Uchomaji bora wa makaa «Namna gani kuyatengeneza makaa

mengi zaidi ?»

Projet Makala«Gérer durablement la ressource bois énergie»

Sote turudishe pori

Guide pratique

Kitabu ya projet Makala

Guide Pratique ya Projet Makala 1

Uchomaji bora wa makaa

Utayarishaji wa jiko unapashwa kuanza sasa hivi ili kuiacha mti

kukauka mwezi mmoja ao miwili

Alama muhimu za kipekee kwa ajili ya uchomaji bora wa makaa ndizo :

Kukausha mti utakaotumiwa kwa makaa mbele ya mwezi mmoja •(ukarasa 2 na 3),Kuheshimu kanuni za ujenzi wa jiko bora (ukarasa 4 mpaka 15),•Kufuatilia siku kwa siku kwa kuongoza vema kazi ya uchomaji wa •makaa ndani ya jiko (ukarasa 16 mpaka 21).

Lengo la mtengeneza – makaa nikupata matokeo zaidi ndani ya kazi na uchomaji huo huo.Na lengo la wote nikupunguza ushambulizi wa miti ndani ya maeneo yanayo patikana kando kando ya miji mikuu, kwani uchomaji bora wa makaawasaidiakutokatamitimingikwakufikiakiwangochamakaainayohitajika.

Shabaa ya kuboresha uchomaji wa makaa ni kuyatengeneza makaa mengi zaidi kwa kadiri ya miti iliyotumiwa. Kuyafuata maoni yaliyo ongezewa na uzoezi wa mchoma – makaa yatarahisisha mara na mara kuyafikiamatokeomazuri.

Guide Pratique ya Projet Makala 2

Kwa kurahisisha shina kutoa miti mingine, nitaukata mti

wangu kwa urefu wa sentimeta kumi (10 cm) toka chini

Ukataji wa miti

10 à 15 cmmax

Guide Pratique ya Projet Makala 3

UkaUshaji wa mti

Kwa jiko nzuri la makaa mengi, inabidi kukausha mti muda wa

mwezi mmoja ao miwili....

....na sehemu nene zapashwa kupasuliwa kwa

kuukausha kwa ndani

Guide Pratique ya Projet Makala 4

maandalizi ya kiwanja

Nasafisha kiwanja kwa kurahisisha kazi

Uwanja wa kazi wapashwa kusawanishwa

na kuachwa wazi kwa kutumika bila mashaka

Guide Pratique ya Projet Makala 5

kUsimikwa na maelezo ya jiko

Jiko langu lapashwa kuelekeya ngambo ya upepo

mkali

Urefu

Upepo mkali

Guide Pratique ya Projet Makala 6

kUsimika reli

Kama udongo ni mwinchi ao mwenye kuregea, nitaweka

vizuwizi chini ya reli ili yasitumbukie ndani ya udongo

jiko likipakizwa

Ili upepo uzunguke vema chini ya jiko, nitazipanga reli*

nyororo kila sentimeta 50 (50 cm)

* Reli : Mti wa sentimeta 8 ao 10 za unene, unaotiwa chini ya jiko juu ya sentimeta 50 ya udongo unaosawanishwa, unaonyoka

Guide Pratique ya Projet Makala 7

maandalizi ya matUndU

Si vema tundu liwe pana sana, inaombwa kutoboa

kwa upanga

Nitayafunika matundu kwa matawi ili udongo

usiyafunike tena

Guide Pratique ya Projet Makala 8

majengo ya jiko la shimoni

Udongo ukiwa mwenyi mchanga na nikiwa na miti ama mbao nyingi, naweza chimba shimo la sentimeta

40 ao 50 chini undongoni kwa kupunguza urefu wa jiko

Shimo 40 à 50 cm

Upepo mkali

Guide Pratique ya Projet Makala 9

Utayarishaji wa matUndU ya jiko la shimo

Nachimba mifereji midogo midogo itakayo faa kwa

matundu

Natambulisha mwisho wa kila mfereji ili niweze

kufungua kila tundu majengo ya jiko yatakapo

kuwa yamemalizika (cf. page15)

Guide Pratique ya Projet Makala 10

Ujenzi wa kitanda

Lazima kitanda kinyoroke, kiwe kimefungwa vizuri bila

nafasi wazi

Hutumia miti yenye kunyoroka na iwe yenye

unene wa sentimeta 4 ao 5

Guide Pratique ya Projet Makala 11

maUnganisho ya jiko kipindi cha kwanza (étape1)

Naunganisha miti vizuri bila kuacha fasi wazi.

Miti minene yawekwa kati kati ya jiko

Kwa kila sehemu, nafasi wazi zapashwa kujazwa na

vifungo*

* Vifungo ni miti mifupi na nyembamba ifaayo kwa kujaza nafasi wazi ndani ya jiko

Guide Pratique ya Projet Makala 12

maUnganisho ya jiko kipindi cha pili (étape 2)

Maunganisho yangu ni nzuri na sawan na hayana na fasi wazi

Miti minene inapasuliwa na

kuwekwa kati kati

Guide Pratique ya Projet Makala 13

UfUnikaji

Nalifunika jiko lote kwa majani

Navika ngambo zote za jiko na majani yenye

kusimama

Guide Pratique ya Projet Makala 14

jalada

Napandisha kuta za udongo kando kando ya majani

Namwanga udongo kwa upana wa sentimeta 40 juu ya paa la jiko kwa

kulifunika kikamilifu

Guide Pratique ya Projet Makala 15

UfUnUzi wa matUndU

Na ninaondoa ikihitajika udongo kwa upanga

Likiwa ni jiko la shimo, nachimba kwa uwima kwa

kuyafunua matundu

Naondoa ulinzi wa matawi

Guide Pratique ya Projet Makala 16

Ukongaji

Naondoa udongo na majani mahali pa kuwashia moto ngambo ingine ya upepo

Natumia kaa la moto uliokongwa pembeni ya jiko

Guide Pratique ya Projet Makala 17

UchUngaji wa jiko kipindi cha 1 sikU za mwanzo

Moshi ni wa kawaida pia mweupe , moto wasonga polepole ndani ya jiko, nasaidia mara moja ao mara mbili kwa siku kwa kuongoza uchomaji

Moshi ni mwingi, moto ni mkali sana jikoni, inabidi kufunga kidogo tundu

Guide Pratique ya Projet Makala 18

UchUngaji wa jiko kipindi cha 2fUngeni mahali pote moto waweza kUponyokea na

pUlizeni zaidi baadaye

Tundu zote zapashwa kufungwa, umbalimbali na hayo makaa yatawaka

na kuteketea

Kwa usalama wangu, natumia fimbo kwa kutembea vizuri juu ya

paa la jiko

Guide Pratique ya Projet Makala 19

UchUngaji wa jiko kipindi cha 3Uongozaji wa Uchomaji

Uchomaji umekwisha na nusu ya urefu wa jiko imepunguka. Nafunga matundu ya pembeni kwa kuzuia

makaa kuungua na kuteketea.

Guide Pratique ya Projet Makala 20

UfUngaji wa jiko

Jiko halitoi moshi tena, ucho-maji wa makaa umekwisha, ni

sherti kuzifunga

Yafaa kuhoma vizuri kwa kufunga

nyufu zote

Guide Pratique ya Projet Makala 21

kUyapakUa makaa

Likishapoa (siku moja kisha ufungaji), fungueni jiko kwa kuyaweka makaa

chini kwenyi hewa

Ni vema kutumika asubui mapema wala mangaribi kwa kuyaona makaa ambayo yakiwaka bado. Yakiwa yakingali nawaka nayazimisha kwa

udongo mpaka yapoe

Guide Pratique ya Projet Makala 22

kUpakiza mfUkoni

Nahakikisha ya kwamba makaa yamepoa na yamepata baridi ka-bisa, nayatenganisha na udongo na uchafu wowote ili usipakiziwe

mfukoni pamoja na makaa

Guide Pratique ya Projet Makala 23

kUboresha Uchomaji wa makaa wafaidia msitU na Uchomaji

Sasa naukausha mti wangu na kufuatilia vizuri jiko, na utoaji wangu

wa makaa umeongezeka zaidi

Na bila kuikata miti mingi mno !

Guide Pratique ya Projet Makala 24

François Pinta (1); Dieudonné Kalala (2); Emilien Dubiez (2); Adelaïde Larzillière (2); Jean-Noël Marien (3) :

(1) Cirad UR Biomasse énergie, 73 av. Jean-François Breton34398 Montpellier - France

francois.pinta@cirad.fr (2) Cirad dep ES, UR 36, c/o FHS Kinshasa Gombe – RDC

dieudokamu@yahoo.fr emilien.dubiez@cirad.fr adelaide.larzilliere@hotmail.fr

(3) Cirad dep ES, UR 36, Baillarguet - Montpellier – France marien@cirad.fr

Projet Makala :57 Av. des sénégalais – Gombe – Kinshasa – RDCSite web: http://makala.cirad.fr Publication janvier 2012

Projet Makala ina pata usaidizi wa pesa kutokea umoja wa ulaya kufatana na mapatano ya usaidizi DCI-ENV/2008/151-384, kwa njia ya pesa 21 04 01, kunamba EuropeAid/126201/C/ACT/Multi.

Mafaa ya projet niku leta swali, yaku ongezeka kwa maitaji yakuendelea na kutoku linda vema mali ya pori naku ongeza ku dumu namna yaku pata miti ya makala ku RDC, hata ku africa ya kati.

Ukomo kubwa ya projet ni kusaidia ku chunga miti ya makala mambo yaku leta koni kwa miji miwili ya RDC na moja ya Congo-brazza, kwa njia yaku tengeneza zaidi ku linda pori (yakawaida na yaku panda) na ushurti wa kubadilisha kwa kuongeza katika maisha ya wanainchi.

Hiyi kitabu ina fanyiwa na usaidizi wa pesa ya umoja wa ulaya.Mambo ya ndani ya kitabu hiyi inahushu tu na waandishi wenyeji na hayawezi

kuangalia mambo yanayohushu wenyeji wa umoja wa ulaya.