NG DNG DSP TRONG NHN DNG KHUN MT V DU VN TAY

y l ti mnh chn t vic ng dng x l tn hiu s trong sinh trc hc, trong ti liu nhiu nht c l lnh vc nhn dng. Ngoi ra cn c cc ti trong nhiu lnh vc khc nh +Truyn thng(CDMA, 3G, nng cao bng thng mang,) + Y hc (in tm ,) + Hnh nh (x l v nn nh) + m thanh (iu ch x l m thanh) Mi ngi c chn cc ti khc(xem ti no c nhiu ti liu th OK ht ^_^). Nh xem trc trn Forum xem ti c ai chn cha? Nu ng vi ti trn th di y l bn phn cng cho nhm.(Mi ngi c kin g xin lin lc qua mail shenlong2210@gmail.com)

Bn phn cng chi tit cng vic trong nhm: 1. Nhn dng vn tay Nguyn Hi Quang Minh Nguyn Vn Long L Minh Nht Nguyn Cao Minh 2. Nhn dng khun mt Tn Th Kim Loan Bi Th M Nh H NghiKhi nim, nguyn tc v phng php nhn dng vn tay. Cch tng cng cht lng v chnh xc khi nhn dng Khi nim, nguyn tc v phng php nhn dng khun mt. Cch tng cng cht lng v chnh xc khi nhn dng

Mi ngi dng font kiu Unicode(Tahoma,) mnh d dng thng nht b cc bi tng hp. Mi ngi c gng trnh by bo vit di dng cc v t m phn ni dung chnh, vui lng ng chn bt c mu no khc ngoi mu mc nh ca font ch.

I.NHN DNG VN TAY 1. MC CH CA VIC NHN DNG VN TAY Trong thi i ngy nay, khi tt c cc lnh vc trong x hi u c ng dng Khoa hc k thut gip cho con ngi thun tin hn trong cng vic hng ngy. Khi m cng ngh thng tin bng n, vi s bo mt ring t thng tin c nhn cng nh nhn bit mt ngi no trong hng t ngi trn tri t i hi phi c mt tiu chun, h thng m nhn cc chc nng . Vn tay l mt trong nhng c im kh c bit ca con ngi bi v tnh a dng ca n, mi ngi s hu mt du vn tay khc nhau, rt t trng hp nhng ngi c du vn tay trng nhau. + Ngi ta li dng c im ny xy dng cc h thng bo mt cc thng tin ring t cho ngi s hu chng, t vic thay th cho cc kha cho n vic thay th mt khu qu ph bin trong thi i tin hc ngy nay. Ngi ta ch cn qut du vn tay ca mnh qua cc thit b chc nng l c th ng nhp vo h thng my vi tnh, qua mt phng b mt hay cc trm bo v b mt. l gii php an ninh tuyt i cho nhng yu cu bo mt ca con ngi trong nhiu lnh vc nh: Kim sot an ninh trong cc c quan ca Chnh Ph, trong qun i, ngn hng, trung tm lu tr d liu... hoc kim sot ra vo ca nhn vin ti cc trung tm thng mi, cc tp on, cc i s qun... + Trong cc lnh vc phng chng ti phm, ngi ta c th tm ra tung tch ti phm cng nh nn nhn thng qua du vn tay trn hin trng. + Ph bin nht c l l du vn tay ca chng ta qua mt sau ca chng minh th xc nh mt cch nhanh nht cc c im, h s ca mt cng dn c lu trong c s d liu. + Ngoi ra, h thng cn h tr c lc cho vic qun l v chm cng ti cc nh my, x nghip, cng ty, bo v anh ninh cho mi gia nh hoc c nhn. 2. CU TO, C IM V PHN LOI CC DNG VN TAY 2.1 Cu to vn tay: du vn tay ca mi c nhn l c nht. Xc sut hai c nhn - thm ch ngay c anh em (hoc ch em) sinh i cng trng - c cng mt b du vn tay l 1 trn 64 t. Ngay c cc ngn trn cng bn tay cng c vn khc nhau. Du vn tay ca mi ngi l khng i trong sut cuc i. Ngi ta c th lm phu thut thay da ngn tay, nhng ch sau mt thi gian du vn tay li c hi phc nh ban u. Vn tay l nhng ng c dng dng

chy c trn ngn tay ngi. N l mt tham s sinh hc bt bin theo tui tc c trng cho mi c th. Trn vn tay c cc ng gn v cc lung.

2.2 Cc im c trng ca vn tay: Trn cc nh vn tay c cc im c trng (l nhng im c bit m v tr ca n khng trng lp trn cc vn tay khc nhau) c phn thnh hai loi: singularity v minutiae Singularity: Trn vn tay c nhng vng c cu trc khc thng so vi nhng vng bnh thng khc (thng c cu trc song

song), nhng vng nh vy goi l singularity. C hai loi singularity l core v delta.

Core thng c mt s dng nh sau:

Minutiae: Khi d theo tng ng vn ta s thy c nhng im ng vn kt thc (Ridge Ending) hoc r nhnh (Bifurcation), nhng im ny c gi chung l minutiae.

2.3 Phn loi vn tay: Cc nh vn tay c phn loi nhm tng tc tm kin trong c s d liu vn tay trong qu trnh nhn dng. V cc phng php phn loi vn tay hin nay u da trn hai loi c im chung nht ca mi vn tay, l tm v tam phn im (hay cn c gi l delta). Da trn cc thng tin v s lng tam phn im v v tr ca chng l ta hon ton c th xc nh c loi ca vn tay. V vy, vn trch chn tm v tm phn im l khu khng th thiu c trong qu rnh phn loi vn tay. Sau y l mt s phng php phn loi vn tay c nghin cu v cng b, mun lu ti phng php trch chn tm v tam phn im c s dng. Phng php phn loi Henry: y l phng php phn loi c in v ph bin nht, c s dng ch yu khi nhn dng vn tay mt cch th cng. Cc tm v tam phn im c nhn bit bng mt thng v vn tay c phn loi da trn s lng ng vn b ct bi ng ni tm v tam phn im. Cc phng php phn loi da trn cc c im tng th: Vic phn loi vn tay trong phn ln cc h AFIS hin nay u da trn cc c im tng th. Vic trch chn tm v tam phn im c th c thc hin trc tip trn nh vn tay theo phng php x l nh theo tng im, nhng nhc im ca phng php ny l tc x l chm. Sau khi tch hng cc vng, ta nhn c mt nh nh hng c trng cho vn tay. Phng php 2. Mu phn b hng chun c nh ngha l mt mu hai chiu m t phn b ca cc hng ln xung quanh mt im c trng. Bng nghin cu thng k trn nhiu vn tay, cc tc gi nh ngha c trng tm tam phn im bng cc mu phn b hng chun. Vic trch chn tm v tam phn im c qui v vic tm kin trn nh nh hng cc vect phn b hng c dng ging vi mu phn b hng chun bng cc i snh cc mu phn b hng ti cc im c kh nng l c im vi cc mu phn b hng chun. Phng php 3: Hng ca cc vng c lng t ha theo 8 hosng trong khong t 00 n 1800. Cc vng c im tm v tam phn im c nh v trn nh nh hng bng cch kim tra ch so Poincar trn mt ng cong nh khp kn xung quanh mt im.

3. CCH XY DNG H THNG NHN DNG VN TAY 3.1. Qu trnh nhn dng du vn tay

Xc nhn du vn tay ( fingerprint verification )

Ti bc ny mt ngi s cung cp du vn tay cng vi chng minh th, hoc l cc c im c nhn ca ngi , v d nh H tn, ngy sinh, qu qun(trong chng minh th) hoc l Username, tn ti khon, cc quyn hn ca ngi ,(trong bo mt). Bc ny nhm to ra mt c s d liu tng ng du vn tay v cc c im lin quan . Nguyn l c bn ca h thng ny l s dng cc diot pht sng truyn cc tia gn hng ngoi (Near Infrared NIR) ti ngn tay v chng s c hp th li bi hng cu trong mu. Vng cc tia b hp th tr thnh vng ti trong hnh nh v c chp li bi camera CCD. Sau , hnh nh c x l v to ra mu vn tay. Mu vn tay c chuyn i thnh tn hiu s v l d liu nhn dng ngi s dng ch trong vng cha n 2 giy. Cng ngh truyn nh sng ca Hitachi cho php ghi li r nt s vn nh tng phn cao v kh nng tng thch vi mi loi da tay, k c da kh, da du hay c vt bn, vt nhn hoc b khim khuyt do to ho trn b mt ca cc ngn tay. Lng d liu nh l cn c cho vic nhn dng v to nn mt h thng nh gn, an ton, thn thin v nhanh nht trn th gii. H thng ny c th lu tr t 6.000-8.000 ngn tay trong mt my v mi ngi c th c nhn dng bi 1 trong 5 ngn tay khc nhau ng k trc . u im vt tri ca h thng ny l ch tng tc vi c th sng nn vic bt chc, gi mo hoc n cp d liu l iu hon ton bt kh thi. FVB ra i hi u nm 2006, nhanh chng thnh cng ti th trng Nht Bn, Singapor, Trung Quc...

Nhn din du vn tay (finger identification ) Du vn tay s c a vo i chiu vi database cha cc vn tay truy ra cc c im mun truy xut. Vic i snh nh vn tay cn nhn dng ch cn c tin hnh trn cc vn tay (c trong c s d liu) thuc loi c xc nh nh qu trnh phn loi. y l giai on quyt nh xem hai nh vn tay c hon ton ging nhau hay khng v a ra kt qu nhn dng, tc l nh vn tay cn nhn

dng tng ng vi vn tay ca c th no c lu tr trong c s d liu. 3.2. Hai phng php nhn dng du vn tay Da vo cc c tnh c th ca du vn tay, nh im cui, im r nhnh ca cc vn trn tay. So snh ton b c tnh ca du vn tay. Thc cht y ch l 2 mc ca vic nhn dng. R rng trong cch th 2 bao gm cch1. Tuy nhin do c im ca vn tay, nu ta khng phi so snh qu nhiu ( c s d liu khng qu ln ) cc c im c bit trn du vn tay ta nhn dng ra du vn tay ca ai. Cch th 2 l mt cng vic phc tp i hi tnh ton nhiu , tuy nhin cho kt qu vi tin cy cao. Bi bo co ny tp trung vo cch lm th nht. 3.3. S h thng nhn dng du vn tay

Theo phn tch trn th h thng ny gm 2 phn: + Verification: Ban u mt ngi dng trong h thng cung cp thng tin du vn tay ca mnh v lu tr vo c s d liu. + Identification: Khi s dng h thng ny, du vn tay c thu thp t mt sensor v em i x l. Qu trnh x l c th ty chn mt trong 2 phng php trn trn )

3.4. Giai on x l nh trong qu trnh nhn dng vn tay: V giai on x l nh bn c th lm cc php x l nh dui hnh sau

Bi bo co ny s i su vo trnh by cch phn vng nh theo cch phn loi du vn tay trn, tc l trch c cc im c trng t mt bc nh du vn tay. Cui bi b sung thm mt phn nh phng php nng cao chnh xc trong nhn dng vn tay. Trch cc im singularity

a. Trng nh hng (orientation field)

nh vn tay l nh nh hng, cc ng vn l cc ng cong theo cc hng xc nh. Gc hp bi phng ca mt im trn ng vn vi phng ngang c gi l hng ca im . Tp hp cc hng ca cc im trn nh vn tay gi l trng nh hng ca nh vn tay .

Phng php xc nh trng nh hng nh sau [5], [14]: Chia nh vn tay thnh cc khi nh hn kch thc WxW Tnh gradient theo hai hng x, y l Gx, Gy ti mi im (pixel) trong khi Khi hng ca im chnh gia ca khi c xc nh theo cng thc:

b. Xc nh cc im singularity bng ch s Poincare (Poincare index) [3]

Gi s (i,j) l mt im bt k trn nh vn tay, C l mt ng cong khp knh xung quanh (i,j) th ch s Poincare ti (i,j) l tng i s cc sai lch hng ca cc im lin k nhau trn ng cong C. Trong : Np l tng s im trn ng cong s C. (x,y) l hng ti im (x,y)

Da vo ch s Poincare ta c th xc nh cc im singularity

Trch cc im minutiae C hai phng php chnh tm cc im minutiae: trch cc im minutiae t nh binary v trch cc im minutiae trc tip t nh xm. a. Trch cc im minutiae t nh binary [5]

tng chnh ca phng php ny l t nh xm ban u ta s dng cc b lc thch hp pht hin v lm mnh ng vn di dng mt pixel (ridge detection), bin i nh xm ban u thnh nh binary (c gi tr l 0 hoc 1) tng ng. Sau , cc im minutiae s c trch nh sau: gi s (x,y) l mt im trn ng vn c lm mnh v N0, N1, , N7 l 8 im xung quanh n th

4. NNG CAO CHNH XC KHI NHN DNG VN TAY 4.1 Mc ch ca vic nng cao chnh xc khi nhn dng vn tay Hn 100 nm qua so snh du vn tay vn c coi l mt phng tin hu hiu h tr cho cc nh iu tra trong qu trnh ph n v xt x.Hin thi th phng php ny bc l mt vi khuyt im C khng t th thut m ngi ta vn quen s dng trong khi cha chng minh mt cch khoa hc v tnh hiu qu v tin cy ca n. Nhn dng qua du vn tay l mt trong nhng v d in hnh cho "thi quen" ny. T cui th k 19, phng php nhn dng qua du vn tay c coi l mt trong nhng cng c php y xc nh nghi phm v s hin din ca h ti hin trng gy n.

... v gy ra kh nhiu oan sai

Theo nh nghin cu ti phm Simon Cole, hng nm ch ring nc M, cc gii chc thc thi php lut bt nhm ti 1.000 ngi qua so snh vn tay. Trong mt cuc kim tra ca FBI, ngi ta thu c t l sai st ca cc phn tch du vn tay l 0,8%. Theo s liu ca cc phng nhn dng sinh hc M, trong nm 2002 c ti 1.900 kt qu khng chnh xc trong khu so snh vn tay. C nm, t l sai s ca phng php so snh du vn tay ln ti 4,4%.

Vic nhn dng vn tay s gp nhiu vn tr ngi n kt qu v cc yu t khch quan nh tc ng ca mi trng thi tit,hin trng sau khi kho st,v cc yu t ch quan gy nhiu. Nu ch n thun da vo yu t k thut m b qua mt lot cc bin php nghip v khc, sai s ny c th ln ti 10%

V ngy ngay ngoi phng php nhn dng du vn tay c kh nhiu cc phng php nhn dng sinh trc hc khc c chnh xc cao hn v cho kt qu nhanh hn nh phng php nhn din khun mt,nhn dng tnh mch lng bn tay, Nhng phng php nhn dng vn tay hin vn cn ph bin nhiu ni v nhiu quc gia,mc nhin phng php nhn dng vn tay vn c s dng trong vic iu tra ph n ca cnh st v th vic nng cao s chnh xc khi nhn dng vn tay l mt vn thit yu. V vic p dng cc phng php x l tn hiu gip cho kt qu nhn dng tt hn v trnh c ri ro trong vic iu tra nhn dng.Vic nhn dng vn tay cng chnh l vic x l nh. 4.2 i su vo phng php x l hnh nh vn tay trong vic nhn dng Vn tay khi em phn tch thng hin th di dng mu en v nn l mu trng,trc khi nhn ra dng Menutia( nhng dng c bit ca vn tay) chng ta phi bit cch tch vn tay ra khi mu nn.Nh vy hm mt xm phi c 2 im cc i cng r cng tt.Khong cch gia im max v min cng ln th s to ln s tng phn r rng gia vn tay v mu nn. T nh m ca vn tay chng ta mun c nh r nt hn, khng phi l chng ta thay i hm mt xm l c c nh r nt hn, m phi dng nhng phng php x l nh cho ton b hay tng phn ca hnh vn tay. Bn c th dng phng php lc (Filter) cho hnh nh r rng hn. Ty theo hnh v mc ch ng dng m chng ta dng phng php lc khc nhau, chng hn nh lc mu xm ch cn trng en m thi, th nh cc bn bit gia hai im cc i trn hm mt xm chng ta chn im ngng (Thresthold). C th l im cc tiu hay l im gia ca hai im cc i... lm im ngng th phn bn tri im ngng chng ta gn gi tri 0 (mu en) cn phn bn phi th l 255 (mu trng). C khi hnh nh b r (Noise), ty theo mc ca r m mnh c th dng Gaussian Filter lc bt cho hnh bt nhng nh b r,nu dng phng php lc Gaussian vi lch sigma = 3 th hnh nh s r hn. Nh rng vn tay cng c chiu quy nh ca n ging nh Vect vy. Thc ra th sau khi lc cho nh vn tay r nt, ngi ta cn loi b

nhng vt ct, hay l bng da tay mi vn mi th thut khc nhau. Nhng cng l x l nh loi b mt s im ng ng. K tip l lm mng cc ng nt ca vn tay. mi vn tay ngi ta khng phi gi hnh nh ca vn tay m gi nhng im c bit gi l Menutia (cng nhiu im th chnh xc cng cao ). Cui cng chng ta ly c nhng im cn thit ra. Tuy nhin chnh xc ngi ta chng cht nhng du vn tay cng mt ngn tay tm ra im chung tng chnh xc hn v ta s c c nhng im bao gm c hai hnh cng mt vn tay. Thng thng chc n ngi ta ng k khong 4 ln cng mt vn tay thnh lp mt cu trc ri nn li khong 300 ti 500 bytes, cha khong t 20 n 80 im c bit. Ngoi ra chng ta phi kim tra v kim nh bng phng php thng k rt nhiu xc nh sai s cho php,... 4.3 Phng php lc Gabor B lc Gabor s dng tng cng ng vn v phc hi vn. Hiu qu s dng ca cc thut ton trch chn c tnh v cc k thut nhn dng vn tay khc ph thuc rt ln vo cht lng ca nh vn tay u vo. Trong trng hp nh vn tay, vn li v vn lm thay th nhau v hng theo mt hng c nh. Trong nhng tnh hung th ny, cc vn c th d dng c pht hin v cc chi tit c th xc nh mt cch chnh xc trn nh. Nhng trong thc t, do iu kin da ( nh kh hay t, b ct ), nhiu cm bin, n vn tay khng ng, v cc ngn tay cht lng thp, mt phn khng nh cc nh vn tay ( khong 20% ) l c cht lng thp. Trong nhiu trng hp, mt nh vn tay cha nhiu vng gm c c cht lng tt, trung bnh v xu . Ni chung, c vi dng mt gi tr lin h vi cc nh vn tay: cc vn khng lin tc,c vi np t cc vn song song khng tch bit r rng do tn ti ca nhiu lin kt cc vn song song, khin chng tch bit km b ct, c np gp, hay thm so Ba dng b vn mt gi tr ny lm cho vic trch chn c tnh cc k kh khn. Chng dn ti cc vn sau trong vic trch chn c tnh: Trch chn cc chi tit sai lch B qua cc chi tit ng Gy li v hng v v tr ca chi tit bo m hiu qu tt trong cc thut ton trch chn chi tit trn

cc nh vn tay cht lng km, cn mt thut ton tng cng nng cao s r rng trong cu trc vn. Mt chuyn gia vn tay thng c th nhn dng chnh xc cc chi tit bng cch s dng nhiu manh mi nhn c nh hng vn tay, tnh lin tc ca vn, xu hng vnTrong l thuyt, c th pht trin mt thut ton tng cng s dng cc manh mi nhn c ny ci thin cht lng hnh nh. Ni chung, vi mt nh vn tay cho trc, cc cng vn tay c phn on c th chia vo ba hng mc: Vng c nh ngha tt: cc vn c phn bit r rng vi cc vn khc Vng c kh nng phc hi: cc vn b h hng bi cc ng t gy nh, thm so nhng chng vn c kh nng nhn c v cc vng xung quanh cung cp thng tin khi phc cu trc ban u ca chng Vng khng th phc hi, ni cc vn b h hi bi cc nhiu nghim trng, khng c vn no nhn thy c v cc vng xung quanh khng cho php chng c xy dng li Cc vng cht lng tt, c th phc hi v khng th phc hi c th c nhn dng qua vi tiu chun: tng phn, tnh y ca hng, tn sut vn, v cc c tnh cc b khc c th kt hp nh ngha ch s cht lng. Mc ch ca mt thut ton tng cng l ci thin tnh r rng ca cc cu trc vn trong cc vng c kh nng khi phc v nh du cc vng khng th khi phc v qu nhiu cho cc x l tip theo. C rt nhiu phng php nng cao cht lng vn, c mt phng php s dng v t hiu qu rt tt l s dng b lc Gabor. p dng cc b lc Gabor ti mt nh,cn xc nh bn tham s ( , f, mask, radius) . Tn sut ca b lc hon ton c quyt nh bi tn sut vn cc b (f) v hng ca b lc c quyt nh bi hng vn cc b (). Vic chn cc gi tr radius , nu chn gi tr ln th b lc s chu nhiu nhiu hn, nhng li to ra s nhm ln gia vn li v vn lm. vi radius = 4 l s dng tt trong rt nhiu trng hp.

II.

NHN DNG KHUN MT 1. GII THIU Hn mt thp k qua, c rt nhiu cng trnh nghin cu v bi ton xc nh khun mt ngi t nh en trng, nh xm, n nh mu nh ngy nay. Cc nghin cu i t bi ton n gin, mi nh ch c mt khun mt ngi nhn thng vo thit b thu hnh v u t th thng ng trong nh en trng. Cho n ngy hm nay bi ton m rng cho nh mu, c nhiu khun mt trong cng mt nh, khun mt c quay mt gc nh, hay b che khut mt phn,c nhiu t th thay i trong nh. Khng nhng vy m cn m rng c phm vi t mi trng xung quanh kh n gin (trong phng th nghim) cho n mi trng xung quanh rt phc tp (nh trong t nhin) nhm p ng nhu cu tht s cn thit ca con ngi. 2. NH NGHA BI TON XC NH KHUN MT NGI Xc nh khun mt ngi (Face detection) l mt k thut my tnh xc nh cc v tr v cc kch thc ca khun mt trong nh bt k (nh k thut s). K thut ny nhn bit cc t trng khun mt v b qua nhng th khc nh: ton nh, cy ci, c th... 3. NG DNG CA PHNG PHP XC NH KHUN MT NGI C nhiu ng dng c v ang thit k, di y l mt s loi ng dng o H thng tng tc gia ngi v my: gip nhng ngi b tt hoc khim khuytc th trao i. Nhng ngi dng ngn ng tay c th giao tip vi nhng ngi bnh thng. Nhng ngi b bi lit thng qua mt s k hiu nhy mt c th biu l nhng g h mun, . l cc bi ton iu b ca bn tay (hand gesture), iu b khun mt, o Nhn dng ngi A c phi l ti phm truy n hay khng? Gip c quan an ninh qun l tt con ngi. Cng vic nhn dng c th trong mi trng bnh thng cng nh trong bng ti (s dng camera hng ngoi). o H thng quan st, theo di v bo v. Cc h thng camera s xc nh u l con ngi v theo di con ngi xem h c vi phm g khng, v d xm phm khu vc khng c vo, . o Lu tr (rt tin ATM, bit ai rt tin vo thi im ), hin nay c tnh trng nhng ngi b ngi khc ly mt th ATM hay mt m s PIN v nhng ngi n cp ny i rt tin, hoc nhng ngi ch th i rt tin nhng li bo cho ngn hng l mt th v mt tin. Cc ngn hng c nhu cu khi c giao dch tin s kim tra hay lu tr khun mt ngi rt tin sau i chng v x l . o Th cn cc, chng minh nhn dn (Face Identification)

o iu khin vo ra: vn phng, cng ty, tr s, my tnh, Palm, . Kt hp thm vn tay v mng mt. Cho php nhn vin c ra vo ni cn thit, hay mi ngi s ng nhp my tnh c nhn ca mnh m khng cn nh tn ng nhp cng nh mt khu m ch cn xc nh thng qua khun mt o An ninh sn bay, xut nhp cnh (hin nay c quan xut nhp cnh M p dng). Dng xc thc ngi xut nhp cnh v kim tra c phi l nhn vt khng b khng. o Tng lai s pht trin cc loi th thng minh c tch hp sn c trng ca ngi dng trn , khi bt c ngi dng khc dng truy cp hay x l ti cc h thng s c yu cu kim tra cc c trng khun mt so vi th bit nay c phi l ch th hay khng. o Tm kim v t chc d liu lin quan n con ngi thng qua khun mt ngi trn nhiu h c s d liu lu tr tht ln, nh internet, cc hng truyn hnh, . V d: tm cc on video c tng thng Bush pht biu, tm cc phim c din vin L Lin Kit ng, tm cc trn banh c Ronaldo , o Hin nay c nhiu hng tip cn xc nh mt nh c phi l nh kha thn hay khng? Khun mt ngi c xem nh mt yu t xc nh cho mt hng tip cn m c dng gn y. o ng dng trong video phone. o Phn loi trong lu tr hnh nh trong in thoi di ng. Thng qua bi ton xc nh khun mt ngi v trch c trng, ri da vo c trng ny sp xp lu tr, gip ngi s dng d dng truy tm khi cn thit. o Kim tra trng thi ngi li xe c ng gt, mt tp trung hay khng, v h tr thng bo khi cn thit. o Phn tch cm xc trn khun mt o Trong lnh vc thit k iu khin robot. o Hng my chp hnh Canon ng dng bi ton xc nh khun mt ngi vo my chp hnh th h mi cho kt qu hnh nh p hn, nht l khun mt ngi 4. PHNG PHP XC NH KHUN MT NGI C nhiu nghin cu tm phng php xc nh khun mt ngi, t nh xm n ngy nay l nh mu. Ti s trnh by mt cch tng qut nht nhng hng gii quyt chnh cho bi ton, t nhng hng chnh ny nhiu tc gi thay i mt s nh bn trong c kt qu mi. Da vo tnh cht ca cc phng php xc nh khun mt ngi trn nh. Cc phng php ny c chia lm bn hng tip cn chnh. Ngoi bn hng ny, nhiu nghin cu c khi lin quan n khng nhng mt hng tip cn m c lin quan nhiu hn mt hng chnh:

o Hng tip cn da trn tri thc: M ha cc hiu bit ca con ngi v cc loi khun mt ngi thnh cc lut. Thng thng cc lut m t quan h ca cc c trng. o Hng tip cn da trn c trng khng thay i: Mc tiu cc thut ton i tm cc c trng m t cu trc khun mt ngi m cc c trng ny s khng thay i khi t th khun mt, v tr t thit b thu hnh hoc iu kin nh sng thay i. o Hng tip cn da trn so khp mu: Dng cc mu chun ca khun mt ngi (cc mu ny c chn la v lu tr) m t cho khun mt ngi hay cc c trng khun mt (cc mu ny phi chn lm sao cho tch bit nhau theo tiu chun m cc tc gi nh ra so snh). Cc mi tng quan gia d liu nh a vo v cc mu dng xc nh khun mt ngi. o Hng tip cn da trn din mo: Tri ngc hn vi so khp mu, cc m hnh (hay cc mu) c hc t mt tp nh hun luyn trc . Sau h thng (m hnh) s xc nh khun mt ngi. Hay mt s tc gi cn gi hng tip cn ny l hng tip cn theo phng php hc.

5. NNG CAO CHNH XC KHI NHN DNG KHUN MT

5.1 Mc ch ca vic nng cao chnh xc khi nhn dng khun mt:Cng vi nhn dng vn tay v nhn dng ging ni, nhn dng khun mt (Face Recognition) l cng ngh sinh trc hc ang c s dng ph bin hin nay. ng dng ca nhn dng khun mt rt a dng trong nhiu lnh vc nh: nhn din trong iu tra an ninh, nhn din n ci trong cng ngh my nh, xc thc (authentication) trong lnh vc kim sot truy nhp vo h thng Cng ngh nhn dng khun mt c cc hng gii thiu l mt tnh nng ni tri, gip ngn chn ngi khc tip cn my tnh tri php, m bo an ton thng tin cho ch nhn.Nhng phn mm nhn dng thng minh ngy cng c chnh xc cao v c s pht trin vt bc.

5.2 i su vo cc phng php nng cao chnh xc khi nhn din khun mt:Mi khun mt u c nhiu im mc, nhng phn li lm to nn cc c im ca khun mt. FaceIt nh ngha nhng im ny l nhng im nt. Mi mt ngi c khong 80 im nt. Phn mm ny c th nhn din mt s dim nt nh sau: Khong cch gia hai mt

Chiu rng ca mi su ca hc mt Hnh dng ca xng g m di ca xng hm Cc im nt trn c o c v to ra nhiu m s c gi l du b mt ( FacePrint ) i din cho khun mt trong c s d liu.

Trc y, phn mm nhn din khun mt da trn hnh nh 2D so snh hoc nhn din mt hnh nh 2D khc t c s d liu. V c c tnh chnh xc v hiu qu cao nht, hnh nh nhn din cn phi l mt khun mt nhn trc din vo camera, vi gc nh sng v nhng biu hin trn nt mt khng khc lm so vi hnh nh trong c s d liu. u ny gy ra nhiu rc ri. Trong phn ln trng hp, cc hnh nh thng khng c ghi trong mt mi trng n nh. Thm ch c nhng thay i nh nht trong gc nh sng hay nghing ca khun mt cng lm gim tnh hiu qu ca h thng, v th cc khun mt ny thng khng khp vi bt k khun mt no trong c s d liu.

5.3.Nhn din khun mt 3DMt xu hng mi ni ln trong cng ngh nhn din khun mt l vic s dng cc mu 3D, gip cho vic nhn dng c chnh xc hn. Mt phn mm nhn din khun mt 3D s ghi li mt khun mt thc t ca mt ngi, ri dng cc im ni bt trn khun mt ni nhng m cng v xng nhn thy r nht nh ng cong ca hc mt, mi v cm -- nhn ra i tng. Cc c im ny l c nht i vi mi khun mt v khng thay i theo thi gian.

Cch thc s dng su v trc ca cc phn trn khun mt khng b nh hng bi nh sng, v th vic nhn dng khun mt 3D c th c s dng c trong bng ti v c th nhn ra khun mt t nhiu gc khc nhau vi chnh lch ln ti 90 . Bng cch s dng phn mm 3D, h thng nhn din ny cn tri qua mt lot bc nhn din mt i tng. Nhn dng Vic ghi li mt hnh nh c th thc hin bng cch qut mt tm nh 2D sn c, hoc s dng video c c mt hnh nh 3D sng ca i tng. Lin kt Sau khi ghi li mt khun mt, h thng ny s tnh ton v tr, kch c v t th ca u. Nh cp t trc, h thng c th nhn ra mt khun mt gc lch ln ti 90 , trong khi vi hnh nh 2D, khun mt ca i tng phi nghing t nht l 35 v pha camera. o c Sau , h thng ny s o c nhng ng cong trn khun mt vi chnh xc ln ti di 1 milimet, ri to mt khun mu.

Ti hin Sau , h thng s chuyn khun mu ny thnh mt m c nht vi tng ngi. Vi mi khun mu, m ny c dng mt nhm cc con s i din cho khun mt ca mt i tng. So snh Nu nh hnh nh ny c dng 3D v c s d liu cng cha cc hnh nh 3D, th vic i chiu c th tin hnh m khng phi thc hin bt k thay i no i vi hnh nh . Tuy vy, nu nh hnh nh vn dng 2D th s c i cht kh khn hn, bi cng ngh 3D em li hnh nh thc v sng ng hn so vi mt hnh nh 2D phng l, bt ng. Nhng cng ngh mi c th gii quyt c kh khn ny. V d, phn bn ngoi v bn trong ca con mt cng vi phn nh mi s c ly ra o c. Sau khi vic o c ny hon tt, mt thut ton s c p dng chuyn hnh nh trong c s d liu sang dng 2D. Sau khi chuyn i, phn mm s so snh hai hnh nh 2D ny vi nhau tm ra i tng. Xc minh hay nhn din Xc minh c ngha l mt hnh nh s c i chiu vi ch 1 hnh nh trong c s d liu (t l 1:1). V d nh, mt hnh nh ca mt i tng no s c i chiu vi mt hnh nh trong c s d liu ca U ban phng tin giao thng xc minh xem i tng l ai. Cn nhn din c ngha l mt hnh nh s c i chiu vi tt c cc hnh nh trong c s d liu tm ra i tng (t l 1:N). Khi , bn phi ghi li hnh nh i tng v so snh vi ton b c s d liu bit c i tng l ai.

5.4.Phn tch cu trc b mt (STA Surface Texture Analysis )Nhiu khi hnh nh khng th c xc minh hay nhn ng ch bng cng ngh nhn dng nt mt. Identix to ra mt sn phm mi gip cho vic nhn din chnh xc hn. Phn mm FaceItArgus ca h s dng cng ngh sinh trc hc v da, da trn cu trc da c nht ca mi ngi, gip em li kt qu cn chnh xc hn na.

Thut ton STA cho php kt qu thu c t chnh xc cao nhtSTA to thnh nhng Du da ( SkinPrint ) v i chiu theo t l 1:1 hoc 1:N ph thuc vo kiu tm kim. Qu trnh ny c gi l Phn tch cu trc b mt, cng hot ng ging nh h thng nhn din khun mt. u tin, mt mng da, gi l du da ( SkinPrint ) , s c chp thnh hnh nh . Sau , mng da ny c chia nh ra thnh nhiu khi. Bng cch s dng thut ton chuyn mng da thnh mt khng gian ton hc c th o c c, cng ngh ny sau s phn bit tng ng nt, tng l chn lng, v cu trc thc ca b mt da. iu ny gip phn bit c c mt cp song sinh ging ht nhau m mt mnh phn mm nhn dng khun mt khng th thc hin c. Theo Identix, bng cch kt hp cng ngh nhn dng khun mt vi cng ngh phn tch cu trc da, chnh xc c th tng thm t 20 n 25%. Hin ti, FaceIt ang s dng ba khun mu khc nhau xc minh hay nhn dng i tng: vector, phn tch c im vng, v phn tch cu trc b mt. Khun mu vector rt nh v c s dng nhn din nhanh qua ton b c s d liu ban u cho bc u ca nhiu cng on tm kim. Khun mu phn tch c im vng (LFA Local Feature Analysis )

tm kim cp cao hn hoc i chiu khun mt theo khun mu Vector. Khun phn tch cu trc b mt (STA) l khun mu ln nht trong ba loi. N l bc cui cng sau bc tm kim da vo khun LFA, da trn c im da ca i tng v a ra thng tin chi tit nht. Bng cch kt hp c ba loi khun mu trn, FaceIt c li th hn hn cc h thng nhn din khun mt khc. N t b nh hng bi s thay i trong nt mt, bao gm nhng hnh ng nh nhy mt, cau my, hoc mm ci, v c kh nng nhn din ngay c khi i tng c thm ru, ria mp, hay eo knh rm. H thng ny cng phn bit c cc chng tc v gii tnh khc nhau.

nh sng yu c th lm cho chng trnh nhn dng gp kh khn kim tra nhn dng ca mt ngi no .Tuy vy, khng cng ngh no l hon ho. V cng ngh ny cng c th b nh hng bi mt s nhn t sau y: nh sng chi trn knh mt hoc knh rm Tc di che phn chnh gia khun mt nh sng yu khin khun mt b m i phn gii thp (nh c ghi li t qu xa) Identix khng phi l cng ty duy nht pht trin cng ngh nhn din khun mt. Mc d phn ln sn phm ca cc cng ty khc u hot ng tng t nh FaceIt, chng cng c mt s khc bit. V d nh sn phm FACEngine ID SetLight ca mt cng ty c tn l Animetrix c kh nng chnh sng, gip gim t l nhn din sai, hay sn phm ca Sensible Vision c th bo mt cho mt my tnh bng cch s dng cng ngh nhn din khun mt. My tnh s ch

hot ng khi ngi ch thc s ca n iu hnh. Cn khi ngi ch ra khi khu vc nhn din, my tnh s t ng bo mt trnh nhng ngi dng khc. Nh vo nhng bc tin mnh m trong cng ngh, h thng nhn din da v khun mt ang c s dng nhiu hn so vi ch vi nm trc y. Trong phn tip theo, chng ta s tm hiu xem nhng cng ngh ny ang c s dng u v nh th no, v iu g ang ha hn pha trc.

5.5.Hin ti v tng lai ca cng ngh nhn dng khun mtTrong qu kh, i tng s dng chnh ca phn mm nhn din khun mt l cc c quan php lut nhn din cc khun mt trong m ng. Mt s t chc chnh ph cng s dng h thng ny trong cng tc an ninh v loi tr vic gian ln trong bu c. Gn y chnh ph M s dng mt chng trnh c tn US-VISIT (Cng ngh qun l tnh trng nhp c v di tr Hoa K), nhm vo nhng ngi nc ngoi nhp cnh vo M. Khi mt ngi nc ngoi nhn c visa, ngi s phi ln du vn tay v chp nh. Sau , vn tay v nh ca ngi ny c kim tra v i chiu vi c s d liu v nhng tn ti phm v nhng k khng b. V khi ngi ny n nc M, du vn tay v nh ca anh ta s c s dng xc minh xem c ng l ngi nhn c visa hay khng. Tuy vy, hin nay c nhiu l do phn mm ny ngy cng tr nn ph bin. Hin chng tr nn r hn v tr nn hu dng hn. Chng c kt ni vi camera v my tnh sn c ti cc nh bng v sn bay. TSA cng ang nghin cu v th nghim chng trnh Khch hng ng k ca h. Chng trnh ny s nhanh chng thit lp c s d liu an ninh i vi cc khch hng t nguyn cung cp thng tin v hon tt bi nh gi v mc e do an ninh. Ti sn bay ny s c ng i ring dnh cho cc khch hng ng k gip h di chuyn nhanh hn v nhn din tng khch hng qua cc c im trn khun mt ca h. Nhng ng dng tim nng khc ca cng ngh ny bao gm vic bo m an ninh cho vic rt tin ti cc my ATM. Phn mm ny c th nhn din c khun mt ca mt khch hng. Sau khi c s

ng ca khch hng, my ATM s ghi li hnh nh s ca khch hng , ri thit lp du mt trn nh bo v khch hng khi nn n cp nhn dng v trm tin. Bng cch s dng phn mm nhn dng khun mt, s khng cn dng n giy chng minh th, th nh bng hay m s nhn din c nhn (PIN) xc nh danh tnh ca khch hng, nh cc cng ty c th ngn chn nn la o. Trong khi tt c cc v d trn u c thc hin vi s ng ca i tng, th khng phi tt c u c php ca mi ngi. Trong phn u tin, chng ta bit h thng trn c cnh st Tmp s dng ti trn chung kt bng bu dc quc gia M Super Bowl v ti qun Ybor City. H thng ny ghi li hnh nh ca tt c nhng khch n thm m h khng h bit hoc khng h cho php. Nhng ngi ng h h thng ny cho rng n gip m bo an ninh mt mc no , v khng h vt qu t do ca mi ngi. Tuy nhin, nhiu ngi li lo lng rng vic s dng h thng ny xm phm t do c nhn, ngoi ra, n cn dn n nguy c n cp nhn dng. Thm ch ngay c nhng cng ty cung cp h thng nhn din khun mt cng tha nhn rng, cng ngh cng cao th nguy c nh cp hoc la o nhn dng cng ln. Vi cng ngh ngy cng pht trin nh hin nay, vic nhn din khun mt cng gp mt s nhc im. Tuy nhin, cc nh sn xut ang c gng tng cng hiu qu v chnh xc ca h thng ny. 6.LP TRNH NHN DNG KHUN MT MATLAB Trong cc bc ng dng x l ton hc nhn dng mt, mt phng thc m t c s d liu ca mt nh mt ma trn l rt cn thit. MATLAB c th c s dng a nh t mt chui file vn bn ca tn file v chuyn mi graysale image vo mt ma trn h x w, trong w l chiu rng (tnh theo pixels) ca nh v h l chiu cao. Mi ln, mt hnh nh c a vo, chuyn thnh nh dng MATLAB hp thc, v sau phc hi li hnh dng vo mt vector (w*h) x 1, n gin, ta t ct u tin trn pha u, v mi ct k tip pha di. Mi vecto by h, tng ng vi mt picture, v nhng vector ny tr thnh cc ct ca ma trn A, gm (w*h) x p, trong p l tng s cc nh s dng.

Sau , MATLAB c s dng tnh ton vector trung bnh ca cc ct ca A v tr (subtract) vecto trung bnh M ny t mi ct trong A, to ra ma trn tr trung bnh (mean-subtracted) L. gii thch chi tit x l ny, bao gm m MATLAB m chng ta s dng, xem ph lc A. By gi, bn c th thc hin mt phin bn n gin ca cc tnh ton SVD. Trc tin, l tnh ton ma trn covariance G=A^T A. Ti thi im ny, cc eigenvalue v cc eigenvector tng ng ca n c tnh ton v sp xp. Chng c sp xp gim dn theo kch thc ca eigenvalues v eigenvenctor tng ng c sp xp vi cng th t nh vy. Nhng eigenvectirs tr thnh nhng ct ca ma trn V(pxp). Trong th t to ra mt tp cc vector c bn cho khng gian ct ca L, ma trn U c to ra nh sau: U=L*V. Span ca ct u tin ca U cung cp mt kch thc xp x tt nht ca khng gian ct ca L. Ging nh vy, span xa 2 ct u tin cung cp hai kch thc xp x tt nht, v theo logic, c th n c tip tc cha j kch thc xp x. N c th tnh ton c bao nhiu % ca variance c s dng bi j-dimensional approximation. Phn trm(Per) ny c tnh ton s dng cc eigenvalues c sp xp ca ma trn covariance {ld1ldn} qua biu thc (equation ). Per=TongXichMa(ld1->ldj) / TongXichMa(ld1->ldn) *100%. Trong th t kim tra mt image t c s d liu (CSDL) ngoi, MATLAB import v phc hi li image trong cng cch m c s dng cho cc images ca CSDL. Vector trung bnh (mean vector) M c tr t vecto kim tra image (T) v h s j u tin c tnh ton bng lut sau: Ct=Ut.T/Ut.Ut Mt trung bnh t CSDL u tin.

Trong Ct l h s th t ca T v Ut l ct th t ca U. T y, MATLAB n gin tnh ton khong cch O-clit (Euclidean) gia h s j u tin ca T v h s j u tin ca tt c cc picture trong CSDL. Mt ln, nhng khong cch ny c sp xp (theo th t tng dn), n cho php chng ta xc nh c image no l c xp x nh nht ca test image. T y, n lm sng t ln (interpretation) bi mt ngi xc nh xem c tn ti hay khng. M MATLAB cho php kim tra mt image t CSDL bn ngoi

6.1 CSDL u tin CSDL u tin chng ta kim tra c 130 hnh nh ca 65 ngi khc nhau. Mi nh c kch thc 400x500 pixel v khng c nh cha ngi eo knh. Chng ti chn ra s dng hnh nh ca nhng ngi khng eo knh hn ch mt bin glasses, ci m c th s gy ra gii hn chnh xc trong h thng. Chng ti s dng 15 ca 130 vc t c bn trong tnh ton, ci m nh c (retained ) 81.229% ca s khc bit (variance). My tnh mt 90 pht (vi 2.8GHz processor v 512MB RAM) ti 130 nh vo b nh ca n phc v cho yu cu tnh ton. u ra rt cun ht l xem mt mt trung bnh (average face). y l vecto trung bnh n gin ca cc ct ca A, khi phc li vo nh c 400 x 500 ( Hay kch thc gc ca nh) . Hnh di y l vecto c s (first eigenface) cho CSDL. Mi nh trong CSDL, c mt trng thi, c mt h s (coefficient) tng ng vi vector c s ny.

th h s ca vecto c s trong cng mt loi (term of gender) l c kh nng pht hin (revealing) vecto ni bt (vector accentuates) c trng ca mt (facial feature).

Hu ht ph n c cc h s m, v phn ln n ng c cc h s dng. Hn na, khi chng ta kim tra cc bc nh ca ph n vi h s m, chng ta ch rng h c tc di. Cng vy, khi nhng bc nh ca ph n c kim tra vi cc h s m ca h, th c tc di, trong khi nhng bc hnh vi h s dng, c chiu di ca tc ngn hn. Thc t ny sinh ra mt s kh khn ( slightly troublesome) bi v, n cho thy rng, din mo (aspect) quan trng nht ca mt mt ngi l di ca tc, n cng l tnh nng quan trng nht ca mt ngi thay i. Vi thc t ny c th c kh nng l mt nhc im (weakness) cho h thng. t bt k s thay i no lien quan n chiu di ca tc, hay hnh dng c th (likely) s gy ra b (failure) trong h thng. Khi kim tra eigenface th hai, n s km clear hn, nhng tnh nng ca n, h thng c nhn nh identify l quan trng. Chng ti hypoyhesized rng, mt trong nhng tnh nng the eigenface c th c nhn ra l khc nhau, gia mu tc ca ngi v ti sng ca da ngi skin tone. Chng ta n phn cui conclusion ny, bng vic phn tch s ging nhau vi ci c s dng cho eigenface trc. D hiu, chng trnh m khc nhau gia mt vi tnh nng

Bc tip theo, ly 15 h s u tin ca mi mt v t chng trong mt vector. The cng thc (formula) cho chiu di O-clit (Euclidean) ca mt vector c s dng xc nh chiu di ca vector. iu ny cho php chng ta khm ph xem khun mt c ln ton th ln nht overall largest magnitude. Tuy nhin, vector vi d ln cao nht highest magnitude, tng ng vi khun mt c th l xp x tt nht. Hnh 6, biu din khun mt gc m c th l best approximated xp x tt nht (c chiu di vector h s ln nht) v 15 vector xp x ca khun mt. nh xp x ny c obtained bi vic ly 15 vector u tin Multiplying nhn vi cc h s tng ng ca chng, ri cng adding kt qu cc vector li vi nhau. Tht d hiu, t hai bc hnh ca h, s dng ch 15 vector trong s 130 vector c s xy dng ln mt readily kh nng nhn dng cc xp x mt cch d dng. Ngc li, khun mt vi xp x ti nht cng c bd trn hnh 6.

Hai mt pha trn l mt gc v 15vector xp x ca khun mt, c th l xp x tt nht. Ging nh vy, y l hai nh gc, v 15 vector xp x ca khun mt, c th l inaccurately xp x c sai s ln nht. By gi, ta c th nhn thy khun mt tht actual bi ng dng nhn dng. Chng ta sn sang, bj a khong cch o-clit gia cc h s ca hnh chiu trc giao orthogonal projection ca nh bn ngoi vi h s ca mi nh trong CSDL.

Hnh c khong cch nh nht vi nh kim tra c nhn dng bi chng trnh closest match l khp nht, v tt c cc hnh cn li remaining c xp loi rank t con ng gn nht hoc xa nht ( trong thut ng ca khong cch o-clit) vi nh kim tra. Kt qu ca chui kim tra ny rt positive xc thc v indicate ch ra rng trn ton h thng lm vic tt. R rang rng, hng ca mt l cn thit cho s nhn dng c hp thc c th xy ra occur. Khi tt c cc khun mt c facing forward, vi nghing ca u l nh nht minimal head tilt, h thng ch ra ngi chnh xc vi khp l 83,78%. Hn na, 93.30% ca cc php th trial ch ra c t nht mt hnh khp trong s 3 hnh khp nht. Mt ch quan trng l nhiu nh kim tra c s dng c ngi eo knh. Chng ta xc nh determined rng presence s hin din ca knh c mt cht khng influence nh hng u ra ca kt qu. Tri li, biu hin ca mt to ra mt tc ng n kt qu. iu ny c ch ra bi mt vi php th ni m ngi c significantly contorted biu hin mo m ca khun mt, c so snh vi biu hin trong CSDL. Trong nhng trng hp ny, h thng kh khn hn xc nh khun mt khp mt cch hp thc. Chng ti cng ch rng, mt vi php th li failed hu ht ging kt qu vi nghing ca u ngi. Tuy vy, nghing v hng ca mt ngi l hai nhn t quan trng significant factor m c tc ng iu hng negatively afected n kt qu ra. T , chng ta ch rng eigenface u tin, xc nh tc di nh mt trong s hu ht nhng nhn t quan trng trong vic to ra mt s match so khp chnh xc, chng ta kim tra how well khi so khp mt ngi khi c nhng thay i quan trng vi tc ca h xy ra. u tin chng ta s dng Photoshop a mt i tng ph n vi tc mu en v thay i sang mu hoe blonde. K c mu thay i, h thng vn c th xc nh chnh xc c ta trong CSDL. Tip , chng ta ly mt vi hnh vi tc di ( ngi c mt gi tr rt ln cho eigenface u tin) v s dng Photoshop b i mt phn ca tc. Chng ta nhn thy rng, h thng khng th nhn dng chnh xc ngi nh trong s so khp tt nht khi c s thay i tc. Mt s kho st th v khc, m chng ti b tr, bao gm t conducted involved placing mt tp cc cp twins trong CSDL. Chng ti kim tra hai hnh ca mi ngi v trong mi trng hp h thng ly ra c hai hnh trong CSDL nh l mt trong 3 s so khp match. Ngi anh em trai khc khng bao h xut hin trong top 3 s so khp ng nht. iu ny

rt quan trng. bi v thm ch c mt ngi, tht c bit, particularly rt kh phn bit differentiate gia hai anh em. Xem hnh 7.

6.2 CSDL th hai By gi, chng ta s xem mt CSDL khc s lm vic th no, vi vic s dng cc tp nh c kch thc nh hn. S dng cc tp nh nh hn l rt hiu qu (desirable),v thi gian x l ca my tnh gim ng k. V th, chng ta s dng vi cng cc nh nh nhau, nhng gim kch thc khong 350x438 pixel. Thi gian x l c gim xung khong 9 pht, tc l lng thi gian ng th 10 so vi time x l ca CSDL trc. Chng ta vn s dng 15 vc t c s, m gi li (retain) 70.90% s khc bit(variance). Nh trong CSDL trc, khng c i tng no eo knh (glasses). Tuy nhin, chng ta s dng Photoshop tho b tc xung quanh c (neck) v cc phn thp hn (lower) ca khun mt, chng ta cho rng (hypothesized) s gim s nh hng (influence) ca tc c trong h thng. Bi vy (Consequently), khun mt trung bnh cho CSDL v c bn (essentially) rt ging nhau, nhng ng bao (outline) ca tc xung quanh na thp hn ca mt c tho b. Vic khng c tc c nh hng rt ln n eigenface u tin. Xem hnh:

y l 2 nh ca khun mt gc v 15 vc t xp x (approximation) ca mt ngi anh em trai. Cui l 2 mt gc v 15 vc t xp x ca anh em trai khc. Trong eigenface ny, c s xut hin ca s tng phn (CONTRAST) gia mu mt (facial color) ca ngi v mu ca tc, tri vi (as opposed to) eigenface u tin t CSDL u tin, iu nhn mnh mt ngi c tc hay khng. Tip theo (subsequent ) cc eigenface c phn (somewhat) kh xc nh s khc bit (differentiated). Yet, eigenface th 2 dng nh pht hin (detected) ra s khc nhau trong tn hiu da (skin tone), v eigenface th 3 dng nh xem xt c bao nhiu tc ti nh ca u ngi. Chng ti ch rng, li mt ln na, h thng rt nhy cm vi nghing ca u ngi. Tip theo, chng ti quyt nh kim tra xem c bao nhiu nghing (tilt) s c m t trc khi h thng bt u li. Chng ta bt u vi cc bc hnh khc nhau ca mt ngi c sn trong CSDL v xoay quanh 25 . Khi vic xoay ny c s dng hiu chnh khun mt , t ra khp (closest match) th 51. Chng ta sau to ra tin trnh quay gn hn n trung tm, vi bc quay l 5 . Khi khun mt v tr nghing 20 , so vi trung tm, khun mt khp nht l s 34. .. Khi chng ta kim tra cc nh t bn ngoi CSDL, chng ta cng tho b tc, s dng cng mt phng thc to CSDL. Kt qu th nghim t l thnh cng l 70%. C mt vi nhn t m ng gp vo vic gim thnh cng. Hu ht gii php l d b tc bng Photoshop.

6. TI LIU THAM KHO Ti liu dng trong qu trnh bin son bi bo co Nhn dng vn tay Din n X l tn hiu s Vit Nam www.dspvietnam.org Bi lun vn ThS Nguyn Hong Huy, H Bch Khoa H Ch Minh v nhn dng vn tay Tng quan v h t ng nhn dng vn tay vvn phn loi vn tay ca Trn Trung Dng, H Bch khoa H Ni Cuc thi FVC2004 Fingerprint Verification Competition http://bias.csr.unibo.it L thuyt nhn dng http://www.vninformatics.com/forum/box/13/ArtificialIntelligence-Tri-Tue-NhanTao.html;jsessionid=88268D61A015C655E9E8E2561B289532?zone=5 Ti liu dng trong ch Nhn dng khun mt Tng quan xc nh khun mt ngi ca Phm Th Bo