66

Thai Journal of Neurology journal... · 2017-11-09 · รศ.นพ.พรชัย สถิรปัญญา สาขาวิชาประสาท ... นพ.ณัฐ พสุธาร

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Thai

Journal

of

Neurology

วารสาร

ประสาทวทยา

แหงประเทศไทย

ISSN

2 2 2 8 - 9 8 0 1

คณะบรรณาธการของวารสารประสาทวทยาแหงประเทศไทย

บรรณาธการหลก

รศ.นพ.สมศกด เทยมเกา

สาขาวชาประสาทวทยา ภาควชาอายรศาสตร คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน

บรรณธการรวม วารสารประสาทวทยาแหงประเทศไทย

1. นพ.เมธา อภวฒนกล กลมงานประสาทวทยา สถาบนประสาทวทยา

2. พญ.กาญจนา อนวงษ กลมงานประสาทวทยา สถาบนประสาทวทยา

3. นพ.สรตน ตนประเวช. สาขาวชาประสาทวทยา มหาวทยาลยเชยงใหม

4. รศ.นพ.พรชย สถรปญญา สาขาวชาประสาทวทยา มหาวทยาลยสงขลานครนทร

5. พอ.(พเศษ) โยธน ชนวลญช สาขาวชาประสาทวทยา โรงพยาบาลพระมงกฎเกลา

6. พอ.(พเศษ) เจษฎา อดมมงคล สาขาวชาประสาทวทยา โรงพยาบาลพระมงกฎเกลา

7. นพ.ชศกด ลโมทย สาขาวชาประสาทวทยา โรงพยาบาลจฬาลงกรณ

8. นพ.ดำารงวทย สขะจนตนากาญจน กลมงานประสาทวทยา โรงพยาบาลราชวถ

9. พญ.สรกลยา พลผล กลมงานประสาทวทยา โรงพยาบาลราชวถ

10. ศ.นพ.กองเกยรต กณฑกนทรากร สาขาวชาประสาทวทยา มหาวทยาลยธรรมศาสตร รงสต

11. รศ.นพ.สมบต มงทวพงษา สาขาวชาประสาทวทยา มหาวทยาลยธรรมศาสตร รงสต

12. รศ.นพ.สมศกด เทยมเกา สาขาวชาประสาทวทยา มหาวทยาลยขอนแกน

13. รศ.พญ.นาราพร ประยรววฒน สาขาวชาประสาทวทยา คณะแพทยศาสตร ศรราชพยาบาล

14. รศ.พญ.วรพรรณ เสนาณรงค สาขาวชาประสาทวทยา คณะแพทยศาสตร ศรราชพยาบาล

15. ผศ.นพ.สพจน ตลยเดชานนท สาขาวชาประสาทวทยา คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด

คณะบรรณาธการ

ประธานวชาการสมาคมโรคลมชกแหงประเทศไทย

ประธานวชาการสมาคมหลอดเลอดสมองแหงประเทศไทย

ประธานวชาการชมรมสมองเสอมแหงประเทศไทย

ประธานวชาการชมรมโรคพารกนสนแหงประเทศไทย

ประธานวชาการชมรมศกษาโรคปวดศรษะ

ประธานวชาการชมรมประสาทสรรวทยา

ประธานวชาการชมรม Multiple Sclerosis

สำานกงานสมาคมประสาทวทยาแหงประเทศไทย

เลขท 2 อาคารเฉลมพระบารม 50 ป ซอยศนยวจย ถ.เพชรบรตดใหม หวยขวาง บางกะป

กรงเทพฯ 10320 E-mail : [email protected]

www.neurothai.org

คณะกรรมการบรหารสมาคมประสาทวทยาแหงประเทศไทย

สมยวาระ2556-2558

1. นพ.สมชาย โตวณะบตร นายกสมาคม

2. รศ.พญ.นาราพร ประยรววฒน อปนายกท 1

3. นพ.ไพโรจน บญคงชน อปนายกท 2 และเหรญญก

4. พญ.ทศนย ตนตฤทธศกด เลขาธการ

5. ศ.พญ.นจศร ชาญณรงค ประธานวชาการ

6. ผศ.นพ.สพจน ตลยาเดชานนท ประธานฝายพฒนาหลกสตร และกระบวนการฝกอบรมและการสอบ

แพทยประจำาบาน สาขาประสาทวทยา

7. ศ.นพ.กองเกยรต กณฑกนทรากร ประธานฝายวจย

8. ดร.นพ.จรงไทย เดชเทวพร ประธานฝายกจกรรมพเศษ

9. รศ.นพ.สมศกด เทยมเกา บรรณาธการ

10. พนเอก.นพ.สามารถ นธนนทน ประธานฝายสารสนเทศ และประชาสมพนธ

11. รศ.พญ.วรพรรณ เสนาณรงค ประธานฝายปฏคม

12. นพ.เจษฎา อดมมงคล นายทะเบยน

13. รศ.นพ.รงโรจน พทยศร กรรมการกลางและประธานตำาราประสาทวทยา

14. พญ.สญสณย พงษภกด กรรมการกลาง/ รองประธานวชาการ

15. นพ.ดำารงวทย สขะจนตนากาญจน กรรมการกลาง

ผแทนเขต

1. พญ.กนกวรรณ วชรศกดศลป ผแทนเขตภาคเหนอ

2. นพ.พรชย สถรปญญา ผแทนเขตภาคใต

3. นพ.วฑรย จนทโรทย ผแทนเขตภาคตะวนออก

4. นพ.อาคม อารยาวชานนท ผแทนเขตภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

คณะอนกรรมการฝายตาง ๆ

1. พญ.กาญจนา อนวงษ อนกรรมการฝายเลขาธการ

2. นพ.เมธา อภวฒนกล รองประธานฝายพฒนาหลกสตร และกระบวนการฝกอบรมและการสอบ

แพทยประจำาบาน สาขาประสาทวทยา

3. นพ.เอกราช เพมศร อนกรรมการฝายปฎคม

คณะกรรมการบรหารชมรมโรคพารกนสนไทย สมยวาระ พ.ศ. 2556-2558

1. รศ.นพ.รงโรจน พทยศร ประธานชมรม

2. นพ.อภชาต พศาลพงศ รองประธานชมรม

3. พนโท.นพ.ปานศร ไชยรงสฤษด ประธานวชาการ/เหรญญก

4. นพ.อครวฒ วรยเวชกล ประชาสมพนธ

5. นพ.ปรชญา ศรวานชภม เลขาธการชมรม

6. นพ.สมศกด ลพธกลธรรม ทปรกษา

7. พลตร.พญ.จตถนอม สวรรณเตมย ทปรกษา

8. นพ.ไพโรจน บญคงชน ทปรกษา

9. รศ.นพ.สมศกด เทยมเกา กรรมการ

10. พญ.ณฎลดา ลโมทย กรรมการ

11. ผศ.พญ.สวรรณา เศรษฐวชราวนช กรรมการ

12. นพ.อาคม อารยาวชานนท กรรมการ

13. นพ.วฑรย จนทรโรทย กรรมการ

14. พญ.สญสณย พงษภกด กรรมการ

15. พญ.ปรยา จาโกตา กรรมการ

16. นาวาโทหญงสธดา บญยะไวโรจน กรรมการ

17. ศ.นพ.กองเกยรต กณฑกนทรากร กรรมการ

18. นพ.ดำารงวทย สขะจนตนากาญจน กรรมการ

19. นพ.สรตน ตนประเวช กรรมการ

20. นพ.ประวณ โลหเลขา กรรมการ

คณะกรรมการบรหารชมรมศกษาโรคปวดศรษะ สมยวาระ พ.ศ. 2556-2558

1. รศ.พญ. ศวาพร จนทรกระจาง ประธาน

2. นพ.สมศกด ลพธกลธรรม รองประธาน คนท 1

3. นพ.สมชาย โตวณะบตร รองประธาน คนท 2

4. ศ.นพ.กมมนต พนธมจนดา ทปรกษา

5. นพ. สรตน ตนประเวช เลขานการ

6. พญ.เพชรรตน ดสตานนท เหรญญก

7. ศ.นพ.อนนต ศรเกยรตขจร ประธานฝายวชาการ

8. ผศ.นพ. ธนนทร อศววเชยรจนดา ประธานฝายวจยและพฒนา

9. ศ.นพ.วฒนชย โรจนวณชย นายทะเบยน

10. ดร.นพ.จรงไทย เดชเทวาพร ประชาสมพนธ

11. นพ. กรตกร วองไววาณชย ปฎคม

12. ศ.นพ.กองเกยรต กณฑกนทรากร กรรมการภาคกลาง

13. พญ.พาสร สทธนามสวรรณ กรรมการภาคกลาง

14. รศ.นพ.สมศกด เทยมเกา กรรมการภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

15. นพ.อาคม อารยาวชานนท กรรมการภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

16. นพ.สรตน ตนประเวช กรรมการภาคเหนอ

17. นพ.วชระ รตนชยสทธ กรรมการภาคเหนอ

18. รศ.นพ.คณตพงษ ปราบพาล กรรมการภาคใต\

19. พญ.กนกรตน สวรรณละออง กรรมการภาคใต

คณะกรรมการบรหารชมรมโรคเสนประสาทรวมกลามเนอและเวชศาสตรไฟฟาวนจฉย

สมยวาระ พ.ศ. 2556-2558

1. ศ.นพ.กองเกยรต กณฑกนทรากร ประธานชมรม

2. นพ.ณฐ พสธารชาต เลขาธการ

3. รศ.พญ.กนกวรรณ บญญพสฏฐ เหรญญก

4. ดร.นพ.จรงไทย เดชเทวพร ประธานวชาการ

คณะกรรมการบรหารชมรม MS สมยวาระ พ.ศ. 2556-2558

1. รศ.พญ.นาราพร ประยรววฒน ประธานชมรม

2. พญ.สสธร ศรโท เลชาธการ

3. นพ.เมธา อภวฒนากล เหรญญก

4. ดร.นพจรงไทย เดชเทวพร ประธานวชาการ

ชมรมการนอนหลบผดปกต สมยวาระ พ.ศ. 2556-2558

1. นพ. โยธน ชนวลญช ประธาน

2. นพ. วฒนชย โชตนยวตรกล รองประธาน

3. พญ. ลลลยา ธรรมประทานกล เลขาธการ

4. นพ. เจษฎา อดมมงคล เหรญญก

5. พญ. นนทพร ตยพนธ ประธานวชาการ

6. นพ. ทายาท ดสดจต นายทะเบยน

7. พญ. พาสร สทธนามสวรรณ ปฏคม

8. นพ. สมศกด ลพธกลธรรม กรรมการ

9. นพ. สพจน ตลยาเดชานนท กรรมการ

10. นพ. สมบต มงทวพงษา กรรมการ

11. นพ. นพนธ พวงวรนทร กรรมการ

12. นพ. สมชาย โตวณะบตร กรรมการ

13. นพ. คณตพงษ ปราบพาล กรรมการ

14. พญ. ดารกล พรศรนยม กรรมการ

15. นพ. ชศกด ลโมทย กรรมการ

บทบรรณาธการ

สวสดครบทานสมาชกสมาคมประสาทวทยาแหงประเทศไทยและผสนใจทกทานวารสารฉบบนเปนวารสาร

ฉบบแรกของคณะกรรมการบรหารสมาคมฯชดปจจบนผมไดเขามารบหนาทบรรณาธการหลกของวารสารสมาคมฯ

ซงถอวาเปนงานทมเกยรตอยางยงเพราะวารสารจะเปนเครองมอทสำาคญในการสอสารกบทานสมาชกและเปนสอ

ทสำาคญในการพฒนาองคความรดานประสาทวทยาและประสาทวทยาศาสตรตอสมาชกสมาคมฯเพอนแพทยทก

สาขาวชาทสนใจและทมสหสาขาวชาชพ

กองบรรณาธการครงนประกอบดวยคณาจารยจากหลายสถาบน เรามความตงใจวาจะทำาใหวารสารของ

สมาคม ฯ สามารถพมพเผยแพรความรดานประสาทวทยาและประสาทวทยาศาสตรอยางสมำาเสมอทก 3 เดอน

และจะผลกดนใหเปนวารสารระดบชาตโดยการสงเขาสระบบประเมนของThaiCitationIndex(TCI)ใหไดภายใน

4ปน

ผมหวงวาวารสารฉบบนจะเปนประโยชนตอสมาชกสมาคมฯกองบรรณาธการอยากไดความคดเหนขอเสนอ

แนะขอทวงตงจากทานสมาชกฯและผอานทกทานเพอใหวารสารสมาคมฯกอใหเกดประโยชนกบผอานทกทาน

และถาทานสมาชกสมาคมฯมความสนใจทจะเผยแพรบทความทางวชาการหรอดานอนๆทเปนประโยชนตอสมาชก

สมาคมฯขอเรยนเชญสงบทความไดทผมe-mail:[email protected]

สมศกด เทยมเกา

บรรณาธการ

คำาแนะนำาสำาหรบผนพนธในการสงบทความทางวชาการเพอรบการพจารณาลงในวารสารประสาทวทยาแหงประเทศไทย

(Thai Journal of Neurology)

วารสารประสาทวทยาแหงประเทศไทยหรอ Thai

Journal of Neurology เปนวารสารทจดทำาขน เพอ

เผยแพรความรโรคทางระบบประสาทและความรทาง

ประสาทวทยาศาสตรในทกสาขาทเกยวของ เชน การ

เรยนร พฤตกรรมสารสนเทศความปวดจตเวชศาสตร

และอนๆตอสมาชกสมาคมฯแพทยสาขาวชาทเกยวของ

นกวทยาศาสตร ผสนใจดานประสาทวทยาศาสตร เปน

สอกลางระหวางสมาชกสมาคมฯและผสนใจ เผยแพร

ผลงานทางวชาการและผลงานวจยของสมาชกสมาคมฯ

แพทยประจำาบานและแพทยตอยอดดานประสาทวทยา

นกศกษาสาขาประสาทวทยาศาสตร และเพอพฒนา

องคความรใหม สงเสรมการศกษาตอเนอง โดยกอง

บรรณาธการสงวนสทธในการตรวจทางแกไขตนฉบบและ

พจารณาตพมพตามความเหมาะสมบทความทกประเภท

จะไดรบการพจารณาถงความถกตอง ความนาเชอถอ

ความนาสนใจตลอดจนความเหมาะสมของเนอหาจาก

ผทรงคณวฒจากในหรอนอกกองบรรณาธการ วารสารม

หลกเกณฑและคำาแนะนำาทวไปดงตอไปน

1. ประเภทของบทความบทความทจะไดรบการต

พมพในวารสารอาจเปนบทความประเภทใดประเภทหนง

ดงตอไปน

1.1 บทบรรณาธการ (Editorial)เปนบทความ

สนๆทบรรณาธการและผทรงคณวฒทกองบรรณาธการ

เหนสมควร เขยนแสดงความคดเหนในแงมมตางๆเกยว

กบบทความในวารสารหรอเรองทบคคลนนเชยวชาญ

1.2 บทความทวไป (General article) เปน

บทความวชาการดานประสาทวทยาและประสาท

วทยาศาสตรและสาขาวชาอนทเกยวของ

1.3 บทความปรทศน (Review article) เปน

บทความทเขยนจากการรวบรวมความรในเรองใดเรอง

หนงทางประสาทวทยาและประสาทวทยาศาสตร และ

สาขาวชาอนทเกยวของ ทผเขยนไดจากการอานและ

วเคราะหจากวารสารตาง ๆควรเปนบทความทรวบรวม

ความรใหม ๆ ทนาสนใจทผอานสามารถนำาไปประยกต

ไดโดยอาจมบทสรปหรอขอคดเหนของผเขยนดวยกได

1.4 นพนธตนฉบบ (Original article) เปนเรอง

รายงานผลการศกษาวจยทางประสาทวทยาและประสาท

วทยาศาสตร และสาขาวชาอนทเกยวของของผเขยนเอง

ประกอบดวยบทคดยอ บทนำา วสดและวธการ ผลการ

ศกษาสรปแบะวจารณผลการศกษาและเอกสารอางอง

1.5 ยอวารสาร (Journal reading) เปนเรองยอ

ของบทความทนาสนใจทางประสาทวทยาและประสาท

วทยาศาสตรและสาขาวชาอนทเกยวของ

1.6 วทยาการกาวหนา (Recent advance)

เปนบทความสน ๆ ทนาสนใจแสดงถงความร ความ

กาวหนาทางวชาการดานประสาทวทยาและประสาท

วทยาศาสตรและสาขาวชาอนทเกยวของ

1.7 จดหมายถงบรรณาธการ (Letter to the

editor) อาจเปนขอคดเหนเกยวกบบทความทตพมพไป

แลวในวารสารและกองบรรณาธการไดพจารณาเหนวาจะ

เปนประโยชนตอผอานทานอนหรออาจเปนผลการศกษา

การคนพบความรใหมๆทสนและสมบรณในตว

1.8 กรณศกษานาสนใจ (Interesting case)

เปนรายงานผปวยทนาสนใจหรอผปวยทมการวนจฉยท

พบไมบอยผอานจะไดเรยนรจากตวอยางผปวย

1.9 บทความอน ๆ ทกองบรรณาธการเหน

สมควรเผยแพร

2. การเตรยมตนฉบบ

2.1 ใหพมพตนฉบบในกระดาษขาวขนาดA 4

(8.5 x 11นว) โดยพมพหนาเดยวเวนระยะหางระหวาง

บรรทด2ชวง(doublespace)เหลอขอบกระดาษแตละ

ดานไมนอยกวา1นวและใสเลขหนากำากบไวทกหนา

2.2 หนาแรกประกอบดวย ชอเรอง ชอผเขยน

และสถานททำางานภาษาไทยและภาษาองกฤษ และ

ระบชอผเขยนทรบผดชอบในการตดตอ(corresponding

author) ไวใหชดเจนชอเรองควรสนและไดใจความตรง

ตามเนอเรอง

2.3 เนอเรองและการใชภาษาเนอเรองอาจเปน

ภาษาไทยหรอภาษาองกฤษถาเปนภาษาไทยใหยดหลก

พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถานและควรใชภาษาไทย

ใหมากทสดยกเวนคำาภาษาองกฤษทแปลแลวไดใจความ

ไมชดเจน

2.4 รปภาพและตาราง ใหพมพแยกตางหาก

หนาละ1รายการโดยมคำาอธบายรปภาพเขยนแยกไวตาง

หากรปภาพทใชถาเปนรปจรงใหใชรปถายขาว-ดำาขนาด

3”x5”ถาเปนภาพเขยนใหเขยนดวยหมกดำาบนกระดาษ

มนสขาวหรอเตรยมในรปแบบdigitalfileทมความคมชด

สง

2.5 นพนธตนฉบบใหเรยงลำาดบเนอหาดงน

บทคดยอภาษาไทยและภาษาองกฤษพรอม

คำาสำาคญ(Keyword)ไมเกน5คำาบทนำา(Introduction)

วสดและวธการ(MaterialandMethods)ผลการศกษา

(Results) สรปและวจารณผลการศกษา (Conclusion

andDiscussion) กตตกรรมประกาศ (Acknowledge-

ment)และเอกสารอางอง(References)

2.6 เอกสารอางองใชตามระบบVancouver’s

InternationalCommitteeofMedical Journal โดยใส

หมายเลขเรยงลำาดบทอางองในเนอเรอง (Superscript)

โดยบทความทมผเขยนจำานวน3คนหรอนอยกวาใหใส

ชอผเขยนทกคนถามากกวา3คนใหใสชอเฉพาะ3คน

แรกตามดวยอกษรetalดงตวอยาง

วารสารภาษาองกฤษ

LeelayuwatC,HollinsworthP,PummerS,etal.

Antibody reactivityprofiles following immunisation

withdiversepeptidesof thePERB11(MIC)family.

ClinExpImmunol1996;106:568-76.

วารสารทมบรรณาธการ

SolbergHe.Establishmentanduseofreference

valueswithanintroductiontostatisticaltechnique.

In:TietzNW,ed.FundamentalsofClinicalChemistry.

3rd.ed.Philadelphia:WBSaunders,1987:202-12.

3. การสงตนฉบบ

สงตนฉบบ 1 ชด ของบทความทกประเภทในรป

แบบไฟลเอกสารไปท อเมลลของ รศ.นพ.สมศกด เทยม

เกา [email protected]พรอมระบรายละเอยดเกยวกบ

โปรแกรมทใชและชอไฟลเอกสารของบทความใหละเอยด

และชดเจน

4. เงอนไขในการพมพ

4.1 เรองทสงมาลงพมพตองไมเคยตพมพหรอ

กำาลงรอตพมพในวารสารอนหากเคยนำาเสนอในทประชม

วชาการใดใหระบเปนเชงอรรถ(footnote)ไวในหนาแรก

ของบทความลขสทธในการพมพเผยแพรของบทความท

ไดรบการตพมพเปนของวารสาร

4.2 ขอความหรอขอคดเหนตางๆ เปนของผเขยน

บทความนน ๆ ไมใชความเหนของกองบรรณาธการหรอ

ของวารสารและไมใชความเหนของสมาคมประสาทวทยา

แหงประเทศไทย

4.3 สมาคมฯจะมอบวารสาร5เลมใหกบผเขยน

ทรบผดชอบในการตดตอเปนอภนนทนาการ

สารบญ

RECENT ADVANCE

AUTOIMMUNE ENCEPHALITIS

1ORIGINAL ARTICLE

REVERSIBLE ISOLATED SPLENIAL LESION SYNDROME,

THE FIRST CASE REPORT IN THAILAND.

9NON-NEUROLOGICAL COMPLICATIONS OF HOSPITALIZED ISCHEMIC

STROKE PATIENTS IN THAILAND

15TOPIC REVIEW

สมนไพรใชกบโรคพารคนสน เกา-ใหม ไดประโยชนจรงหรอ?25

INTERESTING CASE

UNILATERAL HAND ATROPHY

39JOURNAL READING

RAPID BLOOD-PRESSURE LOWERING IN PATIENTS WITH ACUTE

INTRACEREBRAL HEMORRHAGE

45FAQ

คำาถามทพบบอยในโรคลมชก48

นานาสาระ

การพฒนาการรกษาโรคลมชกในภาคอสาน ประเทศไทย51

Vol.30 • NO.1 • 2014 Thai • Journal • of • Neurology 1

AUTOIMMUNE ENCEPHALITIS

เมธา อภวฒนากล

เมธา อภวฒนากล

กลมงานประสาทวทยา สถาบนประสาทวทยา

ภาวะสมองอกเสบจากภาวะภมคมกนทผดปกต

เปนการอกเสบของเนอสมองสวนใดสวนหนงหรอทกสวน

โดยการอกเสบเหลานเกดจากภมคมกนทงในรปแบบ

antibodyหรอTcellmediatedcytotoxicityทำาใหการ

ทำางานของสมองสวนนนเสยไปหรอมการทำาลายของเนอ

สมองและความผดปกตของภมคมกนดงกลาวนนอาจ

เกดจากการเหนยวนำาของเนองอกหรอภาวะการตดเชอ

แตจะตองไมอธบายจากผลของเนองอกโดยตรงหรอม

การตดเชอในระบบประสาทสวนกลางโดยตรง

ความผดปกตของระบบภมคมกนทมผลตอระบบ

ประสาทสวนกลางแบงออกไดเปน2กลมคอ

1. ภมคมกนทผดปกตมผลตอแอนตเจนทอยบน

ผวของเซลหรอโปรตนทเกยวของกบการสอประสาทใน

ระบบประสาทสวนกลาง (autoantibody against cell

surfaceorsynapticprotein)

เนองจากแอนตบอดทผดปกตเขาจบกบแอนตเจน

ทอยบนผวเซล เชน receptor ชนดตาง ๆ มผลใหม

การทำาลายหรอการทำางานของ receptor ชนดนนผด

ปกต จงถอวาแอนตบอดดงกลาวเปนตวกอโรคโดยตรง

(pathogenic antibody) ซงเปนชนดทพบไดบอยทสด

ในเวชปฏบตแอนตบอดทเกดขนอาจพบรวมกบเนองอก

หรอไมกได(paraneoplasticหรอnonparaneoplastic)

มกพบในผปวยอายนอยกวาและมกตอบสนองดตอการ

รกษาโรคทจดอยในกลมนไดแก

1.1Anti-NMDAreceptorencephalitis

1.2Anti-VGKC complex encephalitis

(Lgi1,Caspr2)

1.3 Anti-GABABreceptorencephalitis

1.4Anti-AMPAreceptorencephalitis

1.5Anti-glycinereceptorencephalitis

2. ภมคมกนผดปกตตอองคประกอบภายในเซล

ประสาทในระบบประสาทสวนกลาง (autoantibody to

intracellularantigen)

แอนตบอดทตรวจพบไมไดกอใหเกดโรคโดยตรงแต

เปนตวบงชการทำางานของcytotoxicTcellแอนตบอด

ในกลมนมกพบในผปวยสงอายและมกพบรวมกบมะเรง

RECENT ADVANCE

วารสารประสาทวทยาแหงประเทศไทย Vol.30 • NO.1 • 20142

เสมอผลการรกษามกจะไมดเหมอนกบกลมแรกโรคทจด

อยในกลมนไดแก

2.1 ANNA-1(anti-Hu)encephalitis

2.2ANNA-2(anti-Ri)encephalitis

2.3 Anti-CRMP5encephalitis

2.4Anti-Ma2encephalitis

2.5Anti-GADencephalitis

พยาธกำาเนดของโรค

สาเหตทรางกายสรางภมคมกนผดปกต(autoanti-

body)หรอการมTcellทเขาทำาลายเนอเยอตนเอง(au-

toreactiveTcell)ยงไมทราบแนชดทงหมดสวนหนงเกด

จากปจจยเสยงทางพนธกรรม(geneticsusceptibility)

รวมกบการมตวกระตนจากปจจยสงแวดลอมทงภายใน

หรอภายนอกผปวยเอง เชนภาวะตดเชอมะเรงทำาให

สภาวะselftoleranceเสยไป

ปกตในรางกายมนษยจะมกระบวนการตรวจสอบ

เนอเยอตางๆ ของตามอวยวะของรางกายตลอดเวลาเพอ

หาวามโปรตนหรอองคประกอบอนทเปนสงแปลกปลอม

องรางกายหรอไม การตรวจสอบดงการกระทำาโดยden-

dritic cell ทจะเคลอนทไปตามอวยวะตาง ๆ เนองอก

หรอมะเรง จดเปนสงแปลกปลอมแบบหนง เมอ den-

dritic cell ตรวจพบเนองอกดงกลาวกจะเขาจบกน

หรอในสภาวะปกตเนองอกเหลานนมกจะมการตาย

ของเซลบางสวน เมอเซลนนตายหรอถกจบกน กจะถก

dendritic cell ยอยสลายเหลอเปน peptide เพอเขาส

กระบวนการ presentation ตอ helper T cell รวมกบ

MHCClass Iบนผวของdendriticcell (กระบวนการน

เรยกวาcrosspresentation)helperTcellกจะกระตน

Bcellใหเจรญเตบโตไปเปนplasmacellเพอสรางpatho-

logicantibodyตอไปโดยantibodyทถกสรางขนมความ

จำาเพาะตอantigenทมากระตนซงในเนองอกเหลานมกจะ

มโปรตนหรอantigenทเหมอนกบเนอเยอปกตเชนอาจม

NMDAreceptorexpressionบนผวของเนองอกรงไขดง

นนantibodyทเกดขนกจะไปจบกบNMDAreceptorใน

เนอสมองแลวกอใหเกดโรคเกดขน แตถา antibodyนน

จำาเพาะกบantigenซงปกตจะอยภายในเซลเชนANNA-1

antigenซงในภาวะปกตantibodyจะไมสามารถผานcell

membraneจนเขาไปจบกบantigenนนไดantibodyตว

นนกจะไมใชสาเหตการเกดโรคนอกจากนhelperTcell

ยงกระตน cytotoxic T cell ใหทำางานไดดยงขน และม

ความจำาเพาะตอสงแปลกปลอม(เนองอก)นนcytotoxic

T cell นเองทจะเขาทำาลายเนอเยอปกต เชนเซลประสาท

แลวทำาใหเกดโรคเกดขน

รายละเอยดของในแตละโรคมดงน

1. โรคAnti-NMDAreceptorencephalitis

N-methyl-D-aspartate (NMDA) receptor เปน

receptorทกระจายอยในระบบประสาทสวนกลาง โดย

เฉพาะอยางยงทสมองสวนฮปโปแคมปส(hippocampus)

สมองสวนหนา (frontal lobe)และซรเบลลม (cerebel-

lum) โดยNMDA receptor จะอาศยสารสอประสาท

glutamateเปนตวกระตนมหนาทเกยวของกบการเรยนร

และความจำาโดยreceptorชนดนจะประกอบดวยNR1

2subunitsและNR22subunitsจดเรยงตวกนเปนion

channel1ในภาวะrestingstateของmembranepoten-

tialบรเวณดานในของionchannelนจะมMg2+ขวางท

channelไวไมใหCa2+หรอNa+ผานเขามาไดการเปด

ของionchannelชนดนมลกษณะพเศษคอจะตองอาศย

การจบของglutamateทNR2subunitและglycineท

NR1 subunit เมอม depolarization เกดขนMg2+จะ

หลดออกทำาใหCa2+หรอNa+สามารถผานเขามาได

มากยงขนและเกดactionpotentialตอไปไดสภาวะท

ทำาให receptor ชนดนทำางานผดปกตจะทำาใหเกดภาวะ

ชกอาการทางจตและการเคลอนไหวผดปกตได

Anti-NMDARencephalitisไดรายงานครงแรกใน

ผปวยหญงกลมหนงทอายนอยมอาการทางจตเวชนำามา

กอนตอมามชก ซมลงและมการเคลอนไหวทผดปกต

โดยเฉพาะอยางยงทบรเวณใบหนาและปาก (orofacial

dyskinesia)จนในทสดมอาการหายใจไดนอยกวาปกต

(hypoventilation) สวนใหญจะตรวจพบรวมกบเนอ

งอก teratomaทรงไข เมอนำานำาไขสนหลงไปตรวจเพม

เตมจงพบวาผปวยกลมนมantibody(IgG)ตอNMDA

receptor2หลงจากนนอก2ปกมรายงานผปวยจำานวน

100คนทไดรบการวนจฉยทเปนโรคนจากกลมวจยกลม

Vol.30 • NO.1 • 2014 Thai • Journal • of • Neurology 3

เดยวกนไดอธบายลกษณะอาการและการดำาเนนโรคน3

หลงจากทมการรายงานฉบบนออกมากมรายงานโรคน

จากทวโลก4-6 และปจจบนถอเปนโรคสมองอกเสบจาก

ภมคมกนผดปกตทพบมากทสด

ขอมลของโรคนมรวบรวมไวจำานวนผปวย577คน

ไดตพมพในป2013ซงถอวาเปนขอมลทมจำานวนผปวย

มากทสดจงจะขออางองจากบทความน6โรคนสวนใหญ

มกพบในผหญง(ประมาณรอยละ80)อายทเกดโรคเฉลย

ท21ป(อาจพบไดตงแต8เดอนจนถง85ป)มากกวา

รอยละ50มกเกดในชวงอาย18-45ปประมาณรอยละ

37ของผปวยมกเกดโรคกอนอาย 18ป และประมาณ

รอยละ 5พบในชวงอายมากกวา 45ป ถาดจากกลม

อายทนอยกวา12ปหรอมากกวา45ปอตราสวนของ

ผชายจะพบไดสงขนแตอยางไรกตามกจะพบในผหญง

มากกวาในทกชวงอายในผหญงจะมโอกาสพบเนองอก

รวมดวยมากกวาและจะพบในชวงอาย12-45ปโดยเนอ

งอกทพบสวนใหญ(ประมาณรอยละ94)เปนชนดter-

atomaของรงไขในผชายพบเนองอกไดนอยกวารอยละ

10เนองอกชนดอนทอาจพบรวมไดเชนมะเรงปอดมะเรง

เตานมมะเรงรงไขมะเรงตอมไทรอยดและมะเรงตบออน

โดยในบทความนพบเนองอกteratomaประมาณรอยละ

45ในคนเชอชาตเอเซยจากประสบการณผเขยนเองใน

คนไทยพบเนองอกไดนอยกวากลมCaucasian

ลกษณะอาการทางคลนกของโรคนจะมการดำาเนน

โรคทคอนขางมรปแบบเฉพาะ แตอยางไรกดผปวยบาง

รายอาจมอาการแสดงทแตกตางออกไปในผใหญพบวาจะ

มอาการแสดงในดานพฤตกรรมและcognitiveทผดปกต

ประมาณรอยละ65และเปนอาการเรมตนทพบบอยทสด

ผปวยอาจจะมอาการหลงผด เหนภาพหลอนหแววบาง

รายมอาการซมเศราหรอพฤตกรรมกาวราวหลงลมทำางาน

ทตองใชความคดไมได หลงจากนนภายใน 4 สปดาหผ

ปวยจะมอาการอนๆตามมาคอชกชงเปนไดทง focal

หรอ generalized การเคลอนไหวผดปกต โดยเฉพาะท

บรเวณใบหนาและรอบปาก(orofacialdyskinesia)หรอ

มลกษณะการบดเกรงของกลามเนอ(dystonia)หรอแขน

ขาเคลอนไหวนอย (catatonia) ระบบประสาทอตโนมต

ทำางานผดปกต มกจะพบวาการเตนของหวใจจะเรวและ

ชาสลบกนไปบางรายจะมผลตอความดนโลหตรวมดวย

อาจมไขตำา ๆ รวมดวยได หายใจผดปกต (central hy-

poventilation) สำาหรบในเดก อาการเรมตนทพบไดบอย

คอชกและการเคลอนไหวทผดปกตอยางไรกดภายใน4

สปดาหผปวยกจะมอาการอน ๆตามมาเหมอนในผใหญ

ลกษณะพฤตกรรมทผดปกตในเดกอาจมลกษณะของ

tempertantrumกาวราวผดปกตเรยนหนงสอไมไดรสก

กระวนกระวายอยตลอดเวลาพดเสยงผดปกตถาไมไดรบ

การรกษาผปวยกจะซมลงจนถงโคมา อาการอนๆทพบ

ไดนอยเชน cerebellar ataxiaหรอแขนขาออนแรงครง

ซกหรอaphasiaมกจะพบในเดกมากกวาผใหญ

การตรวจทางหองปฏบตการพบวาMRIbrainพบ

ความผดปกตไดประมาณครงหนง ถาพบความผดปกต

มกจะพบทบรเวณmedialtemporallobeมากกวาfron-

tallobeการตรวจนำาไขสนหลงอาจพบวามเซลมากกวา

ปกตหรอโปรตนสงเลกนอยการตรวจพบAnti-NMDAre-

ceptorantibodyจะพบในCSFไดมากกวาserumจาก

งานวจยพบวาการตรวจคCSFพรอมserumจะพบวา

สามารถตรวจพบantibodyไดรอยละ100เมอเทยบกบ

serumทพบรอยละ85อยางไรกดผเขยนแนะนำาวาควร

สงserumคกบCSFเนองจากมรายงานวาanti-NMDA

antibodyชนดทเปนIgMและIgAซงมกจะพบตามหลง

การตดเชอHerpesจะตรวจพบในserumมากกวาCSF7

สำาหรบการตรวจคลนไฟฟาสมองจะพบความผดปกตได

ประมาณรอยละ90โดยสวนใหญมกจะพบgeneralized

หรอslowwaveแตมลกษณะของEEGทรายงานวาม

ลกษณะเฉพาะกบโรคนคอextremedeltabrushซงพบ

ประมาณรอยละ21และพบวาสมพนธกบระยะเวลาของ

การนอนโรงพยาบาลทนานขน และmodifiedRankin

Scale(mRS)ทสงกวา8

ผลการตอบสนองตอการรกษาพบวาการรกษาดวย

แนวทางแรกนนคอplasmapheresisหรอIVIgรวมกบ

การใหMethylprednisoloneทางหลอดเลอดดำาจะตอบ

สนองไดดประมาณรอยละ50ภายใน4สปดาหหลงการ

รกษา ในกรณทพบเนองอกและทำาการตดเนองอกนน

ออกจะถอเปนการรกษาทมการพยากรณโรคทด ในชวง

ประมาณ24 เดอนหลงใหการรกษาแบบแนวทางแรก

วารสารประสาทวทยาแหงประเทศไทย Vol.30 • NO.1 • 20144

พบวามากกวารอยละ70มผลลพธทด (mRS≤2) ใน

กลมทไมตอบสนองตอการรกษาดวยแนวทางแรกและ

ใหการรกษาดวยแนวทางทสอง(rituximabหรอcyclo-

phosphamide)จะมพยากรณโรคทดกวากลมทไมไดรบ

การรกษาดวยแนวทางทสองตอ

2. โรค Anti-VGKC complex encephalitis

(Lgi1,Caspr2)9,10

Leucine-richglioma-inactivated1(Lgi-1)เปน

secretedneuronalproteinซงจะทำาปฏกรยาระหวาง

ADAM23ทบรเวณpresynapticกบADAM22ทบรเวณ

postsynapticโดยcomplexนจะอยใกลกบpotassium

channel(Kv1)ภาวะทมmutationของLgi1ทำาใหเกด

autosomal-dominantlateraltemporallobeepilepsy

(ADLTE) ซงจะมปญหาเกยวกบการมหแววหรอภาพ

หลอนรวมดวย

สภาวะทมภมคมกนผดปกตตอLgi1พบวาผปวย

จะมภาวะชกและlimbicencephalitisในบางรายจะม

อาการหลงลมซงจะแตกตางจาก neurodegenerative

disease คอ อาการจะเปนเรว (rapid progressive

dementia)และอาจพบmyoclonusรวมดวยซงจำาเปน

จะตองแยกจากโรค Creutzfeldt-Jakob disease11

นอกจากนผปวยอาจจะมอาการชกซงมลกษณะเฉพาะ

คอ faciobrachialdystonic seizure (FBDS)12ซงเปน

ลกษณะของdystonic seizureสน ๆมกจะเปนทหนา

และแขนดานเดยวกน โดยมกจะมอาการชกแบบนนำา

มากอนทจะเกดอาการหลงลมและสบสนและมกพบรวม

กบระดบโซเดยมในเลอดตำาการตรวจMRIbrainมกพบ

ความผดปกตทmedialtemporallobeภาวะชกดงกลาว

ตอบสนองดตอการใชยา immunotherapies รวมกบยา

กนชกและอาจปองกนการเกดภาวะencephalopathy

ตามมาได

Caspr2เปนโปรตนในตระกลneurexinซงมความ

สำาคญคอทำาใหเกดการปฏสมพนธระหวางเซล และม

บทบาทในการทำาให VGKC รวมกนอยทบรเวณ juxta-

paranodal ของmyelinated axon และพบทบรเวณ

hippocampusและcerebellumสภาวะทมภมคมกนผด

ปกตตอCaspr2จะกอใหเกดencephalitisหรอperiph-

eralnervehyperexcitability(neuromyotonia)หรอการ

ทพบรวมกนกบCNSและPNS(Morvansyndrome)

ในผปวยกลมนทงหมด อาจพบ tumor รวมดวย

ประมาณรอยละ 3313 มกจะเปน adenocarcinoma

บางรายงานกลาววามกเปน monophasic แตจาก

ประสบการณของผเชยวชาญดานน(oralcommunica-

tion)และจากประสบการณผเขยนเองพบวามrelapse

ไดและตอบสนองดตอการใหsteroid

3. โรคAnti-GABABreceptorencephalitis14,15

γ-aminobutyric acid B receptor เปน inhibi-toryreceptorทพบในระบบประสาทสวนกลางผปวยทม

ภมคมกนทผดปกตตอreceptorชนดนจะมอาการชกเปน

ลกษณะอาการเดน และมกจะเปนอาการนำาของผปวย

และจะมอาการหลงลมสบสนหรอการกเหตความจำาเสอม

(confabulation)ตามมามสวนนอยทอาจมอาการataxia

หรอopsoclonus-myoclonussyndromeการตรวจทาง

หองปฏบตการอาจพบรวมกบautoantibodyกลมอนเชน

GAD65,NMDAreceptorหรอSOX1ผปวยกลมนจะพบ

smallcelllungcancerไดประมาณรอยละ50การรกษา

ดวยimmunotherapyไดผลประมาณรอยละ80

4. โรคAnti-AMPAreceptorencephalitis16

α - a m i n o - 3 - h y d r o x y - 5 - m e t h y l - 4 -

isoxazolepropionic acid receptor (AMPAR) เปน

glutamate receptor subtypeทมความสำาคญในเรอง

ความจำาการเรยนรและการทำางานทผดปกตอาจกอให

เกดภาวะชก มรายงานของผปวยในโรคนนอย ผปวย

สวนใหญจะมอาการในกลม limbicencephalitisและ

มกจะพบเนองอกรวมดวย ไดแก เนองอกของปอด เตา

นมและตอมไธมสมกจะตอบสนองตอการรกษาดวยยา

immunotherapyแตมกจะมrelapseไดสง

5. โรคAnti-Glycinereceptorencephalitis17

Glycinereceptorเปนinhibitoryreceptorทพบใน

บรเวณbrainstemและspinalcordอาการสวนใหญจะ

มาดวยอาการเกรงของกลามเนอโดยเฉพาะอยางยงกลาม

เนอบรเวณแกนกลาง (axialmuscles) เปนลกษณะของ

stiff-person syndromeซงอาจพฒนาไปเปนprogres-

siveencephalomyelitiswith rigidityandmyoclonus

Vol.30 • NO.1 • 2014 Thai • Journal • of • Neurology 5

(PERM)18หรอมอาการของexaggeratestartleเนองอกท

อาจพบรวมไดเชนเนองอกปอดตอมไธมสและHodgkin

lymphoma

6. โรคANNA-1encephalitis19-21

พบ limbic encephalitis ไดประมาณรอยละ20

โดยมกจะพบในผปวยสงอายมประวตสบบหร สำาหรบ

อาการอนๆ ทางระบบประสาททพบไดแกsensorimotor

neuropathyหรอgastrointestinal dysmotility ผปวย

กลมนมกพบรวมกบsmallcelllungcancer

7. โรคANNA-2encephalitis22,23

สวนใหญผปวยกลมนมกจะมอาการแสดงของกาน

สมองททำางานผดปกตมากกวาเชนopsoclonus-myo-

clonusหรอlaryngospasmหรอcerebellarsyndrome

มสวนนอยทมอาการของlimbicencephalitisเนองอกท

พบรวมไดบอยคอเนองอกปอดหรอเตานม

8. โรคAnti-CRMP5encephalitis24

ผปวยมกมอาการแสดงของเสนประสาททำางานผด

ปกต หรอระบบประสาทอตโนมตทำางานผดปกต บาง

รายจะมอาการเคลอนไหวผดปกต (chorea)25หรอเสน

ประสาทสมองทำางานผดปกต สวนนอยอาจพบ limbic

encephalitis เนองอกทพบรวมไดบอยคอ small cell

lungcancerหรอthymoma

9. โรคAnti-Ma2encephalitis26

มกพบในผปวยชาย ทมอาการของ limbic หรอ

brainstemencephalitisพบรวมกบเนองอกอณฑะ

10.โรคAnti-GADencephalitis27,28

Glutamicaciddecarboxylaseเปนrate-limiting

enzyme ใชสำาหรบการสรางγ-aminobutyric acid(GABA)ซงเปน inhibitoryneurotransmitterทสำาคญ

ทสดในระบบประสาทสวนกลางโดยสวนใหญผปวยทม

ภมคมกนตอโปรตนชนดนมกจะมาแสดงอาการของstiff-

person syndromeบางสวนอาจมอาการ cerebellar

ataxiaหรอparkinsonismหรอlimbicencephalitisซง

บางรายอาจมาแสดงดวยchronicrefractoryepilepsy

ได29สำาหรบnon-neurologicaldiseaseทพบไดบอยคอ

TypeIdiabetesmellitus

การวนจฉยแยกโรค

อาการและอาการแสดงของผปวยกลมนมกจะม

อาการชก หลงลม สบสน ซงบางครงแยกจากสาเหต

อนไดยาก เชน ภาวะสมองอกเสบจากการตดเชอไวรส

หรอ Prion diseaseหรอการทำางานของสมองผดปกต

จากความผดสมดลของสารนำา เกลอแร หรอการไดรบ

ยาหรอสารพษบางชนด สงทสำาคญทสดในการชบงวา

ผปวยรายนอาจมสาเหตจากภาวะภมคมกนผดปกตคอ

1.การมอาการแสดงของระบบประสาททผดปกตมากกวา

1 ระบบ (multi-axial involvement) เชน การมภาวะ

limbic encephalitis รวมกบperipheral neuropathy

2. ผปวยมประวตอดต หรอมประวตโรคทเกยวของกบ

ระบบภมคมกนในอวยวะอนเชนมภาวะlimbicencepha-

litis รวมกบการมประวตอดตของโรคHashimoto thy-

roiditis3.ผปวยมประวตครอบครวเปนโรคเกยวกบระบบ

ภมคมกนทำางานผดปกตหรอมประวตมะเรงในครอบครว

การตรวจทางหองปฏบตการ

การตรวจทางหองปฏบตการพนฐานกมความสำาคญ

เชนกนอาจชวยในการวนจฉยโรคหรอใชในการประเมน

ภาวะแทรกซอนหลงใหการรกษาไดเชนCBCการตรวจ

พบภาวะซดอาจหมายความถงการมchronicbloodloss

จากcolon cancer ในผปวยทมอาการของ limbic en-

cephalitisหรอการดระดบmeancorpuscularvolume

(MCV)จะชวยประเมนระดบยาของazathioprineและ

ใชในการประเมนวาระดบของยาazathioprineถงthera-

peuticlevelหรอไมโดยทวไปถาระดบMCVเพมขนจาก

baselineรอยละ5ถอวาระดบยาazathioprineถงระดบ

ทเหมาะสมหรอการดระดบwhitebloodcellเพอตดตาม

ภาวะเปนพษจากยาazathioprineทอาจทำาใหเกดagran-

ulocytosis ได การตรวจพบระดบโซเดยมในเลอดตำา

ในผปวยทมอาการชก อาจเปนสาเหตโดยตรงใหเกดชก

หรอเปนอาการนำากอนจะเกด limbic encephalitis จาก

Anti-Lgi1encephalitisได

สำาหรบการตรวจหาspecificneuronalantibody

นน แนะนำาใหสงรวมกนระหวาง serum และ CSF

วารสารประสาทวทยาแหงประเทศไทย Vol.30 • NO.1 • 20146

เนองจากในบางโรคเชน Anti-NMDA receptor en-

cephalitis จะมโอกาสตรวจพบantibody ในCSF ได

มากกวาในserumแตในขณะทAnti-VGKCcomplex

encephalitis จะมโอกาสพบ antibody ใน serum

มากกวาในCSFการตรวจหาantibodyแนะนำาสงเปน

panelscreeningเนองจากอาการlimbicencephalitis

อาจเปนไดจากantibodyชนดใดกได

CSF profile อาจพบpleocytosis มกเปน lym-

phocyte โดดเดน โปรตนอาจสงไดแตระดบนำาตาลใน

CSF เมอเทยบกบ serumมกจะปกต ถาพบระดบนำา

ตาลตำาใหนกถงภาวะการตดเชอโดยเฉพาะอยางยงจาก

bacteriaหรอtuberculosisมากกวา

การตรวจดวยMRIbrainมกพบความผดปกตได

ประมาณรอยละ 50-80 ขนกบชนดของโรคและระยะ

เวลาททำาMRIกบชวงเวลาทเกดโรคสวนใหญมกจะพบ

รอยโรคทบรเวณmedialtemporallobe

การหาเนองอกทเกยวของขนกบชนดของantibody

ทพบในผปวยรายนน ๆ ชนดและวธการหาเนองอกใน

ตารางท1

ตารางท1 แสดงRecommendationofscreeningtestfortypeoftumor.30

Typeoftumor Recommendationforscreening(sensitivity)

1.Smallcelllungcancer(SCLC)

2.Thymoma

3.Breastcancer

4.Ovariantumor(dependonexpectedtumoraccordingtoantibodyprofiles)4.1Teratoma

4.2Carcinoma

5.Testiculartumor

6.Classicalparaneoplasticdiseasewithdeterioratingneurologicaldeficit,butnoantibodieswerefound.

7. Initial screening negative in patientwithparaneoplasticdiseasewithpositiveantibody

ThoracicX-ray(43%)X-ray+CTthorax(80-84%)

CTthorax(75-88%)

Mammography(83%inpatientwithPCA-1positive),followedbyMRI-breast

4.1TransvaginalUS(79%),CTpelvis(93%),MRIpelvis(96%)4.2 TransvaginalUS (89%),CT pelvis (85%),MRI pelvis(89%).IfPCA-1positivewithworseningneurologicaldeficit,especially in post-menopausalwomen and screening formalignancy negative, surgical exploration and removal ofovarieshasbeensuggested.

UStestis(72%),tissuebiopsyororchiectomy(unilateralorbilateral)issuggestedinyoungmalepatients(<50yrs)withanti-Ma2anddeterioratingneurologicaldiseasewithmicro-calcificationonUS.

Screeningaccordingtomostlikelysite,riskfactorsandagewith conventionalmethod. If negative suggest total-bodyFDG-PET.

Repeat screening after 3-6months, followed by regularscreeningevery6monthsfor4years.ForLEMS,2yearsissufficient.X-rayorbloodtestisnotreliable.

Vol.30 • NO.1 • 2014 Thai • Journal • of • Neurology 7

การรกษา

เนองจากยงไมมขอมลทเปน clinical trial ในโรค

กลมนขอมลสวนใหญรวบรวมจากcasereportsและ

expertopinionสำาหรบโรคautoimmuneencephalitis

ทมสาเหตจากAnti-NMDA receptor encephalitisม

retrospectivestudyซงมจำานวนผปวยกลมนมากทสด

ดงนนการรกษาทกลาวไวในทน จะสรปใหเปนแนวทาง

ดงตอไปน

1. การรกษาในระยะเฉยบพลน

จดประสงคเพอลดกระบวนการอกเสบทเกดขนลด

การกระตนของสารทเกยวของกบกระบวนการอกเสบ

และปองกนการทำาลายเซลประสาทเพมโดยมการรกษา

อย2รปแบบ

1.1 การให high dose steroid แนะนำาให

intravenousMethylprednisolone 1gตอวนตดตอ

กน5วนโดยใหยาในเวลา4-6ชวโมงไมแนะนำาการให

ยาเรวเนองจากมรายงานการเกดposteriorreversible

encephalopathysyndrome(PRES)โดยเฉพาะอยาง

ยงในผปวยโรคautoimmunediseaseหรอมunderlying

hypertensionอยเดม31steroidจะชวยลดการอกเสบท

เกดขนลดการสรางสารทเกยวของกบการอกเสบ

1.2Immunodepletiontherapy

การรกษาโดยวธนจะไดผลดกบautoimmune

encephalitisทมสาเหตจากภมคมกนผดปกตทมผลตอ

แอนตเจนทอยบนผวของเซลหรอโปรตนทเกยวของกบ

การสอประสาทในระบบประสาทสวนกลาง (autoanti-

bodyagainstcellsurfaceorsynapticprotein)

Plasmapheresis หรอ IVIg ยงไมมขอมล

วาการรกษาชนดใดจะไดประสทธผลสงกวาขนกบอาการ

ของผปวยและศกยภาพของโรงพยาบาลนนๆ หรอความ

เชยวชาญของบคลากรทางการแพทยในการดแลผปวย

ขณะใหการรกษาสำาหรบplasmapheresis ใหใช re-

placementfluidประมาณ45-55ml/kg5-7cyclesหาง

กนอยางนอย24ชวโมงตอcycleหรอวนเวนวนสำาหรบ

IVIgใหขนาด0.4g/kg/dayจำานวน5วน

1.3 Cyclophosphamide มขอมลสำาหรบ

Anti-NMDAreceptorencephalitisทไมตอบสนองตอ

การใชยาในขนท1แนะนำาการใชยาชนดนเปนยาในขนท

2แนะนำาการใหในรปแบบpulsecyclophosphamide

เหมอนกบการรกษาในSLE

2. การรกษาในระยะยาว

2.1 ในกรณทพบเนองอกทอาจมความสมพนธ

กบการเกดโรคใหรกษาเนองอกชนดนนควบคไปกบการ

รกษาทาง immunotherapy เนองจากมขอมลชดเจนวา

จะชวยลดการกลบเปนซำาและมโอกาสทจะหายคนใกล

เคยงปกตมากกวากลมทไมสามารถรกษาเนองอกควบค

กนไป

2.2 Immunosuppressivedrugยงไมมขอมล

ถงชนดของยาระยะเวลาของการใชยาขอแนะนำาจากผ

เชยวชาญคอใหยาprednisoloneหรอsteroidsparing

drugเชนazathioprineอยางนอย1-2ป

References1. WaxmanEA,LynchDR.N-methyl-D-aspartatereceptor

subtypes:multiplerolesinexcitotoxicityandneurological

disease.TheNeuroscientist2005;11:37-49.

2. VitalianiR,MasonW,AncesB,ZwerdlingT, JiangZ,

Dalmau J. Paraneoplastic encephalitis, psychiatric

symptoms, and hypoventilation in ovarian teratoma.

AnnalsofNeurology2005;58:594-604.

3. DalmauJ,GleichmanAJ,HughesEG,etal.Anti-NMDA-

receptorencephalitis:caseseriesandanalysisof the

effectsofantibodies.LancetNeurology2008;7:1091-8.

4. IizukaT,SakaiF,IdeT,etal.Anti-NMDAreceptoren-

cephalitis in Japan: long-termoutcomewithout tumor

removal.Neurology2008;70:504-11.

5. IraniSR,BeraK,WatersP,etal.N-methyl-D-aspartate

antibody encephalitis: temporal progression of clini-

cal andparaclinical observations in apredominantly

non-paraneoplastic disorder of both sexes. Brain

2010;133:1655-67.

6. TitulaerMJ,McCrackenL,GabilondoI,etal.Treatment

andprognosticfactorsforlong-termoutcomeinpatients

withanti-NMDAreceptorencephalitis:anobservational

cohortstudy.LancetNeurology2013;12:157-65.

วารสารประสาทวทยาแหงประเทศไทย Vol.30 • NO.1 • 20148

7. PrussH,FinkeC,HoltjeM,etal.N-methyl-D-aspartate

receptorantibodiesinherpessimplexencephalitis.An-

nalsofNeurology2012;72:902-11.

8. SchmittSE,PargeonK,FrechetteES,HirschLJ,Dal-

mauJ,FriedmanD.Extremedeltabrush:auniqueEEG

patterninadultswithanti-NMDAreceptorencephalitis.

Neurology2012;79:1094-100.

9. LaiM,HuijbersMG,LancasterE,etal.Investigationof

LGI1 as the antigen in limbic encephalitis previously

attributedtopotassiumchannels:acaseseries.Lancet

Neurology2010;9:776-85.

10. LancasterE,HuijbersMG,BarV,etal.Investigationsof

caspr2,anautoantigenofencephalitisandneuromyo-

tonia.AnnalsofNeurology2011;69:303-11.

11. GeschwindMD,TanKM,LennonVA,etal.Voltage-gated

potassiumchannelautoimmunitymimickingcreutzfeldt-

jakobdisease.ArchivesofNeurology2008;65:1341-6.

12. IraniSR,MichellAW,LangB,etal.Faciobrachialdys-

tonicseizuresprecedeLgi1antibodylimbicencephalitis.

AnnalsofNeurology2011;69:892-900.

13. TanKM,LennonVA,KleinCJ,BoeveBF,PittockSJ.

Clinicalspectrumofvoltage-gatedpotassiumchannel

autoimmunity.Neurology2008;70:1883-90.

14. Lancaster E, LaiM, PengX, et al. Antibodies to the

GABA(B)receptorinlimbicencephalitiswithseizures:

caseseriesandcharacterisationoftheantigen.Lancet

Neurology2010;9:67-76.

15. HoftbergerR,TitulaerMJ,SabaterL,etal.Encephalitis

andGABABreceptorantibodies:novelfindingsinanew

caseseriesof20patients.Neurology2013;81:1500-6.

16. LaiM,HughesEG,PengX,etal.AMPAreceptorantibod-

iesinlimbicencephalitisaltersynapticreceptorlocation.

AnnalsofNeurology2009;65:424-34.

17. MasN, Saiz A, LeiteMI, et al. Antiglycine-receptor

encephalomyelitiswith rigidity. Journal ofNeurology,

Neurosurgery,andPsychiatry2011;82:1399-401.

18. McKeonA,RobinsonMT,McEvoyKM,etal.Stiff-man

syndromeandvariants:clinicalcourse,treatments,and

outcomes.ArchivesofNeurology2012;69:230-8.

19. GrausF,Cordon-CardoC,Posner JB.Neuronal anti-

nuclear antibody in sensory neuronopathy from lung

cancer.Neurology1985;35:538-43.

20. GrausF,Keime-GuibertF,ReneR,etal.Anti-Hu-associ-

atedparaneoplasticencephalomyelitis:analysisof200

patients.Brain:ajournalofNeurology2001;124:1138-

48.

21. LucchinettiCF,KimmelDW,LennonVA.Paraneoplas-

tic and oncologicprofiles of patients seropositive for

type1antineuronalnuclearautoantibodies.Neurology

1998;50:652-7.

22. LuqueFA,FurneauxHM,FerzigerR,etal.Anti-Ri:an

antibodyassociatedwithparaneoplasticopsoclonusand

breastcancer.AnnalsofNeurology1991;29:241-51.

23. PittockSJ, LucchinettiCF, LennonVA.Anti-neuronal

nuclearautoantibodytype2:paraneoplasticaccompani-

ments.AnnalsofNeurology2003;53:580-7.

24. YuZ,KryzerTJ,GriesmannGE,KimK,BenarrochEE,

LennonVA.CRMP-5neuronalautoantibody:markerof

lungcancerandthymoma-relatedautoimmunity.Annals

ofNeurology2001;49:146-54.

25. VerninoS,TuiteP,AdlerCH,etal.Paraneoplasticchorea

associatedwithCRMP-5neuronal antibodyand lung

carcinoma.AnnalsofNeurology2002;51:625-30.

26. Hoffmann LA, Jarius S, Pellkofer HL, et al. Anti-Ma

and anti-Ta associated paraneoplastic neurological

syndromes: 22 newlydiagnosedpatients and review

ofpreviouscases.JournalofNeurology,Neurosurgery,

andPsychiatry2008;79:767-73.

27. PittockSJ, YoshikawaH,Ahlskog JE, et al.Glutamic

aciddecarboxylaseautoimmunitywithbrainstem, ex-

trapyramidal,andspinalcorddysfunction.MayoClinic

proceedingsMayoClinic2006;81:1207-14.

28. SaizA,BlancoY,SabaterL,etal.Spectrumofneurologi-

calsyndromesassociatedwithglutamicaciddecarboxy-

laseantibodies: diagnostic clues for this association.

Brain2008;131:2553-63.

29. BienCG, Scheffer IE. Autoantibodies and epilepsy.

Epilepsia2011;52Suppl3:18-22.

30. TitulaerMJ,SoffiettiR,DalmauJ, et al. Screening for

tumoursinparaneoplasticsyndromes:reportofanEFNS

taskforce.EuropeanJournalofNeurology2011;18:19-

e13.

31. LerouxG, Sellam J,Costedoat-ChalumeauN, et al.

Posterior reversible encephalopathy syndromeduring

systemic lupus erythematosus: four new cases and

reviewoftheliterature.Lupus2008;17:139-47.

Vol.30 • NO.1 • 2014 Thai • Journal • of • Neurology 9

REVERSIBLE ISOLATED

SPLENIAL LESION SYNDROME,

THE FIRST CASE REPORT IN THAILAND

ชชวาล รตนบรรณกจ

ชชวาล รตนบรรณกจ

สาขาวชาประสาทวทยา ภาควชาอายรศาสตร

คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล

Abstract

Reversibleisolatedspleniallesionsyndromeis

anuncommonconditionthathadvariousetiologies.

Wereporta38-year-oldwomanwithacuteonset

ofbehavioralchange for4days.Multiple investi-

gationswereusedtoidentifythespecificetiology

ofthissyndrome.Hermagneticresonanceimage

(MRI)ofbrainshowedisolatedlesionatspleniumof

thecorpuscallosum.Withoutanyspecifictreatment

except3daysofacyclovir,shewasfullyrecovered

and the lesion at spleniumwas resolved at the

follow-upMRI.Thereisnospecifictreatmentwas

establishedforthissyndromebutithasanexcellent

prognosis.

Keywords:

Spleniallesion,reversible,encephalopathy

Introduction

Reversibleisolatedspleniallesionofthecor-

puscallosum is anuncommon radiologic finding

thatcouldbefoundinvariousetiologies.Milden-

cephalopathy/encephalitisarethemostcommon

clinicalpresentationrelatedtothislesion.Thisnew

distinctclinicoradiologicalsyndromehasbeenin-

creasinglyreportedinrecentyears,mainlyinJapan.

WereportthefirstcaseofthisentityinThailand,in

a38-year-oldwomanwithbehavioralchange.

Case presentation

A 38-year-old, right-handed woman was

brought toSirirajHospital because she hadbe-

havioral change for 4days. She hadunderlying

mooddisorderwithorganicpsychosisfor2years

but the symptomhadbeen verywell-controlled

withmedication.ShealsohadhistoryofGiantcell

ORIGINAL ARTICLE

วารสารประสาทวทยาแหงประเทศไทย Vol.30 • NO.1 • 201410

tumorat5thlumbarto1stsacralspinesandhaddone

laminectomywith extended intramural curettage

andradiotherapy2yearsago.

10daysago, she felt tiredandcomplained

aboutdullheadache thatoccurred3-4 timesper

day.4dayspriortoadmission,shestartedtohave

behavioral change.Shewasconfused, talked to

herselfandhadlabilemood.Shehadinappropriate

behaviorsuchastakingoffherclothesandliedon

thefloor.Shecouldnotrememberherrelativesand

couldnotdobasicdailyactivitiessuchaseating,

washingordressingbyherself.Thesesymptoms

hadbeenpersistentfor4days.Noobvioushallu-

cinationordelusionwasobservedbyherrelatives.

Noanyweaknessorseizurewasseen.Nohistory

offever,weightlossorhistorysuggestiveanyau-

toimmunedisease.Nohistoryofheadtrauma.No

historyofrecentvaccination.Hercurrentmedication

for her underlyingdiseases includedgabapentin

1200mg/d,clonazepam1mg/d,amitriptyline25

mg/d,naproxen1500mg/dandsodiumvalproate

500mg/d.

Physical examination showed temperature

37.5ºC, other vital signswere normal. Shewas

awakebutagitatedanddisorientated.Shedidn’t

speaknor followany command.Myoclonuswas

seenoccasionallyatherface,armsandlegs.Cra-

nial nerveswere all intact. She hadgeneralized

hypertonia andhyperreflexia except both ankles

thatwerehyporeflexia.TherewasnoBabinskisign

bilaterally.Muscleatrophyandmildweaknessof

both legswere observedwhichwere correlated

withpasthistoryofspinalcanaltumorandsurgery.

Therewerenosignsofmeningealirritation.Other

systemswereunremarkable.Nobreastmass,no

superficial lymphadenopathy, no abnormal skin

lesionwasdetected.

Complete blood count showedhemoglobin

13.4 g/dL, hematocrit 41.1%,White blood cells

(WBC) 9,140/µL (Neutrophils 77%, Lymphocyte

18.1%), platelet 398,000/µL. Laboratory tests for

renalfunction,electrolytesandliverfunctionwere

allwithinnormallimit.Thyroidfunctiontestshowed

non-thyroidal illness syndrome. Lactatedehydro-

genase(LDH)was388/µL.Toxicologyprofilesfor

sodiumvalproate, tricyclicantidepressants,urine

amphetamine,cannabinoidsandopiateswereall

withinnormalrange.Serologyforsyphilisandhu-

man immunodeficiency viruswere non-reactive.

Antiphospholipidantibodies,serumparaneoplastic

antibodiespanel,anti-nuclearantibody(ANA)and

anti-neutrophil cytoplasmic antibodies (ANCA)

were all negative.Magnetic resonance imaging

(MRI) of brainwas done (Figure 1A-E) and re-

vealed oval shapewell-defined lesion at central

partofsplenium,whichshowslowsignalintensity

on T1-weightedandhigh signal intensity on T2-

weightedand fluid-attenuated inversion recovery

(FLAIR)imageswithoutgadoliniumenhancement.

Thislesionalsoshowedminimalrestricteddiffusion

ondiffusion-weightedimage(DWI).Otherpartsof

brainwereunremarkable.Cerebrospinalfluid(CSF)

analysisrevealedredbloodcell(RBC)1,450cells/

mm3,WBC19cells/mm3(Lymphocyte99%),protein

91g/dLandsugar80mg/dL.SerologyforCytome-

galovirus(CMV),Enterovirus,Herpessimplexvirus

(HSV) andVaricella Zoster viruswere negative.

ParaneoplasticstudyfromCSFshowedpositivefor

unclassifiedneuronalcytoplasmicantibody.Elec-

troencephalography(EEG)wasdoneandshowed

diffuselowamplitudeirregular3-6Hzslowactivity

throughout the recordingperiod, no epileptiform

activityorEEGseizure.

Vol.30 • NO.1 • 2014 Thai • Journal • of • Neurology 11

After admission for 1month, her symptoms

were gradually improvedwith best supportive

treatment and lowdose antipsychotics. For her

neurological symptoms, no other specific treat-

ment suchascorticosteroids, intravenous immu-

noglobulinoracourseofantiviralwasgiven.She

was administered acyclovir only for 3 days and

thendiscontinuedbecauseof thenegativeresult

ofHSVantigen.Beforedischarge, shecould re-

memberherrelativesandgoodoriented.Minimally

labilemoodstillremained,butafterdischargefor

aweek, she hadbeen completely recovered to

thebaselinebefore illness. Follow-upMRI of the

brainat3monthsapartfromthefirstMRIshowed

normalfindings(Figure1F).Lesionpreviouslyseen

atspleniumofthecorpuscallosumwasresolved.

Figure 1: Brain MRI of this patient showing abnormal oval shape lesion at central part of splenium of the corpus callosum. It showed low signal intensity on T1-weighted image (A), and high signal intensity on T2-weighted image (B), FLAIR sequence (C) and DWI (D). No gadolinium enhancement was seen (E). FLAIR sequence image at 3 months follow-up MRI shows that the lesion has completely resolved (F, compared with C). (ปกหลงดานใน)

Discussion

MRIfindingsinthiscasewereconsistentwith

thediagnosisofreversibleisolatedspleniallesion

syndrome. In2004,Tadaetal reported thecase

seriesof15patientswithclinicaldiagnosesofmild

encephalitis/encephalopathy with a reversible

lesioninthespleniumofthecorpuscallosum1.The

onsetofneurologicsymptomsrangedfromday1

to7of the illness.Mostpatientshaddisorder of

consciousness,andabouthalfofthemhadseizure.

AllofthesepatientshadspleniallesiononMRIstudy

and the lesionswerecompletelydisappearedat

follow-upMRIstudiesperformed3daysto2months

afterthefirstabnormalstudy.Thelesionsreported

were in ovoid shapemainly at the center of the

spleniumthatsimilartoourcase.Theirtreatments

werevariable,onethirdofpatientswerereceived

corticosteroidsandintravenousimmunoglobulinG

wasadministeredin3outof15patients.Allpatients

hadverygoodprognosis,theyhadcompletedclini-

calrecoverywithin1monthwithoutsequelae.

วารสารประสาทวทยาแหงประเทศไทย Vol.30 • NO.1 • 201412

Table1: Reportedetiologiesoftransientspleniallesionofthecorpuscallosum

Etiologygroup Associatedcondition

Epilepsy-related Epilepsyalone2

Antiepileptictherapy2

Antiepilecticwithdrawal2

Infection Influenza1,3,4

Measles5

Mumps1

Herpesvirus66

Adenovirus1

Varicella-zoster1

Rotavirus7

Humanimmunodefiencyvirus8

Epstein-Barrvirus9

HepatitisAvirus10

Japaneseencephalitisvirus11

Salmonella12

Legionnaires’disease13

Staphylococcusaureus14

Escherichiacoli2

Mycoplasmapneumonia15

Tuberculousmeningitis16

Tick-borneencephalitis17

Cerebralmalaria18

Inflammation Multiplesclerosis19

Post-vaccination20

Metabolic Hypoglycemia2

Hyponatremia2

Vascular Braininfarction19

Postpartumcerebralangiopathy21

Miscellaneous Cerebraltrauma19

Neoplasm19

Adenoleukodystrophy19

AIDSdementiacomplex19

Marchiafava-Bignamidisease2

B12deficiency2

Hemolyticuremicsyndromewithencephalopathy19

Charcoat-Marie-Toothdisease2

Highaltitudeedema(HACE)2

Migrainewithaura22

Kawasakidisease23

Systemiclupuserythromatosus2

Non-antiepilepticmedications2

Vol.30 • NO.1 • 2014 Thai • Journal • of • Neurology 13

Thesetransientspleniallesionsofthecorpus

callosumwerereportedinmultipleconditionswith

variousetiologies1-23(Table1).Themostcommonly

reportedetiologywasthatrelatedtoepilepsyand

antiepileptic drugs (AED), especially AEDwith-

drawal2,3.ThereweremanyAEDsreportedwiththis

condition, themost frequently representeddrugs

were carbamazepine, phenytoin and lamotrigine2.Infectionisthesecondmostcommonlyreported

with transient splenial lesion,especially influenza

virus.Variouspathogenswerealsoreportedwith

this condition including other viruses, bacteria,

mycobacteriumorparasites.

Thepathophysiologyofthisspleniallesionis

stillunclear.Intramyelinicedemaduetoinflamma-

tion,saltandwaterdysregulation,cytokine-mediat-

edimmunologicreactionleadingtomicrovascular

endothelial injury andperivascular edema, and

oxidative stresswere hypothesized 1-2,19,24. There

isnoestablishedspecifictreatmentforthiscondi-

tionasidefromtreatingitsetiology.However,mild

encephalitis/encephalopathy with a reversible

isolatedspleniallesionisaconditionthathadex-

cellentprognosis1,2,exceptinthosepatientswith

anunderlyingseveredisorder.Almostallpatients

fromcasereportsandcaseserieshadcomplete

recoverywithorwithoutspecifictreatment1,2,19.

Thisisacaseofencephalopathywithrevers-

ibleisolatedspleniallesion.Ourcasehadtypical

MRIfindingandclinicalpresentation.Unfortunately,

wecouldnot identify thespecificetiologyfor this

patient.Nodefinite seizure, infection, neoplasm,

metaboliccausesorobviousinflammatorydisease

wasdetected.OnlyCSFparaneoplasticantibody

ispositive,butcouldnotbeclassifiedandnoneed

to recollect the specimen since she had been

muchbetter.However,ourcaseconfirmsthegood

prognosis of this syndrome.Despitewithout any

specifictreatmentexcept3daysofacyclovir,she

had recoveredcompletelyandcouldgoback to

work. This entity is uncommon,but it couldhelp

indecision-makingandpatientmanagementafter

recognizingthissyndrome.

References1. TadaH,TakanashiJ,BarkovichAJ,etal.Clinicallymild

encephalitis/encephalopathywithareversiblesplenialle-

sion.Neurology2004;63:1854-8.

2. Garcia-MoncoJC,CortinaIE,FerreiraE,etal.Reversible

spleniallesionsyndrome(RESLES):What’sinaname?J

Neuroimaging2011;21:e1-14.

3. TakanashiJ,BarkovichAJ,YamaguchiK,etal.Influenza-

associatedencephalitis/encephalopathywithareversible

lesioninthespleniumofthecorpuscallosum:acasereport

andliteraturereview.AJNR2004;25:798-802.

4. Bulakbasi N, KocaogluM, Tayfun C, et al. Transient

splenial lesion of the corpus callosum in clinicallymild

influenza-associated encephalitis/encephalopathy. AJNR

2006;27:1983-6.

5. MelenotteC,CraigheroF,GirardN,etal.Measlesencepha-

litis the return:mild encephalitiswith reversible splenial

lesion.IntJInfectDis2013;17:e72-3.

6. KatoZ,KosawaR,HashimotoK,etal.Transientlesionin

thespleniumofthecorpuscallosuminacutecerebellitis.

JChildNeurol2003;18:291-2.

7. KobataR,TsukaharaH,NakaiA,etal.TransientMRsignal

changesinthespleniumofthecorpuscallosuminrotavirus

encephalopathy: value of diffusion-weighted imaging. J

ComputAssistTomogr2002;26:825-8.

8. YamashitaT,TokushigeS,MaekawaR,etal.Reversible

spleniallesionassociatedwithacuteHIVinfection.Intern

Med2012;51:1643.Epub2012Jun15.

9. Takeuchi S, TakasatoY,MasaokaH.Epstein-Barr virus

encephalitiswitha reversiblesplenial lesion. InternMed

2012;51:341-2.

10. KwonDY,KimJH,KohSB,etal.Reversiblespleniallesion

inadulthepatitisAvirusassociatedencephalopathy.Acta

NeurolBelg2010;110:214.

11. ManBL,FuYP.Thefirstcaseofmildencephalopathywith

areversiblespleniallesionduetoJapaneseencephalitis

virus infection. BMJCaseRep. 2013Oct 17;2013. pii:

วารสารประสาทวทยาแหงประเทศไทย Vol.30 • NO.1 • 201414

bcr2013200988.doi:10.1136/bcr-2013-200988.

12. KobuchiN,TsukaharaH,KawamuraY,etal.Reversible

diffusion-weightedMR findings of Salmonella enteritidis

associatedencephalopathy.EurNeurol2003;49:182-4.

13. MorganJC,CavaliereR,JuelVC.Reversiblecorpuscal-

losumlesioninlegionnaires’disease.JNeurolNeurosurg

Psychiatry2004;75:6551-4.

14. FukagawaK,IzumiM,HiguchiK,etal.Reversiblesplenial

lesionassociatedwithStaphylococcusaureusendocarditis.

InternMed2013;52:1147-8.

15. ShibuyaH,OsamuraK,HaraK,et al.Clinicallymilden-

cephalitis/encephalopathywithareversiblespleniallesion

due toMycoplasmapneumoniae infection. InternMed.

2012;51:1647-8.

16. OztoprakI,EnginA,GümüsC,etal.Transientsplenialle-

sionofthecorpuscallosumindifferentstagesofevolution.

ClinRadiol2007;62:907-13.

17. VollmannH,HagemannG,MentzelHJ, et al. Isolated

reversible splenial lesion in tick-borne encephalitis: a

case reportand literature review.ClinNeurolNeurosurg

2011;113:430-3.

18. HantsonP,HernalsteenD,CosnardG.Reversible sple-

nial lesion syndrome in cerebralmalaria. JNeuroradiol

2010;37:243-6.

19. SinghP,GogoiD,VyasS,etal.Transientspleniallesion:

Furtherexperiencewithtwocases.IndianJRadiolImaging

2010;20:254-7.

20. HaraM,MizuochiT,KawanoG,etal.Acaseofclinically

mildencephalitiswithareversiblespleniallesion(MERS)

aftermumpsvaccination.BrainDev2011;33:842-4.

21. TakahashiY,HashimotoN,TokoroyamaH,etal.Reversible

SplenialLesioninPostpartumCerebralAngiopathy:ACase

Report.JNeuroimaging.2012Aug28.doi:10.1111/j.1552-

6569.2012.00742.x.

22. LinFY,YangCY.Reversiblespleniallesionofthecorpus

callosuminmigrainewithaura.Neurologist2011;17:157-9.

23. TakanashiJ,ShiraiK,SugawaraY,etal.Kawasakidisease

complicatedbymild encephalopathywith a reversible

spleniallesion(MERS).JNeurolSci201215;315:167-9.

24. MiyataR, TanumaN,HayashiM,et al.Oxidative stress

in patients with clinicallymild encephalitis/encepha-

lopathywithareversiblespleniallesion(MERS).BrainDev

2012;34:124-7.

Vol.30 • NO.1 • 2014 Thai • Journal • of • Neurology 15

NON-NEUROLOGICAL COMPLICATIONS

OF HOSPITALIZED ISCHEMIC

STROKE PATIENTS IN THAILAND

กรรณการ คงบญเกยรต , สมโภช อนทรกษ, สมศกด เทยมเกา

กรรณการ คงบญเกยรต, สมโภช อนทรกษ, สมศกด เทยมเกา

ภาควชาอายรศาสตร คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน

Abstract

Background:Ischemicstrokeisthethirdlead-

ingcauseandthemajorcauseofdisabilityinadults.

Complication of ischemic stroke associatedwith

thepooroutcomeoftreatmentbutinThailandisno

reportaboutthecomplicationandprognosis.

Methods:Descriptiveretrospectivestudywas

performedonICD-10Codefrom3reimbursement

fundingduring2010fiscalyear.

Results:Allischemicstroke52,437visitswere

reported,meanageis66years.Theprevalenceof

underlyingdiseaseintheischemicstrokepatients

werehypertension49.2%,diabetesmellitus23.4%,

atrialfibrillationandflutter9.5%,renalfailure8.3%,

dyslipidemia 7.6%and coronary artery disease

5.2%.Dyslipidemia, renal failure, atrial fibrillation

and flutter andcoronary arterydiseasewas sig-

nificantlyincreasedriskofdeathandlengthofstay

inthehospital.Theprevalenceofcomplicationis

lowerrespiratorytractinfection6.9%,urinarytract

infection6.5%,bacterialinfection5.3%,heartfailure

2%,gastrointestinal hemorrhage1.5%andpres-

suresore1.3%.Complicationsofischemicstroke

weresignificantlyincreasedhospitalcostandpoor

dischargestatusoutcome.

Conclusions:Underlyingdiseasesandcompli-

cationofischemicstrokepatientswereassociated

with poor outcome, increase length of stay and

increasehospitalcost.

Keyword: Ischemic stroke, atrial fibrillation

and flutter, heart failure,coronaryarterydisease,

outcomeoftreatment

ORIGINAL ARTICLE

วารสารประสาทวทยาแหงประเทศไทย Vol.30 • NO.1 • 201416

บทคดยอ

บทนำาโรคหลอดเลอดสมองชนดขาดเลอดเปนสาเหต

การเสยชวตอนดบท3รองจากโรคหวใจและโรคมะเรงซง

ภาวะแทรกซอนทเกดขนตามหลงโรคหลอดเลอดสมองสง

ผลตอผลลพธของการรกษารวมทงการพยากรณโรคทแยลง

ปจจบนในประเทศไทยยงไมมการรวบรวมขอมลทชดเจน

เกยวกบโรคประจำาตวภาวะแทรกซอนอตราการตายและ

การพยากรณโรคทเกดขน กบผปวยโรคหลอดเลอดสมอง

ชนดขาดเลอดทนอนรกษาในโรงพยาบาล

วตถประสงคการวจยเพอศกษาปจจยทสมพนธกบ

การเกดภาวะแทรกซอนและผลสมฤทธของการรกษาเมอ

เกดภาวะแทรกซอนในผปวยโรคหลอดเลอดสมองชนดขาด

เลอดในโรงพยาบาลทวประเทศไทยปพ.ศ.2553

วธการศกษา เปนการศกษาขอมลยอนหลงโดย

การเกบรวบรวมขอมลรหสโรคICD-10จากแบบรายงาน

ฐานขอมลเบกจาย3สทธการรกษาประจำาปงบประมาณ

พ.ศ.2553

ผลการศกษา รายงานโรคหลอดเลอดสมองชนด

ขาดเลอดทงหมด52,437ขอมลอายเฉลย66ปพบวา

โรคประจำาตวทพบบอยไดแก ความดนโลหตสงรอยละ

49,โรคเบาหวานรอยละ23.4,มภาวะหวใจสนพรวรอย

ละ 9.5 จากรายงานทงหมด ระยะเวลาในการนอนโรง

พยาบาลและอตราการเสยชวตจะเพมขนในคนไขทมโรค

ประจำาตวเปนโรคไขมนในเลอดสง, โรคไตวาย,มภาวะ

หวใจสนพรว, โรคหลอดเลอดหวใจ อตราการเสยชวต

และระยะเวลานอนโรงพยาบาลทนานขนยงสมพนธกบ

ภาวะแทรกซอนไดแกการตดเชอในระบบทางเดนหายใจ

รอยละ6.9,การตดเชอในระบบทางเดนปสสาวะรอยละ

6.5, ตดเชอแบคทเรยรอยละ 5.3,ภาวะหวใจลมเหลว

รอยละ2,เลอดออกในระบบทางเดนอาหารรอยละ1.5,

แผลกดทบรอยละ1.3จากรายงานทงหมดคาใช จาย

ในโรงพยาบาลและสถานภาพผปวยขณะจำาหนายจะแย

กวาในกลมทมภาวะแทรกซอน

สรป โรคประจำาตวเดมของผปวยสมองขาดเลอด

ไดแกโรคไขมนในเลอดสง,โรคไตวาย,ภาวะหวใจสนพรว,

โรคหลอดเลอดหวใจและภาวะแทรกซอนทเกดขนลวน

สงผลตอการรกษาทงในดานระยะเวลาในการนอนโรง

พยาบาล อตราการเสยชวต สถานภาพผปวยขณะ

จำาหนายและคาใชจายในการรกษา

บทนำา

โรคหลอดเลอดสมอง(stroke)เปนสาเหตการเสยชวต

อนดบท3ในประเทศกำาลงพฒนา1รองจากโรคหวใจและ

โรคมะเรง รวมถงประเทศไทย2,3ซงจากรายงานของสำานก

ระบาดวทยาตงแตปพ.ศ.2549-2553พบวาอตราความ

ชกของโรคหลอดเลอดสมอง220.16ตอประชากรแสนคน4

โรคหลอดเลอดสมองชนดขาดเลอด (ischemic

stroke) มสาเหตมาจากหลอดเลอดสมองอดตน

เฉยบพลน ซงเปนภาวะฉกเฉนทพบบอยในเวชปฏบต

ทวไปจากขอมลทวโลกพบวา ในโรคหลอดเลอดสมอง

ทงหมดจะพบภาวะสมองขาดเลอดถงรอยละ705

ภาวะแทรกซอนทเกดขนหลงจากเกดโรคหลอดเลอด

สมองชนดขาดเลอดสงผลตอการรกษาทงในดานการเพม

ภาระของโรงพยาบาลอนไดแกเพมระยะเวลาการนอนโรง

พยาบาลเพมภาระคาใชจายในการรกษานอกจากนภาวะ

แทรกซอนทเกดขนยงสงตอผลลพธของการรกษาทงเพม

อตราการเสยชวตและการพยากรณโรคทแยลง

การศกษาในตางประเทศกอนหนาน6-8 พบวาม

ความตางในภาวะแทรกซอนซงอาจแตกตางกนตาม

บรบทของแตละสถานทการทำางานวจย

สำาหรบประเทศไทยนนยงไมมการรวบรวมวเคราะห

ขอมลทชดเจนของผปวยกลมนทงขอมลทวไปเชนอาย

เพศ โรคประจำาตว และความสมพนธระหวางภาวะ

แทรกซอนทเกดขนกบขอมลทวไปวามความสมพนธกน

อยางไรทงดานความเสยงในการเกดภาวะแทรกซอนและ

ผลตอการพยากรณโรครวมทงภาวะแทรกซอนทพบบอย

และผลกระทบทเกดขนหลงจากเกดภาวะแทรกซอนนน

สงผลอยางไรตอผปวยทงในดานอตราการเสยชวตระยะ

เวลาการนอนโรงพยาบาลหรอแมกระทงการพยากรณ

โรค การทราบขอมลจะชวยในการวางแผนปองกนการ

เกดภาวะแทรกซอนทจะเกดขนกบผปวยโรคหลอดเลอด

สมองชนดขาดเลอดและนาจะสงผลดตอการรกษาใน

อนาคตจงเปนทมาของการศกษาน

Vol.30 • NO.1 • 2014 Thai • Journal • of • Neurology 17

ระเบยบวจยและแผนการดำาเนนการวจย

Studydesign:เปนการวจยเชงพรรณนา(descrip-

tivestudy)โดยการเกบรวบรวมขอมลรหสโรคICD-10

ยอนหลงจากแบบรายงานฐานขอมลเบกจาย3สทธการ

รกษาประจำาปงบประมาณพ.ศ.2553

Samplesize:ขอมลรหสโรคICD-10จากแบบ

รายงานฐานขอมลเบกจาย 3 สทธการรกษา ประจำา

ปงบประมาณพ.ศ.2553ทกขอมล

Materials and Methods: เปนการศกษาแบบ

วเคราะหยอนหลง(retrospectiveanalyticstudy)โดย

ใชวธการเกบรวบรวมขอมลทงหมดจากICD-10code

รหสI60-63จากแบบรายงานฐานขอมลเบกจาย3สทธ

การรกษาประจำาปงบประมาณพ.ศ.2553ตามICD-10

ทกำาหนดหวขอของขอมลทนำามาใชในการศกษา

1. ขอมลทวไปของผปวยเชนเพศ,อาย

2. ขอมลดานสทธการรกษาเชนบตรทองประกน

สงคมขาราชการ

3. ภมภาคของโรงพยาบาลทเขารบการรกษาเชน

ภาคกลางภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

4. โรคประจำาตวเดมเชนเบาหวานความดนโลหต

สง

5. ภาวะแทรกซอนทเกดขนในโรงพยาบาล

ผลการศกษา

ขอมลทงหมดจากICD-10codeจากแบบรายงาน

ฐานขอมลเบกจาย3สทธการรกษาประจำาปงบประมาณ

พ.ศ.2553ทงหมดจำานวน52,437ขอมล

ลกษณะของขอมลเพศสทธการรกษาขนาดสถาน

พยาบาลภมภาคของขอมลการใหบรการอายดงแสดง

ในตารางท1

ตารางท1พนฐานของผปวยทศกษา

ปจจย

อายคาเฉลย(ป,Mean) 66.38มธยฐาน(ป,Median) 68.05

เพศ  

ชาย(รอยละ) 28,165(53.7)

หญง(รอยละ) 24,272(46.3)

สทธการรกษาขาราชการ(รอยละ) 10,515(20.1)ประกนสงคม(รอยละ) 2,159(4.1)บตรสขภาพถวนหนา(รอยละ) 39,763(75.8)

ชนดสถานพยาลปฐมภม(รอยละ) 7,284(13.9)ทตยภม(รอยละ) 18,402(35.1)ตตยภม(รอยละ) 23,913(45.6)เอกชน(รอยละ) 2,838(5.4)ภมภาคของขอมลการใหบรการเหนอ(รอยละ) 10,421(19.9)ตะวนออกเฉยงเหนอ(รอยละ) 14,841(28.3)กลาง(รอยละ) 20,487(39.1)ใต(รอยละ) 6,688(12.8)

วารสารประสาทวทยาแหงประเทศไทย Vol.30 • NO.1 • 201418

ตารางท2ขอมลโรคประจำาตวเดม(52,437รายงาน)

โรค(ICD-10) จำานวนจากขอมลทงหมด รอยละของโรค

เบาหวาน(E10-14) 12,288 23.4

ความดนโลหตสง(I10-13) 25,801 49.2

ไขมนในเลอดสง(E78.9) 3,979 7.6

อวน(E65-66) 89 0.2

ไตวาย(N17-19) 4,341 8.3

มภาวะหวใจสนพรว(I48) 4,985 9.5

โรคหลอดเลอดหวใจ(I20-25) 2,710 5.2

ขอมลโรคประจำาตวเดมและรอยละของโรคประจำา

ตวเทยบกบจำานวนรายงานทงหมด52,437รายงานใน

แตละโรคดงแสดงในตารางท2

เปรยบเทยบระยะเวลาในการนอนโรงพยาบาลของ

ผปวยทมาดวยอาการสมองขาดเลอด ระหวางกลมทม

โรคประจำาตวกบกลมทไมมโรคประจำาตว ดงแสดงใน

ตารางท3

ตารางท3ระยะเวลาในการนอนโรงพยาบาลระหวางกลมทมโรคประจำาตวกบกลมทไมมโรคประจำาตว

โรคประจำาตว คาเฉลย

(วน)

นอยสด

(วน)

มากสด

(วน)

มธยฐาน

(วน)

คานยสำาคญ

เบาหวาน ไมเปน 6.65 1 1,082 4 <0.001

เปน 7.47 1 428 4  

ความดนในเลอดสง ไมเปน 6.30 1 692 3 <0.001

เปน 7.39 1 1,082 4  

ไขมนในเลอดสง ไมเปน 6.89 1 1,082 4 <0.001

เปน 6.24 1 311 3  

ไตวาย ไมเปน 6.55 1 1,082 4 <0.001

เปน 10.08 1 468 5  

มภาวะหวใจสนพรว ไมเปน 6.42 1 1,082 4 <0.001

เปน 10.82 1 379 5  

โรคหลอดเลอดหวใจ ไมเปน 6.67 1 1,082 4 <0.001

เปน 9.87 1 428 5  

Vol.30 • NO.1 • 2014 Thai • Journal • of • Neurology 19

ตารางท4 อตราการเสยชวตระหวางกลมทมโรคประจำาตวกบกลมทไมมโรคประจำาตว(52,437รายงาน)

โรคประจำาตว รอดชวต เสยชวต รวม คานยสำาคญ

จำานวน

(รายงาน)

รอยละ จำานวน

(รายงาน)

รอยละ จำานวน

(รายงาน)

รอยละ

ไขมนในเลอดสง              

ไมเปนโรค 44,785 92.4 3,673 7.6 48,458 100.0 <0.001

เปนโรค 3,849 96.7 130 3.3 3,979 100.0  

ไตวาย              

ไมเปนโรค 45,137 93.8 2,959 6.2 48,096 100.0 <0.001

เปนโรค 3,497 80.6 844 19.4 4,341 100.0  

มภาวะหวใจสนพรว              

ไมเปนโรค 44,418 93.6 3,034 6.4 47,452 100.0 <0.001

เปนโรค 4,216 84.6 769 15.4 4,985 100.0  

โรคหลอดเลอดหวใจ              

ไมเปนโรค 46,341 93.2 3,386 6.8 49,727 100.0 <0.001

เปนโรค 2,293 84.6 417 15.4 2,710 100.0  

เปรยบเทยบอตราการเสยชวตของผปวยทมาดวย

อาการสมองขาดเลอด(ischemicstroke)ระหวางกลมทม

โรคประจำาตวกบกลมทไมมโรคประจำาตวโดยคดรวมจาก

ขอมลทงหมด52,437รายงานในแตละโรคดงแสดงใน

ตารางท4

ภาวะแทรกซอนทพบไดบอยในผปวยทมาดวย

อาการสมองขาดเลอด (ischemic stroke) แสดงใน

ตารางท5

ตารางท5โรคแทรกซอนทเกดขนในโรงพยาบาลจากจำานวนขอมลทงหมด(52,437ขอมล)

ภาวะแทรกซอน จำานวนทเกด

ภาวะแทรกซอน

รอยละ

ของโรค

ตดเชอในระบบทางเดนปสสาวะ(N10-12,N15.9,N30,N34,N39) 3,432 6.5

ตดเชอในระบบทางเดนหายใจ(J13-18,J22) 3,592 6.9

ตดเชอแบคทเรย(A40-41,A49,B95-96) 2,772 5.3

ตดเชอรา(B36-37) 114 0.2

ตดเชอไวรส(B00-02) 69 0.1

ภาวะหลอดเลอดดำาอกเสบ(I80) 193 0.4

แผลกดทบ(L89) 679 1.3

โรคหลอดเลอดดำาสวนลกอดตน(I80.2) 108 0.2

ภาวะลมเลอดอดตนในหลอดเลอดแดงปอด(I26) 27 0.1

เลอดออกในระบบทางเดนอาหาร(K92.2) 772 1.5

ภาวะหวใจลมเหลว(I50) 1,029 2

วารสารประสาทวทยาแหงประเทศไทย Vol.30 • NO.1 • 201420

ตารางท6 ระยะเวลานอนโรงพยาบาลเปรยบเทยบระหวางกลมทมภาวะแทรกซอนกบไมมภาวะแทรกซอนใน

โรงพยาบาลจากจำานวนขอมลทงหมด(52,437ขอมล)

ภาวะแทรกซอน จำานวน

(รายงาน)

คาเฉลย

(วน)

สงสด

(วน)

มธยฐาน

(วน)

คานย

สำาคญ

ตดเชอในระบบทางเดนปสสาวะ ไมม 49,005 6.06 1,082 4 <0.001

ม 3,432 17.88 1,031 9  

ตดเชอในระบบทางเดนหายใจ ไมม 48,845 5.70 1,082 3 <0.001

ม 3,592 22.31 1,031 13  

ตดเชอแบคทเรย ไมม 49,665 6.16 1,082 4 <0.001

ม 2,772 19.03 796 10  

ตดเชอรา ไมม 52,323 6.77 1,082 4 <0.001

ม 114 36.36 1,031 14  

ตดเชอไวรส ไมม 52,368 6.82 1,082 4 <0.001

ม 69 20.83 229 7  

ภาวะหลอดเลอดดำาอกเสบ ไมม 52,244 6.79 1,082 4 <0.001

ม 193 20.18 297 11  

แผลกดทบ ไมม 51,758 6.52 1,031 4 <0.001

ม 679 30.73 1,082 17  

โรคหลอดเลอดดำาสวนลกอดตน ไมม 52,329 6.81 1,082 4 <0.001

ม 108 22.13 297 13  

ภาวะลมเลอดอดตนในหลอดเลอด

แดงปอด

ไมม 52,410 6.83 1,082 4 <0.001

ม 27 22.59 200 10  

เลอดออกในระบบทางเดนอาหาร ไมม 51,665 6.67 1,082 4 <0.001

ม 772 18.27 692 10  

ภาวะหวใจลมเหลว ไมม 51,408 6.70 1,082 4 <0.001

ม 1,029 13.73 245 7  

เปรยบเทยบความแตกตางระหวางกลมทมภาวะ

แทรกซอนกบไมมภาวะแทรกซอนกบระยะเวลาในการ

นอนโรงพยาบาลในผปวยทมาดวยอาการสมองขาดเลอด

(ischemicstroke)แสดงในตารางท6

Vol.30 • NO.1 • 2014 Thai • Journal • of • Neurology 21

ตารางท7 อตราการเสยชวตเปรยบเทยบระหวางกลมทมภาวะแทรกซอนกบไมมภาวะแทรกซอนจากจำานวน

ขอมลทงหมด(52,437รายงาน)

ภาวะแทรกซอนมชวตรอด เสยชวต คานย

สำาคญจำานวน(ราย) รอยละ จำานวน(ราย) รอยละ

ตดเชอในระบบทางเดนปสสาวะ          ไมม 45,772 93.4 3,233 6.6 <0.001ม 2,862 83.4 570 16.6  

ตดเชอในระบบทางเดนหายใจ          ไมม 46,246 94.7 2,599 5.3 <0.001ม 2,388 66.5 1,204 33.5  

ตดเชอแบคทเรย          ไมม 47,076 94.8 2,589 5.2 <0.001ม 1,558 56.2 1,214 43.8  

ภาวะหลอดเลอดดำาอกเสบ          ไมม 48,467 92.8 3,777 7.2 0.001ม 167 86.5 26 13.5  

แผลกดทบ          ไมม 48,121 93.0 3,637 7.0 <0.001ม 513 75.6 166 24.4  

โรคหลอดเลอดดำาสวนลกอดตน          ไมม 48,540 92.8 3,789 7.2 0.035ม 94 87.0 14 13.0  

ภาวะลมเลอดอดตนในหลอดเลอดแดงปอด          ไมม 48,614 92.8 3,796 7.2 0.001ม 20 74.1 7 25.9  

เลอดออกในระบบทางเดนอาหาร          ไมม 48,107 93.1 3,558 6.9 <0.001ม 527 68.3 245 31.7  

ภาวะหวใจลมเหลว          ไมม 47,880 93.1 3,528 6.9 <0.001ม 754 73.3 275 26.7  

ความสมพนธระหวางภาวะแทรกซอนทเกดขน

กบอตราการเสยชวตเปรยบเทยบระหวางกลมทมภาวะ

แทรกซอนกบไมมภาวะแทรกซอนแสดงในตารางท7

วารสารประสาทวทยาแหงประเทศไทย Vol.30 • NO.1 • 201422

ตารางท8สถานภาพผปวยขณะจำาหนายระหวางกลมทภาวะแทรกซอนกบไมมภาวะแทรกซอน

ภาวะแทรกซอน

สถานภาพผปวยขณะจำาหนาย

รวมหายด

(รายงาน)

ดขน

(รายงาน)ไมดขน(รายงาน) เสยชวต(รายงาน)

ไมม207 39,301 2,487 1,573 43,568

(รอยละ0.5) (รอยละ90.2) (รอยละ5.7) (รอยละ3.6) (รอยละ100)

ม32 5,666 941 2,230 8,869

(รอยละ0.4) (รอยละ63.9) (รอยละ10.6) (รอยละ25.1) (รอยละ100)

รวม 239 44,967 3,428 3,803 52,437

(รอยละ0.5) (รอยละ85.8) (รอยละ6.5) (รอยละ7.3) (รอยละ100)

PearsonChi-square=5579.513,df=3,p-value<0.001

วจารณ

โรคหลอดเลอดสมองชนดขาดเลอดมสาเหตมาจาก

หลอดเลอดสมองอดตนเฉยบพลน ซงจากการรวบรวม

ขอมลทวโลกพบวาในโรคหลอดเลอดสมองทงหมดนน

จะพบภาวะสมองขาดเลอดถงรอยละ705และนอกจาก

นภาวะแทรกซอนทเกดขนในผปวยischemicstrokeตาม

การศกษาของWangPeng-lianและคณะ6,DavidL.

Tirschwell และคณะ7,ChristianWeimarและคณะ8

แสดงใหเหนวาภาวะแทรกซอนทเกดขนยงสงผลตอ

ผลลพธในการรกษาทแยลงทงในดานการเพมอตราการ

ตายและการพยากรณโรคทแยลงนอกจากนระยะเวลา

ในการนอนโรงพยาบาลและภาระคาใชจายในการ

นอนโรงพยาบาลลวนเพมขนตามภาวะแทรกซอน

ทเกดขน

จากการศกษาขอมลทไดมการบนทกผานระบบ

ICD-10 code จากแบบรายงานฐาน ขอมลเบกจาย

3สทธการรกษาประจำาปงบประมาณพ.ศ. 2553ทก

ขอมลนนพบวา ขอมลของผปวยทเขารบการรกษาใน

โรงพยาบาลทถกบนทกวาเปนโรคหลอดเลอดสมองชนด

เปรยบเทยบสถานภาพผปวยขณะจำาหนายระหวาง

กลมทมการมภาวะแทรกซอนกบไมมภาวะแทรกซอน

จากจำานวนขอมลทงหมด 52,437 รายงาน แสดงใน

ตารางท8

คาใชจายในการนอนโรงพยาลทงหมดเปรยบเทยบ

กนในระหวางกลมทมภาวะแทรกซอนกบกลมทไมมภาวะ

แทรกซอนแสดงในตารางท9

ตารางท9คาใชจายในโรงพยาบาลระหวางกลมทมภาวะแทรกซอนกบไมมภาวะแทรกซอน

คาใชจาย(บาท) กลมทไมมภาวะแทรกซอน กลมทมภาวะแทรกซอน

คาเฉลย 14,151.10 67,733.80

คาเบยงเบนมาตรฐาน 29,169.00 291,081.70

มธยฐาน 8,437.00 26,719.00

สงสด 3,352,410.00 24,674,025.00

Mann-WhitneytestZ=92.185,84.702(ตามลำาดบ),p-value<0.001

Vol.30 • NO.1 • 2014 Thai • Journal • of • Neurology 23

ขาดเลอดมทงสน52,437รายงานโดยแบงเปนเพศชาย

รอยละ53.7และเพศหญงรอยละ46.3และอายเฉลยอย

ทประมาณ66ป

ในจำานวน 52,437 รายงานนพบวามโรคประจำา

ตวไดแกความดนโลหตสง25,801รายงาน,เบาหวาน

12,288 รายงาน,มภาวะหวใจสนพรว 4,985 รายงาน,

โรคไตวาย4,341รายงาน,ภาวะไขมนในเลอดสง3,979

รายงาน,โรคหลอดเลอดหวใจ2,710รายงานตามลำาดบ

เปนตน ซงถานำาโรคประจำาตวมาวเคราะหวามผลตอ

ระยะเวลาในการนอนโรงพยาบาลของ ผปวยทมาดวย

อาการสมองขาดเลอดหรอไมจะพบวาระยะเวลาในการ

นอนโรงพยาบาลของผปวยจะนานขนในผทมโรคประจำา

ตวเปนเบาหวาน,ความดนโลหตสงไขมนในเลอดสง,ไต

วาย,มภาวะหวใจสนพรว,โรคหลอดเลอดหวใจแตถานำา

โรคประจำาตวมาวเคราะหผลตออตราการ เสยชวตแลว

จะพบวาอตราการเสยชวต จะเพมขนในผปวยทมภาวะ

ไขมนในเลอดสง,ไตวาย,มภาวะหวใจสนพรวและโรค

หลอดเลอดหวใจ

ดงนนจะพบวาระยะเวลาในการนอนโรงพยาบาล

และอตราการเสยชวตของผปวยทมาดวยอาการสมอง

ขาดเลอดจะเพมขนทงคในผปวยทมโรคประจำาตวเปนไข

มนในเลอดสง,ไตวาย,มภาวะหวใจสนพรว,โรคหลอด

เลอดหวใจ

สำาหรบผปวยทมาดวยอาการสมองขาดเลอดภาวะ

แทรกซอนทพบบอยไดแกตดเชอในระบบทางเดนหายใจ

คดเปนรอยละ6.9เมอเทยบกบขอมลทงหมด,ตดเชอใน

ระบบทางเดนปสสาวะรอยละ 6.5, ตดเชอแบคทเรย

รอยละ5.3,ภาวะหวใจวายรอยละ2,เลอดออกในระบบ

ทางเดนอาหารรอยละ 1.5, แผลกดทบรอยละ 1.3 ซง

ลำาดบความชกของภาวะ แทรกซอนทเกดขนในผปวย

สมองขาดเลอดนนอาจมความแตกตางกนบางในแตละ

การศกษาแตถาพจารณาแลวจะพบวาภาวะแทรกซอนท

พบบอยในผปวยสมองขาดเลอดมความคลายคลงกน6-8

หลงจากทผปวยสมองขาดเลอดมภาวะแทรกซอน

เกดขนจะพบวา ระยะเวลาในการนอนโรงพยาบาลจะ

ยาวนานขน ไดแก ตดเชอในระบบทางเดนปสสาวะ,

ตดเชอในระบบทางเดนหายใจ, ตดเชอแบคทเรย,

ตดเชอรา, ตดเชอไวรส, ภาวะหลอดเลอดดำาอกเสบ,

แผลกดทบ, โรคหลอดเลอดดำาสวนลกอดตน,ภาวะลม

เลอดอดตนในหลอดเลอดแดงปอด, เลอดออกในระบบ

ทางเดนอาหาร, ภาวะหวใจลมเหลว แตถานำาภาวะ

แทรกซอนมาวเคราะหกบอตราการเสยชวตจะพบวา

ภาวะแทรกซอนทเพมอตราการเสยชวตไดแกตดเชอใน

ระบบทางเดนปสสาวะ,ตดเชอในระบบทางเดนหายใจ,

ตดเชอแบคทเรย,แผลกดทบ,เลอดออกในระบบทางเดน

อาหาร,ภาวะหวใจลมเหลวซงสมพนธกบการศกษาของ

WangPeng-lianและคณะ6

ดงนนระยะเวลาการนอนโรงพยาบาลและอตรา

การเสยชวตทเพมขนในผปวยทมอาการสมองขาดเลอด

นน จะสมพนธกบภาวะแทรกซอนทเกดจากตดเชอใน

ระบบทางเดนปสสาวะ,ตดเชอในระบบทางเดนหายใจ,

ตดเชอแบคทเรย, แผลกดทบ, เลอดออกใน ระบบทาง

เดนอาหาร,ภาวะหวใจลมเหลว

สดทายถาเปรยบเทยบสถานภาพผปวยขณะ

จำาหนายและคาใชจายในการนอนโรงพยาบาลระหวาง

กลมทภาวะแทรกซอนกบไมมภาวะแทรกซอนจะพบวา

กลมทภาวะ แทรกซอนในโรงพยาบาลจะมสถานภาพ

ผปวยขณะจำาหนายทแยกวาและภาระคาใชจายทมาก

กวากลมทไมมภาวะแทรกซอนซงสมพนธกบการศกษา

ของWang Peng-lian และคณะ6 และ Christian

Weimarและคณะ8วาภาวะแทรกซอนทเกดขนมความ

สมพนธตออตราการเสยชวตและสถานภาพผปวยขณะ

จำาหนายทแยลง

จากการศกษานจะพบวาโรคประจำาตวเดมภาวะ

แทรกซอนระหวางนอนโรงพยาบาล ลวนเปนปจจยทม

ผลตอผลลพธในการดแลผปวยสมองขาดเลอดโดยใน

การศกษานพบวาไขมนในเลอดสง, ไตวาย,ภาวะหวใจ

สนพรว,โรคหลอดเลอดหวใจนนสงผลตอการรกษาทแย

ลงทงสนดงนนการปองกนหรอควบคมดแลโรคประจำาตว

ใหดนนนาจะเปนประโยชนตอผปวยสมองขาดเลอดซง

อาจจะตองมการศกษาตอไปและภาวะแทรกซอนทเกด

ขนกบผปวยอนไดแกตดเชอในระบบทางเดนหายใจ,ตด

เชอในระบบทางเดนปสสาวะ,ตดเชอแบคทเรย,ภาวะ

หวใจลมเหลว, เลอดออกในระบบทางเดนอาหาร,แผล

วารสารประสาทวทยาแหงประเทศไทย Vol.30 • NO.1 • 201424

กดทบลวนสงผลตอการรกษาทแยลง ไมวาจะเปนเพม

อตราการเสยชวต เพมระยะเวลานอนโรงพยาลบาล

สถานภาพผปวยขณะจำาหนายทแยลงและสดทายทตาม

มาคอคาใชจายในการรกษาทเพมขนดงนนนอกจากการ

ดแลปองกน โรคประจำาตวใหดแลว การปองกนภาวะ

แทรกซอนมใหเกดขนในผปวยสมองขาดเลอด กยงม

ความสำาคญทตองดแลควบคไปดวยกน

นอกจากนนแลวงานวจยนยงชวยชใหเหนถงโรค

ประจำาตวและภาวะแทรกซอนทพบบอยในผปวยสมอง

ขาดเลอด เพอทจะไดหาทางดแลปองกนไดถกตองมาก

ยงขน

สรป

โรคประจำาตวเดมของผปวยสมองขาดเลอดและ

ภาวะแทรกซอนทเกดขนกบผปวยสมองขาดเลอดลวน

สงผลตอการรกษาทงในดานระยะเวลาในการนอนโรง

พยาบาลคาใชจายในการรกษาอตราการเสยชวตทเพม

ขนและสถานภาพผปวยขณะจำาหนายทแยลง

ขอจำากดและขอเสนอแนะ

เนองจากการศกษานไดทำาการศกษาจากขอมลใน

ระบบการลงผลแบบ ICD-10 ซงขอมลทงหมดทใชใน

การศกษาน เปนขอมลทมการลงขอมลตามจำานวนครง

ทผปวยสมองขาดเลอดทวประเทศมารบการรกษาแบบ

ผปวยในปพ.ศ.2553ดงนนขอมลทไดจากการลงขอมล

เปนจำานวนครง อาจทำาใหคาทไดมคาทมากกวาจำานวน

ของผปวยจรง นอกจากนขอมลลกษณะของโรคสมอง

ขาดเลอด เชน thromboticหรอembolicstrokeและ

ความรนแรงของผปวยทมาเขารบการรกษาไมไดมการ

ลงผลไวทำาใหขอมลขาดรายละเอยดไป

เอกสารอางอง1. LopezAD,MathersCD,EzzatiM,JamisonDT,MurrayCJL.

Globaland regionalburdenofdiseaseand risk factors,

2001:systematicanalysisofpopulationhealthdata.Lancet

2006;367:1747-57.

2. AsianAcuteStrokeAdvisoryPanel (AASAP).Strokeepi-

demiologicaldataofnineAsiancountries.JMedAssoc

Thai2000;83:1-7

3. PoungvarinN.Burdenofstroke inThailand. IntJStroke

2007;2:127-8.

4. ThonghongA,TepsitthaK,JongpiriyaananP,etal.Chronic

DiseasesSurveillanceReport,2011.WeeklyEpidemiologi-

calSurveillanceReport2012;43:257-64.

5. GunatilakeSB,JayasekeraBA,PremawardeneAP.Stroke

subtypesinSriLanka--ahospitalbasedstudy.CeylonMed

J2001;46:19-20

6. WangPeng-lian,ZhaoXing-quan,YangZhong-hua,etal.

Effectofin-hospitalmedicalcomplicationsoncasefatality

post-acuteischemicstroke:datafromtheChinaNational

StrokeRegistry.ChinMedJ2012;125:2449-54.

7. TirschwellDL,KukullWA,LongstrethWT.Medicalcom-

plicationsof ischemicstrokeandlengthofhospitalstay:

experienceinSeattle,Washington.JStrokeCerebrovasc

Dis1999;8:336-43.

8. WeimaraC,RothbMP,ZillessencG,etal.Complicationsfol-

lowingacuteischemicstroke.EurNeurol2002;48:133–40.

Vol.30 • NO.1 • 2014 Thai • Journal • of • Neurology 25

สมนไพรใชกบโรคพารคนสน เกา-ใหม ไดประโยชนจรงหรอ?

กลธดา เมธาวศน

กลธดา เมธาวศน

หนวยประสาทวทยา ภาควชาอายรศาสตร คณะแพทยศาสตร

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

บทนำา

Parkinson’sdiseaseหรอโรคพารคนสนเปนความ

เสอมของระบบประสาททมการตายของเซลลประสาท

สรางสารโดพามน แมปจจบนยาทใชในการรกษาจะม

ประสทธภาพและมหลายชนด รวมทงความกาวหนา

ในการผาตด deep brain stimulation อยางไรกตาม

เนองจากธรรมชาตของตวโรคเองทรกษาไมหายและเมอ

เวลาผานไปผปวยตองเผชญกบปญหาแทรกซอนดาน

การเคลอนไหวการตอบสนองตอยาทไมสมำาเสมอตอง

ใชยาปรมาณมากขน จนกระทงสดทายตองอยในภาวะ

ทพพลภาพนอกเหนอจากปญหาการเคลอนไหวปญหา

ดานอารมณจตใจทงทเกดจากตวโรคการทไมสามารถ

ทำางานไดเหมอนเดมปญหาการเงนและเศรษฐกจของ

ครอบครวทตองหาเงนมาจายคารกษาพยาบาลหรอบาง

พนททประชาชนยากจนมากอาจจะถงกบไมสามารถเขา

ถงการรกษาไดในทสด ผปวยจะขาดการตดตอสมาคม

กบสงคมภายนอกทงปวงนเปนสาเหตททำาใหผปวยรสก

สนหวงกบการรกษาตามหลกวทยาศาสตรและในความ

พยายามคนหาการรกษาดานอนๆทอาจจะชวยใหอาการ

ดขนแพทยทางเลอกโดยเฉพาะยาสมนไพรมกจะเปนตว

เลอกแรกทผปวยเอเชยนำามาใช เหนไดชดจากงานวจย

ในสงคโปร1 และเกาหล2 ทพบวาการรกษาดวยยาแผน

โบราณไดรบความนยมเปนอนดบหนงในกลมผปวยโรค

พารคนสน3

งานวจยเกยวกบสมนไพรในโรคพารคนสนสวน

ใหญทำาในเอเชย โดยประเทศหลกซงเปนเจาของงาน

วจยซงตพมพทงในวารสารทางการแพทยภาษาองกฤษ

และวารสารการแพทยทองถนดวยภาษาประจำาชาตคอ

สาธารณรฐประชาชนจนประเทศอนๆทมงานวจยออก

มาบางไดแกญปนเกาหลและอนเดยสวนประเทศไทย

แมจะมการใชสมนไพรโดยผปวยทงทอยภายใตการดแล

ของแพทย/เภสชกร หรอซอใชเองตามโฆษณาบนสอ

สาธารณะและมการคนควาประสทธภาพของสมนไพร

ในการรกษาโรคตางๆมากพอสมควร4-7 แตยงไมม

รายงานการวจยสมนไพรไทยในโรคพารคนสน

TOPIC REVIEW

วารสารประสาทวทยาแหงประเทศไทย Vol.30 • NO.1 • 201426

การวจยสมนไพรในโรคพารคนสน นาจะถอไดวา

เปนการตอยอดจากงานวจยในระดบชวเคม, เซลลและ

สตวทดลองซงแตเดมเปนการทดลองเพอหาสาเหตและ

อธบายกลไกทางพยาธวทยาของโรคพารคนสนทงการ

ทดลองแบบinvivoและinvitroโดยสารพษทใชในการ

ทำาลายเซลลประสาทสำาหรบงานวจยไดแก 6-hydroxy-

dopamine (6-OHDA), 1-methyl-4-phenyl-1, 2, 3,

6-tetrahydropyridineหรอMPTPและ rotenoneสาร

ทงสามชนดนแมกระบวนการเมตาบอลสมระดบเซลลจะ

มความแตกตางกนแตผลลพธทไดเหมอนกนคอการเกด

อนมลอสระหรอfreeradicalsไปทำาลายเซลลสวนสตว

ทดลองและเซลลทถกใชในการวจยบอยๆไดแกC57/BL6

mice ซงเปนหนหางยาวขนสนำาตาลเขมออกดำา, PC12

cellsและSH-SY5Ycellsดงนนผลการทดลองทเปนการ

ประเมนทงประสทธภาพและผลขางเคยงของยาหรอสาร

ใดๆกหมายถงผลปองกนความเสอมหรอตายของเซลล

ประสาท (neuroprotective effect) ในสตวทดลองหรอ

เซลลดงกลาวทถกเหนยวนำาใหเกดอาการหรอการเสอม

สลายทคลายคลงกบกระบวนการทเกดในโรคพารคนสน8

เนองจากสมนไพรทถกนำามาวจยมมากมายหลาย

ชนดจงคดเลอกเฉพาะชนดทใชกนมานานกำาลงจะถก

นำากลบมาพฒนาประสทธภาพอกครง ชนดทมแหลง

กำาเนดในประเทศไทยและสมนไพรทมการนำาเขามาส

ประเทศไทยแลวทงในรปแบบยาแผนโบราณหรอผลต

ภณฑเสรมอาหารสรรพคณทางแพทยแผนโบราณของ

พชสมนไพรบางชนดทมในไทยซงเผยแพรในบทความน

คนความาจากหนงสอสารานกรมสมนไพรไทย9สรรพคณ

สมนไพรไทย10และสารานกรมสมนไพร เลม 4กกยา

อสาน11 ผสนใจสามารถอานเพมเตมไดจากหนงสอ

อางองทงสามเลมน

พชสมนไพรและสารสกดทมฤทธ ในการรกษาโรคพารคนสน

1. Mucuna pruriens(L.)DCหรอvelvetbean

เปนพชตระกลถว พบในทวปแอฟรกาประเทศอนเดย

และแถบทะเลแครบเบยนฝกและเมลดออนมฤทธระคาย

เคองผวหนง กอใหเกดอาการคนได อยางไรกตามM.

pruriensเปนพชทมบนทกสรรพคณในการรกษาโรคพาร

คนสนในตำาราแพทยแผนโบราณของอนเดยทเรยกวา

อายรเวช(Ayurveda)ซงเปนหลกการรกษาโรคแบบองค

รวมทเนนความอยดของรางกาย,ความคด,อารมณและ

จตวญญาณมความเชอถอในธาตทงหาทเปนโครงสราง

พนฐานของชวตไดแกดนนำาลมไฟและอากาศธาต

(ether) ตำาราอายรเวชบนทกถงโรคพารคนสนโดยเรยก

วาKampavala12โดยมยามากกวา35ตำารบทใชสำาหรบ

รกษาโดยM. pruriensคอสมนไพรหลกทปจจบนทราบ

กนดวาสมนไพรชนดนมlevodopaและงานวจยแรกทนำา

M. Pruriensมาใชรกษาผปวยพารคนสนเรมขนในปคศ.

197813 และปจจบนยงคงมการทำาวจยเพอหาปรมาณ

levodopaทแทจรงในM. Pruriens14และผลในสตว

ทดลอง15สวนงานวจยในมนษยทนาสนใจคอการเปรยบ

เทยบผลการรกษาของอายรเวชสองตำารบตำารบแรกจะม

สตรยาทานเพอการระบายและขบถายของเสยออกจาก

รางกายผปวยกอนไดรบยาสตรรกษาทเปนเมลดและราก

ตากแหงของM. pruriens,Hyoscyamus reticulatus,

Withania somnifera หรอโสมอนเดยมชอสามญวาแอ

ชวาแกนดา(Ashwagandha)และSida cordifoliaพบ

วาผปวยทรกษาดวยตำารบนจะมการเคลอนไหวปฏบต

ภารกจในชวตประจำาวนไดดขนสวนผปวยทไดรบเฉพาะ

ยาสตรรกษาโดยไมไดขบถายของเสยออกกอนนน ไม

พบผลตอบสนองทดขนดานการเคลอนไหวนอกจากน

อาการสนปวดเกรงและตะครวกดขนในผปวยทไดรบทง

ยาระบายและยารกษา16

2. Acanthopanaxหรอ โสมไซบเรย สวนทนำา

มาใชในการศกษาคอรากและเหงาตากแหง (Acantho-

panacisSenticosiRadixEtRhizomaSeuCaulis)

จากAcanthopanax senticosusHarm.เมอสกดดวย

เอทานอล(ethanol)จะไดสารทมฤทธปองกนการทำาลาย

เซลลประสาทโดพามนในหนทดลอง17,18รวมทงเพมระดบ

ของ dopamine และ noradrenaline19 ในสมองของ

หนทดลองดวย สารอกสองชนดจากโสมไซบเรยทพบ

ประโยชนตอสมองไดแกsesaminและeleutheroside

B โดย sesamin สามารถปองกนความผดปกตดาน

Vol.30 • NO.1 • 2014 Thai • Journal • of • Neurology 27

พฤตกรรมในหนทถกทำาลายสมองดวยrotenone20,ปรบ

เปลยนการทำางานของenzymeตางๆทเกยวของกบการ

เกดoxidativestressทำาใหเซลลประสาทไมถกทำาลาย21

3. AlpiniaพชสายพนธนทมในไทยคอAlpinia

conchigeraGriff.หรอขาลงซงขนในทชนของปาดงดบ

และทใชรบประทานเปนอาหารคอAlpinia galangal

Stunzคอขาหยวกหรอขาหลวงแมทงสองชนดจะไมม

งานวจยสรรพคณทางยาทมผลในการรกษาโรคพารคน

สนแตสำาหรบคนไทยและตำารายาไทยขาถกนำามาใชเพอ

รกษาอาการทองอดทองเฟอคลนไสอาเจยนและเหงา

สดเมอนำามาตำาผสมกบเหลาขาวใชทารกษาโรคผวหนง

กลาก เกลอน และลมพษได ชนดทนำามาศกษาวจย

ดานยารกษาพารคนสนคอ เมลดตากแหงของAlpinia

oxyphyllaMiq.ในประเทศไทยมการนำาเขามาเปนสวน

ประกอบของยาจนในชออจอเหยน(YiZhiRen)ซงเมอ

สกดดวย80%เอทานอลจะไดสารทตอตานการทำาลาย

PC12cell และเซลลประสาทโดพามนของปลามาลาย

จาก6-OHDA 22นอกจากนยงพบสารทมประสทธภาพ

ปองกนเซลลประสาทไมใหถกทำาลาย(neuroprotective

effect)ทงจากการทดลองในเซลลและในหนคอProto-

catechuicacid23-26

4. Astragalus เปนพชลมลกตระกลถว สวน

ทนำามาใชเปนยาคอรากแหง ของAstragalus mem-

branaceus(Fisch.)Bge.ในตำารบยาจนเรยกวาปกค

หรอองคมสรรพคณบำารงหวใจ ขบปสสาวะ ลดอาการ

บวมนำา(อาหารเสรมทมสวนผสมของปกคหรอองคทวาง

ขายในทองตลาดประเทศไทยคอยานำาสมนไพรตราหมอ

เสง) จากการทดลองพบสารสองชนดทมประสทธภาพ

ในการรกษาโรคพารคนสนคอAstragaloside IVและ

AstragaluspolysaccharidesโดยAstragaloside IV

มฤทธปองกนเซลลประสาทจากการถกทำาลาย 27, 28 ใน

ขณะทAstragaluspolysaccharidesเมอใหเขาสเซลล

ประสาทไปในระยะเวลาหนง จะสามารถลดความเปน

พษของอนมลอสระทเกดจากกระบวนการ oxidation

ของbendopaได8

5. Camelliaหรอชา เปนเครองดมทนยมอยาง

แพรหลายในแตละประเทศของทวปเอเชยทงเอเชยตะวน

ออกและเอเชยใตรวมถงประเทศทางยโรปทมวฒนธรรม

การดมชาเปนสวนหนงของชวตประจำาวน เชน องกฤษ

เปนตน ใบชาคอใบตากแหงของCamellia sinensis

(L.)O.Kuntze.ทงนมรายงานการศกษาทนาสนใจบง

ชวาการดมชาไมวาจะเปนชาเขยวหรอชาดำาทเปนชาจน

เชน ชาอลองสามารถลดความเสยงในการเกดโรคพาร

คนสนได29 โดยประสทธผลในการลดความเสยงของชา

ดำาจะมากขนตามปรมาณการบรโภคการศกษาของTan

LCและคณะพบวาความเสยงในการเกดโรคพารคนสน

นนนอยลงมากในผทดมชาดำาตงแต 23 แกวขนไปตอ

เดอน30สารสกดจากชาเขยวนนมผลในการปองกนความ

เสอมและการตายของเซลลประสาท31 สวนสารอนพนธ

ทคนพบในชาเขยวแลววามผลปองกนความเสอมของ

เซลลประสาทคอpolyphenoliccatechins32,33ซงมองค

ประกอบหลกสชนดไดแก (-)-epigallocatechin-3-gal-

late,(-)-epicatechingallate,(-)-epigallocatechin,

และ(-)-epicatechin34โดยสารทมผลดานneuroprotec-

tiveeffectมากทสดคอ(-)-epicatechingallateแตสาร

ทถกนำามาศกษาและพบวาไดผลดในการปองกนความ

เสอมและการตายของเซลลประสาททงในหลอดทดลอง

และในหนไดแก (-)-epigallocatechin-3-gallate35-39

สวนสารอนพนธpolyphenolicทพบในชาดำาหมก(ทรจก

และมขายในประเทศไทยคอชาโหวยอหรอโผวเออ)คอ

theaflavinsประกอบไปดวยTF1,TF2a,TF2b,และTF3

สามารถยบยงการจบตวของโปรตน amyloid-β (Aβ)และα-synucleinได40

6. Cassiaสวนทนำามาศกษาทดลองในโรคพาร

คนสนคอเมลดของCassia obtusifoliaL.หรอCassia

tora L.หรออกชอหนงคอSenna obtusifolia พชใน

ตระกลCassiaหรอSenna ในประเทศไทยทรจกกนด

ไดแกCassia siamea Lam.หรอขเหลกบาน,Senna

alexandrina P.Miller หรอมะขามแขกและSenna

alata L. Roxb. หรอชมเหดเทศแมจะมการนำาใบมา

ประกอบอาหาร แตสรรพคณทางยาทเดนชดของพช

ตระกลCassiaคอชวยในการระบายหากรบประทาน

ในปรมาณมากทำาใหทองเสยไดจากงานวจยพบวาสาร

สกด85%เอทานอลของ C.obtusifolia มฤทธneuropro-

วารสารประสาทวทยาแหงประเทศไทย Vol.30 • NO.1 • 201428

tectionทงตอเซลลทดลองและในหนทดลอง41นอกจาก

นยงสามารถคดแยกสาร alaternin จากพชชนดน ซง

พบวามประสทธภาพในการตานฤทธกอการอกเสบของ

peroxynitrite จงชวยปองกนการเสอมสลายของเซลล

ประสาทไดเชนกน42,43

7. Chrysanthemum รจกกนแพรหลายในชอ

เกกฮวย ซงเปนดอกตากแหง ของChrysanthemum

morifolium Ramat. และChrysanthemum indicum

L.นยมนำามาเปนเครองดมทงสารสกดนำาและสารสกด

เมทานอล(methanol)ของเกกฮวยสามารถปองกนการ

เสอมและตายของเซลลทดลองSH-SY5Yได44,45

8. Cistancheหรอแมกโนเลยจนมถนกำาเนดใน

มองโกเลยและจนถกนำามาใชเปนสมนไพรเพอสขภาพ

เพศชาย สวนทนำามาวจยในโรคพารคนสน คอ ลำาตน

ตากแหงของCistanche deserticolaY.C.Maหรอ

Cistanche tubulosa (Schrenk)Wight. สารทไดจาก

พชชนดนไดแกCistanchetotalglycosidesซงจากการ

ศกษาหนงทตพมพเปนภาษาจนพบวาสามารถปองกน

ความเสอมของเซลลประสาทโดพามนท sunstantia

nigraของสมองหนทไดรบสารMPTP46,Echinacoside

เปนสาร phenylethanoid glycoside ทชวยใหระดบ

ของสารสอประสาทmonoamineทบรเวณstriatumใน

สมองของหนทดลองทถกทำาลายดวย 6-OHDA ไมลด

ลง47นอกจากนยงพบประสทธภาพในการปองกน เสรม

สรางและชวยใหเซลลสมองของหนทดลองรอดจากการ

ถกทำาลายดวยMPTP48,49, และสาร Acteoside ซงม

neuroprotective effectทงตอเซลลทดลองและในหน

ทดลองเชนกน8

9. Cuscuta สวนทนำามาใชคอเมลดตากแหง

ของCuscuta australisR.Br.หรอCuscuta chinensis

Lam. ซงมในประเทศไทย โดยมชอสามญวาฝอยทอง

เปนพรรณไมพวกกาฝากเกาะอาศยตนไมอนลำาตนเปน

เสนกลมยาวสเหลองใบรปสามเหลยมดอกออกเปนชอ

และกลบดอกเชอมตดกนเปนรปถวยสวนทใชเปนยาคอ

ลำาตนซงนำามาตากแหงและตมนำากนแกบดอาเจยนเปน

เลอดตกเลอดและใชหามเลอดแบบยาทาภายนอกสวน

เมลดแหงนำามาตมนำากนเปนยาบำารงกำาลงแกปวดเมอย

ประชาชนในบางภาคของประเทศไทยทานตนฝอยทอง

เปนอาหารอกดวย สารสกดเมทานอลจากฝอยทอง

สามารถปองกนเซลลPC-12ซงไดรบสารMPP+ ไมให

เกดapoptosisได8

10. Fraxinus เปนไมยนตนขนในทสง ชอสามญ

ไทยคอตนจนทนทองดงนนสวนทถกนำามาวจยสรรพคณ

ทางยาคอเปลอกไมของ Fraxinus rhynchophylla

Hance.,Fraxinus chinensisRoxb.,Fraxinus szaboana

Lingelsh. หรอFraxinus stylosa Lingelsh. สารทม

คณสมบตในการตานอนมลอสระและปองกนการเกด

apoptosisคอFraxetin50-52นอกจากนยงมสารสกดชนด

อนทไดจากพชในตระกลFraxinusซงมneuroprotective

effectเชนกนไดแกEsculin,6,7-di-O-glucopyranosyl-

esculetinและLiriodendrin53,54

11. Gastrodiaชอจนเทยงมวมขายในไทยโดย

เปนสวนผสมของยาจน สวนทนำามาทำายาคอ รากตาก

แหง สรรพคณทางยาจน ใชระงบอาการปวดและแกไข

อาการกลามเนอหดเกรงจากอมพฤกษอมพาตสารทม

คณสมบตตานโรคพารคนสนของGastrodiaไดมาจาก

รากแหงของGastrodia elata Bl. คอ สารสกด 95%

เอทานอลและVanillyalcoholซงปองกนเซลลประสาท

โดพามนไมใหเกดapoptosisได55,56

12. GinkgoหรอGinkgo bilobaL.หรอแปะกวย

เปนพชสมนไพรทมถนกำาเนดอยทางตะวนออกของจน

มการแยกตนเปนเพศผ และเพศเมย เมลดนำามาตมกบ

พทราจนเปนของหวาน สวนใบมลกษณะคลายใบพด

แยกออกเปนสองกลบเมอเขาฤดใบไมรวงใบจะเปลยน

เปนสเหลองทงตน กอนจะรวงหลนไป ใบแปะกวยเปน

ทรจกอยางแพรหลายทางประสาทวทยาจากสรรพคณท

สามารถรกษาโรคสมองเสอมไดดานโรคพารคนสนการ

ทดลองในระดบเซลลและหนทดลองพบวา แปะกวยม

neuroprotectiveeffect57,58ทงยงสามารถยบยงoxida-

tive stress,ควบคมสมดลของธาตทองแดงในสมอง59,

และลดการเสอมสลายของเซลลประสาทของnigrostri-

atalpathwayไดดวย60

13. GynostemmaใชสวนใบตากแหงของGynos-

temma pentaphyllum (Thunb.)Makinoซงรจกแพร

Vol.30 • NO.1 • 2014 Thai • Journal • of • Neurology 29

หลายในชอเจยวกหลานชออนๆไดแกชาสตลเบญจ

ขนธ ปญจขนธ และเซยนเฉา เปนไมเถาลมลก ลำาตน

เลกเรยวยาว ใบเปนใบประกอบมใบยอยหาใบสวนท

นำามาเปนยาคอตนเหนอดนและใบสรรพคณทวไปคอ

แกไอขบเสมหะสำาหรบงานวจยในโรคพารคนสนพบวา

สารสกดเอทานอลของเจยวกหลานสามารถปองกน

ความเสอมของระบบประสาทในหนทดลองทไดรบสาร

6-OHDA61และGypenosides เปนสารอนพนธ ซงม

neuroprotectiveeffectเชนเดยวกน62,63

14. HypericumสวนทอยเหนอดนของHypericum

perforatum L. หรอทรจกกนในชอ St.John’swort ม

รายงานวจยสรรพคณในการรกษาโรคซมเศรา64 สาร

สกดเมทานอลของSt.John’swortมประสทธภาพดาน

neuromodulatingeffect65ในขณะทสารสกดมาตรฐาน

ของSt.John’swort(ThestandardextractsofH. per-

foratumL.;SEHP)มneuroprotectiveeffectจากการ

ทดลองระดบเซลล66และสามารถลดoxidativestress

พรอมๆ กบเพมการทำางานของยนทเกยวของกบการ

สรางเอนไซมทใชในกระบวนการตานอนมลอสระในหน

ทดลอง67สารสกดflavonoidและhyperosideของSt.

John’swortตางกมneuroprotectiveeffectเชนกน68,69

15. Ligusticum สายพนธทนำามาว เคราะห

สรรพคณทางยารกษาโรคพารคนสน คอLigusticum

chuanxiongHort.ชอสามญไทยคอโกฐหวบวใชสวน

เหงาทำายาลกษณะของเหงาคอนขางหนากลม รปราง

คลายกำาปน ผวตะปมตะปา ในตำารายาไทย โกฐหวบว

มฤทธในการขบลมจงเปนสวนผสมทสำาคญในยาหอม

และยงมรายละเอยดทวาดวยเครองยาพกดโกฐซง

ประกอบไปดวยสมนไพรหลายชนดโดยมโกฐหวบวเปน

ตวยาหลกหนงในนนเพอลดอาการปวดศรษะแกไขลด

เสมหะชกำาลง และบำารงโลหตสารสกดและอนพนธท

ไดจากโกฐหวบวคอtretramethylpyrazineซงชวยใหเม

ตาบอลสมของสารโดพามนทstriatumดขน8,ลดoxida-

tivedamageในสมองของหนทเปนพารคนสน70,และม

neuroprotectiveeffect8

16. Paeonia ใชสวนรากตากแหงของPaeonia

lactifloraPall.พชตระกลPaeoniaมชอสามญคอโบตน

เปนดอกไมทนยมปลกประดบในประเทศจน เปนไม

ลมลกบางชนดเปนพมลำาตนมเนอไมสง1.5-3ซม.ใบ

เปนใบประกอบมแฉกลกดอกใหญมหลายสและมกลน

หอมนอกจากเปนไมดอกประดบโบตนยงเปนดอกไมท

นยมใชในงานศลปะ เดมเคยเปนสญลกษณประจำาชาต

ของประเทศจนโดยถอเปนดอกไมแหงเกยรตยศและ

ความรำารวย เมองทเปนศนยกลางการปลกดอกโบตนท

สำาคญคอเมองลวหยาง ในตำารายาโบราณของประเทศ

ญปนรากของตนโบตนถกนำามาปรงเปนยาระงบอาการ

ชกซงสารสกดตวหลกทมบทบาทในการรกษาโรคความ

เสอมของระบบประสาทในยาจนแผนโบราณคอPaeoni-

florinซงมผลทงดานneuroprotectiveeffect71,บรรเทา

ความผดปกตในการทำางานของระบบประสาทในหนทถก

ทำาใหเกดพยาธสภาพของสมอง72,และลดกระบวนการ

อกเสบและความเสอมของเซลลประสาทโดพามน โดย

กระตนตวรบของAdenosineA173

17. Panaxหรอโสมซงเปนสวนรากตากแหงของ

Panax ginsengC.A.Mey.นยมใชอยางแพรหลายใน

ตำารายาโบราณของประเทศจนเกาหลและญปนสำาหรบ

ประเทศเกาหลใต โสมถอเปนวตถดบสำาคญทถกนำามา

ทำาอาหารแปรรปเปนยาแผนโบราณอาหารเสรมขนม

เครองดม และเครองสำาอาง โดยมสรรพคณชวยบำารง

กำาลง เสรมสรางกลามเนอ ชวยใหรางกายแขงแรง ใน

งานวจยไดมการคนพบสารทมสรรพคณทางยาทสำาคญ

ของโสมคอ ginsenosides ซงปจจบนพบมากกวา 30

ชนดแตชนดทมสรรพคณทางยาเดนชดไดแกginseno-

sidesRb1,Rd,Re,และRg

1ผลของสารทมสรรพคณ

ทางยาแตละชนดตอการรกษาโรคพารคนสนสรปไดดง

ตารางท 1ปจจบนยงมโสมอกสายพนธหนงทเรมมการ

ศกษาวจยสรรพคณในการปองกนและรกษาโรคพาร

คนสนคอPanaxnotoginseng (Burk.)F.H.Chen.

หรอชอสามญคอโสมซานช ซงสารทมสรรพคณทางยา

พบแลวสองชนดคอ Panaxatriol saponins74, 75 และ

Notoginsenosides-Rg18

วารสารประสาทวทยาแหงประเทศไทย Vol.30 • NO.1 • 201430

ตารางท1 ผลของสารทมสรรพคณทางยาจากPanax ginseng ดานการรกษาโรคพารคนสน(ดดแปลงจากหนงสอ

อางองท76)76

ชนด ผลการรกษาหรอปองกน

สารสกด(extract) - NeuroprotectiveeffectโดยลดcytotoxicityจากMPP+ในเซลลทดลองSH-SY5Y77

- ลดความผดปกตในการเคลอนไหวของหนทดลองทไดรบสารMPTP/MPP+78

Rb1

- มผลสงเสรมการเตบโตของเซลลประสาทเพาะเลยงและปองกนเซลลเสอมสภาพหรอตาย

ไดบางสวน79,80

Rd - ลดneurotoxicity ในเซลลประสาทเพราะเลยงจากสมองสวนmesencephalonทไดรบ

สารlipopolysaccharideโดยลดการสรางnitricoxideและprostaglandinE281

Re - มneuroprotectiveeffectชวยใหเซลลประสาทจากsubstantianigraทไดรบMPTPไม

เกดapoptosis82

Rg1

- เพมระดบโดพามนและสารตางๆทเปนผลตผลจากเมทาบอลสมของโดพามนในstriatum

และเพมการทำางานของtyrosinehydroxylaseทsubstantianigraของหนทดลองทไดรบ

สารMPTP83-85

- ลดapoptosisทเกดจากการเหนยวนำาโดยdopamineในเซลลPC1286(ตพมพเปนภาษา

จน)

- ลดการตายของเซลลประสาทบรเวณsubstantianigraทไดรบสารrotenone87

- ลดcytotoxicityในเซลลPC12ทไดรบการเหนยวนำาดวยH2O

288

- ลดความIrontoxicityในเซลลทดลองทไดรบสาร6-OHDA89

- ลดพฤตกรรมการเดนวน(rotationalbehavior)ซงเกดจากการไดรบapomorphineในหน

ทสมองถกทำาใหเกดพยาธสภาพดวย6-OHDA โดยลดการตายของเซลลประสาทบรเวณ

substantianigra90

18. Polygonumพชตระกลนทมในประเทศไทย

และเปนเครองเคยงในเมนอาหารคอPolygonum odo-

ratumLour.หรอผกแพวนยมรบประทานเปนเครองเคยง

กบแหนมเนองมชออนไดแก ผกไผ จนทรโฉมผกแจว

เปนตนเปนพชลมลกทเกดเองตามธรรมชาตพบไดทงป

และมอยทกภาคทวไทยสวนทนำามารบประทานคอยอด

ออนและใบออนสวนสายพนธทนำามาวจยสรรพคณยา

รกษาโรคพารคนสนคอPolygonum cuspidatumSieb.

et Zucc.หรอ Follopia japonicaHoutt. หรอผกไผ

ญปน(Japaneseknotweed)โดยใชสวนรากหรอเหงา

ซงผกไผญปนนนถกขนบญชโดยสหพนธการอนรกษ

แหงโลก (InternationalUnion forConservation of

Nature:IUCN)ใหเปนพชตางถนชนดไมลมลกทรกราน

อยางรายแรงของโลก เพราะโตไว ขยายพนธงาย ยาก

ตอการควบคม จงมผลกระทบอยางรายแรงตอความ

หลากหลายทางชวภาพของทองถนนนๆและการเกษตร

กรรม91สารอนพนธทสกดไดจากผกไผญปนคอresvera-

trolในการทดลองระดบเซลลสารนมneuroprotective

effect ปองกนการเกด apoptosis ของเซลลประสาท

โดพามนรวมทงลดทอนการเกดα-synucleinsดวย92-95สวนในหนทดลองกพบประสทธภาพดานneuroprotec-

tiveeffectเชนกน96-98

19. Pueraria สวนทนำามาวจยคอรากแหงของ

Pueraria lobata (Willd.)Ohwi. ซงมในประเทศไทย

ชอสามญคอผกผดหรอเครอเฒา เปนไมเลอยทมหว

ใตดนขนาดใหญใบเปนใบประกอบแบบขนนกขอบใบ

Vol.30 • NO.1 • 2014 Thai • Journal • of • Neurology 31

หยกเปนแฉกตนๆดอกสมวงพบขนเองตามพนทรกราง

และชายปา อกสายพนธหนงคอPueraria thomsonii

Benth. เปนสวนผสมในยาจนใชบำาบดอาการเมาสรา

มชอเรยกวาKudzu rootแตสายพนธของPuerariaท

เปนทรจกของคนไทยมากทสดคอPueraria mirifica

หรอกวาวเครอซงสารสกดทไดคอestrogenicphenol

และmiroestrol ทคาดวานาจะนำามาใชประโยชนดาน

สขภาพคนวยทองสารสกดจากP. lobata(Willd.)และ

P. thomsonii Benth.ทมneuroprotectiveeffectคอ

Puerarin ซงมประสทธภาพทงในเซลลทดลองและหน

ทดลอง99-102นอกจากนยงมสารสกดอกสองชนดทไดจาก

P. ThomsoniiBenth.และมฤทธneurocytoprotective

effectเชนกนคอDaidzeinและGenistein103

20. Solanaceaeคอพชตระกลมะเขอ ลกษณะ

ตนไมชนดนเปนไมพมใหญ มทงทเปนไมลมลกและ

ไมเลอย ลกษณะผลแลวแตชนด มทงเปนลกเลกกลม

อยกนเปนพวงแบบลกเบอรร, เปนลกกลมเดยว, หรอ

เปนรปรแบบแคปซล เมลดกลมและแบนตวอยางพช

ในตระกล Solanaceaeทเปนอาหารของคนไทยไดแก

Capsicum annumm L. หรอพรกทเปนผลใหญอยาง

พรกหยวกและพรกชฟาCapsicum frutescensหรอพรก

ขหนLycopersicon esculentumMill.หรอมะเขอเทศ

Lycianthes biflora(Lour.)Bitterหรอมะแวงปาพบท

ภหลวงจงหวดเลยและพนทสงจากระดบนำาทะเลตงแต

900-1300เมตรของภาคเหนอภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

และภาคตะวนตกผลมขนาดเลกเปนชอ ผลดบสเขยว

เมอสกจะเปนสแดง,Solanum trilobatumL.หรอมะแวง

เครอและSolanum indicumL.หรอมะแวงตนคนไทย

ใชทงเปนอาหารและสรรพคณทางยาซงมในรากตนใบ

และผล ใชขบเสมหะ รกษาเบาหวานและแกโลหตออก

ทางทวารหนก,Solanum aculeatissimumJacq.หรอ

มะเขอเปราะ,Solanum melongenaL.หรอมะเขอมวง,

Solanum stramonifoliumJacq.หรอมะอกเปนไมพมท

ทกสวนมขนสนำาตาลออนปกคลมผลเมอสกเปนสเหลอง

แกมนำาตาลมฤทธแกไอขบเสมหะ,Solanum torvum

Sw.หรอมะเขอพวงชอภาษาองกฤษคอTurkeyberry

ถนกำาเนดอยทรฐฟลอรดา อเมรกากลางและบราซล,

และSolanumtuberosumL.หรอมนฝรงสงทนาสนใจ

สำาหรบพชในกลมSolanaceaeคอพชในตระกลCapsi-

cumและSolanumมสารนโคตนเปนองคประกอบ104,105

และนโคตนนเองทมงานวจยพสจนแลววาม neuropro-

tectiveeffect106และแมวาระดบของนโคตนในเลอดทได

มาจากการรบประทานพชผกจะไมสงเทากบในผสบบหร

แตกเพยงพอทจะเขาไปจบกบตวรบα4β2 nicotinereceptorทอยในสมองไดอยางสมบรณ107ในสตวทดลอง

ทถกทำาใหเกดอาการของโรคพารคนสนดวยMPTPและ

rotenoneพบวาการกระตนตวรบนโคตนสามารถปองกน

เซลลโดพามนไมใหถกทำาลายได108,109และเปนทมาของ

ผลงานวจยลาสดทพบวาการรบประทานพรกชวยลด

โอกาสเกดโรคพารคนสนได หากรบประทานบอยหรอ

รบประทานทกวนและถาผปวยไมสบบหรผลในการลด

โอกาสเกดโรคพารคนสนนกยงคงมนยสำาคญทางสถต

แตกตางจากผทรบประทานพรกและสบบหรไปดวยท

ไมไดชวยลดโอกาสเกดโรคเลย110 อยางไรกตามหาก

อานรายงานฉบบจรงอาจเกดความสบสนระหวางพรก

และพรกไทยได เพราะในรายงานใชคำาวาpeppersซง

คนไทยคนเคยวาหมายความถงพรกไทย แทจรงแลว

พรกไทยมชอทางวทยาศาสตรวาPiper nigrum L. อย

ในตระกล Piperaceae เปนไมเลอยทมผลรปรางกลม

เมอแกเมลดจะเปนสดำา สวนpeppersทอยในตระกล

Solanaceaeหมายความถงพรกซงถาเปนพรกเมดเลก

เชนพรกขหนสวนจะเรยกวา chilli peppers สวนพรก

ขนาดใหญจะเรยกวาbellpeppers

นอกจากพชสมนไพรทง 20ชนดทกลาวมาในขาง

ตน พชสมนไพรชนดอนทมการศกษาสรรพคณในการ

ปองกนหรอรกษาโรคพารคนสน ซงคณสมบตสวนใหญ

ทพบคอการเปนสารตานอนมลอสระยบยงการตายของ

เซลลประสาท ไดสรปรายชอทางวทยาศาสตรและชอ

สามญไวดงตารางท2111

วารสารประสาทวทยาแหงประเทศไทย Vol.30 • NO.1 • 201432

ตารางท2ชอทางวทยาศาสตรและชอสามญของสมนไพรทมการศกษาสรรพคณตานโรคพารคนสน

ชอวทยาศาสตร ชอสามญ

AlliumsativumL กระเทยม

Bacopamonnieri(L.)Wettst. พรมมหรอผกม

Centellaasiatica(L.)Urban บวบก

CurcumalongaL. ขมน

CyperusrotundusL. แหวหม

DendrobiumnobileLindl. กลวยไมเอองเกากว

Haematococcuspluvialis สาหรายใหสารสกดastaxanthin

HibiscusasperHook.f. ชบา

KaempferiagalangalL. เปราะหอมหรอวานหอมหรอวานแผนดนเยน

MorusalbaL. หมอน

MyrtuscommunisL. นำามนเขยว(พชวงศชมพ)

NigellasativaL. เทยนดำา

Pinusmaritima ตนสน

Prunusyedoensis(Matsum.)YuetLi ซากระ

Thujaorientalis สนแผง

ZingiberofficinaleRosc. ขง

สมนไพรมประโยชนในการรกษาโรคพารคนสนจรงหรอ?

งานวจยเกยวกบสมนไพรในผปวยโรคพารคนสน

มผลการศกษาตพมพในวารสารทางการแพทยทงทเปน

ภาษาองกฤษและภาษาจน และพบวาสวนใหญมก

เปนการใชสมนไพรหลายชนดรวมกนเปนสตรยาแผน

โบราณในการรกษามากกวาจะใชตวใดตวหนงเปนยา

เดยวอยางไรกตามผลการศกษาแบบsystematicre-

viewโดยพจารณาถงประสทธภาพความปลอดภยและ

การนำามาประยกตใชทางคลนกรวมกบการรกษาของ

แพทยแผนปจจบนไมสามารถสรปไดวาการใชสมนไพร

เพอรกษาโรคพารคนสนนนมประสทธภาพในการรกษา

หรอมความปลอดภยเพยงพอ112,113สาเหตหลกททำาใหไม

สามารถหาขอสรปไดคอระเบยบวธวจยและการวดผลท

แตกตางกนไปในแตละการศกษาจงเปนประเดนทนาคด

วา จะสามารถวางแผนการวจยอยางไรใหไดมาตรฐาน

เพอสามารถสรปผลการรกษาดวยสมนไพรในโรคพารคน

สนไดไมวาจะใชเปนยารกษาโดยตรงหรอใชเปนยาเสรม

กบยาแผนปจจบนทผปวยไดรบอยเดม

อยางไรกตามจะเหนไดวาพชสมนไพรหลายชนด

ทตางประเทศนำาไปวจยสรรพคณทางยานนเปนพชทอง

ถนทสามารถพบไดแทบทกภาคของประเทศไทยจงเปนท

นาเสยดายหากวงการวทยาศาสตรการแพทยของไทยจะ

เพกเฉยตอสงใกลตวเหลานทงทหากสามารถคนควาและ

ปรบปรงจนพฒนาใหกลายเปนยารกษาได จะสามารถ

ประหยดเงนในการนำาเขายาราคาแพงจากตางประเทศ

รวมถงสามารถจดสทธบตรดานทรพยสนทางปญญาได

Vol.30 • NO.1 • 2014 Thai • Journal • of • Neurology 33

อกดวยหรอณปจจบนแมจะยงไมมหลกฐานรบรอง

ประสทธภาพทางยาของสมนไพรตางๆหากพชสมนไพร

หลายชนดทกลาวถงในงานวจย เปนสวนประกอบของ

อาหารไทยตงแตสมยโบราณ และปจจบนยงเปนพช

เศรษฐกจทคนไทยนยมปลกจำาหนายหรอปลกไวบรโภค

เองในครวเรอนจงนาจะเปนประโยชนหากแพทยผรกษา

จะยกประเดนความรสวนนมาอธบายทำาความเขาใจแก

ผปวยสนบสนนการใชสมนไพรในรปแบบของอาหารท

รบประทานกนในชวตประจำาวน เพราะขอดอยางนอย

ทสดคอ สมนไพรไทยเหลาน สวนใหญมสรรพคณชวย

ระบายซงปญหาทนอกเหนอจากปญหาการเคลอนไหว

ชาประการหนงของผปวยโรคพารคนสนและเปนปญหา

ทพบบอยมากคอ ทองผก การรบประทานผกทมกาก

ใย และมสรรพคณชวยระบาย รวมกบดมนำามากพอ

หรอบางรายอาจตองใชยาระบายรวมดวยนาจะแกไข

อาการทองผกใหผปวยไดนอกจากนพชสมนไพรหลาย

ชนดทเปนเครองเทศ ชวยใหอาหารมกลนและรสทนา

รบประทานซงอาจจะเปนผลดททำาใหผปวยรบประทาน

อาหารไดมากเพยงพอกบความตองการของรางกาย

ลดโอกาสเกดภาวะทโภชนาการได สวนสมนไพรทม

จำาหนายอยางแพรหลายในทองตลาดแพทยควรเปดใจ

ทำาความเขาใจและใหคำาแนะนำาทถกตองเมอผปวยมา

ปรกษาทงนเพอปองกนผลขางเคยงจากการใชสมนไพร

แปรรปอยางผดวธหรอมากเกนความจำาเปนหรออนตราย

ทผปวยอาจไดรบในกรณทเปนสมนไพรปลอมหรอมการ

ผลตทไมไดมาตรฐาน

สรป

สมนไพรทถกนำามาศกษาคณสมบตทางยารกษา

โรคพารคนสนนนมหลายชนดและหลายสายพนธเปนพช

ประจำาถนทพบไดในประเทศไทยการศกษาวจยเพอนำา

ไปสการพฒนาเปนยารกษาโรคโดยนกวทยาศาสตรการ

แพทยของประเทศไทยจงควรเปนประเดนสำาคญทตอง

นำามาพจารณาและไดรบการสนบสนนจากทงสถาบน

การศกษาสถาบนวจยและภาครฐแมวาประโยชนและ

ความปลอดภยในการใชรกษาโรคพารคนสนจะยงไม

สามารถสรปได แตแพทยควรเปดใจใหคำาปรกษาหาก

ทราบวาผปวยนำาสมนไพรมาใช ทงนเพอใหเกดการใช

อยางเหมาะสม และสอดคลองไปกบการรกษาแผน

ปจจบนทผปวยควรไดรบ

เอกสารอางอง1. TanLC,LauPN,JamoraRD,etal.Useofcomplementary

therapiesinpatientswithParkinson’sdiseaseinSingapore.

MovDisord2006;21:86-9.

2. KimSR,LeeTY,KimMS,etal.Useofcomplementaryand

alternativemedicinebyKoreanpatientswithParkinson’s

disease.ClinNeurolNeurosurg2009;111:156-60.

3. TanLCS,MethawasinK.Complementaryandalternative

medicineinParkinson’sdisease.In:PahwaR,LyonsKE,

eds.HandbookofParkinson’sdiseasefifthedition.Boca

Raton:CRCPressTaylor&FrancisGroup,2013:570-90.

4. PunyawudhoB,PuttilerpongC,WirotsaengthongS,etal.

Arandomized,double-blind,placebo-controlledcrossover

studyofcappra®forthetreatmentofmildormildtomoder-

ateerectiledysfunctioninThaimale.AfrJTraditComple-

mentAlternMed2012;10:310-5.

5. KitikannakornN,ChaiyakunaprukN,NimpitakpongP,etal.

Anoverviewoftheevidencesofherbalsforsmokingces-

sation.ComplementTherMed2013;21:557-64.

6. PeseeM,KirdponW,PuapairojA,etal.Palliativetreatment

ofadvancedcervicalcancerwith radiotherapyandThai

herbalmedicineassupportiveremedy-analysisofsurvival.

AsianPacJCancerPrev2013;14:1593-6.

7. ChusriS,SettharaksaS,ChokpaisarnJ,etal.Thaiherbal

formulasusedforwoundtreatment:astudyoftheiranti-

bacterialpotency,anti-inflammatory,antioxidant,andcyto-

toxicityeffects.JAlternComplementMed2013;19:671-6.

8. Li XZ, Zhang SN, Liu SM, et al. Recent advances in

herbalmedicinestreatingParkinson’sdisease.Fitoterapia

2013;84:273-85.

9. เจนจบ ยงสมล. สารานกรมสมนไพรไทย. กรงเทพ: ว.พรนท

(1991);2555

10. โชตอนนต อนทไสตระกล. สรรพคณสมนไพรไทย. กรงเทพ:

ภมปญญา;2552

11. นพมาศสนทรเจรญนนท,ธนชาบญจรส,รงระวเตมศรฤกษกล,

วชตเปานล,อาทรรวไพบลย.สารานกรมสมนไพรเลม4กกยา

อสาน.กรงเทพ:มลนธมหาวทยาลยมหดล;2543

12. Ovallath S,DeepaP. The history of parkinsonism: de-

scriptionsinancientIndianmedicalliterature.MovDisord

2013;28:566-8.

วารสารประสาทวทยาแหงประเทศไทย Vol.30 • NO.1 • 201434

13. ManyamBV, Sánchez-Ramos JR. Traditional and com-

plementarytherapiesinParkinson’sdisease.AdvNeurol

1999;80:565-74.

14. RainaAP,KhatriR.QuantitativedeterminationofL-dopa

in seeds ofMucunaPruriensGermplasmby high per-

formancethinlayerchromatography.IndianJPharmSci

2011;73:459-62.

15. LieuCA,VenkiteswaranK,GilmourTP,etal.Theantipar-

kinsonianandantidyskineticmechanismsofMucunapru-

riensintheMPTP-treatednonhumanprimate.EvidBased

ComplementAlternatMed2012;2012:840247.

16. NagashayanaN, Sankarankutty P,NampoothiriMR, et

al. Association of L-dopawith recovery following Ay-

urvedamedication inParkinson’sdisease. JNeurol Sci

2000;176:124-7.

17. LiuSM,LiXZ,HuoY,LuF.Protectiveeffectofextractof

AcanthopanaxsenticosusHarmsondopaminergicneurons

inParkinson’sdiseasemice.Phytomedicine2012;19:631-8.

18. FujikawaT,Miguchi S,KanadaN, et al. Acanthopanax

senticosusHarmsasaprophylacticforMPTP-inducedPar-

kinson’sdiseaseinrats.JEthnopharmacol2005;97:375-81.

19. FujikawaT,SoyaH,HibasamiH,etal.EffectofAcantho-

panaxsenticosusHarmsonbiogenicmonoaminelevelsin

theratbrain.PhytotherRes2002;16:474-8.

20. FujikawaT,KanadaN,ShimadaA,etal.Effectofsesaminin

AcanthopanaxsenticosusHARMSonbehavioraldysfunc-

tioninrotenone-inducedparkinsonianrats.BiolPharmBull

2005;28:169-72.

21. Lahaie-CollinsV,Bournival J, PlouffeM, et al. Sesamin

modulates tyrosine hydroxylase, superoxidedismutase,

catalase,inducibleNOsynthaseandinterleukin-6expres-

sionindopaminergiccellsunderMPP+-inducedoxidative

stress.OxidMedCellLongev2008;1:54-62.

22. ZhangZJ,CheangLC,WangMW,etal.Ethanolicextract

of fructusAlpinia oxyphylla protects against 6-hydrox-

ydopamine-induceddamageof PC12cells in vitro and

dopaminergic neurons in zebrafish.CellMolNeurobiol

2012;32:27-40.

23. ZhangHN,AnCN,XuM, et al. Protocatechuic acid in-

hibitsratpheochromocytomacelldamageinducedbya

dopaminergicneurotoxin.BiolPharmBull2009;32:1866-9.

24. ZhangHN,AnCN,ZhangHN,etal.Protocatechuicacid

inhibitsneurotoxicity inducedbyMPTP invivo.Neurosci

Lett2010;474:99-103.

25. GuanS,JiangB,BaoYM,etal.Protocatechuicacidsup-

pressesMPP+ -inducedmitochondrial dysfunction and

apoptotic cell death in PC12cells. FoodChemToxicol

2006;44:1659-66.

26. An LJ,GuanS, ShiGF,et al. Protocatechuic acid from

AlpiniaoxyphyllaagainstMPP+-inducedneurotoxicity in

PC12cells.FoodChemToxicol2006;44:436-43.

27. ZhangZG,WuL,WangJL,etal.AstragalosideIVprevents

MPP+-inducedSH-SY5YcelldeathviatheinhibitionofBax-

mediatedpathwaysandROSproduction.MolCellBiochem

2012;364:209-16.

28. ChanWS,DurairajanSS, Lu JH, et al.Neuroprotective

effectsofAstragalosideIVin6-hydroxydopamine-treated

primarynigralcellculture.NeurochemInt2009;55:414-22.

29. TanakaK,MiyakeY,FukushimaW,etal.FukuokaKinki

Parkinson’sDiseaseStudyGroup.IntakeofJapaneseand

ChineseteasreducesriskofParkinson’sdisease.Parkin-

sonismRelatDisord2011;17:446-50.

30. TanLC,KohWP,YuanJM, et al.Differential effectsof

blackversusgreen teaonriskofParkinson’sdisease in

the SingaporeChineseHealth Study. Am J Epidemiol

2008;167:553-60.

31. LevitesY,YoudimMB,MaorG,etal.Attenuationof6-hy-

droxydopamine(6-OHDA)-inducednuclearfactor-kappaB

(NF-kappaB)activationandcelldeathbyteaextracts in

neuronalcultures.BiochemPharmacol2002;63:21-9.

32. GuoS,BezardE,ZhaoB.Protectiveeffectofgreen tea

polyphenolsontheSH-SY5Ycellsagainst6-OHDAinduced

apoptosisthroughROS-NOpathway.FreeRadicBiolMed

2005;39:682-95.

33. GuoS,YanJ,YangT,etal.Protectiveeffectsofgreentea

polyphenolsinthe6-OHDAratmodelofParkinson’sdis-

easethroughinhibitionofROS-NOpathway.BiolPsychiatry

2007;62:1353-62.

34. NieG,JinC,CaoY,etal.Distincteffectsofteacatechins

on6-hydroxydopamine-inducedapoptosisinPC12cells.

ArchBiochemBiophys2002;397:84-90.

35. NieG,Cao Y, ZhaoB. Protective effects of green tea

polyphenolsandtheirmajorcomponent,(-)-epigallocate-

chin-3-gallate (EGCG), on 6-hydroxydopamine-induced

apoptosisinPC12cells.RedoxRep2002;7:171-7.

36. LiR,PengN,LiXP,LeWD. (-)-Epigallocatechingallate

regulatesdopaminetransporterinternalizationviaprotein

kinaseC-dependentpathway.BrainRes2006;1097:85-9.

Vol.30 • NO.1 • 2014 Thai • Journal • of • Neurology 35

37. TaiKK,TruongDD.(-)-Epigallocatechin-3-gallate(EGCG),

agreenteapolyphenol,reducesdichlorodiphenyl-trichlo-

roethane(DDT)-inducedcelldeathindopaminergicSHSY-

5Ycells.NeurosciLett2010;482:183-7.

38. ChoiJY,ParkCS,KimDJ,etal.Preventionofnitricoxide-

mediated 1-methyl-4-phenyl-1,2,3,6-tetrahydropyridine-

inducedParkinson’sdiseaseinmicebyteaphenolicepi-

gallocatechin3-gallate.Neurotoxicology2002;23:367-74.

39. KimJS,KimJM,OJJ,etal. Inhibitionof induciblenitric

oxidesynthaseexpressionandcelldeathby(-)-epigallo-

catechin-3-gallate,agreenteacatechin,inthe1-methyl-4-

phenyl-1,2,3,6-tetrahydropyridinemousemodelofParkin-

son’sdisease.JClinNeurosci2010;17:1165-8.

40. GrelleG,OttoA,LorenzM,etal.Blackteatheaflavinsin-

hibitformationoftoxicamyloid-βandα-synucleinfibrils.Biochemistry2011;50:10624-36.

41. JuMS,KimHG,ChoiJG,etal.Cassiaesemen,aseedof

Cassiaobtusifolia,hasneuroprotectiveeffects inParkin-

son’sdiseasemodels.FoodChemToxicol2010;48:2037-

44.

42. ParkTH,KimDH,KimCH,etal.Peroxynitritescavenging

modeofalaterninisolatedfromCassiatora.JPharmPhar-

macol2004;56:1315-21.

43. ShinBY,KimDH,HyunSK,etal.Alaterninattenuatesde-

layedneuronalcelldeathinducedbytransientcerebralhy-

poperfusioninmice.FoodChemToxicol2010;48:1528-36.

44. KimIS,KoppulaS,ParkPJ,etal.Chrysanthemummori-

foliumRamat(CM)extractprotectshumanneuroblastoma

SH-SY5YcellsagainstMPP+-inducedcytotoxicity.JEth-

nopharmacol2009;126:447-54.

45. KimIS,KoHM,KoppulaS,etal.ProtectiveeffectofChry-

santhemumindicumLinneagainst1-methyl-4-phenylprid-

inium ionand lipopolysaccharide-inducedcytotoxicity in

cellularmodelofParkinson’sdisease.FoodChemToxicol

2011;49:963-73.

46. LiWW,YangR,CaiDF.ProtectiveeffectsofCistanchetotal

glycosidesondopaminergicneuroninsubstantianigraof

modelmiceofParkinson’sdisease.ZhongguoZhongXiYi

JieHeZaZhi2008;28:248-51.[ArticleinChinese]

47. ChenH,JingFC,LiCL,etal.Echinacosidepreventsthe

striatal extracellular levels ofmonoamineneurotransmit-

ters fromdiminution in6-hydroxydopamine lesionrats.J

Ethnopharmacol2007;114:285-9.

48. GengX,TianX,TuP,etal.Neuroprotectiveeffectsofechi-

nacosideinthemouseMPTPmodelofParkinson’sdisease.

EurJPharmacol2007;564:66-74.

49. ZhaoQ,GaoJ,LiW,CaiD.Neurotrophicandneurorescue

effectsofEchinacosideinthesubacuteMPTPmousemodel

ofParkinson’sdisease.BrainRes2010;1346:224-36.

50. Molina-JimenezMF,Sanchez-ReusMI,BenediJ.Effectof

fraxetinandmyricetinonrotenone-inducedcytotoxicityin

SH-SY5Ycells: comparisonwithN-acetylcysteine.Eur J

Pharmacol2003;472:81-7.

51. Molina-JiménezMF,Sánchez-ReusMI,CascalesM,etal.

Effectoffraxetinonantioxidantdefenseandstressproteins

inhumanneuroblastomacellmodelofrotenoneneurotoxic-

ity.ComparativestudywithmyricetinandN-acetylcysteine.

ToxicolApplPharmacol2005;209:214-25.

52. Sánchez-ReusMI,Peinado II,Molina-JiménezMF,etal.

Fraxetinpreventsrotenone-inducedapoptosisbyinduction

ofendogenousglutathioneinhumanneuroblastomacells.

NeurosciRes2005;53:48-56.

53. ZhaoDL, Zou LB, Lin S, et al. Anti-apoptotic effect of

esculin ondopamine-inducedcytotoxicity in the human

neuroblastomaSH-SY5Y cell line.Neuropharmacology

2007;53:724-32.

54. ZhaoDL,ZouLB, LinS, et al. 6,7-di-O-glucopyranosyl-

esculetinprotectsSH-SY5Ycellsfromdopamine-induced

cytotoxicity.EurJPharmacol2008;580:329-38.

55. An H, Kim IS, Koppula S, et al. Protective effects of

Gastrodia elataBlumeonMPP+-inducedcytotoxicity in

humandopaminergicSH-SY5Ycells. JEthnopharmacol

2010;130:290-8.

56. KimIS,ChoiDK,JungHJ.Neuroprotectiveeffectsofvanillyl

alcohol inGastrodiaelataBlumethroughsuppressionof

oxidativestressandanti-apoptoticactivityintoxin-induced

dopaminergicMN9Dcells.Molecules2011;16:5349-61.

57. KangX,ChenJ,XuZ,etal.ProtectiveeffectsofGinkgo

biloba extract onparaquat-induced apoptosis of PC12

cells.ToxicolInVitro2007;21:1003-9.

58. KimMS,LeeJI,LeeWY,etal.Neuroprotectiveeffectof

GinkgobilobaL.extractinaratmodelofParkinson’sdis-

ease.PhytotherRes2004;18:663-6.

59. Rojas P,Montes S, Serrano-GarcíaN, et al. Effect of

EGb761 supplementation on the content of copper in

mousebrain inananimalmodelofParkinson’sdisease.

Nutrition2009;25:482-5.

60. RojasP,Serrano-GarcíaN,Mares-SámanoJJ,etal,Ogren

SO.EGb761protectsagainstnigrostriataldopaminergic

neurotoxicityin1-methyl-4-phenyl-1,2,3,6-tetrahydropyrid-

ine-inducedParkinsonisminmice:roleofoxidativestress.

EurJNeurosci2008;28:41-50.

วารสารประสาทวทยาแหงประเทศไทย Vol.30 • NO.1 • 201436

61. ChoiHS,ParkMS,KimSH,etal.Neuroprotectiveeffectsof

herbalethanolextractsfromGynostemmapentaphyllumin

the6-hydroxydopamine-lesionedratmodelofParkinson’s

disease.Molecules2010;15:2814-24.

62. Wang P, Niu L,Guo XD, et al. Gypenosides protects

dopaminergicneuronsinprimarycultureagainstMPP(+)-

inducedoxidativeinjury.BrainResBull2010;83:266-71.

63. WangP,Niu L,Gao L, et al.Neuroprotective effect of

gypenosidesagainstoxidativeinjuryinthesubstantianigra

ofamousemodelofParkinson’sdisease.JIntMedRes

2010;38:1084-92.

64. SzegediA,KohnenR,DienelA,etal.Acutetreatmentof

moderatetoseveredepressionwithhypericumextractWS

5570(StJohn’swort):randomisedcontrolleddoubleblind

non-inferioritytrialversusparoxetine.BMJ2005;330:503.

65. MohanasundariM,SabesanM.ModulatingeffectofHy-

pericumperforatumextractonastrocytesinMPTPinduced

Parkinson’sdiseaseinmice.EurRevMedPharmacolSci

2007;11:17-20.

66. LuYH,DuCB, Liu JW,et al.Neuroprotectiveeffects of

Hypericumperforatumon trauma inducedbyhydrogen

peroxideinPC12cells.AmJChinMed2004;32:397-405.

67. Sánchez-ReusMI,GómezdelRioMA, Iglesias I, et al.

StandardizedHypericumperforatum reduces oxidative

stressand increasesgeneexpressionofantioxidanten-

zymes on rotenone-exposed rats.Neuropharmacology

2007;52:606-16.

68. ZouYP,LuYH,WeiDZ.Protectiveeffectsofaflavonoid-

richextractofHypericumperforatumL.againsthydrogen

peroxide-inducedapoptosisinPC12cells.PhytotherRes

2010;24(suppl1):S6-S10.

69. LiuZ,TaoX,ZhangC,etal.Protectiveeffectsofhypero-

side (quercetin-3-o-galactoside) to PC12 cells against

cytotoxicityinducedbyhydrogenperoxideandtert-butyl

hydroperoxide.BiomedPharmacother2005;59:481-90.

70. WangDQ,WangW,JingFC.Effectsof tetramethylpyra-

zineonbrainoxidativedamageinducedbyintracerebral

perfusion of L-DOPA in ratswith Parkinson’s disease.

Zhongguo ZhongXi Yi JieHe Za Zhi 2007;27:629-32.

[ArticleinChinese]

71. CaoBY,YangYP, LuoWF, et al. Paeoniflorin, apotent

natural compound,protectsPC12cells fromMPP+and

acidicdamageviaautophagicpathway.JEthnopharmacol

2010;131:122-9.

72. LiuDZ,ZhuJ,JinDZ,etal.Behavioral recovery follow-

ing sub-chronicpaeoniflorinadministration in the striatal

6-OHDA lesion rodentmodel of Parkinson’s disease. J

Ethnopharmacol2007;112:327-32.

73. LiuHQ,ZhangWY,LuoXT,etal.Paeoniflorinattenuates

neuroinflammationanddopaminergicneurodegeneration

intheMPTPmodelofParkinson’sdiseasebyactivationof

adenosineA1receptor.BrJPharmacol2006;148:314-25.

74. LuoFC,WangSD, LiK, et al. Panaxatriol saponinsex-

tracted fromPanax notoginseng induces thioredoxin-1

andprevents 1-methyl-4-phenylpyridinium ion-induced

neurotoxicity.JEthnopharmacol2010;127:419-23.

75. LuoFC,WangSD,QiL,etal.Protectiveeffectofpanaxa-

triolsaponinsextractedfromPanaxnotoginsengagainst

MPTP-induced neurotoxicity in vivo. J Ethnopharmacol

2011;133:448-53.

76. Cho IH.Effects of Panaxginseng inNeurodegenerative

Diseases.JGinsengRes2012;36:342-53.

77. HuS,HanR,MakS,etal.Protectionagainst1-methyl-4-

phenylpyridiniumion(MPP+)-inducedapoptosisbywater

extractofginseng(PanaxginsengC.A.Meyer)inSH-SY5Y

cells.JEthnopharmacol2011;135:34-42.

78. VanKampenJ,RobertsonH,HaggT,etal.Neuroprotective

actionsoftheginsengextractG115intworodentmodelsof

Parkinson’sdisease.ExpNeurol2003;184:521-9.

79. RadadK,GilleG,MoldzioR,etal.GinsenosidesRb1and

Rg1effectsonsurvivalandneuritegrowthofMPP+-affected

mesencephalic dopaminergic cells. J Neural Transm

2004;111:37-45.

80. RadadK,GilleG,MoldzioR,etal.GinsenosidesRb1and

Rg1effectsonmesencephalicdopaminergiccellsstressed

withglutamate.BrainRes2004;1021:41-53.

81. LinWM,ZhangYM,MoldzioR,etal.GinsenosideRdattenu-

atesneuroinflammationofdopaminergiccellsinculture.J

NeuralTransm2007;72:105-12.

82. XuBB,LiuCQ,GaoX,etal.Possiblemechanismsofthe

protectionofginsenosideReagainstMPTP-inducedap-

optosisinsubstantianigraneuronsofParkinson’sdisease

mousemodel.JAsianNatProdRes2005;7:215-24.

83. WangJ,XuHM,YangHD,etal.Rg1reducesnigraliron

levelsofMPTP-treatedC57BL6micebyregulatingcertain

irontransportproteins.NeurochemInt2009;54:43-8.

84. ChenXC,ZhouYC,ChenY,etal.GinsenosideRg1reduces

MPTP-inducedsubstantianigraneuronlossbysuppress-

ingoxidativestress.ActaPharmacolSin2005;26:56-62.

Vol.30 • NO.1 • 2014 Thai • Journal • of • Neurology 37

85. ChenXC,ZhuYG,ZhuLA,etal.GinsenosideRg1attenu-

atesdopamine-inducedapoptosis inPC12cellsbysup-

pressingoxidativestress.EurJPharmacol2003;473:1-7.

86. ShiC, ZhangYX, ZhangZF. Effect of phosphorylated-

ERK1/2on induciblenitricoxidesynthaseexpression in

thesubstantianigraofmicewithMPTP-inducedParkinson

disease.NanFangYiKeDaXueXueBao2009;29:60-3.

[ArticleinChinese]

87. LeungKW,YungKK,MakNK,etal.Neuroprotectiveef-

fectsofginsenoside-Rg1inprimarynigralneuronsagainst

rotenonetoxicity.Neuropharmacology2007;52:827-35.

88. LiuQ,KouJP,YuBY.GinsenosideRg1protectsagainst

hydrogenperoxide-inducedcelldeath inPC12cells via

inhibitingNF-κBactivation.NeurochemInt2011;58:119-25.89. XuH,JiangH,WangJ,etal.Rg1protects iron-induced

neurotoxicitythroughantioxidantandironregulatorypro-

teins in 6-OHDA-treatedMES23.5 cells. JCellBiochem

2010;111:1537-45.

90. Xu L,ChenWF,WongMS.GinsenosideRg1 protects

dopaminergicneurons inaratmodelofParkinson’sdis-

easethroughtheIGF-Ireceptorsignallingpathway.BrJ

Pharmacol2009;158:738-48.

91. KabatTJ,StewartGB,PullinAs.AreJapaneseknotweed

(Fallopia japonica) control anderadication interventions

effective?SystematicreviewNo.21.CenterforEvidence-

BasedConservation,Birmingham,UK.2006.

92. WuY, Li X, Zhu JX, et al. Resveratrol-activatedAMPK/

SIRT1/autophagyincellularmodelsofParkinson’sdisease.

Neurosignals2011;19:163-74.

93. BournivalJ,QuessyP,MartinoliMG.Protectiveeffectsof

resveratrolandquercetinagainstMPP+-inducedoxidative

stress act bymodulatingmarkers of apoptoticdeath in

dopaminergicneurons.CellMolNeurobiol2009;29:1169-

80.

94. AlviraD, Yeste-VelascoM, Folch J, et al.Comparative

analysisoftheeffectsofresveratrolintwoapoptoticmod-

els: inhibitionofcomplex Iandpotassiumdeprivation in

cerebellarneurons.Neuroscience2007;147:746-56.

95. OkawaraM, Katsuki H, Kurimoto E, et al. Resveratrol

protectsdopaminergicneurons inmidbrainsliceculture

frommultipleinsults.BiochemPharmacol2007;73:550-60.

96. JinF,WuQ,LuYF,etal.Neuroprotectiveeffectofresvera-

trolon6-OHDA-inducedParkinson’sdiseaseinrats.EurJ

Pharmacol2008;600:78-82.

97. KhanMM,AhmadA, Ishrat T, et al.Resveratrol attenu-

ates6-hydroxydopamine-inducedoxidativedamageand

dopaminedepletion inratmodelofParkinson’sdisease.

BrainRes2010;1328:139-51.

98. WangY,XuH,FuQ,etal.Protectiveeffectofresveratrol

derived fromPolygonumcuspidatumand its liposomal

formon nigral cells in parkinsonian rats. JNeurol Sci

2011;304:29-34.

99. ZhuG,WangX,WuS, et al. Involvement of activation

ofPI3K/Aktpathway in theprotectiveeffectsofpuerarin

againstMPP+-inducedhumanneuroblastomaSH-SY5Y

celldeath.NeurochemInt2012;60:400-8.

100.ChengYF,ZhuGQ,WangM,etal.Involvementofubiquitin

proteasomesysteminprotectivemechanismsofPuerarin

toMPP(+)-elicitedapoptosis.NeurosciRes2009;63:52-8.

101.WangG, Zhou L, ZhangY, et al. Implication of the c-

Jun-NH2-terminal kinasepathway in theneuroprotective

effect of puerarin against 1-methyl-4-phenylpyridinium

(MPP+)-inducedapoptosis inPC-12cells.NeurosciLett

2011;487:88-93.

102.ZhuG,WangX,ChenY,etal.Puerarinprotectsdopamin-

ergicneuronsagainst6-hydroxydopamineneurotoxicityvia

inhibitingapoptosisandupregulatingglialcellline-derived

neurotrophicfactorinaratmodelofParkinson’sdisease.

PlantaMed2010;76:1820-6.

103.LinCM,LinRD,ChenST,etal.Neurocytoprotectiveef-

fects of thebioactive constituents of Pueraria thomsonii

in 6-hydroxydopamine (6-OHDA)-treated nerve growth

factor (NGF)-differentiated PC12 cells. Phytochemistry

2010;71:2147-56.

104.SiegmundB,LeitnerE,PfannhauserW.Determinationofthe

nicotinecontentofvariousediblenightshades(Solanaceae)

andtheirproductsandestimationoftheassociateddietary

nicotineintake.JAgricFoodChem1999;47:3113-20.

105.DominoEF,HornbachE,DemanaT.Thenicotinecontentof

commonvegetables.NEnglJMed1993;329:437.

106.QuikM,PerezXA,BordiaT.Nicotineasapotentialneu-

roprotective agent for Parkinson’s disease.MovDisord

2012;27:947-57.

107.BrodyAL,MandelkernMA, LondonED, et al.Cigarette

smokingsaturatesbrainalpha4beta2nicotinicacetyl-

cholinereceptors.ArchGenPsychiatry2006;63:907-15.

108.LiuY,HuJ,WuJ,etal.α7nicotinicacetylcholinereceptor-mediatedneuroprotection against dopaminergic neuron

loss inanMPTPmousemodelvia inhibitionofastrocyte

activation.JNeuroinflammation2012;9:98.

วารสารประสาทวทยาแหงประเทศไทย Vol.30 • NO.1 • 201438

109.TakeuchiH,YanagidaT,IndenM,etal.Nicotinicrecep-

tor stimulationprotects nigral dopaminergic neurons in

rotenone-inducedParkinson’sdiseasemodels.JNeurosci

Res2009;87:576-85.

110.SearlesNielsenS,FranklinGM,LongstrethWT,etal.Nico-

tinefromedibleSolanaceaeandriskofParkinsondisease.

AnnNeurol2013;74:472-7.

111.Song JX, SzeSC,NgTB, et al. Anti-Parkinsoniandrug

discoveryfromherbalmedicines:whathavewegotfrom

neurotoxicmodels?JEthnopharmacol2012;139:698-711.

112.ChungV,LiuL,BianZ,etal.Efficacyandsafetyofherbal

medicinesforidiopathicParkinson’sdisease:asystematic

review.MovDisord2006;21:1709-15.

113.KimTH,ChoKH, JungWS, et al.Herbalmedicines for

Parkinson’sdisease:a systematic reviewof randomized

controlledtrials.PLoSOne2012;7:e35695.

Vol.30 • NO.1 • 2014 Thai • Journal • of • Neurology 39

UNILATERAL HAND ATROPHY

กรรณการ คงบญเกยรต, สมศกด เทยมเกา

กรรณการ คงบญเกยรต, สมศกด เทยมเกา

สาขาประสาทวทยา ภาควชาอายรศาสตร คณะแพทยศาสตร

มหาวทยาลยขอนแกน

ผปวยชายไทยอาย18ปอาชพนกศกษา

อาการสำาคญ:

มอซายลบลงและออนแรงมากขนเรอยๆ2ปกอน

มาโรงพยาบาล

ประวตเจบปวยปจจบน:

2ปกอนมาโรงพยาบาลผปวยมอาการออนแรงของ

มอซายกำามอซายลำาบากกลามเนอมอซายลบลงรวมกบ

แขนซายลบลงสงเกตวามมอซายสนเปนบางครงอาการ

คอยๆเปนมากขนเรอยๆอยางชาๆจนกำามอซายไดไมได

จงมาโรงพยาบาลไมมอาการชาไมมอาการปวดตนคอ

ไมมอาการปวดราวลงแขน ไมมหนาเบยวการพดปกต

ไมมอาการกลนลำาบากหรอสำาลก ไมรสกกลามเนอเตน

กระตกตามตวหรอแขนขาขบถายปสสาวะอจจาระได

เปนปกตแขนขวาและขาทงสองขางปกตเดนไดปกตด

ประวตอดต:

- ปฏเสธโรคประจำาตว

- ปฏเสธประวตIVDU,bloodtransfusion,tattoo

- ปฏเสธประวตตดเชอในระบบประสาท

- ไมมประวตผาตดหรออบตเหตรนแรง

- ไมสบบหรไมดมสรา

Physical examination:

A youngman , good consciousness, well

co-operative

Vitalsigns:BT37.0c,PR86bpm,RR16tpm,BP

148/87mmHg

HEENT:pinkconjunctivae,anictericsclera,nooral

ulcer,impalpablelymphnode

Heart:normalS1S2,nomurmur

Chest&Lungs:normalbreathsound,noadventi-

tioussound

Abdomen:softnottender,liverandspleenimpal-

pable

INTERESTING CASE

วารสารประสาทวทยาแหงประเทศไทย Vol.30 • NO.1 • 201440

Extremities:nopittingedema

Neurologicalexamination:

-Conscious:full

-Speech:normal

-Gait:normal

-CN:pupils3mm,equal,round,reactivetolight

botheyes,RAPDnegative,fullEOM,nofacial

palsy,equalhearingbothears,palateelevates

bilaterally, gag reflexpositive, sternocleido-

mastoidandtrapeziusinfullpower,tonguein

midline,noatrophy,nofasciculation

-Motor:atrophyofleftforearmandhandดงรปท1

-Tremulousmovementoftheextendedfingers(con-

tractilefasciculation)

-Motorpowerแสดงดงตารางท1

รปท1 แสดงกลามเนอมอซายและแขนซายลบลง

ตารางท1แสดงกำาลงของกลามเนอมดตางๆ

Upperextremity Left(grade) Right(grade)

Deltoid V V

Biceps V V

Triceps IV V

ECR IV V

FCR/FCU III V

APB/ADM/FDI I V

Lowerextremity V Vหมายเหต: ADM=Abductor digiti minimi, APB=Abductor pollicis brevis, ECR=Extensor carpi radialis, FCR=Flexor carpi radialis, FCU=Flexor carpi ulnaris, FDI=Frist dorsal interrosseous

Vol.30 • NO.1 • 2014 Thai • Journal • of • Neurology 41

-Deeptendonreflex: Right Left

Bicepsjerk(BJ) 2+ 1+

Brachioradialis(BrJ) 2+ 1+

Tricepsjerk(TJ) 2+ 0+

Kneejerk(KJ) 2+ 2+

Anklejerk(AJ) 2+ 2+

-Babinskisign:plantarflexionbothsides

-Clonus:negativebothsides

-Sensory:intactpinpricksensation

-Spurlingtestarenegative

-Hoffmansignisnegative

สรปปญหา:

1.Unilateralhandatrophy

วจารณ:

ผปวยชายวย18ปมาดวยอาการออนแรงของแขน

ซายโดยมอาการออนแรงมากทมอและปลายแขนตรวจ

รางกายพบวามอาการแสดงของ LMN (lowermotor

neuron)คอintrinsichandatrophyในmyotomeของ

C8-T

1 ขางซายเปนหลก,DTRลดทำาใหคดถงรอยโรค

(lesion)ทางระบบประสาทดงตอไปน

- Motorneurondiseases(MNDs);monomeric

amyotrophy(Hirayama’sdisease)

- MMN/MMNCB(multifocalmotorneuropathy

withconductionblock)

- LeftC8-T

1radiculopathy

- Left brachial plexopathy (lower trunk or

medialcord)

- Cervicalsyringomyelia

ในผปวยรายนคดถงรอยโรคของกลมmotorneu-

rondiseaseมากทสดเนองจากตรวจพบกลามเนอลบ

โดยทไมมsensorydeficitรวมกบพบcontractilefas-

ciculation (mini-myoclonus) โดยอาการออนแรงของ

ผปวยเปนทบรเวณC8-T

1myotomeขางซายเพยงขาง

เดยวการดำาเนนโรคของผปวยรายน (clinical course)

เปนแบบคอยเปนคอยไปมา2ปทำาใหคดถงmonomeric

amyotrophy (Hirayama’s disease) มากทสด สวน

MNDsอนเชน amyotrophic lateral sclerosis (ALS)

นนผปวยสวนใหญมาดวยอาการสองขางมากกวาและ

มกพบในอายมากกวา 40ป ซงอาจมผปวยกลมเลกๆ

ทมาดวยอาการแบบLMNmonomelicdiseaseในตอน

แรกไดแตจะมอาการแสดงของUMNsignsตามมาใน

ทสดและการตรวจelectrodiagnosis (EMG)จะแตก

ตางกนเพราะALSจะพบลกษณะgeneralizedwide

spreadacuteและchronicmotor neuron loss ใน

ขณะทHirayamaมกจะผดปกตเฉพาะทภายในC5-T

1

myotome

โรคอนทตองวนจฉยแยกคอMMN/MMNCB(multi-

focalmotorneuropathywithconductionblock)เปน

โรคกลมperipheralmotorneuropathyทมกพบในเพศ

ชายชวงอายไดตงแต20-50ปอาการออนแรงเปนแบบ

ไมสมมาตรมกเปนทสวนปลายของแขนและไมมอาการ

ชาอยางไรกตามอายเฉลยของผปวยมกอยทประมาณ

40 ป1และมกพบวามขาออนแรงรวมดวยรวมถงการ

ดำาเนนโรคจะเปนไปอยางตอเนองตลอด การสงตรวจ

electrodiagnosisจะพบconductionblockของmotor

axonsและการสงตรวจanti-GM1antibodiesจะชวย

แยกในการวนจฉยดวย

รอยโรคตำาแหนงอนเชนleftC8-T

1radiculopathy

กอาจมอาการมอลบออนแรงเนองจากการกดทบspinal

nerverootทระดบCและตรวจพบreflexesลดไดเชน

กนโดยอาจพบsensorydeficitหรอมประวตradicular

painไดสวนleftbrachialplexopathy(lowertrunkor

medialcord)กพบsensorydeficitหรอมประวตpain

รวมดวยได สวน cervical syringomyelia กสามารถ

มาดวยอาการแขนออนแรงขางเดยวไดแตผปวยกมกม

sensorydeficitและตรวจพบUMNsignsตามมาซง

การตรวจEMGและการตรวจรงสวนจฉยกจะชวยแยก

ภาวะดงกลาวได

วารสารประสาทวทยาแหงประเทศไทย Vol.30 • NO.1 • 201442

Investigation:

Electrodiagnosis:

- Thereisnomotorelectricalresponseatleft

medianandulnarnerves.

- Thereisnosensoryelectricalresponseat

leftulnarnerve.

- Normalmotor nerve conduction study at

rightmedian, ulnar andbilateral peroneal, tibial

nerves

- Normalsensorynerveconductionstudyat

rightmedian,ulnarandleftmediannerves.

- Needle EMG shows sign of membrane

instability,normalMUAPsdiscretetomoderatere-

cruitmentatleftEIP,FCU,FDS,1stDI,OPwhereas

unremarkableatothertestedmuscles

Conclusion

- Electrodiagnosticstudyshowabsentofleft

medianandulnarmotor response, togetherwith

leftulnarsensory.SensoryNCVof leftmedian is

withinnormallimit.Needlestudyshowevidenceof

abnormalityofC8-T1innervatedmuscle.Allfinding

suggestedC8-T1lesion.

MRI C spine: Epidural lipoma at posterior

aspectofspinalcanalatT2-T11vertebral levels,

degenerativeminimalprotudeddiscatC4-5,C5-6

level.(แสดงดงรปท2)

รปท 2 แสดงภาพ MRI C spine ของผปวย (ปกหลงดานใน)

จากผลการตรวจ electrodiagnosis เขาไดกบ

รอยโรคทC8-T

1และการตรวจMRICspine

พบลกษณะของ epidural lipomaแพทยทดแลไดสง

ผปวยมาปรกษากบทางประสาทแพทย

สำาหรบในผปวยรายนจากประวตและตรวจรางกาย

ททำาใหคดถงHirayamadiseaseจงไดทำาการอานภาพ

MRI C spine ซำา ซงพบวาในสวนทสงสย epidural

lipomaนนนาจะเปนhighsignalของposteriordural

spaceทมขนาดใหญขนจากengorgedvenousplexus

ตามพยาธสภาพทพบในผปวยHirayamaมากกวาถา

จะสงตรวจเพมเตมควรสงตรวจMRICspineในทากม

คอ(flexed-neckposition)กจะทำาใหเหนความผดปกต

ทชดเจนขน(มตวอยางรปในดานทายบทความ)

สรป:ผปวยรายนไดรบการวนจฉยวาเปนHiraya-

madisease(monomericamyotrophy)

Vol.30 • NO.1 • 2014 Thai • Journal • of • Neurology 43

Hirayama disease:

โรคHirayamaมชอเรยกดวยกนหลายชอไดแกbe-

nignfocalamyotrophy,brachialmonomelicamyo-

trophy,benigncalfamyotrophy,Hirayamadisease

และjuvenilesegmentalmuscularatrophyผปวยจะ

มอาการแบบ LMNทจำากดอยทแขนหรอขาขางเดยว2

สาเหตการเกดโรคยงไมเปนททราบแนชด3จากการตรวจ

ทางพยาธวทยาของไขสนหลงในผปวยพบวาไขสนหลง

แบนลงในบรเวณทผปวยมอาการโดยanteriorhornจะ

ลบเลกลงอยางมากรวมกบมลกษณะเปน gliotic และ

พบวาเซลลประสาททงขนาดเลกและขนาดใหญมจำานวน

ลดลงกลไกการเกดโรคเชอวาเกดจากความผดปกตทาง

กายภาพในชวงทผปวยอยในวยรนแลวการเจรญเตบโต

ของกระดกสนหลงไมเปนสดสวนกบสวนประกอบอน

ในชองไขสนหลงทำาใหไขสนหลงและเยอหมสมองสวน

duraถกกดกบกระดกสนหลงในชวงทผปวยมการกมหรอ

เงยคอซำาๆทำาใหanteriorhorncellขาดเลอดและฝอลบ

ลง4อยางไรกตามการผาตดทำาdecompressionกไมได

เปลยนแปลงการดำาเนนโรคแตอยางใดทำาใหสวนหนง

เชอวาการเกดโรคเปนจากปจจยทางพนธกรรมและอย

ในกลมเดยวกบโรคSMA(spinalmuscularatrophy)

ผปวยสวนใหญจะเรมมอาการในชวงวยรนตอน

ปลาย4-6รอยละ60ของผปวยเปนเพศชายผปวยจะมา

ดวยอาการปลายแขนและมอออนแรงรวมกบกลามเนอ

ลบลงอยางคอยเปนคอยไปโดยหาสาเหตไมไดและไมม

อาการปวดอาจมอาการออนแรงมากขนเมอไดรบความ

เยน(coldparesis)และมอาการมอสนจากfascicula-

tionขณะทเหยยดนวมอได(contractilefasciculation)

ซงเปนลกษณะของโรคน7 กลมกลามเนอทออนแรงม

ความแตกตางกนบางในผปวยแตละรายทพบบอยทสด

จะอยในกลมกลามเนอทถกเลยงดวยC7-T

1โดยมกจะไม

เปนทกลามเนอbrachioradialis(เกดเปนลกษณะ“ob-

liqueatrophy”pattern7)การตรวจDTRมกพบวาลดลง

หรอหายไปและไมพบลกษณะของUMNsignsโดยรอย

ละ20ของผปวยมอาการชาไดทบรเวณหลงมอ4,8อาการ

ออนแรงและกลามเนอลบจะเรมคงทในเวลา2-3ปโดย

สวนใหญมกหยดภายใน5ปผปวยมอาการเฉพาะทแขน

ประมาณรอยละ75มอาการเฉพาะทขาประมาณรอยละ

25(benigncalfamyotrophy)และมผปวยทอาการลาม

ไปอกขางไดรอยละ20

เปาหมายหลกในการสงตรวจคนเพมเตมคอเพอ

หาวาไมมเหตอนทอธบายอาการของผปวยในการตรวจ

nerveconductionstudiesอาจพบวาปกตหรอพบการ

ลดลงของCMAPs และการตรวจ SNAPsพบลดลง

ได1 ใน3ของผปวยการตรวจEMGพบfibrillation,

fasciculationpotentials,chronicneurogenicmotor

unit changesท C5-T

1myotomes ได การตรวจเลอด

พบcreatinekinase(CK)เพมขนไดแตผลตรวจเลอด

อนจะปกต การตรวจmagnetic resonance imaging

(MRI)C-spineจะพบมไขสนหลงระดบCสวนลางฝอ

ลบลงและถาทำาMRIในทากมคอ(flexed-neckposi-

tion)จะพบวาไขสนหลงเลอนมาชดดานหนารวมกบพบ

highsignalของposteriorduralspaceทมขนาดใหญ

ขนจากengorgedvenousplexusจนposteriordural

wallเลอนมาชดกบไขสนหลง9-11แสดงดงรปท3

รปท 3 แสดงภาพ MRI C spine ในทากมคอ (flexed-neck position) พบวาไขสนหลงเลอนมาชดดานหนารวมกบพบ high signal ของ posterior dural space ทมขนาดใหญขนจาก engorged venous plexus จน posterior dural wall เลอนมาชดกบไขสนหลง12 (ปกหลงดานใน)

วารสารประสาทวทยาแหงประเทศไทย Vol.30 • NO.1 • 201444

การรกษา โดยปกตโรค Hirayama จะหยดการ

ดำาเนนโรคเองในทสดการรกษาเปนแบบประคบประคอง

ใชกายภาพบำาบดรวมกบอาชวบำาบดและกายอปกรณ

(splintingและbraces)กพบวามประสทธภาพในการ

รกษาการสวมใสปลอกคอ (neck collar) เพอปองกน

ไมใหผปวยกมคออาจชวยชะลอการดำาเนนโรคไดถาผ

ปวยเรมมอาการมาไมเกน2ปแตขอมลการศกษากยง

ไมมากเพยงพอ13

เอกสารอางอง 1. BoucheP,LeForestierN,MaisonobeT,etal.Electro-

physiological diagnosis ofmotor neurondiseaseand

puremotorneuropathy.JNeurol1999;246:520–5.

2. HirayamaK.Juvenilemuscularatrophyofdistalupper

extremity(Hirayamadisease).InternMed2000;39:283–

90.

3. SchroderR,Keller E, FlackeS, et al.MRI findings in

Hirayama’s disease: flexion- induced cervical my-

elopathy or intrinsicmotor neurondisease? JNeurol

1999;246:1069–74.

4. HirayamaK.Juvenilemuscularatrophyofdistalupper

extremity(Hirayamadisease).InternMed2000;39:283–

90.

5. Gourie-DeviM,NaliniA.Long-termfollow-upof44pa-

tientswithbrachialmonomelicamyotrophy.ActaNeurol

Scand2003;107:215–20.

6. SobueI,SaitoN,IidaM,etal.Juveniletypeofdistaland

segmentalmuscularatrophyofupperextremities.Ann

Neurol1978;3:429–32.

7. HirayamaK,TomonagaM,KitanoK,etal.Focalcervi-

cal poliopathy causing juvenilemuscular atrophy of

distalupperextremity:apathologicalstudy.JNeu-rol

NeurosurgPsychiatry1987;50:285–90.

8. KaoKP,WuZA,ChernCM.Juvenilelowercervicalspinal

muscularatrophyinTaiwan:reportof27Chinesecases.

Neuroepidemiology1993;12:331–5.

9. BiondiA,DormontD,WeitznerIJr,etal.MRimagingof

thecervicalcordinjuvenileamyot-rophyofdistalupper

extremity.AJNRAmJNeuroradiol1989;10:263–8.

10. ChenCJ,ChenCM,WuCL,etal.Hirayamadisease:MR

diagnosis.AJNR1998;19:365–8.

11. MukaiE,MatsuoT,MutoT,etal.Magneticresonance

imagingofjuvenile-typedistalandsegmentalmus-cular

atrophyof the upper extremities.RinshoShinkeigaku

1987;27:99–107.

12. HuangYC,RoLS,ChangHS,etal.Aclinicalstudyof

HirayamadiseaseinTaiwan.MuscleNerve2008;37:576-

82.

13. Riggs JE, Schochet SS Jr,Gutmann L.Benign focal

amyotro-phy.Variantofchronicspinalmuscularatrophy.

ArchNeurol1984;41:678–9.

Vol.30 • NO.1 • 2014 Thai • Journal • of • Neurology 45

RAPID BLOOD-PRESSURE

LOWERING IN PATIENTS WITH

ACUTE INTRACEREBRAL

HEMORRHAGE

ทมา : วารสาร N Engl J Med

2013;368:2355-65.

Anderson CS, Heeley E, Huang Y,

Wang J, Stapf C, Delcourt C, et al.

สรปและเรยบเรยงโดย ธเนศ เตมกลนจนทน

กลมงานประสาทวทยา สถาบนประสาทวทยา

ความเปนมา: โดยทวไปแลวผปวยโรคเลอดออก

ในเนอสมอง (intracerebral hemorrhage) มกจะม

ความดนเลอดสงมากและอาจจะเปนตวทำานายผลลพธ

(outcome)ของผปวยเนองจากยงไมมการศกษาวาการ

ลดความดนเลอดอยางรวดเรวในผปวยเลอดออกในเนอ

สมองทมความดนเลอดสง จะชวยทำาใหผลลพธดขนได

หรอไม

วธการศกษา: เปนการศกษาแบบไปขางหนา ใน

หลายประเทศและหลายศนยวจยแบบสม (an inter-

national,multicenter, prospective, randomized,

open-treatment, blinded end-point trial) มผปวย

เลอดออกในเนอสมองทปวยมาไมเกน 6ชวโมงจำานวน

ทงสน2,839คนทมความดนเลอดสงและไดรบการรกษา

ดวยยาลดความดนเลอดชนดของยาทใชขนกบแพทยผ

รกษา โดยแบงผปวยเปน 2กลมคอกลมแรกรกษาลด

ความดนเลอดแบบเขมขน(intensivetreatment)มเปา

หมายความดนเลอดซสโตลก (systolic blood pres-

sure)ตำากวา140มลเมตรปรอทสวนกลมท2รกษายด

ตามแนวทางเวชปฏบต (guideline) ใชเปาหมายความ

ดนเลอดซสโตลก ตำากวา 180 มลเมตรปรอททงสอง

กลมสามารถบรหารยาลดความดนเลอดไดทงแบบรบ

ประทานหรอรปแบบฉด โดยจะควบคมระดบความดน

เลอดซสโตลกใหไดภายใน 1 ชวโมงและควบคมแบบ

นไปประมาณ 7 วน ประเมนผลลพธหลก (primary

outcome) จากการเสยชวต และความทพลภาพแบบ

รนแรง (severe disability) โดยใชmodifiedRankin

score(mRS)3-6เปนเครองมอวด(0คอไมมอาการ,5

คอมความทพลภาพแบบรนแรงและ6คอเสยชวต)ท

28และ90วนแลวนำาmRSมาวเคราะหแบบprespeci-

fiedordinalanalysisและเปรยบเทยบอตราการเกดผล

ขางเคยงทรนแรงของทงสองกลมโดยใชโปรแกรมSAS

version9.2ในการวเคราะหใชแบบ intention-to-treat

สำาหรบการประเมนผลลพธรอง(secondaryoutcome)

ใชการเสยชวตทกชนด, การเสยชวตทมสาเหตชดเจน

และคณภาพชวต (the EuropeanQuality of Life–5

Dimensions(EQ-5D)questionnaire)เปนเครองมอวด

JOURNAL READING

วารสารประสาทวทยาแหงประเทศไทย Vol.30 • NO.1 • 201446

ตารางท1 แสดงถงผลลพธหลก(primaryoutcome)และผลลพธรอง(secondaryoutcome)บางสวน

Variable

intensiveBlood-Pres-

sureLowering(N=1399)

Guideline-RecommendedBlood-Pressure

Lowering(N=1430)

OddsRatio(95%CI)

PValue

Primaryoutcome:deathormajordisability-no./totalno.(%)†Secondaryoutcomes ScoreonthemodifiedRankinscale-no./totalno.(%)‡ 0:Nosymptomsatall 1:Nosubstantivedisabilitydespitesymptoms 2:Slightdisability 3:Moderatedisabilityrequiringsomehelp 4:Moderate-severedisabilityrequiringassistancewith dailyliving 5:Severedisability,bed-boundandincontinent 6:Deathby90days

719/1382(52.0)

112/1382(8.1)292/1382(21.1)259/1382(18.7)220/1382(15.9)250/1382(18.1)

83/1382(6.0)226/1382(12.0)

785/1412(55.6)

107/1412(7.6)254/1412(18.0)266/1412(18.8)234/1412(16.6)268/1412(19.0)

113/1412(8.0)170/1412(12.0)

0.87(0.75-1.01)

0.87(0.77-1.00)

0.06

0.04

ผลการศกษา:มผปวยทเขารบการศกษาและได

รบการประเมนผลลพธหลก(primaryoutcome)ทงสน

จำานวน2794คน(รอยละ98.1)จากทงหมด21ประเทศ

(ประเทศจนประมาณรอยละ68)โดยผปวยจำานวน719

คนจาก1382คน(รอยละ52)ไดรบการรกษาลดความ

ดนเลอดแบบเขมขน (intensive treatment)มคาความ

ดนซสโตลกเฉลย (mean systolic blood pressure)

เทากบ150มลเมตรปรอทเปรยบเทยบกบผปวยจำานวน

782คนจาก1412คน(รอยละ55.6)ไดรบการรกษา

ลดความดนเลอดตามแนวทางเวชปฏบต (guideline-

recommendedtreatment)มคาความดนซสโตลกเฉลย

(meansystolicbloodpressure)เทากบ164มลเมตร

ปรอทขอมลพนฐานของผปวยทง2กลมไมมความแตก

ตางกนอยางมนยสำาคญทางสถต (อาย, เพศ,NIHSS,

GCS,ตำาแหนงทเลอดออกในสมองเปนตน)

ผลการศกษาพบวา ผลลพธหลก (primary out-

come)มคาoddratioสำาหรบความทพลภาพทเพมขน

(greater disability) เทากบ 0.87 (95%CI, 0.77ถง

1.00; P=0.04)การเสยชวตพบ รอยละ11.9 ในกลม

ทลดความดนเลอดแบบเขมขน (intensive treatment)

และพบรอยละ12ในกลมทรกษาลดความดนเลอดตาม

แนวทางเวชปฏบตซงไมมความแตกตางกนทงสองกลม

ไมวาจะเสยชวตจากสาเหตใดๆกตาม สำาหรบผลขาง

เคยงทรนแรง(nonfatalseriousadverseevents)พบ

รอยละ23.3ในกลมรกษาลดความดนเลอดแบบเขมขน

และรอยละ23.6 ในกลมทรกษาลดความดนเลอดตาม

แนวทางเวชปฏบต ในทงสองกลมพบวาปรมาตรของ

เลอดทออกเพมขน (hematomagrowth)ท 24ชวโมง

หลงจากCTbrainครงแรกกไมแตกตางกนอยางมนย

สำาคญทางสถตเชนกน นอกจากผลลพธรองทประเมน

คณภาพชวต (EQ-5D)และผลลพธทางดานการทำางาน

(functional outcome)ทพบวามแนวโนมจะดขนท 90

วนในกลมทลดความดนเลอดอยางเขมขน

สรป: การรกษาผปวยโรคเลอดออกในเนอสมอง

โดยวธลดความดนเลอดแบบเขมขน (intensive treat-

ment: systolic BP< 140mmHg) ไมมผลลดอตรา

การเสยชวตหรอความทพลภาพแบบรนแรงอยางมนย

สำาคญแตจากการวเคราะหmRSแบบแยกตามกลม

คะแนน(ordinalanalysis)พบวาการรกษาลดความดน

เลอดแบบเขมขนจะชวยทำาใหผลลพธทางดานการทำางาน

(functionaloutcome)ดขนได

ขอคดเหนของผยอวารสาร: การลดความดน

เลอดสงในผปวยเลอดออกในเนอสมอง โดยทวไปจะไม

พยายามลดลงอยางเขมขนในชวงแรก โดยเฉพาะกลม

ผปวยทมประวตโรคความดนเลอดสงมากอนเนองจากม

การปรบตวของcerebralautoregulationอาจจะทำาให

Vol.30 • NO.1 • 2014 Thai • Journal • of • Neurology 47

เกดภาวะสมองขาดเลอดเพมขนไดแตกมการศกษาอนๆ

ทพบวาความดนเลอดทสงมากมผลตอการเพมปรมาตร

เลอดทออกเพมขนในสมองจากการศกษานพบวาการ

ลดความดนเลอดซสโตลกใหตำากวา140มลเมตรปรอท

ภายใน1ชวโมงและคงไวนานประมาณ7วนไมทำาให

ลดอตราตายหรอลดทพลภาพแบบรนแรงลงได แตอาจ

จะชวยเพมคณภาพชวตโดยรวมไดและผลลพธดานการ

ทำางานทวดโดยmRS(functionaloutcome)ทดขนแต

ถงกระนนกตามการลดความดนเลอดซสโตลกอยางเขม

ขนกไมมผลขางเคยงทเพมขนแตอยางใดจงไมตองกงวล

วาถาลดความดนเลอดอยางรวดเรวจะทำาใหผปวยโรค

เลอดออกในเนอสมองมอาการแยลงได

วารสารประสาทวทยาแหงประเทศไทย Vol.30 • NO.1 • 201448

คำาถามทพบบอยในโรคลมชก

ทนนกร ยาด

ทนนกร ยาด

กลมงานประสาทวทยา สถาบนประสาทวทยา

คำาถาม : Status epilepticus คออะไร

คำาตอบ:

Statusepilepticus(SE)หมายถงอาการทเกด

ตอเนองกนนานเกน5นาท(เดมกำาหนดเวลานานอยาง

นอย30นาท)หรอการชกทเกดนานนอยกวา5นาทแต

เกดขนหลายครงในชวงเวลาเดยวกนโดยระหวางทหยด

ชกนนผปวยไมตนฟนคนสตภาวะนถอเปนภาวะฉกเฉน

ทางการแพทย ซงสามารถทำาใหสมองถกทำาลายหรอ

สมองตายไดสาเหตของSEพบไดบอยทสดคอการตด

เชอของสมอง,strokeทงischemicและhemorrhagic

stroke

ประเภทของSEโดยทวไปแบงเปน2ชนดไดแก

(1)ConvulsiveSEภาวะชกอยางตอเนองโดยมอาการ

ชกแบบเกรงและ/หรอกระตกใหเหนได

(2)Non-convulsiveSEคนไขทเปนการชกชนดน เปน

ชกชนดทไมมอาการชกแบบเกรงและ/หรอกระตกใหเหน

เชนผปวยทมภาวะencephalitisไมตอบสนองตอสงเรา

ภายนอกแตเมอตรวจคลนไฟฟาสมอง(EEG)พบวาม

คลนชกเกดขนตลอดและตอเนอง

คำาถาม : ภาวะ SUDEP คออะไร

คำาตอบ:

SUDEP เปนคำายอจาก sudden unexpected

deathinepilepsyซงหมายถงการตายทเกดขนอยาง

ฉบพลนในคนเปนโรคลมชกทไมทราบสาเหตโดยผปวย

รายนนตองไมไดรบบาดเจบ ไมไดจมนำาจากโรคลมชก

หรออยในภาวะSEหรอจากสารพษใดๆ (ตรวจสมอง

ไมพบวาถกสารพษใดๆ)

สาเหตของการเกดSUDEPสนนษฐานวาเกดจาก

สาเหต4ประการไดแก

(1) การหยดหายใจขณะชกทำาใหมความเขมขน

ของออกซเจนในเลอดลดตำาลง

FAQ

Vol.30 • NO.1 • 2014 Thai • Journal • of • Neurology 49

(2) การเตนของหวใจทผดปกต (cardiac dys-

rhythmia)ในระหวางทมการชกหวใจอาจเตนผดปกต

ทำาใหหวใจหยดเตนได

(3)ภาวะผดปกตของการทำางานของสมอง(brain

dysfunction)ในขณะทมอาการชกเกดขนการไหลเวยน

ของเลอดสสมองจะมปรมาณเพมขนทำาใหความดนใน

โพรงกะโหลกศรษะเพมขนอาจทำาใหสมองถกทำาลายลง

(4) หลายสาเหตรวมกนเกดจากทง3สาเหตรวม

กนโดยมสาเหตใดสาเหตหนงเปนตนเหตนำา และทำาให

เกดภาวะผดปกตอนๆตามมา

คำาถาม: Ketogenic diet คออะไร

คำาตอบ:

Ketogenicdiet เปนอาหารซงมไขมน (fats)และ

มนำามน(oils)ในปรมาณสงมโปรตนและคารโบไฮเดรต

ในปรมาณทตำาการทคนเรารบประทานไขมน(fats)และ

นำามน(oils)ในปรมาณสงจะทำาใหเกดภาวะทเราเรยกวา

ketosis การปรบเปลยนทางเมทตาบอลสม (metabolic

shifts)ดงกลาวจะเพมระดบseizurethresholdใหสงขน

การใช ketogenic diets เปนการจำากดพลงงาน

และจำากดพวกนำาลงอาหารประเภทนจะไดผลดในผปวย

เดกทเปนโรคลมชกโดยผปวยจะตองกนอาหารดงกลาว

ตามกำาหนดโดยไมขาดการรกษาดวย ketogenicdiet

จำาเปนตองปฏบตตามอยางเครงคดทสดและหากปฏบต

ไดผลของการรกษาจะดมากทเดยวซงketogenicdiet

เทยบเทาไดกบยากนชก1ชนด

คำาถาม : หากเปนโรคลมชกแลวตองการตงครรภ ทำาไดหรอไม

คำาตอบ:

เปนททราบกนวาในระหวางตงครรภ และมการใช

ยาตานชก โอกาสทจะทำาใหเกดความพการในเดกได

แมวาจะมเปอรเซนตนอยกตามท นอกเหนอไปจากนน

ในรายทเปนโรคลมชกชนดtonic-clonicseizuresทไม

สามารถควบคมอาการชกไดมโอกาสแทงลกไดหรออาจ

คลอดกอนกำาหนดหรออาจไดรบบาดเจบจากการชกได

โดยทงนทงนนไมไดหมายความวา ผปวยโรคลม

ชกไมสามารถจะตงครรภไดเลย ในความเปนจรงผปวย

โรคลมชกสามารถตงครรภได แตควรปรกษาแพทย สต

นรแพทย และแพทยผรกษาโรคลมชก (แพทยประสาท

วทยาโรคลมชก) กอน เพอจะไดมการเตรยมตวกอน

การตงครรภ โดยแพทยจะไดเปลยนชนดยากนชกให

เหมาะสมและควรควบคมอาการชกใหไดอยางนอย3-6

เดอนกอนการครงครรภ นอกจากนแพทยจะให Folic

acidแกมารดาเนองจากมหลกฐานวาสามารถลดความ

เสยงตอการเกดความพการของประสาทไขสนหลงได

คำาถาม: เมอพบผปวยมอาการชก ควรทำาอยางไร (seizure first aids)

คำาตอบ:

เมอพบผปวยมอาการชกควรใหการชวยเหลอ

ดงน

(1) ตงสตอยาตนเตน

(2)ปองกนบาดเจบทจะเกดขนกบผปวยคนรอบ

ขางและตวทานเอง

(3) ดแลตลอดระยะเวลาทผปวยมอาการชก

(4) ใหผปวยอยในทาทสบายทสด(ปลอยใหคนไข

ชกไดอยางอสระ)

(5) หามใสอะไรเขาไปในปากของผปวยเปนอน

ขาดเนองจากอาจเกดอนตรายจากสงแปลกปลอมหลด

เขาไปอดตนหลอดลมของผปวย

(6) อยาใหนำาดมแกผปวยหรอใหยาอาหารแกผ

ปวยจนกวาจะหายจากอาการชกและรสกตวดเปนปกต

กอน

(7) หลงจากอาการชกหยดลง ใหจดทาทางใหผ

ปวยนอนตะแคงเพอใหอาหาร(ทเกดจากการอาเจยน)

หรอนำาลายไหลออกได

(8) ใหคำาแนะนำากบคนอน ใหกระทำาเชนเดยวกน

เพอชวยใหผปวยปลอดภย

วารสารประสาทวทยาแหงประเทศไทย Vol.30 • NO.1 • 201450

คำาถาม : ผปวยโรคลมชก สามารถขบรถไดหรอไม

คำาตอบ :

ประเดนนในประเทศเราไมคอยใหความสำาคญ

กนมากนกจะสงเกตไดจากในใบรบรองแพทยซงจะใช

เปนหลกฐานในการขอทำาใบอนญาตขบขรถ เราจะพบ

วาไมมการถามหรอระบถงโรคลมชกเลยสำาหรบในตาง

ประเทศ จะมกฎหมายทเครงครดในการอนญาตทำาใบ

ขบขรถสำาหรบผปวยโรคลมชก โดยหากพบวาเปนโรค

ลมชกอยจะถกยดใบอนญาตขบขรถและไมอนญาตให

ขบรถจนกวาจะสามารถควบคมอาการชกได(seizure

free)ซงระยะเวลาseizurefreeนอาจจะแตกตางกนไป

ตามกฎหมายของรฐตางๆตงแต6เดอนจนถง1ปหาก

ประเทศเราทำาไดเชนนจะเปนการด เพราะนอกจากจะ

แสดงใหเหนถงความรบผดชอบตอตนเองแลวยงเปนการ

รบผดชอบตอสงคมรอบขางดวย

คำาถาม : ปจจยอะไรบางทสามารถกระตนอาการชกได

คำาตอบ :

ปจจยกระตนการชกไดแก

(1) การดมเหลา alcoholสามารถกระตนใหเกด

อาการชกไดในคนทวไปทดมในปรมาณมากดงนนคน

ทเปนโรคลมชกซงมโอกาสชกไดงายกวาคนทวไปหาก

ดมalcoholจะสามารถกระตนอาการชกไดงายขน

(2) การนอนหลบพกผอนนอย(lackofsleep)การ

ท sleeppatternถกรบกวนจะสามารถกระตนใหเกด

อาการชกไดโดยเฉพาะการนอนนอยมากๆ

(3) ภาวะเครยด(emotionalstress)ผปวยลมชก

อาจมอาการชกถมากขนในชวงทมภาวะเครยด

(4)การมประจำาเดอน ดวยอทธพลของการ

เปลยนแปลงของฮอรโมนเพศในชวงมประจำาเดอน จะ

มผลตอความถของการชกทเพมมากขน และรปแบบ

ของการชกทเปลยนแปลงไป เชนปกตเคยมอาการชก

แบบdialepticseizureแตในชวงมประจำาเดอนอาจจะ

มอาการชกแบบgeneralizetonic-clonicไดผหญงบาง

คนอาจพบวามอาการชกเปนชดๆ(cluster)ในชวงการม

ประจำาเดอน

(5) การสมผสกบแสงไฟกระพรบ ในผปวยลมชก

บางชนด เชน absence, reflex epilepsy การสมผส

กบแสงไฟกระพรบเปนจงหวะในความถทเหมาะสมจะ

สามารถกระตนใหมการชกได

(6) การมไขสง ในเดกอาจพบภาวะไขสงแลวชก

(febrileseizure)ไดขณะเดยวกนในผปวยลมชกผใหญ

บางคนพบวาการมไขสงจะลดseizurethresholdทำาให

มอาการชกไดงายและบอยขนในชวงทมไข

(7)การขาดยาหรอการกนยาไมสมำาเสมอปกตยา

กนชกตองมระดบทสามารถควบคมอาการชกได(thera-

peuticlevel)หากไมไดกนยากนชกแบบสมำาเสมอระดบ

ยากนชกในรางกายจะไมไดถง therapeutic levelหรอ

หากขาดยาเปนระยะเวลาหนงระดบยากนชกในรางกาย

จะลดตำาลงจนตำากวาtherapeuticlevelทำาใหมอาการ

ชกเกดขนและถขนได

ทมา:http://professionals.epilepsy.com

Vol.30 • NO.1 • 2014 Thai • Journal • of • Neurology 51

การพฒนาการรกษาโรคลมชกในภาคอสาน ประเทศไทย

สมศกด เทยมเกา

สมศกด เทยมเกา

สาขาประสาทวทยา ภาควชาอายรศาสตร คณะแพทยศาสตร

มหาวทยาลยขอนแกน

ความเปนมาและเหตผลของการทำาวจย

เนองดวยโรคลมชกเปนโรคทพบบอย ความชก

ประมาณรอยละ 0.67 ของประชากรไทย และพบได

ในทกเพศทกวย ประชาชนสวนใหญ ผปวยเอง คนใน

ครอบครว คนทเกยวของและบคลากรทมสขภาพยงม

ความรทศนคตและการปฏบตทไมเหมาะสมสงผลใหคน

ทเปนลมชกมคณภาพชวตทไมดเชนการชวยเหลอคน

ชกขณะชกดวยการงดปากดวยวสดแขงเพอปองกนการ

กดลน การทานยาเฉพาะชวงทมอาการชกเทานน การ

เขาใจวาเดกทเปนลมชกไมสามารถเรยนหนงสอไดคนท

เปนลมชกไมสามารถแตงงานและมบตรไดคนทเปนลม

ชกยงประสบอบตเหตไดบอย เนองจากขณะชกจะหมด

สต ลมลงกบพน คนทเปนลมชกจงถกหามทำากจกรรม

ตางๆ ประกอบกบแพทยและทมสขภาพผใหการดแล

รกษาผปวยลมชกในภาคอสานมไมเพยงพอขาดแคลน

ผเชยวชาญ ยาทใชรกษาและมโอกาสการแพยากนชก

carbamazepineสง และคนทเปนลมชกบางสวนเกด

การชกแบบตอเนอง ซงเปนภาวะฉกเฉนและมโอกาส

การเสยชวตสงถาไดรบการรกษาทไมเหมาะสมจงเปน

ทมาของการศกษาในดานตางๆเพอพฒนาการรกษาคน

ทเปนลมชกรวมทงระบบการรกษาเพอใหคนทเปนลมชก

มคณภาพชวตทดขนไดแก

ประเดนทศกษาไดแก

1. ความรทศนคตการปฏบตตอโรคลมชกและคน

ทเปนลมชก

2. การทำานายการแพยากนชก carbamazepine

ดวยการตรวจเลอดทางพนธกรรม

3. ความพรอมของการบรการรกษาโรคลมชกใน

ประเทศไทยและภาคอสาน

4. อบตการณการเกดอบตเหตขณะชก และสตร

การทำานายโอกาสการเกดอบตเหตขณะชก

5. ภาวะชกตอเนองในประเทศไทยและการรกษา

ภาวะชกตอเนองดวยยากนชกชนดตางๆ รวมทงการ

รกษาคนทเปนลมชกทรกษายาก

นานาสาระ

วารสารประสาทวทยาแหงประเทศไทย Vol.30 • NO.1 • 201452

6. การศกษาภาวะชกทพบบอยเฉพาะในภมภาค

ไดแกการชกทเกดจากระดบนำาตาลในเลอดสงกอใหเกด

การชกแบบเฉพาะสวนของรางกายแบบตอเนอง

แนวทางการวจยประกอบดวย

a. การวเคราะหสถานการณของปญหา

b. การออกแบบวธวจยทงแบบไปขางหนาและ

ยอนหลง

c. การศกษามทงแบบสหสถาบนและสถาบนเดยว

สาระสำาคญของผลการศกษา

จากขอมลทไดจากการศกษาทงหมดสรปประเดน

ทสำาคญดงน

1. ความร ทศนคต การปฏบตตอโรคลมชกและ

คนทเปนลมชก1-4 พบวาประชาชนทวไปทงในเขตเมอง

และชนบทคร นกศกษาแพทย มความร ทศนคตและ

การปฏบตทไมเหมาะสมเปนจำานวนมากทงดานความร

เรองโรคลมชกคออะไรชนดของการชกสาเหตของโรคลม

ชกการชวยผปวยขณะชกการทานยากนชกการแตงงาน

การมเพศสมพนธซงทงหมดนนสงผลใหคนทเปนลมชก

และครอบครวไดรบผลกระทบในการดำารงชวตสงผลตอ

คณภาพชวตทไมด

2. การทำานายการแพยากนชก carbamazepine

ดวยการตรวจเลอดทางพนธกรรม5-7จากการศกษาพบวา

คนไทยเปนคนทมโอกาสแพยากนชก carbamazepine

แบบ Steven Johnson syndrome และ toxic epi-

dermal necrolysis สงมาก จากการศกษาการตรวจ

ทางพนธกรรมพบวาHLA-B*1502สมพนธกบการแพ

ยา carbamazepineสามารถใชทำานายโอกาสการเกด

การแพยาไดเปนอยางด ตอจากนนไดมการศกษาดาน

ความคมคาในการตรวจHLA-B* 1502กอนการใชยา

carbamazepineพบวามความคมคา

3. ความพรอมของการบรการรกษาโรคลมชกใน

ประเทศไทยและภาคอสานพบวาการรกษาโรคลมชก

สวนใหญรกษาโดยแพทยเวชปฏบตทวไป อายรแพทย

และแพทยผเชยวชาญดานประสาทวทยาและโรคลมชก

ในประเทศไทยซงแพทยทดแลนนขาดความรทเหมาะ

สมในการรกษา รวมทงขาดแคลนเครองมอในการตรวจ

วนจฉยสงผลใหการรกษาโรคลมชกไดผลไมด

4. อบตการณการเกดอบตเหตขณะชก และสตร

การทำานายโอกาสการเกดอบตเหตขณะชก จากการ

ศกษาพบวาคนทเปนลมชกมการเกดอบตเหตจากการชก

ไดบอยเชนการลมลงกบพนกอใหเกดการฟกซำาฟนหก

กระดกหก ขอตอเคลอนหลด การเกดอบตเหตทางการ

จราจร โดยพบบอยในผททานยากนชกหลายชนด ชก

กลางวน ชกชนดลมลงกบพน จงนำามาซงการสรางสตร

ทำานายโอกาสการเกดอบตเหตในคนทเปนลมชกและม

การพฒนานำามาจดสรางเปนwebsiteทำานายโอกาสการ

เกดอบตเหต เพอใหคนทวไปและคนทเปนลมชกเขามา

ใชเพอประเมนวาสามารถทำากจกรรมตางๆไดมากนอย

แคไหนและเมอใดควรหามทำากจกรรมทมโอกาสเสยง

ตอการเกดอบตเหตได

5. ภาวะชกตอเนองในประเทศไทยและการรกษา

ภาวะชกตอเนองดวยยากนชกชนดตางๆจากการศกษา

พบวาการเกดภาวะชกตอเนองพบไดบอยและมโอกาส

การเกดเสยชวตไดบอย และมความสมพนธกบการ

ทผปวยไดรบการรกษาทไมเหมาะสม ไมเปนไปตาม

แนวทางการรกษาภาวะชกตอเนองและยงพบวายากน

ชกมาตรฐานทใชกนมานาน เชน phenobarbital เปน

ยาทมประโยชนและมประสทธภาพดทงชนดการฉดทาง

หลอดเลอดดำาและชนดใหทางสายใหอาหาร รวมทงยา

กนชกvalproateและtopiramateกไดผลด

6. การศกษาภาวะชกทพบบอยเฉพาะในภมภาค

ไดแกการชกทเกดจากระดบนำาตาลในเลอดสงกอใหเกด

การชกแบบเฉพาะสวนของรางกายแบบตอเนองพบวา

ยงไมมการกำาหนดเกณฑการวนจฉยภาวะนทางนกวจย

จงไดมการเสนอแนวทางการวนจฉยและวธการรกษา

ภาวะนเปนครงแรกของโลก

การนำาไปใชประโยชน

การนำาไปใชประโยชนหรอศกยภาพในการนำาไปใช

ประโยชนในเชงนโยบายหรอประโยชนตอสาธารณะและ

ผลกระทบทเกดขนจากการนำาผลงานนนไปใชประโยชน

Vol.30 • NO.1 • 2014 Thai • Journal • of • Neurology 53

จากผลการศกษาทครอบคลมในมตตางๆ ขางตน

นนไดมการนำามาใชในทางปฏบตดงน

1. การจดการรณรงคใหความร ทศนคตและการ

ปฏบตตอคนทเปนลมชก คร นกเรยนนกศกษาแพทย

คนทวไปและสงคม เพอใหทกคนทเกยวของในสงคมม

ความรความเขาใจและมทศนคตการปฏบตทเหมาะสม

ตอคนทเปนลมชก

2. การกำาหนดเปนแนวทางปฏบตในการตรวจ

หายน HLA-B* 1502 ในกรณทจะมการเรมใชยากน

ชก carbamazepine โดยมการบรรจในสทธการรกษา

ขาราชการในประเทศไทยรวมทงหลายๆประเทศในโลก

กมการกำาหนดใหผทจะใชยากนชกดงกลาว ถามาจาก

ประเทศไทยตองตรวจเลอดดงกลาวกอนการเรมใชยา

3. ความพรอมในดานการบรการรกษาโรคลม

ชกในประเทศไทยและภาคอสาน8,9,24 ไดมการสรางขอ

ตกลงแนวทางปฏบตการรกษาโรคลมชกในภาคอสาน

4จงหวดรอยเอดขอนแกนมหาสารคามและกาฬสนธ

และทางสมาคมโรคลมชกแหงประเทศไทยจะมการนำา

โครงการนไปศกษาเพอขยายแนวคดการจดการแบบเขต

บรการและการสรางเครอขายการใหบรการโรคลมชก

4. การนำาขอมลทไดมานนมาปรบคำาแนะนำาการ

ทำากจกรรมของคนทเปนลมชก10-14 วาจำาเปนตองหาม

ทำากจกรรมอะไรของคนทเปนลมชกแตละคน โดยใคร

ทมโอกาสเกดอบตเหตตำากจะอนญาตใหทำากจกรรมได

มากเหมอนคนทวไปแตถาใครมโอกาสเกดอบตเหตสงก

จะแนะนำาใหงดกจกรรมทมความเสยงหรออนตรายสงถา

เกดอาการชกทำาใหคนทเปนลมชกสามารถทำากจกรรม

ตางๆไดมากขน ไดรบผลกระทบดานนลดลง คณภาพ

ชวตทดขน

5. มการนำามาตรการการรกษาผปวยตามแนวทาง

ปฏบตอยางเครงครด15-25สงผลใหการรกษาภาวะชกตอ

เนองไดผลดขนและมการนำายากนชกชนดตางๆทศกษา

วาไดผลดมาใชรกษาในผปวยแตละรายทมโรคประจำาตว

ยาอนๆทอาจม drug interaction ใหเหมาะสมไดมาก

ยงขนเชนการนำายากนชกlevetiracetam,depakine,

topiramateและphenobarbitalมาใชในการรกษาภาวะ

ชกตอเนองและยงรวมถงวธการรกษาใหมๆ ดวยการกระ

ตนสมองดวยกระแสไฟฟาในคนทเปนลมชกทรกษายาก

ไมตอบสนองตอการรกษาอนๆ

6. การศกษาภาวะชกทพบบอยเฉพาะในภมภาค26,27

ไดแกการชกทเกดจากระดบนำาตาลในเลอดสงกอใหเกด

การชกแบบเฉพาะสวนของรางกายแบบตอเนองพบวา

ยงไมมการกำาหนดเกณฑการวนจฉยภาวะนทางนกวจย

จงไดมการเสนอแนวทางการวนจฉยและวธการรกษา

ภาวะนเปนครงแรกของโลกตอจากนนมการอางองถง

งานวจยดงกลาว

เอกสารอางอง1. Saengsuwan J, LaohasiriwongW, Boonyaleepan S,

Sawanyawisuth K, Tiamkao S; Integrated Epilepsy

ResearchGroup.Knowledge,attitudes,andcaretech-

niquesofcaregiversofPWEinnortheasternThailand.

EpilepsyBehav2013;27:257-63.

2. TiamkaoS,AuevitchayapatN,ArunpongpaisalS,Chai-

yakumA,JitpimolmardS,PhuttharakW,etal.Knowledge

of epilepsy among teachers inKhonKaenProvince,

Thailand.JMedAssocThai2005;88:1802-8.

3. TiamkaoS, TiamkaoS,AuevitchayapatN,Arunpong-

paisal S,ChaiyakumA, Jitpimolmard S, et al. Basic

knowledgeofepilepsyamongmedicalstudents.JMed

AssocThai2007;90:2271-6.

4. Saengsuwan J,BoonyaleepanS, Srijakkot J, Sawan-

yawisuthK,TiamkaoS; IntegratedEpilepsyResearch

Group.Factorsassociatedwithknowledgeandattitudes

inpersonswithepilepsy.EpilepsyBehav2012;24:23-9.

5. TiamkaoS,JitpimolmardJ,SawanyawisuthK,Jitpimol-

mardS.Costminimization ofHLA-B*1502 screening

beforeprescribingcarbamazepineinThailand.IntJClin

Pharm2013;35:608-12.

6. KulkantrakornK,TassaneeyakulW,TiamkaoS,Jantara-

roungtong T, PrabmechaiN, Vannaprasaht S, et al.

HLA-B*1502stronglypredictscarbamazepine-induced

Stevens-Johnsonsyndromeandtoxicepidermalnecroly-

sisinThaipatientswithneuropathicpain.PainPract2012

;12:202-8. 

7. TassaneeyakulW,TiamkaoS,JantararoungtongT,Chen

P,LinSY,ChenWH,etal.AssociationbetweenHLA-

B*1502andcarbamazepine-inducedseverecutaneous

adversedrugreactionsinaThaipopulation.Epilepsia

2010;51:926-30. 

วารสารประสาทวทยาแหงประเทศไทย Vol.30 • NO.1 • 201454

8. TiamkaoS,TowanabutS,DhiravibulynK,PranboonS,

SawanyawisuthK, TheEpilepsySociety of Thailand,

IntegratedEpilepsyResearchGroup,KhonKaenUni-

versity.IstheThailandepilepsyserviceadequatetohelp

patients?NeurologyAsia2013;18:271–7.

9. สนนาฏพรานบญ,สณเลศสนอดม,สมศกดเทยมเกา,กลม

วจยโรคลมชกแบบบรณาการมหาวทยาลยขอนแกน.ความ

พรอมของการใหบรการผปวยโรคลมชกในภาคอสาน.วารสาร

ประสาทวทยาศาสตรภาคตะวนออกเฉยงเหนอ2554;6:19-

27.

10. TiamkaoS,SawanyawisuthK,TowanabutS,Visudhipun

P;ThaiQOLEpilepsyInvestigators.Seizureattackswhile

driving:qualityof life inpersonswithepilepsy.CanJ

NeurolSci2009;36:475-9.

11. TiamkaoS,SawanyawisuthK,AsawavichienjindaT,etal.

Predictiveriskfactorsofseizure-relateinjuryinpersons

with epilepsy. Journal of theNeurological Sciences

2009;285:59-61.

12. TiamkaoS, Shorvon SD. Seizure-related injury in an

adult tertiaryepilepsyclinic.HongKongMedJ2006;

12:260–3.

13. TiamkaoS,KaewkiowN,PranbulS,SawanyawisuthK,

onbehalfofIntegratedEpilepsyResearchgroup.Vali-

dationofaseizure-relatedinjurymodel.Journalofthe

NeurologicalSciencesxxx(2013)xxx–xxx.

14. TiamkaoS,AmornsinO,PongchaiyakulC,Asawavichien-

jindaT,YaudnopakaoP,JitpimolmardS,etal.Seizure-

relatedinjuriesinNortheastThailand.JMedAssocThai

2006;89:608–13.

15. TiamkaoS,SawanyawisuthK,ChancharoenA.Theef-

ficacyofintravenoussodiumvalproateandphenytoinas

thefirst-linetreatmentinstatusepilepticus:acomparison

study.BMCNeurol2013:27;13:98. 

16. TiamkaoS,PranbulS,SawanyawisuthK,Thepsutham-

maratK;IntegratedEpilepsyResearchgroup.Anational

databaseofincidenceandtreatmentoutcomesofstatus

epilepticusinThailand.IntJNeurosci.2013Oct9.[Epub

aheadofprint]

17. TiamkaoS,SawanyawisuthK.Predictorsandprognosis

of status epilepticus treatedwith intravenous sodium

valproate.EpilepticDisorder2009:11;228-31.

18. ThongplewS,ChawsamtongS,SawanyawisuthK,Tiam-

kaoS,IntegratedEpilepsyResearchGroup,KhonKaen

University.Intravenous levetiracetam treatment in Thai

adultswithstatusepilepticus.NeurologyAsia2013;18:

167–75.

19. Suttichaimongkol T, Tiamkao S, Sawanyawisuth K,

IntregratedEpilepsyResearchGroup.The efficacy of

topiramate instatusepilepticus,experience fromThai-

land.NeurologyAsia2012;17:297–302.

20. TiamkaoS,PratipanawatrT,JitpimolmardS.Abdominal

epilepsy:anuncommonofnon-convulsivestatusepilep-

ticus.JMedAssocThai2011;94:998-1001.

21. TiamkaoS,SukoP,MayurasakornN;SrinagarindEpi-

lepsyResearchGroup.Outcomeofstatusepilepticusin

SrinagarindHospital.JMedAssocThai2010;93:420-3.

22. TiamkaoS,MayurasakornN,SukoP,JitpimolmardS,

ArunpongpaisalS,PhuttharakW,etal.Veryhighdose

phenobarbital for refractory statusepilepticus. JMed

AssocThai2007;90:2597-600.

23. TiamkaoS,ChitravasN,JitpimolmardS,Sawanyawis-

uthK.Appropriatenessofintravenousloadingdoseof

phenytointreatmentinSrinagarindHospital.JMedAssoc

Thai2005;88:1638-41.

24. PhuttharakW, SawanyawisuthK,KawiwungsanonA,

Tiamkao S. The appropriate neuroimaging study in

personswithepilepsy.NeurolSci 2011;32:969-71.

25. AuvichayapatN,RotenbergA,GersnerR,NgodklangS,

TiamkaoS,TassaneeyakulW,etal.Transcranialdirect

currentstimulationfortreatmentofrefractorychildhood

focalepilepsy.BrainStimulation2013:6:696-700.

26. TiamkaoS,JanonC,SawanyawisuthK,Pratipanawatr

T,JitpimolmardS.Predictionofseizurecontrolinnon-

ketotic hyperglycemic induced seizures.BMCNeurol

2009;9:61.doi:10.1186/1471-2377-9-61.

27. TiamkaoS,PratipanawatrT,TiamkaoS,NitinavakarnB,

ChotmongkolV,JitpimolmardS.Seizuresinnonketotic

hyperglycaemia.Seizure2003;12:409-10.