กระบวนการเพาะพนธปญญาสการพฒนาผเรยนอยางยงยน

ประชมพฒนาความรวมมอระหวาง สพฐ. กบ สถาบนอดมศกษา

7 มนาคม 2556 โรงแรมรามาการเดนท

08/03/56 1

ผน าเสนอ

• การศกษา ป. เอก วศวกรรมเครองกล University of Queensland, Australia

• อดต รองผอ านวยการ และผอ านวยการฝายอตสาหกรรม ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) ผรเรมโครงการยววจยตางๆ ของ สกว.

• ปจจบน

–รองศาสตราจารย คณะวศวกรรมศาสตร ม. สงขลานครนทร

– หวหนาหนวยประสานงานกลางโครงการเพาะพนธปญญา 08/03/56 2

08/03/56 3

08/03/56 4

นสพ. เดลนวส 6 มนาคม 2556

อะไรคอโครงการเพาะพนธปญญา ตอนท 1

08/03/56 5

การปฏรปการศกษา

Clip การปฏรปการศกษาสอถงอะไร

1. ตองพฒนาระบบคดความเปนเหตเปนผล

2. ตองจดโดยการมสวนรวมของ

1. ทองถน

2. เครอขายวชาการ

3. การศกษาตองพฒนาทกษะ (skills)

อะไรคอทกษะ?

08/03/56 6

21st Century Skills

08/03/56 7

การศกษาส าหรบ 21CS

1. ทกษะเกดจากประสบการณตรงทไดปฏบต

2. น าผลการปฏบตมาคดใครครวญดวยสาระวชาทมอยจน “เขาใจ”

3. คดสงเคราะหตอจากความเขาใจ จนเกดความรใหม

4. จงเปน Learning by Doing โดยม PBL หรอ RBL เปน mean

ปรยต

ปฏบต

ปฏเวธ

สอนนอย เรยนมาก

John Dewey (1859-1952)

„ เรยนรเมอผเรยนลงมอกระท า (learning by doing) แลวเรยนรจากประสบการณทเกดขน (learning from experience) ซงจะเปนความเขาใจคงทนสะสมเปนประสบการณใหม

„ การศกษาจงตองใหอสระกบผเรยน โดยครมหนาทออกแบบใหสอดคลองกบประสบการณ และจรตการเรยนร ยดผเรยนเปนศนยกลาง ใหไดความรทเกดประโยชนจรงในชวตประจ าวน

08/03/56 8

โครงงาน ป. 2

อะไรคอโครงการเพาะพนธปญญา?

• เปนโครงการความรวมมอระหวาง ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) กบ บมจ. ธนาคารกสกรไทย

• เปาหมายเพอพฒนาการศกษาโดยใช Research-Based Learning (RBL)

08/03/56 9

ตนก าเนดมาจากไหน?

• 2545 สกว. ตงชดโครงการวจยแหงชาต: ยางพารา

• 2546 มโครงการประกวดเขยน proposal วจยเกยวกบยางพาราส าหรบโรงเรยนมธยมในภาคใต เนองในวาระครบรอบ 10 ป สกว.

08/03/56 10

ขอคนพบ

• โรงเรยนเขาใจวจยในลกษณะเดยวกบการท าโครงงานประเภท “ท าของ”

• โครงการของโรงเรยนไมสามารถบรณาการสาระวชาได

• ครไมเขาใจวจยแบบ exploratory ปลอยใหนกเรยนเขยน proposal “ท าของ” ทคนเคย

• การประเมน/ประกวดท าใหโรงเรยนแขงท าของทเกนการเรยนรของนกเรยน

08/03/56 11

08/03/56 12 PBL ของโรงเรยนทวไป

โครงงาน “เครองจกตอก”

08/03/56 13

งานทท าคอสราง “เครองจกตอก”

โครงงาน “ครมขดเครองมอชาง”

08/03/56 14

ขอคนพบ

• เมอเขาโรงเรยนจงเหนความตงใจของคร แตครไมรวาท าอยางไร

• เหนผลงานทขอ คศ. 3 จงทราบวางานวจยของครตด “กบดก” methodology และเครองมอ ทเนนศาสตรการวจยและสถตมากเกนพอด ผลคอ

–ครกลววจย

–“วจยในชนเรยน” ไมเกดประโยชนกบการพฒนาการเรยนรของนกเรยน

– เกดปรากฏการณ “จางท าผลงาน” 08/03/56 15

08/03/56 16 นสพ. ไทยรฐ 5 ม.ค. 2556

17 08/03/56

สถตด แตไมพอส าหรบการเกดปญญา

จดตงตน

• จงเกดโครงการ “ยววจยยางพารา” เมอ 2546 ส าหรบนกเรยนมธยมในภาคใต และขยายออกเตมประเทศในทกพนททปลกยางพารา โครงการม 2 เปาหมาย

–พฒนาก าลงคนในระยะยาวใหเปนนกวจย

–ทดสอบ model การพฒนาการศกษาแบบ Research-Based

08/03/56 18

จดตงตน

• ปจจยหนน คอ คนทดแลงานนให สกว. (รศ. ไพโรจน ครรตน) เปนอาจารยคณะวศวฯ ซงเปนศาสตรส าหรบโจทยแบบปลายเปด (มค าตอบไดหลายทาง)

• 2556 บมจ. ธนาคารกสกรไทย และ สกว. สนบสนนแนวคด RBL ในรปแบบใหมภายใตชอ “เพาะพนธปญญา” เปนเวลา 5 ป

08/03/56 19

แนวคด/แนวความเชอ RBL (ยววจยยางพารา )

• เชอวา “วจยคอกระบวนการเรยนร” ไมใช “วจยคอกระบวนการหาความร” (อยางเดยว)

• กระบวนการเรยนรจากงานวจยมงเปาทผเรยน ไมใชมงเปาทการคนพบ

• ใครๆ กท าวจยเพอพฒนาปญญาตนเองได

• ฐานคดส าคญของ RBL คอ “ผลเกดจากเหต” “เหตยอมมเหตของเหต..” ซงเปนฐานคดส าคญของการท า backward design

• ครตองการ coach

08/03/56 20

ขอคนพบจาก “ยววจยยาง”

• งาน “วจยจา” อยในโรงเรยนดงๆ ทมครดจากมหาวทยาลย เปนเรองใกล lab แตไกลตวนกเรยน

• โรงเรยนจะพฒนานกเรยนไดด หากคนในพนทไมละเลย และเขาไปชวยคนละไม คนละมอ

• ครเปนคนทมภาระงานมาก มความอดทนสง ครจ านวนมากมประสบการณ (tacit knowledge ดๆ ) ทนาสนใจ มจตวญาณความเปนคร ตองการพฒนา แตอบจนหนทาง เพราะ “ตดกบดก” การประเมน

08/03/56 21

ขอคนพบจาก “ยววจยยาง”

• ระบบ top-down ในการจดการการศกษาท าใหโรงเรยนสบสนกบ “model ความหวงดใหมๆ” ของกระทรวงฯ จนท าใหครไมตองคดอะไรเอง เกดวฒนธรรมไมเคยคด ไมอยากคด

• คณะวชาดานวทยาศาสตรควรชวยพฒนาครเรองระบบคดทเปนเหตผล ทจะน าไปส Research-Based Learning และท า Backward Design ได

08/03/56 22

เราประเมน RBL ยววจยยางพาราอยางไร?

• เพราะ RBL สรางความคดวเคราะห สงเคราะห วพากษ

• ยววจยประเมนโดย

–ผลงานวจย และ

–“การสะทอนคด” ของการท างาน/การเรยนรของทงครและนกเรยน

08/03/56 23

www.trfrubber.wordpress.com

เราพฒนาครอยางไร?

• ย/สงเสรมใหอานหนงสอดๆ

• จดกระบวนการกลม – กจกรรมทางจตวญาณใหสงบพรอมเรยนรใหม

– กจกรรมสงเสรมกระบวนการคดอยางเปนระบบ

– การหนนเสรมแบบ coaching ในการเขยน proposal การวเคราะห สงเคราะหผล ทงโดยตรงและผาน ICT

– มเวทใหฮกเหมในความส าเรจ

• เราพฒนาครทตนทาง 08/03/56 24

08/03/56 25

ไมใชการพฒนาทปลายทาง ทไมเกยวกบประโยชนแกนกเรยนโดยตรง

เซนเซอร

08/03/56 26

RBP

จตตปญญาศกษา

Analytical & Critical Thinking

ครและโรงเรยนพฒนาตนเองดวยเกลยว PDCA

„ ปรบกระบวนการจตใจ

„ ปรบกระบวนการคด

„ มโครงงานใหปฏบต

„ มเวทเรยนร

มกระบวนการทถกออกแบบเฉพาะ

• จตตปญญา

• Systems Thinking

• RBP

• KM/PLC 08/03/56 27

เปาหมายโครงการเพาะพนธปญญา

• 80 โรงเรยน 19 จงหวด 8 มหาวทยาลย (เปนพเลยง @ 10 โรง)

• สนบสนน (ตอป) 800 โครงงาน นกเรยน 3,000 คน คร 400 คน

• โรงเรยนละ 1 หองๆ ละ 10 โครงงาน (สนบสนนทน 80,000 บาท)

• โครงงาน 3 ศาสตร วทยาศาสตร-คณตศาสตร สงคมศาสตร-เศรษฐศาสตร มนษยศาสตร-ประวตศาสตร (ทองถน)

สพม. ทเกยวของ เชยงราย พะเยา ล าปาง แพร ล าพน อบลฯ อ านาจเจรญ ยโสธร ศรสะเกษ สรนทร ราชบร นครปฐม สมทรสาคร สมทรสงคราม

สราษฎรฯ นครศรฯ สงขลา พทลง สตล 08/03/56 28

ระดบ project

สกว. + ธนาคาร

หนวยจดการกลาง

Coach จงหวด

โรงเรยน 1-10

ก าหนดเปาหมายและประเมนผล

พฒนากระบวนการ RBL ใหพเลยง

สนบสนนการท า RBL ใหคร

ผลงาน RBL

ผลกบนกเรยน

ผลกบโรงเรยน

ผลกบคร Thinking & character

ผลสมฤทธวชา

บทบาท สงทได

ใช resource พฒนาประเทศ

ไดประสบการณการจดการการศกษา

ใชองคความรทมใหเกดประโยชนทางกวาง

KPI มหาวทยาลยรบใชสงคม

องคความรใหมดานการจดการการศกษา

เปนผน าการใช RBL ปฏรปการศกษา

ความเชอมโยงกบพนท

ครและนกเรยนท า RBL

Soc Hum Sci

ประเดนหลก

ระดบโครงงาน 3 ศาสตร

ผลวจยกระบวนการเรยนร

08/03/56 29

ตวอยางโครงงาน “อาชพทอผา...”

08/03/56 30

1. อตราการเตบโตของหนอนไหมในสภาวะการเลยงตางๆ

2. การทนการซกลางของสยอมธรรมชาตจากแหลงสตางๆ

3. ปจจยและลกษณะการขาดของเสนไหมยนในการทอผาดวย...

4. ผลกระทบของกระบวนการผลตตอสมบตทางกลของเสนไหม

5. ทานงและลกษณะการทอทสงผลตอโรคปวดกลามาเนอของผทอผา

ชวฯ-ฟสกส

เคม-ฟสกส

ฟสกส

บรณาการวทย

บรณาการวทย

ตวอยางโครงงาน “อาชพทอผา...”

08/03/56 31

6. ความเชอและแหลงทมาของภมปญญาของการเลยงตวไหม

7. รปแบบเรขาคณตของลายผาทอทใชในพธกรรม...และความหมาย

8. ปจจยความส าเรจของการรวมกลมทอผาไหมกลม...

9. ผลของการรณรงคใชผาไทยของสวนราชการทมตอเศรษฐกจชมชน....

10. เสนทางมลคาเพมและผลตอบแทนทตกคางในชมชนของผาทอพนบาน

มนษยศาสตร

วทย-มนษย

สงคมฯ

เศรษฐศาสตร

เศรษฐศาสตร

ความรจากประสบการณ

08/03/56 32

โรงเรยน คร และการเรยนการสอนในสภาพปจจบน ตอนท 2

08/03/56 33

08/03/56 34

การศกษาทเปนเหยอโดยไมรตว

พทธพสยในการศกษา

08/03/56 35

ร/จ า เขาใจ

ประยกต คดวเคราะห

คดสงเคราะห

คดประเมน

เรยน

วจย

คดวพากษ

ระบบประเมนครและ O-Net ท าใหการศกษาตดทบนไดขนแรก

การเรยนแบบบนไดขนแรก

08/03/56 36

รไหมวา O-Net 30% จาก 4 ตวเลอก แปลวาร 7 ใน 100

„ ร 7

„ ไมร 93 เดาเอาได 93/4 ไดมาอก 23

„ รวมได 7+23 = 30

08/03/56 37 O-net ได 30%

30% แปลวาร 7

ไมรเลยยงได 25%

แปลวาลมเหลว

เขาใจสถต 4 ตวเลอก

เอาสถตมาประยกต

08/03/56 38

กตกาเปนตวก าหนดเกมการเลน

สอนผอน/น าเสนอ

เรยนจากลงมอปฏบต

อภปรายกลม

ดสาธต

ใชสอภาพและเสยง

อานเอง

ฟงบรรยาย

ความรทเหลอ 5%

10%

20%

30%

50%

75%

90%

Passi

ve L

earn

ing

Activ

e Lea

rning

100% วจยคนควาใหรเอง

ไดยนแลวฉนกลม

ไดเหนฉนไดเพยงจ า

เมอไดท าฉนจงเขาใจ

08/03/56 39

เมอวจยจงบรรลร แนวทางวจย

น าเสนอเวท

งานปฏบต

ท าเปนกลม

ความคดในวงการการศกษาและการพฒนาทตองการส าหรบ RBL: ประสบการณจากเพาะพนธปญญา

ตอนท 3

08/03/56 40

08/03/56 41

จ า

เปนขอมลแก

คด

เกดปญญาความเขาใจความจรง

เพอใหเกด

แลวจดเปนขอมลเพอ

เอาไปใช

ท า อารยธรรม

วงจรพฒนา ปญญา โลกภายใน

โลกภายนอก

เพอใหเกด

ท าให วงจรพฒนา อารยธรรม

08/03/56 42 พระพรหมคณาภรณ (ป.อ. ปยตตโต)

ความคด

ความรสก

ความจรง (พฒนาปญญา)

ท าใหส าเรจประโยชน (พฒนาอารยธรรม)

รบใช

ตญหา

ขอมล ความร ความอยากไดความจรง

ความคด ท าใหเกด

ท าใหเกด

ทฏฐ

รบใช

คดปรงแตงเปนทาสอารมณ

08/03/56 43 พระพรหมคณาภรณ (ป.อ. ปยตตโต)

ตณหา ไมเรยกรองหาปญญา หาเสพ สขจากผสสะ

ฉนทะ สขจากสภาพทดขน หาท า เรยกรองหาปญญา

เพราะเขาใจ RBL การท าวจยหาปญญาจงเปนความสข

เพราะไมเขาใจ RBL การท าวจยหาปญญาจงเปนความทกข

ความเขมแขง ทกษะปฏบต ความเพยร ความอดทน

ออนแอ ขเกยจ ไมสงาน

พฒนา

ดอยพฒนา

08/03/56 44 พระพรหมคณาภรณ (ป.อ. ปยตตโต)

08/03/56 45

ฉน

เรา

เขาใจกน

เธอ

ฉน

เรา

ไมเขาใจ

เธอ

รวมมอ

ปลอดภย

บนดาลใจ

ผกพน

ไวใจ

ไมปลอดภย

ทอแท เบอ

หางเหน

ระแวง

ตอตาน

ผล

ผล

แรงกระตน จากภายนอก

แรงกระตน จากภายใน

ฉนทะการเรยน RBL กบการปรบเปลยนนเวศการเรยนร

46

เรยนร

ตกหลม

ตอบโต

มองทางเลอก ความรสก

สถานการณ

ความคด

จาก M.J. Adams “Change Your Questions Change Your Life” 08/03/56

ทศนคตของนกตดสนและนกเรยนร

นกตดสน • ชอบตดสนตนเองหรอคนอน

• มปฏกรยาโตตอบอตโนมต

• รดไปหมดทกอยาง

• ไมยดหยน ไมปรบตว

นกเรยนร • ยอมรบตวเองและคนอน

• รบผดชอบและรอบคอบ

• ใหคณคากบความไมร

• ยดหยนและรจกปรบตว

47 จาก M.J. Adams “Change Your Questions Change Your Life” 08/03/56

ทศนคตของนกตดสนและนกเรยนร

นกตดสน • คดวาตนเองเปนฝายถก

• กลวความแตกตาง

• ปกปองสมมตฐานตนเอง

• มองวาความเปนไปไดมขดจ ากด

• อารมณพนฐานปดกนตวเอง

นกเรยนร • อยากรอยากเหน

• ใหคณคากบความแตกตาง

• ตงค าถามกบสมมตฐานทใช

• มองวาความเปนไปไดมขดไมจ ากด

• อารมณพนฐานอยากร-เหน

48 จาก M.J. Adams “Change Your Questions Change Your Life” 08/03/56

ความสมพนธจากทศนคตของนกตดสนและนกเรยนร

นกตดสน • มความสมพนธแบบได-เสย

• รสกแปลกแยกจากคนอน

• โตเถยง

• แสดงความคดเหนขดแยงกบคนอน

นกเรยนร • ความสมพนธไดทง 2 ฝาย

• ไมมความรสกแปลกแยกจากคนอน

• แลกเปลยนความคดเหน

• ใชเหตผลในการวเคราะหความเหนคนอน

49 จาก M.J. Adams “Change Your Questions Change Your Life” 08/03/56

ความสมพนธจากทศนคตของนกตดสนและนกเรยนร

นกตดสน • ฟงเพอหาถก/ผด เหนดวย/ไมเหนดวย

• มองความคดเหนคนอนวาปฏเสธ

• มองหาการโจมตหรอปกปองตนเอง

นกเรยนร • ฟงเพอหาขอเทจจรง ความเขาใจ ความรวมมอ

• เหนคณคาความคดเหนคนอน

• มองหาทางแกไข/สรางสรรค

50 จาก M.J. Adams “Change Your Questions Change Your Life” 08/03/56

การตงค าถามของนกตดสนและนกเรยนร

นกตดสน • มอะไรผด?

• ใครผด?

• ฉนจะพสจนไดอยางไรวาฉนถก?

• ฉนจะควบคมมนไดอยางไร?

• ฉนพายแพไดอยางไรกน?

นกเรยนร • มอะไรทใชไดผล?

• ฉนตองรบผดชอบอะไร?

• ขอเทจจรงคออะไร?

• ฉนมทางเลอกอะไรบาง?

• อะไรมประโยชนตอเรองน?

51 จาก M.J. Adams “Change Your Questions Change Your Life” 08/03/56

การตงค าถามของนกตดสนและนกเรยนร

นกตดสน • เกดเรองไมดกบฉนไดอยางไร?

• ท าไมพวกเขาไมรอะไรเลย?

• ท าไมพวกเขาท าตวนาหงดหงดอยางน?

• ท าไมมนถงนาเบออยางน?

นกเรยนร • ฉนสามารถเรยนรอะไรไดบาง?

• คนอนๆ รสกอยางไร?

• คนอนๆ ตองการอะไร?

• มอะไรทเปนไปได?

52 จาก M.J. Adams “Change Your Questions Change Your Life” 08/03/56

เสยงสะทอนจากเดก (WS คร พพปญ. ทศรสะเกษมนกเรยน ม. 1 -3 เขารวมประมาณ 10 คน)

„ “การเรยนอยางทท ามา 2 วนนตางจากทเรยนทโรงเรยนอยางไร”

„ “สนก..แตเกรง”

„ “ท าไมตองเกรงดวย?”

„ “เพราะตองเรยนกบคร ไมเคยเรยนพรอมกบผใหญมากอน”

„ “เรยนพรอมกนอยางนท าใหรอะไรบาง”

„ “ครนาจะเขาใจเดกอยางพวกผมมากขน เวลาทผมเรยนไมเขาใจ”

„ “หมายความวาอยางไร?”

„ “เพราะครกท าผดไดเหมอนกน”

08/03/56 53

ครเปนนกตดสน

เดกมศกยภาพเปนนกเรยนร แตศกยภาพถกกดทบไว

เพราะไมเคยชนกบการเรยนในพนทปลอดภย

เดกออกนอกกรอบคดเดม และรสกอสระ

เราตองเปลยนทศนคตของครจากนกตดสนมาเปนนกเรยนร เพอจดความสมพนธในหองเรยนใหม

เดกสะทอนอะไร?

ทศนคตการเรยนรของคร (ขอเรยนรจาก พพปญ.)

„ ผอ. ไมสนใจจดหมายทไมมตราครฑ

„ ครเบอการอบรมทไมไดอะไรกลบไป แตตองการ “ใบประกาศฯ”

„ ครไมเคยชนกบการตองคดเอง

„ ครสบสนระหวางเหตผลและความคด ใชเหตผลตนๆ และชอบเอาความคดมาเปนเหตผล

„ ครขาดจนตนาการ

„ ชวตครขาดกระบวนการกลมในการ ลปรร.

54 08/03/56

ครขาดจนตนาการ

55 08/03/56

ครขาดทกษะการประยกตความรแกปญหา

• เคกสสมมหนาสขาวอรอยมาก เราจะแบงเปน 2 สวนใหไดเนอและหนาเคกเทาๆ กนไดอยางไร โดยตดเปนเสนตรงเสนเดยว

08/03/56 56

1) เสนทลากผานจดศนยกลางของสเหลยม จะแบงสเหลยมออกเปน 2 สวนเทาๆ กน

2) จดศนยกลางคอจดตดของเสนทแยงมม

ครแยกเหตผลกบความคดไมได

„ ใหหาคเหตผลทผด หรอไมเปนเหตเปนผลตอกน

57 08/03/56

ด TV งวงนอน

ตนสาย

กนยาแกแพ งวงนอน

งวงนอน

เมฆ แดด

ฟารอง ฟาแลบ

ยาเสพตด ยาบา

หางลกศรคอเหต หวลกศรคอผล

ถาม ฟารองกบฟาแลบอะไรเปนเหต อะไรเปนผล? ตอบ เกดพรอมกน ถาม อนหนงเปนแสง อกอนเปนเสยง เปนสงเดยวกนหรอไม? ตอบ ไมใชสงเดยวกน ถาม ตกลงเกดพรอมกนใชไหม? ตอบ ถาอยางน.... ไมนาจะใช ถาม อะไรเปนเหตของอะไร? ตอบ ฟาแลบ

08/03/56 58

ถาม รไดไง? ตอบ เหนฟาแลบกอนฟารอง ถาม การเหนกอนสามารถสรปไดวาเกดกอนใชไหม? ตอบ นาสรปได ถาม จรงหรอ... ลองคดใหม เพราะแสงเดนทางเรวกวาเสยง ฟาแลบอาจเกดหลงได ตอบ เออนะ... ถาจะจรง

08/03/56 59

ถาม คดใหมอะไรเปนเหตของอะไร? เพราะเกดฟาแลบจงเกดฟารอง หรอเพราะฟารองมนจงแลบ

ตอบ ฟารองเปนเหต ถาม เพราะอะไร? ตอบ เหมอนกะเทาะหนกอไฟ หนกระทบกน เกดเสยงกอนเกดประกายไฟ ถาม สมยอยมธยมเคยเรยนเรองการเกดฟารองฟาแลบไหม? ตอบ เคย... แตไมเคยตองสงสยวาอะไรเปนเหตของอะไร

08/03/56 60

ครตองพฒนาอะไร?

1. ความคดในระบบวทยาศาสตรเพอใหคดเปน ประกอบดวย

ก) ความคดเชงเหตผล (รวาผลเกดจากเหต)

ข) ความคดเชงระบบ (เหนความเชอมโยงของสรรพสง)

ค) ความคดวเคราะห สงเคราะห (ชวยเดกใหเปน constructivist)

08/03/56 61

ขณะนครคดไดแคไหน?

ครตองพฒนาอะไร?

2. ทกษะ backward design ในการออกแบบกระบวนการเรยนรของนกเรยน ประกอบดวย

ก) รสาระทแทจรงของวชา

ข) รเปาหมายทนกเรยนตองร ทงสาระและทกษะ

ค) รขนตอนการเขาสเปาหมาย

ง) ร learning style ของนกเรยน

จ) มความคดสรางสรรคในการออกแบบกระบวนเรยนทผสมกจกรรม

08/03/56 62 ขณะนครรอะไร แคไหน?

อะไรคอ systems thinking

• คอวธการคดแบบหนง ทท าใหเขาใจความจรงวาสรรพสงไมไดอยเดยวๆ แตมความสมพนธ จน “เหนทงหมด” และ “สภาพทสมพนธกน” วาระบบ คอ กลมขององคประกอบทมปฏสมพนธกน (interrelated) ปฏบตเชอมกน (interacting) หรอขนตอกน (interdependent) ทรวมกนเปนความซบซอนในหนงเดยว (complex and unified whole) ทมเปาหมายเฉพาะ และคงอยไดกเพราะการท างานขององคประกอบยอย

• Systems thinking มพลงมากกวา Mind map ทครคนเคย 08/03/56 63

โครงงานศกษาการปลกกลวยปองกนไฟไหมสวนยาง สมมตฐาน “การปลกกลวยน าวาสามารถเพมความชนในดนได”

ความชนดน

ความคดเชงเหตผลท าใหเกด RBL ทถกตอง

ตวแปรตน

ตวแปรตาม

เปนงานวจยลกศรเดยว รเพยง what

08/03/56 64

ความชนดน

ปฏบตการ ใหหาสายโซของเหตและผล

ตวแปรตน

ตวแปรตาม

อะไร?

08/03/56 65

ความชนดน

อณหภมดน รมเงา

การระเหยน าจากดน

น ากลนตวกลางคน

เฉลย

08/03/56 66

วจยคอการพสจนความสมพนธของลกศร ซงท าใหรเหตผลทละเอยดขนถง why

ความชนดน

อณหภมดน รมเงา

ดงน าใตดน

การระเหยน าจากดน

น าในดนชนบน

น าในดนชนลาง

น าในตนกลวย

น ากลนตวกลางคน

รากดดน ามาแพรน าใหดน

วจยทละเอยดขน

08/03/56 67

อทธพลของใบ

อทธพลของราก

..........จงคดวา.........แลวพบวา...............ซงเราสามารถจะ..................

ประโยคหลกของโครงงานฐานวจย

08/03/56 68

..........จงคดวา.........แลวพบวา...............ซงเราสามารถจะ..................

ความสงสย

คดเชงเหตผล

โครงงาน RBL

คดใครครวญ + สาระวชา

คดวเคราะห

คดสรางสรรค/ประยกต

คดเชงระบบ

คดสงเคราะห ขอมลของโครงงาน

บนได 3 ขนสดทาย ของ Bloom

08/03/56 69

แนวทางการชวยเหลอคร: ประสบการณจากโครงการเพาะพนธปญญา

ตอนท 4

08/03/56 70

โคชคอใคร? มคณสมบตอยางไร?

• รเปาหมาย

• รจดบกพรอง ทเปนเหตไมถงเปาหมาย

• รเทคนค/วธแกจดบกพรอง

• แนะน าใหปฏบต แลวเฝาดเพอปรบปรง

08/03/56 71

Coach กบการ Detox คร

• พษรายทมอย – การฝกอบรมวจยครไดสราง “มายาคต” วจย ทท าใหครกลวการท าวจย

– O-Net และการประเมนท าใหครใหความส าคญเนอวชามากกวากระบวนการ

– ระบบประเมนท าใหการสอน(ตว)ตอบสนอง O-Net ดกวาการฝกทกษะ

• ระบบท าใหครสบสนระหวางเหตผลกบความคด ไมกลาคดตาง ไมอยากคดเอง

• ถอนพษดวย workshop Learning by Doing + สรางแรงบนดาลใจ เพอ – เขาถงความคดเปนเหตผล (หายกลววจย)

– เขาถงกระบวนการของนกจดการการเรยนรดวย (ได backward design)

08/03/56 72

การพฒนาภาคท างาน

• สกว. ฝกทมมหาวทยาลย 8 แหงใหเขาใจ RBL ส าหรบการศกษาขนพนฐาน

• ทมมหาวทยาลยแตละแหงฝกกลมครแกนน า 40-50 คน (จาก 10 โรงเรยน)

• ครแตละโรงเรยนฝกนกเรยน 35-40 คนใหท าโครงงานฐานวจย RBP ทงหอง โดยบรณาการสาระใหเปน RBL

• ทมมหาวทยาลยทง 8 รวมเปน PLC การฝก RBL แกคร

• ครในโครงการรวมเปน PLC การเปนฝก RBL แกนกเรยน 08/03/56 73

ฝกทกษะ 1 ฝกทกษะ 2

จตตปญญา

สอนโครงงานแบบบรณาการ

ทกษะ ST

ทกษะวจย ทกษะคดวเคราะห

เขาใจและจตใจพรอม คดเชงเหตผล คดวเคราะห คดสงเคราะห คดวพากษ

ตนน า กลางน า ปลายน า

ทกษะคดสงเคราะห

น.ร. ท า RBP

PDCA ของคร

KM/PLC

รายงานวจย

เวทน าเสนองาน

พฒนาคร

ฝกทกษะ 3

คดประเมน

08/03/56 74

ทมคร 4-5 คน ออกแบบการเรยนร พฒนาการสอน

1 สรางโจทย

2 ออกแบบเกบขอมล

3 เขยน proposal

4 เกบขอมล

5 วเคราะห/สงเคราะห สรป

6 เขยน/น าเสนอ

ปญหาตามบรบท หลกการวจย

สมมตฐานจากทฤษฎ

รปแบบการเขยน

เครองมอ

ทกษะคด

ทกษะการสอสารวชาการ

เวทวพากษ เวทวพากษ

เวทวพากษ

พ.ค.

ม.ย.

ก.ค. ส.ค.

ก.ย.-พ.ย.

ธ.ค.

ม.ค. 57

08/03/56 75

ทมพเลยง พฒนาทกษะคร

1 เตรยมความพรอม

2 จดท าแผนการสอน

3 ออกแบบกจกรรม/ฝกสอน

4 ฝกวเคราะหสงเคราะห

5 วเคราะห/สงเคราะห สรป

6 ฝกเขยน/น าเสนอ

Workshop คดเชงเหตผล รปแบบแผนการสอน

Backward design

Workshop คดวเคราะห/สงเคราะห

AAR นเทศงาน

รปแบบการเขยน

เวทวพากษ เวทวพากษ

เวทวพากษ

ม.ค.

ม.ค.

ม.ย.

ก.ย.-ต.ค.

ธ.ค.

ม.ค. 57

08/03/56 76