บทบรรยายพระคณแม (ภทรวาท ภกข) -แม-

แม แม แม ค านมความหมาย มพระคณมากมายหลายสถาน แมเปนไดหลายสงหลายประการ เปนธนาคารเปนเปนพระพรหมเปนรมไทร เปนผใหก าเนดเกดลกรก เปนผใหทพกพงอาศย เปนผใหความการณอนกายใจ เปนผใหอะไรอะไรไมรามอ ยามลกปวยแมใหการรกษา ลกโตมาแมสงใหเรยนหนงสอ ลกตองการต าราแมหาซอ ลกปรกษาหารอแมยนด

นกศกษาทรกทงหลาย ในคณะทเราก าลงเซงกบการบรรยายของพระอาจารยอยนหรอเซงกบการกระท าความดอยขณะนเคยคดใหมวายงมอกคนทท างานหาเงนอยางเหนดเหนอยอยางไมเคยเบอ เพอหาเงนมาเลยงลก ในขณะทเรา ๆ ก าลงใชจายเงนททานหามาดวยความยากล ายากอยางฟงเฟอยน ( เปดดนตรเทยงวน )

ลองนกทบทวนตอนทเราเปนเดกซครบ ใครครบทอมพวกเราแนบอกกอดพวกเราอยทอกอนอบอนจ าไดไหมครบ ค าพดทพอแมอตสาหสงสอนบอกกลาวฝกใหเราไดพด จ ามอนม ๆ ของพอแมทจบมอของเราประคบประคอง ฝกใหเราไดกาวเดนไดหรอเปลา จ าไดไหมเพลงกลอมลกวนนน ทกลอมใหเราหลบไดนอนอยางมความสข จ าสายตาแหงความเอออาทร ททานสงความรกและความปรารถนาด สดวงตาของเราผานลกไปสหวใจไดไหม นทานหลายตอหลายเรองททานเลาตอนกอนจะหลบ ค าพดสดทายกอนทเราจะจากพอแมมานงอยทน ค าพดนนอบอนหรอเปลาทานพดวาอะไร แสดงถงความรกและหวงใยหรอเปลา

ครงสดทายทเราเจอพอแมทานอยในชดอะไร ดวงตาของทานมความสขหรอ ความทกข ลองมองทานใหเหนภาพนนซครบ ภาพของพอแมทคอยดแลคอยเลยงดพวกเราจนกระทงถงบดน แตหลายคนไมนก ไมคด ยงอยากเพลดเพลน สนกสนานอย หลายคนกลบท าตวเลว ไมเคยนกถงพระคณของทานเลย แมแต นดหนง

เคยมองยอนหลงไปทบานตวเองบางหรอไม บคคลหนงตองทกขทรมานเพอใหลกสข ล าบากเพอใหลกสบาย ยอมอดเพอใหลกอม ก าลงนอนเอามอกายหนาผากร าพงอยในใจวา พรงนจะกนอะไร พรงนเราจะเอาเงนทไหนใหลกไปโรงเรยน พอแมบางคนเปนชาวนา บางคนเปนพอคานายพาณชย แตทกคนกคดเพออนาคตลกเสมอ พอแมบางคนท างานหนก นกเรยนทงหลาย จากวนนนถงวนน เธอไดใชจายเงนของคณแมไปกบาทแลว จากวนนนจนถงวนน เธอทานขาวของคณแมหมดไปกกระสอบแลว ไดใชเสอผาขาดไปกชดแลว ลกเคยถามตนเองในลกษะนบางไหม ทกวนนเธอท าอะไรใหทานชนใจบาง ในฐานะททานไดเลยงเรามาจนโตเธอเคยท าอะไรใหทานเบาใจบางแลว ถายงไมเคยกขอใหลก ๆ ทกคนจงท าเสยจงตอบแทนคณของทานเสย กอนทจะไมมทานใหเรารกและใหเราตอบแทน นกปราชญบณฑตได เขยนบทกลอนไวบทหนงนาฟงยงนกวา

พอแมไมมเงนทองจะกองให จงตงใจพากเพยรเรยนหนงสอ หาวชาความรเปนคมอ เพอยดถอเอาไวใชเลยงกาย

พอกบแมมแตจะแกเฒา จะเลยงเจาเรอยไปนนอยาหมาย

ใชวชาชวยตนไปจนตาย เจาสบายพอแบแมกชนใจ

รกของใครหรอจะแทเทาแมรก ผกสมครสายเลอดไมเหอดหาย คนอนรกยงประจกษวารกคลาย จดจางงายไมจรงดงมารดา

ยามลมกลงใครหนอวงเขามาชวย แลวปลอบดวยค าหวานกลอมขวญให พรอมจบทเจบชมดปดเปาไป ผนนไซรทแท..แมฉนเอง

ลก ๆ ทรกทงหลาย ค าวาแมแมน ฟงแลวรสกอบอนใจยงนก ฟงแลวรสกปลอดภยยงนก ไพเราะจบใจยงนก ยากทจะหาสงใดมาเปรยบได

เสยงใดเลาไพเราะเสนาะแน เสยงของแมไพเราะเสนาะยง เสยงแมใสไพเราะเสนาะจรง เสยงแมยงไพเราะเสนาะนาน

ทกเชาเราจะไดยนค าวา หวไหมลก อรอยไหมลก เอาอกไหมลก จากปากของแม กอนทเราจะออกจากบาน ครนพอเดนหนหลงใหทานกยงมาสงวา แลวกลบใหตรงเวลานะลก นแสดงวาแมรกเรา เปนหวงเราไมอยากใหเราอยหางจากสายตาทาน ความรกของแมนน บรสทธยงนก เปนความรกทเกดจากความจรงใจ

สองมอจบไถใจแนวแน ตงใจแทเพอลกรกจกสดใส สงลกเรยนเขยนอานคดการณไกล เพยงเพอใหสมหวงดงใจจนต แมแดดรอนฝนโปรยแมโหยแหง ถงสนแรงเหนอยกายไมถวล เหงอไหลยอยรนหยดรดแผนดน แมยอมสนสละแมจะตาย ฯ พอแมบางคนมการศกษาจบแค ป.4 แตสามารถสงลกเรยนจบ ม.3 ม.6 บางคนจบถงตร โท เอก พอแมภมใจมาก แตจะ

เสยใจมากกวา เมอลกสดทรกเอาความรมาขมเหงแม แมพดผดกคดวาแมหวโบราณ เหนแมเปนแคอแกทตกยค ไมทนสมย แตเคยคดไหมวากวาเราจะจบการศกษา หรอก าลงเรยนไปดวยความเพลนในการใชตงค พอแมเหนอยขนาดไหน

เหงอไคลไหลรนลงโลมดนแทบสนใจ กมหนาหาเงนไปเพอใหใครไดอยกน อดนอนทนรอนหนาวอดหวานคาวอดขาวกน แมอดจนหมดสนใหลกกนหมดสนเอย ฯ

ลกบางคนท าหนาทเปนลาก ลากพอแมไปโรงเรยน ไปใหพบ ผอ.ไดประจานความชวของลก บางทในชวตแมไมเคยเหนโรงพกถงกบลากแมไปโรงพก เงนทองทแมเกบไวใหคาเทอม ตองเปลยนมาเปนคาไถใหลก บางทเงนไมพอตองเอาไร เอานา เอาววเอาควาย ไปแลกตงคมา สดทายกเปนลกลาก ลกแลก

น าตาแมแทนทจะไหลยนดเมอลกจบการศกษา แตตองมาไหลยนรายในเมอลกตดคกตดตะราง ลกไปอยในคกไมไดไปอยคนเดยว แตเอาหวใจพอเอาหวใจแมไปดวย

ลกคนใดกระท ากรรมแกพอแม สดเลวแทชวชาสนราศร ลกดาแมตพอลกกาล ลกอปรยท าแมช าน าตารน น าตาแมไหลรนเมอลกราย น าตาแมเปนสายเมอลกหมน น าตาแมหลงลงรดแผนดน แมยอมสนสละแมจะตาย

บางคนแมไมใหไปเทยว ขอแมไปเทยวไมไดกเดนกระทบเทาใสผานหนาแมไป แลวปดประตเสยงดงประชด บางคนถงกบดาวาราย บางครงแมตองหนหนาเขาฝาผนงนงรองใหน าตาไหลไมใหลกเหน

หลายคนไมเชอฟงค าพอค าแมหาม แมหามไปเทยวกไมเชอฟงค า นงซอนทายมอเตอรไซคเพอนไป แมดแมดา สาบแชงตาง ๆ นานา ขอใหรถลมมง ขอใหบาดเจบมง ในขณะทแมดาอยนน ยงไมพนสายตามอเตอรไซคทลกนงอยกลมกลางทาง ทนใดนนเองแมเปลยนจากค าดามาเปนความหวงใย เจบตรงไหนลก ปวดตรงไหนลก จากน าลายกลายมาเปนน าตา ภาวนาใหสงศกดสทธคมครองใหลกพนผองภย ค าทแมพดออกไป พดไปเพราะความโกรธชววบ แตจตใจแมหาเปนเชนนนไม

เสยงของแมไพเราะเสนาะแน เสยงของแมไพเราะเสนาะยง เสยงแมใสไพเราะเสนาะจรง เสยงแมยงไพเราะเสนาะนาน

หลายครงทแมดาจนลกโกรธ ลกงอนจนไมทานขาว แมกเปนหวงเหลออาหารไวใหบางครงแมตองงอลก มาทานขาวซะลกเดยวหว แมท าไดทกอยางเพอลก แมจะอมกเหมอนไมอม

แมไมเคยหวถาลกยงไมอม แมไมเคยงวงถาลกยงไมหลบ แมไมเคยหนาวถาลกยงไมอน และแมไมเคยรอนถาลกยงไมเยน

บางครงลกแอบหนไปเทยว แมจะนอนคอยจนกวาลกจะกลบมาโดยความปลอดภย แมไมเคยหลบ แมจะตนอยเสมอเหมอนลก

แตลกเลา ท าใหแมโกรธแลวเคยขอโทษบางไหม บางคนท าใหแมโกรธไดมความซะใจ พอใจกบการกระท าอนเลวทรามของตวเอง ขอใหลกทกคนคดใหมเสยเถดวา พอแมมจตใจเหมอนเรา มความรสกนกคดเหมอนเรา แตไมเปนไรแมอภยลกเสมอ

นกถงตอนเดก เราเหนแมถอปนโตจะไปวด ลกกถามแมทกวน แมจะไปไหน แมตอบเราอยางไมเบอ แมจะไปวดจะลก แตเมอเราโตมา แมแก ๆ ถามลกเวลาทเหนลกแตงตวด ๆ ใสเสอผาด ๆ ก าลงจะออกไปขางนอก บางคนถงตะคอกใสแม ถามไดทกวน บอกแลวไงจะไปเทยว ลองนกถงไหมตอนเดกแมตอบค าถามเดม ๆ ของลกทกวนโดยไมร าคาญ แตเมอแมยอนถามตอนแกลกกลบเหนวาพอแมจจจกจก บางคนถงกบพดดวยวาจาทหยาบคาย ยงอะไรดวย เรองของฉน..

บางครง แมอาจจะจจขบนจนนาร าคาญ หรอบางท เมอรวาลกก าลงจะกาวผด อารมณตกใจและหวาดกลวภยสารพดทจะเกดกบลก ท าใหแมขาดสต พดจารนแรง จนเสยดแทงหวใจนอย ๆ ของลก ยกโทษใหแมเถอะ แมวาลกจะโตแลว แตในความรสกของแมลกยงเปนลกเลก ๆ ของแมเสมอ ความรสกในครงนน ไมแตกตางไปจากวนน แมยงรก ยงหวงหวงผกพนในตวลกไมเสอมคลาย ( เปดเพลงลกแม : กวาจะคลอด กวาจะคลาน….ฯลฯ)

แมวาความรกทลกมใหแมนน มนแสนจะจดจางเหนหางขนทกวน ทกวน แมจะพยายามท าใจ เวลาทลกไมมเวลาจะคดถงแม ไมรกแม แมเขาใจด ลกกตองมเพอน ๆ มคนรกทลกรก เขามหนาทมกจกรรมตาง ๆ มากมาย มความรบผดชอบในสงคมของลก ลกวนอยแตกบสงใหม ๆ ทลกสนใจ จนบางครงแมรสกวา แมเปนเพยงเศษเหลกผ ๆ เกา ๆ ทถกโยนทงลงไปในคขางทาง เมอถงวนส าคญตาง ๆ เชน วนเกด ลกกสนใจในหมเพอน จนลมแมผบงเกดกลา แทนทจะถามแมวาแมตองการอะไร แมอยากกนอะไร แตลกกลบไปสนใจแตเพอน เพอนตองการกนอะไร อยากดอะไร กหาใหเพอน จนลมวา

งานวนเกดยงใหญใครคนนน ฉลองกนในกลมผลมหลง หลงลาภยศสรรเสรญเพลนทะนง วนเกดสงชพสนเรงวนตาย ณ มมหนงซงเหงานาเศราแท หญงแก ๆ นงหงอยคอยจนสาย โอวนนนในวนนอนตราย แมคลอดสายโลหตแทบปลดชนม วนเกดลกเกอบคลายวนตายแม เจบทองแทเทาไหรไมเคยบน กวาอมทองกวาจะคลอดรอดเปนคน เตบโตจนบดนนเพราะใคร แมเจบเจยนขาดใจในวนนน กลบเปนวนลกฉลองกนผองใส ไดชวตแลวกเหลงระเลงใจ ลมผใหชวตอนจจา ไฉนเราจงเรยกกนวาวนเกด วนผใหก าเนดจะถกกวา ค าอวยพรทเขยนควรเปลยนมา ใหมารดาเปนสขจงถกแท เลกจดงานวนเกดกนเถดนะ ควรทจะคกเขากราบเทาแม

ร าลกถงพระคณอบอนแด อยามวแตจดงานประจานตน ฯ

วนขนปใหม หรอวนส าคญอะไร ๆ หวใจของลกกมใครตอใครมากมาย จนแนนไปหมด จนไมมชองวางเลก ๆ สกนด ส าหรบแมเลย ลกมกมค าหวานไพเราะเสนาะหก านนแตคนอน ๆ เสมอ แตกบแมซงรกและจรงใจกบลกยงกวาใคร ถาแมท าใหลกไมพอใจแมเพยงเลกนอย ลกกบงตงหรอตวาดเอา ตะคอกใส ราวกบแมเปนอนางมารราย เปนกองขยะทโสโครก นาสะอดสะเอยน ลกเคยรบางไหมวา แมเจบปวดขนขมรวดราวเพยงใด บางครงนกถงเรองนขนมา แมตองนอนรองให ทกขทแผดเผาในหวอก ลกท าใหแมเจบ ๆ ๆ ๆ เจบทสด ในชวต แตกชางเถอะ แมใหอภยลกไดเสมอ ขอเพยงลกจ าไวอยางเดยววา ในหวใจของแมมแตลกเทานนจะ

วนใดทวาเหวและเงยบเหงา ขอเจากลบคนมาเถดหนา แมคอยรบซบน าตา เยยวยารกษาแผลใจ หญงแก ๆ คนนยงคอยอย เอนดลกเสมอเจารไหม

ไมเคยคดมงรายหมายพษภย มแตใหกบใหดวยใจจรง

ลกทกคนไดรบไออนจากพอแม ไดรบความเมตตา เอออาทรยามรอนหนาว ลกบางคนไมเคยแมแตจะซอเสอผากนหนาวใหแม ยามแมปวยนอนสนหนาวเพราะพษไขกไมเคยหมผาใหไมเคยเอาใจใสดแล ( เปดเพลงอมอน หยดประมาณ 2 นาท แลวตอดวยดนตรเทยงวน)

กจการงานทแมท าคางคาอยกไมเคยสนใจ หมกมนอยแตกบทว กบเกมส กบเพอน กบของเลนทไมเปนประโยชน ไรสาระ ความหวงพอแม

ยามมกจหวงเจาเฝารบใช ยามปวยไขหวงเจาเฝารกษา เมอถงคราววนตายวายชวา หวงลกยาปดตาคราสนใจ ฯ

ลกตดคก กเหมอนแมตดคก ลกตดคกคนเดยวไมพอ เอาหวใจดวงนอย ๆ ของแมเขาคกไปดวย

นหรอคอลกบงเกดกลา ผเปนหนอเนอแหงตระกล หยดเถดนะลกๆพทธบตรทรก

หนกลบมาถนอมน าใจแมกนเถด

รกใดเลารกแนเทาแมรก ผกสมครรกมนไมหวนไหว หวงใดเลาเทาหวงดงดวงใจ ทแมใหกบลกอยทกคราว ยามลกขนแมขนตรมหลายเทา ยามลกเศราแมโศกวโยคกวา ยามลกหายแมหวงดงดวงตา ยามลกมาแมหมดลดหวงใย

ลกบางคนไมเคยชวยงานพอแม หลงเลกเรยนพอแมบอกใหมาชวยงาน กบพดปฏเสธแบบเสยงแขง ๆ ขนเสยงกบพอแม

“อยาพงไดไหม อยโรงเรยนกเหนอยพอทนอยแลวกลบมาบานยงจะใหเหนอยอกเหรอ ปวดหว พกผอนกอน ดทวกอน” ดซนคอค าพดของลกบางคน

( เปดธรณกรรแสง )

ขอใหนกศกษามองมาทางนแลวสงเกตใหด เทยนไขบรสทธทพระอาจารยตงไวนกบไมขดไฟทพระอาจารยถออยน สงสองอยางนรจกกนไหม ทกคนคงจะตอบในใจเปนเสยงเดยวกนวา ไม และกานไมขดทพระอาจารยถอยน กบกลกไมขดทพระอาจารยถออยน มนเคยถามกนบางไหมวา เธอมาจากปาไหน จากโรงงานอะไร

ทงสองสงนไมรจกกนเลย แตพอเราเอามาสมผสกนเขา กเกดประกายไฟและตดเปนไฟขน ดงตวอยางทพระอาจารยก าลงถออยน ทกคนเหนไหม ค าถามทพระอาจารยจะถามคอ กลกไมขดกบกานไมขดรไหมวา เมอทงสองสมผสกนแลว จะเกดไฟขน ไฟมาจากไหน

ชวตของแมเรากเชนเดยวกน แมไมเคยรมากอนเลยวาดวงวญญาณทจะมาถอปฏสนธในครรภของทานนน มาจากสวรรคชนไหน หรอมาจากนรกขมใด แตทนททรวาแมก าลงตงทอง แมจะดใจยนดอนญาตใหลกมาถอปฏสนธทนท ไมมความรงเกยจเดยดฉนทแตประการใด แมไมทราบมากอนเลยวาลกทอยในทองนนจะเปนหญงหรอชายจะมรางกายสมบรณหรอพกลพการแตเมอลกคลอดจากครรภลมตาดโลกแมทกคนจะใหความรกเสมอกน นแสดงวาแมของเรามความรกอนบรสทธตอเราตงแตกอนจะเหนหนาลกดวยซ าไป

ในขณะทลก ๆ ก าลงเรยนหนงสอยน ในขณะทคณครก าลงสอนหนงสอยน และในขณะทพระอาจารยก าลงพดอยน ชวตของนกเรยนก าลงเจรญขน ชวตของคณครก าลงรงเรองขน ชวตของพระอาจารยก าลงรงโรจนขน ชวตของนกเรยนกก าลงกาวหนาไปเรอย ๆ

แตเมอเรามองยอนหลงนนเลา แม……ผใหทกสงทกอยางแกลกมา แม ……ผพลเลอดของทานกลนออกมาเปนน านมใหลกดมกน แม…….ผพลเนอทกสวนมาใหรางกายของลกสขสมบรณ แม ……ผใหทกสงทกอยางแกลกมา

ทานเหลออะไร ผลสดทาย ชวตของแมกสนลง ๆ สนลงทกวนทกเวลาเหมอนกบเทยนไขทถกไฟไหม ซงนบนาทมแตจะเหลอนอยลง ๆ ชวตของแมชวยสองสวางใหลก ๆ มชวตทสดใสแตตวเองกลบมอายสนลง ๆ ในทสดความตายไมเคยปราณใคร กจะมาพรากแมจากลกไปอยางไมมวนกลบมาใหเหนอก อนจจาชวตของแม ไมมอนใดจะมาแลกเปลยนคนมาอกไดเลย

สงสดทายทไฟจะดบ เทยนเหลออะไรไวด เหนจะมกแตเพยงไสด า ๆ เทานน ชวตแมชางไมตางอะไรกบเทยนเลมนเลย ในวาระสดทายของชวตแมเรา กจะเหลอแตเพยงกองกระดกทเปนเถาถาน ใหลกนอยถอโกศขนไปรบทเชงตะกอนเทานนนคอสงทเหลอไวใหลกไดดตางหนา

ลก ๆ ทรกทงหลาย มลกบางคนขาดแม ชวตของเขาสดแสนจะอาภพ ไดรบแตความทกขทรมาน อยกบคนอนมแตโดนเขาดา ไมพอใจเขากตเอา ขาดความอบอน ชวตของเขาวาเหวตองรองใหคร าครวญ

ชวตขาดแมนนโบราณวาเหมอนแพแตก ตางคนกตางไป จะหาความสขทไหนจะเหมอนออมอกของแมไมมอกแลวในโลก แตกมลกบางคนโงนก เตบโตมามแตสรางความชวลางผลาญ พดจากบแมดวยค าหยาบคาย ดอรน ลกอยางน เขาเรยกวา ลกชว ความทกขของแมนน ทานวาม 3 อยาง คอ

ทกขเพราะไมมลก ทกขเพราะลกตาย ทกขเพราะลกชว

ใน 3 อยางนอนสดทายทกขมากทสดในชวต เวลาแมยงมชวตอยไมเคยเลยทจะท าความดใหแมชนใจ ไมเคยเลยทจะพดค าเพราะ ๆ กบแม ไมมเลยทจะซอของด ๆ ไปใหแมทาน เวลาสขสบายกลมแมผใหก าเนดจนหมดสน แตพอถงเวลาแมตายลง น าศพแมมาไวทวดนมนตพระมาสวด 5 วน 7 วน กอนทพระจะสวดกไปเคาะโลงแลวพดวา แมฟงพระสวดนะแม เวลาเอาขาวไหกมเพยงขาวตมถวยเดยว น าเปลาครงแกว ผลไมด 2-3 ลกใสถาดไปเลก ๆ ไปวางไวขางหนาโลงศพแม หนไปเคาะโลงศพพรอมกบพดวา แมลกขนมากนขาวเถดนะแม แมลกขนมาดมน าเยน ๆ เถอะนะ พระสวดแลว ฟงพระสวดนะแม

ดวงใจแม สะอาดแท กวาทกสง ดวงใจแม สะอาดยง กวาสงไหน ดวงใจแม สะอาด เหนอสงใด ดวงใจแม มไวเพอ ลกเอย

แมวาลกจะอยทไหน ดวงใจของแม เผาตดตามดวยความรกและหวงหา แมหวงวาเมอเราพบกน สายสมพนธของเราแมลกคงจะแนนแฟนอบอนเชนเคย……

เรามเวลาทจะอยรวมกนนอยเตมทแลวนะจะลก จงท าเวลาของเราทเหลออยใหดทสดเถดลกจะไดไมเสยใจภายหลงเมอแมตายจากลกไป จะเปนวนใดกไมร วนน อาจจะเปนวนสดทายกได ไมมอะไรแนหรอก แตจงจ าไว

รกอนหมนแสนไมแมนรก เปนรกแทมอบใหลกชายหญง พรอมปลดชพพลรางไมประวง เจาคอสงสงคาแกวตาเอย

แมรกลกสดหวใจ จากแม……..

กอนจบการบรรยายในวนนพระอาจารยมกลอนบทหนงใหเราน าไปคด

พอแมกแกเฒา จ าจากเจาไมอยนาน

จะพบจะพองพาน เพยงเสยววานของคนวน ใจจรงไมอยากจาก เพราะยงอยากเหนลกหลาน แตชพมทนทาน ยอมราวรานสลายไป ขอเถดถาสงสาร อยากลาวขานใหช าใจ คนแกชะแรวย คดเผลอไผเปนแนนอน ไมรกกไมวา เพยงเมตตาชวยอาทร ใหกนและใหนอน คลายทกผอนพอสขใจ เมอยามเจาโกรธขง ใหนกถงเมอเยาวย เมอยามเจาปวยไข ไดใครเลาเฝาปลอบโยน เฝาเลยงจนโตใหญ แมเหนอยกายกยอมทน หวงเพยงจะไดยล เตบโตจนสงางาม ขอโทษถาท าผด ขอใหคดทก ๆ ยาม ใจแทมแตความ หวงตดตามชวยอวยชย ตนไมทใกลฝง มหรอหวงอยนานได วนหนงคงลมไป ทงฝงไว ใหวงเวง ฯ

ขอใหพวกเราลมตาขนพระอาจารยมเพลงมอบให รองไดกรอง รองไมไดกตงใจฟง (บรรยายประกอบเพลไปเรอยๆ)

( เปดเพลงแม ของโลโซ ) ( ภทรวาท ภกข )

-จบ-

โอพอจา แมจา ทานอยไหน ทานท าไมทงลกไวไมสงสอน อนไอรกยามหนาวเนอเอออาทร ยามทกขรอนยอนมองใครมไดเลย

หลายครงเขากลาวดาตอวาลก หลายครงถกเขาตชโทษเฉย จะหาใครปลอบใจมไดเลย เจบจนเคยทอแท ทรมาน

โอพอแมเอย รไหมใครคดถง ลกซาบซงถงพระคณสดไพศาล ทานจากไปอาลยร าทกค าวน ทรมานหนาวเหนบเพราะเจบใจ

มาบดน มแมคร ชวยชเชด ใหลกเกดมอนาคตทสดใส

เปนแมครผโอบเออเกอน าใจ ฝากตวไวใหแมครชชวง

ขอแมครผมคณการญดวย โปรดจงชวยรบศษยผผดหวง ไวออมกอดสอดสองทงสองทาง ชวยเสรมสราง ดงลกทานบดนเทอญ

ภทรวาท 14-2-48