UVOD - Heric · Web viewZakon o komunalnoj policiji (Sl. list Crne Gore, br 57/14) Zakon o zaštiti vazduha (Sl. list Crne Gore, br 25/10,40/11, 43/15) Za izvođenje radova na adaptaciji

Klinički centar Crne Gore

PLAN UPRAVLJANJA ŽIVOTNOM SREDINOM ZA INVO PROJEKAT

“HLA tipizacija i HLA laboratorija u Crnoj Gori” (HLA - MNE)

-Nacrt-

Vođa projekta: prof. dr Marina Ratković

________________________________

U Podgorici, jun 2017.

Sadržaj1. UVOD......................................................................................................................................3

1. 1. Opis projekta.....................................................................................................................3

2. AKTIVNOSTI U OKVIRU PROJEKTA HLA-MNE PO RADNIM PAKETIMA (WP-s) I NJIHOV MOGUĆI NEGATIVAN UTICAJ NA ŽIVOTNU SREDINU.....................................................................4

3. OPIS AKTIVNOSTI SA MOGUĆIM I UTVRĐENIM UTICAJEM NA ŽIVOTNU SREDINU................5

3.1 Adaptacija laboratorije.........................................................................................................5

3.2 Rad u laboratoriji..................................................................................................................6

4. ZAKONSKI OKVIR.....................................................................................................................7

5. PREDVIĐENE MJERE PREVENCIJE I UBLAŽAVANJA UTICAJA.....................................................8

5.1. Mjere tokom izvođenja radova na adaptaciji laboratorije...................................................8

5.2. Mjere tokom redovnog rada laboratorije............................................................................8

5.3. Unapređenje kapaciteta HLA laboratorije...................................................................10

PLAN UPRAVLJANJA ŽIVOTNOM SREDINOM................................................................................11

Anex 1 Ček lista sa PUŽS za manje građevinske radove................................................................13

Annex 2 Izvještaj o javnim konsultacijama...................................................................................19

2

1. UVOD

Ministarstvo nauke objavilo je drugi poziv za Grantove istraživanja i razvoja (CRDS) 20. maja 2014. koji je bio otvoren do 19. septembra 2014. godine. Nakon sprovedene eksterne evaluacije, projekat Kliničkog centra Crne Gore “HLA tipizacija i HLA laboratorija u Crnoj Gori” (HLA - MNE) je visoko ocijenjen i preporučen za finansiranje u naredne dvije godine. Aktivnosti projekta pripadaju kategoriji II (B) shodno pravilima Svjetske banke i zahtijeva se izrada Plana upravljanja životnom sredinom (PUŽS).

1. 1. Opis projekta

KONZORCIJUM

Projekat obuhvata:

Klinički centar Crne Gore (KCCG), RSRI1

Medicinski fakultet Univerziteta Crne Gore(MedF), RSRI Klinički centar Zagreb (KC Zagreb), ISRI2

R.O.S.E. GenTec Ltd. (ROSE ), IL3

Ukupno tri naučne odnosno institucije visokog obrazovanja i jedna kompanija su uključene u projekat HLA-MNE.

SAŽETAK PROJEKTA

Projekat ima za cilj obezbjeđenje resursa i kapaciteta u okviru zdravstvenog sistema Crne Gore za sprovođenje HLA tipizacije i ostalih imunoloških testova neophodnih za program transpaltacije kao i za HLA tipizaciju u opštoj populaciji. Uspostavljanje HLA laboratorije je značajno zbog HLA tipizacije u populaciji i dijagnostike drugih bolesti, ne samo vezano za pripremu i odabir pacijenata za transplantaciju. Uz primjenu ove metode mogle bi se pratiti i istraživati mnoge endemske bolesti u Crnoj Gori. Bilo je planirano da projekat traje dvije godine. Započet je u septembru 2015. i trebalo je da traje do avgusta 2017, međutim očekuje se da će biti produžen za godinu. Projekat obuhvata adaptaciju postojećeg prostora laboratorije za imunološka istraživanja, nabavku i instaliranje opreme i materijala za HLA tipizaciju, obuku osoblja i sprovođenje HLA tipizacije za pacijente.

LOKACIJA PROJEKTNIH AKTIVNOSTI U CRNOJ GORI

Sve aktivnosti koje su planirane da budu implementirane u Crnoj Gori u okviru projekta biće izvođene u Kliničkom centru Crne Gore u Podgorici.1 RSRI = Licencirana naučno istraživačka institucija (domaća)2 ISRI = Strana licencirana naučno istraživačka institucija3 IL = Strana kompanija;

3

2. AKTIVNOSTI U OKVIRU PROJEKTA HLA-MNE PO RADNIM PAKETIMA (WP-s) I NJIHOV MOGUĆI NEGATIVAN UTICAJ NA ŽIVOTNU SREDINU

Aktivnosti po radnim paketima/Institucija za implementaciju

Mogući uticaj

Tokom implemetacije projekta

Nakon završetka projekta

WP 1. Nabavka HLA opreme/ KCCG, MedF, KC Zagreb

1.1. Specifikacija opreme NE NE

1.2. Izbor dobavljača NE NE

1.3. Isporuka opreme NE NE

1.4. Javni oglas za angažovanje molekularnog biologa i dva laboratorijska tehničara

NE NE

1.5. Izbor kandidata

uns

NE NE

1.6. Isporuka opreme NE NE

WP 2. Instaliranje i stavljenje opreme u funkciju/KCCG, MedF,

2.1. Adaptacije prostora postojece Laboratorije za imunološka istraživanja

DA (manji građevinski radovi)

NE

2.2. Instaliranje nove opreme NE NE

WP 3. Edukacija medicinskog osoblja/ KC Zagreb, KCCG, ROSE3.1. Organizacija obuke u Kliničko-bolničkom centru u

Zagrebu-za ljekare

NE NE

3.2. Organizacija obuke u Kliničko-bolničkom centru u Zagrebu – za laboratorijske tehničare

NE NE

3.3. Povremene obuke u laboratoriji u Podgorici NE NE

3.4. Priprema Koda za standardnu praksu kod HLA tipizacije za HLA laboratoriju u Crnoj Gori

NE NE

WP 4. HLA tipizacija za pacijente KCCG, MedF, KC Zagreb, ROSE

4.1. Odabir pacijenata za transplantaciju sa živog donora i za kadaveričnu transplantaciju

DA(Bezbijednost u laboratoriji)


4.2. HLA tipizacija i ostala imunološka ispitivanja tokom pripreme za transplantaciju bubrega



4

4.3. Imunološka ispitivanja kod transplantiranih pacijenata koja su neophodna za dijagnostiku



4.4. Imunološka ispitivanja kod posebnih grupa pacijenata (reumatološke, hematološke i nasledne bolesti)



4.5. Testiranje i široka upotreba nove tehnologije za Mediteranski genetski korpus– Balkanski tip pacijenata



4.6. Izrada protokola za posebne grupe pacijenata NE NE

WP 5. Upravljanje/KCCG, KC Zagreb, ROSE

5.1. Strateško upravljanje NE NE

5.2. Naučni nadzor NE NE

5.3. Upravljanje ljudskim resursima i finansijsko upravljanje

NE NE

WP6. Diseminacija/KCCG, ROSE

6.1. Priprema vizuelnog identiteta projekta i štampanje materijala (po ugovoru)

NE NE

6.2. Priprema plana komunikacije sa medijima NE NE

6.3. Izrada web stranice projekta (po ugovoru) NE NE

6.4. Priprema obavjestenja za medije NE NE

6.5. Gostovanje članova tima na radiju i TV NE NE

3. OPIS AKTIVNOSTI SA MOGUĆIM I UTVRĐENIM UTICAJEM NA ŽIVOTNU SREDINU

Aktivnosti sa mogućim i utvrđenim uticajem na životnu sredinu u okviru radnih paketa WP2 i WP4 izvođiće se u novoj HLA laboratoriji Kliničkog centra u Podgorici.

3.1 Adaptacija laboratorije

WP.2.1- Adaptacija postojećeg prostora Laboratorije za imunološka istraživanja; Glavni očekivani uticaji na životnu sredinu su u vezi izvođenja građevinskih radova na adaptaciji laboratorije.

5

Prostorije nove laboratorije smještene su na prvom spratu Kliničkog centra (ranije je

tu bilo Odeljenje za transfuziju krvi). Površina prostora iznosi 135.85 m². Vodovodne i kanalizacione instalacije već postoje, takođe sistem za ventilaciju i električne instalacije. Nova oprema će biti instalirana i povezana na postojeće instalacije. Sistem za grijanje takođe postoji i nema potrebe za njegovom promjenom. Planirana je ugradnja multi-split klimatizacije i adekvatna dodatna ventilacija. Izvodiće se samo unutrašnji radovi (malterisanje, keramičarski i molerski radovi i sl.).

3.2 Rad u laboratoriji

WP 4.1, 4.2., 4.3., 4.4 i 4.5 – imunološka ispitivanja u HLA laboratoriji; Ovo su aktivnosti koje se odnose na redovni rad laboratorije nakon adaptacije i opremanja. Glavni očekivani uticaji na životnu sredinu odnose se na laboratorijsku bezbijednost i odlaganje otpada.

Sledeće vrste uzoraka će se koristiti tokom laboratorijskog ispitivanja:

Uzorci krvi (serum, krv sa heparinom, krv sa EDTA) Uzorci tkiva (limfni čvor, isječak slezine)

Laboratorijske procedure koje će se izvoditi:

Izolacija limfocita centrifugiranjem na gradijentu gustoće Test mikrolimfocitotoksičnosti u mikrotitarskoj Terasakijevoj pločici,

uključuje očitavanje rezultata korištenjem svjetlosnog mikroskopa Izolacija DNA Umnožavanje DNA PCR-om u aparatu za umnožavanje (thermocycler) Elektroforeza umnoženih fragmenata DNA i očitavanje rezultata na UV

stoliću Luminex testiranja – PCR-SSO tipizacija i testovi određivanja antitijela

Hemikalije i testovi koje će se koristiti: Lymphoprep, Hanks medij, AB serum, destilovana voda, fiziološki rastvor, tripan blue, komplement kunića, parafinsko ulje, etanol, SDS, proteinaza K, puferi za izolaciju DNA, PCR puffer, pufer za elektroforezu, agaroza, marker daljine migracije, gel-red, komercijalni testovi za HLA tipizaciju, komercijalni testovi za određivanje antitijela HLA.

Laboratorijska oprema za HLA tipizaciju:

Centrifuga sa velikom brzinom Centrifuga Laboratorijski frižideri Automatske pipete različite zapremine Automatski sistem za DNA izolaciju PCR aparat

6

Horizontalna elektroforeza Thermalcycler Uređaj za detektovanje antitijela- Luminex Svjetlosni mikroskop Mikroskop za serološka ispitivanja (cross match) Thermoshaker aparat Vorthex mikser Kamera sa UV transluminatorom Komercijalni testovi za PCR i ostala ispitivanja Aparat za genetsku analizu sa softverom

U pogledu prostora, buke i osvjetljenja predviđeni su standardni radni uslovi (nema posebnih zahtjeva); Klimatizacija je neophodna u prostoru gdje će biti smješteni aparati (Luminex, PCR) i frižideri. Aparati će biti sa sigurnosnm utičnicama (u slučaju nestanka struje odmah se prebacuju na agregat).

Infektivni otpad će se generisati iz krvnih uzoraka i svih materijala koji dolaze u kontakt sa njima. Nema radioaktivnog niti kancerogenog otpada. Takođe će se tokom laboratorijskog rada generisati hemijski otpad uključujući oštre predmete.

Za opisane aktivnosti se ne zahtijeva sprovođenje procedure procjene uticaja na životnu sredinu, shodno Zakonu o procjeni uticaja na životnu sredinu.

4. ZAKONSKI OKVIR

Projekat HLA in MNE je pripremljen slijedeći odgovarajuće crnogorske propise, pravila Svjetske banke i međunarodne vodiče. Crna Gora kao kandidat za članstvo u EU je obavezna da uskladi svoje zakonodavstvo u oblasti javnog zdravlja i zaštite životne sredine sa regulativom EU. U skladu sa tim usvojeni su sledeći zakoni iz oblasti zaštite životne sredine, koji su usklađeni sa evropskim direktivama:

Zakon o životnoj sredini Zakon o procjeni uticaja na životnu sredinu i Zakon o integrisanom sprečavanju i kontroli zagađenja.

Ostali primjenljivi crnogorski propisi: Zakon o upravljanju otpadom Zakon o hemikalijama Zakon o vodama Zakon o zdravstvenoj zaštiti Zakon o medicinskim sredstvima Zakon o uzimanju i presađivanju ljudskih organa u svrhu liječenja Zakon o uzimanju i presađivanju ljudskih tkiva i ćelija u svrhu liječenja.

Uzimajući u obzir da projektne aktivnosti mogu imati uticaj na životnu sredinu koji se jednostavno može utvrditi i za koji su potrebne standardne mjere prevencije i ublažavanja uticaja bez sprovođenja procedure procjene uticaja na životnu sredinu

7

koju propisuje Zakon o procjeni uticaja na životnu sredinu, projekat pripada kategoriji “B” shodno pravilima Svjetske banke i zahtijeva se izrada Plana upravljanja životnom sredinom (PUŽS). Za projektne aktivnosti će se primjenjivati i Međunarodna najbolja praksa za bezbijednost u istraživačkim laboratorijama.

5. PREDVIĐENE MJERE PREVENCIJE I UBLAŽAVANJA UTICAJA

Potrebne su mjere ublažavanja uticaja za sledeće aktivnosti:

WP.2.1- Adaptacija postojećeg prostora Laboratorije za imunološka istraživanja; Glavni očekivani uticaji na životnu sredinu su u vezi izvođenja građevinskih radova na adaptaciji laboratorije.

WP 4.1., 4.2., 4.3., 4.4 and 4.5 - imunološka ispitivanja u HLA laboratoriji; Ovo su aktivnosti koje se odnose na redovni rad laboratorije nakon adaptacije i opremanja. Glavni očekivani uticaji na životnu sredinu odnose se na laboratorijsku bezbijednost i odlaganje otpada.

5.1. Mjere tokom izvođenja radova na adaptaciji laboratorije

Prostorije nove laboratorije smještene su na prvom spratu Kliničkog centra (ranije je tu bilo Odeljenje za transfuziju krvi). Površina prostora iznosi 135.85 m². Izvodiće se samo unutrašnji radovi (malterisanje, keramičarski i molerski radovi i sl.). Kontrolna lista sa Planom upravljanja zivotnom sredinom za manje građevinske radove je pripremljena kako bi se primijenile odgovarajuće mjere prevencije i ublažavanja uticaja na životnu sredinu tokom izvođenja radova (aneks 1). Ovaj dokument će biti uvršten u tendersku dokumentaciju za izbor izvođača građevinskih radova na adaptaciji.

5.2. Mjere tokom redovnog rada laboratorije

Za gore navedene aktivnosti u okviru WP4 potrebne su mjere prevencije i ublažavanja uticaja. Sve planirane mjere za smanjenje uticaja na životnu sredinu su u skladu sa važećom zakonskom regulativom i Međunarodnom najboljom praksom za bezbijednost u istraživačkim laboratorijama.

Hemikalije i bezbijednost u laboratoriji

Sledeće mjere dobre laboratorijske prakse biće primijenjene u HLA laboratoriji:

Minimizacija nabavki opasnog materijala.

Za sve hemikalije biće dostupan bezbjedonosni list laboratorijskom osoblju koje je obučeno za rukovanje.

Hemikalije i testovi se čuvaju na odgovarajućim mjestima sa ograničenim

8

pristupom, ne na policama, radnim površinama i u digestorima, a takođe se vodi računa da ne budu izložene direktnom zagrijavanju ili sunčevoj svjetlosti, dostupne samo osoblju, propisno označene.

U laboratoriji se koriste frižideri za čuvanje hemikalija i testova.

Laboratorija će imati sistem za zaštitu od požara.

Laboratorijsko osoblje koristi odgovarajuća sredstva lične zaštite da bi se minimizirala izloženost.

U laboratorijama postoji dobro održavanje čistoće sa dekontaminacijom radnih površina.

U laboratorijama je zabranjeno jesti, piti, namještati kontaktna sočiva, nanositi šminku i kozmetiku i uzimati lijekove.

Posebna pažnja se posvećuje upotrebi oštrih predmeta.

Pristup u laboratoriju biće dozvoljen samo ovlašćenim osobama.

Hemikalije i testovi sa isteklim rokom trajanja i ostali hemijski otpad biće bezbijedno uskladišteni prije predaje licenciranom sakupljaču.

Medicinski otpad će se odvajati od ostalih vrsta otpada i propisno pakovati prije predaje ovlašćenoj kompaniji za zbrinjavanje ove vrste otpada.

Svaki aparat biće oznaćen etiketom sa inventarskim brojem, uz prateću dokumentaciju sa karakteristikama aparata i drugim potrebnim podacima (datum nabavke, servisiranje, pozicija u laboratoriji i td.).

Posebne mjere koje će biti uvedene za redovni rad HLA laboratorije:

U laboratoriji će biti istaknuti odgovarajući znaci upozorenja kao i brojevi telefona službi za slučaj nezgode ili incidenta.

Uspostaviće se odgovarajući sistem evidentiranja povreda osoblja.

Izradiće se vodič o rukovanju, skladištenju i odlaganju različitih vrsta otpada.

Upravljanje otpadom

U Kliničkom centru Crne Gore postoji ranije uveden sistem za sakupljanje, razdvajanje, tretman i konačno odlaganje različitih vrsta otpada koji će se primjenjivati i u novoj HLA laboratoriji. Klinički centar je izradio Plan upravljanja otpadom (na koji je saglasnost izdala Agencija za zaštitu životne sredine decembra 2015. godine) i u kome su između ostalog dati podaci o vrstama otpada koji se generišu i načinu upravljanja za sve vrste otpada (sakupljanje i razdvajanje, skladištenje, transport i konačno zbrinjavanje). Za sve vrste otpada koje se budu generisale u HLA laboratoriji biće obezbijeđeno propisno postupanje kao što je već praksa u ostalim laboratorijama Kliničkog centra.

Sledeće vrste opasnog otpada će se generisati tokom redovnog rada HLA laboratorije: medicinski (infektivni otpad i oštri predmeti) i hemijski otpad. Takođe će se stvarati i neopasni otpad kao što je komunalni, koji će se odlagati u posebne

9

kontejnere za ovu vrstu otpada koji se nalaze u krugu Kliničkog centra.

Medicinski i hemijski otpad

Medicinski otpad, prije svega infektivni otpad kao i svi oštri predmeti i ostali materijali koji će se generisati tokom rada sa uzorcima krvi i tkiva biće skladišteni odvojeno u specijalnim propisno označenim posudama. U Kliničkom centru postoji već uspostavljen sistem sakupljanja, obrade i odlaganja medicinskog otpada u koji će biti uključena i nova HLA laboratorija. Medicinski otpad prethodno propisno odvojen i obilježen odnosi se iz laboratorija i ostalih mjesta u Centar za obradu medicinskog otpada koji vodi licencirana kompanija i koji se nalazi u blizini Kliničkog centra. Pri tome je procedura transporta i odlaganja otpada u Centar za obradu otpada uvijek praćena propisnom evidencijom /dokumentacijom.

Hemijski otpad (hemikalije i testovi sa isteklim rokom trajanja, pakovanja od hemikalija i testova i sl.) se skladišti odvojeno u specijalnim propisno obilježenim posudama. Ovaj otpad periodično preuzima ovlašćeni sakupljač (sistem već uspostavljen na nivou Kliničkog centra).

5.3. Unapređenje kapaciteta HLA laboratorije

Vodič o rukovanju, skladištenju i odlaganju različitih vrsta otpada će biti izrađen. Biće obezbijeđena dodatna obuka za bezbijedan rad u laboratoriji kao i za upravljanje otpadom za kompletno laboratorijsko osoblje. Partnerska institucija Klinički centar Zagreb sa respektabilnim iskustvom u ovoj oblasti će u okviru radnog paketa 3 (WP3) obezbijediti podršku za obuku i transfer znanja za osoblje HLA laboratorije.

PLAN UPRAVLJANJA ŽIVOTNOM SREDINOMA) Plan ublažavanja uticaja

Faza (WP)

Uticaj Mjere ublažavanja Trošak Odgovornost Nadzor(popuniti tokom kontrole)

10

WP4 Rizik od kontaminacije i rizik po zdravlje tokom uzorkovanja i rada sa uzocima krvi i tkiva

-Profesionalno medicinsko osoblje je angazovano za uzimanje i rad sa uzorcima krvi i tkiva-Oštri predmeti sakupljaju se u specijalnim zatvorenim propisno obilježenim posudama-Korišćenje propisanih sredstava i opreme za ličnu zaštitu-Sve ostale bezbjedonosne mjere u primjeni (dekontaminacija radnih površina, mjere upozorenja i zabrane, pažljivo rukovanje sa oštrim predmetima)- Istaknuti znaci upozorenja kao i brojevi telefona službi za slučaj incidenta u laboratoriji

Nema Klinički centar CG

WP4 Rizik od kontaminacije i rizik po zdravlje tokom rada sa hemikalijama i testovima kao i tokom rukovanja sa različitim vrstama otpada

-Hemikalije i testovi uvijek propisno smještene sa ograničenim pristupom samo za lab.osoblje-Propisno označen inventar-Frižideri obezbijeđeni za hemikalije i testove za koje je to propisano-Sistem zaštite od požara u funkciji-Rukovanje otpadom obuhvata razdvojeno sakupljanje i skladištenje različitih vrsta otpada- Sve ostale bezbjedonosne mjere u primjeni


WP4 Rizik od neadekvatnog rukovanja sa laboratorijskom opremom, hemikalijama, testovima i otpadom usled čega bi moglo doći do ugrožavanja zdravlja osoblja i životne sredine

-Obuka osoblja HLA laboratorije o bezbijednom radu u laboratoriji i upravljanju otpadom

Nema,predviđeno budžetom projekta

Klinički centar CG uz podršku Kliničkog centra Zagreb

WP2 Rizik od zagađenja tokom adaptacije laboratorije

Obrađeno u posebnom dokumentu-Kontrolna lista sa PUŽS za manje građevinske radove, aneks 1

Nema, previđeno budžetom za radove na adaptaciji

Izvođač radova

B) PLAN MONITORINGA

Faza ili radni paket (WP)

Koji parameter će biti praćen

Gdje će biti praćen parameter?

Kako će biti praćen parameter/vrsta opreme za praćenje?

Kada će biti praćen parametar-učestalost praćenja ili

Troškovi monitoringa (opreme ili organizacije koja izvodi

Odgovornost

11

neprekidno? monitoring)?WP4 Upravljanje

otpadom iz laboratorije

HLA laboratorija

Interna kontrola, praćenje tokova otpada i propratne dokumentacije o čemu će biti napravljen izvještaj

Dva puta godišnje


WP4 Obuka laboratorijskog osoblja o bezbijednom radu u laboratoriji i upravljanju otpadom

HLA laboratorija

Izvjestaji o obavljenim obukama

Jednom godišnje

Nema Klinički centar CG uz podršku KC Zagreb

WP4 Vodič za bezbijedno rukovanje, skladištenje i odlaganje otpada

HLA laboratorija

Vodič će biti dostupan osoblju laboratorije

Tri mjeseca nakon uspostavljanja laboratorije


Anex 1Kontrolna lista i Plan upravljanja životnom sredinom (PUŽS) za manje građevinske radove na

adaptaciji dijela prvog sprata glavne zgrade KC u Podgorici – HLA laboratorija

12

DIO 1: INSTITUCIONALNI I ADMINISTRATIVNI Zemlja Crna GoraNaziv projekta „HLA tipizacija i HLA laboratorija u Crnoj Gori“ ( HLA-MNE)Svrha projekta i aktivnosti

Vlada Crne Gore sprovodi projekat “Visoko obrazovanje i istraživanje za inovacije i konkurentnost”- INVO, koji se finansira iz kredita Svjetske Banke. U okviru komponente 3.2. (Grantovi za istrazivanje i razvoj-CRDS), Ministarstvo nauke je dodijelilo grant Kliničkom centru Crne Gore za realizaciju projekta „HLA tipizacija i HLA laboratorija u Crnoj Gori“ ( HLA-MNE). Jedna od predviđenih aktivnosti je adaptacija dijela prvog sprata glavne zgrade Kliničkog centra u Podgoricu gdje će biti uspostavljena HLA laboratorija.

U zadatom prostoru površine 135.85 m2 radi se adaptacija i prilagođavanje namjeni prostora. Pristup ovom prostoru moguć je preko stepeništa sa zasebnim ulazom, kao i preko koridora sa administrativnim sadržajima. U prethodnom periodu dati prostor služio je kao Odjeljenje za transfuziju krvi, međutim, kako je ovo odjeljenje sada dobilo nove prostorije, ovaj prostor je ostao neiskorišćen. Na njegovom mjestu predviđene su prostorije za HLA laboratoriju, koje bi uključivale:- prostorije za smještaj opreme- kancelariju za kompjutersku obradu;- hladne komore+4 i +8°C ;- garderobu za zaposlene;- čajnu kuhinju;- sanitarne prostorije.

Tokom radova na adaptaciji unutrašnji zidani zidove se zadržavaju gdje je to moguće, a novi zidovi se planiraju kao montažni pregradni zidovi od savremenih lakih materijala. Unutrašnja obrada zidova predvidja, u zavisnosti od namjene prostorija, obradu poludisperzivnom bojom i keramičkim pločicama. Finalna obrada podova podrazumijeva vinil pod, sa kombinacijom keramičkih pločica u sanitarnim prostorijama. Spoljašnji izgled objekta se zadržava, a nije predviđena ni zamjena fasadne bravarije, jer je planirano da se ona mijenja u okviru drugog projekta.

U objektu su već izvedeni priključci vodovoda i kanalizacije, ventilacije i struje, pa će se u skladu sa njima pozicionirati novi priključci i oprema. Sistem grijanja je u funkciji, pa nema potrebe za izmjenama ovih instalacija. Klimatizovanje prostorija planirano je preko multisplit sistema, a biće obezbijeđena adekvatna ventilacija prostorija bez direktnog provetravanja.

Institucionalni aranžman(Ime i kontakti)

SB(Vođa projektnog tima)Roberta Malee Bassett

[email protected]

Projektni menadžment

Direktor INVO projekta: Darko PetrušićMenadžer projekta: Saša Ivanović[email protected]

Lokalni partner i/ili korisnik

Klinički centar Crne GoreDirektor: Zorica Kovačević

Lider projekta HLA in MNE:Dr Marina Ratković[email protected]

Aranžman implementacije (Ime i kontakti)

Nadzor nad bezbjednošću

Ekspert Svjetske banke za zaštitu životne sredine:Nikola [email protected] Konsultant za zaštitu životne sredine:

Nadzor lokalnog partnera

Biće naknadno ugovoren.

Nadzor lokalne inspekcije

Ekološka inspekcijaGrađevinska inspekcijaKomunalna policijaInspekcija rada

Izvođač

Biće naknadno ugovoren.

13

Ilinka Beatović Nikić[email protected]

OPIS LOKACIJE Naziv lokacije Klinički centar Crne Gore, PodgoricaOpišite lokaciju Klinički centar Crne Gore nalazi se u urbanoj zoni

Podgorice, Ul. Ljubljanska bb.Prilog 1: Mapa lokacije [X]DA [] NE

Ko posjeduje zemlju?

Klinički centar Crne Gore

Geografski opis PodgoricaZAKNODAVSTVOIdentifikujte nacionalno i lokalno zakonodavstvo i dozvole koje su primjenljive na projektnu aktivnost

Propisi iz oblasti uređenja prostora i izgradnje objekata:Zakon o uređenju prostora i izgradnji objekata ("Sl.list. CG" br. 51/08, 40/10, 34/11, 47/11, 35/13, 39/13 i 33/14)Pravilnik o načinu izrade i sadržini tehničke dokumentacije ("Sl.list. CG" br. 22/02, i 23/14)

Propisi iz oblasti zaštite životne sredineZakon o životnoj sredini ("Sl. list Crne Gore", br. 52/16)Zakon o upravljanju otpadom (Sl.list Crne Gore, br. 64/11, 39/16) Zakon o zaštiti od buke u životnoj sredini ( Sl. list Crne Gore, br.28/11, 01/14)Zakon o komunalnoj policiji (Sl. list Crne Gore, br 57/14)Zakon o zaštiti vazduha (Sl. list Crne Gore, br 25/10,40/11, 43/15)

Za izvođenje radova na adaptaciji nije potrebna građevinska dozvola, samo je potrebno radove prijaviti nadležnom organu Glavnog grada.

JAVNE KONSULTACIJE Identifikujte kada / gdje su se održale javne konsultacije IZGRADNJA KAPACITETA INSTITUCIJE Da li će biti nekog oblika jačanja kapaciteta?

[] ] NE ili [ ]DA ako Da, Prilog 2 uključuje program izgradnje kapaciteta

14

DIO 2: SKRINING UTICAJA NA ŽIVOTNU SREDINU / DRUŠTVO Da li će aktivnosti na lokaciji uključiti nešto od navedenog:

Aktivnost Status Dodatne referenceA. Obnova zgrada [] Da [ ] Ne Vidi odjeljak B nižeB. Nova izgradnja [ ] Da [ ] Ne Vidi odjeljak B niže C. Individualni sistem tretmana otpadnih

voda [ ] Da [ ] Ne Vidi odjeljak C niže

D. Istorijske zgrade i kvartove [ ] Da [ ] Ne Vidi odjeljak D nižeE. Kupovinu zemljišta4 [ ] Da [ ] Ne Vidi odjeljak E nižeF. Opasne ili toksične materijale5 [] Da [] Ne Vidi odjeljak F nižeG. Uticaj na šume i/ili zaštićena područja [ ] Da [ ] Ne Vidi odjeljak G nižeH. Rukovanje / upravljanje medicinskim

otpadom[ ] Da [ ] Ne Vidi odjeljak H niže

I. Bezbijednost saobraćaja i pješaka [ ] Da [] Ne Vidi odjeljak I niže

AKTIVNOST

PARAMETAR KONTROLNA LISTA MJERA ZA SMANJENJE UTICAJA

A. Opšti uslovi

Informisanje i bezbijednost radnika

(a) Komunalna policija (inspekcija na lokalnom nivou), nadležni organ lokalne uprave (koji obavjestava građevinsku inspekciju) i Uprava za inspekcijske poslove (ekološka i inspekcija rada) su obaviještene o predstojećim aktivnostima;

(b) Javnost je obaviještena o radovima putem odgovarajućih obavještenja u medijima i/ili javno dostupnim mjestima (uključujući lokaciju radova);

(c) Sve pravno zahtijevane dozvole su pribavljene za izgradnju i/ili obnovu; (d) Svi radovi će biti izvedeni na bezbijedan i disciplinovan način kreiran kako

bi umanjio uticaj na okolne stanovnike i životnu sredinu;.(e) Lična zaštitna oprema (PPE) radnika će biti usklađena sa međunarodnom

dobrom praksom (uvijek kacige, prema potrebi maske i zaštitne naočari, odijela i sigurnosna obuća); i

(f) Odgovarajuće označavanje gradilišta će obavijestiti radnike o ključnim pravilima i regulativom koju treba poštovati.

B. Opšta obnova i /ili izgradnja

Kvalitet vazduha (a) Tokom unutrašnjeg rušenja koristiti elevator za šut iznad prvog sprata;(b) Držati šut od rušenja u kontrolisanom prostoru i prskati vodom kako bi se

smanjila prašina od šuta;(c) Smanjiti prašenje tokom pneumatskog bušenja/rušenja zidova stalnim

prskanjem vodom i/ili instaliranjem ograđenih prostora za prašinu na gradilištu;

(d) Održavati okolnu sredinu (trotoare, puteve) čiste od šuta kako bi se smanjila prašina;

(e) Neće biti otvorenog paljenja građevinskog/otpadnog materijala na gradilištu;

(f) Neće biti suvišnog praznog hoda građevinskih vozila na gradilištu.Buka (a) Građevinska buka će biti limitirana na ograničene vremenske intervale,

dogovorene u dozvoli;(b) Tokom radova, poklopci mašina generatora, vazdušnih kompresora i ostale

električne mašinske opreme treba da budu zatvoreni i oprema smještena što dalje od stambenih zona.

Upravljanje otpadom (a) Sakupljanje otpada i putevi i lokacije odlaganja će biti identifikovani za sve glavne vrste otpada koje se očekuju od rušenja i gradnje;

(b) Mineralni otpad od rušenja i izgradnje biće odvojen od opšteg otpada, organskog, tečnog i hemijskog otpada putem sortiranja na gradilištu i skladištenja u odgovarajućim kontejnerima;

(c) Građevinski otpad će biti sakupljen i pravilno odložen od strane licenciranih sakupljača;

(d) Evidencija o otklanjanju otpada će se čuvati kao dokaz o realizaciji pravilnog upravljanja otpadom;

(e) Kad god je izvodljivo, dobavljač će ponovo koristiti i reciklirati odgovarajuće i moguće materijale (osim azbesta).

4 Kupovina zemlje uključuje preseljenje ljudi, promjenu privređivanja, povredu tuđe svojine i ima uticaja na ljude koji žive i /ili nelegalno naseljavaju i /ili vode poslove (kioske) na zemljištu koje se kupuje. 5 Toksične /opasne materije uključuju, ali nisu ograničene na azbest, toksične boje, sredstvo za uklanjanje olovne boje itd.

AKTIVNOST PARAMETARKONTROLNA LISTA MJERA ZA SMANJENJE UTICAJA

F. Toksične materije

Upravljanje azbestom (a) Ako je azbest lociran na projektnom gradilištu, jasno ga označiti kao opasan material;

(b) Kada je moguće, azbest će biti odgovarajuće upakovan i zapečaćen kako bi se smanjilo izlaganje;

(c) Azbest će prije uklanjanja (ako je uklanjanje neophodno) biti teretiran vlažećim agensom kako bi se umanjila azbestna prašina;

(d) Azbestom će rukovati i odložiće ga obučeni i iskusni profesionalci; (e) Ako je azbestni materijal privremeno skladišten, otpad treba da bude

sigurno zatvoren unutar zatvorenih kontejnera i odgovarajuće označen;(f) Uklonjeni azbest neće biti ponovo upotrebljen.

Upravljanje toksičnim / opasnim otpadom

(a) Privremeno skladištenje na gradilištu svih štetnih ili toksičnih supstanci biće u sigurnim kontejnerima, sa podacima o sastavu, osobinama i informacijama o rukovanju;

(b) Kontejneri sa štetnim supstancama treba da budu smješteni u nepropusne kontejnere kako bi se spriječilo prosipanje i curenje;

(c) Otpad transportuju posebno licencirani prevoznici, a odlaže se u licenciranim postrojenjima;

(d) Boje sa toksičnim sastojcima ili rastvaračima ili boje na bazi olova neće biti upotrebljavane.

AKTIVNOST PARAMETAR KONTROLNA LISTA MJERA ZA SMANJENJE UTICAJAI Bezbijednost saobraćaja i pješaka

Direktna ili indirektna opasnost od izgradnje po saobraćaj i pješake

(a) U saglasnosti sa nacionalnom regulativom, izvođač će osigurati da je gradilište adekvatno obezbijeđeno i saobraćaj vezan za gradilište regulisan. Ovo uključuje ali nije ograničeno na: Označavanje, znake upozorenja, barijere i preusmjeravanje saobraćaja:

gradilište će biti jasno vidljivo i javnost upozorena na sve moguće opasnosti;

Sistem upravljanja saobraćejem i obuka osoblja, posebno za pristup gradilištu i gust saobraćaj u blizini. Obezbjeđenje sigunih prolaza i prelaza za pješake na mjestima ukrštanja sa saobraćajem gradilišta;

Prilagođavanje radnog vremena lokalnim saobraćajnim šemama, npr. izbjegavati glavne transportne aktivnosti tokom špica u saobraćaju ili u periodima kretanja stoke;

Aktivno upravljanje saobraćajem od strane obučenog i vidljivo označenog osoblja na gradilištu, ukoliko je to potrebno radi bezbjednog i olakšanog prolaska građana;

Obezbijediti siguran i kontinuiran pristup kancelarijama, trgovinama i stambenim zgradama tokom aktivnosti renoviranja, ukoliko zgrada ostaje otvorena za javnost.

DIO 3 PLAN MONITORINGA ŽIVOTNE SREDINE

Faza Šta

(je parametar koji treba nadzirati?)

Gdje(je parameter koji treba nadzirati?)

Kako(Treba nadzirati parametar?)

Kada(Definisati učestalost / ili kontinuirano?)

Zašto(se parameter nadzire?)

Trošak(ukoliko nije uključen u projektni budžet)

Ko(je odgoovran za nadzor?)

Tokom aktivnosti priprema

Pravilno obilježavanje i organizacija gradilišta prije početka radova

Na gradilištu – Klinički centar Crne Gore

Pregledom i obilaskom gradilišta

Prije početka izvođenja radova

Zbog sigurnosti i bezbjednosti

U okviru projektnog budžeta

Izvođač i nadzorni organi

Kontrola kvaliteta

Kontrola dokumentacij

Kontrola dokumentacije

Prilikom nabavke

Zbog usklađenosti

Zanemarljivi troškovi, u

Konsultant za zaštitu

16

građevinskog materijala i opreme uključujući i opremu koja bi mogla da sadrži supstance koje oštećuju ozonski omotač (ODS*), kao što su uređaji za klimatizaciju, frižideri, aparati za zaštitu od požara i td.

*ODS-Ozone Depleting Substances

e izvođača radova koja se odnosi na nabavku materijala i opreme.

Na gradilištu (Klinički centar) – pregledom atestne dokumentacije proizvođača

(Specifikacija materijala, atestna dokumentacija)

Neposrednim pregledom

Prije početka radova i prije instaliranja opreme

sa projektovanim materijalima, kontrola da li u materijalima i opremi ima nedozoljenih supstanci (što se vidi iz tehničkih listova prizvođača)

okviru projektnog budžeta

životne sredine

Izvođač i nadzorni organ

Tokom aktivnostiimplementacije

Korišćeni materijali

Na gradilištu – Klinički centar

Ponovno korišćenje i recikliranje u mogućim prilikama, odnosno adekvatno rukovanje i uklanjanje u drugim slučajevima

Svakodnevno

Zbog mogućeg smanjenja ukupne količine otpadnog materijala

Zanemarljivi troškovi, u okviru projektnog budžeta


Upravljanje otpadom (uključujući opasni / neopasni, građevinski otpad, boje, rastvarači, hemikalje)


Kontrola razdvajanja i privremenog skladištenja otpada, ponovo korišćenje i reciklaža kada je to moguće

Kontrola evidencije o trajnom zbrinjavanju otpada

Svakodnevno

Po potrebi, odnosno kad god se otpad odvozi sa gradilišta

Kako bi se smanjila količina otada, spriječilo miješanje opasnog i neopasnog otpada, kao i njegovo nepropisno skladištenje i odlaganje



Buka Na gradilištu – Klinički centar

Kontrola radnog vremena (dozvoljena je samo dnevna smjena)

Kontrola ispravnosti i pravilnog korišćenja

Svakodnevno

Zbog smanjenja negativnog uticaja buke na radnike i susjedstvo



17

opreme

Kvalitet vazduha (prašina)


Vizuelno Svakodnevno

Zbog smanjenja negativnog uticaja prašine na radnike i susjedstvo



Bezbjednost radnika


Kontrola korišćenja obavezne zaštitne lične opreme

Svakodnevno

Zbog sigurnosti i bezbjednosti radnika



Bezbijednost pješaka i saobraćaja

Bezbijednost ostalih korisnika prostora, s obzirom na to da se zgrada nece iseljavati tokom adaptacije laboratorije

Na gradilištu i oko gradilišta

Kontrolisati da li je gradilište propisno obilježeno i da li se poštuju saobraćajni propisi prilikom dovoza materijala i odvoženja otpada

Obezbijediti bezbijedan i nesmetan prolaz i pristup svim korisnicima prostora

Tokom izvođenja radova i prilikom prevozenja materijala i otpada

Tokom izvođenja radova

Radi bezbijednosti i sigurnosti pješaka i učesnika u saobraćaju

Radi bezbijednosti svih korisnika zgrade



Tokom aktivnostinadzora

Tokom perioda nadzora treba kontrolisati primjenu mjera iz odjeljka A. Opšti uslovi, B. Opšta obnova i / ili izgradnja, F. Toksične materije i I Bezbijednost saobraćaja i pješaka

Na gradilištu Izvjestavanje o sprovođenju PUŽS

Neposrednim opažanjem, kontrolom dokumentacije

U okviru redovnog izvjestavanja

Najmanje dva puta mjesecno

Kako bi se kontrolisala primjena Plana upravljanja životnom sredinom


Nadzorni organ

Konsultant za zaštitu zivotne sredine na INVO projektu

18

Prilog 1. Mapa lokacije

Aneks 2: Izvjestaj o javnim konsultacijama (biće pripremljen nakon završetka konsultacija)

19

Documents

UVOD - Heric · Web viewZakon o komunalnoj policiji (Sl. list Crne Gore, br 57/14) Zakon o zaštiti vazduha (Sl. list Crne Gore, br 25/10,40/11, 43/15) Za izvođenje radova na adaptaciji