Tylko Toruń nr 25

7/21/2019 Tylko Toru nr 25

1/32

BEZPATNA GAZETA TORUSKA| NR 25 | 3 PADZIERNIKA 2014 | ISSN 40083456 FELIETON STR.2

rednicwkamiaa by inna

Toru stolic polskich spor-tw lotniczych. Tylu imprez

jeszcze nie byo

8

Zobaczcie zdjcia z insceni-zacji na Bulwarze. Wicej nawww.tylkotorun.pl

14

Babcia zaniosa wnuka dookna ycia. Co w tym czasierobili rodzice?

10

Micha Kwiatkowski, wychowanek toruskiego klu-bu, dzi jest najlepszym kolarzem na wiecie. Przybli-amy jego sylwetk

31

Zapomnijmy o dwujezdniowej arterii. Mamy ronda udajceskrzyowania z wysp, przewenia i zabytek, ktrego nie wiadomojak omin. Czy to jest ten, planowany przed laty, krgosup miasta?

4


2/32

Tylko Toru www.tylkotorun.pl Pitek padziernika r.light

F E L I E T O N

Zgacie te wiata,dajcie rondom y

stopka redakcyjna

Redakcja Tylko ToruZotoria, ul. marca [email protected] naczelnyRadosaw RzeszotekZastpca redaktora naczelnegoJacek Kiepiski

Redaktor wydaniaKinga Baranowska (GSM Dzia reportau i publicystykiMarcin Tokarz, Tomasz Wicawsk(GSM )Dzia informacyjnyukasz Piecyk, Aleksandra Radzkowska, Micha CiechowskiKulturaukasz PiecykZdjciaAdam Zakrzewski,ukasz Piecyk, Maciej PagaaREKLAMAAleksandra Grzegorzewska

(GSM ), AgnieszkaKorzeniewska(GSM ),Magorzata Kramarz(GSM ),

Karol Przybylski (GSM [email protected] Tylko ToruDrukExpress Media Sp. z o.o.

ISSN -Redakcja nie odpowiada za tre ogosze.

***Na podstawie art. ust. pkt b ustawy z dnia lutego

r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych AgencPublic Relations Goldendor zastrzega, e dalsze rozpo-

wszechnianie materiaw opublikowanych w Tylko Torujest zabronione bez zgody wydawcy.

JACEK

KIEPISKI

Ronda nigdy nie kojarzyem z sygna-lizacj wietln. Co prawda, byemw B. i zobaczyem, e jest to moli-we, ale B. to inna bajka. wiata narondzie widziaem te za Moskw.Wyczone. Tam chodzio o szybkiewprowadzanie w potoki ruchu pojaz-dw z jednostki wojskowej. Wiado-mo, Rosja... Ale, eby takie rzeczy wToruniu? Moim kochanym miecie?!

Gdy otwarto w maju odcinekrednicowej od Grudzidzkiej doChemiskiej i na dwch wiecz-cych go rondach wczono wiata,mylaem, e to wiczenia na godzinW.

Ale wiata zostay. Wic dzi na-wet w nocy potrafi utworzy si naGrudzidzkiej kolejka. Kierowcy cze-kaj na auto widmo, ktrego nie ma,bo rednicow, wpadajc z boku, otej porze jed tylko rolkarze.

rednicowej kibicuj od dawna.Jak chodziem za cmentarz na Wy-bickiego na wagary, starsi koledzy mimwili, e pod nogami mamy kolek-tor, nad ktrym trasa kiedy powsta-

nie.I oto jest! Jej ragment rodkowy!

I jak sycha, bdzie si rozszerza-a! Co prawda nie do koca w takiejpostaci, jak niegdy planowano, alezawsze. Zamiast estakad bezkolizyj-nych - ronda. Niech bdzie. Na caymwiecie zdaj przecie egzamin.

Ale co robi tu te wiata? Bydugo czekajc na ich zmian kadymg podziwia gad cichobienejnawierzchni mijanej trasy, ktr kie-dy maj popdzi tabuny aut?

Na rondach zawsze trzeba zwolnii czasem poczeka. To prawda. Naj-

duej zdarzyo mi si to pod Saint--Tropez. Ale nawet tam nie czekaemna pokonanie okrgego skrzyowa-nia tak dugo, jak czasem na Gru-dzidzkiej w godzinach szczytu.

Teraz sysz (str. 4), e to nie ron-da, tylko "skrzyowania z wyspami" iwiata s konieczne. Czyby? Moezgamy je chocia na prb. Dajmyrondom szans si wykaza.


3/32

Tylko Toru www.tylkotorun.pl Pitek padziernika r. to czytaj

ALEKSANDRARADZIKOWSKA

Oaskawo gr trzeba zabiega,jak o atencj piknej kochanki,ktra i tak nigdy nie odwzajem-ni uczu. One tylko toleruj przybyszy.Kady moe wzi z nich dla siebie zale-dwie tyle, na ile mu pozwol. Nie wicej.To czowiek musi pochyli przed nimi

ow, uzna ich wyszo i okaza sza-unek.

Anita Parys wie, co znaczy gotowawod z roztopionego niegu na wyso-koci piciu tysicy metrw i ile blu

otrzeba, by zapaci za marzenia. W

eszym roku Karakorum okazao si dlaniej askawe. Inaczej byo w s ierpniu.- W cigu dwch tygodni sp dzonych

w bazie trafilimy na cztery dni pogody -mwi Anita Parys. - Plany pokrzyowanam monsun, ktry przedar si przezacuch grski z Indii. Mielimy pecha,o w Pakistanie z reguy nie wystpuje.

Toruniance w wyprawie towarzyszym.in Karim Hayat. Pakistaczyk jestdobrze znany w rodowisku polskichhimalaistw. W lipcu, podczas wejciana Broad Peak, na prob rodzicw To-

masza Kowalskiego okry i zabezpieczyjego ciao.

- Wspinaczki s pokarmem dla du-szy - mwi himalaista. - Gdy wyjedamna trekking albo wyprawy czuj siszczliwszy ni w miecie. W tym rokumonsun pokrzyowa nam plany, a ja do-datkowo powanie rozchorowaem si wbazie. Prawo gr. Chyba dlatego to takieekscytujce, bo nigdy nie wiadomo conaprawd si wydarzy.

W grach trzeba wykona pewienwysiek bez zapaty. Jest w tym jednakmistyka i filozofia yciowa, na ktr niekadego sta, a moe nie kademu sichce. Rywalizuje si nie z przeciwnikiem,

ale postawionym celem. Nie istniejtam pojcia: pierwszy, drugi, wygrany,przegrany. Trzeba po prostu i, jak napielgrzymk, rytmem wiecznie masze-rujcych ng. Z nadziej i niepewnociczym jest waciwie ten szczyt - ich zie-mia obiecana.

- Gry ucz pokory - mwi Anita Pa-rys. - Chichotu losu mona dowiadczytam o wiele czciej, ni gdziekolwiek. Towdrwka w ktrej rodkiem do zdoby-cia celu jest wszystko, nawet przeszkody.Mona tam dotkn istoty czowiecze-stwa, sta si po prostu kim lepszym. Smomenty bezkresnej radoci, ale i lku,alu, niepewnoci. Zawsze, gdy rozma-

wiam z gr, prosz j tylko o jedno.eby bya dla mnie askawa.

Mocna psychika nierzadko speniatam waniejsz rol ni silne rce. Ludziegr lubi sprawdza czy ich ciaa i umysynie zami si w konrontacji z niezna-nym. Przy caej transcendencji ich doko-na i planw, ktre w opisie wymykaj sidoznaniom jedynie zmysw, wci mu-sz walczy z tym, co najbardziej ludzkie.Jak nazwa to, co nieulotne a w yciu naj-waniejsze?

- Wi, ktra czy czowieka z gr,to pewnego rodzaju mio - dodaje to-runianka. - Wiara, ch poznania siebie,poszukiwanie wolnoci. Najcenniejsze

jest przecie wszyst ko to, co po drodze.Pewnie kady myli o tym troch inaczej,ale ja chc zdobywa szczyty, bo po pro-stu s.

W ubiegym roku, take w parze z

Karimem Hayat, Anita Parys zdobyadziewiczy szczyt Karakorum, nazywajcgo Dousti Sar, co oznacza Szczyt Przy-

jani. W sierpniu plany zaprowadziy ichw dolin Ghidimis, gdzie w gr chcielispojrze z 6125 m n.p.m. To wanie eks-ploracja nieznanych terenw najbardziej

j pociga.- Nie zdobylimy szczytu Yawash Sar

- mwi. - Nie byo na to szans, wic chcie-limy wspi si na inny wierzchoek. Niewzilimy pod uwag tego, e bya tociana wschodnia, wic i tym razem mu-

sielimy uzna wyszo prawa natury.Soce topio ld tak szybko, e na gowyspaday nam odamki niegu. Zagroenielawin byo zbyt due. Udao si wrciszczliwie i to zawsze sukces.

W tej nierwnej walce o szacunek,dum, a moe tylko osignicie celu,czowiek jest od pocztku na przegranejpozycji. Jest to relacja nieatwa, bo naj-czciej szacunek wieczysty uzyskuje siwtedy, gdy nie mona ju stamtd w rci.

- Za gr si tskni - mwi z umie-chem Anita Parys. - Te chwile "tam"odczuwa si niemal metafizycznie, po-konujc po drodze przeszkody, ktreograniczaj tylko ciao. Jednoczenie tomyl i marzenia pozwalaj stawia sobiekolejne cele. W sierpniu pomogli mi wtym sponsorzy, firma Renault Polska iWSB w Toruniu. Nie umiechno si domnie szczcie, bo najpierw zgubiy si

moje bagae a na koniec, ju po zejciu zbazy okazao si, e droga powrotna jestnieprzejezdna. Trzydzieci kilometrwpokonalimy na piechot.

Torunianka jest przekonana, e wrciw gry, by kolejny raz rozpocz swojcich wdrwk - upoi si ich towarzy-stwem i zapachem. Dowiadczy jedno-czenie tego, co krlewskie i podkrela-

jce zwierzcy rodowd czowieka. Chcei.

Pielgrzymka do ziemi obiecanejWspinaczka jest wdrwk w poszukiwaniu wolnoci.To ona jest celem wypraw. Na szczycie nie patrzy si przecie w d

Fot. ARCHIWUMPRYWATNE

Anita Parys podczas eksploracji dziewiczych terenw Karakorum.


4/32

Tylko Toru www.tylkotorun.pl Pitek padziernika r.to czytaj

MARCINTOKARZ

T

a trasa wymaga cierpliwoci.W kluczowym miejscu bloku-je j willa, prace trwaj na raty

i w zredukowanym, wobec pierwotnejkoncepcji, zakresie. Do dziaania mo-bilizuje korytarz wyznaczony przed40 laty od Szosy Bydgoskiej, pnocnstron miasta, a po Lubick. W jegoistnieniu nadzieja na fina inwestycjiostatecznie zgodny z oczekiwaniamitorunian.

Trasa rednicowa przecina ma To-ru na kierunku z zachodu na wschd.Docelowo Miejska Pracowania Urbani-styczna przypisuje jej rol drogi gw-nej przyspieszonego ruchu, co wymy-lono ju w latach 60. Dziki niej maby moliwy szybki przejazd przez mia-sto bez koniecznoci zatrzymywaniasi. Do tego niezbdne s skrzyowaniadwupoziomowe, ktrych jednak na ra-

zie nie zdecydowano si realizowa.- Budowa Trasy rednicowej niebya planowana tylko i wycznie podktem "przelotwki" ze wschodu na za-chd - broni obecnej inwestycji SteanKalinowski, Dyrektor MZD w Toruniu.- Jej gwnym zadaniem jest obsugaosiedli mieszkaniowych.

Zamiast estakad mamy wic dzi

dwa skrzyowania z ruchem okrnym- Trasy rednicowej-Pnocnej z SzosChemisk i ul. Grudzidzk. Ruchdrogowy na tym pierwszym czynnymragmencie rednicwki, oddanym douytku 30 maja, niemal nie istnieje.

- Po pierwsze, to nie s ronda, aleskrzyowania z wysp centraln - kon-tynuuje Kalinowski. - Gdyby sygnaliza-cji nie byo, niektrzy w ogle nie mo-gliby si wczy do ruchu. Gdyby ruch

odbywa si zgodnie z oznakowaniem,czyli pierwszestwo ma ten, co jest juprzy wyspie - kady nastpny dojeda-jcy do skrzyowania musiaby si za-trzyma. Wtedy, w przypadku ul. Gru-dzidzkiej, korek mgby si cigna do Kaszownika. Skrzyowanie jestza mae, eby traktowa je jak rondo.To samo tyczy si skrzyowania Trasyrednicowej Pnocnej z Szos Che-misk. Nie wykluczamy, e mog bykiedy przebudowane na bezkolizyjne.

Krgosup caego miastaTo kci si z pierwotnymi koncep-

cjami, a jednoczenie wry ponownewydatki na budowany wanie odcinek

trasy od Grudzidzkiej do Wschodniej(chodzi o jej pnocn cz, za toramikolejowymi). W przewaajcej czcitrasa bdzie na tym odcinku jednojez-dniowa. I tu te "nie wyklucza si" jejprzebudowy.

- My zabiegalimy, eby od razu bu-dowa estakady lub tunele - zauwaaAndrzej Milkowski, wieloletni pracow-

nik Wojewdzkiego Biura PlanowaniaPrzestrzennego w Toruniu. - Teraz wy-chodzi na to, e miasto co uomnegozbuduje, a potem bdzie musiao znisz-czy na potrzeby modyfikacji. W 1999roku przeprowadzono badanie ruchuw poszczeglnych punktach Torunia.Uwzgldniono przyrost mieszkacw,samochodw. W rezultacie okazao si,e Trasa rednicowa jest niezbdna,aby rozadowa ruch w Toruniu, ale w

ormie docelowej, czyli dwujezdniowejz rezerw trzeciego pasa ruchu. I bez-kolizyjnej. Miaa by krgosupem ca-ego miasta.

Z planw MPU wynika, e najpew-niej nim si stanie, cho pocztkowonieco garbatym. Ograniczony budetpozwala na poprowadzenie rednicw-ki jedynie do ul. Skodowskiej-Curie,niemal na caym odcinku od Gru-dzidzkiej w ukadzie jednojezdnio-wym. Wczeniejsza koncepcja realizacjiinwestycji zakadaa jej przebieg tyamiRubinkowa i wczenie w Szos Lubic-k.

- Obecna sytuacja to tylko etap -uspokaja Anna Stasiak, Dyrektor MPUw Toruniu. - Planistycznie mamy zare-

zerwowany cay korytarz pod t traso dugoci okoo 15 kilometrw z wy-czeniem 200-metrowego odcinka wpobliu skrzyowania ul. Grunwaldz-kiej z ul. w. Jzea. Co do przewe,s przygotowaniem pod przysz budo-w wiaduktw. Musimy wzi te poduwag, e cho obecnie ruch samocho-dowy si nasila, w kocu moe przyj

opamitanie i wyparcie go przez trans-port publiczny.

Tu obok skrzyowania ul. Wschod-niej z ul. Skodowskiej-Curie trwaj juprace przy estakadzie o dugoci 700metrw. Konstrukcja przebiega bdzienad torowiskiem kolejowym i t ramwa-jowym, rwnie w ormie jednej jezdni.

- Mamy do czynienia z rozwiza-niem tymczasowym - przyznaje SteanKalinowski. - Z prognoz ruchu wynika,

e na razie powinno wystarczy. Jedynyodcinek dwujezdniowy rozpity bdziemidzy ulicami - Batorego i Chrobrego,ale bardzo krtki. O poprowadzeniurednicwki do Szosy Lubickiej na ra-zie si nie mwi. Nie jest to potrzebne.Dwujezdniowa ul. Skodowskiej-Curiei, wspomniana, Szosa Lubicka, rozadu-j ruch.

200 najtrudniejszych metrw

W dalszej azie planowania jestwczenie ul. Wschodniej, bdcejprzedueniem nowego mostu, doomawianej arterii Torunia. To osobny,skomplikowany temat. Nim do tegogordyjskiego wza dotrze rednicw-

ka, przeci si musi z ulicami Batoregoi Chrobrego, gdzie sporo nieruchomo-ci czeka rozbirka. Takie rozwizanienie wchodzi w gr na, przytoczonymprzez Ann Stasiak, 200-metrowymodcinku koo skrzyowania ulic w. J-zea z Grunwaldzk. Od 1932 roku stoitam willa zamieszkiwana przez zna-n w Toruniu rodzin Karaszewskich.

Jako zabytek, ktrego Miasto w adsposb nie moe naruszy, znaczutrudnia przebieg Trasy rednicowe

- Konserwator nie pozwala wejten teren z inwestycj - tumaczy AnStasiak. - Jednym z rozwiza tego pblemu jest przeprowadzenie jednojdniowego tunelu pod ogrodem wi llikoncepcja osabi niestety obsug sztala na Bielanach i generaln pynn

ruchu drogowego.Miejski Zarzd Drg widzi obejtej przeszkody w zastosowaniu wskestakady. Takie rozwizanie bdmusiao speni wymogi ewentualdecyzji rodowiskowej, bo zacienienmoe ulec zabytkowy ogrd.

- Trudno mi sobie wyobrazi wdok takiej konstrukcji z okna, ale nsza rodzina nie jest stron w tych rmowach. Tocz si midzy Miastemurzdami nadzoru konserwatorskiegprzypomina pro. Robert Karaszewzamieszkujcy will stanowic prszkod w rozwoju Trasy rednicowe

Warto wiedzie, e obiekt ten zoswpisany do rejestru zabytkw prwczesnego Wojewdzkiego Kons

watora w roku 1986 roku. Mwi sido niespodziewanie i bez zapowiedDlatego do dzi punkt ten stanowi jeny ragment arterii nieobjty planowniem przez MPU. Nazywany czasa- miejsk czarn dziur.

rednicwkamiaa by innaZapomnijmy o dwujezdniowej arterii. Mamy ronda udajce skrzyowania z wysp,przewenia i zabytek, ktrego nie wiadomo jak omin. Czy to jest ten, planowany przed laty, krgosup miasta?

Fot. JACEKIEPIS

Inynier Andrzej Milkowski, specjalista od ruchu drogowego, od czterdziestu lat obserwuje proces projektowania i realizacji trasy rednicowej.

Trasa rednicowa, roda, godz.16:45

ul. Grudzidzka, roda, godz.16:44


5/32

Tylko Toru www.tylkotorun.pl Pitek padziernika r. reklama


6/32


TOMASZWICAWSKI

Ekonomici s zgodni w jednym -poycza nie mona w niesko-czono i trzeba oglda kadzotwk publicznych pienidzy. Za-duaj si wszyscy, ale w rnym celu.Kierunek obrany przez toruski ma-gistrat jest jasny - wykorzystujemy ze-wntrzne rodki do granic moliwo.Do tego niezbdne s kredyty.

- Poziom dugu, sam w sobie, niejest najwaniejszy - mwi RobertGwiazdowski, byy prezes Rady Nad-zorczej ZUS, komentator gospodarczy.- Zdolno do kreowania przychodwna obsug zaduenia ma niebagatelneznaczenie. Najistotniejsze jest jednakto, na co te pienidze si wydaje.

Rozwj inrastrukturalny Toruniaw ostatnich latach jest niezaprzeczalny.Powsta drugi most, ktry kosztowasetki milionw zotych, hala sporto-wa przy ul. Bema, Motoarena, a naJordankach powstanie sala koncerto-wo-kongresowa. Kady kierowca co-

dziennie zauwaa, e kolejna droga jest

zamknita z p owodu remontu.- Mamy wasne dowiadczenie"gierkowskie", ktre odbio si gar-bem na polskiej gospodarce - mwiGwiazdowski. - Zostao to le przepro-wadzone, ale wybudowano np. HutKatowice i tzw. "gierkwk". Patrzcna postpowanie samorzdw monaodnie wraenie, e pierwsz perspek-tyw finansowania unijnego samorzdypotraktoway lekk rk. Zrealizowanoinwestycje, ktre nie musz wcale przy-nosi w przyszoci dochodw, a koszt

ich utrzymania bdzie kolejnym wydat-

kiem z miejskiego budetu.Due inwestycje inrastruktural-ne przeprowadzone w Toruniu zarz-dzanym przez Michaa Zaleskiego nieprzynosz wprost znaczcego wzrostuzatrudnienia, ktre generowaoby przy-chody z podatkw. Wodarz miastaprzyznaje, e sala na Jordankach moeby deficytowa i trzeba zadba o to,-Nie wyobraam sobie, e miasto prze-staje inwestowa - mwi dr DamianWalczak, adiunkt Katedry ZarzdzaniaFinansami UMK. - Most przez Wis

by potrzebny, a wcale niewykluczone

jest, e jeeli pojawiaby si realna szan-sa wybudowania trzeciej przeprawy wokolicach Bydgoskiego Przedmiecia,to rwnie warto byoby si nad takinwestycj zastanowi. Nie mona wy-dawa publicznych pienidzy bez na-mysu, ale potrafi wskaza samorzdyw kujawsko-pomorskim, ktre nie in-westuj, ale te nie s zaduone.

Ekonomista wskazuje, e moga-by w przyszoci odby si dyskusja okierunkach rozwoju miasta. Wskazujeszwajcarski model reerendalny jakomoliw alternatyw, ktra pozwolia-by mieszkacom miasta wypowiedziesi w kwestii inwestowania za poyczo-ne lub braku duych inwestycji na rzeczzbilansowania finansw samorzdu.

- Faktem jest jednak, e budujemy,w caym kraju, rozrzutnie i za drogo -mwi Robert Gwiazdowski. - Toruaspiruje do bycia miastem akademic-kim. Studenci, poza tym, e maj siuczy, lubi si bawi. Inwestycje pod-noszce atrakcyjno wizerunkowmiasta s istotne z punktu widzeniawyboru orodka akademickiego przezmodych ludzi. Inrastruktura miejskajest o tyle wana, e dojazd autostraddo Gdaska nie moe zajmowa mniejczasu ni przejazd przez samo miasto,

ktre jest zakorkowane. Atrakcyjn

turystyczna wtedy drastycznie maje. Z od legoci mona jednak nie strzega pewnych niuansw, a analpogbiona wymaga wielu miesicikiej pracy.

Plusy i minusy inwestowania pprzez zaduanie s znane. rodki wntrzne (gwnie unijne) przestado Polski pyn dotychczasowstrumieniem po 2020 roku, a powstprzez ostatnie i nastpne lata zadunie trzeba bdzie spaci. Wpywy budetu miasta musz w kolejnychtach rosn, eby dug nie wpywa biec pynno finansow samordu.

- Toru w ostatnich latach przeszogromn metamoroz - wskazuje D

mian Walczak. - Nasz dom jest w wiczciach nie do poznania. Potrzwsplnej dyskusji w kolejnych lataeby wszyscy byli wiadomi dylemarozwj inrastruktury na kredyt konbrak zaduenia i niewiele inwestycji

Pytanie jest jedno: czy prezydMicha Zaleski tak dyskusj zainicje wsuchujc si w gosy mieszkacczy te ju zadecydowa jak bdzie?

Budujemy nowy domPoziomem zaduenia Toru bije na gow inne miasta wojewdzkie.Inwestowanie za poyczone pienidze odbije si czkawk Michaowi Zaleskiemu?

Fot. ADAMZAKRZEWSKI

Budowa sali na Jordankach trwa w najlepsze.


7/32

Tylko Toru www.tylkotorun.pl Pitek padziernika r. wywiad

W aktualnym rankingu czasopismaWsplnota" Toru widnieje jako naj-bardziej zaduone miasto wojewdz-kie w Polsce. Poziom dugu na koniec2013 roku oszacowano na 86,3 procentocznych dochodw. Wedug danych

Urzdu Miasta byo to 43 procent. Skda rnica?

Wskanikowe obliczenia, ktrychdokonywalimy, umary 1 stycznia2013 roku. Bylimy rozliczani z pozio-mu zaduenia w stosunku do docho-dw wasnych. Nie moglimy przekra-cza poziomu 60 procent. W naszymwyliczeniu, zgodnie z obowizujcymustawodawstwem, nie uwzgldnialimyzaduenia powstaego w wyniku reali-zacji projektw unijnych. Od pocztkuego roku stary system oblicze i prg

zaduenia nie istniej. Wedug danychna koniec sierpnia 2014 zaduenie To-unia wynosi 83 procent aktualnych

dochodw.

Do 2020 roku do kwoty dugu (prze-kraczajcej 800 milionw zotych) trze-ba doliczy koszty obsugi kredytw. Toniebagatelne sumy. Miasto bdzie na tota?

eby miasta nie popaday w tara-paty finansowe ustawodawca wymylipewne ograniczenie. To dopuszczalny

wskanik spaty zobowiza. Dla nasobliczony jest on na poziomie 12,7 pro-cent. Przeznaczamy 8,3, wic wykorzy-stujemy ok. 60-65 procent moliwoci.Jestemy pilnowani, eby za duo z bu-detu na "dugi" nie wydawa.

Nie obawia si pan sytuacji, w ktrej,po zakoczeniu kolejnego okresu fi-nansowania unijnego, wpywy do bu-detu miasta bd niewystarczajce,eby realizowa wydatki biece, obsu-giwa zaduenie i je spaca, a do tegoinwestowa?

Nie mam najmniejszych obaw. Po-

siadamy symulacj w tym zakresie i wzgodzie z ni do 2022 roku moemyprzeznaczy na inwestycje kwot 3,2miliarda zotych. Pozyskamy na niezewntrzne dofinansowanie przekra-czajce miliard zotych. Wwczas naszasytuacja finansowa nadal bdzie dobra.

W 83 procent zaduenia wlicza si kre-dyty wzite przez miejskie spki m.in.Torusk Inrastruktur Sportow,Miejski Zakad Komunikacji czy TargiToruskie?

Nie wlicza si, ale nie rnimy si wtym zakresie od innych miast. Wszyst-

ko to jest dugiem majtku miejskiego.Miasto bdzie gwarantem zobowizaspek odpowiedzialnych m.in. za bu-dow hali sportowej, bo wygenerowaneobligacje bdzie trzeba spaci.

Realne zaduenie jest wic wiksze ni83 procent?

Budetowe zaduenie jest na takimpoziomie. Nie stosujemy jednak prak-tyk nowych, niezgodnych z prawem,ale dopuszczalne. Kade miasto takrobi.

O due inwestycje inrastrukturalnemona si spiera odnonie ich wagi,koniecznoci realizacji tych, a nie in-nych. Most, hala sportowa i widowi-skowa stay si, bd stan, mimo toaktem. Podziela pan zdanie tych, kt-rzy twierdz, e nie generuj one miejscpracy, a tym samym nie przynosz wperspektywie wpyww do budetu, araczej wydatki?

S to nieuzasadnione pogldy od-nonie sytuacji w miecie. Inwestujemywszechstronnie take w to, co zarazprzyniesie miejsca pracy. Przykademjest przygotowanie terenu pod budowfirm, abryk, biurowcw np. na terenieJAR-u. Przygotowujemy take inra-struktur techniczn, eby przedsi-

biorcy mogli pracowa w oparciu o co.Drogi, kanalizacja i uzbrojenie terenus bardzo wane. Kademu, kto powie,e w Toruniu nie s potrzebne sale,ktre budujemy, zadam pytanie: czemuinne miasta je buduj?

Zapoycza si w nieskoczono niemona, bo w kocu nikt na nic nie po-yczy.

Po 2020 roku pomau zacznie wyga-sa model inwestowania przez miasta.Skocz si po prostu due rodki ze-wntrzne. Pki s, trzeba je do maksi-mum wykorzysta. Pniej przejdzie-my, taka jest moja opinia, na systempartnerstwa publiczno-prywatnego.

Micha Zaleski nie bdzie prezydentemwiecznie...

Jestem nim do 16 listopada 2014roku.

...a gdy przyjdzie kto na pana miej-sce, znajd si tacy, ktrzy powiedz,e zbudowa pan wiele, ale zostawiogromne dugi nastpcy, niczym Gie-rek naszemu pastwu.

Mona mi przypi kad atk.Trudno mi sobie nawet wszystkie wy-obrazi i to, dlaczego je kto przypina.Tak jest i bdzie.

Mona mi przypi kad atkO sytuacji finansowej miasta, jego zadueniu, polityce inwestycyjnej i jej oponentach,z Michaem Zaleskim, prezydentem miasta Torunia, rozmawia Tomasz Wicawski

Fot. ADAMZAKRZEWSKI


8/32


JACEKKIEPISKI

Kiedy planowano rozbudow to-ruskiego lotniska chodzio owykarczowanie lasu po stroniezachodniej i przeduenie pasa z 1260do 2000 metrw. Wwczas mogybysiada w Toruniu due samoloty pasa-erskie. Z koncepcji tej zrezygnowanouznajc, e nie warto mnoy bytw.

- Bydgoszcz ma wiksze lotnisko,komunikacyjne, chronione stre ospecjalnych wymaganiach, utrudniaj-cych dziaalno sportow - przypomi-na Janusz Rosoek, dyrektor Aeroklubu

Pomorskiego. - My, w Toruniu, wolimy

zosta lotniskiem o wanie takim cha-rakterze. Z moliwoci przyjmowaniasamolotw nalecych do kategoriiGeneral Aviation (lotnictwa oglnego),czyli mniejszych, najczciej prywat-nych, ktrych w Europie coraz wicej.

Lotnisko sportowe... No, waniew tym roku pokazao, co to oznacza ijakie obiekt ten ma moliwoci. Naj-pierw Mistrzostwa Polski w AkrobacjiSzybowcowej. Praktycznie od pocztkulipca zaczy si w Toruniu treningi naj-lepszych, a samoloty holujce startowa-y dosownie co chwil.

Obserwujc zainteresowanie ko-lejnymi imprezami na lotnisku, mo-na doj do wniosku, e mieszkacymiasta nie tylko przyzwyczaili si dowarkotu samolotw, ale poczuli dumz aktu, e na toruskim niebie lataj

naprawd najlepsi. Szczeglnie, e mi-

strzem wiata w akrobacji szybowcowejzosta Polak - Maciej Pospieszyski, azespoowo te triumowalimy.

Jednak dopiero kolejna impreza -Mistrzostwa wiata w Lataniu Rajdo-wym, w ktrych Polacy te byli najlepsi,a wicemistrzem wiata zosta torunia-nin, Bolesaw Radomski - pokazaa wpeni moliwoci toruskiego lotniska.W przypadku tej imprezy pad bowiemrekord.

- Nigdy tylu samolotw w jednymmomencie u nas nie byo - zapewniaEdek Janowski, legendarny toruskiszybownik pamitajcy wietnie latawietnoci sportw lotniczych.

Poza kilkudziesicioma samolota-mi zawodnikw, zawitao kilkanaciekolejnych nalecych do Szwajcarwuczestniczcych w rajdzie po Europie.

Toruskie lotnisko poradzio sobie z re-

kordowym ruchem bez problemu.Toru bysn w lotniczym wie-

cie w jeszcze inny sposb. Pierwszyraz podczas zawodw samolotowychotwarto stre kibica z telebimem i ob-sug medialn. Chodzio o pokazaniewidzom ostatniego etapu kadej kon-kurencji, czyli ldowania na celno.

Toruski pomys si przyj. Ko-lejne zawody samolotowe prbuje siwyposaa w podobn stre. Sprawzainteresoway si wadze Midzynaro-dowej Federacji Lotniczej FAI, co moeskutkowa zmianami w regulaminachuatwiajcymi unkcjonowanie takichstre podczas najpowaniejszych im-prez (chodzi m.in. o to, by rozgrywa jew weekendy).

Najciekawsze s jednak opinie sa-mych zawodnikw uczestniczcych w

obu Mistrzostwach wiata. Wszys

dosownie, zapewniali, e lotnisko odpowiada w stu procentach, bo jdue, bezpieczne i bardzo unkcjonne (do tego z restauracj i hotelemPooenie Torunia w centrum Polto dodatkowy plus. Kolejny - skomnikowanie z autostrad, bo piloci tylko lataj, np. szybowce trzeba jakdowie. Atutw EPTO, bo tak w lotczym wiecie nazywa si toruskie lnisko, wymieniano wiele, zawsze pokrelajc zauanie do ekipy tutejszymechanikw.

Ale najwaniejsze, e pilotw ocrowao samo miasto. Podczas banktw koczcych imprezy umawiasi na kolejne spotkanie i rywalizawanie w Toruniu. Zgrabnej wielkomiasto z lotniskiem ma, ich zdanieodpowiedni klimat.

wiat widzi Torupoprzez EPTOTrzy powane imprezy pod rzd, w tym dwa Mistrzostwa wiata.Wrd najlepszych pilotw Toru postrzegany jest jako polska stolica sportw lotniczych


9/32



10/32

Tylko Toru www.tylkotorun.pl Pitek padziernika r.wok nas

UKASZPIECYK

Trzymiesiczny Kacper jestpierwszym dzieckiem w tymroku, ktre trafio do oknaycia sistr Elbietanek. Zostawia jetam pijana babcia. Gdzie w tym cza-sie byli rodzice niemowlcia?

W domu przy ulicy Mickiewiczaod dawna dochodzio do ktni mi-dzy 22-letni Mart, matk Kacpra,a Alicj, babci chopca. Rodzinatwierdzi, e moda kobieta potrafi-a znika na kilka dni, zostawiajc

syna w domu. Piecz nad jej starszymdzieckiem sprawowaa ju babciaAlicja.

- Si na opiek nad drugim dziec-kiem nie miaa usyszelimy wmieszkaniu obu kobiet. Gdy Mar-ta nie odebraa teleonu kolejny raz,trzeba byo ni jako wstrzsn.

Terapi szokow miao by wa-nie pozostawienie dziecka w oknieycia. Stamtd trafio do domu dziec-ka przy ulicy Tadeusza Donimirskie-go. Tam wanie spotkalimy matkoraz 50-letniego ojca dziecka.

- Wyszam tylko na dwie godzi-ny po kurtk zimow rzucia nammoda kobieta. To skandal, eby pi-jana babka tak si zachowaa.

Machina biurokratyczna zdecyduje

Najbardziej na zachowaniu czon-

kw rodziny ucierpi jednak Kacper.Dziecko trafio teraz do tymczasowejrodziny zastpczej i tam zostanie doczasu wyroku sdu rodzinnego.

- W przypadku tego typu sytuacjinaszym obowizkiem jest powiado-mienie w cigu doby sdu rodzinne-go, ktry decyduje m. in. o przekaza-niu dziecka do tymczasowej pieczyzastpczej.

- wyjania Marcin Cigotura, kie-rownik Wspierania Rodziny i Syste-mu Pieczy Zastpczej w MiejskimOrodku Pomocy Rodzinie.

Na terenie Torunia unkcjonuje19 zawodowych rodzin zastpczych.W tym s to 4 pogotowia rodzin-

ne, 8 rodzinnych domw dziecka,4 specjalistyczne rodziny oraz 3 za-wodowe. Tylko w tym roku MOPRzajmowa si ju 100 dzieci w podob-

nych sytuacjach. Tylko co pite z nichwrcio do biologicznych rodzicw.Reszta trafia pod opiek instytucjilub rodzin zastpczych.

Rzadko, bo mona inaczej?

Gwarancj przeycia daje toru-skie okno ycia znajdujce si przyulicy Rabiaskiej 2 przy domu SistrElbietanek.

- Pozostawienie dziecka w oknieycia to proba zdesperowanej matkio zajcie si losem jej dziecka, dlategotak bardzo wane jest, aby kobiety wtrudnych sytuacjach wiedziay, gdzieszuka pomocy tumaczy Grayna

Godlewska, dyrektor DiecezjalnegoOrodka Adopcyjno Opiekuczego.- Mimo e okno ycia spenia swo-j unkcj, o wiele lepiej byoby, aby

matki potrzebujce pomocy zgaszaysi ju w czasie ciy lub po urodze-niu dziecka do orodkw adopcyj-nych czy spoecznych.

Godlewska przekonuje, e wtedymona pozna histori dziecka, couatwia przysz adopcj. Wielokrot-nie zdarzyo si jednak tak, e matka,ktrej orodek udzieli pomocy, zde-cydowaa si ostatecznie wychowadziecko.

Alkohol powodem?

Policja nie prowadzi statystyk do-tyczcych interwencji rodzinnych.Niedawno jednak mundurowi inter-

weniowali take w sprawie zdarze-nia, ktre rwnie miao miejsce naulicy Mickiewicza. Z jednego z par-terowych mieszka wypada 11-mie-

siczna Michalina. Matka miaa tym czasie ponad 2 promile alkohlu. Pierwsze dziecko zostao jej jodebrane. Ojca policja zapaa dzipniej.

- Rodzicom przedstawiono zarzty naraenia na niebezpieczestutraty ycia i zdrowia dziewczynkwyjania podinsp. Wioletta Dbroska, rzecznik prasowy toruskpolicji. - Do czasu zakoczenia pstpowania przez ledczych bd msieli siedem razy w tygodniu zgaszsi na komisariat w ramach naonego na nich policyjnego dozoru.

Matka Michaliny w trakcie dprowadzenia do komisariatu rzucdziennikarzom, e nie ma problemz alkoholem. Dla Eweliny Jaszcz, p

chologa, to standardowa wymwrodzicw, ktrzy wybieraj alkohzamiast dzieci.

- Taka osoba musi po pierwsuwiadomi sobie swj problemprzyznaje ekspert. Kolejnym epem jest skierowanie na terapi. Nwaniejsze jest jednak to, aby rodpodj wiadom decyzj o leczenPrzymus osignie odwrotny skutBliskiej rodzinie zalecam natychmstowy kontakt z policj czy orodkmi spoecznymi, gdy zauwa prblem. Wtedy zwikszamy szans, dziecko nie trafi do obcej rodziny stpczej, ale pozostanie wrd swokrewnych.

Rodzicom Michaliny grozi dolat wizienia.

Ppowina nasczonaalkoholemDwa zdarzenia z ostatniego weekendu w Toruniu mro krew w yachwszystkich rodzicw. Moemy si tylko domyla, ile podobnych spraw zostaje w zaciszu domowym

Fot. UKASZPIECYK

May Kacper trafi do okna ycia i to go uratowao. Michalina, ktrej matka dostaa dozr polic yjny, miaa mniejszczcia i wypada przez okno.


11/32


Za nami Toruskie Targi Nieruchomoci, kt-re odbyy si w poprzedni weekend w Cen-trum Targowym PARK. Zaprezentowao sina nich wiele firm zajmujcych si budow orazprzeda domw i mieszka. Osoby odwiedzajcetoiska czsto powtarzay pytanie - czy lepiej kupi

mieszkanie, czy dom? A moe rozpocz samo-dzielnie budow? Gdzie zamieszka w centrummiasta, na obrzeach, a moe w podtoruskichmiejscowociach? Ilu zainteresowanych, tyle pytawtpliwoci.

Wikszo z nas marzy o wasnym domku w ci-chej, spokojnej okolicy. Chcielibymy jednoczenie,eby dojazd do pracy nie zajmowa zbyt duo cza-u, blisko by sklep czy szkoa. Przy okazji liczymy

koszty samego kupna domu oraz jego utrzymania.Niestety, czsto rezygnujemy z planw, decydujci na skromniejszy wybr. Nie jest to konieczne

wystarczy sign po oert nowego osiedla Do-ina Drwcy. Deweloper proponuje domy w cenie

mieszkania, stosunkowo niedrogie w zakupie, taniew utrzymaniu, pooone w atrakcyjnej lokalizacji.Dwupoziomowy dom o powierzchni 96m2 monaz atwoci przystosowa do potrzeb kilkuosobowejodziny.

Funkcjonalne i przestronne wntrza zostay za-projektowane tak, aby kady mia tu kt dla siebie.

Na parterze znajduj si kuchnia, jadalnia i salon,w ktrych koncentruje si codzienne ycie, na pi-trze trzy sypialnie i azienka. Ciepe, soneczne dniwarto spdza we wasnym ogrdku, a w chodnewieczory ogrza si przy kominku. Mona spokoj-nie spa i nie martwi si o comiesiczne wydatki brak czynszu i energooszczdne rozwizania wzakresie ogrzewania pozwol ograniczy kosztyutrzymania domu do minimum.

Inwestycja w jako wykonania prac i solidnemateriay uyte w trakcie budowy zagwarantuj, enie trzeba bdzie dokonywa napraw i remontww perspektywie wielu lat. Cicha okolica pozwolizapomnie o miejskim zgieku, a jednoczenie bli-sko miasta nie utrudni dotarcia do pracy i szkoy.Dojazd samochodem do centrum Torunia zajmujezaledwie 15 minut, niezmotoryzowani za mogkorzysta z miejskiego autobusu linii nr 35, kt-rego przystanek od osiedla dzieli jedynie 100 m.Niedaleko, w Lubiczu Grnym, znajduj si super-markety, szkoa, przedszkole, przychodnia i koci,czyli wszystko usprawniajce codzienne unkcjo-nowanie. Domy na osiedlu Dolina Drwcy s od-powiedzi na potrzeby zarwno modych rodzin,jak i osb szukajcych odpoczynku po wieloletnimmieszkaniu w miecie. Tu kady znajdzie miejscedla siebie.

Zabudowa bezkompromisw

Kady pragnie y wygodnie, ale za rozsdncen;niedaleko od miejsca pracy czy szkoy,a jednoczenie w cichej okolicy. OsiedleDolina Drwcy pozwoli speni te marzenia

Zdecydowalicie si Pastwo na dom ekonomicz-ny o powierzchni 96 metrw kw. Czy to wystarczy,by wygodnie zagospodarowa sobie przestrze?

Pani Kasia: Mnie bardzo zauroczyo, e domdysponuje dwiema kondygnacjami. Wykonawcyrozplanowali przestrze w taki sposb, e spo-kojnie starczy jej dla rodziny z dwjk dzieci, ktowie czy nawet nie z trjk... Dwie azienki, jednamniejsza na dole to bardzo wygodne. Moim ulu-bionym pokojem jest sypialnia, zlokalizowana nadkuchni z oknami dachowymi. Do rodka wpada

sporo wiata, a solidny mur zapewnia cisz.Pani Maria: Ten dom da nam wicej swobo-dy ni dawne mieszkanie. Gdy pojawia si szansawyzwolenia z gonego blokowiska, powitalimyj z otwartymi ramionami. Tutaj moglimy zago-spodarowa pokoje pod siebie. yjemy w nich wetrjk. Na pitrze jest sypialnia, na parterze duysalon poczony z kuchni. Nie ma piwnicy, ale zato dysponujemy poddaszem. To miejsce na walizkii sprzty typowo letniej uytecznoci. Deweloperzysu pomoc, dogldaj, czy wszystko dziaa jaknaley. Kady ma wasny kt, du przestrze. Je-stemy zadowoleni.

Za oknem w kuchni wida ogrdek...Pani Maria: Ciepe lato pozwolio nam si nim

cieszy, cho jest do kameralny. Z drugiej strony,trzeba mie sporo czasu i zdrowia, eby mc pie-lgnowa wikszy teren. Dla nas to miy dodatek.

Pani Kasia: Co do ogrodu taka natura czo-wieka, e wybrzydza, gdy co ma za duy lub za

may wymiar, a ten tu jest w sam raz. Nie trzeba si

przy nim wiele narobi, eby wyglda przyzwoicie.

Ssiedzi urzdzili go sobie w ciekawy sposb. Maj

iglaka, rne krzewy i kwiaty. Stworzyli sobie mi

atmoser. Na nas przyjdzie jeszcze czas, bo dopie-

ro si wprowadzilimy, ale co mi si zdaje, e nasz

synek bdzie mia w nim swoj piaskownic...

Maluch nie bdzie mia do n iej zbyt daleko. A pro-

pos odlegoci, jak odpowiada Pastwu lokalizacja

osiedla?Pani Kasia: Codziennie jad z wzkiem na

zakupy do Lubicza. Jest bliziutko, zaledwie kil-

ka minut. Do przychodni mam kwadrans, tak-

e wszystko znajduje si na wycignicie rki. W

okolicy panuje wzgldny spokj, cho nie mona

powiedzie, e yjemy na odludziu. W ssiedztwie

mieszkaj rodziny - take z maymi dziemi - wic

Kacperek ju planuje, z kim bdzie si bawi. Do

tego powoli powstaje w pobliu przedszkole, co

rwnie nas raduje.

Pani Maria: Daleko od Torunia nie mieszkamy,

a jednak cieszymy si spokojem. Dom ma dobre

pooenie, bo nawet do autobusw jest o rzut be-

retem. W niedalekim Lubiczu Grnym zaatwi si

wikszo spraw, wic nie trzeba jecha do miasta.

Mieszkamy tu od marca i na t chwil wszystko

nam odpowiada. Kupno tego domu byo dobr de-cyzj. Znalelimy swoje miejsce.

Znalelimyswoje miejsce

O warunkach przestrzennych i lokalizacyjnychz mieszkacami osiedla Dolina Drwcy w Krobi kooTorunia rozmawia Marcin Tokarz

MECENAS RADZI

LESZEK M.BUDKIEWICZ

Czy mona sporzdzi testament przez peno-mocnika ?

Testamentu nie mona sporzdzi /a takeodwoa/ przez penomocnika lub przedstawi-ciela. Przy sporzdzaniu testamentu koniecz-ne jest bowiem osobiste dziaanie testatora.Dla przykadu niedopuszczalne jest sporz-dzenie testamentu przez siostr za brata, synaza matk lub siostrzenic za cioci.Niemono sporzdzenia testamentu przezpenomocnika nie oznacza, e testator przysporzdzaniu testamentu nie moe korzystaz pomocy osb trzecich, np. adwokata. Takapomoc jest dozwolona i niekiedy koniecz-na dla sormuowania w sposb prawidowypostanowie testamentu. Jednake taka oso-ba nie moe wpywa na wol testatora, gdywwczas taki testament bdzie niewany.

Czy wolno zrywa owoce z drzewa ssiada?Owoce na drzewie nale do waciciela

gruntu, na ktrym ronie drzewo. Std tesamowolne zrywanie owocw z drzewa s-siada jest niedozwolone. Chyba, e wczeniejwezwalimy ssiada do usunicia owocw iwyznaczylimy mu w tym celu odpowiedni

termin. Wwczas owoce takie mona zatrzy-ma. Take owoce opade na nasz grunt mogby swobodnie zebrane. Warto pamita, essiad ma prawo wej na nasz dziak i ze-bra owoce zwieszajce si na grunt ssiedni.Nie potrzebuje w tym zakresie naszej zgodyi nie moemy si temu sprzeciwi. Moemynatomiast domaga si naprawienia w tymzakresie szkody /wymiana uszkodzonej trawy,zniszczonej rolinnoci, itp./.

Warto wiedzie/CiekawostkaUrzdowym strojem uywanym przez

przedstawicieli zawodw prawniczych na roz-prawie sdowej, jest czarna suknia zwana tog.Zaopatrzona jest midzy innymi w konierz,abot i obwoluty. Togi poszczeglnych zawo-dw rni si midzy sob kolorem noszone-go abotu oraz obwolut. I tak:

Sdziowie i awnicy- abot i obwolutafioletowa

Adwokat - abot i obwoluta zielonaProkurator- abot i obwoluta czerwona

Radca prawny- abot i obwoluta niebieskaRadca Prokuratorii Generalnej SkarbuPastwa- abot i obwoluta bkitnoszara

Dostrzegajc kolor togi, nie pomylimy si ibez pomyki okrelimy jaki zawd wykonuje

dana osoba.

Masz pytanie? [email protected]


12/32

Tylko Toru www.tylkotorun.pl Pitek padziernika r.na wasnym podwrku

MICHACIECHOWSKI

Proceder, ktry spdza sen z po-wiek ekologom, straakom, aprzede wszystkim mieszkacom,wci jest niebezpieczny. Poprzez dym,ktry wdychamy razem z powietrzem,do organizmu dostaj si substancjesmoliste, metale cikie oraz siarka.

Wrzosy - najwiksze osiedle dom-kw jednorodzinnych w Polsce. Nahoryzoncie kilka tysicy kominw wy-ziewa siwy lub brunatny dym. Czarnypojawia si dopiero wieczorem, kiedynikt nie moe go zauway. Tak, nieste-ty, jest co roku. Nasilenia tego zjawiskaspodziewa si moemy w najbliszymczasie.

- Dym nad toruskimi Wrzosamizim wisi jak smog - mwi Piotr Grze-lak, kominiarz. - W domach jednoro-dzinnych mieszkacy pal nie tylkowglem. Do pieca trafiaj zwyke mie-ci. Jeden z wacicieli wrzuca do ogniaplastikowe znicze. Mia ich trzy worki.

Jak stwierdzi, ogie przyjmie wszystko- grunt, eby byo ciepo.

Wielu mieszkacw pali czym po-padnie. Najczciej powodem tak nie-odpowiedzialnego zachowania jest zasytuacja finansowa. W piecu ldujstare meble, lakierowane ramy okienneczy olie, ktrych resztki osadzaj sipniej w kominie.

- Sadza zalegajca w przewodziekominowym moe si zapali albo spo-wodowa tak zwan "co", wtedy w

mieszkaniu zacznie ulatnia si mier-telny tlenek wgla - ostrzega komi-niarz. - Co pewien czas kontrolujemysprawno kominw, ale na okresoweprzegldy w zeszym roku wpucio nastylko dwch na okoo stu mieszkacw.A zmusi nikogo nie mog.

Od padziernika do marca nadWrzosami zauway mona chmurprzypominajc kopu, ktra nie do-puszcza odpowiedniej iloci tlenu. Wy-chodzc na spacer wcigamy wiec wraz

z powietrzem py i mikrodrobinki. Tymsamym do naszych puc dostaj si sub-stancje, ktre powoduj choroby uka-du oddechowego, a nawet nowotwory.

- Prno by szuka na toruskichWrzosach komina, ktry ma zainstalo-wany chocia najprostszy filtr - dodajeGrzelak. - Dosy czsto w tym rejonie,przez nieodpowiedni eksploatacjpieca, dochodzi rwnie do poarwkominw.

Takich niebezpiecznych incydentwspodziewa si mona od samego po-cztku okresu grzewczego. Zapobiegaim prbuj kontrole stray miejskiej.Niewpuszczenie patrolu do budynkumoe skutkowa wysok kar grzywny.

- Kontrole w sezonie grzewczymprowadzimy na bieco - inormuje

Jarosaw Paralusz, rzecznik prasowystray miejskiej w Toruniu. - Interwe-niujemy, gdy mamy podejrzenie, e wpiecu, oprcz opau dozwolonego, pa-lone mog by mieci. Takie zgosze-nia otrzymujemy rwnie od samychmieszkacw. Przez cay czas prowa-dzimy dziaania inormacyjne i uwia-damiajce torunian o zagroeniu, jakieniesie ze sob spalanie odpadkw. Jeelikto si do tego nie stosuje, nasze inter-wencje kocz si naoeniem kary.

A tych w zeszym roku byo kilW cigu prawie piciu miesicy StMiejska interweniowaa 82 razy. Skoczyo si na 78 pouczeniach, jednymandacie oraz 3 wnioskach do sTakie dziaania maj odstrasza nodpowiedzialnych palaczy. Ale nikt nma wtpliwoci, e skutek jest mizer

Podczas spalania mieci powsttlenki wgla i azotu, cyjanowodr, mtale cikie, a take rakotwrcze diosyny i urany. Substancje te szkodnie tylko osobie, ktra pali mieciamCierpi te najblisze otoczenie, wogruntowe i ziemia. Spalajc plastikobutelki i olie, waciciel domu wytwrza chlorowodr, ktry w poczenipar wodn tworzy kwas solny. Ten w postaci kwanego deszczu trafia

ziemi. A std ju ty lko krok do trutyw ten sposb warzyw, owocw, jajemleka.

Najbardziej podatne na trucizwydobywajc si przez komin z dmowego pieca, s dzieci. Spalanie mci daje wic zudne oszczdnoci, gdwszyscy pacimy za to zdrowiem.

- Te substancje, ktre wdychawraz z dymem z komina, nas zabij- podsumowuje toruski kominiarzPapierosy przy tym to piku. Nie art

Papierosy to przy tym pikuTu po zmroku w piecach lduj plastikowe butelki i inne mieci.Czarnego dymu przecie noc nie wida...

Fot. ADAMZAKRZEWSKI

Przedszkole Kangurek rozszerza swojoert o obek. Pierwsze zgoszenia ju s,wic jeli zaley nam na dobrej opiece na-szego malucha, warto zgosi si ju teraz. Na comoe liczy uczestnik zaj w obku?

Obiekt bdzie czynny od 6 do 17 dla dzieci wwieku od 1,5 do 2,5 roku. Standardem s czteryposiki dziennie przygotowane przez miejscowkuchni. Na 15-osobow grup przypadaj dwieopiekunki.

- Oerta jest zbliona do zaj w przedszkoluoczywicie z uwzgldnieniem wieku dzieci w ob-ku zachca Aldona Gajkowska, dyrektorka pla-cwki. Poza typowymi zajciami dydaktycznymimamy take propozycje dodatkowe, np. rytmik,nauk angielskiego metod obrazkow, warsztatymuzyczne czy zajcia z przeszkolonym psem.

Pomys powstania obka wyrs z potrzebrodzicw, ktrych dzieci byy ju w przedszkolu.Zapisanie swoich modszych pociech do obka wtym samym miejscu wiele by uatwio.

- To bardzo wane, aby zachowa naturalneprzejcie do nowego etapu dodaje Aldona Gaj-kowska. Dziecko z naszego obka bez trudubdzie kontynuowa edukacj w przedszkolu. Za-gwarantuje to naprawd dowiadczona kadra. Jasama pracuj w szkolnictwie od ponad 30 lat.

Samo przedszkole bowiem to placwka zugruntowan pozycj w Toruniu. Posiada kilka sal

dydaktycznych, pracowni komputerow, gabinetterapii logopodyczynej, sale hopland (miejsce

zabaw z basenem z pieczkami, gdzie mona zor-ganizowa take prywatne przyjcia dla dzieci), dorytmiki i gimnastyki. Nie mona take zapominao duym ogrodzie z placem zabaw, gdzie dziecimog si bezpiecznie bawi bez wychodzenia pozateren przedszkola i obka.

Jak wyglda typowy dzie w przedszkolu? Za-czyna si od powitania wszystkich dzieci, ktrepniej rozpoczynaj porann gimnastyk. Po wy-siku na najmodszych czeka niadanie. Najedzo-

ne dzieci rozpoczynaj zajcia dydaktyczne. Jelipogoda na to pozwoli, wychodz take na wieepowietrze. Przed obiadem jest czas na zabawyswobodne lub powtrzenie materiau sprzed pou-dnia. Potem jest take czas na zajcia dodatkowe,ktre nie s objte podstaw programow.

- W tym roku nasza placwka otrzyma certyfi-kat potwierdzajcy promocj zdrowia zapowiadaAldona Gajkowska. Musielimy speni szeregwanych kryteriw. Dziki temu rodzice naszychpodopiecznych maj gwarancj, e ich dzieckorozwija si zdrowo zarwno pod wzgldem fizycz-nym jak i psychicznym. To wszystko jest w po-czeniu ze zdrowym odywianiem i stylem ycia.

Warto zauway, e Kangurek organizujetake sporo wydarze dla dzieci i ich rodzicw,np. ostatnio wito ziemniaka, majc wtedy mo-liwo do integrowania si z rodzicami i tworzenia

kangurowej wsplnoty, dziki ktrej dzieci czujsi jak w domu.

Skok w radosn

zabawPrzedszkole Kangurek otwiera obek.wietna oferta dydaktyczna bdzie wic poszerzona


13/32


Paacowa ksika kucharska

Ryba: 400 g filetu z

sandacza, 100 g mki, sl, pieprz cytryno-

wy, 200 ml oleju.

Sandacza naley poporcjowa, posypa

sol i pieprzem cytrynowym oraz po-prszy mak, a nastpnie uoy na pa-telni na rozgrzanym tuszczu. Smay na

rumiany kolor przez ok. 10 minut.

Rozmrozi szpinak, doda jajko, prze-ciniety przez prask czosnek, ga-k muszkatoow, sl, pieprz, oraz mk.Uormowa kotleciki i smay na patelniprzez ok. 10 min z jednej i drugiej strony.

Na patelni wrzuci pokrojn cebulki podsmay. Do tego doda pokro-jone grzyby, przyprawi to czosnkiem, ty-miankiem, sol i pieprzem. Gdy si chwilpodsmay, doda mietan i zagotowa.

Uoy na talerzu na przemian sanda-cza, placuszek szpinakowy i pola so-sem grzybowym.

SMACZNEGO

Sandacz w sosie borowikowym na placuszkach szpinakowych

Placuszki: 300 g szpinaku

(mroone li-cie),

1 jajko, 1/2 zbku

czosnku gaka muszka-

toowa, 150 ml oleju, 100 g mki,

sl, pieprz.

Sos grzybowy: 200 g grzybw(borowiki, podgrzybki),

1/2 cebuli, mietana, 50 ml oleju, czosnek, tymia

nek, sl, pieprz.


14/32

Tylko Toru www.tylkotorun.pl Pitek padziernika r.fotoreporta

Atak z powietrza obrona z ldz wody. Huk bomb i serie z kabinw maszynowych. Krzyki rnych i nawoywania onierzy - torunia

mieli okazj na ywo zobaczy, jak wygla obrona toruskich mostw we wrze

1939 roku. Wojenn inscenizacj na bul

rze poprzedzia pitkowa uroczysto odsnicia pomnika gen. Elbiety Zawackiej.

zapomniano te o kwiatach dla komendtw Okrgu Pomorskiego ZWZ-AK, ktspoczy przy obelisku na Placu w. Ka

rzyny. Wszystkie te wydarzenia odbyy siramach obchodw Dnia Polskiego Pas

Podziemnego w Toruniu. Mieszkacy zapomnieli rwnie o Sybirakach, ktrhod oddano 17 wrzenia.

26 wrzenia przed siedzib undimienia honorowej obywatelki miasta odsnito rzeb autorstwa Tadeusza Porbsk

go. To wspomnienie i wyraz czci dla dziekobiety, patriotki, jedynej cichociemnegen. Elbiety Zawackiej.

W sobotnie poudnie w ramach torskich obchodw Dnia Polskiego Past

Podziemnego mionicy historii zrzesz

w grupach rekonstrukcyjnych, harcerzwolontariusze przygotowali wojenn ins

nizacj, pt. Obrona mostw w Toruniu wrzeniu 1939 roku. Nie zabrako naMesserschmitta ME 109, ktry wielokr

nie atakowa obrocw.Na terenie Muzeum Fortyfikacji P

cernej Twierdzy Toru spotkali si z kpasjonaci militariw, szczeglnie pojazdktre na co dzie stoj w muzeach, uczes

cz w planach filmowych lub zasilaj szerwojsk. Na II Toruskim Zlocie PojazdMilitarnych pamici Roberta Tirczako

skiego zobaczy mona byo nawet Shmana i Panther synny sprzt z czaswwojny wiatowej, a kulminacj zlotu staa

inscenizacja bitwy pod Falaise.(M

Fotorepor

Adam Zakrzew

Obchody Dni

Polskiego PastwP o d z i e m n e gzgromadziy w Toruniu mionikhistorii i militariwUczczono rwniepami Sybirakw

ywa lekcja naszej historii


15/32


Firma SOTOR zarzdza trzema cmen-arzami, w tym toruskimi przy ul.

Wybickiego i przy ul. Antczaka. DzieWszystkich witych to dla Was czaswytonej pracy.

Bartomiej Sobczak, waciel fir-my pogrzebowej SOTOR: To dla naswszystkich wyjtkowy okres. Nie da siednak ukry, e dla mnie i moich pra-

cownikw to czas szczeglny. Zaczynasi ju w poowie padziernika i trwaok. miesica. Nie jest bowiem wcaleak, e odwiedzamy groby bliskich wy-cznie i listopada. Wiele osb robio wczeniej, a inni rezerwuj sobie czas

na to po gwnych uroczystociach.Prawda jest taka, e jestemy dzi bar-dziej zapracowani ni kiedy, wic nie

est nam atwo odwiedzi miejsca pa-mici, wtedy kiedy bymy chcieli.

Czy zarzdca cmentarza moe w jakisposb pomc osobom, ktrym brakczasu na wizyty na grobach bliskich?

Tak. Firma SOTOR od lat starasi to robi. Opiekujemy si grobami,utrzymujemy je w czystoci i deko-rujemy wedle wskazwek rodziny iprzyjaci, ktrzy nie mog regularniepojawia si na cmentarzu. To pewnywyom w naszej tradycji, w ktrej za-wsze wane byo, eby przyjecha oso-bicie, spotka si z rodzin i postawina pomniku znicz. wiat si jednakzmienia i nie powinnimy mie za ze,e niektrzy nie odwiedzaj nas naWszystkich witych. Po prostu dzimamy mniej czasu.

Nagrobek to miejsce symboliczne. Jakna przestrzeni ostatnich lat zmieni sistyl pomnikw.

Dawniej wykonywano je gwniez lastryko, czyli mieszanki twardegokamienia z cementem. Nie da si jed-noznacznie powiedzie, czy pomnikitego typu s wytrzymae. Jeeli tworzyje dobry kamieniarz, ktry odpowied-nio dobra parametry, to polskie mrozynie powinny zrobi mu krzywdy. Dzirzadko uywa si jednak tego materia-u, cho moliwa jest jego renowacja.

Oerta zakadw kamieniarskichjest tak ogromna, e trudno mwi okonrektnych trendach. Kady z nas od-wiedza cmentarze, wic chyba monasi zgodzi, e sowem najlepiej opisu-jcym obecn sytuacj jest rnorod-no. Wspczesne pomniki to eriabarw i ksztatw, cho ograniczona

przez orm pomnika, ktrego szkie-letem s poczone prostopadle pyty.Mona zaryzykowa twierdzenie, e

nasze nekropolie s odzwierciedleniempolskiej przestrzeni publicznej.

Przed wyborem lub wymian nagrobkamamy z reguy dylemat z jakich powi-nien by materiaw. Czy zakad po-grzebowy moe w tym pomc?

W firmie SOTOR dbamy o to,aby osoba, ktra przychodzi do nasw potrzebie, otrzymaa kad moli-w pomoc. Zaley nam na tym, abyoszczdzi czas i stres, wic za naszymporednictwem mona zamwi jedenze stu rodzajw nagrobkw lub stwo-rzy projekt cakowicie innego pomni-ka.

W dzisiejszych, zglobalizowanychczasach moemy kupowa produkty zrnych zaktkw wiata. Podobnie jestz kamieniem, ktry mona sprowadziz dowolnego miejsca na ziemi.

Zaleno midzy cen a wytrzyma-oci jest prosta: im drosze tworzywo,tym mniej renowacji bdzie potrzebo-wa nasz pomnik. Warto jednak pami-ta o kilku zasadach, ktrymi trzeba sikierowa podczas wyboru kamienia. Wnaszej strefie klimatycznej nie wartobudowa nagrobkw z marmuru i skawapiennych. Najlepiej wybra granitlub piaskowiec, ktry wmaga jednakwicej pielgnacji.

Kwiaty to nieodczny element cere-monii pogrzebowej i dnia Wszystkichwitych. Jak powinnimy kompono-wa wiece i wizanki?

Musimy by wiadomi, e najwa-niejsze nie jest wcale wraenie, jakienasza kompozycja wywrze na innych,ale poegnanie bliskiej osoby lub wspo-mnienie jej.

Co do rodzaju kwiatw, to przyjo

si, i czerwone re, symbol mioci,znajduj si w wiecach i wizankach,ktre na grobie kad najblisi. W Pol-sce najpopularniejszymi rolinami po-jawiajcymi si w dzie Wszystkichwitych s chryzantemy, ale powin-nimy wiedzie, e nie jestemy na nieskazani. Godziki, lilie i astry, to corazczstsze elementy wizanek.

Kwiaty maj swoj symbolik, alenie ma wcale sztywnych zasad, ktrenakazywayby na cmentarz przyby ztak, a nie inn wizank. Jak powie-dziaem wczeniej: nie kwiaty s naj-waniejsze.

listopada to dzie od lat niezmienny,przykad praktykowanej wci trady-cji. Czy jeli porwna Pan wspcze-sny dzie Wszystkich witych z tymisprzed lat, to da si zauway rnic?

W undamentalnych wartociachna pewno nie. Odwiedzamy groby naj-bliszych, eby ich wspomnie i nawetjeli od ich mierci miny dziesitkilat, to w naszym skupieniu na cmen-tarzu wida, e dobrze pamitamywsplne chwile. Do tego spotkania znajbliszymi. Wielu czonkw rodzinyspotyka si z okrelonymi krewnymitylko w ten szczeglny dzie. To jestniezmienne. Na pewno jest jednak ina-czej ni kiedy. Jestemy wci w biegu,zapracowani, wic rodzinne wizyty scoraz krtsze, ale bardziej intensywne.Musimy si do tego przyzwyczai i sta-ra si te coraz krtsze momenty wyko-rzysta na rozmowy i wspomnienia.

Dzikuj za rozmow.Dzikuj.

Czas pamici i spotka z najbliszymiOdwiedzamy groby najbliszych, eby ich wspomnie i nawet jeliod ich mierci miny dziesitki lat, to w naszym skupieniu na cmentarzu wida,e dobrze pamitamy wsplne chwile mwi Bartomiej Sobczak, waciciel firmy SOTOR


16/32

Tylko Toru www.tylkotorun.pl Pitek padziernika r.edukacja

Dziekan Wydziau Nauk Eko-nomii i Zarzdzania toru-skiego Uniwersytetu Mikoaja

Kopernika obj patronatem programedukacji w klasie o profilu ekonomicz-nym IV Liceum Oglnoksztaccegow Toruniu. Renomowana placwka

ju od ponad p wieku wsppracujez Wydziaem Matematyki i Inorma-tyki. Wkrtce rwnie pozostae klasyzdobd swoich opiekunw.

Momentem zacieniajcym wsp-prac pomidzy uniwersytetema liceum bdzie uroczysto pasowa-nia uczniw klas pierwszych, na kt-re zaproszeni zostali dziekani z UMK- przyszli patroni klas. Wydarzenie toodbdzie si padziernika podczas

szkolnych obchodw Dnia EdukacjiNarodowej.- Wsparcie merytoryczne, wspl-

ne warsztaty zajciowe oraz spotkaniaz uniwersyteckimi proesorami po-zwoli naszym uczniom na zdobycieszeroko pojtej wiedzy, moliwa jestona tylko dziki takiej wanie wsp-pracy - mwi Magorzata Biaek, dy-rektorka IV Liceum Oglnoksztac-cego w Toruniu. - Patronaty, ktrychpodjli si toruscy dziekani, daj nam

- uczniom oraz placwce - wikszy wa-chlarz moliwoci dydaktycznych.

Liceum korzysta ju z nich po-nad p wieku. W latach . podjowspprac z Wydziaem Matema-tyki i Inormatyki, za od trzech latwsppracuje z Wydziaem Politologiii Stosunkw Midzynarodowych. Tendrugi swoim patronatem obj klasyo profilu humanistycznym. W planachIV LO znajduje si take podpisanieporozumienia z pozostaymi jednost-kami uniwersyteckimi.

- Wsppraca z UMK w edukacji

modziey jest dla nas bardzo wana- dodaje Magorzata Biaek. - Dziki

temu chcemy da moliwo poznaniaszerokiego spektrum dziedzin nauki,dajc tym samym modziey szansna wybranie wymarzonego kierunkustudiw.

Oficjalna wsppraca z WydziaemNauk Ekonomicznych i Zarzdzaniarozpocza si wraz z nowym rokiemszkolnym. Jednak przez ostatnie latalicealici mieli rwnie okazj braudzia w zajciach organizowanychprzez proesorw i wykadowcw to-

ruskiej uczelni. Pod ich czujnymokiem uczestniczyli w wielu konkur-sach ekonomicznych. Oprcz tegow liceum odbywa si program Mini-przedsibiorstwo, gdzie teoria powi-zana bya z nauk praktyczn.

- Po sukcesie poprzednich warsz-tatw postanowilimy wsplnie z Wy-dziaem Matematyki i Inormatykizorganizowa Midzynarodowe Spo-tkanie Matematyczne, patronowa mubd marszaek wojewdztwa PiotrCabecki, kujawsko-pomorski kuratorowiaty Anna ukaszewska oraz pre-zydent Torunia Micha Zaleski - ko-mentuje Magorzata Biaek. - Warszta-ty podzielone zostan na dwa dni - dlauczniw i dla nauczycieli.

Zajcia, w ktrych licealici poroz-mawiaj o matematyce, poprowadzabsolwenci i przyjaciele IV LO. Nawarsztatach pojawi si gocie z Wiel-kiej Brytanii, Francji czy Niemiec.Uczniowie dowiedz si wielu cieka-wostek i poznaj interesujce rozwi-zania matematycznych problemw.

- W Instytucie Matematyki i Inor-matyki zorganizujemy spotkanie podnazw O matematyce z rnych stronwiata - mwi dyrektorka IV LO.

W pierwszym dniu gwnymi uczenikami bd uczniowie, w drug

wraz z nauczycielami porozmawia

o metodyce nauczania oraz samy

procesie przekazywania wiedzy. W

nie na padziernika bardzo serde

nie zapraszam wszystkich matema

kw ze szk z naszego regionu.

Warsztaty dla uczniw o dbd si

padziernika o godzinie . w Ins

tucie Matematyki i Inormatyki w T

runiu. Dzie pniej o godzinie

w IV Liceum Oglnoksztaccym

dzie miao miejsce otwarte spotka

nauczycieli z zaproszonymi gomi.

Toruskie liceum od lat przyk

da du wag do edukacji swo

uczniw. Wanie dlatego do ko

wrzenia zostan podpisane umo

z kolejnymi wydziaami Uniwersyt

Mikoaja Kopernika. Dziki temu sp

cjalistycznym patronatem objte m

by klasy z pozostaych profili. W

wspprac wczy si rwnie Col

gium Medicum z Bydgoszczy, kt

go dziekani patronowa bd klaso

o profilu medycznym.

Licealici pod skrzydami UMKOrganizacja Midzynarodowego Spotkania Matematycznego bdzie pierwszymw tym roku szkolnym efektem wsppracy klas IV Liceum Oglnoksztaccego w Toruniuz patronami - dziekanami Uniwersytetu Mikoaja Kopernika


17/32

Tylko Toru www.tylkotorun.pl Pitek padziernika r. edukacja

MICHACIECHOWSKI

Coraz wicej pa kontynuujenauk w szkoach wyszych, wtym take na politechnikach.Na wielu wydziaach ich udzia nieprzekracza jednak kilku procent. Naistach prezentowanych przez uczel-

nie techniczne widnieje coraz wicejmion eskich. Kobiety interesuje

nawet mechanika i budowa maszyn.- Jeszcze trzy lata temu mielimy

kierunki, na ktrych nie byo ani jed-

nej dziewczyny - powiedziaa podczaskonerencji prasowej dr Bianka Siwi-ka, pomysodawczyni akcji Dziew-

czyny na politechniki!. - Sytuacja ta zroku na rok jest coraz lepsza.

Jak wynika z raportu prowadzo-nego przez Fundacj Edukacyjn Per-pektywy, na uczelniach technicznych

ponad 1/3 suchaczy to studentki.- Swego wyboru dokonaam ze

wzgldw czysto zawodowych - mwiAleksandra Kossarzecka, uczca si na

Politechnice Gdaskiej. - Decydujcsi na renomowan placwk, stwier-dziam, e mam szans w przyszocizosta dobrym i podanym przez fir-my pracownikiem.

W ostatnich piciu latach uczel-nie techniczne przeywaj prawdziweoblenie. Najwikszy wzrost liczbykobiet uczcych si na polibudzieodnotowano w tym czasie, m.in. naPolitechnice witokrzyskiej, Politech-

nice Poznaskiej i Politechnice War-szawskiej. W tyle nie zostaa rwniePolitechnika Gdaska, ktra wrcz za-biega o eskie grono studentek.

- adnych ulg nie ma - dodajeAleksandra. - Wyjtkowo studiowa-am na wydziale, w ktrym przewaaykobiety, mimo przewiadczenia, e po-litechnika to mska sprawa. Zdarzy-y si zajcia z projektowania instalacjiczy nauka o spawach, rubach i zawo-

rach i wtedy wida byo, e koledzyszybciej wykazywali zrozumienie dlatakich przedmiotw. Dla mnie to bykosmos.

Wybierajc polibud, dziewczynyzwracaj uwag na swoje moliwocii perspektyw przyszego ycia. Po-moc w podjciu decyzji oeruj sameplacwki, ktre organizuj akcj podnazw Oglnopolski Dzie OtwartyTylko dla Dziewczyn. Najblisze takiewydarzenie zaplanowano na kwiecie2015 roku.

Jak moemy przeczyta na oficjal-nej stronie internetowej akcji Dziew-czyny na politechniki!, tego dnia ko-biety pracujce na uczelniach, a takestudentki i absolwentki, spotykaj siz uczennicami, aby opowiedzie im oswojej ciece kariery i zawodowychascynacjach. Zapraszaj dziewczynydo zwiedzania laboratoriw, organizu-

j warsztaty i pokazy. Studentki opo-wiadaj ponadto o blaskach i cieniachstudiowania w grupach z przewagmczyzn.

Jeszcze kilka lat temu powszechnebyo przekonanie, e kobieta rozpo-czynajca studia na politechnice szu-ka ma. Takie stwierdzenie dawnoodeszo do lamusa. Coraz czciej na

studia techniczne decyduj si panie,ktre chc zdoby dobrze patn pracoraz osign sukces w nadchodzcejkarierze.

- W Polsce jedno na pi ogo-sze o prac dotyczy zawodu, ktregonauczy si mona na politechnice- mwia podczas konerencji pod-sumowania tegorocznej akcji prezesUrzdu Komunikacji Elektronicznej,Magdalena Gaj. - Dlatego dziewczy-ny, mylc przyszociowo, powinnywybiera kierunki zwizane z nowymitechnologiami.

Akcja Dziewczyny na politechni-ki! to program promujcy kierunkitechniczne, inynierskie i cise wrd

modych kobiet. Jest wsplnym pro-jektem Konerencji Rektorw PolskichUczelni Technicznych i Fundacji Edu-kacyjnej Perspektywy.

W wydarzeniu bierze udzia 15uczelni technicznych. Do rwnolege-go moduu Dziewczyny do cisych!wczyy si za wydziay Uniwersyte-tu dzkiego, Uniwersytetu im. Ada-ma Mickiewicza w Poznaniu, Uniwer-sytetu Mikoaja Kopernika w Toruniuoraz Uniwersytetu Warszawskiego.

Dziewczyny zpolitechnikiLiczba kobiet na uczelniach technicznych wci ronie.W cigu ostatnich siedmiu lat zwikszya si do prawie procent

na specjalnociach:DYPLOM MAGISTRA Psychologia w biznesie Prawo dla menedera Meneder HR Meneder systemw BHP Meneder sprzeday i marketingu Zarzdzanie bezpieczestwem i sytuacjami kryzysowymi Meneder w turystyce i hotelarstwie Meneder turystyki uzdrowiskowej i SPA Meneder logistyki Meneder IT

menedersko-prawne

studia magisterskie

STUDIA MAGISTERSKIE Z PODYPLOMOWYMI

STUDIA MAGISTERSKIE

Zapisz si on-line:

www.wsb.pl

2 dyplomy, jedno czesne podwjna dawka praktycznych umiejtnoci

szeroka oferta biznesowych specjalnoci

WPISOWE

400 Z0Z

DO 15 PADZIERNIKIA


18/32

Tylko Toru www.tylkotorun.pl Pitek padziernika r.edukacja

Dzisiejszy, nieatwy, rynekpracy charakteryzuje sidu zmiennoci i dyna-

mik. Od kilkunastu lat dominujcorm ksztacenia modziey byoksztacenie oglne, przygotowujcedo kontynuacji edukacji na studiachwyszych.

Taki model sprawdza si jednaktylko w pierwszych kilkunastu latachpo reormie ustrojowej. To co cha-rakteryzuje dzisiejszy rynek pracy,to nadwyka osb z wyksztaceniemwyszym. Obecnie specjalici szgodni co do tego, e studia wyszenie gwarantuj znalezienia zatrud-nienia, gdy brakuje specjalistw zwyksztaceniem zawodowym. RaportWUP na temat proesji deficytowych

i nadwykowych w roku 2013 w wo-jewdztwie kujawsko-pomorskimrwnie potwierdza akt, e najbar-dziej poszukiwane przez pracodaw-cw s osoby z konkretnym tytuemzawodowym i odpowiedni prakty-k. Ronie zapotrzebowanie zwasz-cza na specjalistw z dziedziny opiekioraz zwizanych z bran medyczn(technik masaysta, asystentka sto-matologiczna). Dlatego te coraz

wicej modych ludzi skania si kuksztaceniu w szkoach policealnych,ktre nie tylko oeruj zdobycie po-szukiwanego na rynku zawodu, alerwnie bezpatne ksztacenie przez

dowiadczon kadr specjalistw.Szkoy policealne to rwnie lep-

szy wybr dla osb ju unkcjonuj-cych na rynku pracy, ktre chc si

przekwalifikowa, nauka bowiem

najczciej trwa krcej ni na stu-diach wyszych i gwarantuje uzy-skanie uprawnie do wykonywania

zawodu. Coraz czciej zdarza sirwnie, e modzi cza nauk na

studiach ze szko policealn, zyskjc tym samym przewag nad innyabsolwentami.

Jak jednak wybra odpowiednszko policealn? Przede wszystktrzeba zwrci uwag czy oerta dnej placwki stanowi odpowied zapotrzebowanie rynku pracy orjak dugo dana szkoa unkcjonuJej dowiadczenie gwarantuje bwiem nie tylko odpowiedni pozioksztacenia ale rwnie akt, e dplom bdzie bardziej ceniony przpracodawcw. Jedn ze szk nduej unkcjonujcych w naszywojewdztwie s szkoy policeaFAMA, ktre od prawie 20 lat swo

oert odpowiadaj na zapotrzebwanie rynku pracy. Niewtpliwie tdugie dowiadczenie jest gwarannajwyszej jakoci kadry oraz dosknale wyposaonych pracowni speclistycznych.

Warto wic ju teraz zaintereswa si swoj przysz karier zawdow, gdy liczba miejsc w szkoajest ograniczona.

Konkretny zawd gwarancj pracyW dzisiejszych czasach studia wysze niekoniecznie pozwalaj na prac w wyuczonymzawodzie. Coraz wicej modych osb decyduje si na zdobycie wyksztacenia w szkole policealnej


19/32

Tylko Toru www.tylkotorun.pl Pitek padziernika r. edukacja

wiadomy wybr kierunku czyspecjalnoci to pierwszy krok dozwikszenia swoich szans na zna-

ezienie zatrudnienia po ukoczeniutudiw. Rynek pracy i zapotrzebowa-

nie na okrelone usugi wci podle-gaj dynamicznym zmianom. Naleywic uwanie je analizowa i wcizdobywa now wiedz. Dzi wzrastazapotrzebowanie na prawnikw, eko-nomistw i przedstawicieli administra-cji publicznej, ale studia podyplomowe take ogromn szans dla chccych

zmieni profil swojej pracy, ale nieko-niecznie zawd.

Naprzeciw tym potrzebom wycho-dzi Uniwersytet Mikoaja Kopernika wToruniu. Absolwenci tej instytucji od

at ciesz si uznaniem pracodawcw.Chocia zmienia si zapotrzebowaniena dane usugi, w przypadku toru-kiego uniwersytetu jedno jest zawsze

pewne - kultura organizacji i poziomnauczania stoj na wysokim poziomie.wiadcz o tym miejsca w rankingachuczelni wyszych, ktre potwierdzajuznan mark uniwersytetu. Pocze-nie tradycji i nowoczesnoci, czerpaniez dowiadczenia i nowatorskie rozwi-zania - wanie to wpywa na jego re-nom.

Szansa na nowy start

Organizowane przez Wydzia NaukEkonomicznych i Zarzdzania oraz

Wydzia Prawa i Administracji UMKw Toruniu studia podyplomowe cie-z si popularnoci. Wykadowcami zarwno wybitni naukowcy, jak i

dowiadczeni praktycy. To wane, boeoria - cho jest podstaw - ma tylko

pomaga w doskonaleniu umiejtnocipraktycznych. W skad kadry naukowejwchodz ekonomici, prawnicy, przed-stawiciele sektorw gospodarki, bizne-su czy administracji publicznej.

- Studia podyplomowe s wietnorm samodoskonalenia i zarazemzdobycia dodatkowych kwalifikacji -mwi dr Mikoaj wicki, Prodziekan

ds. Ksztacenia i Organizacji WydziauPrawa i Administracji UMK w Toru-niu. - To szansa dla osb, ktre pracujw rnych zawodach, ale stosuj prawo.Studia prawnicze nie s im potrzebne,bo s ekspertami w innej brany, ale

musz zna regulacje prawne, umie jestosowa i wiedzie, jakie moliwoci iograniczenia stawiaj one przed nimi.Studia podyplomowe daj im te mo-liwo zmiany profilu pracy, np. z iny-niera na inspektora nadzoru.

Takie wyksztacenie pozwala nazdobywanie i poszerzanie wiedzy, do-skonalenie umiejtnoci oraz rozwija-

nie i pogbianie kompetencji spoecz-nych. Oerta ta wpisuje si doskonalew dugoterminowy model ksztacenia,pozwalajc na rozwj w danej dzie-dzinie, a take zdobycie nowych kwa-lifikacji zawodowych. Studia z zakresu

administracji publicznej, postpowaniaadministracyjnego, zamwie publicz-nych, prawa i porednictwa ubezpie-czeniowego, prawa handlowego czyprawa pracy to tylko niewielka czoerty, z jak uniwersytet wychodzinaprzeciw oczekiwaniom przyszychstudentw.

Inwestycja w przyszo

Ksztacenie podyplomowe, zarw-no w ramach nowych, jak i cigle do-skonalonych tradycyjnych kierunkw,odpowiada na zapotrzebowanie wsp-

czesnego rynku pracy. Spenia takeoczekiwania jego uczestnikw - nie tyl-ko pracodawcw, ale rwnie pracow-nikw. Tym samym zwiksza szans nawysze zarobki, bo poczenie wiedzy iumiejtnoci z danej dziedziny z wa-snymi zainteresowaniami ma wpyw nasukces zawodowy. Nie mona te baga-telizowa aktu, e studia podyplomo-we poszerzaj i zmieniaj postrzeganierzeczywistoci.

- Skorzystanie z nich to dobra inwe-stycja w przyszo - mwi dr ZdzisawMarkuszewski, Prodziekan ds. Studen-tw Wydziau Nauk Ekonomicznychi Zarzdzania Uniwersytetu MikoajaKopernika w Toruniu. - Nigdy nie jest

za pno na zdobywanie nowej wiedzy.Rynek zachowuje si dynamicznie, azwikszenie kwalifikacji zawodowychpodnosi szans na utrzymanie wyma-rzonego stanowiska lub podjcie nowejpracy.

Uniwersytet rwnie w tym przy-padku ma niezwykle rozbudowanoert. Chtni mog zapisa si, m.in.na studia podyplomowe w zakresie ra-chunkowoci, organizacji i zarzdzaniadla kadr kierowniczych czy pozyskiwa-nia i zarzdzania unduszami unijnymi.Majc pewno, e wiedz t przekaeim wykwalifikowana kadra praktykw,suchacze mog z nadziej patrze wprzyszo.

Studia podyplomowe mog by dla

nich przepustk do kariery, gdy wy-bieraj je z pen wiadomoci. Nie mazagroenia zej oceny swoich aspiracji ipragnie. To bilet w jedn - lepsz stro-n.

Nowoczesno i tradycjaw jednymUznana w Polsce marka, wysoki poziom ksztacenia i wykwalifikowana kadra.To powody, dla ktrych suchacze stawiaj na studia podyplomowe na UniwersytecieMikoaja Kopernika w Toruniu. Od lat ciesz si one uznaniem i popularnoci

FOT. ADAM

ZAKRZEWSKI


20/32

Tylko Toru www.tylkotorun.pl Pitek padziernika r.finanse

Finansowanie za-kupu samochodu-kredyt samochodo-wy czy leasing cowarto wybra?

Przedsibiorcy

bardzo czsto za-daj swoim ksigo-wym pytanie czypowinni skorzystaz kredytu czy le-asingu przy zakupiesamochodu. Jakies rnice midzyobiema ormamifinansowania i cotak naprawd dajekorzy przedsi-biorcy. Aby mcwybra najkorzyst-niejsz oert, na-ley zapozna si zzasadami unkcjo-nowania kadej ztych opcji z osobna.

Czym jest kredytsamochodowy ijakie daje korzyciprzedsibiorcy?

Kredyt samo-chodowy jest kre-dytem celowym, coma due znaczenieprzy okrelaniujego ceny. Kadykredyt celowy wbanku jest niejoprocentowany niniecelowy z uwagina to, e bank jestw stanie rozliczyklienta co do gro-sza z wydatkowaniaudzielonej kwotykredytu. Opro-

centowanie jest ustalane na podstawiekilku parametrw i przede wszystkimzalene jest od tego, czy kupujemy po-jazd nowy lub uywany, jaki wybiera-my okres kredytowania i jaki jest wiekpojazdu. Najczciej banki udzielajc

kredytu samochodowego, s w staniesfinansowa nawet 90% ceny zaku-pu, a bywa, e nawet do 100% ceny.Wszystko zaley od kwoty czyli cenyoraz od wieku pojazdu. Formalnocizwizane z ubieganiem si o kredyt,w zalenoci od banku i kwoty nie sskomplikowane. Najczciej wystarczawycig z konta firmowego i PIT zaubiegy rok i biece wyniki, a s ban-ki, ktre oeruj procedur znaczniebardziej uproszczon. To co jest wadkredytu samochodowego to niedogod-ne dla kredytobiorcy zabezpieczeniakredytu i zwizane z tym ormalnoci,zwaszcza zastaw rejestrowy polegaj-cy na umieszczeniu wpisu w krajowymrejestrze zastaww oraz przewaszcze-nie na zabezpieczenie, gdzie bank staje

si wspwacicielem pojazdu w 49%.Przy niszych kwotach moe to bydepozyt karty pojazdu lub cesja praw zpolisy AC. Mona rwnie skorzysta zkredytu samochodowego bez zabezpie-cze. Jest on moe bardziej przyjaznydla kredytobiorcy i nie wymaga tyluormalnoci, ale take przewanie duodroszy z uwagi na wiksze ryzyko dlabanku i odpowiada bardziej w swojejormule kredytowi gotwkowemu nadowolny cel. Poza tym trzeba pamita,e maksymalny wiek pojazdu wraz zkredytem nie moe przekroczy 16 lat.Zalet finansowania samochodu kredy-tem jest jego niszy koszt ni leasingu.Ponadto klient ma moliwo sprzeda-y pojazdu w kadym momencie, czegow przypadku leasingu zrobi nie wolno.

Tym samym nie ma moliwoci doko-nania wczeniejszej spaty. Kolejn za-

let kredytu jest to, e po jego spastajemy si jedynymi wacicielami pjazdu. Z punktu widzenia ksigowoi prowadzonej dziaalnoci gospodczej, moemy zaliczy do kosztw uskania przychodu odsetki od kredytamortyzacj. Niewtpliw zalet z kdytu samochodowego jest akt, e moz niego skorzysta zarwno przedsbiorca jak i klient indywidualny.

Czym jest leasing samochodowy i jadaje korzyci przedsibiorcy?

Istot leasingu jest to, e klient wbiera auto i jego dostawc , nastpustala wraz z firm leasingow warufinansowania, podpisuje umow i dkonuje pierwszej opaty leasingowFirma nabywa wskazany przez klie

ta przedmiot, jest jego wacicielemudostpnia go klientowi. On natomuytkuje przedmiot i czerpie z niekorzyci, pacc okrelone w umowraty leasingowe, najczciej porwnwane do dzierawy lub najmu dango pojazdu. Koszty te s pokrywanbiecych dochodw firmy. Przedmleasingu stanowi jednoczenie zabpieczenie umowy. Jeli firma leasgowa stosuje zabezpieczenie, to nim tylko cesja z polisy AC. Z leasinmog skorzysta jedynie przedsibicy i maj do wyboru leasing operacyj- inaczej biecy oraz leasing finanwy. Po zakoczeniu trwania umoklient moe wykupi uytkowane prsiebie samochd. Dla wikszoci klitw wan inormacj o kalkulacji j

suma wszystkich opat leasingowynale do niej: wpata wasna ( tzwopata leasingowa), opaty leasingooraz warto wykupu. Porwnujc kkulacje leasingowe naley zwrci uwg na wysoko udziau wasnego, ilorat, warto wykupu oraz warto staki bazowej WIBOR. Zalet leasingu jszybsze i wygodniejsze uzyskanie rokw na wybrany pojazd, mniej ormnoci choby z uwagi na brak wymozabezpiecze, ktre s przy kredysamochodowym, nieangaowanie zduych wkadw wasnych i niezmienopaty. Z punktu widzenia ksigowojest moliwo obnienia podstaopodatkowania, poniewa caa opleasingowa stanowi koszt uzyskaprzychodu, amortyzacji za dokon

firma leasingowa - tak jest w przypku leasingu operacyjnego. Natomiw przypadku leasingu finansowewacicielem pojazdu nadal pozostfirma finansujca, natomiast kosztuzyskania przychodu dla przedsibicy jest cz odsetkowa raty leasinwej oraz amortyzacja. Zalet tego jte akt, e mona przenie opatyewentualne naprawy techniczne pwstae nie z winy leasingobiorcy na asingodawc. Wad leasingu jest to,moliwy jest wycznie dla pojazdnabywanych na aktur VAT. Leasgobiorca nie ma moliwoci sprzedpojazdu i maksymalny okres leasinjest zdecydowanie krtszy ni kredsamochodowego - najczciej wynon 5 lat- tyle ile trwa okres amortyza

pojazdu, a w przypadku kredytu mowynosi maksymalnie 10 lat.

Szybka droga do finansowaniaZ Hann Tarczykowsk z firmy Planet Finance Broker, jednym z najlepszych toruskichdoradcwfinansowych o tym jak najkorzystniej zaatwi kredyt na zakup samochodu, rozmawia Maciej Pagaa


21/32

Tylko Toru www.tylkotorun.pl Pitek padziernika r. finanse

MICHACIECHOWSKI

Wposzukiwaniu pracy wy-jedali za ocean. Prbsprostania wymaga WallStreet przypacili brakiem prywatne-go ycia. Siedzc do pnych godzinnocnych, rozpisywali rankingi, wy-kazy i obliczenia. Szybkiemu tempu inatokowi pracy nie podoao wielu,cho zdarzyli si i tacy, ktrzy mimowyksztacenia prac znaleli tylkona zmywaku.

Z Polski wyemigrowao ponad 1,2mln osb z wyksztaceniem co naj-mniej rednim wynika z symulacjiGwnego Urzdu Statystycznego napodstawie danych zebranych podczasNarodowego Spisu PowszechnegoLudnoci i Mieszka w 2011 roku.Obecnie wynik ten moe by kilka-krotnie wyszy.

W grupie wyksztaconych emi-grantw s najczciej absolwencikierunkw humanistyczno-spoecz-

nych, prawa oraz ekonomii. Tychostatnich emigruje najwicej i to niebez powodu, bowiem w cigu kilkuostatnich miesicy liczba bezrobot-nych absolwentw kierunkw ekono-micznych wzrosa do poziomu ponad20 tys. O lepsze ycie postanowili za-walczy za granic, robic karier wmidzynarodowych bankach lub nagiedach.

- Dostaam szans od jednego znajwikszych bankw wiata w ban-kowoci inwestycyjnej - mwi Karo-lina Kukieka, ekonomistka. Tamdecyzje o miliardach dolarw s naporzdku dziennym. Co prawda niewykonywaam swoich obowizkwnocami, ale wszechobecny stres itempo daway si we znaki.

Nocna praca wie si z utrzy-

maniem cigoci unkcjonowaniacaej firmy. Wszystko po to, aby in-westor mg z samego rana odpisana wysane maile czy przeanalizowanajnowsze zestawienia finansowe da-nego przedsiwzicia. Jak zaznaczaekonomistka, przypadki wykonywa-nia obowizkw nocami najczciejzdarzaj si w finansach korporacyj-nych.

W zalenoci od brany godzinymamy jednak rne. Praca na ryn-kach kapitaowych startuje wczenierano - wraz z gied. Koczy si zapnym wieczorem, kiedy gotowe skolejne analizy, a pliki przesane zo-staj do odpowiednich odbiorcw.

- Stres, z ktrym mamy kontakt

kadego dnia, nie jest wspmiernyz korzyciami finansowymi - mwiAndrzej, polski ekonomista, pracuj-cy w Wielkiej Brytanii. - Ekonomistapracuje prawie ca dob. Dziaaniana wysokich obrotach nie sprzyjajyciu prywatnemu. Mog zaryzyko-wa stwierdzenie, e go po prostu niema.

Pogo za pienidzmi wydaje sigwn przyczyn zatracenia si wobowizkach subowych. Ci, co nie

wytrzymuj tempa, rezygnuj i wra-caj do kraju. S te tacy, ktrym ak-tualny tryb ycia nie pasuje i w krajuojczystym ukadaj sobie ycie zawo-dowe pod zupenie innym ktem.

Jak wynika z raportu DziennikaGazety Prawnej, znaczna cz osbwyjedajcych za granic nie wracado kraju. To moe mie zasadniczeznaczenie w kwestii rozwoju innowa-cyjnoci i konkurencyjnoci gospo-darczej na tle Europy.

Wedug danych Ministerstwa Pra-cy i Polityki Spoecznej w kilku woje-wdztwach w Polsce wci jest pro-blem ze znalezieniem etatw dla osbpo studiach ekonomicznych. Zwasz-cza dla modych brakuje miejsca na

rynku. Jak twierdz - jedyne wyjcieto emigracja zarobkowa.

rednia pensja w Polsce jest pra-wie dwukrotnie nisza ni mini-malna w krajach zachodnich. NaWyspach Brytyjskich za najniszkrajow mona kupi dwa razy wi-cej tych samych produktw ni wkraju nad Wis. Mona pokusi sio stwierdzenie, e zarabiamy kiepsko.Marne to pocieszenie, i w Grecji czyRumunii bywa gorzej.

Ekonomistaza granicPolscy ekonomici licz si tylko na wasnym podwrku -taki wniosek mona wycign, analizujc midzynarodowe raporty


22/32

Tylko Toru www.tylkotorun.pl Pitek padziernika r.finanse

Czy zaskoczya pana liczba osb, ktrezdecydoway si pozosta w Otwar-tych Funduszach Emerytalnych? Czydyskusja w tej sprawie odbywaa si narwnych warunkach i wszyscy mieliwiedz o tym, e mog wybra OFE, anie ZUS?

Tak, liczba tych osb zaskoczyamnie, ale na plus. Nie sdziem, e takduo Polakw zdecyduje si na pozo-stanie w Otwartych Funduszach Eme-rytalnych i dywersyfikacj swoich przy-szych przychodw emerytalnych. Niejestem politologiem, ale pewnie cz zosb uczynia tak rwnie, aby da na-uczk politykom.

System emerytalny skada si, do

zmian przeprowadzonych przez rzdDonalda Tuska, ze stabilnych filarw.Po ich przeprowadzeniu bezpiecze-stwo emerytur Polakw zmalao?

Jest to bardzo trudne pytanie i wy-magaoby bardzo dugiego wywodu.Dokonujc reormy emerytalnej rzdzdecydowa si na ograniczenie rolidrugiego filaru emerytalnego, jakimbyy OFE, jednoczenie zmuszajc je,aby w wikszym zakresie inwestowa-y zgromadzone rodki na zmiennym

rynku, jakim jest gieda. Cz zgro-madzonych do tej pory rodkw byainwestowan w obligacje, a wic podle-gaa kontroli rynkowej i gwarancjomSkarbu Pastwa, a od teraz ta cz jestpo prostu gwarantowana przez SkarbPastwa (a patnikiem bdzie ZUS).Wic mona powiedzie, e nasze bez-pieczestwo si zmniejszyo z kadegoz przedstawionego powodw. Procen-

towo udzia rodkw zgromadzonychna rynku kapitaowym i finalnie gwa-rantowanych przez Skarb Pastwa po-zosta praktycznie bez zmian.

Co z III filarem? Jego pozycja i umoco-wanie prawne w Polsce si zmieniy?

Problemem III filaru nie s wycz-nie przepisy prawne. Istotniejsze s na-sze dochody pozwalajce na dodatko-

we odkadanie na emerytur oraz chodkadania. My, po prostu, nie lubimytego robi. Odkadanie, nawet nie-wielkiej kwoty, moe poprawi naszsytuacj w przyszoci, ale wielu mwijeszcze nie teraz lub na to nie mamrodkw. Zawsze w swych wypowie-dziach podnosz kwesti inwestowaniaw swoje dzieci, ktre rwnie mogstanowi (oby tak byo) najlepsz inwe-stycj emerytaln.

Jakie zmiany w systemie emerytalnympowinny by przeprowadzane w naj-bliszym czasie, eby realn nie staa sigroba, e za kilkadziesit lat starzejcesi spoeczestwo polskie nie otrzymaemerytur, bo system zbankrutuje?

Znaczce. Obecny system emerytal-ny pewnie jeszcze wytrzyma kilka lat.Jeeli nagle nie staniemy si gospodar-czym tygrysem, a nasze zasoby upkwnie bd najwiksze na wiecie, za par(moe kilkanacie) lat staniemy przeddylematem: co teraz? Niestety jestto temat niepolityczny, sprowadzasi bowiem do kwestii komu zabra,aby system zbilansowa, jednak czymwczeniej to uczynimy, tym bdzie tomniej bolesne. Moe trzeba bdzie jesz-

cze podnie wiek emerytalny. Zapene naley, delikatnie mwic, dokonrewizji uprzywilejowanych systememerytalnych odpowiadajc sobie pytanie, czy rozwizania przyjte tym zakresie kilkadziesit lat temu ndal powinny by kontuowane.

Czy wydaje si panu realna wizja,ktrej skadka emerytalna zostaje znsiona i kady dba o swoj przyszodkadajc pienidze w wieku producyjnym i nie ma zapewnionej emeryry? Spoeczestwo polskie byoby nagotowe?

Jako spoeczestwo chyba nie jesmy na to gotowi z trzech powod

Po pierwsze, nie jestemy skonni oszczdzania na emerytur. Po dgie, w wikszoci mamy zbyt mae dchody, aby samodzielnie odkada emerytur. U wikszoci z nas wygaby bieca skonno do konsumpi przejedlibymy to, co powinnimy oszczdzi. Po trzecie, skoczyoby to wyrzuceniem na margines spoeczczci spoeczestwa, ktra pozostaby bez jakichkolwiek rodkw do ycz powodu niezabezpieczenia na staro

Sami nie odoymyna emeryturO Otwartych Funduszach Emerytalnych, Zakadzie Ubezpiecze Spoecznychi moliwociach zmian w systemie emerytalnym z dr Damianem Walczakiem,adiunktem Katedry Zarzdzania Finansami UMK, rozmawia Tomasz Wicawski

FOT. ADAMZAKRZEWSKI


23/32

Tylko Toru www.tylkotorun.pl Pitek padziernika r.

Wraz ze wzrostem wagi pod-wysza si take ryzykorozwoju chorb metabo-icznych, do ktrych zalicza si scho-zenia ukadu krenia, cukrzyc typu

2 oraz niektre nowotwory. Bardzo a-wo ich unikn, prowadzc regularnyryb ycia i codziennie znajdujc czas

na zdrowe odywianie oraz odpowied-ni dawk ruchu.

Media bombarduj odbiorcwprzecznymi inormacjami na tematego, co zdrowe, a co nie. Wiele osb,

chccych zrzuci zbdne kilogramy,nie do koca wie, jak si do tego za-bra. Podejmowane przez nich prbyczsto nie przynosz oczekiwanycheektw, co wywouje zniechcenie iosnc rustracj.

- Czasami nasze starania nios zeob szkodliwy wpyw na organizm -

mwi Kamila Fedorowska, managerpierwszego klubu fitness w lewobrze-nej czci Torunia. - W takiej sytuacjinaprawd warto zwrci si do spe-cjalisty od ywienia, ktry nie tylko

podpowie nam, jak skutecznie pozbysi nadwagi, ale rwnie przygotuje dlanas odpowiedni diet.

Dietetyk specjalizuje si w doborzeindywidualnego sposobu ywienia dlakadego pacjenta odwiedzajcego jegogabinet. Ma na uwadze, midzy innymito jak dana dieta wpynie na organizmoraz rozwaa wszelkie moliwe kon-sekwencje jej stosowania. Pierwszym

etapem wizyty u specjalisty od sprawywienia jest przeprowadzenie analizyskadu ciaa. Odbywa si przy uyciuproesjonalnego sprztu i pomaga od-czyta takie parametry, jak: masa ciaa,zawarto tkanki tuszczowej i wody worganizmie, masa mini i koci, wiekmetaboliczny czy wskanik masy ciaa.Poza tym na pierwsz wizyt powinni-my zabra swoj dokumentacj me-dyczn i wyniki bada krwi.

- Kolejny etap to wywiad, czyli du-ga rozmowa, w trakcie ktrej dietetykstara si zrozumie, co tak naprawdjest rdem naszej nadwagi - mwiKamila Fedorowska. - Czasami oka-

zuje si, e s to problemy na tle psy-chicznym, zwyczajny brak akceptacjiwasnej osoby, dlatego w tym przy-padku odsya nas do psychologa. Jeelistwierdzi, e nasz problem zwizanyjest z nieodpowiednim trybem ycia,podejmie stosowne kroki, eby zmie-ni nasz sytuacj. Tak jak lekarz - zadaszczegowe pytania odnonie aktual-nego stanu zdrowia i przebytych do-

tychczas chorb, by do minimum ogra-niczy ryzyko kuracji odchudzajcej.Planujc pierwsz wizyt u diete-

tyka, warto zapisa skad swoich po-sikw, np. z ostatnich 2-3 dni. Wane,eby niczego nie ukrywa, bdmyszczerzy wobec siebie i specjalisty. Podrugie - zastanwmy si, jakich eek-tw oczekujemy po takiej wsppracy.To, czy chcemy zrzuci 5, 10, czy 15kilogramw, ma ogromne znaczenie wdoborze odpowiedniej diety. Ostatnirzecz, o jakiej bezwzgldnie powinni-my pamita, jest spoycie ostatniegoposiku minimum na godzin przedplanowan wizyt. Dziki temu proe-

sjonalny pomiar naszego ciaa bdziedokadniejszy.

- Serdecznie zapraszam do nowegoCentrum Dietetyki Evitalia w Toruniuprzy ulicy Armii Ludowej 11/13 - do-daje Kamila Fedorowska. - Jest onokolejn czci projektu Evitalia Med--Fit-Beauty. Chcemy w nim doradzadorosym i dzieciom w kwestiachzdrowego odywiania wedug naszych

autorskich programw. Centrum two-rz trzy specjalistki: lek. med. EwaGrobelska - pediatra, dietetyk i psy-chodietetyk, lek. med. Agnieszka Se-klecka - specjalista chorb wewntrz-nych, dietetyk i psychodietetyk orazmgr Karolina Sienkiewicz - dietetyk idietcoach.

***

Centrum dietetyki oeruje:- diagnostyk, wspomaganie lecze-

nia i poradnictwo ywieniowe w cho-robach dietozalenych,

- skuteczne odchudzanie wedug

indywidualnego planu ywieniowegodopasowanego do stylu ycia, aktyw-noci fizycznej oraz chorb przewle-kych dla wybranych grup (dzieci,kobiet w ciy, mam karmicych, se-niorw, sportowcw),

- wsparcie coachingowo-psycho-dietetyczne z zastosowaniem terapiimotywujcej zarwno podczas indywi-

dualnej sesji, jak i podczas warsztatwgrupowych,- testy w kierunku nietolerancji po-

karmowych- specjalistyczn dietetyk dzieci-

c: poradnictwo ywieniowe, wspoma-ganie leczenia otyoci i innych chorbdietozalenych, edukacj rodzicw

- kompleksowe programy odchu-dzajce czce dietetyk wraz z aktyw-noci fizyczn w klubie fitness EvitaliaFit.

Chcesz dowiedzie si wicej?Zapraszamy na stronwww.evitalia.pl.

Dlaczego warto odwiedzidietetyka?Nadmierna masa ciaa to problem ponad poowy dorosych mieszkacwnaszego kraju. Nadwaga i otyo coraz czciej dotykaj rwnie dzieci...

damska gbia

Jesieni pacimy cen za beztro-skie wygrzewanie si na socupodczas wakacji i zapominanieo odpowiedniej ochronie przedpromieniowaniem UV. Dlatego jesto idealny czas na to, by przygoto-

wa skr na nadejcie zimy. Salonryzjersko-kosmetyczny "WIT"ma w swojej oercie zabiegi, ktrekademu pozwol wyglda i czu

si pikniej.Wraz z naoeniem si na siebiewszystkich niekorzystnych czyn-nikw skra traci swj blask, stajesi matowa i szorstka. ebyemu przeciwdziaa doskonae

s zabiegi majce na celu jej rege-neracj, nawilenie, odywienie iwygadzenie. Usunicie martwego,zrogowaciaego naskrka pozwoliake na zmniejszenie przebarwie.

wieo i regeneracja

- Mikrodermabrazja jest ide-alnym sposobem na neutralizacj

zniwelowanie tych problemw,

a take na spycenie zmarszczek -mwi Joanna Winiewska z salonu

ryzjersko -kosmetycznego "WIT".- Ten zabieg mobilizuje skr, adokadniej jej gbsze warstwy, doszybszej regeneracji. Jest bezbole-sny i polega na cieraniu kolejnychwarstw naskrka przez kontrolo-

wany strumie mikrokrysztakw.Peeling kawitacyjny, ktry take

oerujemy swoim klientom, to od-dziaywanie ultradwikami nagbsze warstwy skry. Polecamrwnie klasyczny masa twarzy.

To kuracje, ktrym mona sipodda jedynie w proesjonalnych

salonach urody. Klasyczny peelingnie przynosi takich eektw.

- W regeneracji skry pomogtake specjalne maski i sonoo-reza - mwi Joanna Winiewska.- To zabieg wykorzystujcy mocultradwikw, w trakcie ktregoaplikowane s na ni odpowiedniepreparaty, np. ampuki albo serum.To powoduje wtaczanie w jej gbsubstancji czynnych za pomocali akustycznej, ktra wytwarza

w tkankach mikromasa. Dzikitemu poprawie ulega cyrkulacjakrwi i limy, a take metabolizm itempo regeneracji naskrka. Dokadego klienta podchodzimy in-dywidualnie, nie tamowo. Dobrodpowiednich kosmetykw zaleyod stanu cery i rodzaju skry. Nayczenie naszych goci zamawiamywskazane przez nich preparaty.

Oczyszczanie manualne

Zaleca si, by dla utrzymaniaeektu przynajmniej raz w miesicupodda si takim zabiegom, chow okrelonych przypadkach moe

by to wiksza czstotliwo. Wy-datek nie jest duy, a aekty mog

by zachwycajce. Podobnie jest

w przypadku oczyszczania manu-

alnego. Tego rodzaju zabiegi maj

wielopaszczyznowe dziaanie - nie

ograniczaj si wycznie do zusz-

czania i oczyszczania skry. Po-

magaj w stymulowaniu odnowy

komrkowej, poprawiaj jej gsto

i napicie, spycaj zmarszczki i

blizny, ujednolicaj koloryt skry irozwietlaj j.

- Oczyszczanie manualne skada

si m.in. z tonizowania, naoenia

maseczki, rozgrzania skry cie-

p par, wyciskania zaskrnikw

i pryszczy oraz dezynekowania

- dodaje Joanna Winiewska. - To

popularna metoda, bo cho zabieg

trwa ok. dwch godzin, przynosi

szybkie i spodziewane eekty.

Jesie to przede wszystkim czas

dbania o swoje zdrowie, kondycj

i wygld. Nie trzeba wcale wyda-

wa maej ortuny, by zim czu si

piknie i wieo. Zdecyduj si wicna generalny remont... twarzy.

Generalny remont twarzyWarunki atmosferyczne maj ogromny wpyw na stan naszej skry. Po lecie jest onaprzebarwiona i potrzebuje odwieenia, a przecie kademu z nas marzy si promienna i gadka cera

Joanna Winiewska poleca oczyszczanie manualne twarzy jakozabieg regeneracyjny po lecie.

FOT. ADAM

ZAKRZEWSKI


24/32

mska kocwka Tylko Toru www.tylkotorun.pl Pitek padziernika r.

MARCINTOKARZ

Wykorzystuje energi spalin,by wtoczy do cylindrwwiksz ilo powietrza, niwynika z pojemnoci skokowej silnika.

Cho pracuje na prostych zasadach,zmaga si z potn temperatur i ob-cieniami, ktre najlepiej obrazujliczby. We wspczesnych turbospr-arkach gwny element wiruje z prd-koci nawet do 200 tys. obr./min. Stdniebagatelna potrzeba schodzenia jejpo kadej duszej przejadce. Obec-no doadowania w danym modelu niemusi by powodem rezygnacji z jegozakupu. Jeli wierzy w konsekwencjdziaa Unii Europejskiej, wkrtce niebdzie wyjcia.

Je

Documents

Tylko Toruń nr 25