Sektor Kewangan

116-119 Sumber dan Kegunaan Dana Sistem Kewangan119-140 Pengurusan Sistem Perbankan141-146 Kemajuan Pelaksanaan Pelan Induk Sektor Kewangan147-147 Aktiviti Penyeliaan147-150 Pencapaian Penstrukturan Semula Sektor Perbankan150-164 Prestasi Sistem Perbankan164-171 Perbankan Islam171-172 Institusi-institusi Kewangan Pembangunan (IKP)172-178 Institusi-institusi Kewangan yang Lain178-197 Pasaran Kewangan197-201 Perkembangan Sistem Pembayaran

116

SUMBER DAN KEGUNAAN DANA SISTEMKEWANGAN

Aset sistem kewangan meningkat pada kadar yanglebih perlahan pada tahun 2001, selaras denganpertumbuhan ekonomi yang lebih sederhana.Sebahagian besar daripada dana sistem kewangandiperolehi daripada deposit yang disimpan denganinstitusi kewangan dan caruman kepada danakumpulan wang simpanan, pencen dan insurans.Seperti tahun-tahun yang lepas, sumber-sumber inisebahagian besarnya dilaburkan dalam pinjaman danpendahuluan dan sekuriti.

Peningkatan jumlah aset sistem kewangan yangsederhana sebanyak 3.5% kepada RM1,295.2 bilionadalah disebabkan oleh peningkatan dalam asetsistem perbankan dan institusi perantaraan kewanganbukan bank (NBFI). Sebagai peratusan kepada KDNK,jumlah aset sistem kewangan meningkat kepada389.4% daripada 367.1% pada tahun 2000.Memandangkan pertumbuhan aset NBFI yang lebihtinggi (6.7%) berbanding dengan sistem perbankan(2.1%), bahagian aset sistem perbankan daripadajumlah aset sistem kewangan Malaysia menurundaripada 67.8% pada akhir tahun 2000 kepada66.9% pada akhir tahun 2001.

Bagi sistem perbankan, sebahagian besar daripadapeningkatan aset adalah disebabkan oleh kenaikanaset bank perdagangan (termasuk bank-bank Islam),syarikat kewangan dan bank saudagar. Inimencerminkan terutamanya peningkatan pinjamandan pendahuluan dan pelaburan dalam sekuriti sertadeposit dengan institusi kewangan yang lain. AsetNBFI mencakupi bahagian yang lebih besar sebanyak33.1% daripada jumlah aset sistem kewangan padaakhir tahun 2001 (32.2% pada tahun 2000).Peningkatan dalam aset NBFI disebabkan terutamanyaoleh peningkatan dalam aset kumpulan wangsimpanan, pencen dan insurans (+RM25 bilion), yangmencakupi 92.7% daripada peningkatan dalamjumlah aset kumpulan ini.

Pada tahun ini, sebahagian besar sumber-sumber barudisumbangkan oleh deposit yang disimpan denganinstitusi kewangan dan caruman kepada kumpulanwang simpanan, pencen dan insurans. Walaupun iamencatatkan pertumbuhan yang lebih perlahansebanyak 2.9% pada tahun 2001 (4.3% pada tahun2000), deposit yang disimpan dengan institusikewangan terus mencakupi bahagian yang terbesar(45.8%) daripada jumlah sumber dana pada akhirtahun 2001 (46% pada tahun 2000). Institusiperbankan (yang terdiri daripada bank perdagangan,

Sektor Kewangan

Bank Negara Malaysia11.6%

Bank perdagangan40.9%

Syarikat kewangan9.4%

Bank saudagar3.2%

Syarikat diskaun1.8%

Institusi kewanganpembangunan

2.2%

Institusi tabungan2.4%

Institusikewangan lain

5.9%

Kumpulan wangsimpanan pekerja,pencen daninsuran22.7%

Kumpulan wang simpanandan pencen lain

3.1%

Kumpulan wanginsuran nyawa

3.7%

Kumpulan wanginsuran am

1.2%

Kumpulan WangSimpanan Pekerja

14.8%

a Awalan

Jumlah Aset: RM1,295.2 bilion

Graf 4.1Aset Sistem Kewangan pada akhir tahun 2001a (% bahagian)

Sektor Kewangan

117

syarikat kewangan, bank saudagar dan rumah diskaun)juga merupakan penerima deposit yang terbesar,mencakupi sebanyak 83.4% daripada jumlah depositsistem kewangan (84.1% pada tahun 2000).

Dari segi pemegang, deposit disimpan terutamanyaoleh sektor swasta bukan kewangan (terdiri daripadaindividu dan perusahaan perniagaan), mencakupisebanyak 68.6% daripada jumlah deposit pada akhirtahun 2001. Deposit kumpulan ini meningkatsebanyak 4.4% pada tahun 2001, disebabkanterutamanya oleh kenaikan dalam deposit individu.Seperti pada tahun-tahun yang lepas, deposit tetapterus mencakupi sebahagian besar daripada kenaikandalam deposit yang disimpan oleh sektor swastabukan kewangan. Dari segi tempoh cukup matang,deposit tetap terus tertumpu kepada tempoh cukupmatang yang pendek.

Simpanan berkontrak dengan Kumpulan WangSimpanan Pekerja dan pencen serta sumbangankepada kumpulan wang insurans terus menjadisumber utama dana bagi sistem kewangan,meningkat sebanyak 8.4% untuk mencakupibahagian sebanyak 19.8% daripada jumlah danayang disimpan dengan sistem kewangan pada tahun

Jadual 4.1Aset Sistem Kewangan

Sistem perbankan 27.5 17.5 865.9 Bank Negara Malaysia 1.9 0.8 149.7Bank perdagangan1 29.8 5.6 529.5Syarikat kewangan -4.4 4.2 121.7Bank saudagar -2.3 4.2 41.1Syarikat diskaun 2.6 2.7 23.8

Badan perantaraan kewangan bukan bank 42.6 26.9 429.3 Kumpulan wang simpananpekerja, pencen dan insurans 27.8 25.0 294.3 Kumpulan Wang Simpanan Pekerja 18.1 6.0 191.1

Kumpulan wang simpanan & pencen lain 3.1 8.6 40.3

Kumpulan wang insurans nyawa 6.1 9.2 47.6 Kumpulan wang insurans am 0.6 1.2 15.3

Institusi kewangan pembangunan2 3.4 2.8 27.9 Institusi tabungan3 7.0 -1.5 30.7 Institusi kewangan lain4 4.4 0.7 76.3

Jumlah 70.1 44.4 1295.2

1 Termasuk Bank Islam Malaysia Berhad dan Bank Muamalat Malaysia Berhad (sejak 1999).

2 Termasuk Syarikat Permodalan Kemajuan Perusahaan Malaysia Berhad (MIDF), Bank Pertanian Malaysia, Perbadanan Kemajuan Borneo, Bank Pembangunan Sabah Berhad, Perbadanan Kredit Sabah, Eksport-Import Bank Malaysia Berhad, Bank Pembangunan dan Infrastruktur Malaysia Berhaddan Bank Industri dan Teknologi Malaysia Berhad.

3 Termasuk Bank Simpanan Nasional, Bank Kerjasama Rakyat dan syarikat koperasi.

4 Termasuk unit amanah (ASN, ASB, ASW2020, ASN2, ASM (Malaysia) dan ASM Mara), syarikat perumahan, Syarikat Jaminan Kredit Malaysia Berhad, Cagamas Berhad, syarikat pemajakan, syarikat pemfaktoran dan syarikat modal usaha niaga.

a Awalan

Padaakhirtahun2001a

RM bilion

2001a2000

Perubahan tahunan

Jadual 4.2Sumber dan Kegunaan Dana Sistem Kewangan

Sumber:Modal dan rizab 7.1 4.7 126.7 Mata wang -3.8 -1.3 25.4 Deposit1 23.9 16.8 592.6 Peminjaman -0.4 -0.2 7.3 Dana dari institusi kewangan lain1 -3.3 0.5 68.9 Kumpulan wang insurans dan simpanan 23.1 20.0 257.1

Liabiliti lain 23.5 3.9 217.2

Jumlah 70.1 44.4 1295.2

Kegunaan:Mata wang -2.4 -2.1 4.5 Deposit dengan institusi kewangan lain 5.3 -6.3 178.0

Bil 0.1 -0.3 16.3 Perbendaharaan 0.6 -0.2 4.0 Perdagangan -0.4 -0.1 12.2

Pinjaman dan pendahuluan2 24.6 20.5 534.7 Sekuriti 35.4 36.7 306.8

Kerajaan Malaysia 12.6 14.1 101.6 Asing 0.3 0.9 2.7 Korporat 19.9 22.3 195.7 Lain-lain 2.6 -0.7 6.9

Emas dan rizab pertukaran wang -3.9 3.7 113.5 Aset lain 11.2 -7.9 141.3

1 Berkuatkuasa 1998, rizab berkanun institusi perbankan telah dikelaskan sebagai “Dana daripada institusi kewangan lain” berbanding “Deposit”.Sehubungan dengan ini, data untuk tahun sebelumnya juga telah dipinda seperti yang sepatutnya.

2 Tidak termasuk pinjaman yang telah dijual kepada Danaharta. a Awalan

Padaakhirtahun2001a

RM bilion

Perubahan tahunan

2000 2001a

Modal dan RizabMata wangDepositPeminjamanDana dari institusi kewangan lainKumpulan wang insurans dan simpananLiabiliti lain

Mata wangDeposit dengan institusi kewangan lain

BilPinjaman dan pendahuluan

SekuritiEmas dan rizab pertukaran wang

Aset lain

SUMBER

KEGUNAAN

9.8%2%

45.8%0.6%

5.3%19.8%

16.8%

0.3%13.7%

1.3%41.3%

23.7%8.8%

10.9%

a Awalan

Jumlah: RM1,295.2 bilion

Graf 4.2Sumber dan Kegunaan Dana Sistem Kewanganpada akhir tahun 2001a (% bahagian)

118

2001. Sementara itu, modal dan rizab sistemkewangan meningkat sebanyak 3.9% (+6.1% padatahun 2000), mencerminkan terutamanyapengukuhan kedudukan modal institusi perbankan.

Kenaikan dalam jumlah sumber sistem kewanganpada tahun 2001, sebahagian besarnya dilaburkandalam pinjaman dan pendahuluan dan sekuriti.Pertumbuhan jumlah pinjaman dan pendahuluankekal tinggi pada RM20.5 bilion atau 4% padatahun 2001 (+RM24.6 bilion atau 5% pada tahun2000) walaupun pertumbuhan KDNK benar adalahlebih rendah. Pertumbuhan pinjaman yang tinggiini disebabkan terutamanya oleh kenaikanpermintaan daripada isi rumah. Ini dicerminkanoleh pinjaman yang disalurkan untuk pembelian

Pinjaman dan pendahuluan 22.9 21.6 501.1 Pertanian 2.7 0.3 13.7 Perlombongan dan kuari 0.0 -0.1 1.3 Perkilangan 1.6 -1.2 55.8 Perumahan 13.2 12.8 111.1 Pembinaan2 -3.3 1.8 84.1 Perkhidmatan perniagaan -0.9 1.4 21.8 Perdagangan am 0.9 0.8 19.4 Pengangkutan dan penyimpanan 0.1 -0.9 13.4 Pembelian saham 0.0 -2.4 20.5 Kredit penggunaan 7.4 9.6 68.3 Lain-lain 1.0 -0.4 91.7

Pelaburan dalam sekuriti korporat 16.0 22.3 195.7

Jumlah 38.9 44.0 696.8

1 Tidak termasuk kredit kepada perusahaan awam bukan kewangan.2 Termasuk pinjaman kepada harta tanah.a Awalan

RM bilion

Perubahan tahunan

2001a2000

Padaakhirtahun2001a

Jadual 4.4Haluan Kredit1 kepada Sektor Swasta Bukan Kewangan

Jadual 4.3Deposit Sektor Swasta Bukan Kewangan1

dengan Sistem Kewangan2

Deposit3 dengan:Bank perdagangan 37.5 14.3 301.8 Syarikat kewangan -0.9 2.6 60.8 Bank saudagar 2.9 -2.4 11.3 Syarikat diskaun 1.3 0.0 5.3 Bank Simpanan Nasional 3.4 0.1 10.6 Lain-lain 3.1 2.3 16.6

Jumlah 47.3 17.0 406.5

Deposit permintaan 14.8 2.1 58.1 Deposit tetap 21.9 9.2 269.1 Deposit tabungan 10.2 4.0 58.6 IDB4 0.0 -1.1 1.8 Repo5 0.4 2.8 18.8

Deposit tetapdi antaranya:

Sehingga 1 tahun 10.6 6.6 237.0 Lebih dari 1 tahun 11.4 2.6 32.2

1 Merujuk kepada deposit perusahaan perniagaan (tidak termasuk PABK) dan individu

2 Tidak termasuk kumpulan wang simpanan dan insurans, serta institusi kewangan lain.

3 Merujuk kepada deposit permintaan, tabungan dan tetap, instrumen deposit boleh niaga dan repo.

4 Merujuk kepada instrumen deposit boleh niaga.5 Merujuk kepada perjanjian belian balik.

a Awalan

Padaakhirtahun2001a

RM bilion

2001a2000

Perubahan tahunan

Lain-lain4.1%

Syarikat diskaun1.3%

Bank Simpanan Nasional2.6%

Bank perdagangan74.3%

Syarikat kewangan15%

Bank saudagar2.8%

Repo4.6%

IDB0.4%

Deposittabungan

14.4%

Depositpermintaan

14.3%

Deposit tetap66.2%

Sehingga1 tahun58.3%

Lebih dari1 tahun7.9%

Mengikut InstitusiJumlah Deposit: RM406.5 bilion

Mengikut Jenis DepositJumlah Deposit: RM406.5 bilion

a Awalan

Graf 4.3Deposit Sektor Swasta Bukan Kewangan dengan Sistem Kewanganpada akhir tahun 2001a (% bahagian)

Sektor Kewangan

119

rumah kediaman dan kereta penumpang yanglebih tinggi.

Pelaburan dalam sekuriti oleh sistem kewangan terusmeningkat pada tahun 2001, mencatatkan kenaikansebanyak 13.6%. Secara khusus, terdapatpeningkatan yang tinggi dalam pelaburan pasaransekuriti korporat ( +RM22.3 bilion) dan sekuritiKerajaan (+RM14.1 bilion) selaras denganpeningkatan dalam terbitan Sekuriti Hutang Swasta(PDS) dan Sekuriti Kerajaan Malaysia (SKM) sertajangkaan pasaran untuk kadar faedah yang lebihrendah yang telah menggalakkan pelabur untukmembeli sekuriti hutang. Kumpulan wang simpanandan pencen terus kekal sebagai pelabur utama dalamsekuriti, mencakupi 41% daripada kenaikan dalampelaburan sekuriti. Selepas mencatatkan penurunanpada tahun lepas (-RM3.9 bilion), pemegangan kasaremas dan rizab pertukaran asing bertukar arah untukmencatatkan peningkatan kecil sebanyak RM3.7bilion pada tahun 2001 disebabkan terutamanya olehperolehan eksport yang dibawa pulang daripada luarnegara dan aliran masuk pelaburan langsung asing.

PENGURUSAN SISTEM PERBANKAN

Strategi-strategi yang telah diperkenalkan padatahun 1999 dan 2000 untuk mengukuhkan sektorperbankan terus dilaksanakan pada tahun 2001bertujuan untuk meningkatkan keupayaan sektorperbankan untuk beroperasi di dalam suasanaekonomi yang lebih bersaing dan mencabar.Khususnya, usaha menyusun semula hutangkorporat bersaiz besar telah dipergiatkan lagi pada

tahun 2001. Hasil positif yang dicapai menerusipenyusunan institusi oleh pihak Kerajaan semasakrisis kewangan juga telah berjaya mengurangkankesan kelembapan ekonomi terhadap kestabilansistem perbankan. Walaupun peristiwa 11September telah meninggalkan kesan negatifkepada ekonomi dunia dan seterusnya memberiimpak kepada ekonomi Malaysia, sektorperbankan Malaysia kekal berdaya tahan danberupaya untuk memainkan perananperantaraannya dengan cekap dan berkesan padasepanjang tahun. Jumlah pinjaman belum jelassistem perbankan terus mencatatkan pertumbuhanpositif sebanyak 3.4%, manakala keuntungansebelum cukai awalan yang dicatatkan pada tahun2001 sebanyak RM7.5 bilion akanmemperkukuhkan lagi modal asas sistemperbankan dan seterusnya meningkatkan kapasitisistem perbankan untuk menghadapi cabaranmasa hadapan. Sehubungan itu, tumpuan dasarperbankan pada sepanjang tahun 2001 adalahbertujuan untuk memelihara integriti dan dayatahan sistem perbankan di tengah persekitaranyang lebih mencabar di samping membina asas-asas yang diperlukan untuk pembangunan sistemperbankan jangka panjang bagi memenuhikeperluan ekonomi yang berubah-ubah sepertidigariskan dalam Pelan Induk Sektor Kewangan.Dengan meningkatnya daya tahan sistemperbankan, BNM mengalihkan tumpuannyadaripada mengurus masalah sistem perbankankepada usaha jangka sederhana dan panjang bagimembangunkan sistem kewangan yang lebihteguh dan mantap.

Pelaburan dalamsekuriti korporat

28.1%

Pinjaman danpendahuluan

71.9%

Pertanian2%

Perkilangan8.0%

Perlombongan dan kuari0.2%

Perumahan15.9%

Pembinaan12.1%

Kredit penggunaan9.8%

Lain-lain13.2%

Perkhidmatan perniagaan3.1%

Perdagangan Am2.8%

Pengangkutan dan penyimpanan1.9%

Pembelian saham2.9%

Jumlah Kredit: RM696.8 bilion

a Awalan

Graf 4.4Haluan Kredit kepada Sektor Swasta Bukan Kewanganpada akhir tahun 2001a (% bahagian)

120

Perkembangan pada tahun 2001Usaha penyusunan semula yang dilaksanakan sejakkrisis kewangan telah meletakkan sektor perbankanpada kedudukan yang lebih kukuh untuk mengatasitekanan selanjutnya dan untuk menyumbang kepadakestabilan makroekonomi. Pelbagai langkahkehematan dan pembangunan yang telahdiperkenalkan sebelum ini juga telah membantumemperbaiki amalan pengurusan perniagaan dan

risiko di dalam institusi perbankan. Walaubagaimanapun, institusi perbankan akan terustertakluk kepada pengawalan dan penyeliaan yangketat. Ujian tekanan yang lebih intensif telahdijalankan ke atas institusi perbankan dan merekajuga dikehendaki mengemukakan statistik yang lebihterperinci untuk mengenal pasti punca potensikelemahan. BNM juga telah mengadakan lebihbanyak sesi dialog dengan institusi perbankan untukmemudahkan penggubalan langkah-langkahterdahulu yang boleh membantu mengurangkanimpak kelembapan ekonomi ke atas sistemperbankan dan mengekalkan kekukuhan sektorperbankan. Satu punca potensi kelemahan yang perludiberi perhatian ialah penyelesaian hutang korporatbersaiz besar dan kesannya terhadap kestabilansektor perbankan. Oleh yang sedemikian, rangkakerja penyusunan semula hutang korporat di bawahJawatankuasa Penyusunan Semula Hutang Korporat(CDRC) telah diubahsuai untuk mempercepatkan lagiproses penyusunan semula hutang korporat diMalaysia. Para peminjam dan pemiutang dikenakanjadual yang lebih ketat dan tetap dalammelaksanakan proses penyusunan semula hutanguntuk memastikan mereka menyempurnakan prosespenyelesaian dalam jangka masa yang paling singkat.Keahlian Jawatankuasa Pemandu juga telah ditambahdengan melantik wakil-wakil daripada PengurusanDanaharta Nasional Berhad dan Kesatuan Syarikat-syarikat Awam Tersenarai. Penyusunan semula operasijuga dilaksanakan serentak dengan penyusunansemula kewangan untuk memastikan keberkesananskim penyusunan semula hutang. Kemajuan ketaratelah dicapai sejak pengubahsuaian rangka kerjaCDRC dengan penyelesaian beberapa kes,

termasuklah penyusunan semula hutang tiga syarikatgergasi. Pada mulanya, CDRC telah mensasarkan 10kes dengan jumlah pinjaman sebanyak RM10.2 bilionuntuk diselesaikan di antara 1 Ogos 2001 dan 31Disember 2001. Setakat 31 Disember 2001, CDRCtelah berjaya menyelesaikan lapan kes yangmelibatkan 83.5% daripada jumlah hutang yangtelah disasar untuk diselesaikan. Secarakeseluruhannya, CDRC telah berjaya menyusun

semula 11 kes pada tahun 2001, yang melibatkanhutang berjumlah RM11.9 bilion. Dengan ekonomidijangka bertambah baik pada tahun 2002, CDRCberada di kedudukan yang selesa untukmenyelesaikan kesemua baki kes sebelum akhir bulanJulai 2002 seperti yang disasarkan.

Program penggabungan institusi perbankan domestikyang telah dimulakan pada tahun 1999 telah selesaidilaksanakan pada tahun 2000. Program ini telahberjaya menyatukan sektor perbankan domestik yangdahulunya berpecah tanpa mengganggu-gugat tahapperkhidmatan perbankan yang disediakan. Padatahun 2001, fokus kumpulan perbankan domestikadalah untuk menyempurnakan proses integrasiperniagaan dan langkah rasionalisasi. Ini adalahmerupakan aspek penggabungan yang paling kritikal.Kumpulan perbankan yang terlibat tidak akanmengecapi manfaat penggabungan dan mencapaiekonomi ikut bidangan, sinergi dan kecekapan yanglebih tinggi tanpa merasionalisasikan operasiperbankan dan menghapuskan duplikasi dalampenggunaan sumber. Oleh yang sedemikian, kesemuakumpulan perbankan telah mengambil peluang untukmerombak, merasionalisasikan dan menstruktursemula operasi perniagaan mereka, termasukrangkaian cawangan dan keperluan tenaga kerja,agar selaras dengan strategi perniagaan masahadapan. Pada akhir tahun 2001, kesemua kumpulanperbankan telah menjalankan usahamerasionalisasikan cawangan dan lima kumpulanperbankan telah merasionalisasikan tenaga kerjamereka. Kesemua langkah perasionalan kakitangantelah dilaksanakan secara sukarela. Kakitangan yangterlibat telah diberi opsyen sama ada untuk

Walaupun peristiwa 11 September telah meninggalkan kesannegatif kepada ekonomi dunia dan seterusnya memberi impakkepada ekonomi Malaysia, sektor perbankan Malaysia kekalberdaya tahan dan berupaya untuk memainkan perananperantaraannya dengan cekap dan berkesan di sepanjang tahun.

Sektor Kewangan

121

Kumpulan Perbankan Teras Asal Bergabung dengan Entiti Selepas Penggabungan

1 Kumpulan Affin Bank BerhadPerwira Affin Bank Berhad BSN Commercial Bank (M) Berhad Affin Bank BerhadAsia Commercial Finance Berhad BSN Finance Berhad AFFIN ACF Finance BerhadPerwira Affin Merchant Bank Berhad BSN Merchant Bankers Berhad Affin Merchant Bank Berhad

2 Kumpulan Alliance Bank BerhadMulti-Purpose Bank Berhad International Bank Malaysia Berhad Alliance Bank Berhad

Sabah Bank Berhad Alliance Finance BerhadSabah Finance Berhad Alliance Merchant Bank BerhadBolton Finance BerhadAmanah Merchant Bank BerhadBumiputra Merchant Bankers Berhad

3 Kumpulan Arab-Malaysian Bank BerhadArab-Malaysian Bank Berhad MBf Finance Berhad Arab-Malaysian Bank BerhadArab-Malaysian Finance Berhad Arab-Malaysian Finance Berhad1

Arab-Malaysian Merchant Bank Berhad Arab-Malaysian Merchant Bank Berhad

4 Kumpulan Bumiputra Commerce Bank BerhadBumiputra Commerce Bank Berhad Bumiputra Commerce Bank BerhadBumiputra Commerce Finance Berhad Bumiputra Commerce Finance BerhadCommerce International Merchant Commerce International Merchant Bankers Berhad Bankers Berhad

5 Kumpulan EON Bank BerhadEON Bank Berhad Oriental Bank Berhad EON Bank BerhadEON Finance Berhad City Finance Berhad EON Finance Berhad

Perkasa Finance Berhad Malaysian International Merchant Malaysian International Merchant Bankers Berhad

Bankers Berhad

6 Kumpulan Hong Leong Bank BerhadHong Leong Bank Berhad Wah Tat Bank Berhad Hong Leong Bank BerhadHong Leong Finance Berhad Credit Corporation (Malaysia) Berhad Hong Leong Finance Berhad

7 Kumpulan Malayan Banking BerhadMalayan Banking Berhad The Pacific Bank Berhad Malayan Banking BerhadMayban Finance Berhad PhileoAllied Bank (M) Berhad Mayban Finance BerhadAseambankers Malaysia Berhad Sime Finance Berhad Aseambankers Malaysia Berhad

Kewangan Bersatu Berhad2

8 Kumpulan Public Bank Berhad Public Bank Berhad Hock Hua Bank Berhad Public Bank BerhadPublic Finance Berhad Advance Finance Berhad Public Finance Berhad

Sime Merchant Bankers Berhad Public Merchant Bank Berhad

9 Kumpulan RHB Bank BerhadRHB Bank Berhad Delta Finance Berhad RHB Bank BerhadRHB Sakura Merchant Bankers Berhad Interfinance Berhad RHB Delta Finance Berhad

RHB Sakura Merchant Bankers Berhad

10 Kumpulan Southern Bank BerhadSouthern Bank Berhad Ban Hin Lee Bank Berhad Southern Bank Berhad

United Merchant Finance Berhad Southern Finance BerhadPerdana Finance Berhad Southern Investment Bank BerhadCempaka Finance BerhadPerdana Merchant Bankers Berhad

Nota: 1 Sedang dalam proses penggabungan operasi perniagaan dengan MBf Finance Berhad.2 Akan diserap ke dalam Mayban Finance Berhad.

Jadual 4.5Program Penggabungan Institusi Perbankan Domestik

122

dipindahkan ke bahagian perniagaan lain yangdifikirkan sesuai atau menyertai skim pemisahansukarela. Untuk kakitangan yang memilih untukmenyertai skim pemisahan sukarela, mereka telahdiberikan pampasan yang berpatutan. Skimpampasan yang diberikan adalah secara amnyakonsisten di kalangan kumpulan perbankan.Kakitangan terlibat juga diberi peluang untukmenyertai program latihan semula yang bertujuanuntuk meningkatkan kepakaran mereka di bidangperniagaan alternatif dan seterusnya melicinkanproses perpindahan ke segmen ekonomi lain.Berikutan langkah perasionalan yang dijalankandi sepanjang tahun, sebanyak 187 cawangan telahditutup dan 55 cawangan dipindahkan. Pada masayang sama, seramai 4,240 kakitangan telahmeninggalkan industri perbankan.

Kesemua kumpulan perbankan telah selesaimelaksanakan integrasi sistem perniagaan pada tahun2001 dengan gangguan yang minimum terhadaptahap perkhidmatan perbankan yang diberikankepada para pelanggan, dan seterusnyamembolehkan para pelanggan untuk menikmatiperkhidmatan yang pelbagai daripada institusi-institusi yang telah bergabung. Para pelanggan kiniboleh menikmati beraneka jenis perkhidmatanperbankan menerusi penjualan silang produkperbankan di antara institusi di dalam kumpulanperbankan yang sama. Kumpulan perbankan yangbergabung kini mempunyai modal yang lebih besaruntuk memenuhi keperluan perbelanjaan modal padamasa hadapan di samping mengambil risiko yanglebih tinggi berikutan skop aktiviti perniagaan yanglebih meluas. Institusi perbankan domestik kini telahmemulakan kempen promosi jenama secara lebihagresif untuk menampilkan diri sebagai pesertautama di dalam industri perbankan Malaysia.

Program penggabungan dan perubahan strukturyang telah dilaksanakan oleh sektor perbankan sejaktahun 1998 telah meningkatkan keupayaan sektorperbankan untuk menyesuaikan diri danmenghadapi persekitaran yang lebih mencabar.Sebagai penentu kejayaan utama kepada prosestransformasi dan pertumbuhan ekonomi di Malaysia,pembangunan sektor kewangan perlu diselaraskandengan hala tuju pembangunan pertumbuhanekonomi yang diingini. Ini merupakan elemenpenting di sebalik perumusan Pelan Induk SektorKewangan (PISK) oleh BNM yang telah dilancarkanpada bulan Mac 2001, yang melakarkan strategimeluas pembangunan sektor kewangan Malaysiabagi tempoh 10 tahun akan datang.

PISK menggariskan agenda jangka sederhana danpanjang bagi membina sektor kewangan yangresponsif terhadap perubahan keperluan ekonomidan berdaya tahan, efisien dan kompetitif. Dalammencapai matlamat terakhir yang ditetapkan, blok-blok pembentukan pelbagai bahagian sektorkewangan perlu dibina bagi menyediakan asas yangkukuh untuk kemajuan selanjutnya. Oleh itu, saranan-saranan yang terkandung di dalam PISK adalahtertumpu kepada usaha menambah kapasiti dankeupayaan domestik sebelum beralih kepada usahamembangunkan persekitaran yang lebih berdayasaing di dalam fasa kedua, sebelum melangkah kearah integrasi antarabangsa yang lebih meluas. PISKtelah mengenal pasti tiga objektif utama di dalamfasa pelaksanaan: pertama, untuk meningkatkankapasiti domestik menerusi peningkatankemampuan institusi perbankan domestik danmenyahkawalselia peraturan tertentu untukmeningkatkan tahap persaingan; kedua,menggalakkan kestabilan kewangan menerusipengawalan dan penyeliaan berhemat berlaraskanrisiko yang kukuh; dan akhir sekali, untuk memenuhiobjektif sosioekonomi Malaysia, termasukmeningkatkan tahap aktivisme pengguna.Sehubungan itu, teras dasar dan langkah-langkahyang telah diambil pada tahun 2001 bertujuan untukmemenuhi objektif-objektif ini.

Meningkatkan Kapasiti DomestikSatu perkembangan yang amat penting pada tahun2001 ialah pengenalan perbankan internet olehinstitusi perbankan domestik. Lapan kumpulanperbankan domestik kini menawarkan perkhidmatanperbankan sepenuhnya melalui internet. Inimerupakan pencapaian penting bagi sektorperbankan Malaysia, bukan sahaja dari segi saluranhantaran baru tetapi juga menandakan permulaanproses liberalisasi. Walaupun PISK merancangkanbahawa liberalisasi persekitaran operasi untukbank-bank asing akan bermula di Fasa 2 iaitu selepas2003, berdasarkan kemajuan yang telah dicapai olehinstitusi perbankan domestik untuk bersaing, bankperdagangan milik asing telah dibenarkan untukmenawarkan perkhidmatan perbankan internetbercorak urus niaga bermula daripada 1 Januari 2002.Setakat ini, tiga bank perdagangan milik asing telahmengambil kesempatan ini dan menawarkanperkhidmatan perbankan internet urus niaga.

Penyelesaian program penggabungan bagi sektorperbankan domestik merupakan satu langkahpermulaan dalam meningkatkan kapasiti pesertadomestik untuk bersaing di dalam persekitaran

Sektor Kewangan

123

perniagaan yang baru. Sehubungan ini, kumpulanperbankan domestik perlu sentiasa menilaikedudukan mereka, bukan sahaja di dalam pasarantempatan tetapi juga secara perbandingan denganpeserta serantau dan antarabangsa, di sampingmembangunkan strategi untuk meningkatkan sifatkompetitif mereka di dalam segmen pasaran yangdisasar. Usaha menanda aras kedudukan berbanding

dengan pesaing lain yang setanding di dalam sektorperbankan domestik serta bank asing yang beroperasidi Malaysia adalah prasyarat yang penting bagipeserta domestik untuk meraih kelebihan persaingan,di samping menetapkan sasaran realistik untukpeningkatan.

Oleh yang sedemikian, program menanda aras yangtelah dimulakan pada tahun 2000 merupakan salahsatu agenda yang diteruskan untuk meningkatkankapasiti institusi perbankan. Program menanda arasadalah merupakan alat yang berkesan kepadainstitusi perbankan untuk mencari di mana kekuatanmereka dan mengenal pasti peluang-peluang yangboleh dimanfaatkan untuk meningkatkan pulangandi dalam bidang di mana mereka mempunyaikelebihan berbanding. Dengan pelanggan kiancanggih, keupayaan institusi perbankan untukmenyediakan perkhidmatan kewangan sepenuhnyapada harga kompetitif menjadi semakin penting.Produk kewangan yang disediakan perlu bersifatperibadi dan berasaskan citarasa sendiri mengikutkeperluan individu pelanggan korporat dan runcit.Oleh yang sedemikian, institusi perbankan perlulebih proaktif dan inovatif dalam mengenal pastibidang “niche” masing-masing dan mempakej sertamemasar produk mereka untuk memenuhikehendak bidang “niche” mereka. Menyedaricabaran yang bakal dihadapi ini, keperluan institusiperbankan untuk merumuskan pelan dengan batu-batu tanda yang jelas dengan sumber-sumber yangdiperlukan adalah penting untuk mencapai objektif-objektif ini. Garisan asas bagi perbandingan masahadapan perlu ditetapkan. Oleh itu, institusi

perbankan perlu memperuntukkan sumber yangmencukupi dan melaksanakan langkahmeningkatkan kapasiti untuk mencapai objektifstrategik ini.

Sehubungan ini, setelah berunding dengan industriperbankan, BNM telah merumus satu set penandaaras umum. Ini merupakan rangka kerja awalan untuk

mengukur kedudukan institusi perbankan berbandingpesaing setara mereka dan mendorong peningkatanprestasi setiap institusi perbankan. Penanda-penandaaras ini merangkumi penunjuk nisbah operasi dankewangan, penunjuk meluas mengenai perkhidmatanpelanggan dan nisbah untuk menilai tahap kecekapanoperasi di dalam sesebuah institusi perbankan. BNMakan terus menyediakan statistik purata industrikepada institusi perbankan setiap suku tahun untukmemudahkan pemantauan dalaman mereka. Usahasedang dijalankan untuk memperhaluskan penunjukprestasi umum ini bagi membolehkan institusiperbankan menilai kedudukan kompetitif merekasecara lebih berkesan, terutamanya dalam mengenalpasti jurang dan peluang dalam konteks segmenpelanggan dan produk yang berlainan. Denganmemantau nisbah terperinci mengenai kos danpulangan produk, transaksi, segmen pelanggan dansaluran hantaran yang berlainan, institusi perbankanakan mempunyai kemampuan untuk menilaikekuatan dan kebolehan utama mereka. Pemahamansedemikian akan membantu institusi perbankanmengkaji semula model perniagaan yang sedia ada,mengenal pasti fokus masa hadapan danmemanfaatkan kelebihan masing-masing untukmeningkatkan nilai pemegang saham.

Mengesan sejauh mana kemajuan telah dicapaiadalah merupakan satu aspek penting bagi prosestersebut. Lembaga pengarah sudah tentu diharapuntuk mempamerkan komitmen yang tinggi untukmemacu proses ini. Untuk tujuan ini, BNM telahmemperkenalkan satu siri program kesedaran untukpengarah dan pihak pengurusan kanan institusi

BNM terus memberi penekanan bagi mengekalkan kekukuhan dandaya tahan sektor perbankan sambil menggalakkan persekitaraninovasi dan persaingan di kalangan peserta pasaran kewangan.Oleh yang sedemikian, cabaran yang dihadapi adalah untukmengimbangi tukar ganti di antara menggalakkan inovasi di antarapeserta sistem kewangan dan mengekalkan kestabilan kewangansecara keseluruhannya.

124

perbankan bagi meningkatkan kesedaran merekamengenai amalan terbaik di dalam bidang utamaperbankan dan isu-isu berbangkit yang dihadapi olehindustri perbankan. Seminar pertama yang diadakanadalah mengenai program tanda aras yang bertujuanuntuk meningkatkan tahap pemahaman lembagapengarah dan pihak pengurusan kanan institusiperbankan berhubung isu tersebut. Di antara topikyang telah dibincang ialah strategi yang patut diambildalam melaksanakan program tanda aras, bagaimanaprogram tanda aras dapat membantu sesebuahinstitusi dalam menetapkan strategi perniagaan danmemacu pencapaian terbaik, di samping bagaimanaprogram tanda aras boleh diserapkan ke dalamamalan pengurusan risiko. Selaras dengan strategiPISK, lebih banyak lagi seminar akan dikelolakandengan memberi penekanan kepada bidang yangberkaitan dengan usaha meningkatkan kapasitiinstitusi perbankan.

Sebagaimana yang telah disarankan di dalam PISK,BNM juga telah membentuk rangka kerja meluasuntuk menubuhkan bank pelaburan yang ‘lengkap’di Malaysia. Fungsi-fungsi bank pelaburan pada masaini dijalankan oleh entiti berlainan di dalam sesebuahkumpulan perbankan: iaitu bank saudagar, syarikatbroker saham dan rumah diskaun. Suasanapersekitaran yang lebih kompetitif dan mencabartelah menjadikan satu kemestian bagi institusi-institusiyang berlainan ini untuk mencapai tahap kecekapandan ekonomi berskala yang lebih tinggi, denganmempermudahkan penggabungan di antara institusiyang berlainan ini. Dengan adanya bank pelaburan,pengguna boleh menikmati manfaat dari segikeupayaan mendapatkan produk dan perkhidmatanperbankan dan sekuriti yang lebih luas daripada entitiyang bergabung. Untuk tujuan ini, satu kajian telahdijalankan oleh BNM untuk mengenal pasti skopperniagaan, struktur yang diinginkan dan rangkakerja pengawalseliaan untuk bank pelaburan. Olehkerana skop aktiviti bank pelaburan akan menjuruskepada aktiviti yang berkaitan dengan perbankanserta pasaran modal dan sekuriti, entiti yangbergabung perlu dikawal selia oleh kedua-dua agensiterlibat iaitu BNM dan Suruhanjaya Sekuriti (SC). Olehyang sedemikian, langkah-langkah sedang diambiluntuk menyelaraskan rangka kerja perundangan danpengawalseliaan bagi bank saudagar dan syarikatbroker saham. Langkah ini adalah penting untukmeminimumkan jurang pengawalseliaan dan untukmemastikan agar bank pelaburan tidak dibebankandengan pengawalseliaan yang berlebihanmemandangkan ianya tertakluk kepada dua agensipengawal selia. Langkah-langkah juga sedang diambil

untuk menyelaraskan garis panduan, amalan terbaikdan syarat peperiksaan yang dikenakan ke atassyarikat broker saham dan peniaga terkecuali, yangterdiri daripada bank perdagangan dan banksaudagar. Dengan pempiawaian syarat operasi dankerjasama berterusan di antara BNM dan SC, sektorperbankan dan pasaran modal berada di kedudukanyang baik untuk mendapat manfaat daripada usahamembangunkan pasaran modal teguh dan mantapsebagaimana yang diilhamkan oleh Pelan IndukPasaran Modal.

Menggalakkan Kestabilan KewanganInisiatif untuk mengukuhkan lagi kapasiti institusiperbankan domestik telah dilengkapkan denganpeningkatan berterusan ke atas peraturan kehematanuntuk mengekalkan kestabilan sektor perbankan danmembolehkan sektor perbankan menyesuaikan diridengan perubahan yang berlaku di dalam industri.BNM terus memberi penekanan bagi mengekalkankekukuhan dan daya tahan sektor perbankan sambilmenggalakkan persekitaran inovasi dan persaingan dikalangan peserta pasaran kewangan. Oleh yangsedemikian, cabaran yang dihadapi adalah untukmengimbangi tukar ganti di antara menggalakkaninovasi di antara peserta sistem kewangan danmengekalkan kestabilan kewangan secarakeseluruhannya.

Institusi perbankan banyak terlibat dalam bidangpengurusan risiko. Untuk memastikan keselamatandan keteguhan sistem perbankan dan kepentinganpara pendeposit sentiasa terpelihara, pemantauaninstitusi perbankan melalui rangka kerja pengawalandan penyeliaan yang berfokuskan risiko dan terlarasrisiko yang efektif adalah kritikal. Sebelum ini, garispanduan berhubung pengurusan risiko bagi urusniaga derivatif pernah dikeluarkan untuk menerapamalan pengurusan risiko yang baik di kalanganinstitusi perbankan di dalam bidang urus niagaderivatif. Menyedari keperluan untuk meningkatkanrangka kerja pengurusan risiko secara keseluruhannyadan untuk menyelaraskan amalan institusi perbankandengan amalan terbaik antarabangsa, BNM telahmengeluarkan satu garis panduan berhubung amalanterbaik untuk pengurusan risiko kredit dan sedangmerangka rangka kerja pengurusan risiko pasaranyang lebih komprehensif untuk menanganipendedahan risiko yang terkandung di dalamperniagaan perbankan.

Penekanan yang terus diberi terhadap pengurusanrisiko kredit yang kukuh menguatkan lagi pendapatbahawa risiko kredit merupakan sumber risiko yang

Sektor Kewangan

125

terbesar yang dihadapi oleh institusi perbankankerana teras perniagaan mereka adalah dalampemberian pinjaman. Krisis kewangan Asia baru-baruini telah menekankan bahawa pengurusan risikokredit yang tidak baik adalah punca kelemahan didalam institusi perbankan dan ketiadaan amalanrisiko kredit yang baik dan budaya kredit yang kukuhakan mengakibatkan kerugian yang besar bahkanmelumpuhkan. Oleh yang sedemikian, garis panduanAmalan Terbaik bagi Pengurusan Risiko Kreditmenyediakan asas untuk memperbaiki amalaninstitusi perbankan berhubung dengan pengurusandan pentadbiran kredit. Garis panduan inimenetapkan syarat khusus yang perlu dipatuhi olehinstitusi perbankan, serta amalan terbaik yangdigalakkan untuk dipatuhi oleh institusi perbankan.Penerapan amalan dan budaya pengurusan risikokredit yang baik sebagaimana yang diilhamkan didalam garis panduan tersebut adalah bersandarkankepada empat tonggak: meningkatkantanggungjawab lembaga pengarah dan pengurusaninstitusi perbankan di dalam proses pengurusan risikokredit, memastikan adanya infrastruktur yangsecukupnya untuk pengurusan risiko kredit secaraefektif, pembangunan proses pengurusan risiko yangbersepadu dan kewujudan kawalan dalaman danprosedur audit yang komprehensif untuk pengurusanrisiko kredit.

Salah satu syarat utama yang ditekankan di dalamgaris panduan ini adalah tanggungjawab lembagapengarah institusi perbankan untuk menyedari danmemastikan adanya pemantauan ke atas pengurusanrisiko kredit yang sesuai. Ahli lembaga pengarahdiharapkan untuk menumpukan tanggungjawabpenyeliaan untuk memastikan adanya prosespengurusan risiko kredit yang secukupnya dan agarpolisi risiko kredit yang dipilih adalah konsistendengan kekuatan modal, kepakaran pengurusan dancitarasa risiko institusi perbankan masing-masing.Lembaga pengarah perlu dimaklumkan denganperkembangan terbaru dengan kadar segeraberhubung prestasi dan perkembangan portfoliokredit dan institusi perbankan adalah dikehendakiuntuk menubuhkan jawatankuasa pengurusan risikokredit bebas, yang tidak mempunyai sebarang kuasauntuk meluluskan kredit, untuk membantu lembagapengarah dalam memantau keseluruhan prosespengurusan risiko kredit. Fungsi-fungsi jawatankuasapengurusan kredit ini termasuklah, di antara lain,menilai dan menaksir kecukupan strategi dan dasaruntuk mengurus keseluruhan risiko kredit yangberkaitan dengan aktiviti mereka; memantau, menilaidan memberi nasihat berhubung dengan komposisi

portfolio risiko kredit; dan menilai risiko di dalamkeadaan paling tertekan dan keupayaan institusiperbankan tersebut untuk memikul risiko yangsedemikian.

Tahap pendedahan risiko yang diambil oleh institusiperbankan ditentukan semasa keputusan dibuatuntuk memberi kemudahan kredit tersebut. Olehyang demikian, adalah penting untuk memastikanagar proses penilaian dan penaksiran kreditdikendalikan dengan baik oleh kakitangan yangcekap dengan menggunakan kesemua maklumatyang berkaitan dan alat penilaian risiko yang sesuaiuntuk melaksanakan proses penilaian. Prosespengurusan kredit juga sepatutnya merangkumikajian semula yang kerap ke atas kedudukankewangan dan keupayaan membayar balik peminjam,di samping mengambil kira perkembangan yangberlaku kepada sektor ekonomi di mana peminjamtersebut beroperasi. Oleh yang sedemikian, adalahpenting untuk mempunyai kakitangan yang cekap didalam proses pemberian dan penilaian semula kreditdalam usaha meningkatkan kualiti kredit. Menyedarihakikat ini, garis panduan tersebut menghendakisemua kakitangan yang terlibat di dalam prosespenilaian, kelulusan dan semakan kredit untukmenjalani program pensijilan. Program ini akanmembantu untuk meningkatkan tahap pemahamankakitangan yang terbabit berhubung risiko yangdiambil dan faktor serta keadaan pasaran yangmungkin akan meninggalkan kesan ke atas kualitikredit yang diberi.

Penataran tahap kemahiran di kalangan kakitangankredit sahaja adalah tidak memadai. Ia perlu disokongoleh sistem maklumat pengurusan risiko kredit yangefektif untuk membantu institusi perbankanmengenal pasti bidang-bidang yang mempunyaipotensi kelemahan di kalangan peminjam, danseterusnya membolehkan mereka untuk mengambillangkah-langkah terdahulu, seperti penjadualansemula atau penyusunan semula pinjaman, untukmemastikan agar peminjam akan terus berupayauntuk menjalankan aktiviti perniagaan mereka dan,oleh itu mengurangkan sebarang potensi kerugian.Untuk memudahkan proses pemantauan danpenyemakan, institusi perbankan telah dikehendakiuntuk membangunkan sistem penarafan kreditdalaman yang meliputi semua pendedahan kreditinstitusi perbankan kepada peminjam, termasukpendedahan luar kunci kira-kira. Dengan pemahamanyang lebih baik berhubung dengan pola tingkah lakupada jenis pinjaman atau industri tertentu, institusiperbankan akan berupaya untuk menentukan harga

126

Langkah-langkah Perbankan Tahun 2001

Rangka kerja pengawalseliaan telah diperkukuhkan lagi pada tahun 2001 dengan pengenalan beberapalangkah baru dan penghalusan berterusan ke atas garis panduan kehematan yang sedia ada. Sebagaitambahan, langkah-langkah liberalisasi juga turut dilaksanakan sebagai sebahagian daripada usahaberterusan bagi meningkatkan daya saing dan kecekapan sektor kewangan. Beberapa saranan yangdigariskan di dalam Pelan Induk Sektor Kewangan (PISK) juga telah dilaksanakan pada tahun ini.

Mempertingkatkan Daya Tahan dan Kapasiti Industri PerbankanSemakan Ke Atas Rangka Kerja Jawatankuasa Penyusunan Semula Hutang Korporat (CDRC)Pada tahun-tahun lepas, saiz dan kerumitan kes-kes yang dikemukakan kepada JawatankuasaPenyusunan Semula Hutang Korporat (CDRC) telah menyumbang kepada kelembapan kemajuan usahapenyusunan semula hutang. Keadaan dan sentimen pasaran yang lembab juga telah menjejaskankelancaran pelaksanaan beberapa skim penyusunan semula yang telah memperoleh kesemua kelulusanyang diperlukan daripada pihak-pihak berkuasa, terutama sekali skim-skim yang melibatkan pelupusanaset dan terbitan modal ekuiti baru. Dalam kes-kes tertentu, beberapa skim terpaksa disemak bagimengkaji semula aspek-aspek terma dan syarat yang telah dipersetujui dan diluluskan sebelumnya. Prosesini telah melengahkan pelaksanaan proses penyusunan semula.

Bagi mempercepatkan usaha ke arah memperkukuhkan sektor korporat dan membolehkan usahapenyusunan semula dilaksanakan dengan berkesan bagi memastikan sektor korporat terus menyumbangkepada proses pertumbuhan ekonomi, beberapa perubahan kepada rangka kerja CDRC telahdiperkenalkan untuk membantu dan mempercepatkan usaha penyusunan semula kes-kes di bawahpengurusannya. Inisiatif-inisiatif yang diambil adalah seperti berikut:(i) Penyertaan wakil-wakil daripada Danaharta dan Persekutuan Syarikat-syarikat Awam Tersenarai

dalam Jawatankuasa Pemandu CDRC;(ii) Semakan ke atas rangka kerja dan pendekatan CDRC dengan menetapkan tempoh masa yang

khusus bagi memastikan keberkesanan pelaksanaan skim-skim penyusunan semula (CDRC telah menetapkan tempoh setahun bagi penyelesaian ke atas penyusunan semula kumpulan korporat utama);

(iii) Mempertingkatkan tahap disiplin di kalangan para peminjam dan pemiutang di mana peminjam dikehendaki menyusun semula operasi, di mana perlu, dan institusi perbankan pemiutang dikehendaki lebih realistik dalam menjangkakan nilai pemulihan; dan

(iv) Meningkatkan pendedahan dan pelaporan menerusi penerbitan laporan terkini mengenai kemajuan penyusunan semula hutang pada setiap suku tahunan bagi memastikan pelaporan yang lebih komprehensif mengenai peminjam korporat dan kemajuan penyusunan semula bagi membenarkan ketelusan proses penyusunan semula yang lebih tinggi.

Kriteria bagi menetapkan pinjaman yang layak diterima untuk menyertai skim penyusunan semula dibawah CDRC juga telah ditukar kepada hanya kes-kes yang melibatkan pinjaman yang secara agregatnyaberjumlah RM100 juta oleh peminjam berbanding dengan RM50 juta sebelum ini dan peminjam puladikehendaki mempunyai pinjaman dengan sekurang-kurangnya lima buah institusi perbankan berbandingdengan dua buah institusi perbankan sebelum ini. Prinsip yang menjadi panduan dan perlu dipatuhi olehkesemua pihak yang terbabit adalah kekal tidak berubah. Rumusan dan pelaksanaan cadanganpenyelesaian untuk kes-kes di bawah CDRC dan syarat-syarat yang perlu dipatuhi sepanjang tempohpembekuan tindakan turut dikekalkan.

Program Tanda Aras Bagi Seluruh Industri PerbankanSatu daripada saranan penting yang digariskan di dalam PISK bagi mendorong kemajuan danmempertingkatkan kapasiti industri perbankan adalah pelaksanaan program tanda aras. Setelah

Sektor Kewangan

127

berbincang dengan Persatuan Bank-bank Dalam Malaysia, BNM telah melancarkan program tanda arasbagi seluruh industri perbankan untuk meningkatkan lagi pencapaian sektor perbankan. Ini merupakanusaha penting untuk membekalkan institusi perbankan dengan pengetahuan yang perlu untukmemanfaatkan dan merebut potensi peluang dan untuk menangani cabaran yang bakal muncul denganberkesan.

Walaupun penunjuk-penunjuk dan tanda-tanda aras bukanlah sesuatu yang asing bagi industriperbankan, buat pertama kalinya satu rangkaian penunjuk yang pelbagai telah dirumus untukdijadikan asas bagi membuat penilaian secara berkala dan sistematik. Sebuah jawatankuasa yangterdiri daripada beberapa peserta industri, Persatuan Bank-bank Dalam Malaysia dan BNM telahditubuhkan bagi menerajui program tanda aras ini. Kumpulan ini bertanggungjawab untukmembentuk tanda-tanda aras yang bersifat kuantitatif dan kualitatif yang akan bertindak sebagaipendorong peningkatan prestasi. Langkah pertama BNM ialah mengedarkan laporan kepadainstitusi perbankan yang menanda aras prestasi setiap institusi perbankan dengan prestasi industrisecara purata dan prestasi institusi perbankan yang setanding dengannya. Pada masa ini, saturangkaian tanda aras minimum yang umum telah dikemukakan dan kini digunakan oleh kesemuainstitusi perbankan. Ini termasuk tanda aras bagi kecukupan modal, keuntungan, kualiti aset,kecairan, prestasi pinjaman, produktiviti, perkhidmatan pelanggan dan kecekapan operasi.Rangkaian penunjuk ini akan diperhaluskan lagi dengan kemasukan beberapa penunjuk tambahanyang lebih terperinci bagi meningkatkan pemahaman dalam faktor-faktor yang mendorong prestasiinstitusi perbankan. Hasil yang diperolehi daripada program tanda aras ini akan memberi inputyang bernilai kepada institusi perbankan sebagai panduan dalam melaksanakan inisiatif bagimempertingkatkan kapasiti. Pemantauan rangkaian nisbah dan penunjuk yang komprehensif akanmembantu institusi perbankan menilai kekuatan dan keupayaan utama mereka dengan lebih baik.Pemahaman yang diperoleh boleh digunakan untuk mengkaji model dan strategi perniagaan yangsedia ada, serta mengenal pasti fokus masa hadapan bagi menghadapi landskap kewangan yangsering berubah-ubah.

Langkah-langkah KehematanGaris Panduan Mengenai Keahlian Pengarah di dalam Institusi PerbankanSebagai sebahagian daripada usaha menyeluruh untuk meningkatkan kualiti urus tadbir korporat didalam sektor perbankan, Garis Panduan mengenai Keahlian Pengarah di dalam Institusi Perbankan(BNM/GP1) telah disemak semula pada 24 Julai 2001.

Semakan semula ini meliputi:• Mengehad keahlian pengarah oleh Ketua Pegawai Eksekutif institusi perbankan di dalam syarikat

induk, syarikat seinduk atau anak syarikat kepada syarikat seinduk, yang mana kesemuanya mestilah institusi kewangan dan mengehadkan bilangan keahlian pengarah yang dipegang oleh seorang Ketua Pegawai Eksekutif kepada lima pada setiap masa.Langkah ini bertujuan memastikan Ketua Pegawai Eksekutif institusi perbankan dapat menumpukan sepenuh perhatian ke atas pengurusan institusi perbankan masing-masing. Keahlian di dalam Lembaga Pengarah syarikat-syarikat berkaitan akan membolehkan Ketua Pegawai Eksekutif menyelaraskan aktiviti institusi perbankan dengan syarikat kewangan dalam kumpulan perbankan berkenaan, dan ini membolehkan kumpulan perbankan tersebut memaksimumkan nilai sinergi dan keuntungan. Walau bagaimanapun, keahlian di dalam Lembaga Pengarah organisasi bagi mewakili kepentingan industri perbankan, serta keahlian di dalam Lembaga Pengarah organisasi bukan cari untung dan badan-badan berkanun atau syarikat-syarikat milik Kerajaan, adalah dibenarkan dan tidak tertakluk kepada had tersebut.

128

• Menyerahkan penetapan saraan Ketua Pegawai Eksekutif mana-mana institusi perbankan kepada budi bicara dan tanggungjawab Lembaga Pengarah institusi terbabit dengan sepenuhnya.Bonus, gaji, kenaikan gaji dan pakej saraan Ketua Pegawai Eksekutif akan ditentukan oleh Lembaga Pengarah berdasarkan kriteria yang objektif, boleh diukur dan telus. Jumlah keseluruhan saraan pengarah dan Ketua Pegawai Eksekutif perlu didedahkan di dalam penyata kewangan tahunan institusi perbankan.

Amalan Terbaik bagi Pengurusan Risiko KreditBerikutan siri perbincangan dengan industri perbankan, Amalan Terbaik bagi Pengurusan Risiko Kredit(Amalan Terbaik) telah dilaksanakan pada 1 September 2001. Amalan Terbaik ini menggariskan standardminimum mengenai amalan terbaik dan syarat-syarat mandatori yang perlu dipatuhi oleh institusiperbankan dalam semua aspek aktiviti kredit mereka. Pengeluaran dokumen mengenai Amalan Terbaik iniadalah merupakan satu daripada saranan yang digariskan dalam PISK.

Mencerminkan sifat perniagaan perbankan, risiko kredit merupakan sumber risiko terbesar bagi institusiperbankan. Oleh yang demikian, pengurusan risiko kredit yang efektif adalah penting dalammengurangkan risiko ketaksolvenan yang timbul akibat proses pemberian kredit dan pengurusan risikoyang lemah. Selaras dengan objektif ini, Amalan Terbaik tersebut bertujuan menyediakan asas bagipembangunan standard pengurusan risiko kredit yang lebih tinggi dan progresif, serta memupuk budayakredit yang mantap di kalangan institusi perbankan.

Di antara keperluan yang terkandung di dalam Amalan Terbaik tersebut adalah:(i) Pemantauan yang sewajarnya oleh Lembaga Pengarah dan pihak pengurusan

• Lembaga Pengarah diberi kepercayaan untuk bertindak sebagai penyelia dan bertanggungjawabdalam memastikan bahawa proses pengurusan risiko yang sedia ada adalah memadai. Oleh itu,Lembaga Pengarah tidak lagi dibenarkan untuk meluluskan pinjaman. Ini adalah bagimembolehkan mereka menjalankan tugas-tugas penyeliaan dengan lebih berkesan. Walaubagaimanapun, Lembaga Pengarah boleh menolak pinjaman atau mengubah syarat-syaratpinjaman yang telah diluluskan oleh badan eksekutif/kakitangan kredit institusi perbankan,sekiranya sebahagian besar daripada Lembaga Pengarah berpendapat bahawa pinjamantersebut akan mendedahkan institusi perbankan berkenaan kepada risiko yang terlalu tinggi.

(ii) Kewujudan prasarana yang memadai bagi pengurusan risiko kredit• Sebuah jawatankuasa bebas merangkumi kakitangan yang berpengalaman dalam kredit dan

pengurusan risiko perlu ditubuhkan dan dipengerusikan oleh seorang pengarah (yang tidak mempunyai kuasa eksekutif untuk meluluskan kredit) untuk membantu Lembaga Pengarah dalam memantau proses pengurusan risiko kredit;

• Kakitangan yang terlibat dalam aktiviti pemberian kredit perlu memperoleh sijil kelayakan daripada badan yang berwibawa atau merupakan individu yang diiktiraf oleh Lembaga Pengarah, setelah melalui program latihan dan lulus ujian yang seragam, sebelum disahkan layak untuk meluluskan sesuatu permohonan kredit;

• Satu program penilaian produk perlu dijalankan di mana semua produk kredit baru perlu disetuju terima oleh kesemua jabatan relevan yang mendapat kesan daripada pengenalan produk tersebut dan diluluskan oleh jawatankuasa/Lembaga Pengarah sebelum ianya diperkenalkan; dan

• Satu sistem pengurusan maklumat yang berkesan perlu diterapkan bagi membolehkan pihak pengurusan menyedari, mengukur, memantau dan mengawal risiko kredit yang terkandung dalam aktiviti mereka.

Sektor Kewangan

129

(iii) Kewujudan satu proses pengurusan risiko yang bersepadu• Fungsi kelulusan kredit perlu dilaksanakan oleh kakitangan eksekutif sepenuh masa atau sebuah

jawatankuasa yang ahlinya terdiri daripada kakitangan tersebut;• Satu sistem penggredan kredit dalaman perlu diperkenalkan bagi menggred risiko kredit ke atas

akaun-akaun pinjaman institusi perbankan secara sistematik;• Penilaian kredit perlu berdasarkan keupayaan membayar balik dan bukannya berdasarkan

cagaran, dengan membuat rujukan khusus dan penilaian komprehensif ke atas sumber pembayaran balik yang telah dikenal pasti;

• Sebuah jabatan atau unit semakan kredit perlu diwujudkan untuk menyemak (mengaudit) kualiti penilaian pinjaman oleh pegawai-pegawai kredit biasa dan proses kelulusan menurut standard yang telah ditetapkan; dan

• Analisis ujian tekanan sebanyak dua kali setahun atau dengan lebih kerap lagi mengikut seperti yang ditetapkan oleh BNM, hendaklah dijalankan dan keputusannya dikemukakan kepada Lembaga Pengarah.

(iv) Kawalan dalaman dan prosedur audit yang komprehensif• Penilaian audit hendaklah dilakukan untuk menilai sama ada sistem pengurusan risiko kredit adalah

bebas, mencukupi dan efektif secara keseluruhannya.

Kaedah Perakaunan bagi Pinjaman yang Dijual kepada Cagamas Secara RekursaBerkuat kuasa 1 September 2001, kaedah perakaunan bagi pinjaman yang dijual kepada Cagamas secararekursa telah disemak semula bagi mencerminkan sari urus niaga tersebut (termasuk pengaturan sandar-menyandar). Berikutan semakan semula ini:• pinjaman yang dijual kepada Cagamas secara rekursa tidak lagi ditolak daripada pinjaman kasar.

Prosid daripada urus niaga “jualan” tersebut akan diklasifikasikan semula ke “bahagian liabiliti”kunci kira-kira; dan

• pendapatan faedah yang diterima daripada pinjaman dan kemudiannya dibayar kepada Cagamas masing-masing akan diambil kira berasaskan jumlah kasar sebagai “pendapatan faedah” dan “perbelanjaan faedah” dan bukan berdasarkan jumlah bersih sebagai “pendapatan bukan faedah”.

Pinjaman yang dijual kepada Cagamas secara rekursa sebenarnya merupakan pembiayaan bercagarkerana sebarang kemungkiran ke atas pinjaman akan dikembalikan dan digantikan oleh institusiperbankan yang menjual pinjaman tersebut. Oleh itu, dari segi risiko, pendedahan kredit kekal denganinstitusi perbankan yang menjual, walaupun selepas pinjaman telah dijual. Semakan semula ini bertujuanmemastikan buku-buku akaun melaporkan inti pati sesuatu urus niaga dan bukannya bentuk urus niagatersebut. Ini adalah selaras dengan prinsip perakaunan awam diterima umum (“generally acceptedaccounting principles”).

Akta Pencegahan Pengubahan Wang Haram 2001 Akta Pencegahan Pengubahan Wang Haram 2001 (AMLA) telah diwartakan pada 5 Julai 2001.Penggubalan AMLA melambangkan usaha bersama dan komprehensif dalam membanteras gejalapemindahan sumber kewangan secara haram sebagai suatu cara untuk mengesahkan aset tersebut.AMLA menggariskan undang-undang baru yang komprehensif bagi pencegahan, pengesanan danpendakwaan pengubahan wang haram, perampasan harta benda yang diperoleh daripada, ataupenglibatan dalam, pengubahan wang haram dan keperluan berhubung penyimpanan rekod danpelaporan urus niaga yang mencurigakan oleh institusi pelapor.

Menyedari betapa pentingnya usaha bersepadu digembleng di peringkat nasional untuk membanteraspengubahan wang haram, Jawatankuasa Penyelaras Nasional bagi Menangani Pengubahan Wang Haram(NCC) telah ditubuhkan dengan keahlian beberapa kementerian dan agensi kerajaan. Salah satu daripadahasil inisiatif NCC ialah penggubalan AMLA pada tahun 2001.

130

AMLA menangani isu-isu luas seperti berikut:(i) Kesalahan pengubahan wang haram

Sesiapa yang terlibat atau bersubahat dengan perlakuan pengubahan wang haram akandikenakan denda sehingga RM5 juta atau penjara bagi tempoh tidak melebihi 5 tahun, ataukedua-duanya sekali, jika disabit kesalahan. Jadual Kedua mentakrifkan aktiviti jenayah yangmerupakan kegiatan salah di sisi undang-undang bagi tujuan pengubahan wang haram,termasuk jenayah berat seperti pengedaran dadah, rasuah dan kesalahan-kesalahan tertentu dibawah Kanun Keseksaan seperti penculikan, rompakan, penyeludupan manusia, perjudian,kegiatan maksiat dan penipuan.

Dalam prosiding sivil atau jenayah bagi sesuatu kesalahan, saksi tidak perlu mendedahkanidentiti individu yang melaporkan kesalahan tersebut melainkan atas perintah mahkamah.Sebarang penerbitan atau penyiaran prosiding tidak dibenarkan ke atas laporan, atau individuyang membuat laporan tersebut kecuali jika individu tersebut telah didakwa dengan kesalahantersebut.

(ii) Unit Perisikan KewanganMemberi kuasa kepada Menteri Kewangan untuk melantik pihak berkuasa berwibawa yang akanmempunyai segala fungsi seperti yang termaktub di dalam AMLA. Sehubungan itu, Menteri Kewangan telah melantik BNM sebagai pihak berkuasa berwibawa dan sebuah ‘Unit Perisikan Kewangan’ (UPW) telah ditubuhkan di BNM. Tanggungjawab unit ini termasuk:• menerima dan menganalisa laporan yang dikemukakan oleh institusi pelapor;• mengemukakan sebarang laporan yang diterima atau maklumat yang diperolehi daripada

laporan tersebut kepada agensi penguat kuasa;• menghantar sebarang maklumat yang diperolehi daripada sesuatu pemeriksaan kepada agensi

penguat kuasa;• mengumpul statistik dan rekod;• membuat syor kepada pihak berkuasa penyelia, agensi penguat kuasa dan institusi pelapor

yang berkenaan;• menggubal keperluan latihan dan memberi latihan kepada mana-mana institusi pelapor; dan• memberi maklumat yang relevan kepada pihak berkuasa serupa di negara asing.

(iii) Obligasi PelaporanObligasi institusi pelapor merangkumi:• penyimpanan rekod oleh institusi pelapor;• melapor dengan segera urus niaga yang melebihi amaun yang ditentukan oleh UPW atau

sebarang urus niaga yang mencurigakan, sama ada kepada UPW atau pihak berkuasa penyelia;

• penyelenggaraan rekod bagi tempoh tidak kurang daripada enam tahun walaupun selepas akaun ditutup;

• menentusahkan identiti pemegang akaun dengan menggunakan dokumen-dokumen rasmi atau persendirian bagi sebarang perkhidmatan perbankan yang akan ditawarkan. Bagi kes akaun yang dibuka atas nama individu lain, langkah-langkah yang munasabah perlu diambil bagi mengenal pasti identiti sebenar individu tersebut; dan

• menerima pakai, merumus dan melaksana program, dasar, prosedur dan kawalan dalaman bagi menghindarkan dan mengesan sebarang kesalahan. Program tersebut perlu menangani masalah integriti kakitangan; menjalankan program latihan bagi membolehkan kakitangan melaksanakan tanggungjawab mereka dengan berkesan, melantik pegawai-pegawai pematuhan di peringkat pengurusan dan memperkenalkan fungsi audit bagi menguji pematuhan. Ianya perlu dipatuhi oleh kesemua cawangan dan anak syarikat di dalam dan di luar Malaysia.

Sektor Kewangan

131

Peruntukan-peruntukan di bawah AMLA mengatasi obligasi kerahsiaan yang diperuntukkan oleh mana-mana undang-undang bertulis.

(iv) Kuasa penyiasatan, pemeriksaan dan penyitaanIni akan dijalankan oleh satu pihak berkuasa berwibawa dan agensi penguat kuasa sebaik sahaja ia mempunyai sebab untuk mengesyaki bahawa suatu kesalahan di bawah AMLA telah dilakukan. Kuasa-kuasa ini meliputi:• kuasa untuk memasuki dan menggeledah sesebuah premis bagi mencari sebarang harta benda,

rekod, laporan atau dokumen;• membuat salinan, mengambil petikan daripada, merampas atau mengalihkan dari premis, sebarang

rekod, laporan atau dokumen yang disita; dan• kuasa untuk memeriksa dan menahan sesiapa yang berada di dalam premis berkenaan sehingga

penggeledahan selesai dijalankan.

(v) Kuasa pembekuan, penyitaan dan perampasan hartaAgensi penguat kuasa boleh mengeluarkan perintah membeku sebarang harta benda dan menyita sebarang harta boleh alih yang disyaki merupakan subjek sesuatu kesalahan atau bukti berhubung kesalahan tersebut, melainkan harta yang berada dalam milikan, jagaan atau kawalan sesebuah institusi kewangan. Di mana harta boleh alih yang disita terdiri daripada wang, syer, sekuriti, saham, debentur dan sebagainya yang dimiliki oleh seseorang selain daripada orang yang didakwa, selepas perampasan tersebut, perbuatan mengguna, memindah atau membuat urusan melibatkan harta benda berkenaan adalah dilarang. Selain itu, harta benda tersebut perlu diserahkan.

Langkah-langkah LiberalisasiInstrumen Deposit Boleh NiagaBerkuat kuasa 22 Januari 2001, tempoh pemegangan maksimum bagi penerbitan instrumen depositboleh niaga (NIDs) telah dilanjutkan kepada 10 tahun daripada lima tahun.

NIDs mula diperkenalkan pada tahun 1979 sebagai kaedah alternatif bagi institusi perbankanmemperoleh dana. Sewaktu mula diperkenalkan, tempoh pemegangan maksimum telah dihadkan kepadatiga tahun. Selepas beberapa tahun, tempoh pemegangan maksimum telah dilanjutkan kepada limatahun seiring dengan perkembangan di dalam pasaran hutang domestik. Dalam tahun-tahunkebelakangan ini, usaha telah dipergiat untuk memperluaskan kepelbagaian dan tempoh matanginstrumen hutang sebagai mencerminkan keperluan untuk memperdalamkan pasaran modal. Sejajardengan usaha tersebut, lanjutan tempoh pemegangan maksimum kepada 10 tahun akanmempertingkatkan bekalan sekuriti hutang yang mempunyai tarikh matang yang lebih panjang disamping memanjangkan keluk kadar hasil bagi penentuan harga bon berjangka panjang sekali gusmemberi sumbangan positif kepada pembangunan pasaran hutang bagi segmen jangka panjang. Selaindaripada itu, ia juga menambah aneka jenis dan kepelbagaian sekuriti hutang yang lebih berjangkapanjang di pasaran hutang bagi memenuhi keperluan khusus berbagai jenis kumpulan pelabur danmembolehkan institusi perbankan memperoleh dana yang lebih berjangka panjang untuk tujuanperlindungan nilai.

Pemansuhan Had RM150,000 ke atas Pinjaman Perumahan yang Dijual Secara Rekursa kepadaCagamas BerhadSekatan ke atas jualan pinjaman perumahan bernilai melebihi RM150,000 secara rekursa kepadaCagamas Berhad (Cagamas) telah dimansuhkan pada 29 Mei 2001. Liberalisasi tersebut menyusulikelonggaran sementara yang diberi bagi tempoh 17 April 2000 sehingga penghujung bulan Mac 2001.

Pasaran pengsekuritian di Malaysia bermula pada lewat tahun 1980an dengan penubuhan Cagamas yangmembeli pinjaman perumahan bernilai RM150,000 dan ke bawah secara rekursa daripada institusi

132

perbankan. Memandangkan pasaran pengsekuritian pada masa itu tidak mempunyai prasarana yangdiperlukan bagi menyokong aktiviti pengsekuritian yang berkembang sepenuhnya, pinjaman perumahandijual kepada Cagamas secara rekursa, dengan objektif jangka panjang untuk membangunkan pasaranpengsekuritian yang berkembang sepenuhnya menerusi jualan pinjaman secara langsung kepadaCagamas, iaitu tidak secara rekursa. Berdasarkan agenda jangka panjang ini, pinjaman perumahan yanglayak dijual kepada Cagamas secara rekursa telah dihadkan kepada pinjaman perumahan yang bernilaikurang daripada RM150,000.

Pada tahun 2001, Cagamas telah mengembangkan operasi mereka dengan merangkumi pembelianpinjaman perumahan bukan secara rekursa. Walau bagaimanapun, jumlah pinjaman yang dijual olehinstitusi perbankan di bawah skim ini adalah rendah. Ini adalah kerana di dalam keadaan pasaransemasa, institusi kewangan mempunyai mudah tunai yang tinggi dan oleh yang demikian tidak berasaperlu untuk mendapatkan pembiayaan semula daripada Cagamas. Di samping itu, tebaran kadar hasilbagi pinjaman telah meningkat berikutan iklim kadar faedah yang rendah. Walaupun sambutan terhadapkemudahan baru ini adalah kurang menggalakkan ekoran suasana semasa mudah tunai, kaedah baru inimemberi kefleksibelan kepada institusi kewangan dalam mengurus aset dan liabiliti mereka dengan lebihefisien dan efektif. Sebaik sahaja suasana pasaran kembali normal, institusi kewangan akanmemanfaatkan kemudahan ini sebagai alat yang berkesan untuk mengurangkan pendedahan kreditmereka dan dengan demikian meningkatkan keupayaan untuk memberi kemudahan kredit. Oleh itu, buatmasa ini, institusi perbankan telah dibenarkan untuk menjual pinjaman perumahan bernilai melebihiRM150,000 secara rekursa. Walau bagaimanapun, pada hujung bulan Mac 2001, pasaran terus mewahdengan mudah tunai manakala data yang dikehendaki oleh Cagamas mengenai penjualan pinjamanperumahan bukan secara rekursa yang perlu dipatuhi oleh institusi-institusi perbankan tidak mencukupi.Berasaskan perkembangan ini, institusi perbankan kini dibenarkan menjual kesemua jenis pinjamanperumahan kepada Cagamas, termasuk pinjaman untuk pembelian rumah bernilai RM150,000 ke atas.Langkah ini akan memberi Cagamas fleksibiliti yang lebih tinggi dalam memperluaskan skopperniagaannya sekali gus menjadi pemangkin kepada pembangunan industri pengsekuritian selanjutnya.Namun demikian, peranan Cagamas dalam membangunkan pasaran pengsekuritian sebenar akanditeruskan.

Pemansuhan Sekatan ke atas Pemberian Pinjaman Titian bagi Pembangunan Projek PerumahanMelebihi RM250,000 SeunitBerkuat kuasa 27 November 2001, sekatan ke atas pemberian kemudahan pinjaman titian bagipembangunan projek perumahan melebihi RM250,000 seunit dan pembangunan rumah kedai melebihiRM250,000 seunit yang terletak di kawasan perumahan telah dimansuhkan memandangkan stok unitkediaman perumahan yang masih belum terjual telah berkurangan. Sekatan ke atas pinjaman titian bagipembangunan rumah kedai bernilai melebihi RM250,000 seunit yang tidak terletak di kawasanperumahan dan pembangunan hartanah komersil masih dikekalkan. Maklumat terperinci mengenailangkah ini boleh didapati di bahagian Dasar Monetari Pada Tahun 2001 dalam Bab 2: PerkembanganMonetari dan Fiskal Laporan Tahunan BNM.

Langkah-langkah yang Berkaitan PenggunaGaris Panduan bagi Institusi Pemberi Pinjaman Menerima Jaminan untuk Kemudahan KreditBerkuat kuasa 1 Jun 2001, Garis Panduan bagi Institusi Pemberi Pinjaman yang Menerima Jaminan untukKemudahan Kredit telah disemak semula bagi terus melindungi hak penjamin. Dengan semakan semulatersebut, institusi perbankan tidak lagi dibenarkan mendapat penepian ke atas hak penjamin, sama adasecara sukarela atau paksaan. Di samping itu, had perlindungan maksimum bagi kemudahan kredit yangdijamin oleh seseorang penjamin telah dinaikkan kepada RM250,000 daripada RM200,000.

Dalam menjalankan aktiviti pemberian pinjaman mereka, institusi perbankan sering berkehendakkanpenjamin yang mana, sekiranya berlaku kemungkiran oleh peminjam, penjamin tersebut mempunyai

Sektor Kewangan

133

tanggungjawab yang sama dan berasingan kepada institusi pemberi pinjaman. Pengenalan garis panduanini pada tahun 1995 bertujuan memberi perlindungan tertentu kepada penjamin bagi sesuatukemudahan kredit. Perlindungan tersebut termasuklah syarat bagi institusi perbankan memastikanbahawa penjamin mengetahui dengan sepenuhnya tanggungjawab mereka sebelum memberi jaminandan bersedia untuk memikul tanggungjawab tersebut. Penjamin juga perlu dimaklumkan berhubungperkembangan terkini kemudahan kredit tersebut bagi membolehkan penjamin memantau pembayaranbalik oleh peminjam. Dalam menangani masalah kemungkiran pinjaman, terlebih dahulu institusi pemberipinjaman dikehendaki melaksanakan usaha terbaik untuk memperoleh kembali jumlah pinjaman yangtelah dimungkiri daripada peminjam sebelum sebarang tindakan boleh diambil ke atas penjamin. Walaubagaimanapun, perlindungan ini tidak terpakai di mana penjamin melepaskan haknya secara sukarela,dan dengan demikian mengurangkan keberkesanan perlindungan yang diperuntukkan di bawah garispanduan ini. Dengan semakan semula ini, institusi perbankan masih dikehendaki mengambil langkah-langkah yang ditetapkan di dalam garis panduan ini bagi memastikan bahawa hak penjamin kekalterpelihara.

Penubuhan Unit Aduan di Institusi PerbankanKesemua bank perdagangan dan syarikat kewangan dikehendaki menubuhkan sebuah Unit Aduan dalamorganisasi mereka sebelum penghujung tahun 2001 dalam usaha mempertingkatkan kesedaranpelanggan mengenai kewujudan mekanisme yang berstruktur dan formal bagi institusi perbankanmengambil tindakan ke atas rungutan orang ramai. Institusi perbankan juga digalakkan menubuhkankaunter aduan di dalam premis cawangan-cawangan mereka. Unit ini akan berfungsi sebagai pusattumpuan dalam mengendalikan semua aduan yang diterima oleh institusi perbankan (menerusi surat-menyurat, e-mel, telefon dan sebagainya) selaras dengan matlamat jangka panjang untuk meningkatkantaraf perkhidmatan yang ditawarkan oleh institusi perbankan kepada orang ramai.

Bagi memastikan semua aduan dilayani, institusi perbankan dikehendaki mempunyai satu sistem jejakanpusat bagi merekod dan memantau status setiap aduan yang diterima oleh institusi berkenaan. Disamping itu, semua aduan yang diterima mesti diproses dan dibalas dalam tempoh dua minggu daripadatarikh penerimaan, melainkan kes-kes aduan yang kompleks di mana pengadu akan dimaklumkanberhubung jangka waktu yang akan diambil bagi menyelesaikan aduan mereka. Bagi kes-kes tertentu,sekiranya pengadu tidak berpuas hati dengan maklum balas yang diberi atau kes tersebut masih tidakdiselesaikan, pengadu tersebut boleh merujuk ketidakpuasan mereka atau mengadu kepada BiroPengantaraan Perbankan (BMB) atau BNM.

BMB telah ditubuhkan bagi menyediakan suatu laluan kepada para pelanggan yang tidak berpuas hatidengan perkhidmatan yang diberi oleh institusi perbankan untuk memperbetulkan keadaan. Pada masaini, skop operasi BMB dihadkan kepada tuntutan yang melibatkan kerugian kewangan yang tidakmelebihi RM250,000 ekoran daripada amalan tidak adil yang berkaitan dengan caj dan fi serta amalantidak adil ke atas penjamin, isu-isu yang berkaitan dengan ATM dan penggunaan kad kredit tanpakebenaran oleh pihak ketiga. Bagi mewujudkan sistem perbankan yang lebih berorientasikan pasaranseperti yang terkandung di dalam PISK, kuasa dan skop operasi BMB akan diperluaskan untuk meliputipelbagai bentuk aduan pelanggan yang berkaitan dengan perbankan runcit. Ini akan memastikanbahawa BMB lebih berkesan dan pro-aktif dalam melindungi hak-hak pelanggan perbankan. Oleh itu,penubuhan Unit Aduan tersebut merupakan langkah permulaan ke arah merealisasikan visi ini.

Meningkatkan Akses Kepada Pembiayaan bagi Sektor KeutamaanLangkah-langkah yang telah dilaksanakan pada tahun 2001 juga tertumpu kepada meningkatkan aksesperusahaan bersaiz kecil dan sederhana (SME) dan industri-industri tertentu kepada pembiayaan pada kosyang berpatutan bagi membiayai keperluan modal kerja mereka agar dapat memenuhi permintaanekonomi domestik.

134

Penurunan Kadar Faedah dan Pembiayaan Pinjaman di bawah Tabung-Tabung KhasBerkuat kuasa 16 April 2001, kadar pembiayaan (kadar yang dikenakan oleh Kerajaan ke atas institusipemberi pinjaman) dan kadar pinjaman (kadar maksimum yang dikenakan oleh institusi pemberipinjaman kepada peminjam) bagi Tabung untuk Makanan (TUM), Tabung Usahawan Baru (TUB) danTabung Industri Kecil dan Sederhana 2 (TIKS2) telah diturunkan. Penurunan kadar pembiayaan adalah diantara 0.75 dan 2.0 mata peratusan manakala kadar pinjaman telah diturunkan di antara 0.25 dan 1.0mata peratusan. Di samping itu, peruntukan bagi tabung-tabung tersebut turut telah dipertingkatkanyang secara agregatnya berjumlah RM0.75 bilion. Maklumat terperinci mengenai langkah ini bolehdidapati di bahagian Dasar Monetari Pada Tahun 2001 dalam Bab 2: Perkembangan Monetari dan FiskalLaporan Tahunan BNM.

Penurunan Kadar Pemberian Pinjaman dan Liberalisasi Kriteria Kelayakan Tabung KhasBerkuat kuasa 15 Oktober 2001, kadar pembiayaan dan pinjaman bagi Tabung Pemulihan Industri Kecildan Sederhana (TPIKS), TIKS2 dan TUB2 telah diturunkan lagi sebanyak 0.5 mata peratusan. Semakansemula kadar faedah ini bertujuan mengurangkan lagi kos menjalankan perniagaan dan dengandemikian menggalakkan aktiviti ekonomi domestik yang lebih pesat sebagai pendorong kepadapertumbuhan pelaburan.

Kriteria kelayakan dan syarat-syarat TUM, TPIKS, TIKS, Tabung Projek Usahawan Bumiputera dan TabungPemulihan dan Pembangunan Usahawan juga telah diliberalisasikan bagi mempertingkatkan lagi akseskepada skim-skim pembiayaan tersebut. Maklumat lanjut mengenai langkah ini boleh didapati dibahagian Dasar Monetari Pada Tahun 2001 dalam Bab 2: Perkembangan Monetari dan Fiskal LaporanTahunan BNM.

Tabung Pemulihan dan Pembangunan UsahawanTabung Pemulihan dan Pembangunan Usahawan (TPPU) telah ditubuhkan pada 3 Julai 2001 denganperuntukan sebanyak RM500 juta. Tabung ini mempunyai dua objektif, iaitu membantu penyelesaianpinjaman tidak berbayar (NPL) yang sedia ada dan menyediakan modal kerja untuk SME Bumiputera.Daripada RM500 juta yang diperuntukkan, sebanyak RM120 juta telah diperuntukkan untuk membantuSME menyelesaikan NPL mereka manakala baki selebihnya sebanyak RM380 juta diperuntukkan bagimenyediakan modal kerja untuk membantu SME mengekalkan operasi perniagaan mereka. ERF Sdn Bhd(ERF) telah diberi tanggungjawab memainkan peranan sebagai pentadbir dan sekretariat TPPU.

Objektif utama TPPU adalah untuk membantu syarikat-syarikat bermasalah yang pada dasarnya masihberdaya maju dan diurus dengan baik dengan menyediakan bantuan kewangan dalam bentuk modalkerja kepada peminjam yang layak dan mempunyai NPL tidak melebihi RM1 juta. Syarat-syaratpembiayaan meliputi:• pembiayaan yang dipohon dihadkan kepada keperluan sebenar modal kerja peminjam atau RM3

juta, yang mana lebih rendah. Pembiayaan baru ini akan diberi oleh ERF dan institusi kewangan menurut nisbah 80%:20%;

• kadar pinjaman maksimum sebanyak 5% setahun bagi tempoh maksimum selama lima tahun; dan• penggunaan pembiayaan baru tersebut hendaklah dibuat melalui akaun-akaun tanpa cek dengan

pengeluaran dipantau rapi oleh institusi kewangan dan ERF.

Pembiayaan baru ini akan disertakan dengan sebuah skim untuk menyusun semula NPL yang sedia adamenerusi langkah pengurangan hutang dan moratorium seperti berikut:• Pinjaman-pinjaman tak bercagar: semua faedah tertunggak dan penalti akan dimansuhkan manakala

amaun pokok tidak bercagar yang tertunggak akan dikurangkan sebanyak 40%. Kerajaan akan menyumbang bantuan kewangan sebanyak 30% daripada amaun pokok tersebut, manakala usahawan dikehendaki menyelesaikan 30% daripada NPL tersebut menerusi ansuran bulanan tidak lebih daripada 18 bulan; dan

Sektor Kewangan

135

pinjaman mereka agar sepadan dengan tahap risikoyang terkandung di dalam sesuatu kemudahankredit.

Di samping keperluan baru yang telah diperkenalkan didalam garis panduan tersebut, amalan-amalan sediaada seperti penetapan had kebenaran kredit, had keatas sektor tertentu, had pinjaman kepada seseorangpelanggan dan peraturan berhubung pemberian kreditkepada entiti berkaitan, akan kekal sebagai bahagianpenting di dalam pengurusan risiko kredit secarakeseluruhannya. Garis panduan yang telah dikeluarkantidak semestinya muktamad dan terhad. BNM akanterus menyemak semula rangka kerja tersebut agarselari dengan amalan terbaik antarabangsa danmencerminkan amalan kredit industri perbankan.

Dengan adanya pangkalan data pusat yangkomprehensif dan terkini yang menyimpanmaklumat kredit mengenai peminjam masa lampau

dan sekarang, ia dapat membantu institusiperbankan di dalam proses penilaian danpemantauan kredit dengan mempercepatkan prosespenilaian kredit di samping membolehkan institusiperbankan untuk mempunyai maklumat yang lebihkomprehensif mengenai seseorang peminjamberasaskan masa benar. Untuk meningkatkan taraf birokredit pusat yang telah ditubuhkan pada awal tahun1980an, BNM telah membangunkan sebuah sistemberdasarkan elektronik yang sofistikated dankomprehensif, yang dikenali sebagai Sistem MaklumatPusat Rujukan Kredit (CCRIS) yang telah mulaberoperasi pada bulan Oktober 2001. CCRIS akanmengumpul maklumat mengenai semua peminjam didalam sistem perbankan dan, oleh yang sedemikian,akan membolehkan institusi perbankan untukmenyemak latar belakang bakal peminjam dankedudukan hutang peminjam tersebut di dalam sistemperbankan berasaskan masa benar. Dari segi perspektifyang lebih menyeluruh, CCRIS akan dapat membantu

• Pinjaman-pinjaman bercagar: peminjaman diberi diskaun di antara 50%-100% ke atas faedah tertunggak, termasuk faedah penalti, dan moratorium selama dua tahun ke atas pembayaran balik baki pinjaman tersebut. Sekiranya peminjam mungkir dalam membuat bayaran bulanan, institusi kewangan akan menarik balik diskaun tersebut dan Kerajaan akan menarik balik bantuan kewangan yang telah diberi.

Satu ciri tambahan yang unik bagi skim pembiayaan di bawah TPPU ini ialah syarat mandatori bagi pemohonyang diluluskan untuk menjalani program latihan berstruktur dan kewujudan khidmat nasihat. Ciri tambahan inibertujuan membekalkan SME Bumiputera dengan kepakaran dan kemahiran yang diperlukan untuk berjayadalam persekitaran perniagaan semasa menerusi beberapa program latihan dan kesedaran yang dikendalikanoleh Institut Bank-Bank Malaysia (IBBM). Latihan ini dianjurkan untuk meliputi bidang-bidang seperti pengurusanaliran tunai, perakaunan secara berkomputer, instrumen kewangan dan sessi motivasi. Program-program ini jugaakan membantu memastikan bahawa pembiayaan yang diberi digunakan secara optimal dan berhemat bagimemaksimumkan manfaat peluang perniagaan yang sedia ada pada bila-bila masa.

Bagi memastikan hanya SME yang layak sahaja mendapat akses kepada TPPU, pemohon-pemohon yangmembuat permohonan kepada TPPU mesti memenuhi kriteria kelayakan seperti berikut:• Jumlah NPL tertunggak SME Bumiputera tidak melebihi RM1 juta;• SME tersebut dimiliki sekurang-kurangnya 60% oleh Bumiputera;• NPL terdiri daripada pinjaman berkaitan perniagaan sahaja;• Masalah kewangan yang dialami oleh SME berpunca daripada krisis ekonomi dan bukan salah urusan atau

penipuan;• Pinjaman diklasifikasikan sebagai pinjaman tak berbayar di antara 1 Januari 1998 dan 30 Jun 2001; dan• Peminjam perlu mempunyai perniagaan yang masih beroperasi atau usaha niaga yang berpotensi

untuk berdaya maju.

SME yang layak dikehendaki menggunakan kombinasi bantuan modal kerja, penyusunan semula NPL danprogram-program latihan untuk memulih dan membangunkan perniagaan sedia ada yang manasekiranya bantuan kewangan tidak diberi, perlu memberhentikan perniagaan mereka ekoran kelembapanekonomi.

136

meningkatkan amalan kredit yang lebih baik di dalamsistem kewangan dengan membolehkan kakitanganyang terlibat di dalam proses meluluskan kredit untukmembuat keputusan yang bermaklumat berdasarkanmaklumat setempat yang komprehensif.

Di samping risiko kredit, satu lagi bidang risiko yangperlu diuruskan dengan rapi oleh institusi perbankanialah risiko pasaran. BNM sedang menyediakanstandard minimum untuk pengurusan risiko kreditbagi institusi perbankan. Garis panduan ini akanbertumpu kepada tiga komponen risiko kredit, iaiturisiko kadar faedah, risiko pertukaran asing dan risikoekuiti. Penerbitan garis panduan ini yang dijangkaakan dilaksanakan pada tahun 2002, akanmeningkatkan amalan pengurusan risiko oleh institusiperbankan secara keseluruhannya di dalamkedua-dua bidang risiko kredit dan risiko pasaran.

Peningkatan standard amalan pengurusan risiko dikalangan institusi perbankan, terutamanya yangberhubung dengan risiko pasaran dan kredit, bukansahaja akan membantu institusi perbankan untukmemahami dengan lebih baik perkaitan di antararisiko dan pulangan di dalam perniagaan mereka,tetapi juga untuk membantu mereka membuatpersediaan menghadapi syarat keperluan modal baruyang akan diperkenalkan oleh Bank for InternationalSettlements, yang dikenali sebagai ‘Basel II’.Sungguhpun peraturan baru mengenai keperluanmodal akan memberi lebih fleksibiliti dalampenggunaan sistem dalaman untuk menentukanmodal yang diperlukan oleh pengawal selia, inibergantung kepada keupayaan dan kapasiti institusiperbankan untuk mengekalkan standard amalanpengurusan risiko yang tinggi. Untuk mendapatkankefleksibelan ini, institusi perbankan perlumemenuhi syarat-syarat teknikal, contohnya yangberhubung dengan sistem pengurusan kreditmereka, yang meliputi struktur sistem penarafanpinjaman dalaman dan keperluan minimum datasejarah. Di samping itu, mereka juga perlumenjalankan penilaian yang komprehensifberhubung dengan penggunaan sistem ini di dalamproses membuat keputusan di dalam institusimasing-masing. Oleh yang sedemikian, penerbitanstandard minimum pengurusan risiko adalahkonsisten dengan perkembangan di arenaantarabangsa dan akan membantu institusiperbankan domestik terutamanya untukmenyediakan asas-asas untuk membentuk budayaperniagaan yang kukuh untuk menanganiperubahan di dalam struktur pasaran dan rangkakerja pengawalseliaan.

Sejak krisis kewangan, pelbagai usaha telahdisalurkan ke arah pengukuhan rangka kerjapenyeliaan institusi perbankan. Dengan berakhirnyaprogram penggabungan institusi perbankandomestik, adalah menjadi satu kemestian usahapemantauan dan penyeliaan kumpulan perbankanyang lebih rapi dijalankan untuk mengekalkankestabilan sektor perbankan secara keseluruhannya.Untuk mencapai objektif ini, BNM telahmeningkatkan fokus penyeliaannya ke atas syarikatinduk perbankan dan subsidiari masing-masing didalam proses penyeliaan. Sebelum ini, fokuspemeriksaan sebahagian besarnya tertumpu kepadapemeriksaan institusi perbankan dan subsidiarimereka. Dengan evolusi sistem kewangan yang kinimenjadi semakin kompleks, fungsi penyeliaan perludiperluaskan kepada kumpulan secarakeseluruhannya untuk meningkatkan tahappemahaman mengenai rantaian dan keadaan salingbergantung entiti-entiti berlainan di dalam setiapkumpulan perbankan. Peluasan skop penyeliaanuntuk meliputi syarikat induk perbankan akanmeletakkan BNM pada kedudukan yang lebih baikuntuk menilai kedudukan keseluruhan kumpulanperbankan dan bertindak ke atas punca kelemahanyang mungkin akan menggugat kesolvenankumpulan perbankan tersebut, dan akhirnyakestabilan sektor kewangan. Peluasan prosespemeriksaan yang meliputi syarikat induk bankadalah juga selaras dengan usaha keseluruhan untukmencapai penyeliaan bersepadu. Pemantauan rapi keatas aktiviti syarikat induk bank serta entiti di dalamsesebuah kumpulan perbankan hanya bolehdilaksanakan dengan adanya maklumat pentingseperti kekukuhan modal dan tahap keumpilansyarikat induk perbankan dan kumpulan tersebutsecara keseluruhannya. Sehubungan ini, rangka kerjapelaporan malar oleh syarikat induk perbankan perluditetapkan untuk membolehkan BNM menilai profilrisiko setiap kumpulan perbankan secara bersepadudan meluaskan rangka kerja keperluan kehematanagar meliputi syarikat induk perbankan. Rangka kerjakehematan ini adalah bertujuan untuk memastikanagar syarikat induk bank mempunyai kedudukanmodal yang kukuh dan berupaya untuk memberisokongan kewangan kepada subsidiari masing-masing jika diperlukan. Pada masa yang sama,penilaian struktur kumpulan juga akan dilaksanakan.Sungguhpun struktur kumpulan pada dasarnya akanmengambil kira keperluan sinergi perniagaan, prinsippengawalseliaan akan memastikan agar strukturtersebut tidak akan menghalang pelaksanaanpenyeliaan bersepadu yang efektif. Rangka kerjauntuk penyeliaan bersepadu perlu diperkembangkan

Sektor Kewangan

137

selari dengan pembangunan pasaran dan sentiasadipertingkatkan untuk menyediakan rangka kerjakomprehensif yang akan berakhir denganpenggubalan undang-undang khas untuk mengawalselia syarikat induk kumpulan perbankan.

Dengan sistem perbankan menuju ke arah sistemkewangan yang semakin dinyahkawalselia danberorientasikan pasaran, penerapan urus tadbirkorporat yang kukuh adalah merupakan syaratpenting. Amalan urus tadbir korporat yang baikseperti ketelusan, kawalan dalaman yang cekap danlembaga pengarah yang efektif akan menyumbangsecara positif ke arah memastikan institusi perbankandiuruskan dengan baik, dengan mengambil kiramatlamat akhir untuk meningkatkan kecekapan,produktiviti dan nilai pemegang saham. Denganinstitusi perbankan menjadi semakin besar danmenjalankan aktiviti perniagaan yang kian kompleks,adalah semakin penting agar ahli lembaga pengarahdan pihak pengurusan kanan memahami faktor-faktor yang boleh memberi kesan ke atas kedudukankewangan institusi perbankan masing-masing supayalangkah-langkah yang sesuai boleh dilaksanakanuntuk memelihara kestabilan institusi perbankanmasing-masing. Ahli lembaga pengarah dan pihakpengurusan kanan juga diperlukan untuk sentiasameningkatkan pengetahuan mereka berhubung isu-isu yang timbul seperti arah aliran yang muncul dipasaran, teknologi dan teknik baru yang bolehmeningkatkan prestasi dan tahap kecekapan mereka,serta cabaran-cabaran baru yang dihadapi olehperniagaan perbankan bagi membolehkan merekamenjalankan tugas secara efektif. Oleh kerana ketuapegawai eksekutif (CEO) memainkan peranan kritikaldalam menguruskan operasi harian institusiperbankan, perhatian penuh mereka ke ataspengurusan institusi perbankan masing-masingadalah amat penting. Oleh yang sedemikian, BNMtelah menyekat bilangan jawatan pengarah yangboleh dipegang oleh CEO pada satu-satu masakepada lima jawatan sahaja. Untuk memastikan agarjawatan yang dipegang tidak akan bertentanganatau meninggalkan kesan negatif ke atas keupayaanCEO untuk membuat keputusan, mereka juga tidakdibenarkan untuk memegang jawatan pengarah,pengerusi atau mana-mana jawatan eksekutif laindi dalam sesebuah entiti selain daripada sebagaipengarah di dalam subsidiari atau syarikat indukinstitusi perbankan masing-masing.

Sebelum ini, adalah menjadi amalan agar institusiperbankan mendapatkan kelulusan untuk memberisaraan kepada CEO dan ahli lembaga pengarah.

Amalan ini diperlukan pada masa tersebut untukmemastikan agar pakej penggajian pihak pengurusankanan adalah berpatutan dengan peningkatan tahapproduktiviti institusi perbankan. Walaubagaimanapun, dalam melangkah ke hadapan, untukmembolehkan institusi perbankan menarik bakatterbaik dan agar saraan ganjaran yang diberi adalahberorientasikan pasaran, BNM telah memansuhkankeperluan institusi perbankan mendapatkankelulusan BNM terlebih dahulu untuk pemberiansaraan kepada CEO dan ahli lembaga pengarah.Tanggungjawab untuk menentukan jumlah saraanyang berpatutan kini terletak di bahu lembagapengarah dan pemegang saham institusi perbankan,yang mempunyai tanggungjawab terutamanya untukmemastikan pakej ganjaran yang diberikan adalahberdasarkan kriteria yang telus, boleh diukur danobjektif. Selari dengan usaha menggalakkan disiplinpasaran, kelonggaran ini telah disertai dengankeperluan institusi perbankan untuk mendedahkanamaun saraan yang telah dibayar kepada CEO,pengarah eksekutif dan pengarah bukan eksekutif didalam laporan tahunan mereka.

Dengan mengambil kira permintaan yang semakinbertambah untuk pendedahan awam yang lebih telusdan pelaporan kewangan yang lebih bermutu olehpenetap standard, BNM baru-baru ini telahmengeluarkan kertas perundingan berhubungcadangan pindaan ke atas Garis Panduan ContohPenyata Kewangan untuk Industri Perbankan (GP8)kepada industri perbankan. GP8 yang telah dipindaini dirangka untuk memberi penumpuan yang lebihterhadap peranan yang dimainkan oleh lembagapengarah. Ahli lembaga pengarah diberi kepercayaanoleh para pemegang saham manakala undang-undang meletakkan tanggungjawab untukmenguruskan hal-hal berkaitan institusi perbankankepada lembaga pengarah. Sehubungan itu,lembaga pengarah memikul tanggungjawab yangpaling besar untuk memastikan adanya pengawasanyang sewajarnya ke atas sumber-sumber syarikat danuntuk mencapai matlamat korporat. Sehubungan ini,tanggungjawab utama untuk memastikanpenyediaan penyata kewangan diletakkan di bahulembaga pengarah dan lembaga ini diharapkanuntuk menyediakan struktur pelaporan kewanganyang mantap untuk memastikan integriti dankredibiliti akaun. GP8 yang telah dipinda inimengambil pendirian yang kurang preskriptif didalam melaporkan beberapa butiran. Ini adalahbertujuan untuk memberi lebih fleksibiliti kepadainstitusi perbankan di dalam mendedahkan dasarmereka dan melaporkan prestasi kewangan serta

138

operasi perniagaan mereka berdasarkan kepadasituasi tertentu yang khusus kepada institusiperbankan terlibat.

Pengalihan ke arah rangka kerja perakaunan nilaisaksama (fair value accounting) dengan menerimapakai “International Accounting Standard 39” (IAS39) merupakan satu lagi bidang cabaran yangdihadapi oleh institusi kewangan dari aspekpelaporan kewangan. Walaupun model nilai saksamamasih belum dilaksanakan sepenuhnya di Malaysia,institusi perbankan perlu membuat persediaan untukmematuhi keperluan baru tersebut. Sebagaicontohnya, polisi berhubung dengan pelaburan asetkewangan serta aktiviti lindung nilai perlu dikajisemula agar konsisten dengan peraturan baruberhubung dengan pengiktirafan dan penilaian.Rangka kerja baru ini juga menghendaki institusiperbankan menilai semula keupayaan sistempengurusan maklumat mereka untuk berdepandengan peraturan pengiraan baru. Dalam keadaanyang sama, lembaga pengarah dan pihakpengurusan institusi perbankan perlu dimaklumkantentang impak keseluruhan rangka kerja perakaunannilai saksama ke atas kunci kira-kira dan keuntunganinstitusi kewangan, terutamanya berhubung potensikenaikan dalam kemudahubahan pendapatan.

Perniagaan perbankan merupakan bidang yangberasaskan integriti dan ianya bergantung kepadatahap kepercayaan yang diletakkan oleh pihakawam ke atas sistem perbankan. Oleh yangdemikian, adalah penting integriti sistem kewangandipelihara untuk mengekalkan keyakinan pihakawam ke atas sektor kewangan. Oleh itu, lembagapengarah juga mempunyai peranan yang tidakkurang pentingnya untuk memastikan reputasiinstitusi perbankan mereka terpelihara. Lembagapengarah perlu memastikan adanya mekanismeyang berpatutan untuk memantau dan mengawalrisiko reputasi, kerana walaupun sekiranya institusiperbankan mempunyai asas-asas yang kukuh,sesetengah isu sekiranya dibiarkan, mungkin akanmeninggalkan kesan yang menggugat kestabilaninstitusi perbankan. Adalah amalan institusiperbankan untuk mempunyai kawalan dan prosedursecukupnya untuk menentusahkan ketulenanpelanggan mereka sebelum menjalin hubunganperbankan dengan para pelanggan. Keperluan initelah ditetapkan sejak pengenalan garis panduan“Know Your Customer Policy” pada tahun 1993untuk memastikan agar sistem perbankan tidakdigunakan sebagai perantaraan untuk aktivitijenayah.

Walau bagaimanapun, dengan tahap inovasi danpenggunaan teknologi yang semakin meluas didalam sektor perbankan, usaha dihalakan ke arahmengukuhkan rangka kerja pengawalseliaan secarakeseluruhannya untuk aktiviti pengubahan wangharam. Pada bulan Jun 2001, pihak Kerajaan telahmeluluskan undang-undang baru, Akta PencegahanPengubahan Wang Haram 2001 (AMLA), untukmembanteras aktiviti pengubahan wang haram diMalaysia. Sebelum wujudnya undang-undang ini,peruntukan perundangan berhubung aktivitipengubahan wang haram bertumpu terutamanyakepada aktiviti berkaitan jenayah dadah dan rasuahdan peruntukan-peruntukan ini terkandung didalam pelbagai peruntukan undang-undang khusus.Sehubungan ini, peruntukan undang-undangberhubung pengubahan wang haram adalah tidakbersepadu. AMLA juga bertujuan untuk menutupjurang yang terdapat di dalam beberapaundang-undang dengan memastikan bahawasemua aktiviti berkaitan dengan pengubahan wangharam dibendung secara bersepadu. AMLAmeningkatkan rangka kerja pencegahanpengubahan wang haram secara keseluruhannyadengan menjadikannya lebih komprehensif.Pertama, pengubahan wang haram itu sendiri kiniakan dianggap sebagai kesalahan jenayahberasingan. Kedua, skop AMLA akan meliputipengubahan prosid hasil daripada 122 kesalahan.Ketiga, keperluan pentadbiran sedia ada berhubungpengenalan identiti pelanggan, penyimpanan rekoddan transaksi yang mencurigakan kini adalahtertakluk kepada peruntukan undang-undang.AMLA juga menghendaki penubuhan unit perisikankewangan untuk menerima laporan transaksi yangmencurigakan dan menjalankan siasatan. Kerajaantelah melantik BNM sebagai pihak berkuasa yangditugaskan untuk mengumpul, memproses danmenjalankan perisikan berkaitan dengan aktivitiyang disyaki sebagai pengubahan wang haram olehinstitusi pelapor. AMLA yang telah berkuat kuasapada 15 Januari 2002 telah mengenal pasti padaperingkat awalan, bank perdagangan, syarikatkewangan, bank saudagar dan bank Islam sebagaiinstitusi pelapor. Entiti-entiti lain seperti syarikatbroker saham, syarikat diskaun, syarikat insuransdan pengurup wang akan dimasukkan sebagaiinstitusi pelapor pada peringkat seterusnya.Keempat, AMLA meningkatkan kuasa agensi-agensipenguatkuasaan undang-undang untuk menyitadan membekukan harta benda untukmembolehkan mereka mengesan, memantau danmendakwa kesalahan-kesalahan pengubahanwang haram.

Sektor Kewangan

139

Berikutan daripada penggubalan AMLA, BNM akanmengkaji semula garis panduan “Know YourCustomer Policy” agar selari dengan peruntukan didalam AMLA dan untuk mengemas kini amalanantarabangsa terbaik seperti yang disyorkan olehBank for International Settlements dan JawatankuasaKerja Tindakan Kewangan. Pada peringkat awalnya,mekanisme pelaporan untuk kes-kes pengubahanwang haram hanya akan berdasarkan kepadatransaksi yang mencurigakan sahaja. Keperluanuntuk melaporkan semua transaksi melebihi hadamaun yang telah ditetapkan hanya akandikuatkuasakan pada peringkat kemudian apabilainstitusi perbankan telahpun menyediakan sistemyang diperlukan untuk merekod dan mengikutiperkembangan maklumat berhubung pelangganindividu secara komprehensif. Prosedur dan kawalanuntuk memastikan integriti kakitangan, programlatihan termasuk program “mengenali pelanggan”,perlantikan pegawai pematuhan di peringkatpengurusan dan membangunkan fungsi audit untukmenguji pematuhan juga akan merupakansebahagian daripada keperluan pematuhan yangperlu dipatuhi oleh semua cawangan dan subsidiariinstitusi perbankan.

Memenuhi Keperluan SosioekonomiSatu daripada objektif penting yang ditekankandalam PISK adalah meningkatkan kesedaran danaktivisme pengguna. BNM telah berusaha secaraberterusan ke arah menepati objektif ini dan padamasa yang sama, membentuk langkah-langkahkawalan bagi melindungi hak penggunaperkhidmatan perbankan. Aktivisme pengguna telahdikenal pasti sebagai unsur penting yang bolehmembantu meningkatkan pencapaianinstitusi-institusi perbankan dan mencapaikecekapan dan keberkesanan yang diharap dalampersekitaran yang dipacu oleh kuasa pasaran.Keperluan bagi memastikan pendidikan danperlindungan pengguna yang memadai danberkesan juga menjadi semakin penting.Pencegahan sebarang gangguan kepada tahap ataukebolehpercayaan perkhidmatan yang diberi kepadapelanggan bank dan juga perlindungan yang diberikepada mereka daripada amalan tidak adil bolehmemberi gambaran positif mengenai keupayaansistem kewangan dalam menghadapi persainganyang semakin meningkat. Program pendidikanpengguna yang aktif dan teratur diperlukan bagimeningkatkan pemahaman pengguna mengenaiproduk dan perkhidmatan institusi-institusiperbankan, yang seterusnya akan membawapeningkatan kepada konsumerisme yang lebih aktif.

Terdapat tiga objektif inisiatif kesedaran pengguna,iaitu: bagi mendidik dan meningkatkanpengetahuan pengguna mengenai isu-isu kewanganperibadi; bagi meningkatkan perlindunganundang-undang untuk pengguna dan saluran-saluran penyelesaian untuk pelanggan; dan bagimeningkatkan ketelusan dan penzahiran produk.Bagi mencapai objektif-objektif ini, BNM telahmelaksanakan beberapa langkah pada tahun 2001untuk menyediakan asas yang diperlukan untukmenggalakkan pergerakan konsumerisme yanglebih aktif di Malaysia.

Sebagai sebahagian daripada usaha berterusanuntuk mendidik pengguna mengenai isu-isukewangan, BNM juga telah melaksanakan suatuprogram pendidikan dan pengumuman awam yangmeluas bagi menangani aktiviti-aktiviti pengambilandeposit haram. Usaha ini dijalankan menerusi iklanmedia, pengedaran risalah dan peragaan posteragar dapat menjangkau spektrum penduduk yangmeluas dan dapat meningkatkan pengetahuanpengguna mengenai akitiviti-aktiviti haram tersebut.Memandangkan kekurangan maklumat danpemahaman oleh orang awam, perniagaan-perniagaan penerima deposit yang haram dapatdibangunkan, terutama sekali di kalanganpenduduk yang kurang berpengetahuan. Dengankempen pendidikan yang meluas, diharappeningkatan kesedaran akan membantu ke arahmencegah aktiviti-aktiviti penerima deposit haramdaripada berlaku pada masa hadapan.

Untuk memperbaiki lagi perlindunganundang-undang bagi pengguna, garis panduanmengenai penerimaan jaminan untuk kemudahankredit telah disemak semula pada Mei 2001 bagimelindungi selanjutnya hak penjamin. Tahapperlindungan yang diberi kepada penjamin telahdiperkuatkan dengan melarang institusi-institusiperbankan daripada mendapat penepian ke atas hakpenjamin, sama ada secara sukarela atau paksaan. Iniadalah bagi memastikan bahawa penjamin sedarakan hak mereka dan tidak akan terperangkap olehsyarat-syarat tersembunyi dalam perjanjian jaminan.Penekanan yang lebih tinggi juga telah diberi kepadausaha memastikan bahawa institusi-institusiperbankan mendidik penjamin mengenaitanggungjawab mereka sebelum mereka memberikomitmen kepada persetujuan pinjaman, danbahawa penjamin sentiasa dimaklumkan mengenaiperkembangan terkini pinjaman tersebut. Tindakanke atas penjamin hanya boleh diambil setelah institusiperbankan mengambil semua langkah yang

140

sewajarnya bagi memperoleh kembali jumlahpinjaman yang tidak dijelaskan oleh peminjam.

Dalam menuju ke arah penyediaan saluran-saluranpenyelesaian bagi pelanggan dan peningkatantahap perkhidmatan yang diberi oleh institusi-institusi perbankan, semua bank perdagangan dansyarikat kewangan dikehendaki menubuhkansebuah Unit Aduan yang berdedikasi sebagaisaluran bagi pelanggan mengajukan masalahmereka dengan institusi perbankan masing-masingdan bagi membolehkan institusi-institusiperbankan merekod dan memantau kemajuanaduan yang telah diterima daripada penggunaagar dapat meningkatkan mutu perkhidmatanyang diberi. Unit Aduan tersebut adalah pusattumpuan untuk mengendalikan aduan yangditerima oleh institusi perbankan danbertanggungjawab untuk mengambil tindakanyang sewajarnya agar tidak timbul lagi masalahyang sama pada masa hadapan. Sebelum ini, BNMtelah menjadi pengantara yang aktif dalammenyelesaikan masalah yang dikemukakan olehpengguna. Dengan penubuhan Unit Aduan,institusi-institusi perbankan akan menjadi tempatrujukan pertama bagi pelanggan yang tidakberpuas hati. Institusi-institusi perbankan akanberusaha mengambil tindakan dan memberi gerakbalas kepada pengadu secepat mungkin. Sekiranyapelanggan masih tidak berpuas hati dengankeputusan yang diambil oleh institusi perbankantersebut, kesnya boleh dikemukakan kepada BiroPengantaraan Perbankan.

BNM juga terus memberi keutamaan kepadapembangunan usahawan Bumiputera. Bagimeningkatkan kemudahan perkhidmatanperbankan terutamanya kepada usahawanBumiputera, institusi-institusi perbankandikehendaki menubuhkan sebuah UnitPembangunan Bumiputera (BDU) dalam setiaporganisasi bagi menangani isu-isu tertentu yangberkaitan dengan usahawan Bumiputera. Perananyang akan dimainkan oleh BDU termasukbertindak sebagai pusat serenti bagimenyelaraskan semua perkhidmatan pembiayaandan nasihat bagi usahawan Bumiputera,bertanggungjawab untuk mengendalikanpermohonan pinjaman yang diterima daripadaperniagaan Bumiputera, melaksanakan fungsi-fungsi pemasaran dan mempromosikan produk-produk berkaitan dengan perbankan kepadausahawan Bumiputera, dan menjalankan danmenyelaras program-program latihan dalam

bidang-bidang seperti pengenalan produk danpengurusan kewangan bagi usahawanBumiputera. Dengan penubuhan sebuah pusatrujukan di dalam setiap institusi perbankan,mekanisme bagi usahawan Bumiputeramemperoleh akses kepada kredit perbankan akanmenjadi lebih cekap dan berkesan.

BNM juga telah menubuhkan sebuah tabung khas,iaitu Tabung Pemulihan dan PembangunanUsahawan atau “Entrepreneur Rehabilitation andDevelopment Fund” bagi memberi bantuankewangan kepada perusahaan Bumiputera bersaizkecil dan sederhana (SME Bumiputera). Objektiftabung ini adalah bagi menyediakan pembiayaanuntuk membantu SME Bumiputera yang terlibatmenyelesaikan masalah NPL mereka denganmenyediakan modal kerja agar mereka dapatmeneruskan perniagaan mereka. Walaupun danaini disediakan oleh Kerajaan, institusi-institusiperbankan dikehendaki menilai daya maju dankeupayaan membayar balik SME tersebut. Tabungini bertujuan memberi bantuan kepada SMEBumiputera yang menghadapi kesusahan dalammendapatkan pembiayaan baru dan seterusnya,membantu menyambung perniagaan mereka yangmasih berdaya maju.

Melangkah ke HadapanPISK telah menggariskan hala tuju bagipembangunan sektor perbankan buat masa 8 -10tahun akan datang. Pelaksanaan saranan-sarananPISK perlu disusun dengan tertib agar dapatmengurangkan gangguan kepada ekonomi secarakeseluruhannya.

Pembangunan pada tahun-tahun akan datangadalah penting bagi menuju ke arah mencapaisasaran terakhir yang diharapkan dalam PISK. Iniakan membentuk asas-asas pembangunan di manapembangunan selanjutnya akan diusahakan.Dengan evolusi industri kewangan global yangberterusan dan kadar perubahan yang semakinpesat, sektor perbankan Malaysia, terutama sekaliinstitusi-institusi perbankan domestik akanmenghadapi tekanan yang meningkat untukmenjadi lebih cekap dan berdaya saing, inovatif,dipacu oleh teknologi dan mempunyai strategiyang lebih fokus. Dengan itu, penekanan yanglebih kuat akan terus diberi ke arah mengukuhkankedudukan ketahanan dan daya saing institusi-institusi perbankan untuk membolehkan merekakekal relevan dalam persekitaran yang lebih globaldan liberal.

Sektor Kewangan

141

KEMAJUAN PELAKSANAAN PELAN INDUK SEKTOR KEWANGAN

Pelan Induk Sektor Kewangan (PISK), yang dilancarkan pada Mac 2001, menggariskan strategi jangka sederhanadan panjang untuk pembangunan sektor kewangan. Di dalam konteks pelan dan strategi yang telah dirangka,adalah penting bagi kemajuan tersebut dipantau dan diuruskan. Dalam hal ini, satu Sekretariat PISK dan sebuahJawatankuasa Pemandu PISK (JP PISK) telah ditubuhkan untuk memantau pelaksanaan saranan-saranan PISK.Sekretariat PISK telah menggariskan sebuah rangka kerja untuk memantau kemajuan pelaksanaan saranan-saranan. Sekretariat PISK akan juga menilai semula kesesuaian saranan kini dan perkembangan masa hadapan,terutamanya di pasaran antarabangsa. Sekretariat PISK turut memantau kedudukan institusi kewangan domestikdan sistem kewangan dalam mencapai kemajuan mengikut peringkat-peringkat yang telah ditetapkan. Sebulansekali JP PISK menyemak kemajuan yang dicapai dalam melaksanakan saranan PISK, memberikan hala tujustrategi kepada Sekretariat PISK dan juga membincangkan isu-isu dasar yang timbul berkaitan denganpengemukaan saranan-saranan PISK untuk pelaksanaan di masa hadapan.

Bagi memudahkan pemantauan kemajuan dalam perkembangan sistem kewangan, saranan-saranan tersebutdibahagikan kepada lima kategori mengikut objektif yang telah digambarkan untuk sistem kewangan. Initermasuk membina kecekapan dan kapasiti, meningkatkan persaingan, menyediakan sistem pembayaran yangcekap, mengukuhkan pembangunan rangka kerja pengawalseliaan dan mempertingkatkan kesedaranpengguna. Bagi saranan sektor Perbankan Islam dan Takaful, perkembangannya adalah dipantau berdasarkanempat objektif, iaitu mengukuhkan pembangunan rangka kerja pengawalseliaan, menggalakkan pembangunanproduk dan pasaran, memperkukuhkan rangka kerja Shariah dan mempertingkatkan pengetahuan dankepakaran bagi menggalakkan pembangunan sumber tenaga manusia. Selaras dengan pendekatan secaraperundingan dan lelaran yang telah diguna pakai di dalam melaksanakan saranan-saranan PISK, beberapapasukan petugas yang ahli-ahlinya terdiri daripada wakil-wakil industri, sektor swasta dan agensi Kerajaan yangberkaitan telah dan akan ditubuhkan di dalam perkembangan sektor kewangan seperti yang telah digariskan didalam PISK. Ini adalah bagi memastikan bahawa pelaksanaan saranan-saranan PISK sedang dijalankan mengikutkaedah yang membuahkan hasil yang diharapkan tanpa gangguan ke atas sektor kewangan.

Telah dimulakan dan dijangka selesai

pada/selepas 2003 32 (45)

Telah selesai 9 (21)

Dijalankan secara progresif22 (25)

Akandimulakan

32 (70)

Telah dimulakan dan dijangka

selesai pada 2002 24 (49)

Jumlah saranan : 119Jumlah projek : 210( ) Bilangan projek

7.5%

18.5%

26.9%20.2%

26.9%

Graf I.1Kemajuan Pelaksanaan Saranan Pelan Induk Sektor Kewangan

Setakat akhir 2001, daripada jumlah 119 saranan, 22 saranan sedang dilaksanakan secara progresif, dimana pelaksanaannya adalah secara berterusan sepanjang 10 tahun jangka waktu pelaksanaan PISK,manakala 9 atau 9% daripada lebihan 97 saranan telah dilaksanakan sepenuhnya. Kerja-kerja yang perludijalankan bagi melaksanakan sesuatu saranan melibatkan pengendalian beberapa projek berkaitan.Contohnya, bagi saranan “Menghasilkan Rangka Kerja yang Komprehensif bagi Penyeliaan Bersepadu ke

142

Jadual I.1Status Pelaksanaan Saranan

S3.5 Menarik balik sekatan ke atas penggajianekspatriat untuk menarik bakat antarabangsaterbaik untuk memenuhi keperluan kepakarandalam bidang-bidang tertentu industri perbankan

S3.12 Menggalakkan penggunaan khidmat pihakketiga bagi fungsi bukan teras untukmemfokuskan tumpuan strategik danmeningkatkan kecekapan

S3.14 Menggalakkan penawaran saluran hantaranbaru untuk menambah akses kepadarangkaian produk dan perkhidmatanperbankan pada kos yang efektif

S4.2 Membenarkan semua syarikat dalam pasaranuntuk beroperasi melalui internet untukmeningkatkan persaingan dan kecekapanindustri insurans

S4.16 Meningkatkan modal berbayar berkanunminimum bagi penanggung insurans untukmempercepatkan proses penggabungan bagimembolehkan penanggung insurans domestikmencapai saiz dan skala yang diperlukanuntuk bersaing secara berkesan dalampasaran yang kurang dikawal selia dan lebih liberal

S5.6 Menambah bilangan pengendali takafuluntuk mempercepatkan perkembangan perniagaan takaful

S3.3 Meningkatkan kemahiran kredit dan memantau keperluanpensijilan para pegawai dan pengurus kredit untukmengukuhkan kemahiran kredit pegawai dan penguruskredit dan memastikan keberkesanan keperluan pensijilanpara pegawai kredit

S3.13 Menghendaki pengurusan institusi perbankanmeningkatkan perhatian kepada pembangunan ICT untukmemastikan pembentukan strategi ICT yang sesuai

S3.15 Menerima pakai falsafah pengawalseliaan ‘apa yang tidakdilarang dibenarkan’ dan memansuhkan secaraberperingkat keperluan untuk mendapat kelulusan terlebihdahulu bagi penawaran produk baru untuk mengenyahkanrintangan kepada inovasi

S3.19 Memudahkan pembentukan satu rejim cukai yang menarikuntuk menggalakkan kehematan dan inovasi kewangan

S4.5 Membuka industri pencen kepada penanggung insuransuntuk meningkatkan bahagian pasaran yang dikuasai olehpenanggung insurans domestik

S4.8 Membenarkan penanggung insurans untuk mengagihkanlain-lain produk perkhidmatan kewangan peribadi bagimembolehkan penanggung insurans menggunakan agensidan saluran agihan yang lain dengan lebih berkesan

S5.11 Mewujudkan rejim percukaian yang menarik supaya ia tidakmenjadi halangan kepada penerimaan konsep perbankan Islam dan produk takaful

S3.34 Memulakan program pendidikan pengguna yang aktif danterancang untuk membangunkan konsumerisme yang aktif

S3.36 Menggalakkan para pengguna mencari penyelesaian secaraformal melalui pendekatan pentadbiran dan perundanganuntuk melindungi para pengguna daripada kemungkinanamalan-amalan institusi perbankan yang tidak adil

S3.2 Meningkatkan kesedaran mengenai amalan terbaik danmengelolakan latihan-latihan terfokus untuk menaikkantahap kesedaran ketua-ketua pegawai eksekutif danpengarah institusi perbankan dalam trend yang muncul danisu-isu yang dihadapi oleh industri perbankan

Sektor Perbankan

Telah Selesai Dijalankan Secara Progresif

Sektor Insurans

Telah Selesai Dijalankan Secara Progresif

Perbankan Islam dan Takaful

Telah Selesai Dijalankan Secara Progresif

atas Konglomerat Kewangan”, lapan projek perlu dilaksanakan. Projek-projek di bawah saranan initermasuk menghasilkan rangka kerja yang tersebut di atas yang berkaitan dengan pelaporan maklumatdan statistik oleh syarikat-syarikat induk bank kepada BNM di samping menyediakan rangka kerjaundang-undang dan pengawalseliaan yang berkaitan dengan struktur kumpulan, transaksiintrakumpulan, urus tadbir korporat, mudah tunai, kecukupan modal dan keperluan-keperluan berhematyang lain. Saranan tersebut hanya dianggap selesai apabila kesemua projek di bawahnya telahdilaksanakan sepenuhnya. Bagi melaksanakan lebihan 88 saranan PISK, sejumlah 164 projek perludiselesaikan.

Selaras dengan fokus Fasa 1 PISK bagi meningkatkan kapasiti domestik, usaha kini tertumpu kepadapelaksanaan langkah-langkah untuk meningkatkan keupayaan dan kapasiti institusi kewangan bagi

S7.2 Menubuhkan dana modal usaha niagaberjumlah RM500 juta untukmenambahkan ketersediaan pembiayaanmodal usaha niaga dan merangsang usahaniaga baru

S7.3 Memperkenalkan insentif cukai selanjutnyabagi industri modal usaha niaga untuk menggalakkan pertumbuhan syarikat modalusaha niaga

S7.4 Melonggarkan syarat penyenaraian MESDAQuntuk memberi kemudahan laluan keluarkepada syarikat modal usaha niaga daripadapelaburan mereka

S7.14 Merumus program latihan secara berstruktur dan sistematikuntuk peminjam bagi memastikan kemajuan pesertadi sektor pertanian berjalan secara teratur

S7.15 Memperkenalkan mekanisme pengagihan risiko yang akanmengurangkan risiko kepada institusi kewangan dan padamasa yang sama mengurangkan kos pinjaman menerusiskim jaminan dan perlindungan insurans

S7.16 Menyediakan subsidi kepada industri pertanian untukmengurangkan kos insurans terutamanya petani berskalakecil

S7.17 Menyediakan peruntukan bantuan kewangan yanglebih besar kepada sektor pertanian melaluipengecualian cukai

S8.1 Membangunkan sebuah Pusat Kewangan Luar PesisirAntarabangsa (IOFC) yang aktif untuk Malaysia untukmenyokong keperluan yang bertambah oleh ekonomi domestik.

S8.2 Mengkaji semula peraturan yang sedia ada untukmemudahkan peluasan skop perniagaan teras untukmemudahkan penubuhan perniagaan baru dan memberipeluang kepada penyedia perkhidmatan di luar pesisirmemaksimumkan kebolehan dan kepakaran mereka dalammemperkembangkan perniagaan masing-masing

S8.3 Menerima pakai pendekatan yang berasaskan perundingandan berorientasikan pasaran untuk mewujudkanpersekitaran perniagaan dan percukaian yang menarikuntuk meningkatkan daya saing dan daya tarikan Labuan

S8.6 Memperkukuhkan perniagaan perbankan dan kewanganIslam serta insurans Islam (takaful) untuk membolehkanLabuan dibangunkan dengan fokus strategi yang menjuruskepada produk dan perkhidmatan`berasaskan Islam’

S8.7 Mempertingkatkan Bursa Kewangan Antarabangsa Labuan(LFX) sebagai bursa kewangan serenti untuk pemastautindan syarikat antarabangsa

S8.8 Memperluaskan gerbang e-dagang (ECG) untuk menggalakkanpengusaha e-dagang menubuh operasi di Labuan

S8.9 Memaksimumkan potensi Labuan IOFC dengan memajukanaktiviti ekonomi sampingan yang lain

S7.13 Menubuhkan sebuah pusat serenti bagi penyelidikan danpembangunan sektor pertanian dan pangkalan data yangmenyeluruh dan bersepadu bagi membantu institusiperbankan dalam menilai risiko yang terlibat di dalampembiayaan sektor pertanian

Kaedah Pembiayaan Alternatif

Telah Selesai Dijalankan Secara Progresif

Pusat Kewangan Luar Persisir Antarabangsa Labuan

Telah Selesai Dijalankan Secara Progresif

Sektor Kewangan

143

144

memperbaiki tahap kecekapan, persaingan dan keberkesanan, langkah-langkah untuk membinakestabilan dalam konteks mengukuhkan rangka kerja pengawalseliaan dan keinstitusian di sampinglangkah-langkah bagi mengadakan satu rangka kerja perlindungan pengguna yang cekap danberorientasikan pasaran.

Saranan bagi meningkatkan kapasiti domestik dan persaingan termasuk program tanda aras untukmembolehkan institusi perbankan menanda aras prestasi masing-masing dengan piawaian antarabangsadan menggunakannya sebagai alat yang strategik untuk mendorong prestasi. BNM telah mengedarkanlaporan kepada institusi perbankan, yang menanda aras prestasi setiap bank dengan prestasi purata industridan juga institusi-institusi lain yang setanding. Bagi meningkatkan kesedaran dan mendapatkan sokongandan komitmen daripada ahli-ahli lembaga pengarah dan pengurusan kanan institusi perbankan mengenaibetapa pentingnya program tanda aras, BNM mengendalikan seminar bertajuk “Seminar onBenchmarking”. Seminar tersebut adalah sebahagian daripada siri seminar yang telah dirancang untukpengarah-pengarah dan ketua pegawai eksekutif institusi perbankan dan syarikat-syarikat insurans bagimeningkatkan kesedaran mereka terhadap bidang-bidang yang penting dengan mengambil kiraperkembangan sektor-sektor khidmat kewangan masa hadapan. Di samping penunjuk kuantitatif, tinjauanpasaran akan dijalankan ke atas keperluan dan tahap kepuasan pengguna bagi mendorong strategi segmenpengguna, terutamanya bagi bidang perbankan runcit dan urusan perniagaan bersaiz kecil.

Program tanda aras akan juga diadakan untuk menentukan kadar pelaksanaan PISK. Bagi menilai sejauhmana kemajuan yang telah dicapai dalam objektif tertentu seperti mana yang digariskan di bawahpelbagai fasa PISK, prestasi dan perkembangan akan diukur secara berkala berdasarkan batu tandakhusus yang ditetapkan untuk dicapai bagi pelbagai peringkat pelaksanaan. Hasil kajian semula berkalatersebut akan digunakan untuk menentukan jujukan dan kadar pelaksanaan seterusnya, serta tindakanpembetulan segera atau kesesuaian yang mungkin diperlukan untuk memastikan langkah-langkah yangdilaksanakan mencapai objektif yang diingini.

Memandangkan pentingnya bagi membangunkan kepakaran dan kemahiran sumber tenaga manusiayang cekap untuk mengurus dan mengawal risiko kredit institusi-institusi perbankan, satu saranan yangberkaitan dengan keperluan program pensijilan para pegawai dan pengurus kredit telah diperkenalkan.Program pensijilan ini bertujuan memastikan bahawa semua pegawai kredit mempunyai pengetahuanyang mendalam mengenai risiko yang berkaitan dengan aktiviti pemberian pinjaman, yang mana ini akanmembantu meningkatkan budaya kredit dan piawaian kredit di kalangan institusi perbankan. Sarananyang berkaitan dengan penghapusan sekatan ke atas gaji telah juga dilaksanakan di mana institusiperbankan telah diberikan kelonggaran untuk menentukan gaji, elaun dan bonus kakitangan merekaberdasarkan tahap produktiviti dan kecekapan mereka. Ini telah meningkatkan keupayaan institusiperbankan untuk menarik dan mengekalkan bakat yang terbaik ke dalam industri perbankan.

Bagi menambah fleksibiliti operasi, institusi perbankan telah juga dibenarkan untuk menggunakankhidmat pihak ketiga bagi fungsi-fungsi bukan teras dan menjalankan aktiviti jualan silang. Sehinggakini, 22 institusi perbankan telah menggunakan khidmat pihak ketiga bagi menjalankan fungsi-fungsibukan teras mereka dan enam institusi perbankan kini memasarkan produk kewangan dan perkhidmatanmelalui kaedah jualan silang bagi entiti yang berada di dalam kumpulan perbankan yang sama, termasukinstitusi kewangan bukan bank yang berkaitan. Keupayaan institusi perbankan untuk menawarkanpelbagai perkhidmatan kewangan melalui pelbagai saluran hantaran telah juga menjadi bertambahpenting untuk mengekalkan kelebihan bersaingan. Sehingga kini, lapan institusi perbankan domestik dantiga institusi perbankan asing telah menawarkan kemudahan perbankan internet. Pelbagai usaha telahdiadakan untuk meningkatkan kecekapan dan persaingan di dalam sistem pembayaran termasukmempertingkatkan sistem RENTAS, memperkenalkan Sistem Pengawasan Masa Benar untuk memantautransaksi dan pengurusan mudah tunai, dan Modul Penambahbaikan Repo untuk meningkatkan mudahtunai di dalam pasaran bon sekunder dan memudahkan penyelesaian transaksi-transaksi repo. Untukmembiarkan kuasa pasaran membentuk perkembangan di dalam sistem pembayaran, Majlis Penasihat

Pembayaran Kebangsaan (MPPK) telah ditubuhkan pada pertengahan 2001 untuk menjalankan fungsikhidmat nasihat dan memberikan input pasaran di dalam perkembangan dasar sistem pembayaran.Ahli-ahli MPPK adalah terdiri daripada pegawai-pegawai daripada Kementerian Tenaga, Komunikasi danMultimedia, BNM, Suruhanjaya Sekuriti, Hong Kong Monetary Authority, Bank of Japan, Unit PemodenanPentadbiran dan Perancangan Pengurusan (MAMPU), Malaysian Electronic Payment System Sdn. Bhd.(MEPS), Persatuan Bank-Bank di Malaysia, Persatuan Syarikat-syarikat Kewangan Malaysia, PersatuanBank-Bank Saudagar di Malaysia and Persatuan Insurans Am Malaysia.

Untuk mengukuhkan lagi rangka kerja pengawalseliaan, tiga kertas perundingan bagi sektor perbankan telahdikeluarkan. Yang pertama ialah langkah-langkah pembetulan segera yang menyarankan beberapa sirilangkah pengawalseliaan yang akan dikenakan secara automatik ke atas institusi perbankan yang didapatiberoperasi dengan cara yang memudaratkan kepentingan pendeposit. Kertas perundingan keduamenyarankan penghalusan selanjutnya garis panduan mengenai kemudahan kredit kepada seorangpelanggan. Kertas perundingan ketiga membincangkan pindaan-pindaan ke atas Garis Panduan ContohPenyata Kewangan Untuk Industri Perbankan (GP8), di mana ianya bertujuan mengambil kira perkembanganyang pesat di dalam pasaran kewangan dan peningkatan permintaan untuk pendedahan awam dengan lebihmeluas untuk memupuk disiplin pasaran dan mengukuhkan penstabilan kewangan.

Di dalam industri insurans, penggabungan industri terus diusahakan dengan pelaksanaan saranan untukmeningkatkan modal berbayar berkanun minimum bagi penanggung insurans langsung kepada RM100juta berkuat kuasa daripada 30 September 2001. Setakat ini, sejumlah lapan penggabungan danperolehan (M&As) yang melibatkan 16 penanggung insurans telah disempurnakan, sementara M&A yangmelibatkan 13 penanggung insurans lagi masih dalam pelbagai tahap pelaksanaan.

Terkandung di dalam PISK adalah satu set saranan-saranan untuk meningkatkan keberkesanan institusikewangan yang tidak dilesenkan di bawah Akta Bank dan Institusi-institusi Kewangan 1989. Saranan-saranan telah dirumus untuk memperbaiki rangka kerja pengawalseliaan Institusi-institusi KewanganPembangunan (IKP), membina kapasiti dan meningkatkan kecekapan IKP dalam menggunakan sumber-sumber kewangan mereka untuk mencapai matlamat Kerajaan. Akta Institusi-institusi KewanganPembangunan 2002, yang mula berkuat kuasa pada 15 Februari 2002 telah memberikan kuasa kepadaBNM untuk menguatkuasakan Akta tersebut. Lanjutan daripada penguatkuasaan Akta tersebut, enamIKP telah diletakkan di bawah pengawasan Akta tersebut. Bagi mempertingkatkan perkembangankaedah pembiayaan alternatif pula, syarat penyenaraian syarikat-syarikat modal usaha niaga di MESDAQtelah dilonggarkan dan Kerajaan telah juga menubuhkan dana modal usaha niaga berjumlah RM500 jutabagi meningkatkan ketersediaan pembiayaan di dalam ekonomi dan dalam proses tersebut akan dapatmerangsang usaha niaga yang baru terutamanya di dalam bidang ICT. Tambahan lagi, insentif cukaidalam bentuk pengurangan cukai bersamaan dengan jumlah permulaan pelaburan yang dibuat untuksyarikat-syarikat usaha niaga yang diluluskan, modal benih dan pembiayaan pada peringkat awalperniagaan juga telah diberikan kepada industri ini.

Dalam usaha meningkatkan kesedaran pengguna dan menggerakkan program pendidikan penggunayang berstruktur, BNM dan institusi perbankan telah melancarkan satu pelan yang komprehensifberkaitan menyediakan Program Pendidikan Pengguna yang aktif lagi berstruktur. Hasil perbincanganoleh Kumpulan Kerja Mengenai Ketelusan dan Pendedahan Produk, Persatuan Bank-Bank di Malaysiatelah mengedarkan siri pertama risalah maklumat meliputi bidang seperti cara-cara penjagaan kad kredit,penjagaan kad ATM, pelaburan dalam unit amanah and caj bayaran terdahulu ke atas pinjamanperumahan. Satu risalah maklumat mengenai “Pengambilan Deposit Haram/Skim Cepat Kaya” jugatelah diedarkan bertujuan untuk memaklumkan dan meningkatkan kesedaran orang awam tentangbahaya mengambil bahagian di dalam skim cepat kaya yang melibatkan pengambilan deposit secaraharam. Di samping itu, BNM bersama-sama dengan institusi perbankan telah menubuhkan satujawatankuasa untuk pendidikan pengguna bagi meningkatkan pengetahuan pengguna mengenai isu-isukewangan persendirian termasuk kesedaran tentang hak dan liabiliti pengguna; dan juga untuk

Sektor Kewangan

145

memperbaiki perlindungan di sisi undang-undang dan penyelesaian masalah pengguna. Menuju ke arahmodel piawai pendedahan sepenuhnya bagi produk, jawatankuasa tersebut akan mengeluarkan garispanduan yang berkaitan dengan tahap pendedahan minimum untuk produk bagi memastikan penggunadimaklumkan dengan jelas tentang semua risiko dan liabiliti yang terkandung di dalam sesuatuperkhidmatan atau produk perbankan.

Dalam keadaan yang sama, kertas perundingan juga telah dikeluarkan mengenai cadangan rangka kerjauntuk membangunkan penasihat kewangan bebas (IFA) di dalam industri insurans dan amalan “nasihatterbaik” di dalam penjualan produk insurans hayat. Saranan-saranan di bawah PISK ini, yang kini sedang diperingkat persediaan terakhir untuk pelaksanaan pada tahun 2002 akan membolehkan pengguna mendapatnasihat profesional bebas mengenai perancangan kewangan dan pengurusan daripada IFA bertauliah yangboleh memberi nasihat mengenai produk insurans yang meluas. Pengawalseliaan amalan “nasihat terbaik”dapat memastikan nasihat yang sesuai telah diberikan oleh pengantara di dalam penjualan produk insuranshayat, berdasarkan kedudukan kewangan dan keperluan individu yang khusus.

Berkenaan dengan perbankan Islam, satu rangka kerja yang standard telah dirumus bagi mengira kadarpulangan untuk institusi perbankan Islam bertujuan untuk menyediakan suasana persaingan yangsaksama dan satu bidang rujukan bagi peserta perbankan Islam untuk menghasilkan kadar pulangan.Rangka kerja tersebut akan membolehkan BNM menilai kecekapan, keuntungan, pengurusan yangberhemat dan kesaksamaan institusi perbankan Islam dengan lebih berkesan. Dua jawatankuasatelahpun ditubuhkan iaitu Jawatankuasa Perunding Perkhidmatan (JPP) dan Jawatankuasa PerundingPembangunan Produk dan Pasaran (JPPPP). JPP ditubuhkan dengan objektif mengadakan piawai amalanyang terbaik bagi perbankan Islam di dalam perkhidmatan pelanggan, memperbaiki imej dan jugameningkatkan kesedaran dan pengetahuan orang awam terhadap perbankan dan kewangan secaraIslam. JPPPP ditubuhkan untuk mendorong inovasi dan perkembangan produk perbankan Islam. Kedua-dua JPP dan JPPPP mempunyai ahli terdiri daripada pegawai-pegawai BNM dan wakil-wakil daripadainstitusi perbankan Islam dan syarikat-syarikat takaful.

Sejumlah 24 saranan atau 27% daripada 88 saranan adalah disasarkan untuk dilaksanakan sepenuhnya padatahun 2002. Dengan terlaksananya saranan-saranan di bawah Fasa 1, asas untuk membangunkan institusiperbankan domestik yang kukuh akan dapat diwujudkan. Menjelang akhir Fasa 1, peserta-peserta domestikakan lebih kukuh, efisien dan inovatif, di samping mempunyai lebih budaya saing dan berdaya tahan,sementara IKP akan lebih efektif dan memainkan peranan penting untuk menghasilkan strategi-strategipembangunan negara ini dengan melengkapi aktiviti institusi-institusi perbankan bagi memenuhi keperluanekonomi yang sentiasa berubah-ubah. BNM akan terus memantau secara teliti perkembangan pelaksanaansaranan-saranan di bawah PISK bagi memastikan suatu peralihan yang licin daripada satu fasa ke fasaseterusnya, berdasarkan pencapaian batu tanda yang ditetapkan dan bagi memastikan langkah-langkah yangdilaksanakan adalah mengikut jadual dan hala tuju dan objektif yang diingini tercapai.

Sektor Kewangan

147

AKTIVITI PENYELIAAN

BNM terus mengamalkan pendekatan serampang duamata dalam penyeliaan ke atas institusi perbankan dimana fokus terus diberikan kepada pemeriksaan dipremis dan pengawasan luar premis. Selaras denganfalsafah untuk mewujudkan rangka kerja bagipengawalan dan penyeliaan terlaras risiko yangberhemat dan kukuh ke atas sektor perbankan,penekanan terus diberikan kepada aspek-aspek yangberisiko tinggi yang boleh menjejaskan keteguhandan keutuhan institusi perbankan. Profil risiko danaktiviti-aktiviti perniagaan institusi perbankan dansyarikat-syarikat berkaitan telah diambil kira di dalammenentukan aspek-aspek yang memerlukan fokuspenyeliaan bagi membolehkan penilaian yangbersesuaian ke atas prestasi kumpulan perbankansecara keseluruhannya dan untuk memastikanaktiviti-aktiviti yang dijalankan oleh kumpulantersebut tidak memberikan kesan buruk kepadainstitusi perbankan dan sistem perbankan secaraamnya. Oleh itu, proses penyeliaan tidak hanyamerangkumi institusi perbankan tetapi juga syarikatinduk bank dan syarikat berkaitan.

Pada tahun 2001, BNM telah menjalankan 85pemeriksaan ke atas institusi perbankan, di mana 35pemeriksaan adalah ke atas cawangan dalam dan luarnegara dan tujuh pemeriksaan lagi ke atas syarikatinduk bank dan syarikat berkaitan dengan institusiperbankan. Di samping itu, lima pemeriksaan telahdijalankan ke atas institusi kewangan bukan bank.Pemeriksaan di premis akan terus memberi tumpuankhusus kepada penilaian kedudukan kewangan danoperasi institusi perbankan, serta diperkukuhkandengan memberi penekanan kepada penilaian ke atasprofil risiko dan kecukupan sistem pengurusan risikoinstitusi perbankan. Fungsi penyeliaan luar premissaling melengkapi pemeriksaan di premis melaluipengawasan berterusan yang dinamik ke ataskedudukan kewangan institusi perbankan. Ini meliputipenilaian dan kelulusan penyata kewangan institusiperbankan. Penilaian penyata kewangan adalah untukmemastikan penyata tersebut disediakan mengikutpiawaian perakaunan dan garis panduan BNM, sertamemastikan kecukupan peruntukan hutang lapuk danragu. Di samping penilaian akaun teraudit yangdijalankan pada setiap tahun, penilaian juga dibuat keatas akaun separuh tahun dan suku tahun (untuksyarikat tersenarai).

Di samping pemeriksaan ke atas aktiviti berkaitandengan perbankan, penekanan juga diberikanterhadap sistem maklumat dalaman institusi

perbankan bagi memastikan integriti data beradapada tahap yang tinggi. Dengan wujudnyaperbankan internet sebagai saluran hantaran barudan peningkatan penggunaan teknologi di dalamaktiviti perbankan, tumpuan turut diberikan kepadasistem maklumat institusi perbankan untukmengurangkan potensi risiko yang berkait rapatdengan pengunaan meluas saluran hantaranperbankan elektronik. Penyelenggaraan integriti datadi dalam saluran penghantaran ini, terutamanya yangmelibatkan perkhidmatan pembayaran, menjadi lebihkritikal dan memerlukan perhatian penyeliaan.Justeru itu, BNM telah meningkatkan jumlahpemeriksaan ke atas sistem maklumat sepanjangtahun untuk memastikan sistem maklumat institusiperbankan menjadi asas kepada keteguhan dankeutuhan operasi institusi perbankan. Pemantauanyang lebih teliti terhadap prestasi institusi perbankan,kepatuhan kepada keperluan kawal selia dankejadian penipuan, melengkapi ujian-ujian tekananyang dijalankan. Ini membolehkan BNM dan institusiperbankan mengambil langkah pencegahan dantindakan pemulihan di dalam bidang yangmemerlukan perhatian penyeliaan. Programpengawasan khas telah juga dijalankan untukmembendung kejadian penipuan berkaitan ATMyang telah meningkat.

Dalam melangkah ke hadapan, usaha-usahapembangunan akan terus diambil bagimemperkukuhkan lagi penyeliaan institusiperbankan. Sejajar dengan pengambilan risikoyang semakin kompleks institusi perbankan, rangkakerja CAMEL diperluaskan lagi denganmemasukkan Sensitiviti terhadap Risiko Pasaransebagai satu komponen baru. Di samping itu(susulan daripada penggubalan Akta Institusi-Institusi Kewangan Pembangunan 2001) skoppenyeliaan perbankan telah diperluaskan untukmerangkumi institusi-institusi kewanganpembangunan.

PENCAPAIAN PENSTRUKTURAN SEMULA SEKTORPERBANKAN

Pengaturan institusi yang telah diadakan untukmemelihara kestabilan sektor perbankan semasakrisis ekonomi Asia, iaitu, Pengurusan DanahartaNasional Berhad (Danaharta), syarikat pengurusanaset; Danamodal Nasional Berhad (Danamodal),agensi pemodalan semula tujuan khas; danJawatankuasa Penyusunan Semula Hutang Korporat(CDRC) telah mencapai kemajuan yang besar didalam operasi mereka sepanjang tahun 2001.

148

Setakat 31 Disember 2001, Danaharta telahpunselesai menguruskan RM47.7 bilion (99.9%) daripadahak milik pinjaman yang telah diambil alih dandiuruskan di bawah portfolionya. Daripadapinjaman-pinjaman ini, Danaharta menjangkakannisbah pulangan sebanyak 56% daripada jumlahpinjaman yang diambil alih (termasuk faedahtertunggak). Anggaran nisbah pulangan ini telahdilaraskan setelah mengambil kira andaian bahawasemua akaun yang mungkir tidak akan menerimasebarang pulangan (nisbah purata kemungkiransetakat 31 Disember 2001 adalah 11%).

Daripada jumlah pinjaman belum jelas terlaras yangtelah selesai diuruskan, Danaharta menjangka akanmenerima pulangan sebanyak RM28.5 bilion setakat31 Disember 2001. Daripada jumlah ini, Danahartatelahpun menerima pulangan sebanyak RM15.2bilion, di mana RM9.7 bilion adalah dalam bentukwang tunai manakala yang selebihnya berbentuk asetbukan wang, seperti pinjaman yang telah disusunsemula, sekuriti dan harta tanah. Jangkaan pulanganyang lain berjumlah RM13.3 bilion dan sedangberada pada pelbagai tahap pemulihan.

Danaharta telah mengagihkan pulangan bersihberjumlah RM8 bilion dalam bentuk wang tunai dan36,559,542 unit sekuriti pada nilai tara. Pengagihanwang tunai yang berjumlah RM7.7 bilion, telahdisalurkan untuk pemulihan NPL kumpulan BBMB danSime Bank manakala RM312.6 juta dan 36,559,542unit sekuriti pada nilai tara yang selebihnya telahdisalurkan balik kepada 24 buah institusi kewangandi bawah perjanjian perkongsian lebihan pulangan80 (institusi kewangan): 20 (Danaharta).

Danaharta terus menjual harta tanah cagaran yangtelah dilupuskan melalui tender terbuka sepanjangtahun 2001. Harta tanah yang masih belum dijualsemasa tender dibuat telah dipindahkan kepadaDanaharta Hartanah, yang menjual harta tanah inimelalui program jualan sekunder. Pada tahun 2001,Danaharta menjalankan tender harta tanahnya yangkelima, melibatkan 269 harta tanah, di mana 49%telah menerima bida yang berjaya dengan nilaiberjumlah RM283.4 juta, yang merangkumi lebihansebanyak 17% daripada jumlah nilai indikatif sebanyakRM242.3 juta. Tender kelima menyaksikan penyertaanpembeli harta tanah yang tertinggi di antara kesemuatender yang telah dibuat oleh Danaharta. Inimembuktikan dengan lebih lanjut arah aliran yang kuatterhadap kejayaan jualan melalui agen harta tanah, dimana agen harta tanah telahpun menjual 126 hartanahataupun 96% daripada 131 harta tanah yang

Jadual 4.6Danaharta: Pemulihan Pinjaman setakat 31 Disember 2001

Pinjaman Pemulihantertunggak dijangkadilaraskan1 dilaraskan2

(RM bilion) (RM bilion)

Penstrukturanpinjaman biasa 11.6 8.0 69

Penyelesaian hutang 6.9 5.2 76Skim penyusunan 9.2 6.9 76Pentadbir Khas -

skim yang telah diluluskan 5.5 2.5 44

Perampasan dan penjualan 11.6 3.4 29

Lain-lain(termasukpenyelesaiansebahagian) 4.1 2.5 60

Tindakan undang-undang 2.0 - -

Jumlah 50.9 28.5 56

1 Melibatkan hak pinjaman yang diambilalih sebanyak RM47.7 bilion dan faedah tertunggak sebanyak RM3.2 bilion.

2 Berdasarkan andaian nilaian pemulihan sifar kes-kes pinjaman tak berbayar setakat 31 Disember 2001.

Pemulihandijangka

(%)

Setakat 31 Disember 2001, jumlah hak milikpinjaman yang telah diambil alih dan diuruskan olehDanaharta adalah sebanyak RM47.7 bilion, di manaRM39.8 bilion adalah daripada sistem perbankan. Inimerangkumi lebih kurang 40% daripada jumlahpinjaman tidak berbayar sektor perbankan.Danaharta telah menamatkan fasa pengambilalihanpinjaman pada tahun 2000 dan tidak membuatsebarang pembelian terus daripada institusiperbankan pada tahun 2001. Secara amnya,peningkatan di dalam pinjaman yang diuruskan olehDanaharta pada tahun 2001 adalah disebabkan olehpelaksanaan perjanjian opsyen jual di antaraDanaharta, Commerce-Asset Holdings Berhad danKumpulan Bank Bumiputra Malaysia (BBMB) yangtimbul daripada penggabungan di antara BBMB danBank of Commerce (M) Berhad. Opsyen jual initelahpun tamat tempohnya pada 31 Ogos 2001.

Pada tahun 2001, Danaharta telah memberitumpuan kepada pengurusan pinjaman dan asetyang berada di bawah pentadbirannya. Denganobjektif untuk memaksimumkan nilai pulangannya,Danaharta telah menggunakan pelbagai cara didalam proses pengurusan termasuk penstrukturandan penyusunan semula yang aktif untuk pinjamanyang berdaya maju, pelupusan, perlantikan PentadbirKhas dan skim penyusunan untuk pinjaman yangtidak berdaya maju.

Sektor Kewangan

149

menerima bida-bida yang berjaya. Pada 22 Januari2002, Danaharta telah melancarkan tender harta tanahyang khusus melibatkan 30 unit kedai pejabat enamtingkat pada lokasi yang sama dengan jumlah nilaiindikatif sebanyak RM31.9 juta. Tarikh tutup tender iniialah pada 28 Februari 2002. Danaharta menjangkakanakan melancarkan tender harta tanahnya yang keenampada suku kedua tahun 2002. Setakat 31 Disember2001, Danaharta telah menjual 498 daripada 614 hartatanah yang ditawarkan semenjak tender terbukanyayang pertama yang telah diadakan pada tahun 1999,

dengan nilai RM843.5 juta. Ini termasuk 357 buahharta tanah yang dijual pada jualan primer (RM593.3juta) dan 141 harta tanah yang dijual dalam jualansekunder (RM250.2 juta).

Danaharta juga telah mengusahakanpengsekuritian bersandarkan aset (ABS) yangpertama melalui Securita ABS One Berhad(Securita), sebuah syarikat tujuan khas. Usahamelalui ABS ini merupakan sekuriti obligasi hutangbercagar yang pertama di Malaysia dan ianyamemberikan Danaharta kaedah pemberhentianpelaburan yang lebih cekap kerana cara ini dapatmembantu mengatasi kerumitan operasi yangdialami di dalam jualan terus ataupun lelonganakaun-akaun pinjaman dalam jumlah yang besar,serta mengelakkan risiko di mana pelabur-pelaburmemilih akaun-akaun tertentu sahaja untuk dibeli.Ini membolehkan lebih ramai pelabur terlibatdengan usaha Danaharta. Dana yang dikumpulkanmelalui usaha ini dan terbitan-terbitan pada masaakan datang akan menyumbang kepada usahaDanaharta mengumpulkan wang tunai bagimenebus bon-bon Danaharta dan memenuhikeperluan operasi.

Terbitan pertama sekuriti bersandarkan asetDanaharta, yang akan matang pada 20 Disember2005, merangkumi penerbitan Nota Senior bertaraf“AAA” berjumlah RM310 juta pada kadar kupon3.875% setahun yang disandarkan kepadapinjaman-pinjaman berprestasi bernilai kira-kiraRM595 juta. Sekuriti-sekuriti tersebut telah terlebih

langgan sebanyak 3.5 kali di atas nilai nominalterbitan tersebut.

Bagi Danamodal pula, tiada sebarang suntikan modaldiadakan sejak Disember 1999 memandangkan tahapmodal institusi perbankan telah terus bertambahkukuh. Pada Ogos 2001, Danamodal telah memeteraiPerjanjian Jual Beli bagi menjual pelaburannya dalamsebuah syarikat kewangan. Dengan penyelesaianjualan tersebut, jumlah pelaburan Danamodal dalamsistem perbankan telah menurun kepada

RM2.1 bilion, dari RM7.1 bilion sejak penubuhannya.Danamodal dijangka akan mendapat semula kesemuapelaburannya apabila tiba masanya yang sesuai.

Perubahan telah dilaksanakan ke atas rangka kerjapenstrukturan semula CDRC dalam tahun 2001.Perubahan-perubahan yang dilaksanakan bagimempercepatkan kadar penstrukturan semulapinjaman di Malaysia termasuk meletakkan garisanmasa yang spesifik bagi memastikan pelaksanaanefektif penstrukturan tersebut dan mempertingkatkankeperluan pendedahan dan laporan. Memandangkanpenstrukturan pinjaman secara sendirinya mungkintidak akan menghasilkan manfaat jangka masapanjang bagi masalah yang dihadapi olehsyarikat-syarikat besar, peminjam-peminjam juga perlumelaksanakan penstrukturan operasi terlebih dahuludi samping penstrukturan kewangan, bagimemastikan syarikat tersebut berdaya maju pada

Memandangkan penstrukturan pinjaman secara sendirinyamungkin tidak akan menghasilkan manfaat jangka masa panjangbagi masalah yang dihadapi oleh syarikat-syarikat besar, peminjam-peminjam juga perlu melaksanakan penstrukturan operasi dahuludi samping penstrukturan kewangan, bagi memastikan syarikattersebut berdaya maju pada jangka panjang.

Jadual 4.7Status kes CDRC setakat 8 Mac 2002

Jumlah Bilanganhutang* akaun(RM juta)

Kes yang diterima 67,644 87Ditarik balik / Ditolak / Dirujuk kepada

Danaharta 13,076 36Kes yang layak disusun semula 54,568 51Telah diselesaikan 35,773 39Belum diselesaikan 18,795 12

Sedang dirumuskan oleh CDRC 17,770 11Disemak semula 1,025 1

* Termasuk institusi bukan perbankan dan luar pesisir.

150

jangka panjang. Syarat bagi penerimaan pinjamandi bawah CDRC juga telah diubah kepada peminjamyang mempunyai pendedahan agregat pinjamanberjumlah RM100 juta dengan sekurang-kurangnyalima pemiutang bank (butir-butir pengubahan kepadarangka kerja tersebut boleh didapati di dalam seksyenLangkah-Langkah Perbankan 2001).

Setakat 8 Mac 2002, 12 kes dengan hutang berjumlahRM18.8 bilion masih belum diselesaikan. Ini termasuksatu kes yang sebelum ini telah diselesaikan tetapiterpaksa disemak semula. Bagi kes-kes di mana pihakpemiutang dan peminjam tidak dapat mencapaipersetujuan ke atas syarat-syarat penstrukturan semula,kes tersebut akan disingkirkan daripada penyeliaanCDRC. Sebarang rundingan seterusnya di antara pihakpemiutang dan penghutang akan dijalankan di luarpenyeliaan CDRC. Setakat ini, CDRC telah menolakatau menyingkir 12 kes daripada penyeliaannya. CDRCsedang menuju ke arah pencapaian sasarannya bagimemastikan semua cadangan pemberesan penghutangdi bawah penyeliaannya diluluskan dan dilaksanakansebelum akhir Julai 2002.

PRESTASI SISTEM PERBANKAN

KeuntunganUntuk tiga tahun berturut-turut semenjak krisiskewangan yang melanda negara-negara Asia, sistemperbankan Malaysia mencatatkan keuntungan,walaupun pada tahap yang lebih rendah. Keuntunganyang dicatat pada tahun kalendar 2001 adalah RM7.5bilion. Peruntukan hutang lapuk dan ragu yang lebihtinggi telah menyumbang kepada penurunankeuntungan pada 2001. Analisis mengikut jenis institusimenunjukkan bahawa tahap keuntungan yang lebihrendah adalah berpunca daripada bank perdagangan

dan bank saudagar. Penurunan keuntungan yangdicatat oleh kedua-dua jenis bank diimbangi olehkeuntungan lebih tinggi yang dicatat oleh syarikatkewangan. Sementara keuntungan bank-bank telahterhakis oleh peruntukan hutang lapuk dan ragu yanglebih tinggi, pertumbuhan pinjaman yangmemberangsangkan oleh syarikat kewangan,khususnya untuk pembelian kenderaan penumpang,ditambah pula dengan penurunan dalam peruntukanuntuk hutang lapuk dan ragu, telah menyumbang keatas tahap keuntungannya yang lebih tinggi.

Peruntukan hutang lapuk dan ragu yang lebih tinggioleh sistem perbankan pada 2001 adalah disebabkanpeningkatan NPL (berklasifikasi 6-bulan) kepada RM60bilion pada akhir Disember 2001. Sebahagian daripadapeningkatan peruntukan ini adalah disebabkan olehbank-bank teras yang mengambil langkah polisimengenai peruntukan hutang lapuk dan ragu ke atas

Jadual 4.8Sistem Perbankan1: Pendapatan dan Perbelanjaan

Untuk tahun kalendar

2000 2001a Perubahan tahunan

RM juta %

Pendapatan faedah selepas ditolak faedah tergantung 38,217 37,601 –616 –1.6

(Faedah tergantung) 5,139 5,787 648 12.6

Tolak: Perbelanjaan faedah 19,575 19,330 –244 –1.2

Pendapatan faedah bersih 18,642 18,271 –371 –2.0

Campur: Pendapatan bukan faedah 6,700 7,917 1,218 18.2

Tolak: Kos kakitangan 4,597 4,841 245 5.3 Kos overhed 4,706 5,321 615 13.1

Untung sebelum peruntukan 16,039 16,026 –13 –0.1

Tolak: Peruntukan hutang lapuk dan ragu 6,716 8,552 1,836 27.3

Untung sebelum cukai 9,324 7,474 –1,849 –19.8

Di mana:Bank perdagangan 6,848 5,112 –1,737 –25.4Syarikat kewangan 1,889 2,060 171 9.0 Bank saudagar 586 302 –283 –48.4

Pulangan ke atas aset (%) 1.5 1.1

Pulangan ke atas ekuiti (%) 19.5 14.5

Kos ke atas pendapatan (%) 36.7 38.8

1 Tidak termasuk institutsi perbankan Islam.a Awalan.

-20

-10

0

10

20

30

2000 2001

RM bilion

Pendapatan faedah bersih Pendapatan bukan faedahPeruntukan hutang lapuk Kos kakitangan

Kos overhed

PENDAPATAN

PERBELANJAAN

1 Tidak termasuk institusi perbankan Islam

Graf 4.5Sistem Perbankan 1 : Keuntungan

Sektor Kewangan

151

portfolio hutang yang diambil alih supaya ianya selarasdengan standard kehematannya yang lebih ketat.Walaupun demikian, ini adalah merupakanpenyelarasan yang perlu dibuat hanya sekali, di manakesannya akan meletakkan sistem perbankan padakedudukan yang lebih kukuh memandangkanpenyelarasan dibuat adalah daripada standardkehematan yang minimum kepada yang lebih tinggi.

Pendapatan faedah bersih kekal pada tahap yang lebihkurang sama seperti tahun sebelumnya denganmencatatkan penurunan yang marginal sebanyak 2%pada tahun 2001. Penurunan dalam pendapatanfaedah bersih adalah disebabkan oleh penurunan lebihbesar dalam pendapatan faedah kasar berbandingdengan penurunan perbelanjaan faedah. Pendapatanfaedah yang lebih rendah daripada penempatan antarabank dan sekuriti pelaburan menyumbang kepadapengurangan pendapatan faedah bersih. Dengansistem perbankan mengalami mudah tunai berlebihanpada tahun 2001 dan kadar faedah yang terus rendah,institusi perbankan telah menukar campuran asetdaripada sekuriti pelaburan yang berhasil rendahkepada aset pinjaman. Penukaran strategi untukmemaksimumkan hasil ini telah mengakibatkanpersaingan hebat di sektor pinjaman runcit dan gadaijanji. Suasana kompetitif yang melibatkan kadar faedahdan kadar faedah pemberian pinjaman yang lebihrendah telah diimbangi oleh pertumbuhan pinjamanyang menggalakkan yang menghasilkan peningkatandalam jumlah pendapatan daripada aktiviti-aktivitipemberian pinjaman sebanyak 3.5%. Kadar faedahyang lebih rendah turut diimbangi oleh pengurangandalam perbelanjaan faedah akibat penurunan jumlahfaedah yang dibayar ke atas deposit (-RM0.3 bilion atau-1.9%), walaupun terdapat pertumbuhan dalam jumlahdeposit sistem perbankan.

Pendapatan bukan faedah (tidak termasuk kutipanpinjaman tak berbayar) sistem perbankan meningkatsebanyak 18.2% pada tahun 2001. Ini adalahsebahagian besarnya disebabkan oleh keuntungan

3.5

2000 2001

4.0

4.55.0

5.5

6.06.57.0

7.5

J F M A M J J O S O N D J F M A M J J O S O N D

Mata peratusan

Bank perdagangan Syarikat kewangan

Bank saudagar

1 Tidak termasuk institusi perbankan IslamNota: Margin kadar faedah bersih = Purata kadar berian untuk semua pinjaman - Purata kos dana

Graf 4.6Margin Kadar Faedah Bersih

Bank Perdagangan1%

Syarikat Kewangan

Bank Saudagar

PKBP PKD

Nota: PKBP termasuk faedah tergantung dan faedah penaltiPKD tidak termasuk kos overhed, keperluan berkanun dankeperluan aset mudah tunai

1 Tidak termasuk institusi perbankan Islam

0

2

4

6

8

10

12

14

0

2

4

6

8

10

12

14

0

2

4

6

8

10

12

14

J F M A M J J O S O N D J F M A M J J O S O N D

J F M A M J J O S O N D J F M A M J J O S O N D

J F M A M J J O S O N D J F M A M J J O S O N D

2000 2001

2000 2001

2000 2001

%

%

Graf 4.7Purata Kadar Berian Pinjaman dan Purata Kos Dana

152

yang luar biasa daripada penjualan pelaburan dandividen yang diterima meningkat sebanyak RM0.9bilion (+73.9%) dan pendapatan perdagangansebanyak RM0.5 bilion (+28.4%). Pendapatanberasaskan fi, yang menyumbang 26.3% daripadapendapatan bukan faedah, mencatat peningkatansebanyak RM17.9 bilion kepada RM3 bilion dan inimencerminkan peningkatan penumpuan olehinstitusi-institusi perbankan dalam menyediakanperkhidmatan berasaskan fi untuk melengkapipendapatan tradisional yang berasaskan dana. Usaha rasionalisasi dan integrasi sistem hasil daripadapenggabungan institusi-institusi perbankan telahmeningkatkan kos overhed sebanyak RM0.6 bilionatau 13.1%. Walau bagaimanapun, ia adalahmerupakan kos yang tidak berulang dan institusi-institusi perbankan dijangka akan menikmati hasildaripada proses rasionalisasi dan integrasi padatahun-tahun yang akan datang.

Aktiviti Berian PinjamanAktiviti berian pinjaman sistem perbankanberkembang secara sederhana pada tahun 2001akibat pertumbuhan ekonomi yang kurangmemberangsangkan. Kelembapan ini, yangsebahagian besarnya berpunca daripada kemerosotan

ekonomi global yang telah menjejas ekonomidomestik menerusi perolehan eksport yang lebihrendah di samping sentimen perniagaan dan prospekjangka pendek yang agak muram. Denganperkembangan ini, permintaan terhadap pinjamandan pembiayaan berkurangan dan ini seterusnyamengakibatkan bilangan dan nilai permohonanpinjaman yang diterima oleh institusi-institusiperbankan menurun pada tahun 2001. Oleh keranabilangan permohonan pinjaman yang diterima adalahlebih rendah, kelulusan pinjaman juga telah menurunsebanyak 6.5% pada tahun ini. Walaubagaimanapun, pembayaran balik pinjaman telahmeningkat secara marginal sebanyak 3.8%disebabkan oleh kebanyakan peminjam telahmembayar balik atau membiayai semula pinjamanmereka bagi mengambil kesempatan ke atas suasanakadar faedah yang rendah. Pengeluaran pinjamanjuga telah mencatatkan peningkatan yang marginalsebanyak 2.3%.

Kredit pengguna yang disalurkan oleh sistemperbankan yang meningkat sebanyak 11.9% telahdisokong oleh perbelanjaan pengguna yang tinggi.Dalam keadaan yang sama, pinjaman bagi pembeliankenderaan pengangkutan (terutamanya bagipembelian kereta penumpang) juga mencatatkankenaikan sebanyak 27.4%, sementara pinjaman bagipembelian harta kediaman berkembang sebanyak9.3%. Permintaan pinjaman yang kukuh oleh sektorruncit mencerminkan gerak balas positif orang awamke atas suasana kadar faedah semasa yang rendahserta perbelanjaan Kerajaan bagi merangsangekonomi domestik. Permintaan bagi pinjamanperumahan juga dirangsang oleh pakej pinjamanperumahan berdaya saing yang ditawarkan olehinstitusi-institusi perbankan dan kempen-kempenpromosi pemilikan rumah yang diusahakan olehsektor swasta untuk meningkatkan jualan. Di sampingitu, beberapa insentif telah diberi semasa tempohpromosi ini seperti pengecualian duti setem bagipembeli, penepian fi pemerosesan dan marginpembiayaan yang lebih tinggi.

Permintaan pinjaman daripada sektor korporatmasih lemah pada tahun 2001, disebabkan olehperolehan eksport yang rendah dan kelembapanekonomi domestik. Permintaan pinjaman yangrendah daripada sektor harta tanah dan sektorpembinaan disebabkan oleh situasi lebihan bekalandan perintah Kerajaan kepada pihak-pihak berkuasatempatan untuk menangguh kelulusan pembinaanruang pejabat dan ruang perdagangan bagimenangani situasi lebihan bekalan harta tanah.

Jadual 4.9Sistem Perbankan1 : Aktiviti Pembiayaan

Bagi tahun

2000 2001 Pertumbuhantahunan

RM bilion (%)

Kelulusan pinjaman 133.3 124.7 –6.5

Pengeluaran pinjaman 357.3 365.5 2.3

Pembayaran balik pinjaman 345.0 358.2 3.8

Pada akhir tahun

2000 2001 Pertumbuhantahunan

RM bilion (%)

Jumlah pinjaman2 447.4 462.7 3.4

Jumlah pinjaman terlaras3 454.5 473.3 4.1

Jumlah pembiayaan 551.4 586.6 6.4ekonomi terlaras4

1 Tidak termasuk institusi perbankan Islam.2 Termasuk pinjaman yang dijual kepada Cagamas dan Danaharta. 3 Jumlah pinjaman kasar, diselaraskan untuk pinjaman yang dijual kepada

Cagamas dan Danaharta, serta pinjaman yang telah dihapus kira dan ditukar kepada ekuiti dan pembayaran balik pinjaman oleh dua buah syarikat LRT.

4 Jumlah pinjaman kasar, diselaraskan untuk pinjaman yang dijual kepada Cagamas dan Danaharta, pinjaman yang telah dihapus kira dan ditukar kepada ekuiti, pembayaran balik pinjaman oleh dua buah syarikat LRT

dan jumlah sekuriti hutang swasta.

Sektor Kewangan

153

Justeru itu, lebih kurang 50% daripada pinjamanbaru yang diluluskan pada tahun ini adalah kepadaindividu, dengan pinjaman bagi harta kediamanmencakupi bahagian yang ketara sebanyak 22%.

Oleh kerana masa lat di antara kelulusan danpengeluaran pinjaman bagi kad kredit dan pembeliankenderaan persendirian adalah pada lazimnya pendek,pengeluaran pinjaman kepada kedua-dua sektor inimasing-masing mencatatkan pertumbuhan yangmenggalakkan sebanyak 59.2% dan 40.1%. Ini diikutioleh pinjaman bagi pembelian harta kediamansebanyak 10.6% dan pinjaman bagi sektorperkilangan sebanyak 9%. Pengeluaran pinjaman bagimembiayai pembelian harta kediaman adalah lebihperlahan kerana ia memerlukan pemerosesandokumentasi perundangan manakala bagi hartabenda yang sedang dibina, pengeluaran pinjamanadalah progresif mengikut peringkat siap. Pengeluaranpinjaman bagi sektor-sektor lain menurun berikutantrend menurun kelulusan pinjaman. Seperti padatahun lepas, sektor perkilangan merangkumisebahagian besar daripada pengeluaran pinjaman,berjumlah RM101.4 bilion atau 27.7% daripadajumlah pengeluaran pinjaman. Pembiayaan yangdisalurkan kepada sektor perdagangan borong, runcit,restoran dan perhotelan adalah sebanyak RM65.4bilion, satu peningkatan yang marginal sebanyak4.6% berbanding dengan RM62.5 bilion pada hujungtahun 2000. Sektor perkilangan juga menyumbangsebahagian besar daripada pembayaran balikpinjaman, mencakupi sebanyak 28.1% atau RM100.7bilion, satu peningkatan yang lebih ketara sebanyak10.8% berbanding dengan jumlah pembayaran balikpinjaman pada tahun lepas (RM90.9 bilion). Sektorperdagangan borong, runcit, restoran danperhotelan juga mencatatkan pembayaran balikpinjaman yang tinggi merangkumi sebanyak 17.9%atau RM64.1 bilion.

Berbanding dengan tahun lepas, jumlah pinjamanyang belum dikeluarkan meningkat sebanyak 8.1%pada tahun 2001. Dengan peningkatan pinjamanyang belum dikeluarkan dan pembayaran balikpinjaman yang lebih rendah daripada pengeluaranpinjaman, jumlah pinjaman sistem perbankan,termasuk pinjaman yang dijual kepada Cagamas danDanaharta, mencatatkan pertumbuhan tahunansebanyak 3.4% pada tahun 2001, berbandingdengan 5.4% pada tahun lepas. Setelah mengambilkira pinjaman yang telah dihapus kira dan pinjamanyang ditukar kepada ekuiti dan bon semasa prosespenyusunan semula, di samping pembayaran balikpinjaman oleh dua buah syarikat LRT, jumlah

pinjaman meningkat pada kadar tahunan sebanyak4.1%, berbanding dengan 7.1% pada tahun 2000.

Memandangkan kadar faedah mengalami penurunanke tahap yang paling rendah pada tahun 2001, sekuritihutang swasta baru yang telah diterbitkan meningkatdengan ketara sebanyak 23.8%, yang menghasilkandana sejumlah RM33.3 bilion daripada pasaran.Sekuriti hutang swasta yang ditebus berjumlah RM16.9bilion, yang sebahagian besarnya disebabkan olehbeberapa sekuriti hutang swasta jangka sederhanayang diterbitkan pada tahun 1996/97 telah mencapaitarikh matang dan ditebus. Dengan itu, jumlah sekuritihutang swasta meningkat sebanyak 16.9% kepadaRM113.3 bilion dan jumlah pinjaman belum jelas, yangterlaras pinjaman-pinjaman yang dihapus kira danditukar kepada ekuiti, di samping mengambil kirapembayaran balik pinjaman oleh dua buah syarikat LRTdan jumlah sekuriti hutang swasta pada tahun 2001,adalah sebanyak RM586.6 bilion. Ini menghasilkanpertumbuhan tahunan sebanyak 6.4%, yang secararelatifnya lebih rendah daripada pertumbuhan tahunansebanyak 9.6% yang dicapai pada tahun 2000.

Permintaan yang lemah bagi pembiayaan di sepanjangtahun 2001 telah mengakibatkan penurunan dalamaktiviti-aktiviti berian pinjaman oleh institusi-institusiperbankan. Walau bagaimanapun, pengeluarankemudahan kredit yang telah diluluskan selanjutnyaserta beberapa langkah yang telah diperkenalkan padatahun 2001, dijangka akan mengakibatkanpeningkatan dalam aktiviti berian pinjaman dalamtahun 2002. Pemansuhan sekatan ke atas pemberianpinjaman penyambung bagi pembangunan projekperumahan melebihi RM250,000 seunit padaNovember 2001 dijangka akan merangsang denganlebih lanjut pertumbuhan sektor harta benda.Ransangan selanjutnya bagi perkembangan sektor hartabenda adalah pemberian kemudahan kredit ringgitkepada bukan pemastautin bagi pembelian harta takalih di Malaysia. Bermula daripada 1 Julai 2001,institusi-institusi kewangan yang bermastautin diMalaysia dibenarkan memberi pinjaman kepada bukanpemastautin bagi membiayai pembelian ataupembinaan sebarang harta benda di Malaysia.Beberapa insentif juga telah diperkenalkan bagimeningkatkan akses oleh SME kepada pembiayaan dibawah tabung-tabung khas sedia ada, di sampingmenggalakkan aktiviti ekonomi domestik danpertumbuhan pelaburan. Ini termasuk penurunan kadarpinjaman dan kelonggaran kriteria kelayakan bagitabung-tabung khas, serta penambahan peruntukanbagi tabung-tabung tertentu. Sebagai contoh,peruntukan bagi Tabung Untuk Makanan (TUM) telah

154

ditambah daripada RM1 bilion kepada RM1.3 bilion,dengan penurunan kadar pinjaman kepada 3.75%setahun daripada 4% setahun. Peruntukan bagi TabungUsahawan Baru (TUB) telah ditingkatkan daripadaRM1.25 bilion kepada RM1.5 bilion, dengan penurunankadar pinjaman kepada 5% setahun. Sebuah TabungPemulihan dan Pembangunan Usahawan (TPPU) telahditubuhkan dan ianya mengambil kira langkah-langkahpemulihan seperti menyediakan khidmat nasihat,kontrak-kontrak baru dan sokongan kewangan. Disamping itu, pada 20 September 2001,memandangkan risiko yang lebih tinggi yang terbiaskepada kelemahan lanjut ekonomi berikutan insiden 11September, kadar campurtangan 3-bulan BNM telahdikurangkan sebanyak 50 mata asas kepada 5%setahun. Ini telah mengakibatkan penurunan selaraskadar pinjaman asas bank-bank perdagangan dan

syarikat-syarikat kewangan masing-masing kepada6.39% setahun dan 7.45% setahun. Penurunan ini,sedikit sebanyak, telah merangsang pemberianpinjaman pengguna, serta memperbaiki keyakinanperniagaan domestik dan pengguna dalam menyokongaktiviti ekonomi domestik. Langkah-langkah tersebutdijangka akan terus meningkatkan aktiviti berianpinjaman pada tahun 2002.

Kualiti AsetDalam keadaan ekonomi yang kurang menggalakkan,kualiti aset sistem perbankan telah mengalamikemerosotan kecil pada tahun 2001. Jumlah NPLbersih berdasarkan pengkelasan 6-bulan meningkatsebanyak RM8 bilion kepada RM32.1 bilion padaakhir Disember 2001. Pada masa yang sama, jumlahNPL bersih berdasarkan pengkelasan 3-bulan

Jadual 4.10Sistem Perbankan1: Pinjaman Tidak Berbayar dan Peruntukan Hutang Ragu dan Lapuk

Bank perdaganganPeruntukan am 6,399.8 6,365.9 5,241.9 6,125.6 6,134.3 5,416.9Faedah tergantung 5,576.2 5,672.7 5,263.1 6,632.0 6,661.8 6,435.7Peruntukan khas 11,360.8 11,726.5 10,721.5 14,134.0 13,975.7 13,188.7Pinjaman tidak berbayar 35,660.6 41,107.3 31,607.3 46,934.8 51,578.9 41,682.7

Nisbah pinjaman tidak berbayar bersih (%)3 6.4 8.1 5.3 8.8 10.4 7.4Jumlah peruntukan / Pinjaman tidak berbayar (%) 65.4 57.8 67.2 57.3 51.9 60.1

Syarikat kewanganPeruntukan am 1,647.1 1,640.4 1,656.7 1,822.5 1,802.6 1,802.5Faedah tergantung 2,343.3 2,435.3 2,211.6 2,640.6 2,849.3 2,579.8Peruntukan khas 4,809.0 5,055.4 4,514.3 4,971.2 5,095.2 4,840.2Pinjaman tidak berbayar 14,255.4 17,627.0 13,338.3 15,266.0 18,781.8 14,602.9

Nisbah pinjaman tidak berbayar bersih (%)3 9.2 13.2 8.5 9.0 12.8 8.4Jumlah peruntukan / Pinjaman tidak berbayar (%) 61.7 51.8 62.8 61.8 51.9 63.2

Bank saudagarPeruntukan am 377.1 336.3 336.9 379.0 340.5 374.6Faedah tergantung 513.5 568.5 524.0 523.1 540.0 522.8Peruntukan khas 816.3 827.2 806.4 1,056.8 1,073.9 1,017.0Pinjaman tidak berbayar 3,084.2 4,387.4 3,211.1 4,415.8 5,029.3 4,373.9

Nisbah pinjaman tidak berbayar bersih (%)3 10.9 18.7 11.7 21.7 26.2 21.6Jumlah peruntukan / Pinjaman tidak berbayar (%) 55.3 39.5 51.9 44.4 38.9 43.8

Sistem perbankanPeruntukan am 8,423.9 8,342.6 7,235.4 8,327.0 8,277.4 7,594.0Faedah tergantung 8,433.0 8,676.6 7,998.7 9,795.7 10,051.2 9,538.4Peruntukan khas 16,986.0 17,609.0 16,042.3 20,162.0 20,144.9 19,045.9Pinjaman tidak berbayar 53,000.3 63,121.7 48,156.7 66,616.6 75,390.0 60,659.5

Nisbah pinjaman tidak berbayar bersih (%)3 7.2 9.6 6.3 9.3 11.5 8.1Jumlah peruntukan / Pinjaman tidak berbayar (%) 63.9 54.9 64.9 57.5 51.0 59.6

1 Tidak termasuk institusi perbankan Islam.2 Pinjaman yang diklasifikasikan sebagai pinjaman tidak berbayar mengikut dasar pengkelasan institusi perbankan masing-masing iaitu 3-bulan atau 6-bulan.3 Nisbah pinjaman tidak berbayar bersih = (Pinjaman tidak berbayar selepas ditolak faedah tergantung selepas ditolak peruntukan khas) / (Jumlah pinjaman selepas

ditolak faedah tergantung selepas ditolak peruntukan khas) x 100%.

Pada akhir tahun

2000 2001

Sebenar2Klasifikasi

3-bulan 6-bulanSebenar2

Klasifikasi

3-bulan 6-bulan

RM juta

Sektor Kewangan

155

meningkat sebanyak RM8.4 bilion pada akhirDisember 2001.

Kualiti aset pada tahun 2001 terjejas akibat duafaktor utama. Faktor yang pertama ialah tamatnyatempoh pengecualian daripada pengkelasan sebagaiNPL yang diberikan kepada kumpulan peminjamyang mengambil bahagian dalam proses

penstrukturan semula hutang di bawah pengendalianCDRC. Faktor kedua ialah keadaan ekonomi yangkurang menggalakkan yang telah mempengaruhikeupayaan syarikat-syarikat dan peminjam-peminjamruncit untuk membayar balik pinjaman mereka.Menjelang separuh tahun pertama 2001, pinjamanberjumlah RM4.3 bilion atau 34.7% daripada jumlahkenaikan NPL kasar telah diklasifikasikan sebagai NPLapabila tempoh pengecualian daripada pengkelasantersebut tamat. Walau bagaimanapun, pengkelasansemula pinjaman-pinjaman ini sebagai NPL tidakbanyak menjejaskan tahap keuntungan institusiperbankan disebabkan oleh keperluan yangmenetapkan bahawa faedah ke atas pinjaman-pinjaman yang terlibat hanya boleh diambil kiraberdasarkan penerimaan tunai serta peruntukan khashendaklah dibuat ke atas jumlah NPL yangdiklasifikasikan. Selain itu, sejumlah akaun pinjamanyang sebelum ini telah distruktur semula telahdiklasifikasikan sebagai NPL ekoran kelembapanekonomi dan keadaan pasaran modal yang lemahyang telah mempengaruhi keupayaan syarikat-syarikat untuk menambah dana bagi meringankanbebanan hutang masing-masing.

Jadual 4.11Sistem Perbankan1: Pinjaman Tidak Berbayar Mengikut Sektor

Pertanian, kegiatan memburu, perhutanan dan perikanan 702.5 924.0 31.5 6.4 8.1Perlombongan dan kuari 210.3 244.5 16.3 14.7 19.4Perkilangan 8,865.9 12,409.6 40.0 14.4 20.3Elektrik, gas dan air 252.9 358.8 41.9 3.3 7.3Perdagangan borong dan runcit, restoran dan hotel 4,729.5 4,983.4 5.4 13.3 13.8

Perdagangan borong 2,058.6 2,126.5 3.3 10.7 10.7Perdagangan runcit 1,300.5 1,364.5 4.9 11.8 12.0Restoran dan hotel 1,370.4 1,492.4 8.9 26.0 30.1

Sektor harta benda yang luas 20,874.0 27,346.3 31.0 15.8 17.1Pembinaan 8,021.2 10,526.0 31.2 23.2 31.6Pembelian harta kediaman 5,055.3 6,727.9 33.1 9.0 8.0Pembelian harta bukan kediaman 4,159.7 4,918.7 18.2 15.8 18.2Harta tanah 3,637.7 5,173.7 42.2 24.5 33.2

Pengangkutan, penyimpanan dan perhubungan 1,920.5 1,595.0 -17.0 16.3 15.5Perkhidmatan kewangan, insurans dan perniagaan 2,990.4 4,633.8 55.0 9.6 14.5Kredit penggunaan 6,260.7 5,803.3 -7.3 11.1 8.3

Kegunaan persendirian 1,885.2 1,873.5 -0.6 14.6 14.2Kad kredit 377.8 409.4 8.4 5.1 4.6Pembelian barangan pengguna 80.3 70.1 -12.7 10.1 14.8Pembelian kenderaan pengangkutan2 3,917.4 3,450.3 -11.9 11.1 7.3

Pembelian sekuriti 4,438.5 5,206.6 17.3 18.2 24.6Perkhidmatan sosial, masyarakat dan persendirian 783.8 1,237.3 57.9 13.1 21.1Lain-lain 971.3 1,874.0 92.9 8.4 17.9

Jumlah 53,000.3 66,616.6 25.7

1 Tidak termasuk institusi perbankan Islam.2 Termasuk kenderaan perdagangan.

Pinjaman tidak berbayar mengikut

sektor

Sebagai peratus daripada jumlah

pinjamankepada sektor ini

Perubahan

2000

RM juta %

20002001 20012000/2001

0

2

4

6

8

10

12

14

J F M A M J J O S O N D J F M A M J J O S O N D

2000 2001

sebagai %

Pengkelasan 6-bulan Pengkelasan 3-bulan

Tidak termasuk institusi perbankan Islam1

Graf 4.8Sistem Perbankan1: Nisbah PinjamanTidak Berbayar Bersih

156

Meskipun jumlah NPL telah meningkat, rangka kerjakeinstitusian dan pengawalseliaan yang telahdiperkenalkan oleh BNM sejak beberapa tahun yanglalu dan juga dasar peruntukan berhemat yangdilaksanakan oleh institusi-institusi perbankan telahmeletakkan sektor ini pada landasan yang kukuh bagimembuat penyesuaian dan melakukan gerak balaspositif bagi menangani tekanan tersebut. Kedudukanmodal sistem perbankan kekal kukuh dengan nisbahmodal berwajaran risiko berada pada tahap selesamelebihi 12% sepanjang tahun. Jumlah peruntukan

khas yang diperuntukkan oleh institusi perbankanmeningkat sebanyak RM3 bilion atau 18.7% padatahun 2001. Hasilnya, nisbah NPL bersih sistemperbankan telah dikekalkan pada tahap di antara 7.9%dan 8.3% di sepanjang separuh kedua tahun 2001.Kerugian pinjaman yang ditampung sebahagiannyaoleh jumlah peruntukan kekal tinggi pada tahap 59.6%daripada jumlah NPL pada 31 Disember 2001. Sekiranyajumlah cagaran diambil kira, tahap perlindungankerugian pinjaman sektor perbankan akan bertambahkukuh pada tahap 148.1% daripada jumlah NPL padaakhir Disember 2001. Ujian tekanan yang dijalankan keatas institusi perbankan setiap suku tahun juga telahmenunjukkan bahawa sektor perbankan secarakeseluruhannya akan terus kukuh dan mempunyaimodal yang lebih daripada mencukupi sekiranyadiletakkan di dalam keadaan ekonomi meleset dan nilaiaset yang muram. Situasi yang teruk ini tidakmenghalang nisbah modal berwajaran risiko (RWCR)sektor perbankan berada pada tahap melebihi 8%dengan beberapa institusi perbankan mencatatkanRWCR pada paras yang jauh melebihi 8%.

Kelembapan ekonomi global dan juga kemuramanpasaran barangan elektronik pada 2001 telahmengakibatkan aktiviti eksport terjejas dengan jumlahproduk yang dihasilkan serta bilangan jualan sektorpembuatan turut menerima nasib yang sama. Dalam

suasana sedemikian, NPL sektor pembuatan telahmerekodkan peningkatan yang tertinggi berbandingsektor-sektor lain pada tahun ini, daripada RM8.9 bilionpada akhir 2000 kepada RM12.4 bilion pada akhirtahun 2001. Jika dibahagi-bahagikan NPL kasarmengikut sektor ekonomi, sektor pembuatan terusmencatatkan bahagian terbesar daripada jumlah NPLsektor perbankan. Pada 31 Disember 2001, NPL kasarbagi sektor pembuatan merangkumi 18.6% daripadajumlah NPL sistem perbankan dan 20.3% daripadajumlah pinjaman yang diberikan kepada sektor tersebut.

Walau bagaimanapun, menjelang suku keempat 2001,jumlah NPL bagi sektor ini kembali stabil hasil daripadapermintaan luaran dan dalaman yang semakinmenggalakkan sepanjang suku tahun tersebut.Sektor pembinaan turut menerima kesankemerosotan ekonomi. Pada akhir Disember 2001,NPL bagi sektor pembinaan menyumbang 15.8%daripada jumlah NPL sektor perbankan dan 31.6%daripada jumlah pinjaman yang diberikan kepadasektor tersebut. Sebagai sektor yang telah mendapatfaedah utama daripada langkah-langkah rangsanganfiskal Kerajaan, NPL sektor ini dijangka akan beransurpulih pada tahun 2002. NPL daripada pinjaman bagipembelian rumah kediaman adalah masih kurangmembimbangkan pada tahap 8% daripada jumlahpinjaman yang diberikan bagi tujuan tersebut.

Bagi sektor perkhidmatan kewangan, insurans danperniagaan pula, NPL meningkat sebanyak 55% padatahun 2001. Sebahagian besar NPL daripada sektorini boleh dikaitkan dengan syarikat-syarikat pelaburanyang mengalami masalah membayar balik hutangmereka disebabkan oleh pendapatan dividen yangmerosot daripada anak-anak syarikat mereka. Meskipun pasaran saham telah mencatatkan prestasiyang secara relatifnya kukuh pada tahun 2001, NPLdaripada pinjaman bagi pembelian sekuriti meningkatsebanyak RM0.8 bilion atau 17.3%. Walaupun nisbah

Meskipun jumlah NPL telah meningkat, rangka kerja keinstitusiandan pengawalseliaan yang telah diperkenalkan oleh BNM sejakbeberapa tahun yang lalu dan juga dasar peruntukan berhematyang dilaksanakan oleh institusi-institusi perbankan telahmeletakkan sektor ini pada landasan yang kukuh bagi membuatpenyesuaian dan melakukan gerak balas positif bagi menanganitekanan tersebut. Kedudukan modal sistem perbankan kekal kukuhdengan nisbah modal berwajaran risiko berada pada tahap selesamelebihi 12% sepanjang tahun.

Sektor Kewangan

157

NPL bagi sektor ini mencatatkan 24.6% daripadajumlah pinjaman yang diberikan kepada sektortersebut pada 31 Disember 2001, pendedahan sektorperbankan terhadap pinjaman untuk pembeliansekuriti tetap kecil pada tahap 5% daripada jumlahkeseluruhan pinjaman yang diberikan oleh sektorperbankan.

Dari segi potensi risiko terhadap sektor perbankan,jumlah pinjaman tertunggak telah menjadi stabil dankekal pada tahap yang kurang membimbangkandi sepanjang tahun. Walaupun di dalam suasanaekonomi yang sukar, jumlah pinjaman belum jelasbersih setelah ditolak NPL yang tertunggak di antara2 hingga 6 bulan hanya meningkat sedikit sebanyak1.4% atau RM280.8 juta pada tahun 2001.Sebahagian besar daripada peningkatan ini adalahdisebabkan oleh kenaikan jumlah pinjaman yangtertunggak di antara 2 hingga 3 bulan, manakalajumlah pinjaman yang tertunggak di antara 4 hingga6 bulan telah menurun sebanyak 4.5%. Jumlahpinjaman yang baru diklasifikasikan sebagai NPL jugatelah mula menyederhana di sepanjang separuhtahun kedua dengan merekodkan penurunandaripada RM20.1 bilion pada separuh tahun pertamakepada RM11.2 bilion pada separuh tahun kedua2001. Sistem perbankan juga telah merekodkanpeningkatan sebanyak 27.8% dalam jumlah kutipanhutang ragu dan lapuk pada separuh tahun kedua.

Langkah-langkah awalan yang telah diambil bagimempercepatkan proses penyusunan semula hutangkorporat dan ini telah mula menunjukkan kesanpositif dalam memperbaiki kualiti aset institusiperbankan dan seterusnya mengurangkan risikokepada sistem perbankan. Pada tahun 2001, kejayaanmenstruktur semula hutang dua syarikat gergasi telahmengurangkan NPL sistem perbankan sebanyakRM2.9 bilion atau 0.7% daripada jumlah NPL.

Kemajuan memuaskan dalam aktiviti penstrukturansemula hutang korporat di bawah rangka kerja CDRCyang baru dijangka akan terus mengurangkan lagisebahagian besar masalah NPL daripada sektorperbankan. Apabila semua penstrukturan semulahutang korporat di bawah CDRC selesai, yangdijangka pada Julai 2002, kualiti aset institusiperbankan boleh dijangka akan menurun sebanyakkira-kira 3 mata asas. Oleh itu, institusi perbankanberada di landasan yang kukuh bagi menyokongpemulihan ekonomi pada tahun 2002.

Adalah dijangka bahawa NPL akan terus kekal padatahap yang terurus dengan sistem perbankan menjadilebih kukuh hasil daripada usaha-usaha penstrukturansemula hutang-hutang yang menghadapi masalahserta pelbagai langkah-langkah yang diperkenalkanuntuk memperbaiki pengurusan risiko institusiperbankan. Dengan ekonomi yang dijangkamerekodkan prestasi yang lebih baik pada tahun2002, kualiti aset institusi perbankan akan jugamenjadi bertambah baik selaras dengan prospekpertumbuhan ekonomi yang positif.

Pengurusan Mudah TunaiRizab antarabangsa merosot di sepanjang setengahtahun pertama kepada RM98.9 bilion pada akhir Jun2001. Untuk menstabilkan kedudukan mudah tunai,operasi mudah tunai BNM adalah ke arahpengembangan dengan melepaskan mudah tunaiyang telah diserap daripada sistem perbankan padatahun sebelumnya. Campurtangan BNM dalambentuk jumlah pinjaman antara bank bersih danpenerbitan Bil Bank Negara (secara konvensional dan

0102030405060708090

100

J F M A M J J O S O N D J F M A M J J O S O N D

RM bilion

2-<3 bulan 3-<6 bulan 6-<9 bulan

9-<12 bulan 12 bulan dan ke atas

2000 2001

Tidak termasuk institusi perbankan Islam1

Graf 4.9Sistem Perbankan1: Profil Pinjaman Tertunggak

Jan Feb Mac Apr Mei Jun Jul Ogs Sept Okt Nov Dis

RM bilion % setahun

Jumlah campurtangan BNM (setelah ditolak pinjaman)daripada 31 Januari 2001 hingga 31 Disember 2001Purata berwajaran kadar faedah 3 bulan antara bank(skala kanan)

Bulan

0

10

20

30

40

50

60

2.7

2.75

2.8

2.85

2.9

2.95

3

3.05

3.1

Graf 4.10Mudah Tunai Sistem Perbankan pada tahun 2001

158

Islam) menurun daripada RM49.6 bilion pada akhir2000 kepada RM34.1 bilion pada akhir Jun 2001.

Walau bagaimanapun, tahap mudah tunai dalamsistem perbankan telah meningkat pada setengahtahun kedua apabila rizab antarabangsa bertambahsebanyak RM18.4 bilion, daripada RM98.9 bilionpada akhir Jun 2001 kepada RM117.2 bilion padaakhir Disember 2001. Lebihan akaun semasa yangketara, kemasukan pelaburan langsung asing yangmantap dan bezaan kadar faedah yangmenguntungkan Malaysia di sepanjang tempohtersebut berikutan penurunan kadar faedah terselarasoleh ekonomi-ekonomi utama dunia di sepanjangtahun telah menyebabkan pertambahan dalam aliranmasuk modal, lantas menyumbang kepada kenaikantahap mudah tunai di dalam sistem perbankan. Untukmenyerap impak daripada lebihan mudah tunai, BNMtelah meningkatkan tahap campurtangannya danmensterilkan kesan aliran masuk tersebutdi sepanjang setengah tahun kedua melaluipertambahan pinjaman antara bank (termasukpinjaman secara Islam) sebanyak RM12 bilion, yangmenyebabkan jumlah campurtangan BNM meningkatkepada RM46.1 bilion pada akhir Disember 2001.Ini telah memastikan kadar faedah antara bank terusstabil, dengan purata berwajaran kadar faedah tigabulan berada di antara 2.85% dan 3.06% setahunsepanjang tahun.

Pengurusan mudah tunai institusi perbankan telahmenunjukkan prestasi yang lebih baik secarakeseluruhannya setelah rangka kerja mudah tunaibaru diwajibkan mulai Januari 2001. Pada Disember2001, lebihan mudah tunai kumulatif sistemperbankan (tidak termasuk dua institusi perbankanIslam) diunjurkan pada tahap RM51.7 bilion di dalamjangka masa paling pendek bagi tempoh sehinggaseminggu dan RM69.6 bilion bagi tempoh satu bulan.

Secara agregat, bank perdagangan, syarikatkewangan dan bank saudagar mengunjurkan lebihanyang amat besar untuk tempoh sebulanmasing-masing sebanyak 16%, 14% dan 44%daripada jumlah deposit masing-masing.

Secara individu, sebahagian besar daripada institusiperbankan telah mengunjurkan lebihan mudah tunaijauh melebihi keperluan yang ditetapkan bagi tempohsatu minggu dan satu bulan dan hanya satu syarikatkewangan dan satu bank perdagangan telahmengunjurkan kekurangan di antara -5% dan 0%bagi tempoh satu bulan berbanding 12 institusiperbankan pada akhir Disember 2000. Denganjumlah aset mudah tunai terus pada tahap yangtinggi iaitu sebanyak RM59.4 bilion (dalam bentuknilai jualan terpaksa) pada akhir Disember 2001,kemampuan sistem perbankan untuk menyerapsebarang potensi kejutan mudah tunai telahmeningkat dengan ketara. Mudah tunai sistemperbankan yang berada pada tahap yang selesa akanmembolehkan institusi perbankan menjalankanaktiviti pengantaraannya yang bertambah bagimenyokong tahap pertumbuhan ekonomi.

Risiko Kadar FaedahBerikutan peningkatan aktiviti pasaran hutang seiringdengan keadaan kadar faedah yang rendah sertapertumbuhan yang ketara di dalam pemberianpinjaman berkadar faedah tetap, terutamanyapinjaman untuk pembelian kenderaan

Ketidakpadanan Penimbal sebagaikumulatif % jumlah (RM bilion) deposit

1 minggu 1 bulan 1 minggu 1 bulan

Bank perdagangan1 37.1 51.8 11.5 16.1

Syarikat kewangan 8.0 11.4 9.9 14.1

Bank saudagar 6.6 6.4 46.1 44.1

Sistem perbankan1 51.7 69.6 67.5 74.3

1 Tidak termasuk institusi perbankan Islam.

Jadual 4.12Sistem Perbankan1: Unjuran Mudah Tunaipada 31 Disember 2001

0

2

4

6

8

10

12

14

16

<-5% -5-0% 0-5% 5-15% >15%

Jumlah institusi

Sebagai % daripada Jumlah deposit

Bank perdagangan Bank-bank Islam

Syarikat kewangan

Bank saudagar

Graf 4.11Sistem Perbankan: Profil Unjuran Lebihan/Kurangan Mudah Tunai Bagi Tempoh Satu BulanKehadapan pada 31 Disember 2001

Sektor Kewangan

159

pengangkutan, tahap risiko kadar faedah sistemperbankan berada pada paras yang terkawal.Namun demikian, profil keseluruhan ketakpadanankadar faedah sistem perbankan pada akhir tahun2001 dari segi strukturnya kekal sama dengan jurangkadar faedah negatif bertumpu kepada tempohkematangan jangka pendek dan jurang kadar faedahpositif bagi kedudukan tempoh panjang. Inimencerminkan sifat aktiviti perbankan domestik sertakekurangan urus niaga instrumen lindung nilaijangka panjang, di mana aset yang mempunyaipenentuan semula kadar faedah jangka panjangtidak dibiayai oleh liabiliti yang sepadan.

Menjurus kepada profil ketakpadanan kadar faedahjangka pendek, kedudukan jurang bersih positif untuktempoh kematangan kurang daripada satu bulanadalah didorong oleh tumpuan kepada pinjamanberkadar faedah terapung berasaskan kadar pinjamanasas (BLR) yang tempoh matangnya ialah satu bulanataupun akan ditentukan semula kadar faedah dalamtempoh satu bulan. Ini merangkumi lebih 40%daripada aset sistem perbankan yang sensitif kepadapergerakan kadar faedah. Namun demikian, dengandeposit jangka pendek yang pada kebiasaannyamatang di antara 1 dan 12 bulan, kedudukan jurangnegatif pada tempoh ini telah diimbangi olehkedudukan jurang positif tempoh kematangan yangkurang daripada satu bulan. Setakat 31 Disember2001, lebih 83.3% daripada jumlah liabiliti yangsensitif kepada pergerakan kadar faedah mempunyaitempoh kematangan kurang daripada satu tahun.

Sebaliknya, berdasarkan profil kematangan kadarfaedah sistem perbankan jangka masa sederhana danpanjang, tahap pendanaan secara relatifnya masihrendah, berikutan kekurangan instrumen lindung nilaijangka panjang serta kecenderungan pendepositterhadap deposit jangka pendek yang berada dalamsuasana kadar faedah yang rendah. Ini telahmengakibatkan ketakpadanan kadar faedah positif.Sebagai peratusan daripada jumlah aset yang sensitifterhadap pergerakan kadar faedah yang mempunyaitempoh kematangan melebihi satu tahun, pinjamankadar tetap merangkumi 67% manakala sekuritihutang berkadar tetap pula merangkumi 30%.

Menggunakan konsep kedudukan berwajaran durasiuntuk menganalisis risiko kadar faedah sistemperbankan pada akhir 2001 dengan anggaran bakalkerugian dalam nilai ekonomi sesebuah institusiperbankan, di dalam dan di luar kunci kira-kira akibatpergerakan satu mata peratusan dalam kadar faedah,kedudukan bersih berwajaran durasi sistemperbankan berjumlah RM4.4 bilion. Mencerminkanprofil ketakpadanan kadar faedah, sebahagian besardaripada pendedahan risiko kadar faedah bertumpukepada jurang kematangan melebihi tiga tahun.Kedudukan berwajaran durasi sistem perbankanuntuk jurang penentuan semula kadar faedah bagitempoh di antara 3 dan 10 tahun dan melebihi 15tahun adalah masing-masing berjumlah RM2.4 biliondan RM1.5 bilion yang merupakan 54% dan 35%daripada jumlah posisi durasi berwajaran sistemperbankan. Ini disebabkan terutamanya oleh aktivitipinjaman berkadar tetap yang dijalankan oleh syarikatkewangan seperti pinjaman sewa beli, pendiskaunanblok dan pembiayaan pajakan, di samping pinjaman

Bank saudagarBank perdagangan

Syarikat kewangan Sistem perbankan

1 Tidak termasuk institusi perbankan Islam

Ketakpadanan(RM bilion)

-60

-40

-20

0

20

40

60

80

≤1bln

>1 - 3 bln

>3 -6 bln

>6 - 12 bln

>1 -2 thn

>2 - 3 thn

>3 - 5 thn

>5 - 10 thn

>10 - 15 thn

>15thn

Lingkungan tempoh

Graf 4.12Sistem Perbankan1: Ketakpadanan KedudukanKadar Faedah Bersih pada 31 Disember 2001

Jadual 4.13Sistem Perbankan1: Kesan Kenaikan Kadar FaedahSebanyak 1% ke atas Kemampuan Membayar danKunci Kira-kira

Kedudukan bersih berwajaran durasi

Sebagai peratusan daripada

2000 2001 2000 2001 2000 2001

Bank perdagangan -1,842 -2,281 -4.3 -5.2 -0.4 -0.4

Syarikat kewangan -1,323 -1,846 -14.2 -19.3 -1.2 -1.5

Bank saudagar -216 -224 -4.7 -4.9 -0.6 -0.6

Sistem perbankan -3,381 -4,351 -6.0 -7.5 -0.5 -0.6

1 Tidak termasuk institusi perbankan Islam.

RM juta Modal asas(%)

Jumlah aset (%)

160

jangka panjang berkadar tetap dan pegangan sekuritiberkadar tetap untuk tujuan mudah tunai ataupunpelaburan oleh bank-bank perdagangan danbank-bank saudagar.

Dari segi jenis industri pula, sebahagian besar daripadapendedahan kepada risiko kadar faedah tertumpukepada bank perdagangan dan syarikat kewangan,yang masing-masing mempunyai kedudukan bersihberwajaran durasi berjumlah RM2.3 bilion dan RM1.8bilion ataupun 52.4% dan 42.4% daripada jumlahkedudukan berwajaran durasi sistem perbankan padaakhir 2001. Pertumbuhan risiko kadar faedah syarikatkewangan ini adalah berikutan pertumbuhan yangketara di dalam pinjaman berkadar tetap di dalamjurang kematangan 3 hingga 5 tahun dan 5 hingga 10tahun yang masing-masing meningkat sebanyak56.1% dan 89% kepada RM8 bilion dan RM17.4bilion. Sementara itu, pertumbuhan risiko kadarfaedah bank perdagangan pula disebabkan olehpeningkatan aktiviti sekuriti hutang berkadar faedahtetap yang berjangka masa sederhana dan aktivitipinjaman berkadar faedah tetap jangka panjang duabuah bank perdagangan yang kebanyakannya terdiridaripada pembiayaan secara Islam dan pinjamankakitangan yang mempunyai tempoh kematanganmelebihi 15 tahun berjumlah lebih RM9 bilion.Kedudukan bersih berwajaran durasi bank-banksaudagar pula masih kecil dengan jumlah sebanyakRM224 juta berbanding dengan RM216 juta padaakhir tahun 2000.

Dalam mengaitkan kesan risiko kadar faedah kepadakestabilan sistem perbankan, konsep kedudukanberwajaran durasi boleh digunakan untuk mengukurpotensi hakisan nilai modal asas dan aset sesebuahinstitusi perbankan. Setakat 31 Disember 2001,pendedahan sistem perbankan kepada risiko kadarfaedah sebagai peratusan jumlah aset adalah sangatkecil dengan potensi kerugian hanya sebanyak 0.6%daripada jumlah aset sistem perbankan bagi satumata peratusan peningkatan kadar faedah. Walaubagaimanapun, hasilnya ialah hakisan sebanyak7.5% daripada nilai modal asas sistem perbankanberbanding dengan 6% pada akhir 2000. Inidisebabkan oleh pendedahan syarikat kewangankepada risiko kadar faedah yang tinggi berbandingdengan aktiviti pinjaman berkadar faedah tetapmereka. Potensi kerugian kepada modal asassyarikat kewangan berjumlah 19.3%, lebih tinggiberbanding 14.2% yang direkodkan pada tahunlepas. Pada masa yang sama, hakisan modal bank-bank perdagangan dan bank-bank saudagar pulamengalami peningkatan yang marginal

masing-masing sebanyak 4.9% dan 5.2%, sekiranyakadar faedah meningkat sebanyak satu mataperatusan. Secara individu pula, 12 institusiterdedah kepada risiko kadar faedah yang melebihi10% daripada modal asas mereka, di mana sembilaninstitusi merupakan syarikat kewangan selarasdengan aktiviti mereka yang mempunyaipendedahan yang tinggi kepada risiko kadar faedah.Institusi yang selebihnya ialah satu bankperdagangan dan dua bank saudagar, yang telahmeningkatkan aktiviti masing-masing di dalampasaran hutang dengan ketaranya. Kebanyakanbank-bank perdagangan dan bank-bank saudagaryang selebihnya mengalami potensi hakisan modalasas yang kurang daripada 5% sekiranya kadarfaedah meningkat sebanyak satu mata peratusan.

Risiko EkuitiPendedahan sistem perbankan kepada pelaburanekuiti adalah masih kecil pada akhir tahun 2001,dengan keseluruhan pegangan ekuiti hanyamerupakan 0.2% daripada jumlah aset sistemperbankan. Pelaburan di dalam saham tersenaraisepanjang tahun menurun dari RM1.8 bilion kepadaRM1.5 bilion, sebahagian besarnya disebabkan olehprestasi hambar Indeks Komposit Kuala Lumpur(KLCI), kesan daripada kelembapan ekonomi dunia.KLCI memuncak sedikit di atas paras 700 mata hanyapada suku pertama tahun 2001, tetapi kekal dibawah paras 700 mata sehingga akhir tahun,menyebabkan kadar penukaran pinjaman kepadaekuiti lebih rendah, yang menurun sebanyak 25%sepanjang tahun tersebut. Secara relatifnya,ketidaktentuan dan sentimen yang lemah dalampasaran saham sepanjang tahun telah menyebabkan

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

Sehingga 5 >5 - 10 >10 - 15 >15 - 20 > 20

Kedudukan Bersih Berwajaran Durasi / Modal Asas (%)

Bilangan institusi

Bank perdaganganSyarikat kewanganBank saudagar

1 Tidak termasuk institusi perbankan Islam

Graf 4.13Sistem Perbankan1: Taburan MengikutKedudukan Bersih Berwajaran Durasi sebagaiPeratusan daripada Modal Asas pada31 Disember 2001

Sektor Kewangan

161

pegangan ekuiti hasil daripada taja jamin yang lebihbesar bagi institusi perbankan, yang meningkatsebanyak 5% daripada RM64.5 juta pada akhir tahun2000 kepada RM143.7 juta pada akhir tahun 2001.Pegangan saham yang tidak tersenarai yangmerupakan 0.1% daripada jumlah aset sistemperbankan juga mencatatkan penurunan.

Mencerminkan pasaran saham yang lemah, bankperdagangan dan syarikat kewangan kedua-duanyatelah mengurangkan pegangan ekuiti masing-masingsebanyak 25% dan 15% pada tahun 2001. Walaubagaimanapun, bank saudagar mencatatkan kenaikandalam pegangan ekuiti mereka sebanyak 30.2%,sebahagian besarnya daripada aktiviti taja jaminakibat tawaran awam awal yang muram padasetengah tahun pertama. Akibatnya, bank saudagartelah mencatatkan kadar pendedahan ekuiti tertinggi,dengan pegangan saham tersenarai mencatatkankadar melebihi 8% daripada modal asas mereka,

manakala pendedahan ekuiti bagi bank perdagangandan syarikat kewangan masing-masing hanyasebanyak 1.8% dan 3.7% daripada modal asasmereka. Dari segi institusi perbankan secara individu,kebanyakan bank mempunyai kurang 2% daripadamodal asas mereka yang terdedah kepada risikoekuiti. Walau bagaimanapun, tiga buah banksaudagar mempunyai pendedahan ekuiti melebihi20% daripada modal asas.

Dalam keadaan pasaran yang lebih mudah berubah,anggaran potensi kerugian berdasarkan kadarkemudahubahan KLCI bagi tempoh 10 hari adalahlebih tinggi pada kadar 17% pada tahun 2001berbanding hanya 10% pada tahun 2000. Meskipunkadar kemudahubahan adalah lebih tinggi, potensikerugian bagi sistem perbankan, sekiranya terdapatpenurunan dalam pasaran saham, dianggarkan hanya0.4% daripada jumlah modal asas dalam tahun 2001,berbanding 0.5% pada tahun 2000. Kerugian

0

5

10

15

20

0 - 2 2 - 4 4 - 8 8 - 13 13 - 20 >20 Ekuiti sebagai % Modal Asas

Bank perdagangan Syarikat kewangan

Bank saudagar

1 Tidak termasuk institusi perbankan Islam

Bilangan Institusi Perbankan

Graf 4.15Sistem Perbankan1: Taburan mengikut Ekuiti sebagai Peratusan daripada Modal Asas pada 31 Disember 2001

BelianPasaran

Belian Pasaran

28%

21%

Taja Jamin9%

PenukaranPinjaman

PenukaranPinjaman

58%

Sahamtersenarai

71%Sahamtidak

tersenarai29%

Sahamtidak

tersenarai34%

Taja Jamin4%

PenjelasanHutang

7%

PenjelasanHutang

4%

Sahamtersenarai

66%

68%

31 Disember 2001

Tidak termasuk institusi perbankan Islam1

31 Disember 2000

Graf 4.14Sistem Perbankan1: Komposisi Pelaburan Ekuiti

Jadual 4.14Sistem Perbankan1: Pendedahan kepada Ekuiti

Pegangan ekuiti2 Potensi kerugian ekuiti2

(RM juta) / Modal asas (%)

2000 2001 2000 2001 2000 2001

Bank perdagangan 1,031.2 768.5 2.4 1.8 0.4 0.3

Syarikat kewangan 417.3 354.9 4.6 3.7 0.8 0.6

Bank saudagar 305.8 398.1 6.6 8.7 1.1 1.5

Sistem perbankan1 1,754.3 1,521.6 3.1 2.6 0.5 0.4

1 Tidak termasuk institusi perbankan Islam.2 Jumlah pelaburan dalam saham tersenarai.

Ekuiti2 / Modal asas (%)

162

marginal ini adalah kerana penurunan menyeluruhdalam pegangan ekuiti oleh institusi perbankan.

Sementara potensi kerugian ekuiti bank perdagangandan syarikat kewangan masing-masing menurunkepada 0.3% dan 0.6% daripada modal asasmereka, bank saudagar, bagaimanapun mempunyaikadar potensi kerugian dari risiko ekuiti tertinggisebanyak 1.5%, iaitu 40 mata asas lebih tinggiberbanding tahun 2000, kesan daripada peganganekuiti yang lebih tinggi, serta modal asas yang kecil.Walau bagaimanapun, pendedahan ini adalah kecildan tidak memberi sebarang ancaman kepadakestabilan sistem perbankan.

Risiko Mata Wang AsingPerbezaan kadar faedah di antara Dolar Amerika danRinggit terus mengecil di sepanjang tempoh enambulan pertama tahun 2001 sehingga menyebabkanpenurunan yang ketara di dalam kadar diskaun bagikontrak hadapan mata wang asing. Namun begitu,permintaan terhadap kontrak hadapan mata wangasing daripada para pengimport terus kukuh sepanjangtempoh tersebut. Penjualan kontrak hadapan matawang asing oleh institusi perbankan meningkatsebanyak RM10 bilion semasa spekulasi sedangmemuncak bahawa kadar pertukaran bersandar Ringgitdengan Dolar Amerika akan diturunkan. Bagimelindungi nilai kedudukan kontrak hadapan tersebut,

pegangan aset mata wang asing oleh institusiperbankan memuncak kepada RM21.3 bilion padaakhir Mei 2001. Akibatnya, kedudukan tukaran matawang asing yang terbuka bersih bagi sistem perbankanmeningkat kepada RM3.1 bilion pada akhir Jun 2001sebelum mencatat penurunan pada setengah tahunkedua 2001 kepada RM2.3 bilion.

Pada setengah tahun kedua 2001, penurunanberterusan kadar faedah Dolar Amerika telahmengecilkan lagi perbezaan kadar faedah di antaraDolar Amerika dan Ringgit dan dengan penurunankadar faedah yang selanjutnya oleh Federal ReserveBoard, telah mengakibatkan kadar Dolar Amerikaterus menjunam ke paras yang lebih rendah daripadakadar faedah domestik bermula dari bulanSeptember 2001. Ini telah mengurangkanpermintaan terhadap kontrak hadapan mata wangasing oleh para pengimport yang seterusnyamengakibatkan jualan kontrak hadapan mata wangasing oleh insititusi perbankan menurun daripadaRM25.9 bilion pada akhir Mei 2001 kepada RM13.6bilion pada akhir 2001. Akibatnya, pegangan asetdalam mata wang asing oleh institusi perbankanmengecut berikutan pengurangan keperluanperlindungan nilai. Menjelang akhir tahun, peganganaset mata wang asing bersih sistem perbankanmenurun kepada RM8.4 bilion berbanding RM9.8bilion pada akhir 2000.

Risiko mata wang asing yang diambil oleh institusiperbankan kekal di dalam lingkungan tahap berhematberdasarkan peningkatan marginal di dalampendedahan mata wang asing berbanding akhir tahun2000. Kedudukan mata wang asing yang terbukabersih sebagai peratusan modal asas bagi bankperdagangan meningkat sebanyak 0.9 mata peratusan

2001

RM bilion % setahun

Kedudukan mata wang asing terbuka bersih

Belian swap tukaran mata wang asing bersihAset mata wang asing bersih(campur belian nilai spot dan esok)Purata KLIBOR 3 bulan (skala kanan)Kadar bil perbendaharaan Amerika Syarikat di pasaran sekunder (skala kanan)Belian hadapan tukaran mata wang asing bersih

1 Tidak termasuk institusi perbankan Islam

-25

-20

-15

-10

-5

0

5

10

15

20

25

0

1

2

3

4

5

6

J F M A M J J O S O N D

Graf 4.16Sistem Perbankan1: Pendedahan kepada Mata Wang Asing

Kedudukan Kedudukan Mata Wang Mata Wang

Asing Terbuka Asing TerbukaBersih Bersih/

(RM juta) Modal Asas (%)

akhir akhir akhir akhir 2000 2001 2000 2001

Bank perdagangan 1,824 2,221 4.2 5.1

Bank saudagar -8 47 0.2 1.0

Sistem perbankan 1,816 2,268 3.8 4.7

1 Tidak termasuk institusi perbankan Islam..

Jadual 4.15Sistem Perbankan1: Pendedahan kepada Mata Wang Asing

Sektor Kewangan

163

kepada 5.1% dan sebanyak 0.8 mata peratusan kepada1% bagi bank saudagar. Secara institusi perbankanindividu, hanya enam buah bank perdagangan dansebuah bank saudagar daripada 35 buah bankperdagangan dan bank saudagar mempunyaikedudukan tukaran mata wang asing yang terbukabersih sebagai peratusan modal asas melebihi paras5%. Daripada tujuh buah bank tersebut, empat buahbank mempunyai pendedahan bersih melebihi paras10%. Pendedahan yang tinggi di kalangan institusiperbankan tersebut secara amnya adalah disebabkanoleh peningkatan di dalam pembelian kontrak hadapandi samping pembiayaan luar kunci kira-kira bagi aktiviti-aktiviti domestik melalui pasaran swap.

Kekukuhan ModalKedudukan modal sistem perbankan menjadibertambah kukuh di sepanjang tahun kepada 12.8%pada akhir tahun 2001 hasil daripada keuntunganyang diperolehi dan peningkatan dana modal.Suntikan modal tersebut adalah untuk menyokongperluasan operasi perbankan mereka berikutantamatnya proses penggabungan institusi-institusiperbankan di samping usaha untuk mematuhi tarikhakhir 31 Disember 2001 mengenai keperluan danamodal minimum yang lebih tinggi. Keuntungan (tidaktermasuk keuntungan yang belum diaudit) telahmeningkatkan modal asas institusi perbankansebanyak RM2.8 bilion sementara suntikan baru danamodal telah menyumbangkan sejumlah RM3.7 bilion.Mengikut jumlah bersih, modal asas sistemperbankan meningkat sebanyak RM1.6 bilion. Iniadalah disebabkan terutamanya kerana modal asas16 institusi kewangan berjumlah RM4.1 bilion yangtelah bergabung atau diserap hasil daripada proses

penggabungan institusi-institusi perbankan pada sukupertama tahun 2001 yang tidak diambil kira.

Selaras dengan keuntungan yang diperolehi danpeningkatan dalam dana modal, jumlah modalkumpulan-1 sistem perbankan meningkat sebanyakRM2.6 bilion atau 5.2% kepada RM53.4 bilion padaakhir tahun 2001. Walau bagaimanapun, jumlahmodal kumpulan-2 mencatatkan penurunan marginalsebanyak RM0.2 billion. Mencerminkan kedudukansistem perbankan yang bertambah kukuh pada tahun2001, nisbah aset berwajaran risiko telah meningkatkepada 12.8% pada akhir tahun 2001 daripada12.5% pada akhir tahun 2000 sementara nisbahmodal utama meningkat sebanyak 10 mata asaskepada 10.8%. Kedua-dua nisbah berwajaran risikodan nisbah modal utama jauh melebihi piawaianminimum antarabangsa iaitu 8% dan 4%. Secarakeseluruhan, nisbah modal berwajaran risiko sistemperbankan sentiasa melebihi 12% di sepanjang tahun2001 kecuali pada bulan Januari apabila ia mencecah11.8%. Sementara itu, nisbah modal utama beradapada tahap melebihi 10% di sepanjang tahun 2001.

Sungguhpun modal asas bagi bank perdagangan dansyarikat kewangan menunjukkan peningkatanberbanding dengan kedudukan pada akhir tahun2000, hanya bank perdagangan sahaja yangmenunjukkan peningkatan di dalam nisbah asetberwajaran risiko dari 12.2% pada akhir tahun 2000kepada 12.6% pada akhir tahun 2001. Peningkatanmodal asas syarikat kewangan menjadi sederhanadisebabkan peningkatan pelaburan di dalam anak-anaksyarikat berikutan pengambilalihan sebuah syarikatkewangan. Faktor ini disokong oleh permintaan yangtinggi bagi pembiayaan sewa beli pada tahun 2001,yang menyebabkan nisbah asset berwajaran risikosyarikat kewangan menurun sebanyak 10 mata asaskepada 11.4% pada akhir tahun 2001. Jumlah modalasas bagi bank saudagar menurun setelah menolakpelaburan di dalam anak-anak syarikat yang meningkatsebanyak 658% pada 2001, berikutanpengambilalihan/penubuhan dua anak syarikat baruoleh sebuah bank saudagar. Walau bagaimanapun,nisbah aset berwajaran risiko bagi bank saudagar telahmeningkat kepada 19.1% dari 17.1% pada akhirtahun 2000 kerana jumlah aset berwajaran risiko telahberkurangan akibat penurunan jumlah pinjaman. Iniadalah selaras dengan trend untuk mengalihkantumpuan aktiviti daripada pemberian pinjaman kepadapenyediaan khidmat nasihat.

Jumlah aset berwajaran risiko bagi sistem perbankanmeningkat secara marginal sebanyak 0.2% atau

0

2

4

6

8

10

12

14

16

<-10 -10-<-2 -2-<2 2-<5 5-<10 ≥10

Kedudukan Mata Wang Asing Terbuka Bersih/Modal Asas (%)

Bilangan institusi

Bank perdagangan

Bank saudagar

Tidak termasuk institusi perbankan Islam1

Graf 4.17Sistem Perbankan1: Taburan KedudukanMata Wang Asing Terbuka Bersih pada31 Disember 2001

164

RM1.1 bilion kepada RM465.4 bilion pada akhir tahun2001 selaras dengan pertumbuhan jumlah pinjamanyang sederhana. Daripada pelbagai kategori asetberwajaran risiko, aset berwajaran risiko 0% dan 50%meningkat disebabkan pelaburan di dalam asetberisiko rendah dan pinjaman rumah bercagar cajpertama. Aset berwajaran risiko 10% telah menurundisebabkan pengurangan pemegangan kertasCagamas sementara aset berwajaran risiko 20%menguncup disebabkan pengurangan pelaburankertas korporat yang dijamin oleh institusi-institusiperbankan domestik setelah kertas korporat inimatang. Aset berwajaran risiko 100% pula menurundisebabkan penghapusan kira amaun yang bolehdikutip semula daripada Danaharta.

Dengan modal asas sistem perbankan yangkukuh berikutan keperluan dana modal minimumyang lebih tinggi, penyempurnaan prosespenggabungan institusi-institusi perbankan sertakeuntungan yang dicatatkan pada tahun 2001,

sistem perbankan berada pada kedudukan yangbaik untuk memenuhi permintaan pinjaman. Iniadalah satu petanda baik bagi pertumbuhanekonomi pada tahun 2002.

PERBANKAN ISLAM

Ketika mana negara mengalami pertumbuhan ekonomiyang agak perlahan pada tahun 2001, sektorperbankan Islam berjaya mengekalkan tahapperkembangan yang memberangsangkan. Bahagianpasaran perbankan Islam berbanding sistem perbankankeseluruhannya terutamanya dari segi aset dan depositberjaya melepasi sasaran yang telah ditetapkan olehBNM dengan masing-masing meningkat daripada6.9% dan 7.4% pada tahun 2000 kepada 8.2% dan9.5% pada tahun 2001. Jumlah pembiayaanmeningkat daripada 5.3% pada tahun 2000 kepada6.5% pada tahun 2001. Pertumbuhan positif sektorperbankan Islam adalah hasil pelbagai langkahbersepadu dan terancang oleh BNM serta usahaberterusan oleh peserta industri perbankan Islam untukmemperkenalkan instrumen-instrumen baru. Ia turutdisokong oleh pelaksanaan langkah dan saranan untukmemajukan sektor perbankan Islam dalam bidang-bidang yang telah digariskan di dalam Pelan IndukSektor Kewangan (PISK).

PISK telah menetapkan sasaran pasaran dari segi asetsebanyak 20% daripada sistem perbankan yang harusdikuasai oleh sektor perbankan Islam menjelang2010. Pembangunan satu rangka kerja yang lengkapdan mantap serta dapat memelihara integriti sektorperbankan Islam merupakan satu komponen yangpenting dalam usaha-usaha yang giat dijalankanuntuk mewujudkan satu piawai yang berhemat untukindustri perbankan Islam. Bagi memperkukuhkan lagirangka kerja perbankan Islam dengan tujuan untukmeningkatkan efisiensi operasi institusi perbankanIslam, BNM telah memperkenalkan langkah-langkahberikut dalam tahun 2001:

• Kepatuhan kepada rangka kerja nisbahmodal berwajaran risiko bagi portfolioperbankan Islam institusi perbankankonvensional yang terlibat dalam SkimPerbankan Islam (institusi perbankan SPI)Berkuatkuasa 2 Januari 2002, untuk memacupertumbuhan perbankan Islam, BNM telahmeletakkan beberapa siri sasaran bertahap yangperlu dicapai oleh institusi perbankan SPI.Institusi perbankan SPI dikehendaki mematuhinisbah modal asas sebanyak 4% dan nisbahmodal berwajaran risiko sebanyak 8% daripada

Jadual 4.16Sistem Perbankan1: Komponen Modal

Pada akhir

2000 2001

RM juta RM juta %

Modal kumpulan-1 50,786.9 53,419.5 2,632.6 5.2Modal kumpulan-2 14,753.6 14,960.2 206.6 1.4

Jumlah modal 65,540.5 68,379.7 2,839.2 4.3

Selepas menolak:Pelaburan di dalam

anak-anak syarikatdan peganganmodal institusi perbankan lain 7,662.6 8,923.6 1,261.0 16.5

Modal asas 57,877.9 59,456.1 1,578.2 2.7

Aset berisiko:0% 121,482.3 124,822.2 3,339.9 2.710% 17,864.5 15,985.5 -1,879.0 -10.520% 104,355.8 97,728.5 -6,627.3 -6.450% 80,985.4 92,666.9 11,681.5 14.4100% 401,143.3 397,872.7 -3,270.6 -0.8

Jumlah asetberwajaran risiko 464,293.6 465,350.4 1,056.8 0.2

Nisbah modal berwajaranrisiko (%)

Sistem perbankan1 12.4 12.8 0.4 3.2

Bank perdagangan 12.2 12.6 0.4 3.3Syarikat kewangan 11.5 11.4 -0.1 -0.9Bank saudagar 17.1 19.0 1.9 11.1

1 Tidak termasuk institusi perbankan Islam.

Perubahantahunan

Sektor Kewangan

165

portfolio perbankan Islam mereka. Langkahkepatuhan ini dijangka akan dapat merangsangpenggunaan dana modal perbankan Islamdengan lebih efisien di samping memperbaikikedudukan pasaran yang lebih saksama dikalangan institusi perbankan SPI. Rangka kerjaini merupakan langkah awal dalam usahaseterusnya untuk menggubal satu rangkapengawalseliaan yang mempunyai kepekaanyang tinggi dan dapat disesuaikan untukmenerapkan ciri-ciri risiko perbankan Islam yangunik. Bagi memastikan penzahiran yang lengkapdan telus, institusi perbankan SPI dikehendakiuntuk menyediakan penyata penzahiran yangberasingan bagi nisbah kecukupan modalportfolio perbankan Islam di dalam laporankewangan mereka.

• Rangka kerja kadar pulangan seragam bagiinstitusi perbankan IslamBNM telah memperkenalkan satu rangka kerjaseragam bagi pengiraan kadar pulangan institusiperbankan Islam dengan tujuan untukmewujudkan platform yang lebih saksama dansumber rujukan di kalangan peserta perbankanIslam dalam pengiraan kadar pulangan mereka.Selain itu, rangka kerja ini akan memudahkanBNM untuk menilai tahap keefisienan,keuntungan, kehematan pengurusan dankemunasabahan kadar pulangan institusiperbankan Islam dengan lebih berkesan.Penyeragaman pengiraan kadar pulangan inidiharapkan akan dapat menanganiketidakseimbangan maklumat di antara pihakbank dan pihak pendeposit menerusi darjahketelusan yang lebih tinggi di sampingmemastikan pendeposit menerima pulangan yangsetimpal dengan pelaburan mereka di sampingkepatuhan sepenuhnya kepada prinsip Shariah.

Dalam usaha memberikan fokus yang lebihstrategik kepada pengendalian operasi perbankandan menggalakkan ekonomi mengikut bidangan,BNM telah menyarankan institusi perbankan SPIagar merasionalisasikan operasi perbankan Islammereka mengikut kumpulan perbankan masing-masing. Dengan menyatukan sumber-sumbermengikut kumpulan perbankan, ia akan dapatmenawarkan kemudahan perbankan Islam yanglebih meluas, menghasilkan sinergi di dalamkumpulan dan keberkesanan kos dan efisiensi. Iajuga bermatlamatkan agar institusi perbankan SPIakan mempunyai landasan yang lebih kukuhuntuk memperkembangkan operasi perbankanIslam mereka. Satu kumpulan perbankantempatan telah menubuhkan pusat kewanganIslam sehenti tempatan yang pertamamenawarkan kemudahan perbankan yang lengkapdan meluas untuk memenuhi citarasa dankeperluan pelanggan.

Sebagai sebahagian daripada usaha untukmewarwarkan Malaysia sebagai pusat kewanganIslam serantau, Persidangan Antarabangsa KualaLumpur untuk perbankan Islam telah diadakanpada 19-21 Februari 2001. Persidangan tersebutmenghimpunkan pengawalselia, pengamal danahli akademik untuk membincangkan isu-isu dancabaran-cabaran yang dihadapi oleh perbankandan kewangan Islam. Bersempena persidangantersebut, Institut Perbankan dan Kewangan IslamMalaysia (IPKIM) iaitu sebuah institut penyelidikan

Jadual 4.17Perbankan Islam: Data Utama

Pada Perubahan akhir tahun (%)

2000 2001 2001

Bilangan institusi 49 38 –22.4 Bank perdagangan 21 14 –33.3Syarikat kewangan 14 10 –28.6Bank saudagar 5 5 0.0 Bank Islam 2 2 0.0 Syarikat diskaun 7 7 0.0

Jumlah aset (RM juta) 47,068 58,929 25.2 Bank perdagangan 20,094 26,750 33.1 Syarikat kewangan 7,150 9,749 36.3 Bank saudagar 1,507 1,353 –10.2Bank Islam 14,029 17,328 23.5 Syarikat diskaun 4,288 3,749 –12.6

Jumlah deposit (RM juta) 35,923 47,106 31.1 Bank perdagangan 16,091 22,031 36.9 Syarikat kewangan 5,393 7,664 42.1 Bank saudagar 867 673 –22.4Bank Islam 11,304 14,375 27.2 Syarikat diskaun 2,268 2,363 4.2

Jumlah pembiayaan (RM juta) 20,891 28,201 35.0 Bank perdagangan 8,606 12,256 42.4 Syarikat kewangan 5,090 7,613 49.6 Bank saudagar 769 771 0.3 Bank Islam 6,426 7,561 17.7 Syarikat diskaun – – 0.0

Nisbah pembiayaan-deposit (%) 58.2 59.9 1.7 Bank perdagangan 53.5 55.6 2.1 Syarikat kewangan 94.4 99.3 5.0 Bank saudagar 88.7 114.6 25.9 Bank Islam 56.8 52.6 –4.2Syarikat diskaun – – 0.0

Bilangan cawangan 131 132 0.8 Bank perdagangan 7 8 14.3 Syarikat kewangan 2 2 0.0 Bank Islam 122 122 0.0

Bilangan kaunter 2,087 2,065 –1.1Bank perdagangan 1,338 1,335 –0.2Syarikat kewangan 745 730 –2.0Bank saudagar 4 0 -100.0

166

dan latihan milik industri perbankan dankewangan Islam telah dilancarkan. IPKIM akanmenjadi pusat sehenti dalam menyediakanpendidikan, latihan dan penyelidikan bagiperkhidmatan kewangan Islam merangkumiperbankan Islam, takaful dan pasaran modal, baikdi peringkat tempatan mahupun antarabangsa.Dalam usaha untuk memperluaskan penyebaranmaklumat perbankan dan kewangan Islam denganlebih berkesan, Minggu Perbankan Islam dan Takaful(MPIT) telah diadakan pada 26 Oktober hingga 2November 2001. Objektif utama MPIT adalah untukmeningkatkan kesedaran dan pengetahuan umummengenai perbankan Islam dan takaful di sampingmembina satu kempen keberkesanan tinggi terhadapperbankan Islam dan takaful di kalangan institusi

kewangan Islam. Selain institusi perbankan Islam(yang terdiri daripada bank Islam dan bank SPI) dansyarikat-syarikat takaful, kempen tersebut turutdisertai oleh institusi pembangunan kewangan yangmenawarkan produk dan perkhidmatan kewanganIslam.

Sempena MPIT, logo perbankan Islam telahdilancarkan. Objektif utama logo tersebut adalahuntuk meningkatkan visibiliti perbankan Islam,terutamanya di institusi perbankan konvensionalyang menawarkan kedua-dua produk danperkhidmatan perbankan secara konvensional dansecara Islam. Institusi perbankan Islam dikehendakiuntuk mempamerkan logo tersebut di premisperniagaan mereka bagi menandakan bahawaproduk dan perkhidmatan perbankan Islamditawarkan oleh institusi berkenaan. Logo tersebutjuga akan digunakan oleh institusi perbankan Islamdalam dokumen dan brosur yang berkaitan denganurus niaga perbankan Islam. Bersempena denganMPIT juga, Persatuan Institusi Perbankan IslamMalaysia (IPIM) telah memperkenalkan duaanugerah iaitu “Anugerah Jurubank Islam” untuksumbangan individu dan “Anugerah PencapaianInstitusi Terbaik” bagi sumbangan institusi.Anugerah ini bertujuan untuk mengiktirafsumbangan yang telah dicurahkan oleh individu dan

institusi dalam pembangunan industri perbankanIslam di Malaysia.

Sejajar dengan saranan PISK untuk meningkatkanpenembusan pasaran dan memperdalamkan pasarankewangan Islam, BNM telah menubuhkan dua buahjawatankuasa perunding iaitu JawatankuasaPerunding Perkhidmatan (JPP) dan JawatankuasaPerunding Pembangunan Produk dan Pasaran (JPPP)yang terdiri daripada BNM dan wakil institusiperbankan Islam dan syarikat takaful. JPP ditubuhkandengan objektif untuk merangka piawai amalanterbaik yang minimum untuk perkhidmatanpelanggan perbankan Islam, membina imej yanglebih kukuh dan menggalakkan kesedaran danpengetahuan umum terhadap perbankan dan

kewangan Islam. JPPP ditubuhkan untuk merangsanginovasi dan pembangunan produk perbankan Islam.

Dalam satu langkah berterusan untuk meningkatkanpilihan simpanan bagi warga tua dan pertubuhankebajikan, Bon Simpanan Malaysia (BSM) siri 03 telahditerbitkan dengan separuh daripadanya diterbitkanberlandaskan konsep Bai’ Al-Inah (jual dan beli balik)di mana pihak bank mengenalpasti dan menjual asettersebut kepada pelanggan. Pelanggan kemudiannyamenjual semula aset tersebut kepada pihak bankpada harga yang lebih tinggi dan sebagai balasan,pihak bank menerbitkan bon kepada pelanggan. Bonsecara Islam ini mempunyai tempoh kematangan duatahun dan kadar pulangan lima peratus setahun.Pada tahun 2001, BNM telah mengeluarkan garispanduan operasi bagi mengawalselia tiga buahtabung Kerajaan yang turut mengandungi komponenpembiayaan secara Islam. Tabung-tabung tersebutialah Tabung Usahawan Baru 2 (TUB2), TabungPemulihan dan Pembangunan Usahawan (TPPU) danTabung Untuk Makanan (TUM).

Pada tahun 2001, Lembaga Piawaian PerakaunanMalaysia (LPPM) telah mengeluarkan Piawai MASB i-1(Penyampaian Penyata Kewangan oleh InstitusiKewangan Islam). Objektif piawai tersebut adalahuntuk menggariskan asas bagi penyampaian dan

Logo perbankan Islam memberi satu jenama kepada produk dan perkhidmatan kewangan Islam dan mencerminkan komitmen institusi-institusi perbankan Islam dalam membangunkan perbankan dan kewangan Islam sebagaimana digambarkan oleh PISK.

Sektor Kewangan

167

penzahiran penyata kewangan oleh institusikewangan yang menjalankan aktiviti perbankan Islam.

Sumber dan Kegunaan DanaPada tahun 2001, jumlah aset sektor perbankan Islammeningkat sebanyak RM11.9 bilion atau 25.2%kepada RM58.9 bilion pada akhir tahun 2001.Sebahagian besar daripada pertumbuhan aset (RM7.3bilion atau 61.3%) disumbangkan oleh pembiayaanyang diberikan pada tahun 2001. Sebagaimana padatahun-tahun lepas, jumlah terbesar aset perbankanIslam masih dikuasai oleh bank perdagangan SPIdengan bahagian pasaran sebanyak 45.4%, diikutioleh bank Islam (29.4%) dan syarikat kewangan SPI(16.5%). Kedua-dua bank perdagangan SPI dansyarikat kewangan SPI, masing-masing mencatatkanpertumbuhan aset yang sederhana sebanyak 33.1%dan 36.3%. Pertumbuhan aset disebabkan olehpeningkatan di dalam keseluruhan pembiayaan bankperdagangan SPI (42.4%) dan syarikat kewangan SPI(49.6%), yang mencakupi 70.5% daripada jumlahkeseluruhan pembiayaan.

Sebahagian besar dana sektor perbankan Islam terusdiperolehi daripada deposit, yang mencakupi 79.9%daripada jumlah keseluruhan sumber dana. Jumlahdeposit mencatatkan pertumbuhan sederhanasebanyak 31.1% atau RM11.2 bilion kepadaRM47.1 bilion pada akhir tahun 2001, menguasaibahagian pasaran sebanyak 9.5% (7.4% pada tahun2000) daripada jumlah keseluruhan industriperbankan. Walaupun jumlah deposit syarikatkewangan SPI telah mencatatkan pertumbuhantertinggi (42.1%), sebahagian besar depositperbankan Islam (46.8%) masih kekal dikuasai olehbank perdagangan SPI. Pertumbuhan jumlah depositmencerminkan tahap keyakinan dan penerimaanumum terhadap perbankan Islam serta kadarpulangan deposit yang kompetitif.Dari segi jenis pelanggan, sebahagian utama depositdiperolehi dari syarikat perniagaan, yang mencakupi30.5% daripada jumlah deposit, diikuti oleh kerajaan(23.7%) dan institusi kewangan tempatan bukanbank (20.2%). Deposit pelaburan terus kekalmenguasai sebahagian besar deposit perbankan Islam(71.1%), dengan mencatatkan pertumbuhan yangkukuh sebanyak 37% kepada RM33.5 bilion padaakhir tahun 2001. Deposit simpanan mencatatkanpertumbuhan sebanyak 24.7%, manakala depositpermintaan mencatatkan penurunan sebanyak 1.6%bagi tempoh tersebut.

Dari segi profil kematangan deposit pelaburan pula,61.1% daripada jumlah deposit kekal tertumpu

kepada tempoh matang jangka-pendek,terutamanya antara satu hingga tiga bulan (65.3%pada tahun 2000). Tempoh matang antara satuhingga tiga bulan mencakupi 59.4% daripadadeposit pelaburan am dan 72% daripada depositpelaburan khas (masing-masing mencatatkan 63.6%dan 80.8% pada tahun 2000). Arah aliran yangsama turut ditunjukkan oleh deposit tetap dalamsistem perbankan konvensional di mana 49.3%daripada peletakan deposit telah tertumpu kepadatempoh matang jangka-pendek (53.4% pada tahun2000). Kadar pulangan purata bagi depositpelaburan adalah di antara 2.6% hingga 3.6% bagitempoh pelaburan matang kurang daripada tigabulan dan di antara 3.3% hingga 4.5% bagitempoh matang pelaburan satu tahun ke atas.Kadar kenaikan pulangan yang tidak setimpalberbanding risiko jangka-panjang sertaketidakpastian tentang kadar pulangan pada masa

Jadual 4.18Perbankan Islam: Sumber dan Kegunaan Dana

Pada akhir tahun 2000 2001

RM % RM %juta bahagian juta bahagian

Sumber:Modal dan rizab 2,526 5.4 3,434 5.9Debentur dan notaDeposit 35,923 76.3 47,106 79.9

di antaranya:IBNI yang dikeluarkan 500 1.1 1,222 2.1Repo 431 0.9 1,655 2.8

Jumlah belum dibayar kepada institusi kewangan 4,796 10.2 4,173 7.1

Tempatan 4,796 10.2 4,173 7.1Asing

Penerimaan jurubank 597 1.3 728 1.2Lain-lain 3,227 6.9 3,488 5.9

Jumlah 47,069 100.0 58,929 100.0

Kegunaan:Wang tunai 348 0.7 201 0.3Rizab dengan BNM 724 1.5 878 1.5Jumlah belum diterima daripada institusi kewangan 8,743 18.6 11,502 19.5

Tempatan 8,743 18.6 11,062 18.8Asing 440 0.7

Pelaburan 3,135 6.7 10,148 17.2di antaranya:

Stok dan saham 82 0.2 45 0.1Debentur 2,808 6.0 9,909 16.8Aset tetap 245 0.5 194 0.3Pelaburan asing – 0.0

Simpanan dengan rumah diskaun

Sekuriti boleh niaga 12,877 27.4 5,309 9.0di antaranya:

Bil perbendaharaan – – – – TPK 357 0.8 908 1.5IBNI yang dipegang 212 0.5 184 0.3Bon Cagamas 134 0.3 84 0.1

Pembiayaan 20,891 44.4 28,201 47.9Lain-lain 351 0.7 2,690 4.6

Jumlah 47,069 100.0 58,929 100.0

–

– ...

– ...

...

–

–

...

– ... –

... –

...

...

168

hadapan telah menyebabkan deposit terus tertumpukepada deposit jangka-pendek.

Pada akhir tahun 2001, dana pemegang saham bankIslam dan dana modal perbankan Islam institusiperbankan SPI menunjukkan peningkatan ketarasebanyak RM908 juta kepada RM3.4 bilion. Kenaikanini disumbangkan oleh jumlah keuntungan tidakdiagihkan yang lebih tinggi sepanjang tahun. Jumlahkeuntungan sektor perbankan Islam mencatatkankeuntungan sebelum cukai sebanyak RM905.9 jutapada tahun 2001 berbanding RM533.3 juta padatahun 2000.

Jumlah pembiayaan sektor perbankan Islammeningkat sebanyak RM7.3 bilion atau 35% (RM7.2bilion atau 52.2% pada tahun 2000). Nisbahpembiayaan-deposit meningkat sebanyak 59.9%pada akhir 2001 daripada 58.2% pada akhir tahun2000. Seperti tahun-tahun yang lalu, pembiayaansektor harta benda yang meluas dan kreditpenggunaan masih menguasai jumlah pembiayaanmasing-masing sebanyak 38.2% dan 24.2%.Permintaan yang tinggi terhadap sektor harta tanahini adalah disebabkan oleh peningkatan pembiayaanrumah kediaman (72.2%), hasil daripada KempenPemilikan Harta Tanah yang dilancarkan oleh Kerajaansepanjang tahun. Di samping itu, pembiayaanpembelian kenderaan penumpang juga meningkatsebanyak 65.9% daripada RM3.7 bilion pada tahun

2000 kepada RM6.1 bilion pada 2001, ekorandaripada pengurangan nisbah pengambilan untungsecara purata sebanyak 4.5% setahun pada 2001(6% secara purata setahun pada 2000) yangdikenakan ke atas pembiayaan.

Jadual 4.19Perbankan Islam: Deposit mengikut Jenis dan Institusi

Padaakhir

tahun2000 2001 2001

RM RM RMjuta juta juta

Deposit permintaan 1,190 22.1 –107 –1.6 6,457Bank perdagangan 580 18.1 55 1.5 3,841Bank Islam 610 28.1 –162 –5.8 2,616

Deposit tabungan 817 32.5 822 24.7 4,149Bank perdagangan 567 56.0 553 35.0 2,133Syarikat kewangan 145 50.7 131 30.4 562Bank Islam 105 8.7 138 10.5 1,454

Deposit pelaburan 9,405 62.5 9,041 37.0 33,505Bank perdagangan 3,917 66.6 3,808 38.8 13,610Syarikat kewangan 2,214 87.3 2,237 47.1 6,986Bank saudagar 129 32.2 –160 –30.2 370Bank Islam 877 14.1 3,066 43.1 10,181Syarikat diskaun 1,159 104.5 90 4.0 2,358

Lain-lain deposit 814 108.1 1,428 91.1 2,995Bank perdagangan 451 95.6 1,524 165.1 2,447Syarikat kewangan –96 –45.3 116 Bank saudagar 337 –34 –10.1 303Bank Islam 26 37.7 29 30.5 124Syarikat diskaun 5 5

Perubahan tahunan

% %

–

–

––

– –

Jadual 4.20Perbankan Islam: Arah Aliran Pembiayaan

Pada akhir tahun 2000 2001

RM % RM %juta bahagian juta bahagian

Pertanian, kegiatan memburu, perhutanan

dan perikanan 1,577.7 7.6 1,639.6 5.8Perlombongan dan kuari 78.5 0.4 64.0 0.2Perkilangan 2,044.3 9.8 3,073.4 10.9Elektrik, gas dan air 855.6 4.1 543.6 1.9Masyarakat, perkhidmatan sosial dan persendirian 292.7 1.4 353.1 1.3

Sektor harta benda yang luas 7,506.3 35.9 10,782.5 38.2Harta tanah 363.1 1.7 565.8 2.0Pembinaan 1,572.0 7.5 1,698.3 6.0Pembelian harta kediaman 3,974.4 19.0 6,845.9 24.3Pembelian harta bukan kediaman 1,596.8 7.6 1,672.4 5.9

Perdagangan borong dan runcit, restoran dan hotel 854.7 4.1 1,135.2 4.0

Pengangkutan,penyimpanan dan

perhubungan 787.9 3.8 763.0 2.7Perkhidmatan kewangan,

insurans dan perniagaan 595.7 2.9 1,229.5 4.4Pembelian sekuriti 705.0 3.4 872.6 3.1Kredit penggunaan 4,043.1 19.4 6,812.7 24.2

Kad kredit 1.4 … 3.0 …Kegunaan persendirian 340.2 1.6 686.9 2.4Pembelian barangan

pengguna 43.1 0.2 55.2 0.2Pembelian kenderaan

pengangkutan 3,658.4 17.5 6,067.7 21.5

Lain-lain 1,549.7 7.4 932.1 3.3

Jumlah 20,891.2 100.0 28,201.3 100.0

Konsep-konsepIslam lain

15.9%

Al-Musyarakah1.4%

Al-Murabahah7.0%

Al-Istisna'0.9%

Al-IjarahThumma Al-Bai

22.2%

Al-Ijarah4.3%

Al-BaiBithaman Ajil

48.3%

Graf 4.18Pembiayaan Islam Mengikut Konseppada akhir tahun 2001

Sektor Kewangan

169

Sejajar dengan penguasaan pembiayaan Islam yangberterusan di dalam sektor harta benda yang meluas,pembiayaan berdasarkan Bai Bithaman Ajil (BBA)merupakan penyumbang terbesar pembiayaan(48.3%), mencatatkan jumlah sebanyak RM13.6 bilionpada akhir tahun 2001. Ini diikuti dengan pembiayaanberdasarkan Al-Ijarah Thumma Al-Bai (AITAB) yangmencatatkan peningkatan yang ketara sebanyak68.3% hasil daripada permintaan yang tinggi terhadappembiayaan sewa beli Islam sepanjang tahun.

KeuntunganSeperti tahun lepas, sektor perbankan Islam terusmencatatkan peningkatan yang ketara di dalamperolehan keuntungan. Keuntungan sebelum cukaimeningkat sebanyak 69.9% kepada RM905.9 jutabagi tahun kalendar 2001 (RM533.3 juta padatahun 2000). Dengan peningkatan di dalamkeuntungan, sektor perbankan Islam dapat menjanakadar pulangan aset yang positif sebanyak 1.5%(1.1% pada tahun 2000) dan pulangan ekuitisebanyak 26.4% (21.2% pada tahun 2000).

Keuntungan tinggi yang dicatat pada tahun 2001adalah hasil daripada peningkatan di dalam jumlahpendapatan pembiayaan (termasuk pendapatandaripada sekuriti) sebanyak RM2.9 bilion, di manapendapatan pembiayaan menyumbang sebanyak67% daripada pendapatan pembiayaan tersebut.Pendapatan pelaburan juga meningkat sebanyak206.8% atau RM89.1 juta dalam tahun 2001 (RM29juta pada tahun 2000) ekoran daripada perolehanjualan sekuriti pelaburan, manakala pendapatandagangan meningkat sebanyak 60.4% kepadaRM108.1 juta dalam tahun 2001 (RM67.4 jutadalam tahun 2000).

Kualiti Aset Kualiti aset pembiayaan Islam merosot secarasederhana sepanjang tahun 2001, dengan nisbahpembiayaan tidak berbayar (NPF) bersih meningkatkepada 7.2% daripada 7% pada tahun 2000.Peruntukan kerugian pembiayaan (pendapatantergantung, peruntukan khas dan peruntukan am)meningkat sedikit kepada RM1.4 bilion daripada RM1bilion dalam tahun 2000. Peningkatan peruntukankerugian pembiayaan disebabkan oleh peningkatanperuntukan am sebanyak 49.4% dan peruntukankhas sebanyak 49%.

Sebahagian besar NPF tertumpu kepada sektor hartabenda yang meluas, di mana NPF meningkatsebanyak 57.4% atau RM609.8 juta dalam tahun2001 yang mencakupi 56.7% daripada jumlah NPF

(50.2% dalam tahun 2000). Kadar NPF yang tinggidalam sektor harta tanah yang meluas adalahberpunca daripada peningkatan ketara NPF di dalamsektor rumah kediaman dan bukan kediaman masing-masing sebanyak RM371.1 juta dan RM128.3 juta.

Pasaran Wang Antara Bank Secara Islam (PWABI)Jumlah tertunggak mudah tunai yang diserapdaripada PWABI melalui operasi BNM meningkatsebanyak 51.3% kepada RM5.9 bilion, berikutandaripada penumpuan operasi mudah tunai BNMdalam pelaburan bagi tempoh matang yangsederhana melalui Tender Pasaran WangMudharabah. Ini terbukti dengan peningkatan jumlahurus niaga sebanyak 46.3% dalam PelaburanMudharabah Antara Bank yang mempunyai tempohmatang sebulan. Walau bagaimanapun, jumlah danaMudharabah semalaman dan seminggu telahmengalami penurunan masing-masing sebanyak17.8% dan 26.4%, dan seterusnya mengurangkanjumlah keseluruhan urus niaga pelaburanMudharabah antara bank sebanyak 14.9% daripadaRM283.6 bilion dalam tahun 2000. Penurunan inijuga disebabkan oleh pemindahan dana Mudharabahkepada aktiviti-aktiviti pelaburan berasaskaninstrumen-instrumen Islam yang lain.

Jumlah urus niaga instrumen Islam meningkatsebanyak 42.5% kepada RM12.2 bilion dalam tahun2001 (RM8.6 bilion dalam tahun 2000). Satuperkembangan penting di dalam urus niaga jangka-pendek instrumen Islam adalah peningkatanpertumbuhan dalam jumlah dagangan Nota BolehNiaga Bank Negara (BNNN), iaitu sebanyak RM1.2bilion (RM70 juta pada tahun 2000). Peningkatan didalam jumlah urus niaga BNNN dikaitkan denganterbitan BNNN yang tinggi sebanyak RM1 bilion(RM250 juta pada tahun 2000) dan permintaan yangtinggi bagi instrumen Islam jangka-pendek. Jumlahurus niaga jurubank hijau juga mencatatkanpertumbuhan yang tinggi sebanyak 43.4% (RM19.5bilion). Sebaliknya, jumlah urus niaga bil penerimaan

Jadual 4.21Perbankan Islam: Pembiayaan Tak Berbayar danPeruntukan Kerugian Pembiayaan

Pada akhir tahun2000 2001

RM jutaPerbankan Islam

Peruntukan am 314 469Pendapatan tergantung 163 182Peruntukan khas 535 797

Pembiayaan tak berbayar (NPF) 2,119 2,949Nisbah NPF bersih (%) 7.04 7.24Jumlah peruntukan/NPF (%) 47.76 49.10

170

secara Islam menurun kepada RM3.9 bilionberbanding RM4.7 bilion pada tahun 2000.

Urus niaga instrumen Islam jangka-panjang terusmenunjukkan peningkatan dalam tahun 2001.Jumlah urus niaga pada 2001 adalah sebanyakRM11 bilion berbanding RM8.5 bilion pada tahun2000. Ini disebabkan oleh peningkatan di dalamjumlah urus niaga bon Khazanah berjumlah RM5.9bilion (RM5.4 bilion pada tahun 2000). Jumlahdagangan Terbitan Pelaburan Kerajaan (TPK)sebanyak RM2.4 bilion turut menyumbang kepadapeningkatan jumlah urus niaga instrumen Islamjangka-panjang. Sebelum bulan Jun 2001, TPKmerupakan satu instrumen yang tidak bolehdiniagakan memandangkan ianya diterbitkan dibawah prinsip Islam Qardhul Hasan (pinjamanihsan), yang tidak membenarkan urus niagasekundar. Sebagai salah satu usaha BNM untukmembangun serta menggalakkan urus niagasekundar bagi instrumen Islam, konsep terbitanTPK telah ditukar daripada Qardhul Hasankepada konsep Bai’ Al-Inah (jual dan beli semula)untuk membolehkan TPK menjadi satu instrumenboleh niaga di dalam PWABI. Pada akhir tahun2001, jumlah tertunggak TPK adalah sebanyak RM4bilion.

Purata kadar pulangan kasar institusi perbankanIslam pada tahun 2001 adalah di antara 2.9%hingga 8.7%, dengan purata sebanyak 5.3%.Sementara itu, kadar purata Mudharabah antarabank di dalam PWABI adalah di antara 2.8% hingga3.1% untuk tempoh di antara semalaman hinggaenam bulan. Tiada terdapat aktiviti bagi tempohenam bulan ke atas disebabkan oleh ketidakyakinanpeserta pasaran terhadap pulangan pelaburan dankekurangan instrumen perlindungan nilai yang sediaada untuk peserta pasaran melindungi pendedahanjangka-panjang mereka.

Majlis Penasihat Shariah KebangsaanDalam tahun 2001, BNM telah melantik semulatujuh ahli Majlis Penasihat Shariah Kebangsaanuntuk Perbankan Islam dan Takaful (Majlis) bagitempoh 2001 hingga 2003. Majlis telahbermesyuarat sebanyak empat kali sepanjang tahundan membincangkan lebih daripada 15 isu-isuShariah. Di antara isu penting yang dibincangkandan diputuskan oleh Majlis adalah:(i) Pembiayaan yang diterima melalui Tabung

Usahawan Baru (TUB) harus berdasarkan kepadakonsep Bai’ Al-Inah (perjanjian jual dan belisemula) dan bukannya Bai’ Ad-Dayn (penjualanhutang). Ini untuk mengelakkan kemungkinanpenjualan dan pembelian hutang tidak wujudyang mungkin terjadi di dalam mekanismapembiayaan TUB sebelum ini, yang berdasarkankepada Bai’ Ad-Dayn;

(ii) Institusi perbankan Islam dibenarkan untukmenjual hutang yang terhasil daripadapembiayaan kenderaan yang berdasarkankepada konsep Ijarah Thumma Al-Bai’ kepadaCagamas Berhad, di mana, Cagamas akanmenerbitkan bon Mudharabah Cagamas untukmembiayai urus niaga tersebut. Ini membolehkanpensekuritian pembiayaan secara Islam danmemberi peluang pelaburan yang lain kepadapeserta pasaran; dan

(iii) Peserta pasaran wang secara Islam dibenarkanuntuk menyertai urus niaga harian dalammengurus keperluan mudah tunai jangka-pendekmereka. Mekanisma urus niaga harian ini adalahserupa dengan pelaburan Mudharabah antarabank yang dipraktikkan sekarang. Tempohmatang urus niaga harian yang pendek akanmengurangkan masalah mudah tunai danmemberi peluang kepada peserta pasaran untukmengendalikan kedudukan mudah tunai merekadengan lebih efisien.

Jadual 4.22Pasaran Wang Antara Bank secara Islam (PWABI)*

2000 2001Jumlah Perubahan Jumlah Perubahan

(RM bilion) tahunan (%) (RM bilion) tahunan (%)PelaburanMudharabah

Antara Bank 283.6 -32.8 241.2 -14.9

PenerimaanJurubankHijau 13.6 7.9 19.5 43.4

Bil Penerimaan Secara Islam 4.7 291.7 3.9 -17.0

*Jumlah urus niaga melalui broker pasaran wang.

Jadual 4.23Pasaran Wang Antara Bank Secara Islam (PWABI) - Profil Kematangan *

2000 2001 PerubahanJumlah Jumlah tahunan

(RM bilion) (RM bilion) (%)

Semalaman dan hujung minggu 223.8 184 -17.8

1 minggu 66.3 48.8 -26.4

1 bulan 13.4 19.6 46.3

* Jumlah urus niaga melalui broker dan tender pasaran wang Mudharabah.

Sektor Kewangan

171

Perkembangan AntarabangsaKetika mana PISK tertumpu kepada pembangunanindustri perbankan Islam di peringkat domestik, BNMturut serta secara aktif di dalam pembangunanperbankan dan kewangan Islam global.Memandangkan pembangunan pesat dalam industrikewangan Islam global, satu keperluan telahdikenalpasti bagi sebuah badan piawaian untukmenyesuai, membangun dan menyeragamkanpiawaian bagi produk dan perkhidmatan kewanganIslam yang akan memperkukuhkan pembangunanindustri. Berdasarkan perkembangan ini, mesyuaratmengenai Pengurusan Risiko dan PiawaianPengawalseliaan untuk Institusi Kewangan Islam diantara bank pusat negara-negara Islam, BankPembangunan Islam, Pertubuhan Perakaunan danPerauditan Institusi Kewangan Islam dan IMF telahbersepakat untuk menubuhkan satu entiti piawaianantarabangsa, dikenali sebagai LembagaPerkhidmatan Kewangan Islam (LPKI). Di antaraobjektif LPKI adalah untuk meningkatkanpembangunan industri perkhidmatan kewangan Islamserta penyeliaan dan pengawalseliaan yang efektifbagi institusi yang menawarkan perkhidmatankewangan Islam melalui penyesuaian piawaian baruatau sedia ada berdasarkan kepada risiko unik dalamproduk dan amalan kewangan Islam. LPKI juga akanberhubung dan bekerjasama dengan badan piawaianlain serta menyediakan latihan dan pembangunankakitangan di dalam bidang tertentu bagimemastikan penyeliaan industri yang berkesan. Disamping itu, ia akan mempertingkat danmenyelaraskan inisiatif dalam membangunkaninstrumen dan tatacara untuk operasi yang efisiendan pengurusan risiko serta menjalankan penyelidikanmengenai industri kewangan Islam. LPKI dijangkaakan ditubuhkan dalam tahun 2002 dan Malaysiatelah dipilih untuk menjadi ibu pejabat kepadaSekretariat LPKI.

Tahun 2001 juga menyaksikan perkembanganpenting dalam Pasaran Kewangan IslamAntarabangsa (PKIA). Bahrain, Indonesia, BankPembangunan Islam, Iran, Malaysia dan Sudanmemeterai Perjanjian Artikel untuk penubuhanLembaga PKIA pada 13 November 2001. Inimenandakan komitmen dan sokongan globalterhadap inisiatif untuk mewujudkan dan menyusunstruktur pasaran kewangan antarabangsa mengikutprinsip-prinsip Islam. Lembaga PKIA telahdipertanggungjawabkan untuk membangunkan danmenyelia pembangunan teratur PKIA. Lembagadisokong oleh dua jawatankuasa, iaitu JawatankuasaPasaran dan Pembangunan Produk (JPPP) dan

Jawatankuasa Penyeliaan Shariah (JPS). JPPP akanmenjalankan penyelidikan dan pembangunanmengenai produk kewangan yang diterima pakai diperingkat antarabangsa serta menepati prinsip-prinsipShariah, manakala JPS akan meluluskan produk barusebelum ianya didagangkan di pasaran. Untuk tujuanini, cendekiawan Shariah dari beberapa rantau akandilantik menjadi ahli JPS bagi memastikankeseragaman penjelasan isu Shariah. Di samping itu,Sekretariat PKIA akan ditempatkan di Bahrain. PusatKewangan Antarabangsa Luar Pesisir Labuan (LabuanIOFC) dan peserta Luar Pesisir Labuan dijangkamengambil peluang perkembangan ini dalammempromosi Labuan IOFC sebagai salah satu pusatyang aktif bagi pasaran wang dan modal Islam,khususnya di rantau ini.

Pada 1 November 2001, Malaysia telah memeteraisatu Memorandum Persefahaman (MoU) denganBahrain untuk bersama-sama mempertingkatkanpembangunan perbankan dan kewangan Islam diarena antarabangsa. MoU tersebut menggariskanrangka kerjasama di antara Malaysia dan Bahrain bagipembangunan PKIA, pembangunan piawaianberhemat bagi mengawal operasi institusi kewanganIslam, penyatuan piawaian perakaunan, pengauditandan Shariah untuk penyeragaman antarabangsa sertalatihan dan penyelidikan dalam bidang perbankandan kewangan Islam.

INSTITUSI-INSTITUSI KEWANGANPEMBANGUNAN (IKP)

LatarbelakangInstitusi-institusi Kewangan Pembangunan (IKP)merupakan institusi-institusi yang ditubuhkan dansebahagian besarnya dibiayai oleh Kerajaan bagimenggalakkan pembangunan sektor-sektor utamadan sub-sektor ekonomi yang dikenalpasti sepertisektor pertanian, pembangunan infrastruktur,perkapalan, industri berintensifkan modal danberteknologi tinggi serta bagi mencapai matlamat-matlamat sosial tertentu, dengan menyediakanperkhidmatan kewangan dan sokongan sebagaimelengkapi institusi-institusi perbankan. IKP inisecara amnya mengkhusus di dalam penyediaanpembiayaan jangka sederhana dan jangka panjangbagi projek-projek yang lazimnya mempunyai risikokredit atau risiko pasaran yang lebih tinggidisebabkan jangkamasa pelaburan yang lebih lama.IKP telah memainkan peranan penting di dalampembangunan sosio ekonomi negara. Adalahdijangkakan dalam dekad akan datang, IKP akanterus berkembang dan memainkan peranan yang

172

lebih penting dalam mencapai matlamat-matlamatdasar Kerajaan ke arah pembangunan sosial danekonomi yang strategik. Pelaksanaan visi inidisokong oleh saranan-saranan bagi IKP di dalamPelan Induk Sektor Kewangan (PISK) yang bertujuanuntuk memperbaiki rangka kerja penyeliaan IKP danuntuk mempertingkatkan keberkesanan dankecekapan IKP dalam menyediakan perkhidmatankewangan terkhusus.

Rangka Kerja Pengawalseliaan IKPIKP sebelum ini dikawalselia oleh beberapaKementerian dan Agensi Kerajaan. Akta Institusi-institusi Kewangan Pembangunan 2002 (AIKP) yangberkuatkuasa mulai 15 Februari 2002 bertujuan untukmenyediakan rangka kerja pengawalan yangkomprehensif bagi memastikan pengurusankewangan IKP selamat dan kukuh. AIKPmengambilkira keunikan peranan, fungsi dan objektifsetiap IKP, peruntukan-peruntukan berkaitan yangterkandung di dalam statut sedia ada, standardpenyeliaan terkini yang terdapat di dalam Akta Bankdan Institusi-institusi Kewangan 1989 (ABIK) dan AktaInsurans 1996. Ia bertujuan bagi memastikan dasar-dasar dan objektif-objektif IKP adalah selaras denganhasrat Kerajaan. Di bawah AIKP, BNM merupakanbadan pengawalseliaan tunggal bagi IKP. Dalammenjalankan peranannya, tumpuan BNM adalahuntuk menghasilkan IKP yang efektif dan efisien yangseterusnya akan mencapai matlamat-matlamat dasarKerajaan dengan kos yang minimum. Ini akanmenyumbang ke arah pelaksanaan visi dan objektifIKP sepertimana yang terkandung di dalam PISK.

Aspek-aspek penting AIKP termasuklah:-(a) Pemakaian Akta secara selektifDengan mengambilkira ciri-ciri unik setiap IKP, AIKPdirangka bagi membenarkan pemakaian Akta secarafleksibel samada ke atas sesebuah IKP atau ke atasperanan, fungsi dan struktur operasi tertentusesebuah IKP terpilih.

(b) Badan penyeliaan berpusatUsaha-usaha untuk membangunkan IKP yang efektifdan efisien memerlukan penyeliaan yang efektif dandinamik oleh sebuah badan berkuasa pengawalanberpusat yang akan memainkan peranan pentingdalam menyelaras keseluruhan penyeliaan IKP.Perlantikan BNM sebagai badan penyeliaan berpusatbagi IKP adalah bertujuan untuk memenuhikeperluan-keperluan ini.

(c) Memantau peranan dan objektif IKPPenekanan yang lebih diberikan ke atas penilaian

kecekapan dan keberkesanan IKP dalam menjalankanperanan-peranan dan objektif-objektif mereka bagimemastikan ianya konsisten dengan dasar-dasarKerajaan. Pengukuran tahap prestasi IKP akanmerangkumi petunjuk-petunjuk kuantitatif dankualitatif bagi menilai sumbangan ekonomi dan sosialserta prestasi kewangan.

(d) Kecekapan pengurusan dan keberkesananurus tadbir korporatAIKP memberi penekanan ke atas pengurusan IKPyang efisien dan urus tadbir korporat yang efektifmenerusi perlantikan lembaga pengarah danpengurusan kanan yang cekap. Di samping itu, iniakan dipertingkatkan dengan adanya juruaudit luaryang berkebolehpercayaan dan pendedahanmaklumat secara telus. Semua ini bertujuan untukmewujudkan semakan dan sekatan yang mencukupiserta pengurusan yang lebih bertanggungjawab.

(e) Mekanisme penyeliaan yang komprehensifSebuah rangka kerja penyeliaan yang formal dankomprehensif adalah diperlukan bagi memastikankeselamatan dan kekukuhan IKP, juga bagimeminimumkan keperluan bantuan kewangandaripada Kerajaan. Undang-undang ini mengandungiperaturan-peraturan kehematan, penyeliaan luarpremis dan pemeriksaan di premis, keperluanpelaporan, standard pendedahan dan memberi kuasakepada pengawalselia untuk berurusan dengan apa-apa salah laku dan penyelewengan oleh pihakpengurusan IKP.

(f) Menguatkan kedudukan kewangan danmemperbaiki kecekapan pengurusan asset danliabilitiAIKP menyediakan mekanisme untuk memantapkankedudukan kewangan IKP. Keperluan-keperluankehematan dikenakan dengan tujuan untukmemastikan operasi IKP selamat dan kukuh, selarasdengan amalan terbaik yang terdapat di dalamsyarikat insurans dan institusi perbankan.

INSTITUSI-INSTITUSI KEWANGAN YANG LAIN

Syarikat DiskaunJumlah sumber kewangan syarikat diskaun terusmeningkat pada tahun 2001 sebanyak RM2.7 bilionatau 12.8% (RM2.6 bilion atau 13.8% pada tahun2000), mencerminkan terutamanya peningkatandalam pinjaman antara bank dan deposit. Olehkerana deposit meningkat pada kadar yang lebihperlahan (8%; 38.2% pada tahun 2000), syarikatdiskaun beralih kepada sumber dana yang lain untuk

Sektor Kewangan

173

membiayai pelaburan mereka. Oleh itu, terdapatpergantungan yang lebih kepada pinjaman antarabank, yang meningkat sebanyak 23.8% pada tahun2001 (-25.3% pada tahun 2000). Tambahan lagi,memandangkan pelanggan mereka cenderung untukmembuat pengeluaran pada penghujung tahun,syarikat diskaun telah meningkatkan pinjaman antarabank mereka untuk melindungi kedudukan urusniaga mereka pada akhir tahun. Deposit yangditerima meningkat pada kadar yang lebih perlahanpada tahun ini, berikutan pengeluaran dalam depositSistem Perbankan Islam (SPI) yang telah matang sertakadar faedah yang kurang kompetitif yangditawarkan oleh syarikat diskaun.

Peningkatan dalam jumlah sumber kewangan terusdilaburkan terutamanya dalam sekuriti, yangmeningkat sebanyak RM1.7 bilion atau 8.9% padatahun 2001 (RM2.3 bilion atau 14.3% pada tahun2000). Terdapat pemindahan pelaburan kepada bonjangka panjang, khususnya kepada Sekuriti KerajaanMalaysia, bon Danaharta dan Danamodal, serta bonyang diterbitkan oleh sektor swasta (PDS).Pemindahan ini mencerminkan keadaan kadar faedahyang menurun, yang menjadikan pelaburan di dalamsekuriti jangka panjang lebih menarik berbandinginstrumen pelaburan jangka pendek.

Jadual 4.24Syarikat Diskaun: Sumber dan Kegunaan Dana

Sumber:Dana modal yang diluluskan 191 277 2,065 Deposit 3,858 1,117 15,070 Pinjaman antara bank -1,670 1,173 6,099 Lain-lain 181 129 582

Jumlah 2,561 2,696 23,816

Kegunaan:Pelaburan dalam sekuriti: 2,337 1,657 20,382

Sekuriti hutang kerajaan 46 1,111 1,788 Sekuriti Kerajaan Malaysia -122 993 1,462

Bon Khazanah 163 222 655 Bil BNM 709 -590 120 Sekuriti hutang swasta 342 942 11,647 Penerimaan jurubank 990 -941 3,234 Instrumen deposit

boleh niaga -603 -124 220 Sekuriti hutang Cagamas 858 -224 1,087 Lain-lain1 -169 1,259 1,631

Penyimpanan antara bank 313 724 2,856 Lain-lain -90 315 578

1999 2000 2001

Bilangan syarikat diskaun 7 7 7

1 Termasuk bon Danaharta dan Danamodal.Nota: Angka-angka tidak semestinya sejumlah disebabkan oleh penggenapan.

20012000

Pada akhirtahun2001

Perubahan Tahunan

RM juta

Jadual 4.25Bank Simpanan Nasional

Deposit 1 3,299 243 10,307Tabungan -69 -84 1,230Tetap 3,092 -317 5,400GIRO 384 427 3,300Perbankan Islam -108 216 360Lain-lain 1 1 17

Sijil Simpanan Premium 40 97 700

Pelaburan (nilai buku) 1,212 1,687 6,053Sekuriti Kerajaan Malaysia 178 18 1,111Saham 32 913 2,045Bon jaminan kerajaan 544 458 1,587Lain-lain pelaburan 458 298 1,310

Deposit dengan institusi kewangan 2,793 -986 2,700

Pinjaman kasar 310 -69 2,302Pinjaman bersih (setelah

diambil kira peruntukan hutang ragu, hutang lapuk dan faedah digantung) 312 -74 2,164

Bilangan cawangan BSN 2 -3 -9 414Bilangan pejabat pos yang

mempunyai kemudahan BSN 3 -18 -180 443Bilangan pemegang

akaun (‘000) 600 390 9,500Bilangan mesin juruwang

automatik (ATM) 14 -5 606

1 Termasuk faedah yang dikreditkan2 Termasuk cawangan mini dan cawangan kecil3 Termasuk pejabat tetap dan pejabat bergeraka Awalan

2001a2000

Perubahan Tahunan Pada akhirtahun2001a

RM juta

Pada tahun ini, syarikat diskaun turut memperluaskanaktiviti berasaskan fi mereka. Industri ini terlibatsebagai pengatur, pengurus utama dan pengurusbersama terbitan sekuriti hutang swasta berjumlahRM4.4 bilion (RM2.8 bilion pada tahun 2000).Jumlah yang ditanggung jamin oleh syarikat diskaunadalah sebanyak RM1.6 bilion (RM2.5 bilion padatahun 2000), yang melibatkan 16 terbitan sekuritihutang swasta (58 terbitan pada tahun 2000).Berikutan semakan tahunan Sistem Peniaga Utamaoleh BNM pada awal tahun 2001, hanya sebuahsyarikat diskaun telah dilantik sebagai peniaga utama(dua pada tahun 2000).

Bank Simpanan NasionalJumlah sumber kewangan Bank Simpanan Nasional(BSN) terus meningkat sebanyak RM451 juta atau4% kepada RM11.8 bilion pada akhir tahun 2001.Peningkatan ini disebabkan terutamanya olehkenaikan dalam deposit GIRO dan deposit perbankanIslam, yang telah mengimbangi penurunan dalamdeposit tabungan dan tetap. Deposit GIRO telahmeningkat sebanyak RM427 juta atau 14.9%.

174

Peningkatan dalam deposit GIRO disebabkanterutamanya oleh pengenalan produk yang menarikserta penawaran pelbagai insentif kepada penyimpan.Skim deposit perbankan Islam yang diperkenalkanpada tahun 1994 semakin mendapat sambutan,dengan deposit perbankan Islam meningkat sebanyakRM216 juta pada tahun 2001. Walaupun deposittetap menurun sedikit, ia kekal sebagai sumber utamadana deposit, merangkumi sebanyak 52.4% daripadajumlah deposit pada akhir tahun 2001, diikuti olehskim simpanan GIRO dengan sumbangan iaitusebanyak 32%.

Dari segi komposisi aset BSN, terdapat perubahandaripada simpanan deposit dengan institusikewangan kepada pelaburan di dalam saham danbon jaminan Kerajaan. Pelaburan di dalam saham danbon jaminan Kerajaan telah meningkat masing-masing sebanyak RM913 juta (+80.7%) dan RM458juta (+40.6%). Sementara itu, deposit denganinstitusi kewangan telah menurun sebanyak RM986juta mencerminkan suasana kadar faedah yangrendah. Pada akhir tahun 2001, aset utama BSNadalah dalam bentuk pelaburan di dalam sekuriti(51.1%), deposit dengan institusi kewangan (22.8%)dan pinjaman (18.3%).

Kumpulan Wang Simpanan dan PencenJumlah sumber kewangan bagi 14 kumpulan wangsimpanan dan pencen (PPF) yang dikaji selidik olehBank Negara Malaysia meningkat pada kadar 6.7%pada tahun 2001, kepada RM231.5 bilion.Sebahagian besar daripada peningkatan inimerupakan caruman baru kepada Kumpulan WangSimpanan Pekerja (KWSP). Walau bagaimanapun,caruman terkumpul meningkat pada kadar yang lebihperlahan iaitu sebanyak 6% atau RM11.7 bilion padatahun 2001, mencerminkan caruman bersih dan jugadividen yang lebih rendah dikreditkan pada tahun ini.Pada masa yang sama, pengeluaran adalah lebihtinggi (RM6.6 bilion kepada RM17.3 bilion), dan inimenyebabkan PPF mencatat caruman bersih yanglebih rendah iaitu sebanyak RM3.4 bilion pada tahun2001 (2000: RM9.5 bilion).

Pengeluaran yang lebih tinggi dicatat terutamanyadaripada empat skim KWSP, di mana prosedurpengeluarannya telah menjadi lebih fleksibel.Pengeluaran caruman daripada KWSP adalah lebihfleksibel bagi kakitangan dalam skim pencen sertapesara yang bersara secara pilihan; bagi semuapencarum untuk pembelian rumah kedua dengansyarat rumah pertama dijual terlebih dahulu; pembeliankomputer untuk kegunaan sendiri; dan untuk

pembayaran yuran pengajian tinggi. Pengeluaran dibawah skim anuiti juga tinggi pada tahun 2001sebelum skim ini dimansuhkan pada 5 Oktober 2001.Peningkatan kecekapan yang berterusan yangmembolehkan tempoh pemprosesan permohonanpengeluaran menjadi lebih singkat, turut menyumbangkepada pengeluaran tinggi pada tahun 2001.

Pada tahun ini, caruman kasar kepada PPF meningkatdengan kadar yang lebih perlahan iaitu sebanyak2.6% (2000: 15.1%) disebabkan terutamanya olehpeningkatan yang lebih sederhana bagi carumankasar kepada KWSP. Pada bulan April, pencarumKWSP telah diberi pilihan untuk mengurangkancaruman bulanan mereka daripada 11% kepada 9%selaras dengan usaha Kerajaan merangsangpermintaan domestik. Kira-kira 75% daripadapencarum aktif memilih untuk caruman yang lebihrendah ini. Bilangan pencarum PPF berkurangansebanyak 0.1% kepada 19.1 juta berikutan kejatuhanbilangan ahli tidak aktif Pertubuhan KeselamatanSosial. Sementara itu, jumlah dividen yangdikreditkan pada tahun 2001 adalah lebih rendah,iaitu sebanyak RM9.4 bilion, disebabkan olehpendapatan pelaburan yang lebih rendah berikutankeadaan kadar faedah yang rendah.

Dari segi komposisi aset PPF, telah berlaku peralihandaripada pemegangan deposit dan pelaburan dipasaran wang kepada pemegangan Sekuriti Kerajaan

Jadual 4.26Kumpulan Wang Simpanan dan Pencen: Penunjuk Terpilih

2000 2001a

RM milion

Pada akhir tahunBilangan pencarum (‘000) 19,075 19,058

di mana: KWSP 9,966 10,074 Perkeso 8,877 8,769

Caruman terkumpul 196,290 208,023Aset 216,936 231,479

diantaranya:Pelaburan dalam Sekuriti Kerajaan Malaysia 65,810 72,512

Sepanjang tahunCaruman kasar 20,178 20,701 Pengeluaran 10,689 17,314Caruman bersih 9,489 3,387Dividen yang dikreditkan 10,237 9,366Pendapatan pelaburan 12,150 11,113

a Awalan

Sumber: Kumpulan Wang Simpanan Pekerja, Kumpulan Wang Amanah Pencen, Pertubuhan Keselamatan Sosial, Tabung Angkatan Tentera, Kumpulan Wang Simpanan Kakitangan Estet Malaysia, Kumpulan Wang Simpanan Guru-guru dan lapan buah kumpulan wang simpanan dan pencen.

Sektor Kewangan

175

Malaysia (SKM) dan bon korporat. Bahagian SKMdan bon korporat masing-masing meningkat kepada31.3% dan 9.8%, sementara bahagian deposit danpelaburan di pasaran wang merosot kepada 17.7%pada akhir tahun 2001. Peralihan ini mencerminkankeutamaan untuk melabur dalam aset pulangantinggi dan juga terbitan SKM dan bon korporat yanglebih besar pada tahun ini. Sementara itu, pelaburandalam ekuiti mencatat bahagian yang lebih besar iaitusebanyak 25.4% dan bahagian pinjaman pulamerosot kepada 11.8%, mencerminkan peralihandalam strategi pelaburan PPF pada tahun 2001.

Beberapa cadangan yang berkaitan dengan industriPPF terkandung di dalam Pelan Induk Pasaran Modalyang dilancarkan pada bulan Februari 2001. Initermasuk cadangan supaya PPF melibatkan diri dalammodal teroka untuk mempelbagaikan pemeganganmereka dan meningkatkan pulangan daripadaportfolio mereka; melonggarkan sekatan ke ataspenyertaan mereka dalam derivatif daganganpertukaran; dan melonggarkan sekatan ke ataspengurusan dana oleh syarikat pengurusan danaasing. Bagi KWSP, khususnya cadangan adalahtermasuk kajian semula ke atas sekatan yangdikenakan kepada KWSP bagi memberi kebebasanmelabur dalam SKM; dan mempelbagaikanpengurusan dana dengan memperuntukkanbahagian dana yang lebih tinggi kepada pengurusdana asing. Pada bulan Januari 2002, Skim AnuitiKWSP telah digantikan dengan Skim PembayaranPengeluaran. Di bawah skim ini, pencarum bolehmemindahkan tidak lebih daripada 50% daripadatabungan mereka daripada Akaun 1 kepada akaunbaru iaitu Akaun 4. Skim ini membenarkanpencarum membuat pengeluaran bulanan daripadaAkaun 4 untuk tempoh 20 tahun selepas mencapaiumur 55 tahun.

Institusi-institusi Pembiayaan Perindustrian Institusi-institusi pembiayaan perindustrian terdiridaripada Bank Pembangunan dan InfrastukturMalaysia Berhad (BPIMB), Bank Industri dan TeknologiMalaysia Berhad (BITMB), Sabah Development BankBerhad (SDB), Export-Import Bank of Malaysia Berhad(EXIM Bank), Malaysian Industrial DevelopmentFinance Berhad (MIDF), Malaysian Industrial EstatesBerhad (MIEL), Borneo Development Corporation(Sabah) Sendirian Berhad (BDC Sabah) dan BorneoDevelopment Corporation (Sarawak) Sendirian Berhad(BDC Sarawak).

Jumlah aset institusi-institusi pembiayaanperindustrian terus meningkat pada tahun 2001sebanyak RM3.4 bilion atau 16.7% berbandingRM2.5 bilion atau 14.1% pada tahun 2000.Pertumbuhan dalam jumlah aset sebahagian besarnyadisumbangkan oleh peningkatan di dalam depositdengan institusi-institusi kewangan dan pinjamandan pendahuluan yang masing-masing merupakan53.9% (+RM1.8 bilion) dan 38.9% (+RM1.3 bilion)daripada peningkatan tersebut.

Berian pinjaman oleh institusi-institusi pembiayaanperindustrian mencatatkan pertumbuhan yang lebihrendah iaitu sebanyak 12.1% pada tahun 2001berbanding 16.3% bagi tahun 2000. Pertumbuhantersebut banyak dipengaruhi oleh berian pinjamanoleh BPIMB dan SDB yang masing-masingmencatatkan peningkatan sebanyak 28.9% (+RM1.5bilion) dan 18.5% (+RM178.7 juta). Walaubagaimanapun, jika jumlah berian pinjaman olehkedua-dua institusi tersebut tidak diambilkira, jumlahberian pinjaman oleh institusi pembiayaanperindustrian lain akan mencatatkan penurunansebanyak 6.9% (-RM329.9 juta) pada tahun 2001.

Jumlah berian pinjaman oleh BPIMB dan SDBmerangkumi sebanyak 63.3% (RM7.6 bilion) daripadajumlah berian pinjaman institusi-institusi pembiayaanperindustrian. Pertumbuhan di dalam berian pinjamandisebabkan oleh peningkatan dalam pinjamanpembangunan dan infrastruktur yangdikeluarkan oleh BPIMB, sebagaimana ditunjukkan olehkadar pertumbuhan sebanyak 29.2% (+RM862.7 juta)bagi pinjaman kepada sektor pengangkutan danpenyimpanan (terutamanya sub sektor infrastruktur). Didalam kes SDB, peningkatan ini disebabkan olehpelaksanaan strategi-strategi untuk meningkatkanberian pinjaman pada tahun 2001. Penurunan jumlahberian pinjaman oleh institusi pembiayaan perindustrianlain sebahagian besarnya dikaitkan dengan pembayaranawal pinjaman oleh peminjam-peminjam BITMB dan

26.0 27.4 27.9 30.3 31.3

14.2 14.4 13.6 11.6 11.88.8 8.9 9.8

22.5 22.9 24.7 25.4

24.2 23.7 23.1 20.5 17.7

8.68.8

23.7

0%

20%

40%

60%

80%

100%

1997 1998 1999 2000 2001

(RM juta)

0

50,000

100,000

150,000

200,000

250,000

(% daripada jumlah aset)

SKM Pinjaman Bon Ekuiti

Deposit dan pasaran wang Jumlah aset

Graf 4.19Kumpulan Wang Simpanan dan Pencen:Komposisi Aset Utama

176

MIDF serta penukaran pinjaman kepada stok pinjamanoleh peminjam-peminjam MIDF.

Deposit yang disimpan oleh institusi-institusipembiayaan perindustrian dengan institusi-institusikewangan meningkat sebanyak 40.4% (+RM1.8bilion) pada tahun 2001 berbanding 46.4% (+RM1.4bilion) pada tahun 2000. Peningkatan yang besar inisebahagiannya disebabkan oleh permintaan yangrendah terhadap pinjaman seperti mana yang dialamioleh kebanyakan institusi pembiayaan perindustrian.

Secara tradisinya, institusi-institusi pembiayaanperindustrian banyak bergantung kepada danadaripada Kerajaan dan institusi-institusi Kerajaan dalambentuk ekuiti, geran, pinjaman dan deposit untukmembiayai operasi memandangkan mereka tidakdilesenkan untuk mengambil deposit daripada orangawam. Institusi-institusi pembiayaan perindustrian turutbergantung, walaupun di dalam jumlah yang kecil,kepada sumber pembiayaan luar, pada terma-termakeutamaan di bawah perjanjian-perjanjian dua halatertentu dengan institusi-institusi kewanganpembangunan pelbagai hala antarabangsa. Walaubagaimanapun, beberapa institusi pembiayaanperindustrian baru-baru ini telah mula mendapatkandana-dana daripada pasaran modal untukmemadankan dengan lebih baik sumber kewangandengan tempoh pelaburan yang panjang bagi projek-projek yang dibiayai mereka dan untuk mengurangkanpenggantungan kepada dana Kerajaan.

Jumlah peminjaman yang dibuat oleh institusi-institusipembiayaan perindustrian meningkat sebanyak16.9% (+RM2.4 bilion) pada tahun 2001 berbanding23.8% (+RM2.8 bilion) bagi tahun 2000. Peminjamandaripada Kerajaan oleh institusi-institusi pembiayaanperindustrian mencatatkan peningkatan yang besarsebanyak 44.5% kepada RM10.7 bilion pada tahun

2001 dan menyumbang sebanyak 63.8% daripadajumlah peminjaman. Peningkatan tersebut sebahagianbesarnya disebabkan oleh peminjaman BPIMB yangtinggi (131.3% atau + RM3.4 bilion daripadaKerajaan bagi menyokong projek-projekpembangunan dan infrastrukturnya. Walaubagaimanapun, peminjaman daripada badan-badanbukan Kerajaan menurun sebanyak 12.4% kepadaRM6.1 bilion pada tahun 2001.

Modal TerokaIndustri modal teroka terus berkembang pada tahun2001, sebagai suatu sumber pembiayaan alternatif.Jumlah sumber kewangan meningkat sebanyak 30.4%kepada RM2 bilion pada akhir tahun 2001, disebabkanterutamanya oleh penubuhan dua buah syarikat modalteroka milik Kerajaan. Bilangan syarikat modal terokajuga meningkat kepada 36 buah pada akhir tahun

Jadual 4.27Institusi Pembiayaan Perindustrian : Perubahan Dalam Arah Aliran Pinjaman

Pengangkutan dan penyimpanan 995.3 291.6 1,612.7 120.7 862.7 29.3Pertanian -13.4 -13.1 38.3 42.9 -3.9 -3.0Perkilangan -0.8 … -96.8 -2.8 128.5 3.9Perdagangan am -24.8 -7.9 -212.9 -73.6 8.0 10.4Hartanah dan pembinaan 838.2 37.9 -372.7 -12.2 315.0 11.8Lain-lain -198.8 -15.7 541.7 50.7 -2.7 -0.2

Jumlah 1,595.7 20.8 1,510.4 16.3 1,307.6 12.2

Perubahan tahunan

1999 2000

RM juta

2001

% perubahan RM juta % perubahan RM juta % perubahanSektor

Jadual 4.28Dana/Syarikat Modal Teroka

Pada akhir tahun2000 2001a

Bilangan dana/ syarikat modal teroka 31 36 Bilangan syarikat penerima pelaburan 159 180

RM jutaSumber

Dana pemegang saham 972.6 983.2 Tanggungan 543.4 993.8

Jumlah 1,516.0 1,976.9

KegunaanPelaburan ke atas syarikat

penerima pelaburan 718.2 652.9 Lain-lain aset 797.8 1,324.0

Jumlah 1,516.0 1,976.9

a Awalan

Sektor Kewangan

177

2001. Begitu juga, jumlah syarikat penerima pelaburanyang disokong oleh pelaburan modal teroka meningkatkepada 180, daripada 159 buah syarikat pada tahunlalu.

Pada sepanjang tahun ini, pelaburan syarikat modalteroka telah disalurkan ke dalam 42 buah syarikat (35buah syarikat pada tahun 2000) dengan nilai pelaburanberjumlah RM109.3 juta. Sebahagian besar pelaburantersebut (70%) terus dilaburkan ke dalam sektorteknologi maklumat dan komunikasi (ICT), selarasdengan dasar Kerajaan untuk membangunkan industriICT. Pelaburan dalam sektor sains kehidupan,walaupun kecil, kekal pada 2.9% daripada jumlahpelaburan. Satu lagi perkembangan yangmenggalakkan pada tahun 2001 ialah pelaburan yanglebih tinggi, iaitu sebanyak 62% daripada jumlahpelaburan (27% pada tahun 2000), telah disalurkan kedalam syarikat yang berada dalam peringkatpembiayaan permulaan dan pembiayaan peringkatawal. Pelaburan yang lebih tinggi dalam peringkat inimenunjukkan kesediaan industri modal teroka untukmengambil risiko yang tinggi bagi menyokong syarikatketika berada dalam tempoh yang begitu berisikotinggi sepanjang perniagaan mereka.Kerajaan meneruskan usahanya dalam menyokongindustri modal teroka dengan menyediakan mudahtunai yang mencukupi untuk memenuhi keperluanindustri. Berikutan pengumuman untuk menubuhkandana modal teroka sebanyak RM500 juta, sebuahsyarikat milik Kerajaan, Malaysia Venture CapitalManagement Berhad (MAVCAP) telah ditubuhkanuntuk mengurus dana modal teroka tersebut.Sehingga kini, MAVCAP telah memberi komitmenuntuk melabur sebanyak RM20 juta di dalam sebuahsyarikat dan telah melantik tiga syarikat modal teroka

untuk mengurus sejumlah RM75 juta daripadajumlah dana tersebut. Tambahan lagi, satu lagisyarikat milik Kerajaan, Kumpulan Modal PerdanaSdn. Bhd telah ditubuhkan untuk mengurus DanaModal Teroka Bagi Perolehan Teknologi berjumlahRM190 juta. Dana ini bertujuan untuk membantuusahawan dalam memperolehi teknologi denganmelabur ke dalam syarikat berasaskan teknologiasing yang akan membantu pemindahan teknologike Malaysia. Dana ini juga akan digunakan untukmembangunkan projek Advanced Microchip Designand Training Centre. Dalam usaha untukmeningkatkan kualiti usahawan tekno Malaysia,Kerajaan telah melancarkan Aplikasi PerdanaPembangunan Usahawan Tekno yang diterajui olehPerbadanan Pembangunan Multimedia. AplikasiPerdana ini bertujuan untuk menambahkan bilanganperusahaan kecil dan sederhana yang terlibat dalam

Jadual 4.29Dana /Syarikat Modal Teroka: PelaburanSepanjang Tahun

Bilangan syarikat penerima pelaburan 35 42

Pelaburan sepanjang tahun 131.3 109.3 mengikut sektor

Perkilangan 25.4 16.8 di antaranya:- Produk berasaskan IT 0.3 1.9 - Produk elektrik dan elektronik 7.5 –- Teknologi elektronik tinggi 8.9 11.3

Perkhidmatan telekomunikasi 53.1 76.0 Sains kehidupan 3.5 3.2 Lain-lain 49.4 13.4

a Awalan

2001a2000

RM juta

Pembiayaanpermulaan

20%

Peringkat permulaanyang lain

42%

Pembiayaanpengembangan/

pertumbuhan26%

Pembiayaan penyambungan/mezzanine/permodalan

semula/sebelum tawaranawam permulaan

12%

Graf 4.20Pelaburan mengikut peringkatpada tahun 2001

Pembiayaanpermulaan

15%

Lain-lainpembiayaanperingkat

awal12%

Pembiayaanpengembangan/

pertumbuhan50%

Pembiayaanpenyambungan/

mezzanine/permodalan

semula/sebelumtawaran awam

permulaan11%

Modal benih1%

Pembiayaanpemulihan

7%

Penunaian keluar(pembelian sekunder)

4%

Pelaburan mengikut peringkatpada tahun 2000

178

sektor ICT dan seterusnya membimbing mereka untukmenjadi syarikat yang bertaraf dunia. Beberapalangkah juga diperkenalkan untuk meningkatkanpenggunaan dan penyediaan ICT, termasukpengecualian cukai jualan ke atas kad pintar dan alat-alat yang berkaitan, pengurangan cukai ke ataspendapatan yang diperolehi daripada daganganmelalui laman web di Malaysia, dan potongan cukaipendapatan untuk kos yang terlibat dalammembangunkan laman web untuk perniagaan.

Pada tahun 2001, terdapat juga inisiatif baru daripadasektor swasta yang telah menyumbang kepadapembangunan industri modal teroka. Pertandinganpelan perniagaan yang pertama, iaitu Venture 2001,yang telah dilancarkan pada bulan November 2000dengan objektif untuk menukarkan idea-idea yangberpotensi kepada perniagaan yang sebenar danmewujudkan suasana keusahawanan di Malaysiatelah menerima 447 pelan perniagaan. Jumlah iniadalah jauh lebih tinggi berbanding sasaran awalsebanyak 250. Seterusnya, Venture 2002 telahdilancarkan pada bulan Januari 2002 untukmemperkukuhkan lagi usaha-usaha sebelum ini dalammemajukan budaya keusahawanan di Malaysia.

PASARAN KEWANGAN

Tinjauan Pasaran KewanganPada tahun 2001, jumlah urus niaga dalam pasaranwang dan pasaran modal, yang terdiri daripadapasaran ekuiti dan bon, dan pasaran hadapan adalahlebih tinggi, sementara pasaran pertukaran asingmencatat jumlah urus niaga yang lebih rendah.Pasaran kewangan terus berkesan dalam memainkanperanannya sebagai pengantara kewangan bagimenggerak dan memperuntukkan dana pada tahun2001. Pada sepanjang tahun 2001, pihak berkuasayang berkenaan terus melaksanakan inisiatif barudalam usaha memperbaiki infrastruktur pasaran bagimemenuhi keperluan pembiayaan dalam ekonomidengan lebih baik lagi.

Jumlah dana yang didagangkan dalam pasaran wangmeningkat dengan sederhana disebabkanterutamanya oleh jumlah urus niaga instrumenpasaran wang yang lebih tinggi sementara jumlahurus niaga deposit antara bank pula adalah lebihrendah. Urus niaga yang lebih tinggi bagi instrumenpasaran wang ini mencerminkan peningkatan yangtinggi dalam urus niaga Sekuriti Kerajaan Malaysia(SKM) serta peralihan dalam pelaburan / daripadainstrumen yang memberi pulangan yang rendahkepada instrumen yang memberi pulangan yang

tinggi. Berikutan keadaan mudah tunai yang lega dankadar faedah yang rendah. Sementara itu, urus niagadeposit antara bank yang lebih rendah adalah kesandaripada keadaan mudah tunai yang lega dalampasaran, yang menyebabkan pergantungan yangkurang daripada pasaran antara bank untukmemperolehi pembiayaan.

Dalam pasaran pertukaran asing, purata harian bagiurus niaga pertukaran asing antara bank adalah lebihrendah pada tahun 2001. Aktiviti dagangan bertumputerutamanya kepada urus niaga yang berkaitan dengandagangan oleh kerana ringgit tidak boleh diniagakan diluar. Aktiviti terus dikuasai oleh urus niaga di dalamdolar AS dengan ringgit, mencerminkan dolar ASsebagai mata wang pengantaraan yang penting danpenggunaannya yang meluas sebagai mata wangpenjelasan perdagangan serta dalam urus niaga akaunmodal yang lain.

Pasaran modal, yang terdiri daripada pasaran ekuitidan bon, kekal penting sebagai satu sumberpembiayaan, walaupun dana bersih yang diperolehidaripada pasaran modal adalah rendah sedikit iaitusebanyak RM37.7 bilion. Sebahagian besar daripadadana ini diperolehi daripada pasaran bon oleh sektorswasta dan sektor awam (RM31.6 bilion), sementaraselebihnya (RM6.1 bilion) diperolehi daripada pasaranekuiti oleh sektor swasta. Sektor awam memperolehisebanyak RM15.2 bilion terutamanya melalui terbitanbaru dan terbitan semula SKM untuk memenuhikeperluan pembiayaan Kerajaan yang lebih tinggi.

Dalam sektor swasta, jumlah dana yang diperolehidaripada pasaran sekuriti hutang swasta (PDS) danekuiti berjumlah RM22.5 bilion, di mana pasaran PDSmencakupi 72.7%. Walaupun dana yang diperolehidaripada pasaran ekuiti secara relatifnya tidakberubah pada RM6.1 bilion, ia kekal sebagai sumberpembiayaan yang penting. Dana yang diperolehisebahagian besarnya adalah menerusi terbitan hak,tawaran awam permulaan (IPO) dan terbitanpersendirian. Sentimen yang bertambah baik ke atasBursa Saham Kuala Lumpur (BSKL) sebagai sumberpembiayaan dapat dilihat daripada jumlah besar IPOyang terlebih langganan. IPO ini juga telahdidagangkan melebihi harga tawarannya pada akhirhari pertama dagangan. Dalam suasana yang begitumencabar pada tahun 2001, prestasi BSKL agakmenggalakkan dengan indeks kompositnya naiksedikit iaitu sebanyak 2.4% kepada 696.09 matapada akhir tahun 2001. Permodalan pasaran pulameningkat sebanyak 4.6% kepada RM465 bilion. Disamping keadaan kadar faedah yang rendah dan

Sektor Kewangan

179

mudah tunai yang lega serta dasar fiskal yangmengembang, faktor-faktor lain seperti penerimaanpositif kepada penstrukturan semula sektor korporatdan asas ekonomi makro yang kukuh turutmenyumbang kepada prestasi BSKL.

Dalam pasaran PDS, jumlah dana yang diperolehipada tahun 2001 adalah lebih tinggi, iaitu sebanyak

RM37.2 bilion (2000: RM31 bilion) oleh keranasyarikat-syarikat telah memilih untuk menerbitkanPDS bagi mengambil kesempatan daripada keadaankadar faedah yang rendah, mudah tunai yang legadan juga disebabkan minat pelabur kepada jenispelaburan yang lebih stabil. Walau bagaimanapun,penebusan yang tinggi, khususnya oleh sebuahsyarikat besar di bawah skim penstrukturan semula

hutang korporat menyebabkan jumlah dana bersihyang diperolehi menjadi rendah pada tahun 2001.Berbanding tahun 2000, sebahagian besar dana yangdiperolehi pada tahun ini digunakan untuk membiayaiaktiviti baru dan untuk tujuan pembiayaan semulapinjaman. Pada tahun 2001, kadar hasil bon merosotsecara berterusan disebabkan jangkaan pasaranbahawa kadar faedah akan terus rendah dan keadaan

mudah tunai yang lega di pasaran akan berterusan.Sementara itu, aktiviti urus niaga pasaran sekundermeningkat tinggi pada tahun ini berikutan penawaranSKM yang lebih tinggi.

Dalam pasaran derivatif, urus niaga Niaga HadapanKLIBOR dan kontrak Hadapan Minyak Sawit Mentahadalah lebih tinggi pada tahun 2001 sementara aktivitiurus niaga Niaga Hadapan KLSE CI kekal lemah.Kejatuhan dalam urus niaga Niaga Hadapan KLSE CIadalah disebabkan oleh kurangnya kemudahubahandalam KLSE CI. Sebaliknya, urus niaga Niaga HadapanKLIBOR adalah aktif disebabkan keadaan mudah tunaiyang lega dalam pasaran tunai antara bank danmeningkatnya minat ke atas pasaran bon dan swapkadar faedah. Sementara itu, pengeluaran minyak sawitmentah yang lebih tinggi dan perkembangan yangmenggalakkan dalam kedudukan harga menyumbangkepada urus niaga Kontrak Niaga Hadapan MinyakSawit Mentah yang lebih tinggi.

Pada tahun 2001, beberapa langkah dan inisiatif telahdilaksanakan untuk mengukuhkan amalan pasaran danmewujudkan infrastruktur kewangan yang lebih teguh.Satu perkembangan utama dalam pasaran modal ialahpelancaran Pelan Induk Pasaran Modal pada bulanFebruari dengan objektif untuk menggariskankedudukan yang strategik dan arah masa depan untukpasaran modal Malaysia. Pada masa yang sama, dalampasaran ekuiti, langkah-langkah yang diperkenalkanpada tahun 2001 memberi penekanan kepada usahamemperbaiki lagi urus tadbir korporat dan kecekapanaktiviti pasaran. Pengenalan garis panduan penawaransekuriti sokongan aset merupakan perkembanganutama dalam pasaran bon. Sementara itu, MalaysiaDerivatives Exchange (MDEX) telah ditubuhkan padabulan Jun 2001 sebagai satu bursa derivatif bersepaduberikutan penggabungan dua bursa iaitu, Kuala Lumpur

Inisiatif-inisiatif baru untuk memperbaiki lagi infrastruktur pasarankewangan telah membawa kepada peningkatan kecekapanpasaran sebagai pengantara kewangan, sebagaimana yangditunjukkan dalam jumlah urus niaga yang secara relatifnya lebihtinggi.

Jadual 4.30Dana yang Diperoleh daripada Pasaran Modal

Oleh Sektor AwamSekuriti Kerajaan, kasar 16,413 23,087Tolak Penebusan 5,286 7,100Tolak Milikan Kerajaan - -

Bersamaan PenerimaanBersih Persekutuan 11,127 15,987

Bon Khazanah (bersih) 551 -220Terbitan Pelaburan Kerajaan (bersih) 2,000 -195Bon Simpanan Malaysia (bersih) -19 -359

Dana bersih yang diperoleh oleh Sektor Awam 13,659 15,213

Oleh Sektor SwastaSaham 6,013 6,123Sekuriti Hutang Swasta1 30,953 37,220

Tolak Penebusan 10,459 20,890Bersamaan Terbitan Bersih 20,494 16,330

Dana bersih yang diperoleh oleh Sektor Swasta 26,507 22,453

Dana bersih yang diperoleh daripada Pasaran Modal 40,166 37,666

Kertas dan nota jangka pendek (bersih)2 -1,482 -2,288

Jumlah 38,684 35,378

1 Tidak termasuk sekuriti hutang yang diterbitkan oleh institusi perbankan.2 Merujuk kepada Nota Cagamas dan Kertas Perdagangan sahaja.a Awalan

2000 2001a

RM juta

180

Options and Financial Futures Exchange danCommodity and Monetary Exchange of Malaysia, yangbertujuan untuk menyokong ekonomi berskala danmemperluaskan pasaran menerusi peningkatankecekapan operasi dan urus niaga produk derivatif yanglebih banyak lagi.

Pasaran WangJumlah urus niaga di pasaran wang meningkat secarasederhana pada tahun 2001. Perkembangan yangnyata ditunjukkan oleh urus niaga Sekuriti KerajaanMalaysia (SKM) yang meningkat dengan tinggi sertaperubahan dalam urus niaga kepada sekuriti jangkapanjang. Perkembangan ini telah dipengaruhi olehperkembangan kadar faedah, keadaan mudah tunaidi dalam sistem serta faktor penawaran.

Pada tahun 2001, urus niaga dalam instrumenpasaran wang tertumpu kepada SKM. Jumlah urusniaga SKM yang lebih tinggi (148.2%) mencerminkanterutamanya jangkaan pasaran bahawa kadar faedahdalam negeri akan kekal rendah, berikutanpenurunan kadar faedah yang agresif oleh AmerikaSyarikat. Peristiwa 11 September telah meningkatkanlagi jangkaan ini, menyebabkan urus niaga SKMmelambung pada bulan September dan Oktober, dimana ia merangkumi satu perlima daripada jumlahurus niaga pada keseluruhan tahun. Perkembanganini, bersama aliran masuk dana yang berterusan disamping keadaan lebihan mudah tunai, serta terbitanSKM yang lebih besar bagi membiayai defisit fiskalKerajaan, telah menyebabkan peserta pasaranmelaburkan dana mereka di dalam SKM yangmemberikan hasil yang lebih tinggi. Tambahan lagi,instrumen jangka panjang seperti SKM telahmenunjukkan pergerakan harga yang lebih besar,sekaligus memberikan peluang untuk arbitraj kepadapasaran terutamanya dalam keadaan kadar faedahyang menurun. Pada tahun 2001, purata kadar hasilhingga matang (YTM) bagi SKM 5 tahun turun naikpada julat yang lebar iaitu sebanyak 136 mata asas,berbanding sebanyak 72 mata asas pada tahun 2000.Terdapat juga penyertaan yang lebih besar daripadapeserta bukan bank di dalam pasaran, terutama dikalangan syarikat insurans dan syarikat-syarikat besar.Minat yang bertambah terhadap SKM telahmenghasilkan kadar hasil yang lebih rendah, terutamabagi SKM bertempoh matang panjang. Oleh itu,

-505

1015202530354045

1997 1998 1999 2000 2001

RM b

ilion

-3

-2

-1

0

1

2

3

Nis

bah

Dan

a Be

rsih

Dip

erol

ehi

kepa

da P

inja

man

Ban

k

Sektor SwastaSektor AwamNisbah Dana Bersih Diperoleh kepada Pinjaman Bank

Graf 4.21Dana Bersih yang diperoleh daripada PasaranModal oleh Sektor Awam dan Swasta

Jadual 4.31Pasaran Wang1

2000 2001

Jumlah Perubahan Jumlah Perubahan(RM tahunan (RM tahunan

bilion) (%) bilion) (%)

Jumlah urus niagapasaran wang 1425.4 0.7 1500.8 5.3

Deposit antara bank 1091.7 -8.2 1055.3 -3.3

Instrumen pasaranwang 333.7 47.7 445.5 33.5PenerimaanJurubank (BAs) 63.6 -6.3 60.5 -4.9

Instrumen DepositBoleh Niaga (NIDs) 21.0 -22.8 34.3 63.3

Sekuriti KerajaanMalaysia (SKM) 88.6 38.9 219.9 148.2

Bon Khazanah 15.5 -3.7 17.9 15.5Bil Perbendaharaan 15 30.4 13.4 -10.7Bil Bank Negara 50.9 55.2 8.4Bon Cagamas 29.3 127.1 25.9 -11.6Nota Cagamas 49.8 87.9 18.4 -63.1

1 Semua data diperolehi daripada Sistem Penyebaran Maklumat Bon kecuali BAs dan NIDs di mana sumbernya adalah daripada broker pasaran wang

2.5

3

3.5

4

4.5

5

5.5

6

Kadar Hasil %

TB 3 bulanSKM 1 tahunSKM 3 tahunSKM 5 tahun

0

5

10

15

20

25

30

J F M A M J J O S O N D J F M A M J J O S O N D

Urus Niaga SKM(RM bilion)

2000 2001

Graf 4.22Instrumen Pasaran Wang

Sektor Kewangan

181

keluk hasil menganjak ke bawah daripada kedudukanpada akhir tahun 2000, sebelum meningkat semulasejak bulan November apabila sentimen terhadapprospek pemulihan ekonomi dunia bertambah baikmenjelang akhir tahun. Kadar hasil yang lebih tinggibagi SKM pada bulan Disember juga mencerminkanpelupusan instrumen oleh beberapa peserta pasaranberikutan pengumpulan SKM yang besar di dalamportfolio mereka pada bulan September dan Oktober.

Sebaliknya, urus niaga dalam sekuriti jangka pendekterutamanya Nota Cagamas, Bil Perbendaharaan danPenerimaan Jurubank (BA) adalah lebih rendah(-28.1%). Deposit antara bank juga telahmencatatkan jumlah urus niaga yang lebih rendah(-3.3%) disebabkan oleh kecenderungan di kalanganbank untuk melabur di dalam instrumen yangmempunyai kadar hasil yang lebih tinggi. Disamping itu, keadaan lebihan mudah tunai di dalamsistem telah mengurangkan pergantungan kepadapembiayaan melalui pinjaman antara bank. Depositsemalaman kekal sebagai instrumen yang palingaktif didagangkan di pasaran antara bank,mencakupi sebanyak 70% daripada jumlahdagangan deposit antara bank.

Pasaran Pertukaran AsingDalam pasaran pertukaran asing antara bank KL,jumlah purata harian bagi urus niaga pertukaran

asing (urus niaga spot dan swap) yang diniagakanmelalui lapan buah syarikat broker pertukaran asingmerosot sebanyak 9.5% berbanding dengan jumlahpada tahun 2000. Aktiviti urus niaga mencerminkanterutamanya jual beli yang berkaitan dengan urusniaga dagangan. Aktiviti spekulatif ke atas ringgittelah dibendung melalui penghapusan pasaran ringgitluar pesisir dan juga melalui garis panduan yangmengawal rangka kerja operasi insititusi perbankan.Hasil daripada langkah-langkah ini, jumlah urus niagamenjadi stabil selepas mencatatkan penurunan yangnyata pada akhir tahun 1998.

Kebanyakan daripada urus niaga pada tahun 2001dilakukan pada separuh pertama tahun sebelummenyusut pada akhir tahun. Peningkatan aktivitipada separuh pertama tahun mencerminkanterutamanya pembelian hadapan mata wang asingbagi pembayaran import barangan dan perkhidmatandan juga untuk pembayaran balik pinjaman kerana

0%10%20%30%40%50%60%70%80%90%

100%

2000 2001

Semalaman Hujung minggu 1 minggu

1-3 bulan 6, 12 bulan, lain

Deposit Antara Bank

Instrumen Pasaran Wang

0%10%20%30%40%50%60%70%80%90%

100%

2000 2001

SKM BNB Instrumen Cagamas BAs

NIDs Khazanah TB

Graf 4.23Bahagian Jumlah Urus Niaga

0

200

400

600

800

1,000

1,200

1,400

0

200

400

600

800

1,000

1,200

1,400

Spot Swap Jumlah

1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001

RM bilion RM bilion

Graf 4.24Jumlah Urus Niaga Antara Bank di PasaranPertukaran Mata Wang Asing Kuala Lumpur

68%

22%

6%3%

1%

AS$/RM AS$/SGD AS$/YEN AS$/EURO Lain-lain

2000 2001

76%

14%

8%1%

1%

Graf 4.25Urus Niaga Antara Bank di Pasaran Mata WangAsing Kuala Lumpur mengikut Mata Wang

182

terdapat diskaun ke atas kadar swap bagi ringgit.Dari segi komposisi, urus niaga di pasaran pertukaranasing KL terus dikuasai oleh urus niaga dolar ASberbanding ringgit. Bahagian urus niaga tersebutmeningkat kepada 76% daripada kesemua jumlahurus niaga pada tahun 2001 berbanding 68% padatahun 2000. Perkembangan ini mencerminkan urusniaga dolar AS yang lebih tinggi di pasaranpertukaran asing KL dan juga penggunaan dolar ASyang meluas untuk tujuan penjelasan perdagangan,perkhidmatan dan urus niaga akaun modal.

Pasaran EkuitiWalaupun suasana global lebih mencabar pada tahun2001, Indeks Komposit Bursa Saham Kuala Lumpur(KLSE CI) ditutup lebih tinggi pada akhir tahun ini(2.4%). Permodalan pasaran pula meningkatsebanyak 4.6% kepada RM465 bilion (RM444.4 bilionpada tahun 2000). Berbanding dengan bursa sahamserantau, termasuk Hong Kong, Singapura, Indonesiadan Filipina, prestasi BSKL agak menggalakkan. Padatahun ini, asas ekonomi yang kukuh, penyelesaiankepada penstrukturan semula syarikat-syarikat besardan perubahan positif dalam isu urus tadbir korporatmerupakan faktor utama yang mempengaruhiprestasi KLSE CI. Sementara itu, BSKL danSuruhanjaya Sekuriti (SC) terus mempertingkatkanlagi pengawalan dan penguatkuasaan mereka untukmenangani isu-isu yang berkaitan dengan pelabur,khususnya pemegang saham minoriti.

Pasaran ekuiti kekal sebagai sumber pembiayaanpenting bagi sektor swasta pada tahun 2001. Danayang diperoleh melalui pasaran ekuiti berjumlahsebanyak RM6.1 bilion atau 27.3% daripada jumlahdana yang diperolehi oleh sektor swasta dalampasaran modal (RM6 bilion atau 22.7% pada tahun2000). Dana baru diperolehi terutamanya menerusiterbitan hak (31%), tawaran awam permulaan (IPO)(27.4%) dan tawaran persendirian (27.4%). Padatahun 2001, sejumlah 20 IPO telah ditawarkan, dimana enam daripadanya disenaraikan di PapanUtama sementara 14 lagi di Papan Kedua. Jumlahyang diperolehi menerusi IPO adalah lebih tinggisebanyak RM1.7 bilion pada tahun ini. Berbandingtahun 2000, perolehan dana melalui IPO ini dilakukanoleh pelbagai industri dan sektor termasuktelekomunikasi, perkhidmatan dan perdagangan,barangan industri dan pengguna, dan teknologimaklumat. Keyakinan pasaran yang meningkatterbukti dengan keadaan di mana sebanyak 70%daripada jumlah IPO yang ditawarkan pada tahun2001 telah terlebih langganan. Tambahan lagi,sebahagian besar daripada IPO tersebut telah

didagangkan melebihi harga tawarannya pada akhirhari pertama dagangan, didorong terutamanya olehprospek syarikat yang menawarkannya dan minatpelabur ke atas sektor-sektor tertentu.

Pada separuh pertama tahun 2001, kejatuhan KLSE CIsebanyak 11% dipengaruhi oleh kemerosotan

0

5,000

10,000

15,000

20,000

25,000

30,000

35,000

40,000

Pasaran Bon Pasaran Ekuiti

1997 1998 1999 2000 2001

RM Juta

Graf 4.26Dana Bersih yang Diperoleh oleh SektorSwasta daripada Pasaran Modal

Jadual 4.32Bursa Saham Kuala Lumpur: Penunjuk Terpilih

2000 2001a

Indeks hargaKomposit 679.64 696.09EMAS 159.77 165.23Papan Kedua 132.98 134.13

Jumlah urus niagaJumlah (bilion unit) 75.4 54.9Nilai (RM bilion) 244.1 96.0

Purata urus niaga harianJumlah (juta unit) 208.1 204.4Nilai (RM juta) 911.1 349.8

Nilai pasaran (RM bilion) 444.35 464.98Nilai pasaran/KDNK (%) 130.4 134.6

Jumlah syarikat yang disenaraikan 795 812Papan Utama 499 520Papan Kedua 296 292

Mudah tunai pasaran:Nilai urus niaga/Nilai pasaran (%) 42.3 22.2Jumlah urus niaga/Bilangan sekuriti yang disenaraikan (%) 39.5 27.4

Penumpuan pasaran:*10 Saham dengan nilai pasarantertinggi/nilai pasaran (%) 38.9 36.7

Purata modal berbayar syarikat broker saham (RM juta) 129.6 138.21

a Awalan* Mengikut urus niaga pasaran sahaja

Sumber: Bursa Saham Kuala Lumpur

Sektor Kewangan

183

perolehan sektor korporat yang lebih besar daripadayang dijangkakan serta kebimbangan mengenaikelembapan ekonomi dunia. Faktor lain termasukkebimbangan terhadap kesan kejatuhan nilai yenberbanding mata wang serantau, dan penurunantaraf prospek ekonomi Malaysia daripada positifkepada stabil oleh sebuah agensi penarafanantarabangsa. Walau bagaimanapun, beberapa faktorlain berjaya mengurangkan kejatuhan KLSE CI. Initermasuklah pengekalan tahap penarafan yangmenggalakkan bagi prospek ekonomi Malaysia olehbeberapa agensi penarafan antarabangsa utama laindan penghapusan levi ke atas keuntungan pelaburanportfolio yang dibawa keluar dalam tempoh setahun,berkuatkuasa pada bulan Mei tahun 2001.

KLSE CI mencatat peningkatan tinggi sebanyak17.4% pada separuh kedua tahun 2001 berikutanprospek ekonomi domestik yang bertambah baik dansambutan positif terhadap perubahan institusi yangdilaksanakan bagi mempercepatkan penstrukturansemula hutang korporat. Sebelum peristiwa 11September, prestasi pasaran yang lebih baiksebahagiannya disebabkan oleh tanggapan yangmenggalakkan mengenai ekonomi Malaysia berikutanpertumbuhan KDNK yang positif pada suku kedua.Pemulihan pasaran AS dan pasaran lain turutmembantu memulihkan sentimen pasaran. Walaubagaimanapun, peristiwa 11 September telahmenjejaskan seketika kedudukan pasaran. BSKL telahditutup pada 12 September bagi memastikan urusniaga pasaran tidak terjejas serta memberi masa yangcukup kepada pelabur untuk menilai sepenuhnyakeadaan pasaran. Selepas melalui prestasi yang lemah

pada seketika, sentimen pasaran pulih dalam bulanOktober berikutan prospek yang lebih baik bagiekonomi Malaysia dan perkembangan positif dalampenstrukturan semula sektor korporat. Sentimenpasaran terus pulih menjelang akhir tahun, didorongoleh pengumuman mengenai penstrukturan semulasyarikat-syarikat besar, pertambahan perbelanjaanfiskal untuk menyokong pertumbuhan, serta kejayaanKerajaan menerbitkan bon global Malaysia bertempohmatang 10 tahun bernilai AS$1 bilion.

Pada tahun 2001, sebahagian besar prestasi BSKLtelah dipengaruhi oleh pergerakan dana pelaburanportfolio asing. Prestasi KLSE CI jelas menunjukkanbahawa ia mengikuti arah aliran dana dalam akaunluaran. Akaun ini merupakan akaun dalam ringgityang dibuka oleh bukan pemastautin yangmenunjukkan bahawa aktiviti di BSKL masihdipengaruhi oleh penyertaan pelabur asing.

Di Bursa Dagangan Sekuriti dan Sebut Harga AutomasiMalaysia (MESDAQ), Indeks Komposit MESDAQ (MCI)merosot sebanyak 5.4% dan ditutup pada 80.08 matapada akhir tahun 2001. Jumlah dagangan adalah lebihrendah, bernilai RM1.6 bilion (2000: RM4.7 bilion).Aktiviti dagangan kekal lemah dengan daganganbertumpu pada bulan Mei dan Julai. Namun demikian,permodalan pasaran meningkat kepada RM177.6 jutapada akhir tahun 2001 (2000: RM141.4 juta),disebabkan oleh satu penyenaraian baru di MESDAQpada tahun ini. Sehingga akhir tahun 2001, terdapatempat buah syarikat disenaraikan di MESDAQ. Risikotaja jamin yang kian meningkat dalam keadaan

-30 -20 -10 0 10 20 30 40 50

Korea

Taiwan

Negara Thai

Malaysia

37.5%

17.0%

12.9%

2.4%

-5.8%

-7.1%

-15.7%

-19.6%

-24.5%

Sumber: International Federation of Stock Exchanges (FIBV)

Indonesia

Dow Jones

Singapura

Nasdaq

Hong Kong

Graf 4.27Prestasi Indeks Pasaran Saham Serantaudan Baru Muncul Terpilih(% perubahan dari tahun 2000 ke 2001)

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

20

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

200Indeks (Jan 2000=100) Urus niaga (bilion units)

Urus Niaga BSKL KLSE CI Indeks Papan Kedua

J F M A M J J O S O N D J F M A M J J O S O N D

2000 2001

Sumber: Bursa Saham Kuala Lumpur

Graf 4.28Indeks Komposit Bursa Saham Kuala Lumpur(KLSE CI), Indeks Papan Kedua danUrus Niaga BSKL

184

500

550

600

650

700

750

29-D

is

05-J

an

12-J

an

19-J

an

26-J

an

02-F

eb

09-F

eb

16-F

eb

23-F

eb

02-M

ac

09-M

ac

16-M

ac

23-M

ac

30-M

ac

06-A

pr

13-A

pr

20-A

pr

27-A

pr

04-M

ei

11-M

ei

18-M

ei

25-M

ei

01-J

un

08-J

un

15-J

un

22-J

un

29-J

un

US Federal Reservemenurunkan kadarfaedah sebanyak 50

mata asas kepada 6%

US Federal Reservemenurunkan kadarfaedah sebanyak 50

mata asas kepada 5.5%

KLSE CI mencecah parastertinggi tahun 2001

pada 736.34

US Federal Reservemenurunkan kadarfaedah sebanyak 50

mata asas kepada 5%

- KLSE CI jatuh di bawah 600 matasejak dari awal tahun- Standard & Poor's menurunkanpenarafan Malaysia daripada positifkepada stabil

KLSE CI mencecah paraspaling rendahpada 553.34

Kerajaan mengumumkanpakej rangsangan fiskal

sebanyak RM3 bilion

Matawang serantau susutnilai; Rizab BNM menurun

Penghapusan levike atas keuntungan

pelaburan asingyang dibawa keluar

European Central Bankmenurunkan kadarfaedah sebanyak 25

mata asas

Bon globalMalaysia

bertempoh matang10 tahun diterbitkan

Kerajaanmengumumkan

RancanganMalaysia ke-8

US Federal Reservemenurunkan kadarfaedah sebanyak 50

mata asas kepada 4%MSCI mengumumkan

wajaran yang lebihrendah ke atas

Malaysia

KDNK bagi sukupertama 2001

meningkat sebanyak3.3%

US Federal Reservemenurunkan kadarfaedah sebanyak

25 mata asaskepada 3.75%

Pasaran di ASmeningkat

US Federal Reservemenurunkan kadarfaedah sebanyak 50

mata asas kepada 4.5%

Graf 4.29Prestasi KLSE CI (31 Disember 2000 - 30 Jun 2001)

500

550

600

650

700

750

Berita tentangpengstrukturan semula,

penggabungan danpengambilalihan syarikat

di pasaran

BNM mengumumkanpertumbuhan KDNKuntuk suku keduasebanyak 0.5%

Seranganpengganas ke atas

AS

Urus niaga BSKLditutup

Beberapa institusipenyelidikan asingmenaikkan taraf

Malaysia

Saham sektor perbankanjatuh setelah CDRC

mengumumkan garispanduan baru untuk

pengstrukturan semulahutang korporat

US Federal Reservemenurunkan kadarfaedah sebanyak

25 mata asaskepada 3.5%

- Pasaran AS memulakansemula urus niaga selepasserangan 11 September- US Federal Reservemenurunkan kadar faedahsebanyak 50 mata asas kepada3.0% BNM menurunkan

kadar campurtangansebanyak 50 mata

asas

Kerajaan mengumumkanRM4.3 billion pakej

rangsangan fiskal sebanyakRM4.3 bilion

US Federal Reservemenurunkan kadar faedah

sebanyak 50 mata asaskepada 2.0%

JP Morgan menaikkan tarafwajaran BSKL daripada'underweight' kepada

'overweight'

US Federal Reservemenurunkan kadarfaedah sebanyak

50 mata asaskepada 2.5%

AS melancarkanserangan ke atas

Afghanistan

PembentanganBelanjawan 2002

KDNK untuk sukuketiga 2001 menurun

sebanyak 1.3%

US Federal Reservemenurunkan kadarfaedah sebanyak

25 mata asaskepada 1.75%

Pasaran meningkatpada akhir tahun

02-J

ul

09-J

ul

16-J

ul

30-J

ul

06-O

gos

13-O

gos

20-O

gos

27-O

gos

03-S

ep

10-S

ep

17-S

ep

24-S

ep

01-O

kt

08-O

kt

15-O

kt

22-O

kt

29-O

kt

05-N

ov

12-N

ov

19-N

ov

26-N

ov

03-D

is

10-D

is

17-D

is

24-D

is

31-D

isGraf 4.30Prestasi KLSE CI (1 Julai - 31 Disember 2001)

Sektor Kewangan

185

pasaran yang lemah, telah menyukarkan syarikat untukmendapatkan komitmen taja jamin. Pada akhir tahun2001, bilangan keahlian MESDAQ meningkat kepada20 (2000: 19 keahlian) di mana 16 daripadanya adalahsyarikat broker saham, sementara yang lain adalahbank saudagar.

Seiring dengan cadangan yang terkandung di dalamPelan Induk Pasaran Modal untuk menubuhkan satubursa di Malaysia, MESDAQ telah menandatanganiPerjanjian Penggabungan dengan BSKL pada 31Disember 2001. Penggabungan bursa ini akanmenyelaraskan pengawalan dan fungsi pembangunan

pasaran BSKL dan MESDAQ, dan dengan itumembolehkan bursa menawarkan lebih banyakproduk dan perkhidmatan kepada peserta pasaran.Berikutan penggabungan yang dicadangkan itu,beberapa projek tertentu telah diberhentikan atauditangguhkan. Ini termasuk peningkatan taraf SistemPengawasan Pelaksanaan dan Laluan TeraturMESDAQ, pendaftaran wakil berdaftar dalam taliandan laporan dalam talian oleh ahli-ahli mengenaiKecukupan Modal.

Pada tahun 2001, beberapa langkah lagi telahdiperkenalkan untuk menjadikan amalan di pasaranekuiti setanding dengan taraf antarabangsa. Padamasa yang sama, BSKL memperkukuhkan lagipemantauan dan penguatkuasaan ke ataspematuhan kepada peraturan yang sedia ada danyang baru diperkenalkan. Bagi memastikan pelaburterus mempunyai keyakinan untuk melabur di BSKLdan keyakinan terhadap ekonomi Malaysia,tumpuan terus diberi untuk memperbaiki tahap urustadbir korporat. Syarat-syarat Penyenaraian Baruyang diperkenalkan pada bulan Januari mencapaimatlamatnya untuk meningkatkan urus tadbirkorporat dan ketelusan, serta kelicinan aktivitipasaran. Ini dapat mengukuhkan perlindungan sertameningkatkan keyakinan pelabur. Pada masa yangsama, beberapa kelonggaran telah dibuat kepadaperaturan berkaitan dengan terbitan, tawaran danpenyenaraian sekuriti dalam usaha menjadikanpasaran modal Malaysia sebagai pusat perolehandana yang utama bagi syarikat Malaysia. Langkahlain termasuk meningkatkan perlindungan kepadapelabur, terutamanya pemegang saham minoriti.Maklumat lanjut mengenai langkah-langkah yangdiperkenalkan pada tahun 2001 terkandung didalam “Langkah-langkah Utama Pasaran Modalpada tahun 2001”.

Pasaran BonPasaran bon ringgit terus berkembang pada tahun2001 dan menjadi semakin penting sebagai sumberpembiayaan. Pertumbuhan pasaran bon adalahdisebabkan oleh keadaan kadar faedah yang rendahdan mudah tunai yang lega, peningkatan minatterhadap pasaran bon untuk pembiayaan jangkapanjang dan usaha penstrukturan semula sektorkorporat yang pesat. Di samping itu, pelaksanaandasar fiskal yang mengembang telah menyebabkanpeningkatan tinggi dalam penerbitan SekuritiKerajaan Malaysia (SKM) untuk membiayai defisitfiskal. Perkembangan sebegini terus menyediakankeluk kadar hasil tanda aras bagi pasaran bonringgit.

-3,000

-2,000

-1,000

0

1,000

2,000

3,000

500

550

600

650

700

750

800

850

900

950

1,000

J F M A M J J O S O N D J F M A M J J O S O N D

Indeks RM (juta)

2000 2001

Aliran modal melalui akaun luaran KLSE CI

Graf 4.31KLSE CI berbanding Aliran Modal melaluiAkaun Luaran (Jan 2000 - Dis 2001)

0

100

200

300

400

500

600

700

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Nilai urus niaga (RM'000)

MCI (mata, akhir bulan)

Nilai Urus Niaga(RM'000)

MCI(mata, akhir bulan)

J F M A M J J O S O N D

2001

Sumber: Bursa Dagangan Sekuriti dan Sebut

Graf 4.32Bursa Dagangan Sekuriti dan Sebut HargaAutomasi Malaysia: Urus Niaga dan IndeksKomposit MESDAQ (MCI)

186

Jumlah dana bersih yang diperolehi daripada pasaranbon kekal tinggi sebanyak RM31.5 bilion, mencakupisebanyak 83.7% daripada jumlah dana yangdiperolehi daripada pasaran modal. Pada akhir tahun

2001, jumlah bon ringgit terkumpul meningkatsebanyak 13.3% kepada RM275.8 bilion daripadaRM243.6 bilion pada akhir tahun 2000.

Dalam pasaran utama, sektor awam memperolehi danabersih sebanyak RM15.2 bilion. Pada tahun 2001,Kerajaan menerbit dan membuka semula sejumlahempat terbitan SKM. Terbitan baru ini adalah untukmembiayai program dorongan fiskal Kerajaan. Terbitanbaru ini juga merupakan penerbitan semula kepadaterbitan yang telah matang dan sebagai alatmenggerakkan lagi mudah tunai di pasaran sekunder.Sebagaimana yang diumumkan di dalam kalenderSKM, SKM diterbitkan secara tetap pada setiap suku,iaitu dengan terbitan yang agak besar, sebanyak RM5bilion pada tiga suku pertama tahun ini dan RM6.5bilion pada suku keempat. Daripada empat terbitanSKM ini, tiga terbitan adalah pembukaan semulaterbitan SKM yang sedia ada.

Pada tahun 2001, Terbitan Pelaburan Kerajaan danbon Khazanah diterbitkan untuk menambahkan lagijumlah terbitan yang sedia ada. Pada bulanNovember, Bon Simpanan Malaysia Siri 02 (BSM02)yang diterbitkan pada bulan November 1999 telahmatang. Kerajaan telah mengumumkan semasapembentangan Belanjawan Tahun 2002 bahawa BNMakan menerbitkan siri ketiga bon simpanan, iaituBSM03 untuk ditawarkan kepada warga tua danpertubuhan kebajikan. Tujuannya ialah untukmengurangkan kesan kadar faedah yang rendah keatas pendapatan warga tua dan pertubuhankebajikan yang sangat bergantung kepadapendapatan daripada deposit yang disimpan di dalaminstitusi perbankan. BSM03 ditawarkan untuk jualanpada bulan Januari 2002.

Sektor swasta juga beralih kepada pasaran bon untukmemperolehi dana bagi keperluan pembiayaan jangkapanjang. Sebilangan besar syarikat menerbitkan PDSuntuk mengurangkan pembiayaan mereka padakadar faedah yang rendah. Dalam suasana mudahtunai yang lega dan kemudahubahan di dalam

pasaran ekuiti, pelabur juga lebih berminat pada jenispelaburan yang lebih stabil. Pada tahun 2001, nilaiterbitan PDS baru meningkat kepada RM37.2 bilion.Walau bagaimanapun, selepas mengambil kira

penebusan sebanyak RM20.9 bilion, jumlah danabersih yang diperolehi adalah lebih rendah, iaitusebanyak RM16.3 bilion (2000: RM20.5 bilion).Penebusan yang tinggi ini adalah disebabkansebahagiannya oleh penebusan awal sebuah syarikatbesar di bawah skim penstrukturan semula hutangkorporat. Secara agregat, jumlah PDS terkumpulmeningkat sebanyak 13.1% kepada RM158.4 bilionatau bersamaan 47.6% daripada KDNK (41.1% padaakhir tahun 2000). Berbanding pasaran ekuiti yang

Pasaran bon ringgit terus berkembang pada tahun 2001 danmenjadi semakin penting sebagai sumber pembiayaan. Sebilanganbesar syarikat menerbitkan PDS untuk “mengunci” pembiayaanmereka pada kadar faedah yang rendah.

Jadual 4.33Dana yang Diperoleh Daripada Pasaran Bon

Oleh Sektor AwamSekuriti Kerajaan, kasar 16,413 23,087Tolak Penebusan 5,286 7,100

Bersamaan Penerimaan Bersih Persekutuan 11,128 15,987

Bon Khazanah (bersih) 551 -220Terbitan Pelaburan

Kerajaan (bersih) 2,000 -195Bon Simpanan Malaysia (bersih) -19 -359

Dana Bersih yang Diperoleh oleh Sektor Awam 13,659 15,213

Oleh Sektor SwastaSekuriti Hutang Swasta, kasar 30,953 37,220Bon Biasa 12,940 13,813Bon dengan Waran 0 913Bon Boleh Tukar 1,944 1,328Bon berasaskan Prinsip Islam 7,666 13,501Bon yang disokong Aset 0 1,235Bon Cagamas 8,403 6,430

Tolak Penebusan 10,459 20,890Sekuriti Hutang Swasta 6,205 15,575Bon Cagamas 4,254 5,315

Dana Bersih yang Diperoleh oleh Sektor Swasta 20,494 16,330

Dana Bersih yang Diperoleh

daripada Pasaran Bon 34,153 31,544

Terbitan Bersih Sekuriti Jangka-pendek 1 –1,482 –2,093

Jumlah 32,671 29,451

a Awalan1 Merujuk kepada Nota Cagamas dan Kertas Perdagangan sahaja.

2000 2001a

RM juta

Sektor Kewangan

187

memperolehi sebanyak RM6.1 bilion, pasaran PDSkekal sebagai sumber pembiayaan penting dalampasaran modal bagi sektor swasta.

Dari segi jenis terbitan, bon biasa dan bonberasaskan prinsip Islam merupakan yang palingpopular. Daripada jumlah terbitan PDS yang diberipenarafan oleh Rating Agency Malaysia (RAM), 35%merupakan PDS bertempoh matang jangkasederhana (5-7 tahun) sementara 60% merupakanjangka panjang (lebih daripada 7 tahun). Sementaraitu, terbitan PDS berasaskan prinsip Islam yang lebihtinggi adalah kerana permintaan yang tinggiterhadap instrumen berasaskan Islam, disebabkansebahagiannya oleh peningkatan bilangan dana unitamanah berasaskan prinsip Islam yang dilancarkanpada tahun 2001. Di samping itu, projekpenswastaan seperti projek bekalan air dan tenagatelah berjaya dibiayai menerusi PDS berasaskanprinsip Islam. Sebaliknya, terbitan bon denganwaran dan bon boleh tukar kekal kecil.

Satu perkembangan yang menarik dalam pasaranPDS pada tahun 2001 ialah pengenalan GarisPanduan Penerbitan Sekuriti Hutang Sokongan Aset(ABS) oleh Suruhanjaya Sekuriti. Terbitan ABSberjumlah RM1.2 bilion pada tahun 2001. Wujudnyaminat untuk menerbitkan ABS ini adalah keranakeuntungannya dinikmati oleh penerbit dan jugapelabur. Dari perspektif penerbit, pensekuritianmerupakan alat untuk menukar aset yang secararelatifnya tidak mudah cair kepada aset mudah cair.Di samping itu, ia membolehkan penerbitmemperolehi kos pembiayaan yang lebih murah dancekap oleh kerana penarafan bagi ABS secaraumumnya lebih tinggi berbanding penarafan kreditjangka panjang penerbit tersebut. Ini adalah kerana

pembayaran kepada pelabur bagi sekuriti hutangsedemikian adalah berdasarkan secara langsung atautidak langsung daripada kedudukan aliran tunai asettersebut. Dengan ini, penarafan kredit bagi sekuritihutang sedemikian adalah berdasarkan kepadakualiti aset tersebut dan bukannya penarafankedudukan kredit penerbit tersebut seperti di dalamkes sekuriti hutang yang diterbitkan oleh syarikat itusendiri. Bagi pelabur pula, ABS menambahkan lagijumlah produk berpendapatan tetap dalam pasaranmodal Malaysia untuk pilihan mereka.

Pada tahun 2001, Cagamas mengekalkankedudukannya sebagai penerbit yang aktif dalampasaran PDS, mencakupi sebanyak 17.3% daripadajumlah terbitan. Cagamas membuka semula tujuhdaripada bon berkadar tetap yang sedia ada bagimemperbesarkan saiz terbitannya, dan dengan inimeningkatkan mudah tunai bon Cagamas dalampasaran sekunder. Untuk pertama kalinya, Cagamastelah menerbitkan bon berkadar tetap 10 tahun padabulan Disember 2001 untuk membiayai pembelianpinjaman perumahan bertempoh matang 10 tahun.Penerbitan bon tersebut membolehkan Cagamasberanjak kepada keluk kadar hasil jangka panjang bagisekuriti hutangnya. Ini seterusnya akan membolehkanCagamas menetapkan harga pembelian pinjamannya,khususnya bagi pinjaman bertempoh matang jangkapanjang pada harga pasaran.

Syarikat-syarikat yang terlibat di dalam sektor utilitidan infrastruktur merupakan di antara penerbit PDSterbesar, masing-masing mencakupi sebanyak 30%dan 16.1% daripada jumlah terbitan baru. Penerbitutama dalam sektor ini ialah pengeluar tenaga bebasdan konsesionari jalan bertol yang memerlukanpembiayaan jangka panjang selama lebih dari 10

0.0

0.1

0.2

0.3

0.4

0.5

0.6

0.7

0.8

0.9

1997 1998 1999 2000 2001

Sektor Awam Sektor Swasta Jumlah

Graf 4.33Nisbah Nilai Terkumpul Bon kepada KDNK

Bon Biasa38%

Bon denganWaran

2%Bon bolehubah4%

Bon berasaskanPrinsip Islam

36%

Bon yangdisokong

Aset3%

Bon Cagamas17%

Graf 4.34Terbitan PDS pada Tahun 2001 MengikutJenis Instrumen

188

tahun bagi projek mereka. Di samping itu, terdapatpeningkatan dalam terbitan PDS oleh syarikat disektor perkilangan yang mencakupi kira-kira 7.5%daripada jumlah PDS yang diterbitkan pada tahun2001. Penstrukturan semula beberapa buah syarikatbesar dan strategik menyebabkan peningkatanterbitan baru PDS dalam sektor Kerajaan danperkhidmatan lain. Terbitan dilakukan oleh sebuahbadan khas yang ditubuhkan pada tahun 2001sebagai sebahagian daripada komitmen Kerajaanuntuk mempercepatkan proses penstrukturan semulasektor korporat bagi mengukuhkan keyakinanpelabur. Urutan tempoh matang bon yang

diterbitkan oleh jentera khas ini telah ditetapkandengan sewajarnya. Di samping penerbitan bon ini,penstrukturan operasi dan hutang yang lain turutdilaksanakan untuk memperbaiki keupayaan operasidan kedudukan kewangan syarikat berkenaan bagimenjana aliran tunai dan membolehkan merekamenebus bon tersebut kelak.Daripada jumlah PDS yang diterbitkan, sebanyak 41.6%adalah untuk pembiayaan aktiviti baru, 37.7% untukpembiayaan semula dan 20.7% untuk tujuanpenstrukturan semula. Ini merupakan satuperkembangan yang positif dalam ekonomi keranasebahagian besar dana tersebut digunakan untukmenjana aktiviti baru dalam ekonomi. Pada tahun2000, sebahagian besar daripada PDS yang diterbitkanadalah untuk tujuan penstrukturan semula.

Pada tahun 2001, berlaku kejatuhan berterusandalam kadar hasil bon untuk semua tempoh matang.Kadar hasil SKM bertempoh matang tiga tahun jatuhdaripada 4.02% pada akhir tahun 1999 kepada3.07% pada akhir tahun 2000. Arah aliran yangsama dapat dilihat bagi kadar hasil SKM bertempohmatang 10 tahun, yang merosot sebanyak 188 mataasas dalam tempoh yang sama. Arah aliran kadarhasil bagi instrumen lain seperti bon Khazanahbertempoh matang tiga tahun dan bon Cagamasjuga menurun dengan perbezaan kadar hasil yangsemakin mengecil berbanding SKM. Perbezaan kadarhasil di antara bon Cagamas bertempoh matang tigatahun dengan SKM bertempoh matang tiga tahundalam pasaran sekunder ini adalah kira-kira enamhingga 18 mata asas. Tebaran yang kecil inimembolehkan Cagamas terus memainkanperanannya dalam menyediakan kos dana yang

Jadual 4.34Terbitan Baru Sekuriti Hutang Swasta Mengikut Sektor 1

Sektor 2000 2001a

Pertanian, ternakan, perhutanan dan perikanan 42.5 0.2 26.6 0.1

Perlombongan dan kuari 0.0 0.0 0.0 0.0Perkilangan 1,354.6 6.0 2,512.0 7.5Elektrik, gas dan bekalan air 4,564.1 20.2 10,006.9 30.0

Perdagangan borong dan runcit, restoran dan hotel 1,853.9 8.2 420.0 1.3

Pembinaan 2,006.3 8.9 3,299.9 9.9Pengangkutan,penyimpanan dan perhubungan 7,320.3 32.5 5,374.5 16.1

Perkhidmatan kewangan,insurans, harta tanah dan perniagaan 5,108.3 22.7 5,103.2 15.3

Kerajaan dan ain-lain 300.0 1.3 6,598.2 19.8

Jumlah 22,550.0 100.0 33,341.3 100.0

1/ Tidak termasuk bon Cagamasa Awalan

RMjuta

%bahagian

RMjuta

%bahagian

0 10 20 30 40 50 60

2000 2001

%

PengstrukturanSemula

PembiayaanSemula

AktivitiBaru

20.7%

50.7%

37.7%

17.2%

41.6%

32.1%

Graf 4.35Penggunaan Dana yang Diperoleh

2.50

3.00

3.50

4.00

4.50

5.00

5.50

6.00

6.50

J F M A M J J O S O N D J F M A M J J O S O N D

2000 2001SKM Cagamas Khazanah AAA

%

Graf 4.36Kadar Hasil Penunjuk bagi Sekuriti HutangTiga-tahun Terpilih

Sektor Kewangan

189

rendah kepada institusi kewangan. Arah aliran kadarhasil yang menurun ini adalah disebabkan olehjangkaan pasaran terhadap pengurangan seterusnyadalam kadar faedah, keadaan mudah tunai lega yangberterusan di pasaran dan peralihan pelaburandaripada ekuiti kepada bon dalam suasana kepesatankemudahubahan di pasaran saham global. Kadarhasil jatuh lagi pada bulan September berikutanlanjutan pengurangan kadar faedah di AS danpengurangan Kadar Faedah Campurtangan BNM 3bulan. Walau bagaimanapun, pada bulan Disember,berlaku peralihan kadar hasil disebabkan olehjangkaan bahawa kadar faedah telah berada di parasterendah seiring dengan pergerakan keluk kadar hasildalam pasaran serantau berikutan terdapatnya tanda-tanda pemulihan ekonomi AS.

Keluk kadar hasil SKM mendatar sepanjang tahun2001 kerana tebaran di antara sekuriti bertempohmatang 10 tahun dengan tiga tahun mengecildaripada 167 mata asas kepada 75 mata asas. Inimencerminkan jangkaan pasaran bahawa kadarfaedah akan kekal rendah dalam jangka masasederhana. Kadar hasil PDS menurun sejak awaltahun 1999 dan tebarannya mengecil dengan nyataberbanding dengan SKM. Pengecilan tebaran PDSyang diberi penarafan AAA berbanding SKM adalahnyata dan ini menunjukkan kecenderungan ke arahpremium yang berisiko lebih rendah yang diperlukanoleh pelabur. Pada tahun 2001, tebaran bagi bonyang diberi penarafan A- dan BBB melebar daripada275 - 508 mata asas pada bulan Januari kepada321 - 611 mata asas pada bulan Disemberdisebabkan kebimbangan mengenai kemerosotanprestasi ekonomi global dan domestik. Ini

menyebabkan pelabur mengubah pelaburan merekakepada sekuriti Kerajaan dan separa Kerajaan yanglebih terjamin serta bon korporat yang diberipenarafan tinggi dan berkualiti tinggi.

Aktiviti urus niaga dalam pasaran sekunder bagi bonringgit yang nyata lebih tinggi pada tahun 2001adalah amat bermakna dalam usaha membangunkanpasaran bon. Jumlah urus niaga meningkat sebanyak49% dan bernilai RM378.2 bilion (2000: RM253.8bilion). Begitu juga, mudah tunai dalam pasaran bonyang diukur oleh nisbah jumlah urus niaga kepadajumlah bon terkumpul juga meningkat kepada137.1% (2000: 104.2%). Aktiviti urus niaga yanglebih tinggi ini adalah disebabkan oleh penawaranSKM yang lebih tinggi pada tahun ini. SKMmerupakan instrumen yang paling cergasdidagangkan, meningkat sebanyak 148.2% danmerupakan 58.2% daripada jumlah aktiviti dagangan(2000: 34.9%). Jumlah urus niaga adalah palingtinggi pada suku ketiga tahun ini. Jangkaan tentangkemungkinan berlakunya pengurangan kadar faedahmendorong pelabur membuat pembelian dalampasaran bon, terutamanya dalam instrumen yangtiada risiko. Pada tahun 2001, pelabur bon jugaberalih kepada sekuriti Kerajaan dan separa Kerajaandisebabkan pulangan terbitan ini adalah lebih stabil.

Sebaliknya, urus niaga sekunder bagi bon Cagamasmerosot dengan banyaknya, iaitu sebanyak 11.4%pada tahun 2001 dan merupakan 6.9% daripadajumlah aktiviti dagangan (2000: 11.5%). Dalamsuasana kadar faedah yang rendah, minat urus niagaadalah tertumpu pada instrumen bertempoh matangjangka panjang seperti SKM. Kebanyakan bon

2.5

3.0

3.5

4.0

4.5

5.0

5.5

6.0

6.5

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

Tahun hingga matang

Dis-00

Jun-01

Dis-01

Sep-01

%

Graf 4.37Keluk Kadar Hasil SKM

0

1

2

3

4

5

6

7

J F M A M J J O S O N D J F M A M J J O S O N D

AAA AA A BBB

Graf 4.38Perbezaan Kadar Hasil untuk Bon 3-tahunberbanding SKM 3-tahun

190

Cagamas diterbitkan untuk tempoh matang duahingga tiga tahun. Di samping itu, saiz bon Cagamasjuga secara relatifnya kecil (RM200 juta hinggaRM400 juta bagi setiap terbitan), dan ini telahmenjejaskan mudah tunai instrumen Cagamas.Walaupun minat pelabur tertumpu kepada SKM,permintaan untuk PDS yang diberi penarafan tinggidan berkualiti baik, kekal tinggi. Namun demikian,bahagian dagangan PDS adalah sederhana sebanyak29.4% daripada jumlah aktiviti dagangan berbandingsebanyak 45.9% pada tahun 2000.

Pada tahun 2001, permintaan untuk penarafan kekaltinggi oleh kerana syarikat-syarikat, terutamanya yangdiberi penarafan tinggi, beralih kepada pasaran bonsebagai pilihan pembiayaan yang lebih murah. Padatahun 2001, RAM telah selesai membuat 88penarafan baru dengan cadangan nilai kasarsebanyak RM27.1 bilion. Terbitan jangka panjangmerupakan 76% dan 87% daripada jumlah bilangandan nilai kasar terbitan. Sementara itu, MalaysianRating Corporation Berhad (MARC) selesai membuat29 penarafan baru bagi hutang korporat dengannilai yang ditaraf adalah sebanyak RM9.5 bilion.Terbitan yang telah diberi penarafan secara umumnyatertumpu kepada kategori AA dan A, memandangkansyarikat-syarikat yang mempunyai kualiti kredit yangtinggi telah mengambil peluang ke atas kemudahanuntuk memperolehi dana di pasaran bon.

Pada tahun 2001, daripada 192 penarafan semulabagi sekuriti hutang swasta jangka panjang yangdikendalikan oleh RAM dan MARC, sebanyak 153merupakan penarafan pengesahan/pengesahan

semula, 14 peningkatan taraf, sementara 25 lagiadalah penurunan taraf. Pada akhir tahun 2001,sebahagian besar daripada bon jangka panjangadalah dalam kategori AA dan A.

Pada tahun 2001, beberapa langkah telahdiperkenalkan untuk memajukan lagi pasaran bon.Langkah-langkah utama terkandung di dalam rencana“Langkah-langkah Utama Pasaran Modal pada tahun2001”. Langkah-langkah tersebut termasuklahpengenalan garis panduan penawaran sekuriti hutangsokongan aset, pelonggaran sekatan ke ataspenggunaan perolehan daripada terbitan PDS dan garispanduan mengenai program pinjaman dan pemberianpinjaman sekuriti di bawah Sistem PemindahanElektronik Masa Benar Dana dan Sekuriti.

Industri Unit AmanahIndustri unit amanah terus berkembang pada tahun2001 dari segi bilangan syarikat pengurusan dan danaunit amanah, unit dalam edaran dan bilangan akaun.Jualan kasar yang dicatat oleh dana unit amanah jugamelebihi jumlah pembelian balik pada tahun ini,mengakibatkan jualan bersih yang berjumlah sebanyakRM6.1 bilion. Walaupun jualan bersih pada tahun2001 kurang sedikit daripada tahun 2000, ia masihtinggi berbanding purata jualan bersih yang berjumlahsebanyak RM0.5 bilion pada tempoh 1995-99.

Pertumbuhan industri ini telah didorong olehpeningkatan permintaan pelabur terhadap dana unitamanah yang bersesuaian dengan profil risiko-pulangan mereka serta Skim Pelaburan Simpanan AhliKWSP yang sedia ada. Berikutan usaha pemasaranoleh industri unit amanah, kesedaran pelabur runcit

0

5

10

15

20

25

30

35

40

13.4

34.2 34.2

10.7

3.42.0 2.0

%

AAA AA A BBB BB B C&D

* Peratusan terhadap bilangan terbitanSumber: RAM and MARC

Graf 4.40Pengagihan Penarafan Sekuriti Hutang Swasta*(Pada akhir Disember 2001)

2000: RM253.8 bil

0

50,000

100,000

150,000

200,000

250,000

2001: RM378.2 bil

SekuritiKerajaanMalaysia

SekuritiHutangSwasta

yang TidakTersenarai

BonCagamas

BonKhazanah

TerbitanPela-buran

Kerajaan

SekuritiHutangSwasta

Tersenarai

SekuritiHutang

yangdisokong

Aset

(RM juta)

Graf 4.39Urus Niaga Bon Ringgit

Sektor Kewangan

191

kecil terhadap faedah skim unit amanah telahmeningkat. Bilangan ejen institusi unit amanah jugatelah meningkat kepada 27 daripada 17 pada tahunsebelumnya. Kesemua faktor ini telah menyumbangkepada pertumbuhan sebanyak 9.2% (2000: +0.5%)dalam nilai aset bersih (NAV) bagi industri tersebut.Akibatnya, nisbah NAV kepada permodalan pasaranBSKL meningkat kepada 10.2% pada akhir tahun2001, daripada 9.8% pada akhir tahun sebelumnya.

Pasaran Derivatif yang Diniagakan dalam BursaSelaras dengan cadangan yang terkandung di dalamPelan Induk Pasaran Modal, Malaysia DerivativesExchange (MDEX) telah ditubuhkan pada 11 Jun2001 sebagai sebuah bursa derivatif bersepadu,berikutan penggabungan dua buah bursa iaitu Kuala

Lumpur Options and Financial Futures Exchangedengan Commodity and Monetary Exchange ofMalaysia. Penubuhan MDEX ini bertujuan untukmenggalakkan ekonomi berskala dan memperluaskanpasaran menerusi peningkatan kecekapan operasi danurus niaga produk derivatif yang lebih banyak lagi.Pada tahun 2001, MDEX menawarkan empat jenisproduk, iaitu Niaga Hadapan KLSE CI, KontrakOpsyen KLSE CI, Niaga Hadapan KLIBOR dan NiagaHadapan Minyak Sawit Mentah.

Prestasi produk yang diniagakan di MDEX adalahbercampur-campur pada tahun 2001. Aktiviti urusniaga di dalam Niaga Hadapan KLSE CI adalah lemahdengan jumlah urus niaga merosot sebanyak 21.6%.Bilangan bukaan pada akhir bulan, yang merupakanbilangan kedudukan yang belum dijelaskan, jugarendah. Jumlah urus niaga yang rendah inidisebabkan terutamanya oleh kurangnya mudah ubahdalam KLSE CI, yang seterusnya menyebabkankurangnya penyertaan daripada pelabur tempatandan asing. Urus niaga yang rendah ini jugadicerminkan oleh Nisbah Mudah Tunai Derivatif (DLR)yang rendah. DLR ini merupakan nisbah nilai urusniaga hadapan berbanding nilai urus niaga stokkomponen. DLR kekal di bawah paras 100 sepanjangtahun ini, menandakan bahawa pendedahan pelaburdalam pasaran sebenar tidak dilindungi sepenuhnyaoleh kontrak niaga hadapan mereka. Dari segi hargapula, harga Niaga Hadapan KLSE CI yang mengikutirapat pergerakan KLSE CI, meningkat sedikit iaitusebanyak 1.4% pada tahun 2001. Begitu juga,jumlah urus niaga kontrak Opsyen KLSE CI, yangdiperkenalkan pada tahun 2000, kekal rendah pada565 kontrak dan tiada bilangan bukaan. Aktiviti urusniaga yang rendah ini juga disebabkan olehkurangnya kefahaman mengenai produk tersebut dankeperluan margin yang tinggi.

Sementara itu, jumlah urus niaga tahunan bagiNiaga Hadapan KLIBOR 3 Bulan meningkat sebanyak

Jadual 4.35Industri Unit Amanah (Termasuk Unit Amanah Islam) - Penunjuk Terpilih

2000 2001 2000 2001

Tumbuhan (%)

Bilangan Syarikat Pengurusan Unit Amanah 34 37 3.0 8.8

Bilangan Dana Unit Amanah* 119 149 17.8 25.2

Unit Dalam Edaran (bilion) 63.8 71.4 21.3 11.9 Bilangan Akaun (juta) 9.6 10 7.9 4.2

Nilai Aset Bersih (NAV) (RM bilion) 43.3 47.3 0.5 9.2

Jualan Bersih (RM bilion) 7.0 6.1Nisbah NAV kepada Nilai

Pasaran BSKL (%) 9.8 10.2

* Merujuk kepada dana yang telah dilancarkan

Sumber: Suruhanjaya Sekuriti

-1,000

0

1,000

2,000

3,000

4,000

5,000

Jualan Kasar Pembelian-balik

Jualan/Pembelian-balik bersih

2000

J F M A M J J O S O N D J F M A M J J O S O N D

2001

RM juta

Graf 4.41Industri Unit Amanah - Jualan Kasar,Pembelian-balik dan Jualan Bersih

Jadual 4.36MDEXUrus Niaga: Bilangan Kontrak

%2000 2001 perubahan

Niaga hadapan KLSE CI 366,942 287,528 -21.6

Opsyen KLSE CI 349 565 61.9Niaga hadapan

KLIBOR 44,812 54,914 22.5Niaga hadapan CPO 308,622 479,799 55.5

Source: Malaysia Derivatives Exchange

192

Langkah-langkah Utama Pasaran Modal Pada Tahun 2001

Langkah-langkah pasaran modal yang diperkenalkan pada tahun 2001 adalah bertujuan untukmenjadikan pasaran modal lebih efisyen, telus, berinovasi dan berdaya saing yang akan meningkatkanpenyertaan di kalangan peserta-peserta pasaran. Secara keseluruhannya, langkah-langkah yangdiperkenalkan adalah bertujuan untuk meningkatkan keyakinan pelabur dengan menangani isu-isutertentu, termasuk isu urus tadbir korporat. Langkah-langkah utama pasaran modal yang diperkenalkanpada tahun 2001 adalah seperti berikut:

Menetapkan Halatuju Yang Jelas Untuk Pembangunan Pasaran Modal• Satu perkembangan utama pada tahun 2001 adalah pelancaran Pelan Induk Pasaran Modal pada

bulan Februari dengan objektif untuk menetapkan kedudukan yang strategik dan halatuju masa hadapan pasaran modal Malaysia. Matlamat ini dirangkumkan di dalam enam objektif utama:i) Untuk menjadi pusat perolehan dana utama bagi syarikat-syarikat di Malaysia;ii) Untuk menggalakkan industri pengurusan pelaburan yang berkesan dan suasana yang lebih selesa

kepada pelabur;iii) Untuk meningkatkan daya saing dan keberkesanan institusi pasaran;iv) Untuk membangunkan suasana yang teguh dan berdaya saing bagi perkhidmatan perantaraan;v) Untuk memastikan rejim peraturan yang lebih teguh dan mudah; danvi) Untuk memperkenalkan Malaysia sebagai pusat pasaran modal Islam antarabangsa.

Daripada 152 cadangan di dalam Pelan Induk tersebut, 14 cadangan telah dilaksanakan sepenuhnya, 24cadangan belum disiapkan sepenuhnya, sementara 48 lagi sedang diusahakan. Kemajuan telah dicapaidalam bidang penggabungan bursa saham, penggabungan syarikat broker saham, peraturan berasaskanpenzahiran dan pasaran bon korporat.

Mengukuhkan Industri Broker Saham dengan Meningkatkan Ketelusan dan Pentadbiran.

• Pada 22 Januari, Bursa Saham Kuala Lumpur (BSKL) telah mengeluarkan Syarat-syarat PenyenaraianBaru untuk mengukuhkan lagi pasaran modal dan industri sekuriti. Syarat-syarat Penyenaraian Baru ini mengukuhkan peruntukan dalam bidang berkenaan penzahiran, urus tadbir korporat, obligasi penyenaraian yang berterusan, pelaporan kewangan dan penguatkuasaan. Ia menyusun peraturan dan prosedur yang tidak bertulis berhubung dengan syarikat-syarikat yang disenaraikan, memudahkansyarat-syarat prosedur dan proses penyenaraian, memperjelaskan syarat-syarat dengan menghapuskankeraguan, dan menerima pakai amalan dan piawai terbaik antarabangsa dalam peraturan-peraturan penyenaraian.

• Pada 10 Mei, Suruhanjaya Sekuriti (SC) telah memperkenalkan beberapa fleksibiliti untuk memudahkan terbitan, tawaran dan penyenaraian sekuriti oleh syarikat-syarikat Malaysia. Fleksibiliti ini adalah sejajar dengan objektif Pelan Induk Pasaran Modal untuk menjadikan pasaran modal Malaysia sebagai pusat perolehan dana yang utama bagi syarikat-syarikat Malaysia dengan meningkatkan kecekapan dalam keseluruhan proses perolehan dana. Fleksibilitiyang diperkenalkan adalah seperti berikut:

i) Semakan kepada keperluan prestasi keuntungan silam untuk penerbitan tawaran awam permulaan dan pengambilalihan songsang/penyenaraian melalui syarikat lain di BSKL;

ii) Membenarkan terbitan dan penyenaraian saham pinjaman tak bercagar boleh tukar tak boleh tebus (ICULS) sebagai sebahagian daripada skim pengapungan di BSKL;

iii) Memansuhkan had peruntukan keutamaan sebanyak 10 lot untuk setiap pengarah, pekerja dan individu lain dalam skim pengapungan di BSKL. Walau bagaimanapun, had keseluruhan sebanyak 5% dalam skim peruntukan keutamaan dikekalkan;

iv) Menghapuskan kriteria berasaskan merit untuk terbitan bonus yang diperolehi melalui permodalan

192

Sektor Kewangan

193193

premium syer dan rizab lain. Syarikat awam yang tersenarai, kini dibenarkan untuk menerbitkan terbitan bonus sekuriti melalui permodalan premium syer selagi premium syer yang ada disahkan oleh juruaudit luar syarikat tersebut; dan

v) Semakan kepada garis panduan skim opsyen syer pekerja.

• Pada 3 September, fleksibiliti seterusnya diperkenalkan oleh SC sebagai pelengkap kepadafleksibiliti terdahulu yang diperuntukkan kepada terbitan Tawaran Awam Permulaan (IPO),perolehan dana dan pengstrukturan semula. Untuk terbitan IPO, SC telah meminda syarat-syarat untuk tawaran awam, penempatan, penajajaminan, tebaran pegangan saham, rizab danhad-had ke atas struktur modal. Pindaan ke atas Garis Panduan Terbitan berkenaan denganpenggunaan akaun proforma juga telah diperkenalkan. Dari segi fleksibiliti untuk perolehan danadan pelaksanaan penstrukturan semula, yang diberi sebelum ini kepada kes-kes penyelamatan,juga telah dilanjutkan. Sementara itu, syarat-syarat kedudukan aset ketara bersih selepaspenstrukturan semula syarikat tersenarai yang bermasalah telah diturunkan kepada 35% daripada50% daripada nilai tara syer biasa syarikat tersebut. Di samping itu, semua syarikat tersenaraiyang bermasalah dibenar menerbitkan sekuriti boleh tukar dengan nilai nominal di bawahRM1.00.

• Pada 25 April, SC telah menerbitkan Garis Panduan untuk Dokumen Tawaran bagipengambilalihan dengan objektif untuk meningkatkan penzahiran dalam dokumentasi tawaran,sejajar dengan usaha ke arah satu peraturan yang berasaskan penzahiran sepenuhnya. Garispanduan ini akan memudahkan usaha pengambilalihan syarikat dengan memastikan proses yangjelas, melindungi kepentingan pemegang saham minoriti syarikat dan menyediakan maklumatdengan cepat dan mencukupi kepada pemegang-pemegang saham.

Mempromosi Pasaran Bon• SC telah mengeluarkan Garis Panduan Mengenai Tawaran Sekuriti Sokongan Aset (ABS)

pada 10 April, yang menandakan satu perkembangan penting di dalam pembangunan pasaranbon korporat. Garis panduan inimenggariskan kriteria yang jelas dan telus untuk memudahkanpeserta pasaran menawarkan sekuriti hutang sokongan aset. Sebagaimana yang diumumkan didalam Belanjawan Tahun 2001, urus niaga sekuriti aset yang mematuhi keseluruhan garispanduan ABS yang dikeluarkan oleh SC, adalah layak untuk mendapat pengecualian cukai labahartanah dan duti setem, yang mana berkenaan.

• Pada 3 Disember, larangan penggunaan hasil daripada terbitan PDS dilonggarkan lagi.Hasil daripada terbitan PDS kini boleh digunakan untuk membiayai pembangunan harta kediamandan rumah kedai berharga lebih daripada RM250,000 seunit dengan syarat hasil daripada terbitanbon tersebut hanya boleh dikeluarkan setelah mencapai jualan pulang modal (dari segi nilai).Tambahan lagi, pembangunan rumah kedai tersebut perlu dilaksanakan dalam kawasankediaman. Kelonggaran ini adalah sejajar dengan kelonggaran larangan pemberian pinjamanoleh BNM.

• BNM telah mengeluarkan Garis Panduan mengenai Program Pinjaman dan Pemberian PinjamanSekuriti (SBL) di bawah Sistem Pemindahan Elektronik Masa Benar Dana dan Sekuriti. Garispanduan ini, yang berkuatkuasa pada 10 Disember, merupakan sebahagian daripada langkah-langkah yang dilaksanakan pada tahun ini untuk meningkatkan pembangunan pasaran bon. Satuurus niaga SBL melibatkan pertukaran sekuriti di antara dua pihak dalam satu jangka masa bagimemenuhi kehendak sementara satu pihak atau kedua-duanya. Objektif pelaksanaan programSBL adalah untuk meningkatkan mudah tunai dalam pasaran bon sekunder dengan menyediakansatu mekanisme baru untuk menyokong strategi dagangan bagi peniaga. Ia juga bertujuan untukmeningkatkan pulangan portfolio pelaburan bon kepada pelabur.

194

Meningkatkan Mekanisme dan Daya Saing Pasaran• Pada 1 Julai, SC telah mengurangkan yuran penjelasan SCANS, yuran SCORE dan levi SC dalam

usahanya yang berterusan untuk meningkatkan daya saing industri. Yuran penjelasan SCANS telah dikurangkan kepada 0.04% daripada 0.05%, tertakluk kepada had maksimum sebanyak RM200 bagi setiapkontrak. Yuran SCORE pula dikurangkan kepada 0.0025% daripada 0.005%. Levi SC, yang dikira berdasarkan komisen broker dan yuran penjelasan SCANS, telah dikurangkan juga kepada 0.015% daripada0.02%.

• Berkuat kuasa mulai 18 Julai, BSKL menerusi rumah penjelasannya, SCANS telah memulakan Perkhidmatan Penyelesaian Institusi (ISS) untuk urus niaga perniagaan langsung.Pelaksanaan ISS untuk urusniaga perniagaan langsung akan mengurangkan pendedahan risiko penyelesaian bagi pelabur antarabangsa dan meningkatkan urusan serahan dan pembayaran, sejajar dengan amalan dan syarat-syarat terbaik penyelesaian antarabangsa.

• Pada 29 Ogos, SC mengeluarkan Garis Panduan Mengenai Penubuhan Kemudahan Laluan Elektronik oleh Broker Universal sejajar dengan usaha untuk membina satu rangka kerja yang teratur dan cekap untuk pelaksanaan dagangan elektronik dalam pasaran modal. Kemudahan laluan elektronik merujuk kepada suatu kawasan, lokasi atau premis yang mempunyai kemudahan yang membolehkan pelanggan membuat pesanan atau mendapatkan maklumat nasihat pelaburan secara elektronik. Broker Universal adalah bebas untuk menetapkan jenis, saiz, bilangan dan lokasi bagi kemudahan-kemudahan ini. Walau bagaimanapun, mereka hendaklah memastikan kemudahan yang disediakan itu selamat daripada dirosakkan dan dicerobohi oleh pihak yang tidak berkenaan. Di samping itu, sebagai satu langkah ke arah membangunkan lagi rangka kerja dagangan elektronik yang lebih mudah, khususnya yang berkaitan denganurusniaga talian terus, Broker Universal diberi fleksibiliti untuk memberi diskaun sehingga 25% daripada kadar komisen semasa yang diberikan kepada dagangan dengan nilai kontrak sebanyak RM100,000 dan ke bawah, untuk semua dagangan laluan elektronik yang dilakukan oleh mereka.

• Dalam pembentangan Belanjawan Tahun 2002 pada bulan Oktober 2001, Kerajaan telah mengumumkan pelaksanaan mekanisme “circuit breaker” dalam bursa saham. Mekanisme ini berupaya menghentikan sementara aktiviti urus niaga apabila terdapat penurunan besar pada hari dagangan. Mekanisme ini dijangka akan mula beroperasi pada suku pertama tahun 2002. Ia bertujuan untuk memberi para pelabur masa dan peluang untuk mendapatkan maklumat dengan lebih lengkap semasa keadaan pasaran menjadi terlalu tidak menentu dengan membenarkan penutupan atau pemberhentian urus niaga untuk satu jangka waktu tertentu, sebelum urus niaga bermula semula. Ini dapat memastikan keyakinan pelabur dan pasaran dikekalkan, terutamanya apabila suasana urusniaga menjadi terlalu tidak menentu.

Meningkatkan Perlindungan terhadap Pelabur• Pada 17 September, SC mengeluarkan Garis Panduan Mengenai Pemegang Amanah untuk Pemegang

Debentur sebagai pemantau dalam memastikan kepentingan pemegang debentur dilindungi. Di bawah Garis Panduan ini, SC memberikan persetujuan menyeluruh kepada pemegang amanah yang memohon untuk dilantik atau bertindak sebagai pemegang amanah di bawah subseksyen 69(2) Akta Suruhanjaya Sekuriti, jika mereka memenuhi segala syarat dalam garis panduan tersebut. Satu syarat yang diperlukan bagi mendapat kelulusan SC ialah pemegang amanah hendaklah terus mematuhi syarat-syarat ini ketika menjadi pemegang amanah bagi sesuatu terbitan debentur.

• Pada 26 November, SC mengumumkan bahawa syarikat-syarikat awam yang tersenarai di papan utama dan kedua BSKL yang masih belum meningkatkan modal berbayar masing-masing kepada paras sekurang-kurangnya RM60 juta dan RM40 juta, dikehendaki memaklumkan kepada pelabur tentang kegagalan mereka mematuhi syarat tersebut dan rancangan untuk mematuhinya menerusi laporan kewangan suku tahunan. Tarikh akhir untuk pematuhan tersebut telah dilanjutkan daripada 30 April 2002 kepada 31 Disember 2002. Syarikat-syarikat yang gagal mematuhi syarat-syarat modal berbayar minimum tersebut pada tarikh akhir lanjutan itu akan dikenakan sekatan dagangan.

Sektor Kewangan

195

Memperbaiki Urus Tadbir Korporat dan Pemeliharaan Pemegang Saham Minoriti

• Berkuatkuasa 15 Februari, pengarah syarikat awam yang disenaraikan dikehendaki untuk menghadiriProgram Akreditasi Mandatori (MAP) dan Program Pendidikan Berterusan (CEP) sempena dengan perubahan besar yang telah dilakukan ke atas Keperluan Penyenaraian, yang dikeluarkan pada 22 Januari. Program latihan tersebut bertujuan untuk melengkapkan pengarah-pengarah supaya mereka dapat melaksanakan tugas mereka dengan lebih baik dan dapat meningkatkan kaliber mereka secara keseluruhannya.

• Berkuatkuasa 1 Jun, syarikat-syarikat awam yang disenaraikan dikehendaki mematuhi Keperluan Penyenaraian yang telah banyak diubah ini kecuali beberapa peruntukan, berkuatkuasa 15 Februari.Di antaranya, Keperluan Penyenaraian yang terbaru ini telah menerima pakai cadangan-cadangan Jawatankuasa Kewangan yang berkaitan dengan Kod Urus Tadbir Korporat Malaysia, untuk mewujudkan suasana korporat yang mempunyai piawai tatalaku yang tinggi dan penzahiran yang berkualiti tinggi daripada syarikat-syarikat, lembaga pengarah dan pihak pengurusan syarikat tersebut.Keperluan penyenaraian yang terbaru ini telah menggalakkan pematuhan kepada Kod Urus Tadbir Korporat Malaysia. Pindaan-pindaannya termasuk:

i) Keperluan melaporkan setakat mana pengarah syarikat awam yang disenaraikan telah mematuhi Kod Urus Tadbir Korporat Malaysia;

ii) Peraturan mengenai keperluan penzahiran oleh pengarah-pengarah semasa melaporkan keadaan pengawalan dalaman;

iii) Peraturan mengenai pengarah bukan eksekutif dan keperluan supaya satu pertiga daripada ahli Lembaga Pengarah adalah ahli bebas; dan

iv) Peraturan yang memerlukan akreditasi mandatori terhadap pengarah syarikat yang disenaraikan.

• Berkuatkuasa 1 Jun, syarikat-syarikat awam yang disenaraikan perlu untuk mematuhi “Pernyataan Pengawalan Dalaman: Garis Panduan untuk Pengarah Syarikat Awam yang Disenaraikan” yang diterbitkan oleh Pasukan Petugas mengenai Pengawalan Dalaman BSKL. Objektif garis panduan tersebut adalah untuk memberi tunjuk ajar kepada pengarah syarikat awam yang disenaraikan dalam membuat penzahiran mengenai keadaan pengawalan dalaman syarikat dan menyediakan laporan tahunan mereka. Khususnya, garis panduan tersebut menerangkan perkara penting yang perlu diberi perhatian oleh pengarah-pengarah sebelum membuat sebarang pernyataan mengenai keadaan pengawalan dalaman syarikat. Perkara-perkara penting ini ialah sistem pengawalan dalaman, tanggungjawab pelbagai pihak dalam penyenggaraan sistem pengawalan dalaman, proses kajian semula kecukupan dan keutuhan sistem pengawalan dalaman dan penzahiran minimum mengenai pengawalan dalaman yang dibuat oleh Lembaga Pengarah.

• Badan Pengawas Pemegang Saham Minoriti Berhad (BPPSM), yang ditubuhkan pada Ogos 2000, telahbermula operasinya sejak bulan Julai 2001. Ahli-ahli pengasasnya adalah Kumpulan Wang Simpanan Pekerja, Permodalan Nasional Berhad, Lembaga Tabung Angkatan Tentera, Lembaga Tabung Haji dan Pertubuhan Keselamatan Sosial. Peranan BPPSM adalah untuk menggalakkan kesedaran di antara pemegang saham minoriti, terutamanya pelabur institusi, mengenai hak dan tanggungjawab mereka.Ini adalah bertujuan untuk melindungi pemegang saham minoriti daripada dieksploitasikan oleh syarikat-syarikat awam yang disenaraikan dan mencegahkannya, jika perlu, supaya dapat membanteras penyelewengan syarikat-syarikat awam yang disenaraikan terhadap pemegang saham minoriti.

196

22.5%. Di samping itu, bilangan bukaan pada akhirbulan menunjukkan arah aliran yang meningkat disepanjang tahun, dengan paras yang paling tinggidicatat pada bulan Ogos iaitu sebanyak 13,023kontrak, sebelum ditutup pada 10,751 kontrak padaakhir tahun (akhir tahun 2000: 6,642 kontrak). Urusniaga yang lebih tinggi ini disebabkan oleh keadaan

mudah tunai yang lega dalam pasaran tunai antarabank dan minat yang semakin meningkat dalampasaran bon tempatan dan pasaran kadar faedahswap. Institusi perbankan merupakan pelabur utamadan mencakup sebahagian besar aktiviti urus niaga.Harga Niaga Hadapan KLIBOR 3 Bulan adalahbercampur-campur sepanjang tahun ini. Kadar hasil

Purata Urus Niaga Harian Bukaan

J F M A M J J O S O N D J F M A M J J O S O N D2000 2001

Purata urus niagaharian(Bilangan kontrak)

Bukaan(Bilangan kontrak)

0

500

1,000

1,500

2,000

2,500

0

500

1,000

1,500

2,000

2,500

3,000

3,500

Graf 4.42Niaga Hadapan dan Opsyen IndeksKomposit BSKL

0

50

100

150

200

250

300

350

400

0

2,000

4,000

6,000

8,000

10,000

12,000

14,000

J F M A M J J O S O N D J F M A M J J O S O N D2000 2001

Purata Urus Niaga Harian(Bilangan Kontrak)

Bukaan(Bilangan Kontrak)

Purata Urus Niaga Harian

Bukaan

Graf 4.43Niaga Hadapan KLIBOR

3

3.2

3.4

3.6

3.8

4

4.2

02-J

an

16-J

an

30-J

an

13-F

eb

27-F

eb

13-M

ac

27-M

ac

10-A

pr

24-A

pr

08-M

ei

22-M

ei

05-J

un

19-J

un

03-J

ul

17-J

ul

31-J

ul

14-O

gos

28-O

gos

11-S

ept

25-S

ept

09-O

kt

23-O

kt

06-N

ov

20-N

ov

04-D

is

18-D

is

KLIBOR Kontrak bulan pertama Kontrak suku bulan pertama Kontrak suku bulan ke-empat

Kadar hasil Tersirat

Graf 4.44Kadar Hasil Tersirat Niaga Hadapan KLIBOR dan Kadar Hasil Spot

Sektor Kewangan

197

tersirat (kontrak 4 suku bulan) meningkat daripada3.84% pada bulan Januari dan mencapai tahaptertinggi pada 4.10% pada bulan April, sebelummenurun ke tahap paling rendah pada 3.22% padabulan Oktober. Kadar hasil tersirat kemudiannyameningkat untuk ditutup pada 3.50% pada akhirtahun 2001.

Pada tahun 2001, jumlah dagangan bagi KontrakNiaga Hadapan Minyak Sawit Mentah di MDEXadalah lebih tinggi, mencerminkan terutamanyapeningkatan dalam pengeluaran minyak sawitmentah sebanyak 8.9% serta perkembangan dipasaran fizikal minyak sawit yang mula menunjukkanharga yang lebih kukuh semenjak bulan Julai.Mencerminkan perkembangan yang menggalakkandari segi harga, jumlah lot yang diurusniagakan diMDEX meningkat dengan nyata pada separuhkedua tahun 2001 berbanding pada separuh pertamatahun ini. Julat harga kontrak hadapan bulan yangketiga melebar kepada RM622 (2000: RM492),dengan harga harian tertinggi dicatat sebanyakRM1,315 setan metrik pada 8 Ogos 2001. Analisaberdasarkan tempoh separuh tahunan menunjukkanpurata bulanan harga hadapan minyak sawit mentahadalah lebih rendah pada separuh pertama tahun2001, iaitu berada di antara RM741 hingga RM860setan metrik sebelum melonjak kepada julat yanglebih tinggi iaitu di antara RM913 hingga RM1,264setan metrik pada separuh kedua tahun ini. Kenaikanharga pada tempoh ini adalah disebabkanterutamanya oleh penawaran minyak sayuran duniayang semakin berkurangan berikutan kemerosotandalam pengeluaran beberapa minyak sayuran utama,

termasuk minyak sawit, minyak rap dan minyakbunga matahari, sementara permintaan pula terusmeningkat.

PERKEMBANGAN DALAM SISTEM PEMBAYARANDAN PENYELESAIAN

Dalam tahun 2001, BNM telah melaksanakan beberapalangkah dan pembaharuan bagi meningkatkankecekapan sistem pembayaran yang dikendalikannyaserta sistem pembayaran domestik lain dengankerjasama institusi-institusi perbankan dan konsortiumpembayaran. Usaha-usaha ini adalah penting bagimemastikan supaya sistem pembayaran negara teruscekap, stabil serta boleh dipercayai dan pada masa yangsama mengikuti perkembangan teknologi.

RENTASBeberapa langkah bagi mempertingkatkan lagikecekapan dan kelenturan sistem RENTAS telahdiperkenalkan dalam tahun 2001. Ini meliputipengenalan sistem pengawasan masa nyata bagimempertingkatkan pemantauan transaksi danpengurusan kecairan, Modul Tambahan PerjanjianBelian Balik (REM) dan sistem pinjaman dan pemberianpinjaman sekuriti (SBL). Objektif REM dan SBL adalahuntuk mempertingkatkan kecairan dalam pasaran bonsekunder dengan menyediakan satu rangka kerja ataumekanisma baru bagi menyokong strategi perdaganganoleh wakil penjual dan mempertingkatkan pulangan keatas pelaburan dalam portfolio bon bagi pelabur.Perlaksanaan REM dan SBL juga bertujuan untukmempertingkatkan kelenturan dalam penyelesaiantransaksi REM dan SBL di kalangan ahli-ahli RENTAS.Pada masa yang sama, perbincangan sedang dijalankanuntuk menghubungkan sistem ini dengan sistempembayaran domestik yang lain seperti sistempenjelasan dan penyelesaian ekuiti bagi memperbaikimodel pembayaran berbanding serahan yang sedia adabagi pasaran ekuiti.

SPICKBNM telah memperkenalkan tempoh pegangan yangbaru bagi cek-cek luar kawasan yang dideposit dandikeluarkan di kawasan SPICK dan bukan-SPICK yang dijelaskan di SPICK-KL. Berkuatkuasa 1 Disember 2001,tempoh pegangan cek yang dikeluarkan dari akaun disemua bandar di Malaysia dan didepositkan di SPICK-KL adalah selama tiga hari, manakala tempohpegangan bagi cek yang didepositkan di Pulau Pinang,Johor Bahru, Kelantan, Terengganu, Sabah danSarawak adalah di antara tiga hingga lapan hari. Disamping itu, BNM telah memansuhkan takat masapukul 2.00 petang bagi penjelasan pada hari yang

0

10

20

30

40

50

60

0

250

500

750

1,000

1,250

1,500

Jumlah lot Kedudukan terbuka

Harga purata 3 bulan hadapan

J F M A M J J O S O N D J F M A M J J O S O N D

2000 2001

Lot ('000) Harga (RM/tan metrik)

Graf 4.45Dagangan Hadapan Minyak Sawit Mentah

198

sama yang diperkenalkan sebelum ini sebagai satulangkah sementara. Oleh yang demikian, semua cektempatan yang didepositkan akan dijelaskan pada hariyang sama.

Pada masa ini, penjelasan cek bagi kawasan-kawasan yang tidak diliputi oleh sistem SPICK dinegeri-negeri Pantai Timur Semenanjung Malaysiaiaitu di Kelantan dan Terengganu, dan di Sabah danSarawak masih dilakukan secara manual. BNM kinisedang menjalankan kajian untuk mengenalpastikaedah yang efektif bagi mempertingkatkanperkhidmatan penjelasan cek di kawasanberkenaan, terutamanya bagi mengurangkan lagitempoh pegangan cek.

Mesin Juruwang Automatik (ATM)Sepanjang tahun 2001, institusi perbankan terusmempertingkatkan perkhidmatan ATM mereka bagimenyediakan kemudahan tambahan kepada para

pelanggan untuk menjalankan pelbagai transaksiperbankan. Perkhidmatan ini termasuklahpermintaan buku cek baru, meletakkan deposittetap, pembelian saham amanah, pembayaran bil,pembelian tiket secara elektronik, permohonansaham baru, pembayaran balik pinjaman danmenambah nilai kad prabayar. Rancangan sedangdilaksanakan untuk menukar kad ATM jalurmagnetik kepada cip menjelang bulan Januari 2003.Ini adalah sebagai sebahagian daripada usahaKerajaan untuk menggalakkan penggunaan KadPintar Pelbagaiguna (KPP) dan usaha institusiperbankan untuk mengatasi kes penipuan kad.Sejajar dengan itu, mesin-mesin ATM akandinaikkan taraf untuk membolehkannya menerimakad berasaskan cip.

330

335

340

345

350

355

360

365

370

375

380

0

500

1,000

1,500

2,000

2,500

3,000

3,500

S1 S2 S3 S4 S1 S2 S3 S4

2000 2001

Jumlah ('000) RM bilion

Jumlah IFTS (ribu) Nilai IFTS (RM bilion)

Graf 4.46Urus niaga IFTS RENTAS

0

5

10

15

20

25

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

Jumlah SSTS ('000) Nilai SSTS (RM bilion)

S1 S2 S3 S4 S1 S2 S3 S4

2000 2001

Jumlah ('000) RM bilion

Graf 4.47Urus niaga SSTS RENTAS

38

39

40

41

42

43

44

220

230

240

250

260

270

280

290

300

Jumlah (juta) Nilai (RM bilion)

S1 S2 S3 S4 S1 S2 S3 S4

2000 2001

Jumlah (juta) RM bilion

Graf 4.48Jumlah dan Nilai Cek yang dijelaskanoleh SPICK

2001

Nilai Jumlah

Perubahan Perubahan(RM bilion) tahunan (‘000) tahunan

(%) (%)

RENTASTransaksi IFTS 10,436 -4.8 1,511 –0.6Transaksi SSTS 559.8 33 68 30.8

SPICKCek yang

dijelaskan 996 7.4 165,473 0.4GIRO (IBG)

IBG 1.08 1,2501 125 1,1501

1 Sistem Giro mula diperkenalkan pada bulan Oktober 2000

Jadual 4.37 : Sistem Pembayaran dan Penjelasan

Sektor Kewangan

199

Sistem Pembayaran di Malaysia

RENTAS• Sistem RENTAS merupakan Sistem Penjelasan Kasar Masa Nyata (RTGS) yang telah diperkenalkan

dengan matlamat untuk mengurangkan risiko berkaitan dengan pembayaran bernilai tinggi. SistemRENTAS telah dilaksanakan mulai bulan Julai 1999 dan terdiri daripada sistem pemindahan danaantara bank (IFTS) dan sistem urusniaga, pemprosesan dan penjelasan sekuriti tanpa skrip (SSTS).Pengenalan sistem RENTAS membolehkan pencapaian Model 1 sistem pembayaran semasa serahanpada masa nyata bagi penjualan dan pembelian sekuriti tanpa skrip yang bertanda.

SPICK• SPICK atau Sistem Penjelasan Imej Cek Kebangsaan merupakan satu sistem penjelasan cek berasaskan

imej yang menyediakan imej bagi cek-cek masuk (inward cheques) untuk tujuan pemeriksaan danpengesahan tandatangan oleh bank pembayar. Menerusi sistem SPICK, bank dapat memproses danmembuat pengesahan cek berdasarkan data dan cakera padat yang diperolehi dari pusat SPICK tanpaperlu merujuk kepada cek-cek secara fizikal. Melalui kaedah ini, ia membolehkan lebih banyakkawasan di negara ini menikmati faedah sistem penjelasan cek pada hari yang sama di samping dapatmengurangkan tempoh pegangan bagi cek luar kawasan dan seterusnya mengurangkanpengendalian dan pergerakan cek secara fizikal. Sistem ini yang mempunyai pusat operasi di PulauPinang, Kuala Lumpur dan Johor Bahru memproses lebih kurang 90% daripada jumlah cek diMalaysia. Pada November 2001, SPICK mengekalkan pengiktirafan ISO9002.

Mesin ATM• Berikutan penggabungan tiga rangkaian ATM tempatan pada tahun 1996, bank-bank tempatan kini

mempunyai satu rangkaian ATM yang bersepadu dengan bilangan mesin ATM melebihi 3,800 buah.Konsortium pembayaran, Malaysian Electronic Payment System (1997) Sdn. Bhd. (MEPS) menyediakanperkhidmatan operasi pensuisan, penjelasan dan penyelesaian bagi rangkaian perkongsian ATMtersebut. Kerjasama di antara institusi perbankan domestik ini membolehkan pengguna menggunakansemua mesin ATM dalam rangkaian MEPS dan mengurangkan keperluan bagi setiap bank untukmengembangkan lagi rangkaian ATM masing-masing.

GIRO Antara Bank (IBG)• Perkhidmatan GIRO antara bank yang dikendalikan oleh MEPS sejak bulan Oktober 2000 melibatkan

pertukaran transaksi digital untuk menghantar arahan pembayaran. Sistem IBG yang mampumemproses pembayaran individu dalam jumlah yang banyak secara elektronik dapat memendekkankitaran penjelasan bagi arahan pindahan bayaran terutamanya bagi transaksi pembayaran luarkawasan. Pembayaran menerusi IBG termasuklah arahan bagi bayaran pinjaman, premium insurans,gaji, cukai pendapatan dan caruman kepada KWSP. Kemudahan IBG kini disediakan oleh 11 buahinstitusi perbankan (termasuk sebuah bank Islam). Rancangan sedang dilaksanakan untukmempertingkatkan sistem IBG yang sedia ada kepada sistem berasaskan pelayar internet bagimemudahkan transaksi pembayaran e-dagang. Graf 4.49 menunjukkan prestasi sistem IBG.

Gerbang Pembayaran SET• Dalam menyokong pembangunan e-dagang, MEPS telah melancarkan sebuah gerbang pembayaran

internet pada bulan Mac 1999 bagi memproses pembayaran berasaskan kad untuk institusiperbankan yang terlibat. Sistem tersebut boleh menerima transaksi-transaksi dengan menggunakanprotokol “Secure Sockets Layer (SSL)” dan “Secured Electronic Transaction (SET)”. Pada masa ini,terdapat lapan buah institusi perbankan yang mengambil bahagian dalam sistem ini. Graf 4.50menunjukkan prestasi gerbang pembayaran SET.

200

Sistem Kad Debit• MEPS telah melancarkan perkhidmatan debit ePos (electronic point of sale) dengan kerjasama tiga

buah bank domestik pada awal bulan Februari 2002. Dalam sistem ini, MEPS mengendalikan operasipensuisan bagi kad debit domestik yang membolehkan pemegang kad ATM bank yang mengambilbahagian untuk membuat pembayaran dengan menggunakan kad ATM mereka di institusi-institusiperniagaan yang terlibat tanpa mengira bank yang menjadi “acquirer” kepada institusi perniagaantersebut. Sistem kad debit membenarkan pemegang kad untuk mencaj transaksi belian mereka teruskepada dana dalam akaun di bank yang mengeluarkan kad berkenaan.

Internet dan Lain-lain PerkhidmatanPembayaranPada penghujung tahun 2001, sebanyak lapan buahbank domestik telah memperkenalkanperkhidmatan transaksi perbankan internet.Perkhidmatan yang ditawarkan ini membolehkanpengguna, antara lain membuat bayaran danpemindahan dana antara akaun dan bank,pertanyaan baki dan permohonan penyata, bukucek baru dan menghentikan bayaran cek, danmendapatkan maklumat terkini mengenai akaun.Dalam beberapa kes, pengguna juga bolehmembuat permohonan pinjaman dan menjalankanurusan jualbeli saham secara terus. Beberapa buahbank juga turut menyediakan perkhidmatan bayaranbil secara terus dengan menggunakan kad kredit.

Pada tahun 2001, sebuah syarikat persendirian telahmemperkenalkan perkhidmatan bayaran bil melaluikios. Perkhidmatan yang disediakan di kiostermasuklah pembayaran bil-bil utiliti, menambahnilai kad prabayar dan pembayaran dengan kadkredit, wang tunai elektronik MEPS Cash dan kad-kad ATM bank yang mengambil bahagian.

Pembangunan dalam Media PembayaranWalaupun wang tunai masih merupakan alatpembayaran runcit yang popular di kalangan rakyatMalaysia, penggunaan kad kredit, kad debit danwang tunai elektronik adalah semakin meningkat. Inimencerminkan bahawa masyarakat Malaysia semakincanggih dan juga promosi yang agresif olehpengeluar-pengeluar kad.

BNM dengan usahasama institusi perbankan danpertubuhan kad kredit telah melaksanakanpelbagai langkah untuk menangani masalahpenipuan kad kredit. Langkah-langkah ini meliputipemantauan yang rapi ke atas aktiviti kad kreditmelalui pengeluaran garis panduan danpenyeliaan, penubuhan Unit Penyelaras PengurusanRisiko oleh industri kad kredit bagi menyelaraspengumpulan data penipuan kad kredit,meningkatkan kesedaran di kalangan parapengguna dan peniaga supaya lebih prihatinmengenai kejadian penipuan kad kredit,menggalakkan kerjasama dan meningkatkankemampuan penyiasatan di kalangan institusiperbankan dalam menangani kes penipuan kad

0

10

20

30

40

50

60

0

50

100

150

200

250

300

350

400

450

500

Jumlah Transaksi (ribu) Nilai (RM juta)

S4 S1 S2 S3 S4

2000 2001

Jumlah ('000) Nilai (RM juta)

Graf 4.49Transaksi IBG Antara Bank

Graf 4.50Transaksi Gerbang Pembayaran SET

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

0

20

40

60

80

10

12

Jumlah Transaksi (ribu) Nilai (RM juta)

S1 S2 S3 S4 S1 S2 S3 S4

2000 2001

Jumlah ('000) Nilai (RM juta)

Sektor Kewangan

201

• Membantu menyelaraskan pelbagai inisiatif dalambidang sistem pembayaran untuk memaksimumkan penggunaan sumber serta mengelakkan pembaziran akibat pertindihan aktiviti;

• Memberi input dalam menyediakan piawai jika perlu, untuk aplikasi bagi teknologi baru dalam sistem pembayaran; dan

• Memberikan pendapat agensi masing-masing mengenai perkara yang melibatkan sistem pembayaran.

Pada masa ini, ahli-ahli Majlis tersebut terdiri daripadawakil dari Bank of Japan, Hong Kong MonetaryAuthority, Kementerian Tenaga, Komunikasi danMultimedia, Unit Permodenan Tadbiran danPerancangan Pengurusan Malaysia (MAMPU),Suruhanjaya Sekuriti, MEPS, Persatuan Bank-BankMalaysia, Persatuan Syarikat-Syarikat KewanganMalaysia, Persatuan Bank-Bank Saudagar Malaysiadan Persatuan Insurans Am Malaysia.

kredit dan mempertingkatkan lagi sistempengawasan bank terhadap aktiviti kad kredit.

Terdapat juga kemajuan dalam perlaksanaan wangtunai elektronik MEPS Cash yang diperkenalkan buatpertama kalinya semasa Sukan Komanwel padatahun 1998. Untuk meningkatkan lagi penggunaanMEPS Cash, satu projek percubaan telahdilaksanakan pada September 1999 di kawasan-kawasan yang terpilih di sekitar Kuala Lumpurdengan kerjasama enam buah institusi perbankandan sejumlah 187 peniaga yang bersetuju menerimakad MEPS Cash. Institusi perbankan kini berada diperingkat akhir perlaksanaan MEPS Cash di peringkatkebangsaan. Selain daripada dikeluarkan sebagai kadpakaibuang, aplikasi MEPS Cash juga terdapat dalamMyKad dan Kad Pintar Pelbagaiguna Pembayaran(KPPP). KPPP juga mengandungi aplikasi ATM dandebit.

Inisiatif KerjasamaPada tahun 2001, BNM telah menubuhkan MajlisPenasihat Pembayaran Kebangsaan yang ditubuhkanpada tahun 1993. Peranan yang dimainkan olehMajlis tersebut adalah untuk:-• Memberi input bagi menangani keperluan

infrastruktur jangkamasa pendek dan panjang sistem pembayaran;

• Memantau perkembangan sistem pembayaran di dalam dan di luar negara;

Graf 4.51Operasi Kad Kredit dan Kad Caj di Malaysia

0

0.5

1

1.5

2

2.5

3

3.5

4

0

5

10

15

20

25

Jumlah Kad Caj (juta)Jumlah Kad Kredit (juta)

Nilai Transaksi Kad Caj(RM bilion)

Nilai Transaksi Kad Kredit(RM bilion)

1996 1997 1998 1999 2000 2001

Jumlah Kad (juta) Nilai (RM bilion)Jumlah Nilai Jumlah Nilai

kad transaksi kad transaksi(‘000) (RM bilion) (‘000) (RM bilion)

Kad Kredit 2,818 16.4 3,485 20.3Kad Caj 235.7 1.9 286.9 1.8Kad Debit n/a 0.04 n/a 0.04

Jadual 4.38Media Pembayaran : Kad Kredit dan Kad Caj

20012000