төгс өрсөлдөөнт зах зээл /Үйлдвэрлэлийн хэмжээ ба үнэ бүрдэлт

Төгс өрсөлдөөнт зах зээлийн нөхцөл дэх пүүс

2009 он

Микро Эдийн Засаг хичээл

Багш: А.Гэлэгжамц

ЗЗ-ийн өрсөлдөөн

Зах зээлийн бүтэц

Төгс өрсөлдөөн

Цэвэр монополь

ЗЗ-ийн өрсөлдөөний

төрөл

Монопольт Олигополь

Төгс өрсөлдөөнт зах зээлТөгс өрсөлдөөнт зах зээлийн шинж:

Уг зах зээлд олон тооны худалдагчид, худалдан авагчид байдаг.Бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний шинж чанар, төрөл ижил.Пүүсүүд уг зах зээлд орох, гарахад ямар нэгэн хязгаарлалт, хүндрэл байхгүй.Мэдээлэл хурдан тардаг.

Төгс өрсөлдөөнт зах зээл

Төгс өрсөлдөөнт зах зээлийншинжийн нөлөөгөөр:Нэг худалдагч эсвэл худалдан авагчзах зээлийн үнэнд нөлөөлж чаддаггүй.Худалдагч, худалдан авагч бүр захзээлийн үнийг гол болгодог.

Төгс өрсөлдөөнт зах зээл

Өрсөлдөөнт зах зээл дээр үнийнталаарх мэдээлэл хурдан тарахдаг.

Зах зээл дээр тогтсон үнийгхудалдагч, худалдан авагч нархүлээн зөвшөөрөх ёстой.

Өрсөлдөөнт пүүсийн орлого

Нийт орлого нь худалдсан үнэ,зарагдсан тоо хэмжээ тэдгээрийнүржвэрээр тодорхойлогдоно.

TR = (P X Q)


Дундаж орлого нь бидэнд нэгжборлуулалтаас олох орлогынхэмжээг хэлж өгдөг.


Өрсөлдөөнт пүүс дээр дундаж орлого нь бүтээгдэхүүн үйлчилгээний

үнэтэй тэнцүү байдаг.

Average revenue = Total revenueQuantity

= (Price Quantity)Quantity

= Price

×


Ахиу орлого нэмэгдэл нэгж бүтээгдэхүүн зарагдахад нийт

орлогын өөрчлөлт юм.

MR =ΔTR/ ΔQ


Төгс өрсөлдөөнт зах зээл дээр ахиу орлого нь бүтээгдэхүүн

үйлчилгээний үнэтэй тэнцүү байна.

Өрсөлдөөнт пүүсийн дундаж, ахиу, нийт орлого

Тоо хэмжээ

(Q)

Үнэ мян.₮(P)

Нийт орлого мян.₮

(TR=PxQ)

Дундаж орлого мян.₮

(AR=TR/Q)

Ахиу орлого мян.₮

(MR= )1 6 6 62 6 12 6 63 6 18 6 64 6 24 6 65 6 30 6 66 6 36 6 67 6 42 6 68 6 48 6 6

QTR ΔΔ /

Өрсөлдөөнт пүүсийн ашгийг хамгийн их байлгах

Өрсөлдөөнт пүүсийн зорилго бол ашгийг хамгийн байлгах юм.

Хамгийн их ашиг: жишээ

Үнэ(P)

Тоо хэмжээ

(Q)

Нийт орлого(TR=PxQ)

Үнийн зардал(TC)

АШИГ(TR-TC)

Ахиу орлого(MR= )

Ахиу зардалMC=

0 $0.00 $3.00 -$3.00$6.00 1 $6.00 $5.00 $1.00 $6.00 $2.00$6.00 2 $12.00 $8.00 $4.00 $6.00 $3.00$6.00 3 $18.00 $12.00 $6.00 $6.00 $4.00$6.00 4 $24.00 $17.00 $7.00 $6.00 $5.00$6.00 5 $30.00 $23.00 $7.00 $6.00 $6.00$6.00 6 $36.00 $30.00 $6.00 $6.00 $7.00$6.00 7 $42.00 $38.00 $4.00 $6.00 $8.00$6.00 8 $48.00 $47.00 $1.00 $6.00 $9.00

QTR ΔΔ / QTC ΔΔ /

P = AR = MRP=MR1

MC

Өрсөлдөөнт пүүсийн ашгийг хамгийн их байлгах нь...

Тоо хэмжээ0

Зардал, Орлого

ATC

AVC

QMAX

Ахиу зардал, ахиуорлого тэнцүүбайгаа нөхцөлдашиг хамгийн ихбайх боломжтой.

MC1

Q1

MC2

Q2


Ахиу зардал, ахиу орлого тэнцэхүйлдвэрлэл (борлуулалт)-ийнтоо хэмжээн дээр ашиг хамгийних байна.


MR > MC үед Q өснө

MR < MC үед Q буурна

MR = MC үед ашиг хамгийн их байна.

Ахиу зардлын муруй пүүсийн нийлүүлэлт хийх шийдвэр болдог...


MC

ATC

AVC

Q1

P1

P2

Q2

MC муруйн энэ хэсэг мөн пүүсийн нийлүүлэлтийн муруй болно.

Зардал, Орлого

Богино хугацаанд пүүсийн үйл ажиллагаагаа зогсоох шийдвэр

Богино хугацаанд зах зээлийннөхцөл байдлаас хамааранүйлдвэрлэл явуулахгүй байхыгshutdown буюу ү.а-г зогсоох гэнэ.Урт хугацаанд буюу уртхугацаагаар зах зээлийг орхихыгExit буюу ЗЗ-ээс гарах гэнэ.


Хэрвээ үйлдвэрлэлээс олох орлого ньүйлдвэрлэлийн хувьсах зардлаас багабайвал пүүс үйл ажиллагаагаа зогсоохшийдвэр гаргана.

TR < VC үед зогсооноTR/Q < VC/Q үед зогсооно

P < AVC үед зогсооно

Богино хугацаанд пүүсийн үйл ажиллагаагаа зогсоох шийдвэр...

Тоо хэмжээ

ATC

AVC

0

Зардал

MC

Хэрвээ P< AVCбайвал зогсооно.

Хэрвээ P > AVCбайвал богино хугацаанд ү.а-г үргэлжлүүлнэ.

Хэрвээ P > ATC байвал ашигтай

байна.

Пүүсийн богино хугацаан дахь нийлүүлэлтийн муруй.


Дундаж хувьсах зардлаас дээшхиахиу зардлын муруйн хэсэг ньбогино хугацаан дахьнийлүүлэлтийн муруй болдог.

Урт хугацаанд пүүс ЗЗ-д нэвтрэх эсвэл гарах шийдвэр

Урт хугацаанд үйлдвэрлэлээс олохорлогоос нийт зардал нь давсан буюуилүү байгаа үед пүүс ЗЗ-ээс гарахшийдвэр гаргана.

TR < TC үед гарах шийдэрTR/Q < TC/Q үед гарах шийдэр

P < ATC үед гарах шийдэр

Урт хугацаанд пүүс ЗЗ-д нэвтрэх эсвэл гарах шийдвэр

Хэрвээ доорх нөхцөл биелэх үед пүүсЗЗ-д нэвтрэн орох боломж бүрдэнэ.

TR > TC үед нэвтрэх шийдэрTR/Q > TC/Q үед нэвтрэх шийдэр

P > ATC үед нэвтрэх шийдэр

Өрсөлдөөнт пүүсийн урт хугацаан дахь нийлүүлэлтийн муруй...

Тоо хэмжээ

MC = урт хугацааны S

ATC

AVC

0

Зардал

P > ATC үед нэвтрэх шийдвэр

P < ATCүед гарах шийдвэр

Өрсөлдөөнт пүүсийн урт хугацаан дахь нийлүүлэлтийн

муруй

Өрсөлдөөнт пүүсийн урт хугацаандахь нийлүүлэлтийн муруй ньнийт дундаж зардлаас дээшбайрлах түүний ахиу зардлынхэсэг байна.

Өрсөлдөөнт пүүсийн урт хугацаан дахь нийлүүлэлтийн муруй...

Тоо хэмжээ

MC

ATC

AVC

0

Зардал

Пүүсийн урт хугацааны нийлүүлэлтийн муруй

Пүүсийн богино болон урт хугацаан дахь нийлүүлэлтийн

муруй

Богино хугацаандДундаж хувьсах зардлаас дээшхи ахиу зардлын муруйн хэсэг байна.

Урт хугацаандНийт дундаж зардлын доод цэгээс дээшхи ахиу зардлын муруйн хэсэг байна.

Ашиг

Q

Графикаас өрсөлдөөнт пүүсийн ашгийг хэмжих нь...


Үнэ

P = AR = MR

ATCMC

P

ATC

Ашиг хамгийн их байх Q

a. Нэгж пүүсийн ашиг

Алдагдал

Графикаас өрсөлдөөнт пүүсийн ашгийг хэмжих нь...


Үнэ

P = AR = MR

ATCMC

P

Q

ATC

b. Пүүсийн алдагдал

Өрсөлдөөнт зах зээлийн нийлүүлэлт

Зах зээлийн нийлүүлэлт нь захзээлд нийлүүлэлт хийж байгаапүүсүүдийн нийт бүтээгдэхүүнийтоо хэмжээний нийлбэрээртодорхойлогдоно.

Богино хугацаа дахь зах зээлийн нийлүүлэлт пүүсүүдийн

тоо тогтмол байдаг

Пүүс бүрийн нийлүүлэлт хийж буйбүтээгдэхүүний ахиу зардал ньүнэтэйгээ тэнцэржиж байдаг.Пүүсийн ахиу зардлын муруйг захзээлийн нийлүүлэлтийн муруй гэжойлгож болно.

Богино хугацаа дахь зах зээлийн нийлүүлэлт пүүсүүдийн тоо тогтмол

байдаг(a) Пүүсийн нийлүүлэлт

Тоо хэмжээ(пүүс)

0

Үнэмян.₮

(b) ЗЗ-ийн нийлүүлэлт

Тоо хэмжээ(зах зээл)

Үнэмян.₮

0

НийлүүлэлтMC

1.00

2.00

100 200

1.00

2.00

100,000 200,000

Урт хугацаа дахь зах зээлийн нийлүүлэлт пүүс орох ба гарах

Ашиг нь тэг болох хүртэл пүүсүүд гарах юм уу орж байдаг.Урт хугацаанд дундаж зардал хамгийн бага байх цэг нь үнэтэй тэнцүү байна.Урт хугацаанд тэрхүү үнэ нь хэвтээгээр байрлан ЗЗ-ийн нийлүүлэлт болно.

Богино хугацааны ашгаас урт хугацааны тэнцвэрт шилжих нь

- богино хугацаанд алдагдлаар эхлэх

Өрсөлдөөнт зах зээл дээр ЭЗ-ийналдагдал үргэлжлэн тэг болох хүртэлпүүсүүд ЗЗ-ийн өрсөлдөөнөөс гарахшалтгаан болж байдаг.

Урт болон богино хугцааны онцлогУрт хугацааны тэнцвэр дээр өрсөлдөөнт пүүсүүд нь ашиг олох боловч заримдаа алдагдал хүлээж байдаг.Урт хугацааны тэнцвэр дээр нэвтрэх болон гарахад ЭЗ-ийн ашиг тэг байна.Эдийн засагчид хөрөнгө оруулалтыг урт хугацаанд хийхийг зөвлөдөг.

Шийдэл 1: Богино хугацааны ашигаас урт хугацааны тэнцвэрт шилжих нь

S1

d1ATC

MC

4.50ЗЗ-ийн үнэ 4.5 мян.₮ байх ба эндээс S1

нийлүүлэлтийн муруй бий болно...

4.50

900,000 9,000

Пүүсийн ашгийн хэсэг A

A

Нэгжийн үнэ м.₮

Зах зээл

Борлуулалтын тоо

Мян.₮

Пүүс


D

Шийдэл 2: Богино хугацааны ашигаас урт хугацааны тэнцвэрт шилжих нь

S1

d1ATC

MC

4.50

ЗЗ-д оролцогчдын тоо буюу нийлүүлэлт нэмэгдэх ба ...

4.50

900,000 9,0005,000

ЗЗ-ийн үнэ 2.50 мян.₮хүртэл буурах ба пүүс бүр тэг ашигтай...

S2

d1

AA

2.502.50EE

Зах зээл Пүүс

Нэгжийн үнэ м.₮


Мян.₮


D

1,200,000

Төгс өрсөлдөөнт ЗЗ-ийн тэг ашгийн төсөөлөл

Ижил нөхцөл—нэвтрэх болон гарах—бүх пүүсүүд тэг ашигтай ажиллана, баталгаа нь...урт хугацааны тэнцвэр дээр пүүс бүр LRATC муруйн хамгийн доод цэг дээр үйлдвэрлэлийн хэмжээ ба гаргалтын түвшингөө сонгоно...

Төгс өрсөлдөөн ба үйлдвэрлэлийн хэмжээ

Шийдэл 3-аар төгс өрсөлдөөнт зах зээл дээрхи пүүсийг тайлбарлая...

Зүүн талын зураглал бодит байдал дээр урт хугацааны тэнцвэрт нийцтэй биш байдаг

• Урт хугацаанд пүүс нэгжийн зардлыг бага байхаар LRATC муруй дээр үйлдвэрлэл явуулж өргөтгөх сонирхолтой байна...

– потенциал ашигПүүсийн нэвтрэх болон тэлэх үйл явц үнэ P*хүртэл үргэлжлэх ба энд тэг ашигтай ажиллана.

Шийдэл 3: Төгс өрсөлдөөн ба үйлдвэрлэлийн хэмжээ

P1

q1

d1 = MR1

LRATCMC1ATC1

Ed2 = MR2

LRATC

MC2ATC2

P*

q*4.Пүүсүүд LRATC муруйн хамгийн доод цэг дээр үйлдвэрлэл явуулан тэг ашигтай ажиллана

.

Мян.₮ Мян.₮

Үйлдвэрлэлийн хэмжээ

Үйлдвэрлэлийн хэмжээ

3.Бүх пүүсүүд үйлдвэрлэлийн хэмжээгээ нэмэгдүүлсэнээр

боломжит хамгийн доод түвшин хүртэл үнэ буурна...

2.Энд пүүс их хэмжээгээр

үйлдвэрлэл явуулан эерэг ашигтай байх

боломжтой.

1.Урсгал үйлдвэрлэл ба ATC муруйн үед энэ пүүс

тэг ашиг олно.

Урт хугацаан дахь өрсөлдөөнт пүүсийн байдал

Урт хугацааны тэнцвэрийн үе дэх өрсөлдөөнт пүүс бүр...

• P = MC = хамгийн доод ATC = хамгийн доод LRATC

Уг тэгшитгэл шийдэл 6-ийн Е цэг дээр хангагдана.Энд эрэлт, ахиу зардал, ATC, LRATC муруйнууд бүгд огтлолцоно.

Төгс өрсөлдөөний үед хэрэглэгчид хамгийн сайн хэлцээр хийх боломжтой:.

Зарим өөрчлөлтийн нөлөө, түүний үр дүн...? -- 1. Эрэлт дэх өөрчлөлт

Богино хугацаанд эрэлт нэмэгдсэн гэвэл...Зах зээлийн үнэ нэмэгдэхЗах зээлийн тоо хэмжээ нэмэгдэхЭдийн засгийн ашиг

Үүний шалтгаанаар:ЗЗ-д нэтрэгсэд ихсэх ба их хэмжээний нийлүүлэлтЗЗ-ийн тэнцвэр А-аас С рүү шилжинэ.

Урт хугацааны нийлүүлэлтийн муруйУрт хугацаа тогтсоны дараа ЗЗ-ийн ялгаатай үнээр бүх нийлүүлэгчдийн тоог хэмжээг харуулна...

Шийдэл 4а: өсөлт-үйлдвэрлэлийн зардал

Эхний тэнцвэр

D1

S1

AP1

Q1

P1

q1

MC

A

ATC1

d1 = MR1

Үйлдвэрлэлийн

гаргалт

Зах зээлТөг

Пүүс


гаргалт

Нэгжийн үнэ

Шийдэл 4б: өсөлт-үйлдвэрлэлийн зардал

Шинэ тэнцвэр

MC

ATC1

Төг Пүүс

P1

q1

A d1 = MR1


гаргалт

Зах зээл

S1


гаргалт

Нэгжийн үнэ

D1

AP1

Q1

dSR = MRSR

d2 = MR2P2

PSR

P2

PSR ATC2C

BB

C

QSR Q2q1 qSR

S2SLR

D2

Урт хугацаа дахь зах зээлийннийлүүлэлт

пүүс орох ба гарах...

(a) Пүүсийн тэг ашгийн нөхцөл


0

Үнэ

P =min ATC

(b) ЗЗ-ийн нийлүүлэлт


Үнэ

0

Нийлүүлэлт

MCATC

Богино хугацаанд эрэлтийн өсөлт

Эрэлтийн өсөлт нь үнэ болон тоо хэмжээг богино хугацаанд нэмэгдүүлнэ. Пүүсүүд ашиг олж байдаг учир нь энд үнэ дундаж зардлаас их байна.

Богино хугацаанд эрэлтийн өсөлт...

Зах зээлПүүс


0

Үнэ

MCATC

P1


Үнэ

0

D1

P1

Q1

A

S1

Урт хугацааны нийлүүлэлт

Анхны нөхцөл

P

D2




0

Үнэ

MC ATC

P1


Үнэ

0

D1

P1

Q1

A

S1

Урт.ху-ны нийлүүлэлт

(b) Богино хугацааны хариу

Q2

BP2

P2

Ашиг




0

Үнэ

MC ATC

P1


Үнэ

0

D1

P1

Q1

A

S1

Урт.ху-ны нийлүүлэлт

(c) Урт хугацааны хариу

D2

B

Q2

P2

S2

C

Q3

Ахиу пүүс

Ахиу пүүс гэдэг нь үнэ буурахад ЗЗ-ээс гардаг

пүүс юм.

А.Бакей “Микро эдийн засгийн ухаан” 2009 он УБ хотВ.Норжванчиг “Эдийн засгийн ухаан” 2005 он УБ хотБ.Баяраа, Д.Гансүлд “Микро эдийн засаг” 2006 он УБ хотС.Авирмэд “Микро эдийн засаг” 2005 он УБ хотЦ.Цэцэгмаа “Жижиг үйлдвэрийн эдийн засаг, менежмент” 2004 он УБ хотД.Энх-Амгалан “Микро эдийн засаг гарын авлага” 2002 он УБ хотМ. Фогил “Микро эдийн засаг” 2002 он УБ хотБ.Алтанцэцэг ба бус “Микро экономикс” 2001 он УБ хотЛ. Г.Рейнольдс “Микро эдийн засгийн ухаан” 1992 он УБ хотБ.Баярдаваа “Микро экономикс” 2005 он УБ хотБ.Батбаяр “Микро эдийн засаг” 2005 он УБ хотТ.Нарантуяа Микроэкономикс сэдэвчилсэн тайлбар толь” 2006 он УБ хотС.Алтангэрэл “Микро эдийн засгийн ухаан” 2007 он УБ хотКэмпбелл Р.Макконнелл, Стэнли Л.Брю “Экономикс” 2005 он УБ хот N.Gregory Mankiw “Essentials of economics” 2004 Hal R. Varian “Intermediate Microeconomics” Sixth EditionWalter Nicholson “Microeconomic Theory”William A. McEachern “Microeconomics”Robert S. Pindyck, Daniel L. Rubinfeld “Microeconomics” 5th EditionJeffrey Perloff “Microeconomics” 5th Edition 2008Joseph Nellis, David Parker “Principles of Business Economics” 2006Saul Estrin, Laidler David, Michael Dietrich “Microeconomics” 2008Hugh Gravelle, Ray Rees “Microeconomics” 3th Edition 2004Krister Ahlersten “Essentials of Microeconomics: Exercises” 2008R.Preston McAfee, J. Stanley Johnson “Introduction to Economic Analysis” 2005David A.Dilts “Introduction to Microeconomics” 2003Ariel Rubinstein “Lecture Notes in Microeconomic Theory” 2006Guoqiang Tian “Lecture Notes on Microeconomic Theory” 2008Nolan H. Miller “Notes on Microeconomic Theory” 2006Libby Rittenberg, Timothy Tregarthen “Principles of Microeconomics” 2009ГЭХ МЭТ ...

Ашигласан ном, сурах бичгийн жагсаалт

Education

төгс өрсөлдөөнт зах зээл /Үйлдвэрлэлийн хэмжээ ба үнэ бүрдэлт