PRAKTYCZNY MAGAZYN DLA FARMACEUTÓW Farmacja · 2018. 6. 6. · POLPHARMA FARMACEUTOM Nr 12 (60) Grudzień 2012 Cena: 6,70 zł PRAKTYCZNY MAGAZYN DLA FARMACEUTÓW Farmacja praktyczna

POLPHARMA FARMACEUTOM Nr 12 (60) Grudzień 2012 Cena: 6,70 zł

PRAKTYCZNY MAGAZYN DLA FARMACEUTÓW www.farmacjapraktyczna.pl

Farmacjapraktyczna

remanent w apteceinwentaryzacja bez nerwów

jak w ciągu ostatnich dwunastu miesięcy zmienił się rynek farmaceutyczny

z ustawąMija rok

refundacyjną

ćwiczymy koncentracjępodzielna uwaga to mit, trenujmy skupienie!

PsYCHOLOGiA TEMAT NUMERU

Scorbolamid® (Salicylamidum, Acidum ascorbicum, Rutosidum). Skład i postać: 1 tabletka drażowana zawiera: 300 mg salicylamidu, 100 mg kwasu askorbowego, 5 mg rutozydu. Wskazania: Gorączka i ból związane z przeziębieniem lub grypą, bóle głowy, nerwobóle. Dawkowanie i sposób podawania: Dorośli i młodzież w wieku powyżej 16 lat – doustnie, zwykle 1 do 2 tabletek drażowanych 3 razy na dobę. Preparat najlepiej przyjmować w czasie posiłku albo popić szklanką wody lub mleka. Należy stosować najmniejsze skuteczne dawki. Leczenie objawowe bez porady lekarskiej należy prowadzić najkrócej jak to możliwe. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na salicylamid lub inne składniki leku; nadwrażliwość na inne niesteroidowe leki przeciwzapalne; astma z polipami nosa (wywołana lub zaostrzona przez kwas acetylosalicylowy); czynna choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, stany zapalne przewodu pokarmowego; zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej (cukrzyca, mocznica, tężyczka); zaburzenia krzepliwości krwi (np. hemo lia, trombocytopenia); genetycznie uwarunkowany niedobór dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej (ryzyko hemolizy po długotrwałym, doustnym przyjmowaniu kwasu askorbowego); kamica nerkowa w wywiadzie (ryzyko powstawania kamieni moczowych po zastosowaniu dużych dawek kwasu askorbowego); hemochromatoza, niedokrwistość syderoblastyczna, nadmierna ilość kwasu moczowego we krwi lub szczawianów w moczu; ciąża; karmienie piersią. Preparatu nie należy stosować u dzieci w wieku poniżej 16 lat, poza rzadkimi chorobami, takimi jak np. choroba Kawasaki, ze względu na ryzyko wystąpienia zespołu Reye’a. Ostrzeżenia i zalecane środki ostrożności: Lek stosować ostrożnie w astmie oskrzelowej (możliwość nasilenia napadów astmy), w niewydolności wątroby lub nerek oraz u pacjentów po przebytej chorobie wrzodowej i krwawieniach z przewodu pokarmowego. Produkt zawiera sacharozę. Pacjenci z rzadkimi dziedzicznymi zaburzeniami związanymi z nietolerancją fruktozy, zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy lub niedoborem sacharazy-izomaltazy, nie powinni przyjmować produktu leczniczego. Działania niepożądane: Najczęstsze objawy niepożądane,o stopniu nasilenia zależnym od dawki salicylamidu, obserwowano ze strony przewodu pokarmowego i ośrodkowego układu nerwowego. Występowały one rzadko po dawkach salicylamidu wynoszących 325-600 mg, częściej po dawkach wyższych. Zaburzenia żołądka i jelit: nudności, wymioty, skurcze w obrębie jamy brzusznej, uczucie palenia za mostkiem, brak łaknienia, biegunka, podrażnienie błony śluzowej żołądka i dwunastnicy (nadżerki i owrzodzenia), suchość w ustach. Nie obserwowano wyraźnego związku między stosowaniem salicylamidu i krwawieniem z przewodu pokarmowego. Zaburzenia układu nerwowego: zawroty głowy, senność, bóle głowy. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: zaczerwienienie twarzy, wysypka, nadmierna potliwość. Preparat należy stosować ostrożnie u pacjentów, u których kwas acetylosalicylowy lub inne niesteroidowe leki przeciwzapalne wywoływały wysypkę, obrzęk naczynioruchowy, skurcz oskrzeli, nieżyt nosa lub wstrząs. Chociaż nie dowiedziono, że salicylamid wywołuje wszystkie działania niepożądane charakterystyczne dla salicylanów, to ze względu na podobieństwo budowy i działania farmakologicznego istnieje możliwość ich wystąpienia. Kwas askorbowy zmniejsza pH moczu, co ułatwia wytrącanie się moczanów, cystyny lub szczawianów. Podmiot odpowiedzialny: ZF Polpharma S.A. Pozwolenie na dopuszczenie do obrotu nr R/0340 wydane przez MZ. Dodatkowych informacji o leku udziela: Polpharma Biuro Handlowe Sp. z o.o.,ul. Bobrowiecka 6, 00-728 Warszawa, tel. +48 22 364 61 00; fax +48 22 364 61 02, www.polpharma.pl. Lek wydawany bez recepty. ChPL 2011-03-11.

BO NAJLEPSZĄ OBRONĄ JEST ATAK

SCO/096/10-2012

SCORBOLAMID_205_297plus5.indd 1 2012-10-25 09:47:02

farmacja praktyczna 12/2012 3

spis treści

AktuAlności 5 Informacje 8 cIekawostkI / gadżety aptekI 10 raport: rok ustawy

z perspektywy aptek ustawa refundacyjna diametralnie odmieniła sposób funkcjonowania rynku farmaceutycznego.

12 sonda: sama Idea była dobra...farmaceuci i pacjenci podsumowują rok z nową ustawą refundacyjną.

PrAwo 14 zapytaj eksperta

oPiekAfArmAceutycznA

18 zapytaj ekspertadr dorota bystrzanowska, specjalista dermatolog, radzi cierpiącym na opryszczkę.

20 wpływ Lgg na układodpornoścIowy

22 roLa farmaceuty w LeczenIuzakażeń I stanów zapaLnych oka

24 psychoLogIa: koncentruj sIę!koncentracja poprawia przestrzeganie zasad higieny pracy umysłowej.

ProwAdzenie APteki26 remanent w aptece

nAukA30 bakteryjne zapaLenIa

spojówek I powIek

32 konsekwencje zaprzestanIa terapII asa – co doradzIć

pacjentowI?

dermokoSmetyki 36 a jak aLergIczna I wrażLIwa

ŻyciejeStPiękne 40 metamorfozy z pIroLam szampon42 zIeLnIk apteczny 44 wIno: wInna wIgILIa46 przysmakI karoLa okrasy48 kuLtura50 krzyżówka

Farmacja Praktyczna®redaktor merytoryczna: Barbara misiewicz-jagielak redaguje zespół: Dominika Bandurska, Lilianna Bartowska-Lewicka, michał Borysiuk, anna cielemęcka, marta Gawrylik, justyna Grudniak, monika jasłowska, magdalena kochańska, marcin Lewandowski, Barbara misiewicz-jagielak, joanna Ordańska-kucińska, Paulina Pol, Bożenna Płatos, anna robak-reczek, Patryk Starak, Wiktor zajchowski.

szanowni państwo!

mgrfarm.Barbaramisiewicz-jagielakredaktor merytoryczna „Farmacji Praktycznej”

12

na zlecenie: Polpharma Biuro Handlowe Sp. z o.o., ul. Bobrowiecka 6, 00-728 Warszawa Wydawca: Valkea media S.a., ul. Elbląska 15/17, 01-747 Warszawa redaktor naczelny: Łukasz kuźmiński Dyrektor projektu: tomasz Opiela Projekt graficzny: adam Świderski

24

32

R E

K L

A M

A

mija dwanaście miesięcy od momentu wprowadzenia w życie ustawy refunda-cyjnej. aktu, który diametralnie odmie-nił sposób funkcjonowania aptek i rynku farmaceutycznego w Polsce. to właściwy moment, by dokonać bilansu zysków i strat. Oddajemy zatem nasze grudniowe łamy analitykom, urzędnikom państwo-wym, farmaceutom, wreszcie pacjentom – ostatniemu ogniwu w łańcuchu opieki zdrowotnej. Prezentujemy opinie, sądy, podsumowania, ale też próby określenia najbliższej przyszłości aptek i rodzimej służby zdrowia w ogóle. zachęcamy więc do lektury i refleksji, mając jednocześnie świadomość, że temat ów wciąż wywołuje sporo emocji. zanim jednak wydamy nasz prywatny werdykt, pamiętajmy, że wprowadzona w styczniu br. ustawa to dopiero początek wielkiej reformy rynku farmaceutycznego w kraju. I choć na wstępie może wydawać się daleka od ideału, dopiero zaczyna ewoluować, czego dowodem zapowiadana już w przyszłym roku nowelizacja obowiązujących od stycznia br. przepisów. miejmy nadzie-ję, że będzie odpowiedzią na zgłaszane w ostatnim czasie przez farmaceutów trudności i niedociągnięcia.

Wprowadzona w styczniu br.

ustawa refundacyjna to dopiero początek

wielkiej reformy rynku

farmaceutycznego

Szanowni Þaństwo!Z okazji świąt Bożego Narodzenia i Nowego Roku

przyjmijcie serdeczne życzenia zdrowia, szczęścia oraz wszelkiej pomyślności w życiu osobistym i zawodowym. Życzymy Państwu z całego serca,

by nadchodzący nowy 2013 rok obfitował w chwile pełne radości, zadowolenia

i satysfakcji.

Pracownicy Polpharmyoraz Redakcja „Farmacji Praktycznej”

4 farmacja praktyczna 12/2012 www.farmacjapraktyczna.pl

konkurs!

zielarzeobawiająsiękolejnychzakazów

Właściciele sklepów zielarskich obawiają się, że znów nie będą mieli co sprzedawać swoim klientom – donosi serwis 24kurier.pl. Ich asortyment i tak został już znacząco ograniczony przepisami.

Dwa lata temu zielarzom zakazano sprzedaży ponad tysiąca produktów, które wcześniej mieli w swojej ofercie. Po protestach sporą część zakazanych preparatów ponownie wprowadzono do obrotu. Wciąż jednak nie ma pewności, że w nich zostaną. – Wolimy dmuchać na zimne – przyznaje Piotr Duda, prezes Polskiej Izby zielarsko-medycznej i Drogeryjnej. – już w 2010 r. mieliśmy taką sytuację, że zakazano nam sprzedaży niemal tysiąca produktów. na szczęście większość z nich udało się przywrócić – dodaje. Strach przed powtórką cięć powrócił w związku z apelem Izby aptekarskiej do ministerstwa zdrowia o zmiany w wykazie produktów leczniczych, które mogą być dopuszczone do obrotu w sprzedaży pozaaptecznej

źródło: 24kurier.pl

zapraszamy wszystkich farmaceutów do wzięcia udziału w nowym konkursie „co lekarz miał na myśli?”. na stronie internetowej naszego magazynu (w zakładce: aktuaLne konkursy) umieściliśmy autentyczną, nieczytelnie wypełnioną receptę. jeśli uda się państwu rozszyfrować znajdujące się na niej nazwy leków, prosimy przesłać je mailem (najpóźniej do 13 stycznia 2012 r.) na adres naszej redakcji, za pośrednictwem naszej strony internetowej. osoby, które prześlą do nas maila z prawidłowymi nazwami leków, mają szansę otrzymać nagrody ufundowane przez polpharmę.

szczegóły zabawy na stronie:

colekarzmiał

namyśli?

www.farmacjapraktyczna.pl

PaździernikwaptekachwciążnaminusieSprzedaż leków i innych produk- tów farmaceutycznych w aptekach (na poziomie cen detalicznych brutto) po 43 tygodniach 2012 r. spadła wartościowo o 7,7 proc. w ujęciu rok do roku i wyniosła około 22 mld zł – wynika z danych firmy analityczno-doradczej ImS Health, na które powołuje się portal rynekzdrowia.pl.Sprzedaż w ujęciu ilościowym była niższa od ubiegłorocznej o około 11,7 proc. zdaniem analityków od ponad dziesięciu miesięcy wartość sprzedaży aptek nie wróciła trwale do ubiegłorocznych wyników. Spadki widoczne są zarówno w ujęciu wartościowym, jak i ilościowym. Sprzedaż leków na receptę w aptekach w dalszym ciągu charakteryzuje się niższą dynamiką niż całkowita sprzedaż. Pod koniec października, narastająco po 43 tygodniach 2012 r., wartość sprzedaży tych leków oszacowano na 12,5 mld zł i była ona o blisko 12 proc. niższa niż rok wcześniej. W ujęciu ilościowym spadek sprzedaży leków na receptę wyniósł 8,2 proc.

źródło: Rynekzdrowia.pl

fałszowalireceptyikupowalipsychotropyFałszerstwa recept dopuściło się dwóch mieszkańców Koszalina w wieku 47 i 53 lata – informuje szczecińskie wydanie „Gazety Wyborczej”.na podrobione blankiety mężczyźni wykupowali leki psychotropowe z refundacją nFz. Działali wyłącznie na terenie powiatu koszalińskiego. aptekarze zaczęli coś podejrzewać i zaalarmowali policję. Funkcjonariusze szybko zidentyfikowali sprawców. Podczas przeszukania mieszkania zabezpieczyli leki, podrobione recepty, legitymacje rencisty, osoby niepełnosprawnej, a także sprzęt komputerowy, na którym fałszowano dokumenty. ze wstępnych ustaleń policji wynika, że sfałszowanych zostało blisko 200 recept. jednak niewielka część z nich została zrealizowana. Fałszerze usłyszeli zarzuty: 47-latek – podrabiania dokumentów, za który kodeks karny przewiduje do pięciu lat pozbawienia wolności, zaś 53-latek – podrabiania dokumentów i oszustwa, za co grozi do ośmiu lat pozbawienia wolności.

źródło: szczecin.gazeta.pl


informacje

R E

K L

A M

A


informacje

niejasnystatus4mlnpacjentówOd 1 stycznia 2013 r. rusza elektroniczny system wery-fikacji pacjentów. chory, idąc do lekarza, nie będzie już musiał przynosić ze sobą dowodu ubezpieczenia. jego status zostanie sprawdzony online w przychodni lub szpi-talu – czytamy w dzienniku „rzeczpospolita”. Wprowa-dzając zmiany, ministerstwo zdrowia przekonywało, że reforma jest bezpieczna dla pacjentów, gdyż jedynie 1 proc. Polaków jest nieubezpieczonych. tymczasem, jak donosi dziennik, najnowsze wyliczenia temu przeczą. na moment przed wejściem reformy okazuje się bowiem, że status aż 10 proc. Polaków jest niejasny. trudno aktu-alnie zweryfikować, czy są ubezpieczeni i czy od 2013 r. mogą leczyć się bezpłatnie w publicznej służbie zdrowia. chodzi m.in. o tych, którzy pracowali za granicą, dzieci, które, pomimo że są uprawnione do bezpłatnego leczenia, nie zostały zgłoszone do nFz ani przez rodziców, ani przez szkołę. Podobnie może być ze studentami, rencista-mi czy przedsiębiorcami opłacającymi składki z opóźnie-niem. W efekcie około 4 mln ludzi w kraju powinno być przygotowanych, że jeśli po 1 stycznia pójdą do lekarza, może się okazać, że w komputerze szpitala czy przychod-ni zapali się czerwone światło. – jeśli pacjent złoży w takiej sytuacji oświadczenie, że jest ubezpieczony, przyjmiemy go, ale później to już nFz rozliczy się z ta-kim chorym, sprawdzając jego status – tłumaczy jacek krajewski z Porozumienia zielonogórskiego.

źródło: Rp.pl

rPopiszedoministrazdrowiaws.granicywiekukierownikaapteki

zgodnie z przepisami kierownikiem apteki może być farmaceuta, który nie przekroczył 65. r.ż. i ma co naj-mniej 5-letni staż pra-cy w aptece lub 3-letni staż pracy w aptece, w przypadku, gdy posiada specjalizację z zakresu farmacji aptecznej. Po zasię-gnięciu opinii Okręgo-wej Izby aptekarskiej okres pełnienia funkcji może być przedłużony do 70. r.ż. Wątpliwości co do tych przepisów zgłasza rzecznik Praw Obywatelskich – in-

formuje serwis rynekzdrowia.pl. W ocenie rPO podstawową przesłanką, jaką powinien kierować się ustawodawca regulując wymogi, które spełniać ma kierownik apteki, jest bezpieczeństwo zdrowotne pacjentów aptek. Granica wieku dla pełnienia funk-cji kierownika apteki, wynosi obecnie 65 lat i została dostosowana do obowiązującego wie-ku emerytalnego mężczyzn. natomiast zdaniem rzecznika, wobec zmian wieku emerytalnego, któ-rego granica wynosić będzie co najmniej 67 lat, rozwiązanie zawarte w Prawie farmaceutycznym należy uznać za niedostosowane do realiów, tak społeczno-ekonomicznych, jaki i do wymogów sys-temu prawa. rPO nie podziela też argumentacji, iż pełnienie funkcji kierownika apteki przez oso-by, które ukończyły 70. r.ż., w każdym przypadku nie zapewni wymaganego poziomu bezpieczeństwa związanego z pełnioną funkcją.

źródło: Rynekzdrowia.pl

Produkt tV radio Prasa internet

– – –

– –

– –

– –

Grudzień2012–aktywnośćwmediach

*wyrób medyczny

*

źródło: Polpharma Biuro Handlowe sp. z o.o.

Profilaktin_prasa_Farmacja_Praktyczna_ 205x297mm.pdf 1 12-11-21 16:04

Produkt tV radio Prasa internet

– – –

– –

– –

– –


ciekawostki / gadżety apteki

Polacy bardziej niż Wło-si, Francuzi, Hiszpanie czy Brytyjczycy boją się chodzić do stomatologa – wykazały badania pt. „nawyki Europejczyków związane z higieną i zdrowiem jamy ustnej”, które przeprowadzono w siedmiu krajach Euro-py. Wynika z nich m.in., że głównym powodem omijania gabinetów stomatologicznych przez Europejczyków są wy-sokie koszty leczenia – przyczynę taką podało 40 proc. badanych. Wi-zytę u lekarza dentysty

ze względu na jej koszt najczęściej przekładają Irlandczycy – 51 proc., Hiszpanie – 50 proc. i Polacy – 49 proc. naj-rzadziej robią tak Fran-cuzi – 24 proc. i niemcy 25 proc. Drugą główną przyczyną niechodze-nia do dentysty jest lęk przed bólem – przyznaje się do tego co trzeci ba-dany Europejczyk. Prym wiodą tu Polacy – aż 39 proc. z nas boi się chodzić do stomatologa. źródło: Onet.pl

Polacyniedbająozęby uczeni:ostrożniezczarnąherbatą! Picie siedmiu filiżanek herbaty dziennie aż o 50 proc. zwiększa ryzyko zachorowania na raka prostaty – wynika z badań specjalistów z University of Glasgow – informuje Onet.pl.

Badania przedstawione w „journal nutrition and cancer” sugerują, że picie dużej ilości czarnej herbaty zwiększa ryzyko pojawienia się raka prostaty. Szkoccy naukowcy badali stan zdrowia ponad 6 tys. mężczyzn w wieku 21-75 lat. Obserwacje trwały 37 lat. W tym czasie uczestnicy po-dawali informacje na temat swoich zwyczajów picia herba-ty, kawy, alkoholu, palenia papierosów oraz ogólnego stanu zdrowia. Prawie jedna czwarta mężczyzn przyznała się do picia herbaty w dużych ilościach. W trakcie badania, rak prostaty rozwinął się u 6,4 proc. z nich. ci, którzy pili wię-cej niż siedem filiżanek tradycyjnej herbaty dziennie, byli o 50 proc. bardziej narażeni na ryzyko wystąpienia raka niż ci, którzy pili trzy filiżanki herbaty lub mniej. Prowa-dzący badania dr kashif Shafique z Institute of Health and Wellbeing at the University of Glasgow powiedział, że to pierwsze badania, które wykazały zależność pomiędzy herbatą a ryzykiem powstania raka. Badania wykazały również zalety herbaty. Okazało się, że mężczyźni, którzy piją dużo herbaty, nie są otyli, nie wpadają w alkoholizm i mają idealny poziom cholesterolu. źródło: Onet.pl

nowykosmetycznyhit:zastrzykizdwutlenkuwęglarobiąfurorę

Wygładzają zmarszczki, pomagają leczyć cellulit, a nawet likwidować blizny – to jedynie kilka efektów zastrzyków z wykorzystaniem dwu-tlenku węgla. ta metoda już została okrzyknięta nowym botoksem. zabieg polega na wprowadzeniupod skórę (w okolice skóry z blizną, pokrytych zmarszczkami czy dotkniętych cellulitem) niewielkiej

ilości dwutlenku węgla. jego obecność organizm odczytuje, jako brak tlenu i zaczyna zwiększać jego ilość we krwi. taka reakcja powoduje, że poprawia się krążenie, a co za tym idzie – zwiększa się produkcja kolagenu. jest to metoda eksperymentalna, nad któ-rą wciąż trwają prace i obserwacje. Szczególnie istot-ne jest potwierdzenie, że zabieg nie wywołuje efektów ubocznych. źródło: Onet.pl

R E

K L

A M

A


ciekawostki / gadżety apteki

modanatatuażzinformacjązdrowotnąW Stanach zjednoczonych coraz więcej osób decyduje się na tatu-aże, które nie są już tylko ozdobą, ale i źródłem informacji o zdrowiu – pisze „new york Daily news”, na który powołuje się Wirtualna Polska. tatuaż zwykle wykonywa-ny jest w formie krótkiej informa-cji o grupie krwi, alergiach na leki lub żywność, przewlekłych choro-bach, a także ostatnich życzeniach – w razie wypadku lub śmierci. Właściciele praktycznych ozdób podkreślają, że dzięki nim czują się pewnie i bezpiecznie. Wielu le-karzy widzi w nowej modzie pewne korzyści, choć american medical association nie wy-powiedziało się jeszcze oficjalnie na temat zjawiska. Warto jednak pamiętać, że wykonanie takiego tatu-ażu niesie też za sobą pewne zagrożenia, podobnie jak każda inna ingerencja w integralność skóry.

źródło: Wp.pl

kąpielsłonecznazopaskąmożliwe, że już niedługo będziemy korzystali z jednorazowych opasek, które ostrzegą nas przed „przedawkowaniem” pro-mieni słonecznych – donosi Wirtualna Polska. Papiero-wa opaska na nadgarstek ma zapobiegać nadmiernej

ekspozycji na słońce i tym samym zmniejszać ryzyko zachorowania na raka skóry. ten gadżet to dzieło naukow-ców z Uniwersytetu Starthclyde w Glasgow. Urządzenie zmienia kolor, gdy wzrasta siła promieniowania UV, a pasek z żółtego robi się różowy. to znak dla właściciela, że najwyższa pora zrezygnować z opalania. za zmianę barwy odpowiedzialny jest kwas, który reaguje na promie-niowanie UV. twórcy wynalazku – prof. andrew mills i dr michael mcFarlane, liczą, że uda im się przygotować opaski dostosowane do różnych typów skóry i jej tolerancji na promieniowanie słoneczne. Dzięki temu blondyni o jasnej karnacji wcześniej będą ostrzegani przed możli-wym „przedawkowaniem” niż np. osoby o śniadej cerze.

źródło: Wp.pl


raport

rokustawyz perspektywy aptek

nowa ustawa refundacyjna diametralnie odmieniła sposób funkcjonowania rynku farmaceutycznego. ma ona szczególnie duży wpływ na funkcjonowanie aptek. w dużej mierze, gdy analizuje się „statystyczną aptekę na rynku”, wpływ negatywny.

rynek – wartościowo, w ce-nach detalicznych brutto – skurczył się w pierwszych dziesięciu miesiącach 2012 r. o 3,8%. największy spadek (o 19,8%) odnotował segment leków na receptę refundowanych (tych, które rzeczywiście zostały zrefun-dowane, z pominięciem leków z ob-wieszczeń, które zostały przepisane i wydane jako pełnopłatne). Spadła też wartość refundacji – o 16,8%. Spadków w segmencie leków refun-dowanych nie kompensuje sprzedaż odręczna, mimo że średnia cena opakowania w tym segmencie, porównując pierwsze 10 miesięcy 2012 i analogiczny okres w 2011 r. wzrosła aż o 8,7% (dla Otc).

Spadki na rynku odbijają się na kondycji aptek. Ich liczba aktu-alnie jeszcze nie spadła, ale wiele placówek zmieniło właścicieli, wiele boryka się z problemami finanso-wymi. Problemy te wynikają ze spadku obrotów. Przeciętny obrót średniej apteki w opisywanych okresach spadł aż o 5,5%. mimo że ogólnie marża apteczna jest podobna jak w zeszłym roku, to ze względu na spadek obrotu przecięt-na placówka dysponuje mniejszą sumą pieniędzy.

Spada także ilość pacjentów w aptece. Dla analizowanych okre-sów spadek ten wynosi 1,7% i nie wynika wyłącznie z różnic sezono-wych pomiędzy 2012 i 2011 r. Spadł popyt na produkty

kupowane w aptekach. może to być związane z różnymi przyczynami – najtrudniej wytłumaczyć spadki dla leków na receptę przepisywa-nych na schorzenia przewlekłe. tak jest na przykład w grupie statyn. mniejsza ilość pacjentów oznacza mniejszą ilość transakcji, co też przekłada się na spadające obroty aptek.

apteki próbują racjonalizować wielkość zamówień. jest to szcze-gólnie istotne w sytuacji częstych zmian obwieszczeń refundacyj-nych. zbyt duży magazyn w przypadku produktów, które z dużym prawdopodobieństwem na kolejnym obwieszczeniu mogą być tańsze może zaowocować stratami. z drugiej strony zmniejszony ma-gazyn najsilniej wiąże się jednak ze zmniejszeniem popytu. W statystycznej aptece średnia ilość dni na które wystarcza towaru nie zmieniła się znacząco pomiędzy 2012 i 2011 r.

Próby racjonalizacji wielkości zamówień są niejednokrotnie zwią-zane z koniecznością częstszego zamawiania towaru, zaś hur-townie, ze względu na obniżenie marży maksymalnej na leki refundowane do marży sztywnej 7% (w 2013 r. – 6%), starają się wdra-żać programy oszczędnościowe polegające m.in. na zmniejszaniu ilości dostaw. W tej sferze, coraz częściej interesy aptek i hurtowni są trudne do pogodzenia.

Innym aspektem współpracy apte-ka-hurtownia jest pogarszający się dostęp do kredytów kupieckich i innych podobnych form finansowa-nia zakupów przez apteki. Hurtow-nie dążą do poprawienia płynności, oferując często nie tak korzystne warunki (np. czasu spłaty kredytu) jak kiedyś oraz starają się skutecz-niej windykować należności.

Wydawało się, że nowa ustawa zlikwiduje zjawisko tzw. „tury-styki lekowej”. I pewnie można stwierdzić, że w dużej mierze tak się stało, jeżeli chodzi o zjawi-sko podróży, np. na drugi koniec miejscowości po lek „za grosz”. ale na pewno nie zmniejszyła się tzw. „mała turystyka lekowa”. W wielu miejscach pacjenci mają w równej odległości od miejsca zamieszka-nia dwie lub więcej aptek. Wybie-rają te, w których kupią taniej produkty bez recepty i/lub spotka-ją się z lepszą obsługą.

co mogą przynieść następne mie-siące i rok 2013 w ogóle? niewąt-pliwie nie widać wyraźnych znaków ani procesów, które mogą znacząco poprawić sytuację aptek. Prognozy wzrostu rynku w 2013 r. nie są zbyt optymistyczne (1-3% wzrostu dla całego rynku). mogą lub będą mieć miejsce następujące zjawiska: część aptek nie utrzyma się, te

w lepszych lokalizacjach mogą mieć nowych właścicieli,

bez zmiany tabeli marż degre-sywnych (a przede wszystkim

autor:Piotrkulaprezes pharmaexpert, firmy analitycznej monitorującej rynek farmaceutyczny w polsce


raport

www.farmacjapraktyczna.plPodyskutujotymnaforum!

@

ministerstwozdrowiaagnIeszka gołąbek, rzecznIk prasowy

ministerstwo zdrowia planuje nowelizację ustawy z dnia 6 września 2001 r. – prawo farmaceutyczne (dz.u. 2008, nr 45, poz. 271, z późn. zm.). celem resortu jest podnoszenie jakości leczenia, w tym opieki farmaceutycznej, a tym samym ochrony zdrowia pacjentów. obecnie ministerstwo zdrowia rozważa zmianę przepisów regulujących obrót detaliczny produktami leczniczymi, zmierzającą między innymi do zwiększenia ilości pacjentów przypadających na jedną aptekę, zmian systemowych w kwestii prowadzenia punktów aptecznych, w tym możliwość wprowadzenia obowiązku zatrudniania magistrów farmacji w punktach aptecznych, mających na celu zapewnienie wysokiej jakości usług farmaceutycznych. właściwa opieka farmaceutyczna zwiększa bezpieczeństwo pacjentów, w szczególności w sytuacji, w której jak podaje urząd rejestracji produktów Leczniczych, wyrobów medycznych i produktów biobójczych, polska jest szóstym co do wielkości rynkiem zbytu leków w europie. pod względem liczby opakowań przypadających na jednego mieszkańca zajmujemy drugie miejsce, zaraz za francją.odnośnie zmiany sposobu naliczania marży detalicznej należy podkreślić, iż sposób ten został opracowany w ramach uzgodnień międzyresortowych oraz konsultacji społecznych w trakcie prac nad projektem ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyro-bów medycznych (dz. u. 2011 r. nr 122, poz. 696, z późn. zm.). zgodnie z art. 7 ust. 4 przytoczonej wyżej ustawy, „ustala się urzędową marżę detaliczną naliczaną od ceny hurtowej leku, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego albo wyrobu medycznego stanowiącego podstawę limitu w danej grupie limitowej”.jednocześnie informuję, że minister zdrowia spotyka się z przedstawicielami różnych środowisk, które wystąpiły do ministerstwa zdrowia z inicjatywą takiego spotkania. podczas rozmów poruszane jest również zagadnienie obrotu detalicz-nego produktami leczniczymi oraz opieki farmaceutycznej. ministerstwo zdrowia zgłasza gotowość do rozmów w celu wypracowania jak najlepszych rozwiązań systemowych dla pacjentów. tym samym należy podkreślić, iż wszelkie uwagi zainteresowanych podmiotów są przez resort analizowane i uwzględniane w pracach nad ewentualną zmianą przepisów regulujących działalność na rynku farmaceutycznym.

drGrzegorzkucharewiczprezes naczeLnej rady aptekarskIej

najistotniejsze regulacje zawarte w ustawie o refundacji leków postrzegane są przez samorząd aptekarski jako wstęp do szeroko rozumianej reformy rynku farmaceutycznego. to dopiero początek porządkowania tego rynku. ustawa refundacyjna nie jest, rzecz jasna, aktem idealnym. już podczas prac nad projektem ustawy w parlamencie stanowczo domagaliśmy się między innymi rezygnacji z obowiązku zawierania umów między podmiotami prowadzącymi apteki a narodowym funduszem zdrowia jako warunku wyda-wania przez nie leków refundowanych. samorząd aptekarski nigdy nie zaakceptował przewidzianego w ustawie o refundacji leków sposobu naliczania urzędowej marży detalicznej, czyli od ceny hurtowej stanowiącej podstawę limitu w danej grupie limitowej. samorząd aptekarski zanegował również zaproponowany przez rząd sposób publikowania wykazów produktów refundowanych, uznając, że właściwą formą nie jest obwieszczenie, ale rozporządzenie ministra zdrowia, czyli akt prawa powszechnie obowiązu-jącego. częste publikacje w obwieszczeniach ministra zdrowia wykazów leków refundowanych ze środków publicznych narażają aptekarzy na szkody. aptekarze bowiem ponoszą konsekwencje obniżek cen leków objętych refundacją. uważam, że państwo powinno zadbać o mechanizmy rekompensujące aptekom ponoszone przez nie z tego tytułu szkody. należy też doprecyzować przepisy ustawy refundacyjnej dotyczące zamienników. regulacje te muszą być jasne i dla aptekarzy, i dla pacjentów. wobec pogarszającej się kondycji finansowej aptek konieczna jest pilna zmiana tabeli marż detalicznych na leki refundowane ze środków publicznych (marża ta na droższe leki jest zdecydowanie za niska), tak by ich wysokość uwzględniała sytuację ekonomiczną aptek i umożliwiła im lepsze zaopatrzenie w produkty lecznicze. wszak to aptekarze finansują z własnych środ-ków zakup leków refundowanych i czekają na zwrot kwoty refundacji z narodowego funduszu zdrowia. ponadto należy zra-cjonalizować tworzenie grup limitowych. zbyt szerokie grupy limitowe są niekorzystne zarówno dla pacjenta, jak i dla aptek. bardzo dużo aptek, szczególnie tych należących do indywidualnych aptekarzy, ma ogromne problemy finansowe. grozi nam pojawienie się białych plam na krajowym rynku aptek. już są gminy, w których nie ma ani jednej placówki. chciałbym jednak podkreślić, że obecna kondycja finansowa aptek to między innymi efekt liberalnej polityki kolejnych rządów. to konsekwencje wieloletnich zaniedbań i niechęci polityków do uporządkowania rynku farmaceutycznego, czego przykładem jest brak od wielu lat istotnych dla środowiska zmian w ustawie prawo farmaceutyczne.

sposobu naliczania, bo marża naliczana jest od limitu) nie wzrośnie rentowność produk-tów refundowanych a ich ceny (przede wszystkim limity) mogą jeszcze spaść,

marża hurtowa spadnie do po-ziomu 6%, to może wymusić na hurtowniach kolejne działania oszczędnościowe,

w dobie trudniejszej sytuacji ekonomicznej dalsze podnosze-nie cen na produkty bez recepty może napotkać barierę popytu.

Dobre wiadomości? dobrze zarządzana apteka lub

sieć apteczna w odpowiedniej lokalizacji może być rentowna – już teraz jest wiele aptek, któ-re mimo zmian na rynku radzą sobie bardzo dobrze,

w przypadku, w którym doko-nana zostanie nowelizacja usta-wy w zakresie zmian w tabeli marż degresywnych, poprawi się rentowność na lekach refun-

dowanych (o ile nowelizacja będzie miała miejsce).


sonda

Samaideabyła dobra...

jak obowiązująca od roku ustawa refundacyjna zmieniła pracę aptek? czy wprowadzone przez resort zdrowia zmiany poszły w dobrym czy też złym kierunku? jak kształtuje się przyszłość rodzimej farmacji w świetle obowiązującego prawa? o podsumowanie ostatnich dwunastu miesięcy funkcjonowania służby zdrowia poprosiliśmy farmaceutów i odwiedzających apteki pacjentów.

mgrfarm.katarzynaSławińskafarmaceutkazPoznaniaOdkąd ustawa refundacyjna weszła w życie, zmieniło się m.in. to, że pacjenci mają znacznie bardziej utrudniony dostęp do leków. Prawo do refundacji środków leczniczych obowiązuje tylko w przypadku, gdy dana choroba widnieje we wskazaniach rejestracyjnych leku. ten zapis znacznie ogranicza pacjenta, który musi płacić pełną cenę za lek, gdy lekarz przepisuje mu terapeutyk w innym wskazaniu niż refundowane. Obawiając się kar pieniężnych, lekarze często wypisują recepty z odpłatnością stuprocentową, nie będąc świadomi, że w danym schorzeniu lek można przepisać ze zniżką. zauważyłam, że po wejściu w życie ustawy refundacyjnej, wielu pacjentów przestało realizować recepty na niektóre leki z powodu wzrostu ich odpłatności. W efekcie znacznie maleje sprzedaż leków. moim zdaniem obniżka marż na leki refundowane nie była dobrym rozwiązaniem. Wiem, że niektóre apteki „nadrabiają” wzrostem cen leków Otc, ale to nie jest dobre, ponieważ pacjenci odchodzą od tych aptek. moja placówka mieści się przy przychodni, realizujemy bardzo dużo recept i stwierdzam, że z każdym miesiącem zyski apteki są niestety coraz słabsze. Według mnie wraz z nową ustawą zmiany

poszły w nie najlepszym kierunku. kolejnym przykładem niech będzie zakaz reklamy aptek, który wiadomo jak jest respektowany. niedaleko nas mieści się apteka sieciowa połączona ze sklepem drogeryjnym, która bez oporów reklamuje niektóre swoje produkty.

tomaszzmorzyńskipacjentzwarszawyzmiany w ustawie refundacyjnej nie poszły w dobrym kierunku, skoro pół roku temu za pewien lek płaciłem ok. 90 zł., a obecnie za ten sam preparat muszę zapłacić ponad dwa razy więcej. Podczas realizacji recepty dowiedziałem się od aptekarza, że w świetle nowej ustawy nowe listy refundacyjne wchodzą w życie co dwa miesiące. Więc nie da się przewidzieć, ile ten lek będzie kosztował po tym czasie. Dla pacjentów taka sytuacja jest bardzo niekomfortowa.

mgrfarm.AnetarogulskafarmaceutkazwarszawyWydaje mi się, że sama idea ustawy refundacyjnej była dobra, jednak nie ma ona racji bytu w naszych realiach. nie rozumiem sensu zakazu reklamy aptek w przypadku, gdy tak wiele placówek działa blisko siebie. ten zakaz jest jawnym skazaniem wielu słabszych aptek na bankructwo. nie tylko apteki ponoszą straty finansowe nowej ustawy, ale również

oprac.mgrfarm.michałmańka

apteki przestały rywalizować ze sobą cenowoi zaczynają myśleć nad konkurencjąw zakresiejakości obsługi pacjentów mgr farm. andrzej Dukaczewskifarmaceuta z Warszawy


sonda

kilkanaście lat temu w mojej dzielnicy były 3 placówki,teraz jest ich 15, a leków i tak brakuje marek Lasockipacjent z Lublina

pacjenci. muszą wykupować leki, które często przepisane są na recepcie ze 100-procentową odpłatnością, ponieważ lekarz obawia się, że gdyby się pomylił, zapłaciłby karę. W rozmowach z wieloma pacjentami dowiaduję się, że chorują oni na dane schorzenie, na które powinna być zniżka. jednak nie ja decyduję o tym, czy pacjent może mieć zniżkę na dany lek, czy nie. za to odpowiada lekarz wypisujący receptę.

martazmorzyńskapacjentkazwarszawynowa ustawa refundacyjna nie sprawiła, że ceny leków spadły, nadal są one bardzo drogie. nasze państwo dopłaca do nich najmniej w Euro- pie. z drugiej strony powstaje coraz więcej nowych suplementów, które zawierają w sobie te same substancje (lecz w różnych połączeniach), które niejednokrotnie są zupełnie nieprzydatne, a nadużywane – mogą powodować działania niepożądane, nieopisane w ulotkach, ponieważ suplementy te nie zostały przebadane. Większość klientów aptek nie ma świadomości, że znaczna część ceny, jaką płaci za dany produkt, to cena za marketing, czyli reklamy leków bez recepty lub suplementów, a nie za samą ich jakość. moim zdaniem to właśnie te produkty powinny mieć wyższe ceny, a leki na receptę powinny być bardziej dostępne w aptekach i mieć

znacznie niższe ceny. nie wróży to dobrze na przyszłość, jeżeli w aptekach będzie się znajdowało coraz więcej suplementów diety, a coraz mniej leków na receptę – często ratujących życie.

mgrfarm.Andrzejdukaczewskifarmaceutazwarszawymoim zdaniem jedyne, co zmieniło się na lepsze po wejściu w życie ustawy refundacyjnej, jest to, że apteki przestały rywalizować ze sobą cenowo i zaczynają myśleć nad konkurencją w zakresie jakości obsługi pacjentów i informacji o lekach. Bardzo ważne dla mnie, jako farmaceuty, jest to, żeby pacjent, który do mnie przychodzi, miał poczucie, że nie tylko sprzedałem mu lek, ale również w pewnym sensie „sprzedałem” mu część mojej fachowej wiedzy. z czasem takie działania na pewno mogą przynieść korzyści – nie tylko nam farmaceutom, ale przede wszystkim pacjentom. to, co poszło w złym kierunku (po wejściu w życie nowej ustawy), to na pewno zmniejszenie ilości kupowanych przez pacjentów leków przepisanych przez lekarza. to zjawisko spowodowane jest wzrostem cen tych preparatów i może doprowadzić do niestosowania się pacjentów do

zaleceń lekarskich, a w efekcie do pogłębienia choroby. również aptekom nie jest łatwo utrzymać się finansowo na rynku w takiej sytuacji. Obawiam się takiego momentu, w którym, aby podnieść sprzedaż w aptece, my farmaceuci będziemy musieli sprzedawać coraz więcej kosmetyków czy produktów drogeryjnych. nie chciałbym, żeby polskie apteki w przyszłości sprzedawały więcej takich towarów niż leków.

mareklasockipacjentzlublinajestem zadowolony, że skończyły się wysokie marże na leki. Podobnie jest w innych krajach unijnych, np. w niemczech. U nas jest zbyt dużo aptek. W mojej dzielnicy jeszcze kilkanaście lat temu były trzy placówki, teraz jest ich piętnaście. mimo że jest ich pięć razy więcej, to leków często brakuje. może nowa ustawa refundacyjna zmusi apteki do takiej konkurencji między sobą, która spowoduje większą dostępność leków. W przeciwnym razie niektóre placówki będą musiały zbankrutować. Poza tym, jak czegoś jest zbyt wiele, to długo

nie wytrzyma na rynku – to prosty mechanizm.


@


prawo

zapytaj ekspertana pytania czytelników naszego miesięcznika nadesłane do redakcji za pośrednictwem strony www.farmacjapraktyczna.pl odpowiada marta wilczyńska, prawnik w kancelarii adwokata bartłomieja kochlewskiego, adwokata specjalizującego się w prawie pracy i regulacjach dotyczących branży farmaceutycznej.

W latach 2002-2004 uczęszczałam do Policealnego Studium Zawodowego w Zgierzu, gdzie nabyłam tytuł technika farmaceutycznego. Przez cały okres trwania szkoły zapewniano nas o konieczności odbycia stażu zawodowego w ciągu maksymalnie 5 lat od chwili otrzymania dyplomu. Był to warunek konieczny, by dalej wykonywać wyuczony zawód. Teraz mam 31 lat i od ukończenia szkoły minęło już 8 lat. Chciałabym się dowiedzieć czy nadal mogę odbyć staż zawodowy, dzięki któremu będę dalej mogła pracować w aptece? We wrześniu 2012 r. rozpoczęłam pracę jako pomoc apteczna. Placówka chętnie umożliwiłaby mi odbycie stażu zawodowego. Warunkiem jednak jest upewnienie się, czy po tak długim czasie od ukończenia szkoły mogę jeszcze ten staż odbyć. Na podstawie państwa pisemnej odpowiedzi kierownik apteki podejmie decyzję w tej sprawie. Pisałam już do Polskiego Związku Farmaceutów Polskich RP, ale nie otrzymałam odpowiedzi. Nie wiem, do kogo mogę jeszcze się zwrócić, by uzyskać tak ważną dla mnie informację.

Obecnie obowiązujące przepisy ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (tekst jedn.: Dz.U.2008.45.271 ze zm., dalej: „Prawo farmaceutyczne”) nie precy-zują, w jakim okresie od uzyskania dyplomu potwierdzającego kwalifi-kacje w zawodzie technika farmaceu-tycznego można odbyć praktykę w aptece przewidzianą w art. 91 Prawa

farmaceutycznego oraz w rozporzą-dzeniu ministra zdrowia z dnia 17 lipca 2002 r. w sprawie odbywania praktyki w aptece przez technika far-maceutycznego (Dz.U.2002.126.1082 ze zm.). W szczególności wskazane przepisy nie zawierają ograniczenia, na podstawie którego możliwość odbycia praktyki jest ograniczona w czasie, licząc od momentu uzyska-nia dyplomu. jeżeli zatem nawet od uzyskania dyplomu minęło 8 lat, nie ma przeszkód, aby taką praktykę rozpocząć.

Mam 57 lat, jestem kierownikiem apte-ki. Mam umowę na czas nieokreślony. Rentowność apteki spadła. Właściciel nie ma zastrzeżeń do mojej pracy, a jedynie do spadku obrotów. Otrzymałam pismo (porozumienie o cofnięciu obowiązków kierownika i obniżeniu pensji, nie mam dodatku funkcyjnego). Czy takie działanie jest zgodne z prawem?

zgodnie z treścią art. 42 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U.1998.21.94 ze zm.) możliwe jest dokonanie przez pracodawcę wypowiedzenia pra-cownikowi warunków pracy i płacy przewidzianych umową o pracę na czas nieokreślony. Wypowiedzenie warunków pracy i płacy jest możliwe również w trakcie tzw. ochrony przedemerytalnej pracownika (tj. w sytuacji, gdy pracownikowi brakuje nie więcej niż 4 lata do osią-gnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu

Poltram Combo (Tramadoli hydrochloridum + Paracetamolum). Skład i postać: 1 tabletka powlekana zawiera 37,5 mg chlorowodorku tramadolu i 325 mg paracetamolu. Wskazania: Objawowe leczenie bólu o umiarkowanym i dużym nasileniu. Zastosowanie leku należy ograniczyć do tych pacjentów z bólem o umiarkowanym i dużym nasileniu, którzy wymagają zastosowania połączenia tramadolu z paracetamolem. Dawkowanie i sposób podawania: Dorośli i młodzież ( 12 lat). Dawkę ustala się w zależności od stopnia nasilenia bólu oraz odpowiedzi pacjenta na lek. Początkowa zalecana dawka to 2 tabletki preparatu Poltram Combo. W razie potrzeby można przyjąć kolejne dawki, nie przekraczając 8 tabletek (co odpowiada 300 mg tramadolu i 2600 mg paracetamolu) na dobę. Odstęp pomiędzy dawkami nie powinien być krótszy niż 6 godzin. W żadnych okolicznościach Poltramu Combo nie należy stosować dłużej niż jest to bezwzględnie konieczne. Jeśli ze względu na rodzaj i ciężkość schorzenia niezbędne jest długotrwałe stosowanie preparatu, należy uważnie i regularnie obserwować pacjenta (z przerwami w stosowaniu, jeśli to możliwe) w celu wery kacji konieczności dalszego stosowania. Dzieci: Nie ustalono skuteczności i bezpieczeństwa stosowania Poltramu Combo u dzieci w wieku < 12 lat. Dlatego nie zaleca się stosowania preparatu w tej grupie wiekowej. Pacjenci w podeszłym wieku. Można podawać zwykle stosowane dawki, jednak pamiętać, że u ochotników > 75 lat okres półtrwania fazy wydalania po podaniu doustnym zwiększał się o 17%. U pacjentów > 75 lat zalecany odstęp pomiędzy podaniem dawek powinien być dłuższy niż 6 godz., ze względu na zawartość tramadolu. Ze względu na zawartość tramadolu nie należy stosować Poltramu Combo u pacjentów z ciężką niewydolnością nerek (klirens kreatyniny


Poltram Combo (Tramadoli hydrochloridum + Paracetamolum). Skład i postać: 1 tabletka powlekana zawiera 37,5 mg chlorowodorku tramadolu i 325 mg paracetamolu. Wskazania: Objawowe leczenie bólu o umiarkowanym i dużym nasileniu. Zastosowanie leku należy ograniczyć do tych pacjentów z bólem o umiarkowanym i dużym nasileniu, którzy wymagają zastosowania połączenia tramadolu z paracetamolem. Dawkowanie i sposób podawania: Dorośli i młodzież ( 12 lat). Dawkę ustala się w zależności od stopnia nasilenia bólu oraz odpowiedzi pacjenta na lek. Początkowa zalecana dawka to 2 tabletki preparatu Poltram Combo. W razie potrzeby można przyjąć kolejne dawki, nie przekraczając 8 tabletek (co odpowiada 300 mg tramadolu i 2600 mg paracetamolu) na dobę. Odstęp pomiędzy dawkami nie powinien być krótszy niż 6 godzin. W żadnych okolicznościach Poltramu Combo nie należy stosować dłużej niż jest to bezwzględnie konieczne. Jeśli ze względu na rodzaj i ciężkość schorzenia niezbędne jest długotrwałe stosowanie preparatu, należy uważnie i regularnie obserwować pacjenta (z przerwami w stosowaniu, jeśli to możliwe) w celu wery kacji konieczności dalszego stosowania. Dzieci: Nie ustalono skuteczności i bezpieczeństwa stosowania Poltramu Combo u dzieci w wieku < 12 lat. Dlatego nie zaleca się stosowania preparatu w tej grupie wiekowej. Pacjenci w podeszłym wieku. Można podawać zwykle stosowane dawki, jednak pamiętać, że u ochotników > 75 lat okres półtrwania fazy wydalania po podaniu doustnym zwiększał się o 17%. U pacjentów > 75 lat zalecany odstęp pomiędzy podaniem dawek powinien być dłuższy niż 6 godz., ze względu na zawartość tramadolu. Ze względu na zawartość tramadolu nie należy stosować Poltramu Combo u pacjentów z ciężką niewydolnością nerek (klirens kreatyniny

uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku), w sytuacji m.in. wprowadzenia przez praco-dawcę nowych zasad wynagradzania dotyczących ogółu pracowników zatrudnionych u danego pracodawcy lub tej ich grupy, do której pracownik należy.W tym zakresie jak najbardziej też jest możliwe zawarcie pomiędzy pracodawcą i pracownikiem porozu-mienia, w którym określone zostaną nowe warunki pracy. jeżeli jednak w tej kwestii pracownik i pracodawca nie zawrą porozumie-nia, wypowiedzenie pracownikowi warunków pracy i płacy musi spełniać warunki przewidziane w art. 42 kodeksu pracy, tj. w przy-padku analizowanej umowy o pracę powinno być dokonane na piśmie, z podaniem przyczyny uzasadniają-cej wypowiedzenie dotychczasowych warunków pracy i płacy, pouczeniem o odwołaniu się pracownika do sądu pracy oraz pouczeniem w zakresie skutków niezłożenia przez pracowni-ka oświadczenia o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków pracy i płacy.należy bowiem wskazać, że w razie odmowy przyjęcia przez pracow-nika zaproponowanych warunków pracy lub płacy, umowa o pracę rozwiązuje się z upływem okresu dokonanego wypowiedzenia. jeżeli jednak pracownik przed upływem połowy okresu wypowiedzenia nie złoży oświadczenia o odmowie przy-jęcia zaproponowanych warunków, uważa się, że wyraził zgodę na te warunki. W razie braku w treści wypowiedzenia pouczenia w zakresie skutków niezłożenia przez pracownika takiego oświad-czenia pracownik może do końca okresu wypowiedzenia złożyć oświadczenie o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków.

W aptece, w której pracuję, zatrudnione są dwie osoby – kierownik i zastępca kierownika. Aktualnie zwolniono pomoc apteczną. Czy pracodawca ma prawo zlecić nam sprzątanie całej apteki? Do kogo mamy się zwrócić, gdy nie przestrzega się naszych praw?

jeżeli pracodawca zleca pracow-nikowi wykonywanie obowiązków, które wprawdzie dotychczas nie

były przez niego egzekwowane, lecz zostały wskazane w umowie o pracę, to oczywiście ma prawo wymagać ich wykonywania przez pracownika. jeżeli zaś obowiązki takie nie są przewidziane ani w umowie o pracę danego pracownika, ani też w innych aktach prawnych regulujących stosunek pracy tego pracownika, to powierzenie pracownikowi takich obo-wiązków, jest możliwe – co do zasady – tylko poprzez wypowiedzenie pra-cownikowi warunków pracy i płacy. należy wskazać, że zgodnie z treścią art. 42 § 4 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U.1998.21.94 ze zm.) powierzenie pracownikowi nowych obowiązków bez wypowiedzenia warunków pracy i płacy jest możliwe tylko w sytuacji, gdy:

a) jest to uzasadnione potrzebami pracodawcy,

b) pracownikowi powierzona zostaje inna praca niż określona w umowie o pracę na okres nie przekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym,

c) powierzenie pracownikowi nowych obowiązków nie powoduje obniżenia wynagrodzenia,

d) nowe obowiązki odpowiadają kwa-lifikacjom pracownika.

zgodnie z polskim prawem organem powołanym do sprawowania nadzo-ru i kontroli przestrzegania prawa pracy jest Państwowa Inspekcja Pracy.

Czy umieszczenie w kalendarzu powiatowym (rozprowadzanym bezpłatnie) informacji o sklepie medycznym (informacja zawiera nazwę i adres podmiotu) będzie naruszeniem ustawy?

zgodnie z treścią art. 94a ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (tekst jedn.: Dz.U.2008.45.271 ze zm., dalej: „Prawo farmaceutyczne”) zabroniona jest reklama aptek i punktów aptecz-nych oraz ich działalności, przy czym nie stanowi reklamy informacja o lokalizacji i godzinach pracy apteki lub punktu aptecznego. jeżeli zatem informacja o aptece lub punkcie aptecznym zawierać będzie tylko dane o lokalizacji i godzinach pracy, to nie będzie to stanowiło naruszenia przepi-sów Prawa farmaceutycznego.

należy pamiętać, że zgodnie z polskimprawem,organem powołanym do sprawowania nadzoru i kontroli przestrzegania prawa pracy jest Państwowa Inspekcja Pracy


prawo



@

Jestem magistrem farmacji. Chciała-bym prosić o pomoc w obliczeniu stażu pracy niezbędnego do objęcia stanowi-ska kierownika w aptece. Poniżej załą-czam przebieg mojej kariery zawodowej: 2007 r. – rok ukończenia studiów, 6-miesięczny staż, 2 lata i 3 miesiące – praca w aptece

otwartej, 9 miesięcy zwolnienia lekarskiego

(ciąża), 5-miesięczny urlop macierzyński, 1 rok – urlop wychowawczy.

zgodnie z treścią art. 88 ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (tekst jedn.: Dz.U.2008.45.271 ze zm., dalej: „Prawo farmaceutyczne”) kierownikiem apteki może być farmaceuta w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich (tekst jedn.: Dz.U.2008.136.856 ze zm.), który nie przekroczył 65. roku życia i ma co najmniej 5-letni staż pracy w aptece lub 3-letni staż pracy w aptece, w przypadku, gdy posiada specjalizację z zakresu farmacji aptecznej. Przepisy Prawa farmaceutycznego nie zawierają uregulowań dotyczących obliczania stażu pracy farmaceuty w tym zakresie, ale zgodnie z interpretacją naczelnej rady aptekarskiej potwierdzoną przez Wojewódzki Sąd administra-cyjny (wyrok WSa w Warszawie z dnia 20.11.2007 r., VII Sa/Wa 1389/07) farmaceuta, aby móc starać się o stanowisko kierownika apteki, winien legitymować się sta-żem pracy w aptece w pełnym wymia-rze czasu pracy. Ponieważ termin „staż

pracy” nie został w przywołanej ustawie wyjaśniony, naczelna rada aptekarska przyjmuje interpretację, zgodnie z którą można brać w tym wypadku pod uwagę zarówno pracę świadczoną w ramach stosunku pracy, jak i na podstawie umowy cywilnoprawnej.z przywołanego w pytaniu przebiegu kariery zawodowej, do stażu pracy:a) nie można zaliczyć 6-miesięcznego

stażu, odbywanego na podstawie art. 2 b ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich (Dz.U.1991.41.179 ze zm.), gdyż ten staż wykonywany jest w ramach zdobywania uprawnień zawodowych farmaceuty i ma cha-rakter dydaktyczny, a nie charakter świadczenia pracy,

b) można zaliczyć pracę w aptece wyko-nywaną czy to na podstawie umowy o pracę, czy to na podstawie umowy cywilnoprawnej, z zastrzeżeniem, że praca ta wykonywana była w pełnym wymiarze czasu pracy (o czym wyżej),

c) można zaliczyć okres czasowej nie-zdolności do pracy wskutek choroby (również przypadającej w okresie ciąży),

d) można zaliczyć okres przebywania na urlopie macierzyńskim,

e) można zaliczyć okres przebywania na urlopie wychowawczym.

Oznacza to, że pani staż pracy wynosi obecnie 4 lata

i 7 miesięcy.

nie stanowi reklamy informacja o lokalizacji i godzinach pracy apteki lub punktu aptecznego

prawo


opieka farmaceutyczna

R E

K L

A M

A

zapytaj ekspertana pytania internautów borykających się z problemem opryszczki zadawane za pośrednictwem strony www.bezopryszczki.pl odpowiada dorota bystrzanowska, specjalista dermatolog high-med przychodnia specjalistyczna.

Jakie czynniki uaktywniają wirusa opryszczki? Co mogę zrobić, aby uniknąć zakażenia zimą?

Wiele czynników środowiskowych oraz tych związanych z ogólnym stanem zdrowia człowieka jest odpowiedzialnych za możliwość indukowania zakażeń nawrotowych opryszczki. Do częstych czynników zewnętrznych należą urazy skóry, w tym mikrourazy powstałe w wyniku promieniowania ultrafioletowego, zabiegów kosmetycznych, takich jak mikrodermabrazja, depilacja czy peelingi chemiczne, zabiegów laserowych lub stosowania środków miejscowo drażniących, np. retinoidów. jeśli chodzi o czynniki ogólne mogące spowodować uaktywnienie wirusa HSV-1 możemy wymienić przede wszystkim zmniejszenie odporności komórkowej organizmu, stosowanie leków immunosupresyjnych oraz choroby przebiegające z gorączką. Silne oziębienie, stres oraz miesiączka to także czynniki sprzyjające nawrotom opryszczki. Unikanie wychłodzenia organizmu i infekcji zimą, a także ograniczenie stresogennych sytuacji zmniejszy prawdopodobieństwo nawrotów.

Czy możliwe jest, że opryszczka wystąpiła u mnie w załamaniu nosa lub w nosie? W jakich

dziwnych miejscach mogę się jej jeszcze spodziewać?

Do zakażenia wirusem opryszczki dochodzi w wyniku bezpośredniego kontaktu błony śluzowej lub uszkodzonej skóry osoby zdrowej ze zmianami skórnymi czy śliną osoby zakażonej (bądź bezobjawowego nosiciela). jednak zakażenie może powstać również w wyniku autoinokulacji – samozakażenia, czyli rozdrapania świeżych zmian i przeniesienia wirusa w inne miejsce. W tym mechanizmie zmiany o charakterze opryszczki mogą pojawić się w zasadzie wszędzie – na pośladku, na tułowiu, na twarzy. może też dojść do zakażenia wału paznokciowego – przy ssaniu palca lub zapalenia gałki ocznej, jeśli osoba zakażona trze oczy.

Planuję wyjazd na narty z rodziną. Jak mogę się zabezpieczyć na wypadek opryszczki?

Przy częstych nawrotach opryszczki, wiedząc, co indywidualnie może zwiększyć częstość jej nawrotów, należy unikać w miarę możliwości czynników wywołujących wykwit. Do najczęstszych należą przechłodzenie ciała, zbyt intensywne nasłonecznienie (także zimą na stoku), przemęczenie, alkohol, ale

również czekolada. jeśli nawroty są częste, zwłaszcza w danym okresie czy w kon- kretnych sytuacjach, należy wcześniej rozważyć stosowanie suplementacji zwiększającej odporność organizmu, np. stosując po konsultacji z lekarzem doustną terapię acyklowirem.

Dlaczego acyklowir podawany w formie doustnej jest skuteczniejszy niż acyklowir w formie maści?

acyklowir jest dostępny w formie leku do stosowania zewnętrznego, doustnego i dożylnego. Lek ulega aktywacji głównie w komórkach zakażonych HSV, wykazując znaczną skuteczność w hamowaniu replikacji HSV-1. Lek podany w fazie początkowej tzw. objawów prodromalnych lub w pierwszych 24 godzinach choroby znacznie przyspiesza gojenie zmian skórnych i łagodzi objawy bólowe. Leczenie doustne jest skuteczniejsze ze względu na ogólne działanie leku i na zapewnienie odpowiedniego stężenia przeciwwirusowego. Leczenie doustne jest zalecane zwłaszcza w zakażeniu pierwotnym oraz w przypadku

częstych i ciężkich nawrotów.

autor:drdorotaBystrzanowskaspecjalista dermatolog high-med przychodnia specjalistyczna


@Podyskutujotymnaforum!

12PH017_Heviran Prasa_wektory.indd 1 11/27/12 1:00 PM



wpływlGGna układ odpornościowy

ponad 75% komórek limfatycznych całego układu odpornościowego człowieka znajduje się w błonie śluzowej jelit. można więc śmiało wysunąć tezę, że to właśnie jelita wraz ze złożoną mikroflorą bakteryjną w głównej mierze odpowiadają za odporność ustroju.

R E

K L

A M

A

przewód pokarmowy człowieka zasiedla ok. 1014 bakterii reprezentujących prawie 500 szczepów. Większości z nich nigdy nie udało się wyhodować w warunkach laboratoryjnych, nieliczne zostały wyizolowane i uznane za mikroor-ganizmy probiotyczne. Spełniają one kilka kryteriów: pochodzą z naturalnej mikroflory

jelit człowieka, są oporne na działanie soku żołąd-

kowego i soli żółciowych, mają zdolność adhezji do nabłon-

ka jelit i kolonizacji jelit, wykazują aktywność antagoni-

styczną wobec patogenów układu pokarmowego i nie wykazują dzia-łania chorobotwórczego.

Właściwości probiotyczne wykazano tylko u nielicznych szczepów bakterii kwasu mlekowego, m.in. Lactobacillus acidophillus, L. rhamnosus GG, L. reuteri oraz drożdży Saccharomy-ces boulardii. Spośród nich szczep Lactobacillus rhamnosus GG został zbadany i opisany w publikacjach na-ukowych najszerzej.Liczne badania naukowe dowiodły, że drobnoustroje mikroflory bakteryjnej (endogenne czy też pochodzące z su-plementacji) są głównym czynnikiem stymulującym układ immunologicz-ny. mają one zdolność aktywacji róż-nych komórek tk. limfatycznej zwią-zanej z błoną śluzową jelit GaLt (ang. gut associated lymphoid tissue).

Układ GaLt wytwarza około 80% wszystkich immunoglobulin, co najmniej 50% limfocytów naszego organi-zmu pochodzi właśnie z tego obszaru. Do cech charaktery-stycznych tego układu należy wytwarzanie przeciwciał klasy Iga – wyłapują one antygeny i uniemożliwiają im przejście przez śluzówkę do wnętrza organizmu.

Udowodniono, że probiotyki akty-wując układ GaLt: wzmagają aktywność fagocytar-

ną granulocytów i makrofagów, aktywują komórki nk (ang.

natural killer), indukują syntezę cytokin, modulują zdolność prezentacji

antygenu limfocytom t.

tym samym bakterie probiotyczne stanowią podstawowy czynnik re-gulujący funkcje układu odporno-ściowego.

Piśmiennictwo:1. Heczko PB, Strus M, Jawień M, Szymański H. Medical applications of probiotics. Wiad. Lek. 2005; 58 (11-12): 640-62. Górska S, Jarząb A, Gamian A. Bakterie probiotyczne w przewodzie pokarmowym człowieka jako czynnik stymulujący układ odpornościowy. Postępy Hig. Med. Dośw., 2009; 63: 653-6673. Michałkiewicz J, Krotkiewski M, Gackowska L i inni. Immunomodulujący wpływ probiotyków na reakcje odpornościowe. www.imed.pl,

22.11.2012


@

autor:mgrfarm.Annajakowska

wartopamiętać:szczep Lactobacillus rhamnosus gg (Lgg) oprócz stymulacji układu odpornościowego stosowany jest w leczeniu:• zakażeń rotawirusowych,

biegunek poantybiotykowych i „biegunek podróżnych” – skraca czas trwania biegunki, zwiększa poziom przeciwciał przeciwko rotawirusom, redukuje adhezję bakterii patogennych (e. coli, salmonelli, shigelli) do nabłonka jelit, chroniąc organizm przed zakażeniem,

• alergii pokarmowej – podanie probiotyku Lgg w okresie perinatalnym dwukrotnie zmniejsza występowanie atopowego zapalenia skóry u dzieci,

• choroby crohna,• próchnicy zębów.



rolafarmaceutyw leczeniu zakażeńi stanów zapalnych oka

spojówka może być skolonizowana florą bakteryjną skóry, nie dając żadnych objawów, a u dzieci i młodzieży infekcyjne zapalenie spojówek rozwija się w wyniku przeniesienia bakterii z górnych dróg oddechowych bądź kontaktu z rówieśnikami nosicielami lub chorymi.

autor:drn.med.marzennaBartoszewiczspecjalista mikrobiologii, katedra mikrobiologii uniwersytetu medycznego we wrocławiu

R E

K L

A M

A

bakteryjne zapalenie spojó-wek najczęściej wywołują Streptococcus pneumonie, Streptococcus pyogenes, Staphy-lococcus aureus, Haemophilus influence, Neisseria meningitidis, Pseudomonas aeruginosa i inne pa-łeczki Gram ujemne. często pacjen-ci nie zasięgają porady lekarskiej, lecz przychodzą do apteki z prośbą o dobranie im odpowiedniego preparatu. kryterium wyboru an-tybiotyku i prognozowania skutecz-ności klinicznej stosowane przez farmaceutę to parametry Pk/PD, takie jak oddziaływanie pomiędzy antybiotykiem a drobnoustrojem, występowanie efektu postantybio-tykowego, zmiany stężenia leku w surowicy krwi, przenikanie do miejsca zakażenia. Pewna liczba antybiotyków została przygoto- wana do stosowania w okulistyce, a miejscowe podawanie substancji leczniczych odgrywa główną rolę[1]. aminoglikozydy są grupą antybio-tyków o działaniu bakteriobójczym, których efekt działania zależy od stężenia antybiotyku w środowisku. transport i działanie aminogliko-zydów odbywa się w trzech etapach, co znacznie utrudnia bakteriom wytworzenie mechanizmów oporno-ści lub spowalnia ten proces. nie wszystkie antybiotyki tej grupy wykazują identyczną aktywność wobec określonych szczepów bakteryjnych[2]. najwięcej szczepów

opornych stwierdza się na genta-mycynę i tobramycynę, najmniej szczepów opornych na amikacynę, która ma szeroki zakres działania zarówno na G– pałeczki jak i G+ ziarniaki (Staphylococcus, Ente-rococcus w wysokich stężeniach, synergistycznie z beta-laktamami). 0,3% siarczan amikacyny w postaci kropli do oczu działa wyłącznie miejscowo na gałkę oczną i jedynie w niewielkiej ilości przenika do krwioobiegu.

Warto zwrócić uwagę na wskazania do stosowania amikacyny w kroplach do oczu, a także na zalety stosowania tej grupy leków, czyli szybki efekt bakteriobójczy, unikatowy efekt post antybioty-kowy (PaE), a także aktywność niezależną od inokulum i brak na-rastania oporności podczas leczenia oraz najsłabszą indukcję szczepów opornych przez amikacynę[3]. rów-nież szerokie działanie przeciwbak-teryjne spowodowane skojarzeniem antybiotyków przy równoczesnym łagodzeniu odczynu zapalnego i świądu daje zastosowanie innego aminoglikozydu – neomycyny, a także gramidacyny i flu-orohydrokortyzonu. takie leczenie skojarzone daje efekt addycji w mechani-zmie bójczym antybiotyków, z równoczesnym działaniem przeciwzapalnym sterydu.

Ważną rolą farmaceuty jest rów-nież uświadomienie pacjentowi, że leczenie na własną rękę preparata-mi Otc nie może być długotrwałe. Gdy pacjent powraca do apteki po kolejne leki, można zasugero-wać mu wizytę u okulisty. Warto zwrócić uwagę pacjenta, że szybkie wdrożenie leczenia antybiotykiem zaleconym przez okulistę to szyb-sze pozbycie się problemu i tańsza terapia.

Przypisy:1. Ocular infections: rational approach to antibiotic therapy. Mulla Summaiya A1, Khokhar Neeta D2, Revdiwala Sangita B2. Department of Microbiology, Government Medical College, Surat-395001, Gujarat.2. Aminoglycoside Resistance in ICUs: Are We Running out of Drugs, for Bad Bugs. Mojtaba Mojtahedzadeh* and Laleh Mahmoudi Copyright © 2011 by School of Pharmacy Shaheed Beheshti University of Medical Sciences and Health Services.3. Susceptibility trends of Pseudomonas from ocular Lesions M. Petel, B. Lavingie; Guajarat Medical Journal, August 2009

Vol. 64 No2.


@

12PH003_Biodacyna_Prasa_wektory.indd 1 11/29/12 12:51 PM


psychologia

co porabia twój umysł, kiedy ty pracujesz? pracuje z tobą? a może usilnie stara się odpocząć lub w kółko powtarza: „mam już dość?”. możliwe też, że snuje marzenia o wakacjach albo zajmuje się rozlicznymi niezrealizowanymi sprawami… a może wszystko po trochu? zaskakujące, co potrafi wyprawiać nasza uwaga podczas wykonywania rozmaitych rutynowych czynności, jeśli tylko „spuścić ją na chwilę z oka”.

jeśli nie jesteśmy skoncentrowani na działaniu, pracujemy jakby na automatycznym pilocie. Gdy prowadzimy rano samochód albo je-dziemy do pracy autobusem, więcej jest w tym planowania bliższej lub dalszej przyszłości albo wspominek z poprzed-niego dnia, niźli samego prowadzenia. to samo zresztą dzieje się na ogół w pracy. Wiele osób pewnie spyta, co w tym złego? Przecież dzięki takiej „nieobecności”, czas w podróży czy w pracy szybciej mija, a my wydajemy się jakby mniej zmęczeni…

W przypadku dobrze opanowanych, „mechanicznych” czynności faktycz-nie podróżowanie myślą w inne rejony na ogół nie jest groźne. Dla większości ludzi z naszego kręgu kulturowego stało się to jednak trwałym nawy-kiem. tak jak nie kontrolujemy bicia naszego serca, tak też nie panujemy nad myślami – i nawet (z definicji) tego nie zauważamy! a gdy myśli znajdują się daleko od działania również wtedy, gdy sytuacja wykracza poza ramy rutyny albo gdy pojawia się jakaś zaskakująca infor-macja, wówczas także i to uchodzi naszej uwadze. Prowadzenie samo-chodu dostarcza dobrego przykładu. Wystarczy zmiana organizacji ruchu na dobrze znanym odcinku i już może być bardzo groźnie. jeszcze lepszych przykładów dostarczyć może praca za pierwszym stołem. tutaj rozproszona uwaga i związane z tym pominięcie części informacji prowadzi prędzej czy później do błędów, które mogą drogo kosztować nie tylko nas.

Sztuka koncentracji uwagi na mówią-cym i jego potrzebach jest jednym z najważniejszych warunków skutecz-nej rozmowy, zwłaszcza o charakterze wywiadu farmaceutycznego. Dotyczy to działania w każdej dziedzinie, a argument „mniejszego zmęcze-nia” czy „wypoczynku” przy pracy dzięki rozproszeniu jest pozorny. Gdy jesteśmy naprawdę skoncentrowani, osiągamy lepsze rezultaty w krótszym czasie. tym samym więcej czasu zostaje na rzeczywisty odpoczynek! Bolesnym paradoksem rozproszonej uwagi jest także fakt, że jeśli nie potrafimy skupić się na pracy, to na ogół… nie potrafimy się również od niej oderwać. rzeczywisty głęboki i „intensywny” relaks jest dostępny wyłącznie dla ludzi, którzy opanowali sztukę skupienia uwagi.

tych kilka uwag pozwala przejść do części praktycznej. celowe koncentro-wanie uwagi, jak się okazuje, nie jest gotowym darem z niebios, z którego to daru korzystamy lub nie, ale jest to prawdziwa sztuka. a mistrzostwo w tej sztuce, jak w każdej innej, oznacza co najmniej dwie rzeczy (i wymaga tychże): stworzenia odpo-wiedniej oprawy oraz wprawy, czyli treningu.zacznijmy od oprawy. jedną z naj- prostszych rzeczy, które możemy zro-bić w celu poprawienia koncentracji jest… usunięcie czynników rozpra-szających, tzn. atakujących „z ukry- cia” nasze zmysły. Eliminacja roz- rzuconych czasopism czy notatek z biurka odciąży wzrok. zamknięcie

podzielna uwaga to mit – słuchanie radia i pisanie tekstu odbywa się nie przez nałożenie dwóch czynności, ale przez szybkie i energochłonne przełączanie uwagi

autor:drtomaszSkalskisocjolog, wykładowca uniwersytetu śląskiego, wyższej szkoły biznesu w dąbrowie górniczej i wyższej szkoły zarządzania ochroną pracy w katowicach, trener zarządzania i technik menedżerskich

koncentrujsię!


psychologia

drzwi, odcięcie się od hałasu (choćby przez użycie odpowiedniego sprzętu dousznego), wyłączenie radia – uwol-ni słuch. Wygodne krzesło i właściwa postawa – pomoże zmysłowi dotyku. Warto pamiętać, że podzielna uwaga to mit. Słuchanie radia i pisanie tekstu odbywa się nie przez nałożenie dwóch czynności, ale przez szybkie (i energochłonne) przełączanie uwagi. nie dotyczy to odpowiednio dobranej muzyki – warunkiem jest jednak, by nie było tam zrozumiałego tekstu, szybkich zmian czy agresywnych brzmień.

naszą koncentrację poprawi też przestrzeganie zasad higieny pracy umysłowej. Odpowiednia ilość tlenu, a więc okresowe wietrzenie (także zimą!), zaopatrzenie w energię – najlepiej niewielkie posiłki co 2-3 godziny, zaopatrzenie w wodę,a nie tylko kawę czy herbatę, ok. 8 szklanek w ciągu dnia – oto najważ-niejsze elementy tej higieny. niedobór (lub nadmiar) cukru, brak tlenu czy odwodnienie nie tylko przeszkadzają w skupieniu uwagi, ale upośledzają działanie całego układu nerwowego. Bezwzględnie należy też doliczyć do tego zestawu przerwy w pracy (choć-by kilkuminutowe) w odstępach ok. półtoragodzinnych. Umysł potrzebuje okresowego „wyłączania” i nawet najwięksi mistrzowie koncentracji będą mieli problemy z utrzymaniem uwagi przez dłuższy czas. W prze-rwie dobrze jest „zmienić okoliczno-ści”, świetnie byłoby się przewietrzyć, przeciągnąć, jeszcze lepiej wykonać kilka szybkich ćwiczeń gimnastycz-nych, np. zaczerpniętych z jogi. to naprawdę działa!

Drugą częścią troski o koncen-trację powinien być… trening samej koncentracji. jeśli przez lata ćwiczyliśmy rozpraszanie się, zdolność koncentrowania uwagi nie powróci automatycznie po usunięciu czynników rozpraszających, nawet przy zachowaniu zasad higieny. na szczęście ćwiczenia z tej dziedziny nie są ani specjalnie męczące (no, może niektóre), ani nieprzyjemne. Oto dwa z wielu możliwych sposobów trenin-gu. nawet najprostsze ćwiczenia tego rodzaju przynoszą efekty. Warunek jest zawsze ten sam: regularność.1. Ćwiczenie uważności: cokolwiek

robisz, staraj się być świadomy

wykonywanej czynności i celu, któremu ona służy. Staraj się nie hipotetyzować na temat dalsze-go ciągu i nie omawiać w myśli tego, co robisz. Skup się na samej czynności. jednocześnie pilnuj głębokiego, przeponowego odde-chu. Będziesz poruszać się trochę wolniej, za to z większą gracją i swobodą. Osobiście lubię ćwiczyć uważność podczas jazdy samocho-dem. Wymaga to jednak rezygna-cji z radia i przeniesienia uwagi na to, co robię i co dzieje się wokół. Po pewnym czasie pole uwagi poszerza się, a samo prowadzenie staje się spokojne i wyważone (co ciekawe, spokój nie opuszcza mnie wówczas nawet w korku…).

2. koncentracja przy wykorzystaniu zmysłów. Wystarczy poświęcić kil-ka minut, najlepiej rano, i wykonać któryś z wariantów ćwiczenia: Wzrok: znajdź sobie jakiś obiekt

(obrazek czy symbol – może być niemigocząca świeca) i obser-wuj go, uważając, by myśli nie odpływały od przedmiotu uwagi (dobrym przedmiotem jest tarcza analogowego zegarka). zacznij od 2-3 minut, a następnie stopniowo wydłużaj czas ćwiczenia.

Słuch: przez kilka minut wsłuchuj się w otaczające dźwięki; spróbuj wyłowić jakiś jeden charakte-rystyczny element tła, a następnie w całości poświęć uwagę tylko jemu

(może to być szczekanie psa czy dźwięk pracującej w oddali kopar-ki). nie słuchaj żadnych innych dźwięków. Stopniowo wydłużaj czas ćwiczenia.

Dotyk: usiądź wygodniez zamkniętymi oczami i prostym kręgosłupem i poświęć kilka minut na wewnętrzną wędrówkę po odczuciach z własnego ciała; uświadamiaj sobie po kolei: co czują moje palce u stóp, pięty, łyd-ki, uda itd., aż po czubek głowy. Głęboko i spokojnie oddychając przeskanuj całe ciało, potem prze-ciągnij się i wróć do obowiązków. Ćwicz regularnie, a efekty cię zaskoczą.

a dla osób, którym mogłoby braknąć motywacji, na koniec jeszcze jeden argument za podjęciem treningu koncentracji. Uwaga nieustannie skupiona na przeszłości lub przyszło-ści oznacza najczęściej, że nieustan-nie albo się martwimy, albo czegoś lękamy. tymczasem prawdziwe życie oraz oferowane przez nie szanse przeciekają nam przez palce! to, co istotne, dzieje się zawsze „teraz”, nie wczoraj czy jutro. Przez całe życie mamy do wykorzystania jedynie ten

moment. Skupmy się na nim. Powodzenia!


@

jeśli przez lata ćwiczyliśmy rozpraszanie się, zdolność koncentrowania uwagi nie

powróci automatycznie po usunięciu czynników

rozpraszających, nawet przy zachowaniu zasad higieny


prowadzenie apteki

remanentw apteceprzed nami koniec roku i tradycyjnie, niczym bumerang powraca temat remanentów i inwentaryzacji towarów znajdujących się w aptece. w swojej praktyce jeszcze nie spotkałem placówki, dla której wykonanie tego obowiązku byłoby sprawą łatwą, prostą i przyjemną. zbliżający się termin wykonania remanentu wprowadza pewną nerwowość i obawę przed czekającym ogromem pracy i… jego wynikami.

czym jest remanent? Spotkacie się Państwo z kilkoma definicjami, ale chyba najczytelniejszą jest ta, która określa go, jako spis będący ustawowym obowiązkiem podmiotu go-spodarczego, wynikającym bezpośrednio z ustawy o rachunkowości, a mającym na celu ustalenie rzeczywistego stanu ak-tywów i pasywów. Słowem, to czynność mająca na celu najpierw zbadanie fak-tycznej ilości towarów posiadanych przez przedsiębiorstwo, a następnie uzgodnie-nie tego stanu z ilością wynikającą z odpowiednich dokumentów, jak faktu-ry, Pz-ki, raporty kasowe oraz ze stana-mi w komputerowym programie handlo-wo-magazynowym, którym posługuje się apteka. jeżeli w trakcie remanentu okaże się, że ilości są niezgodne, należy skorygować dokumenty na podstawie odpowiednich przepisów prawa i proce-dur obowiązujących w danym przed-siębiorstwie (aptece). Głównym celem inwentaryzacji jest więc skonfrontowanie danych ewidencyjnych z rzeczywistością i ustalenie rzeczywistego stanu aktywów apteki (przedsiębiorstwa).

remanent nie musi być zmorą dla pra-cowników i dezorganizować działalności apteki. Inwentaryzacja może być prze-prowadzana ręcznie (niestety, jeszcze spora część aptek dokonuje tego metodą tradycyjną) lub za pomocą narzędzi informatycznych, wspomaganych przez sprzęt elektroniczny. można ją przepro-wadzić we własnym zakresie lub zlecić firmie zewnętrznej. coraz więcej pod-miotów prowadzących apteki decyduje się na wsparcie tego procesu ze strony wyspecjalizowanych firm zewnętrznych, gdyż prowadzi to do oszczędności czasu i funduszy. Średni czas wykonania

remanentu przy zastosowaniu nowocze-snych narzędzi to ok. 6-10 godzin (w zależności od wielkości stanu ma-gazynowego, ilości asortymentu oraz przygotowania apteki do remanentu). W porównaniu do tradycyjnie przepro-wadzanych remanentów zyskuje się 2-, 3-krotne skrócenie czasu niezbędne-go do wykonania pełnej inwentaryzacji, co umożliwia wykonanie całej operacji poza godzinami czynności apteki (nawet w porze nocnej), bez potrzeby jej zamy-kania na czas trwania remanentu.

nowoczesna inwentaryzacja to szybka i dokładna metoda dokonywania spisu z natury w oparciu o odpowiednie zaple-cze, określane jako zasoby techniczne, ludzkie (personalne) i organizacyjne. zasoby techniczne to m.in. przenośne terminale do odczytu kodów kreskowych, kolektory i konwertery danych oraz opro-gramowanie do przetwarzania zebranych danych. zasoby ludzkie to kompetentny personel własny lub zewnętrzny, odpo-wiednio przeszkolony i rzetelny, który odpowiada za prawidłowe wykonanie spisu i zbierania niezbędnych do jego wykonania danych. Bardzo istotna jest także organizacja i umiejętności, bez nich nie uda nam się przeprowadzić sprawnie remanentu. najistotniejsze są takie elementy jak: metodologia pracy, opracowanie jasnych i czytelnych proce-dur inwentaryzacyjnych i kontrolnych.

W praktyce wykonuje się różne rema-nenty/spisy z natury. W zależności od przyczyn i potrzeb rozróżniamy m.in. inwentaryzacje: okresowe (np. roczna), przed zmianą na stanowisku kierow-

nika apteki,

dokonywane w celu sprawdzenia wszelkiego rodzaju braków i niezgod-ności.

Dodatkowo ustawodawca określił kata-log sytuacji i terminów nakładających obowiązek przeprowadzenia spisu z natury (inwentaryzacja okresowa): na dzień 1 stycznia i na koniec roku

podatkowego, na dzień rozpoczęcia/zakończenia lub

likwidacji działalności, przy zmianie wspólnika lub zmianie

proporcji udziałów, w przypadku działań kontrolnych,

poprzez zarządzenie naczelnika wła-ściwego urzędu skarbowego.

niezależnie od tego, kto wykonuje remanent w naszej aptece, do inwen-taryzacji musimy się odpowiednio przygotować. Poniżej lista czynności niezbędnych do przeprowadzenia prawidłowej inwentaryzacji zapasów – materiałów, towarów, produktów gotowych i półproduktów:1. W miarę możliwości powinniśmy

uregulować wszelkie kwestie formalne związane z obrotem towarowym w naszej aptece.

2. Wprowadzamy zaległe faktury, doku-menty i korekty.

3. Przeprowadzamy szczegółową kontro-lę towarów przeterminowanych i ściągamy je raportami ze stanów.

4. tak samo postępujemy z preparatami w kolejce i lekami wstrzymanymi, któ-re powinny być przywrócone na stan.

5. już podczas nanoszenia różnic rema-nentowych nie wolno dokonywać wprowadzania dokumentów zakupu oraz dokonywać jakichkolwiek opera-cji sprzedaży czy obrotu towarowego w obrębie systemu informatycznego!

autor:mgrfarm.maciejkarbowiakprezes firmy doradczej „new concept”, specjalista w zakre-sie zarządzania i trade marketingu na rynku farmaceu-tycznym

R E

K L

A M

A

prowadzenie apteki

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

Acidolac_205x297_FP_121116.ai 1 11/19/12 10:17


prowadzenie apteki

niedobory zawinionewedług interpretacji sporej części urzędów skarbowych nie stanowią kosztu uzyskania przychodu


@Podyskutujotymnaforum!

6. W większości programów wykonanie spisu z natury wymaga zerowania stanów, dlatego też towary, które wprowadzimy czytnikami do różnic (podczas spisu z natury), staną się naszym faktycznym stanem magazy-nowym – to, co nie zostanie wczytane, będzie stanem zerowym.

7. aby wykonać remanent kontrolny, ko-niecznie należy w pierwszej kolejności wykonać archiwizację danych.

8. Spis z natury powinien być udoku-mentowany i zawierać m.in.: nazwę firmy/właścicieli, datę sporządzenia, ponumerowane arkusze spisu z natu-

ry z pozycjami towaru, specyfikację ilościowo-wartościową

stwierdzonego towaru, łączną wartość spisu z natury, sprawozdanie ze spisu z natury, oświadczenia osób materialnie odpo-

wiedzialnych, protokoły różnic inwentaryzacyjnych, wyjaśnienie różnic inwentaryzacyj-

nych, opis – „spis zakończono na pozycji...”, podpisy komisji i właścicieli.

należy pamiętać, że dokumentacja inwentaryzacyjna powinna zawierać także: harmonogram inwentaryza-cji, decyzję kierownika jednostki (właściciela, zarządu) o terminie przeprowadzenia inwentaryzacji i składzie komisji inwentaryza-cyjnej (wybór przewodniczącego komisji) oraz sprawozdanie komisji inwentaryzacyjnej.

Po zakończeniu inwentaryzacji należy przystąpić do ustalenia i rozliczenia różnic inwentaryzacyjnych – rozbież-ności pomiędzy stanem ewidencyjnym (program magazynowy) a stanem rzeczywistym (spis z natury): ilościowo-wartościowych, ubytków naturalnych, zawinionych lub nie.

różnice inwentaryzacyjne mogą stano-wić niedobór lub nadwyżkę. Przepisy nie określają szczegółowych zasad doko-nywania kompensat majątku objętego ewidencją ilościowo-wartościową. Dla-tego nadwyżki i niedobory leków mogą być wzajemnie kompensowane, jeżeli powstały w podobnych asortymentach, o zbliżonych właściwościach, podobnym wyglądzie opakowań itp., dotyczą tego samego spisu z natury i powstały w tym samym okresie rozliczeniowym oraz dotyczą tych samych osób odpowiedzial-nych materialnie.różnice remanentowe wynikają głównie z dwóch następujących powodów: zmiany naturalnych cech przedmiotów (w tym towarów przeterminowanych, nie ujętych w fazie przygotowań do remanentu) oraz najczęściej spotyka-nych – błędów i nadużyć popełnionych przez pracowników w ewidencji księgo-wej (omyłki liczbowe w dokumentacji i zapisach), pomyłki w przyjmowaniu i wydawaniu rzeczowych składników majątku, kradzieże i nadużycia.

Pamiętajmy, że tzw. bezsporne nad-wyżki stanowią przychód podatkowy. niedobory niezawinione w określonych przypadkach, w zależności od sposobu udokumentowania, mogą stanowić koszt uzyskania przychodu. niestety, niedobo-ry zawinione (najczęściej spotykane) wg interpretacji sporej części urzędów skar-bowych nie stanowią kosztu uzyskania przychodu (interpretacje poszczególnych US w tym zakresie są różne). Dlatego przywołam tu orzeczenie naczelnego Sądu administracyjnego w wyroku S.a./Wr 3114/95 z 23 stycznia 1997 r. poparte implementowaną VI Dyrekty-wą, z której wynika jednoznacznie, że nie należy korygować podatku naliczonego w przypadkach zniszczenia, utraty lub

kradzieży własności, o czym stano-wi art. 20(1)(b) tej Dyrektywy.

R E

K L

A M

A

prowadzenie apteki

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

DexaPICO_205x297_120802.ai 1 10/23/12 14:37


nauka

rozpoznanie bakteryjnej infekcji oczu dokonuje się zazwyczaj w oparciu o charakterystyczny obraz chorobowy. prawdopodobieństwo właściwego rozpoznania zależy przede wszystkim od umiejętnie przeprowadzonego wywiadu z pacjentem.

bakteryjne zapalenie spojówek jest bardzo powszechnym schorzeniem. W większości przypadków (infekcje nie-gonokoko-we) poprawa następuje po krótko-trwałej antybiotykoterapii lub doko-nuje się bez leczenia. W wyjątkowych przypadkach infekcji u noworodków (gonokoki) lub endemicznych obsza-rach zakażenia jaglicą (Chlamydia) może prowadzić do ślepoty. Proces zapalny powstaje wskutek uszkodze-nia zewnętrznej powłoki komórkowej (nabłonek spojówki i rogówki) stano-wiącej pierwszą barierę w szerzeniu się infekcji. ma to miejsce najczęściej u osób noszących soczewki kontak-towe, podczas pływania lub wskutek szerzenia się procesów infekcyjnych z innych miejsc (np. przecieranie oczu zanieczyszczonymi rękoma). Proces infekcyjny nie musi mieć charakteru zewnątrzpochodnego, w warunkach osłabienia organi-zmu może dochodzić do wzmożenia aktywności własnej flory bakteryj-nej, na którą składają się szczepy m.in. gronkowców i paciorkowców. W takich przypadkach najczęściej obserwujemy zapalenia o charakterze immunologicznym (pośrednie), w których organizm, broniąc się przed uszkodzeniem wywołanym przez obecność drobnoustrojów chorobotwórczych lub uwalnianych przez nie substancji (np. enzymów litycznych), uruchamia mechanizm odpowiedzi komórkowej.

rozpoznanie bakteryjnego zapalenia spojówek dokonuje się najczęściej w oparciu o charakterystyczny obraz chorobowy. Prawdopodobieństwo właściwego rozpoznania zależy od umiejętnie przeprowadzonego wy-wiadu. najczęstszym objawem jest sklejenie powiek przez gęstą treść, występujące bezpośrednio po przebu-dzeniu. charakterystyczna śluzowo-ropna wydzielina ma żółto-brunatną barwę, gromadzi się na brzegu rzęsowym lub w kącie wewnętrznym powiek. Podczas zbierania wywiadu zwracamy uwagę na możliwość urazu mechanicznego, kontakt z otoczeniem prezentującym podobne objawy w ciągu ostatniego tygodnia czy po-przedzające bądź towarzyszące scho-rzenia (zwłaszcza infekcje górnych dróg oddechowych, w ciągu 2 tygodni od ujawnienia się choroby oczu).

Podstawy postępowania zakładają ochronę mechaniczną przed sze-rzeniem się infekcji oraz działanie miejscowe przy użyciu kropli i maści zawierających szerokowachlarzowe antybiotyki. Ponadto każdorazowe mycie rąk po kontakcie z zakażonym miejscem, przemywanie przy pomocy środków dezynfekcyjnych, w tym podchlorynu sodu (roztwór 1:10 chlo-rowanego wybielacza do tkanin) lub płynów stosowanych w higienie po-wiek dostępnych w aptece bez recepty.antybiotykoterapia dobierana jest empirycznie, większość infekcji

Bakteryjnezapaleniaspojówek i powiekautor:drn.med.Andrzejmikitaklinika okulistyki, uniwersytet medyczny w białymstoku

Proces zapalny powstaje wskutek uszkodzenia zewnętrznej powłoki komórkowej stanowiącej pierwszą barieręw szerzeniu się infekcji


nauka


@

każda infekcja wymaga oddzielnych kroplidla jednego pacjenta

kończy się przed uzyskaniem wy-ników badań mikrobiologicznych posiewu pobranego z worka spo-jówkowego. Stosunkowo bezpieczne jest przyjmowanie antybiotyków aminoglikozydowych (4 razy dzien-nie) lub fluorochinolonów (zwykle 3-4 razy dziennie) w postaci kropli pochodzących z aplikatora wielokrot-nego użytku. coraz częściej pacjent otrzymuje leki w formie minimsów (niektóre fluorochinolony i antybio-tyki makrolidowe), które ograniczają ryzyko kontaminacji. W przypadku nasilonej reakcji zapalnej (ból, świąd, zaczerwienienie, obrzęk) okulista często decyduje się na preparaty złożone (antybiotyk ze steroidem – w Polsce wyłącznie ami-noglikozydy) lub dołącza niesteroido-wy lek przeciwzapalny. W przypadku stosowania dwóch i więcej preparatów należy zalecić 5-minutową przerwę między kolejnymi aplikacjami lub, jak to często doradzam chorym, stosowa-nie leków z różnych grup, aplikując co 2 godziny inny preparat.W przypadkach opornych infekcji, gdy po 3 dniach stosowania kropli nie obserwujemy efektu, bądź utrzymuje się uszkodzenie powierzchni spojówki/rogówki, zaleca się stosowanie maści, np. erytromycyny 0,5% na noc, lub 4-krotnie w trakcie dnia. należy jed-nak pamiętać, że zwiększona adhezja powierzchniowa może wpłynąć na

potencjał gojenia się lub dać początek reakcji toksycznej.Większość antybiotyków miejsco-wych stosowanych w objawowych postaciach infekcji bakteryjnych nie powinna być używana dłużej niż 7-10 dni. Wyjątek stanowią wtręto-we zapalenia spojówek, w których antybiotykoterapia miejscowa trwa 2-4 tygodnie. W wybranych przy-padkach, zwłaszcza gdy dochodzi do zapalenia pośredniego rogówki (nacieki brzeżne, od góry w przy-padku gonokoków, a w przestrzeni międzyszparowej w przypadkach wywołanych przez gronkowce), ko-nieczne jest oprócz leków złożonych (antybiotyk ze steroidem) włączenie leków doustnych (najczęściej doksy-cykliny, przyjmowanej początkowo 2x1 tabletka, a od 4-tej doby 1 ta-bletka 0,1 w godzinach porannych). antybiotykoterapia doustna działa bakteriostatycznie i zmniejsza aktywność enzymatyczną bakterii, co wpływa na ograniczenie uszko-dzenia tkankowego.

W obszarze powiek również dochodzi do rozwoju zmian o podłożu infekcyjnym. Ostre przypadki dotyczące zapalenia gruczołu łojo-wego (jęczmień), zapaleń przymieszkowych (czyraki) czy zmian liszajcowatych w obszarze

powiek. ze względu na silny stan zapalny wymagają szybkiej inter-wencji. W takich przypadkach sto-sujemy najczęściej antybiotykotera-pię doustną, miejscowo natomiast maści zawierające m.in. 2% metro-nidazol. Procesy przewlekłe, jak np. gradówka czy zapalenie brzegów powiek i spojówek, wymagają w pierwszym rzędzie zastosowania higieny powiek z użyciem ciepłych kompresów i masażu oraz usuwania osadów z krawędzi powiek i rzęs przy pomocy płynów micelarnych.

Farmaceuta ma ograniczone możli-wości leczenia bakteryjnych infekcji oczu. Warto natomiast – w ramach świadczenia opieki farmaceutycznej – doradzić, jak skutecznie aplikować krople, oczyszczać powierzchnię skóry

Documents

PRAKTYCZNY MAGAZYN DLA FARMACEUTÓW Farmacja · 2018. 6. 6. · POLPHARMA FARMACEUTOM Nr 12 (60) Grudzień 2012 Cena: 6,70 zł PRAKTYCZNY MAGAZYN DLA FARMACEUTÓW Farmacja praktyczna