Zeljeznica KONACAN Izvjestaj - dri.co.me o reviziji finansijskih iskaza Zeljeznice... · podzakonski akti predviđeni zakonom donijeti u roku od šest mjeseci od dana stupanja na

Državna revizorska institucija

I Z V J E Š T A J

o reviziji finansijskih iskaza Željeznice Crne Gore AD za 2007. godinu

-konačan Izvještaj-

Podgorica, 4. decembra 2008. godine

Izvještaj o reviziji Završnog računa AD Željeznica Crne Gore

Državna revizorska institucija 2

S A D R Z A J

1. Misljenje.............................................................................................1 2. Prezentacija subjekta........................................................................5

2.1.Opsti podaci...........................................................................5 2.2.Organizacija,zaposleni i normativno uredjenje......................6

3. Prethodne revizije.............................................................................7 4. Finansijski izvjestaji...........................................................................8

5.Racunovodstvene politike i sistem izvjestavanja .........................12 6. Prihodi.............................................................................................12

6.1.Prihodi od prodaje usluga.....................................................12 6.2.Ostali poslovni prihodi..........................................................13

7. Budzetska sredstva .........................................................................13 8. Troskovi........................................................................................... 14

8.1.Troskovi materijala i goriva...................................................14 8.2.Troskovi zarada , naknada i ostala licna primanja................15

9. Nematerijalna ulaganja.....................................................................16 10. Nekretnine, postrojenja i oprema .....................................................16

10.1.Racunovodstvene politike,..................................................16 10.2.Evidencija imovine .............................................................16 10.3.Osnovna sredstva...............................................................17

11.Investicije u toku............................................................................. 18 11.1.Remont pruge Niksic –Podgorica............................................19 12.Dugorocna potrazivanja ..................................................................20 13.Potrazivanja iz poslovnih odnosa.....................................................20 14.Kratkorocni finansijski plasmani.......................................................21 15.Akcijski kapital i vlasnicka struktura.................................................21 16.Dugorocni krediti..............................................................................22 17.Kratkorocni krediti............................................................................24 18.Bezbjednost zeljeznickog saobracaja .............................................23 19.Javne nabavke.................................................................................24 19.Sudski sporovi..................................................................................25

19.1.Zeljeznicka nesreca na Biocu.2006.god.............................25 19.2.Ostali sudski sporovi sporovi..............................................26

20.Poslovanje zavisnih drustava ..........................................................26 21.Dogadjaji nakon sacinjavanja finanijskih iskaza...............................27 22.Konstatacije i Preporuke..................................................................30



1. MIŠLJENJE

Drzavna rervizorska institucija je izvrsila reviziju finansijslih iskaza Zeljeznice Crne Gore AD za 2007. godinu u skladu sa Planaom rada za 2007. goidnu

Revizijom finansijskih iskaza Željeznice Crne Gore AD provjeravana je tacnost finansijskih iskaza i usklađenost poslovanja sa zakonskim i drugim propisima.

Za finansijske izvještaje koji su predmet revizije i poslovanje Željeznice odgovoran je menadžment Društva.

Naša odogovornost je da na osnovu revizije koju smo izvršili izrazimo mišljenje o finansijskim iskazima o poslovanju u 2007. godini.

Reviziju smo izvršili na osnovu Zakona o Državnoj revizorskoj instituciji, Poslovnika o radu Državne revizorske institucije, Uputstva o radu DRI, a u skladu sa INTOSAI revizijskim standardima.

INTOSAI standardi nam nalažu da reviziju planiramo i izvršimo na način koji nam omogućava da se u razumnoj mjeri uvjerimo da finansijski izvještaji ne sadrže materijalno značajne greške, da je poslovanje usklađeno sa zakonima i drugim propisima i da su sredstva kojima raspolaže i upravlja Željeznica korišćena na racionalan način. Uočeni propusti i nepravilnosti u radu konstatovani u Izvještaju daju osnove za mišljenje sa rezervom.

Društvo nije primijenilo Pravilnik o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja nezavisnih regulatornih tijela, pravnih lica, akcionarskih društava i društava sa ograničenom odgovornošću u kojima država ili opštine imaju većinski udio u vlasništvu (“Sl. list RCG” br.12/2008),

Nije uspostavljen sistem internih kontrola, Ne prate se adekvatno troškovi i prihodi po mjestima nastanka, Društvo svoja normativna akta o poslovanju nije uskladilo sa

Zakonom o Željeznici, Društvo nije postupilo po Zakonu o privrednim društvima u dijelu koji

se odnosi na poslove restrukturiranja – podjele Društva, niti je izvršilo procesuiranje odluka vanredne i redovne skupštine kod CRPS, KOV i CDA, /1

Društvo nema adekvatno uspostavljenu evidenciju nekretnina, Nijesu procesuirane odluke skupština akcionara iz 2004. i 2005.

godine o usklađivanju vrijednosti akcionarskog kapitala sa podacima iz CDA,

Društvo nije preduzelo potrebne mjere za ispravljanje propusta u poslovanju i njegovo usklađivanje sa zakonskim propisima, i pored više upozorenja i preporuka komercijalne revizije datih u izvještajima od 2002. do 2008. godine i sugestija i preporuka glavnog republičkog inspektora za željeznički saobraćaj,

1/ U Društvu ističu da je kašnjenje za procesuiranje odluka kod Centralnog registra privrednog suda, Komisije za hartije od vrijednosti i Centralne depozitarne agencije uzrokovano nedostatkom finansijskih sredstava.



Iznosi iskazanog gubitka, sudski sporovi i kreditne obaveze mogu imati uticaja na dalje funkcionisanje Društva sa aspekta stalnosti poslovanja,

Kašnjenje u donošenju normativnih – podzakonskih akata što ima negativnog uticaja na poslovanje Društva,

Odluke o regulisanju statusa revalorizacionih rezervi Društvo nije uskladilo sa MRS i Zakonom o računovodstvu i reviziji,

Pri zaključivanju pojedinih ugovora o kreditnim zaduženjima Društvo nije poštovalo zakonske propise koji definišu prethodno pribavljanje saglasnosti Vlade.



2. PREZENTACIJA SUBJEKTA 2.1. Opšti podaci

Akcionarsko društvo Željeznica Crne Gore do 31. januara 2002. godine funkcionisalo je kao javno preduzeće. Vlasničkom transformacijom i statusnim promjenama Društvo je registrovano kao AD Željeznica Crne Gore. /2

U skladu sa Zakonom o privrednim društvima 26. jula 2002 godine Društvo je registrovano kod Privrednog suda u Podgorici kao AD Željeznica Crne Gore (registraski broj 4-0000269/001).

Primarna - težišna djelatnost Društva definisana u Statutu je prevoz putnika i stvari u unutrašnjem i međunarodnom saobraćaju, vuča vozova, održavanje i rekonstrukcija voznih sredstava, kao i održavanje, rekonstrukcija i modernizacija, projektovanje i izgradnja željezničke infrastrukture.

Sjedište Društva je u Podgorici, Trg Golootočkih žrtava 13. Na dan objavljivanja finansijskih iskaza 31.12.2007. godine Društvo je

imalo 1.961 radnika.

Vlasnička struktura akcijskog kapitala na dan 31.12.2007. godine je:

• Država 14.761.849 akcija, odnosno 63,7329%. • Fond Penzijsko invalidskog osiguranja 888.830 akcija, odnosno

3,8374%. • Zavod za zapošljavanje Crne Gore 354.423 akcija, odnosno 1,5302%. • Fond za razvoj Crne Gore 21.360 akcija, odnosno 0,0922%. • Privatizacioni fond ‘’EUROFOND‘’ 2.237.810 akcija,odnosno 9,6615%. • Privatizacioni fond ‘’TREND‘’ 1.396.406 akcija, odnosno 6,0289%. • Privatizacioni fond ‘’MONETA‘’ 622.104 akcija, odnosno 2,6859%. • Privatizacioni fond ‘’MIG‘’ 511.139 akcija, odnosno 2,2068%. • Ostali akcionari 2.368.131 akcija, odnosno 10, 2242%.

Vlada Crne Gore na sjednici održanoj 20.09.2007. godine usvojila je dokument „Strategija restruktuiranja Željeznice Crne Gore“, kojim se odredila prema ovom pitanju. Utvrdjeni su pravci daljeg restruktuiranja Društva, njegove segmentacije i pripreme za iznalaženje strateških partnera za one organizacione cjeline koje se opredijele za privatizaciju.

Cjelokupna željeznička mreža ima ukupno 248,6 km otvorene pruge i 79 km staničnih kolosjeka. Mrežu čine tri pravca: međunarodne pruge Bar – Bijelo Polje i Podgorica – Tuzi i pruga Podgorica – Nikšić. Ukupno ima 13 stanica, 27 stajališta i 9 ukrsnica. Prosječna brzina koju dopušta stanje infrastrukture je 68,2 km/h. Na 30% dužine pruga dozvoljene brzine su manje

2/ Društvo je ove godine proslavilo 100-godišnjicu osnivanja. Lokomotiva „Lovćen“ puštena je u rad 1910. godine i funkcionisala je sve do 1959. godine sa pređenih 420.000 km.



od 50 km/h. Na 80% pruga najveće dozvoljeno opterećenje je 22,5 tona po osovini, a na preostalih 20% je 18 tona po osovini.

Željeznica raspolaže sa 41-im vučnim vozilom, 32 kušet i spavaćih vagona, 9 vagona za prevoz automobila i jednim vagon restoranom. Željeznica Crne Gore raspolaže i sa 749 teretnih vagona. U prošloj godini prevezeno je preko 1,1 mil. putnika. 2.2. Organizacija, zaposleni i normativno uređenje Željeznice

U Željeznici Crne Gore se prema Pravilniku o organizaciji obavljali u

2007. godini sledeći poslovni procesi: • strateško upravljanje i razvoj sistema željezničkog saobraćaja

Crne Gore; • poslovno upravljanje infrastrukturom (razvoj i održavanje) preko

zavisnog Društva Željeznica Crne Gore – Infrastruktura DOO; • poslovno upravljanje prevozom robe i putnika preko zavisnog

Društva Željeznica Crne Gore – Prevoz DOO; • ostale poslovne funkcije su zajedničke za oba zavisna društva.

Pravilnikom o organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta koji je u

primjeni od 01.02.2007. godine sistematizovano je 1848 izvršilaca. Broj zaposlenih na dan 31. decembar 2007. godine:

- na neodredjeno vrijeme 1668 - nerasporedjeno 176 - pripravnika 32

- 78 zaposlenih na odredjeno vrijeme. U cilju stimulisanja dobrovoljnog odlaska iz Društva, Odbor direktora

ŽCG AD – Podgorica je donio Odluku o sporazumnom raskidu radnog odnosa isplatom otpremnine. Po tom osnovu prestao je radni odnos za 55 zaposlenih isplatom otpremnine. Saglasno odredbama Zakona o radu („Sl. list RCG“ br. 43/2003), a u skladu sa Programom uvodjenja tehnoloških, ekonomskih i struktuiranih promjena od 31.10.2006. godine, Odbor direktora Željeznice Crne Gore AD – Podgorica je sredinom 2007. godine donio Program ostvarivanja prava zaposlenih za čijim je radom prestala potreba. Program podrazumjeva smanjenje broja zaposlenih za 136 izvršilaca.

U dokumentima - informacijama i analizama o funkcionisanju Željeznice se konstatuje problem kadrova po svim nivoima procesa rada. U pojedinim službama nema ni minimuma potrebnih kadrova za obavljanje procesa rada. Starosna struktura je nepovoljna, inžinjerski kadar je permanentno nezadovoljan statusom i osipa se. Na raspisane konkurse Željeznice za stipendiranje tehničkog kadra srednjeg, višeg i visokog profila nema odziva.

Kadrovsko stanje na željeznici, posebno bezbjedonosni aspekti i potencijalne ekonomske štete pretpostavljaju hitne mjere svih - menadžmenta željeznice, zaposlenih ,Direkcije za saobracaja i ostalih subjektata.

Zakon o željeznici Crne Gore je donijet u martu 2004. godine. Zakonom su uredjena pitanja: upravljanje željezničkom infrastrukturom i obavljanje prevoza u željezničkom saobraćaju.



U prelaznim i završnim odredbama Zakona definisano je da će se podzakonski akti predviđeni zakonom donijeti u roku od šest mjeseci od dana stupanja na snagu ovog Zakona i da će Željeznica Crne Gore svoju organizaciju uskladititi do dana primjene ovog zakona tj. do 1. januara 2005. godine kada je stupio na snagu. /3

Prema raspolozivim informacijama nijesu donijeti svi predviđeni podzakonski akti, a Željeznica nije uskladila svoje poslovanje i organizaciju sa zakonom.

Jedan od razloga prisustva problema u funkcionisanju Željeznice je kako ističu u Društvu i inertan odnos nadležnog Ministarstva prema ovim pitanjima. 3. PRETHODNE REVIZIJE

U izvjestaju revizora za 2007. godinu koje je iskazano sa rezervom ponovo se konstatuje problem iskazivanja zaliha. Ponavlja se konstatacija u vezi imovine „Društvo ne posjeduje valjanu dokumentaciju o vlasništvu“.

Pitanje akumuliranog gubitka od 104,5 mil. se potencira sa aspekta postojanja materijalno značajnih neizvjesnosti koje mogu da izazovu sumnju u sposobnost Društva da nastavi sa poslovanjem u skladu sa načelom stalnosti poslovanja.

Reviziju finansijskih iskaza od 2002. do 2008. godine vršila je

revizorska kuća Deloitte&Toushe. Ista revizorska kuća određena je, Odlukom Vanredne skupštine da vrši reviziju finansijskih iskaza novoformiranih AD za 2008. godinu. Međunarodni standardi nalažu da se nakon tri-četiri godine mijenja revizor.

3/ Prema odredbama Zakona o željeznici predviđeno je da se donesu podzakonski akti kao sto su: metodologija vrednovanja kriterija koju utvrđuje Vlada Republike Crne Gore, pravila o uslovima i načinu obavljanja prevoza, pravila koncesija, uređenje pružnih prelaza, zaštita pružnog pojasa, licence za prevoz i certifikati o bezbjednosti, ugovori o korišćenju infrastrukture, prevoz za sopstvene potrrebe, pitanja kolosjeka koji su u vlasništvu preduzeća van sistema željeznice, troškovi održavanja zajedničkih stubova i dr. pitanja.



4. FINANSIJSKI IZVJEŠTAJI

BILANS STANJA Na dan 31.12.2007. godine

Red. br. Pozicija Tekuća godina Prethodna godina Procenat

AKTIVA

Stalna imovina 400.693.310,00 330.350.954,00 121,29

1 Neuplaćeni upisani kapital

2 Nematerijalna imovina 467.740,00 330.000,00 141,74

3 Nekretnine,postrojenja i oprema 399.703.749,00 329.551.068,00 121,29

4 Stalna imovina namjenjena prodaji

5 Dugoročna potraživanja 128.878,00 150.898,00 85,41

6 Dugoročni finansijski plasmani 392.943,00 318.988,00 123,18

7 Odloženi porezi

Obrtna imovina 27.820.973,00 26.934.352,00 103,29

8 Zalihe 5.421.979,00 3.401.392,00 159,40

9 Potraživanja od kupaca 5.535.995,00 9.251.681,00 59,84

10 Kratkoročni finansijski plasmani 1.830.972,00 2.840.240,00 64,47

11 Gotovina i gotovinski ekvivalenti 8.074.150,00 5.475.194,00 147,47

12 Unaprijed plaćeni troškovi 5.790.725,00 3.942.144,00 146,89

13 Obračunati nenaplaćeni prihodi 1.167.152,00 2.009.634,00 58,08

14 Ostala obrtna imovina 14.067,00 0,00

Ukupna aktiva 428.514.283,00 357.285.306,00 119,94

PASIVA

Kapital i rezerve 354.929.555,00 304.251.732,00 116,66

15 Upisani kapital 355.278.082,00 325.951.742,00 109,00

16 Emisiona premija

17 Revalorizaciona rezerva 103.902.229,00 47.368.943,00 219,35

18 Ostale rezerve 258.205,00 184.250,00 140,14

19 Neraspoređeni dobitak/gubitak -104.508.961,00 -69.253.203,00 150,91

Dugoročne obaveze 51.303.598,00 29.625.741,00 173,17

21 Dugoročne obaveze 48.943.225,00 27.805.308,00 176,02

22 Odloženi porezi

23 Dugoročna rezervisanja 605.876,00 373.556,00 162,19

24 Ostale dugoročne obaveze 1.754.497,00 1.446.877,00 121,26

Kratkoročne obaveze 22.281.130,00 23.407.833,00 95,19

26 Kratkoročne obaveze iz poslovanja 9.514.448,00 10.821.311,00 87,92

27 Kratkoročne finansijske obaveze 1.300.000,00 1.150.000,00 113,04

28 Tekući dio dugoročnih kredita 6.426.480,00 5.482.611,00 117,22

29 Obaveze za poreze 1.474.394,00 923.010,00 159,74

30 Obaveze za dividende

31 Kratkoročna rezervisanja 2.483.602,00 4.475.492,00 55,49

32 Obračunate obaveze 1.082.206,00 555.409,00 194,85

Ukupna pasiva 428.514.283,00 357.285.306,00 119,94



BILANS USPJEHA

u periodu od 01.01. do 31.12.2007. godine

Red.br. Pozicija Tekuća godina prethodna godina %

1 Prihod 14.635.432,00 13.838.184,00 105,76

2 Ostali poslovni dobici 10.232.203,00 11.895.359,00 86,02

3 Izvršen i kapitalizovan rad od strane preduzeća za sopstvene svrhe 282.426,00 215.782,00 130,88

4 Promjena na zalihama gotovih proizvoda i nedovršene proizvodnje

5 Utrošak sirovine u toku perioda -5.649.281,00 -6.323.713,00 89,33

6 Troškovi zaposlenih -16.140.911,00 -12.949.121,00 124,65

7 Amortizacija -5.562.747,00 -4.822.669,00 115,35

8 Umanjena vrijednost nekretnina, postrojenja i opreme -551.646,00 0,00

9 Ostali poslovni rashodi -6.438.542,00 -9.198.315,00 70,00

Profit od poslovne aktivnosti -8.641.420,00 -7.896.139,00 109,44

10 Neto finansijski trošak -1.088.000,00 -50.544,00 2.152,58

11 Učešće u dobiti pridruženih pravnih lica

12 Porez na dobitak

13 Neto dobitak/gubitak od diskontinuiranog poslovanja

Neto profit/gubitak za obračunski period -9.729.420,00 -7.946.683,00 122,43

Pripada:

Vlasnicima kapitala matičnog pravnog lica

Manjinski interes

Željeznica nije dostavila Ministarstvu finansija, a ni Državnoj revizorskoj

instituciji finansijske izvještaje u skladu sa Pravilinikom o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja nezavisnih regulatornih tijela, pravnih lica, akcionarskih društava i društava sa ograničenom odgovornošću u kojima država ili opštine imaju većinski udio u vlasništvu (“Sl. list RCG” br.12/2008), kojim je propisan način pripreme, sastavljanja i podnošenja godišnjih finansijskih izvještaja. Nedostatak tabele indikatora je bilo jedno od ograničenja revizorima za izricanje određenih konstatacija i davanja kvalitativnih ocjena poslovanja Društva u 2007. godini.



ISKAZ O PROMJENI NETO IMOVINE

Na dan 31.12.2007.godine

Naziv pozicije Akcijski kapital Ostale rezerve Rezerve prevoda

Nerasporedjena dobit Ukupno

Saldo na 31.12.2006.g. 325.951.742,00 47.368.943,00 184.250,00 -69.253.203,00 304.251.732,00

Višak/manjak na revalorizaiji nekretnina, postrojenja i opreme 63.696,00 63.696,00Dobici/gubici po osnovu vrednovanja uključeni direktno u kapital 25.526.388,00 -25.526.338,00

Prenešeno na bilans uspjeha po osnovu prodaje 73.955,00 73.955,00Pozitvan efekat prodaje imovine 56.469.590,00 56.469.590,00zaokruživanje 2,00 2,00

Ukupno priznati prihodi I rashodi za period -9.729.420,00 -9.729.420,00Emisija akcionog kapitala 3.800.000,00 3.800.000,00Saldo na 31.12.2007.g. 355.278.082,00 103.902.229,00 258.205,00 -104.508.961,00 354.929.555,00



BILANS NOVČANIH TOKOVA

Direktna metoda

U periodu od 01.01. do 31.12.2007. godine

Gotovinski tokovi iz operativne aktivnosti 19.537.938,00 16.387.269,00 119,23 Gotovinska primanja od poslovne aktivnosti 7.382.846,00 8.176.121,00 90,30Gotovinske isplate dobavljačima i zaposlenim -29.305.951,00 -29.168.851,00 100,47Gotovina generisana iz poslovnih aktivnosti -2.385.167,00 -4.605.461,00 51,79Odliv gotovine na ime plaćene kamate -1.353.222,00 -822.999,00 164,43Neto gotovina iz operativnih aktivnosti -3.738.389,00 -5.428.460,00 68,87 Gotovinski tokovi iz aktivnosti investiranja Prilivi od prodaje postrojenja i opreme 19.301,00 21.638,00 89,20Prilivi od prodaje dugoročnih ulaganja 305.610,00 0,00Priliv od primljene kamate 255.619,00 226.601,00 112,81Prilivi od primljenih dividendi 7.628,00 8.969,00 85,05Odliv po osnovu kupovine imovine, postrojenja i opreme -19.785.044,00 -2.547.190,00 776,74Odlivi po osnovu ostalih investiranja -1.239.206,00 -7.229.569,00 17,14Neto gotovina iz aktivnosti investiranja -18.493.228,00 -9.213.941,00 200,71 Gotovinski tokovi iz aktivnosti finansiranja Priliv od kratkoročnih uzajmljivanja 1.322.020,00 Priliv od emitovanja akcijskog kapitala 2.284.000,00 0,00Priliv od dugoročnih uzajmljivanja 28.966.432,00 18.358.174,00 157,78Odliv po osnovu povraćaja pozajmljenih sredstava -4.786.910,00 -1.150.000,00 416,25Odliv po osnovu za finansijski lizing -556.756,00 11.272,00 -4.939,28Odliv po osnovu troškova transakcija -114.213,00 -113.369,00 100,74Neto gotovina iz aktivnosti finansiranja 24.830.573,00 19.390.050,00 128,06 Neto povećanje gotovine i gotovinskih ekvivalenata 2.598.956,00 4.747.649,00 54,74Gotovina i gotovinski ekvivalenti na početku perioda 5.475.194,00 712.296,00 768,67Efekti kursnih razlika na kraju perioda 15.249,00 0,00 Gotovina i gotovinski ekvivalenti na kraju perioda 8.074.150,00 5.475.194,00 147,47



5. Računovodstvene politike i sistem izvještavanja Pravilinikom o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja finansijskih

izvještaja nezavisnih regulatornih tijela, pravnih lica, akcionarskih društava i društava sa ograničenom odgovornošću u kojima Država ili opštine imaju većinski udio u vlasništvu (“Sl. list RCG” br.12/2008), propisan je način pripreme, sastavljanja i podnošenja godišnjih finansijskih izvještaja, gdje je predviđeno da se iskazi dostavljaju Ministarstvu finansija najkasnije od 31.marta tekuće za prethodnu godinu. Osim dosadašnja četiri (Bilans stanja , Bilans uspjeha,, Izvjestaj o proimjenama na kapitalu, Bilans novcanih tokov ) predviđeno je i dostavljanje obrasca - tabele indikatora poslovanja na obrascu TIP.

AD Željeznica nije dostavila Ministarstvu navedene izvještaje i indikatore.

Odgovorni iz Društva nijesu revizorima stavili na uvid dokument o računovodstvenim politikama.

Društvo ima softver za vođenje poslovne evidencije koje je prema iskazima zaposlenih u službi računovodstva malo iskorišćen.

Društvo nema pravilnik o računovodstvu i poslovnoj evidenciji. U kontnom okviru - planu nije definisana klasa 9 koja bi evidentirala troškove i učinke po mjestima nastanka

6. PRIHODI

6.1. PRIHODI OD PRODAJE USLUGA 2005 2006 2007 Prihodi od putničkog saobraćaja - Lokalni 1.850.999 1.290.744 1.040.085- Zajednički 3.680.769 2.897.057

- Medjunarodni 16.557 191.549 4.459.757- Sporazumi 238.324 ukupno: 5.786.649 4.379.350 5.499.842Prihodi od robnog saobraćaja - Lokalni 2.192.833 2.390.449 2.525.555- Zajednički 2.922.970 3.385.254- Medjunarodni 839.924 2.769.776 6.129.426- Sporazumi 155.158 ukupno: 6.110.885 8.763.431 8.654.981Prihodi od korišćenja željezničke infrastrukture Društva od strane medjunarodnih željeznica 288.718 143.207Prihodi od usluga remonta željezničke infrastrukture u vlasništvu drugih pravnih lica 406.685 337.402

Ostali poslovni prihodi 373.881 ukupno: 12.271.415 13.838.184 14.635.432



Ukupni prihodi ostvareni od putničkog i robnog saobraćaja kao i ostali prihodi koje ostvaruje željeznica nijesu dovoljni za pokrivanje troškova, ciji je rast brži od rasta prihoda.

6.2. OSTALI POSLOVNI PRIHODI

2005 2006 2007 Subvencije Vlade Republike Crne Gore 10.386.854 9.250.121 8.484.154Prihodi od naplaćenih sumljivih i spornih potraživanja 116.097 66.732 13.290Dobici od prodaje opreme 112.350 21.638 13.273Prihodi od zakupnine građevinskih objekata 566.590 960.290 625.442Ukidanje rezervisanja za jubilarne nagrade 82.459Prihodi od zakupnine željezničkih cistijerni 80.560 124.911Prihodi od smanjenja obaveza 247.320 52.184 133.308Prihodi od naplate štete 8.325 12.400Prihodi restorana i drugih prodajnih objekata 28.251 6.683 27.579Prihodi od prodaje materijala 234.270 552.181 486.810Prihod od povraćenog polovnog materijala 95.605 615.266 252.864Prihodi od smanjenja razgraničenih prihoda u visini amortizacije donirane opreme 32.899Prihodi po osnovu amortizacije donirane opreme 10.601 19.260Ostali poslovni prihodi 339.397 131.234 162.584

U K U P N O 12.226.220 11.895.359 10.232.203

U poslednje tri godine došlo je do smanjivanja iznosa sredstava koja se izdvajaju iz Budžeta kao subvencije. Medjutim, Vlada je preuzela obaveze Željeznice u iznosu od 3,800,000€, putem konverzije duga u akcijski kapital. Vlada Crne Gore je u septembru 2005. godine donijela Zaključak sa kojim obaveze Društva po osnovu kredita dobijenog od Poljske Vlade u iznosu od 6.200.000,00€ prenose na Vladu Crne Gore.

Imajući u vidu i imovinu sa kojom raspolaže Željeznica niski su i prihodi od objekata koji nijesu u direktnoj funkciji odvijanja saobraćaja.

Potrebno je da se preduzmu odgovarajuće mjere za aktiviranje te imovine kako bi se obezbijedili veći prihodi.



7. BUDŽETSKA SREDSTVA U 2007. godini budžetska sredstva koja se izdvajaju kao subvencije odobravaju se na zahtjev Direkcije za saobraćaj i isplaćuju željeznici na osnovu ispostavljenih i ovjerenih situacija za izvršne radove.

Pregled budžetskih sredstava za period 2000 - 2007. godina /4

godina planirano odobreno realizovani

radovi naplaćeno

2000 11.279.610 6.800.182 6.799.847 5.433.120

2001 18.208.233 7.030.263 10.450.423 6.830.225

2002 29.036.828 7.160.000 6.059.106 3.499.972

2003 21.510.526 3.510.000 8.421.317 3.500.000

2004 14.518.740 14.734.863 9.910.183 5.722.996

2005 20.114.786 8.438.060 8.438.060 8.438.060

2006 7.200.000 9.251.121 8.228.000 7.200.000

2007 7.200.000 7.200.000 8.457.154 8.219.000

Za program održavanja željezničke infrastrukture u 2007. godini koji

obuhvata investiciono i tekuće održavanje sa regulisanjem saobraćaja realizovana su sredstva iz Budžeta u iznosu od 8.219.000€. Sredstva opredijeljena iz Budžeta Direkcija za saobraćaj uplaćuje Željeznici na osnovu godišnjeg ugovora koji se zaključuje između Željeznice i Direkcije prema ispostavljenim situacijama.

Kontrolu trošenja sredstava vrši Direkcija za saobraćaj praćenjem realizacije izvedenih radova. Nakon usaglašavanja obima izvedenih radova i njihove vrijednosti vrši se plaćanje odobrenih sredstava.

Dosadašnji način trošenja budžetskih sredstava, u kom se Direkcija za saobraćaj javlja kao posrednik i kontrolor potrošnje prate određeni problemi. Zato je potrebno preispitati dosadašnji način plasiranja sredstava u cilju postizanja veće efikasnosti i obezbjeđivanja namjenskog trošenja. 8. TROŠKOVI 8.1. TROŠKOVI MATERIJALA I GORIVA

Naziv 31.12.2007.g. 31.12.2006.g. % Troškovi električne energije 2.322.805,00 2.098.501,00 110,69Troškovi rezervnih djelova 633.378,00 587.016,00 107,90Troškovi goriva i maziva 1.269.226,00 1.326.034,00 95,72Troškovi materijala 1.283.487,00 2.176.196,00 58,98Troškovi ostalog materijala 140.385,00 135.966,00 103,25

UKUPNO 5.649.281,00 6.323.713,00 89,33

4/ Podaci u pregledu dobijeni su od Željeznice CG za period 2002 -.2005, Ministarstva saobraćaja i Direkcije za saobraćaj 2005, 2006 i 2007. godinu.



Troškovi materijala i goriva u 2007. godini iznose 5.649.281,00€, što je

10,67% manje nego u 2006. godini. Troškovi električne energije iznose 2.322.805,00€, što je 10,69% više

nego u 2006. godini. Troškovi goriva u 2007. godini iznose 1.269.226,00€, što je 4,28%

manje nego u 2006. godini. Jedan od problema koji prati poslovanje Željeznice je neadekvatno

planiranje troškova i prihoda, kao i realnog utvrđivanja troškova sa aspekta mogućnosti njihovog pokrivanja sopstvenim prihodima i utvrđivanja razlike koju treba da subvencionira država.

Osnovni cilj obračuna troškova i učinaka je stvaranje adekvatne baze podataka koji će kao informaciona osnova uspješno zadovoljiti potrebe svih nivoa odlučivanja. /5 8.2. TROŠKOVI ZARADA, NAKNADA ZARADA I OSTALI LIČNI RASHODI

TROŠKOVI ZARADA, NAKNADA ZARADA I OSTALI LIČNI RASHODI 2005 2006 2007Troškovi neto zarada i naknada zarada 5.299.257 5.639.375 7.216.710Troškovi poreza na zarade i naknade zarada 1.114.428 1.176.671 1.538.226Doprinosi na zarade i naknade zarada na teret zaposlenog 1.573.721 1.658.850 2.094.643Doprinosi na zarade i naknade zarada na teret poslodavca 1.707.924 1.779.217 2.176.176Ostali porezi i doprinosi na zarade 157.282 166.905 182.370Troškovi ishrane zaposlenih 500.729 497.183 465.002Troškovi prevoza zaposlenih 266.141 276.172 275.489Troškovi regresa za godišnji odmor 304.820 311.378 296.683Troškovi dnevnica i službenih putovanja 622.319 521.769 549.204Naknade zaposlenim za pređene kilometre 236.129 229.686 178.894Troškovi ugovora o djelu 84.761 138.880 87.655Troškovi pomoći zaposlenima 166.034 84.919 64.938Naknade članovima Odbora direktora /6 33.020 73.991 111.706Naknade po osnovu dokupa staža i otpremnine za dobrovoljno napuštanje radnog mjesta 147.742 329.351 501.804Porez na otpremnine za dobrovoljno napuštanje radnog mjesta - - 73.162Troškovi tekućeg rada po osnovu budućih otpremnina za odlazak u penziju i jubilarnih nagrada nakon ispunjavanja uslova 81.581 64.174 327.380Ostali lični rashodi 11.148 600 869

12.307.036 12.949.121 16.140.911 5/ U sistemu računovodstvenog praćenja troškova nije u primjeni klasa 9. Obračun troškova i učinaka odnosi se na: obračun periodičnih rezultata; planiranja i kontrole troškova, prihoda i rezultata; politike prodajnih cijena; altrernativnog poslovnog odlučivanja; motivisanje upravljačkih i izvršnih struktura preduzeća treba da obuhvati:

-materijal i robe -račune mjesta troškova, nabavke, tehničke uprave i pomoćnih djelatnosti -mjesta troškova osnovne djelatnosti, -mjesta troškova sporednih djelatnosti -racini mjesta troškova uprave, prodaje i sličnih djelatnosti, -nosioci troškova, -poslovni prihodi i rashodi, -računi dobiti, gubitaka.

6/ Nadoknade članovima Odbora direktora u 2007. godini uvećane su u odnosu na 2005. godinu za oko tri puta.



U poslednje tri godine došlo je do znatnog porasta troškova neto zarada i naknada zarada (troškovi zaposlenih i amortizacije čine oko 69% poslovnih rashoda), posebno ako se ima u vidu činjenica da kumulirani gubici iznose skoro trećinu akcijskog kapitala.

Skupština društva je u 2005. godini donijela odluku da se predsjednicima odbora direktora, nakon prestanka funkcije, isplaćuje iznos od 18 bruto plata pri čemu osnovicu za obračun čini poslednja isplaćena mjesečna naknada - zarada u bruto iznosu. Polazeći od ekonomskih mogućnosti željeznice i prakse drugih javnih preduzeća, potrebno je da Skupstina AD preispita pomenutu Odluku. Društvo na dan 31.12.2007. godine ima neizmirenih obaveza po osnovu doprinosa na zarade, poreza na dohodak fizičkih lica i ostalih poreza i naknada u ukupnom iznosu od 1.474.394€. 9. NEMATERIJALNA ULAGANJA Nematerijlna ulaganja na dan 31.12.2007. godine iznose 467.740,00€. Navedena ulaganja se uglavnom odnose na informacioni sistem odnosno računovodstveno - finansijski softver. 10. NEKRETNINE, POSTROJENJA I OPREMA 10.1. Evidencija imovine

Predstavnici subjekta revizije nijesu stavili na uvid revizorima listove nepokretnosti ili druge dokaze o vlasništvu ističući da imaju samo spisak imovine na osnovu kojeg je Naučno – istraživački centar (NICEF) Ekonomskog fakulteta iz Beograda uradio inoviranje Elaborata o procjeni imovine iz 2003. god.

Uvidom u stanje evidencije imovine Željeznice posredstvom informacionog sistema Direkcije za nekretnine, zapaženo je da u odjeljku zabilježbi jedan broj nepokretnosti ima upisanu zabilježbu restutucije, uzurpacije i dr.

Popisne komisije su u svojim izvještajima za 2007. godinu konstatovale i:

• Da pojedina osnovna sredstva nijesu pravilno evidentirana sa aspekta pripadnosti pojednim društvima.

• U jednom broju stovarišta nijesu realizovani raniji zahtjevi za čišćenje rezervoara i baždarenje mjernih uređaja.

• U jednom broju stovarišta razlikuju se jedinice mjere koje se koriste u knjigovodstvu i jedinice mjere koje koristi računopolagač u magacinu.

• Komisije su utvrdile i odredjene viškove i manjkove sredstava nastale neadekvatnim radom zaduženih lica.

• U knjigama se još uvijek vode i sredstva koja su otuđena prije desetak godina.

• U jednom broju stovarišta sredstva se vode zbirno, pa su od strane popisinih Komisija duplo evidentirana.

• Jedan broj mostova nije uknjižen kao osnovno sredstvo.



• U jednom broju stovarišta ima neidentifikovanih i neraspoređenih rezervnih djelova.

• U jednom broju objekata pojedini artikli su prilikom izdavanja iz magacina vođeni po jednoj jedinici mjere, a prilikom razduženja maloprodajnog objekta po drugoj jedinici mjere.

• U jednom broju magacina prilikom identifikacije osnovnih sredstava ustanovljeno je da se na popisinim listama jednog Društva nalaze sredstva drugog Društva ili sektora podrške i obrnuto. Za jedan broj stanova:

- nije zaključen ugovor o zakupu, - nema adekvatne evidencije u katastarskim knjigama, - ne koriste se u skladu sa odlukama, - u katastarskim knjigama pogrešno su evidentirani - umjesto vlasništva željeznice drugi vlasnici.

Konstatovani su i problemi u korišćenju stanova za službene potrebe. Za jedan broj korisnika stanova konstatovano je da njihovi korisnici ne izmiruju obaveze u skladu sa ugovorima. 10.2. Osnovna sredstva Osnovna sredstva na dan 31.12.2007. god. iznosila su 399.703.749,00€ (nabavna vrijednost 663.644.041,00€ i ispravka vrijednosti 263.940.292,00€). Pregled osnovnih sredstava dat je u sledećoj tabeli.

Zemljište Gradjevinski

objekti Oprema

Ostala osnovna sredstva

Invest.u toku i avansi Ukupno

Nabavna vrijednost Stanje 1. januara 2007. 5.634.462 384,163,331 133,921,195 1,207,282 22,854,529 547,780,799Direktna povećanja 801,772 3,475,399 79,565 15,428,304 19,785,044Efekat procjene vrijedn. 7,043,077 94,717,900 101,760,977Prenosi 1,523,653 221,895 30,633 -1,776,181 Viškovi 62,678 1,018 63,696

Rashodovanja -662,382 -5,007,368 -63,379 -5,733,129Otudjenja -13,346 -13,346Stanje 31.decembra 2007.g 12,677,539 480,593,606 132,611,121 1,255,123 36,506,652 663,644,041 Ispravka vrijednosti Stanje 1. januara 2007.g 97,174,044 120,207,417 848,270 218,229,731Amortizacija 2,820,138 2,690,329 52,020 5,562,487Efekat procjene vrijednosti 45,291,387 45,291,387Rashodovanja -246,985 -4,839,083 -54,013 -5,140,081Otudjenja -3,232 -3,232Stanje 31. decembra 2007.g 145,035,352 118,058,663 846,277 263,940,292 Sadašnja vrijednost 31. decembra 2007. g 12,677,539 335,558,254 14,552,458, 408,846 36,506,652 399,703,743



Tokom 2007. godine izvršeno je uknjižavanje procjene osnovnih sredstava. Nabavna vrijednost osnovnih sredstava je povećana u iznosu od 101.760.977,00€ a ispravka vrijednosti za iznos od 45.291.560,00€, a neto efekat iznosi 56.469.590,00€. Neto efekat je proknjižen na revalorizacione rezerve u iznosu od 56.469.590,00€, koje su na dan 31.12.2007. god. iznosile 103.902.229,00€. Odlukom o pokriću gubitka br.5001/4-3, donešenoj tokom 2008. godine revalorizacione rezerve su iskorišćene za pokriće kumuliranog gubitka u iznosu od 104.508.961,00€. Smatramo da se pokriće gubitka na ovaj način ne može izvršiti jer je to u suprotnosti sa MRS 36. Pokriće se može izvršiti samo dijelom realizovanih revalorizacionih rezervi i to:

- Za pozitivne efekte revalorizacije nekretnina, postrojenja, opreme ukoliko je u ranijim periodima iskazana revalorizaciona rezerva po osnovu revalorizacije, - Efekte obezvređivanja osnovnih sredstava ukoliko je po osnovu konkretnog osnovnog sredstva bila iskazana revalorizaciona rezerva,

- Realizacija otuđenja i rashodovanja ukoliko je po osnovu konkretnog osnovnog sredstva iskazana revalorizaciona rezerva.

Revalorizacione rezerve se mogu koristiti za pokriće gubitka najviše u visini razlike amortizacije zasnovane na revalorizovanoj vrijednosti i amortizacije zasnovane na nabavnoj vrijednosti. 11. INVESTICIJE U TOKU

Na računu 1420 - investicije u toku na dan 31. decembra 2007. godine evidentiran je iznos od 36.506.652,18€, koji se odnosi na: remont pruge Podgorica – Nikšić u iznosu od 33.281.716,48€ (91%), remont pruge Vrbica – Bijelo Polje u iznosu od 1.134.453,74€ (3,1%), sanacije tunela br.161 i 172 ŽCG u iznosu od 1.080.723,84€ (2,96%). Avansi za osnovna sredstva iznose 413.471,18€ (1,13%) a ostali objekti iznose od 596.285,82€ (1,63%).

Tokom godine direktna povećanja su iznosila 19.785.044,00€ i odnose se na: investicije u toku u iznosu od 15.428.304,00€, građevinske objekte u iznosu od 801.772,00€ i opremu i ostala osnovna sredstva u iznosu od 3.554.968,00€.

Za „Projekat hitne rehabilitacije infrastrukture Željeznice Crne Gore“, EBRD je opredijelila 15 miliona € za 2007. godinu odobrena su sredstva u iznosu od 6 milona €.

Novonabavljenu opremu sačinjavaju: - skretnice u iznosu od 911.085,00€ nabavljene od poljske firme „Biežanow“. Transakcije oko uvoza vezane su za dogovor Vlade Crne Gore i Željeznice Crne Gore AD Podgorica (ugovor br. PL/001/06/2006. godine) o robnom kreditu za nabavku skretnica od firme „Biežanow“ - tri lokomotive uzete na lizing preko „Hipo alpe adrija“ u iznosu od

1.257.714.00€ (cijena po jedinici iznosi 419.238.00€), - potporni strug u iznosu od 928.650,00€ nabavjen od firme „Rafament“ - tri loko traktora u iznosu od 413.700,00€, - šine nabavljene od firme „Huta“ i ostale nabavke.



Sa investicija u toku je izvršen prenos građevinskih objekata u iznosu od 1.523.653,00€ od čega se iznos od 671.838.67€ odnosi na stanove koji su izrađeni za potrebe radnika Društva. Stanovi su raspodijeljeni radnicima i na iste se plaća stanarina sve do otkupa istih. Za stanove se vrši obračun amortizacije. 11.1. Remont pruge Nikšić – Podgorica Ugovorenim radovima na remontu i elektrifikaciji pruge Nikšić-Podgorica, predviđena je cjelokupna zamjena kolosjeka na otvorenoj pruzi i u stanicama, ugradnja novih šina, pragova, kolosječnog pribora i tucanika, izgradnja betonskih i obložnih kanala za odvođenje površinskih voda, dio radova na sanaciji tunela, cjelokupna elektrifikacija pruge, opremanje savremenim signalima i telekomunikacionim uređajima kao i adaptacija i rekonstrukcija staničnih, stajališnih i poslovnih objekata na pruzi.

Za rekonstrukciju pruge Niksic –Podgorica izvodjac radova je izabran na objavljenom medjunarodnom tenderu.U skladu sa uslovima tendera donijeta je odluka da se ugovor o izvodjenju radova zakljuci sa konzorcijumom OHL ŽS a.s. i AŽD Praha s.r.o. iz Češke Republike

Ugovorom o izvođenju radova, predviđeno je da se radovi izvedu za 47.492.168,37€. Članom 5 pomenutog ugovora, predviđena je i rezerva za dodatne i naknadne radove u visini od 5% ugovorene cijene tj. 2.374.608,42€.

Željeznica Crne Gore AD – Podgorica shodno potpisanom Okvirnim sporazumima potpisala je, sa Češkom eksportnom bankom, četiri pojedinačna Ugovora za prvu i drugu etapu gradnje u iznosu od 44,3 miliona eura. Po navedenim Ugovorima na dan 31.12.2007. godine povučena su sredstva u iznosu od 35,5 miliona eura. Od povučenih sredstava Češkoj eksportnoj banci je kroz otplate vraćeno 5,4 miliona eura.

Zaključeno sa decembrom 2007. godine, izvršeni su radovi u vrijednosti 30.911.200,59€. /7 Tim za implementaciju projekta je sagledavanjem cjelokupne investicije i situacije na terenu pri izvođenju radova konstatovao je da opredijeljena sredstva definisana ugovorom nijesu dovoljna za kvalitetan i cjelovit završetak posla. Navode se sledeći razlozi:

• neodgovarajuća tehnička dokumentacija u pojedinim segmentima koja je služila za pripremu ugovora,

• pripremljena situacija i stanje objekata na pruzi u odnosu na period utvrđivanja vrste radova i predmjera i predračuna,

• nepredviđeni radovi po ugovoru, povećan obim radova u odnosu na količine definisane ugovorom,

• dodatni zahtjevi lokalnih uprava i mjesnih zajednica za novim pružnim prelazima,

• naknade eksproprijacije i sl.

Vlada Crne Gore je donijela zaključak br. 03-10373 od 27.12.2007. godine, da se za dodatne i naknadne radove na pruzi Nikšić - Podgorica pregovora sa Češkom eksportnom bankom za dodatnih 11,9 miliona eura. /8

7/ Informacija o realizaciji projekta rekonstrukcije pruge Nikšić – Podgorica.



12. DUGOROČNA POTRAŽIVANJA Dugoročna potraživanja na dan 31.12.2007. godine iznose 128.878,00€ i odnose se na potraživanja od radnika po osnovu datih stambenih kredita. Krediti su odobreni sa rokom otplate od 2 do 20 godina i godišnjom kamatnom stopom od od 0% do 2,5%. Hipoteka nad stanovima se koristi kao obezbjeđenje za otplatu kredita. 13. POTRAŽIVANJA IZ POSLOVNIH ODNOSA Potraživanja iz poslovnih odnosa na dan 31.12.2007. godine iznose 5.535.995,00€ a odnose se na potraživanja od:

- povezanih pravnih lica 119.598,00 - od kupaca u zemlji 1.373.169,00 - od kupaca u inostranstvu 1.640.952,00 - potraživanja po osnovu datih avansa dobavljačima

1.088.888,00

- potraživanja od državnih organa i organizacija

2.018.865,00

(ispravka vrijednosti) (1.519.082,00)

- potraživanja od „Željeznice Srbije“ 429.496,00 - potraživanja od ZJŽ 351.105,00 (ispravka vrijednosti) (148.764,00) - ostala kratkoročna potraživanja 181.768,00 Ukupno 5.535.995,00

Potraživanja od državnih organa u iznosu od 2.018.865,00€ predstavljaju potraživanja od Ministarstva pomorstva i saobraćaja Vlade Republike Crne Gore koja su uskladu sa Predlogom o načinu rešavanja dužničko povjerilačkih odnosa između Društva i Vlade CG priznata u iznosu 6.200.000,00€ sa stanjem 31.12.2005. godine. Prikazana potraživanja su neizvršeni dio Programa finansiranja održavanja željezničke infrastrukture u periodu od 2002. do 2004. godine, koji je bio predviđen Budžetom za navedene periode. U skladu sa gore navedenim Vlada Crne Gore je u septembru 2005. godine donijela Zaključak sa kojim obaveze Društva po osnovu kredita dobijenog od Poljske Vlade u iznosu od 6.200.000,00€ prenose na Vladu Crne Gore.

Novonabavljena osnovna sredstva se evidentiraju kao povećanje opreme i kao smanjenje potraživanja od državnih organa i organizacija tako da ovo potraživanje na dan 31.12.2007. godine iznosi 2.018.865,00€.

8/ Ugovorom o izvođenju radova definisan je i način plaćanja PDVod strane ŽCG kao investitora. Prema informacijama Željeznice u skladu sa Zaključcima Vlade Crne Gore Poreska uprava redovno vrši povraćaj sredstava po osnovu PDV.



Potraživnja u zemlji na dan 31.12.2007. godine iznose 1.373.169,00€. Najveći kupci su Kombinat aluminijuma Podgorica 164.979,80€ i Željezara Nikšić - 414.916,00€.

Potraživanja po osnovu kupaca u inostranstvu na 31.12.2007. godine iznose 1.640.902,00€, a odnose se na: G – Transport - Mađarska u iznosu od 107.928,00€, Remont pruga Sarajevo u iznosu od 212.753,07€ i OHL u iznosu od 199.5000,00€. Potraživanja po osnovu datih avansa dobavljačima na dan 31.12.2007. god. iznose 1.088.888,00€, a odnose se na: Wagon Europ Konsor Kolejowe u iznosu od 94.911,35€, MIN holding co NIŠ NIŠ u iznosu od 576.181,65€ i ostale dobavljače u zemlji i inostranstvu. 14. KRATKOROČNI FINANSIJSKI PLASMANI Kratkoročni plasmani na dan 31.12.2007 godine iznose 1.830.972,00€. Plasmani se odnose na:

• Prva banka AD Podgorica u iznosu od 1.239.206,00€, sredstva uz kamatnu stopu od 7% - 8,7% plasirana na period od 13 mjeseci i

• Crnogorska komercijalna banka AD Podgorica u iznosu od 591.766,00€, sa kamatom od 6% na period od 6 mjeseci. Najveći dio plasmana se odnosi na obezbjeđivanje mogućnosti za

dobijanje kredita od pomenutih banaka. 15. AKCIJSKI KAPITAL

U poslovnim knjigama Društva akcijski kapital na dan 31.12.2007. godine iznosio je 355.278.217,00€. Ukupan broj akcija je 23.162.052. Nominalna vrijednosti akcija je 15,3388€.

Vlasnička struktura akcijskog kapitala na dan 31.12.2007. godine je: • Država 14.761.849 akcija, odnosno 63,7329%. • Fond penzijskog i invalidskog osiguranja 888.830 akcija, odnosno

3,8374%. • Zavod za zapošljavanje Crne Gore 354.423 akcija, odnosno 1,5302%. • Fond za razvoj Crne Gore 21.360 akcija, odnosno 0,0922%. • Privatizacioni fond „EUROFOND” 2.237.810 akcija,odnosno 9,6615%. • Privatizacioni fond „TREND” 1.396.406 akcija, odnosno 6,0289%. • Privatizacioni fond „MONETA” 622.104 akcija, odnosno 2,6859%. • Privatizacioni fond „MIG” 511.139 akcija, odnosno 2,2068%. • Ostali akcionari 2.368.131 akcija, odnosno 10, 2242%.

Naučno - istraživački centar Ekonomskog fakulteta iz Beograda uradio

je u 2007. godini inoviranje procjene vijednosti imovine koju je radio u 2004. godini.

Rezultat te procjene je: procijenjena nabavna vrijednost Društva iznosi 626.846.111€, što je za 101.760.977€ više od knjigovodstvene vrijednosti 525.085.133€).



Procijenjena sadašnja vrijednost povećana je u odnosu na knjigovodstvenu za 56.469.591€ i iznosi 363.166.132€/9

Prema Odluci o pokriću akumuliranog gubitka br. 5001/4-3 od 28 jula 2008. godine, gubitak iz poslovanja iskazan u iznosu od 104.508.961€ i čine ga:

• Kumulirani gibici iz prethodnih godina u iznosu od 31.270.274€ • Gubitak po osnovu umanjenja vrijednosti imovine od 73.238.687€

Navedenom odlukom definisano je da se ukupni akumulirani gubitak pokrije iz akcijskog kapitala putem smanjivanja nominalne vrijednosti akcija sa 15,33€ na 11,83€.

Efekat procjene vrijednosti iznosi 45.291.387€. Na taj način nakon pokrića kumuliranog gubitka akcijski kapital

Željeznice iznosi 355.278.082,00€. 16. DUGOROČNI KREDITI

Dugoročne obaveze/10 na dan 31.12.2007. godine iznose 48.943.225,00€. Dugoročne obaveze koje dospijevaju do jedne godine po navedenim obavezama iznose 6.426.480,00€./11

Dugoročne obaveze odnose se na sledeće kredite: • Prva banka AD Podgorica – iznos od 4.500.000,00€ (ugovori

200770 i 20073329) sa dospjećem 2010. god. i kamatnom stopom od 6%. Kao obezbjeđenje po kreditu Društvo je predalo tri mjenice sa mjeničnim ovlašćenjem, 24 ovlašćenja za ispostavljanje naloga za naplatu i saglasnost Budžeta Republike Crne Gore - Ministarstva finansija Republike Crne Gore.

• Crnogorska komercijalna banka AD Podgorica u iznosu od 3.000.000,00€ (ugovori 951-88-591 i 951-88-590) za finansiranje obrtnih sredstava sa dospjećem do 2010. god. uz kamatnu stopu od 6,5% na god. nivou. Sredstva obezbjeđenja urednog vraćanja kredita predstavljaju ovlašćenja za otplatu sa računa Društva mjenice od društva kao i mjenice od Vlade.

• Montenegro banka AD Podgorica - NLB u iznosu od 25.565,00€ sa dospjećem od 2003. do 2013. god. i kamatnom stopom od 1%.

• Češka exportna banka a.s. u iznosu od 24.348.830,00€ za finansiranje Projekta remonta donjeg i gornjeg stroja na pružnoj dionici Podgorica - Nikšć. Kredit se treba otplatiti do 2016. godine. Kamatna stopa je 4,8%, 0,5% + šestomjesečni EURIBOR. Kredit se otplaćuje u jednakim polugodišnjim ratama i obezbijeđen je Sporazumom o založnim ugovorima odnosno potraživanjima Društva iz postojećih ugovorenih odnosa i svih budućih ugovorenih odnosa u pogledu korišćenja željezničke infrastrukture.

9/ Zbog brzih promjena na tržištu nekretnina, specifičnosti imovine Željeznice, kao i podjele imovine – diobnog bilansa između društava i budućih aktivnosti na privatizaciji, davanju koncesija i objekata u zakup, potrebno je izvršiti do kraja ove godine novu procjenu vrijednosti imovine po novoformiranih društva (tržišna kretanja pokazuju da su zemljište i poslovni objekti potcijenjeni). 10/ Za “Projekat hitne rehablitacije infrastrukture Željeznice Crne Gore“, EBRD je odlukom menadžmenta opredijelio 15 miliona, a za 2007. godinu odobrena su sredstva u iznosu od 6 miliona eura. 11/ Dio dugoročnih kredita koji se odnosi na tekuće dospjeće u 2008. god. prikazan je u iznosu od 6.426.480,00€ kao kratkoročna obaveza.



„EUROFIMA“ Bazel evropsko društvo za finansiranje željezničkih voznih sredstava u iznosu 15.967.115,00€ - po osnovu finansijskih kredita koje je inicijalno Zajednica jugoslovenskih željeznica (ZJŽ) preuzela u ime Društva u periodu od 1996. do 2004. godine. Krediti su bili namijenjeni za opremu i rezervne djelove i trebaju se otplatiti do 2017. godine.

• Hipo Alpe Adrja Leasing DOO Podgorica u iznosu od 1.004.734,00€ po osnovu lizinga - Ugovori o finansiranju lizinga za nabavku lokomotiva i službenih vozila sa kamatom 7% - 4,1% + tromjesečni euribor.

• S-Leasing doo, Podgorica u iznosu od 98.870,00€ sa rokom dospjeća 2011-2012.

• Dugoročni kredit u iznosu od 3.800.000,00€ od Vlade RCG je po Odluci o emisiji akcija usvojenoj na skupštini akcionara Društva jula 2007. god. pretvoren u akcijski kapital.

17. KRATKOROČNI KREDITI Kratkoročni krediti na dan 31.12.2007. god. iznosili su 1.300.000.00€ i sastoje se od kredita dobijenog od Češka Exportni banka a.s. Republika Češka za formiranje dijela avansa neophodnog za Projekat remonta na pruzi dionica Podgorica – Nikšić. Kamatna stopa je izmedju 5 i 6% na godišnjem nivou. Kredit je obezbijeđen potraživanjima Društva iz postojećih ugovornih odnosa i svih budućih ugovornih odnosa u pogledu korišćenja željezničke infrastrukture. 18. BEZBJEDNOST ŽELJEZNIČKOG SAOBRAĆAJA U 2007. godini, na prugama Željeznice Crne Gore dogodilo se 67 vanrednih događaja, od čega 21 udes i 46 nezgoda pri vršenju željezničkog saobraćaja, uključujući i vanredne događaje na putnim prelazima i van njih. Od ukupnog broja vanrednih događaja, zbog propusta na željeznici dogodilo se 27 (40%), zbog nepažnje putnika i trećih lica 36 (54%) i zbog više sile 4 (6%) vanredna događaja. Od propusta na željeznici, 6 vanrednih događaja je zbog ličnih propusta pri vršenju službe ili 9%, a 21 zbog tehničkih nedostataka na željezničkim sredstvima ili 31%.

U 2007. godini na prugama Željeznice Crne Gore stradalo je sedam (7) lica a tri (3) lica su teže povrijedjena.

• Broj vanrednih dogadjaja (67) u odnosu na prethodnu godinu (56), povećan je za 11 odnosno 19%.

• Ukupan broj udesa (21) u odnosu na isti period prošle godine (28) smanjen je za 25%.

• Ukupan broj nezgoda (46) u odnosu na isti period prošle godine (28) povećan je za 100%.



Povećan je broj udesa i nezgoda na putnim prelazima i van njih (sa 22 na 26) što iznosi 18%. Broj udesa i nezgoda pri vršenju željezničkog saobraćaja je povećan (sa 34 na 41) za 21%.

Analiza uzroka pokazuje da je broj vanrednih događaja nastalih zbog ličnih propusta pri vršenju službe manji za 30% i zbog više sile za 34%. Povećan je broj vanrednih događaja zbog nepažnje putnika i trećih lica (sa 32 na 36) za 13% i zbog tehničkih nedostataka na željezničkim sredstvima (sa 8 na 20) za 150%. Željeznica je u 2007. godini kupila četiiri dizel - električne lokomotive proizvedene 1972. godine.

U 2006. godini procijenjena materijalna šteta po knjigovodstvenoj evidenciji društva na infrastrukturi i voznim sredstvima je iznosila zbog vanrednih događaja oko 400.000€, a u 2007. godini oko 200.000€.

Inspektor za saobraćaj je u više navrata pismeno upozoravao nadležne na brojne probleme koji prate rad Željeznice i imaju direktnog i indirektnog uticaja na sistem bezbjednosti i kvalitet saobraćaja/.12

Kašnjenje vozova je u Željeznici je i dalje prisutno. U prošloj godini je prosječno zakašnjenje po jednom vozu kod brzih vozova iznosilo preko 500 časova. Takodje se povecao i broj tzv. sporih voznji. 19. JAVNE NABAVKE

U 2007. godini Željeznica Crne Gore AD je u skladu sa Planom javnih nabavki koji je usvojen u decembru 2006. godine i dostavljen Direkciji za javne nabavke izvršila nabavku roba, usluga i radova u vrijednosti od 11.310.500€.

U sledećoj tabeli daje se pregled planiranih vrijednosti javnih nabavki po vrstama, kao i organizacionim cjelinama.

Pregled planiranih sredstava za javne nabavke

Ukupna vrijednost javne nabavke

iskazana u eur-ima

Plan nabavke Infrastruktura

D.O.O. Plan nabavke

Prevoza D.O.O.

Plan nabavke Uprave i sektora

podrške

ROBE 2.693.000 1.041.000 1.550.000 102.000

RADOVI 4.705.000 4.705.000

USLUGE 3.912.500 160.000 3.059.500 693.000

UKUPNO 11.310.500 5.906.000 4.609.500 795.000

Za robe je planirano 2.693.000,00€, za radove 4.705.000,00€, a za usluge 3.912.500,00€.

Od ukupno planiranih sredstava za javne nabavke DOO Infrastruktura 52%, a DOO Prevoz 40,7%, a ostatak su nabavke za Upravu i sektor podrške.

12/ Prema izvještajima glavnog republičkog inspektora za saobraćaj, osnovne karakteristike voznih sredstava su: ”slabo grijanje i osvjetljenje u vozovima, zapušteni toaleti, zakašnjenja vozova u polasku”.



U 2007. godini po sistemu šoping metode realizovano je za: dobra 17.000€ za usluge oko 20.000€ i za radove 60.000€.

U protekloj godini Društvo je dobilo saglasnost na pregovaračke postupke bez prethodnog objavljivanja poziva u dva slučaja. Od ukupnog broja tendera sedam ponuđača je podnijelo žalbe Komisiji za kontrolu javnih nabavki po raznim osnovama.

Prema informacijama Komisije za kontrolu javnih nabavki poništen je jedan tender i naloženo Željeznici da ga ponovo objavi.

U realizaciji planova nabavki - sprovođenja tendera javljaju se određeni problemi. Radi se, prije svega, o činjenici da se određena sredstva remontuju u inostranstvu - Srbiji i dr. zemljama. U tim situacijama se javlja problem carinskog evidentiranja, probijanja rokova i dr. Za jedan broj roba i usluga potrebne su hitne nabavke. Prisutan je problem tzv. naknadnih radova i zahtjeva za aneksiranjem ugovora koji su zakjučivani nakon okončanja tenedera, odnosno u toku njihove realizacije.

Problemi u realizaciji planiranih nabavki nameću potrebu da se ova pitanja rješavaju u saradnji sa Direkcijom za javne nabavke i Upravom carina.

Potrebno je preduzimati konkretne mjere na unapređivanju sistema javnih nabavki imajući u vidu i specifičnosti željeznice.

Potrebno je da se javne nabavke planiraju realnije i stvore uslovi za efiksaniju realizaciju tendera u svim fazama. Naročitu pažnju treba posvetiiti realiazaciji ugovora, posebno sa aspekta poštovanja ugovorenih odredbi, cijena, rokova, kao i kvaliteta. 20. SUDSKI SPOROVI 20.1 ŽELJEZNIČKA NESREĆA NA BIOČU /13

Željeznica Crne Gore AD – Podgorica, je nakon nesreće na Bioču, na posebnom računu koji je Vlada Republike Crne Gore otvorila kod Crnogorske Komercijalne Banke, za pomoć porodicama poginulih i povrijeđenih putnika, uplatila iznos od 100.000,00€. Vlada Crne Gore je otvorila poseban račun na koji je od strane Vlade i ostalih donatora uplaćeno preko dva miliona za ublažavanje posledica željezničke nesreće na Bioču. Shodno Odluci Odbora direktora Željeznice Crne Gore AD - Podgorica, o dodjeli jednokratne pomoći porodicama poginulih putnika br.300/28-2 od 19.01.2007. godine, Željeznica Crne Gore je porodicama 47 poginulih putnika isplatila iznos od 94.000,00€. Željeznici Crne Gore, su kao prevoziocu, saglasno odredbama Zakona o ugovorima o prevozu u željezničkom saobraćaju dostavljena 133 zahtjeva za vansudsku naknadu štete, od kojih četiri zahtjeva porodicama poginulih putnika i 119 zahtjeva povrijeđenih putnika. Komisija za naknadu štete, formirana Odlukama Odbora direktora, razmatrala je sve zahtjeve prispjele do 09.03.2007. godine i odredila iznose za vansudska poravnanja. Ukupan iznos naknade štete, po 133 zahtjeva za vansudsku naknadu štete, po Izvještajima Komisije je 1.249.500,00€. Sa 34 podnosioca zahtjeva je zaključen sporazum o vansudskom poravnanju (8 zahtjeva porodica poginulih putnika i 26

13/ Informacija Željeznice Crne Gore



zahtjeva povrijeđenih putnika) i isti su realizovani u ukupnom iznosu od 401.809,60€.

Ukupan iznos koji je Željeznica Crne Gore AD – Podgorica isplatila po osnovu sudskih odluka i vansudskih poravnanja po zahtjevima za naknadu štete porodicama poginulih i povrijedjenih putnika, u 2007. godini je 3.357.015,00€.

Prema informacijama iz pravne službe u toku su postupci sudskih sporova po osnovu željezničke nesreće kod Bioča procijenje vrijednosti od oko 1,3 miliona eura. 20.2. Ostali sudski sporovi

Prema evidenciji Društva na dan 31.12.2007. godine bilo je aktivno preko 300 sporova različitih vrijednosti gdje se željeznica javlja i kao tužilac i kao tuženi. Ogovorni nijesu mogli precizirati - procijeniti orjentacionu vrijednost sporova, ali na osnovu podataka iz ranijih godina može konstatovati da vrijednost prelazi jedan milon eura. U društvu ističu da je teško prognozirati njihovu izvjesnost.

Sve to nameće potrebu da se pojačaju aktivnosti na okončanju sporova i korišćenje instituta poravnanja i posvećivanja više pažnje ovim pitanjima u odnosu na dosadašnje stanje vođenja sporova. Posebnu pažnju zavređuje spor pred sudom u Strazburu, a koji se odnosi na prava zaposlenih i bivših radnika na besplatne akcije. 21. POSLOVANJE ZAVISNIH DRUŠTAVA

Skupština akcionara Željeznice Crne Gore AD Podgorica održana 30.

juna 2005. godine donijela je Odluku o izdvajanju iz matičnog Društva - Željeznice Crne Gore AD Podgorica odnosno osnivanju dva zavisna privredna društva sa ograničenom odgovornošću i to:

• Željeznica Crne Gore - Infrastruktura DOO, Podgorica („Infrastruktura“) pod brojem 5-0275062/001 od 07.12.2005. godine.

• Željeznica Crne Gore - Prevoz DOO, Podgorica („Prevoz“) pod br. 5-0274950/001 od 07.12.2005. godine.

Zavisna privredna društva zvanično su počela sa radom 1. januara

2006. g. Na ovoj način Željeznica Crne Gore „transformisala“ se u tri privredna

društva, sa svojstvima pravnog lica shodno odredbama Zakona o privrednim društvima („Sl. list RCG“ br.06/02 i „Sl. list CG“ br.17/07).

Cjelokupna poslovna aktivnost se i dalje obavlja preko matične kompanije Željeznice Crne Gore AD Podgorica. Takođe, sva imovina se i dalje vodi u poslovnim knjigama Društva. Zavisna društva imaju samo transakciono - evidencione račune, koji služe za evidenciju prihoda.

Strategijom je planirano je da Skupština akcionara usvoji odluke, za realizaciju prve faze iz Strategije o restruktuiranju Društva koju je usvojila



Vlada Crne Gore u septembru 2007. godine, o formiranju tri akcionarska društva i to: Željeznica Crne Gore AD Podgorica, Željeznica infrastruktura Crne Gore AD Podgorica i Željeznica prevoz Crne Gore AD Podgorica.

U drugoj fazi restruktuiranja predviđeno je gašenje Željeznica Crne Gore AD Podgorica. /14 22. DOGAĐAJI NAKON SAČINJAVANJA FINANSIJSKIH ISKAZA ZA

2007. GODINU Vanredna Skupština akcionara održana je 2. jula 2008. god., na kojoj

su usvojene odgovarajuće odluke koje su obezbijedile realizaciju djela aktivnosti iz Strategije restrukturiranja. /15

Na Skupštini su usvojene informacije i donesene sljedeće odluke: 1. Informacija o Jedinstvenom spisku akcionara Željeznice Crne Gore

AD – Podgorica dostavljenom od Centralne Depozitarne Agencije. 2. Usvajanje Poslovnika o radu Skupštine akcionara Željeznice Crne

Gore AD – Podgorica usklađenog sa Zakonom o izmjenama i dopunama Zakona o privrednim društvima.

3. Informacija o aktivnostima na implementaciji Strategije restrukturiranja Željeznice Crne Gore.

4. Donošenje Odluke o usvajanju Izvještaja o procjeni imovine i kapitala i prihvatanju nenovčanog uloga u postojećim zavisnim društvima.

5. Donošenje izmjena i dopuna Statuta Željeznice Crne Gore AD – Podgorica.

6. Donošenje Odluke o razrješenju članova Odbora direktora Željeznice Crne Gore AD – Podgorica.

7. Donošenje Odluke o izboru članova Odbora direktora Željeznice Crne Gore AD – Podgorica.

8. Donošenje Odluke o restrukturiranju Željeznice Crne Gore – Infrastruktura DOO, Podgorica u Željezničku infrastrukturu Crne Gore AD – Podgorica.

9. Donošenje Statuta Željezničke infrastrukture Crne Gore AD – Podgorica.

10. Donošenje Odluke o restrukturiranju Željeznice Crne Gore – Prevoz DOO, Podgorica u Željeznički prevoz Crne Gore AD – Podgorica.

11. Donošenje Statuta Željezničkog prevoza Crne Gore AD – Podgorica. 12. Donošenje Odluke o izboru članova Odbora direktora Željezničke

infrastrukture Crne Gore AD – Podgorica. 13. Donošenje Odluke o izboru članova Odbora direktora Željezničkog

prevoza Crne Gore AD – Podgorica. /16

14/Strategija restruktuiranja Društva predviđa restrukturiranje »Infrastrukture« i »Prevoza« po različitim programima i to: organizovanje »Infrastrukture« kao holding kompanije sa 3 zavisna društva – ćerke kompanije, i to: Upravljanje infrastrukturom i regulisanje saobraćaja, Održavanje infrastrukture i Željezničke stanice i zemljište i organizovanje »Prevoza« kao holding kompanije sa 3 zavisna društva – ćerke, i to: Putnički saobraćaj, Teretni saobraćaj i Održavanje voznih sredstava. 15/ Vlada Crne Gore na sjednici održanoj 20.09.2007. godine je dokument Strategija restruktuiranja Željeznice Crne Gore, kojim se odredila prema ovom pitanju. Utvrđeni su pravci daljeg restruktuiranja Društva, njegove segmentacije i pripreme za iznalaženje strateških partnera za one organizacione cjeline koje se opredijele za privatizaciju. Dati su prognozirani rokovi za pojedine aktivnosti, određen Radni tim koji će pratiti realizaciju Akcionog plana i povremeno izvještavati Vladu o problematici implementacije ovog dokumenta.



14. Donošenje Odluke o utvrđivanju naknade za rad članova Odbora direktora: Željeznice Crne Gore AD - Podgorica, Željezničke infrastrukture Crne Gore AD – Podgorica i Željezničkog prevoza Crne Gore AD – Podgorica.

15. Donošenje Odluke o izboru revizora za 2008. godinu za vršenje revizije finansijskih izvještaja Željeznice Crne Gore AD – Podgorica, Željezničke infrastrukture Crne Gore AD - Podgorica i Željezničkog prevoza Crne Gore AD - Podgorica, uključujući i reviziju finansijskih izještaja u postupku restrukturiranja Željeznice Crne Gore.

U skladu sa navedenim odlukama Skupštine akcionara Infrastruktura

DOO i Prevoz DOO, su promijenili oblik u akcionarska društva. Na Infrastrukturu je prenesena imovina sa matičnog društva po procenjenoj vrijednosti od 345.040.925,39 eura, a na Prevoz imovina po procijenjenoj vrijednosti od 20.536.955,34 eura. To je urađeno na način da je jedini akcionar novonastalih društava matično društvo. U matičnom društvu je i dalje ostao neraspoređeni kapital nominalne vrijednosti od 42,8 miliona eura.

Željeznica je izrvršila podjelu društva na dva DOO, sredinom 2005. godine ali nije prenijela imovinu. Poslovanje se odvijalo preko matičnog preduzeća.

U ovoj situaciji nije poštovan Zakon o privrednim društvima. /17 Organi upravljanja su trebali da pripreme i usvoje i predlože Skupštini

odgovarajuća dokumenta kao što su: - uslovi restrukturiranja; - razlozi restrukturiranja, zatim diobni bilans sa podjelom pokretne i nepokretnne imovine, obaveza i zaposlenih, - Ugovor o regulisanju međusobnih odnosa, sa izvještajem Odbora direktora o razlozima i posledicama podjele. Na vanrednoj sjednici Skupštine Društva održanoj u julu 2008. godine

izvršena je podjela na tri AD - AD Infarastruktura, AD - Prevoz i AD Željeznica, kao društvo koje će se nakon izvjesnog vremena ugasiti. /18

Međutim, nije poštovan Zakon o privrednim društvima, jer na skupštini nije razmatran diobni bilans.

Potrebno je preispitati ideje o daljem razdvajanju novoformiranih društava - formiranjem kćerki društava, kako se ističe u cilju efikasnijeg poslovanja i praćenja troškova. Troškovi i učinci su se mogli pratiti i do sada, samo treba uspostaviti novu organizaciju ekonomsko finansijskog sektora u smislu praćenja troškova - klasa 9 - po nosiocima i mjestima, kao i praćenje učinaka.

16/ U Odbor direktora AD Infrastruktura imenovani su članovi Odbora direktora Prevoz i obrnuto. Imajući u vidu djelatnost Društva i međusobnu zavisnost u poslovanju, postavlja se i pitanje postojanja evetualnog sukoba interesa. 17/ Aktivnosti Željeznice na formiranju dva zavisna društva, kao i formiranju tri AD, po našem mišljenju nijesu bila u skladu sa Zakonom o privrednim društvima. 18/ “Evidentno je kašnjenje u sprovođenju mjera i aktivnosti utvrđenih Strategijom restrukturiranja od najmanje tri mjeseca. Jedan od razloga za ovo kašnjenje se može naći u činjenici da je sprovođenje složenih reformskih procesa dodatno otežano negativnim finansijskim rezultatima i niskim nivoom ekonomičnosti koji se u kontinuitetu bilježi u poslednjih 10 godina. Kao značajan razlog pokazalo se i to što na željeznici nema dovoljno kadrovskih kapaciteta koji bi utvrđene reforme sprovodili planiranom dinamikom istovremeno sa tekućim operativnim poslovima.“ - Informacija Ministrastva saobracaja.



Predlozi Ministarstva za saobraćaj da se novoformirana društva konstituišu kao Holding sistemi zahtijevaju širu eleboraciju i dokazivanje opravdanosti od strane kompetentnih institucija. Redovna skupština Društva održana je 28. jula 2008. godine. Na skupštini su razmatrani i usvojeni: Izvještaj o radu i finansijskom poslovanju Željeznice AD - Podgorica za 2007. godinu sa Izvještajem revizora o reviziji finansijskih iskaza za 2007. godinu.

U okviru tačke četiri - Donošenje odluke o pokriću kumuliranog gubitka donijete su tri odluke:

Odluka o pretvaranju rezervi u akcijski kapital Odluka o emisiji akcija po osnovu pretvaranja rezervi u akcijski

kapital; Odluka o pokriću akumuliranog gubitka. /19

Na istoj sjednici donijeta je i Odluka o pretvaranju rezervi u akcijski kapital/20 br.5001-4-1 kojom se iznos od 102.323.018€ konvertuje u akcijski kapital. Prema ovoj Odluci ukupan akcijski kapital nakon prenošenja revalorizacionih rezervi iznosi 457.601.101€. /21

Prema Odluci o emisiji akcija po osnovu pretvaranja rezervi u akciski kapital/22 br.5001-4-2. Članom 3 definisano je da se iznos od 102.323.018€ rezervi konvertuje u akcijski kapital i da se emituje 670.862 akcija serije D pojedinačne nominalne vrijednosti - 11,8357€.

19/ Prema Odluci o pokriću kumuliranog gubitka br.5001/4-3 od 28. jula 2008. godine, gubitak iz poslovanja u iznosu od 104.508.961€ čine:

• Kumulirani gubici iz prethodnih godina u iznosu od 31.270.274€, • Gubitak po osnovu umanjenja vrijednosti imovine od 73.238.687€.

Navedenom odlukom definisano je da se ukupni akumulirani gubitak pokrije iz akcijskog kapitala putem smanjivanja nominalne vrijednosti akcija sa 15,33 na 11,83€. Na taj način nakon pokrivanja kumuliranog gubitka akcijski kapital Željeznice iznosi 353.092.140€. 20/ Ova odluka nije bila uvrštena u dnevni red kao posebna tačka. 21/ U Zakonu o privrednim društvima, član 57 koji se odnosi na povećanje kapitala, tačka četiri stoji: “Akcionarski kapital moze se povećati iz sredstava rezervi i neraspoređene dobiti društva, pod uslovom da to nije u suprotnosti sa namjenom sredstva rezervi i ako društvo po poslednjem godišnjem obračunu nema nepokriveni gubitak....” 22/ Ni ova odluka nije bila uvrštena u dnevni red kao posebna tačka, što nije u skladu sa Zakonom o privrednim društvima.



23. KONSTATACIJE I PREPORUKE

Kolegijum Sektora V u sastavu: Dragiša Pešić, rukovodilac - član Senata i Miroslav Ivanišević, član i predsjednik Senata DRI na sjednici održanoj 27.10.2008. godine usvojio je Nacrt Izvještaja o reviziji finansijskih iskaza Željeznice Crne Gore AD za 2007. godinu.

U skladu sa Poslovnikom Državne revizorske isntuticije Nacrt Izvještaja je dostavljen 28.10.2008. godine Željeznici na izjašnjavanje.I pored više pisanih i usmenih urgencija, Željeznica nije dostavila izjašnjenje o Nacrtu.Na sjednici Kolegijuma održanoj 4.12. 2008. godine,usvojen je konačan tekst Izvještaja .

Kolegijum je predložio, u skladu sa Zakonom o Državnoj revizorskoj instituciji i INTOSAI standardima, odredjene preporuke subjektu revizije radi unapređivanja sistema poslovanja i eliminisanja prisutnih problema.

Evidencija imovine

U dužem periodu Društvo nema sređenu evidenciju nepokretne imovine što je konstatovano i u izvještajima komercijalne revizije, kao i u godišnjem Izvještaju o popisu imovine i obaveza koji je sačinila Centralna popisna Komisija.

Preporuke

U skladu sa zakonskim propisma, posebno Zakonom o državnoj imovini, novoformirani organi društava treba da urede pitanje evidencije imovine, kao i sagledaju pitanje uzurpiranog zemljišta, posebno u pružnom pojasu. Aktivnosti u vezi prethodnog treba realizovati u saradnji sa nadleznim republičkim i opštinskim organima.

Realizacija ovih aktivnosti pretpostavlja donošenje operativnog

Programa mjera za evidentiranje uzurpacija i ubrzanja vođenja postupka za povraćaj uzurpirane državne imovine u posjed željeznice.

Bezbjednost

Bezbjednost kao najvažnije pitanje svih struktura u Željeznici zahtijeva stalnu pažnju menadžmenta, svih zaposlenih, nadležnih državnih organa i organa društava.



Preporuke: Poboljšanje nivoa bezbjednosti podrazumijeva stalne i brojne

mjere, kroz realizaciju konkretnih programa na svim nivoima organizacije i od strane svih Društava.

U tom cilju, u skladu sa novim Zakonom o bezbjednosti saobraćaja, treba sačiniti konkretan plan aktivnosti na jačanju elemenata bezbjednosti sa konkretnim mjerama, rokovima i nosiocima, kao i potrebnim sredstvima.

Među mjerama, izmjeđu ostalih, je osposobljavanje pružnih prelaza u Baru i Virpazaru, kao i stanice Bijelo Polje za bezbjedan saobraćaj.

Zakonska regulativa

U 2007. godini nijesu donijeta podzakonska i druga akta koja definiše

Zakon o željeznici koji je donijet 2004. godine. Donošenje tih akata je pretpostavka za normalno funkcionisanje željezničkog saobraćaja.

Preporuke:

Potrebno je preduzeti aktivnosti na donošenju svih podzakonskih i drugih akata vezanih za funkcionisanje željezničkog saobraćaja i usaglašavanje poslovanja Željeznice sa zakonom.

Računovodstveni sistem i politike

Društvo nije usvojilo odgovarajuće računovodstvene politike, u skladu sa Zakonom o računovodstvu i reviziji i Međunarodnim računovodstvenim standardima.

Društvo nije sačinilo finansijske izvještaje u skladu sa Pravilnikom o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja nezavisnih regulatornih tijela, pravnih lica, akcionarskih društava i društava sa ograničenom odgovornošću u kojima država ili opštine imaju većinski udio u vlasništvu (“Sl. list RCG” br.12/2008), kojim je propisan način pripreme, sastavljanja i podnošenja godišnjih finansijskih izvještaja.

Preporuka:

Novoformirana društva treba da primjenjuju Pravilnik o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja nezavisnih regulatornih tijela, pravnih lica, akcionarskih društava i društava sa ograničenom odgovornošću u kojima država ili opštine imaju većinski udio u vlasništvu.

Odbori direktora društava treba da usvoje dokumente koji se

odnose na računovodstvene politike, sistem praćenja svih novčanih



tokova u preduzećima. Posebno se predlaže uvođenje sistema praćenja troškova i učinaka po mjestima nastanka - klasa 9.

Uvođene interne kontrole, interne revizije i odbora za reviziju

U Društvu je organizovan rad službe unutrašnje kontrole bezbjednosti

željezničkog saobraćaja, ali nema uspostavljene funkcije interne kontrole, interne revizije i odbora za reviziju.

Preporuke:

Problemi u poslovanju kao i pozitivna iskustva sličnih sistema u okruženju nameću potrebu da se pristupi uvođenju sistema interne kontrole, internog revizora i odbora za reviziju.

Kreditna zaduženja

Pri zaključivanju pojedinih ugovora o Kreditima Društvo nije poštovalo

zakonske propise koji definišu prethodno pribavljanje saglasnosti Vlade. Preporuke:

U aktivnostima koje prethode kreditnim zaduženjima potrebno je da se sačine realni planovi i programi korišćenja i upotrebe kreditnih sredstva, uz stalno praćenje realizacije od strane odbora direktora.

Potrebno je poštovati zakonske propise kojima se definiše obaveza da zaduživanju prethodi saglasnost Vlade. Budžetska sredstva, korišćenje i kontrola

Postojeći sistem transfera i trošenja budžetskih sredstava, sistem

kontrole korišćenja i namjenskog korišćenja sredstava prate određeni problemi.

Preporuke:

Treba preispitati dosadašnji sistem trošenja sredstava po osnovu

subvencija iz Budžeta. Planiranje realnog iznosa budžetskih sredstava za održavanje

infrastrukture i utvrđivanje realnih cijena koštanja prevoza putnika kao i namjenskog korišćenja i kontrole tih sredstava pretpostavlja donošenje metodologije koja je definisana u Zakonu o željeznici.

Sudski sporovi

Jedan broj sporova čiji su sudski troškovi visoki traje duži period

vremena. Sa Željeznicom Srbije nijesu regulisana pitanja dužničko - povjerilačkih odnosa. U toku su još sporovi po osnovu željezničke nesreće



na Bioču. Jedan broj radnika je pokrenuo preko svojih zastupnika spor za dobijanje besplatnih akcija pred sudom u Strazburu.

Preporuke:

Svim sudskim sporovima ,s obzirom na broj i vrijednost, je

potrebno posvetiti odgovarajuću pažnju. Neophodan je aktivniji odnos i preduzimanje mjera za njihovo rješavanje. Odluka skupštine akcionara o isplati nadoknada predsjednicima

Odbora direktora

Odlukom skupštine akcionara iz 2005. godine definisana je isplata 18 bruto plata nakon isteka mandata predsjednika Odbora direktora. /23

Preporuke:

Odluku Skupštine akcionara da se predsjednicima Odbora

direktora nakon prestanka funkcije isplaćuje 18 mjesečnih bruto plata treba da preispia Skupsina AD.

Odluke o izboru članova Odbora direktora novoformiranih društava

U novofomiranim odborima direktora imenovani su članovi iz Društva

infrastruktura u Društvo prevoz i obrnuto. Preporuka:

Radi izbjegavanja eventualnog sukoba interesa zbog prirode

djelatnosti,i aktivnosti na sačinjavanju diobnog bilansa, potrebno je da se odbori direktora, obrate Komisiji za utvrđivanje konflikta interesa radi izvornog tumačenja ovog pitanja.

Nezavisna - komercijalna revizija

Sedam godina reviziju finansijskih iskaza vrši Diloitte &Toush. Preporuke:

Međunarodni računovodstveni stanadardi nalažu da se nakon tri

godine pristupi izboru novog revizora. Obzirom da je izbor revizora za 2008. godinu izvršen na vanrednoj skupštini Društva, ovo pitanje treba razmotriti na sjednicama odbora direktora i pripremiti odgovarajuće odluke za skupštine za 2009. godinu.

23/ Postavlja se i faktičko pitanje da li ona i danas kao takva važi i proizvodi pravna dejstva.



Kadrovi, školovanje, rješavanje problema tehnoloških viškova

Željeznici nedostaje jedan broj ključnih kadrova, starosna struktura

kadrova je nepovoljna, ima neraspoređenih radnika, ne realizuje se Program zbrinjavanja tehnoloških viškova. Posebno je značajno pitanje rješavanja problema invalida rada.

Preporuke:

U aktivnostima izrade diobnog bilansa, treba riješiti pitanje

tehnoloških viškova, kao i pitanje invalida rada. U tim aktivnostima potrebno je ostvariti kontake sa nadležnim republičkim organima.

Takođe treba sagledati potrebe i mogućnosti školovanja srednjeg stručnog kadra, a na novootvorenim visokoškolskim institucijama fakultetima za saobraćaj potrebu školovanja kadrova saobraćajne struke.

Kadrovsko jačanje Direkcija za saobraćaj

Direkcija za saobraćaj ima značajnu ulogu u funkcionisanju željezničkog saobraćaja. U Direkciji - u sektoru za željeznički saobraćaj nije popunjeno pet radnih mjesta (50%), na dan 31.12.2007. godine.

Preporuke:

Direkciju za saobraćaj je potrebno unaprijediti u dijelu koji se

odnosi na popunjavanje upražnjenih radnih mjesta u sektoru za željeznički saobraćaj.

Javne nabavke

Sistem javnih nabavki, posebno zbog specifičnosti željeznice i

međunarodne komponente (saobraćaj sa Srbijom, opravke vozila u inostranstvu), nabavke rezervnih djelova i drugih roba i usluga iz inostranstva, kao i sam sistem praćenja realizacije tendera - zaključenih ugovora prate određeni problemi.

Preporuke:

Potrebno je unaprijediti sistem javnih nabavki u smislu realnijeg

planiranja, preciziranja cijena, kvaliteta, uspostavljanje sistema kontrole i praćenja realizacije zaključenih ugovora uz uvažavanje specifičnosti sistema željeznice.



Documents

Zeljeznica KONACAN Izvjestaj - dri.co.me o reviziji finansijskih iskaza Zeljeznice... · podzakonski akti predviđeni zakonom donijeti u roku od šest mjeseci od dana stupanja na