải lagrave hiện tượng bẩm sinh của xatilde hội khocircng xất hiện cugraveng với sự xuất hiện của xatilde hội Trong xatilde hội nguyecircn thủy khi lực lượng sản xuất cograven thấp keacutem con người lagravem ra sản phẩm chỉ để tồn tại chưa coacute sản phẩm dư thừa chưa coacute điều kiện khaacutech quan để người nagravey chiếm đoạt sản phẩm của người khaacutec xatilde hội chưa xuất hiện chế độ người boacutec lột người vagrave do đoacute chưa thể coacute giai cấp Cuối xatilde hội nguyecircn thủy cocircng cụ sản xuất bằng kim loại xuất hiện coacute sự phacircn cocircng lao động lagravem cho lực lượng sản xuất phaacutet triển mang lại năng suất lao động cao hơn từ đoacute dẫn đến của cải dư lagravem của riecircng chế độ tư hữu ra đời Chế độ tư hữu lagravem cơ sở cho sự phacircn hoaacute xatilde hội thagravenh caacutec gia cấp coacute lợi iacutech đối khaacuteng nhau

Giai cấp lagrave những tập đoagraven người to lớn khaacutec nhau về địa vị trong một hệ thống sản xuất xatilde hội nhất định trong lịch sử khaacutec nhau về quan hệ của họ đối với những tư liệu sản xuất về vai trograve của họ trong tổ chức lao động xatilde hội vagrave như vậy lagrave khaacutec nhau về caacutech thức hưởng thụ vagrave về phần của cải xatilde hội iacutet hoặc nhiều magrave họ được hưởng Noacutei đến giai cấp lagrave noacutei đến một hệ thống caacutec tập đoagraven người trong một chế độ kinh tế xatilde hội nhất định do chế độ ấy sản sinh ra mỗi giai cấp trong lịch sử đều coacute đặc điểm riecircng tuy nhiecircn theo LecircNin cho pheacutep ta nắm được dấu hiệu đặc trưng chung nhất cơ bản nhất những dấu hiệu phổ biến vagrave ổn định nhất của giai cấp

Giai cấp lagrave phạm trugrave kinh tế xatilde hội coacute tiacutenh lịch sử giai cấp khocircng phải lagrave sản phẩm của sản xuất noacutei chung magrave lagrave sản phẩm của hệ thống sản xuất xatilde hội nhất định trong lịch sử một hệ thống giai cấp tương ứng với mocirct hệ thống sản xuất xatilde hội do đoacute khocircng thể hiểu đặc trưng của từng giai cấp cụ thể nếu khocircng đặt noacute trong mối quan hệ với caacutec giai cấp đối lập khaacutec

Noacutei đến giai cấp lagrave noacutei đến sự khaacutec nhau giữa caacutec tập đoagraven người về địa vị trong một hệ thống kinh tế xatilde hội nhất định trong đoacute tập đoagraven người nagravey lagrave thống trị cograven tập đoagraven người kia lagrave bị trị sự khaacutec nhau ấy thể hiện ở chỗ

Caacutec giai cấp coacute quan hệ khaacutec nhau về tư liệu sản xuất đacircy lagrave sự khaacutec nhau cơ bản nhất quy định sự khaacutec nhau về địa vị của caacutec giai cấp trong xatilde hội (viacute dụ)

Caacutec giai cấp coacute vai trograve khaacutec nhau trong tổ chức lao động xatilde hội trong tổ chức quản lyacute sản xuất tập đoagraven nagraveo chiếm hữu tư liệu sản xuất đương nhiecircn giữ vai trograve latildenh đạo chỉ huy hoạt động sản xuất vagrave lưu thocircng hagraveng hoacutea tại từng đơn vị kinh tế vagrave trecircn quy mocirc toagraven xatilde hội

Caacutec giai cấp coacute phương thức vagrave qui mocirc thu nhận của cải xatilde hội khaacutec nhau caacutec giai cấp thống trị chiếm đoạt giaacute trị thăng dư của caacutec giai cấp bị trị chế độ phacircn phối trong xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng lagrave chế độ phacircn phối bất cocircng vigrave phần lớn của cải nằm trong tay giai cấp thống trị phần iacutet ỏi cograven lại thuộc về lực lượng đocircng đảo trong xatilde hội đoacute lagrave những người lao động Toacutem lại giai cấp nagraveo nắm được quyền sở hữu đối với tư liệu sản xuất thigrave giai cấp đoacute sẽ nắm quyền quản lyacute tổ chức sản xuất vagrave quyền chi phối sản phẩm giai cấp đoacute sẽ coacute địa vị trong xatilde hội

Đấu tranh giai cấp Gia cấp thống trị vagrave giai cấp bị trị coacute lợi iacutech căn bản đối lập nhau khocircng thể đều hoagrave đều hoagrave được Đoacute lagrave đối khaacuteng về quyền lợi giữa những giai tầng aacutep bức boacutec lột vagrave những giai tầng bị boacutec lột coacute aacutep bức thigrave coacute đấu tranh chống aacutep VILecircnin cho rằng đấu tranh giai cấp trong lịch sử vagrave trong thời đại ngagravey nay khocircng phải lagrave cuộc bạo loạn khủng bố lật đổ chỉ coacute yacute ngĩa phaacute hoại tiecircu cực magrave thực chất lagrave cuộc đấu tranh của quần chuacuteng bị tước heat quyền bị aacutep bức vagrave lao động chống bọn đặc quyền đặc lợi bọn aacutep bức vagrave bọn ăn baacutem cuộc đấu tranh của những người cocircng nhacircn lagravem thuecirc hay những người vocirc sản chống những người hữu sản hay giai cấp tư sản 20

Thocircng qua cuộc đấu tranh giai cấp sự xung đột giữa lực lượng sản xuất mới vagrave quan hệ sản xuất lạc hậu được giải quyết thực hiện bước quaacute độ từ một chế độ xatilde hội lỗ lời sang chế độ mới cao hơn

Đấu tranh giai cấp lagrave động lực phaacutet triển của xatilde hội coacute giai cấp khocircng chỉ thể hiện trong thời kỳ caacutech mạng xatilde hội magrave cograven trong thời hogravea bigravenh

Đấu tranh giai cấp lagrave quy luật chung của xatilde hội coacute giai cấp song quy luật ấy coacute những biểu hiện đặc thugrave trong từng xatilde hội cụ thể

Về kết cấu giai cấp trong xatilde hội coacute giai cấp mỗi higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội coacute một kết cấu giai cấp nhất định khi higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội nagravey thay thế higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội khaacutec thigrave kết cấu giai cấp cũng thay đổi

Mỗi kết cấu giai cấp trong xatilde hội coacute giai cấp đều coacute caacutec giai cấp cơ bản giai cấp khocircng cơ bản vagrave tầng lớp trung gian những giai cấp cơ bản lagrave những giai cấp gắn liền với sự xuất hiện vagrave tồn tại của phương thức sản xuất thống trị trong xatilde hội sự đối khaacuteng vagrave cuộc đấu tranh của caacutec giai cấp đoacute biểu hiện macircu thuẫn cơ bản của phương thức sản xuất đatilde sinh ra chuacuteng những giai cấp khocircng cơ bản đoacute lagrave những người nocircng dacircn tự do coacute iacutet ruộng đất trong chế độ chiếm hữu nocirc lệ đoacute lagrave giai cấp nocirc lệ chủ nocirc với tư caacutech lagrave tagraven dư của chế độ cũ giai cấp tư sản với tư caacutech lagrave mầm moacuteng của xatilde hội mới trong xatilde hội phong kiếnhellip tầng lớp trung gian lagrave sản phẩm của chiacutenh phương thức sản xuất đang thống trị lagrave kết quả của quaacute trigravenh phacircn hoacutea xatilde hội diễn ra khocircng ngừng trong xatilde hội đoacute lagrave tầng lớp bigravenh dacircn trong xatilde hội nocirc lệ lagrave tầng lớp triacute thức tiểu tư sản trong xatilde hội tư bản

Cugraveng với sự phaacutet triển của sản xuất mỗi giai cấp trong một kết cấu giai cấp cũng coacute những biến đổi nhất định những biến đổi ấy dẫn đến những thay đổi địa vị của caacutec giai cấp đoacute trong hệ thống sản xuất xatilde hội

Lyacute luận về giai cấp của chủ nghĩa Maacutec ndashLecircnin lagrave cơ sở đuacuteng đắn để nhận định giai cấp phacircn tiacutech caacutec quan hệ giai cấp trong đấu tranh giai cấp vagrave lien minh giai cấp baacutec bỏ mọi quan điểm sai lầm trong việc phacircn chia giai cấp trong xatilde hội

Lyacute luận về giai cấp vagrave đấu tranh giai cấp của chủ nghĩa Maacutec - PhAngghen Lecircnin đatilde vạch ra tiacutenh tấc yếu của cuộc đấu tranh giữa giai cấp vocirc sản vagrave giai cấp tư sản Sau khi giai cấp vocirc sản giagravenh chiacutenh quyền những cơ sở vất chất để nảy sinh giai cấp boacutec lột vagrave sự phacircn chia giai cấp noacutei chung vẫn tồn tại vigrave vậy giai cấp cocircng nhacircn phải tiến hagravenh tổ chức xacircy dựng một hệ thống quan hệ xatilde hocirci mới theo yecircu cầu phaacutet triển của lực lượng sản xuất hiện đại Ngoagravei ra giai cấp vocirc sản cograven phải từng bước khắc phục những tư tưởng tacircm lyacute tập quaacuten văn hoacutea lạc hậu của xatilde hội củ cograven in sacircu vagraveo đời sống tinh thần của xatilde hội CAcircU 26 Anhchị hatildey trigravenh bagravey quan điểm maacutecxiacutet về đấu tranh giai cấp vagrave vai trograve của noacute đối với sự phaacutet triển của xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng Sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam về đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta hiện nay như thế nagraveo 1 Quan điểm Maacutecxiacutet về đấu tranh giai cấp - Đấu tranh giai cấp lagrave quaacute trigravenh tất yếu khaacutech quan của xatilde hội coacute aacutep bức boacutec lột Đoacute lagrave cuộc đấu tranh giữa giai cấp thống trị vagrave giai cấp bị trị đối khaacuteng về quyền lợi khocircng thể dung hoagrave được -VILecircnin cho rằng đấu tranh giai cấp trong lịch sử vagrave ngagravey nay khocircng phải lagrave những cuộc bạo loạn khủng bố phaacute hoại magrave noacute thực chất lagrave cuộc đấu tranh của quần chuacuteng bị tước hết quyền bị aacutep bức vagrave lao động chống bọn aacutep bức ăn baacutem đấu tranh của những người cocircng nhacircn lagravem thuecirc hay những người vocirc sản chống giai cấp tư sản Nguyecircn nhacircn đấu tranh giai cấp -Do macircu thuẫn gay gắt giữa lực lượng sản xuất mới tiến bộ vagrave quan hệ sản xuất lỗi thời lạc hậu - Về mặt xatilde hội đacircy lagrave macircu thuẫn biểu hiện giữa giai cấp caacutech mạng tiến bộ đại diện cho lực lượng sản xuất mới vagrave giai cấp thống trị boacutec lột đại diện cho quan hệ sản xuất lỗi thời lạc hậu Higravenh thức đấu tranh Tuỳ thuộc hoagraven cảnh lịch sử giai cấp tham gia đấu tranh giai đoạn phaacutet triển đấu tranh magrave đấu tranh giai cấp diễn ra dưới nhiều higravenh thức Ngagravey nay caacutech mạng xatilde hội chủ nghĩa đang thời kỳ thoaacutei tragraveo giai cấp cocircng nhacircn caacutec nước tư bản đấu tranh bằng những higravenh thức mới chống lại những thủ đoạn của giai cấp thống trị bảo vệ lợi iacutech giai cấp trước mắt vagrave lacircu dagravei của cocircng nhacircn vagrave nhacircn dacircn lao động 2 Vai trograve của đấu tranh giai cấp đối với sự phaacutet triển xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng -Đấu tranh giai cấp lagrave một trong những động lực phaacutet triển quan trọng của xatilde hội coacute giai cấp Vigrave đấu tranh giai cấp giuacutep thay đổi phương thức sản xuất cũ lỗi thời lạc hậu bằng phương thức mới cao hơn đồng thời xacircy dựng lực lượng sản xuất mới phugrave hợp quan hệ sản xuất tạo cơ sở phaacutet triển mọi mặt đời sống xatilde hội -Đấu tranh giai cấp giuacutep cải tạo caacutec giai cấp caacutech mạng vagrave quần chuacuteng lao động thocircng qua việc xoaacute bỏ tập quaacuten xấu do giai cấp thống trị sản sinh ra 21

-Đấu tranh giai cấp lagrave đograven bẩy phaacutet triển lịch sử caacutech mạng lagrave động lực phaacutet triển caacutec mặt đời sống xatilde hội trong thời kỳ phaacutet triển bigravenh thừơng Đấu tranh lagrave động lực để giai cấp tư sản đổi mới phương thức quản lyacute sử dụng kỹ thuật mới để tạo necircn những thagravenh tựu mới -Vai trograve đấu tranh giai cấp thể hiện ở những cuộc đấu tranh mang tiacutenh quần chuacuteng rộng lớn do lực lượng tiến bộ xatilde hội latildenh đạo được tổ chức khoa học nhằm đaacutenh đổ giai cấp thống trị cản trở phaacutet triển xatilde hội 3 Sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam về đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta hiện nay -Thời kỳ quaacute độ đi lecircn CNXH ở nước ta tồn tại nhiều giai cấp vagrave macircu thuẫn giai cấp Tuy nhiecircn trong điều kiện phaacutet triển kinh tế thị trường quaacute độ lecircn CNXH macircu thuẫn nagravey bộc lộ lagrave macircu thuẫn trong nội bộ nhacircn dacircn Nhigraven chung lợi iacutech giai cấp tư sản thống nhất lợi iacutech cộng đồng đấu tranh lagrave để hợp taacutec đoagraven kết xacircy dựng xatilde hội dacircn giagraveu nước mạnh cocircng bằng văn minh -Thực chất đấu tranh giai cấp ở nước ta trong thời kỳ quaacute độ lagrave đấu tranh giữa khuynh hướng tự giaacutec theo định hướng XHCN vagrave khuynh hướng phaacutet triển tự phaacutet lecircn TBCN Trong quaacute trigravenh đoacute nhất thiết chuacuteng ta phải phaacutet triển kinh tế hagraveng hoaacute nhiều thagravenh phần trong đoacute coacute thagravenh phần kinh tế tư bản tư nhacircn -Đấu tranh giai cấp ở nước ta diễn ra hagraveng ngagravey trecircn caacutec lĩnh vực chiacutenh trị kinh tế xatilde hội Vigrave vậy Đảng ta luocircn xaacutec định rotilde cần phải +Đấu tranh chống khuynh hướng vagrave biểu hiện tiecircu cực của tầng lớp tư sản +Đấu tranh chống khuynh hướng tự phaacutet TBCN của sản xuất nhỏ +Đấu tranh chống caacutec thế lực thugrave địch acircm mưu diễn biến hoagrave bigravenh phaacute hoại độc lập dacircn tộc vagrave chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta +Xacircy dựng chủ nghĩa xatilde hội đi đocirci với bảo vệ tổ quốc bảo vệ quyền lagravem chủ nhacircn dacircn +Xacircy dựng nền kinh tế thị trường thực hiện CNH HĐH định hướng XHCN giữ gigraven vagrave phaacutet huy bản sắc dacircn tộc tiếp thu tinh hoa nhacircn loại lagravem cho đời sống vật chất vagrave tinh thần nhacircn dacircn khocircng ngừng nacircng cao -Để đạt được caacutec mục tiecircu trecircn đogravei hỏi sử dụng nhiều higravenh thức đấu tranh khaacutec nhau vừa mềm dẻo vừa cương quyết Toacutem lại giai đoạn hiện nay đogravei hỏi Đảng ta phải nắm vững biện phaacutep duy vật nắm vững quan điểm giai cấp của CN Maacutec-Lecircnin để phacircn tiacutech được tiacutenh chất tigravenh higravenh gay go phức tạp của đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ traacutenh rơi vagraveo thaacutei cực sai lầm quaacute cường điệu đấu tranh giai cấp đi đến rụt regrave khocircng daacutem đổi mới mơ hồ mất cảnh giaacutec đi đến phủ nhận đấu tranh giai cấp Cacircu 27 Anh chị hatildey chỉ ra những điểm giống vagrave khaacutec nhau giữa nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản Trả lời

Nhagrave nước phaacutep quyền lagrave một higravenh thức tổ chức nhagrave nước đặc biệt magrave ở đoacute coacute sự ngự trị cao nhất của phaacutep luật với nội dung thực hiện quyền lực của nhacircn dacircn

Nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản coacute những điểm giống vagrave khaacutec nhau như sau

Giống nhau Phaacutep luật được đề cao vagrave lagrave cocircng cụ chủ yếu để quản lyacute mọi hoạt động của xatilde hội vagrave cocircng dacircn Ngay cả hoạt động của caacutec cơ

quan thuộc hệ thống tổ chức nhagrave nước cũng phải tuacircn theo phaacutep luật mặc dugrave chiacutenh noacute lagrave những cơ quan cocircng bố ban hagravenh thực thi vagrave kiểm tra việc thực hiện phaacutep luật

Khaacutec nhau 1048766Điểm khaacutec biệt căn bản giữa nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản ở

chỗ nếu như trong nhagrave nước phaacutep quyền tư sản quyền lực của nhagrave nước được phacircn cho ba cơ quan khaacutec nhau hoagraven toagraven độc lập với nhau đảm nhiệm thigrave một trong những nguyecircn tắc quan trọng của nhagrave nước phaacutep quyền XHCN lagrave quyền lực nhagrave nước thống nhất coacute sự phacircn cocircng vagrave phối hợp giữa caacutec cơ quan nhagrave nước trong việc thực hiện caacutec quyền lập phaacutep hagravenh phaacutep vagrave tư phaacutep 22

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam lagrave nhagrave nước phaacutep quyền XHCN của dacircn do dacircn vigrave dacircn necircn hệ thống phaacutep luật thể hiện tập trung yacute chiacute lợi iacutech vagrave nguyện vọng của nhacircn dacircn Tất cả quyền lực nhagrave nước thuộc về nhacircn dacircn magrave nền tảng lagrave liecircn minh giữa giai cấp cocircng nhacircn vagrave đội ngũ triacute thức Trong khi nhagrave nước phaacutep quyền tư sản lagrave của giai cấp tư sản nhằm thực hiện nền chuyecircn chiacutenh tư sản đối với giai cấp vocirc sản vagrave nhacircn dacircn lao động

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam được đặt dưới sự latildenh đạo của ĐCS VN thực hiện quản lyacute xatilde hội bằng phaacutep luật theo phaacutep luật Nhagrave nước phaacutep quyền tư sản được tổ chức dưới nhiều higravenh thức khaacutec nhau nhưng nhigraven chung coacute 2 higravenh thức cơ bản lagrave quacircn chủ lập hiến vagrave caacutec higravenh thức cộng hogravea chung quy lại đều lagrave nền chuyecircn chiacutenh tư sản Cacircu 28 Phacircn tiacutech vai trograve của Nhagrave Nước đối với quaacute trigravenh phaacutet triển kinh tế ở nước ta trong giai đoạn hiện nay Vai trograve taacutec động của Nhagrave Nước đối với kinh tế thuộc phạm vi mối quan hệ biện chứng giữa kiến truacutec thượng tầng vagrave cơ sở hạ tầng Nếu chiacutenh saacutech phaacutep luật của Nhagrave Nước phugrave hợp với nhu cầu khaacutech quan của nền kinh tế thigrave noacute sẽ coacute taacutec động thuacutec đẩy kinh tế phaacutet triển vagrave ngược lại sẽ kigravem hatildem hoặc phaacute hoại sự phaacutet triển kinh tế Nền kinh tế VN hiện nay lagrave nền kinh tế thị trường theo định hướng XHCN trong đoacute Nhagrave Nước giữ vai trograve rất quan trọng 1 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc ổn định kinh tế vĩ mocirc Nền kinh tế thị trường luocircn diễn ra những biến động khocircn lường vagrave tiềm ẩn những nguy cơ khủng hoảng kinh tế trầm trọng Do đoacute xuất hiện nhu cầu cần sự can thiệp của Nhagrave Nước nhằm điều chỉnh caacutec quan hệ kinh tế sao cho iacutet coacute khả năng xảy ra khủng hoảng nhất thocircng qua chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh tiền tệ Chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh bao gồm caacutec chiacutenh saacutech thuế vagrave chi tiecircu ngacircn saacutech của Nhagrave nước nhằm điều tiết chu kỳ kinh tế đảm bảo cocircng ăn việc lagravem ổn định giaacute cả vagrave tăng trưởng liecircn tục của nền kinh tế Trong những thời kỳ kinh tế suy giảm chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh coacute taacutec dụng kiacutech cầu vagrave sản xuất bằng caacutech Chiacutenh phủ tăng mua giảm thuế do đoacute tạo ra được một thu nhập quốc dacircn khả dụng lớn hơn để đưa vagraveo luồng tiecircu đugraveng Cograven trong những thời kỳ kinh tế quaacute noacuteng chiacutenh phủ lagravem ngược lại Khi tăng chi tiecircu vagraveo thời điểm thất nghiệp cao vagrave lạm phaacutet thấp Nhagrave nước đatilde tăng cung ứng tiền dẫn tới giảm latildei suất (tức giaacutem giaacute đồng tiền) nhờ đoacute ngacircn hagraveng mới coacute nhiều điều kiện cho vay vagrave chi tiecircu cho tiecircu dugraveng được tăng lecircn Điều đoacute coacute nghĩa lagrave kiacutech cầu vigrave tiecircu dugraveng lagrave bộ phận cấu thagravenh lớn nhất vagrave ổn định nhất của tổng cầu Latildei suất thấp đồng thời khuyến khiacutech đầu tư caacutec chủ doanh nghiệp coacute thể mở rộng sản xuất thuecirc thecircm cocircng nhacircn Trong thời kỳ lạm phaacutet cao vagrave thất nghiệp thấp thigrave ngược lại Nhagrave nước ldquolagravem nguội nền kinh tế bằng caacutech tăng latildei suất giảm cung ứng tiền Cugraveng với việc giảm tiền vagrave tăng latildei suất cả chỉ tiecircu lẫn giaacute cả đều coacute xu hướng giảm hoặc iacutet nhất nếu coacute tăng thigrave cũng rất chậm vagrave kết quả lagrave thu hẹp lại sản lượng vagrave việc lagravem 2 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng Trong nền kinh tế thị trường coacute thagravenh phần kinh tế tư nhacircn Thagravenh phần kinh tế nagravey chủ yếu hoạt động vigrave mục điacutech lợi nhuận necircn chỉ tập trung đầu tư phaacutet triển những lĩnh vực coacute thể thu được nhiều lợi nhuận Cograven những lĩnh vực cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng như xacircy dựng cơ sở hạ tầng (giao thocircng điện nước hellip) thigrave tư nhacircn khocircng muốn hoặc khocircng thể đầu tư vigrave vốn lớn chậm thu hồi vốn Magrave một nền kinh tế muốn phaacutet triển thigrave khocircng thể khocircng coacute cơ sở hạ tầng Do vậy để ổn định vagrave phaacutet triển kinh tế Nhagrave Nước phải đảm nhận lĩnh vực hagraveng hoacutea cocircng cộng 3 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc chống ocirc nhiễm mocirci trường Caacutec thagravenh phần kinh tế tư nhacircn trong quaacute trigravenh hoạt động kinh doanh đatilde gacircy ra ocirc nhiễm mocirci trường lagravem cạn kiệt nguồn tagravei nguyecircn Do đoacute cần sự can thiệp điều tiết của Nhagrave Nước để hạn chế vagrave khắc phục những vấn đề nagravey 4 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc tạo lập hagravenh lang phaacutep lyacute vững chắc Sự phaacutet triển của nền kinh tế thường đogravei hỏi phải coacute một mocirci trường chiacutenh trị - xatilde hội ổn định cần thiết Mặt khaacutec xu thế phaacutet triển của kinh tế thị trường lagrave theo hướng hội nhập kinh tế quốc tế do đoacute cagraveng cần tới vai trograve của Nhagrave Nước bằng caacutec chiacutenh saacutech đối ngoại tạo mocirci trường phaacutep lyacute vững chắc cho quaacute trigravenh nagravey 23

Cacircu 29 AnhChị hatildey phacircn tiacutech quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người vagrave về vấn đề giải phoacuteng con người 1 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người a Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội - Khoa học vagrave thực tiễn đatilde chứng tỏ rằng tiền đề đầu tiecircn của sự tồn tại người lagrave sự sống của thể xaacutec Thể xaacutec sống của con người chiacutenh lagrave sản phẩm tiến hoacutea lacircu dagravei của tự nhiecircn lagrave sự tiếp tục phaacutet triển của tự nhiecircn PhAecircngghen viết ldquoBản thacircn chuacuteng ta với cả xương thịt maacuteu mủ vagrave đầu oacutec chuacuteng ta lagrave thuộc về giới tự nhiecircnrdquo Do vậy trước hết noacute bị chi phối bởi caacutec quy luật tự nhiecircn sinh học như quy luật trao đổi chất giữa cơ thể với mocirci trường quy luật biến dị vagrave di truyền quy luật tiến hoacutea hellip - Sự tồn tại của con người cograven gắn liền trực tiếp với sự tồn tại của xatilde hội Để thỏa matilden caacutec nhu cầu của migravenh con người phải tiến hagravenh lao động sản xuất qua đoacute tạo thagravenh caacutec mối quan hệ xatilde hội vagrave xatilde hội trong đoacute ldquo xatilde hội sản sinh ra con người với tiacutenh caacutech lagrave con người như thế nagraveo thigrave con người cũng sản sinh ra xatilde hội như thếrdquo Sự tồn tại xatilde hội của con người gắn liền với sự tồn tại của yacute thức - Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội trong đoacute coacute sự taacutec động đan xen của ba hệ thống nhu cầu (nhu cầu sinh học nhu cầu xatilde hội nhu cầu tinh thần) vagrave ba hệ thống quy luật (quy luật sinh học quy luật xatilde hội quy luật tinh thần) Mỗi hệ thống nhu cầu vagrave quy luật nagravey đều coacute vị triacute vai trograve vagrave taacutec dụng của migravenh trong sự tồn tại vagrave phaacutet triển của con người đồng thời chuacuteng tham gia vagraveo việc quy định bản chất của noacute trong đoacute hệ thống nhu cầu vagrave quy luật xatilde hội luocircn giữ vị triacute trung tacircm vagrave coacute vai trograve quyết định Caacutec nhu cầu của con người dugrave lagrave nhu cầu vật chất hay tinh thần mang tiacutenh tự nhiecircn vagrave xatilde hội đều được quy định bởi lịch sử nhưng con người hoagraven toagraven coacute thể tự điều chỉnh tự kiểm tra caacutec nhu cầu vagrave hoạt động của migravenh Con người tồn tại trong thế giới khocircng phải như caacutec sinh vật khaacutec magrave tồn tại với tư caacutech lagrave chủ thể của quaacute trigravenh nhận thức vagrave hagravenh động cải tạo thế giới cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người b Con người lagrave chủ thể của lịch sử - Triết học Mac-Lecircnin cho rằng con người lagrave sản phẩm của lịch sử (sản phẩm của điều kiện tự nhiecircn vagrave điều kiện xatilde hội) đồng thời chiacutenh lagrave chủ thể saacuteng tạo ra quaacute trigravenh lịch sử ấy-lịch sử của con người Đoacute lagrave quaacute trigravenh hoạt động coacute yacute thức của con người nhằm mục điacutech cải tạo tự nhiecircn cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người - Trecircn cơ sở vận dụng pheacutep biện chứng duy vật CMaacutec đatilde khảo saacutet bản chất con người bắt đầu từ hoạt động thực tiễn từ trong hoagraven cảnh xatilde hội lịch sử cụ thể - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo luận điểm nagravey cho thấy con người lagrave một thực thể coacute tiacutenh loagravei Đặc tiacutenh ldquoloagraveirdquo của con người hiện thực tức lagrave tiacutenh người Tiacutenh người bao gồm toagraven bộ caacutec thuộc tiacutenh vốn coacute của con người trong đoacute coacute ba thuộc tiacutenh cơ bản nhất đoacute lagrave thuộc tiacutenh tự nhiecircn thuộc tiacutenh xatilde hội vagrave thuộc tiacutenh tư duy - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo quan hệ xatilde hội ở đacircy được hiểu lagrave tổng thể caacutec quan hệ magrave con người đatilde coacute đang coacute vagrave trong chừng mực nagraveo đoacute cograven bao hagravem cả những quan hệ trong tương lai - Bản chất con người lagrave tổng hogravea caacutec quan hệ xatilde hội nhưng con người bao giờ cũng lagrave con người riecircng biệt con người cụ thể ứng với những thời đại những giai đoạn lịch sử nhất định với từng tập đoagraven người đồng thời noacute cũng mang bản chất chung của nhacircn loại phaacutet triển trong toagraven bộ lịch sử loagravei người 2 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về giải phoacuteng con người - Triết học Mac-Lecircnin lagrave triết học vigrave con người Trong ldquoTuyecircn ngocircn của Đảng Cộng sảnrdquo CMac vagrave PhAecircngghen đatilde viết ldquovĩnh viễn giải phoacuteng toagraven thể xatilde hội khỏi aacutech boacutec lột aacutech aacutep bứcrdquo song ldquoxatilde hội khocircng thể nagraveo giải phoacuteng cho migravenh được nếu khocircng giải phoacuteng cho mỗi caacute nhacircn riecircng biệtrdquo Như vậy tư tưởng giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave tư tưởng xuyecircn suốt lagrave caacutei cốt lotildei của Triết học Mac- Lecircnin - Triết học Mac-Lecircnin khocircng phải lagrave triết học đầu tiecircn đề cập đến vấn đề giải phoacuteng con người Vấn đề giải phoacuteng con người đatilde được nhiều học thuyết triết học đề cập đến nhưng do hạn chế bởi lịch sử do chưa hiểu đuacuteng về con người về bản chất con người cho necircn khi xaacutec định giải phoacuteng con người lagrave giải phoacuteng đối tượng nagraveo bằng caacutec nagraveo giải phoacuteng như thế nagraveo hellip caacutec học thuyết triết học trong lịch sử đatilde đưa ra nhiều quan điểm khaacutec nhau nhưng chưa coacute được cacircu trả lời thiacutech đaacuteng - Triết học Mac-Lecircnin trecircn cơ sở giải thiacutech đuacuteng đắn vagrave khoa học về con người về bản chất con người đatilde xaacutec định ldquobất kỳ sự giải phoacuteng nagraveo cũng bao hagravem ở chỗ lagrave noacute trả thế giới con người những quan hệ của con người về với bản thacircn con ngườirdquo ldquolagrave giải phoacuteng người lao động thoaacutet khoải lao động bị tha hoacuteardquo Coacute thể noacutei rằng vấn đề ldquotha hoacutea con ngườirdquo vagrave giải phoacuteng con người chiếm vị triacute trung tacircm trong quan niệm của CMaacutec về đời sống xatilde hội ldquoTha hoacuteardquo lagrave biến thagravenh caacutei bản chất khaacutec với bản chất ban đầu ldquoTha hoacutea con ngườirdquo theo CMaacutec lagrave con người khocircng cograven lagrave chiacutenh migravenh magrave trở thagravenh tồn tại khaacutec caacutei đối lập với migravenh Vagrave nguyecircn nhacircn của sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất vagrave sự nocirc dịch nhiều mặt đối với con người gacircy ra - Theo triết học Mac-Lecircnin sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do hoạt động của chiacutenh con người tạo ra vigrave thế con người bằng hoạt động tiacutech cực của migravenh coacute thể xoaacute bỏ được sự ldquotha hoacuteardquo cho migravenh 24

+ Cần phải xoacutea bỏ ldquochế độ sở hữu tư sảnrdquo thứ ldquo sở hữu vận động trong sự đối lập giữa hai cực tư bản vagrave lao độngrdquo noacute chiacutenh lagrave nguồn gốc sinh ra mọi nocirc dịch con người trong xatilde hội tư bản + Sự nghiệp xoacutea bỏ ldquotha hoacuteardquo giải phoacuteng cho con người lagrave sự nghiệp của quần chuacuteng nhacircn dacircn lao động trong đoacute giai cấp vocirc sản lagrave lực lượng nograveng cốt vagrave quyết định Bởi vigrave chỉ coacute giai cấp vocirc sản mới coacute khả năng đem lại tự do vagrave bigravenh đẳng thực sự cho mọi người + Sự nghiệp giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave một quaacute trigravenh lacircu dagravei Noacute phụ thuộc chủ yếu vagraveo trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất vagraveo caacutec điều kiện vật chất tất yếu cho sự nghiệp giải phoacuteng ấy Cacircu 30 Anh chị hatildey trigravenh bagravey mục tiecircu nhiệm vụ vagrave nội dung cơ bản của việc xacircy dựng con người Việt Nam đaacutep ứng giai đoạn caacutech mạng hiện nay

Theo chủ nghĩa Maacutec- Lecircnin con người lagrave sản phẩm của lịch sử cũng lagrave chủ thể saacuteng tạo lịch sử Con người Việt Nam do điều kiện tự nhiecircn địa lyacute văn hoaacute đatilde higravenh thagravenh necircn con người Việt Nam mộc mạc chất phaacutec coacute

truyền thống đấu tranh kiecircn cường bất khuất để giữ nước vagrave phấn đấu khocircng ngừng vigrave sự nghiệp dựng nước Con người Việt Nam hiện nay đang đứng trước những thử thaacutech mới cần phải vượt qua đoacute lagrave - Đấu tranh chống lại những mặt tiecircu cực vagrave hạn chế của cơ chế thị trường mang lại coacute taacutec động xấu đến tư tưởng tacircm lyacute con

người VN - Cugraveng với cuộc CM KHKT như vũ bảo con người VN cần phaacutet huy vagrave kế thừa những tinh hoa văn hoaacute của nhacircn loại vagrave giữ gigraven

bản sắc văn hoaacute của migravenh bull Xacircy dựng con người VN đaacutep ứng giai đoạn CM hiện nay - Xacircy dựng con người VN coacute những đức tiacutenh cơ bản như tinh thần yecircu nước coacute yacute chiacute đưa đất nước khỏi đoacutei nghegraveo đoagraven kết vigrave

sự nghiệp tiến bộ xatilde hội - Coacute yacute thức tập thể phấn đấu vigrave lợi iacutech chung - Lối sống lagravenh mạnh cần kiệm bảo vệ mocirci trường sinh thaacutei - Lao động chăm chỉ với lương tacircm nghề nghiệp coacute kỹ luật kỹ thuật vagrave saacuteng tạo - Thường xuyecircn học tập hiểu biết vagrave nacircng cao nghiệp vụhellip Toacutem lại để con người VN coacute thể đaacutep ứng được những yecircu cầu của giai đoạn caacutech mạng hiện nay một mặt cần tiacutech cực phaacutet huy vagrave regraven luyện những ưu điểm đồng thời khắc phục vagrave hạn chế những nhược điểm để sớm đưa VN thoaacutet khỏi tigravenh trạng đoacutei nghegraveo lạc hậu vagrave ldquosaacutenh vai cugraveng với caacutec cường quốc năm chacircurdquo

• 84 Những yecircu cầu phương phaacutep luận của nguyecircn tắc phaacutet triển

Đồng thời phải gắn phaacutet triển kinh tế với phaacutet triển văn hoacutea xacircy dựng nền văn hoacutea tiecircn tiến đậm đagrave bản sắc dacircn tộc nhằm khocircng ngừng nacircng cao dacircn triacute đagraveo tạo nhacircn lực vagrave bồi dưỡng nhacircn tagravei theo quan điểm của đảng ta đoacute lagrave quốc saacutech hagraveng đầu giải quyết caacutec vấn đề XH thực hiện cocircng bằng vagrave dacircn chủ trong đời sống XH

Trong quaacute trigravenh phaacutet triển văn hoacutea cần phải đặc biệt quan tacircm đến phaacutet triển giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo Phải coi giaacuteo dục vagrave đagraveo tạo cũng lagrave quốc saacutech hagraveng đầu Điều nagravey vừa phugrave hợp với xu thế phaacutet triển hiện đại lại vừa lagrave đogravei hỏi cấp baacutech của sự phaacutet triển đất nước

Toacutem lại lyacute luận higravenh thaacutei kt-xh lagrave một lyacute luận khoa học noacute cho chuacuteng ta một quan niệm đuacuteng đắn về mối quan hệ lẫn nhau giữa caacutec mặt trong đời sống kt-xh về sự vận động vagrave phaacutet triển của XH Với sự phaacutet triển của khoa học vagrave thực tiễn hiện nay lyacute luận đoacute vẫn giữ nguyecircn giaacute trị Noacute đem lại một phương phaacutep luận thực sự khoa học để phacircn tiacutech caacutec hiện tượng trong đời sống XH để từ đoacute vạch ra phương hướng vagrave giải phaacutep đuacuteng đắn cho hoạt động thực tiễn Cacircu 25 AnhChi hay phan tich nhung cong hien to lon cua CMac PhAngghen va VILenin vao su phat trien ly luan ve giai cap va dau tranh giai cap

Nguồn gốc giai cấp CMaacutec vagrave Phangghen đều khẳng định giai cấp khocircng phải lagrave hiện tượng bẩm sinh của xatilde hội khocircng xất hiện cugraveng với sự xuất hiện của xatilde hội Trong xatilde hội nguyecircn thủy khi lực lượng sản xuất cograven thấp keacutem con người lagravem ra sản phẩm chỉ để tồn tại chưa coacute sản phẩm dư thừa chưa coacute điều kiện khaacutech quan để người nagravey chiếm đoạt sản phẩm của người khaacutec xatilde hội chưa xuất hiện chế độ người boacutec lột người vagrave do đoacute chưa thể coacute giai cấp Cuối xatilde hội nguyecircn thủy cocircng cụ sản xuất bằng kim loại xuất hiện coacute sự phacircn cocircng lao động lagravem cho lực lượng sản xuất phaacutet triển mang lại năng suất lao động cao hơn từ đoacute dẫn đến của cải dư lagravem của riecircng chế độ tư hữu ra đời Chế độ tư hữu lagravem cơ sở cho sự phacircn hoaacute xatilde hội thagravenh caacutec gia cấp coacute lợi iacutech đối khaacuteng nhau

Giai cấp lagrave những tập đoagraven người to lớn khaacutec nhau về địa vị trong một hệ thống sản xuất xatilde hội nhất định trong lịch sử khaacutec nhau về quan hệ của họ đối với những tư liệu sản xuất về vai trograve của họ trong tổ chức lao động xatilde hội vagrave như vậy lagrave khaacutec nhau về caacutech thức hưởng thụ vagrave về phần của cải xatilde hội iacutet hoặc nhiều magrave họ được hưởng Noacutei đến giai cấp lagrave noacutei đến một hệ thống caacutec tập đoagraven người trong một chế độ kinh tế xatilde hội nhất định do chế độ ấy sản sinh ra mỗi giai cấp trong lịch sử đều coacute đặc điểm riecircng tuy nhiecircn theo LecircNin cho pheacutep ta nắm được dấu hiệu đặc trưng chung nhất cơ bản nhất những dấu hiệu phổ biến vagrave ổn định nhất của giai cấp

Giai cấp lagrave phạm trugrave kinh tế xatilde hội coacute tiacutenh lịch sử giai cấp khocircng phải lagrave sản phẩm của sản xuất noacutei chung magrave lagrave sản phẩm của hệ thống sản xuất xatilde hội nhất định trong lịch sử một hệ thống giai cấp tương ứng với mocirct hệ thống sản xuất xatilde hội do đoacute khocircng thể hiểu đặc trưng của từng giai cấp cụ thể nếu khocircng đặt noacute trong mối quan hệ với caacutec giai cấp đối lập khaacutec

Noacutei đến giai cấp lagrave noacutei đến sự khaacutec nhau giữa caacutec tập đoagraven người về địa vị trong một hệ thống kinh tế xatilde hội nhất định trong đoacute tập đoagraven người nagravey lagrave thống trị cograven tập đoagraven người kia lagrave bị trị sự khaacutec nhau ấy thể hiện ở chỗ

Caacutec giai cấp coacute quan hệ khaacutec nhau về tư liệu sản xuất đacircy lagrave sự khaacutec nhau cơ bản nhất quy định sự khaacutec nhau về địa vị của caacutec giai cấp trong xatilde hội (viacute dụ)

Caacutec giai cấp coacute vai trograve khaacutec nhau trong tổ chức lao động xatilde hội trong tổ chức quản lyacute sản xuất tập đoagraven nagraveo chiếm hữu tư liệu sản xuất đương nhiecircn giữ vai trograve latildenh đạo chỉ huy hoạt động sản xuất vagrave lưu thocircng hagraveng hoacutea tại từng đơn vị kinh tế vagrave trecircn quy mocirc toagraven xatilde hội

Caacutec giai cấp coacute phương thức vagrave qui mocirc thu nhận của cải xatilde hội khaacutec nhau caacutec giai cấp thống trị chiếm đoạt giaacute trị thăng dư của caacutec giai cấp bị trị chế độ phacircn phối trong xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng lagrave chế độ phacircn phối bất cocircng vigrave phần lớn của cải nằm trong tay giai cấp thống trị phần iacutet ỏi cograven lại thuộc về lực lượng đocircng đảo trong xatilde hội đoacute lagrave những người lao động Toacutem lại giai cấp nagraveo nắm được quyền sở hữu đối với tư liệu sản xuất thigrave giai cấp đoacute sẽ nắm quyền quản lyacute tổ chức sản xuất vagrave quyền chi phối sản phẩm giai cấp đoacute sẽ coacute địa vị trong xatilde hội

Đấu tranh giai cấp Gia cấp thống trị vagrave giai cấp bị trị coacute lợi iacutech căn bản đối lập nhau khocircng thể đều hoagrave đều hoagrave được Đoacute lagrave đối khaacuteng về quyền lợi giữa những giai tầng aacutep bức boacutec lột vagrave những giai tầng bị boacutec lột coacute aacutep bức thigrave coacute đấu tranh chống aacutep VILecircnin cho rằng đấu tranh giai cấp trong lịch sử vagrave trong thời đại ngagravey nay khocircng phải lagrave cuộc bạo loạn khủng bố lật đổ chỉ coacute yacute ngĩa phaacute hoại tiecircu cực magrave thực chất lagrave cuộc đấu tranh của quần chuacuteng bị tước heat quyền bị aacutep bức vagrave lao động chống bọn đặc quyền đặc lợi bọn aacutep bức vagrave bọn ăn baacutem cuộc đấu tranh của những người cocircng nhacircn lagravem thuecirc hay những người vocirc sản chống những người hữu sản hay giai cấp tư sản 20

Thocircng qua cuộc đấu tranh giai cấp sự xung đột giữa lực lượng sản xuất mới vagrave quan hệ sản xuất lạc hậu được giải quyết thực hiện bước quaacute độ từ một chế độ xatilde hội lỗ lời sang chế độ mới cao hơn

Đấu tranh giai cấp lagrave động lực phaacutet triển của xatilde hội coacute giai cấp khocircng chỉ thể hiện trong thời kỳ caacutech mạng xatilde hội magrave cograven trong thời hogravea bigravenh

Đấu tranh giai cấp lagrave quy luật chung của xatilde hội coacute giai cấp song quy luật ấy coacute những biểu hiện đặc thugrave trong từng xatilde hội cụ thể

Về kết cấu giai cấp trong xatilde hội coacute giai cấp mỗi higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội coacute một kết cấu giai cấp nhất định khi higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội nagravey thay thế higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội khaacutec thigrave kết cấu giai cấp cũng thay đổi

Mỗi kết cấu giai cấp trong xatilde hội coacute giai cấp đều coacute caacutec giai cấp cơ bản giai cấp khocircng cơ bản vagrave tầng lớp trung gian những giai cấp cơ bản lagrave những giai cấp gắn liền với sự xuất hiện vagrave tồn tại của phương thức sản xuất thống trị trong xatilde hội sự đối khaacuteng vagrave cuộc đấu tranh của caacutec giai cấp đoacute biểu hiện macircu thuẫn cơ bản của phương thức sản xuất đatilde sinh ra chuacuteng những giai cấp khocircng cơ bản đoacute lagrave những người nocircng dacircn tự do coacute iacutet ruộng đất trong chế độ chiếm hữu nocirc lệ đoacute lagrave giai cấp nocirc lệ chủ nocirc với tư caacutech lagrave tagraven dư của chế độ cũ giai cấp tư sản với tư caacutech lagrave mầm moacuteng của xatilde hội mới trong xatilde hội phong kiếnhellip tầng lớp trung gian lagrave sản phẩm của chiacutenh phương thức sản xuất đang thống trị lagrave kết quả của quaacute trigravenh phacircn hoacutea xatilde hội diễn ra khocircng ngừng trong xatilde hội đoacute lagrave tầng lớp bigravenh dacircn trong xatilde hội nocirc lệ lagrave tầng lớp triacute thức tiểu tư sản trong xatilde hội tư bản

Cugraveng với sự phaacutet triển của sản xuất mỗi giai cấp trong một kết cấu giai cấp cũng coacute những biến đổi nhất định những biến đổi ấy dẫn đến những thay đổi địa vị của caacutec giai cấp đoacute trong hệ thống sản xuất xatilde hội

Lyacute luận về giai cấp của chủ nghĩa Maacutec ndashLecircnin lagrave cơ sở đuacuteng đắn để nhận định giai cấp phacircn tiacutech caacutec quan hệ giai cấp trong đấu tranh giai cấp vagrave lien minh giai cấp baacutec bỏ mọi quan điểm sai lầm trong việc phacircn chia giai cấp trong xatilde hội

Lyacute luận về giai cấp vagrave đấu tranh giai cấp của chủ nghĩa Maacutec - PhAngghen Lecircnin đatilde vạch ra tiacutenh tấc yếu của cuộc đấu tranh giữa giai cấp vocirc sản vagrave giai cấp tư sản Sau khi giai cấp vocirc sản giagravenh chiacutenh quyền những cơ sở vất chất để nảy sinh giai cấp boacutec lột vagrave sự phacircn chia giai cấp noacutei chung vẫn tồn tại vigrave vậy giai cấp cocircng nhacircn phải tiến hagravenh tổ chức xacircy dựng một hệ thống quan hệ xatilde hocirci mới theo yecircu cầu phaacutet triển của lực lượng sản xuất hiện đại Ngoagravei ra giai cấp vocirc sản cograven phải từng bước khắc phục những tư tưởng tacircm lyacute tập quaacuten văn hoacutea lạc hậu của xatilde hội củ cograven in sacircu vagraveo đời sống tinh thần của xatilde hội CAcircU 26 Anhchị hatildey trigravenh bagravey quan điểm maacutecxiacutet về đấu tranh giai cấp vagrave vai trograve của noacute đối với sự phaacutet triển của xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng Sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam về đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta hiện nay như thế nagraveo 1 Quan điểm Maacutecxiacutet về đấu tranh giai cấp - Đấu tranh giai cấp lagrave quaacute trigravenh tất yếu khaacutech quan của xatilde hội coacute aacutep bức boacutec lột Đoacute lagrave cuộc đấu tranh giữa giai cấp thống trị vagrave giai cấp bị trị đối khaacuteng về quyền lợi khocircng thể dung hoagrave được -VILecircnin cho rằng đấu tranh giai cấp trong lịch sử vagrave ngagravey nay khocircng phải lagrave những cuộc bạo loạn khủng bố phaacute hoại magrave noacute thực chất lagrave cuộc đấu tranh của quần chuacuteng bị tước hết quyền bị aacutep bức vagrave lao động chống bọn aacutep bức ăn baacutem đấu tranh của những người cocircng nhacircn lagravem thuecirc hay những người vocirc sản chống giai cấp tư sản Nguyecircn nhacircn đấu tranh giai cấp -Do macircu thuẫn gay gắt giữa lực lượng sản xuất mới tiến bộ vagrave quan hệ sản xuất lỗi thời lạc hậu - Về mặt xatilde hội đacircy lagrave macircu thuẫn biểu hiện giữa giai cấp caacutech mạng tiến bộ đại diện cho lực lượng sản xuất mới vagrave giai cấp thống trị boacutec lột đại diện cho quan hệ sản xuất lỗi thời lạc hậu Higravenh thức đấu tranh Tuỳ thuộc hoagraven cảnh lịch sử giai cấp tham gia đấu tranh giai đoạn phaacutet triển đấu tranh magrave đấu tranh giai cấp diễn ra dưới nhiều higravenh thức Ngagravey nay caacutech mạng xatilde hội chủ nghĩa đang thời kỳ thoaacutei tragraveo giai cấp cocircng nhacircn caacutec nước tư bản đấu tranh bằng những higravenh thức mới chống lại những thủ đoạn của giai cấp thống trị bảo vệ lợi iacutech giai cấp trước mắt vagrave lacircu dagravei của cocircng nhacircn vagrave nhacircn dacircn lao động 2 Vai trograve của đấu tranh giai cấp đối với sự phaacutet triển xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng -Đấu tranh giai cấp lagrave một trong những động lực phaacutet triển quan trọng của xatilde hội coacute giai cấp Vigrave đấu tranh giai cấp giuacutep thay đổi phương thức sản xuất cũ lỗi thời lạc hậu bằng phương thức mới cao hơn đồng thời xacircy dựng lực lượng sản xuất mới phugrave hợp quan hệ sản xuất tạo cơ sở phaacutet triển mọi mặt đời sống xatilde hội -Đấu tranh giai cấp giuacutep cải tạo caacutec giai cấp caacutech mạng vagrave quần chuacuteng lao động thocircng qua việc xoaacute bỏ tập quaacuten xấu do giai cấp thống trị sản sinh ra 21

-Đấu tranh giai cấp lagrave đograven bẩy phaacutet triển lịch sử caacutech mạng lagrave động lực phaacutet triển caacutec mặt đời sống xatilde hội trong thời kỳ phaacutet triển bigravenh thừơng Đấu tranh lagrave động lực để giai cấp tư sản đổi mới phương thức quản lyacute sử dụng kỹ thuật mới để tạo necircn những thagravenh tựu mới -Vai trograve đấu tranh giai cấp thể hiện ở những cuộc đấu tranh mang tiacutenh quần chuacuteng rộng lớn do lực lượng tiến bộ xatilde hội latildenh đạo được tổ chức khoa học nhằm đaacutenh đổ giai cấp thống trị cản trở phaacutet triển xatilde hội 3 Sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam về đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta hiện nay -Thời kỳ quaacute độ đi lecircn CNXH ở nước ta tồn tại nhiều giai cấp vagrave macircu thuẫn giai cấp Tuy nhiecircn trong điều kiện phaacutet triển kinh tế thị trường quaacute độ lecircn CNXH macircu thuẫn nagravey bộc lộ lagrave macircu thuẫn trong nội bộ nhacircn dacircn Nhigraven chung lợi iacutech giai cấp tư sản thống nhất lợi iacutech cộng đồng đấu tranh lagrave để hợp taacutec đoagraven kết xacircy dựng xatilde hội dacircn giagraveu nước mạnh cocircng bằng văn minh -Thực chất đấu tranh giai cấp ở nước ta trong thời kỳ quaacute độ lagrave đấu tranh giữa khuynh hướng tự giaacutec theo định hướng XHCN vagrave khuynh hướng phaacutet triển tự phaacutet lecircn TBCN Trong quaacute trigravenh đoacute nhất thiết chuacuteng ta phải phaacutet triển kinh tế hagraveng hoaacute nhiều thagravenh phần trong đoacute coacute thagravenh phần kinh tế tư bản tư nhacircn -Đấu tranh giai cấp ở nước ta diễn ra hagraveng ngagravey trecircn caacutec lĩnh vực chiacutenh trị kinh tế xatilde hội Vigrave vậy Đảng ta luocircn xaacutec định rotilde cần phải +Đấu tranh chống khuynh hướng vagrave biểu hiện tiecircu cực của tầng lớp tư sản +Đấu tranh chống khuynh hướng tự phaacutet TBCN của sản xuất nhỏ +Đấu tranh chống caacutec thế lực thugrave địch acircm mưu diễn biến hoagrave bigravenh phaacute hoại độc lập dacircn tộc vagrave chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta +Xacircy dựng chủ nghĩa xatilde hội đi đocirci với bảo vệ tổ quốc bảo vệ quyền lagravem chủ nhacircn dacircn +Xacircy dựng nền kinh tế thị trường thực hiện CNH HĐH định hướng XHCN giữ gigraven vagrave phaacutet huy bản sắc dacircn tộc tiếp thu tinh hoa nhacircn loại lagravem cho đời sống vật chất vagrave tinh thần nhacircn dacircn khocircng ngừng nacircng cao -Để đạt được caacutec mục tiecircu trecircn đogravei hỏi sử dụng nhiều higravenh thức đấu tranh khaacutec nhau vừa mềm dẻo vừa cương quyết Toacutem lại giai đoạn hiện nay đogravei hỏi Đảng ta phải nắm vững biện phaacutep duy vật nắm vững quan điểm giai cấp của CN Maacutec-Lecircnin để phacircn tiacutech được tiacutenh chất tigravenh higravenh gay go phức tạp của đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ traacutenh rơi vagraveo thaacutei cực sai lầm quaacute cường điệu đấu tranh giai cấp đi đến rụt regrave khocircng daacutem đổi mới mơ hồ mất cảnh giaacutec đi đến phủ nhận đấu tranh giai cấp Cacircu 27 Anh chị hatildey chỉ ra những điểm giống vagrave khaacutec nhau giữa nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản Trả lời

Nhagrave nước phaacutep quyền lagrave một higravenh thức tổ chức nhagrave nước đặc biệt magrave ở đoacute coacute sự ngự trị cao nhất của phaacutep luật với nội dung thực hiện quyền lực của nhacircn dacircn

Nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản coacute những điểm giống vagrave khaacutec nhau như sau

Giống nhau Phaacutep luật được đề cao vagrave lagrave cocircng cụ chủ yếu để quản lyacute mọi hoạt động của xatilde hội vagrave cocircng dacircn Ngay cả hoạt động của caacutec cơ

quan thuộc hệ thống tổ chức nhagrave nước cũng phải tuacircn theo phaacutep luật mặc dugrave chiacutenh noacute lagrave những cơ quan cocircng bố ban hagravenh thực thi vagrave kiểm tra việc thực hiện phaacutep luật

Khaacutec nhau 1048766Điểm khaacutec biệt căn bản giữa nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản ở

chỗ nếu như trong nhagrave nước phaacutep quyền tư sản quyền lực của nhagrave nước được phacircn cho ba cơ quan khaacutec nhau hoagraven toagraven độc lập với nhau đảm nhiệm thigrave một trong những nguyecircn tắc quan trọng của nhagrave nước phaacutep quyền XHCN lagrave quyền lực nhagrave nước thống nhất coacute sự phacircn cocircng vagrave phối hợp giữa caacutec cơ quan nhagrave nước trong việc thực hiện caacutec quyền lập phaacutep hagravenh phaacutep vagrave tư phaacutep 22

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam lagrave nhagrave nước phaacutep quyền XHCN của dacircn do dacircn vigrave dacircn necircn hệ thống phaacutep luật thể hiện tập trung yacute chiacute lợi iacutech vagrave nguyện vọng của nhacircn dacircn Tất cả quyền lực nhagrave nước thuộc về nhacircn dacircn magrave nền tảng lagrave liecircn minh giữa giai cấp cocircng nhacircn vagrave đội ngũ triacute thức Trong khi nhagrave nước phaacutep quyền tư sản lagrave của giai cấp tư sản nhằm thực hiện nền chuyecircn chiacutenh tư sản đối với giai cấp vocirc sản vagrave nhacircn dacircn lao động

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam được đặt dưới sự latildenh đạo của ĐCS VN thực hiện quản lyacute xatilde hội bằng phaacutep luật theo phaacutep luật Nhagrave nước phaacutep quyền tư sản được tổ chức dưới nhiều higravenh thức khaacutec nhau nhưng nhigraven chung coacute 2 higravenh thức cơ bản lagrave quacircn chủ lập hiến vagrave caacutec higravenh thức cộng hogravea chung quy lại đều lagrave nền chuyecircn chiacutenh tư sản Cacircu 28 Phacircn tiacutech vai trograve của Nhagrave Nước đối với quaacute trigravenh phaacutet triển kinh tế ở nước ta trong giai đoạn hiện nay Vai trograve taacutec động của Nhagrave Nước đối với kinh tế thuộc phạm vi mối quan hệ biện chứng giữa kiến truacutec thượng tầng vagrave cơ sở hạ tầng Nếu chiacutenh saacutech phaacutep luật của Nhagrave Nước phugrave hợp với nhu cầu khaacutech quan của nền kinh tế thigrave noacute sẽ coacute taacutec động thuacutec đẩy kinh tế phaacutet triển vagrave ngược lại sẽ kigravem hatildem hoặc phaacute hoại sự phaacutet triển kinh tế Nền kinh tế VN hiện nay lagrave nền kinh tế thị trường theo định hướng XHCN trong đoacute Nhagrave Nước giữ vai trograve rất quan trọng 1 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc ổn định kinh tế vĩ mocirc Nền kinh tế thị trường luocircn diễn ra những biến động khocircn lường vagrave tiềm ẩn những nguy cơ khủng hoảng kinh tế trầm trọng Do đoacute xuất hiện nhu cầu cần sự can thiệp của Nhagrave Nước nhằm điều chỉnh caacutec quan hệ kinh tế sao cho iacutet coacute khả năng xảy ra khủng hoảng nhất thocircng qua chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh tiền tệ Chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh bao gồm caacutec chiacutenh saacutech thuế vagrave chi tiecircu ngacircn saacutech của Nhagrave nước nhằm điều tiết chu kỳ kinh tế đảm bảo cocircng ăn việc lagravem ổn định giaacute cả vagrave tăng trưởng liecircn tục của nền kinh tế Trong những thời kỳ kinh tế suy giảm chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh coacute taacutec dụng kiacutech cầu vagrave sản xuất bằng caacutech Chiacutenh phủ tăng mua giảm thuế do đoacute tạo ra được một thu nhập quốc dacircn khả dụng lớn hơn để đưa vagraveo luồng tiecircu đugraveng Cograven trong những thời kỳ kinh tế quaacute noacuteng chiacutenh phủ lagravem ngược lại Khi tăng chi tiecircu vagraveo thời điểm thất nghiệp cao vagrave lạm phaacutet thấp Nhagrave nước đatilde tăng cung ứng tiền dẫn tới giảm latildei suất (tức giaacutem giaacute đồng tiền) nhờ đoacute ngacircn hagraveng mới coacute nhiều điều kiện cho vay vagrave chi tiecircu cho tiecircu dugraveng được tăng lecircn Điều đoacute coacute nghĩa lagrave kiacutech cầu vigrave tiecircu dugraveng lagrave bộ phận cấu thagravenh lớn nhất vagrave ổn định nhất của tổng cầu Latildei suất thấp đồng thời khuyến khiacutech đầu tư caacutec chủ doanh nghiệp coacute thể mở rộng sản xuất thuecirc thecircm cocircng nhacircn Trong thời kỳ lạm phaacutet cao vagrave thất nghiệp thấp thigrave ngược lại Nhagrave nước ldquolagravem nguội nền kinh tế bằng caacutech tăng latildei suất giảm cung ứng tiền Cugraveng với việc giảm tiền vagrave tăng latildei suất cả chỉ tiecircu lẫn giaacute cả đều coacute xu hướng giảm hoặc iacutet nhất nếu coacute tăng thigrave cũng rất chậm vagrave kết quả lagrave thu hẹp lại sản lượng vagrave việc lagravem 2 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng Trong nền kinh tế thị trường coacute thagravenh phần kinh tế tư nhacircn Thagravenh phần kinh tế nagravey chủ yếu hoạt động vigrave mục điacutech lợi nhuận necircn chỉ tập trung đầu tư phaacutet triển những lĩnh vực coacute thể thu được nhiều lợi nhuận Cograven những lĩnh vực cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng như xacircy dựng cơ sở hạ tầng (giao thocircng điện nước hellip) thigrave tư nhacircn khocircng muốn hoặc khocircng thể đầu tư vigrave vốn lớn chậm thu hồi vốn Magrave một nền kinh tế muốn phaacutet triển thigrave khocircng thể khocircng coacute cơ sở hạ tầng Do vậy để ổn định vagrave phaacutet triển kinh tế Nhagrave Nước phải đảm nhận lĩnh vực hagraveng hoacutea cocircng cộng 3 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc chống ocirc nhiễm mocirci trường Caacutec thagravenh phần kinh tế tư nhacircn trong quaacute trigravenh hoạt động kinh doanh đatilde gacircy ra ocirc nhiễm mocirci trường lagravem cạn kiệt nguồn tagravei nguyecircn Do đoacute cần sự can thiệp điều tiết của Nhagrave Nước để hạn chế vagrave khắc phục những vấn đề nagravey 4 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc tạo lập hagravenh lang phaacutep lyacute vững chắc Sự phaacutet triển của nền kinh tế thường đogravei hỏi phải coacute một mocirci trường chiacutenh trị - xatilde hội ổn định cần thiết Mặt khaacutec xu thế phaacutet triển của kinh tế thị trường lagrave theo hướng hội nhập kinh tế quốc tế do đoacute cagraveng cần tới vai trograve của Nhagrave Nước bằng caacutec chiacutenh saacutech đối ngoại tạo mocirci trường phaacutep lyacute vững chắc cho quaacute trigravenh nagravey 23

Cacircu 29 AnhChị hatildey phacircn tiacutech quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người vagrave về vấn đề giải phoacuteng con người 1 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người a Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội - Khoa học vagrave thực tiễn đatilde chứng tỏ rằng tiền đề đầu tiecircn của sự tồn tại người lagrave sự sống của thể xaacutec Thể xaacutec sống của con người chiacutenh lagrave sản phẩm tiến hoacutea lacircu dagravei của tự nhiecircn lagrave sự tiếp tục phaacutet triển của tự nhiecircn PhAecircngghen viết ldquoBản thacircn chuacuteng ta với cả xương thịt maacuteu mủ vagrave đầu oacutec chuacuteng ta lagrave thuộc về giới tự nhiecircnrdquo Do vậy trước hết noacute bị chi phối bởi caacutec quy luật tự nhiecircn sinh học như quy luật trao đổi chất giữa cơ thể với mocirci trường quy luật biến dị vagrave di truyền quy luật tiến hoacutea hellip - Sự tồn tại của con người cograven gắn liền trực tiếp với sự tồn tại của xatilde hội Để thỏa matilden caacutec nhu cầu của migravenh con người phải tiến hagravenh lao động sản xuất qua đoacute tạo thagravenh caacutec mối quan hệ xatilde hội vagrave xatilde hội trong đoacute ldquo xatilde hội sản sinh ra con người với tiacutenh caacutech lagrave con người như thế nagraveo thigrave con người cũng sản sinh ra xatilde hội như thếrdquo Sự tồn tại xatilde hội của con người gắn liền với sự tồn tại của yacute thức - Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội trong đoacute coacute sự taacutec động đan xen của ba hệ thống nhu cầu (nhu cầu sinh học nhu cầu xatilde hội nhu cầu tinh thần) vagrave ba hệ thống quy luật (quy luật sinh học quy luật xatilde hội quy luật tinh thần) Mỗi hệ thống nhu cầu vagrave quy luật nagravey đều coacute vị triacute vai trograve vagrave taacutec dụng của migravenh trong sự tồn tại vagrave phaacutet triển của con người đồng thời chuacuteng tham gia vagraveo việc quy định bản chất của noacute trong đoacute hệ thống nhu cầu vagrave quy luật xatilde hội luocircn giữ vị triacute trung tacircm vagrave coacute vai trograve quyết định Caacutec nhu cầu của con người dugrave lagrave nhu cầu vật chất hay tinh thần mang tiacutenh tự nhiecircn vagrave xatilde hội đều được quy định bởi lịch sử nhưng con người hoagraven toagraven coacute thể tự điều chỉnh tự kiểm tra caacutec nhu cầu vagrave hoạt động của migravenh Con người tồn tại trong thế giới khocircng phải như caacutec sinh vật khaacutec magrave tồn tại với tư caacutech lagrave chủ thể của quaacute trigravenh nhận thức vagrave hagravenh động cải tạo thế giới cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người b Con người lagrave chủ thể của lịch sử - Triết học Mac-Lecircnin cho rằng con người lagrave sản phẩm của lịch sử (sản phẩm của điều kiện tự nhiecircn vagrave điều kiện xatilde hội) đồng thời chiacutenh lagrave chủ thể saacuteng tạo ra quaacute trigravenh lịch sử ấy-lịch sử của con người Đoacute lagrave quaacute trigravenh hoạt động coacute yacute thức của con người nhằm mục điacutech cải tạo tự nhiecircn cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người - Trecircn cơ sở vận dụng pheacutep biện chứng duy vật CMaacutec đatilde khảo saacutet bản chất con người bắt đầu từ hoạt động thực tiễn từ trong hoagraven cảnh xatilde hội lịch sử cụ thể - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo luận điểm nagravey cho thấy con người lagrave một thực thể coacute tiacutenh loagravei Đặc tiacutenh ldquoloagraveirdquo của con người hiện thực tức lagrave tiacutenh người Tiacutenh người bao gồm toagraven bộ caacutec thuộc tiacutenh vốn coacute của con người trong đoacute coacute ba thuộc tiacutenh cơ bản nhất đoacute lagrave thuộc tiacutenh tự nhiecircn thuộc tiacutenh xatilde hội vagrave thuộc tiacutenh tư duy - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo quan hệ xatilde hội ở đacircy được hiểu lagrave tổng thể caacutec quan hệ magrave con người đatilde coacute đang coacute vagrave trong chừng mực nagraveo đoacute cograven bao hagravem cả những quan hệ trong tương lai - Bản chất con người lagrave tổng hogravea caacutec quan hệ xatilde hội nhưng con người bao giờ cũng lagrave con người riecircng biệt con người cụ thể ứng với những thời đại những giai đoạn lịch sử nhất định với từng tập đoagraven người đồng thời noacute cũng mang bản chất chung của nhacircn loại phaacutet triển trong toagraven bộ lịch sử loagravei người 2 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về giải phoacuteng con người - Triết học Mac-Lecircnin lagrave triết học vigrave con người Trong ldquoTuyecircn ngocircn của Đảng Cộng sảnrdquo CMac vagrave PhAecircngghen đatilde viết ldquovĩnh viễn giải phoacuteng toagraven thể xatilde hội khỏi aacutech boacutec lột aacutech aacutep bứcrdquo song ldquoxatilde hội khocircng thể nagraveo giải phoacuteng cho migravenh được nếu khocircng giải phoacuteng cho mỗi caacute nhacircn riecircng biệtrdquo Như vậy tư tưởng giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave tư tưởng xuyecircn suốt lagrave caacutei cốt lotildei của Triết học Mac- Lecircnin - Triết học Mac-Lecircnin khocircng phải lagrave triết học đầu tiecircn đề cập đến vấn đề giải phoacuteng con người Vấn đề giải phoacuteng con người đatilde được nhiều học thuyết triết học đề cập đến nhưng do hạn chế bởi lịch sử do chưa hiểu đuacuteng về con người về bản chất con người cho necircn khi xaacutec định giải phoacuteng con người lagrave giải phoacuteng đối tượng nagraveo bằng caacutec nagraveo giải phoacuteng như thế nagraveo hellip caacutec học thuyết triết học trong lịch sử đatilde đưa ra nhiều quan điểm khaacutec nhau nhưng chưa coacute được cacircu trả lời thiacutech đaacuteng - Triết học Mac-Lecircnin trecircn cơ sở giải thiacutech đuacuteng đắn vagrave khoa học về con người về bản chất con người đatilde xaacutec định ldquobất kỳ sự giải phoacuteng nagraveo cũng bao hagravem ở chỗ lagrave noacute trả thế giới con người những quan hệ của con người về với bản thacircn con ngườirdquo ldquolagrave giải phoacuteng người lao động thoaacutet khoải lao động bị tha hoacuteardquo Coacute thể noacutei rằng vấn đề ldquotha hoacutea con ngườirdquo vagrave giải phoacuteng con người chiếm vị triacute trung tacircm trong quan niệm của CMaacutec về đời sống xatilde hội ldquoTha hoacuteardquo lagrave biến thagravenh caacutei bản chất khaacutec với bản chất ban đầu ldquoTha hoacutea con ngườirdquo theo CMaacutec lagrave con người khocircng cograven lagrave chiacutenh migravenh magrave trở thagravenh tồn tại khaacutec caacutei đối lập với migravenh Vagrave nguyecircn nhacircn của sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất vagrave sự nocirc dịch nhiều mặt đối với con người gacircy ra - Theo triết học Mac-Lecircnin sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do hoạt động của chiacutenh con người tạo ra vigrave thế con người bằng hoạt động tiacutech cực của migravenh coacute thể xoaacute bỏ được sự ldquotha hoacuteardquo cho migravenh 24

+ Cần phải xoacutea bỏ ldquochế độ sở hữu tư sảnrdquo thứ ldquo sở hữu vận động trong sự đối lập giữa hai cực tư bản vagrave lao độngrdquo noacute chiacutenh lagrave nguồn gốc sinh ra mọi nocirc dịch con người trong xatilde hội tư bản + Sự nghiệp xoacutea bỏ ldquotha hoacuteardquo giải phoacuteng cho con người lagrave sự nghiệp của quần chuacuteng nhacircn dacircn lao động trong đoacute giai cấp vocirc sản lagrave lực lượng nograveng cốt vagrave quyết định Bởi vigrave chỉ coacute giai cấp vocirc sản mới coacute khả năng đem lại tự do vagrave bigravenh đẳng thực sự cho mọi người + Sự nghiệp giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave một quaacute trigravenh lacircu dagravei Noacute phụ thuộc chủ yếu vagraveo trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất vagraveo caacutec điều kiện vật chất tất yếu cho sự nghiệp giải phoacuteng ấy Cacircu 30 Anh chị hatildey trigravenh bagravey mục tiecircu nhiệm vụ vagrave nội dung cơ bản của việc xacircy dựng con người Việt Nam đaacutep ứng giai đoạn caacutech mạng hiện nay

Theo chủ nghĩa Maacutec- Lecircnin con người lagrave sản phẩm của lịch sử cũng lagrave chủ thể saacuteng tạo lịch sử Con người Việt Nam do điều kiện tự nhiecircn địa lyacute văn hoaacute đatilde higravenh thagravenh necircn con người Việt Nam mộc mạc chất phaacutec coacute

truyền thống đấu tranh kiecircn cường bất khuất để giữ nước vagrave phấn đấu khocircng ngừng vigrave sự nghiệp dựng nước Con người Việt Nam hiện nay đang đứng trước những thử thaacutech mới cần phải vượt qua đoacute lagrave - Đấu tranh chống lại những mặt tiecircu cực vagrave hạn chế của cơ chế thị trường mang lại coacute taacutec động xấu đến tư tưởng tacircm lyacute con

người VN - Cugraveng với cuộc CM KHKT như vũ bảo con người VN cần phaacutet huy vagrave kế thừa những tinh hoa văn hoaacute của nhacircn loại vagrave giữ gigraven

bản sắc văn hoaacute của migravenh bull Xacircy dựng con người VN đaacutep ứng giai đoạn CM hiện nay - Xacircy dựng con người VN coacute những đức tiacutenh cơ bản như tinh thần yecircu nước coacute yacute chiacute đưa đất nước khỏi đoacutei nghegraveo đoagraven kết vigrave

sự nghiệp tiến bộ xatilde hội - Coacute yacute thức tập thể phấn đấu vigrave lợi iacutech chung - Lối sống lagravenh mạnh cần kiệm bảo vệ mocirci trường sinh thaacutei - Lao động chăm chỉ với lương tacircm nghề nghiệp coacute kỹ luật kỹ thuật vagrave saacuteng tạo - Thường xuyecircn học tập hiểu biết vagrave nacircng cao nghiệp vụhellip Toacutem lại để con người VN coacute thể đaacutep ứng được những yecircu cầu của giai đoạn caacutech mạng hiện nay một mặt cần tiacutech cực phaacutet huy vagrave regraven luyện những ưu điểm đồng thời khắc phục vagrave hạn chế những nhược điểm để sớm đưa VN thoaacutet khỏi tigravenh trạng đoacutei nghegraveo lạc hậu vagrave ldquosaacutenh vai cugraveng với caacutec cường quốc năm chacircurdquo

• 84 Những yecircu cầu phương phaacutep luận của nguyecircn tắc phaacutet triển

Thocircng qua cuộc đấu tranh giai cấp sự xung đột giữa lực lượng sản xuất mới vagrave quan hệ sản xuất lạc hậu được giải quyết thực hiện bước quaacute độ từ một chế độ xatilde hội lỗ lời sang chế độ mới cao hơn

Đấu tranh giai cấp lagrave động lực phaacutet triển của xatilde hội coacute giai cấp khocircng chỉ thể hiện trong thời kỳ caacutech mạng xatilde hội magrave cograven trong thời hogravea bigravenh

Đấu tranh giai cấp lagrave quy luật chung của xatilde hội coacute giai cấp song quy luật ấy coacute những biểu hiện đặc thugrave trong từng xatilde hội cụ thể

Về kết cấu giai cấp trong xatilde hội coacute giai cấp mỗi higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội coacute một kết cấu giai cấp nhất định khi higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội nagravey thay thế higravenh thaacutei kinh tế xatilde hội khaacutec thigrave kết cấu giai cấp cũng thay đổi

Mỗi kết cấu giai cấp trong xatilde hội coacute giai cấp đều coacute caacutec giai cấp cơ bản giai cấp khocircng cơ bản vagrave tầng lớp trung gian những giai cấp cơ bản lagrave những giai cấp gắn liền với sự xuất hiện vagrave tồn tại của phương thức sản xuất thống trị trong xatilde hội sự đối khaacuteng vagrave cuộc đấu tranh của caacutec giai cấp đoacute biểu hiện macircu thuẫn cơ bản của phương thức sản xuất đatilde sinh ra chuacuteng những giai cấp khocircng cơ bản đoacute lagrave những người nocircng dacircn tự do coacute iacutet ruộng đất trong chế độ chiếm hữu nocirc lệ đoacute lagrave giai cấp nocirc lệ chủ nocirc với tư caacutech lagrave tagraven dư của chế độ cũ giai cấp tư sản với tư caacutech lagrave mầm moacuteng của xatilde hội mới trong xatilde hội phong kiếnhellip tầng lớp trung gian lagrave sản phẩm của chiacutenh phương thức sản xuất đang thống trị lagrave kết quả của quaacute trigravenh phacircn hoacutea xatilde hội diễn ra khocircng ngừng trong xatilde hội đoacute lagrave tầng lớp bigravenh dacircn trong xatilde hội nocirc lệ lagrave tầng lớp triacute thức tiểu tư sản trong xatilde hội tư bản

Cugraveng với sự phaacutet triển của sản xuất mỗi giai cấp trong một kết cấu giai cấp cũng coacute những biến đổi nhất định những biến đổi ấy dẫn đến những thay đổi địa vị của caacutec giai cấp đoacute trong hệ thống sản xuất xatilde hội

Lyacute luận về giai cấp của chủ nghĩa Maacutec ndashLecircnin lagrave cơ sở đuacuteng đắn để nhận định giai cấp phacircn tiacutech caacutec quan hệ giai cấp trong đấu tranh giai cấp vagrave lien minh giai cấp baacutec bỏ mọi quan điểm sai lầm trong việc phacircn chia giai cấp trong xatilde hội

Lyacute luận về giai cấp vagrave đấu tranh giai cấp của chủ nghĩa Maacutec - PhAngghen Lecircnin đatilde vạch ra tiacutenh tấc yếu của cuộc đấu tranh giữa giai cấp vocirc sản vagrave giai cấp tư sản Sau khi giai cấp vocirc sản giagravenh chiacutenh quyền những cơ sở vất chất để nảy sinh giai cấp boacutec lột vagrave sự phacircn chia giai cấp noacutei chung vẫn tồn tại vigrave vậy giai cấp cocircng nhacircn phải tiến hagravenh tổ chức xacircy dựng một hệ thống quan hệ xatilde hocirci mới theo yecircu cầu phaacutet triển của lực lượng sản xuất hiện đại Ngoagravei ra giai cấp vocirc sản cograven phải từng bước khắc phục những tư tưởng tacircm lyacute tập quaacuten văn hoacutea lạc hậu của xatilde hội củ cograven in sacircu vagraveo đời sống tinh thần của xatilde hội CAcircU 26 Anhchị hatildey trigravenh bagravey quan điểm maacutecxiacutet về đấu tranh giai cấp vagrave vai trograve của noacute đối với sự phaacutet triển của xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng Sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam về đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta hiện nay như thế nagraveo 1 Quan điểm Maacutecxiacutet về đấu tranh giai cấp - Đấu tranh giai cấp lagrave quaacute trigravenh tất yếu khaacutech quan của xatilde hội coacute aacutep bức boacutec lột Đoacute lagrave cuộc đấu tranh giữa giai cấp thống trị vagrave giai cấp bị trị đối khaacuteng về quyền lợi khocircng thể dung hoagrave được -VILecircnin cho rằng đấu tranh giai cấp trong lịch sử vagrave ngagravey nay khocircng phải lagrave những cuộc bạo loạn khủng bố phaacute hoại magrave noacute thực chất lagrave cuộc đấu tranh của quần chuacuteng bị tước hết quyền bị aacutep bức vagrave lao động chống bọn aacutep bức ăn baacutem đấu tranh của những người cocircng nhacircn lagravem thuecirc hay những người vocirc sản chống giai cấp tư sản Nguyecircn nhacircn đấu tranh giai cấp -Do macircu thuẫn gay gắt giữa lực lượng sản xuất mới tiến bộ vagrave quan hệ sản xuất lỗi thời lạc hậu - Về mặt xatilde hội đacircy lagrave macircu thuẫn biểu hiện giữa giai cấp caacutech mạng tiến bộ đại diện cho lực lượng sản xuất mới vagrave giai cấp thống trị boacutec lột đại diện cho quan hệ sản xuất lỗi thời lạc hậu Higravenh thức đấu tranh Tuỳ thuộc hoagraven cảnh lịch sử giai cấp tham gia đấu tranh giai đoạn phaacutet triển đấu tranh magrave đấu tranh giai cấp diễn ra dưới nhiều higravenh thức Ngagravey nay caacutech mạng xatilde hội chủ nghĩa đang thời kỳ thoaacutei tragraveo giai cấp cocircng nhacircn caacutec nước tư bản đấu tranh bằng những higravenh thức mới chống lại những thủ đoạn của giai cấp thống trị bảo vệ lợi iacutech giai cấp trước mắt vagrave lacircu dagravei của cocircng nhacircn vagrave nhacircn dacircn lao động 2 Vai trograve của đấu tranh giai cấp đối với sự phaacutet triển xatilde hội coacute giai cấp đối khaacuteng -Đấu tranh giai cấp lagrave một trong những động lực phaacutet triển quan trọng của xatilde hội coacute giai cấp Vigrave đấu tranh giai cấp giuacutep thay đổi phương thức sản xuất cũ lỗi thời lạc hậu bằng phương thức mới cao hơn đồng thời xacircy dựng lực lượng sản xuất mới phugrave hợp quan hệ sản xuất tạo cơ sở phaacutet triển mọi mặt đời sống xatilde hội -Đấu tranh giai cấp giuacutep cải tạo caacutec giai cấp caacutech mạng vagrave quần chuacuteng lao động thocircng qua việc xoaacute bỏ tập quaacuten xấu do giai cấp thống trị sản sinh ra 21

-Đấu tranh giai cấp lagrave đograven bẩy phaacutet triển lịch sử caacutech mạng lagrave động lực phaacutet triển caacutec mặt đời sống xatilde hội trong thời kỳ phaacutet triển bigravenh thừơng Đấu tranh lagrave động lực để giai cấp tư sản đổi mới phương thức quản lyacute sử dụng kỹ thuật mới để tạo necircn những thagravenh tựu mới -Vai trograve đấu tranh giai cấp thể hiện ở những cuộc đấu tranh mang tiacutenh quần chuacuteng rộng lớn do lực lượng tiến bộ xatilde hội latildenh đạo được tổ chức khoa học nhằm đaacutenh đổ giai cấp thống trị cản trở phaacutet triển xatilde hội 3 Sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam về đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta hiện nay -Thời kỳ quaacute độ đi lecircn CNXH ở nước ta tồn tại nhiều giai cấp vagrave macircu thuẫn giai cấp Tuy nhiecircn trong điều kiện phaacutet triển kinh tế thị trường quaacute độ lecircn CNXH macircu thuẫn nagravey bộc lộ lagrave macircu thuẫn trong nội bộ nhacircn dacircn Nhigraven chung lợi iacutech giai cấp tư sản thống nhất lợi iacutech cộng đồng đấu tranh lagrave để hợp taacutec đoagraven kết xacircy dựng xatilde hội dacircn giagraveu nước mạnh cocircng bằng văn minh -Thực chất đấu tranh giai cấp ở nước ta trong thời kỳ quaacute độ lagrave đấu tranh giữa khuynh hướng tự giaacutec theo định hướng XHCN vagrave khuynh hướng phaacutet triển tự phaacutet lecircn TBCN Trong quaacute trigravenh đoacute nhất thiết chuacuteng ta phải phaacutet triển kinh tế hagraveng hoaacute nhiều thagravenh phần trong đoacute coacute thagravenh phần kinh tế tư bản tư nhacircn -Đấu tranh giai cấp ở nước ta diễn ra hagraveng ngagravey trecircn caacutec lĩnh vực chiacutenh trị kinh tế xatilde hội Vigrave vậy Đảng ta luocircn xaacutec định rotilde cần phải +Đấu tranh chống khuynh hướng vagrave biểu hiện tiecircu cực của tầng lớp tư sản +Đấu tranh chống khuynh hướng tự phaacutet TBCN của sản xuất nhỏ +Đấu tranh chống caacutec thế lực thugrave địch acircm mưu diễn biến hoagrave bigravenh phaacute hoại độc lập dacircn tộc vagrave chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta +Xacircy dựng chủ nghĩa xatilde hội đi đocirci với bảo vệ tổ quốc bảo vệ quyền lagravem chủ nhacircn dacircn +Xacircy dựng nền kinh tế thị trường thực hiện CNH HĐH định hướng XHCN giữ gigraven vagrave phaacutet huy bản sắc dacircn tộc tiếp thu tinh hoa nhacircn loại lagravem cho đời sống vật chất vagrave tinh thần nhacircn dacircn khocircng ngừng nacircng cao -Để đạt được caacutec mục tiecircu trecircn đogravei hỏi sử dụng nhiều higravenh thức đấu tranh khaacutec nhau vừa mềm dẻo vừa cương quyết Toacutem lại giai đoạn hiện nay đogravei hỏi Đảng ta phải nắm vững biện phaacutep duy vật nắm vững quan điểm giai cấp của CN Maacutec-Lecircnin để phacircn tiacutech được tiacutenh chất tigravenh higravenh gay go phức tạp của đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ traacutenh rơi vagraveo thaacutei cực sai lầm quaacute cường điệu đấu tranh giai cấp đi đến rụt regrave khocircng daacutem đổi mới mơ hồ mất cảnh giaacutec đi đến phủ nhận đấu tranh giai cấp Cacircu 27 Anh chị hatildey chỉ ra những điểm giống vagrave khaacutec nhau giữa nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản Trả lời

Nhagrave nước phaacutep quyền lagrave một higravenh thức tổ chức nhagrave nước đặc biệt magrave ở đoacute coacute sự ngự trị cao nhất của phaacutep luật với nội dung thực hiện quyền lực của nhacircn dacircn

Nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản coacute những điểm giống vagrave khaacutec nhau như sau

Giống nhau Phaacutep luật được đề cao vagrave lagrave cocircng cụ chủ yếu để quản lyacute mọi hoạt động của xatilde hội vagrave cocircng dacircn Ngay cả hoạt động của caacutec cơ

quan thuộc hệ thống tổ chức nhagrave nước cũng phải tuacircn theo phaacutep luật mặc dugrave chiacutenh noacute lagrave những cơ quan cocircng bố ban hagravenh thực thi vagrave kiểm tra việc thực hiện phaacutep luật

Khaacutec nhau 1048766Điểm khaacutec biệt căn bản giữa nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản ở

chỗ nếu như trong nhagrave nước phaacutep quyền tư sản quyền lực của nhagrave nước được phacircn cho ba cơ quan khaacutec nhau hoagraven toagraven độc lập với nhau đảm nhiệm thigrave một trong những nguyecircn tắc quan trọng của nhagrave nước phaacutep quyền XHCN lagrave quyền lực nhagrave nước thống nhất coacute sự phacircn cocircng vagrave phối hợp giữa caacutec cơ quan nhagrave nước trong việc thực hiện caacutec quyền lập phaacutep hagravenh phaacutep vagrave tư phaacutep 22

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam lagrave nhagrave nước phaacutep quyền XHCN của dacircn do dacircn vigrave dacircn necircn hệ thống phaacutep luật thể hiện tập trung yacute chiacute lợi iacutech vagrave nguyện vọng của nhacircn dacircn Tất cả quyền lực nhagrave nước thuộc về nhacircn dacircn magrave nền tảng lagrave liecircn minh giữa giai cấp cocircng nhacircn vagrave đội ngũ triacute thức Trong khi nhagrave nước phaacutep quyền tư sản lagrave của giai cấp tư sản nhằm thực hiện nền chuyecircn chiacutenh tư sản đối với giai cấp vocirc sản vagrave nhacircn dacircn lao động

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam được đặt dưới sự latildenh đạo của ĐCS VN thực hiện quản lyacute xatilde hội bằng phaacutep luật theo phaacutep luật Nhagrave nước phaacutep quyền tư sản được tổ chức dưới nhiều higravenh thức khaacutec nhau nhưng nhigraven chung coacute 2 higravenh thức cơ bản lagrave quacircn chủ lập hiến vagrave caacutec higravenh thức cộng hogravea chung quy lại đều lagrave nền chuyecircn chiacutenh tư sản Cacircu 28 Phacircn tiacutech vai trograve của Nhagrave Nước đối với quaacute trigravenh phaacutet triển kinh tế ở nước ta trong giai đoạn hiện nay Vai trograve taacutec động của Nhagrave Nước đối với kinh tế thuộc phạm vi mối quan hệ biện chứng giữa kiến truacutec thượng tầng vagrave cơ sở hạ tầng Nếu chiacutenh saacutech phaacutep luật của Nhagrave Nước phugrave hợp với nhu cầu khaacutech quan của nền kinh tế thigrave noacute sẽ coacute taacutec động thuacutec đẩy kinh tế phaacutet triển vagrave ngược lại sẽ kigravem hatildem hoặc phaacute hoại sự phaacutet triển kinh tế Nền kinh tế VN hiện nay lagrave nền kinh tế thị trường theo định hướng XHCN trong đoacute Nhagrave Nước giữ vai trograve rất quan trọng 1 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc ổn định kinh tế vĩ mocirc Nền kinh tế thị trường luocircn diễn ra những biến động khocircn lường vagrave tiềm ẩn những nguy cơ khủng hoảng kinh tế trầm trọng Do đoacute xuất hiện nhu cầu cần sự can thiệp của Nhagrave Nước nhằm điều chỉnh caacutec quan hệ kinh tế sao cho iacutet coacute khả năng xảy ra khủng hoảng nhất thocircng qua chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh tiền tệ Chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh bao gồm caacutec chiacutenh saacutech thuế vagrave chi tiecircu ngacircn saacutech của Nhagrave nước nhằm điều tiết chu kỳ kinh tế đảm bảo cocircng ăn việc lagravem ổn định giaacute cả vagrave tăng trưởng liecircn tục của nền kinh tế Trong những thời kỳ kinh tế suy giảm chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh coacute taacutec dụng kiacutech cầu vagrave sản xuất bằng caacutech Chiacutenh phủ tăng mua giảm thuế do đoacute tạo ra được một thu nhập quốc dacircn khả dụng lớn hơn để đưa vagraveo luồng tiecircu đugraveng Cograven trong những thời kỳ kinh tế quaacute noacuteng chiacutenh phủ lagravem ngược lại Khi tăng chi tiecircu vagraveo thời điểm thất nghiệp cao vagrave lạm phaacutet thấp Nhagrave nước đatilde tăng cung ứng tiền dẫn tới giảm latildei suất (tức giaacutem giaacute đồng tiền) nhờ đoacute ngacircn hagraveng mới coacute nhiều điều kiện cho vay vagrave chi tiecircu cho tiecircu dugraveng được tăng lecircn Điều đoacute coacute nghĩa lagrave kiacutech cầu vigrave tiecircu dugraveng lagrave bộ phận cấu thagravenh lớn nhất vagrave ổn định nhất của tổng cầu Latildei suất thấp đồng thời khuyến khiacutech đầu tư caacutec chủ doanh nghiệp coacute thể mở rộng sản xuất thuecirc thecircm cocircng nhacircn Trong thời kỳ lạm phaacutet cao vagrave thất nghiệp thấp thigrave ngược lại Nhagrave nước ldquolagravem nguội nền kinh tế bằng caacutech tăng latildei suất giảm cung ứng tiền Cugraveng với việc giảm tiền vagrave tăng latildei suất cả chỉ tiecircu lẫn giaacute cả đều coacute xu hướng giảm hoặc iacutet nhất nếu coacute tăng thigrave cũng rất chậm vagrave kết quả lagrave thu hẹp lại sản lượng vagrave việc lagravem 2 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng Trong nền kinh tế thị trường coacute thagravenh phần kinh tế tư nhacircn Thagravenh phần kinh tế nagravey chủ yếu hoạt động vigrave mục điacutech lợi nhuận necircn chỉ tập trung đầu tư phaacutet triển những lĩnh vực coacute thể thu được nhiều lợi nhuận Cograven những lĩnh vực cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng như xacircy dựng cơ sở hạ tầng (giao thocircng điện nước hellip) thigrave tư nhacircn khocircng muốn hoặc khocircng thể đầu tư vigrave vốn lớn chậm thu hồi vốn Magrave một nền kinh tế muốn phaacutet triển thigrave khocircng thể khocircng coacute cơ sở hạ tầng Do vậy để ổn định vagrave phaacutet triển kinh tế Nhagrave Nước phải đảm nhận lĩnh vực hagraveng hoacutea cocircng cộng 3 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc chống ocirc nhiễm mocirci trường Caacutec thagravenh phần kinh tế tư nhacircn trong quaacute trigravenh hoạt động kinh doanh đatilde gacircy ra ocirc nhiễm mocirci trường lagravem cạn kiệt nguồn tagravei nguyecircn Do đoacute cần sự can thiệp điều tiết của Nhagrave Nước để hạn chế vagrave khắc phục những vấn đề nagravey 4 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc tạo lập hagravenh lang phaacutep lyacute vững chắc Sự phaacutet triển của nền kinh tế thường đogravei hỏi phải coacute một mocirci trường chiacutenh trị - xatilde hội ổn định cần thiết Mặt khaacutec xu thế phaacutet triển của kinh tế thị trường lagrave theo hướng hội nhập kinh tế quốc tế do đoacute cagraveng cần tới vai trograve của Nhagrave Nước bằng caacutec chiacutenh saacutech đối ngoại tạo mocirci trường phaacutep lyacute vững chắc cho quaacute trigravenh nagravey 23

Cacircu 29 AnhChị hatildey phacircn tiacutech quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người vagrave về vấn đề giải phoacuteng con người 1 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người a Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội - Khoa học vagrave thực tiễn đatilde chứng tỏ rằng tiền đề đầu tiecircn của sự tồn tại người lagrave sự sống của thể xaacutec Thể xaacutec sống của con người chiacutenh lagrave sản phẩm tiến hoacutea lacircu dagravei của tự nhiecircn lagrave sự tiếp tục phaacutet triển của tự nhiecircn PhAecircngghen viết ldquoBản thacircn chuacuteng ta với cả xương thịt maacuteu mủ vagrave đầu oacutec chuacuteng ta lagrave thuộc về giới tự nhiecircnrdquo Do vậy trước hết noacute bị chi phối bởi caacutec quy luật tự nhiecircn sinh học như quy luật trao đổi chất giữa cơ thể với mocirci trường quy luật biến dị vagrave di truyền quy luật tiến hoacutea hellip - Sự tồn tại của con người cograven gắn liền trực tiếp với sự tồn tại của xatilde hội Để thỏa matilden caacutec nhu cầu của migravenh con người phải tiến hagravenh lao động sản xuất qua đoacute tạo thagravenh caacutec mối quan hệ xatilde hội vagrave xatilde hội trong đoacute ldquo xatilde hội sản sinh ra con người với tiacutenh caacutech lagrave con người như thế nagraveo thigrave con người cũng sản sinh ra xatilde hội như thếrdquo Sự tồn tại xatilde hội của con người gắn liền với sự tồn tại của yacute thức - Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội trong đoacute coacute sự taacutec động đan xen của ba hệ thống nhu cầu (nhu cầu sinh học nhu cầu xatilde hội nhu cầu tinh thần) vagrave ba hệ thống quy luật (quy luật sinh học quy luật xatilde hội quy luật tinh thần) Mỗi hệ thống nhu cầu vagrave quy luật nagravey đều coacute vị triacute vai trograve vagrave taacutec dụng của migravenh trong sự tồn tại vagrave phaacutet triển của con người đồng thời chuacuteng tham gia vagraveo việc quy định bản chất của noacute trong đoacute hệ thống nhu cầu vagrave quy luật xatilde hội luocircn giữ vị triacute trung tacircm vagrave coacute vai trograve quyết định Caacutec nhu cầu của con người dugrave lagrave nhu cầu vật chất hay tinh thần mang tiacutenh tự nhiecircn vagrave xatilde hội đều được quy định bởi lịch sử nhưng con người hoagraven toagraven coacute thể tự điều chỉnh tự kiểm tra caacutec nhu cầu vagrave hoạt động của migravenh Con người tồn tại trong thế giới khocircng phải như caacutec sinh vật khaacutec magrave tồn tại với tư caacutech lagrave chủ thể của quaacute trigravenh nhận thức vagrave hagravenh động cải tạo thế giới cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người b Con người lagrave chủ thể của lịch sử - Triết học Mac-Lecircnin cho rằng con người lagrave sản phẩm của lịch sử (sản phẩm của điều kiện tự nhiecircn vagrave điều kiện xatilde hội) đồng thời chiacutenh lagrave chủ thể saacuteng tạo ra quaacute trigravenh lịch sử ấy-lịch sử của con người Đoacute lagrave quaacute trigravenh hoạt động coacute yacute thức của con người nhằm mục điacutech cải tạo tự nhiecircn cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người - Trecircn cơ sở vận dụng pheacutep biện chứng duy vật CMaacutec đatilde khảo saacutet bản chất con người bắt đầu từ hoạt động thực tiễn từ trong hoagraven cảnh xatilde hội lịch sử cụ thể - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo luận điểm nagravey cho thấy con người lagrave một thực thể coacute tiacutenh loagravei Đặc tiacutenh ldquoloagraveirdquo của con người hiện thực tức lagrave tiacutenh người Tiacutenh người bao gồm toagraven bộ caacutec thuộc tiacutenh vốn coacute của con người trong đoacute coacute ba thuộc tiacutenh cơ bản nhất đoacute lagrave thuộc tiacutenh tự nhiecircn thuộc tiacutenh xatilde hội vagrave thuộc tiacutenh tư duy - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo quan hệ xatilde hội ở đacircy được hiểu lagrave tổng thể caacutec quan hệ magrave con người đatilde coacute đang coacute vagrave trong chừng mực nagraveo đoacute cograven bao hagravem cả những quan hệ trong tương lai - Bản chất con người lagrave tổng hogravea caacutec quan hệ xatilde hội nhưng con người bao giờ cũng lagrave con người riecircng biệt con người cụ thể ứng với những thời đại những giai đoạn lịch sử nhất định với từng tập đoagraven người đồng thời noacute cũng mang bản chất chung của nhacircn loại phaacutet triển trong toagraven bộ lịch sử loagravei người 2 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về giải phoacuteng con người - Triết học Mac-Lecircnin lagrave triết học vigrave con người Trong ldquoTuyecircn ngocircn của Đảng Cộng sảnrdquo CMac vagrave PhAecircngghen đatilde viết ldquovĩnh viễn giải phoacuteng toagraven thể xatilde hội khỏi aacutech boacutec lột aacutech aacutep bứcrdquo song ldquoxatilde hội khocircng thể nagraveo giải phoacuteng cho migravenh được nếu khocircng giải phoacuteng cho mỗi caacute nhacircn riecircng biệtrdquo Như vậy tư tưởng giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave tư tưởng xuyecircn suốt lagrave caacutei cốt lotildei của Triết học Mac- Lecircnin - Triết học Mac-Lecircnin khocircng phải lagrave triết học đầu tiecircn đề cập đến vấn đề giải phoacuteng con người Vấn đề giải phoacuteng con người đatilde được nhiều học thuyết triết học đề cập đến nhưng do hạn chế bởi lịch sử do chưa hiểu đuacuteng về con người về bản chất con người cho necircn khi xaacutec định giải phoacuteng con người lagrave giải phoacuteng đối tượng nagraveo bằng caacutec nagraveo giải phoacuteng như thế nagraveo hellip caacutec học thuyết triết học trong lịch sử đatilde đưa ra nhiều quan điểm khaacutec nhau nhưng chưa coacute được cacircu trả lời thiacutech đaacuteng - Triết học Mac-Lecircnin trecircn cơ sở giải thiacutech đuacuteng đắn vagrave khoa học về con người về bản chất con người đatilde xaacutec định ldquobất kỳ sự giải phoacuteng nagraveo cũng bao hagravem ở chỗ lagrave noacute trả thế giới con người những quan hệ của con người về với bản thacircn con ngườirdquo ldquolagrave giải phoacuteng người lao động thoaacutet khoải lao động bị tha hoacuteardquo Coacute thể noacutei rằng vấn đề ldquotha hoacutea con ngườirdquo vagrave giải phoacuteng con người chiếm vị triacute trung tacircm trong quan niệm của CMaacutec về đời sống xatilde hội ldquoTha hoacuteardquo lagrave biến thagravenh caacutei bản chất khaacutec với bản chất ban đầu ldquoTha hoacutea con ngườirdquo theo CMaacutec lagrave con người khocircng cograven lagrave chiacutenh migravenh magrave trở thagravenh tồn tại khaacutec caacutei đối lập với migravenh Vagrave nguyecircn nhacircn của sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất vagrave sự nocirc dịch nhiều mặt đối với con người gacircy ra - Theo triết học Mac-Lecircnin sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do hoạt động của chiacutenh con người tạo ra vigrave thế con người bằng hoạt động tiacutech cực của migravenh coacute thể xoaacute bỏ được sự ldquotha hoacuteardquo cho migravenh 24

+ Cần phải xoacutea bỏ ldquochế độ sở hữu tư sảnrdquo thứ ldquo sở hữu vận động trong sự đối lập giữa hai cực tư bản vagrave lao độngrdquo noacute chiacutenh lagrave nguồn gốc sinh ra mọi nocirc dịch con người trong xatilde hội tư bản + Sự nghiệp xoacutea bỏ ldquotha hoacuteardquo giải phoacuteng cho con người lagrave sự nghiệp của quần chuacuteng nhacircn dacircn lao động trong đoacute giai cấp vocirc sản lagrave lực lượng nograveng cốt vagrave quyết định Bởi vigrave chỉ coacute giai cấp vocirc sản mới coacute khả năng đem lại tự do vagrave bigravenh đẳng thực sự cho mọi người + Sự nghiệp giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave một quaacute trigravenh lacircu dagravei Noacute phụ thuộc chủ yếu vagraveo trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất vagraveo caacutec điều kiện vật chất tất yếu cho sự nghiệp giải phoacuteng ấy Cacircu 30 Anh chị hatildey trigravenh bagravey mục tiecircu nhiệm vụ vagrave nội dung cơ bản của việc xacircy dựng con người Việt Nam đaacutep ứng giai đoạn caacutech mạng hiện nay

Theo chủ nghĩa Maacutec- Lecircnin con người lagrave sản phẩm của lịch sử cũng lagrave chủ thể saacuteng tạo lịch sử Con người Việt Nam do điều kiện tự nhiecircn địa lyacute văn hoaacute đatilde higravenh thagravenh necircn con người Việt Nam mộc mạc chất phaacutec coacute

truyền thống đấu tranh kiecircn cường bất khuất để giữ nước vagrave phấn đấu khocircng ngừng vigrave sự nghiệp dựng nước Con người Việt Nam hiện nay đang đứng trước những thử thaacutech mới cần phải vượt qua đoacute lagrave - Đấu tranh chống lại những mặt tiecircu cực vagrave hạn chế của cơ chế thị trường mang lại coacute taacutec động xấu đến tư tưởng tacircm lyacute con

người VN - Cugraveng với cuộc CM KHKT như vũ bảo con người VN cần phaacutet huy vagrave kế thừa những tinh hoa văn hoaacute của nhacircn loại vagrave giữ gigraven

bản sắc văn hoaacute của migravenh bull Xacircy dựng con người VN đaacutep ứng giai đoạn CM hiện nay - Xacircy dựng con người VN coacute những đức tiacutenh cơ bản như tinh thần yecircu nước coacute yacute chiacute đưa đất nước khỏi đoacutei nghegraveo đoagraven kết vigrave

sự nghiệp tiến bộ xatilde hội - Coacute yacute thức tập thể phấn đấu vigrave lợi iacutech chung - Lối sống lagravenh mạnh cần kiệm bảo vệ mocirci trường sinh thaacutei - Lao động chăm chỉ với lương tacircm nghề nghiệp coacute kỹ luật kỹ thuật vagrave saacuteng tạo - Thường xuyecircn học tập hiểu biết vagrave nacircng cao nghiệp vụhellip Toacutem lại để con người VN coacute thể đaacutep ứng được những yecircu cầu của giai đoạn caacutech mạng hiện nay một mặt cần tiacutech cực phaacutet huy vagrave regraven luyện những ưu điểm đồng thời khắc phục vagrave hạn chế những nhược điểm để sớm đưa VN thoaacutet khỏi tigravenh trạng đoacutei nghegraveo lạc hậu vagrave ldquosaacutenh vai cugraveng với caacutec cường quốc năm chacircurdquo

• 84 Những yecircu cầu phương phaacutep luận của nguyecircn tắc phaacutet triển

-Đấu tranh giai cấp lagrave đograven bẩy phaacutet triển lịch sử caacutech mạng lagrave động lực phaacutet triển caacutec mặt đời sống xatilde hội trong thời kỳ phaacutet triển bigravenh thừơng Đấu tranh lagrave động lực để giai cấp tư sản đổi mới phương thức quản lyacute sử dụng kỹ thuật mới để tạo necircn những thagravenh tựu mới -Vai trograve đấu tranh giai cấp thể hiện ở những cuộc đấu tranh mang tiacutenh quần chuacuteng rộng lớn do lực lượng tiến bộ xatilde hội latildenh đạo được tổ chức khoa học nhằm đaacutenh đổ giai cấp thống trị cản trở phaacutet triển xatilde hội 3 Sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam về đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ đi lecircn chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta hiện nay -Thời kỳ quaacute độ đi lecircn CNXH ở nước ta tồn tại nhiều giai cấp vagrave macircu thuẫn giai cấp Tuy nhiecircn trong điều kiện phaacutet triển kinh tế thị trường quaacute độ lecircn CNXH macircu thuẫn nagravey bộc lộ lagrave macircu thuẫn trong nội bộ nhacircn dacircn Nhigraven chung lợi iacutech giai cấp tư sản thống nhất lợi iacutech cộng đồng đấu tranh lagrave để hợp taacutec đoagraven kết xacircy dựng xatilde hội dacircn giagraveu nước mạnh cocircng bằng văn minh -Thực chất đấu tranh giai cấp ở nước ta trong thời kỳ quaacute độ lagrave đấu tranh giữa khuynh hướng tự giaacutec theo định hướng XHCN vagrave khuynh hướng phaacutet triển tự phaacutet lecircn TBCN Trong quaacute trigravenh đoacute nhất thiết chuacuteng ta phải phaacutet triển kinh tế hagraveng hoaacute nhiều thagravenh phần trong đoacute coacute thagravenh phần kinh tế tư bản tư nhacircn -Đấu tranh giai cấp ở nước ta diễn ra hagraveng ngagravey trecircn caacutec lĩnh vực chiacutenh trị kinh tế xatilde hội Vigrave vậy Đảng ta luocircn xaacutec định rotilde cần phải +Đấu tranh chống khuynh hướng vagrave biểu hiện tiecircu cực của tầng lớp tư sản +Đấu tranh chống khuynh hướng tự phaacutet TBCN của sản xuất nhỏ +Đấu tranh chống caacutec thế lực thugrave địch acircm mưu diễn biến hoagrave bigravenh phaacute hoại độc lập dacircn tộc vagrave chủ nghĩa xatilde hội ở nước ta +Xacircy dựng chủ nghĩa xatilde hội đi đocirci với bảo vệ tổ quốc bảo vệ quyền lagravem chủ nhacircn dacircn +Xacircy dựng nền kinh tế thị trường thực hiện CNH HĐH định hướng XHCN giữ gigraven vagrave phaacutet huy bản sắc dacircn tộc tiếp thu tinh hoa nhacircn loại lagravem cho đời sống vật chất vagrave tinh thần nhacircn dacircn khocircng ngừng nacircng cao -Để đạt được caacutec mục tiecircu trecircn đogravei hỏi sử dụng nhiều higravenh thức đấu tranh khaacutec nhau vừa mềm dẻo vừa cương quyết Toacutem lại giai đoạn hiện nay đogravei hỏi Đảng ta phải nắm vững biện phaacutep duy vật nắm vững quan điểm giai cấp của CN Maacutec-Lecircnin để phacircn tiacutech được tiacutenh chất tigravenh higravenh gay go phức tạp của đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quaacute độ traacutenh rơi vagraveo thaacutei cực sai lầm quaacute cường điệu đấu tranh giai cấp đi đến rụt regrave khocircng daacutem đổi mới mơ hồ mất cảnh giaacutec đi đến phủ nhận đấu tranh giai cấp Cacircu 27 Anh chị hatildey chỉ ra những điểm giống vagrave khaacutec nhau giữa nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản Trả lời

Nhagrave nước phaacutep quyền lagrave một higravenh thức tổ chức nhagrave nước đặc biệt magrave ở đoacute coacute sự ngự trị cao nhất của phaacutep luật với nội dung thực hiện quyền lực của nhacircn dacircn

Nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản coacute những điểm giống vagrave khaacutec nhau như sau

Giống nhau Phaacutep luật được đề cao vagrave lagrave cocircng cụ chủ yếu để quản lyacute mọi hoạt động của xatilde hội vagrave cocircng dacircn Ngay cả hoạt động của caacutec cơ

quan thuộc hệ thống tổ chức nhagrave nước cũng phải tuacircn theo phaacutep luật mặc dugrave chiacutenh noacute lagrave những cơ quan cocircng bố ban hagravenh thực thi vagrave kiểm tra việc thực hiện phaacutep luật

Khaacutec nhau 1048766Điểm khaacutec biệt căn bản giữa nhagrave nước phaacutep quyền XHCN magrave chuacuteng ta đang xacircy dựng với nhagrave nước phaacutep quyền tư sản ở

chỗ nếu như trong nhagrave nước phaacutep quyền tư sản quyền lực của nhagrave nước được phacircn cho ba cơ quan khaacutec nhau hoagraven toagraven độc lập với nhau đảm nhiệm thigrave một trong những nguyecircn tắc quan trọng của nhagrave nước phaacutep quyền XHCN lagrave quyền lực nhagrave nước thống nhất coacute sự phacircn cocircng vagrave phối hợp giữa caacutec cơ quan nhagrave nước trong việc thực hiện caacutec quyền lập phaacutep hagravenh phaacutep vagrave tư phaacutep 22

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam lagrave nhagrave nước phaacutep quyền XHCN của dacircn do dacircn vigrave dacircn necircn hệ thống phaacutep luật thể hiện tập trung yacute chiacute lợi iacutech vagrave nguyện vọng của nhacircn dacircn Tất cả quyền lực nhagrave nước thuộc về nhacircn dacircn magrave nền tảng lagrave liecircn minh giữa giai cấp cocircng nhacircn vagrave đội ngũ triacute thức Trong khi nhagrave nước phaacutep quyền tư sản lagrave của giai cấp tư sản nhằm thực hiện nền chuyecircn chiacutenh tư sản đối với giai cấp vocirc sản vagrave nhacircn dacircn lao động

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam được đặt dưới sự latildenh đạo của ĐCS VN thực hiện quản lyacute xatilde hội bằng phaacutep luật theo phaacutep luật Nhagrave nước phaacutep quyền tư sản được tổ chức dưới nhiều higravenh thức khaacutec nhau nhưng nhigraven chung coacute 2 higravenh thức cơ bản lagrave quacircn chủ lập hiến vagrave caacutec higravenh thức cộng hogravea chung quy lại đều lagrave nền chuyecircn chiacutenh tư sản Cacircu 28 Phacircn tiacutech vai trograve của Nhagrave Nước đối với quaacute trigravenh phaacutet triển kinh tế ở nước ta trong giai đoạn hiện nay Vai trograve taacutec động của Nhagrave Nước đối với kinh tế thuộc phạm vi mối quan hệ biện chứng giữa kiến truacutec thượng tầng vagrave cơ sở hạ tầng Nếu chiacutenh saacutech phaacutep luật của Nhagrave Nước phugrave hợp với nhu cầu khaacutech quan của nền kinh tế thigrave noacute sẽ coacute taacutec động thuacutec đẩy kinh tế phaacutet triển vagrave ngược lại sẽ kigravem hatildem hoặc phaacute hoại sự phaacutet triển kinh tế Nền kinh tế VN hiện nay lagrave nền kinh tế thị trường theo định hướng XHCN trong đoacute Nhagrave Nước giữ vai trograve rất quan trọng 1 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc ổn định kinh tế vĩ mocirc Nền kinh tế thị trường luocircn diễn ra những biến động khocircn lường vagrave tiềm ẩn những nguy cơ khủng hoảng kinh tế trầm trọng Do đoacute xuất hiện nhu cầu cần sự can thiệp của Nhagrave Nước nhằm điều chỉnh caacutec quan hệ kinh tế sao cho iacutet coacute khả năng xảy ra khủng hoảng nhất thocircng qua chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh tiền tệ Chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh bao gồm caacutec chiacutenh saacutech thuế vagrave chi tiecircu ngacircn saacutech của Nhagrave nước nhằm điều tiết chu kỳ kinh tế đảm bảo cocircng ăn việc lagravem ổn định giaacute cả vagrave tăng trưởng liecircn tục của nền kinh tế Trong những thời kỳ kinh tế suy giảm chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh coacute taacutec dụng kiacutech cầu vagrave sản xuất bằng caacutech Chiacutenh phủ tăng mua giảm thuế do đoacute tạo ra được một thu nhập quốc dacircn khả dụng lớn hơn để đưa vagraveo luồng tiecircu đugraveng Cograven trong những thời kỳ kinh tế quaacute noacuteng chiacutenh phủ lagravem ngược lại Khi tăng chi tiecircu vagraveo thời điểm thất nghiệp cao vagrave lạm phaacutet thấp Nhagrave nước đatilde tăng cung ứng tiền dẫn tới giảm latildei suất (tức giaacutem giaacute đồng tiền) nhờ đoacute ngacircn hagraveng mới coacute nhiều điều kiện cho vay vagrave chi tiecircu cho tiecircu dugraveng được tăng lecircn Điều đoacute coacute nghĩa lagrave kiacutech cầu vigrave tiecircu dugraveng lagrave bộ phận cấu thagravenh lớn nhất vagrave ổn định nhất của tổng cầu Latildei suất thấp đồng thời khuyến khiacutech đầu tư caacutec chủ doanh nghiệp coacute thể mở rộng sản xuất thuecirc thecircm cocircng nhacircn Trong thời kỳ lạm phaacutet cao vagrave thất nghiệp thấp thigrave ngược lại Nhagrave nước ldquolagravem nguội nền kinh tế bằng caacutech tăng latildei suất giảm cung ứng tiền Cugraveng với việc giảm tiền vagrave tăng latildei suất cả chỉ tiecircu lẫn giaacute cả đều coacute xu hướng giảm hoặc iacutet nhất nếu coacute tăng thigrave cũng rất chậm vagrave kết quả lagrave thu hẹp lại sản lượng vagrave việc lagravem 2 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng Trong nền kinh tế thị trường coacute thagravenh phần kinh tế tư nhacircn Thagravenh phần kinh tế nagravey chủ yếu hoạt động vigrave mục điacutech lợi nhuận necircn chỉ tập trung đầu tư phaacutet triển những lĩnh vực coacute thể thu được nhiều lợi nhuận Cograven những lĩnh vực cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng như xacircy dựng cơ sở hạ tầng (giao thocircng điện nước hellip) thigrave tư nhacircn khocircng muốn hoặc khocircng thể đầu tư vigrave vốn lớn chậm thu hồi vốn Magrave một nền kinh tế muốn phaacutet triển thigrave khocircng thể khocircng coacute cơ sở hạ tầng Do vậy để ổn định vagrave phaacutet triển kinh tế Nhagrave Nước phải đảm nhận lĩnh vực hagraveng hoacutea cocircng cộng 3 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc chống ocirc nhiễm mocirci trường Caacutec thagravenh phần kinh tế tư nhacircn trong quaacute trigravenh hoạt động kinh doanh đatilde gacircy ra ocirc nhiễm mocirci trường lagravem cạn kiệt nguồn tagravei nguyecircn Do đoacute cần sự can thiệp điều tiết của Nhagrave Nước để hạn chế vagrave khắc phục những vấn đề nagravey 4 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc tạo lập hagravenh lang phaacutep lyacute vững chắc Sự phaacutet triển của nền kinh tế thường đogravei hỏi phải coacute một mocirci trường chiacutenh trị - xatilde hội ổn định cần thiết Mặt khaacutec xu thế phaacutet triển của kinh tế thị trường lagrave theo hướng hội nhập kinh tế quốc tế do đoacute cagraveng cần tới vai trograve của Nhagrave Nước bằng caacutec chiacutenh saacutech đối ngoại tạo mocirci trường phaacutep lyacute vững chắc cho quaacute trigravenh nagravey 23

Cacircu 29 AnhChị hatildey phacircn tiacutech quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người vagrave về vấn đề giải phoacuteng con người 1 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người a Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội - Khoa học vagrave thực tiễn đatilde chứng tỏ rằng tiền đề đầu tiecircn của sự tồn tại người lagrave sự sống của thể xaacutec Thể xaacutec sống của con người chiacutenh lagrave sản phẩm tiến hoacutea lacircu dagravei của tự nhiecircn lagrave sự tiếp tục phaacutet triển của tự nhiecircn PhAecircngghen viết ldquoBản thacircn chuacuteng ta với cả xương thịt maacuteu mủ vagrave đầu oacutec chuacuteng ta lagrave thuộc về giới tự nhiecircnrdquo Do vậy trước hết noacute bị chi phối bởi caacutec quy luật tự nhiecircn sinh học như quy luật trao đổi chất giữa cơ thể với mocirci trường quy luật biến dị vagrave di truyền quy luật tiến hoacutea hellip - Sự tồn tại của con người cograven gắn liền trực tiếp với sự tồn tại của xatilde hội Để thỏa matilden caacutec nhu cầu của migravenh con người phải tiến hagravenh lao động sản xuất qua đoacute tạo thagravenh caacutec mối quan hệ xatilde hội vagrave xatilde hội trong đoacute ldquo xatilde hội sản sinh ra con người với tiacutenh caacutech lagrave con người như thế nagraveo thigrave con người cũng sản sinh ra xatilde hội như thếrdquo Sự tồn tại xatilde hội của con người gắn liền với sự tồn tại của yacute thức - Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội trong đoacute coacute sự taacutec động đan xen của ba hệ thống nhu cầu (nhu cầu sinh học nhu cầu xatilde hội nhu cầu tinh thần) vagrave ba hệ thống quy luật (quy luật sinh học quy luật xatilde hội quy luật tinh thần) Mỗi hệ thống nhu cầu vagrave quy luật nagravey đều coacute vị triacute vai trograve vagrave taacutec dụng của migravenh trong sự tồn tại vagrave phaacutet triển của con người đồng thời chuacuteng tham gia vagraveo việc quy định bản chất của noacute trong đoacute hệ thống nhu cầu vagrave quy luật xatilde hội luocircn giữ vị triacute trung tacircm vagrave coacute vai trograve quyết định Caacutec nhu cầu của con người dugrave lagrave nhu cầu vật chất hay tinh thần mang tiacutenh tự nhiecircn vagrave xatilde hội đều được quy định bởi lịch sử nhưng con người hoagraven toagraven coacute thể tự điều chỉnh tự kiểm tra caacutec nhu cầu vagrave hoạt động của migravenh Con người tồn tại trong thế giới khocircng phải như caacutec sinh vật khaacutec magrave tồn tại với tư caacutech lagrave chủ thể của quaacute trigravenh nhận thức vagrave hagravenh động cải tạo thế giới cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người b Con người lagrave chủ thể của lịch sử - Triết học Mac-Lecircnin cho rằng con người lagrave sản phẩm của lịch sử (sản phẩm của điều kiện tự nhiecircn vagrave điều kiện xatilde hội) đồng thời chiacutenh lagrave chủ thể saacuteng tạo ra quaacute trigravenh lịch sử ấy-lịch sử của con người Đoacute lagrave quaacute trigravenh hoạt động coacute yacute thức của con người nhằm mục điacutech cải tạo tự nhiecircn cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người - Trecircn cơ sở vận dụng pheacutep biện chứng duy vật CMaacutec đatilde khảo saacutet bản chất con người bắt đầu từ hoạt động thực tiễn từ trong hoagraven cảnh xatilde hội lịch sử cụ thể - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo luận điểm nagravey cho thấy con người lagrave một thực thể coacute tiacutenh loagravei Đặc tiacutenh ldquoloagraveirdquo của con người hiện thực tức lagrave tiacutenh người Tiacutenh người bao gồm toagraven bộ caacutec thuộc tiacutenh vốn coacute của con người trong đoacute coacute ba thuộc tiacutenh cơ bản nhất đoacute lagrave thuộc tiacutenh tự nhiecircn thuộc tiacutenh xatilde hội vagrave thuộc tiacutenh tư duy - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo quan hệ xatilde hội ở đacircy được hiểu lagrave tổng thể caacutec quan hệ magrave con người đatilde coacute đang coacute vagrave trong chừng mực nagraveo đoacute cograven bao hagravem cả những quan hệ trong tương lai - Bản chất con người lagrave tổng hogravea caacutec quan hệ xatilde hội nhưng con người bao giờ cũng lagrave con người riecircng biệt con người cụ thể ứng với những thời đại những giai đoạn lịch sử nhất định với từng tập đoagraven người đồng thời noacute cũng mang bản chất chung của nhacircn loại phaacutet triển trong toagraven bộ lịch sử loagravei người 2 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về giải phoacuteng con người - Triết học Mac-Lecircnin lagrave triết học vigrave con người Trong ldquoTuyecircn ngocircn của Đảng Cộng sảnrdquo CMac vagrave PhAecircngghen đatilde viết ldquovĩnh viễn giải phoacuteng toagraven thể xatilde hội khỏi aacutech boacutec lột aacutech aacutep bứcrdquo song ldquoxatilde hội khocircng thể nagraveo giải phoacuteng cho migravenh được nếu khocircng giải phoacuteng cho mỗi caacute nhacircn riecircng biệtrdquo Như vậy tư tưởng giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave tư tưởng xuyecircn suốt lagrave caacutei cốt lotildei của Triết học Mac- Lecircnin - Triết học Mac-Lecircnin khocircng phải lagrave triết học đầu tiecircn đề cập đến vấn đề giải phoacuteng con người Vấn đề giải phoacuteng con người đatilde được nhiều học thuyết triết học đề cập đến nhưng do hạn chế bởi lịch sử do chưa hiểu đuacuteng về con người về bản chất con người cho necircn khi xaacutec định giải phoacuteng con người lagrave giải phoacuteng đối tượng nagraveo bằng caacutec nagraveo giải phoacuteng như thế nagraveo hellip caacutec học thuyết triết học trong lịch sử đatilde đưa ra nhiều quan điểm khaacutec nhau nhưng chưa coacute được cacircu trả lời thiacutech đaacuteng - Triết học Mac-Lecircnin trecircn cơ sở giải thiacutech đuacuteng đắn vagrave khoa học về con người về bản chất con người đatilde xaacutec định ldquobất kỳ sự giải phoacuteng nagraveo cũng bao hagravem ở chỗ lagrave noacute trả thế giới con người những quan hệ của con người về với bản thacircn con ngườirdquo ldquolagrave giải phoacuteng người lao động thoaacutet khoải lao động bị tha hoacuteardquo Coacute thể noacutei rằng vấn đề ldquotha hoacutea con ngườirdquo vagrave giải phoacuteng con người chiếm vị triacute trung tacircm trong quan niệm của CMaacutec về đời sống xatilde hội ldquoTha hoacuteardquo lagrave biến thagravenh caacutei bản chất khaacutec với bản chất ban đầu ldquoTha hoacutea con ngườirdquo theo CMaacutec lagrave con người khocircng cograven lagrave chiacutenh migravenh magrave trở thagravenh tồn tại khaacutec caacutei đối lập với migravenh Vagrave nguyecircn nhacircn của sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất vagrave sự nocirc dịch nhiều mặt đối với con người gacircy ra - Theo triết học Mac-Lecircnin sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do hoạt động của chiacutenh con người tạo ra vigrave thế con người bằng hoạt động tiacutech cực của migravenh coacute thể xoaacute bỏ được sự ldquotha hoacuteardquo cho migravenh 24

+ Cần phải xoacutea bỏ ldquochế độ sở hữu tư sảnrdquo thứ ldquo sở hữu vận động trong sự đối lập giữa hai cực tư bản vagrave lao độngrdquo noacute chiacutenh lagrave nguồn gốc sinh ra mọi nocirc dịch con người trong xatilde hội tư bản + Sự nghiệp xoacutea bỏ ldquotha hoacuteardquo giải phoacuteng cho con người lagrave sự nghiệp của quần chuacuteng nhacircn dacircn lao động trong đoacute giai cấp vocirc sản lagrave lực lượng nograveng cốt vagrave quyết định Bởi vigrave chỉ coacute giai cấp vocirc sản mới coacute khả năng đem lại tự do vagrave bigravenh đẳng thực sự cho mọi người + Sự nghiệp giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave một quaacute trigravenh lacircu dagravei Noacute phụ thuộc chủ yếu vagraveo trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất vagraveo caacutec điều kiện vật chất tất yếu cho sự nghiệp giải phoacuteng ấy Cacircu 30 Anh chị hatildey trigravenh bagravey mục tiecircu nhiệm vụ vagrave nội dung cơ bản của việc xacircy dựng con người Việt Nam đaacutep ứng giai đoạn caacutech mạng hiện nay

Theo chủ nghĩa Maacutec- Lecircnin con người lagrave sản phẩm của lịch sử cũng lagrave chủ thể saacuteng tạo lịch sử Con người Việt Nam do điều kiện tự nhiecircn địa lyacute văn hoaacute đatilde higravenh thagravenh necircn con người Việt Nam mộc mạc chất phaacutec coacute

truyền thống đấu tranh kiecircn cường bất khuất để giữ nước vagrave phấn đấu khocircng ngừng vigrave sự nghiệp dựng nước Con người Việt Nam hiện nay đang đứng trước những thử thaacutech mới cần phải vượt qua đoacute lagrave - Đấu tranh chống lại những mặt tiecircu cực vagrave hạn chế của cơ chế thị trường mang lại coacute taacutec động xấu đến tư tưởng tacircm lyacute con

người VN - Cugraveng với cuộc CM KHKT như vũ bảo con người VN cần phaacutet huy vagrave kế thừa những tinh hoa văn hoaacute của nhacircn loại vagrave giữ gigraven

bản sắc văn hoaacute của migravenh bull Xacircy dựng con người VN đaacutep ứng giai đoạn CM hiện nay - Xacircy dựng con người VN coacute những đức tiacutenh cơ bản như tinh thần yecircu nước coacute yacute chiacute đưa đất nước khỏi đoacutei nghegraveo đoagraven kết vigrave

sự nghiệp tiến bộ xatilde hội - Coacute yacute thức tập thể phấn đấu vigrave lợi iacutech chung - Lối sống lagravenh mạnh cần kiệm bảo vệ mocirci trường sinh thaacutei - Lao động chăm chỉ với lương tacircm nghề nghiệp coacute kỹ luật kỹ thuật vagrave saacuteng tạo - Thường xuyecircn học tập hiểu biết vagrave nacircng cao nghiệp vụhellip Toacutem lại để con người VN coacute thể đaacutep ứng được những yecircu cầu của giai đoạn caacutech mạng hiện nay một mặt cần tiacutech cực phaacutet huy vagrave regraven luyện những ưu điểm đồng thời khắc phục vagrave hạn chế những nhược điểm để sớm đưa VN thoaacutet khỏi tigravenh trạng đoacutei nghegraveo lạc hậu vagrave ldquosaacutenh vai cugraveng với caacutec cường quốc năm chacircurdquo

• 84 Những yecircu cầu phương phaacutep luận của nguyecircn tắc phaacutet triển

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam lagrave nhagrave nước phaacutep quyền XHCN của dacircn do dacircn vigrave dacircn necircn hệ thống phaacutep luật thể hiện tập trung yacute chiacute lợi iacutech vagrave nguyện vọng của nhacircn dacircn Tất cả quyền lực nhagrave nước thuộc về nhacircn dacircn magrave nền tảng lagrave liecircn minh giữa giai cấp cocircng nhacircn vagrave đội ngũ triacute thức Trong khi nhagrave nước phaacutep quyền tư sản lagrave của giai cấp tư sản nhằm thực hiện nền chuyecircn chiacutenh tư sản đối với giai cấp vocirc sản vagrave nhacircn dacircn lao động

1048766Nhagrave nước phaacutep quyền Việt Nam được đặt dưới sự latildenh đạo của ĐCS VN thực hiện quản lyacute xatilde hội bằng phaacutep luật theo phaacutep luật Nhagrave nước phaacutep quyền tư sản được tổ chức dưới nhiều higravenh thức khaacutec nhau nhưng nhigraven chung coacute 2 higravenh thức cơ bản lagrave quacircn chủ lập hiến vagrave caacutec higravenh thức cộng hogravea chung quy lại đều lagrave nền chuyecircn chiacutenh tư sản Cacircu 28 Phacircn tiacutech vai trograve của Nhagrave Nước đối với quaacute trigravenh phaacutet triển kinh tế ở nước ta trong giai đoạn hiện nay Vai trograve taacutec động của Nhagrave Nước đối với kinh tế thuộc phạm vi mối quan hệ biện chứng giữa kiến truacutec thượng tầng vagrave cơ sở hạ tầng Nếu chiacutenh saacutech phaacutep luật của Nhagrave Nước phugrave hợp với nhu cầu khaacutech quan của nền kinh tế thigrave noacute sẽ coacute taacutec động thuacutec đẩy kinh tế phaacutet triển vagrave ngược lại sẽ kigravem hatildem hoặc phaacute hoại sự phaacutet triển kinh tế Nền kinh tế VN hiện nay lagrave nền kinh tế thị trường theo định hướng XHCN trong đoacute Nhagrave Nước giữ vai trograve rất quan trọng 1 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc ổn định kinh tế vĩ mocirc Nền kinh tế thị trường luocircn diễn ra những biến động khocircn lường vagrave tiềm ẩn những nguy cơ khủng hoảng kinh tế trầm trọng Do đoacute xuất hiện nhu cầu cần sự can thiệp của Nhagrave Nước nhằm điều chỉnh caacutec quan hệ kinh tế sao cho iacutet coacute khả năng xảy ra khủng hoảng nhất thocircng qua chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh tiền tệ Chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh bao gồm caacutec chiacutenh saacutech thuế vagrave chi tiecircu ngacircn saacutech của Nhagrave nước nhằm điều tiết chu kỳ kinh tế đảm bảo cocircng ăn việc lagravem ổn định giaacute cả vagrave tăng trưởng liecircn tục của nền kinh tế Trong những thời kỳ kinh tế suy giảm chiacutenh saacutech tagravei chiacutenh coacute taacutec dụng kiacutech cầu vagrave sản xuất bằng caacutech Chiacutenh phủ tăng mua giảm thuế do đoacute tạo ra được một thu nhập quốc dacircn khả dụng lớn hơn để đưa vagraveo luồng tiecircu đugraveng Cograven trong những thời kỳ kinh tế quaacute noacuteng chiacutenh phủ lagravem ngược lại Khi tăng chi tiecircu vagraveo thời điểm thất nghiệp cao vagrave lạm phaacutet thấp Nhagrave nước đatilde tăng cung ứng tiền dẫn tới giảm latildei suất (tức giaacutem giaacute đồng tiền) nhờ đoacute ngacircn hagraveng mới coacute nhiều điều kiện cho vay vagrave chi tiecircu cho tiecircu dugraveng được tăng lecircn Điều đoacute coacute nghĩa lagrave kiacutech cầu vigrave tiecircu dugraveng lagrave bộ phận cấu thagravenh lớn nhất vagrave ổn định nhất của tổng cầu Latildei suất thấp đồng thời khuyến khiacutech đầu tư caacutec chủ doanh nghiệp coacute thể mở rộng sản xuất thuecirc thecircm cocircng nhacircn Trong thời kỳ lạm phaacutet cao vagrave thất nghiệp thấp thigrave ngược lại Nhagrave nước ldquolagravem nguội nền kinh tế bằng caacutech tăng latildei suất giảm cung ứng tiền Cugraveng với việc giảm tiền vagrave tăng latildei suất cả chỉ tiecircu lẫn giaacute cả đều coacute xu hướng giảm hoặc iacutet nhất nếu coacute tăng thigrave cũng rất chậm vagrave kết quả lagrave thu hẹp lại sản lượng vagrave việc lagravem 2 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng Trong nền kinh tế thị trường coacute thagravenh phần kinh tế tư nhacircn Thagravenh phần kinh tế nagravey chủ yếu hoạt động vigrave mục điacutech lợi nhuận necircn chỉ tập trung đầu tư phaacutet triển những lĩnh vực coacute thể thu được nhiều lợi nhuận Cograven những lĩnh vực cung cấp hagraveng hoacutea cocircng cộng như xacircy dựng cơ sở hạ tầng (giao thocircng điện nước hellip) thigrave tư nhacircn khocircng muốn hoặc khocircng thể đầu tư vigrave vốn lớn chậm thu hồi vốn Magrave một nền kinh tế muốn phaacutet triển thigrave khocircng thể khocircng coacute cơ sở hạ tầng Do vậy để ổn định vagrave phaacutet triển kinh tế Nhagrave Nước phải đảm nhận lĩnh vực hagraveng hoacutea cocircng cộng 3 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc chống ocirc nhiễm mocirci trường Caacutec thagravenh phần kinh tế tư nhacircn trong quaacute trigravenh hoạt động kinh doanh đatilde gacircy ra ocirc nhiễm mocirci trường lagravem cạn kiệt nguồn tagravei nguyecircn Do đoacute cần sự can thiệp điều tiết của Nhagrave Nước để hạn chế vagrave khắc phục những vấn đề nagravey 4 ndash Vai trograve của Nhagrave Nước trong việc tạo lập hagravenh lang phaacutep lyacute vững chắc Sự phaacutet triển của nền kinh tế thường đogravei hỏi phải coacute một mocirci trường chiacutenh trị - xatilde hội ổn định cần thiết Mặt khaacutec xu thế phaacutet triển của kinh tế thị trường lagrave theo hướng hội nhập kinh tế quốc tế do đoacute cagraveng cần tới vai trograve của Nhagrave Nước bằng caacutec chiacutenh saacutech đối ngoại tạo mocirci trường phaacutep lyacute vững chắc cho quaacute trigravenh nagravey 23

Cacircu 29 AnhChị hatildey phacircn tiacutech quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người vagrave về vấn đề giải phoacuteng con người 1 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người a Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội - Khoa học vagrave thực tiễn đatilde chứng tỏ rằng tiền đề đầu tiecircn của sự tồn tại người lagrave sự sống của thể xaacutec Thể xaacutec sống của con người chiacutenh lagrave sản phẩm tiến hoacutea lacircu dagravei của tự nhiecircn lagrave sự tiếp tục phaacutet triển của tự nhiecircn PhAecircngghen viết ldquoBản thacircn chuacuteng ta với cả xương thịt maacuteu mủ vagrave đầu oacutec chuacuteng ta lagrave thuộc về giới tự nhiecircnrdquo Do vậy trước hết noacute bị chi phối bởi caacutec quy luật tự nhiecircn sinh học như quy luật trao đổi chất giữa cơ thể với mocirci trường quy luật biến dị vagrave di truyền quy luật tiến hoacutea hellip - Sự tồn tại của con người cograven gắn liền trực tiếp với sự tồn tại của xatilde hội Để thỏa matilden caacutec nhu cầu của migravenh con người phải tiến hagravenh lao động sản xuất qua đoacute tạo thagravenh caacutec mối quan hệ xatilde hội vagrave xatilde hội trong đoacute ldquo xatilde hội sản sinh ra con người với tiacutenh caacutech lagrave con người như thế nagraveo thigrave con người cũng sản sinh ra xatilde hội như thếrdquo Sự tồn tại xatilde hội của con người gắn liền với sự tồn tại của yacute thức - Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội trong đoacute coacute sự taacutec động đan xen của ba hệ thống nhu cầu (nhu cầu sinh học nhu cầu xatilde hội nhu cầu tinh thần) vagrave ba hệ thống quy luật (quy luật sinh học quy luật xatilde hội quy luật tinh thần) Mỗi hệ thống nhu cầu vagrave quy luật nagravey đều coacute vị triacute vai trograve vagrave taacutec dụng của migravenh trong sự tồn tại vagrave phaacutet triển của con người đồng thời chuacuteng tham gia vagraveo việc quy định bản chất của noacute trong đoacute hệ thống nhu cầu vagrave quy luật xatilde hội luocircn giữ vị triacute trung tacircm vagrave coacute vai trograve quyết định Caacutec nhu cầu của con người dugrave lagrave nhu cầu vật chất hay tinh thần mang tiacutenh tự nhiecircn vagrave xatilde hội đều được quy định bởi lịch sử nhưng con người hoagraven toagraven coacute thể tự điều chỉnh tự kiểm tra caacutec nhu cầu vagrave hoạt động của migravenh Con người tồn tại trong thế giới khocircng phải như caacutec sinh vật khaacutec magrave tồn tại với tư caacutech lagrave chủ thể của quaacute trigravenh nhận thức vagrave hagravenh động cải tạo thế giới cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người b Con người lagrave chủ thể của lịch sử - Triết học Mac-Lecircnin cho rằng con người lagrave sản phẩm của lịch sử (sản phẩm của điều kiện tự nhiecircn vagrave điều kiện xatilde hội) đồng thời chiacutenh lagrave chủ thể saacuteng tạo ra quaacute trigravenh lịch sử ấy-lịch sử của con người Đoacute lagrave quaacute trigravenh hoạt động coacute yacute thức của con người nhằm mục điacutech cải tạo tự nhiecircn cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người - Trecircn cơ sở vận dụng pheacutep biện chứng duy vật CMaacutec đatilde khảo saacutet bản chất con người bắt đầu từ hoạt động thực tiễn từ trong hoagraven cảnh xatilde hội lịch sử cụ thể - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo luận điểm nagravey cho thấy con người lagrave một thực thể coacute tiacutenh loagravei Đặc tiacutenh ldquoloagraveirdquo của con người hiện thực tức lagrave tiacutenh người Tiacutenh người bao gồm toagraven bộ caacutec thuộc tiacutenh vốn coacute của con người trong đoacute coacute ba thuộc tiacutenh cơ bản nhất đoacute lagrave thuộc tiacutenh tự nhiecircn thuộc tiacutenh xatilde hội vagrave thuộc tiacutenh tư duy - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo quan hệ xatilde hội ở đacircy được hiểu lagrave tổng thể caacutec quan hệ magrave con người đatilde coacute đang coacute vagrave trong chừng mực nagraveo đoacute cograven bao hagravem cả những quan hệ trong tương lai - Bản chất con người lagrave tổng hogravea caacutec quan hệ xatilde hội nhưng con người bao giờ cũng lagrave con người riecircng biệt con người cụ thể ứng với những thời đại những giai đoạn lịch sử nhất định với từng tập đoagraven người đồng thời noacute cũng mang bản chất chung của nhacircn loại phaacutet triển trong toagraven bộ lịch sử loagravei người 2 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về giải phoacuteng con người - Triết học Mac-Lecircnin lagrave triết học vigrave con người Trong ldquoTuyecircn ngocircn của Đảng Cộng sảnrdquo CMac vagrave PhAecircngghen đatilde viết ldquovĩnh viễn giải phoacuteng toagraven thể xatilde hội khỏi aacutech boacutec lột aacutech aacutep bứcrdquo song ldquoxatilde hội khocircng thể nagraveo giải phoacuteng cho migravenh được nếu khocircng giải phoacuteng cho mỗi caacute nhacircn riecircng biệtrdquo Như vậy tư tưởng giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave tư tưởng xuyecircn suốt lagrave caacutei cốt lotildei của Triết học Mac- Lecircnin - Triết học Mac-Lecircnin khocircng phải lagrave triết học đầu tiecircn đề cập đến vấn đề giải phoacuteng con người Vấn đề giải phoacuteng con người đatilde được nhiều học thuyết triết học đề cập đến nhưng do hạn chế bởi lịch sử do chưa hiểu đuacuteng về con người về bản chất con người cho necircn khi xaacutec định giải phoacuteng con người lagrave giải phoacuteng đối tượng nagraveo bằng caacutec nagraveo giải phoacuteng như thế nagraveo hellip caacutec học thuyết triết học trong lịch sử đatilde đưa ra nhiều quan điểm khaacutec nhau nhưng chưa coacute được cacircu trả lời thiacutech đaacuteng - Triết học Mac-Lecircnin trecircn cơ sở giải thiacutech đuacuteng đắn vagrave khoa học về con người về bản chất con người đatilde xaacutec định ldquobất kỳ sự giải phoacuteng nagraveo cũng bao hagravem ở chỗ lagrave noacute trả thế giới con người những quan hệ của con người về với bản thacircn con ngườirdquo ldquolagrave giải phoacuteng người lao động thoaacutet khoải lao động bị tha hoacuteardquo Coacute thể noacutei rằng vấn đề ldquotha hoacutea con ngườirdquo vagrave giải phoacuteng con người chiếm vị triacute trung tacircm trong quan niệm của CMaacutec về đời sống xatilde hội ldquoTha hoacuteardquo lagrave biến thagravenh caacutei bản chất khaacutec với bản chất ban đầu ldquoTha hoacutea con ngườirdquo theo CMaacutec lagrave con người khocircng cograven lagrave chiacutenh migravenh magrave trở thagravenh tồn tại khaacutec caacutei đối lập với migravenh Vagrave nguyecircn nhacircn của sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất vagrave sự nocirc dịch nhiều mặt đối với con người gacircy ra - Theo triết học Mac-Lecircnin sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do hoạt động của chiacutenh con người tạo ra vigrave thế con người bằng hoạt động tiacutech cực của migravenh coacute thể xoaacute bỏ được sự ldquotha hoacuteardquo cho migravenh 24

+ Cần phải xoacutea bỏ ldquochế độ sở hữu tư sảnrdquo thứ ldquo sở hữu vận động trong sự đối lập giữa hai cực tư bản vagrave lao độngrdquo noacute chiacutenh lagrave nguồn gốc sinh ra mọi nocirc dịch con người trong xatilde hội tư bản + Sự nghiệp xoacutea bỏ ldquotha hoacuteardquo giải phoacuteng cho con người lagrave sự nghiệp của quần chuacuteng nhacircn dacircn lao động trong đoacute giai cấp vocirc sản lagrave lực lượng nograveng cốt vagrave quyết định Bởi vigrave chỉ coacute giai cấp vocirc sản mới coacute khả năng đem lại tự do vagrave bigravenh đẳng thực sự cho mọi người + Sự nghiệp giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave một quaacute trigravenh lacircu dagravei Noacute phụ thuộc chủ yếu vagraveo trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất vagraveo caacutec điều kiện vật chất tất yếu cho sự nghiệp giải phoacuteng ấy Cacircu 30 Anh chị hatildey trigravenh bagravey mục tiecircu nhiệm vụ vagrave nội dung cơ bản của việc xacircy dựng con người Việt Nam đaacutep ứng giai đoạn caacutech mạng hiện nay

Theo chủ nghĩa Maacutec- Lecircnin con người lagrave sản phẩm của lịch sử cũng lagrave chủ thể saacuteng tạo lịch sử Con người Việt Nam do điều kiện tự nhiecircn địa lyacute văn hoaacute đatilde higravenh thagravenh necircn con người Việt Nam mộc mạc chất phaacutec coacute

truyền thống đấu tranh kiecircn cường bất khuất để giữ nước vagrave phấn đấu khocircng ngừng vigrave sự nghiệp dựng nước Con người Việt Nam hiện nay đang đứng trước những thử thaacutech mới cần phải vượt qua đoacute lagrave - Đấu tranh chống lại những mặt tiecircu cực vagrave hạn chế của cơ chế thị trường mang lại coacute taacutec động xấu đến tư tưởng tacircm lyacute con

người VN - Cugraveng với cuộc CM KHKT như vũ bảo con người VN cần phaacutet huy vagrave kế thừa những tinh hoa văn hoaacute của nhacircn loại vagrave giữ gigraven

bản sắc văn hoaacute của migravenh bull Xacircy dựng con người VN đaacutep ứng giai đoạn CM hiện nay - Xacircy dựng con người VN coacute những đức tiacutenh cơ bản như tinh thần yecircu nước coacute yacute chiacute đưa đất nước khỏi đoacutei nghegraveo đoagraven kết vigrave

sự nghiệp tiến bộ xatilde hội - Coacute yacute thức tập thể phấn đấu vigrave lợi iacutech chung - Lối sống lagravenh mạnh cần kiệm bảo vệ mocirci trường sinh thaacutei - Lao động chăm chỉ với lương tacircm nghề nghiệp coacute kỹ luật kỹ thuật vagrave saacuteng tạo - Thường xuyecircn học tập hiểu biết vagrave nacircng cao nghiệp vụhellip Toacutem lại để con người VN coacute thể đaacutep ứng được những yecircu cầu của giai đoạn caacutech mạng hiện nay một mặt cần tiacutech cực phaacutet huy vagrave regraven luyện những ưu điểm đồng thời khắc phục vagrave hạn chế những nhược điểm để sớm đưa VN thoaacutet khỏi tigravenh trạng đoacutei nghegraveo lạc hậu vagrave ldquosaacutenh vai cugraveng với caacutec cường quốc năm chacircurdquo

• 84 Những yecircu cầu phương phaacutep luận của nguyecircn tắc phaacutet triển

Cacircu 29 AnhChị hatildey phacircn tiacutech quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người vagrave về vấn đề giải phoacuteng con người 1 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về bản chất con người a Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội - Khoa học vagrave thực tiễn đatilde chứng tỏ rằng tiền đề đầu tiecircn của sự tồn tại người lagrave sự sống của thể xaacutec Thể xaacutec sống của con người chiacutenh lagrave sản phẩm tiến hoacutea lacircu dagravei của tự nhiecircn lagrave sự tiếp tục phaacutet triển của tự nhiecircn PhAecircngghen viết ldquoBản thacircn chuacuteng ta với cả xương thịt maacuteu mủ vagrave đầu oacutec chuacuteng ta lagrave thuộc về giới tự nhiecircnrdquo Do vậy trước hết noacute bị chi phối bởi caacutec quy luật tự nhiecircn sinh học như quy luật trao đổi chất giữa cơ thể với mocirci trường quy luật biến dị vagrave di truyền quy luật tiến hoacutea hellip - Sự tồn tại của con người cograven gắn liền trực tiếp với sự tồn tại của xatilde hội Để thỏa matilden caacutec nhu cầu của migravenh con người phải tiến hagravenh lao động sản xuất qua đoacute tạo thagravenh caacutec mối quan hệ xatilde hội vagrave xatilde hội trong đoacute ldquo xatilde hội sản sinh ra con người với tiacutenh caacutech lagrave con người như thế nagraveo thigrave con người cũng sản sinh ra xatilde hội như thếrdquo Sự tồn tại xatilde hội của con người gắn liền với sự tồn tại của yacute thức - Con người lagrave một thực thể sinh vật ndash xatilde hội trong đoacute coacute sự taacutec động đan xen của ba hệ thống nhu cầu (nhu cầu sinh học nhu cầu xatilde hội nhu cầu tinh thần) vagrave ba hệ thống quy luật (quy luật sinh học quy luật xatilde hội quy luật tinh thần) Mỗi hệ thống nhu cầu vagrave quy luật nagravey đều coacute vị triacute vai trograve vagrave taacutec dụng của migravenh trong sự tồn tại vagrave phaacutet triển của con người đồng thời chuacuteng tham gia vagraveo việc quy định bản chất của noacute trong đoacute hệ thống nhu cầu vagrave quy luật xatilde hội luocircn giữ vị triacute trung tacircm vagrave coacute vai trograve quyết định Caacutec nhu cầu của con người dugrave lagrave nhu cầu vật chất hay tinh thần mang tiacutenh tự nhiecircn vagrave xatilde hội đều được quy định bởi lịch sử nhưng con người hoagraven toagraven coacute thể tự điều chỉnh tự kiểm tra caacutec nhu cầu vagrave hoạt động của migravenh Con người tồn tại trong thế giới khocircng phải như caacutec sinh vật khaacutec magrave tồn tại với tư caacutech lagrave chủ thể của quaacute trigravenh nhận thức vagrave hagravenh động cải tạo thế giới cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người b Con người lagrave chủ thể của lịch sử - Triết học Mac-Lecircnin cho rằng con người lagrave sản phẩm của lịch sử (sản phẩm của điều kiện tự nhiecircn vagrave điều kiện xatilde hội) đồng thời chiacutenh lagrave chủ thể saacuteng tạo ra quaacute trigravenh lịch sử ấy-lịch sử của con người Đoacute lagrave quaacute trigravenh hoạt động coacute yacute thức của con người nhằm mục điacutech cải tạo tự nhiecircn cải tạo xatilde hội vagrave cải tạo chiacutenh bản thacircn con người - Trecircn cơ sở vận dụng pheacutep biện chứng duy vật CMaacutec đatilde khảo saacutet bản chất con người bắt đầu từ hoạt động thực tiễn từ trong hoagraven cảnh xatilde hội lịch sử cụ thể - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo luận điểm nagravey cho thấy con người lagrave một thực thể coacute tiacutenh loagravei Đặc tiacutenh ldquoloagraveirdquo của con người hiện thực tức lagrave tiacutenh người Tiacutenh người bao gồm toagraven bộ caacutec thuộc tiacutenh vốn coacute của con người trong đoacute coacute ba thuộc tiacutenh cơ bản nhất đoacute lagrave thuộc tiacutenh tự nhiecircn thuộc tiacutenh xatilde hội vagrave thuộc tiacutenh tư duy - ldquoBản chất con người lagrave tổng hoagrave những quan hệ xatilde hộirdquo quan hệ xatilde hội ở đacircy được hiểu lagrave tổng thể caacutec quan hệ magrave con người đatilde coacute đang coacute vagrave trong chừng mực nagraveo đoacute cograven bao hagravem cả những quan hệ trong tương lai - Bản chất con người lagrave tổng hogravea caacutec quan hệ xatilde hội nhưng con người bao giờ cũng lagrave con người riecircng biệt con người cụ thể ứng với những thời đại những giai đoạn lịch sử nhất định với từng tập đoagraven người đồng thời noacute cũng mang bản chất chung của nhacircn loại phaacutet triển trong toagraven bộ lịch sử loagravei người 2 Quan điểm của triết học Mac-Lecircnin về giải phoacuteng con người - Triết học Mac-Lecircnin lagrave triết học vigrave con người Trong ldquoTuyecircn ngocircn của Đảng Cộng sảnrdquo CMac vagrave PhAecircngghen đatilde viết ldquovĩnh viễn giải phoacuteng toagraven thể xatilde hội khỏi aacutech boacutec lột aacutech aacutep bứcrdquo song ldquoxatilde hội khocircng thể nagraveo giải phoacuteng cho migravenh được nếu khocircng giải phoacuteng cho mỗi caacute nhacircn riecircng biệtrdquo Như vậy tư tưởng giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave tư tưởng xuyecircn suốt lagrave caacutei cốt lotildei của Triết học Mac- Lecircnin - Triết học Mac-Lecircnin khocircng phải lagrave triết học đầu tiecircn đề cập đến vấn đề giải phoacuteng con người Vấn đề giải phoacuteng con người đatilde được nhiều học thuyết triết học đề cập đến nhưng do hạn chế bởi lịch sử do chưa hiểu đuacuteng về con người về bản chất con người cho necircn khi xaacutec định giải phoacuteng con người lagrave giải phoacuteng đối tượng nagraveo bằng caacutec nagraveo giải phoacuteng như thế nagraveo hellip caacutec học thuyết triết học trong lịch sử đatilde đưa ra nhiều quan điểm khaacutec nhau nhưng chưa coacute được cacircu trả lời thiacutech đaacuteng - Triết học Mac-Lecircnin trecircn cơ sở giải thiacutech đuacuteng đắn vagrave khoa học về con người về bản chất con người đatilde xaacutec định ldquobất kỳ sự giải phoacuteng nagraveo cũng bao hagravem ở chỗ lagrave noacute trả thế giới con người những quan hệ của con người về với bản thacircn con ngườirdquo ldquolagrave giải phoacuteng người lao động thoaacutet khoải lao động bị tha hoacuteardquo Coacute thể noacutei rằng vấn đề ldquotha hoacutea con ngườirdquo vagrave giải phoacuteng con người chiếm vị triacute trung tacircm trong quan niệm của CMaacutec về đời sống xatilde hội ldquoTha hoacuteardquo lagrave biến thagravenh caacutei bản chất khaacutec với bản chất ban đầu ldquoTha hoacutea con ngườirdquo theo CMaacutec lagrave con người khocircng cograven lagrave chiacutenh migravenh magrave trở thagravenh tồn tại khaacutec caacutei đối lập với migravenh Vagrave nguyecircn nhacircn của sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất vagrave sự nocirc dịch nhiều mặt đối với con người gacircy ra - Theo triết học Mac-Lecircnin sự ldquotha hoacutea con ngườirdquo lagrave do hoạt động của chiacutenh con người tạo ra vigrave thế con người bằng hoạt động tiacutech cực của migravenh coacute thể xoaacute bỏ được sự ldquotha hoacuteardquo cho migravenh 24

+ Cần phải xoacutea bỏ ldquochế độ sở hữu tư sảnrdquo thứ ldquo sở hữu vận động trong sự đối lập giữa hai cực tư bản vagrave lao độngrdquo noacute chiacutenh lagrave nguồn gốc sinh ra mọi nocirc dịch con người trong xatilde hội tư bản + Sự nghiệp xoacutea bỏ ldquotha hoacuteardquo giải phoacuteng cho con người lagrave sự nghiệp của quần chuacuteng nhacircn dacircn lao động trong đoacute giai cấp vocirc sản lagrave lực lượng nograveng cốt vagrave quyết định Bởi vigrave chỉ coacute giai cấp vocirc sản mới coacute khả năng đem lại tự do vagrave bigravenh đẳng thực sự cho mọi người + Sự nghiệp giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave một quaacute trigravenh lacircu dagravei Noacute phụ thuộc chủ yếu vagraveo trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất vagraveo caacutec điều kiện vật chất tất yếu cho sự nghiệp giải phoacuteng ấy Cacircu 30 Anh chị hatildey trigravenh bagravey mục tiecircu nhiệm vụ vagrave nội dung cơ bản của việc xacircy dựng con người Việt Nam đaacutep ứng giai đoạn caacutech mạng hiện nay

Theo chủ nghĩa Maacutec- Lecircnin con người lagrave sản phẩm của lịch sử cũng lagrave chủ thể saacuteng tạo lịch sử Con người Việt Nam do điều kiện tự nhiecircn địa lyacute văn hoaacute đatilde higravenh thagravenh necircn con người Việt Nam mộc mạc chất phaacutec coacute

truyền thống đấu tranh kiecircn cường bất khuất để giữ nước vagrave phấn đấu khocircng ngừng vigrave sự nghiệp dựng nước Con người Việt Nam hiện nay đang đứng trước những thử thaacutech mới cần phải vượt qua đoacute lagrave - Đấu tranh chống lại những mặt tiecircu cực vagrave hạn chế của cơ chế thị trường mang lại coacute taacutec động xấu đến tư tưởng tacircm lyacute con

người VN - Cugraveng với cuộc CM KHKT như vũ bảo con người VN cần phaacutet huy vagrave kế thừa những tinh hoa văn hoaacute của nhacircn loại vagrave giữ gigraven

bản sắc văn hoaacute của migravenh bull Xacircy dựng con người VN đaacutep ứng giai đoạn CM hiện nay - Xacircy dựng con người VN coacute những đức tiacutenh cơ bản như tinh thần yecircu nước coacute yacute chiacute đưa đất nước khỏi đoacutei nghegraveo đoagraven kết vigrave

sự nghiệp tiến bộ xatilde hội - Coacute yacute thức tập thể phấn đấu vigrave lợi iacutech chung - Lối sống lagravenh mạnh cần kiệm bảo vệ mocirci trường sinh thaacutei - Lao động chăm chỉ với lương tacircm nghề nghiệp coacute kỹ luật kỹ thuật vagrave saacuteng tạo - Thường xuyecircn học tập hiểu biết vagrave nacircng cao nghiệp vụhellip Toacutem lại để con người VN coacute thể đaacutep ứng được những yecircu cầu của giai đoạn caacutech mạng hiện nay một mặt cần tiacutech cực phaacutet huy vagrave regraven luyện những ưu điểm đồng thời khắc phục vagrave hạn chế những nhược điểm để sớm đưa VN thoaacutet khỏi tigravenh trạng đoacutei nghegraveo lạc hậu vagrave ldquosaacutenh vai cugraveng với caacutec cường quốc năm chacircurdquo

• 84 Những yecircu cầu phương phaacutep luận của nguyecircn tắc phaacutet triển

+ Cần phải xoacutea bỏ ldquochế độ sở hữu tư sảnrdquo thứ ldquo sở hữu vận động trong sự đối lập giữa hai cực tư bản vagrave lao độngrdquo noacute chiacutenh lagrave nguồn gốc sinh ra mọi nocirc dịch con người trong xatilde hội tư bản + Sự nghiệp xoacutea bỏ ldquotha hoacuteardquo giải phoacuteng cho con người lagrave sự nghiệp của quần chuacuteng nhacircn dacircn lao động trong đoacute giai cấp vocirc sản lagrave lực lượng nograveng cốt vagrave quyết định Bởi vigrave chỉ coacute giai cấp vocirc sản mới coacute khả năng đem lại tự do vagrave bigravenh đẳng thực sự cho mọi người + Sự nghiệp giải phoacuteng con người giải phoacuteng nhacircn loại lagrave một quaacute trigravenh lacircu dagravei Noacute phụ thuộc chủ yếu vagraveo trigravenh độ phaacutet triển của lực lượng sản xuất vagraveo caacutec điều kiện vật chất tất yếu cho sự nghiệp giải phoacuteng ấy Cacircu 30 Anh chị hatildey trigravenh bagravey mục tiecircu nhiệm vụ vagrave nội dung cơ bản của việc xacircy dựng con người Việt Nam đaacutep ứng giai đoạn caacutech mạng hiện nay

Theo chủ nghĩa Maacutec- Lecircnin con người lagrave sản phẩm của lịch sử cũng lagrave chủ thể saacuteng tạo lịch sử Con người Việt Nam do điều kiện tự nhiecircn địa lyacute văn hoaacute đatilde higravenh thagravenh necircn con người Việt Nam mộc mạc chất phaacutec coacute

truyền thống đấu tranh kiecircn cường bất khuất để giữ nước vagrave phấn đấu khocircng ngừng vigrave sự nghiệp dựng nước Con người Việt Nam hiện nay đang đứng trước những thử thaacutech mới cần phải vượt qua đoacute lagrave - Đấu tranh chống lại những mặt tiecircu cực vagrave hạn chế của cơ chế thị trường mang lại coacute taacutec động xấu đến tư tưởng tacircm lyacute con

người VN - Cugraveng với cuộc CM KHKT như vũ bảo con người VN cần phaacutet huy vagrave kế thừa những tinh hoa văn hoaacute của nhacircn loại vagrave giữ gigraven

bản sắc văn hoaacute của migravenh bull Xacircy dựng con người VN đaacutep ứng giai đoạn CM hiện nay - Xacircy dựng con người VN coacute những đức tiacutenh cơ bản như tinh thần yecircu nước coacute yacute chiacute đưa đất nước khỏi đoacutei nghegraveo đoagraven kết vigrave

sự nghiệp tiến bộ xatilde hội - Coacute yacute thức tập thể phấn đấu vigrave lợi iacutech chung - Lối sống lagravenh mạnh cần kiệm bảo vệ mocirci trường sinh thaacutei - Lao động chăm chỉ với lương tacircm nghề nghiệp coacute kỹ luật kỹ thuật vagrave saacuteng tạo - Thường xuyecircn học tập hiểu biết vagrave nacircng cao nghiệp vụhellip Toacutem lại để con người VN coacute thể đaacutep ứng được những yecircu cầu của giai đoạn caacutech mạng hiện nay một mặt cần tiacutech cực phaacutet huy vagrave regraven luyện những ưu điểm đồng thời khắc phục vagrave hạn chế những nhược điểm để sớm đưa VN thoaacutet khỏi tigravenh trạng đoacutei nghegraveo lạc hậu vagrave ldquosaacutenh vai cugraveng với caacutec cường quốc năm chacircurdquo

• 84 Những yecircu cầu phương phaacutep luận của nguyecircn tắc phaacutet triển