«Μια μικρής κλίμακας έρευνα για το skype ως εξ αποστάσεως σύγχρονο κοινωνικό μέσο, η χρήση και οι καλές πρακτικές γραφής του

ως εργαλείο εκπαίδευσης»

Σουτόπουλος Νικόλαος, ΣΕΕ - ΠΕ70, ΠΕΚΕΣ Ηπείρου Ε-mail: niksoutop@gmail.com

Γεωργίτσης Νικόλαος, Εκπαιδευτικός ΠΕ70 (ΜEd), Τμήμα Ένταξης 21o Δ.Σ. Ιωαννίνων

E-mail: ngeorgits@gmail.com

Εισαγωγή

Το Skype είναι μια εφαρμογή λογισμικού Voice-Over-Internet Protocol (VOIP), που επιτρέπει

στους χρήστες να επικοινωνούν με άλλους μέσω φωνής, βίντεο και άμεσων μηνυμάτων μέσω

του Διαδικτύου. Το VOΙP είναι μια σύγχρονη επικοινωνία μέσω υπολογιστή (CMC) που

εμφανίστηκε περίπου το 2004 (Goode, 2002). Δεν υπάρχει ακόμη εκτενής έρευνα για το VOΙP

στη διδασκαλία και τη μάθηση, ειδικά στην πρωτοβάθμια ή δευτεροβάθμια εκπαίδευση (Chen &

Vannoy, 2013). Οι τηλεφωνικές κλήσεις μπορούν να πραγματοποιούνται σε παραλήπτες στα

παραδοσιακά τηλεφωνικά δίκτυα. Οι κλήσεις προς άλλους χρήστες εντός της υπηρεσίας Skype

είναι δωρεάν, ενώ οι κλήσεις προς σταθερά τηλέφωνα και κινητά τηλέφωνα χρεώνονται μέσω

συστήματος λογαριασμών χρηστών με χρεωστική κάρτα. Το Skype έχει γίνει επίσης δημοφιλές

για τις πρόσθετες δυνατότητές του, όπως μεταφορά αρχείων και τηλε-διάσκεψη. (Wang, 2005)

Το Skype ειδικότερα, παρέχει στους εκπαιδευτικούς μια κατάλληλη πλατφόρμα για την

ενίσχυση των γλωσσικών ικανοτήτων των μαθητών και είναι ιδανικό για μαθησιακές

δραστηριότητες βασισμένες σε ρόλους (Branzburg, 2007). Ο ρόλος του παιχνιδιού μέσω μιας

δομημένης σύγχρονης συζήτησης CMC έχει αποδειχθεί ότι είναι αποτελεσματικός στα Αγγλικά

ως εργαλείο διδασκαλίας ξένης γλώσσας (EFL) (Hashemi & Azizinezhad, 2011).

Η επικοινωνία μέσω υπολογιστή (CMC) προωθείται συχνά ως ένα συναρπαστικό νέο

εκπαιδευτικό μέσο που θα είναι ελκυστικό για τους μαθητές (Spitzberg, 2006). Καθώς

θεωρείται συνήθως ότι οι σύγχρονοι νέοι είναι τόσο άνετοι στους εικονικούς κόσμους όσο και

σε πρόσωπο με πρόσωπο περιβάλλοντα, μπορεί κανείς να αναμένει ότι μια κοινωνική

παρουσία φυσικά εμφανίζεται σε διαδικτυακά εκπαιδευτικά περιβάλλοντα που δημιουργεί

αυτόματα συμμετοχή των μαθητών και τους παρακινεί όλο και περισσότερο να συμμετέχουν

ενεργά στο συνεχιζόμενη διαδικτυακή συνομιλία. (Dawn Grimes-MacLellan, 2015, σελ.227).

 Η ανθρώπινη επικοινωνία αποτελείται από περισσότερα (δεδομένα) από ήχους, γραφήματα,

παραγγελίες και προτάσεις. Εκφράζει επίσης συναισθήματα. Αλλά το παιχνίδι με σημεία στίξης

και τυπογραφία δεν είναι τα μόνα διαθέσιμα εργαλεία για την έκφραση συναισθημάτων όταν

γράφετε στο διαδίκτυο. Ξεκινώντας το 1982, άρχισε να εμφανίζεται μια νέα μορφή δεικτών

έκφρασης, γνωστή ως “emoticons”. Αυτοί οι δείκτες (σημάδια) δημιουργήθηκαν

κατηγορηματικά με στόχο να αποσαφηνίσουν το συναίσθημα που ένας διαδικτυακός

συγγραφέας σκοπεύει να μεταφέρει στο μήνυμά του (Baron, 2009).

ΙΙ. Μεθοδολογία έρευνας

Ερευνητικός στόχος: η χρήση του skype και οι πρακτικές γραφής του ως εκπαιδευτικό

εργαλείο

Ο ερευνητής χρησιμοποίησε μεθόδους ανάλυσης δεδομένων με περιγραφικές

στατιστικές και συγκρίσεις ανά ζεύγος. Το αντιπροσωπευτικό δείγμα περιελάμβανε 64

συμμετέχοντες που απάντησαν σε ερωτηματολόγιο 20 ερωτήσεων (Βλ. Παράρτημα). Αυτό

το δομημένο ερωτηματολόγιο χρησιμοποιήθηκε για τη συλλογή σχετικών πληροφοριών σχετικά

με τις μεταβλητές στην έρευνα. Το ερωτηματολόγιο διανεμήθηκε ατομικά στους ερωτηθέντες

που ήταν φοιτητές του Πανεπιστημίου Μακεδονίας στη Θεσσαλονίκη, στο Πανεπιστήμιο των

Ιωαννίνων και σε άλλους μέσω e-mail για συμπλήρωση και επιστροφή. Επισυνάπτεται

εισαγωγική επιστολή με το ερωτηματολόγιο που καθοδήγησε τους ερωτηθέντες για το πώς να

απαντήσουν κατάλληλα στις ερωτήσεις (Pauwels, Tsokalidou & Wong, 1995).

Χρησιμοποιήθηκε μια διαδικτυακή έρευνα μέσω διαδικτύου που έχει το πλεονέκτημα ότι οι

απαντήσεις κάθε ερωτώμενου εισάγονται αυτόματα σε ένα αρχείο δεδομένων, εξοικονομώντας

χρόνο εισαγωγής δεδομένων.

Η συλλογή δεδομένων ήταν ποσοτική και μετρήθηκε χρησιμοποιώντας ποσοστά και

συχνότητες. Το στατιστικό πακέτο για τις κοινωνικές επιστήμες (SPSS) χρησιμοποιήθηκε για

την παρουσίαση των ευρημάτων.

Τα δημογραφικά χαρακτηριστικά του αντιπροσωπευτικού δείγματος ολόκληρης της ομάδας για

αυτόν τον τύπο σύγκρισης περιλαμβάνουν το φύλο, το εκπαιδευτικό επίπεδο (κατάσταση), την

ηλικία κ.λπ.

III. Αποτελέσματα

Η συλλογή των αποτελεσμάτων και των δεδομένων του ερωτηματολογίου αυτής της έρευνας

έδειξε τα ακόλουθα ευρήματα:

α) Σύμφωνα με τις δημογραφικές-στατιστικές ερωτήσεις (Νο. 1, 2 και 5) οι ερωτηθέντες αυτής

της μικρής κλίμακας έρευνας ήταν 64 άτομα με το ακόλουθο φύλο, ηλικία και εκπαιδευτικό

επίπεδο (Διαγράμματα 1, 2 και 3). Σε καθένα από τα παρακάτω γραφήματα, τα αποτελέσματα

συγκεντρώνονται ανά φύλο.

Γράφημα 1. Φύλο συμμετεχόντων

Γράφημα 2. Ηλικία συμμετεχόντων

Γράφημα 3. Εκπαιδευτικό επίπεδο συμμετεχόντων

β) Ο ψηφιακός γραμματισμός των ερωτηθέντων καταγράφεται με τις ερωτήσεις (αριθ. 3, 4, 6, 7 και 8)

σχετικά με το χρόνο, τη δυσκολία, τις δεξιότητες της τεχνολογίας, τη συχνότητα και τον σκοπό χρήσης

του skype (γραφήματα 4, 5, 6, 7 και 8)

Γράφημα 4. Συχνότητα χρήσης Skype

Γράφημα 5. Ευκολία των συμμετεχόντων στη χρήση Skype

Γράφημα 6. Ψηφιακός γραμματισμός των συμμετεχόντων (γνώση τουSkype)

Γράφημα 7. Συχνότητα χρήσης του Skype

Γράφημα 8. Είδος επικοινωνίας στη χρήση Skype

γ) Οι πρακτικές γραφής (γλώσσα, γραπτά μηνύματα, emoticon κ.λπ.) των ατόμων εξετάζουν τις

ερωτήσεις (αριθ. 9, 10 και 15) του ερωτηματολογίου (γραφήματα 9, 10 και 11).

Γράφημα 9. Χρήση γλώσσας επικοινωνίας στο Skype

Γράφημα 10. Χρήση τεχνολογικών εξαρτημάτων στο Skype

Γράφημα 11. Χρήση των “emoticons” στο Skype

δ) Το Skype ως εκπαιδευτικό εργαλείο, τα μειονεκτήματα και τα πλεονεκτήματα της χρήσης του

είναι ο σκοπός των ακόλουθων ερωτήσεων (αριθ. 16, 17, 18 και 19) που αποκαλύπτουν τις

απαντήσεις (γραφήματα 12, 13, 14 και 15).

Γράφημα 12. Η χρήση του Skype για την εκμάθηση μιας γλώσσας

Γράφημα 13. Το Skype για ΟΣΣ (TSS)

Γράφημα 14. Η άποψη των συμμετεχόντων για τα «μειονεκτήματα» της χρήσης Skype

Γράφημα 15. Η άποψη των συμμετεχόντων για τα «πλεονεκτήματα» της χρήσης Skype

ε) Η τελευταία ομάδα ερωτήσεων (αριθ. 11, 12, 13, 14 και 20) είναι ερωτήσεις για γενικές πληροφορίες

(εξοπλισμός, σημαντικότητα/αξιοπιστία, συνδρομήμή, συσκευές, προτάσεις) σχετικά με τη χρήση του

skype (γραφήματα 16, 17, 18, 19 και 20).

Γράφημα 16. Η χρήση των τεχνολογικού εξοπλισμού του Skype για συνεδρίες

Γράφημα 17. Η αξιοπιστία του Skype

Γράφημα 18. Συνδρομή για υπηρεσίες του Skype

Γράφημα 19. Μορφές τεχνολογικών συσκευών για τη χρήση Skype

Γράφημα 20. Γενική άποψη των συμμετεχόντων για το Skype

IV. Συζήτηση και ευρήματαΑρχικά σχεδιάζουμε τους πίνακες συχνότητας και τις κατανομές ποσοστών ή τα γραφικά και μετά μπορούμε να αρχίσουμε να αναλύουμε τα δεδομένα και τα αποτελέσματα. Πρέπει να επικεντρωθούμε σε συγκεκριμένους τομείς των συλλεγόμενων δεδομένων που μπορεί να περιλαμβάνουν: Σύγκριση σε μια έρευνα - Τα μοτίβα απόκρισης για ορισμένες ερωτήσεις μπορεί να ξεχωρίζουν από τα άλλα και μπορεί να υποδεικνύουν έναν τομέα βελτίωσης. Σύγκριση μεταξύ υποομάδων - Η διάκριση των απαντήσεων στο ερωτηματολόγιο με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά βοηθά τις ομάδες να προσδιορίσουν εάν ορισμένες ομάδες έχουν διαφορετικές εμπειρίες/απόψεις. Η ανάλυση των διαφορών της ομάδας εξαρτάται από τους τύπους χαρακτηριστικών που καταγράφονται στην έρευνα, για παράδειγμα, φύλο, εκπαιδευτική κατάσταση, ψηφιακός γραμματισμός.Η συζήτηση για τα αποτελέσματα σε σχέση με τις παραμέτρους του φύλου, την ηλικία, τον ψηφιακό γραμματισμό ή τις συνήθειες χρήσης τεχνολογίας, αποκαλύπτει τα ακόλουθα στατιστικά σημαντικά δεδομένα σχετικά με τις πρακτικές γραφής και τη χρήση του skype ως εκπαιδευτικού εργαλείου:• Οι άνδρες χρησιμοποιούν για περισσότερο χρονικό διάστημα το Skype από τις γυναίκες (μέσος όρος:> 3 έτη)• Οι άνδρες έχουν υψηλότερο επίπεδο ψηφιακής παιδείας (γραμματισμού) από ό, τι οι γυναίκες (μέσος όρος:> ενδιάμεσος)• Υπάρχει συσχέτιση μεταξύ της μεταβλητής του ψηφιακού γραμματισμού και της εκπαιδευτικής κατάστασης (επίπεδο).• Ελληνικά ως μεταφραστική πρακτική γραφής (Τσοκαλίδου, 2016) χρησιμοποιείται συχνότερα από τους άνδρες από τις γυναίκες.• Άνδρες και γυναίκες χρησιμοποιούν κυρίως το Skype για κλήσεις και ανταλλαγή μηνυμάτων.• Οι γυναίκες χρησιμοποιούν περισσότερα “emoticons” και άλλα σύμβολα στις πρακτικές γραφής τους από τους άνδρες.• Το Skype ως εκπαιδευτικό εργαλείο είναι πιο δημοφιλές στους άνδρες παρά στις γυναίκες.• Οι γυναίκες καταγράφουν τεχνικά προβλήματα και αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία ως κύρια μειονεκτήματα του skype, ιεραρχικά. Από την άλλη πλευρά, οι άνδρες απαντούν σε αυτήν την ερώτηση σχετικά με την απουσία κάμερας και το γεγονός ότι το skype δεν είναι διαθέσιμο για παιδιά.• Το συνολικό αντιπροσωπευτικό δείγμα αναδεικνύει ως κύριο πλεονέκτημα του skype το ευέλικτο πρόγραμμα και την αποδοτικότητα του χρόνου χρήσης του. Στη συνέχεια, οι γυναίκες επιλέγουν τη διαθεσιμότητα του δασκάλου σε όλο τον κόσμο και τη δυνατότητα καταγραφής των μαθημάτων. Οι άνδρες το προτιμούν γιατί δεν χρειάζονται χρήματα ή μεταφορά.• Η πλειονότητα των ερωτηθέντων προτιμά να χρησιμοποιεί το Skype για Συνεδρίες Δασκάλου-Μαθητή (TSS).• Η συντριπτική πλειονότητα των συμμετεχόντων σε αυτήν την έρευνα ήταν άτομα ηλικίας 20-45 ετών.

IV. Συμπέρασμα

«Δομικά, η επικοινωνία μέσω υπολογιστή (CMC) μπορεί να οριστεί με όρους δύο βασικών παραμέτρων. Η πρώτη είναι η συγχρονικότητα. Στο σύγχρονο CMC, η μετάδοση είναι ουσιαστικά στιγμιαία, και οι συνομιλητές υποτίθεται ότι είναι φυσικά παρόντες για ανάγνωση και απόκριση σε μηνύματα, ενώ στο ασύγχρονο CMC, καμία από αυτές τις παραδοχές δεν ισχύει. Η δεύτερη παράμετρος είναι αν η επικοινωνία είναι ένα προς ένα (δηλαδή μεταξύ δύο ατόμων) ή πολλά προς πολλά (δηλαδή, τα μηνύματα πολλαπλών συμμετεχόντων μεταδίδονται σε πολλούς πιθανούς συνομιλητές) ». (Baron, 2010).

Η αμεσότητα της επικοινωνίας (διάδραση) αλλά και η συμμετοχή πολλών αποδεκτών/συμμετεχόντων είναι τα μεγάλα πλεονέκτημα της επικοινωνίας μέσω Skype, το οποίο καθιερώνεται ως ένα νέο και ευρέως δημοφιλές εργαλείο νέας εκπαιδευτικής τεχνολογίας, ειδικά για τους νέους.

Βιβλιογραφικές αναφορές και πηγές διαδικτύου

Baron, N. S. (2009). The myth of impoverished signal: Dispelling the spoken language fallacy for emoticons in online communication. Electronic Emotion: The Mediation of Emotion via Information and Communication Technologies. Bern: Peter Lang, 107-135.

Baron, N. S. (2010). Discourse structures in instant messaging: The case of utterance breaks. Language@ Internet, 7(4).

Branzburg, J. (2007). Talk is cheap: Skype can make VoIP a very real communication option for your school. Technology & Learning, 27(8), 36.

Chen, C. C., & Vannoy, S. (2013). Voice over internet protocol (VoIP) technology as a global learning tool: Information systems success and control belief perspectives. Contemporary Educational Technology, 4(2), 87-107.

Goode, B. (2002). Voice over internet protocol (VoIP). Proceedings of the IEEE, 90(9), 1495-1517.

Grimes-MacLellan, D. (2015). The Skype EFL Classroom: What’s Not Said…. Journal of Modern Education Review, 227.

Hashemi, M., & Azizinezhad, M. (2011). The capabilities of Oovoo and Skype for language education.  Procedia-Social and Behavioral Sciences, 28, 50-53.

Pauwels, A. Tsokalidou, R. Wong, L. (Developed Edition 1995), Research Methods in Applied Linguistics, Produced and Published by Distance Education Centre, Monash University, Churchill, Victoria. Australia, 3842.

Social Science Research Institute Survey Research Center http://www.ssri.psu.edu/survey/index.html

Soutopoulos, N. (2018) “A small-scale research about skype as a synchronous medium and its use and writing practices as an educational tool”, Proceedings of 4th International Conference Education Across Borders “Education in the 21st Century: Challenges and Perspectives”, Florina, 19th – 20th October 2018

Spitzberg, B. H. (2006). Preliminary development of a model and measure of computer-mediated communication (CMC) competence. Journal of Computer-Mediated Communication, 11(2), 629-666.

Tsokalidou, R. (2016). Beyond language borders to translanguaging within and outside the educational context. Bilingualism: Cultural Influences, Global Perspectives and Advantages/Disadvantages, 108-118.

Yen, Y. C., Hou, H. T., & Chang, K. E. (2013, October). Applying skype in English as a foreign language instruction: Effect on students’ speaking errors. In International Conference on Web-Based Learning (pp. 312-319). Springer, Berlin, Heidelberg.

Wang, H. (2005). Skype VoIP service-architecture and comparison. In INFOTECH Seminar Advanced Communication Services (ASC) (p. 4).

Lecture Notes in Computer Science, vol 8167. Springer, Berlin, Heidelberg

http://skypefortheclassroom.wikispaces.com/Skype+as+an+Educational+Tool

https://www.youtube.com/watch?v=kM4VgS0U1P0

https://www.lynda.com/Skype-tutorials/What-Skype-why-use/138320/159678-4.html

https://www.researchconnections.org/childcare/datamethods/survey.jsp

APPENDIX

Study’s questionnaire