Embed Size (px)
DESCRIPTION
STABİL KOAH’DA HASTA EĞİTİMİ VE FARMAKOLOJİK TEDAVİ YAKLAŞIMI. ÖĞRENİM HEDEFLERİ. KOAH tedavi hedeflerini açıklayabilmeli, Hasta eğitiminin bileşenlerini sayabilmeli, KOAH’da risk faktörlerini tanımlayabilmeli, Hastalıktan korunma ilkelerini sayabilmeli, - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
STABİL KOAHrsquoDA
HASTA EĞİTİMİ VE FARMAKOLOJİK TEDAVİ
YAKLAŞIMI
OumlĞRENİM HEDEFLERİ KOAH tedavi hedeflerini accedilıklayabilmeli
Hasta eğitiminin bileşenlerini sayabilmeli
KOAHrsquoda risk faktoumlrlerini tanımlayabilmeli
Hastalıktan korunma ilkelerini sayabilmeli
Sigara dumanının zararları ve sigarayı farmakolojik youmlntemle bırakma
konusuna youmlnelik gereken oumlnerileri soumlyleyebilmeli
İlaccedil kullanım ilkeleri etki mekanizmaları yan etkileri ve etkili inhalasyon
youmlntemlerini accedilıklayabilmeli
KOAH farmakolojik tedavisini soumlyleyebilmelidir
KOAH hastalığa oumlzguuml semptomlar risk faktoumlrlerine maruziyet oumlykuumlsuuml ve spirometrik testlerde hava akımı obstruumlksiyonu varlığı ile teşhis edilmektedir
GOLD ve ATS ndashERS lsquonin oumlnerilerine goumlre spirometrik olarak KOAH tanısı bronkodilatatoumlr uygulanımı sonrasında FEV1FVCrsquonin lt 70 olması ile sağlanmakta
Bununla birlikte semptomların varlığı ile hava akımı kısıtlılığı arasında zayıf bir ilişki
Ayrıca KOAHrsquoın şiddeti yalnızca spirometrik olarak hava akımı kısıtlılığı ile değil semptomların ağırlığı ile de ilişkilidir
Bu nedenle hastalığın şiddetinin sadece FEV1 ile değerlendirilemeyeceği dispne oumllccedileği egzersiz kapasitesi vuumlcut kitle indeksi yaşam kalitesi gibi ek parametrelerin de dikkate alınması gerektiğini savunan yaklaşımlar giderek ağırlık kazanmakta
Ancak FEV1rsquoe goumlre tedavi yaklaşımı kolay ve uygulanabilirlik accedilısından pratik olduğundan tercih edilmekte
Guumlnuumlmuumlzde KOAH lsquoın farklı fenotiplere sahip olduğu
Bu fenotiplerden bazılarının bazı tedavilere cevap verirken diğerlerinden benzer cevap alınamadığı
Bu nedenle KOAH tedavisinde kullanılan tedavinin etkinliğini değerlendirmede Yalnızca spirometrik oumllccediluumltlerle değil Semptomlarda iyileşme Dispne oumllccedileği Egzersiz kapasitesi (6 dakika yuumlruumlme testi) Vuumlcut kitle indeksi Alevlenme sayısı Yaşam kalitesi Mortalite gibi birccedilok parametrenin birlikte değerlendirilmesi
KOAHrsquoLI HASTANIN TEDAVİ PLANINDA ESAS ALINAN HEDEFLER
Semptomların giderilmesi Hastalığın ilerlemesinin oumlnlenmesi Egzersiz toleransının duumlzeltilmesi Sağlık durumunun iyileştirilmesi Komplikasyonların oumlnlenmesi ve tedavi edilmesi Alevlenmelerin oumlnlenmesi ve tedavi edilmesi Mortalitenin azaltılması
HASTA EĞİTİMİ
KOAHrsquoda hastalığın oumlnlenmesi esas olmakla birlikte
Tanı konulduktan sonra hasta ve yakınları hastalık hakkında bilgilendirilmeli
Hastanın tedaviye etkin olarak katılması sağlanmalı ve olabildiğince aktif bir yaşam suumlrmeye youmlnlendirilmeli
Eğitim hastalık şiddetine goumlre bireyselleştirilmeli ve bir program dahilinde hastalık ilerledikccedile ortaya ccedilıkan gereksinimlere goumlre suumlrduumlruumllmeli
HASTA EĞİTİMİ
Bir uzman denetimi ve desteği altında hastalığa oumlzguuml kendi kendini tedavi prensiplerine uygun olarak gerccedilekleştirilecek eğitimle tedavinin etkinliği artırılabilir
Optimal KOAH tedavisinde hasta eğitimi mutlaka yer almalı
KOAHDA HASTA EĞİTİMİNİN BİLEŞENLERİ
1 Sigarayı bırakma ve risk faktoumlrlerinden kaccedilınma2 Hastalık hakkında temel bilgilerin verilmesi3 İlaccedil kullanım ilkeleri ve etkili inhalasyon youmlntemlerinin
oumlğretilmesi4 Alevlenmelerin oumlnlenmesi ve erken fark edilmesi5 Oksijen tedavisi6 Dispne hissini azaltma stratejileri7 Doğru beslenme hidrasyon ve diyet oumlnerileri8 Egzersizin yararları ve fiziksel aktiviteyi suumlrduumlrme
KOAHrsquoDA HASTA EĞİTİMİNİN BİLEŞENLERİ
9 Solunum egzersizleri (diyafragmatik solunum buumlzuumlk dudak solunumu)
10 Bronşiyal hijyen teknikleri11 Enerji tasarrufu ve guumlnluumlk işleri basitleştirme teknikleri12 Boş zamanların değerlendirilmesi ve seyahat13 Kronik hastalıkla baş edebilme14 Sağlık kurumlarına başvurma endikasyonları15 Yaşamın sonunun planlanması
Hastalığın her evresinde risk faktoumlrlerinden kaccedilınmak ccedilok oumlnemli
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalı
Yıllık FEV1 kaybını azaltabilen en ucuz etkin ve kanıtlanmış tek youmlntem sigaranın bırakılması
Pasif iccediliciliğin de mutlaka sorgulanması ve engellenmesi gerekmekte
Mesleki maruziyetin KOAH gelişiminde oumlnemli bir risk faktoumlruuml olduğu bilinmekte Bu nedenle işyeri ortamını iyileştirme ccedilalışmalarına hız verilmeli
Bazı gelişmekte olan uumllkelerde ve Tuumlrkiyersquode yapılan ccedilalışmalarla biomas dumanına maruziyetin KOAH riskini yaklaşık 3 kat arttırdığı goumlsterilmiştir
Tanı konulduğu andan itibaren iyi havalanmayan iccedil ortamlarda tezek başta olmak uumlzere her tuumlrluuml biomas yakıt dumanı maruziyetinin engellenmesi gerekmekte
Sigaranın bırakılması hava yollarına zarar veren irritan madde ve gazlara maruziyetin sonlandırılması durumunda hastalığın seyrinde gerccedilek bir değişim sağlanabilmekte
Bu risk faktoumlrlerinin ortadan kaldırılması KOAH tedavisindeki başarının temel oumlgesi
RİSK FAKTOumlRLERİNİN AZALTILMASIGENEL OumlNLEMLER
Tuumlm KOAH hastalarına yıllık profilaktik influenza aşılaması oumlnerilmekte
Sonbaharda (EyluumllndashKasım) tek doz olarak uygulanması gereken influenza aşısı influenza hastalığına yakalanma komplikasyon ve oumlluumlm oranlarını yaklaşık 50 oumlnleyebilmekte
Altmışbeş yaş uumlstuuml veveya FEV1 değeri beklenenin 40rsquoın altında olan hastalara ek olarak polisakkarit pnoumlmokok aşısı yapılmalı
SİGARANIN BIRAKILMASI KOAH olgularında sigaranın bırakılması solunum
fonksiyonlarındaki kaybı yavaşlatırken hastalığın semptomlarını da azaltır
En etkili ve maliyet etkin risk azaltma youmlntemi
Sigaranın iccedilindeki bağımlılık yapan ve tekrar alma youmlnuumlnde istek uyandıran madde nikotindir
Nikotin bağımlılığı kronik bir durumdur ve sigara tamamen bırakılana kadar nuumlkslere yol accedilabilir
SİGARANIN BIRAKILMASI Sigara bırakmada etkin tedaviler tanımlanmıştır
Oumlncelikle sigara iccedilen KOAH olgusunun tanınması gerekir Bu nedenle her başvurusunda sigara iccedilme davranışı sorgulanmalı ve kayda geccedilirilmeli
Sigara iccedilen olguya kısa klinik goumlruumlşme ile yaklaşımda (5-Ouml yaklaşımı) bulunulabilir
Hastada sigara bırakma kararlılığı ve nikotin bağımlılığı ldquoFagerstrom Nikotin Tolerans Testirdquo ile belirlenir
SİGARANIN BIRAKILMASI
Sigara bırakma girişiminde olan olguya motive edici destek ile birlikte etkinliği kanıtlanmış farmakolojik seccedileneklerden birinin uygulanması sigara bırakma başarısını arttırır
Farmakolojik tedavi endikasyonu olan hasta II basamak sigara bıraktırma polikliniklerine sevk edilmeli
MARUZİYETTEN KACcedilINMA
İşyeri ortamındaki solunabilir duman gaz ve toz şeklindeki organik ya da inorganik koumlkenli maddelere uzun suumlreli maruziyet KOAH oluşumunda rol oynayabilir
İşyeri ortamında bulunan inhale edilebilir gaz toz ve duman halindeki maddelerin havadaki konsantrasyonunun azaltılması ya da inhale edilmelerinin oumlnlenmesi solunum fonksiyonlarındaki kaybı yavaşlatabilir
İNHALE PARTİKUumlLLERİN VE GAZLARIN AZALTILMASI İCcedilİN YOumlNTEMLER
1 Ccedilalışma ortamında inhalasyon ile oluşan maruziyetler izlenmeli izin verilen sınırların aşılmamasını sağlamak iccedilin duumlzenli olarak kontrol edilmeli
2 Ccedilalışanların solunumsal semptom bulgu ve solunum fonksiyon duumlzeyleri izlenmeli
3 Ccedilalışanların youmlneticilerin ve hekimlerin bu konuda yoğun ve suumlrekli eğitimi planlanmalı
İNHALE PARTİKUumlLLERİN VE GAZLARIN AZALTILMASI İCcedilİN YOumlNTEMLER
4 Sigara iccedilimi solunan maddelerin (parccedilacık gaz) zararlı etkilerini arttırdığından işyeri ortamında sigara bırakma yaklaşımları desteklenmeli
5 İşyeri ortamının iyileştirilmesi ccedilalışmalarına hız verilmesi sağlıklı ccedilalışma ortamının yaratılması iccedilin ccedilaba sarf edilmesi gerekir
6 Toz maskesi gibi kişisel korunma oumlnlemlerinin etkinliği sınırlı olup en son başvurulacak korunma youmlntemi olmalıdır
STABİL KOAH FARMAKOLOJİK TEDAVİSİ Semptomatik tedavinin temelini bronkodilatatoumlrler oluşturur
Guumlnuumlmuumlzde kullanılan bronkodilatatoumlrler antikolinerjikler beta 2 agonistler teofilin
İnhalasyon yolu tercih edilmeli
Tek grup ilaccedil yerine farklı grup ilaccedilların birlikte kullanımı spirometri ve semptomlarda daha buumlyuumlk değişiklik sağlar
Bronkodilatatoumlr seccediliminde ve kombinasyonlarda bireysel cevaplar yan etkiler ve ilaccedilların bulunabilirliği oumlnemli
STABİL KOAH FARMAKOLOJİK TEDAVİSİ
Tek grup ilaccedil yerine farklı grup ilaccedilların birlikte kullanımı spirometri ve semptomlarda daha buumlyuumlk değişiklik sağlar
Bronkodilatatoumlr seccediliminde ve kombinasyonlarda bireysel cevaplar yan etkiler ve ilaccedilların bulunabilirliği oumlnemli
KOAH lsquoDA BASAMAK TEDAVİSİ Hastalığın ağırlığını değerlendirmede tek başına FEV1
yeterli bir kriter olmamakla birliktepratik olması nedeniyle tercih edilmektedir
KOAHrsquolı hastaların izleminde hastalık progresyonu ve komplikasyon gelişimini değerlendirmeye youmlnelik diğer oumllccediluumltlerle birlikte ele alınması uygun olur
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLARA BRONKODİLATATOumlRLER
aKısa Etkili BronkodilatatoumlrlerBeta 2 agonistler salbutamol terbutalinAntikolinerjikler 1048824pratroipum bromuumlr oksitropium bromuumlrAntikolinerjik+beta 2 agonist ipratropiuumlm
bromuumlr+salbutamolbUzun Etkili Bronkodilatatoumlrler
1 Uzun Etkili Beta 2 agonistlerFormoterolSalmeterol
2 Uzun etkili antikolinerjiklerTiotropium
c Teofilin
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLAR
B İNHALER KORTİKOSTEROİDLER VE KOMBİNASYONLARIbull Beklametazonbull Budesonidbull Flutikazon propiyonat
FİKS KOMBİNASYONLARbull Salmeterol+flutikazon propiyonat bull Formoterol+budesonid
BETA 2 AGONİSTLER
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak
Uzun etkili beta 2 agonistler (LABA) solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları tercih edilmeli
BETA 2 AGONİSTLER
Temel yan etki beta adrenerjik reseptoumlrlerin direkt stimuumllasyonuna bağlı olarak ortaya ccedilıkan tremordur
Kalp kasının beta 2 reseptoumlrleri nedeniyle kontraktilitede artışa periferik vaskuumller direnccedilte azalmaya kan basıncı ve kardiyak atım voluumlmuumlnde artışa neden olabilir
Taşikardi palpitasyon ve QT aralığında uzama en sık tanımlanmış kardiyak yan etkilerdir
BETA 2 AGONİSTLER
Hiperglisemi hipokalemi ve hipomagnezemi beta 2 agonistlere karşı gelişebilen akut metabolik cevaplar
Akut metabolik cevapların duumlzenli stimuumllasyon ile azalması nedeniyle uzun suumlreli tedavi alanlarda bu değişikliklerin klinik oumlnemi fazla değildir ancak hipokalemi yatkınlığı olan kişilerde kardiyak aritmi riskini artırabilir
ANTİKOLİNERJİKLER
Kısa etkili antikolinerjikler salbutamol ile birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
Tiotropium hiperinflasyonu azalttığı iccedilin dispnenin azaltılmasında etkili Ayrıca alevlenme sayısını azaltmakta egzersiz kapasitesi ve yaşam kalitesini artırmakta
Tiotropium orta-ağır-ccedilok ağır KOAHrsquoın idame tedavisinde guumlnde tek doz olarak (tek başına veya diğer bronkodilatatoumlrlerle birlikte) kullanılır
ANTİKOLİNERJİKLER
İpratropium bromuumlruumln nebulizasyon formu SFTrsquo si ileri derecede duumlşuumlk olan hastalara oumlnerilebilir ancak ilacın doğrudan goumlze temas etmemesine dikkat edilmeli
Ağız kuruluğu ve inhalasyon sonrası ağızda metalik tat en sık tanımlanan yan etkiler
Ccedilok sık olmayarak idrar retansiyonu ve prostatik semptomlar
ANTİKOLİNERJİKLER
Nadiren kapalı accedilık glokomu (sadece yuumlz maskesi ile nebulizasyonla ilişkili olarak)
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli
TEOFİLİN
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda inhaler uzun etkili beta 2 agonistler ve antikolinerjiklerin kullanılmasına rağmen semptomatik olan hastaların tedavisine yavaş salınımlı teofilin preparatları eklenebilir
Hastalar yan etki ve ilaccedil etkileşimleri accedilısından yakından izlenmeli gereğinde plazma duumlzeyi kontrol edilmeli yan etkilerin varlığında doz azaltılmalı
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler steroidlerin FEV1 değeri 50 nin altında olan ve semptomları diğer bronkodilatatoumlrlerle kontrol edilemeyen ve sık atak geccediliren (son 1 yılda 1rsquoden fazla)semptomatik KOAHrsquolı hastalarda kullanılması oumlnerilmekte
Eğer hastalık fenotipinde KOAH-ASTIM ayrımı yapılamıyor ya da iki hastalığın birlikteliği duumlşuumlnuumlluumlyorsa tedavide inhaler steroid+uzun etkili beta agonistler verilebilir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
Ortalama FEV1lt 60 olan KOAHrsquolı hastalarda yapılan bir ccedilalışmada istatistiksel anlamlık saptanmasa da (p=0052) uumlccedil yıllık izlemde mortalitede azalma eğilimi goumlzlenmiş semptomlarda yaşam kalitesinde alevlenmelerde ve akciğer fonksiyonlarında istatistiksel olarak anlamlı iyileşme
LABA+IKS kombinasyon tedavisinin FEV1 değeri 50-60 arasında olan orta KOAHrsquoda alevlenme sıklığını azalttığı yaşam kalitesini arttırdığı yıllık FEV1 kaybını anlamlı derecede yavaşlattığı saptanmıştır
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS) Yan etkiler accedilısından inhaler kortikosteroidler tek başına veya
kombinasyon şeklinde kullanıldığında oral kandidiazis seste boğuklaşma kısılma gibi lokal yan etkileri vardır ve yanlış inhalasyon biccedilimi ile yakından ilişkilidir
Guumlnluumlk 15 mgrsquoı geccedilen beklametazon eşdeğeri İKS dozlarında kemik yoğunluğunda azalma goumlruumllebilmektedir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler kortikosteroidlerin uzun suumlre yuumlksek dozda kullanılması sonucunda Deride ekimoz ve berelenme Posterior subkapsuumller katarakt veNadiren okuumller hipertansiyon Glokom yer almakta
Uzun suumlreli İKS kullanan hastalarda pnoumlmoni riskinde artış bildirilmekle birlikte tanı radyolojik olarak kanıtlanmamıştır
OumlZET KOAH oumlnlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır
Hasta ve yakınları hastaların oumlzellikleri tedavi youmlntemleri ve hastalığın getirdiği riskler hakkında bilgilendirilerek eğitilmelidirler
İşyeri ve ev iccedili ortamında risk oluşturan olumsuz koşulların (toz duman vb) duumlzeltilmesi ve sigara iccediliminin bırakılması risk faktoumlrlerinin azaltılmasına youmlnelik en oumlnemli yaklaşımlardır
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalıdır
OumlZET Stabil KOAH tedavisi hastalığın evresine goumlre basamak tarzında
arttırılarak yapılmalı
Stabil KOAH tedavisininin amaccedilları hastalığın ilerlemesinin oumlnlenmesi semptomların giderilmesi egzersiz kapasitesinin arttırılması yaşam kalitesinin iyileştirilmesi alevlenme ve komplikasyonların oumlnlenmesi ve tedavisi mortalitenin azaltılması
Semptomatik olan hastalarda bronkodilatatoumlrler gerektiğinde veya duumlzenli olarak hastalığın her aşamasında kullanılmalı
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
OumlZET Uzun etkili antikolinerjikler ve uzun etkili beta 2 agonistler
solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
Uzun etkili beta 2 agonistlerle uzun etkili antikolinerjikler birlikte kullanıldıklarında daha iyi bir bronkodilatasyon sağlandığı
Antikolinerjik ve beta 2 agonist kombinasyonuna oral teofilin eklenmesi ile akciğer fonksiyonları ve yaşam kalitesinde daha fazla bir duumlzelme
OumlZET
Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda yılda 1rsquoden fazla alevlenme geccediliriliyorsa ya da astım-KOAH ayırımının yapılamadığı veya astımın eşlik ettiği olgularda inhaler kortikosteroid tedavisi oumlnerilmekte
TTEŞEKKUumlR EŞEKKUumlR EDERİZEDERİZ
OumlĞRENİM HEDEFLERİ KOAH tedavi hedeflerini accedilıklayabilmeli
Hasta eğitiminin bileşenlerini sayabilmeli
KOAHrsquoda risk faktoumlrlerini tanımlayabilmeli
Hastalıktan korunma ilkelerini sayabilmeli
Sigara dumanının zararları ve sigarayı farmakolojik youmlntemle bırakma
konusuna youmlnelik gereken oumlnerileri soumlyleyebilmeli
İlaccedil kullanım ilkeleri etki mekanizmaları yan etkileri ve etkili inhalasyon
youmlntemlerini accedilıklayabilmeli
KOAH farmakolojik tedavisini soumlyleyebilmelidir
KOAH hastalığa oumlzguuml semptomlar risk faktoumlrlerine maruziyet oumlykuumlsuuml ve spirometrik testlerde hava akımı obstruumlksiyonu varlığı ile teşhis edilmektedir
GOLD ve ATS ndashERS lsquonin oumlnerilerine goumlre spirometrik olarak KOAH tanısı bronkodilatatoumlr uygulanımı sonrasında FEV1FVCrsquonin lt 70 olması ile sağlanmakta
Bununla birlikte semptomların varlığı ile hava akımı kısıtlılığı arasında zayıf bir ilişki
Ayrıca KOAHrsquoın şiddeti yalnızca spirometrik olarak hava akımı kısıtlılığı ile değil semptomların ağırlığı ile de ilişkilidir
Bu nedenle hastalığın şiddetinin sadece FEV1 ile değerlendirilemeyeceği dispne oumllccedileği egzersiz kapasitesi vuumlcut kitle indeksi yaşam kalitesi gibi ek parametrelerin de dikkate alınması gerektiğini savunan yaklaşımlar giderek ağırlık kazanmakta
Ancak FEV1rsquoe goumlre tedavi yaklaşımı kolay ve uygulanabilirlik accedilısından pratik olduğundan tercih edilmekte
Guumlnuumlmuumlzde KOAH lsquoın farklı fenotiplere sahip olduğu
Bu fenotiplerden bazılarının bazı tedavilere cevap verirken diğerlerinden benzer cevap alınamadığı
Bu nedenle KOAH tedavisinde kullanılan tedavinin etkinliğini değerlendirmede Yalnızca spirometrik oumllccediluumltlerle değil Semptomlarda iyileşme Dispne oumllccedileği Egzersiz kapasitesi (6 dakika yuumlruumlme testi) Vuumlcut kitle indeksi Alevlenme sayısı Yaşam kalitesi Mortalite gibi birccedilok parametrenin birlikte değerlendirilmesi
KOAHrsquoLI HASTANIN TEDAVİ PLANINDA ESAS ALINAN HEDEFLER
Semptomların giderilmesi Hastalığın ilerlemesinin oumlnlenmesi Egzersiz toleransının duumlzeltilmesi Sağlık durumunun iyileştirilmesi Komplikasyonların oumlnlenmesi ve tedavi edilmesi Alevlenmelerin oumlnlenmesi ve tedavi edilmesi Mortalitenin azaltılması
HASTA EĞİTİMİ
KOAHrsquoda hastalığın oumlnlenmesi esas olmakla birlikte
Tanı konulduktan sonra hasta ve yakınları hastalık hakkında bilgilendirilmeli
Hastanın tedaviye etkin olarak katılması sağlanmalı ve olabildiğince aktif bir yaşam suumlrmeye youmlnlendirilmeli
Eğitim hastalık şiddetine goumlre bireyselleştirilmeli ve bir program dahilinde hastalık ilerledikccedile ortaya ccedilıkan gereksinimlere goumlre suumlrduumlruumllmeli
HASTA EĞİTİMİ
Bir uzman denetimi ve desteği altında hastalığa oumlzguuml kendi kendini tedavi prensiplerine uygun olarak gerccedilekleştirilecek eğitimle tedavinin etkinliği artırılabilir
Optimal KOAH tedavisinde hasta eğitimi mutlaka yer almalı
KOAHDA HASTA EĞİTİMİNİN BİLEŞENLERİ
1 Sigarayı bırakma ve risk faktoumlrlerinden kaccedilınma2 Hastalık hakkında temel bilgilerin verilmesi3 İlaccedil kullanım ilkeleri ve etkili inhalasyon youmlntemlerinin
oumlğretilmesi4 Alevlenmelerin oumlnlenmesi ve erken fark edilmesi5 Oksijen tedavisi6 Dispne hissini azaltma stratejileri7 Doğru beslenme hidrasyon ve diyet oumlnerileri8 Egzersizin yararları ve fiziksel aktiviteyi suumlrduumlrme
KOAHrsquoDA HASTA EĞİTİMİNİN BİLEŞENLERİ
9 Solunum egzersizleri (diyafragmatik solunum buumlzuumlk dudak solunumu)
10 Bronşiyal hijyen teknikleri11 Enerji tasarrufu ve guumlnluumlk işleri basitleştirme teknikleri12 Boş zamanların değerlendirilmesi ve seyahat13 Kronik hastalıkla baş edebilme14 Sağlık kurumlarına başvurma endikasyonları15 Yaşamın sonunun planlanması
Hastalığın her evresinde risk faktoumlrlerinden kaccedilınmak ccedilok oumlnemli
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalı
Yıllık FEV1 kaybını azaltabilen en ucuz etkin ve kanıtlanmış tek youmlntem sigaranın bırakılması
Pasif iccediliciliğin de mutlaka sorgulanması ve engellenmesi gerekmekte
Mesleki maruziyetin KOAH gelişiminde oumlnemli bir risk faktoumlruuml olduğu bilinmekte Bu nedenle işyeri ortamını iyileştirme ccedilalışmalarına hız verilmeli
Bazı gelişmekte olan uumllkelerde ve Tuumlrkiyersquode yapılan ccedilalışmalarla biomas dumanına maruziyetin KOAH riskini yaklaşık 3 kat arttırdığı goumlsterilmiştir
Tanı konulduğu andan itibaren iyi havalanmayan iccedil ortamlarda tezek başta olmak uumlzere her tuumlrluuml biomas yakıt dumanı maruziyetinin engellenmesi gerekmekte
Sigaranın bırakılması hava yollarına zarar veren irritan madde ve gazlara maruziyetin sonlandırılması durumunda hastalığın seyrinde gerccedilek bir değişim sağlanabilmekte
Bu risk faktoumlrlerinin ortadan kaldırılması KOAH tedavisindeki başarının temel oumlgesi
RİSK FAKTOumlRLERİNİN AZALTILMASIGENEL OumlNLEMLER
Tuumlm KOAH hastalarına yıllık profilaktik influenza aşılaması oumlnerilmekte
Sonbaharda (EyluumllndashKasım) tek doz olarak uygulanması gereken influenza aşısı influenza hastalığına yakalanma komplikasyon ve oumlluumlm oranlarını yaklaşık 50 oumlnleyebilmekte
Altmışbeş yaş uumlstuuml veveya FEV1 değeri beklenenin 40rsquoın altında olan hastalara ek olarak polisakkarit pnoumlmokok aşısı yapılmalı
SİGARANIN BIRAKILMASI KOAH olgularında sigaranın bırakılması solunum
fonksiyonlarındaki kaybı yavaşlatırken hastalığın semptomlarını da azaltır
En etkili ve maliyet etkin risk azaltma youmlntemi
Sigaranın iccedilindeki bağımlılık yapan ve tekrar alma youmlnuumlnde istek uyandıran madde nikotindir
Nikotin bağımlılığı kronik bir durumdur ve sigara tamamen bırakılana kadar nuumlkslere yol accedilabilir
SİGARANIN BIRAKILMASI Sigara bırakmada etkin tedaviler tanımlanmıştır
Oumlncelikle sigara iccedilen KOAH olgusunun tanınması gerekir Bu nedenle her başvurusunda sigara iccedilme davranışı sorgulanmalı ve kayda geccedilirilmeli
Sigara iccedilen olguya kısa klinik goumlruumlşme ile yaklaşımda (5-Ouml yaklaşımı) bulunulabilir
Hastada sigara bırakma kararlılığı ve nikotin bağımlılığı ldquoFagerstrom Nikotin Tolerans Testirdquo ile belirlenir
SİGARANIN BIRAKILMASI
Sigara bırakma girişiminde olan olguya motive edici destek ile birlikte etkinliği kanıtlanmış farmakolojik seccedileneklerden birinin uygulanması sigara bırakma başarısını arttırır
Farmakolojik tedavi endikasyonu olan hasta II basamak sigara bıraktırma polikliniklerine sevk edilmeli
MARUZİYETTEN KACcedilINMA
İşyeri ortamındaki solunabilir duman gaz ve toz şeklindeki organik ya da inorganik koumlkenli maddelere uzun suumlreli maruziyet KOAH oluşumunda rol oynayabilir
İşyeri ortamında bulunan inhale edilebilir gaz toz ve duman halindeki maddelerin havadaki konsantrasyonunun azaltılması ya da inhale edilmelerinin oumlnlenmesi solunum fonksiyonlarındaki kaybı yavaşlatabilir
İNHALE PARTİKUumlLLERİN VE GAZLARIN AZALTILMASI İCcedilİN YOumlNTEMLER
1 Ccedilalışma ortamında inhalasyon ile oluşan maruziyetler izlenmeli izin verilen sınırların aşılmamasını sağlamak iccedilin duumlzenli olarak kontrol edilmeli
2 Ccedilalışanların solunumsal semptom bulgu ve solunum fonksiyon duumlzeyleri izlenmeli
3 Ccedilalışanların youmlneticilerin ve hekimlerin bu konuda yoğun ve suumlrekli eğitimi planlanmalı
İNHALE PARTİKUumlLLERİN VE GAZLARIN AZALTILMASI İCcedilİN YOumlNTEMLER
4 Sigara iccedilimi solunan maddelerin (parccedilacık gaz) zararlı etkilerini arttırdığından işyeri ortamında sigara bırakma yaklaşımları desteklenmeli
5 İşyeri ortamının iyileştirilmesi ccedilalışmalarına hız verilmesi sağlıklı ccedilalışma ortamının yaratılması iccedilin ccedilaba sarf edilmesi gerekir
6 Toz maskesi gibi kişisel korunma oumlnlemlerinin etkinliği sınırlı olup en son başvurulacak korunma youmlntemi olmalıdır
STABİL KOAH FARMAKOLOJİK TEDAVİSİ Semptomatik tedavinin temelini bronkodilatatoumlrler oluşturur
Guumlnuumlmuumlzde kullanılan bronkodilatatoumlrler antikolinerjikler beta 2 agonistler teofilin
İnhalasyon yolu tercih edilmeli
Tek grup ilaccedil yerine farklı grup ilaccedilların birlikte kullanımı spirometri ve semptomlarda daha buumlyuumlk değişiklik sağlar
Bronkodilatatoumlr seccediliminde ve kombinasyonlarda bireysel cevaplar yan etkiler ve ilaccedilların bulunabilirliği oumlnemli
STABİL KOAH FARMAKOLOJİK TEDAVİSİ
Tek grup ilaccedil yerine farklı grup ilaccedilların birlikte kullanımı spirometri ve semptomlarda daha buumlyuumlk değişiklik sağlar
Bronkodilatatoumlr seccediliminde ve kombinasyonlarda bireysel cevaplar yan etkiler ve ilaccedilların bulunabilirliği oumlnemli
KOAH lsquoDA BASAMAK TEDAVİSİ Hastalığın ağırlığını değerlendirmede tek başına FEV1
yeterli bir kriter olmamakla birliktepratik olması nedeniyle tercih edilmektedir
KOAHrsquolı hastaların izleminde hastalık progresyonu ve komplikasyon gelişimini değerlendirmeye youmlnelik diğer oumllccediluumltlerle birlikte ele alınması uygun olur
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLARA BRONKODİLATATOumlRLER
aKısa Etkili BronkodilatatoumlrlerBeta 2 agonistler salbutamol terbutalinAntikolinerjikler 1048824pratroipum bromuumlr oksitropium bromuumlrAntikolinerjik+beta 2 agonist ipratropiuumlm
bromuumlr+salbutamolbUzun Etkili Bronkodilatatoumlrler
1 Uzun Etkili Beta 2 agonistlerFormoterolSalmeterol
2 Uzun etkili antikolinerjiklerTiotropium
c Teofilin
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLAR
B İNHALER KORTİKOSTEROİDLER VE KOMBİNASYONLARIbull Beklametazonbull Budesonidbull Flutikazon propiyonat
FİKS KOMBİNASYONLARbull Salmeterol+flutikazon propiyonat bull Formoterol+budesonid
BETA 2 AGONİSTLER
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak
Uzun etkili beta 2 agonistler (LABA) solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları tercih edilmeli
BETA 2 AGONİSTLER
Temel yan etki beta adrenerjik reseptoumlrlerin direkt stimuumllasyonuna bağlı olarak ortaya ccedilıkan tremordur
Kalp kasının beta 2 reseptoumlrleri nedeniyle kontraktilitede artışa periferik vaskuumller direnccedilte azalmaya kan basıncı ve kardiyak atım voluumlmuumlnde artışa neden olabilir
Taşikardi palpitasyon ve QT aralığında uzama en sık tanımlanmış kardiyak yan etkilerdir
BETA 2 AGONİSTLER
Hiperglisemi hipokalemi ve hipomagnezemi beta 2 agonistlere karşı gelişebilen akut metabolik cevaplar
Akut metabolik cevapların duumlzenli stimuumllasyon ile azalması nedeniyle uzun suumlreli tedavi alanlarda bu değişikliklerin klinik oumlnemi fazla değildir ancak hipokalemi yatkınlığı olan kişilerde kardiyak aritmi riskini artırabilir
ANTİKOLİNERJİKLER
Kısa etkili antikolinerjikler salbutamol ile birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
Tiotropium hiperinflasyonu azalttığı iccedilin dispnenin azaltılmasında etkili Ayrıca alevlenme sayısını azaltmakta egzersiz kapasitesi ve yaşam kalitesini artırmakta
Tiotropium orta-ağır-ccedilok ağır KOAHrsquoın idame tedavisinde guumlnde tek doz olarak (tek başına veya diğer bronkodilatatoumlrlerle birlikte) kullanılır
ANTİKOLİNERJİKLER
İpratropium bromuumlruumln nebulizasyon formu SFTrsquo si ileri derecede duumlşuumlk olan hastalara oumlnerilebilir ancak ilacın doğrudan goumlze temas etmemesine dikkat edilmeli
Ağız kuruluğu ve inhalasyon sonrası ağızda metalik tat en sık tanımlanan yan etkiler
Ccedilok sık olmayarak idrar retansiyonu ve prostatik semptomlar
ANTİKOLİNERJİKLER
Nadiren kapalı accedilık glokomu (sadece yuumlz maskesi ile nebulizasyonla ilişkili olarak)
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli
TEOFİLİN
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda inhaler uzun etkili beta 2 agonistler ve antikolinerjiklerin kullanılmasına rağmen semptomatik olan hastaların tedavisine yavaş salınımlı teofilin preparatları eklenebilir
Hastalar yan etki ve ilaccedil etkileşimleri accedilısından yakından izlenmeli gereğinde plazma duumlzeyi kontrol edilmeli yan etkilerin varlığında doz azaltılmalı
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler steroidlerin FEV1 değeri 50 nin altında olan ve semptomları diğer bronkodilatatoumlrlerle kontrol edilemeyen ve sık atak geccediliren (son 1 yılda 1rsquoden fazla)semptomatik KOAHrsquolı hastalarda kullanılması oumlnerilmekte
Eğer hastalık fenotipinde KOAH-ASTIM ayrımı yapılamıyor ya da iki hastalığın birlikteliği duumlşuumlnuumlluumlyorsa tedavide inhaler steroid+uzun etkili beta agonistler verilebilir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
Ortalama FEV1lt 60 olan KOAHrsquolı hastalarda yapılan bir ccedilalışmada istatistiksel anlamlık saptanmasa da (p=0052) uumlccedil yıllık izlemde mortalitede azalma eğilimi goumlzlenmiş semptomlarda yaşam kalitesinde alevlenmelerde ve akciğer fonksiyonlarında istatistiksel olarak anlamlı iyileşme
LABA+IKS kombinasyon tedavisinin FEV1 değeri 50-60 arasında olan orta KOAHrsquoda alevlenme sıklığını azalttığı yaşam kalitesini arttırdığı yıllık FEV1 kaybını anlamlı derecede yavaşlattığı saptanmıştır
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS) Yan etkiler accedilısından inhaler kortikosteroidler tek başına veya
kombinasyon şeklinde kullanıldığında oral kandidiazis seste boğuklaşma kısılma gibi lokal yan etkileri vardır ve yanlış inhalasyon biccedilimi ile yakından ilişkilidir
Guumlnluumlk 15 mgrsquoı geccedilen beklametazon eşdeğeri İKS dozlarında kemik yoğunluğunda azalma goumlruumllebilmektedir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler kortikosteroidlerin uzun suumlre yuumlksek dozda kullanılması sonucunda Deride ekimoz ve berelenme Posterior subkapsuumller katarakt veNadiren okuumller hipertansiyon Glokom yer almakta
Uzun suumlreli İKS kullanan hastalarda pnoumlmoni riskinde artış bildirilmekle birlikte tanı radyolojik olarak kanıtlanmamıştır
OumlZET KOAH oumlnlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır
Hasta ve yakınları hastaların oumlzellikleri tedavi youmlntemleri ve hastalığın getirdiği riskler hakkında bilgilendirilerek eğitilmelidirler
İşyeri ve ev iccedili ortamında risk oluşturan olumsuz koşulların (toz duman vb) duumlzeltilmesi ve sigara iccediliminin bırakılması risk faktoumlrlerinin azaltılmasına youmlnelik en oumlnemli yaklaşımlardır
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalıdır
OumlZET Stabil KOAH tedavisi hastalığın evresine goumlre basamak tarzında
arttırılarak yapılmalı
Stabil KOAH tedavisininin amaccedilları hastalığın ilerlemesinin oumlnlenmesi semptomların giderilmesi egzersiz kapasitesinin arttırılması yaşam kalitesinin iyileştirilmesi alevlenme ve komplikasyonların oumlnlenmesi ve tedavisi mortalitenin azaltılması
Semptomatik olan hastalarda bronkodilatatoumlrler gerektiğinde veya duumlzenli olarak hastalığın her aşamasında kullanılmalı
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
OumlZET Uzun etkili antikolinerjikler ve uzun etkili beta 2 agonistler
solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
Uzun etkili beta 2 agonistlerle uzun etkili antikolinerjikler birlikte kullanıldıklarında daha iyi bir bronkodilatasyon sağlandığı
Antikolinerjik ve beta 2 agonist kombinasyonuna oral teofilin eklenmesi ile akciğer fonksiyonları ve yaşam kalitesinde daha fazla bir duumlzelme
OumlZET
Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda yılda 1rsquoden fazla alevlenme geccediliriliyorsa ya da astım-KOAH ayırımının yapılamadığı veya astımın eşlik ettiği olgularda inhaler kortikosteroid tedavisi oumlnerilmekte
TTEŞEKKUumlR EŞEKKUumlR EDERİZEDERİZ
KOAH hastalığa oumlzguuml semptomlar risk faktoumlrlerine maruziyet oumlykuumlsuuml ve spirometrik testlerde hava akımı obstruumlksiyonu varlığı ile teşhis edilmektedir
GOLD ve ATS ndashERS lsquonin oumlnerilerine goumlre spirometrik olarak KOAH tanısı bronkodilatatoumlr uygulanımı sonrasında FEV1FVCrsquonin lt 70 olması ile sağlanmakta
Bununla birlikte semptomların varlığı ile hava akımı kısıtlılığı arasında zayıf bir ilişki
Ayrıca KOAHrsquoın şiddeti yalnızca spirometrik olarak hava akımı kısıtlılığı ile değil semptomların ağırlığı ile de ilişkilidir
Bu nedenle hastalığın şiddetinin sadece FEV1 ile değerlendirilemeyeceği dispne oumllccedileği egzersiz kapasitesi vuumlcut kitle indeksi yaşam kalitesi gibi ek parametrelerin de dikkate alınması gerektiğini savunan yaklaşımlar giderek ağırlık kazanmakta
Ancak FEV1rsquoe goumlre tedavi yaklaşımı kolay ve uygulanabilirlik accedilısından pratik olduğundan tercih edilmekte
Guumlnuumlmuumlzde KOAH lsquoın farklı fenotiplere sahip olduğu
Bu fenotiplerden bazılarının bazı tedavilere cevap verirken diğerlerinden benzer cevap alınamadığı
Bu nedenle KOAH tedavisinde kullanılan tedavinin etkinliğini değerlendirmede Yalnızca spirometrik oumllccediluumltlerle değil Semptomlarda iyileşme Dispne oumllccedileği Egzersiz kapasitesi (6 dakika yuumlruumlme testi) Vuumlcut kitle indeksi Alevlenme sayısı Yaşam kalitesi Mortalite gibi birccedilok parametrenin birlikte değerlendirilmesi
KOAHrsquoLI HASTANIN TEDAVİ PLANINDA ESAS ALINAN HEDEFLER
Semptomların giderilmesi Hastalığın ilerlemesinin oumlnlenmesi Egzersiz toleransının duumlzeltilmesi Sağlık durumunun iyileştirilmesi Komplikasyonların oumlnlenmesi ve tedavi edilmesi Alevlenmelerin oumlnlenmesi ve tedavi edilmesi Mortalitenin azaltılması
HASTA EĞİTİMİ
KOAHrsquoda hastalığın oumlnlenmesi esas olmakla birlikte
Tanı konulduktan sonra hasta ve yakınları hastalık hakkında bilgilendirilmeli
Hastanın tedaviye etkin olarak katılması sağlanmalı ve olabildiğince aktif bir yaşam suumlrmeye youmlnlendirilmeli
Eğitim hastalık şiddetine goumlre bireyselleştirilmeli ve bir program dahilinde hastalık ilerledikccedile ortaya ccedilıkan gereksinimlere goumlre suumlrduumlruumllmeli
HASTA EĞİTİMİ
Bir uzman denetimi ve desteği altında hastalığa oumlzguuml kendi kendini tedavi prensiplerine uygun olarak gerccedilekleştirilecek eğitimle tedavinin etkinliği artırılabilir
Optimal KOAH tedavisinde hasta eğitimi mutlaka yer almalı
KOAHDA HASTA EĞİTİMİNİN BİLEŞENLERİ
1 Sigarayı bırakma ve risk faktoumlrlerinden kaccedilınma2 Hastalık hakkında temel bilgilerin verilmesi3 İlaccedil kullanım ilkeleri ve etkili inhalasyon youmlntemlerinin
oumlğretilmesi4 Alevlenmelerin oumlnlenmesi ve erken fark edilmesi5 Oksijen tedavisi6 Dispne hissini azaltma stratejileri7 Doğru beslenme hidrasyon ve diyet oumlnerileri8 Egzersizin yararları ve fiziksel aktiviteyi suumlrduumlrme
KOAHrsquoDA HASTA EĞİTİMİNİN BİLEŞENLERİ
9 Solunum egzersizleri (diyafragmatik solunum buumlzuumlk dudak solunumu)
10 Bronşiyal hijyen teknikleri11 Enerji tasarrufu ve guumlnluumlk işleri basitleştirme teknikleri12 Boş zamanların değerlendirilmesi ve seyahat13 Kronik hastalıkla baş edebilme14 Sağlık kurumlarına başvurma endikasyonları15 Yaşamın sonunun planlanması
Hastalığın her evresinde risk faktoumlrlerinden kaccedilınmak ccedilok oumlnemli
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalı
Yıllık FEV1 kaybını azaltabilen en ucuz etkin ve kanıtlanmış tek youmlntem sigaranın bırakılması
Pasif iccediliciliğin de mutlaka sorgulanması ve engellenmesi gerekmekte
Mesleki maruziyetin KOAH gelişiminde oumlnemli bir risk faktoumlruuml olduğu bilinmekte Bu nedenle işyeri ortamını iyileştirme ccedilalışmalarına hız verilmeli
Bazı gelişmekte olan uumllkelerde ve Tuumlrkiyersquode yapılan ccedilalışmalarla biomas dumanına maruziyetin KOAH riskini yaklaşık 3 kat arttırdığı goumlsterilmiştir
Tanı konulduğu andan itibaren iyi havalanmayan iccedil ortamlarda tezek başta olmak uumlzere her tuumlrluuml biomas yakıt dumanı maruziyetinin engellenmesi gerekmekte
Sigaranın bırakılması hava yollarına zarar veren irritan madde ve gazlara maruziyetin sonlandırılması durumunda hastalığın seyrinde gerccedilek bir değişim sağlanabilmekte
Bu risk faktoumlrlerinin ortadan kaldırılması KOAH tedavisindeki başarının temel oumlgesi
RİSK FAKTOumlRLERİNİN AZALTILMASIGENEL OumlNLEMLER
Tuumlm KOAH hastalarına yıllık profilaktik influenza aşılaması oumlnerilmekte
Sonbaharda (EyluumllndashKasım) tek doz olarak uygulanması gereken influenza aşısı influenza hastalığına yakalanma komplikasyon ve oumlluumlm oranlarını yaklaşık 50 oumlnleyebilmekte
Altmışbeş yaş uumlstuuml veveya FEV1 değeri beklenenin 40rsquoın altında olan hastalara ek olarak polisakkarit pnoumlmokok aşısı yapılmalı
SİGARANIN BIRAKILMASI KOAH olgularında sigaranın bırakılması solunum
fonksiyonlarındaki kaybı yavaşlatırken hastalığın semptomlarını da azaltır
En etkili ve maliyet etkin risk azaltma youmlntemi
Sigaranın iccedilindeki bağımlılık yapan ve tekrar alma youmlnuumlnde istek uyandıran madde nikotindir
Nikotin bağımlılığı kronik bir durumdur ve sigara tamamen bırakılana kadar nuumlkslere yol accedilabilir
SİGARANIN BIRAKILMASI Sigara bırakmada etkin tedaviler tanımlanmıştır
Oumlncelikle sigara iccedilen KOAH olgusunun tanınması gerekir Bu nedenle her başvurusunda sigara iccedilme davranışı sorgulanmalı ve kayda geccedilirilmeli
Sigara iccedilen olguya kısa klinik goumlruumlşme ile yaklaşımda (5-Ouml yaklaşımı) bulunulabilir
Hastada sigara bırakma kararlılığı ve nikotin bağımlılığı ldquoFagerstrom Nikotin Tolerans Testirdquo ile belirlenir
SİGARANIN BIRAKILMASI
Sigara bırakma girişiminde olan olguya motive edici destek ile birlikte etkinliği kanıtlanmış farmakolojik seccedileneklerden birinin uygulanması sigara bırakma başarısını arttırır
Farmakolojik tedavi endikasyonu olan hasta II basamak sigara bıraktırma polikliniklerine sevk edilmeli
MARUZİYETTEN KACcedilINMA
İşyeri ortamındaki solunabilir duman gaz ve toz şeklindeki organik ya da inorganik koumlkenli maddelere uzun suumlreli maruziyet KOAH oluşumunda rol oynayabilir
İşyeri ortamında bulunan inhale edilebilir gaz toz ve duman halindeki maddelerin havadaki konsantrasyonunun azaltılması ya da inhale edilmelerinin oumlnlenmesi solunum fonksiyonlarındaki kaybı yavaşlatabilir
İNHALE PARTİKUumlLLERİN VE GAZLARIN AZALTILMASI İCcedilİN YOumlNTEMLER
1 Ccedilalışma ortamında inhalasyon ile oluşan maruziyetler izlenmeli izin verilen sınırların aşılmamasını sağlamak iccedilin duumlzenli olarak kontrol edilmeli
2 Ccedilalışanların solunumsal semptom bulgu ve solunum fonksiyon duumlzeyleri izlenmeli
3 Ccedilalışanların youmlneticilerin ve hekimlerin bu konuda yoğun ve suumlrekli eğitimi planlanmalı
İNHALE PARTİKUumlLLERİN VE GAZLARIN AZALTILMASI İCcedilİN YOumlNTEMLER
4 Sigara iccedilimi solunan maddelerin (parccedilacık gaz) zararlı etkilerini arttırdığından işyeri ortamında sigara bırakma yaklaşımları desteklenmeli
5 İşyeri ortamının iyileştirilmesi ccedilalışmalarına hız verilmesi sağlıklı ccedilalışma ortamının yaratılması iccedilin ccedilaba sarf edilmesi gerekir
6 Toz maskesi gibi kişisel korunma oumlnlemlerinin etkinliği sınırlı olup en son başvurulacak korunma youmlntemi olmalıdır
STABİL KOAH FARMAKOLOJİK TEDAVİSİ Semptomatik tedavinin temelini bronkodilatatoumlrler oluşturur
Guumlnuumlmuumlzde kullanılan bronkodilatatoumlrler antikolinerjikler beta 2 agonistler teofilin
İnhalasyon yolu tercih edilmeli
Tek grup ilaccedil yerine farklı grup ilaccedilların birlikte kullanımı spirometri ve semptomlarda daha buumlyuumlk değişiklik sağlar
Bronkodilatatoumlr seccediliminde ve kombinasyonlarda bireysel cevaplar yan etkiler ve ilaccedilların bulunabilirliği oumlnemli
STABİL KOAH FARMAKOLOJİK TEDAVİSİ
Tek grup ilaccedil yerine farklı grup ilaccedilların birlikte kullanımı spirometri ve semptomlarda daha buumlyuumlk değişiklik sağlar
Bronkodilatatoumlr seccediliminde ve kombinasyonlarda bireysel cevaplar yan etkiler ve ilaccedilların bulunabilirliği oumlnemli
KOAH lsquoDA BASAMAK TEDAVİSİ Hastalığın ağırlığını değerlendirmede tek başına FEV1
yeterli bir kriter olmamakla birliktepratik olması nedeniyle tercih edilmektedir
KOAHrsquolı hastaların izleminde hastalık progresyonu ve komplikasyon gelişimini değerlendirmeye youmlnelik diğer oumllccediluumltlerle birlikte ele alınması uygun olur
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLARA BRONKODİLATATOumlRLER
aKısa Etkili BronkodilatatoumlrlerBeta 2 agonistler salbutamol terbutalinAntikolinerjikler 1048824pratroipum bromuumlr oksitropium bromuumlrAntikolinerjik+beta 2 agonist ipratropiuumlm
bromuumlr+salbutamolbUzun Etkili Bronkodilatatoumlrler
1 Uzun Etkili Beta 2 agonistlerFormoterolSalmeterol
2 Uzun etkili antikolinerjiklerTiotropium
c Teofilin
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLAR
B İNHALER KORTİKOSTEROİDLER VE KOMBİNASYONLARIbull Beklametazonbull Budesonidbull Flutikazon propiyonat
FİKS KOMBİNASYONLARbull Salmeterol+flutikazon propiyonat bull Formoterol+budesonid
BETA 2 AGONİSTLER
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak
Uzun etkili beta 2 agonistler (LABA) solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları tercih edilmeli
BETA 2 AGONİSTLER
Temel yan etki beta adrenerjik reseptoumlrlerin direkt stimuumllasyonuna bağlı olarak ortaya ccedilıkan tremordur
Kalp kasının beta 2 reseptoumlrleri nedeniyle kontraktilitede artışa periferik vaskuumller direnccedilte azalmaya kan basıncı ve kardiyak atım voluumlmuumlnde artışa neden olabilir
Taşikardi palpitasyon ve QT aralığında uzama en sık tanımlanmış kardiyak yan etkilerdir
BETA 2 AGONİSTLER
Hiperglisemi hipokalemi ve hipomagnezemi beta 2 agonistlere karşı gelişebilen akut metabolik cevaplar
Akut metabolik cevapların duumlzenli stimuumllasyon ile azalması nedeniyle uzun suumlreli tedavi alanlarda bu değişikliklerin klinik oumlnemi fazla değildir ancak hipokalemi yatkınlığı olan kişilerde kardiyak aritmi riskini artırabilir
ANTİKOLİNERJİKLER
Kısa etkili antikolinerjikler salbutamol ile birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
Tiotropium hiperinflasyonu azalttığı iccedilin dispnenin azaltılmasında etkili Ayrıca alevlenme sayısını azaltmakta egzersiz kapasitesi ve yaşam kalitesini artırmakta
Tiotropium orta-ağır-ccedilok ağır KOAHrsquoın idame tedavisinde guumlnde tek doz olarak (tek başına veya diğer bronkodilatatoumlrlerle birlikte) kullanılır
ANTİKOLİNERJİKLER
İpratropium bromuumlruumln nebulizasyon formu SFTrsquo si ileri derecede duumlşuumlk olan hastalara oumlnerilebilir ancak ilacın doğrudan goumlze temas etmemesine dikkat edilmeli
Ağız kuruluğu ve inhalasyon sonrası ağızda metalik tat en sık tanımlanan yan etkiler
Ccedilok sık olmayarak idrar retansiyonu ve prostatik semptomlar
ANTİKOLİNERJİKLER
Nadiren kapalı accedilık glokomu (sadece yuumlz maskesi ile nebulizasyonla ilişkili olarak)
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli
TEOFİLİN
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda inhaler uzun etkili beta 2 agonistler ve antikolinerjiklerin kullanılmasına rağmen semptomatik olan hastaların tedavisine yavaş salınımlı teofilin preparatları eklenebilir
Hastalar yan etki ve ilaccedil etkileşimleri accedilısından yakından izlenmeli gereğinde plazma duumlzeyi kontrol edilmeli yan etkilerin varlığında doz azaltılmalı
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler steroidlerin FEV1 değeri 50 nin altında olan ve semptomları diğer bronkodilatatoumlrlerle kontrol edilemeyen ve sık atak geccediliren (son 1 yılda 1rsquoden fazla)semptomatik KOAHrsquolı hastalarda kullanılması oumlnerilmekte
Eğer hastalık fenotipinde KOAH-ASTIM ayrımı yapılamıyor ya da iki hastalığın birlikteliği duumlşuumlnuumlluumlyorsa tedavide inhaler steroid+uzun etkili beta agonistler verilebilir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
Ortalama FEV1lt 60 olan KOAHrsquolı hastalarda yapılan bir ccedilalışmada istatistiksel anlamlık saptanmasa da (p=0052) uumlccedil yıllık izlemde mortalitede azalma eğilimi goumlzlenmiş semptomlarda yaşam kalitesinde alevlenmelerde ve akciğer fonksiyonlarında istatistiksel olarak anlamlı iyileşme
LABA+IKS kombinasyon tedavisinin FEV1 değeri 50-60 arasında olan orta KOAHrsquoda alevlenme sıklığını azalttığı yaşam kalitesini arttırdığı yıllık FEV1 kaybını anlamlı derecede yavaşlattığı saptanmıştır
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS) Yan etkiler accedilısından inhaler kortikosteroidler tek başına veya
kombinasyon şeklinde kullanıldığında oral kandidiazis seste boğuklaşma kısılma gibi lokal yan etkileri vardır ve yanlış inhalasyon biccedilimi ile yakından ilişkilidir
Guumlnluumlk 15 mgrsquoı geccedilen beklametazon eşdeğeri İKS dozlarında kemik yoğunluğunda azalma goumlruumllebilmektedir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler kortikosteroidlerin uzun suumlre yuumlksek dozda kullanılması sonucunda Deride ekimoz ve berelenme Posterior subkapsuumller katarakt veNadiren okuumller hipertansiyon Glokom yer almakta
Uzun suumlreli İKS kullanan hastalarda pnoumlmoni riskinde artış bildirilmekle birlikte tanı radyolojik olarak kanıtlanmamıştır
OumlZET KOAH oumlnlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır
Hasta ve yakınları hastaların oumlzellikleri tedavi youmlntemleri ve hastalığın getirdiği riskler hakkında bilgilendirilerek eğitilmelidirler
İşyeri ve ev iccedili ortamında risk oluşturan olumsuz koşulların (toz duman vb) duumlzeltilmesi ve sigara iccediliminin bırakılması risk faktoumlrlerinin azaltılmasına youmlnelik en oumlnemli yaklaşımlardır
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalıdır
OumlZET Stabil KOAH tedavisi hastalığın evresine goumlre basamak tarzında
arttırılarak yapılmalı
Stabil KOAH tedavisininin amaccedilları hastalığın ilerlemesinin oumlnlenmesi semptomların giderilmesi egzersiz kapasitesinin arttırılması yaşam kalitesinin iyileştirilmesi alevlenme ve komplikasyonların oumlnlenmesi ve tedavisi mortalitenin azaltılması
Semptomatik olan hastalarda bronkodilatatoumlrler gerektiğinde veya duumlzenli olarak hastalığın her aşamasında kullanılmalı
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
OumlZET Uzun etkili antikolinerjikler ve uzun etkili beta 2 agonistler
solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
Uzun etkili beta 2 agonistlerle uzun etkili antikolinerjikler birlikte kullanıldıklarında daha iyi bir bronkodilatasyon sağlandığı
Antikolinerjik ve beta 2 agonist kombinasyonuna oral teofilin eklenmesi ile akciğer fonksiyonları ve yaşam kalitesinde daha fazla bir duumlzelme
OumlZET
Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda yılda 1rsquoden fazla alevlenme geccediliriliyorsa ya da astım-KOAH ayırımının yapılamadığı veya astımın eşlik ettiği olgularda inhaler kortikosteroid tedavisi oumlnerilmekte
TTEŞEKKUumlR EŞEKKUumlR EDERİZEDERİZ
Ayrıca KOAHrsquoın şiddeti yalnızca spirometrik olarak hava akımı kısıtlılığı ile değil semptomların ağırlığı ile de ilişkilidir
Bu nedenle hastalığın şiddetinin sadece FEV1 ile değerlendirilemeyeceği dispne oumllccedileği egzersiz kapasitesi vuumlcut kitle indeksi yaşam kalitesi gibi ek parametrelerin de dikkate alınması gerektiğini savunan yaklaşımlar giderek ağırlık kazanmakta
Ancak FEV1rsquoe goumlre tedavi yaklaşımı kolay ve uygulanabilirlik accedilısından pratik olduğundan tercih edilmekte
Guumlnuumlmuumlzde KOAH lsquoın farklı fenotiplere sahip olduğu
Bu fenotiplerden bazılarının bazı tedavilere cevap verirken diğerlerinden benzer cevap alınamadığı
Bu nedenle KOAH tedavisinde kullanılan tedavinin etkinliğini değerlendirmede Yalnızca spirometrik oumllccediluumltlerle değil Semptomlarda iyileşme Dispne oumllccedileği Egzersiz kapasitesi (6 dakika yuumlruumlme testi) Vuumlcut kitle indeksi Alevlenme sayısı Yaşam kalitesi Mortalite gibi birccedilok parametrenin birlikte değerlendirilmesi
KOAHrsquoLI HASTANIN TEDAVİ PLANINDA ESAS ALINAN HEDEFLER
Semptomların giderilmesi Hastalığın ilerlemesinin oumlnlenmesi Egzersiz toleransının duumlzeltilmesi Sağlık durumunun iyileştirilmesi Komplikasyonların oumlnlenmesi ve tedavi edilmesi Alevlenmelerin oumlnlenmesi ve tedavi edilmesi Mortalitenin azaltılması
HASTA EĞİTİMİ
KOAHrsquoda hastalığın oumlnlenmesi esas olmakla birlikte
Tanı konulduktan sonra hasta ve yakınları hastalık hakkında bilgilendirilmeli
Hastanın tedaviye etkin olarak katılması sağlanmalı ve olabildiğince aktif bir yaşam suumlrmeye youmlnlendirilmeli
Eğitim hastalık şiddetine goumlre bireyselleştirilmeli ve bir program dahilinde hastalık ilerledikccedile ortaya ccedilıkan gereksinimlere goumlre suumlrduumlruumllmeli
HASTA EĞİTİMİ
Bir uzman denetimi ve desteği altında hastalığa oumlzguuml kendi kendini tedavi prensiplerine uygun olarak gerccedilekleştirilecek eğitimle tedavinin etkinliği artırılabilir
Optimal KOAH tedavisinde hasta eğitimi mutlaka yer almalı
KOAHDA HASTA EĞİTİMİNİN BİLEŞENLERİ
1 Sigarayı bırakma ve risk faktoumlrlerinden kaccedilınma2 Hastalık hakkında temel bilgilerin verilmesi3 İlaccedil kullanım ilkeleri ve etkili inhalasyon youmlntemlerinin
oumlğretilmesi4 Alevlenmelerin oumlnlenmesi ve erken fark edilmesi5 Oksijen tedavisi6 Dispne hissini azaltma stratejileri7 Doğru beslenme hidrasyon ve diyet oumlnerileri8 Egzersizin yararları ve fiziksel aktiviteyi suumlrduumlrme
KOAHrsquoDA HASTA EĞİTİMİNİN BİLEŞENLERİ
9 Solunum egzersizleri (diyafragmatik solunum buumlzuumlk dudak solunumu)
10 Bronşiyal hijyen teknikleri11 Enerji tasarrufu ve guumlnluumlk işleri basitleştirme teknikleri12 Boş zamanların değerlendirilmesi ve seyahat13 Kronik hastalıkla baş edebilme14 Sağlık kurumlarına başvurma endikasyonları15 Yaşamın sonunun planlanması
Hastalığın her evresinde risk faktoumlrlerinden kaccedilınmak ccedilok oumlnemli
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalı
Yıllık FEV1 kaybını azaltabilen en ucuz etkin ve kanıtlanmış tek youmlntem sigaranın bırakılması
Pasif iccediliciliğin de mutlaka sorgulanması ve engellenmesi gerekmekte
Mesleki maruziyetin KOAH gelişiminde oumlnemli bir risk faktoumlruuml olduğu bilinmekte Bu nedenle işyeri ortamını iyileştirme ccedilalışmalarına hız verilmeli
Bazı gelişmekte olan uumllkelerde ve Tuumlrkiyersquode yapılan ccedilalışmalarla biomas dumanına maruziyetin KOAH riskini yaklaşık 3 kat arttırdığı goumlsterilmiştir
Tanı konulduğu andan itibaren iyi havalanmayan iccedil ortamlarda tezek başta olmak uumlzere her tuumlrluuml biomas yakıt dumanı maruziyetinin engellenmesi gerekmekte
Sigaranın bırakılması hava yollarına zarar veren irritan madde ve gazlara maruziyetin sonlandırılması durumunda hastalığın seyrinde gerccedilek bir değişim sağlanabilmekte
Bu risk faktoumlrlerinin ortadan kaldırılması KOAH tedavisindeki başarının temel oumlgesi
RİSK FAKTOumlRLERİNİN AZALTILMASIGENEL OumlNLEMLER
Tuumlm KOAH hastalarına yıllık profilaktik influenza aşılaması oumlnerilmekte
Sonbaharda (EyluumllndashKasım) tek doz olarak uygulanması gereken influenza aşısı influenza hastalığına yakalanma komplikasyon ve oumlluumlm oranlarını yaklaşık 50 oumlnleyebilmekte
Altmışbeş yaş uumlstuuml veveya FEV1 değeri beklenenin 40rsquoın altında olan hastalara ek olarak polisakkarit pnoumlmokok aşısı yapılmalı
SİGARANIN BIRAKILMASI KOAH olgularında sigaranın bırakılması solunum
fonksiyonlarındaki kaybı yavaşlatırken hastalığın semptomlarını da azaltır
En etkili ve maliyet etkin risk azaltma youmlntemi
Sigaranın iccedilindeki bağımlılık yapan ve tekrar alma youmlnuumlnde istek uyandıran madde nikotindir
Nikotin bağımlılığı kronik bir durumdur ve sigara tamamen bırakılana kadar nuumlkslere yol accedilabilir
SİGARANIN BIRAKILMASI Sigara bırakmada etkin tedaviler tanımlanmıştır
Oumlncelikle sigara iccedilen KOAH olgusunun tanınması gerekir Bu nedenle her başvurusunda sigara iccedilme davranışı sorgulanmalı ve kayda geccedilirilmeli
Sigara iccedilen olguya kısa klinik goumlruumlşme ile yaklaşımda (5-Ouml yaklaşımı) bulunulabilir
Hastada sigara bırakma kararlılığı ve nikotin bağımlılığı ldquoFagerstrom Nikotin Tolerans Testirdquo ile belirlenir
SİGARANIN BIRAKILMASI
Sigara bırakma girişiminde olan olguya motive edici destek ile birlikte etkinliği kanıtlanmış farmakolojik seccedileneklerden birinin uygulanması sigara bırakma başarısını arttırır
Farmakolojik tedavi endikasyonu olan hasta II basamak sigara bıraktırma polikliniklerine sevk edilmeli
MARUZİYETTEN KACcedilINMA
İşyeri ortamındaki solunabilir duman gaz ve toz şeklindeki organik ya da inorganik koumlkenli maddelere uzun suumlreli maruziyet KOAH oluşumunda rol oynayabilir
İşyeri ortamında bulunan inhale edilebilir gaz toz ve duman halindeki maddelerin havadaki konsantrasyonunun azaltılması ya da inhale edilmelerinin oumlnlenmesi solunum fonksiyonlarındaki kaybı yavaşlatabilir
İNHALE PARTİKUumlLLERİN VE GAZLARIN AZALTILMASI İCcedilİN YOumlNTEMLER
1 Ccedilalışma ortamında inhalasyon ile oluşan maruziyetler izlenmeli izin verilen sınırların aşılmamasını sağlamak iccedilin duumlzenli olarak kontrol edilmeli
2 Ccedilalışanların solunumsal semptom bulgu ve solunum fonksiyon duumlzeyleri izlenmeli
3 Ccedilalışanların youmlneticilerin ve hekimlerin bu konuda yoğun ve suumlrekli eğitimi planlanmalı
İNHALE PARTİKUumlLLERİN VE GAZLARIN AZALTILMASI İCcedilİN YOumlNTEMLER
4 Sigara iccedilimi solunan maddelerin (parccedilacık gaz) zararlı etkilerini arttırdığından işyeri ortamında sigara bırakma yaklaşımları desteklenmeli
5 İşyeri ortamının iyileştirilmesi ccedilalışmalarına hız verilmesi sağlıklı ccedilalışma ortamının yaratılması iccedilin ccedilaba sarf edilmesi gerekir
6 Toz maskesi gibi kişisel korunma oumlnlemlerinin etkinliği sınırlı olup en son başvurulacak korunma youmlntemi olmalıdır
STABİL KOAH FARMAKOLOJİK TEDAVİSİ Semptomatik tedavinin temelini bronkodilatatoumlrler oluşturur
Guumlnuumlmuumlzde kullanılan bronkodilatatoumlrler antikolinerjikler beta 2 agonistler teofilin
İnhalasyon yolu tercih edilmeli
Tek grup ilaccedil yerine farklı grup ilaccedilların birlikte kullanımı spirometri ve semptomlarda daha buumlyuumlk değişiklik sağlar
Bronkodilatatoumlr seccediliminde ve kombinasyonlarda bireysel cevaplar yan etkiler ve ilaccedilların bulunabilirliği oumlnemli
STABİL KOAH FARMAKOLOJİK TEDAVİSİ
Tek grup ilaccedil yerine farklı grup ilaccedilların birlikte kullanımı spirometri ve semptomlarda daha buumlyuumlk değişiklik sağlar
Bronkodilatatoumlr seccediliminde ve kombinasyonlarda bireysel cevaplar yan etkiler ve ilaccedilların bulunabilirliği oumlnemli
KOAH lsquoDA BASAMAK TEDAVİSİ Hastalığın ağırlığını değerlendirmede tek başına FEV1
yeterli bir kriter olmamakla birliktepratik olması nedeniyle tercih edilmektedir
KOAHrsquolı hastaların izleminde hastalık progresyonu ve komplikasyon gelişimini değerlendirmeye youmlnelik diğer oumllccediluumltlerle birlikte ele alınması uygun olur
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLARA BRONKODİLATATOumlRLER
aKısa Etkili BronkodilatatoumlrlerBeta 2 agonistler salbutamol terbutalinAntikolinerjikler 1048824pratroipum bromuumlr oksitropium bromuumlrAntikolinerjik+beta 2 agonist ipratropiuumlm
bromuumlr+salbutamolbUzun Etkili Bronkodilatatoumlrler
1 Uzun Etkili Beta 2 agonistlerFormoterolSalmeterol
2 Uzun etkili antikolinerjiklerTiotropium
c Teofilin
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLAR
B İNHALER KORTİKOSTEROİDLER VE KOMBİNASYONLARIbull Beklametazonbull Budesonidbull Flutikazon propiyonat
FİKS KOMBİNASYONLARbull Salmeterol+flutikazon propiyonat bull Formoterol+budesonid
BETA 2 AGONİSTLER
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak
Uzun etkili beta 2 agonistler (LABA) solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları tercih edilmeli
BETA 2 AGONİSTLER
Temel yan etki beta adrenerjik reseptoumlrlerin direkt stimuumllasyonuna bağlı olarak ortaya ccedilıkan tremordur
Kalp kasının beta 2 reseptoumlrleri nedeniyle kontraktilitede artışa periferik vaskuumller direnccedilte azalmaya kan basıncı ve kardiyak atım voluumlmuumlnde artışa neden olabilir
Taşikardi palpitasyon ve QT aralığında uzama en sık tanımlanmış kardiyak yan etkilerdir
BETA 2 AGONİSTLER
Hiperglisemi hipokalemi ve hipomagnezemi beta 2 agonistlere karşı gelişebilen akut metabolik cevaplar
Akut metabolik cevapların duumlzenli stimuumllasyon ile azalması nedeniyle uzun suumlreli tedavi alanlarda bu değişikliklerin klinik oumlnemi fazla değildir ancak hipokalemi yatkınlığı olan kişilerde kardiyak aritmi riskini artırabilir
ANTİKOLİNERJİKLER
Kısa etkili antikolinerjikler salbutamol ile birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
Tiotropium hiperinflasyonu azalttığı iccedilin dispnenin azaltılmasında etkili Ayrıca alevlenme sayısını azaltmakta egzersiz kapasitesi ve yaşam kalitesini artırmakta
Tiotropium orta-ağır-ccedilok ağır KOAHrsquoın idame tedavisinde guumlnde tek doz olarak (tek başına veya diğer bronkodilatatoumlrlerle birlikte) kullanılır
ANTİKOLİNERJİKLER
İpratropium bromuumlruumln nebulizasyon formu SFTrsquo si ileri derecede duumlşuumlk olan hastalara oumlnerilebilir ancak ilacın doğrudan goumlze temas etmemesine dikkat edilmeli
Ağız kuruluğu ve inhalasyon sonrası ağızda metalik tat en sık tanımlanan yan etkiler
Ccedilok sık olmayarak idrar retansiyonu ve prostatik semptomlar
ANTİKOLİNERJİKLER
Nadiren kapalı accedilık glokomu (sadece yuumlz maskesi ile nebulizasyonla ilişkili olarak)
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli
TEOFİLİN
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda inhaler uzun etkili beta 2 agonistler ve antikolinerjiklerin kullanılmasına rağmen semptomatik olan hastaların tedavisine yavaş salınımlı teofilin preparatları eklenebilir
Hastalar yan etki ve ilaccedil etkileşimleri accedilısından yakından izlenmeli gereğinde plazma duumlzeyi kontrol edilmeli yan etkilerin varlığında doz azaltılmalı
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler steroidlerin FEV1 değeri 50 nin altında olan ve semptomları diğer bronkodilatatoumlrlerle kontrol edilemeyen ve sık atak geccediliren (son 1 yılda 1rsquoden fazla)semptomatik KOAHrsquolı hastalarda kullanılması oumlnerilmekte
Eğer hastalık fenotipinde KOAH-ASTIM ayrımı yapılamıyor ya da iki hastalığın birlikteliği duumlşuumlnuumlluumlyorsa tedavide inhaler steroid+uzun etkili beta agonistler verilebilir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
Ortalama FEV1lt 60 olan KOAHrsquolı hastalarda yapılan bir ccedilalışmada istatistiksel anlamlık saptanmasa da (p=0052) uumlccedil yıllık izlemde mortalitede azalma eğilimi goumlzlenmiş semptomlarda yaşam kalitesinde alevlenmelerde ve akciğer fonksiyonlarında istatistiksel olarak anlamlı iyileşme
LABA+IKS kombinasyon tedavisinin FEV1 değeri 50-60 arasında olan orta KOAHrsquoda alevlenme sıklığını azalttığı yaşam kalitesini arttırdığı yıllık FEV1 kaybını anlamlı derecede yavaşlattığı saptanmıştır
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS) Yan etkiler accedilısından inhaler kortikosteroidler tek başına veya
kombinasyon şeklinde kullanıldığında oral kandidiazis seste boğuklaşma kısılma gibi lokal yan etkileri vardır ve yanlış inhalasyon biccedilimi ile yakından ilişkilidir
Guumlnluumlk 15 mgrsquoı geccedilen beklametazon eşdeğeri İKS dozlarında kemik yoğunluğunda azalma goumlruumllebilmektedir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler kortikosteroidlerin uzun suumlre yuumlksek dozda kullanılması sonucunda Deride ekimoz ve berelenme Posterior subkapsuumller katarakt veNadiren okuumller hipertansiyon Glokom yer almakta
Uzun suumlreli İKS kullanan hastalarda pnoumlmoni riskinde artış bildirilmekle birlikte tanı radyolojik olarak kanıtlanmamıştır
OumlZET KOAH oumlnlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır
Hasta ve yakınları hastaların oumlzellikleri tedavi youmlntemleri ve hastalığın getirdiği riskler hakkında bilgilendirilerek eğitilmelidirler
İşyeri ve ev iccedili ortamında risk oluşturan olumsuz koşulların (toz duman vb) duumlzeltilmesi ve sigara iccediliminin bırakılması risk faktoumlrlerinin azaltılmasına youmlnelik en oumlnemli yaklaşımlardır
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalıdır
OumlZET Stabil KOAH tedavisi hastalığın evresine goumlre basamak tarzında
arttırılarak yapılmalı
Stabil KOAH tedavisininin amaccedilları hastalığın ilerlemesinin oumlnlenmesi semptomların giderilmesi egzersiz kapasitesinin arttırılması yaşam kalitesinin iyileştirilmesi alevlenme ve komplikasyonların oumlnlenmesi ve tedavisi mortalitenin azaltılması
Semptomatik olan hastalarda bronkodilatatoumlrler gerektiğinde veya duumlzenli olarak hastalığın her aşamasında kullanılmalı
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
OumlZET Uzun etkili antikolinerjikler ve uzun etkili beta 2 agonistler
solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
Uzun etkili beta 2 agonistlerle uzun etkili antikolinerjikler birlikte kullanıldıklarında daha iyi bir bronkodilatasyon sağlandığı
Antikolinerjik ve beta 2 agonist kombinasyonuna oral teofilin eklenmesi ile akciğer fonksiyonları ve yaşam kalitesinde daha fazla bir duumlzelme
OumlZET
Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda yılda 1rsquoden fazla alevlenme geccediliriliyorsa ya da astım-KOAH ayırımının yapılamadığı veya astımın eşlik ettiği olgularda inhaler kortikosteroid tedavisi oumlnerilmekte
TTEŞEKKUumlR EŞEKKUumlR EDERİZEDERİZ
Guumlnuumlmuumlzde KOAH lsquoın farklı fenotiplere sahip olduğu
Bu fenotiplerden bazılarının bazı tedavilere cevap verirken diğerlerinden benzer cevap alınamadığı
Bu nedenle KOAH tedavisinde kullanılan tedavinin etkinliğini değerlendirmede Yalnızca spirometrik oumllccediluumltlerle değil Semptomlarda iyileşme Dispne oumllccedileği Egzersiz kapasitesi (6 dakika yuumlruumlme testi) Vuumlcut kitle indeksi Alevlenme sayısı Yaşam kalitesi Mortalite gibi birccedilok parametrenin birlikte değerlendirilmesi
KOAHrsquoLI HASTANIN TEDAVİ PLANINDA ESAS ALINAN HEDEFLER
Semptomların giderilmesi Hastalığın ilerlemesinin oumlnlenmesi Egzersiz toleransının duumlzeltilmesi Sağlık durumunun iyileştirilmesi Komplikasyonların oumlnlenmesi ve tedavi edilmesi Alevlenmelerin oumlnlenmesi ve tedavi edilmesi Mortalitenin azaltılması
HASTA EĞİTİMİ
KOAHrsquoda hastalığın oumlnlenmesi esas olmakla birlikte
Tanı konulduktan sonra hasta ve yakınları hastalık hakkında bilgilendirilmeli
Hastanın tedaviye etkin olarak katılması sağlanmalı ve olabildiğince aktif bir yaşam suumlrmeye youmlnlendirilmeli
Eğitim hastalık şiddetine goumlre bireyselleştirilmeli ve bir program dahilinde hastalık ilerledikccedile ortaya ccedilıkan gereksinimlere goumlre suumlrduumlruumllmeli
HASTA EĞİTİMİ
Bir uzman denetimi ve desteği altında hastalığa oumlzguuml kendi kendini tedavi prensiplerine uygun olarak gerccedilekleştirilecek eğitimle tedavinin etkinliği artırılabilir
Optimal KOAH tedavisinde hasta eğitimi mutlaka yer almalı
KOAHDA HASTA EĞİTİMİNİN BİLEŞENLERİ
1 Sigarayı bırakma ve risk faktoumlrlerinden kaccedilınma2 Hastalık hakkında temel bilgilerin verilmesi3 İlaccedil kullanım ilkeleri ve etkili inhalasyon youmlntemlerinin
oumlğretilmesi4 Alevlenmelerin oumlnlenmesi ve erken fark edilmesi5 Oksijen tedavisi6 Dispne hissini azaltma stratejileri7 Doğru beslenme hidrasyon ve diyet oumlnerileri8 Egzersizin yararları ve fiziksel aktiviteyi suumlrduumlrme
KOAHrsquoDA HASTA EĞİTİMİNİN BİLEŞENLERİ
9 Solunum egzersizleri (diyafragmatik solunum buumlzuumlk dudak solunumu)
10 Bronşiyal hijyen teknikleri11 Enerji tasarrufu ve guumlnluumlk işleri basitleştirme teknikleri12 Boş zamanların değerlendirilmesi ve seyahat13 Kronik hastalıkla baş edebilme14 Sağlık kurumlarına başvurma endikasyonları15 Yaşamın sonunun planlanması
Hastalığın her evresinde risk faktoumlrlerinden kaccedilınmak ccedilok oumlnemli
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalı
Yıllık FEV1 kaybını azaltabilen en ucuz etkin ve kanıtlanmış tek youmlntem sigaranın bırakılması
Pasif iccediliciliğin de mutlaka sorgulanması ve engellenmesi gerekmekte
Mesleki maruziyetin KOAH gelişiminde oumlnemli bir risk faktoumlruuml olduğu bilinmekte Bu nedenle işyeri ortamını iyileştirme ccedilalışmalarına hız verilmeli
Bazı gelişmekte olan uumllkelerde ve Tuumlrkiyersquode yapılan ccedilalışmalarla biomas dumanına maruziyetin KOAH riskini yaklaşık 3 kat arttırdığı goumlsterilmiştir
Tanı konulduğu andan itibaren iyi havalanmayan iccedil ortamlarda tezek başta olmak uumlzere her tuumlrluuml biomas yakıt dumanı maruziyetinin engellenmesi gerekmekte
Sigaranın bırakılması hava yollarına zarar veren irritan madde ve gazlara maruziyetin sonlandırılması durumunda hastalığın seyrinde gerccedilek bir değişim sağlanabilmekte
Bu risk faktoumlrlerinin ortadan kaldırılması KOAH tedavisindeki başarının temel oumlgesi
RİSK FAKTOumlRLERİNİN AZALTILMASIGENEL OumlNLEMLER
Tuumlm KOAH hastalarına yıllık profilaktik influenza aşılaması oumlnerilmekte
Sonbaharda (EyluumllndashKasım) tek doz olarak uygulanması gereken influenza aşısı influenza hastalığına yakalanma komplikasyon ve oumlluumlm oranlarını yaklaşık 50 oumlnleyebilmekte
Altmışbeş yaş uumlstuuml veveya FEV1 değeri beklenenin 40rsquoın altında olan hastalara ek olarak polisakkarit pnoumlmokok aşısı yapılmalı
SİGARANIN BIRAKILMASI KOAH olgularında sigaranın bırakılması solunum
fonksiyonlarındaki kaybı yavaşlatırken hastalığın semptomlarını da azaltır
En etkili ve maliyet etkin risk azaltma youmlntemi
Sigaranın iccedilindeki bağımlılık yapan ve tekrar alma youmlnuumlnde istek uyandıran madde nikotindir
Nikotin bağımlılığı kronik bir durumdur ve sigara tamamen bırakılana kadar nuumlkslere yol accedilabilir
SİGARANIN BIRAKILMASI Sigara bırakmada etkin tedaviler tanımlanmıştır
Oumlncelikle sigara iccedilen KOAH olgusunun tanınması gerekir Bu nedenle her başvurusunda sigara iccedilme davranışı sorgulanmalı ve kayda geccedilirilmeli
Sigara iccedilen olguya kısa klinik goumlruumlşme ile yaklaşımda (5-Ouml yaklaşımı) bulunulabilir
Hastada sigara bırakma kararlılığı ve nikotin bağımlılığı ldquoFagerstrom Nikotin Tolerans Testirdquo ile belirlenir
SİGARANIN BIRAKILMASI
Sigara bırakma girişiminde olan olguya motive edici destek ile birlikte etkinliği kanıtlanmış farmakolojik seccedileneklerden birinin uygulanması sigara bırakma başarısını arttırır
Farmakolojik tedavi endikasyonu olan hasta II basamak sigara bıraktırma polikliniklerine sevk edilmeli
MARUZİYETTEN KACcedilINMA
İşyeri ortamındaki solunabilir duman gaz ve toz şeklindeki organik ya da inorganik koumlkenli maddelere uzun suumlreli maruziyet KOAH oluşumunda rol oynayabilir
İşyeri ortamında bulunan inhale edilebilir gaz toz ve duman halindeki maddelerin havadaki konsantrasyonunun azaltılması ya da inhale edilmelerinin oumlnlenmesi solunum fonksiyonlarındaki kaybı yavaşlatabilir
İNHALE PARTİKUumlLLERİN VE GAZLARIN AZALTILMASI İCcedilİN YOumlNTEMLER
1 Ccedilalışma ortamında inhalasyon ile oluşan maruziyetler izlenmeli izin verilen sınırların aşılmamasını sağlamak iccedilin duumlzenli olarak kontrol edilmeli
2 Ccedilalışanların solunumsal semptom bulgu ve solunum fonksiyon duumlzeyleri izlenmeli
3 Ccedilalışanların youmlneticilerin ve hekimlerin bu konuda yoğun ve suumlrekli eğitimi planlanmalı
İNHALE PARTİKUumlLLERİN VE GAZLARIN AZALTILMASI İCcedilİN YOumlNTEMLER
4 Sigara iccedilimi solunan maddelerin (parccedilacık gaz) zararlı etkilerini arttırdığından işyeri ortamında sigara bırakma yaklaşımları desteklenmeli
5 İşyeri ortamının iyileştirilmesi ccedilalışmalarına hız verilmesi sağlıklı ccedilalışma ortamının yaratılması iccedilin ccedilaba sarf edilmesi gerekir
6 Toz maskesi gibi kişisel korunma oumlnlemlerinin etkinliği sınırlı olup en son başvurulacak korunma youmlntemi olmalıdır
STABİL KOAH FARMAKOLOJİK TEDAVİSİ Semptomatik tedavinin temelini bronkodilatatoumlrler oluşturur
Guumlnuumlmuumlzde kullanılan bronkodilatatoumlrler antikolinerjikler beta 2 agonistler teofilin
İnhalasyon yolu tercih edilmeli
Tek grup ilaccedil yerine farklı grup ilaccedilların birlikte kullanımı spirometri ve semptomlarda daha buumlyuumlk değişiklik sağlar
Bronkodilatatoumlr seccediliminde ve kombinasyonlarda bireysel cevaplar yan etkiler ve ilaccedilların bulunabilirliği oumlnemli
STABİL KOAH FARMAKOLOJİK TEDAVİSİ
Tek grup ilaccedil yerine farklı grup ilaccedilların birlikte kullanımı spirometri ve semptomlarda daha buumlyuumlk değişiklik sağlar
Bronkodilatatoumlr seccediliminde ve kombinasyonlarda bireysel cevaplar yan etkiler ve ilaccedilların bulunabilirliği oumlnemli
KOAH lsquoDA BASAMAK TEDAVİSİ Hastalığın ağırlığını değerlendirmede tek başına FEV1
yeterli bir kriter olmamakla birliktepratik olması nedeniyle tercih edilmektedir
KOAHrsquolı hastaların izleminde hastalık progresyonu ve komplikasyon gelişimini değerlendirmeye youmlnelik diğer oumllccediluumltlerle birlikte ele alınması uygun olur
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLARA BRONKODİLATATOumlRLER
aKısa Etkili BronkodilatatoumlrlerBeta 2 agonistler salbutamol terbutalinAntikolinerjikler 1048824pratroipum bromuumlr oksitropium bromuumlrAntikolinerjik+beta 2 agonist ipratropiuumlm
bromuumlr+salbutamolbUzun Etkili Bronkodilatatoumlrler
1 Uzun Etkili Beta 2 agonistlerFormoterolSalmeterol
2 Uzun etkili antikolinerjiklerTiotropium
c Teofilin
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLAR
B İNHALER KORTİKOSTEROİDLER VE KOMBİNASYONLARIbull Beklametazonbull Budesonidbull Flutikazon propiyonat
FİKS KOMBİNASYONLARbull Salmeterol+flutikazon propiyonat bull Formoterol+budesonid
BETA 2 AGONİSTLER
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak
Uzun etkili beta 2 agonistler (LABA) solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları tercih edilmeli
BETA 2 AGONİSTLER
Temel yan etki beta adrenerjik reseptoumlrlerin direkt stimuumllasyonuna bağlı olarak ortaya ccedilıkan tremordur
Kalp kasının beta 2 reseptoumlrleri nedeniyle kontraktilitede artışa periferik vaskuumller direnccedilte azalmaya kan basıncı ve kardiyak atım voluumlmuumlnde artışa neden olabilir
Taşikardi palpitasyon ve QT aralığında uzama en sık tanımlanmış kardiyak yan etkilerdir
BETA 2 AGONİSTLER
Hiperglisemi hipokalemi ve hipomagnezemi beta 2 agonistlere karşı gelişebilen akut metabolik cevaplar
Akut metabolik cevapların duumlzenli stimuumllasyon ile azalması nedeniyle uzun suumlreli tedavi alanlarda bu değişikliklerin klinik oumlnemi fazla değildir ancak hipokalemi yatkınlığı olan kişilerde kardiyak aritmi riskini artırabilir
ANTİKOLİNERJİKLER
Kısa etkili antikolinerjikler salbutamol ile birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
Tiotropium hiperinflasyonu azalttığı iccedilin dispnenin azaltılmasında etkili Ayrıca alevlenme sayısını azaltmakta egzersiz kapasitesi ve yaşam kalitesini artırmakta
Tiotropium orta-ağır-ccedilok ağır KOAHrsquoın idame tedavisinde guumlnde tek doz olarak (tek başına veya diğer bronkodilatatoumlrlerle birlikte) kullanılır
ANTİKOLİNERJİKLER
İpratropium bromuumlruumln nebulizasyon formu SFTrsquo si ileri derecede duumlşuumlk olan hastalara oumlnerilebilir ancak ilacın doğrudan goumlze temas etmemesine dikkat edilmeli
Ağız kuruluğu ve inhalasyon sonrası ağızda metalik tat en sık tanımlanan yan etkiler
Ccedilok sık olmayarak idrar retansiyonu ve prostatik semptomlar
ANTİKOLİNERJİKLER
Nadiren kapalı accedilık glokomu (sadece yuumlz maskesi ile nebulizasyonla ilişkili olarak)
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli
TEOFİLİN
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda inhaler uzun etkili beta 2 agonistler ve antikolinerjiklerin kullanılmasına rağmen semptomatik olan hastaların tedavisine yavaş salınımlı teofilin preparatları eklenebilir
Hastalar yan etki ve ilaccedil etkileşimleri accedilısından yakından izlenmeli gereğinde plazma duumlzeyi kontrol edilmeli yan etkilerin varlığında doz azaltılmalı
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler steroidlerin FEV1 değeri 50 nin altında olan ve semptomları diğer bronkodilatatoumlrlerle kontrol edilemeyen ve sık atak geccediliren (son 1 yılda 1rsquoden fazla)semptomatik KOAHrsquolı hastalarda kullanılması oumlnerilmekte
Eğer hastalık fenotipinde KOAH-ASTIM ayrımı yapılamıyor ya da iki hastalığın birlikteliği duumlşuumlnuumlluumlyorsa tedavide inhaler steroid+uzun etkili beta agonistler verilebilir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
Ortalama FEV1lt 60 olan KOAHrsquolı hastalarda yapılan bir ccedilalışmada istatistiksel anlamlık saptanmasa da (p=0052) uumlccedil yıllık izlemde mortalitede azalma eğilimi goumlzlenmiş semptomlarda yaşam kalitesinde alevlenmelerde ve akciğer fonksiyonlarında istatistiksel olarak anlamlı iyileşme
LABA+IKS kombinasyon tedavisinin FEV1 değeri 50-60 arasında olan orta KOAHrsquoda alevlenme sıklığını azalttığı yaşam kalitesini arttırdığı yıllık FEV1 kaybını anlamlı derecede yavaşlattığı saptanmıştır
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS) Yan etkiler accedilısından inhaler kortikosteroidler tek başına veya
kombinasyon şeklinde kullanıldığında oral kandidiazis seste boğuklaşma kısılma gibi lokal yan etkileri vardır ve yanlış inhalasyon biccedilimi ile yakından ilişkilidir
Guumlnluumlk 15 mgrsquoı geccedilen beklametazon eşdeğeri İKS dozlarında kemik yoğunluğunda azalma goumlruumllebilmektedir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler kortikosteroidlerin uzun suumlre yuumlksek dozda kullanılması sonucunda Deride ekimoz ve berelenme Posterior subkapsuumller katarakt veNadiren okuumller hipertansiyon Glokom yer almakta
Uzun suumlreli İKS kullanan hastalarda pnoumlmoni riskinde artış bildirilmekle birlikte tanı radyolojik olarak kanıtlanmamıştır
OumlZET KOAH oumlnlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır
Hasta ve yakınları hastaların oumlzellikleri tedavi youmlntemleri ve hastalığın getirdiği riskler hakkında bilgilendirilerek eğitilmelidirler
İşyeri ve ev iccedili ortamında risk oluşturan olumsuz koşulların (toz duman vb) duumlzeltilmesi ve sigara iccediliminin bırakılması risk faktoumlrlerinin azaltılmasına youmlnelik en oumlnemli yaklaşımlardır
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalıdır
OumlZET Stabil KOAH tedavisi hastalığın evresine goumlre basamak tarzında
arttırılarak yapılmalı
Stabil KOAH tedavisininin amaccedilları hastalığın ilerlemesinin oumlnlenmesi semptomların giderilmesi egzersiz kapasitesinin arttırılması yaşam kalitesinin iyileştirilmesi alevlenme ve komplikasyonların oumlnlenmesi ve tedavisi mortalitenin azaltılması
Semptomatik olan hastalarda bronkodilatatoumlrler gerektiğinde veya duumlzenli olarak hastalığın her aşamasında kullanılmalı
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
OumlZET Uzun etkili antikolinerjikler ve uzun etkili beta 2 agonistler
solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
Uzun etkili beta 2 agonistlerle uzun etkili antikolinerjikler birlikte kullanıldıklarında daha iyi bir bronkodilatasyon sağlandığı
Antikolinerjik ve beta 2 agonist kombinasyonuna oral teofilin eklenmesi ile akciğer fonksiyonları ve yaşam kalitesinde daha fazla bir duumlzelme
OumlZET
Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda yılda 1rsquoden fazla alevlenme geccediliriliyorsa ya da astım-KOAH ayırımının yapılamadığı veya astımın eşlik ettiği olgularda inhaler kortikosteroid tedavisi oumlnerilmekte
TTEŞEKKUumlR EŞEKKUumlR EDERİZEDERİZ
KOAHrsquoLI HASTANIN TEDAVİ PLANINDA ESAS ALINAN HEDEFLER
Semptomların giderilmesi Hastalığın ilerlemesinin oumlnlenmesi Egzersiz toleransının duumlzeltilmesi Sağlık durumunun iyileştirilmesi Komplikasyonların oumlnlenmesi ve tedavi edilmesi Alevlenmelerin oumlnlenmesi ve tedavi edilmesi Mortalitenin azaltılması
HASTA EĞİTİMİ
KOAHrsquoda hastalığın oumlnlenmesi esas olmakla birlikte
Tanı konulduktan sonra hasta ve yakınları hastalık hakkında bilgilendirilmeli
Hastanın tedaviye etkin olarak katılması sağlanmalı ve olabildiğince aktif bir yaşam suumlrmeye youmlnlendirilmeli
Eğitim hastalık şiddetine goumlre bireyselleştirilmeli ve bir program dahilinde hastalık ilerledikccedile ortaya ccedilıkan gereksinimlere goumlre suumlrduumlruumllmeli
HASTA EĞİTİMİ
Bir uzman denetimi ve desteği altında hastalığa oumlzguuml kendi kendini tedavi prensiplerine uygun olarak gerccedilekleştirilecek eğitimle tedavinin etkinliği artırılabilir
Optimal KOAH tedavisinde hasta eğitimi mutlaka yer almalı
KOAHDA HASTA EĞİTİMİNİN BİLEŞENLERİ
1 Sigarayı bırakma ve risk faktoumlrlerinden kaccedilınma2 Hastalık hakkında temel bilgilerin verilmesi3 İlaccedil kullanım ilkeleri ve etkili inhalasyon youmlntemlerinin
oumlğretilmesi4 Alevlenmelerin oumlnlenmesi ve erken fark edilmesi5 Oksijen tedavisi6 Dispne hissini azaltma stratejileri7 Doğru beslenme hidrasyon ve diyet oumlnerileri8 Egzersizin yararları ve fiziksel aktiviteyi suumlrduumlrme
KOAHrsquoDA HASTA EĞİTİMİNİN BİLEŞENLERİ
9 Solunum egzersizleri (diyafragmatik solunum buumlzuumlk dudak solunumu)
10 Bronşiyal hijyen teknikleri11 Enerji tasarrufu ve guumlnluumlk işleri basitleştirme teknikleri12 Boş zamanların değerlendirilmesi ve seyahat13 Kronik hastalıkla baş edebilme14 Sağlık kurumlarına başvurma endikasyonları15 Yaşamın sonunun planlanması
Hastalığın her evresinde risk faktoumlrlerinden kaccedilınmak ccedilok oumlnemli
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalı
Yıllık FEV1 kaybını azaltabilen en ucuz etkin ve kanıtlanmış tek youmlntem sigaranın bırakılması
Pasif iccediliciliğin de mutlaka sorgulanması ve engellenmesi gerekmekte
Mesleki maruziyetin KOAH gelişiminde oumlnemli bir risk faktoumlruuml olduğu bilinmekte Bu nedenle işyeri ortamını iyileştirme ccedilalışmalarına hız verilmeli
Bazı gelişmekte olan uumllkelerde ve Tuumlrkiyersquode yapılan ccedilalışmalarla biomas dumanına maruziyetin KOAH riskini yaklaşık 3 kat arttırdığı goumlsterilmiştir
Tanı konulduğu andan itibaren iyi havalanmayan iccedil ortamlarda tezek başta olmak uumlzere her tuumlrluuml biomas yakıt dumanı maruziyetinin engellenmesi gerekmekte
Sigaranın bırakılması hava yollarına zarar veren irritan madde ve gazlara maruziyetin sonlandırılması durumunda hastalığın seyrinde gerccedilek bir değişim sağlanabilmekte
Bu risk faktoumlrlerinin ortadan kaldırılması KOAH tedavisindeki başarının temel oumlgesi
RİSK FAKTOumlRLERİNİN AZALTILMASIGENEL OumlNLEMLER
Tuumlm KOAH hastalarına yıllık profilaktik influenza aşılaması oumlnerilmekte
Sonbaharda (EyluumllndashKasım) tek doz olarak uygulanması gereken influenza aşısı influenza hastalığına yakalanma komplikasyon ve oumlluumlm oranlarını yaklaşık 50 oumlnleyebilmekte
Altmışbeş yaş uumlstuuml veveya FEV1 değeri beklenenin 40rsquoın altında olan hastalara ek olarak polisakkarit pnoumlmokok aşısı yapılmalı
SİGARANIN BIRAKILMASI KOAH olgularında sigaranın bırakılması solunum
fonksiyonlarındaki kaybı yavaşlatırken hastalığın semptomlarını da azaltır
En etkili ve maliyet etkin risk azaltma youmlntemi
Sigaranın iccedilindeki bağımlılık yapan ve tekrar alma youmlnuumlnde istek uyandıran madde nikotindir
Nikotin bağımlılığı kronik bir durumdur ve sigara tamamen bırakılana kadar nuumlkslere yol accedilabilir
SİGARANIN BIRAKILMASI Sigara bırakmada etkin tedaviler tanımlanmıştır
Oumlncelikle sigara iccedilen KOAH olgusunun tanınması gerekir Bu nedenle her başvurusunda sigara iccedilme davranışı sorgulanmalı ve kayda geccedilirilmeli
Sigara iccedilen olguya kısa klinik goumlruumlşme ile yaklaşımda (5-Ouml yaklaşımı) bulunulabilir
Hastada sigara bırakma kararlılığı ve nikotin bağımlılığı ldquoFagerstrom Nikotin Tolerans Testirdquo ile belirlenir
SİGARANIN BIRAKILMASI
Sigara bırakma girişiminde olan olguya motive edici destek ile birlikte etkinliği kanıtlanmış farmakolojik seccedileneklerden birinin uygulanması sigara bırakma başarısını arttırır
Farmakolojik tedavi endikasyonu olan hasta II basamak sigara bıraktırma polikliniklerine sevk edilmeli
MARUZİYETTEN KACcedilINMA
İşyeri ortamındaki solunabilir duman gaz ve toz şeklindeki organik ya da inorganik koumlkenli maddelere uzun suumlreli maruziyet KOAH oluşumunda rol oynayabilir
İşyeri ortamında bulunan inhale edilebilir gaz toz ve duman halindeki maddelerin havadaki konsantrasyonunun azaltılması ya da inhale edilmelerinin oumlnlenmesi solunum fonksiyonlarındaki kaybı yavaşlatabilir
İNHALE PARTİKUumlLLERİN VE GAZLARIN AZALTILMASI İCcedilİN YOumlNTEMLER
1 Ccedilalışma ortamında inhalasyon ile oluşan maruziyetler izlenmeli izin verilen sınırların aşılmamasını sağlamak iccedilin duumlzenli olarak kontrol edilmeli
2 Ccedilalışanların solunumsal semptom bulgu ve solunum fonksiyon duumlzeyleri izlenmeli
3 Ccedilalışanların youmlneticilerin ve hekimlerin bu konuda yoğun ve suumlrekli eğitimi planlanmalı
İNHALE PARTİKUumlLLERİN VE GAZLARIN AZALTILMASI İCcedilİN YOumlNTEMLER
4 Sigara iccedilimi solunan maddelerin (parccedilacık gaz) zararlı etkilerini arttırdığından işyeri ortamında sigara bırakma yaklaşımları desteklenmeli
5 İşyeri ortamının iyileştirilmesi ccedilalışmalarına hız verilmesi sağlıklı ccedilalışma ortamının yaratılması iccedilin ccedilaba sarf edilmesi gerekir
6 Toz maskesi gibi kişisel korunma oumlnlemlerinin etkinliği sınırlı olup en son başvurulacak korunma youmlntemi olmalıdır
STABİL KOAH FARMAKOLOJİK TEDAVİSİ Semptomatik tedavinin temelini bronkodilatatoumlrler oluşturur
Guumlnuumlmuumlzde kullanılan bronkodilatatoumlrler antikolinerjikler beta 2 agonistler teofilin
İnhalasyon yolu tercih edilmeli
Tek grup ilaccedil yerine farklı grup ilaccedilların birlikte kullanımı spirometri ve semptomlarda daha buumlyuumlk değişiklik sağlar
Bronkodilatatoumlr seccediliminde ve kombinasyonlarda bireysel cevaplar yan etkiler ve ilaccedilların bulunabilirliği oumlnemli
STABİL KOAH FARMAKOLOJİK TEDAVİSİ
Tek grup ilaccedil yerine farklı grup ilaccedilların birlikte kullanımı spirometri ve semptomlarda daha buumlyuumlk değişiklik sağlar
Bronkodilatatoumlr seccediliminde ve kombinasyonlarda bireysel cevaplar yan etkiler ve ilaccedilların bulunabilirliği oumlnemli
KOAH lsquoDA BASAMAK TEDAVİSİ Hastalığın ağırlığını değerlendirmede tek başına FEV1
yeterli bir kriter olmamakla birliktepratik olması nedeniyle tercih edilmektedir
KOAHrsquolı hastaların izleminde hastalık progresyonu ve komplikasyon gelişimini değerlendirmeye youmlnelik diğer oumllccediluumltlerle birlikte ele alınması uygun olur
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLARA BRONKODİLATATOumlRLER
aKısa Etkili BronkodilatatoumlrlerBeta 2 agonistler salbutamol terbutalinAntikolinerjikler 1048824pratroipum bromuumlr oksitropium bromuumlrAntikolinerjik+beta 2 agonist ipratropiuumlm
bromuumlr+salbutamolbUzun Etkili Bronkodilatatoumlrler
1 Uzun Etkili Beta 2 agonistlerFormoterolSalmeterol
2 Uzun etkili antikolinerjiklerTiotropium
c Teofilin
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLAR
B İNHALER KORTİKOSTEROİDLER VE KOMBİNASYONLARIbull Beklametazonbull Budesonidbull Flutikazon propiyonat
FİKS KOMBİNASYONLARbull Salmeterol+flutikazon propiyonat bull Formoterol+budesonid
BETA 2 AGONİSTLER
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak
Uzun etkili beta 2 agonistler (LABA) solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları tercih edilmeli
BETA 2 AGONİSTLER
Temel yan etki beta adrenerjik reseptoumlrlerin direkt stimuumllasyonuna bağlı olarak ortaya ccedilıkan tremordur
Kalp kasının beta 2 reseptoumlrleri nedeniyle kontraktilitede artışa periferik vaskuumller direnccedilte azalmaya kan basıncı ve kardiyak atım voluumlmuumlnde artışa neden olabilir
Taşikardi palpitasyon ve QT aralığında uzama en sık tanımlanmış kardiyak yan etkilerdir
BETA 2 AGONİSTLER
Hiperglisemi hipokalemi ve hipomagnezemi beta 2 agonistlere karşı gelişebilen akut metabolik cevaplar
Akut metabolik cevapların duumlzenli stimuumllasyon ile azalması nedeniyle uzun suumlreli tedavi alanlarda bu değişikliklerin klinik oumlnemi fazla değildir ancak hipokalemi yatkınlığı olan kişilerde kardiyak aritmi riskini artırabilir
ANTİKOLİNERJİKLER
Kısa etkili antikolinerjikler salbutamol ile birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
Tiotropium hiperinflasyonu azalttığı iccedilin dispnenin azaltılmasında etkili Ayrıca alevlenme sayısını azaltmakta egzersiz kapasitesi ve yaşam kalitesini artırmakta
Tiotropium orta-ağır-ccedilok ağır KOAHrsquoın idame tedavisinde guumlnde tek doz olarak (tek başına veya diğer bronkodilatatoumlrlerle birlikte) kullanılır
ANTİKOLİNERJİKLER
İpratropium bromuumlruumln nebulizasyon formu SFTrsquo si ileri derecede duumlşuumlk olan hastalara oumlnerilebilir ancak ilacın doğrudan goumlze temas etmemesine dikkat edilmeli
Ağız kuruluğu ve inhalasyon sonrası ağızda metalik tat en sık tanımlanan yan etkiler
Ccedilok sık olmayarak idrar retansiyonu ve prostatik semptomlar
ANTİKOLİNERJİKLER
Nadiren kapalı accedilık glokomu (sadece yuumlz maskesi ile nebulizasyonla ilişkili olarak)
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli
TEOFİLİN
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda inhaler uzun etkili beta 2 agonistler ve antikolinerjiklerin kullanılmasına rağmen semptomatik olan hastaların tedavisine yavaş salınımlı teofilin preparatları eklenebilir
Hastalar yan etki ve ilaccedil etkileşimleri accedilısından yakından izlenmeli gereğinde plazma duumlzeyi kontrol edilmeli yan etkilerin varlığında doz azaltılmalı
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler steroidlerin FEV1 değeri 50 nin altında olan ve semptomları diğer bronkodilatatoumlrlerle kontrol edilemeyen ve sık atak geccediliren (son 1 yılda 1rsquoden fazla)semptomatik KOAHrsquolı hastalarda kullanılması oumlnerilmekte
Eğer hastalık fenotipinde KOAH-ASTIM ayrımı yapılamıyor ya da iki hastalığın birlikteliği duumlşuumlnuumlluumlyorsa tedavide inhaler steroid+uzun etkili beta agonistler verilebilir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
Ortalama FEV1lt 60 olan KOAHrsquolı hastalarda yapılan bir ccedilalışmada istatistiksel anlamlık saptanmasa da (p=0052) uumlccedil yıllık izlemde mortalitede azalma eğilimi goumlzlenmiş semptomlarda yaşam kalitesinde alevlenmelerde ve akciğer fonksiyonlarında istatistiksel olarak anlamlı iyileşme
LABA+IKS kombinasyon tedavisinin FEV1 değeri 50-60 arasında olan orta KOAHrsquoda alevlenme sıklığını azalttığı yaşam kalitesini arttırdığı yıllık FEV1 kaybını anlamlı derecede yavaşlattığı saptanmıştır
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS) Yan etkiler accedilısından inhaler kortikosteroidler tek başına veya
kombinasyon şeklinde kullanıldığında oral kandidiazis seste boğuklaşma kısılma gibi lokal yan etkileri vardır ve yanlış inhalasyon biccedilimi ile yakından ilişkilidir
Guumlnluumlk 15 mgrsquoı geccedilen beklametazon eşdeğeri İKS dozlarında kemik yoğunluğunda azalma goumlruumllebilmektedir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler kortikosteroidlerin uzun suumlre yuumlksek dozda kullanılması sonucunda Deride ekimoz ve berelenme Posterior subkapsuumller katarakt veNadiren okuumller hipertansiyon Glokom yer almakta
Uzun suumlreli İKS kullanan hastalarda pnoumlmoni riskinde artış bildirilmekle birlikte tanı radyolojik olarak kanıtlanmamıştır
OumlZET KOAH oumlnlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır
Hasta ve yakınları hastaların oumlzellikleri tedavi youmlntemleri ve hastalığın getirdiği riskler hakkında bilgilendirilerek eğitilmelidirler
İşyeri ve ev iccedili ortamında risk oluşturan olumsuz koşulların (toz duman vb) duumlzeltilmesi ve sigara iccediliminin bırakılması risk faktoumlrlerinin azaltılmasına youmlnelik en oumlnemli yaklaşımlardır
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalıdır
OumlZET Stabil KOAH tedavisi hastalığın evresine goumlre basamak tarzında
arttırılarak yapılmalı
Stabil KOAH tedavisininin amaccedilları hastalığın ilerlemesinin oumlnlenmesi semptomların giderilmesi egzersiz kapasitesinin arttırılması yaşam kalitesinin iyileştirilmesi alevlenme ve komplikasyonların oumlnlenmesi ve tedavisi mortalitenin azaltılması
Semptomatik olan hastalarda bronkodilatatoumlrler gerektiğinde veya duumlzenli olarak hastalığın her aşamasında kullanılmalı
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
OumlZET Uzun etkili antikolinerjikler ve uzun etkili beta 2 agonistler
solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
Uzun etkili beta 2 agonistlerle uzun etkili antikolinerjikler birlikte kullanıldıklarında daha iyi bir bronkodilatasyon sağlandığı
Antikolinerjik ve beta 2 agonist kombinasyonuna oral teofilin eklenmesi ile akciğer fonksiyonları ve yaşam kalitesinde daha fazla bir duumlzelme
OumlZET
Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda yılda 1rsquoden fazla alevlenme geccediliriliyorsa ya da astım-KOAH ayırımının yapılamadığı veya astımın eşlik ettiği olgularda inhaler kortikosteroid tedavisi oumlnerilmekte
TTEŞEKKUumlR EŞEKKUumlR EDERİZEDERİZ
HASTA EĞİTİMİ
KOAHrsquoda hastalığın oumlnlenmesi esas olmakla birlikte
Tanı konulduktan sonra hasta ve yakınları hastalık hakkında bilgilendirilmeli
Hastanın tedaviye etkin olarak katılması sağlanmalı ve olabildiğince aktif bir yaşam suumlrmeye youmlnlendirilmeli
Eğitim hastalık şiddetine goumlre bireyselleştirilmeli ve bir program dahilinde hastalık ilerledikccedile ortaya ccedilıkan gereksinimlere goumlre suumlrduumlruumllmeli
HASTA EĞİTİMİ
Bir uzman denetimi ve desteği altında hastalığa oumlzguuml kendi kendini tedavi prensiplerine uygun olarak gerccedilekleştirilecek eğitimle tedavinin etkinliği artırılabilir
Optimal KOAH tedavisinde hasta eğitimi mutlaka yer almalı
KOAHDA HASTA EĞİTİMİNİN BİLEŞENLERİ
1 Sigarayı bırakma ve risk faktoumlrlerinden kaccedilınma2 Hastalık hakkında temel bilgilerin verilmesi3 İlaccedil kullanım ilkeleri ve etkili inhalasyon youmlntemlerinin
oumlğretilmesi4 Alevlenmelerin oumlnlenmesi ve erken fark edilmesi5 Oksijen tedavisi6 Dispne hissini azaltma stratejileri7 Doğru beslenme hidrasyon ve diyet oumlnerileri8 Egzersizin yararları ve fiziksel aktiviteyi suumlrduumlrme
KOAHrsquoDA HASTA EĞİTİMİNİN BİLEŞENLERİ
9 Solunum egzersizleri (diyafragmatik solunum buumlzuumlk dudak solunumu)
10 Bronşiyal hijyen teknikleri11 Enerji tasarrufu ve guumlnluumlk işleri basitleştirme teknikleri12 Boş zamanların değerlendirilmesi ve seyahat13 Kronik hastalıkla baş edebilme14 Sağlık kurumlarına başvurma endikasyonları15 Yaşamın sonunun planlanması
Hastalığın her evresinde risk faktoumlrlerinden kaccedilınmak ccedilok oumlnemli
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalı
Yıllık FEV1 kaybını azaltabilen en ucuz etkin ve kanıtlanmış tek youmlntem sigaranın bırakılması
Pasif iccediliciliğin de mutlaka sorgulanması ve engellenmesi gerekmekte
Mesleki maruziyetin KOAH gelişiminde oumlnemli bir risk faktoumlruuml olduğu bilinmekte Bu nedenle işyeri ortamını iyileştirme ccedilalışmalarına hız verilmeli
Bazı gelişmekte olan uumllkelerde ve Tuumlrkiyersquode yapılan ccedilalışmalarla biomas dumanına maruziyetin KOAH riskini yaklaşık 3 kat arttırdığı goumlsterilmiştir
Tanı konulduğu andan itibaren iyi havalanmayan iccedil ortamlarda tezek başta olmak uumlzere her tuumlrluuml biomas yakıt dumanı maruziyetinin engellenmesi gerekmekte
Sigaranın bırakılması hava yollarına zarar veren irritan madde ve gazlara maruziyetin sonlandırılması durumunda hastalığın seyrinde gerccedilek bir değişim sağlanabilmekte
Bu risk faktoumlrlerinin ortadan kaldırılması KOAH tedavisindeki başarının temel oumlgesi
RİSK FAKTOumlRLERİNİN AZALTILMASIGENEL OumlNLEMLER
Tuumlm KOAH hastalarına yıllık profilaktik influenza aşılaması oumlnerilmekte
Sonbaharda (EyluumllndashKasım) tek doz olarak uygulanması gereken influenza aşısı influenza hastalığına yakalanma komplikasyon ve oumlluumlm oranlarını yaklaşık 50 oumlnleyebilmekte
Altmışbeş yaş uumlstuuml veveya FEV1 değeri beklenenin 40rsquoın altında olan hastalara ek olarak polisakkarit pnoumlmokok aşısı yapılmalı
SİGARANIN BIRAKILMASI KOAH olgularında sigaranın bırakılması solunum
fonksiyonlarındaki kaybı yavaşlatırken hastalığın semptomlarını da azaltır
En etkili ve maliyet etkin risk azaltma youmlntemi
Sigaranın iccedilindeki bağımlılık yapan ve tekrar alma youmlnuumlnde istek uyandıran madde nikotindir
Nikotin bağımlılığı kronik bir durumdur ve sigara tamamen bırakılana kadar nuumlkslere yol accedilabilir
SİGARANIN BIRAKILMASI Sigara bırakmada etkin tedaviler tanımlanmıştır
Oumlncelikle sigara iccedilen KOAH olgusunun tanınması gerekir Bu nedenle her başvurusunda sigara iccedilme davranışı sorgulanmalı ve kayda geccedilirilmeli
Sigara iccedilen olguya kısa klinik goumlruumlşme ile yaklaşımda (5-Ouml yaklaşımı) bulunulabilir
Hastada sigara bırakma kararlılığı ve nikotin bağımlılığı ldquoFagerstrom Nikotin Tolerans Testirdquo ile belirlenir
SİGARANIN BIRAKILMASI
Sigara bırakma girişiminde olan olguya motive edici destek ile birlikte etkinliği kanıtlanmış farmakolojik seccedileneklerden birinin uygulanması sigara bırakma başarısını arttırır
Farmakolojik tedavi endikasyonu olan hasta II basamak sigara bıraktırma polikliniklerine sevk edilmeli
MARUZİYETTEN KACcedilINMA
İşyeri ortamındaki solunabilir duman gaz ve toz şeklindeki organik ya da inorganik koumlkenli maddelere uzun suumlreli maruziyet KOAH oluşumunda rol oynayabilir
İşyeri ortamında bulunan inhale edilebilir gaz toz ve duman halindeki maddelerin havadaki konsantrasyonunun azaltılması ya da inhale edilmelerinin oumlnlenmesi solunum fonksiyonlarındaki kaybı yavaşlatabilir
İNHALE PARTİKUumlLLERİN VE GAZLARIN AZALTILMASI İCcedilİN YOumlNTEMLER
1 Ccedilalışma ortamında inhalasyon ile oluşan maruziyetler izlenmeli izin verilen sınırların aşılmamasını sağlamak iccedilin duumlzenli olarak kontrol edilmeli
2 Ccedilalışanların solunumsal semptom bulgu ve solunum fonksiyon duumlzeyleri izlenmeli
3 Ccedilalışanların youmlneticilerin ve hekimlerin bu konuda yoğun ve suumlrekli eğitimi planlanmalı
İNHALE PARTİKUumlLLERİN VE GAZLARIN AZALTILMASI İCcedilİN YOumlNTEMLER
4 Sigara iccedilimi solunan maddelerin (parccedilacık gaz) zararlı etkilerini arttırdığından işyeri ortamında sigara bırakma yaklaşımları desteklenmeli
5 İşyeri ortamının iyileştirilmesi ccedilalışmalarına hız verilmesi sağlıklı ccedilalışma ortamının yaratılması iccedilin ccedilaba sarf edilmesi gerekir
6 Toz maskesi gibi kişisel korunma oumlnlemlerinin etkinliği sınırlı olup en son başvurulacak korunma youmlntemi olmalıdır
STABİL KOAH FARMAKOLOJİK TEDAVİSİ Semptomatik tedavinin temelini bronkodilatatoumlrler oluşturur
Guumlnuumlmuumlzde kullanılan bronkodilatatoumlrler antikolinerjikler beta 2 agonistler teofilin
İnhalasyon yolu tercih edilmeli
Tek grup ilaccedil yerine farklı grup ilaccedilların birlikte kullanımı spirometri ve semptomlarda daha buumlyuumlk değişiklik sağlar
Bronkodilatatoumlr seccediliminde ve kombinasyonlarda bireysel cevaplar yan etkiler ve ilaccedilların bulunabilirliği oumlnemli
STABİL KOAH FARMAKOLOJİK TEDAVİSİ
Tek grup ilaccedil yerine farklı grup ilaccedilların birlikte kullanımı spirometri ve semptomlarda daha buumlyuumlk değişiklik sağlar
Bronkodilatatoumlr seccediliminde ve kombinasyonlarda bireysel cevaplar yan etkiler ve ilaccedilların bulunabilirliği oumlnemli
KOAH lsquoDA BASAMAK TEDAVİSİ Hastalığın ağırlığını değerlendirmede tek başına FEV1
yeterli bir kriter olmamakla birliktepratik olması nedeniyle tercih edilmektedir
KOAHrsquolı hastaların izleminde hastalık progresyonu ve komplikasyon gelişimini değerlendirmeye youmlnelik diğer oumllccediluumltlerle birlikte ele alınması uygun olur
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLARA BRONKODİLATATOumlRLER
aKısa Etkili BronkodilatatoumlrlerBeta 2 agonistler salbutamol terbutalinAntikolinerjikler 1048824pratroipum bromuumlr oksitropium bromuumlrAntikolinerjik+beta 2 agonist ipratropiuumlm
bromuumlr+salbutamolbUzun Etkili Bronkodilatatoumlrler
1 Uzun Etkili Beta 2 agonistlerFormoterolSalmeterol
2 Uzun etkili antikolinerjiklerTiotropium
c Teofilin
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLAR
B İNHALER KORTİKOSTEROİDLER VE KOMBİNASYONLARIbull Beklametazonbull Budesonidbull Flutikazon propiyonat
FİKS KOMBİNASYONLARbull Salmeterol+flutikazon propiyonat bull Formoterol+budesonid
BETA 2 AGONİSTLER
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak
Uzun etkili beta 2 agonistler (LABA) solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları tercih edilmeli
BETA 2 AGONİSTLER
Temel yan etki beta adrenerjik reseptoumlrlerin direkt stimuumllasyonuna bağlı olarak ortaya ccedilıkan tremordur
Kalp kasının beta 2 reseptoumlrleri nedeniyle kontraktilitede artışa periferik vaskuumller direnccedilte azalmaya kan basıncı ve kardiyak atım voluumlmuumlnde artışa neden olabilir
Taşikardi palpitasyon ve QT aralığında uzama en sık tanımlanmış kardiyak yan etkilerdir
BETA 2 AGONİSTLER
Hiperglisemi hipokalemi ve hipomagnezemi beta 2 agonistlere karşı gelişebilen akut metabolik cevaplar
Akut metabolik cevapların duumlzenli stimuumllasyon ile azalması nedeniyle uzun suumlreli tedavi alanlarda bu değişikliklerin klinik oumlnemi fazla değildir ancak hipokalemi yatkınlığı olan kişilerde kardiyak aritmi riskini artırabilir
ANTİKOLİNERJİKLER
Kısa etkili antikolinerjikler salbutamol ile birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
Tiotropium hiperinflasyonu azalttığı iccedilin dispnenin azaltılmasında etkili Ayrıca alevlenme sayısını azaltmakta egzersiz kapasitesi ve yaşam kalitesini artırmakta
Tiotropium orta-ağır-ccedilok ağır KOAHrsquoın idame tedavisinde guumlnde tek doz olarak (tek başına veya diğer bronkodilatatoumlrlerle birlikte) kullanılır
ANTİKOLİNERJİKLER
İpratropium bromuumlruumln nebulizasyon formu SFTrsquo si ileri derecede duumlşuumlk olan hastalara oumlnerilebilir ancak ilacın doğrudan goumlze temas etmemesine dikkat edilmeli
Ağız kuruluğu ve inhalasyon sonrası ağızda metalik tat en sık tanımlanan yan etkiler
Ccedilok sık olmayarak idrar retansiyonu ve prostatik semptomlar
ANTİKOLİNERJİKLER
Nadiren kapalı accedilık glokomu (sadece yuumlz maskesi ile nebulizasyonla ilişkili olarak)
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli
TEOFİLİN
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda inhaler uzun etkili beta 2 agonistler ve antikolinerjiklerin kullanılmasına rağmen semptomatik olan hastaların tedavisine yavaş salınımlı teofilin preparatları eklenebilir
Hastalar yan etki ve ilaccedil etkileşimleri accedilısından yakından izlenmeli gereğinde plazma duumlzeyi kontrol edilmeli yan etkilerin varlığında doz azaltılmalı
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler steroidlerin FEV1 değeri 50 nin altında olan ve semptomları diğer bronkodilatatoumlrlerle kontrol edilemeyen ve sık atak geccediliren (son 1 yılda 1rsquoden fazla)semptomatik KOAHrsquolı hastalarda kullanılması oumlnerilmekte
Eğer hastalık fenotipinde KOAH-ASTIM ayrımı yapılamıyor ya da iki hastalığın birlikteliği duumlşuumlnuumlluumlyorsa tedavide inhaler steroid+uzun etkili beta agonistler verilebilir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
Ortalama FEV1lt 60 olan KOAHrsquolı hastalarda yapılan bir ccedilalışmada istatistiksel anlamlık saptanmasa da (p=0052) uumlccedil yıllık izlemde mortalitede azalma eğilimi goumlzlenmiş semptomlarda yaşam kalitesinde alevlenmelerde ve akciğer fonksiyonlarında istatistiksel olarak anlamlı iyileşme
LABA+IKS kombinasyon tedavisinin FEV1 değeri 50-60 arasında olan orta KOAHrsquoda alevlenme sıklığını azalttığı yaşam kalitesini arttırdığı yıllık FEV1 kaybını anlamlı derecede yavaşlattığı saptanmıştır
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS) Yan etkiler accedilısından inhaler kortikosteroidler tek başına veya
kombinasyon şeklinde kullanıldığında oral kandidiazis seste boğuklaşma kısılma gibi lokal yan etkileri vardır ve yanlış inhalasyon biccedilimi ile yakından ilişkilidir
Guumlnluumlk 15 mgrsquoı geccedilen beklametazon eşdeğeri İKS dozlarında kemik yoğunluğunda azalma goumlruumllebilmektedir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler kortikosteroidlerin uzun suumlre yuumlksek dozda kullanılması sonucunda Deride ekimoz ve berelenme Posterior subkapsuumller katarakt veNadiren okuumller hipertansiyon Glokom yer almakta
Uzun suumlreli İKS kullanan hastalarda pnoumlmoni riskinde artış bildirilmekle birlikte tanı radyolojik olarak kanıtlanmamıştır
OumlZET KOAH oumlnlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır
Hasta ve yakınları hastaların oumlzellikleri tedavi youmlntemleri ve hastalığın getirdiği riskler hakkında bilgilendirilerek eğitilmelidirler
İşyeri ve ev iccedili ortamında risk oluşturan olumsuz koşulların (toz duman vb) duumlzeltilmesi ve sigara iccediliminin bırakılması risk faktoumlrlerinin azaltılmasına youmlnelik en oumlnemli yaklaşımlardır
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalıdır
OumlZET Stabil KOAH tedavisi hastalığın evresine goumlre basamak tarzında
arttırılarak yapılmalı
Stabil KOAH tedavisininin amaccedilları hastalığın ilerlemesinin oumlnlenmesi semptomların giderilmesi egzersiz kapasitesinin arttırılması yaşam kalitesinin iyileştirilmesi alevlenme ve komplikasyonların oumlnlenmesi ve tedavisi mortalitenin azaltılması
Semptomatik olan hastalarda bronkodilatatoumlrler gerektiğinde veya duumlzenli olarak hastalığın her aşamasında kullanılmalı
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
OumlZET Uzun etkili antikolinerjikler ve uzun etkili beta 2 agonistler
solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
Uzun etkili beta 2 agonistlerle uzun etkili antikolinerjikler birlikte kullanıldıklarında daha iyi bir bronkodilatasyon sağlandığı
Antikolinerjik ve beta 2 agonist kombinasyonuna oral teofilin eklenmesi ile akciğer fonksiyonları ve yaşam kalitesinde daha fazla bir duumlzelme
OumlZET
Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda yılda 1rsquoden fazla alevlenme geccediliriliyorsa ya da astım-KOAH ayırımının yapılamadığı veya astımın eşlik ettiği olgularda inhaler kortikosteroid tedavisi oumlnerilmekte
TTEŞEKKUumlR EŞEKKUumlR EDERİZEDERİZ
HASTA EĞİTİMİ
Bir uzman denetimi ve desteği altında hastalığa oumlzguuml kendi kendini tedavi prensiplerine uygun olarak gerccedilekleştirilecek eğitimle tedavinin etkinliği artırılabilir
Optimal KOAH tedavisinde hasta eğitimi mutlaka yer almalı
KOAHDA HASTA EĞİTİMİNİN BİLEŞENLERİ
1 Sigarayı bırakma ve risk faktoumlrlerinden kaccedilınma2 Hastalık hakkında temel bilgilerin verilmesi3 İlaccedil kullanım ilkeleri ve etkili inhalasyon youmlntemlerinin
oumlğretilmesi4 Alevlenmelerin oumlnlenmesi ve erken fark edilmesi5 Oksijen tedavisi6 Dispne hissini azaltma stratejileri7 Doğru beslenme hidrasyon ve diyet oumlnerileri8 Egzersizin yararları ve fiziksel aktiviteyi suumlrduumlrme
KOAHrsquoDA HASTA EĞİTİMİNİN BİLEŞENLERİ
9 Solunum egzersizleri (diyafragmatik solunum buumlzuumlk dudak solunumu)
10 Bronşiyal hijyen teknikleri11 Enerji tasarrufu ve guumlnluumlk işleri basitleştirme teknikleri12 Boş zamanların değerlendirilmesi ve seyahat13 Kronik hastalıkla baş edebilme14 Sağlık kurumlarına başvurma endikasyonları15 Yaşamın sonunun planlanması
Hastalığın her evresinde risk faktoumlrlerinden kaccedilınmak ccedilok oumlnemli
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalı
Yıllık FEV1 kaybını azaltabilen en ucuz etkin ve kanıtlanmış tek youmlntem sigaranın bırakılması
Pasif iccediliciliğin de mutlaka sorgulanması ve engellenmesi gerekmekte
Mesleki maruziyetin KOAH gelişiminde oumlnemli bir risk faktoumlruuml olduğu bilinmekte Bu nedenle işyeri ortamını iyileştirme ccedilalışmalarına hız verilmeli
Bazı gelişmekte olan uumllkelerde ve Tuumlrkiyersquode yapılan ccedilalışmalarla biomas dumanına maruziyetin KOAH riskini yaklaşık 3 kat arttırdığı goumlsterilmiştir
Tanı konulduğu andan itibaren iyi havalanmayan iccedil ortamlarda tezek başta olmak uumlzere her tuumlrluuml biomas yakıt dumanı maruziyetinin engellenmesi gerekmekte
Sigaranın bırakılması hava yollarına zarar veren irritan madde ve gazlara maruziyetin sonlandırılması durumunda hastalığın seyrinde gerccedilek bir değişim sağlanabilmekte
Bu risk faktoumlrlerinin ortadan kaldırılması KOAH tedavisindeki başarının temel oumlgesi
RİSK FAKTOumlRLERİNİN AZALTILMASIGENEL OumlNLEMLER
Tuumlm KOAH hastalarına yıllık profilaktik influenza aşılaması oumlnerilmekte
Sonbaharda (EyluumllndashKasım) tek doz olarak uygulanması gereken influenza aşısı influenza hastalığına yakalanma komplikasyon ve oumlluumlm oranlarını yaklaşık 50 oumlnleyebilmekte
Altmışbeş yaş uumlstuuml veveya FEV1 değeri beklenenin 40rsquoın altında olan hastalara ek olarak polisakkarit pnoumlmokok aşısı yapılmalı
SİGARANIN BIRAKILMASI KOAH olgularında sigaranın bırakılması solunum
fonksiyonlarındaki kaybı yavaşlatırken hastalığın semptomlarını da azaltır
En etkili ve maliyet etkin risk azaltma youmlntemi
Sigaranın iccedilindeki bağımlılık yapan ve tekrar alma youmlnuumlnde istek uyandıran madde nikotindir
Nikotin bağımlılığı kronik bir durumdur ve sigara tamamen bırakılana kadar nuumlkslere yol accedilabilir
SİGARANIN BIRAKILMASI Sigara bırakmada etkin tedaviler tanımlanmıştır
Oumlncelikle sigara iccedilen KOAH olgusunun tanınması gerekir Bu nedenle her başvurusunda sigara iccedilme davranışı sorgulanmalı ve kayda geccedilirilmeli
Sigara iccedilen olguya kısa klinik goumlruumlşme ile yaklaşımda (5-Ouml yaklaşımı) bulunulabilir
Hastada sigara bırakma kararlılığı ve nikotin bağımlılığı ldquoFagerstrom Nikotin Tolerans Testirdquo ile belirlenir
SİGARANIN BIRAKILMASI
Sigara bırakma girişiminde olan olguya motive edici destek ile birlikte etkinliği kanıtlanmış farmakolojik seccedileneklerden birinin uygulanması sigara bırakma başarısını arttırır
Farmakolojik tedavi endikasyonu olan hasta II basamak sigara bıraktırma polikliniklerine sevk edilmeli
MARUZİYETTEN KACcedilINMA
İşyeri ortamındaki solunabilir duman gaz ve toz şeklindeki organik ya da inorganik koumlkenli maddelere uzun suumlreli maruziyet KOAH oluşumunda rol oynayabilir
İşyeri ortamında bulunan inhale edilebilir gaz toz ve duman halindeki maddelerin havadaki konsantrasyonunun azaltılması ya da inhale edilmelerinin oumlnlenmesi solunum fonksiyonlarındaki kaybı yavaşlatabilir
İNHALE PARTİKUumlLLERİN VE GAZLARIN AZALTILMASI İCcedilİN YOumlNTEMLER
1 Ccedilalışma ortamında inhalasyon ile oluşan maruziyetler izlenmeli izin verilen sınırların aşılmamasını sağlamak iccedilin duumlzenli olarak kontrol edilmeli
2 Ccedilalışanların solunumsal semptom bulgu ve solunum fonksiyon duumlzeyleri izlenmeli
3 Ccedilalışanların youmlneticilerin ve hekimlerin bu konuda yoğun ve suumlrekli eğitimi planlanmalı
İNHALE PARTİKUumlLLERİN VE GAZLARIN AZALTILMASI İCcedilİN YOumlNTEMLER
4 Sigara iccedilimi solunan maddelerin (parccedilacık gaz) zararlı etkilerini arttırdığından işyeri ortamında sigara bırakma yaklaşımları desteklenmeli
5 İşyeri ortamının iyileştirilmesi ccedilalışmalarına hız verilmesi sağlıklı ccedilalışma ortamının yaratılması iccedilin ccedilaba sarf edilmesi gerekir
6 Toz maskesi gibi kişisel korunma oumlnlemlerinin etkinliği sınırlı olup en son başvurulacak korunma youmlntemi olmalıdır
STABİL KOAH FARMAKOLOJİK TEDAVİSİ Semptomatik tedavinin temelini bronkodilatatoumlrler oluşturur
Guumlnuumlmuumlzde kullanılan bronkodilatatoumlrler antikolinerjikler beta 2 agonistler teofilin
İnhalasyon yolu tercih edilmeli
Tek grup ilaccedil yerine farklı grup ilaccedilların birlikte kullanımı spirometri ve semptomlarda daha buumlyuumlk değişiklik sağlar
Bronkodilatatoumlr seccediliminde ve kombinasyonlarda bireysel cevaplar yan etkiler ve ilaccedilların bulunabilirliği oumlnemli
STABİL KOAH FARMAKOLOJİK TEDAVİSİ
Tek grup ilaccedil yerine farklı grup ilaccedilların birlikte kullanımı spirometri ve semptomlarda daha buumlyuumlk değişiklik sağlar
Bronkodilatatoumlr seccediliminde ve kombinasyonlarda bireysel cevaplar yan etkiler ve ilaccedilların bulunabilirliği oumlnemli
KOAH lsquoDA BASAMAK TEDAVİSİ Hastalığın ağırlığını değerlendirmede tek başına FEV1
yeterli bir kriter olmamakla birliktepratik olması nedeniyle tercih edilmektedir
KOAHrsquolı hastaların izleminde hastalık progresyonu ve komplikasyon gelişimini değerlendirmeye youmlnelik diğer oumllccediluumltlerle birlikte ele alınması uygun olur
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLARA BRONKODİLATATOumlRLER
aKısa Etkili BronkodilatatoumlrlerBeta 2 agonistler salbutamol terbutalinAntikolinerjikler 1048824pratroipum bromuumlr oksitropium bromuumlrAntikolinerjik+beta 2 agonist ipratropiuumlm
bromuumlr+salbutamolbUzun Etkili Bronkodilatatoumlrler
1 Uzun Etkili Beta 2 agonistlerFormoterolSalmeterol
2 Uzun etkili antikolinerjiklerTiotropium
c Teofilin
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLAR
B İNHALER KORTİKOSTEROİDLER VE KOMBİNASYONLARIbull Beklametazonbull Budesonidbull Flutikazon propiyonat
FİKS KOMBİNASYONLARbull Salmeterol+flutikazon propiyonat bull Formoterol+budesonid
BETA 2 AGONİSTLER
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak
Uzun etkili beta 2 agonistler (LABA) solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları tercih edilmeli
BETA 2 AGONİSTLER
Temel yan etki beta adrenerjik reseptoumlrlerin direkt stimuumllasyonuna bağlı olarak ortaya ccedilıkan tremordur
Kalp kasının beta 2 reseptoumlrleri nedeniyle kontraktilitede artışa periferik vaskuumller direnccedilte azalmaya kan basıncı ve kardiyak atım voluumlmuumlnde artışa neden olabilir
Taşikardi palpitasyon ve QT aralığında uzama en sık tanımlanmış kardiyak yan etkilerdir
BETA 2 AGONİSTLER
Hiperglisemi hipokalemi ve hipomagnezemi beta 2 agonistlere karşı gelişebilen akut metabolik cevaplar
Akut metabolik cevapların duumlzenli stimuumllasyon ile azalması nedeniyle uzun suumlreli tedavi alanlarda bu değişikliklerin klinik oumlnemi fazla değildir ancak hipokalemi yatkınlığı olan kişilerde kardiyak aritmi riskini artırabilir
ANTİKOLİNERJİKLER
Kısa etkili antikolinerjikler salbutamol ile birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
Tiotropium hiperinflasyonu azalttığı iccedilin dispnenin azaltılmasında etkili Ayrıca alevlenme sayısını azaltmakta egzersiz kapasitesi ve yaşam kalitesini artırmakta
Tiotropium orta-ağır-ccedilok ağır KOAHrsquoın idame tedavisinde guumlnde tek doz olarak (tek başına veya diğer bronkodilatatoumlrlerle birlikte) kullanılır
ANTİKOLİNERJİKLER
İpratropium bromuumlruumln nebulizasyon formu SFTrsquo si ileri derecede duumlşuumlk olan hastalara oumlnerilebilir ancak ilacın doğrudan goumlze temas etmemesine dikkat edilmeli
Ağız kuruluğu ve inhalasyon sonrası ağızda metalik tat en sık tanımlanan yan etkiler
Ccedilok sık olmayarak idrar retansiyonu ve prostatik semptomlar
ANTİKOLİNERJİKLER
Nadiren kapalı accedilık glokomu (sadece yuumlz maskesi ile nebulizasyonla ilişkili olarak)
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli
TEOFİLİN
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda inhaler uzun etkili beta 2 agonistler ve antikolinerjiklerin kullanılmasına rağmen semptomatik olan hastaların tedavisine yavaş salınımlı teofilin preparatları eklenebilir
Hastalar yan etki ve ilaccedil etkileşimleri accedilısından yakından izlenmeli gereğinde plazma duumlzeyi kontrol edilmeli yan etkilerin varlığında doz azaltılmalı
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler steroidlerin FEV1 değeri 50 nin altında olan ve semptomları diğer bronkodilatatoumlrlerle kontrol edilemeyen ve sık atak geccediliren (son 1 yılda 1rsquoden fazla)semptomatik KOAHrsquolı hastalarda kullanılması oumlnerilmekte
Eğer hastalık fenotipinde KOAH-ASTIM ayrımı yapılamıyor ya da iki hastalığın birlikteliği duumlşuumlnuumlluumlyorsa tedavide inhaler steroid+uzun etkili beta agonistler verilebilir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
Ortalama FEV1lt 60 olan KOAHrsquolı hastalarda yapılan bir ccedilalışmada istatistiksel anlamlık saptanmasa da (p=0052) uumlccedil yıllık izlemde mortalitede azalma eğilimi goumlzlenmiş semptomlarda yaşam kalitesinde alevlenmelerde ve akciğer fonksiyonlarında istatistiksel olarak anlamlı iyileşme
LABA+IKS kombinasyon tedavisinin FEV1 değeri 50-60 arasında olan orta KOAHrsquoda alevlenme sıklığını azalttığı yaşam kalitesini arttırdığı yıllık FEV1 kaybını anlamlı derecede yavaşlattığı saptanmıştır
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS) Yan etkiler accedilısından inhaler kortikosteroidler tek başına veya
kombinasyon şeklinde kullanıldığında oral kandidiazis seste boğuklaşma kısılma gibi lokal yan etkileri vardır ve yanlış inhalasyon biccedilimi ile yakından ilişkilidir
Guumlnluumlk 15 mgrsquoı geccedilen beklametazon eşdeğeri İKS dozlarında kemik yoğunluğunda azalma goumlruumllebilmektedir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler kortikosteroidlerin uzun suumlre yuumlksek dozda kullanılması sonucunda Deride ekimoz ve berelenme Posterior subkapsuumller katarakt veNadiren okuumller hipertansiyon Glokom yer almakta
Uzun suumlreli İKS kullanan hastalarda pnoumlmoni riskinde artış bildirilmekle birlikte tanı radyolojik olarak kanıtlanmamıştır
OumlZET KOAH oumlnlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır
Hasta ve yakınları hastaların oumlzellikleri tedavi youmlntemleri ve hastalığın getirdiği riskler hakkında bilgilendirilerek eğitilmelidirler
İşyeri ve ev iccedili ortamında risk oluşturan olumsuz koşulların (toz duman vb) duumlzeltilmesi ve sigara iccediliminin bırakılması risk faktoumlrlerinin azaltılmasına youmlnelik en oumlnemli yaklaşımlardır
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalıdır
OumlZET Stabil KOAH tedavisi hastalığın evresine goumlre basamak tarzında
arttırılarak yapılmalı
Stabil KOAH tedavisininin amaccedilları hastalığın ilerlemesinin oumlnlenmesi semptomların giderilmesi egzersiz kapasitesinin arttırılması yaşam kalitesinin iyileştirilmesi alevlenme ve komplikasyonların oumlnlenmesi ve tedavisi mortalitenin azaltılması
Semptomatik olan hastalarda bronkodilatatoumlrler gerektiğinde veya duumlzenli olarak hastalığın her aşamasında kullanılmalı
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
OumlZET Uzun etkili antikolinerjikler ve uzun etkili beta 2 agonistler
solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
Uzun etkili beta 2 agonistlerle uzun etkili antikolinerjikler birlikte kullanıldıklarında daha iyi bir bronkodilatasyon sağlandığı
Antikolinerjik ve beta 2 agonist kombinasyonuna oral teofilin eklenmesi ile akciğer fonksiyonları ve yaşam kalitesinde daha fazla bir duumlzelme
OumlZET
Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda yılda 1rsquoden fazla alevlenme geccediliriliyorsa ya da astım-KOAH ayırımının yapılamadığı veya astımın eşlik ettiği olgularda inhaler kortikosteroid tedavisi oumlnerilmekte
TTEŞEKKUumlR EŞEKKUumlR EDERİZEDERİZ
KOAHDA HASTA EĞİTİMİNİN BİLEŞENLERİ
1 Sigarayı bırakma ve risk faktoumlrlerinden kaccedilınma2 Hastalık hakkında temel bilgilerin verilmesi3 İlaccedil kullanım ilkeleri ve etkili inhalasyon youmlntemlerinin
oumlğretilmesi4 Alevlenmelerin oumlnlenmesi ve erken fark edilmesi5 Oksijen tedavisi6 Dispne hissini azaltma stratejileri7 Doğru beslenme hidrasyon ve diyet oumlnerileri8 Egzersizin yararları ve fiziksel aktiviteyi suumlrduumlrme
KOAHrsquoDA HASTA EĞİTİMİNİN BİLEŞENLERİ
9 Solunum egzersizleri (diyafragmatik solunum buumlzuumlk dudak solunumu)
10 Bronşiyal hijyen teknikleri11 Enerji tasarrufu ve guumlnluumlk işleri basitleştirme teknikleri12 Boş zamanların değerlendirilmesi ve seyahat13 Kronik hastalıkla baş edebilme14 Sağlık kurumlarına başvurma endikasyonları15 Yaşamın sonunun planlanması
Hastalığın her evresinde risk faktoumlrlerinden kaccedilınmak ccedilok oumlnemli
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalı
Yıllık FEV1 kaybını azaltabilen en ucuz etkin ve kanıtlanmış tek youmlntem sigaranın bırakılması
Pasif iccediliciliğin de mutlaka sorgulanması ve engellenmesi gerekmekte
Mesleki maruziyetin KOAH gelişiminde oumlnemli bir risk faktoumlruuml olduğu bilinmekte Bu nedenle işyeri ortamını iyileştirme ccedilalışmalarına hız verilmeli
Bazı gelişmekte olan uumllkelerde ve Tuumlrkiyersquode yapılan ccedilalışmalarla biomas dumanına maruziyetin KOAH riskini yaklaşık 3 kat arttırdığı goumlsterilmiştir
Tanı konulduğu andan itibaren iyi havalanmayan iccedil ortamlarda tezek başta olmak uumlzere her tuumlrluuml biomas yakıt dumanı maruziyetinin engellenmesi gerekmekte
Sigaranın bırakılması hava yollarına zarar veren irritan madde ve gazlara maruziyetin sonlandırılması durumunda hastalığın seyrinde gerccedilek bir değişim sağlanabilmekte
Bu risk faktoumlrlerinin ortadan kaldırılması KOAH tedavisindeki başarının temel oumlgesi
RİSK FAKTOumlRLERİNİN AZALTILMASIGENEL OumlNLEMLER
Tuumlm KOAH hastalarına yıllık profilaktik influenza aşılaması oumlnerilmekte
Sonbaharda (EyluumllndashKasım) tek doz olarak uygulanması gereken influenza aşısı influenza hastalığına yakalanma komplikasyon ve oumlluumlm oranlarını yaklaşık 50 oumlnleyebilmekte
Altmışbeş yaş uumlstuuml veveya FEV1 değeri beklenenin 40rsquoın altında olan hastalara ek olarak polisakkarit pnoumlmokok aşısı yapılmalı
SİGARANIN BIRAKILMASI KOAH olgularında sigaranın bırakılması solunum
fonksiyonlarındaki kaybı yavaşlatırken hastalığın semptomlarını da azaltır
En etkili ve maliyet etkin risk azaltma youmlntemi
Sigaranın iccedilindeki bağımlılık yapan ve tekrar alma youmlnuumlnde istek uyandıran madde nikotindir
Nikotin bağımlılığı kronik bir durumdur ve sigara tamamen bırakılana kadar nuumlkslere yol accedilabilir
SİGARANIN BIRAKILMASI Sigara bırakmada etkin tedaviler tanımlanmıştır
Oumlncelikle sigara iccedilen KOAH olgusunun tanınması gerekir Bu nedenle her başvurusunda sigara iccedilme davranışı sorgulanmalı ve kayda geccedilirilmeli
Sigara iccedilen olguya kısa klinik goumlruumlşme ile yaklaşımda (5-Ouml yaklaşımı) bulunulabilir
Hastada sigara bırakma kararlılığı ve nikotin bağımlılığı ldquoFagerstrom Nikotin Tolerans Testirdquo ile belirlenir
SİGARANIN BIRAKILMASI
Sigara bırakma girişiminde olan olguya motive edici destek ile birlikte etkinliği kanıtlanmış farmakolojik seccedileneklerden birinin uygulanması sigara bırakma başarısını arttırır
Farmakolojik tedavi endikasyonu olan hasta II basamak sigara bıraktırma polikliniklerine sevk edilmeli
MARUZİYETTEN KACcedilINMA
İşyeri ortamındaki solunabilir duman gaz ve toz şeklindeki organik ya da inorganik koumlkenli maddelere uzun suumlreli maruziyet KOAH oluşumunda rol oynayabilir
İşyeri ortamında bulunan inhale edilebilir gaz toz ve duman halindeki maddelerin havadaki konsantrasyonunun azaltılması ya da inhale edilmelerinin oumlnlenmesi solunum fonksiyonlarındaki kaybı yavaşlatabilir
İNHALE PARTİKUumlLLERİN VE GAZLARIN AZALTILMASI İCcedilİN YOumlNTEMLER
1 Ccedilalışma ortamında inhalasyon ile oluşan maruziyetler izlenmeli izin verilen sınırların aşılmamasını sağlamak iccedilin duumlzenli olarak kontrol edilmeli
2 Ccedilalışanların solunumsal semptom bulgu ve solunum fonksiyon duumlzeyleri izlenmeli
3 Ccedilalışanların youmlneticilerin ve hekimlerin bu konuda yoğun ve suumlrekli eğitimi planlanmalı
İNHALE PARTİKUumlLLERİN VE GAZLARIN AZALTILMASI İCcedilİN YOumlNTEMLER
4 Sigara iccedilimi solunan maddelerin (parccedilacık gaz) zararlı etkilerini arttırdığından işyeri ortamında sigara bırakma yaklaşımları desteklenmeli
5 İşyeri ortamının iyileştirilmesi ccedilalışmalarına hız verilmesi sağlıklı ccedilalışma ortamının yaratılması iccedilin ccedilaba sarf edilmesi gerekir
6 Toz maskesi gibi kişisel korunma oumlnlemlerinin etkinliği sınırlı olup en son başvurulacak korunma youmlntemi olmalıdır
STABİL KOAH FARMAKOLOJİK TEDAVİSİ Semptomatik tedavinin temelini bronkodilatatoumlrler oluşturur
Guumlnuumlmuumlzde kullanılan bronkodilatatoumlrler antikolinerjikler beta 2 agonistler teofilin
İnhalasyon yolu tercih edilmeli
Tek grup ilaccedil yerine farklı grup ilaccedilların birlikte kullanımı spirometri ve semptomlarda daha buumlyuumlk değişiklik sağlar
Bronkodilatatoumlr seccediliminde ve kombinasyonlarda bireysel cevaplar yan etkiler ve ilaccedilların bulunabilirliği oumlnemli
STABİL KOAH FARMAKOLOJİK TEDAVİSİ
Tek grup ilaccedil yerine farklı grup ilaccedilların birlikte kullanımı spirometri ve semptomlarda daha buumlyuumlk değişiklik sağlar
Bronkodilatatoumlr seccediliminde ve kombinasyonlarda bireysel cevaplar yan etkiler ve ilaccedilların bulunabilirliği oumlnemli
KOAH lsquoDA BASAMAK TEDAVİSİ Hastalığın ağırlığını değerlendirmede tek başına FEV1
yeterli bir kriter olmamakla birliktepratik olması nedeniyle tercih edilmektedir
KOAHrsquolı hastaların izleminde hastalık progresyonu ve komplikasyon gelişimini değerlendirmeye youmlnelik diğer oumllccediluumltlerle birlikte ele alınması uygun olur
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLARA BRONKODİLATATOumlRLER
aKısa Etkili BronkodilatatoumlrlerBeta 2 agonistler salbutamol terbutalinAntikolinerjikler 1048824pratroipum bromuumlr oksitropium bromuumlrAntikolinerjik+beta 2 agonist ipratropiuumlm
bromuumlr+salbutamolbUzun Etkili Bronkodilatatoumlrler
1 Uzun Etkili Beta 2 agonistlerFormoterolSalmeterol
2 Uzun etkili antikolinerjiklerTiotropium
c Teofilin
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLAR
B İNHALER KORTİKOSTEROİDLER VE KOMBİNASYONLARIbull Beklametazonbull Budesonidbull Flutikazon propiyonat
FİKS KOMBİNASYONLARbull Salmeterol+flutikazon propiyonat bull Formoterol+budesonid
BETA 2 AGONİSTLER
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak
Uzun etkili beta 2 agonistler (LABA) solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları tercih edilmeli
BETA 2 AGONİSTLER
Temel yan etki beta adrenerjik reseptoumlrlerin direkt stimuumllasyonuna bağlı olarak ortaya ccedilıkan tremordur
Kalp kasının beta 2 reseptoumlrleri nedeniyle kontraktilitede artışa periferik vaskuumller direnccedilte azalmaya kan basıncı ve kardiyak atım voluumlmuumlnde artışa neden olabilir
Taşikardi palpitasyon ve QT aralığında uzama en sık tanımlanmış kardiyak yan etkilerdir
BETA 2 AGONİSTLER
Hiperglisemi hipokalemi ve hipomagnezemi beta 2 agonistlere karşı gelişebilen akut metabolik cevaplar
Akut metabolik cevapların duumlzenli stimuumllasyon ile azalması nedeniyle uzun suumlreli tedavi alanlarda bu değişikliklerin klinik oumlnemi fazla değildir ancak hipokalemi yatkınlığı olan kişilerde kardiyak aritmi riskini artırabilir
ANTİKOLİNERJİKLER
Kısa etkili antikolinerjikler salbutamol ile birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
Tiotropium hiperinflasyonu azalttığı iccedilin dispnenin azaltılmasında etkili Ayrıca alevlenme sayısını azaltmakta egzersiz kapasitesi ve yaşam kalitesini artırmakta
Tiotropium orta-ağır-ccedilok ağır KOAHrsquoın idame tedavisinde guumlnde tek doz olarak (tek başına veya diğer bronkodilatatoumlrlerle birlikte) kullanılır
ANTİKOLİNERJİKLER
İpratropium bromuumlruumln nebulizasyon formu SFTrsquo si ileri derecede duumlşuumlk olan hastalara oumlnerilebilir ancak ilacın doğrudan goumlze temas etmemesine dikkat edilmeli
Ağız kuruluğu ve inhalasyon sonrası ağızda metalik tat en sık tanımlanan yan etkiler
Ccedilok sık olmayarak idrar retansiyonu ve prostatik semptomlar
ANTİKOLİNERJİKLER
Nadiren kapalı accedilık glokomu (sadece yuumlz maskesi ile nebulizasyonla ilişkili olarak)
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli
TEOFİLİN
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda inhaler uzun etkili beta 2 agonistler ve antikolinerjiklerin kullanılmasına rağmen semptomatik olan hastaların tedavisine yavaş salınımlı teofilin preparatları eklenebilir
Hastalar yan etki ve ilaccedil etkileşimleri accedilısından yakından izlenmeli gereğinde plazma duumlzeyi kontrol edilmeli yan etkilerin varlığında doz azaltılmalı
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler steroidlerin FEV1 değeri 50 nin altında olan ve semptomları diğer bronkodilatatoumlrlerle kontrol edilemeyen ve sık atak geccediliren (son 1 yılda 1rsquoden fazla)semptomatik KOAHrsquolı hastalarda kullanılması oumlnerilmekte
Eğer hastalık fenotipinde KOAH-ASTIM ayrımı yapılamıyor ya da iki hastalığın birlikteliği duumlşuumlnuumlluumlyorsa tedavide inhaler steroid+uzun etkili beta agonistler verilebilir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
Ortalama FEV1lt 60 olan KOAHrsquolı hastalarda yapılan bir ccedilalışmada istatistiksel anlamlık saptanmasa da (p=0052) uumlccedil yıllık izlemde mortalitede azalma eğilimi goumlzlenmiş semptomlarda yaşam kalitesinde alevlenmelerde ve akciğer fonksiyonlarında istatistiksel olarak anlamlı iyileşme
LABA+IKS kombinasyon tedavisinin FEV1 değeri 50-60 arasında olan orta KOAHrsquoda alevlenme sıklığını azalttığı yaşam kalitesini arttırdığı yıllık FEV1 kaybını anlamlı derecede yavaşlattığı saptanmıştır
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS) Yan etkiler accedilısından inhaler kortikosteroidler tek başına veya
kombinasyon şeklinde kullanıldığında oral kandidiazis seste boğuklaşma kısılma gibi lokal yan etkileri vardır ve yanlış inhalasyon biccedilimi ile yakından ilişkilidir
Guumlnluumlk 15 mgrsquoı geccedilen beklametazon eşdeğeri İKS dozlarında kemik yoğunluğunda azalma goumlruumllebilmektedir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler kortikosteroidlerin uzun suumlre yuumlksek dozda kullanılması sonucunda Deride ekimoz ve berelenme Posterior subkapsuumller katarakt veNadiren okuumller hipertansiyon Glokom yer almakta
Uzun suumlreli İKS kullanan hastalarda pnoumlmoni riskinde artış bildirilmekle birlikte tanı radyolojik olarak kanıtlanmamıştır
OumlZET KOAH oumlnlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır
Hasta ve yakınları hastaların oumlzellikleri tedavi youmlntemleri ve hastalığın getirdiği riskler hakkında bilgilendirilerek eğitilmelidirler
İşyeri ve ev iccedili ortamında risk oluşturan olumsuz koşulların (toz duman vb) duumlzeltilmesi ve sigara iccediliminin bırakılması risk faktoumlrlerinin azaltılmasına youmlnelik en oumlnemli yaklaşımlardır
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalıdır
OumlZET Stabil KOAH tedavisi hastalığın evresine goumlre basamak tarzında
arttırılarak yapılmalı
Stabil KOAH tedavisininin amaccedilları hastalığın ilerlemesinin oumlnlenmesi semptomların giderilmesi egzersiz kapasitesinin arttırılması yaşam kalitesinin iyileştirilmesi alevlenme ve komplikasyonların oumlnlenmesi ve tedavisi mortalitenin azaltılması
Semptomatik olan hastalarda bronkodilatatoumlrler gerektiğinde veya duumlzenli olarak hastalığın her aşamasında kullanılmalı
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
OumlZET Uzun etkili antikolinerjikler ve uzun etkili beta 2 agonistler
solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
Uzun etkili beta 2 agonistlerle uzun etkili antikolinerjikler birlikte kullanıldıklarında daha iyi bir bronkodilatasyon sağlandığı
Antikolinerjik ve beta 2 agonist kombinasyonuna oral teofilin eklenmesi ile akciğer fonksiyonları ve yaşam kalitesinde daha fazla bir duumlzelme
OumlZET
Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda yılda 1rsquoden fazla alevlenme geccediliriliyorsa ya da astım-KOAH ayırımının yapılamadığı veya astımın eşlik ettiği olgularda inhaler kortikosteroid tedavisi oumlnerilmekte
TTEŞEKKUumlR EŞEKKUumlR EDERİZEDERİZ
KOAHrsquoDA HASTA EĞİTİMİNİN BİLEŞENLERİ
9 Solunum egzersizleri (diyafragmatik solunum buumlzuumlk dudak solunumu)
10 Bronşiyal hijyen teknikleri11 Enerji tasarrufu ve guumlnluumlk işleri basitleştirme teknikleri12 Boş zamanların değerlendirilmesi ve seyahat13 Kronik hastalıkla baş edebilme14 Sağlık kurumlarına başvurma endikasyonları15 Yaşamın sonunun planlanması
Hastalığın her evresinde risk faktoumlrlerinden kaccedilınmak ccedilok oumlnemli
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalı
Yıllık FEV1 kaybını azaltabilen en ucuz etkin ve kanıtlanmış tek youmlntem sigaranın bırakılması
Pasif iccediliciliğin de mutlaka sorgulanması ve engellenmesi gerekmekte
Mesleki maruziyetin KOAH gelişiminde oumlnemli bir risk faktoumlruuml olduğu bilinmekte Bu nedenle işyeri ortamını iyileştirme ccedilalışmalarına hız verilmeli
Bazı gelişmekte olan uumllkelerde ve Tuumlrkiyersquode yapılan ccedilalışmalarla biomas dumanına maruziyetin KOAH riskini yaklaşık 3 kat arttırdığı goumlsterilmiştir
Tanı konulduğu andan itibaren iyi havalanmayan iccedil ortamlarda tezek başta olmak uumlzere her tuumlrluuml biomas yakıt dumanı maruziyetinin engellenmesi gerekmekte
Sigaranın bırakılması hava yollarına zarar veren irritan madde ve gazlara maruziyetin sonlandırılması durumunda hastalığın seyrinde gerccedilek bir değişim sağlanabilmekte
Bu risk faktoumlrlerinin ortadan kaldırılması KOAH tedavisindeki başarının temel oumlgesi
RİSK FAKTOumlRLERİNİN AZALTILMASIGENEL OumlNLEMLER
Tuumlm KOAH hastalarına yıllık profilaktik influenza aşılaması oumlnerilmekte
Sonbaharda (EyluumllndashKasım) tek doz olarak uygulanması gereken influenza aşısı influenza hastalığına yakalanma komplikasyon ve oumlluumlm oranlarını yaklaşık 50 oumlnleyebilmekte
Altmışbeş yaş uumlstuuml veveya FEV1 değeri beklenenin 40rsquoın altında olan hastalara ek olarak polisakkarit pnoumlmokok aşısı yapılmalı
SİGARANIN BIRAKILMASI KOAH olgularında sigaranın bırakılması solunum
fonksiyonlarındaki kaybı yavaşlatırken hastalığın semptomlarını da azaltır
En etkili ve maliyet etkin risk azaltma youmlntemi
Sigaranın iccedilindeki bağımlılık yapan ve tekrar alma youmlnuumlnde istek uyandıran madde nikotindir
Nikotin bağımlılığı kronik bir durumdur ve sigara tamamen bırakılana kadar nuumlkslere yol accedilabilir
SİGARANIN BIRAKILMASI Sigara bırakmada etkin tedaviler tanımlanmıştır
Oumlncelikle sigara iccedilen KOAH olgusunun tanınması gerekir Bu nedenle her başvurusunda sigara iccedilme davranışı sorgulanmalı ve kayda geccedilirilmeli
Sigara iccedilen olguya kısa klinik goumlruumlşme ile yaklaşımda (5-Ouml yaklaşımı) bulunulabilir
Hastada sigara bırakma kararlılığı ve nikotin bağımlılığı ldquoFagerstrom Nikotin Tolerans Testirdquo ile belirlenir
SİGARANIN BIRAKILMASI
Sigara bırakma girişiminde olan olguya motive edici destek ile birlikte etkinliği kanıtlanmış farmakolojik seccedileneklerden birinin uygulanması sigara bırakma başarısını arttırır
Farmakolojik tedavi endikasyonu olan hasta II basamak sigara bıraktırma polikliniklerine sevk edilmeli
MARUZİYETTEN KACcedilINMA
İşyeri ortamındaki solunabilir duman gaz ve toz şeklindeki organik ya da inorganik koumlkenli maddelere uzun suumlreli maruziyet KOAH oluşumunda rol oynayabilir
İşyeri ortamında bulunan inhale edilebilir gaz toz ve duman halindeki maddelerin havadaki konsantrasyonunun azaltılması ya da inhale edilmelerinin oumlnlenmesi solunum fonksiyonlarındaki kaybı yavaşlatabilir
İNHALE PARTİKUumlLLERİN VE GAZLARIN AZALTILMASI İCcedilİN YOumlNTEMLER
1 Ccedilalışma ortamında inhalasyon ile oluşan maruziyetler izlenmeli izin verilen sınırların aşılmamasını sağlamak iccedilin duumlzenli olarak kontrol edilmeli
2 Ccedilalışanların solunumsal semptom bulgu ve solunum fonksiyon duumlzeyleri izlenmeli
3 Ccedilalışanların youmlneticilerin ve hekimlerin bu konuda yoğun ve suumlrekli eğitimi planlanmalı
İNHALE PARTİKUumlLLERİN VE GAZLARIN AZALTILMASI İCcedilİN YOumlNTEMLER
4 Sigara iccedilimi solunan maddelerin (parccedilacık gaz) zararlı etkilerini arttırdığından işyeri ortamında sigara bırakma yaklaşımları desteklenmeli
5 İşyeri ortamının iyileştirilmesi ccedilalışmalarına hız verilmesi sağlıklı ccedilalışma ortamının yaratılması iccedilin ccedilaba sarf edilmesi gerekir
6 Toz maskesi gibi kişisel korunma oumlnlemlerinin etkinliği sınırlı olup en son başvurulacak korunma youmlntemi olmalıdır
STABİL KOAH FARMAKOLOJİK TEDAVİSİ Semptomatik tedavinin temelini bronkodilatatoumlrler oluşturur
Guumlnuumlmuumlzde kullanılan bronkodilatatoumlrler antikolinerjikler beta 2 agonistler teofilin
İnhalasyon yolu tercih edilmeli
Tek grup ilaccedil yerine farklı grup ilaccedilların birlikte kullanımı spirometri ve semptomlarda daha buumlyuumlk değişiklik sağlar
Bronkodilatatoumlr seccediliminde ve kombinasyonlarda bireysel cevaplar yan etkiler ve ilaccedilların bulunabilirliği oumlnemli
STABİL KOAH FARMAKOLOJİK TEDAVİSİ
Tek grup ilaccedil yerine farklı grup ilaccedilların birlikte kullanımı spirometri ve semptomlarda daha buumlyuumlk değişiklik sağlar
Bronkodilatatoumlr seccediliminde ve kombinasyonlarda bireysel cevaplar yan etkiler ve ilaccedilların bulunabilirliği oumlnemli
KOAH lsquoDA BASAMAK TEDAVİSİ Hastalığın ağırlığını değerlendirmede tek başına FEV1
yeterli bir kriter olmamakla birliktepratik olması nedeniyle tercih edilmektedir
KOAHrsquolı hastaların izleminde hastalık progresyonu ve komplikasyon gelişimini değerlendirmeye youmlnelik diğer oumllccediluumltlerle birlikte ele alınması uygun olur
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLARA BRONKODİLATATOumlRLER
aKısa Etkili BronkodilatatoumlrlerBeta 2 agonistler salbutamol terbutalinAntikolinerjikler 1048824pratroipum bromuumlr oksitropium bromuumlrAntikolinerjik+beta 2 agonist ipratropiuumlm
bromuumlr+salbutamolbUzun Etkili Bronkodilatatoumlrler
1 Uzun Etkili Beta 2 agonistlerFormoterolSalmeterol
2 Uzun etkili antikolinerjiklerTiotropium
c Teofilin
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLAR
B İNHALER KORTİKOSTEROİDLER VE KOMBİNASYONLARIbull Beklametazonbull Budesonidbull Flutikazon propiyonat
FİKS KOMBİNASYONLARbull Salmeterol+flutikazon propiyonat bull Formoterol+budesonid
BETA 2 AGONİSTLER
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak
Uzun etkili beta 2 agonistler (LABA) solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları tercih edilmeli
BETA 2 AGONİSTLER
Temel yan etki beta adrenerjik reseptoumlrlerin direkt stimuumllasyonuna bağlı olarak ortaya ccedilıkan tremordur
Kalp kasının beta 2 reseptoumlrleri nedeniyle kontraktilitede artışa periferik vaskuumller direnccedilte azalmaya kan basıncı ve kardiyak atım voluumlmuumlnde artışa neden olabilir
Taşikardi palpitasyon ve QT aralığında uzama en sık tanımlanmış kardiyak yan etkilerdir
BETA 2 AGONİSTLER
Hiperglisemi hipokalemi ve hipomagnezemi beta 2 agonistlere karşı gelişebilen akut metabolik cevaplar
Akut metabolik cevapların duumlzenli stimuumllasyon ile azalması nedeniyle uzun suumlreli tedavi alanlarda bu değişikliklerin klinik oumlnemi fazla değildir ancak hipokalemi yatkınlığı olan kişilerde kardiyak aritmi riskini artırabilir
ANTİKOLİNERJİKLER
Kısa etkili antikolinerjikler salbutamol ile birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
Tiotropium hiperinflasyonu azalttığı iccedilin dispnenin azaltılmasında etkili Ayrıca alevlenme sayısını azaltmakta egzersiz kapasitesi ve yaşam kalitesini artırmakta
Tiotropium orta-ağır-ccedilok ağır KOAHrsquoın idame tedavisinde guumlnde tek doz olarak (tek başına veya diğer bronkodilatatoumlrlerle birlikte) kullanılır
ANTİKOLİNERJİKLER
İpratropium bromuumlruumln nebulizasyon formu SFTrsquo si ileri derecede duumlşuumlk olan hastalara oumlnerilebilir ancak ilacın doğrudan goumlze temas etmemesine dikkat edilmeli
Ağız kuruluğu ve inhalasyon sonrası ağızda metalik tat en sık tanımlanan yan etkiler
Ccedilok sık olmayarak idrar retansiyonu ve prostatik semptomlar
ANTİKOLİNERJİKLER
Nadiren kapalı accedilık glokomu (sadece yuumlz maskesi ile nebulizasyonla ilişkili olarak)
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli
TEOFİLİN
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda inhaler uzun etkili beta 2 agonistler ve antikolinerjiklerin kullanılmasına rağmen semptomatik olan hastaların tedavisine yavaş salınımlı teofilin preparatları eklenebilir
Hastalar yan etki ve ilaccedil etkileşimleri accedilısından yakından izlenmeli gereğinde plazma duumlzeyi kontrol edilmeli yan etkilerin varlığında doz azaltılmalı
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler steroidlerin FEV1 değeri 50 nin altında olan ve semptomları diğer bronkodilatatoumlrlerle kontrol edilemeyen ve sık atak geccediliren (son 1 yılda 1rsquoden fazla)semptomatik KOAHrsquolı hastalarda kullanılması oumlnerilmekte
Eğer hastalık fenotipinde KOAH-ASTIM ayrımı yapılamıyor ya da iki hastalığın birlikteliği duumlşuumlnuumlluumlyorsa tedavide inhaler steroid+uzun etkili beta agonistler verilebilir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
Ortalama FEV1lt 60 olan KOAHrsquolı hastalarda yapılan bir ccedilalışmada istatistiksel anlamlık saptanmasa da (p=0052) uumlccedil yıllık izlemde mortalitede azalma eğilimi goumlzlenmiş semptomlarda yaşam kalitesinde alevlenmelerde ve akciğer fonksiyonlarında istatistiksel olarak anlamlı iyileşme
LABA+IKS kombinasyon tedavisinin FEV1 değeri 50-60 arasında olan orta KOAHrsquoda alevlenme sıklığını azalttığı yaşam kalitesini arttırdığı yıllık FEV1 kaybını anlamlı derecede yavaşlattığı saptanmıştır
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS) Yan etkiler accedilısından inhaler kortikosteroidler tek başına veya
kombinasyon şeklinde kullanıldığında oral kandidiazis seste boğuklaşma kısılma gibi lokal yan etkileri vardır ve yanlış inhalasyon biccedilimi ile yakından ilişkilidir
Guumlnluumlk 15 mgrsquoı geccedilen beklametazon eşdeğeri İKS dozlarında kemik yoğunluğunda azalma goumlruumllebilmektedir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler kortikosteroidlerin uzun suumlre yuumlksek dozda kullanılması sonucunda Deride ekimoz ve berelenme Posterior subkapsuumller katarakt veNadiren okuumller hipertansiyon Glokom yer almakta
Uzun suumlreli İKS kullanan hastalarda pnoumlmoni riskinde artış bildirilmekle birlikte tanı radyolojik olarak kanıtlanmamıştır
OumlZET KOAH oumlnlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır
Hasta ve yakınları hastaların oumlzellikleri tedavi youmlntemleri ve hastalığın getirdiği riskler hakkında bilgilendirilerek eğitilmelidirler
İşyeri ve ev iccedili ortamında risk oluşturan olumsuz koşulların (toz duman vb) duumlzeltilmesi ve sigara iccediliminin bırakılması risk faktoumlrlerinin azaltılmasına youmlnelik en oumlnemli yaklaşımlardır
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalıdır
OumlZET Stabil KOAH tedavisi hastalığın evresine goumlre basamak tarzında
arttırılarak yapılmalı
Stabil KOAH tedavisininin amaccedilları hastalığın ilerlemesinin oumlnlenmesi semptomların giderilmesi egzersiz kapasitesinin arttırılması yaşam kalitesinin iyileştirilmesi alevlenme ve komplikasyonların oumlnlenmesi ve tedavisi mortalitenin azaltılması
Semptomatik olan hastalarda bronkodilatatoumlrler gerektiğinde veya duumlzenli olarak hastalığın her aşamasında kullanılmalı
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
OumlZET Uzun etkili antikolinerjikler ve uzun etkili beta 2 agonistler
solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
Uzun etkili beta 2 agonistlerle uzun etkili antikolinerjikler birlikte kullanıldıklarında daha iyi bir bronkodilatasyon sağlandığı
Antikolinerjik ve beta 2 agonist kombinasyonuna oral teofilin eklenmesi ile akciğer fonksiyonları ve yaşam kalitesinde daha fazla bir duumlzelme
OumlZET
Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda yılda 1rsquoden fazla alevlenme geccediliriliyorsa ya da astım-KOAH ayırımının yapılamadığı veya astımın eşlik ettiği olgularda inhaler kortikosteroid tedavisi oumlnerilmekte
TTEŞEKKUumlR EŞEKKUumlR EDERİZEDERİZ
Hastalığın her evresinde risk faktoumlrlerinden kaccedilınmak ccedilok oumlnemli
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalı
Yıllık FEV1 kaybını azaltabilen en ucuz etkin ve kanıtlanmış tek youmlntem sigaranın bırakılması
Pasif iccediliciliğin de mutlaka sorgulanması ve engellenmesi gerekmekte
Mesleki maruziyetin KOAH gelişiminde oumlnemli bir risk faktoumlruuml olduğu bilinmekte Bu nedenle işyeri ortamını iyileştirme ccedilalışmalarına hız verilmeli
Bazı gelişmekte olan uumllkelerde ve Tuumlrkiyersquode yapılan ccedilalışmalarla biomas dumanına maruziyetin KOAH riskini yaklaşık 3 kat arttırdığı goumlsterilmiştir
Tanı konulduğu andan itibaren iyi havalanmayan iccedil ortamlarda tezek başta olmak uumlzere her tuumlrluuml biomas yakıt dumanı maruziyetinin engellenmesi gerekmekte
Sigaranın bırakılması hava yollarına zarar veren irritan madde ve gazlara maruziyetin sonlandırılması durumunda hastalığın seyrinde gerccedilek bir değişim sağlanabilmekte
Bu risk faktoumlrlerinin ortadan kaldırılması KOAH tedavisindeki başarının temel oumlgesi
RİSK FAKTOumlRLERİNİN AZALTILMASIGENEL OumlNLEMLER
Tuumlm KOAH hastalarına yıllık profilaktik influenza aşılaması oumlnerilmekte
Sonbaharda (EyluumllndashKasım) tek doz olarak uygulanması gereken influenza aşısı influenza hastalığına yakalanma komplikasyon ve oumlluumlm oranlarını yaklaşık 50 oumlnleyebilmekte
Altmışbeş yaş uumlstuuml veveya FEV1 değeri beklenenin 40rsquoın altında olan hastalara ek olarak polisakkarit pnoumlmokok aşısı yapılmalı
SİGARANIN BIRAKILMASI KOAH olgularında sigaranın bırakılması solunum
fonksiyonlarındaki kaybı yavaşlatırken hastalığın semptomlarını da azaltır
En etkili ve maliyet etkin risk azaltma youmlntemi
Sigaranın iccedilindeki bağımlılık yapan ve tekrar alma youmlnuumlnde istek uyandıran madde nikotindir
Nikotin bağımlılığı kronik bir durumdur ve sigara tamamen bırakılana kadar nuumlkslere yol accedilabilir
SİGARANIN BIRAKILMASI Sigara bırakmada etkin tedaviler tanımlanmıştır
Oumlncelikle sigara iccedilen KOAH olgusunun tanınması gerekir Bu nedenle her başvurusunda sigara iccedilme davranışı sorgulanmalı ve kayda geccedilirilmeli
Sigara iccedilen olguya kısa klinik goumlruumlşme ile yaklaşımda (5-Ouml yaklaşımı) bulunulabilir
Hastada sigara bırakma kararlılığı ve nikotin bağımlılığı ldquoFagerstrom Nikotin Tolerans Testirdquo ile belirlenir
SİGARANIN BIRAKILMASI
Sigara bırakma girişiminde olan olguya motive edici destek ile birlikte etkinliği kanıtlanmış farmakolojik seccedileneklerden birinin uygulanması sigara bırakma başarısını arttırır
Farmakolojik tedavi endikasyonu olan hasta II basamak sigara bıraktırma polikliniklerine sevk edilmeli
MARUZİYETTEN KACcedilINMA
İşyeri ortamındaki solunabilir duman gaz ve toz şeklindeki organik ya da inorganik koumlkenli maddelere uzun suumlreli maruziyet KOAH oluşumunda rol oynayabilir
İşyeri ortamında bulunan inhale edilebilir gaz toz ve duman halindeki maddelerin havadaki konsantrasyonunun azaltılması ya da inhale edilmelerinin oumlnlenmesi solunum fonksiyonlarındaki kaybı yavaşlatabilir
İNHALE PARTİKUumlLLERİN VE GAZLARIN AZALTILMASI İCcedilİN YOumlNTEMLER
1 Ccedilalışma ortamında inhalasyon ile oluşan maruziyetler izlenmeli izin verilen sınırların aşılmamasını sağlamak iccedilin duumlzenli olarak kontrol edilmeli
2 Ccedilalışanların solunumsal semptom bulgu ve solunum fonksiyon duumlzeyleri izlenmeli
3 Ccedilalışanların youmlneticilerin ve hekimlerin bu konuda yoğun ve suumlrekli eğitimi planlanmalı
İNHALE PARTİKUumlLLERİN VE GAZLARIN AZALTILMASI İCcedilİN YOumlNTEMLER
4 Sigara iccedilimi solunan maddelerin (parccedilacık gaz) zararlı etkilerini arttırdığından işyeri ortamında sigara bırakma yaklaşımları desteklenmeli
5 İşyeri ortamının iyileştirilmesi ccedilalışmalarına hız verilmesi sağlıklı ccedilalışma ortamının yaratılması iccedilin ccedilaba sarf edilmesi gerekir
6 Toz maskesi gibi kişisel korunma oumlnlemlerinin etkinliği sınırlı olup en son başvurulacak korunma youmlntemi olmalıdır
STABİL KOAH FARMAKOLOJİK TEDAVİSİ Semptomatik tedavinin temelini bronkodilatatoumlrler oluşturur
Guumlnuumlmuumlzde kullanılan bronkodilatatoumlrler antikolinerjikler beta 2 agonistler teofilin
İnhalasyon yolu tercih edilmeli
Tek grup ilaccedil yerine farklı grup ilaccedilların birlikte kullanımı spirometri ve semptomlarda daha buumlyuumlk değişiklik sağlar
Bronkodilatatoumlr seccediliminde ve kombinasyonlarda bireysel cevaplar yan etkiler ve ilaccedilların bulunabilirliği oumlnemli
STABİL KOAH FARMAKOLOJİK TEDAVİSİ
Tek grup ilaccedil yerine farklı grup ilaccedilların birlikte kullanımı spirometri ve semptomlarda daha buumlyuumlk değişiklik sağlar
Bronkodilatatoumlr seccediliminde ve kombinasyonlarda bireysel cevaplar yan etkiler ve ilaccedilların bulunabilirliği oumlnemli
KOAH lsquoDA BASAMAK TEDAVİSİ Hastalığın ağırlığını değerlendirmede tek başına FEV1
yeterli bir kriter olmamakla birliktepratik olması nedeniyle tercih edilmektedir
KOAHrsquolı hastaların izleminde hastalık progresyonu ve komplikasyon gelişimini değerlendirmeye youmlnelik diğer oumllccediluumltlerle birlikte ele alınması uygun olur
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLARA BRONKODİLATATOumlRLER
aKısa Etkili BronkodilatatoumlrlerBeta 2 agonistler salbutamol terbutalinAntikolinerjikler 1048824pratroipum bromuumlr oksitropium bromuumlrAntikolinerjik+beta 2 agonist ipratropiuumlm
bromuumlr+salbutamolbUzun Etkili Bronkodilatatoumlrler
1 Uzun Etkili Beta 2 agonistlerFormoterolSalmeterol
2 Uzun etkili antikolinerjiklerTiotropium
c Teofilin
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLAR
B İNHALER KORTİKOSTEROİDLER VE KOMBİNASYONLARIbull Beklametazonbull Budesonidbull Flutikazon propiyonat
FİKS KOMBİNASYONLARbull Salmeterol+flutikazon propiyonat bull Formoterol+budesonid
BETA 2 AGONİSTLER
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak
Uzun etkili beta 2 agonistler (LABA) solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları tercih edilmeli
BETA 2 AGONİSTLER
Temel yan etki beta adrenerjik reseptoumlrlerin direkt stimuumllasyonuna bağlı olarak ortaya ccedilıkan tremordur
Kalp kasının beta 2 reseptoumlrleri nedeniyle kontraktilitede artışa periferik vaskuumller direnccedilte azalmaya kan basıncı ve kardiyak atım voluumlmuumlnde artışa neden olabilir
Taşikardi palpitasyon ve QT aralığında uzama en sık tanımlanmış kardiyak yan etkilerdir
BETA 2 AGONİSTLER
Hiperglisemi hipokalemi ve hipomagnezemi beta 2 agonistlere karşı gelişebilen akut metabolik cevaplar
Akut metabolik cevapların duumlzenli stimuumllasyon ile azalması nedeniyle uzun suumlreli tedavi alanlarda bu değişikliklerin klinik oumlnemi fazla değildir ancak hipokalemi yatkınlığı olan kişilerde kardiyak aritmi riskini artırabilir
ANTİKOLİNERJİKLER
Kısa etkili antikolinerjikler salbutamol ile birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
Tiotropium hiperinflasyonu azalttığı iccedilin dispnenin azaltılmasında etkili Ayrıca alevlenme sayısını azaltmakta egzersiz kapasitesi ve yaşam kalitesini artırmakta
Tiotropium orta-ağır-ccedilok ağır KOAHrsquoın idame tedavisinde guumlnde tek doz olarak (tek başına veya diğer bronkodilatatoumlrlerle birlikte) kullanılır
ANTİKOLİNERJİKLER
İpratropium bromuumlruumln nebulizasyon formu SFTrsquo si ileri derecede duumlşuumlk olan hastalara oumlnerilebilir ancak ilacın doğrudan goumlze temas etmemesine dikkat edilmeli
Ağız kuruluğu ve inhalasyon sonrası ağızda metalik tat en sık tanımlanan yan etkiler
Ccedilok sık olmayarak idrar retansiyonu ve prostatik semptomlar
ANTİKOLİNERJİKLER
Nadiren kapalı accedilık glokomu (sadece yuumlz maskesi ile nebulizasyonla ilişkili olarak)
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli
TEOFİLİN
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda inhaler uzun etkili beta 2 agonistler ve antikolinerjiklerin kullanılmasına rağmen semptomatik olan hastaların tedavisine yavaş salınımlı teofilin preparatları eklenebilir
Hastalar yan etki ve ilaccedil etkileşimleri accedilısından yakından izlenmeli gereğinde plazma duumlzeyi kontrol edilmeli yan etkilerin varlığında doz azaltılmalı
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler steroidlerin FEV1 değeri 50 nin altında olan ve semptomları diğer bronkodilatatoumlrlerle kontrol edilemeyen ve sık atak geccediliren (son 1 yılda 1rsquoden fazla)semptomatik KOAHrsquolı hastalarda kullanılması oumlnerilmekte
Eğer hastalık fenotipinde KOAH-ASTIM ayrımı yapılamıyor ya da iki hastalığın birlikteliği duumlşuumlnuumlluumlyorsa tedavide inhaler steroid+uzun etkili beta agonistler verilebilir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
Ortalama FEV1lt 60 olan KOAHrsquolı hastalarda yapılan bir ccedilalışmada istatistiksel anlamlık saptanmasa da (p=0052) uumlccedil yıllık izlemde mortalitede azalma eğilimi goumlzlenmiş semptomlarda yaşam kalitesinde alevlenmelerde ve akciğer fonksiyonlarında istatistiksel olarak anlamlı iyileşme
LABA+IKS kombinasyon tedavisinin FEV1 değeri 50-60 arasında olan orta KOAHrsquoda alevlenme sıklığını azalttığı yaşam kalitesini arttırdığı yıllık FEV1 kaybını anlamlı derecede yavaşlattığı saptanmıştır
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS) Yan etkiler accedilısından inhaler kortikosteroidler tek başına veya
kombinasyon şeklinde kullanıldığında oral kandidiazis seste boğuklaşma kısılma gibi lokal yan etkileri vardır ve yanlış inhalasyon biccedilimi ile yakından ilişkilidir
Guumlnluumlk 15 mgrsquoı geccedilen beklametazon eşdeğeri İKS dozlarında kemik yoğunluğunda azalma goumlruumllebilmektedir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler kortikosteroidlerin uzun suumlre yuumlksek dozda kullanılması sonucunda Deride ekimoz ve berelenme Posterior subkapsuumller katarakt veNadiren okuumller hipertansiyon Glokom yer almakta
Uzun suumlreli İKS kullanan hastalarda pnoumlmoni riskinde artış bildirilmekle birlikte tanı radyolojik olarak kanıtlanmamıştır
OumlZET KOAH oumlnlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır
Hasta ve yakınları hastaların oumlzellikleri tedavi youmlntemleri ve hastalığın getirdiği riskler hakkında bilgilendirilerek eğitilmelidirler
İşyeri ve ev iccedili ortamında risk oluşturan olumsuz koşulların (toz duman vb) duumlzeltilmesi ve sigara iccediliminin bırakılması risk faktoumlrlerinin azaltılmasına youmlnelik en oumlnemli yaklaşımlardır
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalıdır
OumlZET Stabil KOAH tedavisi hastalığın evresine goumlre basamak tarzında
arttırılarak yapılmalı
Stabil KOAH tedavisininin amaccedilları hastalığın ilerlemesinin oumlnlenmesi semptomların giderilmesi egzersiz kapasitesinin arttırılması yaşam kalitesinin iyileştirilmesi alevlenme ve komplikasyonların oumlnlenmesi ve tedavisi mortalitenin azaltılması
Semptomatik olan hastalarda bronkodilatatoumlrler gerektiğinde veya duumlzenli olarak hastalığın her aşamasında kullanılmalı
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
OumlZET Uzun etkili antikolinerjikler ve uzun etkili beta 2 agonistler
solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
Uzun etkili beta 2 agonistlerle uzun etkili antikolinerjikler birlikte kullanıldıklarında daha iyi bir bronkodilatasyon sağlandığı
Antikolinerjik ve beta 2 agonist kombinasyonuna oral teofilin eklenmesi ile akciğer fonksiyonları ve yaşam kalitesinde daha fazla bir duumlzelme
OumlZET
Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda yılda 1rsquoden fazla alevlenme geccediliriliyorsa ya da astım-KOAH ayırımının yapılamadığı veya astımın eşlik ettiği olgularda inhaler kortikosteroid tedavisi oumlnerilmekte
TTEŞEKKUumlR EŞEKKUumlR EDERİZEDERİZ
Mesleki maruziyetin KOAH gelişiminde oumlnemli bir risk faktoumlruuml olduğu bilinmekte Bu nedenle işyeri ortamını iyileştirme ccedilalışmalarına hız verilmeli
Bazı gelişmekte olan uumllkelerde ve Tuumlrkiyersquode yapılan ccedilalışmalarla biomas dumanına maruziyetin KOAH riskini yaklaşık 3 kat arttırdığı goumlsterilmiştir
Tanı konulduğu andan itibaren iyi havalanmayan iccedil ortamlarda tezek başta olmak uumlzere her tuumlrluuml biomas yakıt dumanı maruziyetinin engellenmesi gerekmekte
Sigaranın bırakılması hava yollarına zarar veren irritan madde ve gazlara maruziyetin sonlandırılması durumunda hastalığın seyrinde gerccedilek bir değişim sağlanabilmekte
Bu risk faktoumlrlerinin ortadan kaldırılması KOAH tedavisindeki başarının temel oumlgesi
RİSK FAKTOumlRLERİNİN AZALTILMASIGENEL OumlNLEMLER
Tuumlm KOAH hastalarına yıllık profilaktik influenza aşılaması oumlnerilmekte
Sonbaharda (EyluumllndashKasım) tek doz olarak uygulanması gereken influenza aşısı influenza hastalığına yakalanma komplikasyon ve oumlluumlm oranlarını yaklaşık 50 oumlnleyebilmekte
Altmışbeş yaş uumlstuuml veveya FEV1 değeri beklenenin 40rsquoın altında olan hastalara ek olarak polisakkarit pnoumlmokok aşısı yapılmalı
SİGARANIN BIRAKILMASI KOAH olgularında sigaranın bırakılması solunum
fonksiyonlarındaki kaybı yavaşlatırken hastalığın semptomlarını da azaltır
En etkili ve maliyet etkin risk azaltma youmlntemi
Sigaranın iccedilindeki bağımlılık yapan ve tekrar alma youmlnuumlnde istek uyandıran madde nikotindir
Nikotin bağımlılığı kronik bir durumdur ve sigara tamamen bırakılana kadar nuumlkslere yol accedilabilir
SİGARANIN BIRAKILMASI Sigara bırakmada etkin tedaviler tanımlanmıştır
Oumlncelikle sigara iccedilen KOAH olgusunun tanınması gerekir Bu nedenle her başvurusunda sigara iccedilme davranışı sorgulanmalı ve kayda geccedilirilmeli
Sigara iccedilen olguya kısa klinik goumlruumlşme ile yaklaşımda (5-Ouml yaklaşımı) bulunulabilir
Hastada sigara bırakma kararlılığı ve nikotin bağımlılığı ldquoFagerstrom Nikotin Tolerans Testirdquo ile belirlenir
SİGARANIN BIRAKILMASI
Sigara bırakma girişiminde olan olguya motive edici destek ile birlikte etkinliği kanıtlanmış farmakolojik seccedileneklerden birinin uygulanması sigara bırakma başarısını arttırır
Farmakolojik tedavi endikasyonu olan hasta II basamak sigara bıraktırma polikliniklerine sevk edilmeli
MARUZİYETTEN KACcedilINMA
İşyeri ortamındaki solunabilir duman gaz ve toz şeklindeki organik ya da inorganik koumlkenli maddelere uzun suumlreli maruziyet KOAH oluşumunda rol oynayabilir
İşyeri ortamında bulunan inhale edilebilir gaz toz ve duman halindeki maddelerin havadaki konsantrasyonunun azaltılması ya da inhale edilmelerinin oumlnlenmesi solunum fonksiyonlarındaki kaybı yavaşlatabilir
İNHALE PARTİKUumlLLERİN VE GAZLARIN AZALTILMASI İCcedilİN YOumlNTEMLER
1 Ccedilalışma ortamında inhalasyon ile oluşan maruziyetler izlenmeli izin verilen sınırların aşılmamasını sağlamak iccedilin duumlzenli olarak kontrol edilmeli
2 Ccedilalışanların solunumsal semptom bulgu ve solunum fonksiyon duumlzeyleri izlenmeli
3 Ccedilalışanların youmlneticilerin ve hekimlerin bu konuda yoğun ve suumlrekli eğitimi planlanmalı
İNHALE PARTİKUumlLLERİN VE GAZLARIN AZALTILMASI İCcedilİN YOumlNTEMLER
4 Sigara iccedilimi solunan maddelerin (parccedilacık gaz) zararlı etkilerini arttırdığından işyeri ortamında sigara bırakma yaklaşımları desteklenmeli
5 İşyeri ortamının iyileştirilmesi ccedilalışmalarına hız verilmesi sağlıklı ccedilalışma ortamının yaratılması iccedilin ccedilaba sarf edilmesi gerekir
6 Toz maskesi gibi kişisel korunma oumlnlemlerinin etkinliği sınırlı olup en son başvurulacak korunma youmlntemi olmalıdır
STABİL KOAH FARMAKOLOJİK TEDAVİSİ Semptomatik tedavinin temelini bronkodilatatoumlrler oluşturur
Guumlnuumlmuumlzde kullanılan bronkodilatatoumlrler antikolinerjikler beta 2 agonistler teofilin
İnhalasyon yolu tercih edilmeli
Tek grup ilaccedil yerine farklı grup ilaccedilların birlikte kullanımı spirometri ve semptomlarda daha buumlyuumlk değişiklik sağlar
Bronkodilatatoumlr seccediliminde ve kombinasyonlarda bireysel cevaplar yan etkiler ve ilaccedilların bulunabilirliği oumlnemli
STABİL KOAH FARMAKOLOJİK TEDAVİSİ
Tek grup ilaccedil yerine farklı grup ilaccedilların birlikte kullanımı spirometri ve semptomlarda daha buumlyuumlk değişiklik sağlar
Bronkodilatatoumlr seccediliminde ve kombinasyonlarda bireysel cevaplar yan etkiler ve ilaccedilların bulunabilirliği oumlnemli
KOAH lsquoDA BASAMAK TEDAVİSİ Hastalığın ağırlığını değerlendirmede tek başına FEV1
yeterli bir kriter olmamakla birliktepratik olması nedeniyle tercih edilmektedir
KOAHrsquolı hastaların izleminde hastalık progresyonu ve komplikasyon gelişimini değerlendirmeye youmlnelik diğer oumllccediluumltlerle birlikte ele alınması uygun olur
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLARA BRONKODİLATATOumlRLER
aKısa Etkili BronkodilatatoumlrlerBeta 2 agonistler salbutamol terbutalinAntikolinerjikler 1048824pratroipum bromuumlr oksitropium bromuumlrAntikolinerjik+beta 2 agonist ipratropiuumlm
bromuumlr+salbutamolbUzun Etkili Bronkodilatatoumlrler
1 Uzun Etkili Beta 2 agonistlerFormoterolSalmeterol
2 Uzun etkili antikolinerjiklerTiotropium
c Teofilin
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLAR
B İNHALER KORTİKOSTEROİDLER VE KOMBİNASYONLARIbull Beklametazonbull Budesonidbull Flutikazon propiyonat
FİKS KOMBİNASYONLARbull Salmeterol+flutikazon propiyonat bull Formoterol+budesonid
BETA 2 AGONİSTLER
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak
Uzun etkili beta 2 agonistler (LABA) solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları tercih edilmeli
BETA 2 AGONİSTLER
Temel yan etki beta adrenerjik reseptoumlrlerin direkt stimuumllasyonuna bağlı olarak ortaya ccedilıkan tremordur
Kalp kasının beta 2 reseptoumlrleri nedeniyle kontraktilitede artışa periferik vaskuumller direnccedilte azalmaya kan basıncı ve kardiyak atım voluumlmuumlnde artışa neden olabilir
Taşikardi palpitasyon ve QT aralığında uzama en sık tanımlanmış kardiyak yan etkilerdir
BETA 2 AGONİSTLER
Hiperglisemi hipokalemi ve hipomagnezemi beta 2 agonistlere karşı gelişebilen akut metabolik cevaplar
Akut metabolik cevapların duumlzenli stimuumllasyon ile azalması nedeniyle uzun suumlreli tedavi alanlarda bu değişikliklerin klinik oumlnemi fazla değildir ancak hipokalemi yatkınlığı olan kişilerde kardiyak aritmi riskini artırabilir
ANTİKOLİNERJİKLER
Kısa etkili antikolinerjikler salbutamol ile birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
Tiotropium hiperinflasyonu azalttığı iccedilin dispnenin azaltılmasında etkili Ayrıca alevlenme sayısını azaltmakta egzersiz kapasitesi ve yaşam kalitesini artırmakta
Tiotropium orta-ağır-ccedilok ağır KOAHrsquoın idame tedavisinde guumlnde tek doz olarak (tek başına veya diğer bronkodilatatoumlrlerle birlikte) kullanılır
ANTİKOLİNERJİKLER
İpratropium bromuumlruumln nebulizasyon formu SFTrsquo si ileri derecede duumlşuumlk olan hastalara oumlnerilebilir ancak ilacın doğrudan goumlze temas etmemesine dikkat edilmeli
Ağız kuruluğu ve inhalasyon sonrası ağızda metalik tat en sık tanımlanan yan etkiler
Ccedilok sık olmayarak idrar retansiyonu ve prostatik semptomlar
ANTİKOLİNERJİKLER
Nadiren kapalı accedilık glokomu (sadece yuumlz maskesi ile nebulizasyonla ilişkili olarak)
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli
TEOFİLİN
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda inhaler uzun etkili beta 2 agonistler ve antikolinerjiklerin kullanılmasına rağmen semptomatik olan hastaların tedavisine yavaş salınımlı teofilin preparatları eklenebilir
Hastalar yan etki ve ilaccedil etkileşimleri accedilısından yakından izlenmeli gereğinde plazma duumlzeyi kontrol edilmeli yan etkilerin varlığında doz azaltılmalı
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler steroidlerin FEV1 değeri 50 nin altında olan ve semptomları diğer bronkodilatatoumlrlerle kontrol edilemeyen ve sık atak geccediliren (son 1 yılda 1rsquoden fazla)semptomatik KOAHrsquolı hastalarda kullanılması oumlnerilmekte
Eğer hastalık fenotipinde KOAH-ASTIM ayrımı yapılamıyor ya da iki hastalığın birlikteliği duumlşuumlnuumlluumlyorsa tedavide inhaler steroid+uzun etkili beta agonistler verilebilir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
Ortalama FEV1lt 60 olan KOAHrsquolı hastalarda yapılan bir ccedilalışmada istatistiksel anlamlık saptanmasa da (p=0052) uumlccedil yıllık izlemde mortalitede azalma eğilimi goumlzlenmiş semptomlarda yaşam kalitesinde alevlenmelerde ve akciğer fonksiyonlarında istatistiksel olarak anlamlı iyileşme
LABA+IKS kombinasyon tedavisinin FEV1 değeri 50-60 arasında olan orta KOAHrsquoda alevlenme sıklığını azalttığı yaşam kalitesini arttırdığı yıllık FEV1 kaybını anlamlı derecede yavaşlattığı saptanmıştır
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS) Yan etkiler accedilısından inhaler kortikosteroidler tek başına veya
kombinasyon şeklinde kullanıldığında oral kandidiazis seste boğuklaşma kısılma gibi lokal yan etkileri vardır ve yanlış inhalasyon biccedilimi ile yakından ilişkilidir
Guumlnluumlk 15 mgrsquoı geccedilen beklametazon eşdeğeri İKS dozlarında kemik yoğunluğunda azalma goumlruumllebilmektedir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler kortikosteroidlerin uzun suumlre yuumlksek dozda kullanılması sonucunda Deride ekimoz ve berelenme Posterior subkapsuumller katarakt veNadiren okuumller hipertansiyon Glokom yer almakta
Uzun suumlreli İKS kullanan hastalarda pnoumlmoni riskinde artış bildirilmekle birlikte tanı radyolojik olarak kanıtlanmamıştır
OumlZET KOAH oumlnlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır
Hasta ve yakınları hastaların oumlzellikleri tedavi youmlntemleri ve hastalığın getirdiği riskler hakkında bilgilendirilerek eğitilmelidirler
İşyeri ve ev iccedili ortamında risk oluşturan olumsuz koşulların (toz duman vb) duumlzeltilmesi ve sigara iccediliminin bırakılması risk faktoumlrlerinin azaltılmasına youmlnelik en oumlnemli yaklaşımlardır
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalıdır
OumlZET Stabil KOAH tedavisi hastalığın evresine goumlre basamak tarzında
arttırılarak yapılmalı
Stabil KOAH tedavisininin amaccedilları hastalığın ilerlemesinin oumlnlenmesi semptomların giderilmesi egzersiz kapasitesinin arttırılması yaşam kalitesinin iyileştirilmesi alevlenme ve komplikasyonların oumlnlenmesi ve tedavisi mortalitenin azaltılması
Semptomatik olan hastalarda bronkodilatatoumlrler gerektiğinde veya duumlzenli olarak hastalığın her aşamasında kullanılmalı
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
OumlZET Uzun etkili antikolinerjikler ve uzun etkili beta 2 agonistler
solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
Uzun etkili beta 2 agonistlerle uzun etkili antikolinerjikler birlikte kullanıldıklarında daha iyi bir bronkodilatasyon sağlandığı
Antikolinerjik ve beta 2 agonist kombinasyonuna oral teofilin eklenmesi ile akciğer fonksiyonları ve yaşam kalitesinde daha fazla bir duumlzelme
OumlZET
Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda yılda 1rsquoden fazla alevlenme geccediliriliyorsa ya da astım-KOAH ayırımının yapılamadığı veya astımın eşlik ettiği olgularda inhaler kortikosteroid tedavisi oumlnerilmekte
TTEŞEKKUumlR EŞEKKUumlR EDERİZEDERİZ
Sigaranın bırakılması hava yollarına zarar veren irritan madde ve gazlara maruziyetin sonlandırılması durumunda hastalığın seyrinde gerccedilek bir değişim sağlanabilmekte
Bu risk faktoumlrlerinin ortadan kaldırılması KOAH tedavisindeki başarının temel oumlgesi
RİSK FAKTOumlRLERİNİN AZALTILMASIGENEL OumlNLEMLER
Tuumlm KOAH hastalarına yıllık profilaktik influenza aşılaması oumlnerilmekte
Sonbaharda (EyluumllndashKasım) tek doz olarak uygulanması gereken influenza aşısı influenza hastalığına yakalanma komplikasyon ve oumlluumlm oranlarını yaklaşık 50 oumlnleyebilmekte
Altmışbeş yaş uumlstuuml veveya FEV1 değeri beklenenin 40rsquoın altında olan hastalara ek olarak polisakkarit pnoumlmokok aşısı yapılmalı
SİGARANIN BIRAKILMASI KOAH olgularında sigaranın bırakılması solunum
fonksiyonlarındaki kaybı yavaşlatırken hastalığın semptomlarını da azaltır
En etkili ve maliyet etkin risk azaltma youmlntemi
Sigaranın iccedilindeki bağımlılık yapan ve tekrar alma youmlnuumlnde istek uyandıran madde nikotindir
Nikotin bağımlılığı kronik bir durumdur ve sigara tamamen bırakılana kadar nuumlkslere yol accedilabilir
SİGARANIN BIRAKILMASI Sigara bırakmada etkin tedaviler tanımlanmıştır
Oumlncelikle sigara iccedilen KOAH olgusunun tanınması gerekir Bu nedenle her başvurusunda sigara iccedilme davranışı sorgulanmalı ve kayda geccedilirilmeli
Sigara iccedilen olguya kısa klinik goumlruumlşme ile yaklaşımda (5-Ouml yaklaşımı) bulunulabilir
Hastada sigara bırakma kararlılığı ve nikotin bağımlılığı ldquoFagerstrom Nikotin Tolerans Testirdquo ile belirlenir
SİGARANIN BIRAKILMASI
Sigara bırakma girişiminde olan olguya motive edici destek ile birlikte etkinliği kanıtlanmış farmakolojik seccedileneklerden birinin uygulanması sigara bırakma başarısını arttırır
Farmakolojik tedavi endikasyonu olan hasta II basamak sigara bıraktırma polikliniklerine sevk edilmeli
MARUZİYETTEN KACcedilINMA
İşyeri ortamındaki solunabilir duman gaz ve toz şeklindeki organik ya da inorganik koumlkenli maddelere uzun suumlreli maruziyet KOAH oluşumunda rol oynayabilir
İşyeri ortamında bulunan inhale edilebilir gaz toz ve duman halindeki maddelerin havadaki konsantrasyonunun azaltılması ya da inhale edilmelerinin oumlnlenmesi solunum fonksiyonlarındaki kaybı yavaşlatabilir
İNHALE PARTİKUumlLLERİN VE GAZLARIN AZALTILMASI İCcedilİN YOumlNTEMLER
1 Ccedilalışma ortamında inhalasyon ile oluşan maruziyetler izlenmeli izin verilen sınırların aşılmamasını sağlamak iccedilin duumlzenli olarak kontrol edilmeli
2 Ccedilalışanların solunumsal semptom bulgu ve solunum fonksiyon duumlzeyleri izlenmeli
3 Ccedilalışanların youmlneticilerin ve hekimlerin bu konuda yoğun ve suumlrekli eğitimi planlanmalı
İNHALE PARTİKUumlLLERİN VE GAZLARIN AZALTILMASI İCcedilİN YOumlNTEMLER
4 Sigara iccedilimi solunan maddelerin (parccedilacık gaz) zararlı etkilerini arttırdığından işyeri ortamında sigara bırakma yaklaşımları desteklenmeli
5 İşyeri ortamının iyileştirilmesi ccedilalışmalarına hız verilmesi sağlıklı ccedilalışma ortamının yaratılması iccedilin ccedilaba sarf edilmesi gerekir
6 Toz maskesi gibi kişisel korunma oumlnlemlerinin etkinliği sınırlı olup en son başvurulacak korunma youmlntemi olmalıdır
STABİL KOAH FARMAKOLOJİK TEDAVİSİ Semptomatik tedavinin temelini bronkodilatatoumlrler oluşturur
Guumlnuumlmuumlzde kullanılan bronkodilatatoumlrler antikolinerjikler beta 2 agonistler teofilin
İnhalasyon yolu tercih edilmeli
Tek grup ilaccedil yerine farklı grup ilaccedilların birlikte kullanımı spirometri ve semptomlarda daha buumlyuumlk değişiklik sağlar
Bronkodilatatoumlr seccediliminde ve kombinasyonlarda bireysel cevaplar yan etkiler ve ilaccedilların bulunabilirliği oumlnemli
STABİL KOAH FARMAKOLOJİK TEDAVİSİ
Tek grup ilaccedil yerine farklı grup ilaccedilların birlikte kullanımı spirometri ve semptomlarda daha buumlyuumlk değişiklik sağlar
Bronkodilatatoumlr seccediliminde ve kombinasyonlarda bireysel cevaplar yan etkiler ve ilaccedilların bulunabilirliği oumlnemli
KOAH lsquoDA BASAMAK TEDAVİSİ Hastalığın ağırlığını değerlendirmede tek başına FEV1
yeterli bir kriter olmamakla birliktepratik olması nedeniyle tercih edilmektedir
KOAHrsquolı hastaların izleminde hastalık progresyonu ve komplikasyon gelişimini değerlendirmeye youmlnelik diğer oumllccediluumltlerle birlikte ele alınması uygun olur
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLARA BRONKODİLATATOumlRLER
aKısa Etkili BronkodilatatoumlrlerBeta 2 agonistler salbutamol terbutalinAntikolinerjikler 1048824pratroipum bromuumlr oksitropium bromuumlrAntikolinerjik+beta 2 agonist ipratropiuumlm
bromuumlr+salbutamolbUzun Etkili Bronkodilatatoumlrler
1 Uzun Etkili Beta 2 agonistlerFormoterolSalmeterol
2 Uzun etkili antikolinerjiklerTiotropium
c Teofilin
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLAR
B İNHALER KORTİKOSTEROİDLER VE KOMBİNASYONLARIbull Beklametazonbull Budesonidbull Flutikazon propiyonat
FİKS KOMBİNASYONLARbull Salmeterol+flutikazon propiyonat bull Formoterol+budesonid
BETA 2 AGONİSTLER
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak
Uzun etkili beta 2 agonistler (LABA) solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları tercih edilmeli
BETA 2 AGONİSTLER
Temel yan etki beta adrenerjik reseptoumlrlerin direkt stimuumllasyonuna bağlı olarak ortaya ccedilıkan tremordur
Kalp kasının beta 2 reseptoumlrleri nedeniyle kontraktilitede artışa periferik vaskuumller direnccedilte azalmaya kan basıncı ve kardiyak atım voluumlmuumlnde artışa neden olabilir
Taşikardi palpitasyon ve QT aralığında uzama en sık tanımlanmış kardiyak yan etkilerdir
BETA 2 AGONİSTLER
Hiperglisemi hipokalemi ve hipomagnezemi beta 2 agonistlere karşı gelişebilen akut metabolik cevaplar
Akut metabolik cevapların duumlzenli stimuumllasyon ile azalması nedeniyle uzun suumlreli tedavi alanlarda bu değişikliklerin klinik oumlnemi fazla değildir ancak hipokalemi yatkınlığı olan kişilerde kardiyak aritmi riskini artırabilir
ANTİKOLİNERJİKLER
Kısa etkili antikolinerjikler salbutamol ile birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
Tiotropium hiperinflasyonu azalttığı iccedilin dispnenin azaltılmasında etkili Ayrıca alevlenme sayısını azaltmakta egzersiz kapasitesi ve yaşam kalitesini artırmakta
Tiotropium orta-ağır-ccedilok ağır KOAHrsquoın idame tedavisinde guumlnde tek doz olarak (tek başına veya diğer bronkodilatatoumlrlerle birlikte) kullanılır
ANTİKOLİNERJİKLER
İpratropium bromuumlruumln nebulizasyon formu SFTrsquo si ileri derecede duumlşuumlk olan hastalara oumlnerilebilir ancak ilacın doğrudan goumlze temas etmemesine dikkat edilmeli
Ağız kuruluğu ve inhalasyon sonrası ağızda metalik tat en sık tanımlanan yan etkiler
Ccedilok sık olmayarak idrar retansiyonu ve prostatik semptomlar
ANTİKOLİNERJİKLER
Nadiren kapalı accedilık glokomu (sadece yuumlz maskesi ile nebulizasyonla ilişkili olarak)
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli
TEOFİLİN
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda inhaler uzun etkili beta 2 agonistler ve antikolinerjiklerin kullanılmasına rağmen semptomatik olan hastaların tedavisine yavaş salınımlı teofilin preparatları eklenebilir
Hastalar yan etki ve ilaccedil etkileşimleri accedilısından yakından izlenmeli gereğinde plazma duumlzeyi kontrol edilmeli yan etkilerin varlığında doz azaltılmalı
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler steroidlerin FEV1 değeri 50 nin altında olan ve semptomları diğer bronkodilatatoumlrlerle kontrol edilemeyen ve sık atak geccediliren (son 1 yılda 1rsquoden fazla)semptomatik KOAHrsquolı hastalarda kullanılması oumlnerilmekte
Eğer hastalık fenotipinde KOAH-ASTIM ayrımı yapılamıyor ya da iki hastalığın birlikteliği duumlşuumlnuumlluumlyorsa tedavide inhaler steroid+uzun etkili beta agonistler verilebilir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
Ortalama FEV1lt 60 olan KOAHrsquolı hastalarda yapılan bir ccedilalışmada istatistiksel anlamlık saptanmasa da (p=0052) uumlccedil yıllık izlemde mortalitede azalma eğilimi goumlzlenmiş semptomlarda yaşam kalitesinde alevlenmelerde ve akciğer fonksiyonlarında istatistiksel olarak anlamlı iyileşme
LABA+IKS kombinasyon tedavisinin FEV1 değeri 50-60 arasında olan orta KOAHrsquoda alevlenme sıklığını azalttığı yaşam kalitesini arttırdığı yıllık FEV1 kaybını anlamlı derecede yavaşlattığı saptanmıştır
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS) Yan etkiler accedilısından inhaler kortikosteroidler tek başına veya
kombinasyon şeklinde kullanıldığında oral kandidiazis seste boğuklaşma kısılma gibi lokal yan etkileri vardır ve yanlış inhalasyon biccedilimi ile yakından ilişkilidir
Guumlnluumlk 15 mgrsquoı geccedilen beklametazon eşdeğeri İKS dozlarında kemik yoğunluğunda azalma goumlruumllebilmektedir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler kortikosteroidlerin uzun suumlre yuumlksek dozda kullanılması sonucunda Deride ekimoz ve berelenme Posterior subkapsuumller katarakt veNadiren okuumller hipertansiyon Glokom yer almakta
Uzun suumlreli İKS kullanan hastalarda pnoumlmoni riskinde artış bildirilmekle birlikte tanı radyolojik olarak kanıtlanmamıştır
OumlZET KOAH oumlnlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır
Hasta ve yakınları hastaların oumlzellikleri tedavi youmlntemleri ve hastalığın getirdiği riskler hakkında bilgilendirilerek eğitilmelidirler
İşyeri ve ev iccedili ortamında risk oluşturan olumsuz koşulların (toz duman vb) duumlzeltilmesi ve sigara iccediliminin bırakılması risk faktoumlrlerinin azaltılmasına youmlnelik en oumlnemli yaklaşımlardır
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalıdır
OumlZET Stabil KOAH tedavisi hastalığın evresine goumlre basamak tarzında
arttırılarak yapılmalı
Stabil KOAH tedavisininin amaccedilları hastalığın ilerlemesinin oumlnlenmesi semptomların giderilmesi egzersiz kapasitesinin arttırılması yaşam kalitesinin iyileştirilmesi alevlenme ve komplikasyonların oumlnlenmesi ve tedavisi mortalitenin azaltılması
Semptomatik olan hastalarda bronkodilatatoumlrler gerektiğinde veya duumlzenli olarak hastalığın her aşamasında kullanılmalı
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
OumlZET Uzun etkili antikolinerjikler ve uzun etkili beta 2 agonistler
solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
Uzun etkili beta 2 agonistlerle uzun etkili antikolinerjikler birlikte kullanıldıklarında daha iyi bir bronkodilatasyon sağlandığı
Antikolinerjik ve beta 2 agonist kombinasyonuna oral teofilin eklenmesi ile akciğer fonksiyonları ve yaşam kalitesinde daha fazla bir duumlzelme
OumlZET
Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda yılda 1rsquoden fazla alevlenme geccediliriliyorsa ya da astım-KOAH ayırımının yapılamadığı veya astımın eşlik ettiği olgularda inhaler kortikosteroid tedavisi oumlnerilmekte
TTEŞEKKUumlR EŞEKKUumlR EDERİZEDERİZ
RİSK FAKTOumlRLERİNİN AZALTILMASIGENEL OumlNLEMLER
Tuumlm KOAH hastalarına yıllık profilaktik influenza aşılaması oumlnerilmekte
Sonbaharda (EyluumllndashKasım) tek doz olarak uygulanması gereken influenza aşısı influenza hastalığına yakalanma komplikasyon ve oumlluumlm oranlarını yaklaşık 50 oumlnleyebilmekte
Altmışbeş yaş uumlstuuml veveya FEV1 değeri beklenenin 40rsquoın altında olan hastalara ek olarak polisakkarit pnoumlmokok aşısı yapılmalı
SİGARANIN BIRAKILMASI KOAH olgularında sigaranın bırakılması solunum
fonksiyonlarındaki kaybı yavaşlatırken hastalığın semptomlarını da azaltır
En etkili ve maliyet etkin risk azaltma youmlntemi
Sigaranın iccedilindeki bağımlılık yapan ve tekrar alma youmlnuumlnde istek uyandıran madde nikotindir
Nikotin bağımlılığı kronik bir durumdur ve sigara tamamen bırakılana kadar nuumlkslere yol accedilabilir
SİGARANIN BIRAKILMASI Sigara bırakmada etkin tedaviler tanımlanmıştır
Oumlncelikle sigara iccedilen KOAH olgusunun tanınması gerekir Bu nedenle her başvurusunda sigara iccedilme davranışı sorgulanmalı ve kayda geccedilirilmeli
Sigara iccedilen olguya kısa klinik goumlruumlşme ile yaklaşımda (5-Ouml yaklaşımı) bulunulabilir
Hastada sigara bırakma kararlılığı ve nikotin bağımlılığı ldquoFagerstrom Nikotin Tolerans Testirdquo ile belirlenir
SİGARANIN BIRAKILMASI
Sigara bırakma girişiminde olan olguya motive edici destek ile birlikte etkinliği kanıtlanmış farmakolojik seccedileneklerden birinin uygulanması sigara bırakma başarısını arttırır
Farmakolojik tedavi endikasyonu olan hasta II basamak sigara bıraktırma polikliniklerine sevk edilmeli
MARUZİYETTEN KACcedilINMA
İşyeri ortamındaki solunabilir duman gaz ve toz şeklindeki organik ya da inorganik koumlkenli maddelere uzun suumlreli maruziyet KOAH oluşumunda rol oynayabilir
İşyeri ortamında bulunan inhale edilebilir gaz toz ve duman halindeki maddelerin havadaki konsantrasyonunun azaltılması ya da inhale edilmelerinin oumlnlenmesi solunum fonksiyonlarındaki kaybı yavaşlatabilir
İNHALE PARTİKUumlLLERİN VE GAZLARIN AZALTILMASI İCcedilİN YOumlNTEMLER
1 Ccedilalışma ortamında inhalasyon ile oluşan maruziyetler izlenmeli izin verilen sınırların aşılmamasını sağlamak iccedilin duumlzenli olarak kontrol edilmeli
2 Ccedilalışanların solunumsal semptom bulgu ve solunum fonksiyon duumlzeyleri izlenmeli
3 Ccedilalışanların youmlneticilerin ve hekimlerin bu konuda yoğun ve suumlrekli eğitimi planlanmalı
İNHALE PARTİKUumlLLERİN VE GAZLARIN AZALTILMASI İCcedilİN YOumlNTEMLER
4 Sigara iccedilimi solunan maddelerin (parccedilacık gaz) zararlı etkilerini arttırdığından işyeri ortamında sigara bırakma yaklaşımları desteklenmeli
5 İşyeri ortamının iyileştirilmesi ccedilalışmalarına hız verilmesi sağlıklı ccedilalışma ortamının yaratılması iccedilin ccedilaba sarf edilmesi gerekir
6 Toz maskesi gibi kişisel korunma oumlnlemlerinin etkinliği sınırlı olup en son başvurulacak korunma youmlntemi olmalıdır
STABİL KOAH FARMAKOLOJİK TEDAVİSİ Semptomatik tedavinin temelini bronkodilatatoumlrler oluşturur
Guumlnuumlmuumlzde kullanılan bronkodilatatoumlrler antikolinerjikler beta 2 agonistler teofilin
İnhalasyon yolu tercih edilmeli
Tek grup ilaccedil yerine farklı grup ilaccedilların birlikte kullanımı spirometri ve semptomlarda daha buumlyuumlk değişiklik sağlar
Bronkodilatatoumlr seccediliminde ve kombinasyonlarda bireysel cevaplar yan etkiler ve ilaccedilların bulunabilirliği oumlnemli
STABİL KOAH FARMAKOLOJİK TEDAVİSİ
Tek grup ilaccedil yerine farklı grup ilaccedilların birlikte kullanımı spirometri ve semptomlarda daha buumlyuumlk değişiklik sağlar
Bronkodilatatoumlr seccediliminde ve kombinasyonlarda bireysel cevaplar yan etkiler ve ilaccedilların bulunabilirliği oumlnemli
KOAH lsquoDA BASAMAK TEDAVİSİ Hastalığın ağırlığını değerlendirmede tek başına FEV1
yeterli bir kriter olmamakla birliktepratik olması nedeniyle tercih edilmektedir
KOAHrsquolı hastaların izleminde hastalık progresyonu ve komplikasyon gelişimini değerlendirmeye youmlnelik diğer oumllccediluumltlerle birlikte ele alınması uygun olur
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLARA BRONKODİLATATOumlRLER
aKısa Etkili BronkodilatatoumlrlerBeta 2 agonistler salbutamol terbutalinAntikolinerjikler 1048824pratroipum bromuumlr oksitropium bromuumlrAntikolinerjik+beta 2 agonist ipratropiuumlm
bromuumlr+salbutamolbUzun Etkili Bronkodilatatoumlrler
1 Uzun Etkili Beta 2 agonistlerFormoterolSalmeterol
2 Uzun etkili antikolinerjiklerTiotropium
c Teofilin
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLAR
B İNHALER KORTİKOSTEROİDLER VE KOMBİNASYONLARIbull Beklametazonbull Budesonidbull Flutikazon propiyonat
FİKS KOMBİNASYONLARbull Salmeterol+flutikazon propiyonat bull Formoterol+budesonid
BETA 2 AGONİSTLER
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak
Uzun etkili beta 2 agonistler (LABA) solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları tercih edilmeli
BETA 2 AGONİSTLER
Temel yan etki beta adrenerjik reseptoumlrlerin direkt stimuumllasyonuna bağlı olarak ortaya ccedilıkan tremordur
Kalp kasının beta 2 reseptoumlrleri nedeniyle kontraktilitede artışa periferik vaskuumller direnccedilte azalmaya kan basıncı ve kardiyak atım voluumlmuumlnde artışa neden olabilir
Taşikardi palpitasyon ve QT aralığında uzama en sık tanımlanmış kardiyak yan etkilerdir
BETA 2 AGONİSTLER
Hiperglisemi hipokalemi ve hipomagnezemi beta 2 agonistlere karşı gelişebilen akut metabolik cevaplar
Akut metabolik cevapların duumlzenli stimuumllasyon ile azalması nedeniyle uzun suumlreli tedavi alanlarda bu değişikliklerin klinik oumlnemi fazla değildir ancak hipokalemi yatkınlığı olan kişilerde kardiyak aritmi riskini artırabilir
ANTİKOLİNERJİKLER
Kısa etkili antikolinerjikler salbutamol ile birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
Tiotropium hiperinflasyonu azalttığı iccedilin dispnenin azaltılmasında etkili Ayrıca alevlenme sayısını azaltmakta egzersiz kapasitesi ve yaşam kalitesini artırmakta
Tiotropium orta-ağır-ccedilok ağır KOAHrsquoın idame tedavisinde guumlnde tek doz olarak (tek başına veya diğer bronkodilatatoumlrlerle birlikte) kullanılır
ANTİKOLİNERJİKLER
İpratropium bromuumlruumln nebulizasyon formu SFTrsquo si ileri derecede duumlşuumlk olan hastalara oumlnerilebilir ancak ilacın doğrudan goumlze temas etmemesine dikkat edilmeli
Ağız kuruluğu ve inhalasyon sonrası ağızda metalik tat en sık tanımlanan yan etkiler
Ccedilok sık olmayarak idrar retansiyonu ve prostatik semptomlar
ANTİKOLİNERJİKLER
Nadiren kapalı accedilık glokomu (sadece yuumlz maskesi ile nebulizasyonla ilişkili olarak)
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli
TEOFİLİN
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda inhaler uzun etkili beta 2 agonistler ve antikolinerjiklerin kullanılmasına rağmen semptomatik olan hastaların tedavisine yavaş salınımlı teofilin preparatları eklenebilir
Hastalar yan etki ve ilaccedil etkileşimleri accedilısından yakından izlenmeli gereğinde plazma duumlzeyi kontrol edilmeli yan etkilerin varlığında doz azaltılmalı
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler steroidlerin FEV1 değeri 50 nin altında olan ve semptomları diğer bronkodilatatoumlrlerle kontrol edilemeyen ve sık atak geccediliren (son 1 yılda 1rsquoden fazla)semptomatik KOAHrsquolı hastalarda kullanılması oumlnerilmekte
Eğer hastalık fenotipinde KOAH-ASTIM ayrımı yapılamıyor ya da iki hastalığın birlikteliği duumlşuumlnuumlluumlyorsa tedavide inhaler steroid+uzun etkili beta agonistler verilebilir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
Ortalama FEV1lt 60 olan KOAHrsquolı hastalarda yapılan bir ccedilalışmada istatistiksel anlamlık saptanmasa da (p=0052) uumlccedil yıllık izlemde mortalitede azalma eğilimi goumlzlenmiş semptomlarda yaşam kalitesinde alevlenmelerde ve akciğer fonksiyonlarında istatistiksel olarak anlamlı iyileşme
LABA+IKS kombinasyon tedavisinin FEV1 değeri 50-60 arasında olan orta KOAHrsquoda alevlenme sıklığını azalttığı yaşam kalitesini arttırdığı yıllık FEV1 kaybını anlamlı derecede yavaşlattığı saptanmıştır
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS) Yan etkiler accedilısından inhaler kortikosteroidler tek başına veya
kombinasyon şeklinde kullanıldığında oral kandidiazis seste boğuklaşma kısılma gibi lokal yan etkileri vardır ve yanlış inhalasyon biccedilimi ile yakından ilişkilidir
Guumlnluumlk 15 mgrsquoı geccedilen beklametazon eşdeğeri İKS dozlarında kemik yoğunluğunda azalma goumlruumllebilmektedir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler kortikosteroidlerin uzun suumlre yuumlksek dozda kullanılması sonucunda Deride ekimoz ve berelenme Posterior subkapsuumller katarakt veNadiren okuumller hipertansiyon Glokom yer almakta
Uzun suumlreli İKS kullanan hastalarda pnoumlmoni riskinde artış bildirilmekle birlikte tanı radyolojik olarak kanıtlanmamıştır
OumlZET KOAH oumlnlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır
Hasta ve yakınları hastaların oumlzellikleri tedavi youmlntemleri ve hastalığın getirdiği riskler hakkında bilgilendirilerek eğitilmelidirler
İşyeri ve ev iccedili ortamında risk oluşturan olumsuz koşulların (toz duman vb) duumlzeltilmesi ve sigara iccediliminin bırakılması risk faktoumlrlerinin azaltılmasına youmlnelik en oumlnemli yaklaşımlardır
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalıdır
OumlZET Stabil KOAH tedavisi hastalığın evresine goumlre basamak tarzında
arttırılarak yapılmalı
Stabil KOAH tedavisininin amaccedilları hastalığın ilerlemesinin oumlnlenmesi semptomların giderilmesi egzersiz kapasitesinin arttırılması yaşam kalitesinin iyileştirilmesi alevlenme ve komplikasyonların oumlnlenmesi ve tedavisi mortalitenin azaltılması
Semptomatik olan hastalarda bronkodilatatoumlrler gerektiğinde veya duumlzenli olarak hastalığın her aşamasında kullanılmalı
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
OumlZET Uzun etkili antikolinerjikler ve uzun etkili beta 2 agonistler
solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
Uzun etkili beta 2 agonistlerle uzun etkili antikolinerjikler birlikte kullanıldıklarında daha iyi bir bronkodilatasyon sağlandığı
Antikolinerjik ve beta 2 agonist kombinasyonuna oral teofilin eklenmesi ile akciğer fonksiyonları ve yaşam kalitesinde daha fazla bir duumlzelme
OumlZET
Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda yılda 1rsquoden fazla alevlenme geccediliriliyorsa ya da astım-KOAH ayırımının yapılamadığı veya astımın eşlik ettiği olgularda inhaler kortikosteroid tedavisi oumlnerilmekte
TTEŞEKKUumlR EŞEKKUumlR EDERİZEDERİZ
SİGARANIN BIRAKILMASI KOAH olgularında sigaranın bırakılması solunum
fonksiyonlarındaki kaybı yavaşlatırken hastalığın semptomlarını da azaltır
En etkili ve maliyet etkin risk azaltma youmlntemi
Sigaranın iccedilindeki bağımlılık yapan ve tekrar alma youmlnuumlnde istek uyandıran madde nikotindir
Nikotin bağımlılığı kronik bir durumdur ve sigara tamamen bırakılana kadar nuumlkslere yol accedilabilir
SİGARANIN BIRAKILMASI Sigara bırakmada etkin tedaviler tanımlanmıştır
Oumlncelikle sigara iccedilen KOAH olgusunun tanınması gerekir Bu nedenle her başvurusunda sigara iccedilme davranışı sorgulanmalı ve kayda geccedilirilmeli
Sigara iccedilen olguya kısa klinik goumlruumlşme ile yaklaşımda (5-Ouml yaklaşımı) bulunulabilir
Hastada sigara bırakma kararlılığı ve nikotin bağımlılığı ldquoFagerstrom Nikotin Tolerans Testirdquo ile belirlenir
SİGARANIN BIRAKILMASI
Sigara bırakma girişiminde olan olguya motive edici destek ile birlikte etkinliği kanıtlanmış farmakolojik seccedileneklerden birinin uygulanması sigara bırakma başarısını arttırır
Farmakolojik tedavi endikasyonu olan hasta II basamak sigara bıraktırma polikliniklerine sevk edilmeli
MARUZİYETTEN KACcedilINMA
İşyeri ortamındaki solunabilir duman gaz ve toz şeklindeki organik ya da inorganik koumlkenli maddelere uzun suumlreli maruziyet KOAH oluşumunda rol oynayabilir
İşyeri ortamında bulunan inhale edilebilir gaz toz ve duman halindeki maddelerin havadaki konsantrasyonunun azaltılması ya da inhale edilmelerinin oumlnlenmesi solunum fonksiyonlarındaki kaybı yavaşlatabilir
İNHALE PARTİKUumlLLERİN VE GAZLARIN AZALTILMASI İCcedilİN YOumlNTEMLER
1 Ccedilalışma ortamında inhalasyon ile oluşan maruziyetler izlenmeli izin verilen sınırların aşılmamasını sağlamak iccedilin duumlzenli olarak kontrol edilmeli
2 Ccedilalışanların solunumsal semptom bulgu ve solunum fonksiyon duumlzeyleri izlenmeli
3 Ccedilalışanların youmlneticilerin ve hekimlerin bu konuda yoğun ve suumlrekli eğitimi planlanmalı
İNHALE PARTİKUumlLLERİN VE GAZLARIN AZALTILMASI İCcedilİN YOumlNTEMLER
4 Sigara iccedilimi solunan maddelerin (parccedilacık gaz) zararlı etkilerini arttırdığından işyeri ortamında sigara bırakma yaklaşımları desteklenmeli
5 İşyeri ortamının iyileştirilmesi ccedilalışmalarına hız verilmesi sağlıklı ccedilalışma ortamının yaratılması iccedilin ccedilaba sarf edilmesi gerekir
6 Toz maskesi gibi kişisel korunma oumlnlemlerinin etkinliği sınırlı olup en son başvurulacak korunma youmlntemi olmalıdır
STABİL KOAH FARMAKOLOJİK TEDAVİSİ Semptomatik tedavinin temelini bronkodilatatoumlrler oluşturur
Guumlnuumlmuumlzde kullanılan bronkodilatatoumlrler antikolinerjikler beta 2 agonistler teofilin
İnhalasyon yolu tercih edilmeli
Tek grup ilaccedil yerine farklı grup ilaccedilların birlikte kullanımı spirometri ve semptomlarda daha buumlyuumlk değişiklik sağlar
Bronkodilatatoumlr seccediliminde ve kombinasyonlarda bireysel cevaplar yan etkiler ve ilaccedilların bulunabilirliği oumlnemli
STABİL KOAH FARMAKOLOJİK TEDAVİSİ
Tek grup ilaccedil yerine farklı grup ilaccedilların birlikte kullanımı spirometri ve semptomlarda daha buumlyuumlk değişiklik sağlar
Bronkodilatatoumlr seccediliminde ve kombinasyonlarda bireysel cevaplar yan etkiler ve ilaccedilların bulunabilirliği oumlnemli
KOAH lsquoDA BASAMAK TEDAVİSİ Hastalığın ağırlığını değerlendirmede tek başına FEV1
yeterli bir kriter olmamakla birliktepratik olması nedeniyle tercih edilmektedir
KOAHrsquolı hastaların izleminde hastalık progresyonu ve komplikasyon gelişimini değerlendirmeye youmlnelik diğer oumllccediluumltlerle birlikte ele alınması uygun olur
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLARA BRONKODİLATATOumlRLER
aKısa Etkili BronkodilatatoumlrlerBeta 2 agonistler salbutamol terbutalinAntikolinerjikler 1048824pratroipum bromuumlr oksitropium bromuumlrAntikolinerjik+beta 2 agonist ipratropiuumlm
bromuumlr+salbutamolbUzun Etkili Bronkodilatatoumlrler
1 Uzun Etkili Beta 2 agonistlerFormoterolSalmeterol
2 Uzun etkili antikolinerjiklerTiotropium
c Teofilin
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLAR
B İNHALER KORTİKOSTEROİDLER VE KOMBİNASYONLARIbull Beklametazonbull Budesonidbull Flutikazon propiyonat
FİKS KOMBİNASYONLARbull Salmeterol+flutikazon propiyonat bull Formoterol+budesonid
BETA 2 AGONİSTLER
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak
Uzun etkili beta 2 agonistler (LABA) solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları tercih edilmeli
BETA 2 AGONİSTLER
Temel yan etki beta adrenerjik reseptoumlrlerin direkt stimuumllasyonuna bağlı olarak ortaya ccedilıkan tremordur
Kalp kasının beta 2 reseptoumlrleri nedeniyle kontraktilitede artışa periferik vaskuumller direnccedilte azalmaya kan basıncı ve kardiyak atım voluumlmuumlnde artışa neden olabilir
Taşikardi palpitasyon ve QT aralığında uzama en sık tanımlanmış kardiyak yan etkilerdir
BETA 2 AGONİSTLER
Hiperglisemi hipokalemi ve hipomagnezemi beta 2 agonistlere karşı gelişebilen akut metabolik cevaplar
Akut metabolik cevapların duumlzenli stimuumllasyon ile azalması nedeniyle uzun suumlreli tedavi alanlarda bu değişikliklerin klinik oumlnemi fazla değildir ancak hipokalemi yatkınlığı olan kişilerde kardiyak aritmi riskini artırabilir
ANTİKOLİNERJİKLER
Kısa etkili antikolinerjikler salbutamol ile birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
Tiotropium hiperinflasyonu azalttığı iccedilin dispnenin azaltılmasında etkili Ayrıca alevlenme sayısını azaltmakta egzersiz kapasitesi ve yaşam kalitesini artırmakta
Tiotropium orta-ağır-ccedilok ağır KOAHrsquoın idame tedavisinde guumlnde tek doz olarak (tek başına veya diğer bronkodilatatoumlrlerle birlikte) kullanılır
ANTİKOLİNERJİKLER
İpratropium bromuumlruumln nebulizasyon formu SFTrsquo si ileri derecede duumlşuumlk olan hastalara oumlnerilebilir ancak ilacın doğrudan goumlze temas etmemesine dikkat edilmeli
Ağız kuruluğu ve inhalasyon sonrası ağızda metalik tat en sık tanımlanan yan etkiler
Ccedilok sık olmayarak idrar retansiyonu ve prostatik semptomlar
ANTİKOLİNERJİKLER
Nadiren kapalı accedilık glokomu (sadece yuumlz maskesi ile nebulizasyonla ilişkili olarak)
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli
TEOFİLİN
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda inhaler uzun etkili beta 2 agonistler ve antikolinerjiklerin kullanılmasına rağmen semptomatik olan hastaların tedavisine yavaş salınımlı teofilin preparatları eklenebilir
Hastalar yan etki ve ilaccedil etkileşimleri accedilısından yakından izlenmeli gereğinde plazma duumlzeyi kontrol edilmeli yan etkilerin varlığında doz azaltılmalı
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler steroidlerin FEV1 değeri 50 nin altında olan ve semptomları diğer bronkodilatatoumlrlerle kontrol edilemeyen ve sık atak geccediliren (son 1 yılda 1rsquoden fazla)semptomatik KOAHrsquolı hastalarda kullanılması oumlnerilmekte
Eğer hastalık fenotipinde KOAH-ASTIM ayrımı yapılamıyor ya da iki hastalığın birlikteliği duumlşuumlnuumlluumlyorsa tedavide inhaler steroid+uzun etkili beta agonistler verilebilir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
Ortalama FEV1lt 60 olan KOAHrsquolı hastalarda yapılan bir ccedilalışmada istatistiksel anlamlık saptanmasa da (p=0052) uumlccedil yıllık izlemde mortalitede azalma eğilimi goumlzlenmiş semptomlarda yaşam kalitesinde alevlenmelerde ve akciğer fonksiyonlarında istatistiksel olarak anlamlı iyileşme
LABA+IKS kombinasyon tedavisinin FEV1 değeri 50-60 arasında olan orta KOAHrsquoda alevlenme sıklığını azalttığı yaşam kalitesini arttırdığı yıllık FEV1 kaybını anlamlı derecede yavaşlattığı saptanmıştır
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS) Yan etkiler accedilısından inhaler kortikosteroidler tek başına veya
kombinasyon şeklinde kullanıldığında oral kandidiazis seste boğuklaşma kısılma gibi lokal yan etkileri vardır ve yanlış inhalasyon biccedilimi ile yakından ilişkilidir
Guumlnluumlk 15 mgrsquoı geccedilen beklametazon eşdeğeri İKS dozlarında kemik yoğunluğunda azalma goumlruumllebilmektedir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler kortikosteroidlerin uzun suumlre yuumlksek dozda kullanılması sonucunda Deride ekimoz ve berelenme Posterior subkapsuumller katarakt veNadiren okuumller hipertansiyon Glokom yer almakta
Uzun suumlreli İKS kullanan hastalarda pnoumlmoni riskinde artış bildirilmekle birlikte tanı radyolojik olarak kanıtlanmamıştır
OumlZET KOAH oumlnlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır
Hasta ve yakınları hastaların oumlzellikleri tedavi youmlntemleri ve hastalığın getirdiği riskler hakkında bilgilendirilerek eğitilmelidirler
İşyeri ve ev iccedili ortamında risk oluşturan olumsuz koşulların (toz duman vb) duumlzeltilmesi ve sigara iccediliminin bırakılması risk faktoumlrlerinin azaltılmasına youmlnelik en oumlnemli yaklaşımlardır
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalıdır
OumlZET Stabil KOAH tedavisi hastalığın evresine goumlre basamak tarzında
arttırılarak yapılmalı
Stabil KOAH tedavisininin amaccedilları hastalığın ilerlemesinin oumlnlenmesi semptomların giderilmesi egzersiz kapasitesinin arttırılması yaşam kalitesinin iyileştirilmesi alevlenme ve komplikasyonların oumlnlenmesi ve tedavisi mortalitenin azaltılması
Semptomatik olan hastalarda bronkodilatatoumlrler gerektiğinde veya duumlzenli olarak hastalığın her aşamasında kullanılmalı
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
OumlZET Uzun etkili antikolinerjikler ve uzun etkili beta 2 agonistler
solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
Uzun etkili beta 2 agonistlerle uzun etkili antikolinerjikler birlikte kullanıldıklarında daha iyi bir bronkodilatasyon sağlandığı
Antikolinerjik ve beta 2 agonist kombinasyonuna oral teofilin eklenmesi ile akciğer fonksiyonları ve yaşam kalitesinde daha fazla bir duumlzelme
OumlZET
Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda yılda 1rsquoden fazla alevlenme geccediliriliyorsa ya da astım-KOAH ayırımının yapılamadığı veya astımın eşlik ettiği olgularda inhaler kortikosteroid tedavisi oumlnerilmekte
TTEŞEKKUumlR EŞEKKUumlR EDERİZEDERİZ
SİGARANIN BIRAKILMASI Sigara bırakmada etkin tedaviler tanımlanmıştır
Oumlncelikle sigara iccedilen KOAH olgusunun tanınması gerekir Bu nedenle her başvurusunda sigara iccedilme davranışı sorgulanmalı ve kayda geccedilirilmeli
Sigara iccedilen olguya kısa klinik goumlruumlşme ile yaklaşımda (5-Ouml yaklaşımı) bulunulabilir
Hastada sigara bırakma kararlılığı ve nikotin bağımlılığı ldquoFagerstrom Nikotin Tolerans Testirdquo ile belirlenir
SİGARANIN BIRAKILMASI
Sigara bırakma girişiminde olan olguya motive edici destek ile birlikte etkinliği kanıtlanmış farmakolojik seccedileneklerden birinin uygulanması sigara bırakma başarısını arttırır
Farmakolojik tedavi endikasyonu olan hasta II basamak sigara bıraktırma polikliniklerine sevk edilmeli
MARUZİYETTEN KACcedilINMA
İşyeri ortamındaki solunabilir duman gaz ve toz şeklindeki organik ya da inorganik koumlkenli maddelere uzun suumlreli maruziyet KOAH oluşumunda rol oynayabilir
İşyeri ortamında bulunan inhale edilebilir gaz toz ve duman halindeki maddelerin havadaki konsantrasyonunun azaltılması ya da inhale edilmelerinin oumlnlenmesi solunum fonksiyonlarındaki kaybı yavaşlatabilir
İNHALE PARTİKUumlLLERİN VE GAZLARIN AZALTILMASI İCcedilİN YOumlNTEMLER
1 Ccedilalışma ortamında inhalasyon ile oluşan maruziyetler izlenmeli izin verilen sınırların aşılmamasını sağlamak iccedilin duumlzenli olarak kontrol edilmeli
2 Ccedilalışanların solunumsal semptom bulgu ve solunum fonksiyon duumlzeyleri izlenmeli
3 Ccedilalışanların youmlneticilerin ve hekimlerin bu konuda yoğun ve suumlrekli eğitimi planlanmalı
İNHALE PARTİKUumlLLERİN VE GAZLARIN AZALTILMASI İCcedilİN YOumlNTEMLER
4 Sigara iccedilimi solunan maddelerin (parccedilacık gaz) zararlı etkilerini arttırdığından işyeri ortamında sigara bırakma yaklaşımları desteklenmeli
5 İşyeri ortamının iyileştirilmesi ccedilalışmalarına hız verilmesi sağlıklı ccedilalışma ortamının yaratılması iccedilin ccedilaba sarf edilmesi gerekir
6 Toz maskesi gibi kişisel korunma oumlnlemlerinin etkinliği sınırlı olup en son başvurulacak korunma youmlntemi olmalıdır
STABİL KOAH FARMAKOLOJİK TEDAVİSİ Semptomatik tedavinin temelini bronkodilatatoumlrler oluşturur
Guumlnuumlmuumlzde kullanılan bronkodilatatoumlrler antikolinerjikler beta 2 agonistler teofilin
İnhalasyon yolu tercih edilmeli
Tek grup ilaccedil yerine farklı grup ilaccedilların birlikte kullanımı spirometri ve semptomlarda daha buumlyuumlk değişiklik sağlar
Bronkodilatatoumlr seccediliminde ve kombinasyonlarda bireysel cevaplar yan etkiler ve ilaccedilların bulunabilirliği oumlnemli
STABİL KOAH FARMAKOLOJİK TEDAVİSİ
Tek grup ilaccedil yerine farklı grup ilaccedilların birlikte kullanımı spirometri ve semptomlarda daha buumlyuumlk değişiklik sağlar
Bronkodilatatoumlr seccediliminde ve kombinasyonlarda bireysel cevaplar yan etkiler ve ilaccedilların bulunabilirliği oumlnemli
KOAH lsquoDA BASAMAK TEDAVİSİ Hastalığın ağırlığını değerlendirmede tek başına FEV1
yeterli bir kriter olmamakla birliktepratik olması nedeniyle tercih edilmektedir
KOAHrsquolı hastaların izleminde hastalık progresyonu ve komplikasyon gelişimini değerlendirmeye youmlnelik diğer oumllccediluumltlerle birlikte ele alınması uygun olur
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLARA BRONKODİLATATOumlRLER
aKısa Etkili BronkodilatatoumlrlerBeta 2 agonistler salbutamol terbutalinAntikolinerjikler 1048824pratroipum bromuumlr oksitropium bromuumlrAntikolinerjik+beta 2 agonist ipratropiuumlm
bromuumlr+salbutamolbUzun Etkili Bronkodilatatoumlrler
1 Uzun Etkili Beta 2 agonistlerFormoterolSalmeterol
2 Uzun etkili antikolinerjiklerTiotropium
c Teofilin
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLAR
B İNHALER KORTİKOSTEROİDLER VE KOMBİNASYONLARIbull Beklametazonbull Budesonidbull Flutikazon propiyonat
FİKS KOMBİNASYONLARbull Salmeterol+flutikazon propiyonat bull Formoterol+budesonid
BETA 2 AGONİSTLER
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak
Uzun etkili beta 2 agonistler (LABA) solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları tercih edilmeli
BETA 2 AGONİSTLER
Temel yan etki beta adrenerjik reseptoumlrlerin direkt stimuumllasyonuna bağlı olarak ortaya ccedilıkan tremordur
Kalp kasının beta 2 reseptoumlrleri nedeniyle kontraktilitede artışa periferik vaskuumller direnccedilte azalmaya kan basıncı ve kardiyak atım voluumlmuumlnde artışa neden olabilir
Taşikardi palpitasyon ve QT aralığında uzama en sık tanımlanmış kardiyak yan etkilerdir
BETA 2 AGONİSTLER
Hiperglisemi hipokalemi ve hipomagnezemi beta 2 agonistlere karşı gelişebilen akut metabolik cevaplar
Akut metabolik cevapların duumlzenli stimuumllasyon ile azalması nedeniyle uzun suumlreli tedavi alanlarda bu değişikliklerin klinik oumlnemi fazla değildir ancak hipokalemi yatkınlığı olan kişilerde kardiyak aritmi riskini artırabilir
ANTİKOLİNERJİKLER
Kısa etkili antikolinerjikler salbutamol ile birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
Tiotropium hiperinflasyonu azalttığı iccedilin dispnenin azaltılmasında etkili Ayrıca alevlenme sayısını azaltmakta egzersiz kapasitesi ve yaşam kalitesini artırmakta
Tiotropium orta-ağır-ccedilok ağır KOAHrsquoın idame tedavisinde guumlnde tek doz olarak (tek başına veya diğer bronkodilatatoumlrlerle birlikte) kullanılır
ANTİKOLİNERJİKLER
İpratropium bromuumlruumln nebulizasyon formu SFTrsquo si ileri derecede duumlşuumlk olan hastalara oumlnerilebilir ancak ilacın doğrudan goumlze temas etmemesine dikkat edilmeli
Ağız kuruluğu ve inhalasyon sonrası ağızda metalik tat en sık tanımlanan yan etkiler
Ccedilok sık olmayarak idrar retansiyonu ve prostatik semptomlar
ANTİKOLİNERJİKLER
Nadiren kapalı accedilık glokomu (sadece yuumlz maskesi ile nebulizasyonla ilişkili olarak)
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli
TEOFİLİN
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda inhaler uzun etkili beta 2 agonistler ve antikolinerjiklerin kullanılmasına rağmen semptomatik olan hastaların tedavisine yavaş salınımlı teofilin preparatları eklenebilir
Hastalar yan etki ve ilaccedil etkileşimleri accedilısından yakından izlenmeli gereğinde plazma duumlzeyi kontrol edilmeli yan etkilerin varlığında doz azaltılmalı
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler steroidlerin FEV1 değeri 50 nin altında olan ve semptomları diğer bronkodilatatoumlrlerle kontrol edilemeyen ve sık atak geccediliren (son 1 yılda 1rsquoden fazla)semptomatik KOAHrsquolı hastalarda kullanılması oumlnerilmekte
Eğer hastalık fenotipinde KOAH-ASTIM ayrımı yapılamıyor ya da iki hastalığın birlikteliği duumlşuumlnuumlluumlyorsa tedavide inhaler steroid+uzun etkili beta agonistler verilebilir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
Ortalama FEV1lt 60 olan KOAHrsquolı hastalarda yapılan bir ccedilalışmada istatistiksel anlamlık saptanmasa da (p=0052) uumlccedil yıllık izlemde mortalitede azalma eğilimi goumlzlenmiş semptomlarda yaşam kalitesinde alevlenmelerde ve akciğer fonksiyonlarında istatistiksel olarak anlamlı iyileşme
LABA+IKS kombinasyon tedavisinin FEV1 değeri 50-60 arasında olan orta KOAHrsquoda alevlenme sıklığını azalttığı yaşam kalitesini arttırdığı yıllık FEV1 kaybını anlamlı derecede yavaşlattığı saptanmıştır
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS) Yan etkiler accedilısından inhaler kortikosteroidler tek başına veya
kombinasyon şeklinde kullanıldığında oral kandidiazis seste boğuklaşma kısılma gibi lokal yan etkileri vardır ve yanlış inhalasyon biccedilimi ile yakından ilişkilidir
Guumlnluumlk 15 mgrsquoı geccedilen beklametazon eşdeğeri İKS dozlarında kemik yoğunluğunda azalma goumlruumllebilmektedir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler kortikosteroidlerin uzun suumlre yuumlksek dozda kullanılması sonucunda Deride ekimoz ve berelenme Posterior subkapsuumller katarakt veNadiren okuumller hipertansiyon Glokom yer almakta
Uzun suumlreli İKS kullanan hastalarda pnoumlmoni riskinde artış bildirilmekle birlikte tanı radyolojik olarak kanıtlanmamıştır
OumlZET KOAH oumlnlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır
Hasta ve yakınları hastaların oumlzellikleri tedavi youmlntemleri ve hastalığın getirdiği riskler hakkında bilgilendirilerek eğitilmelidirler
İşyeri ve ev iccedili ortamında risk oluşturan olumsuz koşulların (toz duman vb) duumlzeltilmesi ve sigara iccediliminin bırakılması risk faktoumlrlerinin azaltılmasına youmlnelik en oumlnemli yaklaşımlardır
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalıdır
OumlZET Stabil KOAH tedavisi hastalığın evresine goumlre basamak tarzında
arttırılarak yapılmalı
Stabil KOAH tedavisininin amaccedilları hastalığın ilerlemesinin oumlnlenmesi semptomların giderilmesi egzersiz kapasitesinin arttırılması yaşam kalitesinin iyileştirilmesi alevlenme ve komplikasyonların oumlnlenmesi ve tedavisi mortalitenin azaltılması
Semptomatik olan hastalarda bronkodilatatoumlrler gerektiğinde veya duumlzenli olarak hastalığın her aşamasında kullanılmalı
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
OumlZET Uzun etkili antikolinerjikler ve uzun etkili beta 2 agonistler
solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
Uzun etkili beta 2 agonistlerle uzun etkili antikolinerjikler birlikte kullanıldıklarında daha iyi bir bronkodilatasyon sağlandığı
Antikolinerjik ve beta 2 agonist kombinasyonuna oral teofilin eklenmesi ile akciğer fonksiyonları ve yaşam kalitesinde daha fazla bir duumlzelme
OumlZET
Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda yılda 1rsquoden fazla alevlenme geccediliriliyorsa ya da astım-KOAH ayırımının yapılamadığı veya astımın eşlik ettiği olgularda inhaler kortikosteroid tedavisi oumlnerilmekte
TTEŞEKKUumlR EŞEKKUumlR EDERİZEDERİZ
SİGARANIN BIRAKILMASI
Sigara bırakma girişiminde olan olguya motive edici destek ile birlikte etkinliği kanıtlanmış farmakolojik seccedileneklerden birinin uygulanması sigara bırakma başarısını arttırır
Farmakolojik tedavi endikasyonu olan hasta II basamak sigara bıraktırma polikliniklerine sevk edilmeli
MARUZİYETTEN KACcedilINMA
İşyeri ortamındaki solunabilir duman gaz ve toz şeklindeki organik ya da inorganik koumlkenli maddelere uzun suumlreli maruziyet KOAH oluşumunda rol oynayabilir
İşyeri ortamında bulunan inhale edilebilir gaz toz ve duman halindeki maddelerin havadaki konsantrasyonunun azaltılması ya da inhale edilmelerinin oumlnlenmesi solunum fonksiyonlarındaki kaybı yavaşlatabilir
İNHALE PARTİKUumlLLERİN VE GAZLARIN AZALTILMASI İCcedilİN YOumlNTEMLER
1 Ccedilalışma ortamında inhalasyon ile oluşan maruziyetler izlenmeli izin verilen sınırların aşılmamasını sağlamak iccedilin duumlzenli olarak kontrol edilmeli
2 Ccedilalışanların solunumsal semptom bulgu ve solunum fonksiyon duumlzeyleri izlenmeli
3 Ccedilalışanların youmlneticilerin ve hekimlerin bu konuda yoğun ve suumlrekli eğitimi planlanmalı
İNHALE PARTİKUumlLLERİN VE GAZLARIN AZALTILMASI İCcedilİN YOumlNTEMLER
4 Sigara iccedilimi solunan maddelerin (parccedilacık gaz) zararlı etkilerini arttırdığından işyeri ortamında sigara bırakma yaklaşımları desteklenmeli
5 İşyeri ortamının iyileştirilmesi ccedilalışmalarına hız verilmesi sağlıklı ccedilalışma ortamının yaratılması iccedilin ccedilaba sarf edilmesi gerekir
6 Toz maskesi gibi kişisel korunma oumlnlemlerinin etkinliği sınırlı olup en son başvurulacak korunma youmlntemi olmalıdır
STABİL KOAH FARMAKOLOJİK TEDAVİSİ Semptomatik tedavinin temelini bronkodilatatoumlrler oluşturur
Guumlnuumlmuumlzde kullanılan bronkodilatatoumlrler antikolinerjikler beta 2 agonistler teofilin
İnhalasyon yolu tercih edilmeli
Tek grup ilaccedil yerine farklı grup ilaccedilların birlikte kullanımı spirometri ve semptomlarda daha buumlyuumlk değişiklik sağlar
Bronkodilatatoumlr seccediliminde ve kombinasyonlarda bireysel cevaplar yan etkiler ve ilaccedilların bulunabilirliği oumlnemli
STABİL KOAH FARMAKOLOJİK TEDAVİSİ
Tek grup ilaccedil yerine farklı grup ilaccedilların birlikte kullanımı spirometri ve semptomlarda daha buumlyuumlk değişiklik sağlar
Bronkodilatatoumlr seccediliminde ve kombinasyonlarda bireysel cevaplar yan etkiler ve ilaccedilların bulunabilirliği oumlnemli
KOAH lsquoDA BASAMAK TEDAVİSİ Hastalığın ağırlığını değerlendirmede tek başına FEV1
yeterli bir kriter olmamakla birliktepratik olması nedeniyle tercih edilmektedir
KOAHrsquolı hastaların izleminde hastalık progresyonu ve komplikasyon gelişimini değerlendirmeye youmlnelik diğer oumllccediluumltlerle birlikte ele alınması uygun olur
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLARA BRONKODİLATATOumlRLER
aKısa Etkili BronkodilatatoumlrlerBeta 2 agonistler salbutamol terbutalinAntikolinerjikler 1048824pratroipum bromuumlr oksitropium bromuumlrAntikolinerjik+beta 2 agonist ipratropiuumlm
bromuumlr+salbutamolbUzun Etkili Bronkodilatatoumlrler
1 Uzun Etkili Beta 2 agonistlerFormoterolSalmeterol
2 Uzun etkili antikolinerjiklerTiotropium
c Teofilin
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLAR
B İNHALER KORTİKOSTEROİDLER VE KOMBİNASYONLARIbull Beklametazonbull Budesonidbull Flutikazon propiyonat
FİKS KOMBİNASYONLARbull Salmeterol+flutikazon propiyonat bull Formoterol+budesonid
BETA 2 AGONİSTLER
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak
Uzun etkili beta 2 agonistler (LABA) solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları tercih edilmeli
BETA 2 AGONİSTLER
Temel yan etki beta adrenerjik reseptoumlrlerin direkt stimuumllasyonuna bağlı olarak ortaya ccedilıkan tremordur
Kalp kasının beta 2 reseptoumlrleri nedeniyle kontraktilitede artışa periferik vaskuumller direnccedilte azalmaya kan basıncı ve kardiyak atım voluumlmuumlnde artışa neden olabilir
Taşikardi palpitasyon ve QT aralığında uzama en sık tanımlanmış kardiyak yan etkilerdir
BETA 2 AGONİSTLER
Hiperglisemi hipokalemi ve hipomagnezemi beta 2 agonistlere karşı gelişebilen akut metabolik cevaplar
Akut metabolik cevapların duumlzenli stimuumllasyon ile azalması nedeniyle uzun suumlreli tedavi alanlarda bu değişikliklerin klinik oumlnemi fazla değildir ancak hipokalemi yatkınlığı olan kişilerde kardiyak aritmi riskini artırabilir
ANTİKOLİNERJİKLER
Kısa etkili antikolinerjikler salbutamol ile birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
Tiotropium hiperinflasyonu azalttığı iccedilin dispnenin azaltılmasında etkili Ayrıca alevlenme sayısını azaltmakta egzersiz kapasitesi ve yaşam kalitesini artırmakta
Tiotropium orta-ağır-ccedilok ağır KOAHrsquoın idame tedavisinde guumlnde tek doz olarak (tek başına veya diğer bronkodilatatoumlrlerle birlikte) kullanılır
ANTİKOLİNERJİKLER
İpratropium bromuumlruumln nebulizasyon formu SFTrsquo si ileri derecede duumlşuumlk olan hastalara oumlnerilebilir ancak ilacın doğrudan goumlze temas etmemesine dikkat edilmeli
Ağız kuruluğu ve inhalasyon sonrası ağızda metalik tat en sık tanımlanan yan etkiler
Ccedilok sık olmayarak idrar retansiyonu ve prostatik semptomlar
ANTİKOLİNERJİKLER
Nadiren kapalı accedilık glokomu (sadece yuumlz maskesi ile nebulizasyonla ilişkili olarak)
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli
TEOFİLİN
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda inhaler uzun etkili beta 2 agonistler ve antikolinerjiklerin kullanılmasına rağmen semptomatik olan hastaların tedavisine yavaş salınımlı teofilin preparatları eklenebilir
Hastalar yan etki ve ilaccedil etkileşimleri accedilısından yakından izlenmeli gereğinde plazma duumlzeyi kontrol edilmeli yan etkilerin varlığında doz azaltılmalı
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler steroidlerin FEV1 değeri 50 nin altında olan ve semptomları diğer bronkodilatatoumlrlerle kontrol edilemeyen ve sık atak geccediliren (son 1 yılda 1rsquoden fazla)semptomatik KOAHrsquolı hastalarda kullanılması oumlnerilmekte
Eğer hastalık fenotipinde KOAH-ASTIM ayrımı yapılamıyor ya da iki hastalığın birlikteliği duumlşuumlnuumlluumlyorsa tedavide inhaler steroid+uzun etkili beta agonistler verilebilir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
Ortalama FEV1lt 60 olan KOAHrsquolı hastalarda yapılan bir ccedilalışmada istatistiksel anlamlık saptanmasa da (p=0052) uumlccedil yıllık izlemde mortalitede azalma eğilimi goumlzlenmiş semptomlarda yaşam kalitesinde alevlenmelerde ve akciğer fonksiyonlarında istatistiksel olarak anlamlı iyileşme
LABA+IKS kombinasyon tedavisinin FEV1 değeri 50-60 arasında olan orta KOAHrsquoda alevlenme sıklığını azalttığı yaşam kalitesini arttırdığı yıllık FEV1 kaybını anlamlı derecede yavaşlattığı saptanmıştır
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS) Yan etkiler accedilısından inhaler kortikosteroidler tek başına veya
kombinasyon şeklinde kullanıldığında oral kandidiazis seste boğuklaşma kısılma gibi lokal yan etkileri vardır ve yanlış inhalasyon biccedilimi ile yakından ilişkilidir
Guumlnluumlk 15 mgrsquoı geccedilen beklametazon eşdeğeri İKS dozlarında kemik yoğunluğunda azalma goumlruumllebilmektedir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler kortikosteroidlerin uzun suumlre yuumlksek dozda kullanılması sonucunda Deride ekimoz ve berelenme Posterior subkapsuumller katarakt veNadiren okuumller hipertansiyon Glokom yer almakta
Uzun suumlreli İKS kullanan hastalarda pnoumlmoni riskinde artış bildirilmekle birlikte tanı radyolojik olarak kanıtlanmamıştır
OumlZET KOAH oumlnlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır
Hasta ve yakınları hastaların oumlzellikleri tedavi youmlntemleri ve hastalığın getirdiği riskler hakkında bilgilendirilerek eğitilmelidirler
İşyeri ve ev iccedili ortamında risk oluşturan olumsuz koşulların (toz duman vb) duumlzeltilmesi ve sigara iccediliminin bırakılması risk faktoumlrlerinin azaltılmasına youmlnelik en oumlnemli yaklaşımlardır
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalıdır
OumlZET Stabil KOAH tedavisi hastalığın evresine goumlre basamak tarzında
arttırılarak yapılmalı
Stabil KOAH tedavisininin amaccedilları hastalığın ilerlemesinin oumlnlenmesi semptomların giderilmesi egzersiz kapasitesinin arttırılması yaşam kalitesinin iyileştirilmesi alevlenme ve komplikasyonların oumlnlenmesi ve tedavisi mortalitenin azaltılması
Semptomatik olan hastalarda bronkodilatatoumlrler gerektiğinde veya duumlzenli olarak hastalığın her aşamasında kullanılmalı
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
OumlZET Uzun etkili antikolinerjikler ve uzun etkili beta 2 agonistler
solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
Uzun etkili beta 2 agonistlerle uzun etkili antikolinerjikler birlikte kullanıldıklarında daha iyi bir bronkodilatasyon sağlandığı
Antikolinerjik ve beta 2 agonist kombinasyonuna oral teofilin eklenmesi ile akciğer fonksiyonları ve yaşam kalitesinde daha fazla bir duumlzelme
OumlZET
Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda yılda 1rsquoden fazla alevlenme geccediliriliyorsa ya da astım-KOAH ayırımının yapılamadığı veya astımın eşlik ettiği olgularda inhaler kortikosteroid tedavisi oumlnerilmekte
TTEŞEKKUumlR EŞEKKUumlR EDERİZEDERİZ
MARUZİYETTEN KACcedilINMA
İşyeri ortamındaki solunabilir duman gaz ve toz şeklindeki organik ya da inorganik koumlkenli maddelere uzun suumlreli maruziyet KOAH oluşumunda rol oynayabilir
İşyeri ortamında bulunan inhale edilebilir gaz toz ve duman halindeki maddelerin havadaki konsantrasyonunun azaltılması ya da inhale edilmelerinin oumlnlenmesi solunum fonksiyonlarındaki kaybı yavaşlatabilir
İNHALE PARTİKUumlLLERİN VE GAZLARIN AZALTILMASI İCcedilİN YOumlNTEMLER
1 Ccedilalışma ortamında inhalasyon ile oluşan maruziyetler izlenmeli izin verilen sınırların aşılmamasını sağlamak iccedilin duumlzenli olarak kontrol edilmeli
2 Ccedilalışanların solunumsal semptom bulgu ve solunum fonksiyon duumlzeyleri izlenmeli
3 Ccedilalışanların youmlneticilerin ve hekimlerin bu konuda yoğun ve suumlrekli eğitimi planlanmalı
İNHALE PARTİKUumlLLERİN VE GAZLARIN AZALTILMASI İCcedilİN YOumlNTEMLER
4 Sigara iccedilimi solunan maddelerin (parccedilacık gaz) zararlı etkilerini arttırdığından işyeri ortamında sigara bırakma yaklaşımları desteklenmeli
5 İşyeri ortamının iyileştirilmesi ccedilalışmalarına hız verilmesi sağlıklı ccedilalışma ortamının yaratılması iccedilin ccedilaba sarf edilmesi gerekir
6 Toz maskesi gibi kişisel korunma oumlnlemlerinin etkinliği sınırlı olup en son başvurulacak korunma youmlntemi olmalıdır
STABİL KOAH FARMAKOLOJİK TEDAVİSİ Semptomatik tedavinin temelini bronkodilatatoumlrler oluşturur
Guumlnuumlmuumlzde kullanılan bronkodilatatoumlrler antikolinerjikler beta 2 agonistler teofilin
İnhalasyon yolu tercih edilmeli
Tek grup ilaccedil yerine farklı grup ilaccedilların birlikte kullanımı spirometri ve semptomlarda daha buumlyuumlk değişiklik sağlar
Bronkodilatatoumlr seccediliminde ve kombinasyonlarda bireysel cevaplar yan etkiler ve ilaccedilların bulunabilirliği oumlnemli
STABİL KOAH FARMAKOLOJİK TEDAVİSİ
Tek grup ilaccedil yerine farklı grup ilaccedilların birlikte kullanımı spirometri ve semptomlarda daha buumlyuumlk değişiklik sağlar
Bronkodilatatoumlr seccediliminde ve kombinasyonlarda bireysel cevaplar yan etkiler ve ilaccedilların bulunabilirliği oumlnemli
KOAH lsquoDA BASAMAK TEDAVİSİ Hastalığın ağırlığını değerlendirmede tek başına FEV1
yeterli bir kriter olmamakla birliktepratik olması nedeniyle tercih edilmektedir
KOAHrsquolı hastaların izleminde hastalık progresyonu ve komplikasyon gelişimini değerlendirmeye youmlnelik diğer oumllccediluumltlerle birlikte ele alınması uygun olur
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLARA BRONKODİLATATOumlRLER
aKısa Etkili BronkodilatatoumlrlerBeta 2 agonistler salbutamol terbutalinAntikolinerjikler 1048824pratroipum bromuumlr oksitropium bromuumlrAntikolinerjik+beta 2 agonist ipratropiuumlm
bromuumlr+salbutamolbUzun Etkili Bronkodilatatoumlrler
1 Uzun Etkili Beta 2 agonistlerFormoterolSalmeterol
2 Uzun etkili antikolinerjiklerTiotropium
c Teofilin
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLAR
B İNHALER KORTİKOSTEROİDLER VE KOMBİNASYONLARIbull Beklametazonbull Budesonidbull Flutikazon propiyonat
FİKS KOMBİNASYONLARbull Salmeterol+flutikazon propiyonat bull Formoterol+budesonid
BETA 2 AGONİSTLER
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak
Uzun etkili beta 2 agonistler (LABA) solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları tercih edilmeli
BETA 2 AGONİSTLER
Temel yan etki beta adrenerjik reseptoumlrlerin direkt stimuumllasyonuna bağlı olarak ortaya ccedilıkan tremordur
Kalp kasının beta 2 reseptoumlrleri nedeniyle kontraktilitede artışa periferik vaskuumller direnccedilte azalmaya kan basıncı ve kardiyak atım voluumlmuumlnde artışa neden olabilir
Taşikardi palpitasyon ve QT aralığında uzama en sık tanımlanmış kardiyak yan etkilerdir
BETA 2 AGONİSTLER
Hiperglisemi hipokalemi ve hipomagnezemi beta 2 agonistlere karşı gelişebilen akut metabolik cevaplar
Akut metabolik cevapların duumlzenli stimuumllasyon ile azalması nedeniyle uzun suumlreli tedavi alanlarda bu değişikliklerin klinik oumlnemi fazla değildir ancak hipokalemi yatkınlığı olan kişilerde kardiyak aritmi riskini artırabilir
ANTİKOLİNERJİKLER
Kısa etkili antikolinerjikler salbutamol ile birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
Tiotropium hiperinflasyonu azalttığı iccedilin dispnenin azaltılmasında etkili Ayrıca alevlenme sayısını azaltmakta egzersiz kapasitesi ve yaşam kalitesini artırmakta
Tiotropium orta-ağır-ccedilok ağır KOAHrsquoın idame tedavisinde guumlnde tek doz olarak (tek başına veya diğer bronkodilatatoumlrlerle birlikte) kullanılır
ANTİKOLİNERJİKLER
İpratropium bromuumlruumln nebulizasyon formu SFTrsquo si ileri derecede duumlşuumlk olan hastalara oumlnerilebilir ancak ilacın doğrudan goumlze temas etmemesine dikkat edilmeli
Ağız kuruluğu ve inhalasyon sonrası ağızda metalik tat en sık tanımlanan yan etkiler
Ccedilok sık olmayarak idrar retansiyonu ve prostatik semptomlar
ANTİKOLİNERJİKLER
Nadiren kapalı accedilık glokomu (sadece yuumlz maskesi ile nebulizasyonla ilişkili olarak)
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli
TEOFİLİN
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda inhaler uzun etkili beta 2 agonistler ve antikolinerjiklerin kullanılmasına rağmen semptomatik olan hastaların tedavisine yavaş salınımlı teofilin preparatları eklenebilir
Hastalar yan etki ve ilaccedil etkileşimleri accedilısından yakından izlenmeli gereğinde plazma duumlzeyi kontrol edilmeli yan etkilerin varlığında doz azaltılmalı
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler steroidlerin FEV1 değeri 50 nin altında olan ve semptomları diğer bronkodilatatoumlrlerle kontrol edilemeyen ve sık atak geccediliren (son 1 yılda 1rsquoden fazla)semptomatik KOAHrsquolı hastalarda kullanılması oumlnerilmekte
Eğer hastalık fenotipinde KOAH-ASTIM ayrımı yapılamıyor ya da iki hastalığın birlikteliği duumlşuumlnuumlluumlyorsa tedavide inhaler steroid+uzun etkili beta agonistler verilebilir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
Ortalama FEV1lt 60 olan KOAHrsquolı hastalarda yapılan bir ccedilalışmada istatistiksel anlamlık saptanmasa da (p=0052) uumlccedil yıllık izlemde mortalitede azalma eğilimi goumlzlenmiş semptomlarda yaşam kalitesinde alevlenmelerde ve akciğer fonksiyonlarında istatistiksel olarak anlamlı iyileşme
LABA+IKS kombinasyon tedavisinin FEV1 değeri 50-60 arasında olan orta KOAHrsquoda alevlenme sıklığını azalttığı yaşam kalitesini arttırdığı yıllık FEV1 kaybını anlamlı derecede yavaşlattığı saptanmıştır
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS) Yan etkiler accedilısından inhaler kortikosteroidler tek başına veya
kombinasyon şeklinde kullanıldığında oral kandidiazis seste boğuklaşma kısılma gibi lokal yan etkileri vardır ve yanlış inhalasyon biccedilimi ile yakından ilişkilidir
Guumlnluumlk 15 mgrsquoı geccedilen beklametazon eşdeğeri İKS dozlarında kemik yoğunluğunda azalma goumlruumllebilmektedir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler kortikosteroidlerin uzun suumlre yuumlksek dozda kullanılması sonucunda Deride ekimoz ve berelenme Posterior subkapsuumller katarakt veNadiren okuumller hipertansiyon Glokom yer almakta
Uzun suumlreli İKS kullanan hastalarda pnoumlmoni riskinde artış bildirilmekle birlikte tanı radyolojik olarak kanıtlanmamıştır
OumlZET KOAH oumlnlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır
Hasta ve yakınları hastaların oumlzellikleri tedavi youmlntemleri ve hastalığın getirdiği riskler hakkında bilgilendirilerek eğitilmelidirler
İşyeri ve ev iccedili ortamında risk oluşturan olumsuz koşulların (toz duman vb) duumlzeltilmesi ve sigara iccediliminin bırakılması risk faktoumlrlerinin azaltılmasına youmlnelik en oumlnemli yaklaşımlardır
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalıdır
OumlZET Stabil KOAH tedavisi hastalığın evresine goumlre basamak tarzında
arttırılarak yapılmalı
Stabil KOAH tedavisininin amaccedilları hastalığın ilerlemesinin oumlnlenmesi semptomların giderilmesi egzersiz kapasitesinin arttırılması yaşam kalitesinin iyileştirilmesi alevlenme ve komplikasyonların oumlnlenmesi ve tedavisi mortalitenin azaltılması
Semptomatik olan hastalarda bronkodilatatoumlrler gerektiğinde veya duumlzenli olarak hastalığın her aşamasında kullanılmalı
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
OumlZET Uzun etkili antikolinerjikler ve uzun etkili beta 2 agonistler
solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
Uzun etkili beta 2 agonistlerle uzun etkili antikolinerjikler birlikte kullanıldıklarında daha iyi bir bronkodilatasyon sağlandığı
Antikolinerjik ve beta 2 agonist kombinasyonuna oral teofilin eklenmesi ile akciğer fonksiyonları ve yaşam kalitesinde daha fazla bir duumlzelme
OumlZET
Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda yılda 1rsquoden fazla alevlenme geccediliriliyorsa ya da astım-KOAH ayırımının yapılamadığı veya astımın eşlik ettiği olgularda inhaler kortikosteroid tedavisi oumlnerilmekte
TTEŞEKKUumlR EŞEKKUumlR EDERİZEDERİZ
İNHALE PARTİKUumlLLERİN VE GAZLARIN AZALTILMASI İCcedilİN YOumlNTEMLER
1 Ccedilalışma ortamında inhalasyon ile oluşan maruziyetler izlenmeli izin verilen sınırların aşılmamasını sağlamak iccedilin duumlzenli olarak kontrol edilmeli
2 Ccedilalışanların solunumsal semptom bulgu ve solunum fonksiyon duumlzeyleri izlenmeli
3 Ccedilalışanların youmlneticilerin ve hekimlerin bu konuda yoğun ve suumlrekli eğitimi planlanmalı
İNHALE PARTİKUumlLLERİN VE GAZLARIN AZALTILMASI İCcedilİN YOumlNTEMLER
4 Sigara iccedilimi solunan maddelerin (parccedilacık gaz) zararlı etkilerini arttırdığından işyeri ortamında sigara bırakma yaklaşımları desteklenmeli
5 İşyeri ortamının iyileştirilmesi ccedilalışmalarına hız verilmesi sağlıklı ccedilalışma ortamının yaratılması iccedilin ccedilaba sarf edilmesi gerekir
6 Toz maskesi gibi kişisel korunma oumlnlemlerinin etkinliği sınırlı olup en son başvurulacak korunma youmlntemi olmalıdır
STABİL KOAH FARMAKOLOJİK TEDAVİSİ Semptomatik tedavinin temelini bronkodilatatoumlrler oluşturur
Guumlnuumlmuumlzde kullanılan bronkodilatatoumlrler antikolinerjikler beta 2 agonistler teofilin
İnhalasyon yolu tercih edilmeli
Tek grup ilaccedil yerine farklı grup ilaccedilların birlikte kullanımı spirometri ve semptomlarda daha buumlyuumlk değişiklik sağlar
Bronkodilatatoumlr seccediliminde ve kombinasyonlarda bireysel cevaplar yan etkiler ve ilaccedilların bulunabilirliği oumlnemli
STABİL KOAH FARMAKOLOJİK TEDAVİSİ
Tek grup ilaccedil yerine farklı grup ilaccedilların birlikte kullanımı spirometri ve semptomlarda daha buumlyuumlk değişiklik sağlar
Bronkodilatatoumlr seccediliminde ve kombinasyonlarda bireysel cevaplar yan etkiler ve ilaccedilların bulunabilirliği oumlnemli
KOAH lsquoDA BASAMAK TEDAVİSİ Hastalığın ağırlığını değerlendirmede tek başına FEV1
yeterli bir kriter olmamakla birliktepratik olması nedeniyle tercih edilmektedir
KOAHrsquolı hastaların izleminde hastalık progresyonu ve komplikasyon gelişimini değerlendirmeye youmlnelik diğer oumllccediluumltlerle birlikte ele alınması uygun olur
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLARA BRONKODİLATATOumlRLER
aKısa Etkili BronkodilatatoumlrlerBeta 2 agonistler salbutamol terbutalinAntikolinerjikler 1048824pratroipum bromuumlr oksitropium bromuumlrAntikolinerjik+beta 2 agonist ipratropiuumlm
bromuumlr+salbutamolbUzun Etkili Bronkodilatatoumlrler
1 Uzun Etkili Beta 2 agonistlerFormoterolSalmeterol
2 Uzun etkili antikolinerjiklerTiotropium
c Teofilin
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLAR
B İNHALER KORTİKOSTEROİDLER VE KOMBİNASYONLARIbull Beklametazonbull Budesonidbull Flutikazon propiyonat
FİKS KOMBİNASYONLARbull Salmeterol+flutikazon propiyonat bull Formoterol+budesonid
BETA 2 AGONİSTLER
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak
Uzun etkili beta 2 agonistler (LABA) solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları tercih edilmeli
BETA 2 AGONİSTLER
Temel yan etki beta adrenerjik reseptoumlrlerin direkt stimuumllasyonuna bağlı olarak ortaya ccedilıkan tremordur
Kalp kasının beta 2 reseptoumlrleri nedeniyle kontraktilitede artışa periferik vaskuumller direnccedilte azalmaya kan basıncı ve kardiyak atım voluumlmuumlnde artışa neden olabilir
Taşikardi palpitasyon ve QT aralığında uzama en sık tanımlanmış kardiyak yan etkilerdir
BETA 2 AGONİSTLER
Hiperglisemi hipokalemi ve hipomagnezemi beta 2 agonistlere karşı gelişebilen akut metabolik cevaplar
Akut metabolik cevapların duumlzenli stimuumllasyon ile azalması nedeniyle uzun suumlreli tedavi alanlarda bu değişikliklerin klinik oumlnemi fazla değildir ancak hipokalemi yatkınlığı olan kişilerde kardiyak aritmi riskini artırabilir
ANTİKOLİNERJİKLER
Kısa etkili antikolinerjikler salbutamol ile birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
Tiotropium hiperinflasyonu azalttığı iccedilin dispnenin azaltılmasında etkili Ayrıca alevlenme sayısını azaltmakta egzersiz kapasitesi ve yaşam kalitesini artırmakta
Tiotropium orta-ağır-ccedilok ağır KOAHrsquoın idame tedavisinde guumlnde tek doz olarak (tek başına veya diğer bronkodilatatoumlrlerle birlikte) kullanılır
ANTİKOLİNERJİKLER
İpratropium bromuumlruumln nebulizasyon formu SFTrsquo si ileri derecede duumlşuumlk olan hastalara oumlnerilebilir ancak ilacın doğrudan goumlze temas etmemesine dikkat edilmeli
Ağız kuruluğu ve inhalasyon sonrası ağızda metalik tat en sık tanımlanan yan etkiler
Ccedilok sık olmayarak idrar retansiyonu ve prostatik semptomlar
ANTİKOLİNERJİKLER
Nadiren kapalı accedilık glokomu (sadece yuumlz maskesi ile nebulizasyonla ilişkili olarak)
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli
TEOFİLİN
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda inhaler uzun etkili beta 2 agonistler ve antikolinerjiklerin kullanılmasına rağmen semptomatik olan hastaların tedavisine yavaş salınımlı teofilin preparatları eklenebilir
Hastalar yan etki ve ilaccedil etkileşimleri accedilısından yakından izlenmeli gereğinde plazma duumlzeyi kontrol edilmeli yan etkilerin varlığında doz azaltılmalı
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler steroidlerin FEV1 değeri 50 nin altında olan ve semptomları diğer bronkodilatatoumlrlerle kontrol edilemeyen ve sık atak geccediliren (son 1 yılda 1rsquoden fazla)semptomatik KOAHrsquolı hastalarda kullanılması oumlnerilmekte
Eğer hastalık fenotipinde KOAH-ASTIM ayrımı yapılamıyor ya da iki hastalığın birlikteliği duumlşuumlnuumlluumlyorsa tedavide inhaler steroid+uzun etkili beta agonistler verilebilir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
Ortalama FEV1lt 60 olan KOAHrsquolı hastalarda yapılan bir ccedilalışmada istatistiksel anlamlık saptanmasa da (p=0052) uumlccedil yıllık izlemde mortalitede azalma eğilimi goumlzlenmiş semptomlarda yaşam kalitesinde alevlenmelerde ve akciğer fonksiyonlarında istatistiksel olarak anlamlı iyileşme
LABA+IKS kombinasyon tedavisinin FEV1 değeri 50-60 arasında olan orta KOAHrsquoda alevlenme sıklığını azalttığı yaşam kalitesini arttırdığı yıllık FEV1 kaybını anlamlı derecede yavaşlattığı saptanmıştır
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS) Yan etkiler accedilısından inhaler kortikosteroidler tek başına veya
kombinasyon şeklinde kullanıldığında oral kandidiazis seste boğuklaşma kısılma gibi lokal yan etkileri vardır ve yanlış inhalasyon biccedilimi ile yakından ilişkilidir
Guumlnluumlk 15 mgrsquoı geccedilen beklametazon eşdeğeri İKS dozlarında kemik yoğunluğunda azalma goumlruumllebilmektedir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler kortikosteroidlerin uzun suumlre yuumlksek dozda kullanılması sonucunda Deride ekimoz ve berelenme Posterior subkapsuumller katarakt veNadiren okuumller hipertansiyon Glokom yer almakta
Uzun suumlreli İKS kullanan hastalarda pnoumlmoni riskinde artış bildirilmekle birlikte tanı radyolojik olarak kanıtlanmamıştır
OumlZET KOAH oumlnlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır
Hasta ve yakınları hastaların oumlzellikleri tedavi youmlntemleri ve hastalığın getirdiği riskler hakkında bilgilendirilerek eğitilmelidirler
İşyeri ve ev iccedili ortamında risk oluşturan olumsuz koşulların (toz duman vb) duumlzeltilmesi ve sigara iccediliminin bırakılması risk faktoumlrlerinin azaltılmasına youmlnelik en oumlnemli yaklaşımlardır
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalıdır
OumlZET Stabil KOAH tedavisi hastalığın evresine goumlre basamak tarzında
arttırılarak yapılmalı
Stabil KOAH tedavisininin amaccedilları hastalığın ilerlemesinin oumlnlenmesi semptomların giderilmesi egzersiz kapasitesinin arttırılması yaşam kalitesinin iyileştirilmesi alevlenme ve komplikasyonların oumlnlenmesi ve tedavisi mortalitenin azaltılması
Semptomatik olan hastalarda bronkodilatatoumlrler gerektiğinde veya duumlzenli olarak hastalığın her aşamasında kullanılmalı
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
OumlZET Uzun etkili antikolinerjikler ve uzun etkili beta 2 agonistler
solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
Uzun etkili beta 2 agonistlerle uzun etkili antikolinerjikler birlikte kullanıldıklarında daha iyi bir bronkodilatasyon sağlandığı
Antikolinerjik ve beta 2 agonist kombinasyonuna oral teofilin eklenmesi ile akciğer fonksiyonları ve yaşam kalitesinde daha fazla bir duumlzelme
OumlZET
Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda yılda 1rsquoden fazla alevlenme geccediliriliyorsa ya da astım-KOAH ayırımının yapılamadığı veya astımın eşlik ettiği olgularda inhaler kortikosteroid tedavisi oumlnerilmekte
TTEŞEKKUumlR EŞEKKUumlR EDERİZEDERİZ
İNHALE PARTİKUumlLLERİN VE GAZLARIN AZALTILMASI İCcedilİN YOumlNTEMLER
4 Sigara iccedilimi solunan maddelerin (parccedilacık gaz) zararlı etkilerini arttırdığından işyeri ortamında sigara bırakma yaklaşımları desteklenmeli
5 İşyeri ortamının iyileştirilmesi ccedilalışmalarına hız verilmesi sağlıklı ccedilalışma ortamının yaratılması iccedilin ccedilaba sarf edilmesi gerekir
6 Toz maskesi gibi kişisel korunma oumlnlemlerinin etkinliği sınırlı olup en son başvurulacak korunma youmlntemi olmalıdır
STABİL KOAH FARMAKOLOJİK TEDAVİSİ Semptomatik tedavinin temelini bronkodilatatoumlrler oluşturur
Guumlnuumlmuumlzde kullanılan bronkodilatatoumlrler antikolinerjikler beta 2 agonistler teofilin
İnhalasyon yolu tercih edilmeli
Tek grup ilaccedil yerine farklı grup ilaccedilların birlikte kullanımı spirometri ve semptomlarda daha buumlyuumlk değişiklik sağlar
Bronkodilatatoumlr seccediliminde ve kombinasyonlarda bireysel cevaplar yan etkiler ve ilaccedilların bulunabilirliği oumlnemli
STABİL KOAH FARMAKOLOJİK TEDAVİSİ
Tek grup ilaccedil yerine farklı grup ilaccedilların birlikte kullanımı spirometri ve semptomlarda daha buumlyuumlk değişiklik sağlar
Bronkodilatatoumlr seccediliminde ve kombinasyonlarda bireysel cevaplar yan etkiler ve ilaccedilların bulunabilirliği oumlnemli
KOAH lsquoDA BASAMAK TEDAVİSİ Hastalığın ağırlığını değerlendirmede tek başına FEV1
yeterli bir kriter olmamakla birliktepratik olması nedeniyle tercih edilmektedir
KOAHrsquolı hastaların izleminde hastalık progresyonu ve komplikasyon gelişimini değerlendirmeye youmlnelik diğer oumllccediluumltlerle birlikte ele alınması uygun olur
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLARA BRONKODİLATATOumlRLER
aKısa Etkili BronkodilatatoumlrlerBeta 2 agonistler salbutamol terbutalinAntikolinerjikler 1048824pratroipum bromuumlr oksitropium bromuumlrAntikolinerjik+beta 2 agonist ipratropiuumlm
bromuumlr+salbutamolbUzun Etkili Bronkodilatatoumlrler
1 Uzun Etkili Beta 2 agonistlerFormoterolSalmeterol
2 Uzun etkili antikolinerjiklerTiotropium
c Teofilin
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLAR
B İNHALER KORTİKOSTEROİDLER VE KOMBİNASYONLARIbull Beklametazonbull Budesonidbull Flutikazon propiyonat
FİKS KOMBİNASYONLARbull Salmeterol+flutikazon propiyonat bull Formoterol+budesonid
BETA 2 AGONİSTLER
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak
Uzun etkili beta 2 agonistler (LABA) solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları tercih edilmeli
BETA 2 AGONİSTLER
Temel yan etki beta adrenerjik reseptoumlrlerin direkt stimuumllasyonuna bağlı olarak ortaya ccedilıkan tremordur
Kalp kasının beta 2 reseptoumlrleri nedeniyle kontraktilitede artışa periferik vaskuumller direnccedilte azalmaya kan basıncı ve kardiyak atım voluumlmuumlnde artışa neden olabilir
Taşikardi palpitasyon ve QT aralığında uzama en sık tanımlanmış kardiyak yan etkilerdir
BETA 2 AGONİSTLER
Hiperglisemi hipokalemi ve hipomagnezemi beta 2 agonistlere karşı gelişebilen akut metabolik cevaplar
Akut metabolik cevapların duumlzenli stimuumllasyon ile azalması nedeniyle uzun suumlreli tedavi alanlarda bu değişikliklerin klinik oumlnemi fazla değildir ancak hipokalemi yatkınlığı olan kişilerde kardiyak aritmi riskini artırabilir
ANTİKOLİNERJİKLER
Kısa etkili antikolinerjikler salbutamol ile birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
Tiotropium hiperinflasyonu azalttığı iccedilin dispnenin azaltılmasında etkili Ayrıca alevlenme sayısını azaltmakta egzersiz kapasitesi ve yaşam kalitesini artırmakta
Tiotropium orta-ağır-ccedilok ağır KOAHrsquoın idame tedavisinde guumlnde tek doz olarak (tek başına veya diğer bronkodilatatoumlrlerle birlikte) kullanılır
ANTİKOLİNERJİKLER
İpratropium bromuumlruumln nebulizasyon formu SFTrsquo si ileri derecede duumlşuumlk olan hastalara oumlnerilebilir ancak ilacın doğrudan goumlze temas etmemesine dikkat edilmeli
Ağız kuruluğu ve inhalasyon sonrası ağızda metalik tat en sık tanımlanan yan etkiler
Ccedilok sık olmayarak idrar retansiyonu ve prostatik semptomlar
ANTİKOLİNERJİKLER
Nadiren kapalı accedilık glokomu (sadece yuumlz maskesi ile nebulizasyonla ilişkili olarak)
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli
TEOFİLİN
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda inhaler uzun etkili beta 2 agonistler ve antikolinerjiklerin kullanılmasına rağmen semptomatik olan hastaların tedavisine yavaş salınımlı teofilin preparatları eklenebilir
Hastalar yan etki ve ilaccedil etkileşimleri accedilısından yakından izlenmeli gereğinde plazma duumlzeyi kontrol edilmeli yan etkilerin varlığında doz azaltılmalı
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler steroidlerin FEV1 değeri 50 nin altında olan ve semptomları diğer bronkodilatatoumlrlerle kontrol edilemeyen ve sık atak geccediliren (son 1 yılda 1rsquoden fazla)semptomatik KOAHrsquolı hastalarda kullanılması oumlnerilmekte
Eğer hastalık fenotipinde KOAH-ASTIM ayrımı yapılamıyor ya da iki hastalığın birlikteliği duumlşuumlnuumlluumlyorsa tedavide inhaler steroid+uzun etkili beta agonistler verilebilir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
Ortalama FEV1lt 60 olan KOAHrsquolı hastalarda yapılan bir ccedilalışmada istatistiksel anlamlık saptanmasa da (p=0052) uumlccedil yıllık izlemde mortalitede azalma eğilimi goumlzlenmiş semptomlarda yaşam kalitesinde alevlenmelerde ve akciğer fonksiyonlarında istatistiksel olarak anlamlı iyileşme
LABA+IKS kombinasyon tedavisinin FEV1 değeri 50-60 arasında olan orta KOAHrsquoda alevlenme sıklığını azalttığı yaşam kalitesini arttırdığı yıllık FEV1 kaybını anlamlı derecede yavaşlattığı saptanmıştır
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS) Yan etkiler accedilısından inhaler kortikosteroidler tek başına veya
kombinasyon şeklinde kullanıldığında oral kandidiazis seste boğuklaşma kısılma gibi lokal yan etkileri vardır ve yanlış inhalasyon biccedilimi ile yakından ilişkilidir
Guumlnluumlk 15 mgrsquoı geccedilen beklametazon eşdeğeri İKS dozlarında kemik yoğunluğunda azalma goumlruumllebilmektedir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler kortikosteroidlerin uzun suumlre yuumlksek dozda kullanılması sonucunda Deride ekimoz ve berelenme Posterior subkapsuumller katarakt veNadiren okuumller hipertansiyon Glokom yer almakta
Uzun suumlreli İKS kullanan hastalarda pnoumlmoni riskinde artış bildirilmekle birlikte tanı radyolojik olarak kanıtlanmamıştır
OumlZET KOAH oumlnlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır
Hasta ve yakınları hastaların oumlzellikleri tedavi youmlntemleri ve hastalığın getirdiği riskler hakkında bilgilendirilerek eğitilmelidirler
İşyeri ve ev iccedili ortamında risk oluşturan olumsuz koşulların (toz duman vb) duumlzeltilmesi ve sigara iccediliminin bırakılması risk faktoumlrlerinin azaltılmasına youmlnelik en oumlnemli yaklaşımlardır
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalıdır
OumlZET Stabil KOAH tedavisi hastalığın evresine goumlre basamak tarzında
arttırılarak yapılmalı
Stabil KOAH tedavisininin amaccedilları hastalığın ilerlemesinin oumlnlenmesi semptomların giderilmesi egzersiz kapasitesinin arttırılması yaşam kalitesinin iyileştirilmesi alevlenme ve komplikasyonların oumlnlenmesi ve tedavisi mortalitenin azaltılması
Semptomatik olan hastalarda bronkodilatatoumlrler gerektiğinde veya duumlzenli olarak hastalığın her aşamasında kullanılmalı
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
OumlZET Uzun etkili antikolinerjikler ve uzun etkili beta 2 agonistler
solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
Uzun etkili beta 2 agonistlerle uzun etkili antikolinerjikler birlikte kullanıldıklarında daha iyi bir bronkodilatasyon sağlandığı
Antikolinerjik ve beta 2 agonist kombinasyonuna oral teofilin eklenmesi ile akciğer fonksiyonları ve yaşam kalitesinde daha fazla bir duumlzelme
OumlZET
Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda yılda 1rsquoden fazla alevlenme geccediliriliyorsa ya da astım-KOAH ayırımının yapılamadığı veya astımın eşlik ettiği olgularda inhaler kortikosteroid tedavisi oumlnerilmekte
TTEŞEKKUumlR EŞEKKUumlR EDERİZEDERİZ
STABİL KOAH FARMAKOLOJİK TEDAVİSİ Semptomatik tedavinin temelini bronkodilatatoumlrler oluşturur
Guumlnuumlmuumlzde kullanılan bronkodilatatoumlrler antikolinerjikler beta 2 agonistler teofilin
İnhalasyon yolu tercih edilmeli
Tek grup ilaccedil yerine farklı grup ilaccedilların birlikte kullanımı spirometri ve semptomlarda daha buumlyuumlk değişiklik sağlar
Bronkodilatatoumlr seccediliminde ve kombinasyonlarda bireysel cevaplar yan etkiler ve ilaccedilların bulunabilirliği oumlnemli
STABİL KOAH FARMAKOLOJİK TEDAVİSİ
Tek grup ilaccedil yerine farklı grup ilaccedilların birlikte kullanımı spirometri ve semptomlarda daha buumlyuumlk değişiklik sağlar
Bronkodilatatoumlr seccediliminde ve kombinasyonlarda bireysel cevaplar yan etkiler ve ilaccedilların bulunabilirliği oumlnemli
KOAH lsquoDA BASAMAK TEDAVİSİ Hastalığın ağırlığını değerlendirmede tek başına FEV1
yeterli bir kriter olmamakla birliktepratik olması nedeniyle tercih edilmektedir
KOAHrsquolı hastaların izleminde hastalık progresyonu ve komplikasyon gelişimini değerlendirmeye youmlnelik diğer oumllccediluumltlerle birlikte ele alınması uygun olur
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLARA BRONKODİLATATOumlRLER
aKısa Etkili BronkodilatatoumlrlerBeta 2 agonistler salbutamol terbutalinAntikolinerjikler 1048824pratroipum bromuumlr oksitropium bromuumlrAntikolinerjik+beta 2 agonist ipratropiuumlm
bromuumlr+salbutamolbUzun Etkili Bronkodilatatoumlrler
1 Uzun Etkili Beta 2 agonistlerFormoterolSalmeterol
2 Uzun etkili antikolinerjiklerTiotropium
c Teofilin
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLAR
B İNHALER KORTİKOSTEROİDLER VE KOMBİNASYONLARIbull Beklametazonbull Budesonidbull Flutikazon propiyonat
FİKS KOMBİNASYONLARbull Salmeterol+flutikazon propiyonat bull Formoterol+budesonid
BETA 2 AGONİSTLER
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak
Uzun etkili beta 2 agonistler (LABA) solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları tercih edilmeli
BETA 2 AGONİSTLER
Temel yan etki beta adrenerjik reseptoumlrlerin direkt stimuumllasyonuna bağlı olarak ortaya ccedilıkan tremordur
Kalp kasının beta 2 reseptoumlrleri nedeniyle kontraktilitede artışa periferik vaskuumller direnccedilte azalmaya kan basıncı ve kardiyak atım voluumlmuumlnde artışa neden olabilir
Taşikardi palpitasyon ve QT aralığında uzama en sık tanımlanmış kardiyak yan etkilerdir
BETA 2 AGONİSTLER
Hiperglisemi hipokalemi ve hipomagnezemi beta 2 agonistlere karşı gelişebilen akut metabolik cevaplar
Akut metabolik cevapların duumlzenli stimuumllasyon ile azalması nedeniyle uzun suumlreli tedavi alanlarda bu değişikliklerin klinik oumlnemi fazla değildir ancak hipokalemi yatkınlığı olan kişilerde kardiyak aritmi riskini artırabilir
ANTİKOLİNERJİKLER
Kısa etkili antikolinerjikler salbutamol ile birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
Tiotropium hiperinflasyonu azalttığı iccedilin dispnenin azaltılmasında etkili Ayrıca alevlenme sayısını azaltmakta egzersiz kapasitesi ve yaşam kalitesini artırmakta
Tiotropium orta-ağır-ccedilok ağır KOAHrsquoın idame tedavisinde guumlnde tek doz olarak (tek başına veya diğer bronkodilatatoumlrlerle birlikte) kullanılır
ANTİKOLİNERJİKLER
İpratropium bromuumlruumln nebulizasyon formu SFTrsquo si ileri derecede duumlşuumlk olan hastalara oumlnerilebilir ancak ilacın doğrudan goumlze temas etmemesine dikkat edilmeli
Ağız kuruluğu ve inhalasyon sonrası ağızda metalik tat en sık tanımlanan yan etkiler
Ccedilok sık olmayarak idrar retansiyonu ve prostatik semptomlar
ANTİKOLİNERJİKLER
Nadiren kapalı accedilık glokomu (sadece yuumlz maskesi ile nebulizasyonla ilişkili olarak)
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli
TEOFİLİN
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda inhaler uzun etkili beta 2 agonistler ve antikolinerjiklerin kullanılmasına rağmen semptomatik olan hastaların tedavisine yavaş salınımlı teofilin preparatları eklenebilir
Hastalar yan etki ve ilaccedil etkileşimleri accedilısından yakından izlenmeli gereğinde plazma duumlzeyi kontrol edilmeli yan etkilerin varlığında doz azaltılmalı
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler steroidlerin FEV1 değeri 50 nin altında olan ve semptomları diğer bronkodilatatoumlrlerle kontrol edilemeyen ve sık atak geccediliren (son 1 yılda 1rsquoden fazla)semptomatik KOAHrsquolı hastalarda kullanılması oumlnerilmekte
Eğer hastalık fenotipinde KOAH-ASTIM ayrımı yapılamıyor ya da iki hastalığın birlikteliği duumlşuumlnuumlluumlyorsa tedavide inhaler steroid+uzun etkili beta agonistler verilebilir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
Ortalama FEV1lt 60 olan KOAHrsquolı hastalarda yapılan bir ccedilalışmada istatistiksel anlamlık saptanmasa da (p=0052) uumlccedil yıllık izlemde mortalitede azalma eğilimi goumlzlenmiş semptomlarda yaşam kalitesinde alevlenmelerde ve akciğer fonksiyonlarında istatistiksel olarak anlamlı iyileşme
LABA+IKS kombinasyon tedavisinin FEV1 değeri 50-60 arasında olan orta KOAHrsquoda alevlenme sıklığını azalttığı yaşam kalitesini arttırdığı yıllık FEV1 kaybını anlamlı derecede yavaşlattığı saptanmıştır
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS) Yan etkiler accedilısından inhaler kortikosteroidler tek başına veya
kombinasyon şeklinde kullanıldığında oral kandidiazis seste boğuklaşma kısılma gibi lokal yan etkileri vardır ve yanlış inhalasyon biccedilimi ile yakından ilişkilidir
Guumlnluumlk 15 mgrsquoı geccedilen beklametazon eşdeğeri İKS dozlarında kemik yoğunluğunda azalma goumlruumllebilmektedir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler kortikosteroidlerin uzun suumlre yuumlksek dozda kullanılması sonucunda Deride ekimoz ve berelenme Posterior subkapsuumller katarakt veNadiren okuumller hipertansiyon Glokom yer almakta
Uzun suumlreli İKS kullanan hastalarda pnoumlmoni riskinde artış bildirilmekle birlikte tanı radyolojik olarak kanıtlanmamıştır
OumlZET KOAH oumlnlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır
Hasta ve yakınları hastaların oumlzellikleri tedavi youmlntemleri ve hastalığın getirdiği riskler hakkında bilgilendirilerek eğitilmelidirler
İşyeri ve ev iccedili ortamında risk oluşturan olumsuz koşulların (toz duman vb) duumlzeltilmesi ve sigara iccediliminin bırakılması risk faktoumlrlerinin azaltılmasına youmlnelik en oumlnemli yaklaşımlardır
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalıdır
OumlZET Stabil KOAH tedavisi hastalığın evresine goumlre basamak tarzında
arttırılarak yapılmalı
Stabil KOAH tedavisininin amaccedilları hastalığın ilerlemesinin oumlnlenmesi semptomların giderilmesi egzersiz kapasitesinin arttırılması yaşam kalitesinin iyileştirilmesi alevlenme ve komplikasyonların oumlnlenmesi ve tedavisi mortalitenin azaltılması
Semptomatik olan hastalarda bronkodilatatoumlrler gerektiğinde veya duumlzenli olarak hastalığın her aşamasında kullanılmalı
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
OumlZET Uzun etkili antikolinerjikler ve uzun etkili beta 2 agonistler
solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
Uzun etkili beta 2 agonistlerle uzun etkili antikolinerjikler birlikte kullanıldıklarında daha iyi bir bronkodilatasyon sağlandığı
Antikolinerjik ve beta 2 agonist kombinasyonuna oral teofilin eklenmesi ile akciğer fonksiyonları ve yaşam kalitesinde daha fazla bir duumlzelme
OumlZET
Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda yılda 1rsquoden fazla alevlenme geccediliriliyorsa ya da astım-KOAH ayırımının yapılamadığı veya astımın eşlik ettiği olgularda inhaler kortikosteroid tedavisi oumlnerilmekte
TTEŞEKKUumlR EŞEKKUumlR EDERİZEDERİZ
STABİL KOAH FARMAKOLOJİK TEDAVİSİ
Tek grup ilaccedil yerine farklı grup ilaccedilların birlikte kullanımı spirometri ve semptomlarda daha buumlyuumlk değişiklik sağlar
Bronkodilatatoumlr seccediliminde ve kombinasyonlarda bireysel cevaplar yan etkiler ve ilaccedilların bulunabilirliği oumlnemli
KOAH lsquoDA BASAMAK TEDAVİSİ Hastalığın ağırlığını değerlendirmede tek başına FEV1
yeterli bir kriter olmamakla birliktepratik olması nedeniyle tercih edilmektedir
KOAHrsquolı hastaların izleminde hastalık progresyonu ve komplikasyon gelişimini değerlendirmeye youmlnelik diğer oumllccediluumltlerle birlikte ele alınması uygun olur
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLARA BRONKODİLATATOumlRLER
aKısa Etkili BronkodilatatoumlrlerBeta 2 agonistler salbutamol terbutalinAntikolinerjikler 1048824pratroipum bromuumlr oksitropium bromuumlrAntikolinerjik+beta 2 agonist ipratropiuumlm
bromuumlr+salbutamolbUzun Etkili Bronkodilatatoumlrler
1 Uzun Etkili Beta 2 agonistlerFormoterolSalmeterol
2 Uzun etkili antikolinerjiklerTiotropium
c Teofilin
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLAR
B İNHALER KORTİKOSTEROİDLER VE KOMBİNASYONLARIbull Beklametazonbull Budesonidbull Flutikazon propiyonat
FİKS KOMBİNASYONLARbull Salmeterol+flutikazon propiyonat bull Formoterol+budesonid
BETA 2 AGONİSTLER
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak
Uzun etkili beta 2 agonistler (LABA) solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları tercih edilmeli
BETA 2 AGONİSTLER
Temel yan etki beta adrenerjik reseptoumlrlerin direkt stimuumllasyonuna bağlı olarak ortaya ccedilıkan tremordur
Kalp kasının beta 2 reseptoumlrleri nedeniyle kontraktilitede artışa periferik vaskuumller direnccedilte azalmaya kan basıncı ve kardiyak atım voluumlmuumlnde artışa neden olabilir
Taşikardi palpitasyon ve QT aralığında uzama en sık tanımlanmış kardiyak yan etkilerdir
BETA 2 AGONİSTLER
Hiperglisemi hipokalemi ve hipomagnezemi beta 2 agonistlere karşı gelişebilen akut metabolik cevaplar
Akut metabolik cevapların duumlzenli stimuumllasyon ile azalması nedeniyle uzun suumlreli tedavi alanlarda bu değişikliklerin klinik oumlnemi fazla değildir ancak hipokalemi yatkınlığı olan kişilerde kardiyak aritmi riskini artırabilir
ANTİKOLİNERJİKLER
Kısa etkili antikolinerjikler salbutamol ile birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
Tiotropium hiperinflasyonu azalttığı iccedilin dispnenin azaltılmasında etkili Ayrıca alevlenme sayısını azaltmakta egzersiz kapasitesi ve yaşam kalitesini artırmakta
Tiotropium orta-ağır-ccedilok ağır KOAHrsquoın idame tedavisinde guumlnde tek doz olarak (tek başına veya diğer bronkodilatatoumlrlerle birlikte) kullanılır
ANTİKOLİNERJİKLER
İpratropium bromuumlruumln nebulizasyon formu SFTrsquo si ileri derecede duumlşuumlk olan hastalara oumlnerilebilir ancak ilacın doğrudan goumlze temas etmemesine dikkat edilmeli
Ağız kuruluğu ve inhalasyon sonrası ağızda metalik tat en sık tanımlanan yan etkiler
Ccedilok sık olmayarak idrar retansiyonu ve prostatik semptomlar
ANTİKOLİNERJİKLER
Nadiren kapalı accedilık glokomu (sadece yuumlz maskesi ile nebulizasyonla ilişkili olarak)
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli
TEOFİLİN
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda inhaler uzun etkili beta 2 agonistler ve antikolinerjiklerin kullanılmasına rağmen semptomatik olan hastaların tedavisine yavaş salınımlı teofilin preparatları eklenebilir
Hastalar yan etki ve ilaccedil etkileşimleri accedilısından yakından izlenmeli gereğinde plazma duumlzeyi kontrol edilmeli yan etkilerin varlığında doz azaltılmalı
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler steroidlerin FEV1 değeri 50 nin altında olan ve semptomları diğer bronkodilatatoumlrlerle kontrol edilemeyen ve sık atak geccediliren (son 1 yılda 1rsquoden fazla)semptomatik KOAHrsquolı hastalarda kullanılması oumlnerilmekte
Eğer hastalık fenotipinde KOAH-ASTIM ayrımı yapılamıyor ya da iki hastalığın birlikteliği duumlşuumlnuumlluumlyorsa tedavide inhaler steroid+uzun etkili beta agonistler verilebilir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
Ortalama FEV1lt 60 olan KOAHrsquolı hastalarda yapılan bir ccedilalışmada istatistiksel anlamlık saptanmasa da (p=0052) uumlccedil yıllık izlemde mortalitede azalma eğilimi goumlzlenmiş semptomlarda yaşam kalitesinde alevlenmelerde ve akciğer fonksiyonlarında istatistiksel olarak anlamlı iyileşme
LABA+IKS kombinasyon tedavisinin FEV1 değeri 50-60 arasında olan orta KOAHrsquoda alevlenme sıklığını azalttığı yaşam kalitesini arttırdığı yıllık FEV1 kaybını anlamlı derecede yavaşlattığı saptanmıştır
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS) Yan etkiler accedilısından inhaler kortikosteroidler tek başına veya
kombinasyon şeklinde kullanıldığında oral kandidiazis seste boğuklaşma kısılma gibi lokal yan etkileri vardır ve yanlış inhalasyon biccedilimi ile yakından ilişkilidir
Guumlnluumlk 15 mgrsquoı geccedilen beklametazon eşdeğeri İKS dozlarında kemik yoğunluğunda azalma goumlruumllebilmektedir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler kortikosteroidlerin uzun suumlre yuumlksek dozda kullanılması sonucunda Deride ekimoz ve berelenme Posterior subkapsuumller katarakt veNadiren okuumller hipertansiyon Glokom yer almakta
Uzun suumlreli İKS kullanan hastalarda pnoumlmoni riskinde artış bildirilmekle birlikte tanı radyolojik olarak kanıtlanmamıştır
OumlZET KOAH oumlnlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır
Hasta ve yakınları hastaların oumlzellikleri tedavi youmlntemleri ve hastalığın getirdiği riskler hakkında bilgilendirilerek eğitilmelidirler
İşyeri ve ev iccedili ortamında risk oluşturan olumsuz koşulların (toz duman vb) duumlzeltilmesi ve sigara iccediliminin bırakılması risk faktoumlrlerinin azaltılmasına youmlnelik en oumlnemli yaklaşımlardır
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalıdır
OumlZET Stabil KOAH tedavisi hastalığın evresine goumlre basamak tarzında
arttırılarak yapılmalı
Stabil KOAH tedavisininin amaccedilları hastalığın ilerlemesinin oumlnlenmesi semptomların giderilmesi egzersiz kapasitesinin arttırılması yaşam kalitesinin iyileştirilmesi alevlenme ve komplikasyonların oumlnlenmesi ve tedavisi mortalitenin azaltılması
Semptomatik olan hastalarda bronkodilatatoumlrler gerektiğinde veya duumlzenli olarak hastalığın her aşamasında kullanılmalı
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
OumlZET Uzun etkili antikolinerjikler ve uzun etkili beta 2 agonistler
solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
Uzun etkili beta 2 agonistlerle uzun etkili antikolinerjikler birlikte kullanıldıklarında daha iyi bir bronkodilatasyon sağlandığı
Antikolinerjik ve beta 2 agonist kombinasyonuna oral teofilin eklenmesi ile akciğer fonksiyonları ve yaşam kalitesinde daha fazla bir duumlzelme
OumlZET
Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda yılda 1rsquoden fazla alevlenme geccediliriliyorsa ya da astım-KOAH ayırımının yapılamadığı veya astımın eşlik ettiği olgularda inhaler kortikosteroid tedavisi oumlnerilmekte
TTEŞEKKUumlR EŞEKKUumlR EDERİZEDERİZ
KOAH lsquoDA BASAMAK TEDAVİSİ Hastalığın ağırlığını değerlendirmede tek başına FEV1
yeterli bir kriter olmamakla birliktepratik olması nedeniyle tercih edilmektedir
KOAHrsquolı hastaların izleminde hastalık progresyonu ve komplikasyon gelişimini değerlendirmeye youmlnelik diğer oumllccediluumltlerle birlikte ele alınması uygun olur
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLARA BRONKODİLATATOumlRLER
aKısa Etkili BronkodilatatoumlrlerBeta 2 agonistler salbutamol terbutalinAntikolinerjikler 1048824pratroipum bromuumlr oksitropium bromuumlrAntikolinerjik+beta 2 agonist ipratropiuumlm
bromuumlr+salbutamolbUzun Etkili Bronkodilatatoumlrler
1 Uzun Etkili Beta 2 agonistlerFormoterolSalmeterol
2 Uzun etkili antikolinerjiklerTiotropium
c Teofilin
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLAR
B İNHALER KORTİKOSTEROİDLER VE KOMBİNASYONLARIbull Beklametazonbull Budesonidbull Flutikazon propiyonat
FİKS KOMBİNASYONLARbull Salmeterol+flutikazon propiyonat bull Formoterol+budesonid
BETA 2 AGONİSTLER
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak
Uzun etkili beta 2 agonistler (LABA) solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları tercih edilmeli
BETA 2 AGONİSTLER
Temel yan etki beta adrenerjik reseptoumlrlerin direkt stimuumllasyonuna bağlı olarak ortaya ccedilıkan tremordur
Kalp kasının beta 2 reseptoumlrleri nedeniyle kontraktilitede artışa periferik vaskuumller direnccedilte azalmaya kan basıncı ve kardiyak atım voluumlmuumlnde artışa neden olabilir
Taşikardi palpitasyon ve QT aralığında uzama en sık tanımlanmış kardiyak yan etkilerdir
BETA 2 AGONİSTLER
Hiperglisemi hipokalemi ve hipomagnezemi beta 2 agonistlere karşı gelişebilen akut metabolik cevaplar
Akut metabolik cevapların duumlzenli stimuumllasyon ile azalması nedeniyle uzun suumlreli tedavi alanlarda bu değişikliklerin klinik oumlnemi fazla değildir ancak hipokalemi yatkınlığı olan kişilerde kardiyak aritmi riskini artırabilir
ANTİKOLİNERJİKLER
Kısa etkili antikolinerjikler salbutamol ile birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
Tiotropium hiperinflasyonu azalttığı iccedilin dispnenin azaltılmasında etkili Ayrıca alevlenme sayısını azaltmakta egzersiz kapasitesi ve yaşam kalitesini artırmakta
Tiotropium orta-ağır-ccedilok ağır KOAHrsquoın idame tedavisinde guumlnde tek doz olarak (tek başına veya diğer bronkodilatatoumlrlerle birlikte) kullanılır
ANTİKOLİNERJİKLER
İpratropium bromuumlruumln nebulizasyon formu SFTrsquo si ileri derecede duumlşuumlk olan hastalara oumlnerilebilir ancak ilacın doğrudan goumlze temas etmemesine dikkat edilmeli
Ağız kuruluğu ve inhalasyon sonrası ağızda metalik tat en sık tanımlanan yan etkiler
Ccedilok sık olmayarak idrar retansiyonu ve prostatik semptomlar
ANTİKOLİNERJİKLER
Nadiren kapalı accedilık glokomu (sadece yuumlz maskesi ile nebulizasyonla ilişkili olarak)
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli
TEOFİLİN
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda inhaler uzun etkili beta 2 agonistler ve antikolinerjiklerin kullanılmasına rağmen semptomatik olan hastaların tedavisine yavaş salınımlı teofilin preparatları eklenebilir
Hastalar yan etki ve ilaccedil etkileşimleri accedilısından yakından izlenmeli gereğinde plazma duumlzeyi kontrol edilmeli yan etkilerin varlığında doz azaltılmalı
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler steroidlerin FEV1 değeri 50 nin altında olan ve semptomları diğer bronkodilatatoumlrlerle kontrol edilemeyen ve sık atak geccediliren (son 1 yılda 1rsquoden fazla)semptomatik KOAHrsquolı hastalarda kullanılması oumlnerilmekte
Eğer hastalık fenotipinde KOAH-ASTIM ayrımı yapılamıyor ya da iki hastalığın birlikteliği duumlşuumlnuumlluumlyorsa tedavide inhaler steroid+uzun etkili beta agonistler verilebilir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
Ortalama FEV1lt 60 olan KOAHrsquolı hastalarda yapılan bir ccedilalışmada istatistiksel anlamlık saptanmasa da (p=0052) uumlccedil yıllık izlemde mortalitede azalma eğilimi goumlzlenmiş semptomlarda yaşam kalitesinde alevlenmelerde ve akciğer fonksiyonlarında istatistiksel olarak anlamlı iyileşme
LABA+IKS kombinasyon tedavisinin FEV1 değeri 50-60 arasında olan orta KOAHrsquoda alevlenme sıklığını azalttığı yaşam kalitesini arttırdığı yıllık FEV1 kaybını anlamlı derecede yavaşlattığı saptanmıştır
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS) Yan etkiler accedilısından inhaler kortikosteroidler tek başına veya
kombinasyon şeklinde kullanıldığında oral kandidiazis seste boğuklaşma kısılma gibi lokal yan etkileri vardır ve yanlış inhalasyon biccedilimi ile yakından ilişkilidir
Guumlnluumlk 15 mgrsquoı geccedilen beklametazon eşdeğeri İKS dozlarında kemik yoğunluğunda azalma goumlruumllebilmektedir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler kortikosteroidlerin uzun suumlre yuumlksek dozda kullanılması sonucunda Deride ekimoz ve berelenme Posterior subkapsuumller katarakt veNadiren okuumller hipertansiyon Glokom yer almakta
Uzun suumlreli İKS kullanan hastalarda pnoumlmoni riskinde artış bildirilmekle birlikte tanı radyolojik olarak kanıtlanmamıştır
OumlZET KOAH oumlnlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır
Hasta ve yakınları hastaların oumlzellikleri tedavi youmlntemleri ve hastalığın getirdiği riskler hakkında bilgilendirilerek eğitilmelidirler
İşyeri ve ev iccedili ortamında risk oluşturan olumsuz koşulların (toz duman vb) duumlzeltilmesi ve sigara iccediliminin bırakılması risk faktoumlrlerinin azaltılmasına youmlnelik en oumlnemli yaklaşımlardır
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalıdır
OumlZET Stabil KOAH tedavisi hastalığın evresine goumlre basamak tarzında
arttırılarak yapılmalı
Stabil KOAH tedavisininin amaccedilları hastalığın ilerlemesinin oumlnlenmesi semptomların giderilmesi egzersiz kapasitesinin arttırılması yaşam kalitesinin iyileştirilmesi alevlenme ve komplikasyonların oumlnlenmesi ve tedavisi mortalitenin azaltılması
Semptomatik olan hastalarda bronkodilatatoumlrler gerektiğinde veya duumlzenli olarak hastalığın her aşamasında kullanılmalı
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
OumlZET Uzun etkili antikolinerjikler ve uzun etkili beta 2 agonistler
solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
Uzun etkili beta 2 agonistlerle uzun etkili antikolinerjikler birlikte kullanıldıklarında daha iyi bir bronkodilatasyon sağlandığı
Antikolinerjik ve beta 2 agonist kombinasyonuna oral teofilin eklenmesi ile akciğer fonksiyonları ve yaşam kalitesinde daha fazla bir duumlzelme
OumlZET
Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda yılda 1rsquoden fazla alevlenme geccediliriliyorsa ya da astım-KOAH ayırımının yapılamadığı veya astımın eşlik ettiği olgularda inhaler kortikosteroid tedavisi oumlnerilmekte
TTEŞEKKUumlR EŞEKKUumlR EDERİZEDERİZ
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLARA BRONKODİLATATOumlRLER
aKısa Etkili BronkodilatatoumlrlerBeta 2 agonistler salbutamol terbutalinAntikolinerjikler 1048824pratroipum bromuumlr oksitropium bromuumlrAntikolinerjik+beta 2 agonist ipratropiuumlm
bromuumlr+salbutamolbUzun Etkili Bronkodilatatoumlrler
1 Uzun Etkili Beta 2 agonistlerFormoterolSalmeterol
2 Uzun etkili antikolinerjiklerTiotropium
c Teofilin
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLAR
B İNHALER KORTİKOSTEROİDLER VE KOMBİNASYONLARIbull Beklametazonbull Budesonidbull Flutikazon propiyonat
FİKS KOMBİNASYONLARbull Salmeterol+flutikazon propiyonat bull Formoterol+budesonid
BETA 2 AGONİSTLER
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak
Uzun etkili beta 2 agonistler (LABA) solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları tercih edilmeli
BETA 2 AGONİSTLER
Temel yan etki beta adrenerjik reseptoumlrlerin direkt stimuumllasyonuna bağlı olarak ortaya ccedilıkan tremordur
Kalp kasının beta 2 reseptoumlrleri nedeniyle kontraktilitede artışa periferik vaskuumller direnccedilte azalmaya kan basıncı ve kardiyak atım voluumlmuumlnde artışa neden olabilir
Taşikardi palpitasyon ve QT aralığında uzama en sık tanımlanmış kardiyak yan etkilerdir
BETA 2 AGONİSTLER
Hiperglisemi hipokalemi ve hipomagnezemi beta 2 agonistlere karşı gelişebilen akut metabolik cevaplar
Akut metabolik cevapların duumlzenli stimuumllasyon ile azalması nedeniyle uzun suumlreli tedavi alanlarda bu değişikliklerin klinik oumlnemi fazla değildir ancak hipokalemi yatkınlığı olan kişilerde kardiyak aritmi riskini artırabilir
ANTİKOLİNERJİKLER
Kısa etkili antikolinerjikler salbutamol ile birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
Tiotropium hiperinflasyonu azalttığı iccedilin dispnenin azaltılmasında etkili Ayrıca alevlenme sayısını azaltmakta egzersiz kapasitesi ve yaşam kalitesini artırmakta
Tiotropium orta-ağır-ccedilok ağır KOAHrsquoın idame tedavisinde guumlnde tek doz olarak (tek başına veya diğer bronkodilatatoumlrlerle birlikte) kullanılır
ANTİKOLİNERJİKLER
İpratropium bromuumlruumln nebulizasyon formu SFTrsquo si ileri derecede duumlşuumlk olan hastalara oumlnerilebilir ancak ilacın doğrudan goumlze temas etmemesine dikkat edilmeli
Ağız kuruluğu ve inhalasyon sonrası ağızda metalik tat en sık tanımlanan yan etkiler
Ccedilok sık olmayarak idrar retansiyonu ve prostatik semptomlar
ANTİKOLİNERJİKLER
Nadiren kapalı accedilık glokomu (sadece yuumlz maskesi ile nebulizasyonla ilişkili olarak)
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli
TEOFİLİN
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda inhaler uzun etkili beta 2 agonistler ve antikolinerjiklerin kullanılmasına rağmen semptomatik olan hastaların tedavisine yavaş salınımlı teofilin preparatları eklenebilir
Hastalar yan etki ve ilaccedil etkileşimleri accedilısından yakından izlenmeli gereğinde plazma duumlzeyi kontrol edilmeli yan etkilerin varlığında doz azaltılmalı
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler steroidlerin FEV1 değeri 50 nin altında olan ve semptomları diğer bronkodilatatoumlrlerle kontrol edilemeyen ve sık atak geccediliren (son 1 yılda 1rsquoden fazla)semptomatik KOAHrsquolı hastalarda kullanılması oumlnerilmekte
Eğer hastalık fenotipinde KOAH-ASTIM ayrımı yapılamıyor ya da iki hastalığın birlikteliği duumlşuumlnuumlluumlyorsa tedavide inhaler steroid+uzun etkili beta agonistler verilebilir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
Ortalama FEV1lt 60 olan KOAHrsquolı hastalarda yapılan bir ccedilalışmada istatistiksel anlamlık saptanmasa da (p=0052) uumlccedil yıllık izlemde mortalitede azalma eğilimi goumlzlenmiş semptomlarda yaşam kalitesinde alevlenmelerde ve akciğer fonksiyonlarında istatistiksel olarak anlamlı iyileşme
LABA+IKS kombinasyon tedavisinin FEV1 değeri 50-60 arasında olan orta KOAHrsquoda alevlenme sıklığını azalttığı yaşam kalitesini arttırdığı yıllık FEV1 kaybını anlamlı derecede yavaşlattığı saptanmıştır
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS) Yan etkiler accedilısından inhaler kortikosteroidler tek başına veya
kombinasyon şeklinde kullanıldığında oral kandidiazis seste boğuklaşma kısılma gibi lokal yan etkileri vardır ve yanlış inhalasyon biccedilimi ile yakından ilişkilidir
Guumlnluumlk 15 mgrsquoı geccedilen beklametazon eşdeğeri İKS dozlarında kemik yoğunluğunda azalma goumlruumllebilmektedir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler kortikosteroidlerin uzun suumlre yuumlksek dozda kullanılması sonucunda Deride ekimoz ve berelenme Posterior subkapsuumller katarakt veNadiren okuumller hipertansiyon Glokom yer almakta
Uzun suumlreli İKS kullanan hastalarda pnoumlmoni riskinde artış bildirilmekle birlikte tanı radyolojik olarak kanıtlanmamıştır
OumlZET KOAH oumlnlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır
Hasta ve yakınları hastaların oumlzellikleri tedavi youmlntemleri ve hastalığın getirdiği riskler hakkında bilgilendirilerek eğitilmelidirler
İşyeri ve ev iccedili ortamında risk oluşturan olumsuz koşulların (toz duman vb) duumlzeltilmesi ve sigara iccediliminin bırakılması risk faktoumlrlerinin azaltılmasına youmlnelik en oumlnemli yaklaşımlardır
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalıdır
OumlZET Stabil KOAH tedavisi hastalığın evresine goumlre basamak tarzında
arttırılarak yapılmalı
Stabil KOAH tedavisininin amaccedilları hastalığın ilerlemesinin oumlnlenmesi semptomların giderilmesi egzersiz kapasitesinin arttırılması yaşam kalitesinin iyileştirilmesi alevlenme ve komplikasyonların oumlnlenmesi ve tedavisi mortalitenin azaltılması
Semptomatik olan hastalarda bronkodilatatoumlrler gerektiğinde veya duumlzenli olarak hastalığın her aşamasında kullanılmalı
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
OumlZET Uzun etkili antikolinerjikler ve uzun etkili beta 2 agonistler
solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
Uzun etkili beta 2 agonistlerle uzun etkili antikolinerjikler birlikte kullanıldıklarında daha iyi bir bronkodilatasyon sağlandığı
Antikolinerjik ve beta 2 agonist kombinasyonuna oral teofilin eklenmesi ile akciğer fonksiyonları ve yaşam kalitesinde daha fazla bir duumlzelme
OumlZET
Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda yılda 1rsquoden fazla alevlenme geccediliriliyorsa ya da astım-KOAH ayırımının yapılamadığı veya astımın eşlik ettiği olgularda inhaler kortikosteroid tedavisi oumlnerilmekte
TTEŞEKKUumlR EŞEKKUumlR EDERİZEDERİZ
TEDAVİDE KULLANILAN İLACcedilLAR
B İNHALER KORTİKOSTEROİDLER VE KOMBİNASYONLARIbull Beklametazonbull Budesonidbull Flutikazon propiyonat
FİKS KOMBİNASYONLARbull Salmeterol+flutikazon propiyonat bull Formoterol+budesonid
BETA 2 AGONİSTLER
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak
Uzun etkili beta 2 agonistler (LABA) solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları tercih edilmeli
BETA 2 AGONİSTLER
Temel yan etki beta adrenerjik reseptoumlrlerin direkt stimuumllasyonuna bağlı olarak ortaya ccedilıkan tremordur
Kalp kasının beta 2 reseptoumlrleri nedeniyle kontraktilitede artışa periferik vaskuumller direnccedilte azalmaya kan basıncı ve kardiyak atım voluumlmuumlnde artışa neden olabilir
Taşikardi palpitasyon ve QT aralığında uzama en sık tanımlanmış kardiyak yan etkilerdir
BETA 2 AGONİSTLER
Hiperglisemi hipokalemi ve hipomagnezemi beta 2 agonistlere karşı gelişebilen akut metabolik cevaplar
Akut metabolik cevapların duumlzenli stimuumllasyon ile azalması nedeniyle uzun suumlreli tedavi alanlarda bu değişikliklerin klinik oumlnemi fazla değildir ancak hipokalemi yatkınlığı olan kişilerde kardiyak aritmi riskini artırabilir
ANTİKOLİNERJİKLER
Kısa etkili antikolinerjikler salbutamol ile birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
Tiotropium hiperinflasyonu azalttığı iccedilin dispnenin azaltılmasında etkili Ayrıca alevlenme sayısını azaltmakta egzersiz kapasitesi ve yaşam kalitesini artırmakta
Tiotropium orta-ağır-ccedilok ağır KOAHrsquoın idame tedavisinde guumlnde tek doz olarak (tek başına veya diğer bronkodilatatoumlrlerle birlikte) kullanılır
ANTİKOLİNERJİKLER
İpratropium bromuumlruumln nebulizasyon formu SFTrsquo si ileri derecede duumlşuumlk olan hastalara oumlnerilebilir ancak ilacın doğrudan goumlze temas etmemesine dikkat edilmeli
Ağız kuruluğu ve inhalasyon sonrası ağızda metalik tat en sık tanımlanan yan etkiler
Ccedilok sık olmayarak idrar retansiyonu ve prostatik semptomlar
ANTİKOLİNERJİKLER
Nadiren kapalı accedilık glokomu (sadece yuumlz maskesi ile nebulizasyonla ilişkili olarak)
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli
TEOFİLİN
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda inhaler uzun etkili beta 2 agonistler ve antikolinerjiklerin kullanılmasına rağmen semptomatik olan hastaların tedavisine yavaş salınımlı teofilin preparatları eklenebilir
Hastalar yan etki ve ilaccedil etkileşimleri accedilısından yakından izlenmeli gereğinde plazma duumlzeyi kontrol edilmeli yan etkilerin varlığında doz azaltılmalı
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler steroidlerin FEV1 değeri 50 nin altında olan ve semptomları diğer bronkodilatatoumlrlerle kontrol edilemeyen ve sık atak geccediliren (son 1 yılda 1rsquoden fazla)semptomatik KOAHrsquolı hastalarda kullanılması oumlnerilmekte
Eğer hastalık fenotipinde KOAH-ASTIM ayrımı yapılamıyor ya da iki hastalığın birlikteliği duumlşuumlnuumlluumlyorsa tedavide inhaler steroid+uzun etkili beta agonistler verilebilir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
Ortalama FEV1lt 60 olan KOAHrsquolı hastalarda yapılan bir ccedilalışmada istatistiksel anlamlık saptanmasa da (p=0052) uumlccedil yıllık izlemde mortalitede azalma eğilimi goumlzlenmiş semptomlarda yaşam kalitesinde alevlenmelerde ve akciğer fonksiyonlarında istatistiksel olarak anlamlı iyileşme
LABA+IKS kombinasyon tedavisinin FEV1 değeri 50-60 arasında olan orta KOAHrsquoda alevlenme sıklığını azalttığı yaşam kalitesini arttırdığı yıllık FEV1 kaybını anlamlı derecede yavaşlattığı saptanmıştır
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS) Yan etkiler accedilısından inhaler kortikosteroidler tek başına veya
kombinasyon şeklinde kullanıldığında oral kandidiazis seste boğuklaşma kısılma gibi lokal yan etkileri vardır ve yanlış inhalasyon biccedilimi ile yakından ilişkilidir
Guumlnluumlk 15 mgrsquoı geccedilen beklametazon eşdeğeri İKS dozlarında kemik yoğunluğunda azalma goumlruumllebilmektedir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler kortikosteroidlerin uzun suumlre yuumlksek dozda kullanılması sonucunda Deride ekimoz ve berelenme Posterior subkapsuumller katarakt veNadiren okuumller hipertansiyon Glokom yer almakta
Uzun suumlreli İKS kullanan hastalarda pnoumlmoni riskinde artış bildirilmekle birlikte tanı radyolojik olarak kanıtlanmamıştır
OumlZET KOAH oumlnlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır
Hasta ve yakınları hastaların oumlzellikleri tedavi youmlntemleri ve hastalığın getirdiği riskler hakkında bilgilendirilerek eğitilmelidirler
İşyeri ve ev iccedili ortamında risk oluşturan olumsuz koşulların (toz duman vb) duumlzeltilmesi ve sigara iccediliminin bırakılması risk faktoumlrlerinin azaltılmasına youmlnelik en oumlnemli yaklaşımlardır
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalıdır
OumlZET Stabil KOAH tedavisi hastalığın evresine goumlre basamak tarzında
arttırılarak yapılmalı
Stabil KOAH tedavisininin amaccedilları hastalığın ilerlemesinin oumlnlenmesi semptomların giderilmesi egzersiz kapasitesinin arttırılması yaşam kalitesinin iyileştirilmesi alevlenme ve komplikasyonların oumlnlenmesi ve tedavisi mortalitenin azaltılması
Semptomatik olan hastalarda bronkodilatatoumlrler gerektiğinde veya duumlzenli olarak hastalığın her aşamasında kullanılmalı
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
OumlZET Uzun etkili antikolinerjikler ve uzun etkili beta 2 agonistler
solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
Uzun etkili beta 2 agonistlerle uzun etkili antikolinerjikler birlikte kullanıldıklarında daha iyi bir bronkodilatasyon sağlandığı
Antikolinerjik ve beta 2 agonist kombinasyonuna oral teofilin eklenmesi ile akciğer fonksiyonları ve yaşam kalitesinde daha fazla bir duumlzelme
OumlZET
Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda yılda 1rsquoden fazla alevlenme geccediliriliyorsa ya da astım-KOAH ayırımının yapılamadığı veya astımın eşlik ettiği olgularda inhaler kortikosteroid tedavisi oumlnerilmekte
TTEŞEKKUumlR EŞEKKUumlR EDERİZEDERİZ
BETA 2 AGONİSTLER
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak
Uzun etkili beta 2 agonistler (LABA) solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları tercih edilmeli
BETA 2 AGONİSTLER
Temel yan etki beta adrenerjik reseptoumlrlerin direkt stimuumllasyonuna bağlı olarak ortaya ccedilıkan tremordur
Kalp kasının beta 2 reseptoumlrleri nedeniyle kontraktilitede artışa periferik vaskuumller direnccedilte azalmaya kan basıncı ve kardiyak atım voluumlmuumlnde artışa neden olabilir
Taşikardi palpitasyon ve QT aralığında uzama en sık tanımlanmış kardiyak yan etkilerdir
BETA 2 AGONİSTLER
Hiperglisemi hipokalemi ve hipomagnezemi beta 2 agonistlere karşı gelişebilen akut metabolik cevaplar
Akut metabolik cevapların duumlzenli stimuumllasyon ile azalması nedeniyle uzun suumlreli tedavi alanlarda bu değişikliklerin klinik oumlnemi fazla değildir ancak hipokalemi yatkınlığı olan kişilerde kardiyak aritmi riskini artırabilir
ANTİKOLİNERJİKLER
Kısa etkili antikolinerjikler salbutamol ile birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
Tiotropium hiperinflasyonu azalttığı iccedilin dispnenin azaltılmasında etkili Ayrıca alevlenme sayısını azaltmakta egzersiz kapasitesi ve yaşam kalitesini artırmakta
Tiotropium orta-ağır-ccedilok ağır KOAHrsquoın idame tedavisinde guumlnde tek doz olarak (tek başına veya diğer bronkodilatatoumlrlerle birlikte) kullanılır
ANTİKOLİNERJİKLER
İpratropium bromuumlruumln nebulizasyon formu SFTrsquo si ileri derecede duumlşuumlk olan hastalara oumlnerilebilir ancak ilacın doğrudan goumlze temas etmemesine dikkat edilmeli
Ağız kuruluğu ve inhalasyon sonrası ağızda metalik tat en sık tanımlanan yan etkiler
Ccedilok sık olmayarak idrar retansiyonu ve prostatik semptomlar
ANTİKOLİNERJİKLER
Nadiren kapalı accedilık glokomu (sadece yuumlz maskesi ile nebulizasyonla ilişkili olarak)
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli
TEOFİLİN
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda inhaler uzun etkili beta 2 agonistler ve antikolinerjiklerin kullanılmasına rağmen semptomatik olan hastaların tedavisine yavaş salınımlı teofilin preparatları eklenebilir
Hastalar yan etki ve ilaccedil etkileşimleri accedilısından yakından izlenmeli gereğinde plazma duumlzeyi kontrol edilmeli yan etkilerin varlığında doz azaltılmalı
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler steroidlerin FEV1 değeri 50 nin altında olan ve semptomları diğer bronkodilatatoumlrlerle kontrol edilemeyen ve sık atak geccediliren (son 1 yılda 1rsquoden fazla)semptomatik KOAHrsquolı hastalarda kullanılması oumlnerilmekte
Eğer hastalık fenotipinde KOAH-ASTIM ayrımı yapılamıyor ya da iki hastalığın birlikteliği duumlşuumlnuumlluumlyorsa tedavide inhaler steroid+uzun etkili beta agonistler verilebilir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
Ortalama FEV1lt 60 olan KOAHrsquolı hastalarda yapılan bir ccedilalışmada istatistiksel anlamlık saptanmasa da (p=0052) uumlccedil yıllık izlemde mortalitede azalma eğilimi goumlzlenmiş semptomlarda yaşam kalitesinde alevlenmelerde ve akciğer fonksiyonlarında istatistiksel olarak anlamlı iyileşme
LABA+IKS kombinasyon tedavisinin FEV1 değeri 50-60 arasında olan orta KOAHrsquoda alevlenme sıklığını azalttığı yaşam kalitesini arttırdığı yıllık FEV1 kaybını anlamlı derecede yavaşlattığı saptanmıştır
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS) Yan etkiler accedilısından inhaler kortikosteroidler tek başına veya
kombinasyon şeklinde kullanıldığında oral kandidiazis seste boğuklaşma kısılma gibi lokal yan etkileri vardır ve yanlış inhalasyon biccedilimi ile yakından ilişkilidir
Guumlnluumlk 15 mgrsquoı geccedilen beklametazon eşdeğeri İKS dozlarında kemik yoğunluğunda azalma goumlruumllebilmektedir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler kortikosteroidlerin uzun suumlre yuumlksek dozda kullanılması sonucunda Deride ekimoz ve berelenme Posterior subkapsuumller katarakt veNadiren okuumller hipertansiyon Glokom yer almakta
Uzun suumlreli İKS kullanan hastalarda pnoumlmoni riskinde artış bildirilmekle birlikte tanı radyolojik olarak kanıtlanmamıştır
OumlZET KOAH oumlnlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır
Hasta ve yakınları hastaların oumlzellikleri tedavi youmlntemleri ve hastalığın getirdiği riskler hakkında bilgilendirilerek eğitilmelidirler
İşyeri ve ev iccedili ortamında risk oluşturan olumsuz koşulların (toz duman vb) duumlzeltilmesi ve sigara iccediliminin bırakılması risk faktoumlrlerinin azaltılmasına youmlnelik en oumlnemli yaklaşımlardır
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalıdır
OumlZET Stabil KOAH tedavisi hastalığın evresine goumlre basamak tarzında
arttırılarak yapılmalı
Stabil KOAH tedavisininin amaccedilları hastalığın ilerlemesinin oumlnlenmesi semptomların giderilmesi egzersiz kapasitesinin arttırılması yaşam kalitesinin iyileştirilmesi alevlenme ve komplikasyonların oumlnlenmesi ve tedavisi mortalitenin azaltılması
Semptomatik olan hastalarda bronkodilatatoumlrler gerektiğinde veya duumlzenli olarak hastalığın her aşamasında kullanılmalı
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
OumlZET Uzun etkili antikolinerjikler ve uzun etkili beta 2 agonistler
solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
Uzun etkili beta 2 agonistlerle uzun etkili antikolinerjikler birlikte kullanıldıklarında daha iyi bir bronkodilatasyon sağlandığı
Antikolinerjik ve beta 2 agonist kombinasyonuna oral teofilin eklenmesi ile akciğer fonksiyonları ve yaşam kalitesinde daha fazla bir duumlzelme
OumlZET
Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda yılda 1rsquoden fazla alevlenme geccediliriliyorsa ya da astım-KOAH ayırımının yapılamadığı veya astımın eşlik ettiği olgularda inhaler kortikosteroid tedavisi oumlnerilmekte
TTEŞEKKUumlR EŞEKKUumlR EDERİZEDERİZ
BETA 2 AGONİSTLER
Temel yan etki beta adrenerjik reseptoumlrlerin direkt stimuumllasyonuna bağlı olarak ortaya ccedilıkan tremordur
Kalp kasının beta 2 reseptoumlrleri nedeniyle kontraktilitede artışa periferik vaskuumller direnccedilte azalmaya kan basıncı ve kardiyak atım voluumlmuumlnde artışa neden olabilir
Taşikardi palpitasyon ve QT aralığında uzama en sık tanımlanmış kardiyak yan etkilerdir
BETA 2 AGONİSTLER
Hiperglisemi hipokalemi ve hipomagnezemi beta 2 agonistlere karşı gelişebilen akut metabolik cevaplar
Akut metabolik cevapların duumlzenli stimuumllasyon ile azalması nedeniyle uzun suumlreli tedavi alanlarda bu değişikliklerin klinik oumlnemi fazla değildir ancak hipokalemi yatkınlığı olan kişilerde kardiyak aritmi riskini artırabilir
ANTİKOLİNERJİKLER
Kısa etkili antikolinerjikler salbutamol ile birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
Tiotropium hiperinflasyonu azalttığı iccedilin dispnenin azaltılmasında etkili Ayrıca alevlenme sayısını azaltmakta egzersiz kapasitesi ve yaşam kalitesini artırmakta
Tiotropium orta-ağır-ccedilok ağır KOAHrsquoın idame tedavisinde guumlnde tek doz olarak (tek başına veya diğer bronkodilatatoumlrlerle birlikte) kullanılır
ANTİKOLİNERJİKLER
İpratropium bromuumlruumln nebulizasyon formu SFTrsquo si ileri derecede duumlşuumlk olan hastalara oumlnerilebilir ancak ilacın doğrudan goumlze temas etmemesine dikkat edilmeli
Ağız kuruluğu ve inhalasyon sonrası ağızda metalik tat en sık tanımlanan yan etkiler
Ccedilok sık olmayarak idrar retansiyonu ve prostatik semptomlar
ANTİKOLİNERJİKLER
Nadiren kapalı accedilık glokomu (sadece yuumlz maskesi ile nebulizasyonla ilişkili olarak)
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli
TEOFİLİN
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda inhaler uzun etkili beta 2 agonistler ve antikolinerjiklerin kullanılmasına rağmen semptomatik olan hastaların tedavisine yavaş salınımlı teofilin preparatları eklenebilir
Hastalar yan etki ve ilaccedil etkileşimleri accedilısından yakından izlenmeli gereğinde plazma duumlzeyi kontrol edilmeli yan etkilerin varlığında doz azaltılmalı
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler steroidlerin FEV1 değeri 50 nin altında olan ve semptomları diğer bronkodilatatoumlrlerle kontrol edilemeyen ve sık atak geccediliren (son 1 yılda 1rsquoden fazla)semptomatik KOAHrsquolı hastalarda kullanılması oumlnerilmekte
Eğer hastalık fenotipinde KOAH-ASTIM ayrımı yapılamıyor ya da iki hastalığın birlikteliği duumlşuumlnuumlluumlyorsa tedavide inhaler steroid+uzun etkili beta agonistler verilebilir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
Ortalama FEV1lt 60 olan KOAHrsquolı hastalarda yapılan bir ccedilalışmada istatistiksel anlamlık saptanmasa da (p=0052) uumlccedil yıllık izlemde mortalitede azalma eğilimi goumlzlenmiş semptomlarda yaşam kalitesinde alevlenmelerde ve akciğer fonksiyonlarında istatistiksel olarak anlamlı iyileşme
LABA+IKS kombinasyon tedavisinin FEV1 değeri 50-60 arasında olan orta KOAHrsquoda alevlenme sıklığını azalttığı yaşam kalitesini arttırdığı yıllık FEV1 kaybını anlamlı derecede yavaşlattığı saptanmıştır
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS) Yan etkiler accedilısından inhaler kortikosteroidler tek başına veya
kombinasyon şeklinde kullanıldığında oral kandidiazis seste boğuklaşma kısılma gibi lokal yan etkileri vardır ve yanlış inhalasyon biccedilimi ile yakından ilişkilidir
Guumlnluumlk 15 mgrsquoı geccedilen beklametazon eşdeğeri İKS dozlarında kemik yoğunluğunda azalma goumlruumllebilmektedir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler kortikosteroidlerin uzun suumlre yuumlksek dozda kullanılması sonucunda Deride ekimoz ve berelenme Posterior subkapsuumller katarakt veNadiren okuumller hipertansiyon Glokom yer almakta
Uzun suumlreli İKS kullanan hastalarda pnoumlmoni riskinde artış bildirilmekle birlikte tanı radyolojik olarak kanıtlanmamıştır
OumlZET KOAH oumlnlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır
Hasta ve yakınları hastaların oumlzellikleri tedavi youmlntemleri ve hastalığın getirdiği riskler hakkında bilgilendirilerek eğitilmelidirler
İşyeri ve ev iccedili ortamında risk oluşturan olumsuz koşulların (toz duman vb) duumlzeltilmesi ve sigara iccediliminin bırakılması risk faktoumlrlerinin azaltılmasına youmlnelik en oumlnemli yaklaşımlardır
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalıdır
OumlZET Stabil KOAH tedavisi hastalığın evresine goumlre basamak tarzında
arttırılarak yapılmalı
Stabil KOAH tedavisininin amaccedilları hastalığın ilerlemesinin oumlnlenmesi semptomların giderilmesi egzersiz kapasitesinin arttırılması yaşam kalitesinin iyileştirilmesi alevlenme ve komplikasyonların oumlnlenmesi ve tedavisi mortalitenin azaltılması
Semptomatik olan hastalarda bronkodilatatoumlrler gerektiğinde veya duumlzenli olarak hastalığın her aşamasında kullanılmalı
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
OumlZET Uzun etkili antikolinerjikler ve uzun etkili beta 2 agonistler
solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
Uzun etkili beta 2 agonistlerle uzun etkili antikolinerjikler birlikte kullanıldıklarında daha iyi bir bronkodilatasyon sağlandığı
Antikolinerjik ve beta 2 agonist kombinasyonuna oral teofilin eklenmesi ile akciğer fonksiyonları ve yaşam kalitesinde daha fazla bir duumlzelme
OumlZET
Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda yılda 1rsquoden fazla alevlenme geccediliriliyorsa ya da astım-KOAH ayırımının yapılamadığı veya astımın eşlik ettiği olgularda inhaler kortikosteroid tedavisi oumlnerilmekte
TTEŞEKKUumlR EŞEKKUumlR EDERİZEDERİZ
BETA 2 AGONİSTLER
Hiperglisemi hipokalemi ve hipomagnezemi beta 2 agonistlere karşı gelişebilen akut metabolik cevaplar
Akut metabolik cevapların duumlzenli stimuumllasyon ile azalması nedeniyle uzun suumlreli tedavi alanlarda bu değişikliklerin klinik oumlnemi fazla değildir ancak hipokalemi yatkınlığı olan kişilerde kardiyak aritmi riskini artırabilir
ANTİKOLİNERJİKLER
Kısa etkili antikolinerjikler salbutamol ile birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
Tiotropium hiperinflasyonu azalttığı iccedilin dispnenin azaltılmasında etkili Ayrıca alevlenme sayısını azaltmakta egzersiz kapasitesi ve yaşam kalitesini artırmakta
Tiotropium orta-ağır-ccedilok ağır KOAHrsquoın idame tedavisinde guumlnde tek doz olarak (tek başına veya diğer bronkodilatatoumlrlerle birlikte) kullanılır
ANTİKOLİNERJİKLER
İpratropium bromuumlruumln nebulizasyon formu SFTrsquo si ileri derecede duumlşuumlk olan hastalara oumlnerilebilir ancak ilacın doğrudan goumlze temas etmemesine dikkat edilmeli
Ağız kuruluğu ve inhalasyon sonrası ağızda metalik tat en sık tanımlanan yan etkiler
Ccedilok sık olmayarak idrar retansiyonu ve prostatik semptomlar
ANTİKOLİNERJİKLER
Nadiren kapalı accedilık glokomu (sadece yuumlz maskesi ile nebulizasyonla ilişkili olarak)
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli
TEOFİLİN
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda inhaler uzun etkili beta 2 agonistler ve antikolinerjiklerin kullanılmasına rağmen semptomatik olan hastaların tedavisine yavaş salınımlı teofilin preparatları eklenebilir
Hastalar yan etki ve ilaccedil etkileşimleri accedilısından yakından izlenmeli gereğinde plazma duumlzeyi kontrol edilmeli yan etkilerin varlığında doz azaltılmalı
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler steroidlerin FEV1 değeri 50 nin altında olan ve semptomları diğer bronkodilatatoumlrlerle kontrol edilemeyen ve sık atak geccediliren (son 1 yılda 1rsquoden fazla)semptomatik KOAHrsquolı hastalarda kullanılması oumlnerilmekte
Eğer hastalık fenotipinde KOAH-ASTIM ayrımı yapılamıyor ya da iki hastalığın birlikteliği duumlşuumlnuumlluumlyorsa tedavide inhaler steroid+uzun etkili beta agonistler verilebilir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
Ortalama FEV1lt 60 olan KOAHrsquolı hastalarda yapılan bir ccedilalışmada istatistiksel anlamlık saptanmasa da (p=0052) uumlccedil yıllık izlemde mortalitede azalma eğilimi goumlzlenmiş semptomlarda yaşam kalitesinde alevlenmelerde ve akciğer fonksiyonlarında istatistiksel olarak anlamlı iyileşme
LABA+IKS kombinasyon tedavisinin FEV1 değeri 50-60 arasında olan orta KOAHrsquoda alevlenme sıklığını azalttığı yaşam kalitesini arttırdığı yıllık FEV1 kaybını anlamlı derecede yavaşlattığı saptanmıştır
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS) Yan etkiler accedilısından inhaler kortikosteroidler tek başına veya
kombinasyon şeklinde kullanıldığında oral kandidiazis seste boğuklaşma kısılma gibi lokal yan etkileri vardır ve yanlış inhalasyon biccedilimi ile yakından ilişkilidir
Guumlnluumlk 15 mgrsquoı geccedilen beklametazon eşdeğeri İKS dozlarında kemik yoğunluğunda azalma goumlruumllebilmektedir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler kortikosteroidlerin uzun suumlre yuumlksek dozda kullanılması sonucunda Deride ekimoz ve berelenme Posterior subkapsuumller katarakt veNadiren okuumller hipertansiyon Glokom yer almakta
Uzun suumlreli İKS kullanan hastalarda pnoumlmoni riskinde artış bildirilmekle birlikte tanı radyolojik olarak kanıtlanmamıştır
OumlZET KOAH oumlnlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır
Hasta ve yakınları hastaların oumlzellikleri tedavi youmlntemleri ve hastalığın getirdiği riskler hakkında bilgilendirilerek eğitilmelidirler
İşyeri ve ev iccedili ortamında risk oluşturan olumsuz koşulların (toz duman vb) duumlzeltilmesi ve sigara iccediliminin bırakılması risk faktoumlrlerinin azaltılmasına youmlnelik en oumlnemli yaklaşımlardır
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalıdır
OumlZET Stabil KOAH tedavisi hastalığın evresine goumlre basamak tarzında
arttırılarak yapılmalı
Stabil KOAH tedavisininin amaccedilları hastalığın ilerlemesinin oumlnlenmesi semptomların giderilmesi egzersiz kapasitesinin arttırılması yaşam kalitesinin iyileştirilmesi alevlenme ve komplikasyonların oumlnlenmesi ve tedavisi mortalitenin azaltılması
Semptomatik olan hastalarda bronkodilatatoumlrler gerektiğinde veya duumlzenli olarak hastalığın her aşamasında kullanılmalı
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
OumlZET Uzun etkili antikolinerjikler ve uzun etkili beta 2 agonistler
solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
Uzun etkili beta 2 agonistlerle uzun etkili antikolinerjikler birlikte kullanıldıklarında daha iyi bir bronkodilatasyon sağlandığı
Antikolinerjik ve beta 2 agonist kombinasyonuna oral teofilin eklenmesi ile akciğer fonksiyonları ve yaşam kalitesinde daha fazla bir duumlzelme
OumlZET
Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda yılda 1rsquoden fazla alevlenme geccediliriliyorsa ya da astım-KOAH ayırımının yapılamadığı veya astımın eşlik ettiği olgularda inhaler kortikosteroid tedavisi oumlnerilmekte
TTEŞEKKUumlR EŞEKKUumlR EDERİZEDERİZ
ANTİKOLİNERJİKLER
Kısa etkili antikolinerjikler salbutamol ile birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
Tiotropium hiperinflasyonu azalttığı iccedilin dispnenin azaltılmasında etkili Ayrıca alevlenme sayısını azaltmakta egzersiz kapasitesi ve yaşam kalitesini artırmakta
Tiotropium orta-ağır-ccedilok ağır KOAHrsquoın idame tedavisinde guumlnde tek doz olarak (tek başına veya diğer bronkodilatatoumlrlerle birlikte) kullanılır
ANTİKOLİNERJİKLER
İpratropium bromuumlruumln nebulizasyon formu SFTrsquo si ileri derecede duumlşuumlk olan hastalara oumlnerilebilir ancak ilacın doğrudan goumlze temas etmemesine dikkat edilmeli
Ağız kuruluğu ve inhalasyon sonrası ağızda metalik tat en sık tanımlanan yan etkiler
Ccedilok sık olmayarak idrar retansiyonu ve prostatik semptomlar
ANTİKOLİNERJİKLER
Nadiren kapalı accedilık glokomu (sadece yuumlz maskesi ile nebulizasyonla ilişkili olarak)
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli
TEOFİLİN
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda inhaler uzun etkili beta 2 agonistler ve antikolinerjiklerin kullanılmasına rağmen semptomatik olan hastaların tedavisine yavaş salınımlı teofilin preparatları eklenebilir
Hastalar yan etki ve ilaccedil etkileşimleri accedilısından yakından izlenmeli gereğinde plazma duumlzeyi kontrol edilmeli yan etkilerin varlığında doz azaltılmalı
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler steroidlerin FEV1 değeri 50 nin altında olan ve semptomları diğer bronkodilatatoumlrlerle kontrol edilemeyen ve sık atak geccediliren (son 1 yılda 1rsquoden fazla)semptomatik KOAHrsquolı hastalarda kullanılması oumlnerilmekte
Eğer hastalık fenotipinde KOAH-ASTIM ayrımı yapılamıyor ya da iki hastalığın birlikteliği duumlşuumlnuumlluumlyorsa tedavide inhaler steroid+uzun etkili beta agonistler verilebilir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
Ortalama FEV1lt 60 olan KOAHrsquolı hastalarda yapılan bir ccedilalışmada istatistiksel anlamlık saptanmasa da (p=0052) uumlccedil yıllık izlemde mortalitede azalma eğilimi goumlzlenmiş semptomlarda yaşam kalitesinde alevlenmelerde ve akciğer fonksiyonlarında istatistiksel olarak anlamlı iyileşme
LABA+IKS kombinasyon tedavisinin FEV1 değeri 50-60 arasında olan orta KOAHrsquoda alevlenme sıklığını azalttığı yaşam kalitesini arttırdığı yıllık FEV1 kaybını anlamlı derecede yavaşlattığı saptanmıştır
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS) Yan etkiler accedilısından inhaler kortikosteroidler tek başına veya
kombinasyon şeklinde kullanıldığında oral kandidiazis seste boğuklaşma kısılma gibi lokal yan etkileri vardır ve yanlış inhalasyon biccedilimi ile yakından ilişkilidir
Guumlnluumlk 15 mgrsquoı geccedilen beklametazon eşdeğeri İKS dozlarında kemik yoğunluğunda azalma goumlruumllebilmektedir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler kortikosteroidlerin uzun suumlre yuumlksek dozda kullanılması sonucunda Deride ekimoz ve berelenme Posterior subkapsuumller katarakt veNadiren okuumller hipertansiyon Glokom yer almakta
Uzun suumlreli İKS kullanan hastalarda pnoumlmoni riskinde artış bildirilmekle birlikte tanı radyolojik olarak kanıtlanmamıştır
OumlZET KOAH oumlnlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır
Hasta ve yakınları hastaların oumlzellikleri tedavi youmlntemleri ve hastalığın getirdiği riskler hakkında bilgilendirilerek eğitilmelidirler
İşyeri ve ev iccedili ortamında risk oluşturan olumsuz koşulların (toz duman vb) duumlzeltilmesi ve sigara iccediliminin bırakılması risk faktoumlrlerinin azaltılmasına youmlnelik en oumlnemli yaklaşımlardır
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalıdır
OumlZET Stabil KOAH tedavisi hastalığın evresine goumlre basamak tarzında
arttırılarak yapılmalı
Stabil KOAH tedavisininin amaccedilları hastalığın ilerlemesinin oumlnlenmesi semptomların giderilmesi egzersiz kapasitesinin arttırılması yaşam kalitesinin iyileştirilmesi alevlenme ve komplikasyonların oumlnlenmesi ve tedavisi mortalitenin azaltılması
Semptomatik olan hastalarda bronkodilatatoumlrler gerektiğinde veya duumlzenli olarak hastalığın her aşamasında kullanılmalı
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
OumlZET Uzun etkili antikolinerjikler ve uzun etkili beta 2 agonistler
solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
Uzun etkili beta 2 agonistlerle uzun etkili antikolinerjikler birlikte kullanıldıklarında daha iyi bir bronkodilatasyon sağlandığı
Antikolinerjik ve beta 2 agonist kombinasyonuna oral teofilin eklenmesi ile akciğer fonksiyonları ve yaşam kalitesinde daha fazla bir duumlzelme
OumlZET
Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda yılda 1rsquoden fazla alevlenme geccediliriliyorsa ya da astım-KOAH ayırımının yapılamadığı veya astımın eşlik ettiği olgularda inhaler kortikosteroid tedavisi oumlnerilmekte
TTEŞEKKUumlR EŞEKKUumlR EDERİZEDERİZ
ANTİKOLİNERJİKLER
İpratropium bromuumlruumln nebulizasyon formu SFTrsquo si ileri derecede duumlşuumlk olan hastalara oumlnerilebilir ancak ilacın doğrudan goumlze temas etmemesine dikkat edilmeli
Ağız kuruluğu ve inhalasyon sonrası ağızda metalik tat en sık tanımlanan yan etkiler
Ccedilok sık olmayarak idrar retansiyonu ve prostatik semptomlar
ANTİKOLİNERJİKLER
Nadiren kapalı accedilık glokomu (sadece yuumlz maskesi ile nebulizasyonla ilişkili olarak)
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli
TEOFİLİN
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda inhaler uzun etkili beta 2 agonistler ve antikolinerjiklerin kullanılmasına rağmen semptomatik olan hastaların tedavisine yavaş salınımlı teofilin preparatları eklenebilir
Hastalar yan etki ve ilaccedil etkileşimleri accedilısından yakından izlenmeli gereğinde plazma duumlzeyi kontrol edilmeli yan etkilerin varlığında doz azaltılmalı
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler steroidlerin FEV1 değeri 50 nin altında olan ve semptomları diğer bronkodilatatoumlrlerle kontrol edilemeyen ve sık atak geccediliren (son 1 yılda 1rsquoden fazla)semptomatik KOAHrsquolı hastalarda kullanılması oumlnerilmekte
Eğer hastalık fenotipinde KOAH-ASTIM ayrımı yapılamıyor ya da iki hastalığın birlikteliği duumlşuumlnuumlluumlyorsa tedavide inhaler steroid+uzun etkili beta agonistler verilebilir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
Ortalama FEV1lt 60 olan KOAHrsquolı hastalarda yapılan bir ccedilalışmada istatistiksel anlamlık saptanmasa da (p=0052) uumlccedil yıllık izlemde mortalitede azalma eğilimi goumlzlenmiş semptomlarda yaşam kalitesinde alevlenmelerde ve akciğer fonksiyonlarında istatistiksel olarak anlamlı iyileşme
LABA+IKS kombinasyon tedavisinin FEV1 değeri 50-60 arasında olan orta KOAHrsquoda alevlenme sıklığını azalttığı yaşam kalitesini arttırdığı yıllık FEV1 kaybını anlamlı derecede yavaşlattığı saptanmıştır
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS) Yan etkiler accedilısından inhaler kortikosteroidler tek başına veya
kombinasyon şeklinde kullanıldığında oral kandidiazis seste boğuklaşma kısılma gibi lokal yan etkileri vardır ve yanlış inhalasyon biccedilimi ile yakından ilişkilidir
Guumlnluumlk 15 mgrsquoı geccedilen beklametazon eşdeğeri İKS dozlarında kemik yoğunluğunda azalma goumlruumllebilmektedir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler kortikosteroidlerin uzun suumlre yuumlksek dozda kullanılması sonucunda Deride ekimoz ve berelenme Posterior subkapsuumller katarakt veNadiren okuumller hipertansiyon Glokom yer almakta
Uzun suumlreli İKS kullanan hastalarda pnoumlmoni riskinde artış bildirilmekle birlikte tanı radyolojik olarak kanıtlanmamıştır
OumlZET KOAH oumlnlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır
Hasta ve yakınları hastaların oumlzellikleri tedavi youmlntemleri ve hastalığın getirdiği riskler hakkında bilgilendirilerek eğitilmelidirler
İşyeri ve ev iccedili ortamında risk oluşturan olumsuz koşulların (toz duman vb) duumlzeltilmesi ve sigara iccediliminin bırakılması risk faktoumlrlerinin azaltılmasına youmlnelik en oumlnemli yaklaşımlardır
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalıdır
OumlZET Stabil KOAH tedavisi hastalığın evresine goumlre basamak tarzında
arttırılarak yapılmalı
Stabil KOAH tedavisininin amaccedilları hastalığın ilerlemesinin oumlnlenmesi semptomların giderilmesi egzersiz kapasitesinin arttırılması yaşam kalitesinin iyileştirilmesi alevlenme ve komplikasyonların oumlnlenmesi ve tedavisi mortalitenin azaltılması
Semptomatik olan hastalarda bronkodilatatoumlrler gerektiğinde veya duumlzenli olarak hastalığın her aşamasında kullanılmalı
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
OumlZET Uzun etkili antikolinerjikler ve uzun etkili beta 2 agonistler
solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
Uzun etkili beta 2 agonistlerle uzun etkili antikolinerjikler birlikte kullanıldıklarında daha iyi bir bronkodilatasyon sağlandığı
Antikolinerjik ve beta 2 agonist kombinasyonuna oral teofilin eklenmesi ile akciğer fonksiyonları ve yaşam kalitesinde daha fazla bir duumlzelme
OumlZET
Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda yılda 1rsquoden fazla alevlenme geccediliriliyorsa ya da astım-KOAH ayırımının yapılamadığı veya astımın eşlik ettiği olgularda inhaler kortikosteroid tedavisi oumlnerilmekte
TTEŞEKKUumlR EŞEKKUumlR EDERİZEDERİZ
ANTİKOLİNERJİKLER
Nadiren kapalı accedilık glokomu (sadece yuumlz maskesi ile nebulizasyonla ilişkili olarak)
İdame tedavi sırasında hastalar yan etkiler accedilısından izlenmeli oumlzellikle kardiyovaskuumller ek hastalığı olanlarda dikkat edilmeli
TEOFİLİN
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda inhaler uzun etkili beta 2 agonistler ve antikolinerjiklerin kullanılmasına rağmen semptomatik olan hastaların tedavisine yavaş salınımlı teofilin preparatları eklenebilir
Hastalar yan etki ve ilaccedil etkileşimleri accedilısından yakından izlenmeli gereğinde plazma duumlzeyi kontrol edilmeli yan etkilerin varlığında doz azaltılmalı
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler steroidlerin FEV1 değeri 50 nin altında olan ve semptomları diğer bronkodilatatoumlrlerle kontrol edilemeyen ve sık atak geccediliren (son 1 yılda 1rsquoden fazla)semptomatik KOAHrsquolı hastalarda kullanılması oumlnerilmekte
Eğer hastalık fenotipinde KOAH-ASTIM ayrımı yapılamıyor ya da iki hastalığın birlikteliği duumlşuumlnuumlluumlyorsa tedavide inhaler steroid+uzun etkili beta agonistler verilebilir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
Ortalama FEV1lt 60 olan KOAHrsquolı hastalarda yapılan bir ccedilalışmada istatistiksel anlamlık saptanmasa da (p=0052) uumlccedil yıllık izlemde mortalitede azalma eğilimi goumlzlenmiş semptomlarda yaşam kalitesinde alevlenmelerde ve akciğer fonksiyonlarında istatistiksel olarak anlamlı iyileşme
LABA+IKS kombinasyon tedavisinin FEV1 değeri 50-60 arasında olan orta KOAHrsquoda alevlenme sıklığını azalttığı yaşam kalitesini arttırdığı yıllık FEV1 kaybını anlamlı derecede yavaşlattığı saptanmıştır
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS) Yan etkiler accedilısından inhaler kortikosteroidler tek başına veya
kombinasyon şeklinde kullanıldığında oral kandidiazis seste boğuklaşma kısılma gibi lokal yan etkileri vardır ve yanlış inhalasyon biccedilimi ile yakından ilişkilidir
Guumlnluumlk 15 mgrsquoı geccedilen beklametazon eşdeğeri İKS dozlarında kemik yoğunluğunda azalma goumlruumllebilmektedir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler kortikosteroidlerin uzun suumlre yuumlksek dozda kullanılması sonucunda Deride ekimoz ve berelenme Posterior subkapsuumller katarakt veNadiren okuumller hipertansiyon Glokom yer almakta
Uzun suumlreli İKS kullanan hastalarda pnoumlmoni riskinde artış bildirilmekle birlikte tanı radyolojik olarak kanıtlanmamıştır
OumlZET KOAH oumlnlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır
Hasta ve yakınları hastaların oumlzellikleri tedavi youmlntemleri ve hastalığın getirdiği riskler hakkında bilgilendirilerek eğitilmelidirler
İşyeri ve ev iccedili ortamında risk oluşturan olumsuz koşulların (toz duman vb) duumlzeltilmesi ve sigara iccediliminin bırakılması risk faktoumlrlerinin azaltılmasına youmlnelik en oumlnemli yaklaşımlardır
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalıdır
OumlZET Stabil KOAH tedavisi hastalığın evresine goumlre basamak tarzında
arttırılarak yapılmalı
Stabil KOAH tedavisininin amaccedilları hastalığın ilerlemesinin oumlnlenmesi semptomların giderilmesi egzersiz kapasitesinin arttırılması yaşam kalitesinin iyileştirilmesi alevlenme ve komplikasyonların oumlnlenmesi ve tedavisi mortalitenin azaltılması
Semptomatik olan hastalarda bronkodilatatoumlrler gerektiğinde veya duumlzenli olarak hastalığın her aşamasında kullanılmalı
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
OumlZET Uzun etkili antikolinerjikler ve uzun etkili beta 2 agonistler
solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
Uzun etkili beta 2 agonistlerle uzun etkili antikolinerjikler birlikte kullanıldıklarında daha iyi bir bronkodilatasyon sağlandığı
Antikolinerjik ve beta 2 agonist kombinasyonuna oral teofilin eklenmesi ile akciğer fonksiyonları ve yaşam kalitesinde daha fazla bir duumlzelme
OumlZET
Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda yılda 1rsquoden fazla alevlenme geccediliriliyorsa ya da astım-KOAH ayırımının yapılamadığı veya astımın eşlik ettiği olgularda inhaler kortikosteroid tedavisi oumlnerilmekte
TTEŞEKKUumlR EŞEKKUumlR EDERİZEDERİZ
TEOFİLİN
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda inhaler uzun etkili beta 2 agonistler ve antikolinerjiklerin kullanılmasına rağmen semptomatik olan hastaların tedavisine yavaş salınımlı teofilin preparatları eklenebilir
Hastalar yan etki ve ilaccedil etkileşimleri accedilısından yakından izlenmeli gereğinde plazma duumlzeyi kontrol edilmeli yan etkilerin varlığında doz azaltılmalı
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler steroidlerin FEV1 değeri 50 nin altında olan ve semptomları diğer bronkodilatatoumlrlerle kontrol edilemeyen ve sık atak geccediliren (son 1 yılda 1rsquoden fazla)semptomatik KOAHrsquolı hastalarda kullanılması oumlnerilmekte
Eğer hastalık fenotipinde KOAH-ASTIM ayrımı yapılamıyor ya da iki hastalığın birlikteliği duumlşuumlnuumlluumlyorsa tedavide inhaler steroid+uzun etkili beta agonistler verilebilir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
Ortalama FEV1lt 60 olan KOAHrsquolı hastalarda yapılan bir ccedilalışmada istatistiksel anlamlık saptanmasa da (p=0052) uumlccedil yıllık izlemde mortalitede azalma eğilimi goumlzlenmiş semptomlarda yaşam kalitesinde alevlenmelerde ve akciğer fonksiyonlarında istatistiksel olarak anlamlı iyileşme
LABA+IKS kombinasyon tedavisinin FEV1 değeri 50-60 arasında olan orta KOAHrsquoda alevlenme sıklığını azalttığı yaşam kalitesini arttırdığı yıllık FEV1 kaybını anlamlı derecede yavaşlattığı saptanmıştır
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS) Yan etkiler accedilısından inhaler kortikosteroidler tek başına veya
kombinasyon şeklinde kullanıldığında oral kandidiazis seste boğuklaşma kısılma gibi lokal yan etkileri vardır ve yanlış inhalasyon biccedilimi ile yakından ilişkilidir
Guumlnluumlk 15 mgrsquoı geccedilen beklametazon eşdeğeri İKS dozlarında kemik yoğunluğunda azalma goumlruumllebilmektedir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler kortikosteroidlerin uzun suumlre yuumlksek dozda kullanılması sonucunda Deride ekimoz ve berelenme Posterior subkapsuumller katarakt veNadiren okuumller hipertansiyon Glokom yer almakta
Uzun suumlreli İKS kullanan hastalarda pnoumlmoni riskinde artış bildirilmekle birlikte tanı radyolojik olarak kanıtlanmamıştır
OumlZET KOAH oumlnlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır
Hasta ve yakınları hastaların oumlzellikleri tedavi youmlntemleri ve hastalığın getirdiği riskler hakkında bilgilendirilerek eğitilmelidirler
İşyeri ve ev iccedili ortamında risk oluşturan olumsuz koşulların (toz duman vb) duumlzeltilmesi ve sigara iccediliminin bırakılması risk faktoumlrlerinin azaltılmasına youmlnelik en oumlnemli yaklaşımlardır
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalıdır
OumlZET Stabil KOAH tedavisi hastalığın evresine goumlre basamak tarzında
arttırılarak yapılmalı
Stabil KOAH tedavisininin amaccedilları hastalığın ilerlemesinin oumlnlenmesi semptomların giderilmesi egzersiz kapasitesinin arttırılması yaşam kalitesinin iyileştirilmesi alevlenme ve komplikasyonların oumlnlenmesi ve tedavisi mortalitenin azaltılması
Semptomatik olan hastalarda bronkodilatatoumlrler gerektiğinde veya duumlzenli olarak hastalığın her aşamasında kullanılmalı
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
OumlZET Uzun etkili antikolinerjikler ve uzun etkili beta 2 agonistler
solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
Uzun etkili beta 2 agonistlerle uzun etkili antikolinerjikler birlikte kullanıldıklarında daha iyi bir bronkodilatasyon sağlandığı
Antikolinerjik ve beta 2 agonist kombinasyonuna oral teofilin eklenmesi ile akciğer fonksiyonları ve yaşam kalitesinde daha fazla bir duumlzelme
OumlZET
Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda yılda 1rsquoden fazla alevlenme geccediliriliyorsa ya da astım-KOAH ayırımının yapılamadığı veya astımın eşlik ettiği olgularda inhaler kortikosteroid tedavisi oumlnerilmekte
TTEŞEKKUumlR EŞEKKUumlR EDERİZEDERİZ
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler steroidlerin FEV1 değeri 50 nin altında olan ve semptomları diğer bronkodilatatoumlrlerle kontrol edilemeyen ve sık atak geccediliren (son 1 yılda 1rsquoden fazla)semptomatik KOAHrsquolı hastalarda kullanılması oumlnerilmekte
Eğer hastalık fenotipinde KOAH-ASTIM ayrımı yapılamıyor ya da iki hastalığın birlikteliği duumlşuumlnuumlluumlyorsa tedavide inhaler steroid+uzun etkili beta agonistler verilebilir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
Ortalama FEV1lt 60 olan KOAHrsquolı hastalarda yapılan bir ccedilalışmada istatistiksel anlamlık saptanmasa da (p=0052) uumlccedil yıllık izlemde mortalitede azalma eğilimi goumlzlenmiş semptomlarda yaşam kalitesinde alevlenmelerde ve akciğer fonksiyonlarında istatistiksel olarak anlamlı iyileşme
LABA+IKS kombinasyon tedavisinin FEV1 değeri 50-60 arasında olan orta KOAHrsquoda alevlenme sıklığını azalttığı yaşam kalitesini arttırdığı yıllık FEV1 kaybını anlamlı derecede yavaşlattığı saptanmıştır
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS) Yan etkiler accedilısından inhaler kortikosteroidler tek başına veya
kombinasyon şeklinde kullanıldığında oral kandidiazis seste boğuklaşma kısılma gibi lokal yan etkileri vardır ve yanlış inhalasyon biccedilimi ile yakından ilişkilidir
Guumlnluumlk 15 mgrsquoı geccedilen beklametazon eşdeğeri İKS dozlarında kemik yoğunluğunda azalma goumlruumllebilmektedir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler kortikosteroidlerin uzun suumlre yuumlksek dozda kullanılması sonucunda Deride ekimoz ve berelenme Posterior subkapsuumller katarakt veNadiren okuumller hipertansiyon Glokom yer almakta
Uzun suumlreli İKS kullanan hastalarda pnoumlmoni riskinde artış bildirilmekle birlikte tanı radyolojik olarak kanıtlanmamıştır
OumlZET KOAH oumlnlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır
Hasta ve yakınları hastaların oumlzellikleri tedavi youmlntemleri ve hastalığın getirdiği riskler hakkında bilgilendirilerek eğitilmelidirler
İşyeri ve ev iccedili ortamında risk oluşturan olumsuz koşulların (toz duman vb) duumlzeltilmesi ve sigara iccediliminin bırakılması risk faktoumlrlerinin azaltılmasına youmlnelik en oumlnemli yaklaşımlardır
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalıdır
OumlZET Stabil KOAH tedavisi hastalığın evresine goumlre basamak tarzında
arttırılarak yapılmalı
Stabil KOAH tedavisininin amaccedilları hastalığın ilerlemesinin oumlnlenmesi semptomların giderilmesi egzersiz kapasitesinin arttırılması yaşam kalitesinin iyileştirilmesi alevlenme ve komplikasyonların oumlnlenmesi ve tedavisi mortalitenin azaltılması
Semptomatik olan hastalarda bronkodilatatoumlrler gerektiğinde veya duumlzenli olarak hastalığın her aşamasında kullanılmalı
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
OumlZET Uzun etkili antikolinerjikler ve uzun etkili beta 2 agonistler
solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
Uzun etkili beta 2 agonistlerle uzun etkili antikolinerjikler birlikte kullanıldıklarında daha iyi bir bronkodilatasyon sağlandığı
Antikolinerjik ve beta 2 agonist kombinasyonuna oral teofilin eklenmesi ile akciğer fonksiyonları ve yaşam kalitesinde daha fazla bir duumlzelme
OumlZET
Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda yılda 1rsquoden fazla alevlenme geccediliriliyorsa ya da astım-KOAH ayırımının yapılamadığı veya astımın eşlik ettiği olgularda inhaler kortikosteroid tedavisi oumlnerilmekte
TTEŞEKKUumlR EŞEKKUumlR EDERİZEDERİZ
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
Ortalama FEV1lt 60 olan KOAHrsquolı hastalarda yapılan bir ccedilalışmada istatistiksel anlamlık saptanmasa da (p=0052) uumlccedil yıllık izlemde mortalitede azalma eğilimi goumlzlenmiş semptomlarda yaşam kalitesinde alevlenmelerde ve akciğer fonksiyonlarında istatistiksel olarak anlamlı iyileşme
LABA+IKS kombinasyon tedavisinin FEV1 değeri 50-60 arasında olan orta KOAHrsquoda alevlenme sıklığını azalttığı yaşam kalitesini arttırdığı yıllık FEV1 kaybını anlamlı derecede yavaşlattığı saptanmıştır
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS) Yan etkiler accedilısından inhaler kortikosteroidler tek başına veya
kombinasyon şeklinde kullanıldığında oral kandidiazis seste boğuklaşma kısılma gibi lokal yan etkileri vardır ve yanlış inhalasyon biccedilimi ile yakından ilişkilidir
Guumlnluumlk 15 mgrsquoı geccedilen beklametazon eşdeğeri İKS dozlarında kemik yoğunluğunda azalma goumlruumllebilmektedir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler kortikosteroidlerin uzun suumlre yuumlksek dozda kullanılması sonucunda Deride ekimoz ve berelenme Posterior subkapsuumller katarakt veNadiren okuumller hipertansiyon Glokom yer almakta
Uzun suumlreli İKS kullanan hastalarda pnoumlmoni riskinde artış bildirilmekle birlikte tanı radyolojik olarak kanıtlanmamıştır
OumlZET KOAH oumlnlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır
Hasta ve yakınları hastaların oumlzellikleri tedavi youmlntemleri ve hastalığın getirdiği riskler hakkında bilgilendirilerek eğitilmelidirler
İşyeri ve ev iccedili ortamında risk oluşturan olumsuz koşulların (toz duman vb) duumlzeltilmesi ve sigara iccediliminin bırakılması risk faktoumlrlerinin azaltılmasına youmlnelik en oumlnemli yaklaşımlardır
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalıdır
OumlZET Stabil KOAH tedavisi hastalığın evresine goumlre basamak tarzında
arttırılarak yapılmalı
Stabil KOAH tedavisininin amaccedilları hastalığın ilerlemesinin oumlnlenmesi semptomların giderilmesi egzersiz kapasitesinin arttırılması yaşam kalitesinin iyileştirilmesi alevlenme ve komplikasyonların oumlnlenmesi ve tedavisi mortalitenin azaltılması
Semptomatik olan hastalarda bronkodilatatoumlrler gerektiğinde veya duumlzenli olarak hastalığın her aşamasında kullanılmalı
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
OumlZET Uzun etkili antikolinerjikler ve uzun etkili beta 2 agonistler
solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
Uzun etkili beta 2 agonistlerle uzun etkili antikolinerjikler birlikte kullanıldıklarında daha iyi bir bronkodilatasyon sağlandığı
Antikolinerjik ve beta 2 agonist kombinasyonuna oral teofilin eklenmesi ile akciğer fonksiyonları ve yaşam kalitesinde daha fazla bir duumlzelme
OumlZET
Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda yılda 1rsquoden fazla alevlenme geccediliriliyorsa ya da astım-KOAH ayırımının yapılamadığı veya astımın eşlik ettiği olgularda inhaler kortikosteroid tedavisi oumlnerilmekte
TTEŞEKKUumlR EŞEKKUumlR EDERİZEDERİZ
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS) Yan etkiler accedilısından inhaler kortikosteroidler tek başına veya
kombinasyon şeklinde kullanıldığında oral kandidiazis seste boğuklaşma kısılma gibi lokal yan etkileri vardır ve yanlış inhalasyon biccedilimi ile yakından ilişkilidir
Guumlnluumlk 15 mgrsquoı geccedilen beklametazon eşdeğeri İKS dozlarında kemik yoğunluğunda azalma goumlruumllebilmektedir
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler kortikosteroidlerin uzun suumlre yuumlksek dozda kullanılması sonucunda Deride ekimoz ve berelenme Posterior subkapsuumller katarakt veNadiren okuumller hipertansiyon Glokom yer almakta
Uzun suumlreli İKS kullanan hastalarda pnoumlmoni riskinde artış bildirilmekle birlikte tanı radyolojik olarak kanıtlanmamıştır
OumlZET KOAH oumlnlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır
Hasta ve yakınları hastaların oumlzellikleri tedavi youmlntemleri ve hastalığın getirdiği riskler hakkında bilgilendirilerek eğitilmelidirler
İşyeri ve ev iccedili ortamında risk oluşturan olumsuz koşulların (toz duman vb) duumlzeltilmesi ve sigara iccediliminin bırakılması risk faktoumlrlerinin azaltılmasına youmlnelik en oumlnemli yaklaşımlardır
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalıdır
OumlZET Stabil KOAH tedavisi hastalığın evresine goumlre basamak tarzında
arttırılarak yapılmalı
Stabil KOAH tedavisininin amaccedilları hastalığın ilerlemesinin oumlnlenmesi semptomların giderilmesi egzersiz kapasitesinin arttırılması yaşam kalitesinin iyileştirilmesi alevlenme ve komplikasyonların oumlnlenmesi ve tedavisi mortalitenin azaltılması
Semptomatik olan hastalarda bronkodilatatoumlrler gerektiğinde veya duumlzenli olarak hastalığın her aşamasında kullanılmalı
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
OumlZET Uzun etkili antikolinerjikler ve uzun etkili beta 2 agonistler
solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
Uzun etkili beta 2 agonistlerle uzun etkili antikolinerjikler birlikte kullanıldıklarında daha iyi bir bronkodilatasyon sağlandığı
Antikolinerjik ve beta 2 agonist kombinasyonuna oral teofilin eklenmesi ile akciğer fonksiyonları ve yaşam kalitesinde daha fazla bir duumlzelme
OumlZET
Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda yılda 1rsquoden fazla alevlenme geccediliriliyorsa ya da astım-KOAH ayırımının yapılamadığı veya astımın eşlik ettiği olgularda inhaler kortikosteroid tedavisi oumlnerilmekte
TTEŞEKKUumlR EŞEKKUumlR EDERİZEDERİZ
İNHALER KORTİKOSTEROİDLER (IKS)
İnhaler kortikosteroidlerin uzun suumlre yuumlksek dozda kullanılması sonucunda Deride ekimoz ve berelenme Posterior subkapsuumller katarakt veNadiren okuumller hipertansiyon Glokom yer almakta
Uzun suumlreli İKS kullanan hastalarda pnoumlmoni riskinde artış bildirilmekle birlikte tanı radyolojik olarak kanıtlanmamıştır
OumlZET KOAH oumlnlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır
Hasta ve yakınları hastaların oumlzellikleri tedavi youmlntemleri ve hastalığın getirdiği riskler hakkında bilgilendirilerek eğitilmelidirler
İşyeri ve ev iccedili ortamında risk oluşturan olumsuz koşulların (toz duman vb) duumlzeltilmesi ve sigara iccediliminin bırakılması risk faktoumlrlerinin azaltılmasına youmlnelik en oumlnemli yaklaşımlardır
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalıdır
OumlZET Stabil KOAH tedavisi hastalığın evresine goumlre basamak tarzında
arttırılarak yapılmalı
Stabil KOAH tedavisininin amaccedilları hastalığın ilerlemesinin oumlnlenmesi semptomların giderilmesi egzersiz kapasitesinin arttırılması yaşam kalitesinin iyileştirilmesi alevlenme ve komplikasyonların oumlnlenmesi ve tedavisi mortalitenin azaltılması
Semptomatik olan hastalarda bronkodilatatoumlrler gerektiğinde veya duumlzenli olarak hastalığın her aşamasında kullanılmalı
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
OumlZET Uzun etkili antikolinerjikler ve uzun etkili beta 2 agonistler
solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
Uzun etkili beta 2 agonistlerle uzun etkili antikolinerjikler birlikte kullanıldıklarında daha iyi bir bronkodilatasyon sağlandığı
Antikolinerjik ve beta 2 agonist kombinasyonuna oral teofilin eklenmesi ile akciğer fonksiyonları ve yaşam kalitesinde daha fazla bir duumlzelme
OumlZET
Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda yılda 1rsquoden fazla alevlenme geccediliriliyorsa ya da astım-KOAH ayırımının yapılamadığı veya astımın eşlik ettiği olgularda inhaler kortikosteroid tedavisi oumlnerilmekte
TTEŞEKKUumlR EŞEKKUumlR EDERİZEDERİZ
OumlZET KOAH oumlnlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır
Hasta ve yakınları hastaların oumlzellikleri tedavi youmlntemleri ve hastalığın getirdiği riskler hakkında bilgilendirilerek eğitilmelidirler
İşyeri ve ev iccedili ortamında risk oluşturan olumsuz koşulların (toz duman vb) duumlzeltilmesi ve sigara iccediliminin bırakılması risk faktoumlrlerinin azaltılmasına youmlnelik en oumlnemli yaklaşımlardır
Sigara kullanımı en oumlnemli risk faktoumlruuml olduğu iccedilin sigara kullanma oumlykuumlsuuml her klinik muayenede mutlaka sorulmalıdır
OumlZET Stabil KOAH tedavisi hastalığın evresine goumlre basamak tarzında
arttırılarak yapılmalı
Stabil KOAH tedavisininin amaccedilları hastalığın ilerlemesinin oumlnlenmesi semptomların giderilmesi egzersiz kapasitesinin arttırılması yaşam kalitesinin iyileştirilmesi alevlenme ve komplikasyonların oumlnlenmesi ve tedavisi mortalitenin azaltılması
Semptomatik olan hastalarda bronkodilatatoumlrler gerektiğinde veya duumlzenli olarak hastalığın her aşamasında kullanılmalı
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
OumlZET Uzun etkili antikolinerjikler ve uzun etkili beta 2 agonistler
solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
Uzun etkili beta 2 agonistlerle uzun etkili antikolinerjikler birlikte kullanıldıklarında daha iyi bir bronkodilatasyon sağlandığı
Antikolinerjik ve beta 2 agonist kombinasyonuna oral teofilin eklenmesi ile akciğer fonksiyonları ve yaşam kalitesinde daha fazla bir duumlzelme
OumlZET
Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda yılda 1rsquoden fazla alevlenme geccediliriliyorsa ya da astım-KOAH ayırımının yapılamadığı veya astımın eşlik ettiği olgularda inhaler kortikosteroid tedavisi oumlnerilmekte
TTEŞEKKUumlR EŞEKKUumlR EDERİZEDERİZ
OumlZET Stabil KOAH tedavisi hastalığın evresine goumlre basamak tarzında
arttırılarak yapılmalı
Stabil KOAH tedavisininin amaccedilları hastalığın ilerlemesinin oumlnlenmesi semptomların giderilmesi egzersiz kapasitesinin arttırılması yaşam kalitesinin iyileştirilmesi alevlenme ve komplikasyonların oumlnlenmesi ve tedavisi mortalitenin azaltılması
Semptomatik olan hastalarda bronkodilatatoumlrler gerektiğinde veya duumlzenli olarak hastalığın her aşamasında kullanılmalı
Kısa etkili beta 2 agonistler tek başına veya kısa etkili antikolinerjiklerle birlikte gereğinde kurtarıcı olarak kullanılabilir
OumlZET Uzun etkili antikolinerjikler ve uzun etkili beta 2 agonistler
solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
Uzun etkili beta 2 agonistlerle uzun etkili antikolinerjikler birlikte kullanıldıklarında daha iyi bir bronkodilatasyon sağlandığı
Antikolinerjik ve beta 2 agonist kombinasyonuna oral teofilin eklenmesi ile akciğer fonksiyonları ve yaşam kalitesinde daha fazla bir duumlzelme
OumlZET
Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda yılda 1rsquoden fazla alevlenme geccediliriliyorsa ya da astım-KOAH ayırımının yapılamadığı veya astımın eşlik ettiği olgularda inhaler kortikosteroid tedavisi oumlnerilmekte
TTEŞEKKUumlR EŞEKKUumlR EDERİZEDERİZ
OumlZET Uzun etkili antikolinerjikler ve uzun etkili beta 2 agonistler
solunum fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde iyileşme dispne skorunda alevlenme sayısında ve kurtarıcı ilaccedil kullanımında azalma sağlar
Uzun etkili beta 2 agonistlerle uzun etkili antikolinerjikler birlikte kullanıldıklarında daha iyi bir bronkodilatasyon sağlandığı
Antikolinerjik ve beta 2 agonist kombinasyonuna oral teofilin eklenmesi ile akciğer fonksiyonları ve yaşam kalitesinde daha fazla bir duumlzelme
OumlZET
Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda yılda 1rsquoden fazla alevlenme geccediliriliyorsa ya da astım-KOAH ayırımının yapılamadığı veya astımın eşlik ettiği olgularda inhaler kortikosteroid tedavisi oumlnerilmekte
TTEŞEKKUumlR EŞEKKUumlR EDERİZEDERİZ
OumlZET
Oral formlarda yan etkilerin daha fazla goumlruumllmesi nedeniyle oumlncelikle inhalasyon preparatları
Ağır ve ccedilok ağır KOAHrsquoda yılda 1rsquoden fazla alevlenme geccediliriliyorsa ya da astım-KOAH ayırımının yapılamadığı veya astımın eşlik ettiği olgularda inhaler kortikosteroid tedavisi oumlnerilmekte
TTEŞEKKUumlR EŞEKKUumlR EDERİZEDERİZ
TTEŞEKKUumlR EŞEKKUumlR EDERİZEDERİZ
