Chuong 4.kt tai san co dinh

KẾ TOÁN TÀI SẢN CỐ ĐỊNH

CHƯƠNG 4

Accounting for and Presentation of Fix Assets

LỚP KHÔNG CHUYÊN NGÀNH

MỤC TIÊU• Nhận biết, phân loại các loại tài sản cố định trong doanh

nghiệp• Xác định giá trị của tài sản cố định• Nhận biết ảnh hưởng từ việc tăng, giảm, khấu hao tài sản

cố định đối với thông tin trình bày trên báo cáo tài chính• Nhận biết các phương pháp khác nhau về đo lường khấu

hao tài sản cho mục đích kế toán và mục đích thuế• Nhận biết cách xử lý về kế toán đối với chi phí sửa chữa,

bảo trì tài sản cố định• Nhận biết sự tương đồng về mức ảnh hưởng đến báo cáo

tài chính giữa việc mua và thuê tài chính tài sản cố định

TÀI LIỆU HỌC• Chuẩn mực kế toán Việt Nam: VAS 03 “Kế toán Tài

sản cố định hữu hình”, VAS 04 “Kế toán tài sản cố định vô hình”.

• Thông tư 200/2014/TT-BTC• Giáo trình KTTC khối không chuyên ngành

NỘI DUNG4.1 Những vấn đề chung4.2 Tổ chức kế toán tài sản cố định

4.2.1 Kế toán tăng tài sản cố định4.2.2 Kế toán giảm tài sản cố định4.2.3 Kế toán khấu hao tài sản cố định4.2.4 Kế toán chi phí bảo trì và sửa chữa tài sản cố định

4.3 Trình bày thông tin trên Báo cáo tài chính

MINH HỌA BCTC VINAMILK

4.1 NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG4.1.1 ĐỊNH NGHĨA

Tài sản Tài sản cố định

Quyền kiểm soát

Sở hữu

Thuê tài chính

Hình thái vật chất

Có

KhôngMục đích sử dụng

Tiêu chuẩn ghi

nhận

4.1.2 TIÊU CHUẨN GHI NHẬN

Tiêu chuẩn ghi nhận

Chắc chắn mang lại lợi ích

KT

Giá trị xác định đáng tin cậy

Thời gian: > 12 tháng

Giá trị: >=30 triệu

Điều kiện ghi nhận TÀI

SẢN

TS dài hạn

Theo quy định hiện hành

4.1 NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG

4.1.3 PHÂN LOẠI

Tuỳ theo yêu cầu quản lý

Theo hình thái biểu hiện và nội

dung kinh tế

Hữu hình Vô hình

Theo mục đích sử dụng

Phục vụ SXKD

Mục đích khác

Theo nguồn hình thành

Mua, tự xây,…

Đi thuê tài chính


• Mọi trường hợp tăng, giảm tài sản cố định đều phải lập chứng từ xác nhận, thành lập ban kiểm nhận tài sản.

• Tài sản cố định được theo dõi chi tiết theo từng tài sản, từng nhóm tài sản. Mỗi tài sản được theo dõi trên một thẻ chi tiết (bao gồm nội dung, đặc điểm, địa điểm sử dụng,...).

• Định kỳ, tiến hành kiểm kê tài sản cố định. Mọi trường hợp phát hiện thừa, thiếu tài sản cố định đều phải lập biên bản, tìm nguyên nhân và có biện pháp xử lý.

4.1.4 KIỂM SOÁT NỘI BỘ


4.1.5 XÁC ĐỊNH GIÁ TRỊ


Ghi nhận ban đầuNguyên tắc giá

gốcNGUYÊN GIÁ

GIÁ TRỊ CÒN LẠI

Ghi nhận cuối mỗi kỳ KT

GTCL = NG – GTHM lũy kế

Mua/trao đổi / xây dựng,…

Trạng thái sẵn sàng sử dụng

Nguyên giá

Thời gian sử dụng hữu ích

Giảm giá trị (giá trị hao mòn)

CP hoạt động SXKD (CP khấu hao)

Giá trị ghi sổ của TSCĐ?

4.2 TỔ CHỨC KẾ TOÁN TÀI SẢN CỐ ĐỊNH

4.2.1 Kế toán tăng tài sản cố định

4.2.2 Kế toán giảm tài sản cố định

4.2.3 Kế toán khấu hao tài sản cố định

4.2.4 Kế toán chi phí bảo trì và sửa chữa tài sản cố định

4.2.1 KẾ TOÁN TĂNG TÀI SẢN CỐ ĐỊNH

• Tăng TSCĐ hữu hình, vô hình do: mua sắm, hình thành qua quá trình đầu tư xây dựng cơ bản.

• TSCĐ trong doanh nghiệp được đầu tư để phục vụ cho hai mục đích chủ yếu:

• Nhóm TSCĐ phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh

• Nhóm TSCĐ phục vụ cho hoạt động phúc lợi

• Tài khoản sử dụng:TK 211- Tài sản cố định hữu hình TK 213- Tài sản cố định vô hình


• Có thể do mua sắm trong nước hoặc do nhập khẩu• Chứng từ sử dụng: Hóa đơn, biên bản giao nhận TSCĐ

(bao gồm các nội dung: nhãn hiệu, quy cách, lượng, giá, tài liệu kỹ thuật,...)

Do mua sắm:


Nghiệp vụ liên quan đến mua sắm TSCĐ (phục vụ SXKD) ảnh hưởng đến các yếu tố trên BCTC như sau:

Do mua sắm:

Bảng cân đối kế toánTài sản = Nợ phải trả + VCSH(a) Giá mua:TSCĐHH: -Nguyên giá: (b) Chi phí liên quan:TSCĐHH: -Nguyên giá: (c) Kết chuyển tăng nguồn vốn kinh doanh: Nguồn tài trợ NVKD:


111,331,... 211,213

111,112,141,333

(1) Mua TSCĐ

133

Thuế GTGT

Giá mua

(2) Chi phí trực tiếp ban đầu

411 414,3532(3) Kết chuyển nguồn vốn

Sơ đồ kế toán tăng TSCĐ do mua sắm (trực tiếp phục vụ HĐ SXKD)

Do mua sắm:


Ví dụ 1: Trong năm 201X, phòng kế toán Công ty X có tài liệu sau:Mua 1 thiết bị sử dụng ở bộ phận bán hàng, có giá mua chưa thuế là 100.000.000đ, thuế GTGT 10%, đã chuyển khoản thanh toán. Chi phí vận chuyển chi bằng tiền mặt là 1.100.000đ (bao gồm thuế GTGT 10%). Tài sản này do quỹ đầu tư phát triển đài thọ. Trong ngày tài sản được bàn giao và đưa vào sử dụng.

Do mua sắm:


Lưu ý: Nếu có từ hai trở lên TSCĐ được mua trong cùng một giao dịch với giá mua là giá tổng cộng thì nguyên giá của mỗi tài sản được mua phải được đo lường và ghi nhận riêng biệt. Trong trường hợp này, kế toán sẽ tiến hành phân bổ giá tổng cho từng tài sản theo giá thị trường riêng biệt của từng tài sản tại ngày mua.

Do mua sắm:


Ví dụ 2: Trong năm 201X, công ty Y có 1 giao dịch mua gồm 1 xe tải và 1 thiết bị bán hàng có tổng giá thanh toán là 2,2 tỷ đồng (trong đó đã bao gồm thuế GTGT 10%). Giá trị hợp lý (chưa thuế) được một công ty định giá xác định riêng biệt cho từng loại tài sản như sau: xe tải 1,5 tỷ, thiết bị bán hàng 0,6 tỷ. Công ty Y dùng chính nguồn vốn kinh doanh để tài trợ cho hoạt động mua sắm này.

Do mua sắm:


Nghiệp vụ liên quan đến mua sắm TSCĐ (phục vụ phúc lợi) ảnh hưởng đến các yếu tố trên BCTC như sau:

Do mua sắm:

Bảng cân đối kế toánTài sản = Nợ phải trả + VCSH(a) Giá mua:TSCĐHH: -Nguyên giá:

(b) Chi phí liên quan:TSCĐHH: -Nguyên giá:

(c) Kết chuyển tăng quỹ phúc lợi hình thành TSCĐ: Quỹ phúc lợi Quỹ phúc lợi hình thành TSCĐ


Do mua sắm:Sơ đồ kế toán tăng TSCĐ do mua sắm (phúc lợi)

111,331,... 211,213

111,112,141,333

(1)Mua TSCĐ

(Giá mua chưa VAT + VAT)

(2) Chi phí trực tiếp ban đầu

(Chi phí chưa VAT + VAT)3533 3532

(3) TSCĐ mua bằng quỹ phúc lợi và dùng cho HĐ phúc lợi.


Ví dụ 3: Trong năm 201X, phòng kế toán Công ty Z có tài liệu sau:Mua 1 thiết bị sử dụng ở nhà trẻ công ty, có giá mua chưa thuế là 100.000.000đ, thuế GTGT 5%, chưa thanh toán. Tài sản này do quỹ phúc lợi tài trợ theo nguyên giá. Trong ngày tài sản được bàn giao và đưa vào sử dụng.

Do mua sắm:


- Nhà cửa, vật kiến trúc có thể đầu tư qua mua sắm nhưng cũng có thể do DN tự xây dựng.

- Đối với hình thức tự xây dựng, có 2 TH:+ TH giao thầu: Đối với những công trình có giá trị lớn,

thời gian xây dựng dài, DN không thể tự xây mà sẽ giao thầu . TH này thường áp dụng cho DN sản xuất, thương mại dịch vụ.

+ TH tự xây: công trình có giá trị nhỏ áp dụng cho DN sx, TM; công trình có giá trị lớn áp dụng cho DN xây lắp.

Do đầu tư XDCB (Theo phương thức giao thầu)


Nghiệp vụ liên quan đến đầu tư XDCB TSCĐ (phục vụ SXKD) ảnh hưởng đến các yếu tố trên BCTC như sau:


Bảng cân đối kế toánTài sản = Nợ phải trả + VCSH(a)Chi phí trong quá trình đầu tư XDCB:Chi phí XDCB dở dang (b)Căn cứ biên bản quyết toán công trình hình thành nguyên giá TSCĐ:TSCĐHH:- Nguyên giá: Chi phí XDCB dở dang:

(c)Kết chuyển nguồn vốn khi hình thành TSCĐ: Nguồn tài trợ

NVKD



(4) CP xin duyệt bỏ không được phải thu hồi

(1) Chi phí phát sinh liên quan đến việc mua và XD TSCĐ

(2) Quá trình xây dựng hoàn thành

111,152,153 241(2412) 211,213

632

(5) Kết chuyển tăng nguồn vốn

411 414,…

138

(3) Chi phí được duyệt bỏ (nếu có)


Ví dụ 4.4: Trong năm 201X, phòng kế toán Công ty X có tài liệu sau:Công ty giao thầu xây dựng 1 cửa hàng, chi phí phát sinh liên quan đến xây dựng bao gồm: Nguyên vật liệu xuất dùng: 100.000.000đ, dịch vụ mua ngoài đã chi bằng tiền mặt 55.000.000đ (bao gồm thuế GTGT 10%)Cuối năm, công trình chưa hoàn thành.



Ví dụ 5 (tiếp theo ví dụ 4): Sang năm 201X+1, quá trình xây dựng cửa hàng hoàn thành, nghiệm thu đưa vào sử dụng, chi phí xây dựng phải trả cho công ty Xây dựng số 1 là 220.000.000đ (bao gồm thuế GTGT 10%). Giá quyết toán công trình được duyệt bằng 90% chi phí thực tế, khoản còn lại bắt bồi thường.



• Lợi thế thương mại được tạo ra từ nội bộ doanh nghiệp không được ghi nhận là tài sản (ví dụ như thương hiệu công ty,…).

• TSCĐ vô hình được tạo ra từ nội bộ doanh nghiệp (nhãn hiệu sản phẩm, bằng phát minh sáng chế,…)

Lưu ý đối với TSCĐ vô hình:


Một số các trường hợp chủ yếu làm giảm TSCĐ trong doanh nghiệp như:• Thanh lý, nhượng bán TSCĐ• Đem TSCĐ đi góp vốn• Chuyển TSCĐ thành công cụ dụng cụ (do thay đổi

tiêu chuẩn ghi nhận)• Đem trao đổi TSCĐ• …

4.2.2 KẾ TOÁN GIẢM TÀI SẢN CỐ ĐỊNH

Hoạt động nhượng bán, thanh lý TSCĐ (phục vụ SXKD) được ghi nhận là hoạt động khác, do đó kế toán sử dụng TK 711 và TK 811 để ghi nhận thu nhập và chi phí phát sinh từ hoạt động này.• TK 811- Chi phí khác• TK 711- Thu nhập khác

Tài khoản sử dụng:


Nghiệp vụ liên quan đến nhượng bán TSCĐ (phục vụ SXKD) ảnh hưởng đến các yếu tố trên BCTC như sau:

Nhượng bán TSCĐ

Bảng cân đối kế toán Báo cáo KQKDTài sản = Nợ phải trả + VCSH LN = Thu nhập – Chi phí(a)Giảm NG TSCĐ và ghi nhận giá trị còn lại của TSCĐ nhượng bán vào chi phí hoạt động khác:TSCĐHH:-Nguyên giá: - GTHM luỹ kế:

CP khác

(b)Thu nhập do nhượng bán TSCĐ: Phải thu KH

TN khác

(c)Chi phí môi giới, sửa chữa TSCĐ:Tiền, HTK,…:

CP khác


Nghiệp vụ liên quan đến thanh lý TSCĐ (phục vụ SXKD) ảnh hưởng đến các yếu tố trên BCTC như sau:

Thanh lý TSCĐ

Bảng cân đối kế toán Báo cáo KQKDTài sản = Nợ phải trả + VCSH LN = Thu nhập – Chi phí(a)Giảm NG TSCĐ và ghi nhận giá trị còn lại của TSCĐ thanh lý vào chi phí hoạt động khác:TSCĐHH:-Nguyên giá: - GTHM luỹ kế:

CP khác

(b) Phế liệu thu hồi do thanh lý TSCĐ: Hàng tồn kho

TN khác

(c)Chi phí thanh lý TSCĐ:Tiền, HTK,…:

CP khác


(3)Phế liệu thu hồi khi thanh lý

(4) Gíá bán TSCĐ

Thuế GTGT

3331

711 111,112,131,152

Giá thanh toán

(2)Chi phí thanh lý ,nhượng bán

TSCĐ

Thuế GTGT

111,112,331,152

211,213 214

811

(1) Giảm TSCĐ

GTCL

133

Nhượng bán, thanh lý TSCĐ


Ví dụ 6: Tháng 11 năm 201X, Công ty B bán một thiết bị văn phòng đang sử dụng, tài sản có nguyên giá 100.000.000đ, đã hao mòn 60.000.000đ. Giá bán TSCĐ này chưa thuế 30.000.000đ, thuế GTGT 10%, chưa thu tiền người mua (thời hạn thu tiền trong hợp đồng là trong vòng 4 tháng kể từ ngày giao dịch hoàn tất). Chi tiền mặt trả cho người môi giới 1.000.000đ.

Nhượng bán TSCĐ


Ví dụ 7: Trong năm 201X, Công ty B thanh lý một máy móc thiết bị thuộc phân xưởng sản xuất, nguyên giá 300.000.000đ đã khấu hao hết giá trị. Chi phí tháo dỡ chi bằng tiền mặt 1.000.000đ. Phế liệu thu hồi từ tài sản này nhập kho có giá trị ước tính là: 800.000đ.

Thanh lý TSCĐ


4.2.3 KẾ TOÁN KHẤU HAO TÀI SẢN CỐ ĐỊNH

Theo VAS 03 và VAS 04:Khấu hao TSCĐ là việc phân bổ một cách có hệ thống giá trị phải khấu hao của TSCĐ trong suốt thời gian sử dụng hữu ích của tài sản đó.Giá trị phải khấu hao = Nguyên giá TSCĐ – Giá trị thanh lý ước tính

Định nghĩa khấu hao

(Giá trị thanh lý ước tính

=Giá trị ước tính thu

được khi hết thời gian sử dụng của tài sản

–Chi phí thanh lý

ước tính)

Thời gian sử dụng hữu ích: là thời gian TSCĐ phát huy được tác dụng cho sản xuất kinh doanh

a. Mọi TSCĐ của doanh nghiệp có liên quan đến hoạt động kinh doanh đều phải trích khấu hao.

b. Những TSCĐ không tham gia vào hoạt động kinh doanh không trích khấu hao

c. Đối với TSCĐ thuê tài chính, bên đi thuê phải trích khấu hao

d. Doanh nghiệp trích hoặc thôi không trích khấu hao bắt đầu từ ngày mà TSCĐ tăng, giảm.

e. Quyền sử dụng đất là TSCĐ vô hình đặc biệt, nếu sử dụng vô thời hạn thì doanh nghiệp không trích khấu hao.

Nguyên tắc trích khấu hao


Có 3 phương pháp khấu hao TSCĐ:1. Phương pháp khấu hao đường thẳng2. Phương pháp khấu hao theo số dư giảm dần

có điều chỉnh3. Phương pháp khấu hao theo số lượng, khối

lượng sản phẩm

Các phương pháp trích khấu hao


Sự khác nhau giữa PP 1 và PP 2:Các phương pháp trích khấu hao


• Kế toán sử dụng TK 214- Hao mòn tài sản cố định để phản ánh tình hình tăng, giảm giá trị hao mòn của các loại TSCĐ trong quá trình sử dụng.

• Tài khoản 214 là tài khoản điều chỉnh giảm tài sản.

Tài khoản sử dụng


Ảnh hưởng đến BCTCBảng cân đối kế toán Báo cáo KQKD Báo cáo

LCTTTài sản = NPT +VCSH LN = TN – CP

Giá trị HMLK

Chi phí

khấu hao

Không ảnh hưởng


Nợ TK 627, 641, 642 : CP khấu hao theo bộ phận sử dụng TSCĐ Có TK 214 – Giá trị hao mòn luỹ kế

Bút toán kế toán


• Chi phí khấu hao là chi phí được trừ khi tính thuế thu nhập doanh nghiệp.

• Theo thông tư của cơ quan thuế về hướng dẫn tính và trích khấu hao TSCĐ, cách tính chi phí khấu hao có một vài điểm khác với chuẩn mực kế toán.

Lưu ý về góc độ thuế


4.2.4 Kế toán chi phí bảo trì và sửa chữa TSCĐ

CP sửa chữa

Bảo trì, sửa chữa nhỏ

Thường xuyên

Giá trị nhỏ

Sửa chữa lớn

Không thường xuyên

Giá trị lớn

Ghi hết vào chi

phí

Treo vào TK 2413:

-Duy trì hoạt động: phân bổ dần vào

CP- Nâng cấp: ghi tăng Ngía


Vốn hoá hay ghi nhận vào chi phí trong kỳ?


Sửa chữa thường xuyên TSCĐ

Bảng cân đối kế toán Báo cáo KQKDTài sản = Nợ phải trả +VCSH LN = Thu nhập – Chi phí

Hoặc



152,153,334,111,112 642,641,627,..

CP SCTX thực tế phát sinh

133

Ví dụ 8: Tại công ty A trong năm 201X phát sinh chi phí bảo dưỡng thường xuyên máy móc thiết bị tại phân xưởng bao gồm:- Vật liệu xuất dùng 600.000đ- Nhiên liệu xuất dùng 500.000đ



Sửa chữa lớn TSCĐ (nâng cấp)Bảng cân đối kế toán

Tài sản = Nợ phải trả +VCSH (a) Tập hợp chi phí nâng cấp:Tiền, HTK,… hoặc NPTTS dài hạn khác(CP sửa chữa lớn TSCĐ)(b) Khi quá trình nâng cấp hoàn thành, kết chuyển tăng nguyên giá TSCĐ:TSCĐHH

- Nguyên giá TS dài hạn khác


Sửa chữa lớn TSCĐ (nâng cấp)

152,153,111,112,...

(2) Tập hợp CP nâng

cấp TSCĐ

(3) Quá trình nâng cấp hoàn thành

331 2413

133

211, 213

(1) Chi phí nâng cấp TSCĐ (số tiền theo hoá đơn)


Ví dụ 9: Công ty B tiến hành sửa chữa dây chuyền sản xuất để tăng năng suất. Trong quý I/năm 201X, chi phí bỏ ra để sửa chữa được công ty B chi bằng tiền mặt là 50.000.000đ. Trong quý II/ năm 201X, chi phí bỏ ra đề tiếp tục sửa chữa chi bằng tiền mặt là 100.000.000đ. Quá trình sửa chữa hoàn thành vào cuối quý II, kế toán ghi tăng nguyên giá của dây chuyền sản xuất.

Sửa chữa lớn TSCĐ (nâng cấp)


BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN

4.3 THÔNG TIN TRÌNH BÀY TRÊN BCTC

TÀI SẢN B - TÀI SẢN DÀI HẠN II. Tài sản cố định 1. Tài sản cố định hữu hình - Nguyên giá - Giá trị hao mòn luỹ kế 2. Tài sản cố định thuê tài chính - Nguyên giá - Giá trị hao mòn luỹ kế 3. Tài sản cố định vô hình - Nguyên giá - Giá trị hao mòn luỹ kế 4. Chi phí xây dựng cơ bản dở dang

Trình bày theo giá trị còn lại

Trình bày theo chi phí thực tế phát sinh trong kỳ

BÁO CÁO LƯU CHUYỂN TIỀN TỆ

II. Lưu chuyển tiền từ hoạt động đầu tư1.Tiền chi để mua sắm, xây dựng TSCĐ và các tài sản dài hạn khác

2.Tiền thu từ thanh lý, nhượng bán TSCĐ và các tài sản dài hạn khác


THUYẾT MINH BÁO CÁO TÀI CHÍNH

Thông tin trình bày trên Thuyết minh BCTC sẽ giúp cho người sử dụng BCTC có thêm thông tin về các chính sách kế toán áp dụng đối với TSCĐ và tình hình biến động của từng loại, nhóm TSCĐ.


TÓM TẮT

• Chương này nghiên cứu về kế toán ghi nhận và trình bày thông tin tài sản cố định trên Báo cáo tài chính, được thể hiện thông qua ảnh hưởng đến Bảng cân đối kế toán và Báo cáo KQKD .

• TSCĐ được trình bày trên Báo cáo tài chính theo giá trị ghi sổ (=Nguyên giá – Giá trị hao mòn luỹ kế)

• Chi phí bỏ ra ban đầu để có được TSCĐ ở trạng thái sẵn sàng sử dụng sẽ được ghi nhận tăng nguyên giá. Chi phí phát sinh trong quá trình sử dụng TSCĐ được vốn hoá hay ghi nhận ngay vào chi phí trong kỳ tuỳ theo sự xét đoán của doanh nghiệp.

TÓM TẮT

• Chi phí khấu hao TSCĐ được ghi nhận trong suốt thời gian sử dụng TSCĐ. Chi phí này không ảnh hưởng đến dòng tiền của doanh nghiệp. Chi phí khấu hao có thể được đo lường theo nhiều phương pháp khác nhau. Mỗi phương pháp được lựa chọn theo mục đích của doanh nghiệp (mục đích kế toán, mục đích thuế).

• Khi một TSCĐ được thanh lý, nhượng bán, cả nguyên giá và giá trị hao mòn luỹ kế của tài sản được ghi giảm , đồng thời ghi nhận thu nhập nhận được và chi phí bỏ ra từ hoạt động này.

MỘT SỐ THUẬT NGỮ TIẾNG ANH

Tài sản cố định hữu hình: Tangible Fixed AssetTài sản cố định vô hình: Intangible Fixed AssetKhấu hao: Depreciation / AmotizationVốn hóa: CapitalizeThanh lý: Diposal

Economy & Finance

Chuong 4.kt tai san co dinh