16
สารบัญ บทที่ 1 อาหารเพื่อสุขภาพ กระป๋องเปล่าที่เต็มไปด้วยอันตราย อาหารเสริมกลายร่างเป็นยา 14 อาหารเสริมและยา 20 ตลาดขนาดใหญ่ที่ขายความโกหก 35 บทที่ 2 วิตามิน C เสริม เป็นส่วนหนึ่งในชีวิตได้อย่างไร? บทสัมภาษณ์ของศาสตราจารย์ C 39 วิตามิน C เสริมกับความดันโลหิตสูง 42 วิตามิน C เสริมกับหลอดเลือดดำาจอตาอุดตัน 49 วิตามิน C เสริมกับโรคหลอดเลือดสมอง 54 วิตามิน C เสริมกับแผลที่เท้าในผู้ป่วยเบาหวาน 57 การสังเคราะห์วิตามิน C 61 ควรกินวิตามิน C วันละ 6,000 มิลลิกรัม จริงหรือไม่? 68 บทที่ 3 โฉมหน้าที่แท้จริงของ วิตามิน วิตามินกับร่างกาย 75 อนุมูลอิสระ 79 วิตามินเสริมและสารต้านอนุมูลอิสระ 82 วิธีหลีกเลี่ยงนักต้มตุ๋นทางสุขภาพ 85 โรคมะเร็งและโรคหลอดเลือดหัวใจ 93 วิตามิน C 99 การดูดซึมวิตามิน 108 Sample

Sampleประกาศกระทรวงสาธารณสุข ... · 2018-02-01 · กรดไขมันโอเมกา 3 . 112. อาหารเสริมกรดไขมันโอเมกา

  • Upload
    others

  • View
    4

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Sampleประกาศกระทรวงสาธารณสุข ... · 2018-02-01 · กรดไขมันโอเมกา 3 . 112. อาหารเสริมกรดไขมันโอเมกา

สารบญ

บทท 1 อาหารเพอสขภาพ กระปองเปลาทเตมไปดวยอนตราย อาหารเสรมกลายรางเปนยา 14อาหารเสรมและยา 20 ตลาดขนาดใหญทขายความโกหก 35

บทท 2 วตามน C เสรม เปนสวนหนงในชวตไดอยางไร?บทสมภาษณของศาสตราจารย C 39 วตามน C เสรมกบความดนโลหตสง 42 วตามน C เสรมกบหลอดเลอดดำาจอตาอดตน 49 วตามน C เสรมกบโรคหลอดเลอดสมอง 54วตามน C เสรมกบแผลทเทาในผปวยเบาหวาน 57การสงเคราะหวตามน C 61ควรกนวตามน C วนละ 6,000 มลลกรม จรงหรอไม? 68

บทท 3 โฉมหนาทแทจรงของ วตามนวตามนกบรางกาย 75 อนมลอสระ 79วตามนเสรมและสารตานอนมลอสระ 82 วธหลกเลยงนกตมตนทางสขภาพ 85โรคมะเรงและโรคหลอดเลอดหวใจ 93วตามน C 99การดดซมวตามน 108

Sample

Page 2: Sampleประกาศกระทรวงสาธารณสุข ... · 2018-02-01 · กรดไขมันโอเมกา 3 . 112. อาหารเสริมกรดไขมันโอเมกา

บทท 4 อาหารเสรม กรดไขมนโอเมกา 3

กรดไขมนโอเมกา 3 112 อาหารเสรมกรดไขมนโอเมกา 3 กบโรคหลอดเลอดหวใจ 117 อาหารเสรมกรดไขมนโอเมกา 3 กบสตปญญาในเดก 120 อาหารเสรมกรดไขมนโอเมกา 3 กบโรคสมาธสน 122

บทท 5 อาหารเสรม กลโคซามน และ คอนดรอยทน อาหารเสรมกลโคซามนและคอนดรอยทนกบโรคขออกเสบ 125 ประสทธภาพของกลโคซามน 127

บทท 6 แคลเซยมเสรม

ความเขาใจผด ๆ เกยวกบทางการแพทย 133เหตผลทตองรบคนแคลเซยมเสรม 136

บทท 7 โพรไบโอตกส หรอจลนทรยแลคโตบาซลลสShow Doctor กบความเชอ 140โพรไบโอตกส (Probiotics) 144โพรไบโอตกสกบทองรวง 148โพรไบโอตกสกบโรคหวด 150

บทท 8 โสมแดง มสรรพคณรกษาไดทกโรคจรงหรอ? ขอสงสยเกยวกบโสมแดง 153 ความจรงเกยวกบประสทธภาพของโสมแดง 158

บทสงทาย 167

Sample

Page 3: Sampleประกาศกระทรวงสาธารณสุข ... · 2018-02-01 · กรดไขมันโอเมกา 3 . 112. อาหารเสริมกรดไขมันโอเมกา

ผลตภณฑเสรมอาหาร หมายความวา ผลตภณฑทใชรบประทานนอกเหนอจากการรบประทานอาหารตามปกต ซงมสารอาหารหรอ สารอนเปนองคประกอบ อยในรปแบบเมด แคปซล ผง เกลด ของเหลว หรอลกษณะอน ซงมใชรปแบบอาหารตามปกต (Conventional foods) สำ หรบผบรโภคทคาดหวงประโยชนทางดานสงเสรมสขภาพ

ตามพระราชบญญตอาหาร พ.ศ. 2522ประกาศกระทรวงสาธารณสขประเทศไทย (ฉบบ 293) พ.ศ. 2548

Sample

Page 4: Sampleประกาศกระทรวงสาธารณสุข ... · 2018-02-01 · กรดไขมันโอเมกา 3 . 112. อาหารเสริมกรดไขมันโอเมกา

อาหารเพอสขภาพ กระปองเปลาทเตมไปดวยอนตราย

1

Sample

Page 5: Sampleประกาศกระทรวงสาธารณสุข ... · 2018-02-01 · กรดไขมันโอเมกา 3 . 112. อาหารเสริมกรดไขมันโอเมกา

ของขวญทสงมอบใหกนในวนเทศกาลตามประเพณ สวนใหญมกจะเปนอาหารจำาพวกผลไมหรออาหารทดตอสขภาพ แตเมอไมกปมาน อาหารเสรม เชน โสม รงนก วตามน กรดไขมนโอเมกา 3 โยเกรต (แลคโตบาซลลส) กลโคซามน (Glucosamine) โพรพอลส (Propolis) และสควอลน (Squalene) กำาลงเปนทนยมอยางแพรหลาย ทงทคนทวไปรวาถาอยากมสขภาพด กตองเลกสบบหร ดมเครองดมทมแอลกอฮอลในปรมาณทพอดหรอดมนอย ออกกำาลงกาย อยางสมำาเสมอ และรกษานำาหนกใหอยในเกณฑมาตรฐาน แตทำาไมถงลมกนไปหมด อาหารเสรมไมใชยาหรอไมไดมสรรพคณหวานหอมเหมอนกบชอ แตกลบถก เหมารวมวาชวยรกษาสขภาพได เพยงแคมสารอาหารทดตอสขภาพเหมอนกบอาหารชนดอน ๆ และดเหมอนจะไมมผลกระทบตามมาเทานน แมจะเปนของเหลวทใสลงไปในยาเมด แคปซล หรอซองบรรจ ตอใหลองกนแควนละ 1 ครง กมโอกาสทจะตดได

อาหารเสรมกลายรางเปนยา

14

Sample

Page 6: Sampleประกาศกระทรวงสาธารณสุข ... · 2018-02-01 · กรดไขมันโอเมกา 3 . 112. อาหารเสริมกรดไขมันโอเมกา

ประเทศเกาหลจะเรยกอาหารเหลานวา อาหารเสรม (Health functional food) แตละประเทศจะใชชอเรยกแตกตางกนไป ทงมขอจำากดและการอนญาตแตกตางกน สำาหรบประเทศอน ๆ จะเรยกวา อาหารฟงกชน (Functional food) โภชนเภสช (Nutraceutical) และ Pharmafood

เมอพดถงอาหารเสรมทกคนจะนกถงอะไร แนนอนวาตองเปน “อาหารทเปนยา” เพอพสจนความถกตองดงกลาว เราจงตองยอนกลบไปเมอประมาณ 400 ปกอนครสตกาล ซงผานมาแลว 2,500 ป คำาพดของ Hippocrates แพทยชาวกรกทไดรบฉายาวา “บดาแหงการแพทยแผนตะวนตก” เคยกลาวเอาไววา “อาหารเปนยา ดงนน จงทำายาใหเปนอาหารซะ (Let food be thy medicine and medicine be thy food)” นคอคำาพดทโดงดงมาก แตเมอดบทความของ Diana Cadenas ทเผยแพรลงใน eSPEN Journal วารสารวชาการของรฐสภาคองเกรสแหงยโรป วาดวยเรอง คลนกโภชนาการและระบบเมแทบอลซม (Congress of the European Society for Clinical Nutrition and Metabolism : ESPEN) เมอป ค.ศ. 2013 พบวา ไมมคำาพดนนอยในหนงสอของ Hippocrates และไมมบทความใดยนยนแหลงทมาของคำาพดนนไดอยางชดเจน

แตในอกมมหนง เราตางกรมาตงแตอดตแลววา อาหารหลายชนดของประเทศในทวปเอเชย เชน จน ญปน เกาหล มสวนชวยรกษาโรคได แมแตในจนหรอเกาหลเองกมคำาพดทคลายกบวลอนโดงดง แตไมมทมาแนชด นนกคอ ‘의식동원’ (醫食同源)’ หรอ ‘약식동원 (藥食同源) มความหมายวา “อาหารและยามตนกำาเนดเหมอน ๆ กน” หรออธบายงาย ๆ กคอ อาหารทกน เปนประจำาหรอกนเปนยา เปนสงจำาเปนทจะชวยรกษาชวตของมนษยทกคน ไกตนโสมทใสวตถดบ เชน โสม กระเทยม แปะกวย พทรา ลงไปตนกบไกสด ๆ จะชวยฟนฟรางกายทออนลาออนเพลยจากวนทรอนอบอาว

15

Sample

Page 7: Sampleประกาศกระทรวงสาธารณสุข ... · 2018-02-01 · กรดไขมันโอเมกา 3 . 112. อาหารเสริมกรดไขมันโอเมกา

ปรชญาทบอกวา “อาหารเปนยา” เปนแนวคดสมยใหมทเรมปรากฏขนครงแรกในชวงป ค.ศ. 1800 แลวกคอย ๆ หายไป แตพอเขาชวงป ค.ศ. 1900 กเรมกลบมาเปนทสนใจอกครง ทงทจำาเปนตอชวตแตรางกายมนษยกลบสรางเอง ไมได วตามนทดดซมในรางกายกมาจากอาหารเสยสวนใหญ การคนควาวจยเกยวกบหนาทของวตามน เชน ปองกนและรกษาโรคหลายชนด จงกำาลงเปนทนยมอยางแพรหลาย (อานรายละเอยดเกยวกบประวตของวตามนไดใน บทท 2)

หลงชวงป ค.ศ. 1950 เรมมการเผยความจรงทวา อาหารมหนาทสำาคญในการปองกนโรค เมอลองนำาผลการวจยทไดจากการสงเกตกลมตวอยาง และทเผยแพรไปแลวทวโลกมารวมกนกพบวา คนทกนผกและผลไมเยอะ ๆ และกนอาหารครบ 5 หม จะมโอกาสเปนโรคมะเรงหรอโรคหลอดเลอดหวใจนอยกวาคนทกนในปรมาณนอย เมอวเคราะหกพบวาเปนเพราะวตามน สารตานอนมลอสระ (Antioxidant) และสารอาหารอน ๆ ทอยในผกและผลไมนนเอง

ผลการวจยนทำาใหบรษทยาหลายแหง เรมหนมาสกดวตามนธรรมชาต สารตานอนมลอสระ และสารอาหารอน ๆ อกหลายชนดออกมาจากอาหาร จากนนกผสมสารประกอบทางเคมลงไปในอาหาร หรอเอาเฉพาะสารทเกยวของมาผลตเดยว ๆ เปนอาหารเสรมและเรมวางขาย ผมขอเรยกอาหารเหลานวา “อาหารฟงกชน” แตเกาหลมกเรยกวาอาหารเสรม อาหารฟงกชนเหลาน ไมไดรบการยนยนเรองประสทธภาพ และไมมหลกฐานการทดลองทางคลนกทนาเชอถอ เพยงพอ มเพยงการยนยนประสทธภาพโดยใชหลกฐานการทดลองกบกลมคนขนาดเลก การทดลองกบสตว หรอการทดลองในหองปฏบตการเทานน

16

Sample

Page 8: Sampleประกาศกระทรวงสาธารณสุข ... · 2018-02-01 · กรดไขมันโอเมกา 3 . 112. อาหารเสริมกรดไขมันโอเมกา

ตนกำาเนดของอาหารฟงกชน

คำาวา “อาหารฟงกชน” เรมใชครงแรกทประเทศญปน ในชวงป ค.ศ. 1980 เมอวงการธรกจอาหารของญปนเรมเรยกอาหารทเพมสารประกอบพเศษ เพอรกษาสขภาพ และสงเสรมประสทธภาพการทำางานของรางกายใหดยงขนวา อาหารฟงกชน

คนญปนมอายขยยนยาวทสดในโลก เมอคารกษาพยาบาลแพงขน หลาย ๆ คนกเรมสนใจนำาอาหารทมประโยชนมากนเพอปองกนโรคตาง ๆ แลวอาหารฟงกชนชนดแรกทประสบความสำาเรจอยางมากในเชงธรกจกคอ ไฟบมน (FibeMini) คอซอฟทดรงก (Soft drink) ทประกอบไปดวยเสนใยอาหาร ซอฟทดรงกหมายถง เครองดมทไมผสมแอลกอฮอล หรอผสมอยในปรมาณนอย แตถาเปนฮารดดรงก (Hard drink) จะมแอลกอฮอลผสมอยเปนจำานวนมาก ผลตโดยบรษท Otsuka ของญปน เมอป ค.ศ. 1988 ซงไดโฆษณาวา ในไฟบมน มสวนประกอบหลกคอ Polydextrose เสนใยอาหารสงเคราะหทละลายไดดในนำา มสวนชวยในเรองลำาไส

หลงจากนนในป ค.ศ. 1991 กระทรวงสาธารณสขของญปนไดกำาหนดกฎขอบงคบเกยวกบอาหารทใชดแลและรกษาสขภาพโดยเฉพาะ โดยใชชอวา “FOSHU” (Food for Specified Health Uses : อาหารหรอผลตภณฑอาหารทใชสำาหรบสขภาพโดยเฉพาะ) จากนนกเรมอนญาตใหอาหารฟงกชนเปนอาหารในทางกฎหมาย และเรมดำาเนนการใชทนท หากมงานวจยทบอกวา อาหารชนดนนมสวนประกอบพเศษทชวยรกษาสขภาพ หลงจากไดรบการยอมรบและตรวจสอบอยางถกตองแลว ทกคนจะเรยกอาหารชนดนนวา “FOSHU”

ในชวงแรก FOSHU ถกจดใหอยในกลมอาหารทชวยเพมจำานวนแบคทเรยทมประโยชนในรางกาย อาหารทมประโยชนตอผปวยโรคไขมนในเลอดสง อาหารเสรมทชวยดดซมแคลเซยมและธาตเหลก อาหารทมประโยชนตอผปวยโรคความดนโลหตสง อาหารทมประโยชนตอผปวยโรคเบาหวาน และอาหารทมประโยชน

17

Sample

Page 9: Sampleประกาศกระทรวงสาธารณสุข ... · 2018-02-01 · กรดไขมันโอเมกา 3 . 112. อาหารเสริมกรดไขมันโอเมกา

ตอผปวยทมไตรกลเซอไรดสง อาหาร FOSHU ทเปนอาหารฟงกชนของญปนจะมรปรางเหมอนอาหารทวไป ไมใชมรปรางเปนยาเมดหรอแคปซล สวนผสมหลก จะถกแบงออกเปน 11 ชนด เชน เสนใยอาหาร โอลโกแซกคาไรด แลคโตบาซลลส สารสกดจากโปรตนถวเหลอง

โภชนเภสช (Nutraceutical)

“โภชนเภสช” เปนอกคำาหนงทใชคลายกบอาหารฟงกชน เปนคำาใหมท Stephen Defelice ประธานผกอตงมลนธนวตกรรมทางการแพทย (The Foundation of Innovation Medicine) ของสหรฐอเมรกาตงขนในป ค.ศ. 1989 โดยนำาคำา 2 คำามาผสมกน นนคอ Nutrition (สารอาหาร) กบ Pharmaceutical (ยา) Stephen Defelice กลาววา “โภชนเภสชสามารถนยามวา เปนอาหารทใหประโยชนตอสขภาพหรอในทางการแพทย รวมไปถงยงชวยเยยวยาหรอปองกนโรคไดดวย” หรอจะบงชวาเปนอาหารทมคณสมบตเปนยา กไมผดแตอยางใด

แตหลงจากนนจนมาถงปจจบน กลบมขอโตแยงเกยวกบแนวคดของ โภชนเภสชออกมามากมาย โดยปกตแลว คำาวาโภชนเภสชจะใชครอบคลมไปถง สารอาหาร ผลตภณฑเสรมอาหาร และอาหารทชวยดแลสขภาพโดยเฉพาะ ซงแตละประเทศกมการบงคบใชแตกตางกน ในสหรฐอเมรกาคำาวา โภชนเภสช จะไมมความหมายในเชงกฎหมาย แตจะถกจำากดใหเปนยา อาหาร สวนประกอบอาหาร และอาหารเสรมเทานน สวนทแคนาดาจะกำาหนดใหโภชนเภสชเปนยาหรออาหาร หมายความวา โภชนเภสชกบอาหารเสรมไมตางกนในเชงกฎหมาย

18

Sample

Page 10: Sampleประกาศกระทรวงสาธารณสุข ... · 2018-02-01 · กรดไขมันโอเมกา 3 . 112. อาหารเสริมกรดไขมันโอเมกา

ผลตภณฑเสรมอาหาร

โดยปกตแลวผลตภณฑเสรมอาหาร เชน วตามน นำาแร จะหมายถง ผลตภณฑทสกดสารอาหารจากอาหารตามธรรมชาตมาเปนยาเมด แคปซล หรอของเหลว ประเทศสหรฐอเมรกาไดกำาหนด “รางพระราชบญญตการศกษาและสขภาพของอาหารเสรม” ขนมาในป ค.ศ. 1994 ซงกำาหนดไววา ผลตภณฑเสรมอาหารหมายถง ผลตภณฑทกนเพมเขาไปหลงมออาหาร ประกอบไปดวยสารอาหารชนดตาง ๆ เชน วตามน นำาแร สมนไพร กรดอะมโน เอนไซม ทถกนำามาสกดหรอทำาใหเขมขนขน กอนจะแปรรปใหอยในสภาพทหลากหลาย เชน ของแขง ของเหลว แคปซล เจล แปง

ผลตภณฑเสรมอาหารในสหรฐอเมรกาตางจากในเกาหล ตรงทไมตอง ไดรบการอนญาตจากองคการอาหารและยา (Food and Drug Administration : FDA) กอนจำาหนาย แตตองลงทะเบยนสถานทผลตกบองคการอาหารและยา สงสำาคญคอ ผลตภณฑเสรมอาหารพวกนจะไดรบการยกเวนเปนกรณพเศษ เพยงแตตองวางจำาหนายเพอสงเสรมประสทธภาพหรอโครงสรางรางกาย หามโฆษณา เปนอนขาดวาสามารถ “เยยวยา” สขภาพหรอโรคไดเปนพเศษ ดงนนตองตดปายหรอฉลากบนตวผลตภณฑวา “สนคานยงไมไดรบการประเมน จากองคการอาหารและยา ไมไดผลตขนเพอตรวจ รกษา หรอปองกนโรคแตอยางใด”

แลวอาหารฟงกชน โภชนเภสช หรออาหารเสรมเหลานมประโยชนตอสขภาพจรงหรอไม ?

19

Sample

Page 11: Sampleประกาศกระทรวงสาธารณสุข ... · 2018-02-01 · กรดไขมันโอเมกา 3 . 112. อาหารเสริมกรดไขมันโอเมกา

เดอนสงหาคม ป ค.ศ. 2002 ประเทศเกาหลใตไดประกาศใช “กฎหมายเกยวกบอาหารเสรม” อยางเตมรปแบบ กอนทจะมกฎหมายฉบบน ผลตภณฑเสรมอาหารหลาย ๆ ชนดถกวางขายตามทองตลาดโดยใชชอ อาหารเสรมหรออาหารสขภาพ พรอมกบอวดอางสรรพคณวา “ดตอสขภาพ” แตกลบไมไดรบการประเมนดานประสทธภาพหรอความปลอดภยเลยแมแตนอย ในกฎหมายฉบบน ประกอบไปดวยเนอหาเกยวกบการประเมนประสทธภาพและความปลอดภยของอาหารเสรม รายไดของอาหารเสรมเพอการจดจำาหนาย มาตรฐานและขอกำาหนดทเกยวกบการผลตและการขาย และมาตรการลงโทษเมอพบการกระทำาผด

เมออานกฎหมายฉบบนอยางละเอยด จะพบวาอาหารเสรมทเขยนนนหมายถง ผลตภณฑทไดจากการนำาสารประกอบกบวตถดบทมประโยชนตอรางกายมนษย หรอสารอาหารทมกจะไดรบไมเพยงพอจากการกนอาหารในแตละวน มาผลตหรอสรางใหอยในรปของแขง แคปซล ผง เมด หรอของเหลว คำาวา

อาหารเสรมและยา

20

Sample

Page 12: Sampleประกาศกระทรวงสาธารณสุข ... · 2018-02-01 · กรดไขมันโอเมกา 3 . 112. อาหารเสริมกรดไขมันโอเมกา

“ประสทธภาพ” จงเกยวของกบความสามารถและโครงสรางรางกาย เมอกนเขาไปแลวตองเกดประโยชนทดตอสขภาพ เชน ตองออกฤทธตอการทำางานภายในรางกาย หรอทำาใหรางกายไดรบสารอาหารครบตามความตองการ

นอกจากนในเวบไซต www.foodsafetykorea.go.kr ซงเปนโฮมเพจอาหารเสรมของกระทรวงความปลอดภยอาหารและยา (Ministry of Food and Drug safety : MFDS) หรอทเรยกสน ๆ วา กระทรวงอาหารและยาของประเทศเกาหล ไดเขยนประสทธภาพ 3 ขอ และความแตกตางระหวางอาหารเสรม กบอาหารทวไปไวดงน

“ผลตภณฑทกอยางมคณประโยชน ประโยชนประการแรกคอ ประโยชนในเรองสารอาหาร ทเกยวของกบการรกษาชวตและดแลสขภาพ ประการท 2 คอ ประโยชนเรองสญญาณการรบรหรอประสาทสมผส เชน รสชาต กลน ส ประการท 3 คอ ประโยชนเรองการควบคมรางกายของสงมชวต เชนการรกษาและสงเสรมสขภาพ ตอนนกสามารถพดไดวา อาหารเสรมเปนผลตภณฑทเนนยำ ไปทเรองประสทธภาพในการควบคมรางกายของสงมชวตนนเอง”

เมอปรบปรงกฎหมายทเกยวกบอาหารเสรม กบคำานยามของกระทรวงความปลอดภยอาหารและยาเสยใหม กจะไดวา “อาหารเสรม เปนผลตภณฑทมประสทธภาพในการปรบสภาพรางกาย และมสวนชวยในการดแลและฟนฟสขภาพ ตางจากผลตภณฑทมสารอาหารแบบทว ๆ ไป”

21

Sample

Page 13: Sampleประกาศกระทรวงสาธารณสุข ... · 2018-02-01 · กรดไขมันโอเมกา 3 . 112. อาหารเสริมกรดไขมันโอเมกา

ในโฮมเพจของกระทรวงความปลอดภยอาหารและยา ยงคงยำาความแตกตาง ระหวางอาหารเสรมกบยา แตอาหารเสรมจะตางจากผลตภณฑทว ๆ ไปตรงท มประสทธภาพในการปรบสภาพรางกาย เมอพจารณาอยางละเอยดจะรไดทนทวา แนวคดเกยวกบอาหารเสรมนนผดมากและไมเปนไปตามหลกวทยาศาสตร

“คนสวนใหญกำ ลงเขาใจผดวา อาหารเสรมกบยาเปนตวเดยวกน แตอยาลมวาประสทธภาพของ “อาหารเสรม” ไมไดปองกนหรอรกษาโรคโดยตรงเหมอนยา แตจะชวยฟนฟและรกษาสขภาพ ผานการทำ งานอยางเปนปกตของรางกาย หรอการทำ ปฏกรยาของอวยวะตาง ๆ ”

หวใจสำาคญคอ ยามจดประสงคเพอปองกนและรกษาโรค ในขณะท อาหารเสรมมจดประสงคเพอรกษาและฟนฟสขภาพ จงแตกตางกน แตการปองกนและรกษาโรคกบการรกษาและฟนฟสขภาพ ตางกนอยางไร

องคการอนามยโลก (WHO) ไดนยามคำาวา “สขภาพ” คอ สภาพรางกาย ทไมมโรคภยหรอความพการเพยงอยางเดยว แตตองอยดมสขทงรางกาย จตใจ และสงคมดวย การมสขภาพดจงไมไดหมายถงการไมมโรคภยเทานน ดงนน การรกษาและฟนฟสขภาพจะเกดขนได กตอเมอผานการปองกนและรกษาโรค แลวเรยบรอย หากบอกวา เราสามารถรกษาและฟนฟสขภาพ โดยไมมการปองกนและรกษาโรค ประโยคนจะไมถกตองตามหลกวทยาศาสตร แถมยงเขาขาย แนวคดทไรเหตผลอกดวย

ซงผมจะพดถงเรองนอยางละเอยดในบทตอไป แตกอนอนมาพดถงเรอง “การรกษาและการฟนฟสขภาพ จากการฟนฟการทำางานทางสรรวทยา (Physiological function)” ซงมการสงเกตวา ฤทธทางชวภาพ (Biological activity) ทง 31 แบบของอาหารเสรมทเขยนลงในโฮมเพจ มความเกยวของกบ

22

Sample

Page 14: Sampleประกาศกระทรวงสาธารณสุข ... · 2018-02-01 · กรดไขมันโอเมกา 3 . 112. อาหารเสริมกรดไขมันโอเมกา

โรคเฉพาะทางเสยสวนใหญ เชน ระดบนำาตาลในเลอด ระดบคอเลสเตอรอล ความดนโลหต ฟน เมออธบายวาประสทธภาพของอาหารเสรมไมมความเกยวของกบ การปองกนหรอรกษาโรค จงไมควรเขาใจวาอาหารเสรมมสรรพคณเหมอนยา แตเนอหานกลบบอกวาอาหารเสรมออกฤทธเหมอนยา ประสทธภาพกนาสงสย และไมเปนไปตามหลกวทยาศาสตรแทบทงสน

ในกฎหมายทเกยวกบอาหารเสรมจะระบอยางชดเจนวา อาหารเสรม ทำาหนาท “รกษาและฟนฟสขภาพ” ซงแตกตางกบยาททำาหนาท “ปองกนและ รกษาโรค” หากบอกวา “มประสทธภาพในการปองกนและรกษาโรค หรอทำาใหเขาใจผดวาเปนยา มการโฆษณาหรอแสดงเนอหาททำาใหเกดความสบสน” จะเขาขาย หลอกลวงหรอโฆษณาเกนจรงทนท ถามการใชกฎหมายนอยางเขมงวดเชอวาอาหารเสรมตาง ๆ เชน วตามนเสรม โสมแดง กรดไขมนโอเมกา 3 ทโฆษณาตามสอออนไลน โฮมชอปปงทางโทรทศนในปจจบน กสมควรโดนลงโทษ ฐานหลอกหลวงและโฆษณาเกนจรง

ประสทธภาพของอาหารเสรม

ทประเทศเกาหลไมวาจะเปนแนวคดเกยวกบอาหารเสรม ระดบประสทธภาพกบขอมลตาง ๆ เกยวกบอาหารเสรมลวนไมนาเชอถอ ในโฮมเพจเกยวกบอาหารเสรม ของกระทรวงความปลอดภยอาหารและยาของเกาหล ไดแบงระดบประสทธภาพออกเปน 4 ระดบ ไดแก ประสทธภาพในการลดความเสยงของการเกดโรค ฤทธทางชวภาพในระดบท 1 ฤทธทางชวภาพในระดบท 2 และฤทธทางชวภาพในระดบท 3 ซงแบงไดตามตารางตอไปน

23

Sample

Page 15: Sampleประกาศกระทรวงสาธารณสุข ... · 2018-02-01 · กรดไขมันโอเมกา 3 . 112. อาหารเสริมกรดไขมันโอเมกา

ระดบประสทธภาพของอาหารเสรมในแบบตาง ๆ

ระดบประสทธภาพ ประสทธภาพ

ประสทธภาพในการลดความเสยงของการเกดโรค

ชวยลดความเสยงของการเกด...*

ฤทธทางชวภาพในระดบท 1 ชวยเกยวกบ...*

ฤทธทางชวภาพในระดบท 2 สามารถชวยเกยวกบ...*

ฤทธทางชวภาพในระดบท 3 สามารถชวยเกยวกบ...* แตหลกฐานการทดลองในมนษยยงมไมเพยงพอ

ทมา : www.foodsafetykorea.go.kr

แตระดบประสทธภาพน กลบมปญหานาขดใจบางอยางเกดขน นนกคอ ประสทธภาพในการลดความเสยงของการเกดโรค ซงเปนระดบทสงทสด จะหมายถงชวยปองกนโรค เราจงควรกำาหนดใหเปนยาไมใชอาหารเสรม ตรงสวนนผมจะอธบายอยางละเอยดในภายหลง

สวนฤทธทางชวภาพในระดบท 1 จะหมายถง ‘ชวยเกยวกบ...*’ ถาจะอธบายใหเหนอยางชดเจนกคอ “ตองไดรบการรบรองเกยวกบประสทธภาพทางสรรวทยา โดยพจารณาจากเอกสารการวจย และตองไดรบการรบรองเกยวกบผลการแกไขตวบงชทางชวภาพ (Biomarker) จากการทดลองแบบสมและมกลมควบคม (Randomized Controlled Trial : RCT) กบมนษย” ซงเปนการวจยในหองปฏบตการโดยกลมตวอยางจะเปนสตวหรอมนษยกได สวนตวบงชทางชวภาพ หมายถง ดชนทสามารถวดสขภาพหรอโรคของกลมตวอยาง ซงระบไดตงแตสญญาณชพ (Vital sign) อยางชพจรหรอความดนโลหต ไปจนถงสารเคมตาง ๆ ทวดไดจากการตรวจเลอด เชน คอเลสเตอรอล นำาตาลในเลอด

*... คอ ฤทธทางชวภาพทง 31 แบบ ตามตารางหนา 32

24

Sample

Page 16: Sampleประกาศกระทรวงสาธารณสุข ... · 2018-02-01 · กรดไขมันโอเมกา 3 . 112. อาหารเสริมกรดไขมันโอเมกา

หากจะบอกวาอาหารเสรมในระดบท 1 สามารถลดระดบนำาตาลในเลอดได ผลตภณฑนตองมผลการทดลองทางคลนกหลายฉบบ (หรอมอยางนอย 2 ฉบบ) ทออกมายนยนวา ระดบนำาตาลในเลอดทเคยสงขนอยางตอเนอง เมอไดรบอาหารเสรม ตวนแลว สงผลใหระดบนำาตาลลดลงอยางเหนไดชด และการทดลองนจะตองทดลองกบมนษย และตองสามารถเปดเผยทฤษฎหรอประสทธภาพจากการทดลองได จงจะสามารถเรยกวาอาหารเสรมระดบท 1 ได แมวธนจะถกตองตามหลกวทยาศาสตรและดมเหตผล แตความจรงกลบไมใชแบบนน ในปจจบนมการทดลองทางคลนกจำานวนมากรายงานวา อาหารเสรมทถกจดใหมฤทธทางชวภาพในระดบท 1 มประสทธภาพในการฟนฟจรง แตกมการทดลองทางคลนกอกหลายฉบบ ออกมาแยงวา ไมมประสทธภาพใด ๆ เกดขน และมผลการทดลองทางคลนก ทยงไมไดรบการรบรองวา “มประสทธภาพชวยฟนฟ” อกเปนจำานวนมาก

ลองมาดกลโคซามนอนโดงดงกนกอน ผลตภณฑนถกจดใหมฤทธทางชวภาพในระดบท 1 แตผลการรายงานของหนวยงานความรวมมอดานการดแลสขภาพตามหลกฐานเชงประจกษแหงชาต (National Evidence-based healthcare Collaborating Agency : NECA) เมอป ค.ศ. 2009 กลาววา เมอรวบรวมผลการทดลองทางคลนกจำานวน 36 ฉบบ พบวากลโคซามนชวยฟนฟประสทธภาพหรอลดอาการปวดขอตอไดจรง แตมจดทนาสงสยคอ ผลการทดลองจากงานวจยทไดรบเงนทนจากบรษทผผลตกลโคซามน จะรายงานวามประสทธภาพ แตงานวจยทไมไดรบเงนทนสนบสนน กลบรายงานวาไมมประสทธภาพ และถกเมนเฉย แตรวบรวมเฉพาะงานวจยทรายงานวามประสทธภาพเทานน จงไดชอวา เปนอาหารเสรมระดบ 1 คณคดวาสมควรแลวหรอไม?

ถาอยากยนยนวา อาหารเสรมชนดนนมประสทธภาพจรง กตองตรวจสอบ เงอนไขทมอทธพลตอผลการรายงาน เชน ผลประโยชนของบรษทผผลตอาหารเสรม และอาจตองตรวจสอบเชงวทยาศาสตร ในหลาย ๆ ขนตอนอยางละเอยด กอนจะ ออกมาสรป หากตรวจสอบแลวพบวา ฤทธทางชวภาพในระดบท 1 ยงไมสมบรณ แสดงวาการทดลองใชจรงยอมเกดปญหาตามมาดวยเชนกน

25

Sample