1

Wpływ wegetarianizmu na życie ludzi

Każdy człowiek, aby przeżyć, musi dostarczać swojemu organizmowi niezbędne składniki

odżywcze: białka, tłuszcze, węglowodany, sole mineralne i witaminy. Jeśli dostarczamy wszystkie te

elementy, organizm rozwija się i funkcjonuje prawidłowo. Coraz więcej osób stosuje różnorakie

diety, polegające na nieprzyjmowaniu niektórych produktów.

Jedną z takich diet jest wegetarianizm. Jest to dieta bezmięsna. Termin „wegetarianizm” pochodzi

od łacińskiego słowa vegetabilis, czyli roślinny. Najogólniejszą zasadą idei wegetarianizmu jest

niespożywanie mięsa, argumentowane względami humanitarnymi oraz zdrowotnymi.

Rekomendowanymi składnikami są natomiast warzywa, owoce, produkty zbożowe oraz nabiał.

Według współczesnych badań modele żywienia w krajach rozwiniętych charakteryzują się zbyt

wysokim spożyciem produktów pochodzenia zwierzęcego w stosunku do żywności pochodzenia

roślinnego. Dieta wegetariańska ma swoje wady i zalety. Czy jest ona zdrowa dla przeciętnego

człowieka?

Zastanówmy się więc nad zaletami. Trzeba podkreślić, iż wszystkie badania potwierdzające

korzystny wpływ diety jarskiej dotyczą osób dorosłych, odżywiających się w dzieciństwie w sposób

tradycyjny.

Stwierdzono, że osoby przestrzegające wegetariańskiego sposobu żywienia rzadziej zapadają na różne

powszechne schorzenia takie jak nadciśnienie, cukrzyca, kilkanaście rodzajów nowotworów,

osteoporoza i miażdżyca, zawał serca. Osoby stosujące taką dietę mają niższy poziom cholesterolu

i niższą masę ciała. Zależy to jednak nie tylko od samego sposobu odżywiania się, lecz także od ich

stylu życia. Ludzie ci zazwyczaj nie palą papierosów, unikają picia alkoholu, uprawiają sport.

Zgodnie z długoterminowymi badaniami Niemieckiego Centrum Leczenia Nowotworów

prowadzonymi przez ponad 21 lat na grupie 1900 wegetarian, żyją oni dłużej niż przeciętni ludzie,

jednak zgodnie z wynikami tych samych badań, osoby, których styl odżywiania opiera się na

okazjonalnym spożywaniu mięsa (również ryb) oceniany jest za najkorzystniejszy dla zdrowia (grupa

określana jako "moderate Vegetarier").

2

Uważa się, że diety wegetariańskie zmniejszają ryzyko powstawania niektórych chorób

cywilizacyjnych, których podłożem często jest otyłość. Wegetarianizm okazuje się być bardzo dobrym

sposobem w walce z nadwagą, a tym samym zmniejsza ryzyko zachorowania na cukrzycę. Mniejsze

staje się również prawdopodobieństwo zachorowania na raka jelita grubego, a zwłaszcza okrężnicy.

Konsumpcja dużej ilości warzyw i owoców, które są podstawą wegetariańskiej diety wprowadza

do organizmu witaminy antyoksydacyjne (C, beta-karoten, E) oraz błonnik, pomagając tym samym

uniknąć nadmiernego spożycia sodu. Jest to kolejny argument na potwierdzenie, że taki system

odżywiania może być dobry dla naszego zdrowia.

„Jedzenie warzyw zamiast mięsa może pomóc pacjentom ze schorzeniami nerek. Dzięki

wprowadzeniu do menu diety wegetariańskiej, organizm usuwa zbędny, toksyczny fosfor” - informują

naukowcy z Indiana University School of Medicine i Roudebush Veterans Affairs Medical Center.

Dodatkowo dieta ta prowadzi do większego zaopatrzenia organizmu w przeciwutleniacze, co

w rezultacie pozwala dłużej cieszyć się młodością.

„Nie spożywając ani nie kupując rzeczy tworzonych kosztem zabijania zwierząt ratujemy ich

życie”- powiedzą wegetarianie. Ale jarska dieta to nie tylko zalety. To także cała gama wad.

Przede wszystkim ciężko jest prowadzić taką dietę tak, aby nie nabawić się niedoboru witamin -

B12, B2, B6 i D - oraz minerałów - szczególnie żelaza, wapnia i cynku. Niektóre z tych składników

występują także w roślinach, lecz w śladowych ilościach. To może być niewystarczające dla

prawidłowego funkcjonowania organizmu.

Przede wszystkim, człowiek jako wszystkożerca potrzebuje białka, a właściwie aminokwasów,

z których białka są konstruowane. Część z nich może wyprodukować samodzielnie z innych

elementów (aminokwasy endogenne), jednak materiał musi być dostarczony z pożywieniem już

w formie ostatecznej (aminokwasy egzogenne). Białko jest składnikiem roślin, jednak nie jest to

białko pełnowartościowe, czyli nie dostarczy nam wszystkich potrzebnych aminokwasów

egzogennych.

Niedobór białka w pożywieniu może skutkować zaburzeniami wzrostu i rozwoju, spada masa

ciała, odporność organizmu staje się mniejsza, a człowiek może odczuwać osłabienie. W skrajnych

przypadkach brak białka może doprowadzić do śmierci z wycieńczenia organizmu.

Stwierdzono również związek niedoboru tzw. białka C z występowaniem udaru mózgu, może on

przesądzać o udarze, szczególnie, gdy istnieją inne czynniki ryzyka. Natomiast brak białka dystrofiny

jest przyczyną takich schorzeń jak dystrofia mięśniowa Duchanne'a i Beckera. Choroba ta dotyka

między innymi mięśnia sercowego, gdzie dochodzi do kardiomiopatii - powiększeniu i usztywnieniu

ścian komór sercowych.

Pozostałe skutki niedoboru białka w organizmie to osłabienie zdolności regeneracji tkanek,

zmarszczki, łamliwość paznokci i wypadanie włosów. Natomiast niedobór żelaza oraz kwasu

foliowego może doprowadzić do anemii, która może powodować zaburzenia psychiczne

i neurologiczne, które obejmują przede wszystkim bóle głowy, drażliwość, zespół „niespokojnych

nóg”, charakterystyczne zachcianki smakowe np. na ziemię czy wapń. Dzieci matek karmiących,

prowadzących nieodpowiednią dietę wegetariańską, również bardzo często cierpią na anemię.

Wyniki badań prowadzonych przez Instytut Żywności i Żywienia na osobach dorosłych

stosujących dietę wegetariańską wykazały, że w ich organizmie znajdują się nadmierne ilości

3

niekorzystnych dla organizmu tłuszczów nasyconych, które przyczyniają się do zwiększenia stężenia

cholesterolu w surowicy krwi, a tym samym przyspieszają rozwój zmian miażdżycowych. Ich nadmiar

może także sprzyjać występowaniu nowotworów okrężnicy, gruczołu piersiowego i gruczołu

krokowego.

Wegetarianie cierpią też na niedobór wapnia, co negatywnie odbija się na ich układzie kostnym,

najczęściej powoduje osteoporozę, przy której występują bóle kości długich np. udowej, piszczelowej

oraz obniżenie wzrostu. Chory zaczyna także inaczej poruszać, zmienia się jego postawa, a kroki stają

się niepewne. Poza tym nieodłączną cechą osteoporozy są złamania. Ubytek minerałów stopniowo

osłabia kości, te stają się coraz słabsze, a w pewnym momencie ubytek kości jest tak duży, że

przekracza tzw. Próg złamania. Najczęściej złamaniom ulegają: kręgosłup, kiść promieniowa, żebra,

kostki nadgarstka, miednica, kość ramienna.

Osoby stosujące dietę wegetariańską często zastępują mięso dużą ilością węglowodanów (np.

zajadają się słodyczami), co przeważnie prowadzi do otyłości.

Poza negatywnymi skutkami wegetarianizmu związanymi ze zdrowiem fizycznym, są także

aspekty psychiczne. Niedobór niektórych składników obecnych w mięsie może prowadzić do

głębokiej depresji, a około 15% pacjentów z ciężką depresją umiera wskutek samobójstwa, 20-60%

chorych na depresję próbuje sobie odebrać życie, 40-80% ma myśli samobójcze.

Wegetarianizm ma także wady związane z dobrami materialnymi - posiłki bezmięsne są droższe,

zwłaszcza jeśli są tworzone ze specjalnych produktów ekologicznych. Poza tym czas potrzebny na

właściwe przygotowanie posiłku jest bardzo długi, a przy tym należy dysponować odpowiednią

wiedzą i doświadczeniem kulinarnym.

Powszechnie również wiadomo, że wegetarianizm jest głęboko związany z ekologią, której

zwolennicy stosują nieprzyjemne metody nacisku na społeczeństwo.

Warto również wspomnieć, że wegetarianie tracą ogromną przyjemność, jaką jest spożywanie

mięsa, przykładowo wspaniałego schabu.

4

Jak wynika z powyższego wywodu, wegetarianizm ma różne oblicza. Wykluczenie z diety

pokarmów mięsnych może być uwarunkowane chęcią podjęcia rzekomo zdrowego trybu życia jak też

przekonaniami etycznymi. Jednak, niezależnie od powodu, wegetarianizm nie jest w stanie zaspokoić

wszystkich potrzeb pokarmowych człowieka. Można wprawdzie mówić, że człowiek jest istotą

roślinożerną, gdyż wynika to z budowy układu pokarmowego i tak dalej, jednakże do prawidłowego

rozwoju i życia człowieka niezbędne są proteiny, których nie jedząc mięsa, nie dostarczymy

organizmowi.

Z drugiej jednak strony, nie jedząc mięsa, ograniczymy w diecie ilość tłuszczów nasyconych, tak

niepożądanych w dzisiejszych czasach, gdy ludzkość opanowuje choroba cywilizacyjna –

podwyższony cholesterol, a w konsekwencji miażdżyca. Jednak mięso to nie tylko wołowina

i wieprzowina, które rzeczywiście powinniśmy ograniczać. Wartościowym pokarmem jest drób, który

nie zawiera nasyconych kwasów tłuszczowych. Jak widać, można osiągnąć kompromis.

Badania wykazują, że dla prawidłowego rozwoju, pokarm mięsny należy spożywać co najmniej

raz w tygodniu. Wielu ludzi uważa, że niedobory białka zwierzęcego można uzupełniać, spożywając

większe ilości roślin strączkowych. Jednak zawartość niezbędnego białka jest tam znikoma

w porównaniu z pokarmami mięsnymi.

Wegetarianizm stał się ostatnio modny i praktykowany przez coraz większą rzeszę ludności.

Niestety ludzkość dąży do uzyskania wpływu na każdy aspekt ziemskiej egzystencji, zapominając

przy tym o kształcie łańcucha pokarmowego. Dla wielu z nas, odżywianie się kosztem życia innych

zwierząt jest brutalną i nieludzką praktyką. Trzeba jednak pamiętać o fizjologii człowieka i naturalnej,

istniejącej od pojawienia się na Ziemi pierwszych form życia, kolei rzeczy, w myśl której pewne

organizmy żywią się innymi, w celu zachowania ciągłości życia.

5

Bibliografia

1. http://www.profesor.pl/publikacja,6833,Artykuly,Wplyw-wegetarianizmu-na-zdrowie-

czlowieka

2. http://www.szpital.chojnice.pl/index.php?artykul=1&id=81

3. http://www.nto.pl/apps/pbcs.dll/article?AID=/20091123/OPOLANKA03/744495156

4. http://kotlet.tv/wegetarianizm-wady

5. http://www.polska-gotuje.pl/artykul/zalety-i-wady-wegetarianizmu-3

6. http://dietadlazdrowia.pl/artykuly/dietetyka/3/wegetarianizm_wady_i_zalety/129.html

7. http://www.sciaga.pl/tekst/32470-33-osteoporoza_przyczyny_i_skutki

8. http://abcanemia.pl/skutki-nieleczonej-anemii http://pl.wikipedia.org/wiki/Depresja_(choroba)