Ξεκινώντας από την απορίαΕνότητα 1η: Η ιδιαιτερότητα της

φιλοσοφικής σκέψης

«Το μόνο που μας χρειάζεται για να γίνουμε καλοί φιλόσοφοι είναι η ικανότητα να απορούμε» Γιοστέιν Γκάαρντερ

Από το βιβλίο «Ο κόσμος της Σοφίας»• «Η Σοφία έβρισκε τη φιλοσοφία συναρπαστική. Κι αυτό επειδή

μπορούσε να παρακολουθήσει όλους τους συλλογισμούς με τη δική της σκέψη – χωρίς να χρειάζεται να θυμάται όλα όσα είχε μάθει στο σχολείο. Και σκέφτηκε ότι τη φιλοσοφία δεν μπορεί κανείς να τη μάθει, έτσι όπως μαθαίνει τα άλλα μαθήματα. Αυτό που μπορεί κανείς να μάθει είναι να σκέφτεται φιλοσοφικά».

• «Τίποτε δεν μαθαίνουμε στο σχολείο…Η μεγάλη διαφορά ανάμεσα σ’ ένα δάσκαλο και σ’ έναν πραγματικό φιλόσοφο είναι πως ο δάσκαλος νομίζει ότι ξέρει ένα σωρό πράγματα και προσπαθεί διαρκώς να τα χώσει μέσα στα κεφάλια των μαθητών του, ενώ ο αληθινός φιλόσοφος προσπαθεί να μελετήσει και να καταλάβει τα πράγματα μαζί με τους μαθητές του».

Ξεκινάμε από την α π ο ρ ί α

Ε ρ ω τ ή μ α τα - οριακά - θεμελιώδη - έσχατα

Αριστοτέλης, Μετά τα Φυσικά"Από θαυμασμό και απορία οι άνθρωποι και τώρα και παλιά άρχισαν να φιλοσοφούν· πρωταρχικά θαύμαζαν τα παράδοξα φαινόμενα που παρουσιάζονταν μπροστά τους, έπειτα σιγά σιγά και προοδευτικά απορούσαν και για τα πιο μεγάλα, παραδείγματος χάριν για τις μεταβολές της σελήνης, για τα φαινόμενα του ήλιου και των άστρων και για τη γένεση των πάντων. Όποιος όμως θαυμάζει και απορεί, έχει την ιδέα πως βρίσκεται σε άγνοια (γι' αυτό και όποιος αγαπά τον μύθο είναι από μια άποψη και φιλόσοφος, γιατί ο μύθος περιλαμβάνει θαυμαστά συμβάντα). Ώστε, μιας και φιλοσόφησαν προσπαθώντας να ξεφύγουν από την άγνοια, είναι φανερό πως φιλοσόφησαν για να μπορούν να κατανοήσουν θεωρητικά τη μορφή των πραγμάτων και όχι για κάποια πρακτική χρήση". Σελ. 11 σχολικού βιβλίου

Αρχαίοι φιλόσοφοι

Σωκράτης Πλάτωνας Αριστοτέλης

 «Από πού ερχόμαστε; Τι είμαστε; Πού πηγαίνουμε;» του Πολ Γκογκέν 

Οπίνακας απεικονίζει την έκφραση της απορίας στα μέλη ενός λαού πριν από τη χρήση γραφής

Άρνολντ Μπαίκλιν «Οδυσσέας και Καλυψώ» 1882

Ποια ερωτήματα μπορεί να απασχολούν τον ήρωα του πίνακα; Γράψτε…

Τζιόρτζιο Ντε Κίρικο, Το αίνιγμα του χρησμού, 1910Η μορφή που έχει στραμμένη την πλάτη της στον θεατή και βρίσκεται σε περισυλλογή -αποτελεί πιστή αντιγραφή από το έργο του Μπαίκλιν Οδυσσέας και Καλυψώ- αντιπροσωπεύει τον καλλιτέχνη φιλόσοφο, που στέκεται σκεπτικός μπροστά στα μυστήρια του κόσμου. Δεξιά, ο μάντης πίσω από το παραπέτασμα παραπέμπει στην αινιγματική, κρυφή όψη της ύπαρξης.

Τι μπορεί να

; σκέφτεται Απαντήστε

προφορικά…

Έντουαρντ Χόπερ, Μοναξιά 1944

Φιλοσοφία θα πει να βρίσκεσαι καθ’ οδόν

Ποια φιλοσοφικά

ερωτήματα σου

γεννιούνταιδιασχίζοντα

/ ς μόνος η αυτόν τον; δρόμο…Γράψε

ΙΜΜΑΝΟΥΕΛ ΚΑΝΤ

πρέπει να μάθουμε πώς να φιλοσοφούμε και όχι να μάθουμε έτοιμες φιλοσοφικές θεωρίες

Η φ ι λ ο σ ο φ ί α είναι σκέψη πάνω στην ίδια τη σκέψη και

τις δυνατότητές της.

Ποια η αξία της φιλοσοφικής σκέψης;

Γράψε…

“Εκείνοι που μελετούν φιλοσοφία, σπουδάζουν ή καταγίνονται με φιλοσοφική έρευνα είναι σε θέση να : αναπτύξουν μερικές πολύ χρήσιμες ικανότητες

, , να λύνουν προβλήματα να οργανώνουν λογικά τις σκέψεις τους , , να διατυπώνουν έγκυρα και καμιά φορά ακαταμάχητα

, επιχειρήματα να επικοινωνούν με τους άλλους με λόγο, , , συγκροτημένο εύλογο τεκμηριωμένο να αναλύουν κριτικά και να

ξεδιαλύνουν τις βασικές ιδέες που είναι τρέχουσες στην , καθημερινή ζωή να αξιολογούν με τρόπο κριτικό την πορεία της συλλογικής ανθρώπινης ζωής και να συμβάλλουν στη διαδικασία

”. αλλαγής της

  , Να εντοπίσετε στο απόσπασμα τις ωφέλειες οι οποίες κατά τον, συγγραφέα προκύπτουν από την ενασχόληση με τη φιλοσοφία και

να διατυπώσετε τις δικές σας σκέψεις με αφορμή την παραπάνω (άποψη του Θεόφιλου Βέικου Εισαγωγή στις φιλοσοφικές

σπουδές). Σελίδα 12 του σχολικού βιβλίου

Τις τελευταίες δεκαετίες, γίνεται κατάχρηση της λέξης φιλοσοφία

π.χ. φιλοσοφία φύσης ανθρώπου κοινωνίας ιστορίας μαθηματικών δικαίου τέχνης επικοινωνίας…… «φιλοσόφησέ το» Έως φιλοσοφία ηλεκτρικής σκούπας • Ε ί ν α ι σκέψη, συνήθεια, κανόνας;;;;; Ο Χ Ι  

Η φ ι λ ο σ ο φ ί α

δεν είναι μόνο μια επιστήμη ούτε καν μια γνώση,

δεν είναι επιπλέον μάθηση, είναι ένας στοχασμός πάνω στις διαθέσιμες γνώσεις.

Ποιος από τους τρεις πίνακες είναι η «Φιλοσοφία»; Αιτιολογήστε

 Gustav Klimt

Τι βλέπετε στον πίνακα του Κλιμτ;

Απομονώστε όποια/ες λεπτομέρειες σας έκαναν εντύπωση και γράψτε…

«Τα εις εαυτόν» Μάρκος ΑυρήλιοςΟ κόσμος κοιτά πώς να καταφύγει σε εξοχικά σπίτια και στις παραλίες και στα βουνά και συ ο ίδιος έχεις συνηθίσει να τα αποζητάς αυτά, και με το παραπάνω. Κι όμως, αυτό δείχνει αφέλεια, αφού μπορείς ό, τι ώρα θες να καταφύγεις στον εαυτό σου. Πράγματι, περισσότερο από οπουδήποτε αλλού, ο άνθρωπος μπορεί να καταφεύγει στον εσωτερικό του κόσμο, με ηρεμία και δίχως τρεχάματα – ιδίως όποιος έχει μέσα του στοιχεία τέτοια που αν σκύψει πάνω τους, ευθύς βρίσκεται στο κέντρο της γαλήνης. και λέγοντας γαλήνη δεν εννοώ άλλο από την αρμονία. Να προσφέρεις συνεχώς στον εαυτό σου τούτη την καταφυγή και να τον ανανεώνεις. Ας είναι μικρά και στοιχειώδη εκείνα που θα σου έρθουν στο νου, μα που θα αρκέσουν ώστε να ξεπλύνουν τη στεναχώρια και να σε ξαναστείλουν ευδιάθετο εκεί όπου είσαι υποχρεωμένος να επιστρέψεις.Με τι δυσαρεστείσαι; Με την κακία των ανθρώπων; Σκέψου το συμπέρασμα που λέει ότι τα λογικά όντα υπάρχουν το ένα για το άλλο, ότι η ανοχή είναι κομμάτι της δικαιοσύνης, και ότι οι άνθρωποι σφάλλουν ακούσια· και αναλογίσου πόσοι μέχρι τώρα εχθρεύτηκαν ο ένας τον άλλο, πόσοι υποπτεύθηκαν, μίσησαν, χτυπήθηκαν μεταξύ τους και τώρα πάει καιρός που έχουν πεθάνει, που έχουν γίνει στάχτη – και πάψε πια να δυσαρεστείσαι.  

Μετά το «μάθημα» αυτό...

Άσκηση για το σπίτι

Πώς διαχειρίστηκες τη μιζέρια σου σήμερα;