MGA ANYONG TULA NG

PANITIKANG TAGALOG

Iniulat ni Queenie Ann Y. KuBSE-ENG 3-1

EPIKO• Isang mahabang tula na nagsasalaysay ng buhay ng isang dakilang bayani

HalimbawaKUMINTANGIsang awiting pandigmaIto ay kasaysayan ng mga pandirigma ng mga kawal ni na datu Dumangsil ng Tall at Datu Balkasusa ng Tayabas at ng Bai ng Talim.

BUGTONG• Isang uri ng panitikan na kawili-wili• Ito ay isang paraan ng pagpapalawak ng talasalitaan at pagsasanay sa mabilis na pag-iisip na nagpasalin-salin sa bibig ng ating mga ninuno • Ito ay may tugma at matalinghaga at kapupulutan ng butil ng karunungan

Mga HalimbawaDahong pinagbungahan, bungang pinagdahunan

“pinya”Baston ni San Juan, hindi mahawakan

“ilaw”Gaod ng gaod, hindi naman makaalis

“duyan”

SALAWIKAIN AT KASABIHAN

• Ito ay maikling pahayag ng mga pangkalahatang katotohanan, mga batayang tuntunin na hango sa karanasan ng tao at may mabubuting asal na ipinapahayag

Mga HalimbawaAng tamad na tao, walang ilalagay sa plato.

Sa tag-araw ay mag-ipon, upang sa tag-ulan ay may gamitin.

MGA UNANG TULANG TAGALOGMay dalawang matingkad na pangalan na umusbong sa mga naunang tula sa mga katagalugan. Ito’y sina Tomas Pinpin at Fernando Bagongbanta. Sila ang ipinalalagay na daklinag makata sa panahon ng mga Kastila

MGA UNANG TULANG TAGALOG

Kasama rin sa kinikilalang makata sa panahong iyon ay si Pedro Osorio na taga-Ermita, Maynila. Ang kanyang tulang binanggit ay kasama sa inilimbag ng “Doctrina Christiana” ni Padre Alonzo de Sta. Ana noong 1617

Halimbawa ng Tula ni Tomas Pinpin

O ama con DiosO gran Dios mi padre

Tolongan mo acoQuered ayundarmeAmponin mo acoSedme favorableNong mayari ito

Porque esto se a acabeAt icao ang purihin Y a vos os alaben

Halimbawa ng Tula ni Fernando Bagongbanta

Salamat ng Ualang hangaGracias se den sempiternas,

Na nagpasilang nang talaAl que hizo salin la estrella;Macapagpanao nang dilimQue desterro las tinieblasSa lahat nang bayan natin

De toda nuestra tierra.

ARTE POETICO TAGALA

• Si Padre Francisco Buencuchillo (1710-1776) ay sumulat ng isang pag-aaral at pagsusuri sa panulaang Tagalog.

• Ang kanyang akda ay pawang sulat-kamay na inilimbag sa Madrid

• Sa aklat na ito ay ipinakilala niya ang pantigan at tugmaan sa tulang Tagalog

Halimbawa

Poong cong papaglagiabAng pusoco nang paggiac

Lubos na paghinging tauad

Magdalita yong pahayagAng alila mong masicapNang acopo ay marasSacalangitan maacyat

TANAGAIto’y maikling tula noong panahaon ng Hapon na may mataas na uri at binubuo ng pitong (7) pantig and bawat taludtod. Binubuo ang saknong ng apat (4) na taludtod

Halimbawa Masarap sa panlasa

May panlugod sa mataLaging hakot ligaya

Ang tunay na maganda-Jose V. Panganiban

KANTAHING BAYAN

• Ang mga nilalaman ay nagpapakilala ng iba’t ibang pamumuhay at pag-uugali ng tao at ang kaisipan at damdamin ng bayan• Minsan ay mababaw o malalim ang kahulugan at payak ang taludturan, ngunit ang musikang pinagsasakyan ay katutubong pahayag ng mmga katangian at kasiglahan sa buhay ng ating mga ninuno• Madamdamin, malugod at puno ng pag-asa

KANTAHING BAYAN SA PANAHAONG PRE-KOLONYAL

Ang kantahing bayan noong panahon ng pre-kolonyal ay mga katutubong awitin ng ating bansa na nagpapakilala sa iba’t-ibang pamumuhay at pag-uugali ng mga tao, mga kaisipan at damdamin ng bayan

HalimbawaOYAYI –awit sa pagpapatulog sa

bataDIONA –awit sa pagkakasalTALINDAW –awit sa pagsagwanKUNDIMAN –awit sa pag-ibigSOLIRANIN –awit sa paggaod

KANTAHING BAYAN SA PANAHAONG

KASTILA

Sa pagdating ng mga Kastila may ilang uri ng tulang panrelihiyong lumitaw na naging basihan ng kanilang paniniwala

Halimbawa DALIT – binubuo ng 48 na saknong

na bawat saknong ay binubuo ng apat (4) na taludtod

May dalawa itong bahagi:Talindaw – tinutula ng namumuno Pabinian –isinasagot naman ng

kapulungang kasali sa seremonya

Halimbawa AWIT O BUHAY –ito ay karaniwang hangosa mga buhay ng mga santo at gagad sa banal na kasulatan

Halimbawa DASAL NA PATULA – ito ay karaniwang ginagamit sa Flores de Mayo at sa Alay o dili kaya’y sa imbokasyon sa Mahal na Birhen Maria

HalimbawaPASYON – isang akdang pangrelihiyon na naglalaman ng buhay at pagpapasakit ni Hesukristo na inaawit

Halimbawa PASYON• P. Gaspar Aquino de Belen – ang

unang sumulat ng pasyon noong 1704• P. Aniceto dela Merced – ang

pinakamahusay sa pagsulat ng pasyon noong 1856• P. Mariano Pilapil – naging tanyag sa

pagsulat ng pasyon sapagkat nilakipan niya ng larawan at aral sa dulo ng bawat kabanata

MARAMING SALAMAT