Trai Tim Mat Troi

7/27/2019 Trai Tim Mat Troi

1/101


2/1012 | Mc lc

Mc lc

Li ni u ca tc gi ................................................................................... 5Chng 1: Nng trn l xanh........................................................................ 7

Ly nc to ca b Thy ............................................................................ 7Dng sng tm tng ................................................................................. 9Nng v l cy xanh.................................................................................. 11Bng ti thnh nh sng........................................................................... 13Mt bi th cho bn ci nt o ................................................................ 14Ba gi ng h cho mt m tr ............................................................... 16Th gi tm mt c Pht s sinh ...................................................... 17Nui dng chnh nim trong nhng lc lm vic .............................. 17N ci ng gi ngn vng ................................................................... 19Th cng mt nhp ................................................................................... 20Bi th v cy ta t ................................................................................... 21To lp mt qu hng ............................................................................ 22Ht ca trong chnh nim .......................................................................... 23T m sang tnh ........................................................................................ 24Nim, nh v Hu ................................................................................... 25

Bung mt ni ng...................................................................................... 25Khn mt thoi u .................................................................................. 26Chnh nim va l nhn va l qu ....................................................... 27Suy t v ci khng th suy t ................................................................ 27Ht mui i vo lng bin mn............................................................... 28

Chng 2: iu ma ca loi ong ............................................................. 30ng giao ph thn mng cho k khc .................................................. 30Ngi b cm cha c tm nc lnh ................................................ 32Hy chm bn cy lu trc sn nh ..................................................... 33ng tr thnh mt thuc a................................................................. 34i tng nhn thc khng th tch ri khi ch th nhn thc ............ 35Bung b nim trong v ngoi ............................................................. 36Thc ti khng chu ng c khun kh.......................................... 37Tu l cng trnh ca qun chiu khng phi ca suy t..................... 38iu ma ca loi ong.............................................................................. 39Kin thc l chng ngi ca tu gic.................................................... 40


3/1013 | Mc lc

Khng ni nn li...................................................................................... 41Ai bit ......................................................................................................... 42Bit trong tri xanh ................................................................................... 43Trong gi c ci bit.................................................................................. 43ng tc l bn thn ca ch th ng tc ............................................ 44Objets inanims, avez vous donc une ame? ........................................... 45Tc dng mun mt ca ci bit ............................................................. 46Bn hy ra ngi gn mt cy chanh ........................................................ 46

Chng 3: Nh khng trong m ln cng khng ngoi ........................ 48Tm cnh nht nh ................................................................................... 48Nh khng trong m ln cng khng ngoi.......................................... 50Mt tri l tri tim ..................................................................................... 52Tng tc v tng nhp ........................................................................ 52M mt trong nh.................................................................................... 55Thy ngha l thng ............................................................................... 56Nhng iu trng thy m au n lng .............................................. 56i bi tm l bn cht ca ha gii ......................................................... 57i bi tm khng c ch ng ................................................................ 58Bt dit trong sinh dit ............................................................................. 59Qu kh, hin ti v tng lai trn u mt si tc ............................. 60Thuyt tng i gip ta i vo th gii tng tc tng nhp ............. 61Chic b qua sng ................................................................................ 62Kh nng r b v kh nng pht minh ................................................. 63

Chng 4: Rch tung li sinh t ............................................................. 65Tm thc to nn tng trng ca thc ti ............................................ 65Ngi quan st v ngi tham d.......................................................... 66Ni vn l ni sng vn l sng .............................................................. 67Khng c cng khng khng................................................................... 68Hoa u-bt-la cn ang n ..................................................................... 69Nh lai khng ti cng khng i ............................................................ 72Li sinh t c th rch tung................................................................... 74Chic l a thng vo thc ti v nim................................................ 76Tm v ngi v cnh v ngi ................................................................... 77Tm gng ln trn y .......................................................................... 79Mt na v liu bit cnh ........................................................................... 80


4/1014 | Mc lc

Nhn thc ti bng con mt tu ............................................................... 81A-li-gia l mt hay l nhiu ................................................................... 81Qun chiu php thn .............................................................................. 82T y thakhi i vo vin thnh tht ...................................................... 83T s n l, l s vin thng ................................................................. 84

Chng 5: Con hy nhn bn tay con........................................................ 86Chnh nim cho ta nim vui trong sng ................................................ 86To iu kin cho np sng chnh nim ................................................ 87Ngi yu i, em l ai?............................................................................. 88Tiu chun nh hng ............................................................................ 90L tnh th ................................................................................................. 90Mun an lc th t khc c an lc ....................................................... 91Qu theo lin vi nhn ............................................................................. 92Tt c ty thuc vo hnh phc ca bn ................................................ 93B tt ly con mt t bi nhn mi loi................................................ 94Con hy nhn bn tay con ........................................................................ 95Ti sao c khc?......................................................................................... 96Tt c nm trong mt ci bit ............................................................... 97


5/1015 | Li ni u ca tc g i

Li ni u ca tc gi

Ngi tp thin xa nay vn bit nhn bng con mt ca mnh v sdng ngn ng ca th k mnh. S d nh vy v tu gic l mt

dng sng linh ng ch khng phi l mt c vt c ct gi vinbo tng. Bng s sng ca chnh mnh, ngi thin gi khi ni cdng tu gic v lm cho n tun chy v nhng th h tng lai.Cng trnh ni uc l cng trnh ca tt c chng ta, tt c nhng ai

bit khai ph m i ti. Ci thy ca chng ta v ngn ng cachng ta khng th tch ri ra khi thi i trong chng ta sng.

t lu ng Phng theo gt Ty Phng trn con ng vnminh k thut n ni b lng cng trnh khi m v tip ni nhngtruyn thng o hc ca mnh. Trn th gii, k thut vn cn l scmnh ca kinh t v chinh tr,nhng khoa hc tuyn u khm phca n bt u h thy nhng g m o hc ng Phng tng thc nghim t lu. Nu qua cuc khng hong ln lao ny mnhn loi cn sng st c th h chia cch gia khoa hc v o hc

s c lp bng v ng Ty s cng i chung trn mt con ngkhm ph mi: l con ng khm ph chn tm .

c sn ht ging ca nn vn ha ny, chng ta hy nhn xa mng gp ngay t by gi bng i sng chnh nim hin thc cachng ta cho con ng i ln .

Cun sch nh ny khng phi c vit ra ph by kin thc

ca tc gi v kin thc y khng c g ng c ph by. Nmong c c l mt ngi bn hn l mt cun sch. N munc l ngi bn nhc nh v khch l ngi c gi trn bcng thin qun. Trong xe but hoc di mtro, bn c th mangn theo nh mang theo mt con ch con hoc nh mt cy gy trc,hoc mt ci nn hay mt chic khn chong. N c th cho bn mtnim vui nh bt c lc no . Bn c th c nm by dng ri gp n

li, b n vo ti, khi no c hng th em ra c thm vi dngkhc.


6/1016 | Li ni u ca tc g i

Gp vi on hi kh bn c lt qua c on k kip. Chngno tht ri rnh, bn hy tr li nhng on y. Bn s thy nhngon y khng c g l kh. Chng 5 tcl chng cui, rt d cv rt quan trng, bn c th c bt c lc no.

Bn hy soi sng nhng on trong cun sch bng kinh nghim sngca bn. ng b vn t khuynh lot ; ch ng c vn t mi l bctrng phu.

Vit Rng Othes, u ma thu nm Tn Du.


7/1017 | Chng 1: Nng t rn l xanh

Chng 1: Nng trn l xanh

Ly nc to ca b Thy

Hm nay c ba em b, hai gi v mt trai, t di lng ln chi viThanh Thy. Bn a chy chi trn khu i pha sau nh khongmt gi ng h th tm vo kim nc ung. Ti i tm chai ncto cuicng cn li v em rt vo cho mi a mt ly y. Ly chtl ca Thanh Thy. Ly ny ln cn xc to, khng trong nh ba lytrc. Thanh Thy phng phu ch, khng ung. Bn a li chy lni chi.

Chng na gi sau, ang ngi tnh ta phng bn, ti nghe tingThy gi. C b mun vn nc lnh trong vi nc ung, nhngnhn gt m cng khng vi ti. Ti ch ln bn, bo: chu ung lync to ny i. Thy ngonh li nhn. Ly nc to by gi trong vtkhng cn mt t ln cn no na, trng tht ngon lnh. N ti gn va hai tay nng ly nc to ln ung. Ung c chng mt phn

ba ly, Thy t ly xung v ngc mt nhn ti: "C phi y l mt

ly nc to mi khng tha ng?" Ti tr li: "Khng, ly nc to hiny . N ngi yn mt lc lu cho nn tr thnh trong vt v ngonlnh nh vy chu." Thy nhn li ly nc to: "Ngon qu ng i.C phi ly nc to bt chc ng ang ngi thin khng h ng?

Ti bt ci v nh ln u n. C l ni rng ti bt chc lync to m ngi thin th ng hn.

Ti no n gi b Thanh Thy i ng th ti cng ngi thin. Ti chon ng ngay trong thin phng, gn ch ti ngi. Hai ng chu giaohn vi nhau l trong khi ti ngi th Thy nm m khng ln tinghi chuyn. Thng thng th ch chng nm mi pht sau lThy ng. Trong khung cnh thanh tnh , gic ng n viThy mt cch d dng. Mn gi thin ta, ti ch cn i ly mt ci

mn p ln cho n.



Thanh Thy l mt em b thuc gii "thuyn nhn" (boat people)cha y bn tui ri. N cng vi b n vt bin sang ti M Laihi thng t nm ngoi. M n b kt li bn nh. Qua ti Php, b nem gi li Phng Vn Am vi thng rnh rang ln Paris lo giyt v kim vic lm. Ti dy cho Thy vn quc ng v nhng bi ca

dao xa. Con b rt thng minh. Ch trong vng mi lm ngy, n nh vn v c t t cun "Vng Quc Ca Nhng NgiKhng", truyn ng ngn ca Leo Tolstoy, do ti dch.

Ti no Thanh Thy cng thy ti ngi. Ti bo n l ti "ngi thin"v ti khng h ni cho n bit ngi thin l g v ngi nh th lmg. Mi ti, khi thy ti ra mt, mc o trng v i thp mt cy

nhang cho thm thin phng l n bit ti sp i "ngi thin". Ncng bit l n gi n phi i nh rng, thay o v leo ln chnm m khng ni chuyn. Khng ln no n i ti nhc.

Chc rng trong ci u t hon ca n, b Thanh Thy ngh rng lync to ngi yn mt hi lu l cho n lng tr li, v ng ca nngi yn mt hi lu chc cng l cho lng trong, cho khe khonnh ly nc to. "C phi ly nc to bt chc ng ngi thin khngh ng?" Ti ngh b Thy cha y bn tui ri m hiu th nol ngi thin m khng cn ai gii thch g cho n.

Ly nc to ngi lu th lng trong. Theo cng mt nh lut, ngi luth ta cng lng trong. Lng trong th ta s an ha, khe khon v timt hn. Ta t cm thy ti mt v ngi chung quanh ta cng thyta ti mt. Mt em b a ti ngi gn ta khng hn l v ta hay cho

n ko hoc hay k chuyn i xa cho n nghe. C khi n a ti ngign ta ch v ta ti mt, c th thi.

Ti nay, Phng Vn Am c mt ng khch. Ti rt nc to cn li trong chai cho y mt ly v t ly nc to trn chic bn giathin phng. B Thanh Thy ng ri. Ti mi ng bn cng ngi yn,tht yn, nh ly nc to.



Dng sng tm tng

Chng ti mi ngi c chng bn mi pht. Ti thy ng bnang mm ci nhn ly nc to. Ly nc to lng trong ri. Bn lng trong cha? D cha c nh ly nc to, nhng bn cng

thy thn tm bn lng trong c mt phn no ri ch? N cicha tt trn mi bn. Hnh nh bn ng rng bn s khng th not n s lng trong ca ly nc to d bn c gng ngi thm mtvi gi ng h na.

Ly nc to c mt chn l rt bng, rt vng. Cn bn, bn cha cmt th ngi tht vng chi. Trong khi nhng ci xc to nh tuyti vng theo lut t nhin m t t mnh ri nh xung y ly tht tng ca bn li nh mt n ong bay lon x ln, khng vngtheo mt mnh lnh no c lng xung. , chnh hai iu gy cho bn cm tng l bn s khng lm c nh ly nc to.

Bn ni rng con ngi l mt sinh vt, c t tng v cm gic,khng ging nh mt ly nc to. Ti ng vi bn. Nhng ti bitrng mnh cng c th lm nh ly nc to, v hn th na, c th

lm hay hn ly nc to: bn c th t ti tnh trng lng trongkhng nhng trong t th ngi m cn trong nhng t th i, ngv lm vic na.

Bn c th khng tin. Bi v trong bn mi lm pht va qua bnthy bn c gng kh nhiu m khng t ti s an tnh mong i.B Thanh Thy ang ng an lnh, hi th ca b rt nh. Chng ta

thp thm mt ngn bch lp na cho sng i, ri hy tip tc cuchuyn.

B Thanh Thy ng an lnh nh th m khng h c gng. Bn cnh l mi khi khng ng c m ta "c gng" ng, th ta li cngkhng ng c, c phi khng? Bn c gng c yn tnh, vv vy, bn cm thy c mt s chng c bn trong. Nhiu ngi banu tp ngi thin cng cm thy s "chng c" , cng mun ynth cng nhiu tp nim. H cho l b "ma" ph, hoc b ci "nghipnng" tch ly t ngn kip ca h ph. Khng phi vy u. Ci sc



chng c y s d c l do s c gng ca ta, v s c gng y trnn mt sc n p. T tng v cm gic ta xui i nh mt dngsng. Ta chn dng sng l ta to nn sc chng c ca nc. Tt hnht l ta nn i theo dng sng. Ta li c th hng dng sng i theonhng ng ngch m ta mong mun, nhng nht nh l ta khng

nn chn ng ca n.

Dng sng th phi chy. c ri nh, chng ta i theo dng sng.Bt c mt con nc no st nhp v dng sng l ta phi bit. Tt cnhng t tng v cm gic no c mt trong ta l ta bit. Ta thcc s pht sinh, tn ti v hoi dit ca tng t tng, tng cmgic v tng cm xc. Bn thy khng, sc "chng c" bin mt.

Dng sng tm t by gi vn tri chy nh trc, nhng khng phitrong bng ti m di nh sng mt tri thc. Gi cho mt tri thc y sng t soi r tng con nc, tng b c, tng khc quanhca dng sng, y l thc hin thin qun, tc l "ngi" thin. Thintrc ht l theo di v qun st.

By gi y ta c cm tng l ta lm ch c tnh hnh, d dngsng cn v tip tc tri chy. Ta cm thy an tnh. Nhng ykhng phi l ci an tnh ca ly nc to. S an tnh ca tm t khngphi l s cht cng hay ha ca mi t tng v cm gic. Cngkhng phi l s hoi dit ca t tng v cm gic; ni mt cchkhc hn, s an tnh ca tm t khng phi l s vng mt ca tmt.

C nhin tm khng phi ch gm c t tng v cm gic. Nhng

hin tng nh gin, ght, h thn, tin tng, nghi ng, ao c, chnb, bun ru, thc mc, nn nao v..v... u l tm. Nhng ci m tagi l hoi vng, n c, linh tnh, bn nng, v thc v tim thc cngu l tm. Duy Thc Hc trong Pht hc ni n tm vua tm (tmvng) v nm mi mt ty tng ca tm (tm s), nu c cht thgi bn nn xem qua cho bit. Mi hin tng tm l u c baohm trong cc tm vng s y.



Nng v l cy xanh

Ngi tp thin thng ngh rng phi lm bt tm (im lng) ht mit tng v cm gic (m ngi ta gi l vng tm) lm iu kinthun li cho nh tuxut hin (tc l chn tm) xut hin. Ngh nh

vy cho nn mi tm p dng nhng th thut nh cc php ch qunv s tc qun ngn chn tp nim v vng tng. Ch qun v stc qun l nhng php tu rt hay nhng khng nn em dng vimc ch ln p tp nim v vng tng. Nh ta bit, h c np l c s phn khng. Vng tm v chn tm l mt, b vng tmth mt chn tm. n p vng tm cng l n p chn tm. Tm cata khng th n p. Tm ca ta chnh l ta. Ta phi i x vi ta mt

cch knh trng, ha nh v tuyt i bt bo ng. Ta no bitmt mi ca tm ta ra sao m bo n l chn hay vng m n p vikhng n p. iu duy nht m ta c th lm l ta t ln mt mttri thc. soi r tm. nhn mt tm.

Tm khng phi ch l nhng hin tng tm l nh nhn thc, cmxc, t tng m ta thy xut hin trong ta. Nhng nhn thc, cm

xc v t tng y ch l mt phn ca tm, nh hoa l l mt phnca cy, nh sng nc l mt phn ca dng sng. Hoa l ch l biuhin tt nhin ca cy cng nh sng nc ch l biu hin tt nhinca nhng con nc cun cun trong lng sng. n p chng khngc li ch g c, m n p cng khng c. Hy ch qun st chng.Chnh nh c chng m ta s thy c v tm v c gc cachng, ngha l ca ta.

Mt tri qun nim cng c ta ly t trong lng ca Tm ra chiu sng li Tm. N soi t khng nhng mi t tng v cm gicc mt m cn t soi t ly mnh na.

Ti tr li cu chuyn v s an tnh ca ly nc to. Dng sng tmtng ca ta cn tri chy , nhng v mt tri thc ln v angchiu di xung cho nn n tri hin ha v do ta c s an tnh. S

lin h gia dng sng tm l v mt tri vt l khng ging s linh gia dng sng vt l vi mt tri vt l. D ang na m hay



gia tra ng bng, sng ng Nai vn l sng ng Nai, tri chynh nhau. Nhng khi mt tri thc ln, dng sng tm tng thayi mt cch l k bi v n cng mt bn cht tm nh l mt tri thc. Bn th ngh n lin h gia mu l cy vi nh sng mt tri,hai th cng mt bn cht. By gi l na m, nh sng sao trng ch

cho php ta thy c hnh dng ca nhng bi cy v khm l ngoisn. Nhng nu mt tri mc ln, chiu rng, th t khc ta thy musc trn l cy bin i hn. Ci mu l xanh mn mn ca thng ty s d c ra cng l nh vng mt tri kia. C mt hm ngi trongrng ti vit nhi theo Tm Kinh Bt Nh:

Nng l l cy xanh

L cy xanh l nngNng chng khc l xanhL xanh chng khc nngBao nhiu mu sc kiaCng u nh vy c.[1]

C mt tri thc thp ln th c s thay i ln ri. Ngi thin l thp mt tri cho d, nhn cho r. Ta thy nh khi ta qun nimta c n hai tm: mt dng sng t tng v cm gic tri chy vmt mt tri qun nim soi sng. Tm no l ca ta, tm no CHN,tm no VNG, tm no CHNH, tm no T? Hy thong th tha

bn. Hy bung li kim khi nim xung, ng vi chm tm bnlm hai. C hai u l tm. Khng bn no chn, khng bn novng. Nu vng l vng ht, nu chn l chn ht.

Ta bit rng nh sng vi mu sc khng phi l hai th dng sngtm v mt tritm cng vy, khng phi l hai. Bn ngi li vi tii, ming gi n ci hm tiu, thp mt tri ca bn ln v nu cnth nhm mt li nhn tm cho r. Mt tri qun chiu ca bncng ch l mt con nc trong cc con nc khc ca dng sng tm, c phi khng? N cng chu lut sinh dit nh mi hin tng tml khc. Mun quan st nhng i tng di knh hin vi, nh bc

hc phi chiu nh sng vo cc i tng qun st. Mun qun nimtm cng vy, bn phi thp mt tri thc ln. Mt tri thc y



nh Pht gi l CHNH NIM. Va ri ti c khuyn bn bungthanh kim khi nim xung, ng chm tm ra lm hai. Tht ra d

bn c mun chm tm bn ra lm hai, bn cng khng chm c.Bn ngh bn c th tch ri nh sng mt tri v mu xanh ca l cykhng? Nu khng th bn cng khng th tch ri tm nng qun v

tm s qun(l'esprit observateur et l'esprit observ) c. Khi mttri qun chiu c mt, t thn ca cc t tng v cm gic bin ihn. Cng nh mu xanh trn l cy, chng mang mu sc qunchiu ca mt tri chnh nim, chng tr thnh MT vi tm nngqun. MT m vn l khc, bn ng t ci li HAI m nhy voci li MT mt cch vi v. Chnh ci mt tri qun nim kia, cmt trong thi gian, cng l i tng ca chnh n, cng nh cy

n t soi sng mnh. "Ti bit l ti bit". "Ti c thc l ti ang c thc...". Khi m bn khi nim: "Mt tri qun nim tt mt trongti" th ng thi mt tri y c thp li vi mt tc mau hn ctc nh sng.

Bng ti thnh nh sng

Bn hy qun st nhng bin chuyn ca tm di nh sng qunnim. Ngay hi th ca bn cng bin i ri v cng tr thnhKHNG HAI ('bt nh' - ti khng mun dng t ng mt)i vitm nng qun. Cc t tng v cm gic cng vy. T thn chng v tc dng ca chng di nh sng qun nim t nhin bin i hni, lin i vi tm nng qun, d bn khng c ch ph phn hayn p chng. C khi no bn bc bi v ni bc bi c th ko di

n nm by pht khng? Bn hy th ngi yn, theo di hi th bn,mm mt n ci hm tiu v "thp" thc ln trn ni bc bi ca

bn. ng c ph phn v n p ni bc bi , v n l chnh bn.Ni bc bi c nguyn nhn, n pht sinh, trng thnh ri timphc hoc tiu dit. Bn hy khoan i tmnguyn nhn n v ngch lm tiu tn n: hy thp n ln trn m thi. Bn s nhnthy n bin t t, lin h vi tm nng qun, v ho hp vi tm

nng qun. Bt c mt hin tng tm l no t di tm nng qunu bin chuyn v mang mu sc ca tm nng qun. Cng nh nh



vt l hc ni bt c vt th cc vi no khi b qun st cng b chi phiv mang mu sc ca ngi qun st.

Trong sut thi gian ngi thin, bn nui cho mt tri chnh nim cmt thng trc. Nh mt tri vt l soi sng mi l cy ngn c,

chnh nim cng soi t mi dng suy t v cm gic. Soi t nhndin, bit s pht sinh, tn ti v hy dit ca chng, ch khngphi phn xt, nh gi, mi mc hay xua ui.iu cn ni yl bn ng cho mt tri chnh nim l "phe chnh" em ti n p"phe t" l cc tp nim. ng bin tm bn l mt bi chin trng;ng to cnh "ct nhc tng tn", bi v tt c nhng vui bun ginght kia u l bn. Chnh nim xut hin nh mt ngi anh, mt

ngi ch t ho nng v soi sng. Chnh nim l mt s cmt t ho, sng sut, khng k th, tuyt i bt bo ng. Nhndin v phn bit th c, nhng xp loi chnh v t lm th trnth khng. Ngi ta thng ni s xung t gia chnh v t nh lsxung t gia nh sng v bng ti. Hy nhn mt cch khc: bngti khng chy i u c, bng ti khng tan bin i u c, bng tich ha hp vi nh sng, bng ti tr thnh nh sng.

Va ri ti c nh l mi ng khch n mt n ci hm tiu trnmi. Ngi thin khng phi l nh mt trn gic. Ngi thin ch lqun st. N ci ca bn l chng t iu y. N cng chng tthi t ha ca bn i vi chnh bn. N cng chng t s c mtca mt tri qun nim trong bn. C n tc l bn c ch quyn ivi tnh hnh. Ni mt cch khc hn na, c n th bn l bn v bn

t ti mt mc an lc no . Chnh s an lc lm cho bn timt, v lm cho mt a b mun ti ngi gn bn.

Mt bi th cho bn ci nt o

Nhng khng phi lkhi ngi xung ta mi c an lc. Nh ti ni:ta c th lm hn ly nc to ch ta c th lm cho ta t lng trong,khng nhng trong t th ngi m cn trong cc t th i, ng, nm,v lm vic na. Ai cm khng cho bn thp mt tri qun nim ln khi bn ang i bch b, hoc khi bn ang pha mt bnh tr, git mt



ci o? Ngy ti mi vo lm thin sinh cha T Hiu, ti c dythc tp qun nim trong khi lm c ngoi vn sn, qut l quanh

b h v ra chn bt nh bp. Ti qun nim theo phng phpca thin s c Th trong cun sch T Ni Nht Dng Thit Yu.Sch ny dy ta phi thc v mi ng tc ca c th ta: thc dy

th bit thc dy, ci nt o th bit ci nt o, ra tay th bit ra tay.Thin sinh li cn lm nhng bi th nh ta thm c khi ta ratay hoc ci nt o na, vi mc ch gip ta sng vng tri trongchnh nim.y l bi th cho bn ci o:

Chnh y thc ing nguyn chng sanh

Phc thng thin cnBt linh tn tht!

(gii ny buc, nt ny githin tm gn gi m ngy chng ri)

Nh vy mt tri qun nim khng nhng soi tm m cn soi thnna. Mi t th v ng tc ca c th cng cn c t di s soi

sng ca thc. Hi b ti thng nghe m ti dy ch ti: con gilm ci g cng phi c c t. Hi ti mng, t nh rng con traith khng cn phi c t nhiu nh con gi. Ai ng khi vo hcthin, ti b cc thy bt "c t" nhiu hn ch ti hi gp bi.Khng phi c t trong mi ng tc m cn phi c t trong mi "" v mi "t" na.

M ti, cng nh cc b m khc, bit rng t lm cho mt c gip thm ln. Nh c t m c khng cn hp tp, vt chc v vngv. C tr nn khoan thai, du dng v duyn dng. M ti, nh thcng dy thin m b khng bit.

Ngi tu thin, theo nguyn tc trn, l phi p. Nhn vo mt thinsinh, qun st thin sinh y khi ch thnh chung, qut sn, t bnv.v... mt thin s c th on nh thi gian hnh o ca thinsinh. ng thy c cht thin nhiu hay t trong tc phong v nhn



cch ca ch.Ci cht thin y l kt qu ca s thc tp qunnim.ng gi l thin v.

Ba gi ng h cho mt m tr

Ci b quyt ca thin l sng thc trong tng giy pht ca ssng, gi cho mt tri thc sng t, chiudi trn tt c nhng gxy n v phng din tm l cng nh v phng din c th vhon cnh.Trong khi ta ung mt bnh tr, tm ta phi c mt vi tatrong s ung tr.Ung tr l mt trong nhng nim vui m ta chng ngy; ta phi sng trn nim vui y.Bn ra c bao nhiupht ung tr?Ti ngh ti nhng tim c ph ng Kinh hoc

Nu c, ni ngi ta ngi, gi mt tch tr, ung vi v ri trtin cn i lm "cng chuyn". Vi ba pht l cng. Trong phngtr, thng l c m nhc.Tai nghe m nhc y, mt nhn nhngngi ung tr khc cng vi v ging nh mnh, tr c ngh tinhng chuyn phi lm sau tch tr.Mt tch tr nh vy, khngxng ng l mt tch tr.Bn c pha tr hu hai v thin s im cha?Hoc bn c d mt tr l cha?Ngi ta ngi vi

nhau t hai ti ba gi ng h ung mt m tr.M khng phi lngi ta dng th gi tr chuyn u.Ch ung tr v ngi

bn nhau m thi y.Chng ta c th ng hay khng ng rngnhng ngi ny ch bit ham chi, khng bit lo n nn c lpchnh tr v kinh t quc gia.Nhng chng ta phi cng nhn rng hl nhng ngi bit ung tr bn mt ngi bn thn.

Mi ngy m ra ba gi ng h ung tr, ti th tht l, cngnh bn, ti thy hi nhiu.Cn nhiu chuyn khc na lm.Nhl trng rau, git o, ra bt, ng sch, vit vn.Nhng chuyn c th khng d chu bng chuyn ung tr, ngi thin hoc i bch

b trn i.Nhng nu ta bit lm trong qun nim th chng khngcn l kh chu na.Hy ly v d v vic ra bt, m nhiu ngicho l mt vic khng d chu, nht l sau khi mi n xong v n hi

no.



Th gi tm mt c Pht s sinh

Ti thy ci vic ra bt ch c th l kh chu khi ta khng ra bthoc cha ra bt thi, ch khi ng ln v xn hai ng tay o rith vic ra bt tr nn d chu.Ti a ra thong th tng ci bt, ly

thc qun chiu tng ci bt v tng c ng ca tay. Ti bit rngnu ti hi h ra cho xong chng chn bt m i ung tr th nhvy thi gian ra bt l thi gian kh chu, khng ng cho tasng.V nh th tht ng tic.i sng mu nhim trong tng giypht, bit vy nn ti thp mt tri thc ca ti ln chn chn

bt. S kin ti ang ng yv ra nhng chn bt ny l mt skin mu nhim.Cu ny ti vit mt ln trong cun Php L Ca

S Tnh Thc.Mi ci bt ti ra cng nh mi cu th ti lm, cngnh mi ting chung ti thnh.Mt hm trong khi ra bt, ti ccm tng rng c ch ca ti khi ra ci bt cng trnh trng vthing ling nh th c ch ti tm cho mt c Pht s sinh. cPht s sinh nghe ti ni nh th chc l mng cho ti v khng trchti dm so snh Ngi vi mt ci bt.Mi t tng mi ng tct di nh sng qun nim u tr thnh mt nghi l.Mt tri

thin qun thp ln th khng cn ranh gii gia s thing ling vtrn tc na.Ti ra bt c chm hn ngi khc tht y, nhng tic sng trn vn trong thi gian ra bt, v ti rt bng lng vim .Ra bt va l phng tin va l cu cnh, ngha l ra bt va c bt sch va sng trn vn trong thi gian ra bt.

Nu khng c kh nng sng an lc trong khi ra bt m c mong ra

bt cho mau xong ngi ung tr th n khi ung tr ta cng skhng c kh nng ung tr.Nng tch tr ln, ta s ngh n nhngchuyn khc v v vy, hng v tr v thi gian thoi mi ca tchtr cng s bin mt.Ta s lun b ht vo trong v lai m chng cnkh nng sng trong hin ti.

Nui dng chnh nim trong nhng lc lm vic

Cng vic hng ngy gi l "sinh sng ca ta, ta cng c th lmnhta ra bt.Ti Phng Vn Am ti c ngh ng sch. Ti dng



mt bn chi nh rng, mt ci da, mt ci bnh xe ln v mt vingch rfractaire kh nng chng hai k, v ti c th ng v vo bami ngy hng trm cun sch.Nhng trc khi ng sch, ti cnphi "lm sch" ngha l phi thu nhng t sch ri gom li theoth t cc trang lm thnh mt tp.Nhng trang ny ti sp trn

mt ci bn tht di,v h i mt vng quanh bn th ti lm strang cho mt cun sch.Ti bit l ti ang i quanh, v khng cg i ti pha trc, cho nn ti i chm thi, v lm tng t schthong th trong qun nim.Ti va lm va th nhng hi th nhnhng, hi di v c thc.Ti c an lc trong khi lm sch, ngsch v vo ba sch. Nu thi ng sch vi nhng ngi th khchoc vi my ng sch th ti thua, bi v ti ng c t sch

hn.Nhng c mt iu ti bit chc l ti khng chn ght chuynng sch.Mnh tiu xi nhiu th mnh phi lm vic cho nhiu vcho nhanh. Nu mnh sng n gin th mnh c th lm t v lmchm trong qun nim.Ti bit c rt nhiu ngi tr tui a lm vict thi, mi ngy chng bn gi, vi s lng nh c th sng ngin nhng hnh phc.Bit u y chng l con ng khai thngcho tnh trng b tc ca x hi ngy nay?B bt s sn xut nhngha phm khng thit yu, san s vic lm cho nhng ngi cha cvic lm,sng n gin nhng c hnh phc. c nhng c nhn vnhng cng ng chng minh c kh nng sng n gin m hnhphc ri, iu h khng phi l mt du hiu ng mng hay sao?

Bn hi ti: trong khi ra bt, lm vn, ng sch hoc lm victrong cc xng cc hng, lm th no nui dng chnh

nim?Ti ngh l bn phi tm ra cu tr li cho chnh bn.Bn lmth no m mt tri chnh nim sng mi trong bn th lm.Bn cth sng to ra nhng phng thc thch hp vi bn.Hoc gi bnp dng th mt vi phng thc m ngi khc lm.V d bnlm nhng bi th "ci nt o" theo li thin s c Th.Bn ci?Hoc bn theo di hi th ca bn.Bn nui chnh nim bng hith ra v hi th vo, th n u th bn bit n y.T tng no

hoc cm th no pht khi bn cng cho xui dng theo hi th. Bn



nn th tht nh v hi th di hn lc bnh thng mt t. Mt tthi, chng minh l bn thc s ang theo di hi th.

N ci ng gi ngn vng

Theo hi th, bn nui dng chnh nim c lu lm. Bn thnhcng ri phi khng? Vy th bn hy mm mt n ci.N ci hmtiu. chng t bn thnh cng.V gi mi n ci y trn mi i,nh mt c Pht vy.Nhn thy n ci, ti bit ngay l bn angan tr trong chnh nim.

Ci n ci hm tiu y, nhiu ngh s tng ngy m em ht

cng phu th hin trn cc tng Pht.Bn tng thy n ciy trn ngh thut Gandhara hoc trn ngh thut Thin Thchcha? Ti chc rng trong khi thc hin n ci trn mt mttng Pht, cc iu khc gia cng ang duy tr n ci trn mtmnh. Bn c th tng tng c mt iu khc gia nt mt cau cang thc hin n ci hm tiu trn mi Pht khng?Chc lkhng! Ti c quen bit iu khc gia thc hin pho tng Nhp

Nit Bn trn ni Tr C Phan Thit.Trong sut su thng tri thchin pho tng ny, ng n chay, ngi thin v c kinh i NitBn.

Trn khun mt nng Mona Lisa, Leonard Da Vinci c mt n citht nh, nh n nikhng hn l mt n ci m l mt s dmci (khuynh hng mun ci!). Tuy nhin mt n ci nh thcng lm khoan th ht c nhng bp tht trn mt v lm tiu tn

ht nhng lo lng cau c v mt nhc trong ngi. N ci hm tiuca ngi hnh thin ngoi tc dng nui dng chnh nim cng ctc dng khoan th mu nhim .N tr li cho ta s an lc m ta nh mt.

Trong lc i bch b trn i, ni cng vin hay dc b sng, bn cth va theo di hi th va duy tr n ci hm tiu. Vo nhng lc

cm thy mt mi hoc cau c, bn c th nm dui di hai chn haitay, bung th v khoan th ht tt c thn tm, tt c cc bp tht, ch



duy tr hi th v n ci.Bung th trong t th nm ny l mtphng cch phc hi sinh lc rt thn hiu v nhanh chng. Nu

bn khng thc hnh mi ngy t ra l vi ba ln th tht l ung chobn.Nui chnh nim, theo di hi th v duy tr n ci, lnhng hnh phc bn t ban cho mnh v phn pht cho ngi xung

quanh bn.Bn c th xut nhiu tin mua nhiu mn qu chotng ngi trong gia nh bn.Nhng khng mn qu no em linhiu hnh phc cho h bng chnh nim, hi th v n ci ca

bn.Qy gi lm, m li khng mt tin mua!

Th cng mt nhp

C ngi tm tr lon ng hi nhiu mun duy tr chnh nim dng php m hi th thay v php theo di hi th.Trong thi gianth ra ri th vo, ngi y m "mt".Duy tr nim "mt" ng ri mt.Tip n, m "hai" trong hi th ra v hi th vo thhai. m n mi th tr li m mt.Nu t mt n mi m mtchnh nim th bt u m "mt" tr li.Khi tm an nh ri th bm m theo di hi th.

Bn tng pht c bng ci phng (faux) cha?Cch y nm sunm ti c mua v mt ci phng v loay hoay t tm cch phtc.Mi n mt tun l sau ti mi tm ra c cch x dng ngmc.Th ng, cch cm phng v i bn ca li phng c nhin lquan trng ri.Nhng cho lu mt, ti phi hp c ng ca haitay vi hi th.Nu ti pht thong th theo nhp th, va lm va

qun nim th ti lm c kh lu.Nu khng, ch trong vng mipht l ti mt.Sau , ti c tip mt ng c hng xm ngi gc v mi ng ta pht mt vi ng ti qun st. ng pht khohn ti, nhng i khi cng p dng th ng v c ng.iu lm cho ti ngc nhin nht l ng cng phi hp hi th vc ng.T , thy ngi nng dn no trong vng pht c l ti ccm tng ngi y ang thc tp qun nim.

Trc khi mua ci phng, ti cng x dng nhng dng c nhcuc, xng, co v.v... theo kiu phi hp c ng vi hi th.Ti thy



ch nhng khi phi lm nhng vic nng nh khun vc hoc y xe,th mi kh duy tr chnh nim m thi. Ngoi ra, xi t, vun lung,lm c, gieo ht, b phn, ti nc v.v... nhng vic ti c th lmthong th trong qun nim.Nhng nm gn y ti khng bao gi cho thn th ti mt n ni ti phi th ho hn.Ti ngh l ti

khng c quyn "y i" thn th ti: ti phi i x vi n mt cchtrn trng nh ngi nhc s gi gn cy n ca ng ta.Ti p dngmt chnh sch "bt bo ng" vi thn th ti.N khng phi ch l"dng c hnh o", n chnh l "o".N khng phi ch l "n ththnh", n cn l "thnh".

Nhng dng c lm vn v ng sch ca ti, ti cng yu qy v

knh trng chng lm.Khi ti x dng chng theo nhp th ca ti,ti c cm tng rng chng ti ang th cng mt nhp.

Bi th v cy ta t

Cng vic ban ngy ca bn l cng vic g, ti cha bit, nhng tibit rng c nhng cng vic c th i i vi qun nim d dng hn

nhng vic khc.Vit vn l mt trong nhng vic kh i i vi qun nim, d ti t n ch vit xong cu no l ti "bit" ti vit xong cu . Cntrong khi vit cu th ti vn cn hay qun. Cng bi vy cho nnnm su nm nay ti t vit tr li v a lm vic tay chn hn. C

bn bo ti: "Trng c chua v x lch th ai trng ch c, nhngvit sch, vit truyn v lm th th khng ai cng lm c nh

thy.ng ph th gi v ch."Ti c ph th gi u. Ti ni l tisng trong khi ra bt, xi t v pht c ri m... Trng mt cy tat, ti thy cng p nh lm mt bi th v cng vnh cu nh lmmt bi th. Ti ni tht y.Ti khng thy bi th hn cy ta t ch no.Cy ta t cng cho ti nhiu sung sng nh mt bith.i vi ti, cy ta t hoc cy x lch cng c tc dng vnh cutrong khng gian v trong thi gian ngang vi mt bi th.Ti thynm 1964 khi lp nn Vin Cao ng Pht Hc Si Gn ti lmmt lm li ln. Cc sinh vin (trong c c tng ni tr tui) n



ch hc bng sch v, ch ngha v khi nim.Rt cuc h ch c mtm kin thc v mt m chng ch hoc bng cp. Ngy xa khi cchp nhn vo thin vin, ngi tr tui lp tc c a ra vn tppht c, gnh nc, trng rau theo chnh nim.Cun sch u tinngi ta giao cho l tp th "ci nt o" ca thin s c Th. m

tp qun nim khi ra tay, khi i ngang qua dng sui, khi lc ncung.Sau ny, thin sinh c hc kinh lun v c tham d nhng buii tham v tiu tham, nhng m nhng th y lun lun c ttrong khun kh ca s thc hnh.By gi nu cn lp li mt vinCao ng Pht Hc, ti s m phng theo cch t chc ca thin vinngy xa.N phi l mt th ashram, nh l Shanti Niketan.Hocnh Phng Bi Am hay Communaut de l'Arche.Tt c sinh vin

u phi ni tr, u phi vn thy bang si (gnh nc, ch ci),u sng i sng hng ngy di mt tri qun nim.Ti chcnhng truyn thng tn gio ln u p dng php t chc tng tnhng trung tm tu hc.

To lp mt qu hng

Mi ngi trong chng ta nn "thuc v" mt trung tm nh th. Mtkhu tnh c, mt ngi cha, mt nhth, hoc mt tu vin.Khu tnhc , ta xem nh l "ch xut pht" ca ta.Mt Alma Master cai sng tm linh. , mi nt kin trc v mi cy cnh hay miting chung u c hiu lc thc tnh v nui dng chnh nim nita. y ta c quynlu lu tr v, sng dm ba ba na thng trongkhung cnh thanh tnh lm mi li ta, ti to sinh kh, faire le

plein. V nhng lc khng tr v c, ta ch cn mm ci ngh tin l ta thy mt m an lc.Mt ni nh th cn c ch tr binhng ngi c nhn cch mt m v an lc.Ngha l nhng ngisng thng trc trong chnh nim.Nhng ngi ny lc no cngc mt sn sc ta, an i ta, cha lnh nhng thng tch cata. Cng nh con chu mi nm vo ngy k gi ca t tin tm vnh ngi tc trng, mi ngi trong chng ta cng nn c mt qu

hng ca i sng tinh thn m tm v.



Ngy xa vo khong nm 1957-1958, nm by chng ti dngnn Phng Bi Am rng i Lo trn mt khong t rng haimi lm mu. Chng ti to ra mt qu hng nh th. Sau nynhng a con ca Phng Bi Am d ra lm nh xut bn L Bi,trng Thanh Nin Phng S X Hi, Pht Hc Vin Hu Nghim,

Vin Cao ng Pht Hc Si Gn hay tu vin Thng Chiu... cngu nh ti Phng Bi nh qu hng tm linh ca mnh, ri mic s mi li tr thnh mt qu hng mi cho nhng ngi trtui.Nhng ngi tr i ra i lm vic x hi rt cn mt ni nngta nh th, cho nn khi chin tranh ngn h khng cho tr vPhng Bi th h hng v Thng Chiu v chun b LngHng.

Ht ca trong chnh nim

Phn nhiu trong chng ta c mt i sng qu bn rn.ng vphng din cng vic lm n, c th l cng vic ngy nay t nngnhc bng ngy xa, nhng ti sao chng ta li c t th gi cho chngta nh th?C ngi ni rng h khng c th gi "d l n v

th".Tht y.Lm th no by gi?Cn cch no hn l trc tipgit li thgi ca chnh chng ta?Thp sng ngn uc chnh nimln v bt u hc li cch ung tr, cch ngi n cm, cch ra bt,cch i b, cch ngi, cch li xe hi v cch lm vic hngngy. ng hon cnh ko ta i theo nh mt dng nc l kotheo tt c nhng g nm trn li i qua ca n.

c soi sng bi chnh nim, nhng ng tc trong cng vic hngngy ca ta tr nn c ngha.Trong chnh nim, ta thy c ta hinhu mu nhim trong i sng mu nhim v ta khng cn l mt cimy ch bit lp i lp li nhng c ng ca cng vic hngngy. Nhng lc lm vic m tm tr vn v y tp nim, ta hy hita: "Ta ang lm g y?V ta ang tiu ph cuc i ta vo nhng ciny lm g?" Hi nh th tc l chnh nim c thp ln, hi th

c theo di, n ci n trn mi v mi giy pht ca cng vic



hng ngy tr nn linhng.Nu mun ca ht, bn hy ca ht trongchnh nim.

T m sang tnh

Mt ng gio s chnh tr hc hi ti trong khi ngi thin th ti "suyngh g".Ti tr li l trong khi ngi thin ti khng "suy ngh" m chch tm nhn cho r mi s vic ang xy ra. ng c v khng tin,nhng s tht l th.Trong khi ngi thin, ti t vn dng tr no llun v tm cch tho g nhng cu hi hc ba nh khi ngi ta tmgii mt phng trnh ton hc hay l mt cu mo.C khi titham khn mt thoi u cng vy, ti cng ch thoi u nm

quan st n m thi, ch ti khng tm cch gii thch n, ct nghan, bi v ti bit thoi u khng phi l mt cu mo. Quan sttheo ngha chnh nim khng c ngha l phn tch.N ch c ngha lnhn din thng trc m thi.Suy ngh nhiu th mi lao tm, chchnh nim hoc nhn din th khng.Nghe ni ti ngi thin, ngita tng l phi vn dng "cht xm" d lm; thc ra th khngphi.Thin gia khng phi l t tng gia.Thin gia khng "lm vic

tinh thn".Tri li, thin c tc dng dng thn.

T u cu chuyn n gi, ti cha mi ng bn ca ti vn dngcht xm ca ng ta tm ti g ht, ti ch mi ng i xem, i "nhndin" s vic vi ti m thi.S ch trong cng vic nhn dinkhng c tc dng tm ti v suy din m ch l mt s ch nthun.Chnh nim l mt ng c bin trng thi ng thnh trng

thi thc.Ngh m khng bit l mnh ngh, cm m khng bit mnhcm, gin m khng bit l mnh gin, i m khng bit l mnh i,ngi m khng bit l mnh ngi... trng thi l trng thi mng.Albert Camus, trong cun tiu thuyt L tranger, gi l sngnh mt ngi cht (Il vit comme un mort). l mt cn phng tim. Bt ngn n chnh nim ln, l chuyn t trng thi m sangtrng thi tnh.ng t budh trong Phn ng c ngha l tnh

thc.Danh t Buddha c ngha l ngi tnh thc.Vy Pht cng chl mt ngi, nhng l mt ngi thng trc c chnh nim. Ta



thnh thong cng c chnh nim, cho nn "thnh thong" ta mi lPht thi.

Nim, nh v Hu

Nguyn ch nim (sati l ting Pali, smrti l ting Phn) c ngha l c thc.Ta c th dch l nh hay bit, nhng nhng t ny phi cdng trong ngha ang nh rng, ang bit rng. Ta tng ni tinim nh l mt s nhn din, mt s ch n thun (bareattention). Nhng nim khng phi ch c th.Trong nim cn c yut nh (s tp trung ca tm ) v tu (s thy r ca tm )na.nh v tu lm nn cng ca nim, v cng l kt qu tt

yu ca nim.Mi khi ta thp ln ngn n chnh nim, t nhin tathy c cc hin tng tp trung v thy r.Cc danh t nh v tul nhng danh t c dng v phng din qu.V phng dinnhn, ngi ta hay dng nhng danh t ch v qun.Ch l s lmcho dng li, l cho tp trung li, v qun l nhn thy r.Dng lith t nhin thy r.Dng ci g li? Dng s qun lng, s tn lonv tnh trng m mui ca tm .Tnh trng ny, danh t duy thc

hc l tht nim tc l "mt chnh nim", tc l s vng mt ca thc.Ta thy r: dng li y khng phi l mt s n p m lmt s chuyn qun thnh nh, chuyn tht nim thnh nim[2].

Bung mt ni ng

Thin tp khng phi l nhng n lc phn tch v suy din.Phng

php Nim nh Tu hoc phng php Ch Qun khng phi lnhng phng php phn tch v suy din.Li gm phn tch vsuy din y khng c ch s dng.Khi ta bung mt ni ng, ta tptrung la di y ni, mt vi gi ng h sau th cc ht ng bungra. Khi mt tri chiu ri xung tuyt lin tip trong nhiu gi ngh th tuyt t t tan r.Khi mt con g mi p lu ngy nhng citrng ca n, th nhng con g con thnh hnh v m v v trng

chui ra. l nhng hnh nh c th em ra v d cho tc dng cathin qun.



Mc ch ca thin qun l thy c mt mi ca thc ti, thcti ny l tm v i tng nhn thc ca tm. Khi ta ni tm v cnhth ta c ngay mt quan nim nh nguyn v v tr, nhng khi ta nitm v i tng nhn thc ca tm th ta ng mt bnh din khcv trnh c phn no s tc hi ca li gm phn bit khi

nim.Tc dng ca thin qun l tc dng chiu ri (mt tri) nungnu (la nu bp) v p (hi nng ca g m). Trong c ba trnghp (nu bp, soi tuyt v p trng) khng c n lc phn tch suydin m ch c cng phu tp trung bn b.Ta ch c th lm cho thcti hin l m khng th v nn mt bc hnh ca thc ti bngnhng ng nt do tm tr ta sng to d l ton hc, hnh hchay trit hc.

Khn mt thoi u

Ai ni rng thc ti khng th miu t bng khi nim? Chnh l cithy (tu) ca ta khi ta ngng t tm thn quan st.Li gmkhi nim nhiu khi ch c th bm thc ti thnh nhng mnh nhri rc khng sinh kh. Cc nh khoa hc nhiu khi ng v im

ny. Nhiu pht minh khoa hc ln c thc hin nh mt trcgic: nhng lp lun chng minh cc pht minh kia khng phi lnhng dng c khm ph m ch l nhng phng tin bnhvc.Nhng pht minh ny n vi khoa hc gia vo nhng lc btng nht, ngha l vo nhng lc m h khng suy ngh, l lun vphn tch. Nhng ci thy ny l do sc tp trung (nh) ca tm khoa hc gia trong nhiu thng nm lin tip.Nu khng c s thit

tha v ch tm thm lng v thng xuyn ti nghi n, k c nhnglc i ng, nm, ngi, n, ng, v.v... th ci thy kia khng bao giti c.Cc thin gi m p mt thoi u cng lm vic theophng php y.Danh t thin hc l khn thoi u.Khn c nghal nhn.

Tt c nhng vn ca s sng, t nhng trng thi tnh cm nh

am m, th hn, bun kh cho n nhng nghi vn v trithc nh



sinh, dit, c, khng v.v... u c th a ra lm i tng ca chnhnim, ca ch qun.

Chnh nim va l nhn va l qu

Nh ta thy, chnh nim va l nhn va l qu, va l nh val tu, va l ch va l qun. Chnh nim va thp ln, tm cnh v ta thy c tm ta r hn.Nhn v qu ng thi, nhn vqu khng la nhau.Cng nh my pht in quay th dng in hinhu v bng n bt sng.Tuy vy duy tr lin tc chnh nim cn ccng dng tch ly nh tu, cng nhkhi my in chy ta c thtch ly in lc vo mt bnh c quy. l cng phu.Trong gic

ng, chnh nim vn cn tc dng, v cng n tip tc c "khn"mt cch m thm.C thin gi thy c mnh ang duy tr chnhnim ngay c trong gic m. Vo nhng thi gian thin tp min mtnht thnh thong ti cng thy mnh c chnh nim trong gic m.

Suy t v ci khng th suy t

Phng php ca khoa hc t trc n nay l gii hn i tngkho cu v mt phm vi nh tin kho cu.i tng cng nhth s ch cng ln.Nhng n khi i vo a ht nhng cc vi siunguyn t (sub-atomic particles) th nh khoa hc khm ph ra rngmi cht im (particle) c to thnh bi tt c cc cht im khcv tm ca nh khoa hc trong khi qun st khng cn l mt thcti bit lp vi cc vt quan st.Trong gii khoa hc vt l cc vi ngy

nay c nim bootstrap. nim ny nhn rng vn vt nng vonhau m sinh khi v hin hu, nhng "vt" cc vi m t lu ta lmtng l thc t c bn ca vt cht thc ra cng nng nhau m cv chng cng khng c thc th ring bit."Mi cht im l do ttc nhng cht im khc to thnh" (Chaque particule est faite detoutes les autres). nim ny khng khc my vi nim "mt l ttc ca kinh Hoa Nghim[3].

Thc ti l "tng sinh tng lp" nh th th suy t th no cthc tng ca n.Phi thin To ng cn dn ngi tu thin rng



ch nn qun chiu m khng nn suy t. Phng chm ca Phi Tong: "Suy t v ci khng th suy t th lm sao suy tc? Khng suy t, y l ch thit yu ca thin"[4].

Ti a danh t qun chiu, bi n hm ri nh sng vo m qun

st, qun st m khng cn suy din.Mt tri chiu ri hi lu trnmt bng sen th cnh sen xe n v lm cho gng sen hin l.Cngnh th, di tc dng ca qun chiu, thc ti dn dn hin l bnthn.

Tuy vy, trong thin qun, ch th qun chiu v i tng qunchiu khng th tch ri nhau.y l im khc bit cn bn xa nayca thin hc v khoa hc.

Ht mui i vo lng bin mn

T lu, khoa hc thng quen vch mt ng ranh gii gia nginghin cu v i tng nghin cu: nh khoa hc v con vi trngdi knh hin vi l hai thc ti ring bit, c lp.Thin hc k nhtiu .Ta hy nh li s lin h gia nh sng mt tri v mu xanh

trn l cy. Khi ta ri chnh nim v cc i tng tm khc, cc itng ny bin th v ng nht vi chnh nim. Ti a ra mt hnhnh bn thy iu ny.Khi bn thc rng bn ang vui, bnthm ngh: "Ti c thc rng ti ang vui". Nu bn vt ln caohn mt tng na v ni: "Ti ang thc rng ti c thc v nimvui ca ti" th bn thy g? Bn thy c ba tng: nim vui - thc vnim vui - thc v s c thc - l ta vung thanh kim khi

nim biu din vi ng phn tch.S thc trong bn, c ba unm trong mt.

Kinh Nim X [5] mt kinh dy v chnh nim, thng dng nhngmnh "qun nim thn th ni thn th", "qun nim cm th nicm th", "qun nim tm thc ni tm thc" v "qun nim itng tm thc ni i tng tm thc". Ti sao c s lp li nhng

danh t thn th, cm th, tm thc v i tng tm thc?Mt vilun gia ni rng l nhn mnh v nhng danh t no . Ti



ngh khng phi th. kinh l trong khi qun nim, khng cho itng qun nim l mt ci g bit lp ngoi ch th nng qun. Phisng ci i tng , phi ho hp vi i tng , nh mt htmui i vo lng i dng o cht mn ca i dng. Mt cngn thin cng vy.Cng n khng phi l mt bi ton m ta c th

gii p bng cch s dng tr lc (intellect) ca mnh. Cng nkhng phi l cng n ca k khc.Cng n phi l cng n ca mnh,l vn sinh t ca i mnh. N khng th tch ri khi i snghng ngy ca mnh.Cng n phi c "cy" vo trong tht, trongxng, trong ty ca mnh, v mnh tr thnh ming t nui dngn. C th th hoa tri ca n mang ti mi l hoa tri ca t tmmnh c.

Trong t ng comprendre ca ting Php, ta thy c tin t com vng t prendre, ni: hiu mt vt g tc l cm ly vt y ln vng nht vi n. Nu ta ch phn tch mt ngi nh mt i tngkho cu m khng sng vi ngi y th ta khng tht s hiu cngi y. Nh thn hc Martin Buber cng ni rng lin h gia conngi vi Thng khng phi l mt lin h ch th v i tng,

bi Thng khng phi l i tng ca tri thc. Gn y tronglnh vc khoa hc vt l cc vi, cc khoa hc gia cng cng nhnrng khng th c mt hin tng no tuyt i khch quan, ngha lc lp vi tm ngi quan st, v do mi hin tng ch quancng u c mt khch quan ca chng.


30/101


31/10131 | Chng 2: iu ma ca loi ong

cn n cun sch c hay l chic a php ca mt nng tin. Vyth ti sao ta li m ca s ca ta n nhn mt ci truyn phim no, v duyn v y tnh cch bc hi nh th? Ti khng mun ngti nhng phim hay. Ti ch mun ni ti nhng nh lm phim rtin, chuyn thao tng cm gic ca khn gi. H kch thch ci s, ci

lo v ci hi hp ca bn v h tn ph khn gi ca h, k c nhngkhn gi rt tr. Ai cho php h lm nh vy? Chnh l khn gi cah. Chng ta d di qu, chng ta xem bt c phim nh no. V cngti v chng ta va c cm gic c dn va c cm gic li bing.Chng ta khng mun to ra s sng ca chng ta. Chng ta m mytruyn hnh ra v giao ph chng ta cho k khc dt dn, un nn, totc v ph phch. Theo di mt truyn phim, b cun ht theo n l

chng ta ph thc thn mng chng ta cho k khc ri. Ta nn bitrng c th l sau mt truyn phim nh th, thn kinh v tm t ta btn hi v u c khng t.

Bn, ti ch mi ni v mt chuyn phim. Xung quanh chng ta cn cbao nhiu cm by khc do chnh ng loi chng ta v do c bnthn chng ta to dng ra v gi sn . Trong mt ngy ta c th tn

thn tht mng nhiu ln v chng. Ta phi cn thn, v phi botrng thn mng v s an n ca ta. Ni nh vy khng phi l lcno ta cng ng im m tt c nhng ca s gic quan ca ta.

Thc ra, trong th gii m ta gi l "bn ngoi", c bit bao iu munhim. Ca s ca ta hy m trn nhng mu nhim . Bn phichn la v bn phi thp ln ngn n qun nim. Ngi bn mt

dng nc trong, nghe mt bn nhc hay hoc theo di mt truynphim p, ta cng ng ph thc ta hon ton cho dng nc, khcnhc hoc truyn phim. Mt tri thc m c thp ln l hu htmi tai nn ta u trnh thot c v dng nc s trong hn, tingnhc v truyn phim s lm ta thy r tm t ca ngi ngh s hn.Ngi hnh gi s tm thng b ch ba x hi vo ngi trong rngxanh l ng li nhng ci ca s thng lm cho ngi y lon

tm, v sut ngy thy ni rng yn tnh, do , c th khi phc lic chnh mnh m khng t mnh tri ln theo dng thc l ca"th gii bn ngoi ". Rng cy im mt thanh tnh gip cho hnh gi



nhip tm vo chnh nim. Mt khi chnh nim vng chi ri thd ngi gia chn ch ba hnh gi cng khng cn b xo ng.Nhng cho n khi y, hnh gi phi thn trng, phi nui dngchnh nim hng gi, hng ngy, phi chn la nhng khung cnh vnhng thc phm thch hp cho bn thn mnh.

Ngi b cm cha c tm nc lnh

Nu l mt nh ph bnh vn ngh, bn s c mt cun truyn hocxem mt cun phim bng con mt bit nhn xt ca bn. t nhiutrong khi c hoc trong khi xem bn cng thc c trch v canh ph bnh ni bn cho nn bn khng l "nn nhn" ca ct truyn

hoc chuyn phim . Bn c kh nng t ch. Ngi sng trongchnh nim l mt ngi c t ch: tuy ca s gic quan ca h m ratrn th gii, nhng cn nh tm ca h khng h b cp ot. Ninh vy chng ta nh rng th gii hnh sc v m thanh "bnngoi" khng phi l k th c hi ca chng ta. Nu chng ta gign nhng ca s gic quan ca chng ta l ti v chng ta cha sc mnh ng u vi th gii y, cng nh ta b cm cm th ta

cha th i tm nc lnh. Ti nh ngy xa trong mt ba cm chayti nh L Bi, ti c mi pht biu kin v vn ngh. Ti ni theoti vn ngh phi c tnh cch khai th v tr liu. Khai th l m bycho ngi ta thy tnh trng tht cacon ngi v ca x hi, v trliu l ra ng li cha tr thch hp. Hm y c nhiu vn nghs, trong c ng H Hu Tng. ng Tng ng ln ni na ana tht: " l ngha ca quc hiu Vn Lang thu xa. Vn ngh

tr liu l Vn ngh cu ngi v cu nc. Lang tc l lng y". Tinh trong o Pht c nhiu khi ngi ta gi Pht l y vng, tc lvua thy thuc, bi v s gio ha ca Pht c thc hin trn schn nh cn c tm l ca tng chng sanh. Tt t a cng vongitrong rng v bn dng Ni Lin Thuyn nhiu nm trc khi trv vi x hi. Con ngi hm nay sng trong mt x hi y ting n,

bibm v s chn p ln nhau, ch c th thnh thong trn vo cng

vin c mt cht m thi. Trong thi i ta, m nhc, tiu thuyt,qun ru v nhng chng trnh truyn hnh c qu t tnh cht tr



liu. Tri li nhng th c th l cho con ngi chn chng hn,rch nt hn, mt mi hn. Vy con ngi phi tm cch t v. Phi

bit s dng cch ng m nhng ca s gic quan. i vi s thintp, l bc u rt quan trng. Ti cn nhng khung cnh vnhng phm vt thch hp vi ti, c th lm cho ti an lc, thanh

tnh, vui ti, khe mnh. Ti bit trong "th gii bn ngoi", cnhng khung cnh v nhng phm vt nh th. V d mt cnh suirng, mt a tr th, mt ngi bn thn, mt cun sch hay, mtkhc ha tu, mt ba cm ngon v lnh... Ti bit ti c th tm nhoc vi ti nhng th y. Nhng ti cng bit rng thiu chnhnim ti cng khngth thng thc v bo v cho nhng th .

Hy chm bn cy lu trc sn nh

Khi ta mi ti ngi bn mt dng sui, ta thy sung sng c nhndng nc chy, c nghe ting sui reo v c ngm nhng tng bi cy ht si bn sui. Ta vi sui lmt, v ta c c s mmt, thanh tnh v trong sng ca sui. Nhng c th ta s chn dngsui sau v tm ta khng an. Tm ta ngh n nhng vic khc v

ta ng nht ta vi nhng vic khc y, do ta khng cn l dngsui na. Ngi thin gi thn rng m tm ch th rng c cngnh khng. Khi ta sng bn mt a tr th hoc bn mt ngi bnhin, ta thy c s ti mt ca a b hoc s m p ca ngi

bn. Ta c hng s ti mt hoc s m p . Ta l a b,ta l ngi bn.Nhng nu tm ta khng an, th a b c cngnh khng, ngi bn c cng nh khng. Ta phi c thc v s

qu gi ca a b hay ca ngi bn v nh th ta mi thng thcc s c mt ca h, v mi bi p v nui dng c h hmi mi cn l nim hnh phc ca ta. Nu ta v tm v di dt, ta cth sinh ra bt mn, trch c, ci c vi h, hoc i hi qu ng nih, cui cng ta mt h. M mt khi mt h ri th ta mi thy hqu gi, ta mi tic thng h. Khi cn h th ta khng trn qu, khimt h ri th ta c tic thng cng v ch. Quanh ta y dy nhng

mu nhim: mt cc nc, mt tia nng, mt t l, mt con su, mtbng hoa, mt ting ci, mt trn ma. Nu ta c chnh nim, ta s



d dng thy c s mu nhim ca vn vt. Trong ta cng y dynhng mu nhim: mt ta thy c bao nhiu hnh dng v mu sc,tai ta nghe c bao nhiu m thanh, c ta suy tng c t mt ht

bi cho n mt thin h, tim ta thn thc theo c nhp tim ca baonhiu loi sinh vt khc... Nhng lc mt mi v chn nn v cuc

sng vt ln v n o, ta thng khng thy c s mu nhimtrong ta v trong vn vt.

Cy lu sn trc nh bn, bn hy nhn n trong chnh nim: n lmt thc ti mu nhim. Bn ln mn v sn sc n th bn chias c s mu nhim ca n. Mi c mt tun l c chm bn mn tt ti hn ln. Nhng ngi thn ca bn cng vy. Di nh

hng ca chnh nim, bn tr thnh cn trng, hiu bit u i;phong thi ca bn khng nhng nui dng v lm p cho bn mcn nui dng v lm p cho nhng ngi sng bn cnh bn. Mtngi sng trong chnh nim th khng nhng c nh c nh cym x hi cng nh th m thay i. V l do va nu ra , ta thytm ta quyt nh mi ng. nh ni tuyt sng r v hng v kiata ngm n th ta vi n l mt. Mun cho nh ni cn th tm ta

phi c mt. Tm ta c mt th d ta c nhm mt li nh tuyt ycng cn . Khi ngi thin gi ngi trong t th kit gi, tuy y cng bt li mt vi cnh ca s gic quan, y vn cm thy s c mtca tt c v tr bi v tm y c mt. Nhiu khi y nhm mt ch l nhn thy cho r, nh ti ni mt ln. Vy hnh sc v m thanhca "th gii bn ngoi" khng phi l gic. Gic chnh l tht nim,ngha l s vng mt ca tm.

ng tr thnh mt thuc a

Th thuyn Php, v c ng X Hi ang cm quyn na, hin angtranh u rt thi gi lm vic hng tun t bn mi gi xung

ba mi lm gi. Cuc tranh u tht cam go. Nhng nm gi ngh t c , chng ta s s dng nh th no? Nu chng ta cng

s dng n nh bui chiu th by, ngha l ngi ht bui trcmy truyn hnh hoc trong mt qun ru th oan ung bit my. C



nhin l ta cn thi gi ngh ngi, sng. Nhng sng nh thno? Ta c thi quen: h rnh tay l ta m my truyn hnh m theodi mt truyn phim trinh thm hay g cng c, khi phi "khng", ngha l khi phi i din vi chnh ta. Nhiu khi mytruyn hnh lm ta mt thm, cu thm nhc u thm Th gi t

do m ta tranh u c c th b cc cng ty phim nh, qung co vtuyn truyn chnh tr cp ot, ri cui cng ta s b bin thnhnhng thuc a ca k khc. Ta phi tm cch s dng th gi nghngi qu bu ca ta cho hp l, ta thc s c ngh ngi v cc s an lc. Bn chn nhng chng trnh hay trn cc i truynhnh v ch m my nghe nhng chng trnh y m thi. V bnchn nhng khung cnh p v m mt, nhng bui sum hp thn

mt vi nhng ngi bn yu mn, nhng cun sch v nhng aht bn a thch v.v... Tt c nhng g bn chn, bn hy sng thtthoi mi v c thc vi chng. Bn nh rng: mnh chn nhng cig th mnh s l ci y. C khi no trc bi bin lc mt tri mchoc trn ni cao lc gia tra, bn vn vai th mt hi di ht voy phi khng kh trong sch ca bu tri lng lng ni y? C phil bn thy mnh l mt vi tri bin v ni sng khng? Nu bnngh rng bn xa bin, xa ni qu th bn hy ngi li trong t thhoa sen, v lm nh ngi hnh gi kia, th mt hi th va nh vadi, v a bin, ni v thi h v trong bn. Hoc bn ra b snghoc ra cng vin gn ni bn c tr.

i tng nhn thc khng th tch ri khi ch th nhn thc

thc l thc v mt ci g, v vy i tng qun chiu ca tmcng l tm. Khi qun chiu ni th tm l ni, khi qun chiu bin thtm l bin. Duy thc hc nhn mnh n im : nhn thc baohm c ch th nhn thc ln i tng nhn thc. Khi ta qun chiuthn th ta th ta gii hn nhn thc ca ta trong phm vi thn th ta,v ta l thn th ta, d rng thn th ta khng phi l mt thc thring bit, c lp, c th tn ti c lp vi v tr. Cng nh th, khi

qun nim v khng gian v bin, ta ng nht vi khng gian vbin, v ta i vo mt trng thi thin nh gi l khng v bin x



nh. l mt trong bn cnh gii thin nh gi l t khng nh(kanantyyatana). Nu ta qun nim v tm thc bao hm c khngthi gian v an tr trongtrng thi qun nim y, th ta i vo thc vbin x nh(vijnnanntyyatana). Nu ta qun nim v c tnh vtng ca tt c cc php trong v tr th ta i vo v s hu x nh

(kincanyyatana). Khi ta qun nim v nhn thc trong khngcn s phn bit ch th v i tng th ta i vo phi tng phi phitng nh(aivasajnnsanjnyatana). Bn trng thi thin nh nykhng phi l kh thc hin nh nhiu ngi thng ngh, min l ta

bit thng trc quan st ng i nc bc ca tm ta. Bn cmun thc tp th c th, nhng nu khng thc tp cng khng sao.iu cn nhc y l ng gt tt c nhng g m bn cho l i

tng ca nhn thc ra khi nhn thc. Thn th ca bn, cng nhnh ni v dng sng kia mt khi c bn nhn thc, u l tmca bn.

Bung b nim trong v ngoi

C l bn rng mi khi dng mnh "th gii bn ngoi" ti

u t n trong vng kp. Ti lm nh th l v ti khng thc sthy rng th gii y l th gii "bn ngoi". Bn th qun st xem:

bn ngoi l bn ngoi ca thn hay ca tm? Thn th ta, mu tht vgn ct ta u thuc v th gii "bn ngoi" y. Cho n h thn kinhv c ty ca chng ta cng u thuc v cng mt th gii. Ci dungtch my trm phn khi cha no b ca ta, n c phi l ci "th gii

bn trong" i vi ci "th gii bn ngoi" hay khng? Bn ni l

khng, bi v n l mt phn ca khng gian, tc l mt phn ca thgii bn ngoi. Vy th th gii bn trong l tm, bn ni. Nhng tm u? Bn c th xc nh c v tr ca tm khng? Bn hy dngtm m quan st tm nh quan st mi hin tng khc m ta gi lvt l. Tm lin h ti thn kinh v no b: tm l k c v cm gic,l t tng, lnhn thc, nhng hin tng y c lin h ti gc rsinh l ca chng, c sinh dit, c cng . Bn ni ta c th xc

nh v tr khng gian v thi gian ca chng. V khng gian th cnc ca chng l thn kinh v no b. V thi gian th chng c th



pht hin hm qua, ngy nay hoc ngy mai. Nh vy di nhnthc ca tm, tm tr thnh mt phn ca ci th gii m ta gi l thgii bn ngoi. C theo y m suy xt th tt c u thuc v thgii bn ngoi y. Nhng bn ngoi l bn ngoi ca ci g? Lm g c

bn ngoi nu khng c bn trong?

Nhng quan st y khng phi a ti kt lun rng th gii bnngoi nm gn trong tm v tm bao hm tt c php gii. Bi v mtkt lun nh th vn cn c t trn s phn bit trong v ngoi."Tt c u trong tm, ngoi tm khng cn g na". Cu ni ny cngv l nh cu ni: "Tm ta nhn thc c th gii bn ngoi".

L do ca s lng tng nm thi phn bit trong v ngoi cachng ta. Trong i sng thc dng hng ngy, s phn bit y rtcn thit. Ta phi phn bit trong v ngoi, bi v vo ma ng trong nh ta c th mc t o, nhng ra ngoi ng (tc l ngoinh!) th phi mc cho tht m, nu khng mun b sng phi. Cc nim nh cao/thp, mt/nhiu, ti/i, sinh/dit v.v... cng vy, rt cncho nhn thc v hnh ng thc dng ca s sng hng ngy.Nhng n khi ta thot ra khi phm vi s sng thc dng m ivo s qun st thc tng ca v tr th ta phi ri b cc nimkia. V d khi ta ngng u ln nhn trng sao, ta thng cho pha yl pha trn, nhng cng mt lc y nhng ngi ang ng bncu bn kia tri t ca ta li cho pha y l pha di. Trn ch l trni vi ta m thi. Trn l trn trong cuc sng thc dng ch khngphi l trn ca chn l v tr. Mun qun st v tr phi bit bung

b nim trn di y.

Thc ti khng chu ng c khun kh

Vy s bung b nim v khun kh rt cn thit cho ngi thctp thin qun. Khi ta qun st thn th, cm gic, t tng v nhnthc ca ta, ta cng t chng vo khun kh khng gian v thi giannh khi ta qun st cc hin tng vt l, v nh th l ta t chngvo cng trong mt th gii, sp i tng tm l bn cnh cc itng sinh l v vt l.



Bn t cu hi: tm nh l itng qun st c cn l tm na haychng, hay ch l bng dng ri rt ca tm? Cu hi thng minh.Bn c th hi tip: cc i tng qun st ca tm m ta xp vo haiphm tr sinh l v vt l c cn nm trong th tnh v t thn cachng hay khng, hay ch cn l bng dng ri rt ca mt thc ti b

i tng ho? Tm ca ta to dng ra nhng khun kh nhkhng gian v thi gian, trn v di, trong v ngoi, mnh v ngi,nhn v qu, sinh v dit, mt v nhiu v.v... v t mi hin tngsinh l, vt l v tm l vo trong nhng khun kh quan st,mong tm ra c chn tng ca chng. Thi l thi cangi em nc l rt y vo cc ve chai c hnh th ln nh trndi khc nhau tm hiu tnh trng v dung tch ca nc. Thc ti

trong t thn n khng bao gi chu ng c bt c khun khno, v v vy ngi mun th nhp n phi qung b nhng khunkh nim s dng trong i sng thc dng hng ngy. Cc nhkhoa hc vt l hin gi cng thy c iu . Thuyt Tng ich trng rng nu khng bung b nim thi gian v khng gianc lp v tuyt i th khng th no i xa trn con ng hiu bitv tr. Thuyt Lng T ni rng i vo th gii vt th cc vi thphi b li cc nim s vt, c khng, nhn qu, trc sau v.v...thng c p dng trong th gii sinh hot thc dng hng ngy.

Tu l cng trnh ca qun chiu khng phi ca suy t

Cc khoa hc gia thuyt Lng T by gi cng bit rng tm qunst ca ta c lin h mt thit ti vt ta qun st, v bt u ni

nhiu ti tm. Nm 1979, i France Culture c t chc mt tun lta m ti Cordoue, Y Pha Nho, v v tr ca tm trong khoa hc, vnhiu hc gi ni ting cc nc c mi ti tham d. ti tam l Khoa Hc v Tm Thc (Science et Conscienne). Nhiu khoahc gia tham d t tin tng rng tm v th gii cng c chungmt th tnh.[6]

Cc khoa hc gia thy c tnh cch then cht ca tm, nhng a scng cn nghin cu tm nh nhng i tng khc trong phng th



nghim ca h: tm y khng cn l tm m l nhng hnh bngri rng ca tm gn trong nhng khun kh nim. Chc bn cnni n cu ny trong Kinh Nim X: qun nim thn th trong thnth, qun nim cm gic trong cm gic, qun nim tm thc ni tmthc, qun nim i tng tm thc ni i tng tm thc. Cu ny

c ngha l: sng chnh nim vi thn th ch khng phi l kho cuv thn th nh mt i tng, sng chnh nim vi cm gic, tmthc v i tng tm thc ch khng phi l kho cu v cm gic,tm thc v i tng tm thc nh nhng i tng. Khi ta qunnim v thn th ta, ta sng vi thn th ta nh mt thc ti vi tt cs chm ch v tnh to ca ta, ta l mt vi thn th ta, cng nh khinh sng chiu vo mt n hoa n thm nhp vo n hoa, lm mt

vi n hoa v lm cho n hoa h n. Cng phu qun nim lm phthin khng phi l mt nim v thc tim l mt ci thy v thcti. Ci thy l tu, do nim v nh a y ti.

Suy t l xy dng nn nhng kin trc t tng bng nhng vingch nim rt t kho tng k c. T thn ca suy t khng c gi trsng to. Ch khi no Tu c pht hin th suy t mi c thc cht

mi. Tu khng phi l do suy t a ti: n l cng trnh ca squn chiu. Tu c th nh t tng chuyn ch, nhng t tngnhiu khi kh chuyn ch c Tu, bi v t tng thng hay bcc phm tr nim ca chng iu khin v g b. T tng vngn ng nhiu khi khng din t c Tu hay bng mt ci nhnhay mt ting ci, chnh l g th.

iu ma ca loi ong

Bn tng dc sch hoc xem phim v sinh hot loi ong cha. Khicon ong th pht kin c mt a im nhiu hoa, n bay v t bocho ng loi bit phng hng v v tr ca a im ny bng cchi vi ng ma. C nhiu im xa cch t ong n hng cy s.Hc gi K. Von Frisch tng nghin cu v ngn ng "ma" y ca

loi ong. Loi ngi cng bit ma v c nhiu ngh s tng din tni tm bng nhng iu ma C ngi din t ni tm bng m



nhc hoc hi ha. Li ni ca chng ta cng ch l nhng ngma, nhng ting ht, nhng nt ha. N c th vng v hoc kholo. N c th chuyn ch c nhiu hay t ci thy ca chng ta.Nhng s kho lo khng phi ch cn thit ngi s dng ngnng. Chnh ngi nghe cng phi kho lo v tinh . Bi ngn ng

thng khng thot c nhng phm tr nim. Du ngi ni ckho lo lch thot khi mt m phm tr ny th ngi nghe cng cth ri vo cm by ca nhng phm tr y. Bi v nhng chai v

bnh ca ta em ra ng nc u c sn nhng hnh thi v dunglng ca chng.

Thin gi hay ni n tnh cch "bt lp vn t" khng phi nht thit

l ph nhn kh nng din t ca vn t m ch l phngs chp cht vo vn t ca ngi s dng cng nh ca ngi tipnhn. Nhng tc phm nh Trung Qun Lun ca lun s Long Th(sng tc vo th k th hai dng lch) biu trng cho thc muns dng nim p v nim. Trung qun Lun khng nhm tis thnh lp mt nim hay mt lun thuyt no ht m ch nhm tis ph b tt c mi nim, p v ht c tt c mi chai l, ng v

bnh cho ta thy nc l mt cig khng cn hnh tng m vnhin thc. Trung Qun Lun l nhng iu ma nhm gip ta b licc khun kh nim trc khi i vo s th nghim thc ti. iuma y ch l phng tin ph b chng ngi trn con ng thnghim thc ti m khng phi l mt hnh nh thc ti c m t .

Kin thc l chng ngi ca tu gic

Nhng pht minh ln ca khoa hc khng phi l hoa tri ca suy tm l ca tu gic. Cng c ca nh khoa hc khng phi ch l trnng v phng th nghim m l c con ngi ca ng ta, trong cphn v thc thm su. Tr nng ng vai tr m ht v vun xn.N gieo ht nghi n vo mnh t tm. Chng no ht cha mcmm thnh cy th tr nng vn cn cha lm c tr trng g, ch

sut ngy nh v trong h khng. Ht nghi n n thnh mm tugic vo nhng lc bt ng nht, ngha l nhng lc m tr nng



khng hot ng, khng"nh v trong h khng". Tu gic lmt cng hin ca cng trnh p ca nh khoa hc, trong lc thccng nh trong gic ng, trong khi ncng nh lc i bch b. ivi nh khoa hc, nghi n vi chn trong tm thc ng, nu p sutngy m bng nim lc th s c c ph gii. S pht kin mi lm

rn nt nhng s tri (kin thc) c v buc tr nng phi ph bnhng kin trc hin thica n xy dng mt kin trc mi. Kinthc c l chng ngi cho tu gic mi, v vy trong Pht hc chngc gi l s tri chng. Cng nh cc nh t o, cc nh khoahc ln u c i qua, nhng giai on bin i ln trong bn thn.S d h t c nhng ci thy su sc l v ni h nim lc v nhlc kh di do.

Tr tu khng phi l s cht ng ca tri thc. Tri li, n vng vy thot khi cc tri thc y. N p v cc tri thc c lm phtsinh nhng tri thc mi ph hp hn vi thc ti. Khi Copernic phtminh ra rng tri t xoay quanh mt tri th c bit bao nim vthin vn hc c b sp , trong c nim trn v di. ThuytLng T hin thi ang phn u mnh lit vt thot cc

nim ng nht v nhn qu vn l nhng nim cn bn xa nayca khoa hc. Khoa hc cng ang dn thn trn con ng r b nim nh o hc.

Khi Pht Thch Ca a ra nim v ng, ng lm o ln khngbit bao nhiu quan nim v v tr v nhn sinh. Pht ging mtn ln trn nim ph thng v kin c nht ca loi ngi: nim

v s tn ti ca ng. Nhng ngi thu hiu c v ng th bitrng v ng l mt nim c a ra nh nim ng chkhng l mt n mi ca thc ti. V ng l phng tin chkhng phi l cu cnh. Nu v ng ch l nim th n cng cnphi ph v nh mt nim khc.

Khng ni nn li

Ni con ngi, ci bit c din dch thnh khi nim, t tng vngn ng. Ci bit y khng phi l tri thc thu lm c bng



cch cht cha. N l mt ci thy trc tip v mau l; nghing vtnh cm th ta gi l cm xc, nghing v tr tu th ta gi l tri gic.N l trc gic ch khng phi l kt qu ca suy lun. C khi nhin hu trn y trong ta nhng ta khng din dch n thnh khinim c, khng dng hnh thc t duy chuyn ch n c v

do khng din t n c thnh li. Ni khng nn li l tmtrng ta lc . C nhng tri gic c m t trong Pht hc l btkh t, bt kh ngh, bt kh thuyt nghal khng th suy t, nghlun v thnh lp hc thuyt.

Ai bit

Ci bit ca ta, ta t ho l do ta t c; k thc, l ci bit cachng loi ta, din bin v tin ha t nhng kip no xa lc khi tacn b v gia ranh gii v c v hu c. Ni n ci bit ta c nghngay n con ngi vi no b hi ln ca n m khng nh rng ci

bit ang hin hu ni mi loi vt, c nhng vt m ta gi l "vtri". Cc loi ong, nhn v t v c mt trong nhng loi vt "khotay" nht. Chng c th to dng nhng kin trc tht p. Khi ta

qun st t ong, t v v v li nhn, ta thy chng c kh nng"bit lm" (le savoir-faire). Ta ni: "Cc loi ny khng bit t duy,khng bit ton hc, khng lm c n v d tnh. Chng khngc tr tu m chc bn nng". Tuy vy, khng phi l loi ngi lmra t ong, t t v v mng nhn cho cc loi ny. Chnh nhng convt b nh khng c "khi c" t xy dng nn nhng th mta phi tm tc khen p. Nu khng phi chng bit th ai bit?

Chnh l chng, chnh l chng loi ca chng trong lch trnh tinha. Nhn vo loi thc vt, ta cng thy y dy nhng s munhimca ci bit. Cy chanh "bit" m r, lm cnh, lm l, lmhoa, lm tri. Bn ni rng cy chanh khng c nhn thc th lm g

bit "lm" c phi khng? Xng sn, xng sng v cc hch tittuyn trong bn c phi l do bn vn dng tr thc ca bn m lmra chng? l cng trnh ca ci Bit, mt ci bit bao trm tt c

nhng ci bit khc trong c ci suy t ca bn.



Bit trong tri xanh

By gi bn th gt b khi nim v ng, th dng mt th ngn ngkhng c ch t xem chng ta thy c g. V d: ma. Thngthng ta hay ni "tri ma", tri l ch t cn ma l ng t.

Nhng ch t khng tht s l mt ch t. Ngi Ty Phng ni: itrains, il pleut. Ch t it hay il cng khng thc s ch mt ci g ht.C khi ta ni ma ri, ma c xem l ch t cn ri l ng t. Xtli ni ma ri l v ngha. Ma th c nc ri, nu khng c ri thkhng phi l ma. Vy ta c th ni ma Si Gn, ma Lt,khng dng ch t m vn din t c thc ti.

Ta hy dng ng t bit theo kiu , v ni; bit trong con ngi,bit trong loi ong, bit ni cy chanh. Nghe l tai tht, nhng ch ldo thi quen ca chng ta, khi ni l phi c ch t. Ting bit yc th l mt ng t hay mt danh t, nh trng hp "ma SiGn, ma H ni". Nu ma Si Gn c ngha l c ma Si Gnth bit trong con ngi c ngha l c s bit trong con ngi, c gm khng hiu c. Theo nh ti thy, ci bit c mt khp chn v

biu hin khp chn. Bit trong anh Hai, bit ni c Ba, bit ni conong, bit ni cy o, bit trn thi h, bit gia tinh h. Nu ngnng Ty Phng ni il pleut sur Paris c th cng c th ni ilpense dans l'azur c ch sao khng. Mt thin s no , trongmt tun l hng dn thc tp qun nim v v ng, c th nghthin sinh ca mnh s dng li ngn ng khng c ch t ny, v chs dng li ngn ng y m thi. Ti tin rng phng php c th

a ti nhng kt qu rt tt.

Trong gi c ci bit

Chng ta hy th a mt t vi iu ma sau y "bit" thm vci bit. Gi s ti ni: ti bit gi ang thi. Ch ti y, bn ngh,c ngha l tm hn l thn, v v vy n c ngha tm (ti) bit giang thi. Tm tc l ci bit. Vy th ta ang thc s ni: ci bit bitgi ang thi. S v l nm ch ci bit bit (la connaissanceconnait). Ta tng tng ci bit l mt thc th tn ti c lp vi



i tng bit ca n, c tr trong u ta v vn ra ngoi ci bit svt, ging nh l ci thc o c sn, em ra o chiu di s vt.Ta lng ci bit ca ta vo khun kh do chnh ci bit ca ta totc ra, do ci bit m ta ng l ci bit khng cn l ci bit trongt thn n na.

Khi ta ni gi ang thi (le vent souffle) ta thc s khng ngh rng cmt ci g ang thi mt ci g. Gi tc l thi, khng thi tc lkhng gi. Ci bit cng vy: tm tc l ci bit, ci bit tc l tm.Ci bit m ta ang ni ti y l ci bit v gi. "Bit l bit mt cig", vy gi v ci bit khng ri nhau, gi v ci bit l mt. Ta chni n "gi" l . S c mt ca gi bao hm s c mt ca ci bit

v ca ng tc thi. Dn mnh tibit gi ang thi thnh mtting "gi" c th va trnh cho ta nhiu li vn phm va gip cho tati gn s thc hn. Trong cuc sng thc dng hng ngy, ta tpthi quen suy ngh v din t theo nhn thc v s tn ti ca nhngch th c lp cho nn ta s gp mt t kh khn khi i vo th giiphn bit[7]ca thc ti.

ng tc l bn thn ca ch th ng tc

Trong cc mnh nh gi thi, ma ri v sng tri, ta thy r cht v ng t l mt: khng thi l khng phi gi, khng ri lkhng phi ma v khng tri l khng phi sng. Xt cho tinh t, tathy ch th nm trong hnh ng v hnh ng tc l ch th. Chth vi hnh ng l mt, cng nh vt cht v nng lng l mt.

ng t ph cp nht l ng t hin hu (tre): ti hin hu, anhhin hu, ni sng hin hu. Nhng v ng t ny khng din tc trng thi sinh ng ca vn vt cho nn ngi ta hay thay thn bng ng t tr thnh (devenir). Hai ng t ny cng cngi Ty Phng dng nh nhng danh t: l'tre v le devenir(ting Php) hoc being v becoming (ting Anh). Nhng tr thnhci g mi c ch? Ting tr thnh y thc ra ch c ngha l

chuyn bin khng ngng, v do n cng ctnh cch ph binnh ting hin hu. N khng din t c ci phong cch hin hu



v tr thnh ca tng hin tng xt ring. V d trong trng hpgi th hin hu hoc tr thnh l thi, trong trng hp ma l ri,trong trng hp sng l tri. Ta thy ngay rng nu ng t hinhu l hon ton ph bin th cc ng t thi, ri v tri cng cnrt ph bin: (khng nhng ma ri m tuyt, l, phng x v.v... cng

ri). Trong khi , ng t ma l y nht cho ch th ma. Tac th ni "ma ma" cho ch t v ng t, hoc ch cn ni manh mt ng t (hoc nh mt ch t, ty thch ca ta). C nhth, bn c th ni: ngi ha s v, thin gi ngi thin, ngi csch c sch, ng vua lm vua, Tu Trung lm Tu Trung, ni lmni, my lm my. L do tn ti ca vua l lm vua, l do tn tica ni l lm ni. Lm vua tc l lm tt c nhng g m mt ng

vua lm: tr nc, an dn, thit triu, v mt vn truyn khc. Nhtrong trng hp "ma ma", ta khng ni "vua lm vua" na m chni "vua vua" ting vua th hai l ng t, mt ng t khng c tnhcch ph bin, ch dnh cho nh vua m thi. Mi ch t tr thnhmt ng t, v ng t y l "l dotn ti" (la raison d'tre!) ca cht y. V d tri ni ni, m my my, Tu Trung tu trung. Khi tani ngi ha s v, ta nghe nh xui tai hn, k thc mnh khng khc g mnh nh vua vua. My ngn nm v trc cthnh Khng tng dng loi ngn t ny ri. Ngi ni "qun qun,thn thn, ph ph, t t" ngha l "vua (lm) vua, ti (lm) ti, cha(lm) cha, con (lm) con". Ta c th tu ring m gii thch: "vuaphi lm trn bn phn vua" hoc "vua phi cho ra vua..." nhng tutrung li gii thch y khng c thm g mi.

Thy c ng tc l chnh bn thn ca ch th ng tc ri ta mih thy c ci dung lng bao la ca mt ting bit .

Objets inanims, avez vous donc une ame?

quen nhn thc ci Bit qua hnh thc cm gic v tri gic camnh, chng ta thng gi nhng vt v c l v tri v gic, nhng

vt ch hin hu mt cch "tr tr bt ng". Thc ra cc vt ny chv tri v gic theo nhn nh ca ta m thi. Tng kia l s tp hp



ca nhiu nguyn t do nhng lc t in kt hp. Nguyn t khngphi l nhng ht vt cht ng c bt ng m l nhng khongkhng gian kh s trong cc cht im li ti nh cht t (proton),trung ha t (neutron), v in t (electron) khng ngt di chuyn vitc kinh khip, sut sot tc ca nh sng, ngha l 300,000 cy

s mi giy. Ci g d khin cho cc trng t in v cc cht imhnh ng nh th? Ta c cn m t tng l mt vt th "tr tr, vtri v gic" na hay khng? Nhng vt v tri v gic, TyPhng gil les objets inanims. Thi s Lamartine c ln hi: "Nhng vt v triv gic kia, chng by c linh hn khng vy?" (objets inanims, avezvous donc une me?). Linh hn theo kiu t duy v tng tng cacon ngi th chc l khng c, hoc khng thy biu hin, nhng

linh hn theo ngha mt thc th sng ng th chc chn l c.

Tc dng mun mt ca ci bit

Ci bit c th c biu hin ra mun ngn mt. Tc dng ca bit,nh ta thng thy, l thy, l nghe, l cm, l so snh, l hi tng,l tng tng, l suy t, l lo s, l hy vng v.v... Trong Duy Thc

Hc, mt mn hc chuyn ch v nhn thc trong Pht Gio, ta tmthy nhiu tc dng ca ci bit na. Trong trng hp thc A li gia,

bit c ngha l hm cha, duy tr, biu hin [8]. Trong trng hpthc Mt na, bit c tc dng bm cht khng chu bung th. Trongtrng hp thc, bit cn c tc dng sng to, v vi, m mng,ct xn. Trong trng hp thc Ym Ma La, bit c tc dng chiu ri[9]. Ta nhn thy bt c hin tng no d l tm l, sinh l hay vt

l cng c s c mt ca s vn chuyn sinh ng. Ta c th ni ssinh ng vn chuyn l tc dng ph bin ca ci bit. Ta ch cho ci

bit l mt vt bn ngoi n lm cho vn vt sinh ng: n chnhl s sinh ng,n chnh l vn vt sinh ng. V khc vi v l mt.

Bn hy ra ngi gn mt cy chanh

Nhng iu ti va ni vi bn trn y khng phi l nhng trbiu din ca vn t v tri thc c mc ch gii tr ngi c. l



nhng dng c m ta c th s dng lm rn nt v bt tung cin np suy t khi nim c un c lu ngy trong cuc sngthc dng,cng nh nhng ci cht st v nhng chic x beng m tathng dng tho g nhng ci thng hoc tch ch mt thncy ra lm nhiu mnh. Nh khi ta lun mt con ra vo gia thn

tre ch cy tre ra lm hai, bn c th va c ti u va v l rati , v iu ny chng t bn c cng phu qun nim. Nhng nu

bn khng thy nh vy, hoc cha thy nh vy, th c th l dobn mi quan st thc ti ln u bng thc khng phn bit vcha quen vi cch nhn o ln ny. Cng c th v nhng ngma trn y ca ti cn vng. Khng sao, thua keo ny ta s by keokhc. Khng vo c bng cnh ca ny, ta s vo bng mt cnh

ca khc. iu quan trng khng phi l "hiu" nhng li ti ni, ml "thy" c thc ti. Li ti ni ch l nhng iu ma gi , hocmt ngn tay ch tr. Bn phi nhn bng con mt ca chnh bn, vcon mt ch c th m ra trong chnh nim.

Ti ao c bn khng em nhng li ti ni ch to thnh nhng nim ri ct gi chng trong bn. Ti khng muntrao cho bn ci g

ht. Ti ch mun "ma" cho bn xem m thi. Ti khng mun lmhn mt con ong. Bn thy c g th l bn thy trong tm bn,ch khng phi thy trong nhng ng ma ca ti. By gi bnhy ti ngi xem mt a b ng. Hoc rangoi vn ngi cnh cychanh. Hoc vo bp nu nc pha mt bnh tr, lm mt trongnhng vic mt cch tht tnh to, thp mt tri chnh nim ln ng i lc vo qun lng. Bn khng cn suy t v s ng nht

hoc sai bit ca bn vi a b, vi cy chanh hay bnh tr. Bnkhng cn suy t. Ngi vi a b, ngi vi cy chanh hoc ngiung tr cho ti khi mi bn n mt n ci.


48/10148 | Chng 3: Nh khng t rong m ln c ng khng ngoi

Chng 3: Nh khng trong m ln cngkhng ngoi

Tm cnh nht nh

Chiu hm y, ti ng ht cc ca l v gi lng. Sng hm nay, cas ca ti m trn mt cnhrng xanh mt. Nng ln v c mtch chim ti ht trn cymn trc sn. B Thanh Thy i hc.Ti ngng vit nhn qua cnh rng tri di bn kia i v duy tr thc v s c mt ca ti v ca cnh rng.

Mun t ti s nh tm, khng hn l ta phi ng ht cc ca gicquan li. Cc thin gi s tm phi ng ht cc ca mt v tai cth d dng tp trung vo hi th hoc vo mt i tng qun nimkhc. Nhng i tng ca cm quan khng phi ch hin hu bnngoi thn. Ngi hnh gi c th khng nghe, khng thy, khngngi v khng nm, nhng ngi hnh gi khng th khng c cmgic v nhng g ang xy ra bn trong thn th. Khi hnh gi c mt

ci rng nhc hoc bp chn mi, th l mt kh th. Khi ton cth hot ng bnh thng, hnh gi c mt cm th d chu v an lcv c th. Cm th ny c th c gi l mt x th tc l mt cmth trung tnh (khng d chu khng kh chu); k thc n thuc vlc th. Trong Pht hc thng ni ti ba th: kh, lc v x th; theoti, ta c th b x th bi v x th thc ra l mt th lc th. Cmth bn trong thn th l mt dng hin tng lin tc, d ta c

thc hay khng v n. N l mt trong hai cnh ca s ca xc gic.Vy th "ng ht cc ca cm gic" l mt chuyn khng th lmc. Hn na, d ta c ng ht cc ca cm gic th thc ta vncn hot ng, ngha l tm ta vn cn i tng: l nhng hnhnh, nhng khi nim v nhng t tng m bn cht c ngun gc k c. C ngi cho rng thin ta l gt ra khi tm thc tt c mii tng thuc v th gii cm gic v suy tng v cho tm tr

v trng thi thun tu khng i tng cho tm t qun chiucho n khi tm tr thnh chn tm[10].



l mt din t hp dn, nhng sai lc ngay t u, ngha l t lccho rng c th gt th gii cm gic v suy tng ra khi tm chotm tr nn thun ty. Tm khng phi l mt thc ti bit lp vi thgii cm gic v suy tng c th i ra khi th gii y ri rt v tthn. Khi ti ngi nhn cnh rng trc mt, tm ti khng ra khi t

thn tm ti cnh rng, n cng khng m ca n cnh rngi vo. Khi ti ngi nhn cnh rng trong chnh nim, ti c th ivo thin nh m khng h nhm mt: ni rng tm ti qun chiucnh rng m k thc cnh rng khng phi l mt i tng bitlp: tm ti vi cnh rng l mt. Cnh rng l mt trong nhng biuhin mu nhim ca tm:

rngngn thn cy

mt thn ngil cnh a tay vytai nghe ting sui gimt m toang tri Tmn ci hm tiu kia

n trn tng chic lc rng cy yv c th gian nhng tm theo rngkhoc o mi mu xanh

Ngi o s ngi nhm mt i vo thin nh khng h phn bit c

th gii bn ngoi cn phi chn li v tm thc bn trong cn phithm nhp. Tuy nhm mt nhng th gii c mt mt cch rt hinthc i vi y, khng phi ngoi cng khng phi trong v th giiny c mt mt cch linh ng v hon b ni i tng m y angqun nim, i tng hoc l hi th ca y, cht mi ca y, cngn m y ang nui dng, hoc bt k ci g ang l i tng catm "Ci g" y c th nh nh ht bi hay ln nh ni Thi Sn

nhng khng phi l mt mnh thc ti ri rc c th tch ri ra khithc ti mu nhim v tri li cn cha ng ton th ci thc ti munhim .



Nh khng trong m ln cng khng ngoi

Ti ngh bn cng qun nim vi ti bi tp sau y: Bn ngi litrong t th thoi mi, bt u ch n hi th ca mnh, trong khilm cho hi th tht m tht nh. Chng mt vi pht sau, bn

chuyn s ch vo cm gic bn trong ca thn th bn. Nu bncm thy khng c s au nhc hoc kh no, tri li cn c cmgic thoi mi v an lc th bn ch ti cm gic y v c t nhinan hng n vi tt c thc tnh to ca bn. Mt vi pht sau, bnlu ti s vn hnh bn trong ca cc b phn trong c th bn nhtri tim, bung phi, l gan, qu thn v b my tiu ha. Cc bphn ny ang hot ng bnh thng, khng c vn g, cho nn

chng khng gy s kh chu au nhc khin bn phi ch tichng. Bn ch ti mu ang lun lu trong c th ging nh sngsui ang i qua cnh ng thm nhun nc mt cho nhngcnh ng y. Bn bit l mu nui dng cc t bo trong c th,v tt c nhng b phn trong c th trong khi c mu nui dngu gp phn vo vic bi dng mu (b my tiu ha), hoc lcmu (gan, phi), hoc mu lun lu trong c th (tim). Tt c

nhng b phn trong c th, trong c h thn kinh v cc hch tittuyn, u nng vo nhau m hin hu. Tt c u thng thuc vonhau. Phi cn cho mu nn phi l ca mu. Mu cn cho phi, chonn mu l ca phi. C nh th, ta c th ni "phi l ca tim" hay l"gan l ca phi"... v ta thy c rng trong mt b phn no ca cth cng c s c mt ca tt c nhng b phn khc ca c th. Snng ta vo nhau trng trng lp lp cng c mt y, gio

l Hoa Nghim gi l trng trng duyn khi. Nhn qu y khngnm theo chiu di (trong mt nhn a n mt qu) m th hinchng cht nh mt mn li, khng phi mt mng li hai chiunh mt mng nhn m l nhiu mng li giao nhau trong mtkhng gian nhiu chiu.

Khng nhng mt b phn ca c th cha trong n s hin hu ca

tt c cc b phn khc ca c th, m mi t bo trong c th cngcha ng s c mt ca ton th cc t bo trong c th. Mt c mttrong tt c, v tt c c mt trong mt. Gio l Hoa Nghim khi ni



n "mt l tt c, tt c l mt" (nht tc nht thit, nht thit tcnht) tc l ni v nguyn l tng quan tng duyn chng cht ny.

Nu ta nm vng c nguyn l "tt c l mt, mt l tt c" th ta cth vt thot c ci by khi nim mt v nhiu (nht/a), mt ci

by tng giam hm ta trong nhiu ngy, nhiu thng. Khi ta ni:"mt t bo cha ng tt c t bo khc", ta khng ngh mt cchn gin rng dung tch ca mt t bo c th bao hm c mi t

bo, v mi t bo c th chui vo nm gn trong t bo y. Ta ch ni:s c mt ca mt t bo chng minh c s c mt ca tt c t bokhc trong c th. Mt v thin s Vit Nam ni: "ht bi ny mkhng c th c v tr cng khng c" (tc hu trn sa hu, vi khng

nht thit khng). Nhn vo ht bi, bc thin gi c o thy cc vn hu ni php gii. Ngi mi hc o tuy cha nhn thy iu r rng nh thy mt tri chanh nm trong lng bn tay nhngcng c th thy c iu trn mt nhn xt v suy lun. KinhHoa Nghim c nhng cu c th lm ngi c rng ri tay chn,nu ngi y cha c dp tham kho v nguyn l trng trng duynkhi. Ta hy c cu: "Trong mi ht bi, ta thy v s cnh gii Pht,

mi cnh gii u c cc c Nh Lai vi ho quang qu bu", "Vlng v s ni Tu Di c th em trn u mt si tc", "t mtth gii vo tt c cc th gii, t tt c th gii vo mt th gii".Trong th gii hin tng, tathy s vt hin hu ring bit, ci nonm trong v tr ca ci y, ci ny ngoi ci kia. i su vo nguynl duyn khi, ta thy rng tnh cch ring bit y l gi to: mt vtth l do tt c cc vt th cu thnh, mt vt th cha ng tt c cc

vt th. Di nh sng qun chiu ca duyn khi, nim mt vnhiu b tan r, v cng vi n cc nim trong v ngoi, nh v lncng tan r. Thi s Nguyn Cng Tr [11] thy c iu ny khing ca ngi:

Thin thng thin h v nh PhtNh khng trong m ln cng khng ngoi.



Mt tri l tri tim

thy c "mt trong tt c, tt c trong mt" ni c th, ta hy ixa mt bc na qun nim v s c mt ca vn hu trong ta. Ta

bit rng h tri tim ngng p trong ta l dng sinh mngta c th

b gin on, v vy ta rt nung chiu qu mn tri tim ta. Nhngbn ngoi c th ta c nhiu b phn cng quan trng cho s sng tav quan trng khng km tri tim trong c th ta. Hy ch ti civng sng v i trong khng gian m ta gi l mt tri, chng hn.Mt tri cng l mt tri tim ca ta, mt b phn ta tm gi l ngoic th ta, nhng nu ngng hot ng th s sng ca ta cng bchm dt. "Tri tim" v i y ca ta cho ta v mun loi trn tri t

nhit lng cn thit sinh tn. Loi thc vt sng c l nh nhsng mt tri. L cy ht ly mt phn nh sng chiu ri trn n, ctgi nng lng y, rt cht thn trong khng kh v ch to cc chtdinh dng cn thit cho cy nh ng v tinh bt. Nh cy c mvt v ngi c thc n. Tt c chng ta, cy c th vt v ngi u"tiu th" mt tri, trc tip v gin tip. Ni sao cho ht tc dng camt tri, ca tri-tim-bn-ngoi-c-th ca ta. C th ca ta thc ra

khng gii hn trong phm vi bn trong ca da ta. C th ta bao la vi hn nhiu. Ni mt s vng mt trong vi ba pht ca ci bu khquyn bao quanh tri t cng cho s sng ca "ta" chm dt.Khng c hin tng no trong v tr m khng c lin h n ta, tmt ht si trong lng sui n mt tinh h ang vn chuyn cch trit ta hng triu nm nh sng. Thi s Walt Whitman ni: "s c mtca mt l c cng quan trng bng s vn hnh ca cc v tinh t".

Nhn xt khng phi n t s suy lun Trit Hc m t mt rungcm ca tm t. ng cn ni: "Ti rng ln... ti cha ng c vthin h" (I am large I contain multitudes)[12].

Tng tc v tng nhp

Php qun m ti ngh vi bn trn y, ta c th gi l php qun

"trng trng duyn khi" tc l v s biu hin ca mi hin tngtheo ng li tng quan tng duyn. Php qun ny c th a ta



vt thot nim v mt v nhiu (l'unit et la diversit) hoc v mtv tt c (le Un et le Tout). Ch c php qun ny mi sc p vng kin, v ng kin c thnh lp trn thi quen nhn thc vmt v nhiu. Khi ta c khi nim "mt ht bi", "mt bng hng",hay "mt con ngi", khi nim y khng tch ri khi nim v n

v, v mt, v ton hc c thnh lp. Ta thyc ranh gii gia mtv nhiu, gia mt v khng. nim v n v rt thit dng cho isng hng ngy, cng nh ng ry xe la rt cn cho chic xe la.Nhng nu ta qun chiu c t tnh duyn khi trng trng caht bi, ca bng hoa hoc ca con ngi th ta thy ci mt v cinhiu khng th ri nhau m hin hu, ci mt v ci nhiu i vonhau khng tr ngi, ci mt tc l ci nhiu. l nim tng tc

v tng nhp ca gio ngha Hoa Nghim. Tng tc c ngha l ciny l ci kia, ci kia l ci ny: tng nhp c ngha l ci ny nmtrong ci kia, ci kia nm trong ci ny. Qun chiu cho tng tn thta c th thy nim mt v nhiu ch l mt trong cc phm tr thc m ta s dng nm ly thc ti, cng nh nhng chai l mta s dng ng nc ung. Ta thot c phm tr mt v nhiuth cng nh chic xe la thot khi ng ry xe la tr thnhchic my bay bay ling t do trn khng gian. Cng nh nh thyc rng ta ng trn mt tri t trn ang quay chung quanh nv chung quanh mt tri, ta thy nim v trn v di ngy xa cata b ph v, nh thy c tnh cch tng tc v tng nhp cami hin tng, ta thot c nim v mt v nhiu.

Kinh Hoa Nghim a ra hnh nh mng li ca vua tri Thch

gi trng trng duyn khi. Mn li ny c kt bng nhnght ngc. Mi ht ngc phn chiu trong n tt c cc ht ngc khcv hnh nh ca n cng c phn chiu trong tt c cc ht ngckhc trn li. Nh vy, ng trn phng din hnh bng, mt htngc cha tt c cc ht khc, v tt c cc ht khc u cha n.

Ta cng c th dng mt hnh tng hnh hc ni v tnh cch

trng trng duyn khi ca vn vt. V d ta c mt hnh trn m tmim l T, c thnh lp bi tt c cc im cch T bi mt khongcch bng nhau, v ta bit h thiu mt im l vng trn khng th



thnh lp c. Vng trn l tt c cc im y. y ta thy mt ltt c, bi v nu thiu mt im th vng trn khng th thnh lp,ngha l tt c cc im khc cng khng c. Ta li thy tt c l mt,

bi v s c mt ca vng trn, ngha l ca tt c cc im kia uty thuc vo s c mt ca mt im ny. Tt c cc im ca vng

trn u quan trng nh nhau v u c tnh cch thit yu cho tt cvng trn.

c mt nim v lin h chng cht tng trng cho tnh cchtng tc v tng nhp (ti tm dch l inner-tre vinterpentration) ca vn hu, ta c th hnh dung mt khi cu(globe) hnh hc, c thnh lp do s c mt ca tt c cc im trn

din tch hnh cu cng nh trong lng cu, thiu mt trong v s ccim l khi cu khng th thnh lp. By gi ta hy ni lin miim trong khi cu vi tt c cc im khc trong khi cu bngnhng ng dy tng tng, ni xong im A vi tt c cc imxong th bt u ni im B vi tt c cc im, trong c A. Cnh th m ta ni lin tt c cc im trong khi cu vi tt c ccim khc trong khi cu. Nh vy l ta to ra mn li v cng

chng cht gia cc im.

"B tt bit qun st v t tnh duyn khi ca cc php, trong mtphp thy nhiu php, trong nhiu php thy mt php, trong cimt thy ci v lng, trong ci v lng thy ci mt, s sinh khiv hin tn ca cc php c tnh cch trin chuyn khng thc vkhng lm nao nng c bc thc gi". Nh ti ni, trong gii

vt l hc hin ti c quan nim v "bootstrap" kh ph hp vi ttng tng tc v tng nhp.

Theo thuyt ny, khng c g lm bn cht cho vt cht c. Cht t(particules) ch l nhng phi hp chng cht v h tng gia cccht t. V tr l mt mng li hin tng tng duyn trong khng c mt hin tng no c th lm bn cht cn bn: mt hintng l do tt c cc hin tng khc kt hp [13]. Gi s c ngi ti

hi: "Ti ng l nhng hin tng ring bit kia nng vo nhaum sinh khi v tn ti. Nhng ci tng th ca tt c cc hin tng



, ci Tt C (le Tout) th do du m sinh ra?" Xin bn hy cho ngi mt cu tr li.

M mt trong nh

L mt ngi thc tp thng minh, bn c th i vo php qun"trng trng duyn khi" bng nhiu ng ngch. Thin qun khngphi l mt s bt chc, m l mt s sng to. Ngi bt chckhng bao gi i xa, k c nhng ngi bt chc ngh thut nu n.Chc bn cng d bit ngi nu n gii l mt ngi c ti sng to.Nhng cnh ca i vo php qun y c th gi l nhng phngtin. Cnh ca phng tin m ti va ngh vi bn l qun st s

vn hnh ca cc b phn trong c th: mu, tim, rut, gan, phi,thn.

Bn c th chn mt trong mun ngn cnh ca khc i vo cngmt php qun. Mt t tng, mt tnh cm, mt hnh bng, mt cuth, mt gic m, mt hn si, mt dng sng, mt v sao, mt chicl... Ngi thin sinh gii bit vn dng s qun chiu ca mnh

trong i sng hng ngy v khng b qua mt c hi no nhnthu vo tnh duyn khi ca vn tng. S qun chiu c nhin lc thc hin trong nh, ngha l trong s tp trung ca tm . Dta m mt hay nhm mt th tnh cht ca qun chiu vn l nh. Tahy b i ci hnh nh cho rng nhm mt li l nhn thy bntrong (ca tm) v m mt ra l nhn thy bn ngoi (ca tm).Mt t tng khng phi l mt i tng bn trong, mt dng ni

khng phi l mt i tng bn ngoi. C hai u l i tng caci bit v khng c ci no trong ci no ngoi c. nh lc ln lkhi ta an tr trong mt trng thi cm thng su scvi thc ti quai tng qun nim ca ta, ni ta khng cn phn bit ch th vi tng. Lc , s d ta c th l mt thc ti bi v ta gt bc nhng dng c o lng ca nhn thc m Pht hc gi l nhnthc bin k[14].



Thy ngha l thng

Chc chn l c nhng lc bn n

Documents

Trai Tim Mat Troi