Transcript

Linguae Latinae

Declinationum Et Coniugationum

Repetitio

Name:

Klasse:

Aus urheberrechtlichen Gründen fehlt hier eine Karikatur des Sisyphos-Mythos

Aus urheberrechtlichen Gründen fehlt hier eine Karikatur des Damokles-Mythos

Liebe Schülerinnen und Schüler der Klasse ,

inzwischen habt ihr schon eine gute Wegstrecke beim Erlernen der lateinischen Sprache hin-

ter euch. Wir hoffen, dass euch neben den anstrengenden Bemühungen beim Einprägen latei-

nischer Vokabeln, Formen und Grammatikregeln die Lektüre der Lehrbuchtexte aus den

Themenbereichen der antiken Sagenwelt und der römischen Geschichte viel Spaß gemacht

hat. Vielleicht habt ihr aber auch schon feststellen müssen, dass ihr euch trotz aller Bemühun-

gen und regelmäßigen Lernens (das ist eine unabänderliche Grundvoraussetzung für jeden

Erfolg in der Schule!) nicht alle Vokabeln, Formen und Regeln habt merken können. Im

schlimmsten Fall habt ihr sogar, wie die Karikatur zeigt, vor Tests und Arbeiten im Fach La-

tein ein Damoklesschwert über euch schweben gesehen. Für den Bereich der lateinischen

Formenlehre haben eure Lateinlehrer und -lehrerinnen deshalb, um euch die Sisyphosarbeit

beim Erlernen der lateinischen Sprache (siehe vorderes Deckblatt) zu erleichtern, ein Wieder-

holungsprogramm zum Einüben und Festigen der lateinischen Deklinationen und Konjugatio-

nen erstellt. Mit Hilfe dieses Übungsheftes sollte sich der Sieg über die „Hydra“ der lateini-

schen Grammatik erringen lassen ! Viel Erfolg dabei wünschen euch die

Lateinlehrer und Lateinlehrerinnen der Cäcilienschule

Wenn du dich näher mit den spannenden antiken Sagen beschäftigen willst, hier der Literatur-Tip:

Griechische Sagen, nacherzählt von Richard Carstensen

„Von der Entstehung der Welt, von Herakles, den Argonauten, von Theseus und von Oidipus und

seinem Geschlecht, vom Trojanischen Krieg, dem Schicksal der Tantaliden und den Irrfahrten des Odysseus – davon erzählen die Sagen der alten Griechen, die Gustav Schwab im 19. Jahrhundert zu

den ´Schönsten Sagen des klassischen Altertums´ zusammengefasst hat. Richard Carstensen hat den

Text ergänzt und bearbeitet. Für zusätzliche Informationen sorgen ein Verzeichnis der wichtigsten Götter der alten Griechen und ein Sach- und Namensregister am Schluss des Bandes.“ (dtv 70314)

Inhaltsverzeichnis

I. Deklinationsübungen

1. Wiederholung der Deklinationen

1.1. Die Deklination der Substantive

1.2. Die Deklination der Adjektive

1.3. Die Deklination der Pronomina, Pronominaladjektive und Partizipien

2. Übungen zur Festigung der Deklinationen

2.1. Nominalschlangen und Übungssätze

2.2. Formbestimmungen und Numerusverwandlungen

2.3. Formbestimmungen und Kasus- und Numerusverwandlungen

II. Konjugationsübungen

1. Wiederholung der Konjugationen

1.1. Finite Formen im Indikativ Aktiv

1.2. Finite Formen im Indikativ Passiv

1.3. Finite Formen im Konjunktiv Aktiv

1.4. Finite Formen im Konjunktiv Passiv

1.5. Infinite Formen

2. Übungen zur Festigung der Konjugationen

2.1. Verbalschlangen und Übungssätze

2.2. Formbestimmungen und Numerusverwandlungen

2.3. Formbestimmungen und Genus verbi- und Numerusverwandlungen

2.4. Formenquerschnitte

2.4.1. Vollständige Formenquerschnitte 2.4.2. Formenquerschnitte finiter oder infiniter Formen

Aus urheberrechtlichen Gründen fehlt hier eine Karikatur des Herkules-Mythos

I. Deklinationsübungen

1. Wiederholung der Deklinationen

Arbeitsauftrag

Wiederhole, indem du für jeden Deklinationstyp eine Karteikarte anfertigst, die folgenden Deklina-

tionen!

1.1. Die Deklination der Substantive

Deklinationstyp 1 Deklinationstyp 2 Deklinationstyp 3

o-Deklination (m) o-Deklination (n) a-Deklination (f)

Sgl Pl Sgl Pl Sgl Pl

amicus amici templum templa aula aulae

amici amicorum templi templorum aulae aularum

amico amicis templo templis aulae aulis

amicum amicos templum templa aulam aulas

amico amicis templo templis aula aulis

Deklinationstyp 4 Deklinationstyp 5 Deklinationstyp 6

konsonantische Deklination

„Normaltyp“ (m)

konsonantische Deklination

„Spezialtyp“ (m)

konsonantische Deklination

„Spezialtyp“ (f)

Sgl Pl Sgl Pl Sgl Pl

mercator mercatores miles milites natio nationes

mercatoris mercatorum militis militum nationis nationum

mercatori mercatoribus militi militibus nationi nationibus

mercatorem mercatores militem milites nationem nationes

mercatore mercatoribus milite militibus natione nationibus

Deklinationstyp 7 Deklinationstyp 8 Deklinationstyp 9

konsonantische Deklination

„Spezialtyp“ (n)

i-Deklination (f) gemischte Deklination (m)

Sgl Pl Sgl Pl Sgl Pl

tempus tempora turris turres hostis hostes

temporis temporum turris turrium hostis hostium

tempori temporibus turri turribus hosti hostibus

tempus tempora turrim turres hostem hostes

tempore temporibus turri turribus hoste hostibus

Deklinationstyp 10 Deklinationstyp 11 Deklinationstyp 12

gemischte Deklination (f) gemischte Deklination (n) e-Deklination (f)

Sgl Pl Sgl Pl Sgl Pl

arx arces mare maria res res

arcis arcium maris marium rei rerum

arci arcibus mari maribus rei rebus

arcem arces mare maria rem res

arce arcibus mari maribus re rebus

Deklinationstyp 13 Deklinationstyp 14 Deklinationstyp 15

u-Deklination (m) u-Deklination (f) u-Deklination (n)

Sgl Pl Sgl Pl Sgl Pl

portus portus domus domus cornu cornua

portus portuum domus domorum cornus cornuum

portui portibus domui domibus cornu cornibus

portum portus domum domos cornu cornua

portu portibus domo domibus cornu cornibus

1.2. Die Deklination der Adjektive

Deklinationstyp 16

Adjektive der o-/a-Deklination

M F N M F N

novus nova novum novi novae nova

novi novae novi novorum novarum novorum

novo novae novo novis novis novis

novum novam novum novos novas nova

novo nova novo novis novis novis

Deklinationstyp 17

i-stämmige Adjektive (1-Ender)

M F N M F N

felix felix felix felices felices felicia

felicis felicis felicis felicium felicium felicium

felici felici felici felicibus felicibus felicibus

felicem felicem felix felices felices felicia

felici felici felici felicibus Felicibus felicibus

Deklinationstyp 18

i-stämmige Adjektive (2-Ender)

M F N M F N

brevis brevis breve breves breves brevia

brevis brevis brevis brevium brevium brevium

brevi brevi brevi brevibus brevibus brevibus

brevem brevem breve breves breves brevia

brevi brevi brevi brevibus brevibus brevibus

Deklinationstyp 19

i-stämmige Adjektive (3-Ender)

M F N M F N

celer celeris celere celeres celeres celeria

celeris celeris celeris celerium celerium celerium

celeri celeri celeri celeribus celeribus celeribus

celerem delerem celere celeres celeres celeria

celeri celeri celeri celeribus celeribus celeribus

Deklinationstyp 20

Komparativ der Adjektive

M F N M F N

longior longior longius longiores longiores longiora

longioris longioris longioris longiorum longiorum longiorum

longiori longiori longiori longioribus longioribus longioribus

longiorem longiorem longius longiores longiores longiora

longiore longiore longiore longioribus longioribus longioribus

Deklinationstyp 21

Superlativ der Adjektive

M F N M F N

longissimus longissima longissimum longissimi longissimae longissima

longissimi longissimae longissimi longissimorum longissimarum longissimorum

longissimo longissimae longissimo longissimis longissimis longissimis

longissimum longissimam longissimum longissimos longissimas longissima

longissimo longissima longissimo longissimis longissimis longissimis

1.2. Die Deklination der Pronomina

Deklinationstyp 22

Relativpronomen

M F N M F N

qui quae quod qui quae quae

cuius cuius cuius quorum quarum quorum

cui cui qui quibus quibus quibus

quem quam quod quos quas quae

quo qua quo quibus quibus quibus

Deklinationstyp 23

Demonstrativpronomen is, ea, id

M F N M F N

is ea id ii eae ea

eius eius eius eorum earum eorum

ei ei ei iis iis iis

eum eam id eos eas ea

eo ea eo iis iis iis

Deklinationstyp 24

Demonstrativpronomen hic, haec, hoc

M F N M F N

hic haec hoc hi hae haec

huius huius huius horum harum horum

huic huic huic his his his

hunc hanc hoc hos has haec

hoc hac hoc his his his

Deklinationstyp 25

Demonstrativpronomen iste, ista, istud

M F N M F N

iste ista istud isti istae ista

istius istius istius istorum istarum istorum

isti isti isti istis istis istis

istum istam istos istas ista ista

isto ista isto iste ista istud

Deklinationstyp 26

Demonstrativpronomen ille, illa, illud

M F N M F N

ille illa illud illi illae illa

illius illius illius illorum illarum illorum

illi illi illi illis illis illis

illum illam illud illos illas illa

illo illa illo illis illis illis

Deklinationstyp 27

Demonstrativpronomen ipse, ipsa, ipsum

M F N M F N

ipse ipsa ipsum ipsi ipsae ipsa

ipsius ipsius ipsius ipsorum ipsarum ipsorum

ipsi ipsi ipsi ipsis ipsis ipsis

ipsum ipsam ipsum ipsos ipsas ipsa

ipso ipsa ipso ipsis ipsis ipsis

Deklinationstyp 28

Demonstrativpronomen idem, eadem, idem

M F N M F N

idem eadem idem iidem eaedem eadem

eiusdem eiusdem eiusdem eorundem earundem eorundem

eidem eidem eidem iisdem iisdem iisdem

eundem eandem idem eosdem easdem eadem

eodem eadem eodem iisdem iisdem iisdem

Deklinationstyp 29

Pronominaladjektive

unus, solus, totus, ullus, uter, alter, neuter, nullus, alius

M F N M F N

nullus nulla nullum nulli nullae nulla

nullius nullius nullius nullorum nullarum nullorum

nulli nulli nulli nullis nullis nullis

nullum nullam nullum nullos nullas nulla

nullo nulla nullo nullis nullis nullis

Deklinationstyp 30

Partizip Präsens Aktiv (PPA)

M F N M F N

laudans laudans laudans laudantes laudantes laudantia

laudantis laudantis laudantis laudantium laudantium laudantium

laudanti laudanti laudanti laudantibus laudantibus laudantibus

laudantem laudantem laudans laudantes laudantes laudantia

laudante laudante laudante laudantibus laudantibus laudantibus

Deklinationstyp 31

Partizip Perfekt Passiv (PPP)

M F N M F N

laudatus laudata laudatum laudati laudatae laudata

laudati laudatae laudati laudatorum laudatarum laudatorum

laudato laudatae laudato laudatis laudatis laudatis

laudatum laudatam laudatum laudatos laudatas laudata

laudato laudata laudato laudatis laudatis laudatis

Deklinationstyp 32

Partizip Futur Aktiv (PFA)

M F N M F N

laudaturus laudatura laudaturum laudaturi laudaturae laudatura

laudaturi laudaturae laudaturi laudaturorum laudaturarum laudaturorum

laudaturo laudaturae laudaturo laudaturis laudaturis laudaturis

laudaturum laudaturam laudaturum laudaturos laudaturas laudatura

laudaturo laudatura laudaturo laudaturis laudaturis laudaturis

2. Übungen zur Festigung der Deklinationen

- Bestimme jeweils die Ausgangsform (1) nach KNG, und ordne sie einem Deklinationstyp zu (vgl. die Wiederholung oben).

- Bilde dann die geforderten Formen (2)-(16), indem du deine Karteikarten zu den Deklinationstypen

zu Hilfe nimmst. - Übersetze die gebildeten Formen zum Training ins Deutsche.

2.1. Nominalschlangen

Ausgangsform KNG Deklinationsbezeichnung Typ-Nr.

01 (1) amicorum GPM o-Deklination (m) 1

(2) Sgl

amici (3) Dat amico (4) Abl amico

(5) Pl

amicis (6) Akk amicos (7) Sgl amicum

(8) nobilis amicum

nobilem (9) Pl amicos

nobiles (10) Gen amicorum

nobilium

(11) hic horum

amicorum

nobilium

(12) is eorum

amicorum

nobilium

(13) Dat iis

amicis

nobilibus

(14) Sgl ei

amico

nobili

(15) Akk eum

amicum

nobilem

(16) Pl eos

amicos

nobiles

Ausgangsform KNG Deklinationsbezeichnung Typ-Nr.

02 (1) tempori

(2) Pl

(3) Akk (4) brevis

(5) hic

(6) Sgl (7) Dat

(8) Pl

(9) Gen (10) Abl

(11) is

(12) Sgl (13) Dat

(14) Pl

(15) novus (16) Sgl

Ausgangsform KNG Deklinationsbezeichnung Typ-Nr.

03 (1) aestatem

(2) pulcher

(3) Pl (4) Gen

(5) Dat

(6) Sgl (7) hic

(8) Nom

(9) is (10) Akk

(11) Pl

(12) ille (13) Gen

(14) Abl

(15) Dat (16) hilaris

- Übersetze die folgenden Sätze, in denen Wortblöcke aus den oben gebildeten Nominalschlangen

auftauchen.

- Bestimme jeweils den fett gedruckten KNG-Block, und verwandle den KNG-Block im Numerus.

01 Calamitates eorum amicorum nobilium magnae erant.

ÜS:

KNG: ; Numerusverwandlung:

02 Iis temporibus brevibus discipuli cottidie (täglich) recreati sunt (recreare: erfrischen).

ÜS:

KNG: ; Numerusverwandlung:

03 Illas aestates pulchras omnes homines valde amabant.

ÜS:

KNG: ; Numerusverwandlung:

Ausgangsform KNG Deklinationsbezeichnung Typ-Nr.

04 (1) portus G

(2) Pl

(3) magnus (4) Dat

(5) Sgl

(6) Gen (7) hic

(8) Akk

(9) is (10) Pl

(11) Abl

(12) Sgl (13) illustris

(14) Pl

(15) iste

(16) ille

Ausgangsform KNG Deklinationsbezeichnung Typ-Nr.

05 (1) res S

(2) Gen

(3) Dat (4) Pl

(5) parvus

(6) Akk (7) Sgl

(8) iste

(9) idem (10) Dat

(11) Pl

(12) Abl (13) Sgl

(14) qui

(15) Gen (16) Nom

- Übersetze die folgenden Sätze, in denen Wortblöcke aus den oben gebildeten Nominalschlangen

auftauchen.

- Bestimme jeweils den fett gedruckten KNG-Block, und verwandle den KNG-Block im Numerus.

04 Cottidie (täglich) multae naves eos portus magnos petiverunt.

ÜS:

KNG: ; Numerusverwandlung:

05 Cuius rei parvae auctoritas (Bedeutung) in pugna militum magna erat.

ÜS:

KNG: ; Numerusverwandlung:

Ausgangsform KNG Deklinationsbezeichnung Typ-Nr.

06 (1) civis N

(2) Pl

(3) Gen (4) bonus

(5) Dat

(6) Sgl (7) Akk

(8) Abl

(9) hic (10) idem

(11) insignis

(12) prudens (13) felix

(14) acer

(15) Pl (16) qui

Ausgangsform KNG Deklinationsbezeichnung Typ-Nr.

07 (1) piscator

(2) fortis

(3) Gen (4) Dat

(5) Akk

(6) Pl (7) hic

(8) is

(9) ille (10) Sgl

(11) Dat

(12) Pl (13) Gen

(14) Abl

(15) Akk (16) Nom

06 Eodem cive insigni res publica servata erat.

ÜS:

KNG: ; Numerusverwandlung:

07 Illi piscatores fortes primi hostibus restiterunt.

ÜS:

KNG: ; Numerusverwandlung:

Ausgangsform KNG Deklinationsbezeichnung Typ-Nr.

08 (1) senex

(2) Gen

(3) Pl (4) Dat

(5) bonus

(6) nobilis (7) hic

(8) is

(9) ille (10) Sgl

(11) Akk

(12) Gen (13) Nom

(14) idem

(15) iste (16) felix

Ausgangsform KNG Deklinationsbezeichnung Typ-Nr.

09 (1) plebs

(2) hic

(3) magnus (4) Gen

(5) Akk

(6) Abl (7) ille

(8) Pl

(9) Gen (10) Sgl

(11) felix

(12) Dat (13) Akk

(14) is

(15) iste (16) Abl

08 Illi seni nobili senatores pro meritis eius in rem publicam gratias egerunt.

ÜS:

KNG: ; Numerusverwandlung:

09 Hac plebe magna Catilina quondam rem publicam delere constituit.

ÜS:

KNG: ; Numerusverwandlung:

Ausgangsform KNG Deklinationsbezeichnung Typ-Nr.

10 (1) corpus

(2) Gen

(3) Pl (4) magnus

(5) Dat

(6) Abl (7) Akk

(8) hic

(9) idem (10) ille

(11) Sgl

(12) Abl (13) Gen

(14) nobilis

(15) Dat (16) Abl

Ausgangsform KNG Deklinationsbezeichnung Typ-Nr.

11 (1) monumentum A

(2) Gen

(3) Pl (4) Dat

(5) Abl

(6) Sgl (7) hic

(8) Pl

(9) Akk (10) Sgl

(11) Gen

(12) Pl (13) idem

(14) iste

(15) ille (16) qui

10 Illa corpora magna Germanorum Romanos terrore affecerunt.

ÜS:

KNG: ; Numerusverwandlung:

11 Quibus monumentis illustribus visitatores urbis delectati sunt.

ÜS:

KNG: ; Numerusverwandlung:

Ausgangsform KNG Deklinationsbezeichnung Typ-Nr.

12 (1) turris N

(2) Pl

(3) Gen (4) Abl

(5) Sgl

(6) magnus (7) hic

(8) Pl

(9) Akk (10) Sgl

(11) Gen

(12) Pl (13) idem

(14) iste

(15) ille (16) qui

Ausgangsform KNG Deklinationsbezeichnung Typ-Nr.

13 (1) comes

(2) monitus

(3) Abl (4) Gen

(5) bonus

(6) Dat (7) Pl

(8) Akk

(9) Sgl (10) idem

(11) Gen

(12) Dat (13) hic

(14) Pl

(15) qui (16) iste

12 Ab his turribus magnis tela in hostium urbem iactata sunt.

ÜS:

KNG: ; Numerusverwandlung:

13 Audacia eiusdem comitis boni ab omnibus laudabatur.

ÜS:

KNG: ; Numerusverwandlung:

Ausgangsform KNG Deklinationsbezeichnung Typ-Nr.

14 (1) regio

(2) Pl

(3) Akk (4) novus

(5) Sgl

(6) Abl (7) Pl

(8) Dat

(9) Sgl (10) Gen

(11) ille

(12) hic (13) iste

(14) Pl

(15) idem (16) illustris

Ausgangsform KNG Deklinationsbezeichnung Typ-Nr.

15 (1) homo

(2) laudans

(3) Pl (4) Gen

(5) nobilis

(6) Dat (7) is

(8) Abl

(9) Sgl (10) Akk

(11) hic

(12) ille (13) Pl

(14) Gen

(15) Sgl (16) idem

14 Imperator cum militibus in regionem novam iter fecit.

ÜS:

KNG: ; Numerusverwandlung:

15 Multitudo hominum consulem laudantium magna erat.

ÜS:

KNG: ; Numerusverwandlung:

Ausgangsform KNG Deklinationsbezeichnung Typ-Nr.

16 (1) urbs

(2) Pl

(3) magnus (4) Gen

(5) Sgl

(6) ille (7) Pl

(8) Akk

(9) idem (10) Sgl

(11) hic

(12) iste (13) is

(14) Gen

(15) Dat (16) Pl

Ausgangsform KNG Deklinationsbezeichnung Typ-Nr.

17 (1) oneri

(2) Pl

(3) Abl (4) hic

(5) Sgl

(6) Akk (7) Nom

(8) Pl

(9) idem (10) Gen

(11) Akk

(12) Sgl (13) ille

(14) Gen

(15) is (16) qui

16 Iis magnis urbibus Romani pro auxilio in bello gratias egerunt.

ÜS:

KNG: ; Numerusverwandlung:

17 Eadem onera belli civitates Italiae valde premebant.

ÜS:

KNG: ; Numerusverwandlung:

Ausgangsform KNG Deklinationsbezeichnung Typ-Nr.

18 (1) calamitate

(2) premens

(3) ingens (4) Pl

(5) magnus

(6) Akk (7) Sgl

(8) turpis

(9) Abl (10) idem

(11) ille

(12) novus (13) Akk

(14) Pl

(15) Gen (16) Sgl

Ausgangsform KNG Deklinationsbezeichnung Typ-Nr.

19 (1) amica Ab

(2) novus

(3) hic (4) Akk

(5) Pl

(6) ille (7) is

(8) Abl

(9) Sgl (10) Dat

(11) idem

(12) felix (13) Pl

(14) Akk

(15) Sgl (16) Gen

18 Illa calamitate turpi Romani magno dolore afficiebantur.

ÜS:

KNG: ; Numerusverwandlung:

19 Cornelia cum ea amica nova circum visitavit.

ÜS:

KNG: ; Numerusverwandlung:

Ausgangsform KNG Deklinationsbezeichnung Typ-Nr.

20 (1) currus A

(2) magnus

(3) Sgl (4) Gen

(5) Pl

(6) Dat (7) Sgl

(8) Abl

(9) Nom (10) Pl

(11) Gen

(12) hic (13) ille

(14) Sgl

(15) Dat (16) Pl

20 Alexander nodum (Knoten) illius currus magni solvere temptavit.

ÜS:

KNG: ; Numerusverwandlung:

2.2. Formenbestimmung und Numerusverwandlung

- Bestimme die folgenden KNG-Blöcke

- Verwandle den Numerus des KNG-Blocks, indem du die Deklinationstypen beachtest

- Übersetze die KNG-Blöcke ins Deutsche

Ausgangsform KNG Numerusverwandlung

01 huic imperatori novo

02 eius oratoris boni

03 eandem urbem magnam

04 eos cives prudentes

05 illae civitates illustres

06 eum pontem longum

07 quorum impetuum vehementium

08 quibus insulis parvis

09 cui militi forti

10 istas noctes breves

11 Iisdem senatoribus nobilibus

12 Eodem rege terribili

13 eam aestatem insignem

14 hoc animo tristi

15 haec omnia onera

16 eius omnis oppidi

17 omnium senum tristium

18 Illorum familiarium bonorum

19 illa fuga turpi

20 eidem viro hilari

2.3. Formenbestimmung und Kasus- und Numerusverwandlung

- Bestimme den KNG-Block - Verwandle den Kasus des KNG-Blocks

- Verwandle beide Formen jeweils in den anderen Numerus

- Übersetze die KNG-Blöcke ins Deutsche

KNG Ausgangsform/Kasusverwandlung Numerusverwandlung

01 hic amicus prudens

D

02 ille imperator admirabilis

Ab

03 iidem consules boni

A

04 istius sagittae celeris

D

05 has calamitates turpes

G

06 eorum carminum celerium

D

07 eius ducis audacis

N

08 illo colloquio brevi

D

09 eandem celeritatem incredibilem

Ab

10 is nuntius certus

G

11 eius certaminis tristis

D

12 ipsi commodo iucundo

A

13 eos mores malos

Ab

14 hae merces nostrae

G

15 huius mentis nobilis

Ab

16 ista multitudine magna

A

17 illos muros illustres

D

18 eadem magna voce

G

19 has virtutes militares

Ab

20 ii iudices severi

G

Nun solltest du eigentlich in den lateinischen Deklinationen fit sein und damit eine Grundvorausset-

zung zur Übersetzung lateinischer Texte erworben oder gefestigt haben !

Die harte Arbeit des Deklinierens und Konjugierens hat übrigens auch Dichter zum Abfassen von

Gedichten angeregt, wie diese „Erholungsseiten“ dir zeigen ...

Der Werwolf

von Christian Morgenstern

1 Der Werwolf eines Nachts entwich von Weib und Kind und sich begab

an eines Dorfschullehrers Grab

und bat ihn: Bitte, beuge mich !

2 Der Dorfschulmeister stieg hinauf auf seines Blechschilds Messingknauf

und sprach zum Wolf, der seine Pfoten

geduldig kreuzte vor dem Toten:

3 „Der Werwolf“, sprach der gute Mann, „des Weswolfs, Genitiv sodann,

dem Wemwolf, Dativ, wie man`s nennt,

den Wenwolf – damit hat`s ein End.“

4 Dem Werwolf schmeichelten die Fälle,

er rollte seine Augenbälle.

Indessen bat er, „füge doch

zur Einzahl auch die Mehrzahl noch!“

5 Der Dorfschulmeister aber musste

gestehn, dass er davon nichts wusste.

Zwar Wölfe gäb`s in großer Schar, doch `wer` gäb`s nur im Singular.

6 Der Wolf erhob sich tränenblind –

er hatte ja doch Weib und Kind!

Doch da er kein Gelehrter eben, so schied er dankend und ergeben.

Christian Morgenstern: Alle Galgenlieder, Diogenes

1981, S. 86 f. (entstanden 1907/08, erschienen 1932)

Sprachprobleme

Von P. Schröter

1 An einem langen Vormittage

ergab Karl-Alfred sich die Frage,

wie wunderlich die Muttersprache

die Verben doch zu beugen wage.

2 Zum Beispiel gehen, ging, gegangen,

wieso nicht stehen, sting, gestangen?

desgleichen sitzen, saß, gesessen, warum nicht schwitzen, schwaß, geschwessen?

Und ferner sterben, starb, gestorben,

weshalb nicht erben, arb, georben?

sodann noch trinken, trank, getrunken, und doch nicht winken, wank, gewunken.

3 Mein Gott, das nahm ja gar kein Ende,

wer hier den tiefren Sinn doch finde! Zwar war es eine klare Sache:

Konjugationen gab es schwache,

und starke gab es außerdem.

doch immerhin das Urproblem war leider damit nicht zu lösen,

Karl-Alfred fing schon an zu dösen. 4 Man konnte bei dem Konjugieren

beinahe den Verstand verlieren!

Da wandte er in seiner Pein

sich an den Deutschen Sprachverein,

ob der ihm wohl die Freude gönne und ihm das Rätsel lösen könne.

Der Sprachverein hat kurzerhand

ihm diese Antwort zugesandt:

5 „ ... und danken wir für Ihr geehrtes,

so außerordentlich Gelehrtes.

Doch können, Euer Wohlgeboren,

auch wir die Sache nicht erkloren.“ Karl-Alfred, tief enttäuscht, gekränkt,

hat sich nur still sein Teil gedenkt

und - im Gehirne leicht verschroben – das Konjugieren aufgegoben.

II. Konjugationsübungen

1. Wiederholung der Konjugationen

Arbeitsauftrag

Wiederhole, indem du für jeden Konjugationstyp eine Karteikarte anfertigst, die folgenden Konjuga-

tionen!

1.1. Finite Formen im Indikativ Aktiv

1.1.1. Präsens

a-Konjugation e-Konjugation i-Konjugation kos. Konjugation gem. Konjugation

lauda-re vide-re muni-re leg-e-re adic-e-re

1 laudo video munio lego adicio

2 laudas vides munis legis adicis

3 laudat videt munit legit adicit

1 laudamus videmus munimus legimus adicimus

2 laudatis videtis munitis legitis adicitis

3 laudant vident Muniunt legunt adiciunt

1.1.2. Imperfekt

a-Konjugation e-Konjugation i-Konjugation kos. Konjugation gem. Konjugation

lauda-re vide-re muni-re leg-e-re adic-e-re

1 laudabam videbam muniebam legebam adiciebam

2 laudabas videbas muniebas legebas adiciebas

3 laudabat videbat muniebat legebat adiciebat

1 laudabamus videbamus muniebamus legebamus adiciebamus

2 laudabatis videbatis muniebatis legebatis adiciebatis

3 laudabant videbant muniebant legebant adiciebant

1.1.3. Futur I

a-Konjugation e-Konjugation i-Konjugation kos. Konjugation gem. Konjugation

lauda-re vide-re muni-re leg-e-re adic-e-re

1 laudabo videbo muniam legam adiciam

2 laudabis videbis munies leges adicies

3 laudabit videbit muniet leget adiciet

1 laudabimus videbimus muniemus legemus adiciemus

2 laudabitis videbitis munietis legetis adicietis

3 laudabunt videbunt munient legent adicient

1.1.4. Perfekt

a-Konjugation e-Konjugation i-Konjugation kos. Konjugation gem. Konjugation

laudav-isse vid-isse muniv-isse leg-isse adiec-isse

1 laudavi vidi munivi legi adieci

2 laudavisti vidisti munivisti legisti adiecisti

3 laudavit vidit munivit legit adiecit

1 laudavimus vidimus munivimus legimus adiecimus

2 laudavistis vidistis munivistis legistis adiecistis

3 laudaverunt viderunt muniverunt legerunt adiecerunt

1.1.5. Plusquamperfekt

a-Konjugation e-Konjugation i-Konjugation kos. Konjugation gem. Konjugation

laudav-isse vid-isse muniv-isse leg-isse adiec-isse

1 laudaveram videram muniveram legeram adieceram

2 laudaveras videras muniveras legeras adieceras

3 laudaverat viderat muniverat legerat adiecerat

1 laudaveramus videramus muniveramus legeramus adieceramus

2 laudaveratis videratis muniveratis legeratis adieceratis

3 laudaverant viderant muniverant legerant adiecerant

1.1.6. Futur II

a-Konjugation e-Konjugation i-Konjugation kos. Konjugation gem. Konjugation

laudav-isse vid-isse muniv-isse leg-isse adiec-isse

1 laudavero videro munivero legero adiecero

2 laudaveris videris muniveris legeris adieceris

3 laudaverit viderit muniverit legerit adiecerit

1 laudaverimus viderimus muniverimus legerimus adiecerimus

2 laudaveritis videritis muniveritis legeritis adieceritis

3 laudaverint viderint muniverint legerint adiecerint

1.2. Finite Formen im Indikativ Passiv

1.2.1. Präsens

a-Konjugation e-Konjugation i-Konjugation kos. Konjugation gem. Konjugation

lauda-ri vide-ri muni-ri leg-i adic-i

1 laudor videor munior legor adicior

2 laudaris videris muniris legeris adiceris

3 laudatur videtur munitur legitur adicitur

1 laudamur videmur munimur legimur adicimur

2 laudamini videmini munimini legimini adicimini

3 laudantur videntur muniuntur leguntur adiciuntur

1.2.2. Imperfekt

a-Konjugation e-Konjugation i-Konjugation kos. Konjugation gem. Konjugation

lauda-ri vide-ri muni-ri leg-i adic-i

1 laudabar videbar muniebar legebar adiciebar

2 laudabaris videbaris muniebaris legebaris adiciebaris

3 laudabatur videbatur muniebatur legebatur adiciebatur

1 laudabamur videbamur muniebamur legebamur adiciebamur

2 laudabamini videbamini muniebamini legebamini adiciebamini

3 laudabantur videbantur muniebantur legebantur adiciebantur

1.2.3. Futur I

a-Konjugation e-Konjugation i-Konjugation kos. Konjugation gem. Konjugation

lauda-ri vide-ri muni-ri leg-i adic-i

1 laudabor videbor muniar legar adiciar

2 laudaberis videberis munieris legeris adicieris

3 laudabitur videbitur munietur legetur adicietur

1 laudabimur videbimur muniemur legemur adiciemur

2 laudabimini videbimini muniemini legemini adiciemini

3 laudabuntur videbuntur munientur legentur adicientur

1.2.4. Perfekt

a-Konjugation e-Konjugation i-Konjugation kos. Konjugation gem. Konjugation

laudatum esse visum esse munitum esse lectum esse adiectum esse

laudatus sum visus sum munitus sum lectus sum adiectus sum

laudatus es visus es munitus es lectus es adiectus es

laudatus est visus est munitus est lectus est adiectus est

laudati sumus visi sumus muniti sumus lecti sumus adiecti sumus

laudati estis visi estis muniti estis lecti estis adiecti estis

laudati sunt visi sunt muniti sunt lecti sunt adiecti sunt

1.2.5. Plusquamperfekt

a-Konjugation e-Konjugation i-Konjugation kos. Konjugation gem. Konjugation

laudatum esse visum esse munitum esse lectum esse adiectum esse

laudatus eram visus eram munitus eram lectus eram adiectus eram

laudatus eras visus eras munitus eras lectus eras adiectus eras

laudatus erat visus erat munitus erat lectus erat adiectus erat

laudati eramus visi eramus muniti eramus lecti eramus adiecti eramus

laudati eratis visi eratis muniti eratis lecti eratis adiecti eratis

laudati erant visi erant muniti erant lecti erant adiecti erant

1.2.6. Futur II

a-Konjugation e-Konjugation i-Konjugation kos. Konjugation gem. Konjugation

laudatum esse visum esse munitum esse lectum esse adiectum esse

laudatus ero visus ero munitus ero lectus ero adiectus ero

laudatus eris visus eris munitus eris lectus eris adiectus eris

laudatus erit visus erit munitus erit lectus erit adiectus erit

laudati erimus visi erimus muniti erimus lecti erimus adiecti erimus

laudati eritis visi eritis muniti eritis lecti eritis adiecti eritis

laudati erunt visi erunt muniti erunt lecti erunt adiecti erunt

1.3. Finite Formen im Konjunktiv Aktiv

1.3.1. Präsens

a-Konjugation e-Konjugation i-Konjugation kos. Konjugation gem. Konjugation

lauda-re vide-re muni-re leg-e-re adic-e-re

1 laudem videam muniam legam adiciam

2 laudes videas munias legas adicias

3 laudet videat muniat legat adiciat

1 laudemus videamus muniamus legamus adiciamus

2 laudetis videatis muniatis legatis adiciatis

3 laudent videant muniant legant adiciant

1.3.2. Imperfekt

a-Konjugation e-Konjugation i-Konjugation kos. Konjugation gem. Konjugation

lauda-re vide-re muni-re leg-e-re adic-e-re

1 laudarem viderem munirem legerem adicerem

2 laudares videres munires legeres adiceres

3 laudaret videret muniret legeret adiceret

1 laudaremus videremus muniremus legeremus adiceremus

2 laudaretis videretis muniretis legeretis adiceretis

3 laudarent viderent munirent legerent adicerent

1.3.3. Perfekt

a-Konjugation e-Konjugation i-Konjugation kos. Konjugation gem. Konjugation

laudav-isse vid-isse muniv-isse leg-isse adiec-isse

1 laudaverim viderim muniverim legerim adiecerim

2 laudaveris videris muniveris legeris adieceris

3 laudaverit viderit muniverit legerit adiecerit

1 laudaverimus viderimus muniverimus legerimus adiecerimus

2 laudaveritis videritis muniveritis legeritis adieceritis

3 laudaverint viderint Muniverint legerint adiecerint

1.3.4. Plusquamperfekt

a-Konjugation e-Konjugation i-Konjugation kos. Konjugation gem. Konjugation

laudav-isse vid-isse muniv-isse Leg-isse adiec-isse

1 laudavissem vidissem munivissem legissem adiecissem

2 laudavisses vidissses munivisses legisses adiecisses

3 laudavisset vidisset munivisset legisset adiecisset

1 laudavissemus vidissemus munivissemus legissemus adiecissemus

2 laudavissetis Vidissetis munivissetis legissetis adiecissetis

3 laudavissent vidissent munivissent legissent adiecissent

1.4. Finite Formen im Konjunktiv Passiv

1.4.1. Präsens

a-Konjugation e-Konjugation i-Konjugation kos. Konjugation gem. Konjugation

lauda-ri vide-ri muni-ri leg-i adic-i

1 lauder videar muniar legar adiciar

2 lauderis videaris muniaris legaris adiciaris

3 laudetur videatur muniatur legatur adiciatur

1 laudemur videamur muniamur legamur adiciamur

2 laudemini videamini muniamini legamini adiciamini

3 laudentur videantut muniantur legantur adiciantur

1.4.2. Imperfekt

a-Konjugation e-Konjugation i-Konjugation kos. Konjugation gem. Konjugation

lauda-ri vide-ri muni-ri leg-i adic-i

1 laudarer viderer munirer legerer adicerer

2 laudareris videreris munireris legereris adicereris

3 laudaretur videretur muniretur legeretur adiceretur

1 laudaremur videremur muniremur legeremur adiceremur

2 laudaremini videremini muniremini legeremini adiceremini

3 laudarentur viderentur munirentur legerentur adicerentur

1.4.3. Perfekt

a-Konjugation e-Konjugation i-Konjugation kos. Konjugation gem. Konjugation

laudatum esse visum esse munitum esse lectum esse adiectum esse

laudatus sim visus sim munitus sim lectus sim adiectus sim

laudatus sis visus sis munitus sis lectus sis adiectus sis

laudatus sit visus sit munitus sit lectus sit adiectus sit

laudati simus visi simus muniti simus lecti simus adiecti simus

laudati sitis visi sitis muniti sitis lecti sitis adiecti sitis

laudati sint visi sint muniti sint lecti sint adiecti sint

1.4.4. Plusquamperfekt

a-Konjugation e-Konjugation i-Konjugation kos. Konjugation gem. Konjugation

laudatum esse visum esse munitum esse lectum esse adiectum esse

laudatus essem visus essem munitus essem lectus essem adiectus essem

laudatus esses visus esses munitus esses lectus esses adiectus esses

laudatus esset visus esset munitus esset lectus esset adiectus esset

laudati essemus visi essemus muniti essemus lecti essemus adiecti essemus

laudati essetis visi essetis muniti essetis lecti essetis adiecti essetis

laudati essent visi essent muniti essent lecti essent adiecti essent

1.5. Infinite Formen

1.5.1. a-Konjugation

Imperativ Singular lauda !

Imperativ Plural laudate !

Aktiv Passiv

Infinitiv Präsens (glz) laudare laudari

Infinitiv Perfekt (vz) laudavisse laudatum/am/um esse

Infinitiv Futur (nz) laudaturum/am/um esse --

Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) laudans, ntis k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)

Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) laudatus,a,um o-/a-Deklination

Partizip Futur Aktiv (PFA nz) laudaturus,a,um o-/a-Deklination

Gerundium N laudare Gerundivum laudandus laudanda laudandum

G laudandi (causa) ... ... ...

D (laudando)

A ad laudandum

Ab (in) laudando Plural laudandi laudandae laudanda

1.5.2. e-Konjugation

Imperativ Singular vide !

Imperativ Plural videte !

Aktiv Passiv

Infinitiv Präsens (glz) videre videri

Infinitiv Perfekt (vz) vidisse visum/am/um esse

Infinitiv Futur (nz) visurum/am/um esse --

Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) videns,ntis k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)

Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) visus, a, um o-/a-Deklination

Partizip Futur Aktiv (PFA nz) visurus, a, um o-/a-Deklination

Gerundium N videre Gerundivum videndus videnda videndum

G videndi (causa) ... ... ...

D (videndo)

A ad videndum

Ab (in) videndo Plural videndi videndae videnda

1.5.3. i-Konjugation

Imperativ Singular muni !

Imperativ Plural munite !

Aktiv Passiv

Infinitiv Präsens (glz) munire muniri

Infinitiv Perfekt (vz) munivisse munitum/am/um esse

Infinitiv Futur (nz) muniturum/am/um esse --

Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) muniens, entis k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)

Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) munitus, a, um o-/a-Deklination

Partizip Futur Aktiv (PFA nz) muniturus, a, um o-/a-Deklination

Gerundium N munire Gerundivum muniendus munienda muniendum

G muniendi (causa) ... ... ...

D (muniendo)

A ad muniendum

Ab (in) muniendo Plural muniendi muniendae munienda

1.5.4. kons. Konjugation

Imperativ Singular lege !

Imperativ Plural legite!

Aktiv Passiv

Infinitiv Präsens (glz) legere legi

Infinitiv Perfekt (vz) legisse lectum/am/um esse

Infinitiv Futur (nz) lecturum/am/um esse

Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) legens, entis k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)

Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) lectus,a,um o-/a-Deklination

Partizip Futur Aktiv (PFA nz) lecturus,a,um o-/a-Deklination

Gerundium N legere Gerundivum legendus legenda legendum

G legendi (causa) ... ... ...

D (legendo)

A ad legendum

Ab (in) legendo Plural legendi legendae legenda

1.5.5. gem. Konjugation

Imperativ Singular adice !

Imperativ Plural adicite !

Aktiv Passiv

Infinitiv Präsens (glz) adicere adici

Infinitiv Perfekt (vz) adiecisse adiectum/am/um esse

Infinitiv Futur (nz) adiecturum/am/um esse --

Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) adiciens, entis k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)

Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) adiectus,a,um o-/a-Deklination

Partizip Futur Aktiv (PFA nz) adiecturus,a,um o-/a-Deklination

Gerundium N adicere Gerundivum adiciendus adicienda adiciendum

G adiciendi (causa) ... ... ...

D (adiciendo)

A ad adiciendum

Ab (in) adiciendo Plural adiciendi adiciendae adicienda

2. Übungen zur Festigung der Konjugationen

2.1. Verbalschlangen und Übungssätze

Ausgangsform Formbestimmung Stammformen (Präsens-/Perfektstamm)

01 (1) duxerat (f) 3. Sgl. Ind. Plsq. Akt. ducere, duco, duxi, ductum (duc-/dux-)

(2) Pl

duxerant

(3) Pass ductae

erant (4) 2. Pers ductae

eratis

(5) Perf

ductae

estis (6) Präs ducimini (7) Impf ducebamini

(8) Plsq

ductae

eratis (9) Akt duxeratis (10) Sgl duxeras

(11) 1. Pers

duxeram

(12) Pl duxeramus (13) Fut I ducemus

(14) Pass

ducemur

(15) Perf ductae

sumus (16) Plsq ductae

eramus

Ausgangsform Formbestimmung Stammformen (Präsens-/Perfektstamm)

02 (1) tracti sunt

(2) Akt

(3) Plsq

(4) Pass

(5) Fut I

(6) Sgl (7) Präs

(8) Impf

(9) Akt (10) Pl

(11) 2. Pers

(12) Sgl (13) Perf

(14) Plsq

(15) Pl

(16) Präs

- Übersetze die folgenden Sätze, in denen Verbformen aus den oben gebildeten Verbalschlangen auf-tauchen.

- Bestimme jeweils die fett gedruckten Verbform, und verwandle ihren Numerus.

01 Nocte naves in portum ductae erant.

ÜS:

FB: ; Numerusverwandlung:

02 Carrus a mulis per agros frugiferos trahetur.

ÜS:

FB: ; Numerusverwandlung:

Ausgangsform Formbestimmung Stammformen (Präsens-/Perfektstamm)

03 (1) legitis (f)

(2) Pass

(3) Fut I

(4) Perf

(5) Plsq

(6) Präs (7) 3. Pers

(8) Impf

(9) Akt (10) Sgl

(11) Pass

(12) Fut I (13) 1. Pers

(14) Plsq

(15) Perf

(16) Akt

Ausgangsform Formbestimmung Stammformen (Präsens-/Perfektstamm)

04 (1) tegebamini (f)

(2) 3. Pers

(3) 1. Pers

(4) Akt

(5) Perf

(6) Sgl (7) 2. Pers

(8) Pl

(9) Fut I (10) Pass

(11) Präs

(12) Plsq (13) Perf

(14) Sgl

(15) Impf

(16) Pl

- Übersetze die folgenden Sätze, in denen Verbformen aus den oben gebildeten Verbalschlangen auf-

tauchen.

- Bestimme jeweils die fett gedruckte Verbform, und verwandle ihren Numerus.

03 Hic liber a multis hominibus legebatur.

ÜS:

FB: ; Numerusverwandlung:

04 A lapidibus de caelo cadentibus tectae estis.

ÜS:

FB: ; Numerusverwandlung:

Ausgangsform Formbestimmung Stammformen (Präsens-/Perfektstamm)

05 (1) relictus es (m)

(2) Plsq

(3) Pl

(4) Akt

(5) Perf

(6) Sgl (7) 3. Pers

(8) Pl

(9) Präs (10) Sgl

(11) Impf

(12) Pass (13) Fut I

(14) Präs

(15) Perf

(16) Pl

Ausgangsform Formbestimmung Stammformen (Präsens-/Perfektstamm)

06 (1) capior (m)

(2) 2. Pers

(3) Fut I

(4) Pl

(5) Akt

(6) Sgl (7) Perf

(8) Präs

(9) Pass (10) Impf

(11) 1. Pers

(12) Akt (13) Fut I

(14) Perf

(15) Plsq

(16) Präs

- Übersetze die folgenden Sätze, in denen Verbformen aus den oben gebildeten Verbalschlangen auf-

tauchen.

- Bestimme jeweils die fett gedruckte Verbform, und verwandle ihren Numerus.

05 Tempore belli senatores urbem reliquerunt.

ÜS:

FB: ; Numerusverwandlung:

06 Si cauti (vorsichtig) non eritis, ab hostibus capieris.

ÜS:

FB: ; Numerusverwandlung:

07 Ausgangsform Formbestimmung Stammformen (Präsens-/Perfektstamm)

(1) sensistis (f)

(2) Pass

(3) Plsq

(4) Fut I

(5) Präs

(6) Akt (7) 3. Pers

(8) Pass

(9) Fut I (10) Sgl

(11) 1. Pers

(12) Akt (13) Perf

(14) Pass

(15) Pl

(16) 3. Pers

Ausgangsform Formbestimmung Stammformen (Präsens-/Perfektstamm)

08 (1) inventi erant

(2) Sgl

(3) Impf

(4) Perf

(5) Fut I

(6) Präs (7) Pl

(8) Akt

(9) Plsq (10) 2. Pers

(11) Pass

(12) Perf (13) Sgl

(14) 1. Pers

(15) Pl

(16) 3. Pers

- Übersetze die folgenden Sätze, in denen Verbformen aus den oben gebildeten Verbalschlangen auf-

tauchen.

- Bestimme jeweils die fett gedruckte Verbform, und verwandle ihren Numerus.

07 Voces Gallorum Capitolium ascendentium ab anseribus sensae sunt.

ÜS:

FB: ; Numerusverwandlung:

08 Furem in foro piscatorio mullum comprehendentem inveneratis.

ÜS:

FB: ; Numerusverwandlung:

Ausgangsform Formbestimmung Stammformen (Präsens-/Perfektstamm)

09 (1) iusserunt (m)

(2) Plsq

(3) Fut

(4) Präs

(5) Pass

(6) Impf (7) Perf

(8) Plsq

(9) Präs (10) 2. Pers

(11) Sgl

(12) 1. Pers (13) Pl

(14) Impf

(15) Fut I

(16) Akt

Ausgangsform Formbestimmung Stammformen (Präsens-/Perfektstamm)

10 (1) visae erant

(2) Akt

(3) Perf

(4) Pass

(5) Präs

(6) Fut I (7) Impf

(8) 2. Pers

(9) Sgl (10) 1. Pers

(11) Fut I

(12) Akt (13) 2. Pers

(14) Pl

(15) Pass

(16) 3. Pers

- Übersetze die folgenden Sätze, in denen Verbformen aus den oben gebildeten Verbalschlangen auf-

tauchen.

- Bestimme jeweils die fett gedruckte Verbform, und verwandle ihren Numerus.

09 Hoc opus necessarium facere ab imperatore iubemini.

ÜS:

FB: ; Numerusverwandlung:

10 In via ad avum vestrum montes pulchri a vobis videbuntur.

ÜS:

FB: ; Numerusverwandlung:

Ausgangsform Formbestimmung Stammformen (Präsens-/Perfektstamm)

11 (1) rapui (f)

(2) Pl

(3) Pass

(4) Plsq

(5) 3. Pers

(6) Perf (7) Akt

(8) Sgl

(9) Präs (10) Fut I

(11) Plsq

(12) 1. Pers (13) Impf

(14) Pass

(15) Perf

(16) Akt

Ausgangsform Formbestimmung Stammformen (Präsens-/Perfektstamm)

12 (1) caedet (m)

(2) Präs

(3) Impf

(4) Pass

(5) Pl

(6) Perf (7) Plsq

(8) Sgl

(9) Akt (10) 2. Pers

(11) Fut I

(12) 1. Pers (13) Präs

(14) Pl

(15) 3. Pers

(16) Perf

- Übersetze die folgenden Sätze, in denen Verbformen aus den oben gebildeten Verbalschlangen auf-

tauchen.

- Bestimme jeweils die fett gedruckte Verbform, und verwandle ihren Numerus.

11 Pecunia a furibus rapta erat.

ÜS:

FB: ; Numerusverwandlung:

12 Apri (Wildschweine) ab Obelige caesi sunt.

ÜS:

FB: ; Numerusverwandlung:

Ausgangsform Formbestimmung Stammformen (Präsens-/Perfektstamm)

13 (1) intellegemur (m)

(2) 2. Pers

(3) Sgl

(4) Präs

(5) Akt

(6) Impf (7) 3. Pers

(8) Pl

(9) Pass (10) Präs

(11) Perf

(12) Akt (13) Plsq

(14) Pass

(15) Fut I

(16) Akt

Ausgangsform Formbestimmung Stammformen (Präsens-/Perfektstamm)

14 (1) dividebas (f)

(2) Pl

(3) Fut I

(4) Pass

(5) Präs

(6) Perf (7) Sgl

(8) Impf

(9) Pl (10) Akt

(11) Präs

(12) Plsq (13) 3. Pers

(14) Pass

(15) Perf

(16) Präs

- Übersetze die folgenden Sätze, in denen Verbformen aus den oben gebildeten Verbalschlangen auf-

tauchen.

- Bestimme jeweils die fett gedruckte Verbform, und verwandle ihren Numerus.

13 Libri a discipulis intellegebantur.

ÜS:

FB: ; Numerusverwandlung:

14 Legiones ab imperatore divisae erant.

ÜS:

FB: ; Numerusverwandlung:

Ausgangsform Formbestimmung Stammformen (Präsens-/Perfektstamm)

15 (1) dederat (m)

(2) Pl

(3) Pass

(4) Perf

(5) Sgl

(6) Fut I (7) Akt

(8) Perf

(9) Präs (10) Pass

(11) Impf

(12) Akt (13) Pl

(14) Präs

(15) Sgl

(16) 2. Pers

Ausgangsform Formbestimmung Stammformen (Präsens-/Perfektstamm)

16 (1) movit (f)

(2) Pl

(3) Plsq

(4) Pass

(5) Sgl

(6) Perf (7) Pl

(8) Fut I

(9) Sgl (10) Impf

(11) Pl

(12) Präs (13) Sgl

(14) 2. Pers

(15) Pl

(16) Impf

- Übersetze die folgenden Sätze, in denen Verbformen aus den oben gebildeten Verbalschlangen auf-

tauchen.

- Bestimme jeweils die fett gedruckte Verbform, und verwandle ihren Numerus.

15 Tributa (Steuergelder) a gentibus victis quotannis (jährlich) dabantur.

ÜS:

FB: ; Numerusverwandlung:

16 Gladiatores fortitudine pugnae suae spectatores moverunt.

ÜS:

FB: ; Numerusverwandlung:

Ausgangsform Formbestimmung Stammformen (Präsens-/Perfektstamm)

17 (1) vitavistis (m)

(2) Sgl

(3) Plsq

(4) Perf

(5) Pass

(6) Pl (7) Fut I

(8) Sgl

(9) Präs (10) Pl

(11) Impf

(12) Akt (13) Sgl

(14) Präs

(15) Perf

(16) Pl

Ausgangsform Formbestimmung Stammformen (Präsens-/Perfektstamm)

18 (1) mittent (f)

(2) Pass

(3) Präs

(4) Impf

(5) Sgl

(6) Perf (7) Pl

(8) 2. Pers

(9) Sgl (10) 3. Pers

(11) Plsq

(12) Pl (13) Akt

(14) Perf

(15) Präs

(16) Sgl

- Übersetze die folgenden Sätze, in denen Verbformen aus den oben gebildeten Verbalschlangen auf-

tauchen.

- Bestimme jeweils die fett gedruckte Verbform, und verwandle ihren Numerus.

17 Milites in pugna pericula vitabant.

ÜS:

FB: ; Numerusverwandlung:

18 Britanni Gallis legiones auxilio miserant.

ÜS:

FB: ; Numerusverwandlung:

Ausgangsform Formbestimmung Stammformen (Präsens-/Perfektstamm)

19 (1) reximus (m)

(2) Sgl

(3) 2. Pers

(4) Pl

(5) Plsq

(6) Impf (7) Pass

(8) Fut I

(9) 3. Pers (10) Präs

(11) Sgl

(12) Fut I (13) Impf

(14) Pl

(15) Perf

(16) Akt

Ausgangsform Formbestimmung Stammformen (Präsens-/Perfektstamm)

20 (1) adiuverant (f)

(2) Sgl

(3) Pass

(4) Perf

(5) Pl

(6) Präs (7) Fut I

(8) Sgl

(9) Impf (10) Akt

(11) Präs

(12) Fut I (13) 2. Pers

(14) Pl

(15) Pass

(16) 1. Pers

- Übersetze die folgenden Sätze, in denen Verbformen aus den oben gebildeten Verbalschlangen auf-

tauchen.

- Bestimme jeweils die fett gedruckte Verbform, und verwandle ihren Numerus.

19 „A praetoribus malis regebamini!“

ÜS:

FB: ; Numerusverwandlung:

20 „Adiuvabimur a Britannis legionibus.“

ÜS:

FB: ; Numerusverwandlung:

2.2. Formenbestimmung und Numerusverwandlung

- Bestimme die folgenden Verbformen nach P, N, M, T, Gv - Verwandle den Numerus der Verbformen

- Übersetze die Verbformen ins Deutsche

Ausgangsform Bestimmung Numerusverwandlung

01 domabat

02 circumdata erat

03 vocavistis

04 deleverunt

05 docuerant

06 obsessi sunt

07 provisa erat

08 pendentur

09 vinciebantur

10 lacessitus est

11 comperit

12 scripta sunt

13 exstruent

14 tegimur

15 contrahimini

16 deseritur

17 exponitis

18 abducemini

19 contemnebar

20 emptae sunt

2.3. Formenbestimmung und Genus verbi- und Numerusverwandlung

- Bestimme die Verbform - Verwandle in das andere Genus verbi

- Verwandle beide Formen jeweils in den anderen Numerus

- Übersetze die Verbformen ins Deutsche

Gv Ausgangsform Bestimmung Numerusverwandlung

01 expellimur 1. Pl. Ind. Präs. Pass. expellor

Akt expellimus expello

02 proditae sunt

03 additi erant

04 condentur

05 delegistis

06 commissae erant

07 illusi estis

08 mittebantur

09 invaduntur

10 culti erant

11 nuptae sunt

12 gignebant

13 permoverunt (m)

14 spreti erant

15 detrahebantur

16 reguntur

17 coniungetur

18 fixum erit

19 flexistis

20 cingemini

2.4. Formenquerschnitte

2.4.1. Vollständige Formenquerschnitte

Verb mit

Stammformen (1)

trahere traho traxi tractum

Konjugation konsonantisch

zu bildende Form 2. Pl. m.

Präsensstamm trah-

Perfektstamm trax-

Finite Verbformen

Indikativ Konjunktiv

Aktiv Passiv Aktiv Passiv

Präsens trahitis trahimini trahatis trahamini

Imperfekt trahebatis trahebamini traheretis traheremini

Futur I trahetis trahemini -- --

Perfekt traxistis tracti estis traxeritis tracti sitis

Plusqperf. traxeratis tracti eratis traxissetis tracti essetis

Futur II traxeritis tracti eritis -- --

Konjunktive in Nebensätzen nach der consecutio temporum (Zeitenfolge)

Hauptsatz Nebensatz

Vorzeitig gleichzeitig

Tempus der

Gegenwart

traxeritis

(Konj. Perf. Akt.)

tracti sitis

(Konj. Perf. Pass.)

trahatis

(Konj. Präs. Akt.)

trahamini

(Konj. Präs. Pass.)

Tempus der

Vergangenheit

traxissetis

(Konj. Plsq. Akt.)

tracti essetis

(Konj. Plsq. Pass.)

traheretis

(Konj. Imp. Akt.)

traheremini

(Konj. Imp. Pass.)

Infinite Verbformen

Imperativ Singular trahe

Imperativ Plural trahite

Aktiv Passiv

Infinitiv Präsens (glz) trahere trahi

Infinitiv Perfekt (vz) traxisse tractum/am/um esse

Infinitiv Futur (nz) tracturum/am/um esse --

Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) trahens, trahentis k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)

Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) tractus,a,um o-/a-Deklination

Partizip Futur Aktiv (PFA nz) tracturus,a,um o-/a-Deklination

Gerundium N trahendi Gerundivum trahendus trahenda trahendum

G trahendi (causa) ... ... ...

D (trahendo)

A ad trahendum

Ab (in) trahendo Plural trahendi trahendae trahenda

Verb mit

Stammformen (2)

dicere

Konjugation

zu bildende Form 3. Pl. f.

Präsensstamm

Perfektstamm

Finite Verbformen

Indikativ Konjunktiv

Aktiv Passiv Aktiv Passiv

Präsens

Imperfekt

Futur I -- --

Perfekt

Plusqperf.

Futur II -- --

Konjunktive in Nebensätzen nach der consecutio temporum (Zeitenfolge)

Hauptsatz Nebensatz

vorzeitig gleichzeitig

Tempus der

Gegenwart

(Konj. Perf. Akt.)

(Konj. Perf. Pass.)

(Konj. Präs. Akt.)

(Konj. Präs. Pass.)

Tempus der

Vergangenheit

(Konj. Plsq. Akt.)

(Konj. Plsq. Pass.)

(Konj. Imp. Akt.)

(Konj. Imp. Pass.)

Infinite Verbformen

Imperativ Singular

Imperativ Plural

Aktiv Passiv

Infinitiv Präsens (glz)

Infinitiv Perfekt (vz)

Infinitiv Futur (nz) --

Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)

Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) o-/a-Deklination

Partizip Futur Aktiv (PFA nz) o-/a-Deklination

Gerundium N Gerundivum

G … ... ...

D

A

Ab Plural

Verb mit

Stammformen (3)

dare

Konjugation

zu bildende Form 3. Sgl. n.

Präsensstamm

Perfektstamm

Finite Verbformen

Indikativ Konjunktiv

Aktiv Passiv Aktiv Passiv

Präsens

Imperfekt

Futur I -- --

Perfekt

Plusqperf.

Futur II -- --

Konjunktive in Nebensätzen nach der consecutio temporum (Zeitenfolge)

Hauptsatz Nebensatz

vorzeitig gleichzeitig

Tempus der

Gegenwart

(Konj. Perf. Akt.)

(Konj. Perf. Pass.)

(Konj. Präs. Akt.)

(Konj. Präs. Pass.)

Tempus der

Vergangenheit

(Konj. Plsq. Akt.)

(Konj. Plsq. Pass.)

(Konj. Imp. Akt.)

(Konj. Imp. Pass.)

Infinite Verbformen

Imperativ Singular

Imperativ Plural

Aktiv Passiv

Infinitiv Präsens (glz)

Infinitiv Perfekt (vz)

Infinitiv Futur (nz) --

Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)

Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) o-/a-Deklination

Partizip Futur Aktiv (PFA nz) o-/a-Deklination

Gerundium N Gerundivum

G … ... ...

D

A

Ab Plural

Verb mit

Stammformen (4)

ponere

Konjugation

zu bildende Form 2. Pl. m.

Präsensstamm

Perfektstamm

Finite Verbformen

Indikativ Konjunktiv

Aktiv Passiv Aktiv Passiv

Präsens

Imperfekt

Futur I -- --

Perfekt

Plusqperf.

Futur II -- --

Konjunktive in Nebensätzen nach der consecutio temporum (Zeitenfolge)

Hauptsatz Nebensatz

vorzeitig gleichzeitig

Tempus der

Gegenwart

(Konj. Perf. Akt.)

(Konj. Perf. Pass.)

(Konj. Präs. Akt.)

(Konj. Präs. Pass.)

Tempus der

Vergangenheit

(Konj. Plsq. Akt.)

(Konj. Plsq. Pass.)

(Konj. Imp. Akt.)

(Konj. Imp. Pass.)

Infinite Verbformen

Imperativ Singular

Imperativ Plural

Aktiv Passiv

Infinitiv Präsens (glz)

Infinitiv Perfekt (vz)

Infinitiv Futur (nz) --

Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)

Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) o-/a-Deklination

Partizip Futur Aktiv (PFA nz) o-/a-Deklination

Gerundium N Gerundivum

G … ... ...

D

A

Ab Plural

Verb mit

Stammformen (5)

videre

Konjugation

zu bildende Form 1. Pl. f.

Präsensstamm

Perfektstamm

Finite Verbformen

Indikativ Konjunktiv

Aktiv Passiv Aktiv Passiv

Präsens

Imperfekt

Futur I -- --

Perfekt

Plusqperf.

Futur II -- --

Konjunktive in Nebensätzen nach der consecutio temporum (Zeitenfolge)

Hauptsatz Nebensatz

vorzeitig gleichzeitig

Tempus der

Gegenwart

(Konj. Perf. Akt.)

(Konj. Perf. Pass.)

(Konj. Präs. Akt.)

(Konj. Präs. Pass.)

Tempus der

Vergangenheit

(Konj. Plsq. Akt.)

(Konj. Plsq. Pass.)

(Konj. Imp. Akt.)

(Konj. Imp. Pass.)

Infinite Verbformen

Imperativ Singular

Imperativ Plural

Aktiv Passiv

Infinitiv Präsens (glz)

Infinitiv Perfekt (vz)

Infinitiv Futur (nz) --

Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)

Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) o-/a-Deklination

Partizip Futur Aktiv (PFA nz) o-/a-Deklination

Gerundium N Gerundivum

G … ... ...

D

A

Ab Plural

Verb mit

Stammformen (6)

quaerere

Konjugation

zu bildende Form 2. Sgl. m.

Präsensstamm

Perfektstamm

Finite Verbformen

Indikativ Konjunktiv

Aktiv Passiv Aktiv Passiv

Präsens

Imperfekt

Futur I -- --

Perfekt

Plusqperf.

Futur II -- --

Konjunktive in Nebensätzen nach der consecutio temporum (Zeitenfolge)

Hauptsatz Nebensatz

vorzeitig gleichzeitig

Tempus der

Gegenwart

(Konj. Perf. Akt.)

(Konj. Perf. Pass.)

(Konj. Präs. Akt.)

(Konj. Präs. Pass.)

Tempus der

Vergangenheit

(Konj. Plsq. Akt.)

(Konj. Plsq. Pass.)

(Konj. Imp. Akt.)

(Konj. Imp. Pass.)

Infinite Verbformen

Imperativ Singular

Imperativ Plural

Aktiv Passiv

Infinitiv Präsens (glz)

Infinitiv Perfekt (vz)

Infinitiv Futur (nz) --

Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)

Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) o-/a-Deklination

Partizip Futur Aktiv (PFA nz) o-/a-Deklination

Gerundium N Gerundivum

G … ... ...

D

A

Ab Plural

Verb mit

Stammformen (7)

premere

Konjugation

zu bildende Form 2. Sgl. f.

Präsensstamm

Perfektstamm

Finite Verbformen

Aktiv Passiv Aktiv Passiv

Präsens

Imperfekt

Futur I -- --

Perfekt

Plusqperf.

Futur II -- --

Konjunktive in Nebensätzen nach der consecutio temporum (Zeitenfolge)

Hauptsatz Nebensatz

vorzeitig gleichzeitig

Tempus der

Gegenwart

(Konj. Perf. Akt.)

(Konj. Perf. Pass.)

(Konj. Präs. Akt.)

(Konj. Präs. Pass.)

Tempus der

Vergangenheit

(Konj. Plsq. Akt.)

(Konj. Plsq. Pass.)

(Konj. Imp. Akt.)

(Konj. Imp. Pass.)

Infinite Verbformen

Imperativ Singular

Imperativ Plural

Aktiv Passiv

Infinitiv Präsens (glz)

Infinitiv Perfekt (vz)

Infinitiv Futur (nz) --

Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)

Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) o-/a-Deklination

Partizip Futur Aktiv (PFA nz) o-/a-Deklination

Gerundium N Gerundivum

G … ... ...

D

A

Ab Plural

Verb mit

Stammformen (8)

capere

Konjugation

zu bildende Form 3. Pl. n.

Präsensstamm

Perfektstamm

Finite Verbformen

Indikativ Konjunktiv

Aktiv Passiv Aktiv Passiv

Präsens

Imperfekt

Futur I -- --

Perfekt

Plusqperf.

Futur II -- --

Konjunktive in Nebensätzen nach der consecutio temporum (Zeitenfolge)

Hauptsatz Nebensatz

vorzeitig gleichzeitig

Tempus der

Gegenwart

(Konj. Perf. Akt.)

(Konj. Perf. Pass.)

(Konj. Präs. Akt.)

(Konj. Präs. Pass.)

Tempus der

Vergangenheit

(Konj. Plsq. Akt.)

(Konj. Plsq. Pass.)

(Konj. Imp. Akt.)

(Konj. Imp. Pass.)

Infinite Verbformen

Imperativ Singular

Imperativ Plural

Aktiv Passiv

Infinitiv Präsens (glz)

Infinitiv Perfekt (vz)

Infinitiv Futur (nz) --

Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)

Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) o-/a-Deklination

Partizip Futur Aktiv (PFA nz) o-/a-Deklination

Gerundium N Gerundivum

G … ... ...

D

A

Ab Plural

Verb mit

Stammformen (9)

scribere

Konjugation

zu bildende Form 3. Sgl. f.

Präsensstamm

Perfektstamm

Finite Verbformen

Indikativ Konjunktiv

Aktiv Passiv Aktiv Passiv

Präsens

Imperfekt

Futur I -- --

Perfekt

Plusqperf.

Futur II -- --

Konjunktive in Nebensätzen nach der consecutio temporum (Zeitenfolge)

Hauptsatz Nebensatz

vorzeitig gleichzeitig

Tempus der

Gegenwart

(Konj. Perf. Akt.)

(Konj. Perf. Pass.)

(Konj. Präs. Akt.)

(Konj. Präs. Pass.)

Tempus der

Vergangenheit

(Konj. Plsq. Akt.)

(Konj. Plsq. Pass.)

(Konj. Imp. Akt.)

(Konj. Imp. Pass.)

Infinite Verbformen

Imperativ Singular

Imperativ Plural

Aktiv Passiv

Infinitiv Präsens (glz)

Infinitiv Perfekt (vz)

Infinitiv Futur (nz) --

Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)

Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) o-/a-Deklination

Partizip Futur Aktiv (PFA nz) o-/a-Deklination

Gerundium N Gerundivum

G … ... ...

D

A

Ab Plural

Verb mit

Stammformen (10)

aperire

Konjugation

zu bildende Form 3. Sgl. f.

Präsensstamm

Perfektstamm

Finite Verbformen

Indikativ Konjunktiv

Aktiv Passiv Aktiv Passiv

Präsens

Imperfekt

Futur I -- --

Perfekt

Plusqperf.

Futur II -- --

Konjunktive in Nebensätzen nach der consecutio temporum (Zeitenfolge)

Hauptsatz Nebensatz

vorzeitig gleichzeitig

Tempus der

Gegenwart

(Konj. Perf. Akt.)

(Konj. Perf. Pass.)

(Konj. Präs. Akt.)

(Konj. Präs. Pass.)

Tempus der

Vergangenheit

(Konj. Plsq. Akt.)

(Konj. Plsq. Pass.)

(Konj. Imp. Akt.)

(Konj. Imp. Pass.)

Infinite Verbformen

Imperativ Singular

Imperativ Plural

Aktiv Passiv

Infinitiv Präsens (glz)

Infinitiv Perfekt (vz)

Infinitiv Futur (nz) --

Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)

Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) o-/a-Deklination

Partizip Futur Aktiv (PFA nz) o-/a-Deklination

Gerundium N Gerundivum

G … ... ...

D

A

Ab Plural

2.4.2. Formenquerschnitte finiter oder infiniter Formen

Verb mit

Stammformen (1)

rapere

Konjugation

zu bildende Form 1. Pl. f.

Präsensstamm

Perfektstamm

Finite Verbformen

Indikativ Konjunktiv

Aktiv Passiv Aktiv Passiv

Präsens

Imperfekt

Futur I -- --

Perfekt

Plusqperf.

Futur II -- --

Verb mit

Stammformen (2)

secare

Konjugation

zu bildende Form m.

Präsensstamm

Perfektstamm

Infinite Verbformen

Imperativ Singular

Imperativ Plural

Aktiv Passiv

Infinitiv Präsens (glz)

Infinitiv Perfekt (vz)

Infinitiv Futur (nz) --

Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)

Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) o-/a-Deklination

Partizip Futur Aktiv (PFA nz) o-/a-Deklination

Gerundium N Gerundivum

G … ... ...

D

A

Ab Plural

Verb mit

Stammformen (3)

deponere

Konjugation

zu bildende Form 3. Pl. n.

Präsensstamm

Perfektstamm

Finite Verbformen

Indikativ Konjunktiv

Aktiv Passiv Aktiv Passiv

Präsens

Imperfekt

Futur I -- --

Perfekt

Plusqperf.

Futur II -- --

Verb mit

Stammformen (4)

pellere

Konjugation

zu bildende Form n.

Präsensstamm

Perfektstamm

Infinite Verbformen

Imperativ Singular

Imperativ Plural

Aktiv Passiv

Infinitiv Präsens (glz)

Infinitiv Perfekt (vz)

Infinitiv Futur (nz) --

Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)

Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) o-/a-Deklination

Partizip Futur Aktiv (PFA nz) o-/a-Deklination

Gerundium N Gerundivum

G … ... ...

D

A

Ab Plural

Verb mit

Stammformen (5)

ducere

Konjugation

zu bildende Form 2. Sgl. f.

Präsensstamm

Perfektstamm

Finite Verbformen

Indikativ Konjunktiv

Aktiv Passiv Aktiv Passiv

Präsens

Imperfekt

Futur I -- --

Perfekt

Plusqperf.

Futur II -- --

Verb mit

Stammformen (6)

tradere

Konjugation

zu bildende Form f.

Präsensstamm

Perfektstamm

Infinite Verbformen

Imperativ Singular

Imperativ Plural

Aktiv Passiv

Infinitiv Präsens (glz)

Infinitiv Perfekt (vz)

Infinitiv Futur (nz) --

Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)

Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) o-/a-Deklination

Partizip Futur Aktiv (PFA nz) o-/a-Deklination

Gerundium N Gerundivum

G … ... ...

D

A

Ab Plural

Verb mit

Stammformen (7)

respondere

Konjugation

zu bildende Form 1. Sgl. m.

Präsensstamm

Perfektstamm

Finite Verbformen

Indikativ Konjunktiv

Aktiv Passiv Aktiv Passiv

Präsens

Imperfekt

Futur I -- --

Perfekt

Plusqperf.

Futur II -- --

Verb mit

Stammformen (8)

iungere

Konjugation

zu bildende Form f.

Präsensstamm

Perfektstamm

Infinite Verbformen

Imperativ Singular

Imperativ Plural

Aktiv Passiv

Infinitiv Präsens (glz)

Infinitiv Perfekt (vz)

Infinitiv Futur (nz) --

Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)

Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) o-/a-Deklination

Partizip Futur Aktiv (PFA nz) o-/a-Deklination

Gerundium N Gerundivum

G … ... ...

D

A

Ab Plural

Verb mit

Stammformen (9)

invenire

Konjugation

zu bildende Form 3. Sgl. m.

Präsensstamm

Perfektstamm

Finite Verbformen

Indikativ Konjunktiv

Aktiv Passiv Aktiv Passiv

Präsens

Imperfekt

Futur I -- --

Perfekt

Plusqperf.

Futur II -- --

Verb mit

Stammformen (10)

cognoscere

Konjugation

zu bildende Form n.

Präsensstamm

Perfektstamm

Infinite Verbformen

Imperativ Singular

Imperativ Plural

Aktiv Passiv

Infinitiv Präsens (glz)

Infinitiv Perfekt (vz)

Infinitiv Futur (nz) --

Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)

Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) o-/a-Deklination

Partizip Futur Aktiv (PFA nz) o-/a-Deklination

Gerundium N Gerundivum

G … ... ...

D

A

Ab Plural

Verb mit

Stammformen (11)

caedere

Konjugation

zu bildende Form 2. Sgl. f.

Präsensstamm

Perfektstamm

Finite Verbformen

Indikativ Konjunktiv

Aktiv Passiv Aktiv Passiv

Präsens

Imperfekt

Futur I -- --

Perfekt

Plusqperf.

Futur II -- --

Verb mit

Stammformen (12)

suadere

Konjugation

zu bildende Form m.

Präsensstamm

Perfektstamm

Infinite Verbformen

Imperativ Singular

Imperativ Plural

Aktiv Passiv

Infinitiv Präsens (glz)

Infinitiv Perfekt (vz)

Infinitiv Futur (nz) --

Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)

Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) o-/a-Deklination

Partizip Futur Aktiv (PFA nz) o-/a-Deklination

Gerundium N Gerundivum

G … ... ...

D

A

Ab Plural

Verb mit

Stammformen (13)

promittere

Konjugation

zu bildende Form 3. Sgl. n.

Präsensstamm

Perfektstamm

Finite Verbformen

Indikativ Konjunktiv

Aktiv Passiv Aktiv Passiv

Präsens

Imperfekt

Futur I -- --

Perfekt

Plusqperf.

Futur II -- --

Verb mit

Stammformen (14)

gerere

Konjugation

zu bildende Form n.

Präsensstamm

Perfektstamm

Infinite Verbformen

Imperativ Singular

Imperativ Plural

Aktiv Passiv

Infinitiv Präsens (glz)

Infinitiv Perfekt (vz)

Infinitiv Futur (nz) --

Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)

Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) o-/a-Deklination

Partizip Futur Aktiv (PFA nz) o-/a-Deklination

Gerundium N Gerundivum

G … ... ...

D

A

Ab Plural

Verb mit

Stammformen (15)

sumere

Konjugation

zu bildende Form 1. Sgl. m.

Präsensstamm

Perfektstamm

Finite Verbformen

Indikativ Konjunktiv

Aktiv Passiv Aktiv Passiv

Präsens

Imperfekt

Futur I -- --

Perfekt

Plusqperf.

Futur II -- --

Verb mit

Stammformen (16)

petere

Konjugation

zu bildende Form n.

Präsensstamm

Perfektstamm

Infinite Verbformen

Imperativ Singular

Imperativ Plural

Aktiv Passiv

Infinitiv Präsens (glz)

Infinitiv Perfekt (vz)

Infinitiv Futur (nz) --

Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)

Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) o-/a-Deklination

Partizip Futur Aktiv (PFA nz) o-/a-Deklination

Gerundium N Gerundivum

G … ... ...

D

A

Ab Plural

Verb mit

Stammformen (17)

movere

Konjugation

zu bildende Form 2. Pl. f.

Präsensstamm

Perfektstamm

Finite Verbformen

Indikativ Konjunktiv

Aktiv Passiv Aktiv Passiv

Präsens

Imperfekt

Futur I -- --

Perfekt

Plusqperf.

Futur II -- --

Verb mit

Stammformen (18)

claudere

Konjugation

zu bildende Form f.

Präsensstamm

Perfektstamm

Infinite Verbformen

Imperativ Singular

Imperativ Plural

Aktiv Passiv

Infinitiv Präsens (glz)

Infinitiv Perfekt (vz)

Infinitiv Futur (nz) --

Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)

Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) o-/a-Deklination

Partizip Futur Aktiv (PFA nz) o-/a-Deklination

Gerundium N Gerundivum

G … ... ...

D

A

Ab Plural

Verb mit

Stammformen (19)

dividere

Konjugation

zu bildende Form 3. Sgl. n.

Präsensstamm

Perfektstamm

Finite Verbformen

Indikativ Konjunktiv

Aktiv Passiv Aktiv Passiv

Präsens

Imperfekt

Futur I -- --

Perfekt

Plusqperf.

Futur II -- --

Verb mit

Stammformen (20)

agere

Konjugation

zu bildende Form f.

Präsensstamm

Perfektstamm

Infinite Verbformen

Imperativ Singular

Imperativ Plural

Aktiv Passiv

Infinitiv Präsens (glz)

Infinitiv Perfekt (vz)

Infinitiv Futur (nz) --

Partizip Präsens Aktiv (PPA glz) k. Deklination (Gen. Pl.: -ium)

Partizip Perfekt Passiv (PPP vz) o-/a-Deklination

Partizip Futur Aktiv (PFA nz) o-/a-Deklination

Gerundium N Gerundivum

G … ... ...

D

A

Ab Plural

Aus den Jugenderinnerungen Winston Churchills

05

10

15

20

25

30

35

Als das letzte Geräusch der Räder, die meine Mutter davonführten, verklungen war, forderte mich der Direktor auf, ihm alles Geld, das ich besaß, auszuhändigen. Ich zog meine drei Silberstücke

hervor. Der Betrag wurde ordnungsgemäß in ein Buch eingetragen, und mir wurde gesagt, von

Zeit zu Zeit fände ein Verkauf in der Schule statt, bei dem man alles haben könnte, was man

wünschte, und ich könnte mir nach Belieben Sachen aussuchen, bis zum Gesamtpreis von 7 ½ Schilling. Dann verließen wir das Zimmer des Direktors und den behaglichen Privatflügel des

Hauses und betraten die frostigen Schul- und Wohnräume der Zöglinge. Ich wurde in ein Klas-

senzimmer geführt und mußte mich an ein Pult setzen. Die anderen Jungen waren alle draußen, und ich sah mich allein mit dem Klassenlehrer. Er zog ein dünnes Buch in grünlichbraunem Um-

schlag hervor, angefüllt mit Worten in verschiedenen Drucktypen. „Latein hast du bisher noch

nicht gehabt, nicht wahr?“ sagte er. „Nein, Sir.“ „Dies ist eine lateinische Grammatik.“ Er schlug eine stark abgegriffene Seite auf und wies auf zwei Reihen eingerahmter Wörter. „Das hast du

jetzt zu lernen“, sagte er. „In einer halben Stunde komme ich wieder und hör‘ dich ab.“ So saß ich

denn an einem trübseligen Spätnachmittag in einem trübseligen Schulraum, Weh im Herzen und

die erste Deklination vor mir:

mensa

mensa

mensam mensae

mensae

mensa

der Tisch

o Tisch

den Tisch des Tisches

dem Tische

von oder mit dem Tisch

Was zum Henker sollte das bedeuten? Was hatte das für einen Sinn? Reinstes Kauderwelsch schien es mir. Na, eins konnte ich wenigstens tun: auswendig lernen. Also nahm ich denn, soweit

es meine privaten Kümmernisse gestatteten, die rätselhafte Aufgabe in Angriff. Zur gehörigen

Zeit erschien wieder der Lehrer. „Hast du’s gelernt?“ fragte er. „Ich glaube, ich kann es aufsa-gen“, antwortete ich und schnurrte die Lektion herunter. Er schien sehr befriedigt, und das gab

mir den Mut zu einer Frage. „Was bedeutet denn das eigentlich, Sir?“ „Das, was da steht. Mensa,

der Tisch. Mensa ist ein Hauptwort der ersten Deklination. Fünf Deklinationen gibt es. Du hast

den Singular der ersten Deklination gelernt.“ „Aber“, wiederholte ich, „was bedeutet es denn?“ „Mensa bedeutet der Tisch“, war die Antwort. „Warum bedeutet dann aber mensa auch: o Tisch“,

forschte ich weiter, „und was heißt das: o Tisch?“ „Mensa, o Tisch, ist der Vokativ.“ „Aber wie-

so: o Tisch?“ Meine angeborene Neugierde ließ mir keine Ruhe. „O Tisch - das wird gebraucht, wenn man sich an einen Tisch wendet oder ihn anruft.“ Und da er merkte, daß ich ihm nicht fol-

gen konnte: „Du gebrauchst es eben, wenn du mit einem Tisch sprichst.“ „Aber das tu ich doch

nie“, fuhr es mir in ehrlichem Erstaunen heraus. „Wenn du hier frech bist, wirst du bestraft wer-

den, und zwar ganz gehörig, das kann ich dir versichern“, lautete seine endgültige Antwort. Dies war meine erste Einführung in die alten Klassiker, aus denen, wie man mir gesagt hatte, unsere

hervorragendsten Männer so viel Nutzen und Erquickung geschöpft haben.

Winston Churchill (1874-1965): vielseitig begabter, weitblickender, kühner, realistischer engli-scher Staatsmann von unermüdlicher Energie und Ausdauer, glänzender Redner und Schriftsteller

(Nobelpreis für Literatur 1953), warnte seit 1933 vor Deutschland unter Hitler, 1940-45 engl.

Premierminister (nach Modernes Lexikon)


Recommended