· Web viewAnayasanın 42.maddesi “eğitim-öğretim, Atatürk ilkeleri ve inkılapları doğrultusunda, çağdaş bilim ve eğitim esaslarına göre devletin gözetim ve denetimi

2

56

1

EĞİTİM VE BİLİM

İŞ GÖRENLERİ SENDİKASI

“ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI

Kasım, 2017

EĞİTİM İŞ (Eğitim ve Bilim İşgörenleri Sendikası)

EĞİTİM İŞ (Eğitim ve Bilim İşgörenleri Sendikası)

“ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ”

ARAŞTIRMASI

1.BÖLÜM

BULGULAR VE SONUÇLAR

Araştırmaya Katılan Öğretmenlere Ait Kişisel Bulgular

1. Öğretmenlerin gelirlerine ilişkin araştırma 26 ilde 906 kişi ile yüz yüze görüşme yöntemi kullanılarak yapılmıştır.

2. Bu başlık altında araştırmaya katılan 906 öğretmen ile ilgili bulgular yer almaktadır.

GRAFİK A:

Grafik A’da araştırmaya katılan ÖĞRETMENLERİN cinsiyet dağılımı verilmiştir.

Grafik A’da araştırmaya katılan öğretmenlerin %44’ü erkek, %51’i ise kadın olduğunu belirtmiş, %5’i ise cinsiyet belirtmemiştir.

GRAFİK B:

Grafik B’de araştırmaya katılan ÖĞRETMENLERİN sendikalara üyelik durumu verilmiştir.

Grafik B’de araştırmaya katılan öğretmenlerin %66’sı herhangi bir sendikaya üye olmadıkları, %28’inin herhangi bir sendikaya üye olduğu, %6’sının ise bu ifadeye görüş belirtmediği tespit edilmiştir. Öğretmenlerin %66’sının hiçbir sendikaya üyeliğinin olmaması araştırmanın objektifliği açısından olumlu bir veridir.

2.BÖLÜM

ÖĞRETMENLERİN EKONOMİK, MESLEKİ VE SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ

1-“ Ev kredisi ödüyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 1’de verilmiştir.

Grafik 1’e göre, araştırmaya katılanların %41’i ev kredisi ödediğini, %59’u ise ödemediğini ifade etmiştir.

2-“ Araba kredisi ödüyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 2’de verilmiştir.

Grafik 2’de araştırmaya katılanların %24’ü araba kredisi ödediğini ifade etmiştir.

3-“ Kirada oturuyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 3’te verilmiştir.

Grafik 3’e göre, araştırmaya katılanların %27’si kirada oturduğunu belirtmiştir.

4-“ Çocuklarımın eğitimi için kredi çektim.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 4’te verilmiştir.

Grafik 4’te araştırmaya katılanların %15’i çocuklarının eğitimi için kredi çektiğini belirtmiştir.

5-“ İkiden fazla kredi kartım var.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 5’te verilmiştir.

Grafik 5’te araştırmaya katılanların %44’ü ikiden fazla kredi kartı olduğunu belirtmiştir.

6-“ Ek iş yapıyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 6’da verilmiştir.

Grafik 6’ya göre, araştırmaya katılanların %21’i ek iş yaptığını belirtmiştir. Bu verilerle her 5 öğretmenden birinin ek iş yaptığı ortaya çıkmaktadır.

7-“ Esnafa borcum var.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 7’de verilmiştir.

Grafik 7’ye göre, araştırmaya katılan öğretmenlerin %20’si esnafa borcu olduğunu belirtmiştir. Öğretmenlerin %44’ünün ikiden fazla kredi kartı olmasına rağmen %20’sinin esnafa borcu olması dikkat çekicidir.

8-“ Şahıslara nakit borcum var.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 8’de verilmiştir.

Grafik 8’e göre, araştırmaya katılanların %23’ü şahıslara borcu olduğunu belirtmiştir.

9-“ Kredi kartımın sadece asgari borcunu ödeyebiliyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 9’da verilmiştir.

Grafik 9’da araştırmaya katılan öğretmenlerin %24’ü kredi kartının sadece asgari borcunu ödeyebildiğini belirtmiştir.

10-“ Maaşımda icra var.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 10’da verilmiştir.

Grafik 10’a göre araştırmaya katılanların %3’ü maaşında icra olduğunu belirtmiştir.

11-“ Maaşıma en az bir kez icra geldi.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 11’de verilmiştir.

Grafik 11’e göre araştırmaya katılan öğretmenlerin %9’u maaşına en az bir kez icra geldiğini belirtmiştir.

12-“ Her ay borç para bulmam gerekiyor.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 12’de verilmiştir.

Grafik 12’de araştırmaya katılan öğretmenlerin %16’sı gelirlerinin yetersiz olması nedeniyle her ay borç para bulması gerektiğini belirtmiştir.

13-“ Annemden, babamdan, birinci derece yakınlarımdan ya da arkadaşlarımdan maddi yardım alıyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 13’te verilmiştir.

Grafik 13’e göre araştırmaya katılanların %36’sı annesinden, babasından, birinci derece yakınlarından ya da arkadaşlarından maddi yardım aldığını belirtmiştir.

14-“ Son bir yıldır tiyatroya gitmedim.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 14’te verilmiştir.

Grafik 14’te araştırmaya katılan öğretmenlerin %60’ı son bir yılda hiç tiyatroya gitmediğini belirtmiştir.

15-“ Son bir yıldır sinemaya gitmedim.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 15’te verilmiştir.

Grafik 15’e göre araştırmaya katılan öğretmenlerin %37’si son bir yılda hiç sinemaya gitmediğini belirtmiştir.

16-“ Çocuğum/çocuklarım özel okula gidiyor.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 16’da verilmiştir.

Grafik 16’ya göre araştırmaya katılan öğretmenlerin %37’si çocuğunun özel okula gittiğini ifade etmiştir.

17-“ Haftada bir kez ailemle birlikte yemeğe gidiyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 17’de verilmiştir.

Grafik 17’ye göre araştırmaya katılan öğretmenlerin %69’u haftada bir kez bile ailesi ile yemeğe çıkamadığını belirtmiştir.

18-“ Her yıl bir otele tatile gidiyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 18’de verilmiştir.

Grafik 18’e göre araştırmaya katılan öğretmenlerin %68’i otelde tatil yapamadığını belirtmiştir.

19-“ Tatilimi evimde ya da köyümde geçiriyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 19’da verilmiştir.

Grafik 19’a göre araştırmaya katılan öğretmenlerin %63’ü tatilini evinde ya da köyünde geçirdiğini belirtmiştir.

20-“ Her gün bir gazete alıyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 20’de verilmiştir.

Grafik 20’ye göre araştırmaya katılan öğretmenlerin sadece %19’u her gün bir gazete aldığını belirtmiştir. %80’i ise gazete almadığını ifade etmiştir.

21-“ Her ay bir kitap alıyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 21’de verilmiştir.

Grafik 21’e göre araştırmaya katılan öğretmenlerin sadece %45’i her ay bir kitap aldığını ifade etmiştir.

3. BÖLÜM

22-“ Mesleğimden elde ettiğim gelirlerim yetersizdir.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 22’de verilmiştir.

Grafik 22’ye göre araştırmaya katılan öğretmenlerin yaklaşık %75’i mesleğinden elde ettiği gelirlerin yetersiz olduğunu ifade etmiştir.

23-“ Eğitim öğretime hazırlık ödeneği yetersizdir.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 23’te verilmiştir.

Grafik 23’e göre araştırmaya katılan öğretmenlerin yaklaşık %68’i eğitim öğretime hazırlık ödeneğinin yetersiz olduğunu belirtmiştir.

24-“Maaşımın düşük olması nedeniyle toplumdaki saygınlığım azalıyor.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 24’te verilmiştir.

Grafik 24’e göre araştırmaya katılan öğretmenlerin %74’ü maaşının düşük olması nedeniyle toplumdaki saygınlığının azaldığını ifade etmiştir.

25-“ Borçlarım nedeniyle mesleki verimim düşüyor.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 25’te verilmiştir.

Grafik 25’e göre, araştırmaya katılan öğretmenlerin %59’u borçları nedeniyle mesleki veriminin düştüğünü, %23’ü ise mesleki veriminin az da olsa düştüğünü belirtmiştir.

26-“ Gelirlerimdeki yetersizlik, psikolojik sorunlar yaşamama neden oluyor.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 26’da verilmiştir.

Grafik 26’ya göre araştırmaya katılan öğretmenlerin %28’i gelir yetersizliği nedeniyle psikolojik sorunlar yaşadığını, %27’si orta düzeyde, %24’ü ise az seviyede psikolojik sorunlar yaşadığını belirtmiştir. Katılımcıların sadece %19’u psikolojik sorun yaşamadığını ifade etmiştir. Öğretmenlerin %80’inden fazlası bu ifadeye az, orta, çok, tam cevapları vererek gelir yetersizliğinin psikolojisine olumsuz etki yaptığını belirtmiştir.

27-“ Elde ettiğim maddi gelirler, öğrencilerime örnek olabilecek şekilde giyinmeme yetmiyor.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 27’de verilmiştir.

Grafik 27’ye göre, araştırmaya katılan öğretmenlerin %69’u gelir yetersizliği nedeniyle öğrencilerine örnek olabilecek şekilde giyinemediğini belirtmiştir.

28-“ Maaşımın düşük olması gazete, dergi ve kitap almamı olumsuz etkiliyor.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 28’de verilmiştir.

Grafik 28’e göre, araştırmaya katılan öğretmenlerin %70’i maaşının düşük olması nedeniyle gazete, dergi ve kitap almakta zorlandığını ifade etmiştir.

29-“ Kazandığım para ile çocuklarımın gıda ihtiyaçlarını rahat bir şekilde karşılayabiliyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 29’da verilmiştir.

Grafik 29’a göre araştırmaya katılan öğretmenlerin sadece %28’i çocuklarının gıda ihtiyaçlarını tam olarak karşıladığını, %42’si orta seviyede, %18’i az karşıladığını, %10’u ise hiç karşılayamadığını belirtmiştir. Öğretmenlerin neredeyse %30’u çocuklarının gıda ihtiyaçlarını karşılayamayacak durumdadır. Bu sonuçlar öğretmenlerin kendi çocuklarını bile düzenli ve dengeli besleyemediklerini ortaya koymaktadır.

30-“ Kazandığım para ile çocuklarımın kılık kıyafet ihtiyaçlarını rahat bir şekilde karşılayabiliyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 30’da verilmiştir.

Grafik 30’a göre araştırmaya katılan öğretmenlerin sadece %22’si çocuklarının kılık kıyafet ihtiyaçlarını tamamen karşıladığını, %42’si orta seviyede, %21’i az, %13’ü ise hiç karşılayamadığını ifade etmiştir. Öğretmenlerin kendi çocuklarının kılık kıyafet ihtiyaçlarını bile tam olarak karşılayamaması ekonomik olarak ne kadar zor durumda olduklarını ortaya koymaktadır.

31-“ Kazandığım para ile çocuklarımın eğitim ihtiyaçlarını rahat bir şekilde karşılayabiliyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 31’de verilmiştir.

Grafik 31’e göre, araştırmaya katılan öğretmenlerin sadece %15’i tam olarak çocuklarının eğitim ihtiyaçlarını karşılayabildiğini, %40’ı orta, %28’i az seviyede karşılayabildiğini, %14’ü ise hiç karşılayamadığını belirtmiştir.

32-“ Gelecekten ümitliyim.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 32’de verilmiştir.

Grafik 32’ye göre, araştırmaya katılan öğretmenlerin sadece %14’ü gelecekten ümitli olduğunu, %23’ü orta, %27’si az seviyede ümitli olduğunu, %35’i ise hiç ümidinin olmadığını ifade etmiştir. Öğretmenlerin %62’si gelecekten ya ümitli olmadığını ya da az seviyede ümidinin olduğunu belirtmiştir. Grafikteki veriler öğretmenlerin umu düzeyinin çok düşük olduğunu ortaya koymaktadır.

33-“ Ortaöğretim kurumlarına giriş sınavı ile ilgili yapılan değişiklikleri olumsuz buluyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 33’te verilmiştir.

Grafik 33’e göre araştırmaya katılan öğretmenlerin nerdeyse %85’i liselere giriş sınavı ile ilgili yapılan değişikliği olumsuz bulduğunu ifade etmiştir. Son günlerde ülke kamuoyunu meşgul eden değişiklik öğretmenler arasında kesin olarak olumlu bulunmamıştır.

34-“ Üniversite giriş sınavı ile ilgili yapılan değişiklikleri olumsuz buluyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 34’te verilmiştir.

Grafik 34’e göre araştırmaya katılan öğretmenlerin %77’si üniversite giriş sınavı ile ilgili yapılan değişikliği olumsuz bulmuş ve onaylamadığını belirtmiştir. Ayrıca %13’ü kısmen olumsuz bulmuş, sadece %4’ü kesin olarak olumlu olduğu görüşünü dile getirmiştir.

35-“ Öğretmenlik saygın bir meslek olma özelliğini kaybediyor.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 35’te verilmiştir.

Grafik 35’e göre, araştırmaya katılan öğretmenlerin %77’si öğretmenliğin saygın bir meslek olma özelliğini kaybettiğini belirtmiş, sadece %3’ü bu görüşe katılmadığını ifade etmiştir.

36-“Devlet okullarında niteliğin düşmesi nedeniyle özel okullara talebin arttığını gözlemliyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 36’da verilmiştir.

Grafik 36’ya göre, araştırmaya katılan öğretmenlerin %77’si Devlet okullarında niteliğin düştüğünü belirtmiş, sadece %3’ü bu görüşe tam olarak karşı görüş ifade etmiştir. Grafikteki veriler Devlet okullarındaki niteliğin düştüğünü ve özel okullara olan ilginin artışını ortaya koymaktadır.

37-“ Gelirlerimin yetersizliği nedeniyle mesleğime motive olmakta zorlanıyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 37’de verilmiştir.

Grafik 37’ye göre, araştırmaya katılan öğretmenlerin %79’u mesleğine motive olmakta zorlandığını belirtmiştir. Sadece %10’u bu duruma karşı görüş bildirmiştir.

38-“ Daha çok para kazanacağım bir iş imkanı olursa mesleğimi bırakırım.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 38’de verilmiştir.

Grafik 38’e göre, araştırmaya katılan öğretmenlerin nerdeyse %75’i daha çok para kazanacağı bir iş imkanı olduğunda mesleğini bırakabileceğini ifade etmiştir.

39-“ Milli Eğitim Bakanlığı’nın tüm öğretmenlere eşit muamele yaptığını düşünüyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 39’da verilmiştir.

Grafik 39’a göre araştırmaya katılan öğretmenlerin sadece %15’i MEB’in öğretmenlere eşit davrandığını, %19’u orta, %20’si az seviyede eşit davrandığını, %45’i ise kesinlikle eşit davranmadığını belirtmiştir.

40-“ Görevden alınma korkusu yaşıyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 40’ta verilmiştir.

Grafik 40’a göre, araştırmaya katılan öğretmenlerin %75’i görevden alınma korkusu yaşadığını ifade etmiştir.

41-“ Öğretmenler odasında kendimi özgürce ifade edebiliyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 41’de verilmiştir.

Grafik 41’e göre, araştırmaya katılan öğretmenlerin sadece %33’ü öğretmenler odasında kendisini özgürce ifade edebildiğini, %66’sı ise bu hususta kendisini tam olarak özgür hissetmediğini ifade etmiştir.

42-“ Devlet okullarında eğitimin niteliği gün geçtikçe düşüyor.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 42’de verilmiştir.

Grafik 42’ye göre, araştırmaya katılan öğretmenlerin %68’i Devlet okullarında eğitimin niteliğinin düştüğüne kesin olarak katıldığını, %18’i orta, %8’i ise az düzeyde katıldığını belirtmiştir. Araştırmaya katılanların %94’ü devlet okullarında niteliğin düştüğü hususu yönünde görüş bildirmişlerdir. Araştırmaya katılanların sadece %4’ü devlet okullarında niteliğin düşmediğini belirtmiştir.

43-“ Okul yöneticileri tarafından siyasi baskı yapılıyor.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 43’de verilmiştir.

Grafik 43’e göre, araştırmaya katılan öğretmenlerin %82’si okul yöneticilerinin siyasi baskı yaptığı görüşünü tereddütsüz belirtmiş, %10’u orta, %4%ü az baskı yapıldığını ifade etmiştir. Araştırmaya katılanların sadece %3’ü hiç siyasi baskı yapılmadı yönünde görüş bildirmiştir.

44-“ Öğretmenler mülakata dayalı bir sınavla atanmamalıdır.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 44’te verilmiştir.

Grafik 44’e göre, araştırmaya katılan öğretmenlerin %78’i öğretmenlerin mülakatla atanmasını doğru bulmadığını, sadece %15’i öğretmenlerin mülakatla atanmasını doğru bulduğunu ifade etmiştir.

45-“ Öğretmenlerin serbest kıyafetle derse girmelerini destekliyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 45’te verilmiştir.

Grafik 45’e göre, araştırmaya katılan öğretmenlerin sadece %5’i serbest kıyafet uygulamasına tam olarak katıldığını, %27’si hiç katılmadığını belirtmiştir. Öğretmenlerin %95’i serbest kıyafet uygulaması ile ilgili tereddütler yaşadığını, uygulamaya kesin olarak destek vermediğini ifade etmiştir.

46-“ Eğitim yöneticileri liyakat esasına göre atanmıyor.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 46’da verilmiştir.

Grafik 46’ya göre araştırmaya katılan öğretmenlerin %86’sı eğitim yöneticilerinin liyakat esasına göre atanmadığını, sadece %7’si bu görüşün aksine liyakat esasına göre atandığını belirtmiştir.

47-“ İmkanım olsa başka bir meslek icra etmek isterim.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 47’de verilmiştir.

Grafik 47’ye göre, araştırmaya katılan öğretmenlerin %62’si imkan bulduğunda başka bir meslek yapabileceğini ifade etmiştir.

48-“ MEB’in Öğretmenler için planladığı performans değerlendirme sistemini olumsuz buluyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 48’de verilmiştir.

Grafik 48’e göre, araştırmaya katılan öğretmenlerin %92’si öğretmenlere getirilen performans sistemini doğru bulmadığını, sadece %4’ü performans sisteminin doğru olduğunu ifade etmiştir.

49-“ MEB’in çalışmalarının nitelikli olmadığını düşünüyorum.” ifadesine öğretmenlerin verdiği cevaplar grafik 49’da verilmiştir.

Grafik 49’a göre, araştırmaya katılan öğretmenlerin %91’i MEB’in çalışmalarını nitelikli bulmadığını belirtmiştir.

BULGULAR VE SONUÇLAR

1. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %44’ü erkek, %51’i ise kadın olduğunu belirtmiş, %5’i ise cinsiyet belirtmemiştir.

2. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %66’sı herhangi bir sendikaya üye olmadıkları, %28’inin herhangi bir sendikaya üye olduğu, %6’sının ise bu ifadeye görüş belirtmediği tespit edilmiştir.

3. Araştırmaya katılanların %41’i ev kredisi ödediğini, %59’u ise ödemediğini ifade etmiştir.

4. Araştırmaya katılanların %24’ü araba kredisi ödediğini ifade etmiştir.

5. Araştırmaya katılanların %27’si kirada oturduğunu belirtmiştir.

6. Araştırmaya katılanların %15’i çocuklarının eğitimi için kredi çektiğini belirtmiştir.

7. Araştırmaya katılanların %44’ü ikiden fazla kredi kartı olduğunu belirtmiştir.

8. Araştırmaya katılanların %21’i ek iş yaptığını belirtmiştir. Bu verilerle her 5 öğretmenden birinin ek iş yaptığı ortaya çıkmaktadır.

9. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %20’si esnafa borcu olduğunu belirtmiştir. Öğretmenlerin %44’ünün ikiden fazla kredi kartı olmasına rağmen %20’sinin esnafa borcu olması dikkat çekicidir.

10. Araştırmaya katılanların %23’ü şahıslara borcu olduğunu belirtmiştir.

11. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %24’ü kredi kartının sadece asgari borcunu ödeyebildiğini belirtmiştir.

12. Araştırmaya katılanların %3’ü maaşında icra olduğunu belirtmiştir.

13. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %9’u maaşına en az bir kez icra geldiğini belirtmiştir.

14. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %16’sı gelirlerindeki yetersizlik nedeniyle her ay borç para bulması gerektiğini belirtmiştir.

15. Araştırmaya katılanların %36’sı annesinden, babasından, birinci derece yakınlarından ya da arkadaşlarından maddi yardım aldığını belirtmiştir.

16. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %60’ı son bir yılda hiç tiyatroya gitmediğini belirtmiştir.

17. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %37’si son bir yılda hiç sinemaya gitmediğini belirtmiştir.

18. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %37’si çocuğunun özel okula gittiğini ifade etmiştir.

19. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %69’u haftada bir kez bile ailesi ile yemeğe çıkamadığını belirtmiştir.

20. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %68’i otelde tatil yapamadığını belirtmiştir.

21. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %63’ü tatilini evinde ya da köyünde geçirdiğini belirtmiştir.

22. Araştırmaya katılan öğretmenlerin sadece %19’u her gün bir gazete aldığını belirtmiştir. %80’i ise gazete almadığını ifade etmiştir.

23. Araştırmaya katılan öğretmenlerin sadece %45’i her ay bir kitap aldığını ifade etmiştir.

24. Araştırmaya katılan öğretmenlerin yaklaşık %75’i mesleğinden elde ettiği gelirlerin yetersiz olduğunu ifade etmiştir.

25. Araştırmaya katılan öğretmenlerin yaklaşık %68’i eğitim öğretime hazırlık ödeneğinin yetersiz olduğunu belirtmiştir.

26. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %74’ü maaşının düşük olması nedeniyle toplumdaki saygınlığının azaldığını ifade etmiştir.

27. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %59’u borçları nedeniyle mesleki veriminin düştüğünü, %23’ü ise mesleki veriminin az da olsa düştüğünü belirtmiştir.

28. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %28’i gelir yetersizliği nedeniyle psikolojik sorunlar yaşadığını, %27’si orta düzeyde, %24’ü ise az seviyede psikolojik sorunlar yaşadığını belirtmiştir. Katılımcıların sadece %19’u psikolojik sorun yaşamadığını ifade etmiştir. Öğretmenlerin %80’inden fazlası bu ifadeye az, orta, çok, tam cevapları vererek gelir yetersizliğinin psikolojisine olumsuz etki yaptığını belirtmiştir.

29. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %69’u gelir yetersizliği nedeniyle öğrencilerine örnek olabilecek şekilde giyinemediğini belirtmiştir.

30. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %70’i maaşının düşük olması nedeniyle gazete, dergi ve kitap almakta zorlandığını ifade etmiştir.

31. Araştırmaya katılan öğretmenlerin sadece %28’i çocuklarının gıda ihtiyaçlarını tam olarak karşıladığını, %42’si orta seviyede, %18’i az karşıladığını, %10’u ise hiç karşılayamadığını belirtmiştir. Öğretmenlerin neredeyse %30’u çocuklarının gıda ihtiyaçlarını karşılayamayacak durumdadır. Bu sonuçlar öğretmenlerin kendi çocuklarını bile düzenli ve dengeli besleyemediklerini ortaya koymaktadır.

32. Araştırmaya katılan öğretmenlerin sadece %22’si çocuklarının kılık kıyafet ihtiyaçlarını tamamen karşıladığını, %42’si orta seviyede, %21’i az, %13’ü ise hiç karşılayamadığını ifade etmiştir. Öğretmenlerin kendi çocuklarının kılık kıyafet ihtiyaçlarını bile tam olarak karşılayamaması ekonomik olarak ne kadar zor durumda olduklarını ortaya koymaktadır.

33. Araştırmaya katılan öğretmenlerin sadece %15’i tam olarak çocuklarının eğitim ihtiyaçlarını karşılayabildiğini, %40’ı orta, %28’i az seviyede karşılayabildiğini, %14’ü ise hiç karşılayamadığını belirtmiştir.

34. Araştırmaya katılan öğretmenlerin sadece %14’ü gelecekten ümitli olduğunu, %23’ü orta, %27’si az seviyede ümitli olduğunu, %35’i ise hiç ümidinin olmadığını ifade etmiştir. Öğretmenlerin %62’si gelecekten ya ümitli olmadığını ya da az seviyede ümidinin olduğunu belirtmiştir. Grafikteki veriler öğretmenlerin umu düzeyinin çok düşük olduğunu ortaya koymaktadır.

35. Araştırmaya katılan öğretmenlerin nerdeyse %85’i liselere giriş sınavı ile ilgili yapılan değişikliği olumsuz bulduğunu ifade etmiştir. Son günlerde ülke kamuoyunu meşgul eden değişiklik öğretmenler arasında kesin olarak olumlu bulunmamıştır.

36. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %77’si üniversite giriş sınavı ile ilgili yapılan değişikliği olumsuz bulmuş ve onaylamadığını belirtmiştir. Ayrıca %13’ü kısmen olumsuz bulmuş, sadece %4’ü kesin olarak olumlu olduğu görüşünü dile getirmiştir.

37. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %77’si öğretmenliğin saygın bir meslek olma özelliğini kaybettiğini belirtmiş, sadece %3’ü bu görüşe katılmadığını ifade etmiştir.

38. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %77’si Devlet okullarında niteliğin düştüğünü belirtmiş, sadece %3’ü bu görüşe tam olarak karşı görüş ifade etmiştir. Grafikteki veriler Devlet okullarındaki niteliğin düştüğünü ve özel okullara olan ilginin artışını ortaya koymaktadır.

39. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %79’u mesleğine motive olmakta zorlandığını belirtmiştir. Sadece %10’u bu duruma karşı görüş bildirmiştir.

40. Araştırmaya katılan öğretmenlerin nerdeyse %75’i daha çok para kazanacağı bir iş imkanı olduğunda mesleğini bırakabileceğini ifade etmiştir.

41. Araştırmaya katılan öğretmenlerin sadece %15’i MEB’in öğretmenlere eşit davrandığını, %19’u orta, %20’si az seviyede eşit davrandığını, %45’i ise kesinlikle eşit davranmadığını belirtmiştir.

42. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %75’i görevden alınma korkusu yaşadığını ifade etmiştir.

43. Araştırmaya katılan öğretmenlerin sadece %33’ü öğretmenler odasında kendisini özgürce ifade edebildiğini, %66’sı ise bu hususta kendisini tam olarak özgür hissetmediğini ifade etmiştir.

44. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %68’i devlet okullarında eğitimin niteliğinin düştüğüne kesin olarak katıldığını, %18’i orta, %8’i ise az düzeyde katıldığını belirtmiştir. Araştırmaya katılanların %94’ü Devlet okullarında niteliğin düştüğü hususu yönünde görüş bildirmişlerdir. Araştırmaya katılanların sadece %4’ü devlet okullarında niteliğin düşmediğini belirtmiştir.

45. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %82’si okul yöneticilerinin siyasi baskı yaptığı görüşünü tereddütsüz belirtmiş, %10’u orta, %4%ü az baskı yapıldığını ifade etmiştir. Araştırmaya katılanların sadece %3’ü hiç siyasi baskı yapılmadı yönünde görüş bildirmiştir.

46. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %78’i öğretmenlerin mülakatla atanmasını doğru bulmadığını, sadece %15’i öğretmenlerin mülakatla atanmasını doğru bulduğunu ifade etmiştir.

47. Araştırmaya katılan öğretmenlerin sadece %5’i serbest kıyafet uygulamasına tam olarak katıldığını, %27’si hiç katılmadığını belirtmiştir. Öğretmenlerin %95’i serbest kıyafet uygulaması ile ilgili tereddütler yaşadığını, uygulamaya kesin olarak destek vermediğini ifade etmiştir.

48. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %86’sı eğitim yöneticilerinin liyakat esasına göre atanmadığını, sadece %7’si bu görüşün aksine liyakat esasına göre atandığını belirtmiştir.

49. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %62’si imkan bulduğunda başka bir meslek yapabileceğini ifade etmiştir.

50. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %92’si öğretmenlere getirilen performans sistemini doğru bulmadığını, sadece %4’ü performans sisteminin doğru olduğunu ifade etmiştir.

51. Araştırmaya katılan öğretmenlerin %91’i MEB’in çalışmalarını nitelikli bulmadığını belirtmiştir.

SONUÇ VE ÖNERİLER

Ülkemizde eğitim 2002 yılından bu yana defalarca sistem değişikliği ile karşı karşıya kalmıştır. 15 yıllık AKP iktidarında 6 kez Bakan değişmiş, sistem kaotik bir yapıya sürüklenmiştir.

80 milyonun yaşadığı bir ülkede eğitim sisteminde yapılacak değişiklikler, reformlar büyük bir toplumsal uzlaşıyla ve tamamen pedagojik gerekçelerle yapılması gerekirken eğitim bilimcilerin görüşleri önemsenmeden, bilimsel temellerden yoksun bir şekilde hayata geçirilmiştir. Sistemde yaklaşık 23 milyon (Okulöncesi---Doktora dahil) öğrenci, öğretmen aktif olarak sistemin paydaşı olarak yer almaktadır. Direkt (dolaysız) eğitim nüfusu hane hesabı ile değerlendirildiğinde eğitim sistemi ülke nüfusunun dolaylı ve dolaysız olarak tümünü ilgilendiren yaşamsal bir ögedir. Her hanede ya öğrenci ya öğretmen bulunmaktadır. Dolayısıyla yapılacak düzenlemelerin toplumun ve sistemin tüm paydaşlarının onayı ile olması sistemin, düzenlemenin başarısını da etkilemesi olasılığı yüksektir. Oysa 2002 yılında iş başına gelen ve 15 yıldır tek başına ülkeyi ve dolayısıyla Milli Eğitim Bakanlığını yöneten AKP iktidarı müfredat başta olmak üzere, sistemin bütünlüğü, teşkilat yapılanması ve eğitim mevzuatlarında sayısız düzenlemeleri “emrivaki” bir şekilde yapmış ve istenilen sonuç alınamamıştır.

Türkiye’de eğitimle ilgili temel düzenleyici anlayış Anayasa’nın 42.maddesinde yer almaktadır. Anayasanın 42.maddesi “eğitim-öğretim, Atatürk ilkeleri ve inkılapları doğrultusunda, çağdaş bilim ve eğitim esaslarına göre devletin gözetim ve denetimi altında yapılır. Bu esaslara aykırı eğitim ve öğretim yerleri açılamaz.” hükmü yer almıştır. Anayasa’da kesin hükümler varken, son 15 yılda Atatürk İlke ve inkılaplarına aykırı, laiklik karşıtı eğitim merkezleri açılmıştır. Bunun yanı sıra özellikle okul öncesi düzeyde dinsel eğitim veren kaçak binlerce kurum açılmıştır. Bu şekilde açılan okullara Devlet tarafından göz yumulmuş, kapatılmaları hususunda hiçbir çalışma yapılmamıştır. Aksine bu kurumlar görmezden gelinmiştir.

15 yıllık AKP iktidarında Din işlerinin yönetimi ve dini eğitim siyasal ve kişisel çıkar hesapları ile ele alınmıştır. Dini eğitimin siyasi ve kişisel çıkar hesapları ile planlanması eğitimi bilimsellikten ve çağdaşlıktan uzaklaştırmıştır.

Anayasada ve Milli Eğitim genel politikalarını belirleyen 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanununda belirtilen eğitim şekli “çağdaş, bilimsel ve laik eğitimdir.” 93 yıllık Öğretim Birliği yasası ile Milli Eğitim sistemimiz dogmatik bir yapıdan demokratik bir yapıya kavuşmuş iken son 15 yıllık uygulamalarla Cumhuriyetin eğitim anlayışı yıkılma noktasına gelerek tekrar cumhuriyet öncesi anlayış eğitim sisteminde egemen olmaya başlamıştır.

Eğitim sistemi üzerindeki siyasi abluka, eğitim bütçesindeki sürekli azalma, devlet okullarında nitelik düşüşünün en önemli sebeplerindendir. AKP iktidarı süresince eğitime sadece siyasi amaçla bakmış, eğitim ekonomi ilişkisini görmezden gelmiştir. Ekonomik kalkınma ile eğitimin gelişmesi arasında girift bir ilişki vardır. Geri kalmış ülkelerin kalkınamamalarının nedeni, eğitim yatırımlarına gereken önemi vermemiş olmalarıdır. 2002 yılından bu yana bütçeden eğitim yatırımlarına ayrılan payın sürekli azalma eğilimi gösteriyor olması AKP’nin eğitime bakışını ortaya çıkarmaktadır.

Sekiz yıllık kesintisiz eğitime geçildiği 1998 yılında, MEB yatırımlarına % 30,03, 2002 yılında % 17,18 pay ayrılırken bu oran 2018 yılında %8,36’ya gerilemiştir.

2016 yılında en zengin yüzde onluk kesim ile en yoksul yüzde onluk kesimin eğitim harcamalarında 64 kat fark oluşmuştur.

Yoksul aileler harcayabilecekleri her 100 liranın sadece 50 kuruşunu eğitime ayırabilirken, en zengin yüzde 10’luk kesim ise 100 liralık harcamasının 5,2 lirasını eğitime harcayabilmiştir. Eğitim paydaşları iyi eğitimli küçük bir grup ve nitelikli eğitim alamayan çoğunluk olarak ikiye ayrılmıştır.

Araştırmamızın sonuçları öğretmenlerin ekonomik, mesleki ve sosyal açıdan çok zor günler geçirdiğini ortaya net olarak koymuştur.

Dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 1827 TL, gıda harcaması ile birlikte giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer harcamaların toplam tutarı ise (yoksulluk sınırı) 7056 TL’dir.[footnoteRef:1] Öğretmenler yoksulluk sınırının yarısından az maaş almaktadırlar. Öğretmenlerin bu maaşla ailelerinin ve kendilerinin temel ihtiyaçlarını karşılamalarına imkan yoktur. [1: Birleşik Kamu İş Araştırma Merkezi]

15 yıl deneyimli bir öğretmenin aldığı net maaş 3040,23 TL’dir. 1.derecenin 4.kademesinde bulunan bir öğretmen ise net 3144,30 TL maaş almaktadır. Bu veriler öğretmenlerin yoksulluk sınırının yarısından az maaş aldığını ortaya koymaktadır.

Yaptığımız araştırma öğretmenlerin ekonomik gelirlerinin yetersizliğinin eğitimin niteliğini düşürdüğünü ortaya çıkarmıştır. Eğitimin nitelik sorununun çözülebilmesi için öncelikli olarak öğretmenlere insanca yaşayabileceği bir ücret ödenmelidir.

2016 Kasım ayından 2017 Kasım ayına kadar, dolar %16,41 oranında artmıştır. Doların artmasına bağlı olarak ülkemizdeki sosyal ve ekonomik yaşam aynı oranda zamlanmıştır. AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılından buyana öğretmenlerin alım gücü büyük oranda düşmüştür.

Öğretmenlerin son bir yıldaki reel kaybı %16’dan fazladır. Toplu İş Sözleşmesinde 2018 yılı için kamu çalışanlarına 4+3,5 zam verilmiştir. Aylık gıda enflasyonunun yaklaşık %3 olduğu düşünüldüğünde yapılan zamların memurun eline geçmeden buharlaştığı görülecektir.

AKP HÜKÜMETİNE ÖNERİLERİMİZ

1. 24 Kasım Öğretmenler Günü’nde öğretmenlere bir maaş ikramiye verilmelidir.

2. Öğretmenlerin maaşları yoksulluk sınırının üzerine çıkarılmalıdır.

3. Öğretmenlerin ek ders ücretleri en az 25 TL olmalıdır.

4. Öğretmenlere ödenen eğitim öğretime hazırlık ödeneği, tüm eğitim çalışanlarına ödenmeli ve en az bir maaş tutarında olmalıdır.

5. İnternet hizmeti öğretmenlere ücretsiz olmalıdır.

6. Öğretmenlere toplu taşıma araçları ücretsiz olmalıdır.

7. Öğretmenlerin sınav görev ücretleri en az iki katına çıkarılmalıdır.

8. Öğretmenlere temsil tazminatı ödenmelidir.

9. Öğretmenlere kira yardımı verilmelidir.

10. Çocuk yardımları artırılmalıdır.

11. 3600 ek gösterge hakkı tanınmalıdır.

12. Yönetici atamalarında liyakat esas alınmalıdır.

Sendika üyelik durumunuz

Cevaplar

BoşÜyeyimÜye Değilim57251598

Ev kredisi ödüyorum

Cevaplar

BoşEvetHayır3367536

Araba kredisi ödüyorum

Cevaplar


Kirada oturuyorum.

Cevaplar


Çocuklarımın eğitimi için kredi çektim

Cevaplar


İkiden fazla kredi kartım var.

Cevaplar


Ek iş yapıyorum.

Cevaplar


Esnafa borcum var.

Cevaplar


Şahıslara nakit borcum var.

Cevaplar


Kredi kartımın sadece asgari borcunu ödeyebiliyorum.

Cevaplar


Maaşımda icra var.

Cevaplar


Maaşıma en az bir kez icra geldi.

Cevaplar


Her ay borç para bulmam gerekiyor.

Cevaplar


Annemden, babamdan, birinci derece yakınlarımdan ya da arkadaşlarımdan maddi yardım alıyorum.

Cevaplar


Son bir yıldır tiyatroya gitmedim.

Cevaplar


Son bir yıldır sinemaya gitmedim.

Cevaplar


Çocuğum/çocuklarım özel okula gidiyor.

Cevaplar


Haftada bir kez ailemle birlikte yemeğe gidiyorum.

Cevaplar

BoşEvetHayır22050

Her yıl bir otele tatile gidiyorum.

Cevaplar


Tatilimi evimde ya da köyümde geçiyorum.

Cevaplar


Her gün bir gazete alıyorum.

Cevaplar


Her ay bir kitap alıyorum.

Cevaplar


Mesleğimden elde ettiğim gelirlerim yetersizdir.

Cevaplar

BoşHiçAzOrtaÇokTam42213103322811

Eğitim öğretime hazırlık ödeneği yetersizdir

Cevaplar


Maaşımın düşük olması nedeniyle toplumdaki saygınlığım azalıyor.

Cevaplar


Borçlarım nedeniyle mesleki verimim düşüyor.

Cevaplar


Gelirlerimdeki yetersizlik, psikolojik sorunlar yaşamama neden oluyor.

Cevaplar


Elde ettiğim maddi gelirler, öğrencilerime örnek olabilecek şekilde giyinmeme yetmiyor.

Cevaplar


Maaşımın düşük olması gazete, dergi ve kitap almamı olumsuz etkiliyor.

Cevaplar


Kazandığım para ile çocuklarımın gıda ihtiyaçlarını rahat bir şekilde karşılayabiliyorum.

Cevaplar


Kazandığım para ile çocuklarımın kılık-kıyafet ihtiyaçlarını rahat bir şekilde karşılayabiliyorum.

Cevaplar


Kazandığım para ile çocuklarımın eğitim ihtiyaçlarını rahat bir şekilde karşılayabiliyorum.

Cevaplar


Gelecekten ümitliyim.

Cevaplar


Ortaöğretim kurumlarına giriş sınavı ile ilgili yapılan değişiklikleri olumsuz buluyorum.

Cevaplar


Üniversite giriş sınavı ile ilgili yapılan değişiklikleri olumsuz buluyorum.

Cevaplar


Öğretmenlik saygın bir meslek olma özelliğini kaybediyor.

Cevaplar


Devlet okullarında niteliğin düşmesi nedeniyle özel okullara talebin artığını gözlemliyorum.

Cevaplar


Gelirlerimin yetersizliği nedeniyle mesleğime motive olmakta zorlanıyorum..

Cevaplar


Daha çok para kazanacağım bir iş imkanı olursa mesleğimi bırakırım.

Cevaplar


Milli Eğitim Bakanlığının tüm öğretmenlere eşit muamele yaptığını düşünüyorum..

Cevaplar


Görevden alınma korkusu yaşıyorum.

Cevaplar


Öğretmenler odasında kendimi özgürce ifade edebiliyorum..

Cevaplar


Devlet okullarında eğitimin niteliği gün geçtikçe düşüyor.

Cevaplar


Okul yöneticileri tarafından siyasi baskı yapılıyor..

Cevaplar


Öğretmenler mülakata dayalı bir sınavla atanmamalıdır.

Cevaplar


Öğretmenlerin serbest kıyafetle derse girmelerini destekliyorum.

Cevaplar


Eğitim yöneticileri liyakat esasına göre atanmıyor.

Cevaplar


İmkanım olsa başka bir meslek icra etmek isterim..

Cevaplar


MEB’in Öğretmenler için planladığı performans değerlendirme sistemini olumsuz buluyorum.

Cevaplar


MEB in çalışmalarını nitelikli olmadığını düşünüyorum..

Cevaplar


Cinsiyetiniz

Cevaplar

BoşKadınErkek41464396

EĞİTİM VE BİLİM İŞGÖRENLERİ SENDİKASI

“ÖĞRETMENLERİN BORÇ DURUMLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ” ARAŞTIRMASI

KASIM 2016



KASIM 2017



KASIM 2017

Documents

· Web viewAnayasanın 42.maddesi “eğitim-öğretim, Atatürk ilkeleri ve inkılapları doğrultusunda, çağdaş bilim ve eğitim esaslarına göre devletin gözetim ve denetimi