Poza Toruń nr 52

7/21/2019 Poza Toru nr 52

1/32

BEZPATNA GAZETA REGIONU TORUSKIEGO

ISSN 2084-9117 wrzenia Numer 52

Jestemy te na facebook.com/pozatorun

WWW.POZATORUN.PL

Specjalny dodatek edukacja Czytaj na str. -

Hulaj duszana doynkach!

Tegoroczne doynki obchodzone byy wyjtkowo hucznie. Ziemiaobrodzia, pogoda dopisaa, a samorzdy przecigay si w sprowa-dzaniu znanych zespow. Najliczniejsze tumy przybyy na koncertGolec uOrkiestra w Gogowie w gminie Obrowo.

19

22

12

10

Gmina Zawie WielkaPodsumowanie kadencji wjta

Gmina ubiankaSamorzd wituje swoje 80.urodziny

***

***Chema

Znamy propozycje mieszka-cw do budetu miasta

***

Gmina ChemaZelgno bdzie now sportowstolic gminy

W puli miliardyeuro z EuropyNa co mog liczy kandydujcy dosejmiku wojewdztwa? Dla partiito wielka gratka

ReportaDziupla mimowoli?Lipnowska mafia w gminie Obo-rowo? Odsaniamy kulisy porwa-nia mieszkaca Skrzypkowa

Publicystyka

7

5

***


2/32


3/32

3 POZA ORU,12 wrzenia 2014

REKLAMA


4/32

4 POZA ORU, 12 wrzenia 2014

WYDARZENIA

Aleksandra Radzikowska

Kradn i morduj z zimn krwi.Jeli nie ludzi - nie ma sprawy. Toprzecie nic takiego, e cierpistworzenie. I tak si nie poskary,nikomu tego nie powie. Robi toczsto oni na co dzie lojalnipracownicy, kochajcy tatusiowiei dobre matki. Tchrze, ktrzypod oson nocy zarzucaj niele-galnie sieci i sznury w jeziorach, agdy nikt nie widzi, rozkadaj wlasach i na polanach sida. Na zo-twki przeliczaj honor i czystesumienie. O wstydzie ju dawnozapomnieli.

Kusownictwo nie zaniknie ni-gdy. Procent ludzkich gnid jest w

spoeczestwie zawsze taki sam.Polowa dziadek, zabija ssiad - ato rybk na niedzielne spotkaniez rodzin, a to zajca dla zabawyalbo dzika dla zaprzyjanionegohandlarza. Czasy, gdy na kusow-nictwie mona byo si dorobi,powoli mijaj. Coraz czciej tozabawa.

Zagrajmy w zabijanie

- Dzi dla wielu to tylko hobby -mwi Andrzej Charchua, Komen-dant Spoecznej Stray RybackiejPowiatu oruskiego. - Niezale-nie od regionu wszdzie mona ze-tkn si z tym procederem. Nasilasi gwnie w okolicach wit, chostaramy si patrolowa regularnie

wody. Kontrole sprawiaj, e ku-

sownicy boj si wypywa czsto,ale jakie to ma znaczenie? Nawetjeli zostan przyapani na gor-cym uczynku, sdy orzekaj czstonisk szkodliwo czynu i koczysi na niczym.

Region kujawsko-pomorski niewypada w statystykach najgorzejw kraju. Na tym tle to wschodnieobszary Polski wiod prym. Czstowinne s temu nie ch atwegozysku i dobrej zabawy, ale zaszo-ci historyczne. o nie powinnoby wytumaczeniem dla niko-go. Blisko ptora miesica temugona bya sprawa bydgoskiegokusownika, ktry apa w sidadzik zwierzyn. Stra owieckazabezpieczya w jego domu urz-dzenia suce do polowania.

ym razem udao si go namie-

rzy dziki wsparciu mieszkacw.Stanli oni na wysokoci zadania.o rzadko. Z reguy najszybciejreaguj wdkarze, ktrzy zauwa-aj zapuszczone w wodzie sieci.Z wnykami i puapkami na dzikzwierzyn sytuacja wyglda duotrudniej.

- rudno przyapa kogo nagorcym uczynku - mwi BogdanKrygier, spoeczny stranik ry-backi. - Jest na to ciche, spoecz-ne przyzwolenie. Oczywicie niewszyscy si na to zgadzaj. Mwiraczej o drobnych kradzieach iwystpkach, a nie czynach duejskali. Czsto wycigamy sieci, kt-rych kusownik ju nie odzyska.Straci dwie albo trzy i musi nad-rabia straty, apic w to miejsce

duo ryb. Wielu tumaczy sie go-

dem. Przyapani przekonuj za,e to nie oni. Nielegalnie owi teczsto osoby mieszkajce bliskowd.

ylko w pierwszym kwartaletego roku Spoeczna Stra Rybackaoraz Stra Ochrony Mienia OPZWoru przeprowadzia na swoimterenie kontrole. Ujawniono sprawcw, znaleziono, m.in. sztuki sieci i samowek. Naj-czciej kusownicy obieraj za cel

jezioro Mlewiec.

Pastwowe, wic niczyje?

Stranicy leni i owieccy twier-dz, e kusownictwo kwitniegwnie na terenach popegeerow-skich, a tych w powiecie bydgo-skim i toruskim nie brakuje.

Miso pozyskane w ten sposbsuy najczciej samym przestp-com oraz ich rodzinom, nie zawszewprowadzane jest do tzw. obrotu.PRL pozostawi na tych terenach

jeszcze jedno dziedzictwo - ladydawnej mentalnoci. Pastwowe,wic niczyje. Mona kra bez wy-rzutw sumienia? Nie, naley takiezachowanie tpi. Jeszcze wiksze-mu ostracyzmowi powinni pod-lega myliwi, ktrzy nielegalniepoluj na zwierzyn. Najbardziejprzeraajce jest w tej sytuacji to,e tylko czowiek zachowuje si

jak bestia. ylko on zabija, gdy niemusi.

Oficjalnie nie jest le?

W skad Regionalnej Dyrekcji

Lasw Pastwowych w oruniuwchodzi nadlenictw obejmuj-cych swym zasigiem lasy regionuo powierzchni ha na ob-szarze ogem ha. Gwnekompleksy lene zlokalizowane sna terenie wojewdztwa kujaw-sko-pomorskiego i w poudniowejczci wojewdztwa pomorskiegowzdu rzek: Wisy, Noteci, Brdyi Drwcy. W zeszym roku RDLPw oruniu zarejestrowaa przy-padkw kusownictwa i zdarze-nia z wykrytymi sprawcami. Naj-czciej uywa si podczas nichbroni palnej, potrzaskw, side iwnykw.

- W pierwszym proczu tegoroku odnotowalimy ju przy-padkw kusownictwa, w tym za-

rejestrowane sprawy z wykrytymisprawcami - mwi Jacek Cichockiz RDLP w oruniu. - Postanowio-no o umorzeniu z nich. Zanoto-walimy strat osia, dwch jeleni itrzech saren.

Na takich upach, w przeciwie-stwie do ryb, da si troch zarobi.Mona sprzeda nie tylko miso,ale take skr czy poroa. Jakies wic rzeczywiste straty? egonie wie chyba nikt, bo statystykinie obejmuj wszystkich przypad-kw. Naley po prostu wierzy, eto kusownicy bd coraz czciejznajdowa si na celowniku kon-trolerw.

aka karma.

Jedyna bestiawrd zwierztPierwsza upolowana dla zabawy kuropatwa to przebysk nieznanego dotd uczuciawszechwadzy. Mona przecie samemu zdecydowa, kiedy i jak dugo stworzenie ma cierpie.

Kusownicy bawi si w zabijanie, a my dajemy im na to ciche przyzwolenie

Spoeczni stranicy rybaccy likwiduj najczciej sieci zastawianew jeziorach. Na zdjciu Andrzej Charchua i Bogdan Krygier.

FO. ADAMZAKRZEWSKI


5/32

REGION


Tomasz WicawskiZ lokalnymi liderami w bezpo-rednich wyborach kandydacipartyjni w wielu regionach Pol-ski nie maj szans. Doskonaymprzykadem jest Toru i pozycjaMichaa Zaleskiego. Nie oznaczato jednak, e stawka w wyborachsamorzdowych jest niska.Wrcz przeciwnie.

W roku Platforma Oby-watelska zmiadya w naszymwojewdztwie konkurentw. Uda-o jej si wprowadzi do sejmikuwojewdztwa radnych na moliwe miejsca. Koalicja z PSL( miejsc) zapewnia na lata spo-kojne rzdzenie marszakowi Pio-trowi Cabeckiemu.

Partie listy pisz

- Listopadowe wybory naszczeblu wojewdztw s dla par-tii politycznych niezwykle wane- mwi Wojciech Peszyski z Wy-dziau Politologii i Studiw Mi-dzynarodowych UMK w oruniu.- Nowa perspektywa finansowaniaunijnego na lata - moeby ostatni, w ktrej do Polskitrafi szeroki strumie pienidzy zEuropy. Kady polityk chce nimizarzdza i ogrzewa si w bla-sku realizowanych inwestycji. akampania, w przeciwiestwie dowielu, wydaje si rozstrzygnitych,batalii o rzdzenie w poszczegl-nych miastach i gminach, bdzie

niezwykle interesujca.

Przedstawiciele poszczegl-nych partii musz przedstawiwyborcom pomys na zagospo-darowanie ok. ptorej miliardaeuro, ktry moe trafi do nasze-go wojewdztwa w najbliszychlatach.

- Zarzdy powiatowe naszejpartii zgaszaj kandydatw nalisty wyborcze do sejmikw wo-

jewdztw - mwi omasz Lenz,pose Platformy Obywatelskiej. -Nie s one jeszcze zatwierdzone,ale wikszo naszych przedstawi-cieli w samorzdzie wojewdztwazoya deklaracje chci udziau wzbliajcych si wyborach.

ajemnic poliszynela jest fakt,e przy korzystnym wyniku wybo-rw dla PO i moliwoci utworze-

nia koalicji majcej wikszo w

sejmiku, marszakiem wojewdz-twa znw zostanie Piotr Cabecki.Jego dziaalno na tym stanowi-sku jest w stronnictwie ocenianiabardzo wysoko.

ake Polskie Stronnictwo Lu-dowe ma nadziej na utrzymaniestatus quo.

- Wynik porwnywalny z rokiem bdzie dobry, a jest realnaszansa na mandat wicej ( rad-nych w latach - przyp.red.) - mwi Andrzej Kopotek,dziaacz PSL w naszym wojewdz-twie. - Wszystko zaley od pracywykonanej w terenie. Ludzie wie-dz, komu mog zaufa. Wszyst-kie partie namawiam do tego,eby wystawiay osoby z maychojczyzn, realnie zwizane z tym

regionem, a nie nastawionych je-

dynie na wasny interes politykw.Miaem ubiega si o mandat wsejmiku, ale zrezygnowaem, ebynie zmniejszy szans przedstawi-ciela Chemy. Pomimo tego, e

jest z innej partii.

Brutalna arytmetyka

Prawo i Sprawiedliwo orazSojusz Lewicy Demokratycznejbyy przez ostatnie lata w opozycji,wic teraz licz na nowe rozdanie.

- Obecn wadz wojewdz-twa oceniam bardzo negatyw-nie - mwi w lokalnych mediachZbigniew Girzyski, pose PiS znaszego regionu. - Ich dalsze rz-dy bd straconym czasem dla re-gionu. W wielu rankingach przeznieudolno wadzy jestemy naszarym kocu w Polsce. Na auto-strad czekalimy wiele lat, a in-frastruktura wok niej nadal po-zostawia wiele do yczenia.

Politycy PiS nie chc zdradzi,kto moe by przyszym marsza-kiem wojewdztwa. Ich wynikwyborczy musi by bardzo wy-soki, bo zdolno koalicyjna jestograniczona. rudno powiedzie,czy zarzdc regionu miaby szan-se zosta wiceprzewodniczcysejmiku z ramienia PiS - AdamBanaszak. eby wszystko byozalene od najwikszej partii opo-zycyjnej w Polsce, musiaaby onazdoby w zbliajcych si wybo-rach mandatw.

Nieco inna jest sytuacja SLD.- Wyborcy znaj naszych lo-

kalnych dziaaczy, wic wiedza,

e s oni kompetentni i zdolni dodziaania we wadzach wojewdz-twa - mwi Jerzy Wenderlich, wi-cemarszaek Sejmu z SLD. - Niebylimy przez ostatnie lata opozy-cj pieniack, ale konstruktywn,bo liczy si interes obywateli, a niepartii.

W retoryce politykw wyra-nie wida, e wybory zbliaj siwielkimi krokami. Swoje listy wwyborach na szczeblu wojewdz-kim wystawi take wj Ruch iKongres Nowej Prawicy. Szansetych stronnictw na dobry rezul-tat w wyborach samorzdowych,uwzgldniajc ostatnie sondae,wydaj si stosunkowo niewielkie.

- Warto pamita, e dobre wy-niki w czci okrgw w naszymwojewdztwie czsto uzyskujkandydaci SLD - dodaje WojciechPeszyski. - Kolacji tej formacji zPO i PSL, w przypadku nieznacz-nego zwycistwa PiS, wydaje simoliwa, chocia pogldy PiotraCabeckiego s blisze partii Ka-czyskiego.

Wiele wskazuje wic na to, ePiotr Cabecki ma due szanse nakolejn kadencj na swoim stano-wisku po listopada. Wszystko

jednak jest w rkach wyborcw.Na t chwil wiemy jedno - okrgtoruski dosta jeden mandat dopodziau wicej (kosztem byd-goskiego) w porwnaniu do po-przednich wyborw samorzdo-wych.

W puli miliardy euroz EuropyWalka w wyborach do sejmiku wojewdztwa kujawsko-pomorskiego zapowiada siniezwykle atrakcyjnie. Dla duych partii jest to czsto waniejsze rozdanie ni batalia o fotele wodarzy miast

Sejmik wojewdztwa posiada realn wadz. Walka o mandat radnegobdzie wic niezwykle eocjonujca.

FO. ADAM

ZAKRZEWSKI


6/32


REKLAMA

Piercionki zarczynowe i obrczki toskarby jedyne w swoim rodzaju. Osta-teczna decyzja, na ktre si zdecydo-wa, zawsze jest trudna. Speniaj innefunkcje ni bransoletka czy klasycz-ny piercionek. Z reguy nosi si je naco dzie, wic musz trafi nie tylkow gusta przyszych nowoecw, alerwnie by odporne na uszkodzenia.Rzadko zdarzaj si takie sytuacje, gdyzakupu ich dokonujemy czciej ni razw yciu...

Czym si kierowa, eby by on strza-em w dziesitk? Producent biuteriisrebrnej, firma ADA-PLUS, wychodzinaprzeciw oczekiwaniom kadego klien-ta.

- Pamitamy o tym, jak szczegln

i symboliczn warto maj obrczki ipiercionki zarczynowe - mwi Alek-sander Jarosawcew. - Dlatego dla za-kochanych przygotowalimy specjaln,szerok ofert. Nie zapominamy te ofunkcjonalnoci tych przedmiotw. Wie-le firm wycina najpierw obrczki z blachy,potem wygina je i poleruje. Oferowaneprzez nasz firm, wycinane s z rury. odaje im niezwyk trwao i odpornona zniszczenia.

Jak wybra ten jedyny model? Pro-

ducent biuterii proponuje klientom nietylko klasyczne wzory z elementami dia-mentw i cyrkonii, ale take najmodniej-sze propozycje sezonu. Wanie dlatego

jako symbol obietnicy i wyjtkowocichwili, wyroby ADA-PLUS sprawdzajsi idealnie.

Ceny oferowane klientom s konku-rencyjne z uwagi na charakter firmy. Snisze od tych u internetowych dostaw-cw. Najblisze sklepy firmowe ADA--PLUS w naszym regionie znajduj si wCentrum Handlowym Atrium Coperni-cus w oruniu oraz w Galerii Osielsko.

- Klientom proponujemy par obr-czek i blisko rodzajw piercionkwzarczynowych - mwi Aleksander Jaro-sawcew. - Wszystkie wyroby podlegaj

rygorystycznej kontroli jakoci i wyko-nane s z rnych tworzyw - srebra z ele-mentami kamieni szlachetnych, biaegozota czy bursztynu. ledzimy trendy wbrany i staramy si dopasowa do ocze-kiwa klientw. Jeli okae si, e po kil-ku latach piercionek czy obrczka s zamae, moemy je powikszy.

Wyjtkowe, pikne, zgodne z twoimioczekiwaniami - wanie takie s wyrobyADA-PLUS. Przekonaj si o tym sam.

Biuteria inna,ni wszystkie

Wybr obrczek to jedenz najwaniejszych elementw lubnych

przygotowa.Nie naley kierowa si tylko

ich piknem, ale rwnie funkcjonalnoci

Wiskirski idzie na wjtaLudzie o takich zasadach to gincy gatunek

Pytany co robi odpowiada, eczeka na wnuka. Nie skadaobietnic, mwi co do kiedy zro-bi. Jego haso wyborcze brzmi

Dzieci s najwaniejsze. To cochce zrobi ten czowiek starejdaty w gminie Zawie Wielka torewolucja. Makary Wiskirski toprawnik z wyksztacenia, przed-sibiorca z wyboru, twrca szko-y z potrzeby serca.

- Od pierwszego styczniaprzedszkola gminne za darmo.Nie, e godzina za zotwk, tylkoza darmo. Od nowego roku szkol-nego, od pierwszego wrzenia wkadej szkole bezpatne drugieniadania ze szklank mleka iobiady dla wszystkich dzieci mwi Makary Wiskirski.

- Bezpatne dodatkowe zajciaz jzyka angielskiego dla wszyst-kich, bo to daje szanse na lepszprac i sensown rozrywk dla

modych ludzi. I szkoa otwartado osiemnastej. I to niech dziecizdecyduj, co chc robi w szko-le na zajciach pozalekcyjnych.Chc krci teledyski telefonemkomrkowym, to niech krc. Po-trzebuj wicej polskiego i mate-matyki by dobrze przygotowa sido egzaminw, to niech to majzapewnione w szkole a nie rodzi-ce musz paci za korepetycj.

Makary Wiskirski to typ czo-wieka rzadko ju spotykanego.On zawsze pierwszy ukoni sikobiecie. W dyskusji nie bdzieprzerywa w p zdania swojemuoponentowi. Wysucha drugiejstrony do koca. Bdzie szukakompromisu. Nie szuka zwady iawantur. o jednak, co chce zro-

bi w szkoach w Zejwsi Wielkiejto rewolucja. Za Wiskirskim prze-mawia fakt, e po upadku komu-nizmu razem z grup przyjacizapalecw zakada pierwszeniepubliczne liceum w Polsce.

Wiskirski mieszka w Rzczko-wie.

- Od poniedziaku do pitku

dojedam do pracy w oruniu.Nie podoba mi si jak, wygldajchodniki, krawniki, podjazdy.Nowe chodniki. Uwaam, e jakco si robi, to powinno to si zro-bi dobrze. Jak ja w domu wynaj-muj majstra by pooy podog,to ona ma mi si podoba i ma sinie popsu przez kilka lat. A jak

si wydaje nie swoje pienidze, tomusi si zadba o nie jeszcze bar-dziej ni o swoje. Ja widz to, cowszyscy w moje gminie widz.

Wiskirski ukoczy prawo natoruskim uniwersytecie. Mauprawnienia radcy prawnego.

- Nie podoba mi si te to, eu mnie nic si nie dzieje. Nie ma

pomysu na gmin. Nie wyko-rzystuje si pooenia pomidzydwoma duymi miastami. Wsiepodmiejskie zwykle s bardzo

bogate bo jest w nich duo firm:samochodowych, handlowych,usugowych, komputerowych,produkcyjnych. Jak Lubicz za o-runiem czy Osielsko za Bydgosz-cz. Z tych firm pochodz podat-ki czyli dochody gminy. U nas jestmartwo a przecie jestemy mi-dzy dwoma szybko rozwijajcymisi miastami. rzeba szuka szansrozwoju. Pomys a potem jegorealizacja. W cigu dwch ostat-nich lat Gmina spada o ponad miejsc na licie zamonocigmin wiejskich w Polsce, z grnejdo dolnej poowy. rzeba odbu-dowa dawn pozycj i wspisi jeszcze wyej. Dlaczego akuratw Zejwsi Wielkiej wywz mie-ci jest niemal najdroszy wrdwszystkich gmin powiatu zasta-nawia si

Wiskirski zawsze by osobangaujc si w ycie spoeczne.Dziaa na arenie midzynarodo-wej, zna jzyki obce, Ci ktrzy goznaj wiedz, e nigdy nie zrobipewnych rzeczy, ktre uwaa zaniestosowne i nieetyczne. akrzecz byoby zatrudnienie kogoz rodziny w urzdzie po wygra-nych wyborach.

- Czekam na wnuka. Nie mogsi doczeka. Marz o tym, abytutaj w Rzczkowie przed domemna trawie przewraca si z gro-madk wnukw mwi.

Materia wyborczy KWWMakarego Wiskirskiego.


7/32

REPORTA


Tomasz Wicawski

Kiedy zatrzasnli nad nim ba-ganik, wiedzia, e musi poe-gna si z yciem. Mafia z Lipnanie zna przecie litoci. A jednakmu si udao, cho jego ciao jestjednym wielkim siniakiem.

W rod wrzenia wszyscypolicjanci w regionie zostali po-stawieni w stan najwyszej goto-woci. Nieczsto zdarza si u nasporwanie. Na wsi sprawy zaatwiasi trzonkiem od wide. Wywie-zienia do lasu s rzadkie.

- Byo ju ciemno, szykowali-my si do kolacji - mwi Irena,matka porwanego mczyzny.- Nie spodziewalimy si goci.Na podwrko wjecha czerwony

samochd. Wyskoczyo z niegoczterech faceetw. W oborze do-padli syna. Lali go tak mocno,e baam si, e nie przeyje. Dodomu te wbiegli. Ma skopali.Bili na olep. ake po twarzy. ostarszy czowiek, wic do tej poryjczy z blu przewracajc si nadrugi bok.

Porwany mieszkaniec Skrzyp-kowa pokazuje nam swoje ciao.rudno odrni poszczeglnesiniaki. Zlay si w jeden. Kilkadni temu byy purpurowe. Dziprzybieraj barw zielono--t. O blu nie chce mwi. Podwpywem adrenaliny nie czu, ecikimi butami przestawili munos.

Jednak we wsi mieszkacy wy-

dali ju osd. Ich zdaniem wszy-scy zamieszani w spraw s siebiewarci. Wiejska logika jest prosta.

- Razem kombinowali co przysamochodach, potem si pok-cili i tak si skoczyo - wskazujspotkane na przystanku osoby. -Jaja u nas niesamowite. Byo juciemno, wic niewiele widzieli-my.

Pomimo pnej pory i ciem-noci ssiedzi mieli widzie po-cig radiowozw i kule, ktreprzeszyway powietrze. Scenaniczym z gangsterskiego filmu.

ymczasem poszkodowani i poli-cja nie potwierdzaj takiej wersjizdarze.

- Wepchnli mnie do bagani-ka i gdzie wywieli - relacjonujeofiara porwania. - Byo ciemno,wic nie wiedziaem dokd je-dziemy. Wrzeszczeli na mnie i ka-zali wzi ich win na siebie. Kie-dy si zgodziem, wyrzucili mniew pole kukurydzy. am znalenimnie funkcjonariusze.

Dlaczego po mieszkacaSkrzypkowa przyjecha czerwonysamochd i zosta on uprowa-

dzony? Nie przyznaje si nam dozwizkw ze wiatkiem przestp-czym. Mwi, e zosta wmanew-rowany w szemrany interes pomi-mo swojej woli.

- Przyszed do mnie ssiadKarol Z. - mwi poszkodowa-ny. - Mieszka kilka domw dalej.Jego ojciec pracuje na "szrocie", tuniedaleko. Powiedzia, e sprowa-dzili z Niemiec citroena i nie majgdzie go rozebra. Zgodziem si,wic przyjechali nim do mnie. obyo jako w lipcu. Dwa dni przedporwaniem przyszli funkcjona-

riusze. Okazao si, e fura jestkradziona, a moi rzekomi wspl-

nicy nie maj papierw. Bali siodpowiedzialnoci, wic chcielizwali win na mnie.

Policjantom udao si schwy-ta sprawcw ju dwa dni po zda-rzeniu. S nimi -, - i -latek(dwch z Lipna i okolic). Zosta-y im postawione zarzuty bez-prawnego pozbawienia wolnoci-latka, jego pobicie, narusze-nie nietykalnoci jego matki orazwpywanie na zeznania wiadka.Sd zastosowa rodek zapobie-gawczy w postaci -miesicznegoaresztu. Modym mczyznomgrozi lat pozbawienia wolnoci.

- Boj si wyj z domu - mwi

matka uprowadzonego. - Jak tylkosi ciemnia, to czuj si nieswo-jo. Nosi mnie strasznie po miesz-kaniu.

Ojciec porwanego nie rozumiecaej sytuacji.

- Przecie to ssiedzi, porzd-na rodzina - mwi. - Moe najedlisi jakich tabletek albo czego"nawcigali". Sam nie wiem.

Mieszkacy wsi mwi, e oszemranych interesach w ich oko-licy wiedzieli od dawna. Nikt niechce jednak wtyka nosa w nieswoje sprawy. Gba nie szklanka,ale po co j bez sensu naraa.

Dziupla mimo woli?Nikt w Skrzypkowie nie chce by kolejn ofiar najazdu lipnowskiej mafii.Mieszkaca tej wsi wywieziono pod Rypin. Ockn si w rodku nocy w polu kukurydzy

Mieszkaniec Skrzypkowa (z lewej) ma calem posiniaczone plecy. Jego oprawcy siedz w areszcie. FO. OMASZ

WICAWSKI/

POLICJA


8/32


Sami sobiestanowi prawo?Co wydarzyo si podczas feralnego padziernikowego przesuchaniaw toruskiej komendzie? Pokosie tamtego zdarzenia nasi Czytelnicy odczuwaj do dzi

ukasz PiecykNieproszony meldunek, skra-dziony samochd i gehenna wwalce z policj oraz polskim wy-miarem sprawiedliwoci takwyglda ostatni rok rodzinyRomanowskich z Guchowa wgminie Chema. Dla nich toostateczny dowd na to, e wsubach rka rk myje, a oby-watel zupenie si nie liczy.

Rafa Romanowski i Marek S.znali si od kilku lat. Przez ostat-nie dwa lata ten drugi uyczy Ro-manowskim samochd w uytko-wanie w zamian za pomoc. Potemwynaj od rodziny z Guchowapomieszczenie w ich budynkugospodarczym, podpisujc z wa-cicielami umow najmu. I w tymmomencie rozpoczo si piekoRomanowskich.

Owy dobry znajomy na pod-stawie umowy zameldowa si napobyt stay w ich domu.

- Gdy zaatwi sobie meldu-nek okazao si, e wystpi doAgencji Restrukturyzacji i Mo-dernizacji Rolnictwa w oruniu oprzyznanie dotacji na kwot tys. zotych wyjania Anna Ro-

manowska. Poda przy tym, emieszka pod naszym adresem.P roku pniej mczyzna

wymeldowa si z Guchowa, anastpnego dnia z posesji Ro-manowskich znikn samochd,ktry uycza im S. Sk w tym,e Marek S. stwierdzi, e samo-chd zosta skradziony, a wszelkiepodejrzenia skierowa wanie wkierunku dotychczasowych zna-jomych. Romanowscy nie spo-

dziewali si, co czeka ich w trakcienajbliszych godzin. Zaczo sibowiem od przesuchania na po-licji. Pierwsze w Chemy.

Dziesi dni pniej Roma-nowscy musieli pojecha na ko-mend w oruniu.

ak si jednak nie stao. RafaRomanowski spdzi na komen-dzie blisko godzin. Co dziaosi w tym czasie?

- Mj m by zastraszany,

przetrzymywany i wymuszano

na nim zeznania stwierdza bezwahania Romanowska. Stra-szono go, e nasze dzieci trafi dodomu dziecka, jeli nie przyznasi do kradziey, a mnie wsadzza wspudzia.

Funkcjonariusze w trakcieswoich czynnoci mieli by bar-dzo nieuprzejmi i to, wedugnaszych Czytelnikw, bardzoagodne okrelenie ich zachowa-nia. Romanowscy szczeglniezapamitali dwch MariuszaKrzemiskiego i Karola Kwiat-kowskiego.

- Pierwszy z tych funkcjona-riuszy zabra mojemu mowitelefon, czego nawet nie ukrywaprzede mn dodaje Anna Ro-manowska. aden z nich take

nie poinformowa mojego mao moliwoci odmowy zoeniazezna. o byy niewaciwe za-chowanie, ktre miay prowadzido potwierdzenie nieprawdziwejtezy.

Policja w odpowiedzi na skar-g Romanowskich ca sytuacjwidziaa zupenie inaczej.

- Policjant dziaa zgodnie zdyspozycj i by obowizany dozrealizowania wszelkich czynno-

ci zmierzajcych do zebrania i

zabezpieczenia materiau dowo-dowego w niezbdnym zakresie czytamy w pimie podpisanymprzez modszego inspektora Ma-cieja Lewandowskiego, zastpckomendanta miejskiego policji woruniu.

Komenda nie rozstrzygnakwestii wyrae typu ja stanowiprawo i teraz ja jestem adwoka-tem, ktre mia wypowiedzie je-den z funkcjonariuszy w kierun-ku poszkodowanej.

Romanowscy zoyli doniesie-nie do prokuratury rejonowej o-ru Centrum-Zachd po tym fe-ralnym przesuchania. a jednakledztwo umorzya. Penomocnikrodziny zoy ju zaalenie na tdecyzj.

W padzierniku odbdzie sitrzecia rozprawa przeciwko Rafa-owi Romanowskiemu. Czynno-ci zmierzajce do odnalezieniaskradzionego samochodu, ktryjest rdem caego konfliktu, sto-j w miejscu.

Rozmawialimy z S. o caejsprawie. Do czasu ogoszenia wy-roku odmwi komentarza.

Anna Romanowska pokazuje SMS-y, ktre wysyaa S.w zwizku z jego meldunkiem w Guchowie.

FO. UKASZ

PIECYK

Jeli weekend, to tylko w teatrze.Jeli w teatrze, to tylko razem zrodzin. Teatr im. Wilama Horzy-cy zaprasza rodziny wielodzietnena wsplne witowanie urodzinPippi Poczoszanki.

W dniach wrzenia weatrze im. Wilama Horzycy od-bdzie si huczne witowanieurodzin Pippilotty Wiktualii Firan-delli Zotomonetty Poczoszanki,dla przyjaci po prostu Pippi. odoskonaa okazja, eby obejrzespektakl Pippi Poczoszanka wre. Adama Biernackiego, wziudzia w bezpatnych warsztatachteatralnych, pozna teatr od kulis i,

co najwaniejsze, wsplnie spdziczas w przestrzeni teatru. Ofertaeatru im. Wilama Horzycy skiero-wana jest do rodzin wielodzietnychi jest to pierwsze z cyklu trzechspotka Weekend teatralny duejrodziny, ktry jest organizowany

w ramach projektu pn. Promocjamarki Wojewdztwa Kujawsko--Pomorskiego poprzez wydarzeniakulturalne.

witowanie uro-dzin synnej rudo-wosej dziewczyn-ki rozpocznie siw sobot w r z e n i aod cykluw a r s z t a -tw arty-s t y c z -

n y c h .Warsztat By jak Pip-

pi zorganizowany bdzie wok

spektaklu Pippi Poczoszanka,a Gryzmoki rodzinne pozwolpowiczy rysowanie, malowanie

oraz bazgra-nie. Na ko-niec eatrim. Wila-

ma Ho-rzycyz a -

mieni si w

aren cyrkow podczas kuglarsko--cyrkowych warsztatw Zabawaw cyrk. Warsztaty poprowadz:Marta Lewandowska koordyna-tor pracy artystycznej w eatrzeim. Wilama Horzycy i pedagogteatru (By jak Pippi), Aleksan-dra Bednarz aktorka eatru im.Wilama Horzycy (By jak Pippi),Jan Bajtlik absolwent wydziagrafiki Akademii Sztuk Piknychw Warszawie, czonek Stowarzy-szenia wrcw Grafiki Uytkowej(Gryzmoki rodzinne), Marze-na Lesiak akrobatka, trenujca

slackline (chodzenie po ta-mie) i akrobatyk w

powietrzu (chusta, lina,trapez, duo trapez) orazprowadzca animacje z

dziemi i dorosymi z za-kresu sztuk cyrkowych (Zabawaw cyrk) i Mateusz Kownacki specjalista w onglowaniu pikami,

maczugami, obrczami; znawcacontact jugglingu, diabolo orazonglerki partnerskiej i grupowej(Zabawa w cyrk).

Z kolei w niedziel wrzeniazapraszamy do rodzinnego oglda-nia spektaklu Pippi Poczoszan-ka w re. Adama Biernackiego.Opowie o przygodach zwariowa-nej rudej i piegowatej dziewczynkirozmieszy do ez zarwno maych,jak i tych wikszych widzw. Pospektaklu nastpi wsplne wito-wanie urodzin rudowosej buntow-niczki. W programie: urodzinoweupominki od Pippi, zabawy i atrak-

cje dla dzieci, zwiedzanie zakamar-kw teatru, sesja fotograficzna zPippi, sodka niespodzianka i nie-powtarzalna teatralna atmosfera.

Szczegowych informacji oprojekcie udziela Biuro ObsugiWidzw (tel. ).

Rodzinny weekend w teatrzeW programie: spektakl teatralny, zabawy i atrakcje dla dzieci, warsztatyartystyczne dla caej rodziny, sodka niespodzianka i niepowtarzalna teatralna atmosfera

INTERWENCJA


9/32

REKLAMA



10/32


GMINA CHEMA

ukasz Piecyk

Ostatnia sobota w Szeroko-pasie mina pod znakiemobchodw -lecia tej wsi.Wyczekiwany od lat momentby bardzo uroczysty, ale niezabrako take wielu rozryw-kowych elementw.

Uroczysto rozpocza siod odsonicia gazw, z kt-rych kady ma upamitniawiek istnienia wsi. W tym cza-sie organizatorzy przywoalipokrtce histori miejscowo-ci. Przyswoi j mona byotake na wystawionych ma-pach, rycinach, kronikach oraz

w trakcie animowanej legendyo Szerokopasie, ktr wywie-tlono w piwnicy wietlicy wiej-skiej.

- Z kolei przygotowanaprzez organizatorw dbowaaleja utrwali nie tylko spon-sorw uroczystoci, ale tychwszystkich, ktrzy w jaki spo-sb zapisali si w historii wsi wyjania Katarzyna Orowskaz Urzdu Gminy Chema. -Bardzo interesujcym okazaosi widowisko przygotowaneprzez modych chemikw zkoa naukowego PolitechnikiWarszawskiej FLOGISON,ktrzy dowiadczeniami che-

micznymi opowiedzieli w za-bawny sposb histori miej-scowoci.

Na obchodach -leciapojawili si take gocie zeSzczytna w postaci rycerzy z

formacji Dwa Miecze, ktrzy

zaprezentowali pokazy walkredniowiecznych oraz bronie,ktrzy uywano w dawnychczasach. Zabaw do biaegorana uwietni zesp AXEL.

- Jednak mieszkacy, chccwitowa tak dostojny jubile-usz swojej miejscowoci, przy-gotowania rozpoczli ju w roku od stworzenia kro-niki wsi i upamitnienia ofiarhitleryzmu dodaje Katarzy-na Orowska. - Wielk pomocprzy tworzeniu historycznejbazy o wsi Szerokopas wyka-zali panowie: Wadysaw Gb-ski, dr Piotr Birecki i RobertStarczewski. Dzisiaj wie moe

pochwali si kronik inter-netow wsi i wydan publika-cj urodzinow pn.Miodop-szenny Szerokopas autorstwamieszkanki Danuty Syrycze-skiej

Wspomniana autorka wtrakcie obchodw podkrelia,e praca nad jubileuszem daao wiele wicej ni tylko publi-kacje.

- Obudzio si poczuciewsplnoty przyznaje DanutaSyryczyska, PrzewodniczcaSpoecznego Komitetu Obcho-dw -lecia Szerokopasu. -Nikogo nie trzeba byo nama-wia, bo ssiedzi sami zgaszali

si do rnych zada. Wszyscypracowali i to w jakim rado-snym nastroju. Nie chc uy-wa wielkich sw, bo mali znas ludzie, ale serce roso.

Fot. ukasz Piecyk

Jubileusz,jakiego nie byoPokazy chemiczne, zasadzenie dbw w Alei Szczodrych oraz zabawa do biaego rana - takwyglday obchody -lecia jednej z gminnych miejscowoci

Ruchna budowieUczniowie z Zelgna nie mog si ju doczekarozpoczynajcej si inwestycji na terenie ich szkoy. Bdzie

bowiem czego zazdroci

Zelgno wyrasta na sporto-w stolic gminy. Potencjawrd modych jest duy, asamorzd chce do tego roz-szerzy infrastruktur. Jestboisko, bdzie najwikszahala w gminie.

Dla uczniw Szkoy Pod-stawowej im. WadysawaBroniewskiego w Zelgnierozpoczcie roku szkolnegobyo szczeglne. wrzeniapady bowiem pierwsze golena nowym boisku, ktrym to-warzyszy pokaz pikarskiejonglerki w wykonaniu klubuCyklon. Obiekt nie posuyjednak tylko pikarzom. Bo-

isko przystosowane jest do gryw koszykwk, tenis ziemnyczy siatkwk.

- Podsumowaniem inaugu-racji nowego boiska byy oczy-wicie rozgrywki, w trakciektrych na bramce stan wjtgminy Chema informujeKatarzyna Orowska. - Mimoe placwka do tej pory nieposiadaa boiska, to i tak roz-wija si na niwie sportowej, a

jej kadra i uczniowie w istotnysposb przyczyniali si do pro-mowania w swoim rodowiskuaktywnoci fizycznej.

Potwierdzeniem tego jestministerialny certyfikat Szko-a w Ruchu.

- o znak, e kierunek,jaki obralimy w kwestii za-j wychowania fizycznegoczy ksztatowania kulturyprozdrowotnej, jest waciwy mwi Iwona Droyska, dy-rektorka podstawwki.- akiewyrnienie zobowizuje dokolejnych wysikw i stara.

Warto zauway, e do akcjiw caym naszym wojewdz-

twie zgoszono ponad szk. Certyfikat trafi do nie-spena setki z nich.

Na tym nie koniec do-brych informacji. W trakcieinauguracji roku szkolnegoJacek Czarnecki, wjt gminyChema, zapowiedzia budo-w nowej hali sportowej, ktrabdzie najwikszym tego typubudynkiem w gminie. Wyko-nawca ma niebawem pojawi

si na terenie szkoy.- Bdzie to drugi etap roz-budowy naszej podstawwki tumaczy Iwona Droy-ska. W nowej hali znajdziesi praktycznie wszystko, cze-go potrzeba nowoczesnemuobiektowi sportowemu. Doce-lowo bd si tutaj odbywawiksze gminne imprezy spor-towe.

Dyrekcja postara si, abyprace nie wpyway na funk-cjonowanie szkoy i bezpie-czestwo uczniw. W zwizkuz tym na czas budowy zmienisi wejcie do placwki. Z po-

tu od strony ssiedniego bu-dynku mieszkalnego zostanieusunite przso, aby stworzytym samym now ciek doszkoy.

Placwka w Zelgnie to naj-wiksza szkoa podstawowa wgminie. Uczy si w niej blisko dzieci z miejscowoci.

(P)

www.pozatorun.pl

Mieszkacy gminy Chema podzikowali ju w tym roku zazebrane plony. W Browinie na tradycyjnych doynkach po-jawio si mnstwo przepiknych wiecw, a zapach chlebaupieczonego z tegorocznych zbiorw roznosi si po caej wsi.Wicej zdj na www.pozatorun.pl

Fot. Adam Zakrzewski


11/32


GMINA OBROWO /LGD ZIEMIA GOTYKU

Tak si promuje Ziemia Gotyku!

W cigu lat dziaalno-ci przedstawiciele fun-dacji pozyskali znacznerodki, gwnie z bu-detu Unii Europejskiej,skierowane na rozwj

obszaru, inwestycje winfrastruktur i spoecz-no lokaln.

W ostatnim czasiefundacja zrealizowaatake szereg projektwpromujcych rozwj po-tencjau turystycznegoobszaru LGD, gwniew ramach tzw. Podej-cia LEADER ProgramRozwoju ObszarwWiejskich na lata -. Dziaajc w oparciuo strategi rozwoju LGD,zrealizowano cznie po-nad rnych projek-

tw w ramach dziaamae projekty, Odno-wa i rozwj wsi, R-nicowanie w kierunku

dziaalnoci nierolniczejoraz worzenie i rozwjmikroprzedsibiorstw.

W celu upowszech-nienia efektw zrealizo-wanych projektw zosta

ogoszony konkurs pt.Ziemia Gotyku Od-krywamy Nagrywamy!Ju tylko do wrze-nia roku do godz.. pracownicy biuraLGD, znajdujcego si wBrchnwku k. Chem-y, czekaj na autorwfilmikw promujcychzrealizowane w ramachProgramu LEADER pro-

jekty. Lista tych projek-tw znajduje si na stro-nie www.ziemiagotyku.com jako zacznik doinformacji o konkursie.

Wystarczy wybra danyobiekt np. wybudowanyplac zabaw, siowni ze-wntrzn, czy wyremon-

towan wietlic wiejski pokaza sposb ichwykorzystania oraz po-zytywny efekt zrealizo-wanego projektu. Sposbrealizacji i technika fil-

miku promujcego pro-jekty jest dowolna. Filmymog stanowi np. rela-cj z imprezy, warsztatw,wzbogacone o wywiady zuczestnikami, film pro-mujcy projekty inwesty-cyjne, impresj artystycz-n lub teledysk. Istotny

jest pomys i sposb jegorealizacji. Czas trwaniafilmiku: maksymalnie minut. Na zwycizcwkonkursu czekaj atrak-cyjne nagrody w dwchkategoriach wiekowychdo lat i powyej lat:

I miejsce: nagroda gw-na rzeczowa: Kamera, IImiejsce: nagroda rzeczo-wa: ablet, III miejsce:

nagroda rzeczowa: kon-sola. Szczegy konkursuznajduj si w regulami-nie dostpnym na stronieinternetowej Fundacji.

Ponadto w ostatnim

czasie LGD Ziemia Go-tyku wydaa szereg ma-teriaw promocyjnychm.in. torby baweniane,zawieszki zapachowe, za-kadki do ksiek promu-

jce atrakcje turystycz-ne gmin partnerskich,notesy magnetyczne,ktre s dystrybuowanepodczas lokalnych im-prez doynkowych przezpracownikw biura LGDoraz dostpne w siedzibiefundacji. Zapraszamy dowsppracy.

Opracowanie: MariolaEpa-Pikua - WiceprezesFundacji Ziemia Goty-ku

Fundacja Ziemia Gotyku dziaa od rokuna terenie gmin wiejskich Chemy, ubianki, ysomic i Papowa Biskupiego

Europejski Fundusz Rolny na Rzecz Rozwoju Obszarw Wiejskich

Europa inwestujca w obszary wiejskie

Artyku wspfinansowany ze rodkw Unii Europejskiej w ramach Osi LEADER Progra-

mu Rozwoju Obszarw Wiejskich na lata ,

dziaanie Funkcjonowanie lokalnej grupy dziaania, nabywanie umiejtnoci

i aktywizacja

Lokalna Grupa Dziaania Ziemia Gotyku

Najwytrwalsi mieszkacy bawi-li si do nad ranem. Programimprezy by niezwykle bogaty izadowoli nawet najwikszychmalkontentw. Wiele osb przy-

jechao specjalnie z Torunia nakoncert braci Golec.

Znany w caej Polsce zespda pikne show. Ludzie piewa-li dobrze znane przeboje ponadptorej godziny. Nie byo mowyo zlekcewaeniu wiejskiej pu-blicznoci.

- akiej gwiazdy jeszcze u nas

nie byo - cieszy si Marek Pit-kowski z Dobrzejewic. - Do tej

pory moglimy ten zesp zoba-czy jedynie w telewizji. eraz do-stalimy szans usyszenia ich naywo. o zupenie inne przeycie,znacznie bardziej ekscytujce.

Golec uOrkiestra wesza nascen po godzinie . Wczeniejprzewino si przez ni wieluartystw. Doynki rozpoczy sijednak w zgodzie z tradycj odmszy witej.

- W naszej gminie mieszkawielu rolnikw - mwi AndrzejWieczyski, wjt gminy Obrowo.

- o niezwykle pracowici i oddanilokalnej spoecznoci ludzie. Na-

ley im si raz w roku zabawa zprawdziwego zdarzenia. Naszymwszystkim mieszkacom naleysi raz w roku zabawa z prawdzi-wego zdarzenia. Oni wszyscy nato zasuguj Niektrzy zawszeznajd dziur w caym, ale witoplonw musi mie odpowiednirang.

Po czci oficjalnej przed pu-blicznoci zaprezentoway sizespoy ludowe. Zagraa Orkie-stra Dta z Dobrzejewic, KapelaSami Swoi z Rypina, zesp ludo-

wy Kawczynianki i Kapela ludo-wa im. Kamiskich z Osieka. Du-

ym zainteresowaniem cieszy sirwnie koncert gwiazdy discopolo - Andre.

- Czekamy na Golcw - mwilio godzinie pastwo Mamiscy.- Znamy ich wszystkie piosenki.

Nie zawiedli si. Ze sceny roz-brzmiay "Lornetka", "cierni-sko", "Szarpany", "Pdz konie"czy "Crazy is my life". Po wystpiegwiazdy wieczoru scen zawad-na grupa Applause. Wiele osbmiao bowiem ochot na zabawdo biaego rana. W trakcie caej

imprezy nie mogo rwnie za-brakn rozmaitych stoisk, nie

tylko gastronomicznych. Dziecibray udzia w wielu konkursach imogli skorzysta z atrakcji luna-parku z prawdziwego zdarzenia.

- Impreza bya niezwykle uda-na - mwi straacy-ochotnicy,ktrzy dzielnie pomagali w orga-nizacji i dbali o bezpieczestwo.- akich tumw na doynkachw naszej gminie nigdy nie byo,a frekwencja zawsze jest wysoka.Niezadowolonych nie widzieli-my.

(W)

Golec uOrkiestra cigna tumy

Zabawa doynkowa w Gogowie w gminie Obrowo wypada niezwykle okazale.Boisko pikarskie pkao w szwach podczas wystpu gwiazdy wieczoru


12/32


MIASTO CHEMA

Jesie ju za rogiemMimo e kalendarzowe lato jeszcze trwa, to pogodajuprzypomina o nadchodzcej jesieni. W weekend Chema a-paa jednak ostatnie promienie soca

ukasz Piecyk

Mieszkacy Chemy defini-tywnie poegnali lato. Ostat-ni sobot spdzili bowiem wtrakcie imprez kulturalnych isportowych. Pogoda dopisa-a.

Dzie rozpocz si na spor-towo. Na Orliku przy ulicy Maja w futbolowe szranki sta-ny grupy zawodowe. Osta-tecznie na murawie pojawilisi przedstawiciele straakw zBrchnowa i Chemy, a takechemyskich policjantw.

- Druyny gray systememkady z kadym wyjaniaRafa Kielak z Orodka Spor-

tu i urystyki. - Emocji orazzwrotw akcji podczas spo-tka nie brakowao. Ogldamona byo popisowe akcjeindywidualne oraz zespoowe.

Ostatecznie najlepsi okazalisi policjanci z tutejszego ko-misariatu. Najlepszym strzel-cem okaza si jednak MarcinNogaj, straak z chemyskiejjednostki. rafi do siatki pirazy.

Planowany na ten dzieturniej tenisa ziemnego dlakobiet zosta przeniesiony nayczenie zawodniczek. Na-tomiast XXII Rajd o PucharBurmistrza Miasta Chema,ktry prowadzi po terenachwiejskich ziemi chemiskiej,

wygraa druyna wystawionaprzez gmin Chema.

W drugiej czci dnia niezabrako odrobiny kultury. NaRynku z inicjatywy Powiato-wej i Miejskiej Biblioteki Pu-blicznej odbyo si NarodoweCzytanie rylogii. Udzia wnim wzili uczniowie Gimna-zjum nr , Sawomir Wierzbic-ki (dyrektor placwki), JerzyCzerwiski, Dariusz Meller, ks.Krzysztof Badowski, Mago-rzata Polikowska oraz JanuszKalinowski. Wszyscy mieli doprzeczytania fragment Poto-pu. Dzie zakoczy wystpukasza Chmielewskiego, kt-ry zaprezentowa si w reper-tuarze Elvisa Presleya.

Pitego wrzenia min czasskadania wnioskw do pla-

nu finansowego Chemy na rok. Bd one cennymiwskazwkami do opracowa-nia projektu budetu.

Przyjmowanie propozycjimieszkacw w tym zakresie

jest od dawna prowadzonpraktyk.

- o jedna z naszych formkonsultacji spoecznych wsprawie wydatkw w kolej-nych latach budetowych- mwi Jerzy Czerwiski,burmistrz Chemy. - r-de pomysw jest oczywi-cie wicej. Mowa tu m. in. ownioskach organizacji i sto-

warzysze, radnych oraz ko-misji Rady Miasta. Chciabymjednak podkreli, e wszyst-kie te formy zgaszania propo-zycji s rwnowane.

Burmistrz przedstawi nampomysy, ktre pojawiy si wewnioskach. Okazuje si, e sone zbiene z pomysami ma-gistratu, wyznaczajc kierunkiprzyszorocznego dziaania.

- Wiele gosw dotyczyotematw drogowych - doda-

je Jerzy Czerwiski. - Monaje podzieli na dwie czci.Jedna z nich odnosia si docztszego utwardzania drg

gruntowych. Druga nato-miast obejmuje budow drgwraz z chodnikami na Osiedlu

-Maja.Do Urzdu Miasta trafiy

take wnioski o owietlenieulic Piastowskiej i Plaowej(co zbiega si z rewitalizacjcieki wyznaczonej przez po-most na Jeziorze Chemy-skim) oraz budow parkinguprzy ulicy aziennej. Urzd-nicy otrzymali take probyo zarezerwowanie pienidzyna Mistrzostwa Polski Ho-norowych Dawcw Krwi wszachach, a take zwikszeniepuli funduszy na sport.

Wnioski trafi do konsul-tacji z odpowiednimi wydzia-ami urzdu. Gotowy do li-stopada projekt otrzyma RadaMiejska, ktrej zadaniem jest

jego omwienie i dokonaniepoprawek. Radni budet mu-sz uchwali do koca tegoroku. Zanim to jednak na-stpi, pozytywn opinie musiwyda Regionalne Izba Obra-chunkowa.

(P)

Znamy propozycje mieszkacwdo przyszorocznego budetu

Pomysy wpyny


13/32


MIASTO CHEMA

Witaj nasza nowa szkooMimo e powrt do szkoy po sonecznych wakacjach to dla wielu dzieci najgorszy zmoliwych koszmarw, to nauka w wyremontowanej placwce zmienia posta rzeczy

ukasz Piecyk

Wakacje w chemyskichszkoach byy okazj do prze-prowadzenia wielu remon-tw i inwestycji. Dziki temupowstay nowe sale, odre-montowane i ocieplono star-sze pomieszczenia, a takerozbudowano infrastruktur.

Due zmiany zaszy na pew-no w Zespole Szk. Za blisko tysicy zotych powstaytam dwa nowe boiska sporto-we. Jedno z nich powstao juprzed kocem ostatniego roku

szkolnego.- Ekipa budowlana zako-czya prace nad drugim bo-iskiem pod koniec sierpnia tumaczy Janina Nowacka,dyrektor placwki. erazczekamy na odbir technicz-ny, wic niedugo infrastruk-tura bdzie w peni gotowa doprowadzenia tam zaj sporto-wych.

Poszczeglne boiska sprzystosowane do piki noneji koszykwki oraz piki rcz-nej i tenisa. Remontu doczekasi take plac apelowy szkoy.Zamiast asfaltu pojawia si

kostka granitowa. Wntrzarwnie zmieniy sobie swojeoblicza. Pojawiy si siowniaoraz izba pamici ku czci b. ks.Stefana Frelichowskiego. Mo-dzie z zespou szk bdzieuczy si take w nowej sali

jzykowej (na wyposaeniuktrej s suchawki, mikrofonyi inne sprzty multimedialne)oraz przystosowanej do naukiw zawodzie sprzedawcy i han-dlowca.

W Gimnazjum nr zmiany

uczniowie zauwayli od same-go wejcia bowiem placw-ka wymienia bram gwn.Nowe drzwi pojawi si take wsali gimnastycznej.

- W trakcie wakacji wyre-montowalimy sal biologicz-

n mwi Jacek Grtowski,wicedyrektor placwki. Przy-gotowujemy si do tynkowaniasali gimnastycznej. Rusztowa-nie jest ju gotowe.

Zmiany dotary take doSzkoy Podstawowej nr .

- Jeszcze przed wakacjamiukoczylimy termomoderni-zacj sali gimnastycznej wy-jania Marzanna Matyasik, dy-rektorka placwki. - Natomiastteraz czekamy na remont bo-iska. Lada dzie wybrany wy-konawca bdzie tam prowadzibiece prace naprawcze.

Szkoa przygotowaa take

sale dydaktyczne na przyjcieszeciolatkw (meble, pomo-ce dydaktyczne i organizacjaprzestrzeni rekreacyjnej).

Nie inaczej jest w SzkolePodstawowej nr . am wyre-montowano dwie sale - jedndla klas - oraz drug dla klas-. W przypadku tej pierw-szej pojawio si take zapleczezabawowe.

- Zajlimy si take ze-wntrzn czci budynku- mwi Jacek Wyborski, dy-rektor placwki. - Dbajc o es-tetyk budynku, odnowilimyelewacj.

Zesp Szk dziki prowadzonym inwestycjom dorobi si m. in. dwch nowych boisk FO. UKASZPIECYK


14/32


GMINA YSOMICE

GOSTKOWO

KAMIONKI

KAMIONKI MAE

LULKOWO

YSOMICE

OSTASZEWO

PAPOWO OSIEKI

PAPOWO TORUSKIE

TURZNO

TYLICE

WYTRBOWICE

ZAKRZEWKO

ZGWIRT

Specjalnie wybrana komi-sja wizytowaa w ubiegniedziele wszystkie miej-scowoci. Emocji byoco niemiara. Wiele osbodkryo w sobie, dotych-czas nieznany, talent ar-tystyczny. Wszyscy chcieli

jak najlepiej wypa przedjury. W kocu gra jest onie byle jak stawk.

Rozstrzygnicie zaba-wy nastpi w niedziel wrzenia na gminnychdoynkach. W tym rokuodbd si one w zespo-le paacowo-parkowym wysomicach.

- Obok zjawiskowychbudowli - wiejskiej chaty,zamku z fos czy wiatra-ka, przy ktrych bya datadoynek, na jury konkur-sowe czekao wielu miesz-kacw - mwi AgnieszkaJankierska-Wojda z UrzdyGminy ysomice. - Kon-kurs niezwykle zintegro-wa lokalne spoecznocii zakoczy si wsplnbiesiad w poszczeglnychsoectwach.

W skad kapituy kon-kursowej wchodz PiotrKowal, wjt gminy yso-mice i przewodniczcy

jury, Katarzyna Bdek,przedstawiciel rady gminy,Sawomir Zajc, przed-stawiciel sotysw i JacekKamiski, malarz, plastyk,lokalny artysta.

- Nasz pomys na rywa-lizacj okaza si strzaemw dziesitk - wskazujePiotr Kowal. - Zaangao-wanie ludnoci, niesamo-wita, czsto kilkudniowa,praca, dbao o szczegy- to wszystko zrobio namnie due wraenie.

Fotogaleri z witaczamimona podziwia na stro-nie internetowej gminy

ysomice oraz www.poza-torun.pl.

- Budujce jest to, emieszkacy potrafi w-czy si w zabaw i szerzywiejskie tradycje zwizanez obchodami wita plo-nw - dodaje AgnieszkaJankierska-Wojda. - Suk-ces tegorocznego konkursumoe spowodowa, e zarok znw zainicjujemy tzabaw.

P kilometra asfaltunadal czeka na najbardziejpomysowe soectwo. Ka-dy moe sam oceni, kt-ry witacz przypad mu do

gustu. Zawsze decyzja jury

bdzie budzia kontrower-sje, ale najwaniejsze wy-daje si to, e sportow ry-walizacj podjo tak wielemiejscowoci.

- Miejmy nadziej, ezwyci nasze winki -mwi mieszkanka Ostasze-wa. - Jed jednak duopo naszej gminie i podgl-daam konkurencj. Nie

prnowali przez ostatni

tydzie. Bdzie ciko, alenie poddajemy si. Czeka-

my na werdykt komisji.

Zabawa doynkowa

startuje ju w najblisz

niedziel o godzinie :.

Gwiazd bdzie legenda

disco-polo - zesp Milano.

(W)

W gminie ysomice odbywa si niecodzienny konkurs.Najpikniejszy witacz doynkowy zapewni soectwu metrw

nowego asfaltu

Zamek na somianychflarach


15/32

numer 13(74)/2014

ISSN 1734-2066 POZYSKIWANIE RODKW - PARTNERSTWO www.powiattorunski.pl

www.powiattorunski.pl

INFOGRAFIKA

Pierwszy rok funkcjonowania odrodzonych powiatw w Polsce to dla powiatu toruskiego inwen-taryzacja zasobw, zada oraz organizacja struktur, ktre determinuj waciwe i efektywne spenia-nie roli. Jednym z istotnym elementw decydujcych o zdolnoci realizacji zada s moliwoci nan-sowe. Pierwszy budet nie pozwala na realizacj zamierze, a jedynie umoliwia funkcjonowanie.

Rol Zarzdu byo skuteczne pozyskiwanie rodkw na realizacj rosncych oczekiwa spoecz -noci lokalnych. Zaniedbane szkoy, szpital oraz domy pomocy spoecznej wymagay inwestycji. Standrg odbiega od wymaga uytkownikw oraz w duej czci nie spenia norm technicznych. eby

sprosta tym oczekiwaniom naleao budowa partnerstwa nansowe by mc poprzez zwikszenie rodkw skutecz-nie zaspokaja potrzeby mieszkacw. W cigu minionych lat budet wzrs z 20 milionw do 95 milionw w roku 2014.Moliwoci realizowania inwestycji zwikszyy si z kwoty nieco ponad milion do 25 mln w 2014 r. Nie byoby to moliwebez wsparcia ze strony partnerw samorzdowych oraz wykorzystania wszystkich dostpnych rde nansowych za-rwno krajowych jak i unijnych. Na poziom wydatkw wpyw ma rwnie zakres zada jakie podejmowalimy. Bylimyliderem wojewdzkim w wielu projektach realizowanych w partnerstwie z innymi samorzdami dla caego wojewdztwakujawsko- pomorskiego.

Pozyskiwanie rodkw unijnych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego i Programu Operacyjnego KapitaLudzki na projekty drogowe, infrastrukturalne, zwizane z wprowadzaniem odnawialnych rde energii czy te na wzbo-gacenie oferty edukacyjnej lokuje nas w czowce samorzdw. Take aktywno w pozyskiwaniu rodkw w ramachFunduszu Pracy i Pastwowego Funduszu Rehabilitacji Osb Niepenosprawnych czsto stawia nas w pozycji lidera woje -wdzkiego.

Mirosaw Graczyk Starosta Toruski

15 lat mino...

Wkad samorzdw partnerskich w po-wiatowe inwestycje to a 10% ich cako-witej wartoci. Jednym z przedsiwzi,ktre bez szerokiego partnerstwa i wsp-pracy nie miaoby szans na realizacj jestbudowa powiatowych drg rowerowych

15 % rodkw na inwestycje udao siuzyska z krajowych programw, takichjak Narodowy Program PrzebudowyDrg Lokalnych

Dowiadczenie w realizacji projektwunijnych, zdobywane jeszcze przedwstpieniem Polski do UE, pozwala dzina realizacj projektw modelowychi innowacyjnych

W pierwszym roku funkcjono-wania dochody wynosiy ponad20 mln z, a rok zamkn si niewiel-k nadwyk fnansow w wysokociponad 300 tys. z. W roku 2006 dopowiatowej kasy wpyna ju kwotablisko trzykrotnie wiksza prawie53,5 mln z. Dzi realny plan docho-dw opiewa na prawie 90 mln z!

Na taki wzrost wpyw miaa aktyw-no Zarzdu Powiatu w pozyskiwaniurodkw nansowych oraz pojawieniesi nowych rde nansowania do-tacje z Unii Europejskiej w ramachrodkw przedakcesyjnych, jak i powstpieniu do wsplnoty, wraz z dota-cjami z budetu pastwa osigny po-ziom ponad 34% dochodw powiatu.

W minionym 15-leciu rodki -nansowe przeznaczone na wydatkiinwestycyjne powiatu toruskiegoto kwota ponad 131 mln z. W tymokresie, corocznie nastpowa wzrostpoziomu inwestycji w zaniedban in-frastruktur powiatow. Potrzeby wowiacie, pomocy spoecznej czy teinfrastrukturze drogowej wymagayduych nakadw. Nie byoby to mo-liwe bez aktywnoci powiatu, ktryz roku na rok coraz skuteczniej i umie-jtniej pozyskuje rodki w ramach kon-kursw.

Wejcie Polski do struktur Unii Eu-ropejskiej umoliwio pozyskanie a22 mln z, tj. 17% wszystkich rodkwnansowych na inwestycje. Urucho-

mienie krajowych programw m. in. nanansowanie drg i coroczne skutecz-ne pozyskiwanie tych rodkw pozwo-lio na zabezpieczenie a 15% rodkwinwestycyjnych.

Tak dua zdolno inwestowania to

take zasuga dobrych relacji i zrozu-

mienia potrzeb mieszkacw przez sa-

morzdy gminne, a szczeglnie przez

ich gospodarzy burmistrza i wjtw.

Co dziesita zotwka pochodzia od

samorzdw partnerskich, w tym tak-

e od samorzdu wojewdztwa. cz-

nie samorzdy partnerskie przekazay

na zadania realizowane przez powiat

13 mln z.

Systematyczne nakady na infra-struktur powiatow skutkuj staymwzrostem wartoci majtku powia-tu. Warto ta na koniec roku 2013to ponad 161 mln z co oznacza po-nad piciokrotny wzrost jej wartociw okresie funkcjonowania powiatu.Realizowanie inwestycji nie byobymoliwe bez odpowiedzialnej politykinansowej, polegajcej z jednej stronyna zrwnowaonym rozwoju wszyst-kich obszarw dziaalnoci powiatu,z drugiej na waciwym wykorzysty-waniu instrumentw nansowych.Powiat w sposb umiejtny nie tyl-ko korzysta z kredytw i obligacji, aletake lokuje wolne rodki, ktre su- zachowaniu pynnoci nansoweji zabezpieczeniu nansw powiatu.

Wikszy budet - wiksze moliwoci

rda fnansowania powiatowych inwestycji

W okresie minionych 15 lat dochody budetowe powiatu systematycznie rosy


16/32

Konkretne korzyci dostrzec monaprzede wszystkim w obszarze eduka-

cji, zdrowia, pomocy spoecznej, ryn-ku pracy oraz infrastruktury drogo-

wej, czyli wszdzie tam, gdzie zgodniez ustaw o samorzdzie terytorialnymmogo aktywnie dziaa StarostwoPowiatowe. Nie liczc duych miastna prawach powiatu, powiat toruskijest jednym z liderw pod wzgldemabsorpcji rodkw unijnych w woje-wdztwie kujawsko-pomorskim.

Europejska szansa zostaa wykorzy-stana maksymalnie od 2004 rokupowiat toruski oraz jego jednostkiorganizacyjne prowadziy obsug 60projektw o cznej wartoci a 148mln z, z czego 80 % dooya Unia Eu-ropejska! To pienidze, dziki ktrymsystematycznie poprawia si komfortmieszkacw powiatu we wszystkichdziedzinach ycia.

Najwicej dziao si w sferze edu-kacji. W pierwszej kolejnoci wystar-toway projekty stypendialne, ktreprzez 3 lata wspary ponad 25 tys.niezamonych uczniw szk ponad-gimnazjalnych z caego wojewdztwa.W nastpnych latach wsparcie zosta-o skierowane bezporednio do szk,rozszerzajc ich ofert edukacyjn.Swoj wiedz i umiejtnoci rozwija-li uczniowie powiatowych technikwi zawodwek (2 033 osb), podstaw-

wek, gimnazjw i licew z terenu po-wiatu toruskiego (9 248 osb) oraz

nauczyciele (833 osoby). ZS, CKU wGronowie podj si propagowaniakorzyci z ksztacenia ustawicznego, bynastpnie przej do konkretnych dzia-a, otwierajc 35 oddziaw szk dladorosych.

Drugim w kolejnoci obszarem poedukacji w ktry powiat zainwesto-wa najwicej rodkw z Unii Euro-pejskiej, jest rynek pracy. 43,84 mln zpozyskanych przez Powiatowy UrzdPracy dla Powiatu Toruskiego traodo bezrobotnych w postaci stay i szko-le, porednictwa i poradnictwa zawo-dowego, a take pomocy na zaoeniewasnej rmy. Ze wsparcia skorzystaate sama placwka, zdobywajc rodkina zatrudnienie porednikw pracy idoradcw zawodowych, a take szko

-

lenia i upowszechnianie monitoringuzawodw.

Wyremontowane dziki unijnymprojektom fragmenty drg powia-towych maj istotne znaczenie dlapoprawy bezpieczestwa zarwnopieszych, jak i zmotoryzowanych.Taki te cel przywieca budowie po-nad 70 km drg rowerowych, ktrepoczyy Toru z Osiekiem i Unisa-wiem, a niedugo rwnie z Chemi Kamionkami.

Wikszo zada zwizanych zochron zdrowia powiat realizuje po-

przez Szpital Powiatowy sp. z o.o. wChemy, ktry nie jest wprawdziejednostk organizacyjn powiatu, alektrego powiat jest gwnym udzia-owcem (86%). Tutaj signito nietylko po fundusze regionalne (RPO),ale take krajowe (PO Infrastruktura irodowisko). W efekcie moliwe sta-o si przeksztacenie upadajcegoi zaduonego zakadu opieki zdrowot-nej w nowoczesny szpital o ponadre-gionalnej renomie.

Domy pomocy spoecznej i Powia-towe Centrum Pomocy Rodzinie pozy-skay ponad 1,93 mln z na aktywizacji integracj spoeczn dla swoich pod-opiecznych. Fundusze unijne pomogytake dostosowa obiekty do wyma-ganych standardw i zainwestowa wnowoczesne rozwizania techniczne.

Unijne slogany Mj region w Eu-ropie i Czowiek najlepsza inwe-stycja wyznaczyy kierunki dziaa,ktre otrzymay zastrzyk europejskiejgotwki. 148 mln z przeznaczone narealizacj projektw wspnansowa-nych przez Uni Europejsk jest wicswoist lokat, z ktrej zyski ju terazczerpi wszyscy mieszkacy powiatu.To najlepszy dowd na aktywne wy-korzystanie szansy, ktra otworzya siprzed Polsk w 2004 roku.

Euro dla odwanychFUNDUSZE EUROPEJSKIE

Rozszerzenie wsplnoty europejskiej postawio samorzdy przed nowymi wyzwaniami, aledao take nowe moliwoci rozwizywania problemw. Powiat toruski wykorzysta t szansi skutecznie siga po fundusze strukturalne

2 Powiat Toruski, wrzesie 2014


Dziki projektom unijnym, zarwnotwardym z EFRR i tym mikkim z EFS,gronowska modzie moe w nowo wypo-saonej pracowni zdobywa kwalikacjei uprawnienia spawacza. Nowoczesnysprzt, w postaci m.in. tokarki i frezarki,zakupiono rwnie do pracowni mecha-nicznej

Aktywno powiatu sprawia, e na do-

datkowe zajcia i ciekawe wyjazdy mogliczy nie tylko uczniowie powiatowychszk ponadgimnazjalnych, ale takedzieci ze wszystkich gminnych podsta-wwek i gimnazjw, ktre bior udzia wkoordynowanych przez Starostwo projek-tach edukacyjnych

Take powiatowe obiekty sportowe wybudowane przy wsparciu mini-sterialnych rodkw i programw wie-lofunkcyjne boiska przy Zespole Szkw Chemy i Orlik przy Zespole SzkCentrum Ksztacenia Ustawicznegow Gronowie s otwarte dla lokalnejspoecznoci

Aktywno procentuje!

Zestawienie wartoci projektw unijnych

Chcc jak najlepiej realizowa swojezadania, poprawia ich jako i podej-mowa si nowych wyzwa, powiattoruski od samego pocztku wzboga-ca swj budet, aktywnie poszukujci zdobywajc rodki zewntrzne. Przezpitnacie lat udao si pozyska w tensposb ponad 129 mln z. Te dodatkowepienidze wspieray przede wszystkimowiat i pomoc spoeczn (58%) orazinfrastruktur drogow (37%).

Pocztki oczywicie byy trudne, gdypowiat jako jednostka samorzdu te-rytorialnego przywrcona z niebytu po

24 latach musia najpierw okrzepnw swoich strukturach i zdoby dowiad-czenie, aby w pniejszym okresie podej-mowa si bardzo trudnych partnerskichprojektw.

Przeomem okazao si wejcie Pol-ski do Unii Europejskiej. To gwniedziki wsparciu unijnemu moliwo-ci powiatu wzrosy o 41 mln z. Dzi-ki dobrze przygotowanym projektomi wnioskom, w latach 2008-2014 uda-o si podwoi pozyskane, w stosunkudo poprzednich lat (1999-2007), rod-ki do ponad 83 mln z. Ostatecznie,

61,33% wszystkich dodatkowych pieni-dzy, ktre uzupeniay budet powiatutoruskiego, pochodzio ze rodkw UE.

Pierwszym krokiem w stron nowychfunduszy, rozpisanych na lata 2014-2020,byo podpisanie 8 kwietnia 2014 r. przezpowiat toruski i wszystkie wchodzcew jego skad gminy porozumienia tzw. ZITWojewdzkiego (Zintegrowane Inwesty-cje Terytorialne). Pozostaje mie nadziej,e ta nowa partnerska formua przyczynisi do jeszcze skuteczniejszego realizo-wania wsplnych zada na rzecz lokalnejspoecznoci.


17/32



Fundusz PracyPOWIATOWY URZD PRACY DLA POWIATU TORUSKIEGO

Jednym z waniejszych zada przypisanych samorzdowi powiatowemu jest przeciwdziaanie oraz zmniejszanie skutkw bezrobocia.rodki, ktre otrzymuje Powiatowy Urzd Pracy zabezpieczaj wypaty zasikw dla bezrobotnych oraz opacanie skadki zdrowotnejza bezrobotnych

Pastwowy Fundusz Osb NiepenosprawnychPFRON

Na rnorodne dziaania, majcena celu uatwienie niepenosprawnymmieszkacom powiatu toruskiegocodziennego funkcjonowania w spoe-czestwie, w domu i w pracy, powiatpozyska dotychczas ponad 15,5 mln z.

Ponad 80% rodkw z PFRON prze-znaczonych zostao na realizacj sze-rokiego wachlarza zada zwizanych zrehabilitacj zawodow oraz spoecznosb niepenosprawnych s to rodkiprzyznawane na podstawie algorytmu,ktrego wysoko ustalana jest przezZarzd PFRON odrbnie dla kadegopowiatu.

Pozostae 20% to efekt skuteczno-ci w pozyskiwaniu dodatkowych pie-nidzy, sucych niepenosprawnym.W ramach rnych programw wspie-rane s podmioty, w tym jednostkiwasne i samorzdy gminne. Montawind, podjazdw w obiektach bddonansowanie zakupu samochodwdo przewozu osb niepenosprawnych

w znaczny sposb uatwiaj ycie oso-bom z rnymi dysfunkcjami.

W okresie minionych 15 lat ze wspar-cia nansowego skorzystao cznie a18 tys. mieszkacw powiatu, w tymrwnie podmioty, ktre zgodnie z zapi-sem statutowym prowadz dziaalnona rzecz osb niepenosprawnych.

Dziki pozyskanym rodkom mo-

Majc na wzgldzie rnorodno problemw, z jakimi borykaj si osoby niepenosprawne, powiat nieustannie od 15 lat pozyskujerodki z funduszu celowego PFRON - Pastwowego Funduszu Rehabilitacji Osb Niepenosprawnych

liwa bya pomoc w zaopatrzeniuw przedmioty ortopedyczne i sprztrehabilitacyjny, a take likwidacja ba-rier architektonicznych i transporto-wych. Setki osb skorzystay z turnu-

sw rehabilitacyjnych, szkole orazmiay szans otworzy wasny biznes.

W 2014 roku na dziaania na rzeczosb niepenosprawnych powiatotrzyma z PFRON wsparcie nansowe

w wysokoci ponad 1,4 mln z. To obok wsparcia otrzymanego w roku2006 najwiksze rodki, jakie dotych-czas udao si powiatowi pozyska dlaniepenosprawnych mieszkacw.

Drug istotn rol urzdu pracy jestaktywizacja osb bezrobotnych. Na ten

cel powiat otrzymuje rodki obliczanena podstawie algorytmu. Ich wysokouzaleniona jest m. in. od iloci bezro-botnych. Powiat moe ubiega si ododatkowe rodki z Funduszu Pracy wramach konkursw ogaszanych przezministerstwo. Aktywno sub zatrud-

nienia powoduje, e w pozyskiwaniutych rodkw powiat jest liderem w wo-

jewdztwie.W minionych latach sukcesywnie wzra-

stay kwoty przeznaczane na aktywizacjzawodow osb bezrobotnych: od nie-spena 5 mln z w 2004 r. do ponad 17 mlnz w 2013 r. Najwiksze wsparcie udao si

pozyska w 2010 roku bya to niebaga-telna suma ponad 25,5 mln z!

W cigu minionego okresu na akty-

wizacj zawodow osb bezrobotnychprzeznaczono cznie ponad 154,7 mlnz. Dziki tym funduszom bezrobotniskorzystali ze szkole oraz poradnictwazawodowego, tysice osb otrzymay

wsparcie nansowe na rozpoczcie wa-snej dziaalnoci gospodarczej oraz miay

szans uzyska nowe kwalikacje dzikiodbytym staom, za pracodawcy po-przez uzyskanie refundacji kosztw wypo-saenia miejsc pracy, a take moliwociczciowego snansowania zatrudnianiaw ramach prac interwencyjnych cht-niej przyjmowali nowych pracownikw.

rodki pozyskane z PFRON

rodki pozyskane na aktywizacj zawodow osb bezrobotnych


18/32



POWIAT TORUSKIBezpatny Miesicznik Samorzdowy

Starostwo Powiatowe w Toruniuul. Towarowa 4-6

87-100 Toru

tel. 56 662 88 88, fax 56 662 88 89

e-mail: [email protected]

Redakcja w skadzie:

dr Malwina Rouba redaktor naczelny

Agnieszka Niwiska redakcja numeru

Teksty: Danuta Jaboska-Drela,

Magorzata Gowacka, Mirosaw Graczyk,

Andrzej Horniak

Kontakt:

tel. 56 662 88 52

[email protected]

Skad: Starostwo Powiatowe w Toruniu

Druk: Drukarnia Agora SA. w Pile, ul. Krzywa 35

Naocznym dowodem na to jak powiat toruski radzi sobie z pozyskiwaniem rodkw zewntrznych, czy tounijnych, czy rzdowych, jest obecny wygld i stan powiatowej infrastruktury. 15 lat to realna skala do porw-na, gdy zdecydowana wikszo mieszkacw naszego powiatu pamita jak przedstawiay si jednostki or-ganizacyjne powiatu i drogi powiatowe przed kilkunastu laty, a jak wygldaj dzisia j. To samo mona stwierdziw przypadku tzw. mikkich rodkw przeznaczonych na rozwj owiaty, nie tylko stricte powiatowej, ale takerealizowanej przez szkoy gminne oraz inne dziaania suce aktywizacji i konsolidacji spoeczestw lokalnych.

Niewielkie pocztkowo wykorzystanie rodkw zewntrznych na remonty powiatowych drg przeszow ostatnich latach w dziesitki kilometrw nowych nawierzchni. Obok nich powstaj prawie rwnie dugieodcinki chodnikw. A ju naprawd nowoczesnym wyzwaniem bya odwana decyzja wadz powiatu odnonie

budowy sieci drg rowerowych, sucych nie tylko poprawie bezpieczestwa mieszkacw powiatu, ale takerozwojowi turystyki i rekreacji. Prowadzone przez nas domy pomocy spoecznej dziki absorpcji rodkw zewntrznych w krtkim cza-sie speniy wymagane standardy, suce przede wszystkim polepszeniu warunkw bytowych ich mieszkacom. Szkoy prowadzone

przez powiat toruski wyrniaj si nowoczesna infrastruktur, umoliwiajc ksztacenie na bardzo wysokim poziomie. Posiadajdoskona baz sportow oraz w peni wyposaone w pomoce dydaktyczne specjalistyczne klasopracownie, za ZS CKU w Gronowieznajduje si w cisej czowce placwek realizujcych nowy program ksztacenia zawodowego.

Wszystko to wanie dziki pozyskiwaniu rodkw zewntrznych, ktre nie byoby moliwe a na tak skal, gdyby nie rozsdna, prze-mylana polityka nansowa realizowana przez wadze powiatu. Dziki takiemu podejciu udao si nam bardzo duo zrobi bez zbdnegonadwyrania budetu. Mao tego, powiat toruski jest gotowy rwnie efektywnie korzysta z nastpnej perspektywy unijnej.

Dariusz Meller Wicestarosta Toruski

PARTENRSTWO

Partnerstwo jest kluczemWsplne dziaanie to klucz do suk-

cesu i rozwoju spoeczno-gospodar-

czego nie tylko powiatu toruskie-

go, ale rwnie caego regionu. Bez

wsppracy nie tylko z samorzda-mi, ale rwnie z pozarzdwkami,

przedsibiorcami, czy te organizacja-

mi wsparcia biznesu i turystyki re-

alizacja wielu przedsiwzi powiatu

toruskiego byaby po prostu niemo-

liwa.

Partnerstwo oznacza wiksz sku-

teczno i szans na wymian wiedzy

i dowiadcze. To rwnie wicej kon-

taktw i tym samym wicej rozwiza

dla nowych wyzwa, z ktrymi przy-

chodzi zmierzy si w rnych sferach

dziaalnoci.

Wsplne projekty staj si okazj do

pogbiania wiedzy i usystematyzowa-

nia dziaa w zakresie turystyki, eduka-

cji czy przedsibiorczoci. Wsppraca

buduje take wzajemne zrozumienie

oraz szacunek dla zada i roli kadego

z partnerw.

Partnerzy powiatu toruskiego w latach 1999-2014

W myl zasady zgoda budu-

je powiat zainicjowa wspprac

z gminami, ssiednimi powiatami

i samorzdem wojewdztwa, wspl-

nie wcielajc w ycie nowe pomysyi osigajc cele, ktre w pojedynk

byyby nierealne.

Taka wsppraca umoliwia urze-

czywistnienie przedsiwzi wykracza-

jcych daleko poza granice samego po-

wiatu i poza moliwoci pojedynczych

samorzdw.

Realizacja kolejnych akcji i coraz

mielszych inicjatyw daa nam nie-

zbdne dowiadczenie i dzi moemy

miao podejmowa si prowadzenia

pionierskich i trudnych projektw.

Powiat toruski lider i partner


19/32


GMINA ZAWIE WIELKA

Z jakimi wyzwaniami musieliPastwo radzi sobie w ostatnimczasie? en rok jest pod wzgl-dem inwestycji dobry?

ak, mija nam pod znakiemduej aktywnoci inwestycyjnejukierunkowanej na jak najlep-sze wykorzystanie rodkw ze-wntrznych. Z racji pooenia issiedztwa najwikszej polskiejrzeki, jak i na skutek nieracjo-nalnych decyzji poprzedniegozarzdu gminy, priorytetowymwyzwaniem, przed jakim stan-em, jest zabezpieczenie nowowybudowanych osiedli domw wCzarnowie przed zalaniem woda-mi wezbraniowymi Wisy. S todomy mieszkacw, ktrych samzachcaem do przeprowadzki do

gminy Zawie Wielka jako fanta-stycznego miejsca zamieszkania.Nie byli wiadomi zagraajcegoim niebezpieczestwa.

W jakim zakresie pomog Pa-stwo tym osobom?

Procedura uzyskiwania po-zwole, decyzji i tworzenia doku-mentacji projektowej wyanianiaw drodze przetargu wykonawcyzadania budowlanego jest w przy-padku tego rodzaju inwestycjibardzo mudna i czasochonna.Dzi mog jednak powiedzie, edziki zaangaowaniu pracow-nikw Urzdu Gminy uzyskali-my dofinansowanie ze rodkwRegionalnego Programu Opera-cyjnego Wojewdztwa Kujaw-

sko-Pomorskiego, a na dniachpodpisana bdzie umowa z firm,ktra wybuduje stacj pomp wrazze luz waow chronic do-bytek mieszkacw naszej maejojczyzny przed powodzi. Oczy-wicie - tak jak wielokrotnie po-wtarzaem - wydatek blisko mlnzotych, pomimo otrzymanegowsparcia ze rodkw unijnych,jest ponad moliwoci finansowegminy. Przez dugi czas bdzieodbija si nam czkawk, skutecz-

nie redukujc moliwoci inwe-stycyjne.

Jak rozwi Pastwo inny pro-blem - niewydolnej oczyszczalniciekw w Grsku?

o rzeczywicie jest dla nasduym wyzwaniem. Kady, ktogoci w pobliu osiedla Przyle-sie, bez najmniejszego problemulokalizowa instalacj suc doutylizacji odprowadzanych po-przez kanalizacj nieczystoci.Przestarzae, niemodernizowa-ne urzdzenia nie daway radyoczyci ciekw dostarczanych z

wci rozbudowywanego osiedla.Jedyne rozwizanie to budowakolektora tocznego i odprowa-dzanie przez niego ciekw dooczyszczalni w oruniu. Rozbu-dowa naszego obiektu nie jestmoliwa ze wzgldu na bliskoblokw mieszkalnych i wybu-dowanego domu kultury. Na tozadanie take zdobylimy dofi-nansowanie ze rodkw unijnych.Zrealizuje je Zakad Usug Komu-nalnych.

Jakie inwestycje okazay si naprzestrzeni ostatnich lat najwa-

niejsze? Czego oczekiwali odgminnego samorzdu mieszka-cy?

W wikszoci gmin z naszejokolicy najwiksze problemymieszkacw wygldaj podob-nie. Przecie kady chce mieszkaw bezpiecznym miejscu z dojaz-dem po rwnej drodze, najlepiej zodseparowanym ruchem pieszymi rowerowym, owietlon lampa-mi ulicznymi, w domu, z ktregocieki odprowadzone s do kana-lizacji - w najgorszym wypadkudo przydomowej oczyszczalniciekw. Wanie systematyczny,planowy i zrwnowaony spo-sb inwestowania, obejmujcywszystkie zadania gminy, uwaamza najwaniejszy. Zawsze bardzo

dokadnie wsuchuj si w go-sy mieszkacw czy to podczasprzyjmowania ich w urzdzie,czy podczas cyklicznie organizo-wanych dwa razy w roku zebrasoeckich. o od nich docierajsygnay o potrzebach i tylko ta-kie podejcie powoduje, e namwszystkim yje si po prostu le-piej. Powiem tylko, e najwikszyudzia w kwocie mln zotych,wydatkowanych przez cztery lataobecnej kadencji na inwestycje,miay zadania z zakresu kanaliza-cji i wodocigw i pochony oneniemal mln zotych.

Na co zostay przeznaczone tepienidze?

Pobudowalimy niemal ,

km kanalizacji - tocznej i grawi-tacyjnej, a w miejscach, gdzie jejprzeprowadzenie jest utrudnionelub ekonomicznie nieuzasadnio-ne, wybudowalimy przydo-mowych oczyszczalni ciekw.Oczywicie przy wspudzialerodkw unijnych. Udao namsi take rozprowadzi ponad km wodocigw. o cakiemduo, cho potrzeby s znaczniewiksze. Utworzenie Zakadu Ko-munalnego i uporzdkowanie go-

spodarki wodno-kanalizacyjnej,ktra w momencie obejmowaniaprzeze mnie urzdu przynosi-a milion zotych straty rocznie,rwnie mog uzna za sporysukces.

Niedawno mina dekada obec-noci Polski w europejskiejwsplnocie. Co zyskaa dzikitemu gmina Zawie Wielka?

rudno sobie wyobrazi naszkraj i gmin poza Uni Europej-sk. Obecno rodkw unijnychwida w kadej miejscowoci. Po-mimo pocztkowej nieufnoci iobaw dzi wikszo z nas uwaa,e przyczenie si do wsplnotybyo jedynym moliwym wybo-rem. Przywoane przeze mnie

inwestycje wodno-kanalizacyj-ne, drogowe, zbudowane boiskai miejsca rekreacji z piknymiplacami zabaw czy chodniki zna-czco poprawiy nasze warun-ki ycia. Bez udziau pienidzyz Brukseli nie byaby moliwarealizacja projektw na cz-n kwot prawie mln zotych.Przed nami nowe unijne rozdaniei cho ju teraz wiemy, e ta per-spektywa nie bdzie tak mocnoproinwestycyjna, wierz, e dzikidobremu pooeniu midzy oru-niem i Bydgoszcz wykorzystamystojc przed nami szans. Pieni-dze ze Zintegrowanych Inwestycjierytorialnych pozwol na dalszyrozwj gminy, a dziki wikszemunaciskowi na ochron rodowiska

zrealizujemy budow wyczeki-wanych przez mieszkacw sola-rw i instalacji fotowoltaicznych.Wszystko to robimy z myl omieszkacach naszej gminy, bywszystkim yo si lepiej.

W przyszym numerze Pozaoru cz druga wywiadu z

Janem Surdyk o stanie gminnejowiaty, kultury i sportu.

Chcemy, by wszystkim yo si lepiejO najwaniejszych inwestycjach ostatnich lat, unijnychdofinansowaniach, problemach i sukcesach gminnego samorzdu

z Janem Surdyk, wjtem gminy Zawie Wielka, rozmawia Aleksandra Radzikowska

Jan Surdyka pozytywnie ocenia skutki wejcia Polski do UniiEuropejskiej.

FO. ADAM

ZAKRZEWSKI


20/32


GMINA LUBICZ

Tomasz Wicawski

Pierwszy dzie po wakacjachby w Lubiczu Dolnym wyjtko-wy. Prno byo szuka ucznia,ktry byby niezadowolony zpowrotu do szkoy. Nowa bie-nia, wielofunkcyjne boisko iscena - byo co podziwia.

Lepszego miejsca na inaugu-racj roku szkolnego /nie mona byo znale w gminieLubicz. Nowy amfiteatr suybdzie nie tylko dzieciom, ale ca-ej lokalnej spoecznoci. Prbkbogatego programu artystyczne-go zaprezentowano wrzenia.

- o jest niewielka szkoapodstawowa, ale w naszej gmin-nej polityce owiatowej jest dlatakich miejsce - mwi podczasuroczystoci Marek Olszewski,wjt gminy Lubicz. - Panuje tuwspaniaa atmosfera, podsycanawyjtkowo bogat ofert zajpozalekcyjnych. Od dzi dziecimaj moliwo korzystania znowoczesnego kompleksu spor-towego. Bd mogy uprawiawiele dyscyplin na godnym po-ziomie.

Otwarcie roku szkolnegouwietni swoj obecnoci PiotrCabecki, marszaek wojewdz-twa kujawsko-pomorskiego. Wswoim przemwieniu podkre-

la, e obiekt powsta z udziaemdofinansowania unijnego, udzie-

lonego za porednictwem insty-tucji, ktr kieruje.- Gmina Lubicz to bardzo

aktywna w pozyskiwaniu euro-pejskich rodkw jednostka sa-morzdowa - mwi marszaek.- Nie byoby to moliwe a w ta-kiej skali, gdybycie byli czciorunia. W kocu zdecydowa-na wikszo inwestycji jest tuwspfinansowana ze rodkwWsplnej Polityki Rolnej. Duemiasta nie maj do nich dostpu.

Poziom edukacji wysoki

Na uroczystoci obecny byrwnie wicekurator owiaty.

- Mogem wybra w tym dniu

odwiedziny w wielu miejscach,ale przybyem do Lubicza - m-

wi Andrzej Siemianowski. - Ztego rodowiska si wywodz i tupracowaem. Waniejsze jest jed-nak to, e lubickie szkoy od latwyrniaj si bardzo dobrymi,wyszymi od redniej wojewdz-kiej wynikami w oglnopolskichsprawdzianach wiedzy. Szkoa wLubiczu Dolnym jest tego zna-komitym przykadem. Jestem tuzatem, aby w imieniu kuratorayczy pani dyrektor dalszychsukcesw.

Rol Urzdu Marszakow-skiego w pozyskiwaniu rodkwpodkrelao wielu przemawiaj-cych.

- Dzikujemy marszakowi zawsparcie - mwia Hanna Anzel,

przewodniczca Rady Gminy Lu-bicz. - Od roku z udziaem

rodkw unijnych, a take woje-wdztwa kujawsko-pomorskiegoznaczco wzbogacilimy posia-dan baz edukacyjno-sportowi rekreacyjn. S dwie, zupenienowe i penowymiarowe, halesportowe (trzecia w budowie),cztery due zespoy boisk orazpitnacie placw zabaw.

Wszyscy czekalina ten moment

Gociem rozpoczcia rokuszkolnego / by rwniepose na Sejm RP - Jan Krzysz-tof Ardanowski, ktry w prze-mwieniu podkrela znaczenie

kultywowania lokalnych tradycji- niezwykle bogatych na tym te-renie.

Spraw najwaniejsz wyda-je si jednak opinia dzieci i ichopiekunw.

- Nie mog si ju doczeka,kiedy bdziemy mogli zagra wpik na nowym boisku - mwiKamil, ucze SP w Lubiczu Dol-nym. - Zawsze marzyem o tym,eby przy naszej szkole by nowystadion.

Rodzice nie kryli rwnieswojego zadowolenia.

- Inwestycja w modzie jestnajlepsz inwestycj - mwi Mi-rosaw Zieliski, mieszkaniec

Lubicza Dolnego. - rzeba zawszelk cen odcign dzieci odkomputerw. Dobra baza i zaple-cze infrastrukturalne uatwiajprac nauczycielom.

Szczcie wida byo na twa-rzach "wuefistw" . Oni chcielibyosiga jak najlepsze rezultatyze swoimi podopiecznymi pod-czas zawodw powiatowych iwojewdzkich. Baza treningowapowinna pozwoli na lepsz se-lekcj talentw w rnych dys-cyplinach - poczwszy od gierzespoowych, a skoczywszy nalekkiej atletyce.

Przecito biao-czerwon wstgAmfiteatr i boisko sprezentowaa gmina Lubicz uczniomna nowy rok szkolny. Na otwarciu pojawi si marszaek wojewdztwa

Nowy kompleks sportowo-kulturalny w Lubiczu Dolnym robi due wraenie. FO. BEAANOWAK-LAASKA


21/32


GMINA LUBICZ

Tomasz Wicawski

Organizatorzy imprezy zadbalio uczt dla ciaa i ducha. Po uro-czystej mszy witej w miejsco-wym kociele barwny korowdprzemaszerowa w kierunku saligimnastycznej grbociskiejszkoy. Tam nie mogo zabrak-n pieczonego winiaka, wiej-skiego chleba i biesiadnej muzy-ki.

Zabawa doynkowa w Grbo-cinie ma nieco inny charakter nite, ktre odbywaj si w ssied-nich gminach. Mieszkacy niebawi si w plenerze, a w szkole.Nie oznacza to jednak, e podsu-mowanie zebranych plonw wy-pada mniej okazale.

Impreza odbya si w tymroku wrzenia. Na doynkachpojawili si rolnicy, licznie zgro-madzeni mieszkacy wsi i zna-mienici gocie - Piotr Cabecki,marszaek wojewdztwa kujaw-sko-pomorskiego, Andrzej Gross,prezes Agencji Restrukturyza-cji i Modernizacji Rolnictwa wWarszawie, Bartosz Szymaski,dyrektor Departamentu Rozwo-ju Obszarw Wiejskich UrzduMarszakowskiego, Beata Krze-miska, rzecznik prasowy mar-szaka wojewdztwa, radni po-wiatowi i gminni.

- Byli rwnie przedstawicie-le innych miejscowoci z terenu

naszej gminy - mwi Hanna An-

zel, przewodniczca Rady GminyLubicz. - Zawsze staramy si, ebyobchody tego wita nie pomija-y adnej grupy, bo razem trzebacieszy si z tego, co na polachwyroso.

radycj stao si ju przyzna-nie nagrd dla osb, ktre przy-czyniaj si do rozwoju lokalnejspoecznoci.

- "Grbociskie Anioy" wr-czylimy po raz trzeci - doda-je Hanna Anzel. - W tym rokuotrzymali je m.in. Wiesaw Mio-duszewski, rolnik z naszej miej-scowoci i aktywny dziaacz lo-kalny, Dariusz Subocz, dyrektorznanego w caej Polsce Muzeum

Pimiennictwa i Drukarstwa, Da-

riusz Aniokowski, proboszcz gr-bociskiej parafii, zaangaowanyw animowanie i aktywizowanierodowiska lokalnego.

Nagrd byo jednak znaczniewicej. Anioa nie mogli nie do-sta wjt gminy Marek Olszewskiwraz z maonk czy przedstawi-ciele LGD "Podgrodzie oru-skie" - Barbara Kisielewska zeZotorii, czonkini rady gminy iWojciech Knie, aktywni dziaaczte j organizacji.

- Nagrd byo mnstwo -wskazuje Hanna Anzel. - Wszyst-kie te osoby s jednak prawdzi-wymi anioami spoeczestwaobywatelskiego. Wrczenie sta-

tuetek jest nie tylko form doce-

nienia ich pracy, ale rwnie za-cht, szczeglnie dla modych,aby angaowali si w dziaalnoprospoeczn na rzecz "maej oj-czyzny".

Gmina Lubicz czsto uwaanajest za teren typowo podmiejski.Nie oznacza to jednak, e na jejobszarze nie ma rolnikw.

- Przedstawicieli tej grupy spo-ecznej jest wci wielu - mwiMarek Olszewski, wjt gminyLubicz. - S oni aktywni nie tylkojako bardzo solidni, nowoczenigospodarze i przedsibiorcy, alerwnie wspaniali spoecznicy,ludzie czynu. Szczeglnie w p-nocnej czci nasza gmina wci

zachowuje swj rolniczy cha-

rakter i opiera si presji miasta.I dobrze, bo to typowo rolniczetereny, ze swym unikalnym, uro-czym krajobrazem i chopskimiwartociami. Chwalimy si nimi ichcemy chroni.

W sali gimnastycznej wito-wao kilkaset osb. Po godzinie parkiet pka w szwach. Letniepracy zostay ju na polach wyko-nane, wic trzeba odpocz przedtypowo jesiennymi zajciami. Ae rolnik pracuje kadego dnia wroku, tym bardziej naley mu siwytchnienie.

Anielski wyraz uznaniaPodczas doynek w Grbocinie wrczono nagrodydla mieszkacw zasuonych dla gminy Lubicz

W trakcie doynek w Grbocinie w gminie Lubicz w rczono okolicznociowe nagrody dla mieszkancw zasuonych dla lokalnej spoecznoci. FO. BEAA NO-WAK-LAASKA


22/32


Tomasz Wicawski

Mieszkacy bawili si w szczyt-nym celu. Cay dochd z impre-zy, ktra odbya si ostatniegodnia sierpnia, pjdzie na budo-w kocioa w ubiance. Fre-kwencja dopisaa. Pogoda niebya kapryna, wic wszyscywracali do domw w wymieni-tych humorach.

Atrakcji nie zabrako dla ma-ych i duych. Program impre-zy by urozmaicony, wic kadymieszkaniec gminy znalaz w nimco dla siebie.

- Nasza gmina okrelana jestmianem "sonecznej", wic tylkopod takim hasem moglimy e-

gna lato - mwi Jerzy Zajkaa,wjt gminy ubianka. - Syniemyw regionie z instalacji solarnych,ale Gminnym Parkiem Kulturyi bogatym kalendarzem imprez,ktre si w nim odbywaj, takemoemy si poszczyci.

"Zabawa podmiejska"

Zabawa rozpocza si o go-dzinie .. Ze ceny mona byousysze muzyk ludow, mo-dzieow i rozrywkow. O dobryhumor goci zadba Mirosaw Eli-mer z zespoem Inspiracja. Bandwykona znane szlagiery. W jegorepertuarze s przeboje polskichi zagranicznych gwiazd estradym.in. Queen, Czesawa Niemena

i Czerwonych Gitar.- o muzyka mojej modoci

- mwi Ania z Zamku Bierzgow-skiego. - Przypomniaam sobiewiele szlagierw, ktre kiedykrloway na wiejskich dyskote-kach. Chodzio si na nie co sobo-ta. eraz to ju nie te lata, ale razw roku mona z mem pota-czy i odpocz od codziennymobowizkw.

Zesp, ktry wystpi w gmi-nie ubianka, jest zwycizc showtelewizji VN "Zosta gwiazd".O bezproblemowy przebieg im-prezy dbaa grupa wodzirejska z

orunia - Bano-Show. Na deskachmalowniczo pooonego amfite-atru wystpiy take zespoy ludo-we - Granda i ubianioki.

Swojskie klimaty

- Kiedy miaymy znaczniewiksz trem przed wystpem -mwia przed wejciem na scenwokalistka ubianiokw. - Licz-ba koncertw robi jednak swoje.Wiemy, e jedna moe liczy nadrug, wic stres jest mniejszy.Przecie umiemy piewa.

Potwierdza to organizator im-

prezy.- Nasz ludowy zesp ma co-

raz bogatszy repertuar - wskazujeAgata Zikowska, animator kul-tury w ubiance. - Wystpowaju na wielu scenach i nie strasznamu trema i dua widownia. Festynby take okazj do wystpu mniejznanych, ale dobrze zapowiadaj-cych si lokalnych zespow.

W programie nie mogo za-brakn take taca, w ktrychrozkochana jest od jakiego czasucaa Polska. W trakcie imprezyodbyy si pokazy hip-hopowe.Grupa SUK przeniosa nato-

miast lokaln spoeczno w wiat

cyrku. Pokazy cyrkowcw byyniezwykle widowiskowe.

- ego rodzaju imprezy s oka-zj do integracji lokalnej spoecz-noci - mwi Jerzy Zajkaa, wjtgminy ubianka. - Mieszkacymog ze sob porozmawia wlunej atmosferze, odpocz pocaym tygodniu cikiej pracy, aczsto take przenie si dzikimuzyce w czasy swojej modoci.

Poegnanie lata nie byobypene bez obecnoci dzieci. Dlanich rwnie przygotowano mocatrakcji. W GPK stany dmu-chane zjedalnie, wata cukrowa,popcorn, fotobudka i kule wodne.Zadbano rwnie o zaplecze ga-

stronomiczne. Nikt nie wyszedz imprezy godny. W menu byym.in. pieczone prosie, potrawy zgrilla, ciasta i napoje.

Szczliwcy wygrali atrakcyjnenagrody w loterii fantowej. Byato nie lada gratka dla goci, bomona byy wrci do domu bo-gatszym o telewizor, rower bdmikrofalwk.

Lato pomau dobiega koca,ale wszyscy licz, e pikna po-goda nie odejdzie jeszcze w za-pomnienie i w przydomowychogrdka bd mogli przy grilluegna t por roku jeszcze kilkarazy.

Szlagierywybrzmiay ze scenySoneczne zakoczenia lata w gminie ubianka.Festyn rodzinny pod patronatem Poza Toru za nami

Tomasz Wicawski

witowanie zaplanowano na i wrzenia. Poza oficjalny-mi punktami programu, prze-widziano rwnie wystp ze-

spou grajcego coveryniemiertelnej kapeli Queen.Na zakoczenie przewidzianodzikczynn msz wit.

Poszczeglne miejscowocigminy maj wielowiekow hi-stori. Potwierdza to tre mo-nografii opracowanej z okazjijubileuszu. Obecne granice ad-ministracyjne samorzdu zostayustalone w wyniku tzw. ustawyscaleniowej z marca rokuoraz wydanego na jej podstawierozporzdzenia ministra sprawwewntrznych. Po kilkumie-sicznych przygotowaniach w roku gmina ubianka po-siadaa obecne granice. By jedenwyjtek - miejscowo yn

- dzi leca w gminie ZawieWielka.- Jubileusz -lecia stwarza

dobr okazj do spojrzenia wprzeszo naszej gminy, a takeprzekazania wyrazw uznaniadla osb i instytucji zaangao-wanych w jej rozwj w ostatnichlatach - mwi Bartosz Lewan-dowski, kierownik referatu rol-nictwa i ochrony rodowiska UGubianka. - Festyn rocznicowy

odbdzie si w sobot wrze-nia na terenie Gminnego ParkuKultury w ubiance. Pocztek o

godzinie :.Dzieje warto spisa

Spojrzenie w przeszo za-pewni wydanie monografii,ktrej autorem jest Piotr Birec-ki, historyk sztuki, pracowniknaukowy UMK w oruniu. Pre-zentuje ona gmin na przestrze-ni wiekw. Przytoczone zostayw niej liczne fakty historyczne,

spisy osb, obiektw i wydarzew ciekawych uwarunkowaniachspoeczno-kulturowych.

- Nasza nowa monografia jestopatrzona wieloma, take uni-katowymi, zdjciami ze zbiorwarchiwalnych i prywatnych -wskazuje Bartosz Lewandowski.- Obecnie trwa proces jej druko-wania i zostanie ona dostarczonasamorzdowcom bezporednioprzed jubileuszowym festynem.Autor dziea dokona jego przed-stawienia podczas rocznicowychobchodw.

Podczas wita gminy zapre-zentowane i uhonorowane zosta-n osoby majce szczeglne za-sugi w rozwoju gminy w okresieodrodzonego samorzdu teryto-rialnego. Wjt gminy wystpi dorady o nadanie medali za zasugi,ktre zostan wrzenia wr-czone.

Nie zawiod rwnie panie zk gospody wiejskich. Zadbajone o wyywienie uczestnikwzabawy, oferujc wyszukane -gminne i soeckie specjay. Nadzieci czekaa bdzie moc dar-mowych atrakcji.

- Z okazji jubileuszu z Gmin-nego Parku Kultury wystartuje wprzestworza balon - mwi JerzyZajkaa, wjt gminy ubian-ka. - Zostanie z niego zrobioneprofesjonalne zdjcie wszystkichuczestnikw zabawy. W kolej-nych latach zamierzamy je wy-korzystywa jako wane ogniwopromocji gminy.

Ponadczasowe przeboje

Spotkanie bdzie take okazjdo przedstawienia dorobku arty-stycznego twrcw zamieszkuj-cych gmin ubianka. W parkustan prace wykonane w rnychtechnikach, a na scenie pojawisi chr Alebabki z Marwojkami,kapela ubianioki i inni lokalnimuzycy. Gwiazd wieczoru maby zesp Lord - Sound of Qu-

een. Grupa ma w swoim repertu-arze covery Freddiego Mercury ispki.

Jubileuszowe obchody za-koczy niedzielna msza wita- o godzinie . w kociele pw.Wniebowzicia Najwitszej Ma-rii Panny w Bierzgowie.

- Serdecznie zapraszamymieszkacw do udziay w rocz-nicowych spotkaniach naszejlokalnej wsplnoty - mwi JerzyZajkaa. - Zarwno w tym so-botnim, o charakterze oficjalnozabawowym, jak i niedzielnym -modlitewnym. Przybdcie cayrodzinami, aby wsplnie cele-browa jubileusz. Kolejny bdziedopiero za lat.

Podczas wita gminy poja-wi si znamienici gocie. Ba-lon, ktry wyleci w przestworza,zasponsorowaa OLPP sp. z o.o.Baza Paliw w Zamku Bierzgow-skim. Organizatorem zabawyjest Urzd Gminy ubianka.

- ego rodzaju imprezy po-zwalaj zastanowi si nad na-szymi korzeniami - mwi Maria,mieszkanka Pigy. - Historia jestnauczycielk ycia, wic wartowiedzie co o miejscu, w kt-rym si mieszka. Wszystkie sy-tuacje powtarzaj si w czasie,wic pozwala to nam wycigawnioski na przyszo.

Balon z okazji jubileuszuGminie ubianka stukna osiemdziesitka.Obchody urodzin uwietni prezentacja monografii opisujcej jej losy

Wiele starych fotografii mona znale w pierwszejmonogorafii gminy ubianka.

FO. UKASZ

PIECYK

GMINA UBIANKA

Setki osb bawiy si podczas ostatniego letniego festynu. Liczba imprez gminnych w wakacje byapokana.

FO. URZD

GMINY


23/32


GMINA WIELKA NIESZAWKA

Aleksandra Radzikowska

Potrzeba duo czasu, by w jed-nym miejscu mogy zaprezento-wa si wszystkie lokalne grupyartystyczne. Ogromna w tym za-suga Orodka Kultury w MaejNieszawce - jego pracownicydbaj o rozwj pasji i talentwnie tylko najmodszych miesz-kacw gminy. W penej krasiezaprezentowali si wszyscy pod-czas festynu wrzenia, zorga-nizowanego przez wjta gminy,Kazimierza Kaczmarka oraz Lo-kaln Grup Dziaania Pod-grodzie Toruskie.

Zabaw rozpocza OrkiestraDta z gminy Zawie Wielka. Za-

raz po niej na scen wyszy dziecii modzie z gminnych szk, atake maluchy z NiepublicznegoPrzedszkola Leny Ludek. Ichprogram zosta nagrodzony przezwidzw gromkimi brawami.

Od przybytku gowa nie boli

- Moglimy podziwia tewystpy sekcji dziaajcych przyOrodku Kultury w Maej Nie-szawce - mwi Alina Sobecka.- Zesp seniorw Wspomnie-nie zaprezentowa si z najlep-szej strony. Z tonu nie spucili temodsi artyci - grupa taneczno--wokalna PULS, muzyczna gru-pa GAMA i modzieowy zesp

wokalny MIXER. Chocia ci

mionicy sztuki przedstawiajnam swoje programy niemal nawszystkich lokalnych uroczysto-ciach, za kadym razem zaska-kuj nas pozytywnie wieloma no-wociami.

Nie tylko muzyka zajmujewane miejsce w wiadomocigminnych artystw i organiza-torw festynu. Dali temu wyrazaktorzy eatru AmatorskiegoHumoreska, ktrzy w ramachakcji Narodowe Czytanie zapre-zentowali fragmenty rylogii i za-prosili mieszkacw do konkursuna temat twrczoci wielkiego

polskiego pisarza, Henryka Sien-

kiewicza.- Bya cz artystyczna, a po

niej przysza kolej na zabaw -mwi wjt gminy Wielka Nie-szawka, Kazimierz Kaczmarek.- Ciesz si, e wsplnie z miesz-kacami spdzilimy tak dobrzezorganizowany, urozmaiconyczas. Mog tylko zaprosi wszyst-kich na kolejne takie wydarzenia.Ich poziom z pewnoci nie b-dzie gorszy.

Uczestnicy rodzinnego witawzili te udzia w grach, m.in.w konkursie Centrum Sportu iRekreacji Olender, konkursie

z MPO oraz loterii fantowej dla

dzieci i dorosych, podczas kt-rych rozlosowano nagrd.radycyjnie ju StowarzyszenieWsplne Gniazdo ufundowaodla mieszkacw darmow, pysz-n grochwk oraz jabka. Smacz-ne ledzie i saatki podarowaa tedo degustacji firma Herring.

Dla kadego co dobrego

- Mieszkacy mogli podziwiaoraz zakupi produkty oferowanena stoiskach z rkodzieem - do-daje Alina Sobecka. - Duym za-interesowaniem cieszya si wy-

stawa Stowarzyszenia Hodowcw

Gobi Rasowych, a take punkty

Lokalnej Grupy Dziaania Pod-grodzie oruskie, Cafe Molus,Zielony Raj oraz firmy Arpol.

Ciekawostk byy warsztatyrzemiosa artystycznego przepro-wadzone w myl tajnikw nieco-dziennych profesji: wikliniarskieji piernikarskiej. Podczas festynuodby si te pokaz walk rycerzyz epoki redniowiecza. Zaprosilioni uczestnikw do swojego obo-zowiska. a cz imprezy najbar-dziej spodobaa si mskiej czciuczestnikw wita.

Oprcz wystpw artystycz-nych i ciekawostek zapropono-wano take wydarzenia towa-rzyszce - rozgrywki na boiskusportowym. Frajd okazay si

bezpatne atrakcje dla najmod-szych uczestnikw uroczystoci.Dzieci mogy korzysta do woli zdmuchawcw i trampolin. Fe-styn zwieczya zabawa taneczna.

Jedyne takie wydarzenie w rokuKonkurs literacki o twrczoci Henryka Sienkiewicza, loteria fantowa i warsztaty rzemiosaartystycznego. Taki miszmasz organizatorzy festynu rodzinnego zaproponowali swoim gociom

Tegoroczny festyn rodzinny obfitowa w rnorodne atrakcje i ciekawostki. FO. URZDGMINY


24/32


ALEKSANDRW KUJAWSKI

Marcin Tokarz

To nie tak, e lubi zadawa bl.Gdy kto pka, zaprasza na kolej-n sesj, cho raz nie zdy...Delikwent mia pj do azien-ki, a znikn na dobre. Tatuator,widzc niepewno kandydata,radzi mu kilka razy si zastano-wi. Spotyka ju ludzi oszpeco-nych tuszem, jak synny czo-wiek-jaszczurka. Maciej Jaworskizna granic przyzwoitoci. Samrezygnuje w przedbiegach, gdyzlecenie dotyczy ora III Rzeszylub obszaru poniej mskiegoppka... Histori swojego tatu-owania dzieli na trzy rozdziay -

przed Majork, na Majorce i popowrocie z wyspy. W Aleksan-drowie Kujawskim osiad osta-tecznie,

Documents

Poza Toruń nr 52