1. Prezentacja wynikw badao nt. edukacji ponadgimnazjalnej na terenie Dolnego lskarealizowanego w ramachObserwatorium Dolnolskiego Rynku Pracy i Edukacji

2. Plan prezentacji- Cele badania- Zaoenia metodologiczne- Wyniki badao- Wnioski i rekomendacje 3. Gwne cele projektu badawczego- Opracowanie kompleksowej diagnozy sytuacji szkolnictwa ponadgimnazjalnego wwojewdztwie dolnolskim.- Stworzenie modelu badania szkolnictwa ponadgimnazjalnego ze szczeglnymuwzgldnieniem szkolnictwa zawodowego. 4. Zastosowane techniki badawcze- Desk research- CATI z pracodawcami- CATI z absolwentami- Ankieta audytoryjna z uczniami szk ponadgimnazjalnych- IDI z przedstawicielami szk ponadgimnazjalnych, organizacji pracodawcw, instytucji odpowiedzialnych zakreowania i nadzr edukacji ponadgimnazjalnej- FGI IDI z przedstawicielami szk ponadgimnazjalnych, organizacji pracodawcw, instytucji odpowiedzialnych zakreowania i nadzr edukacji ponadgimnazjalnej- SWOT- analiza treci przekazw medialnych- case study- model statystyczny- CAWI z dyrektorami szk ponadgimnazjalnych- benchmarking zdawalnoci egzaminw- panel ekspercki 5. Wyniki badaniaOsoby bezporednio zwizane z ksztaceniem zawodowym uwaaj, e dzi zmiany w szkolnictwiezawodowym id w bardzo dobrym kierunku zwaszcza jeli chodzi o programy nauczania idostosowanie ich do rynku pracy. Zmiany te wyraaj si poprzez:silny akcent na przedmioty zawodowe: po okresie pewnej zapaci na pocztku lat dwutysicznychnastpi okres takiego wyranego uaktywnienia tego komponentu zawodowego w ofercie;zmiana profilu ucznia szkoy zawodowej: o miejsce w technikum ubiega si modzie z du ilocipunktw, ktra rwnie mogaby zostad przyjta do liceum oglnoksztaccego, jednak decyduje sina technikum, ktre zapewnia zawd;cilejsze powizanie tej oferty [szk] z oczekiwaniami lokalnego rynku pracy;zmiana oferty ksztacenia: technika proponuj ksztacenie w nowych - nowoczesnych zawodach(technik-logista, spedytor, informatyk), ronie zainteresowanie tymi zawodami, jednoczenie te staretechnika, stare kierunki s ju takie, no uczniowie nie chc do nich chodzid, wybieraj jednak wpierwszej kolejnoci te nowe, te nowe, najciekawsze ();wsparcie miasta: miasto mocno dy do tego, wykada jak wiksz ilod pienidzy, eby toszkolnictwo zawodowe jak najlepiej si rozwijao. 6. Wyniki badaniaRespondenci wywiadw pogbionych zaproponowali szereg rozwizao, dziki ktrym oferta szkponadgimnazjalnych bdzie jeszcze bardziej dostosowana do potrzeb regionalnego rynku pracy. Wane s:dobre rozpoznanie rynku pracy i aktualna informacja o stanie rynku pracydiagnoza potrzeb rynku pracy i to z perspektyw paroletni (...), poniewa oferta jest zawsze spniona, a rynekjest bardziej dynamiczny i wyprzedza rednio 2-3 lata to, na co jest zapotrzebowanie ()podniesienie wiadomoci tych modych ludzi w gimnazjach jak i rodzicw dotyczce obieranych zawodw orazkonsekwencji tych wyborwudronienie kanaw komunikacji pomidzy szkoami a urzdami pracy tak, by oferta szk zachowaa rwnowagpomidzy zawodami nadwykowymi i deficytowymi na rynku pracycilejsza wsppraca pomidzy organizacjami zrzeszajcymi pracodawcw i samorzdami, ktre kieruj szkoami,prowadz szkoy, instytucjami owiatowymi, tymi ktre prowadz wysze uczelnie; () dobrze, jeli taka wsppracaukada si w tak triad szkoa-pracodawca-uczelnia, szkoa-pracodawca-wysza szkoa zawodowa; w takimukadzie uczeo nie tylko ma moliwod zdobycia wiedzy i umiejtnoci praktycznych z zakresu wybranego zawodu,ale te otwart drog do edukacji na poziomie wyszym, jeeli tak zdecyduje.utworzenie bazy szkoleniowej przygotowujcej do wykonywania niektrych poszukiwanych zawodw(mechatronik). 7. Wyniki badaniaBadani uczniowie twierdzili, e raczej trudno w ich okolicy o zdobycie pracy: 28,6%stwierdzio, e w okolicy jest trudno prac, a 41,2% uwaa, e mona co prawda znaled unich prac, ale tylko w niektrych specjalnociach czy zawodach.28.6%41.2%20.5%9.6%W okolicy jest bardzo trudno o pracMona tu znaled prac, ale tylko wniektrych specjalnociach/zawodachNa tym terenie nie ma problemubezrobocia kady kto chce znajdzie pracNie interesuj si sytuacj na lokalnymrynku pracy nie potrafi odpowiedzied 8. Wyniki badania59% badanych uczniw po ukooczeniu obecnej szkoy zamierza podjd prac. Tylko 11%stwierdzio, e na pewno tego nie zrobi. Biorc pod uwag liczb osb, ktre chckontynuowad nauk, oznacza to, e spora czd z nich chce pogodzid prac z nauk.59%30%11%Tak Jeszcze nie wiem Nie 9. Wyniki badaniaWikszod badanych chciaaby pracowad w firmie prywatnej (54,8%), natomiast 30,0% w zakadziepaostwowym. Tylko 14,8% chciaoby prowadzid wasn dziaalnod gospodarcz. To dod sporazmiana mentalnociowa. Liczne badania wskazuj, e osoby ze starszych pokoleo preferuj prac wpodmiotach publicznych (paostwowych). Obecne pokolenia zmieniaj swoje preferencje odnoniezatrudnienia w dod radykalny sposb.30.0%54.8%14.8%.3%W zakadzie paostwowymW firmie prywatnejChciabym/abym prowadzid dziaalnod nawasny rachunekTrudno powiedzied 10. Wyniki badaniaBadani uczniowie maj raczej pozytywne nastawienie odnonie znalezienia pracy wzawodzie (ponad 40,0% uwaa, e j znajdzie). Niemniej jednak cakiem spora grupa znich (46,7%) nie jest w stanie wskazad jednoznacznego stwierdzenia, czy znajdzie prac wzawodzie.4.2%7.0%46.7%28.8%13.3%Na pewno nie znajdRaczej nie znajdTrudno powiedziedRaczej znajdNa pewno znajd 11. Wyniki badaniaWikszod badanych przedstawicieli edukacji oraz pracodawcw w ramach indywidualnych wywiadwpogbionych uwaa, e oferta szk zawodowych odpowiada potrzebom rynku pracy. Jest tak dlatego, e szkoystarajc si podad za rynkiem pracy dostosowuj swoj ofert na bieco, cay czas albo jest uaktualniane skierunki w szkoach, albo jeeli chodzi o treci to te s dopasowywane ().W dyskusji pojawiy si te gosy przeciwne, e szkoy zawodowe nie speniaj dobrze swojej funkcji w kontekcierynku pracy. Wanym argumentem jest ten, e oferta szk budowana jest na podstawie bdnie postawionejdiagnozy rynku pracy na podstawie tego, co si teraz, co jest chwytliwe, co jest na topie, ale rynek pracy nie jestwaciwie rozpoznany. Przede wszystkim uywane s do tego niewaciwe wskaniki: Jeeli bymy przestali siopierad tylko na ofertach pracy, ktre wpywaj do urzdu i na tym, jacy ludzie si rejestruj, a zaczlibymy to*zawody nadwykowe i deficytowe+ badad tak jako bardziej globalnie i podchodzid do tego wanie przez innewskaniki, dochodzid do tego, jakie jest faktyczne zapotrzebowanie na rynku pracy, no to bymy wiedzieli, jakiekierunki otwierad. Ponadto, nawet kierunki najblisze tym zapotrzebowaniom nie wyposaajuczniw, absolwentw szk w niezbdne w ramach danych zawodw umiejtnoci, czyli jest zapotrzebowanie nadany zawody, na dane kierunki absolwentw, natomiast nie maj ci absolwenci tego wszystkiego, czego oczekujpracodawcy ( ). Aby to zmienid, naley zweryfikowad programy nauczania i pooyd szczeglny nacisk naumiejtnoci waciwe dla zawodu, w ktrym ksztaceni s uczniowie. Umiejtnoci te z kolei okrelone s wprogramach nauczania, ktre nie s aktualizowane wedug potrzeb rynku pracy. 12. Wyniki badaniaBlisko 4 na 10 badanych uczniw zadeklarowao, e do ich szkoy gimnazjalnej przychodzidoradca zawodowy. Prawie jedna pita badanych uczniw (18,2%) nie wiedziaa nawet, etaka osoba w ogle miaa si w szkole pojawid.39.8%42.0%18.2%TakNieNie wiem 13. Wyniki badaniaOkoo 2/3 uczniw nie pamita, ile dokadnie razy spotkaa si z doradc zawodowym.15,0% stwierdzio, e odbyo jedno takie spotkanie, 8,7% dwa, a 6,0% stwierdzio, eodbyo kilka takich spotkao.15.0%8.7%6.0%3.2%0.2%66.8%1 raz 2 razy kilka razy wiele razy bardzo wiele razy Nie pamitam 14. Wyniki badania1.1%1.8%.8%4.3%3.0%.6%4.1%14.5%5.5%13.5%11.7%4.6%62.3%54.1%47.7%40.7%42.9%47.0%21.7%22.6%40.3%17.9%16.3%25.3%10.8%7.1%5.7%23.6%26.1%22.5%.0%.0%.0%.0%.0%.0%WyksztacenieZnajomod jzykw obcychObsuga komputeraDowiadczenie zawodoweUmiejtnoci, kwalifikacje, uprawnienia (umiejtnocitwarde)Cechy osobowociowe (cechy mikkie)Trudno powiedzied Bardzo dobrze Raczej dobrze Raczej dobrze le Bardzo le 15. Wyniki badaniaW badanej grupie absolwentw przewaaj osoby, ktre po zakooczeniu edukacjiponadgimnazjalnej znalazy zatrudnienie jako pracownicy najemni w sytuacji tej znalazosi 60% respondentw. Wicej ni jedna trzecia (38%) pozostaje bezrobotna, a zaledwie1,5% zdecydowao si na prowadzenie wasnej dziaalnoci gospodarczej.60.1%1.5%38.4%Praca najemnaWasna dziaalnod gospodarczaBrak pracy 16. Wyniki badaniaPonad poowa ankietowanych (52%) pracujcych zawodowo przyznaje, e pierwszej pracyposzukiwaa duej ni miesic po zakooczeniu edukacji w szkole ponadgimnazjalnej; wkrtszym czasie udao si zdobyd zatrudnienie 29% respondentw. Zrnicowanie to niebyo uzalenione od miejsca zamieszkania ani pci badanych.7.5%28.8%51.5%12.2%Nie dotyczy pracowa w trakcie naukiPoniej 1 miesica1 miesic lub duejNie dotyczy - kontynuowa nauk nastudiach 17. Wyniki badaniaNajczciej pierwsz prac w wyuczonym zawodzie udaje si uzyskad absolwentom szkzawodowych w tej sytuacji jest ponad poowa (52%) tej grupy respondentw. Poprzeciwnej stronie lokuj si natomiast absolwenci licew oglnoksztaccych aczterech na piciu badanych w tej grupie pierwsz prac wykonywao w zawodziezupenie niezwizanym z kierunkiem ksztacenia.39%14%35%52%9%5%13%4%52%81%52%45%0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%Szkoa policealnaLiceum oglnoksztacceTechnikumSzkoa zawodowaZawd wyuczony Zawd pokrewny Inna 18. Wyniki badaniaGwne rda informacji nt. wybranej szkoy to znajomi (67,7%), a take rodzina (22,7%)oraz targi edukacyjne (15,4%). Jak widad najczciej wymieniane rda informacji o danejszkole nie maj charakteru oficjalnego, tj. przekazuj je zwykle znajomi lub rodzina.Wynika z tego, e szkoy nie prowadz zbyt intensywnych dziaao informacyjno-promocyjnych swojej oferty..5%1.4%9.3%15.4%22.7%67.7%99.5%98.6%90.7%84.6%77.3%32.3%Z mediw (telewizja, prasa itp.)Z reklamyZ innego rda,Z targw edukacyjnychOd rodzinyOd znajomychWskazano Nie wskazano 19. Wnioski- Zmiany, ktre zachodz w szkolnictwie ponadgimnazjalnym postrzegane s jakopozytywne, jednak obrazem idealnym cigle pozostaje jego ksztat jeszcze przed reformyedukacyjnej (szczeglnie dotyczy to ksztacenia zawodowego).- Oferta szk zawodowych w wojewdztwie dolnolskim jest stale dostosowywana dozapotrzebowania regionalnego rynku pracy, a absolwenci tych szk s zwykle doddobrze przygotowani do podjcia pierwszej pracy w zawodzie. Niemniej jednakzapnienia w tej sferze s dod due.- Nie kada szkoa ponadgimnazjalna w wojewdztwie dolnolskim zatrudnia doradczawodowego. Najczciej s oni zatrudnieni w szkoach zawodowych, natomiastnajwiksze zapotrzebowanie na ich prac jest w szkoach gimnazjalnych.Licea oglnoksztacce rwnie potrzebuj wsparcia w zakresie doradztwa zawodowegooraz lepszego kontaktu z pracodawcami. 20. Wnioski- Oprcz przygotowania do wykonywanego zawodu szkoy zawodowe, podobnie jak pozostae szkoyponadgimnazjalne, coraz czciej kad nacisk na ksztacenie mikkich kompetencji i umiejtnoci uswoich wychowankw, a take przekazywanie wiedzy na temat rynku pracy i sposobw poruszaniasi po nim.- Publikacje i opracowania prezentujce najnowsze wyniki badao i wskaniki dotyczce aktualnejsytuacji lokalnego rynku pracy przyczyniaj si do poprawy jakoci oferty edukacyjnej szk.Najbardziej pomocne s te, ktre zawieraj diagnoz kondycji rynku pracy w regionie wperspektywie kilkuletniej.- Szkoy zawodowe oraz pracodawcy bardzo wysoko ceni sobie wzajemn wspprac, w obecnymksztacie. Nie jest ona regulowana adnymi przepisami, lecz oparta w gwnej mierze na woli izaangaowaniu obydwu stron. Niemniej jednak potrzebne s przepisy regulujce warunki tejwsppracy zwaszcza w kwestiach merytorycznych i finansowych.- Powoanie platformy informacyjnej nie jest postrzegane jako koniecznod, ale moe byd korzystnegwnie ze wzgldu na ucznia, ktry za jej porednictwem zostanie wczony do istniejcego juobiegu informacji pomidzy szko, pracodawcami i instytucjami zwizanymi z zatrudnieniem. Wanejest by platforma nie wykraczaa swoim zasigiem poza obszar regionu. 21. RekomendacjeL.p. Obszar problemowy Wniosek Rekomendacja Status i sposbwdroenia1. Wsppraca szk orazpracodawcwBrak instytucji, ktrakoordynowaabywspprac szk orazpracodawcwUtworzenie formalnejorganizacji koordynujcejwspprac firm zinstytucjami ksztaceniazawodowego, pozwoliybyna wprowadzenierozwiza uznawanychprzez lokalnychpracodawcw zaskuteczneUtworzenie wsplnejplatformy wsppracypomidzyprzedstawicielami apracodawcami2. Wizerunek szkolnictwaponadgimnazjalnego, w tymszczeglnie zawodowegoSzkoy zawodowe maj zywizerunek, szczeglniewrd modziey oraz ichrodzicw. Ponadto istniejebdny stereotypZwalczanie negatywnegowizerunku szkolnictwazawodowegoProwadzenie kampaniiinformacyjnej nt. edukacjizawodowej na terenieDolnego lska 22. RekomendacjeL.p. Obszar problemowy Wniosek Rekomendacja Status i sposbwdroenia3. Monitorowanie rynkuedukacyjnego i rynku pracyStan biecej wiedzy nt.edukacjiponadgimnazjalnej niejest na biecomonitorowany, a co zatym idzie nie monapodejmowa dziaazaradczych opartych narealnej wiedzyProwadzenie regularnychbada monitorujcychstan edukacjiponadgimnazjalnejwedug modeluzaproponowanego przezWykonawcOpracowanie systemumonitoringu edukacjiponadgimnazjalnej nabazie modeluzaproponowanego przezWykonawc i coroczneprowadzenie bada wtym zakresie4. Monitorowanie rynkuedukacyjnego i rynku pracyBrak jest dobrej ikompletnej wiedzy natemat zapotrzebowaniana konkretne zawody ikwalifikacje, a co za tymidzie szkoy nie s wstanie dobrzeprzystosowa swojejoferty edukacyjnej.Regularne monitorowaniezapotrzebowania nakonkretne zawody ikwalifikacje za pomoc wmiar czstych (np. dwarazy w roku) badawrd pracodawcw napoziomie kadegopowiatuPowoanie i wdroenieObserwatorium Zawodwi Kwalifikacji, ktre bdziena bieco monitorowazapotrzebowania nakonkretne zawody ikwalifikacje 23. RekomendacjeL.p. Obszar problemowy Wniosek Rekomendacja Status i sposbwdroenia5. Motywacja wyboru szkoyponadgimnazjalnej wrdmodzieyDua popularno wrdpotencjalnych uczniwkierunkwNadwykowych. Skutkujeto zwikszon liczbuczniw, ktrzy niemajc pracy kontynuujnauk na studiach, cowcale nie zwiksza ichszans na rynku pracyProwadzenie dziaainformacyjno-promocyjnychzachcajcych do wyboruszk, po ktrych ma sizdecydowanie wikszeszanse na rynku pracyZaprojektowanie iprzeprowadzeniekampanii informacyjno-promocyjnej skierowanejdo uczniw gimnazjworaz ich rodzicw6. Funkcjonowanie i zakresdoradztwa zawodowego wszkoach gimnazjalnychi ponadgimnazjalnych wwoj. dolnolskimZdecydowany deficytdoradztwa zawodowegona poziomie szkolnictwagimnazjalnego skutkujezym wyborem szkponadgimnazjalnychprzez uczniw. acuchzych wyborw skutkujeproblemami zeznalezieniem pracy wrdabsolwentwUdoskonalenie instytucjidoradztwa zawodowegona poziomie szkgimnazjalnychDoradcy zawodowipowinni by specjalistamiw tej dziedzinie. Powinnozrezygnowa si zpiastowania funkcjidoradcy zawodowegoprzez nauczycieli wramach dodatkowychgodzin 24. RekomendacjeL.p. Obszar problemowy Wniosek Rekomendacja Status i sposbwdroenia7. Rozpoznanie kompetencjizawodowych i kluczowychumiejtnoci uczniw szkponadgimnazjalnychw wojewdztwiedolnolskimUczniom i absolwentombrak jest kwalifikacjiniezbdnych na rynkupracy, ktre sposzukiwane przezpracodawcwPooy wikszy naciskna ksztacenieustawiczne, ktre jestjednym z najlepszychnarzdzi dostosowywaniakwalifikacji pracownikw ipotencjalnychpracownikw do potrzebrynku pracyDziaania informacyjno-promocyjne ksztaceniaustawicznego 25. Dzikujemy za spotkanie!Instytut Badawczy IPCul. Ostrowskiego 3053-238 WrocawTel. 71/7949249Mail biuro@instytut-ipc.plwww.instytut-ipc.pl