19
Ce la ritroviamo davanti al collo dunque la possediamo tutti naturalmente, uomini e donne, eppure ci accorgiamo della sua esistenza solo quando comincia a funzionare male, stiamo parlando della tiroide, una ghiandola a secrezione interna importantissima per il nostro benessere anche se, a volte, di questo importante organo si può anche fare a meno, purchè si sostituisca il suo insostituibile compito con i farmaci. Cos’è la tiroide La tiroide è, come detto, una ghiandola a secrezione interna ciò significa che al pari di altre ghiandole del sistema endocrino riversa i suoi ormoni all’interno del corpo; sono ghiandole a secrezione esterna invece, quelle ghiandole che agiscono riversando i loro prodotti all’esterno del corpo, ad esempio le ghiandole sebacee, sudoripare, solo per citarne due. L’energia, questione di tiroide La tiroide svolge l’importante compito di secernere ormoni quali la Tiroxina e la Triiodotironina , sostanze queste che regolano il dispendio di energia da parte dell’organismo intervenendo nella sua produzione e non solo, a questi ormoni è affidato anche il compito di presiedere alla crescita armonica del corpo e delle cellule che lo compongono così come, quando eravamo nel “pancione ” della nostra mamma, il nostro cervello cresceva anche grazie alla tiroide. Gli stessi grassi del sangue vengono utilizzati nel metabolismo dell’organismo proprio grazie a questa ghiandola endocrina e con meccanismi complessi alla tiroide è anche affidato il difficile compito di presiedere alla funzionalità del cuore, al buono stato di salute della pelle, delle unghie, compreso il benessere della nostra mente. In tutto ciò gioca un ruolo fondamentale lo iodio che è un componente essenziale della conformazione degli ormoni. Le malattie della tiroide In questa sede parleremo della tiroidite , ma le malattie della tiroide sono molteplici e saranno oggetto di trattazione nei

Tiroidet

Embed Size (px)

DESCRIPTION

tiroidet

Citation preview

Ce la ritroviamo davanti al collo dunque la possediamo tutti naturalmente, uomini e donne, eppure ci accorgiamo della sua esistenza solo quando comincia a funzionare male, stiamo parlando della tiroide, una ghiandola a secrezione interna importantissima per il nostro benessere anche se, a volte, di questo importante organo si pu anche fare a meno, purch si sostituisca il suo insostituibile compito con i farmaci.Cos la tiroideLa tiroide , come detto, una ghiandola a secrezione interna ci significa che al pari di altre ghiandole del sistema endocrino riversa i suoi ormoni allinterno del corpo; sono ghiandole a secrezione esterna invece, quelle ghiandole che agiscono riversando i loro prodotti allesterno del corpo, ad esempio le ghiandole sebacee, sudoripare, solo per citarne due.Lenergia, questione di tiroideLa tiroide svolge limportante compito di secernere ormoni quali la Tiroxina e la Triiodotironina, sostanze queste che regolano il dispendio di energia da parte dellorganismo intervenendo nella sua produzione e non solo, a questi ormoni affidato anche il compito di presiedere alla crescita armonica del corpo e delle cellule che lo compongono cos come, quando eravamo nel pancione della nostra mamma, il nostro cervello cresceva anche grazie alla tiroide.Gli stessi grassi del sangue vengono utilizzati nel metabolismo dellorganismo proprio grazie a questa ghiandola endocrina e con meccanismi complessi alla tiroide anche affidato il difficile compito di presiedere alla funzionalit del cuore, al buono stato di salute della pelle, delle unghie, compreso il benessere della nostra mente. In tutto ci gioca un ruolo fondamentale lo iodio che un componente essenziale della conformazione degli ormoni.Le malattie della tiroideIn questa sede parleremo della tiroidite, ma le malattie della tiroide sono molteplici e saranno oggetto di trattazione nei prossimi argomenti. Dunque, tornando alla tiroidite tale patologia fa parte di quel gruppo di malattie definite autoimmuni, intendendo con questo termine quelle patologie causate dal fatto che lorganismo non riconosce pi un proprio organo come suo ; attaccandolo con i propri anticorpi lo tratterebbe alla stregua di un comune nemico. La tiroiditeDunque, una delle malattie autoimmuni pi frequenti a cui va incontro la tiroide la cosiddetta tiroidite, una vera e propria infiammazione dellorgano dovuta allattacco dello stesso organismo, come visto in precedenza. A soffrire maggiormente della patologia sono le donne che si ammalano cinque volte di pi degli uomini ad unet intorno ai 45 anni in su, ma non mancano i casi di tiroidite giovanile.Per completezza di informazioni diciamo che la tiroidite autoimmune anche nota come tiroidite di Hashimoto, ci in quanto a scoprirla fu questo medico nipponico che la descrisse nei dettagli.Le cause della tiroidite autoimmuneDella tiroidite autoimmune non si conosce una vera e propria causa scatenante, ma come spesso accade con questo tipo di malattie croniche, la predisposizione genetica e familiare potrebbe partecipare allesordio della malattia, senza dimenticare per che alcune malattie infettive su base virale possono essere implicate anchesse quali cause indirette, alla stregua degli stessi fattori ambientali e ormonali che possono partecipare parimenti alla malattia stessa.La sintomatologia della tiroidite autoimmuneSpesso il paziente per lungo tempo, pur essendo affetto dalla patologia, non ravvisa alcun cambiamento del proprio stato di benessere, solo col tempo che intervenendo una vera e propria alterazione della ghiandola, si verifica uno squilibrio degli ormoni secreti e solo in questepoca il paziente indotto a recarsi dal proprio medico per lamentare una serie di sintomi che non riesce pi a spiegarsi. La stanchezza cronica e soprattutto immotivata e protratta nel tempo il sintomo principe che il malato lamenta al proprio medico curante segno che la tiroide sta cominciando a dare i segni di un malfunzionamento essendo di fatto interessata da quello che si definisce ipotiroidismo.Al primo sintomo spesso associata una palese difficolt di concentrazione, un aumento ponderale abbastanza evidente, una continua difficolt di concentrazione con perdita progressiva della propria performance psico-fisica, compresa la sonnolenza, la pelle secca, la perdita di peli e capelli e lalterata resistenza al freddo rispetto ad un tempo. I sintomi sono generalmente lamentati tutti in sequenza uno dopo laltro e difficilmente, nel caso di una tiroidite autoimmune ci si lamenta di solo uno o due di questi segni, visto che quando si giunge a lamentarsi di una sintomatologia costellata da diversi disturbi si di fronte ad uno stato conclamato di infiammazione con conseguente riduzione di volume della tiroide stessa e perdita parziale o, addirittura totale della funzionalit dellorgano. Diagnosi di tiroidite autoimmuneLendocrinologo al quale ci si sar rivolti su indicazione del proprio medico di famiglia, ravviser lesigenza di accertare lo stato della tiroide sottoponendo il paziente ad tutta una serie di esami ematici che consistono nella conta degli anticorpi anti-tireoglobuline e anti-perossidasi, ricordiamo lorigine della malattia autoimmune, oltre a definire altri importanti parametri circa la funzionalit della tiroide quali il dosaggio del TSH, del T3 e del T4, il tutto accompagnato da unecografia della tiroide che serve a delineare lesatta morfologia e grandezza dellorgano e gli eventuali danni che abbia riportato.Terapia della tiroidite autoimmuneOccorre dire che non esiste una cura della malattia, per si giunge ugualmente a guarigione invitando il paziente ad assumere farmaci a base dellormone tiroideo, tiroxina, che la tiroide non pi in grado di rilasciare come dovrebbe. Il paziente in questo modo giunge presto alla remissione dei sintomi, riprende una vita normale e, soprattutto, non dovr ricorrere ad alcun intervento chirurgico per questo tipo di patologia. Leggi anche:Sindrome di Stoccolma: cos e come si manifestaInfluenza: rimedi naturali per prevenirla e curarlaSindrome di Mnire: cos, come si manifesta, come si curaBambini: nuovo manifesto per i prematuriDisa nga smundjet m t shpeshta n vendit ton jan edhe rregullimet e gjndrs tiroide, sidomos nw vendet malore ku sasia e tij nuk wshtw e konsiderueshme.Bimt q kurojn gjndrat tiroideGjndrat tiroide ndodhen n pjesn e mesme t fytit dhe shrbejn pr t rregulluar metabolizmin me hormonet e tij. Me fjaln metabolizm kuptohet shpejtsia ose frenimi i djegies s substancave ushqimore n inde pr t prodhuar energji, si dhe pr zhvillimin e organeve t ndryshme t trupit. Funksioni i gjndrave tiroide varet shum dhe nga sasia e jodit q hyn n organizm.

Gjndrat tiroide kan kto shenja dalluese: dalja jasht e kokrdhokve t syrit, syt jan t shklqyeshm e t gjall, kan dridhje duarsh, dobsim trupi, rrahje t zemrs t shpeshta dhe m t forta. T smurt me tiroide preken shpejt, qajn leht, kan dhimbje koke, lkura rri e djersitur dhe e ngroht, shpesh e skuqur, kan heqje barku, rregullime menstruacionesh te grat, shtrngesa t gjoksit, bllokim t frymmarrjes. Funksioni i gjndrs tiroide dobsohet nga: ndikimi normal i gjndrs s hipofizs mbi tiroiden, rregullimet q prekin gjndrn, shkaqe t tjera t panjohura t cilat veprojn drejtprdrejt n gjndr. Kjo sht nj smundje q prek m tepr grat. Gjndra prodhon shum hormone, si pasoj e ksaj trupi pson disa rregullime me rndsi si ishin ato q prmendn m sipr.Kurimi i gjndrave me munges jodi:Pr personat q kan gjndra tiroide me munges jodi, specialistt e mjeksis popullore kshillojn q kta t smur duhet t mbajn te koka e krevatit nj deg pishe me boen e saj me gryk hapur, q liron jod, nga darka deri n mngjes. I smuri me tiroide duhet t konsumoj sa m shum hurma t pjekura mir, mundsisht t qullosura. N vjesht, kur ka dhe me shumic fruta t tilla, duhet t hahet 1 or para buke nga 6-10 kokrra pr 30 dit. Ata q vuajn nga gjndrat tiroide duhet t pin do dit lngun e 1-3 kokrra limoni, ose 50 gram lkur limoni t zihen n 500 gram uj pr 20 minuta dhe pihet 2 her nga 1 filxhan kafeje, esll n mngjes.Duhet t konsumoni edhe mishin e peshkut, q rritet n det, sepse ka shum jod dhe jo ata peshq q rriten n liqene me ujra t mbla.Frashri i bardhZieni nj litr uj. N momentin e zierjes hidhni 7-10 lug gjelle me bim t thara dhe t grimcuara. I lini 20-30 minuta dhe i kulloni. Nga kjo mas pihen 2 gota uj n dit t mblsuara sipas dshirs.GushaPr kurimin e ksaj smundjeje n mjeksin popullore prdoret bima e gjineshtrs. Pasi e thrrmoni merrni 1 lug aj dhe e hidhni n 1 got me uj. Zihet 10 minuta, kullohet dhe pihen 3 gota n dit e mblsuar me mjalt. Kura vazhdon 3-4 jav. Kurse pr fmijt rekomandohet t pin 3-4 lug gjelle.

Kurimi i gjndrave me tepric jodiGjndrat tiroide me tepric t jodit jan m t vshtira pr tu kuruar, megjithat ekzistojn disa ilae popullore, q ndihmojn pr t lehtsuar shqetsimet q krijohen si dhe pr t ulur sa m shum shqetsimet nervore.Gjemb gomariZieni 1 litr e gjysm uj. N momentin e zierjes i hidhni 8-10 lug aj me fruta t coptuara. M pas e lini n qetsi pr 30 minuta. E kulloni dhe e pini n do vakt, e mblsuar ose jo, sipas dshirs, nga 10 gram ose 2 filxhan kafe t ngroht.Micla ose bari i bletsZieni 2 litra uj. N momentin e zierjes i hidhni 5 lug gjelle me bim t thara e t grimcuara. E lini n qetsi pr 20-30 minuta, por duke e tundur her pas here. M pas e kulloni dhe mblsohet sipas dshirs dhe pihet n do vakt nga 1 got uji. Zieni 2 litra uj. N momentin e zierjes hidhni 30 lug aj me lule trumze. E lini gati 1 or n qetsi. E kulloni dhe e shtrydhni. Pihet 1 got, 1 her n 2 dit, e ngroht dhe mblsuar sipas dshirs.Strumasht nj smundje q shoqrohet me zmadhimin e gjndrs tiroide dhe shfaqet m tepr te grat n do mosh. Gjndrat zmadhohen n forma dhe n mnyra t ndryshme. Gjndrat mund t zmadhohen n mes ose n t dyja ant, apo njra an me prmasa t ndryshme, disa her n nj koh t shkurtr, disa her gradualisht.Gusha endemike quhet ajo smundje q shkaktohet nga mungesa e jodit n vendet malore. N kt rast personat q preken shqetsohen nga pamja jo e bukur e fytit. Ata q jetojn n zona malore zakonisht preken nga gjndrat tiroide me munges jodi. Ndrsa ata q jetojn n zonat bregdetare preken nga smundja me tepric t jodit. Por ka dhe raste shum t rralla q tek ndonj person ndodh e kundrta. Gjndrat tiroide kan kto shenja dalluese: dalja jasht e kokrdhokve t syrit, syt jan t shklqyeshm e t gjall, kan dridhje duarsh, dobsim trupi, rrahje t zemrs t shpeshta dhe m t forta. T smurt me tiroide preken shpejt, qajn leht, kan dhimbje koke, lkura rri e djersitur dhe e ngroht, shpesh e skuqur, kan heqje barku, rregullime menstruacionesh te grat, shtrngesa t gjoksit, bllokim t frymmarrjes. Funksioni i gjndrs tiroide dobsohet nga: ndikimi normal i gjndrs s hipofizs mbi tiroiden, rregullimet q prekin gjndrn, shkaqe t tjera t panjohura t cilat veprojn drejtprdrejt n gjndr. Gjndrat tiroide me tepric t jodit jan m t vshtira pr kurim sesa ato me munges jodi.Mbiprodhimi i tiroides dhe simptomatGjndra e tiroides sht e prirur pr probleme t shumta, t dukshme, ku disa prej tyre jan shum t zakonshme. Nj nga kto rregullime t funksionit t saj sht prodhimi i teprt apo i pakt i hormonit. Tjetr sht rritja e volumit t tiroides, duke shkaktuar shtypjen e strukturave t qafs. Po kshtu, nj tjetr problem sht edhe formimi i kokrrave (lobujve), t cilat jan shqetsuese pr pranin e kancerit n nj pjes t tyre. Prodhimi i teprt i hormonit t tiroides quhet hyperthyroze dhe kjo lloj smundje ka disa shenja. Pacientet ndiejn t rrahura t shpeshta t zemrs, edhe kur ndodhen n gjendje qetsie. Kan humbje t peshs trupore, kputje t theksuar, dobsi, nuk mund t durojn temperaturat e larta, gjum t rregullt, theksim dhe dalja e kokrdhokve t syve, etj.Neneprodhimi i hormoneve nga gjndra tiroideKur gjndrat tiroide prodhojn m pak hormone sesa sasia normale, ndodh ai proces q quhet hypothyroz. Edhe ky rregullim i funksionit dhe prodhimit t hormoneve nga tiroidja shoqrohet nga simptomat prkatse. Por kjo smundje e tiroides mund t jet e pranishme t pacienti disa vjen para se t diagnostikohet. Hypothyroza shfaqet zakonisht te femrat gjat periudhs s shtatznis. Simptomat kryesore jan lkura shum e that, ndrkoh q personi ndjen gjithmon ftoht. Ka nj fytyr t fryr dhe buhatje t mukozave t laringut, q sjell trashje t zrit. Po kshtu, vihet re lodhje fizike dhe tek femrat rregullim t ciklit menstrual. Shenja ta tjera jan kapsllk, rnie t flokve, yndyra t larta n gjak dhe t rrahura t ulta t zemrs.Stina e dimrit shton rrezikun e tiroidesShfaqja e nnprodhimit t tiroides mund t jet edhe e kushtzuar nga stina dhe temperatura. Kshtu, periudha e dimrit prek me shume ata persona, te cilt kan mungese t jodit. Pra gjndrat e tyre tiroide prodhojn me pak jod nga sasia q krkon trupi. N kt periudh kta persona kan shum ftoht, vishen shum trash, jan si t lodhur. Po kshtu flasin ngadal, veprojn si t mefsht, veprojn si t mrzitur, u trashet zri, lkurn e kan t ashpr dhe t that, pa djers. Kurse pr sa i prket grupmoshs m t prekur jan t moshuarit dhe grat pas shfaqjes s menopauzs. sht e kshillueshme q kto grupmosha ti drejtohen mjekut pr nj vizit, pr t kuptuar nse jan t prekur nga kjo smundje. Pasi hypothyroza nuk shfaqet q n fillesat e saj, edhe pse mund te jet e pranishme.Tiroidet, kshillat pr ti kuruarSmundja e mbitiroidizmit q mund t njihet edhe si: tiroidet, hipertiroz, thyrotoxicosis, hyperthyroidism, mund t jap simptoma t ndryshme. Shqetsimet mund t vijn fshehtas dhe shum vet mendojn se shkaktohen nga stresi, mbingarkimi n pun apo lodhja e zakonshme. Shpeshher kemi t bjm me nj gjndr t shkatrruar tiroidale. Tek m t rinjt shihen shpesh shqetsime si: t djersitura, t shkaktuara nga nj prodhim i shtuar nxehtsie, ndjenj t nxehti, t shkaktuara nga nj prodhim i shtuar nxehtsie, rregullime t menstruacioneve, pr shkak t prishjes se balancs hormonale, dobsi muskulore, shkaktuar nga nj konsumim n rritje t energjis dhe degjenerim t muskulaturs, gulim zemre dhe rritje t pulsit rnie nga pesha, pr shkak t konsumimit n rritje t energjis, drithrima, pr shkak se shtohet ndjeshmria pr disa lnd n sistemin nervor, bark, pr shkak se ushqimi kalon m shpejt prmes zorrs, nervozizm, gjum t keq, lodhje dhe shqetsim problem me lkurn, midis t tjerash thonjt mund t shkputen nga shtrati i thonjve dhe njeriut mund ti shtohet rnia e flokve. Tek m t vjetrit mund t mbizotroj njra apo dy prej simptomave, pr shembull, rnie n pesh apo gulim. Koncepti strum prshkruan kshtu dukjen dhe nuk sht ndonj smundje e caktuar. Zmadhimi i gjndrs tiroidale mund t ket shkaqe t ndryshme dhe duhet hetuar nga mjeku.Mbifunksionimi i gjndraveMbifunksionimi i gjndrs tiroidale sht shkaku m i zakonshm q ka m tepr tiroksin n trup. Tepr tiroksin n trup mund t ket edhe n rastin e tiroiditit i cili sht infektim kohshkurtr i gjndrs tiroidale. Kurse kur gjndra tiroidale prodhon m pak tiroksin kemi hipoteroz. N kt rast ka nj metabolizm t ult dhe trupi ndodhet n nj gjendje xhiroje t ult. Tek disa njerz djersitja sht jonormale dhe tregon pr nj problem shndeti, ka do t thot se kjo djersitje e madhe shkaktohet nga tiroidet. Duhet gjithmon q pacientt me tiroide t trajtohen tek mjeku specialist pasi sa m shum kalon koha aq m shum probleme t tjera shndeti dalin q do krkojn m shum koh pr tu kuruar krahasuar me rastin kur krkohet ndihm nga doktori q n rastin m t par kur djersitja sht e madhe. Mbitiroidizmi mund t zbulohet me vshtirsi. Simptomat q shkaktohen nga teprica e tiroksins shpesh mund t jen t paqarta dhe t vshtira pr tu veuar nga shqetsimet e tjera. Kshtu q mjeku duhet ta ket gjithnj ndrmend smundjen e gjndrs tiroidale nse dikush nuk ndihet mir pr ndonj shkak. Mjeku duhet t jet dorlshuar me brjen e analizave pr t kontrolluar metabolizmin. Tiroidet, si kurohen n pyje dhe bregdet. Smundjet e ktyre gjndrave jan t lidhura me funksionin e prishur t tyre nga shum faktor. Smundja q do mjekim klimaterik sht tireotoksikoza e grads s mesme dhe t rnd, por pa rregullime t thella. Kan efekt t mir vendet klimaterike n pyje dhe bregdet.Femrat m t prekura se meshkujtSmundja sht m e shpesht te grat sesa te burrat n raporte 5:1. Tiroidja sht nj smundje e trashgueshme. N 1/4-1/5 t rasteve, pacientt kan njerz t afrt q vuajn nga kjo smundje. N disa raste smundja zhvillohet pa u kuptuar pr muaj dhe vite dhe nj dit prej ditsh, ajo shprthen papritur. Fillimisht shenjat e smundjes nuk jan specifike dhe nuk mund t dallohen nga ato t pacientve, q vuajn nga rregullime funksionale. Nervozizmi, pagjumsia, djerst, rrahjet e shpejta t zemrs, intoleranc ndaj t nxehtit, lodhje, rnie e flokve, oreks i shtuar dhe rnia nga pesha shpejt dhe tepr, jan disa nga shenjat q tregojn pr pranin e ksaj smundjeje. Gjndra tiroide sht e zmadhuar 2-4 her n volum dhe po ti vihet dora sipr shpesh dgjohet nj si trill ose grhitje e leht q flet pr vaskularizimin e teprt dhe qarkullimin e shtuar t gjakut. N 1/4 e t smurve shihet nj zmadhim dhe dalje t kokrdhokve t syve me nj njtje t kapakve, shenj kjo, e cila kur prparon merr nj zhvillim t pavarur dhe me perspektiv jo shum t favorshme. Rrahjet e zemrs t shpejtuara jan shenja e detyrueshme e smundjes dhe e veanta e tyre sht prania e tyre edhe n gjum.Shqetsimet q sjell keqfunksionimi i tiroides: Dobsi muskulore, shkaktuar nga nj konsumim n rritje t energjis dhe degjenerim t muskulaturs. Gulim zemre dhe rritje t pulsit. Rnie nga pesha, pr shkak t konsumimit n rritje t energjis Drithrima, pr shkak se shtohet ndjeshmria pr disa lnd n sistemin nervor. Diarre, pr shkak se ushqimi kalon m shpejt prmes zorrs. Nervozizm, gjum t keq, lodhje dhe shqetsim. Problem me lkurn, midis t tjerash thonjt mund t shkputen nga shtrati i thonjve dhe njeriut mund ti shtohet rnia e flokve.Jodi shkak pr gjndrn e tiroidesGusha karakterizohet nga zmadhimi i gjith gjndrs ose nj lobi t saj, si pasoj e mungess s jodit n diet. Jodi sht lnda baz pr formimin e hormoneve t tiroides. Kur kjo lnd mungon, organizmi prpiqet ta kompensoj kt me zmadhimin e gjndrs tiroide n mnyr q ajo t kap dhe t prdor sa m mir at sasi jodi q merr me ushqimin. M t prekur nga tiroidja jan njerzit q konsumojn ushqime t varfra me jod kan deficit n jod n organizmin e tyre dhe si pasoj e ksaj gjndra tiroide rritet n vllim, duke dhn imazhin e gushs ose t strums. N bot ka rreth 1 miliard persona q kan munges t jodit. Struma m shpesh shfaqet gjat adoleshencs dhe sht m e shprehur te femrat, veanrisht gjat shtatznive.Mosfunksionimi i tiroides prek edhe zemrnKushdo ka pasur probleme me tiroiden sht ndeshur edhe me simptomat q ajo shfaq, pra temperatur e ult trupore, duar dhe kmb t ftohta, probleme me lkurn, syt, tingllim t veshve, kputje thonjsh, gjendje stresi, pagjumsi etj. Por problemet e shfaqura nga mosfunksionimi i tiroides prekin edhe zemrn, vihet re nj dobsi dhe ulje e ndjeshme n punn e saj. Testimi dhe diagnostikimi i tiroides bn t mundur q t analizohen edhe problemet e tjera q mund t jen shfaqur prej ndikimi t saj si: probleme t zemrs, gjakut, menopauzs te grat etj. Prdorimi i vajit t arrs s kokosit jo vetm rregullon funksionimin normal t tiroides, por edhe ndihmon n ristabilizimin gjendjes s prgjithshme trupore. Pas pes javsh trajtimi me vajin e arrs s kokosit ndjehen diferencat n gjendjen fizike dhe mendore.Gusha, smundje e gjndrs tiroideTiroidja sht nj gjndr me sekrecion t brendshm q ndodhet posht Molls s Adamit. Ajo merr pjes n metabolizmin e organizmit dhe t gjitha hormonet e saj i derdh direkt n gjak. N vendin ton tejkalohet kriteri pr ta quajtur kt smundje epidemike, pasi ajo gjendet n mbi 80 pr qind t popullats, ndrsa sipas UNICEF-it n 97 pr qind t njerzve t studiuar kishte mangsi n sasin e prvetsimit t jodit. Mungesa e jodit sht pikrisht zanafilla e strums, q koht e fundit njihet me nj emr t vetm, Sindroma e Deficiencs Jodike. Gusha apo struma sht nj shfaqje e zakonshme n kushtet e vendit ton dhe nga ana tjetr ajo mund t jet e pranishme n shum smundje t gjndrs tiroide, q nga shtimi dhe paksimi i funksionit deri te mahisjet dhe tumoret e saj.Mungesa e jodit n diet shkak pr tiroidenGusha karakterizohet nga zmadhimi i gjith gjndrs ose nj lobi t saj, si pasoj e mungess s jodit n diet. Jodi sht lnda baz pr formimin e hormoneve t tiroides. Kur kjo lnd mungon, organizmi prpiqet ta kompensoj kt me zmadhimin e gjndrs tiroide n mnyr q ajo t kap dhe t prdor sa m mir at sasi jodi q merr me ushqimin. M t prekur nga tiroidja jan njerzit q konsumojn ushqime t varfra me jod kan deficit n jod n organizmin e tyre dhe si pasoj e ksaj gjndra tiroide rritet n vllim, duke dhn imazhin e gushs ose t strums. N bot ka rreth 1 miliard persona q kan munges t jodit. Struma m shpesh shfaqet gjat adoleshencs dhe sht m e shprehur te femrat, veanrisht gjat shtatznive.

Ushqimet q ndikojn keq te tiroidjaNegativisht ndikojn ato produkte q prmbajn lnd q ndikojn n zmadhimin e strums. T tilla mund t prmendim lakrn e bardh, fasulet, gshtenjat. Prandaj duhet pasur kujdes n prdorimin e tyre. T smurt me gush mund t ankohen kur ajo sht e madhe dhe ka shtrirje edhe pas drrass s kraharorit. N kto raste, ata kan rndim dhe vshtirsi gjat glltitjes. Por ka dhe disa t smur q ndiejn shtrngime n gryk, kjo gjendje nuk lidhet me tiroiden. Nse tiroidja kapet n koh, parandalohet m shpejt se kurimi. Mjekimi i gushs sht relativisht i thjesht, por i zgjatur n koh. Si mjekim pr moshat e rritura prdoret hormoni i tiroides. N vendin ton si metod parandaluese sht zgjedhur jodizimi i krips. Por kripa duhet t ruhet nga lagshtira dhe kontakti me dritn.Grupmoshat m t prekuraGusha shfaqet me tepr tek femrat n adoleshenc dhe gjat shtatznis, pr arsye fiziologjike. Organizimi i tyre ka m tepr nevoj pr jod, i cili merret nprmjet ushqimit dhe ujit t pijshm. Fmijt q kan struma, nga disa studime rezulton se inteligjenca dhe rezistenca e tyre sht m e ult se e moshatarve t tyre. Organizimi mund t ket nevoj pr m shum hormone disa her, sidomos gjat pubertetit apo gjat shtatznis. Kto hormone duhen marr edhe gjat shtatznis, sepse nuk e dmtojn embrionin (fetusin). Megjithat kjo praktik sht e gabuar sepse nuk bazohet n baza shkencore. Nse nj person ndjen shqetsime sht e rekomanduar q ti drejtohet mjekut dhe t ndjek kshillat e duhura.Nga shkaktohet tiroidjaNga shum krkime t bra ka rezultuar se nj diet e varfr, po ashtu edhe nj teprim n t ushqyer luajn rol t rndsishm n mosfunksionimin e tiroides. Prej disa dekadash sht njohur veprimi i jodit n gjndrn tiroide. Kripa e jonizuar mendohej se e zgjidhte kt problem, por kjo nuk sht plotsisht e vlefshme. Sepse gjat t ushqyerit merren dhe shum prbrs t tjer ushqimor t cilt pengojn lirimin e jodit n gjak. Disa studime kan treguar se efektet e sheqerit dhe drithrave jan t dmshme pr tiroiden, por prsri jan ndr produktet ushqimore m t konsumueshme n dietn ton ditore. Po ashtu edhe disa lloje vajrash t prdoruar pr gatim jan t dmshme sepse kan n prbrje t tyre prbrs t cilt pengojn lirimin e fluorit n gjak. Por tani shpresa pr prmirsimet q sjell prdorimi i vajit t arrs s kokosit, tregon edhe pr ndihmesn q ky produkt ushqimor sjell edhe n gjendjen mendore.Simptomat me t cilat shoqrohet shfaqja e tiroides: Muskuj t lodhur. Personi nuk qetsohet dhe relaksohet. Depresioni, ankthi dhe mrzi. Trupi humbet energjin trupore. Tiroidja dobson funksionimin e saj normal. Rrezikohen vuajtje nga mbipesha dhe obeziteti. Lkura, syt, vesht, thonjt; shfaqin probleme.Vaji i arrave t kokosit redukton problemet e tiroidessht zbuluar se vaji i arrave t kokosit sht nj shpres e re pr t gjith ata persona q vuajn n ditt e sotme nga hipotiroidja, pra funksioni i ult i tiroides. Nuk mund t kuptohen leht problemet q shfaq hipotiroidja, por n momentin kur nj person q vuan nga kjo smundje fillon t trajtohet m vajin e arrs s kokosit, e v re shum leht ndryshimin q ndodh n gjendjen e tij shndetsore. Prdorimi i vajit t arrave t kokosit n kmbim t atyre ushqimeve q prmbajn sasi t larta yndyrash dhe karbohidratesh, si sheqeri, patatet, apo ushqime t tjera me indeks t lart glicemie, shfaq nj diferenc t dallueshme n balancimin hormonal, stabilizimin e trupit dhe energjin e prgjithshme trupore. Problematike sht gjendja kur tiroidja ka shfaqur probleme t hershme dhe nuk sht br asnj prpjekje pr t rregulluar funksionin e saj. Pasi edhe pse sht e shrueshme dhe e trajtueshme, mbetet nj smundje q duhet trajtuar pr nj koh m t gjat, sesa n rastet kur trajtimi bhet n nj faz t hershme. Nj gjendje e till e ln pas dore mund t shfaq shenja tensioni, ankthi, depresioni dhe lodhje t prgjithshme mendore e trupore. Por kto simptoma mund t reduktohen. Por tiroidja nuk sht nj epidemi edhe pse prek nj numr t madh njerzish e vazhdimisht n rritje. Duke qen se mosfunksionimi i tiroides sjell edhe probleme t zemrs dhe gjakut, sht e kshillueshme q testi i tiroides apo kontrollet mjeksore t jen t vazhdueshme pr ata persona q dallojn simptoma t mosfunksionimit t tiroides.Gusha mund t shfaqet gjat shtatzniveGusha karakterizohet nga zmadhimi i gjith gjndrs ose nj pjese t saj, si pasoj e mungess s jodit n diet. Jodi sht lnda baz pr formimin e hormoneve t tiroides. Kur kjo lnd mungon, organizmi prpiqet ta kompensoj kt me zmadhimin e gjndrs tiroide n mnyr q ajo t kap dhe t prdor sa m mir at sasi jodi q merr me ushqimin. M t prekur nga tiroidja jan njerzit q konsumojn ushqime t varfra me jod, kan deficit n jod n organizmin e tyre dhe si pasoj e ksaj gjndra tiroide rritet n vllim, duke dhn imazhin e gushs ose t strums. Struma m shpesh shfaqet gjat adoleshencs dhe sht m e shprehur te femrat, veanrisht gjat shtatznive. Shum amerikan vuajn nga simptoma t tilla, si jan duar dhe kmb t ftohta, temperatur e ult e trupit, ndjeshmri e dobt, dhimbje t forta koke, pagjumsi, smundje t ndryshme t lkurs, djegie t syve, rnie floksh, thonj q t thyhen, probleme me dgjimin, si dhe probleme me mbipeshn. Shkaktart e tiroides Nga shum krkime t bra ka rezultuar se nj diet e varfr, po ashtu edhe nj teprim n t ushqyer, luajn rol t rndsishm n mosfunksionimin e tiroides.Smundjet e tjera q shkakton tiroidjaTestimi dhe diagnostikimi i tiroides bn t mundur q t analizohen edhe problemet e tjera q mund t jen shfaqur prej ndikimi t saj, si: probleme t zemrs, gjakut, menopauzs te grat etj. Prdorimi i vajit t arrs s kokosit jo vetm rregullon funksionimin normal t tiroides, por edhe ndihmon n ristabilizimin gjendjes s prgjithshme trupore. Pas pes javsh trajtimi me vajin e arrs s kokosit ndjehen diferencat n gjendjen fizike dhe mendore. Ushqimet q ndikojn keq te tiroidja Negativisht te tiroidja ndikojn ato produkte q prmbajn lnd q ndikojn n zmadhimin e strums. T tilla mund t prmendim lakrn e bardh, fasulet, gshtenjat. Prandaj duhet pasur kujdes n prdorimin e tyre. T smurt me gush mund t ankohen kur ajo sht e madhe dhe ka shtrirje edhe pas drrass s kraharorit. N kto raste ata kan rndim dhe vshtirsi gjat glltitjes. Por ka dhe disa t smur q ndiejn shtrngime n gryk. Kjo gjendje nuk lidhet me tiroiden. Nse tiroidja kapet n koh, parandalohet m shpejt se kurimi. Mjekimi i gushs sht relativisht i thjesht, por i zgjatur n koh.Tiroidet, trashgimiaTiroidet ndodh shpesh t jen nj smundje e trashgueshme nga nna tek djali dhe nga babai tek vajza. Sipas mjekve ende nuk dihet se prse kalimin gjenetik sht i till por t gjitha rastet kan treguar se kryqzimi i smundjes ndodh pikrisht kshtu. Gjndra tiroidale, q ndryshe quhet edhe tyreoidea, ndodhet n pjesn e prparme t qafs, menjher nn gurmaz. Detyra kryesore e ksaj gjndre sht ngacmimi e metabolizmit n trup. Ky ngacmim ngjet prmes hormonesh, q krijohen n gjndrn tiroidale dhe q quhen tiroksin, T4 dhe trijodtironin, T3. Shpeshher kemi t bjm me nj gjndr t shkatrruar tiroidale. Tek m t rinjt shihen shpesh shqetsime si: T djersitura, t shkaktuara nga nj prodhim i shtuar nxehtsie, ndjenj t nxehti, t shkaktuara nga nj prodhim i shtuar nxehtsie, rregullime t t prmuajshmeve t grave (menstruacioneve), pr shkak t rregullimit t balancs hormonale, dobsi muskulore, shkaktuar nga nj konsumim n rritje t energjis dhe degjenerim t muskulaturs, gulim zemre dhe rritje t pulsit rnie nga pesha, pr shkak t konsumimit n rritje t energjis.Evito problemet me gjndrn tiroideVirozat nuk prekin vetm rrugt e frymmarrjes, por dhe gjndrn tiroide. Shenjat jan t ngjashme me gripin, prandaj shpesh neglizhohet dhe diagnostikimi bhet von, kur tashm smundja ka avancuar. Gjat luhatjeve t temperaturave dhe sidomos ditve t ftohta dhe me lagshti, probleme me gjndrn tiroide, vese kto m tepr se me funksionin e ksaj gjndre, lidhen me infeksione t ndryshme q mund t shfaqen n t. Gjndra tiroide si do organ tjetr i organizmit mund t ndodh t sulmohet nga agjent t ndryshm virusal ose mikrobial, t cilt ndikojn n shfaqjen e infeksioneve nga m t ndryshmet. Pr pasoj ajo mund t preket. Duke qen se kta agjent jan m t fort gjat stinve t ftohta dhe me lagshti ndodh q kto infeksione q prekin tiroiden t jen mjaft t pranishme n kt periudh.Ankesat q shfaqin t smurtZakonisht smundja fillon me shenja t prgjithshme, t ngjashme me ato t nj gripi. Smundja mund t nis me ethe, dobsi t theksuar trupore, dhimbje muskulore, munges oreksi. N kt koh pacienti mund t ndjej dhimbje t lokalizuara mbi vet gjndrn tiroide, por shpesh ato prhapen n drejtim t nofulls ose veshit. N disa mund t shfaqet vshtirsi n glltitje. Por mund t ndodh q gjndra tiroide dhe muskujt e gjndrave limfatike t qafs t rriten n volum si pasoj e procesit inflamator.Ndrlikimet q sjell mosfunksionimi i tiroidesNse nuk trajtohet n koh kjo smundje, mund t ndodh nj ulje e funksionit t tiroides, po ashtu ulje e norms s prodhimit t hormoneve t saj. Kapja e jodit radioaktiv paraqitet m e pakt, niveli i TSH (hormonit thyreo-stimulues) mund t jet n nivele m t larta sesa norma. T gjitha kto ndryshime sjellin dhe ndrlikime m serioze n organizm q duan koh t trajtohen. Prve ksaj ndodh shpesh q personat t cilt bjn infeksione t tiroides kan edhe probleme t infeksioneve kronike si jan: tonsilitet kronik, faringitet, infeksione t mishrave t dhmbve, sinusite, etj.Parandalimi i shqetsimeveParandalim t mirfillt nuk ka, por gjithsesi ne rekomandojn nj sr masash q konsistojn n forcimin e sistemit imunitar, sepse sht e vetmja mnyr pr tu mbrojtur nga sulmi i mikrobeve patogjene. Po ashtu kshillohet q do simptom t merret n konsiderat, pasi n kt mnyr mund t parandalohen ndrlikimet, t cilat duan koh t trajtohen.far mund t prdoret pr mjekim?Nse infeksioni i gjndrs tiroide (thyroiditit), kapet shpejt dhe n koh, sht i thjesht. Fillimisht mund t prdoren medikamente pr t qetsuar dhimbjet, temperaturn dhe dobsin e prgjithshme. Pra trajtimi sht sintomatik, n varsi t shenjave dhe shqetsimeve q shfaqen. Prdoret mjekim antiinflamator dhe n disa raste kur prekja e gjndrs tiroide sht m e shprehur mund t prdoren kortizonikt, t cilt kan efekt mjaft t mir si pr t shuar procesin inflamator, ashtu edhe pr t shkurtuar ecurin e smundjes. T smurt q kalojn thyroidit duhet t qndrojn pr disa koh nn kontroll mjeksor pr t kapur ose parandaluar ndonj zbulim t formave t tjera t thyroiditit ose ajo ka duhet pasur parasysh, sht instalimi i nj hypothyroze.Tiroidja, si ta mbrojm nga temperaturat e ultaUlja e temperaturave sht nj nga faktort kryesor, q ndikon n acarimin e gjndrs tiroide. Kjo sht me e dukshme tek ata pacient, t cilt kan pamjaftueshmri jodi. Pr t evituar gjith kto probleme mjekt tregojn t gjitha kshillat q duhet t ndiqen nga pacientt. Patjetr, periudhat e ftohta t vitit shoqrohen me ndryshime t mdha, si n funksionin e gjndrs normale t tiroides. Por m shum kto temperatura t ulta kan ndikim negativ apo pozitiv n smundje t ndryshme t saj. Ndaj, sht shum e rndsishme, q pacientt e prekur nga kto smundje t ken parasysh disa kshilla q dimrimin e tiroides t kalojn sa m t qet. Dihet q n kushte normale gjndrat tiroide prodhojn nj hormon, q sht i domosdoshm pr prpunimin dhe djegien e ushqimeve dhe kthimin n energji. Kjo energji sht shum e nevojshme pr organizimin, por t prshtatet me temperaturat e jashtme t ambientit. Temperaturat e ftohta rrisin nevojat e organizimit pr hormone t tiroides, kshtu, kur ju po e merrni me mjekim nga jasht kt hormon, pr shembull LetroClevothyosin (medikament), duhet t matet TSH (hormoni q stimulon gjndrn tiroide). Analiza nevojitet pr t kuptuar q doza qe ju po merrni sht e mjaftueshme apo duhet t rritet apo paksohet shpesh. Mjekt n kt periudh, kur ulen temperaturat, kshillojn nj rritje t lehte t dozave t medikamenteve.Ushqimet q duhet t prdoren dhe cilat joAjo q kshillohet sht marrja e sa m pak sheqeri gjat ngrnies. Marrja e sheqerit n produkte t ndryshme si: okollata, pasta, kek, etj; sht pare q ndikon negativisht n shum funksione t organizmit. Rrit peshn, shton rrezikun pr diabet, prkeqson smundjet e tjera si alergjike dhe depresive dhe ato imune. Ajo q kshillohet sht marrja e sheqerit nprmjet frutave. Nj tjetr kshill do t ishte edhe ajo e marrjes s lngjeve, vitaminave dhe kriprave minerale, q merren nprmjet tyre, dhe jan t domosdoshme dhe n kt sezon. Sasia e lngjeve duhet t jet konstante n organizm. Ndrkoh q kshillohet q t smurt t mos marrin ushqime t thata, por t ushqehen me supa, gjell me lng, bulmet, perime dhe fruta t stins. Mishi dhe peshku iu rekomandohen n sasi t kufizuar, pa dhjam dhe jo i skuqur.Tiroidja shkakton probleme edhe me sytPrve problemeve t msiprme, tiroidja shkakton probleme edhe me syt. Kjo haset n rreth 1/4 e ktyre pacientve. Ndryshimet n syt e t smurve me Hipertyreosis kan veorit e tyre dhe variojn nga format e saj t lehta e t mesme deri n dmtime t rnda me dalje t kokrdhokve jasht, me njtje t kapakve, skuqje, lotim, dhimbje me ndjenjn e rrs n sy, me vshtrim t dyzuar t objekteve dhe deri n uleracion t kornes nga pamundsia e kapakve pr t mbuluar dhe pr t siguruar lagshtin e nevojshme t kokrdhokve.Syt e ktyre t smurve, dhe po t ushtrohet presion mbi ta, nuk shkojn n pozicionin e tyre normal si pasoj e trashjes s muskulit t syrit dhe i grumbullimit t yndyrave n pjesn e prapme t tij. Ecuria e mtejshme e ktij rregullimi kur ai sht prezent sht e pavarur nga ecuria e smundjes s tiroides, prandaj dhe trajtimi i tij krkon nj qndrim t veant. N rastet ekstreme, kur rrezikohet pamja e t smurit rekomandohet ndrhyrje kirurgjikale pr t liruar hapsirn mbrapa syrit nga grumbullimet e yndyrave ose bhet prerja e trunkut t Hipofizs.N situata t tjera, prdorimi i kortizonit n doza t larta prmirson situatn, ndrsa n format e lehta t ktyre t smurve u rekomandohet kufizimi i lngjeve, krips dhe pozicioni i ngritur i koks gjat gjumit. Duke qen se mosfunksionimi i tiroides sjell edhe probleme t zemrs dhe gjakut sht e kshillueshme q testi i tiroides apo kontrollet mjeksore t jen t vazhdueshme pr ata persona q dallojn simptoma t mosfunksionimit t tiroides.