psiholosle skole i pravci

8/16/2019 psiholosle skole i pravci

1/18

PSIHOLOŠKEPSIHOLOŠKE

ŠKOLI I PRAVCIŠKOLI I PRAVCI


2/18

- Pokušaji da se znanje o mentalnomPokušaji da se znanje o mentalnomživotu čovjeka uobliči u sistemživotu čovjeka uobliči u sistem

-

Trojaka sudbina: ostali, znatnoTrojaka sudbina: ostali, znatnoizmijenjeni ili zaboravljeniizmijenjeni ili zaboravljeni


3/18

STRUKTURALIZAMSTRUKTURALIZAM

- Cilj psihologije kao nauke jeCilj psihologije kao nauke jedolađenje do osnovnih elemenatadolađenje do osnovnih elemenatapsihičkog života: osjeti, osjeaji,psihičkog života: osjeti, osjeaji,predstavepredstave

- !etoda: introspek"ija!etoda: introspek"ija-

#undt, Ti"hener#undt, Ti"hener


4/18

FUNKCIONALIZAMFUNKCIONALIZAM

Cilj: ispitaivanje ne samo struktureCilj: ispitaivanje ne samo strukturepsihičkih pro"esa, nego i njihovihpsihičkih pro"esa, nego i njihovih$unk"ije$unk"ije

%aglasak na adaptivnoj $un"iji%aglasak na adaptivnoj $un"ijisvijesti i psihičkih pro"esasvijesti i psihičkih pro"esa

!etoda: objektivne metode i!etoda: objektivne metode iintrospek"ijaintrospek"ija


5/18

BIHEJVIORIZAMBIHEJVIORIZAM

Cilj: proučavanje objektivnog ponašanjaCilj: proučavanje objektivnog ponašanja &rtodoksni bihejviorizam poptuno ne samo da&rtodoksni bihejviorizam poptuno ne samo da

odba"uje svijest kao predmet proučavanjaodba"uje svijest kao predmet proučavanjanego i poptuno negira svjesne pro"esenego i poptuno negira svjesne pro"ese

!etoda' eksperiment, objektivno posmatranje!etoda' eksperiment, objektivno posmatranje Ponašanje je rezultat podsti"aja iz sredinePonašanje je rezultat podsti"aja iz sredine (lasični bihejviorizam: )-* shema(lasični bihejviorizam: )-* shema %eobihejviorizam: )-&-* shema%eobihejviorizam: )-&-* shema %eo-neobihejviorizam +$unk"ionalno%eo-neobihejviorizam +$unk"ionalnoodređivanje draži i odgovoraodređivanje draži i odgovora #atson, )kinner#atson, )kinner


6/18

rijednosti: postavljanje naučne rijednosti: postavljanje naučnemetodologije na objektivni nivometodologije na objektivni nivo

.amjerke: uskost +zanemarivanje.amjerke: uskost +zanemarivanjeunutrašnjih pojava i odba"ivanjeunutrašnjih pojava i odba"ivanjeintrospek"ijeintrospek"ije


7/18

rijednosti: postavljanje naučne rijednosti: postavljanje naučnemetodologije na objektivni nivometodologije na objektivni nivo

.amjerke: uskost +zanemarivanje.amjerke: uskost +zanemarivanjeunutrašnjih pojava i odba"ivanjeunutrašnjih pojava i odba"ivanjeintrospek"ijeintrospek"ije


8/18

GEŠTALT PSIHOLOGIJA GEŠTALT PSIHOLOGIJA

)istematski stav da su psihološke pojave)istematski stav da su psihološke pojaveorganizovane, nepodijeljene "jelineorganizovane, nepodijeljene "jeline

#ertheimer, (eller i (o$ka#ertheimer, (eller i (o$ka

)uprotnost aso"ija"ionističkom stavu da)uprotnost aso"ija"ionističkom stavu dase stimulusi kombinuju po zakonimase stimulusi kombinuju po zakonimaaso"ija"ije, i koje ne uzimaju u obzir širiaso"ija"ije, i koje ne uzimaju u obzir širiokvir u koje draž djeluje na organizam,okvir u koje draž djeluje na organizam,kao i vremensko prostorni sklopod kogakao i vremensko prostorni sklopod koga

zavisi kvalitet doživljaja jedne ili više dražizavisi kvalitet doživljaja jedne ili više draži /enomenološki metod: naglasak na "jelini/enomenološki metod: naglasak na "jelini

i izvornosti događaja,bez naknadne obradei izvornosti događaja,bez naknadne obradei analize dijelove koji ga činei analize dijelove koji ga čine


9/18

/i $enomen 0 prividni doživljaj pokreta koji/i $enomen 0 prividni doživljaj pokreta kojipšroizlazi iz brzog i suk"esivnog prikazivanjapšroizlazi iz brzog i suk"esivnog prikazivanjastatičnih slikastatičnih slika

1zomor2zam 0 niz psihičkih pro"esa koje prati1zomor2zam 0 niz psihičkih pro"esa koje pratiodgovarujua struktura moždanih pro"esaodgovarujua struktura moždanih pro"esa 1straživanja per"ep"ije 0 geštalt načela1straživanja per"ep"ije 0 geštalt načela

per"ep"ije: prin"ip sličnosti, prin"ip blizine,per"ep"ije: prin"ip sličnosti, prin"ip blizine,

prin"ip zatvorenosti i dobre $ormeprin"ip zatvorenosti i dobre $orme 3ik i pozadina, dvostruke slike, eksperimenti sa3ik i pozadina, dvostruke slike, eksperimenti sa

uvidom u situa"ijeu kod životinja, transpozi"ijauvidom u situa"ijeu kod životinja, transpozi"ija


10/18

PSIHOANALIZA PSIHOANALIZA

Psihoanalitička teorija ličnosti )igmundaPsihoanalitička teorija ličnosti )igmunda/reuda/reuda

%esvjesno: u ranim $azama shvatanje da se u%esvjesno: u ranim $azama shvatanje da se u

nesvjesnom nalaze samo oni sadržaji koji su bilinesvjesnom nalaze samo oni sadržaji koji su bilipotisnuti zbog nesuglasnosti sa moralnimpotisnuti zbog nesuglasnosti sa moralnimstandardima +potisnutistandardima +potisnuti

(asnije: čitav psihički život je pretežno(asnije: čitav psihički život je pretežno

nesvjestannesvjestan %esvjesno upravlja ljudskim postup"ima, u%esvjesno upravlja ljudskim postup"ima, usvakodnevnom životu nikada se ne ispoljavasvakodnevnom životu nikada se ne ispoljavadirektno +snovi, omaške,interesovanjadirektno +snovi, omaške,interesovanja


11/18

)vjesno iskustvo 0 iskrivljena slika)vjesno iskustvo 0 iskrivljena slikarealnosti +do našeg svjesnogrealnosti +do našeg svjesnogdoživljaja dopiru samo ona iskustvadoživljaja dopiru samo ona iskustva

koja nam pomažu da održimokoja nam pomažu da održimopovoljnu sluiku o sebipovoljnu sluiku o sebi

(ada nismo u stanju da izbjegnemo(ada nismo u stanju da izbjegnemo

situa"ije koje nam ne idu u prilog 0situa"ije koje nam ne idu u prilog 0mijenjamo doživljaj realnostimijenjamo doživljaj realnosti+odbrambeni mehanizmi+odbrambeni mehanizmi


12/18

)truktura ličnosti:)truktura ličnosti: id - nagonski dio, sadrži podsti"aj za neposrednoid - nagonski dio, sadrži podsti"aj za neposredno

zadovioljenje potreba i to bez odlaganjazadovioljenje potreba i to bez odlaganja

4go 0 predstavlja realnost, $unk"ija da zadovolji4go 0 predstavlja realnost, $unk"ija da zadovoljiželje potekle iz 1da, uz poštovanje realnosti iželje potekle iz 1da, uz poštovanje realnosti izahtjeva koji potiču iz )uperega +odlaganjezahtjeva koji potiču iz )uperega +odlaganjepotrebapotreba

)uperego 0 instan"a koja predstavlja društvenu)uperego 0 instan"a koja predstavlja društvenukommonentu ličnosti, "ilj 0uspostavljanjekommonentu ličnosti, "ilj 0uspostavljanjekontrole ponašanja u skladu sa pravilima društvakontrole ponašanja u skladu sa pravilima društva


13/18

5inmika ličnosti5inmika ličnosti 6ovjek je energetski sistem koji se6ovjek je energetski sistem koji se

podvrgava istim zakonima kao i drugipodvrgava istim zakonima kao i drugi

energetski sistemienergetski sistemi 1zvor ukupne psihičke energije: stanja1zvor ukupne psihičke energije: stanja

uzbuđenosti tjelesnog porijekla kojauzbuđenosti tjelesnog porijekla koja

traže ispoljavanje i smanjenje napetostitraže ispoljavanje i smanjenje napetosti0 ta stanja se nazivaju instikti i nagoni0 ta stanja se nazivaju instikti i nagoni

5va osnovna instikta: 4ros i tanatos5va osnovna instikta: 4ros i tanatos


14/18

*azvoj ličnosti*azvoj ličnosti ezan uz razvoj libida ezan uz razvoj libida &ralna $aza, analna $aza, $alična $aza&ralna $aza, analna $aza, $alična $aza

%ezadovoljenje nagona u ranim $azama%ezadovoljenje nagona u ranim $azamaispoljava se u kasnijim $azama 2ksa"ijama,ispoljava se u kasnijim $azama 2ksa"ijama,kon7iktima, anksioznosđukon7iktima, anksioznosđu

*egresija 0 dijete +i odrasla nezrela osoba*egresija 0 dijete +i odrasla nezrela osoba

vraaju se na ve prevaziđene oblike vraaju se na ve prevaziđene oblikeponašanja koji su vezani sa veomponašanja koji su vezani sa veomprijatnošu jer osoba u novoj situa"iji nije uprijatnošu jer osoba u novoj situa"iji nije ustanju da zadovolji osnovne potrebestanju da zadovolji osnovne potrebe


15/18

Psihoanalitički metod: hipnoza, slobodnePsihoanalitički metod: hipnoza, slobodneaso"ija"ijeaso"ija"ije

rijednost: zasnivanje nove "jelovite teorije rijednost: zasnivanje nove "jelovite teorijeličnosti, naročito razvojni pristup ličnosti,ličnosti, naročito razvojni pristup ličnosti,razvijene brojne tehnike za pro"jenu ličnostirazvijene brojne tehnike za pro"jenu ličnosti

.amjerke: mehanističko-kauzalni model.amjerke: mehanističko-kauzalni modelčovjeka u kome je čovjek besopmoan,čovjeka u kome je čovjek besopmoan,pokretan unutrašnjim silama na koje nemapokretan unutrašnjim silama na koje nema

uti"aja, pot"ijenio djelovanje društvenihuti"aja, pot"ijenio djelovanje društvenih$aktora na razvoj +ograničio ih na porodi"u,$aktora na razvoj +ograničio ih na porodi"u,libido ima presudnu ulogu u "jelokupnomlibido ima presudnu ulogu u "jelokupnomčovjekovom odnosu prema svijetučovjekovom odnosu prema svijetu


16/18

HUMANISTIČKAHUMANISTIČKAPSIHOLOGIJA PSIHOLOGIJA

Pažnja usmjerena na osobu koja doživljavaPažnja usmjerena na osobu koja doživljava 8 prvi plan se stavljaju karakteristike kao što8 prvi plan se stavljaju karakteristike kao što

su stvaralaštvo, vrednovanje, samoostvarenje,su stvaralaštvo, vrednovanje, samoostvarenje,izbor i suprostavljanje mehanističkom iizbor i suprostavljanje mehanističkom i

reduk"ionističkom shvatanju o ljudskom biureduk"ionističkom shvatanju o ljudskom biu 1zbor problema istraživanja određen je1zbor problema istraživanja određen jeznačajem za ljudsko bie, metodološkiznačajem za ljudsko bie, metodološkiproblemi objektivnosti saznanaj stavljeni su uproblemi objektivnosti saznanaj stavljeni su udrugi plandrugi plan

1nteres usmjeren prema čovjekovom1nteres usmjeren prema čovjekovomdostojanstvu, vrijednosti i razvoju unutrašnjihdostojanstvu, vrijednosti i razvoju unutrašnjihmogunostimogunosti

!aslo9,*ogers!aslo9,*ogers


17/18

EGZISTENCIJALNAEGZISTENCIJALNAPSIHOLOGIJA PSIHOLOGIJA

(orijeni u dijelima danskog 2lozo$a (jekegora +čovjek(orijeni u dijelima danskog 2lozo$a (jekegora +čovjeknije objekat, nego bie svjesno svog postojanja i izloženonije objekat, nego bie svjesno svog postojanja i izloženostrahu i prijetnji ne-biastrahu i prijetnji ne-bia

avljenje smru kao čovjekovom egzisten"ijom bilo jeavljenje smru kao čovjekovom egzisten"ijom bilo jeosobno proširenje predmeta psihologije poteklo odosobno proširenje predmeta psihologije poteklo od

egzisten"ijalizmaegzisten"ijalizma Pojam uzrosčnost iz prirodnih nauka ne treba sePojam uzrosčnost iz prirodnih nauka ne treba seprenositi,nego treba da se zamijeni pojmom motiva"ijeprenositi,nego treba da se zamijeni pojmom motiva"ije

Protivljenje dualizmu subjekta +duše i objekta +sredina,Protivljenje dualizmu subjekta +duše i objekta +sredina,ukljujui i tijeloukljujui i tijelo

%esklonost bilo kakvom teorijskom objašnjenju +ono što%esklonost bilo kakvom teorijskom objašnjenju +ono što

se vidi objašnjava se teorijom- onim što se ne vidi,stavrnose vidi objašnjava se teorijom- onim što se ne vidi,stavrno je samo ono što se vidi ili se doživi kao stavrno je samo ono što se vidi ili se doživi kao stavrno &tpor stavu da se ljudsko bie posmatra kao sklop&tpor stavu da se ljudsko bie posmatra kao sklop

izolovanih dijelovaizolovanih dijelova


18/18

Documents

psiholosle skole i pravci