İSKENDERUN

KÖRFEZİ’NDE

ENDÜSTRİYEL

SİMBİYOZ PROJESİ

UYGULAMA AŞAMASI

(Ocak 2011 – Şubat 2014)

SONUÇLAR VE KAZANIMLAR

Bu sayede endüstriyel kaynaklı çevresel ve sosyal problemlerin önüne geçmekle kalmayıp aynı zamanda ekonomik getiri de sağlanmış olmaktadır. Endüstriyel simbiyoz, Ar-Ge, inovasyon ve kümelenme faaliyetlerinin yanı sıra, yeni iş alanları yaratma potansiyeli ile girişimciliği ve bölgesel kalkınmayı da destekleyen bir yaklaşım olarak ortaya çıkmaktadır.

Bu çerçevede endüstriyel simbiyoz, özellikle 1990’lı yıllardan bu yana tüm dünyada hızla yaygınlaşmaktadır. Başta İngiltere olmak üzere çok sayıda Avrupa ülkesinin yanı sıra, Kanada ve Avustralya’da, Uzak Doğu ülkelerinde ve gelişmekte olan pek çok ülkede de ulusal ve/veya bölgesel programlar olarak hayata geçmekte, sanayi bölgeleri içiin eko-endüstriyel park yaklaşımı ile de uygulama alanı bulmaktadır. Söz konusu programlar ile çok ciddi ekonomik, çevresel ve sosyal kazanımlar elde edilmekte ve literature geçmektedir.

ARKA PLAN

Endüstriyel Simbiyoz Türkiye’de ilk olarak Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı Şirketi’nin (BTC Şirketi), boru hattı güzergâhında sürdürülebilir bölgesel kalkınmaya destek sağlamak amacıyla uygulamakta olduğu “Bölgesel Kalkınma Girişimi” çerçevesinde gündeme geldi.

Bu kapsamda, BTC Şirketi’nin kurumsal sosyal sorumluluk anlayışıyla başlattığı “İskenderun Körfezi Endüstriyel Simbiyoz Projesi”nin ilk aşaması 2009 – 2010 yıllarında hayata geçti. Projenin bu aşaması Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından Adana Sanayi Odası (ADASO) koordinasyonu ile, BTC Şirketi’nin yanı sıra DPT’nin de finansman desteği ile gerçekleşmiş oldu. Konu ile ilgili ilk farkındalığın yaratıldığı bölge potansiyelinin değerlendirildiği bu süreçten elde edilen çıktılar doğrultusunda, İskenderun Bölgesi’nde Endüstriyel Simbiyoz Projesi’nin Uygulama Aşaması’nın başlatılmasına karar verildi.

İskenderun Körfezi’nde Endüstriyel Simbiyoz Projesi ENDÜSTRİYEL SİMBİYOZ NEDİR?Endüstriyel simbiyoz tercihen birbirine fiziksel olarak yakın olup, normalde birbirlerinden bağımsız çalışan iki veya daha fazla ekonomik işletmenin bir araya gelerek hem çevresel performansı hem de rekabet gücünü artıracak uzun süreçli ortaklıklar kurması ve dayanışma içinde çalışmasını temsil eder. Diğer bir ifadeyle endüstriyel simbiyoz bağımsız işletmeleri, daha sürdürülebilir ve yenilikçi bir kaynak kullanım yaklaşımı çerçevesinde bir araya getirmektedir.

Bu işbirliği ağı, malzeme, enerji, su ve/ veya yan ürünlerin fiziksel değişimi de dahil olmak üzere, her türlü varlığın, lojistik ve uzmanlık kaynaklarının paylaşımı ya da ortak kullanımı anlamına gelmektedir. Buna ek olarak, işletmelerin ortak fayda sağlayacak diğer alanlarda da birlikte düşünüp birlikte hareket etmeleri için önemli fırsatlar yaratmaktadır. Ortak eğitim programları, yasal yükümlülüklere yönelik ortak çözümlerin üretilmesi, iş güvenliğine yönelik atılabilecek ortak adımlar bu kapsamda değerlendirilebilir.

İskenderun Körfezi’nde Endüstriyel Simbiyoz Projesi - Uygulama Aşaması’nda amacı, endüstriyel simbiyoz yaklaşımının İskenderun Körfezi çevresinde hayata geçirilmesi; bu kapsamda bölgesel bazda edinilen deneyimle, ulusal bir Endüstriyel Simbiyoz Programı’nın geliştirilmesi için de önemli bir adım atılması olarak belirlendi.

İskenderun Körfezi’nde Endüstriyel Projesi – Uygulama Aşaması Ocak 2011’de başladı. Proje süresince tarafların artan ilgisi ve kavramın yaygınlaşmasına yönelik gündeme gelen fırsatlar çerçevesinde proje faaliyetlerinin kapsamı da genişletildi. Böylece Proje Şubat 2014’te tamamlandı. Bu uzun soluklu projenin çok önemli çıktıları ve etkileri oldu. Bu proje ile endüstriyel simbiyozun bölgesel ve ulusal bazda uygulanmasına yönelik gerekli unsurlar için altyapı hazırlanmış, pilot ölçekte uygulamalar yapılmış, örnekler oluşturulmuş oldu.

İSKENDERUN KÖRFEZİ’NDE ENDÜSTRİYEL SİMBİYOZ PROJESİUYGULAMA AŞAMASININ AMACITürkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı (TTGV) ve BTC Şirketi arasında 27 Aralık 2010 tarihinde imzalanan sözleşme ile “İskenderun Körfezi Endüstriyel Simbiyoz Projesi – Uygulama Aşaması” başlatıldı. Projenin ana finansmanını BTC Şirketi üstlenirken, proje TTGV yürütücülüğünde gerçekleştirildi. TTGV’nin ayni katkı da sağladığı proje faaliyetleri İngiltere’de Ulusal Endüstriyel Simbiyoz Programını uygulayan International Synergies Ltd. Şirketi ve ODTÜ Çevre Mühendisliği Bölümü ile işbirliği içinde yürütüldü.

PROJEDE NELER HEDEFLENDİ?

Hedeflenen ana çıktılar ve sonuçlar:

Endüstriyel Simbiyoz uygulamalarının gerçekleştirilmesine yönelik teknik ve idari altyapının oluşturulması

İskenderun Körfezi’nde yeni Endüstriyel Simbiyoz olanaklarının belirlenmesi ve pilot uygulamaların geliştirilip uygulamaya konulması

İskenderun Körfezi’nde Endüstriyel Simbiyoz uygulamalarına yönelik bir veri tabanı ve iletişim ağı oluşturulması

Paydaşlar arasında Endüstriyel Simbiyoz uygulamalarının yaygınlaştırılması ve iletişimin güçlendirilmesi

Ulusal bir Endüstriyel Simbiyoz Programına yönelik uygulama modeli ve planının geliştirilmesi

PROJE KAPSAMINDA NELER YAPILDI?

4 Danışma Kurulu Toplantısı gerçekleştirildi. Basılı ve görsel medyada hem endüstriyel simbiyoz kavramı, hem de projeyle ilgili haberlerle yer alındı. Projenin internet sitesi (www.endustriyelsimbiyoz.org) ile güncel veri akışı sağlandı. Çeşitli dergilerde konuya ilişkin yayınların yanı sıra konferans ve bildiriler de sunuldu. 19-20 Şubat 2014 tarihlerinde Proje’nin kapanış etkinliği olarak Türkiye’nin ilk Endüstriyel Simbiyoz Konferansı düzenlendi, paydaşlar Proje çıktıları hakkında bilgilendirilirken, bu kavramın ulusal ve uluslararası paydaşlarıyla bir araya gelmeleri de sağlandı.

Endüstriyel Simbiyoz Olanakları ve Örnek Projeleri:

Bölgedeki firmalar ve hizmet sağlayıcıların bir araya getirildiği simbiyoz çalıştayları, toplantılar ve görüşmeler yapıldı. Bunun sonucu olarak, bölgede 500’ün üzerinde endüstriyel simbiyoz olasılığı belirlendi, sonuçlar ilgili firmalara raporlandı. Çeşitli kriterler çerçevesinde yapılan önceliklendirme çalışmaları doğrultusunda firmalar arası atık alış verişine yönelik 10 simbiyotik ilişki örnek proje olarak ele alınarak fizibiliteleri ayrıntılı olarak değerlendirildi. Ekonomik, çevresel, teknik ve yasal boyutların değerlendirildiği örnek projelerden bir kısmı uygulamaya geçti, yatırım aşamasına geldi; bir kısmı için ticarileştirme ya da Ar-Ge çalışmaları sürdürüldü. Örnek projeler ile, ciddi miktarlarda atığın değerlendirilebileceği, doğal kaynakların ikame edilebileceği, yeni ürünlerin üretilebileceği, gelir getirici faaliyetlerle ile yeni girişimlerin ortaya çıkabileceği gösterildi. Yasal fizibiliteler çerçevesinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın görüş ve önerileri alındı. Yatırımların 1-2 yıl içinde kendini geri ödeyebileceği görülmüş oldu. Atık alış verişi dışındaki endüstriyel simbiyoz uygulamaları çerçevesinde de ortak eğitim ve mevzuat çalışmalarına yönelik işbirliği örnekleri de ortaya kondu.

Endüstriyel Simbiyoz ve Ar-Ge:

Örnek projelerin önemli bir bölümünde kapsamlı Ar-Ge çalışmaları yürütüldü, bu kapsamda 5 üniversite ile işbirliği yapıldı. Bunun yanı sıra Adana’da Endüstiyel Simbiyoz ve Temiz Üretim Ar-Ge Proje Pazarı düzenlendi. 40 Ar-Ge projesi sunularak, 60’ın üzerinde ikili görüşme gerçekleştirildi. Endüstriyel simbiyoza yönelik yeni işbirliklerinin başlaması sağlandı.

Gerçekleştirilen faaliyetler ve elde edilen çıktılar şunlar:

Hazırlık ve altyapı çalışmaları:

Bölgesel ve sektörel analiz çalışmaları yapıldı. Proje ilk faz çıktıları değerlendirildi. Literatür çalışmaları yapıldı, örnek çalışmalar derlendi.

Endüstriyel Simbiyoz Ağı:

Ağırlıklı olarak proje bölgesi olmak üzere ulusal bazda da üyelerin olduğu pilot ölçekli bir endüstriyel simbiyoz ağı oluşturuldu. Başta sanayiciler olmak üzere, ilgili kamu kurumları, üniversiteler, danışmanlık firmaları ve şemsiye kuruşlardan meydana gelen endüstriyel simbiyoz ağı gelişmeye devam etti. Diğer taraftan, ulusal ve yerel aktörlerden toplam 21 kurum/kuruluşun temsil edildiği Danışma Kurulu da proje süresince görüş ve önerileriyle projeye katkı sağladı.

Endüstriyel Simbiyoz Veri Tabanı:

Endüstriyel simbiyoz ağında yer alan üyelerle ilgili verilerin derlendiği, özellikle de firmaların alabileceği/ verebileceği kaynakların (atık, yan ürün, lojistik, vb.) kaydedilerek verilerin yönetilmesini sağlayan “yeşil sinerji” adlı bir veri tabanı oluşturuldu. Buna ek olarak, endüstriyel simbiyoz ile ilgili bölgesel/ sektörel raporlar, literatür bilgileri ve sektörler arası endüstriyel simbiyoz örneklerinin derlendiği bir kütüphane de oluşturularak veri tabanına dahil edildi.

İletişim ve Yaygınlaştırma Faaliyetleri:

İngiltere Büyükelçiliği’nde Projenin Lansmanı gerçekleştirildi. Adana, Mersin ve Ceyhan’da 3 bilgilendirme toplantısı yapıldı. Sanayi kuruluşları ve ilgili paydaşlarla görüşmelere yönelik saha ziyaretleri yapıldı, firmalarla sürekli iletişim sağlandı.

ÖRNEK ENDÜSTRİYEL SİMBİYOZ PROJELERİ

Atık Alış Verişine Yönelik Uygulamalar Diğer Uygulamalar

ATIK ALIŞ-VERİŞİNE YÖNELİK UYGULAMALAR:

Bu kapsamda 10 örnek proje üzerinde çalışıldı:

Meyve posasından hayvan yemi üretimi

Taraflar: Limkon Gıda San. ve Tic. A.Ş. Meyve suyu konsantresi üreticisiAkay Sanayi Madencilik Dış Tic. Ltd. Şti., Kireç üreticisiÇukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü, Danışman

Proje kapsamı: Limkon firmasının üretim prosesi sonucu ortaya çıkan meyve posasının Akay Kireç’in üretim tesisindeki atık ısının kullanılarak kurutulması ve hayvan yemine dönüştürülmesi kapsamında çalışmalar yapıldı. Elde edilen ürünün ticarileşmesi için kritik olan besin madde bileşimi ve enerji değeri analizleri gerçekleştirilerek iyi kaliteli yem kaynağı özelliğine sahip olduğu görüldü.

Bölgesel Sürdürülebilirlik ve Ulusal Politikalar:

Projenin tamamlanmasından sonra İskenderun Körfezi’ndeki faaliyetlerin devam etmesine yönelik olarak bir “yerel arayüz”ün oluşturulması yönünde girişimlerde bulunuldu. Uluslararası ve yerel finansman kaynakları için araştırma ve başvurular sürdürüldü. Ulusal bazda ise, Kalkınma Bakanlığı ile koordinasyon ve işbirliği içinde Kalkınma Ajanslarına yönelik bir endüstriyel simbiyoz çalıştayı gerçekleştirildi. Bunun sonucu olarak, 19 ajansın bölge planında bu kavram yer aldı, böylece ülkemiz sanayinin %95’inin yer aldığı bölgeler bu kapsama girmiş oldu. Türkiye için ulusal bir programa yönelik olası öneriler üzerinde çalışıldı. Farklı bölgelerde endüstriyel simbiyoz programlarının yürütülmesine yönelik talepler gündeme geldi.

Uluslararası İlişkiler: Projede uluslararası danışmanlık desteği sağlandı. TTGV, Kasım 2013’te Avrupa Komisyonu’nun da yönlendirmesi ile kurulan Avrupa Endüstriyel Simbiyoz Birliği’nin kurucu üyelerinden biri oldu. Uluslararası etkinliklere katılım sağlanarak proje hakkında uluslararası paydaşlar bilgilendirildi.

yıllık 115 ton petrokok karşılığı atık ısının değerlendirilmesi ve karbondioksit salımının yaklaşık 3500 ton azalması beklenirken yılda 12000 ton atığın değerlendirilerek 1400 tondan fazla yem üretilebileceği ortaya kondu. Projenin geri ödeme süresi yaklaşık 3 yıl olarak belirlenmiş oldu.

Tarımsal ve hayvansal atıklardan enerji üretimi

Taraflar: Erka-Evd Enerji Yönetimi Ve Danışmanlık Hizmetleri, Mühendislik firmasıAkdeniz Üniversitesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Danışman

Proje kapsamı: Bölgedeki farklı üreticilerden kaynaklanan mısır atıklarının yanı sıra, tavuk ve büyükbaş hayvan atıklarından biyogaz ve enerji üretimine yönelik bir fizibilite çalışması gerçekleştirildi. Bölgeden toplanan atıklar ve bu atıkların farklı oranlardaki karışım alternatifleri için atık karakterizasyon analizleri ve biyokimyasal metan potansiyeli (BMP) testleri gerçekleştirildi. Söz konusu atıklardan biyogaz üretimi açısından en verimli alternatifler belirlendi. Elde edilen sonuçlar dikkate alınarak 1 MW kurulu güçte bir tesisin kurulması senaryosu esas alınarak, toplam 41000 ton tarımsal ve hayvansal atıktan yılda yaklaşık 9 milyon kilowatsaat enerjinin yanı sıra, yılda yaklaşık 5500 ton katma değeri yüksek organik gübre elde edilebileceği gösterildi. Böylesi bir yatırımın yerli ekipman ve teknolojilerin değerlendirilmesi durumunda yaklaşık 4 yılda kendini geri ödeyeceği belirlendi.

Atıkyağdan elektrik üretimi Ömrünü tamamlamış lastiklerden granül üretimi Hurda akülerden kurşun geri kazanımı

Taraflar: Adatel Telekomünikasyon ve Mühendislik Hizmetleri San. ve Tic. A.Ş., Telekomünikasyon

Proje kapsamı: Adatel firması, Hacı Sabancı Organize Sanayi Bölgesi’nde inşaatına devam ettiği geri kazanım tesisi ile birçok endüstriyel sektörün ortak sorunu olan atık yağdan elektrik üretimine yönelik yenilikçi bir projeyi uygulamaya geçirdi. Söz konusu uygulama kapsamında, toplanan atık yağların uygun işlemden geçirilmesini takiben elektrik üretimi gerçekleştirilecek. Kurulumu başlanan tesiste, atık yağların yanı sıra, ömrünü tamamlamış lastiklerden granül üretimi ve atık akülerden de kurşun ve plastik geri kazanımı söz konusu olacak. Üç farklı endüstriyel simbiyoz uygulamasının hayata geçtiği bu geri kazanım tesisinde, toplam 40 bin ton atık değerlendirilecek.

Pamuk tohumu atığından biyoremidasyon ürünü üretimi

Taraflar: MayAgro Tohumculuk San. Tic. A.Ş., Pamuk tohumu üreticisiÇevsu Çevre ve Su Teknolojileri Ltd., Biyoremidasyon malzemesi üreticisiBotaş International Limited (BIL), Boru hattı işletmecisiBoru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş. (BOTAŞ), Boru hattı işletmecisiOrta Doğu Teknik Üniversitesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Danışman

Proje kapsamı: May-Agro üretim tesisinde pamuk tohumu üretimi sırasında ortaya çıkan lint atığının Çevsu tarafından pilot ölçekte işlenmesi ile elde edilen Biyorem adlı biyoremediasyon ürününün performansının belirlenmesine yönelik çalışmalar yapıldı. Bu kapsamda, petrolle kirlenmiş toprakların biyoremediasyon yöntemiyle temizlenmesi ve topraktaki petrolün tutularak yayılmasının önlenmesine yönelik olduğu öngörülen ürünün biyoremidasyon ve adsorpsiyon potansiyelinin belirlenmesi için 8 aylık süre içinde saha denemeleri ve laboratuvar analizleri gerçekleştirildi ve başarılı sonuçlar elde edildi. Üretim tesisinin ticari ölçeğe taşınmasına yönelik fizibilite çalışmaları yapıldı, yatırımın kendini 3,5 yılda geri ödeyebileceği ortaya kondu. Yedi farklı kuruluşu buluşturan, yeni bir iş fikrini ve girişimciliği destekleyen bu projenin hayata geçmesi durumunda yılda 1000 ton atığın ithal ikamesi bir ürüne dönüştürülebileceğini gösterilmiş oldu.

Bu sayede yılda 10 milyon kilowatsaat elektrik üretilip OSB’ye satılırken, 14000 ton kurşun da geri kazanılmış olacak. Böylece hem sanayi, hem ulaşım sektöründen kaynaklanan atıkların ülke ekonomisi için katma değere dönüşmesi sağlanacaktır. Tüm yatırımın kendini 1 yıldan kısa sürede geri ödeyeceği görüldü.

Demir çelik üretiminden kaynaklanan cürufun yol yapımında kullanılması

Taraflar: Ekinciler Demir ve Çelik Sanayi A.Ş., Demir çelik üreticisiTechnoBee Proje ve Teknoloji Geliştirme Yönetim Danışmanlık Eğitim Hizmetleri San. ve Tic. Ltd. Şti., Danışman

Karayolları yapımında kullanılan doğal agrega yerine, demir çelik sektöründen kaynaklanan cüruf atığının değerlendirilmesine yönelik çalışmalar yapıldı. Bu amaca yönelik olarak Ekinciler firmasına ait elektrik ark fırını çelik izabe cürufundan alınan numunlerde laboratuvar analizleri ve deneyler gerçekleştirildi ve karayolları standartlarına doğrultusunda bu atığın doğal agrega yerine kullanılabileceği görüldü. Halen demir çelik sektörü için önemli bir sorun olarak görülen bu atığın Ekinciler tarafından işleme tabi tutularak agrega olarak geri kazanılması ve karayollarının kullanımına sunulması planlandı. Bu sayede Ekinciler, atığı uzun süredir depolamış olduğu 42 dönüm araziyi atıl halden kurtaracağı gibi, yıllık yaklaşık 250.000 ton cüruftan geri kazanacağı yıllık 13000 tonluk demirle de, yatırımının bir yıldan kısa sürede geri ödemesi sağlayabilecek. Böylece doğal agrega çıkartılan bir taşocağının da açılması önlenmiş olacak.

Çeşitli atıkların kireç fırınlarında yakıt olarak değerlendirilmesi

Taraflar: Nur Kireç San. Tic ve Paz. Ltd. Şti, Kireç üreticisi

Söz konusu uygulama kapsamındaki simbiyotik ilişki; Nur Kireç firmasının kireç üretim prosesinde enerji kaynağı olarak kullanılan petrokokun bir kısmının çevredeki firmalar tarafından sağlanacak çeşitli atkılarla ikame edilmesini konu almaktadır.Nur Kireç firmasının mevcut kireç fırınlarında enerji kaynağı olarak sadece fosil kaynaklı ithal bir yakıt olan petrokok kullanımı varken; kurulması öngörülen yeni fırın alternatif yakıtların da kullanılmasına olanak sağlayacak şekilde tasarlanmıştır. Firma ilk aşamada enerji ihtiyacının yaklaşık %20’sini bölgede bulunan atık potansiyelini de dikkate alarak; kalorifik değeri yüksek ve kül içeriği düşük olan ağaç/orman atıkları, tekstil atıkları, atık yağlar, zeytin

çekirdeği vb. atıklardan karşılamayı planlamaktadır. Projenin hayata geçmesi ile birlikte bölgede yılda 2250 ton atık değerlendirilecek ve Nur Kireç firması yılda yaklaşık 1700 ton petrokok tasarrufu sağlayacaktır.

Demir çelik üretiminden kaynaklanan cüruf ve tufalin gübre üretiminde kullanılması

Taraflar: Tosçelik Profil ve Sac Endüstrisi A.Ş., Demir çelik üreticisiKare Mühendislik Çevre Teknolojileri San. Tic. A.Ş., Mühendislik firmasıMersin Üniversitesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Danışman

Demir ve çelik endüstrisinden kaynaklanan ve tehlikesiz atık olarak nitelendirilen çelikhane cürufundan ve tufalinden bitki besin elementlerinin geri kazanımı ve bu elementlerin bitki büyümesine etkisinin araştırılmaktadır. Bu kapsamda atık karakterizasyon analizleri, toprak karakterizasyon analizleri ve gübre üretimi gübre performansına yönelik pilot denemeler gerçekleştirilmiştir.

Soda proses atığının çimentoda katkı maddesi olarak kullanılması

Taraflar: Soda Sanayii A.Ş., Soda kimyasalları üreticisiÇimento Sanayii Türk A.Ş, Çimento üreticisi

Soda Sanayii’nin üretim prosesinden kaynaklanan soda proses atığının Adana Çimento’nun çimento üretim prosesinde kalker yerine minör katkı maddesi olarak kullanılmasına yönelik çalışmalar yapıldı. Yapılan laboratuvar çalışmaları ve doğrudan üretim hattında gerçekleştirilen pilot üretim çalışmaları doğrultusunda, soda atıklarının belirli oranda kurutulması sonrasında çimento sektöründe kullanılabileceği, bu uygulamanın ürün kalitesinde herhangi bir olumsuz etki yaratmadığı görüldü. Gelinen aşamada atığın maliyet etkin bir yöntemle kurutulabilmesine yönelik alternatif teknolojilerin araştırılması sürdürüldü. Bu işbirliği projesiyle, hem ciddi miktarda enerji ve doğal kaynak tüketen çimento sektöründe, hem de soda sanayiinde, ürün kalitesini etkilemeden rekabet avantajı sağlayacak bir uygulamanın ve ortak bir Ar-Ge çalışmasının örneği gösterilmiş oldu.

KAZANIMLAR

Yapılan çalışmalar sonucunda 10 örnek ikisi için fizibilite ve Ar-Ge çalışmaları sürerken 8’i İskenderun Körfezi’nde Endüstriyel Simbiyoz Projesi sürecinde hayata geçmiş ya da yapılabilirliği ortaya konmuş oldu. Bu uygulamaların getireceği toplam kazanımlar şöyle:

8 ES UYGULAMASI (POTANSİYEL) KAZANIMLARIÇevre - Verimlilik Değerlendirilen Atık (ton/yıl) 330.000Doğal kaynak ikamesi (ton/yıl) 280.000Toplam tasarruf edilen/ üretilen enerji (kWh/yıl) 34.000.000CO2 azaltımı (ton/yıl) 37.000İşgücü tasarrufu (adam.gün/ yıl) 3.500Su tasarrufu (m3/yıl) 6.500Arazi kazancı (m2) 45.000Sosyal - İşbirliği Yeni istihdam (kişi) 21Yeni girişim (adet) 6Katılım sağlayan kurum/kuruluş sayısı 27Katkı sağlayan üniversite sayısı 5Ekonomik - Rekabet Yeni ürün (çeşit) (adet) 10Yeni ürün (miktar) (ton/yıl) 280.000Yatırım maliyeti $) 7.000.000Yıllık net kazanç ($) 6.400.000Geri ödeme süresi (yıl) 1,1

DİĞER UYGULAMALAR

Özellikle Yumurtalık – Ceyhan bölgesinde faaliyet gösteren büyük işletmeler bir araya getirilerek atık alış verişi dışında gerçekleştirilebilecek simbiyoz olanaklarının belirlenmesine yönelik bir çalıştay gerçekleştirildi. Tarafların görüşleri ve çalıştayın çıktıları dikkate alınarak, SEVESO (Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması) ve MARPOL (Denizlerin Gemiler Tarafından Kirletilmesinin Önlenmesi) ile ilgili yasal düzenlemeler ve yükümlülüklere yönelik ortak bir eğitim programı düzenlendi. Eğitim kapsamında, bu alanlarda yapılabilecek işbirliği alanları da değerlendirildi. Bu doğrultuda da, 2013 yılı başında revize olarak yürürlüğe giren Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması Yönetmeliği kapsamında atılabilecek adımlar ve işbirliklerinin tartışılmasına yönelik olarak ilgili tarafların –özellikle ilgili kamu kurumlarının- bir araya getirildiği bir toplantı düzenlendi. Bu kapsamda, bölgedeki büyük işletmelerin yanı sıra Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın yanı sıra Afet ve Acil Durum Başkanlığı (AFAD), Adana İl Çevre ve Şehircilik ile Afet ve Acil Durum Müdürlükleri ve belediyelerin de katılımıyla bir çalışma grubu oluşturulmasına karar verildi.

Uygulama Ağı Şeması

DANIŞMA KURULU ÜYELERİMİZ

ENDÜSTRİYEL SİMBİYOZ AĞIMIZDAN BAZI ÜYELER

PROJENİN TARAFLARI

Bakü- Tiflis- Ceyhan Petrol Boru Hattı Şirketi

Hazar petrolünü, İstanbul ve Çanakkale Boğazlarındaki mevcut yoğun tanker trafiğini artırmadan güvenli şekilde Akdeniz’e ulaştıran ve buradan da dünya pazarlarına sunan BTC Boru Hattı’nın toplam uzunluğu 1.768km’dir.

BTC Şirketi, doğaya ve insana saygılı bir kuruluş olmanın gereği ve sorumlu

kurumsal vatandaşlık ilkeleri doğrultusunda petrolü emniyetli bir şekilde taşımakta, çevresel ve toplumsal etkileri ve olası riskleri uluslararası standartlara göre yönetmektedir. BTC hattının çevresel ve sosyal etkilerinin yönetilmesinin ötesine geçerek, 2003 yılından beri BTC güzergâhında “sürdürülebilir toplumsal kalkınmaya” destek sağlamak amacıyla geliştirdiği ek yatırım programları kapsamında bir dizi sosyal, çevresel ve ekonomik içerikli projeye teknik, idari ve finansal katkı sağlamaktadır.

Bu kapsamda, BTC Şirketi, uygulamaya koyduğu Toplumsal Yatırım Programı, Çevresel Yatırım Programı ve Bölgesel Kalkınma Girişimi olarak adlandırılan üç ayrı program kapsamında 2003 yılından bugüne kadar onlarca projeyi hayata geçirmiş olup, bu projelerin sürdürülebilirliği için yatırımlarına devam etmektedir. BTC Şirketi sürdürülebilir kalkınma projelerine 2013 yılı sonuna kadar Türkiye’de toplam 35 milyon ABD doları harcamış bulunmaktadır.

İskenderun Bölgesi ve bu bölgede hayata geçirilen Endüstriyel Simbiyoz Projesi BTC Şirketi için her boyutuyla büyük önem taşımaktadır.

Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı

Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı 1991 yılında özel sektör temsilcileri ve kamu kurumları tarafından kurulmuş, kar amacı gütmeyen, “vakıf” statüsünde bir kuruluştur. Bir kamu-özel sektör işbirliği örneği olan TTGV’nin

misyonu “ülkemizde teknolojik inovasyon faaliyetlerini destekleyerek üreticilerimizin rekabet gücünü artırmak”tır. Kuruluşundan bu yana TTGV, çevre teknolojileri ve çevre dostu üretim yaklaşımını misyonunun önemli bir boyutu olarak görmüştür. Bu bakış açısı ile TTGV, çok sayıda bölgesel, ulusal ve uluslararası program ve programın uygulayıcısı olmuştur.

TTGV 2006 yılından bu yana yürüttüğü Çevre Destekleri Programı ile, eko-verimlilik (temiz üretim) anlayışına uygun olarak sanayicimizin çevre dostu teknoloji ve teknikleri uygulayarak çevre performanslarını ve aynı zamanda rekabet güçlerini artırmalarını ve maliyetlerini düşürmelerini sağlayacak projeleri desteklemektedir. Sanayicimize geri ödemeli finansman desteğinin sağlandığı Çevre Destekleri Programı kapsamında “Çevre Teknolojileri” ve “Enerji Verimliliği” alanlarındaki destekler devam etmekte, çok sayıda başarı öyküsü yaratılmaktadır. Bunun yanı sıra, eko-verimlilik (temiz üretim) ve endüstriyel simbiyoz, sürdürülebilir tüketim ve üretim gibi alanlarda da projeler yürütülmekte, farklı paydaşlara çeşitli hizmetler sunulmaktadır.

International Synergies Ltd. Lti (ISL)

2003 yılında İngiltere’de kurulan International Synergies Ltd. Şirketi’nin vizonu “düşük karbonlu, sürdürülebilir bir ekonomi için yenilikçi endüstriyel ekolojik çözümlerin geliştirilmesi ve uygulanmasında liderlik

yapmaktır”. Bu vizyon doğrultusunda çalışmalarını sürdüren ISL, kurulduğu tarihten günümüze dünyanın çeşitli ülkelerinde Endüstriyel simbiyoz Projeleri planlayıp yönetmenin yanısıra, diğer ülkelerde işbirliği yaptığı ortaklarına kendi projelerini geliştirmeleri ve uygulamaları için çeşitli eğitimler de sağlamaktadır.

ISL, İngiltere’de Ulusal Endüstriyel Simbiyoz Programı’nın yanısıra, Romanya, Macaristan, Amerika Birleşik Devletleri, Çin, Meksika, Güney Afrika ve Slovakya’da da Endüstriyel simbiyoz projelerinin geliştirilip uygulanmasına destek sağlamıştır.

ISL, İngiltere ve diğer ülkelerdeki uygulamalardan elde ettiği birikimi ve deneyimini TTGV ile imzaladığı işbirliği anlaşması çerçevesinde İskenderun Körfezi2nde Endüstriyel Simbiyoz Projesine de aktarmıştır.

İSKENDERUN

KÖRFEZİ’NDE

ENDÜSTRİYEL

SİMBİYOZ PROJESİ

UYGULAMA AŞAMASI

(Ocak 2011 – Şubat 2014)

Bakü- Tiflis- Ceyhan Petrol Boru Hattı ŞirketiEskişehir yolu no: 6 Armada İş MerkeziA Blok Kat: 8 Söğütözü 06520 Ankara

Tel: 0312289 88 00Faks: 0312 289 88 15

Türkiye Teknoloji Geliştirme VakfıCyberpark Cyberplaza B Blok Kat: 5-6

Bilkent 06800 AnkaraTel: 0312 265 02 72

Faks: 0312 265 02 62E-Posta: info@ttgv.org.tr

www.ttgv.org.tr

International Synergies Ltd Şirketi44 Imperial Court

Kings Norton Business CentrePershore Road Soth

BIRMINGHAMB30 3ES / UNITED KINGDOM

Tel: +44 121 433 26 60Faks: +44 121 433 26 61

E-Posta: info@international-synergies.comwww.internatinal-synergies.com