Халдварт шар өвчин \Вируст гепатит\

●  Элэгний эд эс гэмтэж үйл ажиллгаа нь хямран , ерөнхий хордлогын болон щарлах щинж тэмдгээр илэрдэг өвчнийг  Халдварт шар өвчин (вируст гепатит) гэнэ. 

● Дэлхий дээр 350 сая хүн вируст гепатитаар өвчилсөн бөгөөд , жилд энэ өвчиний улмаас 30 сая хүн нас барж байна.

Үүсгэгч нь : ● олон вирус байдгаас голчлон А,В,С,Д,Е нь нийтлэг юм. 

● Аль вирусаар үүсгэгдснээс нь хамааран вирус гепатитыг ангилдаг

Халдвар тархах зам : ● ВГ­ А нь өтгөн мөрөөр бохирлогдсон ус , хоол хүнс , бохир гараар тархадаг өвчнийг  БОХИРЫН ШАР гэдэг.  

● Вируст гепатит­В,С,Д нь цус цусан бүтээгдэхүүн , арьс салст , эхээс урагт , бэлгийн замаар тархдаг үүнийг шприцийн шар гэдэг. 

Үе шатаар нь:● Нууц үе ба шарлалтгүй үе ● Шарлалтын  үе:

 Нууц үе ба шарлалтгүй үе ● Вируст гепатит А­ ийнх нь 21­45 хоног ВГ­В ийнх 50­180 хоног байдаг . 

● Энэ үед ходоод хямрах  , бөөлжих  дотор муухайрах , цанхайх , гэдэс дүүрэх , суулгах шинж тэмдэг илэрдэг

● Томуу төст шинж буюу 38­39 хэм халуурах , толгой өвдөх , ханиах , хамар битүүрэх , хоолой эмзэглэх , улайх шинж 

● Ядарч сульдах , бие сулрах , унжгар , ноомой болох , унтах , түрүүлгээ харж хэвтэх шинжүүд илэрдэг .  энэ үед бусдад  халдвар дамжуулах  чадвар өндөр байдаг . 

. Шарлалтын  үе: 

● Энэ үед хүний арьс салст шарлаж , шээс өтгөн шар (хар цай шиг , баас цагаан гарах , баруун сүврэдэс дор эмзэглэх , унжирч өвдөх шинжүүд илэрдэг . Энэ үед халдвар дамжуулах чадвар сулардаг  мөн цөөн хоног үргэлжилдэг . 

Хор уршиг : 

● ВГ­А  нь 90% нь тавилан сайтай бүрэн эдгэх боловч 10% ­д нь  хүндрэлтэй үлдэц ихтэй байдаг . ялангуяа бага насныханд ВГ­В,С нь голдуу  архагшдаг , 80­90% нь тавилан муутай , ихэвчлэн  нас баралтаар төгсдөг . 

Үүнд : 

● элэг хатуурах , элэгний хавдар, элэгний дутагдал зэрэг болно . ВГ­Д нь ихэвчлэн элэгний дутагдалд  оруулж , өвчтөнг нас баралтанд хүргэдэг 

Урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээ:

●  вируст гепатитын халдвараас дараах арга замаар гэр бүлээ , алаг үрсээ хамгаална .

● гэр бүлийн гишүүд бие зассаны дараа , хоол идэхийн өмнө , бохир зүйлд хүрсний дараа гараа тогтмол савандаж угаах 

● Гэр бүлийн гишүүн бүр тус тусдаа гарын алчуур , сойз , айл бүр гар угаалтууртай байх.  

● Эрүүл ахуйн шаардлага хангасан ус , хүнсний бүтээгдэхүүнийг сонгож хэрэглэх 

● Эрүүл ахуйн шаардлага хангасан бие засах газартай байх , урин дулаан улиралд халдваргүйжүүлж байх .

● Хоол ундны сав , аяга таваг зэрэг сав , суулгыг зориулалтын угаагч бодис бүхий бүлээн усаар угааж хэрэглэх . 

● Ялааны авгалдай устгалыг хавар , намрын улиралд байнга хийж байх. ● шаардлагагүй тарилга , цус сэлбэлт , элдэв шивээс , чих цоолох , гоо 

сайханы мэс заслаас татгалзах .● Ил шарх  шалбархайг тухай бүр цэвэрлэж цэвэр боолт хийх , өрхийн 

эмнэлэгийн тусламж үйлчилгээ авч байх.