Prezentacja Analiz Szwajcarskich

Przygotowanie:

Natalya Voloshyna, Bernhard Schmidt,

Patrick Sieber

Tłumaczenie:

Andrzej Michalak

Sanok, 25 czerwca 2012 r.

Zawartość prezentacjiWstęp

- Krótkie wprowadzenie przygotowane przez zespół badawczy

- Powód przeprowadzenia badań (Cel przeprowadzonych prac)

- Sposób ich przeprowadzenia (Podejście metodologiczne)

Część A: Szczegółowa analiza rynku na obszarze projektu

- Jakie są warunki ogólne ? (Ramy polityki)

- Co było ważne w zdobytych doświadczeniach ? (Ustalenia)

- Propozycje nadania kierunków w dalszej realizacji projektu

(Zalecenia)

Część B: Analiza doświadczeń szwajcarskich

- Rzeczy, o których należy pamiętać (Uwagi wstępne)

- Jakie przykłady ze Szwajcarii uważamy za interesujące ? (Ustalenia)

Cel przeprowadzonych prac (1)

Zapoznanie się z sytuacją w regionie (w wybranych obszarach

tematycznych)

Analiza stanu obecnego, potencjał i ograniczenia / utrudniania dotyczące

wybranych obszarów tematycznych, zalecenia i uwagi dla zespołu

wdrażającego projekt „Alpy Karpatom” ang.”The Alps for the Carpathians

(A4C)” (ocena zewnętrzna)

Prezentacja udanych przykładów ze Szwajcarii

Ustalenia z przeprowadzonych badań mające wesprzeć zespół A4C:

- Analiza sytuacji w obszarze projektu – ocena zewnętrzna

- Dostarczenie informacji o innych, ciekawych „ścieżkach”, które można

zastosować w projekcie oraz pomóc ustalić priorytety dotyczące zakresu

interwencji w projekcie

- Lista wybranych doświadczeń szwajcarskich, które można rozważyć jako

szczególne ważne dla projektu

Cel przeprowadzonych prac (2)

Następujące obszary tematyczne istotne dla przyszłości projektu były

oceniane w ramach przeprowadzonych prac:

Rozwój produktu lokalnego

Produkty i kosmetyki organiczne

Tematyczne szlaki turystyczne

Lokalny przemysł pamiątkarski

Usługi około turystyczne

Baza turystyczna

Podejście metodologiczne (1) ...Złożone systemy wymagają właściwego podejścia metodologicznego, aby

odnieść sukces ...

Analiza rynku w województwie podkarpackim, składała się z następujących

elementów:

- Interdyscyplinarny zespół specjalistów z wieloletnim doświadczeniem

umożliwia analizę rynku widzianą z różnych perspektyw

- Proces analityczny - trzy główne etapy :

i): Faza przygotowawcza (praca w biurze: przegląd kluczowych dokumentów,

informacje z Internetu)

ii): Wizyty w terenie – spotkania z wybranymi grupami (docelowe grupy

dyskutantów),

iii): Faza analityczna i sprawozdawczość

Podejście metodologiczne (2)- Teoretyczna podstawa analizy w formie dwóch testowych podejść

systemowych (metoda M4P, łańcuch wartości analizy) – obie metody

oferują odpowiednie narzędzia analityczne

- Okrężny tryb operacji z regularną pętlą sprzężenia zwrotnego,

przy udziale doświadczenia i wiedzy zespołu projektu A4C

(zleceniodawca)

Ocena zewnętrznych ekspertów ułatwia ukierunkowanie projektu

„Alpy Karpatom”

Znaczenie doświadczeń szwajcarskich dla realizacji projektu

(wymiana pomysłów, wspólne procesy uczenia się)

CZĘŚĆ A: Szczegółowa analiza rynku

RAMY POLITYCZNE Konwencja Karpacka

Siedem krajów „dzielących” pasmo górskie Karpat uzgodniło wspólne wspieranie

zrównoważonego rozwoju turystyki jako sektora o podstawowym znaczeniu dla całego

regionu.

UNWTO od dawna pracuje razem z UNEP, aby

włączyć turystykę do Konwencji Karpackiej,

jako jedną z najbardziej znaczących

działalności gospodarczych w tym obszarze.

Protokół w sprawie „Turystyki

Zrównoważonej” (przyjęty został podczas

CoP3 w Bratysławie, Słowacja, 25-27 maj,

2011) podkreśla potrzebę zwiększenia

pozytywnych korzyści płynących z rozwoju

zrównoważonej turystyki dla ekosystemów

oraz dobrobytu ludzi żyjących w Karpatach.

USTALENIA (1)

Województwo podkarpackie jest uważane za

marginalny obszar w Polsce, jako jeden z

najbiedniejszych w UE.

To oddziałuje na ruch turystyczny.

Region ten wprawdzie uzyskał w ostatnim

okresie duże fundusze - w szczególności na

zrównoważony rozwój regionalny i

ekoturystykę. Ważna sprawa – mądre

wykorzystanie tych funduszy.

.

Obszar projektu posiada znaczny potencjał rozwoju turystyki.

Kluczowym czynnikiem efektywnego rozwoju tego obszaru – musi

być spójna i wyrazista promocja, w której uczestniczą różne

podmioty.

USTALENIA (2)

Główne wartości regionu, na których powinna się opierać

strategia promocji: cczysta natura, lasy, przyroda, góry, duże otwarte przestrzenie, czyste

naturalne powietrze, dobra jakość produktów lokalnych; gościnni i otwarci mieszkańcy; dziedzictwo

historyczne; wielokulturowość, wolność.

Te cechy powinny być wzięte pod uwagę przy budowaniu wizerunku

turystyki w Karpatach.

USTALENIA (3)

Połoniny (obszar Bieszczadzkiego Parku Narodowego)

najważniejszym turystycznym magnesem (500'000

odwiedzających rocznie), innym magnesem jest Bieszczadzka

kolejka wąskotorowa (200'000 odwiedzających rocznie).

Jezioro Solińskie, Skansen w Sanoku, ale również dostępne

wyciągi narciarskie przyciągają dużą liczbę turystów. Szlaki

turystyczne, trasy rowerowe („Zielony Rower”), Szlak wodny

„Błękitny San” również przyciągają wielu odwiedzających

zainteresowanych turystyką przyjazną naturze. Prywatna

inicjatywa - produkcja szkła stała się również atrakcją (20 000

odwiedzających rocznie).

Działalność na obszarach Natura 2000 wydaje się być jedną z

najbardziej dyskusyjnych i konfliktowych kwestii dla

podmiotów lokalnych działających w sferze turystyki oraz

promocji produktu lokalnego.

USTALENIA (4)

Brak dobrze zaprojektowanej i przemyślanej kampanii

promocyjnej tego obszaru wychodzącej poza granice

kraju.

Istnieje wiele lokalnych atrakcji, które nie są „używane

jako atrakcje turystyczne”, ale posiadają potencjał, aby

się nimi stać.

Są to: kamienne kościoły, zamki i inne budowle

historyczne, architektura drewniana (kościoły), przedmioty,

kuźnie, młyny, ruiny budowli historycznych (np. Zamek w

Odrzykoniu, Zagorsk – klasztor karmelitów).

Ogólny brak spójnych działań oraz wymiany posiadanej

wiedzy wśród specjalistów gminnych odpowiedzialnych za

turystykę, liderów organizacji pozarządowych oraz

przedstawicieli biznesu w sferze rozwoju i promocji

produktów lokalnych.

USTALENIA (5)

Brak zrozumienia konieczności wspólnych działań na poziomie gmin Brak

postrzegania obszaru za jeden spójny turystycznie, który powinien być całościowo

promowany..

Brak powiązanych usług turystycznych (jedna z głównych luk dla rozwoju

turystyki)

Brak sprawnego systemu wymiany informacji.

Wymiana informacji jest istotna dla wzbogacenia oferty turystycznej - powinno to

skutkować „zatrzymaniem” turystów na dłużej w terenie.

USTALENIA (6)

Pensjonaty wiejskie – ich ilość szacuje się na około 1'500 sztuk, z

czego 240 jest członkami Stowarzyszenia Galicyjskie Gospodarstwa

Gościnne. Spośród tych 240, tylko 15 gospodarstw można zaliczyć

do kategorii prawdziwej agroturystyki (z własną hodowlą zwierząt,

produkcją lokalnej żywności, itd.). Chociaż oferowanie tego typu

akomodacji jest o wiele trudniejsze niż oferta tylko zakwaterowania

jako usługi, przewiduje się, że ta forma turystyki zrównoważonej ma

znaczący dodatkowy potencjał. Na obszarze realizacji projektu jest

miejsce na dodatkowe pensjonaty tego typu.

Ujednolicony system oznakowania lokalnego produktu byłby dobrą

okazją do poprawy marketingu produktów. "Made in Bieszczady" jest

dobrym pomysłem na początek, i to podejście powinno być dalej

promowane.

Corocznie odbywające się festiwale Bieszczadzkie Anioły mają

potencjał do stania się jednym z najważniejszych wydarzeń służących

promocji obszaru objętego projektem w przyszłości; w chwili

obecnej, zaprzestano ich kontynuacji.

Zalecenia (1)Przegląd zaleceń

• Rozróżniamy zalecenia tematyczne i proceduralne. Zalecenia

proceduralne mają uniwersalną ważność poprzez różnorodną tematykę

objętą badaniami.

Zalecenie proceduralne (1)

- Procesy zmian są wprowadzane przez ludzi - kluczowy czynnik

sukcesu realizacji małych projektów finansowanych przez projekt A4C

będzie bardzo zależał „wizji ludzi zmiany”, którzy będą mogli odnieść

korzyści z dotacji.

- Priorytetem będzie wsparcie obiecujących inicjatyw, procesów i sieci

organizacji, które już istnieją, a nie wyzwalanie zupełnie nowych:

pomagając im w profesjonalizacji i rozszerzeniu zakresu działalności,

tak aby osiągnąć większy wpływ i w ten sposób przyczynić się do

realizacji celu projektu (zmniejszenia różnic).

Zalecenia (2)Zalecenie proceduralne (2)

- Współpraca jako kluczowy czynnik sukcesu: preferowane będą wspólne

inicjatywy (wspólne działania), raczej niż pojedyncze działania, w przypadku

których często zbyt wiele zależy od osób fizycznych ("Czynnik współpracy")

- Trwałość: dostępność strategii dla długoterminowej stabilności poza okres

przyznawania grantów musi stanowić ważne kryterium wyboru a inicjatywy

wspierane przez projekt A4C mają pokazać, jak zamierzają funkcjonować bez

wsparcia z zewnątrz po zamknięcia projektu.

- Zapewnienie, że proponowane inicjatywy wpisują się i dalej uzupełniają

całościowy wybrany „obraz miejsca przeznaczenia”, który ma być przekazany

w ramach projektu

- Innowacyjne elementy: innowacyjność nie ogranicza się tylko do produktu /

usługi jako takiej, lecz może obejmować także sposób, w jaki rzeczy są robione,

np. innowacyjne formy współpracy pomiędzy różnymi zainteresowanymi

Zalecenia (3)Zalecenie proceduralne (3)

- Rozwój umiejętności: Budowanie zdolności i rozwój wysiłków

organizacyjnych („umiejętności miękkie"), raczej niż inwestycji sprzętowych:

jeśli mają być wspierane, muszą stanowić część systemowego podejścia, które

obejmuje również inne wymiary

- Jakościowy wzrost raczej niż cele ilościowe

- W szczególności ukierunkowanie na wysokiej jakości świadomego klienta,

który jest gotów zapłacić godziwą cenę za lokalne produkty i usługi, a nie za

dużą ilość w tanich segmentach.

- Znaczenie wspierania współpracy i wymiany z osobami spoza projektu A4C;

wzmocnienie ważnej więzi z drugim współfinansowanym przez Szwajcarię

projektem z rozwoju regionalnego („Alpejsko-Karpacki Most Współpracy”), i w

szczególności z drugim projektem realizowanym przez Fundację Karpacką-

„Karpaty przyjazne ludziom”

Zalecenia (4)

Zalecenie proceduralne (4)

- Zastosowane kryterium musi zapewnić, że ludzie z obszaru projektu

odniosą korzyści z realizacji projektu „Alpy Karpatom” i z

otrzymanych dotacji

- Zapewnienie minimalnej równowagi podziału terytorialnego dotacji na

całym obszarze projektu

- Zapewnienie, że system zostanie wprowadzony także w miejsca

adresowane do kobiet i zachęci je w uczestnictwie we wdrażaniu

projektu

- Zachowanie realizmu, jeśli chodzi o oceny, co może być osiągnięte w

ograniczonym czasie trwania projektu

Zalecenia (5)Zalecenie tematyczne (1)

- Tabelaryczne zestawienie wszystkich tematycznych ustaleń i zaleceń

przedstawionych w raporcie, w tym priorytetów do wsparcia w ramach

projektu A4C:– tabela str.23-26 z dokumentu: Raport przygotowany

przez Szwajcarską Fundację Rozwoju i Współpracy Międzynarodowej

HELVETAS Swiss Intercooperation z dnia 31 marca 2012 roku.

Zalecenia (6)Zalecenie tematyczne (2)

Lokalna żywność i produkty nie spożywcze

Sytuacja na obszarze projektu:

Jest bardzo wiele obiecujących produktów w tym segmencie, ale ich różnorodność

jest dość ograniczona, a inicjatywy są często trudno wzajemnie powiązane

Zidentyfikowane luki / braki :

Najważniejszą luką zidentyfikowaną przez zespół zewnętrzny jest brak

systematycznie zorganizowanej dystrybucji handlowej dla lokalnej żywności

rynkowej oraz produktów nie spożywczych

Zalecenia dla projektu A4C:

(i) Zapewnienie wsparcia dla uruchomienia nowych produktów końcowych, które

zapewnią wartość dodaną w regionie

(ii) Wsparcie / uwzględnienie w szczególności inicjatyw, które mają na celu

powstanie zrównoważonych systemów dystrybucji i / lub sieci punktów

sprzedaży produktów lokalnych

Zalecenia (7)Zalecenie tematyczne(3)

Usługi informacyjne/system informacji turystycznej

Sytuacja na obszarze projektu:

Wiele dobrych przykładów usług informacyjnych dla turystów w całym regionie,

ale przede wszystkim są one ograniczone do dedykowanego obszaru, który

jest mniejszy niż promień wizyt turystycznych

Zidentyfikowane luki / braki:

Zbyt mało informacji dostępnych, które pokrywają pełny zakres ofert

turystycznych z całego obszaru; brak efektywnej informacji oraz systemu

komunikacji pokrywających cały obszar

Zalecenia dla projektu A4C:

(i) Wsparcie dla produktów usług informacyjnych powinno być brane pod uwagę

w ramach projektu

(ii) Potrzeba stworzenia funkcjonującego systemu komunikacji i informacji w

średniookresowej perspektywie, który mógłby być wykorzystywany przez

dostawców usług lokalnych (np. hosty) – info o dostępnej ofercie

Zalecenia (8)Zalecenie tematyczne (4)

Strategia promocji regionu

Ssytuacja na obszarze projektu:

Dominujące głównie indywidualne wysiłki marketingowe

Zidentyfikowane luki / braki:

Ograniczone możliwości i wiedza o specyfice marketingu turystyki na

różnych szczeblach podmiotów

Zalecenia dla projektu A4C:

(i) Należy rozważyć zaoferowanie możliwości szkoleń marketingowych

dla lokalnych liderów, gmin i lokalnych grup działania

(ii) Opracowanie dla mieszkańców oferujących usługi turystyczne

specyficznego narzędzia marketingowego (podręcznik, serwis www)

z podstawowymi zasadami i zaleceniami w tym zakresie.

CZĘŚĆ B: Analiza doświadczeń szwajcarskich

Uwagi wstępne-Szwajcaria ma bogate doświadczenie w prezentacji zasobów naturalnych i kulturowych dla celów

turystycznych oraz promocji produktów lokalnych; działania te generują dodatkowy dochód;

-Wiele działań przyniosło dużo pozytywnych zmian dla mieszkańców górskich terenów Szwajcarii.

Lokalne inicjatywy były w stanie pomóc w przezwyciężeniu niektórych problemów społeczno-

gospodarczych. Proces jednakże czasami jest długotrwały i jest często wynikiem trwających

negocjacji pomiędzy różnymi grupami interesu

-Niektóre z udanych doświadczeń Szwajcarskich można próbować przenieść na górskie obszary

Podkarpacia - ale każdy z przypadków powinien być rozpatrywany przy jednoczesnej analizie

warunków lokalnych – czy da się z powodzeniem na tych znacznie biedniejszych terenach wdrożyć

-Nie ma prostej odbitki: próbując po prostu skopiować udane rozwiązania, może się okazać, że nie

działają; wybrane przykłady mogą jednak zainspirować i zapewnić dobre podstawy do rozwoju

własnych lokalnych pomysłów: motto powinno brzmieć: „ poszukaj inspiracji, przystosuj do

warunków lokalnych i odpowiednio wykorzystaj”

Uwagi wstępne-Szwajcarskie doświadczenia zostały wybrane, tak aby najbardziej przypominały sytuacje w polskich

Karpatach. Propozycje obejmują różne skale, od małej - rodzinne inicjatywy prywatne, do złożonych

- wspólnych inicjatyw na szczeblu krajowym

- Głównym celem prezentacji kilku wybranych przykładów ze Szwajcarii jest zainicjowanie innego

podejścia, które przyczyni się do nowych generowania pomysłów, dostosowanych do lokalnych

warunków.

Doświadczenia szwajcarskie - Wnioski

Thank you!