M Y BC

MY

BC

Çarşamba, 14 KASIM 2012SAĞLIK 17

KOAH, içilen sigarayla birlikte orta-ya çıkan bir akciğer hastalığı... Bu-gün Dünya KOAH Günü Olması

nedeniyle de hastalar sigarayı bırakarakve düzenli doktor kontrolüyle yaşamları-nı düzene sokabilir. Çanakkale OnsekizMart Üniversitesi Göğüs HastalıklarıAnabilim Dalı Başkanı ve Türkiye Solu-num Araştırmaları Derneği KOAH Çalış-ma Grubu Başkanı Prof. Dr. Arzu Mirici,günümüzde oldukça yaygınlaşan hasta-lıkla ilgili bilinmeyenleri, korunma yolla-rını ve tedavi yöntemlerini paylaştı. İşte oröportaj:� Bugün Dünya KOAH Günü. KOAHne demek ve neden böyle bir özelgün etkinliğine ihtiyaç duyuluyor?

KOAH; Kronik Obstrüktif Akciğer Has-talığı, kelimelerinin baş harflerinden olu-şan bir kısaltmadır. Tek tek kelimelerebaktığımızda kronik yani devamlı devameden bir durumu anlattığını ve obstrüktifyani tıkanan bir şey olduğunu anlıyoruz.Bu hastalığı kısaca devamlı tıkanan akci-ğer hastalığı olarak tanımlayabiliriz. So-nuçta KOAH akciğerlerin yıllar içindeilerleyen bir hastalığıdır. Özellikle havayollarının daralmasıyla karşımıza çıkar.Hastalarımızın en önemli sorunu nefesdarlığıdır ve onlar da bu durumu tıkan-mak olarak ifade ederler. Yani tıkanan ha-va yolları hastanın da tıkanması anlamınagelir. Hastalık çok yaygın olmasına karşıntoplum KOAH hakkında yeterince bilgisahibi değil... Başka hastalıklarla karışı-yor. Geç farkına varılıyor ve tedavisine

gereken önem

verilmi-yor. Bu ne-

denle dünyada sonyıllarda farkındalık oluşturmak amacıylaböyle bir özel gün etkinliği yapılıyor. Heryıl amaca hizmet eden bir slogan belirle-niyor. Bu yılın sloganı “çok geç değil”...Ayrıca konuyla ilgili uzmanlık örgütlerihem kamuoyunda hem de hekimler ara-sında farkındalık artışı ve bilgi tazelemeamacıyla çeşitli programlar düzenliyor.Biz de Türkiye Solunum AraştırmalarıDerneği olarak her yıl olduğu gibi bu yılda etkinlikler düzenledik.� Bu hastalığa yol açan nedir?

En önemli sebep sigara... Tartışmasız si-garanın hastalığa neden olduğunu biliyo-ruz. O yüzden tedavi dediğimizde işe si-garayı bırakmaktan başlıyoruz. Gerçektende her on KOAH’lı hastadan sekiz ya da

dokuzu sigara nedeniyle KOAH oluyor.Sigara maalesef hâlâ ciddi bir halk sağlığısorunu olmaya devam ediyor. Çok küçükyaşlarda başlayan ve yaşam boyu devameden bu alışkanlık tamiri mümkün olma-yan zararlara yol açıyor. Bunlardan biri deKOAH... Tıpkı sigaranın diğer zararlarıgibi KOAH da uzun yıllar içinde gelişi-yor. Bu yüzden farkına varılması, önlemalınması yani sigara bırkılması çok geçakla geliyor. Sigara dışında küçük biroranda ailevi yatkınlık ve işyerinde ma-ruz kalınan tozlu-dumanlı ortamın dakatkısı olabilir. Ancak bunların hiçbiri si-gara kadar büyük bir tehlike değil...� Hangi belirtiler olunca KOAH’tanşüphe edelim?

Aslında hastalık yıllarca kendini farketmemizi sağlayacak bir sürü belirtiveriyor. Ama özellikle sigara içenlergörmezlikten gelip zararlı alışkanlığısürdürüyor ve hastalığın ilerlemesinezemin hazırlıyorlar. Bunlar öksürük,balgam çıkarma ve nefes darlığıdır. Bubelirtiler kişiyi rahatsız eder boyutagelince doktora başvuruyor. Oysa dik-

katli olanlar sigara içmeye başlayan kişi-lerin 3-5 yıl sonra her sabah öksürdükle-rini 8-10 yıl içinde her sabah az ya da çokbalgam çıkardıklarını hatırlayacaklardır.Öksürük ve balgam miktarı hastadan has-taya değişebilir. Hastalar yavaş yavaşmeydana çıktığı için bu belirtilerin farkı-na varmazlar. Bir bölümü de bunların si-garayla ilgili olduğunu bilirler. Sigarayıbırakmak istemedikleri için göz ardı eder-ler. Bu arada hastalık ilerler ve sigara alış-kanlığı yerleşir. Bu iki belirtiye zamanlanefes darlığı eklenir. Nefes darlığı başlan-gıçta sadece aşırı eforla görülür. Kişi far-kında olmadan fazla efor sarfetmektenkaçınır. Ama nefes darlığı ilerler günlüksıradan işler sırasında bile ortaya çıkar.Hastalarımızın bir bölümü bu dönemdedoktora gitmeyi akıl ederler. Bir bölümüise otururken ya da yatarken bile nefesdarlığı oluncaya kadar sağlık yardımı ara-mazlar ve hastalık daha fazla ilerler.

Eğer devamlı öksürük ve balgam çıkar-ma şikayetleri olduğunda teşhis konul-maz ve sigaraya devam edilirse hastalık,bir solunum sakatlığı halini alır ve yıllariçinde fiziksel engelli hale gelinir.

� Başka hastalıklarla karıştığınısöylediniz, hangi hastalıklar bunlar?

Özellikle astım ve kalp hastalığı... Amaastımla karışması çok önemli bir sorun bireksiklik olmaz. Uzman hekim elinde busorun uygun şekilde çözülür. Sonuçta herikisi de göğüs hastalıkları alanında havayollarının hastalığıdır. Ancak kalp hastalı-ğı, özellikle kalp yetmezliğiyle karışmasıönemlidir. Çünkü nefesdarlığı gibi ortak bir be-lirti vardır. Kalp yet-mezliğinde de hastanınnefesi daralır. Ama ikihastalığın tedavisi fark-lıdır. İlginç olan noktaüç KOAH’lı hastadanbirinde kalp yetmezliği,aynı şekilde her üç kalpyetmezliğinden birindeKOAH vardır. Ancakhem hasta hem de bazen doktorlar buhastalıkların farkında değildir. Bugünamaçlarımızdan biri de bu çelişkiyi hatır-latmaktır. Genellikle hastalar nefes darlığışikayetiyle doktora gittiklerinde bu teş-hislerden biri konur. Böylece nefes darlı-ğının sebebi bulunmuş zannedilir. Oysasigara ve başka pek çok neden bu hasta-lıkların birlikte olacağını, birlikte buluna-bileceğini bize hatırlatır. Her KOAH has-tasında kalp hastalığı da aranmalıdır.� Hastalığın teşhisi nasıl konulur?

KOAH akciğerin işlevinin bozulduğubir hastalıktır. Bu nedenle nefes ölçümüyaparak teşhis konur. Nefes testi basit biralet yardımıyla kolayca yapılabilen birtesttir.� Hastalığın tedavisi var mı?

Akciğer yapısının ileri derecede bozul-duğu aşamada yapılacak bir şey kalmıyor.

Ancak daha erken tespit edilendurumlarda sigarayı bırakarak vedüzenli doktor kontrolüyle ya-şamlarını sürdürebilirler. Ancakdaha önemlisi kaliteli bir yaşamsürmektir. KOAH bir hava yoluhastalığıdır. Tedavisi bu daralanhavayolunu genişletmek ve böyle-ce nefes darlığını düzeltmek ol-

malıdır. Bu amaçlakullanılan ilaçlarıntamamı nefes yo-luyla kullanılanilaçlardır. Builaçların nasılkullanılacağıdoktor veya yar-dımcı sağlık per-soneli tarafındanözenle anlatıl-malıdır. İlaçdoğru kullanıl-

mazsa etkili olamaz. İlaçtedavisinin sağlayacağıyararlardan biri de yaşamkalitesindeki artışlardır.Düzenli ve etkili tedavialanlar günlük yaşamla-rında yaşıtlarıyla benzerişleri, benzer zamanlardayapabilir ve yaşama iste-dikleri gibi katılabilirler.İlaçla tedavi dışında dü-zenli günlük egzersiz buhastaların yaşamının birparçası olmalıdır. Aşırıkilolu ve çok zayıf hasta-ların kilo kontrolü içindestek almaları gereklidir.Hastalık ilerledikçe evdeoksijen kullanmak ya da so-lunum cihazlarından yardımalmak gerekli olabilir.

EVET hastalığın oluş mekanizması nede-niyle bazı hastalıklara zemin hazırlıyor. Ör-neğin KOAH’lı hastalarda depresyona dahaçok rastlıyoruz. Aynı şekilde kemik erime-si de öyle. KOAH olmayan normal bireyler-den daha fazla görülüyor. Bu bilgi şu şekil-de kullanılabilir. Hastalığın az bilinmesi vegeç fark edilmesi konusunda çözüm yolla-rı arıyorsak, sadece nefes darlığı nede-niyle doktora başvurmalarını beklemiyo-ruz. Fakat aynı zamanda başka neden-lerle hastaneye giden ve sigara içenler-de KOAH arıyoruz. Yani kalp yetmez-liği, depresyon ya da kemik erime-si nedeniyle bir hasta sağlık kon-trolünde ise, sigara içiyorsa o

hastayı inceliyoruz.

Prof. Dr. Arzu Mirici, “KOAH’tan kurtulmak için işe sigarayı bırakmakla başlamakgerekiyor. Özellikle astım ve kalp hastaları birincil risk grubunda” diye konuştu...

Bugün Dünya KOAH Günüsigarayı bırakmanın tam vakti

Daralan hava yolugenişletilmeli

KOAH bir hava yolu hastalığıdır. Tedavisi bu da-

ralan havayolunu genişletmek ve böylece nefes

darlığını düzeltmek olmalıdır.

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi GöğüsHastalıkları Anabilim Dalı Başkanı ve TürkiyeSolunum Araştırmaları Derneği KOAH ÇalışmaGrubu Başkanı Prof. Dr. Arzu Mirici

?KOAH ile birliktebulunan başkahastalıklar var mı

www.solunum.org.tr

14 KASIM 2012

DÜNYAKOAHGÜNÜ

NEFES‹N‹NSES‹N‹ D‹NLE!

Sizde de KOAH olabilir.Nefes dolu bir yaflam için, hemen doktorunuza baflvurup

basit bir solunum testi yaptırmayı ihmal etmeyin!

Sigaraiçiyorum

S›k bronflitoluyorum

ÖksürüyorumDaha kolay

yoruluyorum

40 yafl›nday›m

Nefes darl›¤›çekiyorum

Belirtilere dikkat!Bu hastalık özellikle kuru

öksürük, balgam çıkarma venefes darlığıyla ortaya çıkıyor.