salat-ı tılsım zatiyye

8/9/2019 salat-ı tılsım zatiyye

http://slidepdf.com/reader/full/salat-i-tilsim-zatiyye 1/43

SALÂT-I ZÂTİYYE(El-Yakut el-Hamraala Salât es-Suğra)İBNÜ’L-ARABÎ

AÇIKLAMASISEYYİD MUHAMMED

NÛR’UL-ARABÎ

Kaddese’llâhü sırrahu’lazîz

TercümesiİhramcızâdeHacı İsmail Hakkı

ALTUNTAŞ



İSBN:[email protected]://ismailhakkialtuntas.com

Dizgi : H. İsmail Hakkı AltuntaşKapak :Baskı- Cilt :

08.06.2010

BİR KÜLTÜR HİZMETİDİR

PARA İLE SATILMAZ

http://ismailhakkialtuntas.com/

http://ismailhakkialtuntas.com/



Bir gece İbnu'l-Fârid rüyasındaRasûlüllah sallallâhü aleyhi ve sellemigörür. Rasûlüllah şaire nesebini sorar.O da cevaben dedesinden öğrendiğibilgilerle ona cevap verir. NesebininBenî Sa'd kabilesinden Efendimizinsütannesinin mensup olduğu soyakadar uzandığını söyler. Rasûlüllah

sallallâhü aleyhi ve sellem:

"Hayır, Sen nesep olarak okabileye mensup olabilirsin fakat

muhabbet olarak benim

soyumdansın"1

diye iltifat eder.O, bu durumu aşağıda verilen

beyitlerle ifade etmiştir:

ى هو ع ال ر ش ف ب س ن

ي و ا ب م نس م "Bizim aramızda gönül bağı

yolu ile gelen bir nesep annebabadan gelen bir nesepten daha

yakındır."2

1 Divan, Mısır, 1290, s. 11-12; ŞerhuDivâni İbni'l-Fârid Marseilles, s. 9-102 Divan, Beyrut, 1879, s. 7



4 Salât-ı Zâtiyye (Suğra) veAçıklaması

ح ر ال ح ر ال لا ـ ـ سـ الد ل الل الصة

لا دم لو سلاجا

Allah Teâlâ, Rasûlüllah sallallâhüaleyhi ve sellemin şerefini veyüceliğini belirtmek için, bizzatkendisi O’na salât etmiş, meleklere vemüminlere de O’na salât etmeleriniemretmiştir. Nitekim Allah Teâlâ

Kur’an-ı Kerîm de buyurmuştur ki;“Muhakkak ki Allah Teâlâ vemelekleri, Nebi’ye salât ederler.Ey iman edenler! Siz de ona salâtedin ve tam bir içtenlikle selâmverin”3

Bu ayetteki emir bağlayıcıdır,emrin yerine getirilmesi gereklidir.Başka bir deyişle her müslümanınRasûlüllah sallallâhü aleyhi ve sellemesalât ü selâm getirmesi farzdır. Ancakbunun zamanı, şekli, mekânı ve sayısıkonusunda açıklama yapılmadığı için

âlimler farklı yorumlar yapmıştır. Allah Teâlâ da emrinde, bir defa veyabirçok kez diye bir kayıt ve sınırgetirmemiştir.3 Ahzâb, 56



Şifâ-i Şerîf müellifi Kadı iyaz, konuile ilgili olarak, bir vakitle sınırlıolmaksızın Rasûlüllah sallallâhü aleyhive selleme salât ve selâmgetirilmesinin vâcip olduğunu, Allah Teâlâ’nın Kur’ân-ı Kerim’de bunuemrettiğini, müctehid imamların ve

diğer âlimlerin bu emrin vücûb ifadeettiği hususunda birleştiklerinisöylemiştir. Fakat âlimler salât üselâmın vaktinde ihtilâf etmişlerdir.İmâm Mâlik ve Hanefî âlimleri,

“Her müslümanın ömründe birkez salât ü selâm getirmesi

farzdır.” derken, Şafiî ulemâsı ise,“Farz olan salât ü selâm,namazda okunandır. Bunundışındakiler farz değildir”demişlerdir.

Âlimler ve mutasavvıflar salât ü

selâmın, Rasûlüllah sallallâhü aleyhive sellemin şeref ve mâkâmınıyücelten ve Allah Teâlâ’nın indindekikadr u kıymetini belirten bir ibadetolduğunu beyân etmiş, bu yüzdensalât ü selâmla meşgul olan kişiyebirçok nimetin ihsan olunacağını ifade

etmişlerdir. Bu sayede insanlarRasûlüllah sallallâhü aleyhi vesellemin bereketiyle, dualar kabulolur, ihtiyaçlar karşılanır, acı vehüzünler giderilir, kul ilâhî rahmete




nâil olur, dünyada ve ahirettemaksadına ulaşırlar.Übey b. Ka‘b radiyallâhü anh

anlattı:“ Ya Rasûlallah! Sana çok salât

ü selâm getirmek istiyorum,duâmın ne kadarını bunaayırayım,” dedim. Rasûlüllah:

“Ne kadar dilersen” buyurdu.Ben:

“Dörtte biri olur mu?” dedim.Rasûlüllah:

“Ne kadar dilersen, fakat daha

fazla yaparsan senin için daha iyiolur” buyurdu. Ben,“Yarısı olsa nasıl olur?” dedim.

Rasûlüllah:“Ne kadar dilersen, fakat daha

fazla yaparsan senin için daha iyiolur” buyurdu. Ben:

“Üçte ikisi kadar olsa” dedim.Rasûlüllah:“Ne kadar dilersen, fakat daha

fazla yaparsan senin için daha iyiolur” buyurdu. Ben:

“O zaman duâmın hepsini sanasalât ü selâm getirmeyeayırayım” dedim. Rasûlüllah:

“O zaman isteklerin için (salâtü selâm) sana kâfi gelir ve



günahların bağışlanır.” buyurdu. 4 Allah Teâlâ’nın izni ile ümmeti olma

şerefine nail olduğumuz Rasûlüllahsallallâhü aleyhi ve sellem Efendimizegeçmiş zamanlarda ancak izin ileokunan salâtlardan olan Salât-ıZâtiyye (Suğra) yi kardeşlerimize

faydalı olsun diye Türkçeye çeviripfaydalı olmak niyeti ileAhmet Ziyâüddin Gümüşhânevî

4 Ahmed b. Hanbel, Müsned, V, 136;Beyhakî, Süabu’l-îmân, II, 187; Heysemî,Mecmau’z-zevâid, X,160;




kaddese’llâhü sırrahu’l azîzin 5 tertipettiği üç cilt olan Mecmuât’ül-AhzâbKitabında İbnü’l-Arabî Cildinde geçenEbu Abdillah MuhyiddinMuhammed b. Ali b. Muhammed

5 Benzeri az bulunan, meşhur bir İslamâlimi, gerçek bir âbid ve zâhid, büyükcihadı (cihâd-ı ekberi) ve kâfirlerle yapılancihadı (cihâd-ı küffârı) hakkıyla yerinegetirmiş örnek bir mücâhid, şeyhler şeyhi,şöhret ve şatafata kapılmamış, ilm-i zâhirive ilm-i bâtını, tasavvufu, tarikatı ve

şeriatı beraber götürmüş, çok ciddi ve çokvakur bir ârif-i kâmil; yüzden fazla kâmilmürebbî ve halîfe yetiştirmiş bir mürşid-ikâmil ve mükemmil, nice nice hadis,kelam, fıkıh ve tasavvuf eseri yazmış çokvelûd bir yazar; muhaddis, mütekellim,fakih, kutbü’l-aktâb, gavsü’l-

vâsılîn Ahmed b. Mustafa b.Abdurrahman el-Gümüşhânevî 1228/1813 senesindeGümüşhane’ nin Emirler Mahallesindedünyaya gelmiştir. XIX yüzyıl gibi OsmanlıDevleti’nin çalkantılı, buhranlı birdevrinde yaşamış olan Gümüşhânevî hazretleri; tarikat anlayışı, tekkesi, irşadhususiyeti, bir milyondan fazla müridi,padişahlar yanındaki nüfûzu, tasavvuf,fıkıh ve hadise dair eserleri ve dünyanınçeşitli bölgelerine gönderdiği 116halifesiyle günümüzde de halen canlılığını



el-Hatimî et-Taî el-Endelüsikaddese’llâhü sırrahu’l azîzin meşhurolan bu salâtını Seyyid Muhammed




Nûr’ul Arabî Melâmî 6 kaddese’llâhü sırrahu’l azîz



Efendimizin şerhini7

esas alarakaçıklamaya çalıştık. AçıklamadaSeyyid Muhammed Nûr’un kabul ettiğimetnin diğer nüshalardan biraz eksikolmasının sebebini bilmiyoruz.Açıklamada biz onu kullandığı kısmı

esas kabul ederek hareket edeceğiz.Kelime ve harf sayısı sevabınartmasını sebep olduğu için meâldemecmualardaki ortak olabilecek şekliesas alarak salâtın zenginliğinisağlamak istedik.

Allah Teâlâ’m, rızan için yaptığımızişlerden dolayı affını diler, Rasûlüllahsallallâhü aleyhi ve sellemin şefaatiniarzu niyaz ederiz.

İhramcızâdeİsmail Hakkı ALTUNTAŞ

Esenler /İstanbul2010




صو الذاتية لا ســـ ح ر ال

muhafaza eden bir tesir ve şöhretesahiptir.Gümüşhânevî hazretleri 7 Zilka’de

1311/13 Mayıs 1893 senesindesabahleyin saat 10 sularında ansızıngözünü açıp “Hepsini isterim YâKibriyâ’!” diyerek ebedi âleme göç

etmiştir. Kabri, Süleymaniye Camiiavlusunda Kanûnî Sultan Süleyman Türbesi’nin kıble tarafındadır. Yanlarındakikabirde zevceleri Havva Seher Hanımyatmaktadır.6 1813 yılında Mısır’ın “Mahalletü’l-kübrâ” adlı kasabasında dünyaya gelen

Seyyid Muhammed Nûr’un hayatıhakkındaki bilgileri halifelerindenHarîrîzâde Kemâleddin Efendi’nin Tibyânü Vasâ’ili’l-hakâ’ik fî beyân-ıselâsili’t-tarâik adlı eserinden ve BursalıMehmet Tâhir’in onun hakkında yazmışolduğu menâkıbnâmesindenöğrenmekteyiz. Hz. Ali kerremallâhüvecheye nisbet edilen Noktatü’l-beyânadlı eseri şerh etmesinden dolayı“Noktacı Hoca” , Mısır’dan gelipRumeli’ye yerleştiği için “Arap Hoca” veRasûlüllah sallallâhü aleyhi ve sellemin



ح ر ه ال ال ـ ـ ط ل ا ـ ـ

ذ ـ لـاتا لا ط ـ سـ ا غل ـ ـث ـ ـ ـ ـ طـ ط ل لك ا ا ـ ـ ـ ـ ـ

ك ل ا ـ ـ ـ ـ ـ ـتو لا ـ ـ ـ ن ـ ـتو ا ول ـ ـ ـ ـ قل ا ز ا ـ سـ ن ا و ـ ـ

] ـ ـ ـ ـ و ا ن ـ سـ ـ ـ [ز ا ـ فـ ن ـ ـ ر م ـ ـ ل ـ ـ م أ ن و ا ـ ل ا ـ ر ـ فـ ـ ـ ن ـ ـ تو

لا ر ا لو ا

ـ ـ ر ـ ه ال ص ف ق ال ـ ـ ـ ـ ـفـ م ـ ـ ـ ـ ـ ـ سـ ا ر ـ ـ د ـ ـ

ل ا

ل ـ ـ

ل ل ا




SALÂT-I ZÂTİYYEtorunu Hz. Hüseyin aleyhisselâmsoyundan geldiği için “Seyyid”lakaplarıyla tanınır. Muhammed Nûr’ül-Arabî, üstad ve mürşidi Hasan el-Kuveynî’nin

“Artık sana bütün ilimlerin yolu

açıldı. Anadolu’ya git” emriyleAnadolu’ya gönderilmiş, bir süre sonra dakendi isteğiyle Rumeli’ye geçmiştir.

1839-1870 yılları onun Rumeli Nakşîliğive Melâmilik arasında bir tasavvuf sistemikurmaya başladığı bir dönem olmuştur.Muhammed Nûr, İstanbul’a geldiğinde

Melâmiyye-i Bayrâmiyye (Orta DevreMelâmîleri) şeyhi Abdülkadir Belhî ’yikendisine bağlamak ve Melâmîliğin tektemsilcisi olmak istemiştir. AncakBelhî’nin bunu kabul etmemesi üzerine buisteğine erişememiştir. MuhammedNûr’un Şerif Efendi ve Latife Hanımolmak üzere iki çocuğu olmuştur. Halifesive oğlu Şerif Efendi’nin hiç çocuğuolmadığı için maddî ve manevî soyu LatifeHanım ve damadı Abdürrahim b. Ali El-Melâmî (Fedâî) ile onların çocuklarındandevam etmiştir.



AÇIKLAMASI



لا ســـ ح ر ال ح ر ال

Seyyid Muhammed Nûr’ul Arabî,kaleme aldığı eserlerde üçüncü devreMelâmîliğinin görüşlerini ortayakoymuştur. Abdülbâki Gölpınarlı (1931:287-290) bu eserlerin elli beş taneolduğunu, bunların otuz sekiztanesinin Türkçe, on yedi tanesininise Arapça olduğunu belirtir. MuhammedNûr’un bu eserlerinde, Melâmiyye-i

Nûriyye olarak bilinen üçüncü devreMelâmîliğinin tasavvuf düşüncesininözündeki vahdet-i vücut anlayışı ve kenditemellendirdiği tevhit anlayışı vardır.Melâmet-i Nûriyye’yi yaymak için büyükçaba harcayan Muhammed Nûr, bugayretini galibiyetle sonuçlandırmış,

Rumeli ve Batı Anadolu gibi geniş bircoğrafyaya yayılan Melâmet-i Nûriyye içinÜsküp, Manastır, Prizren, Doyran, İstip, Tikveş, Köprü, Selânik, İstanbul gibişehirlerde dergâhlar kurulmuştur.Melâmet-i Nûriyye’nin geniş bir coğrafî alanda ve geniş kitlelere yayılması içinhalifeleriyle birlikte gayret gösteren,birçok halife yetiştiren ve birçok talebeyehocalık eden Muhammed Nûr, 1888yılında kendi evinde Hakk’a yürümüştür.][ŞAHİN, Temmuz – 2009], s.8-97--Mecali'z-zehra ala's- salavat el –

http://katalog.ibb.gov.tr/fmi/xsl/yordam/y1_detay.xsl?-db=YordamBT01&Eleme#==+&B%C3%B6l%C3%BCm%23=&T%C3%BCr=&Alt+T%C3%BCr=&%C5%9Eekil=&Ortam=&%23008+Dil=&%23008+Yay%C4%B1n+Tarihi=&cYeniler=&cAlanlar.op=bw&cAlanlar=muhammed+nur+salavat&-token.aranankelime=muhammed%20nur%20salavat&-token.tk=&-token.gt=0&-token.d=1&-skip=3&-find&-token.yzyzm=yzm







vahidiyyetü’l fark8

mertebesidir. Allah Teâlâ buyurdu ki;ـ ـ ح ر وا ال ـ ـ ا ا ـ ـ وا ال ـ ـ ا ـ ـا

ا ف وا د م ل س ل ء ا “De ki: İster Allah deyin, ister

Rahman deyin, hangisini derseniz

kübra / Muhammed Nur’ül-Arabî (1228-1305 H.) 297.71283 H. - Osman Ergin Yazmaları - OE_Yz_000580/16--Şerh salat es-suğra / Muhammed Nur el-Arabî (ö. 1305 H.) 297.71305 H- Osman Ergin Yazmaları - OE_Yz_000269/10

--Mecali'z-zehra ala's-salâvat el-kübra /Muhammed Nur el-Arabî (1228 - 1305 H.) 1283 H. - Osman Ergin Yazmaları -OE_Yz_000702/19--el-Yakut el-hamra ala salât es-suğra /Muhammed Nur el-Arabî (1228-1305 H.) 297.7- Osman Ergin Yazmaları -

OE_Yz_000992/038 Fark: Arapça, ayırt, başkalık alameti,ayırmak, seçilmek gibi manaları vardır. Tasavvufî olarak "senden alınana cem,sana verilene fark" denir. Çokluktabirliği, birlikte çokluğu, herhangi birkarşılıklı engelleme olmadan görmekdemektir. Yine bir tarife göre, beşerî hallere yaklaşma ve kulluğu yerinegetirme açısından kulun kesbine, farkdenir. Allah tarafından olan ihsan velûtuflar da, cem'dir.





http://katalog.ibb.gov.tr/fmi/xsl/yordam/y1_liste.xsl?-db=YordamBT01&-token.d=1&-token.gt=0&-token.yzyzm=yzm&#050+082+S%C4%B1n%C4%B1flama=297.7+&-find

http://katalog.ibb.gov.tr/fmi/xsl/yordam/y1_detay.xsl?-db=YordamBT01&Eleme#==+&B%C3%B6l%C3%BCm%23=&T%C3%BCr=&Alt+T%C3%BCr=&%C5%9Eekil=&Ortam=&%23008+Dil=&%23008+Yay%C4%B1n+Tarihi=&cYeniler=&cAlanlar.op=bw&cAlanlar=muhammed+nur+salat&-token.aranankelime=muhammed%20nur%20salat&-token.tk=&-token.gt=0&-token.d=1&-skip=0&-find&-token.yzyzm=yzm
























deyin, en güzel isimlerO'nundur.” 9

Yani mutlak ulûhiyet zât-ın ismiAllah, rahîmiyetin kendisi olanRahman veya diğer zâtınmertebelere göre aşikâr olan güzelisimleriyle Allah Teâlâ’yı çağırın (dua

edin) demektir.“Zât” bütün mertebelerde belirdiğiiçin Allah Teâlâ “hangisini derseniz

Fark-ı cem: Arapça cem'in ayırımıveya ayrılması. Toplanma halinden farkhaline geçiş. Zat-ı Ehadiyyet şuûnlarınınortaya çıktığı mertebelerde, Bir'in zuhur

yoluyla çoğalmasıdır. Bu, Bir'in, kendisuretleri ile ortaya çıkan sırf itibarlardır,yani zihnî planda olan bir zuhur (ortayaçıkış) olayıdır.

Ehadiyyetül’l cem: (Bir var başkayok)

Vahidiyyetü’l fark: (Birlikte

diğerleride var) Hazret-i Ehadiyyet: Arapça,Ehadiyyet (birlik)'in hazır oluşu demektir.Allah Teâlâ'nın sırf kendinden ibaret zâtı.Burada, sıfatlar ve isimler, söz konusudeğildir, buna la te'ayyün (belirsizlik)mertebesi denir.

Hazret-i Vâhidiyyet: Arapça,Vahidiyyet'in hazır oluşu demektir.Hazret-i Ehadiyyetin ortaya çıktığımertebe olup, Hazret-i Ehadiyyettensonra gelir.9 İsrâ, 110




deyin en güzel isimler O'nundur”dedi. Bu ise zât-ın birliğine isimlerinfarkıyla ve sonra cem (bütün) ilebakmaktır, diyebiliriz.

Bu hal Allah Teâlâ’nın isimleriilâllah, fillâh, billâh, maallâh veanillah ı10 tevhid mertebelerinde vegeçtikten sonra daimî zikirle tecelli-iefâl, tecelli-i sıfat, tecelli-i zâtta seyredişi ve daha sonra cemdenvücudü’l ceme yükselişidir.Bahsettiğimiz durum Ehadiyyetü’lcem ve fark (iniş)tir.

Bu yükselme ve (iniş) seyri ancakmürşid-i kâmil ile olur.Muhyiddin İbnü’l Arabî

kaddese’llâhü sırrahu’l azîz üç vecihte(İsrâ, 110 ayetindeki üç durumaistinaden) besmeleyi söyledi.

Allah Teâlâ gerçeği söyler ve doğru

yola hidayet eder. 11

ى ع ص ه م لا 10 Allah Teâlâ’ya, Allah Teâlâ’da, Allah Teâlâ’yla(Sıfat Esma), Allah Teâlâolarak(Zat), Allah Teâlâ’dan11 ق ـ ـر ـ لـ ا ق ـ ـ ل ا ـ لـ ا دى ـ هـ س م (Ahkâf, 30) ـ سـ دى ال ـ هـ و ـ ـ ق ل ا و ال (Ahzab, 4)



ةا ط ل مال ذا س ط ل ا“Ey Allah Teâlâ’m zâtının görünüşü, hali

ve her şeyiyle tılsımlı 12 olan Muhammedsallallâhü aleyhi ve selleme salât kılmanıdiliyoruz.”13

Ey Allah Teâlâ’m dünya ve ahirettehakikati idrak edilmeyen kişiye salâtdemektir.

ؤ ـ ـ ال ـ سـ ن ـ ـ ال ـ ذ ـ

ل “Kullarına karşı şefkatli olanAllah size kendinden korkmanızıemreder.” 14

ا د ا د و ص ص

ر خ ل ا ط و ال “Gözler O'nu göremez; hâlbukiO, gözleri görür. O, eşyayı pekiyi12 Tılsım: Şifre

İnsanın sırrı, Allah Teâlâ’nın sırrınınzahirî yönü, Allah Teâlâ’nın sırrı, insanınbatının sırrıdır. Bu sırrın ekmeli iseRasûlüllah sallallâhü aleyhi ve sellemdir.13 Arapça metinlerin altındaki mealler ekolarak yapılmıştır. Şerhin Metnindeyoktur.14 Âl-i İmrân, 30




bilen, her şeyden haberdarolandır.”15

ر ل “Allah Teâlâ buyurdu ki: beni

kat'iyyen göremezsin” 16

Yani, Ancak yüksek izzet olan

rubûbiyetle, Allah Teâlâ’nın zâtıgörebilirsin, demektir. Bu nedenleyüksek ve ulvî zât-ını dünya veahirette izzet perdesi ile görmekmümkün olur. Bu perde rububiyyettir.Onun zât-ı kemal sıfatlar ilegeldiğinden, Rubûbiyyet tam olarak

Rasûlüllah sallallâhü aleyhi vesellemde zuhur etmiştir.Rasûlüllah sallallâhü aleyhi ve

sellem buyurdu ki; ق أى ال د ف ن آ م

"Beni gören Hakk'ı

görmüştür".17

15 En’âm, 10316Â’raf, 14317 Buhârî'de gelen bu hadiste: "Rüyadabeni gören hakkı (gerçeği)görmüştür."

Buhari,Tabir, 10; Müslim, Rüya, 11;İbn-i Hanbel, III/55; V/356; Heysemî,Mecmau’z zevâid, VII/181; Tebrizî,Mişkâtül-mesâbih, 461; Beyhakî,Delâilü'n-nübüvve,VII/45; Tirmizî,Şemail, 210. Nevevî bu hadisi:

"Kişi Allah Resulünü gerek bilinen



م س ط ل ا Hakikatte ikinci birşeyin O’nun fazileti ve kavuştuğumakama ebedî kavuşması mümkünolmayan ulviyetli kişidir, demektir.Rasûlüllah sallallâhü aleyhi vesellemin ulviyeti diğer yaratıkların

makamına ulaşamamaları ve izzetleperdelenmesindendir.sıfatı üzere gerekse bundan başkabir sıfatta görsün gerçektenkendisini görmüştür diye tefsir eder." Nitekim Rasûlüllah sallallâhü aleyhi vesellem Efendimiz Hazretleri "Beni gören

Hakk'ı görür" buyurdu. Zîrâ resullerinher biri insân-ı kâmildir. Ve insân-ı kâmil'Allah' ism-i câmi'inin mazharıdır. VeAllah ismi, bütün esmâ-i ilâhiyyeyi cami'olunca insân-ı kâmil dahi cemî'-i esmâ-iilâhiyyenin mazharı düşer. İşte “AllahTeâlâ âdemi kendi suretinde yarattı”

hadîs-i şerifinde beyân buyurulan'âdem'den murâd, insân-ı kâmildir. Zîrâcem'iyyet-i esmaya mazhariyetindendolayı Hakk'ın suretidir ve Hak onunhüviyyetidir. Tevhidde kudret,

“Benim halkıma benim sıfatımlaçık, seni gören beni görür ve senikasd eden beni kasd eder; ve seniseven beni sever,”

hadîs-i kudsîsine muhâtab olan insân-ıkâmile mahsûstur."

(Bkz. A.A.Konuk, Füsûsul-HikemTercüme ve Şerhi, IV/37, 193).




İblis İzzete yemin ederken O’nunizzetini görmedi. İzzet Rasûlüllahsallallâhü aleyhi ve sellemin makamıidi. İblis dedi ki;

ـ ـ ـ ف ـ ـ ـ ـ ـ ـ ج ا ه و ـ ـ ـ “İblis: senin izzet ve şerefine

andolsun ki, onların tümünüazdıracağım dedi.” 18 İzzet gözlerden perdelendiği için,

İblis Âdem aleyhisselâma secdeetmedi.

Buradaki mana “Ey Allah Teâlâ’mhakikati senin zâtın olan ve

meydana çıkışı da sıfatların,fiillerin ve isimlerinin tılsımı olanMuhammed’e salât ve selamolsun” demektir.

ثال ي م غ ط

ط

ل ا

“Ey Allah Teâlâ’m cömert, ihsanı çok,bereketli vb. okyanus olan yağmur(un)Muhammed sallallâhü aleyhi ve selleme salâtkılmanı diliyoruz.”

ث ـ ـ ـ غ ال : Evvel, Âhir, Zâhir vebâtında olduğu halde görünmediği

gibi gizlide de kalmayan yağmurdur.19

18 Sâd, 8219 ث ـ ـ غ ال : Yağmur damlası (Buradayağmur olarak kabul etmek dahauygundur.)



ـ ـ ـ ـ طـ ط ل ث ا ـ ـ ـ ـ ـ غ ال : Bütünmertebeleri toplayan okyanustur.

Allah Teâlâ ب غ ل ـ ـ و ـ ـ م ذ ل ا “Onlar görmediklerine inanırlar”20 ayetiyle övdü. Yine Allah Teâlâimanlarına şehâdet etti.

ـ نـ ا ـ ـ د ال ه ال ش ـ لـ ا ـ كـ ئ ل ا و ـ ـ لوا ا ا ل ـ سـ ل ـ ـ ال ل ـ لـ ا

ك ل ا ل و ا “Allah Teâlâ, kendisinden

başka bir ilâh bulunmadığınaadâletle kâim olarak şehâdetetmiştir. Melekler de, ilimsahipleri de (şehâdettebulunmuşlardır). O hakîmdenbaşka asla bir ilâh yoktur.” 21

Buradaki mana; “Ey AllahTeâlâ’m hakikati ve yaratılışı

bütün mertebeleri kapsayan(rahmet) yağmurunMuhammed’in zâtına salât ve

20 Âl-i İmrân, 321 Âl-i İmrân, 18

“Allah, adaleti ayakta tutarak (delilleriyle) şu hususu açıklamıştırki, kendisinden başka ilâh yoktur.Melekler ve ilim sahipleri de (bunuikrar etmişlerdir. Evet) mutlak güç vehikmet sahibi Allah'tan başka ilâhyoktur.”




selam olsun”(Yani) her şey olan (cami-i küll)Allah Teâlâ’yı sûret ve hakikat iletoplayan Rasûlüllah sallallâhü aleyhive sellem olunca, “Yağmur” sözleanlatılması mümkün olmayanişaretlerin bittiği şey demektir.

Kelâm şehadet âlemindenolduğundan, hakikat ehliEhadiyyetü’l cem i birde başka birinolmadığı bu makam (دحا دحاولا)Rasûlüllah sallallâhü aleyhi ve sellememahsus olduğunu belirtmektedir.

Ömer b. Farid22

kaddese’llâhü22 Ömer bin Farid: (H.576-632) (M.1180-1234) Kahire'de doğdu ve oradaHakk’a yürüdü. Mütefekkir ve mutasavvıf olup büyük şairlerdendir. Divanı vardır.

“Her güzelin güzelliği kendisi içinonun cemalinden ödünç verilmiştir,

hatta o bütün güzelliklerinkaynağıdır.” (Abduh eş-Şimâlî, Dirâsât fî Târîh’il-Felsefeti’l-'Arabiyyeti'l-İslamiyye,Beyrut, 1979. s. 561)

"Sevgiliyi anarak bir şarap içtik kişarap yaratılmadan onunla sarhoşolduk." (Divan, Beyrut, 1879, s. 70)

“Çağdaşlarımın nasibi benimartıklarımdır. Benden öncekilerinfazileti varsa, benim yanımda zatenfaziletin değeri yoktur.” (Divan, s. 70)

"Kendisine bakana her defasındabaşka türlü tecelli etti.



sırrahu’l azîz beyitte dedi ki;

ف وف ف ا ل د لاأفالر ئ رف

“İlimlerin birliği ulvî olduğundan ömür ağacının birlik kökünü sınıflara ayırma.”

Bahsedilen ilimlerin birliği cem,hazretü’l cem ve cem’ül cem veRasûlüllah sallallâhü aleyhi ve sellememahsus olan ehadiyyetü’l cemdir.

ط ط ل ث ا غ ال sözü “Ey AllahTeâlâ’m “Rasûlüllah sallallâhüaleyhi ve sellemin cömert, ihsanı

çok, bereketli vb. okyanus olanyağmurun Muhammed’in zâtınasalât ve selam olsun.” demektir.

م ك ال ك ال “Ey Allah Teâlâ’m sırrını ve kendi

sırlarını hakikatiyle gizleyen 23 Muhammedsallallâhü aleyhi ve selleme salât kılmanı

Ve onu her gördüğümde değişik buldum. Onu kâh Lubne isminde, kâhBusayna isimli ve kâh Azze isimli birayrı ayrı görürüm.”

23 Ketm: Saklamak. Gizlemek. Sırtutmak. Söylememek




diliyoruz.”24

و ج ل ا“Ey Allah Teâlâ’m ilâhî ve

mânevî âlemin güzelliği

Muhammed sallallâhü aleyhi veselleme salât kılmanı diliyoruz.”Âlemler Lâhut âlemi25, sıfatlar

âlemi ve isimler âlemi diye üçeayrılır.

Zât, ilâhî hakikattir.Bu âlem idrâk edebilir mi veya

edilemez mi diye sorarsan, bir kısıminsanlar dediler ki lâhut âlemi dünyave âhirette idrak edilebilir.

Bazıları âhirette idrâk edilebilir.Bazıları da dünya ve ahirette idrâkedilemez dediler. İtibar edilen bu son

sözdür. Çünkü rüyet (görmek) idrâkınüzerine muvaffak olamaz. Zât-ı görüşilimle idrak edilemez.26 Allah Teâlâbuyurdu ki;

ا م ل ه م ه د

24 Bu kısma Seyyid Muhammed Nûrkaddese’llâhü sırrahu’l azîz şerhyapmamıştır.25 Lâhut: İlâhî âlem. Ulûhiyet âlemi.Ruhanî, manevî âlem26 Gördüğünü ifade edemez.






“Ey Allah Teâlâ’m cisimler âlemininSana kavuşma sebebi olan Muhammedsallallâhü aleyhi ve selleme salât kılmanıdiliyoruz.”

ت و ـ ـ ن ruhların zuhur yeri olancisimler âlemidir.

ـ ـ و ال Şehâdet âlemindencem’ül cem makamına ulaşmakdemektir. Cem’ül cem tam müşahedemakamıdır. Rasûlüllah sallallâhüaleyhi ve sellemin şuhudu ise câmi’ülcem dedir.30 Bu makam celâl ve

cemâl arasında her şeyin maddesini30 Makamat-ı tevhid üçtür.

Tevhidi ef’al ve tevhidi sıfat ve tevhidizattır. Ehli kemal, bu meratib-i tevhidebirçok isimler koymuşlardır.

Ve makamat-ı ittihat dahi dörttür.

Cem, hazret’ül cem, cem’ül cem veahadiyet’ül cemdir.Bu mâkâmata dahi ehli kemal çok

isimler tayin eylemişlerdir. Tevhid Mertebeleri ef’al ve sıfat ve zat,

Merâtib-i velayet’tir.Cem, Mertebe-i Sıddîkîn’dir.Hazret’ül cem, Mertebe-i

Mukarrebin’dir.Cemm’ül cem Mertebe-i

nübüvvet’tir. “S. Muhammed Nûr, Risale-i Salihiyye(Vasiyetname)”






düşkün, müminlere karşı çok şefkatlidir, merhametlidir.” 33

buyurdu.Bu ayetin işaretiyle Rasûlüllah

sallallâhü aleyhi ve sellem cemâltecellisinin karşılığı olan Bast’ı 34 ileİsâ aleyhisselâma üstün geldi. Kavmiİsrailoğulları gibi O’nu esir edipboynuna zincirler prangalargeçirmediler.35 Kavmi itaat etmedidiye ikinci kat göğe de yükselmedi.Peşinden gelen rahipler ve kıssısîn deruhbaniyet bidati çıkardılar.36

“Sonra bunların izinden33 Tevbe, 12834 Bast: Genişlemek, açmak, yaymak.Allah Teâlâ’nın cemâl tecellisiyle kalbinsükûn ve huzur içinde ferahlaması.35 “Onlar ki yanlarındaki Tevrat veİncil'de yazılı bulacakları elçiye, o

okuyup yazma bilmeyen peygambereuyarlar. O, onlara iyilik emreder veonları kötülükten alıkoyar, temiz, hoşşeyleri kendileri için helal, murdarşeyleri üzerlerine haram kılar,sırtlarından ağır yüklerini,üzerlerindeki bağları ve zincirleriindirir atar. İşte o zaman ona imaneden, ona tam saygı gösteren, onayardımcı olan ve onun peygamberliğiile birlikte indirilen nuru izleyenkimseler; işte o asıl maksada ulaşankurtulmuşlar, onlardır.” (Â’raf, 157)



ardarda rasüllerimizi gönderdik.Meryem oğlu İsa'yı daarkalarından gönderdik, onaİncil'i verdik; ona uyanlarınkalplerine şefkat ve merhametvermiştik. Uydurduklarıruhbanlığa gelince, onu biz

yazmadık. Fakat kendileri Allahrızasını kazanmak için yaptılar.36 Ruhbanlık, arapça "rahibe" fiilindengelmiştir. “rahbe” kelimesinin anlamıkorkmaktır. Kur’ân-ı Kerim’de olumluanlamlarda kullanılmıştır. “terehheb”fiili ise Allah Teâlâ’ya en mükemmel

şekilde kulluk etmek anlamına gelir veruhbanlık yapmak anlamında kullanılır.“rahib” korkan demektir ve çoğulu“ruhban”dır. “tebettül” bazenruhbanlık anlamında kullanılmıştır."burhân-ı kâtı’" isimli farsça sözlüğegöre ruhban kelimesinin kökü farsçadır ve

ruh ile bân kelimelerinden oluşur. Ruh'zühd', bân 'sahip' anlamında olmaküzere ruhban zâhid demektir.

Kur’ân-ı Kerim’de geçen “kıssîsîn”(tekili kuss, kıssîs) kelimesi hıristiyanlarınönde gelen âlimleri şeklinde tanımlanır.Keşiş adı da verilen bu zümre sebebiyleHıristiyanların müslümanlara daha yakınolduğu belirtilir. Allah Teâlâ, Kur’ân-ıKerim’de halkın mallarını haksız yereyiyen “ahbâr”ı kınamıştır ki ahbârhıristiyan ve yahudilerin papaz vehahamlarına verilen isimdir.





muvafık görmesi ile “Âdem su ileçamur arasında iken ben nebiidim” 40 buyurmasındandır.

ق ال ح ة

“Ey Allah Teâlâ’m hakikatinlegöründüğün Muhammed sallallâhü aleyhi veselleme salât kılmanı diliyoruz.”

Rasûlüllah sallallâhü aleyhi vesellem tam mazhariyetle Allah Teâlâ’nın göründüğü yerdir.

Rasûlüllah sallallâhü aleyhi vesellemin"Beni gören Hakk'ı görmüştür"

41 buyurması beşeri yönündengörünme olmayıp hakikatcihetindendir. Allah Teâlâ buyurdu ki;

ن ا ل ا ح و ك م ر ن ا ن ا 40 Buhâri, Edeb, 119; Ahmet b.Hanbel, IV, 406; Müslim, Fezailu’s-sahabe, 28; Aliyu’l Kari, 272. 273;Aclûnî. II/18741 Buhari,Tabir, 10; Müslim, Rüya, 11;İbn-i Hanbel, III/55; V/356;Heysemî,Mecmau’z zevâid, VII/181; Tebrizî, Mişkâtül-mesâbih, 461; Beyhakî,Delâilü'n-nübüvve, VII/45; Tirmizî,Şemail, 210.




ل جوا ر ف د ح ا ل ا ك ه ل ءا ف ل ل ر دا ح ا ة

“De ki: Ben, yalnızca sizin gibibir beşerim. (Şu var ki) bana,İlâh'ınızın, sadece bir İlâh olduğu

vahyolunuyor. Artık her kimRabbine kavuşmayı umuyorsa, iyiiş yapsın ve Rabbine ibadettehiçbir şeyi ortak koşmasın.”42

Muhakkak ki beşer hiçbir zamanAllah Teâlâ olamaz. Ancak Allah

Teâlâ’nın isimlerine ayna olabilir veyahakikatteki varlığı Hakk’tan başkasıolamaz denilebilir. Çünkü mahlûkatyaratılışta Allah Teâlâ’nın kendisiolmayıp eserleridir.

Allah Teâlâ Kur’ân-ı Kerim’deİbrahim aleyhisselâmın bu anlayış

durumunu şu şekilde açıklıyor.اذ ـ ـ ـ ـ و ا ل ا ج ف ـ ـ ف ا ـ بف حـ ا ا ـ ـ ف -

ـ ف ـ ذا ز ر ل اا ف ف ا ـ ـ ن د ـ هـ ـ لـ ئ ل ل ن و ـ ـ

لض ال و ل

ا - م ـ ـ اال

ـ ـ

ف ـ ـ ف ر ـ ـ ا ذا ـ ـ ـ ذا ـ ـ ـ ـ ز

ـ ـ م ء ـ ىـر ـ نـا و ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ف ا

42 Kehf, 110



و ر “Gecenin karanlığı onu

kaplayınca bir yıldız gördü,Rabbim budur, dedi. Yıldızbatınca, batanları sevmem, dedi.

Ay'ı doğarken görünce, Rabbim

budur, dedi. O da batınca,Rabbim bana doğru yolugöstermezse elbette yoldansapan topluluklardan olurum,dedi.

Güneşi doğarken görünce de,Rabbim budur, zira bu dahabüyük, dedi. O da batınca, dediki: Ey kavmim! Ben sizin (Allah'a)ortak koştuğunuz şeylerdenuzağım.”43

İbrahim aleyhisselâmda istek veheves galip olunca Allah Teâlâ’nın her

şey de zuhurunu kayyumiyyet44

yönüyle bilmek istedi. “Rabbimbudur” derken Allah Teâlâ’nıntecellisini suretlerde parlayan nurdanbaşka bir şey olamaz diyedüşünüyordu.

İbrahim aleyhisselâm “Nûr” İsminiyıldızda, ayda ve güneşte tecellicihetinden gördüğü için “Rabbim43 En’âm, 76-7844 Kayyumiyet: Allah Teâlâ'nın ezelî veebedî oluşu, dâimî mevcudiyeti, bâkiliği.




budur” demekte idi. Hakikatyönünden ise taayyün, zuhur ve suretyönünden olmadığı için ف ا ف ـ ـ ـ ف ا ب ـ ـ حـ ا “Yıldız batınca,batanları sevmem” ile

او ل ذاف “ Bu şekilde

ben onlara Rabb diyemem” demekistedi. Çünkü noksan sıfatrubûbiyyette45 için söylenilemez.Aslında burada İbrahim aleyhisselâmnoksan sıfatların rubûbiyyetteolamayacağı ve nispet edilemeyeceği

gösterdi. Bunun yanında da hakkıylakulluk etmenin nasıl olacağını zahirengöstermek istedi.

و ب س ن ا ز ا 46

“Ey Allah Teâlâ’m ezelde bakışlarınhepsini yönelttiğin Muhammed sallallâhü

aleyhi ve selleme salât kılmanı diliyoruz.”

45 Rububiyyet-i Mutlaka: Her şeyikaplayan ve idaresi altına almış olan Allah Teâlâ'nın rububiyyeti.

46 ز ا ـ ـ ـ سـ ن ا ـ ـ و Bazınüshalarda bu şekilde geçmektedir.

“Ey Allah Teâlâ’m ezelde insanın aslı vekendisi olan Muhammed sallallâhü aleyhi veselleme salât kılmanı diliyoruz.”



و ـ ـ ـ ـ veya

ب ـ ـ ـ ـ olaraktaokunabilir. Câmi’ (bütün-hepsi)demektir. س ن ا Bakışların yöneldiği insan ز ا Allah Teâlâ’nın kendisi.

Allah Teâlâ, Rasûlüllah sallallâhü

aleyhi ve sellemde nazarlarınıntümünü zât, sıfat ve fiiller olarakzuhur ettirmiştir. Çünkü Rasûlüllahsallallâhü aleyhi ve sellem bütünyaratılmışların asıl zuhur yeridir. Zahirolan eşyaların ve zatların hakikatidir.

Burada “İnsan”ı beşer olarak

düşünürsek insanlardan birisimanasındadır.“İnsan-ı ezelî” ise Allah Teâlâ’nın

ilmi ezelisindeki, demektir.“Suretü’l İnsan-il Ezelî” ise halk

âlemindeki insanda olacak bütünmaddî suretleri toplayan Rasûlüllahsallallâhü aleyhi ve sellemdir demekolur.

“Ey Allah Teâlâ’m Rasûlüllahsallallâhü aleyhi ve sellemin makamıve derecesi hürmetine bize rahmetkılmanı diliyoruz.”

Muhyiddin İbnü’l Arabî bukelamdan sonra buyurdu ki;

ى ر ف ش ن م ل “Hakk’ın varlıkları fazilet üzere Halk




âleminde ve eşyada ortayaçıkarışında (en faziletli Rasûlüllahsallallâhü aleyhi ve sellemdir.)”

ر ـ ـ ـ ـ ن Fazilet üzere yaratmak,demektir.

ل م Hakk’tır. Yani Yaratılış

faziletlerinde hakikatinin bütün olarakzuhur ettiği Rasûlüllah sallallâhüaleyhi ve sellemdir. Çünkü oyaratılışın aslıdır.

أ ي وا ن

ر ال “Ey Allah Teâlâ’m insanlardaki faziletlerionunla belirlediğin Muhammed sallallâhüaleyhi ve selleme salât kılmanı diliyoruz.”47

و ن ب ى ف

ب ر ا ص و ال “Ey Allah Teâlâ’m kavuşmadaki yakınlığı“Kâbe kavseyn” olan Muhammed sallallâhüaleyhi ve selleme salât kılmanı diliyoruz.”

“Kâbe kavseyn” 48 e işaret

47 Seyyid Muhammed Nûr’ul-Arabî açıklamasında bu bu kısım yoktur.48 Kâbe Kavseyn: Rasûlüllah sallallâhüaleyhi ve sellemin Mîrac gecesindebilmediğimiz bir şekilde Allah Teâlâ’yayakınlığından kinâye olan bir tâbir.



edilmektedir. Yani İki kavs Rasûlüllahsallallâhü aleyhi ve sellemin vücuddairesine inişi ve ebed dairesine çıkışı;

Mebde ve maad (Başlangıç vedönülecek yer) kavsi ismi altındabütün isimleri içine alması;

Evvel ve ahir de böyledir. Yine

Zâhir ismi nüzül (iniş) batın uruc(yükselme) kavsidir.Kâbe kavseyn makamı Allah

Teâlâ’nındır.Ehadiyyetü’l cem’ makamı ise

“Makam-ı Muhammedî” olaraktabir edilir.49

ر ـ ـ ا

ـ ـ

و ال diye

Kur’ân-ı Kerim’de meâlen buyruldu ki:“ O (Muhammed sallallâhü aleyhi ve

sellem) Rabb’ine Kâbe Kavseyn veyadaha yakın oldu.” (Necm,9)

Ehl-i sünnet âlimleri buyurdu ki:“Mîrâc, ruh ve cesed birlikte olarak

Mekke-i Mükerreme’den Kudüs’e veoradan yedi kat göğe, sonra Sidre denilenyere ve Sidre’den Kâbe Kavseynmakâmına uyanık olarak, gece bir andagötürülmüş ve getirilmiştir. Bunu yapan,Allah Teâlâ’dır ve ancak O yapabilir.

“Kâbe Kavseyn tahtının Sultânısen, ben bir hiçim, Misafirinimdememi saygısızlık sayarım.”(Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî)49 “Yetimin malına yaklaşmayın”(En’am, 152) ayetinin tefsirinde bu konumecâzen ifade edilmektedir.




bahsedilende budur. ر ى قال ح ل ا“Hakk yolarında ( “Kâbe

kavseyn”e kavuşmak Rasûlüllahsallallâhü aleyhi vesellemindir.)”50

ه م لا ف “Ey Allah Teâlâ’m senin göründüğün

Muhammed sallallâhü aleyhi ve selleme (busaydıklarım nedeniyle) salât kılmanıdiliyoruz.”

Rasûlüllah sallallâhü aleyhi vesellem Allah Teâlâ’nın mazhariyetidir.

في “Rasûlüllah sallallâhü aleyhi ve

sellem mazhar-ı küll’dür.” YaniAllah Teâlâ onda tam olarak zuhuretmiştir.

“Ey Allah Teâlâ’m senin

zuhurun O‘ndan ve yine O’nadır.”

ي ع 50 Seyyid Muhammed Nûr’ul-Arabî açıklamasında bu bu kısım yoktur.



“Ey Allah Teâlâ’m, Rasûlüllahsallallâhü aleyhi ve sellemrahmete kavuşmuş olduğu gibidiğer şeyler O’nunla Seninrahmetine kavuştular.

ا ير

ي س ت م

“Ey Allah Teâlâ’m! Rasûlüllah

sallallâhü aleyhi ve selleme fark halinde tarifi mümkün olmayacak kadar çokça selam 51 kılmanı dadiliyoruz.”

د ح ل ب ل ا ي ل ل ا

“Hamd ve şükür âlemlerin

Rabbi olan Allah Teâlâ’yadır.”52

51 Fark âlemi beşeriyet ile ilgili olduğu için“selam” kelimesi dünyaya işaret eder.52 Açıklamalarda hata ve kusurlarşahsıma aittir. Tercümenin bittiği tarih08.06.2010

Documents

salat-ı tılsım zatiyye