2 . ÜNİTE MİLLİ UYANIŞ: YURDUMUZUN İŞGALİNE TEPKİLER Konular: Osmanlı Devleti Hangi Cephede Geldikleri Gibi Giderler Milli Mücadele Başlıyor Egemenlik Milletindir TBMM İsyanlara Karşı Ölüm Fermanı :Sevr

I.DÜNYA SAVAŞI

I. Dünya Savaşı’nın Nedenleri

Genel Nedenler• Ham madde ve sömürgecilik yarışı• Silahlanma yarışının hızlanması.• Fransız ihtilalinin getirdiği milletçilik

akımının etkisi.• Devletlerarası bloklaşma.• Siyasi birliğini geç tamamlayan

Almanya ve İtalya’nın siyasi dengeleri değiştirmesi.

Sanayi İnkılabı• El, kol ve hayvan gücüne dayalı

üretimden,makine gücüne dayalı üretime geçilmiştir. İlk defa dokumacılık sektöründe İngiltere’de 1750’den itibaren ortaya çıkmıştır.

Fransız İhtilali• 1789’da Fransa’da ortaya çıktı.Bütün

dünyaya Hürriyet,Eşitlik,Adalet,Milliyetçilik gibi fikir akımlarının yayılmasına neden oldu.

Özel Nedenler Fransızların Alsas-Loren bölgesini Almanlardan geri almak istemesi.

Avusturya ve Rusya’nın Balkanlar üzerindeki çıkar çatışmaları.

Savaşı Başlatan Olay

I.Dünya Savaşında Taraflarİttifak Devletleri İtilaf DevletleriAlmanya İngiltereAvusturya -Macaristan

Fransa

İtalya

Sonradan katılan ülkeler

Rusya

Sonradan katılanlar

Osmanlı DevletiBulgaristan

SırbistanİtalyaABDYunanistanJaponya

Birinci Dünya Savaşında taraflar. İtilaf güçleri=yeşil, İttifak güçleri=sarı

I.Dünya Savaşı Başladığında Devlet Başkanlarının Osmanlı Devleti İle İlgili Düşünceleri

ABD: Wilson• Bağımsızlığı kazanalı çok uzun

zaman olmadı. Ancak zengin tarım alanları,ham madde bolluğu ve dış tehditlerden uzak oluşumuz hızla gelişmemize olanak sağladı.

• Dünya siyasetinde söz sahibi olmak için dünyanın her köşesiyle ekonomik ilişkiler kurmalıydık.

• Osmanlı topraklarında kurduğumuz okul ,hastane ve matbaa gibi kurumlar aracılığıyla kısa sürede siyasi ve ekonomik nüfuz elde ettik.

Rus Çarı II. Nicolas

Rusya:Çar II. Nicholas• Tarih boyunca en büyük

hayalimiz,Boğazlar’ı ele geçirerek sıcak denizlere inmek ve merkezi İstanbul olmak üzere bir Slav İmparatorluğu kurmak.

• Amacımıza ulaşmak için de Balkanlarda Panslavist hareketlere destek veriyoruz.Osmanlı ülkesinde yaşayan Ortadoksları da Osmanoğullarına karşı isyana teşvik ediyoruz.

Osmanlı Devleti’nin Almanya Yanında Savaşa Girme Nedenleri.Balkan Savaşlarında ve son dönemde

kaybedilen yerleri geri almak (Kıbrıs,Mısır, Selanik ve Ege adalarını)

.Siyasi yalnızlıktan kurtulmak

.Kapitülasyonları kaldırmak

.Enver Paşa’nın Alman hayranlığı

Almanya’nın Osmanlı Politikası

. Osmanlı Devleti’nin; Jeopolitik konumundan. Hammadde kaynaklarından. İnsan gücünden faydalanmak. Savaşı geniş alanlara

yaymak(cephe sayısını artırmak.Osmanlı Halifesine cihat ilan

ettirmek

.

Osmanlı Devleti’nin Savaştığı CephelerSALDIRI(TAARUZ)

CEPHELERİSAVUNMA CEPHELERİ

YARDIM GÖNDERDİĞİMİZ

CEPHELER

KANAL CEPHESİ ÇANAKKALE CEPHESİ

MAKEDONYA

KAFKAS CEPHESİ SURİYE-FİLİSİTN CEPHESİ

GALİÇYA

IRAK-BASRA CEPHESİ

ROMANYA

HİCAZ-YEMEN CEPHESİ

Kafkasya Cephesi Açılma Nedenleri• Kars,Ardahan ve Batum’u geri almak• Turancılık düşüncesi ,Bakü petrollerini ele

geçirmek Savaşılan devlet:Rusya Savaşın Gelişimi:• Sarıkamış’ta binlerce askerimiz donarak şehit

oldu.• Ruslar Doğu Anadolu’yu işgal etti.• Doğu Anadolu da yaşayan Ermeniler Ruslarla iş

birliği yaptı.• Osmanlı Devleti Tehcir Yasası (zorunlu göç)

çıkartarak Ermenileri Suriye ve Lübnan’a göç ettirdi.

• Not:Sözde soykırım iddiaları buna dayandırılır.

Kafkas Cephesi

Sonuçları.Rusya da iç savaş çıktı.(Bolşevik İhtilali).1917 de Rus Çarlığı çöktü..Yeni Rus yönetimi Brest Litovsk Antlaşması ile(1918)savaştan çekildi..Doğu Cephesi kapandı..Kars,Ardahan ve Batum geri alındı.

Not:Cephede yenilmemize rağmen toprak kazandığımız tek cephedir.Mustafa Kemal bu cephede Muş ve Bitlis’i kurtarmıştır.

Mustafa Kemal Paşa ve Kafkas Cephesi .27 Ocak 1916'da karargahı Edirne'de bulunan On altıncı Kolordu Komutanlığı'na atandı.. Bu kolordu Diyarbakır’a taşınınca 11 Mart 1916'da Diyarbakır-Bitlis-Muş Cephesine tayin edildi. .1 Nisan 1916'da Mirlivalığa yükseldi ve general (paşa) unvanı almış oldu.. 8 Ağustos 1916 sabahı Muş, aynı günün akşamı Bitlis kuvvetlerimiz tarafından düşman işgalinden kurtarıldı.

Aralık 1914 Sarıkamış’ta Türk askerleri

Amerika Loisville Üniversitesi Öğretim Üyesi tarihçi yazar Prof. Dr. Justin Mccarthy, O dönemde yaşayan 1,5 milyon Ermeni yoktu.”

Çanakkale Cephesi Nedenleri1) İstanbul’u alıp Osmanlı’yı yıkmak.2) Boğazlara yerleşmek.3) Rusya’ya yardım etmek4) Balkanlar üzerinde Almanya’ya yeni bir cephe

açmak. Sonuçları5) 1. Dünya Savaşı en az 2 yıl uzadı.6) Mustafa Kemal’i bütün dünya tanıdı.7) Rusya’ya yardım edilemediği için ihtilal çıktı ve

Rusya savaştan çekildi.8) Türklerin kahramanlığı dünya’ya bir kez daha

gösterildi.

Mustafa Kemal ve Çanakkale Cephesi1914’te yarbay rütbesi ile Çanakkale 19.Tümen komutanı olarak atandı. Yarbay Mustafa Kemal ’Ben size taarruz değil ölmeyi emrediyorum’dedi.

.Anafartalar,Conkbayırı ve Arıburnu’nda başarılı olarak İstanbul’u kurtardı..Albay’lığa yükseldi..Dünyaca tanındı.

Mustafa Kemal Paşa Çanakkale Cephesinde

Irak Cephesi

• Açılma nedenleri• İngilizlerin, Türk kuvvetlerinin İran' a girmesi ve

Hindistan’ı tehdit etmesini önlemek istemesi.• Ayrıca, kuzeye çıkarak Ruslarla birleşmek amacı.• Irak petrollerini ele geçirmek• Savaş• İngiltere, Basra’ya asker çıkardı. • İngiliz birlikleriyle savaşan Osmanlı kuvvetleri başarılı

oldu.Küt' ül amare denilen yerde, İngiliz kuvvetleri geri çekildi(1915). Ancak elde edilen bu başarı uzun sürmedi. Yeniden Basra’ya asker çıkaran İngilizler, 1917 yılında Bağdat' a girdiler.

Irak haritası

Kanal Cephesi

• Cephenin açılma nedeni: Süveyş Kanalı ve Mısır'ı ele geçirmek,İngiltere'nin sömürgelerine giden yolu tutmaktır.Türk ordusu 2-3 Şubat 1915'te Süveyş kanalını geçmek için saldırıya geçmiştir.

• Fakat bu saldırı başarısızlıkla sonuçlanmıştır.

• Bölgedeki Araplar,İngilizlerle işbirliği yapmışlar ve İngiliz kuvvetleri Sina yarımadasını ele geçirerek Suriye sınırına kadar dayanmışlardır.NOT: Bu bölgede Osmanlı ordusu Hicaz ve Yemende de savaşmışlar fakat İngiliz birlikleri karşısında olumlu bir sonuç alamamışlardır.

Suriye Cephesi Araplar ve İngilizlerle savaşıldı.• Mustafa Kemal Paşanın kuvvetleri,İngilizleri

Suriye sınırında durdurmayı başarmışlardır.I. Dünya savaşı sona erdiğinde bu cephede idi.

• Mustafa Kemal Paşa ve I.Dünya Savaşı.Çanakkale Cephesi’nde İstanbul’u kurtardı..Kafkas Cephesi’nde Muş ve Bitlis’i kurtardı..Suriye Cephesi’nde ordumuzu kurtardı.

Mondros’tan sonra Mustafa Kemal Yıldırım orduları Komutanı oldu.

I.Dünya Savaşı’nda Kazandığımız Muharebeler Çanakkale cephesi

Irak Cephesi Kut’ul Amare Savaşı

I.Dünya Savaşının Sonuçları1) Demokrasi yaygınlaştı.2) Osmanlı Devleti,Avusturya-Macaristan,Rus

İmparatorlukları dağıldı,yerine Türkiye,Yugoslavya,Polonya,Avusturya gibi yeni devletler kuruldu.

3) Avrupa haritası yeniden çizildi.4) Milletler cemiyeti(Cemiyeti

Akvam)kuruldu.5) Bu savaşın sonuçları 2.Dünya Savaşının

nedenlerini oluşturur.6) Yeni rejimler ortaya çıktı.

I.Dünya Savaşı Sonunda İmzalanan Barış Antlaşmaları

Almanya İle Versay AntlaşmasıMacaristan ile Triyanon AntlaşmasıAvusturya ile Sen Jermen AntlaşmasıBulgaristan ile Nöyyi AntlaşmasıOsmanlı ile Sevr AntlaşmasıNot:Sevr uygulanamamıştır.Antlaşmalar Paris Barış konferansında

yapılmıştır.Yenilenlerin hepsi siyasi, askeri ve ekonomik

açıdan zayıflatılmıştır.ABD bu antlaşmaları onaylamamıştır.

Wilson İlkeleri (8 OCAK 1918)• ABD’nin I.Dünya Savaşı’na girme şartlarıdır.• ABD Cumhurbaşkanı Woodrow Wilson

I.Dünya Savaşı sonrasında yapılacak barışın esaslarını yayınladığı on dört ilke ile açıklamıştır.

• İtilaf devletleri de ABD’yi yanlarında tutmak istediklerinden dolayı bu ilkeleri kabul ettiklerini bildirmişlerdir.

• ABD başkanı Wilson, savaştan sonra barışın devam etmesini bir daha böyle büyük savaşların çıkmamasını istememiştir.

Wilson İlkelerinin Önemli Maddeleri1.Yenenler yenilenlerden toprak ve savaş tazminatı almayacaktır.2.Gizli antlaşmalar yapılmayacaktır.3.Dünya barışını korumak amacıyla uluslar arası bir örgüt kurulacaktır. (Milletler Cemiyeti)

Osmanlı Devletini İlgilendiren Maddeleri1.Türkler nüfusunun çok olduğu yerlerde egemen olacaktır. Azınlıklara hakları verilecektir.2.Boğazlar her devlete açık olacaktır.

Osmanlı Devleti’nin Mondros’u İmzalamasında Etkili Olan FaktörlerWilson İlkeleri’nin 1.‘Yenenler yenilenlerden toprak ve savaş tazminatı almayacaktır.’2.Gizli antlaşmalar yapılmayacaktır.3. Türkler nüfusunun çok olduğu yerlerde egemen olacaktır. Maddeleri etkilidir.

Wilson İlkelerinin Önemi1) İttifak grubu mütareke imzalama konusunda

ce-saretlendi.(Savaşın bitişi hızlandı)2) Çok uluslu imparatorlukların parçalanması ön

görüldü.3) Wilson ilkeleri itilaf devletlerinin çıkarlarına

ters düşmüştür. Bu nedenle kabullenmiş gibi  göründükleri bu ilkeleri kendi çıkarları doğrultusunda yorumlamışlardır. İttifak devletleri ise bu ilkeleri barışın anahtarı olarak görüp benimsemişlerdir.

4) Savaştan sonra prensiplerine uyulmadığını gören ABD belli bir dönem Avrupa siyasetinden çekildi.

5) İmzalanan antlaşmalarda prensiplere uyulmadı.

6) Kurtuluş Savaşı ve II. Dünya Savaşının çıkması Wilson Prensiplerinin amacına ulaşmadığını gösterir.

Aşağıdaki tabloda verilen amaçların hangi devletle ilgili oluğunu karşılarındaki boşluklara yazınız.

AMAÇ DEVLETOsmanlı ülkesinde okul,hastane,açarak siyasi ve ekonomik güç sahibi olmak ……………..

Rusya’nın Balkanlarda izlediği Panslavizm politikasına karşı Balkanları elinde tutmak ………………..

Osmanlı da yaşayan Ortodoksları isyan ettirerek Boğazları ele geçirmek …………………..

Osmanlıdaki Arapları ayaklandırarak toprak bütünlüğünü bozmak………………….

İngiliz sömürgelerini ele geçirmek…………………..

Balkanlarda bir Slav İmparatorluğu kurmak…………………..

Osmanlı’nın Kuzey Afrika’daki son toprağını ele geçirmek………………….

Aşağıda verilen olaylarla sonuçları eleştiriniz.OLAY SONUÇ

1.Rusya’nın I.Dünya Savaşı’ndan çekilmesi A.SSCB’nin kurulması

2.Osmanlı’nın I.Dünya Savaşı’na girmesi B.Gizli antlaşmaların açıklanması

3.Rusya’da ihtilal çıkması C.Savaşın uzaması

4.Tehcir Kanunu’nun çıkartılması D.Ermenilerin göç ettirilmesi

5.Versay Antlaşması ile Almanya’nın küçültülmesi

E.İstanbul’un kurtarılması

6.Mustafa Kemal’in Çanakkale de başarılı olması

F.II.Dünya Savaşı’nın çıkması

7.Osmanlı’nın Makedonya ve Galiçya da savaşması

G. Irak Cephesi’nin açılması

8.İngilizlerin petrolü ele geçirmek istemesi H.Müttefiklerine yardım etmesi

9.Arapların İngilizlerle işbirliği yapması I.Yeni devletlerin kurulması

10.İmparatorlukların yıkılması K.İslamcılık düşüncesinin zayıflaması

VersayAlmanya

Enver Paşa

Kanal

Derne ve TobrukArıburnu,Conk

Bayırı BrestLitovsk

Albayİttihat ve Terakkiİttifak

1.Almanya’nın isteği ile açılan …………………………. cephesidir.2.Mustafa Kemal Çanakkale cephesinde ………………………………… savaşlarında başarılı oldu.3……………… Osmanlı’nın insan ve maden kaynaklarından faydalandı.4.........................................antlaşması II.Dünya Savaşı’na neden oldu.5.İtalya ……………………….devletlerinden ayrıldı.6.Kafkas cephesini ………..………………..adlı komutan açmıştır.7.Mustafa Kemal Çanakkale’de ………….………..rütbesine yükseldi.8.Rusya I.Dünya Savaşı’ndan……………………….antlaşmasıyla çekildi.9.Mustafa Kemal Trablusgarp Savaşı’nda ………………………...da halkı teşkilatlandırdı.10………………………II.Meşrutiyeti ilan ettirdi.

I.Dünya Savaşı’ndaki gelişmelerle ilgili aşağıda verilen diyagramlardaki boş yerlere doldurunuz.

I.Dünya Savaşı’nın Sonuçları

Yeni devletler kuruldu.

Mustafa Kemal başarılı oldu.

Çanakkale cephesi

………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………

………………………

Aşağıdaki soruları sağda yer alan sözcüklerle ortada yer alan sütunda eşleştiriniz.1.Kars,Ardahan ve Batum’u geri aldığımız antlaşma2.Türkler’in haklılığını kanıtlayan ilk uluslar arası belge3.Sözde soykırım iddialarına sebep olan kanun4.Rusya’nın kurmak istediği birlik5.Osmanlı’ya sığınan Alman Gemileri6.İstanbul’un kurtarıldığı cephe7.Muş ve Bitlis’in kurtarıldığı cephe8.Atatürk’ün I.Dünya Savaşı’nda ki son cephesi9.Atatürk’ün ileri görüşlülüğünü gösterdiği cephe10.Ermeniler ile işbirliği yapan devlet

a.Amiral Bristolb.Brest Litovskc.Tehcir Kanunud.Rusyae.Çanakkale Cephesif.Suriye Cephesig.Kafkas cephesih.Çanakkale CephesiI.Goben ve Breslavk.Panslavizm

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

1.

2.

3.

OSMANLI DEVLETİ HANGİ CEPHEDE TEST SORULARI

1. M. Kemal Atatürk’ün “Akıl ve mantığın halledemeyeceği mesele yoktur.” sözü O’nun hangi kişilik özelliğini yansıtmaktadır?

A) Eğitimciliği B) Gerçekçiliği C) Yöneticiliği D) Vatan sevgisi

2. 1. Dünya Savaşı sonucunda, — Avrupa’da Polonya, Çekoslovakya, Yugoslavya gibi yeni devletler kurulmuştur. — Osmanlı, Avusturya - Macaristan imparatorlukları yıkılmıştır. — Almanya’da Cumhuriyet rejimine geçilmiştir. Verilen bilgiler göz önüne alındığında 1. Dünya Savaşı’nın sonuçları ile ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

A) Çok uluslu devletlerin parçalanması hızlanmıştır. B) Bazı ülkelerde rejim değişikliklerinin yaşanmasına ortam hazırlamıştır. C) Avrupa’nın siyasi haritasının değişmesine yol açmıştır. D) Ulus - devlet anlayışı geçerliliğini yitirmiştir.

3. I. Kafkas Ruslar Il. Irak İngilizler III. Süveyş Fransızlar IV. Çanakkale İtilaf Orduları

Osmanlı Devleti’nin 1. Dünya Savaşı’nda mücadele ettiği cepheler ve buralarda karşı karşıya geldiği güçler yukarıdakilerden hangisinde yanlış eşleştirilmiştir? A)l B)ll C)III D)lV

4. Mustafa Kemal’in komutanlığını yaptığı, I. Derne II. Anafartalar III.Conkbayırı Savaşlarından hangilerinin kazanılması İstanbul’un işgalini

önlemiştir? A) Yalnız I B)Yalnız II C) Ive II D) II ve III

5. İtilaf Devletleri: İngiltere, Rusya ,Fransa İttifak Devletleri : Almanya, Avusturya — Macaristan

imparatorluğu, İtalya Aşağıdakilerden hangisi Avrupa Devletleri’nin

gruplaşmalarına neden olan etkenlerden biri değildir? A) Milliyetçilik akımı B) Alsas — Loren sorunu C) Bolşevik İhtilali D) Sömürge yarışı

6. Almanya’nın 1. Dünya Savaşı’nda Osmanlı Devleti’ni yanına çekmek istemesinin nedenleri arasında; I. Cephe yükünü hafifletmek II. Osmanlı halifesinin gücünden yararlanmak III. Osmanlı Devleti’nin jeopolitik konumundan yararlanmak gibi beklentilerinden hangileri gösterilebilir?

A)l ve ll B)l ve lll C)Il ve lll D)l,ll ve lll

7. Mustafa Kemal Atatürk’ün bu sözleri,O’nun hangi kişisel özelliğini ortaya koymaktadır? A) Vatanseverliğini B) İnkılapçılığını

C) İleri görüşlülüğünü D ) Çok cepheliliğini

8. M. Kemal Atatürk, askerlik eğitimini 1. Selanik Mülkiye Rüştiyesi Il. Şemsi Efendi Mektebi III. Harp Akademisi gibi okullardan hangisinde yapmamıştır? A) Yalnız I B) Yalnız III C)l ve ll D)ll ve lll

9. 1. Dünya Savaşı sırasında açılan, I. Kanal Il. Kafkas III. Çanakkale cephelerinden hangileri İngiltere’nin ekonomik ve askeri bakımdan zor durumda olan Çarlık Rus yası’na yardım gönderme amacına yöneliktir?

A) Yalnız I B) I ve Il C) Yalnız III D) Il ve III

10. Türk orduları I. Dünya Savaşında; I.Sarıkamış II.Çanakkale III.Kanal Savaşlarından hangilerinde başarılı oldu? A) Yalnız I B)Yalnız II C)I ve II D) II ve III

MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI:GELDİKLERİ GİBİ GİDERLER(30

Ekim 1918)İmzalandığı yer: Limni Adası’nın Mondros

Limanıİmzalayanlar: Rauf Bey ve CaltropeAteşkes Antlaşması Nedir?

Geçici antlaşmalardır.Savaşı bitirmezler.Silah ve askerlik konuları yer alır.

Barış Antlaşması nedir?

Savaşı bütün sonuçlarıyla sona erdirir.Bütün ayrıntılar görüşülür.

Mondros’un Önemli Maddeleri 1.Osmanlı orduları terhis edilecek. 2.Silahlar teslim edilecek. 3.Limanlara, savaş gemilerine,tünellere,haberleşme araçlarına el konulacak. 4.Boğazlar işgal edilecek.(İstanbul ile Anadolu arasında bağlantı kesilmek istendi.) 5.Savaş eserleri tek taraflı teslim edilecek. 6.Osmanlı suları torpil ve mayınlardan temizlenecek. 7.(24.Madde)Doğu’daki altı ilde karışıklık çıkarsa işgal edilecek.(Ermeni Devleti amaçlandı.) 8.(7.Madde)İtilaf Devletleri güvenliklerini tehdit eden herhangi bir stratejik noktayı işgal edebilecektir.(işgallerin hukuki gerekçesidir.)

Örnekler 1. İtilaf Devletleri, Mondros Ateşkes Anlaşması'ndan sonra Anadolu topraklarını yer yer işgal etmeye başlamışlardır. İşgaller karşısında İstanbul Hükümetinin sessiz kalması üzerine Anadolu halkı vatanı koruma ve bağımsız yaşama arzusu ile, Kuvayımilliye adlı direniş örgütlerini kurarak kendi bölgelerini korumaya çalışmışlardır.Verilen bilgide Kuvayı Milliye'nin oluşmasında aşağıdakilerden hangisinin etkisinden söz edilmemiştir (2010 SBS)A)Milliyetçilik duygusuB)Anadolu'nun işgale uğramasıC)İstanbul Hükümetinin izlediği politikaD)Topyekün ulusal mücadeleyi başlatma

2. Mondros Ateşkes Antlaşması'ndan sonra İtilaf Devletleri yurdumuzu işgal etmeye başladılar. İşgaller karşısında hiçbir harekette bulunmayan İstanbul Hükümeti, ülkeyi içinde bulunduğu kötü durumdan kurtarmaya yönelik çalışmalarda da bulun muyordu. İstanbul Hükümeti, Anadolu'ya sadece nasihat heyetleri göndererek halkı, işgaller karşısında sükunete davet ediyor, İtilaf Devletleri'ne silahla karşı konulmamasını istiyordu.

Buna göre, İstanbul Hükümetinin işgaller karşısında izlediği politika;

I.mücadelecidir.II.duyarsızdır.III.çekingendir.IV.teslimiyetçidir.V.milliyetçidir.yargılarından hangileriyle açıklanabilir? (2009 SBS)A) I - II - III B) II - III – IV C) I - III - V D) I - II - IV

Paris Barış Konferansı(18 OCAK 1919)

• Yenen Devletler yendikleri Devletlerle yapacakları barış anlaşmalarının esaslarını görüşmek üzere toplandılar.

• Bu konferansta İtalya’ya söz verilen İzmir ve civarı İngiliz çıkarlarına daha uygun düştüğü için Yunanistan’a verilmiştir.

• İtilaf Devletleri arasında çıkan ilk görüş ayrılığıdır.• Bu nedenle İtalyan işgali yumuşamıştır.İtalya ile

savaşılmamıştır.• Yunanistan 15 Mayıs 1919da İzmir’i işgale

başlamıştır.En sert tepki Yunanistan’a verilmiştir.

Paris Barış Konferansında etkili olan Ülke liderleri

Ortadoğu sorununu Başlatan Sykos –Picot Gizli Antlaşması 1916

AYDIN’IN iŞGALİ

İşgaller Karşısında Osmanlı Devleti’nin Tutumu

• Osmanlı Devletine göre işgaller karşısında direnmek imkansızdır.İngilizlerin her dediği yapılırsa saltanat ve halifelik devam ettirilebilir.

NOT: Böylece padişah ve hükümetin aldığı kararları denetleyen bir kurum ortadan kalkmış oldu. Tevfik Paşa da bir süre sonra istifa etti. Damat Ferit Paşa yeni hükümeti kurdu.

NOT:Damat Ferit Paşa İngiliz yanlısıdır. İngiliz çıkarları doğrultusunda çalışmıştır.

ZARARLI CEMİYETLER YARARLI CEMİYETLER

CEMİYETLER

Rumların kurdukları A)Mavri MiraB)Pontus RumC)Etnik-i EteryaErmenilerin KurduklarıA)Hınçak B)TaşnakYahudilerin KurduklarıA)Alyans İsrailit B)Makabı Telaviv

Azınlıkların Kurdukları

Türk ve Müslümanların Kurdukları

A)Sulh ve Selameti Osmani(İngiliz Mandası)B)İngiliz MuhiplerC)Wilson İlkeleriD)Hürriyet ve İtilaf PartisiE)Kürt Teali F)İslam Teali

A)İzmir Müdafa-i Hukuk(Mavri Mira’ya karşıdır)B)Trabzon Müdafa-i Hukuk(Pontus Rum’a karşıdır)C)Redd-i İlhak(Rumlara karşıdır.)D)Trakya Paşaeli (Rumlara karşıdır.)E)Doğu Anadolu Müdafa-i Hukuk(Ermenilere karşı)F)Klilkyalılar (Ermenilere karşıdır.)G)Milli Kongre(ulusaldır)Diğerleri bölgeseldir.

Azınlıkların Kurduğu Zararlı Cemiyetler Mavri Mira Cemiyeti• Rum patrikhanesinde kurulan cemiyettir.Yunan Hükümeti’nden aldığı maddi ve manevi destekle çalışıyordu.Amacı,eski Bizans Devleti’ni yeniden diriltmek Ege Bölgesi’nde çeteler kurarak ve propaganda yaparak Yunanlılara yardımcı olmaktı.• Etnik-i Eterya Cemiyeti Amacı:Rumların yaşadığı yerleri Yunanistan’a bağlamaktır.• Pontus Rum CemiyetiRum patrikhanesi tarafından desteklenen cemiyettir.Samsun merkez olmak üzere Doğu Karadeniz’de bir Pontus devleti kurmak amacındaydı.• Hınçak ve Taşnak Cemiyetleri: Amaçları Doğu Anadolu’da

Ermeni Devleti kurmaktır.• Alyans İrailit ve Macabi Telaviv Cemiyetleri : Yahudiler

Kurmuştur.

Türk ve Müslümanların Kurduğu Zararlı Cemiyetler

Kürt Teali Cemiyeti: İstanbul’da Mayıs 1919’da kurulan cemiyetin amacı,doğu

illerimizi kapsayacak şekilde ayrı bir devlet kurmaktır.Hürriyet ve İtilaf Fırkası: Bu fırka,1911 yılında İttihat ve Terakki Cemiyetine karşı

kuruldu. .Mondros Ateşkesi’nden sonra Anadolu’daki Milli Mücadele Hareketi’ne karşı muhalefet oluşturdu.

İngiliz Muhipleri Cemiyeti: İstanbul’da Ağustos 1919’da halifenin etrafında bütünleşerek

bir İngiliz mandası sağlamak amacıyla kuruldu.İslam Teali Cemiyeti: İstanbul medreselerinin bazı müderrisleri tarafından kuruldu. Saltanat ve hilafeti koruyucu bir yol izledi.İngilizlerin destek ve yardımlarını almıştır.

Yararlı Cemiyetler

• Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti: 1919’da Sivas’ta kuruldu.

• Trakya Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti: 1918’de Edirne’de kuruldu. Bölgedeki Yunan işgaline direnmek ve iddialarına cevap vermek amacındaydı.

• İzmir Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti: İzmir’de çoğunluğun Türklere ait olduğunu tüm dünyaya duyurmak ve ispat etmek amacıyla kuruldu.

• Vilayat-i Şarkiye Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti:• Doğu illerimizde kurulacak Ermeni devletine karşı kuruldu. Gazete

çıkararak (Vatan/Fransızca; Hadisat/ Türkçe) propaganda yaptı.

Trabzon Muhafazai- Hukuk Cemiyeti: • Doğu Karadeniz’de hak iddia eden Rum ve Ermenilerle mücadele etmek

için 1918’de kuruldu.• Kilikyalılar Cemiyeti: Adanalılar, Tarsuslular, Maraşlılar ve Antepliler

tarafından 1918’de kuruldu. Bölgedeki işgallere karşı direnişi örgütlemek amacındaydı.

• Yararlı Cemiyetlerin adlarında neden hep “Müdafaa-i Hukuk",“Muhafaza-iHukuk" kelimeleri geçiyor?

• Cevap: Türk halkının işgaller karşısında yaptığı meşru müdafaa hakkını koruma, işgallere karşı çıkmaydı ve bu yasal hakkıydı.

• YARARLI CEMİYETLERİN• ORTAK ÖZELLİKLERİ:• Mondros Ateşkes Antlaşmasından sonra ( İzmir’in işgal edilmesiyle)

kuruldular.• Düşman işgalini önlemek ve Türk milletinin bağımsız yaşamasını

sağlamayı amaç edinmişlerdir.

RaporlarA)Amiral Bristol Raporu:Milli Mücadelenin haklılığını belgeleyen ilk uluslar arası belgedir.Ege’deki katliamdan Yunanlıların sorumlu olduğunu belirtmiştir.B)Milne Raporu: Türklerin Yunanlıları vatanından atmaya çalıştığını iddia etmiştir.(Aleyhimizedir.)C)Harbord Raporu: Doğu Anadolu’da Ermeniler çoğunlukta değildir.

ÖrnekMondros Ateşkes Anlaşması'ndan sonra yurdumuzun işgal edilmesi karşısında İstanbul Hükümeti sessiz ve kayıtsız kaldı. Yüzyıllarca Türklerle beraber huzurlu ve güvenli bir yaşam sürdüren bazı Rum ve Ermeniler de işgalcilerle iş birliği yaptılar. Bu durum karşısında Türk milleti nasıl bir tepki göstermiştir? (2012 SBS)A)Amerikan mandasını istemiştir.B)Halifenin etrafında toplanmıştır.C)Millî direniş cemiyetleri kurmuştur. D) İşgallerin geçici olduğuna inanarak tepki göstermemiştir.

…………………………………………………I.Dünya Savaşından ………………………….………………………………………………….. ‘nı ……………………………………….tarihinde imzalayarak savaştan çekilmiştir. Osmanlı Devleti adına Bahriye Nazırı ………………………………….(Orbay), İtilaf Devletleri adına da …………….………………. .Devleti Amiral’ı ……………………………………..arasında ………………………………adasının……………………………………………………..limanında ……………………………………. Zırhlısının içinde yapılan görüşmeler sonucunda imzalanmıştır.

LİMNİ MONDROS

MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI

İNGİLTERERAUF30 EKİM 1918CALTHROPE

AGAMEMNONOSMANLI DEVLETİ

Yukarıdaki kelimeleri aşağıdaki boşluklara uygun gelebilecek şekilde yazınız

Çanakkale ve İstanbul Boğazları açılacak ve bu yerlerdeki istihkâmlar ( Düşmana karşı savunma için taş veya toprak gibi maddelerden yapılan kale, duvar, set), İtilaf Devletleri tarafından işgale dilecek

Sınırların korunması ve iç güvenliğin sağlanması için bırakılacak bir miktar kuvvet dışında Osmanlı ordusu derhal terhis edilecektir.

İtilaf devletleri, güvenliklerini tehlikeye düşürecek bir durum ortaya çıkması halinde her hangi bir stratejik yeri işkal etme hakkına sahiptir ( 7. madde)

Doğudaki altı vilayette ( Van, Erzurum, Elazığ, Bitlis, Sivas, Diyarbakır) karışıklık çıkarsa İtilaf Devletleri bu illerin herhangi bir kısmını işgal hakkına sahip olacaktır. (24.made)

Hükümet haberleşmesi dışında telsiz, telgraf ve kabloların denetimi, İtilaf Devletlerine geçecektir.

İtilaf devletleri, Osmanlı demir yollarından istifade edecek ve Osmanlı ticaret gemileri ile limanları itilaf devlerinin hizmetinde bulunduracak.

Toros Tünelleri, İtilaf Devletleri tarafından işgal olunacaktır.

MADDELER

İstanbul ve Anadolu arasındaki bağlantı kesilmiştir.5

İstanbul’un güvenliği tehdit altına girmiştir.9

İtilaf Devletleri, Anadolu’yu işgal etmelerini engelleyebilecek güçleri ortadan kaldırmayı amaçlamıştır.6

Osmanlı devleti’nin savunma gücü ortadan kaldırılmıştır.8

Anadolu’nun tamamı işgal altına girmiştir.3

İtilaf Devletleri, Osmanlı devleti’nin ulaşım ve ekonomik imkânlarını kendi çıkarları doğrultusunda kullanmak istemişlerdir.4

Anlaşmanın en ağır maddesidir. İtilaf Devletleri Anadolu’daki istedikleri yerleri işgal edebilmek için hukuki bir dayanak elde etmişlerdir.

2

İtilaf Devletleri ulaşım ve haberleşme hatların kontrol ederek işgallerin diğer bölgelerde duyulmasını ve Türk halkının organize olarak işgallere karşı koymasını engellemek istemiştir.10

İtilaf Devletleri önemli geçit yerlerini kontrol ederek Osmanlı ülkesindeki ulaşımı denetim altına almak istemiştir7

Bu madde ile Doğu Anadolu’da bir Ermeni Devleti kurulmak istenmiştir.1

YORUMLAR

Azınlıkların Kurduğu Zararlı

CemiyetlerYararlı

Cemiyetler

1

2

3

4

Aşağıda verilen cemiyetler yararlı mı yoksa zararlı mı olduklarını işaretleyiniz.

Milli Kongre Cemiyeti

Redd-i İlhak Cemiyeti

İngiliz Muhipler Cemiyeti

Sulh ve Selameti Osmani Cemiyeti

İslam Teali Cemiyeti

Hürriyet ve İtilaf Fırkası

Mavri Mira Cemiyeti

Trabzon Müdafa-i Hukuk Cemyeti

Etnik-i Eterya Cemiyeti

Klikyalılar Cemiyeti Yararlı Zararlı

Kuva-i Milliye

Paris Konferansı Şark VilayetleriTrabzon Müdafa-i

Hukuk

Hınçak ve Taşnak

Wilson İlkeleriMondros

MusulRauf Bey

Fransızlar

1.İtilaflar arasında ilk görüş ayrılığı……………………..………da çıkmıştır.2…………………..……….…..cemiyeti Erzurum Kongresi’ni toplamıştır.3.Pontus Rum Cemiyetine karşı…………………….………cemiyeti kurulmuştur.4………………………………..İşgallere karşı kendiliğinden kurulmuştur.5.Kurtuluş Savaşı ………………..…………..antlaşmasıyla başlamıştır.6.Mondrostan sonra ilk işgal edilen yer…………………………..şehridir.7.Ermeniler……………….……………………………….cemiyetlerini kurmuşlardır.8.Osmanlı adına Mondros’u …………………………….imzalamıştır.9.Adana ve çevresini …………………………………..ülkesi işgal etmiştir.10.ABD’nin I.Dünya Savaşı’na giriş şartları………………………………………..dir.

Aşağıda verilen bilgilerin doğru veya yanlış olduklarını yazınız.1.Osmanlı Devleti Kanal Cephesi’ni Almanya’nın baskısıyla açmıştır.

2.I.Dünya Savaşı’nda bazı Osmanlı Cephelerini Alman Subaylar yönetmiştir.

3.Sykes-Picot Antlaşması ile Arap ülkeleri İngiltere ve Fransa arasında paylaşılmıştır.

4.Müdafa-i Hukuk cemiyetlerini Atatürk kurmuştur.

5.I.Dünya Savaşı’nda Kafkas Cephesi’nde Mustafa Kemal savaşmamıştır.

6.Mondros Ateşkes Antlaşmasıyla Osmanlı resmen sona ermiştir.

7.Mustafa Kemal balkan Savaşlarına katılmıştır.

8. Doğu Anadolu Müdafa-i Hukuk Cemiyeti Hınçak ve Taşnak’a karşı 9. kurulmuştur.

9.Trabzon Müdafa-i Hukuk Cemiyeti Yahudilere karşı kurulmuştur.

10.Milli Kongre Cemiyeti yalnız silahlı mücadele yapmıştır.

Mustafa Kemal Paşa ve Milli Mücadele

A)Mustafa Kemal Paşa’nın İstanbul Günleri13 Kasım 1918-16 MAYIS 1919 arasında İstanbul’da kalmıştır..Fethi Bey ile Minber Gazetesini çıkarmıştır..İzzet Paşa hükümetinde Harbiye Nazırı (Savaş bakanı) olmak istemiştir..Tevfik Paşa Hükümetine güvensizlik oyu verdirmeye çalışmıştır..Son Padişah Vahdettin ile görüşmüştür.

B)Mustafa Kemal Paşa’nın Samsun’a Çıkışı

(19 Mayıs 1919) Mustafa Kemal Paşa, Mondros’tan sonra işgallere

karşı koymak için padişah ve hükümeti ikna edebileceğini düşünüyordu. Fakat padişah İngiliz mandasını savunarak teslimiyetçi bir politika izliyordu.

Mustafa Kemal Paşa’nın Görevleri

1) Görev bölgesindeki orduları terhis etmek2) Asayiş ve güvenliği sağlamak3) Halkın elindeki silah ve cephaneyi

toplamak4) Halka silah ve cephane dağıtan kuruluşları

ortadan kaldırmak. 5) Mondros’u uygulamak

Mustafa Kemal Paşa Anadolu’ya resmi bir görevle gitmek istiyordu.Çünkü: Ordu ve devletin gücünü kullanacak, Yapacağı işleri hızlandırıp kolaylaştıracak, Osmanlı devlet adamı kimliğini taşıyan Mustafa Kemal, halk üzerinde daha etkili olacaktı.

Bu sırada Doğu Karadeniz Bölgesi’nde Pontus Rum çeteleriyle, Türkler arasında çatışma olması ve İngilizlerin bu çatışmaların durdurulmasını istemesi üzerine İstanbul hükümeti Samsun ve çevresinin güvenliğini sağlama görevini 9.Ordu müfettişi olarak M.Kemal’e vermiştir.

Mustafa Kemal Paşa’nın Anadolu’ya Gitmekteki Amaçları; Ulusal bilinci harekete geçirmek, Halkı örgütlemek, Yurdu düşman işgalinden kurtarmak.

19 Mayıs 1919 da Mustafa Kemal Paşa’nın Samsun’a çıkışı, Kurtuluş Savaşı’nın başlangıcı kabul edilir.

9. Ordu Müfettişi Mustafa Kemal Paşa

KURTULUŞSAVAŞIHAZIRLIKDÖNEMİ(Genelgeler ve Kongreler Yoluyla Örgütlenme)

1)Samsun Raporu

2)Havza Genelgesi

3)Amasya Genelgesi

4)Erzurum Kongresi

5)Alaşehir- Balıkesir Kongreleri

6)Sivas Kongresi

7)Amasya Görüşmeleri

8)Son Osmanlı Mebusan Meclisinin Açılması

9)Misakı Milli Kararları

10)İstanbul’un Resmen İşgali

11)TBMM’nin Açılışı

İstanbul Samsun Amasya Erzurum Sivas Amasya

Mustafa Kemal Samsun’dan İstanbul’a ilk raporunu göndermiştir. Samsun Raporu 1.Karadeniz’de Rumlar siyasi emellerinden vazgeçer ise güvenlik sağlanabilir. 2.Anadolu’nun işgali ve güdüm yönetimine derhal son verilmelidir. 3.Yunanlıların İzmir’i işgale hakları yoktur. İzmir boşaltılmalıdır.

Mustafa Kemal Havza’da

Havza Genelgesi (28-29 Mayıs 1919)Mustafa Kemal Paşa 1.İzmir’in işgaline karşı mitingler düzenlenmelidir. 2.İstanbul’a işgalleri protesto edici telgraflar gönderilmelidir.3.Ordu dağıtılmamalı ve silahlar itilaf devletlerine teslim edilmemelidir.Gerektiğinde silahlı mücadele olmalıdır.

Önemi I. Halka işgaller anlatıldı,II. Mitingler yapılması istendi.Böylece: Milli bilincin uyanması sağlandı. İstanbul hükümetine güvenip, işgallere tepki göstermeyen halk uyarıldı.

ÖrnekAtatürk’’Havza Genelgesi ile işgalci güçlere protesto telgrafları çekilmesini, işgallere karsı her yerde gösteriler ve mitingler yapılmasını istedim.’’

Bu konuşmaya göre Mustafa Kemal'in amacı aşağıdakilerden hangisi olabilir? (2011 SBS)A)Saltanatı kaldırmakB)Kalıcı barış sağlamakC)Cumhuriyeti ilan etmekD)Millî bilinci uyandırmak

Amasya Genelgesi (21-22 Haziran 1919)1.Vatanın bütünlüğü, milletin bağımsızlığıtehlikededir. (Gerekçe) 2.İstanbul hükümeti üzerine düşen görevi yerine getirememektedir. Bu durum milletimizi yok olmuş göstermektedir. (Gerekçe)3.Milletin geleceğini yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır. (Amaç ve Yöntem) (Milli egemenlik vurgulanmıştır.)

4.Her türlü etki ve denetimden uzak bir kurul oluşturulmalıdır. (Temsil Kurulu)5.Anadolu’nun en güvenilir yeri olan Sivas’ta milli bir kongre düzenlenmeli, bunun için de her bölgeden üç delege Sivas’ta olacak şekilde yola çıkmalıdır. (Milli birlik ve beraberlik sağlanmaya çalışılmıştır) 6.Delege seçimlerini Belediyeler ,Reddi İlhak veya Müdafai Hukuk Cemiyetleri yapacaktır.(Halkı temsil)

7.Mevcut askeri birlikler ve örgütler kesinlikle dağıtılmayacaktır.8.Bu genelge sır olarak gizlenmeli ve delegeler gizlilik içinde toplanmalıdır.

Uyarı!“Milletin istiklalini yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.” hükmü yer alır.Vurgu:“Milletin azim ve kararı” Çıkarım: Bir ülkede milletin karar yetkisini kullanması, milli egemenlik ve Cumhuriyet’e geçileceğinin kanıtıdır.

Genelgenin Özellikleri! .“Bölgesellikten” “Ulusallığa” geçiş sağlanmaya çalışılmıştır.!. İleride rejimin değişeceği üstü kapalı belirtilmiştir. !.Yeni kurulacak devletin milli karakterli ve demokratik özellikte olacağı belirtilmiştir. !.Genelgenin etkisini artırmak için Mustafa Kemal dışında Ali fuat paşa,Rauf Bey ,Refet Bey imzaladı. Kazım K. Ve Cemal paşalar telgrafla onayladı.

Amasya Genelgesi’nin Önemi Türk İnkılabının İHTİLAL safhası başlamıştır.Ulusal bağımsızlık ve ulusal egemenlik konusunda atılan önemli bir adımdır. Kurtuluş Savaşının; GEREKÇESİ, AMACI ve YÖNTEMİ belirlenmiştir. Genelgenin en önemli özelliğidir.

İlk kez Milli Egemenliğe dayalı bir yönetimden bahsedilmiştir.İstanbul hükümeti ilk kez yok sayılmıştır. Kurtarıcı görülen Padişahın, Manda ve Himaye düşüncelerinin yerini, millet ve milliyetçilik aldı.(Fransız İhtilali)

Amasya Genelgesini imzalayanlar

Örnek soru

Amasya Genelgesinin "Milletin istiklalini, yine milletin azim ve kararıkurtaracaktır.” maddesi ile Kurtuluş Savaşı'nın………………………belirlenmiştir.Verilen cümledeki boş yere aşağıdakilerden hangisi yazılmalıdır? (2011 SBS) A)sonucu B) gerekçesi C)yöntemi D)aşamaları

Kongreler Yoluyla Örgütlenme

Kongre:Belli bir amaca ulaşmak isteyen kişilerin bir araya gelerek sorunları görüşmeleri ve hedefe ulaşabilmek için düzenlendikleri toplantıdır.

Kongreler yerel, bölgesel ve ulusal olarak üçe ayrılmıştır.

Erzurum Kongresi’nin yapıldığı ilkokul

Erzurum Kongresi üyeleri

Mustafa Kemal Erzurum Kongresi öncesi İstifa ederek Kongreye sivil olarak katıldı.

Erzurum Kongresi 23 Temmuz -7 Ağustos 1919

Toplanmasını sağlayanlar:Doğu Anadolu Müdafa-i Hukuk ve Trabzon Müdafa-i Hukuk Cemiyetleri ile Kazım Karabekir’dir.Amacı: Doğu Anadolu’nun Ermenilere verilmesine engel olmaktır.Özelliği : Toplanış bakımından bölgeseldir. Aldığı kararlar ulusaldır..Mustafa Kemal toplantı öncesi istifa etmiş ve sivil olarak katılmıştır..Mustafa Kemal ve Rauf Bey iki üyenin istifası üzerine katılmıştır..İlkler kongresidir.

Kararlar1.Ulusal sınırlar içinde vatan bir bütündür bölünemez.(Milli (Ulusal) bağımsızlık ile ilgilidir.)2.Her türlü işgale karşı konulacaktır.3. İstanbul hükümeti ülkeyi koruyamazsa geçici bir hükümet kurulacaktır.(ilk kez bir hükümet fikridir.)4.Kuvay-ı Milliye’yi etkili ,milli iradeyi hakim kılmak esastır.(Milli bağımsızlık ve milli egemenlik vurgulanmıştır. Ancak daha çok milli egemenlik )

5.Hıristiyan azınlıklara sosyal ve siyasal dengemizi bozacak ayrıcalık verilemez. 6.Manda ve himaye kabul edilemez. (İlk kez reddedilmiştir. Milli (tam) bağımsızlık ile ilgilidir.7. Kongreyi temsil edecek bir heyet seçilmelidir.(İlk kez Temsil Heyeti kuruldu. Başkanlığına M. Kemal seçildi.Doğu Anadolu’yu ve Karadeniz’i temsil eder.) TBMM açılınca görevi sona erdi.8. Mebusan Meclisi açılmalı ve İstanbul Hükümetini denetlemelidir.

Uyarı I. Hükümet kurmak gereklidir. II. Ulusal iradeyi gerçekleştirmek, çalışmaların esasıdır.kararları alınmıştır. Çıkarım:Yönetim demokrasi olacakYeni bir devlet kurulacakHükümet kurmak, devlet kurmak demektir.

ÖnemiToplanma amacı ve şekli bakımından bölgesel, aldığı kararlar açısından ulusaldır. Misak-ı Milli’nin temelleri atılmıştır. Kongrenin somut sonucu İlkkez Temsil Kurulu’nun oluşturulmasıdır. Temsil Kurulu doğuyu temsil eder.

Kongrenin somut sonucuErzurum Kongresi’nin kararlarını uygulamak için kongre üyeleri arasından seçilen 9 kişilik kurula Temsil Kurulu (Heyet-i Temsiliye) denilmiştir.

ÖrneklerKuvayımilliye’yi etkin ve millî iradeyi hâkim kılmak esastır.Erzurum KongresiMilletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır,Amasya Genelgesi

Millî Mücadele sürecinde alınan yukarıdaki kararlar aşağıdaki ilkelerden hangisinin benimsendiğini kanıtlar? (2012 SBS)A) Millî egemenlikB) Vatanın bütünlüğü C) Millî ekonomiD) Tam bağımsızlık

Erzurum Kongresi'nde alınan "Manda ve himaye kabul edilemez." kararı ile aşağıdakilerden hangisi amaçlanmıştır? (2011 SBS)

A) Millî egemenlik B) Tam bağımsızlık C) İnsan hakları D) Ekonomik kalkınma

I.Samsun'a çıktıktan sonra vatanın bütünlüğünü ve milletin bağımsızlığını sağ lamak için Türk milletini ortak amaçlar etrafında toplamasıII:Kurtuluş Savaşı'nı belli bir programa dayalı olarak yürütmesiIII:Erzurum Kongresi'nde Temsil Heyeti başkanlığına seçilmesiIV.Kılık - kıyafet devrimini gerçekleştirmesiatürk'ün yaşamında görülen yukarıdaki olgular, aşağıdaki tabloda onun kişilik özellikleriyle eşleştirilmiştir.

eşleştirmelerden hangisi doğrudur? (2010 SBS)

ttttttttttT

Balıkesir-Alaşehir Kongreleri ( 25 -30 Temmuz)Batı Anadolu’da Kuvva-i Milliye kuvvetlerinin insan ve malzeme bakımından beslenmesine ve ortak bir cephe oluşturulmasına çalışılmıştır.BATI CEPHESİ bu şekilde kurulmuştur.

Sivas Kongresi (4-11 EYLÜL 1919)

Toplanma kararının alındığı yer: Amasya Genelgesi Toplanmasında Mustafa Kemal Paşa etkili oldu. Toplantıyı engellemeye yönelik girişimler: Elazığ Valisi Ali Galip İngiliz Binbaşı Noel ile birliktekongreyi engellemeye çalışmıştır.Ankara ValisiMuhittinPaşa ve fransızlar da engel olmaya çalışmıştır. Kongrede en çok tartışılan konular: Manda ve Himaye fikri ve Mustafa Kemal Paşa’yı başkan seçtirmemedir.

Sivas Kongresi’nin Yapıldığı Sivas Lisesi

KararlarA) Erzurum Kongresi kararları onaylandı.B) Anadolu ve Rumeli’de kurulan bütün Müdafa-i Hukuk Dernekleri, Anadolu ve Rumeli Müdafa-i Hukuk Derneği adı altında birleştirildi. C) Manda ve Himaye kesin olarak reddedildi.

D)İrade-i Milliye Gazetesinin çıkarılmasına karar verilmiştir .

E)Başkanı M.Kemal olan Temsil Heyeti, tüm yurdu temsil eden ve Türk Ulusu adına görev yapan bir organ haline getirilmiştir. F)Ali Fuat Paşa Batı Cephesi Komutanlığına atanmıştır.(Temsil Heyeti’nin yürütme yetkisini kullandığını gösterir)G)Padişahın dağıttığı Mebusan Meclisi toplanacaktır.

Önemi.Toplanma şekli, amacı ve kararları yönünden ulusaldır. .Ulusal Temsil Kurulu oluştu ve TBMM’nin açılmasına kadar yürütme görevini yerine getirdi. .Cemiyetler birleşti ve tek merkezden yönetildi. Birlik beraberlik sağlandı.

Erzurum ve SivasAmaç ve toplanış Biçimi

BÖLGESEL,Doğu Cemiyetleri birleştirildi,Manda ve Himaye ilkkez

reddedildi, Delegeler doğu illerinden,

Başkan M.Kemal,Kararlar ULUSAL.Temsil heyeti ilk kez kuruldu

Amaç ve toplanış Biçimi ULUSAL,

Tüm cemiyetler birleştirildi.Manda ve himaye kesin olarak

reddedildi.Tüm yurttan 3’er delege.Başkan M.Kemal,Kararlar ULUSAL. Temsil Heyeti

ülkeyi temsil eder hale getirildi.

Sivas Kongresi Mustafa Kemal Paşa

ve Rauf Bey

Temsil Kurulu

Mustafa Kemal Sivas Kongresinde

Sivas Kongresi’nin sonucuUlusal mücadeleye karşı olan Damat Ferit, Sivas Kongresini engelleyememiştir. Temsil Heyeti, bu engelleme girişimini Ulusun Sesini kesmeye yönelik bir girişim olarak görüp padişaha telgraflar çekmiştir.Baskılar üzerine Damat Ferit hükümeti istifa etmiştir. (Temsil heyetinin ilk başarısıdır)İstanbul’da yeni hükümeti Ali Rıza Paşa kurmuştur.

ÖrneklerSivas Kongresi, yurdun her yerinden gelen temsilcilerin katılımı ile gerçekleşti. Kongre'ye katılan temsilciler yaptıkları konuşmalarda mücadelenin millet adına ya pıldığını, amaçlarının vatanın kurtuluşu ve milletin bağımsızlığı olduğunu açıkladılar. Kongre'de, Anadolu ve Rumeli'de faaliyet gösteren bütün millî cemiyetlerin "Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti" adı altında birleştirilerek vatanın kurtuluşu için birlikte hareket etmeleri de sağlandı.

Buna göre, Sivas Kongresi'nin Kurtuluş Savaşı için aşağıdakilerden hangisini sağladığı söylenemez? (2009 SBS)

A) Amaç birliğini B)Kültür birliğini C) Millî birliği D)Güç birliğini

Sivas Kongresinin;Bütün millî cemiyetlerin Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti adı altında birleştirilmesiTemsil Heyetinin yurdun bütününü temsil etmesiManda ve himayenin reddedilmesikararlarından hangisi veya hangileri ile Mili Mücadelenin tek merkezden yönetilmesi amaçlanmıştır? (2011 SBS)

A) Yalnız II B) I – II C) YalnızIII D)I-III

Temsil Kurulu üyelerinin isim ve kimlikleri Mustafa Kemal Paşa (9. Ordu Müfettişi iken (8Temmuz 1919 askerlikten ayrılma)Hüseyin Rauf Bey (Bahriye Eski Nazırı ve askerlikten ayrılma)Hoca Raif Efendi (Erzurum eski Mebusu)İzzet Efendi (Eski Kaymakam-Mebus),Servet Bey (Trabzon Eski Mebusu),Sadullah Efendi (Bitlis eski mebusu),Hacı Fevzi Efendi (Erzincan Nakş-i Bendi Şeyhi),Bekir Sami Bey (Beyrut eski valisi),Hacı Musa Efendi (Mutki'de Aşiret Reisi)

Sivas Kongresi ile Temsil Heyeti’ne katılan üyeler şunlardır:Refet Bey (III. Kolordu komutanlığından ayrılma)Kara Vasıf Bey (kurmay albaylıktan ayrılma)Mazhar Müfit Bey (eski mutasarrıflardan)Ömer Mümtaz Bey (Ankara eski mebuslarından)Hüsrev Sami Bey (askerlikten ayrılma)Hakkı Behiç Bey, eski mutasarrıflardanRatipzade Mustafa Bey, Niğde delegesi

Sivas Kongresini engelleyemeyen Damat Ferit istifa eder.Yeni hükümeti Ali Rıza Paşa kurar.

Amasya Görüşmeleriİstanbul Hükümeti adına Salih Paşa, Temsil Kurulu adına Mustafa Kemal Paşa görüştü.Kararlar 1. İstanbul Hükümeti, Sivas Kongresi Kararlarını kabul edecektir. 2. Bütünlük ve bağımsızlık korunacaktır.

3.Azınlıkların zararlı çalışmalarına engel olunacaktır. 4.İstanbul Hükümeti, Anadolu ve Rumeli Müdafa-i

Hukuk Cemiyeti’nin varlığını tanıyacaktır. 5.İtilaf Devletleri ile yapılacak barış görüşmelerine

Temsil Kurulu’nun da uygun göreceği kişiler katılacaktır.

6.Milli Mücadeleye zarar veren basın hakkında işlem yapılacaktır.

(Peyam-ı Sabah Gazetesi en çok zarar veren gazetedir.)

7.Meclis-i Mebusan’ın bir an önce toplanması sağlanacaktır. Ancak İstanbul’da toplanması güvenlik bakımından uygun değildir.

.Önemi: İstanbul Hükümeti, Temsil Kurulunun varlığını ilk kez kabul etti.

NOT:Sadece Meclisi Mebusan’ın açılması kararı uygulanmıştır .

Uyarı: İstanbul Hükümeti, Amasya Görüşmelerini yapmakla Temsil Heyeti’ni hukuken tanımıştır.

Temsil Kurulu’nun Ankara’ya Gelmesinin NedenleriAnkara halkının olumlu tutumu,.Asıl savaşın olduğu BATI cephesine yakın olması,.Demiryolu ve haberleşme açısından iyi olması,.İstanbul’da ki gelişmelerin takip edilmesi

Mustafa Kemal’in Milllet vekillerinden istekleri:A)Kendisinin Meclis Başkanı seçilmesi(seçmediler)B)Müdafa-i Hukuk Grubunu kurmaları (kurmadılar) Felahı Vatan Grubunu kurdular.C)Misakı Milli kararlarının alınması(aldılar)

Son Osmanlı Mebusan Meclisi’nin Toplanması 12 Ocak 1920

Misakı Milli kararları(Milli yemin) 28 Ocak 1920ÖzellikleriKurtuluş Savaşının son (resmi ) programıdır.Parlamento (meclis) kararlarıdır.Vatanın sınırları çizilmiştir.Padişah onaylamamıştır.Tam bağımsızlık benimsenmiştir.

Misak-ı Milli (28 Ocak 1920)(Milli Ant-yemin) kararlar1.Mondros imzalandığı sırada işgal altında olmayan topraklar bir bütündür bölünemez.2.Arap topraklarının geleceği için halkın oyuna başvurulacaktır. (Halk oylaması)3.Batı Trakya’da halk oylaması yapılacak.4.Elviye-i Selase (üç il; Kars, Ardahan, Batum) için halk oylaması yapılacak.

5.Azınlıklara, komşu ülkelerdeki Müslümanlara verilen haklar kadar hak tanınacak. (eşitlik)6.Kapitülasyonlar kesinlikle kabul edilemez.(bağımsızlık)7.Boğazların güvenliği sağlanırsa dünya ticaretine açılacaktır. 8.Borçların ödenmesi bağımsızlığa aykırı olmayacaktır.

Önemi: Ulusal (Milli) Egemenlikten söz edilmemiştir. Vatanın kurtuluşu (bağımsızlık) esas alınmıştır. Yeni Türk devletinin sınırları çizilmiştir.

Misak-ı Milli’nin Kapsamı Kapitülasyonlar

Azınlıklar Boğazlar

BorçlarSınırlarAraplar

Referandum

Misak-ı Mili’nin İlanının sonuçları. İtilaf Devletleri İstanbul’u resmen işgal etmiştir. (16Mart 1920).Mebusan Meclisi dağıtılmıştır..Bazı milletvekilleri Malta’ya sürgün edilmiştir..Padişah Meclisi Mebusanı kapatmıştır. (11 Nisan 1920).Mustafa Kemal Paşa TBMM’yi açmıştır.

İstanbul’un İşgali 16 Mart 1920

örnekMisakı Millî'nin önemi düşünüldüğünde aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? (2012 SBS)

A)Türk vatanının sınırları çizilmiştir.B)Güçler birliği esası benimsenmiştir.C)Millî ekonominin ilkeleri saptanmıştır.C)İlk kez millî egemenlikten söz edilmiştir.

İstanbul’un İşgaline Mustafa Kemal Paşa’nın Tepkisi İşgal protesto edilmiştir.Ulukışla –Geyve demiryolu tahrip edilmiştir.Anadolu’daki İtilaf subayları tutuklanmıştır.İstanbul İle Haberleşme kesilmiştir.TBMM’nin açılması için çalışılmıştır.

İstanbul’un İşgali ve Mebusan Meclisi’nin kapatılması M.Kemal’e istediği fırsatı vermiştir. Anadolu’da Milli Egemenliğe dayalı bir meclis oluşturma fırsatı doğmuştur.

TBMM’NİN AÇILMASI

TBMM’NİN AÇILMASI (23 nisan 1920)

 M. Kemal  Paşa’nın Seçim Bildirgesi• Ankara’da olağan üstü yetkilere sahip bir

meclis açılacaktır.• Seçimler 15 gün içinde yapılacaktır. • Her sancaktan (ilden) 5 kişi seçilecek ve bu

seçilenler 15 gün içinde Ankara’ya gelecektir.

• Ayrıca İtilaf  Devletleri tarafından dağıtılan Osmanlı Mebuslar Meclisi üyeleri de kaçabilirse TBMM’ye katılabilecektir.

(Ulusal iradeye saygıdır)

I. TBMM Binası

Mustafa Kemal Paşa meclisin ilk günü Halkı selamlarken

• I. TBMM DÖNEMİ (23 NİSAN 1920-1 NİSAN 1923)

I.TBMM Yeni seçilen milletvekilleri ve dağıtılan Mebusan Meclisi milletvekillerinden oluştu.

BMM 23 Nisan 1920de en yaşlı üye Sinop mebusu (milletvekili) Şerif Bey’in konuşması ile açıldı.

Mustafa Kemal Paşa Meclis başkanlığına seçildi.Üyeleri Halkın her kesiminden oluşmuştur.

I. TBMM milletvekilleri

I. TBMM’nin Özellikleri• Olağanüstü bir meclistir.• Kurucu meclistir.• Güçler birliği ilkesini benimsemiştir.• Kararlar tartışılarak alınmıştır.• Ortak amaç bağımsızlığı sağlamaktır.• Siyasi partilere yer verilmemiştir.• Meclis Hükümeti sistemi ile çalışmıştır.• Lozan hariç savaş dönemi antlaşmalarını

onaylamıştır.• Saltanatı kaldırmıştır.

TBMM salonu

I.TBMM’nin 24 Nisan 1920’de Aldığı Kararlar.Meclisin üstünde hiç bir güç yoktur..Meclis bütün işlere el koymuştur..Meclis, bakanları kendi içinden doğrudan

seçecektir.(meclis hükümeti).Meclis Başkanı hükümetin de başkanıdır. (meclis

hükümeti).Geçici bir devlet başkanı atanmayacaktır..Padişahın geleceğine meclis karar verecektir.

Not: TBMM’nin birinci döneminde milletvekilleri sekiz ay maaş almamışlar, bir yıl sonra da 100 lira olan maaşlarının % 20sini,bütçe açığını kapatmak amacıyla iade etmişlerdir.

Örnek• Büyük Millet Meclisinde vatanın değişik bölgelerinden seçimle gelen milletvekilleri bulunuyordu.• Millî ve ekonomik gelişmemizi mümkün kılmak amacıyla siyasi, adli, mali gelişmemize engel olan

kapitülasyonlar kaldırılmalıdır.• Millî sınırlar içinde vatan bir bütündür, parçalanamaz.• Millî Mücadele yıllarıyla ilgili yukarıda verilen bu bilgilerin, Atatürk ilkelerinin dayandığı temel esaslardan

"tam bağımsızlık", "ülke bütünlüğü" ve "ulusal egemenlik" ile olan ilişkisi aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? (2010 SBS)

• I II IIIA)Tam bağımsızlık Ulusal egemenlik Ülke bütünlüğüB) Ulusal egemenlik Tam bağımsızlık Ülke bütünlüğüC) Ülke bütünlüğü Tam bağımsızlık Ulusal egemenlik D) Ulusal egemenlik Ülke bütünlüğü Tam Bağımsızlık

I. TBMM’nin Otorite Kurmak İçin Çıkardığı Yasalar(kanunlar)• Ağnam vergisi 4 kat artırıldı.• Hıyanet-i Vatan Kanunu çıkarıldı.• Firariler Hakkında Kanun Çıkarıldı.• İstiklal Mahkemeleri Kuruldu. (üyeleri

Milletvekilleridir. Bu durum Meclisin yargı yetkisini kullandığını gösterir.)

ÖrneklerKurtuluş Savaşı sırasında, Büyük Millet Meclisine karşı çıkan isyanları bastırmak için Mecliste “Hıyanet-i Vataniye Kanunu” kabul edildi. Bu Kanun'un uygulanması için kurulan İstiklal Mahkemelerinin üyeleri, milletvekillerinden oluşmaktaydı.

Parçaya göre, İstiklal Mahkemelerinde milletvekillerinin görev alması, ilk TBMM'nin; I.YargıII.YasamaIII.Yürütmegüçlerinden hangilerini kullandığını gösterir? (2013 SBS) A) Yalnız I B)Yalnız III C)II ve III D)I,IIveIII

"Hıyanet-i Vataniye Kanunu'nun Büyük Millet Meclisinde görüşüldüğü günlerde idi. İstanbul Hükümetinin tayin ettiği Erzurum valisi, Erzurum'a doğru yola çıkmıştı. Bu haberi alan bazı vekiller mecliste, Reşit Paşa adındaki valinin yolda öldürülmesini önerdiler. Bu kanunsuz teklife Mustafa Kemal Paşa şöyle yanıt verdi: 'Ne diyorsunuz? Eşkiya gibi dağda, komiteci gibi sokakta adam mı vuracağız? Bizim devlet anlayışımızda bu yoktur. Bundan sonra bu memlekette vatandaş ancak mahkeme kararıyla cezalandırılır.

Mustafa Kemal Paşa, bu cevabıyla aşağıdaki devlet anlayışlarından hangisini vurgulamıştır? (2009 SBS)A) Hukuk Devleti B)Sosyal DevletC) Demokratik Devlet D) Laik Devlet

MİLLİ MÜCADELE’NİN TOPLUMSAL (İNSAN), PARA VE SİLAH KAYNAKLARIİnsan KaynaklarıAydınlar,ağalar,eşraf,din adamları,halk,kuvay-ı milliye,kadınların katkılarıPara KaynaklarıYurt içi ve dışındaki Türklerin bağışlarıTekalif-i MilliyeHindistan müslümanlarının yardımları Sovyet Rusya yardımlarıOsmanlı Bankası’ndan alınan avanslarMenn-i israfat Kanunu (tasarruf tedbiri)Silah KaynaklarıOsmanlı Devletinden kalanlar,Sovyet Rusya’dan, İtalyave Fransa’nın verdikleri, İtilaf depolarından kaçırılanlar

<<<Milli Mücadele’de Basın<<<Destekleyen yayın Organlarıİrade-i Milliye GazetesiHakimiyet-i Milliye GazetesiAnadolu AjansıMilli Mücadele Karşıtı Yayın OrganlarıPeyam-ı Sabah GazetesiAlemdar GazetesiAydede ve Ümit Dergileri

TBMM’nin açılmasına Tepkiler.Yunan genel saldırısı başlatıldı..Yunan ordusu Doğu Trakya’yı işgal etti.Doğı Anadolu’da Ermeni saldırısı Başladı..Ülke içinde ayaklanmalar çıkarıldı.

TBMM’ye karşı Ayaklanmalar İstanbul Hükümetinin Çıkardığı Ayaklanmalar:1) Anzavur 2) Kuvay-i İnzibatiye İstanbul Hükümeti ve İtilaf Devletlerinin Çıkardığı

Ayaklanmalar: Bolu,Düzce,Hendek ve Adapazarı ayaklanmaları Milli Aşireti (Urfa)ayaklanması Çapanoğulları(Yozgat)ayaklanması Deli Baş Mehmet(Konya) Cemil Çeto Kuvay-i Milliyeci Olup Sonradan Ayaklanmalar: Çerkez Ethem (Kütahya’da) Demirci Mehmet Efe (Isparta’da) Azınlık Ayaklanmaları : Rumlar Ege ve Karadeniz’de Ermeniler

Doğu’da

Çerkez Ethem

TBMM’nin Aldığı Önlemlero 29 Nisan 1920'de Hiyanet-i Vataniye Yasası ( Vatana

İhaneto Edenler Kanunu )çıkardı. o İstiklal Mahkemeleri kurdu. ( 11 Eylül 1920 ) o İstanbul Hükümeti ile tüm ilişkiler kesildi. o İstanbul'dan gelen her türlü evrak geri çevrilerek

yaptığı her türlü işlem yok sayıldı. o Böylece TBMM Osmanlı Saltanatını yok saymış

oluyordu.

Şeyhülislam’ın fetvasına karşılık, Ankara Müftüsü Rıfat BÖREKÇİ başkanlığındaki kurula fetva hazırlattı. Sevr Antlaşmasını tanımadığını duyurdu.Antlaşmayı imzalayanlar vatan haini ilan edildi.

Sevr Antlaşması (10 Ağustos 1920)

• Osmanlı Devletini bölen parçalayan bir antlaşmadır.

• Saltanat şurası (Rıza Paşa hariç) tarafından imzalanmıştır.

• Türk milleti için bir süikast planı niteliği taşır.• Mutafa Kemal ve TBMM kesinlikle kabul

etmemiş ve imzalayanlar vatan hayini ilan edilmiştir.

• Hukuken geçersizdir.(Mebusan meclisi onaylamamıştır.)

Maddeler (10 AĞUSTOS 1920)• Toplam 433 maddeden oluşan antlaşmanın

bazı önemli maddeleri şunlardır;• *İstanbul, Osmanlı Devleti’nin başkenti olarak kalacak fakat

Osmanlı Devleti azınlıkların haklarını gözetmezse elinden alınacak,• *Mondros Ateşkes Antlaşmasının gerekli durumlarda stratejik

yerlerin işgalini öngören 7.; karışıklık halinde altı doğu ilinin işgalini kabul eden 24., Toros tünellerinin işgaline dair 10. , haberleşmenin denetimine dair 12., ve askeri malzeme tahribine air 13. Maddeleri yürürlükte kalacaktır.

• YORUM: İtilaf devletleri Osmanlı Devleti’ni teslim alan ve savunmasız bırakan bu hükümleri yürürlükte kalması işe Sevr Antlaşmasının uygulanmasını sağlayacak bir ortam hazırlamak istemişlerdir.

• Boğazlar, her zaman bütün devletlerin gemilerine açık bulundurulacak ve ayrı bayrağı ve bütçesi olan Boğazlar Komisyonunun idaresinde bulunacak,

YORUM: Osmanlı Devleti’nin boğazlar üzerindeki egemenlik hakkı sona ermiştir.• Zorunlu askerlik kaldırılacak. Osmanlı ordusu

15.000’i jandarma olmak üzere en fazla 50.000 kişi olacak. Bu ordunun tank, ağır makineli tüfek, top ve uçağı olamayacak.

YORUM: Osmanlı savunmasız durumagetirilmiştir.

• Azınlıklara geniş haklar verilecek, hükümet bu konuda sürekli denetlenecek.

YORUM: İtilaf devletleri Osmanlı Devletinin içişlerine karışma hakkı elde etmişlerdir.• Kapitülasyonlardan tüm devletler yararlanacak.

Osmanlı Devleti savata yenilen devletlere savaş tazminatı ödeyecekti.

YORUM:Osmanlı devleti ekonomik bağımsızlığını kaybetmiştir.

Mustafa Kemal’in Sevr Antlaşmasına karşı tutumu;• “Siyasi, adli, ekonomik ve mali bağımsızlığımızı yok

etmeğe ve sonuç olarak yaşama hakkımızı inkâra ve ortadan kaldırmaya yönelik olan Sevr Antlaşması, bizce mevcut değildir.11

• (Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, s. 16-17.)

Türk Edebiyatı'nda Kurtuluş Savaşı konulu romanlar• Vurun Kahpeye (Halide Edip Adıvar)• Ateşten Gömlek (Halide Edip Adıvar)• Yaban (Yakup Kadri Karaosmanoğlu)• Dikmen Yıldızı (Aka Gündüz)• Üç İstanbul (Mithat Cemal Kuntay)• Sahnenin Dışındakiler (Ahmet Hamdi Tanpınar)• Kalpaklılar (Samim Kocagöz)• Doludizgin (Samim Kocagöz)• Yorgun Savaşçı (Kemal Tahir)• Küçük Ağa (Tarık Buğra)• Esir Şehrin İnsanları (Kemal Tahir)

1.Temsil Heyetinin varlığı ………………..…………de tanınmıştır.2.Bütün cemiyetler …………… kongresinde birleştirilmiştir.3.Erzurum Kongresi’nde ……………………ilk kez kurulmuştur.4.Milletin azim ve kararı sözü ……………………………ile ilgilidir.5…………..………….kesinlikle Sivas Kongresi’nde reddedilmiştir.6.Milli bilinç ilk kez ……………………genelgesi ile uyandırılmıştır.7.Mustafa Kemal…………………..gazetesini İstanbul’da çıkarmıştır.8.Sivas Kongresi’nde …………………………gazetesi kurulmuştur.9……………………………ile sınırlarımız çizilmiştir.10.Mustafa Kemal…………………….genelgesinden sonra görevden alınmıştır.

MinberManda ve Himaye

İrade-i MilliyeSivas

Temsil Heyeti

Amasya Görüşmeleri

HavzaAmasya

Ulusal EgemenlikMisakı Milli

Aşağıda verilen bilgilerin doğru veya yanlış olduklarını yazınız.1.Sivas Kongresi’nin toplanması kararı Amasya Genelgesi’nde verilmiştir.

2.Amasya Genelgesi ile savaşın amaç,gerekçe ve yöntemi açıklanmıştır.

3.Erzurum Kongresi’nde manda ve himaye kesinlikle reddedilmiştir.

4.Temsil heyeti yürütme yetkisini ilk kez Sivas Kongresi’nde kullanmıştır.

5.Mebusan Meclisi’nin açılmasına Amasya Görüşmelerinde karar verilmiştir.

6.Kuvayı Milliye’yi etkili İrade-i Milliye’yi hakim kılmak sözü milli egemenlikle ilgilidir.

7.Son Osmanlı Mebusan Meclisi Misak-ı Milli’den sonra kapatılmıştır.

8. İtilaf Devletleri’nin Misak-ı Milliye tepkisi İstanbul’un resmen işgalidir.

9. I.TBMM güçler ayrılığına göre çalışmıştır.

10.Misak-ı Milli’de kapitülasyonların devamı istenmiştir.

D

Aşağıda tabloda verilen kararları ilgili olduğu alana işaretleyiniz.

KARARLAR MİLLİ EGEMENLİK MİLLİ BAĞIMSIZLIK

Vatanın bütünlüğü milletin bağımsızlığı tehlikededir.Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür,bölünemez.Kıvayı Milliyeyi etkili,İrade-i Milliye’yi hakim kılmak esastır.Manda ve himaye kabul edilemez.Mebusan Meclisi derhal açılmalıdır.TBMM’nin üstüne bir güç yoktur.Kapitülasyonlar kaldırılacaktır.Cemiyetlerin kurulması

MİLLİ UYANIŞ YURDUMUZUN İŞGALİNE TEPKİLER TEST SORULARI

1) I. Dünya Savaşı'nda, İtilaf devletleri, Rusya'ya yardım etmek ve Osmanlı Devleti'ni savaş dışı bırakmak için aşağıdakilerden hangisini ele geçirmeyi gerekli görmüşlerdir? A) İç Anadolu Bölgesi'ni B)Doğu ve Güneydoğu Anadolu'yu C)İstanbul ve Boğazları D)Akdeniz Bölgesi'ni 2) Kuva-yi Milliye’nin amacı, vatanı işgal eden düşman kuvvetlerini yurttan atmaktı. Kuva-yi Milliye düzenli ordu kuruluncaya kadar, düşmana karşı silahlı mücadele verdi. Bu mücadele ruhu sayesinde Türk insanı, yurdunu koruma düşüncesine sahip olmuştur. Burada, Kuva-yi Milliye’nin kuruluş amaçlarından hangisi üzerinde durulmuştur? A)Direniş amacıyla kurulan birlikleri toparlama B)Kurulacak yeni yönetimin ilkelerini anlatma C)Türk insanında mücadele bilinci oluşturma D)Türk insanının özgürlük isteğini dünyaya anlatma

3) Amasya Genelgesi’nde yer alan maddelerden bazıları şunlardır: *Vatanın bütünlüğü, milletin bağımsızlığı tehlikededir. *Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır. * Milletin haklarını savunmak için milli bir kurulun varlığı çok gereklidir. Genelgenin bu maddelerine dayanarak, aşağıdakilerden hangisine daha çok ulaşılabilir? A) Padişaha karşı ayaklanmaya çağırma B)İstanbul Hükümeti’nin istifasını isteme C)Devletin çöküntü içinde olduğunu vurgulama D) Milleti mücadeleye çağırma

4) TBMM açıldığında Mustafa Kemal’in meclise verdiği önergede, • Hükümet kurmak zorunludur. • TBMM’nin üstünde bir güç yoktur. • TBMM, yasama ve yürütme yetkilerini kendinde toplamıştır. İfadeleri yer almaktadır. Bu önerge, aşağıdakilerden hangisinin daha çok gerçekleştirileceğine işaret etmektedir? A) Türk Medeni Kanunu’nu kabul etme B) Saltanatı kaldırma C) Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nu kabul etme D) Halifeliği kaldırma

5) Aşağıdakilerden hangisi, I.Dünya Savaşı’nda üçlü itilâf grubu devletleri içinde yer almaz? A) Romanya B) Fransa C) Yunanistan D) Almanya

6) Trakya Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin kurulduğu il aşağıdakilerden hangisidir? A) Trabzon B) Edirne C)Tekirdağ D) Kırklareli 7) Mustafa Kemal’in Anadolu’ya geçmesinin asıl amacı aşağıdakilerden hangisidir? A) Doğu Karadeniz’deki kargaşayı önlemek B)İstanbul’dan uzaklaşmak C)Kongreler düzenlemek D)Kurtuluş mücadelesini başlatmak

8) I- Damat Ferit Hükümeti’nin istifa etmek zorunda kalması II-İstanbul Hükümeti’nin, Temsil Heyeti’ni resmen tanıyarak görüşme talebinde bulunması Yukarıdakiler, hangi olayın sonucunda gerçekleşmiştir? A) Sivas Kongresi B) Erzurum Kongresi C) Amasya Genelgesi D)Düzenli ordunun kurulması 9) Mondros Ateşkes Antlaşması’nın İtilâf devletlerince uygulanmaya konması üzerine, Antalya ve Konya hangi devlet tarafından işgal edilmiştir? A) İtalya B)Fransa C)İngiltere D)Yunanistan

10) Aşağıdakilerden hangisi, Erzurum ve Sivas kongrelerinde alınan kararların ortak özelliklerinden biri değildir? A) Manda ve himayenin reddedilmesi B) Temsil Heyeti’nin seçilmesi C) Vatanın bütünlüğünün korunması D) Millî cemiyetlerin bir çatı altında toplanması

11) 19. yy.’da Avrupa devletlerini, büyük ölçüde etkileyen olaylardan biri Sanayi İnkılâbıdır. Bu inkılâbın sanayileşmiş ülkelerde getirmiş olduğu anlayış aşağıdakilerden hangisidir? A)Milliyetçilik B)Sömürgecilik C) Bağımsızlık D)Eşitlik

12) Mondros Ateşkes Antlaşması’nda Çanakkale ve İstanbul Boğazlarının durumu hangi şekilde belirlenmiştir? A) Boğazlar açılacak, istihkamlar İtilâf Devletlerince işgal edilecek B) Osmanlı Devleti’nin Boğazlar üzerinde egemenliği tam olacak C) Boğazlar uluslar arası bir yönetime verilecek D) Boğazlar bütün gemilerin geçişine kapalı tutulacak

13)Aşağıdakilerden hangisi Kurtuluş Savaşı’nda, düşmanı yurttan atmak amacındaki direniş hareketini boğmak için, millî çıkarlarımıza aykırı faaliyet gösteren cemiyetlerden biridir? A)Trabzon Muhafaza-i Hukuk Milliye Cemiyeti B) Millî Kongre Cemiyeti C) Kilikyalılar Cemiyeti D) Teali İslâm Cemiyeti

14) Mondros Ateşkes Antlaşması’ndan sonra yurdumuzun İtilâf Devletlerince işgale uğraması üzerine Türk halkının güney cephesindeki ilk direnişi hangi ülkeye karşı verilmiştir? A)İtalya B)Yunanistan C) Fransa D)İngiltere 15) Amasya Genelgesi’nde yer alan; “Vatanın bütünlüğü, milletin bağımsızlığı tehlikededir.” maddesi Kurtuluş Savaşı’yla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisini ortaya koymuştur? A)Kurtuluş Savaşı’nın kimlerle birlikte yürütüleceğini B) Kurtuluş Savaşı’nın yöntemini C) Kurtuluş Savaşı’nın gerekçesini D)Kurtuluş Savaşı’nın amacını

16) Son Osmanlı Mebusan Meclisince kabul edilen “Misak-ı Millî” kararlarında aşağıdakilerden hangisi vurgulanmıştır? A) Milletin kendi geleceğini belirlemede söz sahibi olması B)Milletin haklarının basın yoluyla dünyaya duyurulması C)Ankara’da yeni bir hükümet kurulması D)Türk vatanının sınırlarının nasıl olacağı

17) Hükümeti, Amasya Genelgesi’nin yayınlanmasından sonra O’nun askerlik görevine son verdi Üniformasını çıkaran Mustafa Kemal, mücadeleye devam edeceğini, orduya ve ulusa duyurdu. Bu parçada, Mustafa Kemal’in ulusal mücadeleyi sürdürmedeki hangi özelliği dile getirilmiştir? A) Hedefe ulaşmada ödünsüz ve kararlı olma B) Amaçlarına ulaşmada öncelikleri belirleme C) Mücadeleye İstanbul Hükümeti’nin desteğini alarak devam etme D) Güçlükleri aşmada farklı yöntemler kullanma

18) I. Dünya Savaşı’nı başlatan neden olarak Avusturya- Macaristan İmparatorluğu veliahtının öldürülmesi gösterilirken, asıl nedenin Avrupa devletleri arasındaki siyasal ve ekonomik çıkar paylaşımı olduğu kabul edilmektedir. Bu paragrafta verilen bilgilere göre, aşağıdaki genellemelerden hangisine ulaşılabilir? A)Toplumun içinde bulunduğu koşullar anlaşılmadan olaylar anlaşılamaz. B) Olayların görünen nedenleri dışında başka nedenleri de vardır. C)Benzer olaylar benzer sonuçlara neden olurlar. D) Küçük olaylar birikerek büyük olaylara yol açarlar.

19) Anlaşma Devletleri 1917 yılında Rusya’da kurulan yeni Sovyet yönetiminin savaştan çekilmesini kabul etmedi ve eski çarlık yönetimi yanlılarının başlattıkları iç savaşı destekledi. Anlaşma Devletlerinin, Anadolu’da başlattığı işgallerden de rahatsız olan Sovyet Rusya, Türk Kurtuluş Savaşı’na ilgi gösterdi ve TBMM Hükümeti ile dostluk kurmak istedi. Buna göre aşağıdakilerden hangisi Sovyet Rusya’nın, TBMM Hükümeti ile siyasi ilişkiler başlatmasında etkili olmuştur? A)Yeni yönetim biçimini Anadolu’da yaymak B)Dünya barışına katkıda bulunmak C)Anadolu’daki hareketin Rusya’ya yayılmasını engellemek D)Ortak düşmana karşı işbirliği yapmak 20) Birinci Dünya Savaşı’nda İtilâf Devletleri Rusya’ya yardım etmek amacıyla aşağıdaki cephelerden hangisini açmışlardır? A)Çanakkale B) Kafkasya C) Irak D)Yemen

20) Birinci Dünya Savaşı’nda İtilâf Devletleri Rusya’ya yardım etmek amacıyla aşağıdaki cephelerden hangisini açmışlardır?

A)Çanakkale B) Kafkasya C) Irak D)Yemen