Wychowanie fizyczneKomentarz do podstawy programowej

Alicja WróbelAlicja Wróbelstarszy wizytator Kuratorium Oświaty w Poznaniu

Gniezno- Września, październik 2009

Podstawa prawna

Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U.z 2009 Nr 4, poz. 17)

Rozporządzenie MEN z dnia 10 sierpnia 2009r. w sprawie dopuszczalnych form realizacji obowiązkowych zajęć wychowania fizycznego (Dz. U. z 2009 Nr 136, poz. 1116)

Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz.U. z 2007 Nr 83, poz. 562, z późn.zm.)

Rozporządzenie MEN i S z dnia 12 lutego 2002r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz.U. z 2002 Nr 15, poz 142, z póź. zm.)

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 czerwca 2009 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (Dz.U. z 2009 Nr 89, poz. 730)

Podstawa programowa

z 2007 r. cele edukacyjne zadania szkoły treści nauczania osiągnięcia

z 2009 r. cele kształcenia, wymagania

ogólne treści nauczania, wymagania

szczegółowe zalecane warunki i sposób

realizacji

Precyzyjnie określa, czego szkoła jest zobowiązana nauczyć ucznia o przeciętnych uzdolnieniach na każdym etapie kształcenia, zachęca do wzbogacania i pogłębiania treści nauczania

Wiadomości i umiejętności, które uczniowie mają zdobyć na kolejnych etapach kształcenia wyrażone są w języku wymagań.

Zmiany w organizacji pracy szkoły

dyrektor szkoły, po uzyskaniu pozytywnej opinii rady pedagogicznej, może postanowić o realizacji nowej podstawy programowej wychowania fizycznego, począwszy od 1.09.2009r., we wszystkich klasach

nauczyciel pracuje dodatkowo co najmniej 1 godzinę tygodniowo z uczniami (KN)

minimalna ogólna liczba godzin na realizację podstawy programowej podana łącznie na cykl kształcenia

możliwość tworzenia oferty zajęć wf w grupach zainteresowań

Realizacja wychowania fizycznego niezależnie od formy wymaga przestrzegania bezwzględnego

3 zasad:

odpowiedzialności szkoły za zgodny z obowiązującymi przepisami przebieg zajęć;

kwalifikacje prowadzących; bezpieczeństwo uczniów.

Szczególnie ważne zmiany w praktyce:

zapis treści nauczania w języku wymagań szczegółowych – opis zadań, z którymi każdy przeciętny uczeń powinien poradzić sobie na zakończenie kolejnych etapów edukacji;

poszerzenie treści wf o wymagania szczegółowe z edukacji zdrowotnej.

 Opis treści w języku wymagań edukacyjnych - konsekwencje

Nie opisujemy już procesu edukacji, lecz definiujemy jej efekty (ujednolica się doświadczenia edukacyjne uczniów)

Zajęcia pogrupowane w 7 bloków tematycznych:

1.      diagnoza sprawności i aktywności fizycznej oraz rozwoju fizycznego;

2.      trening zdrowotny;

3.      sporty całego życia i wypoczynek;

4.      bezpieczna aktywność fizyczna i higiena osobista;

5.      sport (dotyczy II,III i IV etapu edukacyjnego);

6.      taniec (dotyczy II,III etapu edukacyjnego);

7.      edukacja zdrowotna (dotyczy III i IV etapu edukacyjnego).

W każdym następnym etapie edukacyjnym pojawiają się coraz bardziej złożone wymagania edukacyjne – odpowiedzialność nauczycieli za przygotowanie do spełniania wymagań szczegółowych.

Szkolna oferta wychowania fizycznego powinna zaspakajać w możliwie najpełniejszy sposób potrzeby i zainteresowania różnych uczniów – 2 godziny obowiązkowych zajęć wf w innych formach.

Ocenianie uczniów ( miarą wysiłku wkładanego w wywiązywanie się z obowiązków wynikających ze specyfiki wf mogą być: systematyczność udziału w zajęciach, aktywność ucznia a miernikiem aktywności – wykonywanie zadań na miarę możliwości)

Programy nauczania z wychowania fizycznego

Od 22 kwietnia 2009 MEN nie dopuszcza już do użytku szkolnego programów nauczania.

Program nauczania dopuszcza do użytku szkolnego w danej szkole dyrektor szkoły, po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej.

Nauczyciel pisze program sam lub we współpracy z innymi nauczycielami, modyfikuje istniejący program

lub wybiera z dostępnych na rynku.

Następnie proponuje program dyrektorowi, który z kolei może zasięgnąć opinii nauczyciela mianowanego, dyplomowanego lub doradcy metodycznego- co do stopnia jego zgodności z podstawą programową oraz dostosowania do potrzeb i możliwości uczniów.

Dyrektor dopuszcza program do użytku w danej szkole.

Procedura tworzenia oferty dla uczniów

1. Rodzaj zajęć do wyboru: sportowe; rekreacyjno-zdrowotne (w tym korekcyjno-kompensacyjne); taneczne; turystyczne.2. Ramy czasowe wybranych zajęć semestr; rok szkolny; obowiązkowa zmiana w każdym roku szkolnym; możliwość powtarzania w kolejnych latach; obowiązkowa kontynuacja przez cały etap edukacji; obowiązkowa kontynuacja przez minimum dwa lata.¬ Sposób podziału na grupy ze względu na poziom klas (międzyoddziałowe, międzyklasowe lub sposób

mieszany) ze względu na poziom umiejętności (początkujące, zaawansowane) ze względu na płeć ( np. gry zespołowe oddzielnie chł. i dz. , taniec razem)1. Miejsce, czas trwania i termin odbywania zajęć oraz nauczyciel

prowadzący

Procedura wdrażania oferty

1. Zatwierdzenie oferty zajęć do wyboru przez dyrektora szkoły, po uzgodnieniu z organem prowadzącym i po zaopiniowaniu przez radę pedagogiczną, radę rodziców (kwiecień)

2. Rozpropagowanie oferty wśród uczniów i rodziców (maj)

3. Przygotowanie kart deklaracji wyboru – indywidualne, klasowe z miejscem na indywidualny wybór, na każdy rodzaj zajęć – podanie rezerwowej formy(maj)

4. Ogłoszenie sposobu i terminu składania deklaracji wyboru (maj) – 1 tydzień

5. Zebranie deklaracji od uczniów kl. III –V SP, I-II G i P (czerwiec)

6. Zebranie deklaracji od kandydatów do szkoły (Gi P) – dzień składania deklaracji, dzień ogłoszenia naboru lub dzień rozpoczęcia roku szkolnego, w I semestrze I klasy edukacja zdrowotna

7. Podział uczniów na grupy (czerwiec-sierpień)

8. Wywieszenie informacji dla uczniów o przydziale do grup (dzień rozpoczęcia roku szkolnego)

9. Przekazanie wychowawcom klas wykazu wszystkich grup do wyboru oraz klasowych list z przydziałem uczniów do grup (dzień rozpoczęcia roku szkolnego)

Dokumentowanie zajęć do wyboru

dzienniki zajęć pozalekcyjnych 

komputerowa baza danych

Ocenianie ucznia z wychowania fizycznego

Należy określić w wewnątrzszkolnym ocenianiu w odniesieniu do wf:

-   obszary oceniania;

-   przedmiot oceny w każdym obszarze( co);

-   szczegółowe kryteria oceny w każdym obszarze, w tym skalę ocen (jak i kiedy);

-   sposób przejścia od ocen bieżących do oceny semestralnej i końcoworocznej.

Ocena śródroczna lub końcoworoczna może być sformułowana na podstawie ocen końcowych z wytyczonych obszarów oceniania , a nie ze wszystkich ocen bieżących uzyskanych w każdym obszarze.

 

Przy dwutorowym modelu realizacji wf w WSO należy określić:

-    jakie obszary oceniania obowiązywać będą na poszczególnych zajęciach

-    jak oceniana będzie edukacja zdrowotna na III i IV etapie edukacyjnym

-    jak wystawiana będzie ocena śródroczna i roczna z wychowania fizycznego

-    kto będzie wystawiał ocenę śródroczną i roczną z wf – najlepiej n-l zajęć lekcyjnych.

Edukacja zdrowotna – powiązania z wf

W I etapie wyodrębniono obszar „wychowanie fizyczne i edukacja zdrowotna”.

W II, III i IV etapie zapisano, że wf pełni wiodącą rolę w edukacji zdrowotnej.

W wymaganiach ogólnych wskazano na związek między zdrowiem i aktywnością fizyczną

-    W III i IV etapie wyodrębniono blok tematyczny „edukacja zdrowotna”

Nauczyciel wychowania fizycznego koordynatorem edukacji zdrowotnej w szkole

Wymagania szczegółowe dotyczą:

I etap edukacji:

-         troski o ciało,

-         zachowań sprzyjających zdrowiu,

-         zachowania bezpieczeństwa i szukania pomocy w sytuacjach zagrożenia zdrowia i życia,

-         właściwego zachowania w chorobie;

II etap edukacji:

-         bezpieczeństwa oraz sposobów postępowania w zagrożeniach zdrowia i życia,

-         troski o ciało;

(w wymaganiach ogólnych wyraźne wskazanie na związek zdrowia z aktywnością fizyczną)

III i IV etap edukacji:

 - edukacja zdrowotna jako oddzielny blok edukacyjny.

Obszary edukacji zdrowotnej stworzone przez wymagania z 6 bloków wychowania fizycznego:

-         aktywność fizyczna, praca i wypoczynek, żywienie;-         rozwój fizyczny w okresie dojrzewania i młodzieńczym;-         dbałość o ciało, bezpieczeństwo, choroby;-         zdrowie i dbałość o nie;-         zdrowie psychospołeczne i umiejętności życiowe.

Propozycje organizacji zajęć:Co najmniej 30 godz. w okresie 3 lat nauki w gimnazjum i 3 lat w szkole

ponadgimnazjalnej – cykl kursowy.W okresie jednego semestru – cykl ciągły.Czas trwania zajęć : 1 lub 2 godz. lekcyjne (z puli zajęć do wyboru)

Niewskazane jest rozkładanie zajęć w dłuższym okresie oraz omawianie zagadnień wymienionych w bloku „edukacja zdrowotna” wyłącznie w czasie części lekcji przeznaczonych na zajęcia ruchowe.

Ocenianie

-         Obecność i aktywność, gotowość do pracy indywidualnej i zespołowej.

-         Samoocena uczniów dotyczącą rozwoju ich umiejętności osobistych i społecznych oraz zmian postaw i zachowań.

-         Ocena dokonana przez rówieśników w przypadku wykonywania projektów i prac zespołowych.

-         Ocena pracy ucznia dokonana przez nauczyciela, dotycząca specyficznych zadań, pracy domowej, projektów, portfolio i innych wytworów pracy ucznia.

Dziękuję za uwagę!