Në bazë të nenit 11 paragrafi 3 të analizës, Ministri i Drejtësisë përgatiti

PROGRAMIN

PËR DHËNJEN E PROVIMIT PËR EKSPERT NË FUSHËN E TË DREJTËS

AUTORIALE, DHE TË DREJTAT TJERA TË PRONËSISË

INTELEKTUALE.

Qëllimi dhe rezultatet që duhen arritur

Me mësimin e programit kandidatët do të fitojnë njohuri në lidhje me

njohurit bazë të të drejtave dhe të aftësive intelektuale, llojet e të drejtave dhe të

drejtat e titujve. Njëkohësisht do të jenë të trajnuar dhe të aftësuar që të bëjnë

dallimin e pronës intelektuale. Tek të drejtat subjektive të regjistrimit,

kandidatët do të trajnohen për atë se cilat janë elementet e një aplikimi për

patentë, marka tregtare, dizajni industrial, etj. Kandidatët përmes edukimit do të

arrijnë të fitojnë njohuri për të dalluar krijuesit (autor, shpikës, krijues) të

bartësve të të drejtave (personat fizikë dhe juridikë), por edhe për të ditur se

cilat të drejta i takojnë (morale, materiale, etj.). Arritja e të gjitha njohurive për

të drejtat i përkasin bartësve, kandidatët do të fitojnë njohuri praktike se si

realizohet qarkullimi i të Drejtave Intelektuale të Pronësisë ( DIP), prej asaj ata

do të kuptojnë se sa domethënëse është kuptimi dhe vlera ekonomike e këtyre të

drejtave. Veçanërisht do të fitojnë aftësitë e Drejtave Intelektuale të Pronësisë

për të vlerësuar përmbajtjen e marrëveshjeve për transferimin e DIP -

Marrëveshja licencës, transfer, franchising, transferimin e teknologjive, kontratë

për botim, kontrata e punës për përgatitjen e filmit, kontratë për shfaqje publike,

kontratë për marrëdhënie pune si pjesë autoriale e kështu me radhë. Si rezultat i

njohurive të fituara kandidatët to të aftësohen të njohin shkeljet në DIP

(falsifikimin dhe piraterinë).

Qëllimi i programit është që t’i përgatis kandidatët si vijon:

• Për të kuptuar sistemin e ndërlikuar të pronës intelektuale dhe

dispozitave të tij ligjore;

• të kuptojnë llojet e ndryshme të pronës intelektuale dhe mënyrën e

realizimit të tyre, realizimin e tyre dhe mbrojtjen;

• për të fituar aftësitë për të vlerësuar pronën intelektuale, sidomos

në drejtim të përcaktimit të vlerës së pronës intelektuale;

• të jetë në gjendje për të kuptuar qarkullimin e pronës intelektuale

duke përvetësuar njohuri rreth rolit ekonomik, rëndësinë dhe vlerën e

pronës intelektuale;

• të jetë në gjendje për të kuptuar siç duhet mbrojtjen e pronësisë

Intelektuale;

Tema nr.1

QËLLIMI I TË DREJTËS PRONËSORE INTELEKTUALE

Qëllimi kryesor: njoftimi i kandidatit me konceptin, sistemi dhe rrëndësin e

pronësisë intelektuale

1. Çfarë është pronë intelektuale?

• Nevoja për të mbrojtur pronësinë intelektuale;

• Natyra juridike e pronës intelektuale;

• Teoritë mbi natyrën ligjore të pronësisë intelektuale;

2. Sistemi i të drejtës të pronësisë intelektuale:

• Të drejtat autoriale dhe të drejtat e përafërta;

• E drejta e pronësisë industriale;

• E drejta për parandalimin e konkurrencës së pandershme;

• E drejta e pronësisë industriale në kuptimin objektiv;

• E drejta e pronësisë industriale në kuptimin subjektiv;

• E drejta e pronësisë industriale si një degë ligjore;

• E drejta e pronësisë industriale si shkencë ligjore;

• E drejta e pronësisë industriale si e drejtë praktike;

3. E drejta e pronësisë intelektuale dhe drejtimet e tjera juridike:

• Pozicionimin i të drejtës juridike në mes të drejtës publike dhe private

• Marrëdhëniet e të drejtës së pronësisë intelektuale dhe të drejtat tjera

ligjore

4. Rëndësia e mbrojtjes së pronës intelektuale:

• Argumenti ekonomik;

• Argumentet ligjore;

Rezultatet të cilat duhet të arrihen: Pritet që kandidat të fitojnë njohuritë

dhe aftësitë e mëposhtme:

;

;

ftësia për të nominuar një emërues të përbashkët në pjesën e pronësisë

intelektuale;

mundësia për të locuar të drejtat e pronësisë intelektuale në sistemin

e drejtësisë;

aftësia për të argumentuar rëndësinë e mbrojtjes ligjore të pronësisë

Intelektuale;

aftësia për të identifikuar pikat kyçe të zhvillimit të pronës

Intelektuale;

bërë dallimin në mes të sistemit të privilegjeve dhe sistemit

të së drejtës objektive të pronësisë intelektuale;

Tema nr.2

BURIMET E TË DREJTËS SË PRONËSISË INTELEKTUALE

Qëllimi kryesor: njoftimi i kandidatëve me kuptimin, llojet dhe ndryshimin e

burimeve të brendshme dhe ndërkombëtare të pronësisë intelektuale:

1. Burime të brendshme të së drejtës së pronës intelektuale:

• Kushtetuta e Republikës së Maqedonisë;

• Ligjet si një burim i të drejtës së pronës intelektuale;

• Tradita si një burim i të drejtës së pronës intelektuale;

• Morali si një burim i të drejtës i intelektuale;

• Praktika gjyqësore si një burim i të drejtës intelektuale;

2. Organizatat ndërkombëtare:

• Organizata Botërore e Pronësisë Intelektuale ( OBPI );

• Organizata Botërore e Tregtisë ( OBT);

• Organizata e Kombeve të Bashkuara për Arsim, Shkencë dhe Kulturore

(UNESCO);

• Organizata Evropiane e Patentave (OEP)

• Shoqata Ndërkombëtare për Mbrojtjen e Pronës Intelektuale ( SHNMPI)

• Këshilli i Evropës ( KE)

3. Burimet ndërkombëtare për të drejtën e autorit dhe të drejtat e përafërta:

• Konventa për themelimin e Organizatës Botërore të Pronësisë Intelektuale;

• Marrëveshja mbi aspektet tregtare të pronës intelektuale;

• Konventa e Bernit për mbrojtjen e veprave letrare dhe artistike;

• Konventa Universale për të drejtat autoriale;

• Marrëveshja e Organizatës Botërore e Pronësisë Intelektuale dhe të drejtës

autoriale:

• Konventa Ndërkombëtare për mbrojtjen e interpretuesve, prodhuesve të

fonogrameve dhe të organizatave radiodifuzive;

• Organizata Botërore të Pronësisë Intelektuale Performancat dhe

Fonogramet Traktatit

• Konventa për Mbrojtjen e prodhuesve të fonogrameve kundër

prodhueseve të paautorizuar të fonogrameve;

• Konventa për shpërndarjen e sinjaleve programore, transmetueseve

nëpërmjet satelitit;

• Konventa Evropiane mbi çështjet e të drejtave të autorit dhe të drejtave të

përafërta në kuadër të bashkëpunimit ndër -kufitar nëpërmjet transmetimit

satelitor;

• Marrëveshja Evropiane rreth këmbimit të filmave televiziv;

• Marrëveshja Evropiane rreth parandalimin të emetimit dhe transmetimit

të stacioneve të jashtë territoreve nacionale;

• Marrëveshja Evropiane për mbrojtjen e transmetimeve televizive;

• Konventa Evropiane për mbrojtjen e trashëgimisë audio-vizuale;

• Konventa Evropiane për kinematografike e koproduksionit;

• Konventa Evropiane për televizionin ndërkufitar;

• Marrëveshje për regjistrimin ndërkombëtar të veprave audio-vizuale.

4. Burime ndërkombëtare të pronësisë industriale:

Konventa për themelimin e Organizatës Botërore të Pronësisë Intelektuale

• Marrëveshja mbi Aspektet Tregtare të të Drejtave të Pronësisë

Intelektuale (MATDPI)

• Konventa e Parisit për Mbrojtjen e Pronësisë Industriale;

• Konventa Evropiane e Patentave

• Marrëveshje për Ligjin e Patentave;

• Marrëveshje për bashkëpunim në fushën e patentave;

• Konventa mbi diversitetin biologjik;

• Konventa ndërkombëtare për mbrojtjen e varieteteve të reja;

•Traktati i Budapestit mbi njohjen ndërkombëtare të depozitave,

mikroorganizmave dhe qëllimet e patentës;

• Konventa për unifikimin e pikave të caktuara të së drejtës materiale rreth

patentave për shpikje;

• Konventa Evropiane për klasifikimin ndërkombëtar të patentave për

shpikje;

• Konventa Evropiane për formalitetet e kërkuara rreth aplikimit për

patenta;

• Marrëveshja e Strasburgut për klasifikimin ndërkombëtar të patentave;

• Marrëveshja e Hagës për regjistrimin ndërkombëtar të dizajnit

industriale

• Marrëveshja Locarës për krijimin, klasifikimit ndërkombëtar të dizajnit

Industrial;

• Marrëveshja e Madridit mbi markën tregtare;

• Marrëveshja e Madridit për regjistrimin ndërkombëtar të markave;

• Protokolli i marrëveshjes së Madridit për regjistrimin ndërkombëtar të

Markave;

• Marrëveshja e Nicës mbi klasifikimin ndërkombëtar të mallrave dhe

shërbimeve me qëllim të regjistrimit të markave;

• Marrëveshja e Vjenës për vendosjen e klasifikimit ndërkombëtar të

elementeve figurative të markave;

• Marrëveshja e Najrobit për mbrojtën e simbolit olimpik;

• Marrëveshja e Lisbonës për mbrojtjen e emërtimeve të origjinës dhe

regjistrimin e tyre ndërkombëtar;

• Marrëveshja e Madridit për shtypjen e indikacioneve të rreme dhe

mashtruese të origjinës së mallrave;

• Akti plotësues i Stokholmit të Marrëveshjes së Madridit për ndalimin e

indikacioneve të rreme dhe mashtruese të origjinës së mallrave

• Marrëveshja mbi pronën intelektuale në lidhje qarqet e integruara;

Rezultatet të cilat duhet arritur: Kandidati pritet të fitojë njohuritë dhe

aftësitë e mëposhtme:

aftësia për të identifikuar burime të brendshme të pronës intelektuale;

ftësia për të përcaktuar qëllimin e zbatimit të legjislacionit;

ftësia për të kualifikuar ndikimin e jurisprudencës në zhvillimin e pronës

Intelektuale;

ftësia për të bërë dallimin në mes të burimeve të e autorit dhe të drejtat të

cilat lidhen me të drejtën e pronësisë industriale;

ftësia për të identifikuar burimet e pronës intelektuale ndërkombëtar

ftësia për të shqyrtuar anëtarësimin e Maqedonisë nëpër konventat dhe

marrëveshjet ndërkombëtare në fushën e pronësisë intelektuale;

ftësia për të identifikuar organizatat ndërkombëtare qeveritare dhe

joqeveritare të cilat veprojnë në fushën e mbrojtjes së pronësisë intelektuale

ndërkombëtare në fushën e të drejtës së pronësisë intelektuale në situata të

veçanta.

Tema nr.3

SUBJEKTET, PËRMBAJTJA DHE BARTËSIT E TË DREJTAVE TË

PRONËSISË INTELEKTUALE

Objektivi kryesor: Hyrje në subjektet që paraqiten si mbajtësit e pronësisë

intelektuale, si dhe përmbajtja e pronës intelektuale:

1. Autori dhe bartësit e të drejtave :

• Përkufizimi autor;

• Aftësia për qenë një autor;

• Supozimi i autorësisë;

• Bartësi i të drejtës autoriale;

• Të drejtave që lidhen me autorin;

• Autorë të huaj dhe bartësit e të drejtave që lidhen me te;

2. Bartësit e të drejtave të pronësisë industriale:

• Përkufizimi i hulumtuesit;

• Aftësia për të qenë një hulumtuesi;

• Niveli i investuesit;

• Njohuritë dhe përvoja e duhur hulumtuesit;

• Bartës i tregtisë sekret;

• Bartës i të drejtës për dizajnin industrial;

• Bërtitësi i të drejtës të markës tregtare

• Bartës dhe shfrytëzues i emrit të mbrojtur gjeografike;

• Krijuesi i topografisë së qarqeve të integruara.

3. Më shumë bartës të pronës intelektuale:

• Përkufizimi i bashkautorësisë

• Bashkautorësia dhe pjesët e bashkuara;

• Bashkautorësia te fusha e filmit;

• Më shumë hulumtues;

• Statusi ligjor i një personi i cili ka dhënë asistencë teknike në hulumtimin

e krijimit;

4. E drejta e pronës intelektuale nëpërmes marrëdhënies së punës;

• Pjesa autoriale nga vendi i punës;

• Pjesa autoriale e realizuar nëpërmes porosisë;

• Më tepër hulumtues;

• Qasja e drejtë e personit i cili ka dhënë vetëm ndihmën teknike gjatë

hulumtimit;

5. Përmbajtja dhe shfrytëzimi i të drejtës pronësore intelektuale;

• Në përgjithësi përmbajtja e përgjithshme e të drejtës së pronës

intelektuale;

• Të drejtat morale;

• Të drejtat materiale;

• Të drejtat e tjera;

Rezultatet të cilat duhet të arrihen: Kandidatët arrijnë njohuritë dhe aftësitë

e mëposhtme:

bërë dallimin në mes statusit të autorit dhe statusit të bartësit

të së drejtës së autorit;

ftësia për të identifikuar njerëzit të cilët shfaqen si bartës së të drejtave

të përafërta;

ftësia për të identifikuar faktorët të cilët kontribuojnë në gjetjen e një

personi me statusin e hulumtuesit;

ftësia për të bërë dallimin në mes të drejtave të personave juridikë dhe

personave hulumtues të cilët posedojnë patenta;

ë për të bërë dallimin në mes të bartësit dhe përdoruesit të emërtimit

rreth origjinës dhe treguesve gjeografikë;

Intelektuale;

të kuptuarit e konceptit të bashkë - autorësisë dhe më tepër autorëve me të

drejtën e pronësisë industriale;

uar marrëdhëniet kompleksive në mes të më tepër

bartësve të pronësisë intelektuale;

drejtat e pronës intelektuale të punësimit

për të ndihmuar në rregullimin e të drejtave dhe obligimeve të

subjekteve në të drejtat e pronës intelektuale të punësimit;

rreth përmbajtjes së pronësisë intelektuale;

ftësia për të identifikuar qëllimet të cilat janë arritur me mbrojtjen e të

drejtave morale të bartësve të pronës intelektuale;

aftësia për të përcaktuar marrëdhëniet në mes të drejtës morale dhe

materiale të bartësit të pronës intelektuale;

Tema nr.4

E DREJTA E PATENTËS

Objektivi kryesor: njohja e kandidatëve me elementet bazë të patentës dhe

rregullat e veçanta për patentë, mënyra e përdorimit, njohuritë, përvoja si dhe

qarqet e integruara të fotografisë:

1. E drejta e patentës;

• Përkufizimi i patentës;

• Përkufizimi i hulumtimit;

• Kushtet për patentimin e hulumtimit;

• Hulumtimi dhe përmirësimi teknikë;

• Llojet e patentave;

2. Furnizimi me patentë;

• Sistemet komparative për përvetësimin dhe mbrojtjen e patentës;

• Procedura për mbrojtje në bazë të ligjeve të patentës sipas MS dhe

akteve nënligjore;

• Kushtet e mbrojtjes ndërkombëtare të hulumtueseve;

3. Përmbajtja dhe përdorimi i patentës:

• Të drejtat morale të hulumtuesit;

• Të drejtat ekskluzive të bartësit të patentës;

• Përmbajtja e të drejtave substanciale;

• Shkelja e të drejtave substanciale;

• Të drejtat e bartësit të njohurive dhe përvoja;

• Kohëzgjatja e patentës;

• Kufizimi i patentës para skadimit;

4. Kufizimi i patentës:

• Kufizimi i patentës dhe burimeve ndërkombëtare;

• Lejimi i përdorimit të patentës në aspektin e rendit publik;

• Përdorimi i lirë i hulumtimit;

• E drejta e bazuar në përdorimin paraprak;

• Përjashtimi në rast të shkeljes së patentës;

5. Licenca e detyruar dhe zyrtare, si kufi i veçantë i patentës;

• Përkufizimi i licencës së detyrueshme;

• Përkufizimi i licencës zyrtare;

6. Një model i dobishëm:

a. Nocioni i shërbimeve të modelit;

b. E ashtuquajtura patentë e vogël dhe mënyra e shërbimit;

7. Njohuritë dhe përvoja (know -how ) dhe tregtia e fshehtë:

• Përkufizimi i know-how;

• Përkufizimi i tregtisë sekrete;

8. Topografia e qarqeve të integruara:

• Përcaktimi i topografisë së qarkut të integruar;

• Autorizimi i konstruktorit dhe bartësit;

• Kohëzgjatja e të drejtës topografike të qarkut të integruar

Rezultatet të cilat duhet arritur: pritet që kandidatët të arrijnë njohuritë

dhe aftësitë e mëposhtme:

aftësia për të definuar kuptimin, hulumtim dhe të drejtën subjektive të cilën

bartësi e ka rreth hulumtimit;

bërë dallimin në mes të risive të cilat nuk konsiderohen të jenë

shpikje dhe shpikje që nuk janë subjekt i mbrojtjes së patentës;

bërë dallimin në mes të patentës, përvojës dhe aftësive;

, përvojës dhe aftësive;

aftësia për të identifikuar nivelet e mbrojtjes së patentës;

ftësia për të bërë dallimin e autorizimit të bartësve të llojeve të ndryshme të

patentës;

e

patentës;

sia për të bërë dallimin në mes të licencës së detyruar dhe zyrtare (licenca

e detyrueshme me karakter publikë);

bërë dallimin në mes patentës dhe topografisë së qarqeve të

integruara.

Tema nr.5

DIZAJNI INDUSTRIAL

Qëllimi kryesor: njoftimi i kandidatëve me rregullimin ligjor të dizajnit

industrial, si një e drejtë e veçantë e pronës industriale:

1. Dizajnit industrial:

• Përkufizimi i Dizajnit Industrial;

• Objekti për mbrojtjen e dizajnit industrial;

• Karakteristikat e dizajnit industrial;

• Kushtet për përvetësimin e dizajnit industrial;

2. Përvetësimi i dizajnit industrial:

• Sistemet krahasuese për të fituar mbrojtjen e dizajnit industrial;

• Procedura për mbrojtjen e dizajnit industrial nga MS dhe

akteve nënligjore;

• Kushtet e mbrojtjes ndërkombëtar të dizajnit industrial;

3. Përmbajtja dhe përdorimi i dizajnit industrial;

• Përmbajtja e të drejtave morale dhe materiale të pronarit bartës të

dizajnit industrial;

• Cënimi i dizajnit industrial;

• Kohëzgjatja e dizajnit industrial;

4. Kufizimi i dizajnit industrial:

• Parimi i ndërgjeshmërisë;

• Ikja nga nënçmimi i të drejtës së dizajnit industrial;

• Kufizimi i të drejtave ekskluzive të dizajnit industrial;

• E drejta e bazuar gjatë përdorimit paraprak;

• Durimi i përdorimit;

• Shterimi i të drejtave.

Rezultatet që duhet të arrihen: Pritet që kandidatët të furnizohen me njohurit

dhe aftësitë e mëposhtme:

ftësia për të përcaktuar shtrirjen në drejtim të objekteve të cilat janë nën

mbrojtje si dizajn industrial;

ftësia për të identifikuar të drejtat e bartësve të dizajnit industrial;

;

bërë dallimin në mes të drejtave të autorit të projektimit të

dizajnit dhe dizajnit industrial;

aftësia për të bërë ndryshimin e rregullave në praktikë për vazhdimin e

dizajnit industrial;

bërë dallimin në mes të shkaqeve absolute dhe relative për

refuzimin e mbrojtjes së dizajnit industrial;

procedurës për mbrojtjen e dizajnit industriale.

Tema nr.6

MARKA TREGTARE

Qëllimi kryesor: Njoftimi i kandidatëve me përmbajtjen e markës tregtare si

një pronë industriale, plotfuqishmëria dhe modaliteti i bartësit përmes së cilës

përdoret marka tregtare.

1. Marka tregtare:

• Përkufizimi i markës tregtare;

• Marka tregtare si objekt i mbrojtjes;

• Karakteristikat a markës tregtare;

• Kushtet për furnizim me markën tregtare;

2. Furnizimi me markën tregtare:

• Sistemet krahasuese të furnizimit dhe mbrojtja e markës tregtare;

• Procedura për mbrojtjen e markës tregtare, sipas ligjeve të MS-së dhe

akteve nënligjore;

• Bazat ndërkombëtare për mbrojtjen e markës tregtare;

3. Përmbajtja dhe përdorimi i markës tregtare:

• Përmbajtja e të drejtave materiale të pronarit të markës tregtare:

• Shkelja e markës tregtare;

• Shoqata si një mjet për cënimin e markës tregtare;

• Kohëzgjatja e markës tregtare.

4. Kufizimi i markës tregtare:

• Parimi i sinqeritetit dhe ndershmërisë;

• Kufizimi i të drejtës;

• Durimi dhe përdorimi;

• Shterimi i të drejtës;

• Reproduktimi i markës tregtare gjatë publikimit;

• Anulimi i markës tregtare për shkak të mosshfrytëzimit;

• Mbarimi i afatit të vlefshmërisë të markës tregtare për shkaqe të tjera;

• Markat dhe shenjat tregtare të njohura mirë , dhe përdorimi i tyre në tregti;

5. Përmbajtja dhe përdorimi i një emri domen:

• Përvetësimi me të drejtë i emrit domen;

• Emri domen dhe marka tregtare;

6. Mbrojtja ligjore e treguesve gjeografikë

• Përcaktimi i origjinës;

• Treguesi gjeografik;

7. Përcaktimin me shenjën e origjinës dhe treguesi gjeografikë:

• Procedura për mbrojtjen e emrit gjeografik nga MS;

• Dallimet në procedurën e mbrojtjes së përcaktimit të origjinës dhe

treguesve gjeografikë;

• Bartësi i emërtimit të origjinës dhe treguesve gjeografikë si dhe përdoruesit

e origjinës dhe treguesve gjeografikë;

8. Përmbajtja dhe shfrytëzuesi i markës, emërtimin e origjinës dhe treguesve

gjeografikë:

• Të drejtat e mbajtësit të përcaktimit të origjinës dhe treguesve gjeografikë;

• Të drejtat e përdoruesve për markën e mbrojtur dhe origjina e treguesve

gjeografikë;

9. Kohëzgjatja e mbrojtjes ligjore të treguesve gjeografikë:

• Kohëzgjatja e mbrojtjes së emrit gjeografik;

• Kohëzgjatja e të drejtës së emrave të mbrojtura gjeografike.

Rezultatet të cilat duhet të arrihen: Pritet që kandidatët të furnizohen me

njohurit dhe aftësitë e mëposhtme:

tregtare;

s

Tregtare;

të drejtat e bartësve të markës tregtare;

Atësia për të kuptuar kufizimin e markës tregtare;

ftësitë e njohjes së akteve rreth shkeljes së markës tregtare;

ftësia për të kuptuar karakteristikat e rëndësishme të markave të njohura;

Atësia për të realizuar regjistrimin e markës tregtare.

Tema nr.7

DOMENI EMRI DHE TREGUESI GJEOGRAFIK

Qëllimi kryesor: njohja e kandidatëve me mbrojtjen e drejtë dhe shtrirjen e

emrave dhe marrëdhëniet e tyre me të drejtat pronësore të intelektualëve, si dhe

me mbrojtjen e të drejtës ligjor të treguesve gjeografikë nëpërmjet përcaktimit

të origjinës dhe treguesve gjeografikë.

1. Përmbajtja dhe shfrytëzimi i shtrirjes së emrit:

Arritja e drejtë e shtrirjes së emrit;

Shtrirja e emrit dhe marka tregtare;

2. Mbrojtja ligjore e treguesve gjeografikë:

Përcaktimi i origjinës;

Tregues gjeografik;

3.Aritja nëpërmes shenjës dhe treguesve gjeografik sipas origjinës:

Procedura për mbrojtjen e emrit gjeografik nga MS;

Dallimet rreth procedurës së mbrojtjes të përcaktimit dhe origjinës të

treguesve gjeografikë;

Bartësi i emrit të origjinës dhe treguesve gjeografikë si dhe

shfrytëzuesi i shenjës dhe përdoruesit e origjinës dhe treguesve

gjeografikë.

4. Përmbajtja dhe përdorimi i shenjës së treguesve gjeografikë sipas origjinës

Të drejtat e mbajtësit të shenjës sipas përcaktimit të origjinës dhe

treguesve gjeografikë;

Të drejtat e përdoruesve dhe mbrojtja e origjinës të shenjës së

mbrojtur dhe treguesve gjeografikë;

5. Kohëzgjatja e mbrojtjes ligjore të treguesve gjeografikë:

Kohëzgjatja e mbrojtjes së emrit gjeografik;

Kohëzgjatja e të drejtës dhe mbrojtja e përdorimit të emrit e

gjeografike;

Rezultatet të cilat duhet të arrihen: Kandidati pritet të fitojë njohuritë dhe

aftësitë e mëposhtme:

;

treguesve

gjeografikë si e drejtë e mbrojtjes në bazë të emrit gjeografik;

aftësia për të bërë dallimin e bartësve të të drejtave të emrit të mbrojtur

gjeografike dhe emri i shfrytëzuesit të mbrojtur gjeografike.

Tema nr. 8

E DREJTA E AUTORIALE DHE TË DREJTAT E PËRAFËRTA

Qëllimi kryesor: Njohja e kandidatit me të drejtat bazë të autorit dhe të

drejtave e përafërta si dhe sistemin e mbrojtjes së të drejtave të autorëve dhe

bartësve të të drejtave të përafërta.

1.Krijimi i një pune autoriale dhe përvetësimi i mbrojtjes së të drejtës

autoriale:

• Fazat e krijimit të veprave autoriale;

• Kushtet për mbrojtjen e veprave autoriale;

• Formalitetet në mbrojtjen e të drejtës autoriale.

2. Llojet e punëve autoriale:

• Veprat gojore;

• Veprat Teatrore;

• Veprat muzikore;

• Veprat nga sfera e filmit;

• Veprat e artit figurativ;

• Veprat e arteve aplikative dhe dizajnit;

• Veprat e plastifikuara dhe kartografike;

• Vepra nga literatura popullore dhe artistike;

• Programe kompjuterike;

• Bazat e të dhënave rreth punëve kolektive;

3. Rregullat themelore lidhur me të drejtat e përafërta:

• Përkufizimi i të drejtave të përafërta;

• Rregullimi ligjor i të drejtave të përafërta;

• Marrëdhëniet në mes të drejtës autoriale dhe të drejtave të përafërta.

4. Të drejtat e artistëve :

• Përkufizimi i kontraktuesit;

• Të drejtat morale të kontraktuesit;

• Të drejtat ekskluzive të kontraktuesit;

• Marrëdhëniet mes interpretuesit dhe producentit të fonogramit;

• Marrëdhëniet në mes interpretuesit dhe producentit të filmit;

5. Të drejtat e prodhuesve të fonogrameve:

• Përkufizimi i një prodhuesi të fonogramit;

• Të drejtat ekskluzive të prodhuesit të fonogramit;

6. Të drejtat e producentëve të filmit:

• Përkufizimi i producentit të filmit;

• Të drejtat ekskluzive producentit të filmit;

7 .Të drejtat e organizatave Televizive (RTV):

• Përkufizimi i RTV-ve;

• Të drejtat ekskluzive të organizatave transmetuese;

8. Të drejtat e botuesve dhe të personave të tjerë:

• Përcaktimi i botuesit;

• E drejta e botuesit;

• Të drejtat e personave tjerë;

9. Bazat e të dhënave të drejtat e zhvilluesit " sui generis " mbrojtje:

• Përcaktimi i bazës së të dhënave RTV zhvilluesi me mbrojtjen e " sui

generis "

• Të drejtat ekskluzive të prodhuesve në bazë të të dhënave " sui generis "

për mbrojtje;

Rezultatet të cilat duhet të arrihen: Pritet që kandidatët të përfitojnë

njohuritë dhe aftësitë e mëposhtme:

drejtave të përafërta;

ftësia për të identifikuar objektet e mbrojtjes së të drejtave të autorit dhe

të drejtave të përafërta;

ftësia për të përcaktuar dhe dalluar relacionet kufitare në mes të drejtës

autoriale dhe të drejtave të përafërta;

njohja me të drejtat themelore të bartësve dhe të drejtat e caktuara

të përafërtve;

bërë dallimin në mes autorizimeve të veçanta materiale të

drejtave të përafërta;

Tema nr.9

KUFIZIMI, KUSHTET DHE ZBATIMI I TË DREJTAVE TË

PRONËSISË INTELEKTUALE

Qëllimi kryesor: njohja e kandidatëve me metodat e kufizimit dhe përmbajtjes

së të drejtave të autorit dhe të drejtave të përafërta, si dhe kohëzgjatja e

realizimit:

1. Kufizimi i të drejtave të autorit dhe të drejtave të përafërta;

• Shfrytëzimi pa apo me kompensim;

• Sidomos për të drejtën e shumëzimit privat;

• Rregullat e veçanta për programet kompjuterike dhe bazën e të

dhënave;

2. Kohëzgjatja e të drejtës autoriale dhe të drejtave të përafërta:

• Kohëzgjatja e të drejtës autoriale;

• Kohëzgjatja e të drejtave të përafërta;

3. Metoda e realizimit të së drejtës ë pronësore intelektuale;

• Realizimi i të drejtës nga sfera e pronës intelektuale, si një mënyrë për

realizimin e vlerës së tyre ekonomike;

• Realizimi individual i të drejtave;

• Ushtrimi i të drejtave nëpërmjet një përfaqësuesi;

4. Realizimi kolektiv i të drejtave të autorit dhe të drejtave të përafërta sipas

LMDA:

• Bazat e administrimit kolektiv;

• Parimet e administrimit kolektiv;

• Subjektet e administrimit kolektiv;

• Shtrirja e kompetencave të organizatave për realizimin kolektiv të të

drejtës së autorit dhe të drejtave të përafërta;

• Marrëdhënia midis autorëve dhe bartësve të të drejtave të përafërta dhe

organizatave rreth realizimit kolektiv;

• Marrëdhëniet në mes shfrytëzueseve dhe organizatave rreth realizimit

kolektiv;

• Përcaktimi i shumës së kompensimit.

Rezultatet të cilat duhet të arrihen: Kandidati pritet të arrijnë njohuritë dhe

aftësitë e mëposhtme :

ftësia për të identifikuar dhe dalluar situatat e veçanta të kufizimit rreth të

drejtës autoriale dhe të drejtave të përafërta;

të drejtës autoriale dhe të drejtave

të përafërta;

afatin rreth të drejtës autoriale dhe të drejtave të

përafërta;

ftësia për të llogaritur afatin për mbrojtjen e të drejtës autoriale dhe të

drejtave të përafërta;

të themelore për rolin dhe fushëveprimin e punës së avokatëve për

pronësi industriale

aftësia për të identifikuar metodat e realizimit të së drejtës autoriale dhe të

drejtave të përafërta;

realizimit të së drejtës autoriale dhe të

drejtave të përafërta;

për vendosjen e çmimit të të ardhurave për shfrytëzimin të drejtës

autoriale dhe të drejtave të përafërta;

Tema nr.10

QARKULLIMI I TË DREJTAVE AUTORIALE DHE TË DREJTAVE TË

PËRAFËRTA

Qëllimi kryesor: Njohja e kandidatit me kushtet e të ardhurave nga e

drejta autoriale dhe të drejtave të përafërta;

1. Modaliteti i të ardhurave nëpërmes të drejtës së autorit dhe të drejtave të

përafërta:

• Të ardhurat e përgjithshme nga e drejta autoriale dhe të drejtave të

përafërta:

• Transferimi translativ dhe konstituiv i të drejtave të autorit dhe të drejtave

të përafërta:

2. E drejta themelore si bazë e kontraktuar e autorit:

• Përkufizimi i kontraktimit të të drejtës autoriale;

• Kuptimi dhe fushëveprimi i marrëveshjeve të autorit;

• Shtrirja e të drejtave të transferuara;

• Elemente të rëndësishme të marrëveshjeve në mes të autorëve;

• Të ardhura honorarë;

• Mënyra e marrëveshjeve në mes të autorëve;

• Interpretimi i marrëveshjeve në mes të autorëve;

3. Marrëveshje rreth botimit;

• Përkufizimi i një marrëveshjeje rreth botimit;

• Elementetet e rëndësishme të kontratës;

• Obligimet e autorit;

• Obligimet e botuesit;

• Përfundimi i kontratës së botimit.

4. Marrëveshja rreth performancës publike / Prezantimi i pjesës autoriale:

• Kuptimi rreth performancës publike / Prezantimi i pjesës autoriale;

• Elementet e rëndësishme të marrëveshjes për hapje publike, Prezantimi i

pjesës autoriale;

• Obligimet e autorit;

• Obligimet e producentit.

5. Marrëveshje me porosi e punës autoriale:

• Përkufizimi i një kontrate me porosi i punës autoriale;

• Elemente të rëndësishme të kontratës me porosi të punës autoriale;

• Obligimet e autorit;

• Obligimet e klientit.

6. Marrëveshja për prodhimin e filmit:

• Qëllimi i kontratës rreth prodhimin të filmit;

• Elemente të rëndësishme rreth prodhimin të filmit;

• Obligimet e autorëve;

• Obligimet e prodhuesit;

Rezultatet të cilat duhet të arrihen: Pritet që kandidatët të fitojnë njohuritë dhe

aftësitë e mëposhtme:

për zbatimin e rregullave të përgjithshme të marrëveshjes së

arritur, marrëveshjes për qarkullim rreth të drejtës autoriale dhe të

drejtave të përafërta;

për lidhjen e marrëveshjeve në mes autorëve;

s rreth marrëveshjes së autorëve;

interpretimit të marrëveshjeve në mes të autorëve;

rreth

marrëveshjeve të arritura në mes të autorëve;

t të llojeve të veçanta të marrëveshjeve në mes të

autorëve

Tema nr.11

E DREJTA E QARKULLIMIT TË PRONËS INDUSTRIALE

Qëllimi kryesor: njohja e kandidatëve me njohuritë bazë të të ardhurave dhe

llojet e veçanta të operacioneve të pronësisë industriale.

1. Marrëveshja për transferimin e të drejtave të pronësisë industriale:

• Përkufizimi i një kontrate për transferimin të drejtë të pronësisë

industriale

• Nënshkrimi i marrëveshjes për bartjen e të drejtave të pronësisë industriale;

• Forma e marrëveshjes për transferimin e të drejtave të pronësisë industriale;

• Efekti i marrëveshjes për transferimin e të drejtave të pronësisë industriale

2. Marrëveshje për licencë:

• Përkufizimi i një marrëveshje për licenc;

• Negociatat, konkluzioni dhe forma e marrëveshjes për licencë;

• Përmbajtja e marrëveshjes së licencës;

• Efekti i marrëveshjes rreth licencës;

3. Licenca e ofruar publikisht.

4. Roli dhe rëndësia ekonomike e marrëveshjes së licencës:

• Marrëveshja e licencimit, si një lloje forme e transferimit të teknologjisë;

• Marrëveshja e licencimit dhe investimet e huaja drektë;

• Licencimi në industrinë specifike.

5. Marrëveshje për lirim:

• Përkufizimi i lirimit;

• Përkufizimi i marrëveshjes për lirim;

• Negociatat, konkluzioni dhe forma e marrëveshjes për lirim;

• Lirimi dhe të drejtat e pronësisë industriale;

• Përmbajtja e marrëveshjes për lirim.

Rezultatet të cilat duhet të arrihen: Pritet që kandidatët të arrijnë njohuritë

dhe aftësitë e poshtëshënuar:

pranimit të rregullave të përgjithshme të ligjit të kontratave për

shitjen e të drejtave të pronësisë intelektuale;

mes të marrëveshjeve të drejtës autoriale dhe

kontratave për shitjen e të drejtave të pronësisë industriale;

efikase të rregullimit të drejtë të marrëdhënieve në mes subjekteve

kontraktuese për shitjen e pronës intelektuale;

bërë dallimin në mes të kontratave për transferimin e të

drejtave të pronësisë industriale dhe marrëveshjes së licencimit;

aftësia për hartuar dhe redaktuar përmbajtjen e marrëveshjeve së licencës;

marrëveshjeve të licencimit;

për lirim dhe për të kuptuar

rolin e saj si një mjet për qarkullimit e të drejtave të pronësisë industriale.

Tema nr.12

MBROJTJA JURIDIKE E TË DREJTAVE TË PRONËSISË

NTELEKTUALE ( EKZEKUTIMI )

Qëllimi kryesor: njohja e kandidatëve me të drejtat themelore juridike për

mbrojtjen e intelektualëve në rast të shkeljes apo kërcënimi të të drejtës së tyre.

1. Mbrojtja qytetare e drejtës autoriale dhe të drejtat e përafërta:

• Mbrojtja e Autorit dhe të drejtat e përafërta nëpërmes procedurës

pagesore;

• Llojet e padive;

i. padi kundërvajtës;

ii. padi të shkurta;

iii. kërkesa të tjera për padi;

• Mbrojtja e të drejtës qytetare dhe të drejtave të përafërta për shkak të

sigurisë në procesin e përfundimit;

• Ekzekutimi mbi të drejtën e autorit dhe të drejtat e përafërta;

2. Mbrojtja e të drejtës qytetare të autorit për shkak të sigurisë dhe të drejtave

të përafërta në procedurën e realizimit të tyre;

• Marrëdhëniet në mes të Ligjit për mbrojtjen e kërkesave ( Gazeta Zyrtare

nr.87/ 07) LMDA.

• Ekzekutimi mbi të drejtën e autorit dhe të drejtat e përafërta;

3. Mbrojtja e të drejtës qytetare nga prona industriale gjatë procedurës

financiare:

• Marrëdhënia në mes të Ligjit të Procedurës finansiare dhe LRS;

• Llojet e padive;

i. padi kundërvajtëse;

ii. padi të shkurta;

iii. kërkesa të tjera për padi;

4. Mbrojtja e të drejtës qytetare nga prona industriale gjatë procedurës për

realizim, për shkak të sigurisë:

• Marrëdhëniet në mes të Ligjit për sigurimin e kërkesave;

• Ekzekutimi mbi të drejtat e pronësisë industriale;

5. Mbrojtja e të drejtave në aspektin ndëshkuese rreth mbrojtjes së pronës

intelektuale:

• Mbrojtja e objektit;

• Aktet e shkeljes;

• Propozim direktiva për masat ndëshkuese;

• Veprat ndëshkuese;

• Masat e veçanta hetuese.

6. E drejta e mbrojtjes administrative të pronës intelektuale :

• Mbikëqyrja administrative mbi zbatimin e LMDA dhe LRS;

• Përkufizimi inspeksioni mbikëqyrës;

• Përgjegjësia e Ministrisë së Punëve të Brendshme gjatë inspektimit të

kontrollorëve;

• Përgjegjësia e Inspektoratit Shtetëror të Tregut për inspektim gjatë

inspektimit të kontrollorëve;

Rezultatet të cilat duhet të arrihen: Kandidatët pritet të fitojnë njohuritë dhe

aftësitë e mëposhtme :

aftësia për të realizuar objektivin e mbrojtjes efektive të aftësisë për të

kuptuar mbrojtjen efektive të pronës intelektuale dhe zbatimin e saj;

aftësia për të identifikuar mjetet kryesore për mbrojtjen e pronës

Intelektuale;

aftësia për të identifikuar ndikimin e burimeve ndërkombëtare dhe

evropiane lidhur në drejtim të realizimit të mbrojtjes së të drejtave të

pronësisë intelektuale në vend;

ia për të kuptuar marrëdhëniet në mes ligjeve specifike në fushën e të

drejtës së pronësisë intelektuale dhe të proceseve ligjore në drejtim të

zbatimit të mbrojtjes së pronësisë intelektuale;

ia për të identifikuar drejtimet kryesore të zhvillimit të legjislacionit

evropian në drejtim të zbatimit të mbrojtjes së pronësisë intelektuale

LITERATURA

Дабовиќ-Анастасовска, А. и Пепељугоски В., Право на интелектуална сопственост, Правен факултет „Јустинијан Први“, Скопје, 2008;

Дабовиќ-Анастасовска, Ј., Здравева, Н. и Гавриловиќ, Н., Основи на правото на интелектуална сопственост: практикум, Правен факултет „Јустинијан Први“, Скопје, 2011, во печат;

Закон за вештачење (Службен весник на РМ, бр. 115/10) Закон за авторското право и сродните права (Службен весник на РМ, бр.

115/10, 140/10 и 51/11); Закон за индустриската сопственост (Службен весник на РМ, бр. 21/09 и

24/11); Закон за заштита на топографијата на интегралните кола (Службен

весник на РМ, бр. 05/98 и 33/06); Закон за селекционерски права (Службен весник на РМ, бр. 52/09); Закон за квалитетот на земјоделските производи (Службен весник на РМ,

бр. 140/10); Закон за облигационите односи (Службен весник на РМ, бр. 18/01, 78/01,

04/02, 59/02, 05/03, 84/08, 81/09 и 161/09); Закон за парничната постапка (Службен весник на РМ, бр. 79/05, 110/08,

83/09 и 116/10); Кривичен законик (Службен весник на РМ, бр. 37/96, 80/99, 48/01, 04/02,

16/02, 43/03, 19/04, 40/04, 81/05, 50/06, 60/06, 73/06, 07/08, 139/08, 114/09, 51/11, 51/11);

Дабовиќ-Анастасовска, Ј., Договор за лиценца: начин за водење бизнис, Центар за европско применето право и економија (ЦЕППЕ) Скопје, 2009;

Дабовиќ-Анастасовска, А. и Пепељугоски В., Авторско право, Правен факултет „Јустинијан Први“, Скопје, 2006;

Поленак-Аќимовска, М., Дабовиќ-Анастасовска, Ј., Пепељугоски, В., Наумовски Г., Здравева, Н., и Гавриловиќ, Н., Авторско право и сродни права: коментар и прилози, Правен факултет „Јустинијан Први“, Скопје, 2004;

Поленак-Аќимовска, М., Дабовиќ-Анастасовска, Ј., Пепељугоски, В., Дуковска-Деспотовска, Ј., Здравева, Н., и Гавриловиќ, Н., Авторско право и сродни права: меѓународни извори, Правен факултет „Јустинијан Први“, Скопје, 2004;

Поленак-Аќимовска, М., Дабовиќ-Анастасовска, Ј., Бучковски, В. и Пепељугоски, В., Интелектуална сопственост I: Индустриска сопственост, Правен факултет „Јустинијан Први“, Скопје, 2004;

Поленак-Аќимовска, М., Дабовиќ-Анастасовска, Ј., Пепељугоски, В., Бучковски, В., Варга, Љ. и Наумовски, Г., Индустриска сопственост: меѓународни конвенции и договори, Правен факултет „Јустинијан Први“, Скопје, 2004;

Поленак-Аќимовска, М., Дабовиќ-Анастасовска, Ј., Бучковски, В., Пепељугоски, В. и Варга, Љ., Право на индустриска сопственост: практикум, Државен завод за индустриска сопственост, Скопје, 2005;

Пепељугоски, В., Патентно право, Здружение на правниците на Република Македонија, Скопје, 2011, во печат;

nr. Ministër i drejtësisë data __________2011 _____________________ Mihajllo Manevski