Bto418 1_Yansıtıcı Düşünme, Yansıtıcı Günlükler

YANSITICI DÜŞÜNME, YANSITICI GÜNLÜKLER

S1 SUNUM 1BTÖ 418 ÖĞRETMENLİK UYGULAMASI

2014- 2015 Baharwww.bto418blog.wordpress.com

Prof. Dr. Buket Prof. Dr. Buket AKKOYUNLUAKKOYUNLU

Arş Gör. Arş Gör. Esra TELLİEsra TELLİ

Arş Gör. Arş Gör. Nihal Nihal MENZİ MENZİ ÇETİNÇETİN

Yansıtıcı DüşünmeYansıtıcı Düşünme

Yansıtıcı düşünme becerileri, bireyin düşünme ve öğrenme süreçlerine ilişkin farkındalığına ek olarak, bu süreçlerdeki zayıf ve güçlü yönleri belirlemesi ve geliştirmek için planlama yapmasını gerektiren bir tür kendini değerlendirme becerisidir.

Bir bireyin kendi düşünme ve öğrenme süreçlerinin farkında olması ve kontrolünü sağlayabilmesi gerekmektedir.

Yansıtıcı düşünme bu becerilerin kazanımında önemli rol oynamaktadır.

2

Mantıklı seçimler yapma ve bu seçimlerin sorumluluğunu alma becerisi olarak tanımlanan yansıtıcı düşünme birçok öğretmen eğitimi programının anahtar kavramı olarak görülmüştür. Yansıtıcı düşünme; hipotezler oluşturma, hipotezler üzerinde çalışma ve test etme, tümevarım yoluyla veri toplama ve tümdengelimci yaklaşımla sonuçlara ulaşmayı içeren bir üst düzey düşünme becerisidir (Bigge ve Shermis, 1999).

3


Dewey (1933) temelini oluşturduğu yansıtıcı düşünme kavramını, herhangi bir bilgiyi ve onun amaçladığı sonuçlara ulaşmayı destekleyen bir bilgi yapısını etkin, sürekli ve dikkatli bir biçimde düşünme olarak tanımlar.

Taggart (2005) yansıtıcı düşünmeyi, eğitim sorunları üzerinde mantıklı kararlar alma ve sonra bu kararların sonuçlarını değerlendirme süreci olarak tanımlar.

4


Ünver ( 2003), yansıtıcı düşünmeyi, bireyin öğretme yada öğrenme yöntemi ve düzeyine ilişkin olumlu ve olumsuz durumları ortaya çıkarmaya ve sorunları çözmeye yönelik düşünme süreci olarak tanımlar.

Atay (2003)’a göre, herhangi bir deneyimin hatırlandığı, üzerinde düşünüldüğü ve genellikle belli bir amaç göz önüne alınarak değerlendirildiği süreçtir.

5


Yansıtma kavramı birçok çalışmanın temelini oluşturmuş ve öğretmen eğitiminde çok önemli bir konu olarak ele alınmıştır (Copeland ve diğerleri, 1993; Yost ve diğerleri, 2000).

Collin ve Karsenti (2013), deneyimleri ifade etmeyi sağlayan yansıtıcı uygulamaların öğretmen eğitiminde kazandırılması gereken zorunlu becerilerden biri olduğunu belirtmiştir.

6


Yansıtıcı düşünmenin yeni öğretmenlerin yetiştirilmesinde önemli bir yere sahip olmasının nedeni, hizmet öncesinde öğretmenlere “öğretmen gibi düşünmeyi” birçok yolla öğretip, öğretmenlerin bunları yansıtmalarını sağlamasıdır (Jay ve Johnson, 2002).

7

Geleneksel Öğrenme ile Yansıtıcı Öğrenme Geleneksel Öğrenme ile Yansıtıcı Öğrenme Arasında Ne Gibi Farklar Var?Arasında Ne Gibi Farklar Var?

Geleneksel Yansıtıcı

Bilginin öğretmenden öğrenciye aktarımı önemli

Öğrencinin yeterlik ve yetersizlikleri önemli

Hedef; Öğrenme süreci boyunca değişim oluşturulması

Hedef; Öğrencinin öğrenme sorumluluğunu alması ve gelişmesi

Öğrenci öğrenmede edilgen konumda

Öğrenci öğrenmede etkin rol oynar

Öğretmen bilgi verici rolünde Öğretmen öğrenmeyi kolaylaştırıcı rolde

8

Geleneksel Öğrenme ile Yansıtıcı Öğrenme Geleneksel Öğrenme ile Yansıtıcı Öğrenme Arasında Ne Gibi Farklar Var? (2)Arasında Ne Gibi Farklar Var? (2)

Geleneksel Yansıtıcı

Öğrenme ortamını öğretmen yönetir.

Öğretmen öğrenciler arasında işbirlikçi kümeler oluşturur.

Öğretmen öğrencilerin hatalarını düzelterek iletişim kurar.

İki yönlü, pozitif, tutarlı, şeffaf bir iletişim var.

Başarı göstergesi sadece test puanlarındaki pozitif değişim

Başarı göstergesi öğrencilerin görüşlerini özgürce açıklayabilme/savunma ve kendi hedeflerini planlama becerilerindeki gelişme

Öğretmenin öğrenciye verdiği dönütler yanıtların doğru olup olmadığını belirtir.

Dönütler öğrenciyi över, yüreklendirir ve motive eder nitelikte.

9

Yansıtma Alanları Nelerdir?Yansıtma Alanları Nelerdir?

Yansıtıcı öğrenme ve uygulamanın üç basamağı vardır.

1. Bir olay ya da olaylar hakkında rahatsız edici durumun fark edilmesi,

2. Duruma eleştirel bakma, eleştirme,

3. Aynı olayla karşılaşılsa ne tür değişiklikler yapılabilir sorusuna cevap verme.

10

Yansıtıcı Öğrenme – Yansıtıcı GünlüklerYansıtıcı Öğrenme – Yansıtıcı Günlükler

Yansıtıcı öğrenme ve uygulamanın üç basamağı vardır.

Birinci basamak, bir olay ya da olaylar hakkında hoşa gitmeyen, rahatsız edici bir durumun fark edilmesiyle başlar.

İkinci basamak, durumun eleştirel bir analizini, yani harekete ilişkin yansıtmayı kapsar.

Üçüncü basamak ise, durum üzerine yeni görüşlerin geliştirilmesini, yani gelecekte aynı olayla karşılaşılması ihtimali için uygulamada değişiklikler yapmayı içerir (Raw, Brigden ve Gupta, 2005).

Yansıtma, deneyimlerin işe yarayan ve yaramayan boyutlarında derinlemesine analiz fırsatı sunduğu için öğrenme açısından çok kullanışlı bir araçtır (Uline, Wilson, Cordry, 2004).

11

Yansıtma Alanları Yansıtma Alanları Nelerdir?Nelerdir?

Ne oldu? Tanım Düşüncelerin, duyguların neler?

Farkındalık

Bu olayların nedenleri neler olabilir?

Analiz

İyi olan yönleri neler? Kötü olan yönleri neler?

Değerlendirme

Hangi değişiklikler yapılabilir?

Gelecekte yapılabilecekler

Nasıl planlanabilir? Yeniden keşfetme

12

Yansıtma Alanları Nelerdir?Yansıtma Alanları Nelerdir?

13

Yansıtıcı günlükler öğretmen eğitiminde neden önemlidir?

14

Yansıtıcı GünlüklerYansıtıcı Günlükler

Öğretmen eğitiminde yansıtıcı düşünme; günlük tutma, videoya alma, portfolyo gibi birçok etkinlikle kazandırılabilir. En yaygın kullanılanlardan biri yansıtıcı günlüklerdir.

Günlükler, öğretmen adaylarının öğrenme süreciyle ilgili sorular sorup, hipotezler geliştirmesine (Lee, 2008), sınıf ortamında karşılaştıkları problemler üzerine daha derinsel düşünmesine (Ekiz, 2006) ve bir öğretmen olarak kendini ifade etmesine yardımcı olur.

15


Yansıtıcı günlükler öğretmen adaylarının

• neyi bilip bilmediklerini, • ne düzeyde anladıklarını, • zayıf ve güçlü yönlerinin neler

olduğunu, kendi öğrenmelerine ilişkin ne tür bilgilere sahip olduklarını,

• kullandıkları stratejilerin neler olduğunu, amaçlarının neler olduğu ve

• bunlara ne düzeyde ulaştıklarını, herhangi bir konu ya da durum hakkındaki duygu ve düşüncelerinin neler olduğunu yazdıkları kayıt defterleridir (Ersözlü ve Kazu, 2011).

16


Yansıtıcı günlük tutma öğretmen adaylarına yalnızca akademik çalışmalar ya da öğretim elemanlarının ders notları üzerine değil, kendileri için anlamlı olan kişisel deneyimleri üzerine de yansımalarda bulunmak için olanak sağlar.

17


Yansıtıcı günlük tutma, öğretmen adaylarının kendi deneyimlerini geliştirmede önemli bir araç olarak görülmektedir. Özellikle, sınıf içerisinde meydana gelen her türlü öğrenme – öğretme yaşantılarının üzerine yansıtmalarda bulunmak yerine “önemli olaylar” ya da “örnek olaylar” üzerine odaklanır.

18


Sayısal teknolojilerin, uzaktan eğitimin ve çevrim içi ortamların yayılımını hızlandırmasıyla birlikte birçok öğrencinin yansıtıcı düşünmelerini kaydetmek için elektronik ortamı tercih ettikleri görülmektedir.

19


Bu teknolojilerden birisi de ağ günlükleridir (blog). Oldukça kolay bir kullanıma sahip olan ağ günlükleri eğitim alanında kısa sürede dikkat çekmiş, birçok yönden sağladığı esneklik, teknik bilgi gerektirmemesi ve içeriğin bireyselleştirilebilmesi gibi özellikleri ile çeşitli eğitimkademelerindeki öğrenciler için uygun araçlar olarak görülmüştür (Usluel ve Mazman, 2009).

20

Yansıtıcı Günlük Yansıtıcı Günlük Nasıl Yazılır?Nasıl Yazılır? Yansıtıcı günlük, herhangi bir günlükten

farklı olarak, verilen bir olayla ilgili duygu, düşünce ve deneyimlerinizi paylaştığınız günlüklerdir. Yansıtıcı günlük, Sizinle, öğretim elemanı arasında iletişim kurmanın bir yoludur.

Sizinle öğretim elemanının beklentilerinin çakışmasını ve

Eleştirel düşünme becerilerinizin gelişmesini sağlar.

21

Yansıtıcı Günlük Yansıtıcı Günlük Nasıl Yazılır?Nasıl Yazılır?

Size verilen konuya ya da duruma ilişkin düşüncelerinizi ve deneyimlerinizi paylaşın.

•Ne öğrendim?•Uygulama işe yaradı mı?•Neden işe yaradı? •Neden işe yaramadı?•Başka ne yapılabilir?

sorularına cevap vermeye çalışın. Günlük sizin düşüncelerinizi yansıtacaktır. Unutmayınız ve olabildiğince orijinal ve yapıcı olmaya çalışınız. Günlüğünüzü yazarken, cevaplarınızın size verilen durum ya da soru ile ilgili olmasına dikkat ediniz. Yazım kurallarına dikkat ediniz.

22

Yansıtıcı Günlük Yansıtıcı Günlük Nasıl Değerlendirilir?Nasıl Değerlendirilir?

Yansıtıcı günlükte yazdıklarınızın doğru ya da yanlış cevabı yoktur. Bunlar sizin düşünce ve görüşlerinizi yansıtmaktadır. Ancak, yazım ve imla kurallarına dikkat etmeniz gerekmektedir. Günlüklerinizden beklenenler aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.

23

Beklentilerin Üzerinde

(4)

Beklentileri Karşılıyor

(3)

Geliştirilmeye İhtiyacı var

(2)

Beklentileri Karşılamıyor

(1) Blog üzerinden verilen temaları dikkate aldı ve verilen zaman içinde tamamladı

Anlaşılır, açık ifade etti

Yaratıcı düşünceler içeriyor

Ders kapsamında verilen durum ya da sorulara verilen cevapları içeriyor

Düşünce ve deneyimlerini yansıtıyor

24

ÖrneklerÖrnekler

Bugün 5/B sınıfının dersine girdim. Bir önceki gün anlatacağım konuları öğrenmek için gittiğimde ilk şoku yaşadım. Öğretmen bana: «Anlatmak istersen vereyim, ama bence gerek yok, hatta gelmesen de benim için problem olmaz» dedi. Ben de en az 3 saat ders anlatmam gerektiğini söyledim (Ö5.7, 08.04.2009). Okula geldim. Ders zili çaldı, sınıfın önünde öğretmenimizi bekledim. Daha sonra sınıfa gelip gelmeyeceğini öğrenmek için öğretmenimizin yanına gittim. Öğretmenimiz ilk dersi bana bıraktığını, derse gelmeyeceğini söyledi (Ö6.3, 17.04.2009).

25

Bugün Fen ve Teknoloji dersi işlerken fark ettim ki aslında yetersiz bilgiye sahibim. Tamam kitaptaki bütün konuları ben zaten biliyordum. Ama bir sorun var, bazı konuları öğrenciye daha değişik daha basit sunamıyorum. Bazı konuları ezberlemeleri dışında başka yöntemler kullanamıyorum. (Ö10.7, 15.05.2009) Uygulama öğretmenim çözdürdüğüm problemlerin sınıf seviyesinden çok yüksek olduğunu, ancak bu problemleri 3. ve 4. sınıf öğrencilerinin çözebileceklerini söyledi. Fark etmeden seviyeyi yükseltmiştim ve kendimi o an çok kötü hissettim. (Ö3.5, 15.05.2009) Sınıf öğretmeni sınıfı bir türlü kontrol edemiyordu. Bence bunun nedeni öğrencilere tutarsız davranmasıydı. Çünkü kimine çok ciddi, resmi, kimine de çok samimi davranıyordu. Yaptıkları yaramazlıklara bazen gülüyor, bazen de kızıyordu. Bugün öğrendiğim en önemli şey, öğretmenin davranışlarında tutarlı olması gerektiği. Kararlı görünmek, öğrencilere bir şeyler öğretmek için önemli bir başlangıç bence. (Ö19.3, 10.04.2009)

ÖrneklerÖrnekler

26

??? Biz bu dersimizde ne yapacağız?Biz bu dersimizde ne yapacağız?

?

27www.bto418blog.wordpress.com



KAYNAKLAR

• Atay, D. Y. (2003). Öğretmen eğitiminin değişen yüzü. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.• Bigge, M. L. ve Shermis, S. S. (1999). Learning theories for teachers. New York: Longman Inc.• Collin, K. ve Karsenti, T., (2013). The Role of Online interaction as support for reflective practice in preservice

teachers. Formation Profession, 64.• Copeland, W. D., Birmingham, C., De La Cruz, E. ve Lewin, B. (1993). The reflective practitioner in teaching: toward a

research agenda. Teaching & Teacher Education, 19(4) 347-359.• Dewey, J. (1933). How we think. Boston: Heath.• Ekiz, D. (2006). Kendini ve Başkalarını İzleme: Sınıf Öğretmeni Adaylarının Yansıtıcı Günlükleri. İlköğretim Online, 5

(1), 45-57, [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr adresinden 17 Mart 2010 tarihinde indirilmiştir.• Jay, J. K. ve Johnson, K. L. (2002). Capturing complexity: A typology of reflective practice for teacher

education. Teaching on Teacher Education, 18, 73-85.• Lee, I. (2008). Fostering preservice reflection through response journals, Teacher Education• Quarterly, 35 (1), 117-139.• Raw, J., Brigden, D. & Gupta, R. (2005). Reflective diaries in medical practice, Reflective Practice, 6 (1), 165-169.• Uline, C., Wilson, J. D., Cordry, S. (2004). Reflective Journals: A Valuable Tool For Teacher• Preparation, Education, 124 (3), 456-460.• Usluel, Y.K. ve Mazman, S.G. (2009). Adoption process of web 2.0 tools in distance education, (p. 818-823).

Procedia - Social and Behavioral Sciences, 1(1).• Ünver, G. (2003). Yansıtıcı düşünme. Ankara: Pegem A Yayıncılık.• Yost, D. S., Senter, S. M. ve Baily, A. F. (2000). An examination of the construct of critical reflection: implications for

teacher education programming in the 21st century. Journal of Teacher Education, 51(1).

15.04.23 30

http://ilkogretim-online.org.tr/

31

Teşekkürler …Teşekkürler …