62
หน้า ๑๑ เล่ม ๑๓๐ ตอนพิเศษ ๒๔ ราชกิจจานุเบกษา ๒๐ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๖ ประกาศกระทรวงสาธารณสุข (ฉบับที๓๔๙) .. ๒๕๕๖ เรื่อง วิธีการผลิต เครื่องมือเครื่องใช้ในการผลิตและการเก็บรักษา อาหารในภาชนะบรรจุที่ปิดสนิทชนิดที่มีความเป็นกรดต่ํา และชนิดที่ปรับกรด โดยที่เป็นการสมควรปรับปรุงและยกระดับมาตรฐานการผลิตอาหารในภาชนะบรรจุที่ปิดสนิท เพื่อให้เหมาะสมและมีความมั่นใจในการประกันคุณภาพหรือมาตรฐาน เพื่อความปลอดภัยของผู้บริโภค เพิ่มมากขึ้น อาศัยอํานาจตามความในมาตรา วรรคหนึ่ง และมาตรา () แห่งพระราชบัญญัติอาหาร .. ๒๕๒๒ อันเป็นกฎหมายที่มีบทบัญญัติบางประการเกี่ยวกับการจํากัดสิทธิและเสรีภาพของบุคคล ซึ่งมาตรา ๒๙ ประกอบกับมาตรา ๓๓ มาตรา ๔๑ มาตรา ๔๓ และ มาตรา ๔๕ ของรัฐธรรมนูญ แห่งราชอาณาจักรไทยบัญญัติให้กระทําได้โดยอาศัยอํานาจตามบทบัญญัติแห่งกฎหมาย รัฐมนตรีว่าการ กระทรวงสาธารณสุขออกประกาศไว้ดังต่อไปนีข้อ ในประกาศนีอาหารในภาชนะบรรจุที่ปิดสนิทชนิดที่มีความเป็นกรดต่ํา หมายความว่า อาหารที่ผ่านกรรมวิธี ที่ใช้ทําลายหรือยับยั้งการขยายพันธุ์ของจุลินทรีย์ด้วยความร้อน ภายหลังหรือก่อนบรรจุหรือปิดผนึก และให้ความหมายรวมถึงอาหารอื่นที่มีกระบวนการผลิตในทํานองเดียวกันนี้ที่มีค่าพีเอช มากกว่า . และมีค่าวอเตอร์แอคติวิตี(Water activity) มากกว่า . ๘๕ ซึ่งเก็บรักษาไว้ในภาชนะบรรจุที่ปิดสนิท ที่เป็นโลหะหรือวัตถุอื่นที่คงรูปหรือไม่คงรูป ที่สามารถป้องกันมิให้อากาศภายนอกเข้าไปในภาชนะบรรจุได้ และสามารถเก็บรักษาไว้ได้ในอุณหภูมิปกติ อาหารในภาชนะบรรจุที่ปิดสนิทชนิดที่ปรับกรดหมายความว่า อาหารที่ผ่านกรรมวิธีที่ใช้ทําลาย หรือยับยั้งการขยายพันธุ์ของจุลินทรีย์ด้วยความร้อน ภายหลังหรือก่อนบรรจุหรือปิดผนึก และให้ความหมาย รวมถึงอาหารที่มีกระบวนการผลิตในทํานองเดียวกันนี้ที่มีความเป็นกรดต่ํา และมีกระบวนการปรับค่าพีเอช ไม่เกิน .และมีค่าวอเตอร์แอคติวิตี(Water Activity) มากกว่า .๘๕ ซึ่งเก็บรักษาไว้ในภาชนะบรรจุ ที่ปิดสนิทที่เป็นโลหะหรือวัตถุอื่นที่คงรูปหรือไม่คงรูป ที่สามารถป้องกันมิให้อากาศภายนอกเข้าไปใน ภาชนะบรรจุได้ และสามารถเก็บรักษาไว้ได้ในอุณหภูมิปกติ ข้อ ให้อาหารในภาชนะบรรจุที่ปิดสนิทชนิดที่มีความเป็นกรดต่ํา และชนิดที่ปรับกรด เป็นอาหารที่กําหนดวิธีการผลิต เครื่องมือเครื่องใช้ในการผลิต และการเก็บรักษาอาหารเป็นการเฉพาะ

ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

  • Upload
    others

  • View
    5

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

หนา ๑๑ เลม ๑๓๐ ตอนพเศษ ๒๔ ง ราชกจจานเบกษา ๒๐ กมภาพนธ ๒๕๕๖

ประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท ๓๔๙) พ.ศ. ๒๕๕๖

เรอง วธการผลต เครองมอเครองใชในการผลตและการเกบรกษา อาหารในภาชนะบรรจทปดสนทชนดทมความเปนกรดตา และชนดทปรบกรด

โดยทเปนการสมควรปรบปรงและยกระดบมาตรฐานการผลตอาหารในภาชนะบรรจทปดสนท เพอใหเหมาะสมและมความมนใจในการประกนคณภาพหรอมาตรฐาน เพอความปลอดภยของผบรโภคเพมมากขน

อาศยอานาจตามความในมาตรา ๕ วรรคหนง และมาตรา ๖(๗) แหงพระราชบญญตอาหาร พ.ศ. ๒๕๒๒ อนเปนกฎหมายทมบทบญญตบางประการเกยวกบการจากดสทธและเสรภาพของบคคล ซงมาตรา ๒๙ ประกอบกบมาตรา ๓๓ มาตรา ๔๑ มาตรา ๔๓ และ มาตรา ๔๕ ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยบญญตใหกระทาไดโดยอาศยอานาจตามบทบญญตแหงกฎหมาย รฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสขออกประกาศไวดงตอไปน

ขอ ๑ ในประกาศน “อาหารในภาชนะบรรจทปดสนทชนดทมความเปนกรดตา” หมายความวา อาหารทผานกรรมวธ

ทใชทาลายหรอยบยงการขยายพนธของจลนทรยดวยความรอน ภายหลงหรอกอนบรรจหรอปดผนก และใหความหมายรวมถงอาหารอนทมกระบวนการผลตในทานองเดยวกนนทมคาพเอช มากกวา ๔.๖ และมคาวอเตอรแอคตวต (Water activity) มากกวา ๐.๘๕ ซงเกบรกษาไวในภาชนะบรรจทปดสนท ทเปนโลหะหรอวตถอนทคงรปหรอไมคงรป ทสามารถปองกนมใหอากาศภายนอกเขาไปในภาชนะบรรจได และสามารถเกบรกษาไวไดในอณหภมปกต

“อาหารในภาชนะบรรจทปดสนทชนดทปรบกรด” หมายความวา อาหารทผานกรรมวธทใชทาลายหรอยบยงการขยายพนธของจลนทรยดวยความรอน ภายหลงหรอกอนบรรจหรอปดผนก และใหความหมายรวมถงอาหารทมกระบวนการผลตในทานองเดยวกนนทมความเปนกรดตา และมกระบวนการปรบคาพเอช ไมเกน ๔.๖ และมคาวอเตอรแอคตวต (Water Activity) มากกวา ๐.๘๕ ซงเกบรกษาไวในภาชนะบรรจทปดสนททเปนโลหะหรอวตถอนทคงรปหรอไมคงรป ทสามารถปองกนมใหอากาศภายนอกเขาไปในภาชนะบรรจได และสามารถเกบรกษาไวไดในอณหภมปกต

ขอ ๒ ใหอาหารในภาชนะบรรจทปดสนทชนดทมความเปนกรดตา และชนดทปรบกรด เปนอาหารทกาหนดวธการผลต เครองมอเครองใชในการผลต และการเกบรกษาอาหารเปนการเฉพาะ

Page 2: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

หนา ๑๒ เลม ๑๓๐ ตอนพเศษ ๒๔ ง ราชกจจานเบกษา ๒๐ กมภาพนธ ๒๕๕๖

ขอ ๓ ผผลตอาหารในภาชนะบรรจทปดสนทชนดทมความเปนกรดตา และชนดทปรบกรด ตองปฏบตตามวธการผลต เครองมอเครองใชในการผลต และการเกบรกษาอาหาร ไมตากวาเกณฑ ทกาหนดไวในบญชหมายเลข ๑ ทายประกาศน

ขอ ๔ ผนาเขาอาหารในภาชนะบรรจทปดสนทชนดทมความเปนกรดตา และชนดทปรบกรดเพอจาหนาย จะตองนาเขาผลตภณฑดงกลาวจากสถานทผลตทผานการตรวจประเมนวาเปนสถานทผลตทมมาตรฐานการผลตเปนไปตามวธการผลต เครองมอเครองใช และการเกบรกษาอาหารไมตากวาเกณฑทกาหนดไวในบญชหมายเลข ๑ ทายประกาศน จากสานกงานคณะกรรมการอาหารและยา หรอองคกร หรอหนวยงานทสานกงานคณะกรรมการอาหารและยาประกาศกาหนด หรอจดใหมใบรบรองสถานทผลตสาหรบนาเขาอาหารในภาชนะบรรจทปดสนทชนดทมความเปนกรดตา และชนดทปรบกรดไมตากวาเกณฑ ทกาหนดไวในบญชหมายเลข ๑ ทายประกาศน

ในกรณทมเหตผลหรอความจาเปนในการทวนสอบระบบความปลอดภยของอาหาร เพอคมครองความปลอดภยของผบรโภค สานกงานคณะกรรมการอาหารและยาอาจกาหนดใหสถานทผลตตามวรรคหนง ตองผานการตรวจประเมนจากสานกงานคณะกรรมการอาหารและยา หรอองคกรหรอหนวยงานทสานกงานคณะกรรมการอาหารและยาประกาศกาหนด

ขอ ๕ ผผลตอาหารในภาชนะบรรจทปดสนทชนดทมความเปนกรดตา และชนดทปรบกรดตองจดใหมรายการเครองมอ เครองจกร และอปกรณทใชในการผลตอาหารในภาชนะบรรจทปดสนทชนดทมความเปนกรดตา และชนดทปรบกรดไมตากวาเกณฑทกาหนดไวในบญชหมายเลข ๑ และ ๒ ทายประกาศน

ขอ ๖ ผผลตอาหารในภาชนะบรรจทปดสนทชนดทมความเปนกรดตา และชนดทปรบกรด ตองจดใหมผควบคมการผลต และผกาหนดกระบวนการฆาเชอดวยความรอนในการผลตอาหารในภาชนะบรรจทปดสนทชนดทมความเปนกรดตา และชนดทปรบกรดทผานการฝกอบรมตามหลกสตรทไดรบ การรบรองจากสานกงานคณะกรรมการอาหารและยา และมหลกสตรไมนอยกวาเกณฑทกาหนดไวในบญชหมายเลข ๓ ทายประกาศน

ขอ ๗ การตรวจสถานทผลตอาหารในภาชนะบรรจทปดสนทชนดทมความเปนกรดตา และชนดทปรบกรด ใหใชบนทกตามบญชหมายเลข ๔ ทายประกาศน

ขอ ๘ หลกเกณฑการพจารณาผลการตรวจสอบสถานทผลตอาหารในภาชนะบรรจทปดสนทชนดทมความเปนกรดตา และชนดทปรบกรดใหปฏบตตามหลกเกณฑทกาหนดไวในบญชหมายเลข ๕ ทายประกาศน

Page 3: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

หนา ๑๓ เลม ๑๓๐ ตอนพเศษ ๒๔ ง ราชกจจานเบกษา ๒๐ กมภาพนธ ๒๕๕๖

ขอ ๙ ใหผรบใบอนญาตผลตอาหาร หรอไดรบเลขสถานทผลตอาหาร หรอไดรบใบอนญาตนาเขาอาหารในภาชนะบรรจทปดสนทชนดทมความเปนกรดตา และชนดทปรบกรด แลวแตกรณ กอนวนทประกาศนใชบงคบตองทาการปรบปรง แกไข หรอจดใหมใบรบรองใหเปนไปตามขอ ๓ ขอ ๕ และขอ ๖ หรอขอ ๔ แลวแตกรณ ภายในหนงป นบแตวนทประกาศนใชบงคบ

ขอ ๑๐ ประกาศน ใหใชบงคบเมอพนกาหนดหนงรอยแปดสบวนนบตงแตวนประกาศใน ราชกจจานเบกษาเปนตนไป

ประกาศ ณ วนท ๓ มกราคม พ.ศ. ๒๕๕๖

ประดษฐ สนธวณรงค รฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข

Page 4: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

บญชหมายเลข ๑ ทายประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท ๓๔๙) พ.ศ. ๒๕๕๖ เรอง วธการผลต เครองมอเครองใชในการผลตและการเกบรกษาอาหารในภาชนะบรรจทปดสนท

ชนดทมความเปนกรดตา และชนดทปรบกรด

วธการผลต เครองมอเครองใชในการผลตและการเกบรกษาอาหารในภาชนะบรรจทปดสนทชนดทมความเปนกรดตา และชนดทปรบกรด

ลาดบท หวขอ เนอหา

๑ สถานทตง และอาคารผลต ๑.๑ สถานทตงตวอาคาร และสถานทใกลเคยง ตองอยในททเหมาะสม ไมกอใหเกดการปนเปอนกบผลตภณฑ หากไมสามารถหลกเลยงได ตองมมาตรการปองกนการปนเปอนดงกลาว โดยตองมลกษณะดงตอไปน

๑.๑.๑ สถานทตงตวอาคารและบรเวณโดยรอบสะอาด ไมมการสะสมของสงทไมใชแลว หรอสงปฏกลอนอาจเปนแหลงเพาะพนธสตวและแมลง รวมทงเชอโรคตาง ๆ ขนได

๑.๑.๒ อยหางจากบรเวณหรอสถานททมฝนควนมากผดปกต ๑.๑.๓ ไมอยใกลเคยงกบสถานทนารงเกยจ และไมมสถานทเลยงสตว ๑.๑.๔ บรเวณพนทตงตวอาคาร ไมมนาขงแฉะและสกปรก มทอหรอทางระบายนา เพอใหไหลลงสระบบบาบดนาทงกอนลงสทาง

ระบายนาสาธารณะ ในกรณทสถานทตงตวอาคารซงใชผลตอาหารอยตดกบบรเวณทสภาพไมเหมาะสม หรอไมเปนไปตามขอ ๑.๑.๑ – ๑.๑.๔ ตองม

วธการทมประสทธภาพในการปองกนแมลงและสตวพาหะนาโรค ตลอดจนฝนละอองและสาเหตของการปนเปอนอน ๆ ดวย ๑.๒ อาคารผลต มขนาดเหมาะสม มการออกแบบและกอสรางในลกษณะทมนคง งายตอการบารงรกษา และการทาความสะอาด รวมทงสะดวกในการปฏบตงานโดย

๑.๒.๑ พน ผนง และเพดาน กอสรางดวยวสดทคงทน เรยบ ไมดดซบนา ลาดเอยง ไมมนาขง ทาความสะอาด บารงรกษา และซอมแซมใหอยในสภาพทดตลอดเวลา

๑.๒.๒ มขนาด พนทเพยงพอ สะดวกในการปฏบตงาน มการจดการพนทใหเปนไปตามสายการผลต ๑.๒.๓ ใชสาหรบผลตอาหารเทานน และมการแยกพนทการปฏบตงานสาหรบสายงานการผลตผลตภณฑอาหารประเภทตางๆ ใหเปน

สดสวน ๑.๒.๔ แยกทพกอาศย และหองนาหองสวม ออกจากบรเวณผลตและเปนสดสวน ๑.๒.๕ สามารถปองกนสตวแมลง ไมใหเขาในบรเวณผลต ๑.๒.๖ ไมมสงของทไมใชแลว หรอไมเกยวของกบการผลตอยในบรเวณผลต ๑.๒.๗ มทอหรอทางระบายนาทงทออกแบบเพอรองรบปรมาณนาทงจากภายนอกและทเกดจากการผลตในอาคารผลต ๑.๒.๘ มระบบการระบายอากาศหรอมการถายเทอากาศทด เหมาะสม และเพยงพอสาหรบการปฏบตงาน

Page 5: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

ลาดบท หวขอ เนอหา

๑.๒.๙ มระบบแสงสวางทเพยงพอสาหรบการปฏบตงาน ๑.๒.๑๐ ภายในอาคารผลตอยางนอยตองประกอบดวยหองหรอบรเวณตาง ๆ ซงสามารถปองกนการปนเปอน ดงตอไปน

๑.๒.๑๐.๑ หองหรอบรเวณรบวตถดบ มชนหรอยกพนรองรบ ๑.๒.๑๐.๒ หองหรอบรเวณเกบสวนผสมทใชในการผลต รวมทงบรรจภณฑ มชน หรอยกพนรองรบ ๑.๒.๑๐.๓ หองหรอบรเวณเตรยมวตถดบและปรงผสม ๑.๒.๑๐.๔ หองหรอบรเวณทาความสะอาดบรรจภณฑกอนการบรรจ (แลวแตกรณ) ๑.๒.๑๐.๕ หองหรอบรเวณบรรจ มโตะหรอแทนปฏบตงานอยสงจากพน ๑.๒.๑๐.๖ หองหรอบรเวณไลอากาศกอนปดผนก (แลวแตกรณ) มโตะหรอแทนปฏบตงานอยสงจากพน ๑.๒.๑๐.๗ หองหรอบรเวณปดผนก มโตะหรอแทนปฏบตงานอยสงจากพน ๑.๒.๑๐.๘ หองหรอบรเวณตรวจสอบรอยผนกทงกอนและหลงการบรรจ ๑.๒.๑๐.๙ หองหรอบรเวณฆาเชอ และทาใหเยน ตองมระบบระบายอากาศทรวดเรวและเพยงพอ ๑.๒.๑๐.๑๐ หองหรอบรเวณกกผลตภณฑทผานการฆาเชอแลวและทาใหเยน มชนหรอยกพนรองรบ (แลวแตกรณ) ๑.๒.๑๐.๑๑ หองหรอบรเวณจดเกบผลตภณฑสาเรจรป มชนหรอยกพนรองรบ ๑.๒.๑๐.๑๒ หองหรอบรเวณกกผลตภณฑทมปญหาในระหวางกระบวนการผลต หรอผลตภณฑทถกเรยกกลบคน ๑.๒.๑๐.๑๓ หองหรอบรเวณลางทาความสะอาดอปกรณการผลต ๑.๒.๑๐.๑๔ หองหรอบรเวณเกบอปกรณการผลตทลางทาความสะอาดแลว มชนหรอยกพนรองรบ ๑.๒.๑๐.๑๕ หองหรอบรเวณเกบสารเคมทไมใชในอาหาร ใหจดแยกเปนสดสวนออกจากบรเวณผลต ไมเกบปะปนกบ

สารเคมทใชในอาหาร ๑.๒.๑๐.๑๖ หองหรอบรเวณสาหรบอปกรณลางแบบระบบปด (แลวแตกรณ) ๑.๒.๑๐.๑๗ หองหรอบรเวณการตรวจวเคราะหคณภาพ ๑.๒.๑๐.๑๘ หองหรอบรเวณเปลยนเสอผาและเกบของใชสวนตวของพนกงาน

๒ เครองมอ เครองจกร และอปกรณในการผลต

๒.๑ มการออกแบบ อยางนอยตองมลกษณะดงน ๒.๑.๑ ผวหนาของเครองมอหรออปกรณทสมผสโดยตรงกบอาหารทาดวยวสดผวเรยบ ไมเปนสนม ไมกอใหเกดการปนเปอนส

อาหาร ทนการกดกรอน ไมดดซม สามารถทาความสะอาดและฆาเชอไดงาย ๒.๑.๒ รอยตอเรยบ ไมเปนแหลงสะสมของสงสกปรก ๒.๑.๓ กรณใชระบบทอในการขนสงผลตภณฑอาหาร ภายในทอไมมจดอบและซอกมมซงจะทาใหสงสกปรกสะสมและยากตอการ

ทาความสะอาดและฆาเชอ ปม ขอตอ วาลว ปะเกนตาง ๆ ทสมผสอาหารตองออกแบบงายแกการทาความสะอาดและฆาเชอ

Page 6: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

ลาดบท หวขอ เนอหา

๒.๑.๔ ถงบรรจผลตภณฑตองออกแบบใหพนถงมความลาดเอยง สามารถระบายของเหลวออกไดทงหมด และปองกนการปนเปอน

๒.๑.๕ โตะหรอแทนทเกยวของกบกระบวนการผลตในสวนทสมผสกบอาหารตองทาดวยวสดทไมกอใหเกดการปนเปอนสอาหาร ไมเปนสนม ทาความสะอาดงาย มความสงเพยงพอในการปฏบตงาน ๒.๒ มการตดตงในตาแหนงทเหมาะสม เปนไปตามสายงานการผลตอาหารแตละประเภท เปนสดสวน ไมกอใหเกดการปนเปอน งายตอการปฏบตงาน การตรวจสอบ การทาความสะอาด และการซอมบารง ๒.๓ มจานวนเพยงพอ และเปนชนดทเหมาะสมกบการผลต ใชงานได มความเทยงตรง แมนยา ซงอยางนอยตองประกอบดวย

๒.๓.๑ เครองมอหรออปกรณการปรบสภาพนา ๒.๓.๒ เครองมอหรออปกรณลางทาความสะอาด หรอฆาเชอบรรจภณฑ (แลวแตกรณ) ๒.๓.๓ เครองมอหรออปกรณลางแบบระบบปด กรณใชระบบทอในการผลต ๒.๓.๔ เครองมอหรออปกรณชง ตวง วด ๒.๓.๕ เครองมอหรออปกรณการปรงผสม (แลวแตกรณ) ๒.๓.๖ เครองมอหรออปกรณไลอากาศทชองวางเหนออาหารในภาชนะบรรจ หรออปกรณทใชเตมกาซอนทเหมาะสม เพอแทนท

อากาศ (แลวแตกรณ) ๒.๓.๗ เครองมอหรออปกรณปดผนกแบบกงอตโนมตเปนอยางนอย ยกเวน ภาชนะบรรจแกว และปบ ๒.๓.๘ เครองมอหรออปกรณสาหรบวดความสมบรณของรอยปดผนกของภาชนะบรรจ ๒.๓.๙ เครองมอหรออปกรณสาหรบวดความเปนสญญากาศของภาชนะบรรจ หรอเครองมอวดปรมาณอากาศหลงเหลอ (แลวแต

กรณ) ๒.๓.๑๐ เครองมอหรออปกรณสาหรบวดอณหภมทใชในการควบคมกระบวนการผลต ๒.๓.๑๑ ชดทดสอบสาหรบวดปรมาณคลอรนหลงเหลอในนาหลอเยน (แลวแตกรณ) ๒.๓.๑๒ นาฬกาสาหรบจบเวลาในการฆาเชอ ๒.๓.๑๓ เครองมอหรออปกรณอนทใชควบคมคณภาพความปลอดภยของอาหาร ตามความจาเปน (แลวแตกรณ) ๒.๓.๑๔ เครองมอ หรออปกรณสาหรบการทาใหผลตภณฑเยนตวลงภายหลงการฆาเชอ ๒.๓.๑๕ เครองกาเนดไอนา (แลวแตกรณ) ๒.๓.๑๖ เครองฆาเชอมอปกรณทจาเปนถกตอง ครบถวน และสามารถใชงานไดดโดยจดแบงตามประเภทอาหาร รายละเอยด

ตามบญชหมายเลข ๒ ทายประกาศน กรณเครองฆาเชอทมรายละเอยดไมเปนไปตามบญชหมายเลข ๒ ทายประกาศน ใหผผลตสงขอมลรายละเอยด ใหสานกงาน

Page 7: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

ลาดบท หวขอ เนอหา

คณะกรรมการอาหารและยาพจารณาใหความเหนชอบเปนกรณไป ๓ การควบคมกระบวนการผลต การดาเนนงานทกขนตอนจะตองมการควบคมตามหลกสขลกษณะทดในการผลต ตงแตการตรวจรบวตถดบ สวนผสมในการผลต และ

บรรจภณฑ การเตรยมวตถดบ การปรงผสม การบรรจ การไลอากาศ การปดผนก การฆาเชอ การเกบรกษาผลตภณฑ การขนยายระหวางกระบวนการผลต และการขนสงผลตภณฑ รวมทงการดาเนนการดานการควบคมคณภาพผลตภณฑ ดงน ๓.๑ การรบวตถดบ สวนผสมในการผลต และบรรจภณฑ

๓.๑.๑ วตถดบและสวนผสมในการผลต ๓.๑.๑.๑ ตองมการจดทาขอกาหนดดานคณภาพมาตรฐานตามกฎหมายเปนอยางนอย และมการควบคม และคดเลอกให

เปนไปตามขอกาหนดและมาตรฐานทจดทาไว วตถดบบางชนดตองลางหรอทาความสะอาดตามความจาเปน และตองเกบรกษาวตถดบ สวนผสม ภายใตสภาวะทปองกนการปนเปอน และการเสอมสภาพ มการหมนเวยนปรมาณการใชวตถดบ และสวนผสมอาหารอยางมประสทธภาพ

๓.๑.๑.๒ ตองขนยายวตถดบสวนผสม ภายใตสภาวะทปองกนการปนเปอน และการเสอมสภาพ ๓.๑.๑.๓ ตองมการเกบตวอยางตรวจวเคราะห โดยหองปฏบตการทไดมาตรฐานอยางนอยปละ ๑ ครง และทกครงทม

การเปลยนแปลงแหลงซอ และบนทกผล หรอมใบรบรองการตรวจวเคราะหคณภาพจากแหลงผลต เพอเปนขอมลในการตดสนใจสาหรบการนาไปใชผลต

๓.๑.๒ บรรจภณฑ ๓.๑.๒.๑ ตองจดทาขอกาหนดดานคณภาพและมาตรฐานของบรรจภณฑชนดนน และมคณภาพหรอมาตรฐานตาม

ขอกาหนดของบรรจภณฑสาหรบอาหาร ตามประกาศกระทรวงสาธารณสขวาดวยเรอง ภาชนะบรรจ ๓.๑.๒.๒ มการตรวจสอบคณภาพและความสมบรณของรอยผนก ตาหน ของบรรจภณฑกอนนาไปใช ตามหลกวชาการ

และสอดคลองกบวธวดสากล และบนทกผล ๓.๑.๒.๓ จดเกบในสภาวะทเหมาะสม ไมกอใหเกดการปนเปอน ๓.๑.๒.๔ มการทาความสะอาดหรอฆาเชอ (แลวแตกรณ) และนาไปใชบรรจทนท รวมทงมระบบจดแยก ภาชนะบรรจท

กาลงรอลางและทลางแลว มใหนาภาชนะบรรจไปบรรจหรอใชเพอวตถประสงคอน ๓.๑.๒.๕ การเคลอนยายบรรจภณฑตองอยในสภาพทเหมาะสม ไมกอใหเกดความเสยหายตอบรรจภณฑ และไมทาให

เกดการปนเปอน ๓.๒ การควบคมกอนกระบวนการฆาเชอ

ในการผลตทกขนตอน ตองดาเนนการอยางรวดเรว และดาเนนการภายใตสภาวะทปองกนการปนเปอน เพอลดความเสอมเสยและลดการเจรญของจลนทรย ดงน

Page 8: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

ลาดบท หวขอ เนอหา

๓.๒.๑ การลวกวตถดบกอนการบรรจ (แลวแตกรณ)

ตองปฏบตตามวธการทกาหนดไวโดย ลวกวตถดบตามเวลาและอณหภมทกาหนด ทาใหเยนลงอยางรวดเรว และหลกเลยงความลาชาในการนาวตถดบนนไปยงกระบวนการผลตขนตอไป

๓.๒.๒ การปรงผสม (แลวแตกรณ) ๓.๒.๒.๑ มการตรวจสอบการปรงผสมใหเปนไปตามสตรสวนผสมทกาหนดไว โดยเกบรกษาภายใตสภาวะทสามารถ

ปองกนการปนเปอน การเจรญของจลนทรย และบนทกผล ๓.๒.๒.๒ อาหารปรบกรด ตองมเอกสารขนตอนวธการปรบกรด พรอมทงระบปจจยวกฤต (Critical Factor) ทเกยวกบการ

ปรบกรด การสมตวอยาง การตรวจสอบ และบนทกรายงานการตรวจสอบคาพเอชตามความถทเหมาะสม เพอใหผลตภณฑมคาพเอชสมดล อยท ๔.๖ หรอตากวา ภายในระยะเวลาทกาหนดไว

๓.๒.๓ การบรรจ ๓.๒.๓.๑ ในระหวางการบรรจ ตองหลกเลยงไมใหอาหารทผลตคางอยบรเวณตะเขบทจะปดผนกภาชนะบรรจ เพอให

สามารถปดผนกไดอยางสมบรณ ๓.๒.๓.๒ มการควบคมปรมาตร นาหนกบรรจ ชองวางเหนออาหารในบรรจภณฑ ใหเปนไปตามทระบไวใน กรรมวธการ

ผลตทกาหนด (Scheduled Process) และบนทกผล ๓.๒.๔ การไล หรอการควบคมปรมาณอากาศในผลตภณฑกอนการปดผนก

๓.๒.๔.๑ วธการไลอากาศออกจากภาชนะบรรจตองสอดคลองกบทระบไวในกรรมวธการผลตทกาหนด ๓.๒.๔.๒ มการควบคมปรมาณอากาศทหลงเหลอในภาชนะบรรจแบบออนตวหรอกงออนตวใหอยในเกณฑทกาหนดไวใน

กรรมวธการผลตทกาหนด เพอปองกนความเสยหายของรอยปดผนกระหวางกระบวนการฆาเชอ และบนทกผล ๓.๒.๕ การปดผนก

๓.๒.๕.๑ มการตรวจสอบการทางานของเครองปดผนกอยางสมาเสมอ เพอใหมนใจไดวาการปดผนกเปนไปอยางสมบรณและถกตอง และบนทกการปฏบตงาน

๓.๒.๕.๒ มการตรวจสอบความสมบรณของรอยผนก ตาหนของภาชนะบรรจหลงการบรรจ ตามหลกวชาการ โดย ๓.๒.๕.๒.๑ ตรวจสอบขอบกพรองภายนอกของการปดผนก และรอยปดผนกดานขาง ดวยสายตา (Visual

Inspection) อยางสมาเสมออยางนอย ทกๆ ๓๐ นาท ระหวางการผลต และบนทกการปฏบตงาน รวมทงเมอมการปรบแกไข หรอมการตดขดของเครองปดผนก ซงจะตองมการบนทกความผดปกตทเกดขนและการแกไขทงหมด

Page 9: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

ลาดบท หวขอ เนอหา

๓.๒.๕.๒.๒ ตรวจสอบความสมบรณของรอยปดผนก หรอตาหนของบรรจภณฑโดยวธเลาะตะเขบ (Tear Down) หรอรอยผนกตามวธทเหมาะสม (แลวแตกรณ) เปนระยะๆ อยางนอย ทกๆ ๔ ชวโมง และเมอมการปรบแกไข หรอมการตดขดของเครองปดผนกรวมทงบนทกการปฏบตงาน บนทกความผดปกตทเกดขนและการแกไข ทงนกรณเกดความผดปกตใหแยกผลตภณฑทพบวาเกดปญหาออกเพอตรวจสอบซา หรอดาเนนการอยางเหมาะสมตอไป

๓.๒.๕.๓ การลางทาความสะอาดบรรจภณฑหลงการปดผนก เพอกาจดไขมน หรอสงสกปรกทตดอยดานนอกของบรรจภณฑ (แลวแตกรณ) ๓.๓ การควบคมกระบวนการฆาเชอ

ตองปฏบตตามหลกเกณฑและวธการศกษากระบวนการฆาเชอดวยความรอนตามกรรมวธการผลตทกาหนด เพอใหผลตภณฑอาหารอยในสภาวะปลอดเชอแบบเชงการคา ทงนในการกาหนดกระบวนการฆาเชอดวยความรอนของอาหารในภาชนะบรรจปดสนทตองดาเนนการโดยผกาหนดกระบวนการฆาเชอดวยความรอน (Process Authority) ซงอาจเปนบคคลหรอหนวยงานทมความร ความชานาญ มเครองมอเพยงพอ เพอใหสามารถกาหนดกระบวนการฆาเชออาหารทปลอดภย

๓.๓.๑ อาหารชนดทมความเปนกรดตา ตองมการดาเนนการ ดงตอไปน ๓.๓.๑.๑ จดทาเอกสารการศกษาการทดสอบการกระจายอณหภมในเครองฆาเชอ (Temperature Distribution) ท

ถกตองทางวชาการ และเปนปจจบน ซงตองศกษา ณ สถานทผลตกอนการใชงาน หรอเมอมการปรบเปลยนอปกรณและโครงสรางทอาจมผลกระทบตอการทางานของเครองฆาเชอ

๓.๓.๑.๒ จดทาเอกสารการศกษาการแทรกผานความรอนในผลตภณฑอาหาร (Heat Penetration) ทถกตองทางวชาการและเปนปจจบน ซงตองศกษา ณ สภาวะเดยวกบผลตภณฑททาการผลตจรง ไดแก เมอผลตผลตภณฑใหม หรอเมอมการเปลยนขอกาหนดของผลตภณฑ หรอ เมอมการเปลยนภาชนะบรรจเฉพาะสาหรบผลตภณฑแตละชนด แตละขนาดบรรจ

๓.๓.๑.๓ การกาหนดกระบวนการฆาเชอดวยความรอน ตองศกษาภายใตปจจยเกยวกบ สปอรของจลนทรยทเปนเปาหมายในการกาหนดการฆาเชอ ไดแก คลอสตรเดยม โบทลนม (Clostridium botulinum) หรอกรณทใชตวชวดอน ตองมหลกฐานทางวชาการวามคาการตานทานความรอนทเทยบเทา หรอสงกวาสปอรของ คลอสตรเดยม โบทลนม (Clostridium botulinum) ชนดและขนาดของภาชนะบรรจ คาความเปนกรด - ดางของอาหาร สวนประกอบของอาหารหรอสตรอาหาร ชนดและปรมาณของวตถเจอปนทใช คาวอเตอรแอคตวต (Water Activity )ของอาหาร อณหภมทใชเกบรกษาผลตภณฑอาหาร และปจจยสาคญอน ๆ ทมผลตอการสงผานความรอนของอาหาร

ทงนตองจดทาเปน เอกสารแสดงกรรมวธการผลตทกาหนด และสาหรบระบบการผลตแบบปลอดเชอ (Aseptic System) ซงทาการฆาเชออาหารดวยความรอนกอนการบรรจในภาชนะบรรจทผานการฆาเชอแลว ตองมการศกษาและมหลกฐานวาไดผานกระบวนการฆาเชอแบบเชงการคา และแสดงไวในกรรมวธการผลตทกาหนด

Page 10: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

ลาดบท หวขอ เนอหา

๓.๓.๒ อาหารชนดปรบกรด ตองมการดาเนนการ ดงตอไปน

๓.๓.๒.๑ จดทาเอกสารการศกษาอณหภมและเวลาทใชในการฆาเชอผลตภณฑแตละชนด และแตละขนาดบรรจอยางเหมาะสม มการระบคาความเปนกรดดางสมดลของผลตภณฑ ในกรณทผลตภณฑมชนเนออยในของเหลว ตองระบชวงเวลามากสดและอณหภมในการเกบเพอการปรบสภาพชนเนอนนใหเปนกรด

๓.๓.๒.๒ การกาหนดกระบวนการฆาเชอ ตองมการศกษาภายใตการควบคมคาความเปนกรดดาง พรอมทงระบปจจยวกฤตทใชกาหนดกระบวนการฆาเชอเพอใหมนใจวาอาหารนนจะไมมการเจรญของจลนทรยททาใหเกดโรค โดยแสดงไวในกรรมวธการผลตทกาหนด

๓.๓.๓ มการเตรยมและตรวจสอบความพรอมอปกรณเครองมอกอนการฆาเชอ และควบคมอปกรณในกระบวนการฆาเชอผลตภณฑ และบนทกผล

๓.๓.๔ การควบคมการปฏบตงานสาหรบกระบวนการฆาเชอ ๓.๓.๔.๑ ตองแสดงวธการปฏบตงานและวธไลอากาศของเครองฆาเชอ (แลวแตกรณ) สาหรบแตละผลตภณฑและแตละ

ขนาดบรรจไวในบรเวณทดาเนนการฆาเชอผลตภณฑ ซงสามารถมองเหนไดอยางชดเจน และสามารถปฏบตตามไดอยางถกตอง ๓.๓.๔.๒ หลงการปดผนกตองนาผลตภณฑเขาฆาเชอดวยความรอนใหรวดเรวทสด มการกาหนดชวงเวลาทเหมาะสม

เพอหลกเลยงการเพมจานวนของจลนทรย หรอการเปลยนแปลงของการถายเทความรอนในผลตภณฑ หากมปญหาในระหวางกระบวนการผลต ใหดาเนนการตามมาตรการทเหมาะสมโดยคานงถงความปลอดภยของผลตภณฑ ในระหวางกระบวนการฆาเชอหากพบวามสภาวะทเกดการเบยงเบนไปจากขอกาหนด (Process Deviation) ในกรณทมกระบวนการฆาเชอสารอง (Alternative Process) ใหใชกรรมวธดงกลาวสาหรบการดาเนนการฆาเชอ

๓.๓.๔.๓ ตองมวธการควบคมการเขา - ออกของผลตภณฑจากหองหรอบรเวณฆาเชอ เพอปองกนการปะปนกนระหวางผลตภณฑทผานการฆาเชอแลวกบผลตภณฑทยงไมผานการฆาเชอ และตองสารวจทกตะกรา หรอ รถเขน เพอใหแนใจวาผลตภณฑทกชนไดผานการฆาเชอดวยความรอนอยางถกตองและสมบรณ

๓.๓.๔.๔ ตองมการตรวจวดอณหภมเรมตนของอาหารในภาชนะบรรจทอณหภมตาทสด และบนทก โดยอณหภมอาหารตองไมตากวาอณหภมเรมตนตาสดทระบไวในกรรมวธการผลตทกาหนด

๓.๓.๔.๕ การควบคมเวลาทใชในการฆาเชอและไลอากาศในเครองฆาเชอ ใหเปนไปตามทระบไวในกรรมวธการผลตทกาหนด โดยเครองมอตองแมนยา และหามใชนาฬกาแบบพกพาหรอนาฬกาขอมอในการจบเวลา

๓.๓.๔.๖ เวลาในการฆาเชอบนแผนบนทกอณหภมในการฆาเชอแบบตอเนอง ตองตรงกบเวลาทระบไวในตารางบนทกขอมลของฝายผลต ในวนเดยวกนนน เพอใหสามารถตรวจสอบได ยกเวน เครองฆาเชอภายใตความดนปกตใหมการบนทกอณหภมและ

Page 11: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

ลาดบท หวขอ เนอหา

เวลาในการฆาเชอผลตภณฑนนๆ ตามความถทเหมาะสม ๓.๓.๔.๗ มการทวนสอบบนทกการควบคมกระบวนการผลตและการฆาเชอผลตภณฑ เพอใหเปนไปตามกรรมวธการผลต

ทกาหนด และบนทกผล กรณพบปญหา หรอขอผดพลาดในกระบวนการผลตและการฆาเชอ ตองดาเนนการแกไขไดอยางทนทวงท ๓.๓.๕ มาตรการจดการกบผลตภณฑในกรณทมสภาวะทเกดการเบยงเบนไปจากขอกาหนด ซงทาใหอณหภมและเวลาในการฆา

เชอตากวาทกาหนดไวในกรรมวธการผลตทกาหนด หรอ เมอสญเสยการควบคมปจจยวกฤตทกาหนด ผผลตตองมวธการดาเนนการ และบนทกผลดงตอไปน

๓.๓.๕.๑ แยกและกกผลตภณฑทมปญหา โดยผทมความร และไดรบมอบหมายในการควบคมกระบวนการผลต โดยนาผลตภณฑทแยกและกกไวไปฆาเชอซา หรอทาลายผลตภณฑดวยวธการทเหมาะสม

กรณฆาเชอใหม ตองดาเนนการตามขอกาหนดท ผกาหนดกระบวนการฆาเชอดวยความรอนกาหนดไว ๓.๓.๕.๒ สาหรบผลตภณฑทมความปลอดภยตอการบรโภคตองผานการประเมนและตดสนใจโดยผกาหนดกระบวนการ

ฆาเชอดวยความรอน พรอมบนทกผล ๓.๓.๖ การทาใหผลตภณฑเยน ตองมวธการทาใหผลตภณฑเยนตวลงอยางรวดเรว และมการลาเลยงผลตภณฑออกจากเครองฆา

เชอสหองหรอบรเวณกก เพอรอใหผลตภณฑแหง หามพนกงานสมผสกบผลตภณฑดงกลาว ๓.๔ การบงช

๓.๔.๑ มการเกบและบงช ชนดของวตถดบ บรรจภณฑ และผลตภณฑสาเรจรป ผลตภณฑทตองผานกระบวนการผลตซา หรอผลตภณฑรอทาลายอยางชดเจน

๓.๔.๒ การบงชโดยการระบรหสผลตภณฑตองชดเจน ในกรณทไมสามารถระบรหสลงบนตวบรรจภณฑไดโดยตรง ตองใชวธอนทเหมาะสม ซงอยางนอยตองครอบคลม ในเรอง สถานทผลต วนเดอนปทผลต หรอวนเดอนปทหมดอาย รนการผลต หรอขอมลเพมเตมอนๆ เพอใหสามารถสอบกลบและเรยกคนสนคาไดในกรณสนคามปญหา ๓.๕ การควบคมคณภาพ

๓.๕.๑ มขอกาหนดของผลตภณฑ ซงครอบคลมทงดานกายภาพ เคม และจลนทรย อาจรวมถงองคประกอบอนทจาเปน ตามธรรมชาตของอาหารนน รวมทงมวธการสมตวอยาง วธการวเคราะห และเกณฑของการยอมรบ

๓.๕.๒ มการสมตวอยางผลตภณฑระหวางกระบวนการผลตจากสายการผลตเปนระยะๆ เพอตรวจสอบทงดานคณภาพและความปลอดภย

๓.๕.๓ มการตรวจวเคราะหผลตภณฑสดทาย โดยหองปฏบตการมาตรฐานเพอตรวจสอบคณภาพตามประกาศกระทรวงสาธารณสข ทางดานกายภาพ เคม และจลนทรย อยางนอยปละ ๑ ครง และบนทกผล รวมทงมการตรวจวเคราะหคณภาพผลตภณฑเพอ

Page 12: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

ลาดบท หวขอ เนอหา

เฝาระวงตนเอง ตามความถทเหมาะสม และบนทกผล ๓.๕.๔ ตองเกบรกษาผลตภณฑสาเรจรป ในสภาพทไมกอใหเกดการปนเปอน และมการบงชสถานภาพอยางชดเจน ๓.๕.๕ มการขนสงผลตภณฑในลกษณะทปองกนการปนเปอน และเสอมสภาพ

๓.๖ นา นาแขง และไอนาทใชในกระบวนการผลตอาหาร ๓.๖.๑ นาและไอนาทใชในกระบวนการผลตอาหาร ตองมคณภาพมาตรฐานตามประกาศกระทรวงสาธารณสขวาดวยเรอง

นาบรโภคในภาชนะบรรจทปดสนท และมการนาไปใชในสภาพทถกสขลกษณะ ๓.๖.๒ นาแขงทใชในกระบวนการผลตทสมผสกบอาหาร ตองมคณภาพมาตรฐานตามประกาศกระทรวงสาธารณสขวาดวยเรอง

นาแขง และมการนาไปใชในสภาพทถกสขลกษณะ ๓.๖.๓ นาหลอเยน ทใชเพอทาใหผลตภณฑเยนตวลงหลงการฆาเชอ ตองเตมคลอรน หรอสารฆาเชอชนดอนทถกตองตามหลก

วชาการทระบไวในปรมาณทเหมาะสม และสามารถตรวจวดวามปรมาณสารฆาเชอหลงเหลอในนาหลอเยนตลอดชวงเวลาผลต และบนทกผล ๓.๖.๔ ในกรณนานาหลอเยนกลบมาใชซา ตองสามารถตรวจสอบไดวาผานการบาบดอยางถกตอง และเหมาะสมกอนนากลบมาใชใหม

และตองมระบบลาเลยงนาทแยกตางหาก เพอปองกนการปนเปอนขาม ๓.๗ การเรยกคนผลตภณฑ

มเอกสารทระบวธการในการเรยกคนผลตภณฑ ซงสามารถบงชและเรยกคนรนของผลตภณฑทมปญหาไดอยางรวดเรว มประสทธภาพ และบนทกผลกรณมการเรยกคนสนคา

๔ การทาความสะอาด การฆาเชอ การบารงรกษา และการสอบเทยบ

ผผลตตองมการดาเนนงานเกยวกบการทาความสะอาด การฆาเชอ การบารงรกษา และการสอบเทยบ ดงตอไปน ๔.๑ การทาความสะอาดและการฆาเชอ

๔.๑.๑ มเอกสารซงมรายละเอยดเกยวกบขนตอนการลางทาความสะอาดและฆาเชอเครองมอ เครองจกร และอปกรณตางๆ ทใชในการผลต ๔.๑.๒ มการลางทาความสะอาด และการฆาเชอเครองมอ เครองจกร และอปกรณตาง ๆ ทใชในการผลต อยางเหมาะสมและม

ประสทธภาพ ๔.๑.๓ มการตรวจสอบประสทธภาพการลางทาความสะอาด การฆาเชอ และการตกคางของสารเคมทใชลางทาความสะอาดและ

ฆาเชอ และบนทกผล ๔.๑.๔ มการเกบอปกรณททาความสะอาด ฆาเชอแลวใหเปนสดสวน และหางจากททอาจกอใหเกดการปนเปอนซา ๔.๑.๕ มการลาเลยงขนสงภาชนะและอปกรณททาความสะอาดแลว อยในลกษณะทปองกนการปนเปอนจากภายนอก

๔.๒ สารทใชในการทาความสะอาด ฆาเชอ และหลอลน เครองมอ เครองจกร และอปกรณการผลตตองมปายบงช รวมทงมขอมลเกยวกบชนดของสารเคม วธใช การจดเกบแยกเปนสดสวนออกจากบรเวณผลต การใชสารเคมตองอยภายใตเงอนไขทปลอดภย มฉลากภาษาไทยกากบ มมาตรการการควบคมสาหรบการนาไปใช ๔.๓ มแผนการบารงรกษาเครองมอ เครองจกร และอปกรณการผลต และแผนการสอบเทยบอปกรณทจาเปนในการผลต อยางเหมาะสม

Page 13: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

๑๐

ลาดบท หวขอ เนอหา

และมประสทธภาพ ๔.๔ มการดาเนนการบารงรกษาเครองมอ เครองจกร และอปกรณการผลตอยางสมาเสมอ และสอบเทยบอปกรณทจาเปนในการผลต โดยดาเนนการสอบเทยบอยางนอยปละ ๑ ครง และบนทกผล

๕ การสขาภบาล ผผลตตองดาเนนการเกยวกบสขาภบาลดงน ๕.๑ นาทใชภายในสถานทผลต ตองสะอาด มการปรบคณภาพนาตามความจาเปน มปรมาณเพยงพอ และมสญลกษณแยกจากประเภทนาทใชสมผสอาหารโดยตรงอยางชดเจน ๕.๒ มภาชนะรองรบขยะมลฝอยทมฝาปดในจานวนทเพยงพอ และมวธการกาจดทเหมาะสม ๕.๓ มการจดการระบายนาทงและสงโสโครกอยางมประสทธภาพ เหมาะสม และไมกอใหเกดการปนเปอนกลบเขาสกระบวนการผลตอาหาร ๕.๔ หองสวมและอางลางมอหนาหองสวมมจานวนเพยงพอสาหรบผปฏบตงาน และถกสขลกษณะ มอปกรณในการลางมอครบถวน สามารถใชงานไดอยางมประสทธภาพ และตองแยกจากบรเวณผลต หรอไมเปดสบรเวณผลตโดยตรง ๕.๕ อางลางมอบรเวณผลตมจานวนเพยงพอและตดตงในบรเวณทเหมาะสมตอการใชงาน มอปกรณการลางมอครบถวน และมอปกรณทาใหมอแหงหรอฆาเชอมอทสามารถใชงานไดอยางมประสทธภาพ ๕.๖ ไมมสตวเลยงในอาคารผลต และมระบบควบคมปองกน และการตรวจสอบตดตาม และกาจดสตวพาหะนาโรคอยางมประสทธภาพ และบนทกผล

๖ บคลากรและสขลกษณะของผปฏบตงาน

๖.๑ บคลากรผปฏบตงานในบรเวณผลตตองปฏบตและคานงถงปจจยตาง ๆ ดงน ๖.๑.๑ ไมเปนโรคตดตอหรอโรคนารงเกยจตามทกาหนดไวในกฎกระทรวง หรอมบาดแผลอนอาจกอใหเกดการปนเปอนสอาหาร

และมขอกาหนดสาหรบผปฏบตงานทมอาการของโรค ๖.๑.๒ มการตรวจสขภาพประจาป อยางนอยปละ๑ ครง และบนทกผล ๖.๑.๓ แตงกายสะอาด ตดเลบสน ไมทาเลบ ไมสวมใสเครองประดบ ๖.๑.๔ ลางมอใหสะอาดทกครงกอนเรมปฏบตงาน ภายหลงจากการสมผสสงทกอใหเกดการปนเปอน และภายหลงจากใชหองนา

และหองสวม ๖.๑.๕ สวมถงมอทอยในสภาพสมบรณและสะอาดถกสขลกษณะ สาหรบการปฏบตงานบางขนตอนทไมตองสวมถงมอ ตองลางมอ

ใหสะอาดกอนการผลตทกครง ๖.๑.๖ สวมหมวก ตาขายหรอผาคลมผม ผากนเปอน ผาปดปาก ขณะปฏบตงาน (ตามความเหมาะสม) ๖.๑.๗ มมาตรการจดการรองเทาใหเหมาะสม เชน เปลยนใชรองเทาเฉพาะบรเวณ หรอจมรองเทาในนายาฆาเชอโรคกอนเขาส

บรเวณผลต

Page 14: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

๑๑

ลาดบท หวขอ เนอหา

๖.๑.๘ ไมบรโภคอาหาร สบบหร ในขณะปฏบตงาน หรอมพฤตกรรมขณะปฏบตงานทนารงเกยจอนๆ ทอาจทาใหเกดการปนเปอนสอาหาร

๖.๑.๙ มหลกฐานการฝกอบรมผปฏบตงานเกยวกบสขลกษณะทวไปและความรทวไปในการผลตอาหารในภาชนะบรรจทปดสนท

ชนดทมความเปนกรดตา และชนดทปรบกรดตามความเหมาะสม ๖.๒ ผควบคมการผลต (Retort Supervisors) ตองมคณสมบตและความรเกยวกบการผลตผลตภณฑอาหารชนดทมความเปนกรดตา หรออาหารชนดทปรบกรด ตามความเหมาะสม ตามประเภทอาหารทผลต ดงน

๖.๒.๑ มหลกฐานการผานการฝกอบรมและการทดสอบความรความชานาญ เกยวกบขอกาหนดของการควบคมเครองฆาเชออาหารทบรรจในภาชนะปดสนทชนดทมความเปนกรดตาและชนดปรบกรด ตามทกาหนดในบญชหมายเลข ๓ ทายประกาศน

๖.๒.๒ มประสบการณในการปฏบตงานเกยวกบกลมประเภทอาหารทผลต อยางตอเนองตามความเหมาะสม ๖.๓ ผกาหนดกระบวนการฆาเชอดวยความรอน (Process Authority) โดยอาจเปนหนวยงานภายในหรอภายนอกทเปนทยอมรบ หรอเปนบคคล ทตองมคณสมบตและความรเกยวกบการผลตผลตภณฑอาหารชนดทมความเปนกรดตา หรออาหารชนดทปรบกรด ตามความเหมาะสม ตามประเภทอาหารทผลต ดงน

๖.๓.๑ จบการศกษาขนตาระดบปรญญาตร ดานวทยาศาสตรการอาหาร อตสาหกรรมเกษตร หรอสาขาทเกยวของ ๖.๓.๒ มหลกฐานการผานการฝกอบรมและการทดสอบความรความชานาญทงภาคทฤษฏและภาคปฏบตการ เกยวกบขอกาหนด

ของการใชความรอนในการฆาเชออาหารทบรรจในภาชนะปดสนทชนดทมความเปนกรดตาและชนดทปรบกรด ตามทกาหนดในบญชหมายเลข ๓ ทายประกาศน

๖.๓.๓ มประสบการณในการกาหนดกระบวนการฆาเชอดวยความรอนทสอดคลองกบกลมประเภทอาหารทผลต อยางตอเนองตามความเหมาะสม และปจจบนยงคงดาเนนงานในหนาทนอย ๖.๔ สถานทผลตตองมเอกสารขอกาหนดดานสขลกษณะหรอมาตรการสาหรบผเยยมชมและผทไมเกยวของกบการผลต อยางนอยตองปฏบตตามขอ ๖.๑.๓-๖.๑.๘

๗ บนทกและรายงานผล ผผลตตองมบนทก หรอรายงานตาง ๆ ทเกยวของกบการผลต ซงถกตอง และเปนปจจบน ๗.๑ ตองมรายการบนทกตาง ๆ ดงตอไปน

๗.๑.๑ การตรวจวเคราะหและการควบคมกระบวนการผลต อยางนอยดงน ๗.๑.๑.๑ ผลการตรวจวเคราะหคณภาพวตถดบ และสวนผสม ๗.๑.๑.๒ ผลการตรวจวเคราะหคณภาพบรรจภณฑ ๗.๑.๑.๓ ผลการควบคมการปรงผสมตามสตรสวนประกอบทกาหนด

Page 15: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

๑๒

ลาดบท หวขอ เนอหา

๗.๑.๑.๔ ผลการควบคมคาความเปนกรดดางระหวางการผลต และวธการปรบสภาพใหเปนกรด (กรณผลตอาหารปรบกรด) รวมทงบนทกการตรวจสอบและทวนสอบคาความเปนกรดดางของผลตภณฑ

๗.๑.๑.๕ ผลการควบคมปรมาตร นาหนกบรรจ และชองวางเหนออาหารในบรรจภณฑ ๗.๑.๑.๖ ผลการตรวจสอบปรมาณอากาศทหลงเหลอ ๗.๑.๑.๗ ผลการตรวจสอบการทางานของเครองปดผนกรวมถงบนทกการแกไขกรณทเครองปดผนกเกดขดของ ๗.๑.๑.๘ ผลการตรวจสอบความสมบรณของรอยผนก ระบถง รหส วนและเวลา คาทวด และตาหนของภาชนะบรรจ ๗.๑.๑.๙ ผลการเตรยมความพรอมอปกรณเครองมอกอนการฆาเชอ ๗.๑.๑.๑๐ ผลการตรวจวดอณหภมเรมตน (Initial Temperature) ของอาหารกอนการฆาเชอ ๗.๑.๑.๑๑ ผลการควบคมอปกรณเครองมอทใชในกระบวนการฆาเชอ พรอมการลงนามตรวจสอบจากผควบคมการผลต ๗.๑.๑.๑๒ ผลการปรบคณภาพนา และบนทกปรมาณคลอรนอสระหลงเหลอในนาหลอเยน รวมถงผลวเคราะหนาทใชใน

กระบวนการผลต ๗.๑.๑.๑๓ ผลการตรวจวเคราะหคณภาพผลตภณฑสดทาย เพอเฝาระวงตนเอง ดานกายภาพ เคม และจลนทรย ๗.๑.๑.๑๔ ผลการดาเนนการในกรณทเกดการเบยงเบนไปจากขอกาหนด ซงรวมถงบนทกการแกไขปญหา และบนทกการ

ประเมนและการตดสนใจ สาหรบผลตภณฑทมปญหา ๗.๑.๑.๑๕ ผลการดาเนนการกบผลตภณฑทเรยกคน และผลตภณฑทไมปลอดภยสาหรบการบรโภค

๗.๑.๒ การตรวจสอบการทาความสะอาด การฆาเชอ การบารงรกษาและการสขาภบาล ๗.๑.๒.๑ ผลการตรวจสอบประสทธภาพการทาความสะอาด ฆาเชอบรรจภณฑ การตกคางของสารเคมทใชในการทาความสะอาด

บรรจภณฑ ๗.๑.๒.๒ ผลการตรวจสอบประสทธภาพของการทาความสะอาด การฆาเชอ เครองจกร และอปกรณในการผลต ๗.๑.๒.๓ ผลการตรวจสอบการตกคางของสารเคมทใชในการทาความสะอาดหรอฆาเชอเครองมอ เครองจกร และอปกรณ

ในการผลต ๗.๑.๒.๔ ผลการตรวจสอบสภาพ และบารงรกษา ของเครองจกร อปกรณการผลต ๗.๑.๒.๕ ผลการตรวจสอบชนดและปจจยทเกยวของกบการใชสารเคมทาความสะอาด หรอฆาเชอ ๗.๑.๒.๖ การควบคมสตวพาหะนาโรค

๗.๒ รายงานทเกยวของกบการผลต อยางนอยดงตอไปน ๗.๒.๑ ผลการตรวจวเคราะหคณภาพวตถดบ สวนผสม และบรรจภณฑหรอ ใบรบรองคณภาพ (Certificate of Analysis, COA)

สาหรบวตถดบ สวนผสม และบรรจภณฑ

Page 16: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

๑๓

ลาดบท หวขอ เนอหา

๗.๒.๒ ผลการตรวจวเคราะหคณภาพนา ไอนา และนาแขงตามมาตรฐานทกาหนดไวในประกาศกระทรวงสาธารณสขวาดวยเรองนาบรโภคในภาชนะบรรจทปดสนท และนาแขงเปนอยางนอย

๗.๒.๓ ผลการศกษาการทดสอบการกระจายอณหภมในเครองฆาเชอ (Temperature Distribution) การศกษาการแทรกผานความรอนในผลตภณฑอาหาร (Heat Penetration)

๗.๒.๔ ผลการตรวจวเคราะหคณภาพผลตภณฑสดทายตามประกาศกระทรวงสาธารณสขทเกยวของ โดย หองปฏบตการมาตรฐาน ๗.๒.๕ ผลการสอบเทยบอปกรณ เครองมอทใชในการควบคมกระบวนการผลต ๗.๒.๖ ผลการตรวจสขภาพประจาปของผปฏบตงาน ๗.๒.๗ ประวตหรอรายงานฝกอบรมของผปฏบตงาน ตามหนาททรบผดชอบ

๗.๓ การเกบรกษาบนทกและรายงาน ควรเกบไวอยางนอย ๓ ป ณ สถานทผลต ๑ ปเปนอยางนอย และอก ๒ ป ณ สถานทผลต หรอสถานทซงสามารถนามาแสดงไดสะดวก

Page 17: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

-๑-

บญชหมายเลข ๒ ทายประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท ๓๔๙ ) พ.ศ. ๒๕๕๖ เรอง วธการผลต เครองมอเครองใชในการผลต

และการเกบรกษาอาหารในภาชนะบรรจทปดสนทชนดทมความเปนกรดตา และชนดทปรบกรด

รายการเครองมอ เครองจกร และอปกรณทใชในการผลตอาหารในภาชนะบรรจทปดสนท ชนดทมความเปนกรดตา และชนดทปรบกรด

เครองฆาเชอ ใชสาหรบสงผานความรอนแกอาหารในภาชนะบรรจทปดสนทโดยเฉพาะผลตภณฑ

อาหารชนดทมความเปนกรดตาและชนดทปรบกรด เพอทาลายจลนทรยใหอยในระดบทปลอดภยในเชงการคา (Commercial Sterility) และไมเปนอนตรายตอผบรโภค ปจจบนแบงออกเปนประเภทตาง ๆ ไดดงน

๑. เครองฆาเชอดวยความรอนชนดภายใตความดน (Retorts) ๑.๑ เครองฆาเชอแนวนอน แบบใชไอนา (Horizontal Steam Retorts) ๑.๒ เครองฆาเชอแนวตง แบบใชไอนา (Vertical Steam Retorts) ๑.๓ เครองฆาเชอแนวตง แบบใชนารอน (Vertical Water Retorts) ๑.๔ เครองฆาเชอแนวนอน แบบใชการพนนารอน (Horizontal Shower Water/ Water

Spray/ Water Cascade Retorts) ๑.๕ เครองฆาเชอแนวนอน แบบใชนารอนทวม (Horizontal Total Immersion Water

Retorts) ๑.๖ เครองฆาเชอแบบรางเกลยวหมน (Reel and Spiral Retorts) ๑.๗ เครองฆาเชอแนวนอน แบบใชไอนาผสมอากาศ (Horizontal Steam/Air Mixer Retorts) ๑.๘ เครองฆาเชอแบบไมใชตะกรา (Crateless Retorts) ๑.๙ เครองฆาเชอแบบใชนารบแรงดน (Hydrostatic Retorts) สวนเครองฆาเชอ ลาดบท ๑.๗ -๑.๙ หรอนอกเหนอจากน หากมการตดตง ผประกอบการตองนา

รายละเอยดสงใหสานกงานคณะกรรมการอาหารและยา พจารณาเปนกรณไป

๒. เครองฆาเชอดวยความรอนภายใตบรรยากาศปกต (Cooker)

๓. เครองฆาเชอดวยระบบการผลตแบบปลอดเชอ (Aseptic Systems)

โดยเครองฆาเชอในการผลตอาหารในภาชนะบรรจทปดสนทชนดทมความเปนกรดตา และชนดทปรบกรดแตละประเภทดงกลาวขางตน ทนยมใชกนแพรหลายมรายละเอยดแยกตามประเภทของเครองฆาเชอทใช อยางนอย ดงน

Page 18: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

-๒- ๑. เครองฆาเชอดวยความรอนชนดภายใตความดน (Retorts)

๑.๑ เครองฆาเชอแนวนอนแบบใชไอนา (Horizontal Steam Retorts) เครองฆาเชอชนดนใหความรอนดวยไอนาอมตว ดงนนในการฆาเชอจงตองไลอากาศออกจากเครอง

ฆาเชอใหหมดเพอปองกนการเกดจดทรอนชา (Cold Spots) ภายในเครองฆาเชอ การควบคมอณหภมทาไดโดยการควบคมความดนของไอนาอมตว เครองฆาเชอแบบนมลกษณะตวอยางดงรปท ๑

รปท ๑ ตวอยางเครองฆาเชอแนวนอนแบบใชไอนา (Horizontal Steam Retorts) มอปกรณประกอบดวย ๑ เทอรโมมเตอรอางอง (MIG Thermometer) ๑๑ วาลวควบคมไอนา (Steam Control Valve) ๒ เครองควบคมและบนทกอณหภม ๑๒ ทอทางเบยงไอนา (Steam By Pass) (Temperature Controller and Recording Device) ๑๓ ทอนาเขา (Water Inlet) ๓ มาตรวดความดน (Pressure Gauge) ๑๔ ทออากาศสาหรบอปกรณบนทกอณหภม ๔ ชองระบายไอนา (Bleeder) (Compressed Air Pipe) ๕ ทอไอนาเขา (Steam Inlet) ๑๕ อปกรณกรองอากาศ (Air Filter) ๖ ทรองรบตะกรา (Crate Support) ๑๖ อปกรณควบคมความดนอากาศ (Air Pressure Regulator) ๗ ทอกระจายไอนา (Steam Spreader) ๑๗ ทอระบายนา (Drain) ๘ อปกรณสาหรบจดเรยงตาแหนงของบรรจภณฑ ๑๘ ทกระบงนาเขา (Water Inlet Baffles) (Stacking Equipment) ๑๙ วาลวนรภย (Safety Valve) ๙ ทอไลอากาศ (Vent) ๒๐ ทอนาลน (Overflow Line) ๑๐ วาลวทใชกบทอนา (Water Valve) ๒๑ อปกรณสงสญญาณวดอณหภม (Temperature Sensor)

๑.๑.๑ เทอรโมมเตอรอางอง (Reference Thermometer (RT)) หรอ เทอรโมมเตอรชนดปรอทในแทงแกว (Mercury in Glass Thermometer (MIG thermometer)) หรอ (Master Temperature Indicator (MTI))

เครองฆาเชอดวยความรอนชนดภายใตความดน ตองมอปกรณวดอณหภมอางองทมความเทยงตรง เชน เทอรโมมเตอรชนดปรอทในแทงแกว (Mercury in Glass Thermometer) หรอเครองมออปกรณอนทมความทดเทยมกน ตองอานอณหภมไดละเอยดถง ๐.๕ องศาเซลเซยส (หรอ๑ องศาฟาเรนไฮต) และมสเกลไมเกน ๔ องศาเซลเซยสตอเซนตเมตร มปายแสดงวนเดอนปททาการสอบเทยบครงสดทาย และเกบรกษาบนทกการตรวจสอบไวเปนหลกฐานโดยมการสอบเทยบอยางนอยปละ ๑ ครง เทอรโมมเตอรอางอง

๒๑

Page 19: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

-๓- ตองตดตงไวในททอานไดงาย โดยทวไปนยมใชเทอรโมมเตอรอางองแบบปรอทเปนเครองบอกอณหภมขณะ ฆาเชอ การตดตงกระเปาะของเทอรโมมเตอรอยระหวางผนงของเครองฆาเชอหรอในชองภายนอกซงตอกบเครองฆาเชอ กรณตดตงกระเปาะไวทชองภายนอกตองมขนาดเสนผานศนยกลางขนาดอยางนอย ¾ นว และมชองระบายไอนาขนาดเสนผานศนยกลางอยางนอย ๑/๑๖ นว ตงอยในตาแหนงทสามารถใหไอนาผานไปไดตลอดความยาวของกระเปาะของเทอรโมมเตอรอยางตอเนองตลอดเวลาการฆาเชอ

๑.๑.๒ เครองควบคมและบนทกอณหภม (Temperature Controller and Recording Device)

เครองฆาเชอภายใตความดนตองตดตงเครองบนทกอณหภมและเวลาทมความคลาดเคลอนไมเกน +๑ ถง - ๐.๕ องศาเซลเซยส (+๒ ถง -๑ องศาฟาเรนไฮต) กราฟบนทกอณหภมมขดแบงชองตลอดชวงการใชงานโดยขดแบงชองไมเกน ๑ องศาเซลเซยส (๒ องศาฟาเรนไฮต) อปกรณบนทกอณหภมอาจใชรวมกบเครองควบคมไอนาและสามารถใชเปนเครองบนทกอณหภมและควบคมอณหภมในเครองเดยวกน การตดตงกระเปาะของอปกรณวดอณหภมตองอยระหวางผนงของเครองฆาเชอ หรอในชองภายนอกซงตอกบเครอง ฆาเชอทมชองระบายไอนาขนาดเสนผานศนยกลางอยางนอย ๑/๑๖ นว ขนไปเพอใหไอนาผานออกมาตอเนองกนตลอดเวลาการฆาเชอ กรณใชเครองควบคมอณหภมแบบใชอากาศควบคมการเปดปดวาลว (Air Diaphragm) ตองมระบบกรองอากาศทมประสทธภาพเพยงพอเพอใหอากาศแหงและสะอาด ทงนกอนการฆาเชอทกรอบการผลตตองสอบเทยบความถกตองกบเทอรโมมเตอรอางองทกครงและตองปรบการบนทกอณหภมบนแผนกระดาษบนทกใหอานคาไดใกลเคยงกบเทอรโมมเตอรอางองแตตองไมสงกวา และตองมมาตรการปองกนไมใหผทไมเกยวของมาปรบเปลยนหรอแกไขอณหภม เชน การใสกญแจ เปนตน

๑.๑.๓ มาตรวดความดน (Pressure Gauge) เครองฆาเชอภายใตความดน ตองมมาตรวดความดนทมขนาดเสนผานศนยกลางของหนาปด

อยางนอย ๔ นว เพอใหอานไดชดเจน มการแบงขดอานไดละเอยดถง ๒ ปอนดตอตารางนว ความคลาดเคลอนไมเกน ๑ ปอนดตอตารางนว ชวงของการวดอยทประมาณ ๑.๕ เทาของความดนทใชงานของเครองฆาเชอ การตดตงควรผานอปกรณทเรยกวาหางหม (Gauge Siphon) เพอปองกนความเสยหายตอมาตรวด มการสอบเทยบความเทยงตรงอยางนอยปละ๑ ครง

๑.๑.๔ ชองระบายไอนา (Bleeder) เครองฆาเชอภายใตความดนทใชไอนาอมตวตองมชองระบายไอนา (Bleeders) ขนาดเสน

ผานศนยกลางอยางนอย ๓ มลลเมตร (๑/๘ นว) จานวน ๑ ชอง เปนอยางนอย อยตรงขามกบทอไอนาเขา ชองระบายไอนานตองเปดกวางตลอดเวลาททาการฆาเชอ และอยในตาแหนงทผควบคมสามารถสงเกตไดโดยงาย

ทงนใหมวธการกาจดนาทเกดจากการกลนตวของไอนา (Condensate) ออกจากเครองฆาเชอระหวางการทางานของเครองฆาเชอ เชน เปดทางระบายนาไวเลกนอย หรอใชกบดกไอนา (Steam Trap) โดยทผควบคมสามารถสงเกตได เพราะการสะสมของคอนเดนเสทหรอนากลนตวในเครองฆาเชอจะสงผลใหการฆาเชอผลตภณฑบรเวณดานลางของเครองฆาเชอไมสมบรณ (Under Processing)

สาหรบเครองฆาเชอแนวนอนแบบใชไอนา การตดตงชองระบายไอนาใหอยทแนวบนสดของเครองฆาเชอ โดยมระยะหางจากปลายสดทงสองดานของเครองฆาเชอตามแนวนอนไมเกน ๑ ฟต และตองมการตดตงชองระบายเพมทกระยะหาง ๘ ฟต ทงนอาจตดตงชองระบายไอนาไวทอนๆ เพมเตมไดหากจาเปน เพอใหการกระจายความรอน ไลอากาศ และไอนาหมนเวยนไดดขน

Page 20: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

-๔-

๑.๑.๕ ทอไอนาเขา (Steam Inlet) ทอไอนาเขาทตอเขาสเครองฆาเชอโดยตรง ตองมขนาดใหญเพยงพอทจะทาใหมการ

กระจายอณหภมภายในเครองฆาเชอไดด โดยตาแหนงทอไอนาเขาอาจตดตงไวทางดานบนหรอดานลางของเครองฆาเชอ แตตองตดตงอยในตาแหนงตรงขามกบทอไลอากาศ ทอไมควรยาวเกนไปและไมควรมสวนหกงอมาก และควรมฉนวนหมกนความรอน

๑.๑.๖ ทรองรบตะกรา (Crate Support)

ทรองรบตะกราหรอรถเขนตองมลกษณะทไมกดขวางการไลอากาศ มตวบงคบเพอใหมชองวางระหวางตะกรากบผนงเครองฆาเชอ และไมควรใชแผนเหลกรองทกนของเครองฆาเชอ

๑.๑.๗ ทอกระจายไอนา (Steam Spreader) ทอกระจายไอนา มชองเปด (ร) ซงขนาดเสนผานศนยกลางแตละรควรมขนาดอยางนอย

๕ มลลเมตร (๓/๑๖ นว) อยบนสวนผวบนของทอ โดยมระยะทามมขางละ ๔๕ องศากบแนวกงกลางทอ พนทของชองเปดของทอกระจายไอนารวมกนแลวตองมคาอยระหวาง ๑ ½ ถง ๒ เทาของพนทหนาตดของสวนทเลกทสดของทอไอนาเขา การตดตงทอกระจายไอนาใหตอเขากบทอไอนาเขาบรเวณตอนกลางของเครองฆาเชอและยาวขนานไปกบความยาวของเครองฆาเชอ

๑.๑.๘ อปกรณสาหรบจดเรยงตาแหนงของบรรจภณฑ (Stacking Equipment)

มลกษณะทเออตอการไลอากาศ และการกระจายอณหภม โดยทวไปการเจาะรอปกรณสาหรบจดเรยงตาแหนงของบรรจภณฑควรมขนาดเสนผานศนยกลาง ๒๕ มลลเมตร (๑ นว) โดยมระยะหางระหวางจดศนยกลางเปน ๕๐ มลลเมตร (๒ นว) หรอมรอยละของพนทวางเทยบเทา และตองใชแผนรองกนแบบชนเดยว เนองจากการใชแผนรองกนสองชนอาจมผลใหชองเปดลดลง ปดกนการไหลเวยนของไอนา

๑.๑.๙ ทอไลอากาศ (Vent)

ใชสาหรบระบายอากาศในชวงการไลอากาศออกจากเครองฆาเชอ (Venting) กอนเรมตนการฆาเชอ ซงอาจเปดสบรรยากาศโดยตรง หรอรวมเปนทอรวม (Manifold) กอนเปดออกสบรรยากาศกได แตตองไมมสงใดขดขวางการไลอากาศออกจากเครองฆาเชอ ทอไลอากาศตองมขนาดเทากบหรอใหญกวาทอไอนาเขา การตดตงทอไลอากาศอยในตาแหนงทอยตรงขามกบทอไอนาเขา และมวาลวชนดประตนา (Gate Valve) หรอวาลวทมลกษณะไมกดขวางการระบาย เปนตวควบคมการเปดปด ซงวาลวนตองเปดเตมทขณะไลอากาศ กรณทเครองฆาเชอมทอไลอากาศหลายทอมารวมกนเปนทอรวม พนทหนาตดของทอรวมตองเทยบเทาหรอมากกวาพนทหนาตดของทอไลอากาศทกตวทตอรวมกน และไมมสงกดขวาง

๑.๑.๑๐ วาลวทใชกบทอนา (Water Valve)

เครองฆาเชอทใชนาในการหลอเยน ตองใชวาลวทสามารถปองกนการรวของนาเยนเขาเครองฆาเชอ ในระหวางการฆาเชอ เพราะถาเกดการรวซมของนาระหวางการฆาเชอ จะทาใหอณหภมเครองฆาเชอลดลง และอาจทาใหการฆาเชอไมสมบรณ

Page 21: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

-๕-

๑.๑.๑๑ วาลวควบคมไอนา (Steam Control Valve) การควบคมอณหภมของเครองฆาเชอ ควรใชวาลวควบคมการทางานของไอนาแบบ

กงอตโนมต หรอแบบอตโนมต (Automatic Steam Controller) เพอการควบคมทมประสทธภาพมากขน โดยอาจเปนสวนรวมของเครองวด บนทกและควบคมอณหภม ทงนมขอแนะนาการเลอกใชวาลวควบคมไอนา ควรเปนชนดทเมอไดรบสญญาณจงเปด (Air to Open Type) หรออาจควบคมอณหภมของเครองฆาเชอโดยการควบคมความดนไอนาของเครองฆาเชอกได

๑.๑.๑๒ ทอทางเบยงไอนา (Steam By Pass)

เปนทอทตอครอมขนานไปกบทอไอนาเขาทตดตงวาลวควบคมอตโนมตเพอเปนทางผานของไอนา การเปดปดวาลวทอทางเบยงไอนาใหไอนาผานเปนแบบทควบคมดวยมอ โดยทวไปจะใชงานเมออปกรณควบคมอตโนมตขดของ ไฟฟาขดของ แหลงจายความดนอากาศอดขดของ หรอกรณทตองการไลอากาศออกจากเครองฆาเชอใหเรวขน ซงการดาเนนการกรณดงกลาวตองมพนกงานอยดแลตลอดเวลา

๑.๑.๑๓ ทอนาเขา (Water Inlet) เครองฆาเชอทใชนาในการหลอเยน ตองใชทอทมขนาดและแรงดนนาเพยงพอทสามารถ

ทาเยนกระปองไดอยางมประสทธภาพ บางกรณอาจมทอนาเขาในตาแหนงบน หรอลางของเครองฆาเชอกได สาหรบทอ

กระจายนาตองมความยาวตลอดเครองฆาเชอ และมรกระจายนาอยางเพยงพอและสมาเสมอ

๑.๑.๑๔ ทออากาศสาหรบอปกรณวด บนทก และควบคมอณหภม (Compressed Air Pipe) เนองจากอปกรณควบคมอณหภมใชรวมกบวาลวควบคมไอนาอตโนมตทมการบงคบเปดปด

ดวยอากาศอด จงตองมอากาศเพอจายอากาศใชในระบบ

๑.๑.๑๕ อปกรณกรองอากาศ (Air Filter) ตดตงททออากาศอดทใชสาหรบอปกรณควบคมและบนทกอณหภม เพอใชกรองละออง

และสงสกปรกทอาจตดไปกบอากาศ ซงจะเปนผลใหระบบเสยหายหากเขาสอปกรณควบคมและบนทกอณหภม

๑.๑.๑๖ อปกรณควบคมความดนอากาศสาหรบอปกรณวด บนทก และควบคมอณหภม (Air Pressure Regulator)

การควบคมความดนอากาศสาหรบอปกรณวด บนทก และควบคมอณหภม ควรใชอปกรณควบคมความดนอตโนมต (Automatic Pressure Controller) เพอปรบความดนภายในใหอยในระดบทเหมาะสมตอการใชงานของอปกรณควบคมและบนทกผล และควรมการตดตงวาลวกนยอนกลบ (Check Valve) เพอปองกนไอนาหรอความชนไหลยอนกลบเขาสระบบอากาศอด

๑.๑.๑๗ ทอระบายนา (Drain)

ทาหนาทระบายนาทใชในการหลอเยนผลตภณฑอาหารออกจากเครองฆาเชอเมอสนสดการฆาเชอ ดงนนทอระบายนาควรมขนาดใหญเพยงพอใหการระบายนาออกจากเครองฆาเชอเปนไปไดอยางรวดเรว ตดตงวาลวชนดประตนา (Gate Valve) หรอวาลวทมลกษณะไมกดขวางการระบายนา

Page 22: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

-๖-

๑.๑.๑๘ ทกระบงนาเขา (Water Inlet Baffles) เปนอปกรณทขวางทางเขาของนาหลอเยนเพอกระจายนาหลอเยนและปองกนไมใหเกด

สภาวะสญญากาศบรเวณนาเขาเครองฆาเชอ จนทาใหเกดปญหาแกผลตภณฑทบรเวณนน

๑.๑.๑๙ วาลวนรภย (Safety Valve) เครองฆาเชอตองตดตงวาลวนรภย เพอปองกนไมใหความดนไอนาภายในเครองสงเกน

กวาความดนทใชงานสงผลใหเกดความปลอดภยตอการปฏบตงานของพนกงานเนองจากวาลวดงกลาวจะชวยลดความดนทสงเกนกาหนดความปลอดภยลงอยางรวดเรวโดยอตโนมต ทงนควรมการทดสอบการทางานเปนครงคราวเพอใหแนใจวาวาลวทางานไดตามปกต

๑.๑.๒๐ ทอนาลน (Overflow Line) เปนทอระบายนาสวนททวมลนผลตภณฑอาหารออกในการทาใหบรรจภณฑเยนลงดวย

นา ทงนภายในเครองฆาเชอควรตดตงวาลวประเภท วาลวประตนา (Gate Valve) หรอวาลวทมลกษณะไมกดขวางการระบายนา เพอระบายนาออกอยางรวดเรว

๑.๑.๒๑ อปกรณสงสญญาณวดอณหภม (Temperature Sensor) สายสงสญญาณวดคาอณหภมภายในเครองฆาเชอทาหนาทสงสญญาณกระแสไฟฟาไปท

อปกรณควบคมสญญาณ ซงจะถกแปลงเปนความดนอากาศไปควบคมการเปดปดวาลวควบคมไอนาใหเปดปด ตามตองการ

Page 23: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

-๗- ๑.๒ เครองฆาเชอแนวตงแบบใชไอนา (Vertical Steam Retorts)

เครองฆาเชอชนดนมลกษณะการทางานคลายคลงกบเครองฆาเชอตามขอ ๑.๑ คอใหความรอนดวยไอนาอมตว ดงนนในการฆาเชอจงตองไลอากาศออกจากเครองฆาเชอใหหมดเพอปองกนการเกดจดทรอนชา (Cold Spots) ภายในเครองฆาเชอ การควบคมอณหภมทาไดโดยการควบคมความดนของไอนาอมตว เครองฆาเชอชนดนมลกษณะตวอยางดงรปท ๒

รปท ๒ ตวอยางเครองฆาเชอแนวตงแบบใชไอนา (Vertical Steam Retorts) มอปกรณประกอบดวย ๑ เทอรโมมเตอรอางอง (MIG thermometer) ๑๒ ทอทางเบยงไอนา (Steam By Pass) ๒ เครองควบคมและบนทกอณหภม ๑๓ ทอนาเขา (Water Inlet) (Temperature Controller and Recording Device) ๑๔ ทออากาศสาหรบอปกรณบนทกอณหภม ๓ มาตรวดความดน (Pressure Gauge) (Compressed Air Pipe) ๔ ชองระบายไอนา (Bleeder) ๑๕ อปกรณกรองอากาศ (Air Filter) ๕ ทอไอนาเขา (Steam Inlet) ๑๖ อปกรณควบคมความดนอากาศ ๖ ทรองรบตะกรา (Crate Support) (Air Pressure Regulator) ๗ ทอกระจายไอนา (Steam Spreader) ๑๗ ทอระบายนา (Drain) ๘ อปกรณสาหรบจดเรยงตาแหนงของบรรจภณฑ ๑๘ ทกระบงนาเขา (Water Inlet Baffles) (Stacking Equipment) ๑๙ วาลวนรภย (Safety Valve) ๙ ทอไลอากาศ (Vent) ๒๐ ทอนาลน (Overflow Line) ๑๐ วาลวทใชกบทอนา (Water Valve) ๒๑ อปกรณสงสญญาณวดอณหภม (Temperature Sensor) ๑๑ วาลวควบคมไอนา (Steam Control Valve)

๑.๒.๑ เทอรโมมเตอรอางอง (Reference Thermometer (RT) หรอ MIG Thermometer หรอ Master

Temperature Indicator (MTI)) ๑.๒.๒ เครองควบคมและบนทกอณหภม (Temperature Controller and Recording Device) และ ๑.๒.๓ มาตรวดความดน (Pressure Gauge)

มรายละเอยดเชนเดยวกบ ขอ ๑.๑.๑ ขอ ๑.๑.๒ และ ขอ ๑.๑.๓ ตามลาดบ

Page 24: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

-๘-

๑.๒.๔ ชองระบายไอนา (Bleeder) และการไลนาทเกดจากการกลนตวของไอนา (Condensate) เครองฆาเชอภายใตความดนทใชไอนาอมตวตองมชองระบายไอนา (Bleeders) ขนาดเสนผาน

ศนยกลางอยางนอย ๓ มลลเมตร (๑/๘ นว) จานวน ๑ ชอง เปนอยางนอย อยตรงขามกบทอไอนา ชองระบายไอนานตองเปดกวางตลอดเวลาททาการฆาเชอ การตดตงอยในตาแนงสงสดของเครองฆาเชอ และผควบคมสามารถสงเกตไดโดยงาย

ทงนใหมวธการกาจดนาทเกดจากการกลนตวของไอนา (Condensate) ออกจากเครองฆาเชอระหวางการทางานของเครองฆาเชอ เชน เปดทางระบายนาไวเลกนอย หรอใชกบดกไอนา (Steam Trap) โดยทผควบคมสามารถสงเกตได เพราะการสะสมของคอนเดนเสทหรอนากลนตวในเครองฆาเชอจะสงผลใหการฆาเชอผลตภณฑบรเวณดานลางของเครองฆาเชอไมสมบรณ (Under Processing)

๑.๒.๕ ทอไอนาเขา (Steam Inlet) และ ๑.๒.๖ ทรองรบตะกรา (Crate Supports)

มรายละเอยดเชนเดยวกบ ขอ ๑.๑.๕ และ ขอ ๑.๑.๖ ตามลาดบ

๑.๒.๗ ทอกระจายไอนา (Steam Spreader) ถาใชทอเจาะรเปนตวกระจายไอนา ควรมลกษณะเปนรปกากบาทหรอวงกลม พนทเปดของรทเจาะ

ทงหมดตองมคาอยระหวาง ๑½ ถง ๒ เทาของพนทหนาตดของทอไอนาเขา โดยพจารณาถงชวงทเลกทสดของทอไอนาเขา

๑.๒.๘ อปกรณสาหรบจดเรยงตาแหนงของบรรจภณฑ (Stacking Equipment) ๑.๒.๙ ทอไลอากาศ

(Vent) ๑.๒.๑๐ วาลวทใชกบทอนา (Water Valve) ๑.๒.๑๑ วาลวควบคมไอนา (Steam Control Valve) และ๑.๒.๑๒ ทอทางเบยงไอนา (Steam By Pass)

มรายละเอยดเชนเดยวกบ ขอ ๑.๒.๘ ขอ ๑.๑.๙ ขอ ๑.๑.๑๐ ขอ ๑.๑.๑๑ และ ขอ ๑.๑.๑๒ ตามลาดบ

๑.๒.๑๓ ทอนาเขา (Water Inlet)

เครองฆาเชอทใชนาในการหลอเยน ทอนาเขาควรมขนาดใหญเพยงพอเพอใหผลตภณฑเยนตวอยางรวดเรว และตดตงอยในตาแหนงทนาทไหลเขาจะไมพงไปกระทบบรรจภณฑโดยตรงเพอปองกนไมใหเกดการเปลยนแปลงอณหภมของบรรจภณฑอยางฉบพลน (Thermal Shock) อนอาจทาใหเกดตาหนของรอยผนกได ๑.๒.๑๔ ทออากาศสาหรบอปกรณวด บนทก และควบคมอณหภม (Compressed Air Pipe) ๑.๒.๑๕ อปกรณกรองอากาศ (Air Filter) ๑.๒.๑๖ อปกรณควบคมความดนอากาศสาหรบอปกรณวด บนทก และควบคมอณหภม (Air Pressure Regulator) ๑.๒.๑๗ ทอระบายนา (Drain) ๑.๒.๑๘ ทกระบงนาเขา (Water Inlet Baffles) ๑.๒.๑๙ วาลวนรภย (Safety Valve) และ ๑.๒.๒๐ ทอนาลน (Overflow Line)

มรายละเอยดเชนเดยวกบขอ ๑.๑.๑๔ ขอ ๑.๑.๑๕ ขอ ๑.๑.๑๖ ขอ ๑.๑.๑๗ ขอ ๑.๑.๑๘ ขอ ๑.๑.๑๙ และขอ ๑.๑.๒๐ ตามลาดบ

๑.๒.๒๑ อปกรณสงสญญาณวดอณหภม (Temperature Sensor)

มรายละเอยดเชนเดยวกบขอ ๑.๑.๒๑

Page 25: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

-๙- ๑.๓ เครองฆาเชอแนวตงแบบใชนารอน (Vertical Water Retorts)

เครองฆาเชอทใชนารอนอณหภมสง โดยมความดนอากาศสวนเกนชวยปองกนไมใหนารอนอณหภมสงนนแปรสภาพกลายเปนไอนา รวมทงปองกนการเสยรปทรงของบรรจภณฑและชวยใหฝาขวดแกวปดแนนสนท ลกษณะการทางานมการควบคมอณหภมและความดนแยกจากการกนโดยสนเชง เครองฆาเชอชนดนมลกษณะตวอยางดงรปท ๓

รปท ๓ ตวอยางเครองฆาเชอแนวตงแบบใชนารอน (Vertical Water Retorts) มอปกรณประกอบดวย ๑ เทอรโมมเตอรอางอง (MIG Thermometer) ๖ ทอกระจายไอนา (Steam Spreader) ๒ เครองควบคมและบนทกอณหภม ๗ ทอระบายนา (Drain) (Temperature Controller and Recording Device) ๘ อปกรณแสดงระดบนา (Water Level Indicator) ๓ มาตรวดความดน (Pressure Gauge) ๙ อปกรณหมนเวยนนารอน (Water Circulation Device) ๔ ทอไอนาเขา (Steam Inlet) ๑๐ อปกรณกรองอากาศ (Air Filter) ๕ ทรองรบตะกรา (Crate Support) ๑๑ วาลวนรภย (Safety Valve)

๑.๓.๑ เทอรโมมเตอรอางอง (Reference Thermometer (RT) หรอ MIG Thermometer หรอ Master Temperature Indicator (MTI))

มรายละเอยดเชนเดยวกบ ขอ ๑.๑.๑ โดยตาแหนงการตดตงของกระเปาะ เทอรโมมเตอร ควรอยทระดบตรงกลางของเครองฆาเชอ

และตองอยตากวาระดบนารอนเสมอ ตลอดกระบวนการฆาเชอ ๑.๓.๒ เครองควบคมและบนทกอณหภม (Temperature Controller and Recording Device) และ

๑.๓.๓ มาตรวดความดน (Pressure Gauge)

Page 26: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

-๑๐-

มรายละเอยดเชนเดยวกบ ขอ ๑.๑.๒ และ ขอ ๑.๑.๓ ตามลาดบ ๑.๓.๔ ทอไอนาเขา (Steam Inlet)

ทอไอนาเขาควรมขนาดใหญพอทจะทาใหเกดการกระจายอณหภมภายในเครองฆาเชอไดด โดยตาแหนงของทอไอนาเขาควรตดตงไวทางดานลางของเครองฆาเชอ

๑.๓.๕ ทรองรบตะกรา (Crate Support) มรายละเอยดเชนเดยวกบ ขอ ๑.๑.๖ ควรมตวบงคบตะกราทจะทาใหมระยะหางระหวางตะกรากบผนงของเครองฆาเชออยางนอย

๓๕ มลลเมตร (๑.๕ นว)

๑.๓.๖ ทอกระจายไอนา (Steam Spreader) ควรอยดานลางของเครองฆาเชอ เพอชวยใหการกระจายความรอนภายในเครองฆาเชอเพยงพอ

๑.๓.๗ ทอระบายนา (Drain)

มรายละเอยดเชนเดยวกบ ขอ ๑.๑.๑๗

๑.๓.๘ อปกรณแสดงระดบนา (Water Level Indicator) การใชเครองฆาเชอชนดน การจดวางบรรจภณฑทงหมดตองอยภายใตนารอนไมนอยกวา ๑๕

เซนตเมตร (๖ นว) ดงนนจงตองมตวแสดงเพอใหทราบระดบนา เชน ทอแกว ชองมอง หรออปกรณแสดงระดบนาทถกตอง

๑.๓.๙ อปกรณหมนเวยนนารอน (Water Circulation Device) มอปกรณหรอระบบหมนเวยนนารอนทเพยงพอตอการฆาเชอตามทกาหนดไว เชน ใชปม

(Pump) หรอใชอากาศอด โดยตดตงในลกษณะททาใหการกระจายอณหภมภายในเครองฆาเชออยางทวถงและสมาเสมอ ทงนตองมการตดตงสญญาณเตอนเมอปมหรอระบบหมนเวยนทางานผดปกต และในกรณทมการปรบเปลยนวธการหมนเวยนนารอน ตองทาการศกษาการกระจายความรอนทแสดงใหเหนวา มการกระจายอณหภมภายในเครองฆาเชออยางสมาเสมอ

กรณใชอากาศอดชวยในการหมนเวยนนารอน ควรปอนอากาศเขาไปททอไอนาเขา ณ ตาแหนงทอยระหวางเครองฆาเชอกบวาลวควบคมไอนาททางดานลางของเครองฆาเชอ และควรควบคมความดนภายในเครองฆาเชอดวยระบบควบคมความดนอตโนมต และตองบนทกความดนไวดวย

๑.๓.๑๐ อปกรณกรองอากาศ (Air Filter) มรายละเอยดเชนเดยวกบ ขอ ๑.๑.๑

๑.๓.๑๑ วาลวนรภย (Safety Valve)

มรายละเอยดเชนเดยวกบขอ ๑.๑.๑๙

Page 27: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

-๑๑- ๑.๔ เครองฆาเชอแนวนอนแบบใชการพนนารอน (Horizontal Shower Water / Water Spray / Water Cascade Retorts)

เครองฆาเชอชนดนใชปรมาตรของนารอนทใชในระหวางการฆาเชอนอย การทางานอาศยอตราการไหลสงกบระบบหวพนนารอนทถกออกแบบมาโดยเฉพาะ และมการใชความดนสวนเกนเพอทาใหนารอนยงมสภาพเปนของเหลวรอน ดงนนจงไมจาเปนตองมการไลอากาศ นยมใชกบภาชนะบรรจชนดขวดแกว และภาชนะบรรจออนตวและกงออนตว ตวอยางดงแสดงในรปท ๔

รปท ๔ ตวอยางเครองฆาเชอแนวนอนแบบใชการพนนารอน (Horizontal Water Spray Retorts) มอปกรณประกอบดวย ๑ เทอรโมมเตอรอางอง (MIG Thermometer) ๙ ทออากาศอด (Compressed Air Inlet) ๒ เครองควบคมและบนทกอณหภม ๑๐ อปกรณแลกเปลยนความรอน (Heat Exchanger)

(Temperature Controller and Recording Device) ๑๑ วาลวระบายแรงดน (Pressure Release Valve) ๓ มาตรวดความดน (Pressure Gauge) ๑๒ ทอระบายนา (Drain) ๔ อปกรณวดและควบคมอตราการไหลของนา (Flow Meter) ๑๓ ทอไอนาเขา (Steam Inlet) ๕ ปมหมนเวยนนารอน (Water Circulation Pump) ๑๔ ทอนาหลอเยน (Cooling Water Inlet) ๖ หวพนนารอน (Hot Water Spray Nozzle) ๑๕ ตะกราและแผนรองกน (Crate and Divider Plate) ๗ ทอทางดดของปมและตะแกรงกรอง (Suction Pipe

and Strainer) ๑๖ อปกรณแสดงระดบนา (Water Level Indicator)

๘ ทอนา (Process Water)

๑.๔.๑ เทอรโมมเตอรอางอง (Reference Thermometer (RT) หรอ MIG Thermometer หรอ Master

Temperature Indicator (MTI)) มรายละเอยดเชนเดยวกบขอ ๑.๑.๑ และกระเปาะสาหรบอปกรณวดอณหภมอางอง ควรอยในตาแหนงทมตวกลางแลกเปลยนความ

รอนไหลเวยนผานอยางด

Page 28: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

-๑๒-

๑.๔.๒ เครองควบคมและบนทกอณหภม (Temperature Controller and Recording Device) มรายละเอยดเชนเดยวกบขอ ๑.๑.๒ ในกรณทมการเพมหรอลดอณหภมของนารอนแบบโดยออม ตาแหนงของหววดการควบคม

อณหภมควรตดตงททอนารอนทางออกของอปกรณแลกเปลยนความรอน และตาแหนงของหววดสาหรบ การบนทกคาอณหภมกบเวลาควรอยททอนารอนกอนเขาอปกรณแลกเปลยนความรอน

๑.๔.๓ มาตรวดความดน (Pressure Gauge) มรายละเอยดเชนเดยวกบขอ ๑.๑.๓

๑.๔.๔ อปกรณวดและควบคมอตราการไหลของนา (Flow Meter)

ตองมการตดตงอปกรณวดและควบคมอตราการไหลของนารอนหมนเวยนในตาแหนงทเหมาะสม และมสญญาณเตอน หรอระบบปองกนกรณอตราการไหลของนาเปลยนแปลงไปจากทกาหนด

๑.๔.๕ ปมหมนเวยนนารอน (Water Circulation Pump) ตองตดตงอปกรณสญญาณเตอนในกรณทปมไมทางาน โดยอาจวดจากความดนของนารอนท

ออกจากปม

๑.๔.๖ หวพนนารอน (Hot Water Spray Nozzle) ตองตรวจสอบหวพนนารอนอยางนอยทกสปดาหเพอใหมนใจวา ไมอดตน ไมมสนม ไมมตะกรน

หรอชนสวนจากบรรจภณฑอดตนรของหวพนนารอน ถามแนวโนมวาอาจเกดการอดตนควรทาความสะอาดโดยวธการทผผลตเครองฆาเชอแนะนา เชน การเขยหรอดงสงอดตนออก การลางหรอขดดวยกรดหรอดาง

ในกรณทใชแผนเหลกเจาะรเปนตวควบคมการกระจายนารอน ควรมการตรวจสอบการอดตนอยางนอยปละ ๒ ครง ซงหากมการถอดตวควบคมการกระจายนารอนดงกลาวออกมาลางทาความสะอาด ควรตรวจสอบการตดตงกลบคนใหเหมอนเดม

๑.๔.๗ ทอทางดดของปมและไสกรอง (Suction Pipe and Strainer) การตดตงทอทางดดของปม ไมควรอยในตาแหนงทบรรจภณฑอาจตกลงมาอดตนได และควร

ตดตงไสกรองทสามารถถอดลางทาความสะอาดไดงายอยางนอยสปดาหละครง

๑.๔.๘ ทอนา (Process Water) ใหเตมนาเพมลงในเครองฆาเชอกอนดาเนนการฆาเชอ และในระหวางการทางานของเครองฆาเชอ

ตองไมมการเตมนาเพมอกเพอปองกนไมใหเกดการปนเปอนภายหลงการฆาเชอ (Post Contamination)

๑.๔.๙ ทออากาศอด (Compressed Air Inlet) ตองมความดนสวนเกนมากพอทจะทาใหนารอนทใชในการฆาเชอยงคงสภาพเปนของเหลวหรอ

นารอน ณ อณหภมฆาเชอ ทงนการควบคมความดนควรควบคมทงวาลวอากาศเขาและวาลวทควบคมสวนผสมของไอนากบอากาศออก และตองมการบนทกคาความดนสวนเกนแบบตอเนอง โดยความดนสวนเกนนจะชวยควบคมการขยายตวของบรรจภณฑเมอไดรบความรอนในระหวางการฆาเชอ

Page 29: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

-๑๓-

๑.๔.๑๐ อปกรณแลกเปลยนความรอน (Heat Exchanger) ในกรณทมการเพมหรอลดอณหภมโดยตรง แตใชอปกรณแลกเปลยนความรอน ควรทาความ

สะอาดอปกรณแลกเปลยนความรอนทงสองดาน ดวยกรดทไมกดกรอนโลหะ เพอใหมอตราการถายโอนความรอนทด

๑.๔.๑๑ วาลวระบายแรงดน (Pressure Release Valve) ใชสาหรบระบายแรงดนสวนเกนจากทตงไว ตรวจสอบการทางานของวาลว

๑.๔.๑๒ ทอระบายนา (Drain)

มรายละเอยดเชนเดยวกบขอ ๑.๑.๑๗

๑.๔.๑๓ ทอไอนาเขา (Steam Inlet) มรายละเอยดเชนเดยวกบขอ ๑.๑.๕

๑.๔.๑๔ ทอนาหลอเยน (Cooling Water Inlet)

ตรวจสอบความสมบรณของทอ และแรงดนนาตองไมสงกวา ทอนาในกระบวนการฆาเชอ เพอปองกนการปนเปอนของนาหลอเยนเขาสระบบ

๑.๔.๑๕ ตะกรา และแผนรองกน (Crate and Divider Plate) ตะกรา ถาด หรอแผนรองกนระหวางชนบรรจภณฑ ควรมขนาดของรเปดกวางเพยงพอทจะทา

ใหนารอนไหลผานบรรจภณฑไดอยางทวถง

๑.๔.๑๖ อปกรณแสดงระดบนา (Water Level Indicator) มรายละเอยดเชนเดยวกบขอ ๑.๓.๘

Page 30: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

-๑๔- ๑.๕ เครองฆาเชอแนวนอนแบบใชนารอนทวม (Horizontal Total Immersion Water Retorts)

เครองฆาเชอชนดนใชนารอนเปนตวกลางใหความรอน โดยทวไปจะมถงทนความดนสงสองถง ถงบนใชเปนสวนอนนาใหรอนและถงดานลางใชเปนเครองฆาเชอ บรรจภณฑจะจมอยใตนารอนตลอดเวลา การฆาเชอ มการทาใหนารอนหมนเวยนระหวางถงทงสองดวยปม มความดนสวนเกนปอนใหกบเครองฆาเชอเปนอสระจากระบบใหความรอน การควบคมความดนและอณหภมเปนอสระตอกน ตวอยางของเครองฆาเชอชนดนมลกษณะตวอยางดงแสดงในรปท ๕

รปท ๕ ตวอยางเครองฆาเชอแนวนอน แบบใชนารอนทวม (Horizontal Total Immersion Water Retorts) มอปกรณประกอบดวย ๑ เทอรโมมเตอรอางอง (MIG Thermometer) ๙ วาลวควบคมไอนา (Steam Control Valve) ๒ เครองควบคมและบนทกอณหภม ๑๐ ทอนาเขา (Water Inlet) (Temperature Controller and Recording Device) ๑๑ ทอระบายนา (Drain) ๓ มาตรวดความดน (Pressure Gauge) ๑๒ วาลวนรภย (Safety Valve) ๔ ถงอนนาใหรอน (Preheat Hot Water Tank) ๑๓ ทออากาศอด (Compressed Air Inlet) ๕ ทอไอนาเขา (Steam Inlet) ๑๔ อปกรณหมนเวยนนารอน (Water Circulation Device) ๖ ตะกราและแผนรองกน (Crate and Divider Plate) ๑๕ ปมหมนเวยนนาหลอเยน (Water Cooling Pump) ๗ อปกรณกรองอากาศ (Air Filter) ๑๖ อปกรณแสดงระดบนา (Water Level Indicator) ๘ วาลวทใชกบทอนา (Water Valve)

๑.๕.๑ เทอรโมมเตอรอางอง (Reference Thermometer (RT) หรอ MIG Thermometer หรอ Master Temperature Indicator (MTI))

มรายละเอยดเชนเดยวกบขอ ๑.๑.๑ และ ๑.๓.๑ และควรตดตงอยในตาแหนงกงกลางของเครองฆาเชอ โดยมความยาวของกานวดทจมในนา

รอนอยางนอย ๕ เซนตเมตร (๒ นว)

Page 31: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

-๑๕-

๑.๕.๒ เครองควบคมและบนทกอณหภม (Temperature Controller and Recording Device) มรายละเอยดเชนเดยวกบขอ ๑.๑.๒ และ ๑.๔.๒

๑.๕.๓ มาตรวดความดน (Pressure Gauge)

มรายละเอยดเชนเดยวกบขอ ๑.๑.๓ ๑.๕.๔ ถงอนนาใหรอน (Preheat Hot Water Tank)

กอนฆาเชอ ถงใบบนอาจถกทาใหรอนขนโดยการใชไอนาจากทอไอนาเจาะรทวางอยดานลางของถงนน สวนในระหวางการฆาเชออาจปอนไอนาเขาในระบบหมนเวยนนารอนโดยตรงเพอรกษาอณหภมใหไดตามทกาหนด

๑.๕.๕ ทอไอนาเขา (Steam Inlet) มรายละเอยดเชนเดยวกบขอ ๑.๑.๕

๑.๕.๖ ตะกราและแผนรองกน (Crate and Divider Plate)

การใชตะกราหรอแผนรองกนรบและแยกชนบรรจภณฑ ควรออกแบบใหนารอนสามารถไหลเวยนไดอยางดเพอสามารถกระจายความรอนภายในเครองฆาเชอไดอยางทวถงสมาเสมอตามทกาหนด โดยทวไปนารอนในถงบนมปรมาตรนอยกวาทจะตองใชในเครองฆาเชอ ดงนนหากมการฆาเชอผลตภณฑจานวนนอยกวาปกตอาจตองใสบรรจภณฑตวแทนเขาไปในถงใบลางดวยเพอเพมปรมาตรในเครองฆาเชอ

กรณทนารอนในถงบนมปรมาตรมากเพยงพอหรอมากกวาทตองการใชในเครองฆาเชอควรตรวจสอบการกระจายอณหภมกอนการใชงานดวย

๑.๕.๗ อปกรณกรองอากาศ (Air Filter) มรายละเอยดเชนเดยวกบขอ ๑.๑.๑๕

๑.๕.๘ วาลวทใชกบทอนา (Water Valve)

มรายละเอยดเชนเดยวกบขอ ๑.๑.๑๐

๑.๕.๙ วาลวควบคมไอนา (Steam Control Valve) มรายละเอยดเชนเดยวกบขอ ๑.๑.๑๑

๑.๕.๑๐ ทอนาเขา (Water Inlet)

มรายละเอยดเชนเดยวกบขอ ๑.๑.๑๓

๑.๕.๑๑ ทอระบายนา (Drain) มรายละเอยดเชนเดยวกบขอ ๑.๑.๑๗

๑.๕.๑๒ วาลวนรภย (Safety Valve)

มรายละเอยดเชนเดยวกบขอ ๑.๑.๑๙

Page 32: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

-๑๖-

๑.๕.๑๓ ทออากาศอด (Compressed Air Inlet) มรายละเอยดเชนเดยวกบขอ ๑.๔.๙

๑.๕.๑๔ อปกรณหมนเวยนนารอน (Water Circulation Device)

มรายละเอยดเชนเดยวกบขอ ๑.๔.๕

๑.๕.๑๕ ปมหมนเวยนนาหลอเยน (Water Cooling Pump) ตองตดตงอปกรณสญญาณเตอนในกรณทปมไมทางาน โดยอาจวดจากความดนของนารอนท

ออกจากปม รวมถงตรวจสอบการอดตนของปม

๑.๕.๑๖ อปกรณแสดงระดบนา (Water Level Indicator) มรายละเอยดเชนเดยวกบขอ ๑.๓.๘

Page 33: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

-๑๗- ๑.๖ เครองฆาเชอทใชรางเกลยวหมน (Reel and Spiral Retorts)

เครองฆาเชอแบบนมกมลกษณะเปนชดของถงทรงกระบอกทตออนกรมกน แตละถงทาหนาทตางกน โดยทวไปมกประกอบดวยถงเครองฆาเชอ และถงสาหรบทาใหบรรจภณฑเยนตวลง การฆาเชออาจใชไอนาอมตว หรอใชนารอน หรอแบบผสม บรรจภณฑจะถกปอนเขาสระบบดวย Rotary Pressure Valve และหมนไปตามรางเกลยวภายในถงอยางตอเนองตลอดทงระบบ ตวอยางดงแสดงในรปท ๖

รปท ๖ ตวอยางเครองฆาเชอทใชรางเกลยวหมน แบบ Continuous (Reel and Spiral Retorts) มอปกรณประกอบดวย ๑ เทอรโมมเตอรอางอง (MIG Thermometer) ๘ วาลวควบคมไอนาเขาท Pre-Heater Shell (Steam Inlet) ๒ เ คร องควบคมและบนท ก อณหภ ม (Temperature

Controller and Recording Device) ๙ ทอนาเขา Pre-heater shell (Water Pipe)

๓ มาตรวดความดน (Pressure Gauge) ๑๐ วาลวระหวางถง (Transfer Valve) ๔ ถงเพมอณหภม ผลตภณฑใหสงขน (Pre-Heater Shell) ๑๑ วาลวระบาย (Vent Valve) ๕ ถงสาหรบการฆาเชอ (Cooker Shell) ๑๒ ชดขบเคลอนหลก (Main Drive) ๖ ถงสาหรบลดอณหภม (Cooler Shell) ๑๓ ทางออกของเครอง (Discharge) ๗ ทางเขาท Pre-Heater Shell (In Feed) ๑๔ รระบายท Cooker Shell (Bleeder)

๑.๖.๑. เทอรโมมเตอรอางอง (Reference Thermometer (RT) หรอ MIG Thermometer หรอ

Master Temperature Indicator (MIG)) มรายละเอยดเชนเดยวกบขอ ๑.๑.๑

๑๐

๑๑

๑๔

Page 34: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

-๑๘-

๑.๖.๒. เครองควบคมและบนทกอณหภม (Temperature Controller and Recording Device) มรายละเอยดเชนเดยวกบขอ ๑.๑.๒

๑.๖.๓. มาตรวดความดน (Pressure Gauge)

มรายละเอยดเชนเดยวกบขอ ๑.๑.๓

๑.๖.๔ ถงเพมอณหภม ผลตภณฑใหสงขน (Pre-Heater Shell) มการควบคณอณหภมในถงดวยนา โดยมนาครงถง และไอนา วาลวไอนาเปดเมออณหภมตากวา

คาทตงไว

๑.๖.๕ ถงสาหรบการฆาเชอ (Cooker Shell) ถงสาหรบฆาเชอผลตภณฑดวยไอนา

๑.๖.๖ ถงสาหรบลดอณหภม (Cooler Shell)

มการควบคณอณหภมในถงดวยนา โดยมนาครงถง และไอนา วาลวไอนาเปดเมออณหภมตากวาคาทตงไว

๑.๖.๗ ทางเขาทถงเพมอณหภมผลตภณฑใหสงขน (In Feed) ผลตภณฑทบรรจแลวจะถกสงเขาสทางเขาถงเพมอณหภมผลตภณฑใหสงขน

๑.๖.๘ วาลวควบคมไอนาเขาท Pre-Heater Shell (Steam Inlet)

เปดปดอตโนมตเพอรกษาอณหภมใหไดตามคาทตงไว

๑.๖.๙ ทอนาเขาถงเพมอณหภมผลตภณฑใหสงขน (Water Pipe) เปดปดอตโนมตเพอรกษาอณหภมใหไดตามคาทตงไว

๑.๖.๑๐ วาลวระหวางถง (Transfer Valve)

วาลวททาหนาทสงกระปองผลตภณฑขามไปในแตละถง ๑.๖.๑๑ วาลวระบาย (Vent Valve)

เปดในขนตอน Venting ปดหลงจากจบขนตอน Venting

๑.๖.๑๒ ชดขบเคลอนหลก (Main Drive) ทาหนาทในการขบเคลอน Shell ทง ๓ Shell

๑.๖.๑๓ ทางออกของเครอง (Discharge)

คณสมบต จะเปนทางออกของเครองทอยในสวนทายสด ของ Cooler Shell โดยทจะม Valve สงกระปองออกมา

๑.๖.๑๔ รระบายท Cooker Shell (Bleeder) รขนาด ๑/๘ นว เปดตลอดขณะทาการฆาเชอ

Page 35: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

-๑๙- ๒. เครองฆาเชอดวยความรอนภายใตบรรยากาศปกต (Cooker)

เครองฆาเชอดวยความรอนภายใตบรรยากาศปกต โดยทวไปสรางจากวสดประเภทโลหะ ใชสาหรบสงผานความรอนใหอาหารในภาชนะบรรจทปดสนทชนดทปรบกรด (Acidified Foods) หรออาหารทมความเปนกรด (Acid Foods) มหลายรปแบบทงประเภททมการทางานแบบเปนชด (Batch) ซงมลกษณะคลายหมอตมขนาดใหญและอางสาหรบหลอเยน หรอเปนเครองฆาเชอประเภททมการทางานแบบตอเนอง ไดแก Open Canal Pasteurizers, Atmospheric Continuous Cooker ซงมลกษณะเปนรางลาเลยงผลตภณฑอาหารลงในถงนารอนหรอตวกลางใหความรอนอยางอน ทงนไมวาจะเปนเครองฆาเชอแบบใด ตองมอปกรณวดอณหภมทมความเทยงตรง เชน เทอรโมมเตอรชนดกานโลหะ หรอเครองมออปกรณอนทมความทดเทยมกน ตองอานอณหภมไดละเอยดถง ๐.๕ องศาเซลเซยส (หรอ ๑ องศาฟาเรนไฮต) และมสเกลไมเกน ๔ องศาเซลเซยสตอเซนตเมตร มปายแสดงวนเดอนปททาการสอบเทยบครงสดทาย และเกบรกษาบนทกการตรวจสอบไวเปนหลกฐานโดยมการสอบเทยบอยางนอยปละ ๑ ครง แตไมจาเปนตองตดตงไวทเครองฆาเชอโดยตรง ทงนไมควรใชชนดแทงแกว เนองจากมโอกาสแตกและปนเปอนเขาสกระบวนการผลตได ๓. เครองฆาเชอดวยระบบการผลตแบบปลอดเชอ (Aseptic Systems)

ระบบการผลตแบบปลอดเชอ (Aseptic Systems) ซงทาการฆาเชออาหารดวยความรอนกอนการบรรจในภาชนะบรรจทผานการฆาเชอแลว ตองมหลกฐานวาไดผานกระบวนการฆาเชอแบบเชงการคาแลว และแสดงไวในกรรมวธการผลตทกาหนด เครองฆาเชอนมหลายรปแบบ ซงแตกตางกนในโรงงานอตสาหกรรมผลตอาหารแตละชนด ดงนนหากมการตดตง ผประกอบการตองนารายละเอยดใหสานกงานคณะกรรมการอาหารและยาพจารณาเปนกรณไป

Page 36: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

บญชหมายเลข ๓ ทายประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท ๓๔๙ ) พ.ศ. ๒๕๕๖ เรอง วธการผลต เครองมอเครองใชในการผลต

และการเกบรกษาอาหารในภาชนะบรรจทปดสนทชนดทมความเปนกรดตา และชนดทปรบกรด

หลกสตรการฝกอบรมสาหรบผควบคมการผลต และผกาหนดกระบวนการฆาเชอดวยความรอน ในการผลตอาหารในภาชนะบรรจทปดสนทชนดทมความเปนกรดตา และชนดทปรบกรด

(Retort Supervisors and Process Authority)

๑. หลกสตรการฝกอบรมผควบคมการผลต (Retort Supervisors) ผควบคมการผลตอาหารในภาชนะบรรจทปดสนททผานกรรมวธการฆาเชอดวยความรอนทงชนดทมความเปน

กรดตา และชนดทปรบกรด ตองผานการฝกอบรมตามหลกสตรทมระยะเวลาการฝกอบรมทงภาคทฤษฎและภาคปฏบต ไมนอยกวา ๕ วนตอเนอง และผานการทดสอบความรทงภาคทฤษฎและภาคปฏบต โดยมเนอหาของหลกสตรอยางนอย ดงตอไปน

๑. กฎหมายทเกยวของและหลกการเบองตนของการผลตอาหารในภาชนะบรรจทปดสนท ๒. จลชววทยาของการถนอมอาหารในภาชนะบรรจทปดสนทดวยความรอน ๓. หลกการใชความรอนในการฆาเชออาหารในภาชนะบรรจทปดสนท ๔. หลกเกณฑวธการทดในการผลตอาหาร (GMP) หรอ หลกการสขาภบาลโรงงานอาหาร ๕. อปกรณการผลต เครองมอวดและการดาเนนการกอน-ระหวาง-หลงในกระบวนการฆาเชอดวยความรอน ๖. การจดการควบคมภาชนะบรรจและบรรจภณฑ และการปดผนก ๗. การบนทกขอมลและเอกสาร กรณเปนผผลตอาหารในภาชนะบรรจทปดสนทชนดทมความเปนกรดตา ตองผานการฝกอบรมและทดสอบ

ความรเพมเตมในหวขอเครองฆาเชอและหลกการทางาน ตามชนดทมการใชงานจรง ณ สถานทผลต

๒. หลกสตรการฝกอบรมผกาหนดกระบวนการฆาเชอดวยความรอน (Process Authority) ผกาหนดกระบวนการฆาเชอดวยความรอนในอาหารในภาชนะบรรจทปดสนทชนดทมความเปนกรดตา และ

ชนดทปรบกรด ตองผานการฝกอบรมตามหลกสตรทมระยะเวลาการฝกอบรมไมนอยกวา ๕ วนตอเนอง และผานการทดสอบความรทงภาคทฤษฎ และภาคปฏบต โดยมเนอหาของหลกสตรอยางนอย ดงตอไปน

๑. หลกการใชความรอนในการฆาเชออาหารในภาชนะบรรจทปดสนท ๒. จลนทรยกบการใหความรอน ๓. หลกการคานวณเพอกาหนดกระบวนการฆาเชอดวยความรอน (Thermal Process Calculation) ๔. การประเมนกระบวนการฆาเชอดวยความรอนกรณเบยงเบน และผกาหนดกระบวนการฆาเชอดวยความรอน

(Process Deviation Evaluation & Thermal Process Authority) ๕. อาหารปรบกรด ๖. การศกษาการกระจายความรอน และการแทรกผานความรอนในอาหาร

Page 37: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

ตส.๑๑(๕๕) บญชหมายเลข ๔

ทายประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท ๓๔๙ ) พ.ศ. ๒๕๕๖ เรอง วธการผลต เครองมอเครองใชในการผลต และการเกบรกษาอาหารในภาชนะบรรจทปดสนทชนดทมความเปนกรดตา และชนดทปรบกรด

บนทกการตรวจสถานทผลตอาหารในภาชนะบรรจทปดสนท ชนดทมความเปนกรดตา และชนดทปรบกรด

---------------------------------------------------

วนท..........................……. เวลา.................. นาย, นาง, นางสาว................................................................. .................................................................................................................................................พนกงานเจาหนาทตามความในมาตรา ๔๓ แหงราชบญญตอาหาร พ.ศ.๒๕๒๒ ไดพรอมกนมาตรวจสถานทผลตอาหาร ชอ............................ ...................................................………............................................................................................ ซงมผดาเนนกจการ/ผรบอนญาต คอ................................................................................................................................ สถานทผลตตงอย ณ.......................................................................................................................................................... ……………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………..…………. ใบอนญาตผลตอาหาร/เลขสถานทผลตอาหารเลขท.......................................................................................................... ประเภทอาหารทขออนญาต/ไดรบอนญาต (นอกเหนอจากอาหารในภาชนะบรรจทปดสนท ฯ)....................................... ………………….…………………………………………………………………………...……………………………………………………………………… วตถประสงคในการตรวจ : ตรวจประกอบการอนญาต แรงมา........HP คนงาน........คน (แลวแตกรณ) ตรวจเฝาระวง อนๆ..................................................….. ครงทตรวจ : ........................

นาหนก สงทตองตรวจสอบ ด ๒

พอใช ๑

ปรบปรง ๐

คะแนน ทได

หมายเหต

๑. สถานทตงและอาคารผลต ๑.๑ สถานทตง ตวอาคาร และทใกลเคยง

มลกษณะดงตอไปน

๐.๑ (๑) ไมมการสะสมสงของทไมใชแลว ๐.๑ (๒) ไมมการสะสมสงปฏกล ๐.๑ (๓) ไมมฝน ควนมากผดปกต ๐.๑ (๔) ไมมคอกปศสตว หรอสถานเลยงสตว ๐.๑ (๕) ไมมวตถอนตราย ๐.๑ (๖) ไมมนาขงแฉะและสกปรก ๐.๑ (๗) มทอหรอทางระบายนานอกอาคาร

เพอระบายนาทง

๑.๒ อาคารผลตมลกษณะดงตอไปน ๑.๒.๑ มการออกแบบและกอสรางอยาง

มนคงงายตอการทาความสะอาดและบารงรกษา (พน ผนง เพดาน มนคง ไมชารด ถกสขลกษณะ สามารถปองกนสตวพาหะนาโรค)

(ลงชอ) ……………………………………..…….………………….. (…………………………………………….………………………..) ผขออนญาต / ผรบอนญาต / ผแทน

Page 38: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

-๒-

นาหนก สงทตองตรวจสอบ ด

๒ พอใช ๑

ปรบปรง ๐

คะแนน ทได

หมายเหต

๐.๒ (๑) พน คงทน เรยบ ทาความสะอาดงาย มความลาดเอยงเพยงพอ

๐.๑ (๒) ผนง คงทน เรยบ ทาความสะอาดงาย ๐.๑ (๓) เพดาน คงทน เรยบ รวมทงสงตด

ยดดานบน ไมกอใหเกดการปนเปอน

๐.๑ ๑.๒.๒ มขนาด และพนทเพยงพอตอการปฏบตงาน ๐.๒ ๑.๒.๓ มการจดพนทใหเปนไปตามลาดบ

สายงานการผลต

๐.๑ ๑.๒.๔ ใชสาหรบผลตอาหารเทานน ๐.๒ ๑.๒.๕ มการแบงแยกพนทผลตเปนสดสวน

และแยกจากสายการผลตอาหารประเภทอน

๐.๑ ๑.๒.๖ มการแบงแยกพนทผลตอาหารแยกจากทพกอาศย

๐.๑ ๑.๒.๗ สามารถปองกนการปนเปอนจากสตวพาหะนาโรค

๐.๑ ๑.๒.๘ ไมมสงของทไมใชแลวหรอไมเกยวของกบการผลตอยในบรเวณผลต

๐.๑ ๑.๒.๙ มทอหรอทางระบายนาทงอยางเพยงพอ ๐.๒ ๑.๒.๑๐ มการระบายอากาศทเหมาะสมและ

เพยงพอสาหรบการปฏบตงาน

๐.๑ ๑.๒.๑๑ มแสงสวางเพยงพอสาหรบการปฏบตงาน ๑.๒.๑๒ อาคารผลต ๐.๑ (๑) หองหรอบรเวณรบวตถดบ ๐.๑ (๒) หองหรอบรเวณเกบวตถดบ

สวนผสม และบรรจภณฑ

๐.๑ (๓) หองหรอบรเวณเตรยมวตถดบ และปรงผสม

๐.๑ (๔) หองหรอบรเวณทาความสะอาดภาชนะบรรจกอนการบรรจ (แลวแตกรณ)

๐.๑ (๕) หองหรอบรเวณบรรจ ๐.๑ (๖) หองหรอบรเวณไลอากาศกอน

ปดผนก (แลวแตกรณ)

๐.๒ (๗) หองหรอบรเวณปดผนกภาชนะบรรจ

๐.๒ (๘) หองหรอบรเวณตรวจสอบรอยผนก ๐.๒ (๙) หองหรอบรเวณฆาเชอและทาใหเยน ๐.๓ (๑๐) หองหรอบรเวณกกผลตภณฑ

ทผานการฆาเชอแลวและทาใหเยน (Restricted area) (แลวแตกรณ)

(ลงชอ) ……………………………………..…….………………….. (…………………………………………….………………………..) ผขออนญาต / ผรบอนญาต / ผแทน

Page 39: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

-๓-

นาหนก สงทตองตรวจสอบ ด

๒ พอใช ๑

ปรบปรง ๐

คะแนน ทได

หมายเหต

๐.๒ (๑๑ ) หองหรอบร เวณจดเ กบผลตภณฑสาเรจรป

๐.๒ (๑๒) หองหรอบรเวณกกผลตภณฑทมปญหา

๐.๑ (๑๓) หองหรอบรเวณลางทาความสะอาดอปกรณการผลต

๐.๑ (๑๔) หองหรอบรเวณเกบอปกรณการผลตทลางทาความสะอาดแลว

๐.๑ (๑๕) หองหรอบรเวณเกบสารเคมทไมใชในอาหาร

๐.๑ (๑๖) หองหรอบรเวณสาหรบอปกรณลางแบบระบบปด (CIP) (แลวแตกรณ)

๐.๒ (๑๗) หองปฏบตการตรวจวเคราะหคณภาพ

๐.๑ (๑๘) หองหรอบรเวณเปลยนเสอผา และเกบของใชสวนตวของพนกงาน

หวขอท ๑ คะแนนรวม = ๑๐ คะแนน คะแนนทไดรวม = คะแนน (…..........%)

นาหนก สงทตองตรวจสอบ ด ๒

พอใช ๑

ปรบปรง ๐

คะแนน ทได

หมายเหต

๒. เครองมอ เครองจกร และอปกรณการผลต ๒.๑ การออกแบบ ๐.๒ ๒.๑.๑ ทาดวยวสดผวเรยบ ไมเปนสนม ไมกอให

เกดการปนเปอนตออาหาร ทนตอการกดกรอน ไมดดซม

๐.๒ ๒.๑.๒ รอยตอเรยบ ไมเปนแหลงสะสมของ สงสกปรก

๐.๒ ๒.๑.๓ ทอสงผลตภณฑ ไมมจดอบหรอซอกมมททาความสะอาด และฆาเชอไดยาก (กรณมการผลตโดยใชระบบทอ)

๐.๒ ๒.๑.๔ ปม ขอตอ ปะเกน วาลวตางๆ ทสมผสอาหาร สามารถลางทาความสะอาดและฆาเชอได

๐.๒ ๒.๑.๕ ถงบรรจผลตภณฑ มพนถงภายในลาดเอยงสามารถระบายของเหลวทเ กบอยภายในออกไดทงหมด

(ลงชอ) ……………………………………..…….………………….. (…………………………………………….………………………..) ผขออนญาต / ผรบอนญาต / ผแทน

Page 40: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

-๔-

นาหนก สงทตองตรวจสอบ ด

๒ พอใช ๑

ปรบปรง ๐

คะแนน ทได

หมายเหต

๐.๒ ๒.๑.๖ โตะหรอแทนปฏบตงานทสมผสกบอาหารทาดวยวสดผวเรยบ ไมเปนสนม ไมกอใหเกดการปนเปอนลงสอาหาร ไมดดซม ทนตอการกดกรอน และสงจากพนตามความเหมาะสม

๒.๒ การตดตง ๐.๒ ๒.๒.๑ ถกตองเหมาะสมและเปนไปตามสายงาน

การผลต

๐.๒ ๒.๒.๒ อยในตาแหนงททาความสะอาดและบารงรกษางาย

๒.๓ มจานวนเพยงพอ ๐.๒ ๒.๓.๑ เครองมอหรออปกรณ การปรบคณภาพนา

๐.๒ ๒.๓.๒ เครองมอหรออปกรณลางทา ความสะอาด หรอฆาเชอบรรจภณฑ (แลวแตกรณ)

๐.๒ ๒.๓.๓ เครองมอหรออปกรณลางแบบระบบปด กรณใชระบบทอ

๐.๒ ๒.๓.๔ เครองมอหรออปกรณ ชง ตวง วด ๐.๒ ๒.๓.๕ เครองมอหรออปกรณการปรงผสม

(แลวแตกรณ)

๐.๕ ๒.๓.๖ เครองมอหรออปกรณไลอากาศทชองวางเหนออาหารในภาชนะบรรจ และ/หรออปกรณทใชเตมกาซอนทเหมาะสม เพอแทนทอากาศ (แลวแตกรณ)

๐.๕ ๒.๓.๗ เครองมอหรออปกรณปดผนกแบบกงอตโนมตเปนอยางนอย

๐.๕ ๒.๓.๘ เครองมอหรออปกรณสาหรบวดความสมบรณของรอยปดผนกของภาชนะบรรจ

๐.๕ ๒.๓.๙ เครองมอหรออปกรณสาหรบวดความเปนสญญากาศหรอเครองมอวดปรมาณอากาศหลงเหลอ (แลวแตกรณ)

๐.๒ ๒.๓.๑๐ เครองมอหรออปกรณสาหรบวดอณหภมทใชในการควบคมกระบวนการผลต

๐.๒ ๒.๓.๑๑ ชดทดสอบสาหรบวดปรมาณคลอรนหลงเหลอในนาหลอเยน (แลวแตกรณ)

๐.๕ ๒.๓.๑๒ นาฬกาสาหรบจบเวลาในการฆาเชอ

๐.๒ ๒.๓.๑๓ เครองมอหรออปกรณอนทใชควบคม คณภาพความปลอดภยของอาหาร ตามความจาเปน (แลวแตกรณ)

(ลงชอ) ……………………………………..…….………………….. (…………………………………………….………………………..) ผขออนญาต / ผรบอนญาต / ผแทน

Page 41: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

-๕-

นาหนก สงทตองตรวจสอบ ด

๒ พอใช ๑

ปรบปรง ๐

คะแนน ทได

หมายเหต

๐.๕ ๒.๓.๑๔ เครองมอหรออปกรณสาหรบการทาใหผลตภณฑเยนตวลงภายหลงการฆาเชอ

๐.๒ ๒.๓.๑๕ เครองกาเนดไอนา (แลวแตกรณ) (M) ๓.๖

๒ .๓ .๑๖ เครองฆาเ ชอม อปกรณท จาเปน ถกตอง ครบถวน และสามารถใชงานไดดโดยจดแบงเครองมอ และอปกรณการผลตเฉพาะประเภทอาหาร

๒.๓.๑๖.๑ สาหรบเครองฆาเชอแนวนอนแบบใช ไอนา (Horizontal Steam Retorts)

(๑) เทอรโมมเตอรอางอง (MIG Thermometer)

(๒) เ คร องควบคมและบนท กอณหภม (Temperature Controller and Recording Device)

(๓) ชองระบายไอนา (Bleeder) ๒.๓.๑๖.๒ สาหรบเครองฆาเชอแนวตง

แบบใช ไอนา (Vertical Steam Retorts)

(๑) เทอรโมมเตอรอางอง (MIG Thermometer)

(๒) เครองควบคมและบนทกอณหภม (๓) ชองระบายไอนา ๒.๓.๑๖.๓ สาหรบเครองฆาเชอแนวตง

แบบใช นารอน (Vertical Water Retorts)

(๑) เทอรโมมเตอรอางอง (๒ ) เ คร อ งควบคมและบนท ก

อณหภม

(๓) มาตรวดความดน (Pressure Gauge)

(๔) อปกรณแสดงระดบนา (Water level Indicator)

(๕ ) อปกรณห มนเ วยน นาร อน (Water Circulation Device)

๒.๓.๑๖.๔ สาหรบเครองฆาเชอแนวนอนแบบใชการพนนารอน (Horizontal Shower Water / Water Spray / Water Cascade Retorts)

(๑) เทอรโมมเตอรอางอง (๒) เครองควบคมและบนทกอณหภม

(ลงชอ) ……………………………………..…….………………….. (…………………………………………….………………………..) ผขออนญาต / ผรบอนญาต / ผแทน

Page 42: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

-๖-

นาหนก สงทตองตรวจสอบ ด ๒

พอใช ๑

ปรบปรง ๐

คะแนน ทได

หมายเหต

(๓) มาตรวดความดน (๔) อปกรณวดและควบคมอตรา

การไหลของนา (Flow Meter)

(๕) ปมหมนเวยนนารอน (Water Circulation Pump)

๒.๓.๑๖.๕ สาหรบเครองฆาเชอแนวนอน แบบใชนารอนทวม (Horizontal Total Immersion Water Retorts)

(๑) เทอรโมมเตอรอางอง (๒) เครองควบคมและบนทกอณหภม (๓) มาตรวดความดน (๔) อปกรณหมนเวยนนารอน (๕) อปกรณแสดงระดบนา ๒.๓.๑๖.๖ สาหรบเครองฆาเชอทใชราง

เกลยวหมน (Reel and Spiral Retorts)

(๑) เทอรโมมเตอรอางอง (๒) เครองควบคมและบนทกอณหภม (๓) รระบายท Cooker Shell (๔) ตวควบคมรอบการหมน ๒.๓.๑๖.๗ สาหรบเครองฆาเชอดวยความ

รอนภายใตบรรยากาศปกต (Cooker)

(๑) เทอรโมมเตอรอางอง ๒.๓.๑๖.๘ สาหรบเครองฆาเชอดวยระบบ

การผลตแบบปลอดเชอ (Aseptic Systems)

(๑) อปกรณวดและบนทกอณหภมแบบอตโนมต

(๒) อปกรณควบคมความแตกตางของความดนระหวางผลตภณฑทผานและไมผานการฆาเชอ

(๓) อปกรณควบคมและวดอตราการไหลของของเหลวหรอผลตภณฑทฆาเชอ

(๔) อปกรณเปลยนทศทางการไหลของผลตภณฑทเปนของเหลว (Flow Diversion Device ;FDD)

หวขอท ๒ คะแนนรวม = ๒๐ คะแนน คะแนนทไดรวม = คะแนน (…..........%) (ลงชอ) ……………………………………..…….………………….. (…………………………………………….………………………..) ผขออนญาต / ผรบอนญาต / ผแทน

Page 43: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

-๗-

นาหนก สงทตองตรวจสอบ ด

๒ พอใช ๑

ปรบปรง ๐

คะแนน ทได

หมายเหต

๓. การควบคมกระบวนการผลต ๓.๑ การรบวตถดบ สวนผสมในการผลต และบรรจภณฑ

๓.๑.๑ วตถดบ และสวนผสมในการผลตอาหาร ๐.๑ (๑) มเอกสารขอกาหนดในการคดเลอก

วตถดบ และสวนผสมทใชในการผลต

๐.๒ (๒) มการควบคม คดเลอกดานคณภาพและความปลอดภย เปนไปตามขอกาหนด

๐.๑ (๓) มการลางทาความสะอาดอยางเหมาะสมในบางประเภททจาเปน

๐.๒ (๔) มการเกบรกษาและการนาไปใชอยางเหมาะสม (ระบบ FIFO)

๐.๒ (๕) มการขนยายวตถดบ สวนผสม ในลกษณะทไมเกดการปนเปอน และการเสอมสภาพ

๐.๒ (๖) มการตรวจวเคราะหคณภาพและบนทกผล

๓.๑.๒ บรรจภณฑ

๐.๒ (๑) มเอกสารขอกาหนดทมคณภาพหรอมาตรฐานตามประกาศกระทรวงสาธารณสข วาดวย เรอง ภาชนะบรรจ

๐.๑ (๒) มการตรวจสอบคณภาพและความสมบรณกอนนาไปใชบรรจ และบนทกผล

๐.๑ (๓) เกบรกษาโดยไมกอใหเกดการปนเปอน และการนาไปใชอยางเหมาะสม (FIFO)

๐.๑ (๔) มการทาความสะอาดหรอฆาเชอ และบนทกผล (แลวแตกรณ)

๐.๑ (๕) ใชเพอการบรรจผลตภณฑทผลตเทานน ๐.๑ (๖) การเคลอนยายบรรจภณฑตองไม

เกดความเสยหายและปนเปอน

๓.๒ การควบคมกอนกระบวนการฆาเชอ

๐.๑ ๓.๒.๑ การลวกวตถดบกอนการบรรจ (แลวแตกรณ)

๓.๒.๒ การปรงผสม (แลวแตกรณ)

๐.๒ (๑) การควบคม ตรวจสอบอตราสวนการปรงผสม ใหเปนไปตามวธการทกาหนด และบนทกผล

(ลงชอ) ……………………………………..…….………………….. (…………………………………………….………………………..) ผขออนญาต / ผรบอนญาต / ผแทน

Page 44: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

-๘-

นาหนก สงทตองตรวจสอบ ด

๒ พอใช ๑

ปรบปรง ๐

คะแนน ทได

หมายเหต

๐.๒ (๒) เกบรกษาอยางเหมาะสม ตามชนดของวตถดบ

๐.๒ (M)

(๓) กรณผลตอาหารปรบกรด ตองมเอกสารขนตอนวธการปรบกรด วธการเกบตวอยาง วธการวดความเปนกรดดางรวมทงมการตรวจสอบคาความเปนกรดดางของอาหารตามความถทเหมาะสม และบนทกผล

๐.๒ (M)

(๔) มการปรบกรด ภายในระยะเวลาทกาหนด และบนทกผล

๓.๒.๓ การบรรจ ๐.๒ (๑) มมาตรการปองกนไมใหมอาหารท

ผลตตดคางอยบรเวณตะเขบทจะปดผนก

๐.๒ (๒) มการควบคมปรมาตร นาหนกบรรจ และชองวางเหนออาหารในบรรจภณฑ และบนทกผล

๓.๒.๔ การไล หรอควบคมปรมาณอากาศกอนการปดผนก

๐.๒ (๑) มวธการไล หรอควบคมปรมาณอากาศออกจากภาชนะบรรจและบนทกผล

๐.๒ (๒) มวธการควบคมปรมาณอากาศ ทหลงเหลอ สาหรบภาชนะบรรจแบบออนตวหรอกงออนตว และบนทกผล

๓.๒.๕ การปดผนก ๐.๒ (๑) มการตรวจสอบการทางานของ

เครองปดผนกอยางสมาเสมอ และบนทกผล

๐.๒ (๒) มการตรวจสอบความสมบรณของรอยผนก ตาหนของภาชนะบรรจทก ๓๐ นาท และเลาะตะเขบกระปอง (Tear Down) ทก ๔ ชวโมง และบนทกผล

๐.๑ (๓) การลางทาความสะอาดบรรจภณฑภายหลงการปดผนก (แลวแตกรณ)

๓.๓ การควบคมกระบวนการฆาเชอ ๓.๓.๑ สาหรบอาหารทมความเปนกรดตา ม

การศกษาเพอกาหนดกระบวนการฆาเชอ

๑.๐ (M)

(๑) มการศกษาการทดสอบการกระจายอณหภมในเครองฆาเชอ (Temperature Distribution)

๑.๐ (M)

(๒) มการศกษาอตราการแทรกผานความรอนในผลตภณฑ (Heat Penetration)

๒.๐ (M)

(๓) มการกาหนดกระบวนการฆาเชอภายใตปจจยทเกยวของ

(ลงชอ) ……………………………………..…….………………….. (…………………………………………….………………………..) ผขออนญาต / ผรบอนญาต / ผแทน

Page 45: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

-๙-

นาหนก สงทตองตรวจสอบ ด

พอใช

ปรบปรง

คะแนน

ทได

หมายเหต

๓.๓.๒ สาหรบอาหารปรบกรด มการศกษาเพอกาหนดกระบวนการฆาเชอ

๐.๕ (๑) มการศกษาอณหภมและเวลาในการฆาเชอ

๐.๕ (๒) มการกาหนดกระบวนการฆาเชอ ภายใตปจจยทเกยวของ

๐.๒ ๓.๓.๓ มการเตรยมความพรอมและตรวจสอบอปกรณ

๐.๒ ๓.๓.๔ มการควบคมอปกรณในการฆาเชอ และบนทกผล

(M)

๓.๓ .๕ การควบคมการปฏบตงานสาหรบกระบวนการฆาเชอ

๐.๒ (๑) มวธการปฏบตงาน และวธการไลอากาศสาหรบแตละผลตภณฑ ณ บรเวณฆาเชอผลตภณฑ

๐.๒ (๒) มมาตรการในการนาผลตภณฑทปดผนกแลวเขาสกระบวนการฆาเชออยางรวดเรว

๐.๒๕ (๓) มการควบคมการเขา-ออกของผลตภณฑระหวางผลตภณฑทยงไมผานการฆาเชอกบผลตภณฑทผานการฆาเชอแลว

๐.๒ (๔) มการวดอณหภมเรมตนกอนการฆาเชอผลตภณฑ (initial temperature) และบนทกผล

๐.๒ (๕) มการควบคมเวลาทใชในการฆาเชอและไลอากาศ

๐.๒ (๖) มการตรวจสอบวนเวลาในการฆาเชอ และบนทกผล

๐.๒ (๗) มการทวนสอบบนทกการควบคมกระบวนการผลตและการฆาเชอผลตภณฑ และบนทกผล

๓.๓.๖ มาตรการดาเนนการกบผลตภณฑในสภาวะท เ กดการเบยงเบนไปจากกาหนด (Process Deviation) ทมปญหาและบนทกผล

๐.๒๕ (๑) มการแยกและกกผลตภณฑท มปญหา

๐.๒๕ (๒) มการประเมนและการตดสนใจ โดย ผกาหนดกระบวนการฆาเชอดวยความรอน

๐.๒๕ ๓.๓.๗ มวธการทาใหผลตภณฑทผานการฆาเชอแลวเยนตวลง

(ลงชอ) ……………………………………..…….………………….. (…………………………………………….………………………..) ผขออนญาต / ผรบอนญาต / ผแทน

Page 46: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

-๑๐-

นาหนก สงทตองตรวจสอบ ด

พอใช

ปรบปรง

คะแนน

ทได

หมายเหต

๓.๔ การบงชสถานภาพ วตถดบ บรรจภณฑ และผลตภณฑ

๐.๒ ๓.๔.๑ มการบงชชนดวตถดบ สวนผสม และบรรจภณฑ และผลตภณฑทมปญหา

๐.๒ ๓.๔.๒ การบงชโดยการระบรหสผลตภณฑโดยควบคมวนผลต หมดอาย รนการผลต

๓.๕ การควบคมคณภาพ

๐.๒ ๓.๕.๑ มขอกาหนดของผลตภณฑ

๐.๑ ๓.๕.๒ มการสมตวอยางผลตภณฑระหวางกระบวนการผลตเพอตรวจสอบคณภาพ และบนทกผล

๐.๒ ๓.๕.๓ มการตรวจวเคราะหคณภาพผลตภณฑสดทายตามประกาศกระทรวงสาธารณสข อยางนอยปละ ๑ ครง และบนทกผล

๐.๒ ๓.๕.๔ มการเกบตวอยางผลตภณฑเพอตรวจสอบเฝาระวงตนเอง ตามความถทเหมาะสมและบนทกผล

๐.๑ ๓.๕.๕ มการเกบรกษาผลตภณฑในสภาพทเหมาะสม

๐.๑ ๓.๕.๖ มการขนสงในลกษณะทปองกนการปนเปอนและการเสอมสภาพ

๓ .๖ นา น าแขง ไอนาท สมผสกบอาหารใน

กระบวนการผลต

๓ .๖ .๑ นาและไอนาท สมผสกบอาหารใน

กระบวนการผลต

๐.๒๕

(๑) มคณภาพหรอมาตรฐานเปนไปตาม

ประกาศกระทรวงสาธารณสขวาดวยเรอง นาบรโภคใน

ภาชนะบรรจทปดสนท

๐.๒๕ (๒) มการขนยาย การเกบรกษา และ

การนาไปใชในสภาพทถกสขลกษณะ

๓.๖.๒ นาแขงท สมผสกบอาหารในกระบวน

การผลต

๐.๒๕ (๑) มคณภาพหรอมาตรฐานเปนไปตามประกาศกระทรวงสาธารณสขวาดวยเรอง นาแขง

๐.๒๕ (๒) มการขนยาย การเกบรกษา และการนาไปใชในสภาพถกสขลกษณะ

(ลงชอ) ……………………………………..…….………………….. (…………………………………………….………………………..) ผขออนญาต / ผรบอนญาต / ผแทน

Page 47: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

-๑๑-

นาหนก สงทตองตรวจสอบ ด ๒

พอใช ๑

ปรบปรง ๐

คะแนน ทได

หมายเหต

๓.๖.๓ นาหลอเยนทใชสมผสกบบรรจภณฑ ๐.๒๕ (๑) มการปรบคณภาพ และฆาเชอ

ตามความเหมาะสม มการตรวจสอบสารฆาเ ชอในระหวางการผลตและบนทกผล

๐.๒๕ (๒) การนากลบมาใชซา ตองตรวจสอบคณภาพตามวตถประสงคการใชงานและแยกจากนาอนๆ

๓.๗ การเรยกคนผลตภณฑ ๐.๒ ๓.๗.๑ มเอกสารทระบขนตอนและวธการเรยก

คน ซงบงช รนอาหารนนๆ ไดอยางรวดเรว พรอมบนทกผล

หวขอท ๓ คะแนนรวม = ๓๐ คะแนน คะแนนทไดรวม = คะแนน (…..........%)

นาหนก สงทตองตรวจสอบ ด ๒

พอใช ๑

ปรบปรง ๐

คะแนน ทได

หมายเหต

๔. การทาความสะอาด การฆาเชอ การบารงรกษา และการสอบเทยบ

๔.๑ การทาความสะอาดและการฆาเชอ

๐.๒๕ ๔.๑.๑ ขนตอนวธการลางทาความสะอาดและฆาเชอ ๐.๕ ๔.๑.๒ เครองมอ เครองจกร และอปกรณการ

ผลตมการทาความสะอาด และการฆาเชออยางเหมาะสมตามความจาเปน

๐.๕ ๔.๑.๓ เครองมอ เครองจกร และอปกรณการผลตแบบระบบทอและระบบการผลตแบบปลอดเชอ มการทาความสะอาด และการฆาเชออยางเหมาะสมตามความจาเปน

๐.๕ ๔.๑.๔ มการตรวจสอบการตกคางของสารเคมภายหลงการลางทาความสะอาด ฆาเชอ และบนทกผล

๐.๒๕ ๔.๑.๕ มการตรวจสอบประสทธภาพการลางทาความสะอาด การฆาเชอ และบนทกผล

๐.๒๕ ๔.๑.๖ มการเกบอปกรณททาความสะอาด หรอฆาเชอแลวใหเปนสดสวน และอยในสภาพทเหมาะสม

๐.๒๕ ๔ .๑ .๗ การลา เ ลยงขนสงภาชนะและอปกรณททาความสะอาดแลว อยในลกษณะทปองกนการปนเปอนจากภายนอกได

๔.๒ สารเคมทใชในการทาความสะอาด ฆาเชอ และหลอลน ๔.๒.๑ ชนดของสารเคมทใชในการทาความ

สะอาดและฆาเชอ

๐.๒๕ (๑) มปายบงชหรอฉลากภาษาไทยทระบชนดของสารเคมทใชในการทาความสะอาดและฆาเชอ

๐.๒๕ (๒) มขอมลเกยวกบการใชสารทาความสะอาดและฆาเชอทถกตอง

(ลงชอ) ……………………………………..…….………………….. (…………………………………………….………………………..) ผขออนญาต / ผรบอนญาต / ผแทน

Page 48: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

-๑๒-

นาหนก สงทตองตรวจสอบ ด

๒ พอใช ๑

ปรบปรง ๐

คะแนน ทได

หมายเหต

๐.๕ ๔.๒.๒ มการเกบสารเคมทาความสะอาดหรอสารเคมอน ๆ ทเกยวของกบการรกษาสขลกษณะ และมปายแสดงชอแยกเปนสดสวน และมมาตรการควบคมการนาไปใชใหปลอดภย

๐.๗๕ ๔.๓ มแผนการบารงรกษาเครองมอ เครองจกร และ อปกรณในการผลต และการสอบเทยบอปกรณทจาเปนในการผลต อยางนอยปละ ๑ ครง อยางเหมาะสม และบนทกผล

๐.๗๕ ๔.๔ มการบารงรกษาเครองมอ เครองจกร และอปกรณการผลต อยางเหมาะสม และบนทกผล

หวขอท ๔ คะแนนรวม = ๑๐ คะแนน คะแนนทไดรวม = คะแนน (…..........%)

นาหนก สงทตองตรวจสอบ ด ๒

พอใช ๑

ปรบปรง ๐

คะแนน ทได

หมายเหต

๕. การสขาภบาล ๑ ๕.๑ นาทใชภายในสถานทผลตเปนนาสะอาดมการ

ปรบคณภาพ และแยกจากนาทใชสมผสอาหาร

๕.๒ มการจดการขยะมลฝอย ๐.๒๕ (๑) มภาชนะสาหรบใสขยะ พรอมฝาปด

จานวนเพยงพอ และตงอยในททเหมาะสม

๐.๒๕ (๒) มวธการกาจดขยะมลฝอยทเหมาะสม ๐.๕ ๕.๓ มการจดการระบายนาทงและสงโสโครกออก

จากอาคารผลตอยางเหมาะสม และไมกอใหเกดการปนเปอนกลบเขาสกระบวนการผลตอาหาร

๕.๔ หองสวมและอางลางมอหนาหองสวม ๐.๒๕ (๑ ) แยกจากบร เ วณผลต ห ร อ ไม เ ป ด ส

บร เ วณผลต โดยตรง

๐.๒๕ (๒) อยในสภาพทใชงานไดและสะอาด ๐.๒๕ (๓) มจานวนเพยงพอกบผปฏบตงาน ๐.๒๕ (๔) มอางลางมอพรอมสบเหลวหรอนายาฆา

เชอโรค และอปกรณทาใหมอแหง

๕.๕ อางลางมอบรเวณผลต ๐.๒๕ (๑) มสบเหลวหรอนายาฆาเชอโรค และ

อปกรณทาใหมอแหง

๐.๒๕ (๒) อยในสภาพทใชงานไดและสะอาด ๐.๒๕ (๓) มจานวนเพยงพอกบผปฏบตงาน ๐.๒๕ (๔) อยในตาแหนงทเหมาะสม

(ลงชอ) ……………………………………..…….………………….. (…………………………………………….………………………..) ผขออนญาต / ผรบอนญาต / ผแทน

Page 49: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

-๑๓-

นาหนก สงทตองตรวจสอบ ด

๒ พอใช ๑

ปรบปรง ๐

คะแนน ทได

หมายเหต

๐.๕ ๕.๖ มการควบคมกาจดสตวพาหะนาโรค ทมประสทธภาพ พรอมบนทกผล

๐.๕ ๕.๗ ไมมสตวเลยงในอาคารผลต หวขอท ๕ คะแนนรวม = ๑๐ คะแนน คะแนนทไดรวม = คะแนน (…..........%)

นาหนก สงทตองตรวจสอบ ด ๒

พอใช ๑

ปรบปรง ๐

คะแนน ทได

หมายเหต

๖. บคลากร และสขลกษณะของผปฏบตงาน ๖.๑ ผปฏบตงานและบคลากรในบรเวณการผลต

๐.๓ ๖.๑.๑ ผปฏบตงานในบรเวณผลตอาหารไมมบาดแผล ไมเปนโรคหรอพาหะของโรค ตามทระบในกฎกระทรวง

๐.๓ ๖.๑.๒ มการตรวจสขภาพประจาป ๐.๓ ๖.๑.๓ แตงกายสะอาด เลบสน ไมทาเลบ ไม

สวมใสเครองประดบ

๐.๓ ๖.๑.๔ ลางมอใหสะอาดทกครงกอนเรมปฏบตงานและหลงสมผสสงปนเปอน

๐.๒ ๖.๑.๕ สวมถงมอทอยในสภาพสมบรณ และสะอาด หรอกรณไมสวมถงมอตองมมาตรการดแลความสะอาดและฆาเชอมอกอนการปฏบตงาน

๐.๒ ๖.๑.๖ สวมหมวก ตาขายหรอผาคลมผม ผากน เป อน ผ าป ดปาก ขณะปฏบ ต ง าน (ตามความเหมาะสม)

๐.๓ ๖.๑.๗ มมาตรการจดการรองเทาทใชในบรเวณผลตอยางเหมาะสม

๐.๓ ๖ .๑ .๘ ไมบร โภคอาหาร สบบหร ในขณะปฏบตงาน หรอมพฤตกรรมขณะปฏบตงานทนารงเกยจอนๆ

๐.๓ ๖.๑.๙ มการฝกอบรมดานสขลกษณะทวไปและความรในการผลตตามความเหมาะสม

๖.๒ ผควบคมการผลต(retort supervisor) ตองมความร ความสามารถ และคณสมบต ตามทกาหนดในบญชแนบทาย ๓

๐.๔ (M) ๖.๒.๑ ผานการฝกอบรม

๐.๔ ๖.๒.๒ มประสบการณการทางาน (ลงชอ) ……………………………………..…….………………….. (…………………………………………….………………………..) ผขออนญาต / ผรบอนญาต / ผแทน

Page 50: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

-๑๔-

นาหนก สงทตองตรวจสอบ ด

๒ พอใช ๑

ปรบปรง ๐

คะแนน ทได

หมายเหต

M ๖.๓ ผกาหนดกระบวนการฆาเชอดวยความรอน(Process Authority) ตองมความร ความสามารถ และคณสมบตตามทกาหนดในบญชแนบทาย ๓

๐.๔ ๖.๓.๑ จบการศกษาขนตาระดบปรญญาตรดานวทยาศาสตรการอาหาร อตสาหกรรมเกษตร หรอสาขาทเกยวของ

๐.๔ ๖.๓.๒ ผานการฝกอบรม ๐.๔ ๖.๓.๓ มประสบการณการทางานตอเนอง ๐.๕ ๖.๔ มขอกาหนดดานสขลกษณะหรอมาตรการ

สาหรบผท ไมเ กยวของท มความจาเปนตองเขาไปในบรเวณผลต อยางนอยในขอ ๖.๑.๓ – ๖.๑.๘

หวขอท ๖ คะแนนรวม = ๑๐ คะแนน คะแนนทไดรวม = คะแนน (…..........%)

นาหนก สงทตองตรวจสอบ ด ๒

พอใช ๑

ปรบปรง ๐

คะแนน ทได

หมายเหต

๗. บนทกและรายงานผล ๗.๑ รายการบนทกตาง ๆ ดงตอไปน ๗.๑.๑ การตรวจวเคราะหและการควบคม

กระบวนการผลต อยางนอยดงน

๐.๑ (๑) ผลการตรวจวเคราะหคณภาพวตถดบ และสวนผสม

๐.๑ (๒) ผลการตรวจวเคราะหคณภาพบรรจภณฑ

๐.๑ (๓) ผลการควบคม การปรงผสมใหเปนไปตามสตรสวนประกอบทกาหนด

๐.๑ (๔) ผลการควบคมคาความเปนกรดดาง (แลวแตกรณ)

๐.๑ (๕) ผลการควบคมปรมาตร นาหนกบรรจ และชองวางเหนออาหารในภาชนะบรรจ

๐.๑ (๖) ผลการควบคมปรมาณอากาศทหลงเหลอ สาหรบภาชนะบรรจแบบออนตวหรอกงออนตว

๐.๑ (๗) ผลการตรวจสอบการทางานของเครองปดผนก

๐.๒ (๘) ผลการตรวจสอบความสมบรณของรอยผนก

๐.๑ (๙) ผลการเตรยมความพรอมอปกรณเครองมอกอนการฆาเชอ

๐.๑ (๑๐) ผลการตรวจวดอณหภมเรมตนของอาหารกอนการฆาเชอ

(ลงชอ) ……………………………………..…….………………….. (…………………………………………….………………………..) ผขออนญาต / ผรบอนญาต / ผแทน

Page 51: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

-๑๕-

นาหนก สงทตองตรวจสอบ ด

๒ พอใช ๑

ปรบปรง ๐

คะแนน ทได

หมายเหต

๐.๑ (๑๑ ) ผ ล ก า ร ค วบ ค ม อ ป ก ร ณเครองมอทใชในกระบวนการฆาเชอผลตภณฑ

๐.๒๕ (๑๒) ผลการปรบคณภาพนา และปรมาณคลอรนหลงเหลอในนาหลอเยนรวมถงผลการตรวจวเคราะหนาทใชในกระบวนการผลต

๐.๒๕ (๑๓) ผลการตรวจวเคราะหผลตภณฑสดทาย (ดานกายภาพ เคม และจลนทรย)

๐.๕ (๑๔) ผลการด าเนนการ กรณท มสภาวะทเกดการเบยงเบนไปจากขอกาหนด รวมถงบนทกการแกไขปญหา และบนทกการประเมนและการตดสนใจสาหรบผลตภณฑทไมไดคณภาพมาตรฐานตามประกาศกระทรวงสาธารณสข เรองอาหารในภาชนะบรรจทปดสนท

๐.๑ (๑๕) ผลการดาเนนการกบผลตภณฑทเรยกคน

๗.๑.๒ การตรวจสอบการทาความสะอาด การฆาเชอ การบารงรกษา และการสขาภบาล

๐.๒ (๑) ผลการตรวจสอบประสทธภาพของการทาความสะอาด ฆาเชอบรรจภณฑ การตกคางของสารเคมทใชในการทาความสะอาดบรรจภณฑ

๐.๑ (๒) ผลการตรวจสอบประสทธภาพของการทาความสะอาด ฆาเชอเครองมอ เครองจกร และอปกรณการผลต

๐.๒ (๓) ผลการตรวจสอบการตกคางของสารเคมทใชในการทาความสะอาดหรอฆาเชอเครองมอ เครองจกร และอปกรณในการผลต

๐.๑ (๔ ) ผลการตรวจสอบสภาพ และบารงรกษาของเครองจกรและอปกรณการผลต

๐.๑ (๕) ผลการตรวจสอบชนดและปจจยทเกยวของกบการใชสารเคมทาความสะอาด และฆาเชอ

๐.๑ (๖) การควบคมสตวพาหะนาโรค ๗.๒ รายงานทเกยวของกบการผลต อยางนอย

ดงตอไปน

๐.๓ (๑) ผลการตรวจวเคราะหคณภาพวตถดบ สวนผสม และบรรจภณฑ

๐.๓ (๒) ผลการตรวจวเคราะหคณภาพนา ไอนา และนาแขง ตามประกาศกระทรวงสาธารณสข ทเกยวของ

๐.๖ (๓) ผลการศกษาการทดสอบการกระจายอณหภมในเครองฆาเชอ และการศกษาการแทรกผานความรอนในผลตภณฑอาหาร

(ลงชอ) ……………………………………..…….………………….. (…………………………………………….………………………..) ผขออนญาต / ผรบอนญาต / ผแทน

Page 52: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

-๑๖-

นาหนก สงทตองตรวจสอบ ด

๒ พอใช ๑

ปรบปรง ๐

คะแนน ทได

หมายเหต

๐.๔ (๔) ผลการตรวจวเคราะหคณภาพผลตภณฑสดทาย

๐.๔ (๕) ผลการสอบเทยบอปกรณทใชวดอณหภม นาฬกา เครองชง ตวง วด ทใชในการผลต

๐.๑ (๖) ผลการตรวจสขภาพประจาปผปฏบตงาน ๐.๑ (๗) ประวตหรอรายงานการฝกอบรมของ

ผปฏบตงาน

๐.๒ ๗.๓ การเกบรกษาบนทก อยางนอย ๓ ป หวขอท ๗ คะแนนรวม = ๑๐ คะแนน คะแนนทไดรวม = คะแนน (…..........%) สรปผลการตรวจ

๑. คะแนนรวม (ทกหวขอ) = ๑๐๐ คะแนน คะแนนทไดรวม (ทกหวขอ) = .................... คะแนน (....................%)

๒. ผานเกณฑ ไมผานเกณฑในหวขอตอไปน หวขอท ๑ หวขอท ๒ หวขอท ๓ หวขอท ๔ หวขอท ๕ หวขอท ๖ หวขอท ๗ พบขอบกพรองรนแรงเรอง เครองฆาเชอมอปกรณทจาเปน ถกตอง ครบถวน และสามารถใช

งานไดด โดยจดแบงเครองมอ และอปกรณการผลตเฉพาะประเภทอาหาร (ขอ ๒.๓.๑๖) พบขอบกพรองรนแรง เรอง กรณผลตอาหารปรบกรด มเอกสารขนตอนวธการปรบกรด

วธการเกบตวอยาง วธการวดความเปนกรดดางรวมทงมการตรวจสอบคาความเปนกรดดางของอาหารตามความถทเหมาะสม และบนทกผล (ขอ ๓.๒.๒(๓))

พบขอบกพรองรนแรง เรอง การปรบกรด ภายในระยะเวลาทกาหนด และบนทกผล (ขอ ๓.๒.๒(๔)) พบขอบกพรองรนแรง เรอง การศกษาการทดสอบการกระจายอณหภมในเครองฆาเชอ

(Temperature Distribution) (ขอ ๓.๓.๑(๑)) พบขอบกพรองรนแรง เรอง การศกษาอตราการแทรกผานความรอนในผลตภณฑ (Heat

Penetration) (ขอ ๓.๓.๑(๒)) พบขอบกพรองรนแรง เรอง การกาหนดกระบวนการฆาเชอภายใตปจจยทเกยวของ (ขอ ๓.๓.๑(๓)) พบขอบกพรองรนแรง เรอง การควบคมการปฏบตงานสาหรบกระบวนการฆาเชอ (ขอ ๓.๓.๔) พบขอบกพรองรนแรง เรอง ผควบคมการผลต(retort supervisor) ผานการฝกอบรม (ขอ ๖.๒.๑) พบขอบกพรองรนแรง เรอง ผกาหนดกระบวนการฆาเชอดวยความรอน (process

authority) มความร ความสามารถ และคณสมบตตามทกาหนดในบญชแนบทาย ๑ (ขอ ๖.๓) (ลงชอ) ……………………………………..…….………………….. (…………………………………………….………………………..) ผขออนญาต / ผรบอนญาต / ผแทน

Page 53: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

-๑๗-

พบขอบกพรองอนๆ ไดแก ……….………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………..…………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………..………….

๓. สรปผลการประเมน สรปภาพรวมผลการประเมน……………………………………………………………………....................................

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………..………… การปฏบตตามหลกเกณฑและเงอนไขในการรบรอง รวมถงการแสดง/อางองถงใบรบรอง การรบรอง เครองหมายรบรอง และเครองหมายรบรองระบบงาน (ถาม) …….………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………….………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………….…….………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………….……………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………..………… การดาเนนการกบขอบกพรองทเกดจากการตรวจประเมนครงกอน (ถาม) …….………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………….………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………….…….………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………….……………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………..…………

จดแขง ………………………………………………………………………………………………….................................................. …….………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………….………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………….…….………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………….……………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………..…………

ขอสงเกตและโอกาสในการปรบปรง……………………………………………………………………....................................... …….………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………….………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………….…….………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………….……………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………..…………

(ลงชอ) ……………………………………..…….………………….. (…………………………………………….………………………..) ผขออนญาต / ผรบอนญาต / ผแทน

Page 54: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

-๑๘-

ความเหนคณะผตรวจประเมน เหนควรเสนอใหการรบรอง (อนญาต)/คงไว/ตออายการรบรอง (ใบอนญาต) อนๆ (ระบ)………………………………………………………………………………………................................................ …….………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………….………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………….…….………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………….……………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………..………… …….………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………….………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………….…….………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………….……………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………..………… ๔. ในการทพนกงานเจาหนาทมาตรวจสถานทในครงน มไดทาใหทรพยสนของผขออนญาต/ รบอนญาตสญหายหรอเสยหายแตประการใด อานใหฟงและรบรองวาถกตองจงลงนามรบรองไวตอหนาเจาหนาททายบนทก หมายเหต คาดวาจะสงขอแกไขใหกบเจาหนาทไดภายในวนท……………………………………….

(ลงชอ) ………………………………….……..……. ผอนญาต / ผรบอนญาต / ผแทน (………………………………..………………)

(ลงชอ) ……………………………………………………พนกงานเจาหนาท (ลงชอ) ……………..…………….……………. พนกงานเจาหนาท

(ลงชอ) ……………………………………………………พนกงานเจาหนาท (ลงชอ) ……………..…………….……………. พนกงานเจาหนาท

Page 55: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

ตส.๑๒(๕๕)

บญชหมายเลข ๕ ทายประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท ๓๔๙ ) พ.ศ. ๒๕๕๖ เรอง วธการผลต เครองมอเครองใชในการผลต

และการเกบรกษาอาหารในภาชนะบรรจทปดสนทชนดทมความเปนกรดตา และชนดทปรบกรด

หลกเกณฑการพจารณาผลการตรวจสอบสถานทผลตอาหารในภาชนะบรรจทปดสนท ชนดทมความเปนกรดตา และชนดทปรบกรด

-------------------------------------------------

๑. ระดบการตดสนใจในการใหคะแนน ม ๓ ระดบ ดงน ระดบ นยาม คะแนนประเมน ด เปนไปตามหลกเกณฑทกาหนดในบญชทายประกาศกระทรวงสาธารณสข

(ฉบบท ...) พ.ศ. .... เรอง วธการผลต เครองมอเครองใชในการผลต และการเกบรกษาอาหารในภาชนะบรรจทปดสนทชนดทมความเปนกรดตาและชนดทปรบกรด

พอใช เปนไปตามหลกเกณฑทกาหนดในบญชทายประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท ...) พ.ศ. ....เรอง วธการผลต เครองมอเครองใชในการผลต และการเกบรกษาอาหารในภาชนะบรรจทปดสนทชนดทมความเปนกรดตาและชนดทปรบกรด แตยงพบขอบกพรองซงยอมรบได เนองจากมมาตรการปองกนการปนเปอนในอาหาร หรอขอบกพรองนนไมมผลตอความปลอดภยโดยตรงกบอาหารทผลต

ปรบปรง ไมเปนไปตามหลกเกณฑทกาหนดในบญชทายประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท ...) พ.ศ. .... เรอง วธการผลต เครองมอเครองใชในการผลต และการเกบรกษาอาหารในภาชนะบรรจทปดสนทชนดทมความเปนกรดตาและชนดทปรบกรด

๒. การคานวณคะแนน ๒.๑ วธการคานวณคะแนนในแตละหวขอมสตรดงน

คะแนนทได = นาหนกคะแนนในแตละขอxคะแนนทประเมนได

รอยละของคะแนนทไดในแตละหวขอ = ๒.๒ ขอทไมจาเปนตองปฏบตตาม สาหรบสถานทอาหารในภาชนะบรรจทปดสนทชนดทม

ความเปนกรดตาและชนดทปรบกรดหรอการคดคะแนนกรณไมมการดาเนนการในบางขอ เชน ไมมการลวกวตถดบกอนการบรรจ หรอการปรงผสม จงไมตองพจารณาใหคะแนนสาหรบขอนน แลวนาผลคณทไดหกจากคะแนนรวมเดมของหวขอนนๆ ผลลพธทไดคอคะแนนรวมทใชในการคดคะแนนของหวขอนน

๒.๓ ชองหมายเหตในบนทกการตรวจ (Checklist) มไวเพอใหผทาการตรวจประเมนสามารถลงขอมลและลกษณะของสงทสงเกตเหนตามนน โดยเฉพาะขอมลหรอสงทเหนวา “พอใช” และ “ปรบปรง” ใหหมายเหตวาทาไมถงไดระดบคะแนนตามนน และเมอตรวจครบทง ๗ หวขอแลว ชองหมายเหต จะชวยเตอนและชวยในการใหระดบคะแนนไดอยางเปนธรรม รวมทงจะเปนขอมลในการตรวจตดตามครงตอไป นอกจากนยงสามารถนาขอมลในชองหมายเหตมาใชในการใหคะแนน หรอขอเสนอแนะแกผประกอบการ หรอแสดงความชนชมแกสถานประกอบการ ซงจะสรางความรสกเปนเจาหนาทผใหคาแนะนาและปรกษามากกวาเปนเจาหนาทเขาตรวจสอบ เพอดาเนนการตามกฎหมาย

คะแนนทไดรวม x ๑๐๐ คะแนนรวมในแตละหวขอ

Page 56: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

-๒-

ตวอยางการคานวณ

นา หนก

สงทตองตรวจสอบ ด ๒

พอใช ๑

ปรบปรง ๐

คะแนน ทได

หมายเหต

๓. การควบคมกระบวนการผลต ๓.๑ การรบวตถดบ สวนผสมในการผลต และ

บรรจภณฑ

๓.๑.๑ วตถดบ และสวนผสมในการผลตอาหาร

๐.๑ (๑) มเอกสารขอกาหนดในการคดเลอกวตถดบ และสวนผสมทใชในการผลต

/ (๒ x ๐.๑) = ๐.๒

๐.๒ (๒) มการควบคม คดเลอกดานคณภาพและความปลอดภย เปนไปตามขอกาหนด

/ (๒ x ๐.๒) = ๐.๔

๐.๑ (๓) มการลางทาความสะอาดอยางเหมาะสมในบางประเภททจาเปน

/ (๒ x ๐.๑) = ๐.๒

๐.๒ (๔) มการเกบรกษาและการนาไปใชอยางเหมาะสม (ระบบ FIFO)

/ (๑ x ๐.๒) = ๐.๒

๐.๒ (๕ ) มการขน ยายวตถ ดบ สวนผสม ในลกษณะทไมเกดการปนเปอน และการเสอมสภาพ

/ (๑ x ๐.๒) = ๐.๒

๐.๒ (๖) มการตรวจวเคราะหคณภาพและบนทกผล

/ (๒ x ๐.๒) = ๐.๔

๓.๑.๒ บรรจภณฑ ๐.๒ (๑) ทาจากวสดทมคณภาพ

หรอมาตรฐานตามประกาศกระทรวงสาธารณสข วาดวย เรอง ภาชนะบรรจ

/ (๒ x ๐.๒) = ๐.๔

๐.๑ (๒) มการตรวจสอบสภาพกอนนาไปใชบรรจ และบนทกผล

/ (๒ x ๐.๑) = ๐.๒

๐.๑ (๓) เกบรกษาโดยไมกอใหเกดการปนเปอน และการนาไปใชอยางเหมาะสม (FIFO)

/ (๑ x ๐.๑) = ๐.๑

๐.๑ (๔) มการทาความสะอาด ฆาเชอภาชนะบรรจ และบนทกผล (แลวแตกรณ)

/ (๒ x ๐.๑) = ๐.๒

๐.๑ (๕) ใชเพอการบรรจผลตภณฑเทานน

/ (๒ x ๐.๑) = ๐.๒

๐.๑ (๖ ) การเคล อน ยายบรรจภณฑตองไมเกดความเสยหายและปนเปอน

/ (๑ x ๐.๑) = ๐.๑

Page 57: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

-๓-

นา หนก

สงทตองตรวจสอบ ด ๒

พอใช ๑

ปรบปรง ๐

คะแนน ทได

หมายเหต

๓.๒ การควบคมกอนกระบวนการฆาเชอ ๐.๑ ๓.๒.๑ การลวกวตถดบกอนการบรรจ

(แลวแตกรณ) - - - - ไ ม ม ก า ร ล ว ก

วตถ ดบก อนการบรรจ

๓.๒.๒ การปรงผสม (แลวแตกรณ) ๐.๒ (๑) การควบคม ตรวจสอบ

อตราสวนการปรงผสม ใหเปนไปตามทกาหนด และบนทกผล

/ (๒ x ๐.๒) = ๐.๔

๐.๒ (๒) เกบรกษาอยาง เหมาะสม / (๑ x ๐.๒) = ๐.๒

๐.๒ (M)

(๓) กรณผลตอาหารปรบกรด ตองมเอกสารขนตอนวธการปรบกรด วธการเกบตวอยาง วธการวดความเปนกรดดางรวมทงมการตรวจสอบคาความเปนกรดดางของอาหารตามความถทเหมาะสม และบนทกผล

/ (๒ x ๐.๒) = ๐.๔

๐.๒ (M)

(๔) มการปรบกรด ภายในระยะเวลาทกาหนด และบนทกผล

/ (๒ x ๐.๒) = ๐.๔

๓.๒.๓ การบรรจ ๐.๒ (๑) มมาตรการปองกนไมใหม

อาหารทผลตตดคางอยบรเวณตะเขบทจะปดผนก / (๑ x ๐.๒)

= ๐.๒

๐.๒ (๒) มการควบคมปรมาตร นาหนกบรรจ และชองวางเหนออาหารในบรรจภณฑ และบนทกผล

/ (๒ x ๐.๒) = ๐.๔

๓.๒.๔ วธการไล หรอควบคมปรมาณอากาศ และบนทกผล

๐.๒ (๑) วธการไล หรอควบคมปรมาณอากาศออกจากภาชนะบรรจ

/ (๒ x ๐.๒) = ๐.๔

๐.๒ (๒) มวธการควบคมปรมาณอากาศ ทหลงเหลอ สาหรบภาชนะบรรจแบบออนตวหรอกงออนตว และบนทกผล

- - - - ไมมการใชภาชนะบรรจแบบออนตวหรอกงออนตว

Page 58: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

-๔-

นา หนก

สงทตองตรวจสอบ ด ๒

พอใช ๑

ปรบปรง ๐

คะแนน ทได

หมายเหต

๓.๒.๕ การปดผนก ๐.๒ (๑) มการตรวจสอบการทางาน

ของเครองปดผนกอยางสมาเสมอ และบนทกผล / (๒ x ๐.๒)

= ๐.๔

๐.๒ (๒) มการตรวจสอบความสมบรณของรอยผนก ตาหนของภาชนะบรรจ และบนทกผล

/ (๒ x ๐.๒) = ๐.๔

๐.๑ (๓) การลางทาความสะอาดบรรจภณฑภายหลงการปดผนก (แลวแตกรณ)

/ (๒ x ๐.๑) = ๐.๒

๓.๓ การควบคมกระบวนการฆาเชอ ๓.๓.๑ สาหรบอาหารทมความเปนกรด

ตา มการศกษาเพอกาหนดกระบวนการฆาเชอ - - - - กระบวนการผลตให

การปรบสภาพความเปนกรด

๑.๐ (M)

(๑) มการศกษาการทดสอบการกระจายอณหภมในเครองฆาเชอ (Temperature Distribution)

- - - -

๑.๐ (M)

(๒) มการศกษาอตราการแทรกผานความรอนในผลตภณฑ (Heat Penetration)

- - - -

๒.๐ (M)

(๓) มการกาหนดกระบวนการฆาเชอภายใตปจจยทเกยวของ

- - - -

๓.๓.๒ สาหรบอาหารปรบกรด มการศกษาเพอกาหนดกระบวนการฆาเชอ

๐.๕ (๑) มการศกษาอณหภมและเวลาในการฆาเชอ

/ (๒ x ๐.๕) = ๑.๐

๐.๕ (๒) มการกาหนดกระบวนการฆาเชอ ภายใตปจจยทเกยวของ

/ (๒ x ๐.๕) = ๑.๐

๓.๓.๓ มการเตรยมความพรอมอปกรณเครองมอกอนการฆาเชอ และการควบคมอปกรณในกระบวนการฆาเชอผลตภณฑ

๐.๒ (๑) มการเตรยมความพรอมอปกรณเครองมอกอนการฆาเชอผลตภณฑและบนทกผล

/ (๒ x ๐.๒) = ๐.๔

๐.๒ (๒ ) มการควบ คมอปกร ณ เครองมอทใชในกระบวนการฆาเชอผลตภณฑและบนทกผล

/ (๒ x ๐.๒) = ๐.๔

Page 59: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

-๕-

นา หนก

สงทตองตรวจสอบ ด ๒

พอใช ๑

ปรบปรง ๐

คะแนน ทได

หมายเหต

(M)

๓.๓.๔ การควบคมการปฏบ ตงานสาหรบกระบวนการฆาเชอ

๐.๒ (๑) มวธการปฏบตงาน และวธการไลอากาศสาหรบแตละผลตภณฑ ณ บรเวณฆาเชอผลตภณฑ

/ (๒ x ๐.๒) = ๐.๔

๐.๒ (๒) มมาตรการในการนาผลตภณฑทปดผนกแลวเขาสกระบวนการฆาเชออยางรวดเรว

/ (๒ x ๐.๒) = ๐.๔

๐.๒๕ (๓) มการควบคมการเขา-ออกของผลตภณฑระหวางผลตภณฑทยงไมผานการฆาเชอกบผลตภณฑทผานการฆาเชอแลว

/ (๑ x ๐.๒๕) = ๐.๒๕

๐.๒ (๔) มการวดอณหภมเรมตนกอนการฆาเชอผลตภณฑ (Initial Temperature) และบนทกผล

/ (๑ x ๐.๒) = ๐.๒

๐.๒ (๕) มการควบคมเวลาทใชในการฆาเชอและไลอากาศ

/ (๒ x ๐.๒) = ๐.๔

๐.๒ (๖) มการตรวจสอบวนเวลาในการฆาเชอ และบนทกผล

/ (๒ x ๐.๒) = ๐.๔

๐.๒ (๗) มการทวนสอบบนทกการควบคมกระบวนการผลตและการฆาเชอผลตภณฑ และบนทกผล

/ (๑ x ๐.๒) = ๐.๒

๓.๓ .๕ มมาตรการดาเนนการกบผลตภณฑทมปญหาและบนทกผล

๐.๒๕ (๑ ) ม ก า ร แยกแล ะ ก กผลตภณฑทมปญหา

/ (๑ x ๐.๒๕) = ๐.๒๕

๐.๒๕ (๒) มการประเมนและการตดสนใจ โดยผกาหนดกระบวนการฆาเชอดวยความรอน

/ (๑ x ๐.๒๕) = ๐.๒๕

๐.๒๕ ๓.๓.๖ มวธการทาใหผลตภณฑทผานการฆาเชอแลวเยนตวลง

/ (๑ x ๐.๒๕) = ๐.๒๕

๓.๔ มการบงชสถานภาพวตถดบ บรรจภณฑ และผลตภณฑ

๐.๒ ๓.๔.๑ การบงชชนดวตถดบ สวนผสม และบรรจภณฑ

/ (๒ x ๐.๒) = ๐.๔

Page 60: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

-๖-

นา หนก

สงทตองตรวจสอบ ด ๒

พอใช ๑

ปรบปรง ๐

คะแนน ทได

หมายเหต

๐.๒ ๓.๔.๒ การบงชโดยการระบรหสผลตภณฑ / (๒ x ๐.๒) = ๐.๔

๓.๕ การควบคมคณภาพ ๐.๒ ๓.๕.๑ มขอกาหนดของผลตภณฑ / (๑ x ๐.๒)

= ๐.๒

๐.๑ ๓.๕.๒ มการสมตวอยางผลตภณฑระหวางกระบวนการผลตเพอตรวจสอบคณภาพ และบนทกผล

/ (๒ x ๐.๑) = ๐.๒

๐.๒ ๓.๕.๓ มการตรวจวเคราะหคณภาพผลตภณฑสดทาย และบนทกผล

/ (๒ x ๐.๒) = ๐.๔

๐.๒ ๓.๕.๔ มการเกบตวอยางผลตภณฑเพอตรวจสอบเฝาระวงตนเอง ตามความถทเหมาะสมและบนทกผล

/ (๑ x ๐.๒) = ๐.๒

๐.๑ ๓.๕.๕ มการเกบรกษาผลตภณฑในสภาพทเหมาะสม

/ (๒ x ๐.๑) = ๐.๒

๐.๑ ๓.๕.๖ มการขนสงในลกษณะทปองกนการปนเปอนและการเสอมสภาพ

/ (๒ x ๐.๑) = ๐.๒

๓.๖ นา นาแขง ไอนาทสมผสกบอาหารในกระบวนการผลต

๓.๖.๑ นาทสมผสกบอาหารในกระบวนการผลต

๐.๒๕

(๑) มคณภาพหรอมาตรฐานเปนไปตามประกาศกระทรวงสาธารณสข

/ (๒ x ๐.๒๕) = ๐.๕

๐.๒๕ (๒) มการขนยาย การเกบรกษา และการนาไปใชในสภาพทถกสขลกษณะ

/ (๒ x ๐.๒๕) = ๐.๕

๓.๖.๒ ไอนาทสมผสกบอาหารในกระบวนการผลต

๐.๒๕ (๑) มคณภาพหรอมาตรฐานเปนไปตามประกาศกระทรวง สาธารณสข

/ (๒ x ๐.๒๕) = ๐.๕

๐.๒๕ (๒ ) มการขนยาย การเกบรกษา และการนาไปใชในสภาพถกสขลกษณะ

/ (๒ x ๐.๒๕) = ๐.๕

Page 61: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

-๗-

นา หนก

สงทตองตรวจสอบ ด ๒

พอใช ๑

ปรบปรง ๐

คะแนน ทได

หมายเหต

๓.๖.๓ นาแขงทสมผสกบอาหารในกระบวนการผลต

๐.๒๕ (๑) มคณภาพหรอมาตรฐานเปนไปตามประกาศกระทรวงสาธารณสข

/ (๒ x ๐.๒๕) = ๐.๕

๐.๒๕ (๒) มการขนยาย การเกบรกษา และการนาไปใชในสภาพถกสขลกษณะ

/ (๑ x ๐.๒๕) = ๐.๒๕

๓.๖.๔ นาหลอเยนทใชสมผสกบบรรจภณฑ

๐.๒๕ (๑) มการปรบคณภาพ และฆาเชอตามความเหมาะสม มการตรวจสอบและบนทกผล

/ (๑ x ๐.๒๕) = ๐.๒๕

๐.๒๕ (๒) การนากลบมาใชซา / (๑ x ๐.๒๕) = ๐.๒๕

๐.๒ ๓.๗ การเรยกคนผลตภณฑ / (๑ x ๐.๒) = ๐.๒

หวขอท ๓ คะแนนรวม = ๓๐-๘.๖ = ๒๑.๔

คะแนน

คะแนนทไดรวม = ๑๗.๔๕ คะแนน (๘๑.๕๔.%)

** รอยละคะแนนทไดในแตละหวขอ = (๑๗.๔๕ x ๑๐๐)/๒๑.๔ = ๘๑.๕๔ %

๓. ขอบกพรองทรนแรง (Major defect) หมายถง ขอบกพรองทเปนความเสยง ซงอาจทาใหเกดการปนเปอน ไมปลอดภยตอการบรโภค ไดแก

๓.๑ เครองฆาเชอมอปกรณทจาเปน ไมถกตอง ไมครบถวน และไมสามารถใชงานไดด โดยไมมการจดแบงเครองมอ และอปกรณการผลตเฉพาะประเภทอาหาร ตามขอ ๒.๓.๑๖

๓.๒ กรณผลตอาหารชนดทปรบกรด ไมมเอกสารขนตอนวธการปรบกรด วธการเกบตวอยาง วธการวดความเปนกรดดางรวมทงมการตรวจสอบคาความเปนกรดดางของอาหารตามความถทเหมาะสม และบนทกผล ตามขอ ๓.๒.๒(๓)

๓.๓ ไมมการปรบกรด ภายในระยะเวลาทกาหนด และบนทกผล ตามขอ ๓.๒.๒(๔) ๓.๔ ไมมการศกษาการทดสอบการกระจายอณหภมในเครองฆาเชอ (Temperature

Distribution) ตามขอ ๓.๓.๑(๑) ๓.๕ ไมมการศกษาอตราการแทรกผานความรอนในผลตภณฑ (Heat Penetration) ตามขอ

๓.๓.๑(๒)

Page 62: ประกาศกระทรวงสาธารณสุข¸ªธ. วิธีผลิต... · ๑ บัญชีหมายเลข ๑ ท้ายประกาศกระทรวงสาธารณส

-๘- ๓.๖ ไมมการกาหนดกระบวนการฆาเชอภายใตปจจยทเกยวของ ตามขอ ๓.๓.๑(๓) ๓.๗ การควบคมการปฏบตงานสาหรบกระบวนการฆาเชอไมเหมาะสม ตามขอ ๓.๓.๔ ๓.๘ ผควบคมการผลต (Retort Supervisor) ไมผานการฝกอบรม ตามขอ ๖.๒.๑ ๓.๙ ผกาหนดกระบวนการฆาเชอดวยความรอน (Process Authority) ไมมความร

ความสามารถ และคณสมบตตามทกาหนดในบญชหมายเลข ๑ ทายประกาศ ตามขอ ๖.๓ ๓.๑๐ ขอบกพรองอนๆทคณะเจาหนาทผตรวจประเมนแลววาเปนความเสยง ซงอาจทาให

อาหารเกดความไมปลอดภยตอการบรโภค ๔. การยอมรบผลการตรวจวาผานการประเมน ตองมคะแนนทไดรวมแตละหวขอไมนอยกวา

รอยละ ๗๐ และตองไมพบขอบกพรองทรนแรง จงผานเกณฑตามกฎหมาย