หลายคนคงยงพอจ�ากนได เมอตนป 2010 สายการบน JAL ประสบภาวะขาดทนจนลมละลาย สถานภาพ
ของสายการบนแหงชาตน เปนดงทรายงานสรปไววา “บรษทมเครองจกรมากเกนความจ�าเปน (ในทนคอเครองบน)
บคลากรมากเกนความจ�าเปนและมเสนทางการบนมากเกนความจ�าเปน... โดยขอเทจจรงแลว ประเดนซงมความรนแรงมากทสด คอ จ�านวนเครองบนและบคลากร”
“สายการบน JAL เลอกกลยทธทจะใชเครองบนขนาดใหญ เชน B747s แตเครองบน B747s เปนสนทรพยซงมขดความสามารถทางการแขงขนต�ามาก เพราะในธรกจนตางมงไปใชเครองบนขนาดเลกซงมประสทธภาพสงกวา”
ในรายงานเดยวกนน ยงระบถงจ�านวนบคลากรซงมอยมากเกนพอวา “ส�าหรบประเดนบคลากรนน กลมบรษท JAL มพนกงานทงหมด 50,000 คน ซงประเมนวามมากเกนความจ�าเปนถง 30%” เพอแกปญหาดงกลาว รฐบาลญปนในขณะนน ไดเชญคณ Kazuo INAMORI เขามาชวยฟนฟกจการของสายการบนแหงน
Kazuo INAMORI เกดในป 1932 และเปนนกธรกจญปนคนส�าคญในยคปจจบน เขาเปนผกอตงบรษท KyoceraซงเปนผผลตชนสวนอเลกทรอนกสจากเซรามคชนแนวหนาของโลกและKDDI อนเปนบรษทดานโทรคมนาคมชนน�าของญปน Inamori รบเขามาเปน CEO ของบรษท เพอฟนฟธรกจสายการบนซงอยในสภาวะลมละลาย ในวย 78 ป
ในการใหสมภาษณถงการเขาฟนฟธรกจขนาดยกษน In-
amori กลาววา เขาขอเงอนไขในการเขารบต�าแหนง CEO ของสายการบน JAL ทก�าลงลมละลายนวา “จะไมรบคาตอบแทนใดๆ ทงสน” ทงน เพอแสดงความตงใจและความมงมนของเขาวามงเขามาเพอชวยฟนฟกจการ โดยไมหวงผลตอบแทนอนใด Inamori ยอมรบวาคนในครอบครวรวมทงเพอนมตรรอบขาง ตางไมเหนดวยทเขาจะเขาไปรบต�าแหนงน เพราะเขาไมมพนฐานเกยวกบอตสาหกรรม ดงกลาวมากอน อยางไรกตาม ภายหลงการทาบทามหลายครงจากรฐบาลญปนในขณะนน เขากตกลงใจทจะรบต�าแหนง ดวยเหตผลทวา
“หากเราไมสามารถฟนฟ JAL กลบมาใหมได มนกจะเปนการซ�าเตมอยางรนแรงตอเศรษฐกจของญปนซงอยในสภาพทย�าแยอยแลว..”
ขณะเดยวกน เขากยอมรบวามคนซงวพากษวจารณการ แตงตงเขาในแงลบตางๆ นานา เปนตนวา
“ปลอยใหคณ Inamori ซงไมรเรองอะไรเลย (เกยวกบธรกจการบน) มาเปน CEO บรษท รงแตจะท�าใหเกดการลมละลายรอบสองเทานนเอง” หรอ
“เหนกนชดๆ วาจะมาเสยชอเอาตอนแก” ภายหลงรบต�าแหนงไมนาน เขากพบวา “ในบรษท JAL นนไมมผน�าทแทจรงอยเลย” เขากลาวตอวา สภาพบรษทขณะนน ไมตางจากองคกรแบบ
ราชการทคร�าครอยางไรเลย ภายในบรษทไมคอยมพนกงานทเตบโตจากการท�างานหนกทหนางาน แลวไตเตาขนมาในระดบสง มแตพวก
Kazuo INAMORIผพลกฟนสายการบน JAL
เมอสายการบนแหงชาต JAL ลมละลาย
17TPA news
แกะรอยญปน
แกะรอยญ
ปน
May 2013 ● No. 197
ผศ.ประยร เชยววฒนา
อลตซงจบมหาวทยาลยมชอเสยงทมาท�าหนาทดานการบรหารเตมไปหมด
ในชวงแรกทเขาเขารบต�าแหนง เขาไดเชญผบรหารระดบสงของสายการบน 50 - 60 คนมาพบทหองประชมหลงจากเลกงานกนแลว ทงนเพอรวมกนแลกเปลยนความคดเหนและถกแถลงเกยวกบ “การเปนมนษยทสมบรณพงท�าตวอยางไร การน�ารวมหมนนควรด�าเนนการเชนไร” มการถกแถลงเชนวานถง 17 ครงภายในเวลาเดอนเดยวนน
ปรชญาการบรหารจดการทมงทำาใหพนกงาน
ทกคนมความสข
Inamori กลาวถงแนวทางการฟนฟธรกจวา “ผมไมรอะไรเกยวกบอตสาหกรรมการบนเอาเสยเลย แตผม
สอสารปรชญาของผมใหกบทกคนภายในบรษทเพอรวมรบรแนวคดพนฐานน สงนประสบความส�าเรจละบรษทเรมฟนตว” พรอมกลาวเสรมวา
“สไตลการบรหารของผมกคอ การท�าใหทวทงบรษทมแนวคดปรชญารวมกน นบตงแตผบรหารระดบสงไปจนถงพนกงานระดบลาง หลงจากนนจงท�าการบรหารจดการบรษทบนพนฐานหลกปรชญา ดงกลาว ผมเชอวาวธการนสามารถประยกตใชไดในอตสาหกรรมใดๆ กได”
เขากลาวถงความรสกแรกๆ เมอเขามาท�างานใน JAL วา “ผมรสกอดอดใจเพราะบรษทนดไมเหมอนบรษทเอกชนเอา
เสยเลย เจาหนาทรฐระดบสงมกจะหาทางโอนยายตวเองเขามาอยในต�าแหนงสงๆ ของบรษทน ผมเองรสกแปลกใจทพบวาไมมผน�าทแทจรงซงมความสามารถสามคคพนกงานทงหมดเขาดวยกนในยามวกฤต ปรชญางายๆ ในการบรหารธรกจของผมกคอ การท�าใหพวกเขาทกคนมความสข นเปนหลกการส�าคญของผมตงแตผม กอตงบรษท Kyocera ขณะทผมมอาย 27 ป”
เขาบอกกบผบรหารของ JAL ในวนแรกๆ ทรบงานวา ผบรหารตองสอปรชญาในการบรหารจดการใหพนกงานทกคนรบทราบและยอมรบ สงหนงท Inamori เนน กคอการสรางความสขใหกบพนกงานทกคน ดงนน ประโยคแรกของปรชญาบรหารจดการใน JAL กคอ
“นเปนบรษทของพวกคณและเปาหมายของบรษทมงเพอท�าใหทกคนมความสข”
Inamori ย�าวา กอนทจะสามารถมแนวคดรวมกบพนกงานนน เขาตองสามารถท�าใหพนกงานเชอมนในเปาหมายของบรษทซงตองการท�าใหพนกงานทกคนมความสขไดเสยกอน ปรชญาการบรหารจดการใดๆ ไมมทางด�าเนนไปได หากปราศจากความเชอรวมกนน
การท�าใหพนกงานมความสขนน หมายรวมไปถงวธการบรหารแบบการบรหารจดการแบบเดนไปทว (management by walking around) ซงมกประกอบดวยวธการบรหารจดการเหลาน
ผบรหารจดสรรเวลาอยางสม�าเสมอในการเดนเขาไปในฝายงานตางๆ ของตนและหรอเปดโอกาสส�าหรบการพดคยอยางไมเปนทางการ
หลกคดอยทวาระดบจดการควรเรยนรเกยวกบปญหาตางๆ ทมอยและความเปนหวงกงวลของพนกงาน โดยรบรโดยตรงดวยตนเองทหนางาน ในเวลาเดยวกนเขากสามารถสอนพนกงานเกยวกบวธการบรหารใหมๆ ในแตละปญหาทเกดขน มนเปนการสอสารทด�าเนนแบบสองทาง โดย
● หวหนาพงรบฟงสงซงพนกงานตองการจะพด● ขณะเดยวกน หวหนากควรใชโอกาสเชนน ในการถาย-
ทอดคณคา หรอวสยทศนของบรษทใหกบพนกงานแบบตวตอตว● หวหนาควรพรอมทจะใหความชวยเหลอใดๆ ในสงท
พนกงานรองขอในจดนนๆ ไดสามปของการท�างานหนก ซงท�าให Inamori น�าหนกลดไป
รวม 10 กโลกรม สายการบน JAL กฟนตวอยางรวดเรว กระทง
18 TPA news
แกะรอยญปน
No. 197 ● May 2013
TPAnews
สามารถกลบมาท�าก�าไรไดอกครง กบทง JAL สามารถกลบมาขายหนในตลาดหลกทรพยโตเกยวใหม สวนหนงของความส�าเรจ มาจากการอดฉดเมดเงนของรฐบาลญปนในสมยนนดวย
เพมยอดขายใหไดสงสด ลดคาใชจายใหลงตำาสด
นอกเหนอจากการปฏรปจตส�านกของผบรหารและพนกงานแลว แนวปฏบตในการปฏรปสายการบน JAL ของ Inamori นน เปนสงซงดเปนเรองพนฐาน ตรงไปตรงมาส�าหรบธรกจทกประเภท กลาวคอ เขาเนนในการเพมยอดขายใหไดสงสด ขณะเดยวกนกลดคาใชจายใหลงต�าสด ทงน โดยด�าเนนการตามแนวปฏบตส�าคญตอไปน
➲ การบรหารแบบอมบา (amoeba management)แนวปฏบตดงกลาว มงแบงหนวยงานภายในบรษทเปนกลม
งานยอยๆ และใหแตละกลมงานจดท�าบญชก�าไรขาดทนของกลมตน ทงน โดยมงใหกลมงานยอยเหลาน สามารถเลยงตวเองได
➲ ปรชญาของ JALInamori ปรบใชปรชญาของ Kyocera มาจดท�าเปนหนงสอ
วาดวยปรชญาของ JAL เพอเปนเครองมอในการปฏรปจตส�านกของพนกงาน ทงน โดยจดท�าแลวมอบใหพนกงานคนละเลม
➲ การน�าระบบหนวยก�าไรยอยๆ ขนมการจ�าแนกภายในบรษท JAL ออกเปน 670 กลมยอย เพอ
ท�าการบรหารจดการรายไดรายจายอยางชดเจน➲ ท�าการลดคาใชจายอยางเอาจรงเอาจงในชวงเวลาดงกลาว บรษทสามารถลดคาใชจายไปไดถง
110,000 ลานเยน ทงน รวมถงการปรบลดพนกงานจากประมาณ 50,000 คน เหลอ 32,000 คน หรอปรบลดลงประมาณรอยละ 30
หลกคดของเขา Kazuo INAMORI
กอนจบ ขอน�าแนวคดปรชญาของ Inamori ทเคยกลาวไวในทตางๆ เพอผอานจะพอเหนอปนสยและหลกคดของเขาไดชดเจนขน
成功する人と、そうでない人の差は紙一重だ。
成功しない人に熱意がないわけではない。
違いは、粘り強さと忍耐力だ。
失敗する人は、壁に行き当たったときに、
体裁のいい口実を見つけて努力をやめてしまう。
คนทประสบความส�าเรจ กบคนทไมประสบความส�าเรจ แตกตางกนแคเสนยาแดงผาแปด
คนทไมส�าเรจใชวาจะขาดความเรารอนมงมนแตสงทแตกตางอยทความอดและอดทนตางหากคนทลมเหลวนน เมอพบกบอปสรรคเขากจะคดหาขอแกตวดๆ เพอทจะเลกลมความพยายามไป
今日の成果は、過去の努力の結果であり、
未来はこれからの努力で決まる。
ผลลพธในวนน เปนผลจากความพยายามในอดตสวนอนาคตนน ก�าหนดดวยความพยายามตอแตน
成功するにはどうするか?これは極めて簡単なんです。
自分の仕事の創意工夫をすること、
今日よりは明日、明日よりはあさってというように、
三百六十五日続けていくことです。
การจะประสบความส�าเรจนน ตองท�าอะไรนะหรอ? เปนค�าถามทงายมาก
ใหสรางสรรคและพลกแพลงงานการของตนเองใหพรงนดกวาวนน มะรนนดกวาพรงนท�าเชนน ตอเนองกน 365 วนนนแหละ
ขอมลประกอบ
http://globalasia.org/V5N2_Summer_2010/Kazuhiko_Toyama.
html
http://blog.goo.ne.jp/romantics2010/e/3d5569ab409a3bd6870c
31da446942a3
http://positiveswitch.seesaa.net/article/294136383.html
http://torisedo.com/7514.html
19TPA news
แกะรอยญปน
May 2013 ● No. 197