หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน 1

1121205 หลกสตรการศกษาขนพนฐาน

อาจารย ดร.นนทนภส นยมทรพย[email protected]

ความหมายของหลกสตรองคประกอบของหลกสตรความส าคญของหลกสตรระดบของหลกสตร

หลกสตร

ความหมายของ “หลกสตร”ตามประสบการณเดมของผเรยน

หมายถงอะไรบาง

หลกสตรความหมายของหลกสตร

ขอบเขตของหลกสตร 3 สถานะ คอ 1) ศาสตรแขนงหนง 2) ขอก าหนดเกยวกบการเรยนการสอนซงไดจดท า

ขนอยางเปนทางการ และ 3) ระบบการท างานทเกยวของกบหลกสตร (สงด อทรานนท, 2527: 346)

หลกสตรความหมายของหลกสตรCaswell and Campbell (1935: 69) กลาววาหลกสตร หมายถง ประสบการณ

ทงมวลทผเรยนไดรบภายใตค าแนะน าของคร

Tanner, Daniel and Tanner, Laurel N. (1975: 43) กลาววาหลกสตรเปนการสรางความรและประสบการณใหมอยางมระบบภายใตการดแลของโรงเรยน เพอชวยเพมความสามารถในการควบคมความรและประสบการณของผเรยน

Taba, Hilda (1962: 10-11) กลาววาหลกสตร หมายถง แผนส าหรบการเรยนร ซงประกอบดวยเปาหมายและวตถประสงคเฉพาะ การเลอกและการจดล าดบของเนอหา รปแบบการเรยนรและการสอน และการประเมนผล

หลกสตรความหมายของหลกสตรOliva, Perter F. (2005:7) กลาววาหลกสตร คอ แผนหรอโปรแกรมส าหรบ

ประสบการณทงหมดทผเรยนตองเผชญภายใตแนวทางของสถานศกษา ในทางปฏบตนนหลกสตรประกอบไปดวยแผนจ านวนหนงทเขยนขนจากขอบเขตทมความหลากหลาย เปนการวางโครงรางประสบการณเรยนรอนเปนทตองการ ดงนน หลกสตรสามารถเปนไดทงหนวยการเรยนหนวยหนง หรอรายวชาหนง หรอการเรยงล าดบรายวชาหลายรายวชา หรอเปนโปรแกรมการศกษาทครบถวนของสถานศกษา ซงการศกษาอาจเกดขนภายนอกหองเรยนหรอโรงเรยนตามทก าหนดโดยสถานศกษา

Sowell, Evelyn J. (2005: 4) กลาววาหลกสตร คอ สงทสอนใหแกผเรยน ซงครอบคลมถงความร ทกษะ และเจตคตทตงใจและไมตงใจสงผานใหแกผเรยนไมวาจะมการสอนในโรงเรยนหรอสถานทอนกตาม

หลกสตรความหมายของหลกสตรสงด อทรานนท (2527: 16) ไดศกษาความหมายของหลกสตรและกลาวถง

ความหมายทมจดเนนตาง ๆ กน ไดแก หลกสตร คอรายวชาหรอเนอหาสาระทใชสอน

คอมวลประสบการณทโรงเรยนจดใหแกเดก คอกจกรรมการเรยนการสอน คอสอกลางหรอวถทางทจะน าเดกไปสจดหมายปลางทาง คอขอผกพนระหวางนกเรยนกบคร และสงแวดลอมทางการเรยน คอกระบวนการปฏสมพนธระหวางนกเรยน คร และสงแวดลอม

ทางการเรยน


ธ ารง บวศร (2542: 7) ใหความหมายวาหลกสตรหมายถง แผนซงไดออกแบบจดท าขนเพอแสดงจดมงหมาย การจดเนอหากจกรรมและมวลประสบการณในแตละโปรแกรมการศกษา เพอใหผเรยนมพฒนาการในดานตาง ๆ ตามจดหมายทก าหนดไว

บญชม ศรสะอาด (2546: 7-11) ไดวเคราะหความหมายของหลกสตรและจดกลมของความหมายทพบเปน 3 กลม คอ หลกสตรในลกษณะของสงทคาดหวง สงทเกดขนจรง เปนทง สงทคาดหวงและเกดขนจรง


กจกรรม: สรางความหมายของหลกสตร


หลกสตร คอ ผลผลตทเกดจากการคดเลอกและล าดบสงทตงใจใหเกดแกผเรยนโดยมเปาหมายเพอพฒนาความร ทกษะ เจตคตอยางใดอยางหนงหรอหลายอยางในระยะเวลาทก าหนดอยางแนนอน ซงการรวบรวมและล าดบนนตองมทฤษฎ กระบวนการสราง และพสจนจนเปนทยอมรบของกลมคนทใชหลกสตรนน หลกสตรอาจมความหมายเพยงผลผลตทเปนเอกสารหรออาจรวมถงการน าเอกสารหลกสตรไปใชด าเนนการจรงดวยกได

หลกสตรองคประกอบของหลกสตร

ไทเลอร (Tyler, 1949) ไดเสนอค าถาม 4 ขอ ไวเปนหลกการในการพฒนาหลกสตร ดงน1.จดประสงคทางการศกษาทโรงเรยนควรหาทางท าใหบรรลผลคออะไร2.ประสบการณทางการศกษาทสามารถจดเตรยมไวเพอความเปนไปไดในการบรรลผลตามจดประสงคเหลานนคออะไร3.ประสบการณทางการศกษาเหลานนสามารถถกจดระเบยบอยางมประสทธผลไดอยางไร4.เราสามารถตดสนไดอยางไรวาจดประสงคเหลานนบรรลผล


จากแนวคดการพฒนาหลกสตรของไทเลอร สรปไดวาองคประกอบของหลกสตร ประกอบไปดวย

1) จดมงหมาย2) ประสบการณ (ทงการระบและการจดระเบยบ) 3) การประเมนผล


ทาบา (Taba, 1962: 422) 1. จดมงหมายและวตถประสงค (Aims and Objectives)2. เนอหาและประสบการณการเรยนร (Content and Learning

Experiences)3. การประเมนผล (Evaluation)

หลกสตรองคประกอบของหลกสตรเฮอรค (Herrick, 1950: 41; อางถงใน Taba, 1962: 422-426) 1. วตถประสงค (Objectives)2. สาระส าคญ (subject Matter)3. วธการและการจดระเบยบ (Method and Organization)4. การประเมนผล (Evaluation)


Ornstein and Hunkin (2009: 185 - 186) ไดกลาวถงองคประกอบของการออกแบบหลกสตรซงตองพจารณาธรรมชาตและการจดเรยงองคประกอบพนฐาน 4 องคประกอบ ไดแก 1.วตถประสงค (Objectives)2.เนอหา (Content)3.ประสบการณการเรยนร (Learning Experiences)4.การประเมนผล (Evaluation)

หลกสตรองคประกอบของหลกสตรธ ารง บวศร (2542: 8-9) ระบองคประกอบทส าคญของหลกสตร ไว 9 องคประกอบ คอ1. เปาประสงคหรอนโยบายการศกษา2. จดหมายของหลกสตร3. รปแบบและโครงสรางของหลกสตร4. จดประสงคของรายวชา5. เนอหา6. จดประสงคของการเรยนร7. ยทธศาสตรการเรยนการสอน8. การประเมนผล9. วสดหลกสตรและสอการเรยนการสอน


บญชม ศรสะอาด (2546: 11) ระบองคประกอบพนฐานของหลกสตรไว 4 องคประกอบ คอ1. จดประสงค2. สาระความรประสบการณ3. กระบวนการเรยนการสอน4. การประเมนผล

ฆนท ธาตทอง (2552: 9-13) ระบองคประกอบของหลกสตรไว 4 องคประกอบ คอ1.ความมงหมาย (Objectives)2.เนอหาวชา (Content)3.การน าหลกสตรไปใช (Curriculum Implementation) ไดแก วธการจดการเรยนรและวสดประกอบหลกสตร4.การประเมนผล (Evaluation)

หลกสตรองคประกอบของหลกสตร1. จดมงหมาย เปาหมาย วตถประสงค2. สาระส าคญ เนอหา 3. ประสบการณการเรยนร (เปนไดทงสงทคาดหวงหรอสงทเกดขนจรงในการก าหนด

หรอการใช กระบวนการเรยนร กจกรรมการเรยนร แหลงเรยนร และสอการเรยนร)

4. การประเมนผล

หลกสตรความส าคญของหลกสตรธ ารง บวศร (2542: 9-11) กลาวถงความส าคญของหลกสตรไว 2 ระดบ คอ 1. ความส าคญตอการศกษาสวนรวม 2. ความส าคญตอการเรยนการสอน

ฆนท ธาตทอง (2552: 9) กลาวถงความส าคญของหลกสตรไวใน 2 ประเดน1. หลกสตรสรางผลกระทบตอประเทศชาตและตอโลก 2. หลกสตรสะทอนสงทมนษยใหความส าคญ

หลกสตรความส าคญของหลกสตรชวลต ชก าแพง (2551: 29) กลาวถงความส าคญของหลกสตรไวดงน1. หลกสตรเปรยบเสมอนแมพมพของประชาชน2. หลกสตรเปนมาตรฐานของการศกษา3. หลกสตรเปนแนวทางในการใหการศกษา4. หลกสตรเปนแนวปฏบตในการจดการเรยนการสอนของคร5. หลกสตรเปนเครองก าหนดแนวทางความร และการจดประสบการณของคร6. หลกสตรเปนเครองท านายอนาคตการศกษาของชาต

หลกสตรความส าคญของหลกสตร

กจกรรม: หลกสตรเปรยบเหมอน.....อะไรพรอมอธบายพอเขาใจ

หลกสตรเปรยบเหมอน ...

แผนทน าทางส าหรบบคคล ซงมการลอมกรอบขอบเขตและจดวางเรยบเรยงสงทอยในแผนทอยางเปนระบบระเบยบ ส าหรบใหบคคลเดนทางไปยงจดหมาย

ทงนบคคลจะเดนทางตรงหรอทางออม จะเดนทาง ดวยตนเองหรอมคนน าทางใหไปถงตามจดมงหมายกได กลาวไดวาวธทไปถงจดมงหมายนนกคอสวนของ “การเรยนการสอน”

หลกสตรระดบของหลกสตร

ชวลต ชก าแพง (2551: 30) เสนอระดบของหลกสตรไว 4 ระดบ ซงสอดคลองกบบญชม ศรสะอาด (2546:19) ไดแก1. หลกสตรระดบชาต เปนหลกสตรแมบทหรอหลกสตรแกนกลาง2. หลกสตรระดบทองถน เปนหลกสตรทเหมาะกบสภาพชวตความเปนอย

ของผคนในชมชน3. หลกสตรระดบสถานศกษา4. หลกสตรระดบหองเรยน

หลกสตรระดบของหลกสตร

1. หลกสตรระดบชาตหรอหลกสตรแมบท2. หลกสตรระดบทองถน3. หลกสตรระดบสถานศกษาหรอหลกสตรสถานศกษาทสอดคลองกบ

ทองถน และสามารถแบงเปนหลกสตรระดบกลมสาระการเรยนร 4. หลกสตรระดบชนเรยน

หลกสตรสถานศกษา

หลกสตรการศกษาขนพนฐาน(Basic Education Curriculum)

กรอบหลกสตรทองถนหลกสตรแกนกลาง

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน

หลกสตรสถานศกษาโครงสรางหลกสตรสถานศกษา

รหสรายวชา ค าอธบายรายวชา เวลาเรยน / หนวยกต

กรอบหลกสตรระดบทองถน

เปาหมาย/จดเนน สาระการเรยนรทองถน

การประเมนคณภาพผเรยนระดบทองถน

โครงสรางรายวชาหนวยการเรยนร

หลกสตรทด1. สอดคลองกบสภาพสงคม เศรษฐกจ และการปกครอง2. เหมาะสมกบผเรยน3. ตามแนวคดปจจบน คอ เนนผเรยนเปนศนยกลาง4. มครบทงความร ทกษะ และเจตคต 5. เกดความความเหนของผเกยวของ / มสวนไดสวนเสย6. มความยดหยน ดงแปลงได ใชไดจรง

คอ หลกสตรทมมาตรฐานการเรยนรเปนเปาหมาย หรอเปนกรอบทศทางในการก าหนดเนอหา ทกษะ/กระบวนการ กจกรรมการจดการเรยนร และการประเมนผล เพอพฒนาผเรยนใหมความรความสามารถบรรลมาตรฐานทก าหนด

หลกสตรองมาตรฐาน (Standard-Based Curriculum)

? “แนวการเรยนการสอน” เปนหลกสตร ใชหรอไม