Poreski sistem u SrbijiPorez na dobit preduzeća Stopa poreza na dobit je proporcionalna i jednoobrazna i iznosi 10%. Radi stimulisanja investiranja, razvoja malih preduzeća, koncesionih ulaganja, zapošljavanja radnika i poboljšanja ekološke situacije. Zakonom su propisani određeni konkretni podsticaji, u vidu oslobođenja, podsticaja kod ulaganja, poreskih kredita i ubrzane amortizacije.  Oslobađanje od poreza na dobit ·          Za period od 10 godinaOslobađanje od plaćanja poreza na dobit u periodu od 10 godina ima poreski obveznik u čija osnovna sredstva, koja se koriste za obavljanje registrovane delatnosti, on lično ili neko drugo lice, uloži više od 600 miliona dinara (cca. 6.3 miliona evra) i u periodu ulaganja dodatno zaposli na neodređeno vreme najmanje 100 lica.  ·          Za period od 5 godinaPravo na oslobađanje od plaćanja poreza na dobit u periodu od 5 godina ima poreski obveznik, koji obavlja delatnost na području od posebnog interesa za Republiku, pod uslovom da je u osnovna sredstva, obveznik ili neko drugo lice, uložio iznos veći od ca. 70 hiljada evra, da u periodu ulaganja obveznik dodatno zaposli na neodređeno vreme najmanje 5 lica, da koristi 80% vrednosti osnovnih sredstava u registrovanoj delatnosti na području od posebnog interesa za Republiku, te da najmanje 80% zaposlenih na neodređeno vreme ima prebivalište i boravište na području od posebnog interesa za Republiku.  Ova poreska oslobođenja ostvaruju se srazmerno ulaganju. Poreski krediti  Za investicije u osnovna sredstva Pravo na poreski kredit u visini od 20% izvršenog ulaganja ima obveznik koji izvrši ulaganja u osnovna sredstva u sopstvenoj registrovanoj delatnosti. Umanjenje ne može biti veće od 50% obračunatog poreza u godini u kojoj je izvršeno ulaganje.Osnovna sredstva moraju biti vlasništvo obveznika.Pod osnovnim sredstvima pomenutim u prethodnom pasusu, ne smatraju se putnički automobili, osim automobila namenjenih za taxi ili rent-a-car službu, za obuku vozača i specijalnih automobila sa ugrađenim aparatima za prevoz pacijenata; nameštaj, osim onog koji se koristi za opremanje hotela, motela, restorana ili kampova; tepisi; umetnička dela likovne i primenjene umetnosti, ukrasni predmeti za uređenje prostora, kao ni alat/inventar sa kalkulativnim otpisom.

Poreski obveznik - malo preduzeće ima pravo na poreski kredit u visini od 40% izvršenog ulaganja u osnovna sredstava u sopstvenoj delatnosti, s tim što poreski kredit ne može biti veći od 70% obračunatog poreza u godini u kojoj je izvršeno ulaganje. Neiskorišćeni deo poreskog kredita može se preneti na račun poreza na dobit iz budućih obračunskih perioda, ali ne duže od 10 godina. Pravo na poreski kredit u visini od 80% od ulaganjaPravo na poreski kreditu visini od 80% od ulaganja izvršenog u toj godini u osnovna sredstva za obavljanje delatnosti priznaje se obveznicima koji se bave jednom od sledećih delatnosti: poljoprivreda, ribarstvo, proizvodnja tekstilnih prediva i tkanina, odevnih predmeta, proizvodnja, dorada i bojenje krzna, kože i predmeta od kože, proizvodnja osnovnih metala, standardnih metalnih proizvoda, mašina i uređaja, kancelarijskih i računskih mašina, električnih mašina i aparata, radio, tv i komunikacione opreme, medicinskih, preciznih i optičkih instrumenata, motornih vozila, prikolica i polu-prikolica, ostalih saobraćajnih sredstava, reciklaža, kinematografska i video proizvodnja. Poreski kredit po ovom osnovu se priznaje bez ograničenja u odnosu na obračunati porez u godini u kojoj je izvršeno ulaganje, kao i u narednih 10 godina na koje se može preneti neiskorišćeni deo poreskog kredita. Za zapošljavanje radnika na neodređeno vremeObvezniku koji na neodređeno vreme zaposli nove radnike, obračunati porez na dobit umanjuje se u poreskom periodu za iznos jednak iznosu koji čini 100% bruto zarada isplaćenih tim zaposlenim radnicima, uvećanih za pripadajuće javne prihode na teret poslodavca.                                                    Umanjenje poreza na dobit u trajanju od 2 godineUmanjenje poreza na dobit u trajanju od 2 godine obvezniku koji je ostvario dobit u novoosnovanoj poslovnoj jedinici u nedovoljno razvijenim područjima, srazmerno učešću tako ostvarene dobiti u ukupnoj dobiti preduzeća. Uslov za ostvarenje ovakvog vida poreskog kredita je odvojeno evidentiranje poslovanja takve jedinice Oslobađanje od plaćanja poreza na dobit za period od 5 godinaPravo na oslobađanje od plaćanja poreza na dobit u periodu od 5 godina ima poreski obveznik, koji obavlja delatnost na području od posebnog interesa za Republiku, pod uslovom da je u osnovna sredstva, obveznik ili neko drugo lice, uložio iznos veći od ca. 70 hiljada evra, da u periodu ulaganja obveznik dodatno zaposli na neodređeno vreme najmanje 5 lica, da koristi 80% vrednosti osnovnih sredstava u registrovanoj delatnosti na području od posebnog interesa za Republiku, te da najmanje 80% zaposlenih na neodređeno vreme ima prebivalište i boravište na području od posebnog interesa za Republiku.Ova poreska oslobođenja ostvaruju se srazmerno ulaganju. Pravo na ubrzanu amortizacijuPravo na ubrzanu amortizaciju po stopama do 25% višim od propisanih može se ostvariti za sredstva koja se koriste za naučno istraživački rad, školovanje i obuku radnika, štednju

energije, sprečavanje zagađivanja vazduha, vode i zemljišta, korišćenje sekundarnih industrijskih sirovina, kao i za računarsku opremu. Koncesiona ulaganja U slučaju koncesionog ulaganja koncesiono preduzeće, odnosno koncesionar koji ima registrovano preduzeće za obavljanje koncesione delatnosti oslobađa se plaćanja poreza na dobit ostvarenu po osnovu prihoda od predmeta koncesije na rok od 5 godina od dana ugovorenog završetka koncesionog ulaganja u celini. Ukoliko koncesiono preduzeće, odnosno koncesionar ostvaruje dobit pre završetka koncesionog ulaganja, oslobađa se plaćanja poreza na dobit. Izbegavanje dvostrukog oporezivanjaAko poreski obveznik ostvaruje profit poslovanjem u drugoj zemlji, i ako je porez na taj profit već plaćen u drugoj zemlji, imaće pravo na poreski kredit na porez na dobit preduzeća u Srbiji, do iznosa poreza plaćenog u drugoj zemlji. Matičnom preduzeću-rezidentu daje se pravo da umanji obračunati porez na dobit preduzeća za iznos poreza koji je u inostranstvu platila njegova nerezidentna filijala. Iznos koji se može odbiti čine plaćeni porez na dobit iz koje su isplaćene dividende uključene u prihod matičnog preduzeća i iznos plaćenog poreza na te dividende. Pravo na ovaj poreski kredit ima preduzeće koje ima 25% i više akcija ili udela u nerezidentnoj filijali, najmanje u roku od godinu dana. Srbija nastavlja da poštuje “Sporazume o izbegavanju dvostrukog oporezivanja” koji su zaključeni od strane Jugoslavije sa sledećim državama: Albanija, Belgija, Belorusija, Bosna i Hercegovina, Bugarska, Grčka, Kina, Hrvatska, Kipar, Češka Republika, Danska, Egipat, Finska, Francuska, Nemačka, Gana, Mađarska, Iran, Italija, Kuvajt, Letonija, Litvanija, Makedonija, Malezija, Moldavija, Holandija, Norveška, PDR Koreja, Poljska, Rumunija, Rusija, Slovačka, Slovenija, Šri Lanka, Švedska, Švajcarska, Turska, Ukrajina i Velika Britanija.

Porez na dodatu vrednost PDVPorez na dodatu vrednost se obračuva i plaća po jednoj od dve stope:

opšta u iznosu od 18% posebna u iznosu od 8% (osnovne životne namirnice, lekovi - uključujući i

lekove za upotrebi u veterini, novine, udžbenici i nastavna sredstva, dnevne novine,personalni računari i komponente od kojih se sastoje personalni računari, komunalne usluge, prvi prenos raspolaganja na stambenim objektima, kao i vlasničkim udelima na tim objektima i drugo.)

 Oslobođenja od plaćanja PDV-a

Oslobođenja sa pravom na odbitak prethodnog poreza:

izvoz dobara; prevozne i ostale usluge koje su povezane sa uvozom dobara; unos dobara u slobodnu zonu za koja bi obveznik-sticalac dobara imao pravo na odbitak prethodnog poreza kada bi ta dobra nabavljao za potrebe obavljanja delatnosti van slobodne zone; pružanje prevoznih i drugih usliga korisnicima slobodnih zona koje su neposredno povezane sa unosom dobara u slobodnu zonu; promet dobara i usluga namenjen potrebama diplomatskih i konzularnih predstavništava i međunarodnih organizacija; međunarodni prevoz putnika u vazdušnom i rečnom saobraćaju; promet dobara i usluga koji se vrši u skladu sa ugovorima o donaciji zaključenim sa državnom zajednicom SCG odnosno RS; promet dobara i usluga koji se vrši u skladu sa ugovorima o kreditu zaključenim između državne zajednice SCG, odnosno RS i međunarodne finansijske organizacije, odnosno druge države, kao i između treće strane i međunarodne finansijske organizacije, odnosno druge države u kojem se RS pojavljuje kao garant, odnosno kogarant i drugo.  

Oslobođenja bez prava na odbitak prethodnog poreza:

usluge banaka; usluge osiguranja; zdravstvene usluge; obrazovanje-osnovno, srednje, više, visoko i profesionalna prekvalifikacija i drugo. 

Oslobođenja kod uvoza dobara:

dobra koja se uvoze na osnovu ugovora o donaciji, odnosno kao humanitarna pomoć; koja su izvezena, a koja se u Republiku vraćaju neprodata ili zato što ne odgovaraju obavezama iz ugovora, odnosno poslovnog odnosa na osnovu kojeg su bila izvezena; koja se u okviru carinskog postupka privremeno uvoze i ponovo izvoze, kao i stavljaju u carinski postupak aktivnog oplemenjivanja sa sistemom odlaganja; koja se u okviru carinskog postupka privremeno izvoze i u nepromenjenom stnju ponovo uvoze; za koja je u okviru carinskog postupka odobren postupak prerade pod carinskom kontrolom i drugo.

Obavezno socijalno osiguranje Stope po kojima se obračunavaju i plaćaju doprinosi na zarade na teret zaposlenih i poslodavaca su:

za obavezno penzijsko i invalidsko osiguranje          11,00% za obavezno zdravstveno                                           6,15% za osiguranje za slučaj nezaposlenosti                         0,75%

Kako su obveznici doprinosa na zarade istovremeno i zaposleni i poslodavci, zbirna stopa doprinosa iznosi 35,8%.  Olakšice se mogu ostvariti za sledeće kategorije nezaposlenih:

Nezaposleno lice starije od 50 godina, koje ima status korisnika novčane naknade za vreme nezaposlenosti, ili je na evidenciji NSZ najmanje 6 meseci bez prekida, za period od 2 godine od dana zasnivanja radnog odnosa tog lica;

Nezaposleno lice starije od 45 godina, koje ima status korisnika novčane naknade za vreme nezaposlenosti, ili je na evidenciji NSZ najmanje 6 meseci bez prekida. Ovom olakšicom ostvarju je se umanjenje od 80% na ime doprinosa za obavezno

socijalno osiguranje koji se plaća na osnovicu, odnosno na teret poslodavca, u periodu od 2 godine od dana zasnivanja radnog odnosa sa tim licem;

Nezaposleno lice koje se u smislu Zakona o radu smatra pripravnikom, koje je na dan zaključenja ugovora o radu mlađe od 30 godina i koje je kod NZS prijavljeno kao nezaposleno lice, za period od 3 godine od dana zasnivanja radnog odnosa tog lica;Nezaposleno lice mlađe od 30 godina koje je prijavljeno kao nezaposleno lice kod NSZ najmanje 3 meseca bez prekida, za period od 2 godine od dana zasnivanja radnog odnosa tog lica;

Nezaposleno lice sa invaliditetom za koje se odgovarajućom pravno-medicinskom dokumentacijom dokaže invalidnost, za period od 3 godine od dana zasnivanja radnog odnosa tog lica;

 Porez na zarade

Predmet oporezivanja je zarada koja se ostvari po osnovu radnog odnosa. Zaradom se smatraju i ugovorena naknada i druga primanja koja se ostvaruju obavljanjem privremenih i povremenih poslova, kao i primanja u obliku bonova, novčanih potvrda, akcija, osim akcija stečenih u postupku svojinske transformacije, činjenje ili pružanje pogodnosti, opraštanje duga, kao i pokrivanje rashoda obveznika novčanom nadoknadom ili neposrednim plaćanjem.Zaradom se takođe smatraju i premije svih vidova dobrovoljnog osiguranja veće od 3.300 dinara mesečno koje poslodavac plaća za zaposlene. Zaradom se smatraju i premije koje poslodavac plaća za sve zaposlene kod kolektivnog osiguranja od nezgode, povreda na radu, profesionalnih oboljenja i za slučaj težih bolesti i hirurških intervencija.  Obveznik poreza na zarade je fizičko lice koje ostvaruje zaradu.Poreska stopa  iznosi 12% na osnovicu koju čini isplaćena, odnosno ostvarena zarada umanjena za iznos od 5.560 dinara mesečno.  Smanjivanje osnovice poreza na zarade Ne-rezidenti se oporezuju samo na primanja zarađena u Srbiji.  Porez se ne plaća na sledeće vrste primanja zaposlenih:• Naknada za prevoz (do posla i u povratku sa posla), do visine cene mesečne karte, ne više od RSD 2.596,00; • Naknada za troškove ishrane na službenim putovanjima u zemlji, kao i dnevnice za službena putovanja u inostranstvo, prema iznosi koji određuju nadležni, do visine RSD 1.557,00 dnevni;• Naknada za troškove smeštaja na službenim putovanjima, na osnovu prezentovanih računa;• Transportni troškovi na službenim putovanjima, na osnovu prezentovanih računa, kao i kad se koristi privatni automobil zaposlenog za službene potrebe, ne više od RSD 4.542,00 mesečno;• Solidarni dodataka u slučaju bolesti, medicinske rehabilitacije ili oštećenja zaposlenog ili nekog od članova njegove porodice, do RSD 25.956,00;

• Pokloni povodom Nove Godine i Božića, za decu zaposlenih, do 15 godina, a u vrednosti do RSD 6.489,00 po detetu;• Nagrađivanje zaposlenih, do RSD 12.978,00 godišnje. Neoporezivi deo poreza na dohodak je RSD 6.554,00 (cca. 53€) mesečno, za zaposlenog koji radi puno radno vreme.

Porez na dohodak građanaGodišnji porez na dohodak građana Predmet oporezivanja predstavlja dohodak fizičkih lica-rezidenata ostvaren u kalendarskoj godini.Obveznici poreza su fizička lica  - rezidenti (državljani Republike i stranci rezidenti).Neoporezivi deo dohotka za rezidente državljane predstavlja trostruki iznos prosečne godišnje zarade po zaposlenom u Republici u godini u kojoj se utvrđuje porez.  Neoporezivi iznos za stranca rezidenta zaposlenog kod rezidentnog lica, ili u stalnoj poslovnoj jedinici  nerezidentnog lica, predstavlja petostruki iznos prosečne godišnje zarade po zaposlenom isplaćene u Republici.

Godišnji porez na dohodak građana plaća se po sledećim stopama: za rezidente državljane

iznos  do šestrostruke prosečne godišnje zarade po zaposlenom u Republici - 10% preko šestrostruke prosečne godišnje zarade po zaposlenom u Republici - 15%

za strane rezidente

iznos do osmostruke prosečne godišnje zarade po zaposlenom u Republici - 10% preko osmostruke prosečne godišnje zarada po zaposlenom u Republici - 15%  Redukcija godišnjeg poreza na dohodak Ne-rezidenti ne moraju da plaćaju poreza na dohodak, koji je do 5 puta veći od prosečnog godišnjeg dohotka u Srbiji, prema poslednjim objavljenim podacima. Kada oporezivi dohodak prevaziđe ovaj iznos, i ako se nalazi između 5 i 8 puta većeg prosečnog godišnjeg dohotka, stopa je 10%. U slučaju da iznos prelazi 8 puta veći godišnji dohodak, stopa će biti 15%.Godišnja individualna osnovica za porez na dohodak biće oporezivi dohodak, koji predstavlja razliku između  prihoda za oporezivanje i ličnih odbitaka u visini od:

za obveznike - 40% prosečne godišnje zarade u Republici, prema poslednjim podacima

za zavisne članove porodice -15% prosečne godišnje zarade u Republici, prema poslednjim podacima

IDEALAN PORESKI SISTEM29. 07. 2008.

Ministarka finansija je izjavila da podržava ukidanje poreza na kapitalnu dobit i prenos apsolutnih prava, jer u zemljama sa nerazvijenim finansijskim tržištem,

kao kod nas, obično ovakvi porezi i ne postoje, dok su kod nas prilično visoki. Ministarka je u pravu. Ove poreze treba ukinuti.

Međutim, postavlja se pitanje zašto ukidati ove, a ne ukidati ili bar smanjivati neke druge poreze? Na prvi pogled, od ukidanja poreza na kapitalnu dobit, recimo, najviše koristi bi imali oni ljudi koji imaju kapital i njime trguju, na primer, putem berze. Znači, relativno bogatiji sugrađani. Ipak, kako svako oporezivanje smanjuje količinu transakcija, što više oporezujemo kapital, to je manje investicija. Manje investicija znači manju produktivnost i niže zarade, odnosno manji broj zaposlenih. Konačno, blagostanje svih građana, a pogotovu siromašnih, u nekoj meri zavisi od ograničavanja prometa kapitala. Iz tog razloga je ukidanje ovog poreza dobra vest za sve građane Srbije.

Koji bi bio idealan poreski sistem za Srbiju? Porezi se, u suštini, dele na direktne i indirektne. Primer direktnog poreza je porez na dohodak. Kod nas ga građani plaćaju direktno državi svaki put kada prime platu. Osnovna prednost direktnog oporezivanja je što građani mogu da procene koliko ih država u stvari košta, što bi u teoriji trebalo da spreči političare da ih povećavaju u nedogled. U Americi je povećanje ovih poreza iz tog razloga uvek nepopularna mera. Nažalost, ne i kod nas. Građani Srbije računaju svoje plate u neto iznosu, dok će vam svaki Amerikanac reći svoju bruto platu. Nas u praksi ne zanima koliko je novca naš poslodavac morao da isplati poreza državi u naše ime. Jedan deo iznosa koji predstavlja poresko opterećenje poslodavca po zaposlenom se ni ne prikazuje na obračunu za plate. Drugim rečima, i pored direktnog oporezivanja, pitanje je koliko su građani svesni stvarnog troška države. Da svakog aprila, kao što je slučaj u Americi, moramo da platimo državi pozamašnu svotu novca, situacija bi svakako bila drugačija.

Ostali porezi, kao što je PDV na primer, indirektni su. Kod ovih poreza građani su oslobođeni brige obračunavanja poreza koji sleduje državi ali zbog toga, bar u teoriji, ne moraju da budu svesni koliko ih država zaista košta. Prednost PDV je što u maloj, možda neznatnoj, meri ipak ostavlja građanima izbor koliko će poreza plaćati. Onaj ko više troši, više će i da plaća, i obrnuto.

Pošto osnovna prednost direktnog oporezivanja kod nas u praksi izostaje, verujem da su indirektni porezi bolja alternativa. Ukoliko se ubuduće bude razmišljalo o značajnom smanjenju javne potrošnje, a samim tim i budžetskih prihoda, bio bih skloniji smanjenju direktnog oporezivanja. I brojke govore tome u prilog. Od PDV i akciza (dodatni PDV na luksuz) u Srbiji je planirano da se prikupi 65 odsto budžetskih prihoda, dok porez na dohodak treba da donese 11 procenata. Pošto indirektni porezi predstavljaju ozbiljniji izvor prihoda i njihovo relativno malo smanjenje bi verovatno imalo veći uticaj na budžetske prihode. Konačno, smanjenje PDV bi direktno uticalo na veću potrošnju, dok bi smanjenje poreza na zarade direktno uticalo na veću zaposlenost ili barem veće zarade. Neće se svi složiti sa ovom idejom, ali ja mislim da zaslužuje makar malo pažnje.

tekst: Lazar Antonic, ekonomski analiticar

3. PORESKE STOPE Poreski sistem u zemlji karakterišu niske poreske stope. Porez na dobit je jedan od najpovoljnijih u Evropi, a porez na dodatu vrednost i porez na zarade iznose manje nego u većini država Centralne i Istočne Evrope.

 

4. POREZ NA DODATU VREDNOST

Stopa poreza na dodatu vrednost iznosi:

18% (opšta stopa), 8% (posebna stopa).

Zakonom o porezu na dodatu vrednost uveden je PDV kao opšti porez na potrošnju koji se obračunava i plaća na isporuku dobara i pružanje usluga u svim fazama proizvodnje i prometa dobara i usluga, kao i na uvoz dobara.

Predmet oporezivanja su:

isporuka dobara i pružanje usluga koje poreski obveznik izvrši u Srbiji uz naknadu, u okviru obavljanja delatnosti;

uvoz dobara u Srbiju.

Opšta stopa PDV za promet dobara i usluga ili uvoz dobara je 18%, a posebna stopa iznosi 8%.

Zakonom su regulisana i poreska oslobođenja za promet dobara i usluga, poreska oslobođenja kod uvoza dobara, uslovi za odbitak predhodnog poreza, povraćaj i refrakcija poreza, kao i posebni postupci oporezivanja za određene kategorije privrednih subjekata.

Povraćaj PDV-a

Ako je iznos prethodnog poreza (prethodni porez je iznos PDV obračunat u prethodnoj fazi prometa dobara i usluga, odnosno plaćen pri uvozu dobara, a koji obveznik može da odbije od PDV koji duguje), veći od iznosa poreske obaveze, obveznik ima pravo na povraćaj razlike.

Poreski obveznik može da se opredeli za povraćaj razlike ili da mu se razlika prizna kao poreski kredit. Ako se poreski obveznik opredeli za povraćaj razlike, nadležni poreski organ po sprovedenom postupku vrši povraćaj PDV na račun koji je obveznik naveo u prijavi za evidentiranje obveznika PDV. Ako se obveznik opredeli da mu se razlika prizna kao poreski kredit, on koristi taj iznos za izmirivanje svoje poreske obaveze za naredni poreski period. Međutim, ako obveznik, nakon izmirivanja poreske obaveze kroz razliku koja je priznata kao poreski kredit, ima neiskorišćeni iznos poreskog kredita, može u tom iznosu izmiriti svoju poresku obavezu za naredne poreske periode ili zahtevati povraćaj neiskorišćenog iznosa poreskog kredita. Povraćaj neiskorišćenog iznosa poreskog kredita obveznik može tražiti podnošenjem zahteva, najranije istekom roka za podnošenje poreske prijave za tekući poreski period.

Povraćaj poreza, kao i povraćaj neiskorišćenog poreskog kredita, vrši se najkasnije u roku od 45 dana, odnosno u roku od 15 dana za obveznike koji pretežno vrše promet dobara u inostranstvo, nakon isteka roka za predaju poreske prijave, odnosno od dana podnošenja zahteva.

Pretežni izvoznik

Pretežnim prometom dobara u inostranstvo smatra se izvoz dobara obveznika PDV, čija je vrednost u odnosu na vrednost ukupnog prometa dobara i usluga veća od 70%, odnosno najmanje 10.000.000 evra, iskazanih u finansijskom izveštaju za prethodnu kalendarsku godinu koji je sastavljen u skladu sa propisima o računovodstvu.

Obveznik PDV koji ispuni jedan od ovih kriterijuma, u narednih 12 kalendarskih meseci, odnosno do isteka roka za podnošenje narednog finansijskog izveštaja za prethodnu kalendarsku godinu sastavljenog u skladu sa propisima o računovodstvu, smatra se obveznikom PDV koji pretežno vrši promet dobara u inostranstvo.

Zakon o porezu na dodatu vrednost možete preuzeti ovde.

5. POREZ NA DOBIT

Porez na dobit plaća se po stopi od 10%. 

ZAKON O POREZU NA DOBIT PREDUZEĆA(''Sl. glasnik RS'', br. 25/2001, 80/2002, 43/2003, 84/2004)

Poreski obveznik

Poreski obveznik poreza na dobit preduzeća je preduzeće organizovano u jednom od sledećih oblika:

Ortačko društvo; Komanditno društvo;

Društvo s ograničenom odgovornošću;

Akcionarsko društvo;

Društveno preduzeće;

Javno preduzeće.

Poreski obveznik je rezident Republike Srbije koji podleže oporezivanju dobiti koju ostvari na teritoriji Republike Srbije. (čl.1)

Poreska osnovica

Osnovica  poreza na dobit preduzeća je oporeziva dobit. (čl. 6)

Poreski period

Poreski period za koji se obračunava porez na dobit je poslovna godina. (čl.38)

Poreska stopa

Stopa poreza na dobit preduzeća je proporcionalna i jednoobrazna i iznosi 10%. (čl.39)

Poreska prijava

Poreski obveznik je dužan da na osnovu podataka iz poreskog bilansa i druge dokumentacije, podnese nadležnom poreskom organu poresku prijavu u kojoj je obračunao porez za period za koji se utvrđuje porez i to u roku od 10 dana od isteka roka propisanog za podnošenje finansijskog izveštaja. (čl. 63)

Obračunavanje i plaćanje poreza

Obveznik je dužan da u poreskoj prijavi sam obračuna porez na dobit za poreski period za koji se prijava podnosi.

Ako je obveznik poreza u vidu akontacije platio manje poreza nego što je bio dužan da plati po obavezi obračunatoj u poreskoj prijavi, dužan je da razliku uplati najkasnije do podnošenja poreske prijave.

Ako je obveznik, u vidu akontacije, platio više poreza nego što je bio dužan da plati po konačno obračunatoj obavezi, može da traži povraćaj više plaćenog poreza ili da mu se taj iznos uračunava kao akontacija za naredni period. (čl.66)

***

Privredno društvo tj. preduzeće organizovano u jednom od sledećih oblika: akcionarsko društvo, ortačko društvo, komaditno društvo, društveno preduzeće i javno preduzeće i zadruge, podnose poresku prijavu na Obrascu PDP (novi Obrazac PDP) - Poreska prijava za akontaciono - konačno utvrđivanje poreza na dobit preduzeća za period od ___ do ___ 200 _. godine ili na Obrascu PDN -Poreska prijava za akontaciono - konačno utvrđivanje poreza na dobit preduzeća za nedobitne organizacije za period od ___ do ___ 200 __. godine.

Izmene i dopune izvršene su i u delu koji se odnosi na utvrđivanje akontacije poreza na dobit preduzeća: deo 10 – Podaci od značaja za utvrđivanje visine akontacije i deo 11 – Podaci od značaja za izmenu mesečne akontacije.

Obveznik poreza u 200_. godini plaća mesečnu akontaciju, koju je sam obračunao na osnovu poreske prijave za prethodnu godinu, do 15. u mesecu za prethodni mesec.

Druga pravna lica (nedobitne organizacije) - obveznici poreza na dobit preduzeća sastavljaju poreski bilans i to:

1. na Obrascu PBN - Poreski bilans za drugo pravno lice koje primenjuje kontni plan za budžetski sistem za period od _____ do _____ 200__. godine;

2. na Obrascu PBN 1 - Poreski bilans za drugo pravno lice koje primenjuje kontni okvir za preduzeća, zadruge i preduzetnike za period od _____ do _____ 200__. godine.

Oba Pravilnika koja regulišu ove promene (Pravilnik o izmenama i dopunama Pravilnika o sadržaju poreske prijave za obračun poreza na dobit preduzeća i Pravilnik o izmenama i dopunama Pravilnika o sadržaju poreskog bilansa za druga pravna lica (nedobitne organizacije) – obveznike poreza na dobit preduzeća) su objavljena u "Službenom glasniku RS", br. 15/06.

6. POREZ PO ODBITKU

Porez po odbitku plaća se po stopi od 20% na dividende, udele u dobiti u pravnom licu, autorske naknade i kamate.

 

7. POREZ NA DOHODAK

Stopa poreza na dohodak iznosi 12% za zarade, odnosno 20% za ostale vrste prihoda. U ostale oblike prihoda spadaju prihodi od poljoprivrede i šumarstva, samostalne delatnosti, autorskih prava i industrijske svojine, kapitala, nepokretnosti, zatim kapitalni dobici i drugi prihodi.

Porez na dohodak građana plaćaju fizička lica koja ostvaruju dohodak. Porezu na dohodak građana podležu sledeće vrste prihoda:

zarade; prihodi od poljoprivrede i šumarstva; prihodi od samostalne delatnosti; prihodi od autorskih prava, prava srodnih autorskom pravu i prava industrijske svojine; prihodi od kapitala; prihodi od nepokretnosti; kapitalni dobici; ostali prihodi.

Stopa poreza na dohodak iznosi 12% za zarade, gde se pod zaradom smatra zarada koja se ostvaruje po osnovu radnog odnosa, definisana zakonom kojim se uređuju radni odnosi i druga primanja zaposlenog. Takođe se smatraju i ugovorena naknada i druga primanja koja se ostvaruju obavljanjem privremenih i povremenih poslova na osnovu ugovora zaključenog neposredno sa poslodavcem, kao i na osnovu ugovora zaključenog preko omladinske ili studentske zadruge, osim sa licem do navršenih 26 godina života, ako je na školovanju u ustanovama srednjeg, višeg i visokog obrazovanja.

Stopa poreza na dohodak za ostale vrste prihoda iznosi 20%.

_8. GODIŠNJI POREZ NA DOHODAK

Stopa godišnjeg poreza na dohodak iznosi 10%, odnosno 15%, u zavisnosti od visine godišnjeg dohotka. Za strane državljane, koji imaju status rezidenata, niža stopa poreza obračunava se na dohodak ispod 8 prosečnih godišnjih zarada u Srbiji, a viša na dohodak koji prelazi ovaj iznos.

9. DOPRINOSI ZA SOCIJALNO OSIGURANE

Stope doprinosa za socijalno osiguranje iznose:

penzijsko i invalidsko osiguranje - 11%, zdravstveno osiguranje - 6,15%, osiguranje za slučaj nezaposlenosti - 0,75%.

Ukupan zbir doprinosa za socijalno osiguranje i poreza na zarade koji se obračunavaju na neto zaradu iznosi oko 65% neto zarade.

Doprinosima se obezbeđuju sredstva za finansiranje obaveznog socijalnog osiguranja, i to penzijskog i invalidskog osiguranja, zdravstvenog osiguranja i osiguranja za slučaj nezaposlenosti.

Doprinosi, u smislu ovog zakona, jesu:

za penzijsko i invalidsko osiguranje:               o  doprinos za obavezno penzijsko i invalidsko osiguranje;              o  dodatni doprinos za staž osiguranja koji se računa sa uvećanim trajanjem u skladu sa zakonom;             o  doprinos za slučaj invalidnosti i telesnog oštećenja po osnovu povrede na radu i profesionalne                 bolesti u slučajevima utvrđenim zakonom.

za zdravstveno osiguranje:               o  doprinos za obavezno zdravstveno osiguranje;             o  doprinos za slučaj povrede na radu i profesionalne bolesti u slučajevima utvrđenim zakonom;

za osiguranje za slučaj nezaposlenosti - doprinos za obavezno osiguranje za slučaj nezaposlenosti.

Stope po kojima se obračunavaju i plaćaju doprinosi jesu:

za obavezno penzijsko i invalidsko osiguranje - 22%; za obavezno zdravstveno osiguranje - 12,3%; za osiguranje za slučaj nezaposlenosti - 1,5%.

Kada se doprinosi plaćaju istovremeno iz osnovice i na osnovicu, obračun doprinosa vrši se po sledećim stopama:

za obavezno penzijsko i invalidsko osiguranje - 11%; za obavezno zdravstveno osiguranje - 6,15%; za osiguranje za slučaj nezaposlenosti - 0,75%.

10. POREZI NA IMOVINU(«Službeni glasnik RS», br. 26/01, 45/02, 80/02, 135/04, 61/07 i 5/09; «Službeni list SRJ», br. 42/02)

POREZ NA IMOVINU

Poreska osnovica

Osnovica poreza na imovinu kod nepokretnosti, osim poljoprivrednog i šumskog zemljišta, gde poreski obveznik ne vodi poslovne knjige, je tržišna vrednost nepokretnosti na dan 31. decembar godine koja prethodi godini za koju se utvrđuje i plaća porez na imovinu, ako ovim zakonom nije drukčije uređeno.

Visinu tržišne vrednosti nepokretnosti utvrđuje nadležni poreski organ, s tim što se ona svake godine umanjuje za amortizaciju po stopi od 1,5% primenom proporcionalne metode, a najviše do 70%. (čl. 5)

Poreske stope

Stope poreza na imovinu iznose: (čl. 11)

1. na prava na nepokretnosti poreskog obveznika koji vodi poslovne knjige – 0,40%;2. na prava na nepokretnosti poreskog obveznika koji ne vodi poslovne knjige:* na poresku osnovicu do 6.000.000 dinara, plaća se na ime poreza 0,40%,* na poresku osnovicu od 6.000.000 do 15.000.000 dinara, plaća se na ime poreza 24.000 dinara + 0,80% na iznos preko 6.000.000 dinara ,* na poresku osnovicu od 15.000.000 do 30.000.000 dinara, plaća se na ime poreza 96.000 dinara + 1,50% na iznos preko 15.000.000 dinara,* na poresku osnovicu preko 30.000.000 dinara, plaća se na ime poreza 321.000 dinara + 3% na iznos preko 30.000.000 dinara.

POREZ NA NASLEĐE I POKLON

Poreska osnovica

Osnovica poreza na nasleđe je tržišna vrednost nasleđene imovine, umanjena za iznos dugova, troškova i drugih tereta koje je obveznik dužan da isplati ili na drugi način izmiri iz nasleđene imovine, na dan nastanka poreske obaveze.

Osnovica poreza na poklon je tržišna vrednost na poklon primljene imovine, na dan nastanka poreske obaveze, koju utvrđuje nadležni poreski organ. (čl. 16)

Poreske stope

Stope poreza na nasleđe i poklon su progresivne. (čl. 18)

Obveznici koji se , u odnosu na ostavioca, odnosno poklonodavca, nalaze u drugom naslednom redu po zakonskom redu nasleđivanja, porez na nasleđe i poklon plaćaju po sledećim stopama: (čl. 19)

1. Na poresku osnovicu do 300.000 dinara plaća se 3% na ime poreza,2. Na poresku osnovicu preko 300.000 dinara plaća se 9.000 dinara + 5% na iznos preko 300.000 dinara.

POREZ NA PRENOS APSOLUTNIH PRAVA

Poreska osnovica

Osnovica poreza na prenos apsolutnih prava je ugovorena cena u trenutku nastanka poreske obaveze, ukoliko nije niža od tržišne vrednosti. (čl. 27)

Poreske stope

Stopa poreza na prenos apsolutnih prava iznosi 2,5% (čl. 30)

UTVRĐIVANJE I NAPLATA POREZA NA IMOVINU

U pogledu načina utvrđivanja, postupka po pravnim lekovima, načina i rokova plaćanja poreza, kamate, povraćaja poreza, zastarelosti naplate, prinudne naplate, kaznenih odredaba i ostalog što nije posebno uređeno ovim zakonom, primenjuje se zakon kojim se uređuje poreski postupak i poreska administracija. (čl. 32)

Utvrđivanje poreza

Obveznik poreza na imovinu dužan je da podnese poresku prijavu, sa tačnim podacima, do 31. marta godine za koju se vrši utvrđivanje poreza.

Prijava iz ovog člana se podnosi poreskom organu u opštini na čijoj teritoriji se nepokretnost nalazi. (čl. 34)

Godišnji porez na imovinu plaća se tromesečno u roku od 45 dana od dana početka tromesečja. (čl. 39)

***

Od 1. januara 2005. godine ne plaća se porez na imovinu na pravo svojine na akcije na ime i na udele u društvu sa ograničenom odgovornošću ( U «Sl. glasniku RS», br. 135/04, objavljen je Zakon o izmenama i dopunama Zakona o porezima na imovinu).

11. ZAKON O AKCIZAMA

ZAKON O AKCIZAMA(« Službeni glasnik RS», br. 22/01, 42/01, 73/01, 80/02, 43/03, 72/03, 43/04, 55/04, 135/04, 46/05, 101/05-drugi zakon, 61/07 i 5/09)

NASTANAK OBAVEZE AKCIZE

Proizvodnja i uvoz

Obaveza po osnovu akcize nastaje kada su akcizni proizvodi: 1) proizvedeni u Republici Srbiji i 2) uvezeni u Republiku Srbiju. (čl. 3)

Osnovica akcize

Osnovicu za obračun akcize čini jedinica mere.

Osnovicu za obračun akcize pri uvozu kafe (sirove, pržene, mlevene i ekstrakta kafe) čini vrednost proizvoda utvrđena po carinskim propisima, uvećana za iznos uvoznih dažbina.

Osnovicu za obračun akciza na cigare i cigarilose iz domaće proizvodnje čini prodajna cena tih proizvoda. (čl. 8)

IZNOSI I STOPE AKCIZE

Na derivate nafte akciza se plaća u sledećim iznosima (čl.9) i to na:

1. sve vrste motornog benzina............44,00 din/lit;2. sve vrste dizel-goriva......................30,00 din/lit;3. ostale derivate nafte.......................32,00 din/kg;4. tecni naftni gas.................................5,00 din/kg.

Na duvanske prerađevine (cigarete, cigare, cigarilose, duvan za pušenje i ostale duvanske prerađevine) plaća se akciza utvrđena odredbama člana 40a, 40b, 40g i 40d ovog zakona. (čl. 10)

Akciza na alkoholna pića se plaća u sledećim iznosima (čl. 12) i to:

1. rakije:

* od voća, grožđa, specijalne rakije.......................................53,83 din/l;* od žitarica i ostalih poljoprivrednih sirovina.......................136,55 din/l;

2. žestoka alkoholna pića i likeri..............................................87,54 din/l;3. niskoalkoholna pića...............................................................9,00 din/l.

Akciza se plaća na sve vrste piva, osim bezalkoholnog piva koje sadrži do 0,5% alkohola, u iznosu od 15,00 din/l. (čl. 12a)

Na kafu (sirovu, prženu, mlevenu i ekstrakt kafe) akciza se plaća po stopi od 30%. (čl. 14)

Indeksacija

Dinarski iznosi akciza iz ovog zakona usklađuju se polugodišnje stopom rasta cena na malo, prema podacima organa nadležnog za poslove statistike. (čl.17)

OBRAČUN I NAPLATA AKCIZE

Obveznik akcize je dužan da obračuna akcizu u momentu stavljanja akciznog proizvoda u promet. (čl. 21)

Obveznik akcize je dužan da obračunatu akcizu uplati (čl. 23):

1. najkasnije poslednjeg dana u mesecu – iznos akcize obračunat za period od 1. do 15. dana u mesecu;2. najkasnije 15. dana u mesecu – iznos akcize obračunat za period od 16. do kraja prethodnog meseca.