PHỐNHỮNGCỬAHIỆUUTỐI

PatrickModiano

Ebookmiễnphítại:www.Sachvui.Com

Cét ouvrage, publié dans le cadre du programme de participation à la

publicationNguyenVanVinh,bénéficiedusoutienduCentreCultureletdeCoopérasion de l’Ambassade en France en République Socialiste duVietnam”.“Cuốnsáchnàyxuấtbảntrongkhuônkhổchươngtrìnhhợptácxuấtbản

NguyễnVănVĩnh,đượcsựgiúpđỡcủaTrungtâmvănhóavàHợptácĐạisứquánPháptạinướcCộnghòaXãhộiChủnghĩaViệtNam”.

LỜIGIỚITHIỆU

SựxuấthiệncủaPatrickModianovàocuốithậpkỷ60đượccoinhưmột

hiện tượng của văn học Pháp đương đại. Ra đời năm 1945 ở BoulogneBillancourt,Paria,vàolúckếtthúcThếChiếnII,Modianothuộcmộtthếhệchỉbiếtvềchiếntranhquanhữngvangvọngxanhòa,songcáchnàođó,dấuvếtcủanhữngcơn“binhlửacanqua”trênquimôhànhtinhlạihằnsâutrongtâmthứcôngnhưmộtámảnhthườngtrực.Năm1968,Modianotrìnhlàngcuốn tiểu thuyết đầu tayQuảng trườngngôi sao (La place de l’Etoile) vàcũngmột lúcgiậthaigiải thưởngvănhọcRogerNimiervàFenméon.SaucuốnTuầntrađêm(Larondedenuit-1969)vàmộtquãnglặngsáunăm,tácphẩm thứbacủaôngNhữngđại lộngoạivi (Lesboulevardsde ceinture -1975)đượcViệnHànLâmPháptặnggiảithưởnglớnvềtiểuthuyết.Vàbanămsau,giảiGoncourt,giảivănhọcquan trọngnhấtcủaPháp,được traochoôngvề cuốnPhốnhững cửahiệuu tối (Rue des boutiques obscures).Đềuđặn,mỗinămôngcho ramột tácphẩm, trongđócó thểkể:Biệt thựbuồn(Villabriste),Biênniênkýgiađình(Livretdefamille),Mộtthờithanhxuân(Unejeunesse),Nhữngchàngtraitốtbiếtmấy(Desibravesgarcons),Khuphồhẻolánh(Quartierperdu),Phòngđểquầnáothờithơấu(Vestiairedel’enfance),Chuyếnduhành tânhôn (Voyagedenoces),…vàmới đây,trongmùasách1992,Mộtgánhxiếcđiqua(Uncirquepasse).PatrickModianomộtmìnhchiếmmộtvịtríriêngbiệttrênvănđàn.Tuần

báoNouvellesLittéraires (Tin văn học) đánh giá ông “là người tuyệt vời

nhất,kỳdiệunhấtvàchắcchắnlàcótàinhất trongsốcácnhàvăntrẻcủanướcPháp”(số2774năm1981).GiớiphêbìnhPhápcoiôngtrướchếtnhưlàngườilậtnhàocácquitắccủatiểuthuyếttiênphongmới.ĐiềulàmchoModianotrởthànhmộtgươngmặtđộcđáo,duynhấttrongloạicủamình,lànỗibănkhoăndaydứtvềbản thểvàhiệnhữucủamình.Modianocoibảnthânmìnhcũngnhưcảthếhệônglànhữngngườikhôngcóthờigian.SuynghĩđịnhvịchomìnhtrongLịchsử,tìmhiểuquákhứcủamìnhtrongquákhứ lịch sử và dưới ánh sáng ấy, hình dung rõ hơn những đường nét củatươnglai,đólàquanniệmchủyếucủaôngthểhiệnquacáctácphẩm.Sựsụpđổcủanhữngảo tưởng tháng5/1968 lại càngkhiếncho sự tựvấn rất“Hamlet” ấy thêm nhức nhối trongModiano. Ông cho rằng một khi quađượccuộcsáthạchngượctrởvềmêcungquákhứthìsẽcóthểtrảlờicâuhỏimìnhlàgìhiệnnay.Dườngnhưôngmuốnthửtháchbảnthânbằngcáchtự đặtmình trong hoàn cảnh gay go của những năm chiến tranh, tự kiểmnghiệmxemmìnhcó thểứngxửnhư thếnàovà làmgì trongnhữngđiềukiệnấy.QuantâmđếnđộquằnquạicủaModianođốivớiquákhứ,đặcbiệtlàthờikỳchiếmđóng,làmộtphẩmchấtcựckỳhiệnđạicủavănhọcPháphiệnnay.MộtsốlớntácphẩmcủaôngđượcđặttrongkhungcảnhcủathờikỳnướcPhápbịphátxítĐứcchiếmđóng(1940-1944)nghĩalàtrướckhicóông.Ýđồxácđịnhvị trí củamình trong lịch sử,ởcác tiểu thuyết củaModiano,vượtlênthànhnhữngvấnđềcótầmrộnglớnhơn:conngườivàthờigian.Conngườicóquanhệnhư thếnàovới sựvận-động-tàn-phá-tất-thảycủathờigian?Câutrảlờichovấnđềcóvẻsiêuhìnhấylàcầnphảixácđịnhminhbạchvịtrícủamìnhtrongsựvậnđộngấy-khôngnhữnganhlàanhnhưhiệnnay,màcòncònthểnhưlànhữnggìcótrướcanhnữa.“Conngườibaogiờcũngtòmòmuốnbiếtcộinguồncủamình”,Modianothổlộ.Việcđi tìmnhững“cộinguồn”ấy trở thànhnét chủđạocủacácnhânvậttrongmọitácphẩmcủaông.ỞNhữngđạilộngoạivi[1],đólànhữngtìmkiếmđaukhổcủanhânvật

chínhdòtheodấuvếtcủachamình-khôngchỉnghĩađen,màcòn(vàthậmchílàchủyếu)theonghĩabóng,nghĩaẩndụ:tìmsựgầngũibêntrongvớiconngườiấy,đúnghơn,vớiquákhứấy.Suynghĩvềconngườinhưmộthạtcátxoáylộntrongdòngthácthờigian,

cốgắngtậptrungvàosốphậnconngười,Modianodườngnhưnhằmchủyếuvunđắpmộtýthứcvềhiệnhữu,hơnlàdựnglênmộtbứctranhhìnhtượngcụthểvề thếgiới.ĐiềuđócũngkhárõởMộtgánhxiếcđiqua,cuốntiểuthuyếtmớinhấtcủaôngvừaramắtvàomùasáchnàyởPháp.Mộtchàngtraikhôngbiếttừđâutới,mộtcôgáikhôngbiếtcòntrongtrắnghayđãmangnặngmộtquákhứxáođộng,mộtcuộcgặpgỡkhótinvànàngkéochàngvào

mộtPariskỳảorồibiếnmất.Gánhxiếcđãđiqua,nhưngdấuhằnđểlạilàmãimãi.Phố những cửa hiệu u tối, giải thưởng Goncourt, một trong những tác

phẩmchủyếucủaModiano, lànỗikhắckhoải triềnmiênvềnguycơđánhmấtdanhtínhvàbảncách.ĐiềugìđãthúcđẩyanhchàngGuyRoland,nhânviêncủamộthãngthámtửtư, laotheodấuvếtcủamộtngườikhôngquenbiếtđãmấttíchtừlâu?Đólànhucầudadiếttìmlạiđượcmìnhsaubaođờicủaconngườivốnxưakiacóthểlàanhta,kiênnhẫnlầnmòvềnhữngnơicóthểđãtừngchứngkiếncuộctìnhcủaanhtavớimộtngườiđànbàgiờđâyđã biệt tăm, cố bấu vào những bóngmờ của những nhân chứng duy nhấttừngthamdựvàothờithanhxuâncủagãmôigiớihàngmanghộchiếuđángngờ dưới cái tên PatroMcEvoy,mà, cuối cùng, anh ta tin rằng chính làmình.Như trongmột vòng đu quay, nhữngmẩu ký ức loang loáng, chậpchờn, rời rạc không ngừng xoáy trộn với những câu hỏi đau đớn: “Tôi làai?...Cóđúngđólàđờitôikhông?Haylàđờimộtngườikhácmàtôiđãlẻnvào?”Hìnhnhưđâykhôngchỉlàmộtbikịchcánhân,màcònlàbikịchcủacảnhiềucộngđồng.Chúngtađãchẳngchứngkiếnnhữngquátrìnhđauđớntìmlạidanhtíchvàbảncáchbịthấtlạccủanhiềudântộctrongnhữngnămhỗnmangcủađoạncuốithếkỷnàysao?Modianocócáitài“phùphép”vớithờigian,xóanhòađượcranhgiớigiữa

cáclớpthờigiankhácnhau,khiếnchonhữngsựvậthiệnranhưkhôngthểtinđượcdướimộtánhsánglunglinhkỳảo.VớiPhốnhữngcửahiệuutối,ôngđãkhẳngđịnhvịtríđặcbiệtcủamìnhtrongvănhọcPhápnửasauthếkỷ20.Tấtcảcác tiểu thuyếtcủaôngđềuđượcxếpvàodanhsáchcác tácphẩmhaynhấthàngnămởPháp.VàcólẽgiátrịlớnnhấtcủaModianolàởchỗnỗlựckhôngmệtmỏikhôiphụcmộtýthứcnhânbản-quantâmtìmvềvàbámchắckhôngrờixacộinguồnnếumuốnkhỏibịthahóa.

DươngTường

TặngRudy

Tặngchatôi

I

Tôichẳnglàcáigìcả.Chỉ làmộtcáibóngsáng,chiềuhômấy,ởngoại

hiênmột tiệmcà-phê.Tôiđợicho tạnhmưa,mộtcơnmưaràobắtđầuđổxuốngtừlúcHuttechiatayvớitôi.Mấygiờtrướcđó,chúngtôigặplạinhaulầncuốitạitrụsởcủa“Hãng”.

Hutte ngồi đằng sau một bàn giấy đồ sộ, như mọi khi, những vẫn mặcnguyênáomăngtô,tạoracáicảmgiácthậtsựlàsắpcómộtcuộcrađi.Tôingồitrướcmặtông,trongchiếcghếbànhdadànhchokháchhàng.Ngọnđènpha-lêtrắngđụctỏamộtánhsánggắtlàmtôichóimắt.-Vậyđó,Guy…Thếlàhết.Huttethởdàinói.

Mộttậphồsơnằmchỏngchơtrênbàn.Cólẽlàhồsơcủamộtngườiđàn

ôngthấpbé,danâu,mặthúphípvớicáinhìnnhớnnhác,đãthuêchúngthôitheodõivợy.Chiềuhômấy,côtasắpđếnvớimộtgãđànôngkhác,cũngdanâu,mặthúphíp,ởmộtkháchsạnphốVital,gầnđạilộPaul-Doumer.Huttetưlựvuốtrâu,mộtbộrâumuốntiêungắnnhưngphủkíncảhaimá.

Đôimắttotrongsángcủaôngnhìnđắmtrongkhoảngkhông.Bêncạnhbàngiấy là chiếc ghế mây tôi vẫn ngồi trong giờ làm việc. Đằng sau Hutte,nhữngngănđựngsổsáchgiấytờbằnggỗsẫmmàuchekínnửabứctường,trênđóxếpđấynhữngcuốnBottin[2]vàniêngiámđủ loạicủanămmươinămvừaqua.Hutte thườngnóivới tôi rằngđó lànhữngcôngcụ làmviệckhông gì thay thế đượcmà ông không bao giờ rời xa. Rằng những cuốnBottinấyvànhữngbộniêngiámấyhợpthànhtủsáchquínhất,likìnhấtmàngườitacóthểsởhữu,vìtrênnhữngtrangcủachúng,cóliệtkêcơmannàolàngười,sựvật,nhữngthếgiớiđãmấtđimàduychỉcóchúnglàmchứng.-RồiôngsẽlàmgìvớitấtcảđốngnhữngcuốnBottinnày?TôihỏiHutte,

taykhoátmộtvòngchỉnhữngngănsách.-Tôiđểchúnglạiđây,Guyạ.Tôivẫngiữkhếướcthuêcănhộnày.

Ôngđảomắtnhanhnhìnquanh.Haicánhcửathôngvàogianphòngnhỏ

bêncạnhđểmởvàcóthểthấychiếctràngkỉbọcnhungđãsờn,cáilòsưởivà tấmgươngphảnchiếunhữngdãyniêngiámvàBottincùngbộmặtcủa

Hutte.Kháchhàngcủachúngtôithườngđợiởgiannày.NhữngtấmthảmBaTưphủlênsàngỗ.Trêntường,cạnhcửasổ,treomộtthánhtượng.-CậunghĩgìvậyGuy?

-Chẳngnghĩgìcả.Vậyôngvẫngiữkhếướcthuênhà?

-Phải.Thỉnhthoảng,tôisẽtrởlạiParisvàtrụsởHãngsẽlànơighéchân

củatôi.Ôngchìahộpthuốclámờitôi.

TốithấycữgiữtrụsởHãngnguyênnhưcũthìđỡrầulònghơn.

Vậylàchúngtôiđãlàmviệcvớinhauhơntámnăm.Chínhôngđãlậpcái

hãngthámtửtưnàyvàonăm1947vàcộngtácvớinhiềungườikháctrướctôi.Nhiệm vụ chúng tôi là cung cấp cho khách hàng cáimàHutte gọi là“tìnhbáo thời lưu”.Mọi sựdiễn ra - nhưông sẵn sàngnhắcđi nhắc lại -trongnộibộ“giớixãgiao”.-ÔngtinrằngôngcóthểsốngđượcởNice?

-Đượcchứ.

-Ôngsẽkhôngbuồnchán?

Ôngthởmạnhkhóithuốclá.

-Đếnmộtngàynào,ngườitaphảivềhưuthôi,Guyạ.

Ôngnặngnềđứngdậy.Huttehẳnphảinặng trênmột tạvàcao tớimột

métchínmươilăm.-Tôiđichuyếntàu22giờ55.Chúngtacònthìgiờlàmmộtli.

Ôngđitrướctôitronghànhlangdẫnratiềnsảnh.Phòngnàycóhìnhbầu

dụcđếnlạ,tườngmàuxanhđãlợt.Mộtchiếccặpđen,đầyđếnmứckhôngđóngnắpđược,đặtởdướiđất.Huttecầmlên,vừaxáchvừalấytayđỡbêndưới.-Ôngkhôngmangtheohànhlý?

-Tôiđãgửiđitrướccảrồi.

Huttemởcửaravàovàtôitắtđèntiềnsảnh.Trênsànđầucầuthang,Huttengầnngừmộtláttrướckhiđóngcửavàcáitiếng“cách”kimkhíấynhóivàotimtôi.Nóđánhdấuchấmhếtmộtgiaiđoạndàicủađờitôi.-Cáiđólàmtarầulòng,phảikhông,Guy?Huttenóivớitôivàrúttrong

túiáomăngtôramộtchiếcmùi-soalớnlaumồhôitrán.Trêncánhcửavẫngắntấmbiểnđáhoacươngđenhìnhchữnhậtcóghi

nhữngchữdátvàngvàóngánhvảynhỏ.C.M.HUTTE

Điềutrachuyệnriêng.

-Tôiđểnólại,Huttebảotôi.

Rồixoaymộtvòngchìakhóa.

ChúngtôiđitheođạilộNielđếntậnquảngtrườngPereire.

Đêm xuống và mặc dầu đã vào đông, không khí vẫn còn ấm. Quảng

trường Pereire, chúng tôi ngồi ở ngoại hiên quán Hortensias. Hutte thíchquáncà-phênàyvìghếởđâycómặtbệnmây“nhưngàyxưa”.-Còncậu,Guy,rồicậusẽrasao?Ônghỏitôisaukhiuốngmộtngụm.

-Tôiấyà?Tôiđangdòtheomộtmanhmối.

-Mộtmanhmối?

-Vâng.Mộtmanhmốidẫnvềquákhứcủatôi.

Tôinóicâuđóbằngmộtgiọngkhoatrươngkhiếnôngtủmtỉmcười.

-Trướcnay,tôivẫntinrằngmộtngàykiacậusẽtìmlạiđượcquákhứcủa

mình.Lầnnàyôngnóinghiêmtrangvàđiềuđólàmtôicảmđộng.

-Nhưngcậuthấykhông,Guy,tôicứbănkhoănchẳngbiếtviệcấycóbõ

côngsứcbỏrahaykhông.Ônglạiimlặng.Ôngmơtưởngđếncáigì?Đếnquákhứcủabảnthân?

-TôiđưacậumộtchìakhóatrụsởHãngđểthỉnhthoảngcậucóthểghé

qua.Chotôivuilòng.Ôngchìachotôimộtchiếcchìakhóavàtôibỏvàotúiquần.

-VànhớgọidâynóichotôiởNicenhé.Chotôibiếttìnhhình…vềquá

khứcủacậu.Ôngđứngdậyvàbắttaytôi.

-Ôngcómuốntôitiễnôngratàukhông?

-Ồ,không…không…Nhưthếthìbuồnlắm…

Ôngbướcmộtbước rakhỏi tiệmcà-phê, tránhkhôngngoảnh lại,và tôi

bỗngcảmthấymộtcảmgiáctrốngrỗng.Conngườinàyđãđóngvaitròrấtquan trọng đối với tôi. Không có ông, không có sự giúp đỡ của ông, tôikhônghiểumìnhđãrasaohồimườinămtrướcđây,khimàđùngmộtcáitôibịbệnhmấttrínhớ,đâmramòmẫmtrongsươngmù.Trườnghợpcủatôiđãlàmôngđộnglòngthương,vànhờcónhiềumốiquanhệgiaodịch,thậmchíôngđãxoayđượccảhộtịchchotôinữa.-Này,-bữaấyôngvừabảotôivừamởmộtchiếcphongbìđựngmộtthẻ

căncướcvàmộttấmhộchiếu.-BâygiờcậutênlàGuyRoland.Rồi người thám tử mà tôi đến nhờ đem tài khéo léo ra tìm kiếm giúp

nhữngnhânchứnghoặcdấuvếtcủaquákhứtôi,đãnóithêm:-Anh bạn “GuyRoland” thânmến của tôi, từ nay trở đi, đừng ngoảnh

nhìnlạiđằngsaunữa,màhãynghĩđếnhiệntạivàtươnglai.Tôiđềnghịcậuhãylàmviệcvớitôi.Sởdĩôngcóthiệncảmvớitôi,đólàvìcảôngnữa-saunàytôiđượcbiết

vậy-cũngđãmấtdấu tích lai lịchbản thânvàcảmộtphầncuộcđờiông,đùngmộtcái,đãchìmlịmkhôngsótlạilấymộtđầumốidâyliênhệnàokhảdĩcóthểnốilạiđượcvớiquákhứ.Bởivì,thửhỏicócáigìtươngđồnggiữaông giàmệtmỏimà tôi thấy đang đi xa dần vào trong đêm,mình khoácchiếcmăngtôđãsờn,tayxáchchiếccặpđentotướng,vớitaychơiquầnvợtngàyxưa,vịnamtướcvùngBaltetócvàng,đẹptraiVonstatinvonHutte?

II

-Alô?ÔngPaulSonachizé?

-Đíchthị.

-GuyRolandởđầudâyđây.Ôngbiếtđấy,tôi…

-Phải,tôibiết!Chúngtacóthểgặpnhauchứ?

-Tùyýông.

-Chẳnghạn…tốinày,khoảngchíngiờ,tạiphốAnatole-LòRèn?...Ông

thấycóđượckhông?-Đồngý.

-Tôiđợiông.Látnữanhé.

Hắnbuôngmáyđộtngộtvàmồhôichảydọchaitháidươngtôi.Trướcđó,

tôiđãuốngmộtlycô-nhắcđểlấycanđảm.Tạisaomộtđiềuvặtvãnhnhưquaymộtsốđiệnthoạilạigâychotôibaocựcnhọcvàlosợđếnthế?Ởtiệm“bar”phốAnatole-LòRèn,khôngcóngườikháchnàovàhắnđứng

sauquầy,vậnthườngphục.-Ônggặptôiđúnglúc,hắnnói.Tôinghỉtấtcảcáctốithứtư.

Hắntiếnđến,nắmlấyvaitôi.

-Tôiđãnghĩnhiềuđếnông.

-Cảmơn.

-Điềuđóthậtsựlàmtôibậntâm,ôngbiếtđấy…

Tôinhữngmuốnbảohắnkhỏilolắngvềtôi,nhưngkhôngthốtlênlời.

-Cuốicùng,tôichorằngchắcôngđãtừngluitớimộtngườinàođómàtôi

thườnghaygặpvàomộtthờikỳnàođó.Nhưngainhỉ?

Hắnlắcđầu.-Ôngkhôngthểgợichotôichútđầumốisao?

-Không.

-Tạisao?

-Thưaông,tôimấthếttrínhớ.

Hắntưởngtôinóiđùa,vàlàmnhưđâylàmộttròchơihoặcmộtcậuđố,

hắnnói:-Được.Tôisẽtựxoaysởlấymộtmình.Ôngđểchotôitoànquyềnhành

độngchứ.-Nếuôngmuốn.

-Vậythìtốinay,tôisẽđưaôngtớidùngbữatạinhàmộtngườibạn.

Trướckhi rakhỏinhà,hắnđóngmạnhcầudaođiệnvàxoaymấyvòng

chìakhóakhóachặtcánhcửagỗđồsộ.Xehắnđậuởhèđườngđốidiện.Xemàuđenvàmới.Hắnlịchsựmởcửa

xechotôi.-Ngườibạnnàytrôngcoimộtcửahàngănrấtdễthươngởđịagiớigiữa

Ville-d’AvrayvàSaint-Cloud.-Vàchúngtađiđếntậnđó?

-Vâng.

TừphốAnatole-LòRèn, chúng tôi đâm rađại lộĐạiQuânvà tôi bỗng

muốnrờikhỏixe.ĐiđếntậnVille-d’Avray,đốivớitôi,dườngnhưlàmộtthửtháchkhôngthểvượtnổi.Nhưngcầnphảicanđảm.Suốt dọc đường, cho tới lúc chúng tôi đến cửa ngõ Saint-Cloud, tôi đã

phảiđấutranhvớicơnsợhãithấtđảmbópthắttim.TôichỉmớiquenbiếtsơsơtaySonachitzénày.Liệuhắncóđưatôivàobẫykhôngnhỉ?Nhưngdầndà, trongkhinghehắnnói, tôi thấyyên tâm.Hắnkểvới tôi nhữngchặngkhácnhautrongcuộcđờinghềnghiệpcủahắn.Thoạtđầu,hắnlàmởnhữnghộp đêm Nga, rồi Kanger, một cửa hàng ăn nằm trong những khu vườnChamps-Élysées, rồi chuyểnsangkhách sạnCastille,phốCambon,vàqua

nhiềucơsởkháctrướckhivềtrôngcoicái“bar”nàyởphốAnatole-LòRèn.Lầnnào,hắncũnggặpJeanHeurteur,ngườibạnmàchúngtôiđangtớinhà,thànhthửhọcặpkèvớinhausuốttrongkhoảnghaimươinămnay.Heurteurcũngcótrínhớ.Haigãhợplựclạinhấtđịnhsẽgiảiđược“câuđốhóchiểm”dotôiđặtra.Sonachitzéláirấtthậntrọngvàchúngtôiphảimấtgầnbốnmươilămphút

mớitớinơi.Mộtthứ“băngolâu”[3],phầnbêntráikhuấtsaumộtcâyliễu.Métayphải,

tôithấymộtđámbụirậm.Phòngăncủacửahàngrộngrãi.Từcuốiphòngsángrực,mộtngườiđànôngtiếnvềphíachúngtôi.Gãchìataychotôibắt.-Rấthânhạnhđượcgặpông.TôilàJeanHeurteur.

Rồi,vớiSonachitzé:

-ChàoPaul.

Gãkéochúngtôivềphíacuốiphòng.Mộtbànbàybasuấtăntrưakêsẵn,

vớimộtbóhoaởchínhgiữa.Gãchỉmộttrongnhữngcửasổlớnsátmặtđất.

-Tôiđangcókháchở“băngolâu”bênkia.Mộtđámcưới.

-Ôngchưabaogiờđếnđâyphảikhông?Sonachitzéhỏitôi.

-Vâng.

-Vậythì,Jean,hãyđưaôngấyđixemquangcảnhquanhđây.

Heurteurđitrướcdẫntôiramộthànghiêntrôngramộtconhồ.Bêntrái,

mộtcâycầucongkiểuTàudẫnđếnmột“băngolâu”khácbênkiahồ.Cáccửasổlớnsángchoangvàtốithấynhiềucặpđằngsauđó.Họđangkhiêuvũ.Từphíađó,từngkhúcnhạcđứtquãngvẳngtớichúngtôi.-Họkhôngđônglắm,gãnóivớitôi,vàtôicócảmgiáclàđámcướinàysẽ

kếtthúcbằngmộtcuộctruyhoan.Gãnhúnvai.

-Ôngphảiđếnvàodịphècơ.Mùaấy,ăntốingoàihiênthậtdễchịu.

ChúngtôitrởvàophòngănvàHeurteurđóngcửasổlớn.-Tôiđãchuẩnbịmộtbữatốigiảndịkhôngbàyvẽ,mờicácông.

Gãrahiệumờichúngtôingồi.Họngồicạnhnhau,đốidiệntôi.

-Ôngthíchdùngloạirượuvanggì?Heurteurhỏitôi.

-Tùyông.

-Cháteau-petrus?

-Ýkiếnhayđấy,Jeanạ,Sonachitzénói.

Mộtthanhniênmặcvéttrắnghầubànchúngtôi.Ánhsángngọnđèngắn

trêntườngrọithẳngvàotôivàlàmtôichóimắt.Haingườikiaởtrongbóngtối,nhưnghẳnlàhọxếptôingồiđấyđểdễnhậndạngtôihơn.-Thếnào,Jean?

Heurteurđãbắtđầuănmónthịtbămnhồigàcủamìnhvàthỉnhthoảnglại

phóng về phía chúng tôimột tia nhìn sắc nhọn.Da gã cũng nâu nâu nhưSonachitzévàcũngnhuộmtócnhưhắn.Mộtlớpdasầnsùi,đôimánhẽovàcặpmôimỏngcủakẻsànhăn.-Phải,phải…gãlầmrầm.

Tôichớpchớpmắtvìchóisáng.Gãrótrượuvangchochúngtôi.

-Phải…phải…tôitinrằngtôiđãgặptônôngđây…

-Quảlàmộtbàitoánnátóc,Sonachitzénói.Tônôngđâylạikhôngchịu

vẽđườngchỉlốichochúngta.Hắnbỗngnhưlóeramộtý:

-Nhưngcólẽôngkhôngmuốnchúngtanóiđếnchuyệnđónữa?Ôngưng

giữkín“danhtính”?-Khônghẳnthế,tôimỉmcười.

Gãbồidọnramóntuyềnứcbê.

-Nghềnghiệpcủaônglàgì?Heurteurhỏi.

- Tôi đã làm việc tám năm trongmột hãng thám tử tư, hãng củaG.M.Hutte.Họtrốmắtnhìntôi,sửngsốt.

-Nhưngđiềuđókhôngliênquangìđếnquãngđờitrướccủatôi.Chonên

cácôngkhỏiphảichúýđếnchuyệnấy.-Thậtkỳlạ,Heurteurtuyênbố,mắtđămđămnhìntôi,ngườitakhómà

đoántrúngtuổiông.-Chắclàvìbộriacủatôi.

-Nếukhông cóbộ ria ấy, có lẽ chúng tôi đãnhận ra ôngngay tức thì,

Sonachitzénói.Vàhắngiơcánhtayra,đặtúpbàntayngaybêndướimũitôiđểchebộria

vàchớpchớpmắtnhưmộthọasĩvẽchândungtrướcngườimẫucủamình.-Càngnhìntônông,tôicàngcócảmgiáclàtônôngđãtừngởtrongmột

nhómnhữngkháchlãngdubanđêm…Heurteurnói.-Hồinào?Sonachitzéhỏi.

-À…lâurồi…Códễđếnmộtthiênthuchúngmìnhđãthôikhônglàm

việcởnhữnghộpđêmnữa,Paul…-CậuchorằngđólàvàothờithờikỳởTanagra?

Heurteurdánvàomộtcáinhìncànglúccàngdadiết.

-Xinlỗi,gãbảotôi,ôngcóthểđứngdậymộtgiâyđượckhông?

Tôilàmtheo.Gãngắmtôitừđầuđếnchânrồilạitừchânlênđầu.

-Phải,nhìnôngtôinhớđếnmộtkháchhàng.Tầmvócông…Khoanđã…

Gãgiơtayvàsữngngườinhưmuốnníugiữmộtcáigìcónguycơtanbiếnmấtlúcnào.-Khoan…khoan…Đúngrồi,Paul…

Ynởmộtnụcườiđắcthắng.

-Ôngcóthểngồixuống…

Ymừngrỡ.Ychắcmẩmđiềumìnhsắpnóirasẽgâytácđộng.YrótrượuvangchotôivàSonachitzémộtcáchtrịnhtrọng.-Nàynhé…Ôngluônluôncặpkèvớimộtgãcaobằngông…Cólẽcòn

caohơnnữacơ…CậukhôngnhớrasaoPaul?-Nhưngcậunóivềthờikỳnàomớiđượcchứ?Sonachitzéhỏi.

-TấtnhiênvềthờikiởTanagra…

-Mộtgãcaobằngôngđây?Sonachitzélẩmbẩmmộtmình.ỞTanagra?

-Cậukhôngthấyư?

Heurteurnhúnvai.

BâygiờđếnlượtSonachitzénởmộtnụcườiđắcthắng.Hắngậtđầu.

-Mìnhthấy…

-Aivậynào?

-Stioppa.

-Phải,Stioppa.

Sonachitzéquayvềphíatôi.

-ÔngbiếtStioppachứ?

-Cóthể,tôithậntrọngđáp.

Cóchứlị…Heurteurnói.ÔngthườnghayđivùngStioppa.Tôidámchắc

thế…-Stioppa.

CăncứvàocáchSonachitzéphátâmchữđó,chắcchắnđólàmộtcáitên

Nga.- Chính anh ta bao giờ cũng đề nghị dàn nhạc chơi bài Alaverdi…

Heurteurnói.MộtcakhúcvùngCaucase.- Ông nhớ chứ? Sonachitzé vừa nói vừa bóp cổ tay tôi rất mạnh:

Alaverdi…

Hắnhuýt sáogiaiđiệuđó,mắt long lanh.Độtnhiên tôicũngxúcđộng.

Hìnhnhưtôicóbiếtgiaiđiệunày.Giữalúcấy,gãbồiphòngphụcvụbữaănlạigầnHeurteurvàchỉchoy

mộtcáigìởcuốiphòng.Mộtngườiđànbàđơnđộcởmộtbàntrongvùngtranhsángtối.Nàngmặc

áodàixanhnhạtvàtìcằmlênlòngbàntay.Nàngđangmơmộngđiềuchi?-Côdâu.

-Côtađanglàmgìởđó?Heurteurhỏi?

-Tôikhôngbiết,gãbồiđáp.

-Anhđãhỏicôtamuốngìchưa?

-Không.Không.Côtakhôngmuốngìcả.

-Cònnhữngngườikhác?

-HọđãgọithêmmộtchụcchaiKrug.

Heurteurnhúnvai.

-Cáiđókhôngliênquangìđếntôi.

CònSonachitzé,vốnchẳngchúýgìđến“côdâu”cũngnhưnhữngđiều

bạnhắnnói,thìcứnhắcđinhắclạivớitôi:-Ấyvậy…Stioppa…ÔngcònnhớStioppachứ?

Hắnbịkíchđộngđếnnỗicuốicùngtốiphảitrảlờivớimộtnụcườimàtôi

muốnchocóvẻbíẩn.-Vâng,vâng.Cóhơihơinhớ...

HắnquaylạiHeurteurvànóivớigãnày,giọnglongtrọng:

-ÔngấycónhớStioppa.

-Chínhmìnhcũngvẫnnghĩthế.

GãbồimặcvéttrắngvẫnđứngimsữngtrướcmặtHeurteur,vẻbốirối.

-Thưaông,tôichorằnghọsắpsửadùngcácphòng…Phảilàmgìạ?

-Tôiđãngờngợcuộchônlễnàysẽkết thúc tệhại…Này,anhbạn,cứ

thôikệ.Điềuđókhôngliênquangìđếnchúngta…Đằngkia,côdâuvẫnngồinguyênkhôngnhúcnhíchởbànmìnhvàhai

tayđãkhoanhlại.- Tôi không hiểu tại sao cô ta cứ ngồi đómộtmình.Heurteur nói.Rút

cuộc,cáiđókhôngliênquangìđếnchúngta.Vàygạttráibàntaynhưđểxuamộtconruồi.

-Tahãyquaytrởlạivấnđềcủata,ynói.Vậyôngthừanhậnlàcóquen

Stioppa?-Vâng,tôithởdài.

-Dođó,cácôngđãtừngthuộcvềcùngmộtbăng…Mộtbăngcựckỳvui

vẻ,phảikhôngPaul?-Ồ…!Họđãbiếnmất tăm tất cả,Sonachitzé nói, giọng sầu thảm.Trừ

ông…Tôi rất sungsướngđãcó thể…“địnhvị”đượcông…Ôngđã từngthuộcvềbăngcủaStioppa…Tôichúcmừngông.Đólàmộtthờikỳđẹpđẽhơnthờikỳnàycủachúng

tavànhấtlàmọingườidạoấytốthơnbâygiờ…-Vànhấtlà,chúngtahồiấycòntrẻ,Heurteurcườinói.

-Đólàvàonămnào?tôihỏi,timđậpthìnhthình.

-Chúngtôiđãđoạntuyệtvớinhữngniênđại,Sonachitzénói.Dùsaomặc

lòng,đócũngthuộcthờihồngthủy.Độtnhiênhắnrũxuống:

-Đôikhicónhữngsựtrùnghợp,Heurteurnói.

Vàyđứngdậy,đivềphíaquầyrượunhỏtronggócphòngvàtrởvềchỗ

chúngtôimangtheomộttờbáo,lầngiởcáctrang.Saucùng,yđưaratờbáochotôi,chỉchotôiđoạnthôngbáodướiđây:“ChúngtôixinbáotinbàMariedeRésenđãquađờingày25tháng10,

thọ82tuổi.“Theoyêucầucủacongái,contrai,cáccháunộingoạicủabà,cáccháu

gọilàbằngbác,cô,dìcùngconcáicủahọ.“VàcủacácbạnbàlàGeorgesSachesvàStioppadeDiagoriew.

Lễtangtheonghithứctôngiáosẽcửhànhhồi16giờngày4tháng11tại

nhàthờcủanghĩatrangGenevière-des-Bois.“Lễcầuhồnngàythứchinhsẽcửhànhvàongày5tháng11tạinhàthờ

chínhgiáoNga,số19phốClaude-Lorrain,ParisXVI.“Thôngbáonàythaychocáophó”.

-VậylàStioppahãycònsống?Sonachitzéhỏi.Ôngvẫncòngặpôngta

chứ?-Không,tôinói.

-Ônglàmthếlàđúng.Phảisốngthờihiệntại.Jean,rótchotụimìnhmột

chầuchứ?-Cóngay.

Từlúcđó trởđi,họhoàn toàn thôikhôngquan tâmđếnStioppavàquá

khứcủatôi.Nhưngđiềuđóchẳngquantrọnggìhết,bởivìcuốicùng,tôiđãnắmđượcđầumối.-Ôngcóthểđểchotôitờbáonàychứ?Tôihỏi,giảbộdửngdưng.

-Tấtnhiên,Heurteurnói.

Chúngtôichạmcốc.Nhưvậy,từcáigìđóxưakiađãtừnglàtôi,naychỉ

cònsótlạimộtcáibóngtrongtrínhớhaichủtiệm“bar”,màlạibịbóngcủamộtgãStioppadeDiagoriewnàođấychekhuấtmấtmộtnửanữa.VàvềcáigãStioppanày,họcũngchẳngđượctintứcgì,“kẻtừthờihồngthủy”,nhưSonachitzénói.-Vậyraônglàthámtửtư?Heurteurhỏitôi.

-Bâygiờthìthôirồi.Ôngchủtôivừavềhưu.

Tôinhúnvai,khôngđáp.

-Dùsaođinữa,tôicũngsẽrấtsungsướngnếuđượcgặplạiông.Lúcnào

muốn,xinôngcứtrởlạiđây.Yđứngdậyvàchìataychochúngtôi.

-Xin lỗi…Tôi đưa cácông ra cửa, nhưng tôi cònphải làm sổ sáchkế

toán…Vàcònbọnkianữa,vớicuộctruyhoancủahọ…Ythoáttayvềphíahồ.

-TạmbiệtJean.

-TạmbiệtPaul.

Heurteurtưlựnhìntôi.Giọngrấtchậmrãi:

-Bâygiờôngđứngdậykhiếntôinhớramộtđiềukhác…

-Cậunhớracáigì?Sonachitzéhỏi.

-Mộtkháchhàngđêmnàocũngvềrấtmuộn,hồichúngmìnhcònlàmở

kháchsạnCastille…ĐếnlượtSonachitzéngắmtôitừđầuđếnchân.

-Rút lại,hắnnóivới tôi,có thểông làmộtkhách trọcũcủakháchsạn

Castille.Tôimỉmcười,bốirối.

Sonachitzékhoáctaytôivàchúngtôiđingangquaphòngăncòntốihơn

lúcchúngtôiđến.Côdâumặcáodàimàulơnhạtkhôngcònngồiởbànnữa.Rađếnngoài,chúngtôinghethấynhữngthoángnhạcvànhữngthoángcườitừphíabênkiahồvẳngtới.TôihỏiSonachitzé:-Thưaông,ôngcóthểnhắclạicáibàihátấynhưthếnào,cáibàimàbao

giờông…gì…gì…đóbaogiờcũngyêucầuấy?-Stioppa.

-Vâng.

Hắnbắtđầuhuýtsáonhữngpháchđầu.Rồidừnglại.

-ÔngcầngặpStioppa?-Cóthể.

Hắnriếtcánhtaytôirấtmạnh.

-ÔnghãynóivớihắnrằngSonachitzévẫnthườngnghĩđếnhắnluôn.

Hắnlạinhìntôihồilâu:

-Nóichocùng,cólẽJeancólí.Ôngđãtừnglàkháchtrọcủakháchsạn

Castille…Ônghãycốnhớ…kháchsạnCastille,phốCambon..Tôingoảnhđivàmởcửaxe.Mộtngườinàođóngồithulutrênghếđằng

trước, tì trángvào tấmkính.Tôicúixuốngvànhận rađó làcôdâu.Nàngđangngủ,chiếcáodàimàulơnhạttốclênđếnngangđùi.-Phảiđưacôtarakhỏiđâythôi,Sonachitzénóivớitôi.

-Tôikhẽlaynàngnhữngnàngvẫnngủtiếp.Tôibènômngangthânnàng

vàlôiđượcnàngrakhỏixe.-Dùsaocũngkhôngthểđặtcôtaxuốngđấtđược,tôinói.

-Tôibếnànglêntậnlữquán.Đầunànggật trênvai tôivàmớtócvàng

rơmcủanàngmơnmancổtôi.Nàngphảramùinướchoahănghắclàmtôinhớđếnmộtcáigì.Nhưnglàcáigìnhỉ?

III

Sáugiờkémmườilăm.Tôiđềnghịngườilátxetắc-xiđợitôitrongphố

nhỏCharles-WidorvàtôiđibộtheođườngnàyđếntậnphốClaude-Lorrain,nơicónhàthờNga.Mộttòalầuhaitầng,cửasốcórèmbằngthe.Mébênphải,mộtlốiđirất

rộng.Tôiđứngrìnhởhèđườngđốidiện.Thoạtđầu,tôithấyhaiphụnữdừnglạitrướccửatrôngraphố.Mộtngười

tóc nâu, ngắn và choàng khăn san lenmàu đen; người kia, tóc vàng rơm,đánhphấn tô son rấtđậm,độimộtchiếcmũmàuxámgiốnghìnhmũcủalínhngựlâm.TôinghethấyhọnóitiếngPháp.Từmộtchiếctắc-xi,chuiramộtônggiàtobéo,đầuhóitrụi,vớinhữngtúi

hùmhụpdướicặpmắtxếchkiểuMôngCổ.Ôngtarẽvàolốiđicạnhnhà.Métaytrái,từphốBoileau,mộtnhómnămngườitiếnvềphíatôi.Điđầu,

haiphụnữđứngtuổixốcnáchmộtônggià,mộtlãotrượngtóctrắngphơvàmảnhkhảnhđếnnỗingườitacócảmgiácnhưngườicụbằngvữakhô.Theosau làhai ngườiđànônggiốngnhưnhau, chắc làhai cha con,mỗingườimặcmột bộ đồ xám có sọcmay rất nhã, người cha có dáng công tử bột,ngườicontócvàngrơmlượnsóng.Cùnglúcấy,mộtchiếcxehãmlạingangtầmnhómngườivàtừđóbướcxuốngmộtônggiàkháccứngcỏivànhanhnhẹn,choàngmộtchiếcáochoànglenkhôngtay,tócngảbạcbắtngắnkiểubànchải.Ôngcódángđiquânsự.PhảichăngđólàStioppa?Tất cảbọnhọvàonhà thờbằngmột cửanáchở cuối lối đi.Tôinhững

muốntheohọ,songsựhiệndiệncủatôigiữahọắtsẽkhiếnhọchúý.Tôicảm thấymột nỗi lo âumỗi lúcmột lớn khi nghĩ rằngmình có nguy cơkhôngnhậndiệnđượcStioppa.Mộtchiếcxehơivừađậuởcáchxahơnmộtchút,mébênphải.Haingười

đànôngrakhỏixe,rồimộtphụnữ.Mộttronghaingườinamrấtcao,mặcmộtchiếcpa-đờ-xuymàuxanhnướcbiển.Tôiđisangđườngvàđợihọ.Họlạigần,lạigần.Tôithấyhìnhnhưngườiđànôngcaolớnnhìndõivào

mặttôitrướckhirẽvàolốiđicùngvớihaingườikia.Đằngsaunhữngcửasổ

kínhmàunhìnralốiđi,nhữngcâybạchlạpđangcháy.NgườikiacúixuốngđểquacửaquáthấpđốivớiyvàtôichắcchắnđólàStioppa.Chiếctắc-xivẫnnổmáy,nhữngkhôngcóaiởchỗtaylái.Mộtcửasổmở

hé,lốinhưngườitàixếsắptrởlạibấtcứlúcnào.Anhtaởđâunhỉ?Tôinhìnquanhvàtôiquyếtđịnhđiquanhkhốinhàtìmanhta.Tôitìmthấygãtrongmộtquáncà-phêngaygầnđấy,PhốChardon-lagache.Gãngồiởmộtbàn,trướcmộtvạibia.-Ôngcònlâukhông?gãhỏitôi.

-À…độhaimươiphút.

Mộtgãtócvàngrơm,datrắng,haimátođẫyvàmắtxanh,lồi.Tôichắc

mìnhchưabaogiờthấymộtngườiđànôngnàocónhữngdáitainungnúcthịtnhưthế.-Tôicứđểcông-tơchạy,khôngsaochứ?

-Khôngsaocả.

Gãmỉmcườinhãnhặn.

-Anhkhôngsợngườitađánhcắpmấtchiếctắc-xicủamìnhà?

Gãnhúnvai:

-Ôngbiếtđấy…

Gãgọimộtổxăng-đuýchvàvừaănthật lực,vừanhìntôibằngconmắt

rầurầu.-Đúngra,ôngchờcáigì?

-MộtngườisẽrakhỏinhàthờNgacáchđâymộtquãng.

-ÔnglàngườiNga?

-Không.

-Thậtngớngẩn…Đánglẽôngphảihỏiyravàogiờnào…Nhưvậysẽđỡ

tốnchoônghơn…-Kệ.

Gãgọimộtvạibianữa.-Ôngcóthểmuagiúptôitờbáokhông?Gãbảotôi.

Gãphácmộtcửchỉnhưđểtìmtiềnlẻtrongtúi,nhưngtôingănlại.

-Thôiđểtôi…

-Cảmơnông.ÔngmangvềchotôitờConNhímnhé.Mộtlầnnữa,xin

cảmơn,hỉ…Tôi quanh quẩn mãi mới tìm ra được một người bán báo ở đại lộ

Versailes.ConNhímlàmộttờbáoingiấymàuxanhkem.Gãvừađọcvừacaumày,mỗilầngiởquatranglạilấylưỡithấmnướcbọt

vàongóntaytrỏ.Còntôithìnhìngãtocontócvàngrơm,mắtxanh,datrắngmịnấyđọctờbáomàulục.Tôikhôngdámngắtquãng trongkhihắnđọc.Cuốicùng,gãxemchiếc

đồnghồđeotaynhỏxíu.-Phảivềthôi.

PhốCharles-Marie-Widor,gãngồivàotayláichiếctắc-xicủamìnhvàtôi

đềnghịgãchờ tôi.Một lầnnữa tôi lạichiếm lĩnhvị trí trướccửanhà thờNga,nhưngtrênvỉahèđốidiện.Chẳngcóai.Cólẽhọvềcảrồichăng?Nếuvậythìtôicũngchẳngcòncơ

maynàotìmlạiđượcdấutíchStioppadeDiagoriew,vìcáitênđókhôngcótrongcuốnBottincủaParis.Nhữngcâybạchlạpvẫncháyđằngsaunhữngcửasổkínhmàubênmélốiđi.Trướcđây,tôicóquencáibàcụrấtcaoniênmàhọvừalàmlễcầuhồncho,khôngnhỉ?NếutôithườngđilạivớiStioppathìcólẽyđãgiớithiệubạnbèyvàhẳnlàcảcáibàMariedeResennàyvớitôi.Vàothờikỳấy,bàtaắtđãlớntuổihơnchúngtôinhiều.Cái cửa họ đã đi qua để vàomiếu đường làm lễ, cái cửamà tôi không

ngừnggiámsát,độtngộtmởravàngườiđànbàtócvàngđộimũlínhngựlâmhiệnratrongkhungcửa.Theosaulànàngtócnâuquàngkhănsanđen.Rồiđếnhaichaconvậncom-lêxámcósọc,đỡônggiàbằngvữakhôđangnói chuyện với ông béo đầu hói, diệnmạoMôngCổ.Và ông này thì cúixuống,gầnnhưdántaivàomiệngngườinóichuyệnvớimình:giọngônggiàbằngvữakhôchắcchỉcòn thều thàonhưmộthơi thở.Nhữngngườikháctheosau.TôirìnhngóngStioppa,timđậprộn.

Cuốicùng,yratrongsốnhữngngườisauchót.Tầmvóccaolênhkhênh

vàchiếcmăng-tômàuxanhnướcbiểncủaygiúptôikhỏimấthútyvìđámnàyrấtđông,ítnhấtcũngtrêndướibốnchục.Phầnđôngđãlớntuổi,chúngtôinhậnthấymấythiếuphụvàcảhaiđứatrẻcon.Tấtcảnánlạitronglốiđivàtròchuyệnvớinhau.Thật cứ nhưmột cái sân chơi củamột tỉnh lẻ.Người ta đặt ông già có

nướcdamàuvữangồi trênmộtbăngghế,vàbọnhọlầnlượtđếnchàocụ.Ônglãolàainhỉ?“GeorgesSaches”,ngườiđượcnhắcđếntronglờicáophótrênbáo?HaymộthọcsinhtrườngKiếmĐồng?CólẽôngvàbàMariedeResennàyđãtừngsốngmộtcuộchuêtìnhngắnngủiởPétersbourghaytrênbờBiểnĐentrướckhimọisựsụpđổ?Ôngbéohóiđầu,mắtMôngCổcũngrấtđượcchămsóc.Haichaconmặcđồxámcósọcđi từtốpnàysangtốpkhácnhưmộtcặpkhiêuvũgiúpvuiởtửuđiếmđitừbànnàyđếnbànkhác.Họcóvẻtựmãnvàngườichathỉnhthoảngcườingặtđầurađằngsau,điềumàtôithấythậtchướng.CònStioppa thìnghiêm trangnói chuyệnvớingườiđànbàđộimũ lính

ngựlâm.Ynắmtayvàkhoácvaibàvớimộtcửchỉkínhmến.Dạoxưahẳnylàmộtngườirấtđẹptrai.Tôiđoányđộbảymươituổi.Mặtyhơibệu,tránhóinhưngmũicònkhámạnhmẽvàdángđầucóvẻrấtquíphái.Chíít,đócũnglàcảmgiáccủatôi,từxa.Thờigiantrôi.Gầnnửagiờđãquamàhọvẫntròchuyện.Tôisợ,rútcục,

mộtngườinàotrongbọnhọsẽđểýthấytôiđứngđó,trênvỉahè.Vàcòngãlái tắc-xi thìsao?TôisảibướcquayvềphốCharles-Marie-Widor.Máynổvẫnchạyvàgãngồiởtaylái,cắmcúiđọctờbáomàuxanhkemcủamình.-Thếnào?Gãhỏitôi.

-Tôikhôngbiết,tôiđáp.Cólẽcònphảiđợimộtgiờnữa.

-Ôngbạnôngchưarakhỏinhàthờ?

-Rarồi,nhưngcònđangnóichuyệnvớinhữngngườikhác.

-Vàôngkhôngthểbảoôngtalạivớiông.

-Không.

Đôimắtxanhtocủagãdánvàotôivớimộtvẻlolắng.

-Đừnglo,tôibảogã.-Lochoôngthôi…tôibắtbuộcphảiđểcông-tơchạy.

TôitrởlạivịtrítrướcnhàthờNga.

Stioppađãtiếnmấymét.Thựcvậy,ykhôngcònởcuốilốiđi,màlàởtrên

vỉahè,giữmộttốpngườigồmđànbàđộimũlínhngựlâm,ngườiđànbàtócnâuchoàngkhănsanđen,ônghóimắtxếchkiểuMôngCổvàhaingườiđànôngkhác.Lầnnày, tôiđi sangđườngvàđứngngaygầnhọ,quay lưng lại.Những

giọngNgavuốtvebaobọclấytôivàcáiâmsắctrầmhơncácgiọngkháccóphải là tiếngStioppakhôngnhỉ?Tôiquay lại.Yômghìngườiđànbà tócvàngđộimũlínhngựlâmhồilâu,gầnnhưlắcbàtavànhữngnéttrênmặtyrúmlạithànhmộtcáicườiđauđớn.Rồiyghìôngtobéohóiđầumắtxếchcũng theo cách ấy và lần lượt cả nhữngngười khác.Đến lúc chia tay, tôinghĩthầm.Tôichạyvềtớichiếctắc-xi,gieomìnhlêntrênghếxe.-Nhanhlên…thẳngtắp…trướcnhàthờNga…

Stioppavẫnnóivớinhữngngườikia.

-Tôilàmgìbâygiờ?

- Anh có trông thấy cái tay cao kều mặc đồ màu xanh nước biển kia

không?-Có.

-Phảibámtheoy,nếuyđixehơi.

Gãtàixếquaylạinhìnthẳngvàomặttôi,cặpmắtxanhtrốra.

-Thưaông,tôihyvọngrằngviệcnàykhôngnguyhiểmchứ?

-Đừngcólo,tôibảogã.

Stioppa tách ra khỏi nhóm người, đi vài bước rồi vẫy tay mà không

ngoảnhlại.Nhữngngườikiađứngsữngnhìnyđixadần.Ngườiđànbàđộimũ línhngự lâmmàuxámđứnghơi nhích lênphía trước cảnhóm,khomkhom,giốngnhưmộthìnhchạmtrướcmũitàu,chiếclônglớntrênmũđungđưanhènhẹtrướcgiómơnman.

Yphảimấtmộtlúcmớimởđượccửaxe.Tôichắcynhầmchìakhóa.Khiyngồivàotaylái,tôicúivềphíagãtàixếtắc-xi.-Anhđitheochiếcxegãvậnđồmàuxanhnướcbiểnvừavào.

Và tôi cầu saomình đừng lao theomột dấu vết sai trật vì chẳng có gì

chứngtỏngườinàyđúnglàStioppadeDigoriew.

IV

Bámtheoychẳngcógìlàkhó:yláithongthả.ĐếncửaMaillot,yvượt

đènđỏvàgãtàixếtắc-xikhôngdámbắtchướcy.NhưngchúngtôibắtkịpyởphốMaurice-Barrès.Haicửaxechúngtôiđứngsátnhautrướcmộthàngđinhngangđường.Ylơđãngđưamắtnhìntôinhưnhữngtayláixehơivẫnlàmthếkhikềsườnnhautrongmộtquãngtắcnghẽngiaothông.YđậuxeởđạilộRichard-Wallacetrướcnhữngkhunhàvôtínhcáchđược

xâydựng trongkhoảnggiữahai cuộc thếchiến,mỗibênđượcvạch thànhmộtmặttiềnduynhấtkéodàisuốttừđầunọđếnđầukiađạilộJulien-Potin.Yrẽtayphải,phốEsnest-Deloison,vàvàomộthiệuthựcphẩm.Đãđếnlúcphảitiếpcậny.Điềuđócựckỳkhókhănđốivớitôivìtôivốn

nhútnhátvàtôisợychotôilàmộtthằngđiên:chắcvìtôisẽấpúng,tôisẽnói những chuyện đầuNgômìnhSở?Trừ phi y nhận ra tôi ngay lập tức,trườnghợpấy,tôisẽđểchoynói.Yrakhỏihiệuthựcphẩm,taycầmmộtcáitúibằnggiấy.

- Ông Stioppa de Digoriew phải ạ? Y có vẻ ngạc nhiên thực sự. Đầu

chúngtôicaongangnhau,điềuđócàngkhiếntôithêmrụtrè.-Chínhthế.Nhưngônglàai?

Không,Ykhôngnhậnratôi.ÝnóitiếngPhápkhôngchúttrọtrẹ.Phảican

đảmlên.-Tôi…tôimuốngặpôngtừ…lâurồi.

-Tạisao,thưaông.

-Tôiviết…tôiđangviếtmộtcuốnsáchvềcuộcDiTrú[4]…Tôi…

-ÔnglàngườiNga?

Đây là lần thứhaingười tahỏi tôicâuđó.Gã lái tắc-xicũngđãhỏi tôi

vậy.Vậychocùng,cólẽtôilàngườiNgacũngnên.

-Không.-VàôngquantâmđếncuộcDiTrú?

-Tôi… tôi… tôi đangviếtmột cuốn sách về cuộcDiTrú.Ấy là…Ấy

bởi…cómộtngườikhuyêntôinêntìmgặpông…PaulSonachitzé…-Sonachitzé?

YphátâmcáitênđótheocáchNga.Ngherấtêm:tiếnggióxàoxạctrong

nhữngvòmlá.-MộtcáitênGruzia…Tôikhôngquen…

Ynhíumày.

-Sonachitzé…không…

-Tôikhôngmuốnquấyrầyông,thưaông.Chỉxinhỏiôngvàicâuthôi.

-Nhưngtôirấtvuilòngmà…

Ymỉmcười,mộtnụcườirầurầu.

-Mộtđềtàibịthảm,cuộcDiTrúấy…Nhưnglàmsaoônglạigọitôilà

Stioppa?...-Tôi…tôi…

-Phần lớnnhữngngườigọi tôi làStioppa[5]đềuđãchết.Nhữngngười

kháchẳnđếmtrênđầungóntay.-ĐólàôngSonachitzé…

-Tôikhôngquen.

-Tôicóthể…hỏiông…mộtvàicâu…đượckhôngạ?

-Được.Ôngvuilòngvàonhàtôi?Chúngtasẽnóichuyện.

Đại lộ Julien-Potin, saukhiqua cổng lớn, chúng tôi đi ngangmột công

viên,xungquanhlànhữngkhốinhà.Chúngtôilênmộtthangmáybằnggỗcócửahaicánhvớihàng ràosắt.Vàvì tầmvócchúng tôiquákhổ, thangmáylạihẹp,nênchúngtôiphảinghiêngnghiêngđầu,quaymặtvàováchđểkhỏiđụngtránnhau.

Ycómộtcănhộhaiphòngởtầngnăm.Ytiếptôitrongphòngngủvànằm

dàilêngiường.-Ông thứ lỗi,ybảo tôi.Nhưng trần thấpquá.Đứng thìngộp thở.Thực

vậy,giữacáitrầnnhànàyvàđỉnhđầutôi,chỉcóvàixăngtimétvàtôibuộcphảicúixuống.Vảlại,muốnquakhungcửathônghaiphòng,cảylẫntôiđềuthừamộtcái

đầuvàtôihìnhdunglàythườngrậptránvàođóluôn.-Cảôngnữa,ônghãynằmxuống…nếuôngmuốn…Ychỉchotôimột

cáiđivăngnhỏbọcnhungmàuvesáng,gầncửasổ.-Ôngđừngcóngại…ôngnằmsẽthoảimáihơnnhiều…Ngaycảngồi,

cùngvới tướngnhưmình trongmột cái lồngquáchật…Phải,phải…ôngnằmđi.Tôinằmxuống.

Ybậtmộtcáiđèncóchaomàuhồngcátrênbànđầugiườngyvànótạo

mộttiêuđiểmsángdịuvớinhữngvệtbóngtrêntrần.-VậylàôngquantâmđếncuộcDiTrú?

-Rấtquantâm.

-Nhưngôngcòntrẻmà…

Trẻ? Tôi không bao giờ nghĩmình có thể còn trẻ.Một tấm gương lớn

trongkhungthếpvàngtreoởtường,ngaykềtôi.Tôinhìnmặtmình.Trẻ?-Ồ…tôiđâucótrẻđếnthế…

Mộtlúcimlặng.Cảhainằmdàimỗingườimộtbêngianphòng,chúngtôi

giốngnhưnhữngtayhútthuốcphiện.-Tôivừatừmộtbuổilễcầuhồnvề,ýnóivớitôi.Đángtiếclàôngkhông

đượcgặpbàgiàrấtcaoniênvừachếtấy…Nếukhông,bàấyđãcóthểkểchoôngnghehàngxốcchuyện.ĐólàmộttrongnhữngnhânvậtđặcsắcnhấtcủacuộcDiTrú…-Thếà?

-Mộtngườiđànbàrấtcamđảm.MớiđầubàmởmộtphòngtrànhỏởphốMont-Thaborvàbàgiúpđỡtấtcảmọingười…Thờiấyrấtkhókhăn…Yngồilênmépgiường,lưngcòngxuống,haitaykhoanhlại.

-Dạoấy,tôimớimườituổi…Nếuđiểmlạithìchảcònlạibaongười…

-HãycònGeorgesSacher…,tôinóihúhọa.

-Chẳngđượcbaolâunữađâu.Ôngbiếtôngấy?

Cóphảiônggiàbằngvữa?Hayôngbéođầuhói,diệnmạoMôngCổ?

-Ôngạ,Ybảotôi,tôikhôngthểnóivềtấtcảnhữngcáiđó…Nóiralại

buồn…Tôichỉcóthểchoôngxemảnhthôi…Saumỗitấmảnh,đềucótênmọingườivàngàytháng…ôngsẽtựxoaysởlấy…-Ôngbỏcôngvấtvảthế,quảthậtlàđầynhãtâm.

Ymỉmcườinhìntôi.

-Tôicóhàngđốngảnh…Tôiđãghicáctênvàngàythángvìtríócngười

tathườngquêntiệt…Yđứngdậyvàcúikhomkhomđisanggianbên.

Tôinghethấyymởmộtngănkéo.Ytrởlại,taycầmmộthộplớnmàuđỏ,

ngồixuốngđấtvàdựalưngvàomépgiường.-Ônglạingồicạnhtôiđây.Nhưvậy,xemảnhtiệnhơn.

Tôi làmtheo.Tênmộtchủcửahàngbánhmứtkẹođượckhắcbằngchữ

Gôtíchtrênnắphộp.Ymởra.Hộpđầynhữngảnh.-ÔngthấytrongnàynhữnggươngmặtchínhcủacuộcDiTrú.

Ylầnlượtchuyểnchotôitừngtấmảnhmột,đồngthờixướngtênvàngày

thángyđọcthấyởmặtsauvàđólàmộtchuỗikểlểđượcnhữngcáitênNgađemlạimộtvangâmđặcbiệt,khithìgiòngiãnhưtiếngchũmchọe,khilạinão nề hoặc gần như nghẹt lại: Troubetskoi, Orbeliani, Cheremeteff,Galitzin, Eristoff,Obolensky,Bagration, Tchavtchavadzé…Đôi khi, y lấylạitừtaytôimộttấm,xemlạitênvàngàytháng.Nhữngtấmảnhhộihèđìnhđám.BàntiệccủađạicôngtướcBorisởmộtcuộchộilớnởlâuđàiBasque,mộtthờigiandàisauCáchMạng.Vànhữngkhuônmặtnởhoakiatrêntấm

ảnhmộtbuổi tiệc“đen, trắng”năm1914…Nhữngtấmhìnhchụpmột lớpcủatrườngtrunghọcAlexandreởPétersbourg.-Anhcảtôi…

Ychuyểnảnhchotôimỗilúcmộtnhanhvàthậmchíkhôngnhìnnữa.Có

vẻnhưymuốnchochóngxongđi.Độtnhiên,tôidừnglạiởmộttấm,giấydàyhơncáctấmkhácvàmặtsaukhôngcóchỉdẫngìhết.-Thếnào?Yhỏitôi,cócáigìlàmôngthắcmắcchăng?

Ởđằngtrước,mộtônggià,cứngđơvàtươicười,ngồitrênmộtchiếcghế

bành.Đằng sau ông,một phụ nữ tóc vàng rơm,mắt rất trong sáng.Khắpxungquanh,nhữngtốpnhỏtrongđócónhiềungườixâylưnglại.Vềbềbêntrái,cánhtayphảimấtmộtphầnvìsátmépảnh,bàntayđặt lênvaingườiphụnữtócvàng,mộtngườiđànôngrấtcaovậnbộcom-lêhàngtuyt-xuylenkẻchéo,trạcbamươituổi,tócđen,vớimộtbộriathanhlịch.Tôithậttìnhtinrằngchínhlàtôi.Tôisáp lạigầny thêm.Lưngchúng tôidựavàomépgiường,chânduỗi

dàitrênsàn,vaichạmvai.-Ôngnóichotôibiếtnhữngngườinàylàaivậy?tôihỏiy.

Ycầmlấytấmhìnhvànhìnvớimộtvẻmệtmỏi.

-ÔngcụtrướcởlãnhsựquánGruziatạiParismãichođếnkhi…

Ykhôngnóihếtcâu,lốinhưtôiắtphảitứckhắchiểuđoạntiếptheolàthế

nào.- Người phụ nữ này là cháu gọi cụ bằng ông… Tên là Gay… Gay

Orlow…CôtađitrúcùngvớichamẹsangMĩ…-Ôngcóbiếtcôấy?

-Khôngbiếtkĩlắm.Không.CôấyởlạilâubênMĩ.

-Cònngườinày?Tôihỏi,giọngnhợtnhạt,chỉvàotôitrêntấmhình.

-Ngườinày?

Ynhíumày.

-Anhta…Tôikhôngquenanhta.-Thậtư?

-Thật.

Tôithởmạnhmộtcái.

-Ôngkhôngthấyanhtagiốngtôiư?

Ynhìntôi.

-Anhtagiốngư?Không.Tạisao?

-Chẳngtạisaocả.

Yđưatôimộttấmảnhkhác.

-Này…sựngẫunhiênsinhralắmchuyện…

Đólàtấmhìnhmộtcôbévậnáodàitrắng,tócdàimàuvàngrơmchụpở

mộtnơinghỉmátvenbiển,vìthấycónhữnglềuthayquầnáo,mộtkhoảngbãitắmvàbiển.Ởmặtsau,viếtbằngmựctím:“GalinaOrlow–Yalta”.-Ôngthấyđấy…vẫncôấy…GayOrlow…Hồiđó, têncôlàGalina…

CôchưamangcáitênMĩkia.Vàychỉngườiđànbàtócvàngtrongtấmảnhkiamàtôivẫncầmtrong

tay.-Mẹtôigiữtấtcảnhữngthứnày…

Yđộtngộtđứngdậy.

-Tadừnglạiởđâycóđượckhông?Tôithấychóngmặt…

Yđưataylêntrán.

-Tôiđithayquầnáo…Nếuôngmuốn,tacóthểăntốivớinhau…

Tôingồilạimộtmìnhdướiđất,nhữngtấmảnhrãiraxungquanh.Tôixếp

chúngvàochiếchộptomàuđỏvàchỉgiữlạihaitấmmàtôiđểlêngiường:tấmcó tôiđứngcạnhGayOrlowvàônggiàGiorgiadzé,và tấmchụpGayOrlowhồinhỏởYalta.Tôiđứngdậyvàrachỗcửasổ.

Trời về đêm.Một công viên khác, xung quanh là những khối nhà. Tậnphíacuối,sôngSeinevàbêntrái,cầuPuteaux.Vàhònđảo[6]kéodài.Hàngdãyxequacầu.Tôinhìntấtcảnhữngmặtnhànọ,tấtcảnhữngcửasổnọ,giốngnhưcửasổ,tôiđangđứngcạnh.Vàtôiđãpháthiệnra,trongcáimêcungnhằngnhịt những cầu thangvàbuồng thangmáy, giữahàng trăm lỗongấy,mộtngườiđànôngcólẽlà…Tôitìtránvàoôkính.Phíadưới,mỗicổngvàonhàđềucómộtngọnđèn

vàngthắpsángsuốtđêm.-Hiệuănởbêncạnh,ybảotôi.

Tôicầmhaitấmảnhtôiđểtrêngiường.

-ThưaôngdeDjigorew,tôinóivớiy,ôngcóthểlàmơnchotôimượnhai

tấmhìnhnàyđượckhông?-Tôichoôngluônđấy.

Ychỉchiếchộpđỏ.

-Tôichoôngtấtcảđốngảnh.

-Nhưng…tôi…

-Ônglấyđi.

Giọngyđầyvẻralệnhđếnnỗitôichỉcònbiếtchấphành.Khichúngtôi

rờikhỏicănhộ,tôiđãcắpchiếchộpởnách.Xuốngdướinhà,chúngtôiđitheobếntàuTướngKoenig.

Chúngtôixuốngmộtcầuthangđávàởđó,sátbờsôngSeine,cómộtngôi

nhà gạch. Phía trên cửa, một tấm biển đề “Cửa hàng ăn uống của Đảo”.Chúngtôibướcvào.Mộtcănphòngtrầnthấpvớinhữngbàntrảikhănbằnggiấytrắngvànhữngchiếcghếbànhmây.Quacáccửasổ,cóthểthấysôngSeine và những ngọn đèn trên cầuPuteaux.Chúng tôi ngồi ở trong cùng.Chúngtôilànhữngkháchhàngduynhất.Stioppa lục túivàđặt lêngiữabàncáigóimà tôiđã thấyymuaởhiệu

thựcphẩm.-Nhưthườnglệ.

-Cònôngđây,gãbồichỉtôi,hỏi.-Ôngđâycũngăncùngmónnhưtôi.

Gãbối bưng ra rất nhanh cho chúng tôi hai đĩa cá tríchBaltiquevà rót

nướckhoángvàonhữngcái li nhỏnhưđêkhâu.Stioppa lấy tronggóiđặtgiữabànranhữngtráidưachuột,chiachotôi.-Ôngănthếnàyhợpkhẩuvịchứ?Yhỏitôi.

-Vâng.

Tôiđãđặtcáihộpđỏlênmộtcáighếbêncạnh.

-Ôngthậttìnhkhôngmuốngiữnhữngvậtlưuniệmnày?Tôihỏiy.

-Không.Bâygiờchúnglàcủaông.Tôitruyềnngọnđuốcchoông.

Chúngtôilặnglẽăn.Mộtcontàulướtquagầnđếnnỗitôikịptrôngthấy,

quakhungcửasổnhữngngườiđitàucũngđangăntốiquanhmộtcáibàn.-Còncáibà…GayOrlow?Tôinói.Ôngcóbiếtbâygiờbàtarasao?

-GayOrlowư?Tôichắccôấychếtrồi.

-Chếtrồi?

-Hìnhnhưthế.Tôicógặpbàtahai,balần…Tôichỉquencôtagọilà…

Chínhmẹ tôimới làbạn thâncủaônggiàGiorgiadzé.Ôngdùngchútdưachuột.-Cảmơn.

-TôiđồrằngcôtasốngmộtcuộcđờirấtsôiđộngởbênMỹ…

-Ôngbiếtcóaicóthểchotôibiếtvềbà…GayOrlowấy?

Ynémvềtôimộtcáinhìnthươngcảm.

-Ôngbạntộinghiệpcủatôi…chẳngcóaiđâu…Cóthểmộtngườinào

đóbênMỹ…Mộtcontàukhácđiqua,đenxì,chậmchạpnhưbịbỏrơi.

-Tôithìbaogiờcũngtrángmiệngbằngmộtquảchuối,ynói.

-Cònông?

-Tôicũngvậy.

Chúngtôiănchuối.

-Cònchamẹbà…GayOrlowấy?tôihỏi.

-Hẳn là họ đã chết ở bênMỹ.Người ta chết ở khắpmọi nơi, ôngbiết

đấy…-GiorgiadzékhôngcóbàconnàokhácởPháp?

Ynhúnvai.

-NhưngtạisaoôngquantâmđếnGayOrlownhiềuthế?Đólàchịgáiông

ư?Ymỉmcườihòanhãvớitôi.

-Mộttáchcàphênhé?Yhỏitôi.

-Không,cảmơn.

-Tôicũngkhông.

Yđịnhtrảtiền,nhưngtôiđãnhanhhơn.Chúngtôirakhỏitiệmăn“của

Đảo”vàykhoáctaytôilêncầuthangbếntàu.Sươngmùdânglên,mộtmànsươngvừadịuêmvừagiálạnhkhiếnphổitatrànngậpmộthơimátđếnnỗitacócảmgiácnhưđangbồngbềnhtrongkhôngtrung.Trênvỉahèbếntàu,tôichỉthấylờmờnhữngkhốinhàcáchmấymét.Tôidẫnynhưthểylàmộtngườimùđếntậncôngviên;quanhđónhững

cửavàocầuthanggáctạothànhnhữngvệtvàngvàlànhữngchuẩnmốcduynhất.Yxiếtchặttaytôi.-Dù saoôngcũngcố tìm lạiGayOrlow,ybảo tôi.Bởi chưngông tha

thiếtđếnthếkiamà…Tôithấyybướcvàotiềnsảnhsángđèncủakhunhà.Ydừnglạivàgiơtay

vẫytôi.Tôiđứngngayđuỗn,chiếchộplớpcắpnách,nhưmộtđứabéđidựmộtbuổitiệcsinhnhậtvềvàtôichắcchắnlúcbấygiờycònnóithêmvớitôimộtđiềugìnữa,songsươngmùđãbópnghẹttiếngy.

V

TrêntấmbưuthiếplàĐườngNgườiAnh[7]vàomùahè.

“Guy thânmến, tôiđãnhậnđược thưcậu.Ởđây,ngàynàocũnggiống

ngàynào,nhưngNicelàmộtthànhphốrấtđẹp.Cậuphảiđếnthămtôiđi.Kìlạ thay,cónhữnglần tôigặpởkhúcquànhcủamộtđườngphốmộtngườinàođómàtừbamươinămnay,tôikhônghềthấymặthoặcmộtngườikhácmàtôitưởngđãchết.Chúngtôigâysợhãilẫnchonhau.Nicelàmộtthànhphố của những hồn hiện về và những bóngma.Nhưng tôi hy vọngmìnhchưathuộcvềnóngaylậptức.Vềngườiphụnữmàcậutìmkiếm,tốthơnhếtlàgọidâynóichoBernady,

MacMahon 00-09.Anh ta giữ liên hệ chặt chẽ với những người ở nhiềucôngsởkhácnhau.Anhtasẽvuilòngcungcấpthôngtinchocậu.TrongkhichờđợigặpcậuởNice,Guythânmến,tôivẫnlàngườirấttận

tụyvàlưutâmđếncậu.Hutte

T.B.Cậubiếtđấy,trụsởhãnghoàntoànthuộcquyềnsửdụngcủacậu.”

VI

Ngày23tháng10năm1965

Đốitượng:ORLOW,Galina,tức‘Gay’ORLOW.

Sinh tại:Moscou (Nga),năm1914, conôngKyrilORLOWvàbà Irène

GIOGIADZÉ.Quốctịch:Vôtổchức(ChamẹcôOrlowvàbảnthâncô,vớitưcáchlà

ngườitịnạnNga,khôngđượcchínhphủLiênbangcácnướcCộnghòaXãhộiChủnghĩaXôviếtcôngnhậnlàkiềudâncủahọ).CôOrlowcómộtthẻcưtrúthường.CôOrlowtừMỹsangPhápnăm1936.ỞHoakì,côđãcướiôngWaldoBlunt,rồilidị.

CôOrlowđãlầnlượtở:

-KháchsạnChateaubriand,18phốXiếc,Paris8.

-56đạilộMontaigne,Paris8.

-25đạilộThốngchếLyawte,Paris16.

TrướckhiđếnPháp,côOrlowđãlàvũnữởHoaKì.

ỞParis,ngườitakhôngbiếtcôcónguồnthunhậpnào,mặcdầucôsống

rấtxahoa.CôOrlowchếtnăm1950tạinhà,số25đạilộThốngchếLyawtey,Paris

16douốngthuốcngủvớiliềuquámạnh.ÔngWaldoBlunt, chồng cũ của cô, cưngụởParis từ năm1952vàđã

hànhnghềnghệsĩdươngcầmởnhiềuquánhàngmởcửabanđêm.ÔnglàcôngdânMỹ.Sinhngày30tháng9năm1910ởChicago.

Thẻlưutrúsố534HC878.

Kèmtheo tấmphíchđánhmáynày làmộtdanh thiếp in tên Jean-PierreBernadyvớinhữngchữdướiđây:“Đâylàtấtcảnhữngthôngtincóthểlượmđược.Vớinhữngkỉniệmtốt

đẹpnhấtcủatôi.ChuyểngiúplờithânáitớiHutte”.

VII

Trên cánh cửa kính, một tờ quảng cáo cho biết “nghệ sĩ pianoWaldo

Blunthằngngàybiểudiễntừ18giờđến21giờởbarcủakháchsạnHilton”.Barđôngnghịtngười,khôngcònchỗnàotrừmộtchiếcghếbànhtrốngở

bànmộtngườiNhậtBảnđeokínhcạpvàng.Ykhônghiểukhitôicúixuốngxinphépngồiđóvàkhitôingồivào,ychẳngbuồnđểýmảymay.Cáckháchhàng,MỹhoặcNhậtBản,vàobar,íớigọinhauvànóimỗilúc

mộtto.Họđứngsừngsữnggiữacácbàn.Mộtsốcầmcốctrongtyvàtìvàothànhghếtựahoặctayghếbành.Mộtthiếuphụthậmchícònchễmchệtrênlòngmộtôngtócđãngảbạc.WaldoBluntđếnchậmmườilămphútvàngồivàopiano.Mộtconngười

thấpbéo, tránhói, riaconkiến.Ymặcmộtbộđồxám.Thoạtđầu,yquayđầuvàđảomắtnhìncácbànchenchúcngườixungquanh.Bàntayphảicủayvuốtvehàngphímvàấnlăngquăngmộtvàihợpâm.Tôicócáimaymắnởngaymộttrongnhữngbàngầnynhất.Ybắtđầuchơimộtđiệumà tôinghĩ là“Trênnhữngbến tàucủaParis

cổ”,nhưngtiếngcườinóiồnàolàmchonhạchồnhưkhôngnghethấyvàchínhtôingồingaycạnhpianocũngkhôngbắtđượctấtcảcácnốt…Yvẫntiếp tụcchơi,phớt tỉnh, thân thẳng,đầuhơicúi.Tôi thấy thươngy:ởmộtthờikỳnàođó,ngườitađãlắngnghekhiyngồivàopiano.Từđó,yđãphảilàmquenvớicáitiếnglàoxàohằngxuyênbópnghẹttiếngnhạccủay.YsẽnóigìkhitôithốtracáitênGayOrlowđây?Liệucáitênấycókéođượcymộtlúcrakhỏisựdửngdưngtrongcáchyđangchơinhạc?Haynósẽchẳnggợigìchoy,khácnàonhữngnốtdươngcầmkiachìmnghỉmdướitiếngtròchuyệnrâmran?Barvắngdần.ChỉcòncótayNhậtBảnđeokínhcạpvàng,tôivàmãitận

cuốiphòng,ngườiphụnữmàtôiđãthấyngồitrênlòngngườiđànôngtócnhuốmbạc,giờđâycôtangồicạnhmộttaybéomặtđỏvậnđồxanhnhạt.Họ nói tiếng Đức. Và nói rất to.Waldo Blunt chơi một điệu chậm quenthuộcvớitôi.Yquayvềphíachúngtôi.

-Quýbàquíôngcómuốntôichơimộtcáigìđặcbiệtkhông?Yhỏibằng

mộtgiọnglạnhlùnghơilơlớâmsắcMỹ.GãNhậtBảnbêncạnhtôikhôngphảnứnggì.Gãngồibấtđộng,mặtnhẵnlìvàtôisợthấygãténhàotừghếbànhđangngồi,dùchỉbởimộtcơngiónhỏ,vìđâychắcchắnlàmộtcáixác.-Xin cho nghe bài Sagwarun, người phụ nữ ở cuối phòng kêu, giọng

khànkhàn.Bluntkhẽgậtđầuvàbắtđầuchơibàisagwarun.Ánhsángtrongbargiảm

xuốngnhưtrongmộtsốtiệmnhảykhinổilênnhữngnhịpđầucủamộtđiệu“xi-lô”.Họ lợi dụng lúcđóđểômhônnhauvàbàn tay củangườiđànbàluồnvàokheáosơmicủataybéo,mặtđỏ,rồi thọcsâuxuốngnữa…Cặpkính cạp vàng của gãNhật Bản lóe lên những ánh ngắn ngủi. Trước câypiano,Bluncóvẻnhưmộtngườimáyđanggiãyđànhđạch:điệuSagwarumđòihỏiphảikhôngngừngrậpnhữnghợpâmtrênphím.Ýnghĩgìtrongkhisaulưngy,mộttaybéo,mặtđỏđangvuốtveđùimột

ngườiđànbà tócvàngvàmộtcáixácướpNhậtBảnngồi trongmộtchiếcghếbànhcủacáibarHiltonnàytừmấyngàyrồi?Ychẳngnghĩgìhết, tôidámchắcvậy.Ybồngbềnhtrongmộttrạngtháiđờđẫnmỗilúcmộtthêmmờđục.Tôicóquyềnđộtngộtkéoyrakhỏitrạngtháiđóvàđánhthứcnơiymộtđiềugìđauđớn,khôngnhỉ?Taybéoịmặtđỏvàngườiphụnữtócvàngrờibarđểđilấymộtbuồng,

chắcchắnthế.Hắncầmcánhtaycôtakéođivàcôtasuýtvấprúi.ChỉcòntôivàgãNhậtBản.Bluntlạiquayvềphíachúngtôivànóibằngcáigiọnglạnhlùngcủay.-Cácvịcònmuốntôichơimộtđiệugìkháckhông?

GãNhậtBảnkhôngđụngđậymộtsợilôngmày.

-Xinôngchonghebàicònchinữanhữngchuyệntìnhcủachúngta,tôi

nóivớiy.Ychơibàinàychậmkìlạvàgiaiđiệudườngnhưchùngra,mắckẹttrong

mộtđầmlầy từđócácnốtkhómàthoát ranổi.Thi thoảng,yngừngchơi,nhưmộtngườibộhànhkiệtlựcchệnhchoạng.Ynhìnđồnghồtay,độtngộtđứngdậyvànghiêngđầuvềphíachúngtôi.-Thưaquíông,haimươimốtgiờrồi.Xinchào.

Yđira.Tôibámgóty,đểlạicáixácướpNhậtBảntronghầmmộtiệmbar.Ytheohànhlangvàđiquatiềnsảnhvắngtanh.

Tôibắtkịpy.

-ÔngWaldoBlunt?...Tôimuốnnóivớiông.

-Vềchuyệngì?

Ynhìntôi,cáinhìncủamộtkẻbịsănđuổi.

- Về một người mà ông đã từng biết…Một người đàn bà tên là Gay

Orlow…Ysữnglạigiữatiềnsảnh.

-Gay…

Ytrợntrònmắtnhưthểcómộtcáiđènchiếurọivàomặt.

-Ông…Ôngcóbiết…Gay?

-Không.

Chúngtôirakhỏikháchsạn.Mộtdãyđànông,đànbàvậnyphụcbuổitối

màusắclòeloẹt–áodàixa-tanhvehoặcxanhdatrời,xmôkinhmàulựu–đangchờtắcxi.-Lẽratôikhôngmuốnquấyrầyông..

-Ôngkhôngquấyrầygìcả,ynóivớitôibằngmộtgiọngđămchiêu.Đã

lâulắmtôikhôngnghenhắcđếnGay…Nhưngônglàai?-Mộtngườianhhọ.Tôi…tôimuốnbiếtnhữngchitiếtvềcôấy.

-Nhữngchitiết?

Ylấyngóntaytrỏxoaxoatháidương.

-Ôngmuốntôinóivớiôngnhữnggì?

Chúng tôi đã đi vàomột con phố hẹp dọc theo khách sạn, dẫn đến tận

sôngSeine.

-Tôiphảivềnhà,ybảotôi.

-Tôiđưaôngvề.

-VậyôngđúnglàanhhọcủaGay?

-Vâng.Giađìnhchúngtôimuốntìmhiểuvềcôấy.

-Côấychếttừlâurồi.

-Tôibiết.

Yđirảobướcvàtôiphảivấtvảmớitheokịp.Tôicốđingangy.Chúng

tôiđãtớibếntàuBranly.-Tôiởtrướcmặt,ynóivớitôi,taychỉvềbờbênkiasôngSeine.

ChúngtôiđilêncầuBir-Hakeim.

-Tôikhôngthểkểchoônggìnhiều,ynói.TôibiếtGaytừrấtlâurồi.

Yhãmchậmbướclại,nhưthểcảmthấymìnhđãđượcantoàn.Cólẽtừ

nàyđếngiờ,yđinhanhvìtưởngmìnhbịtheodõi.Hoặclàđểbứtkhỏitôi.-ThếmàtrướcđâytôiđâucóbiếtlàGaycóhọhàngbàcon,ynóivớitôi.

-Có…cóchứ…vềđằngGiorgiadzémà…

-Ôngnóisaotôinghechưarõ.

-GiađìnhGiorgiadzé…ôngngoạicôấytênlàGiorgiadzé…

-Àthếđấy…

Ydừnglạivàđếndựavàocáithànhđácủacầu.Tôikhôngthểbắtchước

yvìsợbịchóngmặt.Chonêntôivẫncứđứngtrướcmặty.Yngậpngừngmãimớinói:-Ôngbiếttôiđãthànhhônvớicôấy?

-Tôibiết.

-Làmsaoôngbiếtđược?

-Điềuđóđượcghitrongnhiềugiấytờcũ.-ChúngtôicùngghémộtđêmởNewYork…Tôichơipiano…Côấyđã

đềnghịtôilấycôấy,chỉvìcôấymuốnởlạiMỹmàkhônggặpkhókhănvớicácsởnhậpcư.Ylắcđầukhigợilạikỉniệmấy.

- Thật là một cô gái đến là lạ. Về sau, cô ấy hay đi lại với Lucky

Lucciano…CôấyquenhắnkhicôấychuyểnsanglàmởsòngbạccủaĐảoCọ.-Luciano?

-Phảiphải:Luciano.CôấycùngđivớihắnkhihắnbịbắtởArkansa…

sauđó,côấygặpmộtngườiPhápvàtôibiếtcôấysangPhápvớihắnta.Cáinhìncủaysánglên.Ymỉmcườivớitôi.

-TôilấylàmvuithíchđượcdịpnóivềGay,thưaông.

MộtchuyếnmétrođiquabêntrênchúngtôivềphíahữungạnsôngSeine.

Rồimộtchuyếnthứhaitheochiềungượclại.TiếngầmầmcủachúngátmấttiếngBlunt.Ynóivớitôi,tôithấythếquađôimôiymấpmáy.…Côgáiđẹpnhấttôitừngthấy….

Cáimẩucâuấymàtôingheđượckhiếntôirấtnản.Tôiđangđứnggiữa

một cây cầu trong đêm với một người tôi không quen, cố gắngmoi ở ynhữngchi tiếtcó thểcho tôihaybiếtvềbản thânmìnhvà tiếngđộngcủanhữngchuyếnmétrongănkhôngchotôinghethấylờiy.-Ôngcómuốnchúngtatiếnthêmmộtchútkhông?

Nhưngyđangquáchìmđắmnênkhôngtrảlờitôi.Chắchẳnđãquálâuy

khôngnghĩđếnnàngGayOrlowấynêngiờđâytấtcảnhữngkỉniệmcóliênquanđếnnàngùatrởlại,làmyngợpnhưmộtcơngióbiển.Ycứđứngđấy,tựavàothànhcầu.-Ôngthựcsựkhôngmuốnchúngtađitiếp?

-ÔngđãbiếtGay?Ôngđãgặpcôấyư?

-Không,chínhvìthếmàtôimuốnbiếtnhữngchitiết.

-Đólàmộtphụnữtócvàng…mắtxanh…Mộtloạitócvàng…tro…

Mộtphụnữtócvàngtro.Vàcóthểnàngđãđóngmộtvaitròquantrọng

trongđờitôi.Tôiphảixemlạiảnhnàngthậtkỹmớiđược.Vàdầndà,mọiđiềusẽ trởlại thôi.Trừphi,cuốicùng,nódẫntôiđếnmộtđầumốicụthểhơn.TìmđượctayWaldoBluntnàycũngđãlàmộtđiềumaymắnrồi.Tôikhoáctayykéođi,vìchúngtôikhôngthểđứngmãitrêncầu.Chúng

tôimentheobếntàuPassy.-ÔngđãgặplạicôấyởPhápchứ?

-Không.KhitôitớiPháp,nàngđãmấtrồi.Nàngtựvẫn…

-Tạisao?

-Nàngvẫnthườngnóivớitôirằngnàngsợgià…

-Ônggặpcôấylầncuốicùnghồinào?

- Sau cái chuyện với Luciano, nàng gặp cái gã người Pháp nọ. Kì ấy,

chúngtôicógặpnhauđôibalần…-ÔngcóbiếtcáigãngườiPhápấychứ?

-Dĩnhiên…Cuộchônnhânnàycủachúngtôiđâuđượcsáutháng.Vừa

đủđểxoadịunhữngsởNhậpcưchỉmuốntrụcxuấtnàngkhỏiHoaKì..Tôigấptậptrungđểkhỏibỏđứtmạchcâuchuyệncủay.

Giọngyrấtnghẹt.

-RồinàngđiPháp…Và tôikhônggặp lạinàngnữa…Chođếnkhi tôi

đượctin…nàngtựtử…-Ôngbiếttinbằngcáchnào?

-QuamộtngườibạnMỹcóquenbiếtGayvàlúcđóđangởParis.Anhta

gửichotôimộtmảnhcắtởbáo.-Ôngvẫngiữmảnhbáođó?

-Vâng.Chắcchắnnócònởnhàtôi,trongmộtngănkéo.

ChúngtôiđếnngangkhuthảoviênTrocadéro.Nhữngvòiphunnướcsángrựcvàxecộđilạitấpnập.KháchdulịchtụtậptrướcvòiphunnướcvàtrêncầuLéna.MộttốithứbảythángMười,nhưngvìtiếttrờicònấm,vìcónhiềungườiđichơivàcâycốichưarụnglá,ngườitacóthểtưởngnhưmộttốithứbảymùaxuân.-Tôiởcáchđâymộtquãngngắn…

ChúngtôiđãđiquákhuthảoviênvàrẽvàođạilộNewYork.Ởđó,dưới

hàngcâybếntàu,tôicócảmgiáckhóchịulàmìnhđangmơ.Tôiđãsốngdứtcuộcđờimìnhvàtôichỉcònlàmộthồnmatrởlạichậpchờntrongkhôngkhíấmápmộttốithứbảy.Tạisaocònmuốnnốilạinhữngsợidâyđãđứtvàtìmnhữnglốiquađãbítkíntừlâu?Vàcáiconngườithấpbéotrònđểriađibêncạnhtôiđây,tôikhómàtinlàyhiệnhữuthật.-Thậtngộ,bỗngnhiêntôinhớratêncáigãngườiPhápmàGaybắtquen

đượcbênMỹ…-Têngãlàgì?Tôihỏi,giọngrunrun.

- Howard… đấy là tên gã… không phải họ… khoan… Howard de gì

đấy…-Howarddegì?

-De…de…de…Luz.L-U-Z…HowarddeLuz…HowarddeLuz…cái

tênđóđãlàmtôingạcnhiên…nửaAnh..nửaPháp…hayTâyBanNha…-Thếcònhọ?

-Cáiấy…

Ylàmmộtcửchỉbấtlực.

-Ôngkhôngbiếthìnhthểgãrasao?

-Không.

TôisẽđưachoyxemtấmhìnhGaychụpchungvớiônggiàGiorgiadzévà

anhchàngmàtôichắclàtôi.-Thếgãlàmnghềgì,cáianhchàngHowarddeLuzấy?

-Gaybảotôilàgãthuộcmộtgiađìnhquítộc…Gãchẳnglàmgìhết.

Ycườikhẽ.

-Có…có…khoanđã…Tôinhớrarồi…gãcólưutrúmộtthờigiandàiở

Holywood…Vàtừđó, theoGaynóivới tôi,gã làngười tâmsựcủa tài tửJohnGilbert…-NgườitâmsựcủaJohnGilbert?

-Phải…vềcuốiđờicủaGilbert…

Xehơibonnhanh trênđại lộNew-Yorkmàkhôngnghe thấy tiếngmáy

nổ,vàđiềuđócànglàmtăngtrongtôicáicảmgiáclàmìnhđangmê.Chúngphóngtrongmộttiếngnghẹtbặt,truộiđinhưthểlướttrênmặtnước.ChúngtôitớichỗcâycầuhẹpchobộhànhtrướccầulớnAlma.HowarddeLuz.Cócơđólàtêntôicũngnên.HowarddeLuz,phải,nhữngâmtiếtđóđánhthứcdậycáigìđótrongtôi,mộtcáigìthoảngquanhưmộtánhtrăngtrênmộtđồvật.NếutôilàgãHowarddeLuzấy,thìhẳnlàtôiđãrỏrakháđộcđáotrongđờimình, vì trongbaonghềdanhgiávàhấpdẫngấpbội, tôi đã chọncáinghềlàm“ngườitâmsựcủaJohnGilber”.ĐúngđếntrướccửaBảoTàngNghệThuậtHiệnĐại,chúngtôirẽvàomột

phốnhỏ.-Tôiởđây,ynóivớitôi.

Đènthangmáykhôngbậtđượcvàrotethờigiantắtvàođúnglúcchúng

tôibắtđầulên,trongbóngtối,chúngtôinghethấynhữngtiếngcườivàtiếngnhạc.ThangmáydừnglạivàtôicảmthấyBluntcạnhtôiđangcốtìmquảđấm

cửaởsànđầucầuthang.Ymởcửavàtôiphảichờykhibướcrakhỏibuồngthangmáy vì tối mịt. Những tiếng cười và tiếng nhạc là ở trên tầng gácchúngtôiđangđứng.Bluntxoaymộtchiếcchìatrongổkhóa.Yđểhécửađằngsauchúngtôivàchúngtôiđứnggiữamộtphòngngoài

lelóimộtchiếcđèntrầntrụirũxuốngtừtrầnnhà.Bluntcứđứngngâyrađó.Tôi tựhỏikhôngbiết cónên cáo từ ravềkhông.Tiếngnhạcđinh tai.Từtrong phòng, hiện ra một thiếu phụ tóc hungmặcmột chiếc áo tắmmàutrắng.Côtagiươngcặpmắtngỡngàngnhìnchúngtôi.Chiếcáotrắnglùngthùngđểlộcặpvú.-Vợtôi,Bluntnói.

Côkhẽgậtđầuvớitôivừađưahaitaykéocổáotắmvàosátcổ.

-Emkhôngbiếtlàmìnhvềsớmthế,cônói.

Cảbachúngtôicứđứngimsữngdướicáiánhđènnhuộmlêncácgương

mặtmộtsắcbệnhbệchvàtôiquayvềphíaBlunt.-Lẽracôcũngnênbáotrướcchotôi,ybảocôta.

-Emkhôngbiết.

Mộtđứatrẻbịbắtquảtangnóidối.Côtacúiđầuxuống.Tiếngnhạcinh

taiđãimvàkếtheolàmộtđiệuthểhiệnbằngkènxắcxô,trongngầnđếnđộtanloãngratrongkhôngkhí.-Cácngườicóđôngkhông?

-Không,không…vàingườibạnthân…

Mộtcáiđầungóquakhecửamởhé,mộtnàngtócvàngrấtngắn,môitô

sonnhạtgầnnhưhồng,rồimộtcáiđầukháccủamộtgãtócnâudaxỉn.Ánhđènlàmchonhữngbộmặtấygiốngnhưmặtnạvàgãtócnâumỉmcười.-Emphảitrởvàovớicácbạnem…Hai,batiếngnữaanhhãyvề…

-Được,Bluntnói.

Côtarờiphòngngoài,theosauhaingườikiavàđóngcửalại.Chúngtôi

nghethấynhữngnhịpcườiphávàtiếngđuổinhau.Rồi,nhạclạinổilênđinhtai.-Đi!Bluntbảotôi.

Chúngtôilạiracầuthang.Bluntbậtrotethờigianvàngồixuốngmộtbậc.

Yrahiệuchotôingồixuốngbêncạnh.-Vợtôitrẻhơntôiquánhiều.Chênhnhaubamươituổi…Khôngbaogiờ

nênlấyvợtrẻhơnmìnhquá…khôngbaogiờYđặttaylênvaitôi.

-Nhưthếkhôngbaogiờổn…Khôngcólấymộtvídụnàoổntrongnhững

cuộckếthônnhưvậy.Hãynhớlấyđiềuđó,ôngbạnạ…

Rotelại tắt.VẻnhưBluntchẳngmuốnbật lại tínào,vảchăng, tôicũngvậy.-NếuGaymàthấytôi….

Ýnghĩấylàmycườiphá.Tiếngcườitrongđêmtốinghethậtlạ.

-Hẳnnàngsẽkhôngnhậnratôi…từbấyđếnnay,tôiđãnặngthêmítra

làbamươikí…Mộtnhịpcườiphánhưngkhácvớilầntrước,bứtrứthơn,gượnggạohơn.

-Hẳnnàngsẽthấtvọng…Ôngrõkhông?Đánhđànthuêởmộtbarkhách

sạn…-Nhưngtạisaolạithấtvọng?

-Vìtrongvòngmộtthángnữa,tôisẽthấtnghiệp….

Yriếtcánhtaytôi,ởngangbắpthịttrên.

-GaydạoấytưởngtôisắptrởthànhmộtColePortermới…

Độtnhiên,nhữngtiếngđànbàla,từcănhộcủaBlunt.

-Chuyệngìđangdiễnravậy?tôihỏiy.

-Chẳngcógìhết,họvuichơiđấythôi.

Tiếngmộtngườiđànônggàolên:“Cómởkhông?Emcómởcửachoanh

khôngnào,Dany?”Nhữngtiếngcười.Mộtcánhcửasậpđánhthình.-Danylàvợtôiđấy,Bluntthìthầmvớitôi.

Yđứngdậyvàbậtmáy.

-Tarangoàichothoángđi.

Chúngtôiđiquabãi trướcBảoTàngNghệThuậtHiệnĐạivàngồi trên

bậcthềm.Tôitrôngthấyxecộđiquabêndưới,dọctheođạilộNewYork,dấuhiệuduynhấtchứngtỏcònsựsống.Tấtcảđềuvắngtanhvàngưngsữngquanhchúngtôi.NgaycảthápEffelmàtôitrôngthấyđằngxa,bênkiasôngSeine,cáithápEffelmọikhilàmtayêndạlàthế,cũnggiốngnhưmộtđốngsắtvụncháythànhthan.

-Ởđâydễthở,Bluntnói.Quảvậy,mộtngọngióấmthổitrênbãi,trênnhữngphotượng,tạothành

nhữngvậtbóngtốivàtrênnhữngcộtlớnphíacuối.-Tôimuốnđưachoôngxemmấytấmảnh,tôinóivớiBlunt.

Tôilấytrongtúiramộtchiếcphongbì,mởnắpvàrútrahaitấmảnh:tấm

cóGaryOrlowvớiônggiàGiorgiadzévàngườiđànôngmàtôichắclàtôi,vàtấmchụpnànghồinhỏ.Tôichìatấmthứnhấtchoy.-Ởđâychảnhìnthấygìhết,Bluntthìthầm.

Yđánhbậtlửa,nhưngphảiđánhnhiềulầnvìgióthổitắt lửa.Ylấybàn

taychevàđưabậtlửalạigầntấmảnh.- Ông có thấymột người đàn ông trong ảnh không? Tôi hỏi y. Ở bên

trái…Ởtậnsátmépbêntráiấy…-Có.

-Ôngcóbiếtanhtakhông?

-Không.

Ycúixuốngtấmảnh,taylàmvànhápvàotránđểchengọnlửa.

-Ôngkhôngthấyanhtagiốngtôisao?

-Tôikhôngbiếtnữa.

Ynhìndõivàotấmảnhmấygiâynữarồiđưatrảlạitôi.

-Gayđúnghệtnhưthếnàykhitôiquennàng,ynói,giọngrầurầu.

-Này,đâylàmộttấmhìnhcôấydạobé.

Tôichìachoytấmảnhkiavàynhìnthậtkỹdướiánhsángbậtlửa,tayvẫn

làmvànhápvàotrán,trongtưthếmộtngườithợđồnghồđanglàmmộtcôngviệcđòihỏicựckỳchínhxác.-Đó làmột côbéxinhđẹp, ynói.Ôngcòn tấmảnhnàonữa củanàng

không?-Đángtiếclàkhông…Cònông?

-Tôicómộttấmhômchúngtôicưới,nhưngtôiđánhmấtởbênMỹrồi…

Thậmchítôikhôngchắccócòngiữđượcmảnhbáohồinàngtựvẫn…CáiâmsắcMỹlơlớcủay,thoạtđầurấtnhẹ,giờmỗilúcmộtrõ.Domệt

chăng?-Ôngthườnghayphảiđợithếnàytrướckhivềnhàư?

- Càng ngày càng thường xuyên hơn. Vậymà, hồi đầumọi sự đều tốt

đẹp…Trước,vợtôirấtdễthương.Ychâmmộtđiếuthuốclákhókhănvìgió.

-Gayhẳnsẽrấtngạcnhiênnếuthấytôinhưthếnày…

Ysáplạigầntôihơnvàtìmộttaylênvaitôi.

-Ôngcóthấynàngrađitrướckhiquámuộnlàcólýkhôngôngbạn?

Tôinhìny.Ởy,cáigìcũngtròn.Khuônmặt,đôimắtxanhvàthậmchícả

bộriaxéntỉatheohìnhcung.Vàcáimiệngnữa,vàđôibàntaybầubĩnh.Ylàmtôinhớđếnnhữngquảbóngmàbọntrẻconbuộcbằngmộtsợidâyvàđôikhithảrađểxemchúngbaycaođếntậnđâutrongbầutrời.VàcáitênWaldoBluntcũngcăngphồngnhưmộttrongnhữngquảbóngđó.-Tôi lấy làm tiếc,ôngbạn…Tôiđãkhông thểcungcấpđượcchoông

nhiềuchitiếtvềGay.Tôicảmthấyytrĩunặngbuồnphiềnvàmệtnhọc,nhưngtôivẫngiámsát

yrấtchặtvìtôisợchỉmộtcơngiónhỏthổiquacũngđủbốcybaylên,đểtôilạimộtmìnhvớinhữngcâuhỏicủatôi.

VIII

ĐạilộchạydọctheotrườngđuangựaAuteuit.Mộtbênlàlốiđichokịsĩ,

bênkia lànhữngkhunhà, tấtcảxâytheocùngmộtmẫuvàngăncáchbởinhững công viên nhỏ. Tôi đi qua trước những trại lính sang trọng ấy vàchiếmlĩnhvị tríđốidiệnvớingôinhàởđóGayOrlowđãtựtử.25đại lộThốngChếLyautey.Ởtầngmấy?Từbấyđếnnay,chắcchắnđãthaybàgáccổng.LiệucócònngườinàoởkhunhànàyđãtừnggặpGayOrlowtrêncầuthanggáchoặcđãtừngđicùngthangmáyvớinàng?Hoặcgiảcóthểnhậnratôidođãthấytôiđếnđâyluôn?Hẳn đã có những tối nào đó, tôi đã leo lên cầu thang số nhà 25 đại lộ

ThốngchếLyautey,timđậprộn.Nàngđợitôi.Cửasổnàngtrôngratrườngđua.Chắcchuyệnlạkhixemtừtrêncaonàycáccuộcđuangựa,thấylũngựavàcácjô-kênhỏxíuđitớinhưnhữngcongiốngdiễutừđầunàyđếnđầukiacácquầybắnvànếuanhbắnđổtấtcảcácmục,anhsẽđượcgiảiđộcđắc.Hồiấy,chúngtôinóivớinhaubằngtiếnggìnhỉ?TiếngAnhchăng?Tấm

ảnhvớiônggiàGiorgiadzécóphảiđượcchụptrongcănhộnàykhông?MộtgãtêngọiHowarddeLuz–tôi?–thuộc“mộtgiađìnhquítộc”vàlà“ngườitâmsựvớiJohnGillbert”vàmộtcựunữsinhởMaxkva,đãtừngquenvớiLuckyLucianothìcóthể-nóinhữngchuyệngìvớinhaunhỉ?Nhữngconngườikỳlạ.Thuộcloạinhữngkẻchỉđểlạitrênđườngđicủa

mình một màng hơi nước mau chóng tan biến. Hutte và tôi thường tròchuyện về những con người mất dấu tích như thế.Một hôm nào đó, độtnhiênhiệnlêntừhưvôđểrồitrởlạisauđókhibừnglênmấyđốmlấplánh.Nhữnghoahậu.Đámđĩđực.Nhữngconhồđiệp.Phần lớn trongbọnhọ,ngaykhisinhthời,cũngkhôngnắmchắcgìhơnmộtlànhơikhôngbaogiờđọnglại.Nhưvậy,Huttledẫnchứngvới tôimột taymàônggọi là“ngườicủanhữngbãitắm”.Ngườinàyđãquabốnmươinămcủađờimìnhtrêncácbãitắmhoặcbênnhữngbểbơitròchuyệnmộtcáchkhảáivớinhữngngườinghỉhèvàđámnhàgiàunhàcư.Trongnhữnggócvàbốicảnhhàngnghìntấmảnhchụptrongvụnghỉ,hắnmặcđồtắmgiữanhữngnhómvuivẻnhưngkhôngaicóthểnóitênhắnlàgìvàtạisaohắnlạicómặtởđó.Vàkhôngainhậnthấymộthômhắnbỗngbiếnđikhỏicáctấmảnh.TôikhôngdámnóivớiHutte, nhưng tôi đã nghĩ “người của những bãi tắm” chính là tôi.Vả

chăng, nếu tôi có thú thực vậy, hẳn ông cũng chẳng ngạc nhiên. Huttlethường nhắc đi nhắc lại rằng nói cho cùng tất cả chúng ta đều là những“ngườicủabãitắm”và“cát–tôidẫnlờicủachínhông–chỉgiữlạivếtchântacóvàigiây”.Mộtmặtcủakhugiápvớimộtcôngviêncóvẻnhưbịbỏmặc.Mộtlùm

câylớn,nhữngbụirậm,mộtbãicỏtừlâukhôngđượctỉaxén.Mộtđứanhỏthui thủi chơimộtmình, lặng lẽ trước đống cát, trong giờ cuối chiều rựcnắngnày.Tôingồibênbãicỏvàtôingẩngđầunhìnkhunhà,tựhỏikhôngbiếtcửasổphòngGayOrlowcómởvềphíanày.

IX

ĐêmvàngọnđènmàutrắngsữacủatrụsởHãngrọimộtvệtsángrựctrên

lớpdathuộcphủmặtbàngiấycủaHutte.Tôingồisaucáibàngiấyđó.TôitracứunhữngcuốnBóttincũ,mộtsốcuốnkhácgầnđâyhơnvàtôilầnlượtghinhữngđiềutìmđược.HOWARDDELUZ(JeanSimely)vàphunhân,tênkhaisinhlàMABEL

DONAHUEsinhởValbreuse.Orne.T.21vàphốRaynouardT.AVT15-28.-CGP–MA

CuốnBóttinthờilưutrongđócótưliệunàylàcủakhoảngbamươinăm

trước.Phảichăngđólàchatôi?VẫnnguyênlờighinàytrongnhữngcuốnBóttinnhiềunămtiếptheo.Tôi

tradanhmụccáckýhiệuvàchữviếttắt.=cónghĩalàhuânchươngchiếncông

CGP=CâulạcbộGrandPavois[8]MA–MotorYacht(Duthuyềnmáy)

CâulạcbộBờBiểnXanhvà:ngườisởhữuthuyềnbuồm.Nhưng mười mấy năm sau, biến mất những chỉ dẫn này: 23 phố

RaynouardT.AVT15-18.CảMAcũngbiếnmất.Nămsaunữachỉcòn:HOWARDDELUZvàphunhân,tênkhaisinhlà

MABELDONAHUEsinhởValbreuse,Orne.T.21Rồichẳngcòngìnữa.

Tiếpđó, tôi tranhữngcuốnniêmgiámcủaParismườinămgầnđây.Ở

cuốnnào,cáitênHowarddeLuzcũngđượcnêunhưsau:HOWARD DE LUZ C.3 công viên Henri-Paté, 16c MOL 50-52. Một

ngườianh(hoặcem)ruột?Mộtngườianh(hoặcem)họ?Khôngcómụcghi tươngđươngnàoởnhữngcuốnBóttin thời lưucùng

năm.

X

-ÔngHowardđangđợiông.

ĐâychắclàbàchủcủacáihiệuănphốBassanonày:mộtphụnữtócnâu,

mắtsáng.Bàtarahiệuchotôiđitheo,chúngtôixuốngmộtcầuthangvàbàdẫntôivềphíacuốiphòng.Bàdừnglạiởmộtbàncóngườiđangngồimộtmình.Gãđứngdậy.-GlaudeHoward,gãtựgiớithiệu.

Gãchỉchotôichiếcghếđốidiệnvớigã.Chúngtôingồixuống.

-Tôiđếntrễ.Xinôngthứlỗi.

-Chẳngquantrọnggì.

Gãnhìnchòngchọcvàomặttôi,vẻtòmò.Gãnhậnratôichăng?

-Cúđiệnthoạicủaônglàmtôirấtthắcmắc,gãnói.

Tôimỉmcườivớigã.

-VànhấtlàsựquantâmcủaôngđốivớigiađìnhHowarddeLuz…

màtôilàđạidiệncuốicùng,thưaquíông…Gãnóicâunàyvớimộtgiọngchâmbiếmnhưtựgiễumình.

-Vảlại,tôixưngdanhvắntắtvớiHowardthôi.Nhưthếđỡrắcrối.

Gãchìabảngthựcđơnchotôi.

-Ôngkhôngbắtbuộcphảidùngnhữngmóngiốngtôi.Tôilàngười

viết thời luậnvềcácmónăn…Tôiphảinếmnhữngmónđặc sảncủacửahàng…Tuyếnứcbêvàxốtcá…Gãthởdài.Quảthậtgãcóvẻchánnản.

- Tôihếthơirồi…Dùcóchuyệngìxảyratrongđờitôi,baogiờtôi

cũngbắtbuộcphảiăn…

Ngườitađãbưngrachogãmộtmónpatêbao.Tôigọimộtđĩaxá-látvà

quả.-Ôngthậtmaymắn…Tôithìphảiăn…Tốinaytôiphảiviếtbài…

TôivừaởchỗcuộcthiBộLòngVàng…Tôicóchântrongbangiámkhảo.Phảinhồinhétmộttrămbảymươicỗlòngtrongmộtngàyrưỡi…Tôikhôngsaođịnhđượctuổigã.Máitócrấtnâucủagãđượcchảilậtvề

đàngsau,mắtgãmàuhạtdẻvàbộmặtcómộtnétgìcủadândađenmặcdầunướcdagãtrắngcựckỳ.Chỉcóhaichúngtôingồitrongcùnggócnàycủatiệmănđượcbốtrídướitầnghầmvớinhữngvángỗlátmàuxanhnhạt,vảixa-tanhvànhữngđồphalêgợiđếnmộtthếkỷ18dỏm.-Tôiđãsuynghĩvềnhữngđiềuôngnóivớitôiquađiệnthoại….Cái

tayHowarddeLuzmàôngquantâmchỉcóthểlàônganhhọFreddiecủatôi.-Ôngcholàvậythậtư?

-Tôidámchắcthế.Nhưngtôikhôngbiếtanhtamấy.

-FreddieHowarddeLuzấyà?

-Phải.Hồinhỏ,chúngtôicócùngchơivớinhaumấylần.

-Ôngcócáiảnhnàocủaôngấykhông?

-Chẳngcócáinào.

Gãnuốtmộtmiếngpatêbaovànénmộtcơnbuồnnôn.

-Thậmchícũngkhôngphảilàanhemthúcbánữakia…màlàcách

bứchai,bachicơ…có rất ítHowarddeLuz…Tôinghĩ rằngchỉcómấychúngtôimàthôi:chatôivàtôi,vớiFreddievàôngnộianhta…ĐólàmộtgiađìnhPhápởđảoMaurice,ôngbiếtđấy…Gãđẩydĩathứcăncủamìnhbằngmộtcửchỉmệtmỏi.

-ÔngnộicủaFreddielấymộtphụnữMỹrấtgiàu…

-MabelDonahue?

-Đúngthế…HaiôngbàcómộtcơngơituyệtvờitạiOrne.

-ỞValbreuse?-NhưngôngquảlàmộtcuốnBóttinsống,ôngbạnthânmến.

Gãnhìntôi,ngạcnhiên.

-Thếrồisauđó,tôinghĩlàhọđãmấtsạch…FreddiesangMỹ…Tôi

khôngthểcungcấpchoôngnhữngchitiếtcụthểhơn…Mọiđiềunày,tôichỉđượcnghenóilạimàbiết…ThậmchítôicứtựhỏikhôngbiếtFreddiecònsốnghaykhông…-Làmthếnàobiếtđượcđiềuđó?

-Nếuchatôiởđó…Chínhnhờôngmàtôiđượctintứccủagiađình…

Khốnthay…TôirúttrongtúiratấmảnhGayOrlowchụpvớiônggiàGiorgiadzévàchỉ

chogãngườiđànônggiốngtôi.-Ôngcóbiếttaynàykhông?

-Không.

-Ôngkhôngthấylàanhtagiốngtôiư?

Gãcúixuốngtấmảnh.

-Cóthể,gãnói,khôngquảquyết.

-Cònngườiđànbàtócvàng,ôngcóbiếtkhông?

-Không.

-VậybàtaxưalàbạnthâncủaônganhhọFreddiecủaôngđấy.

Độtnhiên,gãcóvẻnhớrađiềugì.

-Khoan…tôinhớrarồi…FreddiesangMỹ…Vàởđóhìnhnhưanh

tatrởthànhngườitâmsựcủaJohnGilbert…NgườitâmsựcủaJohnGilbert.Đâylàlầnthứhaingườitacungcấpcho

tôichitiếtnày,nhưngnókhônggiúptôitiếnthêmđượcbaonhiêu.-Tôibiếtviệcnàyvìhồiđóanhtacógửichotôimộttấmbưuthiếpở

Mỹ…

-Ôngcócòngiữtấmbưuthiếpđókhông?

-Không,nhưngtôicònthuộclòngnộidung.

“Mọisựđềuổn.Mỹlàmộtđấtnướcđẹp.Tôiđãtìmđượcviệclàm:tôilà

người tâm sự của John Gilbert. Gửi chú và ba chú những lời thân ái.Freddie”.Điềuđólàmtôingạcnhiên…-ÔngkhônggặplạiôngấykhiôngấytrởvềPháp?

-Không.ThậmchítôikhôngbiếtlàanhtađãtrởvềPháp.

- Vàbâygiờ, nếuông ta đứng trướcmặt ông liệu ông có nhận ra

không?-Cólẽkhông.

Tôi không dámgợi ý gã rằngFreddieHoward deLuz chính là tôi. Tôi

chưacómộtbằngchứngrõràngnàovềđiềuđó,nhưngtôivẫnhyvọngbềnbỉ.-FreddiemàtôibiếtlàcậubéFreddiehồimườituổi…Chatôiđưatôi

đếnValbreuseđểchơivớicậuta…NgườiquảnlírượutrongtiệmdừnglạitrướcbànchúngtôivàđợiClaude

Howardchọnloạirượumìnhưng,nhưnggãnàykhôngbiếtđếnsựhiệndiệncủabáctađangđứngrấtthẳngvớitưthếmộtlínhgác.-Đếthúthậtmọiđiềuvớiông,tôichorằngFreddieđãchết…

-Khôngnênnóithế…

- Ôngquantâmđếncáigiađìnhbấthạnhcủachúngtôi,thậtlàhảo

tâm.Chúngtôikhôngmaymắn…Tôichorằngtôilàkẻsốngsótduynhấtvàônghãyxemtôiphảilàmgìđểkiếmsống…Gãgiángnắmđấmlênbàntrongkhinhữngngườiphụcvụmangmóncá

xốtđếnvàbàchủtiệmlạigầnchúngtôivớinụcườiđonđả.-ThưaôngHoward…CuộcthiBộLòngVàngnămnaydiễnratốtđẹp

chứạ?Nhưnggãkhôngnghethấyvàcúiđầuvềphíatôi.

-Nóichocùng,gãbảotôi,lẽrachúngtôikhôngnênrờiđảoMauricebaogiờ.

XI

Mộtcáiganhỏ,vàngvàxám,haibêncóràochắnbằngximăngvàđằng

saunhữngràochắnấylàcáisânkenơitôitừxelửabánhhơibướcxuống.Quảngtrườngtrướcgavắngteo,chỉcómột thằngbéđangchơigiàytrượtdướihàngcâyởkhoảngnềnđắpcao.Cảmình nữa,mình cũng đã từng chơi ở đây, tôi nghĩ thầm.Cái quảng

trườngyêntĩnhnàyquảcónhắcnhớtôimộtcáigì.ÔngnộiHowarddeLuzcủatôithườngđếnkiếmtôiởchuyếntàuParishayngượclại.Nhữngchiềumùahè, tôi rađónôngởsânkenhàgacùngvớibà tôihồicongái tên làMabelDonahue.Cáchmộtquãngnữa,mộtconđường,rộngnhưquốclộnhưngrấthiếmxe

cộqualại.Tôiđidọctheomộtcôngviêncũngquâybởinhữnghàngràoximăngnhưtôiđãthấyởquảngtrườngnhàga.Phíabênkiađường,mấykhohàngdướimộtthứsâncómáiche.Mộtrạp

chiếubóng.Rồimộtlữquánkhuấtdướinhữngvòmláởgócmộtđạilộdốclênthoai thoải.Tôiđi luônvàođókhôngdodựvì tôiđãnghiêncứutrướcbản đồValbreuse. Đầu đại lộ chạy giữa hai hàng cây đó,một bức tườngquâyvàmộtcổngsắttrênđócóđóngmộttấmbiểngỗmọtruỗngvớihàngchữmàtôiphảiđoántớimộtnửamớiđọcra:QUẢNLÍĐẤTĐAI.Đằngsauhàngràosắt,trảiramộtbãicỏđểhoang.Tậntrongcùng,mộttòanhàdàibằnggạchvàđá,kiểuLouisXIII.Chínhgiữatòanhà,nhôlênmộtchòicaohơnhaicánhmột tầng,vàmặt tiền,ởmỗiđầu,đượchoànchỉnhbằnghaichòingang,trêncómáivòm.Tấtcảcáccánhcửasổđềuđóng.Mộtcảmgiáchoangvắngxâmchiếmtôi:cólẽtôiđangđứngtrướctòalâu

đài tôiđãsống thời thơấucủamình.Tôiđẩycổngsắtvàmởđượckhôngkhókhăngì.Từbaolâurồitôikhôngbướcquangưỡngcửanày?Bênphải,tôinhậnthấymộtnhàgạchcólẽtrướckialàchuồngngựa.Cỏcaođếnbắpchântôivàtôicốquabãicỏthậtnhanh,hướngvềphíalâu

đài.Cáitòanhàlặnglẽnàycànglàmtôibồnchồn.Tôisợpháthiệnrađằngsaumặttiền,chẳngcòngìkhácngoàicỏmọccaovànhữngmảngtườngđổrụn.

Cóaigọitôi.Tôiquaylại.Đằngkia,trướcdãychuồngngựa,mộtngườiđangkhoatay.Yđivềphíatôivàtôiđứngsữngranhìny,giữađámcỏnhưrừng.Mộtngườikhácao,tođùng,mặcđồnhungxanh.-Ôngmuốngì?

Ydừnglạicáchtôimấybước.Mộtngườitócnâuđểria.

-TôimuốntìmhiểuvềôngHowarddeLuz.

Tôitiếnlên.Cóthểysắpnhậnratôichăng?Mỗilầntôiđềuhyvọngthế

vàlầnnàotôicũngthấtvọng.-ÔngHowarddeLuznào?

-Freddie.

Tôi buông cái tên “Freddie”bằngmột giọng lạc đi như thể tôi phát âm

chínhtênmìnhsaubaonămquênbẵng.Ygiươngtrònxoemắt.

-Freddie…

Lúcnày,tôithựcsựtinrằngygọitôibằngtêntôi.

-Freddie?Nhưngcậuấykhôngcònởđâynữa…

Không,ykhôngnhậnratôi.Khôngcóainhậnratôicả.

-Đíchxácra,ôngmuốngì?

-TôimuốnbiếtFreddieHowarddeLuzrasaorồi.

Y nhìn chòng chọc vàomặt tôi, vẻ nghi hoặc, và thọcmột tay vào túi

quần.Ysắprútramộtthứvũkhívàdọatôiđây.Nhưngkhông,yrúttrongtúiramộtchiếckhăntayđểlaumồhôitrán.-Ônglàai?

-TôiquenFreddieởbênMỹhồiđãlâuvàtôimuốnbiếttinôngấy.

Nghecâunóiphịaấy,mắtysánglên.

-ỞbênMỹ?ÔngquencậuFreddiebênMỹư?

Cáitên“Mĩ”dườngnhưlàmyđâmramơmộng.Tôitinrằngysẵnsàng

ômhôntôivìycóvẻrấtbiếtơntôiđãquenFreddieở“bênMĩ”.-BênMĩ?Vậylàôngquencậuấyhồicậuấylàngườitâmsựcủa…

của…-CủaJohnGilbert.

Mọinghingờcủaytanbiến.

Ynắmlấycổtaytôi.

-Ônglạiđây.

Ykéotôivềphíataytrái,dọctheotườngquây,nơicỏmọcthấphơnvàlờ

mờmộtvệtđườngcũ.- TôikhôngđượctingìvềcậuFreddietừlâulắmrồi,ynóivớitôi,

bằngmộtgiọngnghiêmtrang.Bộđồnhungxanhcủayđãmònxơraởnhiềuchỗởcảhaivai,haikhuỷu

tay,haiđầugốiđềuđượckhâuđệmbằngnhữngmiếngda.-ÔnglàngườiMĩ.

-Vâng.

-CậuFreddiecógửichotôinhiềubưuthiếptừMĩ.

-Báccòngiữđấychứ?

-Tấtnhiên.

Chúngtôiđivềphíalâuđài.

-Ôngchưabaogiờđếnđây?Yhỏitôi.

-Chưabaogiờ.

-Nhưngtạisaoôngbiếtđượcđịachỉ?

-NhờmộtngườiemhọcủaFreddietênlàClaudeHowarddeLuz.

-Khôngbiết.

Chúngtôitớitrướcmộttronghaicáichòicómáivòmmàtôiđãnhậnthấy

ởhaiđầumặttiềntòalâuđài.Chúngtôiđiquanhcáichòi.Ychỉchotôimộtcửanhỏ:-Cửanàylàlốivàoduynhất.

Yxoaymộtchiếcchìatrongổkhóa.Chúngtôibướcvào.Ydẫntôiqua

mộtgianphòngtốivàtrốngkhông,rồitheomộthànhlang.Chúngtôiđâmramộtgianphòngkháccónhữngkínhlắpmàukhiếnnócóvẻnhưmộtnhàthờnhỏhoặcmộtkhuvườnmùađông.-Đâylàphòngănmùahè,ybảotôi.

Khôngcóđồđạcgìngoàicáiđi-văngcũbọcnhungđãsờnvàchúngtôi

ngồi xuống đó. Y rút trong túi ra một cái tẩu và bình thản châm thuốc.Nhữngôkínhmàuđểlọtquaánhsángtrờiđãnhuộmmộtsắcxanhnhạt.Tôingẩngđầulênvànhậnthấytrầncũngmàulơnhạtđiểmvàivệtsáng

hơn:mây.Ynhìntheoluồngmắttôi.-ChínhcậuFreddieđãquétvôitrầnvàtường.

Bứctườngduynhấtcủagianphòngquétvôimàuvevàngườitathấytrên

đómộtcâycọgầnnhưđãbịxóamờ.Tôicốhìnhdunggianphòngnàyngàyxưa,khichúngtôithườngdùngbữaởđấy.Cáitrầnmàtôiđãvẽbầutrờilênđó.Bứctườngmàtôimuốnđiểmmộtnốtnhiệtđớibằngcâycọ.Nhữngôkínhmàu qua đómột ánh trời phơn phớt xanh rớt xuốngmặt chúng tôi.Nhưngnhữnggươngmặtấynhưthếnàonhỉ?-Đâylàgianphòngduynhấtngườitacòncóthểđếnđược,ybảotôi.

Tấtcảcáccửakhácđềuniêmphong.-Tạisao?

-Nhàbịtạmgiữ.

Câunóilàmtôilạnhtoátngười.

-Họđãtạmgiữmọithứ,nhưngtôithìhọcònđểđó.

-Chođếnbaogiờ?

Yríttẩuthuốcvàlúclắcđầu.

-Thithoảng,cómộtchaởchỗĐấtđaiđếnthanhtra.Cóvẻhọchưađi

đếnmộtquyếtđịnh.-Aikia?

-BanĐấtĐai.

Tôikhônghiểurõymuốnnóigì,songtớinhớđếndòngchữghitrêntấm

biểngỗmục:“QuảnlíĐấtĐai”.-À,phải…TôiđếnlàmởđâytừđộHowarddeLuzchết…Ôngnội

cậuFreddie ấy…Tôi trôngnomvườnvà lái xe chobà chủ…Bànội cậuFreddieấymà…-CònôngbàthânsinhraFreddie?

-Tôichắchaiôngbàmấttừhồitrẻ.Cậuđượcôngbànộinuôi.

Vậylàtôiđượcôngbànộinuôi.Saukhiôngtôimất,chúngtôiởđâymột

mình,cùngbàtôi,hồicongáitênlàMabelDonahue,vàngườiđànôngnày.-Tênbáclàgì?Tôihỏi.

-Robert.

-Freddiegọibácthếnào?

-BànộicậugọitôilàBob.BàcụlàngườiMỹmà.CậuFreddiecũng

gọitôilàBob.Cái tênBobấykhônggợicho tôicáigìhết.Nhưng,nóichocùng,cảy

cũngkhôngnhậnratôi.- Sauđó,bànộicậumất.Hồiđó,nhàcũngđãchẳngsungtúcgìvề

mặttàichính…ÔngnộicậuFreddieđãphátanhếtgiasảncủavợ…MộtgiasảnMĩrấtđồsộ…Yungdungríttẩuvànhữngsợikhóixanhlơbaylêntrần.Cáigianphòng

nàyvớinhữngôkínhmàulớnvànhữngnétvẽcủaFreddie–củatôi?–trêntườngvàtrầnchắclàmộtchỗnáuchochàngtraitrẻ.-Sauđó,cậuFreddiebiếnmất…Chẳngbáotrướcgìhết…Tôikhông

biếtchuyệngìđãxảyra.Nhưnghọbèntạmgiữhết.

Một lần nữa, lại cái từ “tạmgiữ”, nhưmột cánh cửa đóng sầm lạimộtcáchthôbạotrướcmặtmìnhgiữalúcmìnhđịnhbướcqua.-Vàtừđó,tôicứchờ…Tôikhôngbiếthọđịnhlàmgìtôi…Dùsao,

họcũngkhôngthểtốngtôirakhỏicửa.-Bácởđâu?

-Trongchuồngngựacũ.ÔngnộicậuFreddieđãchodọndẹpchỗấy.

Yquansáttôi,chiếctẩucắngiữahaihàmrăng.

-Cònông?HãykểtôingheôngđãquencậuFreddieởbênMĩnhưthế

nàođi?-Ồ…chuyệnrấtdài…

-Ôngcómuốntađidạomộtchútkhông?Tôisẽchỉchoôngxemkhu

vườnởménày.-Sẵnsàng.

Ymởmộtcửasổsátđấtvàchúngtôixuốngmấybậcđá.Chúngtôiđứng

trướcmộtbãicỏgiốngnhưbãicỏhồinãytôiđãđịnhbăngquađểtớichỗlâuđài,nhưngởđâycỏthấphơnnhiều.Tôirấtngạcnhiênthấyphầnsaulâuđàikhôngchút tươngxứngvớimặt tiền:nóđượcxâybằngđáxám.Máicũngkhônggiống:mébênnàylỉnhkỉnhnhữngvạtsắtvàđầuhồi,thànhthửcácnơi ở nàymới nhìn thì có dáng dấpmột tòa lâu đài kiểuLouis 13 nhưngđằng sau lại giống những nhà nghỉmát ở bãi biển hồi cuối thế kỉ 19màBiarritzcònsótlạimộtvàitiêumẫuhiếmhoi.-Tôicốgắngbảoquảnmộtchútcảmévườnbênnày,ynói.Nhưng

vớimộtngườiđộclựcthìcũngkhó.Chúngtôitheomộtlốiđirảisỏidọcmépbãicỏ.Bêntráichúngtôi,nhưng

bụirậmcaobằngđầungườiđượcxéntỉacẩnthận.Ychỉchotôithấy:-Mêhồntrận.ÔngnộiFreddietrồngđấy.Tôicốhếtsứcchămnom.

Phảicómộtcáigìvẫnnguyênnhưtrướcchứ.Chúngtôiđivào“mêhồntrận”bằngmộtlốingangvàchúngtôiphảicúi

xuốngvìláxanhkếtthànhvòmthấp.Nhiềulốiđiđanchéonhau,cónhữngngã tư,nhữngbùngbinh,nhữngchỗ rẻvòngcunghoặc thẳnggóc,nhữngngõcụt,mộtcâyduyênconvớimộtbăngghếbằnggỗxanh…Hồinhỏ,chắc

tôiđãchơitrốntìmởđâyvớiôngnộitôihoặcbạncùngtuổivàgiữacáimêcungthầndiệungátmùicâyrâmvàthôngnày,hẳntôiđãtrảiquanhữngthờikhắcđẹpnhấtcủađờimình.Khichúng tôi rakhỏikhuvườnmêcung, tôikhôngkiềmđược,bậtranóivớingườidẫnđường:-Thậtkìcục…Cáimêcungnàynhắctôinhớđếnmộtđiềugì…

Nhưnghìnhnhưykhôngnghethấytôinói.

Bênrìabãicỏ,mộtcáixàmóccũđãgỉcótreohaicáiđu.

-Ôngchophép…

Yngồilênmộtcáiđuvàchâmlạitẩuthuốc.Tôichiếmlĩnhcáikia.Mặt

trờiđanglặnbaoquanhbãicỏvànhữngbụicâycủavườnmêcungmộtlàmánhsángêmdịumàudacam.Và lớpđáxámcủa lâuđàicũng lổđổcùngmộtthứánhsángđó.Tôi chọn lúc này để chìa cho y tấm ảnh chụp Gay Orlow, ông già

Giorgiadzévàtôi.-Báccóbiếtnhữngngườinàykhông?

Yxemxéttấmảnhhồilâu,khôngrúttẩurakhỏimiệng.

-Cônày,tôibiếtlắm.

YdíngóntaytrỏdướimặtGayOrlow.

-ẢngườiNga…

Ynóivậybằngmộtgiọngmơmàngvàthíchthú.

-Ôngngỡtôikhôngbiếtả,cáiảngườiNgaấy…

Yrộlênmộtnhịpcườingắn.

-Nhữngnămcuối,cậuFreddiethườngđếnđâycùngvớicôảluôn…

Mộtảtrờiđánh...Mộtảtócvàng…Tôicóthểnóivớiôngrằngảuốngrượu“xếch”…Ôngcũngbiếtả?-Vâng,tôinói.TôiđãgặpcôtacùngvớiFreddieởbênMĩ.

-CậuấyquenảtừbênMĩhả?

-Phải.-ChínhảlàngườicóthểmáchchoôngbiếtcậuFreddiehiệnởđâu…

Phảihỏiả…-Còncáitaytócnâunàynày,bêncạnhcôngườiNgalàai…

Ycúixuốngsáttấmảnhhơn,nhìnthậtkĩ.Timtôiđậpmạnh.

- Ừmàphải…Tôicũngbiếtgã ta…khoan…Ờphải…Đólàmột

ngườibạncủaFreddie…GãđếnđâycùngvớicậuFreddie,ảngườiNgavàmột cô gái nữa…Tôi chắc đấy làmột người NamMĩ hoặc đại loại nhưthế…-Báckhôngthấyanhtagiốngtôiư?

-Phải…Tạisaokhông?Ynói,khônglấygìlàmtựtin.

Đó,thếlàrõ,tôikhôngphảitênlàFreddieHowarddeLuz.Tôinhìnbãi

cỏmọccaorậmchỉcònnhuốmánhmặttrờitàởngoàirìa.KhôngbaogiờtôitừngkhoáttaymộtbànộingườiMĩdạochơitheobãicỏnày.Thuởnhỏ,khôngbaogiờtôitừngchơitrongvườn“mêcung”ấy.Cáixàmócgìnàyvớinhữngcáiđucủanókhôngphảiđãđượcdựngchotôi.Đángtiếc.-BácbảoNamMĩà?

-Phải…NhưnggãnóitiếngPhápthạonhưôngvàtôiấy…

-Vàbácthườngthấyanhtaởđây?

-Nhiềulần.

-LàmsaobácbiếtanhtalàngườiNamMĩ?

-Bởivìmộthôm,tôiđưaxelênkiếmgãởParisđểchởvềđây.Gãđã

hẹntôiđếnchỗgãlàmviệc…TrongmộtđạisứquánNamMĩ…-Sứquánnào?

-Đếnđoạnnàythìônghỏiquátầmhiểubiếtcủatôi…

Tôicầnphảilàmquenvớisựthayđổinày.Tôikhôngcònlàconcháumột

giađìnhcó tên trongmấycuốnBottin thời lưunữavàcả trongniêngiámnămnay,màlàmộtgãNamMĩmàtungtíchcònkhódòtìmhơngấpbội.-TôichođólàmộtngườibạnthờiniênthiếucủaFreddie…

-Anhtađếnđâycùngvớimộtngườiđànbà?

-Vâng.Haiba lần.MộtphụnữPháp.HọđếncùngvớiảngườiNgavà

cậuFreddie,cảbốn…Saukhibànộicậumất…Yđứngdậy.

-Ôngcómuốntaquayvềkhông?Bắtđầulạnhrồi…

Đêmđãgầnbuôngvàchúngtôilạiởtrong“phòngănmùahè”.

-ĐâylàphòngưathíchcủaFreddie…Buổitối,cậungồilạiđórấtkhuya

vớiảngườiNga,gãNamMĩvàcôkia…Chiếcđi-văngchỉcònlàmộtvệtnhànnhạtvàtrêntrần,nhữngcáibóng

cắtnhauthànhmạngmắtcáovànhữnghìnhthoi.Tôicốbắtdưâmnhữngbuổitốixaxưacủachúngtôi,nhưngvôích.-Họđãđặtmộtbànbi-aởđây…ChủyếulàcôbạngáicủagãNamMĩ

chơibi-a…Lầnnàocôtacũngthắng…Tôicóthểnóivớiôngthếbởivìtôiđãchơivớicôtanhiềuván…Này,bànbi-avẫncònđấy…Ykéotôivàomộthànhlangtối,bậtmộtcáiđènpinvàchúngtôiđâmra

mộtđạisảnhlátđá,nơikhởiđiểmcủamộtcầuthangđồsộ.Dướigầmcầuthang,quảnhiêntôinhậnthấymộtbànbi-a.Ysoiđènvào

đó.Mộtviêntrắngnằmởgiữanhưthểvánchơibịngắtquãngvàsắptiếptụctrong chốc lát.VàGayOrlow, hoặc tôi, hoặcFreddie, hoặc người đàn bàPhápbíẩntheotôiđếnđây,hoặcBob,đãcúixuốngđểngắm.-Ôngthấybànbi-avẫnởđấy…

Yliađènlênnhữngbậccầuthangđồsộ.

-Chảbõgìmàlêngác,vôích…Họniêmphongcảrồi…

TôinghĩFreddiecómộtphòngởtrênđó.Mộtphònghồinhỏ,rồimộthồi

thanhniênvớinhữnggiásách,nhữngtấmảnhdántrêntrườngvà–biếtđâu?–trênmộttấmlạichảcócảbốnchúngtôihoặcFreddievàtôibávaibácổ

nhau.Ydựavàobànbi-ađểchâm lại tẩu thuốc.Tôi, tôikhông thểkhôngngắmcái cầu thang lớn chả bõ leo lên làmgì vì trên đó, tất cả đều đã bị“niêmphong”.Chúngtôiđiratheolốicửangáchnhỏmàyđónglại,haivòngchìakhoá.

Trờitốiđen.-TôiphảiđáptàuvềlạiParis,tôibảoy.

-Đivớitôi.

Ynắmchặtcánhtaytôi,dẫndọctheobứctườngrào.Chúngtôiđếntrước

chuồngngựacũ.Ymởmộtcánhcửakínhvàthắpmộtcâyđèndầu.-Họcắtđiệnđãtừlâu.Nhưnghọquênkhôngcúpnước…

Chúngtôiởtrongmộtgianphòng,giữacómộtbàngỗsẫmmàuvànhững

chiếcghếmây.Trêntường,nhữngchiếcđĩasứvàđĩađồng.Mộtcáiđầulợnlòinhồirơmphíatrênkhungcửasổ.-Tôimuốntặngôngmộtmónquà.

Yđivềphíamộtcáitủởcuốiphòngvàmởra.Yrútramộtchiếchộp,đặt

lênbàn,nắphộpghidòngchữnày:“Bích-quiLefebvreHữuÍch–Nantes”.Rồiyđứngsừngsữngtrướcmặttôi.-ÔnglàbạncủaFreddiehả?Ynóivớitôi,giọngxúcđộng.

-Vâng.

-Thếthìtôisẽchoôngcáinày…

Ychỉchotôicáihộp.

-ĐólànhữngkỷniệmvềFreddie…Nhữngthứlặtvặtmàtôiđãcứuđược

khihọđếntạmgiữnhànày…Yxúcđộngthậtsự.Thậmchítôicholàyrưngrưngnướcmắtnữa.

-Tôi rất yêuquí cậu ấy…Tôibiết cậu ấy từhồi cònnhỏ…Đó làmột

ngườimơmộng…Cậucứnhắcđinhắclạivớitôirằngcậusẽmuamộtcáithuyềnbuồm…cậuấybảotôi:“Bob,anhsẽlàthuyềnphócủatôi…”Cótrờibiếthiệngiờcậuởđâu…nếunhưcậucònsống.

-Tasẽtìmlạiđượcthôi,tôibảoy.-Cậuấyđượcbànộichiềuquá,ônghiểukhông…

Ycầmchiếchộpđưachotôi.TôinghĩđếnStioppadèDjagoriewvàchiếc

hộpđỏmàlãocũngđãchotôi.Rànhlàmọisựđềukếtthúctrongnhữnghộpđựngsôcôlahoặcbíchqui.Hoặcxì-gà.-Cảmơn.

-Tôiđưaôngratàu.

Chúngtôitheomộtlốiđitrongrừngvàychiếuđènraphíatrướcchúng

tôi.Liệuycónhầmđườngkhông?Tôicócảmgiáclàchúngtôiđangđisâuvàotậnrừngthẳm.-TôiđangcốnhớtênngườibạncủaFreddie.Cáitaymàôngchỉchotôi

trongảnhấy…GãngườiNamMĩ…Chúngtôiđiquamộtkhoảngrừngtrống,cỏnhưphátlânquangdướiánh

trăng.Đằngkia,một lùmcây thôngcó tán.Yđã tắtđènpinvìởchỗnày,chúngtôinhìnrõgầnnhưgiữabanngày.-ChínhđâylànơiFreddiethườngđingựavớimộtngườikhác…Mộtgã

jô-kề…Cậuấykhôngbaogiờnóivớiôngvềjô-kềấyư?-Khôngbaogiờ.

-Tôikhôngcònnhớtêngã…Vậymàdạoxưa,gãđãtừngnổitiếng…Gã

đãtừnglàjô-kềcủaôngnộicậuFreddiekhiôngcụcòncảmộtchuồngngựađua.-AnhchàngNamMĩcùngbiếtgãjô-kêấychứ?

-Dĩnhiên.Họcùngđếnđâycả.Gãjô-kềchơibi-avớinhữngngườikhác.

ThậmchítôinghĩrằngchínhgãđãgiớithiệuảngườiNgavớicậuFreddie…Tôisợkhôngnhớhếtcácchitiếtấy.Đánglẽphảighingayvàomộtcuốn

sổtay.Đườngdốclênthoaithoảivàtôibướcđikhókhănvìlớpđákhôkhádày.

-Thếnào,bácnhớratênanhchàngNamMĩchưa?

-Khoan…Khoan…tôisắpnhớra…Tôighìcáihộpbích-quisátbênhôngvàtôisốtruộtmuốnbiếttrongđócó

gì.Rấtcóthểtôisẽtìmthấymộtsốgiảiđápchonhữngcâuhỏicủamình.Têntôi.Hoặctêngãjô-kềchẳnghạn.Chúng tôiđếnngồicạnhmộtbờdốcvàchỉcònxuốngđoạnnày làđến

quảngtrườngnhàga.Nhàgacóvẻvắngngắtvớicáiphòngrộngrựcrỡánhđènnê-ông.Mộtngườiđixeđạptừtừbăngquaquảngtrườngvàdừnglạitrướccửanhàga.-Khoan…têngãlàPedro…

Chúngtôivẫnđứngbênbờdốc.Ylạilấytẩuravànạobằngmộtthứdụng

cụnhỏbíẩn.Tôi thầmnhắcđinhắc lạicái tênđượcđặtcho tôi từ lúc lọtlòng, cái tênmà người ta đã dùng gọi tôi suốtmột quãng đời và gợi lênkhuônmặttôivớimộtsốngười:Pedro.

XII

Chẳngcógìnhiềunhặntronghộpbích-qui.Mộtchúlínhchìsứtsẹovới

một cái trống.Mộtnhánhcỏbốn ládánởgiữamột chiếcphongbì trắng.Nhữngtấmảnh.Tôicómặttrênhaitấmảnh.Khôngnghingờgìnữa,đóvẫnlàanhchàng

màtathấybêncạnhGayOrlowvàônggiàGiorgiadzé.Mộtgãtócnâucaolớn,tôiđấy,chỉkhácmỗicáilàbâygiờtôikhôngđểria.Trênmộttấm,tôichụpcùngvớimộtgãkháccũngtrẻnhưtôi,caonhưtôinhưngtócsánghơn.Freddiechăng?Đúngthế,vìởmặtsauảnh,cóaiđãghibằngbằngbútchì:“Pedro-Freddie – La Baule”. Chúng tôi đứng cạnh biển,mỗi ngườimangmộtcáiáochoàngbãitắm.Cóvẻlàmộttấmảnhrấtxaxưa.Trêntấmảnhthứhai,bọntôicóbốnngười:Freddie,tôi,GayOrlowmà

tôidễdàngnhận ravàmột thiếuphụkhác, tấtcảngồibệtxuốngđất,dựalưngvàochiếcđivăngbọcnhungđỏởphòngănmùahè.Bênphải,cóthểthấychiếcbànbi-a.Mộttấmảnhthứbachụpngườithiếuphụmàtathấycùngvớichúngtôiở

phòngănmùahè.Nàngđứngtrướcbànbi-a,haitaycầmchiếcgậydùngđểchơi trònày.Tócmàusángrủxuốngdướibờvai.Cônàngmà tôi thườngđưađếntoàlâuđàicủaFreddiechăng?Trênmộttấmảnhkhác,nàngđứngtìkhuỷutaytrênlancanngoàihiên.Mộttấmbưuthiếp,đềđịachỉ“ÔngRobertBrunởnhàHowarddeLuz.

VallbreuseOrne,giớithiệumộtcảnhcảngNewYork.Ngườitađọcthấy:“Bob thân mến. Gởi lời chào thân ái từ New York. Hẹn sớm gặp lại,

Freddie.”Mộttàiliệukỳlạmangnhữngdònginđầutrang:ConsuladoGeneralde

laRepublicaArgentina(TổnglãnhsựquánnướcCộngHoàÁchentina)–Số106.TổnglãnhsựquánnướcCộngHoàÁchentinaởPháp,chịutráchnhiệmvề

LợiíchHyLạpởvùngchiếmđóng,chứngthựcrằngtrongThếChiến1914–1918,khotưliệulưutrữcủatoàthịchínhSaloniqueđãbịcháytrụi.

Paris,ngày15tháng7năm1914TổnglãnhsựquánnướcCộngHoàÁchentinachịutráchnhiệmvềLợiích

HyLạp.Mộtchữký,dướicóghirõ:

R.LdeOliveiraCezaar

Tổnglãnhsự

Tôiư?Không.ÔngtađâucótênlàPedro.

Mộtmảnhcắttừbáora:

TÀISẢNTẠMGIỮCỦAHOWARDDELUZ

Bánđấugiácôngcộng

theoyêucầu

củaBanquảnlíĐấtđai

tạiValbreuse(Orne)LâuđàiSaint–Lazare

ngày7và11tháng4.Bán:

Mộtlôđồđạcquantrọng

Mỹphẩmvàđồgỗcổvàhiệnđại

Tranh–Đồsứ–Đồgốm

Thảm–Chănnệm–Quầnáotrongnhà

DươngcầmcánhdơiErard

Tủlạnh,v.v…

Trưngbày:ngàythứbảy6–4,từ14gđến18g

vàbuổisángnhữnghômbántừ10gđến12g.

Tôimởchiếcphongbìcódánnhánhcỏbốnlá.Trongđócóbốntấmảnh

nhỏ cùng cỡ với loại mà người ta gọi là “Photomaton”: một tấm chụp

Freddie, tấmkia chụp tôi, tấm thứ ba làGayOrlowvà tấm thứ tư, ngườithiếuphụtócmàusáng.TôicònthấymộttấmhộchiếucònđểkhốngcủaCộngHoàĐôminích.

Tìnhcờlậtmặtsautấmhìnhngườithiếuphụtócmàusáng,tôiđọcthấy

mấychữdướiđâyghibằngmựcxanh,cũngvẫnnétchữtháunhưtrongtấmbưuthiếpgửitừMỹ:PEDRO:ANJon15–28.

XIII

Cáisốđiệnthoạiđã từnglàsốmáycủatôihiệncòncótrongbaonhiêu

cuốnsổghinữa?Phảichăngđóchỉ là sốdâynóicủamộtvănphòng,nơingườitachỉcóthểgọitôivàomộtbuổichiều?TôiquaysốANJon15–18.Chuôngđổliênhồinhưngkhôngcóaitrảlời.

Liệucócòndấuvếtgìcủatôitrongcáicănhộhoangvắngđó,cănphòngtừlâukhôngngườiở,nơichiềunaychuôngđiệnthoạiréohoàivôvọng?Thậmchí tôikhỏi cầnphảigởiphòngchỉdẫn làmgì.Tôi chỉ cần rướn

căngbắpchânchoquaychiếcghếbànhdacủaHutte.Trướcmặttôi,nhữngdâyBottinvàniêngiám.Mộtcuốntrongsốđó,nhỏhơnnhữngcuốnkhác,đượcđóngbằngdadê inmàuvenhạt.Đóđích thị làcuốn tôicần.TấtcảnhữngsốđiệnthoạicóởParis từbamươinămnayđềuđượcliệtkêtrongđó,kèmtheođịachỉ.Tôigiởcáctrang,timđậpthìnhthình.Vàtôiđọcthấy:

ANJon15–28–10bisphốCanbacérès,Q.8

NhưngcuốnBottinsắptheotênđườngphốcủanămấylạikhôngnhắcgì

đếnsốđiệnthoạiấy.CAMBACÉRÈS(phố)

Q.8

10bisHỘIÁIHỮUNHỮNGTHỢMÀIKIMCƯƠNGMIR18–16

KHÂUMAY–THỜITRANGANJ32–49

PILGRAM(Hélène)ELY05–31

REBBINDER(Hãng)MIR12–08

REFUGE(de)ANJ50–52

S.E.F.I.CMIR74–31

MIR74–32MIR74–33

XIV

MộtanhchàngtênlàPedro.ANJon15–10bis,phốCambacérès,quận8.

XưahìnhnhưgãlàmviệcởmộttoàcôngsứNamMỹ.Chiếcđồnghồquả

lắcmàHutteđểlạitrênbàngiấychỉhaigiờsáng.Bêndưới,đạilộNiel,hoạhoằnmớicóvàichiếcxequalạivàđôikhitôinghethấytiếngphanhkítkhiđènđỏbật.TôigiởnhữngcuốnBottinmàởtrênđầucódanhsáchcácsứquánvàcác

đoànđạidiệnvớicácthànhviên.CộnghoàĐôminích

ĐạilộMessine,21(Q.8)CaRNot10–18

N…Đặc phái viên và công sứ đặcmệnh toàn quyền. Tiến sĩ Gustavo

J.Henriquez.Bíthưthứnhất.TiếnsĩSalcadorE.Paradas.Bíthưthứhai(vàphunhân),phốAlsace,41

(Q.10).Tiến sĩBienvenidoCarrosco. Tuỳ viên, phốDescamps, 45 (Q.16), điện

thoại:TRO42–91.Vênêzuêla

PhốCopemic,11(Q.16),PASsy72–29.

Côngsứquán:phốlaPompe,115(Q.16),PASsy10–89

Tiến sĩCarloAistimunoColl.Đặcpháiviênvà công sứđặcmệnh toàn

quyền.JaimePiconFegres.Thamtán.

AntonioMaturib.Bíthưthứnhất.

AntonioBrinno.Tuỳviên.

ĐạitáH.Lopez–Mendez.Tuỳviênquânsự.PedroSaloaga.Tuỳviênthươngmại.

Goatêmala.

QuảngtrườngJoffre,12(Q.7),điệnthoại:SEGur09–59

AdamMaurisqueRios.Thamtánđạidiệnlâmthời.

IsmaelGonzalezArevalo.Bíthư.

FredericoMurgo.Tuỳviên.

Êcuador

ĐạilộWagram,91(Q.17),điệnthoại:ETOde17–89

GonzaloZaldumbido.Đặcpháiviênvàcôngsứđặcmệnhtoànquyền(và

phunhân).AlbertoPuigArosemena.Bíthưthứnhất(vàphunhân)

AlfredoGangotena.Bíthưthứba(vàphunhân)

CarlosGuzman.Tuỳviên(vàphunhân).

VictorZevallos.Thamtán(vàphunhân),đạilộIéna,21(Q.16).

ElSavador

RiquezVega.Đặcpháiviên

ThiếutáJ.H.Wishaw.Tuỳviênquânsự(vàcongái)

F.cappurro.Bíthưthứnhất.

Luis…

Nhữngconchữnhảymúa.Tôilàai?

XV

Rẽsangtrái,bạnsẽngạcnhiênvìsựtịchlặngvàtrốngtrảiởđoạnđường

này của phốCambacèrès.Khôngmột chiếc xe. Tôi đi qua trước cửamộtkháchsạnvàchóimắtvìmộtcâyđènchùmlấplánhtấtcảcácbóngphalêcủanótronghànhlangliềnvớicửavào.Cóánhnắng.Số10bislàmộtngôinhàhẹpbốntầnglầu.Lầumộtcónhiềucửasổcao.

Mộtcảnhsátđứngcanhởvỉahèđốidiện.Mộtcánhcửacủangôinhàđểmở, rote thờigianbật.Mộtphòngngoài

dài,tườngxám.Phíatrongcùng,mộtcửavớinhữngôkínhnhỏ,tôikéorakhókhănvìchétgỉ.Mộtcầuthangkhôngrảithảmdẫnlêncáctầngtrên.Tôidừnglạitrướccửalầumột.Tôiđãquyếtđịnhhỏinhữngngườithuê

nhàởtầnglầuxemsốđiệnthoạiANJon15–28đãcóthờikỳnàolàcủahọkhôngvàcổhọngtôithắtlạivìtôibiếtcáchthứctiếnhànhcủamìnhthậtkỳ.Trêncửa,mộttấmbiểnđồng,tôiđọcthấy:HÉLÈNEPILGRAM.Mộthồichuôngmảnhvàmònđếnnỗichỉnghethấytừnglúc.Tôiấnngón

taytrỏtrênnútthậtlâu.Cửahéra,gươngmặtmộtngườiđànbàtócngảmàutroxámvàcắtngắnhiệnraởkhecửa.-Thưabà…Tôimuốnhỏithăm…

Bàtadõicặpmắtrấttrongsángnhìntôitrântrân.Khôngthểđoánđược

tuổibà.Bamươi,nămmươi?-SốđiệnthoạicũcủabàcóphảilàANJon15–28khôngạ?

Bàtacaumày.

-Phải.Tạisao?

Bàmởcửarộnghơn.Bàmặcmộtchiếcáongủđànôngbằnglụađen.

-Tạisaoônglạihỏitôiđiềuấy?

-Bởivì…Tôiđãtừngởđây…

Bàtiếnrathềmnghỉđầucầuthangvàdadiếtnhìnvàomặttôi.Mắtbàtrốra.-Nhưng…ônglà…ông…McEvou?

-Vâng,tôiđápliều.

-Mờiôngvào.

Bàcóvẻxúcđộngthậtsự.Chúngtôiđứngđốidiệnnhau,giữamộtphòng

ngoàisânđãhư.Mộtsốmảnhvánđãđượcthaybằngnhữngmiếngvảinhựalinôlêum.-Ôngkhôngthayđổilắm,bàmỉmcườinóivớitôi.

-Bàcũngvậy.

-Ôngvẫncònnhớtôi?

-Tôinhớbàrấtrõ,tôinóivớibà.

-Thậtquíhoá…

Đôimắtbànánlạinhìntôi,dịudàng.

-Ônglạiđây…

Bàđitrướcdẫntôivàomộtgianphòngrấtlớntrầnrấtcaomàcáccửasổ

chínhlànhữngcửasổtôiđãnhậnthấytừngoàiphố.Sàngỗ,cũnghưnhưởphòngngoài,đượcphủtừngchỗbằngthảmlentrắng.Quacáccửasổ,mộtmặttrờimùathurọimộtánhsángmàuhổpháchvàogianphòng.-Mờiôngngồi…

Bàchỉchotôimộtcáighếdàiphủgốinhưngkêsáttường.Bàngồixuống

bêntráitôi.-Gặplạiôngmộtcách…độtngột,thậtcũnglạ.

-Tôicóviệcđiquakhuphốnày,tôinói.

Tôithấybàtrẻhơnlúcxuấthiệnquakhecửahémở.Khôngmộtvếtnhăn

nhónàoởkhoémôi,quanhmắtcũngnhưởtránvàgươngmặtphẳngphiuđótươngphảnvớimáitócbạc.

-Tôicócảmgiáclàbàđãthayđổimàutóc.Tôiđánhliềunói.-Khôngmà… tóc tôi đã bạc từ nămhaimươi lăm tuổi…Tôi ưng giữ

nguyênmàutócnày…Ngoàichiếcghếdài,đồđạcchảcómấy.Mộtcáibànhìnhchữnhậtkêsát

tườngđốidiện.MộtcáiMannơcanhcũgiữahaicửasổ,thânchoàngmộttấmvảimàubebẩnvàsựhiệndiệnkhácthườngcủanógợiđếnmộtxưởngmay.Vảlại,tôinhậnthấymộtchiếcmáykhâuđểtrênmộtcáibànởgócphòng.-Ôngnhậnracănhộnàychứ?Bàhỏi tôi.Ông thấyđấy…Tôivẫngiữ

nhữngthứnày…Bàkhoáttayvềphíangườigiáthợmay.

-ChínhDeniseđãđểlạitấtcảnhữngcáiđó…

-Quảvậy,tôinói,cũngkhôngthayđổigìmấy…

-CònDenise?Bàsốtruộthỏi.Côấyrasaorồi?

-À,tôinói,lâurồitôikhônggặplạicôấy…

-Thếđấy…

Bàcóvẻthấtvọngvàgậtđầunhưthểbàhiểurằngkhôngnênnhắcđếncô

“Denise”ấynữa.Vìtếnhịmà.-Thựcra,tôinói,bàquenDeniselâuchưa?...

-Lâurồi…TôiquencôấydoLéon…

-Léon?

-LéonVanAllenấy.

-Tất nhiên rồi, tôi nói, chộtdạvì cái giọngbiểu lộ trongcâunày,một

giọng tráchmóc khi thấy cái tên “Léon” không gợi cho tôi nhớ ngay đến“LéonVanAllen”.-Anhtasaorồi,LéonVanAllenấy?Tôihỏi.

-Ồ…đãhaibanămnaytôikhôngđượctintứcgìcủaôngấy…Ôngấyđã

điGuyane thuộcHàLanởParamaribo…Ôngấyđãmở lớpdạymúabên

đó…-Dạymúa?

-Vâng.Trướckhilàmnghềkhâumay,Léonđãlàdiễnviênmúa…Ông

khôngbiếtsao?-Có,cóchứ.Nhưngtôiquênbéngđimất.

Bàngảngườirasaudựalưngvàotườngvàthắtlạichiếcdâylưngáongủ.

-Cònông,ônggiờrasao?

-Ồ,tôiấyà?…chẳngsaocả…

-ÔngkhônglàmởsứquánCộnghoàĐôminíchnữaà?

-Không.

-Ôngcónhớhồiôngđềnghị làmcho tôimột tấmhộchiếuĐôminích?

Ôngbảoởđờiphảiđềphòngvàbaogiờcũngphảicómấytấmhộchiếu…Kỷniệmnàylàmbàthíchthú.Bàthốtlênmộttiếngcườingắn.

-Lầncuốicùngbàđượctinvề…Deniselàbaogiờ?Tôihỏibà.

-ÔngđiMegèvevớicôấyvàtừnơiấy,côgởichotôimộtbứcthưngắn.

Rồitừbấyđếnnaybặttin.Bàđămđămnhìntôi,vẻdòhỏinhưnghẳnlàbàkhôngdámđặtthẳngmột

câuhỏitrựctiếp.CônàngDeniseấylàainhỉ?Nàngcóđóngvaitrògìquantrọngtrongđờitôikhông?-Bàtưởngtượngcoi,tôinói,cónhữnglúctôicócảmgiácmìnhđangở

trongmộtmànsươngmùdàyđặc…Tôibịnhững lỗhổng trong trínhớ…Những thời kỳ buồn chán… Cho nên, nhân tiện qua phố này, tôi mạomuội…lênđây…đểthửtìmlạicái…cái…Tôihoài công tìmmột chữchínhxácmàkhông ranhưngcái đókhông

quantrọnggìvìbàmỉmcười,vànụcườiấychotôithấybàkhônghềngạcnhiêntrướcứngxửcủatôi.-Ôngmuốnnói:tìmlạithờivuivẻngàyxưa?

-Vâng.Đúngthế…Thờivuivẻ…

Bàcầmlấymộtcáihộpthếpvàngtrênmộtcáibànnhỏởđầuđivăngvà

mởra.Hộpđầythuốclá.-Không,cảmơn,tôinói.

- Ông không hút thuốc nữa ư? Thuốc lá Ăng-lê đấy. Tôi nhớ là ông

thườnghútthuốcláĂng-lêmà…Mỗilầnchúngtagặpnhauởđây,cảbộba,vớiDenise,ôngđềumangđếnchotôimộttúiđầynhữngbaothuốcláĂng-lê.-Phải,đúngvậy…

-ỞcôngsứĐôminích,loạithuốcấy,ôngmuốnbaonhiêucũngcó…

Tôivươntaytớicáihộpthếpvàng,dùngngóncáivàngóntrỏnhónmột

điếu.Tôiesợđưalênmiệng.Bàđưabậtlửachotôisaukhichâmđiếuthuốccủamình.Tôiphảibậtđibậtlạimấylầnmớilênlửa.Tôihítmộthơi.Lậptức,mộtcảmgiácnhoinhóirấtđaulàmtôihosùsụ.-Tôimấtthóiquenrồi,tôibảobà.

Tôikhôngbiếtlàmthếnàođểrảnhnợvớiđiếuthuốclánày,tôicứcầmnó

giữangóncáivàngóntrỏtrongkhinócháydần.-Vậylàbâygiờ,tôinói,bàởcănhộnày?

-Vâng.TôilạidọnđếnđâykhitôibặttinDenise…Vảlại,trướckhiđi,cô

ấycũngbáolàtôicóthểlấylạicănhộ…-Trướckhicôấyđi?

-Vângmà…trướckhiôngcùngcôấyđiMegève…

Bànhúnvainhưthểđólàđiềuhiểnnhiênđốivớitôi.

-Tôicócảmgiáctôiởlạicănhộnàytrongthờigianrấtngắn…

-ÔngởđâymấythángvớiDenise…

-Vàbà,bàởđâytrướcchúngtôi?

Bàngẩnranhìntôi.

-Cốnhiênlàthế,kia…Đâylàcănhộcủatôi…TôichoDenisemượnvì

tôiphảiđiParis…-Xinlỗi…Tôivừanhãngđinghĩsangchuyệnkhác.

-ỞđâytiệnchoDenise.Cóchỗchocôấyđặtmộtxưởngkhâumay…

Mộtcôthợkhâuư?

-Tôicứtựhỏi:khônghiểutạisaobọntôilạirờicănhộnày,tôinói.

-Tôicũngthế…

Lạicáinhìndòhỏiấy.Nhưngtôibiếtgiảithíchthếnàochobà?Tôibiếtít

hơnbà.Tôichẳngbiếtgìvềnhữngchuyệnnày.Cuốicùng,tôiđặtvàocáigạttànmẩuthuốccháygầnhếtlàmbỏngngóntaytôi:-Trướckhiđếnởđây,chúng tôicógặpnhaukhôngnhỉ?Tôi rụt rèhỏi

liều.-Có.Haibalần.Ởkháchsạnôngtrọ…

-Kháchsạnnào?

-PhốCambon.KháchsạnCastille.Ôngcònnhớcáiphòngmàuveông

thuêđểởvớiDenise?-Vâng.

-ÔngvàcôấyđãrờikháchsạnCastillevìcảmthấyởđókhôngantoàn…

phảithếkhông?-Vâng.

-Quảlàmộtthờikỳlạlùng…

-Thờikỳnào?

Bàkhôngtrảlờimàchâmmộtđiếuthuốcnữa.

-Tôimuốnđưabàxemmấytấmảnh,tôinói.

Tôirúttừtúitrongáovétramộtcáiphongbìđãtrởthànhmộtvậtbấtly

thân,trongđótôixếptấtcảcácảnh.TôiđưachobàxemtấmhìnhFreddieHowarddeLuz,GayOrlow,ngườithiếuphụkhôngquenvàtôichụptrong“phòngănmùahè”.

-Bànhậnratôichứ?

Bàquayngườiđểxemtấmảnhdướiánhsángmặttrời.

-ÔngđứngvớiDenise,nhưnghaingườikiathìtôikhôngbiết…

-BàkhôngbiếtFreddieHowarddeLuz?

-Không.

-CảGayOrlowcũngkhông?

-Không.

Rành là người ta sống cách ngăn thật, các bạn của cùngmột ngườimà

khôngbiếtnhau.Thậtđángtiếc.-TôicònhaitấmảnhDenisenữa.

Tôichìachobàtấmảnhnhỏchothẻcăncướcvàtấmđứngtìkhuỷutayở

lancan.-Tôibiếttấmnàyrồi,bànóivớitôi…Thậmchítôinghĩcôấyđãgởicho

tôimộttấmnhưthếtừMegèvenữakia.Nhưngtôikhôngnhớtôiđãđểnóởđâu…Tôilấylạitấmảnhtừtaybàvàngắmthậtkỹ.Megève.ĐằngsauDenise,

cómộtkhungcửasổnhỏ,vớimộtcánhgỗ.Phảicánhcửavàhànglancanấycóthểlàmộtnhàgỗtrênnúi.-CáichuyệnđiMegèveấydùsaocũnglàmộtýkỳcục,tôiđộtngộttuyên

bố.Denisecónóivớibàcôấynghĩthếnàovềviệcấykhông?Bàngắmtấmảnhcăncước.Timđậpthìnhthình,tôichờbàtrảlời.

-Có…côấycónóivớitôivềchuyệnđó…côấybảoMegèvelàmộtnơi

antoàn…Vàtừđó,baogiờcũngcókhảnăngvượtquabiêngiới.-Phải…Tấtnhiên…

Tôikhôngdámđixahơn.Tạisaotôilạirụtrèvàsợsệtđếnthếkhiđềcập

đếnnhữngđầuđềthiếtthânvớimình?Nhưngcảbànữa,tôihiểuđiềunàyquacáinhìncủabà,làcũngmuốnnghetôigiảithích.Cảhaichúngtôiđềuimlặng.Cuốicùngbàquyếtđịnh:

-NhưngchuyệngìđãxảyraởMegève?

Bàđặtcâuhỏinàyvớitôimộtcáchkhẩncấpđếnnỗilầnđầutiên,tôicảm

thấylòngtrànđầychánnảnvàthậmchícònhơnchánnảnnữakìa–tuyệtvọng,cáinỗituyệtvọngthườngxâmchiếmtakhitanhậnbiếtđượcrằng,bấtchấpmọi cốgắng,mọiưuđiểmcùng toànbộ thiệnchí của ta, tavẫnvấpphảimộttrởngạikhôngthểvượtqua.-Tôisẽgiảithíchchobàhay…Đểmộthômkhác…

Chắchẳntronggiọngtôihoặctrongsắcdiệntôi,cómộtcáigìlạcthầnvì

bàđãriếtchặtcánhtaytôinhưđểanủivàbànóivớitôi:-Thalỗichotôiđãđặtvớiôngnhữngcâuhỏithiếutếnhị…Nhưng…tôi

làbạnthâncủaDenisemà…-Tôihiểu…

Bàđứngdậy.

-Ôngđợitôimộtlát…

Bàrờicănphòng.Tôinhìnxuốngchânngắmnhữngvùngánhsáng tạo

nênbởinhữngtianắngtrêntấmthảmlentrắng.Rồinhữngmảnhvánsànvàcáibànhìnhchữnhậtvàcáimanơcanhcũtrướckiathuộcvề“Denise”.Liệurồicuốicùng,tôicónhậnrađượcmộtnơitôiđãtừngsống?Bàtrởlại,cầmcáigìđótrongtay.Haicuốnsách.Mộtsổnhậtký.

-Hômđi,Denisebỏquêncáinày…Đây…tôibiếuông…

Tôingạcnhiênkhôngthấybàxếpnhữngvậtkỷniệmấytrongmộtcáihộp

nhưStioppadeDjagoriewvàngườilàmvườncũcủabàmẹFreddie.Rútlại,đâylàlầnđầutiêntrongcuộctìmkiếmcủatôi,ngườitakhôngđưachotôimộtcáihộp.Ýnghĩấylàmtôibậtcười.-Cógìmàôngthíchthúthế?

-Chẳngcógìcả.

Tôingắmbìanhữngcuốnsách.Trênmộttrangbìa,mặtmộtngườiTrung

Quốcđểria,độimũquảdưa,hiệnratrongmànsươngmùmàuxanhlơ.MộtđầuđềCharlieChan.Trangbìakiamàuvàngvàởmédưới, tôinhậnthấy

mộtcáihìnhvẽmộtcáimặtnạcócắmmộtcáibútlôngngỗng.CuốnsáchnàytênlàThưnặcdanh.Deniseđọcmọi thứ tiểu thuyết trinh thám!…bànóivới tôi.Còncócái

nàynữa…Bàchìachotôimộtcuốnsổnhậtkýbìadacásấu.

-Cảmơn.

Tôimởcuốnsổvàlầngiởcáctrang.Chưathấyviếtgì:khôngmộtcáitên

nào,khôngmộtcuộchẹngặp.Cuốnsổnhậtkýcóngàytháng,nhưngkhôngcónăm.Cuốicùng,tôitìmthấygiữacáctrangmộttờgiấyvàtôigiởra:CộnghoàPháp.

TỉnhSeine

Tríchlụccácgiấykhaisinhcủaquận13Paris

Năm1917

Ngày21thángmườihainămmộtnghìnchíntrămmườibảy.

Vào hồi mười lăm giờ, ở phố bến tàu Austerlitz 19, đã ra đời Denise

YvetteCoudreuse,giốngcái,concủaPaulCoudreusevàHenrietteBogeerts,vônghềnghiệp,ởđịachỉtrên.Ngày3tháng4năm1939kếthônvớiJimmyPedroSterntạiParis(quận

17)Đểtríchlụcybảnchính

Paris–ngày16tháng6năm1939.

-Bàđãxemcáinàychưa?Tôihỏi.

Bàngạcnhiênnhìntờgiấykhaisinh.

-Bàcóbiếtchồngcôấykhông?Cáigã…JimmyPedroSternấy?

-Denisekhôngbaogiờnóivớitôilàcôấyđãcóchồng…Cònông,ông

cóbiếtchuyệnđókhông?-Không

Tôiđútcuốnsổnhậtkývàtờgiấykhaisinhvàotúitrong,cùngvớiphong

bìđựngảnhvàkhônghiểutạisaomộtýnghĩvụtquaóctôi.-Cảmơnbàđãchotôinhữngvậtkỷniệmnày.

-Xinôngcứlấy,ôngMcEvoy.

Tôinhẹhẳnngườikhithấybànhắclạihọtôivìkhibàphátâmnólầnđầu,

tôinghekhôngđược rõ lắm.Tôinhữngmuốnghingay lập tức,nhưng tôicònphânvânvềchínhtả.-Tôithíchcáicáchbàphátâmhọtôi,tôibảobà.Điềuđólàkhóđốivới

mộtngườiPháp…Nhưngbàviếtnónhưthếnào?Khiviếtchữđó,baogiờngườitacũngmắclỗichínhtả.Tôidùngmộtgiọngnghịchngợm.Bàmỉmcười.

-M.C.Ehoa,V…O…Ybàđánhvần

-Liềnmộttừduynhất?Bàchắcthếchứ?

-Hoàntoànchắc,bànóinhưthểphámộtcáibẫymàtôidăngranhửbà.

VậylàMcEvoy.

-Hoanhô!Tôikhenbà.

-Tôikhôngbaogiờphạmlỗichínhtả.

-PedroMcEvoy…Tôimangmộtcái tên thậtkỳ.Bàkhông thấyư?Có

nhữnglúctôivẫnchưaquenvớinó…-Này…Suýtnữatôiquêncáinày,bànói.

Bàrúttrongtúiramộtcáiphongbì:

-ĐâylàmẩuthưcuốicùngtôinhậnđượccủaDenise…

Tôigiởtờgiấyravàđọc:

Megève,ngày14tháng2

Hélènethânmến,

Thếlàquyếtđịnhrồi.Ngàymai,mìnhsẽcùngPedrovượtbiênsangbênđó,mìnhsẽgởitintứcvềchocậuthậtnhanh.Trongkhichờđợi,mìnhchocậusốdâynóicủamộtngườiởParismànhờ

đó,chúngmìnhcóthểliênlạcđượcvớinhau.OLEGDEWRÉDÉAUTEUIL54–73

Hôncậu

Denise

-Vàbàcógọidâynóichứ?

-Vâng.Nhưnglầnnàongườitacũngbảotôilàôngchủđivắng.

-Cáitay…Wrédénàylàai?

-Tôikhôngbiết.Denisekhôngbaogiờnóivớitôivềngườinày.

Dầndần,ánhmặttrờirútkhỏicănphòng.Bàthắpmộtngọnđènnhỏtrên

cáibànthấpđầuđi-văng.-Tôisẽlấylàmvuithíchnếuđượcnhìnlạicănphòngtôiđãở,tôibảobà.

-Tấtnhiênlàđượcthôi.

Chúngtôitheomộthànhlangvàbàmởmộtcửabênphải.

-Đấy,bànói.Tôithìkhôngdùngđếncácphòngnàynữa…Tôingủtrong

phòngbạn…ôngbiếtđấy…cáiphòngnhìnrasânấymà…Tôidừnglạiởkhungcửavào.Trờihãycònđủsáng.Haibêncửasổ,rủ

xuốngmột tấmrèmmàucậnrượuvang.Tườngphủgiấycóvẽnhữnghoạtiếtmàuxanhnhạt.-Ôngnhậnrachứ?Bàhỏitôi.

-Vâng.

Mộtcáidátlòxoởbứctườngcuốiphòng.Tôiđếnngồilênmépcáidátlò

xoấy.-Tôicóthểởlạimộtmìnhmấyphútkhông?

-Tấtnhiên.-Cáinàynhắctôinhớđến“thờikỳvuivẻ”…

Bànémvềphíatôimộtcáinhìnbuồnbãvàgậtđầu.

-Tôiđiphatítrà…

Cảtrongcănphòngnàynữa,sàngỗcũnghư,nhiềumiếngvánđãmấtmà

khôngđượcthayđểlấpnhữngchỗtrống,trêntườngđốidiệnvớicửasổ,mộtlòsưởi látđáhoatrắngvàmột tấmgươngởbênkiakhungthépvàngmỗigóclạicầukỳgắnthêmmộtvỏốc…Tôingảmìnhnằmngangcáidátlò-xo,đămđămnhìnlêntrầnrồinhữngmô-típtrêngiấyphủtường.Tôigầnnhưdítránvàotườngđểxemchorõnhữngchitiết.Nhữngcánhđồngquê.Thiếunữđeotócgiảngồitrênnhữngcáiđu,mụcđồngmặcquầnốngphồngchơiđànmăngđôlin.Rừngcâydướitrăng.Mọicáiđóchẳnggợichotôikỷniệmgì,vậymànhữnghìnhvẽnàyhẳnđãtừngquenthuộcđốivớitôihồitôicònngủtrênchiếcgiườngnày.Tôitìmtrêntrần,mộtvếttíchbấtkỳ,màkhôngbiếtnólàcáigì.Nhưngchẳngcógìníumắttôilại.Tôiđứngdậyvàrachỗcửasổ.Nhìnxuốngdướiđường.

Phốvắngtanhvàtốihơnlúctôivàokhunhà.Gãcảnhsátvẫnđứngcanh

vỉahètrướcmặt.Phíatrái,nếutôicúiđầu,tôicóthểthấymộtkhoảngcũngvắngtanhvớinhữngnhânviêncảnhsátkhácđứngcanh.Nhưthểcửasổcủatấtcảnhữngkhunhànuốtlấybóngđêmđangxuốngdần.Nhữngcửasổấyđenngòmvàtathấyrõlàkhôngcóaiởđấy.Bấygiờ,mộtcáigìbậtđánh“tách”trongtôi.Cáicảnhnhìnthấytừcăn

phòngnàygâycho tôimộtcảmgiác loâu,nơmnớp,mà tôiđã từngbiết.Nhữngmặt tiền này, con phố vắng này, những bóng người canh gác nàytronghoànghônlàmtôibốirốimộtcáchquỷquyệtnhưmộtbàiháthaymộtmùihoaxakiađã từngquen thuộc.Và tôidámchắc rằngnhiều lần,cũngvàogiờnày, tôiđã từngđứngđâyrìnhngóngkhôngđộngđậy,không làmmộtcửchỉnhỏnàovàthậmchíkhôngdámthắpmộtngọnđèn.Khi tôi trở lại phòng tiếp khách, tôi tưởng không còn ai ở lại đó nữa,

nhưngbàtađãnằmdàitrênghếnhung.Bàngủ.Tôikhẽkhànglạigầnvàtôingồixuốngđầukiacủachiếcghếdài.Mộtcáikhayvớimộtấmtràvàhaicáitáchđặtgiữatấmthảmlentrắng.Tôikhẽho.Bàtakhôngthứcgiấc.Tôibènróttràrahaitách.Trànguộilạnh.Ngọnđèn bên chiếc ghế dài để cảmột phần của căn phòng chìm trong

bóngtốivàtôiphảikhókhănmớinhậnracáibàn,cáimanơcanhvàcáimáykhâu,nhữngđồvậtmà“Denise”đãbỏ lạiđó.Nhữngbuổi tốixưakiacủachúng tôi trong căn phòngnày thườngnhư thế nào nhỉ?Làm saomàbiếtđược?Tôinhấptràtừngngụmnhỏ.Tôinghethấyhơithởcủabàta,mộthơithở

gần như không thấy được, nhưng căn phòng tĩnh lặng đến nỗi một tiếngđộngnhỏnhất,mộttiếngthìthầmkhẽnhấtcũngbậtlênrõràngđếnphátsợ.Thôi,đánhthứcbàtalàmgì?Bàtakhôngthểchotôibiếtgìnhiềulắm.Tôiđặttáchxuốngchiếcthảmlen.Đúnglúcrờicănphòng,tôilàmchosàngỗkêucótkét,vàtôiđivàohành

lang.Tôimòmẫmtìmcửara,rồitìmrơlethờigiancủacầuthang.Tôiđóngcửa

hếtsứcnhẹnhàng.Tôivừađẩycánhcửacóôkínhkiađểđiqualốivàokhunhà thìcáibật“tách!”mà tôiđãcảm thấykhinhìnquacửasổphòngngủtrênkia, lạivanglênlầnnữa.Lốivàorựcmộtánhsángtrắngloátoảratừngọnđènhìnhcầutreotrêntrần.Tôiquendầnvớithứánhsángquágắtấy.Tôiđứnglạiđóngắmnhữngbứctườngxámvànhữngôkínhcửalấplánh.Mộtcảmgiácxuyênquatâmtrítôi,nhưnhữngmảnhmộngvụthiệnvụt

tanmàkhithứcdậytacốnắmbắtđểdựnglạitoànbộgiấcchiêmbao.TôithấymìnhđangđitrongmộtParistốitắmvàđẩycửakhuchungcưnàycủaphốCambacérès.Thếrồi,mắttôibỗngnhiênchóiloàvàtrongmộtgiây,tôikhôngtrôngthấygìnữahếtvìánhsángtrắngloáởcửalốivàotươngphảnmạnhmẽvớibóngđêmbênngoài.Chuyệnấylàtừhồinàonhỉ?VàothờitêntôilàPedroMcEvoyvàtốinào

cũngvềđây?Phảichăngtôiđãnhậnralốivào,tấmrơmchùichânhìnhchữnhậttotướng,nhữngbứctườngxám,cáibóngđènhìnhcầutrêntrầnđánhđaibằngmộtcáivànhđồng?Đằngsaunhữngôkínhcửaravào, tôi trôngthấynhữngbậcđầucủacầuthangmàtôithèmcấtbướcchậmrãiđilênđểlàm lạinhữngcửchỉ tôiđã từng làmvà theonhững lộ trìnhngàyxưacủamình.Tôi tưởngnhưcònnghe thấy trong lối vàonhữngkhuchungcưdưâm

nhữngbướcchâncủanhữngngườithườngquađóvàđãbiệttămtừbấyđếnnay.Mộtcáigìvẫntiếptụcrunglênsaukhihọđiqua,nhữnglànsóngmỗilúcmộtyếuđinhưngvẫnnắmbắtđượcnếutậptrungchúý.Thựcra,cóthểchưabaogiờ tôi làcáigãPedroMcEvoyđó, tôichẳng làcáigìcả,nhưngnhữnglànsóngxuyênquatôi,khixaxăm,khimạnhhơnvàtấtcảnhữngdư

vangtảnmácbồngbềnhtrongkhôngtrungấykếttinhlạivàđấylàtôi.

XVI

KháchsạnCastille,phốCambon.Trướcquầytiếptân,mộtphòngkhách

nhỏ.Trongtủsáchcócửakính,bộlịchsửPhụchưngcủaL.deVieloCastel.Cóthểmộttốinàođó,tôiđãlấymộttậprađọctrướckhilênphòngmìnhvàđãbỏquêntrongđóbứcthư,tấmảnhhoặctờđiệntíntôidùngđểđánhdấutrang.Songtôiđâudámxinngười thườngtrựcchophépgiởcác trangcủamườibảytậpđểtìmlạicáidấuvếtcủachínhmình.Trongcùngkháchsạn,mộtmảnhsânquâytrongtườngcóhàngràomắt

cáophủđầydây leo.Nền látđámàuchusa,cáimàucủanhữngsânquầnvợt.Bàn,ghếloạikêởvườn.VậylàtôiđãsốngởđâyvớinàngDeniseCoudreusenọ.Phòngchúngtôi

trôngraphốCambonhaynhìnxuốngsân?

XVII

Số19phốbếntàuAusterlitz.Mộtkhuchungcưbatầnglầuvớimộtcổng

lớnmởratrênmộthànhlanggiữahaidãytườngvàng.Mộtquáncàphêvớitấmbiểnđề:Àlamarine(QuánHảiquân).Đằngsaucửakính,treomộtpanôtrênđótađọcthấy“MENSPREEKTVLAAMSCH”bằngchữđỏthẫm.Khoảngchụcngườichenchúcởquầy.Tôingồiởmộtbàntrống.Mộttấm

ảnhlớnchụpmộthảicảngtreoởbứctườngcuốiphòng:Anvers,nhưđượcghidướiđó.Kháchhàngnói rất toởquầy.Chắnhẳnhọđều làmviệc trongkhuphố

nàyvàđanguốngrượukhaivịbữatối.Gầncửakínhravào,mộtbànbóngmáy,đứngtrướclàmộtngườivậncom-lêmàuxanhnướcbiển,thắtcàvạt,yphụcnổibậtlêngiữanhữngngườikhácmặcvétcanađiêng,vétdahoặcquầnáolaođộng.Ngườinàythảnnhiênchơi,mộttayuểoảikéocáicầnlòxocủabànbóngmáy.Khói thuốc láđiếuvà tẩu làm tôicaymắtvàhokhụckhặc.Phảngphất

mộtmùimỡlợnnước.-Cậudùnggì?

Tôikhôngthấylãolạigầnmình.Thậmchítôikhôngnghĩlàcóaiđếnhỏi

tôimuốngìvìchắcchẳngaithấysựhiệndiệncủatôiởcáibànphíatrongcùng.-Mộtespresso.[9]

Đólàmộtngườinhỏbé, trạcsáumươi tuổi, tócbạc,mặtđỏđãbịsung

huyết,chắclàdouốngcácloạirượukhaivịlinhtinh.Mắtlãomàuxanhnhạtcàngcóvẻlờnlợttrêncáinềndađỏthẫmấy.Cómộtcáigìvuivuitrongcáimàutrắng,màuđỏ,màulơmangsắcđiệusànhsứấy.-Xinlỗi…tôinóigiữalúclãosắpquaytrởlạiquầy.Dòngchữtrêncửa

nghĩalàgìvậy?-MENSPREEKTVLAAMSCHấyà?

Lãophátâmcâunàybằngmộtgiọngsangsảng.-Vâng.

-Chúngtôinóitiếngflamăng.

Lãođểmặctôiđóvàtiếnvềphíaquầy,dángđikhệnhkhạng.Lãogiơtay

gạtthẳngcánhnhữngkháchhàngvướnglối.Lãotrởlạivớitáchcàphêcầmcảhaitaygiơraphíatrướcnhưphảilàm

mộtcốgắnglớnđểtránhchocáitáchkhỏirơi.-Đây.

Lãođặttáchlêngiữabàn,thởrốcnhưmộtvậnđộngviênmaratôngkhivề

tớiđích.-Bác…COUDREUSE…bácnghecáitênấycóquenkhông?

Tôiđặtcâuhỏimộtcáchthôbạo.

Tôigieomìnhxuốngchiếcghếtrướcmặttôivàkhoanhtaylại.Lãovẫn

thởphìphò.-Tạisao?Cậuquen…Coudreuseà?

-Không,nhưngtôithườngnghenhắcđếntronggiađình.

Nướcdalãotrởnênmàuđỏgạchvàmồhôiđọngthànhgiọtởhaicánh

mũilão.-Coudreuse…Dạoxưaôngtaởtrênlầuhai…

Lãonóihơitrọtrẹ.Tôinuốtmộtngụmcàphê,quyếtđịnhcứđểlãonói,vì

hỏithêmcâunữacóthểlàmlãoesợ.-Hồi ấy, ông ta làmviệcởgaAusterlitz…VợôngngườiAnvers cũng

nhưtôi…-Ôngấycómộtcongáiphảikhông?

Lãomỉmcười:

-Phải.Mộtconbéxinhđẹp…Cậubiếtnó?

-Không,nhưngtôinghenói…-Nórasaorồi?

-Đóchínhlàđiềutôiđangcốtìmbiết.

- Dạo ấy, sáng nào nó cũng xuống đây mua thuốc lá cho ông bố.

CoudreusequenhútLaurens,loạiđiếuBỉ…Lãođắmvàotrongkỷniệmđóvàtôichắcrằng,cũngnhưtôi,lãokhông

cònnghethấynhữngtiếngcườinóicũngnhưtiếngxoànxoạtcửabêncạnhchúngtôi.Mộtconngườitửtế,ôngCoudreuseấy…Tôivẫnthườngăntốivớihọở

trênlầu…Tôivẫnnóitiếngflamăngvớibàvợông.-Báckhôngđượctingìvềhọnữaư?

-Ôngtachếtrồi…BàvợtrởvềAnvers.

Vàlãoliamạnhtayquamặtbàn.

-Cáiđótừthờixalắcxalơrồi,tấtcảmọichuyệnđó…

-Bácbảocôấyvẫnxuốngmuathuốcláchocha…thuốcnhãnhiệugìnhỉ,

tôilạiquênmấtrồi?-Laurens.

Tôihyvọngnhớđượccáitênấy.

-Một conbé thật ngộ…mớimười tuổi, nóđãđánhbi-avới cáckhách

hàngcủatôi…Lãochỉchotôithấymộtcửaởtrongcùngquáncàphê,chắclàdẫnvào

phòngbi-a.Vậylànàngđãhọcchơitròấyởđấy.-Khoanđã,lãobảotôi.Đểtôichocậuxemcáinày…

Lãonặngnềđứngdậyvàđivềphíaquầy.Mộtlầnnữa,lãolạiđưacánh

taygạttấtcảnhữngaicảnlối.Phầnlớnkháchhàngđộimũcát-kétthuỷthủvànóimộtthứtiếngkỳcục,chắclàtiếngflamăng.Tôinghĩcólẽvìnhữngsa-lanneoởdướibếntàuAusterlitz,hẳnlàtừBỉtới.-Này…Xemđây…

Lãongồi trướcmặt tôivàchìacho tôimộtsốhoạbáocũvề thời trang,

ngoàibìacóhìnhmộtcôgáitócmàuhạtdẻ,mắttrongsáng,nétmặtcómộtcáigìđórấtÁĐông.Tôinhậnrangay:Denise.Nàngmặcmộtchiếcáocộcbôlêrôvàcầmmộtnhánhphonglan.-Denise,congáicủaCoudreuseđấy…Cậuthấykhông…mộtconbéxinh

đẹp…Nóđãlàmnghềmặcquầnáochiêumẫu…Tôibiếtnótừhồinócònbétí…TờbìahoạbáoloanglổvếtrượuScotch.

- Tôi đây, bao giờ tôi cũng thấy lại hình ảnh nó xuống kiếm thuốc lá

Laurenschocha…-Thếcôấykhôngphảilà…thợkhâu?

-Không.Tôikhôngtinlàthế.

-Vàbácthậtsựkhôngbiếtcôấyhiệnnayrasao?

-Không.

-BáckhôngcóđịachỉmẹcôấyởAnvers?

Lãolắcđầu.Lãocóvẻngaongán.

-Tấtcảnhữngcáiđókếtthúcrồi,anhbạnạ…

Tạisaonhỉ?

-Bácchotôimượntờbáonàyđượckhông?Tôihỏi.

-Được,anhbạnạ,nhưngcậuphảihứasẽtrảlạichotôi.

-Xinhứa.

-Tôirấtquítờbáo.Nónhưlàmộtvậtkỷniệmcủagiađình.

-Côấythườngxuyênmuathuốclávàogiờnào?

-Baogiờcũngvàotámgiờkémmườilăm.Trướckhiđihọc.

-Họctrườngnào?

-TrườngởphốJenner.ThỉnhthoảngtôivàôngCoudreuseđưanóđi.Tôiđưatayvềphíatờbáo,thộpnhanhlấyvàkéovềphíamình,timđập

mạnh.Thậtvậy,lãocóthểthayđổiýkiếnvàgiữlại.-Cảmơn.Mai,tôimanglạitrảbác.

-Khôngsaihẹnchứ?

Lãonhìntôi,vẻnghingờ.

-Nhưngtạisaocậulạiquantâmđếnchuyệnnày?Cậulàngườitronggia

đìnhà?-Vâng.

Tôikhôngthểkhôngngắmnghíatrangbìasốhoạbáo.Denisecóvẻhơi

trẻhơntrongnhữngtấmảnhtôiđãcó.Nàngđeohoatai,vànhôlênkhỏiđoáphonglantrongtay,nhữngcánhdươngxỉchelấpmộtnửacổnàng.Ởhậucảnh, cómột thiên thần chạm bằng gỗ.Vàmé dưới, ở góc trái tấm hình,những chữ nhỏ xíumàu đỏ nổi bật trên nền áo bôlêrô đen: “Ảnh Jean –MichelMansource”.-Cậumuốnuốngcáigìkhông?Lãohỏitôi.

-Không,cảmơn.

-Vậythìtôiđãicậutáchcàphêbannãy.

-Bácquáhảotâm.

Tôi đứngdậy, cuốnhoạ báo trong tay.Lão đi trước tôi,mởđườngqua

đámkháchhàngmỗilúcmộtđônghơnởquầy.Lãonóivớihọmộtcâubằngtiếngflamăng.Chúngtôimấtkhánhiềuthìgiờmớiratớichỗcửakính.Lãomởcửavàthấmmồhôitrênmũi.-Cậuđừngquêntrảbáotôi,nghe?Lãovừanóivừachỉtờbáo.

Lãođóngcửakínhvàtheotôirahèđường.

-Cậuthấykhông…Xưa,họởtrênkia…lầuhai…

Các cửa sổ sáng đèn.Cuốimột gian phòng, tôi thấymột cái tủ gỗ sẫm

màu.

-Giờcónhữngngườikhácthuê…

-Hồibáchaydùngbữatốivớihọ,làởphòngnào?

-Phòngkia…bêntrái…

Vàlãochỉchotôicửasổbênđó.

-CònphòngcủaDeniseởđâu?

-Trôngsangmébênkia…mésân…

Lãođứngtưlựbêntôi.Cuốicùng,tôichìataycholão.

-Tạmbiệt.Tôisẽmangtrảbáochobác.

-Tạmbiệt.

Lãonhìntôi,cáiđầutovớibộmặtđỏtìvàoôkính.Khóithuốclátẩuvà

điếudìmđámkháchđứngởquầytrongmộtvùngsươngmùvàngvàngvàđếnlượtcáiđầutovớibộmặtđỏcànglúccàngmờđivìmạnghơinướcdohơithởcủalãolàmđọngtrênkính.Đêmxuống.GiờDeniseở trườngvề,nếunhưnàngở lạihọc tối.Nàng

thườngđihướngnào?Từphíaphảihaytừphíatrái?Tôiquênkhônghỏilãochủquáncàphê.Hồiđó,xecộqualạithưahơnvàlátiêuhuyềnlàmthànhmộtcáivòmbêntrênphốbếntàuAusterlitz.Xahơn,bảnthânnhàgachắcgiốngnhưnhàgamộtthànhphốởmiềnTâyNam.Xahơnnữa,Thảoviênvàbóng tốicùngsự tịch lặngnặngnềcủaChợRượuVang làmtăng thêmsựtĩnhmịchcủakhuphố.Tôiquacửakhuchungcưvàtôibậtrơlethờigian.Mộthànhlangvớinền

lát cũ gạch hoa hình thoi đen và xám.Một tấm chùi chân bằng sắt. Trêntườngquétvôivàng,nhữnghộpthư.Vàbaogiờcũngmùimỡlợnnước.Nếumình nhắmmắt lại, tôi nghĩ, nếumình ấp hai tay lên tránmà tập

trungtưtưởng,cóthểmìnhngheđược,vẳnglạitừrấtxa,tiếngdépnànglẹpxẹptrêncầuthangcũngnên.

XVIII

Nhưngtôichorằngnơichúngtôi–Denisevàtôi–gặpnhaulầnđầulàở

mộtbarkháchsạncơ.Tôingồivớingườiđànôngmàtathấytrêncáctấmảnh, cái gã FreddieHoward deLuz ấy, bạn thuở nhỏ của tôi, và vớiGayOrlow.HọởkháchsạnmộtthờigianvìhọmớiởMỹvề.GayOrlowbảotôirằngcôđợimộtngườibạn,mộtcôgáimàcômới làmquen thờigiangầnđây.Nàngtiếnvềphíachúngtôivàlậptức,gươngmặtnànglàmtôichúý.Một

bộmặtÁĐôngmặcdùtócnànggầnnhưvàng.Đôimắtrất trongsángvàxếch.Lưỡngquyềncao.Nàngđộimột chiếcmũnhỏngồngộ trônggiốngkiểumũvùngTyrolvàtóccắtkhángắn.Freddie và Gay Orlow bảo chúng tôi chờ họ một lát và đi lên phòng.

Chúngtôingồiđốidiệnnhau.Nàngmỉmcười.Chúng tôi khôngnói chuyện.Nàngcó cặpmắtmàunhạt thi thoảngvụt

quamộtchútgìmàuxanhlục.

XIX

Mansoure,Jean–Michel.Số1phốGabrielle,quận17,CL172-01.

XX

-Xin lỗi,ynóivới tôikhi tôiđếnngồivàobànyởmộtquáncàphêở

quảng trường Trắng, nơi y đã đề nghị tôi, qua điện thoại, đến tìm y vàokhoảngsáugiờchiều.Xinlỗi,tôibaogiờcũnghẹngặpởngoàinhà…Nhấtlàđốivớimộtcuộctiếpxúcđầutiên…Bâygiờchúngtacóthểvềnhàtôi…Tôinhậnraydễdàngvìyđãnóirõysẽmặcmộtbộđồnhungxanhthẳm

vàtócytrắng,rấttrắng,cắttheokiểubànchải.Cáidángnghiêmtúcấykháchẳnvớihàngmidàiđenchớpliênhồi,đôimắthìnhtráihạnhđàovàhìnhnétnữcủacáimiệng:môitrênuốnlượn,môidướicăngvàháchdịch.Ởtưthếđứng,tôithấyytầmthước.Ymặcáomưavàongườivàchúng

tôirakhỏitiệmcàphê.ĐếnchỗnềnđắpcaocủađạilộClichy,ychỉchotôimộttoànhàcạnhCối

XayĐỏvàbảo:Giávào thờikỳkhác thì tôiđãhẹnôngở tiệmGraff…Đằngkiakìa…

Nhưngbâygiờ,cáiđókhôngcònnữa…ChúngtôibăngquađạilộvàđitheophốCouston.Yrảobước,lenlénđưa

mắtnhìnvềphíanhữngbarđènmàuxanhlụcởvỉahèbêntráivàkhiđếnngangtầmxưởngsửaxelớn,gãgầnnhưchạy.ĐếngócphốLepic,gãmớidừnglại.-Ôngthứlỗi,ythởhổnhểnnói,cáiphốnàynhắctôinhớđếnnhữngkỷ

niệmkỳcụclắm…Ôngthứlỗicho…Ysợthậtsự.Thậmchítôichắclàyrunlênnữakia.

-Bâygiờ,đỡrồi…Chỗnày,mọisựđềuổn…

Ymỉmcườinhìntrướcmặtmình,phốLepicdốclênvớinhữngsạphàng

vànhữngcửahàngthựcphẩmsángđèn.ChúngtôiđivàophốNữTuViệnTrưởng.Ybướcbìnhtĩnhvàthoảimái.

Tôi rấtmuốnhỏiyphốCoustonnhắcynhớđến“nhữngkỷniệmkỳcục”nàosongtôikhôngdámđườngđộthoặcgâychoynỗibồnchồnlosợđãlàm

tôingạcnhiên.Vàbất thình lình, trướckhiđếnquảng trườngNữTuViệnTrưởng,ylạirảobước.Tôiđibênphảiy.VàolúcchúngtôibăngquaphốGermain–Pilon,tôithấyynémmộtcáinhìnkinhhãivềphíaconphốhẹpấyvớinhữngdãynhàthấptốitămchạykhádốcxuốngtậnđạilộ.Yriếtcánhtaytôirấtmạnh.Yníulấytôinhưmuốnrứtmìnhrakhỏisựchiêmngưỡngconphốnày.Tôikéoysanghèđườngbênkia.-Cảmơn…Ôngbiếtđấy–thậtrấtkỳ…

Ylưỡnglự,địnhthổlộtâmsự.

-Tôi…mỗi lầnbăngquađầuphốGermain–Pilon, tôiđều thấychóng

mặt…Tôi…tôithèmđixuôiphố…Cámdỗquámạnh.-Tạisaoôngkhôngđixuôiphốluônđi?

-Bởivì…CáiphốGermain–Pilonnày…Ngàyxưa,ởđâycó…Cómột

chỗ…Yngừnglại.

-Ồ…ynóivớimộtnụcườithoáithác.Tôithậtnguxuẩn…Montmartre

ngàytrước…YbiếtgìvềMonmartrengàytrước?

YởphốGabrielletrongmộtkhuchungcưbênlềnhữngkhuvườncủanhà

thờlớnSacré–Coeur(TráitimChúaJêsu).Chúngtôilênlốicầuthangdùngchongười làm.Ymấtkhánhiều thờigianđểmởcửa:baổkhoá trongđóxoaynhữngchìakhácnhaumộtcáchchậmchạpvàcầnmẫnnhưkhingườitatuầntựlầntheohệthốngsắpđặtổkhoárấttinhvicủamộtkétbạcvậy.Một cănhộnhỏxíu.Chỉ baogồmmột phòng tiếpkháchvàmột phòng

ngủ,thoạtkìthuỷchỉhọpthànhmộtgianduynhất.Nhữngtấmrèmbằngxatanhbồngbềnh treobằngnhữngdâynhỏkết chỉ bạcngănphòngngủvớiphòngtiếpkhách.Phòngnàyđượccănglụamàuxanhdatrờivàcửasổduynhấtđượcchebằngnhữngtấmrèmcùngmộtmàuđỏ.Nhữngbànmộtchânbằngsơnmàiđentrênđóbàynhữngđồbằngngàhaybằngngọc,nhữngghếbành cóc bọc vảimàuve nhạt vàmột trườngkỷphủmột thứhàngdệt incànhlávớimàuvecònnhạthơnnữa,manglạichotoànbộcănhộcáidángvẻcủamộthộpkẹo.Ánh sánghắtxuống từnhữngđènvàng rựcgắn trêntường.

-Mờiôngngồi,ybảotôi.Tôingồixuốngchiếctrườngkỷincànhlá.Yngồicạnhtôi.

-Nào…đưatôixemcáiấy…

Tôi rút trong túi áo vét ra cuốn hoạ báo thời trang và chỉ cho y hình

Denisengoàibìa.Ycầmlấycuốnhoạbáotừtaytôivàgiươngđôimụckỉnhcógọngđồimồitotướng.-Phải…phải…ẢnhJean–MichelMansoure…Đúnglàtôi…Khôngthể

nghingờgìđượcnữa.-Ôngcònnhớcôgáinày?

-Hoàntoànkhông.Dạoấy,ítkhitôilàmchobáonày…Đólàmộttờbáo

thời trang nhỏ… Tôi chủ yếu làm cho tờ Vogue (Thịnh hành), ông hiểuchứ…Ymuốntỏramìnhcaohơn.

-Vàôngkhôngcónhữngchitiếtkhácvềtấmảnhnày?

Ynhìnkỹtôi,vẻthíchthú.Dướiánhđèn,tôithấydamặtyđầynhữngnếp

nhănnhỏlitivànhữngnốttànnhang.-Nhưngôngbạnthânmến,tôisẽnóingayvớiôngbạnđây.

Yđứngdậy,cuốnhoạbáocầmtrongtayvàxoaymộtvòngchìakhoá,mở

mộtcánhcửamàchođếnlúcbấygiờ,tôichưađểýthấyvìnóđượccănglụaxanhcũngnhưnhữngbứctường.Cửanàydẫnvàomộtphònghẹp.Tôinghethấyylụcxụcnhiềungănkéokimloại.Mấyphútsau,yrakhỏiđóvàđóngcửalạicẩnthận.-Đây,ybảotôi,tôicòntấm“lịch”nhỏvớinhữngâmbản.Tôivẫnlưugiữ

tấtcả,từđầutrởđi…Sắpxếptheonămvàthứtựa,b,c…Ytrởlạingồibêncạnhtôivàtra“fich”

-Denise…Coudreuse…Đúngthếchứ?

-Vâng.

-Vềsau,côtakhônglàmảnhvớitôilầnnàonữa…Bâygiờthìtôinhớra

côgáinàyrồi…CôtalàmrấtnhiềuảnhvớiHoynigen–Hunne…-Aikia?

-Hoynigen–Hunne,mộttaynhiếpảnhngườiĐức…Ờmàphải…đúng

vậy…CôtalàmviệcrấtnhiềuvớiHoynigen–Hunne…MỗilầnMansourethốtlêncáitêncónhữngâmvangmơmộngvànãonề

ấy,tôicócảmgiácnhưcặpmắtmàunhạtcủaDeniseđènặnglêntôi,nhưtronglầnđầutiên.-Tôicóđịachỉcủacôtahồiấy,nếuôngmuốnbiết…

-Tôimuốnbiết,tôiđáp,giọnglạcđi.

-97phốRome,Paris,quận17–97phốRome…

Yđộtngộtngẩngđầulênnhìntôi.Mặtytrắngdễsợ,mắttrốra.

-97phốRome…

-Nhưng…cóchuyệngìvậy?tôihỏi.

-Bâygiờtôinhớracôgáiấyrấtrõ…Tôicómộtngườibạnởcùngkhu

chungcư…Y nhìn tôi, vẻ ngờ vực, và có vẻ cũng bối rối như khi băng qua phố

CoutonvàquãngtrêncủaphốGermain–Pilon.-Mộtsựtrùnghợpkỳlạ…Tôinhớrấtrõ…Tôiđếntìmcôtatạimộtnhà

ởphốRomeđểlàmảnhvànhântiệnghéthămngườibạnấy…Anhtaởtầnglầubêntrên.-Ôngđãđếnnhàcôấy?

-Vâng.Nhưngchúngtôi làmảnhtrongcănhộcủabạntôi.Anhtangồi

chơivớibọntôi.-Ngườibạnnàovậy?

Mặtymỗilúcmộttái.Ysợ.

-Tôi….sẽgiảithíchchoôngnghe…Nhưngtrướcđó,tôiphảiuốngmột

cáigìđó…đểlấytinhthần…..

Yđứngdậyvàbướctớimộtcáibàncóbánhxemàyđẩytớitrướctrườngkỷ.Ởkhaytrên,mấycáilọconbàycùngvớinhữngnútphalêvànhữnglậplắcbạchìnhdâyhàmthiếcnhưcủađámnhạccôngWehrmacht[10]thườngđeoquanhcổ,trênđócókhắctênloạirượu.-Tôichỉcórượungọt…Ôngkhônglấythếlàmphiềnlòngchứ?

-Khôngsaocả.

-TôiuốngchútMarieBizard…cònông?

-Tôicũngthế.

YrótrượuMarieBizardvàonhữngchiếclyhẹpvàkhitôinếmthứrượu

ngọtnày,nóhòalẫnvớinhữngthứxatanh,ngàvàđồdátvàngngánngẩmquanhtôi.Nóchínhlàbảnchấtcủacănhộnàyvậy.-CáianhbạnởphốRomađã…Bịámsát…

Ynóimấytiếngsaucùngmộtcáchngậpngừngvàchắcchắn,y làmcố

gắngnàylàvìtôi,nếukhôngthìyđãkhôngđủcanđảmđểdùngmộttừcụthểnhưvậy.-ĐólàmộtngườiHyLạpởAiCập…Anhtalàmthơvàđãviếthaicuốn

sách...-VàôngtinrằngDeniseCodreusebiếtanhta?

-Ồ…Côấyhẳnthườnggặpanhtaởcầuthang,ynói,vẻkhóchịuvìchi

tiếtấyđốivớiylàkhôngquantrọnggìhết.-Và…Chuyệnấyđãxảyratrongkhuchungcư?

-Phải

-Lúcấy.Deniseởtrongkhuchungcư?

Thậmchíykhôngnghethấycâuhỏicủatôi.

-Chuyệnấyxảyravàobanđêm…anhtađãđưamộtngườinàođó lên

phòngmình…Bấtkỳai,anhtacũngđưalênphòngmình…-Ngườitađãtìmrahungthủ?

Ynhúnvai.-Cácloạihungthủấy,ngườitachẳngbaogiờtìmra…Trướcđó,tôiđã

chắcrằngcuốicùngđiềuđósẽxảyrađếnvớianhta thôi…Nếuôngthấymặtmũimột số gã thanh niênmà ta thườngmời đến nhà vào buổi tối…Ngaycảbanngàybanmặt,tôicònthấysợnữalà…Ymỉmcười,mộtnụcườikỳcục,vừaxúcđộngvừakinhhãi.

-Bạnanhtênlàgì?Tôihoi.

-AleeScouffi.MộtngườiHylạpởAlexandrie.

Yđộtngộtđứngdậyvàkéonhữngtấmrèmlụamàuxanhdatrời,đểlộ

khungcửasổ.Rồiylạingồixuốngtrườngkỷ,bêncạnhtôi.-Ôngthứlỗi…Nhưngcónhữnglúctôicócảmgiácnhưcókẻnàonấp

đằng saunhững tấm rèm…Ônguống thêmchútMarie-Brizardnữanhé?Phải,mộtgiọtMarie-Bizard…Ycốlấymộtgiọngvuivẻvànắmchặtcánhtaytôinhưmuốnchứngtỏ

vớichínhmìnhrằngtôiquảđangởđó,bêncạnhy.-ScouffiđếnởPháp…TôiquenanhtaởMontamartre…Anhtađãviết

mộtcuốnsáchrấthaytênlàTàubỏneo-Nhưngthưaông,tôinóivớimộtgiọngrắnrỏivànhấnrõtừngâmtiếtđể

cho lầnnàyyhạcốnghecâuhỏicủa tôi,nếuôngnóivới tôi rằngDeniseCoudreuseởtầngdưới,hẳncôấyphảinghethấymộtcáigìbấtbìnhthườngvàocáiđêmhômấychứ…Chắcngườitaphảilấycungcôấyvớitưcáchlànhânchứng….-Cóthể.

Ynhúnvai.Không,dứtkhoátlàvềphầny,ychẳngquantâmgìđếnnàng

DeniseCoudreusenày,conngườirấtđángkểđốivới tôimàtôimuốnbiếtđếntừngcửchỉnhỏnhất.Điềukinhkhủngnhấtlàtôilạibiếthungthủ….Hắnlàmchongườitalầm

vì hắn có bộ mặt đẹp như thiên thần… Tuy nhiên, cái nhìn của hắn rấtdữ….Haiconmắtmàuxám….Yrùngmình.Tưởngnhưngườimàynhắcđếnđangđứngđó,trướcmặt

chúngtôivàphóngcặpmắtxámxuyênsuốtyvậy.

-Mộttênvôlạibỉổi…Lầncuốicùngtôithấyhắnlàtrongthờikỳchiếm

đóng,trongmộttiệmănởtầnghầmphốCambon..HắnngồicùngvớimộttênĐức…GiọngyrunrunkhinhắclạihồiứcđóvàmặcdầutôimãinghĩvềDenise

Coudreuse,cáigiọngthethéấy,cáithứkêuthanuấtứcvẫngâychotôimộtcảmgiácmà tôikhómàchứngminhchođược, tuy thấynómãnh liệtnhưmộtđiềuhiểnnhiên:thựcra,yghenvớisốphậnbạnmìnhvàygiậncáigãmắtxámđãkhôngámsátchínhyđây.-Hắnvẫncònsống…Hắnvẫnởđó,ởParisnày…cóngườichotôibiết

thế…Cốnhiênhắnkhôngcònbộmặtthiênthầnấynữa..Ôngcómuốnnghetiếnghắnkhông?Tôikhôngkịp trả lờicâuhỏikỳ lạấy:yđãcầmlấymáyđiện thoạiđặt

trênmộtchiếcghếthấpbọcdađỏcạnhchúngtôivàquaymộtsồ.Yđưaốngnghechotôi.-Ôngsắpnghethấyhắnnóiđấy…Chúý…Hắnlấybiệthiệulà“Kỵsĩ

xanh”.Mớiđầutôichỉnghethấynhữnghồichuôngngắnlặpđilặplạichobiết

đườngdâyđangbận.Thếrồi,ởquãnggiữanhữnghồichuông, tôinhậnranhữngtiếngđànôngđànbàgọinhau:MauricevàJosymuốnRenégọidâynói…LucienđợiJeannotởphốCôngƯớc…bàDuBarrykiếmngườicùngphe…Alcibiadechiềunaycómộtmình…Nhữngmẩuđốithoạibắtđầu,nhữnggiọngnóitìmnhaubấtchấpnhững

hồichuôngliêntụcbópnghẹtchúng.Vàtấtcảnhữngconngườivôdiệnmạoấytìmcáchtraođổivớinhaumộtsốđiệnthoại,mộtmậthiệuvớihyvọngcóđượcmộtcuộcgặpgỡnàođó.Cuốicùng,tôinghethấymộtgiọngxaxămhơnnhữnggiọngkhác,lặpđilặplại.“”Kỵsĩxanh”chiềunayrỗi…“Kỵsĩxanh”chiềunayrỗi…Chosốđiện

thoại…Chosốđiệnthoại…-Thếnào,Mansourehỏitôi,ôngnghethấyhắnchứ?Ôngnghethấytiếng

hắnchứ?Yápốngnghevàotaivàghémặtlạigầnmặttôi:

-Cáisốđiệnthoạitôivừaquay,đãtừlâu,khôngđượcphânchoai,ygiải

thích.Chonênhọthấylàcóthểliênlạcbằngcáchấy.Yimlặngđểnghe“Kỵsĩxanh”chorõhơn,còntôithìnghĩrằngtấtcả

những tiếng la ấy là tiếng bên – kia –mộ, tiếng những người đã khuất –những tiếng lang thangchỉcó thểđáp lạinhauquamộtsốmáyđiện thoạikhôngdùngđếnnữa.-Thậtghêsợ…ghêsợ..ylặplại,nénchặtốngnghevàotai:Cáitênsát

nhânấy…Ôngnghethấychứ?.....Yđộtngộtđặtmáyxuống.Mồhôiytoátra.

-Đểtôiđưaôngxemmộttấmảnhngườibạntôimàtênvôlạiấyđãám

sát…VàtôisẽcốtìmchoôngcuốntiểuthuyếtTàubỏneocủaanhta…Ôngnênđọccuốnđó….Yđứngdậyvàsangphòngngủngăncáchvớiphòngtiếpkháchhàngbằng

nhữngtấmxatanhmàuhồng.Tôithoángthấy,khuấtmộtnửasaunhữngtấmrèmđó,mộtcáigiườngrấtthấpphủmộttấmdalôngguanacô[11].Tôiracửasổvàtôinhìnxuốngnhữngđườngrầyxeđiệnkéocápcủaxóm

Montmartre,nhữngkhuvườncủanhàthờSancré-Coeurvàxahơnnữa,cảParisvớinhữngánhsáng,máinhàvàbóngtốicủanó.Trongcáimêcungphốphườngvàđạilộấy,mộthômnàođó,chúngtôi–Denisevàtôiđãgặpnhau.Những lộ trìnhgiaonhaugiữabao lộ trìnhmàhàngngànhàngvạnngườiđi theotrongkhắpParis,nhưhàngngànhàngvạnviêntrònnhỏcủamộtcỗbi-ađiệnkhổnglồ,đôikhivachạmvàonhau.Vàcáiđóchẳngđểlạigìhết,thậmchíkhôngcònlấymộtvệtsángkiểunhưđườngbaycủamộtconđomđóm.Mansourehổnhểnxuấthiệntrởlạigiữanhữngtấmrèmhồng,mộtcuốn

sáchvàmấytấmảnhtrongtay.-Tôitìmthấyrồi!...Tôitìmthấyrồi!....

Mặty rạngrỡ.Hẳnyđãsợ thất lạcmấtnhữngdivậtấy.Yngồixuống

trướcmặttôivàđưachotôicuốnsách.-Đây…Tôirấtquýnó,nhưngtôichoôngmượnđấy….

Nhất thiếtôngphảiđọc…Đólàmộtcuốnsáchhay…vàlinhcảmmới

đúnglàmsao…Alecđãthấytrướccáichếtcủamình…

Mặtytốisầm.-Tôichoôngluônhai,batấmảnhcủaanhta….

-Ôngkhôngmuốngiữlại?

-Không,khôngphảithế!Ôngđừnglo…Tôicònhàngchụccáinhưthế…

Vàtoànbộphim!...TôinhữngmuốnđềnghịyrửachomấytấmnữacủaDeniseCoudreuse,

songtôikhôngdám.-Tôi thấyvui thíchđượcdịpchomột chàng trainhưôngmấy tấmảnh

Alec..–Ôngvừanhìnquacửasổ?Quangcảnh thậtđẹp,phảikhông?ThếmàhungthủgiếtAleclạiởđâuđótrongquangcảnhấy….VàyđưamubàntayvuốtvecảParisphíadưới,quaôkính.

-Bâygiờ,chắchẳnlàmộtlãogià..mộtlãogiàgớmghiếc…đánhphấntô

son…Ykéonhữngtấmrèmsatanhhồngbằngmộtcửchỉrunrẩy.

-Tôikhôngmuốnnghĩđếnđiềuđó.

-Tôiphảivềđây,tôinói.Mộtlầnnữa,xincảmơnvềnhữngtấmảnh.

-Ôngđểlạitôimộtmìnhư?ÔngkhôngmuốnlàmthêmmộtgiọtMarie

Brizardcuốicùng?-Không,cảmơn.

Y tiễn tôi ra tận cửa cầu thang phụdùng chongười nhà, quamột hành

langhaibêntườngphủnhungmàuxanhđêmvàchiếusángbởinhữngngọnđèngắnvà tườngvớinhữngtinh thểnhỏkết thànhdâyhoa.Cạnhcửa, tôinhậnthấytấmảnhmộtngườiđànônglồngkhungmề-đaytreotrêntường.Mộtngườiđànôngtócvàngrơm,mặtđẹp,cươngnghị,mặtmơmộng.-RichardWal.MộtngườibạnMỹ…cũngbịámsát.

Yđứngtrướcmặt,bấtđộng,lưngcòngxuống.

-Vàcònnhữngngườikhácnữa,ythìthào…Rấtnhiềungườikhác..Nếu

tôitính…tấtcảnhữngngườichếtấy…

Ymởcửachotôi…Tôithấyyrãrờiđếnnỗitôiphảiômhôny.

-Đừnglo,ôngbạnạ,tôibảoy.

-Ông sẽ trở lại thăm tôi chứ?Tôi cảm thấy cô độc biếtmấy…Và tôi

sợ….-Tôisẽtrởlại.

-VànhấtlàhãyđọccuốnsáchcủaAlec…

Tôimạnhdạnlên.

-Xinông…Ôngcóthểrửachotôivàitấmảnh…DeniseCoudreuse?

-Dĩnhiênlàđượcchứ.Tấtcảnhữnggìôngmuốn….đừngcóđánhmất

tấmảnhcủaAlecđấy.Vàhãycẩnthậnngoàiphố…Yđóngcửalạivàtôinghethấyylầnlượtxoaycácchốtcửa.Tôiđứnglại

mộtláttrênsànđầucầuthang.Tôihìnhdungyquadãyhànhlangmàuxanhđêm,trởvềphòngtiếpkháchcónhữngtấmrèmxatanhmàuhồngvàxanhlácây.Vàởđó,tôidámchắc,ylạinhấcmáyđiệnthoạilên,quaysốđó,bồnchồnép chặt ốngnghevào tai và, run rẩy, khôngngừng lắngnghenhữngtiếnggọixaxămcủa“Kỵsĩxanh”.

XXI

Sáng hôm ấy, chúng tôi ra đi rất sớm trong chiếc xe hơi bỏ mui của

Denise và hình như chúng tôi đã qua lối cửa Saint- Cloud. Trời nắng vìDeniseđộimộtchiếcmũrơmlớn.ChúngtôitớimộtlàngcủatỉnhSeine-et-OisehaySeine-et-Marnegìđó

vàchúngtôiđitheomộtcondốcthoaithoảigiữahaihàngcây.Denisechoxe đậu trướcmột thanh chắn sơn trắng dẫn vàomột khu vườn.Nàng đẩythanhchắnvàtôiđợinàngtrênvỉahè.Mộtcâyliễugiữavườnvàtậnphíacuối,mộtnhàtrệtkiểuBăngalô.Tôi

thấyDenisevàoBăngalô.Nàngquay lạivớimộtbégái chừngmười tuổi, tócvàng rơm,mặcmột

chiếcváyxám.Cảbachúngtôilênxe,bégáingồiđằngsau,tôingồicạnhDenisecầmlái.Tôikhôngnhớchúngtôiđãănsángởđâu.Nhưng buổi chiều, chúng tôi đã dạo chơi trong công viên Verseille và

chúngtôiđãbơixuồngvớibégái.Nhữngphảnquangcủamặttrờitrênlànnướclàmtôichóimắt.Deniseđãchotôimượncặpkínhrâm.Sauđó,cảbachúngtôingồiquanhmộtcáibàncódùchevàbégáiănmột

chiếckemhaimàuxanhvàhồng.Gầnchỗchúngtôicónhiềungườivậnyphụcmùahè.Âmthanhmộtdànnhạc.Chúngtôiđưabégáivềlúcchậptối.Khiđingangthànhphố,chúngtôiquatrướcmộthộichợvàchúngtôiđãghélạimộtlúc.TôithấylạiconđạilộvắngvẻvàolúchoànghônvàDenisecùngbégái

thíchthúvớitròxehúcnhau,laođitrongmộtchiếcmàuhoacàđểlạiphíasaumộtluồngtialửa.Cảhaicùngcưỡivàconbékhoatayvẫytôi.Nólàainhỉ?

XXII

ChiềuhômấyngồitrongvănphòngcủaHãng,tôingắmnghíanhữngtấm

ảnhMansouređãchotôi.Mộtngườitobéongồigiữamộtchiếctrườngkỷ.Ymặcmộtchiếcáongủ

bằng lụa thêuhoa.Giữangóncái vàngón trỏbàn tayphải,một chiếcbótthuốclá.Taytráigiữnhữngtrangcủamộtcuốnsáchđặttrênđầugối.Đầuhói,lôngmàyrậm,vàmimắtcụp.Yđangđọc.Mùingắnvàdày,nếpmiệngchuachát,mặtbéovàmangvẻphươngĐông,tựamộtconchóbòhaychuột.Bêntrêny,tượnggỗthiênthầnmàtôiđãthấytrêntrangbìahọabáo,đằngsauDeniseCoudreuse.Tấmthứhaichụpyởtưthếđứng,mặcmộtbộcom-lêtrắngvớiáovétcài

chéo,sơ-mikẻsọcvàcà-vạtsẫm.Taytráinắmchặtmộtchiếccancóđầuquảtáo.Cánhtayphảigậplạivớibàntayhémởkhiếnycócáidángkiểucách.Yđứngrấtcứng,gầnnhưkiễngtrênđôigiày“đơ-cu-lơ”.Ydầntáchra khỏi tấm ảnh, hoạt động lên và tôi thấy y đi dọc theomột đại lộ, dướihàngcây,bướcchântậptễnh.

XXIII

Ngày7tháng11năm1966

Đốitượng:SCOUFFI.

SinhtạiAlexandre(AiCập),ngày28tháng4năm1885

AlexandreScouffiđếnPhápđầutiênvàonăm1920.

Đãlầnlượtở:

26phốNaples,Paris(Q.8)

11phốBerne,Paris(Q.8)trongmộtcănhộchothuêcóđồđạc.

KháchsạnChicago,99phốRome,Paris(Q.17)

97phốRome,Paris(Q.17)lầu5.

Scouffilàngườilàmvănhọcđãinnhiềubàitrongcáctạpchíkhácnhau,

nhữngbàithơmọithếloạivàhaicuốntiểuthuyết:KháchsạnCáVàngvàTàubỏneo.Cũngnghiêncứucakhúcvàmặcdùkhônghànhnghềcasĩ trữ tình,đã

biểudiễnởHộitrườngPleyelvàởrạphátLaMonnaieởBruxelles.ỞParis,Scouffibịcảnhsátthờilưuđểý,coilàkhôngthểdungnạp,thậmchíngườitađãtínhđếnchuyệntrụcxuấty.Tháng11năm1924,hồiởsốnhà26phốNaplesyđãbịcảnhsátthẩmvấn

vìđịnhcưỡngdâmmộtthiếuniênchưađếntuổitrưởngthành.Từtháng11/1930đếntháng9/1931,ysốngởkháchsạnCastille,99phố

Rome với Pirre D., một thanh niên 20 tuổi, lính công binh đoàn 8 ởVersailes.HìnhnhưScouffihayluitớicácbarđặcbiệtởMontmatre.ScoufficónhữngkhoảnthunhậplớntừnhữngtàisảnthừakếcủachaởAiCập.Bịámsát trongphòngởđộcthânởsốnhà97phốRome.Khôngtìmra

hungthủ.

Đốitượng:DEWRÉDE,OlegAUTeuil54-73

Chođếnnayvẫnkhôngxácđịnhđượcngườimangtênnày.

Cóthểđólàmộttêngiảhaytênmượn.

HoặctênmộtngoạikiềuchỉlưutrúởPhápmộtthờigianngắn.

SốđiệnthoạiAUTeuil54-73khôngđượcphânchoaikểtừnăm1952.

Trongmườinăm,từ1942đến1952nóđãđượcphâncho:

XƯỞNGCHỮAXEHƠISAOCHỔI

5phốFoucault,Paris16

Xưởngnàyđãđóngcửatừnăm1952vàsắptớisẽđượcthaythếbằngmột

nhàchothuêKèmtheotờđánhmáynàylàmấydòngthư.

“Đó,bạn thânmến, tấtcảnhữngthôngtinmàtôicó thể thunhậpđược.

nếubạncầnthêmnhữngthôngtinkhác,xincứbáotôi,đừngngầnngại.VàchuyểntấtcảtìnhthânáicủatôiđếnHutte.“Jean-PirreBernadycủabạn”

XXIV

Nhưng tạisaoScouffi,cáigã tobéocóbộmặtchóbòấy lạichậpchờn

trongkýứcmùsươngcủatôi,chứkhôngphảimộtngườinàokhác?Cólẽtạibộđồ trắngcủay.Mộtđốmrực rỡ tựakhingười tavậnnúmcủamộtcáimáythuthanhvàgiữanhữngtiếnglạoxạovàmọithứtạpâm,bỗngnổilênâmthanhcủamộtdànnhạchaymộtgiọngtrongngần….Tôinhớcáiđốmsángdobộđồtrắngấytạonêntrongcầuthangvànhững

tiếngcộpcộpđềuđềucủachiếccanđầuquảtáonệntrêncácbậc.Ởthềmnghỉmỗitầngcầuthang,ylạidừng.TôiđãgặpphảinhiềulầnkhitôilêncănhộcủaDenise.Tôithấylạirấtrõnéttayvịnbằngđồng,bứctườngmàube,nhữngcánhcửaképbằnggỗsẫmmàucủacáccănhộ.Ánhsángmộtngọnđènngủởcáctầngvàcáiđầuấy,cáinhìndịudàngvàbuồnbãcủaloàichóbòlóratừtrongbóngtôi…Thậmchítôichorằngycònchàotôikhiđiqua.Một tiệmcàphêởgócphốRomevàđại lộBatignolles.Mùahè,khách

tràncảrahèvàtôingồiởmộtbànngoàihiên.Chiều,TộiđợiDenise.NhữngtianắngcuốicùngcònvươngvấntrênmặttiềnvànhữngcửakínhghépmàucủaxưởngchữaxehơiphíabênkiaphốRome,venđườngsắt…Bỗngnhiên,tôitrôngthấyybăngquađạilộ.

Yvậnbộđồtrắngvàtayphảicầmchiếccandầuquảtáo.Yhơitậptễnh.

YđivềphíaQuảngtrườngClichyvàtôikhôngrờimắtkhỏicáibóngtrắngcứngquèoấy,dướihàngcâycuốicùngbiếnmất.Bấygiờ,tôibènuốngmộthớpbạchàphanướcvàtựhỏiycóthểtìmkiếmcáigìởđằngấy.Yđiđếnchỗhẹnnào?Denisethườnghayđếntrễ.Nànglàmviệc-nhờcáibóngtrắngxadầndọc

theođạilộấy,giờđâytấtcảtrởlạitrongtrínhớtôi-nànglàmviệcởnhàmộtchủhiệumay,phốLaBoétie,mộtgãtócvàng,mảnhkhảnhmàsaunàyngườitanhắcđếnnhiều,nhưnghồibấygiờmớibắtđầulàmăn.Tôinhớtênanhta:Jacquesvànếutôichịukhó,tôisẽtìmracảhọanhtatrongnhữngcuốnBottincũcủaHutte-PhốLaBóetie.Đêmđãxuốngkhinàngđếngặptôiởngoàihiênquáncàphêđó,nhưng

điềuđókhônglàmtôiphiềnlòng,tôicóthểngồiì lâunữatrướclybạchà

pha nước củamình. Tôi ưng đợi ở ngoài hiên này là căn hộ nhỏ bé củaDenisegầnđó.Chíngiờ,Ybăngquađạilộ,theothônglệcủay.Tưởngnhưbộđồcủaycólânquangvậy.Mộtbuổitối,Denisevàyđãtraođổivớinhauvàicâudướihàngcâydọcnềnđấtđắpcao.Bộđồtrắngđếnlóamắtấy,bộmặtchóbòxámngoétấy,vòmláxanhánhđiệnấycómộtcáigìmangvẻmùahèvàhưảo.Denisevà tôi đi ngượcchiềuvớiyvà chúng tôi theođại lộCourcelles.

Parismàhai chúng tôiđidạohồi ấycũngcóvẻmùahèvàhưảonhưbộcom-lê phát lân quang của gãScouffi ấy.Chúng tôi bồngbềnh trongmộtđêmthơmlừngmùihươngcâyrâmkhichúngtôiđiquatrướcnhữnghàngràosắttrongcôngviênMonceau.Rấtítxecộ.Đènđỏ,đènxanhnhẹnhàngbậtlênchẳngđểlàmgìvànhữnghiệulệnhmàuxenkẽcủachúngcũngêmdịuvàđềuđặnnhưtàulácọđuđưa.GầnđầuđạilộHoche,phíataytrái,trướckhiđếnquảngtrườngNgôiSao,

nhữngcửasổlớnlầumộtcủacáikháchsạnriêngxưakiathuộcvềngàiBasilZaharoffvẫncònsángđèn.Saunày-haycólẽcùngthờikỳấycũngnên-tôihay lên lầu củamột cái khách sạn riêng ấy: những văn phòng và bao giờcũngcórấtnhiềungườitrongcácvănphòng.Nhữngtốpngườitròchuyện,nhữngtốpkhácgọiđiệnthoạirốirít.Mộtsựđiđilạilạihằngxuyên.Vàtấtcảnhữngngườiấythậmchíkhôngcởiáopa-đờ-xuy.Tạisaomộtsốđiềutrongquákhứlạiđộtngộthiệnrõnétnhưảnhchụpvậy?Chúngtôiănchiềuởmộttiệmănbaxcơ,vềphíađạilộVictorHugo.Tối

hômqua, tôi đã thử tìm lại tiệmđómàkhông thấy.Tuynhiên, tôi đã sụckhắpkhuphố.Xưanóởgóchaiphốrấttĩnhvàởđằngtrướccómộtngoạihiênđượcchechởbằngnhữngchậucâyxanhvà tấmbạt lớnxanhđỏcủabức mành sáo. Rất đông khách. Tôi nghe thấy tiếng trò chuyện lao xao,nhữnglycốclanhtanh,tôitrôngthấycáiquầyrượubằnggỗdáingựaởbêntrongtiệm,trênđómộtbíchhọadàithểhiệnmộtcảnhBờbiểnBạc.Vàtôicòn nhớmột số gươngmặt. Cái gã cao, tóc vàng,mảnh khảnh ở phố LaBóetie,nơiDeniselàmviệc,gãđếnngồivàobànchúngtôimộtlát.Mộtgãtócnâuđểriamép,mộtphụnữtóchung,mộtgãkháccũngtócvàngnhungloănxoănlúcnàocũngcườivàbuồnthay,tôikhôngxácđịnhđượcmộtcáitên nào trên những gươngmặt đó…..Cái đầu hói của người phục vụ barđangphamộtloạicốc-taymàchỉriêngynắmđượcbíquyết.Chỉcầnnhớratên loạicốccốc-taymàchỉriêngynắmđượcbíquyết.Chỉcầnnhớra tênloạicốc-tayđ-cũng là tên tiệmăn luôn- làđánh thứcđượcnhiềukỷniệmkhác,nhưng làmsaonhớđược?Tốihômqua,đidọcđingangnhữngphốnày,tôibiếtchúngvẫnynhưtrướcmàtôivẫnkhôngsaonhậnra.Cáctòa

nhàkhôngthayđổi,chiềurộngcácvỉahècũngvậy,nhưnghồiđó,ánhsángthậtkhácvàcómộtcáigìkhácphảngphấttrongkhôngkhí…..Chúngtôiquayvềcũngbằngđườngấy.Chúngtôithườngđixemphimở

một khu phố mà tôi đã tìm lại được: rạp Royal- Villers ở quảng trườngLévis.Chínhcáiquảngtrườngvớinhữngchiếcghếbăng,cộttrụMorrisvàđámcâycốiđãgiúptôinhậnrachỗnày,hơnlàmặttiềncủarạpchiếubóng.Nếutôinhớnhữngphimchúngtôiđãxem,tôisẽxácđịnhđượcđúngthời

kỳ đó, nhưng chúng chỉ còn để lại trong tôi những hình ảnhmơ hồ:mộtchiếcxetrượttuyết.Mộtngươiđànôngmặcxmôkinhbướcvàomộtca-bintàubiển,nhữngbóngngườikhiêuvũđằngsaumộtcửasổsátđất…ChúngtôitrởlạiphốRome.Hômnaytôiđãđidọcphốnàyđếntậnsốnhà

97vàtôicholàmìnhđãsốnglạicũngcáicảmgiácbốirốithờibấygiờkhinhìnthấynhữnghàngràokimloại,conđườngsắtvàbênkiađườngsắt,tấmbíchchươngquảngcáorượuvangDUBONNETphủkíncảmảngtườngmộttòanhà,từbấyđếnnay,sắcmàuchắcchắnđãxỉn.Ởsốnhà99,kháchsạnCastillekhôngcòn tên“Chicago”nữa,nhưngở

quầytiếptânkhôngaicóthểchotôibiếtnóđãđổitêntừhồinào.Điềuđóchảquantrọnggìhết.Số97làmộtkhuchungcưrấtrộng.NếuScouffiở lầu5thìcănhộcủa

Deniseởngaybêndưới,lầu4.Ởméphảihaymétráikhunhà?Mặttiềncủakhunhàcóítralàmộttácửasổởmỗitầnglầu,hẳnlàmỗitầnglầuchialàmhaihaybacănhộ.Tôingắmcáimặttiềnnàyhồilâu,hyvọngnhậnramộtcáibaolơn,hìnhdánghaynhữngcánhgỗcủamộtcửasổ.Không,cảnhnàykhônggợichotôigìhết.Cảcầuthanggáccũngvậy.Tayvịnkhôngphảilàcáitayvịnlấplánhánh

sángđồngtrongkýứctôi.Cáccửacănhộkhôngphảibằnggổsẫmmàu.VànhấtlàánhsángrơlethờigiankhôngcócáimànsươngmờmờtừđónhôracáiđầuchóbòbíẩncủaScouffi.Đừngcóhỏibàgáccổnglàmgì,vôích.Bàtasẽsinhnghi,vàchăngcácbàgáccổngcũngthayđổinhưtấtcảmọisựvật.DenisecócònởđâykhiScouffibịámsátkhôngnhỉ?Mộtsựkiệnbithảm

nhưnhưvậyắtđểlạimộtdấunàođó,nếutasốngcáikhôngkhíđóởtầngdưới.Khôngmộtdấuvếtnàocủacáiđó trongkýức tôi.ChắchẳnDenisekhôngở lâu trong sốnhà97phốRome, có lẽ chỉ vài tháng.Tôi cóởvớinàngkhôngnhỉ?HaytôicómộtnơicưtrúkhácởParis.

Tôinhớmộtđêmchúng tôivề rấtkhuya.Scouffingồi trênmộtbậccầu

thang.Ybắtchéohaibàntayquanhcáiđầuquảtáocủacâycanvàtìcằmlênđó.Nétmặtyhoàntoànkéolêchxuống,cáinhìnchóbòcủayđượmmộtvẻkhốnquẫn.Chúngtôidừnglạitrướcmặty.Ykhôngnhìnthấychúngtôi.Chúng tôinhữngmuốnnóivớiy,đỡy lênđếncănhộcủay,nhưngy imsữngbấtđộngnhưmộtbùnhìnbằngsáp,Rơlethờigiantắtvàchỉcòncáiđốmtrắngphátlânquangcủabộđồymặc.Tất cả những cái đó, chắc là vào buổi đầu, khiDenise và tôimới quen

nhau.

XXV

Tôivặnnúmtắtđèn,nhưngđánglẽrờikhỏicănphòngcủaHuttethìtôi

nánlạimấygiâytrongbóngtối.Rồitôibậtlại,vàlạitắt.Tôibậttắtlầnthứba.Và lại tắt.Điềuđóđánhthứcmộtcáigìnơi tôi: tôi thấy tắtđènởmộtgianphòngcùngkíchthướcvớiphòngnàyvàomộtthờikỳmàtôikhôngthểxácđịnhnổi.Vàcáiđộngtácấy,tốinàotôicũnglậplại,vàocùngmộtgiờ.NgọnđènđườngngoàiđạilộNiellàmmặtgỗbàngiấyvàghếbànhcủa

Hutte lấp lánh.Hồiấy, tôicũngđứngnguyênbấtđộngmột lúcsaukhi tắtđiện, như thế tôi sợ đi ra.Cómột tủ sách lắp cửa kính kê sát tường cuốiphòng,mộtlòsưởibằngđáhoamàuxámbêntrêntreomộttấmgương,mộtbàngiấy rất nhiều ngănkéovàmột trườngkỷgần cửa sổ, nơi tôi thườngnằmdàiđọc sách,báo.Cửa sổnhìn ramộtconphố lặng lẽgiữahaihàngcây.Đó làmột khách sạn riêng nhỏ dùng làm trụ sở chomột công sứ quán

NamMỹ.Tôikhôngcònnhớlàtôiđượcgiữmộtvănphòngtrongcôngsứquánấyvớidanhnghĩagì.Mộtngườiđànôngvàmộtphụnữ,màhọahoằntôimới gặp, chiếmnhững văn phòng khác bên cạnh văn phòng tôi và tôinghethấyhọđánhmáychữ.Tôi tiếpnhữngngườikháchhiếmhoiđếnxin tôicấpthị thựcxuấtnhập

cảnh.Điềuđóbấtthầntrởlạitrongtrínhớkhitôilụccáihộpbích-quidongười làm vườn ởValbreuse cho và xemxét tấm hộ chiếu củaCộng hòaĐôminíchcùngnhữngtấmảnhcăncước.Nhưngtôilàmviệcchomộtngườinàođómàtôithaythếtrongvănphòngnày.Mộtlãnhsự?Mộtđạibiểu?Tộikhôngquênrằngtôivẫngọidâynóichoôngtađểxinchỉthị.Hồiấy,tôilàai?Và trước hết, cái công sứ quán ấy ở đâu? Trong nhiều ngày, tôi đã đi

ngangdọckhắpquận16vìconphố lặng lẽgiữahaihàngcâymà tôi thấytrongkỷ niệm,ứngvới những conphố trong khunày.Tôi nhưngười tìmmạchnướcrìnhngóngtừngdaođộngnhỏcủacáiquảlắcđồnghồ.Tôiđứngcanhmỗiđầuphố,hyvọngđámcâycối,nhàcửagâychotôimộtcútrongtim.HìnhnhưtôiđãcảmthấycáinhóiđóởngãtưphốMolitorvàMirabeauvàbỗngnhiêntôidámchắclàdạoấy,tốinàotôicũngquanhquẩnởđâysaukhirakhỏicôngsứquán.

Trờitối,trongkhiđitheohànhlangdẫnracầuthang,tôinghethấytiếng

máychữvàtôilóđầuquakhecửahémở.Ngườiđànôngđãđikhỏivànàngcònlạimộtmìnhtrướccáimáychữ.Tôilêntiếngchào.Nàngngừnggõmáyvàquayđầulại.Mộtnàngtócnâuxinhđẹp, tôinhớbộmặtđẹpcủanàng.Nàngnóivới tôiđiềugìđóbằng tiếngTâyBanNha,mỉmcườivới tôivàtiếptụclàmviệc.Saukhidừnglạimộtlátởtiềnsảnh,cuốicùngtôiquyếtđịnhđira.Vàtôidámchắc là tôiđixuôiphốMirabeau, thằng tắp, tốihútvàvắng

tanhđếnnỗitôiphảirảobước,sợcóaiđểývìtôilàkẻbộhànhduynhất.Médưới,trênquảngtrường,chỗngãtưđạilộVersailles,mộtquáncà-phêhãycònsángđèn.Cũngcókhitôitheoconđườngngượclạivàđisâuvàocácphốtĩnhmịch

củakhuAuteuil.Tạiđó,tôicảmthấyantoàn.Cuốicùng,tôiđâmrađườngNàngCâm.TôinhớnhữngkhunhàtrênđạilộEmile-Angiervàconphốtôirẽvàoởbênphải.Ởtầngtrệt,mộtcửasổkínhmờ.Denisechờtôicáchđóquãng,trongmộttiệmănNga.Tôihayviệndẫnnhữngbarhoặctiệmăn,nhưngnếuthỉnhthoảngkhông

cómộtbiểntênphốhaymộtbiểnhàngrựcsángthìlấygìdẫnlốichotôi?Tiệm ăn kéo dài ramột khu vườn có tường quay.Quamột khung cửa,

người ta thấyphòng trongphủnhungđỏ.Trờihãycònsángkhichúng tôingồivàomộtbàntrongvườn.Cómộtngườichơiđànxita.Âmthanhvangvangcủanhạccụnày,ánhnhậpnhoạnghoànghôntrongvườnvànhữngmùiláchắchẳnphảđếntừkhurừnggầnđấy,tấtcảnhữngcáiđóthamgiavàosựbí ẩn và u sầu của thời ấy. Tôi cố tìm lại tiệm ăn Nga. Hoài công, PhóMirabeau thìkhông thayđổi.Những tốinào tôinán lạicônsứquánmuốnhơn,tốitiếptụcconđườngcủamìnhbằngđạilộVersailles.Lẽratôicóthểđi xe điện ngầm, nhưng tôi thích dạo bước ngoài không khí thoáng đãng.BếntàuPassy.CầuBir-Hakeim.TiếpđếnđạilộNewYorkmàtốinọ,tôiđãcùngWaldoBluntđidọc theovà lúcnày, tôi chợthiểu ra tại sao tôi thấynhóimộtcáiởtim.Tôigiẫmlênnhữngbướcngàyxưacủamìnhmàkhôngbiết.TôiđãđitheođạilộNewYorkbiếtbaolần…QuảngtrườngAlma,ốcđảođầutiên.RồicâycốivàkhôngkhímátmẻcủaCours-la-Reine.SaukhibăngquaquảngtrườngHòaHợp,tôigầnnhưchạmtớiđích.PhốHoàngGia.Tôirẽphải,phốSaint-Honoré.Bêntrái,phốCambon.KhôngmộtánhđènnhỏnàoởphốCambon,trừmộtvệtphảnquangtím

chắclàphátratừmộttủkính.Tôilủithủimộtmình.Mộtlầnnữa,nỗisợlại

thộplấytôi,cáinỗisợmàlầnnàođixuôiphốMirabeautôicũngcảmthấy,sợngười tađểý thấymình,người taáchlại,hỏigiấy…Cònvàichụcmétnữalàtớiđích,màbịthếthìthậtđángtiếc.Cầnnhấtlàđiđếncùngvớibướcchânđềuđặn.KháchsạnCastille.Tôiquacửa.Khôngcóaiởquầytiếptân.Tôiquaphòngkháchnhỏ,ngừnglạimộtchútđểlấyhơivàlaumồhôitrán.Đêmnaynữatôilạithoáthiểm.Nànglàngườiduynhấtđợitôi,ngườiduynhấtlolắngnếutôibiếnmấttrongthànhphốnày.Mộtphòngngủtườngmàuvenhạt.Nhữngrèmđỏkéokín.Ánhsángtừ

một ngọn đèn đầu giường, phía tay trái. Tôi ngửi thấymùi nước hoa củanàng,mộtmùi ngai ngái và tôi chỉ còn thấy những vết tàn nhang trên danàngvàcáinốtruồiphíatrênmôngtráinàng.

XXVI

Vàokhoảngbảygiờtối,yởbãitắmtrởvềvớiđứacontraivàđólàcái

thời điểmy thíchnhất trongngày.Ydắt tay thằngbéđể chonó chạy lêntrước.Đạilộvắngngắt,vàitianắngcònvươngtrênhè.Haichaconđidọctheo

nhữngdâycuốnvàđứabélầnnàocũngdừnglại trướccửahiệubánhmứtkẹoHoànghậuAstrid.Cònythìnhìntủkínhhiệusách.Chiềuhômđó,mộtcuốnsáchtrongtủkínhlàmychúý.Đầuđềsách,in

chữmàulựu,cótừ“Castille”vàtrongkhiyđidướinhữngdâycuốn,nắmchặttayđứacontraiđangvuiđùanhảyquanhữngtianắngrạchxiênvỉahè,cáitừ“Castille”ấykhiếnynhớđếnmộtkháchsạnởParis,gầnkhungoạiôSaint-Honoré.Mộthôm,cómộtngườiđãhẹngặpyởkháchsạnCastille.Yđãgặpgã

nàytrongnhữngvănphòngởđạilộHoche,giữacảđámngườilạthìthầmgiaodịchcácvụ“áp-phe”,vàgãấyđãngỏýmuốnbánchoymộtcáicặptrangsứcvàhaichiếcvòngkimcương,vìgãmuốnđikhỏinướcPháp.Gãđãgiao choynhữngđồ trang sứcxếp trongmột chiếchộpdavàhọ thỏathuậnchiềuhômsaugặplạinhautạikháchsạnCastille.Ythấylại trongtưởngtượngchỗtiếp tâncủakháchsạn,quầyrượunhỏ

xíuởbêncạnhvàkhuvườnvớidâytườngràomắtcáoxanh.Ngườigáccửagọidâynóiđểbảoyđếnvàchỉchoysốbuồng.Gãkianằmdài trêngiường,mộtđiếu thuốc lá trênmôi.Gãkhôngnuốt

khóimàbứtrứtnhảrathànhtừngnạmđặc.Mộtgãtócnâucaolớn,hômquaởđạilộHochetựgiớithiệulà“cựutùyviênthươngmạicủamộtcôngsứquánNamMỹ.Gãchỉxưnggọnmộtcáitêntục:Pedro.Cáigãtênlà“Pedro”ngồidậytrênmépgiườngvàrụtrèmỉmcườivớiy.

Khônghiểutạisaoythấycóthiệncảmvớicáigã“Pedro”khôngquenbiếtnày.Ycảmthấygãbịsănđuổitrongcáiphòngkháchsạnnày.Lậptức,yđãbánlạinhữngđồtrangsứcnọ,đượcmộtmónlãilớn.“Pedro”cảmơnyvàxếpchiếcphongbìvàongănkéochiếctủnhỏđầugiường.

Vàolúcấy,ynhậnthấymộtcánhcửatủlớn,đốidiệnvớigiường,hémở.Nhữngchiếcáodàivàmộtchiếcmăng-tôlôngthútreoởnhữngcáimắcáo.Vậylàcáigãtênlà“Pedro”ởđâyvớingườiđànbà.Mộtlầnnữa,ylạinghĩtìnhcảnhcủaPedrovàngườiđànbànàythậtbấpbênh.“Pedro”vẫnnằmdàitrêngiườngvàđãchâmmộtđiềuthuốclámới.Con

ngườinàycảmthấymuốntâmsựvìgãnói:-Càngnàytôicàngítdámđingoàiphố….

Thậmchígãcònnóithêm:

-Cónhữnghômtôisợđếnnỗicứnằmlìtạigiường…..

Saubaolâu,yvẫncònnghethấyhaicâuđócủa“Pedro”thốtrabằngmột

giọngbặt đi…Ykhôngbiết trả lời ra sao, đànhphảiđánh tháobằngmộtnhậnxétchung,đạiloạinhư:“chúngtasốngởmộtthờikỳlạlùng”Bấygiờ,“Petro”bènnóiđộpmộtcái:

-TôichorằngtôiđãtìmramộtcáchđểrờikhỏinướcPháp….Cótiềnthì

làmgìcũngđược.Ynhớ là lúcđó,nhữngbông tuyết rấtmỏngmanh-gầnnhưnhữnggiọt

mưa-xoáylộnđằngsaunhữngôkínhcửasố.Vàcơnmưatuyếtđangrơiđó,đêmtốibênngoài,sựchậtchộicủagianphòng,gâychoymộtcảmgiácngộtngạt.Liệucòncóthểtrốnđimộtnơinàokhông,kểcảbằngtiềnbạc?- Phải. “ Pedro thì thầm…Tôi có cách chạy sang BồĐàoNha…Qua

đườngThụySĩ…Cáitên“BồĐàoNha”lậptứcgợichoyđạidươngxanh,mặttrời,mộtcốc

nướccamuốngbằngmộtcọngrơmdướimộtcáidù.Vànếumộtngàykia–ytựchủ-chúngtôigặpnhau.“Pedro”vàmìnhđây,trongmộtquáncàphêởLisbonnehayởEstori?Haingườisẽấnvòichainướcgabằngmộtcửchỉuểoải…Lúcđó,họsẽthấycănphòngnhỏnàycủakháchsạnCastillelàxavờibiếtmấy,vớimưatuyết,đêmtối,Paristrongmùađôngảmđạmnày,nhữngvụbuônbánphảilàmđểthoátra….Khirờicănphòng,ynóivớigã“Pedro”ấy:“Chúcmaymắn!”“Pedro”giờrasao?Ycầuchúcchoconngườikia,màychỉgặpcóhailần

từlâulắmrồi,cũngđượcbìnhyênvàsungsướngnhưytrongbuổitốimùahènàyvớimộtđứabéđangbướcquanhữngvũngnắngcuốingàytrênvỉa

hè.

XXVII

Guythânmến,tôicámơnvềbứcthưcủacậu.TôirấthạnhphúcởNice.

TôiđãtìmđượcngôinhàthờNgaởphốLongchampmàbàtôithườnghayđưatôiđến.ĐócũnglàthờikỳtôinảysinhthiệnhướngđánhquầnvợtkhiđượcxemvuaGustavecủaThụyđiểnchơi….ỞNice,mỗigócphốđềunhắctôinhớlạituổithơ.TrongngôinhàthờNgamàtôikểvớicậu,cómộtgianphòngbốnxung

quanhtoànnhữngtủsáchcókính.Giữaphòng,mộtcáibànlớngiốngnhưbànbi-avànhữngchiếcghếbànhcũ.Chínhđấylànơibàtôi,mỗingàythứtư,đềuđếnlấymấycuốnsáchvàbaogiờtôicũngđitheobà.Cáccuốntừcuốithếkỷ19.Vảlại,chỗnàyvẫngiữđượccáiduyêncủa

nhữngphòngđọcthờiấy.TôiởđấyhànggiờđọctiếngNgamàtôiđãhơiquên.Dựatheonhàthờ,trảiquamộtkhuvườnđầybóngrâmvớinhữngcâycọ

vàbạchđàn lớn.Giữađámthựcvậtnhiệtđớiấy,sừngsữngmộtcâybạchdươngvỏbạc.Tôingờrằngngườirađã trồngnóởđâyđểnhắcchúngtôinhớđếnnướcNgaxaxôicủachúngtôi.Guy thânmến,khôngbiết tôi cónên thúvớicậu làđãxincái chân thủ

thư?Nếuchuyệnđóổnnhưtôihyvọng,tôisẽrấtsungsướngđượcđóntiếpcậutạimộttrongnhữngnơichứngkiếnthờithơấucủatôi.Saubaothăngtrầm(tôikhôngdámnóivớilinhmụcrằngtôiđãlàmnghề

thámtửtư),tôitrởvềnguồn.Cậucó lýkhinóivới tôi rằng trongcuộcđời,khôngphải tương lai,mà

quákhứmớilàđángkể.Vàđiềumàcậuhỏitôi,tôinghĩrằngcáchtốtnhấtlàhỏihãngdịchvụ,“Vì

lợiíchcácgiađình”.ChonêntôivừaviếtthưchoDeSwert,ngườimàtôithấy có điều kiện để trả lời những câu hỏi của cậu.Anh ta sẽ gửi nhữngthôngtinchocậurấtsớm.Củacậu.

Hutte.TB.Vềcáigãtênlà“OlegdeWrédé”màchođếnnaychúngtavẫnchưa

xácđịnhđược,tôixinbáochocậumộttinvui:trongchuyếnthưtới,cậusẽnhận đượcmột bức cung cấp tình hình. Thật vậy, tội đã hỏi hú họamấythànhviêncũcủakhukiềudânNga-hoặcBatle-ởNice,vàmaysao,tôivớđượcmộtbàKahan,cáitênđócógợichobàmộtsốkỷniệm.Vàchăngđólànhữngkỷniệmxấuxamàbàtamuốnxóabỏkhỏitrínhớ,nhưngbàđãhứavớitôisẽviếtchocậu,kểtấtcảnhữnggìbàbiết.

XXVIII

Đốitượng:COUDREUSE,Denise,Yvette.

Sinhtại:Paris,ngày21tháng12năm1917,concủaPaulCOUDREUSE

vàHenriette,họchalàBOGAERTS.Quốctịch:Pháp.

Kết hôn ngày 3/4/1939ở tọa thị chính quận 17 với JimmyPedroStern

sinhngày30/9/1912tạiSalonique(HyLạp),quốctịchHyLạp.CôCoudreuseđãlầnlượtở:

19phốbếntàuAusterlitz,Paris(quận13)

97phốRome,Paris(quận17).

KháchsạnCastille,phốCambon,Paris(quận8)

10bisphốCambacérès,paris(quận8)

CôCoudreuseđãlàmmẫuảnhthờitrangdướicáitên“Muth”

Sauđó,hìnhnhưcôđã làmviệcở tiệmmaycủaJ.F, sốnhà32phốLa

Bóetie,rồicanhtivớimộtngườiHàLannàođótênlàVanAllenmởmộthiệu may ở số 6 quảng trường Nhà hát opera Paris (quận 9) vào tháng4/1941.Hiệumaynàytồntạingắnngủivàđóngcửavàotháng1/1945.CôCoudreuse hình nhưmất tích trongmột cuộc toan tính lẻn qua biên

giới Pháp- Thụy Sĩ vào tháng 2/1943. Những cuộc điều tra tiến hành ởMegevè(ThượngSavoie)vàAnnemasse(ThượngSavoie)khôngđemlạikếtquảgì.

XXIX

Đốitượng:STERN,Jimmy,Pedro.

Sinhtại:Salonique(HyLạp),ngày30tháng9năm1912,concủaGeogre

STERNvàGiuviaSARANOQuốctịch:HyLạp.

Kết hôn ngày 3/4/1939 ở tòa thị chính quận 17 với Denise Yvette

CoudreusequốctịchPháp.NgườitakhôngbiếtnơitrúngụcủaôngSterntạiPháp.

Chỉcómộttấmphíchduynhấtlậphồitháng2/1939chobiếtôngJimmy

PedroStemdạođóở:24phốBayrd,Paris8

Vảchăng,đólàđịachỉghitrêngiấygiáthúlàmtạitòathịchínhquận17.

KháchsạnLincolnkhôngcònnữa.

TấmphíchcủakháchsạnLincolnghinhưsau:

Tên:STERN,Jimmy,Pedro

Địachỉ:PhốNhữngCửaHiệuUTối,sốnhà2,Rome(Ý).

Nghềnghiệp:môigiới.

ÔngJimmySternbiệttămvàonăm1940.

XXX

Đốitượng:McEVOY,Pedro.

RấtkhónhuthậpnhữngchỉdẫnvềôngPedroMcEvoycảởSởcảnhsát

lẫnPhòngChỉdẫnchung.Ngườitabáochochúngtôibiếtrằngmộtông,ngườiĐôminích,làmviệc

ởcôngsứquánĐôminích tạiParis,đã trúngụởsố9đại lộ Julien-Potin,Neuilly(Seine)vàotháng12/1940.Từđó,mấttăm.

RấtcóthểôngPedroMcEvoyđãrờiPháptừhồichiếntranhvừaqua.

Có thể đó làmột người dùng tênmượn và giấy tờ giả,một điều thông

thườngvàothờikỳđó.

XXXI

ĐólàsinhnhậtDenise.MộtbuổitốimùađôngtuyếtrơitrênParisvàbiến

thànhbùn.Mọingườiàovàonhữnglốixuốngđườngxeđiệnngầmvàbướchốihả.NhữngtủkínhcửahàngởngoạiôSaint-Honorérựcsáng.Lễgiángsinhđangđếngần.Tôivàomộthiệubánđồnữtrangvàgiờđâytôithấylạitrongtưởngtượng

mặtngườichủhiệu.Ông tađể râuvàmangkínhmàu.TôimuamộtchiếcnhẫnchoDenise.Khitôirờicửahàng, tuyếtvẫnrơi.TôisợDenisekhôngđến chỗ hẹn và lần đầu tiên, tôi nghĩ hai chúng tôi có thể lạc nhau trongthànhphốnàygiữatấtcảnhữngcáibóngđangrảobướcnọ.Vàtôikhôngcònnhớtốihômấy, tôi tênlàJimmyhayPetro,Sternhay

McEvoy.

XXXII

Valparaiso[12].Nàngđứngphíasauxeđiện,cạnhcửakính,éptrongđám

hànhkháchchenchúc,giữamộtngườiđànôngđeokínhđenvàmộtphụnữtócnâuvớimộtbộmặtxácướpphảramộtmùinướchoaviôlét.Chẳngmấychốc,họsẽxuốnggầnhếtởbếnđỗquảngtrườngEchaurren

vànàngsẽcóthểngồixuống.MỗituầnnàngchỉđếnValparaisocóhailầnđểmuahàngvìnàngởtrênđồi,khuCerroAlegre.Tạiđó,nàngthuêmộtcănnhàlàmchỗmởlớpdạymúa.Nàng không tiếc là đã rời bỏ Paris năm năm trước đây, sau khi bị dập

xươngmắtcá,biếtmìnhkhôngmúađượcnữa.Nàngbènquyếtđịnhrađi,cắt đứtmọi ràngbuộcvới nhữnggì đã từng là cuộcđời nàng.Tại sao lạichọnValparaiso?Bởivìởđónàngquenmộtngườitrướcởtrongđoànba-lêCuevas.NàngkhôngtínhchuyệntrởlạiChâuÂunữa.Nàngsẽởlạitrênnày,dạy

múavàcuốicùngsẽquênnhữngtấmảnhcũcủamìnhtrêntường,hồinàngởtrongđoàncủađạitáBasil.Họahoằnnàngmớinghĩđếnđoạnđờimìnhtrướckhixảyratainạnđó.

Tấtcảrốitungtrongđầunàng.Lẫnlộncáctênngười,ngàytháng,địađiểm.Tuynhiên,mộtkỷniệmcứtrởlạiđềuđặnmỗituầnhailần,vàocùngmộtgiờ,ởcùngmộtnơi,mộtkỷniệmrõnéthơncáckỷniệmkhác.ĐólàlúcxeđiệndừngởdướiđạilộErrazuriz.Cáiđạilộđầybóngcây,

hơidốclênnàykhiếnnàngnhớđếnphốJouy-en-Josas,nơinàngởhồinhỏ.Nàng thấy lại trong tưởng tượngcănnhàởgócphốBác sĩKurzenne, câyliễu,thanhchắnmàutrắng,điệnthờTinLànhđốidiệnvàtítbêndướiquántrọRobindesBois.Nàngnhớmộtngàychủnhậtkhácvớinhữngchủnhậtkhác.Mẹđỡđầucủanàngđếnđón.Nàngkhôngbiếtgìvềngườiđànbànày,trừcáitêncủabàta“Denise”.Bà

cóchiếcxehơibỏmui.Hômchủnhậtấy,cómộtngườiđànôngtócnâuđivùngvớinàng.Cảbađiănkem,rồiđixuốngvàđếnchiều,khirờiVersaillesđểđưanàngvềJuy-en-Josas,họđãđứnglạitrướcmộthộichợ.NàngcùngvớibàmẹđỡđầuDeniseấyleolênmộtchiếcxetrongtròhúcnhau,trong

khingườiđànôngtócnâunhìntheohọ.Nàngnhữngmuốnkỹhơn.Đíchxác,haingườiấytênlàgìnhỉ?Họsốngở

đâu?Từbấyđếnnay,họrasaorồi?Đấylànhữngcâuhỏinàngtựđềravớimình trongkhixeđiệnđi theođại lộErrazuriz, lêndốcvềphíakhuCerroAlegre.

XXXIII

Tối hôm ấy, tôi ngồi ởmột bàn của tiệm bar- đồ uống- thực phẩmmà

Hutteđãgiới thiệuvới tôi, cũngởđại lộNielngay trướcHãngchúng tôi.Mộtcáiquầyvànhữngsảnphẩmngoạilaitrêncácgiá:trà,bánhloukoum,mứtcánhhoahồng,cátríchbiểnBaltích.Nơiđâylàchốnluitớicủacáccựujô-kê,họtraođổikỷniệmbằngcáchchonhauxemnhữngtấmảnhquăngócchụpnhữngconngựađãbịsảthịttừlâu.Haingườingồiởbarnóichuyệnnhonhỏ.Mộtngườimặcáomăngtômàu

lá chết dài chấmgót.Vóc người nhỏ bé như phần lớn các khách hàng.Yquaylại,chắclàđểxemgiờtrênmặtcáiđồnghồlớntreotrêncửaravào,vàluồngmắtychạmvàotôi.Mặtytrởnêntáinhợt.Ytrântrânnhìntôi,miệngháhốc,mắttrốra.

Ychậmrãilạigầntôi,lôngmàynhíulại.Đừngtrướcbàntôi.

-Pedro….

Ysờnắnlớpvaiáovétcủatôi,ngangbắpthịtcánhtaytrên.

-Pedro,cậuđóư?

Tôingầnngừchưatrảlờivội.Ycóvẻthấtvọng.

-Ôngthứlỗi,ynói.ÔngkhôngphảilàPedroMcEvoy?

-Phảichứ,tôinóiđộtngột.Tạisaoônghỏivậy?

-Pedro,cậu….cậukhôngnhậnramìnhsao?

-Không.

Yngồixuốngtrướcmặttôi.

-AndréWildmer…jô-kêấymà…cậukhôngnhớmìnhư?

-Xinôngthứlỗi,tôinói…Trínhớbịnhiềulỗhổng.Chúngtaquennhau

hồinàonhỉ.

-Nhưngcậucònlạgì…cùngvớiFreddiemà…Cái tên tục ấy phóng vào tôimột luồn điện.Một gã jô- kê.Người làm

vườncũởValbreusecónóivớitôivềmộtgãjô-kê.-Lạthật,tôibảoy.Aiđóđãnóivớitôivềông…ỞValbreuse….

Mắtynhòalệ.Dorượu?haydoxúcđộng?

-Nhưngnày,Pedro…CậukhôngnhớcáidạochúngmìnhvềValbreuse

vớiFreddiesao?....-Khôngnhớrõlắm.ChínhlàbáclàmvườnởValbreuseđãnóivớitôivề

chuyệnđó….-Pedro…nhưngvậyra…vậyracậucònsống?

Yriếttaytôirấtmạnh.Ylàmtôiphátđau.

-Phải.Tạisaolạihỏivậy?

-Cậu…cậuhiệnởParis?

-Phải.Tạisaolạihỏivậy?

Ynhìntôi,hãihùng.Ykhómàtintôicònsống.vậychuyệngìđãxảyra?

Tôi rấtmuốnbiết, songxemvềykhôngdámtrựcdiệnđềcậpđếnvấnđềnày.-Mình…mìnhởGivemy..trongtỉnhOise,ynóivớitôi.Minh…Mìnhrất

ítkhiđếnParis…cậumuốnuốngcáigìkhông,Pedro?-MộtliMarieBrizard,tôinói.

-Vậymìnhcũngthế.

Ytự tayrót rượuvào licủachúng tôi,châmrãivà tôicócảmgiác lày

muốntranhthủthờigian.-Pedro..Chuyệngìđãxảyra?

-Hồinào?

Yuốngmộthơicạnli.

-HồicậuđịnhvượtbiêngiớicùngvớiDeniseấy?Tôibiếttrảlờiythếnàođây?

-Haicôcậuchảchobọnmìnhbiếttingìcả…Freddierấtlo…

Ylạirótđầylymình.

-Bọnmìnhtưởngcáccậubịlạctrongcơnbãotuyết….

-Cácôngkhôngphảilo,tôinói.

-ThếcònDenise?

Tôinhúnvai.

-ÔngnhớrõvềDenisechứ?Tôihỏi

-Kìa,Pedro,tấtnhiênlànhớchứ…vàtrướchết,tạisaocậucứgọimình

làôngthế?-Xin lỗi, anhbạn thânmến, tôinói. Ít lâunay,mìnhkhôngđượcminh

mẫncholắm!Mìnhđangcốnhớlạitoànbộthờikỳđó…Nhưngthậtlàmịtmù…-Mìnhhiểu.Mọicáiđóthậtxaxăm…CậunhớđámcướicủaFreddie?

Ymỉmcười.

-Khôngnhớlắm!

-ỞNiceấy…KhicậutalấyGay…

-GayOrlowấyà?

-DĩnhiênlàGayOrlow…cậuấycònlấyaikhácnữa?

Ycóvẻkhôngbằnglòngchútnàokhinhậnthấycáiđámcướiấykhông

còngợichotôinhớlạimấytí.-ỞNice.. trongnhà thờNga..mộtđámcướibênđạo..Khôngphảibên

đời…-NhàthờNganào?

-MộtcáinhàthờNganhonhỏvớimộtkhuvườn….Cáinhà thờmàHutteđã tả trong thưgửicho tôi?Đôikhi cónhữngsự

trùnghợpthậtbíẩn.-Ờtấtnhiên,tôinói..tấtnhiênlàthế…NgôinhàthờNganhonhỏởphố

Longchampvớikhuvườnvàthưviệnxứđạo…-Vậy là cậuđãnhớ ra?Chúngmình làbốnngười làmchứng…Chúng

mìnhgiơnhữngvònghoalênđầuFreddievàGay….-Bốnngườilàmchứng?

-Ừ…cậu,mình,ôngnộicủaGay…

-ÔnggiàGiorgiadzé..

TấmảnhcótôibêncạnhGayOrlowvàônggiàGiorgiadzéchắcchắnlà

đãđượcchụptrongdịpnày.Tôisẽđưayxem.-VàngườilàmchứngthứtưlàanhbạnRubirosa…

-Ai?

-Bạncậu..Rubirosa..ProfirioRubirosa.NhàngoạigiaocủaĐôminích.

YmỉmcườikhinhớlạigãRubirosaPorfirioấy.Mộtnhàngoạigiaocủa

Đôminích.Cólẽtôiđãlàmviệcchongườinàytrongcôngsứquánđó-Sauđó,chúngmìnhđếnnhàôngGiorgiadzé…-VàDenisecóởđó

Ynhúnvai.

-Tấtnhiên..Rànhlàcậuchẳngcònnhớgìhết….

Chúng tôibước trễnải, tấtcảbảyngười,gã jô-kê, tôi,Denise, tôi,gay

OrlowvàFreddie,RubirosavàônggiàGiorgiadzé.Chúngtôivậnđồtrắng.-Giorgiadzéởkhuchungcư,góckhuvườnAlsaxe-Lorraine.

Nhữngcâycọcaovúttrongbầutrời.vàlũtrẻconlướttrênđườngtrượt.

Mặttiềntrắngxóacủakhuchungcưvớinhữngmảnhbằngbốmàudacam.Nhữngnhịpcườicủachúngtôitrongcầuthanggác.

-Buổitối,đểmừngđámcướiđó,ôngbạnRubirosacủacậuđưachúngtađiănởEdenRoc…Thếnào,ổnchưa?Cậunhớrachứ?Ythởrốc,nhưthểvừalàmmộtcốgắnglớnvềthểxác.Ycóvẻkiệtlực

saukhi gợi lại cái ngàyFreddie vàGayOrlow làm lễ cướiởnhà thờ, cáingày nắng đẹp và vô tư lự ấy, chắc hẳn làmột trong những khoảng khắcsungsướngcủađờichúngtôi.-Rútcục,tôinóivớiy,mìnhvớicậu,chúngtaquennhautừlâulắmrồi…

- Phải..Nhưng thoạt tiên,mình quenFreddie.. bởi vìmình là jô-kê của

ôngnộicậuta…Chẳngmay,việcđóđãkhôngkéodàiđượcbaolâu…Ôngcụđãmấtsạchsànhsanh….-CònGayOrlow…Cậubiếtlà…

- Phải,mình biết…Dạo ấy,mình ở ngày gần nhà cô ta…Quảng trường

Aliscamps…Cáikhunhàlớnvớinhữngcửasổ,chắcchắntừchỗấy.GayOrlownhìn

ratrườngđuangựaAuteuilrấtđẹp.QaldoBlunt,ngườichồngđầutiêncủanàngđãnóivớitôirằngnàngtựtửvìnàngsợgià.Tôiđồrằngnànghayxemcáccuộcđuangựatừcửasổphòngmình.Mỗingàyvànhiềulầntrongmộtcuổichiềuthôi,hàngchụcconngựalaomìnhchạyvunvútdọctheobãivàxôvàonhữngvậtchướngngại.vànhữngconvượtquađược,ngườitacònthấychúngtrongmấythángnữa,rồichúngsẽbiếnđicùngnhữngconkhác.Phảikhôngngừngcónhữngngựamớiđểlầnlầnthaythếnhau.Vàmỗilần,vẫncáiđàấy,cuốicùngcũngđứtđoạn.MộtcảnhtượngnhưthếchỉcóthềgâynênbuồnnảnvàcólẽvìsốngcạnhtrườngđuangựaấynênGayOrlowđã…Tôimuốn hỏiAndréWidmer nghĩ thế nào về điều đó. Chắc y phảihiểu.Ylàjô-kêmà.-Thậtlàbuồn,ynóivớitôi.Gaylàmộtcôgáirấthay…

Ycúixuốngvàsátmặtlạigầnmặttôi.Damặtyđỏvàrỗ,đôimắtmàuhạt

dẻ.Mộtvếtsẹorạchchéomáphải,đếntậncằm.Tóccũngmàuhạtdẻ,trừmộtchởmbạcdựngngượclêntrán.-Còncậu,Pedro…

Nhưngtôithôikhôngđểýnóihếtcâu.

-CậuquenmìnhhồimìnhởđạilộJulien-Potin,ởNeuilly,phảikhông?

Tôi nói hú họa, vì tôi nhớ rất kĩ các địa chỉ ghi trên tấm phích “ PedroMcEvoy”-HồicậuởnhàRubirosaấyà?Tấtnhiên.

LạicáigãRubirosaấy.

-BọnchúngmìnhthườngđếnchơiFreddie…Tốinàocũngtiệctùngliên

hoan.Yphálêncười.

-AnhbạnRubirosacủacậuchogọicácbạnnhạcđến…chơiđếntậnsáu

giờ sáng….Cậu có nhớ hai bài anh ta luôn luôn chơi ghita cho chúng tanghe?-Không

-Elreloj[13]vàTumeacostumbraste.NhấtlàTumeacostumbraste[14]

Ythổisáomấypháchcủađiệuđó.

-Thếnào?

-Phải…phải..mìnhnhớrarồi,tôinói.

-Các cậu đã xoay chomìnhmột tấm hộ chiếuĐôminích… cái đó chả

giúpíchgìlắmchomình….-Cậucóđếngặpmìnhởcôngsứquán?tôihỏi

-Phải.HồicậuchomìnhtấmhộchiếuĐôminíchấy.

-Mìnhkhônghiểumìnhlàmcáiquáigìởcáicôngsứquánấy.

-Mìnhđâucóbiết….Mộthôm,cậubảomìnhlàcậulàmcáigìđạikhái

nhưthưkýchoRubirosavàđólàchỗẩnnáutốtchocậu…MìnhthấythậtbuồnlàRubichếttrongcáitainạnxehơiấy….Phải,thậtbuồn.Lạimộtnhânchứngmàtôikhôngthểhỏiđượcnữa.

-Này,Pedro…Tênthậtcậulàgì?Điềuđóbaogiờcũnglàmmìnhthắc

mắc.FreddiebảomìnhcậukhôngphảitênlàPedroMcEvoy..MàchínhlàRubiđãcấpgiấytờgiảchocậu…

-Tênthậtcủamình?Chínhmìnhcũngrấtmuốnbiết.Vàtôitủmtỉmcườiđểycóthểcoiđólàmộtcâuđùa.

-Freddiethìbiết,vìhaicậubiếtnhautừhồihọctrườngtrunghọc…Dạo

ấy các cậu làm nhảm cả tai mình với những chuyện ở trường trung họcLuiza…-Trườngtrunghọc…?

-Luiza…Cậubiếtthừađirồi…Đừnglàmbộngớngẩn….Cáihômcha

cậuđếnđóncảhaicậubằngxehơi…ÔnggiàđãchuyểntayláichoFreddiemàcậutathìchưacóbằnglái…Chuyệnấy,cậuđãkểchomìnhngheítnhấtlàtrămbận.Ygậtđầu.Vậyratôicómộtôngbốvẫnđếnđóntôiởtrườngtrunghọc

Luiza?Chitiếtlýthú.-Còncậu?tôihỏi.Cậuvẫnlàmcôngviệcvớilũngựa?

-Mìnhđãkiếmđượcmộtchângiáosưdạycưỡingựatrongmột trường

luyệnngựaởGiverny….Ylấymộtgiọngnghiêmtranglàmtôingạcnhiên.

-Cậubiếtlàtừkhimìnhbịtainạn,làcứthếxuốngdốc….

Tainạnnào?Tôikhôngdámhỏi/

-Khimình theo các cậu- câu,Denise, Freddie vàGay- đếnMegève đã

khôngcòn”mạnh”gìlắm…Mìnhđãmấtchânhuấnluyện…BọnhọcovòivìnghĩmìnhlàngườiAnh…HọchỉmuốnngườiPhápthôi.NgườiAnh?Phải,ynóivớimộtgiọnglơlớmàtừnãyđếngiờtôikhông

mấyđểý.TimtôiđậprộnhơnkhiythốtracáitênMegève.-CáichuyếnđiMegèveấythậtlàmộtýkỳcục,phảikhông?Tôihỏiliều.

-Tạisaolạikỳcục?Lúcấy,chúngtakhôngthểlàmkhác…

-Cậucholàthế?

-Đólàmộtnơiantoàn…Paristrởnênquánguyhiểm…

-Cậuthậttìnhtinlàthế?- Sau rốt, Pedro, cậu hãy nhớ lại… Những cuộc kiểm soát ngày càng

thườngxuyênhơn…MìnhthìlàngườiAnh…FreddiecómộttấmhộchiếucủaAnh…-CủaAnh?

-Phải….GiađìnhFreddiegốcgácởđảoMaurice…Còncậuthìtìnhcảnh

cũngkhôngsángsủagìhơn…VànhữngtấmhộchiếunóilàcủaĐôminíchkhôngcòncó thể thực sự che chởchochúng tađượcnữa…Cậuhãynhớlại…BảnthânanhbạnRubirosacủacậu.Tôikhôngnghethấyphầncònlạicủacâunói.Tôichorằngybịtắcgiọng.

Yuốngmột ngụm rượu ngọt và lúc đó có bốn người bước vào, những

kháchquen,tấtcảđềulàcựujô-kê.Tôinhậnrahọ,tôivẫnthườnghaynghehọ tròchuyện.Mộtngười trongbọnhọbaogiờcũngmặcmộtchiếcquầncưỡingựacũvàmộtchiếcáovétdahoẵngvấybẩnởnhiềuchỗ.HọvỗvaiWidmer.Họnóicùngmộtlúc,họcườiphá,nênrấtồn.Wildmerkhônggiớithiệuhọvớitôi…Họngồilênnhữngghếđẩuởbarvàtiếptụcnóirấtto.

-Pedro…

Widdercúivềpháitôi.Mặtychỉcáchmặttôimấyxăngtimét.Ynhănmặt

nhưthểsắpphảilàmmộtcốgắngsiêuphàmđểthốtravàitiếng.-Pedro..điềugìđãxảyrakhihaicôcậuđịnhvượtquabiêngiới…

-Mìnhkhôngbiếtnữa

Ynhìntôitrừngtrừng.Chắcyhơisay.

-Pedro..Trướckhi các cậuđi,mìnhđãbảo cậuphải coi chừng cái tên

ấy…-Tênnào?

-CáitênmuốnđưacáicậusangThụySĩấy…TênngườiNgacóbộmặt

đĩđựcấy.Mặtyđỏgay.Ymuốnmộtngụmrượungọt.

-Cậunhớlạixem…Mìnhđãbảocậu,cảcáigãkianữa,cậucũngkhông

nênnghe…Cáigãhuấnluyệntrượttuyếtấy…-Gãhuấnluyệntrượttuyếtnào?

-Cáigãcónhiệmvụđưahaicôcậuquabiêngiớiấymà…Cậulạgì…

CáigãBobgìgìđó…BobBesson…TạisaocậuvàDeniselạibỏđi?Cáccậuởvớibọnmìnhtrongcănnhàgỗấycũngổnchánrồicòngì…-TêngãlàBobBesson?

-Phải,BobBesson…

-CòngãngườiNga?

Ycaumày.

-Mìnhkhôngcònnhớnữa.

Lựcchúý củay chùng lại.Yđãphải cốgắngdữdội đểnói với tôi về

chuyệnquákhứ,nhưngđếngiờlàhếtgânrồi.Nhưngườibơikiệtlựcgắngnhôđầulênkhỏimặtnướcmộtlầncuốirồitựbuôngmìnhchìmxuốngtừtừ.Nóichocùng,tôiđãchẳnggiúpyđượcmấytrongsựgợinhớlạinày.Yđứngdậyvàtrởlạivớinhữngngườikia.Yquayvềvớinhữngthóiquen

củamình.Tôinhưthấyyhăngháiphátbiểuýkiếnvềmộtcuộcđuangựadiễn ra lúcbanchiềuởVincennes.Gãmặcquầncưỡingựamờimộtchầurượu.Wildmerđãlấylạiđượcgiọng,ynóihăngsayđếnnỗiquêncảchâmthuốc.Điếuthuốclủnglẳngởkhóemôiy.Giátôicóđứngtrướcmặty,hẳnycũngkhôngnhậnratôi.Khirakhỏitiệm,tôinóitạmbiệtyvàkhoatayrahiệu,nhưngylờtôiđi.

Yđangđắmmìnhhoàntoàntrongđềtàicủay.

XXXIV

Vichy.MộtchiếcxehơiMĩdừnglạibênrìacôngviênSuốiNguồn,ngang

tầmkháchsạnHòaBình.Thùngxelemluốcbùn.Haingườiđànôngvàmộtngườiđànbàbướcxuốngvàđivềphíacửakháchsạn.Haigãđànôngrâurialởmchởmvàmộttronghaigãcaohơn–khoáctayđỡngườithiếuphụ.Trướckháchsạn,mộtdãyghếbànhmây,trênđócónhữngngườingủ,đầungậtngoẹo,dườngnhưbấtchấpcáinắngthángbảygaygắt.Trongtiềnsảnh,cảbaphảivấtvảmớirẽđượclốiđiđếnquầytiếptân.Họ

phảitránhnhữngchiếcghếbànhvathậmchícảnhữngtấmphảnvớinhữngngườikhácnằmườnrangủ,trongđócómộtsốvậnquânphục.Nhiềunhómxúmxítnăm,mườingườichenchúcnhau,íớigọinhauvàtiếngtròchuyệnồnàocủahọcònngộtngạthơncảcáinóngxâmxấpbênngoài.Cuốicùng,họ tớiđượcquầy tiếp tânvàgãcaohơn tronghaingườiđànôngđưachongườithườngtrựcbatấmhộchiếucủahọ.HaitấmdocôngsứquánCộnghòa Đôminích tại Paris cấp –một mang tên “Porfirio Rubirosa”, tấm kiamang tên “PedroMcEvoy” – còn tấm thứ ba là hộ chiếu Phápmang tên“Denise,Yvette,Coudreuse”.Ngườithườngtrực,mặtđầmđìamồhôichảyxuốngtậndướicằm,trảlại

họbatấmhộchiếubằngmộtcửchỉmệtnhọc.Không,trongcảVichy,chẳngcònlấymộtphòngkháchsạnnàorỗi,dohoàncảnh”…Cùnglắmlàcònhaichiếcghếbành có thểmang lênmột phònggiặt hoặcđể trongmột buồng“toalét”ởdướinhà…Tiếngcủaybịátbởitiếnglaoxaotròchuyệnquyệnlẫnvàonhaukhắpbốnchungquanh,bởinhữngtiếngláchcáchkimkhícủacánhcửathangmáy,tiếngchuôngđiệnthoạiréocùngnhữnglờinhắngọitừmộtcáiloaphóngthanhgắnbêntrênquầytiếptân.Hai người đàn ông và người đàn bà ra khỏi khách sạn, dáng đi hơi

chuyệchchoạng.Bầu trờibỗngnhiênphủđầymâyxám tím.HọđingangquacôngviênSuốinguồn.Dọcnhữngbãicỏ,dướinhữnghànhlangcómáiche,làmnghẽnnhữnglốiđilátđá,cónhữngnhómngườicònxumxíthơnởtrongtiềnsảnhkháchsạn.Tấtcảđềunóivớinhaurấtto,mộtsốqualạinhưconthoitừnhómnàysangnhómkhác,mộtsốtáchbiệtrahai,bangườitrênmộtghếbănghoặctrênnhữngghếsắtcủacôngviên,trướckhinhậplạivớinhữngngườikhác…tưởngđâuđangởtrongmộtsântrườngkhổnglồcómái

chevàngườitasốtruộtchờhồichuôngsẽchấmdứtsựnáođộngnàycùngtiếngxônxaocứmỗiphútmột tăngcườngđộ, làmtanhứcóc.Nhưnghồichuôngkhôngđến.Gãcaolớntócnâuvẫnkhoáctayđỡngườithiếuphụ,còngãkiacởiáo

vét.Họbướcđitrongsựxôđẩycủanhữngngườichạynháonhàokhắpnhảkiếmtìmmộtngườinàođóhoặcmộtnhómmàhọvừarờikhỏimộtlúclàtanrãliền,đểcácthànhviênbịhútluônvàonhữngnhómkhác.Bangườiđâm ra trước tiệmcàphêPhụcHưng.Ngoạihiênđôngnghịt,

nhưngmay sao, cónămngười rờikhỏimộtbàn, thế làhaigãđànôngvàngườithiếuphụbènbuôngmìnhxuốngnhữngchiếcghếmây.Hơibầnthần,họnhìnvềphíanhàcazinô.Mộtmạnghơinướcxâmchiếmkhắpcôngviên,vòmlágiữnólạivàlàm

nóngưngđọng,mộtmạnghơinướcnhưtrongnhàtắmThổNhĩKì.Nótrànđầycổhọngmọingười,cuốicùngnólàmmờnhữngtốpđứngtrướccửanhàcazinô,nóbópnghẹttiếngtròchuyệncủahọ.Ởbànbêncạnh,mộtbàòalênnứcnởvànhắcđinhắclạirằngbiêngiớibịkhóaởHendaye.Đầungườithiếuphụngảlênvaigãcaolớntócnâu.Nàngnhắmmắtlại.

Nàngngủmộtgiấcngủconnít.Haingườiđànôngmỉmcườivớinhau.Rồihọlạinhìnnhữngtốptrướccửanhàcazinô.Trậnmưaràođổxuống.Mộtcơnmưagiómùa.Nóxuyênnhữngvòmlá

rất dày của những cây tiêu huyền và hạt dẻ.Đằng kia,mọi người xô đẩynhau để trú dưới nhữngmái kính của nhà cazinô, trong khi những ngườikháchốihảrờingoạihiênvàobêntrongtiệmcàphê,giẫmcảlênchânnhau.Chỉcóhaingườiđànôngvàthiếuphụlàkhôngđộngđậyvìcâydùởbàn

họchemưachohọ,thiếuphụvẫnngủ,ápmálênvaigãcaolớntócnâuđangđưamắtngơngơnhìnphíatrướctrongkhigãbạnlơđãnghuýtsáođiệuTumeacostumbrase[15].

XXXV

Từcửasổ,ngườitanhìnthấybãicỏrộngvớimộtlốiđirảisỏibênrìa.Lối

đi nàydốc thoai thoải lênngôi nhà tôi đanghiệndiện, ngồi nhàkhiến tôinghĩđếnmộttrongnhữngkháchsạntrắngbênbờĐịaTrungHải.Nhưngkhileolênnhữngbậcthềm,mắttôibắtgặpdòngnàytrênchữbạctranghoàngcửaravào:“TrườngTrunghọcLuizavàAlbany”.Dướikia,đầubãicỏ,mộtsânquầnvợt.Bênphải,mộtrặngbạchdươngvà

mộtbểbơiđãtháohếtnước.Cầunhảyđãgầngãysập.Ôngtrởlạibêntôiởkhungcửasổ.

-Àphải…Tôilấylàmtiếc,thưaông…Tấtcảtưliệulưutrữcủatrường

đãcháyhết…Cháysạchkhôngcòntígì…Mộtngườitrạctuổisáumươiđeokínhgọngđồimồisángvàmặcmộtáo

vétvảituýt.- Và dù sao đi nữa, bà Jeanschmidt cũng không cho phép…Bà không

muốnnghenhắcđếnnhữnggìcòndínhdángđếntrườngLuziatừkhichồngbàmất…-Thếkhôngcònsótlạinhữngtấmảnhcũnàochụpcảnhlớphọc?tôihỏi.

-Không,thưaông.Tôixinnhắclạiđểôngrõtấtcảđãcháyhết…

-Báclàmviệcởđâycólâukhông?

-HainămcuốicủatrườngtrunghọcLuzia.Sauđó,hiệutrưởngcủachúng

tôi,ôngJeanschmidt…Nhưngtrườngkhôngcònnhưxưa…Ôngnhìnquacửasổ,vẻtưlự.

-Vớitưcáchlàhọcsinhcũcủatrườngtôinhữngmuốnthấylạimộtvài

kỷniệm,tôinóivớiông.-Tôihiểu.Khốnthay…

-Vàrồiđâytrườngsẽrasao?

-Ồ,họmuốnbánđấugiátất.

Vàbằngmộtcửchỉuểoải,ôngquétcánhtaybaoquátcảbãicỏ,sânquần

vợtvàbểbơitrướcmặtchúngtôi.Ôngcómuốnxemlạicácphòngngủtậpthểvàcáclớphọcmộtlầncuối

không?-Khôngcần.

Ông rútmột chiếc tẩu từ trong túi áo vét và đưa lênmiệngngậm.Ông

khôngrờikhungcửasổ-Cáinhàgỗởbêntráinàylànhàgìvậy?-Nhữngphònggửiquầnáongoài,thưaông.Đâylàchỗthayquầnáo

đểchơithểthao.-À,thếđấy.

Ôngnhồitẩu.

-Tôiđãquêntiệtcả…Hồiấy,họcsinhchúngtôicómặcđồngphục

khôngnhỉ?-Không,thưaông.Chỉcóvàobữaănchiềuvànhữngngàyđượcphép

rangoàilàbắtbuộcphảimặcáovétmàuxanhnướcbiển.Tôilạigâncửasổ.Gầnnhưáptránvàoôkính.Bêndưới,trướcngôinhà

trắngcómộtbãiđấtphủsỏi,cỏdạiđãnhúlên.TôihìnhdungFreddievàtôimặc áo vétmàu. Và tôi cố tưởng tượng ra dáng vẻ của cái ông đến đónchúngtôivàomộtngàyđượcphéprangoài,từtrênxehơibướcxuống,đivềphíachúngtôi–cáiôngmàngườitabảolàchatôi.

XXXVI

BàE.KahanNice,ngày22tháng11năm1965

22phốPicardie

Nice

TheoyêucầucủaôngHutte,tôiviếtthưnàykểchoôngtấtcảnhữnggì

tôibiếtvềconngườitênlà“OlegdeWrédé”mặcdầutôirấtkhóchịuphảinhắcđếncáikỷniệmxấuấy.Một hôm tôi vàomột hiệu ănNga ở phía Francois I, củamột ông chủ

ngườiNgamàtôikhôngcònnhớtên.Hiệuănnhỏ,kháchkhôngđônglắm.Chủtiệm,mộtngườihomhemtrướctuổi,vẻkhổsởvàđauyếu,ngồiởbànbàymón khai vị Nga có tên là zakouski – chuyện này xảy ra vào quãngnhữngnăm1937.Tôithấycómộtthanhniênkhoảnghaimươituổingồitronghiệuănđàng

hoàngnhưởnhàmình.Ănmặcrấtchữngchạc:com-lê,sơ-miv.v..khôngchêvàođâuđược.Anh tacómộtvẻbềngoàiđậpvàomắtmọingười: sứcsốngmãnh liệt,

cặpmắtxếchmàuxanhsứ,mộtnụcườirạngrỡvàmộttiếngcườiliêntục.Đằngsaunhữngcáiđó,mộtsựgiảoquyệtthúvật.Anhtangồibàncạnh tôi.Lần thứhai tôiđếnđây,anh tachỉngườichủ

hiệu,nóivớitôi:-Bàtưởngtôilàcontraiôngkiahẳn?vớimộtvẻkhinhthịđốivớiông

giàtộinghiệpđíchthịlàchaanhtathật.Rồianhtađưachotôixemmộtcáivòngnhậndạngcókhắctên:Louisde

Wredé,bátướcMontpensier(tronghiệuăn,ngườitagọianhtalàOleg,mộtcáitênNga).Tôihỏimẹanhtaởđâu.Anhtabảobàấychếtrồi;tôilạihỏi:bà ấy đã có thể gặpmột người thuộc dòng họMontpensier (chi dưới củadòngOrléasn)ởđâu.Anhtađáp:ởSibérie.Tấtcảnhữngđiềuđókhôngcólý.Tôihiểurằngđólàmộtgãvôlạikiếmcáchđểnhữngngườicảhaipháinam,nữbao.Khitôihỏigãlàmgì,GrêgôriôStêvensơnbảogãchơipianô.

Sauđó,gãbắtđầukểlểtấtcảnhữngquanhệcủagãtronggiớithượnglưu

–nào lànữquậncôngUzèsđãnhúnchânchàogã,nào làgã rất thânvớiquậnôngWindsor…Tôcảmthấythực,giảlẫnlộntrongnhữngcâuchuyệncủagã.Nhữngngười“thượnglưu”hẳndễmắcbảvớicáidòngdõicủagã,nụcườicủagã,sựưunhãlạnhlùngnhưngcóthựccủagã.Trongthờikỳchiếntranh–tôinghĩlàvàokhoảngnăm41–42gìđó–tôi

đangởbãitắmJuan-les-Pinsthìthấygãmangtên“OlegdeWredé”ấychạyđến,vẫnđànghoàngvàcườikhanhkháchnhưbaogiờ.Gãbảotôilàgãbịbắt làmtùbinhvàmộtsĩquancaocấpĐứctrongcoigã.Lúcnày,gãghéthămbàmẹchiếnsĩ,bàquảphụHenriDuvermoir,mấyhôm.Nhưnggãnói:“Bàấyhàtiệnthấymồ,chảchotôitítiềnnào”.GãbảovớitôilàgãvềParis“đểlàmviệcvớingườiĐức”.Làmgì?Tôi

hỏi:“Bánxehơichobọnhọ”.Từđótôikhônggặplạigãvàkhôngbiếtgiờgãrasao.Vậyđó,thưaông

thânmến,tấtcảnhữnggìtôicóthểnóivớiôngvềconngườiấy.Kính

E.Kahan

XXXVII

Bâygiờ, chỉ cần nhắmmắt lại.Những sự kiện xảy ra trước khi cả bọn

chúng tôiđiMegève trở lại trong trínhớ tôi, từngmẩumột.ChínhnhữngcửasổlớnsángđèncủakháchsạnZaharoffcũởđại lộHoche,nhữngcâunóirờirạccủaWildmer,nhữngcái tên–đỏtía lấplánhnhưRubirosahaybảnglảngnhưOlegdeWredécùngnhiềuchitiếtkhôngsờmóthấyđược–bảnthâncáigiọngcủaWildmer,khànkhànvàgầnnhưkhôngngherõđược–chínhtấtcảnhữngcáiđóđãlàmkimchỉnamchotôi.Hômqua,vàoquãngcuốichiều,tôithấymìnhởđúngđạilộHoche,trên

tầngmộtkháchsạnZaharoffcũ.Rấtđôngngười.Nhưmọikhi,họkhôngrờiáopa-đơ-xuy.Tôi thìkhôngmặcáokhoác.Tôiđiquagianphòngchính,ởđấytôithấykhoảngmườilămngườiđứngquanhnhữngmáyđiệnthoạihoặcngồitrênnhữngchiếcghếbànhdaxửlýcôngchuyện,vàtôilẻnvàomộtvănphòngnhỏ,đóngcửalạisaulưng.Ngườimàtôiphảigặpđãởđó.Ykéotôivàogócphòngvàchúngtôingồivàohaichiếcghếbànhcáchnhaubằngmộtcáibànthấp.Tôiđặtlênđónhữngđồngtiềnlu-ygóitronggiấybáo.Yđưangaychotôinhiềuxấpgiấybạcmàtôikhôngcấtcôngđếm.Cứthếcấtvàotúi.Đồnữ trang thì y không thiết.Chúng tôi cùng rời khỏi cănphòng rồigianphònglớn,nơitiếngchuyệntròlaoxaovàsựloayhoayđiđilạilạicủatấtcảnhữngconngườimặcpa-đơ-xuynàycócáigì thậtđáng longại.Rađến hè, y cho tôi địa chỉ củamột bà có thểmuamón đồ nữ trang ởmạnquãng trườngMalesherbes và gợi ý tôi bảo bà đó là y giới thiệu tôi đến.Chúng tôi thườngđi theoconđườngnày luôn,Denisevà tôi,vàohồiđầu.Thờigianđãđổithay.Tuyếtrơivàtôiphảikhókhănmớinhậnrađạilộnàyvới những cây trụi cành lá, những mặt tiền đen xạm của các chung cư.KhôngcònhươnghoarâmdọchàngràosátcôngviênMonceaunữa,màchỉthấymộtmùiđấtẩmvàmụcnát.Mộtnhàtrệt trongcùngmộtngõcụt thuộcloạingười tagọi là“phương

viên”hay“vila”.Gianphòngnơibàtatiếptôikhôngbàybiệnđồđạc.Duynhấtmộtcáiđivăngnơichúngtôingồivàmộtchiếcmáyđiệnthoạitrênđi-văngấy.Mộtphụnữtrạctuổibốnmươi,tóchungvànóngnảy.Chuôngđiệnthoại réo không ngừng và không phải lần nào bà cũng trả lời, bà đều ghinhữngđiềungườitadặnvàomộtcuốnsổtay.Tôiđưachobàxemnhữngđồnữtrang.Tôiđểlạichobàviênngọcxafiavàhaichiếctrâmcàivớinửagiá

tiềnvớiđiềukiệnlàytrảngaybằngtiềnmặt.Bàchấpnhận.Rangoài,trongkhiđivềphíagaxeđiệnngầmCourcelless,tôinhĩđếngã

thanhniênđãđếnphòngchúngtôiởkháchsạnCastillemấythángtrướcđây.Gãbánđượcrấtnhanhcảchiếccặpcùngđôivòngkimcươngvàđãcónhãýchiađôisốlãivớitôi.Mộtconngườihảotâm.Tôiđãtâmsựđôichútvớigã,thổlộdựđịnhrađicủatôi,thậmchícảnỗisợkhiếntôiđôikhikhôngdámrangoài.Gãbảotôilàchúngtađangsốngmộtthờikỳlạlùng.Sauđó,tôiđếntìmDeniseởcôngviênEdouardVII,trongcănhộmàVan

Allen,ngườibạnHàLancủanàng,đãđặtmộtxưởngkhâumay:trênlầumộtkhuchungcư,ngaybêntrêntiệmCintra.TôinhớvậybởivìDenisevàtôithườngluitớitiệmbarnàydonócógiandướitầnghầmtừđóngườitacóthểthoátrabằngmộtcửakhácngoàilốivàochính.Tôitinrằngmìnhbiếttấtcảnhữngnơicôngcộng,tấtcảnhữngkhunhàchungcưởPariscóhailốira.Trongcáixưởngkhâumaynhỏxíunày,cũngtrànngậpmộtsựnáođộng

tương tựnhưởđại lộHoche, cókhi lại còn cuống cuồnghơn.VanAllenchuẩnbịbộsưutậpquầnáomùahèvàchừngnấycốgắng,chừngnấylạcquanlàmtôingạcnhiênvìtôiđangbănkhoănkhôngbiếtcócònmùahènữahaykhông.Cậutađangthửmộtchiếcáodàibằngthứhàngnhẹvàtrắngtrênmộtcôgái tócnâu, trongkhinhiềucôchiêumẫuhàngkhácraravàovàonhữngbuồng thayđồ.Một sốngười chuyện tròquanhmộtchiếcbàngiấyLouisXVtrênđóvươngvãinhữngkíhọavànhữngmảnhvải.Trongmộtgóc phòng khách, Denise nói chuyện với một bà tóc vàng rơm trạc nămmươi tuổi và một thanh niên tóc nâu xoăn thành búp. Tôi xen vào gópchuyện.BànàyvàchàngtraiđivềmạnBờBiểnXanh.Khôngainghethấyai nữa trong cái ồn ào chung. Những ly sâm banh được truyền khắp màkhôngaihiểulýdotạisao.Denisevàtôirẽlấymộtlốirađếnphòngngoài.VanAllentiễnchúngtôi.

Tôithấylạiđôimắtmàuxanhrấtsángcủacậutacùngnụcườikhicậutalóđầurakhemởvàvẫytayhôngửitheochúngtôivớilờichúcmaymắn.DenisevàtôiquaphốCambaxérèsmộtlầncuối.Chúngtôiđãgóighém

hành lý,mộtva-livàhaicái túidađangđợi trướccáibàn lớn,đầuphòngkhách.Deniseđãđóngcáccánhcửasổvàkéocác rèmche.Nàng lấynắpđậycáimáykhâuvàcất tấmvải trắngghimvàothângiágỗman-nơ-canh.Tôinghĩđếnnhữngtốichúngtôiđãsốngởđây.NànglàmtheomẫucắtcủaVanAllen giao hoặc ngồi khâu, còn tôi nằm dài trên trường kỷ, đọcmộtcuốnhồikínàođóhoặcmộtquyểntrinhthámloạisách“MặtNạ”mànàngrấtmê.Nhữngbuổitốiđólànhữngkhoảnhkhắcnghỉngơiduynhấttôitừng

biết,nhữngkhoảngkhắcduynhấttrongđótôicóthểnuôicácảotưởngrằngchúngtôiđangsốngmộtcuộcsốngkhôngcóchuyệngìrắcrốitrongmộtthếgiớiyênbình.Tôimởva-livànhétnhữngxấpgiấybạccăngphồngcáctúitôivàogiữa

nhữngáosăngđay,sơ-mivàdướiđáymộtđôigiày.Denisekiểmlạicácthứtrongmộtchiếctúidulịchxemcóquêngìkhông.Tôiđitheohànhlangđếnphòngngủ.Tôikhôngbậtđènvàđứngrìnhbêncửasổ.Tuyếtvẫnrơi.Viêncảnhsátđứngcanhởhèbênkiađườngchuivàotrongmộtchòigácđượcđặtởđómấyhôm trướcvìmùađông.Mộtviêncảnh sátkhác, từphíaquãngtrường Sausaies bước vôi về phía chòi gác. Gã bắt tay người bạn đồngnghiệp,đưachoymộtcáiphíchvàhọlầnlượtuốngnướcbằngmộtcáicốc.Denisebướcvào.Nàngđếnchỗ tôibêncửasổ.Nàngmặcmộtchiếcáo

măngtôlôngthúvànépsátngườivàotôi.Nàngtỏamộtmùithơmhắc.Dướichiếcmăngtô, nàngmặcmột chiếc sơ-mi nữ. Chúng tôi trở lại trên chiếcgiườngchỉcòndátlòxo.GaLyon,GayOrlowvàFreddieđợichúngtôiởcửavàoketàuđi.Trên

mộtchiếcxerùabêncạnhhọchồngđốngbaonhiêuva-li.GayOrlowcócảmộthòm tủ.Freddiebànbạcvớingườiphukhuânvácvàmờibác tamộtđiếu thuốc lá.DenisevàGayOrlownóichuyệnvớinhau,DenisehỏiGayliệucănnhàgỗFreddiethuêcóđủrộngchocảbọntôikhông.Gatốiom,trừsânkenơichúngtôiđứng,trànngậpmộtánhsángvàng.Wildmerđếnnhậpvàovớibọntôi,trongmộtchiếcmăngtôđỏhoe,vạtđậpđậpvàobọngchân,nhưmọikhi.Mộtchiếcmũphớtchelấptrány.Chúngtôithuêmanghànhlýlên toa giường nằm của mình. Chúng tôi đứng ngoài, trước cửa toa, đợithôngbáokhởihành.GayOrlownhậnramộtngườitrongsốhànhkháchđichuyếntàunày,nhưngFreddieyêucầunàngkhôngđượcnóivớiaivàđừngđểngườitachúýđếnchúngtôi.Tôi lưu lại một lát với Denise và Gay Orlow trong buồng toa của họ.

Màngcửasổhạxuốngmộtnửavàkhicúixuống, tôi thấyquacửakínhlàtàuđangquangoạiô.Tuyếtvẫntiếptụcrơi.TôihônDenisevàGayOrlowrồiquayvềbuồngtoacủamình,nơiFreddieđãyênvị.Látsau,Wildmerđếnthămchúngtôi.Lúcnày,mộtmìnhychiếmlĩnhcảmộtbuồngtoavàyhyvọngsẽkhôngcóaiđếnchungchạchotớicuốicuộchànhtrình.Thậtra,ysợngườitanhậnrayvìnhiềungườiđãthấyảnhytrêncácbáovềthểthaongựamấynămtrướcđây,vàhồiybịtainạntrênđườngđuaAuteuil.Chúngtôicốtrấnany,nóirằngngườitathườngrấtchóngquênmặtcácjô-kề.Freddie và tôi nằm dài trên giường toa của mình. Tàu đã tăng tốc độ.

ChúngtôiđểđènngủvàFreddiebồnchồnhútthuốc.Cậutahơilovìcóthểcónhữngcuộckiểmsoát.Tôicũngvậy,nhưng tôicógiấy.NhờRubirosa,bọn tôi – Freddie, Gay Orlow, Wildmer và tôi – có những hộ chiếuĐôminích,nhưngchúng tôikhông thể tin tưởng thựcsựvào tínhhiệuquảcủa chúng. Chính bản thânRubi cũng bảo tôi thế. Số phận chúng tôi tùythuộcvàomộtviêncảnhsáthaymộtkiểmtraviênkĩtínhhơnnhữngngườikhác. Chỉ riêng Denise là không có nguy cơ gì hết. Nàng là người Phápchínhcống.Tàuđỗ lại lầnđầu.Dijon.Tiếng loaphóng thanhbị tuyết làmnghẹt lại.

Chúng tôi nghe thấy có ai đi dọc theo hành lang. Người ta mở cửa mộtbuồng toa củaWildmer, bấy giờ, Freddie và tôi bỗng phá lên cười điênkhùng.TàuđỗlạinửagiờởGaChalon–trênsôngSaine,Freddieđãngủvàtôi

tắtngọnđènngủcủabuồngtoa.Tôikhônghiểutạisaotôithấyyêntâmhơntrongbóngtối.Tôicốnghĩsangchuyệnkhác,khônglắngtainghenhữngbướcchânvang

lêntronghànhlang.Trênsânga,mấyngườitròchuyệnvàtôinghelõmbõmđượcmấycâu.Chắchọđứngdướicửasổchúngtôi.Mộtngườitrongbọnhọho,kiểuhocóđờm.mộtngườikháchuýtsáokhekhẽ.Tiếngxìnhxịchcủamộtđoàntàuđiquatrùmlênbọnhọ.Cửamởđộtngộtvàbóngmộtngườimạcpa-đơ-xuyinlênnềnánhsáng

củahànhlang.Yliađènbấmsoitừtrênxuốngdướibuồngtoađểkiểmxemchúngtôicómấyngười.Freddiechoàngdậy.-Giấytờcácông.

ChúngtôichìachoyxemnhữngtấmhộchiếuĐôminíchcủamình.Yxem

xét bằng conmắt lơ đãng rồi đưa chomột người nào khác bên cạnhmàchúngtôikhôngnhìnthấyvìcánhcửachelấp.Tôinhắmmắtlại.Họtraođổivớinhaumấycâugìnghekhôngrõ.Y dấnmột bước vào buồng toa. Y cầm những hộ chiếu của chúng tôi

trongtay.-Cácônglànhàngoạigiao?

-Vâng,tôitrảlờinhưcáimáy.

Saumấygiây, tôimóinhớ ra rằngRubirosađãchochúng tôinhữnghộ

chiếungoạigiao.Chẳngnóichẳngrằng,ytrảhộchiếuchochúngtôivàđóngcửalại.

Chúng tôi nín thở trong đêm tối. Cứ im lặng thế cho đến khi tàu khởi

hành.Tàuchuyểnbánh.TôinghethấytiếngFreddiecười.Cậutabậtđènlên.-Tađếnthămcácbạnkiachăng?Cậutahỏitôi.

BuồngtoacủaDenisevàGayOrlowkhôngbịkiểmsoát.Chúngtôiđánh

thức hai nàng dậy. Họ không hiểu tại sao chúng tôi nháo nhác thế. RồiWildmer đến gặp chúng tôi,mặtmày nghiêm trọng.Cu cậu vẫn còn run.Ngườitacũnghỏicậucóphảilà“nhàngoạigiaoĐôminích”không,khicậutriềnghộchiếuravàcậukhôngdámtrảlời,sợtrongsốcảnhsátvậnthườngphụcvàkiểmsoátviên,ngộnhỡcótaychơicángựanàonhậnracậu.Đoàntàulướtquamộtquangcảnhtrắngxóatuyết,cáiquangcảnhấysao

màêmdịuvàthânái.Nhìnnhữngngôinhàđangngủyênđó,tôicảmthấymộtniềmsaysưavàtincậytrướcnaychưatừngthấy.Khi chúng tôi đếnSallaches, trời hãy còn tối.Một chiếc xe car vàmột

chiếcxenhà lớnđỗ trướcga.Freddie,Wildmervà tôimangcácvali,trongkhihaigãđànôngphụ tráchcáihòm tủcủaGayOrlow.Cóđộmộtchụchànhkhách,kểcảbọntôi,sẽ lênxecarđiMegève,người tàixếvàhaigãphukhuânvácđangchấtcácvalivàosauxethìmộtngườiđànôngtócvàngrơmtiếnlạigầnGayOrlow–vẫnlàcáigãmànàngđãnhậnthấyởgaLyonhômqua.HọnóivớinhauvàicâubằngtiếngPháp.Vềsau,nànggiảithíchchochúngtôihayđólàmộtchỗsơgiao,mộtgãngườiNgatênlàKyril.Gãnàychỉchiếcxenhàlớnmàuđencómộtngườiđangchờởtayláivàngỏýmuốnđưachúng tôivềMegève.NhưngFreddie từchối lờimờiấy,nói làmìnhưngđixecarhơn.Tuyếtrơi.Chiếcxecarđichậmvàchiếcxenhàmàuđenđãvượtchúng

tôi.Chúngtôitheomộtconđườngdốcvàkhungxecarmỗilúclạirunglên.Tôikhôngbiết liệuxecóhỏng trướckhiđếnMegève.Quan trọnggì!Khibóngđêmdầndànhườngchỗchomộtmànsươngmù trắngnhưbôngmànhữngđámlábáchphảikhókhănmớixuyênthủng,tôitựnhủrằngsẽchẳngcóaiđếntìmchúngtôiởđây.Chúngtôikhôngcógìđedọa.Dầndầnchúngtôitrởnênôhình.Ngaycảnhữngbộyphụctỉnhthànhcủachúngtôivốncóthểthuhútsựchúý–chiếcmăngtôđỏhoecủaWildmervàchiếcmũdạmàuxanhnướcbiểncủay,chiếcmăngtôdabáocủaGay,chiếcáolônglạcđàcủaFreddie,chiếckhănquàngmàuxanhlụcvàđôigiàygolf lớnhaimàuđen,

trắngcủacậuta–cũnghòatrongsươngmù.Biếtđâu,cuốicùngchúngtôilạichẳngbayhơiđihết?Hoặcgiảchúngtôisẽchỉcònlàcáimạnghơinướcđọng lại trênnhữngôkính,cáimạnghơinướcdaidẳngkhông thể lấy tayxóađiđược.Làmsaongười tàixế thấy rađượcđườngđi?Deniseđãngủthiếpđivàngảđầulênvaitôi.Chiếcxecardừnglạigiữaquảngtrường,trướccửatòathịchính.Freddie

thuê chất hành lý của chúng tôi lênmột chiếcxe trượt tuyết đợiởđâyvàchúng tôiđiuốngchútgì ấmnóng trongmộtphòng trà–bánhngọtngaycạnh nhà thờ.Hiệu vừamở cửa và bà chủ phục vụ chúng tôi có vẻ ngạcnhiênvềsựcómặtsớmsủathếcủachúngtôi.HoặcgiảvìcáigiọnglơlớcủaGayOrlow và y phục tỉnh thành của chúng tôi?Wildmer ngỡ ngàngthíchthúvớimọicái.Cucậuchưahềbiếtmiềnnúivànhữngmônthểthaonúi.Áptránvàocửakính,miệngháhốc,yngắmđàikỷniệmliệtsĩvàtòathichínhMegève.Yhỏibàchủhệ thốngchuyênchởbằngcáp treovậnhànhnhư thếnàovà liệuy có thểghi tênvàomột trườngdạy trượt tuyết đượckhông.Ngôinhàgỗtênlà“ThậpTựPhươngNam”.Rộnglớn,làmbằnggỗsẫm

màu,cónhữngcánhcửasổxanh lácây.Tôichắc làFreddie thuêcủamộtngườibạnởParis.Nhànhôcaotrênmộtchỗngoặtđườngvàtừđườngcáikhóthấyđượcvìnókhuấtsaumộtrặngbách.Từđườngcái,ngườitađivàotheomộtchữchi.Cảconđườngcáicũngdẫnlênmộtnơinàođó,songtôikhôngtòmòmuốnbiếtnótớiđâu.PhòngcủaDenisevàtôiởlầumộtvàtừcửasổ,bêntrênrặngbách,chúngtôicóthểnhìnbaoquátcảvùngMegève.Nhữngngàyđẹptrời, tôinhậnragácchuôngnhàthờ,cácvệtmàuđấtsontạonênbởimộtkháchsạndướichânnúiĐáNâu,nhàgađườngbộ,sântrượtbăng và nghĩa địa ởmãi tận phía cuối. Freddie vàGayOrlow chiếmmộtphòngởdướinhà,cạnhphòngnghỉ,vàmuốntớiphòngWildmer,cònphảiđixuốngmộttầngnữavìnóởdướihầmvàcáccửasổcủanó–sátngaymặtđất.NhưngchínhWildmerchọnnơinươngnáuởđó–tronghangcủamình,nhưynói.Thoạtđầu,chúngtôikhôngrờikhỏicănnhàgỗ.Chúngtôichơibàiliên

miêntrongphòngnghỉ.Tôicònnhớkhácụthểvềgianphòngnày.Mộttấmthảmlen.Mộtghếdàibọcdatrênđóchạysuốtmộtgiásách.Mộtbànthấp.Haicửasổtrôngrabancông.MộtngườiđànbàởgầnđấynhậnđimuagiúpcácthứởMegève.DeniseđọccáccuốntiểuthuyếttrinhthámnàngtìmthấytrêngiásáchTôicũngvậy.Freddieđểrâumọcdàivàmỗi lối,GayOrlownấuchochúngtôimộtmónxúpbortschNga.WildmeryêucầumangvềđiềuđặnchomìnhbáoParis-Sport(ParisThểThao)vàtrốnvàođáy“hang”của

mìnhvàđọc.Mộtbuổichiều,chúngtôiđangchơibàibridgethìyxuấthiện,mặtmàynhănnhó,tayvungtờbáo.Mộtngườiviếtthờiluậnphátlạinhữngsựkiệnnổibậttronglĩnhvựcđuangựamườinămgầnđâytrongđócónhắcđến: “Tainạn li kì của tay jô-kềngườiAnhAndréWildmerở trườngđuaAuteuilnhỏxíu,béhơncảmộtcontem.Vàđólàđiềulàmycuốngcuồnglên:ysợaiđóởgaSallancheshayởMegève,tronghiệubánhgầnnhàthờcóthểnhậnray.Sợngườiđànbàvẫnmangđồănđếnchochúngtôivàlophần nào công việc nội trợ, nhận ra y là “tay jô-kề người Anh AndréWildmer”.Một tuần trướckhichúng tôi lênđường,yđãchẳngnhậnđượcmộtcúđiện thoạinặcdanhgọiđếnnhàyởcôngviênAliscampsđó sao?Mộtgiọngnhỏnhẹđãnóivớiy:“Alô?VẫnởParisđấyà,Wildmer?”Rồiphálêncườirồigácmáy.Thahồchochúngtôinhắcđinhắclạirằngychẳngcógìphảisợvìylà

côngdânĐôminích,yvẫntỏrahếtsứcbồnchồn.Một đêm, vào quãng ba giờ sáng, Freddie đập “hang” củaWildmer rất

mạnh,miệnggàolên:“Chúngtôibiếtanhởđây,AndréWildmer…Chúngtôibiếtanhlàjô-kềngườiAnhAndréWildmer…Rangay…”Wildmerkhôngkhoáicáitròđùaấyvàsuốthaingàytrờikhôngthèmnói

vớiFreddie.Thếrồihọlàmlànhvớinhau.Trừcáisựkiệnvặtvãnhấy,nhữngngàyđầuởcănnhàgỗ,mọisựdiễnra

hếtsứcbìnhlặng.Nhưngdầndần,FreddievàGayOrlowđâmcháncáiđơnđiệutrongcách

dùngthìgiờcủachúngtôi.NgaycảWildmer,tuysợbịnhậnralà“tayjôkềngườiAnh”cũngloanhquanhlẩnquẩnbứtrứt.Làmộttaythểthao,ykhôngcóthóiquennằmkhan.FreddievàGaygặpgỡ“ngườinọngườikia”trongnhữngcuộcdạochơiởMegève.Nhiều“người”hìnhnhưcũngđếnđâylánhnạnnhưchúngtôi,họtổchứcnhữngcuộc“hộihè”.ChúngtôinghethuậtlạiquaFreddie,GayOrlowvàWildmer,chẳngbaolâubangườinàycũngthamgiavàosinhhoạtbanđêmđó.Tôithìcảnhgiácdèchừng.TôiưngởlạicănnhàgỗvớiDenisehơn.Tuynhiêncũngcókhichúngtôixuốnglàng.Chúngtôirờicănnhàgỗvào

quãngmườigiờsángvàđitheomộtconđườnghaibêncónhữngmiếuthờnhỏ.ĐôikhichúngtôitạtvàomộtmiếuvàDenisethắpmộtngọnnến.Mộtsốmiếuđóngcửa.Chúngtôiđichậmđểkhỏitrượtchântrongtuyết.Dướinữa,một cây thập tựbằngđá sừng sữnggiữamột thứbùngbinh,

khởiđiểmcủamộtconđườngrấtdốc.Trênmộtnửađoạnđườngnày,ngườitađãdặtnhữngbậcgỗ,nhưngtuyếtđãphủlêntấtcả.tôiđitrướcDeniseđểcóthểđỡnàngnếunàngtrượtchân.Xuốnghếtđườnglàđếnlàng.ChúngtôiđidọcphốchínhchođếnquãngtrườngtòathịchínhvàtrướccửakháchsạnMint-Blanc.Quáchútnữa,trênhèphải,sừngsữngtòanhàbê-tôngxamxámcủabưuđiện.Tạiđó, chúng tôigửimấybức thưchocácbạncủaDenise:Léon,Hélène,ngườiđãchochúngtôimượncănhộởphốCambacarès…TôiviếtchoRubirosamộtbứcthưngắnbáochoanhtabiếtchúngtôiđãtớinơitớichốnnhờnhữngtấmhộchiếucủaanhtavàkhuyênanhtanênđếnvớichúngtôivìlầncuốicùnggặpnhauởcôngsứquán,anhtacóbảotôilàanhta cũng có ý định “về nông thôn nương náu”. Tôi cho anh ta địa chỉ củachúngtôi.ChúngtôiđilênphíanúiĐáNâu.Từkhắpcáckháchsạntrênđường,túa

ranhữngtốptrẻemđigiữanhữngnữhuấnluyệnviênmặcquầnáothểthaomàuxanhnướcbiển.Cácemmangtrênvainhữngvántrượttuyết,hoặcgiàytrượtbăng.Quảvậy,từmấythángnay,ngườitađãtrưngdụngcáckháchsạnởnơinàyđểphụcvụnhữngtrẻemnghèonhấtcủathànhphốlớn.Trướckhiquayđằngsau,chúngtôinhìntừxađámngườichenchúcnhauởcửabánvéxevậnchuyểnbằngcáptreo.Phía trêncănnhàgỗ“ThậpTựPhươngNam”,nếu theoconđườngdốc

quađámcâybách,tasẽtớimộtcănnhàgỗrấtthấp,cóđộcmộttầng.Đólàchỗởcủangườiđànbàvẫngiúpchúng tôiđi lạimuahàng.Chồngbàcómấyconbòcái,ônglàngườibảovệcănnhà“ThậpTựPhươngNam”khivắngchủvàtrongnhàmình,ôngđãbốtrímộtgianphònglớn,kêbàn,đặtmộtquầyrượuvàmộtbànbi-a.Mộtbuổichiều,Denisevàtôilênnhàôngkiếmsữa.Ôngtakhônghòanhãlắmvớichúngtôi,nhưngDenisekhitrôngthấybànbi-adãhỏiônglànàngcóđượcphépchơikhông.Mớiđầuôngcóvẻngạcnhiên,rồiôngdịuđi.Ôngbảonàngkhinàothíchthìcứlênchơi.Buổi tối, chúng tôi thường lên đó, sau khi Freddie, Gay Orlow và

WildmerbỏchúngtôiđểđithamquanvàocuộcsốngcủaMegèvethờibấygiờ.Họđềnghịchúngtôiđếntìmgặphọở“Êkíp”hoặcởmộtcănnhàgỗnàođóđểdựmộtcuộchộigiữathânhữu,nhưngchúngtôithíchlênnhàtrênhơn.Georges–đólàtênôngta–vàbàvợchờchúngtôi.Tôichorằnghọrấtmếnchúng tôi.Chúng tôichơibi-avớiôngvàhai,bangườibạncủaông.Deniselàngườichơikhánhất.Tôi thấylạihìnhảnhnàngduyêndáng, taycầmgậybi-a,tôithấylạigươngmặtdịuhiềnđậmchấtÁĐôngcủanàng,đôimắttrongsáng,máitócmàuhạtdẻlóngloángánhđồngxõaxuốngđếntậnngang hông…Nàngmặcmột chiếc săng-đay cũmàu đỏ của Freddie cho

mượn.Chúng tôi nói chuyện rất khuya với Georges và vợ ông. Georges bảo

chúngtôilàmộtngàykia,chắcchắnsẽcóchuyệngaygovàkiểmsoátgiấytờvìnhữngngườiđếnnghỉởMegèvecứtiệctùngliênhoan,chuốclấysựchúývàomình.Chúngtôi thìkhônggiốngbọnhọ.Trongtrườnghợpkhókhăn,haivợchồngôngsẽlochochúngtôi.Denise tâm sự với tôi rằng Georges làm nàng nhớ đến ông thân sinh.

Chúng tôi thường hay lấy củi nhómmột đống lửa.Giờ khắc trôi qua, êmđềmvànồngấm,vàchúngtôicảmthấynhưtronggiađình.Đôilúc,khinhữngngườikiađikhỏi,chúngtôicònlạimộtmìnhở“Thập

TựPhươngNam.Cănnhàgỗthuộcvềchúngtôi.Tôinhữngmuốnsốnglạimộtsốđêmtrongvắtkhichúngtôingồingắmcảnhlàngphíadướiinrõnéttrênnền tuyếtvà tưởngchừngnhưđó làmột làng thunhỏ lại,một thứđồchơimàngườitabàyởtủkínhvàodịplễGiángSinh.Nhữngđêmấymọisựđềucóvẻđơngiản,làmtayêntâmvàchúngtôimơtớitươnglai.Chúngtôisẽđịnhcưởđây,concáichúngtôisẽđihọcở trườnglàng,mùahèsẽ tớitrongtiếnglụclạccủanhữngđàngiasúcđilangthanggặmcỏ…Chúngtôisẽsốngmộtcuộcđờihạnhphúc,khôngcónhữngbấtngờ.Có những đêmkhác, tuyết rơi vàmột cảm giác ngột ngạt chụp lấy tôi.

Denisevà tôihẳnkhôngbàogiờ thoát rakhỏi.Chúng tôibịcầm tùởđáycùng con thung này và tuyết sẽ dần dần chôn vùi chúng tôi.Chẳng có gìđángnảnhơnnhữngdãynúichắnngangchântrờikia.Nỗikinhhoàngxâmchiếmtôi.Tôibènmởcửavàchúngtôirabancông.Toithởhítlànkhôngkhí lạnhthơmngátmùicâybách.Tôikhôngthấysợnữa.Trái lại, tôicảmthấymộtniềmthanhthoát,mộtnỗibuồnthanhtịnhtỏaratừcảnhvật.Cònchúng tôi bên trong đó thì sao? Vang âm của những cử chỉ và cuộc đờichúngtôitôithấydườngnhưnóbịnghẹtbởicáiđámbôngđangrơithànhtừngcụcnhẹlângquanhchúngtôi,trêngácchuôngnhàthờ,trênsântrượtbăngvànghĩađịa,trêncáinétvạchsẫmhơnvẽngangbởiconđườngxuyênngangthunglung.Thế rồiGayOrlowvàFreddie bắt đầumời khách tới nhà vào buổi tối.

Wildmerthôikhôngsợbịnhậnranữavàtỏralàmộttayđầytròvuinhộnrấtxuấtsắc.Thôngthường,độmộtchụcngười,nhiềukhihơnnữa,đếnbấtthầnvàoquãngnửađêmvàcuộcliênhoankhởiđầuởmộtnhàgỗkháclại tiếptụcrômrả.Chúngtôi–Denisevàtôi–nétránhhọnhưngFreddieyêucầuchúngtôiởlạimộtcáchdễthươngđếnnỗiđôikhichúngtôiđànhphảinghetheo.

Tôihãycònhìnhdungtronglờmờmộtsốngười.Mộtgãtócnâulinhhoạt

khôngngừngđềnghịlàmmộtvánpôcơ,gãđilạidichuyểntrongmộtchiếcxemangsốđăngkýởLuuxembour;mộtgã“André-Kari”nàođó,tócvàngrơm,mặcáosăng-đayđỏ,mặtsạmvìnhữngcuộcthitrượttuyếtđườngdài,mộttaykhácrấttocon,mặcđồnịtbằngnhungđenvàtrongkýứctôi,anhtakhôngngừngquaycuồngnhưmộtconongđực…Nhữnghoakhôithểthao,trongđó,cómột“Jacqueline”vàmột“BàCampan”.Cókhigiữatốivui,ngườitađộtnhiênthổitắtđènphòngkhách,hoặcmột

cặptáchkhỏimọingười,vàomộtphòngriêng.Cuốicùng,vềcáitay”Kuril”màGayOrlowđãgặpởSallanches,ngườiđã

mờichúngtôilênxecủamình.MộtngườiNgalấymộtcôvợPháprấtxinhđẹp.Tôiđồrằnghắnkinhdoanhcáchộpsơnvànhôm.Từcănnhàgỗcủachúng tôi, hắn hay “phôn” về Paris và tôi thường nhắc đi nhắc lại vớiFreddie rằngnhững lầngọiđiện thoại ấycó thểkhiếnchúng tôibị chúý,nhưngởFreddie,cũngnhưởWilmer,mọisựthậntrọngđãbiếnđâumất.Chính“Kyril”vàvợhắn,mộtbuổitối,đãđưaBobBesonvàmộtgã“Oleg

deWredé”nàođóđếncănnhàgỗ,Besonlàhuấnluyệnviêntrượttuyếtvànhiềukháchhàngcủahắn lànhânvậtnổi tiếng.Hắn thựchànhmônnhảycầuvànhiềulầnhắnngãnguyhiểm,đãlàmmặthắnchằngchịtnhữngsẹo.Hắnđihơitậptễnh.Mộtconngườinhỏbétócnâu,gốcgácởMegève.Hắnnghiện rượu, song điều đó không ngăn hắn trượt tuyết từ tám giờ sáng.Ngoàinghềhuấnluyệnviên,hắngiữmộtchântrongsởtiếptếvàvớidanhnghĩađóđượcsửdụngmộtôtô,chiếcxehòmđenmàtôiđãnhìnthấykhichúng tôi tới Sallanches.Wrédé,một ngườiNgamàGayOrlowđã gặpởParis, thườngxuyên lưu trúởMegève.Hìnhnhưhắnsốngbằngmưumẹoxoaysở,bằngviệcmuađibánlạilốpxevànhữngphụtùngrời,vìhắncũnghay“phôn”từcănnhàgỗvềParisvàlầnnàotôicũngnghethấyhắngọimộtđịađiểmbíẩnlà“XưởngsửachữaxeSaoChổi”.Tạisao,buổitốihômđó,tôilạibắtchuyệnvớiWrédénhỉ?Cólẽbởitại

hắndễchanhòa.Hắncócáinhìnthẳngthắnvàmộtvẻhồnnhiênvuitươi.Mộtchuyệnkhôngđâucũng làmhắncười.Một tháiđộchămchút âncầnkhiếnhắn luôn luônhỏihan“Ôngcó thấydễchịukhông?”hoặc“Ôngcómuốndùngmột lyrượukhông?”,nào là“Ôngcó thíchngồicái trườngkỹnày hơn là cái cái ghế tựa kia không?” hoặc “Đêm qua ông ngủ có ngonkhông?”…Mộtcungcáchuốngtừnglờinóicủaanh,mắttrònxoe,tránnhănlại,nhưthểanhđangthốtranhữngsấmtruyền.

Hắnhiểu tìnhcảnhchúngtôinhưthếnàovàrấtmauchónghỏi tôixemchúngtôicómuốnởlạilâu“trongnhữngdãynúinày”không.Thấytôitrảlời rằng chúng tôi không có cáchnàokhác, hắn thì thầm tuyênbốvới tôirằng hắn biết cómột cách bímật vượt qua biên giớiThụySĩ.Chẳngbiếtđiềuđócókhiếntôiquantâmhaykhông?Tôilưỡnglựmộtlát,rồitrảlờilàcó.

Hắnbảotôiphảichi60.000FrăngmỗingườivàBessoncũngcandựvào.

Bessonvàhắnchịutráchnhiệmdẫnchúngtôiđếnmộtđiểmgầnbiêngiới,ởđómộtngườiđưađườngvượtbiêndàydạnkinhnghiệm,bạncủachúng,sẽthayphiênchúng.Bằngcáchấy,chúngđãđưasangThụySĩcảchụcngườimàchúngkểtênra.Tôicònthìgiờđểsuynghĩ.HắntrởvềParis,nhưngtuầnsausẽquay lại.Hắncho tôimộtsốđiện thoạiởParis:Anteuil54–73đểtrongtrườnghợptôisớmquyếtđịnh,tôicóthểgọihắnởđó.Tôi nói chuyện ấy với Gay Orlow, với Freddie và với Wildmer. Gay

Orlowcóvẻngạcnhiên là“Wrédé” lại lochuyệnvượtbiên,nàngvốnchỉnhìn hắn dưới dạng vẻmột thanh niên lông bông, sống lay lắt bằng buôngianbánlận.FreddiechorằngkhôngcầnrờikhỏinướcPhápvìchúngtôiđãcónhữngtấmhộchiếuĐôminichchechở.CònWildmerthìthấyWrédécómộtbộmặt đĩ đực, nhưng cái chính là y khôngưaBesson.Ykhẳngđịnhrằng những vết sẹo trênmặtBesson là giả, chính hắn tự vẽ lấymỗi sángbằngcáchhóatrang.Kèncựatranhđuagiữahainhàthểthao?Không,thậttình,ykhôngthểchịuđượcBessonmàygọilà“Các-tôngbộtđúc”.DenisethìthấyWrédé“dễcócảmtình”.Chuyệnđượcquyếtđịnhrấtnhanh.Vìmưatuyết.Từmộttuầnnay,tuyết

không ngừng rơi. Tôi lại có cảm giác ngạt thở như đã từng trải qua ởParis.Tôitựnhủlànếutôiởlạiđâylâuhơn,chúngtôisẽmắcvàobẫy.TôicắtnghĩađiềuấychoDenisehiểu.Tuầnsau,Wrédéquaylại.Chúngtôinhấttrívàchúngtôibànviệcvượt

biêncùngvớihắnvàBesson.Chưabaogiờ tôi thấyWrédénhiệt tìnhnhưthế,đángtincậynhưthế.Cáicáchvỗvai thânmậtcủahắn,đôimắt trongsáng,hàmrăngtrắng,tháiđộvồnvãcủahắn,tấtcảđềulàmtôiưathích,mặcdùGayOrlowthườngcườibảotôilàđốivớibọnNgavàBaLan,cầnphảiđềphòng.Từrấtsớm,sánghômấy,chúngtôiđãđónggóixonghànhlý,Denisevà

tôi.Nhữngngườikiacònngủvàchúngtôikhôngmuốnđánhthứchọdậy.TôiđểlạimấychữchoFreddie.

Họđợichúngtôiởvenđường,trongchiếcxehòmđencủaBesson,chiếc

xetôiđãthấyởSallanches.Wrédécầmlái,Bessonngồibêncạnhhắn.Tôitựtaymởhòmxeđểchấthànhlý,rồiDenisevàtôingồighếsau.Suốtchặngđường,chúngtôikhôngnóigì.Wrédécóvẻbồnchồn.

Tuyếtrơi:Wrédélái từtừ:Chúngtôi theonhữngđườngnúi.Cuộchành

trìnhkéodàihaitiếngđồnghồ.ChínhvàolúcWrédédừngxevàhỏitiềntôi,tôicómộtlinhcảmmơhồ.

Tôiđưanhữngxấpgiấybạcchohắn.Hắnđếm.Rồiquayvềphíachúngtôi,hắnmỉmcườivớitôi.Hắnbảobâygiờ,vìlýdothậntrọng,chúngtôisẽtáchrađểvượtbiêngiới.TôisẽđivớiBesson,cònhắnđicùngDenisevàhànhlý.Trongvòngmộtgiờ,chúngtôisẽgặplạinhautạinhàcácbạnhắnởphíabênkia…Hắnmỉmcười.Mộtnụcườikỳdịmàtôivẫncònthấylại trongmơ.Tôi xuống xe với Besson. Denise lên ngồi trước, bên cạnhWrédé. Tôi

nhìnnàngvàmộtlầnnữa,linhcảmlạilàmnhóitimtôi.Tôimuốnmởcửaxevàbảonàngxuốngđểcùngđicảhai.Nhưngtôitựnhủlàmìnhbảntínhquáđanghi,haytưởngtượngramọichuyện.Denisethìcóvẻtintưởngvàtrongtâmtrạngvuitươi.Nànggiơtayhôngửitôi.Sánghômấy,nàngmặcmộtchiếcmăng-tôdalôngchồn,mộtáođenchui

đầuJacquardvàmộtquầntrượttuyếtcủaFreddiechomượn.Nànghaimươisáu tuổi, tócmàu hạt dẻ,mắt xanhmàu lá cây và cao 1,65m. Chúng tôi,chẳngcóbaonhiêuhànhlý:haitúidavàmộtvalinhỏmàuhạtdẻthẫm.Wrédé,miệngvẫnmỉmcườichoxenổmáy.Tôikhoa tay làmhiệuvới

Deniseđangcúiđầuquacửakínhđãhạxuống.Tôinhìn theochiếcxexadần.Đằngkia,nóchỉcònlàmộtchấmđennhỏxíu.TôibắtđầubướctheoBesson.Tôiquansátlưnghắnvànhữngdấuchân

hắntrongtuyết.Độtnhiên,hắnbảotôilàhắnđilêntrướcthámthínhvìđãđếngầnbiêngiới.Hắnđềnghịtôichờhắn.Đượcđộmươiphút,tôihiểurarằnghắnsẽkhôngquaylại.Tạisaotôilại

kéocảDenisevàocáibẫynày?Tôicốhết sứcgạt cáiýnghĩ rằngWrédécũngsẽbỏmặtnàngvàsẽchẳngcònlạidấutíchgìcủahaichúngtôi.Tuyếtvẫnrơi.Tôitiếptụcbước,hoàicôngtìmmộtđiềmmốc.Tôicứthế

hànggiờ,hànggiờ liền.Rồicuốicùng, tôinằmgục trên tuyết.Khắpxung

quanhtôi,chỉcòntoànmàutrắng.

XXXVIII

Tôi xuống tàu ởSallanches.Trời nắng.Trên quãng trường nhà ga,một

chiếcxecađợikhách,máyvẫnnổ.Chỉcómộtchiếctắc-xi,mộtchiếcloạiDS19,đổdọcvỉahè.Tôileovàoxe.-ĐếnMegève,tôibảotàixế.

Bác takhởiđộngmáy.Mộtngười trạc lục tuần, tócmuối tiêu,mặcmột

chiếcáovétcanađiêngcócổlôngđãsờn.Bácngậmmộtcáikẹohoặcmộtviênbạchà.-Trờiđẹp,hé?Bácnóivớitôi.

-Ờ,phải…

Tôinhìnquakínhcửaxevàcốnhậnraconđườngchúngtôiđangtheo,

song không có tuyết, nó chẳng giống con đường ngày xưamột chút nào.Nắngtrênhàngcâybáchvàtrênnhữngđồngcỏ,cáivòmdocâycốitạonênbêntrênconlộ,tấtcảnhữngmàuxanhlụcấylàmtôingạcnhiên.-Tôikhôngcònnhậnraquangcảnhnơiđây,tôibảobáctài.

-Ôngđãtừngđếnđây?

-Vâng,lâulắmrồi…vàdướimưatuyết…

-Dướilớptuyếtthìkhôngcònynguyên.

Báclấytrongtúiramộthộpsắttrònnhỏ,chìachotôi.

-ÔngdùngmộtviênkẹobạchàValda?

-Cảmơn.

Báccũnglấymộtviên.

-Tôi thôi hút thuốc lá từmột tuần nay…Bác sĩ khuyên tôi ngậmviên

Valde…Ôngcóhútthuốckhông?

-Tôicũngcairồi…Này…BáclàngườiMegève?-Vâng,thưaông.

Tôi cóquenmấyngườiởMegève…Tối rấtmuốnbiết giờhọ ra sao…

Chẳnghạn,tôiquenmộttaytênlàBobBesson…Bácchoxeđichậmlạivàquayvềphíatôi.

-Robert?Tayhuấnluyệnviênấyà?

-Vâng.

Bácgậtgậtđầu.

-Trướctôihọccùngtrườngvớiy.

-Ôngtarasaorồi?

-Chếtròi.Ynhảycầuchếtcáchđâyvàinăm.

-À,thếđấy…

-Lẽrayđãcóthểlàmđượcđiềugìtốtđẹp…Nhưng…Ôngqueny?

-Sơsơthôi

-Robert từhồicònrất trẻđãsaysưa tựhuyễnhoặcmình,vìcáckhách

hàngcủay.Bácmởcáihộpcắtvànuốtmộtviên.

-Yđãchếtngaylậptức…saucúnhảy…

Chiếcxecartheosauchúngtôi,cáchkhoảnghaichụcmét.Mộtchiếcxe

carmàuxanhdatrời.-Ôngta,dạotrướcchơirấtthânvớimộtngườinga,phảikhông?Tôihỏi.

-MộtngườiNga?BessonchơithânvớimộtngườiNga?

Báckhônghiểutôinóigì.

-Ôngbiếtđấy,thựcraBessonchẳngphảilàmộttayhayholắm…Ycó

tâmđịaxấu…

TôihiểulàbácsẽkhôngnóithêmgìnữavềBesson.

-BáccóbiếtmộtcănnhàgỗởMegèvetênlà“ThậpTựPhươngNam”?

-“ThậpTựPhươngNam”?...cókhánhiềunhàgỗtêngọinhưthế…

Báclạichìachotôihộpkẹobạchà.Tôilấymộtviên.

-Cănnhàấynhôratrênmộtconđường,tôinói.

-Đườngnào?

Phải,đườngnào?Conđườngtôithấytrongkýứcgiốngbấtkỳconđường

núinào?Làmsaotìmlạiđượcnó?Vàcólẽcănnhàgỗấycũngkhôngcònnữa.Vàngaycảnếunóvẫncòn…Tôicúimìnhvềphíabáctài.Cằmtôichạmvàocáicổlôngthúchiếcáo

vétcanađiêngcủabác.-ĐưatôitrởlạigaSallanches,tôinói.

Bácquayhẳnngườilạiphíatôi.Báccóvẻngạcnhiên.

-Tùyýôngthôi.

XXXIX

Đốitượng:HOWARDDELUZ,AlfredJean.

Sinhtại:CảngLouis(đảoMaurice)ngày30tháng7năm1912,conông

HOWARD DE LUZ, Joseph Simety và bà Louise, họ cha làFOUQUEREAUX.Quốctịch:Anh(vàMỹ)

ÔngHowarddeLuzđãlầnlượtở.

LâuđàiSaint-LazareởValbreuse(Orme).

23phốRaynouard,Paris(Q.16).

KháchsạnChateaubriand,18phốXiếc,Paris(Q.8)

56phốMontaigne,Paris(Q.8)

25đạilộThốngchếLyautey,Paris(Q.16)

Ông Howard de Luz, Alfred Jean, không có nghề nghiệp nhất định ở

Paris.Nghenóitừ1934đến1939,ôngchuyêntìmkiếmvàmuacácđồgỗcho

mộtngoạikiềuHyLạpởPháptênlàKimmyStternvànhândịpđó,đãlàmmộtchuyếnđidàisangMĩ,quêcủabànộiôngta.Hình như ông Howard de Luz, tuy thuộc một gia đình Pháp ở đảo

Maurice,đãđượchưởnghaiquốctịchAnhvàMỹ.Năm1950,ôngHowarddeLuzđãrờiPhápsangđịnhcưởPolynésie,đảo

Padipi,gầnBoraBora(quầnđảoXãhội).Kèmtheotấmphíchnàylàmẫuthưsauđây:“Bạnthânmến,xinbạnthứ

lỗivềviệctôichậmtruyềnđạtnhữngthôngtinmàchúngtôinắmđượcvềôngHowarddeLuzvốnlàngoạikiềuAnh(hoặcMỹ),khôngđểlạimấydấutíchởsởchúngtôi:

“GửibạnvàHuttelờichàothânái.“J.P.Bernady”

XL

Ông Hutte thân yêu, tuần tới tôi sẽ rời Paris đến một đảo Thái Bình

Dương,nơitôicóchútcơmaytìmmộtngườicóthểchotôibiếtvềnhữnggìđãtừnglàcuộcđờitrướckiacủatôi.Hìnhnhưđólàmộtngườibạnthờitrẻ.Chođếnnay,mọisựđốivớitôicóvẻrấthỗnđộn,rấtlụnvụn…Những

mảnhrời,nhữngmẩunhỏcủamộtcáigìchợttrởlạitrongtrítôitrongquátrìnhtìmkiếm…Nhưngxétchocùng,cólẽmộtđờingườilàthế.Cóđúnglàđờitôikhônghaylàđờingườikhácmàtôiđãlẻnvào?

Từnơikia,tôisẽviếtthưvềchoông.

TôihyvọngmọisựđềuổnvớiôngởNicevàôngdànhđượccáichânthủ

thưmàôngkhaokhátởcáinơigợinhớthờithơấucủaông.

XLI

Autauil 54-73, XƯỞNG SỬA CHỮA XE HƠI SAO CHỔI – 5 phố

Foucault;Paris16.

XLII

Mộtconphốđâmrabếntàu,trướcnhữngkhuvườnTrocadéro,vàtôicó

cảmgiácphốnàyđãlànơitrúngụcủaWaldoBlunt,ngườinghệsĩdươngcầmMĩmàtôiđãtheovềtậnnhàvàlàngườichồngđầutiêncủaGayOrlow.Xưởngsửachữaxehơiđãđóngcửatừlâu,nếucăncứvàocánhcửasắt

lớn chét gỉ. Phía trên cửa, trênmảng tường xám,mặc dầu những chữ cáixanhlơđãnhòamộtnửa,tavẫncònđọcđược:XƯỞNGSỬACHỮAXEHƠISAOCHỔI.Trênlầumột,phíatayphải,mộtcửasổrủmànhmàuhồng.Cửasổmột

phòngngủ?mộtvănphòng?GãngườiNgacóởtrongđókhông,khitôitừMegèvegọiđiện thoạivềsốAUTeuil54–73?Hắn tiếnhànhnhữnghoạtđộnggìởXưởngsửachữaxehơiSaoChổi?Làmsaobiếtđược?Mọisựđềucóvẻquáxaxămtrướcngôinhàbỏhoangnày…Tôiquaytrởluivàđứnglạimộtlúctrênbếntàu.Tôinhìnxecộlaovun

vútvànhữngánhđènbênkiasôngSeinegầnQuãngTrườngThángBa.Mộtcáigìcủađờitôicólẽcònsótlạiởđó,trongmộtcănhộnhỏbênrianhữngkhuvườn,mộtngườiđãtừngbiếttôivàcònnhớtôi.

XLIII

Mộtngườidànbàđứngởmộtcửasổmộttầngtrệt,gócphốRudevàphố

Sàigòn,cónắngvàtrẻcònchơibóngtrênvỉahè,cáchđómộtchút.Ngườitakhôngngừngnghe thấybọn trẻkêu“Pedro”vìcómộtđứa tênnhư thếvànhữngđứakhácvừagọinóvừatiếptụcchơi.Vàcáitiếng“Pedro”ấy,gàobằngnhữnggiọnglạnhlanh,vanglênmộtcáchkỳlạtrongconphố.Từcửasổmình,bàkhôngnomthấybọntrẻ,Pedro.Bàđãtừngbiếtmột

ngườicómangcáitênđó,cáchđâylâurồi.Bàcốnhớxemđólàvàothờikỳnào,trongkhivẳngđếntaibànhữngtiếngla,tiếngcười,tiếngbìnhbịchcủanhữngtráibóngđậpvàotường.Ờphải.ĐólàvàohồibàlàmMannocanhởtiệmmaycủaAlexMaguy.BàđãgặpmộtcônàngDenisenàođó,tócvàng,mặthơicóvẻÁĐông,cũnglàmcôngviệckhâumay.Haingườilậptứccóthiệncảmvớinhau.CôDenisenàysốngvớimộtngườiđànôngtênlàPedro.Chắchẳnlàmột

ngườiNamMỹ.Thậtvậy,bànhớrarằngtayPedronàylàmviệcởmộtsứquán.Mộtgãcao lớn tócnâumàbàcó thểhìnhdung lạidiệnmạokhárõnét.Bâygiờgặp,bàvẫncòncóthểnhậnra,nhưngchắcyđãgiàđinhiều.Mộtbuổitối,cảhaingườiđãđếnđây,tạinhàbà,phốSàigòn.Bàđãmời

mấyngười bạn đến ăn tối.Tay diễn viênNhậtBản cùng cô vợ có bộ tócvàngsanhôởngaygầnđây,phốChalgrin,Ecelyne,kèmthaomộtchàngtraixanhxao,một người khác bà quênmất tên và Jean-Claude, anh chàngBỉđangtánbà…Bữaăntốirấtvui.BànghĩrằngPedrovàDenisethậtđẹpđôi.Mộtđứa trẻđãbắt tráibóngbổng, thìvàongườivàxoạcdài cẳng tách

khỏibọnkia.Bàtrôngthấychúngchạyquatrướccửasổ.Thằngbéômbónghổnhểnlaorađại lộĐạiquân.Nóbăngquađường, tráibóngvẫnghìvàongười.Tụikiakhôngdámtheovàđứngimnhìnnóchạytrênvỉahèđốidiện.Nóđẩybóngbằngchân.Ánhnắnglàmnướcmạcrômcủanhữngchiếcxeđạplấplánhtrongmắtkínhcủacửahàngbánxeđạpnốitiếpnhaudọcđạilộ.Nóđãquênbọnkia.Nóchạymộtmìnhvớitráibóngvàrẽtayphảivào

phốAnaboleLòRèn,chânvẫnrêbóng.

XLIV

Tôiáptránvàocửasổkhoangtàu.Haingườiđànôngvừađibáchbộtrên

boongvừachuyệngẫu,ánhtrăngnhuộmdamặthọmộtmàutro.Cuốicùnghọđứngdựakhuỷulênlancanthànhtàu.Tôi không ngủ được, mặc dầu biển lặng sóng. Tôi giở ảnh của tất cả

chúng tôi, lần lượt xem từng cái một, của Denise, của Freddie, của GayOrlowvàchừngnàocontàutiếptụccuộchànhtrình,chúngtôicàngmấtdầntínhthựctại.Đãcóbaogiờchúngtừngtồntại?TôichợtnhớlạinhữnggìngườitanóivớitôivềnhữnghoạtđộngcủaFreddieởMỹ.Cậutađãtừnglà“người tâm sự của JohnGilbert”.Vànhững từđógợi cho tôi nhữnghìnhảnh:haingườiđànôngbướcđicánhsátcánhtrongkhuvườnbỏhoangcủamộtbiệtthự,dọctheomộtsânquầnvợtphủđầyláchếtvàcànhgẫy,ngườicaolớnhơn–Freddie–cúivềphíangườikiađangrủrỉnóivàchắcchắnlàJohnGilbert.Lúcsau,tôinghethấytiếngxôđẩy,nhữngtiếngcườinóitrongnhữnglối

đidọcmạntàu.Ngườitatranhnhaumộtcáit’rompétđểthổinhữngpháchđầucủabàibêncạnhngườiđẹptócvàngcủatôi.Cửacabinbêncạnhtôisậpđóng.Cónhiềungườiởtrongđó.Lạinhữngnhịpcườigiòntan,tiếnglycốcchạmnhaulanhtanh,nhữngtiếngthởgấpgáp,mộttiếngrênkhekhẽvàkéodài…Cóailảngvảngdọccáclốiđimạntàu,vừalắcmộtcáichuôngnhỏ,vừa

nhắcđinhắclạibằngmộtgiọnglảnhlótcủalễsinhrằngchúngtađãquabênkiaXíchđạo.

XLV

Đằng kia, những đèn hiệu đỏ chạy dài thành hàng, thoạt đầu, người ta

tưởngnhưchúngbồngbềnhtrôitrênbờbiển.Ngườitalờmờhìnhdungmộttráinúibằnglụaxanhsẫm.Nướcbằnglặngsaukhiquanhữngđángầm.ChúngtôivàovùngPapeete.

XLVI

NgườitagiớithiệutôiđếnmộttayFribourgnàođó.ÔngtaởBoraBora

từbamươinămnayvàquaynhữngphimtàiliệuvềcácđảotrênTháiBìnhDươngmàôngtathườngcóthóiquengiới thiệuởrạpPleyel,Paris.ĐólàmộttrongnhữngngườibiếtchâuÚcrànhnhất.Thậm chí tôi không cần đưa cho ông xem ảnh Freddie. Ông đã gặp

FreddienhiềulầnkhiôngghéđảoPadipi.ÔngmôtảFreddienhưmộtngườicaogầnhaimét,khôngbaogiờrờiđảocủamình,hoặcnếucó thìchỉmộtmìnhtrênconthuyềnhaibuồmdọc, làmnhữngchuyếnđidàiquacácđảosanhôvòngTouamotouvàthậmchíđếntậnquầnđảoMarquises.FribourgđềnghịđưatôiđếnPadipi.Chúngtôixuốngmộtthứtàuđánhcá.

Đicùngchúngtôi,cómộtgãMaoritobéokhôngrờiFribourgnửabước.tôichắchọsốngchungvớinhau.Mộtcặpkìdị:mộtconngườinhỏbécódángdấphướngđạosinhtrưởngngàyxưa,mạcmộtchiếcquầngolfsờnvàsơ-micộctay,đeokínhgọngsắcvàmộtgãMaoritobéodađỏaumàuđồng.Gãnàymặcmột cái quần xà lỏn vàmột áo chẽn vải bôngmàu xanh da trời.trongchuyếnđi,gãkểchotôinghebằnggiọngnhọnhẹrằnghồithiếuniêngãđãchơibóngđávớiAlainGerbault.

XLVII

Trênđảo,chúngtôitheomộtlốiđiphủcỏ,haibêntrồngdừaxakê.Đôi

chỗ,mộtbức tường trắngcaonganghôngđánhdấugiớihạncủamộtkhuvườnởgiữamộtngôinhà–đềumộtkiểunhưnhauvớimộthànghiênvàmộtmáitônsơnxanh.Chúngtôiđâmramộtcánhđồngcỏlớnxungquanhràođầykẽmgai.Bên

tay trái,mộtdãy lánghàng trongđócómộtnhàhai tầngquétvôimàubephơnphớthồng.FribourggiảithíchchotôiđólàmộtsânbaycũdoMỹxâydựngtrongchiếntranhTháiBìnhDươngvàđóchínhlànơiFreddieở.Chúng tôi vào ngôi nhà hai tầng.Ở tầng dưới,một căn phòng vớimột

giường,mộtcáimàn,mộtbàngiấyvàmộtghếbànhmây.Mộtcửadẫnvàomộtbuồngtắmthôsơ.Ởtầngmộtvàtầnghai,cácgianphòngđềurỗngkhông,cáccửasổkhuyết

nhiềuôkính.Mộtvàiđóngvôigạchvụngiữacáchànhlang.trênmộtbứctường,còntreomộtbảnđồquânsựkhuNamTháiBìnhDương.ChúngtôitrởlạicănphòngchắclàcủaFreddie.Nhữngchúchimlôngnâu

lẻnvàoquacửasổhévàđậuthànhhàngquansáttrêngiường,trênbàngiấyvàtrêngiásáchgầncửa.Chúngđếnmỗilúcmộtđông.FribourgbảotôiđólàgiốngchimkétđảoMoluques,chúnggặmtấtcảmọithứ,giấy,gỗ,thậmchícảtườngnhà…Mộtngườiđànôngbướcvàophòng.Báctamặcquầnxàlỏnvàrâubạc

trắng.BáctanóigìvớigãMaoritobéođitheoFribourgnhưcáibóngvàgãvừadịchvừakhẽnúngnínhthânmình.Cáchđâykhoảnghaimươilămngày,chiếcthuyềnhaibuồmdọcmàFreddieđịnhdùngđểlàmmộtchuyếnđiđếntậnđảoMarquisesđãquayvềvướngvàođángầmsanhôcủađảovàkhôngthấycóFreddietrênthuyền.Báctahỏichúngtôicómuốnxemquaconthuyềnkhôngvàdẫnchúngtôi

đếnbờconhồmặn.Thuyềnnằmđó,cộtbuồmgẫyvàhaibênsườncócộtnhữnglốpxevậntảiđểbảovệ.Fribourgtuyênbốlàngaysaukhitrởvề,chúngtôisẽyêucầutiếnhành

tìmkiếm.GãMaoritobéomặcáochénmàuxanhnhạtnóivớiônggiàkiabằngmộtgiọngrấtcao.Tưởngnhưgãkêulênnhữngtiếngnhonhỏ.Chẳngmấychốc,tôichẳngbuồnmảymaychúýđếnhọnữa.Tôi khôngbiếtmình đãở lại bao lâu bên bờhồ.Tôi nghĩ đếnFreddie.

Không,chắcchắnykhôngmấttíchngoàibiển.Hẳnlàyđãquyếtđịnhcắtnốtnhữngràngbuộcthếtụccuốicùngvàtrốnbiệttrênmộtđảosanhônàođó.Cuốicùng,rồitôicũngsẽtìmthấyy.Vảlại,tôicònphảithửmộtbướctiếnhànhtốihậu:đếncáiđịachỉcũcủatôiởRome,PhốNhữngCửaHiệuUTối,sốnhà2.Chiều xuống, con hồ tắt dần theo chừng vớimàu xanh lục của nó tiêu.

Trênmặtnước, vẫn còn lởnvởnnhữngbóngxamxámhoa cà, thànhmộthiệntượnglânquanglờmờ.

[1].NhàxuấtbảnHộinhàvănvàHộinghiêncứuGiảngdạyVănhọc thànhphốHồChíMinh,1989,bảndịchcủaDươngTường.

[2].Têngọiloạisáchcẩmnangrahàngnăm,thôngtinvềnhữngnhânvật(vàsựviệc)đángkểtrongcácgiớigiaotế,côngthương,điệnảnh,v.v…lấytênngườisánglậplànhàthốngkêSéabastienBottin(1764─1853).CácchúthíchtrongbảntiếngViệtnàyđềulàcủangườidịch.

3.Kiểunhàgỗmộttầng.[4].ÝmuốnnóicuộcditrúcủanhữngngườiNgasaucáchmạngthángMười.[5].CáchgọithânmậtcủaStéphan.[6]ĐâycólẽlàđảoBrillancourtnằmgiữasôngSeine.[7]MộtconđườngdạochơingoạnmụcởNice.[8]GrandPavois:Toànbộcờxígiăngratrêntàutrongdịplễhội.[9]Càphêphabằngáplựchơinước.[10]QuânđộiPhátxítĐức[11]Loạilạcđàkhôngbướu[12]ThànhphốcảngchínhcủaChilêtrênTháiBìnhDương[13]TiếngtâyBanNha:Cáiđồnghồ[14]Nt:Emlàmanhthànhquen.[15]TiếngTâyBanNha:Emlàmanhthànhquen