12
YНЭ: 600₮ ZASAG.CO 2017.03.14, мягмар ~ №046 (592) бүрэлдэхүүн компани АМ.ДОЛЛАР ЮАНЬ РУБЛЬ 2458.80 356.03 41.61 ЗЭС 5-ЧИНГИС БОНД 865.67 0.13% 93.546 0.08% 1208.60 0.33% 5732 0.74% 99.450 0.1% АЛТ MSE ALL 10-ЧИНГИС БОНД Шүдний оо, гуужуулагч скраб хэрэглэж, далайн гаралтай хүнсэнд дурлаж байгаа тохиолдолд бичил хуванцрын аюул монголчуудад хамаарсаар байх болно. 3 BBM© Татварыг дүрмийн хүрээнд тогтоох хэрэгтэй Дотоод сонгуулийн хороо эрх мэдлээ хэтрүүлж дэнчин, хураамжийг тогтоосон. >2 Хэмнэлт авчрах мега төсөл Валют гадагшлах урсгал 15-20 орчим хувиар буурна. > 11 Өртөг багатай шийдлийн эрэлд Нэг ам.долларын хөрөнгө оруулалт хийхэд таван ам.долларын үр ашиг гардаг. >6 ЗГМ ~ THE OFFICIAL GAZETTE ~ ~ THE OFFICIAL GAZETTE ~ онцлоХ ЦаГ аГаарЫн дэлГэрэнГYЙ мэдээллиЙГ 8 дУГаар нүүрээС УнШина УУ. Бүх эрх хуулиар хамгаалагдана © улс төр Гадаад бодлого нь аюулгүй байдлын асуудал гэдгийг Ерөнхийлөгч онцлов. “Ээлжит бус чуулган хуралдахад ирц хангалтгүй” гэж МАН-ын бүлгийн дарга мэдэгдлээ. УИХ-ын гишүүд Байнгын хороо хамтран 1220 өргөдөл, гомдлын 65 хувийг шийдвэрлэжээ. Ан-ын шат шатны дотоод сонгуулийн бүртгэлийг хоёр хоногоор сунгахаар болов. ЕТГ-ын дарга асан П.цагаан АН-ын дарга С.Эрдэнэд хандаж захидал илгээлээ. эдийн засаг Хөрөнгийн биржийн индекс 865.67 нэгж болж, 0.13 хувиар буурав. Уул уурхай, газрын тосны үйлдвэрлэл 3-3.7 тэрбум ам.долларт хэлбэлзэх төлөвтэй. Хувьцаа эзэмшигчдийн хурлаа 57 компани хийжээ. нийгэм, эдийн засгийн хоёрдугаар сарын үзүүлэлтийг өнөөдөр ҮСХ-ноос танилцуулна. Зээлийн өрийн үлдэгдэл 12.7 их наяд төгрөгт хүрэв. нийгэм Тээврийн хэрэгслийн гэрчилгээг Олон улсын стандартад нийцүүлсэн байна. Хоригдлуудын сарын цалинг 240 мянган төгрөгөөс доошгүй байхаар хуульд заажээ. Баян-Өлгий аймгийн Дэлүүн суманд 4.2 магнитутын хүчтэй газар хөдөлсөн байна. Эвдэрсэн газрын тооллогоор 20 аймгийн 42556 га талбайг нөхөн сэргээлгүй орхижээ. нҮБ-аас малчдад тэжээл, сувиллын багцын тусламж олгохоор ОБЕГ-т өглөө. дэлхий Сөүл хотын гадна цэргийн дрон байрлуулахаар АНУ, БНСУ ярилцаж байна. ASEAN болон Европын холбоо чөлөөт худалдааны хэлэлцээг сэргээхээр болов. Хятад улс Дональд Трамп гэдэг нэр орсон 38 барааны тэмдэгтийг бүртгэжээ. Вьетнам Өмнөд Хятадын тэнгист хөлөг онгоц явуулахгүй байхыг Бээжингээс шаардав. 2016 онд орост кибр халдлагын тоо гурав дахин нэмэгдэж, 52 саяд хүрсэн байна. ЦАГ АГААР улаанБаатар 2017.03.14 3° -10° үүлшинэ 00592 Николь Баллок, Дан МакКрам Саудын арабын газрын тосны магнат болох Saudi Aramco ирэх оны сүүлээр олон нийтэд арилжихаар төлөвлөж буй хувьцаагаа түүхэнд байгаагүй их хэмжээтэй IPO болно гэж таамаглав. Энэ нь 2014 онд Al- ibaba-гийн босгосон 25 тэрбум ам.доллараас ч давна гэсэн хүлээлттэй байна. Саудын вант улсын хөрөнгийн бирж болох Tadawul-д бүртгэлтэй 1-2 компанийн хувьд тогтвортой бөгөөд идэвхтэй гадаад зах зээлүүд нь хувьцаагаа гаргах хамгийн чухал орон зай болдог. Saudi Aramco-гийн гүйцэтгэх захирал амин Нассер компанийн хувьцааг өөр өөр биржүүдэд хуваана гэдгээ өнгөрсөн долоо хоногт зарласан байна. Нью-Йорк болон Лондоны хөрөнгийн бирж нь олон улсад гарах хамгийн тохиромжтой зах зээл хэдий ч Хонконг, Токиогийн арилжааны төвийг ч судалж буйгаа эх сурвалж хэллээ. Тэрчлэн Торонто, Сингапур, Европын жижиг өрсөлдөгч ч тодорхой хэмжээний үүрэг гүйцэтгэж болох аж. 9 ЗГМ: СЭДЭв “Хэлгүй дада” нар инээдэм биш болох нь Хэл хүүхдийн бүхий л талын хөгжил, боловсрол, төлөвшилд чухал нөлөөтэй. Хүүхэд хэл ярианы тусламжтайгаар орчноо таньж, бусадтай харилцаж, нийгэмшдэг. Түүнчлэн хүүхдийн хэл ярианы чадвар сайн бол хожим амжилттай суралцах, ажил, амьдрал нь өөдрөг байх үндэс суурь болдог хэмээн Брюггэ Валбурга, моос Катарина нарын “Хүүхдүүд ингэж ярьж сурдаг” номд бичжээ. манай улсад 200-300 мянган сонсголын бэрхшээлтэй иргэн бий. 1998 онд энэ тоо 190 мянга гаруй байжээ. гэтэл сонсголын бэрхшээлгүй ч хэл ярианы согогтой хүүхдүүд нэмэгдэж байгааг авиа зүйн багш нар анхааруулах болов. Энэ нь эцэг, эх хүүхэдтэйгээ ярилцах, ном уншиж өгөх нь багассантай холбоотой гэж тэд үзэж буй. Сонсгол сайн байх нь хэлний хөгжлийн чухал үндэс болдог. Сонсохгүйгээр дуурайж ярих боломжгүй. Сонсгол муутай болон дүлий хүүхдүүдэд орчин тойрны дуу чимээ болон хэлний туршлага суудаггүй. Нярай хүүхэд хөхөж байгаад болих, толгой, нүдээ чимээ гарсан зүгт хандуулах гэх мэтээр сонссон зүйлдээ хариу үйлдэл үзүүлдэг. 5 Т.Тамаараа ЗГМ Нью-Йорк, Лондоны тулаан Ярианы согогтой хүүхдүүд нэмэгдэж буйг анхааруулав Микро зүйлийн макро аюул

YНЭ: 600₮ Микро зүйлийн макро аюул · ярианы тусламжтайгаар орчноо таньж, бусадтай харилцаж, нийгэмшдэг

  • Upload
    others

  • View
    4

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: YНЭ: 600₮ Микро зүйлийн макро аюул · ярианы тусламжтайгаар орчноо таньж, бусадтай харилцаж, нийгэмшдэг

YНЭ: 600₮

zasag.co

2017.03.14, мягмар ~ №046 (592)

бүрэлдэхүүнкомпани

АМ.ДОЛЛАР ЮАНЬ РУБЛЬ

2458.80 356.03 41.61

ЗЭС 5-ЧИНГИС БОНД

865.670.13%

93.5460.08%1208.60

0.33%5732

0.74%99.4500.1%

АЛТMSE ALL 10-ЧИНГИС БОНД

Шүдний оо, гуужуулагч скраб хэрэглэж, далайн гаралтай хүнсэнд дурлаж байгаа тохиолдолд бичил хуванцрын аюул монголчуудад хамаарсаар байх болно. 3

BBM©

Татварыг дүрмийн хүрээнд тогтоох хэрэгтэйДотоод сонгуулийн хороо эрх мэдлээ хэтрүүлж дэнчин, хураам жийг тогтоосон. >2

Хэмнэлт авчрах мега төсөлВалют гадагшлах урсгал 15-20 орчим хувиар буурна. > 11

Өртөг багатай шийдлийн эрэлдНэг ам.долларын хөрөнгө оруулалт хийхэд таван ам.долларын үр ашиг гардаг. >6

ЗГМ

~ T H E o F F I c I a L g a z E T T E ~~ T H E o F F I c I a L g a z E T T E ~

онцлоХ

ЦаГ аГаарЫн дэлГэрэнГYЙ мэдээллиЙГ 8 дУГаар нүүрээС УнШина УУ.

Бүх эрх хуулиар хамгаалагдана ©

улс төрГадаад бодлого нь аюулгүй байдлын асуудал гэдгийг Ерөнхийлөгч онцлов. “Ээлжит бус чуулган хуралдахад ирц хангалтгүй” гэж МАН-ын бүлгийн дарга мэдэгдлээ. УИХ-ын гишүүд Байнгын хороо хамтран 1220 өргөдөл, гомдлын 65 хувийг шийдвэрлэжээ. Ан-ын шат шатны дотоод сонгуулийн бүртгэлийг хоёр хоногоор сунгахаар болов. ЕТГ-ын дарга асан П.цагаан АН-ын дарга С.Эрдэнэд хандаж захидал илгээлээ.

эдийн засагХөрөнгийн биржийн индекс 865.67 нэгж болж, 0.13 хувиар буурав. Уул уурхай, газрын тосны үйлдвэрлэл 3-3.7 тэрбум ам.долларт хэлбэлзэх төлөвтэй. Хувьцаа эзэмшигчдийн хурлаа 57 компани хийжээ. нийгэм, эдийн засгийн хоёрдугаар сарын үзүүлэлтийг өнөөдөр ҮСХ-ноос танилцуулна. Зээлийн өрийн үлдэгдэл 12.7 их наяд төгрөгт хүрэв.

нийгэмТээврийн хэрэгслийн гэрчилгээг Олон улсын стандартад нийцүүлсэн байна.Хоригдлуудын сарын цалинг 240 мянган төгрөгөөс доошгүй байхаар хуульд заажээ. Баян-Өлгий аймгийн Дэлүүн суманд 4.2 магнитутын хүчтэй газар хөдөлсөн байна. Эвдэрсэн газрын тооллогоор 20 аймгийн 42556 га талбайг нөхөн сэргээлгүй орхижээ. нҮБ-аас малчдад тэжээл, сувиллын багцын тусламж олгохоор ОБЕГ-т өглөө.

дэлхийСөүл хотын гадна цэргийн дрон байрлуулахаар АНУ, БНСУ ярилцаж байна.ASEAN болон Европын холбоо чөлөөт худалдааны хэлэлцээг сэргээхээр болов.Хятад улс Дональд Трамп гэдэг нэр орсон 38 барааны тэмдэгтийг бүртгэжээ.Вьетнам Өмнөд Хятадын тэнгист хөлөг онгоц явуулахгүй байхыг Бээжингээс шаардав.2016 онд орост кибр халдлагын тоо гурав дахин нэмэгдэж, 52 саяд хүрсэн байна.

ЦАГ АГААР

улаанБаатар2017.03.14

3° -10°үүлшинэ

0 0 5 9 2

Николь Баллок, Дан МакКрамСаудын арабын газрын тосны

магнат болох saudi aramco ирэх оны сүүлээр олон нийтэд арилжихаар төлөвлөж буй хувьцаагаа түүхэнд байгаагүй их хэмжээтэй IPo болно гэж таамаглав. Энэ нь 2014 онд al-ibaba-гийн босгосон 25 тэрбум ам.доллараас ч давна гэсэн хүлээлттэй байна.

Саудын вант улсын хөрөнгийн бирж болох Tadawul-д бүртгэлтэй 1-2 компанийн хувьд тогтвортой бөгөөд идэвхтэй гадаад зах зээлүүд нь хувьцаагаа гаргах хамгийн чухал орон зай болдог.

saudi aramco-гийн гүйцэтгэх захирал амин Нассер компанийн хувьцааг өөр өөр биржүүдэд хуваана гэдгээ өнгөрсөн долоо хоногт зарласан байна.

Нью-Йорк болон Лондоны хөрөнгийн бирж нь олон улсад гарах хамгийн тохиромжтой зах зээл хэдий ч Хонконг, Токиогийн арилжааны төвийг ч судалж буйгаа эх сурвалж хэллээ.

Тэрчлэн Торонто, Сингапур, Европын жижиг өрсөлдөгч ч тодорхой хэмжээний үүрэг гүйцэтгэж болох аж.

9

ЗГМ: СЭДЭв

“Хэлгүй дада” нар инээдэм биш болох нь

Хэл хүүхдийн бүхий л талын хөгжил, боловсрол, төлөвшилд чухал нөлөөтэй. Хүүхэд хэл ярианы тусламжтайгаар орчноо таньж, бусадтай харилцаж, нийгэмшдэг. Түүнчлэн хүүхдийн хэл ярианы чадвар сайн бол хожим амжилттай суралцах, ажил, амьдрал нь өөдрөг байх үндэс суурь болдог хэмээн Брюггэ Валбурга, моос Катарина нарын “Хүүхдүүд ингэж ярьж сурдаг” номд бичжээ.

манай улсад 200-300 мянган сонсголын бэрхшээлтэй иргэн бий. 1998 онд энэ тоо 190 мянга гаруй байжээ. гэтэл сонсголын бэрхшээлгүй ч хэл ярианы согогтой хүүхдүүд нэмэгдэж байгааг авиа зүйн багш нар анхааруулах болов. Энэ нь эцэг, эх хүүхэдтэйгээ ярилцах, ном уншиж өгөх нь багассантай холбоотой гэж тэд үзэж буй.

Сонсгол сайн байх нь хэлний хөгжлийн чухал үндэс болдог. Сонсохгүйгээр дуурайж ярих боломжгүй. Сонсгол муутай болон дүлий хүүхдүүдэд орчин тойрны дуу чимээ болон хэлний туршлага суудаггүй. Нярай хүүхэд хөхөж байгаад болих, толгой, нүдээ чимээ гарсан зүгт хандуулах гэх мэтээр сонссон зүйлдээ хариу үйлдэл үзүүлдэг.

5

Т.ТамаарааЗГМ

Нью-Йорк, Лондоны тулаан

Ярианы согогтой хүүхдүүд нэмэгдэж буйг анхааруулав

Микро зүйлийн макро аюул

Page 2: YНЭ: 600₮ Микро зүйлийн макро аюул · ярианы тусламжтайгаар орчноо таньж, бусадтай харилцаж, нийгэмшдэг

ТоДрУУлГА & ЗАлрУУлГА

Уншигч та манай сонины мэдээ, нийтлэл, сурвалжлагатай холбоотой тодруулж, залруулах шаардлагатай санал, хүсэлт

байвал

[email protected]

Утас: 99901526 хаягаар бидэнтэй холбогдоно уу.

НАМУУД ТОвЧХОН » АйлчлАлУИХ-ын дарга М.Энхболд энэ сарын 26-нд Япон улсад айлчлал хийнэ. Айлчлалын хүрээнд Монгол, Японы стратегийн түнш лэлийн дунд хугацааны хөтөлбөрийг эцэслэн тохирох талаар санал солилцох аж. Мөн Монгол Улсын Засгийн газраас Японы Засгийн газарт хандаж тавьсан санхүүгийн дэмжлэг үзүүлэх тухай ярилцахаар төлөвлөжээ.

» АТГАвлигатай тэмцэх газраас Авлигатай тэмцэх үндэсний хөтөлбөрийг сурталчлах, хөтөлбөрт тусгасан зарим үйл ажиллагааг эхлүүлэх зорилгоор 21 аймагт ажилласан. Тэгвэл өнгөрсөн даваа гарагаас эхлэн яам, агентлаг, нийслэл, дүүргийн төрийн байгууллагуудад ажиллаж байна.

» УУлЗАлТ“Ардын их хурал” хөдөлгөөнийн хөн Ардын их хурал болон Ул сын бага хурлаас бүрдэх хоёр тан химтай парламентын тогтол цоог бий болгосноор Монгол Улсад төрийн байгуулалт, засаглалаас үүдэн гарч байгаа нийгэм, улс төрийн олон бэрх шээ лийг ший-дэх боломжтой хэмээн үзэж буй аж. Тиймээс тус хөдөлгөөнөөс уриалга гаргаж, зөвлөлдөх уул зал т зо хион байгуулахаар төлөвлөжээ.

» Тоо

819Тэрбум төгрөг. Улсын төсөвт эзлэх татварын нийт орлого өнгөрсөн сарын байдлаар 819 тэрбум төгрөгт хүрч, өмнөх оны мөн үеэс 192 тэрбум төгрөгөөр өслөө. Үүнд орлогын албан татвар 143, бусад татвар, хураамжийн орлого 23.3 тэрбум төгрөгөөр өссөн нь нөлөөлжээ.

» МЭДЭЭлЭлУИХ-ын Төсвийн байнгын хорооны дарга Д.Тэрбишдагва өнөөдөр хэвлэлийн бага хурал хийнэ. Тэрбээр ХБНГУ-д хийсэн ажлын айлчлал болон цаг үеийн асуудлаар мэдээлэл өгөх аж.

Улс төр

2 ЗаСгиЙН гаЗрыН мЭдЭЭ 2017.03.14, мягмар ~ №046 (592)

Б.Ганбаяр / ЗГМ©

ардчилсан намын бүх шатны намын хорооны дарга, Үндэсний бодлогын хорооны гишүүдийг сонгох санал хураалт ирэх сарын 2-нд орон даяар болно. ингэхдээ шат, шатны сонгуульд нэр дэвшигчид бүртгүүлэхдээ дэнчин, хураамж төлөхөөр дотоод журамдаа заасан. Тухайлбал, нийслэлийн намын даргад өрсөлдөхөд 90 сая төгрөгийн дэнчин төлнө.

Тэгвэл ардчилсан намын гишүүд, дэмжигчдийн хол-бооноос үүнийг эсэргүүцэж,

Татварыг дүрмийн хүрээнд тогтоох хэрэгтэй

Б.Даваатогтох@datoZGM

Дотоод сонгуулийн хороо эрх мэдлээ хэтрүүлж дэнчин, хураам жийг тогтоосон

дотоод сонгуулийг хойшлуулах хүсэлт тавив. Энэ талаар УиХ-ын гишүүн асан Ц.Оюунгэрэл “Намд хийх шинэчлэл хаалттай нөхцөлд болж байна. Намын дүрэмд оруулсан шинэч-лэлийг Улсын дээд шүүхээр бүртгүүлээгүй байтал дотоод сонгуулийн хороо эрх мэдлээ хэтрүүлж дэнчин, сонгуу лийн хураамжийг тогтоосон. Энэ нь өмнөх дэнчин, хураамжаас зургаа дахин өндөр. Зөвхөн ардчилсан намын Үндэсний бодлогын хороонд өрсөлдөхийн тулд дэнчин болгож гурван сая төгрөг төлнө. мөн сон гуу лийн хураамж болгон гурван сая төгрөг төлөхөөр шийд вэрлэсэн. Өмнө нь нэг саяыг төлдөг байсан бол одоо зургаан сая төгрөг төлөхөөр боллоо. Тогтвортой эрүүл нам бий болгохын тулд сонгуулийг даруухан зохион байгуулах ёстой. албан тушаалыг урьд өмнө байгаагүйгээр үнэлж, хатуу шаардлага тавьж байгааг эсэргүүцэж байна. дотоод сонгуулийн хорооноос гаргасан

журам мөнгөтэй бол гурван шатны сонгуульд ч нэрээ дэв-шүүлэх боломжтой болгож байна. Хор уршгаар нь нам цөөн хүний гарт орно. ийм учраас бид дотоод сонгуулийн санал авах өдрийг хойшлуулах шаардлага тавьж байна. Шударга сонгууль зохион байгуулах нөхцөл бүрдсэн цагт энэ асуудлыг шийдэх шаардлагатай” гэлээ.

Нийгмийн хамгаалал, хөдөл-мөрийн дэд сайд асан д.Нямхүү “2006 онд намын үндсэн дүрмийг боловсруулахдаа ардчилсан намын суурийг өргөтгөх, боловсон хүчнээ тогтмол сэлбэж

Эрүүгийн болон Зөрчлийн тухай хуульд ял, шийтгэлийн төрөл, хэлбэрийг шинээр тодор хойлж, хорих ялыг нээлттэй, хаалттай хорих байгууллагад, өсвөр насны хүнд ногдуулсан хорих ялыг сургалт, хүмүүжлийн тусгай байгууллагад эдлүүлэхээр заасан. ингэснээр ял, шийтгэл ног дуулсан шийдвэ рийг гүй-цэтгэх, хяналт тавих ажиллагааг шинээр журамлах шаардлага бий болсон юм. иймд Хууль зүй, дотоод хэргийн яам наас Шүүхийн шийдвэр гүй цэт гэх тухай хуулийн шинэ чил сэн найруулгын төслийг бо ловс-руулжээ.

Шүүхийн шийдвэр гүйцэт-гэлийн ажиллагааг өнөөг хүр тэл 2002 онд баталсан хуу лиар зохицуулж ирсэн бөгөөд шинэ-чилсэн найруулгын төс лийг Засгийн газрын үйл ажил-лагааны хөтөлбөрт тусгасан “Хорих ангийн төрөл, дэглэмийг нээлттэй, хаалттай тогтолцоонд бүрэн шилжүүлэх, цагдан хорих байрны нөхцөлийг хүний жам ёсны эрхэд нийцүүлэх, ял эдлүүлэх ажиллагаанд цахим болон теле хяналтын систем нэвтрүүлэх” гэсэн заалттай нийцүүлэн боловсруулжээ.

Шүүхэд итгэх итгэлийн хамгийн гол нөхцөл нь

ХУУЛИЙН ТөСөЛ

ЭШЛЭЛ

Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх ажиллагааг түргэсгэнэБ.ТогтохЗГМ

шүүхийн шийдвэр биелдэг байх явдал. Тиймээс хуулийн төсөл боловсруулагчид энэ асуудалд ан хаарлаа түлхүү хандуул сан байна. Шинэ-чилсэн найруулгын төсөл 300 гаруй зүйл заалттай бөгөөд одоо хүчин төгөлдөр үйлчилж буй хуульд хэт ерөнхий байс-ныг нарийвч лан зохицуулж, хуульч лан баталгаажуулахыг зорь жээ. Тухайлбал, Шүү хийн шийдвэр гүйцэтгэх ажил-лагааны ерөнхий үндэслэл, иргэний хэргийн шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх ажиллагаа, Захиргааны болон Зөрчлийн талаарх шүүхийн шийдвэр гүй цэтгэх ажиллагаа, Эрүүгийн хэргийн талаарх шүүхийн шийд вэр гүйцэтгэх ажиллагаа, Шүү хийн шийдвэр гүйцэтгэх

алба, Шүүхийн шийдвэр гүй-цэт гэх байгууллага, түүний тог тол цоо, чиг үүрэг, алба хааг чийн эрх зүйн байдлыг энэ хуу лиар зохицуулахаар тусгаад байна.

мөн Шүүхийн шийдвэр гүй-цэт гэх ажиллагааг удааш руулж буй хүчин зүйлийг багасгах, шүүхийн шийдвэр тодорхой, ойлгомжтой, биелэх боломж-той байх ёстой гэсэн зарчим баримталсанаа ажлын хэсгийн гишүүд хэлж байлаа.

2012 онд хийсэн судалгаагаар нэг шийдвэр гүйцэтгэгчид жилд дунджаар 250-290 гүйцэт гэх хуудсаар олгосон ажилла гаа ногддог. Энэ нь холбогдох эрх зүйн актаар тогтоосон ажлын ачаалал хоёр дахин их болохыг харуулж байгаа юм.

Тэгвэл шийдвэр гүйцэтгэгчийн эрх зүйн байдал, нийгмийн баталгааг сайжруулах, ажлын ачааллыг тэнцвэржүүлэх, төл-бөр төлөгч, түүний хөрөнгийг эрэн сурвалжлах ажиллагааг үр дүнтэй болгох, улмаар энэ асуудлыг хариуцсан тусгай нэгж байгуулахаар хуулийн төсөлд тусгаад байна.

Үүнээс гадна Захиргааны хэр гийн талаарх Шүүхийн шийд вэр гүйцэтгэх журмыг илүү тодорхой болгохыг зорьж байгаа юм. Тэрчлэн хохирол нөхөн төлүүлэх ажиллагааны үр нөлөөг дээшлүүлэх, хорих ял эдэлж буй хоригдлын цалин хөлс, хөдөлмөрт хамрагдсан бай дал, хийсэн хөдөлмөртэй нь ний цэж байх зохицуулалтыг оруулжээ.

Түүнчлэн хорих ангийн төр-лийг тогтоох, хорих ял эдлүүлэх нөхцөлийг УиХ-аар хэлэлцэж буй Эрүүгийн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуу-лийн төсөлтэй уялдуулсан байна. Түүнчлэн хоригдолд хүлээл гэх сахилгын шийтгэл, зөр чил, хоригдлын ажлын байр, сур галт хүмүүжил, нийгэм-шүүлэх асууд лыг өргөн хүрээнд хөнд сөн гэдгийг Хууль зүй, дотоод хэргийн яамны Хууль зүйн бодлогын газрын дарга П.Сайн зориг онцоллоо.

дашрамд дурдахад, Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх тухай хуу-лийн шинэчилсэн найруулгын төслийг ойрын хугацаанд Зас-гийн газрын хуралдаанд оруулж шийдвэрлүүлэхээр төлөвлөөд байгаа юм.

байхыг чухалчилсан. ҮЗХ болон намын бүх шатанд ротацийг жил бүр зохион байгуулахаар тусгасан. Энэ бол манай намын 2006 оноос хойших бүх ялалтын үндэс. Үүнийг дагаад ардчилсан намын гишүүд гурав дахин өссөн. гэтэл өнгөрсөн долоон жилийн хугацаанд ротаци хийгээгүйн улмаас ардчилсан нам 2016 оны УиХ болон орон нутгийн сонгуулиар ялагдал хүлээлээ. Харин өнгөрсөн онд боловсруулж, батлуулсан үндсэн дүрмээр ардчилсан намыг нээлттэй болгохыг зорьсон. Тодруулбал, үндсэн дүрмээр Үндэсний бодлогын хороонд 76 залуу, 76 эмэгтэй орж ирэх боломжийг олгосон. гэтэл намын удирд лага энэхүү үндсэн дүрэмд өөрчлөлт оруулж, хэлэлцээгүй асуудлыг хэлэлцсэн мэт болгож, хаалгаа хаачихлаа. Тухайлбал, намын гишүүд хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр дамжуулан на мын болон удирдлагын нэр хүндэд халдсан байр суу риа илэрхийлвэл намаас

хөө хөөр тусгасан. ингэснээр үндсэн дүрмийн шинэчлэл зогсчихлоо. Өөрөөр хэлбэл, ардчилсан намын шинэчлэл зогслоо. Шинэчлэлийн төлөө хоёр сарын хугацаанд үндсэн дүрмийг боловсруулсан ажлын хэсгийнхэн хэн ч биш боллоо. Татвар хураамжийг Үндэсний бодлогын хорооноос тогтоохоор үндсэн дүрэмд тусгасан. гэтэл өнөөдөр дотоод сонгуулийн хороо дэнчин болон татвар хураамжийн хэмжээг тогтоож байна” хэмээн байр сууриа илэрхийлэв.

Үүнээс гадна ардчилсан намын гишүүд, дэмжигчдийн холбооноос улс орны эдийн засгийн нөхцөл байдал хүнд байгаа үед намын дотоод сон-гуулийг гишүүдийн идэвх оролцоонд тулгуурлан зардал багатай зохион байгуулахыг шаардав. мөн намын гишүүдээс авах татварыг дүрмийн хүрээнд оновчтой тогтоох, намын дансыг яаралтай шилэн болгох ёстой гэв.

-Улс төрийн намд улсаас мөнгө өгдөггүй юм. гэтэл зардалгүй сонгууль гэж угаасаа хаана ч байхгүй. Нэгэнт улсын төсвөөс мөнгө төлдөггүй юм чинь өрсөлдөх хүмүүс нь өөрсдөө зардлаа даахаас өөр аргагүй. Намаас ямар ч мөнгө зарцуулахгүй. Намын даргад өрсөлдсөн хүмүүсээс 250 сая төгрөг нэхлээ гэж нэр дэвших бодолтой намын зарим нэг гишүүн бухимдсан. Сонгууль нь ч шинэ, зардлыг өөрсдөө гаргадаг нь ч шинэ болохоор цочирдсон байх. гэхдээ тэр 250 сая төгрөгийг нэр дэвшигчид хувиасаа гаргаагүй хандиваар босгосон. дэлхий дээр аль ч улсын ямар ч улс төрийн нам, гишүүд, ямар ч сонгуульд нэр дэвшигчид хандив босгохоос ажлаа эхэлдэг. Өөрийг чинь намын дарга эсвэл УиХ-ын гишүүн болно гэдэгт хандив-лагчид итгээд мөнгө өгвөл сонгуулийн ажлын тал нь бүтлээ гэсэн үг. манай нам ч гэсэн энэ жишгийн дагуу явж байгаа.

Ардчилсан намын дарга асан З.Энхболд

Б.Ганбаяр / ЗГМ©

Нийслэлийн намын даргад

өрсөлдөхөд 90 сая төгрөгийн дэнчин

төлнө

Уг төслийг ойрын хугацаанд Зас-гийн газрын хуралдаанд оруулж шийдвэр-лүүлнэ.

Page 3: YНЭ: 600₮ Микро зүйлийн макро аюул · ярианы тусламжтайгаар орчноо таньж, бусадтай харилцаж, нийгэмшдэг

3

нийтлэлчийн булан

2017.03.14, мягмар ~ №046 (592) ЗаСгиЙН гаЗрыН мЭдЭЭ

Засгийн Газрын Мэдээ сонины2017 оны II улирлын захиалга явагдаж байна.

Захиалгын үнэ: 30,000₮

Шилдгүүдийг нэг дороос...

Блю Скай тауэр, 4 Давхар, № 407, Энхтайваны өргөн чөлөө 17, 1-р хорооСүхбаатар дүүрэг, Улаанбаатар хот, Монгол Улс, И-мэйл: [email protected]

Утас: +976 70103131, Факс: +976 70106065, Вэб: ubinfo.mn

Улиралд

64 дугаар

дахиад л нэг аюулын харанга. Өтгөн утаа шингэрч, улаан -баатарчуудын уушги “тэнийх” цаг арайхийн хаяанд иртэл эрүүл мэнд, байгаль орчинд заналхийлсэн бас нэгэн асуудлыг сөхөхөөс аргагүй болж байна.

Бидэнд хамаагүй мэт санаг дах тэртээ холын далайн амь тад бичил хуванцар идсэнээр энэхүү аюул хүнсний хэрэглээнд нэвтэрснийг эрдэмтэд баталгаажуулсан ноцтой мэдээллийг BBc даваа гарагт онцлов. далайд хаягдсан том, жижиг хуванц руудыг идсэнээр усны амьтад зөвхөн үхэж үрэгдэхээс биш, хүний биед хор хөнөөлгүй хэмээн санал нэгдээд байсан эрдэмтдийн дүгнэлт ийнхүү замхарч салхинд хийслээ. алс холын энэ асуудал монгол Улсад ямар хамаатайг тайлбарлахын өмнө зайлшгүй дурдах шаардлагатай олон улсын баримтаас сонир хуулъя.

дэлхийн хэмжээнд жил тутам 150 сая тонн хуванцар далайн усанд хаягддаг байна. Тэгвэл энэхүү хаягдлын маш өчүүхэн жижиг хэсэг sagitta setosa хэмээх нэгэн төрлийн хөвөгч амьтны хоол боловсруулах үйл ажиллагааг шууд таслан зогсоож буйг английн судлаач ричард Кирби дүрсжүүлэн баримтжуулжээ. Тэрбээр өмнө нь далайн усан дахь микро пластикийн талаар судалж байсан ч анх удаа бичлэг хийж, энэхүү жижиг биетийн ул мөрийг баримтжуулсан нь энэ аж.

НҮБ-ын мэдэгдсэнээр далайн гадаргын 2.6 ам км тутамд 46 мянган ширхэг хуванцрын жижиг хаягдал “сэлгүүцэж” байгаа гэх. Тус байгууллагын судалгаагаар бол бөмбөрцгийн 75 хувийг бүрхэх далай тэнгисийн усан дахь микро пластик хаягдал 51 их наядаар тоологдох аж. Энэ бол манай огторгуй дахь од эрхсийг 500 дахин үржүүлсэнтэй тэнцэх хэмжээний тоо байх нь. ийнхүү

Бичил хуванцрын ширхэглэгүүд

Та болон таны гэр бүлХуванцрын шүүгдээгүй

хаягдлууд

Эцэст нь бичил хуванцрууд далай тэнгис, голын усаар дамжин хоол хүнсний сүлжээнд нэвчиж байна.

Бичил хуванцрын аюул хүнсний сүлжээнд нэвтэрснийг баталгаажуулав

Р.Оюунцэцэг@oyuntsetsegZGM

Микро зүйлийн макро аюулдалай тэнгисийг хирсэн бичил хуванцар усны хамгийн жижиг биетийн нэг болох нуман хорхойд маш их аюул учруулж буйг дурджээ. Энэ хорхойг онцлохын учир нь нуман хорхой далайн амьтдын хүнс тэжээл, экологийн орчинд чухал үүрэг гүйцэтгэдэгт оршиж буй юм.

Энэ зуур микро пластик хэмээн нэлээн олон удаа дурдлаа. Тэгвэл микро хуванцар гэж чухам юу вэ. Энэ бол сүүлийн 20 жилийн хугацаанд дэлхийн хүн амын өсөлтийн хурдыг даган бий болсон үйлдвэрлэлийн явцад үүссэн хийгээд өдгөө хүн төрөлхтний толгойн өвчнийг нэгээр нэмэгдүүлж буй “бүтээл”. Fast fashion буюу шинэ загварын, хямд хувцсыг үйлдвэрлэх явцад үүссэн бичил хуванцрууд угаалгын машины “тусламж”-тайгаар далайн усанд хүрдэг нь нэг шалтгаан. Харин нөгөө эх үүсвэр нь бүсгүйчүүд бидний гол хэрэглээний нэг болсон бие, нүүрний гуужуулагч скраб, жижиг ширхэглэг бүхий цайруулагч шүдний оо. Зарим нэг цэвэрлэгээний бүтээгдэхүүн үүнд мөн хамаарна. гоо сайхны энэхүү бүтээгдэхүүнд агуулагдсан бичил хуванцар уусаж устдаггүй бөгөөд мөн л бохирын хоолойгоор дамжин далайн тэнгисийн хязгааргүй мандалд хүрдэг ажээ.

их Британийн Байгаль орчны аудитын хорооны судалснаар хүн нэг удаа усанд орохдоо 100 мянган

ширхэг бичил хуванцар далайд урсгадаг байна. гэхдээ энэхүү хаягдалтай эрчимтэй тэмцэж буй цөөн хэдэн орныг эс тооцвол хүмүүс байгаль орчинд хөнөөлтэй оо, гуужуулагч хэрэглэж бай-гаагаа төдийлэн мэддэггүй аж. Уг нь гуужуулагч бол тийм ч чухал хэрэглээ бишээс гадна оронд нь ашиглаж болох аюулгүй олон хувилбар байгааг судлаачид онцолжээ.

Энэ бол мэдээж цоо шинэ нээлт биш. 2015 онд үүнийг аНУ-д эсэргүүцэж, хориглох арга хэмжээ авсан бол дараагийн зоригтой алхмыг их Британи улс хийж эхэллээ. Тус улсын Засгийн газар Европын холбооны хөдлөхийг

хүлээлгүйгээр, энэ онд багтаан микро хуванцар бүхий гоо сайхны болон ахуйн цэвэрлэгээний бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлд хориг тавихаа мэдэгджээ. Энэ шийдвэрийг дагаад үйлдвэрлэгчид ч байгаль орчин, хүн зоны эрүүл мэндийн төлөө үйлдвэрлэлээсээ эл орцыг хасах үйл явцад нэгдэж эхэлсэн байна. Тухайлбал, бидний хамгийн сайн мэдэх, Neutrogena, clean & clear цуврал бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэдэг Johnson & Johnson компани энэ онд микро хуванцрын найрлагаас татгалзахаа мэдэгдсэн бол crest шүдний оо, gillette, olay зэрэг нэрийн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэгч Proctor and gam-ble мөн энэ онд багтаан бичил хуванцраас татгалзахаа амалжээ.

Тэдэнтэй ижил төрлийн 4000 гаруй үйлдвэрлэгч Европт бий. Хэдий энэ онд хориг тавьж эдгээр үйлдвэрлэгч ээлж дараалан бүтээгдэхүүнээ шинэчилсэн ч далайн ус цэвэрштлээ хэдэн зуугаар тооглогдох жил зарцуулах нь гунигтай. далайн усанд “аялах” зуураа хуванцрын тэрхүү жижиг ширхэглэгүүд далайн амьд орга низм бүрт шингэж, нэвчиж буйг бас нэгэн судалгаа харуулж байна. манай урд хөршид үйлдвэрлэгдэж, томоохон сүлжээ дэлгүүрүүдээр худалдаалж буй 15 нэрийн далайн давсыг Шанхай дахь Зүүн Хятадын их сургуулийн судлаачид судалжээ. Үр дүнд нь кг давс тутамд микро пластикийн 550-681 ширхэглэг илэрсэн байна.

давс бол хүнсний хэрэглээний гол найрлагуудын нэг гэдгийг дурдах нь илүүц биз.

Харин эрэг дагуу байрлах улс орнууд үүнээс том аюулд өртөж буй нь далайн гаралтай хүнс. Бичил хуванцар том хуванцар хаягдлаас илүү хөнөөлтэй байдгийн учир нь энэ. Өөрөөр хэлбэл, нүдэнд үл үзэгдэх шахам жижигхэн хуванцрыг усан дотор амьдарч буй бүхий л амьтан мэдэхгүйгээр залгиж байгаа хэрэг. америкийн “Байгалийн шинжлэх ухаан ба технологи” сэтгүүлд нийтэлснээр далайн нялцгай биет иддэг нэг хүн жилд дунджаар 11000 ширхэг бичил хуванцар ходоод руугаа оруулдаг тухай бичжээ.

дэлхийг хэртлээ хүрээгээ тэлсэн микро хуванцрын макро аюул ийн хүрээгээ тэлсээр улс төрийн бодлогын түвшинд хүртлээ аюулын харанга дэлдэж буйг хөгжингүй, биднээс хавьгүй өмнө алхаж буй улс орнуудын тавьж эхэлсэн хориг харуулж байна.

Тэгвэл хүнсний бүтээгдэхүүний 70 гаруй, гоо сайхны бүтээг-дэхүүний 90 орчим хувь нь импортоос хараат хөөрхий монгол Улс энэ цаг үед яах вэ. дээрх орнуудад хориглоод буй бүтээгдэхүүнүүд манай улсад моод гэхэд хилсдэхгүй. Хүүхнүүдийн хувьд нүүр болоод биеийн гуужуулагч эд хэрэглээнд нэвтрээд хэвшиж буй.

илүү шүд цайруулдаг гэдгээр нь ширхэглэгтэй оог сонгох нь түгээмэл. Харин цаанаа ямар их бохирдол, аюул үүсгэдэг талаар бодож үзэж байсан нь ховор болов уу. мэдээж жижиг ширхэглэгтэй оо, гуужуулагч бүрийг хардах нь өрөөсгөл. Харин polyethylene, polypropylene, polymethylmethac-rylate зэрэг химийн найрлага орсон эсэхийг нь нягтлах шаардлагатай. мөн PET, PTFE, PMMa гэсэн товчлол ч байж болзошгүй. Хэрэв энэ нэр томъёонууд хараад та татгалзвал байгаль орчны эсрэг хувь нэмрээ оруулж байна гэсэн үг.

Хоёрдугаар асуудал нь хүнс. Нэг үеэ бодоход монголчууд

далайн гаралтай хүнс хэрэглэхийг эрмэлздэг болсон. Эрүүл мэндээ бодож тэр шүү дээ. далайн давс ч үүнд хамаатай. Харин тэрхүү эрүүл сонголт нь үнэн хэрэгтээ эрүүл болох нь эргэлзээтэй хийгээд байгаль орчинд хөнөөлтэй сонголт болон хувирч байгааг дээрх баримтууд харуулж байна.

Улаанбаатар хотыг л аваад үзэхэд Төв цэвэрлэх байгуулам-жийнхаа хаягдал усыг Туул голдоо цутгаж буйн дээр түүнийгээ бүрэн цэвэршүүлж чаддаггүйг хүн бүр мэднэ. Төв цэвэрлэх байгууламж руу нийлүүлж буй айл өрхүүдийн бохир усны найрлагад угаалгын машинаас угаасан хувцас болон биеэ гуужуулсан скрабны үлдэг-дэл тууж л яваа. Нэгэнт бүрэн цэвэршүүлдэггүй учраас түүн доторх бичил хуванцар Туул гол руу цутгаж, хатан Туулаас ундаалдаг хүн зон, мал амьтан, дотор нь сэлэх загас жараахайн хоол болж буй. Нарийн судалгаа шинжилгээ ч хийж чадахгүй, хүссэн ч хүчин чадалгүй байгаа нь бичил хуванцрын аюул нүүрлэсэн далайгаас хол гэлтгүй манай оронд далд нүүрлэж байгааг энэ бүхэн илтгэх мэт. ОХУ хүртэл Байгаль нуурандаа бичил хуванцрын судалгааг өнгөрсөн онд эхлүүлсэн байхад хүйн холбоотой Хөвсгөл нуураа цэв цэнгэг гэж хөөрөх нь эргэлзээтэй. микро гэж үл тоомсорлох аргагүй, макро хөнөөлтэй аюулын харанга манайд нүүрлээд буй бус уу.

» Далайн нялцгай биет иддэг нэг хүн жилд дунджаар 11000 ширхэг бичил хуванцар ходоод руугаа оруулдаг.

» Нэг удаагийн усанд оролтоор 100 мянган ширхэг бичил хуванцрыг далайд урсгадаг.

» Далай тэнгисийн усан дахь микро пластик хаягдал 51 их наяд байгаа нь огторгуй дахь од эрхсийг 500 дахин үржүүлсэнтэй тэнцэнэ.

Далайн амьтад бичил хуванцрыг идсэнээр энэхүү аюул хүнсний сүлжээнд нэвтэрснийг эрдэмтэд баталгаа-жуулсныг BBC даваа гарагт онцлов

Page 4: YНЭ: 600₮ Микро зүйлийн макро аюул · ярианы тусламжтайгаар орчноо таньж, бусадтай харилцаж, нийгэмшдэг

Судлаачийн үг

4 ЗаСгиЙН гаЗрыН мЭдЭЭ 2017.03.14, мягмар ~ №046 (592)

Олхонуд Д.Баярхүүпрофессор

Энэ өгүүллийг бичихдээ их бодлоо. Бодож бодож зохиолын баатрын талд бичье гэж шийдлээ.

арван жилийн тэртээ би “Бид

ингэхэд хэн юм бэ?” гэх нэгэн номоо уншигчдад толилуулсан.

Номын өмнөтгөлд аНУ-ын Калифорнийн их сургуулийн Улс төрийн шинжлэх ухааны салбарын профессор м.Стивэн Фишийн өгүүллийн монголын хэсгээс эшлэсэн: “Төв ба Өвөр азийн посткоммунист орнууд дотроос монгол Улсын нэн шинэхэн улс төрийн туршлага, тухайлбал, дарангуйллын засаглалыг тойрсон төдийгүй, ардчиллын зүгт бодитой ахин дэвшиж, дарангуйлал руу эргэж халтираагүй, энэ утгаараа ардчиллын үйлсэд олсон харьцангуй амжилт монгол Улсад бий”. Энэ үгс бол Стивэн Фишийнх. Харин тэр өмнөтгөлд миний өргөсөн үгс дотор: “ардчиллын ололтууд тасралтгүй 17 жил ямагт прогрессоор яваад ирснийг үгүйсгэх санаа надад ч, Стивэн Фишт ч байхгүй нь мэдээж. гэтэл монголын ард түмний олонх ардчиллын үр шимийг аж амьдрал дээрээ үзэхгүй, талаас нь илүү нь хувхайртлаа ядуураад, ядуурах тийшээ яваад байгаа нь юуных вэ? Эрх чөлөө нь аврал биш хараал болсон өнөөгийн монголд нийтээрээ шахуу зүг чигээ алдаж, тамын тогоо руу явж байгаа юм биш биз гэсэн эмзэглэл ганц надад бус, сэтгэдэг, боддог олон монгол хүний тархинд гүн сууж байна. Одоо яах вэ гэдэг асуулт олон хүний өдрийн бодол шөнийн зүүд боллоо” гэх сургамж, харуусал цухалзана.

ТУЗ-ийн даргаЭрдэнэбаатарын ДОЛГИОН

Тэргүүн орлогч эрхлэгчЦэвээндолгорын ЦЭвЭЭНХЭРЛЭН

Утас: 99901526

Орлогч эрхлэгчЛхагважавын СУГАРМАА

Утас: 99903584

Улс төр, нийгмийн мэдээллийн албаЭдитор Б.Гандолгор

Утас: 99901483

Эдийн засаг, бизнес мэдээллийн албаЭдитор Б.Баяртогтох

Утас: 99901532

Гадаад контент, соёл энтертайнментын албаЭдитор Р.Оюунцэцэг

Утас: 99901621

Г.ЛхагвасүрэнУтас: 99903581

Улаанбаатар хот, Сүхбаатар дүүрэг, I хороо, Энхтайваны өргөн чөлөө,

“Блю Скай тауэр” 407 тоотУлсын бүртгэлийн дугаар: 1024

Утас: 70103131, Факс: 70106065

Zasag.Co“Чөлөөт хэвлэл”

сангийн хэвлэх үйлдвэрт хэвлэв

Дугаарын удирдагчБ.Гандолгор

“Засгийн газрын мэдээ” сонин нь ардчилсан, шударга ёс, хүний эрхийг

дээдэлж, чөлөөт сэтгүүл зүйн хэм хэмжээг бүрнээ сахин, олон ургальч үзлийг

илэрхийлэх мэдээллийн индэр байж, нийт Монгол үндэстний ойлголцол, эв нэгдлийг

бэхжүүлэхийг эрхэм зорилгоо болгоно.

0 0 5 9 2

рЕДАКцИ

ЗАр СУрТАлчИлГАА

ХАЯГ

цАХИМ ХУВИлБАр

бүү явуул, ердөө л наад ард түмнээ хөгжүүлж, босго, зовхийг нь өөд нь тат, монгол ойлголтоор бол ямагт босоо явуул!”, “Чи олон улсад найрамдал нөхөрлөлийн эсрэг байж болно. Зэвсэг хураахын эсрэг зогсож болно. даян дэлхийд ардчилал хүний эрхийг дээдлэхийн эсрэг байж болно. Олон улсын терроризмыг өөгшүүлэгч байж болохгүй. Тэгээд л боллоо. Бусдаар ард түмэндээ юм хий, ард түмнээ дэлхийд алдаршуул, өөрийгөө бус, ард түмнээ, тэгвэл аяндаа дэлхий ба түүх Таны талд орчихдог юм байна. Үүнийг л Ли Куан Ю харуулчихаад явж одлоо хэмээн бид дүгнэж байна. Үүнийг бид орчин үеийн монголын улстөрчдөд хандуу-лан чин сэтгэлэсээ бичиж байна” гэсэн байгаа.

Тэгэхлээр дээрхүүдийн логик хариултын жишээ болгож би Казахстаныг сурталчлах санаа-тай. Бодож бодож Назарбаевыг ман дуулахаар шийдлээ. Тэрбээр Ли Куан Югийн шинэ дүрийг Төв азид өөрөөрөө тодруул-чихаж. дарангуйллаа гэх барим тыг эвлүүлж, монтажилж гаргаж ирэхээс бус, Казахстан нь өнөөгийн Хойд Солонгос шиг дарангуйлаагүй бол бидний нэр хоч өгөх маань ч яамай. ардчилалтай, эрх чөлөөтэй байна гээд бид ядуураад, эдийн засаг нь унаад байвал дарангуйлаад баяжуулсан, хүчирхэгжүүлсэн Казахстанаас дор орсон хэрэг бус уу? иймд Казахстаны жишээг судлаач хэмээн уриалчихъя.

2017 он Казахстаны хувьд, тэр тусмаа Нурсултан Назарбаевын хувьд залгамжлагчаа эрэлхийлэх, тодруулах жил болно хэмээн судлаачид бичжээ. Тэгэхдээ тэгж тодруулах нь эрсдэлтэй амаргүй зорилт байх болно. Нэгэнтээ өтөл настан, 1991 онд энэ улс тусгаар тогтнолоо зарласнаас хойш 26 жил халаагүй сонгогдсон, эдийн засагт нь хямралын шинж тэмдэг харагдсан, үндэсний мөнгө-тенге үнэгүйдэх хандлагатай. Хамгийн гол аюул исламист үзэл санаа нийгэмд бугшсан, афганистан, араб ертөнцөөс лалын экст-ремизмийн аюул нүүрлэж байгаа гэдгээр 2017 он Төв ази руу, тэр дундаа хамгийн хүчирхэг улс болох Казахстан руу дэлхийн хэвлэлүүдийг соронздоод байх магадлал өндөр юм.

ингэхэд Казахстан нь Украин шиг майданы галд шатаад, гүрж шиг иргэний дайндаа тулаад, улс орноо хуваалгаад, молдов шиг нутгийнхаа тал хэсгийг 25 жил алдаад, Киргиз шиг өнгөт хувьсгалын хөлд яагаад чирэгдсэнгүй вэ гэдэгт Назарбаевын ур ухаан, овсгоо самбаа, хосгүй чадвар хэмээн хариулах болчихоод байна. Хэрэв тэрбээр анхнаасаа Оросыг дагаж далдганасан бол, эргэж хургаж, хоёр нүүрлэсэн бол акаев, Бакиев, янукович нар шиг эх орноосоо хөөгдөх байлаа.

Назарбаев бол зөвлөлтийн ба оросын эсрэг үзэлтэн огтоос биш, тэрбээр экс-коммунист, харин одоо жинхэнэ реалист

хадаастай гэмээр болжээ. Нефть, уул уурхай, хөдөө аж ахуйн бүтээгдэхүүнээ баялаг болгон экспортод гаргаж санхүүгийн эх үүсвэр хуримтлуулж чаджээ. Түүнийгээ Үндэсний фонддоо төвлөрүүлж, энэ сангийн хөрөн-гө одоогийн байдлаар 100 тэрбум ам.доллар хүрчээ. ингээд том хохирол амсахгүйгээр дэл-хийн хям ралуудыг харьцангуй гай гүй даван туулж иржээ. Тэр хүү үндэсний фонд нь 1990-ээд оны дараахан ашигт малтмал, түүхий эд нэлээд үнэтэй байх үед буй болсон ба 1997-1999 оны хямралын үед энэ фондын тодорхой хэсгийг орон сууц, газар тариалан, газар тарилангийн салбарын бүтцийг өөрчлөх, аж үйлдвэржилт, шинэ ажлын байр бий болгох зэрэг эдийн засгийн хөгжлийн салбаруудад зарцуулж чадсан хур туршлагаас монгол маань суралцмаар. Фондоосоо мөнгө гаргаж жил бүр цалин, тэтгэвэр нэмэгдүүлж, хямралын эсрэг бодлого хэрэгжүүлсэн хур турш лагыг нь би хэлж байна. 2007-2009 оны дэлхийн эдийн зас гийн хямралын үед хасгууд маань хэдийнэ туршлагатай бол чих сон, тиймдээ ч хямралаас га рах шинэ шатны бодлого, прог-рамм хэрэгжүүлсэн, одоо ч тэгж бай гаа чинь туршлага биш гэж үү?

Одоо тэр улс ашигт малт ма лаас үл хамаарсан нанотехнологи, шинэ эрчим хүчний тех нологи, эдийн засгийн солон горсон салбаруудтай бол жээ. Назар-баевын мэргэн ухаан, хатуу шаардлагын да гуу Казахстан нь өрсөлдөх чадвараараа дэлхийн 189 улсаас 42-т бичигдэж байна. 2015 оны бизнес үнэлгээгээр 148 орны эхний 50 өндөр хөгжил тэй орны тоонд энэ улс бүртгэгджээ. ядуурлын түвшин 1991 онд 47 хувьтай байсан бол одоо 2.5 хувь болж буурлаа. Тусгаар тогтнолоо олсон эхний жилд нэг хүнд ногдох дНБ 300 ам.доллар байсан бол одоо энэ тоо 14 500 ам.доллар болж өсчээ.

Бас нэг туршлага. гуравхан жилийн дотор нийслэлээ бүсийн жижиг төв байсан астана руу бүрмөсөн шилжүүлсэн. астанад тэр үед 300 мянган хүн амьдарч байсан бол одоо нэг саяас илүү хүн амьдарч байна. астана нь ойролцоогоор 800 мянган гектар газар нутагтай, экологийн цэвэр хот. Нийт дНБ-ий 10 хувь нь нийслэлд ногдож байна. дөрвөн уулын дунд утааны хорт угаарт хахаж цацан хордож, зам нь ямагт түгжирч, экологи нь бүрэн сүйрсэн улаанбаатарчуудад Назарбаевын энэ туршлага хэрэг болох нь гарцаагүй.

Улс орноо харанхуй ан гал, тодорхойгүй бүдэг манан дун даас татаж гаргаад хөг жүүл чих сэн Назарбаевыг даран гуйлагчаар нь дуудаж цоллох саваагүй нохой саранд хуцахтай адил бус уу? Тэр утгаар эдүгээ Назарбаевыг Ка захс таны төрийн толгойд бай-гаасай гэх хүсэл шунал дэлхийн улс орнуудад түгээмэл дуулдах авай.

Мөнгөн тэмдэгт дээрээ мөнхөрч л байг дээ

ЗУраг Назарбаевын банкнот Логикоор ганцхан асуулт л

гарч ирнэ: “ингэж ядуурах хэрэг байсан юм бол ардчиллын хэрэг байна уу?”. Логикоор ганцхан хариулт байна: “Баяжуулж, улсаа хүчирхэгжүүлж чадаж байвал ардчилалгүй байж бас болно”.

Хоёр жилийн өмнө дөө. Сингапурын улс төрч Ли Куан Юг дурсан бичихдээ би: “Тэр хүн (Брежнев) дэлхийн энх тайвны төлөө цуцалтгүй тэмцсэн, аНУ-тай намжмал байдлыг дархалсан, цөмийн зэвсгийг хорогдуулан устгах лут лут гэрээ байгуулсан, коммунист хөдөлгөөнийг бэхжүүлсэн, марксизм-ленинизмийг хөг-жүүлсэн зэрэг нь юу ч биш юм байна, бүр юу ч биш юм байна. дэлхий ч үнэлдэггүй юм байна. Хүн төрөлхтний ой тойноос энэ үйлс чинь арилж алга болдог юм байна”, “гадаадад, олон улсад бүү алдарш, бараг гадаад бодлого

бодлоготон, политреализмыг баримтлагч, үндэсний эрх ашгаа ягштал хамгаалагч.

Эх орноо Оросын колони байсан хэмээн ярина. “Хаант Оросын үед газрын хамаг баялгийг маань хамаад аваад явчихдаг, хоосорсон газар тоос шороо л пургиад үлдэнэ. манай улсад дотооддоо ядаж зам гэж байсангүй. гэтэл одоо ямар төмөр зам тавьчихаад байна, өмнө нь ийм юм байсан уу, яагаад гэвэл бид колони байсан юм чинь” хэмээн хээв нэг ярина. “Нефть, газ, алт, мөнгө бурхны авралаас манайд байна. Энэ бол бидний баялаг. Энэ бол бидний халаасанд байна, хэн ч түүнийг авч чадахгүй. Бусдад хамаг юмаа өгчихөөд тоос шороо бужигнуулаад үлдэж бид чадахгүй, энэ бол бидний явах зам биш” гэж хэлдэг. Энэ бол түүний цогтой үгсийн нэгээхэн хэсэг.

Казахстаныг Оростой ний-лүүлье хэмээн интернэтээр цуурсан Умард мужийнхаа нэг иргэнд “үндэстэн хооронд яс хаях гэлээ, сепаратизмыг өөгшүүллээ” хэмээн таван жилийн ял оноосон нь мөн л Назарбаевын дур хүслийн илэрхийлэл. Украины донбасст Оросын талд байлдахаар сайн дураараа цэрэг болж явсан хэсэг хасаг, орос иргэдэд тэрбээр эрүү үүсгэсэн. Үүнд Орос боож үхсэнгүй.

Нутгийн оросуудад хатуурхах мөртлөө Казахстаныг Оросын чухал, найдвартай түнш хэмээн тунхаглана. Түнш бүү хэл хамтран тэмцэгч, холбоотон гэнэ.

гэтэл Белорусс, Орос хоёр тийм хэмжээнд түншилж чадахгүй, маргаан, тэмцэл, зөрчил байнга дэгдэнэ. Назарбаевыг оросууд ухаалаг захирагч, улс орноо маш эвгүй цүнхэлээс 20 жилийн дотор татаж гаргаж амжилттай хөгжүүлсэн хэмээн хөөргөнө. Цаашаа тогтож байгаасай гэж ерөөнө.

Хэрэв Евразийн интеграц гэж ярих аваас түүний локомотив нь Путин, Назарбаев хоёр зэрэгцээд зогсож байхаар юм. Тэд харилцан хүндэтгэл, харилцан дэмжлэг, найрамдлын бэлгэдэл болно. Орост хэцүү цагт нь цагийг нь олж донжийг нь тааруулж тусламжийн гараа сунгадаг нь Казахстан юм. Орос-Турк хоёр илд зөрүүлээд дипломат харилцаагаа бараг таслан алдаж байхад нь Назарбаев л зуучилж тэр хоёрыг эвлэрүүлсэн. Тэгсэн хэрнээ Эрдогантай үгссэн мэт Оросыг ундууцуулсан мэдэгдэл хааяа хааяа цухалзуулна. Эрдоган асадыг түлхэн унагах төлөвлөгөөгөө зарлана гэдэг ОХУ-аас Сирид явуулсан нөр их бодлогыг унтрааж байна гэсэн үг. яг тэр үед нь Назарбаев Хаант Оросын колоничлолын тухай гэнэт ярьж оросуудыг сандаргажээ. ялгаатай нь Эрдоган дэлхий рүү хандуулж хэнэг ч үгүй ярьсан, Назарбаев дотооддоо хандуулж ярьсан. Эрдоган бүр ч эвгүй үйлдэл хийсэн. Оросын Элчин сайдыг Туркэд хөнөөчихөөд байхад Сирийн алеппогоос дүрвэж гарсан боевикийн эхнэр охидыг анкарад хүлээн авч тэвэрч сүйд болсон. Цаад боевик нь алеппод

асад-Оросын эсрэг дайтсан гавьяатан.

Казахстаны төрт улсын ши-нэ хэн түүхийг оросууд жи шээ болгон их ярьдаг. СССр зад ран салахад түүний гишүүн хол-бооны БНУ-уудын нэгэн адил Казахстан өөрийн төрт улсаа анх удаа байгуулсан. Назарбаевын ачаар тэр үйл явц нь русофоби буюу оросын эсрэг хийрхлийг тойрч гарсан. Балтийн гурван улс, гүрж, азербайжан, молдов улсад русофоби дэвэрч хэтэрсний гай Украин дээр тун хүнд бууж, бүр газар нутгаасаа тасдуулаад байгааг бид харж байна.

cccP тарсны дараа ОХУ нь түүний цорын ганц залгамжлагч болж, холбооны бусад 14 улс нь Оросоо тойрч нягтраад, Орос-гүйгээр хаашаа ч гарцгүй, Орос л ганцаараа татан дагуулагч, хүчний төв, Орос л ганцаараа хур туршлагатай, Орос л улс төр, эдийн засаг, соёл, мэдээ-лэл, үзэл суртал, хэл зэрэг олон үзүүлэлтээр бусад 14 БНУ-аа холбоод байхаар төсөөлж байсан бол тийм биш ээ. Тэгж хөгждөггүй юм аа гэдгийг Назар-баевын өнгөн дээр Казахстан нотлоод тавьчихлаа.

Хэрхэн нотлов гэдэгт ганц хоёрхон хариулт хэлэхэд л хан-галттай. Нурсултан Назарбаев төр тэргүүлмэгцээ л “Эхлээд эдийн засаг, дараа нь улс төр” хэ мээх уриа дэвшүүлсэн. “ард чилал”, “хүний эрх” гэж их уриал сан бол 140 үндэстэн ястан аж төрдөг, хасаг нь олонх болж чадаагүй байсан тэр улс өнгөрөх байлаа. Эдийн засгийн хөгжилд нь энэ уриа эгнэгт

Page 5: YНЭ: 600₮ Микро зүйлийн макро аюул · ярианы тусламжтайгаар орчноо таньж, бусадтай харилцаж, нийгэмшдэг

5

ЗГМ: Сэдэв

2017.03.14, мягмар ~ №046 (592) ЗаСгиЙН гаЗрыН мЭдЭЭ

1Харин 3-6 сартайдаа утас

тэргүүтний чанга чимээ, хүний дуу хоолойг сонсоод хариу үйлдэл үзүүлэхгүй бол эмчээр сонсголын эмгэгтэй, эсэхийг шинжлүүлэн, цаг алдалгүй эмчлүүлэх хэрэгтэй.

Хэрэв хүүхэд дунд чихний үрэвсэл болон чих, хамар, хоолойн халдвараас үүдэлтэй сонсголын хөнгөн эмгэгтэй бол ижил төстэй авиа, үгийг ялгахгүй. ийм үрэвсэл, халдвар давтагдаж, хэдэн сараар үргэлжилбэл хүүхэд хэл ярианы хөгжлийн сааталтай болдог. Хүүхдэд зурагтай номоор дамжуулан эх хэлний мэдлэг, унших хүсэл өгөх нь хэл ярианы чадварыг хөгжүүлэхэд үр өгөөжтэй байдаг.

ХЭл ярианд анХаараХ нь

Хэл яриа нь харилцааны үйлээс гадна сэтгэхүйн зан үйл төлөвших хэрэглүүр болдог. аутизмтай хүүхэд гэхэд л хэл яриа нь хөгжихөд нэлээд хүч хөдөлмөр, цаг хугацаа ордог байна. иймдээ ч хэл ярианы гажиг, сааталтай хүүхдүүдийн хөгжиж боловсрох, нийгэмших боломж хязгаарлагдмал. Хэл яриа хүний харилцааны суурь болж, сэтгэн бодох үйл явцыг илэрхийлэх зэвсэг.

Хүний хэл яриа нь ямар нэгэн хүндрэл бэрхшээлгүй байхын тулд дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд, уураг тархи бүтцийн хувьд тодорхой түвшинд хүрч боловсорсон,

УНТЭ-ийн зөвлөх эмч, Мон-голын чих, хамар, хоолойн эмч нарын нийгэмлэгийн тэргүүн, анагаах ухааны доктор Л.Бямба-сүрэнгээс сонсголын эмгэг, түүний эмчилгээний талаар зарим зүйлийг тодрууллаа.

-Саяхан ясли, цэцэрлэгийн 10 дугаар цогцолборт үнэ төлбөргүй үзлэг оношилгоо хийсэн шүү дээ. Энэ үед анхаа-рал татахуйц эмгэг, өөрчлөлт ажиглагдсан уу?

-манай эмнэлгийн Чих, хамар, хоолойн тасгийн эмч нар тархины саа болон хөгжлийн бэрх шээлтэй хүүхдийн 10 дугаар цогцол борт “Сонсгол хамгаалах дэлхийн өдөр”-ийг тохиолдуу-лан сүүлийн үеийн аппаратаар оношилгоо хийсэн юм. Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүх-дүүд бие, эд эрхтний эмгэгийн зэрэгцээ гажиг хавсрах магадлал өндөр. Тиймээс чих, сонсголын эмгэг байгаа, эсэхийг тогтоохоор очсон. Ноцтой өөрчлөлт, эмгэг-тэй хүүхэд тэнд байгаагүй.

-Хүүхдийг оношлох хүнд-рэлтэй байдаг шүү дээ. ямар тоног төхөөрөмж ашигласан бэ?

-2005 оныг хүртэл манай улсын болон хувийн хэвшлийн

эмнэлгүүдэд сонсголын ор-чин цагийн, нарийн тоног төхөөрөмжүүд байгаагүй. манай эмнэлэг саяхан 21 мянган ам.долларын өртөг бүхий өндөр хүчин чадалтай тоног төхөөрөмж авчирсан. Уг төслийг УНТЭ-ийн сонсголын эмч Б.мишээлт бичиж "Улаанбаатар Peace avenue” ротари клубийн санаачилгаар аНУ-ын "Сиатл ротари", Олон улсын сонсголын бууралттай хүүхдийн сангийн санхүүжилтээр суурилуулсан.

-Өнгөрсөн жил захын хороол лын хүүхдүүдэд энэ төр-лийн оношилгоо хийсэн байх. Үүнээс өмнөх түүх бий юу?

-Эмнэлгээс хол суурьшдаг хүүхдүүдэд анх 2015 онд монгол Улсын чих, хамар, хоолойн улсын болон хувийн хэвшлийн бүх эмнэлгийн төлөөллүүд хүрч ажилласан. дунд сургуулийн сурагчид чихэвч хэрэглэснээс болж сонсгол аажимдаа мууддаг, чихний булагтай хүүхдийг хэр-хэн эрт таньж эмчлүүлэх талаар сургалт, мэдээлэл өгсөн юм.

-Хүүхдүүд сонсголгүй, дүлий байгаа нь ямар шалтгаантай вэ?

-Сонсгол алдах, дүлийрэх нь олон шалтгаантай. Тухайлбал,

СЭТГҮҮлЧ:

Ажлын байрны үндсэн зорилго: Мэдээний шууд болон шууд бус хөтөлбөрүүдэд мэдээ сурвалжилга бэлтгэж нийлүүлэх, хөтөлбөрт мэдээ танилцуулах, мэдээний болон техникийн ажилтнуудтай багаар хамтран ажиллах.

ҮндСЭн ЧиГ ҮҮрЭГ:• Эдийн засаг, бизнесийн тодорхой салбарыг хариуцан ажиллаж, мэдээ сурвалжилга бэлтгэх• Салбарын бизнес, зах зээлийн судалгаа хийх, биржид бүртгэлтэй компаниудын тайлан, гол үзүүлэлтүүдэд анализ хийх, төлөв таамаг бэлтгэж танилцуулах • Шууд болон шууд бус хөтөлбөрт мэдээ, сурвалжилга танилцуулах, зочидтой ярилцах, яриа авах

ТаВиГдаХ ШаардлаГа: • Сэтгүүл зүй, хэл шинжлэлийн чиглэлээр дээд боловсрол эзэмшсэн• Олон улсын харилцаа, бизнес, санхүү, эдийн засгийн чиглэлээр дээд боловсрол эзэмшиж, зах зээлтэй

холбоотой аль нэг салбарт ажиллаж байсан, эсвэл зохих ойлголт, мэдлэгтэй бол давуу тал болно• монгол хэлний яриа, бичгийн дүрмийн мэдлэг, найруулан бичих чадвар шаардсан ажил хийх туршлагатай• мэргэжлийн ёс зүйтэй• мэдээллийг цуглуулах, судалгаа шинжилгээ хийх, үнэлэлт дүгнэлт өгөх чадвартай.

ОрЧУУлаГЧ:

Ажлын байрны үндсэн зорилго: Мэдээний шууд болон шууд бус хөтөлбөрүүдэд гадаад мэдээ сурвалжилгыг орчуулан бэлтгэж нийлүүлэх, шууд хөтөлбөрт гадаад мэдээний синхрон орчуулга хийх, гадаад нэвтрүүлгийн орчуулга хийх, бүтээлийн багуудтай хамтран ажиллах.

ҮндСЭн ЧиГ ҮҮрЭГ: • Олон улсын харилцаа, эдийн засаг, улс төр, бизнесийн салбарын мэдээлэл орчуулах• дээрх сэдвээр шууд болон шууд бус хөтөлбөрт орчуулга хийх,• Олон улсын сүлжээ, агентлагуудаас хүлээн авсан мэдээ сурвалжилга, ярилцлагыг орчуулах, дуу оруулах

ТаВиГдаХ ШаардлаГа: • англи хэлний орчуулагчийн бакалавраас доошгүй зэрэгтэй (орос хэлтэй бол давуу тал болно)• Эдийн засаг, бизнесийн салбар, танин мэдэхүйн нэвтрүүлгийн орчуулга хийх бүрэн чадвар, туршлагатай

(аман болон бичгийн орчуулга хийж байсан туршлагатай бол давуу тал болно)• англи, монгол хэлний яриа, бичгийн дүрмийн мэдлэг, найруулан бичих чадвар шаардсан ажилд

туршлагатай• Эдийн засгийн аль нэг салбар, зах зээлтэй холбоотой ажил хийж байсан, эсвэл зохих ойлголт, мэдлэгтэй

бол давуу тал болно.

ЕрӨнХиЙ ШаардлаГа: • мэргэжлээрээ ажиллаж байсан туршлагатай• Телевизийн салбарт удаан хугацаанд тогтвортой ажиллах хүсэл эрмэлзэлтэй • Бусадтай харилцах, өөрийгөө зөв илэрхийлэх ур чадвартай • интернэтийн орчинд ажиллах, компьютер ашиглах мэдлэгтэй, программ дээр ажиллах чадвартай • Багаар болон бие даан ажиллах, манлайлах, ажлын ачаалал даах чадвартай байх.

БҮрдҮҮлЭХ МаТЕриалУУд:• ажилд орохыг хүссэн өргөдөл, анкет• гурван үеийн намтар• Ерөнхий боловсролын гэрчилгээ, их, дээд сургуулийн диплом болон мэргэжлийн үнэмлэхийн хуулбарыг

нотариатаар батлуулсан байх• 2 хувь цээж зураг (сүүлийн 3 сарын дотор авахуулсан)• Оршин суугаа хаягийн тодорхойлолт• Өмнө нь ажиллаж байсан байгууллагын тодорхойлолт

НЭЭЛТТЭЙ АжЛыН БАЙРАНД УРЬж БАЙНА

анкетыг “BLOOMBERG TV MONGOLIA” телевизийн байранд ирж бөглөх бөгөөд бүрдүүлэх материалыг хүлээлгэн өгнө үү.

Хаяг: Блю Скай тауэр, 4 давхар, № 403, Энхтайваны өргөн чөлөө 17, 1-р хороо, Сүхбаатар дүүрэг, Улаанбаатар хот 14240, Монгол Улс, Холбоо барих утас: 70102020

“Хэлгүй дада” нар инээдэм биш болох ньХүүхэд сургуулийн өмнөх насанд хэл яриа нь хөгжиж, бэлтгэгддэг

өгүүлэх эрхтний дууны болон амьсгалын системийн үйл ажил-лагаа саадгүй, хараа, сонсгол, хөдөлгөөний хөгжил хэвийн, сэтгэл хөдлөлөө илэрхийлэх чадвартай байх зэрэг болно. гэтэл энэ бүх шаардлагыг хангасан хэрнээ дөрвөн нас хүрчихээд хэлд ордоггүй, сургуульд ороод цээж бичиг хийж чадахгүй байх нь элбэгшжээ.

Хүүхэд сургуулийн өмнөх насанд хүүхдийн хэл яриа хөгжөөд зогсохгүй уншиж бичихэд бэлтгэгддэг. Үүний дийлэнх нь ном уншуулах, ярилцах зэргээс үүдэлтэй. Харам салтай нь, эцэг, эхчүүд хүүхэдтэйгээ цагийг өнгөрөөхөөс илүүтэй гар утас оролдож, зурагт, компьютер ширтэн суух болж. Үүгээр ч зогсохгүй хүүхдэдээ гар утас, чихэвч өгөх явдал их. Нялх балчир үрсийнхээ анхны үгийг нь тэсэн ядан хүлээдэг атал нэг, хоёр, тэр ч бүү хэл гурван нас хүрчихээд бараг ярихгүй, цөөн хэдхэн үгтэй л байна.

Хүүхэд хэл ярианы тодорхой үе шатыг туулж байж хэлд ордог аж. Төрөөд нэг сартайгаас анхны авиагаа дуудаж, удалгүй ганганан гунганаж, зургаан сар хүрмэгцээ шулганана. Харин 11 сартайгаас богино үеүдийг үргэлжлүүлэн дууддаг. ингэсээр 1-2 насандаа бусдын яриаг ойлгохыг хичээж, ярих бэлтгэлээ хангаж, үгийн нөөцөө бүрдүүлсээр байна.

Хоёр наснаас хүүхдийн хэл яриа мэдэгдэхүйц хөгждөг учир энэ үед нь ном уншиж өгөх, дуу шүлэг заах, орчинтой танилцуулах хэрэгтэй гэв. Энэ нь ургуулан бодох, сэтгэж ойлго ход тустай гинжин хол-боо сууд үүсэхэд нэн чухал нөлөөтэй. гэхдээ ном зохиолтой танилцуулах үедээ сэтгэл хөдлөлтэй, баяр баясгалантай,

эелдэг зөөлөн харилцахаа мартаж болохгүйг мэргэжлийн хүмүүс зөвлөлөө.

Бид хүүхэдтэйгээ байнга ярилцаж байх нь чухал. Тод-руулбал, хоёр ба түүнээс олон үгээр хариулах шаардлагатай асуулт тавихыг хичээнэ. Толгой дохих, сэгсрэх төдийхнөөр ярилцлагыг дуус гаж болохгүй ажээ. “Энэ юу вэ”, “Үүгээр юу хийдэг вэ”, “Хэн, хаанаас авч ирсэн бэ” гэх мэт асуулт тавьж, хүүхэд хариу лахгүй байвал амны хайрцгийг харуулан хэлж өгнө. Үйл явдал тай үлгэр, уран зохиол, эргэн тойронд болон өөрт тохиолд сон үйл явдал бүхнийг ярьж, харилцах нь хүүхдийг яриулахад хамгийн чухал

нөлөө тэй. Нөгөөтэйгүүр энэ бол хамгийн амар, хялбар арга юм. “Бяцхан эрдэмтэн” цэцэрлэгийн эрхлэгч, хүүхдийн сэтгэл засалч, боловсрол судлалын докторант Ж.мөнхнасан “Эхний удаад хоёр үгээс бүтсэн өгүүлбэрээр бодлоо илэрхийлэх боломж олгож, аажмаар үгийн тоог нэмэгдүүлэн, дэлгэрэнгүй өгүүл бэрээр яриул. Тэмдэг нэр, тооны нэр, үйл үгийн хувирлыг хүүхэд ойлгож эзэмшээд ирэхэд холбоо үг бүтээлгэх чадварыг өргөжүүлэн нэмэгдүүлэх зэргээр ажиллана” хэмээн зөвлөлөө.

Эрүүл мэндийн шалтгаантай сонсгол муудсан ч түүнийг эрт оношлох сүүлийн үеийн тоног төхөөрөмж манайд байдаг болж.

Нарийн мэргэжлийн хагалгааг ч эх орондоо хийдэг болсон нь сайшаалтай. Харин эрүүл мэндийн шалтгаангүй, зан харилцаа, амьдралын хэв маягаас үүдэлтэй хэл яриа, сонсголын хөг жил муудахаас эцэг, эх, асран хамгаалагчид урьдчилан сэргий лэх боломж байна. ингэж чадах гүй бол ирээдүйд олон талын сөрөг үр дагавартайг сал-барын эмч, судлаачид хэллээ.

ЗГМ:ТОДРУУЛГА

Чихэвч сонсгол муутгаж байна

Дөрвөн нас хүрчихээд хэлд орохгүй байна

ураг хэвлийд байхад эх нь халдварт өвчнөөр өвчлөх, хүчтэй эм хэрэглэх, эхэн болон хожуу үеийн хордлого нөлөөлснөөс хүүхэд дүлий төрж болно. мөн эхийн суурь өвчин, удамшил ч нөлөөлдөг. Түүнчлэн бага насанд вирусийн гаралтай халдварт өвчин тусах, хатгаа, гэмтэл осол, чихэнд хортой антибиотик ууснаас ч дүлийрэх магадлалтай. дунд чих үрэвсэж, хэнгэрэг цоорох нь ч дүлийрэх шалтгаан болдог.

-Энэ өвчинд хийх эмчилгээнд өөрчлөлт, ахиц гарсан уу?

-гадна чих нь битүү бол дунд чихний сонсголын яс солих, дотор чих нь гэмтсэн бол сонсголын ясыг нь солих, мөн дотор чихний дунгийн суулгац хийх зэрэг олон төрлийн эмчилгээ, мэс засал бий. анх 2009 оны наймдугаар сард төрөлхийн дүлий хүнд дунгийн суулгацыг хийсэн. Үүнээс хойш энэ төрлийн 80 гаруй мэс засал хийж гүйцэтгэлээ.

-дунгийн суулгацын хагал-гааны талаар дэлгэрэнгүй танил цуулахгүй юу?

-дунгийн суулгац нь энгийнээр хэлбэл, бичил компьютер гавалд суулгаж буй хэрэг. ингэснээр дун гэдэг эрхтэнд цахилгаанаар цочрол өгч байгаа юм. Хагал-гааны өртөг өндөр учраас дэлхий дахинд 1980-аад оноос хийж эхэлсэн ч 2009 оныг хүртэл манайд нэвтрүүлж чадаагүй.

-Хүүхэд, залуучуудын сонс-гол эрт муудаж байгаа нь шинэ үзэгдэл үү?

-Сонсгол аажимдаа муудах нь чихэвчний хөгжмийг чангаар удаан сонсох, өндөр децибалтай, дуу чимээний бохирдолд удаан ажилладаг хүмүүст элбэг тохиол доно. мэдрэлээ байнга цочроож, ядраах нь дүлийрэх нэг шалтгаан юм. гадаадаас ирсэн эмч нар чихэвч зүүсэн залуучуудыг хараад “Бидний ирээдүйн өвчтөнүүд эд нар шүү дээ” гэдэг.

Дунгийн суулгац нь энгийнээр хэлбэл, бичил компьютер гавалд суулгаж буй хэрэг.

» Харамсалтай нь эцэг, эхчүүд хүүхэдтэйгээ чанартай цаг өнгөрөөхөөс илүүтэй гар утас оролдож, зурагт, компьютер ширтэн суух болж.

» Харин 3-6 сартайдаа утас тэргүүтний чанга чимээ, хүний дуу хоолойг сонсоод хариу үйлдэл үзүүлэхгүй бол эмчээр сонсголын эмгэгтэй, эсэхийг шинжлүүлэн, цаг алдалгүй эмчлүүлэх хэрэгтэй.

» Хэрэв хүүхэд дунд чихний үрэвсэл болон чих, хамар, хоолойн халдвараас үүдэлтэй сонсголын хөнгөн эмгэгтэй бол ижил төстэй авиа, үгийг ялгахгүй.

spectrumnews©

Хувийн архиваас©

Page 6: YНЭ: 600₮ Микро зүйлийн макро аюул · ярианы тусламжтайгаар орчноо таньж, бусадтай харилцаж, нийгэмшдэг

нийгэм

6 ЗаСгиЙН гаЗрыН мЭдЭЭ 2017.03.14, мягмар ~ №046 (592)

цАХИлГААн БАрАА ГАр УТАС

1. ачааны зориулалттай автомашин маш хямд зарна Утас: 96481125, 990879922. автомашины хагарч цуурсан шил наагч зарна.Хүргэлттэй. Үнэ: 35000 төгрөгУтас: 996799623. Шинэ дугуйнууд зарна.Үнэ: 100.000 төгрөгУтас: 880067344. agiom шинэ дугуйнууд зарнаУтас:99101688 /Үнэ тохирно/5. 2009 oны "Fx35" хямд зарна. Үнэ: 25 сая төгрөгУтас: 991114686. "g500" zarna 2004-2012. дотор гаднагүй он залуу болгосон машин оролцуулна. Утас: 999934347. 2003 оны 2012 орж ирсэн сувдан цагаан өнгөтэй, beams-2.0 мотортой, ухрах камертай "grand mark 2" яаралтай зарна.Үнэ 5 сая төгрөг. Утас: 966517948. 2009 оны "HuMMEr H2" зарна. Утас: 917778779. 2008 оны "Lx570" зарна. Үнэ: 60 сая төгрөгУтас: 9911146810. "Full option a8" зарна. Утас: 99995108

Үл ХӨДлӨХ ноМ, ХЭВлЭл

1. Бүх төрлийн ном хэвлэл худалдаалж байна.Утас: 991441542. Хуучин номнууд зарна.Утас: 94640105 3. Бизнес удирдлагын магистерийн ангид хэрэглэгдэх 2003-2008 оны Pearsons interna-tional edition номнуудыг тус бүр 30.000 төгрөгөөр зарна. Утас 991536374. Ээж ба хүүхэд ном зарна. Утас: 990894015. Сэргэн мандалтын үеийн нэрт зураачдын бүтээлийг өнгөтөөр хэвлэж, орос хэлээр нийтэлсэн монголд цөөн байдаг уран зургийн ном зарна. Утас: 996259216. Official guide of TOEFL TEsT 4th edition. албан ёсны ToEFL тест гаргадаг газраас уг шалгалтад бэлтгэгчдэд зориулан гаргасан guIDE book-ийн хамгийн сүүлийн хэвлэл. Хэрэглэж байсан мөн дисктэйгээ. Утас: 99674312

1. Төв аймагт 6 айлын зуслан-гийн газар зарна. Утас: 953474032. ар хустайн зусланд цэвэр агаарт хаус зарна. 2011 онд ашиглалтанд орсон төмөр бетон суурь, төмөр бөс бетон, 38-ийн дан тоосго, гадна талд хөөсөөр дулаалсан 200м2, 2давхар, машины гражтай, 380в цахилгаантай, цахилгаанаар бүрэн халдаг, 96м гүнээс худагийн ус гарсан цэвэр устай, халуун устай, цэвэр бохироо бүрэн шийдсэн өвөл зуны дулаахан чанартай сайн барьсан. - Нийт 6 өрөө, гал тогоо, зочны өрөө, 2 ариун цэврийн өрөөтэй, гал тогоо 00-д халуун устай, вакум цонх, паркетин шалтай дотор интерьер засал сайн. Утас: 992897683. Төмөр замд СОТ-н таван давхарт угсармал байрны хоёр өрөө байр зарна. Утас: 994664944. -Хүүхдийн Паркийн замын урд зам дагуу төвийн шугамд холбогдох боломжтой 300м2.-22-н товчоо тойргийн хажууд зам дагуу 1га 380 тогтой блокон хашаатай газар.-Хонхорт зам дагуу 9200м2 төвийн шугамд холбогдох боломжтой, худалдааны төв, шатхуун түгээгүүр, аж ахуй, агуулах, хөнгөн үйлдвэр зориулалтаар ашиглах боломжтой газар.-Эмээлтэд 5га газар.Утас: 992897685. Сансарын тунелд 1 давхарын гал тогоо тусдаа 3 өрөө байр зарна. Утас: 99760217, 99101271

1. гэр болон оффиссын сүлжээ хүрдэггүй газарт сүлжээ дахин дамжуулагч суурилуулна. Угсралт тохиргоо үнэгүй.Утас: 757520202. Black iPad mini Wi Fi 64gB багтаамжтай. Үнэ: 400.000 төгрөгУтас: 889981383. Ipad-1 wifi 16gb зарна. Утас: 990025084. Төмөр гадаргуутай 2TB багтаамжтай зөөврийн hard диск зарна. Утас: 988866555. "sony Vaio core i5" notebook хямд зарна. Үнэ:500.000 төгрөгУтас:881027406. sony 15.6 core I7 560-d зарна. model VPcF133Fx In-tel(r) core(TM)i7 Q740 1.70 ghz ram 4g hhd 500gb Display 15.6 inch numlockУтас: 887717677. “Kory notebook shop” бүх төрлийн used нөтбүүк, таблет худалдаалж байна. Үнийн хувьд хамгийн хямд, өргөн сонголттой. Өдөр бүр 11.00-20.00 цагийн хооронд ажиллана. Утас: 89997986

КоМПьюТЕр БА ДАГАлДАХ ХЭрЭГСЭл

UBshop.mnЧӨЛӨӨТ ХУДАЛДААНЫ ПЛАТФОРМ

юу авмаар байна? юу зармаар байна?АВТоМАшИн

1. Электрон жин худалдана.алт, мөнгөн эдлэл болон эмийн тунг жигнэх зориулалтай. авсаархан хөнгөхөн. LcD дэлгэцтэй. 200 гр хүртэл Хэмжээ: 115Х65Х15 мм, Жин: 95 гр 1 минутанд автоматаар унтарна. Тэжээл: 2 aaa батарей (дагалдахгүй) ажиллах температур: 10-30 хэм (c)Утас: 88512938, 960129382. модерн загварын ханын цаг (45-55cm) худалдана.Утас: 96012938 , 885129383. usB гагнуурын алх. Эгшин зуур хална, хөрнө. 480 c градус хүртэл хална.

Утас: 96012938

1. америкийн BLu брэндийн sTuDIo x8 HD гар утас -2 Сим-тэй.Утас: 96012938, 88512932. 50-60 мянгад android утас худалдаж авна. Note1 f100 f200 гэх мэт.Утас: 91228822 95228822 3. iPhone 7 plus black 128gB цоо шинэ хайрцагнаас нь задлаагүй. 128gB. 2 сая 400-аас яриад өгнө.Утас: 93117711, 898083134. Хар батга арилгагч гурвалсан үйлчилгээтэй маск зарна.Утас: 888578715. samsung.Note.3 32gb 4.4.4.version Korea хамгийн өндөр үзүүлэлттэй цэмбэгэр утас хямд зарна. Чихэвч дагалдана.Утас: 91228822, 95228822

ubshop.mn сайтад та зараа байрлуулбал манай сонины зарын энэ хэсэгт шууд орох юм. Зөвхөн кирил үсгээр бичсэн, холбоо барих утас, зарах үнэ нь тодорхой зарууд энэ хэсэгт орохыг анхаарна уу.

UBShop.Mn

УТАС: 95777773ПЯНЗ ХУДАлДАНА. МОНГОл, ОрОС, БУСАД.

ХУДАлДАнА

Чингэлтэй дүүргийн 4 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах

нэгж талбарын 2/0091 дугаар бүхий 730 метр.кв газрын төрийн

байгууллагын газар эзэмших эрхийн №0177800 дугаартай гэрчилгээг

үрэгдүүлсэн тул хүчингүй болсонд тооцох болсныг мэдэгдье.

ХҮчИнГҮйД ТооцоХ

Нийслэлийн Баянзүрх дүүргийн хоёрдугаар хорооны гэр цэцэрлэг зөөврийн био суултуур хэрэглэж хэвшсэн цөөхөн цэцэрлэгийн нэг. Эднийх өвлийн хүйтэнд хүүхдүүдийг дааруулахгүйн тулд таван гэрийнхээ нэгийг ариун цэврийн өрөө болгон тохижуулжээ. Тэд бохироо нүхэн жорлонд зөөж, дүүрэхэд нь соруулдаг. Харин Хөвсгөл аймгийн 12 суманд чингэлгийг тохилог ариун цэврийн өрөө болгох төсөл хэрэгжүүлжээ. НҮБ-ын Хүүхдийн сангаас хэрэгжүүлж буй уг төслөөр сумдын цэцэрлэг, сургуульд хаалга гаргаж, түүнийгээ био суултуур бүхий чингэлэгтэй холбосон байна. мөн хоёр гэр холбосон жижиг хонгилд зөөврийн суултуур байрлуулжээ. Энэ мэт гэр хороололд ариун цэврийн байгууламжийг байгальд ээлтэйгээр шийдсэн жишээ цөөнгүй.

гэвч нийслэлийн гэр хороол-лын 300 мянга гаруй өрхийн дөнгөж нэг хувь нь л дээрх шиг стандартад нийцсэн, тохилог ариун цэврийн байгууламжтай. Харин 97.3 хувь нь хөрсний бохирдлын хамгийн том эх үүсвэр болсон энгийн нүхэн

Байгаль орчин, аялал жуулч-лалын яамнаас уул уурхайн үйл ажиллагаанаас болж эвдэрсэн газруудыг тоолохоор боллоо. Хамгийн сүүлд 2012 онд 20 аймгийн нутаг дэвсгэрийг хамарсан тооллого хийжээ. Нөхөн сэргээгдээгүй үлдсэн

талбайн хэмжээ, байршлын мэдээллийг уурхайн хаалтын жур мыг боловсруулахад ашиг лах юм байна. мөн уг мэдээллийн дагуу нөхөн сэргээлт хийх шаардлагыг аж ахуй нэгж, орон нутгийн удирдлагуудад тавих аж.

2012 онд явуулсан тооллогоор 699 нэгж талбар бүхий 42,556 га эвдэрсэн талбайг нөхөн сэргээлгүй орхисныг тогтоосон байна. Эдгээрийн 60 орчим хувьд нь аж ахуйн нэгж байгууллага, 40 гаруй хувьд нь бичил уурхайчид олборлолт хийсэн байжээ.

гэр, байшингийн сууринаас ус гарах тохиолдол цөөнгүй гардаг. Энэ үзэгдлийг мэргэжлийнхэн “халиа тошин” гэж нэрлэдэг байна. Энэ нь цэвдэгтэй газрын гүний ус айлын гал түлж, гэсгээ-сэн газраар оргилон гарах үзэгдэл юм. Хаврын улиралд халиа тошин

хамгийн их идэвхждэг бөгөөд нэг шөнийн дотор 2-3 айлыг үерт автуулах тохиолдол гардаг. Тиймээс иргэдийг гэр, байшин барих газраа цэвдэгтэй, эсэх өмнө нь ийнхүү гүний ус оргилж байсан, эсэхийг шалгаж байхыг мэргэжлийнхэн анхаарууллаа.

Нийслэлийн ус зайлуулах системийн хэвийн үйл ажиллагааг хан гахад 13 байршилд 4702 мкв далан суваг, шугам сүлжээг засвар лаж, нөхөн сэргээх, дөрвөн байр шилд 3480м үерийн далан сувгийг шинэчлэн засварлах шаард лагатай болжээ.

өртөг багатай шийдлийн эрэлдНэг ам.долларын хөрөнгө оруулалт хийхэд таван ам.долларын үр ашиг гардаг

Б.Ганбаяр / ЗГМ©

Б.Баярмаа@bayarmaaZGM

жорлон хэрэглэж байна гэсэн судалгааг “Хүйтэн уур амьсгалтай орнуудын ариун цэврийн байгууламжийн ший дэл” хэлэлцүүлгийн үеэр танил цууллаа. дулааны ули-ралд хамгийн их гардаг гэдэсний халдвараар өвчлөгсдийн 60 гаруй хувь нь гэр хорооллынх. Нөгөөтэйгүүр, гэр хорооллын өрхүүдэд шинээр нүхэн жорлон барих газаргүй болсон учраас шинэ шийдэл зайлшгүй шаардлагатай болоод байна.

дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллага, дэлхийн зөн, НҮБ-ын Хүүхдийн сангаас тус бүрдээ

усаар цэвэрлэх, хуурайшуулах технологи ашиглахыг зөвшөөрсөн байдаг. гэвч эдгээр нь өртөг ихтэй учраас гэр хорооллын иргэд хэвшүүлж чадалгүй өнөөдрийг хүрлээ. дЭмБ-ын судалгаанд оролцсон иргэдийн дийлэнх нь 200 мянган төгрөгийг бие засах газраа сайжруулахад зарцуулах боломжтой гэж хариулсан байна. Харин тус байгууллага хамгийн багадаа 500 мянган төгрөг шаардлагатай гэж тооцжээ. “Хөг жингүй орнуудад ариун цэврийн байгууламжийг олон янзаар шийдсэн байдаг. гэвч үнэ өртөгөөс болж монголд

орчны орон сууцны судалгааны төвийн судлаач Бруно грунау танилцуулав. Харин Финляндын технологиор бохирыг өтгөн, шингэнээр нь ялгаж, түүнийг бордоо болгодог загвар 400 мянгаас дөрвөн сая төгрөгийн өртөгтэй. Хувинтай суултуурт цугларсан өтгөнийг үнс, эсвэл модны үртэстэй хольж 48 цагийн дотор бордоо болгодог төхөөрөмж хоёр сая төгрөг. Эдгээрийг манай улсад нэвтрүүлье гэвэл төрийн дэмжлэг зайлшгүй хэрэгтэй болно гэдгийг салбарынхан онцоллоо.

дЭмБ-ын судалгаанд оролц-сон нийслэлчүүдийн 65 хувь нь бие засах газартаа сэтгэл хан галуун бус, 84 хувь нь ариун цэврийн байгууламжаа өөрчлөхөөр төлөвлөсөн байна. гэвч хэрхэн, яаж гэдэг шийдлээ олохгүй байгаа аж.

Бусад оронд өтгөн, шингэнийг нь тусад нь ялгадаг технологийг хамгийн их ашигладаг аж. иргэд ийм хоёр нүх бүхий суултуурыг ямар ч жорлонд ашиглах боломжтой. гэвч бохирыг нь хэрхэх вэ гэдгийг нэгдсэн байдлаар шийдэх шаардлагатай

юм. Өмнө нь био түлш болгох, хий ялгаруулж, энерги гаргах үйлдвэр барих тухай ярьж байсан ч биеллээ олоогүй.

Уг нь ариун цэврийн байгуу-ламжид нэг ам.долларын хөрөнгө оруулалт хийхэд 5-8 ам.долларын үр ашиг гардаг гэсэн тооцоо байдаг юм билээ. Нүхэн жорлонг хэрэглээнээс хасаж чадвал ундны усны хомсдол, хөрсний бохирдол, гэр хорооллын хүүхдүүдийн эрүүл мэнд зэрэг цөөнгүй асуудлыг шийдэх боломжтой юм.

ариун цэврийн байгууламжийг сайжруулах төсөл хэрэгжүүлж байгаа ч 100 хувь тохирсон шийдэл олоогүй байгаа аж. Хамгийн “боломжийн” гэж дүгнэсэн нь дээр дурдсан чингэлгийг ариун цэврийн өрөө болгох арга. гэхдээ зөвхөн цэцэрлэг, сургуульд л уг төслийг хэрэгжүүлж байгаа юм.

манай улсад ариун цэврийн байгууламжийн дөрвөн төрлийн стандарт бий. ариун цэврийн шугамд холбох, зөөврийн био суултуур ашиглах болон бага

нэвтрүүлж чадахгүй байна. Нүхэн жорлонг шинэчлэх зард лыг иргэд өөрсдөө гаргах уу, төрөөс даах уу гэдгийг нэн тэргүүнд шийдэх хэрэгтэй” гэж Нийгмийн эрүүл мэндийн хүрээлэнгийн Орчны эрүүл мэндийн албаны дарга а.Энхжаргал хэллээ.

аНУ-ын аляск мужид хэрэглэдэг зөөврийн суултуур 10 мянган ам.доллар. Түүнийг монголд авчирвал үнийг нь 50 хувь бууруулах боломжтой гэж хэлэлцүүлэгт оролцсон аНУ-ын Хүйтэн уур амьсгалтай

СЭРЭМжЛүүЛЭГ

Халиа тошин үзэгдэл идэвхжиж эхэллээЭКОЛОГИ

Нөхөн сэргээх шаардлагатай газруудыг тоолно

Фянландын технологиор бохирыг өтгөн, шингэнээр ялгадаг суултуур нь 400-500 мянган төгрөгийн үнэтэй.

Гэр хорооллын өрхүүд хашаандаа дахин нүхэн жорлон барих газаргүй болсон учраас шинэ шийдэл зайлшгүй шаардлагатай болжээ.

Page 7: YНЭ: 600₮ Микро зүйлийн макро аюул · ярианы тусламжтайгаар орчноо таньж, бусадтай харилцаж, нийгэмшдэг

7

Спорт

2017.03.14, мягмар ~ №046 (592) ЗаСгиЙН гаЗрыН мЭдЭЭ

Монголын волейболын холбоо-ны ерөнхий нарийн бичгийн дарга Ц.Бат-Энхтэй уулзаж ярилцлаа. Энэ жил Монгол улсад волейбо-лын спорт үүсч хөгжсөний 90, Монголын волейболын холбоо байгуулагдсаны 60 жилийн ой тохиож байгаа юм.

-Энэ жил волейболын спортод хоёр том ой тохиож байна. Ойн хүрээнд хийж бай гаа, хийхээр төлөвлөсөн ажлаасаа сонирхуулна уу?

-2017 он бол монголын волей болын холбоо, нийт волейболчдын хувьд тэмдэглэлт жил. 1927 онд Эрхүүд сурч байсан оюутнууд залуучуудын байгууллагад хоёр бөмбөг, нэг тор илгээснээр энэ спорт монголд үүссэн гэж үздэг. Харин 1957 онд олон улсын холбоондоо элсэж, тэр жилдээ монголын волейболын холбоо албан ёсоор байгуулагдсанаас хойш 60 жил өнгөрчээ. монголчууд он тооллыг жаранаар тоолдог уламжлалтай. Нэгэн жараныг туулсан түүхэн он учраас ойгоо албан ёсоор тэмдэглэх шийдвэр гаргасан юм.

Орчин үеийн спортын төрлөөс хамгийн ууган нь болж хөгжсөн волейбол монголын спортын салбарт анхдагчдыг төрүүлэн гаргаж, олон зүйл санаачлан хэрэгжүүлсэн баялаг түүхтэй. мөн харьцангуй тогтвортой үйл ажиллагаа явуулсан байгуул-лага. манай холбоо өнгөрсөн 60 жилийн хугацаанд найман ерөнхийлөгч, таван ерөнхий нарийн бичгийн даргын нүүр үзсэн нь үүний нотолгоо.

Цагаан сарын өмнө бид ахмадуудаа хүлээн авснаар ойн арга хэмжээ албан ёсоор эхэлсэн. Энэ жил улсын чанартай бүх тэмцээнд ойн нэрэмжит медаль, шагналаа албан ёсоор гардуулахаар төлөвлөсөн.

Өнгөрсөн хугацаанд бид энэ спортыг монгол Улсын

Ц.Бат-Энх: Бид хөгжлийн төлөө хандлагаа өөрчилмөөр байнаЗалуус нуруулаг болж буй нь бидэнд олдсон том боломж

монгол Улсад орчин цагийн зэвсэгт хүчин үүсч хөгжсөний 96 жилийн ой, монгол цэргийн баярыг тохиолдуулан Худалдаа хөгжлийн банкны Хамгаалалт, аюулгүй байдлын газар марш тактикийн тэмцээнийг гурав дахь жилдээ зохион байгууллаа. Зэвсэгт хүчний 311 дүгээр ангийн хээрийн полигонд болсон энэхүү тэмцээнд 100 гаруй ажилтан зургаан багт хуваагдан өрсөлдсөн юм. Тэргүүн байрыг д.Наранбаатар даргатай нэгдүгээр тасаг эзэлж, өргөмжлөл, цом, 500 мянган төгрөгийн эзэн болсон бол Б.Сайнбуян даргатай хоёрдугаар тасаг, Т.Үнэнзориг даргатай дөрөвдүгээр тасгийн баг удаалав.

марш тактикийн тэмцээн нь хамгаалалтын нийт бүрэл-дэхүүний хамтач ажиллагаа,

багаар ажиллах чадвар, сахилга бат, жагсаалч байдал, гадаад үзэмжийг дээшүүлэхээс гадна хамгаалалт аюулгүй байдлын ажлын арга тактик, ур чадвар, эмх цэгц, дэг журмыг шинэ түвшинд гаргах зорилготой.

Тэмцээний үеэр тус банкны Хамгаалалт, аюулгүй байдлын газрын харъяа Биечилсэн хам гаа лалтын хэлтсийн захирал С.Шатартай уулзав. Тэрбээр “2015 онд банк үүсэн байгуулагдсаны 25 жилийн ой тохиосон юм. Ойг угтаж олон бүтээлч ажил хийсний нэг нь манай Хамгаалат, аюулгүй байдлын газрын захирал Ш.Эрдэнэ баатарын санаачилсан марш тактикийн тэмцээн. Тэмцээн энэ жил гурав дахь удаагаа амжилттай зохиогдлоо.

Ер нь манай хамгаалалтын ажилтнууд тогтмол бэлтгэлтэй байдаг. Биеийн ерөнхий хөгж лийн бэлтгэлээс гадна мэр-гэж лийн ур чадвар дээшлүүлэх талын бэлтгэлийг жилийн дөрвөн улирлын турш хийнэ. мөн халдлага, довтолгоо болсон үед асуудлыг хуулийн хүрээнд шийдвэрлэж, аюулгүй болгох талын тусгай бэлтгэлийг тогтмол хийж байгаа.

Энэ удаагийн тэмцээнд зо риу-лаад 311 дүгээр ангийн талбайд дөрөв, таван удаагийн нэмэлт бэлтгэл хийлээ. Өмнөх жилүүдтэй харьцуулахад гүй цэтгэх даалгавар хүндэрсэн ч тамирчдын үзүүлэлт, хугацаа, амжилт ахисан байна. Тэгэхээр ма най залуучуудын ур чадвар илүү дээшилсэн гэсэн үг” хэмээн ярилаа.

Марш тактик гурав дахь жилдээ

хэмжээнд хөгжүүлж, волейбол сонирхогч нийт массыг бий болгохын төлөө ажиллалаа. Одоо волейболын тэмцээнгүй бямба, ням гараг гэж үгүй болсон. гуравдугаар сард гэхэд зөвхөн 16-нд нь тэмцээнгүй өнжих жишээтэй.

идэрчүүдийн УаШТ-ээ явуулахын тулд таван бүсийн тэмцээнийг хийж, оролцох багаа сонгон шалгаруулах гэж байна. Одоо сум, сургууль бүр шигшээ багтай болсон, бүгд тэмцээнд орох сонирхолтой. Тиймээс тоонд биш чанарт анхаарч, аймаг, орон нутгийн шигшээг гаргаж ирэхийн төлөө анхан шатны шалгаруулалтаа хийдэг систем рүү орж байгаа юм.

мөн ирэх тавдугаар сард Зүүн азийн аварга шалгаруулах эрэг тэйчүүдийн тэмцээнийг дахин хүлээж авахаар болсон. Бүс нутгийн хэмжээний тэм-цээ нийг нутагтаа зохиосноор залуу тамирчдад туршлага суух боломж бүрдэх юм.

Сүүлийн үед залуу тамирч-дын, ялангуяа эрэгтэйчүүдийн нурууны өндөр нэлээд дээшил-жээ. 190 см-ээс дээш, хоёр метр шүргэсэн өндөртэй, 17-22 насны 30 гаруй залуу өнгөрсөн хугацаанд гарч ирлээ. анхан шатанд ажиллаж байгаа багш нар өндөр тамирчин төрүүлж гаргахын төлөө эрэл хайгуул хийдэг болж. Волейбол дэлхий дахинд нурууны спорт болсон учраас бид өндөр тамир-чингүйгээр амжилт үзүүлэхэд хэцүү. Хятадын эмэгтэй баг гэхэд нурууны өндрөөр Бразил, америкийн хэмжээнд хэдийнэ очсон. Тиймдээ ч риогийн олимпод түрүүллээ.

монгол залуус нуруулаг болж буй нь бидэнд олдсон том боломж. ийм үед нь аль болох олон тэмцээнд оруулж, туршлага, ур чадвартай болгох нь чухал. Одоо шигшээ багийн тамирчид нэгдсэн бэлтгэлдээ

хэрэг болгохоо мэддэггүй. МВХ-ны хувьд төлөвлөсөн зүйлээ хэрхэн хэрэгжүүлсэн нь сонирхол татаж байна?

-Бид хэн нэгний өгсөн мөнгөөр гадагшаа тэмцээнд явах тухай ярьсаар 20 гаруй жил боллоо. Харин бид яагаад өөрсдийнхөө төлөө мөнгө гаргаж болдоггүй юм бэ. Тэр нь гишүүнчлэлийн татвар. Өөрөөр хэлбэл, холбоо гишүүнчлэл болон лицен зийн хураамжаас анхан шатны санхүүжилтээ бүрдүүлнэ.

Одоо волейбол сонирхон хи чээл лэдэг, энэ спортод зүрх сэтгэлтэй хүмүүсийн бүхэл бүтэн масс бий болоод байна. Энэ массын хүчийг ашиглах ёстой юм. Зөвхөн өнгөрсөн жил л гэхэд 70 гаруй байгууллага манайхтай хамтарч волейболын тэмцээн зохион байгуулсан. Үүнд давхардсан тоогоор 30-аад мянган хүн орсон тооцоо бий. Тэгэхээр волейболын спортыг сонирхон хичээллэж байгаа хүн 30 мянга гэхэд нэг их хэтрүү-лэг болохгүй байх. Одоо ээж, аавууд бидэнд хандаж, хүүхдээ волейболын секцэнд оруул-маар байна гэдэг. гэтэл заалны хүртээмжээс болоод секц тэр бүр хичээллэх боломж олддоггүй. Төрөлжсөн секц байтугай биеийн тамирын хичээлээ заахад хүртэл заал дутмаг байна шүү дээ.

-Ер нь спорт холбоод цаашид ямар замаар хөгжих ёстой юм бол. Энэ талаар та өөрийнхөө хувийн бодлыг хуваалцана уу?

-Спорт холбоо ийм байх ёстой гэсэн ерөнхий шаардлага байх ёстой л доо. Хамгийн наад зах нь татвараа төлсөн, нийгмийн даатгалд хамрагддаг, бүртгэл нь ном журмын дагуу, хүний нөөцөө бүрдүүлсэн гэх мэт. ингэж төлөвшсөн холбоонд төр санхүүжилт өгөхөд болохгүй зүйл байхгүй. мөн үйл ажил лагаа нь төлөвшсөн холбоо гишүүнч-лэлийн татвараа авах эрхийг нь нээж өгмөөр байгаа юм.

Ер нь бизнес хийж байгаа хүмүүст олж буй ашгийнхаа тодорхой хувийг нийгмийн сайн сайханд зарцуулъя гэсэн сэтгэл байдаг. Үүнийг л хуулийн хүрээнд зохицуулж өгөх ёстой. Өгсөн, авсны аль аль нь хэл ам болдоггүй тийм систем хэрэгтэй. Системийг нь бий болгож, хяналтаа сайн тавиад л “Одоо та нар хөгжилд хувь нэмрээ оруул, амжилтаа гарга” гэмээр байгаа юм.

байгаа нь сайн хэрэг. гэхдээ олимпийн аварга төрүүлэх нь зөвхөн нэг ажил гэдгийг ойлгох хэрэгтэй. Спортоор дамжуулаад хувь хүнийг хөгжүүлэх, төлөв-шүүлэх, нийгмийг сайн сайхан болгох тал дээр хийх асар олон ажил бий.

манай холбоо сүүлийн жилүүдэд хуваарьт тэмцээнээ зохиохоос гадна энэ спортод дуртай хүмүүсийнхээ оюуны чадавхийг дээшлүүлэх, хэрхэн зөв хүн болгох тал дээр төсөл хөтөлбөр хэрэгжүүлж байна.

мөн холбоогоо бие даасан, бусдаас хамааралгүй, өөрийгөө зөв голдиролоор хөгжүүлэх загварыг бий болгох гэж сүүлийн жилүүдэд нэлээд ажиллалаа. Үр дүн ч эхнээсээ гарч байна. Тухайлбал, холбоо өөрийн бүтэц, орон тоо, төсөвтэй боллоо. Одоо эхлүүлсэн ажлаа бусад холбоо-дод тайлбарлан таниулж, хамтдаа хөгжих тал дээр анхаарч байна.

-Холбоо бие даасан шинжтэй байх ёстой гэдэгтэй олон хүн санал нийлдэг ч хэрхэн ажил

Г.Баярсайхан@bayarsaikhanZGM

Б.ЭнхжинЗГМ

гараад байна.2015 онд энэ тэмцээнийг

ну таг таа зохиоход ардчилсан Солон госын баг тэмцээний түүхэнд анх удаа ирж оролц-соныг үзэгчид санаж буй байх. Бид тухайн үед ардчилсан Солон госын багийг заавал орол-цуулна гэсэн амлалт өгч, түүндээ хүрсэн. Энэ удаагийн тэмцээнд ч тэд тамирчдаа явуул на гэдгээ мэдэгдээд байна. Энэ нь мВХ-ны тивийн хэмжээн дэх нэр хүн дийг харуулж байгаа болов уу.

-Ойн хүрээнд хийх аж лууд төлөвлөгөөний дагуу болоод өнгөрөх байх. Ха рин холбоо цаа шид ямар ажилд түлхүү ан хаарах зорилготой байна вэ?

-Спортын аливаа байгуул-лага олимп, даШТ-д амжилт гаргахын төлөө явдаг. манай улсын тухайд спорт холбоодоос гадна төр засаг хүртэл олимпийн аваргатай болохын төлөө үндсэн үйл ажиллагаагаа чиглүүлж байна. Олимпийн аваргатай болохын төлөө төр анхаарлаа хандуулж, хөрөнгө мөнгө хаяж

Гишүүнчлэл, ли цензийн ху-

раам жаас анхан шатны санхүү-

жилтээ бүрдүүлнэ

Б.Ганбаяр / ЗГМ©

Хэвлэлийн бага хурал зар-лаж, допингийн шалгалтад бүдэрс нээ зарласнаас хойш нэг жилийн дараа мария Шарапова теннисний кортдоо эргэн ирэх боломж бүрдэж байна. ирэх сард болох Штутгартын нээлттэй тэмцээний зохион байгуулагчид орос теннисчнийг цагаан хууд-саар оролцохыг зөвшөөрсөн байна. ингэснээр теннисний хорхойтнууд хайртай тоглогчоо талбайд дахин харах боломж бүрдлээ.

Түүнийг мельдониум хэрэг-лэсэн хэргийн улмаас хоёр жи лийн шийтгэл оноосон ч хожим үүнийг 15 сар болгож багас гасан юм. Улмаар шийт гэ-лийн хугацаа нь тэмцээн эхлэхээс хоёр хоногийн өмнө дуусч байгаа аж.

Тэрбээр бүтэн жилийн турш тэм цээнд оролцоогүй тул чан-сааны оноо гэж үгүй болсон. Тиймээс тэмцээнд тоосоо өргөх ганц боломж нь цагаан хуудас юм. Одоогоор Штутгарт, мад-рид, ромын нээлттэй тэмцээний зохион байгуулагчид түүнд боломж олгоно гэдгээ амлажээ. Харин ойрын үед их дуулга болох Францын нээлттэй тэмцээнд оролцох боломж хомс. Францын теннисний холбоо орос бүсгүйд давуу тал олгох бодолгүй гэдгээ мэдэгдсэн юм.

Өнгөрсөн хугацаанд тэрбээр теннисний бэлтгэлээ орхиогүй. Тиймээс урьдын адил өндөр түвшинд тоглож чадна гэсэн хүлээлт бий. гэхдээ допингийн асуудлаас болоод ихэнх ивээн тэтгэгч нь түүнээс нүүр буруул-сан. мөн чансааны оноогүй бо ло хоор бүхнийг шинээр эх лэ хээс аргагүй болж байна. ямар тай ч Штутгартын тэмцээн Шара поваг оролцох сургаар анхаар лын төвд орж ирлээ.

ТеННИС

Шараповад олдсон боломж

Page 8: YНЭ: 600₮ Микро зүйлийн макро аюул · ярианы тусламжтайгаар орчноо таньж, бусадтай харилцаж, нийгэмшдэг

А.Дюмагийн ”Камели цэцэгт хатагтай” драмын жүжгийн зохиолоос сэдэвлэн Ф.Пиявэ энэ дуурийн цомнолыг бичсэн аж. Ж.Вердийн аялгуугаар хөглөгдсөн “Травиата” дуурийн анхны тоглолт 1853 оны гуравдугаар сарын 6-нд Венец хотноо болж байжээ. Тэгвэл уг бүтээлийг Улсын дуурь бүжгийн эрдмийн театрын хамт олон 2015 онд БНСУ-ын найруулагч Ан Хо Воныг урьж уг дуурийг шинэчлэн тавьж байжээ. Уг дуурийг УГЗ Ё.Цэрэндолгорын найруулгаар энэ сарын 19-нд 17.00 цагаас тайзнаа дахин амилуулахаар боллоо. “Парис хотынхны дунд хөнгөмсөг амьдрал, үзэсгэлэн гоо зүс царай, төрөлх ухаанаараа нэрд гарсан Виолетта Валери, ужиг өвчнөөс ангижирч эрүүл болсныхоо баярыг тэмдэглэхээр зочдыг урьснаар” эхэлдэг аж. Энэхүү бүтээлээрээ Ж.Верди тухайн цаг үе, нийгэмд тэр бүр дэлгэн үзүүлээд байдаггүй хайрын тухай эмзэг сэдэв хөндсөнөөрөө бусад алдартай бүтээлүүдээс онцлог ажээ.

08.00

12.00

14.00

18.00

20.00

22.00

09:10 “Цэрэг эрс” Оросын уран сайхны кино

11:50 “Монголын нэг өдөр”хөтөлбөр

14:00 “Баасан гараг” цэнгээнт нэвтрүүлэг

17:10 NHK-Жайка үзүүлж байна: “Төмөр данх”

19:40 Эхлэх цэг

21:05 “БНСУ руу хөдөлмөрийн зууч лалаар явуу-лах асуудлаар...” нэвтрүүлэг

07:00 “Америк хэрхэн ажилладаг вэ” нэвтрүүлэг

11:00 “Ногоон хот” нэвтрүүлэг

14:00 "Бизнесийн төв цэг" хөтөлбөр

17:00 “Bloomberg Surveillance”

20:30 “Сайн уу дэлхий” нэвтрүүлэг

22:00 “Эзэнт гүрнийг босгосон нь” нэвтрүүлэг

08:05 ЕБС-ийн Теле хичээл

11:15 "Тамирын багш" ОАК

14:40 "Монголчууд нийгэм журамд давшин орсон нь"

17:50 "Дэлхийн атлас" танин мэдэхүйн нэвтрүүлэг

21:00 "Зөв үнийг таа" шоу нэвтрүүлэг

00:00 “Кино миний амьдрал” нэвтрүүлэг

12:30 “Сонсъё, Суръя, Дагая” нэвтрүүлэг

14:00 “Ан амьтдын ертөнцөөр” нэвтрүүлэг

18:00 “Наашаа цаашаа” нэвтрүүлэг

21:00 “Оёдлын газрын боловсон эрчүүд” СОАК

00:00 “Орголт” ОАК

MnB Bloomberg Боловсрол Монгол Тв09.30 “Тог тог тог” хүүхдийн нэвтрүүлэг

С.ТөгсЗГМ

УБ-Москва 13.50 14.28Москва-УБ 21.35 07.30Эрхүү-УБ 15:35 06:20УБ-Эрхүү 21:10 02:40УБ-Сүхбаатар 21:15 05:12Сүхбаатар-УБ 20:55 05:03УБ-Эрдэнэт 20:30 07:45Эрдэнэт-УБ 19:10 05:48

УБ-Бээжин 17.15 19.30 Бээжин-УБ 11.55 14.30Москва-УБ 20.05 00.00УБ-Сөүл 00.00 03.55Сөүл-УБ 13.20 16.05УБ-Хонконг 07.51 12.25Манжуур-УБ 16.50 19.25УБ-Манжуур 16.50 19.25

Гэмт хэргийн тоо буурчээ

УЛААНБААТАР

Нийслэлийн хэмжээнд энэ оны эхний хоёр сарын байд лаар 2987 гэмт хэрэг бүрт гэгдсэн нь өмнөх оны мөн үетэй харьцуулахад 7.2 хувиар буурсан үзүүлэлт аж. Энэ нь Улаанбаатар хотын цагдаагийн газраас нийс лэлийн иргэ дийн амар тайван байдлыг хан гах, гэмт хэрэгтэй тэмцэх, урьд чилан сэргийлэх ажлыг эрчимжүүлэх зорилгоор хянал-тын камер, урамшуулалт эргүүл ажиллуул сантай холбоотой гэж үзэж байна. гэмт хэрэг, зөрчил үйлдэгдсэн үеийн цахим зураглалын систе мийг ашиглан газрын зурагт тэмдэглэж, эмзэг цэгүүдийг тодорхойлон тухайн цэгт хөдөлгөөнт болон явган эргүүл ажиллуулжээ. мөн зөөв рийн хяналтын камер байр-шуулсан байна.

Аргын тооллын гуравду-гаар сарын 14, Ангараг гараг. Бил гийн тооллын 17, Тугчин од той, цагаан хулгана өдөр.

Өдрийн наран 07.08 цагт ман-дан, 18.53 цагт жаргана. Ту хайн өдөр луу жилтнээ аливаа үйлийг хийхэд эерэг сайн ба бич, тахиа жилтнээ сөрөг муу нөлөөтэй тул элдэв үйлд хянамгай хандаж, биеэ энхрийлүүштэй. Эл өдөр буян номын үйлийг эхлэх, дээдсээс халамж хүсэх, лам хувраг болох, багш шавьд барилдах, номын абшиг авах, шинэ гэр ба байр авах, угаал үйлдэх, хүүхэд үрчлэн авах, улааны үйл, хур оруулах, дарханы үйлд сайн. Төлөг тавих, морь уралдахад муу. Өдрийн сайн цаг нь хулгана, үхэр, туулай, морь, бич, тахиа болой. Хол газар яваар одогсод зүүн зүгт мөрөө гарга вал зохистой. Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй.

137

425

28

7

2

4

2

35

4876

2

5

3

71

5

16

56

13

4

4

957

321865497

758924316

946137528

432798651

519246783

687513942

873452169

164389275

295671834

лавлах

8 ЗаСгиЙН гаЗрыН мЭдЭЭ 2017.03.14, мягмар ~ №046 (592)

Тв ХөТөЛБөР ОНЦЛОХ үЗвЭР

ЗУРХАЙ

үЗвЭР

ЦАГ АГААР

УЛААНБААТАР III.14 3o

-10o

III.15 3o

-10o

III.16 3o

-8o

III.17 2o

-10o

III.18 2o

-9o6м/с

4м/с

5 м/с

4 м/с

5 м/с

4 м/с

7 м/с

4 м/с

7 м/с

4 м/с

Багавтар үүлтэйБагавтар үүлтэй Багавтар үүлтэй Үүлшинэ Багавтар үүлтэй

УВС -10o

-26o

ХОВД 5o

-13o

ЗАВХАН-2o

-20o

БАЯНХОНГОР 1o

-12

ГОВЬ-АЛТАЙ-1o

-16o

ӨВӨРХАНГАЙ -1o

-11

АРХАНГАЙ 0o -11o

ХӨВСГӨЛ 1o

-10o

БУЛГАН -3o

-20o

ТӨВ-5o

-16o

ДУНДГОВЬ -1o -15o

ӨМНӨГОВЬ 0o

-11o

ГОВЬ-СҮМБЭР 0o

-15o

ДОРНОГОВЬ 1o

-13o

СҮХБААТАР -2o

-17o

ХЭНТИЙ -5o

-25o

СЭЛЭНГЭ -5o

-14o

ОРХОН-1o

-14o

ДАРХАН-УУЛ -4o

-15o

ДОРНОД -4o

-17o

БАЯН-ӨЛГИЙ 4o

-14o

НИСЛЭГИЙН ЦАГИЙН ХУвААРЬ

ГАЛТ ТЭРЭГНИЙ ЦАГИЙН ХУвААРЬ

ЗГМ: СүДОКү

(Өмнөх дугаарын хариу)

ЗГМ: КОМИКС

“Цэнгэлт хатагтайн түүх”

ЗГМ: үГИЙН СүЛжЭЭ

БОСООГООР:1. Олноороо сүрэглэн ан хийдэг, цоохор зүстэй цөөвөр чөнө2. Говийнхны мах, борц бүхий хийцтэй будаатай цайны нэр3. ОХУ-ын нэгэн телевиз4. Гэрлэхийг хүсч тохиролцох ёслол

5. Урьд үеийн монголчуудын нарыг залгидаг гэж ойлгодог асан амьтны нэр7. ОХУ-ын томоохон телевиз8. Шатрын том дүрсүүдийг нэрлэх нэр9. Усны хатуу хэлбэр

10. Эмэгтэй баавгай14. Махны гаднах давхарга16. Өөрөөс дээш дөрөв дэх үе18. Дуурийн дууны нэгэн төрөл19. Монголын нэг нам (товчилсон нэр)20. Хууль хүчний бай-

гуул лага (товчилсон нэр)ХөНДЛөНГөөР:4. Цасан нурангаас олон хүнийг аварч, эцэст нь нэг аврагчдаа алуулсан нохойны үүдэр6. Буртаг, даг8. Чийг10. Цул эрхтнийг дуранддаг эмнэлгийн

аппарат11. Юмны хэмжээ12. Үхрийг дуудах аялгуу13. Үхрийг хамарнаас нь хөтөлдөг оосор15. Зэрэг дэв17. Суурь тавих тэмдэг21. Хэнтий аймгийн өмнөх нэр..... уулын аймаг

өмнө

х дуг

аары

н ха

риу /

03.1

3

Х лИжМАХ Нө

А АОЯА АСВ ГЭрИН МЕ А

А лОЗУ Э

р АОУй р

ж ГУЭГМ Т Э Н

А АААр Э

А рАТААИ БНр У

ө ө

Билгийн тооллын 17Хаврын тэргүүн хар бар сарын нэг цагаан мэнгэтэй цагаан хулгана өдөр.үс засуулбал: Өнгө зүс доройтноНаран ургах, шингэх: 07.08-18.53Барилдлага: Хүчин төгсөхШүтэн барилдлага: МунхрахуйСуудал: Ус

Mr. Баагийгийн ПАЯН....

Хайр аа, чи нөүтбүүк ээ нууц

үгтэй болгочихсон юм уу

Хонгор минь миний төрсөн

өдөр...

СанаарайСанаарай

Санаарай...Юу юм бэ?

УДЭТМ.Сервантесийн “Кихот ноён” драммын жүжгийг энэ сарын 16-нд 19.00 цагт тоглоно.

УДБЭТА.Хачатуряны “Спартак” бүжгэн жүжгийг энэ сарын 19-нд 17.00 цагт тоглох гэж байна.Э.Мөнхтөрийн “La Mia voice” сонгодог концерт энэ сарын 22-нд 19.00 цагт болно.

UB pALACE“Хайр дүүрэн” бүх оддын нэгдсэн тоглолтыг энэ сарын 17-нд 19.00 цагт болох гэж байна.

CorporAtE ConvEntIon hALL

“Big show” хэмээх stand up comedy тоглолтыг энэ сарын 31-нд 19.00 цагт толилуулна.

УЛААНБААТАР ЧУУЛГА“5 Tones” үндэсний болон цахилгаан хөгжмийн зэмсгийг хослуулсан дан хөгжмийн тоглолтыг энэ сарын 18-нд толилуулахаар боллоо.

БОГД ХААНы ОРДОН МУЗеЙ

Богд хааны ордон музей 2014 оноос жил бүрийн хаврын эхэн сарын шинийн найманд багтаж "Цагаан дарь эх" бурхныг бүтээх үйл ажиллагаа зохион байгуулдаг уламжлалтай. Энэ хүрээнд зураач Т.Жамьянсүрэнгийн бүтээсэн "Цагаан дарь эх" болон музейн сан хөмрөгт хадгалж буй төрөл бүрийн "Цагаан дарь эх" бурхдаар үзэсгэлэн гаргажээ. Уг үзэсгэлэн энэ сарын 17-ныг хүртэл олны хүртээл болно.

УРЧУУДыН ЭвЛЭЛ Ж.Анунарангийн "Өрнөлт" уран зургийн бие даасан үзэсгэлэн энэ сарын 16-нд нээлтээ хийх гэж байна.

ХөТөЧ

АНХААРУУЛГА

“Би монгол хүн” аян эхэллээ

Менингококкт халдвараас сэргийлээрэй

мянганы хөгжлийн зорилтод суурилсан Үндэсний хөгжлийн цогц бодлогыг хэрэгжүүлэх үүд-нээс нийслэлийн Боловс ролын газар, нийслэлийн иТХ-ын Нийг мийн хөгжлийн хороотой хамтран “монгол хүн” аяны анхдугаар зөвлөгөөн зохион байгуулж байна. Зөв лө гөөнд нийслэлийн төрийн болон төрийн бус өмчийн ерөнхий бо ловс ролын сургуулийн захирал, 131 сургууль, 216 цэцэрлэг, хувийн хэвшлийн 94 сургууль 407 цэцэрлэг, насан туршийн бо ловсролын найман төв оролцоно. Энэ хүү аян нь хүүхдийг хүний эр хийг эрхэмлэн, уламжлалт ёс занш-лаа дээдлэн өвлүүлэх, бай галь дэлхийгээ хайрладаг, бүтээлч, хариуцлагатай иргэн болгон төлөвшүүлэх зорилготой ажээ.

менингококкт халдвар нь арьсан дээрх өвөрмөц, зөв биш хэлбэртэй цусархаг тууралт болон тархины зөөлөн бүрхүүл, тархины эдийн үрэвслээр илэр дэг нянгаар үүсгэгдсэн амьс галын замын цочмог халд-варт өвчин. Уг өвчин нь агаар дуслын замаар дамжиж хүний хамар, залгиурт байршиж өвчин үүсгэдэг ажээ. Нууц үеийн хугацаа нь 3-10 хоног, дунджаар 5-7 хоног. Уг өвчнөөр бүх насны хүн өвчлөх боловч тав хүртэлх насныхан илүү өртөмтгий байдаг байна. Тиймээс ир гэд, эцэг эхчүүдийг урьдчилан сэргийлэхийг нийслэлийн эрүүл мэндийн газраас анхаарууллаа. Энэ өвчнөөр өвчилсөн тохиол-долд дараах шинж тэмдэг илэрнэ.

38-39 хэм ба түүнээс дээш өндөр халуурах

Биеэр цусархаг тууралт гарах

Толгой, үе мөчөөр хүчтэй өвдөх

Олон удаа бөөлжих Хоолонд дургүй болох,

ядарч сульдах Татах Биед нь хүрэх, чанга

дуу чимээ, хурц гэрлээс цочих

Нэг хүртэлх насны хүүхдийн зулай нь төмбийж чинэрэх

1

2 3

4 5

6 7 8 9 10

11 12

13 14 15 17 18

19

16

20

21

Page 9: YНЭ: 600₮ Микро зүйлийн макро аюул · ярианы тусламжтайгаар орчноо таньж, бусадтай харилцаж, нийгэмшдэг

жэймс Кинжих Британи дахь Хятадын хө-

рөн гө оруулалтын “алтан үе”-ийг төгсгөх гэсэн мэт өнгөрсөн хоёр жилийн хугацаанд тэнгисийн гүрэн дэх эх газрын холдингууд хахаж цацмаар их орлого олжээ.

Бээжин гадагшаа чиглэсэн хөрөнгийн урсгалд хатуу хяналт тавьсантай холбоотойгоор тус улсаас их Британийг чиглэсэн хөрөнгө оруулалтын урсгал саарсан нь үнэн. гэхдээ үүнийг эс тооцвол Британи дахь Хя-тадын компаниудын орлогын өсөлт гурван оронтой тоогоор хэмжигдэж буйг grant Thorn-ton судалгааны хүрээлэнгээс тогтоожээ.

Европын нөлөө бүхий гүрэнд үйл ажиллагаа явуулдаг Хятадын топ 30 компанийн орлого 2015 онд 9.8 тэрбум фунт стерлинг хүрч, 20 мянга орчим хүнийг ажлын байраар хангасан байна. Энэ нь 2014 онтой харьцуулахад дунджаар 174 хувиар өссөн аварга үзүүлэлт.

Үүний дотор хувийн эзэмш-лийн хятад компанийн өсөлт 210, төрийн өмчийнх 146 хувь байна. Энэхүү ажил их Британи дахь Хятадын компаниудын орлогыг тооцсон анхны судалгаа болж буй юм.

их Британид 280 хятад компани үйл ажиллагаа явуулдаг. Үүнээс 153 компанийн орлого өнгөрсөн хоёр жилийн хугацаанд аль хэдийнэ таван сая фунт стерлингээс давсан бөгөөд дундаж өсөлт нь 20 хувь. Тэд үл хөдлөх хөрөнгөөс эхлээд жижиглэн худалдаа хүртэлх бүхий л салбарт үйл ажиллагаа явуулдаг байна.

grant Thornton хүрээлэнгийн Хятад Британийн үйлчилгээ хариуцсан мэргэжилтэн Саймон Беванын хэлж буйгаар 20 хувь гэдэг их Британийн эдийн засгийн өсөлттэй харьцуулахад үнэмлэхүй эерэг үзүүлэлт аж. 2015 онд Британийн дНБ-ийн өсөлт 2.2 хувь байжээ.

Хятад компаниудын хувьд их

Британи улс орлогоо зузаатгаж, хүрээгээ тэлэх хамгийн таатай газар болов. 2015 онд Хятадын төрийн тэргүүн Ши Жиньпин тус улсад айлчлахдаа хоёр улсын харилцаа “алтан үе”-дээ орсныг онцолсон.

гэхдээ Энэ сард Лондоны тэнгэр баганадсан “cheeseg-rater” байшинг Хятадын cc Land компани нэг тэрбум фунт стерлингээр авсан зэрэг шуу-гиан тарьсан гэрээг эс тооцвол хөрөнгийн урсгалаа улам чангатгах Бээжингийн хяналт нэг шат урагшлах гэж байна.

их Британийн хөрөнгө оруу-лалтын grisons Peak банкны гадаадын компаниудтай хийсэн гэрээний үнийн дүнгийн талаарх мэдээлэлд өнгөрсөн аравдугаар

сард 32 тэрбум ам.доллар байсан Хятадын хөрөнгө оруулалт хоёрдугаар сард зургаан тэрбум ам.доллар болж буурчээ. Хятад бизнесүүдийг соронзон мэт татдаг салбар нь үл хөдлөх хөрөнгө. 2012 оноос 2016 оны эхний хагас жи лийн хугацаанд Хятадын нийт хөрөнгө оруулалтын 44 хувь үл хөдлөхийн салбарт төвлөрсөн байна.

Харин бусад төрлийн бараа бүтээгдэхүүний худалдаа 28, санхүүгийн үйлчилгээ найм, газрын тос, байгалийн хийн олборлолт долоо, эрүүл мэндийн үйлчилгээ таван хувийн хөрөнгө оруулалт татсан гэж grisons Peak мэдээллээ. Pgc capital-ын гүйцэтгэх захирал денис Ли ирэх таван жилд Хятадын хувийн хөрөнгө оруулалтын сан үл хөдлөх, бизнесийн бусад паркад 600 сая фунт стерлингийн хөрөнгө оруулалт хийхээр төлөвлөснийг дуулгав. Тэрбээр “их Британийн үл хөдлөх хөрөнгүүд үнэ хямд гэж би хэлэхгүй. гэхдээ ашигтай. Бээжинд нэг унтлагын өрөөтэй орон сууц худалдаж авах мөнгөөр Бирмингемд нэг давхар хувийн сууц авна” гэв.

Хятадуудын нүдээр британи-чууд Европын холбооноос гарахаар шийдсэн нь ухралт биш

аж. Хятад хөрөнгө оруулагчид угаасаа л хөрөнгөө тэнцвэртэй байлгах аюулгүй орчныг эрэлхийлдэг. Тиймээс Brexit болох эсэх нь төдий л чухал биш. гэтэл үүний нөлөөг бусад нь сэтгэл түгшин ажиглаж, гэрээ хэлэлцээрээ ч азнаж байгааг Pwc дэх Хятадын бизнесийн группийн тэргүүн Синтия Чан хэлсэн байна.

Салгаж аваад харах юм бол үл хөдлөх хөрөнгө худалдан авах хэлэлцээ эрчтэй өрнөж байгаа ч хувийн компаниуд азнаж эхэлсэн. Үл хөдлөхөөс гадна их Британийн компаниуд Хятадын мэдэлд очсоноор мөн их хэмжээний ашиг олж байгаа. Тухайлбал, рочдейл хотын машины эд анги үйлдвэрлэгч Precision Technologies-ийг Хятадын chongqing Machin-ery&Electric компани 2010 онд 20 сая фунт стерлингээр худалдан авсан юм. Энэ хөрөнгө оруулалт рочдейлийн бизнест чухал дэм болж буй бөгөөд ажиллах хүчний талаар санаа зовохоо больж, орлого нь ч нэмэгдсэн талаар Precision Technologies-ийн цахим хуудаст мэдээлжээ.

Хятадуудын олз хайж буй бас нэг бай бол хөлбөмбөгийн клубүүд. дэлхийн хөлбөмбөгийн аваргын 2030 оны тэмцээнийг

өөрийн улсдаа зохион байгуулах Ши Жиньпинийн амбийц нь Хятадын тэрбумтнууд английн хэд хэдэн клубт хөрөнгө оруулж, нөлөөгөө тогтооход хүргэж байна. Спортын хөрөнгө оруулалт ихэвчлэн мидлендст төвлөрч буй. Үл хөдлөхийн салбараас хөрөнгөө босгосон Лай гуочуан өнгөрсөн жил мэргэжлийн хөлбөмбөгийн West Bromwich albion клубийг 175 сая фунт стерлингээр авав.

гэхдээ энэ мэт зоригтой хө рөнгө оруулалт, худалдан авал-тууд нь Бээжин хөрөнгийн гадагш чиглэсэн урсгалд тавих хянал-таа чангатгаж байгаагаас саад тотгортой учрах нь эргэлзээгүй.

Хятадын Төрийн зөвлөл гадагшаа чиглэсэн 10 тэрбум ам.доллараас дээш хөрөнгө оруулалтыг зогсоох, хилийн чанадад хийж буй худалдан авалтын дээд хязгаарыг нэг тэрбум ам.долларт барихыг агентлагууддаа үүрэг болгохоор бичиг цаасаа цэгцэлж сууна. Уг баримт бичгээр нэг тэрбум ам.доллараас дээш үнийн дүн бүхий үл хөдлөх хөрөнгийн худалдан авалтын тавин хувь нь төрийн мэдлийн ком-панийнх байх ёстой аж.

Интеграц, исламизмтай тулгарсан нидерландын сонгууль

ренци улс төрийн “уур хилэнг” эцэс болгохыг уриалав

Исланд хөрөнгийн урсгалд тавьсан хяналтаа цуцлав

Эрх чөлөө, ардчиллын төлөө ардын нам Эрх чөлөөний намаас гурван хувиар илүү санал авах төлөвтэй. > 10

Флоренцийн захирагч байсан, 42 настай ноён ренци улс төрийн сэргэн мандалтаа зарлах цаг боллоо хэмээн үзэж байна. > 10

Исландыг зорих гадны зочид зургаа дахин өссөнөөс шалтгаалан тус улсыг чиглэсэн гадаад валютын аварга урсгал үүслээ. > 10

Нью-Йорк, Лондоны тулаанэрчим хүчний сайд Халид ал Фалих газрын тосны нөөцөө вант улс удахгүй олон нийтэд ил болгоно гэдгийг хэлсэн юм.

лОндОнХурдан удмын адуугаас

эхлээд цэргийн онгоцоо ч Саудын араб олон жилийн турш их Британиас зөөж буй. Товчхондоо, Британийн зэвсгийн хамгийн том худалдан авагч. Өргөн цар хүрээтэй дипломат харилцаандаа тулгуурлан Лон-доны хөрөнгийн биржийг сонгох нь жам ёсны үзэгдэл. Тус бирж бол дэлхийн хамгийн том нөөц-тэй компаниудын бойжсон газар. Санхүүгийн үйлчилгээний Financial conduct authority нь ч гадаадын IPО гаргагчдад консалтинг үзүүлчихнэ.

Хуулийн ashurst фирмийн түнш Николас Холмес “Brex-it-ийн дараа цоо шинэ арилжаа нээх хүсэл байгаа” хэмээв. дээд зэрэглэлд багтдагийн хувьд ar-

amco бие даасан зөвлөлтэй байх, мөн эзэмшигчийн болоод сонгох эрх, хөрөнгө оруулагчдад өөр компанийн хувьцаа авах эрхийг нь нээлттэй байлгах замаар тэнцвэр хадгалах нь чухал аж.

Энэ нь нэг талаар компаниудын засаглалын кодтой нийцдэг хэдий ч хамгийн багадаа компанийнхаа нийт хөрөнгийн 25 хувийг хувьцаа болгох шаардлагыг төрийн өмчит компаниуд үл хэрэгсдэгтэй холбоотой юм. saudi aramco ч үүнийг тойрч гарахгүй биз. мадам Тюссогийн музейн толгой компани болох Merlin Entertainment л гэхэд 2013 онд компанийнхаа 20 хувийг л IPo болгож байсан түүхтэй.

ХОнкОнГ Сүүлийн хоёр жилийн хуга-

цаанд хамгийн олон компанийг бүртгэн авсан Хонконгийн хөрөнгийн биржийн захирал Чарльз Ли saudi aramco-ийн хувийн тодорхой хэсгийг

төвлөрүүлэхийн тулд шаргуу ажилласан гэдгээ өнгөрсөн сард мэдэгдсэн билээ. Тус биржийн Хятад, Хонконгийн хөрөнгийн холбогчийн байр суурь нь гадаад ертөнцийг Шанхай, Шэньжэньтэй шууд холбодог гэдгээрээ давуу талтай. Хонконг нь Нью-Йоркийн дараа орох дэлхийн хоёр дахь том хөрөнгийн урсгал төвлөрүүлдэг газар юм.

Хонконгийн хөрөнгийн бирж эрчим хүчний аварга болох Petrochina, sinopec болон cnooc-ийн IPo-г бүртгэн авчээ. ази, Номхон далайн санхүүгийн үйлчилгээний EY фирмийн ахлах Кейт Погсон “Хонконг, Нью-Йорк, Лондон бол салбарын мэдлэгтэй хүмүүст нээлттэй зах зээл. гэхдээ Хонконгийн нэг том давуу тал нь төрийн өмчит компаниудтай харьцаж байсан, засаглалын асуудлыг нь тусган ажиллах арвин туршлагатай” гэв.

мөн Хонконг улс төрийн хувьд тогтвортой байгаа нь

бас нэг давуу тал гэдгийг банкирууд онцлов. Техникийн хувьд ч санаа зовоох зүйлгүй. Энд хувьцаа гаргахын тулд дор хаяж компанийн хөрөнгийн 25 хувийг төвлөрүүлэх ёстой. гэхдээ нэг тэрбум ам.долла-раас дээш хөрөнгө хувьцаагаар төвлөрүүлж чадвал дээрх шаард лага хэрэгсэхгүй болох журамтай. Тухайлбал, өнгөрсөн жил Хятадын Postal savings банкны нийт хөрөнгийн 15 хувь нь 7.4 тэрбум ам.доллар босгож чадсанаар alibaba-гийн дараа орох дэлхийн хамгийн том IPo болсон юм.

ТОкиОЗочломтгой япончууд төрийн

өмчит компанийн хувьцааг хөрөнгийн бирждээ татахын тулд saudi aramco-ийн төлөө бүхнийг хийнэ гэдгээ илэрхийлжээ.

Саудын газрын тосны магна-тыг капиталын хэмжээгээрээ NYsE болон Nasdaq-ийн дараа

гуравдугаарт орох Токиогийн хөрөнгийн биржид татах нь абеномиксийн хэрэгжилтийг түргэтгэхэд дэмжлэг болох юм.

Корпорацийн засаглалын стандарт, хэрэгжилтийг дээш-лүүлэх, гадаадын хөрөнгө оруу лагчдын хувьд хөдөлгөөн багатай орон зай гэж үздэг учир хөрөнгийн зах зээлийг сайжруулах, сая сая япон иргэний далд хадгаламжийг эргэлтэд оруулах нь абеномиксийн шинэчлэлийн хамгийн гол зорилго юм.

гэхдээ Токиогийн хөрөнгийн биржид хувьцаагаа төвлөрүүл-сэн гадаадын компанийн тоо чамлахаар цөөхөн. дөнгөж таван компани л байгаа бөгөөд хамгийн том нь Bank of amer-ica. Харамсалтай нь тус банк удахгүй хувьцаагаа татах гэж буй аж. Бусад дүрэм жур-мын зохицуулалт нь өр сөл дөгчидтэйгээ ерөн хий дөө төстэй.

1Хөрөнгийн зах зээлийн аварга

дөрвөл хөрөнгө оруулагчдын дундаршгүй их бэлэн мөнгөний нөөцийг санал болгож буй ч шаардлага, хууль журам нь харилцан адилгүй байгаа аж. Тиймээс эрх баригчид эмх цэгц муутай төрийн өмчит компанийг олон нийтийн болгоход бэлтгэл ажил их байна.

нью-ЙОркsaudi aramco-ийн түүх

аНУ-ын хөрөнгийн төвийг сонгох шалтгаан болж мэдэх. saudi aramco-г 1980 онд улсын мэдэлд очихоос нь өмнө аНУ-ын газрын тосны компаниудын консерциум удирдаж байжээ. Консерциумын засаглалын хэлбэр ExxonMobil-ийнх шиг байсан ба aramco-ийн үе үеийн гүйцэтгэх захирал аНУ-ын их, дээд сургуулиудад суралцсан түүхтэй. мөн тус биржийн нээлтийн хонх үнэхээр сэтгэл татам.

Хуулийн goodwin фирмийн түнш Эттор Сантуччи “Нью-Йоркийн хөрөнгийн бирж бол хэзээд найдвартай газар байсан. Зөвхөн арилжааны хэмжээгээр төдийгүй компаниуддаа дэмж-лэг үзүүлэх хөрөнгө оруулагч, шинжээчдийн багаар ч гэсэн шилэгдмэл нь” хэмээв. Тэгээд ч гадаадын хувьцаат компанийн хувьд аНУ-ын компаниудад тулгардаг шахалтуудаас ангид байх боломжтой. дотоодын компаниуд бол шинжээч, хөрөнгө оруулагчдад мэдээллээ заавал нээлттэй байлгах ёстой.

Түүнчлэн тухайн улсын, эсвэл олон улсын нягтлан бодох бүртгэлийн стандарт нь аНУ-ын тайлагнах арга хэлбэрт таарч л байвал хориглох шалтгаан байхгүй аж. гэхдээ нягтлан бодох бүртгэлтэй холбоотой хэд хэдэн дуулиан дэгдсэний дараа буюу 2002 онд баталсан sarbanes-ox-ley акт ёсоор аНУ-ын хөрөнгийн биржид бүртгэлтэй компаниуд дотоод хяналтыг хангаж ажил-лах учиртай. Өөрөөр хэлбэл, Саудын арабын тогтоосон болон танигдсан газрын тосны нөөцийг тооцоолон, хууль сахиулагчид saudi aramco-ийн үйл ажиллагаанд хөндлөнгийн хяналт тавих юм.

Саудын арабын газрын тосны ил болсон нөөцийн хэмжээ өнөө хэр өөрчлөгдөөгүй нь улсын нууцад хамааруулж үздэгтэй холбоотой. гэхдээ тус улсын

Хятадын компаниуд Британийг “сааж” эхэллээ

ВВМ©

ВВМ©

Саудын Арабын газрын тосны магнат болох Saudi Aramco ирэх оны сүүлээр олон нийтэд арилжихаар төлөвлөж буй хувьцаагаа түүхэнд байгаагүй их хэмжээтэй IPO болно гэж таамаглав.

Page 10: YНЭ: 600₮ Микро зүйлийн макро аюул · ярианы тусламжтайгаар орчноо таньж, бусадтай харилцаж, нийгэмшдэг

Турк, Нидерландын хоо-рон дох хачирхалтай дип ломат маргаанаас үүдэн роттердам хотноо дэгдсэн сүрт эсэргүүц-лийн жагсаал энэ долоо хоногт болох голландчуудын сонгууль цагаачлал, исламизм, нэгдэн

Хүчээ авч буй популизмын эсрэг түшиг тулгуур хэмээн өөрийгөө тодорхойлж, улс-төрчдөд улс төрийн “уур хилэн”-гээ дарахыг уриалж буй маттео ренци италийн зүүний баримжаа бүхий төвч ардчилсан намын удирдлагыг дахин гартаа авахаар эрмэлзэж байна.

“Бид ухрах ёсгүй, ирээдүйгээ тодорхойлж урагшлах ёстой. италичуудад өөрчлөлт хийх цаг яг одоо, энд эхэллээ гэдгийг хэлье” хэмээн ноён ренци улс төрийн амбицаа сэргээхээр

Турин хотноо дэмжигчидтэйгээ уулзах үеэр мэдэгдлээ. Өөрийнх нь санаачилсан Үндсэн хуулийн шинэчлэлийг 12 дугаар сард санал хураалтаар италичууд үл дэмжихээр болсонтой уялдан огцрох хүртлээ тэрбээр италийн Ерөнхий сайдын албыг гурван жил хашсан юм. Урьд нь Флорен цийн захирагч байсан, 42 настай ноён ренци улс төрийн сэргэн мандалтаа зарлах цаг боллоо хэмээн үзэж байна.

Ноён ренцид тулгарах эхний сорилт нь дөрөвдүгээр сарын

Банкны салбарын сүйрлээс хойш есөн жилийн дараа исланд улс санхүүгийн хэвийн байдалдаа эргэн шилжсэний илрэл болгон хөрөнгийн урсгалд тавьсан хатуу хяналтаа мягмар гарагт цуцаллаа.

исланд дэлхийн санхүүгийн зах зээлд эргэн нэгдсэн тул тус улсын корпорац, тэтгэврийн сан, иргэдэд тавьсан хөрөнгийн хяналтаа бүгдийг нь цуцалж байгааг рейкьявикийн төвч барууны эрх баригчид ням гарагт зарлав. “мөнгөний урсгалд тавьсан хяналтыг цуцалж буй сүүлчийн арга хэмжээ нь исландын эдийн засагт бүхэлд нь таатай, чухал мэдээ боллоо” хэмээн исландын Сангийн сайд Бенедикт Йоханессон Financial Times-д тайлбарлав. исландын санхүүгийн сис-темийн хэмжүүрээр 10 гэсэн зэрэглэлд багтдаг гол гурван банк дампуурсантай уялдан, эрх баригчид валютын урсгалыг тогтоон барих үүднээс, 2008 онд хөрөнгийн шилжих хөдөлгөө-нийг хязгаарлах арга хэмжээ авчээ.

Хүн ам нь 330 мянгаар тоологд дог Нордын арал улс өөрийн хүчээр аажим бөгөөд тогтвортой сэргэсээр байна. Тус улсын Засгийн газар бонд гаргаж, буйн зэрэгцээ дампуурсан гурван банкийг уламжилж үлдэгчдийн нэг нь валютын нөөцийн арилжаанд

нягтрах асуудал дунд өрнөхийн дохио болов. Парламентийн гишүүн, исламын шашин болоод цагаачлалыг эсэргүүцэгч герт Вилдерсийн байр суурьтай хол боо тойгоор, сонгуулийн кампанийн сүүлийн хэд хоногт

эрс идэвхжсэн үндэсний цөөнх мусульмануудын дунд барив-чилгаа явуулсан нь Нидерландад маргааны сэдэв болж хувирлаа.

Нидерландын эрх баригчид Туркийн хоёр сайдыг тус улсад нэвтрэхэд хориг тавьсанаас

болж бямба гарагийн шөнө турк гаралтай иргэд эсэргүүцлийн жагсаал зохион байгуулжээ. Сайд нар Туркийн үндсэн хуу-лийн шинэчлэлийн талаарх санал асуулгад эх орон нэгт-нүүдээ хамруулах зорилгоор тус улсад хөл тавьсан байна. Боомт хот дахь Туркийн кон-сулын газрын гадаа эхэлсэн эсэргүүцлийн жагсаалд орол-цогчдыг Нидерландын цагдаа нар нохой, морь, усан буу хэрэглэн хүчээр тараалаа.

Уг эсэргүүцлийн ажиллагаа нь мусульман цагаач иргэд сүүлийн арван жилд эрс ихэс-сэн Нидерландад нийгмийн интеграц сэтгэл түгшүүлмээр болсоныг харуулав. герт

бариг чид нь цагаачлалд хатуу байр суурь баримталж болзош-гүй нөхцөл үүслээ.

Бямба гарагийн жагсаалд оролцсон турк гаралтай иргэдийг ноён Вилдерс “Тавдугаар цуваа” (тайлбар: дотоодын урвагчид) хэмээн сошиал сүлжээгээр зарлав. Тэрбээр сонгуульд ялж чадвал давхар иргэншлийг хориглохоор амлаж байна. “Би хувьдаа Нидерландад бий болсон тавдугаар цувааг зайлуулахын төлөө байдаг. Шинэ эх орондоо үнэнч байж чадахгүй хүмүүс эндээс явж үз” хэмээн өгүүлсэн юм.

Сайд нарт нь хориг тавьж, Нидерландын цагдаа нар жагсагчдад хүч хэрэглэсэнтэй

тушаал гаргасан ноён рютте Нидерланд улс анкарагийн хориг тавих сүрдүүлгээс эмээх-гүй гэдгийг онцлон анхааруулж байна. Тэрбээр үүссэн асуудлыг шийдвэрлэхээр ням гарагт Туркийн талтай холбоо барьсан тухайгаа мөн тайлбарлав.

Ням гарагт эхлэх Нидерландын парламентын доод танхимын гишүүдийг сонгох сонгуулийг лхагва гарагт явуулахаар тогт-жээ. Санал асуулгын дүн гээс үзвэл, ноён рюттегийн Эрх чөлөө, ардчиллын төлөө ардын нам нийт сонгогчдын 16 хувь буюу Эрх чөлөөний намаас гур ван хувиар илүү санал авах төлөвтэй.

Эрх чөлөөний нам, Хөдөл-

Интеграц, исламизмтай тулгарсан Нидерландын сонгууль

Вилдерсийн хэт барууны Эрх чөлөөний нам (PVV) энэ хугацаанд улс төрийн томоо-хон хүч болон бэхжсэн тул Нидерландад хүлцэн тэвчих явдал, либерализм удахгүй хоосон үг төдий үлдэж, эрх

холбогдуулан Туркийн Ерөн-хийлөгч режеп Тайип Эрдоан тус улсын эрх баригчдыг нацис-туудтай зүйрлэв. Нидер ландын Ерөнхий сайд марк рютте ч Туркийн талд эрс хариу өглөө. Сайд нарыг үл нэвтрүүлэх

мөрийн нам хамтран эвсэл үүсгэж болзошгүй талаар санал асуулгын I&o research компа-нийн Питер Канне тайлбарлав. “Эвсэл байгуулах нь Эрх чөлөөний намд ашигтай” хэмээн тэрбээр өгүүлсэн юм. Европ тивд төвч зүүний хүчний талыг дэмжиж ирсэн Нидерландын хөдөлмөрийн нам тус тив дэх түншүүдийнхээ нэгэн адил хүнд байдалд байгаа. Лхагва гарагт болох сонгуулиар тус нам урьд нь эзэлж байсан сууд лынхаа гуравны хоёрыг алдах төлөвтэй.

Ноён Вилдерсийн нам болон сонгогчдын 12 хувийн саналыг авах урьдчилсан дүнтэй байгаа D66 намын баримтладаг, дүрвэгсийн эсрэг хайр найргүй байр суурийг Нидерландын төвч Ерөнхий сайд дэмждэггүй. Бямба гарагт жагсаалыг цагдаа нар хүчээр тараасан явдлыг D66 намын тэргүүн зөв арга хэмжээ хэмээн магтсан юм.

Холбооны Засгийн газар дахь сөрөг хүчин хүчээ нэгтгэж чадвал асуудлыг дэвэргэх гэсэн ноён Вилдерсийн санаархлыг хязгаарлаж болно хэмээн The Economist Intelligence unit-ийн шинжээч Пепин Бергсен үзэж байна. Нидерландын улс төрийн голлох долоон намын улс төрчид баасан гарагт тус улсын исламын шашны хамгийн том сүм болох роттердамын сүмд цуглаж иргэдийн дунд үүссэн түгшүүрийн тухай хэлэлцсэн юм. Уг арга хэмжээнд оролцсон улс төрчид үүнийг шийд вэрлэх нь чухал гэдэгт санал нэгдэв.

“дүрвэгч цагаачдын асуудал, интеграц, улс үндэстний үнэт зүйлс, радикалжих аюул гэх мэт нь эцэстээ мусульманууд дээр бууна” хэмээн уг арга хэмжээг зохион байгуулагчдын нэг тайл барлав. “Шашны тухай ярихгүй өнгөрлөө ч явсаар байгаад исламжилтын тухай сэдэв болж хувирна. Тэгэхээр шуудхан, илэн далангүй хэлэхэд мусульмануудын тухай яриад байх бус, мусульмануудтай ярил цах нь чухал” хэмээн тэрбээр нэмж өгүүлэв.

Баасан гарагт болсон яриа хэлэлцээ исламын асуудлаас хальж, Нидерландын турк, марокко гаралтай хүн амыг тус улсын нийгэмд интеграц-жуулах асуудлыг ч хөнджээ. роттердамын захирагч ахмед абуталеб бол Нидерландын марокко гаралтай цөөн улс төр-чийн нэг. Тэрбээр Парист charlie Hebdo сонины газарт болсон халдлагатай холбогдуулан уг аллагыг хэт даврагч тун цөөн хүмүүсийн үйлдэл хэмээн тайлбарласан нь тухайн үедээ олны анхаарлыг татаж байлаа.

Нидерландын эрх баригчдыг нацистуудтай зүйрлэсэн ноён Эрдоаны шүүмжтэй холбог-дуулан ноён абуталебын хэлсэн үг хоёрдахь удаагаа дэлхий нийтийн анхаарлыг татлаа. “Нацистууд бөмбөгдөж байсан энэ хотын захирагч нь намайг гэдгийг туркууд ингэхэд мэдэж байгаа юм уу” хэмээн тэрбээр асуулт тавьсан юм.

Ренци улс төрийн “уур хилэн”-гээ эцэс болгохыг уриалав

Исланд хөрөнгийн урсгалд тавьсан хяналтаа цуцлав

30-нд болох, ардчилсан намын тэргүү ний сонгууль. Уг сон-гуульд өөртэй нь өрсөлдөх андреа Орландо, микеле Эми-лиано нарыг тэрбээр төвч байр сууринаас хэт холдогсод хэмээн тайлбар лав. ялж чадвал ноён ренци ирэх оны хоёрдугаар сард эхлэхээр болж хойшлогдсон италийн бүх нийтийн сонгуульд ардчилсан намыг тэргүүлэн өрсөлдөх болно.

Шог жүжигчин Беппе грил ло тэргүүлдэг, оршин буй дэглэ-мийг эсэргүүцэгч Таван од хөдөл гөөн нам ардчилсан намын гол өрсөлдөгч болох төлөвтэйг сүүлд явуулсан судалгаа харуул-сан юм. Судалгаанаас үзвэл, италийн хамгийн хүчир хэг улс төрийн хүч болон хувирч буй тус нам сонгогчдын 28.5 хувийн, ардчилсан нам 27.5 хувийн дэмжлэг авах төлөвтэй.

Сүүлийн хэдэн долоо хоногт зүүн жигүүрийн түншүүд нь зай барьж, түүний эцэг болон

улс төрийн холбоотныг нь шүүхээс шалгасан зэрэг улс төрийн таагүй үйл явдал цувран өрнөсөн хүнд үед Турины арга хэмжээ ноён ренцид чухал ач холбогдолтой. “Сүүлийн хэдэн долоо хоногт үүссэн хэрэгтэй холбог дуулан зарим нэг нь ардчилсан намыг устгахаар санаарх лаа. ардчилсан нам удирдлагаасаа үл хамааран бат бэх гэдгийг ийм хүмүүс ойлгохгүй байгаа бололтой” хэмээн ноён ренци мэдэгдэв.

Хуучин Ерөнхий сайд сон-гогчдоо өөрөөсөө холдуулснаас шалтгаалан ардчилсан намын удирдлагыг солихоос аргагүй болсон талаар тус намын дотоо-дын шүүмжлэгчид тайлбарладаг. Харин сөрөг хүчний удирдагчид өнгөрсөн оны санал асуулгын дүнд үндэслэн түүнийг нэр хүнд муутай улстөрч хэмээн дайрсан юм.

Харин италийн одоогийн Ерөнхий сайд Паоло Жентилони

ноён ренциг парламентийн сонгуульд өрсөлдөхийг нь дэмждэг. Ноён ренци сонгуу-лийн кампанидаа “In cammino” буюу “Урагшаа” гэсэн шинэ уриа сонгосон нь Францын Ерөнхийлөгчийн сонгуульд өрсөлдөгч Эммануэль макроны “En Marche!”-ын цууриа болж байна. Ноён макроныг төвч зүү-ний Европын төлөө байр суурь баримтлагч, улс төрийн анд хэмээн ноён ренци үздэг.

Тэрбээр баасан гарагт Туринд болсон арга хэмжээг нээж хэлсэн үгэндээ итали оронд “итгэл найд вар” эргүүлэн авчрахыг үүргээ хэмээн тайлбарлаж байлаа. “Өөрийн эрч хүч, амссан шархтайгаа хамт би өнөөдөр энд байна. ардчилсан нам Европ тивд ардчилсан сүнс сүлдийг нь эргүүлэн авчирч, италийн ард түмний эх орон ч үзлийг нь сэргээн мандуулна” хэмээн ноён ренци тайлбарлав.

бүртгүүлэхээр төлөвлөж байна. гэхдээ исландад жуулчлал

эрчимтэй хөгжиж буйтай уялдан бүтээмж нь хэрэгцээгээ хангаж хүчрэхгүй болох хэт халалт санхүүгийн салбарын шинэ бэрхшээл болон хувирч болзошгүй байгаа юм. Сүүлийн дөрвөн сарын хугацаанд ислан-дын санхүүгийн тогтолцоо бэхжиж, дотоодын нийт бүтээг-дэхүүний хэмжээ 11.3 хувиар өслөө.

“Биднийг эдүгээ эдийн зас-гийн бүүм мөчлөгийн оргилд хүрлээ хэмээн оношлох нь түгээмэл боллоо. Энэ мөчлөг

хэсэг үргэлжлээд унана гэсэн тооцоо ч бий. Тэгэхээр Засгийн газар өсөлтийн мөчлөгийн ихэнх үеийг хожмын бууралтын бэлтгэл болгож чадах эсэх нь гол асуудал” хэмээн Лондоны Эдийн засгийн сургуулийн Тогтолцооны эрсдлийн төвийн захирал Жон дэниелссон тайл-барлав.

Хяналтыг цуцалсан нь ислан-дын тэтгэврийн сангуудад гадаадад хөрөнгө оруулалт хийх боломж бүрдүүлж, ханш нь сайжирсаар байгаа кроныг султ-гах нөхцөл болно. мөн худал дан авагч нар ч хөрөнгөө бусад

салбарт зарцуулах эрх хэмээн ноён дэниелссон өгүүллээ.

исланд улс эдүгээ валютын бодлогоо оновчтой тодорхойлох шаардлагатай тулгарлаа. Сүү лийн 12 сарын нөхцөлд үндэслэн, одоогийн бодлогоо үргэлжлүүлэх үү, эсвэл кроны ханшийг еврогийнхтой ижилсгэх замаар “ханш тогтворжуулах” арга хэмжээ авах уу гэдгийг тодорхойлох нь чухлыг ноён Йоханнесон тайлбарласан юм.

исландын мөнгө нь чөлөөтэй хөр вө дөг валют болоход хэт жул-дана хэмээн үздэг эдийн засагчид цөөнгүй. гэтэл исландыг зорих

гадны зочид зургаа дахин өс-сөнөөс шалтгаалан жуулчлал эрчимтэй хөгжиж байгаа нь тус улсыг чиглэсэн гадаад валютын аварга урсгал үүсгэлээ. исландын бонд худалдан авах сонирхолтой аНУ-ын дөрвөн худалдан авагчтай холбоотой маргаанаас гадна, чухам дээрх нөхцөл хяналтыг цуцлах үндсэн шалтгаан болж өгсөн ч байж болзошгүй. исландын төв банк гадаадын худалдан авагчдаас 90 тэрбум исланд кронтой тэнцэх валют худалдан авсанаа ням гарагт мэдэгджээ.

Исландад одоогийн бодлогоо

үргэлжлүүлэх үү, кроны ханшийг

еврогийнхтой ижилсгэх

замаар “ханш тогтворжуулах”

арга хэмжээ авах уу гэдгээ

тодорхойлох нь чухал болов.

Page 11: YНЭ: 600₮ Микро зүйлийн макро аюул · ярианы тусламжтайгаар орчноо таньж, бусадтай харилцаж, нийгэмшдэг

11

Эдийн засаг

2017.03.14, мягмар ~ №046 (592) ЗаСгиЙН гаЗрыН мЭдЭЭ

ЗГМ ТОвЧХОН

ам.доллар 2458.80

евро 2629.93

Япон иен 21.89

ОХУ, рубль 41.61

БНХАУ, юань 356.03

БНСУ вон 2.18

вАЛЮТыН ХАНШ

» ХАДГАлАМж

400Тэрбум төгрөг. Төгрөгийн хадгаламж хоёрдугаар сард 400 тэрбум төгрөгөөр өсөж, валютад байршуулсан хадгаламжийн хэмжээ 140 орчим тэрбум төгрөгөөр буурчээ.

» АрИлжАА

27Монголын хөрөнгийн зах зээлийн арилжаагаар 27 хувьцаат компанийн 62743 ширхэг хувьцаа арилжлаа.

» ХӨрӨнГИйн ЗАХ ЗЭЭл

14.47Хувь. “Монгол шевро” компанийн хувьцааны ханш даваа гарагт 14.47 хувиар дээшилж, өсөлтөөрөө Монголын хөрөнгийн зах зээлийг тэргүүлэв. Мөн “Увс чацаргана”-ийнх 13, “Монгол нэхмэл” компанийн үнэт цаасны ханш 9.7 хувиар тус тус өслөө.

» ҮнЭТ цААС

276Засгийн газрын 1541 ширхэг үнэт цаасыг хоёрдогч зах зээлд арилжиж, 276 сая төгрөгийн гүйлгээ хийлээ.

394Тэрбум төгрөг. Төв банкны нэг долоо хоногтой 394 тэрбум төгрөгийн үнэт цаасыг 14 хувийн хүүтэй арилжлаа. Ингэснээр төв банкны үнэт цаасны үлдэгдэл 1063.1 тэрбум төгрөгтэй тэнцэв. » ЗЭЭл

12.7Их наяд төгрөг. Аж ахуйн нэгж, иргэдэд олгосон нийт зээлийн өрийн үлдэгдэл өнгөрсөн сард 12.7 их наяд төгрөгт хүрээд байна. Энэ нь 331.7 тэрбум төгрөг буюу 2.7 хувиар өссөн үзүүлэлт аж.

» БАнК САнХҮҮ

11.3Хувь. Банкны системд хугацаа хэтэрсэн зээл хоёрдугаар сард нэгдүгээр сарынхаас 11.3 хувиар, өмнөх оны мөн үеэс 6.2 хувиар нэмэгдлээ.

» ТЕХнолоГИ Монгол Улс интернетийн хурдыг 2020 он гэхэд 10 дахин, 2025 он гэхэд 80 дахин өсгөхөөр төлөвлөж байна. » ҮйлДВЭрлЭл

1.7Их наяд төгрөг. Аж үйлдвэрийн салбарын нийт үйлдвэрлэл хоёрдугаар сард жилийн өмнөхөөс 52.8 хувиар өсөж, 1.7 их наяд төгрөг болсон талаар Үндэсний статистикийн хорооноос танилцууллаа.

УУЛ УУРХАЙ

Валют гадагшлах урсгал 15-20 орчим хувиар буурна

Б.Баяртогтох @bayartogtokhZGM

» Үйлдвэрт ойролцоогоор 1.1-2.4 тэрбум ам.долларын хөрөнгө оруулалт шаардлагатай.

» Нүүрс шингэрүүлэх, хийжүүлэх үйлдвэр ашиглалтад орсноор дотоодын нийт бүтээгдэхүүнийг 15 хүртэл хувиар нэмэгдүүлнэ.

» Үйлдвэрийн хөрөнгө оруулалтаа нөхөх хугацаа 5-15 жил.

Санхүүгийн тайлан

Улсын төсвийн алдагдал энэ оны хоёрдугаар сард 211.7 тэрбум төгрөгт хүрснийг Үндэсний статистикийн хорооноос мэдээл лээ. алдагдал өнгөрсөн жилийн мөн үеэс 46.7 тэрбум төгрөгөөр буурчээ. Харин төсвийн ор ло го 963.4 тэрбум төгрөг, зарлага 1.1 их наяд төгрөгтэй тэнцжээ. Улсын төсвийн нийт орлогын өсөлт зарлагынхаас 14.4 пунктээр өндөр байсан нь алдагдал буурахад нөлөөлжээ.

Энэ хугацаанд төсвийн орлого 35.9 хувиар, зарлага 21.5 хувиар өссөн байна. Орлогын өсөлтийн дийлэнхийг орлогын албан татвар 2.3 дахин, төлбөр хураамжийн бүрдэлт 42.9 хувь, гадаад үйл ажиллагааны орлого 66.1 хувиар өссөн нь бүрдүүлжээ. Орлогын 79.3 хувийг татвар бүрдүүлж байна. Олон улсын валютын сангийн “Өргөтгөсөн санхүүжилтийн хөтөлбөр”-т хамрагдах болсноор шинэ зээлийн зардлыг улсын төсөвт нэмж суулгахаар тогтоод байгаа юм. Харин төсвийн тодотголын төслийг Сангийн яамнаас өргөн барих хүлээлттэй байна.

монгол Улсад өнөөдрийн байдлаар нүүрс шингэрүүлэх, хийжүүлэх үйлдвэр байгуу-лахаар нийт таван төслийн тех ник эдийн засгийн үнэлгээг боловсруулж, хэрэгжүүлэх шатандаа байна. Эдгээр үйлдвэрийг түүхий эд, дэд бүтэц, бэлэн бүтээгдэхүүний ложгистик, зах зээлд ойр байх зэрэг үзүүлэлтэд тулгуурлан дорнодын адуунчулуу нүүрс-ний уурхай болон Төв аймгийн Төгрөг нуурын нүүрсний орд,

Хэмнэлт авчрах мега төсөл

Багануурын нүүрсний уурхайд түшиглэн байгуулахаар сон-гожээ.

Үйлдвэрүүдийн үндсэн техно-логи, хүчин чадлыг олон улсад нүүрс хийжүүлэх шингэрүүлэх, боловсруулах үйлдвэрт өргөн ашиглаж байгаа технологиос нүүрсний чанарт тохирох байдал, бүтээгдэхүүний гарц, үйлд вэрлэлийн стандарт зэргийг тооцоолон сонгохоор төлөвлөжээ. дээрх үйлдвэрт ойролцоогоор 1.1-2.4 тэрбум ам.долларын хөрөнгө оруулалт шаардлагатайг ашигт малтмал, газрын тосны газраас мэдээллээ.

Нүүрс шингэрүүлэх, хий-жүүлэх үйлдвэр ашиглалтад орсноор дотоодын нийт бүтээг-дэхүүнийг 15 хүртэл хувиар нэмэгдүүлж, боловсруулах аж үйлдвэрийн үйлдвэрлэлийг хоёр дахин өсгөх юм. Тэрчлэн валют гадагшлах урсгал 15-20 орчим

хувиар, ам.долларын ханш 18-25 хувиар буурна гэдгийг онцолж байна. Жилд дунджаар 2.5- 6 сая тонн нүүрс боловсруулж, 0.4-1.2 сая тонн хөдөлгүүрийн түлш, 500-100 мянган тонн шингэрүүлсэн хий гаргаж авахаар төлөвлөж байна.

Үйлдвэр хөрөнгө оруулалтаа нөхөх хугацааг 5-15 жил байхаар тооцжээ. Төлөвлөж буй үйлдвэр ашиглалтад орсноор газрын тосны бүтээгдэхүүн автобензин, дизель түлш, хийн импорт хамгийн багадаа нэг тэрбум ам.доллараар буурах тооцооллыг гаргасан. Тодруулбал, гадаад худалдааны тэнцлийн ашиг нэг тэрбум ам.доллараар нэмэгдэнэ гэсэн үг. Нүүрсний салбарын хөрөнгө оруулалт ойрын хугацаанд өсөх төлөвтэй байна. Тус салбарт төрийн өмчит “Эрдэнэс Тавантолгой”-гоор түүчээлсэн нийт 170 гаруй аж

ахуйн нэгж 290 орчим ашиг-лалтын тусгай зөвшөөрөл эзэмшиж байгааг дуулгая.

“Эрдэнэс Тавантолгой” болон

“Багануур” компанийн хувьцааг “Эрдэнэс монгол” эзэмшдэг. Тус компанийн зүгээс Тавантолгойн нүүрсний давхаргын метаныг ашиглахаар техник, эдийн засгийн нарийвчилсан үнэлгээ хийх хамтарсан судалгааг эхлүүлсэн. Тавантолгойн ордын метанын бодит нөөцийг тогтоох нь ихээхэн хөрөнгө шаардсан, эрсдэл өндөртэй төсөл юм. Төслийн явцын талаар “Эрдэнэс метан” компани ойрын хуга-цаанд мэдээллэх юм.

монгол Улс нүүрс шингэ-рүүлэх технологийг дотооддоо нэвтрүүлэхээр зорьж буй. Нүүрснээс шингэн түлш үйлд вэрлэх үйлдвэрийн төсөлд “Эрдэнэс монгол” ком пани аНУ-ын “Поларис ассет” корпорацитай хамтран ажиллахаар болсон. дэлхийн улс орнууд бензин, дизелийн хэрэгцээний 30 орчим хувийг дотоодын нүүрснээс гарган авч байна. ялангуяа, газрын тосны импортоос ихээхэн хамааралтай, их хэмжээний нүүрсний нөөцтэй манай орны хувьд нүүрснээс шингэн түлш үйлдвэрлэх нэн тохиромжтойг “Эрдэнэс монгол” компанийн гүйцэтгэх захирал Ц.Түмэнцогт онцолсон удаатай. Уг төслийн урьдчилсан тооцооноос харахад, нүүрснээс өдөрт 10 мянган баррель шингэн түлш үйлдвэрлэнэ гэж үзвэл жилд ойролцоогоор 269.5 сая ам.долларыг монголын эдийн засагт хэмнэж өгөх юм. мега төслийн түвшинд тодотгох нүүрс шингэрүүлэх, хийжүүлэх үйлдвэрийн хөрөнгө оруулалтыг ойрын хугацаанд босгож чадвал 2020 он гэхэд ашиглалтад орох боломжтой аж.

ТүүХИЙ ЭД

Сонгон шалгаруулалтын дүнг энэ сард зарлана

“Petro Matad” компанийн мон-голд хэрэгжүүлэхээр төлөвлөж буй газрын тос, байгалийн хийн хоёр төсөлд хайгуул хийх хүсэлтэй гурван компани сонгон шалгаруулалтад оролцсон байна. Энэ сарын эцэс гэхэд шалгаруулалтын дүнг зарлахаар төлөвлөж байгааг тус компаниас мэдээллээ. Үүний зэрэгцээ төсөлд оролцох хүсэлтэй талуудын сонирхлоо илэрхийлэх сүүлийн хугацааг тавдугаар сар хүртэл

хойшлуулжээ. Харин өрөмдлөгийн машин

болон бусад үйлчилгээг хангах сонирхолтой компанийг энэ сард багтааж сонгох ажээ. Түүнчлэн “Petro Matad”-ийн гүйцэтгэх захирлын үүрэг гүйцэтгэгч Фил Вингое ажлаа хүлээлгэн өгөхөөр болж, оронд нь “Falkland oil and gas” компанийн гүйцэтгэх захирлаар ажиллаж байсан Тим Бушеллийг томилохоор болжээ.

Энэ мэдээллийн дараа Лондоны хөрөнгийн биржид “Petro Matad”-ийн хувьцааны ханш 13.6 хувиар буурч, 23.11 пенс болж хаагдсан байна. Үүнээс

гадна “Entree gold “компани үйл ажиллагааны тайлангаа танилцууллаа. монгол болон Невада дахь төсөлдөө голчлон анхаарч байгаа тус компани 2017 онд нийт 1.8-2 сая ам.долларыг маркетинг болон холбогдох хууль эрх зүйн үйл ажиллагаанд зарцуулахаар төлөвлөжээ. ялангуяа “Оюутолгой” дахь эзэмшлийн хэсэг болон Баруун Шивээгийн техникийн тайланг шинэчлэн гаргахад зориулж 0.5 сая ам.доллар төсөвлөсөн. “Оюутолгой”-н гүний уурхайн бүтээн байгуулалт үргэлжилж байна.

ЗГМ: ИНФОГРАФИК

жилд дунджаар 2.5- 6 сая тонн нүүрс боловсруулж, 0.4-1.2 сая тонн хөдөлгүүрийн түлш, 500-100 мянган тонн шингэрүүлсэн хий гаргах авахаар төлөвлөөд байна.

ТөСөв

Алдагдал 211.7 тэрбум төгрөгт хүрчээ

Т.ЭлисаШинжээч

С.Батсайхан / ЗГМ©

Page 12: YНЭ: 600₮ Микро зүйлийн макро аюул · ярианы тусламжтайгаар орчноо таньж, бусадтай харилцаж, нийгэмшдэг

Эдийн засаг

12 ЗаСгиЙН гаЗрыН мЭдЭЭ 2017.03.14, мягмар ~ №046 (592)

Азийн хувьцаануудын ханш өслөө

99903584, 99903581

Олон улсын хөрөнгийн зах зээлийн өсөлтийг азийн хувьцаанууд тэргүүлж байна. аНУ-ын хөдөлмөрийн зах зээлийн мэдээлэл сайн гарсан нь Хятад, япон тэргүүтэй улсын үнэт цаасанд эергээр нөлөөллөө. японы хөрөнгийн зах зээлийн жишиг Nikkei 225 индекс 0.2 хувиар дээшиллээ. мөн тус улсын Topix индекс төдий хувиар өсөж, 2015 оны арванхоёрдугаар сараас хойших

дээд цэгт хүрчээ. Тэрчлэн БНСУ-ын Kospi индекс нэг хувиар өссөнийг онцлох хэрэгтэй. Өсөлтийг тус индексийн багсанд багтдаг “samsung Electronics” компанийн үнэт цаасны ханш 1.1 хувийн өсөлтөөр тэргүүлжээ. Харин түүхий эдийн зах зээлийн тухайд төмрийн хүдэр болон цайрын ханш тус бүр хоёроос дээш хувиар тэллээ. Үүнтэй зэрэгцээд зэсийн ханш 1.3 хувиар чангарчээ.

ТҮҮХИй ЭД

НЭР СИМБОЛ НЭГЖ ХАНШ ($) ӨӨРЧЛӨЛТ % ОГНОО

АЛТНЫ СПОТ XAU унци 1206.96 +0.19% 3/13/2017

ЦАГААН АЛТ PLA унци 946.7 +0.91% 3/13/2017

МӨНГӨ SIA унци 17.07 +0.87% 3/13/2017

ЗЭС (COMEX) HGA фунт 261.65 +0.83% 3/13/2017

ТӨМРИЙН ХҮДЭР TIOA тонн 85.75 -0.8% 3/13/2017

WTI ТОС CLA баррель 48.07 -0.87% 3/13/2017

БРЕНТ COA баррель 51.02 -0.68% 3/13/2017

БЕНЗИН XBA 158.41 -1% 3/13/2017

БАЙГАЛИЙН ХИЙ NGA Mmbtu 3.072 +2.13% 3/13/2017

НҮҮРС (NYMEX) QZA тонн 344 -0.32% 3/13/2017

НҮҮРС (NEW CASTLE) XWA тонн 77.85 +2.17% 3/13/2017

ЭЛСЭН ЧИХЭР SBA фунт 18.22 +1.22% 3/13/2017

БУДАА RRA центнер 9.67 -0.15% 3/13/2017

БУУДАЙ WA бушель 439.75 -0.17% 3/13/2017

КАКАО CCA тонн 1934 +1.9% 3/13/2017

КОФЕ KCA фунт 141.35 +0.64% 3/13/2017Энэхүү ханшийн мэдээлэл нь хүснэгтэд заасан өдрийн 15 цагийн байдлаарх дүн тул үүнээс хойш өөрчлөгдсөн байх боломжтой.

мОнгОлд үйл аЖиллагаа ЯВуулдаг гадаад КОмПаниуд

59.01 +0.07% 3/13/2017

0.033 -13.16% 3/13/2017

23.5 -12.15% 3/13/2017

0.024 -11.11% 3/13/2017

0.013 -7.69% 3/13/2017

4.55 -1.3% 3/13/2017

4.21 +1.2% 3/13/2017

0.35 -12.5% 3/13/2017

0.22 +4.76% 3/13/2017

0.66 -2.94% 3/13/2017

RIO TINTO RIO ASX AUD

WOLF PETROLEUM WOF ASX AUD

PETRO MATAD MATD LON GBX

ASPIRE MINING AKM ASX AUD

GUILDFORD COAL GUF ASX AUD

PROPHECY DEVELOPMENT PCY TSX CAD

TURQUOISE HILL RESOURCES TRQ TSX CAD

SOUTHGOBI RESOURCES SGQ TSX CAD

XANADU MINES XAM ASX AUD

ENTREE GOLD ETG TSX CAD

НЭР СИМБОЛ БИРЖ ВАЛЮТ ХАНШ ӨӨРЧЛӨЛТ % ОГНОО

мОнгОлЫн хөрөнгийн БирЖ

НЭР СИМБОЛ ХАНШ (нэгж) ӨӨРЧЛӨЛТ ӨӨРЧЛӨЛТ % ОГНОО

NASDAQ COMPOSITE CCMP 5861.726 +22.92 +0.39% 3/13/2017DAX INDEX DAX 11963.18 -15.21 -0.13% 3/13/2017TORONTO STOCK EXCHANGE SPTSX 15506.68 +9.84 +0.06% 3/13/2017S&P/ASX 200 AS51 5752.301 -23.31 -0.4% 3/13/2017S&P 500 INX 2372.6 +7.73 +0.33% 3/13/2017SHANGHAI COMPOSITE SHCOMP 3226.408 +13.65 +0.42% 3/13/2017DOW JONES INDUSTRIAL AVERAGE INDU 20902.98 +44.79 +0.21% 3/13/2017TOP 20 MSETOP 13084.36 +5.67 +0.04% 3/13/2017FTSE 100 UKX 7343.08 +28.12 +0.38% 3/13/2017HANG SENG HSI 23779.54 +210.87 +0.89% 3/13/2017NIKKEI 225 NKY 19642.39 +37.78 +0.19% 3/13/2017

▲▼▲ ▼▲▲▲▲ ▲▲ ▲

ДЭлХИйн ГоллоХ ИнДЕКСҮҮД

Тухайн өдөр арилжаалагдсан хувьцаа

НЭР СИМБОЛ ХАНШ (нэгж) ӨӨРЧЛӨЛТ % ОГНОО

АПУ ХК APU 337.61 5.64% 3/13/2017ГОВЬ ХК GOV 13960 -1.27% 3/13/2017МИК ХОЛДИНГ ХК MIK 12000 0% 3/13/2017МАХ ИМПЕКС ХК MMX 2329 -10.42% 3/13/2017СҮҮ ХК SUU 130.02 -0.01% 3/13/2017ТАЛХ ЧИХЭР ХК TCK 20000 0.86% 3/13/2017АДУУН ЧУЛУУН ХК ADL 2120 2.66% 3/13/2017БАГАНУУР ХК BAN 1800 2.10% 3/13/2017МОГОЙН ГОЛ ХК BDL 5500 -1.79% 3/13/2017БАЯНГОЛ ЗОЧИД БУУДАЛ ХК BNG 37100 -4.87% 3/13/2017АРИГ ГАЛ ХК EER 2300 0% 3/13/2017ХАЙ БИ ОЙЛ ХК HBO 148 5.71% 3/13/2017ХӨХ ГАН ХК HGN 63 0% 3/13/2017ЖЕНКО ТУР БЮРА ХК JTB 55 10% 3/13/2017МОНГОЛ НЭХИЙ ХК MNH 4500 9.76% 3/13/2017МОНГОЛ ШУУДАН ХК MNP 390 -1.86% 3/13/2017ТАВАНТОЛГОЙ ХК TTL 4658 -4.63% 3/13/2017

▲▼

◄►▼▼▲▲▲▼▼

◄►▲

◄►▲▲▼▼

ХУДАЛДАА

Эдийн засаг сэргэх хэрээр онлайн худалдаа идэвхжиж эхэлнэ

Б.ТулгатЗГМ

“eBid” компанийн ерөнхий захирал Б.Батбаяртай интернэт худалдааны зах зээлийн өнөөгийн боломж, хөгжлийн явцын талаар ярилцлаа.

-Цахим худалдааны эрин үе гэж өнөө цагийг дэлхий нийт тодорхойлох болсон. Монголд цахим худалдаа хэрхэн хөгжиж байна вэ?

-Техник, технологи хөгжихийн хэрээр хүмүүс цаг заваа хэмнэх үүднээс цахимаар бараа бүтээгдэхүүн худалдан авах нь сүүлийн үед ихсэж буй. Энэ хандлага улам хүчээ авч, олон нийтийн дунд дэлгэрч байгаа. манай улсад цахим худалдаа зах зээлийн эрэлт, хэрэгцээнд түшиглэн хөгжиж байна. ялангуяа, сүүлийн жилүүдэд цахим худалдааны ач холбогдлыг иргэд танин мэдэж, энэ хэрээр ойлголт нь зузаарсан. гэхдээ иргэдийн дунд эргэлзээ байсан хэвээр. Хэдий интернэт худалдааг сонирхдог ч худалдаа хийхдээ хэнд итгэж, хаана хандахаа иргэд төдийлэн сайн мэдэхгүй байна. Тэгсэн мөртлөө нүүр номоор дамжуулан тааралдсан бараа, бүтээгдэхүүн худалдан авах нь элбэг. Тухайн бараа, бүтээгдэхүүн нь шатлал болгондоо үнэ нь өсөж байдаг. Тэрчлэн эрсдэл өндөр.

-Эдийн засгийн нөхцөл бай-дал амаргүй байна. интернэт худалдааны зах зээл сэргэх боломж харагдаж байна уу?

-Олон улсын валютын сангийн

Бараа хүргэхэд хаягжилт хүндрэл үүсгэдэг

хөтөлбөр хэрэгжих хүлээлттэй байна. Үүний нөлөөгөөр ам.дол-ларын ханш буурч, төгрөгийн ханшийн уналт тогтворжих нааштай үр дүн гарч эхэллээ. Эдийн засгийн өнөөгийн байдал сэргэх хэрээр онлайн худалдаа идэвхжиж эхэлнэ гэж харж байна.

-Цахим худалдааны эрх зүйн орчинд манай улсад бүрдсэн үү?

-Эрх зүйн орчин сайжирсан. Тодруулбал, гаалийн тариф, гаалийн татварын тухай хуульд нэмэлт оруулж, нэг сарын хөдөл-мөрийн хөлсний доод хэмжээг арав дахин нэмэгдүүлснээс дээшгүй үнийн дүнтэй, ижил төрлийн хоёроос илүүгүй бараа бүхий хувь хүний нэр дээр илгээсэн улс хоорондын шуу-дангийн илгээмжийг татвараас чөлөөлөхөөр тусган, өнгөрсөн оноос хэрэгжүүлсэн эхэлсэн. мөн НӨаТ-ын тухай хуулийн 13 дугаар зүйлд, нэг сарын хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээг арав дахин, зөөврийн компьютерын хувьд гуч дахин нэмэгдүүлснээс дээшгүй үнийн дүнтэй, ижил төрлийн хоёроос илүүгүй бараа бүхий хувь хүний нэр дээр илгээсэн улс хоорондын шуудангийн илгээмжийг татвараас чөлөөлсөн

нь иргэд хувийн хэрэглээний эд зүйлсээ гадаад улсаас интер-нертээр захиалан авах бололцоог бүрдүүлж өгсөн. гэхдээ цаашид илүү боловсронгуй болгох шаардлага бий.

-Цахим худалдааны гол да вуу талыг та дүгнэж хэлнэ үү?

-интернэт байгаа л бол та хаа наас ч худалдан авалт хийх боломжтой. Цаг хугацаа, орон зайнаас үл хамаарна. Цаг хугацаа хэмнэхийн зэрэгцээ зардал хэмнэнэ. Эдгээр нь цахим худалдааны онцлох давуу тал.

-Цахим худалдааг хөгжүү-лэхэд юу хамгийн их саад болж байна вэ?

-Олон улсын шуудан монгол руу ирлээ гэхэд үнэтэй байдаг. Хаягжилт хүргэлт хийхэд ихээхэн хүндрэл үүсгэдэг. Тиймээс үүнд анхаарал хандуулах ёстой. “монгол шуудан” компанийн 34 хувийг хувьчилсан. Тус компанийн зүгээс шуудангийн үйл ажиллагааг илүү шуурхай, хурдан түргэн болгоход түлхүү ажиллах нь чухал. Харилцаа холбооны зохицуулах хорооны зүгээс хаягжилтын асуудалд анхаарал хандуулж байгаа. Үүний үр дүнд, зип код буюу бүсчлэлийн

кодыг гаргасан бөгөөд өмнөх жилүүдтэй харьцуулахад ахиц гарсан гэж үзэж болно. Хамгийн гол нь хаягжилтын стандартчлал чухал.

-Хэрэглэгч орны хувьд он лайн худалдааг цаашид хөг-жүүлэх хэрэгцээ, шаардлага их байгааг та дурд лаа. Хандлага өөрчлөгдсөн үү?

-Тийм ээ. иргэдийн хувьд цахим дэлгүүрээр өөрийн хүссэн бараа, бүтээгдэхүүнээ шуурхай, шат дамжлагагүйгээр авахыг илүүд үздэг болсон байна. Бараа, бүтээг дэхүүн хэдий олон гар дам жих тусам үнэ, өртөг нь өсдөг сөрөг талтай. Энэ байдлыг алгасах боломжийг цахим худалдаа үндсэндээ олгож байгаа. Тиймээс найдвартай, олны итгэл хүлээсэн цахим худалдааны дэлгүүрт захиалга өгөх байдлаар өөрсдийн гар дээрээ авдаг болсон. иргэдийн хувьд чанартай бараа, бүтээгдэхүүн авахыг чухалчилж байгаа.

-Танай компани зөвхөн Монголоос захиалга авахаас гадна гадаадын иргэдэд хүрч ажиллаж эхэлсэн. Тэгэ хээр “Говь” компанийн бүтээг дэхүү-нийг япон, анУ-аас танайд

хандаад авч болох нь. Тийм үү?-Өмнө нь гадагшаа валют

урсгалаа гэсэн шүүмжлэл хүлээж байлаа. Харин үйл ажил лагаандаа тодорхой өөрч лөлт хийж, дотоодын бараа, бүтээгдэхүүнээ гадаадын хэрэг лэгчдэд зуучлан хүргэхээр ажиллаж эхэлсэн. Тухайлбал, манай улсын ноолууран бүтээгдэхүүн гэхэд олон улсад томоохон байр суурь эзэлдэг болсон. Энэ утгаараа монголын ноолууран бүтээгдэхүүн худал-дан авах хүсэлтэй гадаадын иргэн шууд цахим худалдаа хийх нөхцөлийг бүрдүүлэхээр зорьж байна. Үүний тулд шуудангийн салбар илүү уян хатан, хурдан шуурхай байх шаардлагатай. манай компани 2008 онд аНУ-д үүсгэн байгуулагдсан. дэлхийн зах зээлд гарахаар зорьж байгаа. Хэтийн зорилго бол монголоос гадаадад чиглэсэн худалдааг хөгжүүлэх сонирхолтой.

-Танай компани нэрээ өөр-чилсөн гэж байсан. яагаад нэрээ өөрчлөх болов?

-Өмнө нь “Бид монгол Ло жис-тик” нэртэйгээр үйл ажил лагаа явуулж ирсэн. Харин 2016 онд иБид болон нэрээ өөрчилсөн. гол шалтгаан нь бид монгол гэдэг зөвхөн хязгаарлагдмал утга агуулгатай бөгөөд дээр хэлсэнчлэн манай байгууллагын хэтийн зорилго бол дэлхийн зах зээл дээр гарах явдал. Цаашлаад монголоос гадаад орнуудад бараа бүтээгдэхүүн экспортолж, улмаар валютын урсгалыг өөрийн улсдаа татах үүднээс www.ebid.mn цахим хуудсыг авч ажиллаж байна. монголд үйлдвэрлэсэн дэлхийн зах зээлд гарах боломжтой бараа бүтээгдэхүүнийг өөрийн сайтаараа дамжуулан хямд үнээр, хамгийн гол нь олон “гар” дамжуулахгүйгээр эцсийн хэрэглэгчдэд хүргэх зорилт тавин ажиллаж байна.

-Шуудангийн одоогийн нөхцөл байдал илүү сайжрах

хэрээр хаанаас ч цахим дэл-гүүрээр дамжин захиалга өгч болох нь. Зөвхөн гадаадын гэхгүйгээр орон нутгийн иргэнд дээрх боломж нээлттэй байх нь, зөв үү?

-Юуны өмнө хаягжилт маш тодорхой байх нь чухал гэдгийг өмнө нь дурдсан. Одоогийн байдлаа аваад үзвэл, маш болхи байгаа. Хороолол, хотхон гээд л албан ёсны хаягжилт гарцгүй болчихдог тал бий. Зарим захиалгын бараа, бүтээгдэхүүнийг ам дамжсан, тухайн эргэн тойрныг тодотгох зүйлээр л гадарлан хүргэж өгч байна. Жишээ нь, Хөвсгөлд амьдардаг залуу гэрээсээ гаралгүйгээр аНУ-ын дурын сайтаас хүссэн бараа бүтээгдэхүүнээ захиалаад өөрийн гар дээр хүлээн авах боломжоор л хангах нь чухал.

-иргэд цахим худалдааг өндөр үнэтэй, их мөнгө нэхнэ гэж ойлгоод байдаг. Гэтэл зарим бараа, бүтээгдэхүүнийг илүү хямд үнээр буюу өөрийнх нь үндсэн үнээр авах нь түгээмэл. Үүнийг иргэдэд тайлбарлаж өгөх боломжтой юу?

-дэлхийн томоохон үйлд-вэрлэгч нар бараа, бүтээгдэхүүнээ хэрэглэгчдэд хурдан, шуурхай хүргэх тал дээр анхаарч байна. Тэр тусмаа цахим худалдааг сүүлийн жилүүдэд идэвхжүүлэх, хэрэглэгч нартаа шууд бараа, бүтээгдэхүүнээ хүргэх үүднээс улирал тутам хямдрал, хөнгөлөлт зарлах нь олшир сон. Энэ нь өөрсдийн цахим худалдааг дэмжиж байгаа хэрэг. иргэ дийн хувьд аНУ, БНСУ болон япон зэрэг орноос өргөн хэрэглээний бараа, бүтээгдэхүүн захиалаад байхгүй.

Харин гар утас, техник, техно-логийн шинэ то ног төхөөрөмж, брэндийн хув цас, гоёл чимэглэл захиалах нь их. Тухайн бараа, бүтээгдэхүүн олон шат дамжлагыг алгасаж, шууд хэрэг лэгчийн гарт хүрч байгаа.

Nikkei 225 индекс сүүлийн нэг сард (нэгжээр)

19000II.13 II.20 II.27 III.6 III.13

19100

19200

19300

19400

19500

19600

19700

Б.Ганбаяр / ЗГМ©

Монголоос гадаад орнуудад бараа бүтээгдэхүүн экспортолж, улмаар валютын урсгалыг өөрийн улсдаа татах үүднээс www.ebid.mn цахим хуудсыг авч ажиллаж байна.