Social Worker in the 21st Challenging Role to Child ...journal.innovtalk.com/upload_files/journal/journal_id_34_63.pdf · นักสังคมสงเคราะห์ในกระแสการเปลี่ยนแปลงศตวรรษที่

วารสารสงคมสงเคราะหศาสตร ปท 26 ฉบบท 2 กรกฎาคม – ธนวาคม 2561

140

นกสงคมสงเคราะหในกระแสการเปลยนแปลงศตวรรษท 21: บทบาทททาทายตอการพฒนาเดกเยาวชนและครอบครว

Social Worker in the 21st Century Transformation: Challenging Role to Child Development Youth and Family

ยศวด อยสข1

Yoswadee Yoosuk2

บทคดยอ นกสงคมสงเคราะหทปฏบตงานดานเดก เยาวชน และครอบครว ภายใตการเปลยนแปลงของสงคมทเปนพลวต ทามกลางขนาดของปญหาและความรนแรงทมความหลากหลายมากขน บทความวชาการนซงมาจากการทบทวนงานวจย เอกสารทางวชาการ และประสบการณการปฏบตงานของผเขยน มจดมงหมายเพอการสะทอนใหเหนถงความเปลยนแปลงในมตสงคมทเกดขนและด ารงอยในสงคมไทยปจจบน รวมถงผลกระทบจากความเปน โลกาภวตน นอกจากน ยงน าเสนอถงกฎหมายทเกยวของตอการปฏบตงานและบทบาทของนกสงคมสงเคราะหทงในระดบของสงคมไทยและระดบสงคมโลกทควรมตอการพฒนางานสวสดการสงคมและสงคมสงเคราะหส าหรบเดก เยาวชน และครอบครว ซงบทความไดชใหเหนถงศกยภาพทนกวชาการดานเดก เยาวชนและครอบครว และนกสงคมสงเคราะหวชาชพพงม พงตระหนก และพงปฏบต ไมวาจะเปน การพฒนาองคความรผานกระบวนการศกษาวจย การแลกเปล ยนทางวชาการในระดบชาตและนานาชาต การมศกยภาพทางวฒนธรรมทจะสามารถปฏบตงานกบผใชบรการทมศาสนาหรอความเชอทแตกตางไปจากผใหบรการ นกสงคมสงเคราะหควรมงมนในการสรางความเทาเทยมและเปนธรรมตอผใชบรการ ภายใตการเปลยนแปลงในศตวรรษท 21

1 ฝายสวสดการสงคม โรงพยาบาลจฬาลงกรณ สภากาชาดไทย 2 Social Welfare Department King Chulalongkorn Memmorial Hospital, Thailand E-mail : [email protected]

Journal of Social Work Vol. 26 No.2

141

ค าส าคญ : การเปลยนแปลงในศตวรรษท 21, นกสงคมสงเคราะห, บทบาทในการพฒนาเดก เยาวชนและครอบครว

ABSTRACT

Social workers who work with children, youth and families under dynamic social dynamics. Amidst the scale of the problem and the intensity of the variety is more diverse. This scholarly article comes from a review of the research, academic papers and the author's performance experience. The aim is to reflect the changes in social dimensions that occur and exist in Thai society today. It also introduces laws related to the performance and role of social workers, both at the level of Thai society and at the global level, to the development of social welfare. This article highlights the potential that children and youth scholars and professional social workers deserve and whether it is the development of knowledge through research. National and international academic exchanges. The cultural potential to be able to work with users of different religions or beliefs from the service provider. Social workers should strive for equality and fairness to the users under the changes in the 21st century. Keywords : 21st Century Change, Social worker, Role in child development

Youth and family

บทน า การกาวเขาสประชาคมอาเซยน (ASEAN Community) ของประเทศไทยอยางเปนทางการเมอป พ.ศ.2558 ทผานมานบวาเปนการเปลยนผานทางเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรมอยางเตมรปแบบ ทสงผลใหเกดการเปลยนแปลงภายในประเทศไทย และประเทศทเปนสมาชกประชาคมอาเซยน ซงประชาคมอาเซยนไดมแผนในการพฒนาท


142

เดนชดใน 3 ดานดวยกน หรอทเรยกวา 3 เสาหลก ซงเสาหลกท 1 ไดแก ประชาคมการเมองและความมนคงแหงอาเซยน (ASEAN Political-Security Community: APSC) เสาหลกท 2 ไดแก ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community: AEC) และเสาหลกท 3 ไดแก ประชาคมสงคมและวฒนธรรม (ASEAN Socio-Cultural Community: ASCC) (ไทยรฐออนไลน, 2558) ซงเสาหลกทง 3 ไดครอบคลมความรวมมอระหวางประเทศสมาชกในมตตางๆ ทงการเมอง เศรษฐกจ สงคมและวฒนธรรม ในขณะทแผนงานของประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน (ASCC Blueprint) ไดก าหนดยทธศาสตรดานแรงงานและการจางงาน ไดแก ลงทนเพอการพฒนาทรพยากรมนษย สนบสนนงานทมคณคา (promotion of decent work) และการเสรมสรางทกษะของการเปนผประกอบการ (กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ , 2558) จากการเปลยนผาน และการเลอนไหลทางวฒนธรรม ประชากร และแรงงาน ภายในประเทศสมาชกประชาคมอาเซยน การด าเนนการพฒนาเพอตอบสนองวตถประสงคภายใตปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชนจงถอเปนสงทมความส าคญยง ซงสาระส าคญของปฏญญาวาดวยสทธมนษยชน (Universal Declaration of Human Rights) ไดมงเนนทการยอมรบในศกดศรของมนษยตงแตถอก าเนด และสทธแหงเสรภาพ อสรภาพ ความยตธรรม สทธในการไดรบพฒนาการ การไดรบการศกษา มสวนรวมในวฒนธรรม และมตอนๆ (United Nations, 1948) ซงประชาคมอาเซยนไดก าหนดใหมปฏญญาอาเซยนวาดวยสทธมนษยชน (ASEAN Human Rights Declaration) ซงแสดงเจตนารมณของอาเซยนในการสงเสรมและคมครองสทธมนษยชน และสะทอนถงลกษณะเฉพาะของอาเซยนทมความแตกตางในดานการเมอง สงคมเละวฒนธรรม นอกจากนปฏญญาอาเซยนวาดวยสทธมนษยชนจะตองรกษามาตรฐานสทธมนษยชนตามหลกสากล รวมทงสรางมลคาเพมเตมจากปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชน (กรมอาเซยน กระทรวงการตางประเทศ , 2556) การเปดพรมแดนทางเศรษฐกจ สงคมและวฒนธรรมระหวางประเทศสมาชกประชาคมอาเซยน นอกจากมตทางดานประชากรทเคลอนทในกลมประเทศประชาคมฯแลว เดกและเยาวชนทเกดจากแรงงานทเปนประชากรในภมภาคทมการแลกเปลยน


143

ระหวางกน กนบวาเปนประเดนส าคญทตองมมาตรการทางสวสดการสงคมรองรบ อาท การศกษา การเขาถงบรการสาธารณสขของแรงงานตางดาวและเดกทเกดจากครอบครวแรงงานตางดาว ผลการส ารวจสถานการณเกยวกบโรคระบาดในกลมประเทศประชาคมอาเซยน ปญหาดานโรคระบาด งานสาธารณสข และสขอนามยเปนอกประเดนทพบไดมากขนในการกาวเขาสประชาคมอาเซยน (สพตรา ศรวณชชากร , 2555) อยางไรกด ผลกระทบและการตงรบสถานการณปญหาทเกดขนจากการเปดพรมแดนทางเศรษฐกจการคา การลงทน และการแลกเปลยนทางสงคมและวฒนธรรม ประเทศสมาชกตองมแนวนโยบาย และมาตรการในการรองรบ และแกไขปญหาทสามารถตอบสนองความตองการและตรงกบบรบททางสงคมของแตละประเทศสมาชกตอไป เพอใหแนวทางในการพฒนาเตบโตขนอยางมศกยภาพ และสามารถแกไขปญหาทเกดขนควบคกนไปไดอยางมประสทธภาพและมความยงยนดวยเชนเดยวกน ประเทศไทยกบการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคมหลงการกาวเขาสประชาคมอาเซยน ภายหลงจากการเขารวมประชาคมอาเซยน ประเทศไทยในฐานะหนงในประเทศสมาชกของประชาคมฯ ไดรวมด าเนนนโยบายตามทศทางเพอเปาหมายรวมกนของประเทศสมาชก ไดสงผลใหเกดการเปลยนแปลงในดานตางๆ อาท กระทบตอระบบสขภาพของไทยซงตองมการเตรยมความพรอมในหลายดาน โดยเฉพาะการพฒนาทรพยากรมนษยและการพฒนากลไกตางๆ เพอรองรบประชาคมอาเซยน ระบบสขภาพมความมงหวงใหประชาชนมสขภาวะกายและสขภาพจตทด ผานกระบวนการสรางเสรมสขภาพปองกนโรค รกษาโรค ฟนฟสมรรถภาพ การเขาสประชาคมอาเซยนนยงสงผลกระทบตอการปองกนควบคมโรคภยสขภาพของประชาชน ปจจบนมผรบบรการดานสขภาพทเปนกลมแรงงานตางดาวและผปวยตางชาตในไทยมากขน มความหลากหลายของเชอชาต สงผลตอการเกดปญหาโรคตดตออบตใหม การแพรกระจายของโรคตดตอและโรคเรอรง นอกจากนการเพมขนของแรงงานตางดาวยงมผลโดยตรงกบความสามารถในการรองรบของระบบบรการสขภาพไทย อตราการครองเตยงของแรงงานตางดาวจะ


144

เพมขนในโรงพยาบาลซงตงอย ในพนททมแรงงานตางดาวจ านวนมาก ภาระคารกษาพยาบาลกจะเพมขน อกทงปญหาของการสอสารทตองมระบบลามหลายภาษาในโรงพยาบาลมากขน ส าหรบผลกระทบดานลบจะเกดปญหาบคลากรดานสาธารณสขไมเพยงพอตอการรบและดแลผปวยจากประเทศเพอนบาน รวมทงการเกดสมองไหล การเคลอนยายของทรพยากรการแพทยของไทยมมากขน อยางไรกตาม สถานการณดงกลาวสงผลในดานบวกตอประเทศไทยเชนกนทจะกลายเปนศนยกลางใหบรการสขภาพ (medical hub) การขามไปลงทนบรการสขภาพในประเทศเพอนบานจะเกดมากขน โดยคาดวาจะเปนการพฒนาศกยภาพใหกบระบบสขภาพไทยอยางไมหยดยงตอไป (จนตนา อาจสนเทยะ และสายสมร เฉลยกตต, 2559) นอกจากระบบสขภาพและสาธารณสขแลว การเปลยนแปลงในดานประชากรกมสวนส าคญอยางยงในระบบสงคมวฒนธรรม การปฏบตตอเดกและสตรจงเปนประเดนหนงทประเทศในกลมประชาคมอาเซยนใหความส าคญไมยงหยอนไปกวากลมเปาหมายอนๆ ในสวนของประเทศไทย กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยไดเปนผด าเนนนโยบายเพอตอบสนองแนวคดของคณะกรรมาธการอาเซยนวาดวยการสงเสรมและคมครองสทธสตรและสทธเดก (ASEAN Commission on the Promotion and Protection of the Rights of Women and Children: ACWC) ทมสถานะเปนองคกรระหวางรฐบาลอยภายใตโครงสรางของอาเซยนและรายงานตรงตอรฐมนตรสาขาสวสดการสงคมและการพฒนา (ASEAN Ministerial Meeting On Social Welfare and Development: AMMSWD) มหนาทด า เนนการตามขอตกลงระหวางประเทศทเกยวกบสทธสตรและเดก ก าหนดนโยบาย แผนงาน และยทธศาสตรเชงนวตกรรม สงเสรมใหสาธารณชนมความตระหนกและรบรเกยวกบสทธสตรและเดกในอาเซยน เปนปากเปนเสยงแทนสตรและเดก (กองอาเซยน ส านกงานปลดกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย , 2557) ซงคณะกรรมาธการฯ ไดจดท าแผนงานระยะ 5 ป (พ.ศ.2555-2559) มงเนนใหความส าคญในการก าหนดกจกรรมส าหรบแผนงานฯ เรมจากการศกษาเอกสารส าคญตางๆ ไดแก กฎหมายในประเทศ แผนงานทเกยวกบสทธสตรและสทธเดกของประเทศสมาชกอาเซยน ซงหวขอทมงเนน ไดแก การขจดความรนแรงตอสตรและเดก การคาสตรและเดก สตรและเดกท


145

อาศยอยดวยและไดรบผลกระทบจาก HIV/AIDS ผลกระทบทางสงคมจากการเปลยนแปลงทางสภาพภมอากาศทมตอเดกและสตร การสงเสรมและคมครองสทธสตรและเดกพการ ระบบการคมครองเดก การท างานแบบบรณาการและครอบคลมส าหรบเดกทตองการการคมครองทางสงคม สทธในการไดรบการศกษาทมคณภาพซงรวมถงการดแลพฒนาการและการศกษาตงแตเยาววย เปนตน นอกจากปญหาความรนแรงในครอบครวทเกดตอเดกและเยาวชน รวมทงสตรแลว ปญหาการกระท าผดของเดกและเยาวชนไทย ซงถกด าเนนคดโดยสถานพนจฯนน พบวามจ านวนมากขนในทกป (ส านกงานสถตและสงคมแหงชาต กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร, 2558) ซงสวนใหญพบวาเปนความผดเกยวกบยาเสพตดมากทสด รองลงมาคอคดความผดเกยวกบทรพย และความผดเกยวกบชวตและรางกาย ตามล าดบ และขอมลทส าคญอกประการหนงของเดกและเยาวชนทถกด าเนนคด พบวาเปนเดกและเยาวชนทครอบครวแยกกนอย กระท าความผดมากกวาเดกและเยาวชนทอยรวมกบครอบครวอยางเหนไดชด ซงรฐไดออกกฎหมายทมเนอความเอาผดพอแมผดแลบตรหลานดวย โดยมวตถประสงคใหพอแมผปกครองตระหนกถงหนาท และควรใหการอบรมสงสอนและใหความเอาใจใส ใหเวลาอยกบบตรหลาน เพอเปนการปองกนปญหา มากกวาใหเดกและเยาวชนตองคดอยในสถานพนจฯ ซงจะสงผลใหเดกและเยาวชนขาดโอกาสในการศกษาตามระบบ และขาดโอกาสในการพฒนาทางอารมณและพฤตกรรมในทศทางทเหมาะสม หากพจารณาจากขอมลและสถตของเดกและเยาวชนทกระท าความผดจะพบวา ความสมพนธในครอบครว การอบรมเลยงด การท าหนาทของพอแมผปกครอง มความส าคญและสงผลตอพฤตกรรมของเดกและเยาวชนในครอบครวอยางมาก ดงนนแนวทางในการแกไขปญหาในประเดนของเดกและเยาวชนทกระท าความผดคอการท างานพฒนาศกยภาพของครอบครว การสงเสรมบทบาทหนาทของพอแมผปกครองและสงคมแวดลอม อาท โรงเรยน ชมชน ใหมสวนรวมในการเฝาระวงและปองกนปญหา


146

สถานการณทวไปของสงคมไทยและสงคมโลกทเกยวของกบเดก เยาวชน และครอบครว โครงสรางประชากรในสงคมไทยและการเปลยนแปลงของสถานการณโลก ปจจบนประเทศไทยก าลงกาวเขาส “สงคมผสงวย” จากสถตประชากร ป พ.ศ.2555 -2559 อตราการเกดในป 2555 พบวามเดกแรกเกดจ านวน 12,930,438 ราย และในป 2559 พบอตราการเกดเปน 12,228,461 ราย และจ านวนประชากรผสงอาย จากป 2559 พบวามผสงอายจ านวน 8,170,909 ราย ในป 2559 พบสถตจ านวนประชากรผสงอายเพมขนเปน 9,802,080 ราย (กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย , 2559) ผสงอาย (อาย 60 ปขนไป) มแนวโนมเพมขนจากรอยละ 6.8 ในป 2537 เปนรอยละ 14.9 ในป 2557 เปนผสงอายชายคดเปนรอยละ 45.1 และผสงอายหญงรอยละ 54.9 (ส านกงานสถตแหงชาต กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร, 2557) จากอตราการเกดทลดนอยลงในปจจบน ท าใหรฐบาลมงสงเสรมการมบตร โดยการจดท านโยบายยทธศาสตรการพฒนาอนามยเจรญพนธแหงชาต ฉบบท 2 (พ.ศ.2560-2569) ไดผานความเหนชอบจากคณะรฐมนตร (ครม.) เมอวนท 18 ต.ค. 2559 (ไทยโพสต, 2560) เพอสงเสรมการเกดและการเจรญเตบโตอยางมคณภาพ เนนใน 3 เรองส าคญ คอ (1) การเพมจ านวนการเกดในหญงอาย 20-34 ป เพอทดแทนจ านวนประชากร (2) มการวางแผนและไดรบความชวยเหลอในการมบตร และ (3) ทารกเกดมาอยางแขงแรง พรอมเตบโตอยางมคณภาพ ไดรบการดแลหลงคลอดทด โดยจะการด าเนนงานทส าคญ เชน พฒนาระบบบรการสาธารณสขทมประสทธภาพตงแตระยะกอนสมรส กอนมบตร ตงครรภ และหลงคลอด จดกจกรรมรณรงคใหคนไทยมลก ปรบปรงแกไขสทธลาคลอดเพอสงเสรมการเลยงดบตร มาตรการทางภาษชวยลดภาระคาใชจายในการดแลบตร เปนตน นอกจากนรฐบาลเลงเหนวา ในปจจบนมเดกเลกในชวงอาย 0–6 ป เพยง 1.2 ลานคนเทานน ทไดรบการคมครองดวยเงนสงเคราะหบตรจากประกนสงคม ขณะทอกกวา 4 ลานคน ไมไดเงนสนบสนนจากรฐ ถอเปนชองวางทางสงคมอยางหนงทควรไดรบการแกไข จงไดทมเงนงบประมาณถง 600 กวาลานบาท ใหกบโครงการน โดยจะเมอจบโครงการคาดวา รอยละ 95 ของเดกทไดรบเงนอดหนนเพอการเลยงดเดกแรกเกดจะไดรบการเลยงดทมคณภาพ


147

และมพฒนาการทเหมาะสมตามวย (กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย, 2559) ทงนการลงทนส าหรบเดกในชวงวย 0–6 ป ซงเปนชวงวยทมความส าคญทสด ถอเปนการลงทนทคมคาในการพฒนาทรพยากรมนษยและสรางรากฐานทส าคญ ใหเดกสามารถเตบโตเปนประชากรทมคณภาพของสงคมและเปนก าลงส าคญในการพฒนาประเทศตอไปในอนาคตซงจากสถตดงกลาวสะทอนภาพสงคมไทยในอนาคตไดวาจ านวนผสงอายจะเพมมากขนอยางตอเนอง จากววฒนาการทางการแพทยทกาวล าน าสมย ประกอบกบคณภาพชวตของประชากรในภาพรวมดขนตามล าดบ ในขณะเดยวกนพบวาประชากรในวยท างานหรอวยเจรญพนธเลอกทจะสมรส หรอมครอบครวนอยลง สงผลใหอตราเดกเกดใหมนอยลงตามล าดบดวย นอกจากอตราการเกดของประชากรไทยทลดนอยลงอยางมากแลว โครงสรางของประชากรในประเทศไทยในปจจบน ยงพบวามประชากรทเปนแรงงานตางดาวจ านวนมากทหลงไหลเขามาในประเทศและกระจายอยทวไปในแตละภมภาค สามารถจ าแนกตามลกษณะ การเขาเมองไดเปน 2 กลม ไดแกกลมทเขาเมองโดยถกกฎหมายและกลมทเขาเมองโดยผดกฎหมาย ป 2550-2558 แรงงานตางดาวทไดรบอนญาตท างานในประเทศไทย โดยเฉพาะกลมแรงงานตางดาวท เขาเมองถกกฎหมายมแนวโนม เพมขนอยางตอเนอง ในขณะทกลมแรงงานตางดาวทเขาเมองโดยผดกฎหมายมแนวโนมทจะลดลงตามนโยบายการจดการแรงงานตางดาว โดยใหแรงงานตางดาวทท างานในประเทศไทยทงหมดไมวาจะเคยขออนญาตท างานหรอไม รวมทง ครอบครว ผตดตามจดทะเบยนแรงงานตางดาวและพสจนสญชาตในแตละป เพอน าไปสกระบวนการท าใหถกกฎหมาย ป 2558 แรงงานตางดาวทไดรบอนญาตท างานในประเทศไทย มจ านวน 1,445,575 ราย โดยจ าแนกเปนกลมแรงงานตางดาวทเขาเมองถกกฎหมาย จ านวน 1,416,513 ราย และกลมแรงงานตางดาวทเขาเมองโดยผดกฎหมาย แตไดรบอนญาตท างานตามมต ครม. (มาตรา 13) เฉพาะชนกลมนอย จ านวน 29,062 ราย (ส านกงานปลดกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย, 2559) ซงการหลงไหลของประชากรทเปนแรงงานตางดาวนเอง สงผลกระทบในมตทางสาธารณสขและทางสงคมตอเดกทเกดจากแรงงานตางดาว อาท ปญหาดานการศกษา เปนตน (ชยรตน เวชพานช, 2555)


148

เมอพจารณาจากสถตดานประชากร และสถานการณการเคลอนไหวของประชากรในระดบโลกแลว จะพบวาการเปลยนแปลงของสภาพเศรษฐกจและสงคม การเลอนไหลของประชากรทงในภมภาคและทวโลกยอมสงผลกระทบตอคณภาพชวตของประชากรในสงคมนนๆ การวางแผนพฒนาประชากรจงมความจ าเปนตองค านงถงคณภาพชวตของประชากรในประเทศรวมถงประชากรทเปนแรงงานตางดาว การดแลใหการยายถนท ากนเปนไปอยางถกตองตามกฎหมาย เพอการวางแผนแนวทางจดสวสดการสงคมใหเหมาะสมทงประชากรหลกภายในประเทศและประชากรทยายถนฐานเขามาประกอบอาชพ ตามความเปลยนแปลงของสภาพสงคมทมความตองการแรงงานทไมตองการทกษะหรอความถนดเฉพาะทางมากยงขน สวนหนงเปนผลมาจากประชากรในประเทศไทยเขาถงการศกษามากขน และมโอกาสในการเลอกอาชพทกอใหเกดรายไดมากขน อยางไรกด แมความตองการแรงงานจะมเพมมากขนเรอยๆ แตการจดระบบสวสดการทมความเหมาะสม และมความทวถงนบเปนประเดนทส าคญทรฐบาลตองพจารณาใหเหมาะสมและสอดคลองกบสภาพสงคมไทยทมการเปลยนแปลงไปตามกระแสสงคมโลกดวยเชนกน ความเจรญทางวตถทผกผนกบสถานการณทางสงคมในมตความรนแรงตอเดกและสตร สถตการกระท ารนแรงตอเดกและบคคลในครอบครวพบวาเปนตวเลขทสงมากขนในทกป และมแนวโนมเพมสงขนอยางตอเนอง ความรนแรงตอเดก คอความรนแรงทกรปแบบทสามารถสรางผลกระทบตอเดกๆ ทงทางรางกายและทางจตใจ สถตจากองคกร United Nations Children’s Fund หรอ UNICEF (UNICEF, 2016) ช ให เหนว า ในปจจบน ยงพบปญหาความรนแรงตอเดกขนในทวทกมมโลก ทงความรนแรงทเกดขนกบประชากรเดกในประเทศดอยพฒนา และประเทศก าลงพฒนา และยงหมายรวมถงเดกทเปนบตรของแรงงานตางดาว และผลภยทางการเมอง ผอพยพยายถนฐาน ซงตวเลขทพงสงขนจากการรายงานนเอง ทเปนแรงกระตนใหแตละประเทศหนมาสนใจเรองการจดสวสดการแกเดกและเยาวชน และครอบครว ประเทศไทยกนบเปนประเทศทยงคงเผชญกบปญหาความรนแรงในครอบครว และการกระท ารนแรงตอเดก (องคการยนเซฟ


149

ประเทศไทย, ม.ป.ป.) จากสถตผรบบรการของศนยพงได ในโรงพยาบาลสงกดกระทรวงสาธารณสขทกแหง จ านวน 829 แหง (กระทรวงสาธารณสข , 2558) ราย เปนเดก 108,933 ราย และสตร 97,291 ราย โดยในกลมเดก มสาเหตมาจากการปลอยปละละเลยของครอบครว ขาดการดแลอยางเหมาะสมจนเปนเหตใหเดกถกกระท ารนแรงทางเพศมากทสด สวนในสตรมสาเหตมาจากการหงหวงทะเลาะววาท ท ารายรางกายกน และจากขอมลลาสดป 2559 มผมาใชบรการทศนยพงได จ านวน 22,850 ราย คดเปน 63 ราย/วน หรอ 3 ราย/ชวโมง ปจจยสวนใหญมาจากสมพนธภาพในครอบครว ซงจากสถตและสถานการณดงกลาว กระทรวงสาธารณสข มนโยบายขยายศนยพงไดไปยงโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพระดบต าบล (รพ.สต.) จ านวน 9,750 แหง ภายในป 2560 พรอมพฒนาแนวทางปฏบตโครงการคมครองเดกและสตร พฒนาบคลากรใหมความร ทกษะในการใหการปรกษาเยยวยาเดกและสตรทถกกระท ารนแรง กฎหมายทเกยวของกบการปฏบตงานดานเดก เยาวชน และครอบครวในบรบทสงคมไทย อนสญญาวาดวยสทธเดก (Convention on the Rights of the Child: CRC or UNCRC) นบเปนหวใจและเปนสญญาดานสทธมนษยชนระหวางประเทศทไดรบความเหนชอบมากทสดในโลก ใน พ.ศ. 2535 โดยประเทศไทยไดใหสตยาบน อนสญญาฉบบนซงระบรายละเอยดของสทธขนพนฐานตางๆ ไววาทกประเทศตองรบประกนเดกในประเทศของตนทจะไดรบการปกปองคมครองดแลในทกมตและทกรปแบบ (UNICEF, 1989) ในสวนของประเทศไทยไดมการพฒนาตวบทกฎหมายทเกยวของกบการปกปองสทธตอเดกเยาวชนและครอบครว รวมทงการบ าบดฟนฟเดกและผเกยวของ รวมทงสทธสตรมาอยางตอเนองเชนกน ตงแตกอนการเขารวมประชาคมอาเซยน โดยในบทความนจะขอกลาวถงกฎหมาย 4 ฉบบ อนไดแก (1) พระราชบญญตคมครองเดก พ.ศ.2546 (2) พระราชบญญตคมครองผถกกระท าดวยความรนแรงในครอบครว พ.ศ.2550 ซงปจจบนก าลงมการเปลยนแปลงไปเปนพระราชบญญตคมครองสวสดภาพบคคลในครอบครว หากรางพระราชบญญตไดผานการอนมต (3) พระราชบญญตปองกนและแกไขปญหาวยรน


150

ตงครรภ พ.ศ.2559 และ (4) พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย (ฉบบท 3) พ.ศ.2560 ซงพระราชบญญตแตละฉบบมรายละเอยดทส าคญดงน (1) พระราชบญญตคมครองเดก พ.ศ.2546 ไดนยามก าหนดความหมายของ “เดก” วาหมายถงบคคลซงมอายต ากวาสบแปดปบรบรณ แตไมรวมถงผทบรรลนตภาวะดวยการสมรส นอกจากนยงไดจ าแนกประเภทของเดกออกเปน เดกเรรอน เดกก าพรา เดกทอยในภาวะยากล าบาก เดกพการ เดกทเสยงตอการกระท าผด นกศกษาและนกเรยน กฎหมายนมงเนนใหความคมครองแกเดกทงทางดานรางกายและจตใจ รวมถงการสงเคราะห คมครองสวสดภาพ และการพฒนาและฟนฟ ทงนโดยค านงถงประโยชนสงสดของเดกเปนส าคญ เพอใหเดกไดรบการอปการะเลยงด อบรมสงสอน และมพฒนาการทเหมาะสม อนเปนการสงเสรมความมนคงของสถาบนครอบครว รวมทงปองกนมใหเดกถกกระท าทารณกรรม ตกเปนเครองมอในการแสวงหาประโยชนโดยมชอบ หรอถกเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรม เพอใหสอดคลองกบรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตและอนสญญาวาดวยสทธเดก จงจ าเปนตองตราพระราชบญญตฉบบน นอกจากนยงไดใหความส าคญกบเดกในกลมเสยงทจะกระท าความผดใหไดรบการฟนฟและพฒนาศกยภาพ (พระราชบญญตคมครองเดก พ.ศ.2546 ราชกจจานเบกษา, 2546) (2) พระราชบญญตคมครองผถกกระท าดวยความรนแรงในครอบครว พ.ศ.2550 สาระส าคญของกฎหมาย มงเนนการคมครองผถกกระท าดวยความรนแรงในครอบครว โดยไดก าหนดนยาม “ความรนแรงในครอบครว” วาหมายถงการกระท าใดๆ โดยมงประสงคใหเกดอนตรายแกรางกาย จตใจ หรอสขภาพ หรอกระโดยเจตนาในลกษณะทนาจะกอใหเกดอนตรายแกรางกาย จตใจ หรอสขภาพของบคคลในครอบครว หรอบงคบหรอใชอ านาจครอบง าผดท านองคลองธรรมใหบคคลในครอบครวตองกระท าการ/ไมกระท าการ หรอยอมรบการกระท าอยางหนงอยางใดโดยมชอบแตไมรวมถงการกระท าโดยประมาท ซงบคคลในครอบครว หมายถง คสมรส คสมรสเดม ผทอยกนหรอเคยอยกนฉนทสามภรรยาโดยมไดจดทะเบยนสมรส บตร บตรบญธรรม สมาชกใน


151

ครอบคร ว รวมท งบ คคลใดๆท ต องพ งพาอาศยและอย ในคร ว เร อนเดยวกน (พระราชบญญตคมครองผถกกระท าดวยความรนแรงในครอบครว พ.ศ.2550 ราชกจจานเบกษา, 2550) (3) พระราชบญญตปองกนและแกไขปญหาวยรนตงครรภ พ.ศ.2559 สาระส าคญของกฎหมายฉบบน มงเนนให “วยรนตงครรภมสทธตดสนใจดวยตนเอง” นอกจากนนยงก าหนดใหทกภาคสวนมสวนในการรบผดชอบใหความชวยเหลอ ดงน (1) สถานศกษาตองจดใหมการสอนเพศวถศกษาอยางเหมาะสม รวมทงจดหาและพฒนาผสอนเพศวถศกษา ใหค าปรกษาชวยเหลอและคมครองวยรนทตงครรภใหไดรบการศกษาตอเนองอยางเหมาะสม รวมทงสงตอใหไดรบบรการสวสดการสงคม (2) สถานบรการสาธารณสขตองใหขอมล ความร และจดบรการอนามยเจรญพนธ รวมทงสงตอใหไดรบบรการดานสวสดการสงคม (3) สถานประกอบกจการตองใหขอมลความรและสงเสรมใหเขาถงบรการอนามยการเจรญพนธ (4) ใหมการจดสวสดการสงคมเพอปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรน และ (5) ใหราชการสวนทองถนมอ านาจออกขอบญญตทองถนเพอคมครองสทธของวยรน (พระราชบญญตการปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรน พ.ศ. 2559 ราชกจจานเบกษา, 2559) (4) พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย (ฉบบท 3) พ.ศ.2560 เหต ผล ในการประกาศใ ชพระราชบญญต ฉบบน ค อ โดยท ป จจบนพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ.2551 มบทบญญตบางประการทไมเหมาะสมตอการปองกนและปราบปรามการคามนษยทมความรนแรงและซบซอนมากยงขน สมควรปรบปรงกฎหมายวาดวยการปองกนและปราบปรามการคามนษยเพอเพอประสทธภาพในการด าเนนมาตรการปองกนและปราบปรามการคามนษย โดยแกไขบทนยามค าวา “แสวงหาประโยชนโดยมชอบ” และ “การบงคบใชแรงงานหรอบรการ” ใหชดเจนยงขน ปรบปรงบทบญญตเกยวกบหลกเกณฑการเรยกคาสนไหมทดแทนอนเนองมาจากการกระท าความผดฐานคามนษย และก าหนดฐานความผดซงไดกระท าตอเดกทมอายไมเกนสบหาปใหท างานหรอใหบรการอนอาจเปนอนตรายอยางรายแรง และม


152

ผลกระทบตอรางกายหรอจตใจ การเจรญเตบโต หรอพฒนาการของบคคลนน รวมทงแกไขเพมเตมบทก าหนดโทษใหเหมาะสมยงขน (พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ.2551 ราชกจจานเบกษา, 2551) (5) พระราชบญญ ตสงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต (ฉบบท 2) พ.ศ.2560 สาระส าคญของกฎหมายฉบบน มงเนน ทการพฒนาเดกและเยาวชน การคมครองและใหโอกาสในการมสวนรวมอยางเทาเทยมกน เพอใหเดกและเยาวชนมความผกพนตอครอบครว ภาคภมในในความเปนไทย มสขภาพแลพลานามยแขงแรง รจกการปองกนตนเองจากโรคและสงเสพตด มวฒภาวะทางอารมณตามสมควรแกวย จรยธรรม และคณธรรม รวมทงมทกษะและเจตคตทดตอการท างาน มศกดศรและความภาคภมใจในการท างานสจรต โดยก าหนดใหมการจดต งสภาเดกและเยาวชนต าบล /เทศบาล/อ าเภอ จงหวด เพอสงเสรมการด าเนนการเพอการพฒนาเดกและเยาวชน โดยหนวยงานทมสวนเกยวของไดแก กรมกจการเดกและเยาวชน พฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวด บานพกเดกและครอบครว องคกรปกครองสวนทองถน มหนาทในการสนบสนนสงเสรมใหเกดกจกรรมทสรางสรรค และพฒนา เพอใหสภาเดกและเยาวชน ไดเปนศนยกลางการเรยนรดานวชาการ การศกษา สขภาพ กฬา อาชพ และวฒนธรรมในทองถน รวมทงสนบสนนใหเดกและเยาวชนไดแสดงความคดเหนหรอแสดงออกอยางสอดคลองกบความร ความสามารถท พฒนาไปตามว ยของ เดกหร อ เยาวชน (พระราชบญญตสงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต ฉบบท 2 พ.ศ.2560 ราชกจจานเบกษา,2560) รายละเอยดของกฎหมายขางตน ผเขยนไดสรปเพ อเปรยบเทยบใหเหนถงจดเดน ความเหมอน ความตาง และการน าไปใชของนกสงคมสงเคราะหตอการปฏบตงานดานเดก เยาวชน และครอบครว ดงรายละเอยดในตารางท 1


153


154


155

งานสงคมสงเคราะหดานเดก เยาวชน และครอบครว ในบรบทสงคมทเปลยนแปลง (1) ระดบนโยบาย ประเทศไทยมการเปลยนแปลงทางการเมอง เศรษฐกจ และสงคม อยเปนระยะ ซงในปจจบนประเทศไทยอยภายใตการบรหารประเทศของคณะรกษาความสงบแหงชาต หรอ คสช.ซงก าหนดแผนยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป (พ.ศ.2560-2579) (คณะกรรมการจดท ายทธศาสตรชาต, 2558) เพอใหบรรลวสยทศน “ประเทศมความ มนคง มงคง ยงยน เปนประเทศพฒนาแลวดวยการพฒนา ตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง” ซงกรอบแนวทางทส าคญของยทธศาสตรชาตฯ ในดานท 3 ทมงเนนดานการพฒนาและเสรมสรางศกยภาพคน ดวยการพฒนาศกยภาพตลอดชวงชวต ยกระดบการศกษาและการเรยนรใหมคณภาพเทาเทยมและทวถง ปลกฝงระเบยบวนย คณธรรม จรยธรรม คานยมทพงประสงค การสรางเสรมใหคนมสขภาวะทด การสรางความอยดมสขของครอบครวไทย ซงแผนยทธศาสตรชาตฯ ทก าหนดโดยคณะรกษาความสงบแหงชาต ไดมความสอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจและส งคมแห งชาต ฉบบท 12 (พ.ศ.2560-2564) ซ ง เปนแผนพฒนาฯฉบบแรกตามแผนยทธศาสตรชาต (คณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2560) ซงตามแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 น ไดก าหนดใหยทธศาสตรท 1 การเสรมสรางและพฒนาศกยภาพทนมนษย ซงมแนวทางในการพฒนาคนใหมทกษะความร และความสามารถในการด ารงชวตอยางมคณคา สงเสรมใหเดกปฐมวยมการพฒนาทกษะทางสมองและทกษะทางสงคมทเหมาะสม โดยมงเนนใหความรแกพอแมหรอผดแลเดกในเรองการมโภชนาการทเหมาะสม วธการเลยงดเดกทจะกระตนพฒนาการเดกในชวง 0-3 ปแรก รวมทงสนบสนนใหแมเลยงลกดวยนมแมอยางนอย 6 เดอน ก าหนดมาตรการสรางความสมดลระหวางชวตและการท างานใหพอแมสามารถเลยงดบตรไดดวยตนเอง พฒนาหลกสตรการสอนทองผลงานวจยทางวชาการและปรบปรงสถานพฒนาเดกปฐมวยใหมคณภาพตามมาตรฐานทเนนการพฒนาทกษะส าคญดานตางๆ อาท ทกษะทางสมอง ทกษะดานความคดความจ า ทกษะการควบคมอารมณ รวมทงการสนบสนนการผลตสอสรางสรรคทมรปแบบหลากหลายทใหความรในการเลยงดและพฒนาเดกปฐมวย


156

นอกจากนยงใหความส าคญกบการพฒนาเดกวยเรยนและวยรนใหมทกษะการคดวเคราะหอยางเปนระบบ มความคดสรางสรรค มทกษะการท างานและการใชชวตทพรอมเขาสตลาดงาน โดยการปรบกระบวนการเรยนรทสงเสรมใหเดกมการเรยนรจากการปฏบตจรง สนบสนนใหเดกเขารวมกจกรรมทงในและนอกหองเรยนทเออตอการพฒนาทกษะชวตและทกษะการเรยนรอยางตอเนอง รวมถงการสรางแรงจงใจใหเดกเขาสการศกษาในระบบทวภาคและสหกจศกษาทมงการฝกทกษะอาชพใหพรอมเขาสตลาดงาน ซงทศทางงานสวสดการส าหรบเดก เยาวชน และครอบครว ในอนาคตภายใตแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 ควรมงเนนทการพฒนาความสมพนธในครอบครว ความเปนปกแผน การท าหนาทของครอบครว ความสมพนธอนดระหวางคสมรส หนาทของสาม – ภรรยา การปฏบตหนาทของพอแมผดแล เลยงดบตร การสงเสรมใหเดกและเยาวชนไดรบพฒนาการทางดานรางกาย อารมณ/จตใจ ตามวย การสนบสนนสงเสรมความผกพน (attachment) ระหวางเดกและผดแล โดยเฉพาะในวยทารกแรกเกด -5 ป ซงเปนชวงวยทมนษยมพฒนาการทางสมองไดมากทสด เปนชวงวยทเดกสามารถสรางความผกพนและสรางบคลกภาพในการเตบโตขนเปนผใหญในอนาคต การเขาถงระบบการศกษาเพอการพฒนาสตปญญา และการพฒนาวฒภาวะในดานตางๆ ดงนน การท างานดานสวสดการสงคมจงจ าเปนตองพจารณาถงบรบทของครอบครวซงเปนรากฐานส าคญของชวตมนษย นอกจากน การศกษาตอยอดผลตผลจากงานวจยในสงคมไทย นบเปนอกหนงมตหรอเปนองคประกอบส าคญของการปฏบตงานในระดบนโยบาย ซงการปฏบตงานสงคมสงเคราะหดานเดกเยาวชนและครอบครว จ าเปนตองมการศกษาวจยควบคไปกบการพฒนาระบบการปฏบตงาน ซงการศกษาวจยสวนใหญทผปฏบตมสวนรวมในการพฒนางานไปสการก าหนดนโยบาย ไดแก งานวจยจากงานประจ า (Routine to Research) (คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด, 2559) ทเปนการเกบรวบรวมสถตจากการปฏบตงานจรง การรวบรวมปญหาอปสรรค หรอขอคนพบทเกดขนจากการลงมอปฏบต เพอพฒนาตอยอดเปนประเดนหลกแหงการก าหนดนโยบายเพอพฒนาการปฏบตงานใหมประสทธภาพ และตอบสนองความตองการของผใชบรการไดอยางชดเจน


157

มากขน ซง R to R ถอเปนเครองมอในการพฒนาคน เพอพฒนางานขบเคลอนองคกรไปสองคกรแหงการเรยนร และเปนการผลตผลงานวจยในฐานะนกวชาชพทมความช านาญเฉพาะ นอกจากการผลตงานวจยทมาจากการปฏบตงานประจ าแลว การคนควาวจยในเชงลกหรอในประเดนทเปนปญหาสงคม ผลกระทบจากการเปลยนแปลงทางสงคม วกฤตการณทางสงคม นบวาเปนการผลตผลงานวจยทางสงคมสงเคราะห ในบทบาทของนกวชาการทศกษาปรากฏการณทางสงคมทจ าเปนตองวเคราะหถงความสอดคลอง (method of agreement) (สรพล ปธานวนช, 2554) การวจยทางสงคมสงเคราะห ซงเปนแนวทางในการวเคราะหสาเหตของปรากฏการณหนงๆ ไววา “ปจจยทกรณตางๆ มอยรวมกนคอสาเหตของปญหา หรอ ทมาของปรากฏการณนนๆ” เพอน าไปสค าตอบเพอก าหนดนโยบายเพอการพฒนาสงคมตอไป (2) ระดบปฏบตการ/ปฏบตงานตรง นกสงคมสงเคราะหในฐานะผปฏบตงานกบเดกและครอบครว เพอใหเดก เยาวชน และครอบครวเกดการพฒนาและเขาถงสวสดการส งคมในดานตางๆ ทจะเกอหนนใหสามารถด ารงหนาทอยไดอยางมประสทธภาพ หากพจารณาตามวธการปฏบตงานสงคมสงเคราะห ซงแบงออกเปน การสงคมสงเคราะหเฉพาะราย (Case Work) สงคมสงเคราะหกลมชน (group work) สงคมสงเคราะหชมชน (community work) และการวจยทางสงคมสงเคราะห (social work research) โดยในปจจบนไดมทฤษฎการปฏบตงานสงคมสงเคราะหสมยใหมในระดบนานาชาต (Oxford University, 2016) ทไดผสมผสานศาสตรและทฤษฎทมความเกยวของมาเพอประยกตใชในการปฏบตงานสงคมสงเคราะห อาท ศาสตรเกยวกบจตวทยา และพฤตกรรมมนษย เพอการปฏบตงานสงคมสงเคราะหทสามารถตอบโจทยผใชบรการไดอยางตรงจดและครอบคลมในทกประเดนมากยงขน ซงในบรบทของการท างานกบเดกและครอบครว นกสงคมสงเคราะหจะตองเปนผทมองคความรเกยวกบสงคมและวฒนธรรม สถานการณการเปลยนแปลงไปของสงคม สถานการณปญหาในปจจบน อาท ปญหาการกระท ารนแรงตอเดกและสตรในปจจบน การด าเนนกระบวนการในการท างานเพอใหความชวยเหลอแกผใชบรการและครอบครว ตองพจารณาถงความแตกตางของวฒนธรรม เชน ศาสนาและวฒนธรรมเฉพาะ


158

กลม มการศกษาเกยวกบการจดการความรนแรงในครอบครวเชงพทธบรณาการ (พนสข มาศรงสรรค, 2559) วาการปฏบตตนตามหนาทและความรบผดชอบ ตามสถานภาพในครอบครว การบมเพาะความรก ความเมตตาปรารถนาด ออนโยน และเออ ประโยชนตอกน รวมถงการสอสารดวยใจทเปดกวาง การศกษาพนฐานทางธรรมชาตของกนและกน โดยเฉพาะในทางเพศเพอใหเกดความเขาใจ กจะสามารถพฒนาใหคนในครอบครวมความเปนอยรวมกนดวยความสงบ สนตสข ปราศจากการใชก าลง รนแรง ดงเชนในกรณศกษาทใหความส าคญกบความแตกตางทางวฒนธรรม ในครอบครวทมความหลากหลายทางความเชอและเกยวของกบความรนแรงทเกดขนกบเดก เรอง Social Work in Thailand: A Case of Domestic Abuse on Muslim Child (Poonpoksin, 2017) ทมขอคนพบซงสะทอนใหเหนวาถงแมวาการปฏบตงานสงคมสงเคราะหในประเทศไทยในปจจบนในทางทฤษฎจะจะด าเนนการภายใตนโยบายของรฐ และเคารพในความแตกตางหลากหลาย แตในความเปนจรงยงพบวาการใหบรการยงเขาไมถงคานยม ความคด และความเชอของผใชบรการทเปนมสลม ซงสวสดการของรฐยงไมสามารถตอบสนองหรอใหความชวยเหลอไดเทยบเทากบสวสดการทเกดขนจากชมชนทมความตองการเฉพาะ ซงผเขยนไดคนพบวาหากมการท างานสงคมสงเคราะหเพอตอบสนองความตองการของกลมผใชบรการทมความตองการเฉพาะในอนาคต แมจะเปนเพยงกลมคนจ านวนนอยในสงคมไทยกนบเปนเรองทด และเปนประโยชนตอมสลมในสงคมโลกดวย ซง เปนอกหนงขอทาทายของผปฏบตงานดานสวสดการสงคมในการพฒนาคณภาพชวตของผทนบถอศาสนาอสลาม ในขณะทประเทศสหรฐอเมรกาไดมการวางระบบในการจดการสวสดการ การคมครองเดก ทมงเนนการใหการสนบสนนสขภาพจตแกเดกและครอบครวในระบบการสวสดการเพอเดกมาเปนเวลามากกวา 10 ป (Webb & Harden, 2003) ซงเกดจากการมนโยบายทตอบสนองและใหการสนบสนนแกบรการทางสขภาพจต ทงแกเดกและผดแล เนองจากตระหนกวาการท างานคมครองเดกไมใชเพยงการแยกเดกออกจากครอบครวแตเพยงอยางเดยว หรอไมใชแคเพยงหาทพกพงแหงใหมทมความเหมาะสมใหแกเดกเทานน หากแตตองใหการสนบสนนทางดานจตใจทงตอตวเดกและผดแลควบคกนไปดวย ทงนเพอเปาหมายในการพฒนาคณภาพชวตทดของเดกและครอบครวตอไป


159

อยางไรกด การปองกนปญหาการท ารายเดกควรเรมตนจากครอบครว การเฝาระวงปญหาทอาจเกดขนได โดยเฉพาะอยางยงในครอบครวทมการใชความรนแรง ไดมการศกษาถงความสมพนธระหวางมารดา ความรนแรงในครอบครว และกระบวนการคมครองเดก โดย Douglas and Walsh (2010) พบวา นกสงคมสงเคราะหทท างานกบมารดาทตองรบมอกบปญหาความรนแรงในครอบครว ในขณะเดยวกนกไดรบการสนบสนนใหตระหนกถงกระบวนการคมครองเดก ดวยการชใหเหนถงพลวตและวงจรทเปนผลกระทบจากความรนแรงในครอบครว ซงผลการศกษาพบวามารดาเหลานนเกดความตระหนกถงปญหาและมแนวโนมทจะใหการปองกนบตรของตน ซงจากผลการศกษานชใหเหนวาการท างานคมครองเดกมความจ าเปนอยางยงทจะตองท าใหผดแลเกดความเขาใจและตระหนกถงปญหาและผลกระทบท เกดขนจากวงจรการใชความรนแรงในครอบครว ซงจากสถานการณการท างานดานเดกและครอบครวในบรบททแตกตางกนทางสงคม และวฒนธรรมดงทไดกลาวมา จะพบวาการท างานสงคมสงเคราะหและสวสดการดานเดกเยาวชน และครอบครว เปนการท างานทมความละเอยดออน และตองอาศยการประเมนทมความละเอยดรอบคอบ เพอน าไปสการปฏบตทมประสทธภาพและเกดประสทธผลตอผใชบรการทกฝายทเกยวของ บทบาทของนกวชาการดานเดก/นกสงคมสงเคราะหดานเดก : ทศทางทควรจะเปนเพอการพฒนางานรวมกน การปฏบตงานดานเดก เยาวชน และครอบครว จ าเปนตองมนกวชาชพทเกยวของเขามารวมทงในสวนของการปองกน สงเสรม และการฟนฟสภาพ โดยในทน จะกลาวถงบทบาทของนกวชาการดานเดกฯ โดยทวไป รวมถงนกสงคมสงเคราะหทปฏบตงานเกยวของกบเดกโดยตรง ดงน นกวชาการดานเดก เยาวชน และครอบครว บทบาทของนกวชาการดานเดกเยาวชนและครอบครว ทควรหรอจ าเปนตองไดรบการพฒนาในสถานการณปจจบน ไดแก (1) การเรยบเรยงและการจดการองคความรดานเดกใหเปนระบบรวมถงการศกษาคนควาวจยในทกรปแบบ นบวาม


160

ความส าคญเปนอยางย ง โดยเฉพาะรปแบบการศกษาวจยเชงชาตพนธวรรณา (Ethnography) (Haight & Kayama, 2013) ซงเปนการศกษาวจยทตองอาศยการสงเกตอยางมสวนรวมกบผเขารวมวจย อยางไรกดการศกษาวจยในลกษณะน สามารถตอบโจทยการท างานกบเดกและครอบครว ซงเปนกลมทมความเปราะบางและเขาถงไดยาก การศกษาในเชงลกนจงมความส าคญและสะทอนปญหาของกลมเปาหมายไดอยางชดเจน ซงจะน าไปสการก าหนดนโยบายหรอการจดสวสดการสงคมทตอบสนองความตองการของบคคลซงมความตองการพเศษกลมนไดดกวาการวจยเชงส ารวจ หรอการวจยทมงเนนปรมาณและการแสดงผลการวจยเปนตวเลข หากแตการรวบรวมสถตขอมลเพอวเคราะหปญหา การแยกประเภทปญหา รวมทงความตองการของกลมเปาหมาย กยงคงมความส าคญเชนกน และตองด าเนนควบคไปกบงานวจยเชงคณภาพขางตน ซงบทบาทหนาทของนกวชาการดานเดกและเยาวชน นอกจากการศกษาคนควาวจย เพอใหไดองคความรใหมแลว (2) การขบเคลอนองคความรไปสนโยบายเพอการพฒนาแนวทางในการปฏบต เปนสงทมความส าคญเชนกน นอกจากนนกวชาการยงมบทบาทส าคญ (3) ในการเผยแผและใหความรในรปแบบตางๆ ทงตอนกวชาการทวไป ผปฏบตงานดานสงคมสงเคราะห และผประกอบวชาชพอนๆ ทมความเกยวของ รวมไปถงการเขารวมประชมวชาการ การแสดงทศนะในการก าหนดแนวทางนโยบายสวสดการสงคมใหแกกลมเปาหมาย และการจดกจกรรมรณรงคเพอใหเกดการเปลยนแปลงทางสงคมไปในทศทางทเหมาะสมและควรจะเปน นกสงคมสงเคราะหดานเดกและเยาวชน นกสงคมสงเคราะหผปฏบตงานดานเดก นบเปนสวนหนงของนกวชาการดานเดก หรอหากจะพจารณาในบางมม ความชดเจนทอาจชใหเหนถงความแตกตางกนของสองกลมนคอ การท างานในระดบภาคปฏบต การปฏบตงานโดยตรง และการปฏบตงานในระดบนโยบาย การวจย อยางไรกตาม ทงสองวชาชพตางปฏบตงานตงแตระดบจลภาคจนถงมหภาคเชนเดยวกน เพยงแตมจดมงเนนในการปฏบตงานตอกลมเปาหมายทตางกน การปฏบตงานดานเดกและเยาวชน บทบาททนกสงคมสงเคราะหตองมและพฒนาตนเองอยเสมอ คอ (1) มองคความรเกยวกบพฒนาการมนษย และวงจรชวตครอบครว เปน


161

พนฐานทส าคญ (2) เปนผทสามารถประยกตใชศาสตรทางสงคมสงเคราะหและศาสตรอนๆทมความเกยวของเชอมโยงประยกตเปนศลปแหงวชาชพในการปฏบตงาน นอกจากน (3) การมความรความเขาใจเกยวกบสขภาพจตของเดกและเยาวชน นบวาเปนสงทมความส าคญอยางยงส าหรบผปฏบตงาน ซงการใหความส าคญ การจดใหมการฝกอบรมเกยวกบสขภาพจตเดกและวยรน ทหมายรวมถงพฒนาการทางดานอารมณ และพฤตกรรม เพอใหเกดความช านาญเฉพาะทางแกผทปฏบตงานกบเดกและครอบครว ไดถกก าหนดใหมขนอยางเปนรปธรรมมาเมอทศวรรษกอนในประเทศองกฤษ (Sebuliba & Vostanis, 2001) ทมจดมงหมายใหเจาหนาททใหบรการในหนวยบรการระดบปฐมภมมความตระหนกและใหความส าคญเกยวกบสขภาพจตเดกและวยรน และมความรความเขาใจเกยวกบการประเมนและการบรหารจดการเกยวกบการใหบรการแกเดกและครอบครว ซงนกสงคมสงเคราะหทท างานดานเดกและครอบครว ควรไดรบการฝกอบรม และไดรบความรทเกยวของกบการปฏบตงาน เพอใหการใหบรการสามารถตอบสนองความตองการของผใชบรการและครอบครวของผใชบรการไดอยางมประสทธภาพ นอกจากองคความรในดานตางๆ ทมความจ าเปนตอการปฏบตงานดานเดกและครอบครวแลว (4) บทบาทของนกสงคมสงเคราะหในฐานะผจดการรายกรณ (case manager) (Jii, Meeks, MSSA, ACSW & LSW, 2001) ทตองเปนผทสามารถประยกตใชทรพยากรทางสงคมและการตดตอประสานงานระหวางทมสหวชาชพทมประสทธภาพ เพอประโยชนอยางสงสดตอผใชบรการ รวมไปถง (5) นกสงคมสงเคราะหผปฏบตงาน ตองเปนผทสามารถเขาถงแหลงทรพยากรทางสงคมทหลากหลาย อาท การเขาถงขอมลขาวสารผานสออนเตอรเนต เพอใหเกดการบรการทมประสทธภาพ และ (6) การท างานในรปแบบ สหวชาชพ ทนบวามความส าคญอยางยงตอการประเมนเดกและครอบครว (Child and Family Assessment) ซงควรกระท าโดยผเชยวชาญในแตละวชาชพ ในประเทศองกฤษไดมการศกษาเกยวกบบทบาทของนกสงคมสงเคราะหในทมสหวชาชพ การศกษาวจยมงเนนถงวธการท างานรวมกนของทมสหวชาชพ โดยมงเนนศกษาทบทบาทของนกสงคมสงเคราะหและประสบการณในการปฏบตงานในทมสหวชาชพดวยระเบยบวธวจยเชงคณภาพในบรบทรปแบบการปฏบตงานสงคมสงเคราะห สถานะและพลงอ านาจ การ


162

แลกเปลยนขอมลขาวสารและการรกษาความลบ และความสมพนธกบผปฏบตวชาชพอน ซงพบวาบทบาทของนกสงคมสงเคราะหในบรบทดงกลาวมทงความทาทาย ตองเผชญกบความซบซอนและการจดการกบปญหา ในขณะเดยวกนนกสงคมสงเคราะหตองเปนผประสานงานระหวางวชาชพ ซงบทบาทของนกสงคมสงเคราะหในการปฏบตงานเพอใหเปนทยอมรบในทมสหวชาชพนนตองอาศยความช านาญและความเปนมออาชพ (Frost, Robinson & Anning, 2005) การปฏบต งานสงคมสงเคราะหตองบรณาการการปฏบตงานในระดบนโยบายและในระดบปฏบตเขาดวยกน โดยเฉพาะอยางยงในการท างานกบเหยอความรนแรงในครอบครว การผสมผสานองคความรทางดานสขภาพจต และความเขาใจเกยวกบโรคและอาการทางจตเวช จะสามารถชวยใหการประเมนและวนจฉย เพอใหการวางแผนใหความชวยเหลอมประสทธภาพมากยงขน (Hahn & Scanlon, 2016) นอกจากนยงมการศกษาเกยวกบการเปลยนแปลงการปฏบตงานสงคมสงเคราะหในศตวรรษท 21 โดย National Association of Social Worker (Ramsay, 2003) ทกลาววาการปฏบตงานสงคมสงเคราะหในศตวรรษท 21 ยงคงตองด าเนนตามองคประกอบหลกทส าคญไดแก คณคา เปาหมาย การแทรกแซงเพอใหความชวยเหลอ องคความรและระเบยบวธการปฏบตงาน ซงการปฏบตงานสงคมสงเคราะหในอนาคตยงคงมงเนนทคณคา ทฤษฎ และการปฏบต กลาวโดยสรป การปฏบตงานสงคมสงเคราะหดานเดก เยาวชน และครอบครว ทงบทบาทนกวชาการ และบทบาทของผปฏบตงานสงคมสงเคราะห ลวนเปนบทบาททมความสอดคลองและเกอหนนซงกนและกน กลาวคอ ผปฏบตงานสงคมสงเคราะหตองเปนผ ใฝหาความรขอมลขาวสาวเกยวกบการปฏบตงานเพอพฒนาวชาชพ ในขณะทนกวชาการมบทบาทเปนผศกษาแนวคดทฤษฎและรวบรวมขอมลสถตจากการปฏบตงาน และสงเคราะหขอมลเพอพฒนาเปนองคความรใหม ผลกดนไปสการสรางนโยบายเพอการปฏบตงานทมประสทธภาพมากยงขน ทงสองภาคสวนมสวนสนบสนนสงเสรมกนทงในภาพรวม และในประเดนเฉพาะ กลาวไดวาบทบาทนกสงคมสงเคราะหดานเดก เยาวชน และครอบครว และนกวชาการ เปนเสมอนฟนเฟองทสนบสนนและเออตอการขบเคลอน


163

และพฒนาใหเกดความกาวหนาในการพฒนาการปฏบตงานในกลมเดก เยาวชน และครอบครว ทงในระดบปฏบตการและนโยบาย บทบาททควรจะเปนของนกสงคมสงเคราะหเพอการพฒนางานดานเดก เยาวชน และครอบครว ในสวนของบทบาทนกสงคมสงเคราะหวชาชพ ตามทไดกลาวไปแลวขางตน ซงชชดไปทการปฏบตงานทควรพฒนาทงในระดบนโยบายและระดบปฏบตการ แตเมอพจารณาบทบาททควรจะเปน ในมมมองของสงคมไทย และมมมองทตองกาวใหทนสงคมโลก มประเดนทนาสนใจ ดงน ในระดบสงคมไทย นกสงคมสงเคราะหวชาชพดานเดกฯ กบบทบาททควรจะเปนทามกลางการปฏบตงานในสงคมไทยปจจบน ทมการเปลยนแปลงของสงแวดลอม โครงสรางของประชากร ขนาดของปญหา รปแบบความรนแรง พนทความรนแรงของเดกในสถานศกษาและครอบครวทมมากขน ผกระท าความรนแรงเปนบคคลในครอบครวมากขน ความกาวหนาทางดานเศรษฐกจ เทคโนโลย ทสงผลกระทบตอการพฒนาในมตสงคม หรอการพฒนาทางมตสงคมมไดเปนไปตามการพฒนาทางเศรษฐกจ สงทนกสงคมสงเคราะหตองปรบตวและพฒนาความสามารถใหกาวทนและอยเหนอปญหาทเกดขนจากปจจยรอบดานเหลาน คอ (1) การปฏบตงานบนฐานความเปนวชาชพอยางมออาชพ รวมทงการทสามารถปฏบตงานรวมกบสหวชาชพทเกยวของ อยางมความชดเจนในบทบาทและพนทของตนเอง หลกการของความเปนวชาชพทส าคญในแงของการปฏบตคอ เปนความร และทกษะเฉพาะทวชาชพอนไมสามารถท าแทนได หรอท าไดแตไมมคณภาพเทากบเจาของวชาชพด าเนนการเอง (2) การสรางการยอมรบการปฏบตงานในฐานะทเปนวชาชพหนงในสงคมไทย การสรางผลงานเชงประจกษทงในแงของการปองกน และการฟนฟสภาพของผใชบรการ รวมถงการเปดเผยบทบาทของตนเอง ของวชาชพทถกตองสสาธารณะ บทบาททมใชเพยงการชวยเหลอ การให การแจกจายของแกกลมเปราะบางในสงคมเทานน แตยงรวมถงบทบาทอนๆ ตงแตระดบปฏบตจนถงระดบ


164

นโยบายดานสงคมสงเคราะหและสวสดการสงคม ทงนบทบาทในสองกรณแรก มใชเพยงบทบาททควรท าตอเดก เยาวชนเทานน แตรวมถงทกกลมเปาหมาย (3) การปฏบตงานในเชงของการปองกน การสงเสรม โดยมการปฏบตงานทเปนเชงรกใหมากขน ทงในลกษณะของงานเชงรกทเปนกจกรรม โครงการการปองกน สรางเสรมคณภาพชวตในรปแบบตางๆ ตอกลมเปาหมายเดก เยาวชน และเชงรกในรปแบบของการปฏบตงานในชมชน (4) การเฝาระวง การรณรงค ไมสรางการตตราซ า ความรนแรงซ าในรปแบบตางๆ ตอเดก เยาวชน และครอบครว ซงปจจบนเหนไดชดจากสอสงคมรปแบบตางๆ ทมการน าขอมลของเดก ครอบครว มาเผยแพร เพอขอความชวยเหลอ โดยการสงขอมลตอๆ กน โดยลมตระหนกถงสทธ ศกดศรความเปนมนษย ของบคคลเหลานน ไมวาการน าเสนอหรอเผยแพรขอมลนนจะมจดหมายเพอการตองการความชวยเหลอ หรอประชาสมพนธผลงานของตนเองกตาม นกสงคมสงเคราะหตองพงระวง ทงในแงของการปฏบตตนเปนตนแบบทด และการรณรงค แจงขอมลทถกตองเพอใหผอน รวมทงผท างานเกยวของกบสอสารมวลชนไดปฏบตตวไดอยางถกตองดวยเชนกน เชน หากเหนเดกถกกระท าความรนแรง ควรประสานหรอตดตอองคกรใดเพอขอความชวยเหลอในเบองตน เปนตน (4) ความกระตอรอรนในการแสวงหาความร ทงในมตของผผลตงานวชาการ งานวจย และผบรโภคขอมลขาวสาร งานวชาการ งานวจย ทางดานสงคมสงเคราะหในกลมเดก เยาวชน และครอบครว ทงนเพอประโยชนตอการพฒนาเนองาน ประโยชนตอผใชบรการ เพอนรวมงาน วชาชพสงคมสงเคราะห และสงคมไทย และ (5) การรวมกนพฒนาวชาชพสงคมสงเคราะหของไทยในภาพรวม การปฏบตงานตอทกกลมเปาหมายในทกระดบ วธการ และกระบวนการทางสงคมสงเคราะหใหกาวสความมมาตรฐานและเปนทยอมรบทงในระดบประเทศและตางประเทศ ในฐานะทเปนอาชพหนงทมใบประกอบวชาชพการปฏบตงานรองรบ ภายใตพระราชบญญตวชาชพสงคมสงเคราะห พ.ศ.2556 ในระดบนานาชาต หรอในระดบสงคมโลก บทบาทนกสงคมสงเคราะหทไดรบการพฒนาในระดบบคคล สงคม เปนสวนส าคญยงทจะน าไปสความเปนมออาชพในระดบนานาชาต หรอสงคมโลก ไมวาจะในมตของความร ทกษะ และความสามารถในการปฏบตงานอยางมออาชพ อยางไรกตาม สงท


165

นกสงคมสงเคราะหควรมงมนและมงเนนในการพฒนาตนเองและวชาชพ เพอกาวทนการเปลยนแปลง คอ (1) การมความรในขอมลขาวสารทมความส าคญตอการปฏบตงาน รวมทงการตดตามความกาวหนาในการด าเนนงานดานสงคมสงเคราะหและสวสดการสงคมจากองคกรทเกยวของทงในระดบประเทศ และระหวางประเทศ ไมวาจะเปน The International Federation of Social Workers (IFSW), the International Association of Schools of Social Work (IASSW), The National Association of Social Workers (NASW) แ ล ะ Asian Pacific Association for Social Work Education (APASWE) รวมถงองคกรอนๆ ทปฏบตงานเกยวของกบเดก เยาวชน และครอบครว ทงน รวมถงการมความร ความเขาใจในปฏญญาสากล ขอตกลงตางๆ ทไดมการลงนามระหวางประเทศ และยงรวมไปถงการตดตามอานและใหความสนใจกบขอมลขาวสารทปรากฎในวารสารวชาการทงในระดบชาตและนานาชาต เพอใหเหนถงทศทางความร ทกษะ และการปฏบตงานในรปแบบใหมๆ ของเพอนรวมวชาชพทมอยทวโลก (2) การเสรมสราง “ศกยภาพทางวฒนธรรม” (Cultural competence) ใหกบตนเองและวชาชพ ทงในมตของความร ทกษะ และการทศนคต ทงน เนองจากกระแสโลกาภวฒน การกาวเขาสประชาคมอาเซยนในชวงทผานมา ความหลากหลายของผใชบรการมมากขน ทงในมตของเชอชาต ศาสนา ความเชอทแตกตางกน ดงนน นกสงคมสงเคราะหตองเรยนรอยางมความเขาใจ ไมมอคต เคารพในศกดศรความเปนมนษยของผอน ซงศกยภาพทางวฒนธรรม อาจตความไดชดวาหมายถง การปฏบตและเคารพในความเชอของผใชบรการ มใชใชความเชอ วฒนธรรมของตนเองไปปฏบตกบผใชบรการทมความแตกตางออกไป และ (3) การเปดโลกทศนในการเรยนร การฟงจากบคคลรอบกาย ทงในระดบประเทศ และนานาชาต เพอความเปน International Social Worker ในรปแบบตางๆ เชน การเขารวมงานประชมสมมนาตางๆ การรวมน าเสนอผลงานวชาการ เพอโอกาสในการไดเรยนรและแลกเปลยนประสบการณกบเพอนรวมวชาชพ และสหวชาชพ ทงนเพอประโยชนในการน าความรนนๆมาพฒนางานของตนเองและวชาชพใหมคณภาพและมการน าไปปฏบตทเปนประโยชนตอผใชบรการมากขน


166

บทสรปและขอทาทาย ความเปนวชาชพมความสมพนธอยางสงกบการ (ควร) มความร ทศนคต และทกษะการปฏบตงานในดานนนๆ เปนความคาดหวงทงจากตวผปฏบตงานเอง ผเกยวของรอบขาง รวมถงผใชบรการ ในมาตรฐานและความเปนมออาชพของนกสงคมสงเคราะหทตองมและอยภายใตแนวปฏบตและกฎหมายทเกยวของอยางไมอาจปฏเสธได กระแสการเปลยนแปลงของปจจยแวดลอมรอบดาน ความไมหยดนง ความเปนพลวตรของกระแสสงคม ปญหาทเกดขนอยางไมซ ารปแบบกน ตางสะทอนใหเหนถงความชดเจนและความเปนจรงของความเปนสงคมศาสตร ความทนสมยทงในมตบวกและลบของสงคมทมชวตทมการเปลยนแปลงทกขณะ สงเหลานเปนสวนส าคญทท าใหการปฏบตงานของนกวชาชพดานสงคมศาสตร รวมถงนกสงคมสงเคราะห มความแตกตางไปจากผปฏบตงานในดานวทยาศาสตร หรอผทปฏบตงานภายใตใบประกอบโรคศลปอนๆ ในสายวทยาศาสตรสขภาพ กลาวคอ เมอปจจยรอบตว บรบทสงคมเปลยน นกวชาชพดานสงคมศาสตรกตองปรบตวตามการเปลยนแปลงนนใหได เพอการปฏบตงานทกาวทนปญหา และการปฏบตงานในเชงรกทมประสทธผลเพอการสงเสรมคณภาพชวตของผใชบรการไดมากขน แมการตองปรบตว ปรบวธการปฏบตงานอยตลอดเวลา อาจเปนความยาก ความเหนอยในการตองเผชญ แตในอกมต สงนคอความทาทายทท าใหพนทการปฏบตงานมความชดเจน การไดรบการยอมรบของวชาชพสงคมสงเคราะหมมากขนในทกระดบ เดก เยาวชน และครอบครว เปนกลมเปาหมายทส าคญ มใชเพยงดานการปฏบตงานสงคมสงเคราะหเทานน แตรวมถงการพฒนาในมตอนๆ ของวชาชพตางๆ ทเกยวของดวย เพราะเขาเหลาน คอ “ผใหญในวนหนา” “คอความหวงของสงคม” และ “ครอบครวเปนสถาบนแรก สถาบนทส าคญทสดของมนษย” ทงกลมเปาหมาย และสถาบนน ตางเปนจดเรมตนของการพฒนาทรพยากรมนษย ทถกใหความส าคญตาม (ราง) แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 12 หรอหากไมพาดพงถงแผนดงกลาวหรอแผนอนๆ แลว กลมนกมความส าคญในตวของพวกเขาเองโดยธรรมชาตของสงคมอยแลว ในวนน สถานการณและปญหาทเกดขน นกสงคมสงเคราะหและวชาชพอนๆ ทปฏบตงานดานเดก เยาวชน และครอบครว อาจตองยอนกลบมามองและพจารณาการปฏบตงาน


167

ของตนเองอกครงหรอไม เมอปญหาทเกดขนกบกลมนในปจจบน มความรนแรง มความหลากหลาย เปนปญหาในตวและสถาบนของมนเอง หมายถง สถาบนครอบครวกลบมสวนส าคญในการสรางปญหา สรางความรนแรงใหกบเดกและเยาวชนในความดแลมากยงขน สงนสะทอนวาเราก าลงปฏบตงานในเชงรกเพอการปองกน สงเสรม บกพรองหรอนอยไปหรอไม แตถาหากคดวา สถานการณทเกดขนนนๆ เราไดปฏบตงานเตมทแลว เราไมสามารถควบคมทกปจจยได ทางเลอกและทางออกทดทสดของนกสงคมสงเคราะหในกรณน คอ การปฏบตงานในสวนทสามารถด าเนนการเพอกลมบคคลเหลานอยางมคณภาพ มความเปนวชาชพ ในขณะเดยวกนไมลมทจะใสใจกบการปฏบตงานในเชงปองกน สงเสรมควบคไปดวย ซงมใชเพยงเพอกลมเดกเทานน แตรวมถงคนทกคนในสงคมไทยทตองไดรบโอกาส ความเสมอภาคจากการปฏบตของนกวชาชพ ใหสอดคลองกบขอความทปรากฎในแผนฯ ฉบบท 12 และทนกวชาการมกจะพาดพงถงประโยคน เพอสะทอนถงความเทาเทยมและความยตธรรม ททกสงคมตองม วาเราจะ “ไมทงใครไวขางหลง สรางสงคมเปนธรรมและเขมแขง” อยาใหขอความนเปนเพยงกระแสทกลาวถงตอๆ กนเพยงเพอการสรางภาพพจนทดของสงคม แตไมถกน าไปใชในทางปฏบตเพอกล มเปราะบางและคนทกคนในสงคม กไมกอใหเกดประโยชนใดๆ ทจะก าหนดวลมาเพอสะทอนการท างานทตรงกนขามของนกวชาชพทเกยวของ นกสงคมสงเคราะหควรเรมและจดประกายใหประโยคนมความเปนจรงผานการปฏบตงานอยางมความเปนมออาชพ และเปนตนแบบในการสรางสงคมเปนสข ในฐานะผท (ควรตอง) ช านาญการดานสงคมมากกวาวชาชพอนๆ สงนตางหากทนบเปนความทาทายในการปฏบตงานภายใตกระแสการเปลยนแปลงของสงคมไทยและโลกในศตวรรษท 21

เอกสารอางอง ภาษาไทย กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย. (2559). แมทองอยาลมลงทะเบยน

รบเงนอดหนนเดกแรกเกด ภายใน 30 ก.ย.59. 3 พฤษภาคม 2560. https:// th.theasianparent.com


168

กระทรวงสาธารณสข. (2558). สธ.ขยาย ‘ศนยพงได’ ไปยง รพ.สต. 9,750 แหง ในป 2560, https://www.hfocus.org/content/2016/11/130491

กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ. (2558). แรงงานในประชาคมอาเซยน โอกาสและความทาทาย.

กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย. (2559). สถตประชากรและบาน – จ านวนประชากรแยกรายอาย.

กรมอาเซยน กระทรวงการตางประเทศ. (2556). ปฏญญาอาเซยนวาดวยสทธมนษยชน ASEAN Human พฤษภาคม 2560. http://www.mfa.go.th/asean/contents /files/asean-media-center-20130614-163951-210860.

กองอาเซยน ส านกงานปลดกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย. (2557). คณะกรรมาธการอาเซยนวาดวยการสงเสรมและคมครองสทธสตรและสทธเดก (ASEAN Commission on the Promotion and Protection of the Rights of Women and Children –ACWC), 30 เ มษายน 2560 . https://www.m-society.go.th/asean/ewt_dl_link.php?nid=54

คณะกรรมการจดท ายทธศาสตรชาต . (2558) . ยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป .กรงเทพมหานคร.

คณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2560). แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12. กรงเทพมหานคร.

คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด. (2559). R2R…คออะไร?. กรงเทพมหานคร จนตนา อาจสนเทยะ และ สายสมร เฉลยกตต. (2559). ประชาคมอาเซยนกบระบบ

สขภาพไทย ASEAN Community and Thai Health System. วารสารพยาบาลทหารบก , ปท 17(ฉบบท 3 ) , หนา10-16. http://www.thairath.co.th/ content/556171

ชยรตน เวชพานช. (2555). สถานการณแรงงานขามชาตในประเทศไทย: ผลกระทบเชงบวกและลบทเกยวโยงกบระบบสาธารณสขของประเทศ. 4 พฤษภาคม 2560. http://www.ns.mahidol.ac.th


169

พระราชบญญตการปองกนและแกไขปญหาการตงครรภในวยรน พ.ศ. 2559. (2559, 31 มนาคม)ราชกจจานเบกษา. เลม 133 ตอนท 30 ก. หนา 1 ก. หนา 1.

พระราชบญญตคมครองผถกกระท าดวยความรนแรงในครอบครว พ.ศ. 2550. (2550, 25 กรกฎาคม) ราชกจจานเบกษา. เลม 124 ตอนท 41 ก. หนา 1.

พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. 2551. (2551 , 30 มกราคม) ราชกจจานเบกษา. เลม 125 ตอนท 19 ก. หนา 28.

พนสข มาศรงสรรค. (2559). การจดการความรนแรงในครอบครวเชงพทธบรณาการ. วารสารสนตศกษาปรทรรศน มจร ,4(1), 221-242.

ส านกงานสถตแหงชาต กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร. (2558). วเคราะหเดกและเยาวชน. กรงเทพมหานคร: โรงพมพหางหนสวนจ ากด บางกอกบลอก.

ส านกงานสถตแหงชาต กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร. (2557). การส ารวจประชากรสงอายในประเทศไทย พ.ศ.2557. กรงเทพมหานคร: บรษท เทกซ แอนด เจอรนล พบลเคชน จ ากด.

ส านกงานปลดกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย. (2559). สถตแรงงานขามชาต. กรงเทพมหานคร.

สพตรา ศรวณชชากร. (2555). สขภาพของประชาชนในประชาคมอาเซยน: โอกาสและความทาทาย. กรงเทพมหานคร: บรษท พ.เอ.ลฟวง จ ากด.

สรพล ปธานวนช. (2554). การวจยทางสงคมสงเคราะห 2. กรงเทพมหานคร: โรงพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร.

พระราชบญญตคมครองเดก พ.ศ. 2546. (2546, 24 กนยายน). ราชกจจานเบกษา. เลม 120 ตอนท 95 เมษายน 2560. http://www.aseanthai.net/ewt_news.php? nid=5146&filename=index

ไทยโพสต. (2559). สธ.วอนคนไทย “ มลกเพอชาต”, 3 พฤษภาคม 2560. 4 พฤษภาคม 2560 http://www.thaipost.net

ไทยรฐ. (2558). 2559 เขาสประชาคมอาเซยน, http://www.thairath.co.th/content/ 556171. สบคนเมอวนท 1 พฤษภาคม 2560.


170

องคการยนเซฟประเทศไทย. (ม.ป.ป.). รจกกบความรนแรงตอเดก , 1 พฤษภาคม 2560. http://endviolencethailand.org/violence_against_children

ภาษาตางประเทศ Douglas, H. & Walsh, T. (2 0 1 0 ) . Mothers, domestic violence, and child

protection. Journal of Violence Against Women, 16(5), 489-508. Frost, N., Robinson, M., & Anning, A. (2005). Social workers in multidisciplinary

teams: Issues and dilemmas for professional practice. Journal of Child and Family Social Work, 10,187-196.

Hahn, S. & Scanlon. E. (2016). The integration of micro and macro practice: A qualitative study of clinical Social Workers’ practice with domestic violence survivors. Journal of Women and Social Work, 31 ( 3 ) , 3 3 1 -343.

Haight, W. & Kayama, M. (2013 ) . Ethnography in social work practice and policy.

Journal of Qualitative Social Work, 13(1), 127-143. Jii, B., Meeks, MSSA, ACSW & LSW. (2001) . A social work case management

experience in a managed care setting: The need for effective communication. Journal of Home Health Care Management & Practice, 13(6), 444-451.

Oxford University. (2016) . Modern Social Work Theory (4 th ed.). New York: Oxford University Press.

Poonpoksin, W. (2017). Social Work in Thailand: A Case of Domestic Abuse on Muslim Child. Paper for religion and social work: how does Islamic “social work operate in Asia?” by Social Work Research Institute,


171

Japan College of Social Work and Asian Research Institute for International Social Work, Shukutoku University, Japan.

Ramsay, R. (2003 ) . Transforming the working definition of social work into the 21 st century. Journal of Research on Social Work Practice, 13(3) , 324-338.

Sebuliba, D. & Vostanis, P. (2001 ) . Child and adolescent mental health training for primary care staff. Journal of Clinical Child Psychology and Psychiatry, 6(2), 1359-1045.

UNICEF. (1989). Convention on the Rights of the Child, May 7,2017. https:// www.unicef.org/thailand/tha/overview_5954.html

UNICEF. (2016). Children from all walks of life endure violence, and millions more are at risk, May 1 , 2017 . https://data.unicef.org/topic/child-protection/violence

United Nation. (1948). Universal Declaration of Human Rights, May 1, 2017. http://www.un.org/en/universal-declaration-human-rights/

Webb, B. M. & Harden, B. J. (2003 ) . Beyond child protection: Promoting mental health for children and families in the child welfare system. Journal of Emotional and Behavioral Disorders, 11(1), 49-58.

Documents

Social Worker in the 21st Challenging Role to Child ...journal.innovtalk.com/upload_files/journal/journal_id_34_63.pdf · นักสังคมสงเคราะห์ในกระแสการเปลี่ยนแปลงศตวรรษที่