religia - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/13774/1/Religia_2011_N3.pdf · religia da sociologia ka xa qec ba ia - leq ci e bi re li gi is so ci o lo gi a Si pos

religia

ISSN 1512-1623

samecniero-saRvTismetyvelo Jurnali

Tbilisi2011

saredaqcio sabWo:

mitropoliti sergi (CekuriSvili)

gigla abdalaZe

(p. mg. mdivani)

rismag gordeziani

irine darCia

nikolae dura (rumineTi)

anastasia zaqariaZe

guram TevzaZe

katerina ierodiakonus

saberZneTi

irakli kalandia

zurab kiknaZe

irma ratiani

viqtor rcxilaZe

zaza sxirtlaZe

dodo (mariam) Rlonti

elguja xinTibiZe

demur jalaRonia

Jurnali daarsda 1992 wels

viqtor rcxilaZis TaosnobiT

Cveni misamarTia:

0164 Tbilisi, g. CubinaSvilis # 50

telefonebi:

(+995 32) 957334

mobiluri: (+995 93) 526123

elfosta: [email protected]

The magazine was established by theinitiative of Viktor Rtskhiladze in 1992

Our address:50 G. Chubinashvili str.

0164 Tbilisi, GeorgiaTel.: (+995 32) 957334

(+995 93) 526123E-mail: [email protected]

Metropolitan Sergi (Chekurishvili)Gigla Abdaladze

(Secretery in charge) (Tbilisi)Rismag Gordeziani (Tbilisi)Irina Darchia (Tbilisi)Nikolae Dura (Constanta) Anastasia Zakariadze (Tbilisi)Guram Tevzadze (Tbilisi)Katerina Ierodiakonus (Athens)

Irakli Kalandia (Tbilisi)Zurab Kiknadze (Tbilisi)Irma Ratiani (Tbilisi)Viktor Tskhiladze (Tbilisi)Zaza Skhirtladze (Tbilisi)Dodo (Mariam) Glonti (Tbilisi)Elgudja Khintibidze (Tbilisi)Demur Jalagonia (Tbilisi)

EDITORIAL BOARD:

religia #3, 2011

Sinaarsi

RvTismetyveleba

zu rab kik na Ze - sa u li da da vi Ti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

do do (ma ri am) Rlon ti - qris tes mi e ri Rir syo fa da uRir so ba . . . . . 15

Teimuraz fanjikiZe - qristianuli eTika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

saqarTvelos eklesiis istoria

mRvdeli aleqsi qSutaSvili - saqarTvelos marTlmadidebeli

eklesiis samociqulo statusis istoriul-kanonikuri

principebi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

eldar bubulaSvili - saqarTvelos kaTolikos-patriarq efrem II

(sidamoniZe) mogoneba wm. daviT da konstantine mxeiZeebis

wminda nawilebis Sesaxeb . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43

religia da filosofia

mixeil maxaraZe - grigol nazianzelis msoflmxedveloba da

areopagituli moZRvreba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47

anastasia zaqariaZe - pasuxismgeblobis fenomeni. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62

irakli braWuli - azrovnebis paradigma mxatvrul TeologiaSi . . . . . 72

religia da sociologia

ka xa qec ba ia - leq ci e bi re li gi is so ci o lo gi a Si pos tTa na med ro ve

sa zo ga do e ba Si re li gi u ri cxov re bis vir tu a li za ci is

kri ti ku li ga az re bi saT vis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80

robert nil bela - religiis klasifikacia

(Targmna da SeniSvnebi daurTo givi rogavam) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86

wignebis mimoxilva

ioanes heseni - platonizmi da profetizmi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96

garekanis pirveli gverdiwmida dimitri da wmida Tevdore (ìloris wmida giorgi“ – karedi, zugdidi).

RELIGION #3, 2011

SCIENTIFIC-THEOLOGICAL MAGAZINECONTENTS

THEOLOGYZu rab Kik nad ze – Sa ul and Da vid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5

Dodo (Mariam) Glonti – Christian worthiness and unworthiness . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

Teimuraz Panjikidze – Christian Ethics Thomas a Kempis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

THE HISTORY OF THE CHURCH OF GEORGIAPriest Aleksi Kshutashvili – Georgian Orthodox Church apostolic status

historical-canonic principles. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

Eldar Bu bu las hvi li – Recollection of Catholicos-Patriarch of Georgia Eprem II(Sidamonidze) about Sacred Remains of Saint Great Martyrs, David andKonstantine . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43

La li Ose pas hvi li – From his tory of Cross of Vi ne, in the vi ew ofGe or gi an and Arme ni an his to ric so ur ces . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

RELIGION AND PHILOSOPHYMik he il Mak ha rad ze – Theory of Gregory of Nazianzus and the Areopagitical

Doctrine . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47

Anastasia Zakariadze – Phenomenon of Responsibility . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62

Irakli Brachuli – Paradigm of thinking in artistic theology . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72

RELIGION AND SOCIOLOGYKakha Ketsbaia – On Critical Interpretation of Virtualization of Religious Life in

Post-modern Society . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80

Robert Nil Beli – Clafi cation of Religion(Translation and Comments by Givi Rogava) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86

REVIEW OF BOOKSIoanes Hessen – Platonizm and Profetizm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96

RvTismetyveleba

zu rab kik na Ze

sa u li da da vi Ti

Se iq mna pa ra doq su li vi Ta re ba: qve ya na Si ori cxe bu lia – er Ti cxa di,

ro me lic me fo bas axor ci e lebs, me o re – fa ru li, ro me lic na bi-na bij uax-

lov de ba me fo bas. bo ro ti su lis gan Sep yro bi li da mar Tu li sa u li kvlav

cxe bu lad rCe ba. ufa li ga nud ga Ta vis cxe buls, da vi Ti ki, Ta va dac cxe bu-

li, mi si mor Ci lia. mag ram am na bi jebs me fo bis ken da vi Ti Seg ne bu lad ar

dgams. mas bev rjer mi e ca Sem Txve va sa u lis mok vli sa, mag ram pi e te ti cxe-

bu lis wi na Se xels aRa mar Tvi nebs mas ze. da vi Ti dev ni lia sa u lis gan, mag ram

mTe li es pe ri o di mi si cxov re bi sa siw rfe liT da cxe bu lis wi na Se Ta vis

dam dab le biT aris aR beW di li. `vis wi na aR mdeg ga mo vi da is ra e lis me fe? vis

dev ni? mxo lod mkvdar ZaRls, mxo lod rwyils ras me~ (1mef. 24:15). is ra e-

li a ni am eniT mxo lod ufals Se iZ le ba ela pa ra ke bo des, mxo lod uf lis

wi na Se aRi a reb des Ta vis ara ra o bas (`xo lo me matl var da ara kac~, fsalm.

21:7). mag ram da vi Ti Ta va dac xom cxe bu lia? cxe bu li cxe bu lis wi na Se acam-

tve rebs Tavs, Ta vi si cxe bu le ba da viw ye bu li aqvs.

mag ram pro vi den cia da viTs me fo bis Tvis am za debs. ami saT vis, Se saZ loa,

gan ge ba Ta vad da viTs yve la ze nak le bad iye neb des. da vi Ti bu neb ri vad miy-

ve ba Ta vis Si na gan Za xils, sin di sis xmas, mo wo de bas. pa ra doq sia, rom yve-

la ze mets da vi Tis ga me fe bis Tvis sa u li ake Tebs. sa u lis une bu ri na bi je bi

da vi Tis ga me fe bi sa da mi si av to ri te tis gaz rdis gza ze sim bo lu ric aris

da prag ma tu lic – arc er Ti gac no bi e re bu li ar aris. mis xels gan ge ba war-

mar Tavs.

I. me fis mkur na li. Ta vad su li er ma mdgo ma re o bam sa u li sa ga na pi ro ba Wa-

bu ki da vi Tis, uk ve cxe bu lis, miw ve va sa me fo kar ze im fun qci iT, ro mel sac

ara fe ri sa er To me fo bas Tan ara aqvs. mag ram, Seg viZ lia vi fiq roT, rom Tum-

ca qna ri bo ro ti su liT Sep yro bi li sa u lis Sav naR vli a no bis ga sa fan ta vad

aqvs mo mar jve bu li da viTs, es mu si ka lu ri in stru men ti, Se saZ loa, be la dis

xel Si xal xze ze moq me de bis ar qa u li sa Su a le bis ga mo Za xi li iyos. yo vel

Sem Txve va Si, qna ri igi Sors ar aris wi nas war met yve le bas Tan. mas vxe davT

wi nas war met yvel Ta gun dis xel Si, ro me lic sa mu e lis mi er ax lad cxe bul

sa uls Se ey re ba (1mef. 10:5). mu si ka wi nas war met yve le bis ar se bi Ti ele nen-

tia. wi nas war met yve li mo iT xovs mas, ro gorc wi nas war met yve le bis pi ro bas.

àx la, mo miy va neT me Can ge, – am bobs eli se, ro me lic or ma me fem – is ra e lis

da iu das – mo iw via sa wi nas war met yve lod, – da, ro ca uk rav da me Can ge, uf-

lis xe li iyo eli se ze” (4mef. 3:15). Cans, qna ris han gi is ar xia, rom lis meS-

ve o biT uf lis su li euf le ba ada mi ans da `sxva ka cad” gar daq mnis mas. igi ve

dasawyisi wina nomerSi.

6 zurab kiknaZe

ar xia gax sni li, ro ca han giT sa u lis Sav naR vli a no ba ifan te ba, anu uf lis

su liT bo ro ti su li ga ni dev ne ba. pir vel xa neb Si asec xde bo da:

`da ro ca Se mo aw ve bo da bo ro ti su li RvTi sa gan sa uls, ai Reb da da vi Ti

qnars da uk rav da xel Si, da amo i sun Tqav da sa u li da kar gad xde bo da, da

ga ec le bo da mas bo ro ti su li” (1mf. 16:23).

II. mxsne li. uk ve sa u lis kar ze myo fi da vi Ti, ro mel sac ke Ti li Tva liT

Se xe da sa ul ma, uf ro zus tad, ro gorc de dan Sia, ̀ mad li hpo va sa u lis Tval-

Si”, Se es wro fi lis ti me li go li a Tis ga mos vlas da mis mi er is ra e li a neb-

ze da maT Rmer Tze Tav sla fis das xmas. am epi zods ome bis war mo e bis Zvel

praq ti ka Si rom ar hqon des ana lo gi e bi, gve le Sa pis gan gmi ris mi er sof lis

ga dar Ce nis mi To lo ge mad mi viC nev diT. Tun dac mi viC ni oT, es saq mis vi Ta-

re bas ar Sec vlis: yo ve li re a lur-is to ri u li xdo mi le ba Seg viZ lia ro me-

li me mi To lo ge ma Si mo vaq coT da ti po lo gi u rad gan va zo ga doT. amiT mis

is to ri ul av Ten tu ro bas ara fe ri da ak lde ba. sa u lis saS ve lad beT le mi dan

mo su li da vi Ti ax la is ra els mo ev li na mxsne lad. wi nam ZRo li – me fis Tu

mTav ris – mi sia swo red xsnaa, ra mac ga mo iw via is to ri a Si me fe-mxsne lis in-

sti tu ti. Su me re li me fe – lu-gal `did ka ci” qa la qis, Te mis, mxsne li un da

yo fi li yo kri zi sul vi Ta re ba Si. Zve li aR Tqmis saz Rvreb Si rom dav rCeT,

msa ju li (ebr. So fet) sxva ara vi naa, Tu ara yo ve li kon kre tu li ga sa Wi-

ri dan xal xis mxsne li (mo Si ay), ro me lic mxsne lo bis saq mes uf lis mi e ri xa-

riz miT axor ci e lebs. im re a lo bas, ra sac dRes Cven am ber Znu li sit yviT

(qa ris ma) ga mov TqvamT, Zve li aR Tqmis ena Si Se e sa ba me ba xSi rad nax se ne bi

for mu la `da iyo uf lis su li mas ze~, `da mo ic va igi uf lis sul ma~. (Su me-

rul Si am for mu lis Se sat yvi sia: `ro de sac nin gir sum Ta vis qa laqs mad li a-

ni Tva liT gad mo xe da, gu dea qvey nis mwyem sad amo ar Cia, sa moc sar (216 000)

kacs So ris xe li da a do...~). da, rac sa gu lis xmoa, is, vis zec uf lis su lia

gad mo su li, er Ta der Tia mo ce mul vi Ta re ba Si. mxsne li er Ta der Tia, da es

iyo da vi Ti am or Tab rZo la Si, ro me lic ga dam wyve ti aR moC nda is ra e lis-

Tvis. is ra els me fe uk ve hyav da – sa u li, mag ram ga moC nda da vi Ti, ro mel mac

go li a Tis da mar cxe biT, ro gorc mxsnel ma, me fo ba ze pre ten zia ga nac xa da.

es fa ru li pre ten zia, ro me lic wle bis Sem deg un da epo va da hpo va ki dec

ga naR de ba, da viT ma me ta fo ru lad ga moT qva sa ul Tan sa u bar Si, vid re go li-

aT Tan sab rZol ve lad ga vi do da:

`da uT xra da viT ma sa uls: nu ra vis gu li nu Sed rke ba mis wi na Se. wa va Se ni

msa xu ri da Se eb rZo le ba am fi lis ti mels.

da uT xra sa ul ma da viTs: ver gax val sab rZol ve lad mag fi lis ti mel Tan,

rad gan Sen jer bav Svi xar, is ki meb rZo lia siy rmiT gan ve.

da uT xra da viT ma sa uls: mwye sav da Se ni msa xu ri Ta vi si ma mis fa ras da,

ro ca da e ce mo da lo mi an daT vi da ga i ta ceb da fa ri dan cxvars,

ga ve ki de bo di, vklav di da pi ri dan ga mov glej di. yba Si Ca vav leb di xels

da vklav di.

lom sac da daT vsac amar cxeb da Se ni msa xu ri. am wi na da uc ve Tel fi lis-

ti mel sac igi ve da e mar Te ba, rad gan sir cxvil Si ag debs coc xa li RvTis raz-

mebs.

7sauli da daviTi

da Tqva da viT ma: ufa li, ro me lic da mix sni da xol me lo mi sa gan da daT vi-

sa gan, ax lac da mix snis am fi lis ti me li sa gan. da uT xra sa ul ma da viTs: wa di,

ufa li iyos Sen Tan!~ (1mef. 17:32-37).

Tum ca es me ta fo ra ze me tia: xal xis wi nam ZRo lis Tvis, mxsne lis Tvis,

mwyem sis saq mi a no ba ar sob ri vad me fo bis igi ve ob ri via. ami to mac mwyem si

me fis si no ni mi iyo ro gorc aR mo sav le Tis, ise da sav le Tis Zvel xal xeb-

Si, Cvens sa u ku nes ki sa su li e ri wi nam ZRo lis ti tu lad Se mor Ca. uris III

di nas ti is da ma ar se be li ur na mu gan ma di de bel him nSi mo ix se ni e ba ro gorc

`mwyem si (si pa) ur na mu~, `mwyem si WeS ma ri ti ur na mu~; xa mu ra bi Ta vi si ka no ne-

bis pro log Si ac xa debs: `xa mu ra bi var, en li lis gan dad ge ni li mwyem si~. es

wo de ba aSu rel me fe Ta ti tu la tu ra Si mkvid rde ba... aga mem no nis ti tu lia

`xal xTa mwyem si~ (po i men la on)... mo se, ro me lic fa ra o nis sax li dan iyo ga-

mo su li, mi di a mis mwyem si gax da da mi si mwyem so ba xal xis wi nam ZRo lo bad

gar da iq mna. yve la ze mka fi od es gar daq mna eze ki el ma Ca mo a ya li ba erT-erT

wi nas war met yve le ba Si:

`me Ta vad ga da var Cen Cems cxvars da aRar iq ne ba da ta ce bu li. me viq ne bi

msa ju li cxvar sa da cxvars So ris.

erT mwyemss da vu ye neb da is dam wye savs maT. da viTs, Cems msa xurs, da vu ye-

neb; Ta vad is dam wye savs maT da is iq ne ba ma Ti mwyem si~ (ez. 34:22-23).

sa ul Tan sit yvis ge ba Si da vi Ti am bobs sru li ad aS ka rad da da u fa ra vad,

ro gorc io se bi Ta vis mo ma val di de ba ze (da am gu lax di lo bis msxver pli

Se iq na ki dec), rom Tu ad re is ma mi se ul fa ras ix sni da lo mis xa xis gan, ax la

is ra els ix snis is go li a Tis mZlav re bi sa gan. ad vi li amo sac no bis vin aris

is ma ma, rom lis fa ra sac da vi Ti mwye sav da da ix sni da: er Ti, yo fi Ti, gan zo-

mi le biT es ma ma, cxa dia, ie sea, mi si mi wi e ri ma ma, me o re gan zo mi le biT, igi

ufa lia, rom lis sam wysos – is ra e lis – mwyem sad em za de ba da vi Ti. sa u li

iRebs am cno bas, rom is ad re ma mis fa ras mwye sav da, ro gorc in for ma ci as

da vi Tis bi og ra fi i dan da mas Si pro vi den ci a lur saz riss ver xe davs. mag ram

mi si sit yve bi: ùfa li iyos Sen Tan!~ pro vi den ci a lu ria.

III. sa me fo da me fis asu li. mi vaq ci oT yu rad Re ba imas, rom uki du res ga sa-

Wir Si, ro me lic ad gas is ra els da mis me fes go li a Ti sa gan, sa u li mxsnels

Ta vis asuls sTa va zobs co lad: `mis mZle vels dov la TiT aav sebs me fe da

Ta vis asuls mi aT xo vebs co lad, da ma ma mi sis saxls ga a a za tebs is ra el Si~

(1mef. 17:25-b). da vi Ti raz meb Si So ris tri a lebs da, uf ro si Zmis fiq riT (1

mef. 17:28), Ta vi si am par tav no biT zed met in te ress iCens am jil dos mi marT:

`hkiT xa da viT ma ax los mdgar ka cebs: ra be di ewe va kacs, vinc am fi lis-

to mels da a mar cxebs da sir cxvils mo xo cavs is ra els? vin aris eg wi na da uc-

ve Te li, fi lis ti me li, aseT sir cxvil Si rom ag debs dRes RvTis raz mebs?~

(1mef. 17:26).

am sam jil do Ta gan – dov la Ti, me fis asu li, ga a za te ba – me fis asu li um-

Tav re sia, ro mel sac mo aqvs dov la Tic da Ta vi suf le bac. ami tom es ori sax-

se ne be lic ar iyo. ma Ti xse ne ba ima ze mig vi Ti Tebs, rom sa u li Ta vis asul Si,

ro mel sac sTa va zobs, im Si na arss ar debs, ro mel sac da vi Ti Ta vi si wi nas-

war met yve lu ri gu ma niT, Tun dac bun dov nad, un da xvde bo des. xo lo sa uls

am Se Ta va ze bas, un da vi fiq roT, Ta vad gan ge ba STa a go nebs. siR rmi se u lad es

8

wi na da de ba ase ga mo iT qmis: vinc go li aTs Zlevs, mi si iq ne ba sa me fo. rad-

gan me fis asu li sa me fos gan sa xi e re baa, mas Si, ro gorc gan ZSi, ga niv Te bu lia

sa me fo. sa u li am mi To lo ge miT mis da une bu rad am bobs, rom sa me fo mis

mxsnels ekuT vnis, sa me fo mi sia, vinc mas ga mo ix snis. aseT vin med da vi Ti, qna-

ris xma ze me fis Sav naR vli a no bis ukum yre li, ga moC nda.

Se niS vna 1. ana lo gi is Tvis msof lio sit yvi e re bas rom ar ga mo ve dev noT,

nes ta nis ma ga li Tic kma ra, rom lis ga re Se ta ri e lis Tvis in do e Tis tax ti

mi uR we ve lia. Tum ca afeq tis mdgo ma re o ba Si is mi a Za xebs far sa dans:

`Se ni qa li arad min da, ga aT xo ve, ga ma ri de!

in do e Ti Ce mi aris, ar vis miv scem Cem gan ki de~ (569/566).

mag ram, ro gorc mo ma val ma aC ve na, sas ti kad mot yuv da am sit yve bi mTqme-

li. swo red me fis qa lis `ga ri de bam~ da ab rko la mi si ga me fe ba. po e mis av-

tor ma yve la xdo mi le ba nes ta nis da sat yve veb lad da in do e Tis mtris xel Si

Ca sag deb lad war mar Ta, ra Ta me fo bis mo sa po veb lad ta ri e li uf lis wu li sa

da qvey nis mxsne li gam xda ri yo.

me fis asu lis mo ti vi rCe ba ha er Si ga mo ki de bul mi To lo ge mad, ro mel sac

ar hqo nia re a li za cia. sa ul ma sxva mi aT xo va Ta vi si uf ro si asu li me ro bi,

da viTs ki mi qa li (LXX-Si mel qol) Ses Ta va za, ro ca Se it yo, rom igi da vi Tis

mi marT ar iyo gul gri li, ifiq ra, `mi vaT xo veb, rom ma xed eq ces mas~ (1mef.

18:21). mo ti vi, ro gorc vxe davT, arat ra di ci u lia. mag ram es Se Ta va ze bac

xsnas Tan aris da kav Si re bu li: sa u li ur va dis sa nac vlod asi fi lis ti me lis

Cu Cas mo iT xovs (1mef. 18:25) im ime diT, rom mas ̀ mis wvde bo da fi lis ti mel Ta

xe li~ (1mef. 18:21). es e. w. Zne li da va le baa, ro mel sac zRap reb Si sa si mam-

ro ava lebs sa si Zos im gan zrax viT, rom va Ji ver Se as ru lebs da va le bas da

da i Ru pe ba, mag ram, ro gorc we si, sa si Zo war ma te biT Zlevs `Znel amo ca nas~.

ase ve da viT ma war ma te biT Se as ru la es ku ri o zu li da va le ba, ris Tvi sac mi-

i Ro mi qa li. mag ram sa ul ma mi qa li ver ga mo i ye na da vi Tis sam trod.

asea Tu ise, da vi Ti ma inc gax da me fis si Ze, rac mas ga me fe bas uqa dis.

pro vi den ci am aq mi qa lis siy va ru li Car To: da Rup vis nac vlad, ra sac sa u li

mo e lo da, mi qa lis siy va rul ma ix sna da vi Ti. ro ca me fis gan saf rTxe aS ka rad

da e muq ra, mi qal ma ga a pa ra da vi Ti. (1mef. 19:11-12).

Ta vad da viTs cxe bu lis si Ze o bis Tvis `Ta vi ar eRir se bo da~. me fis wi-

na da de ba ze, Cems asuls mo gaT xo ve bo, pa su xobs: `vin var me, ra aris Ce mi

cxov re ba an ma ma Ce mis gva ri is ra el Si, rom me fis si Ze gav xde?~ (1mef. 18:18),

an ro ca me fis ga mog zav ni le bi eub ne bi an, `da e si Zeo me fes~, pa su xobs: àd vi-

li ggo ni aT me fis si Ze o ba? me xom er Ti upo va ri da ubi ri ka ci var~ (18:23).

ar ax sovs am “ubirs”, rom Ta va dac cxe bu lia? mag ram da viT ma xom icis, rom

go li aT Tan sab rZol ve lad mi si gas vlis erT-er Ti mo ti vi jil do Ti (me fis

asu liT) da in te re se ba iyo: ama od ar kiT xu lobs amis Se sa xeb ga mud me biT

(1mef. 17:26, 30), ris Tvi sac uf ro si Zmis kic xvas im sa xu rebs. `ris Tvis Ca mox-

ve di aq? vis da u to ve is mci re fa ra udab no Si?.. mxo lod brZo lis sa yu reb-

lad xar Ca mo su li~ (1mef. 17:28).

co ta xnis Sem deg da vi Ti sa u lis wi na Se si a ma yiT ax se nebs Ta vi si ma mis

fa ras, Zmam abu Cad aig do igi sim ci ris ga mo. Tum ca am sit yve biT imis Tqmac

zurab kiknaZe

9

surs, rom da vi Tis ad gi li sam wye sur Sia da ara om Si. da vi Ti ki, ro gorc

da vi na xeT, am or sfe ros So ris gan sxva ve bas ver xe davs.

IV. io na Ta ni. me fis asu le bis gar da ar se bobs io na Ta ni, ro mel sac gan sa-

kuT re bu li ro li aqvs da kis re bu li im pro ces Si, ro mel sac da vi Ti ga me fe-

bam de mih yavs. io na Ta ni, mem kvid re uf lis wu li, ga nud ge ba ma mas da Tmobs

uf lis wu lo bas da vi Tis siy va ru li saT vis. mxo lod siy va ru lis Tvis, rad gan

ar Cans, rom man icis ra i me da vi Tis cxe bu le bis Se sa xeb.

1 `da ro ca mo a Ta va sa ul Tan la pa ra ki, Se ek ra io na Ta nis su li da vi Tis

suls, da Se iy va ra igi io na Tan ma ro gorc sa ku Ta ri Ta vi.

2 da wa iy va na igi (da vi Ti) sa ul ma im dRes da ar mis ca ne ba dab ru ne bu-

li yo mi si ma mis sax lSi.

3 da da des aR Tqma io na Tan ma da da viT ma, rad gan Se iy va ra igi ro gorc

sa ku Ta ri Ta vi.

4 da ga iZ ro io na Tan ma mo sas xa mi, mas ze rom iyo, da mis ca da viTs, da Ta vi-

si Se sa mo se li, da Ta vi si max vi lic da Ta vi si Svil dic, da Ta vi si sar tye lic.

5 da yvel gan da di o da da vi Ti, sa dac ki ga ag zav ni da mas sa u li~ (1mef.

18:1-5).

vxe davT, ro gor aris SeW ri li io na Ta ni sa ul sa da da viTs So ris, uf ro

swo rad siy va ru li sa u li sa da da vi Tis ur Ti er To ba Si, is-is iyo me fis eW-

vi a no ba, Si Si da si Zul vi li un da daw ye bu li yo. io na Ta ni Cad ga maT So ris,

ro gorc mxsne li. Se saZ le be lia is, rac aR we ri lia me-4 mux lSi, ro ca er Ti

me o res Ta vis sa mo sels da niv Tebs ga das cems, Zmad ga fic vis ri tu a li yo-

fi li yo (Tum ca we sis srul yo fis Tvis niv Te bis gac vla iq ne bo da up ri a ni,

ra sac da vi Tis mxri dan ver vxe davT). am cal mxri vi ga da ce miT xi lu li xde ba

is, rac pir vel da me sa me mux leb Sia naT qva mi: `da Se iy va ra igi io na Tan ma

ro gorc sa ku Ta ri Ta vi~. am niv Teb Tan er Tad, mi si pi rov ne bis at ri bu tebs

rom Se ad gens, io a na Ta nis su li Se ek vris da vi Tis suls. da ma inc ar aris

ga mo ric xu li, rom aq xde ba uf lis wu lis mi er sa me fo in si ni e bis ga da ce ma

fa rul cxe bul ze. Tum ca re a lu rad arc er Tia me fe da arc me o re mem kvid-

re. es Ta ma Sia TiT qos, Crdi li imi sa, rac un da mox des: da vi Ti da i ka vebs

mem kvid ris ad gils.

V. sa u lis siS ma ge. da vi Tis qna ri yo vel Tvis ar Sve lo da sa uls. da vi Tis

av to ri te tis zrdis kva lo ba ze iz rde bo da sa u lis Su ri, eW vi da Si Si, rad-

gan grZnob da, rom RvTis su li da viT ze iyo gad mo su li. Su ri da Si Si ki

mxo lod bo rot suls kve bav da. qe moT da mow me bu li epi zo di mas Sem deg

mox da, rac brZo la Si ga mar jve bul da viTs sa ul ze upi ra te so ba mi a ni Wes:

`Se mus ra sa ul ma Ta vi si aTa si, xo lo da viT ma Ta vi si aTi aTa si!” ga naw ye ne-

bul ma da eW viT Sep yro bil ma sa ul ma ama ze das Zi na: `me fo ba Ra ak lia” (1 mef.

18:7-8).

`me o re dRes Se ip yro uf lis bo rot ma sul ma sa u li da gaS mag da sax lSi da

da vi Ti [qnars] uk rav da xe liT, ro gorc yo vel Tvis, da Su bi iyo sa u lis xel-

Si. da mo is ro la sa ul ma Su bi, ifiq ra, ga va ta reb Subs da viT sa da ke dels

So ri so, da ga eq ca mas da vi Ti or gzis” (1mef. 18:10-11).

aq aS ka raa kon tras tu li pa ra le liz mi mSvi do bi an, ke Ti lis myo fel qnar-

sa da sis xli an Subs So ris. sa uls Su bi eWi ra xel Si da da vi Ti qnar ze uk-

sauli da daviTi

10

rav da xe liT (an xel Si). ami e ri dan, ro gorc Cans, da vi Ti Ta vi si qna riT uk ve

ve Rar as ru lebs im mi si as, ris Tvi sac miw ve u li iq na sa u lis kar ze. qna ris

han gebs Sub ma ga da u Ro ba gza. es in ci den ti gan me or da:

`da iyo bo ro ti su li uf li sa gan sa ul ze da ij da Sin da Su bi eWi ra xel-

Si, da vi Ti ki qnar ze uk rav da xe liT. da un do da sa uls ga e ta re bi na Su bi

da viT sa da ke dels So ris, mag ram ga us xlta sa uls da Su bi ke dels mox vda”

(1mef. 19:9).

Se niS vna 2. `gaS mag da~. zmnis for ma iT nab be’, ro me lic, Cve u leb riv, iTar-

gmne ba ro gorc `wi nas war met yve lebs~, am ad gi las ga mo xa tavs sa u lis eq sta-

tur mdgo ma re o bas, ro me lic bo ro ti su lis Sep yro biT aris ga mow ve u li

da mas kav Si ri ara aqvs wi nas war met yve le bas Tan, ro mel sac igi, ro gorc

cxe bu li, axor ci e leb da wi nas war met yvel Ta gun dTan Sex ved ri sas, ro ca mas-

ze uf lis su li gad mo vi da (1mef. 10:10). am dros siS ma ge RvTi u ria, mag ram

bo ro ti su liT Sep yro bi li sa u lis siS ma ge siS ma gea yo fi Ti az riT, rom lic

ga mo xa tu le ba da Se de gi ag re si aa. am siS ma giT es xmis Tavs sa u li da viTs.

ro gorc wi nas war met yve le bis siS ma ge Si ada mi a ni ara sa ku Ta ri ne biT, ara-

med uf lis su liT moq me debs, ag re si is siS ma ge Si bo ro ti su lia ada mi a nis

war mmar Tve li. am dros sa u li, ro ca is Subs es vris da viTs, `sxva ka cia~, ro-

gorc `sxva ka ci~ iyo ma Sin, ro ca wi nas war met yvel Ta gun dTan er Tad wi nas-

war met yve leb da. erT `sxva kacs~ uf lis su li una Tebs go ne bas, me o re `sxva

kacs~ bo ro ti su li àS ma gebs~.

ti po lo gi is Tvis: sok ra te pla to nis di a log ̀ fed ros Si~ am bobs, ̀ yve la ze

di di si ke Te e bi si ke Te Ta So ris Cven Tvis siS ma ges (ma nia) mo aq vso~. ber Zneb Si

oT xi sa xis ma nia ar se bobs, ro mel Ta gan er Ti pro fe tu lia. aris ero tu li

(trfi a le bis), te les tu ri (ri tu a lu ri), po e tu ri siS ma ge e bi. yve la maT gan-

Si SeS li lo bis, siS ma gis, sxvag va rad, ira ci o na lo bis mo men tia ga dam wyve ti.

Se niS vna 3. da vi Tis Sem Txve va Si `xe liT” an `xel Si” (ebr. be Õad) Seg veZ-

lo sin taq sur da Si na ar sob riv xar ve zad (Tu zed me to bad) mig veC nia, mag ram

av tor ma am si met ri iT ga a wo nas wo ra moq med pir Ta po zi ci e bi. ra sac isi ni

ake Te ben, xe liT ake Te ben.

VI. mo sas xa mis ki de. dev ni le ba Si myof da viTs, rom lis ga mud me bu li Za-

xi li iyo `sa ul, sa ul, ris Tvis mdev ni me~, or gzis mi e ca Sem Txve va, mo ek la

mi si sam kvdro-sa si coc xlod mdev ne li sa u li. sa u li iq ce va ro gorc ava za ki,

da vi Ti ki – ro gorc me fe. aqac pro vi den ci is xe li Cans. da viTs sa Su a le ba

eZ le va sa u lis mok vlis, mag ram gan ge ba dan do bis aq tiT sim bo lur qme de bas

Ca a de ni nebs mas.

`da ro gorc ki dab run da sa u li fi lis ti mel Ta gan, Se at yo bi nes, en ga dis

udab no Si ao da vi Ti.

da aiy va na sa ul ma mTe li is ra e lis gan ga mor Ce u li sa mi aTa si ka ci da wa-

vi da da vi Ti sa da mi si ka ce bis sa Zeb rad sa ni a mo re klde eb Si.

da mi vi da cxvris sad go meb Tan gzis na pi ras, sa dac ga moq va bu li iyo, da

Se vi da Sig sa u li sa Wi ro saq me ze. xo lo da vi Ti da mi si ka ce bi ga moq va bu lis

Sig niT is xdnen.

zurab kiknaZe

11

da uT xres da viTs mis ma ka ceb ma: aha, is dRec, ro mel zec giT xra ufal ma,

aha, xel Si Ca gig de bo Sens mtrebs da uya vi maT, rac ge ne bo so. da wa mod ga

da vi Ti da Cu mad mo aW ra ki de sa u lis mo sas xams.

amis Sem deg stki o da gu li da viTs, rom mo aW ra ki de sa u li sas.

da uT xra da viT ma Ta vis ka cebs: Rmer Tma da mi fa ros, rom ase Ti saq me vu-

yo Cems ba tons, uf lis cxe buls! xels ro gor aR vmar Tav mas ze, rad gan uf-

lis cxe bu lia igi~ (1mef. 24:2-7).

me fis mo sas xa mis ki dis ana We ri sam ma gi sam xi lia da vi Tis xel Si:

a) es ana We ri ni Sa nia da vi Tis er Tgu le bi sa da siw rfe li sa cxe bu li sad mi:

`Se xe de, ma ma Ce mo da da ak vir di Se mi mo sas xa mis ki des, xel Si rom mi Wi ravs...

ama ze mix vdi, rom ara aris Cem Si bo ro te ba...~ – es ga das Za xa sa uls ga moq-

va bu li dan ga mo sul ma, ro ca sa u li kar ga man Zil ze iyo mo So re bu li (1mef.

24:12);

b) es ana We ri ni Sa nia gu lis tki vi li sa imis ga mo, rom cxe bu lis da ma mis

mi marT, mi u xe da vad imi sa, rom da in do igi, eso de ni kad ni e re ba ga mo i Ci na,

Se e xo ra mis in ti mur sa kuT re bas.

g) es ana We ri ni Sa nia imi sa, rom Ta vis dro ze da vi Ti da e pat ro ne ba sa me-

fos, ro me lic ax la sa uls uWi ravs. ana We ris sim bo li ka ga sa ge bi gax de ba, Tu

ga vi az rebT sa me fo sa mo se lis, ro gorc re ga li is, mniS vne lo bas. go li aT Tan

sab rZol ve lad gas vlis win sa u li mo savs mas Ta vi si, ro gorc meb rZo li me-

fis, sa ku Ta ri Se sa mo se liT (1mef. 17:38) da amiT TiT qos ga da a ba rebs me fo-

bas (an fiq robs, rom da viTs am uTa nas wo ro brZo la Si cxe bu lis sa mo se li

da i cavs, an, ga mar jve bis Sem Txve va Si, ma sac wi li eq ne ba Ta vi si sa mo se lis

me o xe biT ga mar jve ba Si). mag ram da vi Ti uars am bobs me fis sa mo sel ze im mo-

ti viT, rom naC ve vi ar aris msgav si sa mo se lis ta re bas. da viTs Ta vi si gza

aqvs da Ta vi si sa mo se li da sa Wur ve li.

aris epi zo di Zvel aR Tqma Si, sa dac sa mos lis sim bo lu ro ba uf ro re li-

e fu ria da da ma je re be li. wi nas war met yve lis ena Si sa mo sels sa me fos mniS-

vne lo ba aqvs.

ìse mox da im xa nad, rom ga su li iyo ie ru sa li mi dan ie ro bo a mi da Se mox-

vda gzad si lo a me li wi nas war met yve li axia, ro mel sac axa li mo sas xa mi es xa.

am oris me ti ara vin iyo min dvrad.

da ai Ro axi am axa li mo sas xa mi, mos xmu li rom hqon da, da Tor met na wi lad

dag li ja.

da uT xra ie ro bo ams: ai Re Sen Tvis aTi nag le ji, rad gan ase brZa na ufal-

ma, is ra e lis Rmer Tma: ga mov glej sa me fos xe li dan so lo mons da Sen mog cem

aT Stos.

da er Ti Sto mas dar Ce ba Ce mi msa xu ris, da vi Tis, gu li saT vis da ie ru sa-

li mis gu li saT vis, qa la qi sa, ro me lic avir Cie me is ra e lis yve la Sto dan~

(3mef. 11:29-32).

xSi rad wi nas war met yve le bis sit yvi e rad ga da ce mas wi nas war met yvel Ta

praq ti ka Si cvlis moq me de ba. ase iq ce o da ho sia, ie re mia, eze ki e li da sxva-

nic, ro ca amis sa Wi ro e ba dad ge bo da. ho sia co lad ir Tavs gar yvnil, mag ram

say va rel qals imis saC ve neb lad, rom ufals da ce mul nic uy vars da Se iw-

yna rebs yve la maT gans, Tu da ub run de bi an mas (osia, 3); ie re mia uRels id-

sauli da daviTi

12

gams qed ze da ase da dis ie ru sa li mis qu Ceb Si xal xis da saw mu neb lad, rom

ai ta non ba bi lo nis uRe li (27:211); eze ki e li ltol vi lis gu das mo i ki debs

zur gze da ga lav nis nan gre vi dan sto vebs qa laqs imis saC ve neb lad, Tu ra

mo e lis xalxs (12:3-11).

ie ro bo a mis Tvis axi as wi nas war met yve le ba da ma je re be li rom yo fi li yo,

axi am ar da in do axa li mo sas xa mi da or da aT nag le jad aq cia igi imis saC-

ve neb lad, ra da e mar Te ba mok le xan Si is ra e lis er Ti an sxe uls. wi nas war-

met yve lis Tor met na wi lad gag le jil ma mo sas xam ma is ra e lis gag le ji li

sxe u lis sim bo li ka it vir Ta.

axi as es moq me de ba – mo sas xa mis dag le ja – wi nas war met yve lu ri siS ma gea,

ra sac sa Ri az ri ver ga a mar Tlebs, mag ram pa ra doq su lad swo red am ug nu-

re bas aqvs da mar wmu ne be li Za la, uf ro me tad, vid re go niv rul saq ci els an

ra ci o na lu rad war moT qmul sit yvebs, rom le bic es miT, mag ram ver xvde bi an.

Tum ca da vi Tis xel Si sa u lis mo sas xa mis ki dis ana Wers gan zra xu li wi nas-

war met yve le bis niS nad ver mi viC nevT (ro gorc ze moT Ca moT vlil epi zo deb-

Sia), mag ram sa ul ma mas Si swo red is da i na xa, rac gan ge bas hqon da Ca fiq re bu-

li, sa xel dobr, di nas ti is Sec vla. mas Sem deg, rac da viT ma So ri dan da a na xa

mas es ni Sa ni, sa uls sto vebs (oRond dro e biT) bo ro ti su liT ga mow ve u li

siS ma ge, aRi a rebs da vi Tis si mar Tles da Ta vis si a ves, da mniS vne lo van sit-

yvebs war moT qvams:

`vin aris ise Ti, rom da We ri li mte ri ga uS vas gza ze? ufal ma ga da gi xa dos

si ke TiT imis saz Ra u rad, rac dRes mi ya vi.

ax la ki mje ra, rom nam dvi lad ime feb da gan mtkic de ba Sens xel Si is ra e-

lis sa me fo (1mef. 26:20-21).

àx la ki mje ra...“ ram da a je ra? iman, rom Se fa re bul Si sa Wi ro e bis Tvis

um we od Ca mux vli li mte ri, da in do? es nam dvi lad me fu ri saq ci e lia, ase

mxo lod me fe Tu mo iq ce va. am ker Zo Sem Txve va Si ki cxe bul ma cxe bu li da-

in do.

VI-a. Su bi da ma Ta ra. ki dev er Txel mi e ca da viTs Ta vis mdev nel ze Su ris-

ge bis da me fo bis xel Si Cag de bis San si.

`da mi vid nen Ra miT da vi Ti da abi Sai xal xTan da, aha, xe da ven, wevs mZi na-

re sa u li Su a gul ba nak Si da mi si Su bi sas Tu mal Tan aris Car Wo bi li...

da uT xra abi Sa im da viTs: Rmer Tma Ca gag de bi na dRes xel Si Se ni mte ri.

ax la er Ti dak vriT da vak lav mi was, me o re aRar dam Wir de ba.

da uT xra da viT ma abi Sa is: „nu da Ru pav mas, rad gan uf lis cxe bul ze xe-

lis aR mmar Tve li da us je li ver ga dar Ce ba...

da ai Ro da viT ma Su bi da ma Ta ra sa u lis sas Tum li dan da wa vid nen Ta vis-

Tvis...“ (1mef. 26:11-12).

es ori sam xi lic – Su bi da ma Ta ra me fis, ro gorc meb rZo lis da ro gorc

coc xa li ada mi a nis au ci le be li sag ne bia. Su bis xel Si Cag de ba mi si pat ro nis

ga ni a ra Re bis, xo lo ma Ta ri sa mi si si coc xlis wya ro dan mow yve tis ni Sa nia.

mag ram da vi Ti ub ru nebs maT Ta vis pat rons. da vi Ti ar xel yofs sa u lis Za-

la uf le bas da si coc xles.

VII. ge Te li go li a Ti. vin iyo igi? mi si zo me bi STam beW da via: èq vsi wyrTa

da er Ti mtka ve li iyo mi si si maR le“ (1mef. 17:4-b). cxa dia, sa Wur ve lic ta-

zurab kiknaZe

13

nis Se sa fe ri si ga ba ri te bis hqon da. igi fi lis ti me lad aris da sa xe le bu li

teq stSi, war mo So biT ki, fiq ro ben, ga da Se ne bul re fa el Ta na Si e ri un da

yo fi li yo, ro gor Rac Se mor Ce ni li fi lis ti mel Ta So ris da maT sam sa xur-

Si Cam dga ri mtris Tav ze za ris da sa ce mad. me o re rju lis wig nis mi xed viT,

isi ni `di di, mra val ric xo va ni da tan ma Ra li xal xi iyo“ (rjl. 2:20-21). me-

fe Ta wig nSi, da vi Tis ma ti a nis na wi li, ina xavs xsov nas ra fas sxva na Si e ris

Se sa xeb, `ro mel sac xe leb ze da fe xeb ze eqvs-eq vsi Ti Ti eba...“ (2mef. 21:22).

eqvs-eq vsi Ti Ti xel-fex ze, ro gorc ano ma lia, sak vir ve li ar aris, arc sa mi

met ris ta nia ma in cda ma inc da u je re be li – pa les ti nis ama ve epo qis ar qe o-

lo gi ur fe na Si da das tu re bu lia am si di dis Con Cxi. mag ram ti po lo gi u ria,

rom TiT qmis yve la xal xis fol klo ri wi na re mo sax le o bas bum be ra ze bad mi-

iC nevs, ro mel Ta naS Tebs Ta na med ro ve o ba Sic xe da ven an eC ve ne baT.

Zve li aR Tqmis am epi zo dis – fi zi ku rad uTa nas wo ro Ser ki ne bis – Ca-

na fiq riT, ro me lic sxva ga nac gvxvde ba, ma ga li Tad, gi de o nis Sem Txve va Si,

ro ca msa jul ma sa ma si me om riT sZlia mra val ric xo van fi lis ti mel Ta raz-

mebs (msaj. 7), ga mar jve ba ara a da mi a nur Za la ze mxo lod xer xiT da uf lis

Se wev niT (àra max vi li Ta da Su biT ix snis ufa li“, 1mef. 17:47) mi iR we va. da-

vi Tis sa xiT aq go ne ba, er Ta der Ti ada mi a nu ri Za la, Zlevs fi zi kur sti qi as,

go ne ba, ro mel sac Se uZ lia ga mo i go nos axa li ia ra Ri. da vi Ti axa li for ma-

ci is ada mi a nia, man ara mxo lod go li aTs, ara med Ta vis Ta na med ro ve eb sac

ga us wro. man Ca mo ix sna sa u lis Se Ta va ze bu li tra di ci u li sa Wur ve li – spi-

len Zis mu za ra di, jav Sa ni da max vi li, da TiT qmis SiS vlad mwyem sis ia ra-

RiT – kom bliT xel Si da mwyem sis gu diT, ra Sic xu Ti o de ri yis qva ido, da

yve la saT vis uc no bi Sur du liT ga vi da sab rZol ve lad. `max vi li ar sWe ria

xel Si da viTs“ (1mef. 17:50-b).

Sur du li, ro mel sac pir ve lad xe davs go li a Ti, ar aris mis Tval Si sab-

rZo lo ia ra Ri. uf ro me tic, mis Tvis Se u rac xmyo fe lic aris, da viT ma da-

am ci ra igi, arad Ca ag do ro gorc me to qe. kom ba li da es uc no bi Sur du li,

maT raxs rom Ca moh gavs, mxo lod ZaR lis mo sa ge ri eb lad Tu ga mod ge ba. mo wi-

na aR mde gis Tval Si ZaR lad ga moC nda go li a Ti.

kom ba li da viTs ar ga mo u ye ne bia am brZo la Si, ise el vis sis wra fiT, Sur-

du liT er Ta der Ti qvis gas ro la ze das rul da Ser ki ne ba. kom ba li ki, un-

da vi fiq roT, mi si mwyem so bis niS nad dar Ca, ro me lic Ta vis dro ze sa me fo

kver Txad gar da iq mne ba.

Se niS vna 4. go li a Tis fi gu ris ti po lo gi u ria òdi se as“ per so na Ji bum be-

ra zi po li fe mi, ro mel sac odi sev si Wku iT Zlevs, da aR mo sav leT sa qar Tve-

los mTi a ne Tis bum be ra zi de ve bi, rom leb sac RvTis Svi le bi as pa re zo ba Si

amar cxe ben mo xer xe bu lo biT, an RvTis Se wev niT. ni San dob li via, rom arc

odi sev si da arc RvTis Svi le bi fi zi ku ri Za liT ar imar jve ben. ma Ti ia ra Ri

xer xia. da vi Ti, odi sev si, Tun dac Cve ni ko mi ku ri na car qe qia, axa li for ma-

ci is ada mi a ne bi ari an.

VIII. dev ni le ba. is ra e lis is to ria pir ve li mxsne lis dev ni le biT da iw yo.

(gam. 2:11-15). mo se eris wi nam ZRo lis pa ra dig mu li fi gu raa. fa ra o nis kar-

ze gaz rdi li da, un da vi fiq roT, fa ra o no bis pre ten den ti, or mo ci wlis

gan mav lo ba Si dev ni lia fa ra o nis mi er, es or mo ci we li mwyem so bis we lic

sauli da daviTi

14

aris, ro me lic mas am za debs wi nam ZRo lo bis Tvis. mo se msa xu rob da mwyem sad

mi di a nel mRvdel Tan da, si nas mTa ze ga moc xa de ba rom ara, al baT sa bo lo-

od dam kvid rde bo da mi di a nis tom Si. da viTs ki Ta vis dev ni le ba Si ar hqo nia

usaf rTxo Tav Se sa fa ri, yvel gan swvde bo da mas sa u lis xe li, sa u li sas ti-

kad us wor de bo da mis Sem fa re belT, mRvde li iq ne bo da, wi nas war met yve li

Tu ri gi Ti is ra e li a ni (1mef. 22:6-19). er Txans fi lis ti me leb Ta nac ga da vi-

da, is ra e lis mter Tan, ki na Ram Se u er Tda maT Ta vi si mci re ric xo va ni raz miT

sa u lis wi na aR mdeg. er Txans Ta vic ki mo i gi Ji a na usaf rTxo e bis miz niT. da

uf ro me tic, ro gorc Ta vad am bob da, igi idev ne bo da Ta vi si qvey ni dan, rom

wi li ar hqo no da uf lis sam kvid ro Si, eub ne bod ne, wa di, uc xo Rmer Tebs em-

sa xu reo (1mef. 26:19). am sas je liT – ab so lu tu ri gan kve TiT dam na Sa ve ebs

sjid nen is ra el Si. mag ram ro ca dev ni le ba (an gan kve Ta) pro vi den ci u lia,

gan dev ni li brun de ba Ta vis qve ya na Si da imar jvebs.

Zu rab ki k nad ze

Sa ul and Da vid

Sum mary

In the ar tic le are anal yzed so me signs and acts which aqu i e re symbo lic me a ning with re gard to Da vid’s per son as a po ten ti al king. The se are: put ting by Sa ul and Jo nat han on Da vid the ir own gar ment; over co ming of Go li ath by Da vid as act of de li ve ran ce, the ma in fun cti on of king; the prin cess as a re ward of the de li ve rer; "the bor der of Sa ul's ro be", his spe ar and wa ter jug in Da vid’ hand as a signs of his ro yal aut ho rity and so ur ce of li fe; per se cu ting and exi le as a pro vi den ti al sta tus of the fu tu re king.

zurab kiknaZe

do do (ma ri am) Rlon ti

qris tes mi e ri Rir syo fa da uRir so ba

sak vir ve li ram aR srul da qris tes jvar cmis dRes, vne bis kvi ris pa ras kevs:

erT sik vdil mis jil `Zïris moq med“ cod vils, yve las gan uar yo fil sa da mo-

Zu le bul ava zaks, sa u ku no cxov re bis Rir syo fa mi e ni Wa me o re sik vdil mis ji-

lis – ufa li ie so qris tes wya lo biT.

sak vir ve le ba iyo isic, rom am ava zaks sa sik vdi lo ga na Ce ni ga nu Ci na pi-

la tem, ro mel sac ufal ma, wmi da io a ne oq ro pi ris TqmiT, ase ve udi de si

Rir syo fa ar gu na.

I. pi la tes uRir so ba

qris tes So bi dan 25-36 wleb Si pon to e li pi la te iu de i sa da sa ma ri is

pro vin ci ebs mar Tav da, igi am pro vin ci e bis ro ma el pro ku ra to rad iyo

dad gi ne bu li. iu de ve li mRvdel mTav re bis mi er dam na Sa ved aRi a re bul ie-

so ze pi la tem aR niS na: `ve ra vi Tar brals ver vpo u lob mas Si“ (io a ne 19, 4).

wmi da io a nes sa xa re ba Si pi la te or gzis eub ne ba amas iu de vel mRvdel mTav-

rebs: ̀ wa iy va neT igi da jvars ac viT, rad gan me ver vpo u lob mas Si brals“ (io a ne

19, 6).

ga li le is me fe im Ja mad iyo he ro de di dis va Ji, he ro de an ti pa. ga li le ve-

li ie so qris te pi la tem mas Tan gag zav na. he ro de dRe sas wa ul ze Ca mo su li yo

ie ru sa lim Si. wmi da lu ka ma xa re be li Se niS navs: he ro dem `ro de sac na xa ie so,

ga i xa ra Zli er, rad gan di di xa nia, un do da mi si nax va, vi na i dan es mo da mis Se sa xeb

da ime di hqon da, rom ixi lav da ra i me sas wa uls, mis mi er aR sru le buls“, mag ram

ufal ma àra raé mi u go mas“ (lu ka 23, 8-9).

wmi da ma xa re be li das Zens, rom swo red im dRi dan da me gob rdnen pi la te

da he ro de, rom le bic ma nam de er Tma neTs mtrob dne no. ne ta ri Te o fi laq te

bul ga re lis gan mar te biT, ma Ti da me gob re ba sa eS ma ko saq me iyo, vi na i dan

qris tes sik vdi lis Tvis mos wra fe eS ma ki mtreb sac ki Se a ri gebs xol me. es

da u Zi ne be li mtre bi (pi la te da he ro de) qris tem ga a er Ti a na, da ga na sir-

cxvi li ar aris, – si na nu liT mog vmar Tavs ne ta ri ma ma, – rom Cven, Cve ni ve

xsnis Tvis, me gob rebs ara Tu ve ZebT, ara med ima Tac vkar gavT, vinc gvyavs!

me o re mxriv, uaR re sad sa gu lis xmoa, rom ufa li ie sos uda na Sa u lo bas,

mis ub ra lo e bas, wmi da sa xa re ba Si amow me ben mmar Tve li xe li su fa li (pi la-

te) da me fe (he ro de).

he ro dem ukan rom ga ug zav na ie so, pi la tem kvlav mi mar Ta mRvdel mTav-

rebs, ase ve sxva iu de ve lebs, da uT xra:

`mo miy va neT me es ka ci, ro gorc mac du ne be li eri sa, da aha, me Tqven wi na Se

dav kiT xe da ver vpo ve am kac Si ve ra vi Ta ri bra li, ra Sic bra lad sdeb diT mas,

– verc he ro dem, rad gan ga vug zav ne igi mas;. da aha, ara fe ri, Rir si sik vdi li sa,

ar ga u ke Te bia mas. dav sji mas da ga va Ta vi suf leb“ (lu ka 22, 14-15).

di ax, Cve ni ufa li da sas je lad msa juls mih gva res, msa jul ma ki aRi a ra,

rom ie so uda na Sa u lo iyo da sa sik vdi lo ga na Ce ni ar da um sa xu re bia. mag ram

16 dodo (mariam) Rlonti

Zli er ni ama sof li sa ni – iu de ve li Te ok ra ti is ma Ra li ie rar qe bi da ma Ti

ama la – cod vis sim Zi mes ar Se u Sin dnen da ga i Za xod nen: `jvars ac vi!.. sis xli

ma gi si Cven ze da Cvens Svi leb ze“ (ma Te 27, 25).

ufa li ie so ki dum da.

ne ta ri Te o fi laq te bul ga re li Cvens yu rad Re bas pi la tes sim xda le ze

mi ap yrobs. mar Ta lia, pi la tem ram de ni me jer sca da, ie sos Tvis sa sik vdi lo

ga na Ce ni ae ci le bi na, mag ram es ar iyo ie sos ga dar Ce nis sur vi liT aR Zru li

mcde lo ba. wmi da lu ka ma xa re be li sa gan ge bod Se niS navs, rom pi la tes ie sos

gaS ve ba sur da, mag ram ma inc mRvdel mTa var Ta xmam im Zlav rao (lu ka 23, 23).

wmi da io a ne ma xa re be li pi la tes mcde lo bis wa ru ma teb lo bis nam dvil

mi zezs asa xe lebs: pi la tes ùf roés Se e Si na“ (io a ne 19, 8). ri si Si Si ga uC nda

pi la tes? es iyo Si Si ke is ris wi na Se, Si Si sa ku Ta ri re pu ta ci is Se lax vi sa

ke is ris Tval Si.

wmi da sa xa re ba Si ga is mis mrav lis met yve li Se kiT xva: `raé ars WeS ma ri te-

baé?“ (io a ne 18, 38). es Se kiT xva pi la tem da us va ie sos da ga reT ga vi da.

wmi da io a ne oq rpi ris TqmiT, ufal ma ie som pi la tes udi de si Rir syo fa

mi a ni Wa da WeS ma ri te bis ra o ba ze da a fiq ra, ra Ta às wav los da aRu maR los mas

go ne baé“. am Se kiT xvis das mis Sem deg, – ga nag rZobs ne ta ri ma ma, – pi la te im

mi ze ziT ga vi da ga reT, rom mix vda, `fri a di Ja mi uÕms“ – di di dro da Za lis-

xme va sWir de bo da ie sos sit yvis (WeS ma ri te bis) Sec no bas.

raé ars WeS ma ri te baé? – es Se kiT xva imis ma niS ne be li caa, rom im Ja min de li

mZvin va re ur wmu no e bis, uz ne o bi sa da uR mer To bis ga mo uk ve aRar ax sov daT

WeS ma ri te bis nam dvi li Si na ar si da mniS vne lo ba.

me o re mxriv, is, rom pi la tem es Se kiT xva das va da sur vi li aReZ ra, da-

fiq re bu li yo WeS ma ri te ba ze – ie so qris tes sit yvis udi des Za la zec met-

yve lebs. ufal ma sca da, – brZa nebs wmi da io a ne oq ro pi ri, – rom pi la tes

yu rad Re ba Ta vis RTa eb riv sit yva ze ga da e ta na. ami tom ar ga nu mar ta WeS ma-

ri te bis nam dvi li mniS vne lo ba da pa su xi gas ca me o re Se kiT xva ze: `Se na xa ra

me u fe hu ri a Taé?“ (io a ne, 18, 33).

ufa li Se e ca da, pi la te ima ze da e fiq re bi na, rac ver gu lis xmay ves iu-

de ve leb ma. man kvla vac Rirs-yo ro ma e li pro ku ra to ri da RvTa eb ri vi sa-

i dum lo am cno, rom igi, ie so qris te, li to ni ka ci ki ara – Rmer Tia, Ze

RmrTi saa: `me u fe baé Ce mi ara amis sof li sa ga ni ars“, – eub ne ba ufa li pi la tes

(io a ne 18, 36).

pi la tem ki ra qna? – ùbad ruk man ara ine ba mci re di sa ca sib rZni sa Õma-

re baé“, arc Ta vi si co lis siz ma ri iRo yu rad, am siz mri sac ar Se e Sin da, da

àr ca aRi xil na ze cad“, – ga nag rZobs wmi da io a ne oq ro pi ri, – ara med mis ca

maT, `raé Ta ju ars-acu an“ igi (io a ne 19, 16).

di ax, Ta vi si sim xda lis, Si Si sa da ugu lis xmo bis ga mo, pi la te ver gax da

Rir si, mi e Ro qris te – WeS ma ri ti sit yva, da igi qri tes uar myo fel iu de ve-

lebs Se u er Tda. wmi da io a ne oq ro pi ri am bobs:

`qve lis moq me de ba da saT no e ba uke Tur Ta da ugu nur TaT vis aris mav ne be-

li. eb ra e leb sac hqon daT Tav da pir ve lad mad li da Se wev na RvTi sa, mag ram

war mar TTa mo no ba ar Ci es, ùdab nos ma na naésa wil ni o ri sa gu li uT qu mi da“,

qris tes me u fe ba uar yves da ke is ris mo na mor Ci lo ba da im xes Tav ze: àra

gvyavs me fe gar da ke is ri sa“ (io a ne 19, 15) – ase Ses Za xes pi la tes, ro me lic

17madliereba da umaduroba

amis ga mo mTlad mo ic va SiS ma da da u yov neb liv ga das ca maT ie so jvar ze

sac me lad.

mag ram ima ve dRes, ro ca ufal Tan myof ma pi la tem Ta vi si ugu lis xmo biT

mo im ko uRir so ba, uze na e si Rir syo fa mi i Ro gol go Ta ze jvar cmul ma ava zak ma,

ro mel sac mxne o bac eyo, sib rZnec da rwme nac, imi saT vis, rom exi la da Se-

ec no uze na e si WeS ma ri te ba – mas Tan er Tad jvar cmu li ufa li ie so qris te.

II. ava za kis Rir syo fa:

wmi da ba si li di di am bobs:

`yo vel ni wig nni saR mrTo we ri li sa rom da i kar gos, ma Sin er Ti mxo lod

cxov re ba, vne ba da sik vdi li uf li sa Cve ni sa ie so qris te si sak ma od gvas-

wav lis Cven, ra aris qris ti a no ba, vi na i dan gol go Tis jvar ze aR we ri lia

yo ve li, rac sa Wi roa Cven Tvis cno bad RvTi sa da Cve ni Ta vi sa“.

wmi da epis ko pos gab ri e lis TqmiT, `jva ri qris te si aris TviT Su a gu li

ad gi li, ro mel sa ze da Se ik ri be bi an da Se er Tde bi an yo vel ni swav la ni da

WeS ma ri te ba ni Cve ni sa wmi di sa sar wmu no e bi sa ni: Cve ni da ce ma da aR dgi ne ba,

cod va da mad li, mar Tlmsa ju le ba da mow ya le ba – ese yo ve li wa i kiT xe ba jvar sa

ze da“.

ne ta ri ma ma av gus ti ne brZa nebs, rom jva ri aris sas wav le be li, sa dac mas-

wav le be li usit yvod gvas wav lis Ze li dan, jvri dan, `ro mel sa ze da da mo ki-

de bu lia“ igi. Tum ca arc is un da da vi viw yoT, rom igi ve jva ri Cve ni sam-

sjav roc aris.

cno bi lia, rom jva ri qris tem de da sas je li ia ra Ri iyo, gan sji sa da das-

jis sim bo los war mo ad gen da. wmi da io a ne oq ro pi ri Ta vis ubad lo qa da ge-

ba Si `jva ri sa da ava za ki sa ga mo“ brZa nebs:

`dRes (vne bis kvi ris pa ras kevs) ufa li Cve ni ie so qris te jvar zea gak ru-

li, Cven ki vdRe sas wa u lobT, rad gan jva ri dRe sas wa u lia da su li e ri ze i mi.

sas je lad sa xel de bu li – dRes pa tiv sa ge bad iq ca, gan sjis sim bo lo – dRes

cxo ne bis ni Sa nia“.

wmi da mo ci qu li pav le am bobs: `za ti kad (dRe sas wa u lad) Cu en da, CvenTïs

da ik la qris te“ (1 ko rin Tel Ta mi marT 5, 7) da `qris te er Tgzis Se i wi ra mra-

val TaTïs, aÕo cad cod va Ta“ (eb ra el Ta mi marT 9, 28).

ma Sa sa da me, jva ri sam sxver ploa, sa dac qris tem Ta vad Ses wi ra sa ku Ta ri

Ta vi msxver plad, ra Ta Cve ni sam ya ros, mTe li de da mi wis araw mi de ba da cod-

va ni aR xo ci li yo.

da rad ga nac ar mo i po ve ba ima ze uf ro di di msxver pli, vid re msxver pli

ie so qris te si, ami tom qris tes jvar cmis Sem deg mTe li de da mi wa gax da wmi-

da – uf ro wmi da, vid re Zve laR Tqmi se u li wmi da Taw mi da iyo.

ami to maa jva ri dRe sas wa u li, – da as kvnis wmi da io a ne oq ro pi ri. wmi-

da ma ma gab ri el epis ko po si sa gan ge bod gvi Ti Tebs ima ze, Tu ras is wav lis

jvar cmu li mas wav leb li sa gan is, vinc je rov nad um zers gol go Tis jvar sa

da mas ze jvar cmuls:

`jvar cmu li qris te gvas wav lis srul moT mi ne bas, im gvar moT mi ne bas, ro-

go ri Tac ufal ma usa Sin le si tan jva mi i Ro – tan jva xor ci Tac da su li Tac,

sxe u lis yo ve li na wi liT, sax sriT da im Se u rac xyo fiT, rac ma Sin mas mi a-

ye nes“.

qris tes jva ri ase ve gvas wav lis srul siy va ruls: am gva ri usa Sin le si tan-

2. „religia“ π 3

18 dodo (mariam) Rlonti

jvis mi u xe da vad, Cven ma tkbil ma ufal ma siy va ru liT mi u te va Ta vis jvar-

mcme leb sa da Se u rac xmyo fe lebs. man Ta vis gver diT jvar cmu li ava za kic

anu ge Sa – dRes Cem Tan iq ne bi sa moT xe Sio. mzrun vel ma Svil ma mSo be li de-

dis Tvi sac iz ru na da Ta vis say va rel mo wa fes, io a nes Ca a ba ra igi: àha, Ze

Se ni; aha, de da Se ni“, – uT xra ori ves.

jva ri qris te si ima sac gvas wav lis, rom Cvenc qris tes Tan un da vac vaT

jvars xor cni Cu en ni da sa ku Ta ri vne be bi da cod ve bi gan vag doT. Tav mdab-

lo ba sac gvas wav lis qris tes jva ri, ro me lic am par tav ne bis ue ba ri wa ma li

da mad lia – jvar man qris tes man Cve ni cod ve bis nus xa da xia da Rmer TTan

Seg va ri ga, mSvi do ba mo i ta na kac Ta So ris, maT gu leb sa da oja xeb Si.

wmi da gab ri el epis ko po si Se sa niS na vi xa to va ni eniT war mog vi Cens Cve ni

mac xov ris uki de ga no mow ya le bas, siy va rul sa da Tav gan wir vas:

`mac xo vars xe le bi aqvs gan pyro bi li, ra Ta mo ex vi os yo vel Ta cod vil Ta

da mo na nul Ta... xma maR la qa da gebs jva ri: yo ve li ka ci mi i Rebs ami er Sen do-

ba sa, mad lsa, mSvi do bas, Tu mo i tans si na nuls“.

da ai, uf lis jvar cmis dRes ori ava za ki ac ves jvars: er Ti – mis mar-

cxniv da me o re – mis mar jvniv.

mar cxniv jvar cmu li bo rot moq me di gmob da mas da eub ne bo da: `Tu Sen

xar qris te, ix se ni Cve ni Ta vi da Senc“ (lu ka 23, 39).

wmi da gab ri el epis ko poss mo es mis uf lis sit yva, rom li Tac igi mi mar-

Tavs am ava zaks da yo ve li cod vi lis Se sa go neb lad TiT qos amas am bobs:

`me Tqven Se giy va reT. Tqven ki mo mi Zu leT, mdev ni diT, mkic xav diT, mgmob-

diT; Tqven ar da a fa seT Ce mi siy va ru li da mo ma geT me uma du ro ba. umi so dac

Rir si iya viT sas je li sa, vi Tar ca cod vil ni, mag ram aw bra li Tqve ni udi-

de sia, rad ga nac Tqven Se racx-hya viT Ce mi ga nu zo me li siy va ru li. vi sac ar

ga aR vi Zebs es siy va ru li, igi jo jo xe Tis Tvis aris gan mza de bu li.

me da van Txie sis xli. er Ti wve Ti Ce mi sis xli sa sak mao iyo gan ba nad mTe-

li Tqve ni cod vi sa. ad vi lad Se geZ loT gan Ta vi suf le ba cod va Ta gan, mag ram

Tqven ar uyu reb diT Cems ofls, Cems cremls, Cems sisxls. ax la ro gor fiq-

robT, ro me li sas je lis Rir si xarT Tqven?

me mov kvdi Tqven Tvis, ra Ta Tqvenc mok vdeT cod vi saT vis. mag ram cod va

yo vel Tvis coc xa li iyo Tqven So ris. amis Tvis Tqven mi e ce miT sa u ku no sik-

vdils.

me viq men daf lu li. Tqven ki, nac vlad imi sa, rom da gef laT cod va ni

Tqven ni, me dam fa liT. aw jo jo xe Ti iq ne ba Tqve ni sa u ku no saf la vi“.

àse rom“, – gvaf rTxi lebs wmi da epis ko po si gab ri e li, – `vis Tvi sac jva-

ri qris te si ar aris sas wav le be li, mis Tvis igi gar da iq ce va sam sjav rod,

sas je lad. me o re sa sa Si nel sa mos vla sa qris te ga moC nde ba jva ri Ta Tvi si Ta.

mo na nul ni iq ne bi an cxo ne bul ni da ga i xa re ben; cod vil ni ki iq ne bi an zar-

gan xdil ni, mow ylul ni. amin“.

swo red ase ve, jva ri sas je lad dar Ca mar cxniv jvar cmul ava zaks, ro-

mel mac ga ni kiT xa ufa li da uma du ro ba ga mo i Ci na.

mag ram ima ve jvar ze aR srul da di de bu li sas wa u li. wmi da io a ne oq ro-

pi ris gan mar te biT, jvar cmis dRes da ax lo e biT xu Ti aTa si wlis man Zil ze

dax Su li sa moT xis ka ri gan gve Ro, rad gan swo red am dRes da am wuTs man,

ie so qris tem, iq, sa moT xe Si, ava za ki Se iy va na – mis mar jvniv jvar cmu li ava-

za ki, ro mel mac mar cxniv jvar cmul ava zaks say ve du riT uT xra:

19madliereba da umaduroba

àRarc RvTi sa ge Si nia Sen, rad gan ima ve sas jel Si xar das ji li. da Cven

sa mar Tli a nad, Rir si imi sa, rac ga va ke TeT, mog ve ge ba, xo lo aman àra raé

uje roé qmna“, – vkiT xu lobT wmi da lu kas sa xa re ba Si.

mar jvniv jvar cmul ma ava zak ma ax la ufals mi mar Ta da uT xra:

`mo miÕ se ne me, ufa lo, odes mox ïde su fe vi Ta Se ni Ta. xo lo ie su hrqua mas:

amen getyï Sen: dRes Cem Ta na iyo sa moT xe sa“ (lu ka 23, 41-43).

ai ras un da vum zer deT jvar cmis mxil vel ni – ara jvris bu ne bas, ara med

jvar cmu lis Zle va mo is le bas da im sas wa uls, ro me lic cxad yofs mis siZ li-

e res (igu lis xme ba sa moT xis ka ris gan Re ba).

wmi da io a ne oq ro pi ris gan mar te biT, Cve ni uf lis Zle va mo si le ba imi Tac

sac na ur de ba, rom man – jvar cmul ma, da ner wyvil ma, dam ci re bul ma da Se u-

rac xyo fil ma – mkvda ri ki ar aRad gi na, zRva da qa riS xa li ki ar da ac xro,

de mo ne bi ki ar ga nag do, ara med ava za kis cod vi li su li gar daq mna da pa ti-

vis Rir sad Se rac xa ava za kis su li, ro me lic qva ze me tad ug rZno bi iyo.

wmi da ma ma io a ne oq ro pi ri sa gan ge bod gvaf rTxi lebs:

ava za kis Ses vliT ze ci u ri sa su fe ve li ar Seb Ra lu la, pi ri qiT – sa moT-

xe ga ni di da, rad gan mis ma me u fem ava za kic ki sa moT xis ne ta re bis Rir sad aq cia!!!

ufal ma xom mez ve re ni da cod vil ni Se iy va na sa moT xe Si (ma Te 21, 31), da

arc ma Sin Se u la xavs sa moT xis pa ti vi, pi ri qiT – pa ti vi mi a go mas da amiT

sa su fev lis me u fis usaz Rvro Zle va mo si le ba gviC ve na.

ase rom, ra sac Se u rac xyo fad mi iC nevs wu Ti so fe li – pa ti via sa moT xi-

saT vis!

es sak vir ve li uze na e si pa ti vi mxo lod uf lis mi e ri Rir se bi sa ebr mi e ni We ba

kacs.

mag ram ra Rir se be bis mqo nea ava za ki? ro gor mi i Ro sas wa u leb ri vi Rir-

syo fa uf li sa gan iman, ro mel sac arc mkvdre TiT aR mdga ri mic va le bu li

uxi lavs, arc gan dev ni li de mo ne bi da arc qris tes qa da ge ba mo us me nia sa su-

fe vel sa da jo jo xeT ze?

wmi da io a ne oq ro pi ri ava za kis yve la Rir se bas Ca mog viT vlis da gvir-

Cevs, vkiT xoT Cvens Tavs: am ava zak ze uke Te si ri Ti var?

wmi da ma mis TqmiT, Cven ar un da Seg vrcxves, did mas wav leb lad vi yo li oT

jvri dan ze cad ga da sax le bu li ava za ki, ro me lic yve la qmni le ba ze ad re gax da

ze ca Si cxov re bis Rir si.

ava zak ma:

* rwme niT gan Wvri ta qris te;

* ze ci er me u fed, Rmer Tad Se ic no da Ta vis mxsne lad aRi a ra ie so;

* sib rZne da RvTis mo sa o ba ga mo i Ci na;

* mxne o ba ar da kar ga tan jvis Jams;

* sa ku Ta ri cod ve bi ga ni ca da da mo i na nia;

* sa ku Ta ri uRir so ba sru lad aRi a ra;

* srul yo fi li aR sa re bi Ta da si na nu liT ma Ra li su li e re ba Se i Zi na;

* sxva ze iz ru na da me o re ava za kis ga dar Ce na sca da;

* mTli a nad mi en do qris te mac xo vars;

* Se mar Te ba ga mo i Ci na da sa moT xe iT xo va Sem dgom ava za ko bi sa.

wmi da io a ne oq ro pi ri mrav lis met yve lad da as kvnis:

`Ta vad es jva ria sa su fev lis sim bo lo“!

wmi da pav le mo ci qu lis sit yve biT rom vTqvaT:

`mo ba Zav veq mneT“ am ava zaks, vi Tar ca igi – qris tes!

20

gamoyenebuli li te ra tu ra:

1. axa li aR Tqu maé. sa qar Tve los sa pat ri ar qos ga mom cem lo ba, Tbi li si,

1995.

2. bib li is gan mar te ba a. p. lo pu xi ni sa, I t., 1904-1907; II t., III t., 1910,

1913, pe ter bur gi, (ru sul ena ze).

3. b.i. glad ko vi, sa xa re bis gan mar te ba, sankt-pe ter bur gi, 1913 (ru sul

ena ze)

4. ne ta ri Te o fi laq te bul ga re li (bul ga re Tis ar qi e pis ko po si), sa xa re ba

ma Te si, mar ko zi sa, lu ka si da io a ne si, mos ko vi, 2000 (ru sul ena ze).

5. wmi da io a ne oq ro pi ri, Tar gma ne baé io a nes sa xa re bi sa, Tar gma ni wm. ef-

Tvi me mTaw mi de li sa, Tbi li si, I, II, 1993.

6. wmi da io a ne oq ro pi ri, Tar gma ne baé ma Tes sa xa re bi saé, Tar gma ni wm. ef-

Tvi me mTaw mi de li sa, Tbi li si, I, 1996.

7. ma Tes sa xa re bis gan mar te ba, wmi da ma ma Ta swav le bis mi xed viT ma sa le bis

Sem kre bi, mTar gmne li da gam mar Tve li wil kne li mTa va re pis ko po si zo-

si me, wil knis epar qi is ga mo ce ma, Tbi li si, 2000.

8. qa da ge ba ni ime re Tis epis ko pos gab ri e li sa, I, II, qu Ta i si, 1913.

Medea GlontiChristian worthiness and unworthiness

Summary

On the day of the Christ's crucifi x one evildoer sinner who had been condemned to death was given the grace for eternal live thanks to the other who had been also condemned to death – the lord Jesus Christ. Surprising was the fact that this robber was passed sentence on death by Pilate to whom according to St. Joan Chrysostom, the Lord gave the great grace.

Pilate tried to avoid a death verdict to the Christ for several times but it was not an attempt of the hope raised for saving the Jesus. It was the fear before the Caesar, the fear of humiliating his own reputation in the Caesar's eye.

By the robber's entering the Heavenly Kingdom was not humiliated, on the contrary – the Paradise was enhanced for its Lord God had made the robber worthy for the Paradise happiness. This wondrous highest honor was given to a man according to the God's grace.

dodo (mariam) Rlonti

Teimuraz fanjikiZe

qristianuli eTika(werili meore)

Toma kempeli

... am je rad gvin da vi sa ub roT meT xuT me te sa u ku ne Si moR va we ger ma nel

mis ti kos ze To ma kem pel ze (1379-1471 ww). mis gax ma u re bul wig nze `mi baZ va

qris te si“, ro me lic mog vi wo debs yve la fer Si, siy va rul sa Tu tan jva Si ma-

ga li Tad, avi RoT Cve ni mac xov ris, gan ka ce bu li Rmer Tis cxov re ba. rad gan

es aris er Ta der Ti, WeS ma ri ti, Se ur yvne li, ga u xu na ri da Zir sda uS ve be li

dro Sa, ro me lic yo vel Tvis win un da gviZ Ro des.

RvTis met yvel Ta az riT, da ce mu li ka cob ri o bis um Tav re si va lia dav-

Zli oT cod va, cod vis az ri ki mdgo ma re obs sa ku Ta ri `me-s“ mtki ce ba Si, dam-

kvid re ba sa da TviT ne bo ba Si. ami tom, am se nisagan zne ob ri vi gan wmen da, ma Ti

az riT, pir vel rig Si ey rdno ba ada mi a nis mi er Ta vi si su li e ri si Ra ta kis

aRi a re bas da mok rZa le bas.

To ma kem pe lis wig ni `mi baZ va qris te si“, spe ci a lis tTa az riT, da we ri li

un da iyos 1427 wels. igi gan kuT vni lia ara RvTis met yvel-sqo las ti ko se-

bi saT vis, ara med ri giT mor wmu ne e bi sad mi. igi mi mar Tu lia da uf ro ze moq-

me debs ada mi a nis grZno beb ze, vid re go ne ba ze. av to ri efeq tu rad mi mar Tavs

li te ra tu ru li qa da ge bis for mas da mas Si yu rad Re bas amax vi lebs ada mi a-

nur saT no e ba ze, Tav Se ka ve ba sa da as ke tiz mze.

To ma kem pels Ta vi si xan grZli vi moR va we o bis gan mav lo ba Si da we ri li

aqvs as ze me ti Txzu le ba, mag ram maT So ris ga mor Ce u li da war Ci ne bu li

swo red es wig ni – „mi baZ va qris te si“ aris. spe ci a lis tTa Se niS vniT, mi u xe-

da vad imi sa, rom wig nSi ga moT qmu lia zo gi er Ti kri ti ku li Se niS vna qris-

ti a nu li ek le si is or ga ni za ci is mi marT, ma inc, qris ti a nu li sa su li e ro

wre e bi xels uw yo ben am wig nis gav rce le bas da po pu la ri za ci as.

Se sa ba mi sad, es wig ni me tad po pu la ru lia mTel qris ti a nul sam ya ro Si,

Tar gmni lia msof li os mra val ena ze, maT Soris ram den jer me Tar gmni lia

qar Tul ena zec.

To mas kem pe lis wig nis pir ve li qar Tve li mTar gmne le bis sa xe le bi sam-

wu xa rod uc no bia, me o re Tar gma ni ki ekuT vnis ka To li ke mRvdels ma ma a.

mReb riS vils.

ro gorc mTar gmne li gvam cnobs igi SeZ ra am Txzu le bis wa kiT xvam. wig nis

wi na sit yva o ba Si igi wers:

22

`hkiT xu lobT am wigns da mi si sim Sve ni e riT aR ta ce bul ma aRar iciT ras

mi aq ci oT um Tav re si yu rad Re ba – az rTa siR rme-si ux ves, Tu ma Ral grZno ba-

Ta sit kbo e bas, po e zi is di de bu le bas, Tu enis si nar na res...!“*1

mTar gmne li Tav mdab lu rad Se niS navs, rom: `. . . es di de bu li wig ni uf ro

me tad mom za de bu lis da ni Wi e ris mTar gmne lis Rir si iyo. gu li me wo da, ro-

de sac vxe dav di, rom mTlad de da mi wis zur gze TiT qmis aRar aris imis Ta na

qris ti a ni eri, ro mel sac Ta vis sam Sob lo ena zed ar hqon des mox se ne bu li

es Txzu le ba. ima Tac ki, ro mel nic qris tes mcne biT ga naT le bu lan ax los

xa neb Si. uk ve ori Tu sa mi Tar gma ni am wig ni sa Se u Ze ni aT, da Cven ki, Zve-

lis dro id gan ve qris tes Tvis tan julT da wa me bul Ta, ver Se vi Ze liT Cve-

nis RvTis met yve lu ris li te ra tu ris gam did re ba am wig nis mi ma te bi Ta; am

ga re mo e bam ga ma bed vi na Sev sdgo mo di Tar gman sa, yve la fe ri cot co ta o biT

iw yo ba“...2

ro gorc ir kve va, ma ma a. mReb riS vils es wig ni ram den jer me uTar gmnia.

Ti To e ul jer ze mas ar sto veb da da uk ma yo fi leb lo bis grZno ba, rad gan

kar gad xe dav da, rom mis Tar gmans ori gi na lis si la ma zes Tan jer ki dev bev-

ri ram aSo reb da. ami tom, ver is ve neb da, Ci o da nak leb ni Wi e re ba sa da qar-

Tu li enis cud cod na ze. bo lo cda ze man dax ma re bi saT vis ux mo cno bil

qar Tvel mwe rals ni ko lo mo urs, ro mel sac a. mReb riS vi li di di mad li e-

re biT ix se ni ebs.

es wig ni bo lo Tar gma nis sa xiT ga mo vi da 1890 wels. 2007 wels ami er kav-

ka si is la Ti nu ri we sis ka To li ke Ta sa mo ci qu lo ad mi nis tra ci am ga i me o ra

es ga mo ce ma. xe la xa li ga mo ce mis re daq to ria a. We li Ze.

* * *

„ro me lic Se mo mid ges me, ara vi do des bnel sa, ara med aq vndes na Te li

cxov re bi sa“ (io a ne 8:12). am ci ta tiT io a nes sa xa re bi dan iw yebs Ta vis wigns

To ma kem pe li da Sem deg ag rZe lebs:

1. „ese ni ari an qris tes sit yve bi, rom le bi Tac gvir Cevs igi, rom cxov re-

ba sa da zne sa mis sa mi ve ba ZoT, uku e Tu gvne bavs viq mneT WeS ma ri tad

ga naT le bul ni da yo ve li sib ne li sa gan gu li sa Ta vi su fal ni. maS, um-

Tav re si me ca di ne o ba Cve ni un da iy ves miq ce u li mas zed, rom ma ra dis

qris te ie sos cxov re ba ze vfiq rob deT.

2. moZ Rvre ba qris te si uaR res-ars yve la wmi da ne bis moZ Rvre ba zed; da

igi, ro mel sac eq mne ba WeS ma ri ti su li qris te si, da fa rul sa ma na nas

hpo vebs mas Si na. mag ram mox de ba xol me, rom mra val ni Tum ca xSi rad

is me nen sa xa re ba sa, xo lo mci red aRiZ vri an mis gan, rad gan ara aqvT

maT su li qris te si. ro mel sa hne bavs sru li ad gu lis xma-hyos sit-

* aq da SemdgomSic citirebisas daculi iqneba mTargmnelis stili.

1 Toma kempeli: `mibaZva qristesi“ 2007. gv. 11.

2 iqve, gv. 11-12.

Teimuraz fanjikiZe

23

yva ni qris te si, da STah xvdes maT, mis Tvis sa Wi roa mTe li cxov re ba

Ta vi si cxov re ba sa mis sa mi am sgav sos...

3. maS, amao ars Zi e ba war ma va li sa sim did ri sa da sa so e bis dam ya re ba

mas zed. amao aris kvla vad Zi e ba pa ti vi sa da ma Ra li xa ris xi sa. amao

ars Sed go ma xor ci el Ta wa dil Ta da ndo ma imis Ta na ri sa me, rom lis-

Tvi sac Sem dgom Si fic xe lad un da da vi saj noT. amao ars, rom ka ci

dReg rZe lo bas nat rob des da saT no i an cxov re ba zed ki ar zru nav-

des. amao ars zrun va mxo lid aw myo cxov re ba zed da uyu rad Re bod

da to ve ba mo ma va li sa. amao aris Sey va re ba mswrafl war ma va li sa, da

ar mis wra fe ba iqiT, sa dac ars si xa ru li sa u ku no.

4. xSi rad mo i go neb de am sit yvebs: „ver gaZ Re ba Tva li cqe ri Ta da ar ca

yu ri aRiv se ba sme ni Ta (ekl. 1:8). maS eca de mo a So ro Se ni gu li yo-

vel sa ve xi lul sa, da mi aq cio igi uxi lav Ta ken. vi na id gan, ro mel nic

mih yve bi an gram no ba Ta, igi ni ga a bi wi e re ben sin dis sa Tvis sa da hka rag-

ven mad lsa RvTi sa sa.“1

ai, ase Ti su lis kve Te bi Taa da we ri li mTe li wig ni, ro me lic gvas wav lis

Tu ro gor un da mo vi Zu loT sof lis ama o e ba ni, ro gor un da vi yoT Tav mda-

bal ni, ro go ri WeS ma ri ti moZ Rvre biT da mo fiq re biT un da iq ce o des ada-

mi a ni, ro gor un da ikiT xos saR mrTo we ri li, rom ar un da ga uC ndes uri go

sur vi le bi, ro gor un da eri de bo des am par tav ne bas da amao sa so e bas, ro gor

un da eri de bo des ada mi a ni da ax lo e bas xal xTan.

wig nSi la pa ra kia mor Ci le ba sa da qve Sev rdo mo ba zed, ima ze, Tu ro gor

un da eri de bo des ada mi a ni zed met la pa raks, an Tu ro gor un da ve Zi eb deT

mSvi do ba sa da guls vmod gi ne ob deT war ma te bi saT vis; ro go ri sa sar geb-

lo ari an, wi na aR mde gi Sem Txve va ni ada mi a ni saT vis, Tu ram de nad aris sa Wi-

ro moT mi ne ba sac du re ba Si, Tu ro gor un da eri de bo des ada mi a ni sxveb zed

umar Te bu lo msje lo bas; sa u ba ria ima zec, Tu ro go ri siy va ru liT un da

va ke ToT yve la fe ri. ro go ri Sew yna re biT un da vuc qer deT sxve bis nak lo-

va ne bebs. Se qe bu lia mo noz nu ri cxov re bis si ke Te, wmin da ma ma Ta sa ma ga li To

cxov re ba, mo ce mu lia da ri ge ba, Tu ro gor un da wvrTni des Ta vis Tavs ke-

Ti li mo na zo ni, ro gor un da gviy var des gan mar to e bi Ti cxov re ba da mdu-

ma re ba, ro gor un da Se vi na noT WeS ma ri ti gu liT, ro gor un da vfiq rob deT

ma rad Cvens sab ra lo da um weo mdgo ma re o ba zed, sik vdil ze, gan kiT xva sa Tu

cod vil Ta sas jel ze, mTe li Cve ni cxov re bis gas wo re ba ze.

wig nis me o re na wil Si gad mo ce mu lia da ri ge ba ni, Tu ro go ri un da iyos

ada mi a ni Si na gan cxov re ba Si. yu rad Re ba max vil de ba Tav mdab lad mor Ci le-

ba ze, ke Til sa da mSvi do bis moy va rul kac ze, gu lis siw min de ze da az ris

uman ko e ba ze, Ta vis Ta vis gan xil va ze, ke Ti li sin di sis mxi a ru le ba ze, ima ze,

Tu ro gor un da Se giy var des yve la ze me tad ie so qris te da ro gor un da

vi me gob roT mas Tan. wig ni gvas wav lis, Tu ro gor un da vu mad loT RmerTs

mi si mra va li mow ya le bi saT vis da ima ze, ro gor mci rea jva ris moy va re Ta

ric xvi wmi da jva ris sa me fo gza ze.

1 Toma kempeli, „mibaZva qristesi“, Tb., 2007, gv. 15-18.

qristianuli eTika

24

wig nis me sa me na wil Si sa u ba ria Si na gan nu ge Sis ce ma zed; qris tes Si na gan

sa u bar ze mor wmu ne sul Tan, ima ze, Tu ro gor sa ub robs WeS ma ri te ba sul Tan,

ro go ri krZal viT un da is men des ka ci RvTis sit yvebs, ro mel sac, sam wu xa-

rod, mra val ni yu rad Re bas ar aq ce ven; ro go ri sim dab liT (Tav mdab lo biT)

da WeS ma ri te biT un da vi a roT RvTis wi na Se, ro go ri sak vir vel moq me dia

RvTi u ri siy va ru li; sa u ba ria im niS neb ze, rom li Tac ic no be ba WeS ma ri ti

mi siy va ru le ada mi a ni, ro go ri Tav mdab lo biT un da hfa rav des ka ci RvTis-

gan mi ni We bul madls, sa er Tod, ro go ri Tav mdab lo biT un da viq ce o deT

RvTis wi na Se, ro gor un da mi va we roT RmerTs yve la fe ri, rac mig vi Ria,

rad gan igia yve laf ris da sa ba mi da bo lo wer ti li.

wig ni mog viT xrobs, Tu ro gor tkbi lia RvTis sam sa xu ri imaT Tvis, vinc

so fels mo i Zu lebs. ro gor un da vik vlev deT da va zo mi e reb deT Cve ni gu-

lis wa di e re bas, ro gor un da vis wav loT moT mi ne ba da ro gor veb rZo loT

bo rots gu lis-Tqma Ta, ro gor un da vfiq rob deT RvTis mi uw vdo mel gan kiT-

xva ze, ra Ta Cve ni ke Ti lis moq me de biT ar ga av mpar tav ndeT. mi Ti Te bu lia

ima ze, Tu ro gor un da mo viq ceT da ras un da vam bob deT, ro de sac ra me gu-

liT gvwa dia. WeS ma rit nu ge Sis ce mas mxo lod Rmer TSi rom un da ve Zi eb deT,

ro gor moT mi ne biT un da vit vir ToT qris te sa viT am qve ya na ze yve la na i ri

ube du re ba, ro gor un da avi ta noT Se u rac yo fa, rom li Tac ic no ba WeS ma ri-

ti moT mi ne ba, ro gor un da vcnob deT da va Ri a reb deT sa ku Tar uZ lu re bas

da cxov re bis si vag la xes; rom mar to Rmer TSi un da ve Zeb deT gan sve ne bas da

ara ama qvey ni ur si ke Te sa da si a mov ne ba Si. ma ra dis ro gor un da gvax sov des

RvTis uT va la vi ke Ti lis yo fa ni.

wig nis am na wil Si sa u ba ria im oTx mniS vne lo van sa Su a le ba zed, rom li-

Tac Se uZ li an kacs mo i po vos di di mSvi do ba:

1. „eca de, rom uf ro sxvi si ne ba Se as ru lo, vid re Se ni;

2. yo vel Tvis co ta am jo bi ne bevrs;

3. yo vel dros bo lo ad gi li ir Cie, rom yve la ze ukan iy ve;

4. ma rad imas nat rob de da is iT xo ve, rom sru li ad aR srul des Sen ze

RvTis ne ba.“1

Sem deg To ma kem pe li gvmoZ Rvravs, Tu ro gor un da mo ve ri doT sxve bis

yo fa-qce vis ga mo Zi e bas da Tu ra Si mdgo ma re obs gu lis nam dvi li mSvi do ba,

su lis WeS ma ri ti war ma te ba. ase ve, sa u ba ria su lis Ta vi suf le bis uaR re so-

ba zed, ro me lic Se iZ le ba mo i po vos kac ma uf ro gul mod gi ne loc viT, vid re

wig ne bis kiT xviT da ro gor gva kar gvi nebs bed ni e re bas Cve ni Tav moy va re o ba.

wig ni gvaf rTxi lebs, rom ar vi dar doT ima ze, Tu vin mes Cven ze bo ro ti

az ri Se eq mne ba; Tu su li e rad ic xov reb yu rad Re bas aRar mi aq cev qa ri sa viT

war ma val sit yvebs. rad gan Se ni bed ni e re ba kac Ta sit yve bi sa gan ar Ses dge ba;

imaT, Tu gind cu di sTqvan Sen zed, Tu gind kar gi. Sen ma inc isev is iq ne bi,

rac xar. gax sov des, rom WeS ma ri ti bed ni e re ba da nam dvi li di de ba mar to

Rmer TSia da rom gu lis mo us ven ro ba da go ne bis da fan tva mxo lod siy va-

ru lis gan da usa fuZ vlo Si Si sa gan war mos dge bi an.

1 Toma kempeli, „mibaZva qristesi“, Tb., 2007, gv. 251.

Teimuraz fanjikiZe

25

ami tom, mog vi wo debs To ma kem pe li, rom un da ve ved roT da va di doT

Rmer Ti gan sac del sa da Se wu xe ba Sic. ro gorc io a ne ma xa ro be li am bobs: „mix-

sen me Ja mi sa ami sa gan“ (io a ne, 12:27).

wig nSi sa u ba ria ima ze, Tu ro gor un da viT xov deT RvTis Se wev nas da

moT mi ne biT da ve lo doT mi si mad lis dab ru ne bas. imi saT vis, rom vi po voT

yo vel Ta dam ba de be li, ua ri un da vTqvaT pi rad si a mov ne ba ze da viz ru-

noT gu lis Tqma Ta mok vdi ne ba ze, rad gan ver en do bi Se ni gu lis grZno bebs,

mis da ud grom lo bas; ami tom, yo vel saq me Si miz nad Rmer Ti un da vi yo li oT,

rad gan mi si moy va ru li ka ci saT vis Rmer Ti yve la ze uf ro tkbi lia. ada mi ans

mxo lod mi si ime di un da hqon des.

Se uZ le be lia ise ic xov ro, rom Si Si araf ri sa ar gqon des da Tu gu liT

Rmer TTan ma ra dis ar iq ne bi, ver ga uZ leb Sens fic xel oms da ver da im sa-

xu reb ne ta re bis gvir gvins. ami saT vis un da da iT mi no yo ve li ve: Sro ma, mwu-

xa re ba, sac du ro ba, dev ni lo ba, Se wu xe ba, si Ra ta ke, sne u le ba, usa mar Tlod

mop yro ba, Se u rac xyo fa, ci lis wa me ba, dam ci re ba, yved re ba, mxi le ba da mo-

Zu le ba. ai, yo ve li ve amis Ses ru le ba aZ levs ada mi ans saT no e bas.

Tu Rmer Tis mo Si Si da uman koa ada mi a ni, ma Sin kac Ta gan kiT xvis ar un da

Se e Sin des. gu liT mTli a nad RmerTs un da mi en dos, umi ze zod nu gan ris xde-

ba, ra Ta mo uT men lo biT sas yi de li ar Se im ci ros, bo lom de mi en dos RmerTs

da igi mi a gebs yve la kacs ma Tis moq me de bi sa mebr.

Tu ada mi a ni uar yofs sa ku Tar Tavs, mxo lod ma Sin ipov nis RmerTs, ami-

tom nu ra fers nu in do mebs, nu ra vi Tar sa kuT re bas nu iqo ni ebs da am Sem-

Txve va Si yo vel Tvis mets Se i Zens.

ga re gan saq me Si da Sro ma Si ada mi a ni un da iyos pat ro ni Ta vi si saq mi sa da

da ic vas sa ku Ta ri gu li, xo lo gan sac de lis Jams mi mar Tos ufals.

Ta vis saq me Si ka ci ar un da aC qar des, yve la saq me RmerTs un da mi an dos,

rad gan is, vinc uar yofs sa ku Tar Tavs, swo red is aris WeS ma ri tad Ta vi su-

fa li da mos ve ne bu li.

ada mi a ni yo vel mxriv uZ lu ri da gla xa kia, xo lo Rmer Ti ma ra dis er Ti

da igi ve, ro me lic yo vel Tvis ga na gebs ke Ti lad, si mar TliT da siw min diT.

gmad lob, wya rov yov lis si ke Ti sao, ro mel sac mo uv len ada mi ans.

un da mo vik loT yo ve li ve Ja mi e ri pa ti vi, nu Sev wux de biT Tu sxvebs aqe-

ben da pa tivs sce men, da Sen ki da gam ci re ben da Se u rac xgyo fen. gu liT mi-

mar Te ze cas da ma Sin aRar Se wux de bi. cu dia rom: „brma ni varT ufa lo da

sof lis ama o e biT ad vi lad vstyuv de biT“.

mSvi do bas kac Ta gan, naT qva mia wig nSi, ar un da mo ve lo deT. Rmer Tis ga re-

Se me gob ro ba ara fer Si ar aris ga mo sa de gi da verc did xans gas tans da arc

Se iZ le ba, rom siy va ru li iy ves wmin da. ar un da mov tyuv deT kac Ta mSve ni e-

ris da tkbi li sit yve biT, rad gan mWev rmet yve le biT ki ver mo vi gebT sa su-

fe vels RvTi sa, ara med ke Ti li moq me de biT (1 kor. 4:20).

ka ci di dad ar un da iyos gar Tu li ga re ga ni sag ne biT, bev ri ra me sjo bia

ar ico des da uf ro mo me te bu lad un da fiq rob des Ta vis Si na gan mos ve ne-

ba ze.

qristianuli eTika

26

yve la kacs ar un da ver wmu noT, ram den jer mov tyu e bul varT imaT gan,

vis ga nac di di ime di gvqon da da bev rjer vi si ime dic sru lad ar gvqon da –

nu ge Sis ce ma mig vi Ria.

ro de sac vin me gvkic xavs, ar un da Seg ve Sin des, Rmer Tis sa so e bis ime di

un da gvqon des... „sit yvi sa ro gor un da Se ge Sin des? – gvas wav lis To ma kem-

pe li, - ub ra lo qa ria, ro me lic Tum ca ki ha er Si gri a lebs, mag ram qva sac ki

ve ras ak lebs. Tu ra me Si dam na Sa ve xar, eca de, rom es Sec do mi le ba ro gor me

ga is wo ro... kac Ta mow mo ba xSi rad Sem cda ria, mag ram RvTis sa mar Ta li WeS-

ma ri tia da ma ra dis Se uc vle li dar Ce ba“.1

sa u ku no sa so e bis Tvis yve la fe ri un da mo viT mi noT, - ag rZe lebs To ma,

- co ta ki dev mo iT mi ne da ma le bo lo mo e Re baT mag Sens ube du re baT...

Rmer Ti iq ne ba ada mi a nis sas yi de li. sik vdi li da iT rgu ne ba Tu ara, ma Sin ve

dad ge ba sa u ku no cxov re ba, gaq re ba yve la mwu xa re ba da mis ad gils da i Wers

sa nat re li si xa ru li...

ze ci ur ni mo qa la qe ni, naT qva mia wig nSi, grZno ben ra o den sa si xa ru loa is

dRe: xo lo evas ga mo dev ni li Svi le bi ki go de ben, rad gan mwa re da da uT me-

ne lia maT Tvis es cxov re ba, ro dis un da gan vTa vi suf ldeT bi wi e re bis uw-

ya lo mo ne bi sa gan. ro dis mo e Re ba bo lo amo de na ube du re bas. ro dis iq ne ba,

rom mxo lod Sen gvax sov de ufa lo?

imis Tvis, rom Se vi Zi noT sa u ku no cxov re ba, un da gan vTa vi suf ldeT xor-

cis tyve o bi sa gan, ra Ta da ub rko leb lad vum zer deT na Tels. ada mi an ma un-

da iT xo vo ara is, rac Sen Tvis sa si a mov no da sa sar geb loa, ara med is, rac

Rmer Tis Tvis mo sa wo nia da mis di de bas Se e fe re ba.

wig ni gvas wav lis, rom kac ma mwu xa re ba Si RmerTs un da mi an dos Ta vi si Ta-

vi. Tu ki ma inc vco davT: „sce me beW Ta Cem Ta da qed sa Cem sa, ra Ta ga vas wo ro

sim ru de Ce mi ise, ro gorc ufals surs“.

sa nam ada mi a ni mok vdav sxe ul Sia mow yi ne bas da mwu xa re bas ver ai ci lebs

Ta vi dan. ami tom zog jer sa Wi roa ada mi an ma RmerTs mos vlam de mda ba li saq-

ci e lic ikad ros da un da Tu ar un da mwu xa re biT zi dos am qvey ni u ri tvirTi.

ada mi a ni uf ro sas je lis Rir sad Tvlis Tavs, vid re nu ge Sis ce mis, rad gan

am qvey ni u ri cxov re biT ar da um sa xu re bia Rmer Tis nu ge Si, ami tom, WeS ma ri-

tis gu liT Se na ne ba cod vi le bi sa di dad mo sa wo nia uf lis wi na Se.

RvTis mad lis mo Tav se ba saq vey ni e ro sit kbo e bas Tan Se uZ le be lia, rad-

gan bu ne ba mzak va ria: bevrs izi davs Ta vis ken da ma xe Si abams, bevrs at yu ebs.

mas miz nad yo vel Tvis Ta vis Ta vi aqvs. xo lo RvTis mad li wrfe lad moq me-

debs: igi bo ro tis yo vel aC rdil sac ki eri de ba.

ada mi ans di di mad li sWi ria imi saT vis, ra Ta sZli os bo rot bu ne bas, rad-

gan ka cis bu ne ba, ra ki pir vel Si ve ada mis mi er da e ca da ga ix rwna, da am cod-

vis bra li yve la kacT na Te sav zed gad mo vi da.

ami tom, sa Wi roa uar vyoT Cve ni Ta vi da miv ba ZoT qris tes jva ris tvir-

Tva Si. nu ge Si ni aT, Zme bo, er Tad war vi deT win da ie soc Cven Tan iq ne ba, is

io mebs Cvens ma giv rad.


Teimuraz fanjikiZe

27

ro de sac kacs ra i me Sec do ma mo u va me tis me tad ar un da da Ron des, ime di

ar un da dah kar gos. sru li ad da Ru pu li nu hgo nia sa ku Ta ri Ta vi. mo ix se ne

ufa li da Ses Txo ve swor gza ze da ga ye nos.

ada mi a ni un da eri de bo des ma Ra li sag ne bis da RvTis da fa rul gan kiT xva-

Ta ga mok vle vas, rad gan amas ka cis Wkua ver mis wvde ba. ada mi a ne bi imas uf ro

un da eca don gul mod gi ne biT, rom sul uka nas kne lis ad gi lis Rir si ma inc

gax dnen sa su fe vel Si.

mTe li Cve ni ime di da sa so e ba mxo lod Rmer Tze un da gvqon des dam ya re-

bu li. man un da da i fa ros da ga da ar Ci nos da Rup vi sa gan ada mi a nis su li am

gam xrwnel cxov re ba Si da mi iy va nos sa u ku no brwyin va le bis ma mul Si.

To ma kem pe lis me oT xe wig ni uw min des zi a re bis sa i dum los exe ba. ada mi-

a ni mad lo bas ux dis ke Til ie sos, sa u ku no mwyemss Cven sas, ro mel mac Rir si

ga xa da gla xak ni da gan de gil ni Ta vi si da u fa se be lis xor ci Ta da sis xliT

ga moz rdi sa da miw ve vi sa am sa i dum los (zi a re bis) mi sa Re bad: „mo ve diT Cem da

yo vel ni ma Su ral ni da tvirT mZi me ni, da me gan gis ve no Tqven“ (ma Te, 11:28).

es sa i dum lo gviC ve nebs RvTis yov lad dids gul ke Ti lo bas da siy va-

ruls kac Ta mi marT. xSi rad zi a re ba Zal ze sa sar geb loa. isi ni, vinc xSi rad

ezi a re bi an gul mxur va le biT, did si ke Tes mi i Re ben. Se mo si li mRvde li, ro-

me lic am sa i dum los as ru lebs da mxur va le gu liT eved re ba RmerTs (ro-

gorc Ta vis Tvis, ise mTe li eri saT vis), qris tes war mo mad ge ne lia.

ar se bobs mo sam za de be li loc va ma zi a re bel TaT vis, ra Ta ada mi a ni amiT

cxon des. xo lo mwir ve li mRvde li di di Tav mdab lo biT war dges RvTis wi-

na Se, Ses wi ros usis xlo msxver pli, ai Ros da ezi a ros. un da Ses wux des da

iti ros imi saT vis, rom jer isev xor ci sa da qvey ni sa ken aris mid re ki li;

xo lo vne ba ni jer ar ari an mok vdi ne bul ni da uwe so gu lis Tqma ni jer ki-

dev ada mi an ze uf lo ben.

da Tu ie so qris tem Ta vi si mo va le o ba pir naT lad Se as ru la, igi aRes-

ru la Cve ni cod ve bi saT vis, ga na Cven ar un da miv ba ZoT mas! – ai ras mog vi-

wo debs wig ni: „me xe leb gap yro bi li da SiS ve li jvars vec vi Se nis cod ve-

bis Tvis da ne biT Sev swi re Ce mi si coc xle RmerTs, ma mas Cem sa ise, rom aRa-

ra fe ri dav zo ge, ra Ta da met kbo Sen zed gan ris xe bu li Rmer Ti: ai Senc un da

am gva rad ve Se mom wi ro xol me Se nis ne biT yo vel dRe wir va zed Se ni Ta vi da

wmi da da ubi wo msxver plad, yov lis Se nis Za li Ta, su li Ta da go ne biT. me

mxo lod ima sa gTxov Se na, rom Ta vi Se ni mTlad me Se mom wi ro. Se nis Ta vis

gar da sxva rac un da mom ce, me ve ra so des ver da mak ma yo fi leb, rad gan me

Sens Tav sa gTxov da ara sxva ra i me pa ti vis ce mas“.1

ise ve, ro gorc yo ve li ve, Cve ni Ta vic un da RmerTs Sev wi roT da yve la-

saT vis un da vi lo coT. „Rmer To amo xo ce Cve ni gu li dan yve la na i ri eW vi a no-

ba, gul gri lo ba, mris xa ne ba, uTan xmo e ba, da yo ve li ve, rac rom siy va ru lis

wi na aR mde gia da ro me lic Zmurs er Tgu le bas Se a sus te ben“.2


2 iqve, gv. 434.

qristianuli eTika

28

umiz nod ar un da vTqvaT ua ri sa i dum los mi Re ba ze, ase Ti rCe vaa: „wir vas

nurc auC qa reb da nurc Za li an ga ag rZe leb, ara med sa zo ga do rCe vebs mih ye vi

da ro gorc sjob des wir va zed dam swre TaT vis, im na i rad mo i qec. ise ar un da

mo iq ce, rom sxve bi ga ab ra zo da mo aw yi no, ara med im sa zo ga do gzas da a de qi,

ro mel ze dac Zve lad ve uv li aT ma mebs da uf ro sxve bis sar geb lo bas em sa xu-

re, vid re Sens sa ku Tars gul mxur ve le ba sa da sur vi lebs“.1

mor wmu ne su li saT vis me tad sa Wi roa qris tes xor ci da saR mrTo we ri-

li. ada mi a ni gul mod gi ned un da mo em za dos am xor cis mi sa Re bad (zi a re ba zea

sa u ba ri, – T. f.) da yov lis gu liT un da nat rob des mor wmu ne su li qris-

tes Tan Se er Te bas zi a re bis sa i dum los Ses ru le bis Sem deg. ada mi ans xom

gul mxur va le nat vra aqvs qris tes uw mi de sis xor cis mi Re bi sa da Tu Cven

gvin da gul mxur va le bis mad li Se vi Zi noT, un da da vim dab loT da uar vhyoT

Cve ni Ta vi, ga vac noT ie sos Cve ni sa Wi ro e ba ni da mo viT xo voT mis gan mad li.

mgzne ba re siy va ru liT un da vnat rob deT qris tes mi Re bas.

ka ci un da eri de bo des wmin da zi a re bis ga mo Zi e bas, sim dab liT qris tes

ba Zav des da Ta vis go ne bas umor Ci leb des wmin da sar wmu no e bas.

da bo los, To ma kem pe li as kvnis: „sa u ku no, ga nu zo me li, da us ru le be li

da yov lis Sem Zle be li Rmer Ti hyofs did Ta sak vir ve le ba Ta ca sa da qve ya-

na zed da ga mo uk vlel vel da sak vir vel ni ari an saq me ni mis ni. mag ram uku e-

Tu moq me de ba RvTis im gva ri sa Tvi se bi sa yo fil iyo, rom ada mi a nis go ne bas

ad vi lad Ses Zle bo da mi si ga ge ba, ma Sin xom igi aRarc sak vir ve li iq ne bo da

da aRarc ga mo uT qme li“.2

* * *

Cven Sem Txve viT ar Sev Ce re bul varT ase vrclad To ma kem pe lis wig nze

„mi baZ va qris te si“. igi mar Tlac rom aris Se sa niS na vi, ma Ral mxat vru li li-

te ra tu ru li Se dev ri da ama ve dros Tval sa Ci no ma ga li Ti imi sa, Tu ra zne-

ob ri vi kri te ri u me bi iyo pri o ri te tu li im dro in del qris ti a nul eTi ka Si,

ro go ri pi rov nu li ide a li iq na da ye ne bu li ka cob ri o bis wi na Se. es iyo mo-

na nie da ga mom syid ve li Rmer Ti, ro me lic Ca mo vi da cod vil mi wa ze, ra Ta ga-

mo es yi da ka cob ri o bis cod ve bi, Se e ri ge bi na da ce mu li ada mi a ne bi Rmer TTan.

ie sos Sem deg yve la ada mi ans, vinc qris ti a no bas aRi a reb da, un da mi e ba Za

mi si cxov re bi saT vis, mi si zne ob ri vi kri te ri u me biT ec xov ra, mi si ma ga li-

Te biT ga ne saz Rvra Tu ra aris si ke Te da ra aris bo ro te ba, ra Si mdgo ma re-

obs si coc xlis az ri da ra Sia ada mi a ne bis da niS nu le ba, ra aris sa mar Tli a-

no ba da ka cob ri o bis sa bo loo mi za ni.

mar Ta lia, ada mi a ne bi yo vel Tvis sak ma od Sors id gnen im zne ob ri vi

mwver va le bi sa gan, rac maT ie som uC ve na (kac Ta mod gma sam wu xa rod, yo vel-

Tvis sco dav da da ax lac sco davs), mag ram qris tes ori en ti ri isev rCe ba

im mi uw vdo mel zne ob riv si maR led, ris ke nac un da is wraf vo des ada mi a ni,

1 iqve, gv. 440.

2 Toma kempeli, mibaZva qristesi, Tb., 2007, gv. 474.

Teimuraz fanjikiZe

29

qris ti a nu li ga ge biT xom swo red am gzis gav lis Sem deg mox vde ba ada mi a ni

Rmer Tis mi er aR Tqmul sa su fe vel Si.

gamoyenebuli literatura:

1. biblia.

2. Toma kempeli – `mibaZva qristesi“ Tbilisi 2007 w.

3. norman geizleri – „qristianuli eTika“, Tb., 2003;

4. Teimuraz fanjikiZe – „ieso qriste – legenda Tu sinamdvile“, Tb.,

1987;

5. Teimuraz fanjikiZe – „religiur rwmenaTa kvaldakval“, Tb., 1986;

6. Христианская этика – http://ru.wikipedia.org/wiki/9/13/2010.

Teimuraz Panjikidze

Christian EthicsThomas a Kempis

Summary

The paper analyzes “Imitation of Christ”, a well-know book by the 15th century German mystic Thomas a Kempis and identifi es its role in the development of Christian ethics.

qristianuli eTika

saqarTvelos eklesiis istoria

mRvdeli aleqsi qSutaSvili RvTismetyvelebis doqtori kanonikur samarTalSi

saqarTvelos marTlmadidebeli eklesiis samociqulo statusis istoriul-kanonikuri principebi

is to ri u lad msof lio mar Tlma di de be li ek le si is dog ma tur-ka no ni kur

az rov ne ba Si ar se bobs ori gan sxva ve bu li ga ge ba imi sa, Tu ro mel ad gi lob-

riv ek le si as Se iZ le ba ewo dos sa mo ci qu lo:

I. pat ris ti kul pe ri od Si, anu I-VIII ss-Si, ro de sac ro me li me ad gi lob riv

ek le si a ze am bob dnen, rom is sa mo ci qu loa, gu lis xmob dnen, rom iq da cu lia

wmin da mar Tlma di de be li sa mo ci qu lo swav le ba. ma ga li Tad, ise Ti mwer le bi,

ro go re bic iy vnen wmin da iri ne os li o ne li, he ge si pi, ter tu li a ne, ev se bi

ke sa ri e li da sxve bi, Ta vi anT naS ro meb Si did yu rad Re bas uT mob dnen gar-

kve u li ad gi lob ri vi ek le si e bis uSu a lod mo ci qu le bis gan war mo mav lo bis

de mon stri re bas. xo lo amas ake Teb dnen imis da sam tki ceb lad, rom maT mi er

nax se neb ek le si eb Si uw yve tad gad mo i ce ma mo ci qul Ta mi er na qa da ge bi WeS ma-

ri ti sar wmu no e ba. ma Ti TqmiT, mwva leb le bi tyu i lad ac xa de ben pre ten zi as

da sa ku Tar Tavs sa mo ci qu lo ek le si ebs uwo de ben, rad gan maT Tan araa Se-

mo na xu li WeS ma ri ti aR msa reb lo ba.1 sxva sit yve biT, pat ris ti kul pe ri od Si

sa mo ci qu lod iwo de bo da yve la is ad gi lob ri vi ek le sia, sa dac iqa da ge bo da

WeS ma ri ti sar wmu no e ba.

aq sak ma ri sia ga vix se noT mar Tlma di de be li ek le si is sim bo los (mrwam-

sis) me-9 wev ri – er Ti wmi da ka To li ke da sa mo ci qu lo ek le sia – sa i da nac

naT lad Cans, rom yve la ad gi lob ri vi av to ke fa lu ri ek le sia er Tob li o-

ba Si da cal-cal ke aRe bu li aris er Ti, ka To li ke da sa mo ci qu loc, xo lo

zed sar Ta vi `sa mo ci qu lo“ gan saz Rvravs zus tad mo ci qul Ta mi er na qa da geb

WeS ma rit sar wmu no e bas.2

II. Se da re biT uf ro gvi an, X-XII s-eb Si, gan vi Tar da sxva swav le ba, rom-

lis mi xed vi Tac sa mo ci qu lo ek le si ad iwo de bo da mxo lod is ad gi lob ri vi

ek le sia, rom lis te ri to ri a zec uqa da gia ro me li me wmin da mo ci quls. im

Sem Txve va Si, Tu ek le sia ver axer xeb da amis de mon stri re bas, Se iZ le bo da

dam dga ri yo mis Tvis av to ke fa li is an ro me li me sa pa tio ran gis Ca mor Tme vis

sa kiT xi. aq Se iZ le ba ga vix se noT wmin da gi or gi aTo ne lis sa u ba ri an ti o qi-

is pat ri arq Te o do sis Tan XI s-is Sua wleb Si, ro ca aR mo sav le Tis ek le si is

sa WeT mpyro bel ma sca da Ca mo er Tva sa qar Tve los ek le sis Tvis av to ke fa lia

1 Pr. Prof. Dr. Liviu Stan, Succesiunea Apostolică, în "Studii Teologice", 1955, N. 5-6, p. 310-311.2 wminda mRvdelmTavari filareti (drozdovi), vrceri marTlmadidebeli katexizmo,

ga mom cemloba „anTimoz iverieli“ Tbilisi, 2010, gv. 89.

31

imis sa ba biT TiT qos sa qar Tve lo Si ar uqa da gia ar cerT mo ci quls.1

imis ga mo, rom zed sar Tav `sa mo ci qu los“ aqvs ase Ti mniS vne lo va ni dog-

ma tu ri da ka no ni ku ri dat vir Tva, Cve ni mi za nia, mo viy va noT yve la ar gu men-

ti imis da sam tki ceb lad, rom sa qar Tve los ek le sia nam dvi lad im sa xu rebs

sa mo ci qu lo sta tuss:

rac Se e xe ba pir vel gan saz Rvre bas, aq eW vga re Sea, rom sa qar Tve los ek le-

sia aris msof lio mar Tlma di de be li ek le si is na wi li, ina xavs mo ci qul Ta

mi er na qa da geb WeS ma rit sar wmu no e bas da yve la sxva ad gi lob riv av to ke-

fa lur ek le si as Tan icavs dog ma tur, ka no ni kur da li tur gi kul er To bas.

ru is-ur bni sis sa ek le sio kre bis dad ge ni le ba Si we ria: àmis Tvis Se mok rba

kre ba (...) gar na ara Tu ubi wo e ba sa qar Tvel Ta sar wmu no e bi sa sa bi wi ra i me

Seh xe bo da, nu iyo fin ese, ara gec ruv neT Sen, wmi dao mSo be lo Cve no ka To-

li ke ek le si ao, ar ca gan gceT Sen, si qa du lo Cu e no mar Tlma di deb lo bao,

rom li sa ar ca gam ce mel qmnil varT, vi na iT gan Se mec ne ba sa Sen sa Rirs qmnul

varT, mo wa me ars WeS ma ri te bai (...).“2 ma Sa sa da me, aqe dan ga mom di na re sa qar-

Tve los av to ke fa lu ri ek le sia sa mar Tli a nad iwo de ba sa mo ci qu lod.

rac Se e xe ba me o re gan saz Rvre bas, aq uk ve mog vi wevs uf ro sa fuZ vli a ni

ar gu men te bis moy va na, rad gan, ro gorc aR niS navs me u fe ana nia ja fa ri Ze,

àxal dro Si, gan sa kuT re biT XX s. da saw yis Si, wmin da an dri as sa qar Tve lo Si

qa da ge ba le gen dad ga moc xad da“.3

upir ve les yov li sa, un da iT qvas, rom au ci le be lia sa kiT xis ar se bi Tad

ax le bu rad gan xil va. qar Tu li ek le si is mo ci qul Ta mi er da ar se bis prob-

le ma ti ka aqam de sa er Tod ar ga ni xi le bo da ka no ni ku ri sa mar Tlis kuT xi dan.

aman ga na pi ro ba is, rom qar Tul ek le si ad miC ne u li iyo mxo lod is qris-

ti a nu li Te me bi, rom le bic uSu a lod Se di od nen sa qar Tve los sa xel mwi fos

saz Rvreb Si. is to ri ko se bis yu rad Re ba mTli a nad imis dad ge na ze iyo fo ku-

si re bu li, uqa da gia Tu ara ro me li me mo ci quls uSu a lod sa qar Tve los sa-

xel mwi fos – ibe ri is te ri to ri a ze. ase Ti mid go ma sa kiT xi sad mi cal mxri vi

da aras rul yo fi lia. ka no ni ku ri sa mar Tlis mec ni e re bis mi xed viT, erov nul-

na ci o na lu ri ek le sia ar Se mo i saz Rvre ba mxo lod erT ro me li me sa xel mwi fos

saz Rvreb Si moq ce u li mrev liT, ara med gu lis xmobs kon kre tu li erov ne bis yve-

la mor wmu nes sa dac ar un da cxov rob des is.4

1 giorgi mcire, cxovreba da moqalaqoba wmidisa da netarisa mamisa Cvenisa giorgi mTaw-

min delisa, krebulSi saqarTvelos samoTxe, peterburgi, 1882, gv. 462-463.

2 qarTuli samarTlis Zeglebi, tomi III, gv. 114.

3 mTavarepiskoposi anania jafariZe, saqarTvelos samociqulo eklesiis istoria, tomi

I, gv. 20.

4 Nicolae V. Dura, Biserica crestina in primele patru secole. Organizarea si bazele ei canonice, in „Ortodoxia“ XXXIV, 1982, N. 2, p.300;

Nicolae V. Dura, Comunitatile ortodoxe romane de peste hotare, o preocupare permanenta a Bisericii Ortodoxe Romane, in „Studii Teologice“ XXXVIII, 1986, N. 1, p. 10;

Nicolae V. Dura, Principiile canonice fundamentale de organizare si functionare a Bisericii Ortodoxe si refl ectarea lor in legislatia Bisericii Ortodoxe Romane, in „Marturie Ortodoxa“. Revista Comunitatii Ortodoxe Romane din Olanda, Haga, VI, 1987, N. 10, p. 129;

Dumitru Gaina, Ortodoxia romaneasca in Australia, în volumul „Omagiu Profesorului Nicolae V. Dură

saqarTvelos marTlmadidebeli samociqulo eklesia

32

mo ci qul Ta 34-e ka no ni brZa nebs, rom: `yo ve li eris epis ko po se bi un-

da cnob dnen pir vels maT So ris, aRi a reb dnen mas, ro gorc Tav epis ko poss

da Ta vi anT Za la uf le ba ze aR ma te bu li ara fe ri mo i moq me don mi si ne bar-

Tvis ga re Se (...)“.1 moy va ni li ka no nis pir ve li ori sit yva ber Znul de dan Si

gad mo ce mu lia sit yve biT εκάστου έθνους (sin gu la ri um gen ti um – la Ti nu rad), rac

zo ga dad mo sax le o bis ki ara, na ci is aR mniS vne lia. es imas niS navs, rom qris-

ti a nu li ek le si is cxov re bis or ga ni ze ba da mar Tva-gam ge o ba pir ve li ve sa-

u ku ne e bi dan ve xde bo da erov nul-na ci o na lu ri prin ci pis gaT va lis wi ne biT.2

anu, pir ve li ve qris ti a nu li Te me bi uk ve ga mo ir Ce od nen Se sa ba mi si na ci o na-

lu ri ni San-Tvi se be biT: li tur gi ku li ena, tra di ci e bi, ad gi lob ri vi erov-

nu li ie rar qia da a.S. kar Ta ge nis 50-e da sar di kis me-6 ka no ne bis mi xed viT,

epis ko po sis ar Ce va xde bo da kon kre tu li pro vin ci is mRvdel mTav re bi sa da

daq vri ve bu li epar qi is mrev lis mi er, rac ga mo ric xav da Te mis Tvis uc xo

ada mi a nis Ca moy va na sa da kur Txe vas. es ki dev er Ti da mam tki ce be li ar gu men-

tia, rom pir vel sa u ku ne eb Si yve la qris ti a nu li Te mi ga mo ir Ce o da Ta vi si

ad gi lob ri vi erov nul-na ci o na lu ri xa si a TiT. am ka no ni ku ri prin ci pi dan

ga mom di na re na Te li xde ba, rom iq, sa dac cxov rob dnen qar Tu li to me bi da

ya lib de bo da ad gi lob ri vi qris ti a nu li Te mi, ek le si as yo vel Tvis eZ le o da

Se sa ba mi si qar Tu li erov nu li ni San-Tvi se ba. mra va li is to ri u li da eT nog-

ra fi u li wya ro da naa cno bi li, rom ro mis im pe ri is pon to sa da ka pa do ki is

pro vin ci e bis Zi ri Tad ad gi lob riv mo sax le o bas, sxva erov ne beb Tan er Tad,

yo vel Tvis qar Tu li to me bic war mo ad gen dnen – la ze bi da mes xe bi.3 ami tom

qar Tu li ek le si is da ar se ba ze sa ub ri sas mxed ve lo ba Si au ci leb lad un da mi vi-

RoT mo ci qu le bis qa da ge ba ara mxo lod sa qar Tve los sa xel mwi fos – ibe ri is

saz Rvreb Si, ara med ro mis im pe ri is pon to sa da ka pa do ki is pro vin ci eb Sic.

la 60 de ani“ Editor şi coordonator, Prof. Univ. Dr. Teodosie Petrescu, Editura Arhiepiscopiei Tomisului, 2006, p. 627.

1 marTlmadidebeli eklesiis kanonebi episkopos nikodimis (milaSi) ganmartebebiT,

to mi I, gv. 75

2 Arhidiacon prof. dr. Ioan N. Floca, Canoanele Bisericii Ortodoxe, note și comentarii, Sibiu, 1992, p. 26

3 g. gozaliSvili, miTridate pontoeli, Tbilisis universitetis gamomcemloba, Tbi-

lisi, 1962;

g. gozaliSvili, ori etiudi pontosa da kapadokiis cxovrebidan, Tbilisis uni ver-

si te tis gamomcemloba, Tbilisi, 1965;

g. gozaliSvili, kvlav „sami didi kapadokielis“ vinaobis irgvliv, gamocemulia Jur-

nal Si „mnaTobi“ 1971, N. 6 ivnisi, gv. 88-104;

g. gozaliSvili, pontos samefos mosaxleobis eTnikuri Semadgenlobis sakiTxisaTvis,

sa qar Tvelos ssr mecnierebaTa akademiis macne. istoriis, arqeologiis, eTnografiisa

da xelovnebis istoriis seria, Tbilisi, 1980, N. 3, 169-190;

e. xin TibiZe, basili didis sadaurobisaTvis, saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis

sazogadoebriv mecnierebaTa ganyofilebis moambe, 1962, N. 3, gv. 125-151;

e. xinTibiZe, bizantiur-qarTuli literaturuli urTierTobani, Tbilisis uni ver-

si tetis gamomcemloba, Tbilisi, 1969;

v. goilaZe, qarTuli eklesiis saTaveebTan, gamomcemloba „saqarTvelo“ Tbilisi,

z. batiaSvili (darejanaSvili), kapadokia, gamomcemloba „artanuji“ 2010, gv. 37-45.

1991, gv. 23-34;

mRvdeli aleqsi qSutaSvili

33

qve moT mo viy vanT ra mo de ni me ro ma ul, bi zan ti ur da qar Tul wya ros,

sa i da nac mtkic de ba, rom ka pa do ki i sa da pon tos pro vin ci e bis mkvidr mo sax-

le o bas war mo ad gen dnen xse ne bu li qar Tu li to me bi:

pir ve li sa u ku nis ro ma e li is to ri ko si io seb fla vi u si bib li u ri no es

Svi liS vi le bis STa mo mav leb ze sa ub ri sas am bobs – `To bel ma da a fuZ na To be-

le bi, rom leb sac ax la ibe re bi ewo de baT; mes xe bi da fuZ ne bu li ari an mes xis

mi er, ax la xan maT ka pa do ki e le bi ewo daT.“1

ev sta Ti an ti o qi e li (IV s.) – òbe li, rom li sa gan ari an Te o be le bi, dRes

ibe re bi ewo de baT; oso xi, rom li sa gan ari an mes xe ne bi, dRe van de li ka pa do-

ki e le bi ari an“2

ama ve in for ma ci as sxva is to ri ko se bic adas tu re ben. ma ga li Tad, Te o do-

ri te kvi re li (V s.),3 kon stan ti ne por fi ro ge ni (X s.)4 da le on gra ma ti ko si

(X s.), ro me lic wers: `To be li sa gan –To be le bi, ro mel Tac ax la ibe re bi ewo-

de baT, mes xis gan – mes xe bi, ro mel Tac ax la ka pa do ki e le bi ewo de baT“.5

pon tos pro vin ci i sa da mi si de da qa la qis – tra pi zo nis mkvidr mo sax le-

o bas Tan da kav Si re biT mog ve po ve ba Sem de gi we ri lo bi Ti wya ro e bi:

qar Tlis cxov re bis in for ma ci iT, qa la qi tra pi zo ni meg rel Ta so fe li

(qve ya na) ari so.6

epi fa ne kvip re li (IV s.) Ta vis erT-erT naS rom Si wers, rom tra pi zo ni

la ze Tis qa la qi ao.7

ge la si ke sa ri e li (IV s.) mog viT xrobs: `pon tos gas wvriv mi wa-wyal ze

cxov ro ben ibe re bi da la ze bi“.8

sok ra te sqo las ti ko si (IV-V s.) wers: ìbe re bi cxov ro ben ev qsi nis pon-

tos Tan“.9

Tu ra ni us ru fi nu sis (IV-V s.) Txzu le ba Si naT qva mia: àma ve xa neb Si iber Ta

tom mac, ro me lic cxov robs pon tos mxa re Si, mi i Ro RvTis mcne bis ka no ne bi“.10

epi fa ne kon stan ti ne po le lis cno biT: `tra pi zo ni la ze Tis qa la qia“.11

bi zan ti u ri wya ros no ti cie epis ko pa tu u mis mi xed viT la ze Tis mit ro po-

li is sa tax to qa la qi sxva das xva sa u ku ne Si ga da di o da xan fa zis Si (fo Ti),

xan ki tra pi zon Si, rac Sa vi zRvis pi re Tis sam xreT-aR mo sav le Ti sa da aR mo-

1 georgika, tomi I, gv. 271-273.

2 georgika, tomi I, gv. 35.


4 georgika, tomi IV, nakveTi 2, gv. 299.

5 georgika, tomi V, gv. 3.

6 qarTlis cxovreba, tomi I, gv. 38.








34

sav le Tis mo sax le o bis eT ni ku ri iden tu ro bis ma niS ne be lia.1

faq ti, rom pon tos pro vin ci is mkvidr mo sax le o bas war mo ad gen dnen qar-

Tve le bi, mtkic de ba IV sa u ku nis cno bi li moR va we-as ke tis evag ri pon to e lis

cxov re bi da nac, sa dac naT qva mia, rom: ìs iyo na Te sa viT pon to dan, iber Ta

qa la qi dan“.2

pon to e le bi sa da ka pa do ki e le bis qar Tve lo bis Se sa xeb Zal ze sa in te re-

sod wer da pro fe so ri g. go za liS vi li: `pon to da ka pa do kia er Ti da ima ve

sam ya ros or ga nu li na wi le bia. o ri ve te ri to ria ekuT vno da er Tsa da ima-

ve eT ni kur ele ments –Zvel qar Tul to mebs“;3 `pon to-ka pa do kia eT ni ku ri

Tval saz ri siT ga nu yo fel ni iy vnen qar Tu li sam ya ros gan (...). ka pa do kia-pon-

to-kol xi da-ibe ria, esaa er Ti a ni eT ni ku ri sam ya ro, ro mel Sic coc xlob da

er Ti da igi ve kul tu ru li cxov re ba (...)“.4

mas me re, rac mo viy va neT sak ma ri si ar gu men te bi imis da sam tki ceb lad,

rom qar Tve le bi cxov rob dnen ara mar to sa qar Tve los sa xel mwi fos – ibe-

ri is, ara med ro mis im pe ri is pon to sa da ka pa do ki is pro vin ci e bis te ri to-

ri eb ze, ga dav di varT im is to ri u li wya ro e bis moy va na ze, sa i da nac mtkic de-

ba, rom yve la am te ri to ri a ze qris ti a no ba uSu a lod mo ci qu le bis mi e raa

gav rce le bu li.

Tav da pir ve lad mo viy vanT ra mo de ni me Zi ri Tad qar Tul wya ros:

qar Tlis cxov re ba mog viT xrobs, rom àder kis me fo ba sa Si na mo vi des

aTor met Ta wmi da Ta mo ci qul Ta gan ni an dria da svi mon ka na ne li af xa zeTs

da eg riss. da mun aRes ru la wmi da svi mon ka na ne li qa laq sa ni kof si a sa,

saz Rvar sa ber Zen Ta sa. xo lo an dria mo aq civ na meg rel ni da war vi da gza sa

klar je Ti sa sa. (...)

mo vi da an dria qa la qad tra pi zo nad, ro mel ars so fe li meg rel Ta, sa da

igi dah yo Ja mi mci re di. (...) gan vi da mi er da Se vi da qve ya na sa qar Tli sa sa,

ro mel sa did-aWa ra ewo de bis, da iw yo qa da ge bad sa xa re bi sa... vid rem dis

yo vel ni ve mo aq civ na da mo iy van na sar wmu no e bad... da Se mok rbes yo vel ni ve

yov liT-ker Zo mkvid rni mis qu e ya ni sa ni, da na Tel-sca yo vel Ta sa xe li Ta

ma mi sa Ta, da Zi sa Ta, da su li sa wmi di sa Ta, da da ad gin na mRu del ni da di a-

kon ni, da da ud va we si da saz Rva ri sar wmu no e bi sa. da aRa Se nes ek le sia Su e-

ni e ri sa xel sa ze da yov lad-wmi di sa RvTis mSob li sa sa. (...)

STav lo xe vi oZ ra xi sa da mo vi da saz Rvar Ta sam cxi sa Ta, da i va na so fel sa,

ro mel sa ewo de bis za den-go ra...“ iq ker pe bis dam xo bis Sem deg `wmi da mo ci-

qu li war mo e mar Ta da mo i wia aw yvers. (...) da hrwme na yo vel Ta ufa li Cu e ni

ie so qris te da si xa ru liT na Tel-iRes yo vel Ta sa xe li Ta ma mi sa Ta, da Zi-

sa Ta, da su li sa wmi di sa Ta. (...) da as wa va maT yo ve li we si sju li sa da sar-

wmu no e bi sa. da da ud gin na epis ko po si, mRu del ni da di a kon ni.“

qar Tlis cxov re ba gva uw yebs, rom wmi da an dria mo ci qul ma me o re dac

1 georgika, tomi IV, nakveTi 2, gv. 180, 184, 185.

2 Paladie, Istoria Lausiacă (Lavsaicon), p. 84.3 g. gozaliSvili, miTridate pontoeli, Tbilisi, 1962, gv. 237.

4 g. gozaliSvili, ori etiudi pontosa da kapadokiis cxovrebidan, Tbilisi, 1965, gv

42, 43.


35

imog za u ra sa qar Tve lo Si, ker Zod: `vi Tar ca aRes ru la dRe sas wa u li mar-

tvi li sa, war mo vi da mu niT di de bu li an dria sxu a Ta maT Ta na mo ci qul-

Ta, mo vi do des qa la qi Ti-qa la qad da sof li Ti-sof lad, as wa veb des er Ta

da iq mo des sas wa ul Ta, da es reT mi i wiv nes qu e ya na sa qar Tli sa sa. da mer me

war vles ta os ker Zi qu e ya na da vid re mdi na red Wo ro xad mde, yo ve li igi

sof le bi mis ker Zi sa mov les, da da u ca de be lad qa da geb des sa xel sa RvTi-

sa sa. da es reT qa da ge bi Ta mi i wiv nes sva ne Ti sa qu e ya na sa (...) mi er war vi des

da Se vi des qu e ya na sa af xa ze Ti sa sa da se vas te qa la qad mi vi des, ro mel sa aw

ewo de ba cxu mi. da uqa da ges sit yva RvTi sa, da mra val Ta Se iw yna res.

da mun da u te va ne tar man an dria svi mon ka na ne li sxu a Ta Ta na mo wa fe Ta

da Ta va di ji qe Ti sa qu e ya nad aR vi da.“1

me o re qar Tul wya rod un da vax se noT gi or gi mci res Txzu le ba – cxov-

re ba da mo qa la qo ba wmi di sa da ne ta ri sa ma mi sa Cve ni sa gi or gi mTaw min de-

li sa, sa dac wmin da gi or gi mTaw min de li eub ne ba an ti o qi is pat ri arqs: `wmi-

dao me u feo, Sen it yvi, vi Tar med Ta vi sa mis mo ci qul Ta sa pet res say dar sa

vzio, xo lo Cu en pir vel wo de bu li sa da Zmi sa Tvi si sa mwo de be li sa na wil ni

varT da sam wyso ni da mis mi er moq ce ul ni da ga naT le bul ni. da er Ti wmi da-

Ta aTor met Ta mo ci qul Ta ga ni – si mon vit yvi ka na nel sa – qu e ya na sa Cu en sa

da mar xul ars, af xa zeTs, ro mel sa ni kof si ewo de bis. amaT wmi da Ta mo ci-

qul Ta ga naT le bul ni varT.“2

cno bi li moR va we ef rem mci re ber Znul wya ro eb ze day rdno biT wer da,

rom qris tes sa xa re ba sa qar Tve lo Si iqa da ga ara mar to an dri am, ara med

mo ci qul ma bar Tlo me mac: ìT qu mis Cu en Tvis ca mi mos vla sa Si na wmi da mo ci-

qul Ta sa – an dria pir vel wo de bu li sa mi er qa da ge ba So ris avaz gi a sa, ro-

mel ars af xa ze Ti, da mi er war vsla ose Tad, da ku a lad bar Tlo mes mi er

mi mov la Crdi lo e Ti sa, ro mel ars qar Tli.“3

da bo los, mo viy vanT ci ta tas ru is-ur bni sis sa ek le sio kre bis dad ge ni-

le bi dan, sa dac naT qva mia: `pir vel wo de bu li an dria, Zma Ta vi sa mo ci qul-

Ta sa pet re si, vid re Cu en dam de ca mo i wia da qa da ga sac xo re be li qa da ge bai

sa xa re bi sai yo vel sa qu e ya na sa sa qar Tve lo i sa sa; da uric xu ni sim rav le ni

er Ta ni ga na Sor na sac Tu ri sa gan mrCobl eS ma ke u le bi sa; da er Ti sa RmrTi-

sa da qris tes mi si sa Ta na ar siT ma TiT su li TurT rwmu ne biT Tay va nis ce mai

as wa va.“4

rac Se e xe ba ro ma ul-bi zan ti ur wya ro ebs, mo ci qul Ta qa da ge bis Ta o ba ze

uZ ve les in for ma ci as gvaw vdis me sa me sa u ku nis cno bi li qris ti a ni mwe ra li

– ori ge ne (185-255): `wmin da mo ci qu le bi da mo wa fe e bi [ie so qris te si] mTel

msof li o Si ga i fan tnen, To mas, ro gorc gad mo ce ma gvi am bobs, par Tia xvda

wi lad, an dri as skvi Tia, io a nes asia, xo lo pet rem uqa da ga ga fan tu le ba Si

1 qarTlis cxovreba, tomi I, gv. 38-42.

2 giorgi mcire, cxovreba da moqalaqoba wmidisa da netarisa mamisa Cvenisa giorgi

mTawmindelisa, krebulSi saqarTvelos samoTxe, gv. 462-463.

3 qronikebi da sxva masala saqarTvelos istoriisa, tomi I, gv. 34.

4 qarTuli samarTlis Zeglebi, tomi III, gv.109.


36

myof iu de ve lebs pon to Si, ga la ti a Si, biT vi ni a Si, ka pa do ki a Si da asi a Si.“1

pir vel rig Si, va max vi lebT Cvens yu rad Re bas im in for ma ci a ze, rom uZ-

ve le si wya ro e bis Ta nax mad, pet re mo ci qu li moR va we ob da pon to sa da ka pa-

do ki a Si. usa fuZ vlo iq ne ba imis fiq ri, rom mo ci qu li uqa da geb da mxo lod

`ga fan tu le ba Si myof iu de ve lebs“. axa li aR Tqmi dan Cven kar gad vi ciT,

rom mo ci qu le bis qa da ge ba ar iyo Se mo saz Rvru li mxo lod si na go ge biT da

RvTis sit yvis mim Reb ni Zi ri Ta dad xde bod nen ad gi lob ri vi war mar Te bi.

mo ci qul Ta kre ba ze ie ru sa lim Si zus tad pet re mo ci qu li iyo is pi rov ne-

ba, ro me lic am tki ceb da, rom ek le si is ka ri Ria un da iyos ara mar to iu-

de ve le bis Tvis, ara med war mar Te bis Tvi sac (saq me 11, 1-18: 15, 1-29). wmin da

pet res, ise ve ro gorc da nar Cen mo ci qu lebs, ra Tqma un da, kar gad ax sov da

mac xov ris sit yve bi: `war ve diT da mo i mo wa fe niT yo vel ni war mar Tni da na-

Tel-scem diT maT sa xe li Ta ma mi sa Ta da Zi sa Ta da su li sa wmi di sa Ta“ (ma Te

28, 19). ma Sa sa da me, ze mod ci ti re bul wya ro ze day rdno biT un da da vas kvnaT,

rom wmin da pet re pon to sa da ka pa do ko a Si mcxov re bi ara mar to iu de ve le bis,

ara med yve la erov ne bis da maT So ris qar Tve le bis mo ci qu lic iyo da Se sa ba mi-

sad im te ri to ri a ze qar Tu li ek le si is erT-er Ti da ma ar se be lic.

in for ma cia, rom pet re mo ci qu li ka pa do ki a sa da pon to Si mcxov re bi

qar Tve le bis Tvis qris ti a no bis mqa da ge be li iyo ar aris axa li qar Tu li

is to ri og ra fi is Tvis. mar Ta lia gak vriT, mag ram amis Se sa xeb jer ki dev XX

sa u ku nis da saw yis Si wer da de ka no zi me li ton ke len je ri Ze,2 xo lo Cvens

dro Si, mTa va re pis ko po si ana nia ja fa ri Ze.3 amis da mi u xe da vad vTvliT, rom

sam wu xa rod, qar Tul arc sa ek le sio da arc sa mec ni e ro wre eb Si ar xde ba

am Zal zed mniS vne lo va ni is to ri u li faq tis sa Ta na do po pu la ri za cia da

aRi a re ba, rom pet re mo ci qu li qar Tu li ek le si is erT-er Ti da ma ar se be lia.

im dros, ro de sac sxva ere bi sa eW vo wya ro e bi Ta da ar gu men te biT we ren Ta-

vi anT is to ri as da ase im kvid re ben Ta vis ad gils Ta na med ro ve sam ya ro Si,

Cvens Sem Txve va Si, ase Ti mniS vne lo va ni faq te bis ugu le bel syo ba ar aris

sa pa tio.

aq ve ga va max vi lebT yu rad Re bas im de tal ze, rom pet re mo ci qul Tan da-

kav Si re biT swo re ia ix ma re bo des ter mi ni qar Tu li ek le si is da ara sa-

qar Tve los ek le si is da ma ar se be li, rad gan sit yva „qar Tu li“ mi u Ti Tebs

eT ni kur Se mad gen lo ba ze, xo lo, „sa qar Tve los“ kon kre tul sa xel mwi fos

saz Rvreb Si moq ce ul ek le si a ze. rad gan wmin da pet re ar Se mo su la sa qar-

Tve los sa xel mwi fos saz Rvreb Si, Se sa ba mi sad is un da iwo de bo des qar Tu li

ek le si is da ma ar seb lad da ara sa qar Tve lo si.

ze moT moy va ni li ci ta ta ase ve Zal ze mniS vne lo van in for ma ci as gvaw vdis

an dria mo ci qu lis skvi Ti a Si moR va we o ba zec. wya ro e bis Ses wav li sas na Te li

xde ba, rom an ti ku ri da bi zan ti e li mwer le bi skvi Ti a sa da skvi Tur to meb-

1 Istoria Bisericeasca si Viata lui Constantin cel mare de Eusebiu Episcop de Cezareea, Bucuresti, Tipografi a ,,Cartilor Bisericesti“ 1896, p. 60; georgika, tomi I, gv. 29.

2 m. kelenjeriZe, saqarTvelos sakaTalikoso eklesiis mokle istoria, gv. 5.


I, gv. 42.


37

ze we ri sas arc Sa vi zRvis Crdi lo eT sa na pi ros gu lis xmob dnen, ro gorc

amas ru su li sa ek le sio tra di cia mi iC nevs1 da arc Sa vi zRvis da sav leT sa-

na pi ros, ro gorc amas ru mi ne li is to ri ko se bi fiq ro ben,2 ara med qar Tu li

to me biT da sax le bul Sa vi zRvis aR mo sav leT sa na pi ros. ma ga li Tad:

plu tar qo si wer da: `fa si si skvi Te Tis mdi na rea, igi qa laqs (e.i. fa siss)

Ca mo u dis.“3

li ba ni o si (314-393) Ta vis `pro gim nas ma ta sa Si“ kol xTa qve ya nas uwo debs

skviT Ta qve ya nas, ai ets skviT Ta me fes, xo lo me de as skviT Ta me fis asuls.4

ste fa ne bi zan ti e li (V s.) Ta vis ge og ra fi ul leq si kon Si, rom lis sa Ta-

u ri caa èT ni ka“, wer da: `skvi Tu ri to me bi ari an af si le bi, sa ni ge bi da la-

ze bi.“5

sxva bi zan ti e li mwe ra li, io a ne ce ce si (1110-1180) mow mobs: `kol xebs,

ro mel Tac la zebs eZa xi an (...) azi e li skvi Te bi ca da le vos ki re bic hqvi aT,

isi ni cxov ro ben azi is im na wil Si, ro me lic mdi na re fa sis Ta naa.“6

ma Sa sa da me, ori ge nes mi er gad mo ce mul in for ma ci a Si, an dria mo ci qu lis

skvi Ti a Si qa da ge bis Ta o ba ze, na gu lis xme via da sav leT sa qar Tve los te ri-

to ri e bi.

qar Tve lebs So ris an dria mo ci qu lis moR va we o ba ze mow mo ben sxva bi-

zan ti e li mwer le bic. ma ga li Tad, epi fa ne kon stan ti ne po le li, ro me lic VIII

s-is me o re na xe var Si kon stan ti ne pol Si ,,ka lis trat Ta“ mo nas tris moZ Rva-

ri iyo. mi si erT-er Ti na war mo e bia àn dria mo ci qu lis cxov re ba“, rom lis

da sa we rad man ga mo i ye na im dro is Tvis ar se bu li yve la wya ro. uf ro me tic,

mi si ve TqmiT, is ar dak ma yo fil da mxo lod we ri lo bi Ti wya ro e bis (kle men-

ti ro ma e lis, evag re si ci li e li sa da epi fa ne kvip re lis) ga mo ye ne biT da

mo i a ra zo gi er Ti is ad gi li, sa dac an dria mo ci quls umoR va wia. igi wers:

`kvip ro sis epis ko po si epi fa ne am bobs, rom ne tar ma mo ci qul ma an dri am

da moZ Rvra skvi Te bi da sog di a ne bi da gor si ne bi dids se vas to pol Si7 (dRe-

van de li so xu mi), sa dac aris af sa ris ci xe8 (dRe van de li go nio), his sos nav-

sad gu ri da mdi na re fa zi si, iq mo sax le o ben ibe ri e le bi (...).“9

àse da moZ Rvra an dri am mra va li qa la qi da so fe li da mo aq cia isi ni

qris te sa ken.

1 www.ru.wikipedia.org/wiki/Русская_православная_церковь.2 Pr. Prof. Dr. Mircea Pacurariu, Istoria Bisericii Ortodoxe Romane, p. 12.3 mTavarepiskoposi anania jafariZe, saqarTvelos samociqulo eklesiis istoria, tomi

I, gv. 48.


5 georgika, tomi III, gv. 272.

6 georgika, tomi VII, gv. 37.

7 sevastopoli – `qarTlis cxovrebis“ mixedviT – sevaste, anu igive soxumi. ixile:

qarTlis cxovreba, tomi I, gv. 38-42.

8 VI s-is mwerlis, prokopi bizantielis cixe afsari igive gonios cixea. ixile:

* * *, saqarTvelos istoriis istoriis narkvevebi, t. I, gv. 549-550.



38

ami so dan wa mos vlis Sem deg is mi vi da tra pe zun tSi, la ze Tis qa laq Si (...),

iqi dan is wa vi da ibe ri a Si. mas Sem deg, rac man zRvis pi ras mcxov reb ni mra-

val ni ga na naT la, is Ca vi da ie ru sa lim Si.“1

me sa me mog za u ro bis dros an dria mo ci qu li uk ve svi mon ka na nel Tan, ma-

ta Ta sa da Ta de oz Tan er Tad `Ca vi da ibe ri a Si da fa zis Si, xo lo ram de ni me

dRis Sem deg su(s)ani a Si (anu sva neT Si) (...). ma ta Ta mo wa fe e bi TurT dar Ca

im qve ya na Si, qa da geb da da sas wa u lebs ax den da. xo lo svi mo ni da an dria (...)

wa vid nen abaz gi a Si (af xa zeT Si). did se vas to pol Si rom Ca vid nen, iqa da ges

RmrTis sit yva. an dri am das to va iq svi mo ni da mo wa fe e bi TurT wa vi da ji-

qeT Si.“2

sa qar Tve lo Si mo ci qul Ta qa da ge bis Se sa xeb la Ti nu ri wya ro e bic mow-

mo ben. XVII s-is ita li e li mi si o ne ri da mkvle va ri ar qan je lo lam ber ti

Ta vis wig nSi `wmin da kol xe Ti“ wers: `mo ci qul an dri as skvi Tia Sex vda da

amas Ta na ve, is mxa re, sa dac abas ke bi (ro gorc or te lo Ta vis `ge og ra fi ul

Zvir fa se u lo ba Si“ am bobs) cxov rob dnen. abas ke bi (af xa ze bi) kol xe bis mo saz-

Rvre e bi ari an.

bar Tlo mes ki som xe Ti er go. aqe dan un da vi gu lis xmoT, rom an dria abas-

ke bi dan kol xeT Si ga da vi da, xo lo bar Tlo me – som xe Ti dan ibe ri a Si. am ori

mo ci qu lis sa qar Tve lo Si yof nis aS ka ra da ma das tu re be li niS ne bi zus ta-

daa Se mo na xu li, ro gorc erT, ise me o re mxa re Si. ma ga li Tad, abas kebs So ris

im ad gi las, ro mel sac biW vin Ta hqvia, Cven vxe davT um Sve ni e res ta Zars, ro-

me lic mo ci qul wm. an dri a sad mia miZ Rvni li.

am bo ben, TiT qos es ta Za ri imi tom aSen da, rom xse ne bul ma mo ci qul ma am

mxa re Si qris ti a no ba iqa da gao (...).

qar TlSi, sam cxis pro vin ci a Si, aris ek le sia, ro me lic miZ Rvni lia wm.

bar Tlmo me sad mi. am uka nas knel ma, xal xu ri gad mo ce mis Ta nax mad, Ta vi si qa-

da ge biT am mxa re Si qris ti a no ba ga av rce la. am sa epis ko po so ek le si is epis-

ko poss iS xnels uwo de ben.

dar wmu ne bu li un da vi yoT, – wers ar qan je lo lam ber ti, – rom am ori

mo ci qu lis qa da ge biT da i ner ga sar wmu no e ba am qve ya na Si (kol xeT sa da ibe-

ri a Si)“.3

sa qar Tve lo Si IV sa u ku ne ze bev rad uf ro ad re qris ti a no bis ar se bo ba ze

mow mobs `qar Tlis cxov re bac“. II sa u ku nis bo lo sa da III sa u ku nis da saw yis Si

moR va we me fe rev mar Tlis Se sa xeb moT xro bi sas, ma ti a ne wers: èse rev me fe

da Ra ca Tu iyo war mar Ti, ara med iyo mow ya le da Sem we yo vel Ta Wir ve ul Ta:

ra me Tu sme nil iyo mis da mci re di ra me sa xa re ba uf li sa Cu e ni sa ie so qris-

te si, da aqun da ra me si yu a ru li qris te si“.4 moy va ni li ci ta ti dan naT lad

Cans, rom II sa u ku nis me o re na xe var Si qris ti a no ba sa qar Tve lo Si im de nad

gav rce le bu li da kar gad or ga ni ze bu li re li gia iyo, rom man sa me fo kar-

1 georgika, tomi IV, nakveTi 1, gv. 57-58.


3 ilia tabaRua, saqarTvelo evropis arqivebsa da wignsacavebSi (XIII-XVI ss.), tomi I, gv.

55-56.

4 qarTlis cxovreba, tomi I, gv. 58.


39

sac mi aR wia da Ta vad me fec ki na wi lob riv ezi a ra mas. es yve la fe ri ima ze

met yve lebs, rom sa qar Tve lo Si ek le si as Za li an Rrma, mo ci qul Ta dro in de-

li fes ve bi un da hqo no da.

da bo los, sa qar Tve lo Si I-III sa u ku ne eb Si qris ti a nu li Te me bis ar se bo bas

ar qe o lo gi u ri ma sa lac am tki cebs. ma ga li Tad, TeT riw ya ros ra i on Si, so-

fel da Re Tis max lob lad, mu gu Tis qva beb Si aR mo Ce ni lia ka ta kom bu ri ek-

le sia, ro me lic spe ci a lis tTa Tval saz ri siT, qar TlSi qris ti a no bis ofi-

ci a lur re li gi ad ga moc xa de bam dea ga mok ve Ti li.1

ar qe o lo gi u ri aR mo Ce ne bis Ses wav lis sa fuZ vel ze mTa va re pis ko po si ana-

nia ja fa ri Ze wers: ùn da da vas kvnaT, rom qar Tu li ek le sia da ar se bu lia

TviT mo ci qu le bis mi er da qar Tu li qris ti a nu li Te me bi sa qar Tve lo Si

sak mao gav le ni Tac sar geb lob dnen, ro gorc amas me fe rev mar Ta lis re for-

ma uC ve nebs. Cven Si qri as ti a nu li ek le sia da mrev li (qris ti a nu li Te me bi)

uw yve tad ar se bob da I sa u ku ni dan IV sa u ku nem de. amas ar qe o lo gi u ri ma sa lac

am tki cebs. ma ga li Tad, ar qe o lo ge bis mi er mik vle u lia Cven Si jer ki dev

wmin da ni nom de qris ti a nu li mo sax le o bis ar se bo bis da ma das tur re be li

kva li, qris ti a nu li sa mar xni (mcxe Tis sxva das xva kuT xe Si) da II-III sa u ku ne Ta

qris ti a nu li ek le sia (nas ta kis Si). II-III sa u ku ne Ta qris ti a nu li ek le si is da

ag reT ve im dro in de li qris ti a nu li dak rZal vis we sis ar se bo ba adas tu rebs

im azrs, rom sa qar Tve lo Si qris ti a nu li sa ek le sio or ga ni za cia uw yve tad

ar se bob da I-II sa u ku ne e bi dan (mo ci qul Ta dro i dan) wmin da ni nos qa da ge bam de

(IV sa u ku nem de)“.2

Cven mig vaC nia, rom aqam de moy va ni li is to ri u li wya ro e bi sak ma ri sia

imis da sam tki ceb lad, rom qar Tu li ek le sia, sa qar Tve los sa xel mwi fos saz-

Rvreb Si Tu mis ga reT, wmin da mo ci qu le bis mi e raa da ar se bu li.

Se sa ba mi sad, iqi dan ga mom di na re, rom sa qar Tve los ek le sia: 1) icavs WeS-

ma rit mar Tlma di de bel sar wmu no e ba sa; da 2) da ar se bu lia uSu a lod wmin da

mo ci qu le bis mi er, is sa mar Tli a nad ata rebs sa mo ci qu lo ek le si is sta tuss.

gamoyenebuli literatura

1. di di sju lis ka no ni, ga mo sa ce mad mo am za des e. ga bi ZaS vil ma, e. gi u naS-

vil ma, m. do la qa Zem, g. ni nu am, gam. „mec ni e re ba“ Tbi li si, 1975.

2. mar Tlma di de be li ek le si is ka no ne bi epis ko pos ni ko di mis (mi la Si) gan-

mar te be biT, to mi I, ga mom cem lo ba àli lo“, Tbi li si, 2007.

3. mar Tlma di de be li ek le si is ka no ne bi epis ko pos ni ko di mis (mi la Si) gan-

mar te be biT, to mi II, ga mom cem lo ba àli lo“, Tbi li si, 2011.

4. qar Tlis cxov re ba, to mi I, teq sti dad ge ni li yve la Zi ri ta di xel na we-

1 artanuji, saistorio Jurnali, 1999, N. 8-9, gv 38.


I, gv. 55.


40

ris mi xed viT s. ya ux CiS vi lis mi er, ga mom cem lo ba „sa xel ga mi“ Tbi li si

1955.

5. qar Tu li sa mar Tlis Zeg le bi, to mi I, vax tang VI-is sa mar Tlis wig nTa kre bu-

li, teq ste bi ga mos ca, ga mok vle va da leq si ko ni da ur To prof. i. do li-

Zem, sa qar Tve los ssr mec ni e re ba Ta aka de mi is ga mom cem lo ba, Tbi li si,

1963.

6. qar Tu li sa mar Tlis Zeg le bi, to mi II, sa e ro sa ka non deb lo Zeg le bi (X-XIX

ss.), teq ste bi ga mos ca, Se niS vne bi da sa Zi eb le bi da ur To prof. i. do li-

Zem, ga mom cem lo ba „mec ni e re ba“ Tbi li si, 1965.

7. qar Tu li sa mar Tlis Zeg le bi, to mi III, sa ek le sio sa ka non deb lo Zeg le bi

(XI-XIX ss.), teq ste bi ga mos ca, Se niS vne bi da sa Zi eb le bi da ur To prof. i.

do li Zem, ga mom cem lo ba `mec ni e re ba“, Tbi li si, 1970.

8. ge or gi ka, bi zan ti e li mwer le bis cno be bi sa qar Tve los Se sa xeb, to mi I,

teq ste bi qar Tu li Tar gma ni TurT ga mos ca da gan mar te be bi da ur To al.

gam yre li Zem da si mon ya ux CiS vil ma, sa qar Tve los ssr mec ni e re ba Ta aka-

de mi is ga mom cem lo ba, Tbi li si, 1961.

9. ge or gi ka, bi zan ti is mwer le bis cno be bi sa qar Tve los Se sa xeb, to mi II, teq-

ste bi qar Tu li Tar gma ni turT ga mos ca da gan mar te be bi da ur To si mon

ya ux CiS vil ma, ga mon cem lo ba „mec ni e re ba“ Tbi li si 1965.

10. ge or gi ka, bi zan ti e li mwer le bis cno be bi sa qar Tve los Se sa xeb, to mi III,

ber Znu li teq sti qar Tu li Tar gma ni TurT ga mos ca da gan mar te be bi da-

ur To si mon ya ux CiS vil ma, tfi li sis uni ver si te tis ga mom cem lo ba, tfi-

li si, 1936.

11. ge or gi ka, bi zan ti e li mwer le bis cno be bi sa qar Tve los Se sa xeb, to mi IV,

nak ve Ti 1, ber Znu li teq sti qar Tu li Tar gma ni TurT ga mos ca da gan-

mar te be bi da ur To si mon ya ux CiS vil ma, sa qar Tve los ssr mec ni e re ba Ta

aka de mi is ga mom cem lo ba, Tbi li si, 1941.

12. ge or gi ka, bi zan ti e li mwer le bis cno be bi sa qar Tve los Se sa xeb, to mi IV,

nak ve Ti 2, ber Znu li teq sti qar Tu li Tar gma ni TurT ga mos ca da gan-

mar te be bi da ur To si mon ya ux CiS vil ma, sa qar Tve los ssr mec ni e re ba Ta

aka de mi is ga mom cem lo ba, Tbi li si, 1952.

13. ge or gi ka, bi zan ti e li mwer le bis cno be bi sa qar Tve los Se sa xeb, to mi V,


ur To si mon ya ux CiS vil ma, sa qar Tve los ssr mec ni e re ba Ta aka de mi is ga-

mom cem lo ba, Tbi li si, 1963.

14. ge or gi ka, bi zan ti is mwer le bis cno be bi sa qar Tve los Se sa xeb, t. VI, teq sti

qar Tu li Tar gma ni turT ga mos ca da gan mar te be bi da ur To si mon ya ux-

CiS vil ma, ga mon cem lo ba „mec ni e re ba“ Tbi li si, 1966.

15. ge or gi ka, bi zan ti e li mwer le bis cno be bi sa qar Tve los Se sa xeb, to mi VII,


ur To si mon ya ux CiS vil ma, ga mom cem lo ba `mec ni e re ba“, Tbi li si, 1967.

16. qro ni ke bi da sxva ma sa la sa qar Tve los is to ri i sa, to mi I, Sek re bi li, qro-

no lo gi u rad daw yo bi li, ax sni li da ga mo ce mu li T. Jor da ni as mi er,

tfi li si, 1892.

17. gi or gi mci re, cxov re ba da mo qa la qo ba wmi di sa da ne ta ri sa ma mi sa Cve-


41

ni sa gi or gi mTaw min de li sa, kre bul Si sa qar Tve los sa moT xe, pe ter bur-

gi, 1882, gv. 462-463.

18. ta ba Rua i., sa qar Tve lo ev ro pis ar qi veb sa da wig nsa ca veb Si (XIII-XVI ss.),

to mi I, ga mom cem lo ba `mec ni e re ba“, Tbi li si, 1984.

19. wmin da mRvdel mTa va ri fi la re ti (droz do vi), vrce ri mar Tlma di de be-

li ka te xiz mo, ga mom cem lo ba „an Ti moz ive ri e li“ Tbi li si, 2010.

20. * * *, sa qar Tve los is to ri is is to ri is nar kve ve bi, t. I, to mis re daq-

to ri aka de mi ko si So Ta mes xia, ga mom cem lo ba `sam Wo Ta sa qar Tve lo“,

Tbi li si, 1973.

21. ba ti aS vi li (da re ja naS vi li) z., ka pa do kia, ga mom cem lo ba „ar ta nu ji“

2010.

22. go za liS vi li g., miT ri da te pon to e li, Tbi li sis uni ver si te tis ga mom-

cem lo ba, Tbi li si, 1962.

23. go za liS vi li g., ori eti u di pon to sa da ka pa do ki is cxov re bi dan, Tbi-

li sis uni ver si te tis ga mom cem lo ba, Tbi li si, 1965.

24. go za liS vi li g., kvlav „sa mi di di ka pa do ki e lis“ vi na o bis ir gvliv, ga-

mo ce mu lia Jur nal Si „mna To bi“ 1971, N. 6 iv ni si, gv. 88-104.25. go za liS vi li g., pon tos sa me fos mo sax le o bis eT ni ku ri Se mad gen lo bis

sa kiT xi saT vis, sa qar Tve los ssr mec ni e re ba Ta aka de mi is mac ne. is to ri-

is, ar qe o lo gi is, eT nog ra fi i sa da xe lov ne bis is to ri is se ria, Tbi li-

si, 1980, N. 3, 169-190.26. go i la Ze v., qar Tu li ek le si is sa Ta ve eb Tan, ga mom cem lo ba „sa qar Tve lo“

Tbi li si, 1991.

27. ke len je ri Ze m., sa qar Tve los sa ka Ta li ko so ek le si is mok le is to ria,

mTav riS vi lis da amx. wig nis ma Ra zi is ga mo ce ma, qu Ta i si, 1918.

28. xin Ti bi Ze e., ba si li di dis sa da u ro bi saT vis, sa qar Tve los ssr mec ni-

e re ba Ta aka de mi is sa zo ga do eb riv mec ni e re ba Ta gan yo fi le bis mo am be,

1962, N. 3, gv. 125-151.29. xin Ti bi Ze e., bi zan ti ur-qar Tu li li te ra tu ru li ur Ti er To ba ni, Tbi-

li sis uni ver si te tis ga mom cem lo ba, Tbi li si, 1969.

30. ja fa ri Ze ana nia mTa va re pis ko po si, sa qar Tve los sa mo ci qu lo ek le si is

is to ria, to mi I, ga mom cem lo ba `me ra ni“, Tbi li si, 1996.

31. Pa la die, Isto ria La u si acă (Lav sa i con), Scur te bi og ra fi i de pus tni ci, Tra du ce re, in tro du ce-re şi no te de Pr. Prof. Dr. Du mit ru Stăni lo ae, Edi tu ra Insti tu tu lui Bib lic şi de Mi si u ne al Bi se ri cii Orto do xe Rom âne, Bu cu reş ti, 1993.

32. Isto ria Bi se ri ce as ca si Vi a ta lui Con stan tin cel ma re de Eu se biu Epis cop de Ce za re ea, Bu cu res ti, Ti pog ra fi a ,,Car ti lor Bi se ri ces ti“ 1896.

33. Du ra Ni co lae V., Bi se ri ca cres ti na in pri me le pat ru se co le. Orga ni za rea si ba ze le ei ca-no ni ce, in „Orto do xia“ XXXIV, 1982, N. 2.

34. Du ra Ni co lae V., Co mu ni ta ti le or to do xe ro ma ne de pes te ho ta re, o pre o cu pa re per ma-nen ta a Bi se ri cii Orto do xe Ro ma ne, in „Stu dii Te o lo gi ce“ XXXVIII, 1986, N. 1.

35. Du ra Ni co lae V., Prin ci pi i le ca no ni ce fun da men ta le de or ga ni za re si fun cti o na re a Bi-se ri cii Orto do xe si refl ec ta rea lor in le gis la tia Bi se ri cii Orto do xe Ro ma ne, in „Mar tu rie Orto do xa“. Re vis ta Co mu ni ta tii Orto do xe Ro ma ne din Olan da, Ha ga, VI, 1987, N. 10.

36. Ga i na Du mit ru, Orto do xia ro ma ne as ca in Aus tra lia, în vo lu mul „Oma giu Pro fe so ru lui


42

Ni co lae V. Dură la 60 de ani“ Edi tor şi co or do na tor, Prof. Univ. Dr. Te o do sie Pet res cu, Edi tu ra Arhi e pis co pi ei To mi su lui, 2006.

37. Stan Li viu, Suc ce si u nea Apos to lică, în „Stu dii Te o lo gi ce“ 1955, N. 5-6.38. Flo ca Io an N., Ca no a ne le Bi se ri cii Orto do xe, no te şi co men ta rii, Si biu, 1992.39. Pa cu ra riu Mir cea, Isto ria Bi se ri cii Orto do xe Ro ma ne, Edi tu ra Epis co pi ei Du na rii de Jos,

Ga la ti, 1996.40. eleq tro nu li en cik lo pe dia:

www.ru.wi ki pe dia.org/wi ki/Русская_православная_церковь.

Priest Aleksi Kshutashvili

Georgian Orthodox Church apostolic status historical-canonic principles

Summary

In the present article the author explains the meaning of “apostolic status” for local Orthodox Church and how it corresponds with Georgian autocephaly church reality. It is shown that historically there have been formed two meanings of this term:

I. In patristic period, i.e. in I-VIII cc, when some church was said to be apostolic, it meant that there was kept holy orthodox apostolic doctrine. Holy fathers wrote much that heretics in vain declared their pretences and named themselves as apostolic churches, as there was not kept true confession. In other words, in patristic period all local churches where true religion was preached were named as apostolic.

II. Comparatively later, in X-XII cc, the other doctrine was developed, according to which only that local church was named an apostolic church, on the territory of which some of holy apostles had preached. In case church could not demonstrate this, a question of deprivation of autocephaly or some honorable title was raised.

In the article there are provided all the major historical sources, proving that Georgian Orthodox Church was founded directly by apostles on the territory of Iberia- Georgian state at that time as well as in Roman Empire provinces of Pontus and Cappadocia, in which Georgians represented the most part of aboriginal population.

In the conclusion is said that as the Georgian church: 1) has been keeping true Orthodox religion and 2) is founded directly by holy apostles; it rightly bears the status of apostolic church.


eldar bubulaSvili

saqarTvelos kaTolikos-patriarq efrem II (sidamoniZe) mogoneba wm. daviT da konstantine mxeiZeebis wminda nawilebis Sesaxeb

sa qar Tve los ka To li kos-pat ri arqs ef rem II-s (1960-1972 ww.) mZi me pe-

ri od Si mo ux da moR va we o ba.1 igi pa ta ra o bi dan ve ezi a ra qris ti a nul rwme-

nas. pir vel daw ye bi Ti ga naT le ba man jer go ris sa su li e ro sas wav le bel Si

mi i Ro, xo lo 1918 wels da am Tav ra Tbi li sis sa su li e ro se mi na ria. 1921

wels, sa qar Tve lo Si sab Wo Ta xe li suf le bis dam ya re bis Sem deg igi be rad

aRik ve ca da gam Zvin va re bu li bol Se vi ku ri aTe is tu ri re Ji mis dros aq ti-

ur sa su li e ro moR va we o bas ewe va. 1925 wels ay va ni li iq na ar qi man dri tis

xa ris xSi da ma sob ri vi aTe is tu ri moZ ra o bis dros da niS nu li iq na aR mo-

sav leT sa qar Tve los mo nas tre bis mTa var xu ce sad.2 1927 wlis mar tSi igi

xel das xmu li iq na jer man gli sis, Sem dgom ki ni now min dis epis ko po sad. er-

Txans igi sa qar Tve los ka To li kos-pat ri ar qis qris te fo re III-is (1927-1932

ww.) qo re pis ko po sis mo va le o bas as ru leb da da Se Tav se biT cxum-af xa ze Tis

epar qi a sac ga na geb da.

epis ko pos ef rem II-is moR va we o ba mi u Re be li aR moC nda sab Wo Ta xe li suf-

le bi saT vis, ris ga moc igi 1937 wlis 10 de kem bers ga da a sax les cim bir Si,

sa dac 8 wlis gan mav lo ba Si sa kon cet ra cio ba na keb Si mRvdel mTav ri saT vis

Se u fe re bel da da mam ci re bel sxva das xva mZi me sa mu Sa os iZu le biT as ru leb-

da. ga Ta vi suf le bis Sem deg (1944 wlis 21 iv ni si) igi dab run da sa qar Tve lo-

Si da sa qar Tve los ka To li kos-pat ri ar qma ka lit ra te cin ca Zem (1932-1953

ww.) mit ro po li tis xa ris xiT qu Ta is-ga e na Tis epar qi is mmar Tve lad ga am we-

sa. aR niS nul epar qi as igi 1953 wlam de mar Tav da. 1953 wli dan ki sa qar Tve-

los ka To li kos-pat ri ar qis mel qi se dek III-is loc va-kur Txe viT ba Tum-Se-

moq me dis epar qi as ga na geb da. 1960 wlis 20 Te ber vals ef rem II gar dac vli li

ka To li kos-pat ri ar qis mel qi se dek III-is nac vlad me a Te sa ek le sio kre ba ze

ar Ce u li iq na sa qar Tve los ek le si is mwyem smTav rad. rTu li pe ri o di sa da

mZi me re Ji mis mi u xe da vad ka To li kos-pat ri ar qi ef rem II aq ti u rad ib rZo-

da im dros ar se bul ka non mdeb lo bis far gleb Si ek le si i sa da mor wmu ne

mrev lis uf le be bis dac vi saT vis. mi si Za lis xme viT da xur vas ga da ur Ca Tbi-

lis Si mTaw min da ze ar se bu li ma ma da vi Tis ek le sia. ef rem ka To li ko sis ini-

ci a ti viT 1963 wels, mTav ro bis wi na aR mde go bis mi u xe da vad, 5000 ti ra JiT

da i beW da àxa li aR Tqma.“ mi si ve dam sa xu re biT 1963 wels mcxe Ta Si, sam Tav-

ros taZ ris ezo Si ga ix sna or wli a ni saR vTis met yve lo-sa moZ Rvro sas wav-

le be li, ro me lic Sem dgom sa su li e ro se mi na ri ad ga da keT dda. aR niS nu li

sas wav leb lis pir ve li req to ri iyo im xa nad ax lad na kur Txi epis ko po si da

44 eldar bubulaSvili

ba Tum-Se moq me dis epar qi is mmar Tve li sa qar Tve los ek le si is dRe van de li

pat ri ar qi ilia II.3

sa qar Tve los ka To li kos-pat ri ar qi ef rem II di dad zru nav da ek le sia-

mo nas treb Si da cu li wmin da na wi le bis gam Sve ni e re bi saT vis. man Tek la Tis

mo nas ter Si da cu li io a ne naT lis mcem lis ce ri Ti Tis Se sa na xi axa li lus-

ku ma ga a ke Te bi na.4 aR niS nu li lus ku ma siw min des Tan er Tad dRe sac da cu lia

Tek la Tis de da Ta mo nas ter Si.

Cvens mi er sa qar Tve los ka To li kos-pat ri ar qis ef rem II-is pi rad ar qiv-

Si mo Zi e bu li da qve moT war mod ge ni li ma sa la exe ba mi si qu Ta is-ga e na Tis

epar qi a Si moR va we o bis pe ri ods. qu Ta is Si, ise ro gorc sa qar Tve los sxva

kuT xe Si, ek le sia-mo nas tre bis um rav le so ba da xu ru li iyo. qu Ta is Si mi si

moR va we o bis dros mxo lod ori ek le sia iyo moq me di, mag ram xe li suf le-

bis Si SiT xal xi wir va-loc vas ver es wre bo da. sa ek le sio siw min de e bi XX

sa u ku nis 20-ian wleb Si ma sob ri vi aTe is tu ri moZ ra o bis dros ga nad gur da

an ki dev qu Ta i si is is to ri ul mu ze um Si iq na ga da ta ni li. maT So ris iyo

mo wa me Tas mo nas tri dan 1923 wels sxva siw min de eb Tan er Tad wa Re bu li VIII

sa u ku ne Si ara be bi sa gan wa me bu li da sa qar Tve los ek le si is mi er wmin da nad

Se rac xu li wm. did mo wa me ar gve Tis mTav re bis da vi Ti sa da kon stan ti ne mxe-

i Ze e bis wmin da na wi le bi.

me o re msof lio omis Sem dgom ek le si a sa da sa xel mwi fos So ris ur-

Ti er To ba er Tgva rad daT ba. sa xel mwi fos mmar Tve li or ga no e bi gar kve ul

lo i a lo bas iCen dnen ek le si is mi marT. ru seT Si ga ix sna sa su li e ro sas wav-

leb le bi, ek le si as ga da e ca mu ze um Si da cu li sa ek le sio siw min de e bi da sxva.

Tum ca, un da iT qvas, rom sa qar Tve lo Si sa xel mwi fos mxri dan ek le si is mi-

marT ga ta re bu li lo i a lu ri po li ti ka nak le bad gan xor ci el da. qu Ta Tel-

ga e na Tis epar qi is mit ro po lit ef rem II-s sur da im dro i saT vis Seq mni li

po li ti ku ri vi Ta re ba ga mo e ye ne bi na ek le si is sa sar geb lod. man 1947-1952

wleb Si sa qar Tve los ka To li kos-pat ri ar qis ka lis tra te sa da im dro in de-

li xe li suf le bis mo xe le Ta wi na Se ara er Txel aR Zra sa kiT xi qu Ta i sis mu-

ze um Si da cu li wm. did mo wa me ar gve Tis mTav re bis da viT da kon stan ti ne

mxe i Ze e bis wmin da na wi le bis ek le si i saT vis ga da ce mis Se sa xeb.

aR niS nu lis Se sa xeb ef rem II gad mog vcems:

`Se vit yve Tu ara, rom ru se Tis ek le si as da ub ru nes wm. neS Tni: ki e-

vis siw min de e bi mTa var mo wa me bar ba re si, mos ko vis mit ro po li tis aleq si sa,

kon stan ti no po le li pat ri ar qis aTa na se dam jda ris, ser gi ra do no Je li sa

da sxva Ta... 1947 wels miv mar Te mis uw min de so bas, ka To li kos-pat ri arqs

ka lis tra tes dag ves va sa kiT xi sa qar Tve lo Si er Tad-erT zem dgom neS tTa

wm. mo wa me da viT da kon stan ti nes dab ru ne bis Se sa xeb. am sa kiT xis Se sa xeb

TaT bi ris Sem deg miv mar TeT mi nis trTa sab Wos rwmu ne buls b-n ko te qa da-

giS vils. b-n ko tem es sa kiT xi ga das ca Rrma pa tiv ce muls sa gan ma naT leb lo

kul tu rul da we se bu le ba Ta ko mi te tis Tav mjdo ma res b-n xa ti aS vils, rad-

gan wm. da viT da kon stan ti nes neS tni mu ze um Si ina xe bod nen, xo lo mu ze u mi

eq vem de ba re bo da b-n xa ti aS vils. (da viT da kon stan ti nes neS tni qu Ta is Si

ina xe bo da 1923 wlis 18 Te ber vli dan. mo wa me Ta dan wa mo i Res an ti re li gi-

u ri pro pa gan dis miz niT da ga da ma les mu ze um Si). xa ti aS vi li dag vpir da sa-

kiT xis Ses wav las. dro ga di o da. rwmu ne bu li k. qa da giS vi li Ses cva la b-nma

v. d. bu ji aS vil ma. xe lax la ga i mar Ta mi wer-mo we ra. mu ze u me bi ga da vid nen

xa ti aS vi lis gam ge o bi dan sa qar Tve los ssr mecnierebaTa aka de mi is gan kar-

45saarTvelos kaTolikos-patriarqis efrem II mogoneba

gu le ba Si. b-nma v. d. bu ji aS vil ma aR Zra sa kiT xi, Se u Tan xmda vis Ta nac jer

ars da ga Tav da miT, rom mis we ra mecnierebaTa aka de mi is pre zi dents aka-

de mi koss ni ko mus xe liS vils. es mi we ri lo ba me Tvi Ton mom ca xel Si da me

ka To li kos-pat ri ar qis ka lis tra tes man qa niT wa ve di aka de mi a Si. Rrma Ta-

va zi a no biT mig vi Ro akad. n. mus xe liS vil ma. ga mo ix mo vi ce-pre zi den ti akad.

aka ki Sa ni Ze. aka ki Sa ni Ze Se mob rZan da, me fex ze wa mov de qi. man Ri mi liT xe-

lis Ca mor Tme viT mo mi kiT xa, Se mom Ta va ze `dab rZan di To.“ pre zi den tma aC ve-

na mi nis trTa sab Wos rwmu ne bu lis mo we ri lo ba wm. da vi Ti sa da kon stan ti-

nes neS tis dab ru ne bis Se sa xeb da uT xra, rom ex la ve da u we re gan kar gu le ba

qu Ta i si is mu ze u mis di req to ris sa xel ze, rom mit ro po lit ef rems ga das-

ce no. b-ma aka kim Ses Ta va za pre zi dents – bi u ros mo viw vev ex la ve da for-

ma lur dad ge ni le bas ga mo vi ta no. pre zi den tma upa su xa, rom am saq mi saT vis

ar aris sa Wi ro bi u ros mow ve vao. ma Sin ve aka kim da we ra Tvi Ton mi we ri lo ba

qu Ta i sis di req to ris m. gog sa Zis sa xel ze neS tis ga da ce mis Se sa xeb. ma nam

qa Ral di da i beW de bo da, aka kim ga mar Ta Cven Tan sa u ba ri, ro gor vcxov rob,

sad vmsa xu rob, kma yo fi li var Tu ara sam sa xu riT. Se niS na: èr Txans sad Rac

mi i ma leo, ve Ra ra gxe da vo.“ mo vax se ne – ìe ru sa lim Si gax di cod ve bis mo-

sa na ni eb lad meT qi.“ qa Ral di Se mo i ta nes, ori vem xe li mo a we ra, kon ver tSi

Ca des da ke Ti li sit yve biT: `Tu ki dev Se viq neT sa Wi ro mog va kiT xe To, xe li

Ca mo var TviT, dab la Ta vi da vu ka riT da wa mo ve di ga xa re bu li...“

qu Ta is Si Ca vu ta ne es mi we ri lo ba di req tors. man wa i kiT xa da na xa vinc

awer da xels da wa mo i Za xa na met na vad mkva xed da da cin viT: `hm, jer ar Ca-

u ba re bi aT mu ze u mi da ex la ve amas Ca di a no.“ mTlad gav kvir di – `ba to no

mi na go es gan kar gu le ba aka de mi is pre zi den tis n. mus xe liS vi lis da vi ce-

pre zi den tis aka ki Sa ni Zi saa meT qi. – me re ra aris, vi sic gin da iyo so! ad-

gi lob ri vi par ti u li ko mi te tis ne bar Tvis ga re Se ara vi Ta ri pre zi den ti

da vi ce-pre zi den ti ar vi cio.“ da mi niS na dro sa mi dRis Sem deg mo dio.

ad gi lob ri vi qa laq ko mi b-ni gri gol nar sia im dros qu Ta is Si ar brZan-

de bo da. igi is ve neb da kis lo vod skSi. qu Ta is Si iy vnen nar si as mo ad gi le

ko pa li a ni da aR mas ko mis Tav mjdo ma re bo ris lo mi Ze. amaT saq mis Se sa xeb

ara fe ri icod nen. me-3 dRes mi ve di xse ne bul pir Ta sa xe liT ua ri miT xres.

es ua ri ec no ba pat ri arqs, b-n bu ji aS vils da aka de mi as. kvlav Sev xvdi mu ze-

u mis gam ges da ara o fi ci a lu rad miT xra: `Tu mo wa me Tas mo nas ters iT xovT

da gax sni To, ma Sin da gib ru nebT neS teb so.“ me es mas xum ro bad Ca mo var Tvi.

arc vfiq rob di mis Txov nas, rad gan qu Ta i sis wm. gi or gis ek le sia gvqon da

ax lad Ca ba re bu li. igi Sig niT mTlad dan gre u li da mo saw yo bi iyo, ji be ki

ca ri e li gvqon da. ami tom mo wa me Tas gax sna Se uZ le be li iyo.

1951 wels vim yo fe bo di ka lis tra tes Tan er Tad mos kov Si. mos kov Si yof-

nis dros yo vel Tvis vna xu lob diT mi nis trTa sab Wos rwmu ne buls g. g. kar-

povs. igi Cven did pa tivs gvcem da. 1951 wlis iv lis Si yof nis dros mo vax-

se ne, rom sa qar Tve lo Si er Tad-er Ti neS tia da vi Ti sa da kon stan ti ne si da

isic mu ze um Sia meT qi. `gin daT, rom mog ce To?“ ro gor ara meT qi da uam be

rac ze moT aR vwe re yve la fe ri. dRes ve gav cem gan kar gu le bas, rom da gib-

ru no no. ma Sin miv xvdi, rom Cve ne bu ri rwmu ne bu li da mo u ki de be li ar iyo,

Tum ca Ta vi eWi ra (ase gvaC ve neb da Cven) da mo u ki deb lad.“5

mo ta ni li ma sa la fri ad sa in te re soa. mar Tlia, mo go ne ba Si ara fe ria

naT qva mi, mag ram wya ro e biT das tur de ba, rom mit ro po lit ef rem II-is qu Ta-

is-ga e na Tis ka Ted ri dan ga day va nis Sem deg epar qi is mmar Tve li gax da mit ro-

46

po li ti gab ri el Ca Ca ni Ze (1953-1956 ww.). mit ro po lit gab ri el Ca Ca ni Zis,

de ka noz na o mi Sa vi a ni Zis da mRvdel tri fon su la ka Zis Za lis xme viT 1954

wels wir va-loc va aR dga mo wa me Tas mo nas ter Si.6 ima ve wlis iv lis Si ki qu-

Ta i sis is to ri u li mu ze u mi dan ga da as ve nes mo wa me Tas ta Zar Si, sa dac dRe-

sa caa da cu li.

ga mo ye ne bu li li te ra tu ra:

1. sa qar Tve los ka To li kos-pat ri arq ef rem II-is Se sa xeb daw vri le biT

ixi leT s. var do sa ni Zis naS ro mi `sru li ad sa qar Tve los ka To li kos-

pat ri ar qi uw min de si da une ta re si ef rem II (1960 – 1972 ww.),“ Tb., 2007.

2. z. Jva nia, sa qar Tve los ka To li kos-pat ri ar qni da mRvdel mTa var ni 1917

wli dan, qu Ta i si, 1994, gv. 36.

3. s. var do sa ni Ze, sru li ad sa qar Tve los ka To li kos-pat ri ar qi uw min de si

da une ta re si ef rem II (1960 – 1972 ww.), gv. 98.

4. Jur na li `jva ri va zi sa,“ 1982, #2, gv. 19; Sdr. e. bubulaSvili,

saqarTvelos eklesiis siwmindeebi, Tb., 2007, gv. 218.

5. sa qar Tve los sa pat ri ar qos ar qi vi, saq me #2449.

6. l. tye Se laS vi li, mo wa me Ta, qu Ta i si, 2010, gv. 56.

Eldar BubulashviliRecollection of Catholicos-Patriarch of Georgia

Eprem II (Sidamonidze) about Sacred Remains of Saint Great Martyrs, David and Konstantine

Summary The Catholicos-Patriarch of Georgia Eprem II (1960-1972) left an interesting recollection about sacred remains of Saint Great Martyrs, David and Konstantine. Sacred remains of Argveti Lords, David and Konstantine, tortured by Arabians in the 8th century, were buried in Motsameta church which is situated near Kutaisi. During the period of Bolshevik regime in 1923 the above-mentioned church was closed and the sacred remains, kept there, were placed in the Historic Museum of Kutaisi. After World War II Kutatel-Gaenatian Metropolitan of that time Eprem II initialed the question before the government for several times about returning sacred remains of St. Konstantine and David, kept in the museum, to the church. Eprem II gives us detailed information about this issue.

In 1954, by the decision of the government, sacred remains of David and Konstantine were returned to newly-opened Motsameta church where they still remain.

eldar bubulaSvili

mixeil maxaraZe

grigol nazianzelis msoflmxedveloba da areopagituli moZRvreba

ka pa do ki is ek le si is „sa mi di di mna To bis“ sa xe liT cno bi li RvTis met yve-

le bis: ba si li di dis (330-379), gri gol na zi an ze li sa (329-390) da gri gol

no se lis (331-394) saR vTis met yve lo da fi lo so fi ur mem kvid re o bas di di

ro li aqvs Ses ru le bu li qar Tve li xal xis su li er cxov re ba Si.

gri gol na zi an ze lis Se moq me de ba sxva das xva kuT xiT aris gan xi lu li

qar Tul mec ni e re ba Si [1, gv. 15-21, 4, gv. 196-205, 2, gv. 124-126].

gri gol na zi an ze li sa qar Tve lo Si di di po pu la ro biT sar geb lob da, ra-

ze dac met yve lebs er Ti ase Ti faq ti – da viT aR ma Se ne be li erT-er Ti laS-

qro bis win ise gar Tu la gri gol na zi an ze lis naS ro mis kiT xviT, rom Ta vi si

ja ri ki na Ram gan sac del Si Ca ug dia [2, gv. 271-272].

gri gol na zi an ze lis Txzu le be bi Zve li dro i dan iTar gmne bo da qar Tu-

lad. mTar gmne le bi ki iy vnen: gri gol oS ke li, da viT tbe li, ef Tvi me mTaw-

mi de li. Sem de gi eta pi ef rem mci res sa xels ukav Sir de ba, mas ro gorc k.

ke ke li Ze aR niS navs, gri gol na zi an ze lis 29 ise Ti naS ro mi uTar gmnia, ro-

me lic ma nam de sa er Tod ar yo fi la Tar gmni li [2, gv. 254]. ef rem mci res

ase ve uTar gmnia ad re qar Tu lad Tar gmni li Sro me bi, maT So ris, ef Tvi me

mTaw mid lis. amis erT-er Ti mi ze zi iyo ef re mis mcde lo ba, rom gri gol na-

zi an ze lis Sro me bi uSu a lod ber Znu li ded ni dan gad mo Re bu li yo[iq ve].

gri gol na zi an ze lis Se moq me de bis Se sa xeb si mon ya ux CiS vi li aR niS navs,

rom „...aq mo ce mu lia Se du Re ba an ti ku ro bi sa da qris ti a no bi sa“ [5, gv.93].

ama ve av to ris Se niS vniT gri gol na zi an ze lis sa xiT Cven saq me gvaqvs kla-

si ku ri ga naT le bis mqo ne pi rov ne bas Tan, ro me lic „kla si kur nor mebs qris-

ti a nul sa mo sel Si hxïevs“. Cven Tvis swo red es mo men tia sa yu rad Re bo, ram-

de na dac mas Si, am „Se du Re ba sa“ Tu kal si ku ri nor me bis „qris ti a nul sa bur-

vel Si“ gax ve va Si iq neb fi lo so fi u ri az re bi aR mo va Ci noT.

aR sa niS na via, rom gri gol na zi an ze lis az re bi gad mo ce mu lia mis sit yveb-

sa da leq seb Si. mi si leq se bi or jgu fad iyo fa: Te o lo gi u rad da is to ri-

u lad [5, gv. 95]. fi lo so fi u ri Tval saz ri siT, sa in te re soa mi si Te o lo gi-

u ri leq se bi, ro me lic eTi ku ri Si na a ar sis Sem cve lia da maT Si gan xi lu lia

mo ra lis sa kiT xe bi [iq ve].

s. ya ux CiS vi li Se niS vniT, gri gol na zi an ze lis sa meb ze moZ Rvre ba Si ne op-

la to niz mis gav le na ze aR niS nav da i. dre ze ke [iq ve].

gri gol na zi an ze lis msof lmxed ve lo ba ne op la to niz mis gav le nas ga nic-

dis. ka pa do ki e li ma me bis Se moq me de bi sad mi miZ Rvnil spe ci a lur naS rom Si

g. flo rov ski ga ni xi lavs zo gi erT sa kiT xSi ne op la to niz mTan gri gol na-

zi an ze lis msof lmxed ve lo bis da mo ki de bu le bas. av to ris az riT, gri gol

na zi an ze li sa me ba ze msje lo bi sas mi mar Tavs ne op la to nu ri fi lo so fi is

xer xebs [12]. gri gol na zi an ze lis Tvis sa me ba aris RvTa eb ri vi er Ti a no bis

religia da filosofia

48

wreb run va da aq igi ime o rebs plo ti nes azrs, ker Zod: „Rmer Ti er Ti a no bi-

dan gad mo vi da (gad mo iR va ra) si War bis ga mo da ga or da, rad ga nac is ma te ri-

a sa da for ma ze maR la dgas da iq ca sa me bad srul yo fi le bis ga mo, ra Ta ar

yo fi li yo Ra ri bi da ar yo fi li yo usas ru lo gad moR vra; pir vel Sem Txve-

va Si iq ne bo da araf ris mTqme li, xo lo me o re Si uwes ri go ba“ [iq ve].

g. flo rov skis az riT, es pir da pir plo ti nes Tval saz ri sis ga me o re baa,

Tum ca gri gol na zi an ze li iq ve ake Tebs Se niS vnas, rom lis Ta nax ma d ver

vit yviT, rom es aris si ke Tis gad moR vra, ro gorc es mi iC nia er Tma mo fi lo-

so fo so elin ma (e.i. plo ti nem), ro ca msje lob da pir vel da me o re saw yis ze,

pir da pir ase Ti Se da re ba ga a ke Ta: „ro gorc Ta sis na pi ri dan gad mo iR vre ba“

(plo ti ne. V ene a da. me-2 wig ni, § 1) [12].

Sua sa u ku ne e bis fi lo so fi is is to ri is cno bi li mkvle va ri eti en Jil-

so ni aR niS navs, rom gri gol na zi an ze li Te o lo gi is po zi ci i dan ak ri ti kebs

fi lo so fi as. mag ram es su lac ar niS navs rom igi uars am bobs fi lo so fo-

so ba ze. pi ri qiT, is iT xovs, rom ika ma Ton sam ya ro ze, ma te ri a ze, ar se bu leb-

ze, si ke Te ze, bo ro te ba ze da a.S. [8,gv.48]. mag ram yve la fe ri es, amis gan sja

gri gol na zi an ze lis Ta nax mad, un da ga keT des zo mi e rad saR vTo we ri lis

mi xed viT.

fi lo so fi is Tval saz ri siT yu rad Re bas im sa xu rebs gri gol na zi an ze lis

moZ Rvre ba Rmer Tze, ro me lic mo i cavs Rmer Tis da xa si a Te bas, mis da mi ada mi-

a nis mis wra fe bas, Rmer Ti sa da mzis ana lo gi as, sa me bis sa kiTxs. na zi an ze lis

sit yveb Si gan xi lu lia ag reT ve, eTi ku ri prob le ma ti ka. es sa kiT xe bi Zi ri-

Ta dad gad mo ce mu lia sit yveb Si – RvTis met yve le bis Se sa xeb ker Zod, 27-e da

28-e da ag reT ve me-20 da 25-e sit yveb Si.

1. moZ Rvre ba Rmer Tzegri gol na zi an ze lis moZ Rvre ba Rmer Tze Zi ri Ta dad ime o rebs epo qis sa-

yo vel Tao re li gi ur-fi lo so fi ur azrs Rmer Tis ar sis Se sa xeb. am sa kiT-

xze na zi an ze lis Se xe du le be bi TiT qmis yve la sit yva Si, qa da ge ba Si gvxvde ba,

mag ram fi lo so fi is Tval saz ri siT, gan sa kuT re biT, sa in te re soa mi si Se xe-

du le be bi, rom le bic Zi ri Ta dad gad mo ce mu lia 28-e sit yva Si, sa dac igi aR-

niS navs, rom Rmer TSi sit yva da saq me er Ti da igi vea [7,28-e sit yva].

amas Tan, gri gol na zi an ze lis az riT, Rmer Tze brZen sit yva o bis uf le ba

yve las ro dis aqvs. amis uf le ba aqvT ada mi a nebs, rom leb mac mTe li cxov-

re ba Wvre ta Si ga a ta res da, pir vel rig Si, ga niw min des sa ku Ta ri su li da

sxe u li. uw min dur TaT vis ki, gan wmen di leb Tan Se xe ba arc Tu ise usaf rTxoa,

ro gorc sus tmxed vel TaT vis mzis sxi vi [iq ve, 27-e sit yva].

ev no mi aRi a reb da Rmer Tis srul miR we vas ada mi a nu ri go ne biT. mis wi na-

aR mdeg mi mar Tul 27-e sit yva Si, gri gol na zi an ze li mo iT xovs zo mi e re bis

dac vas Rmer Tze sa ub ri sas. igi ka te go ri u lad krZa lavs Rmer Tis xse ne bas

im Sem Txve va Sic ki, ra gind ra RvTis mo sa vo biT ar un da keT de bo des es.

ak rZal ve bi exe ba ag reT ve, im Sem Txve vebs, ro ca es ud ro od aris Ses ru le-

bu li da arc zo mi e re baa da cu li.

zo mi e re ba ze Ta vi si az ris gan sam tki ceb lad, gri gol na zi an ze li sa in te-

re so pa ra le lebs mi mar Tavs. mi si az riT, zo mi e re bis dac vis ga re Se, yve la-


mixeil maxaraZe

49

fe ri kar gavs azrs, „mSve ni e ric ki ar ar aris mSve ni e ri, Tu ki is uri god

aris na war mo e bi, ro gorc, ma ga li Tad, sru li ad Se u sa ba moa yva vi le bi zam-

Tar Si, ma ma ka cis tan sac me li qal ze da qa li sa ma ma kac ze, ti ri lis dros ra-

Rac Tan mim dev ro bis dac va da na di mis dros crem le bi“ [iq ve].

28-e sit yva Si gri gol na zin ze li mi mar Tavs msme nels, rom is mi is wra fo da

Rmer Tis mi saw vdo mad. am miz niT igi Ca mo Sor da sag neb sa da sag nob ri o bas,

ram de na dac Se eZ lo Ca i Zi ra Ta vis Tav Si, ro ca adi o da mTa ze, ro ca mze ra

mi ap yra, TiT qmis da i na xa Rmer Ti. is, rac Rmer Tis uka naa da rac Rmer Tis

Sem de gaa – ese ni Rmer Tis Se mec ne bis sa Su a le bas gvaZ le ven, ise ro gorc mzis

asax va wyal Si war mod ge nas gviq mnis mze ze. mag ram es aris mzis xil va sus ti

mze riT, rad ga nac mzis mcxun va re si naT les pir dpa ir rom Sev xe doT mxed ve-

lo bas gag vi fu Webs [iq ve, 28-e sit yva]. ase vea Rmer Tis mze ris Sem Txve va Sic.

ese igi, gri gol na zin ze lis az riT, Rmer Tze war mod ge nas viq mniT imis meS-

ve o biT, rac mis ukan da mis Sem de gaa. na zi an ze lis am sit yveb Si igu lis xme ba

Rmer Tis mi er Seq mni li ar se be bi.

Rmer Tis go ne biT wvdo ma, ga ge ba Zne lia, xo lo mi si ga moT qma Se uZ le be-

li – ase brZen sit yva ob da er Ti eli ni RvTis met yve li (pla to ni), Se niS navs

gri gol na zi an ze li. igi pla to nis am azrs arc uar yofs da arc Re bu lobs.

sa ma gi e rod, pla to nis am Tval saz ri sis aseT in ter pre ta ci as iZ le va: Rmer-

Tis ga moT qma Se uZ le be lia, xo lo mi si go ne biT cod na, ga ge ba uf ro me tad

Se uZ le be li [iq ve].

gri gol na zi an ze lis az riT, ada mi ans ar Se uZ lia Rmer Tis sru lad Se-

mec ne ba, ra Sic mas xels uS lis sxe u li, xor ci [iq ve]. aq erT mxriv Se iZ le ba

pa ra le lis gav le ba plo ti nes Tan, xo lo me o re mxriv fsev do-di o ni ses Tan.

Tum ca ro gorc plo ti nes fi lo so fi a Si, ise are o pa gi tul moZ Rvre ba Si es

az ri uf ro ga mok ve Ti li da lo gi ku rad da sa bu Te bu lia.

Sem deg gri gol na zi an ze li iw yebs Rmer Tis da xa si a Te bas. Rmer Ti aris

yve laf ris Se moq me de bi Ti da Si na ar sob ri vi mi ze zi [iq ve]. aq ve, na zi an ze li

er Tgva ri iro ni iT sa ub robs imaT Se sa xeb, vinc fiq robs, rom ga i go Rmer Ti,

aqvs mas ze cod na.

gri gol na zi an ze lis gan sjis sa ga ni xde ba sa kiT xi – RmerTs sxe u li aqvs

Tu ara. Rmer Ti aris usas ru lo, ro mel sac ara aqvs saz Rva ri, Se mo we ri lo-

ba, mas ver vxe davT da a.S. ga na aseT ra mes Se iZ le ba ga aC ndes sxe u li? ma Sa-

sa da me, RmerTs ara aqvs sxe u li.

Rmer Tze gri gol na zi an ze lis msje lo ba ax los dgas ne op la to ni ko se bis,

ker Zod, plo ti nes Tval saz ris Tan. na zi an ze li Rmer Tis war mod ge nas, ro-

gorc sxe u lis mqo nes, uxeS cne bad mi iC nevs. Rmer Ti rom sxe u lis Sem cve li

iyos, ma Sin is iq ne ba sim rav le. im Sem Txve va Si, Tu ki is sim rav lea, ma Sin is

ele men te bis Sem cve li iq ne bo da. amas Tan, sim rav le brZo lis da saw yi sia, xo-

lo brZo la – da yo fis sa fuZ ve li, da yo fa – daS lis, xo lo daS la araa da-

ma xa si a Te be li Rmer Tis Tvis [iq ve]. ase rom, Rmer TSi ar aris da yo fa, sxva

Sem Txve va Si gveq ne bo da daS la, rac Rmer Tis bu ne bis Tvis Se u Tav se be lia.

aq Se iZ le ba gar kve u li pa ra le lis gav le ba gri gol na zi an ze lis msof-

lmxed ve lo ba sa da are o pa gi tul moZ Rvre bas So ris. fsev do-di o ni ses mi-

xed viT, Tu ki Rmer Ti ar aris er Ti, ma Sin igi sim rav lis Sem cve li da Ta-

grigol nazianzeli da areopagituli moZRvreba


50

vis Ta vis dam Sle li iq ne ba [3, gv. 29]. ro gorc vxe davT, na zi an zel Ta nac da

fsev do-di o ni ses Ta nac Rmer Ti Se uZ le be lia iyos sim rav le.

g. ma i o ro vis az riT, gri gol na zi an ze lis Te o lo gi a Si, ro gorc ter mi no-

lo gi u rad, ise ar se bi Tad si ax lo vea ne op la to nik so eb Tan. es gan sa kuT re-

biT kar gad Cans Rmer Tze, ro gorc er Tze moZ Rvre ba Si.

amas Tan, aR niS navs g. ma i o ro vi, ne op la to niz mTan am si ax lo vis mi u xe da-

vad, am moZ Rvre bebs So ris ar se bi Ti gan sxva ve baa. ma ga li Tad, pir ve li er Ti

(Rmer Ti) ne op la to ni ko seb Tan, ro me lic mTe li si nam dvi lis sa fuZ ve lia, mi-

e kuT vne ba TviT am re a lo bas. ma Sin, ro ca gri gol na zi an ze lis mi er ga ge bu-

li er Ti sam ya ros ga re Taa, tran scen den tu ria [10, gv. 157-158].

g. ma i o ro vi sa in te re so Se da re bas ake Tebs, ker Zod: Tu ki ne op la to ni ko-

seb Tan er Tis gan gad moR vri li si naT le aris sam ya ros Sig ni dan mom di na re,

gri gol na zi an zel Tan – es si naT le im qvey ni u ria; ne op la to ni ko se bis er Ti

aRe ma te ba go ne bas, ris ga moc go ne ba uZ lu ria ga mo xa tos igi, „sa dac mTav-

rde ba go ne ba, iq iw ye ba sru li mdu ma re ba, usit yvo ba“ [iq ve, gv. 158].

gri gol na zi an ze lis msof lmxed ve lo bas Tan are o pa gi tu li moZ Rvre bis

mi mar Te bis Tval saz ri siT sa in te re soa g. flo rov skis naS ro mis is ad gi li,

sa dac sa u ba ria ada mi a nu ri cxov re bis ar ssa da mi zan ze, rac gu lis xmobs

RvTa e bas Tan nam dvil ga er Ti a ne bas – „gaR mrTo bas“. es Se saZ le be lia ara im-

de na d ada mi an Si ar se bu li „mbrZa neb lo bis“ RvTa e bas Tan msgav so biT, ara med

„Rmer Tis ada mi a nu ro bis“ meS ve o biT [12].

gri gol na zin ze lis mi xed viT, Rmer Ti da u ba de be lia, usaw yi soa, uc vle-

lia, uk vda via. Rmer Ti ra xan us xe u loa is ar ga mo xa tavs da ar mo i cavs ar-

se bebs, ise ve ro gorc sit yva ar mo i cavs ar se bebs [7, 28-e sit yva].

gri gol na zi an ze li Rmer Tis mi marT uf ro mar Te bu lad mi iC nevs imis

Cve ne bas Tu ra ar aris is, vid re ra aris, „rad ga nac yve la xe davs, rom ga ci-

le biT ad vi lia is, rac ar se bobs imis sa Su a le biT av xsnaT is, rac ar aris is,

vid re ga mov ric xoT, rac is ar aris da am gziT vaC ve noT ra aris is“ [iq ve].

mas Sem deg, rac ga ir kve va, rom Rmer Ti us xe u loa, gri gol na zi an ze li

gan sjis sag nad ix dis sa kiTxs Rmer Tis sad me an ar sad myo fa ba ze. Se iZ le-

ba iT qvas, rom gri gol na zi an ze lis msje lo be bi da das kvne bi gan sa xil vel

sa kiT xze ne op la to niz mis, ker Zod, plo ti nes fi lo so fi as miy ve ba da mi si

av to ris fi lo so fi ur msof lmxed ve lo bas Tan si ax lo vis maC ve ne be lia [11, V

ene a da, me-5 wig ni, § 8,9].

aq uf ro mniS vne lo va nia na zi an ze lis Tval saz ris Tan are o pa gi tu li moZ-

Rvre bis si ax lo ve. ze ci ur ie rar qi a Si fsev do-di o ni se aR niS navs, rom Rmer-

Tis ga mo sa xa ta vad ada mi a nis sit yva da go ne ba uZ lu ria, ami to mac mis Se-

sa xeb uke Te sia iT qvas, Tu ra ar aris is, vid re is – Tu ra aris is: „...Se u-

saz Rvre bel da ga nu zo mel da da u tev nel uwod den mas, ro mel Ta gan ara raé

igi ars, ara med raé igi ara ars, eso den mo es wa ve bis, ro me li ese usa kuT res

mgo ni es misTïs“ [3, gv. 106].

uf ro ad re, msgav si az ri gvxde ba plo ti nes Tan. aq, Se iZ le ba iT qvas, rom

fsev do-di o ni se are o pa ge li TiT qmis ime o rebs gri gol na zi an ze lis azrs.

gri gol na zi an ze lis az riT, Tu ki vit yviT, rom Rmer Ti ar sad ar ar se-

bobs, Se iZ le ba Zal ze cno bis moy va rem ikiT xos – ma Sin ro gor Ra ar se bobs?

mixeil maxaraZe

51

rad ga nac Tu ra i me ar ar se bobs, is ar sad ar aris; xo lo is, rac ar sad ar

aris, sa er Tod ar ar se bobs; Tu ki Rmer Ti sad mea, ma Sin is an sam ya ro Sia, an

mas ze maR la.

Tu ki Rmer Ti sam ya ro Sia, ma Sin is an sad mea an yvel gan. Tu ki sad mea, ma-

Sin is Se mo saz Rvru li iq ne ba mci re ra Ra ciT; Tu ki yvel gan iq ne ba Rmer Ti,

ma Sin is sim rav liT (mra va li ra Ra ce e biT) iq ne ba Se mo saz Rvru li. am Sem-

Txve va Si ga mo dis, rom Rmer Ti, ro gorc yve laf ris mom cve li, am yve laf riT

Se mo saz Rvru li iq ne ba. „ase rom mTli a nad Rmer Ti mTel sam ya ro Si iq ne ba

Se mo saz Rvru li da mas Si ar cer Ti ad gi li ar dar Ce ba Se mo u saz Rvre li“ [7,

28-e sit yva]. es aris siZ ne le, aR niS navs gri gol na zi an ze li, Tu ki da vuS-

vebT, rom Rmer Ti aris sam ya ro Si.

isic un da aRi niS nos, rom gri gol na zi an ze li am lo gi ku ri siZ ne lis aR-

niS vnis Sem deg Ri ad to vebs sa kiTxs da sxva mi mar Te biT ag rZe lebs msjlo-

bas, ker Zod svams kiT xvas: sad iyo ad re Rmer Ti, vid re sam ya ro war mo i So-

bo da? aqac siZ ne le eb Tan gveq ne ba saq me, Se niS navs na zi an ze li. Tu ki Rmer Ti

sam ya ros maR laa, nu Tu ar aris ra i me, ro me lic ga mo a cal ke veb da RmerTs

maR la [iq ve]. ro gor war mo vid gi noT aR ma te bu li da is, ra zec aR me te bu lia,

Tu ki ar ar se bobs zRva ri, ro me lic saz Rvars da u deb da er Tsac da me o re-

sac? an ki dev au ci leb lad un da iyos wre, rom li Tac Se mo saz Rvru li iq ne-

bo da sam ya ro da is, rac sam ya ros ze vi Taa? aqac siZ ne les Tan gvaqvs saq me,

aR niS navs na zi an ze li [iq ve].

aq ve gri gol na zi an ze li Se niS navs, rom Rmer Ti au ci leb lad Se mo saz-

Rvru li iq ne ba, Tu ki mas go ne biT miR we va dad mi viC nevT, rad ga nac cne bac

Se mo saz Rvru lo bis sa xea [iq ve].

gri gol na zi an ze li Rmer Tis ar se bo bas, Tu Se iZ le ba ase iT qvas, sam ya-

ro Si ar se bu li wes ri gi sa da ka non zo mi e re bi Tac xsnis. sam ya ro Si, ker Zod,

de da mi wa ze ar se bu li yu re e bi, tyis si la ma ze, wya ros wyle bi, qa ri, zRva,

mTe bi, am de ni mra val fe rov ne ba da a.S. sa i dan yve la fe ri es? am kiT xva ze go-

ne bas sxva pa su xi ar ga aC nia, gar da Rmer Tis ne bi sa.

gri gol na zi an ze li Se niS navs – Tu ra tom da uT mo am de ni dro Rmer Tze

msje lo bas. mxo lod imis ga mo, rom eC ve ne bi na „ada mi a nu ri az rov ne bis Tvis

Rmer Ti mi uR we ve lia da Cven mas mTe li sis ru liT ver war mo vid genT“ [iq ve].

1) Rmer Tis wvdo ma. Sua sa u ku ne e bis re li gi ur-fi lo so fi ur az rov ne ba Si,

Rmer Tis da xa si a Te bi sas erT-er Ti Zi ri Ta di – Rmer Tis wvdo mis, Rmer TTan

ga er Ti a ne bis sa kiT xia, ra sac mniS vne lo va ni ad gi li uka via gri gol na zi an-

ze lis Se moq me de ba Si.

me-20 sit yvas gri gol na zi an ze li Rmer TTan ada mi a nis mi mar Te biT iw yebs

da aR niS navs, rom uke Te sad mi aC nia sxe u li sa da sam ya ros gan Ca mo So re ba,

grZno be bis Ca ket va da uki du re si au ci leb lo be bis ga re Se ar hqon des Se-

xe ba ada mi an Tan; sa ku Tar Tav Tan da Rmer TTan sa ub riT, xi lul ze amaR le-

bu lad cxov re ba, yo vel Tvis wmin da, mac dur STa beW di le beb Tan Se u re ve li

Rmer Tis sa xe e bis aRi a re ba iyo da ga nux re lad war mo ad gens Rmer Ti sa da

RvTa e bis da ub ne le bel sar kes, si naT les Ses Zi nos si naT le, nak le bad na-

Tels – Sa ra van de di [7, 20-e sit yva].


52

yve la fe ri es gri gol na zi an ze lis aR niS vniT, sa Wi roa Rmer Tis wvdo-

mis Tvis. sxva na i rad Se uZ le be lia Sen Tav ze ai Ro su leb ze mzrun ve lo ba da

mi e ce RvTis met yve le bas [iq ve].

di di saq me e bis ke Te bam de gri gol na zi an ze li upir ve le sad au ci leb lad

mi iC nevs sa ku Ta ri Ta vis gan wmen das da amis Sem deg wmi das Tan (Rmer TTan)

sa u bars.

Sem deg gri gol na zi an ze li sa ub robs im siZ ne le eb ze, rac Tan ax lavs ada-

mi ans sxe u leb ri vis gan gan Ta vi suf le bi sas da amas Tavs ver da aR wevs igi,

vid re ar Se eS ve ba imis gan xil vas, rac mis Za lebs aRe ma te ba [7, 28-e sit yva].

gri gol na zi an ze li aR niS navs, rom yo vel gva ri go ni e ri bu ne ba mi is wraf-

vis Rmer Ti sa da pir vel mi ze zis ken, mag ram ver aR wevs mas ax la gan xi lu li

mi ze zis ga mo. es mi ze zi, ro gorc vna xeT aris is, rom ada mi a ni imis gan xil vas

cdi lobs, rac mis Za lebs aRe ma te ba.

ada mi a ni, gri gol na zi an ze lis az riT, TiT qos wi na sa sik vdi lo tan jva Si

im yo fe ba da ver uZ lebs am tan jvas, eS ve ba axal mo rev Si, ra Ta mze ra mi ap-

yros xi lu lebs da amis gan Seq mnas ra Rac RvTis mag va ri an ki dev xi lu lis

mSve ni e re ba sa da ke Til mow yo bis gan Se i mec nos Rmer Ti, [amis Tvis] mxed ve lo-

ba ga mo i ye nos uxi la vis sa xel mZRva ne lod, mag ram xi lu lis Se sa niS nao ba Si

mxed ve lo bi dan ar da kar gos Rmer Ti [iq ve].

gri gol na zi an ze lis az riT, rom ze mo aR niS nu li ga u geb ro be bis ga mo ada-

mi a neb ma, ro gorc RmerTs ise da uw yes Tay va nis ce ma: zo gi er Tma – mzes, zo-

gi er Tma – mTva res, zo gi er Tma var skvla vebs, zo gi er Tma TviT cas Ta vis

mna To be biT da sxv.

zo gi er Tma ki, mi wis, wylis, ha e ri sa da cec xlis Tay va nis ce ma da iw yo,

rad ga nac isi ni yve las Tvis sa Wi ro iyo da maT ga re Se ada mi a nis si coc xle

da cxov re ba Se uZ le be lia; zo gi er Te bi Rmer Te bad mi iC nev dnen TviT ada-

mi a ne bis na xa tebs, qan da ke bebs da war mo id gi neT mo i az reb dnen mkvle lo bis,

sim Tvra lis, ris xvis da sxva Rmer Tebs. amiT, es ada mi a ne bi Ta vi si cod ve bis

ga mar Tle bas cdi lob dnen. zo gi er Tis Tvis Rmer Te bi mi wa ze iyo, zo gi er Tis-

Tvis – qves knel Si, zo gi er Tis Tvis ki – ca Si [iq ve].

saq me iqam dec mi vi da, rom Rmer Tis sa xels ukav Si reb dnen zRvis ur Cxu-

lebs – oT xfe xa mco ca vebs. mok led, am Tay va nis ce ma Si Zne li iyo imis ga ge ba

Tu ro me li iyo uf ro aR ma te bu li: Tay va nis mce me li Tu ra sac Tay vans scem-

dnen [iq ve].

bo los gri gol na zi an ze li kiT xu lobs Tu vin aris sam ya ro Si ar se bu li

wes ri gis wya ro, mi ze zi? is xom ara, vinc Seq mna da ar sad aq cia isi ni? es xom

ar aris Sem Txve vi Ti mom xda ri? ra Tqma un da ara da es sxva ara vi naa Tu ara

Rmer Ti [iq ve].

gri gol na zi an ze lis aR niS vniT, ara vis ar una xavs Rmer Tis bu ne ba [iq ve].

aq er Tgva ri ara Tan mim dev ru lo baa na zi an ze lis az reb Si. sxva gan igi amis Se-

saZ leb lo bebs uS vebs. sa er Tod, gri gol na zi an ze lis sit yveb Si, Rmer Tis ken

ada mi a nis mis wra fe ba ga mok ve Ti li ar aris da Sor saa an ti ku ri ne op la to-

niz mis (mag., plo ti ne) da qris ti a nu li ne op la to niz mis (mag., fsev do-di o-

ni se are o pa ge li) war mo mad ge nel Ta am gva ri Tval saz ri se bis gan, rom le bic

fi lo so fi ur-in te leq tu a lu ri xa si a Ti saa.

mixeil maxaraZe

53

2) Rmer Ti sa da mzis ana lo gia. gri gol na zi an ze li Rmer Tze msje lo bi sas

ga ni xi lavs ci ur si nam dvi les da ro gorc de da mi wis, ise ci u ri mov le ne bis

ax snis Tvis bib li as mi mar Tavs [iq ve].

gri gol na zi an ze li sa ub robs mze ze, ro me lic sam ya ros cen trSia da mTva-

re ze, mis moZ ra o ba ze. igi sa gan ge bod Cer de ba mze ze, msje lobs mzis sa o car

Tvi se beb ze, rom is sxva var skvla ve bis gan ga mo ir Ce va Ta vi si si naT liT, is

mSve ni e ria, ro gorc sa si Zo; di di da swra fia, igi sam ya ros er Ti bo lo dan

me o rem de aT bobs yve la fers; amas Tan, is aT bobs, mag ram Ta vi si uv ne be li

ke Til So bi le bi Ta da mo wes ri ge bu li moZ ra o biT ar wvavs, yve las Tvis Ri-

aa da yve la fers mo i cavs. er Ti, araC ve ni a ni, Se niS navs na zi an ze li, am bob da,

rom grZno ba do ba Si mze ise Ti vea, ro gorc az rov ne ba Si Rmer Ti. „ise ro gorc

Rmer Ti go ne bas, ise mze ana Tebs mze ras“ [iq ve].

Rmer Ti sa da mzis ana lo gi is are o pa gi tu li Tval saz ri si, ro gorc are o-

pa gi tu li fi lo so fi is gan xil vi sas vna xeT, sa u ku ne e bis gan mav lo ba Si, az rTa

sxva das xva o bas iw vev da. es imis ga mo, rom Rmer Ti sa da mzis are o pa gi tu li

ana lo gi i sas Rmer Tis gan ar se ba Ta war mo So bis au ci leb lo ba zea sa u ba ri [3,

gv. 29-31]. Se iZ le ba iT qvas, rom Rmer Ti sa da mzis are o pa gi tu li ana lo-

gia ag rZe lebs ne op la to nu ri, ker Zod, plo ti nes Tval saz riss da sa kiTxs

uf ro fi lo so fi u ri kuT xiT war mo a Cens. rac Se e xe ba gri gol na zi an ze lis

po zi ci as am sa kiT xSi. igi ag rZe lebs qris ti a nul tra di ci as, rom lis msgav si

gvxde ba sxva das xva RvTis met yvel Tan (mag., io a ne oq ro pir Tan).

Rmer Ti sa da mzis ze mo aR niS nu li Se da re bi sas, gri gol na zi an ze li svams

kiT xvas – ram mo iy va na pir ve lad mze moZ ra o ba Si? riT axer xebs mze – es

nam dvi li mniS vne lo biT uZ ra vi, ma ra di ul moZ ra o ba sa da brun vas, ro gorc

amas mar Te bu lad um Re ri an po e te bi; ro gor axer xebs Se uw yve tel moZ ra o-

ba sa, ro gor qmnis dRes da Ra mes, ro gor xde ba dRi sa da Ra mis mo ma te ba

da kle ba, ro gor icavs Ta nab ro bas am ara Ta nab ro ba Si? ro gor awes ri gebs

we li wa dis dro Ta mi mar Te bas? [7, 28-e sit yva].

gri gol na zi an ze li aq mze sa da mTva res So ris pa ra lels mi mar Tavs. er-

Ti ba to nobs dRe ze (mze), me o re Ra me ze (mTva re); er Ti mxe cebs Za las ma tebs,

me o re – ada mi a nebs Za las aRud gens mu Sa o bis Tvis da a.S.

ro gorc vxe davT, gri gol na zi an ze li mze ze da mis ga mov li ne beb ze la pa-

ra kobs, ro gorc ci ur mov le neb ze, ro me lic Rmer Tis mi er aris Seq mni li.

yve la is kiT xva, ro mel sac svams na zi an ze li mzis mi sa mar TiT, pa su xad gu-

lis xmobs Rmer Tis Za la uf le bas mze ze.

2. sa me bis Se sa xebmar Ta lia sa me ba ze moZ Rvre ba fi lo so fi u ri Tval saz ri siT nak leb mniS-

vne lo va nia, mag ram gri gol na zi an ze lis msof lmxed ve lo ba sa da are o pa gi-

tul moZ Rvre bas So ris ra i me kav Si ri Tu ar se bobs, ase Tad erT-er Ti swo-

red sa me bis sa kiT xia.

e. Jil so nis az riT, gri gol na zi an ze lis 45 sit yvi dan xuT Si („xu Ti sit-

yva Te o lo gi is Se sa xeb“) gad mo ce mu lia sa me bis dog ma ti, ro me lic „qris ti a-

nu li Te o lo gi is is to ri a Si iq ca kla si ku rad da cxa dad ga mo xa ta ven im in-


54

te leq tu a lur at mos fe ros, ro mel Sic cxov rob dnen qris ti a ne bi – epo qa Si,

ro de sac war mo iT qva es qa da ge ba ni“ [8, gv.47].

e. Jil so ni aR niS navs, rom gri gol na zi an ze li Te o lo gi is po zi ci i dan

ak ri ti kebs fi lo so fi as. mag ram es su lac ar niS navs, rom igi uars am bobs

fi lo so fo so ba ze. pi ri qiT, is iT xovs, rom ika ma Ton sam ya ro ze, ma te ri a ze,

ar se bu leb ze, si ke Te ze, bo ro te ba ze da a.S. [iq ve, gv. 48]. mag ram yve la fe ri

es, amis gan sja gri gol na zi an ze lis Ta nax mad, un da ga keT des zo mi e rad, saR-

vTo we ri lis mi xed viT.

a. lo se vis az riT, ni kea-kon stan ti ne po lis sim bo lo Sic ki ga ur kve ve li

xde ba sa me bis ipostase bis ze ar se bi To ba da ze Se mec ne ba do ba; ka pa do ki e le bi

mu dam xazs us vam dnen RvTa e bis ze ar se bi To bas, Se u mec ne ba do bas, ada mi a nu ri

Se mec ne bi sa da az rov ne bis Tvis mi uR wev lo bas da a.S. [9, gv. 58]. amas fi lo-

so fi i sa da Te o lo gi is is to ri a Si apa fo tiz mi ewo de ba. ka pa do ki e leb Tan es

apo fo tiz mi mxo lod pir vel ipostass (ma maR merTs) ukav Sir de ba.

tri ni ta ru li sa kiT xis sru li sic xa dis Tvis au ci le be li iyo am apo fa-

tiz mis gav rce le ba da nar Cen or ipostas zec, rad ga nac yo ve li maT ga ni ga ge-

bu li da gan mar te bu li iyo, ro gorc nam dvi li Rmer Ti am sit yvis nam dvi li

da er Tpi rov nu li mniS vne lo biT [iq ve, gv. 59].

es sa kiT xi kon stan ti ne po lis kre ba ze ga daw yda, mag ram saq me amis iqiT

aRar wa su la.

am sa kiT xSi, a. lo se vis az riT, sru li sic xa de Se i ta na fsev do-di o ni se

are o pa gel ma naS rom Si – „sa i dum lod RmrTis-met yu e le bi saTïs“, ro mel Sic

mxol do ima zea sa u ba ri – Tu ra ar aris Rmer Ti. amiT ki, are o pa gi tu li

apo fa tiz mi vrcel de ba ara mxo lod pir vel ipostas ze, ara med da nar Cen

or zec [iq ve]. es ze ar se bi Ti, ze yo fi e ri da ze Se u mec ne be li Rmer Ti, are o pa-

gi ti ka Si, mJRav nde ba Ta vis ga mov li ne beb sa da ga mom di na re o beb Si. swo red

ze ar se bul ga mov li ne ba Si un da ga vi goT sa mi ve ipostasi. „yve la ni isi ni –

ze ar se bul ni, ze mo az re ba di da ze Se u mec ne bel ni ari an“ .

ze ar se bu li ga mov li ne bi sas pir vel ipos tass vi mec nebT, ro gorc er Ti ans,

saw yis sa da wya ros, me o res – ro gorc da yo fil sim rav les, xo lo me sa mes –

ro gorc mad li an ga mos vlas [iq ve].

a. lo se vis az riT, sa me bis ka pa do ki u ri Te o ria aris an ti ku ri ne op la to-

niz mis sa mi ipos ta sis di a leq ti ka, ema na ci is, an ie rar qi u li su bor di na ci is

ga mok le biT.

a. lo se vis am Se niS vnebs sic xa de Se aqvs aR niS nul sa kiT xSi gri gol na-

zi an ze lis msof lmxed ve lo ba sa da are o pa gi tul moZ Rvre bas So ris mi mar-

Te ba Si.

gri gol na zi an ze li me-20 sit yva Si sa me ba ze sa u bars iw yebs imiT, rom

sa me bis wev re bis – sa mi ipos ta sis meS ve o biT gvTa va zobs Rmer Tis Se sa xeb,

ro gorc Tvi Ton Se niS navs – mok le moZ Rvre bas. igi aR niS navs, rom Cven qeds

vix riT ma maR mer Tis, ZeR mer Ti sa da su liw mi das mi marT. ar vu revT er Tma-

neT Si sam ipos tass, ra Ta sav les aR tyi ne ba Si ar aR mov CndeT; rom er Ti ar

iyo fa sam ze (sam ar se ba ze) – er Tma ne Tis gan gan sxva ve ba ze da er Tma ne Tis Tvis

uc xo ze, ra Ta ar mi vi deT ari a nel Ta ugu nu re bam de.

mixeil maxaraZe

55

gri gol na zi an ze li Ta vi si az ris gan sam tki ceb lad sa ub robs „Su a gul ze“

da aR niS navs, rom aq mxed ve lo ba Si aqvs WeS ma ri te ba, ro me lic aris er Ti

da ro me lic uar yofs ro gorc uad gi lo da Se u sa ba mo Se re vas, ise, da uf ro

me ta dac – brma da yo fas [7, 20-e sit yva].

aR niS nu li dan cxa di xde ba, rom gri gol na zi an ze lis Tvis mi u Re be lia sa-

me bis wev re bis, ro gorc uad gi lo da Se u sa ba mo ga er Ti a ne ba, ise ma Ti brma

da yo fa, rad ga nac „erT Sem Txve va Si, mra val Rmer Ti a no bis Si SiT Rmer Tis

cne ba Sem ci re bu li sa xiT iq ne ba erT ipostas Si da dar Ce ba mxo lod mi si

SiS ve li sa xe li. amiT aRi a re bu li iq ne ba, rom er Ti da igi ve aris ma maR mer-

Tic, Zec da su liw mi dac; amas Tan, amiT va sa bu TebT ara im de nad imas, rom

yve la isi ni – sa mi ve ipos ta si aris er Ti, ram de na dac imas, rom Ti To e u li

maT ga ni ara fe ria, rad ga nac er Tma neT Si ga das vli Ta da Se nac vle biT – aRar

iq ne bi an is, rac isi ni Ta vis Ta vad ari an“ [iq ve].

me o re Sem Txve va Si, ese igi, RvTa e bis sam ar se bad brma da yo fi sas, sa xe ze

gveq ne ba er Tma ne Tis Tvis uc xo, ara Ta na ba ri da da cal ke ve bu li, usaw yi so,

ara Ta na daq vem de ba re bu li, Se iZ le ba iT qvas, RvTis sa wi na aR mde go ar se be bi

da a.S. am da yo fiT RvTa e bas Se mov saz RvravT er Ti Tvi se biT – da u ba de be li,

ri Tac ise Ti ve bo ro te bas Cav di varT, ro gorc ipos te ze bis uad gi lo ga er-

Ti a ne biT. me tic, sa mi saw yi si sa da sa mi Rmer Tis meS ve o biT ga er Ti a ne ba ze

met ugu nu re bas Cav di varT [iq ve].

gri gol na zi an ze li eZebs swo red im „Su a guls“ (oq ros Su a guls?), ro me-

lic er Tar se ba sa me bis da sa xa si a Teb lad da Se sa fa seb lad yve la ze mi sa Re bi

iq ne ba. igi aR niS navs, rom ma maR merTs ar un da Ca mo va ci loT imis Tvi se ba

rom iyos ma ma, Ze-s rom hqon des Ze-s Tvi se ba. ar un da Ca mo va ci loT ma maR-

merTs ma mo bis Rir se ba, saw yi sis da mSob lis fun qcia. sxva Sem Txve va Si is

– Ze-sa da su liw mi da Si gan Wvre ti li RvTa e bis mi ze zi ki ar iq ne ba, ara med

uf ro da ba li sa da Se u fe reb lis saw yi si. ami to mac araa sa Wi ro er Ti Rmer-

Tis rwme nas Tan er Tad, iqa da go sa mi ipostasi anu sa mi sa xe, amas Tan yo ve li

maT ga ni Rmer Tis Tvi se biT [iq ve].

Ce mi rwme niT, aR niS navs gri gol na zi an ze li, un da da vic vaT er Ti Rmer-

Tis rwme na, ro ca Ze-ca da su liw mi dac mi e kuT vne bi an mi zezs (mag ram arc Sek-

re bi li da arc Se re u li sa xiT), ro gorc RvTa e bis moZ ra o ba sa da sur vils,

ise ar sis igi ve o bis mi xed viT [iq ve].

gri gol na zi an ze li, ro ca msje lobs Rmer Tze, ro gorc er Tze, plo ti-

nes fi lo so fi i sa da are o pa gi tu li moZ Rvre bis gan gan sxva ve biT, mas Tan, ver

vxde biT imis da ma je re bel da sa bu Te bas – Tu ra tom aris Rmer Ti er Ti. Se-

iZ le ba iT qvas, rom am sa kiT xSi, ka pa do ki el ma meb Tan, ker Zod, gri gol na zi-

an zel Tan Se da re biT, are o pa gi tul moZ Rvre ba Si fi lo so fi u ri ten den ci is

ar se bo ba eW vga re Sea.

gri gol na zi an ze li aR niS navs, rom Tu ki da vuS vebT sa mi ipos ta sis rwme-

nas, yo vel gva ri Se fa se bi sa da Ser wymis ga re Se, ro mel Ta Se de ga dac ima ze

me tia pa ti vis ce ma, vid re sa Wi roa, yve la fe ri mo is po ba; ro ca da cu li iq-

ne ba pi rov nu li Tvi se be bi, ro ca ma maR merTs war mo vid genT usaw yi sod da

saw yi sad (saw yi sad, ro gorc mi zezs, ro gorc wya ros), xo lo ZeR merTs – sru-

li ad usaw yi sod, mag ram amas Tan, yo vel gva ris saw yi sad [iq ve].


56

RmerT-sa me ba ze, saw yis ze msje lo bi sas, gri gol na zi an ze li, ka te go ri u-

lad mo iT xovs dro is faq to ris ga mo ric xvas, ar un da vi gu lis xmoT ra i me

sa Su a lo dam ba de bel sa da da ba de buls So ris, bu ne ba ar unda dav yoT ma-

ra di u lad da dro Si ar se bu lad. amas Tan, „Tu ki dro ZeR mer Tze uf ro sia,

ma Sin ueW ve lia, rom ma maR mer Ti ZeR mer Tze uf ro ad re yo fi la dro is mi-

ze zi“ [iq ve].

sxva Sem Txve va Si gri gol na zi an ze li xe davs wi na aR mde go bas, ker Zod: ro-

gor Se iZ le ba dro is Sem qmne li iyos is (ma maR mer Ti), ro me lic Tvi Ton aris

dro iT gan saz Rvru li? ro gor Se iZ le ba yve la sa da yve laf ris mi ze zi iyos

is (ma maR mer Ti), ro mel zec dro ba to nobs? ase, rom ma maR mer Ti usaw yi soa,

rad ga nac ara vis gan, maT So ris, Ta vi si Ta vis ga nac ki, ara aqvs aRe bu li ar si,

yo fi e re ba1. aq, mTar gmne lis Se niS vna Si mar Te bu li ko men ta ria ga ke Te bu li:

RmerTs Tu Ta vis Ta vi dan eq ne bo da yo fi e re ba, ma Sin Rmer Ti ori ga mo vi do-

da, rac da uS ve be lia.

rac Se e xe ba ZeR merTs, Tu ki mis mi ze zad war mo vid genT ma maR merTs, is

usaw yi soa (rad ga nac mi si saw yi si aris ma maR mer Ti, ro gorc mi ze zi); Tu ki

ZeR merTs gan vi xi lavT dros Tan mi mar Te biT, is ma Si nac usaw yi soa, rad ga nac

dro is me u fes, gam ge bels ara aqvs saw yi si dro Si [iq ve].

aq ve Se iZ le ba aRi niS nos, rom gri gol na zi an ze lis ax la gan xi lul Tval-

saz ri seb Si yo vel Tvis ar aris sic xa de, ker Zod: nam dvi lad ar Cans Tu ra

ga da u la xa vi siZ ne lea sa mi ipos tasis aRi a re bis Sem Txve va Si. pir vel rig Si

es exe ba cal-cal ke war mod ge nil sa me bis ipos ta sebs yo vel gva ri Se re vi sa

da Sek re bis ga re Se.

gri gol na zi an ze li sa ub robs Rmer Tze, ro gorc yve laf ris dam ba da bel-

ze, ro me lic ar se bi Tad gan sxvav de ba ada mi a nu ri da ba de bis gan. igi aR niS-

navs, rom Rmer TSi sur vi li da moq me de ba er Tma neTs em Txve va [iq ve]. aqe dan,

cxa dia, rom sxva na i rad qmnis ada mi a ni da sxva na i rad yve laf ris Sem qmne li

– Rmer Ti.

Rmer Ti, gri gol na zi an ze lis az riT, ada mi a nis gan gan sxva ve biT, ar sad,

ar se bu lad aq cevs imas, rac ad re ar ar se bob da. me, ga nag rZobs na zi an ze li,

ar vam bob imas, rom ma maR mer Tis gan ZeR mer Ti war mo iS va, ro gorc mas Si – ma-

ma Si ad re ar se bu li da Sem deg gax da ar se bu li; me ar vam bob imas, rom ZeR-

mer Ti ad re iyo aras rul yo fi li da Sem deg gax da srul yo fi li.

gri gol na zi an ze li aR niS navs, rom is qa da gebs Rmer Tis (ma mis) da u ba deb-

lo ba ze (ara so des da uS vebs go ne ba, rom is odes me ar ar se bob da), amas Tan,

qa da gebs, rom ZeR mer Ti da ba de bu lia. ase rom, er Tma neTs em Txve va mam Rmer-

Tis ar si da mis gan mxo lod So bi li ar se bu li da ara mis Sem deg da ba de bu-

li; ga na da vuS vebT erT saw yis ze war mod ge na Si, saw yiss da ag reT ve mi zezs,

Se niS navs na zi an ze li.

gri gol na zi an ze li RvTa eb ri vi da ba de bis ar sis ga sa ge bad aseT ma ga liTs

mi mar Tavs: ada mi a ni, ro me lic yve laf ris da nax vas cdi lobs, mas mxed ve lo ba

ufuW de ba. ar un da eca do imis ga ge bas, ra sac ve ra so des ga i geb. RvTa eb ri vi

da ba de bis Se sa xeb nu ec de bi ico de am da ba de bis sa xe ze. „ga i ge, rom su liw-

1 iqve.

mixeil maxaraZe

57

mi da mom di na re obs ma maR mer Tis gan: nu ga mo i Cen cno bis moy va re o bas ico de,

ro gor mom di na re obs“ [iq ve].

ro gorc vxe davT, ro ca gri gol na zi an ze li sa ub robs ma maR mer TTan ZeR-

mer Ti sa da su liw mi dis mi mar Te ba ze, pir vel Sem Txve va Si aR niS navs „da ba de-

bas“, me o re Si – „ga mom di na re o bas“.

gri gol na zi an ze li sa me bis sa kiTxs exe ba 25-e sit yva Sic, sa dac Zi ri Ta-

dad gan xi lu lia me-20 sit yva Si ga moT qmu li az re bi. aqac aR niS nu lia, rom

Rmer Ti ba debs RvTa eb ri vad, da ara ada mi a nu rad, rad ga nac mi si ar si ar

aris ada mi a nu ri [iq ve, 25-e sit yva].

aq ve ZeR mer Ti sa da su liw mi dis Se sa xeb aR niS navs, rom isi ni usaw yi so nia

ari an mi zez Tan (e.i. ma maR mer Tis mi marT), rad ga nac ise ro gorc mzis gan si-

naT le, ase ve isi ni Rmer Tis gan ari an, mag ram ara mis Sem deg [iq ve].

gan vi xi loT sa me bis sa kiT xi are o pa gi tul moZ Rvre ba Si. ro me lic gan xi-

lu lia traq ta teb Si – „saR mrTo Ta sa xel TaTïs“ da „sa i dum lod RmrTis-

met yu e le bi saTïs“.

are o pa gi tu li fi lo so fi is gan xil vi sas vna xeT, rom aq mTa va ria moZ-

Rvre ba pir vel er Tze, Rmer Tze da yve la da nar Ce ni sa kiT xi pir da pir Tu

ara pir da pir mas Tan aris kav Sir Si. asea sa me bis sa kiT xSic. sa yu rad Re boa,

rom am wmin da re li gi ur sa kiTxs fsev do-di o ni se exe ba Ta vis Se da re biT

fi lo so fi ur naS rom Si – „saR mrTo Ta sa xel TaTïs“ da isic ma Sin, ro ca axa-

si a Tebs pir vel erTs, RmerTs.

„saR mrTo Ta sa xel TaTïs“ me-2 Tav Si fsev do-di o ni se aR niS navs, rom Se-

u rev lad da Se ur wyme lad (Sdr. na zi an ze li) im yo fe ba pir ve li er Ti, ro-

me lic aris zeS Ta ar se bu li da aris zeS Ta ar se biT RvTa e ba Ta (e.i. sa me bis

wev rTa – m.m.) wya ro. RvTa e ba Ta wya ro aris ma maR mer Ti da ara ZeR mer Ti

da mTel si nam dvi le ze vrcel de ba Rmer Tis ba to no ba – „ara med mxo lo zeS-

Ta ar se bi sa RmrTe e bi sa wya ro ars ma maé da ara ars ma maé Ze, ar ca Ze ma maé

ara med sa ma ra di sod scavs Ti To e u li gu a mi RmerT-mTav ro bi saé mra val sa ga-

lo bel sa TïTe ba sa Tïsi sa sa xe li sa sa ke Ti lad siw mi diT da uc va le be lad“

[3, gv.18]. aq, ro gorc vxe davT, naT qva mia, rom mTe li si nam dvi lis mi ze zi da

wya ro aris ma maR mer Ti da ara vi Tar Sem Txve va Si ZeR mer Ti. am aR niS vniT

fsev di-di o ni se ag rZe lebs qris ti a nu li msof lmxed ve lo bis tra di ci as aR-

niS nul sa kiT xSi.

a. lo se vi, ro gorc vna xeT, are o pa gi tu li moZ Rvre bis dam sa xu re bad mi iC-

nevs sru li apo fa tiz mis Tvas laz ri sis ga ta re bas da ag reT ve, sa me bis ipos-

ta se bis Ta na bar Za lov nad, zeS Ta aR ma te bu lad war mod ge nas. mar Tlac da,

„saR mrTo Ta sa xel TaTïs“ me-2 Ta vis $8-Si, sa dac aR niS nu lia, rom yo ve li

saR mrTo ma mo ba da Ze o ba mom di na re obs uzeS Ta e si, ze aR ma te bu li ma maR mer-

Ti sa da ZeR mer Tis me u fo bis gan, „da ma maé da Ze yov li sa saR mrToé sa ma mo-

bi sa da Ze o bi sa zeS Ta aR ma te bu lad aR maR le bul ari an“ [iq ve, gv. 21].

Tu ki fsev do-di o ni se ax la gan xi lul ad gi las sa ub robs ma maR mer Ti sa da

ZeR mer Tis, Se iZ le ba iT qvas, Ta na bar Za lo van zeS Ta aR ma te bu lo ba ze, ama ve

traq tat Si, co ta qve moT wers sa er Tod sa me bis zeS Ta aR ma te bu lo ba ze, „ra-

me Tu yov lad wmin da ni igi da umo xu ce bu les ni Zal ni nam dvélve zeS Ta ari an


58

da re ca Tu wi nab We Ta ar se ba Ta uzeS Ta e si sa sa me bi sa Ta dam ya re bul ari an“

[iq ve, gv. 63].

es imis ga mo, rom ga nag rZobs fsev do-di o ni se – mi sa gan aqvT ar si da

RvTa eb ri vi ar sic uda res Ta So ris TviT yve la ze cud („uda res Ta uda re si“)

ar sebebs da uka nas knel Ta So ris uka nas kne lebs.

sa in te re soa, rom traq tat Si – sa me bis sa kiT xis gan xil vas fsev do-di o-

ni se iw yebs im Ta viT, rom lis sa Ta u ric aris „saR mrTo nis lis Se sa xeb“ („vi-

Tar med raé ars saR mrToé nis li“). da saw yis Si ve fsev do-di o ni se mi mar Tavs

sa me bas – RmerTs, ro gorc umaR les ar se bas, umaR les er Tsa da umaR les

si ke Tes, ro gorc qris ti an Ta RvTa eb ri vad brZen ze dam xe vels da a.S. [iq ve,

gv. 224].

are o pa gi ti kis am ad gi li dan cxa di xde ba aR niS nu li sa kiT xis Se fa se bi sas

a. lo se vis Tval saz ri sis mar Te bu lo ba, ker Zod: aq sa me ba war mod gen lia ga-

nu yof lad, ro gorc umaR le si ar se ba, umaR le si Rmer Ti da umaR le si si ke-

Te, ra ze dac mi u Ti Tebs a. lo se vi da ra sac win ga dad gmul na bi jad mi iC nevs

ka pa do ki e li ma me bis RvTis met yve le bas Tan Se da re biT, sa dac cxa dad ar Cans

sa mi ipos ta sis ze ar se bi To ba da ze Se mec ne ba do ba [9, gv. 58].

fsev do-di o ni se ama ve traq tat Si sa ub robs Rmer Tze, rom lis Se sa xeb da-

de bi Ti RvTis met yu ve le ba gve ub ne ba, ker Zod: igi aris RvTa eb ri vi da ke Ti-

li bu ne bis, aris er Ti, ro gorc sa mi („er Tar se ba sa mi“), igi iwo de ba ma mad

da Zed, us xe u lo da ga nu yo fe lia da a.S. [3, gv. 226]. aqac cxa dad Cans, rom

fsev do-di o ni ses Tan sa me ba er Tia, umaR le si ar se ba da umaR le si si ek Tea;

sak ma ri sia are o pa gi ti kis es ad gi li Se va da roT gri gol na zi an ze lis Tval-

saz riss aR niS nul sa kiT xSi da cxa dad da vi na xavT gan sxva ve bas maT So ris,

ro mel ze dac mi u Ti Tebs a. lo se vi.

aR niS nu li traq ta tis da sas ruls fsev do-di o ni ses Tan, ro gorc amas a.

lo se vi aR niS navs, sru li ad ze i mobs apo fa tiz mi – Rmer Tis ab so lu tu ri ne-

ga cia [9, gv. 58]. fsev do-di o ni ses es sru li apo fa tiz mi er Ti mxriv wi nam-

de ba re naS rom Si ga mo ye ne bu lia Rmer Tis ab so lu tu ri ne ga ci is gan xil vi sas,

me o re mxriv ki – sa me bis sa kiT xSi, ker Zod, swo red am gva ri ab so lu tu ri ne ga-

ci iT, sru li apo fa tiz miT are o pa gi tu li moZ Rvre bis Rmer Ti-sa me ba gan xva-

ve ba ka pa do ki el Ta, Cven Sem Txve va Si gri gol na zi an ze lis Rmer Ti-sa me bis gan.

3. eTi kis sa kiT xe bigri gol na zi an ze lis sit yveb Si gvxde ba sa ub re bi si ke Tis Se sa xeb. Tum ca,

am sit yveb Si igi uf ro praq ti kul-re li gi u ri Car Co e biT ifar gle ba da sa-

kiTxs ar ixi lavs on to lo gi u ri kuT xiT, Tun dac, ro gorc es ba si li di dis

msof lmxed ve lo ba Sia.

si ke Tes Tan da kav Si re bu li sa kiT xe bi upi ra te sad gan xi lu lia 25-e sit-

yva Si, rom lis da saw yis Si na zi an ze li sa qeb sit yvebs ar iSu rebs WeS ma ri ti

fi lo so fi i sad mi da gan sjis sag nad ix dis ke Til So bi le bis cne bas. aR niS-

navs, rom mas mxed ve lo ba Si aqvs ara brbos ga ge bu li ke Til So bi le ba. Sors

Cven gan da fi lo so fi is gan ise Ti ke Til So bi le ba, ro me lic sa Ta ves iRebs

zRap reb sa da yo yo Co ba Si. pi ri qiT, ag rZe lebs na zi an ze li da mas mxed ve lo-

ba Si aqvs ke Til So bi le ba, rom lis gan mas xva ve be li niS ne bia: RvTis mo sa vo ba,

mixeil maxaraZe

59

ke Ti li zne o ba da mis wra fe ba pir ve li si ke Tis ken – Cve ni saw yi sis ken [7,

me-20 sit yva].

gri gol na zi an ze li fu fu ne bas, sim did re sa da Zle va mo si le bas did bo-

ro te bad Tvlis da maT uar sa yo fad mi iC nevs, rad ga nac fu fu ne ba pir ve li

bo ro te ba Ta ga nia, sim did re – si Ra ri bes ga na pi ro bebs, xo lo Zle va mo si le ba

sxva Ta uZ lu re bas [iq ve, 25-e sit yva].

am kon teq stSi gri gol na zi an ze li da de bi Tad mo ix se ni ebs fi lo so fi as,

ro me lic To kavs emo ci ebs da gmobs sxe u leb rivs, eb rZvis xi luls da bu neb-

ri vi Za le bis yve la me di du ro bas, yve la TviT ne bo bas, ro me lic ma ra di u lis

wi na aR mde gaa mi mar Tu li.

am gza ze Sem dga ri fi lo so fia sa Wi rod ar Tvlis gan sa jos Tu ro me li

sib rZne air Ci os: ga re ga ni, ro me lic WeS ma ri te bis aC rdi lia Tu ga reg nu lad

Sem gu eb lu ri, mag ram Si na ga nad amaR le bu li da Rmer Tis ken mi ma va li [iq ve].

gri gol na zi an ze li fi lo so fi i sa da fi lo so fo se bi sad mi gan sxva ve bul

da mo ki de bu le bas am JRav nebs da es su lac ar mi u Ti Tebs mi si msof lmxed ve-

lo bis ara Tan mim dev ru lo ba ze am sa kiT xSi. igi am gva ri Se fa se bi sas sxva das-

xva sko lis fi lo so fo sebs gu lis xmobs. mis Tvis mi sa Re bia ki ni ko se bis po zi-

cia, mi u Re be lia pla to ni, na wi lob riv mi sa Re bia ne op la to ni ko se bi da a.S.

he ro ni, gri gol na zi an ze lis az riT, ir Cevs maT gzas (Si na ga nad amaR le-

bu li da Rmer Tis ken mi ma va li) da su lac ar uwevs an ga riSs ber Zen fi lo so-

fo sebs, rom le bic did yu rad Re bas uT mob dnen sit yvis si la ma zes. mis Tvis

upir ve le si aris is, „ga i gos, Cve ni gze bi dan ro me lia upir ve le si da sa sar-

geb lo, ro gorc mis Tvis, ise ne bis mi e ri qris ti a nis Tvis, rad ga nac is su lis

niS nad yve la ze sru lad da brZnu lad Tvli da imas, rom yo vel gvar saq me Si,

ker Zo Si mo ce mu li iyos zo ga di; imi tom, rom yo vel Cven Ta gans yo fi e re ba

mo ce mu li aqvs ara mxo lod Ta vis Ta vis Tvis, ara med sxve bis Tvi sac, rom-

le bic mi si bu ne bi sa ni ari an da ga Ce ni li ari an er Ti Se moq me dis mi er er Ti

miz nis Tvis“ [iq ve].

gri goln na zi an ze li exe ba saT no e bis sa kiTxs da sa ub robs ta Zar Si mi sas-

vlel gza ze. mi si aR niS vniT, ar se bobs cxov re bi sa da ar Ce va nis sxva das xva

sa xe da maT gan ro me li me Tu em sa xu re ba rwme nas da ra tom vu wo debT Cven

maT gzebs. kiT xva ase Tia – yve lam am gza ze un da vi a roT Tu ro me li me maT-

gan ze? ram de ni me gza Se iZ le ba ar se bob des an ki dev upi ra te so ba ro mel

gzas un da mi e ni Wos?

gri gol na zi an ze li svams kiT xvas – ra igu lis xme ba sit yva Si, rom lis

Ta nax ma dac gza er Tia da amas Tan, viw ro? aq igu lis xme ba, saT no e bas Tan mi-

mar Te ba, rad ga nac is aris er Ti, Tum ca mra val sa xe e bad iyo fa. viw roa im

ga ge biT, rom bev ris Tvis ga u va lia. ker Zod im mra val ric xo va ni mo wi na aR-

mde ge TaT vis, yve la imaT Tvis, vinc bi wi e re bis gziT da dis. es er Ta der Ti

– saT no e bis gza aris mar Te bu li, ro me lic ta Zar Tan mig viy vans da aq imow-

mebs pav le mo ci quls – „yve la ga na mo ci qu lia? yve la ga na wi nas war met yve-

lia? da a.S.“ (I ko rin Tel Ta, 12:29) [iq ve, 27-e sit yva].

gri gol na zi an ze lis es az ri ase un da ga vi goT: aris sa kiT xe bi, rom le bic

pir da pir un da mi vi RoT da gan sjas ar eq vem de ba re ba. Cven Sem Txve va Si es

exe ba saT no e bis gzas, ro me lic er Ta der Tia da taZ ris ken miv ya varT.


60

sa in te re so az ri aqvs ga moT qmu li gri gol na zi an zels gan de gi lo ba ze.

igi aR niS navs, rom sa ku Ta ri Tva liT hyavs na na xi udab no Si mcxov re bi gan-

de gi le bi. Ta vis Ta vad es mov le na ma Ra li ran gis da mniS vne lo va nia da aRe-

ma te ba ada mi a nur Za lebs. mag ram amas Tan, es mov le na Ca ke ti lo biT xa si aT de-

ba da mok le bu lia siy va ru lis Tvi se bebs – gul Ri a o ba sa da Sem wynar blo bas

[iq ve]. siy va ru li ki, ro gorc cno bi lia iyo da aris er Ti-er Ti pir ve li

saT no e ba Ta ga ni. amas Tan, na zi an ze lis az riT, gan de gi lo ba saq mes Tan da So-

re bu li cxov re baa, rom lis Se mow me ba da sxva sa xis cxov re bas Tan Se da re ba

Se uZ le be lia.

Se iZ le ba iT qva, rom gri gol na zi an ze lis Tvis mi u Re be lia as ke tiz mi da

gan de gi lo ba. sa ma gi e rod, igi aqebs sa zo ga do eb riv cxov re bas, ro ca ada mi-

a ne bi er Tma neTs uax lov de ni an, em sa xu re bi an saT no e bas da av rce le ben amas

sxveb ze, ax los mi di an RvTis sax lis mSe neb lo bas Tan da Cve ni gva ri (adam Ta

mod gma), mas Sem deg, rac cod veb Si Ca var dniT da kar ga Ta vi si si ke Te, Cven Tan

Se er Te biT da Cven da mi mo mar TviT, kvlav gvev edre ba [iq ve].

aq Se iZ le ba vi sa ub roT gri gol na zi an ze lis Tval saz ri sis si ax lo ve ze

plo ti nes fi lo so fi as Tan, er Ti mxriv da, sa kuT riv, na zi an ze lis Tval-

saz ri si dan are o pa gi tu li moZ Rvre bis mom di na re o ba ze. ro gorc cno bi lia,

plo ti ne da fsev do-di o ni se Sors iy vnen as ke tiz mis gan da ma Ti msof lmxed-

ve lo ba am mi mar Te biT fi lo so fi ur-in te leq tu a lu ri xa si a Tis iyo, rad ga-

nac ro gorc plo ti ne, ise fsev do-di o ni se RvTis mis ti ku ri Wvre tis gza ze,

uar yof dnen as ke tizms.

dRe van de li ga da sa xe di dan yu rad Re bas im sa xu rebs gri gol na zi an ze lis

is Tval saz ri si, rom lis Ta nax ma dac, Tu ki yve la sa Ri go ne bis mqo ne da ka ve-

bu li iq ne bo da lo gi kiT, ge o met ri iT, as tro no mi iT da ar iq ne bo da saT no e-

ba, es ara vi Tar si ke Tes ar mo i tan da. ma Sin yvel gan da yve la fer Si au ci leb-

lo biT da i sad gu reb da uwes ri go ba da dab ne u lo ba [iq ve].

aq sa yu rad Re bo aris is, rom IV sa u ku nis RvTis met yve li (gri gol na zi an-

ze li) fiq robs, rom mxo lod as tro no mi is, ge o met ri i sa da lo gi kis Ses wav-

liT saq mes ar eS ve le ba, Tu ki saT no e ba (e.i. zne o ba) ugu le bel yo fi li iq-

ne ba. es Se xe du le ba ex ma u re ba Ta na med ro ve o bas da mas Si, gar kve u li az riT,

Se iZ le ba an tis ci en cis tu ri Tval saz ri sis Ca na sa xi da vi na xoT.

eTi kis sa kiT xebs gri gol na zi an ze lis Se moq me de ba Si mniS vne lo va ni ad gi-

li uka via. mag ram am sa kiT xSi ra i me si ax lo ve, an ti kur ne op la to niz mTan da

qris ti a nul ne op la to niz mTan (fsev do-pdi o ni se are o pa ge li) ar Se i niS ne ba.

das kvnis sa xiT Se iZ le ba iT qvas, rom ka pa do ki el ma ma Ta gan are o pa gi tu-

li moZ Rvre bas yve la ze nak le bi Se xe ba aqvs gri gol na zi an ze lis Se xe du le-

beb Tan, Tum ca zo gi erT sa kiT xeb Si (Rmer Tze moZ Rvre ba, Rmer Tis wvdo ma,

sa me bis Se sa xeb) Se iZ le ba amo vi kiT xoT are o pa gi tu li moZ Rvre bis mxri dan

gri gol na zi an ze lis msof lmxed ve lo bis gan vi Ta re ba spe ku la tu ri Tval-

saz ri siT.

mixeil maxaraZe

61


1. gri gol na zi an ze lis Txzu le ba Ta Sem cvel qar Tul xel na wer Ta aR we-

ri lo ba. xel na we re bi aR we ra, Se sa va li da sa Zi e be li da er To Ta mar

bre ga Zem. Tbi li si, 1988

2. k. ke ke li Ze. Zve li qar Tu li li te ra tu ris is to ria. Tb., 1980, I t.

3. pet re ibe ri e li (fsev do-di o ni se are o pa ge li) Sro me bi. ga mos ca, ga mok-

vle va da leq si ko ni da er To sam son enu qaS vil ma. Tbi li si, 1961

4. qris ti a nu li ek le si is is to ria. Se ad gi na gvan ca kop la ta Zem. me oT xe

ga mo ce ma. Tbi li si, 2010

5. s. ya ux CiS vi li. bi zan ti u ri li te ra tu ris is to ria. Tb., 1973, III t.

6. Sua sa u ku ne e bis fi lo so fi is is to ri is prob le me bi. Tbi li si 1981, I

na wi li.

7. Григорий Богослов. Собрание творений в 2-х томах. Мн., Харвест, М., АСТ, 2000, 28-e sityva.

8. Э. Жильсон. Философия средние века. М., 2004.9. А. Лосев. История античной эстетики. М., 1992, книга I.10. Г. Майоров. Формирование средневековой философии. М., 1979.11. Плотин. Эннеады. „Вера и Разум“, Харъков, 1998, V энеада, книга 5, §8,9.12. Г. Флоровскии. Сввятой Григорий Богослов

http://antology.rchgi.spb.ru/Gregory_ofNazianzus/research_1.htm.

Mikheil Makharadze

Theory of Gregory of Nazianzus and the Areopagitical Doctrine

Summary

Gregory of Nazianzus (329-390) occupies a special place among the theologians of the middle Ages. His multi-aspect activities are studied well enough though many aspects and issues need further analysis. Relation of the Areopagitical doctrine to the heritage of Gregory of Nazianzus is among these issues.

When certain crucial issues (theory of God, problem of Trinity, ethical problems, etc.) in theories of Gregory of Nazianzus and Pseudo-Dionysius the Areopagite are discussed, it becomes clear that there are certain points, which draw these thinkers close to each other, and there are issues, which draw them apart.

The foundations of diff erences between the world outlooks of Gregory of Nazianzus and Pseudo-Dionysius the Areopagite, relation of the world outlooks of these two thinkers to Neo-Platonism and other philosophical systems are shown in the work.


anastasia zaqariaZe

pasuxismgeblobis fenomeni

pa su xis mgeb lo bis zo gad cne ba Si er Tma ne Ti sa gan saz ri su lad gan sxva ve-

bu li mra va li as peq tis, sak vle vi sag nis ga mo yo fa Se iZ le ba. pir vel rig Si,

sa in te re soa, ro mel ma mec ni e re beb ma un da ik vli os pa su xis mgeb lo bis fe no-

me ni da ram de nad aq tu a lu ria am Te ma ze mu Sa o ba sa er Ta So ri so, Tu qar Tul

in te leq tu a lur siv rce Si.

„pa su xis mgeb lo bis“ cne ba Si Se saZ le be lia sxva das xva aspeqtis Tematizeba.

pa su xis mgeb lo ba sak ma od rTu li, mra va li a ru si a ni da mra val pla ni a ni fe-

no me nia. am de nad mi si kvle va mra va li dar gis far gleb Si Se iZ le ba mox des.

mi si gar kve u li as peq te bis gax sna iu ris te bi sa da sa mar Tal dam cav Ta, Te o-

lo ge bi sa da so ci o lo ge bis saq mea, Se iZ le ba fsi qo lo ge bi sac. sxva das xva

as peq te bi Se saZ le be lia ga naT le bis mec ni e re beb mac ik vli on. mag ram Zi ri-

Ta dad da upir ve le sad es fe no me ni tra di ci u lad iyo da dRe sac rCe ba

fi lo so fo se bis, uf ro zus tad eTi ko se bis, gan xil vis sa ga nad. rac Se e xe ba

pa su xis mgeb lo bis Te mis aq tu a lo bas Ta na med ro ve in te leq tu a lur siv rce-

Si, sak ma ri sia mi vu Ti ToT ame ri ke li fi lo so fo se bis mark bo u ven si, jo el

fe in ber gi, me ri on sma i li, di di fran gi pos tmo der nis ti fi lo so fo si pol

ri ke ris naS ro me bi (ix. Bo vens, Mark The Qu est for Res pon si bi lity: Acco un ta bi lity and Ci ti zen ship in Com plex Orga ni za ti ons, Cam brid ge Uni ver sity Press, Cam brid ge 1998.Fe in-berg, Jo el Do ing and De ser ving: Essays in the The ory of Res pon si bi lity, Prin ce ton Uni ver-sity Press, Prin ce ton 1970.Ri co e ur, Pa ul “The con cept of res pon si bi lity: an es say in se man tic anal ysis“ Uni ver sity of Chi ca go Press, Chi ca go 1992 .Smi ley, Ma ri on Mo ral Res pon si bi lity and the Bo un da ri es of Com mu nity: Po wer and Acco un ta bi lity from a Prag ma tic Po int of Vi ew, Uni ver sity of Chi ca go Press, Chi ca go 1992)

rac Se e xe ba qar Tul sa mec ni e ro siv rces, aq nam dvi lad ver da vik vex niT

di di miR we ve biT. mag ram gar kve u li na bi je bi uTo od ga da id ga, ro mel zec

qve moT uf ro daw vri le biT mo gax se nebT. aq ki mok led vit yvi, rom Ta na med-

ro ve swra fad cva le bad ga re mo Si ada mi a nis pa su xis mgeb lo ba Ta Te o ri u li

da praq ti ku li as peq tiT kvle va qar Tu li sa mec ni e ro siv rcis Tvis axal

per speq ti vebs gaS lis. vgu lis xmob pa su xis mgeb lo ba Ta mTel wye bas ada mi-

a nis moR va we o bis sxva das xva sfe ro eb Si, in sti tu ci o na lur da in di vi du a-

lur pa su xis mgeb lo ba Ta ana lizs si coc xlis, bu ne bis da so ci a lu ri ga re mos

mi marT. gan sa kuT re biT sa Su ria pa su xis mgeb lo bis fe no me nis kon cep tu a lu-

ri sa fuZ vle bis Ses wav la, sa mo qa la qo om ga mov li li, eT no kon fliq te bis,

po li ti ku ri, so ci a lu ri da eko no mi ku ri Zvre bis da mud mi vad cvlad pro-

ces Si myo f sivrceSi, pa su xis mgeb lo bis fun qci o ni re bis Ta vi se bu re ba Ta ga-

mok vle va.

pa su xis mgeb lo bis cne ba sul uf ro did rols Ta ma Sobs Ta na med ro ve az-

rov ne ba Si? ra aris amis mi ze zi?

me sa me aTas wle u lis mij na ze ka cob ri o ba aR moC nda axa li ga mow ve ve bis

wi na Se, ga i zar da si coc xlis TviT mos po bis saf rTxe. ato mu ri ka tas tro fis

63pasuxismgeblobis fenomeni

saf rTxes da e ma ta ga ci le biT uf ro ma Ra li re gis tris, „Se niR bu li“saf-

rTxe e bi:ada mi a nis si coc xlis in dus tri ad qce vis saf rTxe; axa li, ma nam de

uc no bi ti pis kon fliq te bi, rom le bic sul uf ro iRe ben ci vi li za ci u ri

ome bis sa xes, so ci u mis po la ri za cia da mar ke ti za cia , eko lo gi u ri ka tas-

tro fe bi sa da glo ba lu ri daT bo bis saf rTxe, ge nu rad mo di fi ci re bu li

sak ve bis mrav lfe rov ne ba da mas Tan da kav Si re bu li ax li no zo lo gi e bis ga-

Ce na, in dus tri is are a lis sul uf ro ga far To ve ba au ci le be li sa si coc xlo

siv rcis Sem ci re bis xar jze; cxo vel Ta mra va li sa xe o ba gaq ro e ba, zo gi maT-

ga nis ga da Se ne ba xde ba ise, rom ada mi a ni verc ki as wrebs maT gac no bas. ga-

re mos da bin Zu re bis mas Sta be bis prog no zi re ba praq ti ku lad Se uZ le be lia.

ga re mo iq ca swra fad cva le ba di. yve la sfe ro Si swra fad Zvel de ba yve la

sa xis in for ma cia da mo de li, ma le al baT ada mi a nic moZ ve le bul mo de lad

iq ce va.

da iw yo si tu a ci i dan ga mo sa va li gze bis Zi e ba. am gva rad war mo iS va pa-

su xis mgeb lo bis axa li gan zo mi le ba. pa su xis mgeb lo ba sul uf ro iq ce va im

Rer Zad, ro mel zec ka cob ri o bam un da ga na xor ci e los Se mob ru ne ba. Se iZ le ba

iT qvas, rom msof li o Si uk ve praq ti ku lad mim di na re obs pa su xis mgeb lo bis

zrdis pro ce si. mo diT ga vix se noT yve la saT vis cno bi li am ba vi, ro me lic

Cve ni az ris ilus tra ci ad ga mod ge ba.

arc Tu ise di di xnis win, msof li os yu rad Re bis cen trSi mo eq ca, did

bri ta neT Si sam kur na lod myo fi, Ci les yo fi li diq ta to ris au gus to pi-

no Ce tis es pa neT Si eq stra di ci is sa kiT xi. ra sa xis pa su xis mgeb lo ba un da

da kis re bo da Rrmad mo xuc da mZi me se niT da a va de bul ge ne rals mi si 18

wli a ni mmar Tve lo bis pe ri od ze? am kiT xva ze ga ce mu li pa su xe bi ar iyo er-

Tgva ro va ni; pi no Ce tis sa sa mar Tlo pro ce si faq ti u rad Ta na med ro ve sam ya-

ro Si pa su xis mgeb lo bis fe no me nis ana li zis pro ce sad ga da iq ca.

igi ve Se iZ le ba iT qvas mra val gax ma u re bul faq tze, ro mel nic kon fliq-

tebs, te ro rizms, eko lo gi u ri, so ci a lu ri, an Tro po lo gi u ri, Tu bi o e Ti-

ku ri sa kiT xe bis mog va re bas ukav Sir de ba.

fi lo so fi is is to ri a Si pa su xis mgeb lo bis idea da kav Si re bu lia Ta vi suf-

le bis(ne bis Ta vi suf le ba, ga daw yve ti le bis mi Re bis, moq me de ba Ta da qce vis

Ta vi suf le ba), da na Sa u li sa da da na Sa u lad Se rac xa di moq me de bis Te meb Tan.

kla si kur fi lo so fi a Si pa su xis mgeb lo ba mxo lod am kon teq steb Si ga ni xi-

le ba, da ume tes Sem Txve veb Si ter mi no lo gi u ra dac araa ga for me bu li.

pa su xis mgeb lo bis ga ge ba da mo ki de bu lia ima ze, Tu ro gor gves mis Ta vi-

suf le ba. ma ga li Tad de ter mi niz mSi pa su xis mgeb lo bis Se saZ leb lo bac ki ga-

mo ric xu lia(mag.ix. b. ski ne ris bi he vi o riz mi). Ta vi suf le ba pa su xis mgeb lo-

bis er Ter Ti pi ro baa, pa su xis mgeb lo ba-Ta vi suf le bis er Ter Ti ga mov le naa,

ker Zod ro gorc av to no mi i sa. ada mi a ni aqvs uf le ba mi i Ros ga daw yve ti le ba

da mo iq ces sa ku Ta ri Se xe du le be bi sa da sur vi le bis Se sa ba mi sad, mag ram igi

val de bu lia pa su xi agos qce vis Se de geb ze, xo lo sa ku Ta ri ga daw yve ti le-

be bis Se de ge biT ga mow ve u li ne ga ti u ri re zul ta te bi saT vis sxva ar un da

da a da na Sa u los. ga ix se neT, rom ama ze mi u Ti Tebs aris to te lec.mi u xe da vad

imi sa, rom aris to te les Tan ver vi pov niT spe ci a lur ter mins „pa su xis mgeb-

lo ba“, igi sak ma od sru lad xsnis pa su xis mgeb lo bis fe no me no lo gi as. ada mi-

ans, aris to te les mi xed viT, xe le wi fe ba Ca i di nos ro gorc amaR le bu li, ise

64 anastasia zaqariaZe

sa mar cxvi no saq ci e li; mas zea da mo ki de bu li ra xa si a Tis qce vas air Cevs ras

mo i moq me debs,Se sa ba mi sad mas an sji an, an xot bas as xa ven imis mi xed viT Tu

ro gor mo iq ce va.

pa su xis mgeb lo ba va ra u dobs ada mi a nis in for mi re bu lo bas qce vis pi ro-

beb sa da im moT xov neb ze, ro me lic mas wa e ye ne ba. mag ram uco din ro bac, ra zec

ase ve mi u Ti Tebs aris to te le, Se saZ le be lia mas bra le u lo ba Si Ca eT va los.

Ta na med ro ve ame ri ke li fi lo so fo si jon ro ul zi ex mi a ne ba aris to te les

da mi aC nia, rom das ja, ro me lic Tan un da sdev des moT xov ne bis dar Rve vas

ar aris mi sa ge be li, igi war mo ad gens san qci as, ro me lic uz run vel yofs uf-

le be bi sa da mo va le o be bis ba lanss.

ada mi a nis Ta vi suf le bis saw ya vi mi si pa su xis mgeb lo bis sa zo miT das tur-

de ba. rac uf ro me tad iz rde ba im ada mi an Ta wre, vis wi na Sec da vis Tvi sac

Tvlis pa su xis mgeb lad Tavs sa ku Ta ri Ta vi suf le bi saT vis ada mi a ni, miT uf-

ro me tad scil de ba igi sa ku Ta ri ar se bo bis pi ro bi To bis, Tu na wi lob ri vo-

bis viw ro saz Rvrebs. po ten ci u rad ada mi a nis pa su xis mgeb lo ba usaz Rvroa.

qris ti a no ba Si qris tes sa xiT mi si uni ver sa lu ri mas Sta bia da sa xu li.beq-

sis ten ci a liz mSi igi „mTels ka cob ri o ba ze vrcel de ba“ (J.-p. sar tri); moq-

me debs ra gar kve u li sa xis qce viT, ada mi a ni ir Cevs sa ku Tar Tav Si ada mi ans,

ro me lic is wraf vis bo lom de aRas ru los da kis re bu li mo va le o ba, an ga-

mov lin des ro gorc sru li ad Ta vi su fa li ada mi a ni.

ne op ro tes tan tul Te o lo gi a Si aq cen ti keT de ba pa su xis mgeb lo bis es-

qa to lo gi ur as peq tze; v. hu be ris mi xed viT, ada mi a ni pa su xim ge be lia ara o-

den sa ku Ta ri Ta vis, gar Se mo myof Ta da mTe li ka cob ri o bis wi na Se, ara med

Rmer Tis-mi si es qa to lo gi u ri ne bis wi na Sec; da esaa mTa va ri. ada mi a ni cxov-

re bis pa su xis mgeb li a ni we sis da fuZ ne biT, sa so ebs Rmer Tis mow ya le bas da

elis mis su fe viT mos vlas.

in di vi du a lis tu ri kon cep ci e bis mi xed viT ada mi a ni upir ve les yov li-

sa pa su xis mge be lia sa ku Ta ri Ta vis mi marT. igi uni ka lu ria, ga uc xo e bu lia

sxve bi sa gan, Ta vi su fa lia ga re ga ni gav le ne bi sa gan.

so ci a lur fi lo so fi a Si (erih from Tan) ada mi a ni pa su xis mge be lia mxo-

lod sa ku Ta ri sin di sis wi na Se, ro me lic ori en ti re bu lia ro gorc sa ku Tar,

ise sa zo ga do e bis ke Til dRe o ba ze; sxva Ta in te re se bis dac va ada mi a nis bu-

neb ri vi mis wra fe baa. ada mi a nis az ri da grZno ba ga na pi ro be ben mis qce vas.

ada mi a ni ata rebs pa su xis mgeb lo bas sa ku Ta ri pi rov ne bis su li e ri da qcev-

Ti mxa re e bis er Ti a no ba ze. Ta na med ro ve ada mi ans, fro mis mi xed viT, am Zi-

mebs pa su xis mgeb lo ba da igi cdi lobs Ta vi aa ri dos mas. fro mi ga mo yofs

me qa niz mebs, rom leb sac so ci a lur do ne ze aci le ben ada mi ans Ta vi suf le bas,

ro me lic ase ve mZi me tvir Tia, da mis Tan mdev pa su xis mgeb lo bas. esaa to ta-

li ta ru li re Ji mi, rom lis dro sac mmar Tvel be lads, „Zli er pi rov ne bas“

sa ku Tar Tav ze aqvs aRe bu li pa su xis mgeb lo ba saz ga do e bi sa da mi si wev re-

bis mi marT da“av to ma ti zi re bu li kon for miz mi“ro de sac xde ba sxvi si az re-

bis(mas me dia da sxv.) arak ri ti ku li mi Re ba, sa zo ga do eb ri vi az ris sa ku Tar

az rad qce va.

qce vis su bi eq ti dan ga mom di na re ga nas xva ve ben– in di vi du a lur da jgu-

fur, ko leq ti ur pa su xis mgeb lo bas.


xo lo mi ye ne bu li san qci e bis ro go ro bi dan ga mom di na re ga nas xva ve ben mo-

ra lur, po li ti kur, so ci a lur, iu ri di ul, da a.S. pa su xis mgeb lo bebs.

ma ga li Tad avi RoT so ci a lu ri pa su xis mgeb lo ba. igi ar se bobs im gvar vi-

Ta re ba Si, sa dac so ci a lur agents/su bi eqts gac no bi e re bu li aqvs so ci a-

lu ri moT xov ne bis au ci leb lo ba, mo qa la qe ob ri vi mo va le o be bi, so ci a lu ri

amo ca ne bi, nor me bis da Ri re bu le be bi. mas ase ve sru lad es mis, Tu ra Se-

de ge bi moh yve ba mis qce vebs gar kve u li so ci a lu ri jgu fe bi sa da pi rov ne-

be bi saT vis. ar se bobs cne ba „kon sti tu ci u ri pa su xis mgeb lo ba“ – esaa so ci-

a lu ri pa su xis mgeb lo bis sa xe o bas da gu lis xmobs kon kre tu lad mo qa la qis,

ro gorc so ci a lu ri pi ris mi er mo qa la qe ob ri vi mo va le o be bis aR sru le bas.

rac Se e xe ba iu ri di u li pa su xis mgeb lo bas, mkiT xve li saT vis al baT sa in-

te re so iq ne ba rom, ter mi ni“pa su xis mgeb lo ba“ pir ve lad iu ri di ul dis kur-

sSi al fred ben ma Se mo i ta na, mi si mxo lod er Ta der Ti, „das ja do ba-is“ (pu-nis ha bi lity), as peq tis gaT va lis wi ne biT. es as peq ti gu lis xmobs pa su xis-ge bas

sa ka non mdeb lo nor me biT na gu lis xme vi val de bu le be bis dar Rve vi saT vis. am

ti pis sa mar Tleb riv ur Ti er Tmi mar Te ba Si ori ve mxa re val de bu lia pa su xi

agos sa ku Tar qce veb ze sa pi ris pi ro mxa ris, sa xel mwi fos,Tu sa zo ga do e bis

wi na Se. mag ram pa su xis mgeb lo bis fe no me ni xom ga ci le biT met as peqts mo i-

cavs, esaa; .pa su xis ge bis da we se bu lo ba (li a bi lity), pa su xis ge bi su na ri a no ba (an-swe ra bi lity),go niv ru lo ba, (re a so na bi lity), gar kve u lo ba, gan saz Rvru lo ba (pre ci-si on), daq vem de ba re ba, Se pi ro be ba (de pen da bi lity). sxva Ta So ris Ta na med ro ve

sa mar Tlis Te o ri eb Si iu ri di u li pa su xis mgeb lo bis ori – po zi ti u ri da

ne ga ti u ri sa xe o bas ga nar Ce ven. po zi tu ri pa su xis mgeb lo ba wa mo i So ba sa zo-

ga do e bi saT vis da de bi Ti, sa sar geb lo fun qci e bis Ses ru le bis afuZ vel ze da

re a liz de ba re gu la tu ri sa mar Tleb riv-uf leb ri vi ur Ti er To biT, ne ga ti-

u ri-ukav Sir de ba ka no nis dar Rve vas, ro mel sac Se sa ba mi si san qci e bi moy ve ba.

iu ri di ul pa su xis mgeb lo bas Ta vi si spe ci fi ku ri prin ci pe bi, miz ne bi da

fun qci e bi aqvs. iu ri di u li pa su xis mgeb lo ba mo na wi le o bas iRebs sa zo ga-

do eb ri vi wes ri gi sa da ar se bu li sa xel mwi fo eb ri vi mmar Tve lo bis dac vi Ti

fun qci is re a li za ci a Si. am mi mar Te biT igi xa si aT de ba pre ven ci u li, kom-

pen sa ci u ri, re gu la ci u ri, aR mzrde lo bi Ti, fun qci e biT. iu ri di u li pa su-

xis mgeb lo ba xel mZRva ne lobs ise Ti prin ci pe biT, ro go ri caa: ka no ni e re ba,

sa mar Tli a no ba, san qci a Ta in di vi du a li za cia, mi zan da sa xu le ba, hu ma nu ro ba

da sxv.

iu ri di u li pa su xis mgeb lo bis sa xe e bia ad mi nis tra ci u li, dis cip li na u-

li, ma te ri a lu ri, mo qa la qe ob riv-sa mar Tleb ri vi da sa er Ta So ri so-sa mar-

Tleb ri vi, sis xlis sa mar Tlis pa su xis mgeb lo ba; sub sti tu ci u ri pa su xis-

mgeb lo bac sa mar Ta lis cne baa, am ti pis pa su xis mgeb lo ba gu lis xmobs, im gvar

vi Ta re bas, ro de sac pa su xis mgeb lo ba ekis re ba ara uSu a lod dam na Sa ves,

ara med pirs, ro me lic sa ku Tar Tav ze iRebs bra le u lo bas.

ar se bobs e.w. sta tu siT gan pi ro be bu li,ro gorc bu neb ri vi, ise kon traq-

tu li pa su xis mgeb lo be bi, pir vel Sem Tve va Si sta tu si an bu neb ri va daa mo-

po ve bu li, an Sem Txve viT, ase Tia ma ga li Tad, mSob lis sta tu si, sxva Sem Txve-

va Si saq me gvaqvs so ci a lur sta tus Tan, ro me lic gac no bi e re bu lad aris

mi Re bul-mo po ve bu li, am gva ria ad mi nis tra ci ul-Ta nam de bob ri vi pi ris sta-


66

tu si, ki dev ar se bobs far Tod gav rce le bu li, xel Sek ru le biT gan pi ro be bu-

li sta tu si, ase Tia da qi ra ve bu li mo xe les sta tu si.

pir vel Sem Tve va Si bu neb ri vi sta tu siT gan pi ro be bu li pa su xis mgeb lo-

ba ada mi a nis mi er mo i az re ba, ro gorc da niS nu le ba, Se Tan xme biT gan pi ro be-

bu li pa su xis mgeb lo ba-ro gorc val de bu le ba. ro me lic Ta vis mxriv Se saZ-

le be lia or gva ri iyos: a)kor po ra ti u li, jgu fu ri,sam sa xu reb ri vi, an sxva

lo ka lu ri mo va le o be biT gan pi ro be bu li, ro me lic Ta vi si ar siT an ga riS-

val de bu le bas uax lov de ba . b) pi rov ne bis mi er da mo u ki deb lad mi Re bu li

pi ra di da uni ver sa li ze bu li mo va le o bis sa xiT, mag ram am Sem Txve va Sic

sa xe zea pa su xis mgeb lo bis is gan zo mi le ba, ro me lic fiq sir de ba mo da lo biT

„pa su xis mgeb lo ba mi marT“, gan sxva ve biT mo da lo bi sa“pa su xis mgeb lo ba Tvis“

ki dev er Ti de ta li, ro me lic ar min da, rom ga mom rCes: eko lo gi u ri az-

rov ne bis da ba de bam da Se sa ba mi sad eko moZ ra o bis gaZ li e re bam iu ri di ul

dis kur sSi, pa su xis mgeb lo bis axa li sa xis ga Ce nis au ci leb lo ba war moS va-

pa su xis mgeb lo ba eko lo gi u ri ka non mdeb lo bis dar Rve vi saT vis.

pa su xis mgeb lo bisa da val de bu le bis cnebaTa ni ve li re ba Sec do ma iq ne ba.

am cne ba Ta gan sxva ve ba em ya re ba Se mob ru ne ba eTi kur az rov ne ba Si. me o ce sa-

u ku nis pir ve li na xev ri ada a mi a nis uf le ba Ta da mo va le o ba Ta eTi kis xa na

iyo. 60-ia ni wle bi dan da iw yo Tan da Ta no bi Ti ga das vla eTi kis axal etap ze.

mas Ce mi az riT, Se iZ le ba pa su xis mgeb lo bis era ewo dos.

qar Tu li enis ge ni a Si araC ve u leb ri vad aris gax sni li am ori cne bis Si-

na ar si. sit yva „val de bu le ba“ sxvis Tvis va lis ga dax da ze, ga re gan faq tor ze,

kon rtaq tul gan zo mi le ba ze mi u Ti Tebs; xo lo „pa su xis mgeb lo ba“–mig va niS-

nebs ima ze, rom Si na gan sam ya ro Si mim di na re obs sin di sis sam sjav ro, kiT xva–

pa su xis uxi la vi di a lo gi, ro mel Sic iba de ba pi rov ne ba(Per son) – zne ob ri vi

su bi eq ti.

rac Se e xe ba „val de bu le bas“, igi far Te ga ge biT mo va le o bis si no ni mia.

fi lo so fi is is to ri a Si es cne ba sa Ta ves iRebs ter mi ni dan“je ro va ni“. ter-

mi nis gan mar te bis pir ve li mcde lo ba sti ko seb Tan gvxvde ba, „mar Te bu li“

(Zv. berZ.καΰήκον Zv. ber nu li sit yvi dan καυήκει) maT es mo daT, ro gorc „je-

ro va ni“, anu is, rac bu neb ri via, moT xov ne bi sad mia Se sa ba mi si. am ter mi nis

la Ti nu ri eq vi va len tia „of fi ci um“, igi pir ve lad ix ma ra ci ce ron ma; mas Tan

am sit yviT aRi niS ne ba ada mi a nis,ro gorc ro mis mo qa la qis, sa xel mwi fos wev-

ris val de bu le ba. i.kan tis mar Te bu li Se niS vniT, ci ce ro ni dan mo yo le bu li,

zne o bis Se sa xeb swav le bas (eTi kas) uwo de ben swav le bas mo va le o bis Se sa xeb.

ter min ma "offi ci um" mkvid rad mo i ki da fe xi ev ro pul fi lo so fi a Si. f. be ko-

ni ga nar Cev da swav le bas zo ga di val de bu le be bis Se sa xeb da spe ci a lu ri,

anu pi ro bi Ti val de bu le be bis (igu lis xme ba pro fe si u li, so ci a lu ri fe na,

sta tu si) Se sa xeb. T. hob sis mi xed viT esaa ka no niT de ter mi ni re bu li val-

de bu le ba. j. lok Tan bu ne bi Ti ka no nis (law of na tu re) ga mov le naa. ka no ni sa,

rom lis ka non mde be lia RvTa eb ri vi msa ju li. val de bu le bis Ses ru le bis sa-

fuZ ve li lo kis mi xed viT sa mar Tli a no bis ga ge baa da ara das jis Si Si. kan ti

sa fuZ vli a nad azus tebs val de bu le bis gan mar te bas.ka nons Se e sa ba me ba mxo-

lod „iu ri di u li val de bu le be bi“(of fi cia ju ris), gan sxva ve biT „ke Til-

mo si le bis val de bu le be bi sa gan“(of fi cia vir-tu tis),maT Tvis ar ar se bobs

ga re dan Tavs mox ve u li, anu ga re ga ni ka no ni, ram de na dac isi ni mi mar Tul ni

anastasia zaqariaZe

67

ari an miz nis ken, ro me lic Ta vad aris mo va le o ba. he ge li azus tebs, rom ada-

mi ans aqvs uf le be bi rad ga na dac aqvs val de bu le be bi, da val de bu le be bi,

ram de na dac aqvs uf le be bi. mag ram es ur Ti er Tmi mar Te ba gan sxva ve bu lia

sa mar Tli sa da mo ra lis sfe ro Si. mo ra lis sfe ro Si.

yo vel dRi u ro ba Si ar se bul Sem Txve vi To ba Ta mo rev Si, di le mu ri eTi ku-

ri si tu a ci e bis pi ris pir myo fi ada mi a ni saT vis po zi ti u ri Ri re bu le bi Ti

re o ri en ta cia ur Tu le si saq mea. aq au ci leb lad un da Ca er Tos ne be lo ba,

val de bu le bis Seg rZne ba.

Se iZ le ba araC ve u leb ri vad kar gad gqon des gac no bi e re bu li, rom ra Ra ca

ar aris sa Ta na dod war mod ge ni li, igi au ci leb lad sxvag va rad un da yo fi-

li yo sa xe ze, rom sa fuZ vli a ni cvli le be bi au ci leb lad sa Wi roa da a. S.,

mag ram Ta vad ara fe ri ga a ke To am au ci leb li sa da sa val de bu los wes rig Si

mo say va nad. uf ro me tic, ar, Tu ver xe dav de saq me Si Ca re vis au ci leb lo bas.

val de bu le ba afiq si rebs, rom sa val de bu los Se sa xeb zo gad war mod ge nebs

kon kre tu li moT xov ne bis for ma mi e ces. am Wril Si au ci leb lis aR sru le ba

ada mi a ni saT vis ga da u de bel praq ti kul da va le bad iq ce va. eTi kur dis kur-

sSi sam ya ro war mod ge ba ar se bu li sa da je rar su lis sa xiT.

ki dev sxvag va ra dac Seg viZ lia vTqvaT, ada mi an ma un da Se ig rZnos su bi e-

qu ri Ta na zi a ro ba sa val de bu los/au ci le be lis re a li za ci is saq me Si, un da

ga ac no bi e ros, rom pi rov nu li mi zan mi mar Tu li Za lis xme vis ga re Se, mi za-

ni ver gan xor ci el de ba. di ax, Se saZ le be lia gul wrfe lad vwux deT ga re-

mos da bin Zu re bis, eko lo gi u ri ka tas tro fe bis Ta o ba ze. mTe li si sav se o biT

vac no bi e reb deT, rom vi Ta re ba Za li an Sor saa imi sa gan, ro go ric un da iyos,

mag ram WeS ma ri tad mo ra lu ri dis kur si Se iq mne ba iq da ma Sin, ro de sac ada-

mi a ni da iw yebs imis re a lur gac no bi e re bas, rom bu ne bis ga dar Ce na mo iT xovs

Tvi To e u li Cven Ta ga nis kon kre tul Za lis xme vas, ro de sac mzrun ve li da mo-

ki de bu le ba ga re mo sad mi ada mi a nis uSu a lo sa si coc xlo amo ca ne bis ran gSi

amaR lde ba.

ar se bobs sxva das xva sa zo ga do eb ri vi, pro fe si u li da msgav si val de bu-

le be bi da mo ra lu ri val de bu le ba. ada mi ans Se uZ lia da un da Se u xa mos mo-

qa la qe ob ri vi da pro fe si u li val de bu le ba mo ra lurs, es uka nas kne li un da

iq ces mis ori en ti rad, Su qu rad. mag ram arc Tu iS vi a Tia, pro fe si ul val-

de bu le bebs, mo ra lu rad san qci o ni re bul sa zo ga do eb riv moT xov ni le beb sa

da pi rov nul mo ra lur mo va le o bas So ris war mo iS vas kon fliq ti. ada mi a nis

yo fi e re ba sav sea kon fliq tu ri da di le mu ri si tu a ci e biT; ma Ti ga daw yve ta

pi rov ne bas mxo lod Ta vad Se uZ lia. am Sem Txvev Si mo ra lu ri val de bu le bis

aR sru le ba ga da iz rde ba pa su xis mgeb li an qce va Si.

pa su xis mgeb lo ba, ro gorc mo ra lu ro bis ga mo xat va da qce vis sa fuZ ve li,

gan sxvav de ba dar wmu ne bu lo bis gan. ga vix se noT, rom maqs ve ber ma ga nas xva va

ra „ rwme nis eTi ka“ (aq igu lis xme ba ara re li gi u ri rwme na, ara med dar wmu-

ne ba) „pa su xis mgeb lo bis eTi kis gan“, qce vi Ti ori en ta ci is ori ti pi da saz-

Rvra. ve be ris mi xed viT, nor ma ti ul-qce vi Ti ori en ta ci e bi ki ar upi ris pir-

de bi an er Tma neTs, ara med ur Ti erT Sev se bad ni ari an. am fon ze maT So ris

prin ci pu li gan sxva ve be bi ar se bobs.

rwme nis eTi ka-srul yo fi sa ken uki de ga no swraf vis ab so lu tu ri eTi kaa.

am eTi kis mim de va ri miz ne bis amaR le bu lo bi Taa mo cu li da ar api rebs pa su-


68

xi agos Se de geb ze. pa su xis mgeb lo bis eTi ka Si ada mi a ni sam ya ros iRebs mTe li

mra val fe rov ne biT-nak lo va ne be bi Ta ca da ne ga ti u ri mxa re e bi Tac, ami to mac

am eTi kis mom xre gan sa kuT re bul yu rad Re bas uT mobs miz ne bis re a li za ci is

sa Su a le bebs da sru lad aris mzad pa su xi agos sa ku Tar qce veb ze. praq ti-

ku li xa si a Ti, obi eq tur re zul ta teb ze ori en ta cia ga na pi ro be ben pa su xis-

mgeb lo bis eTi kis gan sa kuT re bul aq tu a lo bas po li ti ku ri, an sa me ur neo

saq mi a no bis far gleb Si.

ze moT Tqmu li exe ba e.w. „pi rov nu li pa sux smgeb lo bis“ prob le mas.

sa gu lis xmoa, rom Ta na med ro ve so ci a lur Te o ri a sa da sa mar Tlis fi lo-

so fi a Si is mis „kor po ra ci u li pa su xis mgeb lo bis“ sa kiT xic. am cne ba Si igu-

lis xme ba pa su xis mgeb lo ba im qce veb ze, ro mel nic mar Ta lia kon kre tu lad

er Te u li in di vi dis mi e raa Ca de ni li, mag ram mi si qce va wi nas war gan pi ro be-

bu li iyo imiT, rom igi mi e kuT vne ba gar kve ul in sti tu ci as, an or ga ni za ci-

as, an da su lac sa xel mwi fos.

pa su xis mgeb lo ba Tan da yo li lia, Tu Se Ze ni li ada mi a ni saT vis? ada mi a nu-

ris ar sSi Caw vdo ma, mi si srul yo fi li gax sna Se uZ le be lia, Tu ar ga viT-

va lis wi nebT im vi Ta re bas, rom ada mi an Si, ro gorc „xa te ba sa da msav se ba Si“,

po ten ci u ri mo ce mu lo bis sa xiT war mod ge ni lia sin di si, rom lis Tan mde via

mo va le o bi sa da pa su xis mgeb lo bis Seg rZne ba. so ci um Tan ko mu ni ka ci is Se de-

gad xde ba mi si for mi re ba pi rov nul do ne zec da sa zo ga do eb riv do ne zec.

pa su xis mgeb lo be bi da kav Si re bu lia Cvens, anu ka cob ri o bis ax lan del,

mo ma val da war sul qme de beb Tan. ka cob ri o bis mi er ara go niv ru li, ara hu ma-

nu ri saq mi a no biT ga mow ve u li ne ga ti u ri Se de ge bis tvir Ti un da ga da na wil-

des yve la in di vid ze, ga nur Cev lad erov ne bi sa da ra si sa da ka nis fe ri sa.

vfiq rob, rom Tu ki saq me sa ka cob ri vo, glo ba lur do ne ze Cvens qar Tul

„wil ze“ mid ge ba, aq tra di ci u li Ri re bu le be bis Se nax vi sa da mof rTxi le bis

Te ma un da iyos pre va li re bu li.

eTi ku ris sfe ro dan es Te ti ka Si rom ga da vi nac vloT... gan sa kuT re biT

sa in te re soa Se moq me de bi Ti, in te leq tu a lu ri pa su xis mgeb lo bis Se sa xeb

sakiTxi sa mec ni e ro li ter tu ra Si mi Re bu li de fi ni ci iT, pos tmo der nu li

epo qis xe lov ne ba Ta vi si bu ne biT an ti u to pi u ria, igi da i ba da, ro gorc pa-

su xi uto piz mze-mo mav lis in te leq tu a lur avad myo fo ba ze, aq araa mo mav lis

per speq ti va, su fevs imed da kar gu lo ba. aw myos mxat vru li su ra Ti, pos tmo-

der niz mSi war mod ge ni lia ro gorc udi de si iro nia, ro me lic aras dros uS-

vebs sa ku Ta ri Ta vis ana lizs. Tqven Tvis cno bi lia, rom es fe no me ni soc rad

ara er Tgva ro va nia. er Tis mxriv esaa imi ta cia – mkvda ri sti le bis imi ta cia,

yva la mkvda ri epo qis sa xe liT sa u ba ri, „mniS vne lo ba Ta usaz Rvro ga ur-

kvleb lo bis“ de mon stra cia, me o res mxriv kon cep tu a liz mis, pa ro di is, ga-

uc xo e bis, ci ta tu ro bi sa da sxv. er Tad win wa mo i wia kiC ma, hib ri du lo bam,

aq upa ir ve le sia grZno ba dis fer men tis War bad war mod ge na. da sav leT Si,

da uk ve Cven Ta nac, po pu la ru lia yo vel na i ri he pe nin gi, he pe nin gSi xde ba

in stin qtTa ga Ta vi suf le ba, sxe u lis kul ti vi re ba, neb smi e ri per so na JiT

ma ni pu li re ba, rac sa bo loo jam Si war mo Sobs „fris ta ils“ – Ta vi su fal

sti li ze bas, ro me lic adap ti re bu lia mxat vru li cno bi e re bis ma sob riv

for meb Tan. mxat vru li fris ta i li aS ka ra ga mo xa tu le bas po vebs kla si ku ri

si u Je te bis „dis ne i len dur“ ver si eb Tan mi sa da ge bis teq no lo gi eb Si, ase ve

anastasia zaqariaZe

69

sa te le vi zio se ri a le bad qce ul „ri me i qe bis“ ti ra Ji re ba Si, av tors Se uZ lia

da we ros sa ku Ta ri, ga a ag rZe los sxva si u Je te bi, mi u ye nos sa ku Ta ri teq sti

da si u Je ti kla si kurs. Cvens li te ra tu ra Si mxat vru lad sa in te re sod gveC-

ve ne ba gi or gi mar gve laS vi li sa da aka mor Ci la Zis na war mo e be bi. si tu a cia,

ro mel Sic mxat vru li da ses xe bis xer xe bi, eq spe ri men te ba, Zi e ba, iro nia er-

Ta daa daz vi nu li Ta na med ro ve kul tu ris la bo ra to ri u li mdgo ma re o bis

uci lo be li ma xa si a Te be li da at ri bu tia. Ria, Ca u ke ta vi xe lov ne bis mgav si

ma ga li Te bi, sa dac xe lo van ma icis da saw yi si, ma garm ar aqvs gan Wvre ti li

da sas ru li, ad rec ar se bob da. xo lo „mda re, uSi na ar so, ze da pi ru li, ko-

mer ci ul in te re seb ze gaT vli li“ xe lov ne bis na war mo e bi ne bis mi er epo qa Si

Seg viZ lia mo vi Zi oT.

mxat vru li Se moq me de bis vel ze xe lo va nisa da mkiT xve lis pi ra di pa su-

xis mgeb lo bis sa kiT xi dgas. es ve lic Zal ze di na mi u ria, ic vle bi an aq ti o-

re bi da bes tse le re bi, „Ta ma Sis“ we se bi“, sti le bi da Ri re bu le be bi, mag ram

xe lov ne ba Ta vis uR rmes ten den ci a Si imis mo lo di nia, rom „mSve ni e re ba ix-

snis ka cob ri o bas“.

pi rov ne bi sa da so ci u mis leq si ko ni dan amo var da ise Ti fra ze bi da sit-

yve bi, ro go ri caa „pa ti o san sit yvas gaZ lev“ da mas Ca e nac vla bil wsit yva o-

ba, di de bul qar Tul sit yvas „qvel moq me de ba“/qvel-moq me de ba, si ke Tis qmna

– Ca e nac vla uc xo sit yva „spon so ro ba“, pat ri o tiz mi da pat ri o tu li qce va

– sa er Tod anaq ro niz ma daa qce u li.

far Tod gav rcel da or ma gi mo ra lis praq ti ke bi, mo ra lu ri ni hi liz mi,

Sem gu eb lo ba to ta lu ri sic ru i sa da Zal mom re o bi sad mi. er Ti Se xed viT,

mo ra lu ri ga uc xo e ba Se iZ le ba ise Ti Tval Si sa ce mi ar aris, ro gorc so ci-

al-eko no mi ku ri, mag ram igi uf ro Rrma da da man gre ve lia, ro gorc pi rov-

nul, ise sa zo ga do eb riv do ne ze, glo ba lu ri kri zi sis pi ro beb Si da am kri-

zi sis daZ le vis gze bis Zi e bi sas Ta na med ro ve eTi ku ri xed va mo rals mi iC nevs

um niS vne lo va nes sa Su a le bad ada mi a nis, ro gorc so ci a lu ri ar se bis ga dar-

Ce nis gza ze. am gza ze xe lov ne ba aris is „say vi ri“, ro mel sac eva le ba ga ax-

mo va nos yve la is mtkiv ne u li sa kiT xi, rom lis wi na Se dRes dgas ada mi a ni.


1. Bovens, Mark The Quest for Responsibility: Accountability and Citizenship in Complex Organizations, Cambridge University Press, Cambridge 1998.

2. Feinberg, Joel Doing and Deserving: Essays in the Theory of Responsibility, Princeton University Press, Princeton 1970.

3. Ricoeur, Paul “The concept of responsibility: an essay in semantic analysis“ University of Chicago Press, Chicago 1992 .

4. Smiley, Marion Moral Responsibility and the Boundaries of Community: Power and Accountability from a Pragmatic Point of View, University of Chicago Press, Chicago 1992.


70

Anastasia Zakariadze

Phenomenon of Responsibility

Summary

anastasia zaqariaZe


irakli braWuli

azrovnebis paradigma mxatvrul TeologiaSi

„WeS ma ri tad ge ub ne biT Tqven, Tu ar mo iq ce viT da

ar iq ne biT ro gorc bav Sve bi, ver Sex valT sa su fe-

vel Si... da vinc mi i Rebs erT am na ir bavSvs Ce mi sa-

xe liT, me mRe bu lobs“ (ma Te, 18. 3-5).

„me meSinia didebs ar davemsgavso...“

(antuan de sent-egziuperi „patara ufliswuli“).

az rov ne bis is to ri a Si mniS vne lo van rols as ru lebs bav Svis mxat vrul-

Te o lo gi u ri pa ra dig ma. Tu bav Svi viT ar iaz rov neb da ar mo iq ce vi, ver

Sex val sa su fe vel Si – amas am bobs mac xo va ri.

bav Svis mo ti vi JRers pir ve la di Tu saw yi su ri ber Znu li az rov ne bis (e.

w. wi na re sok ra te su li fi lo so fi is) wi aR Sic. he rak li te efe sel ze mog vi a-

no gad mo ce ma gve ub ne ba, rom yo fi e re ba sa da WeS ma ri te bas bav Svis Ta maSs

uax lo veb da elin Ta es udi de si fi lo so fo si. mas ase es mo da da sa ba mi si e-

ri „cec xli“ – sik vdil-si coc xlis Zi re u li Ta ma Si, ma rad qmna di xdi mi le ba,

„ro me lic „ka non zo mi e rad en Te ba da qre ba“. Ta ma Si se bu ri ka non zo mi e re bis

fun da men tu ro ba ana Te sa veb da az rov ne bis sti qi ons (lo goss), WeS ma ri te bas

da bavSvs. uR rme si he rak li tiz mi, he rak li te si se bu ri az rTaw yo bis ga mo mam-

JRav ne be li cno bi li am ba vi, Se mog vi na xa fi lo so fi is is to ri am: he rak li tem

mi a to va yve la se ri o zu li saq mi a no ba da ar te mi des taZ ri sa ken wa vi da bav-

Sveb Tan ken Wa o bis sa Ta ma Sod. ro ca brZe nis saq ci e liT gak vir ve bu li efe-

sos mo qa la qe ni gars Se mo er tynen uC ve u lo saq mi a no biT gar Tul fi lo so-

foss, maT ase mi mar T ha rak li tem: „ras mom Ste re bi xarT briy ve bo! iq neb ara

sjobs es va ke To, vid re Tqven sa viT po li si s saq me ebs ga da ve go“ [5. 48]. di di

mo az rov ne bav Svu r Ta maSs Ta ma Sobs ar te mi des taZ ris wmin da Se mo ga ren-

Si. bav Sveb Tan Ta ma Si uC ve u los Tan, sam ya ros di ad da sa bam Tan si ax lo ves

mo as wa vebs. ra sa er To aqvs Zve li eli nu ri az rov ne bis am cno bil fi gu ras

qris tes mi er Cven Tvis gac xa de bul WeS ma ri te bas Tan: vinc bavSvs mi i Rebs, me

mRe bu lobs. ras niS navs es? ra upi ra te so ba aqvs bav Svis az rov ne bis wess

zrdas ru lis az rov ne bis wes Tan Se da re biT?

am kiT xva ze pa su xis ga ce mi saT vis zRva li te ra tu ra ar se bobs Te o lo gi a-

sa da fi lo so fi a So, ase ve usas ru lod bev ri ar te faq tia Seqmnili xe lov ne-

ba Si. ter mi ni „mxat vru li Te o lo gia“ ise Ti ve pi ro bi Ti ter mi nia, ro gorc

„qris ti a nu li xe lov ne ba“. am gva ri xe lov ne bis mi za nia Seq mnas mxat vru li sa-

xe e bi, ro mel Sic pir da pi ri Tu ara pir da pi ri gziT moxdeba wmin das fe no me-

nis mxat vru li ga mo sax va, ga mom JRav ne ba, aResruleba sakraluris ga mom xat-

ve lo ba [1. 187]. cno bi lia, rom swo red es iyo Sua sa u ku ne e bis xe lov ne bi sa

73azrovnebis piradigma mxatvrul TeologiaSi

da sa er Tod az rov ne bis mTa va ri mo ti vi. go ne bis moq ce vis, gaq ris ti a ne bis

mas Sta bu ri ga moc di le baa ne ta ri av gus ti nes „aR sa re ba ni“.

es mo ti vi imem kvid re va re ne san sul ma xe lov ne ba mac. mTe li epo qa swo red

am mem kvid re o bis mo der ni ze bas war mo ebs. am gva ri mo der ni ze ba gag rZel da

axa li da uax le si epo qe bis mxat vrul Se moq me de ba Sic. mxat vru li Te o lo-

gi is kla si kur qmni le be bad iT vle ba dan tes „RvTa eb ri vi ko me dia“, re ne san-

su li xe lov ne bis bib li u ri va ri a ci e bi, mi gel de ser van te sis „don ki xo ti“,

Te o dor dos to ev skis da frid rih nic Ses mxat vrul-fi lo so fi u ri da mxat-

vrul-Te o lo gi u ri me di ta ci e bi da kon cenpt-per so na Je bi; T. ma nis, h. he ses,

bor xe sis, eg zi u pe ris, ha i de ge ris da „sa u ku nis yve la ze uf ro gav le ni a ni“

mo az rov ne e bis qmni le be bi; an ti po zi ti vis tu ri Tu an ti teq nok ra tu li mo-

ti ve bi Ta na med ro ve po e zi a Si, mu si ka Si, fer we ra Si, ar qi teq tu ra Si, ki ne ma-

tog ra fi a Si.

cxa dia, erT sta ti a Si msje lo bis sa ga ni ver gax de ba usas ru lod di di mo-

cu lo bis az rov ne bi Ti ga moc di le ba. mxo lod erT pa ra dig ma ze gvin da Se va-

Ce roT yu rad Re ba. qris ti a nu li xe lov ne bis (da az rov ne bis) mTa va ri sim bo-

lo xde ba RvTis mSo be li Cvi li an yrma ie so Ti. es aris mTa va ri mxat vru li

idea – pa ra dig ma da kon cept-per so na Ji; de da-Svi lu ri siy va ru li, ro gorc

siy va ru lis re li gi is ide a li [3. 57]. uan ga ro da wmin daa de dis siy va ru li

Cvi li sad mi. ase ve is aris er Ti ada mi a nis mi er me o re ada mi a ni sad mi Se wir-

vis, yve laf ris ga ce mis, miZ Rvnis mi mar Te ba, ro me lic sa nac vlod ara fers

ar mo iT xovs. me o re mxriv, ubi wo, wrfe li mi a mi to biT aR sav se Cvi li, ro-

me lic de das min do bi lia uz run ve lad da ime diT. sam ya ros fun da men tu ri

har mo ni is da si ke Tis sa su fev lis ime dia ga mo xa tu li am mxat vrul-Te o lo-

gi u ri pa ra dig ma Si. aq TiT qos igu lis xme ba, rom sam ya ro, ro mel Sic Cvil ma

Se mo a bi ja, ise Ti ve udar de li, ubo ro to, ucod ve li un da iyos, ro go ric

Tvi To naa. wmin das, RvTa eb ri vis vle nis yve la ze pir da pi ri da adeq va tu ri

for ma xde ba bav Svi.

qris ti a nul ma xe lov ne bam ar se bi Tad aR mo a Ci na axa li ada mi a ni Cvi lis

sa xiT. qris ti a nul ma re li gi am biZ gi mis ca am axa l aR mo Ce nas da az rov ne bis

im pa ra dig mas, rom lis ga mo xa tu le baa yrma ie so. an ti ku ro ba Si ga ba to ne bu-

li tra di cia da saS ve bad Tvli da bav SvTa se leq ci as. cno bi lia, ma ga li Tad,

pla to nis „sa xel mwi fo Si“, ro gor msje lo ben axal So bi leb ze, ro gorc mce-

na re eb ze da cxo ve leb ze. TiT qos bav Svi Cve u leb ri vi niv Tia, ro me lic imis

mi xed viT fas de ba, Tu ram de nad ga mo ad ge ba sa xel mwi fos. bav Svi da xa si a Te-

bu lia, ro gorc bo ro ti mid re ki le be bis mqo ne ar se ba; ami tom sa Wi roa, ma Ti

mkac ri aR zrda1. qris ti a nul ma az rov ne bam ki bav SvSi gan Wvre ta ada mi a nis

srul yo fi le bis uze na e si ide a li, srul fa so va ni da pir ve la di RvTa eb ri vi

xa tis ma ta re be li su li e ri ar se ba.

qris ti a no bam bavSvs mi a ni Wa wmin da nis sta tu si. TviT gul qva ava za ke bic

ki uZ lur ni xde bi an bav Svis fe no me nis wi na Se. ga vix se noT o. hen ris „wi Tel-

ka ni a ne bis be la di“, he min gu e is „mo xu ci da zRva“, rom lis erT-er Ti Zi ri Ta-

di fe nia mo xu ci sa da mo zar dis me gob ro ba. an tu an de sent eg zi u pe ris „pa-

1 1980 w. Tsu-Si moewyo Sexvedra herman heses vaJiSvilTan. SekiTxvaze: rogori aR-

mzrde li iyo mamaTqveni? man upasuxa: is cudi azris iyo saerTod aRzrdazeo.

74 irakli braWuli

ta ra uf lis wu li“; ki no xe lov ne bi dan (da ara ki no in dus tri i dan): Cap li nis,

fe li nis, an to ni o nis, Ze fi re ris da sxvaTa Se dev re bi, ro mel Ta war ma te ba

di dad gan saz Rvra bav Svis mxat vrul ma fe no me no lo gi am.

an ti ku ri ga ge biT zrdas rul ma un da aR zar dos bav Svi; qris ti a nu li ga-

ge biT ki – pi ri qiT, bav Svma un da aR zar dos ka cob ri o ba. pir ve li bib li u ri

bav Svi ada mia, rom lis „zrda“ – bav Svo bis da kar gva da kav Sre bu lia cod viT

da ce mas Tan, rom lis Sem deg is aRar aris bav Svi, mis Tvis da kar gu lia bav-

Svu ri sa moT xe. bav Svi uSu a lo bis, siw rfe lis da har mo ni is sim bo loa. am

bib li u ri tra di ci is mxat vru li ga mo Za xi lia va Ja-fSa ve las „Svlis nuk ris

na am bo bi“, aka kis him ne bi „iav na nas mo ti veb ze“, ili as „ba za le Tis tba“, i. go-

ge baS vi lis „iav na nam ra hqmna?“, ga lak ti o nis

„qa laq Si, mtver Si wa iq ca bav Svi,

nuk ris Tva le biT, TmiT – mi mo ze biT

da mwu xa re bis ma le ni av Si

mof rin dnen lur ji an ge lo ze bi“.

aka ki we re Te li wer da: „msof li os ge ni os ma mxat var ma ra fa el ma, ro mel-

sac mSve ni e re bis ga mo xat va un do da, uke Te si rom ve ra mo a xer xa ra da mSve-

ni er ma do nas mis ca xel Si um Sve ni e re si yrma“. T. dos to ev ski am bobs: „Tu

ci vi li za ci is is to ri is sa Zir kvel Si uda na Sa u lo bav Svis er Ti kur cxa lic

ki Ca ew ve Ta, iqi dan mxo lod bo ro te bis im pe ria aR mo cen de ba da bib li u ri

ba bi lo nis go do lis beds ga i zi a rebs, ro me lic „da in gra, vid re aRSe bam de“.

sa xa re ba gve ub ne ba, rom sa su fe vel Si ver Se va, vinc bav Svi viT ar iaz rov-

nebs. aq la pa ra kia az rov ne bis qris ti a nu li wes ze, ro me lic prin ci pu lad

gan sxvav de ba sxva ti pis az rov ne bi sa gan. ada mi a nis moq ce va go ne bis moq ce vaa,

go ne bis fe ric va le baa, Te o lo gi u ri bru nia az rov ne bis aR nag Si. pas ka li

la pa ra kobs ori ti pis az rov ne ba ze, or go ne ba ze – er Tia ga mom Tvle li go-

ne ba, „ev kli du ri Wkua“, me o rea – „gu lis lo gi ka“. is am bobs, rom ro gorc

ga mom Tvlel go ne bas hyavs Ta vi si ge ni o se bi, ase ve gu lis lo gi kas hyavs Ta-

vi si ge ni o se bi. „gu lis lo gi kis“ yve la ze di di ge ni o sia ie so qris te.

bav Svis gan gan sxva ve bul, zrdas rul Ta az rov ne bas, gan vi Ta re bul az rov-

ne bas, zog jer „kri ti kuls“ an „ana li tir kurs“ uwo de ben. mra val na i rad Se-

iZ le ba ma Ti gan mar te bac. ar a ris au ci le be li bo lom de er TmniS vne lov nad

ga ir kves ma Ti Si na ar si. ana li ti ku ri az rov ne ba aris go ne bis kri ti ku li

Te o ria da me To di. es aris ada mi a nu ri go ne ba, ro mel sac Seg ne bu li aqvs

Ta vi si gan ma Ta vi suf le be li da mom wes ri ge be li ro li. es niS navs pa su xis-

mgeb lo bis aRe bas sa ku Tar Tav ze da sam ya ro ze. pa su xis mgeb lo bis ga zi a re ba

si coc xlis fun da men ta lur Ri re bu le beb ze dRe i saT vis uk ve gu lis xmobs

si coc xle ze eq spe ri men ti re bis, da si coc xlis, sam ya ros ko lo ni za ci is kon-

trols [13-63 ]. kri ti ka niS navs sa ku Ta ri saz Rvre bis gac no bi e re bas, sa ku Ta-

ri Sec do me bis aR mo Ce nas da ga mos wo re bas. ami saT vis ki sa Wi roa va ra u de bis

Se mow me ba, uSu a lo dak vir ve biT ga moT vla-ga mo Zi e ba; sxvi si az ris mos me na;

kri ti ki saT vis au ci le be lia mo ci le mxa re e bi – gan sxva ve bu li az re bis Wi-

di li anu bWo ba; mcda ri va ra u de bis dar Rve va; ise Ti va ra u de bis da ide e bis

wa mo ye ne ba, ro me lic uf ro mig va ax lo vebs WeS ma ri te bas Tan. am gvar ma az rov-

75azrovnebis piradigma mxatvrul TeologiaSi

ne bam ga moc di le biT icis mis Tvis ga da saW re li da ga da uW re li prob le me bis

ar se bo bis Se sa xeb. ar se bobs kiT xe bi, rom leb ze dac ar ar se bobs er Ta der Ti

swo ri pa su xi. „me is vi ci, rom ara fe ri vi ci“ – yve la ze brZe ni elian fi lo-

so fos Ta So ris – sok ra te am bobs amas. ra tom iyo is „yve la ze brZe ni“? man

ico da, rom „ada mi a nu ri cod na ar cod naa RvTa eb riv Tan Se da re biT“. swo red

am gan sxva ve ba ze gaakeTa man aq cen ti. kri ti kul ma az rov ne bam icis Ta vi si

saz Rvre bi da Tav ga da sa va li, ro me lic sav sea tri um fa lu ri ga moc di le biT

da tra gi ku li Sec do me biT.

Ta na med ro ve mec ni e re bis, ker Zod asa kob ri vi fsi qo lo gi is (J. pi a Je, d.

uz na Ze da sxv.) mo na ce me biT 7 wlam de bav Svi cxov robs da imec nebs Zi ri-

Ta dad Ta ma SiT. 7 wlis asak Si xde ba gar da te xa. am asak Si Se su li mTe li

ar se biT mi mar Tu lia ga re sam ya ro ze. mis wi na Se iS le ba obi eq tu ri sam ya ros

far To ga sa qa ni. qce vis Zi ri Ta di we si da gan vi Ta re bis (Ta vi si Ta vis gax-

snis) faq to ri xde ba swav la. am asak Si bav Sve bi Zi ri Ta dad Te o go ni ur da

fi lo so fi ur kiT xvebs sva men. ain te re sebT sam ya ros war mo So ba, sag ne bis da

pro ce se bis ra o ba, ar si – ra? sa i dan? k. ias per sis mi xed viT, bav Sve bi yve la-

ze uf ro fi lo so fi ur kiT xvebs sva men. aris to te le sa da kan tis mi xed viT

az rov ne bis bu ne ba Sia me ta fi zi ku ri kiT xve bis das ma. az rov ne bis saw yi sia

gak vir ve ba. swo red aq iCens Tavs ada mi a nu ri az rov ne bis saw yi su ri (Tan da-

yo li li) in te re si. „Se i ca ni WeS ma ri te ba da WeS ma ri te ba ga gan Ta vi suf lebT

Tqven“ – am bobs mac xo va ri. ma Sa sa da me az rov ne bas akis ria gan ma Ta vi suf le-

be li mi sia. mag ram WeS ma ri te ba ara vis mi e ce ma Ta vi siT. Zi e bis rTu li gzis

gav laa sa Wi ro. ama ze m ra va li mi Ti da le gen daa Seq mni li. sib rZnis sa Zeb nad

So re ul da sa xi fa To mog za u ro ba Sic mi di an. sa xa re ba Sic asea: „eZi eb deT sa-

su fe vels“, „ga mo i Zie uf lis ne ba“, „ese ars na Te sa vi, ro me lic eZi ebs ufals,

eZiebs xil vad pir sa RvTi sa ia ko bi sa sa“. aq mTa va ria Car Tva, Cab ma, gza ze

Sed go ma. az rov ne ba, ro gorc gza, ar se bi Tad aris da kav Si re bu li Ta maS Tan.

Ta ma Si ada mi a nu ri yo fi e re bis uR rmes Zi rebs ukav Sir de ba. ase svams sa kiTxs

ioh a n ho i zin ga: „bav Svi sru li da be ji Te biT Se iZ le ba iT qvas, sak ra ru li

se ri o zu lo biT Ta ma Sobs... ase ve spor cme nic, msa xi o bic, me vi o li ne... Ta ma Seb-

ri vi xa si a Ti Se iZ le ba yve la ze amaR le bul saq mi a no bas mi e we ros. Seg viZ lia

Tu ara es xa zi sa kul to moq me de bam de ga vag rZe loT... Tu amas da vuS vebT,

ma Sin ri tu a lis, ma gi is, li tur gi is, RvTi u ri kur Txe vi sa da mis te ri is cne-

be bi er Ti a nad mox vde bod nen Ta ma Sis cne bis mniS vne lo bis are Si“ [2. 41]. es

cno bi li av to ri sa bo lo od da as kvnis: „Ta ma Sis sa me fos“ ar si ima Sia, rom

„yo vel dRi u ri cxov re bis“ sfe ro dan ga dav ya varT sxva sam ya ro Si, im sam ya-

ro Si, ro me lic mi uw vdo me lia lo gi ku ri gan sji saT vis, ana li ti ku ri az rov-

ne bi saT vis, pas ka lis ter mi ni rom vix ma roT ev kli du ri Wku i saT vis.

Zi re u li az rov ne ba, ro gorc bav Svo bas Tan da kav Si re bu li gza da Ta ma Si

de mon stri re bu lia ha i de ge ris „Tem Sa ra Si“, ro mel sac 1949 wlis ga mo ce ma Si

er qva „Tem Sa ris rCe va“. es is pe ri o dia, ro de sac msof li os in te leq tu a le bi

la pa ra ko ben di di fi lo so fo sis „did Sec do ma ze“, fa Siz mTan Ta nam Srom-

lo ba ze. ha i de ge ri aq ub run de ba (da Ta na med ro ve az rov ne ba sac mo u wo debs

da ub run des) az rov ne bis pir ve lad ga moc di le bas. „ada mi a ne bi Ta vi si ve war-

mo mav lo bis gam go ni ari an... Tem Sa ra ze uW vre ten er Tma neTs yrmis Ta ma Si da

mo xu cis sib rZne... maT Sex mat kbi lo ba Si „iS le ba az rov ne ba, ro me lic „ka rib-

76

Wea ma ra di so bis [6. 18]“. az rov ne bis kvlav dab ru ne ba bav Svo bis ga moc di le-

bas Tan ex mi a ne ba az rov ne bis tran sfor ma ci is gzas, ro me lic nic Sem aq le mis,

lo mis da bav Svis fi gu reb Si ga moT qva. aq le mi mo va le o bis tvir TiT dam-

Zi me bu li az rov ne baa. mi si prin ci pia: „Sen un da!“ lo mi se bu ri az rov ne bis

prin ci pia: „me msurs!“, es me am bo xe, mngre ve li az rov ne baa. mxo lod me sa me

sa fe xu riT, – bav SviT iw ye ba Ta vi su fa li, Ta ma Si se bu ri Se moq me de ba si coc-

xlis wre Si. „bav Svis Ta vi suf le ba aris Ta vi suf le bis is do ne, ro de sac Se-

Zal be lia Ri re bu le ba Ta Seq mna“ [8. 228]. ze ka cis idea, ro me lic bav Svis mo-

tivs ukav Sir de ba k. ias per sma ga mo i ye na imi saT vis, rom nic Ses me di ta ci eb Si

qris ti a no bis aRor Zi ne bis fa ru li mo ti ve bi da e na xa. To mas ma nis mi xed viT

nic Se ev ro pul kul tu ra Si igi ve rols Ta ma Sobs, ra sac ham le ti da ni is me-

fis sa sax le Si. is si gi Jes igo nebs, ra Ta uaz rov ne bis si za ra ma ce Si Caf lu li

„ev kli du ri Wku is“ ev ro pu li kul tu ra ga mo af xiz los [14. 218]. nic Ses da

dos to ev skis az rov ne bis sa er To qris ti a nul mo ti veb ze bevrs wer dnen XIX-

XX sa u ku ne e bis ru su li re li gi ur-fi lo so fi u ri sko lis war mo mad gen le bi.

eg zi u pe ri ambobda: sa i dan var? Ce mi bav Svo bi dan! ise mo ve di bav Svo bi dan,

ro gorc ro me li me qvey ni dan. am msje lo bis Te o lo gi u ri mo de lia bib li-

u ri am ba vi ada mi a nis pir ve lad, sa moT xi se bur yo fi e re ba ze da Sem deg mis

da kar gva ze. bav Svo bis sam ya ro uf ro re a lu ri meC ve ne ba, vid re ro me li me

sxva sam ya ro – am bob da eg zi u pe ri. „di de bis sam ya ro“ aris ada mi a nis ga uc xo-

e bu li az rov ne ba. Ta na med ro ve kul tu ris in sti tu te bi ada mi ans aviw ye ben

bav Svo bas. eg zi u pe ri Se niS navs: dar wmu ne bu li ara var, nam dvi lad vcxov-

rob di Tu ara, „rac bav Svo bam ga i a ra“.

eg zi u pe ri saT vis RvTa eb ri vis ga mov le nis uka nas kne li ime di aris bav Svi.

kamius mi xed viT Ta na med ro ve mo az rov ne ebs axa si a TebT „nax to mi imed Si“. am-

gvar nax tom Si bra li ede ba eg zi u per sac. „bav Svi“ eg zi u per Tan aris az rov-

ne bis im we sis ga mov le na, ro me lic Rmer Tis rwme nas em ya re ba da am rwme nis

ga mov le nis for maa. is gan sa kuT re biT iCens Tavs „sa saz Rvro si tu a ci eb Si“,

gam Zaf re bu li is to ri u li ka tak liz me bis vi Ta re ba Si. „me vwvde bi im sar-

wmu no e bis erT-erT sa i dum lo e bas, ro mel Sic Cve ni kul tu ra war mo iS va“ [9.

119]. qris tem ada mi ans as wav la pa su xis mgeb lo ba yve las ga mo. dos to ev skis

„ka ra ma zo ve bi dan“, sta re ci zo si me an der Zad uto vebs Ta vis mor Cils: „ada-

mi an Ta cod veb ze... yve la ze da yve la fer ze pa su xis mgeb lo ba sa ku Tar Tav ze

ai Re ... xar bad da gaS ma ge biT giy var des yve la da yve la fe ri“. az rov ne bis

am wess „Tu er Txel Caw vde bi, uf ro da uf ro da iw yeb mis Sec dno bas. me re

Se giy var de ba mTe li sam ya ro, sa yo vel Tao msof lio siy va ru liT“. am gva ri

az rov ne bis kon cept-per so na Jia eg zi u pe ris pa ta ra uf lis wu li, ro mel sac

Se iZ le ba Sex vde udab nos Su a gul Si. eg zi u per Tan bav Svi qris tes ga mov le-

nis mxat vru li sa xea. mxat vru li Te o lo gia ki mas Tan Sex ved ris ho ri zon tis

gax snas cdi lobs. eg zi u per Tan er Tad Cven un da ve lo deT pa ta ra uf lis wu-

lis dab ru ne bas de da mi wa ze.

ka To li kos-pat ri ar qi ilia II Ta vis qa da ge beb sa da epis to le eb Si aR niS-

navs, rom ar se bobs ori go ne ba – „mci re go ne ba“, ada mi a nu ri go ne ba, ana li-

ti ku ri azov ne ba da „di di go ne ba“, lo go si, `gu li go ni e ri“. am ori go ne bis

Ta nam Srom lo bam un da Seq mnas jvris sa xe. mi si ver ti ka lu ri xa zi RvTis ken

swraf vaa, xo lo ver ti ka lu ri ada mi a ni sa ken. ma Ti da ax lo e ba da har mo ni-

irakli braWuli

77

ze ba aris si ner gia – RvTi u ri da ada mi a nu ri ener gi e bis Ta nam Srom lo ba.

si ner gi u li gza aris az rov ne bis qris ti a nu l-Te o lo gi u ri ide a li. mci re

go ne bam un da daT mos am par tav ne ba (av to no mi is prin ci pi), mo id ri kos, Ca eS-

vas gul Si da iqi dan aRav li nos loc va Rmer Ti sad mi.

bav Svis pa ra dog ma mxat vrul Te o lo gi a Si az rov ne bis im (`ver ti ka lu ri“)

veq to ris ga mom xat ve lia, ra sac pi ro bi Tad `di di go ne ba“, `gu lis lo gi ka“

ewo da. xo lo ana li ti ku ri we siT az rov ne ba (`ho ri zon ta lu ri“) `mci re go-

ne bad“ SeiZleba iwodos.

sa xa re bi se u li (ma Te 18. 1-5, 19. 13-15, mar ko zi 10. 13-16, lu ka 18-15-17.)

`yrmas Tan mim sgav se bu li“ az rov ne ba wm. io a ne oq ro pi ris mi er gan mar te bu-

lia ro gorc `su li e ri az na u ro ba“ (17. 134) am par tav ne bi sa gan Ta vi su fa li,

RvTis ne bi sad mi uan ga rod min do bi li ùb ra lo e ba“, si mar to ve; ar axa si a-

Tebs xri ke bi, ma xis da ge ba (he ge lis mi xed viT go ne bas war mar Tavs àb so lu-

tis eS ma ko ba“ (s: st, хитрост), `zurgs ukan mzak vro ba“, sa ku Ta ri miz ne bi saT-

vis sxvi si ga mo ye ne ba). ilia II ix se nebs erT qar Tvel bers, ro me lic am bob da

rom Rmer Ti bavSvs gavs, bav Svi viT mim te ve be lia, ar icis gul Si wye nis

Ca de ba, gu lis wyro ma ma le ve ga uv lis da ise Ti siw rfe liT Se gi rig de ba da

ge Ta ma Se ba TiT qos ara fe ri gew ye ni ne bi nos. bav Svi uz run ve lia, Ta vi su fa-

lia ver cxlis moy va re o bi sa da so ci a lu ri fe ti Se bi sa gan, ara bu neb ri vad Se-

Ze ni li ga re ga ni id o l e bi s gan àra fers eZebs de dis Zu Zus gar da“ (18. 117).

sa xa re bis ko men ta to re bis mi xed viT, ie sos sZags ̀ Sem sWval vaé go ne bi saé saq-

me Ta sof li sa Ta da di de bi sa ka cob riv sa“. „ama o i sa di de bis trfi a li“ mci-

re go ne ba un da mo eq ces az rov ne bis im qar ga ze, rom lis `sa xed yrmaé igi

Cvi lia“ da sa xu li. wmin da io a ne oq ro pi ri Ta vis gan mar te bas mo wo de bad da

im pe ra ti vad aq cevs: àw uk ve Zma no Cven ca vba Zav deT maT“. mxo lod am gziT

vxvde biT Rir sni ̀ sa su fev lis mkvid rad myo fel“. ̀ ese ars cxov re baé an ge lo-

zi seb ri“, ami tom Seh xa ris qris te yrma Ta uman ko Ta. ie so bav Svebs da a debs

xels da am bobs: èse vi Ta raé ars sa su fe ve li ca Taé“. xo lo vinc `yrmas Tan

mim sgav se bu li“ mor wmu ne, Se u rac xyos an ac du nos mis Tvis job da wis qvi lis

qva mo e baT da zRva Si ga da eg doT. io a ne oq ro pi ri iq ve aR niS navs, rom sa xa-

re ba Si ar aris la pa ra ki go ne bis ga uq me ba ze, go ne bis ga mo TiS va ze, àm pu ta-

ci a ze“, ara med mis ̀ moq ce va ze“,, fe ris cva le ba ze, gan vi Ta re ba ze, srul yo fa ze

`xo lo viy vneT go ne bi Ta srul“ (19. 178).

az rov ne bis ori ti pi – go ne ba da `gu li“, àTe na da ie ru sa li mi“, cod na

da rwme na ur Ti er Tga uc xo e bu lia. amis Se de gia don ki xo ti, ro me lic mi gel

de unamu nos mi xed viT qris tes es pan si u ri xal xu ri war mod ge ne bis kre bi Ti

sa xea. don ki xot Si mo ce mu lia az rov ne bis me To di, ro me lic ax dens qris ti-

a nu li rwme nis um Tav re si ele men tis, – ime dis pos tu li re bas. don ki xo ti

`xmaa udab no Si mRa Ra deb li sa“, ro me lic `mci re go ne bis“ Tval saz ri siT ab-

sur dia. am `mci re go ne ba ze am bob da dos to ev ski: ум падлец“. ami tom Wku a ze

myo fi anu „ka ci mzak va ri ver Se va sa su fe vel Si“. me To du ri we si gu lis xmobs

Wku i dan ga das vlis (с ума сошол, безумие); Wku i dan Sem cda ria don ki xo ti, xo-

lo dos to ev skis Tan qris tes ga mov le nis sa xe – Ta va di miS ki ni ìdi o tia“,

da sa ci nia `mci re go ne bi sa gan“..

ris Tvis ib rZo da don ki xo ti? dul si ne a saT vis! anu so coc xlis ma ra di u-

li gag rZe le bi saT vis. da man ga i mar jva – ambobs namuno, – mi u xe da vad imi sa

rom bo los daW kvi an da“, mo i na nia Ta vis udi de si `SeS li lo ba“, ùgu nu re ba“;

azrovnebis piradigma mxatvrul TeologiaSi

78

wa a go laS qro ba `mci re go ne bis“ ba to no bis wi na aR mdeg, ver ga a Ta vi suf la

àz rov ne bis ie ru sa li mi“, àTe nis“ (ra ci o na liz mis) ba to no bi sa gan. ver Ses-

Zlo mo ja do e bu li sam ya ros gan ja do e ba. una mu nos Se niS vniT, don ki xo tis

amo ca na arc iyo `ga mar jve ba“, mi wa ze, mi si ga me fe bis, ga ba to ne bis az riT. is

`mo xe ti a le ra in dia“ – dro Si da siv rce Si ara aqvs to po su ri sam kvid ro.

go ne bis di a leq ti ka aq aC ve nebs erT mxriv go ne bis moq ce vas ugu nu re ba ze

da Sem deg kvlav dab ru ne bas `mci re go ne bis“ idi a leb ze, rom lis kul tur-

per so na Jia sa la man kis uni ver si te tis ba ka lav ri sam son ka ras ko. una mu nos

mi xed viT, ka ras ko Ta na med ro ve se ku la ro bas, sa mec ni e ro or To doq si is in-

kvi zi ci as gan sa xi e rebs. don ki xot ma sik vdi lis Sem deg da to va san Co pan sa

(es pa ne li xal xi da az rov ne bis ti pi), ro me lic elis axa li ugu nu ri mog-

za u ri ra in dis ga mo Ce nas, ra Ta gay ves Ta na med ro ve ev ro pu li sci en tiz mis

wi na aR mdeg jva ros nul laS qro beb Si [12.211].

igi ve ori go ne bis da pi ris pi re baa `ka ra ma zo veb Si“. `gu lis lo gi kas“ ga na-

sa xi e re ben sta re ci zo si me, ali o Sa da bav Sve bis si lu e te bi. ro gorc ko men-

ta to re bi am bo ben, `TiT qmis bib li u ri Za lis“ xde ba dos to ev skis mxat vru li

Te o lo gia im pa rag ra feb Si, rom leb Si ac bav Svis sik vdi lis fe no me no lo gi as

gvaZ levs. moZ Rva ri zo si ma `su li e ri mRel va re bis ga re Se bav Svebs gverds

ver auv li da“. be ri maTgan angelologiur ga moc di le bas iReb da. zo si mes

swav le bis mi xed viT qris tes rjul ze moq ce va Se uZ le be lia am gva ri ga moc di-

le bis ga re Se. be ris an der ZSi Ta via: `Rmer Tis siy va ru li sa da sxva sam ya ro-

eb Tan ur Ti er To bis Se sa xeb“. aq be ri iZ le va su li e ri ka tar zi si saT vis ar-

se biT praq ti kul rCe vas: `gan sa kuT re biT giy var deT bav Sve bi, ra me Tu isi ni

ucod vel ni an ge lo ze bi ari an, Ta vi si ar se bo biT Cven Si ke Ti li grZno be bis

gam Rvi Ze bel ni, Cve ni gu le bis gan wmen del ni da ma ga li Tis maC ve ne bel ni“.

`mci re go ne bis“ kon cept-per so na Je bia iva ne kar ma zo vi, smer di ko vi da di-

di in kvi zi to ri. maT Si ara o raz rov nad aris ga mo xa tu li az rov ne bis sci en-

tis tu ri ti pi. az rov ne bis am tips ̀ Si na ga ni lo gi kis“ Za liT miv ya varT mkvle-

lo bam de an TviT mkvle lo bam de, msof lio ome bam de, TviT qris tes re vi zi am-

de, mo ra lis Se uZ leb lo bam de `Tu Rmer Ti ar aris yve la fe ri da saS ve bia“.

ami to ma caa naT qva mi eg zi u pe ris „pa ta ra uf lis wul Si“: me me Si nia di debs

ar da vem gva no“, rom leb sac ara fe ri ar ain te re sebT cif re bis gar da“. `di-

de bi“ az rov ne ben ro gorc ka ras ko e bi, ivan kar ma zo ve bi, di di in kvi zi ta re bi

da smer di a ko ve bi; ase Ti az rov ne baa dam kvid re bu li `pa ta ra uf lis wul Si“

me fis, pa tiv moy va res, ge og ra fos is as te ro i deb ze... da TviT pla ne ta de da-

mi wa ze. `ra uc na u ri pla ne taa – ga i fiq ra pa ta ra uf lis wul ma... ada mi a nebs

war mo sax vis na ta ma lic ar ga aC ni aT. ra sac Cas Za xeb, imas ve amog Za xe ben“. am

pla ne ta ze pa ta ra uf lis wu li Se it yobs mTa var sa i dum los. ài Ce mi sa i dum-

lo, sul ub ra loa: mxo lod gu li xe davs yve la fers. ar se bi Ti uxi la vi rCe ba

Tva li saT vis“. 9.31 `gu lis xed va“ gu lis xmobs az rov ne bis wess, ro me lic Se-

uZ lia imoZ ra os usas ru lo srul yo fis gza ze ise, rom ar ga mo vi des ada mi a-

nu ri saz Rvre bi dan; ada mi ans Se uZ lia miw vdes da ga na xor ci e los yo fi e re bis

mTe li srul yo fi le ba gar kve ul for ma ti Si – `bav Svis pa ra dig ma Si“. ara vi-

Ta ri sxva umaR le si mod gmis ar se ba ni arc sa Wi roa da arc Se saZ le be lia.

mTel msof li o Si mra va li fa ni yavs `pa ta ra uf lis wulsac“ da don ki-

xot sac. `saq mi a ni ada mi a ne bis“ sac xov re bel sax leb Si Tu sa mu Sao ofi seb Si

irakli braWuli

79

xa te bis kuT xes Tan er Tad ma T kuT xe e b sac xSi rad Sex vde biT. pir da pir Tu

ara pir da pir isi ni maT dab ru ne bas mo e li an de da mi wa ze da „gulSi“ iziareben

kirkegoris azrs: „vinc poeturad an religiurad ar cxovrobs – sulelia“.

gamoyenebuli literatura

1. ro ma no gu ar di ni „re li gia da ga moc xa de ba“. Tbi li si2008

2. io han ha i zin ga "Ho mo Lu dens" Tbi li si 2004

3. g. v. f he ge li – esTetika, to mi pir ve li. Tbi li si 1981

4. d. uz na Ze „zo ga di fsi qo lo gia“ Tbi li si 1974

5. g bra mi Ze „fan ta zia da msof lmxed ve lo ba“ Tbi li si 1993

6. mar tin ha i de ge ri „Tem Sa ra“ Tbi li si 1993

7. fri dix nic Se „ese it yo da za ra tus tra“ Tbi li si 1993

8. v. ra miS vi li „ada mi a ni da xved ri“ Tbi li si 2002

9. an tu an de sent-eg zi u pe ri „pa ta ra uf lis wu li“ Tbi li si 2008

10. an tu an de sent-eg zi u pe ri „sam xed ro mfri na vi“ Tbi li si 1977

11. Мирга элляге – Аспекти мифа, М. 1995.12. Мигел де Унамуно – О трагическом чувсве жизни, 1997, Симбол13. Elizabeth Bourguinot “Jan-Pierre Ribaut des animaux pourquoi Faince? approches.

interculturelles, interreligieuss, interdisciplinaires, 2003, Paris.14. Томас Ман – Философия Ницше в свете Нашего опита соб. соч. т. 10, 1961, с. 35915. Alber Camus, Ye Mihttle de sisiphe, calimap, 1962.16. a. zaqaraZe, d. jalaRonia, i. braWuli – adamiani da diskursi, 2005 w.

Tbilisi.

17. wm. io a ne oq ro pi ri – Tar gma ne baé ma Tes sa xa re bi saé, 1996, Tb

18. ma Tes sa xa re bis gan mar te ba wmin da ma ma Ta swav le bis mi xed viT, 1994,

Tbi li si

19. ne ta ri Te o fi la te bul ga re li, ma Tes sa xa re bis ko men ta re bi I, II t.

1996. Tbi li si.

Irakli Brachuli

Paradigm of thinking in artistic theologySummary

"artistic theology" is the Conditional term. It's same as term "christian art". This art seeks to express Truth of Christian religious end Bible. This art often uses face of child end a game phenomenon. In this The article discusses the child paradigm, wich played a huge role in the history of art, philosophy and theology. child paradigm is using as alternative model of scientism.

azrovnebis piradigma mxatvrul TeologiaSi

religia da sociologia

ka xa qec ba ia

leq ci e bi re li gi is so ci o lo gi a Si pos tTa na med ro ve sa zo ga do e ba Si re li gi u ri cxov re bis vir tu a li za ci is kri ti ku li ga az re bi saT vis

Ta na med ro ve epo qis `pos tmo der nul mdgo ma re o bas,“ rom lis Se sa xe bac

da sav lu ri fi lo so fi u ri da so ci o lo gi u ri az rov ne bis war mo mad ge ne le bi

sa ub ro ben (li o ta ri, de li o zi, bod ri a ri, ba u ma ni, je im so ni da sxv.) re li gi-

is ena ze àpo ka lif su ri epo qa“ hqvia, rom lis pir ve li mac ne das vlur kul-

tu ra Si frid rix nic Se iyo.1 Tum ca ego izms, am par tav ne ba sa da ma te ri lur

1 so ci a lu ri Tval saz ri siT, pos tTa na med ro ve sa zo ga do e ba igi ve mom xma reb lu ri sa-

zo ga do e baa. mi si Zi ri Ta di ni Sa ni prag ma tiz mi, mer kan ti liz mi da ci niz mia. `wmin da

go ne bis kri ti kis“ av to ri sa gan gan sxva ve biT slo ter da ik ma `ci ni ku ri go ne bis kri-

ti kiT“ (1983w.) mi a niS na, rom am Ja min de li ci niz mi gan ma naT leb lo bis ide a le bis ga u-

fa su re bi Taa ga mow ve u li. pos tmo der nma ada mi an Ta cno bi e re ba Si kul tu ru li pa ra-

dig me bis cvli le be bi da tran sfor mi re ba ga mow via. pos tTa na med ro ve ada mi an ma ara

mxo lod ua ri Tqva WeS ma ri te ba ze, ara med bu do va ni da ga u ge ba ri ga xa da mi si sta tu-

si; man di a di da amaR le bu li mo ra lu ri da re li gi u ri, eg zis ten ci a lu ri miz ne bi-

sad mi in te re si da kar ga. kul tu ra mas kul tu rad, Si na ar si a ni da saz ri si a ni cxov re ba

ca ri el efe me rul da vir tu la ur re lo bad ga da iq ca, ro mel mac ada mi a ni nam dvil

si nam dvi les mos wyvi ta. sa zo ga do e ba `speq tak lis sa zo ga do e bad“ ga da iq ca, ro me lic

rek la mi sa da me di is to ta lur Za la uf le ba zea dam ya re bu li. re a lu ri po li ti ka po-

lit-teq no lo gi eb ma, xo lo sa zo ga do e bis is to ri u li gan vi Ta re ba `Sou-xe li suf le-

bam“ Sec va la; am ti pis sa zo ga do e ba Si yve la fe ri – seq su a lu ri cxov re biT daw ye bu li

fex bur Ti Ta da po li ti kiT dam Tav re bu li, Te at ra li ze bu lia. ami e ri dan po li ti ka

aRar aris ada mi a nis se ri zo u li saq mi a no ba. igi Zal ze xma u ri a ni sa na xa o ba da emo ci-

u ri gan tvir Tvis ad gi lia, xo lo nam dvi li po li ti ko si is aris, ro me lic karg So u sa

da sa na xo a bas mo i fiq rebs da dad gams. ami to mac Ta na med ro ve po li ti ku ri ba ta li e bi

re vo lu ci e biT ar sru led ba. gar To ba ze ori en ti re bu li kar na va lu ri po li ti ka re-

vo lu ci u ri gar daq mne bi sa gan Sors dgas. aseT vi Ta re ba Si po li ti ka tran spo li ti kad,

sa zo ga do e ba ki tran sa zo ga do e bad ga da iq ce va.

pos tmo der ni in te leq tu al Ta sa saf la oa (li o ta ri), rad ga nac is cvlis in te leq tu-

al Ta mdgo ma re o bas sa zo ga do e ba Si. tra di ci u li sa zo ga do e bis in te leq tu al Ta fe na

pos tmo der nis tul sa zo ga do e ba Si ga mo u sa de ge ri xde ba (`Ca rec xi le bi“). pos tmo den ma

maT yvla fe ri wa ar Tva da is to ri is sa nag ve ze mo is ro la. Se moq me di sa da mo az rov nis

ad gi li e. w. eq sper tma da i ka va. pi rov ne ba ki zom biT iq na Ca nac vle bu li, ro me lic

yo vel gvar pi rov nul Rir se ba sa da da mo u ki de bel az rov ne bas mok le bu lia da mxo-

lod si tu a ci e bis Ses ba mi si unar-Cve ve bis ama raa dar Ce ni li. tran sfor ma ci as ga nic-

dis ise Ti mya ri da tra di ci u li in sti tu te bi, ro go re bi caa oja xi da re li gia. amis

ma ga li Te bia, e. w. èr Tje ra di oja xe bis ga Ce na,“ `Ta vi su fa li seq su a lu ri cxov re bis“

pro pag nda da sxva. re li gi is sfe ro Si ada mi a ni sa da sa zo ga do e bis de sak ra li za cia,

81leqciebi religiis sociologiaSi

ke Til dRe o bas ayo lil ma `Rmer Tis mkvlel ma ka cob ri o bam“ nic Ses naT qva mi

yu rad ar iRo da sa bo lo od yo ve li ve àda mi a nis sik vdi liT“ (bod ri a ri)

das rul da. Se de gad ada mi a ni sa da sa zo ga do e bis axa li ti pi Ca mo ya lib da

e. w. pos tTa na med ro ve ada mi a ni, rom lic ab so lu tu rad des kra li ze bu lia.

mis Tvis su ler Tia ne bis mi e ri re li gia. Zi ri Ta dad am gva ri ada mi a ne bi sa gan

Ses dge ba pos tTa na med ro ve sa zo ga do e ba, ro mel Sic war suls Ca bar da da sa-

sa ci lo gax da ma Ra li eTi ku ri da re li gi u ri ide a le bi sad mi er Tgu le ba.

Jan bod ri a ris TqmiT, am ti pis sa zo ga do e ba Si re li gia `po li ti ku ri ma ki-

a Jis rols as ru lebs“ an da, ua res Sem Txve va Si, ìgi war su lis re liq ti da

sa mu ze u mo eq spo na tia.“ bod ri ars Tu da vu je rebT ase Tia ame ri kis re li gi-

u ri su ra Ti (ix. Jan bod ri a ris àme ri ka“). da ax lo e biT ase Tia re li gi u ri

cxov re bis is gza, ro mel sac Ta na med ro ve ada mi a ni `sak ra lu ri dan“ `pro-

fa nu lam de,“ tra di ci u li sa zo ga do e bi dan se ku la rul da pos tse ku la rul

sa zo ga do e bam de mih yavs. rac Se e xe ba se ku la ri za ci as, igi ev ro pu li kul-

tu ris qris ti a nu li su li e ri sa fuZ vle bi sa gan gan dgo mad un da mi viC no i oT,

rac re li gi u ri ga ge biT tra di ci u li qris ti a nu li cxov re bis we sis mi marT

Ra la tia da me ti ara fe ri. e. w. `pos tse ku la rul era Si“ ki, ro mel sac `pos-

tkon fen si u ri sa zo ga do e ba“ Se e sa ba me ba ada mi a ne bi tra di ci ul re li gi ebs

un dob lo bas uc xa de ben da su li e ri srul yo fi le bis miR we vis axal-axal

gzeb sa da sa Su a le bebs eZe ben. re li gi u ri cxov re bis vir tu a li za cia anu e.

w. ̀ vir tu la u ri re li gia“ am sa Su a le ba Ta gan erT-er Ti uax le sia. mi si sa fuZ-

vle bi pos tTa na med ro ve sa zo ga do e ba Sia mo ce mu li. saq me ima Sia, rom pos-

tTa na med ro ve sa zo ga do e ba si nam dvi le Si vir tu a lu ri re a lo baa, nam dvi li

si nam dvi lis yal bi su ro ga ti, ro mel mac re a lo ba Ca a nac vla. is re lu ri sa-

zo ga do e bis si mu la ci as war mo ad gens (bod ri a ris ena ze es so ci a lu ris sik-

vdi lia). Se sa ba mi sad, ada mi a nic si mu li re bu lia. si mu li re bu li ada mi a ni ki

si mu la ci ur, vir tu a lur sa zo ga do e ba Si im yo fe ba da mas aRiq vams ro gorc

re a lo bas. bod ri a ris TqmiT, es yo ve li ve Tan med ro ve, uax le si kom pi u te-

ru li teq no lo gi e bi sa da me dia sa Su a le ba Ta ar na xu li gan vi Ta re bis Se de-

gia, rom le bic axal – vir tu a lur re a lo bas qmni an, ami tom ga sa ge bi un da

iyos, Tu sa i dan mom di na re obs re li gi u ri cxov re bis vir tu a li za cia, rac

tra di ci u li re li gi u ri Tval saz ri siT fsev do re li gi u ro bas, re li gi u ri

cxov re bis gad gva re bul for mas war mo ad gens.

re li gi is mo mav lis Se sa xeb pe si mis tu ri da ni hi lis tu ri war mod ge ne bi

swo red aqe dan iRe ben sa Ta ves. maT re li gi a ze Ta na med ro ve, uax le si sa-

in for ma cio teq no lo gi e bis sul uf ro mzar di gav le na udevs sa fuZ vlad.

am mxriv re li gi is sfe ro Si mim di na re pro ce se bis aR sa niS na vad re li gi is

so ci o lo gi a Si mra va li axa li ter mi ni gaC nda. maT So ris erT-er Ti aw uk-

ve Se da re biT moZ ve le bu li ter mi ni te lee van ge liz mia, rac sa xa re bi se u li

Te me bis sa qa da geb lad sa te le vi zio da me dia teq no lo gi e bis ga mo ye ne bas

re li gi u ri cxov re bis vir tu a li za cia da sxva. Tu ki msgavs vi Ta re bas mec ni e re bis ena-

ze pos tkla si ku ri, pos tTa na med ro ve epo qa hqvia, re li gi is ena ze mas àpo ka lif su ri“

Se iZ le ba da er qvas.


82

niS navs. igi fa qob ri vad evan ge lis tu ri praq ti kis ame ri kul-pro tes tan tu-

li ver si aa (1.gv.563.). te lee van ge liz mis ul tra Ta na med ro ve ver si as am sfe-

ro Si vir tu l u ri – in ter netpraq ti ka war mo ad gens. es yve la ze mtkiv ne ul

da sa ka ma To sa kiT xTa rigs mi e kuT vne ba dRes. mis Se sa xeb er Txel da sa mu-

da mod Ca mo ya li be bu li prin ci pu li po zi cia ara Tu so ci o lo gebs, ara med

tra di ci u li re li gi e bis war mo mad gen lebs So ri sac Zne lad Tu mo i Zeb ne ba.

az rTa sxva das xa o ba Si ori Zi ri Ta di po zi ci aa ga mok ve Ti li. er Tni mas Si re-

li gi is ar na xul tran sfor ma ci as, tra di ci u li re li gi e bis fi nal sa da àxa-

li re li gi is“ – e. w. vir tu a lu ri re li gi is da saw yiss xe da ven. me o re ni ki am

pro ce seb Si re li gi as ve ra na ir tran sfor ma ci as ver at yo ben da mim di na re

pro ce sebs ga ni xi la ven mxo lod, ro gorc ko mu ni ka ci is, in for ma ci is ga da ce-

mis sa Su a le ba Ta efeq tur ga mo ye ne bas re li gi ur praq ti ka Si. am Tval saz ri sis

mi xed viT, re li gi is mo mav lis Se sa xeb ni hi lis tu ri so ci o lo gi u ri Te o ri-

e bi saq mis vi Ta re bas gan geb amu qe ben an da ub ra lod rom vTqvaT, es yve la-

fe ri ma Ti umec re bis Se de gia. Tum ca re li gi u ri cxov re bis vir tu a li za cia

dRes uk ve faq tia. rac Ta vis mxriv mis mo mavls er Tob pe si mis turs xdis.

TiT qos ara fe ri sa gan ga So ar un da iyos ima Si, rom kom pi u te ru li teq-

no lo gi e bi ga mo ye ne bul iq nes Tun dac qa da ge be bi saT vis. mag ram saq mes ar Tu-

lebs mi si ga mo ye ne bis mcde lo ba RvTa eb ri vi sa i dum lo e be bis Se sas ru leb-

lad. mxed ve lo ba Si gvaqvs aR sa re bis sa i dum lo. mi si vir tu a li za cia, ro-

mel sac dRes aqvs ad gi li, sru lad axa li da ga u go na ri fe no me nia. swo red

aqe dan iRebs sa Ta ves re li gi is fi na lo bis prob le ma. re li gi u ri Tval saz-

ri siT, rac ar un da mi u Re be li iyos am teq no lo gi as dRes uk ve Ta vi si mox-

ma re be li hyavs (amis da mad stu re bel faq tebs dRes da in te re se bu li mkiT-

xve li so ci o lo gi is ne bis mi er sa xel mZRva ne lo Si ixi lavs). mra va li sxva das-

xva prog ra ma ar se bobs, ro mel Ta meS ve o biT, Tun dac bi ni dan ga us vle lad,

Se saZ le be lia vir tu a lu ri eq skur sia msof li os ne bis mi e ri ta Za ris da saT-

va li e reb lad. daT va li e re bas ki dev ara uSavs ra, rom ara aqam de ga u go na ri

ise Ti faq ti, ro go ri caa vir tu a lu ri san Tlis dan Te ba. re li gi u ri ga ge biT,

es um Zi me si cod vaa, rad ga nac am Sem Txve va Si usis xlo msxver pSe wir vis re-

li gi u ri aq tis Seb Ral vas Tan gvaqvs saq me. mag ram de sak ra li ze bul sa zo ga-

do e ba Si sa dac `re li gia spe ce feq ti gax da“ ase Ti ram sav se biT re a lu ria

(2. gv.36.). Ta na med ro ve re li gi is so ci o lo gi a Si uk ve ara na ir gak vir ve bas

ar iw vevs `ki be rek le si is,“ `vir tu a lu ri taZ ris“ da sru li ad ga u go na ri da

war mo ud ge ne li `vir tu a lu ri rwme nis“ cne ba.

in for ma ci u li siv rce ada mi a nis su li e ri cxov re bis mxo lod da mxo lod

ze da pi ru li grsia. ami tom vir ta lu ri da ki be rek le sia ve ra so des ver Sec-

vlis nam dvil ta Zars. is re a lu ri taZ ris pa ro dia da si mu la ci aa mxo lod. er-

Txe lac iq ne ba ada mi a ni ga mo aR wevs am si mu la ci i sa da vir tu a lu ri re a lo-

bis tyve o bi dan da isev mi ub run de ba ma ra di ul WeS ma ri te ba sa da nam dvil

re li gi ur rwme nas. fsev do re li gi i sa da fsev dor wme nis ilu zi iT ga Tan guls

et yo ba jer ki dev di di ga moc da elis win. di di mix ved ra ar sWi re ba imas,

rom xe lov nu rad Seq mnil, vir tu a lur sic rce Si kon stru i re bul fsev do-

re li gi as ara aqvs mo ma va li da, rom yo vel gva ri eq pe ri men te bi am sfe ro Si

im Ta viT ve da sa Ru pa vad gan wi ru lia.

kaxa qecbaia

83

re li gi u ri cxov re ba tran scen den tTan coc xa li ur Ti er To baa, ro me lic

vir tu a li za ci is Sem Txve va Si ikar ge ba. vir tu a lu ri ek le sia ve ra so des ver

SeZ lebs da ex ma ros Tu dac im ada mi ans, ro mel sac ta Zar Si si a ru li jan-

mrTe lo bis mdgo ma re o bis ga mo uWirs. aseT ada mi ans loc vis gam Zfre bul

sur vils vir tu a lu ri ek le sia ver da uk ma yo fi lebs. rac Se e xe ba aR sa re bis

in ter ne tiT mi Re bis no va ci as, Se saZ le be lia es da saS ve bi iyos, mag ram am

Sem Txve va Si ga saT va lis wi ne be lia is, rom aR sa re ba ro gor Se iZ le ba ano ni-

mu ri, upi rov no iyos. gar da ami sa es sa xi fa Toc Se iZ le ba iyos, miT uf ro

ma Sin ro ca saq me ada mi a nis su li er cxov re bas Se e xe ba. rad ga nac yo ve li ve es

im eqi mis moq me de bas hgavs, ro mel sac avad myo fi Tva liT ar una xia da ise

uniS navs mkur na lo bas. aR sa re bis fun qcia mar to cod va Ta mi te ve ba ro dia.

amas Tan er Tad mi si mi za nia ada mi a ni xe lax la ga xa dos ek le si is wev ri. xo lo

iq sa dac ek le sia ar aris, bu neb ri via mas Si Ses vlis sur vi lic ar ar se bobs.

vir tu a lu ri ek le sia, pi ri qiT, Trgu navs ta Zar Si si a ru lis sur vils. is au kuR-

mar Tebs nam dvil re li gi ur grZno bebs. ek le sia qris tes sxe u lia. imi saT vis, rom

am sxe u lis na wi li gax de mas Tan coc xa li kon taq tia sa Wi ro, ra sac in ter net-aR-

sa re ba xels uS lis. rac Se e xe ba qa da ge bas da RvTis sit yvis gav rce le bas,

ami saT vis in ter ne ti kar gi sa Su a le ba Se iZ le ba iyos, mag ram qa da ge ba xom

mxo lod mp3 for ma tis au dio an vi deo Ca na we ri ar aris, is RvTis coc-

xa li sit yvaa, ro me lic am bi o ni dan un da war mo iT vas. gar da ami sa ga saT va-

lis wi ne be lia is, rom in ter nets sa ku Ta ri met yve le bis we si aqvs, ro me lic

RvTis msa xu re bis enas ar Se e sa ba me ba (ix. 3). gar da ami sa re li gi is cif ru li

ga mo sa xu le ba xom ab sur dia da me ti ara fe ri.

am sa kiT xe bis ana li zi sas ga saT va lis wi ne be lia is say ve du ri, ro mel sac

Ta na med ro ve av to re bi tra di ci is mom xre Ta mi sa mar TiT ga moT qva men. ker-

Zod pos tse ku la rul epo qa Si usa fuZ vloa se ku la ru li sa zo ga do e bis eniT

met yve le ba (Sdr.4). es say ve du ri, ra Tqma un da, ga saT va lis wi ne be lia, mag-

ram ara re li gi is mi sa mar TiT, rad ga nac re li gia ma rad axa li da ma rad

coc xa li fe no me nia. igi ve so ci o lo ge bis das kvne biT ve ra fe ri ver Sec vlis

Rmer TTan ada mi a nis pi rov nul mi mar Te bas, ro me lic yve la ze kar gad tra-

di ci ul re li gi ur cxov re ba Sia mo ce mu li. ami tom aseT vi Ta re ba Si zo ga di

das kvna gan sa xil vel sa kiT xTan da kav Si re biT Se iZ le ba ase Ti iyos: sa zo ag-

do e bis tran cfor ma ci i sa da vir tu a li za ci is pro ce si faq tia, mag ram re li-

gi u ri Tval saz ri siT, arc ise Ti ka tas tro fu li faq ti, ro me lic msof lio

re li gi e bis ar se bo bas kiT xvis niS nis qveS da a ye nebs.

Ta na med ro ve sa zo ga do e bis ra ci o na li za cia, vir tu a li za cia da in te leq-

tis sa fuZ vel ze mar Tvis (qse lu ri sa zo ga do e ba) moT xov na sa va rau doa, rom

tra di ci ul re li gi eb Si bu neb riv uku re aq ci as ga mo iw vevs da sa zo ga do e ba

isev dad ge ba ira co i na liz mi sa da mis ti kis moT xov nis wi na Se. es ki de sak ra-

li ze bul sa zo ga do e bas isev ma ra di u li Ri re bu le beb Tan da ab ru nebs ueW ve-

lad da xels Se uw yobs ma sob ri vi cno bi e re bis dis kre di ta ci as da yov lis-

Sem Zle teq ni kis uZ lu re bas ki dev uf ro ga mo a aS ka ra vebs.

leqciebi religiis sociologiaSi

84

gamoyenebuli li te ra tu ra:

1. q. kal pu ni, d. la i Ti, s. ke le ri. so ci o lo gia, Tb., 2008. ili as sa xel mwi-

fo uni ver si te tis ga mom cem lo ba. Ta vi 13. re li gia.

2. Jan bod ri a ri, ame ri ka. sankt-pe ter bur gi, 2000. (rus. ena ze).

3. ix. internetresursi: Виртуальная религия. http:/www:ie rei-ka re nev.ru/list/in-ter net.html

4. Sdr. Ta na med ro ve sa zo ga do e bis ga mow ve va. iur gen ha ber ma si sa da iozef

rat cin ge ris we ri le bi. mTar gmne li gia ba ra mi Ze. re daq to ri gia xu bua.

Tb., 2010.

KAKHA KETSBAIA

ON CRITICAL INTERPRETATION OF VIRTUALIZATION OF RELIGIOUS LIFE

IN POST-MODERN SOCIETY

Summary

No wa days no body ar gu es that a new type of so ci ety, tran sfor med so ci ety, is be ing de-ve lo ped with glo ba li za ti on pro cess, whe re every so ci al in sti tu te is un der al te ra ti on. For exam ple, du ring the last cen tury eco no mics, po li tics, system of va lu es ha ve chan ged and li kely re li gi o us li fe of so ci ety will chan ge to o. In mo dern so ci ety, which is ba sed upon high tec hno lo gi es and sci en ti fi c ap pro ach of the uni ver se, the ro le of re li gi on has be en shif ted to the bac kgro und. For this re a son, so ci o logy of mo dern re li gi on be gan spe a king of its an ni hi la ti on. As so ci o lo gists say, glo ba li za ti on ca u sed the ori gin of “ci vil re li gi on”. Ever ything this as sists in de ve lo ping of pos t-con fes si o nal so ci ety. Accor ding to so ci o lo gists, con cept of elec tro nic, so- cal led cyber -church will ari se in to the fo reg-ro und of so ci ety of such type, which even tu ally will be con si de red as the ori gin of so- cal led “vir tu al re li gi o us ness”. In this ca se, the ma in li ne of de ve lop ment of so ci ety is the mo ti on from “sac ral” to “ci vil”, du ring which “sac ral” be co mes we a ker and we a ker and fi nally we get de sac ra li zed so ci ety. The pro cess of se cu la ri za ti on is the ba se of ever-ything this, which in so ci o logy of mo dern re li gi on is not so gro un dlessly con nec ted with mo der ni za ti on pro cess. Si de by si de with con cept of “Vir tu al re li gi on” a new term “Re li gi o us in no va ti ons” has co me in to so ci o logy of re li gi on.

The ma in qu es ti ons are: is the ro le of re li gi on ac tu ally dec li ned in mo dern so ci ety? If cul tu re has be co me mas s-cul tu re do esn’t the sa me thre a ten re li gi on? If it is so and re-li gi on wo uld re ally lo se its im por tan ce, in fl u en ce upon the so ci ety, what wo uld be the

kaxa qecbaia

85

re sult of this pro cess? Are not we go ing to un re li gi o us so ci ety? If it hap pens ot her way – ever ything this will ca u se con trary re ac ti on and tra di ti o nal re li gi ons will be fi l led with new energy in new con di ti on and will start ful l-blo o ded li fe.

The eff ect of mo dern la test in for ma ti o nal tec hno lo gi es is the ba sis of pes si mis tic and ni hi lis tic ide as on the fu tu re of re li gi on. Many new terms in so ci o logy of re li gi on ha ve ap pe a red to de no te the pro ces ses ta king pla ce in the sphe re of re li gi on. One of them, com pa ra ti vely old term, is TV-e van ge lism; it me ans using of TV and me dia tec hno lo gi-es for pre ac hing tes ta ment to pics, which in fact is the Ame ri can -pro tes tant ver si on of evan ge lis tic prac ti ce. Ultra mo dern ver si on of TV-e van ge lism in this sphe re is in ter net prac ti ce. This qu es ti on is the most pa in ful and ar gu men ta ti ve. The re is no prin ci pal po si ti on abo ut it not only among so ci o lo gists, but among the rep re sen ta ti ves of tra di-ti o nal re li gi ons to o. Two ma in po si ti ons ha ve be en bro ught to the light. So me see un-pre ce den ted tran sfor ma ti on of re li gi on, fi nal of tra di ti o nal re li gi ons and the be gin ning of “new re li gi on”, so- cal led vir tu al re li gi on in it; ot hers don’t see any tran sfor ma ti on of re li gi on in the se pro ces ses and con si der it as an eff ec ti ve usa ge of me ans of com mu-ni ca ti on and in for ma ti on in re li gi o us prac ti ce. Accor ding to this vi ew, ni hi lis tic so ci o-lo gi cal the o ri es abo ut the fu tu re of re li gi on pur po se fully com pli ca te the si tu a ti on, or ot her wi se it is the re sult of the ir ig no ran ce. But the vir tu a li za ti on of re li gi o us li fe is a fact to day and it ma kes its fu tu re very pes si mis tic.

Infor ma ti o nal spa ce is only the up per la yer of so ul li fe. That’s why vir tu al and cyber -church will ne ver oc cupy the pla ce of re al tem ple. It is only pa rody and si mu la ti on of re al tem ple. But the ti me co mes when man will get out of the cap ti vity of this si mu la ti-on and vir tu al re a lity, and will re turn to eter nal truth and re al re li gi o us fa ith. Arti fi ci ally ma de and con struc ted in vir tu al spa ce Pse u do- re li gi on has no fu tu re and every ex pe-ri ment in this sphe re is born to de ath. Re li gi o us li fe is li ving con tact with tran scen dent which in the ca se of vir tu a li za ti on is lost. As for pre ac hing, in ter net co uld be a go od me an, but pre ac hing is not only au dio and vi deo re cor ding of mp3 for mat, it is God’s li ving word, which sho uld be spre ad from am bo.

leqciebi religiis sociologiaSi

86

robert nil bela

religiis klasifikacia1

(mcireodeni SemoklebiT)2

re li gi u ri sis te me bis kla si fi ka ci is erT-er Ti sa zo mi, ro mel mac da viw-

ye bis Sem deg am bo lo dros axa li si coc xle Se i Zi na, aris evo lu ci u ri gan-

zo mi le ba. Cems mi er Se mo Ta va ze bu li iq na xu Te ta pi a ni kla si fi ka cia, rom-

lis sa fuZ vlad me avi Re re li gi u ri sim bo lo e bis sis te mis di fe ren ci a ci is

xa ris xi. amas Ta na ve me sru le bi Tac ar vam tki ceb, rom gan vi Ta re ba am xu Ti

eta pis ga re Se Se uZ le be lia an ki dev uf ro ad rin del eta pebs ar Se uZ li aT

iar se bon uf ro gvi an del Tan er Tad er Tda i gi ve sa zo ga do e bis Car Co eb Si. ar

vxu Wav Tvals me ag reT ve im Zal ze mra val fe ro van eta peb ze, rom le bic Se iZ-

le ba aR moC ndes sir Tu le e bis yo vel gvar do ne ze. pi ri qiT, me yo vel na i rad

xazs vus vam sir Tu le ebs gan sa kuT re biT imis Se sa xeb, ro me lic exe ba unars

miR we ul iq nas gan vi Ta re bis pro ces Si di fe ren ci a ci is umaR le si eta pe bis

ga ge ba. Cems mi er ga mo yo fil xuT etaps me mi ve ci Sem de gi da sa xe le ba: pi ri-

mi ti u li, ar qa u li, is to ri u li, wi na Ta na med ro ve da Ta na med ro ve.

re li gi ur-sim bo lu ri sis te ma pri mi ti ul do ne ze xa si aT de ba le vi–bri u-

lis mi er ro gorc „mi Te bis sam ya ro“, xo lo sten ne ri iye nebs av stra li e li

abo ri ge ne bis sit yvis pir da pir Tar gmans, xil vas Rvi Zil Si. es uka nas kne li

aris dro dro is ga re Se, anu, sten ne ris sit yve biT, dro da sax le bu li wi-

nap re bis fi gu re biT, na xev rad mxecebiT – na xe v ra dada mi a ne biT. Tum ca isi ni

xSi rad iZe nen gmi rul Tvi se bebs, xa si aT de bi an ise Ti niS ne biT, rom le bic

ufr maR la dga nan ada mi an Ta Tvi se beb ze, iT vle bi an wi nap re bad da mra va-

li sag nis Sem qmne lad am sam ya ro Si, isi ni ma inc ar ari an Rmer Te bi – maT ar

mi e we re baT Za la fu le ba am sam ya ro ze da ar ari an Tay va nis ce mis obi eq te bi.

am mi Ti u ri sam ya ros da ma xa si a Te bel Ta vi se bu re bas war mo ad gens is ga re-

mo e ba, rom igi sak ma od Zli er aris da kav Si re bu li re a lu ri sam ya ros de ta-

leb Tan. yo ve li kla ni da yo ve li ad gi lob ri vi jgu fi ga ni saz Rvre ba gva ris

wi nap re bis ka te go ri e biT da da sax le ba Ta mi Ti u ri mov le ne biT, TiT qmis,

yo ve li go ra ki, yo ve li qva, Tvi Te u li xe ax snas po u lobs mi Ti u ri ar se be-

bis moq me de ba Ta ka te go ri a Si. ara Zi li se ul an cxad liv siz mar Si gan Wvre ti-

lia yo vel gva ri ada mi a nu ri moq me de ba, maT So ris da na Sa u li da ugu nu re ba,

sa dac faq ti u ri ar se bo ba da pa ra dig mu ri mi Te bi mWid ro az rov ne bi Ti kav-

Si riT ga dax lar Tu lia er Tma neT Tan.

me o re da ma xa si a Te be li Ta vi se bu re ba, ro me lic gan pi ro be bu lia kon kre-

tu li de ta li za ci i sa ken mis wra fe biT, mdgo ma re obs mi Ti u ri ma sa le bis or-

ga ni za ci is cva le ba do ba Si. av stra li e le bi TiT qmis Seg ne bu lad mi u Ti Te-

1 Американская социология. Перспективы, проблемы, методы. М. 1972.2. Targmna da komentari daurTo givi rogavam.

87

ben mi Tis cva le bad, mer yev struq tu ra ze, rom lis aR sa niS na vad xma ro ben

sit yva „oc ne bas“. am sit yvis xma re ba ar aris suf Ta me ta fo ru li xa si a Tis,

imi tom, rom ro gorc es aC ve na ro nald ber ndtma, ada mi a nebs ara Zi li se ul

siz mre bis dros, sa kul to ce re mo ni e bi sas nam dvi lad axa si a TebT Ca Zir va

oc ne beb Si.

ase Ti siz mre bis meS ve o biT oc ne bebs isi ni gar daq mni an sa kul to sim bo-

lo e bad sa ku Ta ri su li e ri miz ne bi saT vis, mag ram, rac ki dev uf ro mniS vne-

lo va nia, maT oc ne bebs Se uZ li aT ga mo iw vi on mi Te bis sxvag va ri ga az re ba, es

ki, Ta vis mxriv, ga mo iw vevs ri tu a lis ga nax le bas. ro gorc kon kre tu lo bas,

ase ve cva le ba do bas Se uZ lia ax snas kav Si ri mi Ti ur sam ya ro sa da re a lur

sam ya ros So ris.

pri mi ti u li re li gi u ri moq me de ba xa si aT de ba ara RvTis msa xu re biT da

ara msxver plSe wir viT, ara med mxo lod iden ti fi ka ci iT, „mo na wi le o biT“,

„xor cSes xmiT“. sa ri tu a lo ce re mo ni eb Si mo na wi le e bi iden ti fi ci re bas ax-

de nen mi Ti ur ar se beb Tan, rom leb sac isi ni war mo sa xa ven. dis tan cia ada mi an-

sa da mi Ti ur ar se ba Ta So ris, ro me lic ise dac um niS vne loa, mTli a nad qre-

ba ri tu a lur ce re mo ni a lis mo men tSi, ro de sac „yo vel Tvis“ xde ba „am Ja mad“.

ar ari an arc RvTis msa xu re bi, arc mrev li, arc ga ma Su a le be li ro le bi, arc

ma yu reb le bi. yve la mo na wi le er Tve ba ri tu a lur qme de beb Si da xde ba er-

Ti a ni mTe li maT Tan er Tad.

pri mi ti ul do ne ze ar ar se bobs re li gi u ri or ga ni za cia, ro gorc cal-

ke u li so ci a lu ri struq tu ra. ek le sia da sa zo ga do e ba – er Tia. re li gi-

u ri ro li, ro gorc we si, Ser wymu lia sxva ro leb Tan, amas Ta na ve War bobs

di fe ren ci a cia asa kis, sqe sis, an na Te sa u ri jgu fe bi sad mi mi kuT vne bu lo bis

mi xed viT. sxva ze uf ro pri mi ti ul sa zo ga do e ba Si ce re mo ni a lu ri cxov re-

bis xel mZRva ne lis ro lis Sem sru leb lis kri te ri u mad gvev li ne ba asa ki.

zo gi erT tom Si ari an spe ci a li zi re bu li fi gu re bi – Sa ma ne bi an eqim ba Se bi,

mag ram isi ni ar ga mo xa ta ven pri mi ti u li re li gi is au ci le bel niS nebs.

rac Se e xe ba pri mi ti u li re li gi is so ci a lur Se de gebs, is ana li zi, ro me-

lic ad re ga a ke Ta e. di ur kem ma, ro gorc yve laf ri dan Cans, Zi ri Tad xa zeb Si

dRe sac mi sa Re bia. ri tu a lu ri cxov re ba nam dvi lad am tki cebs sa zo ga do e bis

so li da ro bas da ex ma re ba axal gaz rdo bas ezi a ros to mis qce vis nor mebs.

Cven ar un da da vi viw yoT pri mi ti u li re li gi is „no va to ru li“as peq te bic,

imis Se sa xeb, rom kon kre tu li mi Te bi da ri tu a le bi im yo fe bi an mud mi vi

cva le ba do bis pro ces Si da mkac ri is to ri u li kri zi sas Se iZ le ba mox des

pri mi ti u li ma sa lis sak ma od mniS vne lo va ni sxvag va ri ga az re ba, ra sac mow-

mobs e.w. „na ti vis tu ri“ moZ ra o ba. mag ram sa er Tod da mTli a nad re li gi u-

ri cxov re ba war mo ad gens av stra li e li abo ri ge ne bis fi lo so fi is Zi ri Ta-

di dog ma tis sak ma od Zli er sa fuZ vels. ker Zod, spen se ris ga moT qma rom

vix ma roT, es aris „er Ti Se saZ leb lo bis mov le na“. pri mi ti u li re li gi is

cva le ba do ba da mer ye o ba war mo ad gens dab rko le bas ra di ka lu ri si ax le e-

bis da ner gvi saT vis. pri mi ti u li re li gia co ta sa Su a le bas iZ le va sam ya ros

gar da saq mne lad.

me o re etap ze, ro gor sac war mo ad gens ar qa u li re li gia, Cven Seg viZ lia aq

vi la pa ra koT mxo lod mok led. ar qa u li re li gia im az riT, ra az ri Tac me

aq am ka te go ri as vxma rob, Ta vis Tav Si Se i cavs bevr ra mes im re li gi e bi dan,

religiis klasifikacia

88 robert nil bela

rom leb sac ara iS vi a Tad vu wo debT pri mi ti uls, ker Zod ne o li Tur re li-

gi ur sis te mebs, rom le bic gav rce le bu lia af ri kis te ri to ri is mniS vne lo-

van na wil ze, po li ne zi a Si da sxva gan. ar qa u li re li gia amaT gar da mo i cavs

ag reT ve brin ja os xa nis re li gi a sac. ar qa u li re li gi is da ma xa si a Te bel

niS nebs war mo ad gens nam dvi li kul tis war mo So ba Rmer Te bis, qu ru me bis,

RvTis msa xur Ta, msxver plSe wir vis kom pleq siT, xo lo zo gi erT Sem Txve va-

Si gaR mer Te bul an pir vel-mRvdel mTav rad qce u li me fis xe li suf le biT.

mi Te bi sa da ri tu a le bis kom pleq si, ro me lic Tan ax lavs pri mi ti ul re li-

gi as, Se mo na xu lia ar qa u li re li gi is struq tu ra Si, mag ram mi si sis te ma ti-

zi re ba xde ba ax lis sa Su a le biT.

pri mi ti ul da ar qa ul eta pebs axa si a TebT mo nis tu ri msof lmxed ve lo ba,

Tum ca ma Ti Se xe du le ba sam ya ro ze ram de nad me gan sxva ve bu lia. Tvi Te u li

maT ga ni saT vis saR mrTo da sa e ro war mo ad gens er Ti a ni sam ya ros or ga ni-

za ci is sxva das xva sa Su a le bebs. mag ram me sa me eta pis dad go mi sas, ro mel-

sac me is to ri uls vu wo deb, cxad de ba moq me de bis sav se biT gan sxva ve bu li

sfe ro, ro mel sac re li gi u ri ada mi a ni saT vis aqvs umaR le si Ri re bu le ba.

yve la is to ri u li re li gia, gar kve u li az riT, tran scen den ta lu ria da yve-

la isi ni, yo vel Sem Txve va Si la ten tu rad uar yo fen sam ya ros, ram de na dac

tran scen den tu ris umaR les Ri re bu le bas Tan Se da re biT re a lu ri sam ya ro

ufa sur de ba.

gar kve u li az riT, is to ri u li re li gi e bi war mo ad ge nen di dad „de mi To-

lo gi urs“ ar qa ul Tan Se da re biT. er Ti a ni Rmer Tis idea, ro mel sac ar yavs

ka ris ka ce bi, arc na Te sa ve bi da war mo ad gens er Ta derT Se moq meds da sam-

ya ros gam ge bels, idea TviT myo fa di yo fi e re bi sa, idea ab so lu tu ri ne ga-

ti u ro bi sa, ro me lic scil de ba yo ve li opo zi ci i sa da ga mij vnis Car Co ebs

– yo ve li ve es di dad amar ti vebs ar qa u li re li gi is gan Sto e bul kos mo lo-

gi as, da ma inc yo vel is to ri ul re li gi a ze gav le nas ax dens mi si war mo So bis

is to ri u li ga re mo e be bi. tran scen den ta lur mtki ce beb Tan er Tad, yo ve li

maT ga ni Ta vis Tav Si Se i cavs, ase vTqvaT, mas ze Ca mo ki de bul mdgo ma re o ba Si

ar qa u li kos mo lo gi is ele men tebs. miT uf ro, yve la is to ri u li re li gia

ad rin del for meb Tan Se da re biT uni ver sa lu ria. am re li gi e bis Tval saz-

ri siT, rac mTa va ria, ada mi a ni ar ga ni saz Rvre ba im ter mi ne biT, ro mel toms

an klans mi e kuT vne ba is an ro mel kon kre tul RmerTs em sa xu re ba, mas gan-

saz Rvra ven ro gorc ar se bas, ro mel sac Se uZ lia Ta vi ix snas. sxva na i rad rom

vTqvaT, pir ve lad gax da Se saZ le be li vi xi loT ada mi a ni ro gorc ase Ti.

is to ri ul re li gi eb Si re li gi u ri qme de be bi war mo ad ge nen, upir ve les

yov li sa, qme de bebs, rom le bic au ci le be lia xsni saT vis. im Sem Txve veb Si ac

ki, ro ca ri tu a le bi sa da msxver plTSe wir vis ele men te bi, ise ve ro gorc

ad re, inar Cu ne ben mniS vne lo van ad gils, isi ni iZe nen ax le bur mniS vne lo-

bas. pri mi ti ul ri tu a lu ri ce re mo ni a le bis dros ada mi a ni har mo ni u lad

er wymis bu neb riv-RvTa eb riv sam ya ros. mi si Sec do me bis daZ le va xde ba sim-

bo li za ci is meS ve o biT, ro me lic sam ya ros zo ga di su ra Tis na wi lia. ar qa ul

re li gi a Si ada mi ans Se uZ lia msxver plTSe wir vis Se de gad ga mo is yi dos Ta vi-

si Se us ru le be li mo va le o be bi ada mi a ne bi sa da Rmer Te bis wi na Se, mas aqvs

Se saZ leb lo ba ga mo is yi dos cal ke u li Se co de be bi rwme nis wi na Se, mag ram is-

89religiis klasifikacia

to ri u li re li gi e bi ada na Sa u le ben ada mi ans uf ro se ri o zul man ki e re ba Si,

vi nem is Se co de be bia, rom le bic ar se bob dnen ad re ul re li gi ur war mod-

ge neb Si. bu diz mis mi xed viT, ada mi a nis bu ne ba xar bia da bo ro ti, rom lis ga-

nac ada mi a ni un da cdi lob des mTli a nad gan Ta vi suf le bas. Zvel eb ra el Ta

wi nas war met yve le bis az riT ada mi a nis Se co de be bi mdgo ma re obs ara cal ke-

ul cud moq me de beb Si, ara med mis Rrma da u dev ro ba Si RvTis mi marT ma Sin,

ro ca Rmer Tis Tvis sa si a mov no iq ne ba mis da mi sru li mor Ci le ba. mah ma di a nu-

ri ga ge biT sit yva „ka fir“ niS navs ara ur wmu nos, ro gorc Cven Cve u leb riv

vxma robT mas, ara med uma dur ada mi ans, ro me lic da u dev rad eq ce va RvTi ur

Ta nag rZno bas. mxo lod is lams – sa ku Ta ri ne bis Ta vi suf lad da mor Ci le bas

RvTa e bi sad mi – Se uZ lia ada mi a ni mi iy va nos xsnam de.

is to ri ul re li gi eb Si re li gi u ri cxov re bis ide als war mo ad gens am-

qvey ni u ri Wir va ra mi sa gan gan So re ba. ad req ris ti a nu li Se xe du le ba, ro me-

lic bu diz mi sa gan gan sxva ve biT eris ka cis Tvis uS veb da xsnis Se saZ leb lo bas,

ima ve dros ai de a leb da re li gi u ri srul yo fi le bi saT vis am qvey ni e re bi sa-

gan gan So re bas. eris ka cis RvTis mo sa vo bis kri te ri u mad mi iC ne o da ber mo-

naz vnu ri cxov re bis ide a li sad mi mi ax lo e ba.

re li gi is gan vi Ta re bis is to ri u li eta pi xa si aT de ba re li gi u ri or ga ni-

za ci e bis ad re ar se bu li di fe ren ci a ci is xa ris xiT sxva so ci a lur or ga ni za-

ci eb Tan mi mar Te ba Si. Tum ca is to ri u li re li gi e bi dan mxo lod zo gi er Tma

mi aR wia di fe ren ci is im xa risxs, ro mel sac mi aR wia qris ti a nul ma ek le si-

am, yve la da nar Cen ma mo i po va na wi lob ri vi da mo u ki deb lo ba sxva struq-

tu re bi sa gan, ker Zod po li ti ku ri struq tu re bi sa gan. es imas niS nav da, rom

po li ti kur ma sfe rom Sew yvi ta yo fi li yo sa ku Ta ri Ta vis dam ka no ne be li

(ro gorc Ta vis Tavs aka no neb da brin ja os sa u ku ne eb Si saR mrTo-me fu ri xe-

li su le ba), ase rom mi si da ka no ne ba ra i me xa ris xSi da mo ki de bu li iyo re-

li gi u ri ie rar qi i sa gan. ram de na dac me ti xa ris xis struq tu ru li da mo u ki-

deb lo ba ga aC nda is to ri ul re li gi as, im de nad me ti iyo imis Se saZ leb lo ba,

rom so ci a lu ri da po li ti ku ri re for mis tu li moZ ra o be bi da fuZ ne bu li-

yo re li gi ur Ri re bu le beb ze. yve la Sem Txve va Si is to ri ul ma re li gi eb ma

nam dvi lad wa mo a ye nes srul yo fi li sa zo ga do e bis kon cef ci e bi, rom leb mac

di di xnis gan mav lo ba Si im sa zo ga do e beb Si, sa dac isi ni ar se bob dnen, di di

gav le na mo ax di nes maT Si me ti Ri re bu le ba Ta re a li za ci is saq me Si. mag ram

isic ar un da da vi viw yoT, rom is to ri u li re li gi e bis cen trSi id ga xsnis

dra ma da maT ar ain te re seb daT so ci a lu ri gar daq mne bi ro gorc TviT mi-

za ni. pi ri qiT, es gar daq mne bi maT sZul daT, da, ro de sac is to ri u li re li-

gi e bi mo u wo deb dnen re for me bis ken, amas isi ni ake Teb dnen ro me li me ad re

ar se bu li sa ma ga li To so ci a lu ri wyo bi le bis sa xe liT, rom lis ken dab ru-

ne ba sac isi ni cdi lob dnen.

wi na Ta na med ro ve re li gia, ro mel mac met nak le bad das ru le bu li sa xe mi i-

Ro pro tes tan tul re for ma ci a Si, ro me lic met nak le bad gaT va lis wi ne bu li

iyo mTel rig sxva moZ ra o beb Si, iseT Si, ro go ri caa jo do-Sin-is seq ta ia po-

ni a Si, war mo ad gens am qvey ni u ri sam ya ros ken – ro gorc re a lu ri moq me de bis

mTa va ri sfe ros ken – gar kve ul win svlas. xsna ax la un da mo i Zeb nos ara am

sam ya ro dan was vla Si ama Tu im for miT, ara med – sa e ro moR va we o bis wi aR-

90

Si. igu lis xme ba, rom ase Ti ur Ti er To be bis ele men te bi im Ta viT ve uk ve iyo

is to ri ul re li gi eb Sic, mag ram sa er Tod da mTli a nad in sti tu ci o na li zi-

re bu li is to ri u li re li gi e bi gvTa va zob dnen ga Su a le bul xsnas. xsni saT-

vis mo iT xo ve bo da an re li gi u ri ka no ne bis dac va, an mo na wi le o ba sak ra men-

ta lur sis te meb Si, an mis ti ku ri qme de be bis Ses ru le ba. yve la fe ri es, ama

Tu im zo miT, da kav Si re bu li iyo am qvey ni u ri sa gan gan dgo mas Tan. Sem deg,

or sa fe xu ri an re li gi ur sis te meb Si, ro me lic da ma xa si a Te be lia in sti tu-

ci o ni zi re bul is to ri u li re li gi e bi saT vis, umaR le si sta tu sis jgu febs

– qris ti an ber-mo naz vnebs, su fist Se i xebs an bu dist as ke tebs – Ta vi an Ti

brZnu li qme de be biT da pi ra di Rir se be biT Za luZT da ag ro von mad li, ro-

me lic maT Sem deg Si Se uZ li aT ga u na wi lon sxvebs – nak le bi Rir se bis mqo-

neT, am mxriv xsna uf ro ga Su a le bu li iyo, vi nem uSu a lo. mag ram re for ma-

ci is dad go mis Sem deg mTe li qvey ni e re ba, maqs ve be ris sit yve biT, ga da iq ca

mo nas trad. am qvey nad moR va we o ba, gan sa kuT re biT kal vi nis te bi saT vis, gax-

da mTa va ri sa Su a le ba RvTis sa di deb lad. am ri gad, is to ri u li re li gi e bis

sim bo lu ri struq tu re bis ga ur Rvev lad, wi na Ta na med ro ve re li gi am SeZ lo

ada mi a nu ri moR va we o ba iseT na i rad wa re mar Ta, rom re li gi u ri mo ti va ci is

dis cip li na da ener gia mi e mar Ta am qvey ni e re bis gar da saq mne lad. as ke tu ri

pro tes tan tiz mis Sem Txve va Si aman Seq mna Se saZ leb lo ba miR we ul yo fi li yo

gan sac vif re be li Se de ge bi ara mar to po li ti kis, ga naT le bis, mec ni e re bis,

sa mar Tlis da sxva dar geb Si.

da sav leT Si arc Tu di di xnis wi naT eW vqveS iq na da ye ne bu li is to ri u-

li da wi na Ta na med ro ve re li gi e bis sim bo lu ri struq tu ra, gan sa kuT re biT

kos mo lo gi u ri du a liz mi, ro me lic sa fuZ vlad edo ori ve maT gans. re li-

gi is for ma pos tdu a lis tur sam ya ro Si mTlad ga sa ge bi ver aris, mag ram

aseT ma re li gi am Ta vi si yu rad Re ba un da mi aq ci os ada mi a nu ri cod nis Zal ze

swraf zrdas, ro mel sac sa bu ne bis met yve lo mec ni e re ba Ta gan vi Ta re bis sa-

fuZ vel ze miv ye varT bu ne ba sa da sam ya ro Si ada mi a nis ad gi lis re la ti vi-

za ci am de da kul tu rul sam ya ro Si is to ri i sa da sxva kul tu re bis Se sa xeb

cod nis ga far To e bis Se de gad ada mi a nis re la ti vi za ci am de.

ada mi ans ar da u kar gavs Ta vi si mis wra fe ba Ca u fiq rdes prob le mebs da

saz ri sis ga da uw yve te li prob le me bi kvlav dgas mis wi na Se. se ku la ri za ci-

is pro ce si Ta vis Ta vad ar niS navs re li gi is ga uq me bas, ara med mi si struq-

tu ri sa da ro lis Sec vlas. mag ram Cven jer je ro biT mxo lod viw yebT amis

ga ge bas.

Tu re li gi is evo lu ci is Se sa xeb es nar kve ve bi ram de nad me da ma je re be-

lia, ma Sin man un da mig vi Ti Tos or mTa var sfe ro ze, rom leb ze dac Ta vi si

yu rad Re bis kon cen tra cia un da mo ax di nos re li gi is so ci o lo gi am Ta na med-

ro ve msof li o Si. pir ve li sfe ro – es aris is to ri u li re li gi i dan ga-

das vla wi na Ta na med ro ve re li gi a ze, upi ra te sad im qvey ni u ri in te re se bi dan

ga das vla am qvey ni ur re li gi ur in te re seb ze, rom lis ma uw ye be lic iyo pro-

tes tan tu li re for ma cia, ro me lic ax la praq ti ku lad xor ci el de ba yo vel

re li gi ur ga er Ti a ne ba Si, gan sa kuT re biT ro mis ka To li kur ek le si a Si. mo-

ce mu li prob le ma uf ro mwva ved dgas gan vi Ta re bad qvey neb Si. me o re sfe ro

– es aris ga das vla wi na Ta na med ro ve re li gi i dan ima ze, ra sac me vu wo deb

robert nil bela

91

Ta na med ro ve re li gi as, ra sac ad gi li aqvs um rav les gan vi Ta re bul da sav-

leT qvey neb Si, ase ve Se iZ le ba ia po ni a Sic. am Ta vis das kvna Si me mok led

Sev Cer de bi Tvi Te ul am prob le meb ze.

TiT qmis yo vel gan vi Ta re bad qve ya na Si sxva das xva cvli le be bis sti mu li

ata reb da um Tav re sad ga re gan xa si aTs, va ri reb da daw ye bu li uxeS sam xed ro

Tav das xme bi Ta da umow ya lo eko no mi kur Zal da ta ne bi dan ide o lo gi ur di-

ver si is uf ro dax ve wil da ve rag for me bam de. aqe dan ga mom di na re obs, rom

um rav les Sem Txve va Si Tav dac vis moT xov ni le ba iyo uf ro pir ve li ri gis da

uf ro Zli e ri amo ca na, vi nem cvli le beb ze moT xov ni le ba. mag ram si tu a ci is

lo gi kis mi xed viT ga mo di o da, rom Tav dac va cvli le ba Ta ga re Se Se uZ le be-

lia da ai ga mo di o da rom re li gia aR moC nda Rrmad Caf lu li Tav das xmis,

dac vi sa da cva le ba do ba Ta pro ces Si. qris ti a ni mi si o ne re bi Cve u leb riv

as ru leb dnen da sav lu ri gav le nis dam rtyme li Za le bis rols, rom le bic

pir da pir mi di od nen Se te va ze im ada mi a ne bis re li gi ur da eTi kur Se xe du-

le ba Ta wi na aR mdeg, rom le bic ar ek uTvnod nen da sav lur sam ya ros. Tun dac

rom ar yo fi li yo pir da pi ri ga mow ve va uc xo re li gi u ri sis te me bis mxriv,

so ci a lu ri da pi ra di wa ru ma teb lo bis ga moc di le ba, ro me lic sak ma od gav-

rce le bu li iyo da sav lu ri gav le nis pir vel etap ze, au ci leb lo biT aye neb-

da TviT myo fo bis prob le mas. aseT sa zo ga do e ba Ta um rav le so ba Si re li gi-

u ri sim bo lo e bi gax da sa fuZ vel mde be li Sab lo ne bi pi ra di da so ci a lu ri

moq me de be bis ga sa az reb lad. mag ram kri zi sis ga re mo e ba Si am mem kvid re o biT

mi Re bu li Sab lo ne bis mar Te bu lo ba gax da prob le ma tu ri.

Tav da pir ve lad sa er To re aq cia yvel gan ata reb da apo lo ge tur da Tav-

dac viT xa si aTs. Zal ze ka te go ri u li sa xiT cxad de bo da ad gi lob ri vi tra-

di ci e bis upi ra te so ba – is la mis, in du iz mis an kon fu ci a ne lo bis – qris ti-

a no ba ze da mTel da sav lur kul tu ra ze. zo gi er Ti mu sul ma ni am tki ceb da,

rom da sav le Tis mec ni e re ba da fi lo so fia mTli a nad da sav se biT Ta vi anT

saw yiss iRe ben Su a sa u ku ne e bis is la mu ri kul tu ri dan da rom, ma Sa sa da me,

yve la fe ri Ri re bu li da sav leT Si si nam dvi le Si is la mis mi e raa Seq mni li.

in du iz mis mim dev re bi ki, pi ri qiT, am tki ceb dnen rom da sav le Tis Ri re bu le-

be bi Rrmad ma te ri a lis tu ria da rom su li e re bis er Ta der Ti sam yo fe li –

es in do e Tia. rac Se e xe ba kon fu ci a ne lebs, ma Ti az riT, da sav le Ti saT vis ga-

sa ge bia mec ni e re ba, mag ram mas ar Za luZs ga i gos ada mi an Ta ur Ti er To ba, ro-

me lic mi saR we via mxo lod kon fu ci a ne lo bi saT vis. mag ram es Tav da pir ve li

Tav dac vi Ti po zi cia TiT qmis aras dros ar iyo Ta vi su fa li cvli le be bi sa

da re for me bi sad mi mis wra fe be bi sa gan. Tun dac im Sem Txve veb Si ac ki, ro de-

sac da sa ca vi cvli le be bi war mo ad gen dnen uf ro ad rin de li sad mi dab ru ne-

bas, mi zans, ro me lic igu lis xme bo da an aS ka rad ga mo xa tu li mdgo ma re ob da

ima Si, rom ase Ti cvli le be bis meS ve o biT dax ma re bod nen Zvel tra di ci ebs

Ta na med ro ve sam ya ro sad mi Se gu e ba Si. zog jer ara da sav lu ri sam ya ros mo az-

rov ne ada mi a ne bi xe dav dnen ra Ta vi an Ti tra di ci u li kul tu ris uu na ro bas

ga da ew yvi taT Ta na med ro ve msof li os prob le me bi, im de nad uc ruv de bo daT

mi si ime di, rom uars am bob dnen Ta vi an Ti ma me bis rwme na ze – qris ti a no bis

an ki dev da sav le Tis sa e ro ide o lo gi is sa sar geb lod. yve la am po zi ci i saT-

vis da ma xa si a Te be lia wo nas wo ro ba Tav dac vis au ci leb lo ba sa da Se gu e bis


92

au ci leb lo bas So ris. iq, sa dac Tav dac vi Ti po zi cia xde bo da ab so lu tu ri,

Se uZ le be li xde bo da Se gu e ba Ta na med ro ve msof li os ara sa i me do pi ro be-

bi sad mi. iq, sa dac adap ta cia srul uars am bob da tra di ci ul kul tu ra ze,

mo az rov ne pi rov ne ba xde bo da izo li re bu li da uar yo fi li. gan vi xi loT

ide a lu ri si tu a cia, ro de sac is to ri u li re li gi u ri tra di cia gar da iq mne-

ba wi na Ta na med ro ve re li gi is ti pad, ro me lic maq si ma lu rad xels uw yobs

mo der ni za ci is pro cess.

upir ve les yov li sa, is to ri ul ma re li gi am un da Se iZ los ax lad Ca mo a-

ya li bos re li gi u ri sim bo lo e bis Ta vi si sis te ma ise Ti sa xiT, rom mis ces

saz ri si am qvey ni ur kul tu rul Se moq me de biT moR va we o bas. man un da Se iZ-

los mi mar Tos mo ti va cia, dis cip li ni re bu li re li gi u ri val de bu le be bis

meS ve o biT, am sam ya ros da sa fu leb lad. is un da ex ma re bo des na ci o na lur

ga er Ti a ne bas Tan so li da ro bi sa da in teg ri re bis gan vi Ta re bas, amas Ta na ve

ar un da eca dos da uq vem de ba ros is arc Ta vis xe li suf le bas, arc ga Ti-

Sos, Tum ca es cxa dad ar gu lis xmobs eris, ro gorc umaR le si re li gi u ri

miz nis, san qci ni re bas. is mo wo de bu lia so ci a lu ri gan vi Ta re bis xan grZliv

pro cess mis ces po zi ti u ri mniS vne lo ba da Ses Zlos ase ve ma Ra li Se fa se ba

mis ces mas ro gorc so ci a lur amo ca nas, amas Ta na ve es ar gu lis xmobs imis

au ci leb lo bas, rom so ci a lu ri prog re si mi vi RoT re li gi ur ab so lu tad.

is to ri u li re li gia un da da ex ma ros pa su xis mge bel da dis cip li ni re bul

pi rov ne bis ide a lis dam kvid re bas cxov re ba Si. Ta na med ro ve sa zo ga do e ba Si

re li gi u ri sa da sa e ros ax le bu ri ur Ti er To be bis gaT va lis wi ne biT is to-

ri ul ma re li gi am un da mo Zeb nos Za la imi saT vis, rom Ta vi si sa ku Ta ri ro li

mi i Ros ro gorc ker Zo ne ba yof lo bi Ti aso ci a ci is ro li da cnos, rom es ar

ewi na aR mde ge ba mis, ro gorc sa zo ga do e bis umaR le si Ri re bu le bis ma ta reb-

lis rols. moT xov ni le ba Ta es Ca mo naT va li Se e sa ba me ba, ro gorc es ze mo-

Tac iyo naC ve ne bi, ide a lu ri ti pis kon struq ci as. ra sak vir ve lia, arc er Ti

is to ri u li ti pis re li gia ar gar daq mni la msgav si sa xiT da arc Se eZ lo bo-

lom de eq na es. zo gi er Ti re li gia, re li gi u ri sim bo lo e bis mi si sis te me bis

xa si a Tis ga mo, umal da i Ru pe bo da, vi nem gar da iq mne bo da. mag ram mo der ni za-

ci is war ma te bu lad gan xor ci e le bi saT vis au ci le be lia, rom tra di ci u li

re li gi am an Ses Zlos gar daq mna, yo vel Sem Txve va Si um Tav res na wil Si, an

Se iZ los ga vi des cxov re bis um Tav res sfe ro e bi dan da Se saZ leb lo ba mis ces

sa e ro ide o lo gebs da as ru lon gar daq mne bi.

ai zo gi er Ti ma ga li Ti, ro me lic gvaZ levs am prob le meb Ta da wi na aR mde-

go ba Ta ilus tra ci as. ia po ni a Si, Ta vi si ar se biT ar qa ul ma, brin ja os xa nis

RvTa eb ri vi im pe ra to ris kul tma Ses Zlo efeq tu rad wa re mar Ta mo ti va cia

cxov re bis sa e ro sfe ro e bi sa ken da ga nam tki ca so li da ro ba da er Ti a no ba.

mag ram man ver Ses Zlo ga mo e mu Sa ve bi na verc Ta vi su fa li or ga ni za ci u li

for me bi, verc xa zi ga es va da mo u ki de be li pa su xis mge be li pi rov ne bis ro-

li saT vis. ami to mac is ad vi lad ga a yal bes, oc da a Ti an da or mo ci an wle bis

da saw yis Si gar daq mnes imad, ra sac zo gi er Ti ia po ne li swav lu li uwo debs

„im pe ra to ru li sis te mis fa Sizms“. in do eT Si gan dim, ro me lic ag rZe leb da

mis mra val ric xo van wi na mor be de bis – in du iz mis re for ma to re bis – saq mes,

aC ve na, ro go ri sa xiT Se iZ le ba Se u Tav sdes es uka nas kne li (in du iz mi) yve la

robert nil bela

93

ada mi a nis Rir se bas, da mo u ki deb lad ma Ti pro fe si i sa da na ci o na lur er Ti-

a no bi sa gan, ro me lic ar Rvevs kas tur mij nebs. mag ram mis ma ga o re bul ma da

Rrmad wi na aR mde gob riv ma da mo ki de bu le bam Ta na med ro ve sa zo ga do e bas Tan

da mis ma SiS ma in dus tra li za ci as Tan da kav Si re biT, ueW ve lad, gar kve u li

zo miT swo ri xa zi dan gan ze ga da xa ra in du iz mis wi na Ta na med ro ve efeq tu-

ri for me bis pro ce sis gan vi Ta re ba. Tur qeT Si tra di ci u li is la mi uce-

re mo ni od iq na ukug de bu li na ci o na liz mis gan di de bis miz niT, ro mel mac

pir vel plan ze wa mos wia is la mim de li Tur qu li kul tu ra. mag ram axal ma

ide o lo gi am mxur va le mxar da We ra hpo va mxo lod mci re ric xo van eli tas

So ris ma Sin, ro de sac ara re for mi re bu li is la mi ga nag rZob da ga nu yo fel

ba to no bas sof lis mac xov reb leb Si. da bo los, me o re va ti ka nu ri kre ba mow-

mobs ka To li ku ri ek le si is cxad ga dax ras wi na Ta na med ro ve re li gi i saT vis

da ma xa si a Te be li Tvi se be bis ken, mag ram jer ki dev mo u wevs ga daw yvi tos gan-

sa kuT re bu li mniS vne lo va ni prob le me bi, ro me lic exe ba xe li suf le ba sa da

tra di ci ebs. ro gorc ar un da iyos, yo ve li cal ke u li Sem Txve va sa Wi ro ebs

Rrma so ci o lo gi ur ga mok vle vebs, ro me lic mog vcems uf ro mdi dar praq-

ti kul da Te o ri ul Se de gebs, vid re yu rad Re bis kon cen tra cia iseT Zal ze

viw ro sa kiT xeb ze, ro go ri caa ek le si e bi sa da seq te bis de ta li zi re bu li

kla si fi ka cia, ro me lic, ro gorc yve laf ri dan Cans, war mo ad gens um Tav res

Te mas bevr ame ri kul ga mok vle veb Si re li gi is so ci o lo gi is sfe ro Si.

da bo los Cems Tavs ne bas miv cem Sev Cer de re li gi ur si tu a ci eb ze bevr

gan vi Ta re bul sa zo ga do e ba Si. ma Ti Zi ri Ta di gan sxva ve ba gan vi Ta re ba di

qvey ne bi sa gan ima Si mdgo ma re obs, rom, Tum ca maT wi na Sec dgas sa ga re o po li-

ti ku ri prob le me bi, isi ni ata re ben nak le bad au ci le bel xa si aTs. am sa zo-

ga do e beb Si ma te ri a lu ri ke Til dRe o bis sa er To do ne ma Ra lia, Tun dac iq

Se mo na xu li iyos si Ra ri be da usa mar Tlo ba. ga naT le bis do ne ga nux re lad

iz rde ba. ase rom arc Tu So re ul mo ma val Si umaR le si ga naT le bis mqo ne

pir Ta ra o de no bam ame ri kis Se er Te bul Sta te bis zo gi erT ra i on Si Se iZ le-

ba mi aR wi os 50%-s. sru li ad sxva das xva ar xiT mi i Re ba Ta vi si mo cu lo biT

dRem de ar na xu li cno be bi mTel msof li o ze da es xde ba in for ma ci e bis ga-

da ce miT, se ri o zu li dab rko le be bis ar se bo bis pi ro beb Si. Tu gan vi Ta re bad

qvey neb Si emo ci u ri da go neb ri vi ener gi is udi de si na wi li mi mar Tu lia sa-

si co cox lo eko no mi ku ri da po li ti ku ri prob le me bis ga daW ri sa ken, gan-

vi Ta re bul qvey neb Si msgav si prob le me bis ga daW ris pi ro beb Si, si coc xlis

saz ri sis Se sa xeb sa kiTxs uf ro me ti San si aqvs da dgas yu rad Re bis cen trSi.

gan vi Ta re bad qvey neb Si uf ro mi sa Rebs war mo ad gens ka te go ri u li re li gi u-

ri an ide o lo gi u ri for mu li re be bi Se da re biT cxad da mar tiv msof lmxed-

ve lo biT da moq me de bi saT vis uSu a lo im pe ra ti u li gan wyo biT, Tum ca msgavs

ten den ci ebs ad gi li aqvs TviT gan vi Ta re bul sa zo ga do e beb Sic, mag ram isi ni

ar ari an po pu la ru li mo sax le o bis uf ro ga naT le bu li da far Tod mo az-

rov ne fe ne bi saT vis. am mud mi vad mzard da uf ro me tad gav le ni an jgu febs

sWir de baT dax ve wi li, ara dog ma tu ri az rTa sis te ma TviT Se mec ne bis umaR-

le si do niT. re li gi ur jgu febs uk ve aRar Se uZ li aT ir wmu non tra di ci u-

li val de bu le be bi. Zve li sa gan mem kvid re o biT mi Re bu li yve la fe ri xde ba

daw vri le biT Ses wav li sa da Se mow me bis sa ga ni, xo lo ma Ti mo ti ve bi yu rad-


94

Re biT ga ni xi le ba, gan sa kuT re biT uf ro me tad gan vi Ta re bu li go ne bis mqo-

ne, TviT re li gi u ri jgu fis wev re bis mi er.

sa kiT xis na wi lob riv ga daw yve ta, yo vel Sem Txve va Si aSS-Si, mdgo ma re obs

ima Si, rom mTa va ri yu rad Re ba mi eq ces si Ra ri bi sa da usa mar Tlo bis wi na aR-

mdeg brZo lis prob le mas, rom leb sac jer ki dev ad gi li aqvs sa zo ga do e ba Si

da gan sa kuT re biT Tvals xvde ba mra va li obi eq tu ri prob le mis war ma te-

biT ga daw yve tis fon ze. ama ze cxa dad mi u Ti Tebs is en Tu zi az mi, ro me lic

vlin de ba im sa mo qa la qo sa mar Tli saT vis moZ ra o bis mi marT, ra sac ad gi li

aqvs sxva ze me tad ra fi ni re bul re li gi ur da in te leq tu a lur wre eb Si. ana-

lo gi u ri fun qcia Se iZ le ba Se as ru los mTe li da nar Ce ni sam ya ros gan vi Ta-

re bi saT vis zrun vam. mag ram mTe li saq me ima Sia, rom av le nen ra gar kve ul

mis wra fe bas kon kre tu li prob le me bis ga daW ri sad mi, ada mi an Ta jgu fe bi

ar ukav Si re ben Ta vi anT Tavs ro me li me yov lis mom cvel wi na Ta na med ro ve

msgavs ide o lo gi as. amas Ta na ve aseT ide o lo gi as ep yro bi an di di eW viT. da

es iZ le va sa babs vam tki coT, rom Cvens sa u ku ne Si ide o lo gi as da ud ge ba

da sas ru li. mag ram, Ta vis Ta vad igu lis xme ba, rom msof li os di di na wi li

am Ja mad im yo fe ba ide o lo gi is in ten si u rad gan vi Ta re bis fa za Si da bevr

gan vi Ta re bul qve ya na Si mra va li jgu fi sak ma od ga nic dis ide o lo gi ur gav-

le nas. ar se bi Tad, Se da re biT mci re jgu fe bi, rom le bis Tvi sac ide o lo gi as

uk ve da ud ga da sas ru li, Se iZ le bo da arc ki mig ve Ro mxed ve lo ba Si, rom ara

is faq ti, rom ide o lo gia, ro gorc Cans, war mo ad gens so ci a lur-kul tu-

ru li tran sfor ma ci is gan sa kuT re bul far To da Ta vi si mas Sta biT Zli er

avan gards.

jer je ro biT Zal ze na ad re via Se vi mec noT, Tu ro gor for mas mi i Rebs re-

li gia pos tdu a lis tur msof li o Si. sul uf ro mtkic de ba war mod ge na sam ya-

ros sim rav lis Se sa xeb, na wi lob riv mo ce mul, na wi lob riv ada mi a nur „me“-sa

da re a lu ro bis ur Ti er To bis rTul kav Sir Si age bu lis Se sa xeb. mTa var gan-

sxva ve bu lo bas aqvs pi ra di da in di vi du a lu ri, mag ram ara aso ci a lu ri an

ara po li ti ku ri xa si a Ti. faq ti u rad yve la fe ri mi dis iqiT ken, rom mxo lod

rTul in sti tu ci o na lur struq tu ras, ro me lic Ta vis Tav Si mo i cavs oja-

xis, sko lis da ek le si is gar kve ul tips, Se uZ lia Ca mo a ya li bos da mxa ri da-

u Wi ros pi rov ne bas, ro mel sac Se uZ lia sam ya ro Si fun qci o ni re ba, sa dac sav-

se biT yve la fe ri, TviT ada mi a nis sa nuk var ide a lam de, ra di ka lu rad di dia,

mag ram ase ve di dia zrdis Se saZ leb lo ba. ger ma ne li Te o lo gi ban xo fe ri

la pa ra kob da „ada mi a nis mi er srul wlo va ne bis miR we va ze“. mag ram es sru le-

bi Tac ar niS navs ada mi a nis mi er sa ku Ta ri Ta vis gaR mer Te bas, imi tom, rom

sur vi le bis yov lis Sem Zle o ba mxo lod pa ta ra bav Svebs axa si a TebT. ada mi a ni

ki, mi aR wia ra srul asa kov ne bas, Ta vis Tavs an ga riSs aZ levs sa ku Ta ri Sez-

Ru du lo bis Se sa xeb. mag ram mas es ar aSi nebs, pi ri qiT, mas ubiZ gebs iqiT ken,

rom sru lad gax snas Ta vi si ada mi a nu ri ar se ba.

mag ram mu dam un da gvax sov des imis Se sa xeb, rom TviT yve la ze gan vi Ta-

re bul sa zo ga do e ba Si pri mi ti u li sa da ar qa u lis qve da fe na jer ki dev Za-

li an Zli e ria: is ba to nobs bev ri ada mi a nis cxov re ba ze da aris Tvi To e u li

Cven Ta ga nis sul Si. yo ve li msxvi li Ta na med ro ve sa zo ga do e ba war mo ad gens

la bo ra to ri as re li gi u ri ori en ta ci is yve la mo az re ba di for mis Ses wav-

robert nil bela

95

li saT vis. ia po ni a Si, ma ga li Tad, Cven vxvde biT Zvel TaZ vel ri tu als gle-

xur sof leb Si, na xev rad tra di ci o na lis tur sac, na xev rad ul tra Ta na med-

ro ve axal re li gi ebs qa la qis mo sax le o bis da bal kla seb Si da es Te ti kur

kults – „Zens“ in te leq tu a lis te bi sas ma Ra li kla se bi dan, ag reT ve sa ku Ta-

ri si coc xlis saz ri sis mtan jvel Zi e bas imaT gan, vi sac ara fers ar eub ne ba

arc er Ti ar se bu li re li gia. mag ram, Tu am sa zo ga do e beb Si sa xe zea udi de-

si mra val fe rov ne ba, maT Si mo ce mu lia ro gorc er Ti a ni sa zo mi re li gi u-

ri cxov re bi sa – sa mo qa la qo re li gia, ro me lic war mo ad gens met-nak le bad

Se Tan xme bul sa fuZ vels sa zo ga do e bis re li gi u ri er Ti a no bi saT vis iqac ki,

sa dac re li gi u ri plu ra liz mi ata rebs sxva ze uf ro ga mok ve Til xa si aTs.

ame ri ku li sa mo qa la qo re li gia war mo ad gens se ri o zul re li gi ur tra-

di ci as, ro me lic un da ga a na liz des ro gorc ase Ti, ar un da dar Ces yu rad-

Re bis ga re Se arc mi si Rrma as peq te bi da arc mi si „ga dax re bi“. yo ve li di di

Ta na med ro ve sa zo ga do e ba aZ levs mkvle vars Ta vis gan kar gu le ba Si ana lo-

gi ur ma sa las. da aqac re li gi is so ci o logs eZ le va kvle vis xe lux le be li

sfe ro.

Se niS vna: XIX sa u ku nis re li gi is so ci o lo gi a Si ori Zi ri Ta di mi mar Tu le ba ga-

mo ik ve Ta: pir ve li: e. di u r ke mi sa da mi si Ta na mo az re e bi dan mom di na re, rom le bic

re li gi is mTa var fun qci ad mi iC nev dnen sa zo ga do e bis in teg ra ci as, da me o re, karl

mar qsi dan mom di na re da maqs ve be ris mi er gan vi Ta re bu li Se xe du le ba, rom re li gia

da kav Si re bu lia kon fliq teb Tan da pir vel rig Si war mo ad gens so ci a lur cvli le-

be bis faq tors.

XX sa u ku nis oci a ni wle bi dan di di xnis man Zil ze re li gi is so ci o lo gi a Si do-

mi ni reb da in teg ra ci u li mid go ma. or moc da a Ti an wleb Si klav aRor Zin da in te re si

maqs ve be ris me To do lo gi i sad mi. in teg ra ci u li mid go ma gak ri ti ke bu li iq na mi-

si cal xri vo bis ga mo, rom is gan sa kuT re bul yu rad Re bas uT mob da sa zo ga do e bis

mTli a no bi sa da sta bi lu ro bis uz run vel myofl in sti tu tebs da ugul ve bel yof da

re li gi as Tan da kav Si re bul kon fliq tebs da de zin teg ra ci ul ten de ci ebs. mi u xe da-

vad ami sa, dro Ta gan mav lo ba Si so ci o lo gi is mi er re li gi i sad mi ori ze moT da sa xe-

le bu li mid go ma aR qmul iq na ro gorc ur Ti er TSe mav se be li mid go ma. amis sa fuZ-

vel ze gan vi Tar da evo lu ci o niz mi (tal kot par son si da ro bert nil be la). er Tad

aRe bul ma am mid go meb ma-re li gi is, ro gorc „so ci a lu ri faq tis“ (di ur ke mi) da ro-

gorc „so ci a lu ri qme de be bis“ (ve be ri) ana liz ma, Seq mna Se saZ leb lo ba sak ma od sru-

lad ga ge bul iq nas re li gi is struq tu ra da fun qci e bi mak ro so ci o lo gi ur do ne ze.

ro bert nil be la ka li for ni is ber klis uni ver si te tis Se da re biT kvle ve bi sa

da so ci o lo gi is pro fe so ria, ro me lic re li gi is mo der ni za ci is prob le meb ze mu-

Sa obs.

r. be las re li gi ur Te o ri a Si erT-er Ti mniS vne lo va ni ad gi li uka via re li gi is

kla si fi ka ci as, ro mel sac au ci leb lad un da ic nob des re li gi is prob le me biT da in-

te re se bu li Cve ni mkiT xve li.


wignebis mimoxilva

ioanes heseni

platonizmi da profetizmi

cno bil ma mec ni er ma da moR va wem viq tor rcxi la Zem ger ma nu li dan Tar-

gmna ga mo Ce ni li ger ma ne li fi lo so fo sis io a nes he se nis vrce li naS ro-

mi „pla to niz mi da pro fe tiz mi. an ti ku ri da bib li u ri su li e ri sam ya ros

struq tu rul-Se da re bi Ti gan xil va“.

wig ni, ro mel sac ax la xans ga mos ca sul xan-sa ba or be li a nis sas wav lo uni-

ver si tet ma uda od da a in te re sebs Te o lo geb sa da fi lo so fo sebs, ag reT ve

fi lo lo geb sa da su li e ri cxov re bis dar gSi mo mu Sa ve ebs.

re daq cia mkiT xvels Ta va zobs aR niS nu li wig nis Se sa val werils.

Se sa va li

pla to niz mi sa da pro fe tiz mis gan xil va niS navs „ka cob ri o bis si maR le-

eb ze“ mog za u ro bas. es niS navs su lis sa me fo Si aR mar Tul mwver va leb ze as-

vlas, sa dac su fevs ma ra di so bis sun Tqva, sa dac ma ra di u li yi nu liT Se mo-

si li mwver va le bis brwyin va le ba ada mi a nur Tvals dab rma ve biT emuq re ba,

sa dac ha e ri ada mi a nu ri ar se bo bis pi ro be bi saT vis, TiT qmis, eTe ru lia.

odiT gan ve ka cob ri o bam su lis ori ve sam ya ro ase da i na xa. kvlav da kvlav

Tval ni maT ken aRap ro da, msgav sad var skvla vi a ni ci sa, maT gan mi i Ro xe la-

xa li ori en ta cia, ro de sac dan tes Tan er Tad un da eRi a re bi na:

„Cve ni mi wi e ri cxov re bis na xe var gza ze

me kvlav aR mov Cndi uR ran tye Si

odes Tav gza ab ne u li swor bi liks av cdi“

ami tom es aris mxo lod na Te li for mu li re ba imi sa, ra sac ka cob ri o ba,

xan yrud da xan aS ka rad, grZnob da, Tu ki Cven Ri re bu le biT msje lo bas wa-

mo va ye neb diT: pla to n iz m i da pro te fiz m i w ar mo ad ge n e n k a cob -

ri o bi s um aR les su li er Ri re bu le b eb s . isi ni ari an ka cob ri o bis

gzis um niS vne lo va ne si sa fe xu re bi ada mi a nad gar daq mni saT vis, ada mi an Si de-

mo nu ri sa da mxe cis daZ le vi saT vis.1

ro gorc cno bi lia, nic Sem ber Zne bi mo ix se nia „er Ta derT ge ni a lur erad

msof lio is to ri a Si“. Ta na med ro ve o bis ga mo Ce ni li mkvle va ri maT uwo debs

„kul tu ris ide is Sem qmnels“. ber Ze ni, mi si mi xed viT, aris „fi lo so fo si

xal xTa So ris“.2 nam dvi li ber Ze ni eri, ise ro gorc sxva ara vin, da jil do e-

1 Sdr. H7 Schaller, Die Idee des Menshen, München 1935, S. 23.2 W. Jaeger, Paideia, I Bd., Berlin 1934, s. 7 u. 11.

97platonizmi da profetizmi

bu li iyo fi lo so fi u ri ni WiT. mi si ge nia fi lo so fi ur sfe ro Si gviC ve nebs

Se moq me de biT Za la sa da na yo fi e re bas, ro me lic er Ta der Tia. ga mud me biT

axals, Rrma ide eb sa da kon cef ci ebs av lens aq fi lo so fi u ri az rov ne bis

pro ce si, mag ram bir Tvi am pro ce si sa aris pla to niz mi (far To ga ge biT). ro-

gorc mas Si ga mo aS ka rav da, elin Ta wmin da fi lo so fi u ri ge nia, ase ve mas Si

hpo va man Sem dgo mi uZlieresi gan vi Ta re ba. „Ta vi si ga Ce nis dRi dan mo yo-

le bu li, pla to niz mi war mo ad gen da um niS vne lo va nes mo ments ka cob ri o bis

su li er is to ri a Si“.1 igi aris „su li e ri wi na pa ri yve la ide a lis tu ri fi-

lo so fi i sa“.2

ro gorc pla to niz mi war mo ad gens umaR les Ri re bu le bas su li sa da fi-

lo so fi is sfe ro Si, ase Ti ve mniS vne lo bi saa pro fe tiz mi re li gi is sfe ro Si.

ase Ti Se fa se ba is mis uk ve aR frTo va ne biT mo cu li kup le te bi dan, ri Tac

her de ri Ta vis leqss – „wi nas war met yvel ni“ am Tav rebs:

„sa la mi Tqven da, wmin da su le bo,

RvTis mZlavr xe leb Si qna ris xmo va ne bav,

rom le bic gax diT mi si az ris gan mmar te bel ni,

dro Ta uw ye bis am xsnel ni da ka non Ta su li“.

mec ni e ru li kvle va pro fe tizms mo ix se ni ebs, ro gorc er Ta derT mov le-

nas sa er To re li gi is is to ri a Si.3 igi mi a kuT vnebs mas uke Til So bi les sa da

uZ vir fa ses, rac ki ka cob ri o bas ga aC nia re li gi u ri Tval saz ri siT.4

pla to niz mi da pro fe tiz mi er Tma neTs da u kav Sir da, xo lo Tu ras niS-

navs es, mok led da la pi da ru lad gve ub ne ba axal gaz rda mkvle va ri: „eli niz-

mi sa da qris ti a no bis sim bi o zi gax da da sav le Tis su li e ri be dis we ra“.5 mas-

ze, ro gorc qris ti a nu li Te o lo gia ga nis ve nebs, ase ve war mo ud ge ne lia mis

ga re Se da sav lu ri fi lo so fia da es Za la Sia ara mxo lod Sua sa u ku ne e bis,

ara med axa li axa li fi lo so fi is mi marT. sa mar Tli a nad Se uZ lia pa ul do-

i sens, da as kvnas, ro gorc igi ake Tebs amas Ta vis wi na sit yva o ba Si „fi lo so-

fi is sa yo vel Tao is to ria“, rom axa li fi lo so fia, TviT aw myom dis, ara nak-

le bad im yo fe ba bib li is ze gav le nis qveS, vid re – an ti ku ri fi lo so fi i sa.

su lis ori ve sam ya ros Se da re ba, amas Ta na ve, aR mniS vne lia da sav lu ri su-

lis is to ri is far To mo nak ve Te bis uf ro Rrma ga ge bis da saw yi si sa. ara

mxo lod Sua sa u ku ne e bis fi lo so fi is umaR le si mwver va le bi (av gus ti ne,

To ma ak vi ne li), ara med, ag reT ve, axa li dro is di di su li e ri gar Rvev ve bi

(re for ma cia, ger ma nu li ide a liz mi), TviT uax le si mim di na re o be bi fi lo-

1 O. Apelt, Platons sämtliche Dialoge, I bd. Leipzig O.I., X.2 H. Von Arnim, Die europäishe Philosophie des Altertums, in: Die Kultur der Gegenwart I, V, Berlin 1909.

S. 163.3 L. Durr, Wollen und Wirken der alttestamentlichen propheten, Düsseldorf 1926, s. 2.4 Sdr. C.H. Cornill, Der israelitishe Prophetismus, Berlin 1920. S. 176.5 K. Leese, Die Krisis und Wende des christlichen Geistes, Berlin 1932. S. 7.


98 ioanes heseni

so fi i sa da Te o lo gi a Si (fe no me no lo gia, eq sis ten ci a lu ri fi lo so fia, di-

a leq ti ku ri Te o lo gia) Re bu lo ben axal Se fa se bas, ri Tac na Te li efi ne ba

maT uSi na ga ne si az rov ne bis mo ti vebs Ta vi anT Ta vi se bu re ba Si da maT is to-

ri ul da fuZ ne ba Si.

Tu ki an ti kur (ber Znul) ide a Ta sam ya ros „pla to niz mad“, xo lo bib li-

urs „pro fe tiz mad“ mo vix se ni ebT, amis uf le bas gvaZ levs faq ti, rom am sam-

ya ro eb ma ori ve su li er moZ ra o ba Si Ta vi an Ti ti pi u ri da ami tom war mo-

mad gen lo bi Ti ga mo xa tu le ba hpo ves. pla to niz mis sa xels, amas Ta na ve, Cven

vi ye nebT uf ro far To mniS vne lo biT, ram de na dac amiT aR vniS navT ara mxo-

lod pla to nis fi lo so fi as, ara med ag reT ve mi si mo wa fis – aris to te les

fi lo so fi a sac. oto lib man Tan er Tad ag reT ve Cvens vam bobT: „ori gi na lo ba

pla to ni se u li, xo lo mas ze aS ka rad da mo ki de bu li aris to te le se u li kon-

cef cia ne bas gvaZ levs, es sa er To mod gma mo vix se ni oT, ro gorc „pla to niz-

mi“ – far To ga ge biT“.1

1 Zur Analisis Wirklichkeit, Strassburg 1900, S.326.

Documents

religia - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/13774/1/Religia_2011_N3.pdf · religia da sociologia ka xa qec ba ia - leq ci e bi re li gi is so ci o lo gi a Si pos