View
383
Download
4
Embed Size (px)
Citation preview
Нийгмийн тухай философи
Анлиар ''social philosophy'', оросоор "
социальная философия", " философия
общества" гэдэг нэрийг монголоор "нийгмийн
философи", "нийгмийн тухай философи" гэх
мэтээр орчуулдаг билээ. Орчин үед нийгмийн
тухай философийн өөр өөр тодорхойлолт
дайралддаг. Тэдгээрийн зарим нь философийн
энэ бүрэлдэхүүн бол нийгмийн амьдралын аль
нэг юм уу зарим цөөн салбарыг ба хүрээг
онцлон судалдаг гэсэн үзлийн үүднээс
тодорхойлолт гаргадаг.
Нийгмийн шинжлэх ухаан тус бүр болнийгмийн амьдралын явцуу хүрээний аль нэгтал, харилцааг онцлог авч үздэг. Хариннийгмийн тухай философи бол нийгмийн нийтамдьдралыг бүхэлд нь юм уу түүний \ эдийнзасгийн, улс төрийн, нийгмийн харилцааны\гэх мэт тодорхой салбарыг бие даасан нэгтогтолцоо мөний нь хувьд бүхэлд нь авч үздэг
. Нгйигмийн тухай философи бол нийгмийнамдьралын дотоод дахь онтологи тогтцуудыгилрүүлэн тайлбарлах зорилт тавьдаг. Ийм учраастэр эь нийгэм ба бие хүний, нийгмийн зүйл, байгалийн зүйл хоёрын, нийгмийн материаллагзүйл, санаалаг зүйл хоёрын харьцааг авч үздэг.
Нийгмийн тухай философи нь нийгмийн танинмэдэхүйн ерөнхий арга зүйн асуудлуудыгболовсруулдаг. Ингэдэгээрээ нийгмийншинжлэх ухаануудад арга зүйн ач холбогдолтойбайдаг. Нөгөөтэйгүүр нийгмийн тухайфилософи нь нийгмийн шинжлэх ухаануудынтуршлагыг нэгтгэн дүгнэж, тэдгээрэээртэжээгдэн, өөрийгөө хөгжүүлэн баяжуулжбайдаг.
Тухайн нэг судлах зүйл, нэг \ улс төрийн, эдийнзасгийн, оюуны\ гэх мэт төрлийн бүлэг асуудлыгавч үзсэн нийгмийн тухай философи сургаалнэгдмэл биш, харин өөр өөр чиглэлд задарчбайдаг. Жишээ нь: Нийгэм нэж юу вэ? гэдгийгэдийн засаг, оюун санаа, улс төр, сэтгэл зүй зэрэгхүчин зүйлийн аль нэгний үүднээс тайлбарладагянз бүрийн философи баримтлал байдгаас гаднаэдгээрийн аль нэг хүчин зүйлийг онцолсонтохиолдолд хүртэл өөр өөр философи баримтлалбий болж байдаг.
Нийгмийн тухай философи тийнхүү судлах зүйлба шийдвэрлэх асуудлынхаа багтаамжаарялгаатай өөр өөр чиглэлд хуваагдаж байдгаастэдгээр тус бүр нь тийм онцлогоо иш үндэсболгох үндсэн дээр нийгмийн тухай философигэж юу болохыг тодорхойлдог. Жишээ нь: Марксист философичид өөрсдийнхөөболовсруулсан нийгмийн тухай философийг " түүхийн материализм" гэж нэрлээд: түүхийнматериализм бол нийгмийн хөгжлийн объективерөнхий хуулиудыг болон тэр хөгжлийгхөдөлгөгч хүчийг судалдаг шинжлэх ухаан мөнгэж тодорхойлдог. Тэгээд хүн төрөлхтнийтүүхийн бүх шатанд үйлчилдэг объектив хуулиудбайдаг гэдэг билээ
Нийгмийн тухай ойлголт
Нийгэм хэмээх ойлголт олон утгатай. Тодорхойзорилгоор бие биетэйгээ харилцах,туслалцах хийгээдхамтын үйл ажиллагаа, харилцамжаар нэгдсэнхүмүүсийн тодорхой бүлгийг нийгэм хэмээн ойлгожболно.
Нийгэм нь маш нарийн нийлмэл бүтэц, зохионбайгуулалт, өргөн агуулгатай, оршинтогтнол,өөрчлөлт,хөгжил бүхий зүйрлэн хэлбэл,амьдорганизм лугаа өөрөө хөгжигч, хүнийг хөгжүүлэгч томтогтолцоо мөн.
Нийгмийн үүсэл хувьсал,хөгжил, түүний уг мөнчанар,ирээдүйн төлөв, хандлагыг философи, түүх, социологи, улс төр, эрхзүй, эдийн засаг, соёл судлал, антропологи, ёсзүй, хэл шинжлэлзэрэг нийгмийн болон хүмүүнлэгийн шинжлэхухаанууд тал бүрээс нь авч үзэж тайлбарладаг.”Нийгэм” гэсэн ойлголт, түүний утга, агуулгыгилэрхийлэх олон талт асуудлыг “Монголыннийгэм”, ”Америкийн нийгэм”, ”Хүний нийгэм”, ”Нийгэм бол хүмүүс”, ”Нийгмийн бүлэг”, ”Нийгмийн харилцаа”, ”Нийгмийн хөгжил”, ”Иргэний нийгэм” гэх мэт нэр томъёо, ухагдахуунаар тодорхойлон хэлэлцдэг.
Нийгмийн оршин тогтнож,хөгжихүйн үе буюу хүмүүснийгэмд нэгдэн нийлмэл нийгмийн зохионбайгуулалт,хамтын амьдралаар хөгжсөн үеОрчин үеийн оюун ухаант хүн 50мянгаас 40мянган жилийн тэртээ үүссэнээр нийгэм бүрэлдэн бий болохүндэс сууриа тавьсан бөгөөд тэр үеийн нийгэм нь хүйнэгдлийн овог, аймтийн байгуулалд үндэслэсэн, эдхөрөнгө, анги давхрааны ялгарал гараагүй, төр үүсээгүй“энгийн нийгэм” байв.
Нийгэм бүр тодорхой бүтэцтэй. Нийгмийнбүтцийг хүмүүсийн нийгмийн эрхтбайдал,нийгэмд эзлэх байр суурь үүсгэнбүрдүүлнэ.Соёл бол нийгмийг төлөөлөхүйц үнэт зүйлсбөгөөд түүгээр хүний оюуны§болон материалагүнэт зүйл, бүтээлүүд, тэдгээрийн чиг үүрэг, хэлбэрүүд, соёлын зохицуулах хэм хэмжээ, өөрчлөлт, хөгжилтийг нь авч үзнэ