Açık Erişim ve Türkiye’de Son Durum Ankaref & MikroBilgi Eğitim Çalıştayı 20 Mart 2014, Antalya  

İlkay  Holt,  Kütüphane  Direktörü  

1  

Ne  Konuşacağız?  

¨  Neden  açık  erişim?  ¨  Yeşil  yolda  neler  oldu?  ¨  AlBn  yol  neler  geDrdi?    ¨  Dünya  hangi  soruları  soruyor?  ¨  Türkiye  hangi  yolda  ilerliyor?    ¨  Bizi  neler  bekliyor?  

KAPALI  ?  

AÇIK  ?  

Yayın  potansiyeli  vs  açık  erişim  3  

Yayınlanan  akDf  bilimsel  dergi  sayısı   28.000+  

Yıllık  yayınlanan  makale  sayısı   1.9M+  

Dergi  ve  makale  sayısı  yıllık  büyüme  oranı   %3-­‐3,5  

Yıllık  yayınlanan  makalelerin  açık  erişim  oranı   %20  

ISI’da indekslenen dergi yayıncılarının yaktığı yeşil ışıkta geçilseydi, bu oran %85’i bulabilirdi  

Sayılarla  devam  4  

Kişisel  arşivlemeye  yeşil  ışık  yakan  yayıncı  oranı   %72  

DOAJ’a  kayıtlı  açık  erişim  dergi  sayısı   9.744  

OpenDOAR’a  kayıtlı  arşivlerde  toplam  kayıt  sayısı   57M+    

MIT  Dspace  arşivinde  doküman  sayısı   60.000+  

MIT  Dspace  arşivinde  aylık  indirilen  doküman  sayısı   1M  

Açık  erişimin  yayın  etki  değerini  arBrma  oranı    %50-­‐300  

Konusal  açık  arşivler    

(ArXiv.org)  

Kurumsal  arşivler  

(RepositoriUM)  

Harmanlayıcı  portallar  

(DARTEurope)  

Ulusal  açık  arşiv  portalları  (RCAAP)  

Yeşil  yolda  neler  oldu?  5  

Açık  erişim  poliDkaları  6  

¨  Kurumsal,  ulusal  zorunlu  arşivleme  poliDkaları  ¨  Fon  sağlayıcıların  (ambargolu)  açık  erişim  koşulu  ¨  Bildirgeler-­‐  hemen  depolama/opsiyonlu  erişim  ¨  Finch  Raporu-­‐  alBn  yol  için  fon  kaynakları  ¨  Avrupa  AraşBrma  Alanı  ¨  Ufuk  (Horizon)  2020  ¨  Açık  veri-­‐açık  bilim  

Uluslarası  projeler  7  

OpenAIRE    • OpenAIREplus:  altyapı  

MEDOANET    • PASTEUR4OA:  poli*ka      

AlBn  yol  neler  geDrdi?  

¨  Yeni  iş  modelleri:  ¤ Hybrid  dergi/yayıncı  ==>  makale  işlem  ücreD  (APC)  ¤ Açık  erişim  dergi/yayıncı  ==>  makale  işlem  ücreD  (APC)    

8  

AlBn  yol  neler  geDrdi?  

¨  YaraBcı  projeler:  ¤ SCOAP3:  Yüksek  enerji  fiziği  alanındaki  dergilerin  açık  erişimli  hale  geDrilmesi  ile  oluşan  proje  CERN  liderliğinde  yürütülüyor.  hop://scoap3.org    

¤ PeerJ:  Biyoloji  ve  Bp  alanında  yayın  yapan  PeerJ  plapormuna  bir  defa  ve  cüzi  bir  ücret  ödeyerek  yayın  yapılabiliyor.  hop://peerj.com    

9  

Dünya  hangi  sorunları  konuşuyor?  

¨  AraşBrma  verisinin  arşivlenmesi,  saklanması  ¨  Ambargo  sürelerinin  minimuma  indirilmesi  ¨  Telif  hakları  &  lisans  sorunları  ¨  Makale  işlem  ücretleri  ¨  Dublike  ödeme  yapılan  dergiler  (double  dipping)  ¨  Yayıncılarla  veri  madenciliği  konusunda  anlaşmalar  ¨  Yağmacı  dergiler  (predatory;  Beall’s  List)  

10  

Türkiye  hangi  yolda  ilerliyor?  11  

OpenDOAR-­‐  Türkiye  12  

ROARMAP-­‐  Türkiye  13  

DOAJ’da  260  Türkiye  adresli  dergi  14  

ANKOS  Açık  Erişim  ve  Kurumsal  Arşivler  Grubu  15  

¨  2006’dan  bugüne  ¨  Klavuzlar  &  rehberler  ¨  Yayınlar  &  sunumlar    ¨  EğiDm  toplanBları  &  çalıştaylar  ¨  İşbirlikleri:  OpenAIREplus  &  SCOAP3  &  DergiPark  ¨  Sözlük  ¨  Blog  ¨  hop://acikerisim.ankos.gen.tr  ¨  Açık  erişim  tarBşma  listesi  

Avrupa  Birliği  projeleri  

İzmir  Yüksek  Teknoloji  EnsDtüsü  

Haceoepe    Üniversitesi  

16  

YÖK  Ulusal  Akademik  Arşiv  Projesi  

¨  Ocak  –Ekim  2014  ¨  YÖK  Kurumsal  Arşivler  Çalışma  Grubu  ¨  Kurumsal  poliDka  oluşturma  ¨  Kurumsal  arşivlerin  oluşturulması  ¨  YÖK  validasyon  &  harmanlama  

17  

Son  Söz  

Dünya  

Açık  veriyi  konuşuyor  

APC  finansman  modellerini  tarBşıyor  

Türkiye  Yayın  

arşivlerini  oluşturuyor  

Açık  erişim  dergi  

yayınlıyor  

18  

Açık Erişim ve Türkiye’de Son Durum Ankaref & MikroBilgi Eğitim Çalıştayı 20 Mart 2014, Antalya  

 

Teşekkürler        

 

ilkay.holt@ozyegin.edu.tr  

www.ozyegin.edu.tr    

19