So tay danh gia ngheo doi va thi truong co su tham gia

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

http://www.pdffactory.com

B¶n quyÒn: Ng©n hµng Ph¸t triÓn Ch©u ¸Ng©n hµng Ph¸t triÓn Ch©u ¸ ®îc gi÷ b¶n quyÒn víi cuèn s¸ch nµy

Quan ®iÓm tr×nh bµy trong cuèn s¸ch nµy lµ quan ®iÓm cña çc t¸c gi¶. Nh÷ngquan ®iÓm nµy kh«ng nhÊt thiÕt ph¶n ¸nh quan ®iÓm vµ chÝnh s¸ch cña Ng©nhµng Ph¸t triÓn Ch©u ¸ hay cña Ban ®iÒu hµnh Ng©n hµng hay cña çc chÝnh phñmµ çc nhµ qu¶n lý ng©n hµng ®¹i diÖn.

Ng©n hµng Ph¸t triÓn Ch©u ¸ kh«ng ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c cña çc d÷ liÖu ®îctr×nh bµy trong Ên phÈm nµy vµ kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ bÊt cø hËu qu¶ nµo doviÖc sö dông çc d÷ liÖu nµy g©y ra.

ViÖc sö dông thuËt ng÷ ®Êt níc, níc kh«ng hµm ý sù b×nh luËn cña çc t¸c gi¶hoÆc cña ng©n hµng Ph¸t triÓn Ch©u ¸ vÒ t çch ph¸p nh©n hay çc vÞ thÕ kh¸ccña bÊt cø vïng l·nh thæ nµo.



Sæ tay §¸nh gi¸ nghÌo ®ãi vµ ThÞ trêng cã sù tham gia





Nh÷ng ch÷ viÕt t¾t . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2

Giíi thiÖu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5

PhÇn I: Çc vÊn ®Ò vÒ lý luËn chung vµ ph¬ng ph¸p nghiªn cøu .7I. Sinh kÕ vµ sinh kÕ bÒn v÷ng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9

II. Sinh kÕ vµ thÞ trêng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .18

III. §èi tîng ®¸nh gi¸ vµ ®èi tîng tham gia ®¸nh gi¸ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21

IV. MÉu kh¶o s¸t vµ c«ng cô sö dông . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21

V. Quy tr×nh xö lý th«ng tin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25

VI. Çc bíc tæ chøc PMa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .26

PhÇn 2. §¸nh gi¸ sinh kÕ cã sù tham gia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .28

I. Giíi thiÖu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .29

II. Môc tiªu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .29

III. Néi dung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .30

IV. §èi tîng vµ ph¬ng ph¸p . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31

V. Thu thËp th«ng tin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .32

VI. Tæng hîp s¬ bé: B¸o ço hiÖn trêng vÒ sinh kÕ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .40

VII. Xö lý phiÕu ®iÒu tra hé vÒ sinh kÕ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .43

VIII. B¸o ço tæng hîp vÒ sinh kÕ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .45

IX. Bé c«ng cô . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .46

PhÇn 3. §¸nh gi¸ çc thÞ trêng cã sù tham gia . . . . . . . . . . . . . . . . . .51

I. Giíi thiÖu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .147

II. Môc tiªu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .147

III. Néi dung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .148

IV. §èi tîng vµ ph¬ng ph¸p . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .148

V. Thu thËp th«ng tin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .149

Môc lôc

- Th¸ng 12 - 2006 5



VI. Tæng hîp s¬ bé: B¸o ço hiÖn trêng vÒ c¬ së h¹ tÇng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .158

VII. Xö lý phiÕu ®iÒu tra hé vÒ c¬ së h¹ tÇng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .161

VIII. B¸o ço tæng hîp vÒ c¬ së h¹ tÇng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .163

IX. Bé c«ng cô . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .164

PhÇn 4. §¸nh gi¸ c¬ së h¹ tÇng vµ dÞch vô x· héi c¬ b¶n cã sù tham gia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .146

I. Giíi thiÖu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .170

II. Môc tiªu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .170

III. Néi dung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .170

IV. §èi tîng vµ ph¬ng ph¸p . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .172

V. Thu thËp th«ng tin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .173

VI. Tæng hîp s¬ bé . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .180

VII. Xö lý phiÕu ®iÒu tra hé vÒ dÞch vô x· héi c¬ b¶n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .183

VIII. B¸o ço tæng hîp vÒ dÞch vô x· héi c¬ b¶n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .185

IX. Bé c«ng cô . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .186

PhÇn 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .191

Phô lôc c«ng cô . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .191

C«ng cô sè 8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .192

C«ng cô sè 9 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .214

- Th¸ng 12 - 20066



Adb Ng©n hµng Ph¸t triÓn Ch©u ¸

CMKT Chuyªn m«n kü thuËt

Cn/cx C«ng nghiÖp/ChÕ xuÊt

Csxh ChÝnh s¸ch x· héi

Dvxhcb DÞch vô x· héi c¬ b¶n

Ifad Quü quèc tÕ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp

L®Tbxh Bé Lao ®éng - Th¬ng binh vµ X· héi

Nh Ng©n hµng

nnpTnn N«ng nghiÖp ph¸t triÓn n«ng th«n

Nvl Nguyªn vËt liÖu

Pa §¸nh gi¸ cã sù tham gia

Pla §¸nh gi¸ sinh kÕ cã sù tham gia

Pma §¸nh gi¸ thÞ trêng cã sù tham gia

Swot §¸nh gi¸ ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu, c¬ héi, th¸ch thøc

Tdnd TÝn dông nh©n d©n

Ubnd ñy ban nh©n d©n

Xdgn Xãa ®ãi gi¶m nghÌo

- Th¸ng 12 - 2006 7

çc tõ viÕt t¾t





Dù ¸n N©ng cao HiÖu qu¶ ThÞ trêng cho Ngêi

nghÌo do Ng©n hµng Ph¸t triÓn Ch©u ¸ (ADB) tµi

trî, ®îc Bé Ph¸t triÓn Quèc tÕ cña Anh (DFID) vµ

ViÖn Ng©n hµng ph¸t triÓn Ch©u ¸ t¹i Tokyo ®ång

tµi trî ®îc thùc hiÖn trªn c¶ 3 níc lµ

Camphuchia, Lµo vµ ViÖt Nam. Môc tiªu cña dù ¸n

lµ "®a søc m¹nh vµ hiÖu qu¶ thÞ trêng ®Õn gÇn

víi cuéc sèng cña ngêi nghÌo h¬n", nghiªn cøu

çc c¬ héi ngêi nghÌo tiÕp cËn thÞ trêng vµ lµm

cho thÞ trêng cã thÓ ®ãng vai trß tÝch cùc h¬n trong

xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo bÒn v÷ng, theo ®ã "mét thÞ

trêng ho¹t ®éng hiÖu qu¶ h¬n sÏ lµm gi¶m chi phÝ

giao dÞch vµ chi phÝ ®iÒu phèi trong nÒn kinh tÕ vµ

cã thÓ c¶i thiÖn qu¸ tr×nh ph©n bæ nguån lùc vµ mèi

liªn hÖ gi÷a çc nhãm tham gia vµo ho¹t ®éng thÞ

trêng, trong ®ã cã ngêi nghÌo"1.

Nghiªn cøu ®¸nh gi¸ sinh kÕ vµ thÞ trêng cã sù

tham gia cña ngêi d©n lµ mét trong nh÷ng cÊu

phÇn ®Çu tiªn vµ quan träng cña toµn bé dù ¸n vµ

®· ®îc tiÕn hµnh t¹i §µ N½ng (n¨m 2003) vµ

§¾k N«ng n¨m 2005. Ngoµi ra ph¬ng ph¸p nµy

®· ®îc øng dông trong nghiªn cøu ®¸nh gi¸ tiÒn

kh¶ thi dù ¸n cña IFAD vµo n¨m 2006 t¹i 2 tØnh

Trµ Vinh vµ Hµ TÜnh. Quan ®iÓm chñ ®¹o cña çc

nghiªn cøu ®ã lµ xem xÐt vµ ph©n tÝch mèi liªn

kÕt sinh kÕ víi thÞ trêng tõ quan ®iÓm cña

chÝnh nh÷ng nhãm ngêi nghÌo vµ nh÷ng

ngêi tham gia vµo thÞ trêng nh»m t×m ra çc

biÖn ph¸p hç trî ngêi nghÌo cã nhiÒu c¬ héi

tham gia vµo thÞ trêng vµ khuyÕn nghÞ çc

gi¶i ph¸p ®Ó thÞ trêng cã thÓ tham gia gióp

ngêi nghÌo v¬n lªn, tho¸t nghÌo mét çch

bÒn v÷ng.

Môc tiªu cña çc nghiªn cøu bao gåm2:

1. Cung cÊp hiÓu biÕt toµn diÖn vµ s©u h¬n vÒ

çc c¬ héi vµ c¶n trë mµ ngêi d©n cho lµ quan

träng vµ ph¶i ®¬ng ®Çu khi tiÕp cËn vµ hoµ nhËp

vµo çc dÞch vô vµ thÞ trêng trong hÖ thèng sinh

kÕ cña hä.

2. Ph©n tÝch mét çch chi tiÕt vµ cã hÖ thèng h¬n

vÒ çc s¾p xÕp thÓ chÕ vµ çc giao dÞch cña çc

thÞ trêng nh÷ng s¾p xÕp thÓ chÕ nµo cã lîi vµ

bÊt lîi cho ngêi nghÌo?

3. KiÕn nghÞ vÒ chÝnh s¸ch nh»m thóc ®Èy c¬ héi

cho ngêi nghÌo, lµm cho thÞ trêng ho¹t ®éng cã

lîi h¬n cho ngêi nghÌo, gióp hä tËn dông ®îc

nh÷ng c¬ héi nh»m n©ng cao ®êi sèng.

Çc c©u hái chÝnh cña nghiªn cøu:

• Ngêi nghÌo lµ ai? Çc ®Æc trng c¬ b¶n cña

ho¹t ®éng sinh kÕ cña hä lµ g×?

• Hä tham gia vµo çc ho¹t ®éng thÞ trêng

nµo? cã nh÷ng tµi s¶n nµo liªn quan ®Õn thÞ

trêng, hä dùa vµo çc dÞch vô nµo ®Ó cã tµi

- Th¸ng 12 - 2006 9

Giíi thiÖu

1 ADB, Dù ¸n N©ng cao HiÖu qu¶ ThÞ trêng cho Ngêi nghÌo, B¸o ço Héi th¶o khëi ®éng th¸ng 11 n¨m 2003, p.1.2 Edwin Shanks, ViÖt Nam: §¸nh gi¸ sinh kÕ vµ çc thÞ trêng cã sù tham gia cña ngêi d©n, B¸o ço héi th¶o khëi ®éngth¸ng 11 n¨m 2003, trang 108.



s¶n? ChiÕn lîc sinh kÕ nµo ®Ó tham gia vµo

nh÷ng thÞ trêng nµy?

• Ngêi nghÌo nhËn thøc nh thÕ nµo vÒ tÇm

quan träng t¬ng ®èi cña nh÷ng thÞ trêng

nµy trong hiÖn t¹i vµ t¬ng lai? CÇn cã çc

®iÒu kiÖn g× ®Ó hä tiÕp cËn ®îc nh÷ng yÕu tè

nµy?

• Cã nh÷ng bªn liªn quan nµo kh¸c tham gia

vµo thÞ trêng nµy, vai trß vµ quyÒn lîi cña hä

lµ g×?

• Nh÷ng ®iÒu kho¶n hîp ®ång vµ giao dÞch gi÷a

nh÷ng ngêi tham gia cã liªn quan nh thÕ

nµo? Cã nh÷ng rµo c¶n g× ®èi víi ngêi nghÌo

trong viÖc tiÕp cËn thÞ trêng mét çch bÒn

v÷ng vµ chóng cã thÓ ®îc c¶i thiÖn thÕ nµo?

• Cã nh÷ng h×nh thøc vÒ tæ chøc vµ thÓ chÕ

chÝnh thøc vµ phi chÝnh thøc nµo ®ang tån t¹i

xung quanh çc thÞ trêng? Vµ çc h×nh thøc

nµy cã thÓ ®îc ph¸t triÓn hoÆc thay ®æi nh

thÕ nµo ®Ó t¨ng kh¶ n¨ng tiÕp cËn thÞ trêng

cho ngêi nghÌo?

Môc tiªu cña cuèn sæ tay

Mét trong nh÷ng ®iÓm ®¹t ®îc cña çc nghiªn

cøu ®ã lµ ¸p dông ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ thÞ

trêng cã sù tham gia cña ngêi d©n. Çc kÕt

qu¶ nghiªn cøu t¹i 4 tØnh trªn cë së ¸p dông

ph¬ng ph¸p PMA ®· cho thÊy, nh÷ng thµnh

c«ng tuy lµ "bíc ®Çu" song "vît qu¸ mong ®îi"

cña nghiªn cøu ®ã lµ:

"Th«ng qua çc cuéc trao ®æi trùc tiÕp vµ pháng

vÊn çc ®èi tîng tham gia, ®Æc biÖt lµ nhãm

ngêi nghÌo, çc kÕt qu¶ sÏ cung cÊp çc th«ng

tin mét çch toµn diÖn h¬n, nhiÒu chiÒu h¬n, "s©u

s¾c h¬n", "mang h¬i thë cña cuéc sèng" vÒ t×nh

h×nh nghÌo ®ãi, mèi quan hÖ gi÷a sinh kÕ vµ thÞ

trêng, vµ tõ ®ã ®a ra çc khuyÕn nghÞ vÒ can

thiÖp chÝnh s¸ch ®Ó thÞ trêng ho¹t ®éng tèt h¬n

cho ngêi nghÌo.

Cuèn sæ tay "Híng dÉn ®¸nh gi¸ thÞ trêng cã

sù tham gia" lµ mét bíc tiÕp theo cña qu¸ tr×nh

nghiªn cøu t¹i 4 tØnh.

Môc tiªu cña cuèn sæ tay nh»m:

• Cung cÊp mét çch kh¸i qu¸t çc lý luËn c¬

b¶n vµ ph¬ng ph¸p tiÕp cËn khi ®¸nh gi¸ vµ

ph©n tÝch mèi liªn hÖ gi÷a sinh kÕ vµ thÞ

trêng nh»m môc tiªu xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo

bÒn v÷ng;

• Tæng hîp çc kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm thùc

tÕ vÒ PMA t¹i 4 tØnh ¸p dông, trong ®ã ®Æc biÖt

lu ý ®Õn kinh nghiÖm lµm viÖc víi çc nhãm

®èi tîng kh¸c nhau vµ sö dông çc bé c«ng

cô kh¸c nhau.

• Híng dÉn sö dông bé c«ng cô nghiªn cøu ®·

¸p dông t¹i 4 tØnh trªn nh»m b¶o ®¶m kh¶

n¨ng sö dông ph¬ng ph¸p PMA víi qui m«

réng lín h¬n trong ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ vÒ

nghÌo ®ãi vµ thÞ trêng vµ ®Ò xuÊt çc khuyÕn

nghÞ chÝnh s¸ch gi¶m nghÌo trªn c¬ së b¶o

®¶m thÞ trêng ho¹t ®éng tèt h¬n cho ngêi

nghÌo.

§èi tîng sö dông

§èi tîng sö dông híng ®Õn cña cuèn sæ tay lµ:

(i) nhãm çn bé nghiªn cøu, ®¸nh gi¸ (ii) çc

trêng ®¹i häc; (iii) çn bé cÊp tØnh vµ (iv) çc tæ

chøc NGO.

Cuèn s¸ch do nhãm nghiªn cøu cña ViÖn Khoa

häc Lao ®éng vµ X· héi, lµ ®¬n vÞ ®· tiÕn hµnh 4

- Th¸ng 12 - 200610



nghiªn cøu t¹i 4 tØnh thùc hiÖn víi sù hç trî cña

çc chuyªn gia cña Ng©n hµng Ph¸t triÓn Ch©u ¸.

Thµnh phÇn nhãm biªn so¹n bao gåm:

ViÖn khoa häc Lao ®éng vµ X· héi: Ts. NguyÔn

ThÞ Lan H¬ng, Phã viÖn trëng ViÖn khoa häc

L§ & XH (trëng nhãm); Ths. Th¸i Phóc Thµnh;

CN. TrÇn ThÞ Tuy Hoµ, CN. D¬ng TuÊn C¬ng,

CN. Vò thÞ H¶i Hµ;

Dù ¸n ADB "N©ng cao HiÖu qu¶ ThÞ trêng cho

Ngêi nghÌo": ¤ng: Alan Johnson - ADB §iÒu

phèi viªn dù ¸n (trëng nhãm), «ng Dominic

Smith, Ph¹m ThÞ B×nh Giang.

Ngoµi ra cßn cã sù tham gia rÊt tÝch cùc cña çc

chuyªn gia vÒ PMA ®Õn tõ çc tæ chøc quèc tÕ vµ

trong níc còng nh sù gãp ý b×nh luËn cña çc

®Þa ph¬ng ®· ¸p dông nghiªn cøu.

Cuèn sæ tay gåm çc phÇn chÝnh sau ®©y:

PhÇn I: Çc vÊn ®Ò vÒ lý luËn chung vµ ph¬ng

ph¸p nghiªn cøu

PhÇn II: §¸nh gi¸ sinh kÕ cã sù tham gia

PhÇn III: §¸nh gi¸ thÞ trêng cã sù tham gia

PhÇn IV: H¹ tÇng c¬ së vµ dÞch vô x· héi c¬ b¶n.

- Th¸ng 12 - 2006 11

QuyÕt ®Þnh, ®iÓm ®Õn vµ sè phËn



Çc vÊn ®Ò vÒ lý luËn chung vµ ph¬ng ph¸p nghiªn cøu



PhÇn I:

Çc vÊn ®Ò vÒ lý luËn chung vµ ph¬ng ph¸p

nghiªn cøu



I. Sinh kÕ vµ sinh kÕ bÒn v÷ng

1. Kh¸i niÖm

1.1. Sinh kÕ

Sinh kÕ bao gåm kh¶ n¨ng, nguån vèn, tµi s¶n

(kÓ c¶ nguån lùc vËt chÊt vµ x· héi) vµ çc ho¹t

®éng kiÕm sèng cÇn thiÕt3.

Mét sinh kÕ cã thÓ ®îc miªu t¶ nh lµ sù tËp

hîp çc nguån lùc vµ kh¶ n¨ng mµ con ngêi cã

®îc kÕt hîp víi nh÷ng quyÕt ®Þnh vµ ho¹t ®éng

mµ hä thùc thi ®Ó kiÕm sèng còng nh ®Ó ®¹t

®îc çc môc tiªu vµ íc nguyÖn cña hä4.

Sinh kÕ cña ngêi nghÌo, do vËy, ®îc xem xÐt

trªn çc lÜnh vùc ngêi nghÌo sö dông tµi s¶n vµ

dÞch vô trong çc ho¹t ®éng kh¸c nhau ®Ó t¹o ra

s¶n phÈm.

1.2. Sinh kÕ bÒn v÷ng

Sinh kÕ ®îc coi lµ bÒn v÷ng khi cã thÓ ®¬ng

®Çu vµ vît qua nh÷ng ¸p lùc, sèc vµ duy tr× hoÆc

n©ng cao kh¶ n¨ng còng nh tµi s¶n ë c¶ hiÖn t¹i

vµ t¬ng lai, nhng kh«ng g©y ¶nh hëng xÊu

®Õn c¬ së tµi nguyªn tù nhiªn5. Sinh kÕ bÒn v÷ng

lµ môc tiªu cña mäi ho¹t ®éng vµ chiÕn lîc sinh

kÕ.

2. Sö dông khung sinh kÕ trong ph©n tÝch

nghiªn cøu sinh kÕ cña ngêi nghÌo

B¶n th©n sinh kÕ kh«ng thÓ m« t¶ mét çch ®Çy

®ñ çc mèi quan hÖ mµ thùc tÕ vÉn ®ang t¸c

®éng ®Õn ho¹t ®éng sinh kÕ. §iÒu nµy cã nghÜa lµ

sinh kÕ kh«ng tån t¹i ®éc lËp, b¶n th©n nã vËn

®éng (t¬ng t¸c gi÷a çc nguån vèn vµ tµi s¶n)

vµ chÞu t¸c ®éng cña çc yÕu tè kh¸c (tõ m«i

trêng bªn ngoµi). T¸c ®éng tríc hÕt vµ cô thÓ

nhÊt ®èi víi sinh kÕ ngêi nghÌo lµ nh÷ng yÕu tè

g©y tæn th¬ng. ChÝnh v× vËy mµ nghiªn cøu sinh

kÕ sÏ cã ý nghÜa h¬n rÊt nhiÒu khi xem xÐt sinh

kÕ trong mét khu«n khæ nh÷ng mèi quan hÖ,

t¬ng t¸c vµ kÕt qu¶ cña çc t¬ng t¸c nµy - ®ã

chÝnh lµ khung sinh kÕ.

Khung sinh kÕ lµ mét c«ng cô ®îc x©y dùng

nh»m xem xÐt nh÷ng yÕu tè kh¸c nhau ¶nh

hëng ®Õn sinh kÕ cña con ngêi, ®Æc biÖt lµ

nh÷ng yÕu tè g©y khã kh¨n hoÆc t¹o c¬ héi trong

sinh kÕ. §ång thêi, khung sinh kÕ còng nh»m

môc ®Ých t×m hiÓu xem nh÷ng yÕu tè nµy liªn

quan víi nhau nh thÕ nµo trong nh÷ng bèi c¶nh

cô thÓ.

Khung sinh kÕ bÒn v÷ng lµ mét khung sinh kÕ

nhÊn m¹nh tÇm quan träng cña çc tµi s¶n vµ

chiÕn lîc sinh kÕ, tÝnh dÔ bÞ tæn th¬ng, sù thay

®æi vµ b¶n chÊt ®a diÖn cña sinh kÕ. §Æc biÖt

khung sinh kÕ bÒn v÷ng xem xÐt mèi t¬ng quan

cña çc yÕu tè trong bèi c¶nh sinh kÕ bÒn v÷ng

(xem kh¸i niÖm sinh kÕ bÒn v÷ng).

§Ó ®¸nh gi¸ sinh kÕ cña ngêi nghÌo, nhãm

nghiªn cøu ®· ¸p dông çch tiÕp cËn khung

ph©n tÝch sinh kÕ bÒn v÷ng theo s¬ ®å sau ®©y:

- Th¸ng 12 - 200614


3 Andrew Dorward vµ Nigel Poole, ThÞ trêng, Rñi ro vµ C¬ héi, Kû yÕu Héi th¶o khëi ®éng dù ¸n N©ng cao HiÖu qu¶ ThÞtrêng cho Ngêi nghÌo, Hµ Néi, th¸ng 11 n¨m 2003, tr. 74.4 Giíi thiÖu ph¬ng ph¸p tiÕp cËn vµ khung sinh kÕ, Héi th¶o ®µo t¹o sinh kÕ bÒn v÷ng ViÖt Nam 2003 (DFID vµ MPI), tr.

5 Andrew Dorward vµ Nigel Poole, ThÞ trêng, Rñi ro vµ C¬ héi, Kû yÕu Héi th¶o khëi ®éng dù ¸n N©ng cao HiÖu qu¶ ThÞtrêng cho Ngêi nghÌo, Hµ Néi, th¸ng 11 n¨m 2003, tr. 74



Çc nguyªn t¾c cña Sinh KÕ BÒn V÷ng khi

triÓn khai çc ho¹t ®éng ®¸nh gi¸ thÞ trêng cã sù

tham gia víi môc tiªu gi¶m nghÌo bÒn v÷ng bao

gåm:

• LÊy ngêi d©n lµm trung t©m: ViÖc gi¶m

nghÌo bÒn v÷ng chØ cã thÓ ®¹t ®îc khi

nh÷ng hç trî tõ bªn ngoµi tËp trung vµo vÊn

®Ò quan träng ®èi víi cuéc sèng cña ngêi

d©n, hiÓu ®îc sù kh¸c biÖt gi÷a hä vµ céng

t¸c víi hä theo nh÷ng ph¬ng çch phï hîp

víi chiÕn lîc sinh kÕ hiÖn h÷u, víi m«i

trêng x· héi cña hä còng nh cã kh¶ n¨ng

thÝch nghi.

• §¸p øng vµ tham gia: Ngêi nghÌo ph¶i lµ

chñ thÓ chÝnh trong viÖc x¸c ®Þnh vµ ®Æt ra

nh÷ng u tiªn trong sinh kÕ, trong ®ã "nh÷ng

ngêi bªn ngoµi" ph¶i ¸p dông nh÷ng tiÕn

tr×nh ®Ó cã thÓ l¾ng nghe vµ ®¸p øng;

• NhiÒu cÊp: Nh÷ng th¸ch thøc trong c«ng cuéc

gi¶m nghÌo lµ cùc kú to lín vµ chØ cã thÓ vît

qua khi çc c«ng viÖc ®îc thùc hiÖn ë nhiÒu

cÊp. Çc ho¹t ®éng ë cÊp vi m« sÏ cung cÊp

th«ng tin cho viÖc x©y dùng chÝnh s¸ch vµ t¹o

ra mét m«i trêng cã kh¶ n¨ng hç trî. Nh÷ng

c¬ cÊu vµ çc tiÕn tr×nh ë cÊp vÜ m« hç trî cho

ngêi d©n ph¸t huy çc thÕ m¹nh cña m×nh;

• Thùc hiÖn theo ®èi t¸c: víi c¶ khu vùc Nhµ

níc vµ t nh©n dùa trªn mèi quan hÖ hîp t¸c

gi÷a 2 khu vùc nµy (Public Private

Partnership - PPP);

• BÒn v÷ng vµ c©n b»ng: Bèn mÆt chñ yÕu cña

bÒn v÷ng lµ - bÒn v÷ng kinh tÕ, bÒn v÷ng thÓ

chÕ, bÒn v÷ng x· héi vµ bÒn v÷ng m«i trêng.

Çc gi¶i ph¸p gi¶m ®Ò xuÊt ®Òu quan träng vµ

cÇn ph¶i gi÷ ®îc cÇn b»ng gi÷a chóng;

• N¨ng ®éng vµ linh ho¹t: nh÷ng hç trî tõ bªn

- Th¸ng 12 - 2006 15


Çc nguån vèn vµtµi s¶n

• Vèn tù nhiªn• Vèn con ngêi• Vèn x· héi• Vèn tµi chÝnh• Vèn vËt chÊt

KÕt qu¶ sinh kÕ

• Thu nhËp tèt h¬n• C¶i thiÖn t×nh tr¹ng cuécsèng• Gi¶m tÝnh dÔ bÞ tæn th¬ng• C¶i thiÖn an ninh l¬ngthùc• Sö dông bÒn v÷ng çcnguån tµi s¶n

Çc nguån g©y tæn th¬ng

• Çc có sèc vµ khñngho¶ng• Çc xu híng vÒ kinhtÕ x· héi, m«i trêng• BiÕn ®éng vÒ mïa vô

ChiÕn lîc sinh kÕ

H×nh 1: Khung sinh kÕ bÒn v÷ng



ngoµi cÇn ý thøc ®îc tÝnh chÊt ®éng cña çc

lo¹i h×nh sinh kÕ, ®¸p øng mét çch linh ho¹t

tríc nh÷ng thay ®æi trong thùc tr¹ng cña

ngêi d©n ®ång thêi ®a ra nh÷ng cam kÕt hç

trî vÒ l©u dµi.

3. Néi dung cña khung sinh kÕ

Nh÷ng néi dung chÝnh cña khung sinh kÕ gåm: (i)

Çc nguån vèn vµ tµi s¶n sinh kÕ; (ii) Ho¹t ®éng

vµ chiÕn lîc sinh kÕ; (iii) Çc nguån g©y tæn

th¬ng; (iv) KÕt qu¶ sinh kÕ.

3.1. Çc nguån vèn vµ tµi s¶n sinh kÕ

Kh¸i niÖm: Nguån vèn vµ tµi s¶n kinh tÕ lµ toµn

bé n¨ng lùc vËt chÊt vµ phi vËt chÊt mµ con ngêi

cã thÓ sö dông ®Ó duy tr× hay ph¸t triÓn. Nguån

vèn vµ tµi s¶n sinh kÕ ®îc chia lµm 5 nhãm

chÝnh lµ: Vèn nh©n lùc (hay cßn gäi lµ con ngêi),

vèn tµi chÝnh, vèn vËt chÊt, vèn x· héi vµ vèn tù

nhiªn

a. Vèn nh©n lùc

Vèn nh©n lùc hay cßn gäi lµ vèn con ngêi, bao

gåm çc yÕu tè liªn quan ®Õn çc ®Æc ®iÓm ç

nh©n cña con ngêi víi t çch lµ nguån lao ®éng

x· héi nh: tr×nh ®é gi¸o dôc, tr×nh ®é chuyªn

m«n kü thuËt, kü n¨ng, t×nh tr¹ng søc khoÎ, thêi

gian vµ kh¶ n¨ng tham gia lao ®éng/lµm viÖc....

mµ mét ngêi cã kh¶ n¨ng huy ®éng ®Ó ®¹t ®îc

nh÷ng kÕt qu¶ sinh kÕ.

Vèn nh©n lùc cña mét hé gia ®×nh cã thÓ huy

®éng rÊt ®a d¹ng phô thuéc vµo quy m« hé, cÊu

tróc nh©n khÈu vµ sè lîng ngêi kh«ng thuéc

diÖn lao ®éng, giíi tÝnh, gi¸o dôc, kü n¨ng, søc

khoÎ,...

Vèn con ngêi cã mét vÞ trÝ rÊt quan träng trong

çc nguån vèn cña hé gia ®×nh, do nã quyÕt ®Þnh

kh¶ n¨ng cña mét ç nh©n, mét hé gia ®×nh sö

dông vµ qu¶n lý çc nguån vèn kh¸c (tù nhiªn, tµi

chÝnh, vËt chÊt, x· héi).

Çc chØ sè vÒ vèn con ngêi cña hé gia ®×nh bao

gåm:

• Qui m« nh©n khÈu

• C¬ cÊu nh©n khÈu: tuæi, giíi tÝnh, thµnh phÇn

d©n téc

• KiÕn thøc vµ gi¸o dôc: sè n¨m ®i häc, tr×nh ®é

gi¸o dôc,...

• Kü n¨ng, n¨ng khiÕu: tr×nh ®é chuyªn m«n kü

thuËt

• Søc khoÎ t©m lý vµ sinh lý: t×nh tr¹ng khuyÕt

tËt,...

• Quü thêi gian sö dông

• Lùc lîng lao ®éng: sè ngêi trong ®é tuæi lao

®éng, sè ngêi lµm viÖc

• Ph©n c«ng lao ®éng: t×nh tr¹ng viÖc lµm

b. Vèn tµi chÝnh

Vèn tµi chÝnh ®îc dïng ®Ó ®Þnh nghÜa cho çc

nguån lùc tµi chÝnh hé gia ®×nh hoÆc ç nh©n con

ngêi cã ®îc nh vèn vay, tÝn dông, tiÕt kiÖm,

thu nhËp, trî cÊp...

Khi xem xÐt vÒ vèn tµi chÝnh, cã 3 vÊn ®Ò chÝnh

cÇn kh¶o s¸t: Nh÷ng ph¬ng tiÖn vµ dÞch vô tµi

chÝnh hiÖn cã; ph¬ng thøc tiÕt kiÖm cña ngêi

d©n vµ çc d¹ng thu nhËp mµ hé gia ®×nh cã

®îc.

Çc chØ sè vÒ vèn tµi chÝnh bao gåm:

• Thu nhËp b»ng tiÒn mÆt thêng xuyªn tõ

nhiÒu nguån kh¸c nhau nh b¸n s¶n phÈm,

viÖc lµm, tiÒn cña ngêi th©n göi vÒ,...

• TiÕt kiÖm b»ng tiÒn mÆt, göi ng©n hµng hay

çc dù ¸n tiÕt kiÖm vµ nh÷ng d¹ng tÝch lòy

kh¸c nh gia sóc, vµng, ®Êt ®ai, c«ng cô,...

• Çc ho¹t ®éng t¹o thu nhËp phô

- Th¸ng 12 - 200616




• Nh÷ng chi tr¶ tõ phóc lîi x· héi nh l¬ng

hu, mét sè kho¶n miÔn gi¶m vµ mét sè d¹ng

trî cÊp cña Nhµ níc.

• Kh¶ n¨ng tiÕp cËn çc dÞch vô tµi chÝnh vÒ tÝn

dông vµ tiÕt kiÖm tõ çc nguån chÝnh thøc

(ng©n hµng, quü tÝn dông,...) vµ çc nguån phi

chÝnh thøc (ngêi cho vay l·i, ®¹i lý, vay ç

nh©n...).

• Kh¶ n¨ng tiÕp cËn thÞ trêng vµ çc hÖ thèng

tiÕp thÞ s¶n phÈm cña hé gia ®×nh qua çc lo¹i

h×nh vµ ®Þa ®iÓm kh¸c nhau.

c. Vèn vËt chÊt

Vèn vËt chÊt lµ nh÷ng yÕu tè cã tÝnh chÊt "hiÖn

vËt" bao gåm çc c«ng tr×nh c¬ së h¹ tÇng x· héi

c¬ b¶n vµ tµi s¶n cña hé gia ®×nh hç trî cho sinh

kÕ nh: ph¬ng tiÖn ®i l¹i, c«ng cô s¶n xuÊt, nhµ

ë, hÖ thèng thuû lîi hay giao th«ng.

Çc chØ sè vÒ vèn vËt chÊt bao gåm:

• C¬ së h¹ tÇng vµ çc dÞch vô c«ng céng gåm

®êng giao th«ng, cÇu cèng, c«ng tr×nh thuû

lîi, çc hÖ thèng cung cÊp níc sinh ho¹t vµ

vÖ sinh, çc m¹ng líi cung cÊp n¨ng lîng,

n¬i lµm viÖc cña chÝnh quyÒn,...

• Nhµ ë, n¬i tró ngô vµ çc d¹ng kiÕn tróc kh¸c

nh chuång tr¹i, vÖ sinh.

• Çc tµi s¶n trong gia ®×nh nh ®å dïng néi

thÊt, dông cô sinh ho¹t,...

• Çc c«ng cô s¶n xuÊt nh dông cô, trang thiÕt

bÞ vµ m¸y mãc chÕ biÕn.

• C¬ së h¹ tÇng truyÒn thèng vµ thiÕt bÞ truyÒn

th«ng cña gia ®×nh nh ®µi, tivi,...

d. Vèn x· héi

Lµ kh¸i niÖm ®Ò cËp ®Õn m¹ng líi çc mèi quan

hÖ x· héi, çc tæ chøc vµ çc nhãm chÝnh thøc

còng nh phi chÝnh thøc mµ con ngêi tham gia

®Ó tõ ®ã cã ®îc nh÷ng c¬ héi vµ lîi Ých,... (th«ng

qua çc mèi quan hÖ nµy cã thÓ c¶i thiÖn çc

nguån vèn kh¸c).

Çc chØ sè vÒ vèn x· héi bao gåm:

• Çc m¹ng líi kinh tÕ vµ x· héi thiÕt lËp tõ

çc nhãm b¹n bÌ, hä hµng, l¸ng giÒng,...

• Çc c¬ chÕ hîp t¸c trong s¶n xuÊt vµ trªn thÞ

trêng, çc m¹ng líi bu«n b¸n vµ cung cÊp

vµ nh÷ng ngêi tham gia vµo m¹ng líi.

• Nh÷ng luËt lÖ, quy íc chi phèi çc hµnh vi

øng xö, sù trao ®æi vµ quan hÖ.

• Çc c¬ héi tiÕp cËn th«ng tin vµ çc nguån tµi

nguyªn.

• Nh÷ng c¬ héi tham gia vµ t¹o ¶nh hëng ®Õn

çc c«ng viÖc cña ®Þa ph¬ng nh tham gia

vµo çc tæ chøc ®oµn thÓ vµ chÝnh quyÒn.

• Nh÷ng c¬ chÕ gi¶i quyÕt xung ®ét.

e. Vèn tù nhiªn

Vèn tù nhiªn bao gåm nh÷ng yÕu tè liªn quan

(thuéc vÒ) tù nhiªn m«i trêng nh: khÝ hËu, ®Þa

h×nh, ®Êt ®ai, s«ng ngßi, rõng, biÓn, mïa mµng....

mµ con ngêi bÞ phô thuéc.

Çc chØ sè vÒ vèn tù nhiªn bao gåm:

• Çc nguån tµi s¶n chung nh çc khu ®Êt b¶o

tån vµ çc khu rõng c«ng céng

• Çc lo¹i ®Êt cña hé gia ®×nh bao gåm ®Êt ë, ®Êt

trång c©y mïa vô, ®Êt l©m nghiÖp, ®Êt vên,...

• Nguån cung cÊp thøc ¨n vµ nguyªn vËt liÖu

• Çc nguån gen thùc vËt vµ ®éng vËt tõ viÖc

nu«i, trång vµ tõ tù nhiªn

• Çc khu vùc ch¨n th¶ vµ çc nguån thøc ¨n

gia sóc

• Çc nguån níc

• KhÝ hËu

• Gi¸ trÞ v¨n ho¸ vµ kinh tÕ cña c¶nh quan (tiÒm

n¨ng du lÞch)

- Th¸ng 12 - 2006 17




Vèn con ngêi (t¨ng cêng th«ngqua ®µo t¹o)

M« t¶ çc nguån vèn vµ tµi s¶n - Ngò gi¸c tµi

s¶n sinh kÕ

Cã nhiÒu çch m« t¶ tµi s¶n sinh kÕ nh çc

b¶ng biÓu sè liÖu thèng kª vÒ çc nguån tµi s¶n

sinh kÕ hay diÔn gi¶i, ®å thÞ, s¬ ®å... Mét trong

nh÷ng ph¬ng ph¸p hay ®îc sö dông lµ S¬ §å

M¹ng NhÖn, mµ c¬ së cña nã lµ Ngò gi¸c tµi s¶n

sinh kÕ.

Ngò gi¸c tµi s¶n sinh kÕ lµ sù m« t¶ b»ng h×nh vÏ

nh÷ng th«ng tin vÒ tµi s¶n sinh kÕ cña con ngêi.

Nã thÓ hiÖn çc mèi liªn kÕt quan träng gi÷a çc

tµi s¶n sinh kÕ kh¸c nhau.

Th«ng qua Ngò gi¸c sinh kÕ, cã thÓ thÊy ®îc

trùc quan vÒ sù kh¸c biÖt trong kh¶ n¨ng tiÕp cËn

çc tµi s¶n sinh kÕ cña con ngêi. T©m ®iÓm cña

h×nh ngò gi¸c - lµ ®iÓm biÓu thÞ kh¶ n¨ng tiÕp cËn

çc nguån tµi s¶n b»ng 0, trong khi çc ®Ønh,

hoÆc çc c¹nh biÓu thÞ kh¶ n¨ng tiÕp cËn tµi s¶n

nhiÒu nhÊt.

Kh¶ n¨ng tiÕp cËn tµi s¶n sinh kÕ cña tõng ngêi

lu«n thay ®æi, do vËy h×nh d¹ng cña ngò gi¸c còng

lu«n biÕn ®æi. CÇn n¾m b¾t ®îc nh÷ng thay ®æi

nµy theo thêi gian vµ hiÓu ®îc liÖu t¸c ®éng nã

lªn sinh kÕ mang tÝnh tÝch cùc hay tiªu cùc.

Th«ng qua so s¸nh sù biÕn d¹ng cña ngò gi¸c tµi

s¶n sinh kÕ ®Ó ®¸nh gi¸ sù c¶i thiÖn hay suy gi¶m

theo thêi gian; hay ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng tiÕp cËn,

n¨ng lùc tµi s¶n cña çc nhãm ®èi tîng kh¸c

khau (vÝ dô: nhãm d©n téc, ®Þa bµn kh¸c nhau,

giíi,...)

- Th¸ng 12 - 200618


TiÕp cËn tµi s¶n sinh kÕ b»ng 0

Vèn vËt chÊt

Vèn x· héi

Vèn con ngêi

Vèn tµi chÝnh

Vèn tù nhiªn

TiÕp cËn tµi s¶n sinh kÕ nhiÒu nhÊt

H×nh 2: Ngò gi¸c ph¶n ¸nh tµi s¶n sinh kÕ

Vèn x· héi (t¨ng cêngth«ng qua tham gia dù ¸n tµi

chÝnh vi m«)

Vèn tù nhiªn

Vèn tµi chÝnh (t¨ng cêng th«ngqua dù ¸n tµi chÝnh vi m«)

Vèn vËt chÊt (®îc t¨ng cêng nhêçc nguån vèn con ngêi, x· héi, tµichÝnh ®îc t¨ng cêng)

H×nh 3: VÝ dô vÒ sù biÕn ®æi ngò gi¸c tµi s¶n sinh kÕ



3.2. Ho¹t ®éng vµ chiÕn lîc sinh kÕ

a. Ho¹t ®éng sinh kÕ

Kh¸i niÖm: Ho¹t ®éng sinh kÕ lµ toµn bé çc

ho¹t ®éng nh»m duy tr× vµ ph¸t triÓn çc nguån

vèn vµ tµi s¶n sinh kÕ. Quan träng vµ ®¸ng chó ý

nhÊt lµ çc ho¹t ®éng t¹o thu nhËp.

* Ph©n nhãm ho¹t ®éng sinh kÕ

Çc ho¹t ®éng t¹o thu nhËp cã thÓ ph©n theo çc

nhãm ngµnh nghÒ nh: n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp,

thuû s¶n, c«ng nghiÖp, x©y dùng, dÞch vô, th¬ng

m¹i.... ViÖc ph©n nhãm nµy thêng ®îc dïng khi

ph©n tÝch çc ho¹t ®éng sinh kÕ cã tÝnh céng

®ång (vÝ dô: bao nhiªu % hé gia ®×nh tham gia

s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp,....).

Tuy nhiªn khi ph©n tÝch çc ho¹t ®éng sinh kÕ

cÊp hé hay ç nh©n, thêng ®îc miªu t¶ ë møc

®é chi tiÕt h¬n - Ngêi ta thêng ph©n theo çc

ho¹t ®éng cô thÓ trong tõng ngµnh, khu vùc. VÝ

dô: Khi ph©n tÝch vÒ ho¹t ®éng sinh kÕ ë n«ng

th«n, trong khu vùc n«ng nghiÖp, cã thÓ chia

thµnh çc ho¹t ®éng kinh tÕ nh: trång trät, ch¨n

nu«i,.. thËm chÝ ®îc chi tiÕt ®Õn tõng ho¹t ®éng

cô thÓ nh trång trät ®îc ph©n thµnh: trång lóa,

trång cµ phª, trång s¾n,...

Çc kÕt qu¶ cÇn ®¹t ®îc khi ph©n tÝch çc ho¹t

®éng sinh kÕ:

• LiÖt kª ®îc çc ho¹t ®éng kinh tÕ hé ®ang

tham gia

• So s¸nh ®îc møc ®é quan träng cña tõng

ho¹t ®éng sinh kÕ ®èi víi hé gia ®×nh (thêi

gian, thu nhËp,...)

• Sù thay ®æi çc ho¹t ®éng kinh tÕ vµ çc

nguyªn nh©n thay ®æi

• C¬ héi vµ nh÷ng khã kh¨n ®èi víi çc ho¹t

®éng sinh kÕ quan träng cña hé

b. ChiÕn lîc sinh kÕ

Kh¸i niÖm: ThuËt ng÷ "chiÕn lîc sinh kÕ" ®îc

dïng ®Ó chØ ph¹m vi vµ sù kÕt hîp nh÷ng lùa

chän vµ quyÕt ®Þnh mµ con ngêi ®a ra trong

viÖc sö dông, qu¶n lý çc nguån vèn vµ tµi s¶n

sinh kÕ nh»m t¨ng thu nhËp vµ n©ng cao ®êi

sèng (kÕt qu¶ sinh kÕ).

ChiÕn lîc sinh kÕ bao gåm nh÷ng lùa chän vµ

quyÕt ®Þnh vÒ mét sè vÊn ®Ò chÝnh nh:

• §Çu t vµo nguån vèn vµ sù kÕt hîp tµi s¶n

sinh kÕ

• Quy m« cña çc ho¹t ®éng t¹o thu nhËp mµ

hé gia ®×nh theo ®uæi

• Çch thøc qu¶n lý ®Ó b¶o tån çc tµi s¶n sinh

kÕ vµ thu nhËp

• Çch thøc thu nhËn vµ ph¸t triÓn kiÕn thøc, kü

n¨ng cÇn thiÕt ®Ó kiÕm sèng

• Çch thøc ®èi phã víi nh÷ng rñi ro, sèc

* Ph©n lo¹i chiÕn lîc sinh kÕ

Trªn thùc tÕ, chiÕn lîc sinh kÕ thêng ®îc ph©n

ra lµm 3 nhãm c¬ b¶n: (i) chiÕn lîc duy tr×, (ii)

chiÕn lîc ph¸t triÓn vµ (iii) chiÕn lîc thay ®æi.

• ChiÕn lîc duy tr×: §ã lµ viÖc sö dông hay kÕ

ho¹ch sö dông çc nguån vèn vµ tµi s¶n sinh

kÕ nh»m æn ®Þnh/gi÷ nguyªn quy m« çc

nguån tµi s¶n, møc phóc lîi hiÖn t¹i hay quy

m« s¶n xuÊt hiÖn cã cña hé gia ®×nh.

• ChiÕn lîc ph¸t triÓn: §ã lµ viÖc sö dông hay

kÕ ho¹ch sö dông çc nguån vèn vµ tµi s¶n

sinh kÕ nh»m t¨ng quy m« çc nguån tµi s¶n

hay s¶n xuÊt. BiÓu hiÖn râ nhÊt lµ mét kÕ

ho¹ch tÝch lòy tµi s¶n.

• ChiÕn lîc thay ®æi: §ã lµ viÖc sö dông hay

kÕ ho¹ch sö dông vµ tÝch luü çc nguån vèn

vµ tµi s¶n sinh kÕ ®Ó chuyÓn sang mét lo¹i

ho¹t ®éng s¶n xuÊt kh¸c nh»m t¹o ra lîi Ých

cao h¬n vµ æn ®Þnh h¬n.

- Th¸ng 12 - 2006 19




3.3. Çc nguån g©y tæn th¬ng

Sèc

Kh¸i niÖm: Sèc lµ nh÷ng sù kiÖn bÊt ngê cã t¸c

®éng rÊt lín ®Õn sinh kÕ cña con ngêi. Sèc

thêng mang ý nghÜa tiªu cùc, kh«ng theo quy

luËt, kh«ng thÓ ®o¸n tríc.

* Ph©n lo¹i

Cã thÓ ph©n ra nhiÒu lo¹i sèc kh¸c nhau:

• Sèc thiªn nhiªn: bao gåm çc th¶m häa thiªn

nhiªn lò lôt, b·o, lë ®Êt,...

• Sèc kinh tÕ: mÊt viÖc lµm, sù thay ®æi gi¸

c¶,...

• Sèc vËt chÊt: ch¸y nhµ, gia sóc bÞ bÖnh, mÊt

cña,...

• Sèc con ngêi: chÕt, tai n¹n,...

• Xung ®ét: chiÕn tranh, tranh chÊp.

• Sèc cã tÝnh céng ®ång: t¸c ®éng/¶nh hëng

®Õn nhiÒu ngêi, nhiÒu hé. VÝ dô lò lôt, ®éng

®Êt, dÞch bÖnh...

• Sèc cã tÝnh ç nh©n/hé: t¸c ®éng, ¶nh hëng

trong ph¹m vi hé gia ®×nh. VÝ dô nh bÞ mÊt

viÖc, bÞ mÊt trém tµi s¶n,...

* Sèc vµ sinh kÕ cña hé gia ®×nh

Nghiªn cøu vÒ sèc lµ mét néi dung ®Æc biÖt quan

träng trong nghiªn cøu sinh kÕ. Nguyªn nh©n lµ

do (i) sinh kÕ chØ ®îc ®¸nh gi¸ lµ bÒn v÷ng khi

nã ®îc duy tr× vµ ph¸t triÓn sau çc có sèc; (ii)

cung cÊp th«ng tin vÒ "chiÕn lîc" ®èi phã vµ gi¶i

quyÕt khã kh¨n cña ngêi nghÌo.

Nh÷ng xu híng kinh tÕ x· héi vµ m«i trêng

Lµ nh÷ng thay ®æi cã tÝnh quy luËt vµ mang tÝnh

dµi h¹n. Nh÷ng xu híng nµy cã thÓ t¸c ®éng tÝch

cùc hay tiªu cùc ®Õn sinh kÕ tïy thuéc vµo chiÕn

lîc sinh kÕ vµ thùc tr¹ng cña çc nguån tµi s¶n

sinh kÕ. Th«ng thêng khi xem xÐt vÒ "nguy c¬

tæn th¬ng" ®èi víi sinh kÕ, çc xu híng kinh tÕ,

x· héi vµ m«i trêng sÏ ®îc nh×n xem xÐt ë çc

mÆt t¸c ®éng tiªu cùc vµ ®Æc biÖt chó ý nh÷ng xu

híng t¸c ®éng ®Õn ®Õn bé phËn lín d©n c (t¸c

®éng cã tÝnh céng ®ång).

Çc lo¹i xu híng chÝnh:

• Xu híng d©n sè: d©n sè t¨ng dÉn ®Õn t×nh

tr¹ng thiÕu ®Êt s¶n xuÊt, thiÕu viÖc lµm,...

• Xu híng nguån lùc: Nguån lùc h¹n chÕ lµ

mét quy luËt

• Xu híng kinh tÕ trong níc vµ quèc tÕ: Héi

nhËp g©y ra nh÷ng bÊt lîi (v× møc ®é c¹nh

tranh t¨ng) ®èi víi s¶n xuÊt nhá.

• Xu híng c«ng nghÖ: ¸p dông c«ng nghÖ

hiÖn ®¹i dÉn ®Õn t×nh tr¹ng sa th¶i c«ng nh©n,

t×nh tr¹ng thiÕu viÖc lµm t¨ng

• Xu híng ®« thÞ ho¸: Mét bé ph©n d©n c

kh«ng thÓ thay ®æi sinh kÕ s¶n xuÊt n«ng

nghiÖp trong khi kh«ng cã hay chØ cßn Ýt ®Êt

s¶n xuÊt

Sù dao ®éng theo kú, vô

§©y lµ nh÷ng thay ®æi bÊt lîi cã tÝnh chu kú, ®Æc

biÖt phæ biÕn trong lÜnh vùc s¶n xuÊt n«ng

nghiÖp. Nh÷ng thay ®æi nµy thêng t¸c ®éng tiªu

cùc ®èi víi nhãm nghÌo do nh÷ng h¹n chÕ cña

hä vÒ çc nguån vèn vµ tµi s¶n. VÝ dô:

• Gi¸ c¶: thay ®æi theo mïa vµ bÊt lîi ®èi víi

ngêi nghÌo khi hä b¸n s¶n phÈm vµ c¶ khi

hä mua çc yÕu tè ®Çu vµo,...

• S¶n xuÊt vµ cung cÊp: ngêi nghÌo kh«ng cã

s¶n phÈm míi vµ chÊt lîng kh«ng cao, tham

gia thÞ trêng muén vµ lîi nhuËn thÊp,...

• Søc khoÎ: DÞch bÖnh cho c¶ ngêi vµ s¶n

xuÊt theo mïa

- Th¸ng 12 - 200620




3.4. KÕt qu¶ sinh kÕ

KÕt qu¶ sinh kÕ lµ nh÷ng thø mµ con ngêi muèn

®¹t ®îc trong cuéc sèng vÒ c¶ tríc m¾t vµ l©u

dµi6.

Tríc hÕt, kÕt qu¶ sinh kÕ ®îc ph¶n ¸nh th«ng

qua sù thay ®æi/gia t¨ng cña çc nguån vèn vµ tµi

s¶n sinh kÕ. §ã lµ:

• Sù gia t¨ng çc nguån vèn vµ tµi s¶n sinh kÕ

trong thêi gian nhÊt ®Þnh: thu nhËp, tiÕt kiÖm,

çc tµi s¶n sinh ho¹t, ®Êt ®ai, gi¸o dôc, tiÕp

cËn çc dÞch vô x· héi c¬ b¶n nh h¹ tÇng

giao th«ng...

• Møc ®é c¶i thiÖn møc sèng nãi chung (h¹nh

phóc vµ sù tho¶i m¸i)

• C¶m nhËn vÒ sù æn ®Þnh (gi¶m sù bÊp bªnh,

rñi ro, nguy c¬,...)

• C¶m nhËn vÒ vai trß cña ç nh©n trong céng

®ång

• Më réng quy m« s¶n xuÊt,...

II. Sinh kÕ vµ thÞ trêng

1. Vai trß cña thÞ trêng ®èi víi sinh kÕ vµ

xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo

Dùa trªn çch tiÕp cËn cña Dorward vµ Poole7 vµ

Shank (2004), mèi quan hÖ gi÷a sinh kÕ, thÞ

trêng vµ gi¶m nghÌo tríc hÕt tõ quan ®iÓm

sinh kÕ vµ sau ®ã xem xÐt vai trß cña thÞ trêng

trong ph¸t triÓn sinh kÕ vµ chiÕn lîc sinh kÕ8.

ThÞ trêng trong nghiªn cøu nµy ®îc hiÓu lµ çc

giao dÞch, trao ®æi hµng ho¸ vµ dÞch vô vµ nh÷ng

thÓ chÕ liªn quan trùc tiÕp ®Õn çc giao dÞch ®ã.

Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu nµy kh«ng tËp trung

®¸nh gi¸ vÒ vËn hµnh cña thÞ trêng mµ tËp trung

chñ yÕu xem xÐt viÖc ngêi nghÌo tham gia çc

thÞ trêng nh thÕ nµo.

Sinh kÕ ®îc xem xÐt trªn çc lÜnh vùc ngêi

nghÌo sö dông tµi s¶n vµ dÞch vô trong çc ho¹t

®éng kh¸c nhau ®Ó t¹o ra s¶n phÈm. Tµi s¶n,

dÞch vô vµ s¶n phÈm cã thÓ ®îc tiÕp cËn vµ mua

b¸n th«ng qua thÞ trêng hoÆc çc d¹ng trao ®æi

kh¸c. Çc thÞ trêng vËn hµnh hiÖu qu¶ t¹o ®iÒu

kiÖn c¹nh tranh vµ cã chi phÝ giao dÞch thÊp

thêng t¹o ra nh÷ng khuyÕn khÝch th¬ng m¹i vµ

®Çu t còng nh t¨ng trëng kinh tÕ vµ xo¸ ®ãi

gi¶m nghÌo.

Sinh kÕ cña ngêi nghÌo thêng phô thuéc trùc

tiÕp vµo kh¶ n¨ng tham gia cña hä vµo çc thÞ

trêng kh¸c nhau nh lao ®éng, s¶n phÈm hµng

ho¸, dÞch vô tµi chÝnh vµ ®Êt ®ai. H¬n thÕ n÷a, thÞ

trêng cã mét ý nghÜa quan träng ®èi víi ph¸t

triÓn sinh kÕ v× khi ho¹t ®éng, thÞ trêng t¹o ®iÒu

kiÖn ®Ó ph¸t triÓn sinh kÕ th«ng qua sö dông tèt

h¬n çc nguån lùc kh¸c cña thÞ trêng vµ t¹o ra

nh÷ng liªn kÕt trong nÒn kinh tÕ ®Þa ph¬ng vµ

ngoµi ®Þa ph¬ng.

Tuy nhiªn thÞ trêng thÊt b¹i khi:9

• Hµng ho¸ c«ng céng cung cÊp cho mäi ngêi

song kh«ng thÓ thu phÝ dùa vµo møc ®é tiªu

dïng (vÝ dô nh gi÷ m«i trêng trong s¹ch);

• Hµng ho¸ t nh©n víi chi phÝ giao dÞch vµ rñi

ro cao (khi kh«ng thÓ cung cÊp hoÆc cung cÊp

víi chi phÝ qu¸ cao);

- Th¸ng 12 - 2006 21


6 Giíi thiÖu ph¬ng ph¸p tiÕp cËn vµ khung ph©n tÝch sinh kÕ, Héi th¶o §µo t¹o sinh kÕ bÒn v÷ng ViÖt Nam 2003, tr. 5.7 Andrew Dorward vµ Nigel Poole, ThÞ trêng, rñi ro, tµi s¶n vµ c¬ héi: Mèi quan hÖ gi÷a sù vËn hµnh cña thÞ trêng vµsinh kÕ cña ngêi nghÌo, B¸o ço héi th¶o khëi ®éng th¸ng 11, n¨m 2003, tr. 90. 8 Andrew Dorward vµ Nigel Poole, ThÞ trêng, rñi ro, tµi s¶n vµ c¬ héi: Mèi quan hÖ gi÷a sù vËn hµnh cña thÞ trêng vµsinh kÕ cña ngêi nghÌo, B¸o ço héi th¶o khëi ®éng th¸ng 11, n¨m 2003, tr. 90. 9 Andrew Dorward vµ Nigel Poole, ThÞ trêng, rñi ro, tµi s¶n vµ c¬ héi: Mèi quan hÖ gi÷a sù vËn hµnh cña thÞ trêng vµsinh kÕ cña ngêi nghÌo, B¸o ço héi th¶o khëi ®éng th¸ng 11, n¨m 2003, tr. 90.



• NhiÒu ngêi nghÌo bÞ lo¹i trõ hoÆc rÊt Ýt c¬ héi

tham gia thÞ trêng.

2. Çc c¬ héi vµ th¸ch thøc cña thÞ trêng

C¬ héi vµ th¸ch thøc lu«n song hµnh víi nhau.

ViÖc tham gia s©u h¬n vµo nÒn kinh tÕ toµn cÇu

cña mét quèc gia lu«n t¹o ra nh÷ng c¬ héi míi

trong viÖc t¨ng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt (th«ng qua sö

dông c«ng nghÖ míi), song còng lµm thay ®æi

sinh kÕ cña mét nhãm ngêi bÞ t¸c ®éng tiªu cùc

(mÊt viÖc lµm, ®Æc biÖt lµ nhãm ngêi nghÌo).

Thùc tÕ ®· chøng minh r»ng, çc nguån vèn vµ

tµi s¶n sinh kÕ lµ nh÷ng yÕu tè rÊt c¬ b¶n gióp hé

gia ®×nh vît qua nh÷ng có sèc cña thÞ trêng.

Tuy nhiªn, ®iÒu nµy kh«ng x¶y ra thêng xuyªn

víi hé nghÌo do hä kh«ng cã ®iÒu kiÖn tham gia

s©u vµo thÞ trêng. MÆc dï vËy, nÕu nh cã t¸c

®éng, th× t¸c ®éng l¹i lín h¬n do nguån vèn cña

hä h¹n hÑp.

3. Vai trß cña çc thÓ chÕ thÞ trêng

Nghiªn cøu mèi quan hÖ gi¶m nghÌo th«ng qua

sinh kÕ vµ thÞ trêng dùa trªn quan ®iÓm cho

r»ng, th«ng qua hay tham gia ho¹t ®éng thÞ

trêng (víi çc thÓ chÕ cã lîi cho ngêi nghÌo)

cã thÓ t¸c ®éng lµm gia t¨ng çc nguån vèn vµ tµi

s¶n sinh kÕ cho ngêi nghÌo.

Çc thÓ chÕ sau ®©y cã vai trß quan träng ®èi víi

sù ph¸t triÓn cña thÞ trêng:

a. ChÝnh phñ vµ çc tæ chøc chÝnh trÞ x· héi:

ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh çc luËt vµ khung khæ ph¸p

luËt cho thÞ trêng vËn hµnh vµ ph¸t triÓn. ChÝnh

phñ th«ng qua çc chÝnh s¸ch vµ çc u tiªn cã

thÓ ®Þnh híng sù ph¸t triÓn cña thÞ trêng, lµm

cho thÞ trêng cã lîi h¬n ®èi víi nhãm ngêi

nghÌo.

b. Çc thÓ chÕ qu¶n lý/vËn hµnh

Bao gåm çc luËt ®iÒu chØnh çc hµnh vi øng xö,

tu©n thñ hîp ®ång, qui ®Þnh vÒ së h÷u, b¶o hé tµi

s¶n ®èi víi çc nhµ ®Çu t hiÖn hµnh vµ t¬ng lai,

tiªu chuÈn vÒ hµng ho¸ vµ dÞch vô sö dông...

c. ThiÕt chÕ vÒ h¹ tÇng c¬ së

Bao gåm hµng ho¸ c«ng céng nh ®êng x¸,

cung cÊp ®iÖn n¨ng, hÖ thèng th«ng tin liªn l¹c,

th«ng tin thÞ trêng...

d. ThiÕt chÕ vÒ thÞ trêng

Bao gåm hÖ thèng çc nhµ b¸n bu«n b¸n lÎ, çc

nhµ s¶n xuÊt, t th¬ng, ngêi m«i giíi trung

gian, çc hiÖp héi s¶n xuÊt, tiªu dïng, çc dÞch

vô cung cÊp tµi chÝnh, çc luËt s...

Andrew Dorward vµ Nigel Poole ®Ò xuÊt khung

ph©n tÝch mèi t¬ng t¸c qua l¹i gi÷a sinh kÕ vµ thÞ

trêng, trong ®ã nhÊn m¹nh ®Õn mèi quan hÖ

gi÷a thÞ trêng vµ sinh kÕ qua çc s¾p xÕp vµ thÓ

chÕ ®Æc biÖt10.

Khung ph©n tÝch sau thÓ hiÖn mèi quan hÖ sinh

kÕ vµ mét m«i trêng réng lín bao gåm: chÝnh

s¸ch cña chÝnh phñ, çc c¬ quan cña chÝnh phñ,

x· héi d©n sù vµ t nh©n, çc thÞ trêng vµ sinh

kÕ cña çc bªn liªn quan. Khung ph©n tÝch cho

thÊy sinh kÕ t¬ng t¸c víi çc thÞ trêng th«ng

qua çc s¾p xÕp vÒ thÓ chÕ. Çc thÞ trêng nµy

cã nh÷ng ®Æc ®iÓm cÊu tróc, tæ chøc vµ ho¹t

®éng kh¸c nhau t¹o ra nh÷ng c¬ héi kh¸c nhau

cho sinh kÕ çc bªn liªn quan kh¸c nhau. C¶ sinh

- Th¸ng 12 - 200622


10 Andrew Dorward vµ Nigel Poole, ThÞ trêng, rñi ro, tµi s¶n vµ c¬ héi: Mèi quan hÖ gi÷a sù vËn hµnh cña thÞ trêng vµsinh kÕ cña ngêi nghÌo, B¸o ço héi th¶o khëi ®éng th¸ng 11, n¨m 2003, tr. 90.



kÕ vµ thÞ trêng ®Òu chÞu t¸c ®éng bëi hÖ thèng

dÞch vô cÇn thiÕt ®èi víi viÖc vËn hµnh thÞ trêng

vµ çc ho¹t ®éng sinh kÕ nh: c¬ së h¹ tÇng,

th«ng tin, dÞch vô tµi chÝnh, ph¸p lý,... cã thÓ do

çc c¬ quan chÝnh phñ, x· héi d©n sù hay t nh©n

cung cÊp.

Çc thÞ trêng c¬ b¶n ®îc ph©n tÝch trong khung

sinh kÕ-thÞ trêng bao gåm:

(i) ThÞ trêng ®Êt ®ai

(ii) ThÞ trêng lao ®éng

(iii) ThÞ trêng vèn

(iv) ThÞ trêng hµng ho¸

ViÖc xem xÐt çc thÞ trêng nµy sÏ ®îc ®Ò cËp

t¹i çc phÇn tiÕp theo.

Çc h¹ tÇng c¬ së ®îc ph©n tÝch trong khung

sinh kÕ bao gåm: Giao th«ng, thuû lîi, ®iÖn,

níc..

Çc dÞch vô x· héi ®îc xem xÐt bao gåm: Y tÕ,

gi¸o dôc

III. §èi tîng ®¸nh gi¸ vµ ®èitîng tham gia ®¸nh gi¸

§èi tîng ®¸nh gi¸ lµ çc ho¹t ®éng sinh kÕ vµ

tham gia thÞ trêng cña ngêi nghÌo. Trong ®ã,

ngêi nghÌo ®îc hiÓu lµ nh÷ng ngêi cã thu

nhËp thÊp h¬n møc qui ®Þnh cña Bé Lao ®éng,

Th¬ng binh vµ X· héi11. Tuy nhiªn, nghÌo ®ãi

®îc nh×n nhËn díi mét l¨ng kÝnh lín h¬n, bao

gåm sù thiÕu hôt çc tµi s¶n sinh kÕ vµ c¬ héi

- Th¸ng 12 - 2006 23


11 Theo qui ®Þnh hiÖn hµnh cña Bé Lao ®éng Th¬ng binh X· héi, chuÈn nghÌo ®èi víi khu vùc n«ng th«n lµ 100ngµn/ngêi/th¸ng vµ ®èi víi khu vùc thµnh thÞ lµ 150 ngµn/ngêi/th¸ng. §Õn th¸ng 1/2005 chuÈn nghÌo ®îc ®iÒu chØnh lªnlµ 200.000/ngêi/th¸ng ®èi víi khu vùc n«ng th«n vµ 260.000®/ngêi/th¸ng ®èÝ víi khu vùc thµnh thÞ.

ThÞ trêng vµc¹nh tranh:

• CÊu tróc• øng xö• VËn hµnh

Çc ®iÒu kiÖn c¬ b¶n:• sinh th¸i • ®Æc ®iÓm cung cÇu• ....

Hµng ho¸ dÞch vô c«ng:• h¹ tÇng giao th«ng• ....

chÝnh s¸ch c«ng• kinh tÕ vÜ m«• chÝnh s¸ch ngµnh• qu¶n lý• ....

Sinh kÕ cña çc bªn liªnquan: tµi s¶n, ho¹t ®éng, kh¶n¨ng tæn th¬ng vµ kÕt qu¶

S¾p xÕp vÒ thÓ chÕ

HÖ thèng cung cÊp dÞch vô

Khu vùc t nh©n

X· héi d©n sù

Çc c¬ quancña chÝnh phñ

S¬ ®å 4: CÊu tróc, vËn hµnh vµ kÕt qu¶ sinh kÕ vµ thÞ trêng

m«i trêng chÝnh trÞ - kinh tÕ - vËt chÊt - x· héi vµ thÓ chÕ



tham gia vµo thÞ trêng kh¸c nhau vµ ®îc ph¶n

¸nh th«ng qua ý kiÕn cña ngêi d©n, nhãm ngµnh

nghÒ vµ hé gia ®×nh nghÌo.

§èi tîng tham gia ®¸nh gi¸ chñ yÕu lµ ngêi

nghÌo. Bªn c¹nh ®ã, nhãm nghiªn cøu ®· thu

thËp çc ý kiÕn cña çc nhãm ®èi tîng kh¸c

nhau vµ çc cÊp kh¸c nhau, bao gåm: çc doanh

nghiÖp hé gia ®×nh, doanh nghiÖp lín, chÝnh

quyÒn çc cÊp nh»m t×m hiÓu b¶n chÊt cña sù

“tham gia giao dÞch” trong çc thÞ trêng cña

ngêi nghÌo vµ nhËn biÕt ngêi nghÌo ®øng ë vÞ

thÕ nµo trªn tõng thÞ trêng, çc thÞ trêng nµy

®ang ho¹t ®éng nh thÕ nµo, nh÷ng yÕu tè nµo

cã lîi vµ yÕu tè nµo bÊt lîi ®èi víi hä?...

Tuú theo qui m« vµ møc ®é nghiªn cøu, sè lîng

®èi tîng huy ®éng vµo mçi nghiªn cøu kh¸c

nhau. Tuy nhiªn, trung b×nh mçi nghiªn cøu cã sù

tham gia kh«ng díi 200 lît ngêi.

IV. MÉu kh¶o s¸t vµ c«ng cô södông

1. Chän mÉu

MÉu ®îc chän trong nghiªn cøu theo çc

ph¬ng ph¸p kh¸c nhau tuú thuéc vµo môc ®Ých

cña th«ng tin cÇn thu thËp. Cã 2 ph¬ng ph¸p

chän mÉu chÝnh lµ chän mÉu ngÉu nhiªn vµ chän

theo tõng nhãm ®èi tîng cã chñ ®Þnh.

1.1. Ph¬ng ph¸p chän ngÉu nhiªn: LËp danh

s¸ch çc hé nghÌo trong x·, sau ®ã chän ngÉu

nhiªn nhãm ngêi hoÆc gia ®×nh nghÌo sÏ tham

gia ®¸nh gi¸ nghÌo ®ãi vµ c«ng cô sö dông

pháng vÊn.

1.2. Ph¬ng ph¸p chän theo tõng lo¹i ®èi tîng

cã chñ ®Þnh: ph¬ng ph¸p nµy ®îc thùc hiÖn

b»ng çch th«ng qua viÖc ph©n chia ®èi tîng

theo nhãm nam, nhãm n÷ vµ nhãm ngµnh nghÒ.

§èi tîng lµ ngêi nghÌo ®îc liÖt kª theo nhãm

nam, n÷ (phÇn sinh kÕ) vµ ph©n theo 4 nhãm

ngµnh nghÒ (mçi nhãm ngµnh nghÒ cã ®Æc trng

riªng, nhng ®Òu gièng nhau hoÆc lµ ngµnh nghÒ

cã tÝnh chÊt t¬ng ®èi gièng nhau).

1.3. §iÒu tra doanh nghiÖp ®îc chän theo chñ ý

víi quy m« kh¸c nhau: doanh nghiÖp võa vµ nhá,

doanh nghiÖp lín. TËp trung chñ yÕu vµo nhãm

doanh nghiÖp cã tèc ®é ph¸t triÓn cao hoÆc sö

dông nhiÒu lao ®éng phï hîp víi ngêi nghÌo.

1.4. To¹ ®µm nhãm çn bé chÝnh quyÒn çc cÊp

(x·/phêng; quËn/huyÖn vµ thµnh phè). Çn bé

tham gia pháng vÊn tõ çc c¬ quan kh¸c nhau,

nh çn bé lµm c«ng t¸c X§GN; y tÕ; gi¸o dôc,

ng©n hµng, tµi chÝnh, ®Êt ®ai, kÕ ho¹ch ®Çu t,

®¹i diÖn çc c¬ quan ®oµn thÓ nh phô n÷,

n«ng d©n...

2. Ph¬ng ph¸p thu thËp th«ng tin/lµm

viÖc víi çc nhãm ®èi tîng

Çc ph¬ng ph¸p chñ yÕu ®îc sö dông trong

nghiªn cøu nµy lµ:

2.1. Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ sinh kÕ cã sù tham

gia cña ngêi nghÌo. Ph¬ng ph¸p nµy lµ sù kÕt

hîp gi÷a ®¸nh gi¸ ®ãi nghÌo cã sù tham gia cña

ngêi d©n (PPA) vµ ®¸nh gi¸ sinh kÕ cña ngêi

nghÌo víi khung ph©n tÝch sinh kÕ bÒn v÷ng

(PLA). Ph¬ng ph¸p nµy sÏ ®îc tr×nh bµy cô thÓ

h¬n trong phÇn ph©n tÝch sinh kÕ .

MÆt m¹nh cña ph¬ng ph¸p lµ cho phÐp nhËn

d¹ng ngêi nghÌo, vÞ thÕ cña ngêi nghÌo vµ çc

ho¹t ®éng kinh tÕ cña ngêi nghÌo ®Ó ®¶m b¶o

sinh kÕ cña hä. Tuy nhiªn, ph¬ng ph¸p nµy

còng bÞ h¹n chÕ bëi sù ¶nh hëng mang tÝnh chñ

quan tõ phÝa ngêi nghÌo. Çc th«ng tin ®Þnh tÝnh

vÒ sinh kÕ do vËy ®îc bæ sung chi tiÕt bëi çc

th«ng tin ®Þnh lîng rót ra tõ ®iÒu tra hé gia ®×nh.

- Th¸ng 12 - 200624




§¸nh gi¸ sinh kÕ cã sù tham gia chñ yÕu sö dông

khi lµm viÖc víi nhãm hé nghÌo.

2.2. Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ thÞ trêng cã sù tham

gia cña ngêi d©n ®îc sö dông ®Ó thu thËp

th«ng tin tõ çc nhãm ngµnh nghÒ kh¸c nhau.

Th¶o luËn vÒ thÞ trêng ®îc nªu díi d¹ng c©u

hái më theo chñ ®Ò. Mçi nhãm th¶o luËn kh«ng

thùc hiÖn toµn bé 4 thÞ trêng mµ chØ lùa chän

nh÷ng thÞ trêng liªn quan nhÊt ®Õn sinh kÕ vµ

ngµnh nghÒ cña nhãm ®èi tîng. Çc c©u hái

th¶o luËn bao gåm: Çc bªn liªn quan tham gia

thÞ trêng; ®Æc ®iÓm cña hµng ho¸, dÞch vô trªn

thÞ trêng; gi¸ c¶; thu nhËp, lîi nhuËn; rñi ro; thÓ

chÕ vµ sù vËn hµnh cña thÞ trêng; khã kh¨n vµ

thuËn lîi khi tham gia hoÆc rót khái thÞ trêng; sù

kh¸c biÖt vÒ c¬ héi vµ rµo c¶n thÞ trêng, gi÷a

ngêi nghÌo vµ ngêi kh«ng nghÌo.

Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ thÞ trêng cã sù tham gia

cña ngêi d©n lµm viÖc chñ yÕu víi nhãm hé gia

®×nh vµ ç nh©n tham gia vµo çc thÞ trêng kh¸c

nhau.

2.3. §iÒu tra hé gia ®×nh nghÌo

§îc thùc hiÖn díi d¹ng phiÕu hái víi 2 hîp

phÇn: sinh kÕ vµ thÞ trêng. Çc c©u hái sinh kÕ

tËp trung vµo t×nh tr¹ng hé nghÌo, tµi s¶n (theo 5

nguån vèn), t×nh tr¹ng viÖc lµm; ho¹t ®éng sinh

kÕ, chiÕn lîc sinh kÕ cña hé nghÌo. PhÇn c©u

hái vÒ thÞ trêng thu thËp çc th«ng tin vÒ kh¶

n¨ng tiÕp cËn thÞ trêng, vai trß hç trî cña çc

bªn liªn quan còng nh nh÷ng rµo c¶n chÝnh khi

tham gia thÞ trêng. PhÇn thÞ trêng trong phiÕu

hái ®îc thiÕt kÕ víi 4 thÞ trêng;

2.4. Täa ®µm víi çn bé qu¶n lý vµ çn bé

chuyªn m«n ë çc cÊp: x·, huyÖn vµ thµnh phè

cña ®Þa ph¬ng

Tham vÊn chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng vµ c¬ quan

qu¶n lý çc cÊp (cÊp x·, cÊp huyÖn, cÊp tØnh)

gióp chóng ta cã çi nh×n mét çch vÜ m« vµ tæng

thÓ vÒ ®iÒu kiÖn sinh sèng, bèi c¶nh, thùc tr¹ng

nghÌo ®ãi vµ sinh kÕ, còng nh çc kÕ ho¹ch,

chiÕn lîc cña ®Þa ph¬ng ®èi víi ngêi nghÌo.

ViÖc thu thËp vµ ph©n tÝch çc th«ng tin nµy ®îc

thùc hiÖn theo bé c©u hái b¸n cÊu tróc. Tuy

nhiªn, ph¬ng ph¸p nµy còng cã h¹n chÕ v× çc

th«ng tin thu thËp ®îc chØ n»m ë bÒ næi mµ

kh«ng thÓ t×m hiÓu mét çch cô thÓ vÊn ®Ò ®Æt ra.

2.5. §iÒu tra doanh nghiÖp

PhiÕu ®iÒu tra víi çc bé c©u hái ®ãng nh»m t×m

hiÓu vÒ thÞ trêng réng h¬n bao gåm: thÞ trêng

lao ®éng, tµi chÝnh, ®Çu vµo, ®Çu ra; xem xÐt vÞ

thÕ cña ngêi nghÌo trªn çc thÞ trêng; sù kh¸c

biÖt vÒ tiÕp cËn cña ngêi nghÌo trªn thÞ trêng,

bao gåm c¶ thÞ trêng lao ®éng, thÞ trêng ®Çu

vµo, ®Çu ra, dÞch vô... C©u hái lµ: "ngêi nghÌo

cã thÓ tham gia vµo ®©u trong chuçi gi¸ trÞ".

Th«ng qua th«ng tin vÒ thÞ trêng, bµi tËp ®¸nh

gi¸ thÞ trêng theo çch cho ®iÓm ®èi víi thÞ

trêng (theo nhãm ngµnh nghÒ) ®èi víi doanh

nghiÖp cho phÐp hiÓu s©u h¬n vÒ c¬ héi còng nh

c¶n trë cña çc thÞ trêng vµ t¸c ®éng cña nã ®Õn

ngêi nghÌo.

2.6. Ph¬ng ph¸p thu thËp th«ng tin thø cÊp tõ

çc x· ®îc chän, çc b¸o ço hµng n¨m cña çc

Ban, Ngµnh

Môc tiªu nh»m thu thËp sè liÖu thèng kª vµ sè

liÖu ®Þnh tÝnh vÒ t×nh h×nh kinh tÕ x· héi cña x·,

ban, ngµnh trong 3 n¨m gÇn ®©y. Sè liÖu nµy sÏ

ph¶n ¸nh phÇn nµo møc ®é ®ãi nghÌo, thùc tr¹ng

cuéc sèng vµ xu híng c¶i thiÖn sinh kÕ, c¬ héi

vµ th¸ch thøc cña ngêi d©n t¹i ®Þa bµn nghiªn

cøu.

HÖ thèng çc ph¬ng ph¸p ®îc thÓ hiÖn trong

S¬ ®å 5.

- Th¸ng 12 - 2006 25




- Th¸ng 12 - 200626


S¬ ®å 5. HÖ thèng çc ph¬ng ph¸p tiÕp cËn sö dông trong PMA



V. Quy tr×nh xö lý th«ng tin

Quy tr×nh xö lý th«ng tin ®îc thÓ hiÖn xuyªn suèt theo s¬ ®å díi ®©y:

- Th¸ng 12 - 2006 27


S¬ ®å 6: Quy tr×nh xö lý th«ng tin vÒ sinh kÕ vµ thÞ trêng ngêi nghÌo

Th«ng tinthùc ®Þa

PLA PMA Th¶o luËnçc cÊp CQ,

®oµn thÓ

Kh¶o s¸t hégia ®×nhnghÌo

§iÒu tradoanh nghiÖp

Xö lý b»ng CS-PRO

Th«ng tin ®Þnh lîngTh«ng tin ®Þnh tÝnh

Tæng hîp th«ng tin vÒ sinh kÕvµ thÞ trêng cña ngêi nghÌo

Tæng hîp th«ng tin vÒ HG§vµ doanh nghiÖp (xu thÕ thÞtrêng vµ kh¶ n¨ng thu hót

lao ®éng nghÌo cña çc DN)

Sinh kÕ vµ thÞtrêng cña ngêi

nghÌo

Tæng hîp th«ng tin vÒ t×nhh×nh kinh tÕ-x· héi vµ ®ãi

nghÌo çc cÊp (TP,Q./huyÖn, x·)

Th«ng tinthø cÊp



VI. Çc bíc tæ chøc PMa

- Th¸ng 12 - 200628


1. ChuÈn bÞ

Bíc 1.X¸c ®Þnh môc tiªu vµvÊn ®Ò nghiªn cøu

Lµm râ: (i) PMA cÇn ®¹t ®îc nh÷ng môc tiªu g× vµ (ii)çc vÊn ®Ò cÇn nghiªn cøu lµ g×?

Bíc 2.X¸c ®Þnh ®Þa bµnnghiªn cøu

Lµm râ: PMA sÏ thùc hiÖn ë nh÷ng ®Þa bµn nµo? + §Þa bµn tØnh: thêng ®îc lùa chän ngay tõ khi ®Æt ra yªucÇu nghiªn cøu+ §Þa bµn huyÖn, x·: lùa chän theo yªu cÇu (chän mÉu ®Þabµn) cña nghiªn cøu vµ ®Ò xuÊt cña ®Þa ph¬ng

Bíc 3.H×nh thµnh çc c©uhái nghiªn cøu

Lµm râ:+ Çc c©u hái nghiªn cøu chÝnh lµ g× (ph¸t triÓn tõ môc tiªuvµ çc néi dung nghiªn cøu)?+ Nh÷ng th«ng tin cÇn thu thËp ®Ó tr¶ lêi çc c©u hái nghiªncøu lµ g×?

Bíc 4.X¸c ®Þnh çc nhãm®èi tîng nghiªn cøu

Lµm râ:+ Nhãm ®èi tîng nµo sÏ cung cÊp nh÷ng th«ng tin cÇn thuthËp: çn bé çc cÊp, doanh nghiÖp, ngêi d©n (d©n téc,nghÌo, nam - n÷,...)?+ Sè lîng tõng nhãm ®èi tîng lµ bao nhiªu ?

Bíc 5.X©y dùng c«ng côthu thËp th«ng tin

Lµm râ:Sö dông ph¬ng ph¸p/c«ng cô nµo ®Ó thu thËp ®îc nhngth«ng tin theo yªu cÇu nghiªn cøu ®èi víi mçi nhãm ®èitîng ?

Bíc 6.TËp huÊn c«ng cô

+ TËp huÊn vÒ môc ®Ých, néi dung vµ bé c«ng cô vµ kü n¨ngthùc hiÖn PMA

Bíc 7.Tæ chøc çc nhãmnghiªn cøu thùc ®Þa

+ Tæ chøc çc nhãm t¸c nghiÖp trªn thùc ®Þa: - Nhãm thu thËp th«ng tin thø cÊp, - Nhãm thu thËp th«ng tin thùc ®Þa: nhãm sinh kÕ; thÞ

trêng lao ®éng; vèn, ®Êt ®ai, hµng hãa, CSHT vµDVXH

- Nhãm ®iÒu tra hé, ®iÒu tra doanh nghiÖp- Nhãm ph©n tÝch sè liÖu, - Nhãm viÕt b¸o ço tæng hîp - Hµnh chÝnh,....

+ Ph©n c«ng/tr¸ch nhiÖm tõng ç nh©n (trëng nhãm, phôtr¸ch kü thuËt,....)



- Th¸ng 12 - 2006 29


2. Thùc ®Þa

Bíc 8.Thu thËp th«ng tintrªn ®Þa bµn

+ Tæ chøc çc nhãm ®èi tîng cung cÊp th«ng tin:- Çc nhãm çn bé çc cÊp (çc nhãm: sinh kÕ, thÞ

trêng L§, Vèn, §Êt ®ai, HH, CSHT vµ DVXH) - Çc nhãm ngêi d©n- Hé (®iÒu tra)- Doanh nghiÖp

+ Thu thËp th«ng tin thùc ®Þa - Sinh kÕ - ThÞ trêng (L§, Vèn. §Êt ®ai, HH)- CSHT- DÞch vô XHCB

3. Tæng hîp - b¸o ço

Bíc 9.Tæng hîp - B¸o ço

+ B¸o ço thùc ®Þa, B¸o ço tæng hîp s¬ bé. + Xö lý sè liÖu + Çc b¸o ço chuyªn ®Ò+ B¸o ço tæng hîp



§¸nh gi¸ sinh kÕ cã sù tham gia



PhÇn II:

§¸nh gi¸ sinh kÕcã sù tham gia



II. Môc tiªu

Môc tiªu cña ®¸nh gi¸ sinh kÕ cã sù tham gia lµ

t×m hiÓu sinh kÕ cña ngêi nghÌo (tµi s¶n sinh kÕ;

ho¹t ®éng sinh kÕ, chiÕn lîc sinh kÕ; nh÷ng khã

kh¨n vµ thuËn lîi cña ngêi nghÌo trong ho¹t

®éng sinh kÕ; kÕt qu¶ sinh kÕ,...) th«ng qua çc

nhãm x· héi (®èi tîng nghiªn cøu) kh¸c nhau.

Vµ cïng víi nh÷ng hiÓu biÕt vÒ thÞ trêng, còng

nh sù tham gia cña ngêi nghÌo trong çc thÞ

trêng ®Ó ®a ra çc gi¶i ph¸p nh»m c¶i thiÖn

sinh kÕ, mµ tríc hÕt lµ c¶i thiÖn tµi s¶n sinh kÕ

cña ngêi nghÌo.

III. Néi dung

Tr¶ lêi 6 c©u hái:

1. Ai lµ ngêi nghÌo;

2. Nguån vèn vµ tµi s¶n sinh kÕ cña ngêi nghÌo

nh thÕ nµo?

I. Giíi thiÖu

§¸nh gi¸ sinh kÕ cã sù tham gia ®îc xem lµ cã

trung t©m cña PMA. Bëi lÏ, trong çch tiÕp cËn

gi¶m nghÌo, c¶i thiÖn sinh kÕ lµ môc tiªu. H¬n thÕ

n÷a, çc nguån vèn vµ tµi s¶n kinh tÕ ®îc xem

nh lµ mét c¬ së ®Ó çc hé tham gia çc thÞ trêng

vµ ngîc l¹i nã còng ph¶n ¸nh kÕt qu¶ tham gia

thÞ trêng (ho¹t ®éng sinh kÕ) cña çc hé.

- Th¸ng 12 - 200632


§¸nh gi¸ThÞ trêng Vèn

§¸nh gi¸ThÞ trêng L§

§¸nh gi¸C¬ së h¹ tÇng

§¸nh gi¸DÞch vô XHCB

§¸nh gi¸ThÞ trêng HH

§¸nh gi¸ThÞ trêng

§Êt ®ai

§¸nh gi¸sinh kÕ

H×nh vÏ 6: §¸nh gi¸ Sinh kÕ vµ ®¸nh gi¸ çc thÞ trêng, dÞch vô



3. Ho¹t ®éng sinh kÕ cña ngêi nghÌo vµ møc ®é

quan träng cña çc ho¹t ®éng sinh kÕ?

4. Nh÷ng khã kh¨n, c¶n trë vµ c¬ héi ®èi víi

ngêi nghÌo lµ g×?

5. ChiÕn lîc sinh kÕ cña ngêi nghÌo lµ g×?

6. Ngêi nghÌo ®ang tham gia çc thÞ trêng nµo

vµ møc ®é quan träng cña çc thÞ trêng?

IV. §èi tîng vµ ph¬ng ph¸p

§èi tîng: §Ó thu thËp ®îc ®Çy ®ñ th«ng tin ®Ó

tr¶ lêi çc c©u hái vÒ sinh kÕ, HAI nhãm ®èi tîng

chÝnh cÇn lµm viÖc trùc tiÕp ®ã lµ:

1) çn bé

2) ngêi d©n.

Nhãm çn bé ®îc ph©n lµm 3 lo¹i ®èi tîng cô

thÓ lµ: (i) çn bé cÊp tØnh; (ii) çn bé cÊp huyÖn;

vµ (iii) çn bé cÊp x· vµ th«n;

Nhãm ngêi d©n ®îc ph©n lµm 2 lo¹i ®èi tîng

cô thÓ lµ: (I) nhãm ngêi d©n (nhiÒu ngêi cïng

lµm viÖc) vµ (ii) çc ç nh©n (víi t çch ®¹i diÖn

çc hé gia ®×nh).

Ph¬ng ph¸p: Ba ph¬ng ph¸p chÝnh ®îc sö

dông lµ:

1) Th¶o luËn nhãm - lµm viÖc víi çn bé

chÝnh quyÒn çc cÊp;

2) §¸nh gi¸ cã sù tham gia - lµm viÖc víi

çc nhãm ngêi d©n vµ

3) §iÒu tra - lµm viÖc víi hé gia ®×nh.

- Th¸ng 12 - 2006 33


3. Ho¹t ®éng sinh kÕ cña ngêinghÌo vµ møc ®é quan trängcña çc ho¹t ®éng sinh kÕ?

2. Nguån vèn vµ tµi s¶nsinh kÕ cña ngêi nghÌo?

1. Ai lµ ngêi nghÌo?

4. Nh÷ng khã kh¨n,c¶n trë vµ c¬ héi ®èi

víi ngêi nghÌo lµ g×?

6. Ngêi nghÌo ®ang tham giaçc thÞ trêng nµo vµ møc ®é

quan träng cña çc thÞ trêng?

5. ChiÕn lîc sinh kÕcña ngêi nghÌo lµ g×?

§¸nh gi¸sinh kÕ

H×nh vÏ 7: Néi dung ®¸nh gi¸ sinh kÕ ngêi nghÌo



V. Thu thËp th«ng tin

Thu thËp th«ng tin sÏ ®îc thùc hiÖn theo tõng nhãm ®èi tîng do ®ã tµi liÖu híng dÉn ph¬ng ph¸p,

néi dung, tr×nh tù thu thËp th«ng tin theo çc nhãm ®èi tîng.

Th¶o luËn nhãm víi çn bé chÝnh quyÒn vµ tæ chøc ®oµn thÓ ®îc tæ chøc ë tõng cÊp. Thêng theo

tr×nh tù: TØNH - HUYÖN - X· , mçi cÊp mét cuéc th¶o luËn. VÒ c¬ b¶n, th¶o luËn nhãm çn bé chÝnh

quyÒn vµ tæ chøc ®oµn thÓ ph¶i ®¶m b¶o çc vÊn ®Ò sau:

- Th¸ng 12 - 200634


§èi tîng

Çn bé

CÊp tØnh

HuyÖn

CÊp x·

Nhãm ngêid©n

Hé gia ®×nh

Th¶o luËnnhãm

§¸nh gi¸ cã sùtham gia

§iÒu tra hé

ph¬ngph¸p

Ngêi d©n

H×nh vÏ 8: §èi tîng vµ ph¬ng ph¸p thu thËp th«ng tin

1 §èi tîng: Çn bé çc cÊpPh¬ng ph¸p: Th¶o luËn nhãm cã sù tham gia

Sè lîng vµ thµnh phÇntham gia th¶o luËn?

• Mét cuéc th¶o luËn nhãm vÒ sinh kÕ cÊp tØnh vµ huyÖn chØ nªn

víi quy m« kho¶ng 10 ngêi; ë cÊp x· lµ kho¶ng 15 ngêi (v× cã

®¹i diÖn cÊp th«n vµ nhiÒu tæ chøc ®oµn thÓ).

• Gåm nh÷ng ngêi biÕt râ t×nh h×nh kinh tÕ x· héi, tù nhiªn cu¶

®Þa ph¬ng. §Æc biÖt lµ t×nh h×nh vÒ lao ®éng, viÖc lµm, ph©n bè

d©n c, s¶n xuÊt, gi¶m nghÌo,...

• §èi víi cÊp tØnh vµ huyÖn: lµ çn bé tõ çc së L§TBXH,

NN-PTNT, CN, UBDT, Tµi nguyªn - M«i trêng, §Þa chÝnh (quy

ho¹ch), Thèng kª, Héi PN, ND, §oµn TN. (t¬ng tù ë cÊp huyÖn

lµ çc phßng chøc n¨ng).



- Th¸ng 12 - 2006 35


• §èi víi cÊp x·: lµ l·nh ®¹o UBND x·, çn bé v¨n phßng, çn

bé NN, çn bé X§GN hay L§TBXH, khuyÕn n«ng, thèng kª, tµi

chÝnh, ®Þa chÝnh, MTTQ x·, ®¹i diÖn çc Héi PN, ND, §oµn TN,

CCB vµ mét sè trëng th«n.

Tæ chøc th¶o luËn nhãmnh thÕ nµo?

• Nh©n sù tæ chøc th¶o luËn: nªn bè trÝ 3 ngêi. 1 ngêi híng

dÉn néi dung vµ 1 ngêi ghi chÐp kÕt qu¶ th¶o luËn (th ký) vµ 1

ngêi hç trî kü thuËt.

• Thêi gian: Tèt nhÊt lµ mét buæi (3-4 giê, cã gi¶i lao) vµ cè g¾ng

sö dông thêi gian theo híng dÉn c«ng cô.

• Kh«ng gian ®ñ lín ®Ó cã thÓ sö dông kü thuËt PA (b¶ng, giÊy

vÏ) vµ nªn bè trÝ ngåi theo kiÓu b×nh ®¼ng - ®èi diÖn.

• Kü thuËt: chuÈn bÞ ®Çy ®ñ dông cô (b¶ng, giÊy Ao, bót, thÎ,...)

theo yªu cÇu, chó ý giíi thiÖu vÒ kü thuËt PA tríc khi sö dông.

• TiÕn tr×nh: thùc hiÖn tr×nh tù theo híng dÉn c«ng cô.

• KhuyÕn khÝch mäi ngêi tham gia ý kiÕn. Mäi ý kiÕn ®Òu cã gi¸

trÞ vµ nªn kiÓm tra th«ng tin (nÕu cÇn thiÕt).

• Nhãm çc vÊn ®Ò (kÕt qu¶ th¶o luËn) vµ thèng nhÊt tríc khi

kÕt thóc çc néi dung.

Thu thËp th«ng tin g× vµb»ng c«ng cô nµo?

• Nh÷ng th«ng tin cÇn thu thËp lµ nh÷ng th«ng tin gióp tr¶ lêi çc

c©u hái:

1) Ph©n bè, møc ®é, xu híng biÕn ®éng vµ nguyªn nh©n nghÌo.

+ Quy m« vµ tû lÖ nghÌo t¹i theo ®¬n vÞ hµnh chÝnh (huyÖn, x·,

th«n); theo khu vùc nghÒ nghiÖp hay ho¹t ®éng kinh tÕ, theo nhãm

d©n téc, hay vïng ®Þa lý... vµ nguyªn nh©n nghÌo (cña tõng nhãm)

+ Tû lÖ nghÌo theo thêi gian (t¨ng, gi¶m nh thÕ nµo) vµ nguyªn

nh©n (t¨ng, gi¶m).

2) Ho¹t ®éng s¶n xuÊt trªn ®Þa bµn vµ nguån thu nhËp cña d©n

c, møc ®é quan träng cña çc nguån thu (th«ng tin nµy phÐp

ph©n tÝch ho¹t ®éng sinh kÕ víi vÊn ®Ò thu nhËp vµ nghÌo ®ãi).

3) C¬ héi, thuËn lîi ®èi víi ch¬ng tr×nh gi¶m nghÌo. (®ã lµ th«ng

tin vÒ nh÷ng thay ®æi vÒ kinh tÕ, hµnh chÝnh, x· héi,... t¸c ®éng

hay cã kh¶ n¨ng t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn gi¶m nghÌo)



- Th¸ng 12 - 200636


4) Khã kh¨n, c¶n trë gi¶m nghÌo (®ã lµ th«ng tin vÒ nh÷ng vÊn

®Ò vÒ kinh tÕ, hµnh chÝnh, x· héi,.. t¸c ®éng tiªu cùc ®Õn gi¶m

nghÌo).

5) §Þnh híng vµ gi¶i ph¸p gi¶m nghÌo (®ã lµ th«ng tin vÒ çch

thøc gi¶m nghÌo vµ çc ho¹t ®éng gi¶m nghÌo cña ®Þa ph¬ng).

• C«ng cô: sö dông çc kü thuËt PA (liÖt kª, so s¸ch cÆp ®«i, c©y

vÊn ®Ò, cho ®iÓm...) trong qu¸ tr×nh th¶o luËn nhãm ®Ó thu th©p

®îc nhiÒu th«ng tin theo hÖ thèng - ®ã lµ lý do ®ßi hái ngêi

híng dÉn th¶o luËn ph¶i cã kü n¨ng sö dông vµ híng dÉn çc

kü thuËt PA.

Xem chi tiÕt c«ng cô lµm viÖc víi çn bé chÝnh quyÒn çc cÊp -

Phô lôc sè 1a

KÕt qu¶ mong ®îi lµ g×? • Th«ng tin vÒ sinh kÕ ®îc thu thËp vµ tæ chøc theo hÖ thèng

dùa trªn kü thuËt PA (s¶n phÈm th¶o luËn).

• Mét danh s¸nh çc th«ng tin thø cÊp cÇn thu thËp bæ sung (do

th ký tæng hîp nÕu cã).

• Mét b¸o ço hiÖn trêng vµ kÕt qu¶ th¶o luËn nhãm do th ký

vµ ngêi híng dÉn th¶o luËn thùc hiÖn.

CÇn lu ý g×? • Ngêi híng dÉn th¶o luËn ph¶i thùc sù n¾m ®îc môc tiªu,

néi dung c©u hái th¶o luËn vµ thµnh th¹o kü thuËt PA. Gi¶i thÝch

®Çy ®ñ nhng kh«ng "®éc diÔn" trong th¶o luËn.

• Th«ng tin thø cÊp liªn quan sinh kÕ nªn cã tríc khi th¶o luËn

®Ó cã c¬ së kiÓm tra vµ bæ sung.

• Nªn cã th«ng b¸o, mêi, nªu râ néi dung víi ngêi tham dù th¶o

luËn tríc 2 ngµy ®Ó chuÈn bÞ néi dung tham gia.

• Sè lîng ngêi tham dù 1 cuéc th¶o luËn ph¶i kh«ng díi 5

ngêi vµ còng kh«ng vît qu¸ 5 ngêi so víi yªu cÇu. MÆt kh¸c

ph¶i ®¶m b¶o cã nh÷ng thµnh viªn "chñ chèt" tõ ngµnh

NN-PTNT, L§TBXH, Bé phËn gi¶m nghÌo ®èi víi cÊp tØnh, huyÖn

hay l·nh ®¹o x·, çn bé gi¶m nghÌo, thèng kª ®èi víi ë cÊp x·.

• Çc th«ng tin cÇn thu thËp cã thÓ ®îc thay ®æi ®Ó ®¸p øng tèt

h¬n môc tiªu nghiªn cøu vµ tõ ®ã çc c«ng cô còng cã thÓ thay

®æi theo nhng nhÊt thiÕt ph¶i hoµn tÊt viÖc ®iÒu chØnh, bæ sung

tríc khi th¶o luËn.



- Th¸ng 12 - 2006 37


• ViÖc bæ sung thªm th«ng tin thø cÊp (tõ çc thµnh viªn tham

gia) sau th¶o luËn lµ rÊt cã ý nghÜa vµ cÇn thiÕt do ®ã nªn ®Ò cËp

viÖc bæ sung (nÕu cã) ngay trong qu¸ tr×nh th¶o luËn (vÝ dô: v¨n

kiÖn, kÕ ho¹ch gi¶m nghÌo, sè liÖu thèng kª vÒ nghÌo ®ãi, b¸o

ço liªn quan ®Õn gi¶m nghÌo cña çc ngµnh, sè liÖu vÒ d©n téc,

ph©n bè d©n téc,...).

• Tïy thuéc vµo yªu cÇu nghiªn cøu, nhng trªn thùc tÕ kh«ng

nhÊt thiÕt ph¶i tiÕn hµnh th¶o luËn ë c¶ 3 cÊp (tØnh - huyÖn - x·).

CÊp huyÖn lµ cÊp trung gian cã thÓ c©n nh¾c bá qua kh©u th¶o

luËn nhãm çn bé.

• B¸o ço hiÖn trêng nªn hoµn thµnh cµng sím cµng tèt.

2 §èi tîng: Nhãm hé Ph¬ng ph¸p: §¸nh gi¸ cã sù tham gia

Tïy thuéc vµo môc tiªu, tÝnh chÊt d©n c cña ®Þa bµn mµ çc nhãm d©n c kh¸c nhau ®îc tæ chøc

®Ó ®¸nh gi¸. Do ®ã cã nhãm nghÌo nam, nghÌo n÷, d©n téc, nhãm nhËp c nghÌo, nhãm kh«ng nghÌo

(nam, n÷),... ViÖc tæ chøc ®¸nh gi¸ sinh kÕ ®èi víi tõng nhãm cÇn ®¶m b¶o çc néi dung sau:

Sè lîng vµ thµnh phÇntham gia ®¸nh gi¸nhãm?

• Quy m« mét nhãm ®¸nh gi¸ sinh kÕ ngêi d©n kho¶ng 15

ngêi;

• §ã lµ nh÷ng ngêi cã cïng nh÷ng ®Æc trng cÇn nghiªn cøu

nh: nghÌo hay kh«ng nghÌo, giíi tÝnh (nam hay n÷), d©n téc,

hay t×nh tr¹ng c tró (cã hé khÈu thêng tró hay t¹m tró,...),...

VÝ dô: mét nhãm gåm 13 ngêi nghÌo lµ nam. Hay mét nhãm

kh¸c gåm 15 ngêi d©n téc M¹ ®îc tæ chøc ®¸nh gi¸ (nguån

PMA, §¾c N«ng, 2005)

Tæ chøc cuéc ®¸ng gi¸nh thÕ nµo?

• Nh©n sù: nªn bè trÝ 3 ngêi tæ chøc mét cuéc th¶o luËn. Gåm

1 ngêi híng dÉn néi dung vµ 1 ngêi ghi chÐp kÕt qu¶ th¶o

luËn (th ký) vµ 1 ngêi trî gióp kü thuËt.

• Thêi gian: Tèt nhÊt lµ mét buæi (3-4 giê, cã gi¶i lao) vµ cè g¾ng

sö dông thêi gian theo híng dÉn c«ng cô.

• Bè trÝ kh«ng gian ®ñ lín ®Ó cã thÓ sö dông kü thuËt PA (b¶ng,

giÊy vÏ) vµ nªn bè trÝ ngåi theo kiÓu b×nh ®¼ng - ®èi diÖn.





- Th¸ng 12 - 200638




trÞ vµ nªn kiÓm tra th«ng tin (nÕu cÇn thiÕt).



VÊn ®Ò cÇn ®¸nh gi¸ lµ g×vµ b»ng c«ng cô nµo?

• Nh÷ng vÊn ®Ò cÇn ®¸nh gi¸:

1) NghÌo lµ g×: Quan niÖm cña çc nhãm d©n c kh¸c nhau vÒ

nghÌo (kh«ng chØ lµ chuÈn nghÌo, hay thu nhËp), nh÷ng ®Æc

trng cña nghÌo - sù kh¸c biÖt gi÷a nghÌo vµ kh«ng nghÌo vµ

trªn c¬ së so s¸nh tµi s¶n vËt chÊt, tµi chÝnh, vèn con ngêi, x·

héi, ho¹t ®éng sinh kÕ,...

2) Nguyªn nh©n nghÌo: nguyªn nh©n trùc tiÕp, nguyªn nh©n s©u

xa cña t×nh tr¹ng nghÌo.

3) Çc ho¹t ®éng t¹o thu nhËp vµ møc ®é quan träng cña çc

ho¹t ®éng: çc nhãm d©n c lµ g× ®Ó cã thu nhËp, møc ®é tham

gia cña hä vµo çc ho¹t ®éng nµy nh thÕ nµo, vµ møc ®é quan

träng cña çc ho¹t ®éng sinh kÕ ®èi víi d©n c nh thÕ nµo?

4) Nh÷ng khã kh¨n, c¶n trë, sèc ®èi víi ngêi nghÌo. §ã lµ

nh÷ng vÊn ®Ò (xu híng biÕn ®éng, mïa vô, tµi chÝnh, thÞ trêng,

CSHT...) ngêi nghÌo ph¶i ®èi mÆt trong ®êi sèng vµ ho¹t ®éng

sinh kÕ.

5) Nh÷ng c¬ héi, thuËn lîi ®èi víi ngêi nghÌo . §ã lµ nh÷ng vÊn

®Ò t¸c ®éng hay cã thÓ t¸c ®éng tÝch cùc ®èi víi ngêi nghÌo.

6) Çc giao dÞch thÞ trêng vµ thÞ trêng nµo lµ quan träng? §ã

lµ nh÷ng th«ng tin vÒ tham gia çc thÞ trêng vèn (cã vay vèn hay

cho vay vèn, mua chÞu), lao ®éng (cã lµm thuª hay thuª lao

®éng,...), ®Êt ®ai (mua b¸n ®Êt, thuª, cho thuª ®Êt,...), hµng hãa

(mua b¸n nguyªn vËt liÖu, s¶n phÈm,...). Trong thÞ trêng nµo lµ

quan träng.

7) Çc tæ chøc, ç nh©n vµ vai trß ®èi víi ngêi nghÌo. §ã lµ çc

th«ng tin ®¸nh gi¸ vÒ mèi quan hÖ cña ngêi nghÌo vµ çc tæ

chøc x· héi víi ngêi nghÌo. Tæ chøc/ç nh©n nµo "gÇn" hä vµ

"quan träng" víi hä.



- Th¸ng 12 - 2006 39


• C«ng cô: sö dông çc kü thuËt PA (liÖt kª, so s¸ch cÆp ®«i, c©y

vÊn ®Ò, cho ®iÓm...) trong qu¸ tr×nh th¶o luËn nhãm ®Ó thu thËp

®îc nhiÒu th«ng tin theo hÖ thèng - ®ã lµ lý do ®ßi hái ngêi


kü thuËt PA.

Xem chi tiÕt bé c«ng cô ®¸nh gi¸ ngêi d©n vÒ sinh kÕ - Phô lôc

sè 1b

KÕt qu¶ mong ®îi lµ g×? • Th«ng tin vÒ sinh kÕ ®îc thu thËp tõ ngêi d©n ®îc tæ chøc

theo hÖ thèng dùa trªn kü thuËt PA (s¶n phÈm th¶o luËn).

• Mét b¸o ço hiÖn trêng vµ kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ do th ký vµ ngêi

híng dÉn th¶o luËn thùc hiÖn trªn c¬ së çc th«ng tin thu thËp

®îc.


néi dung c©u hái th¶o luËn vµ thµnh th¹o kü thuËt PA. Gi¶i thÝch

®Çy ®ñ nhng kh«ng "®éc diÔn".

• Sè lîng ngêi d©n tham dù kh«ng nªn Ýt h¬n 10 ngêi vµ

kh«ng nªn nhiÒu h¬n 20 ngêi.

• Ph¶i ®¶m b¶o ngêi tham dù ®óng thµnh phÇn.

• Kh«ng nªn ®Ó “lÉn” quan chøc ®Þa ph¬ng tham gia víi nhãm

ngêi d©n.

• Cã thÓ sÏ mÊt nhiÒu thêi gian híng dÉn kü thuËt vµ gi¶i thÝch

nªn cÇn ph¶i thËn träng trong viÖc sö dông thêi gian.

• Ng«n ng÷: cÇn ph¶i kh¼ng ®Þnh mäi ngêi ®· hiÓu ®óng çc c©u

hái vµ nh÷ng néi dung kh¸c.

• B¸o ço hiÖn trêng nªn ®îc hoµn thµnh cµng sím cµng tèt.



VÝ dô: C©y nguyªn nh©n nghÌo (Nguån: PMA ngêi d©n, Trµ Vinh, 2006)

- Th¸ng 12 - 200640


Thu nhËpthÊp

S¶n xuÊtn«ng nghiÖp

Kh«ng cã viÖcphi NN

Kh«ng th«ng tin Kh«ng nghÒ Kh«ng vèn

Kh«ng cã quanhÖ tèt/bªn ngoµi

Kh«ng tr×nh ®é

Ýt häc Nh©n thøc kÐm

NghÌo

§«ng con

§Î nhiÒu

Kh«ng KHHGD

Kh«ng biÕt, kh«ng hiÓu, kh«ng tù gi¸c

3 §èi tîng: Hé gia ®×nh Ph¬ng ph¸p: §iÒu tra

§iÒu tra hé gia ®×nh nh»m bæ sung mét sè th«ng tin ®Þnh lîng cho ®¸nh gi¸. PhiÕu ®iÒu tra hé sÏ ®îc

thiÕt kÕ ®Ó thu thËp th«ng tin vÒ nhiÒu néi dung, nh: sinh kÕ, thÞ trêng lao ®éng, vèn, ®Êt ®ai,... Tuy

nhiªn vÒ phÇn sinh kÕ cÇn ®¶m b¶o çc vÊn ®Ò sau:

Sè lîng vµ thµnh phÇnhé ®iÒu tra?

• Quy m« mÉu ®iÒu tra thêng ®îc thiÕt kÕ theo 2 nhãm: 60-70

hé nghÌo vµ 30-40 hé kh«ng nghÌo;

• §ã lµ nh÷ng hé ®îc chän ngÉu nhiªn trong danh s¸ch hé

nghÌo vµ hé kh«ng nghÌo ®îc lËp t¹i ®Þa bµn.



- Th¸ng 12 - 2006 41


Tæ chøc ®iÒu tra nh thÕnµo?

• LËp danh s¸ch hé nghÌo vµ danh s¸ch hé kh«ng nghÌo trªn ®Þa

bµn

• LËp danh s¸ch hé ®iÒu tra (theo ph¬ng ph¸p ngÉu nhiªn

kh«ng lÆp l¹i)

• X©y dùng ph¬ng ¸n ph©n c«ng vµ ph©n vïng ®iÒu tra

• Tæ chøc pháng vÊn, ghi chÐp th«ng tin trùc tiÕp t¹i çc hé

• KiÓm tra vµ bæ sung th«ng tin t¹i ®Þa bµn

CÇn thu thËp th«ng tin g×vµ b»ng çch nµo?

• Nh÷ng th«ng tin cÇn thu thËp vÒ sinh kÕ:

1) Çc nguån vèn vµ tµi s¶n sinh kÕ cña hé: vèn con ngêi

(sè lîng, søc kháe, tr×nh ®é,...), vèn vËt chÊt (nhµ, ®å

dïng, ph¬ng tiÖn..), vèn tµi chÝnh (thu nhËp, chi tiªu, tiÕt

kiÖm,...), vèn x· héi, vèn tù nhiªn (®Êt ®ai,...)

2) Nguyªn nh©n nghÌo

3) Çc ho¹t ®éng sinh kÕ

4) KÕt qu¶ sinh kÕ

5) Nh÷ng khã kh¨n, c¶n trë, sèc ®èi víi ngêi nghÌo

6) Nh÷ng c¬ héi, thuËn lîi ®èi víi ngêi nghÌo

7) ChiÕn lîc sinh kÕ

• Thu thËp th«ng tin b»ng çch nµo: Pháng vÊn ®¹i diÖn hé gia

®×nh kÕt hîp quan s¸t

Xem chi tiÕt phiÕu ®iÒu tra hé gia ®×nh - Ph©n th«ng tin sinh kÕ -

Phô lôc c«ng cô sè 1C

KÕt qu¶ mong ®îi lµ g×? • Çc phiÕu ®iÒu tra hé gia ®×nh ®îc ®iÒn ®Çy ®ñ th«ng tin theo

yªu cÇu vµ ®îc kiÓm tra t¹i hiÖn trêng

• Sè phiÕu thu ®îc ®óng nh yªu cÇu vÒ sè lîng vµ c¬ cÊu

CÇn lu ý g×? • TËp huÊn ®iÒu tra viªn tríc khi tiÕn hµnh ®iÒu tra thùc ®Þa.

• Nªn ®Ò nghÞ chÝnh quyÒn c¬ së lËp danh s¸ch hé nghÌo vµ

kh«ng nghÌo tríc khi ®oµn lµm viÖc t¹i ®Þa ph¬ng

• PhiÕu kh«ng nªn qu¸ chi tiÕt vµ phøc t¹p - nªn thiÕt kÕ (®iÒu

chØnh) phï hîp víi môc tiªu nghiªn cøu



VI. Tæng hîp s¬ bé: B¸o ço hiÖn trêng vÒ sinh kÕ

B¸o ço hiÖn trêng lµ tæng hîp (sao chôp) mét çch hÖ thèng th«ng tin thu thËp th«ng qua th¶o luËn

nhãm theo tõng nhãm ®èi tîng (kÕt qu¶ th¶o luËn, ®¸nh gi¸).

Cã hai lo¹i b¸o ço hiÖn trêng: 1) Biªn b¶n vµ 2) B¸o ço tæng hîp kÕt qu¶ hiÖn trêng.

Biªn b¶n lµ b¸o ço m« t¶ (cã tÝnh sao, chôp)

tr×nh tù néi dung vµ kÕt qu¶ cña tõng cuéc th¶o

luËn, ®¸nh gi¸.

- Th¸ng 12 - 200642


• Kh«ng nªn tËp trung ®èi tîng ®iÒu tra ®Õn ®Ó ghi phiÕu v× nh

vËy ®iÒu tra viªn kh«ng cã c¬ héi quan s¸t gia c¶nh

• Ng«n ng÷ ®¬n gi¶n vµ ph¶i ®îc ®Þa ph¬ng hãa

• KiÓm tra vµ bæ sung th«ng tin ngay t¹i ®Þa bµn

• Nªn ph©n c«ng 1 ngêi phô tr¸ch phÇn viÖc ®iÒu tra hé gia ®×nh

Ai lµm? • Th ký vµ ngêi híng dÉn th¶o luËn nhãm çn bé, ®¸nh gi¸

nhãm ngêi d©n sÏ lµm b¸o ço hiÖn trêng d¹ng biªn b¶n.

Lµm nh thÕ nµo? • Mçi mét cuéc th¶o luËn, ®¸nh gi¸ ph¶i cã mét b¸o ço hiÖn

trêng d¹ng biªn b¶n.

• B¸o ço ph¶i ®¶m b¶o ph¶n ¸nh ®îc néi dung:

- Thêi gian thùc hiÖn

- §Þa ®iÓm

- Tªn ngêi híng dÉn vµ th ký

- Thµnh phÇn nhãm tham gia (cã danh s¸ch)

- Chñ ®Ò th¶o luËn (sinh kÕ, thÞ trêng lao ®éng,...)

- Çc néi dung th¶o luËn

- KÕt qu¶ th¶o luËn

• KÕt qu¶ th¶o luËn lµ phÇn quan träng nhÊt cña b¸o ço hiÖn

trêng d¹ng biªn b¶n. PhÇn nµy cÇn ®¶m b¶o:

- Sao chôp ®óng vµ ®ñ th«ng tin (ý kiÕn) thu ®îc qua th¶o

luËn, ®¸nh gi¸ theo tr×nh tù çc c©u hái th¶o luËn vµ kÕt

1 biªn b¶n



- Th¸ng 12 - 2006 43


Khi nµo? • Ngay sau khi kÕt thóc th¶o luËn hay ®¸nh gi¸ nhãm. Th ký

ph¶i thu thËp ®Çy ®ñ çc th«ng tin hµnh chÝnh (danh s¸ch, ®Þa

chØ...) vµ ®¸nh sè, ghi chó vµo çc kÕt qu¶ th¶o luËn

• Hoµn thµnh b¸o ço hiÖn trêng (biªn b¶n) cµng sím cµng tèt.

CÇn lu ý g×? • NhÇm lÉn th«ng tin néi dung gi÷a çc nhãm d©n c do kh«ng

chó ý s¾p xÕp tµi liÖu thùc ®Þa khoa häc, dÉn ®Õn sai lÖch vÒ ý

kiÕn ®¸nh gi¸.

• ViÕt b¸o ço kh«ng theo tr×nh tù c©u hái sÏ rÊt khã kh¨n trong

giai ®o¹n tiÕp theo - tæng hîp kÕt qu¶.

• ThËn träng trong sao, chôp h×nh ¶nh kÕt qu¶ (s¬ ®å, ....) tõ Ao,

b¶ng sang b¸o ço.

• Th ký ph¶i rÊt chó ý ®Ó ghi chÐp ®îc kh«ng chØ lµ néi dung

mµ c¶ nh÷ng ý kiÕn cã tÝnh trÝch dÉn.

VÝ dô: "Ngêi d©n b¸m vµo thÞ trêng chø ®©u cã tham gia" - «ng

NguyÔn B, Liªn ChiÓu, §µ N½ng (nguån PMA §µ N½ng, 2004).

• NÕu cÇn nªn trang bÞ thiÕt bÞ ghi ©m, chôp h×nh (®Æc biÖt víi

nh÷ng ngêi cha cã kinh nghiÖm).

• Nªn cã mét form mÉu cho b¸o ço hiÖn trêng.

qu¶ thùc hiÖn çc c«ng cô PA (nÕu cã)

- KÕt qu¶ th¶o luËn cã thÓ bæ sung çc h×nh ¶nh (¶nh chôp

nÕu cã) kÕt qu¶ sö dông c«ng cô PA

- Kh«ng tr×nh bµy ý kiÕn b×nh luËn, nhËn xÐt cña ç nh©n

ngêi viÕt b¸o ço

B¸o ço hiÖn trêng tæng hîp lµ b¸o ço m« t¶ mét çch tæng hîp kÕt qu¶ th¶o luËn hay ®¸nh gi¸ theo

tr×nh tù çc néi dung (c©u hái) cña mét hay nhiÒu nhãm ®èi tîng. §©y lµ b¸o ço ®Çu vµo çc b¸o ço

chuyªn ®Ò hay b¸o ço tæng hîp.

2 B¸o ço hiÖn trêng Tæng hîp



- Th¸ng 12 - 200644


Ai lµm? • Tèt nhÊt lµ nh÷ng ngêi híng dÉn th¶o luËn vµ th ký th¶o

luËn nhãm sÏ viÕt b¸o ço tæng hîp hiÖn trêng.

• Còng cã thÓ lµ nh÷ng ngêi kh¸c, nhng cã kh¶ n¨ng tæng hîp

Lµm nh thÕ nµo? • Tæng hîp tõ çc biªn b¶n th¶o luËn

- Theo tr×nh tù néi dung (c©u hái)

- Theo nhãm ®èi tîng (çn bé vµ ngêi d©n)

• B¸o ço ph¶i ®¶m b¶o ph¶n ¸nh ®îc néi dung chÝnh:



- KÕt qu¶ th¶o luËn vÒ tõng néi dung ®èi víi tõng nhãm ®èi

tîng.

- Nh÷ng ý kiÕn cña ngêi d©n vÒ çc vÊn ®Ò

- KÕt qu¶ PA,...

• Hoµn thiÖn c©u ch÷

• Ph¸t hiÖn vÊn ®Ò (ý kiÕn cña ngêi viÕt b¸o ço vÒ néi dung)

Khi nµo? • Nªn thùc hiÖn b¸o ço hiÖn trêng tæng hîp ngay khi cã çc

biªn b¶n hiÖn trêng.

CÇn lu ý g×? • ViÕt b¸o ço theo tr×nh tù c©u hái - nªn thiÕt kÕ form mÉu cho

b¸o ço tæng hîp hiÖn trêng.

• Kh«ng bá bÊt cø mét néi dung th«ng tin nµo tõ b¸o ço hiÖn

trêng biªn b¶n. (H×nh vÏ, c©u trÝch ý kiÕn,...) mµ chØ s¾p xÕp l¹i

mét çch l«gic vµ hoµn thiÖn c©u ch÷.

• B×nh luËn vµ ý kiÕn/ph¸t hiÖn cña ngêi lµm b¸o ço hiÖn

trêng tæng hîp kh«ng ®îc lÉn víi ý kiÕn hiÖn trêng (cÇn thiÕt

kÕ mét môc riªng)



VII. Xö lý phiÕu ®iÒu tra hé vÒ Sinh kÕ

1. Quy tr×nh xö lý phiÕu ®iÒu tra

2 Ai thùc hiÖn çc bíc

- Th¸ng 12 - 2006 45


Lµm s¹ch phiÕu, M· hãaNhËp tin

Do sè lîng phiÕu kh«ng lín nªn çc kh©u lµm s¹ch, m· hãa,

nhËp tin nªn nhãm ®iÒu tra (mét sè ngêi tham gia ®iÒu tra) cã

thÓ trùc tiÕp thùc hiÖn

Yªu cÇu ®Çu ra Nhãm viÕt b¸o ço ph¶i ®a ra yªu cÇu th«ng tin ®Çu ra trªn c¬

së phiÕu ®iÒu tra díi d¹ng çc biÓu.

ViÕt ch¬ng tr×nh nhËptin. Híng dÉn nhËp tinXö lý kÕt qu¶

Nhãm IT

1. Lµm s¹ch phiÕu ®iÒu tra

2. M· hãa

5. NhËp tin 3. Ch¬ng tr×nh nhËp tin

4. Híng dÉn

7. Xö lý 6. Yªu cÇu th«ng tin ®Çu ra

KÕt qu¶ xö lý

C¬ së d÷ liÖu(s¶n phÈm)



- Th¸ng 12 - 200646


3. Yªu cÇu th«ng tin ®Çu ra phÇn Sinh kÕ nh thÕ nµo?

VIII. B¸o ço tæng hîp vÒ Sinh kÕ

B¸o ço tæng hîp sinh kÕ lµ sù kÕt hîp 3 lo¹i th«ng tin chÝnh: (i) B¸o ço hiÖn trêng sinh kÕ, (ii) kÕt

qu¶ ph©n tÝch ®iÒu tra hé gia ®×nh vÒ sinh kÕ vµ (iii) th«ng tin thø cÊp liªn quan sinh kÕ ®Ó tr¶ lêi çc hÖ

thèng çc c©u hái nghiªn cøu vÒ sinh kÕ.

PhiÕu ®iÒutra

Chung

th«ng tin ®Çu ra c¬ b¶n

• Çc nguån vèn vµ tµi s¶n sinh kÕ cña hé: - Vèn con ngêi (sè lîng, søc kháe, tr×nh ®é,...), - Vèn vËt chÊt (nhµ, ®å dïng, ph¬ng tiÖn..), - Vèn tµi chÝnh (thu nhËp, chi tiªu, tiÕt kiÖm,...), - Vèn x· héi, - Vèn tù nhiªn (®Êt ®ai,...).

• Nguyªn nh©n nghÌo

• Ho¹t ®éng sinh kÕ

• KÕt qu¶ sinh kÕ - Thu nhËp- (C¶m nhËn vÒ) møc ®é æn ®Þnh- ...

• Khã kh¨n, c¶n trë, sèc

• K¬ héi, thuËn lîi

• ChiÕn lîc sinh kÕ- Më réng - Duy tr×- Rót lui

Theonhãm ho¹t

®éng

Theo ®Æc trngnhãm hé

(nghÌo/kh«ngnghÌo, d©n téc,t×nh

tr¹ng c tró,...)

Theo ®¬n vÞhµnh chÝnh

(x·, huyÖn,...)



- Th¸ng 12 - 2006 47


§¸nh gi¸ sinh kÕnhãm ngêi d©n

Biªn b¶n hiÖn trêng sinh kÕ

Tæng hîp hiÖn trêngSinh kÕ

Th«ng tin thø cÊp

B¸o ÇoTæng Hîp Sinh kÕ

Th¶o luËn nhãmçn bé çc cÊp

§iÒu tra hé gia®×nh

Xö lý

Th«ng tin ®iÒu tra vÒSinh kÕ

B¸o ço ®Þa ph¬ng,...

Niªn gi¸m

Nghiªn cøu liªn quankh¸c vÒ sinh kÕ

H×nh vÏ 9: Th«ng tin vµ b¸o ço tæng hîp sinh kÕ



- Th¸ng 12 - 200648

§¸nh gi¸ sinh kÕ cã sù tham giaIX

. B

é c«

ng c

ô

c«

ng

cô

sè

1A

: c©

u h

ái t

h¶

o l

uË

n v

Ò p

hÇ

n s

inh

kÕ

(nh

ãm

ç

n b

é c

hÝn

h q

uy

Òn c

¸c

cÊ

p)

Kh«

ng q

uªn

giíi

thiÖ

u:

1. M

ôc ®

Ých,

néi

dun

g

2. K

ü th

uËt PA:

LiÖ

t kª/

ph©n

nhã

m, x

©y d

ùng

c©y

vÊn

®Ò, c

©y m

ôc ti

ªu-g

i¶i p

h¸p,

vÏ

s¬ ®å,

dïn

g thÎ

(nÕu

cÇn) -

kh«

ng q

u¸ 3

0 phót

.

C©u

há

i th

¶o lu

ËnC

«n

g c

ô/T

hê

i g

ian

KÕt

qu

¶

1. K

h¸i n

iÖm

/chu

Èn n

ghÌo?

LiÖt

kª,

th¶o

luËn

(kh«

ng q

u¸ 1

0 phót)

Thèn

g nh

Êt c

huÈn

ngh

Ìo, k

h¸i n

iÖm

ngh

Ìo d

ïng

trong

qu¸

tr×nh

th¶o

luËn

.

2. Q

uy m

«, m

øc ®

é, p

h©n

bè v

µbi

Õn ®

éng

cña

nghÌ

oTh

¶o lu

Ën, c

ung

cÊp

sè li

ÖuVÏ

s¬

®å p

h©n

bè n

ghÌo

theo

®Þa

bµn

(x¸c

®Þn

h nh

÷ng

vïng

ngh

Ìo h

¬n, n

ghÌo

nhÊ

t). H

ay vÏ

®å th

Þ vÒ

ph©n

bè, m

øc ®

é (c

¸c ®

¬n v

Þ hµn

h ch

Ýnh)

, biÕ

n ®é

ng (c

¸cn¨

m) -

cã

thÓ

bæ s

ung

nguy

ªn n

h©n

biÕn

®én

g(k

h«ng

qu¸

30

phót)

Çc

h×n

h ¶n

h ph

¶n ¶

nh v

Ò qu

y m

«, p

h©n

bè, m

øc ®

éng

hÌo

gi÷a

çc

vïn

g, ®

¬n v

Þ, Xu

hí

ng b

iÕn

®éng

ngh

Ìo (c

ã th

Ó cã

ngu

yªn

nh©n

biÕn

®én

g)Sè

liÖu

bæ

sung

vÒ

t×nh

tr¹ng

ngh

Ìo

3. N

guyª

n nh

©n n

ghÌo

C©y

vÊn

®Ò,

s¬

®å p

h©n

bè n

ghÌo

g¾n

víi

®Æc

trn

gvï

ng k

Õt h

îp v

íi th

¶o lu

Ën(k

h«ng

qu¸

20

phót)

C©y

vÊn

®Ò,

thÓ

hiÖn

møc

®é

quan

trän

g cñ

a tõ

ng lo

¹ing

uyªn

nh©

nS¬

®å

ph©n

bè

nghÌ

o vµ

çc

ngu

yªn

nh©n

X¸c

®Þnh

®î

c m

ét s

è ng

uyªn

nh©

n qu

an trän

g



- Th¸ng 12 - 2006 49


C©u

há

i th

¶o l

uËn

C«

ng

cô

/Th

êi g

ian

KÕt

qu

¶

4. H

o¹t ®

éng

s¶n

xuÊt

vµ

çc

nguå

n th

u nh

Ëp c

ña n

gêi

nghÌ

o/kh

«ng

nghÌ

o (c

¸c h

o¹t

®éng

t¹o

thu

nhËp)

LËp

s¬ ®å

s¶n

xuÊt

trªn

®Þa

bµn

.Li

Öt k

ª/®¸

nh g

i¸ m

øc ®

é qu

an trän

g cñ

a ç

c ho

¹t®é

ng (c

ã th

Ó dï

ng p

h¬n

g ph

¸p s

o s¸

nh c

Æp ®

«i h

oÆc

®¸nh

gi¸

trªn

c¬

së h

iÓu

biÕt

cña

ng

êi th

am g

ia) k

Õthî

p th

¶o lu

Ën

(kh«

ng q

u¸ 3

0 phót)

S¬ ®å

ph©n

bæ

s¶n

xuÊt

(sÏ

liªn

hÖ v

íi s

¬ ®å

ph©

n bè

nghÌ

o - v

ïng

nghÌ

o vµ

kh«

ng n

ghÌo)

BiÓu

/ma

trËn

ho¹t

®én

g s¶

n xu

Êt c

ã th

Ó hi

Ön m

øc ®

équ

an trän

g cñ

a ng

êi n

ghÌo

vµ

kh«n

g ng

hÌo

cã th

Ó kÕ

t hîp

víi

s¬

®å p

h©n

bè n

ghÌo

víi

çc

nguå

n th

u nh

Ëp/h

o¹t ®

éng

chÝn

h

5. N

h÷ng

c¶n

trë,

khã

kh¨

n, tr

ong

viÖc

thùc

hiÖ

n ch

¬ng

tr×n

h gi

¶mng

hÌo

LiÖt

kª/

ph©n

nhã

m v

µ ®¸

nh g

i¸ m

øc ®

é qu

an trän

g kÕ

thî

p th

¶o lu

Ën(k

h«ng

qu¸

20

phót)

Dan

h s¸

ch k

hã k

h¨n/

c¶n

trë

6. N

h÷ng

thuË

n lî

i, c¬

héi

tron

gvi

Öc th

ùc h

iÖn

ch¬

ng tr

×nh

gi¶m

nghÌ

o

LiÖt

kª/

ph©n

nhã

m v

µ ®¸

nh g

i¸ m

øc ®

é qu

an trän

g kÕ

thî

p th

¶o lu

Ën(k

h«ng

qu¸

20

phót)

Dan

h s¸

ch c

¸c c

¬ hé

i, th

u©n

lîi t

hÓ h

iÖn

møc

®é

quan

träng

7. G

i¶i p

h¸p

xãa

®ãi g

i¶m

ngh

ÌoC

©y m

ôc ti

ªu v

µ gi

¶i p

h¸p

kÕt h

îp th

¶o lu

Ën(k

h«ng

qu¸

30

phót)

ThiÕ

t lËp

mét

hÖ

môc

tiªu

vµ

gi¶i

ph¸

p gi

¶mng

hÌo/

t¨ng

thu

nhËp



- Th¸ng 12 - 200650

§¸nh gi¸ sinh kÕ cã sù tham giaC

«n

g c

ô s

è 1

b :

c©

u h

ái t

h¶

o l

uË

n v

Ò p

hÇ

n s

inh

kÕ

(nh

ãm

ng

êi d

©n

ng

hÌo

vµ

kh

«n

g n

gh

Ìo)

_______

chØ c

ã 45

-60

phót

cho

: gií

i thi

Öu v

µ ç

c c©

u há

i 1 ®

Õn 4________

C©u

há

iC

«n

g c

ô v

µ kÕ

t q

u¶

1. Q

uan

niÖn

vÒ

hé n

ghÌo

(kh¸

c g×

çc

hé

kh«n

g ng

hÌo)?

2. N

h÷ng

®Æc

trn

g c¬

b¶n

cña

ng

êi/h

é ng

hÌo

lµ g

×? (m

« t¶

s¬

béç

c lo

¹i "v

èn/tµ

i s¶n")

3. (C

Çn tË

p tru

ng) n

guyª

n nh

©n n

ghÌo

lµ g

× ?

C«n

g cô

: liÖ

t kª/

ph©n

nhã

m/th

¶o lu

Ën

KÕt q

u¶:

1) Q

uan

niÖm

/çc

vÊn

®Ò/

khÝa

c¹n

h ng

êi n

ghÌo

qua

n t©

m2)

§Æc

trn

g cñ

a ç

c nh

ãm d

©n c

(p

h©n

nhãm

møc

sèn

g) -

sù k

h¸c

biÖt

nghÌ

o vµ

kh«

ng n

ghÌo

trªn

c¬

së c

¸c “n

guån

vèn

/tµi s

¶n” (

nh©n

lùc,

tµi

chÝn

h, tµ

i s¶n

vËt

chÊ

t, x·

héi

, tù

nhiª

n) xem

b¶n

g D

3) S

¬ ®å

ngu

yªn

nh©n

ngh

Ìo theo

çc

trôc

vèn

/tµi s

¶n4)

S¬

®å n

guyª

n nh

©n n

ghÌo

4. V

íi ti

ªu c

huÈn

®Æc

trn

g "n

ghÌo" ®

îc

x¸c

®Þnh

trªn

, hé

nghÌ

otË

p tru

ng ë

®©u

.C

«ng

cô: S

¬ ®å

KÕt q

u¶: B

¶n ®å

ph©n

bè

hé n

ghÌo

vµ

sinh

kÕ

trong

x·/

th«n

B¶ng

D=

§Æc

trn

g hé

ngh

Ìo/k

h«ng

ngh

Ìo

§Æc

tr

ng

(g

îi

ý)N

g

êi

ng

hÌo

(lµ

m v

iÖc

víi n

hãm

ngh

Ìo)

Tµi s

¶n v

Ët c

hÊt:

nhµ

ë, p

h¬n

g tiÖ

n si

nh h

o¹t (

ti vi

, xe

m¸y),

ph¬

ng ti

Ön s

¶n x

uÊt (

c«ng

cô

lao

®éng

chÝ

nh)

Ng

ê

i kh

«n

g n

gh

Ìo (

lµm

viÖ

cví

i nhã

m k

h«ng

ngh

Ìo)

Vèn

tµi c

hÝnh

: vèn

, thu

nhË

p, v

ay n

î, ti

Õt k

iÖm

....

Vèn

nh©n

lùc:

tr×n

h ®é

gi¸

o dô

c, t×

nh tr

¹ng

®i häc

, søc

khoÎ,

tr×n

h®é

chu

yªn

m«n

kü

thuË

t, ng

hÒ n

ghiÖ

p, s

è la

o ®é

ng,..

.

Vèn

x· h

éi: c

¸c m

èi q

uan

hÖ x

· hé

i,...

Vèn

tù n

hiªn

: m«i

trê

ng s

èng,

chÊ

t lî

ng ®

Êt, s

«ng

ngßi

,...



- Th¸ng 12 - 2006 51


__chØ c

ã 20

-30

phót

cho

: gií

i thi

Öu v

µ c©

u há

i 5 ________

5. C

¸c h

oat ®

éng

kinh

tÕ/s

¶n x

uÊt ®

ang

tham

gia?

vµ x

Õp lo

¹i c

¸c h

o¹t ®

éng

theo

møc

®é

quan

trän

g/c¨

n cø

vµo

møc

®é p

hæ b

iÕn?

C«n

g cô

: Th¶

o lu

Ën /L

iÖt k

ª/ph

©n n

hãm

/So

s¸nh

cÆp

®«i

(nÕu

cÇn)

KÕt q

u¶: d

anh

s¸ch

çc

ho¹

t ®én

g theo

møc

®é

phæ

biÕn

, hay

qua

n trä

ng(b

¶ng

H)

_______c

hØ c

ã 20

phó

t cho

: gií

i thi

Öu v

µ c©

u há

i 5b ________

C©u

hái

5b.

Nh÷

ng k

hã k

h¨n

cña

hé tr

ong

viÖc

thùc

hiÖ

n ç

c ho

¹t®é

ng s

inh

kÕ lµ

g×?

gi¶

i ph¸

pC

«ng

cô: L

iÖt k

ª/ph

©n lo

¹iKÕ

t qu¶

: Mét

dan

h s¸

ch k

hã k

h¨n

®èi v

íi m

ét s

è ho

¹t ®

éng

sinh

kÕ

quan

träng

vµ

gi¶i

ph¸

p (B

¶ng

G)

_______c

hØ c

ã 20

-25

phót

cho

: gií

i thi

Öu v

µ c©

u há

i 6 ________

6. T

ham

gia

çc

gia

o dÞ

ch/th

Þ tr

êng

nµo

vµ g

iao

dÞch

/thÞ t

rên

g nµ

oqu

an trän

g nh

Êt?

“tron

g vß

ng 1

n¨m

qua

, gia

®×n

h ç

c an

h, c

hÞ ®

· lµ

m c

¸c v

iÖc

nµy

cha?”

C«n

g cô

: Th¶

o lu

Ën/li

Öt k

ª (b»n

g thÎ,

hoÆ

c ®Õ

m ta

y) v

µ ®¸

nh g

i¸ m

øc ®

équ

an trän

g (p

hæ b

iÕn)

th«n

g qu

a sè

thÎ.

B¶ng

H. H

o¹t ®

éng

sinh

kÕ

Ho¹

t ®én

gM

øc ®

é qu

an trän

g(c

ã th

Ó sö

dôn

g ç

c dÊ

u +

®Ó m

« t¶)

Gi¶

i thÝ

ch

B¶ng

G. H

o¹t ®

éng

vµ n

h÷ng

khã

kh¨

n vµ

gi¶

i ph¸

p

Ho¹

t ®én

gKh

ã kh¨n

Gi¶

i ph¸

p



- Th¸ng 12 - 200652

§¸nh gi¸ sinh kÕ cã sù tham giaB¶

ng M= "c

¸c g

iao

dÞch

/thÞ t

rên

g ç

c hé

®·

vµ ®

ang

tham

gia"

Hí

ng d

Én: d

ïng

thÎ “c

ã” h

oÆc

biÓu

quy

Õt n

Õu h

é cã

tham

gia

çc

gia

o dÞ

ch tr

ong

tõng

thÞ t

rên

g →

ph©

n nh

ãm

TT tµ

i chÝ

nhH

H N

«ng

nghi

ÖpTT

Lao

®én

g§

Êt ®

ai

®i v

ay v

èn, ®

iva

y tiÒ

n, c

Çm®å

cho

vay

tiÒn

mua

ngu

yªn,

nhiª

n vË

tliÖ

u, c

¸c y

Õutè

®Çu

vµo

s¶n

xuÊt

NN

b¸n

s¶n

phÈm

/hµn

gho

¸ n«

ngng

hiÖp

®i lµ

m th

uªth

uª m

ín

lao

®éng

thuª

/ mua

/®

îccÊ

p/t¨

ng d

iÖn

tÝch

b¸n/

cho

thuª

/bÞ

gi¶m

diÖ

n tÝc

h®Ê

t/mÆt

b»n

gs¶

n xu

Êt

Sè thÎ

(cã)

hay

sè

tay

biÓu

quy

Õt

Tæng

thÎ

hay

tay

biÓu

quyÕ

t ph¶

n ¸n

h m

øc ®

éph

æ bi

Õn

_______c

hØ c

ã 20

-25

phót

cho

: gií

i thi

Öu v

µ c©

u há

i 7 ________

7. S

èc v

µ gi

¶i p

h¸p

Nh÷

ng lo

¹i s

èc, r

ñi ro

nµo

(gi¶

i thÝ

ch c

Èn th

Ën -

kh¸i

niÖ

m, v

Ý dô)

®·

gÆp

trong

thêi

gia

n qu

a vµ

gi¶

i ph¸

p ®·

thùc

hiÖ

n lµ

g×?

C«n

g cô

: Th¶

o lu

Ën/li

Öt k

ª (c

ã th

Ó dï

ng thÎ)

KÕt q

u¶: D

anh

s¸ch

sèc

, rñi

ro v

µ gi

¶i p

h¸p

®· th

ùc h

iÖn

(b¶n

g S)

B¶ng

S: R

ñi ro

, sèc

vµ

gi¶i

ph¸

p

Sèc/

rñi r

oG

i¶i p

h¸p

®· ¸

p dô

ng



- Th¸ng 12 - 2006 53


_______c

hØ c

ã 20

-30

phót

cho

: gií

i thi

Öu v

µ c©

u há

i 8 ________

8. L

µm g

× ®Ó

gi¶m

ngh

Ìo (®

èi v

íi n

hãm

ngh

Ìo)/t¨n

g th

u nh

Ëp lµ

g×

(nhã

m k

h«ng

ngh

Ìo)?

C«n

g cô

: Th¶

o lu

Ën/li

Öt k

ªC

©y m

ôc ti

ªu v

µ hµ

nh ®

éng +

nhu

cÇu

hç tr

î (li

ªn q

uan

®Õn

vèn

sinh

kÕ

vµ th

Þtr

êng)

_______c

hØ c

ã 20

-25

phót

cho

: gií

i thi

Öu v

µ c©

u há

i 9 ________

9. §

¸nh

gi¸

møc

®é

quan

trän

g/m

øc ®

é ¶n

h h

ëng

cña

çc

tæ c

høc,

c¬ q

uan,

ç

nh©n

®Õn

ng

êi d

©n

C«n

g cô

: Cã

thÓ

sö d

ông

s¬ ®å

venn

hay

LiÖ

t kª

tªn

tæ c

høc,

c¬

quan

, ç

nh©n

cã

¶nh

hën

g, t¸

c ®é

ng ®

Õn c

¸c a

nh c

hÞ v

µ ch

o ®i

Óm

KÕt q

u¶: xem

B¶n

g T

B¶ng

T=

çc

tæ c

høc

liªn

quan

vµ

cho

®iÓm

(Gîi

ý) t

ªn tæ

chø

c, c

¸ nh

©n, c

¬ qu

an,..

.§

iÓm

(1-5)

Lý d

o ch

o ®i

Óm (1

-5)



§¸nh gi¸ çc thÞ trêng cã sù tham gia



PhÇn III:




- Th¸ng 12 - 200656


1. Giíi thiÖu Víi ®a sè hé nghÌo, n«ng nghiÖp lµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt quan

träng nhÊt. ViÖc chuyÓn dÇn tõ c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung

sang kinh tÕ thÞ trêng ®· lµm cho ngêi n«ng d©n ph¶i ®èi mÆt

víi "thÞ trêng" nhiÒu h¬n th«ng qua çc viÖc b¶o ®¶m çc nguån

vËt t nguyªn liÖu ®Çu vµo còng nh tiªu thô çc s¶n phÈm n«ng

nghiÖp. MÆc dï kh«ng ph¶i tÊt c¶ çc hé n«ng d©n nghÌo ®Òu

tham gia mét çch tÝch cùc vµo thÞ trêng, c¬ héi ®Ó hä cã ®êi

sèng tèt ®Ñp h¬n, song kh«ng thÓ phñ nhËn ®îc lµ thÞ trêng

hµng hãa n«ng nghiÖp ngµy cµng ®ãng vai trß quan träng ®èi víi

sù ph¸t triÓn cña khu vùc kinh tÕ n«ng th«n vµ ®êi sèng cña çc

hé gia ®×nh nãi riªng. Do vËy, viÖc nghiªn cøu thÞ trêng hµng hãa

n«ng nghiÖp, theo ph¬ng ph¸p PMA trong khu«n khæ cña dù ¸n

M4P, nh»m t¨ng cêng h¬n n÷a çc ho¹t ®éng cña ngêi nghÌo

g¾n víi thÞ trêng vµ lµm cho thÞ trêng phôc vô tèt h¬n nhu cÇu

s¶n xuÊt vµ tiªu dïng cña hä.

2. Môc tiªu • Nghiªn cøu thÞ trêng hµng hãa n«ng nghiÖp nghÜa lµ t×m hiÓu

xem hiÖn nay thÞ trêng nµy ®ang ho¹t ®éng ra sao (t¹i mçi ®Þa

bµn kh¸c nhau), vµ hiÖn ngêi nghÌo ®ang tham gia ë ®©u vµ

nh thÕ nµo trong thÞ trêng nµy, tõ ®ã ®a ra nh÷ng gi¶i ph¸p

®Ó cho ngêi nghÌo cã thÓ tham gia tèt h¬n vµo çc thÞ trêng

nµy. Tham gia tèt h¬n cã nghÜa lµ lµm sao ®Ó gia t¨ng gi¸ trÞ trong

s¶n phÈm cña ngêi nghÌo, còng nh hç trî ngêi nghÌo cã thÓ

tham gia vµo nh÷ng kh©u mang l¹i gi¸ trÞ cao h¬n.

• Nghiªn cøu thÞ trêng hµng ho¸ n«ng nghiÖp thùc chÊt bao

gåm nghiªn cøu 2 m¶ng thÞ trêng: ThÞ trêng ®Çu vµo (nguyªn

vËt liÖu) vµ thÞ trêng ®Çu ra (s¶n phÈm). Do ph¬ng ph¸p tiÕp

cËn vµ néi dung nghiªn cøu 2 m¶ng thÞ trêng nµy còng t¬ng tù

nh nhau, v× thÕ trong phÇn híng dÉn thÓ hiÖn c¶ 2 thÞ trêng

nµy nh mét “chuçi” nghiªn cøu tõ nhµ cung cÊp ®Çu vµo cho tíi

ngêi tiªu thô ®Çu ra cuèi cïng cña SP t¹i ®Þa ph¬ng, mµ kh«ng

t¸ch b¹ch thµnh 2 nh trong bé c«ng cô.

3. C©u hái nghiªncøu

1. Ho¹t ®éng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp t¹i ®Þa ph¬ng hiÖn cã

nh÷ng ho¹t ®éng g× lµ chñ yÕu? Trong ®ã, nh÷ng ho¹t ®éng

nµo lµ quan träng? Ho¹t ®éng nµo cã tiÒm n¨ng?



- Th¸ng 12 - 2006 57


2. ThÞ trêng hµng hãa n«ng nghiÖp (®Çu vµo vµ ®Çu ra) hiÖn

®ang ho¹t ®éng ra sao t¹i ®Þa ph¬ng? Vai trß vµ sù liªn kÕt

gi÷a çc bªn hiÖn nh thÕ nµo? (chÝnh quyÒn, ngêi s¶n xuÊt,

ngêi cung cÊp, ngêi tiªu thô..)

3. Ngêi nghÌo hiÖn tham gia ë ®©u trong thÞ trêng?

4. ChiÕn lîc cña çc hé gia ®×nh trong s¶n xuÊt hµng hãa lµ g×?

T¹i sao l¹i lùa chän chiÕn lîc ®ã? Cã nh÷ng thuËn lîi vµ khã

kh¨n g× hiÖn t¹i vµ trong thêi gian tíi víi chiÕn lîc ®ã cña

hé?

5. Lµm thÕ nµo ®Ó ngêi nghÌo cã thÓ tham gia tèt h¬n vµo thÞ

trêng nµy?

4. §èi tîng vµ c«ng cô thu thËp th«ng tin

Nhãm chÝnhquyÒn

CÊp tØnh

CÊp huyÖn

CÊp x·

Nhãm ngêi d©n

CS-SXKD

Hé gia ®×nh

§iÒu tra-pháng vÊn

Th¶o luËn nhãmcã sù tham gia

®èi tîngtham gia



- Th¸ng 12 - 200658


§èi tîng tham gia Nhãm çn bé chÝnh quyÒn çc cÊp sÏ cung cÊp nh÷ng th«ng tin

chung liªn quan tíi thÞ trêng hµng hãa n«ng nghiÖp nh: Quy

ho¹ch vïng nguyªn liÖu, çc vïng chuyªn canh; Çc ®Þnh híng

ph¸t triÓn s¶n xuÊt NN; HiÖn tr¹ng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp t¹i ®Þa

ph¬ng, nh÷ng thuËn lîi, khã kh¨n trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp

cña ®Þa ph¬ng...

SÏ cã 3 phiªn lµm viÖc t¹i mçi TØnh víi çc thµnh phÇn liªn quan

tíi thÞ trêng hµng hãa n«ng nghiÖp: phiªn çn bé tØnh, phiªn çn

bé huyÖn vµ phiªn çn bé x·.

• T¹i cÊp tØnh: Çn bé Së NNPTNT; Çn bé Së Thñy s¶n; Çn bé

Së Th¬ng m¹i; Héi N«ng d©n; Trung t©m KhuyÕn n«ng...

• CÊp huyÖn: Çn bé phßng N«ng nghiÖp huyÖn; Phã Chñ tÞch

phô tr¸ch khèi kinh tÕ - x· héi; Trung t©m KhuyÕn n«ng huyÖn...

• CÊp X·: Çn bé n«ng nghiÖp; Çn bé khuyÕn n«ng; Phã Chñ

tÞch x· phô tr¸ch kinh tÕ - x· héi...

Mçi nhãm thêng tõ 7 - 10 ngêi. Çc thµnh phÇn chñ chèt

kh«ng thÓ thiÕu lµ çn bé n«ng nghiÖp, thñy s¶n, khuyÕn n«ng -

l©m....

C«ng cô C«ng cô 2a – thÞ trêng hµng hãa n«ng nghiÖp (Nhãm çn bé

chÝnh quyÒn)

4.1 Nhãm chÝnh quyÒn çc cÊp

§èi tîng tham gia Lµm viÖc víi nhãm ngêi d©n ®Ó thu thËp nh÷ng th«ng tin chi tiÕt

h¬n vÒ ®Æc ®iÓm, çc giao dÞch trong thÞ trêng hµng hãa n«ng

nghiÖp ®ang vËn hµnh ra sao, còng nh t×m hiÓu çc thuËn lîi,

víng m¾c cña ngêi d©n nãi chung vµ ngêi nghÌo nãi riªng

trong giao dÞch ë thÞ trêng hµng hãa n«ng nghiÖp. Th«ng tin tõ

nhãm ®èi tîng nµy cã thÓ dïng ®Ó so s¸nh, “kiÓm tra chÐo” víi

nh÷ng th«ng tin ®· thu thËp tõ çc cÊp chÝnh quyÒn. Trªn c¬ së

®ã xem xÐt xem díi “l¨ng kÝnh” cña ngêi d©n vµ cña çc cÊp

chÝnh quyÒn cßn nh÷ng ®iÓm nµo cha “gÆp nhau”, tõ ®ã ®a ra

çc khuyÕn nghÞ vµ gi¶i ph¸p.

4.2 Nhãm ngêi d©n



- Th¸ng 12 - 2006 59


C«ng cô C«ng cô 2b - thÞ trêng hµng hãa n«ng nghiÖp (nhãm ngêi d©n)

C«ng cô 8 - PhiÕu kh¶o s¸t hé gia ®×nh, phÇn thÞ trêng HHNN).

Mçi x· tiÕn hµnh kho¶ng 2 – 4 phiªn, tïy theo yªu cÇu cô thÓ cña

tõng nghiªn cøu. Th«ng thêng tæ chøc 2 phiªn/x·; phiªn 1:

nhãm ngêi d©n nghÌo tham gia s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, phiªn 2:

nhãm ngêi d©n kh«ng nghÌo tham gia s¶n xuÊt n«ng nghiÖp.

Mçi nhãm tõ 7 - 10 ngêi/phiªn, ®îc chän ngÉu nhiªn trong x·.

Hé gia ®×nh ®Ó pháng vÊn phiÕu hái còng ®îc chän ngÉu nhiªn

trong x·.

§èi tîng tham gia • Çc hé s¶n xuÊt kinh doanh trªn ®Þa bµn x·

• Çc doanh nghiÖp võa vµ nhá trªn ®Þa bµn huyÖn, tØnh.

(Nªn chän çc DN vµ çc c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh thuéc nhiÒu

lo¹i h×nh kh¸c nhau)

C«ng cô C«ng cô 9 – PhiÕu kh¶o s¸t cë së s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô

4.3 Çc c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh nhá, doanhnghiÖp trªn ®Þa bµn

5. Thu thËp th«ng tin hiÖn trêng

a. M« t¶ thùc tr¹ng SX n«ngnghiÖp

• HiÖn nay, t¹i ®Þa ph¬ng ®ang cã nh÷ng s¶n phÈm g× vÒ trång

trät/ch¨n nu«i?

• Trong ®ã nh÷ng s¶n phÈm nµo lµ chñ yÕu? S¶n phÈm nµo cã

tiÒm n¨ng ph¸t triÓn? V× sao?

• Møc ®é quan träng cña tõng s¶n phÈm víi cuéc sèng cña ngêi

d©n t¹i ®Þa ph¬ng, víi nÒn kinh tÕ cña ®Þa ph¬ng vµ víi thÞ

trêng hµng hãa n«ng nghiÖp.

• Møc ®é quan träng nµy kh¸c nhau nh thÕ nµo gi÷a çc nhãm

®èi tîng (ngêi nghÌo - ngêi kh«ng nghÌo; di c - kh«ng di c;

ngêi Kinh - ngêi d©n téc...)

5.1 Lµm viÖc víi nhãm chÝnh quyÒn



- Th¸ng 12 - 200660


Ph¬ng ph¸p • LiÖt kª

• XÕp h¹ng theo møc ®é quan träng

• So s¸nh cÆp ®«i

Ph¬ng ph¸p • M« t¶

• S¬ ®å giao lu

b. Çc bªn liªn quan trong thÞtrêng

• Sè lîng, quy m«, ®Æc ®iÓm, ®iÒu kiÖn, lîi thÕ, khã kh¨n... cña

çc bªn liªn quan trong thÞ trêng (nhµ cung cÊp vËt t n«ng

nghiÖp, ngêi s¶n xuÊt, nhµ tiªu thô, th¬ng l¸i, b¸n bu«n, b¸n

lÎ...?)

• Nh÷ng bªn nµy cã vai trß nh thÕ nµo trong viÖc cung cÊp/ tiªu

thô s¶n phÈm trong thÞ trêng?

c. Çc chÝnh s¸ch ph¸t triÓns¶n xuÊt NN

• Cã nh÷ng chÝnh s¸ch nµo cña ®Þa ph¬ng nh»m ph¸t triÓn s¶n

xuÊt hµng hãa n«ng nghiÖp? §Æc thï cña chÝnh s¸ch víi tõng

vïng?

• Nh÷ng chÝnh s¸ch nµy ¶nh hëng nh thÕ nµo tíi s¶n xuÊt

hµng hãa cña ngêi d©n ®Þa ph¬ng vµ tíi thÞ trêng hµng hãa

NN (®Çu vµo - ®Çu ra) nãi chung? (tÝch cùc, tiªu cùc).

a. Ph©n tÝch thÞ trêng hµnghãa NN (®Çu vµo - ®Çu ra)

• Nh÷ng s¶n phÈm n«ng nghiÖp mµ ngêi d©n ®ang tham gia

trång/ch¨n nu«i?

• S¶n phÈm nµo lµ chñ yÕu (víi ngêi nghÌo – ngêi kh«ng

nghÌo)

• Ngêi d©n s¶n xuÊt nh thÕ nµo? (mua NVL / B¸n s¶n phÈm

ë ®©u, cña ai/cho ai, sè lîng, møc ®é æn ®Þnh, gi¸ c¶, chi phÝ

kh¸c, th«ng tin, rñi ro, c¬ chÕ, thñ tôc, c¹nh tranh, çc kªnh hç

trî, khã kh¨n, thuËn lîi... nh thÕ nµo?)

5.2 Lµm viÖc víi nhãm ngêi d©n



- Th¸ng 12 - 2006 61


Ph¬ng ph¸p • LiÖt kª

• XÕp h¹ng møc ®é quan träng

• S¬ ®å giao lu

Ph¬ng ph¸p • Th¶o luËn nhãm (ghi biªn b¶n). Çc cuéc th¶o luËn nhãm ®îc

chia theo çc ®èi tîng kh¸c nhau ®Ó th¶o luËn theo çc néi

dung ®îc yªu cÇu.

• Sö dông so s¸nh cÆp ®«i ®Ó x¸c ®Þnh çc gi¶i ph¸p u tiªn.

b. Ph©n tÝch chiÕn lîc s¶nxuÊt HHNN cña hé gia ®×nh

c. Lµm thÕ nµo ®Ó ngêinghÌo tham gia tèt h¬n

• Ngêi d©n mong muèn g× tõ phÝa chÝnh quyÒn (VÒ chÝnh s¸ch,

c¬ së h¹ tÇng, n¨ng lùc....)

• Ngêi d©n cÇn nh÷ng hç trî g× ®Ó cã thÓ tù v¬n lªn tho¸t

nghÌo, ph¸t triÓn kinh tÕ gia ®×nh

• Lµm çch nµo ®Ó nh÷ng hç trî ®ã ®Õn ®îc víi hä?...

Nh÷ng m¶ng th«ng tin chÝnhcÇn thu thËp

• Çc lo¹i hµng hãa ®Çu vµo/®Çu ra, ®Æc ®iÓm, sè lîng, gi¸ c¶,

chi phÝ, rñi ro, thñ tôc, ®Þa ®iÓm, kh¶ n¨ng tiÕp cËn... cña çc lo¹i

hµng hãa mµ çc hé mua/b¸n?

• Çc khã kh¨n/ thuËn lîi mµ çc hé gÆp ph¶i khi tham gia thÞ

trêng hµng hãa n«ng nghiÖp (®Çu vµo- ®Çu ra)

• Çc xu híng ph¸t triÓn cña çc lo¹i hµng hãa ®Çu ra/®Çu vµo

nµy t¹i ®Þa ph¬ng?

5.3 kh¶o s¸t hé gia ®×nh nghÌo

TiÕp tôc s¶n xuÊt hay kh«ng?

Cã Kh«ng

ThuËn lîi lµ g×? V× sao kh«ng?

SÏ lµm g×?

CÇn hç trî g× ®Ó thùc hiÖnthay ®æi?

Khã kh¨n lµ g×?

CÇn hç trî g×



- Th¸ng 12 - 200662


Nh÷ng m¶ng th«ng tin chÝnhcÇn thu thËp

• Çc lo¹i hµng hãa ®Çu vµo/®Çu ra, ®Æc ®iÓm, sè lîng, gi¸ c¶,

chi phÝ, rñi ro, thñ tôc, ®Þa ®iÓm, kh¶ n¨ng tiÕp cËn... cña çc lo¹i

hµng hãa mµ çc c¬ së nµy mua/b¸n?

• Çc khã kh¨n/ thuËn lîi mµ çc c¬ së nµy gÆp ph¶i khi tham

gia thÞ trêng hµng hãa n«ng nghiÖp (®Çu vµo - ®Çu ra)

• Çc xu híng ph¸t triÓn cña çc lo¹i hµng hãa ®Çu ra/®Çu vµo

nµy t¹i ®Þa ph¬ng?

Khi lµm viÖc nhãm Cã hai çch ®Ó th¶o luËn nhãm theo ®èi tîng:

• Lµm viÖc riªng víi nhãm nghÌo vµ nhãm kh«ng nghÌo. Sau ®ã

®a ra so s¸nh nh÷ng ho¹t ®éng cña ngêi nghÌo víi nh÷ng

ngêi kh«ng nghÌo, vµ t×m ra sù kh¸c biÖt vÒ nguån lùc (vËt chÊt,

tµi chÝnh, gi¸o dôc, con ngêi, x· héi...), nh÷ng ¶nh hëng cña

nguån lùc nµy tíi kh¶ n¨ng s¶n xuÊt cña mçi hé gia ®×nh.

• Còng cã thÓ dïng çch cïng lµm viÖc víi ngêi nghÌo vµ

ngêi kh«ng nghÌo trong mét nhãm s¶n xuÊt hµng hãa n«ng

nghiÖp, t×m th«ng tin ë hai phÝa ®èi lËp, so s¸nh vµ t×m ra nguyªn

nh©n tõ chÝnh nh÷ng th«ng tin thu thËp t¹i hiÖn trêng gi÷a çc

®èi tîng trong nhãm lµm viÖc ®ã.

Nªn sö dông nh÷ng c©u hái mang tÝnh trung lËp hoÆc gîi ý

• C©u hái trung lËp lµ lo¹i c©u hái kh«ng híng ngêi tr¶ lêi ®Õn

mét c©u tr¶ lêi ®· ®Þnh hay mét quan ®iÓm cô thÓ. VÝ dô: c©u hái

mang tÝnh trung lËp nh “Cuéc sèng cña anh ®· thay ®æi thÕ nµo

tõ n¨m 1990?”. NÕu hái “Thu nhËp cña anh t¨ng lªn nh thÕ nµo

kÓ tõ n¨m 1990?” th× kh«ng ph¶i lµ c©u hái trung lËp.

• Ngoµi ra ngêi ®iÒu phèi cã thÓ dïng çc c«ng cô sau ®Ó thóc

®Èy viÖc th¶o luËn:

5.4 kh¶o s¸t c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh

6. M«t sè lu ý vµ kinh nghiÖm ®¸nh gi¸



- Th¸ng 12 - 2006 63


+ Gîi ý chung: Cã ai kh¸c cã ý kiÕn vÒ vÊn ®Ò nµy kh«ng?

+ Gîi ý riªng: Quan ®iÓm cña chÞ vÒ vÊn ®Ò nµy lµ g×, chÞ

Hoa?

• Nªn cã mét ngêi ®Æt c©u hái chÝnh vµ mét ngêi thø hai phô

gióp vµ ghi chÐp.

Th«ng tin kh¸c nhau gi÷a çcnhãm lµm viÖc (CQ vµ ngêid©n)

• SÏ cã nh÷ng m« t¶ kh«ng gièng nhau t¹i mçi cÊp lµm viÖc.

§iÒu ®ã kh«ng ¶nh hëng tíi kÕt qu¶ nghiªn cøu mµ th«ng tin ë

mçi cÊp sÏ bæ sung, vµ ®îc lµm râ thªm ë cÊp thÊp h¬n. Ch¼ng

h¹n, ë cÊp tØnh, chóng ta thêng thu ®îc nh÷ng th«ng tin ë tÇm

vÜ m«, cã thÓ lµ quy ho¹ch vïng nguyªn liÖu, ®Þnh híng chuyÓn

dÞch cña tØnh. Nhng khi xuèng cÊp x·, viÖc ngêi d©n kh«ng s¶n

xuÊt theo ®óng quy ho¹ch nh nh÷ng th«ng tin ë cÊp tØnh, thËm

chÝ cÊp huyÖn chóng ta thu ®îc lµ chuyÖn kh«ng ®¸ng ng¹i. VÊn

®Ò lµ ph¶i t×m ra ®îc t¹i sao l¹i x¶y ra chuyÖn nµy.

• ë cÊp x· vµ huyÖn, nhÊt lµ cÊp x·, lµ cÊp thùc thi mäi quyÕt

®Þnh/chÝnh s¸ch th× nªn hái s©u h¬n vµo viÖc thùc thi ®Ó t×m ra

nh÷ng u ®iÓm vµ h¹n chÕ cña nh÷ng chÝnh s¸ch ®Ó râ h¬n

nh÷ng nguyªn nh©n cña sù viÖc

• Khi t×m hiÓu çc nguån lùc, phÇn nguån lùc x· héi còng cÇn

t×m hiÓu xem ngêi nghÌo cã nh÷ng lîi thÕ g× h¬n (®îc hç trî,

®îc u tiªn g× tõ chÝnh quyÒn...). T¹i sao nh÷ng hç trî ®ã cha

cã t¸c dông thËt sù hiÖu qu¶...Víi cÊp tØnh, nªn hái ë tÇm vÜ m«

nh ngêi nghÌo ë ®Þa ph¬ng th× nh×n chung nhËn ®îc nh÷ng

sù trî gióp g×, tõ tæ chøc/c¬ quan nµo? Vai trß cña çc tæ chøc ®ã

(KhuyÕn n«ng cã nh÷ng ho¹t ®éng trî gióp g×, Së NNPTNT, Héi

N«ng d©n... cã nh÷ng ho¹t ®éng hç trî g×..?).

• Hay nh nÕu nhãm lµm viÖc ë ®©y lµ çn bé chÝnh quyÒn nªn

chó träng h¬n tíi nh÷ng nguyªn nh©n tõ phÝa chÝnh quyÒn, hoÆc

c¶ nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc tõ phÝa chÝnh quyÒn tíi ho¹t ®éng s¶n

xuÊt cña ngêi d©n.



- Th¸ng 12 - 200664


7. VÝ dô: §¸nh gi¸ thÞ trêng hµng ho¸ n«ng nghiÖp

X¸c ®Þnh chuçi hµng ho¸

Bíc 1:

+ LiÖt kª çc s¶n phÈm trång trät/ch¨n nu«i chÝnh t¹i ®Þa ph¬ng

+ Møc ®é tham gia s¶n xuÊt çc s¶n phÈm nµy t¹i ®Þa ph¬ng

Bíc 2:

+ LiÖt kª çc s¶n phÈm n«ng nghiÖp tiÒm n¨ng t¹i ®Þa ph¬ng

+ Kh¶ n¨ng tham gia cña ngêi d©n (nghÌo vµ kh«ng nghÌo)

Bíc 3:

+ Çc bªn tham gia trong thÞ trêng hµng hãa n«ng nghiÖp

+ §Æc ®iÓm cña çc bªn (vÞ trÝ, lo¹i h×nh, vai trß, ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu...).

Bíc 4

+ T×m hiÓu gi¸ c¶, sè lîng vµ çc chi phÝ, rñi ro liªn quan....

Bíc 5: VÏ chuçi hµng hãa, tæng hîp çc th«ng tin liªn quan tíi thÞ trêng nµy (xem s¬ ®å Chuçi gi¸ trÞ lóa)

Ngêi nghÌo Ngêi kh«ng nghÌo

Çc s¶n phÈm Møc ®é tham gia

T«m

Lóa

Dõa

...

Çc bªn liªnquan

§¹i lý

C¬ së ®¸nh t¬ x¬

dõa

Ngêi trång dõa

...

§Þa ®iÓm S¶n phÈm chÝnh §èi t¸c chÝnh/ThÞ trêng

§iÓm

m¹nh/yÕu

DN NN HµThµnh

ThÞ x· Trµ Vinh Çc s¶n phÈm tõdõa (than g¸odõa, s¶n phÈmmü nghÖ...)

TP HCM, Nga,Anh...

DN duy nhÊts¶n xuÊt thang¸o dõa

NVL/S¶n phÈm

Ph©n bãn

Cµ phª

§¬n gi¸

200.000®/t¹

15.000®/t¹

Sè lîng

5 t¹

3 t¹

Tæng

1 triÖu

4,5 triÖu



- Th¸ng 12 - 2006 65


Ng

êi trån

g ló

a

Giè

ng ló

a(tù

¬m

tõ g

ièng

vô

tríc

hoÆc

nÕu

thÊy

ai c

ã gi

èng

tèt

h¬n

th× ®

æi h

oÆc

mua)

Lao

®éng

lµm

thuª

(Ng

êi n

ghÌo

®i l

µm th

uª rÊ

tnh

iÒu,

c«n

g vi

Öc n

h n

hæ cá,

dÆm

®Êt

, gÆt

g¸n

h ló

a)

2.10

0 - 2

.250

®/k

g ló

a

ChØ

nh÷

ng h

é cã

s¶n

lîn

g ló

a lí

n

5.00

0®/b

ao 5

0kg

3.40

0 ®/

kg g

¹o

2.50

0 - 2

.800

®/kg

Ph©n

bãn

(chi

Õm c

hi p

hÝ k

h¸ lí

n, tr

ung

b×nh

tõ 3

- 5.

000/

kg tuú

theo

lo¹i

ph©

n)

Thuè

c(c

hi p

hÝ còn

g kh

«ng

nhá

docã

rÊt n

hiÒu

lo¹i

ph¶

i dïn

g:14

0.00

0®/c

«ng/

cô)

§¹i

lý N

VL ®

Çu v

µo(th

êng

ph¶

i cã

sè v

èn l

u ®é

ng rÊ

tlí

n do

cho

çc

hé

s¶n

xuÊt

lóa

mua

chÞu

ph©

n, th

uèc,

tíi v

ô th

u ho

¹ch

míi

thu

®îc

vèn)

Ng

êi th

u m

ua ló

a ë

x·

Ng

êi th

u m

ua ló

a tõ

Trµ

Vin

h (Ýt)

vµ c

¸c tØ

nh k

h¸c

(®a

sè)

C¬

së x

ay x

¸t ló

a(ë

x·,

huy

Ön, tØn

h, tØ

nh k

h¸c;

cã

nh÷n

gc¬

së

®ång

thêi

còn

g th

u m

ua ló

a vÒ

xay

x¸t ®

Ó b¸

n)

Çc

c«n

g ty

xuÊ

t khÈ

ug¹

o (tr

ong

tØnh

- rÊt

Ýt,

ngoµ

i tØn

h- c

hñ y

Õu)

Çc

vùa

lóa

- ®¹i

lý lí

n ë

çc

tØnh

l©n

cËn

Thuè

c di

Öt è

c b

¬u v

µng

(chi

phÝ

míi

ph¸

t sin

h, v

µkh

«ng

nhá)

Thuè

c dìn

g b«

ng

Thuè

c trõ

cá

Thuè

c trõ

s©u

ChØ

sè:

- D

iÖn

tÝch:

231

.765

ha

- N¨n

g su

Êt tr

ung

b×nh

: 4.4

3 tÊ

n/ha

.- s

¶n l

îng:

1.0

28.8

15 tÊ

n- C

hi p

hÝ s

¶n x

uÊt b

×nh

qu©n

: 5,5

2 tri

Öu/h

a- Tû

suÊt

lîi

nhu

Ën: 0

.76

- Gi¸

thµn

h 1.

247®

/kg,

gi¸

b¸n

hiÖ

n t¹

i2.

200®

/kg.

Ngu

ån: S

ë N

NP

TNT

Trµ

Vinh

Ng

êi ti

ªu d

ïng

Chuç

i gi¸

trÞ

lóa



- Th¸ng 12 - 200666


§Þnh nghÜa Tæng hîp th«ng tin s¬ bé lµ qu¸ tr×nh s¾p xÕp theo mét trËt tù

l«gic nh÷ng th«ng tin thu thËp ®îc tõ çc cuéc th¶o luËn nhãm

®îc thùc hiÖn t¹i ®Þa bµn nghiªn cøu

B¸o ço hiÖn trêng lµ tæng hîp (sao chôp) mét çc hÖ thèng

th«ng tin thu thËp th«ng qua th¶o luËn nhãm theo tõng nhãm ®èi

tîng vµ néi dung nghiªn cøu.

Ph©n c«ng nhiÖm vô • Th ký vµ ngêi híng dÉn th¶o luËn nhãm chÞu tr¸ch nhiÖm

tæng hîp th«ng tin s¬ bé hiÖn trêng.

Çch thøcThùc hiÖn

• Mçi mét cuéc th¶o luËn ph¶i cã mét biªn b¶n hiÖn trêng do

th ký cña nhãm ghi chÐp.

• Tæng hîp th«ng tin s¬ bé ph¶i ®¶m b¶o ph¶n ¸nh ®îc néi

dung:


- §Þa ®iÓm


- Thµnh ph©n nhãm tham gia (cã danh s¸ch)




• KÕt qu¶ th¶o luËn lµ ph©n quan träng nhÊt vµ ph¶i ®îc ghi

chÐp vµ lu gi÷ ®Çy ®ñ. PhÇn nµy cÇn ®¶m b¶o:

- Sao chôp ®óng vµ ®ñ th«ng tin (ý kiÕn) thu ®îc qua

th¶o luËn, ®¸nh gi¸ theo tr×nh tù çc c©u hái th¶o luËn vµ

kÕt qu¶ thùc hiÖn çc c«ng cô PA (nÕu cã)


nÕu cã) kÕt qu¶ sö dông c«ng cô PA ,


ngêi ghi biªn b¶n vµ tæng h¬p th«ng tin.

8. Tæng hîp th«ng tin s¬ bé vµ b¸o ço hiÖn trêng

Tæng hîp th«ng tin s¬ bé



- Th¸ng 12 - 2006 67


Lu ý • Ngay sau khi kÕt thóc th¶o luËn hay ®¸nh gi¸ nhãm. Th ký

ph¶i thu thËp ®Çu ®ñ çc th«ng tin hµnh chÝnh (danh s¸ch, ®Þa



• NhÇm lÉn th«ng tin néi dung gi÷a çc nhãm d©n c do kh«ng


kiÕn ®¸nh gi¸.



• ThËn träng trong sao, chôp h×nh ¶nh kÕt qu¶ (s¬ ®å, ...) tõ Ao,



mµ c¶ nh÷ng ý kiÕn cã tÝnh trÝch dÉn,.

Ph©n c«ng nhiÖm vô • ViÕt b¸o ço hiÖn trêng lµ mét bíc ®Æc biÖt quan träng trong

qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸. ChÝnh v× vËy, tèt nhÊt nhiÖm vô viÕt b¸o ço

hiÖn trêng sÏ do çc thµnh viªn nhãm nghiªn cøu trùc tiÕp ®¶m

nhËn.


• Trªn c¬ së nh÷ng th«ng tin ®îc tæng hîp s¬ bé kÕt qu¶ th¶o

luËn cña çc nhãm t¹i hiÖn trêng, nhãm nghiªn cøu chñ ®éng

thùc hiÖn viÖc viÕt b¸o ço hiÖn trêng. B¸o ço hiÖn trêng ph¶i

®îc thÓ hiÖn theo tr×nh tù néi dung nghiªn cøu vµ theo çc ®èi

tîng nghiªn cøu.

Mét sè yªu cÇu ®èi víi b¸o ço hiÖn trêng bao gåm:




tîng: Nh÷ng ý kiÕn; KÕt qu¶ PA,...



ViÕt B¸o ço hiÖn trêng



- Th¸ng 12 - 200668


Lu ý • Nªn thùc hiÖn b¸o ço hiÖn trêng d¹ng tæng hîp ngay kho cã

çc b¸o ço hiÖn trêng d¹ng biªn b¶n

• ViÕt b¸o ço kh«ng theo tr×nh tù c©u hái - nªn thiÕt kÕ form

mÉu cho b¸o ço tæng hîp hiÖn trêng.

• Kh«ng nªn bá bÊt cø mét néi dung th«ng tin nµo tõ b¸o ço

hiÖn trêng biªn b¶n. (H×nh vÏ, c©u trÝch ý kiÕm,...) mµ chØ s¾p

xÕp l¹i mét çc l« gic vµ hoµn thiÖn c©u ch÷.


trêng tæng hîp kh«ng ®îc lÉn víi ý kiÕn hiÖn trêng (môc

riªng)



- Th¸ng 12 - 2006 69


9. B

é c

«ng

cô

C«ng

cô

2 A:

ThÞ

tr

êng

hµn

g h

o¸ n

«ng

ng

hiÖp

(Nhã

m c

hÝnh

quy

Òn c

¸c c

Êp)

1. H

o¹t ®

éng

g×?

1. C

¸c h

o¹t ®

éng

lÜnh

vùc

n«ng

ngh

iÖp

chÝn

h lµ

g×?

çc

s¶n

phÈ

m/h

µng

ho¸

chñ

yÕu

lµ g

×?

LiÖt

kª

toµn

bé

çc

ho¹t

®én

g/s¶

n ph

Èmch

Ýnh

cña

ngê

i d©n

®Þa

ph

¬ng

2. H

o¹t ®

éng

nµo

lµqu

an trän

g nh

Êt?

2. §

¸nh

gi¸

møc

®é

quan

trän

g cñ

a tõ

ng h

o¹t ®

éng/

s¶n

phÈm

/hµn

g ho

¸ tro

nglÜn

h vù

c n«

ng n

ghiÖ

p ®è

i víi

®Þa

ph

¬ng

+

Theo

møc

®é

®ãng

gãp

thu

nhËp

cña

®Þa

ph

¬ng

+Theo

thêi

gia

n th

am g

ia (h

oÆc

nhiÒ

u ng

êi ë

®Þa

ph

¬ng

tham

gia??? )

+lµ

s¶n

phÈ

m tr

uyÒn

thèn

g cñ

a ®Þ

a ph

¬ng

+C

ã tÝn

h æn

®Þn

h (tr

ong

kho¶

ng 5

n¨m

qua)

3. T

¹i s

ao?

Dïn

g thÎ

®Ó lä

c ra

3 h

oÆc

4 ho

¹t®é

ng/s

¶n p

hÈm

qua

n trä

ng n

hÊt

theo

çc

tiªu

thøc

trtª

n

3. P

h©n

tÝch

thÞ

trên

g hµ

ng h

o¸®Ç

u ra

/®Çu

vµo

4. T

×nh

h×nh

cun

g cÊ

p ç

c ®Ç

u vµ

o ch

ñ yÕ

u +

T¨ng

hay

gi¶

m tr

ong

thêi

gia

n qu

a, c

ã th

ay ®

æi c

hñng

lo¹i

kh«

ng?

+C

hÊt l

îng

thÕ

nµo?

+Ai

cun

g cÊ

p? S

ù th

am g

ia c

ña c

¸c ®

èi t¸

c x·

héi

tron

g vi

Öc c

ung

cÊp?

..

5. T

×nh

h×nh

ph¸

t triÓ

n/sö

dôn

g ç

c s¶

n ph

Èm ®

Çu ra

chñ

yÕu

+

T¨ng

hay

gi¶

m?

cã th

ay ®

æi c

hñng

lo¹i

kh«

ng?

+M

¹ng

líi

tiªu

thô

nh

thÕ

nµo?

Sù

tham

gia

vµ

h×nh

thøc

tham

gia

cña

çc

®èi t

¸c tr

ong

viÖc

tiªu

thô?

6.

ThÓ

chÕ

, chÝ

nh s

¸ch

t¸c

®éng

®Õn

thÞ t

rên

g hµ

ng h

o¸ n

h th

Õ nµ

o?

7. T

×nh

h×nh

gi¸

c¶

hµng

ho¸

®Çu

ra/®

Çu v

µo n

h th

Õ nµ

o?

8. S

ù c¹

nh tr

anh

trong

thÞ t

rên

g hµ

ng h

o¸ ®

Çu ra

/®Çu

vµo

+Tr

ong

cïng

nhã

m s

¶n p

hÈm

+

Gi÷

a ç

c s¶

n ph

Èm k

h¸c

nhau

PMA

S¬ ®å

VER

N

SWO

T



- Th¸ng 12 - 200670


9. N

h÷ng

rñi r

o cñ

a th

Þ tr

êng

hµng

ho¸

®Çu

ra/®

Çu v

µo lµ

g×?

+

Thiª

n ta

i, s©

u bÖ

nh, t

hiÕu

nuí

c...

10. T

¬ng

t¸c

cña

thÞ t

rên

g la

o ®é

ng v

µ ç

c th

Þ tr

êng

kh¸c

(VEN

N)

+La

o ®é

ng, t

µi c

hÝnh

, ®Êt

®ai

11. P

h©n

tÝch

®iÓm

m¹n

h, ®

iÓm

yÕu

, c¬

héi v

µ th

¸ch

thøc

(SWO

T)

4. C

hiÕn

lîc

ph¸

ttri

Ón th

Þ tr

êng

12. KÕ

ho¹

ch p

h¸t t

riÓn

thÞ t

rên

g hµ

ng h

o¸ th

êi g

ian

06-2

010

??

13. M

ë ré

ng c

¸c d

Þch

vô hç

trî ti

Õp th

Þ tr

êng

hµng

ho¸

(chÕ

biÕ

n, k

huyÕ

n n«

ng)

5. L

µm th

Õ nµ

o ®Ó

ngê

i ngh

Ìo th

amgi

a tè

t h¬n

14. N

hµ n

íc,

cÇn

lµm

g× ®

Ó t¨

ng c

êng

sù

tham

gia

, n©n

g ca

o gi

¸ trÞ

cña

ng

êing

hÌo

t¹i tõn

g kh

©u?

+ T¨

ng c

êng

sù

tham

gia

cña

ng

êi n

ghÌo

vµo

çc

kh©

u cñ

a s¶

n xu

Êt (§

Çuvµ

o, s

¶n x

uÊt,

®Çu

ra...);

+ C

¶i c

¸ch

çc

chÝn

h s¸

ch (g

i¸ c

¶, ®

Êt ®

ai, t

µi c

hÝnh

...);

+ N

©ng

cao

n¨ng

n¨n

g lù

c cñ

a hé

/DN;

+ C

¶i c

¸ch

c¬ c

hÕ/ c

hÝnh

s¸c

h (p

h©n

cÊp,

ph©

n qu

yÒn,

x·

héi h

o¸ c

«ng

t¸c

cung

cÊp

dÞc

h vô

,,,,,,

liªn

kÕt

çc

nhµ

...);

+

Ph¸t

triÓ

n c¬

së

h¹ tÇ

ng (n

íc

s¹ch

, thuû

lîi,

®ên

g, ®

iÖn)

, çc

dÞc

h vô

kh¸c

(®µo

t¹o

nghÒ

, khu

yÕn

n«ng

, l©m

, ng

, chu

yÓn

giao

KHKT

, ho¹

t ®én

gtÝn

dôn

g, y

tÕ..)

+

Çc

gi¶

i ph¸

p kh

¸c

+ PM

A +

S¬ ®å

chuç

i cun

g cÊ

p/ g

i¸ tr

Þ +

TËp

trung

vµo

phÇ

n va

i trß

cña

nhµ

níc

, çc

®èi

t¸c

kh¸c

, IFA

D



- Th¸ng 12 - 2006 71


C«ng

cô

sè 2

B:th

Þ tr

êng

hµn

g h

o¸

n«ng

ng

hiÖp

(n

hãm

ng

êi d

©n -

nghÌ

o v

µ kh

«ng

ng

hÌo

)

VÊn

®Ò

cÇn

kh

ai t

h¸c

C©u

há

i ch

Ýnh

C«

ng

cô

1. P

h©n

tÝch

thÞ

trên

g1.

1 §

Çu v

µo1.

2. §

Çu ra

(xem

bé

c«ng

cô

kÌm

theo)

§Çu

vµo

Çc

bªn

liªn

qua

n1.

Ng

êi n

ghÌo

thê

ng m

ua c

¸c lo

¹i ®

Çuvµ

o/dÞ

ch v

ô nµ

o ch

o ng

µnh

nghÒ

cña

m×n

h?

2. M

ua ë

®©u?

Mua

cña

ai?

(DN

, ng

êi b

¸nbu

«n, n

gêi

b¸n

lÎ, H

TX m

ua b

¸n,..

.)3.

T¹i

sao

l¹i m

ua c

ña c

¸c ®

èi t

îng

®ã?

4. T

ù m

ua h

ay p

h¶i c

ã sù

trî

gióp?

(m«i

gií

i,gi

íi th

iÖu,

vËn

t¶i…) N

Õu c

ã trî

gió

p th

× ai/t

æch

øc n

µo tr

î gióp?H

×nh

thøc

trî

gióp

lµ g

×?5.

ChÝ

nh q

uyÒn

®Þa

ph

¬ng

cã v

ai trß

g× tr

ong

viÖc

tiÕp

cËn

çc

®Çu

vµo

®ã

cña

ngê

i ngh

Ìo?

6. N

h÷ng

th«n

g tin

vÒ

çc

lo¹i

®Çu

vµo

nµy

nh:

sè

lîn

g b¸

n, n

¬i b

¸n, g

i¸ b

¸n, c

hÊt

lîn

g...n

gêi

ngh

Ìo c

ã n¾

m ®

îc

kh«n

g?7.

NÕu

cã

th«n

g tin

tõ ®

©u?

CÇn

biÕ

t nh÷

ngth

«ng

tin g

× vÒ

thÞ t

ruên

g nµ

y tro

ng th

êi g

ian

tíi?

§Æc

tÝnh

cña

hµn

g hã

a/s¶

n ph

Èm8.

Nh÷

ng h

µng

ho¸

®Çu

vµo

ngê

i ngh

Ìo m

uacã

nh÷

ng ®

Æc tÝ

nh g

×?+

§iÒ

u ki

Ön b

¶o q

u¶n?

+ TÝ

nh th

êi v

ô?+

Møc

®é

th«n

g dô

ng?

§Çu

raC

¸c b

ªn li

ªn q

uan

1. N

gêi

ngh

Ìo th

êng

b¸n

çc

lo¹i

s¶n

phÈm

/dÞc

h vô

nµo

trªn

thÞ t

rên

g?Lµ

s¶n

phÈ

mdo

ng

êi n

ghÌo

Sx

hay

lµ tr

ung

gian?

2. B

¸n c

¸c ®

Çu v

µo ®

ã ë

®©u?

3. N

h÷ng

ai m

ua n

h÷ng

s¶n

phÈ

m n

µy?

T¹i

sao

l¹i b

¸n c

ña c

¸c ®

èi t

îng

®ã?

4. T

ù b¸

n ha

y ph

¶i c

ã sù

trî

gióp? Ai

/tæ c

høc

nµo

trî g

ióp?

H×n

h th

øc tr

î gióp

lµ g

×?5.

ChÝ

nh q

uyÒn

®Þa

ph

¬ng

cã n

h÷ng

trî

gióp

g× ®

Ó ng

êi n

ghÌo

cã

thÓ

b¸n

nh÷n

g s¶

n ph

Èmcñ

a m

×nh

thuË

n tiÖ

n, dÔ

dµng

h¬n?

6. N

gêi

ngh

Ìo c

ã n¾

m ®

îc

nh÷n

g th

«ng

tinvÒ

js¶n

phÈ

m n

µy tr

íc

khi b

¸n k

h«ng?

7. N

Õu c

ã th

«ng

tin tõ

®©u?

CÇn

biÕ

t nh÷

ngth

«ng

tin g

× vÒ

thÞ t

ruên

g nµ

y tro

ng th

êi g

ian

tíi?

§Æc

tÝnh

cña

hµn

g hã

a/s¶

n ph

Èm8.

Nh÷

ng s

¶n p

hÊm

®ã

cã n

h÷ng

®Æc

tÝnh

g×?

+ §

iÒu

kiÖn

b¶o

qu¶

n?+

TÝnh

thêi

vô?

+ M

øc ®

é th

«ng

dông?

+ Sè

lîn

g nh

iÒu

hay

Ýt?

1. L

ùa c

hän

theo

danh

tiªu

thøc

®·

nªu

2. s

¬ ®å

chu

èi c

ung

cÊp/

gi¸

trÞ

3. P

MA

3.

SWO

T4.

S¬

®å g

iao

lu



- Th¸ng 12 - 200672

§¸nh gi¸ çc thÞ trêng cã sù tham gia+

Sè l

îng

nhiÒ

u ha

y Ýt?

+ M

øc ®

é æn

®Þn

h?+ Kh

¶ n¨

ng th

ay th

Õ b»

ng c

¸c lo

¹i h

µng

ho¸

kh¸c?.

..

ThÓ

chÕ,

chÝ

nh s

¸ch

liªn

quan

9. T

ho¶

thuË

n m

iÖng

hay

b»n

g v¨

n b¶

n?10

. Ph

¬ng

thøc

than

h to

¸n (B

»ng

tiÒn

hay

®æi

hµng

, tr

íc h

ay s

au k

hi b

¸n )?

11. C

¸c c

hi p

hÝ c

ho g

iao

dÞch?

12. Q

uan

hÖ v

íi c

¸c tæ

chø

c /c

¸ nh

©n tr

ong

viÖc

mua

çc

s¶n

phÈ

m ®

Çu v

µo c

ho s

¶n x

uÊt

nh

thÕ

nµo?

13. N

gêi

ngh

Ìo c

ã bi

Õt c

¸c q

uy ®

Þnh

cña

c¬qu

an n

hµ n

íc

chÝn

h qu

yÒn

®Þa

ph¬

ng v

Òho

¹t ®

éng

nµy

kh«n

g?14

. NÕu

biÕ

t, ç

c qu

y ®Þ

nh ®

ã cã

c¶n

trë

hay

t¹o

®iÒu

kiÖ

n ch

o ng

êi n

ghÌo

nh

thÕ

nµo?

.15

. Cã

khi n

µo n

gêi

ngh

Ìo p

h¶i t

h«ng

qua

hÖ

thèn

g ç

c c¬

qua

n dÞ

ch v

ô ph

¸p lý

kh«

ng?

trong

nh÷

ng tr

tên

g hî

p nµ

o? T

¹i s

ao?

16. C

¸c v

Ên ®

Ò vÒ

thñ

tôc

mua

, gi¶

i quy

Õt c

¸c tr

anh

chÊp

diÔ

n ra

trªn

thÞ t

rên

g nµ

y nh

th

Õ nµ

o?

Gi¸

c¶

17. G

i¸ c

¶ nh

÷ng

s¶n

phÈm

®Çu

vµo

phô

thué

cvµ

o nh

÷ng

yÕu

tè n

µo tr

ªn th

Þ trõ

¬ng?

18. N

gêi

ngh

Ìo c

ã bÞ

Ðp

gi¸

khi m

ua c

¸c lo

¹is¶

n ph

Èm ®

Çu v

µo k

h«ng? Ai

lµ n

gêi

Ðp

gi¸?

Ðp g

i¸ n

h th

Õ nµ

o? V

× sao

l¹i b

Þ Ðp

gi¸?

19. V

iÖc Ðp

gi¸

®ã

¶nh

hën

g nh

th

Õ nµ

o ®è

iví

i ng

êi n

ghÌo?

+ M

øc ®

é æn

®Þn

h (c

ung

cÊp,

gi¸

c¶)?

+ Kh

¶ n¨

ng th

ay th

Õ b»

ng c

¸c lo

¹i h

µng

ho¸

kh¸c?.

..

ThÓ

chÕ,

chÝ

nh s

¸ch

liªn

quan

9. B

¸n b

u«n

hay

b¸n

lÎ?

11. T

ho¶

thuË

n m

iÖng

hay

b»n

g v¨

n b¶

n?12

. Ph

¬ng

thøc

than

h to

¸n (B

»ng

tiÒn

hay

®æi

hµng

, tr

íc h

ay s

au k

hi b

¸n )?

13. C

¸c c

hi p

hÝ c

ho g

iao

dÞch?

14. §

iÒu

kiÖn

tham

gia

ho¹

t ®én

g nµ

y?(g

iÊy

phÐp

, ®Æt

cäc

, lÖ

phÝ..

.)15

. Qua

n hÖ

víi

çc

tæ c

høc

/ç

nh©n

tron

gvi

Öc b

¸n c

¸c s

¶n p

hÈm

®Çu

vµo

cho

s¶n

xuÊ

tnh

th

Õ nµ

o?16

. Ng

êi n

ghÌo

cã

biÕt

çc

quy

®Þn

h cñ

a c¬

quan

nhµ

ní

c ch

Ýnh

quyÒ

n ®Þ

a ph

¬ng

vÒ

ho¹t

®én

g nµ

y kh

«ng?

17. N

Õu b

iÕt,

çc

quy

®Þnh

®ã

cã c

¶n tr

ë ha

yt¹

o ®i

Òu k

iÖn

cho

ngê

i ngh

Ìo n

h th

Õ nµ

o?.

18. C

ã kh

i nµo

ng

êi n

ghÌo

ph¶

i th«

ng q

ua h

Öth

èng

çc

c¬ q

uan

dÞch

vô

ph¸p

lý k

h«ng?

trong

nh÷

ng tr

tên

g hî

p nµ

o?T¹

i sao?

19. C

¸c v

Ên ®

Ò vÒ

thñ

tôc

b¸n,

gi¶

i quy

Õt c

¸c tr

anh

chÊp

diÔ

n ra

trªn

thÞ t

rên

g nµ

y nh

th

Õ nµ

o?

Gi¸

c¶

20. G

i¸ c

¶ nh

÷ng

s¶n

phÈm

®Çu

ra p

hô th

uéc

vµo

nh÷n

g yÕ

u tè

nµo

trªn

thÞ t

rõ¬n

g?21

.Ng

êi n

ghÌo

cã

bÞ Ð

p gi

¸ kh

i b¸n

s¶n

phÈ

mkh

«ng?

ai lµ

ng

êi Ð

p gi

¸? Ð

p gi

¸ nh

th

Õ nµ

o?v×

sao

l¹i b

Þ Ðp

gi¸



- Th¸ng 12 - 2006 73


20. X

u h

íng

biÕn

®én

g cñ

a gi

¸ c¶

trªn

thÞ

trên

g nµ

y nh

th

Õ nµ

o?21

. Sù

kh¸c

nha

u vÒ

gi¸

c¶

gi÷a

nh÷

ng v

ïng

kh¸c

nha

u? T

¹i s

ao?S

ù kh

¸c n

hau

®ã ¶

nhh

ëng

nh

thÕ

nµo

®èi v

íi n

gêi

ngh

Ìo?

Rñi

ro

22. K

hi m

ua c

¸c ®

Çu v

µo th

× ng

êi n

ghÌo

thê

ngha

y gÆ

p nh

÷ng

rñi r

o g×?

(Ðp

gi¸,

kh«

ng c

ã th

«ng

tin th

Þ tr

êng,

hµn

g kh

«ng

®óng

chÊ

t lî

ng...).

23. N

h÷ng

rñi r

o nµ

y ¶n

h h

ëng

nh

thÕ

nµo

tíi s

¶n x

uÊt c

ña n

gêi

d©n

ngh

Ìo?

24. N

gêi

d©n

®·

lùa

chän

çc

h nµ

o ®Ó

kh¾

cph

ôc rñ

i ro

22. V

iÖc Ðp

gi¸

®ã

¶nh

hën

g nh

th

Õ nµ

o ®è

iví

i ng

êi n

ghÌo?

23. X

u h

íng

biÕn

®én

g cñ

a gi

¸ c¶

trªn

thÞ

trên

g nµ

y nh

th

Õ nµ

o?

Rñi

ro

24. K

hi b

¸n c

¸c s

¶n p

hÈm

th× n

gêi

ngh

Ìoth

êng

hay

gÆp

nh÷

ng rñ

i ro

g×?

(Ðp

gi¸,

kh«

ngcã

th«n

g tin

thÞ t

rên

g, ..

.).

25. N

h÷ng

rñi r

o nµ

y ¶n

h h

ëng

nh

thÕ

nµo

tíi s

¶n x

uÊt c

ña n

gêi

d©n

ngh

Ìo?

26. K

hi g

Æp rñ

i ro

th× n

gêi

d©n

®·

kh¾c

phô

cb»

ng c

¸ch

nµo?

2. C

¸c v

Ên ®

Ò/h¹

nch

Õ,

u ®i

Óm/c

¬ hé

icñ

a ng

êi n

ghÌo

lµg×

(sö

dông

bé

c«ng

cô k

Ìm theo)

+ N¨n

g lù

c th

am g

ia (®

¸nh

gi¸

theo

5 n

guån

vèn

nh©n

lùc

cña

ngê

i ngh

Ìo?);

+ C

¸c ®

iÒu

kiÖn

tham

gia

(m«i

trê

ng c

¬ ch

Õ,ch

Ýnh

s¸ch

, th«

ng ti

n, p

hÝ g

iao

dÞch

... );

+

Çc

yÕu

tè v

Ò h¹

tÇng

c¬

së (®

iÖn,

ní

c,®

êng,

thuû

lîi)

HÖ

thèn

g dÞ

ch v

ô (®

µo t¹

o ng

hÒ, k

huyÕ

n n«

ng,

l©m

, ng

, tÝn

dôn

g, y

tÕ..)

+ PM

A

3. L

µm th

Õ nµ

o ®Ó

ngê

i ngh

Ìo c

ã th

ÓtiÕ

p cË

n th

Þ tr

êng,

kh¾c

phô

c rñ

i ro,

n©ng

cao

sè

lîn

gvµ

chÊ

t lî

ng d

Þch

vô c

ung

cÊp

Nhµ

ní

c, c

Çn lµ

m g

× ®Ó

t¨ng

cê

ng s

ù th

am g

ia, n

©ng

cao

gi¸

trÞ c

ña n

gêi

ngh

Ìo t¹

i tõn

g kh

©u?

- T¨n

g c

êng

sù th

am g

ia c

ña n

gêi

ngh

Ìo v

µo c

¸c k

h©u

cña

s¶n

xuÊt

(§Çu

vµo

, s¶n

xuÊ

t, ®Ç

u ra

...);

- C¶i

çc

h ç

c ch

Ýnh

s¸ch

(gi¸

c¶,

®Êt

®ai

, tµi

chÝ

nh...);

- N©n

g ca

o n¨

ng n¨n

g lù

c cñ

a hé

/DN;

- C¶i

çc

h c¬

chÕ

/ chÝ

nh s

¸ch

(ph©

n cÊ

p, p

h©n

quyÒ

n, x

· hé

i ho¸

c«n

g t¸

c cu

ng c

Êp d

Þch

vô li

ªnkÕ

t çc

nhµ

...);

- P

h¸t t

riÓn

c¬ s

ë h¹

tÇng

(ní

c s¹

ch, t

huû

lîi,

®ên

g, ®

iÖn)

, çc

dÞc

h vô

kh¸

c (®

µo t¹

o ng

hÒ,

khuy

Õn n

«ng,

l©m

, ng

, chu

yÓn

giao

KHKT

, ho¹

t ®én

g tÝn

dôn

g, y

tÕ..)

- C

¸c g

i¶i p

h¸p

kh¸c



- Th¸ng 12 - 200674


§¸nh gi¸ ThÞ trêng lao ®éng cã sù tham gia

1. Giíi thiÖu • ThÞ trêng lao ®éng cã vai trß quan träng trong sinh kÕ cña

ngêi nghÌo, nhÊt lµ nh÷ng ngêi nghÌo cã Ýt ®Êt ®Ó s¶n xuÊt

n«ng nghiÖp. NhiÒu lao ®éng nghÌo rÊt khã t×m kiÕm vµ cã ®îc

viÖc lµm æn ®Þnh víi møc thu nhËp cao. Çc kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ thÞ

trêng lao ®éng cã sù tham gia t¹i mét sè tØnh cho thÊy, thÞ trêng

lao ®éng bÞ ph©n khóc vµ cã sù kh¸c biÖt lín vÒ tiÒn c«ng vµ thu

nhËp tõ lµm thuª gi÷a çc nhãm ®èi tîng kh¸c nhau (t×nh tr¹ng

kinh tÕ; ®é tuæi, giíi tÝnh, d©n téc, tr×nh ®é häc vÊn... cña ngêi

lao ®éng). Sù ph©n khóc thÞ trêng cho thÊy ngêi nghÌo thêng

bÊt lîi trong viÖc lùa chän c«ng viÖc h¬n lao ®éng kh«ng nghÌo

(do h¹n chÕ vÒ tr×nh ®é CMKT, kü n¨ng nghÒ...).

• Sù kh¸c biÖt cña ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ thÞ trêng lao ®éng cã

sù tham gia víi çc ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ thÞ trêng kh¸c lµ viÖc

xem xÐt çc yÕu tè thÞ trêng díi nhiÒu gi¸c ®é vµ ®a chiÒu dùa

trªn quan ®iÓm vµ sù hiÓu biÕt cña çc ®èi tîng kh¸c nhau tham

gia thÞ trêng lao ®éng, cïng víi sù tham gia cña ngêi nghÌo vµ

lÊy ngêi nghÌo lµm träng t©m.

• Çc cuéc th¶o luËn víi nhãm träng t©m cho phÐp thu thËp çc

th«ng tin b»ng viÖc sö dông çc c«ng cô cã sù tham gia (S¬ ®å

venn, so s¸nh cÆp ®«i, c©y nh©n qu¶…). §iÓm m¹nh cña çc

th«ng tin ®Þnh tÝnh lµ cho phÐp tr¶ lêi çc c©u hái mét çch chi tiÕt

víi møc ®é gi¶i thÝch cao nhng kh¶ n¨ng cho biÕt ®îc çc xu

híng vµ møc ®é kh¸c nhau cho mçi t×nh huèng ®¸nh gi¸ lµ rÊt

h¹n chÕ.

2. Môc tiªu • Thu thËp th«ng tin vÒ thÞ trêng lao ®éng th«ng qua sù hiÓu

biÕt vµ chia sÎ kinh nghiÖm cña nhãm chÝnh quyÒn çc cÊp vµ

çc ®èi tîng tham gia thÞ trêng lao ®éng; gióp chóng ta cã ®îc

sù hiÓu biÕt toµn diÖn vÒ sù vËn hµnh cña thÞ trêng lao ®éng víi

çc yÕu tè cung, cÇu, tiÒn l¬ng, th«ng tin, thÓ chÕ, nh÷ng rµo

c¶n tham gia thÞ trêng, çc ph©n m¶ng trªn thÞ trêng…

• Ph©n tÝch nh÷ng t¸c ®éng vµ ®¸nh gi¸ vai trß cña ho¹t ®éng

lao ®éng lµm thuª ®èi víi sinh kÕ cña ngêi nghÌo;

• X¸c ®Þnh vÞ trÝ vµ møc ®é tham gia cña ngêi nghÌo trong thÞ

trêng; nh÷ng ph¶n øng vµ çch thøc ®èi phã cña ngêi nghÌo

víi nh÷ng thay ®æi cña thÞ trêng lao ®éng;



- Th¸ng 12 - 2006 75


4. §¸nh gi¸ ThÞ trêng lao ®éng cã sù tham gia

• §¸nh gi¸ møc ®é kh¸c biÖt trªn thÞ trêng lao ®éng gi÷a lao

®éng nghÌo vµ çc lao ®éng kh«ng nghÌo.

• §Ò xuÊt çc çc gi¶i ph¸p chÝnh s¸ch gióp cho ngêi nghÌo

tiÕp cËn tèt h¬n víi thÞ trêng lao ®éng vµ sö dông nguån nh©n

lùc hiÖu qu¶ nh»m híng tíi môc tiªu ®a d¹ng hãa nguån thu

nhËp vµ gi¶m nghÌo.


• T×nh h×nh ph¸t triÓn thÞ trêng lao ®éng t¹i ®Þa ph¬ng vµ chiÕn

lîc trong t¬ng lai?;

• Ngêi nghÌo tham gia thÞ trêng lao ®éng nh thÕ nµo (møc

®é tham gia; vai trß tham gia; ph©n khóc thÞ trêng mµ ngêi

nghÌo tham gia...)?;

• Lµm thÕ nµo ®Ó ngêi nghÌo tham gia tèt h¬n vµo thÞ trêng

lao ®éng (møc ®é tham gia nhiÒu h¬n; cã ®îc nh÷ng c«ng viÖc

tèt h¬n, æn ®Þnh h¬n vµ thu nhËp cao h¬n...)?

CÊp tØnh

CÊp huyÖn

CÊp x·

Ngêi d©n

CS-SXKD

Hé gia ®×nh

§iÒu tra-pháng vÊn


®èi tîngtham gia



- Th¸ng 12 - 200676


®èi tîng tham gia Bao gåm ®¹i diÖn cña çc ngµnh nh:

• Lao ®éng, Th¬ng binh & X· héi;

• N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«ng;

• C«ng nghiÖp;

• Th¬ng m¹i vµ dÞch vô;

• Trung t©m DVVL; çc hiÖp héi, ®oµn thÓ; Thèng kª....

C«ng cô • C«ng cô 3a - C©u hái th¶o luËn phÇn thÞ trêng lao ®éng (nhãm

çn bé chÝnh quyÒn)


®èi tîng tham gia • Ngêi lao ®éng lµm thuª

• Hé gia ®×nh nghÌo

Çc th«ng tin cÇn thu thËp bao gåm: çc lo¹i c«ng viÖc lµm thuª;

®Æc ®iÓm cña c«ng viÖc; vai trß cña ho¹t ®éng lµm thuª víi sinh

kÕ; sù kh¸c biÖt vÒ c«ng viÖc gi÷a çc nhãm ®èi tîng. CÇn tËp

trung lµm râ b¶n chÊt ho¹t ®éng lµm thuª cña lao ®éng nghÌo vµ

lao ®éng kh«ng nghÌo vµ viÖc ph©n bæ nguån lùc L§

C«ng cô • C«ng cô 3b - C©u hái th¶o luËn thÞ trêng lao ®éng (nhãm

ngêi lao ®éng ®i lµm thuª)

• C«ng cô 8 - Pháng vÊn hé gia ®×nh nghÌo (phÇn thu thËp th«ng

tin thÞ trêng lao ®éng

4.2 Nhãm ngêi lao ®éng

®èi tîng tham gia Çc ®èi tîng tham gia lµ ®¹i diÖn cho çc doanh nghiÖp, c¬ së

s¶n xuÊt kinh doanh vµ hé gia ®×nh ®ang ho¹t ®éng t¹i ®Þa bµn

nghiªn cøu víi çc ngµnh nghÒ vµ lÜnh vùc kh¸c nhau.

• Çc doanh nghiÖp; Çc c¬ së s¶n xuÊt thuª lao ®éng

• Çc hé gia ®×nh thuª lao ®éng thêng xuyªn

4.3 Nhãm çc c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh thuª lao ®éng (nhãm sö dông lao ®éng)



- Th¸ng 12 - 2006 77


C«ng cô • C«ng cô 9 - Pháng vÊn c¬ së SXKD

• §¸nh gi¸ SWOT vÒ çc mÆt m¹nh, mÆt yÕu, c¬ héi, thêi c¬

Ph¬ng ph¸p • Th¶o luËn nhãm (ghi biªn b¶n)

• Sö dông ma trËn so s¸nh cÆp ®«i ®Ó x¸c ®Þnh nh÷ng c«ng viÖc

lµm thuª phæ biÕn cña ngêi lao ®éng

a. T×nh h×nh chung vÒ thÞtrêng

• T×nh h×nh ph¸t triÓn thÞ trêng lao ®éng ph¸t triÓn m¹nh ë çc

ngµnh nµo

• Sè lao ®éng trong çc ngµnh kinh tÕ

• ChuyÓn dÞch c¬ cÊu lao ®éng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ

x· héi

• ChÊt lîng lao ®éng

• T×nh h×nh thÊt nghiÖp vµ thiÕu viÖc lµm

• Nh÷ng c«ng viÖc lµm thuª phæ biÕn cña ngêi nghÌo/ kh«ng

nghÌo

• Nh÷ng hç trî vµ can thiÖp cña chÝnh quyÒn ®èi víi ngêi lao

®éng lµm thuª trªn ®Þa bµn

b. Ph©n tÝch thÞ trêng • §Æc ®iÓm thÞ trêng lao ®éng t¹i ®Þa ph¬ng

• ThÓ chÕ chÝnh s¸ch t¸c ®éng ®Õn thÞ trêng lao ®éng

• Gi¸, tiÒn c«ng lao ®éng

• Sù c¹nh tranh trong thÞ trêng lao ®éng

• Nh÷ng rñi ro cña thÞ trêng lao ®éng

• T¬ng t¸c cña thÞ trêng lao ®éng vµ çc thÞ trêng kh¸c

• Ph©n tÝch ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu, c¬ héi vµ th¸ch thøc





- Th¸ng 12 - 200678





• Sö dông S¬ ®å Venn ®Ó ®¸nh gi¸ møc ®é tham gia cña çc ®èi

tîng trong thÞ trêng

• Sö dông c«ng cô SWOT ®Ó ®¸nh gi¸ ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu, c¬

héi, th¸ch thøc




• Sö dông s¬ ®å nh©n qu¶ ®Ó x¸c ®Þnh nh÷ng khã kh¨n ph¸t

triÓn thÞ trêng lao ®éng





héi, th¸ch thøc ®èi víi lao ®éng nghÌo.

c. ChiÕn lîc ph¸t triÓnthÞ trêng

• ChiÕn lîc gi¶i quyÕt viÖc lµm g¾n víi chiÕn lîc ph¸t triÓn

kinh tÕ - x· héi

• Çc ®Þnh híng chuyÓn dÞch c¬ cÊu lao ®éng

• ThuËn lîi:

• Khã kh¨n:

• Çc ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o ®Ó ph¸t triÓn thÞ trêng

d. Lµm thÕ nµo ®Ó ngêinghÌo tham gia tèt h¬n

• Çc c«ng viÖc cña ngêi nghÌo

• C¹nh tranh cña ngêi nghÌo trong thÞ trêng lao ®éng

• ChÊt lîng lao ®éng, n¨ng lùc cña ngêi nghÌo

• §iÓm m¹nh cña ngêi nghÌo; H¹n chÕ cña ngêi nghÌo

• C¬ héi cña ngêi nghÌo; Th¸ch thøc cña ngêi nghÌo

• Nhu cÇu hç trî cña lao ®éng nghÌo

• Nh÷ng gi¶i ph¸p cña chÝnh quyÒn nh»m hâ trî ngêi nghÌo

tiÕp cËn thÞ trêng lao ®éng hiÖu qu¶ h¬n.



- Th¸ng 12 - 2006 79


Ph¬ng ph¸p • Th¶o luËn nhãm theo tõng néi dung vµ x¸c ®Þnh sù kh¸c biÖt

gi÷a çc nhãm ®èi tîng (nhËn ®îc trî gióp vµ kh«ng nhËn

®îc trî gióp; çc nhãm d©n téc; giíi tÝnh; nghÌo vµ kh«ng

nghÌo).

• X©y dùng S¬ ®å Venn çc tæ chøc vµ ç nh©n cã liªn quan ®Õn

viÖc lµm thuª cña ngêi nghÌo; vai trß møc ®é tham gia cña çc

bªn liªn quan.

Ph¬ng ph¸p • Th¶o luËn nhãm vµ pháng vÊn trùc tiÕp ®èi tîng; ®¸nh gi¸ sù

kh¸c biÖt vÒ ®Æc ®iÓm viÖc lµm gi÷a çc nhãm ®èi tîng.

• Sö dông ma trËn so s¸nh cÆp ®«i.

a. Nh÷ng bªn liªn quan • Çc lo¹i h×nh doanh nghiÖp vµ c¬ së s¶n xuÊt thu hót lao ®éng

nghÌo.

• Çch thøc tiÕp cËn viÖc lµm cña ngêi nghÌo vµ nh÷ng trî gióp

t×m viÖc tõ chÝnh quyÒn, ®oµn thÓ vµ céng ®ång.

• N¾m b¾t th«ng tin cña ngêi nghÌo vÒ thÞ trêng lao ®éng.

• Nhu cÇu vÒ th«ng tin thÞ trêng lao ®éng cña ngêi nghÌo.

• Vai trß cña chÝnh quyÒn trong viÖc t×m viÖc lµm vµ duy tr× viÖc

lµm thuª cña ngêi nghÌo.

b. §Æc ®iÓm c«ng viÖccña L§ nghÌo

• Nh÷ng c«ng viÖc chñ yÕu mµ ngêi nghÌo thêng lµm.

• §Þa bµn lµm viÖc cña ngêi nghÌo.

• TÝnh chÊt c«ng viÖc cña ngêi nghÌo.

• Kh¶ n¨ng ®¸p øng cña ngêi nghÌo ®èi víi nh÷ng c«ng viÖc

hä ®ang lµm.

c. ThÓ chÕ vµ ®Æc ®iÓmtrong giao dÞch

• Yªu cÇu vÒ mÆt thñ tôc, hå s¬ tuyÓn dông.

• Çc lo¹i hîp ®ång lao ®éng.

• Nh÷ng tháa thuËn vµ cam kÕt hîp ®ång lao ®éng.

• Møc ®é thùc hiÖn nh÷ng cam kÕt cña ngêi sö dông lao ®éng

vµ lao ®éng nghÌo.

5.2 Lµm viÖc víi ngêi lao ®éng lµm thuª



- Th¸ng 12 - 200680


• Nh÷ng qui ®Þnh cña chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng liªn quan ®Õn qu¸

tr×nh tuyÓn dông vµ çc quan hÖ lao ®éng.

• Nh÷ng t¸c ®éng cña çc quy ®Þnh ®èi víi lao ®éng nghÌo.


kh¸c biÖt vÒ ®Æc ®iÓm viÖc lµm gi÷a çc nhãm ®èi tîng.

• §¸nh gi¸ møc ®é thùc hiÖn çc cam kÕt vµ ¶nh hëng cña m«i

trêng thÓ chÕ ®èi víi lao ®éng nghÌo.

• Sö dông ma trËn so s¸nh cÆp ®«i.


kh¸c biÖt vÒ ®Æc ®iÓm viÖc lµm gi÷a çc nhãm ®èi tîng (nam vµ

n÷; d©n téc; th©m niªn; tr×nh ®é; ®Þa bµn…).

• Sö dông s¬ ®å quan hÖ ®Ó ®¸nh gi¸ vai trß vµ ¶nh hëng cña

lao ®éng nghÌo ®èi víi kinh tÕ hé gia ®×nh.

d. TiÒn l¬ng, tiÒn c«ng • Nh÷ng tho¶ thuËn vÒ møc tiÒn c«ng gi÷a ngêi sö dông lao

®éng vµ ngêi lao ®éng.

• Møc tiÒn c«ng vµ sù kh¸c biÖt vÒ tiÒn c«ng gi÷a lao ®éng

nghÌo vµ çc nhãm ®èi tîng kh¸c.

• Çc chÕ ®é phóc lîi ®èi víi lao ®éng nghÌo.

• Vai trß vµ møc ®é ¶nh hëng cña lao ®éng nghÌo lµm thuª ®èi

víi kinh tÕ hé gia ®×nh.

e. ThÓ chÕ C¹nh tranhtrong thÞ trêng

• Møc ®é khã kh¨n trong qu¸ tr×nh t×m kiÕm viÖc lµm cña lao

®éng nghÌo; çc nguyªn nh©n vµ rµo c¶n trong qu¸ tr×nh tham

gia TTL§

• ChÊt lîng vµ møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc cña ngêi nghÌo

so víi nh÷ng ®èi tîng kh¸c

• Nh÷ng ph©n khóc thÞ trêng lao ®éng cña ngêi nghÌo vµ çc

®èi tîng kh¸c



- Th¸ng 12 - 2006 81


Ph¬ng ph¸p • Th¶o luËn nhãm vµ pháng vÊn trùc tiÕp ®èi tîng (ghi biªn b¶n

néi dung).


néi dung).

Ph¬ng ph¸p • Th¶o luËn nhãm vµ pháng vÊn trùc tiÕp ®èi tîng.


héi, th¸ch thøc ®èi víi lao ®éng nghÌo.


néi dung).

f. Rñi ro vµ çc c¬ chÕ®èi phã.

• Rñi ro trong qu¸ tr×nh t×m kiÕm viÖc lµm.

• Rñi ro trong qu¸ tr×nh tham gia thÞ trêng lao ®éng.

• Rñi ro trong thanh to¸n tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng.

• ¶nh hëng cña çc rñi ro ®èi víi lao ®éng nghÌo vµ ®êi sèng

sinh ho¹t cña çc hé nghÌo.

• C¬ chÕ ®èi phã vµ kh¾c phôc çc rñi ro.

g. C¬ héi vµ th¸ch thøclao ®éng nghÌo

• Nh÷ng ®iÓm m¹nh cña ngêi nghÌo.

• Nh÷ng h¹n chÕ cña ngêi nghÌo.

• Nh÷ng c¬ héi cña ngêi nghÌo.

• Nh÷ng th¸ch thøc cña ngêi nghÌo.

h. Lµm thÕ nµo ®Ó ngêinghÌo tham gia tèt h¬n

• §èi víi nhµ níc, chÝnh quyÒn vµ çc ®oµn thÓ.

• §èi víi Çc c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh cã thuª lao ®éng.

• §èi víi ngêi lao ®éng nghÌo.



- Th¸ng 12 - 200682


Ph¬ng ph¸p • Pháng vÊn trùc tiÕp hé gia ®×nh vµ ngêi lao ®éng.

• §èi tîng pháng vÊn lµ ®¹i diÖn hé gia ®×nh n¾m ®îc ®Çy ®ñ

çc th«ng tin vÒ hé (thêng lµ chñ hé).

• Cuéc pháng vÊn ®îc thùc hiÖn t¹i hé gia ®×nh víi c«ng cô sö

dông lµ b¶ng hái ®iÒu tra hé gia ®×nh.

• Thêi gian dµnh ®Ó pháng vÊn hé trong kho¶ng tõ 1,5-2 giê.

5.3 §iÒu tra hé gia ®×nh nghÌo

a. TiÕp cËn viÖc lµm • Çch thøc t×m viÖc lµm

• Thêi gian, chi phÝ t×m viÖc

• §µo t¹o nghÒ

• Th«ng tin viÖc lµm

• Çc ®iÒu kiÖn tuyÓn dông

• Lý do lùa chän c«ng viÖc

b. §Æc ®iÓm c«ng viÖc • §èi tîng thuª lao ®éng

• §Þa bµn lµm viÖc

• Thêi giam lµm viÖc

• Lo¹i hîp ®ång lao ®éng

• Møc ®é phï hîp søc khoÎ, tr×nh ®é cña ngêi lao ®éng

c. TiÒn l¬ng, tiÒn c«ng • Møc tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng

• Çc c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh møc tiÒn c«ng, tiÒn l¬ng

• Çc kho¶n trî cÊp vµ phóc lîi kh¸c

d. Nhu cÇu trî gióp • Hç trî tÝn dông t¹o viÖc lµm

• §µo t¹o nghÒ, chuyÓn ®æi viÖc lµm

• T vÊn viÖc lµm

• Th«ng tin viÖc lµm



- Th¸ng 12 - 2006 83


Ph¬ng ph¸p • Pháng vÊn c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh.

• Pháng vÊn ®îc thùc hiÖn t¹i c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh.

• Chñ c¬ së vµ nh÷ng ngêi liªn quan lµ nh÷ng ngêi ®îc

pháng vÊn trùc tiÕp.

• Sö dông c«ng cô kh¶o s¸t c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó thu

thËp th«ng tin.

• Thêi gian kh¶o s¸t mét c¬ së dù kiÕn kho¶ng tõ 4-5 giê.

5.4 ®iÒu tra c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh

a. T×nh h×nh sö dông lao®éng

• Sè lao ®éng ®ang lµm viÖc t¹i doanh nghiÖp theo lo¹i hîp ®ång

lao ®éng.

• Sè lao ®éng ®ang lµm viÖc t¹i doanh nghiÖp theo tr×nh ®é

CMKT vµ giíi tÝnh.

• Sè lao ®éng ®ang lµm viÖc t¹i doanh nghiÖp theo t×nh tr¹ng c

tró.

b. TiÒn l¬ng, tiÒn c«ng • TiÒn l¬ng, tiÒn c«ng cña ngêi lao ®éng

• Çc kho¶n phóc lîi vµ çc chÕ ®é kh¸c

• C¨n cø chñ yÕu ®Ó c¬ së x¸c ®Þnh møc tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng

c. Çch thøc thuª lao®éng

• Trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp lao ®éng

• Chi phÝ tuyÓn dông lao ®éng

• Çc tiªu chuÈn tuyÓn dông

• Nh÷ng khã kh¨n trong qu¸ tr×nh tuyÓn dông

d. T×nh h×nh sö dông lao®éng nghÌo

• Nh÷ng c«ng viÖc mµ ngêi nghÌo thêng lµm

• Møc ®é æn ®Þnh trong c«ng viÖc cña ngêi nghÌo



- Th¸ng 12 - 200684


6. M«t sè lu ý vµ kinh nghiÖm ®¸nh gi¸

Khi ®¸nh gi¸ hiÖntr¹ng vÒ thÞ trênglao ®éng

• Ngêi híng dÉn ph¶i cã kiÕn thøc vÒ lÜnh vùc nghiªn cøu vµ

nh÷ng kü n¨ng tæ chøc çc buæi th¶o kuËn: Trong th¶o luËn

nhãm, ngêi híng dÉn cã vai trß quan träng quyÕt ®Þnh chÊt

lîng cña buæi th¶o luËn, chÝnh v× vËy ngêi híng dÉn ph¶i lµ

ngêi cã kiÕn thøc vÒ lÜnh vùc ®ang th¶o luËn, cÇn n¾m ch¾c

®îc mét sè th«ng tin c¬ b¶n vÒ thÞ trêng lao ®éng t¹i ®Þa bµn

nghiªn cøu tõ çc sè liÖu thèng kª nh»m hç trî vµ gîi ý cho çc

thµnh viªn nhãm th¶o luËn tr¶ lêi çc c©u hái ®îc ®Æt ra.

• Ngêi híng dÉn cÇn ®Æt nh÷ng c©u hái dÔ hiÓu vµ sö dông

thµnh th¹o çc c«ng cô kü thuËt: Khi tiÕn hµnh th¶o luËn ngêi

híng dÉn kh«ng nªn sö dông çc c©u hái mang tÝnh tæng qu¸t,

g©y khã kh¨n cho viÖc tr¶ lêi vµ th¶o luËn cña nhãm. Nh÷ng c©u

hái trung gian ph¶i ®îc sö dông thêng xuyªn vµ dùa trªn

nguyªn t¾c ®i tõ th«ng tin chi tiÕt tíi th«ng tin tæng qu¸t. §èi víi

tõng c©u hái, ngêi híng dÉn ph¶i híng dÉn cô thÓ cho nhãm

th¶o luËn vÒ c«ng cô kü thuËt ®îc ¸p dông. VÝ dô, ®Ó thu thËp

th«ng tin vµ ®¸nh gi¸ vÒ “t×nh h×nh ph¸t triÓn cña thÞ trêng lao

®éng?” vµ ®Æt c©u hái nµy ra cho nhãm th¶o luËn th× ®©y lµ mét

c©u hái rÊt khã tr¶ lêi. V× vËy, ngêi híng dÉn cÇn sö dông çc

c©u hái trung gian nh: Sè lao ®éng hiÖn ®ang lµm viÖc trong çc

ngµnh kinh tÕ? Ngµnh nghÒ nµo hiÖn thu hót nhiÒu lao ®éng?...

§©y lµ nh÷ng c©u hái vÒ hiÖn tr¹ng gióp cho nhãm th¶o luËn h×nh

dung ®îc t×nh h×nh ho¹t ®éng cña thÞ trêng lao ®éng.

Khi ph©n tÝch çcyÕu tè trong thÞtrêng lao ®éng

• CÇn ph¶i ®Æt c©u hái vµ thu thËp th«ng tin theo tr×nh tù ®îc

yªu cÇu: Tríc khi ph©n tÝch çc ®Æc ®iÓm cña thÞ trêng lao

®éng, nhãm th¶o luËn cÇn x¸c ®Þnh çc bªn liªn quan tíi thÞ

trêng (çc lo¹i h×nh doanh nghiÖp vµ c¬ së s¶n xuÊt thu hót lao

®éng; çch thøc tiÕp cËn viÖc lµm ngêi lao ®éng vµ nh÷ng trî

gióp t×m viÖc tõ chÝnh quyÒn, ®oµn thÓ vµ céng ®ång (ai trî gióp?,

trî gióp g×? §µo t¹o nghÒ, thñ tôc giÊy tê, hå s¬, giíi thiÖu viÖc

lµm? Çch thøc trî gióp?); nguån th«ng tin vÒ viÖc lµm; vai trß

cña chÝnh quyÒn trong viÖc t×m viÖc lµm vµ duy tr× viÖc lµm thuª

cña ngêi lao ®éng... TiÕp ®ã, cÇn ®¸nh gi¸ møc ®é quan hÖ cña

çc bªn tíi thÞ trêng lao ®éng. ViÖc ®¸nh gi¸ møc ®é quan hÖ

®îc thùc hiÖn th«ng qua viÖc sö dông c«ng cô S¬ ®å Venn

(Venn Diagram)



- Th¸ng 12 - 2006 85


• Sö dông c«ng cô so s¸nh cÆp ®«I ®Ó thu thËp th«ng tin ®èi víi

néi dung c©u hái cã tÝnh chÊt so s¸nh: §èi víi nh÷ng néi dung,

c©u hái so s¸nh hoÆc x¸c ®Þnh møc ®é quan träng, ngêi híng

dÉn, híng dÉn nhãm sö dông c«ng cô so s¸nh cÆp ®«i ®Ó th¶o

luËn, thu thËp th«ng tin vµ tr¶ lêi çc c©u hái. VÝ dô, ®Ó “x¸c ®Þnh

nh÷ng c«ng viÖc lµm thuª phæ biÕn cña ngêi nghÌo?”, tríc hÕt

cÇn liÖt kª nh÷ng c«ng viÖc mµ lao ®éng nghÌo ®ang lµm b»ng

ph¬ng ph¸p sö dông thÎ. Sau khi cã çc th«ng tin vÒ nh÷ng

c«ng viÖc mµ lao ®éng nghÌo ®ang lµm thuª, ngêi híng dÉn

sö dông c«ng cô so s¸nh cÆp ®«i ®Ó x¸c ®Þnh nh÷ng c«ng viÖc

phæ biÕn vµ s¾p xÕp theo thø tù quan träng.

Khi ph©n tÝch çcyÕu tè trong thÞtrêng lao ®éng

• Chóng ta còng cã thÓ sö dông c«ng cô so s¸nh cÆp ®«i ®Ó

ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ vÒ møc ®é vµ hiÖu qu¶ cña nh÷ng hç trî tõ

chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng trong qu¸ tr×nh t×m kiÕm vµ tiÕp cËn viÖc

lµm cña ngêi lao ®éng; nh÷ng rñi ro phæ biÕn trong thÞ trêng lao

®éng; nh÷ng ngµnh nghÒ vµ lo¹i c«ng viÖc thu hót nhiÒu lao ®éng

nghÌo... vµ s¾p xÕp theo thø tù quan träng.

• Sö dông thÎ mµu trong nh÷ng c©u hái mang tÝnh chÊt liÖt kª

vµ quan s¸t tÇn suÊt: §èi víi nh÷ng néi dung chØ ®ßi hái liÖt kª,

ngêi híng dÉn cã thÓ sö dông thÎ vµ híng dÉn nhãm th¶o

luËn sö dông thÎ ®Ó th«ng tin thu thËp. Nh÷ng néi dung liÖt kª cã

d¹ng thøc c©u hái nh: Nh÷ng yªu cÇu vÒ mÆt thñ tôc, hå s¬

tuyÓn dông (Hé khÈu, v¨n b»ng chøng chØ, tiÒn ®Æt cäc, giÊy x¸c

nhËn...), çc lo¹i hîp ®ång lao ®éng; Nh÷ng tháa thuËn vµ cam

kÕt hîp ®ång lao ®éng;...

• Mét d¹ng c©u hái kh¸c thêng ®îc sö dông trong th¶o luËn

nhãm. D¹ng c©u hái tr¶ lêi Cã hoÆc Kh«ng. D¹ng c©u hái nµy lµ

nh÷ng c©u hái th¨m dß nh: Ngêi lao ®éng cã th¬ng lîng víi

chñ sö dông lao ®éng ®Ó t¨ng møc tiÒn c«ng cho m×nh kh«ng?

C©u tr¶ lêi nhËn ®îc sÏ lµ “Cã” hoÆc “Kh«ng”. NÕu tr¶ lêi

“Kh«ng” ngêi híng dÉn cã thÓ ®Æt tiÕp c©u hái ®Ó t×m hiÓu s©u

h¬n: Lý do t¹i sao kh«ng? NÕu c©u tr¶ lêi lµ “Cã”, chóng ta cã thÓ

hái tiÕp: Qu¸ tr×nh th¬ng lîng diÔn ra nh thÕ nµo? Nh÷ng

víng m¾c chÝnh trong viÖc th¬ng lîng gi÷a 2 bªn?; KÕt qu¶

th¬ng lîng ®¹t ®îc?....



- Th¸ng 12 - 200686


Khi x¸c ®Þnh chiÕnlîc ph¸t triÓn thÞtrêng vµ çc gi¶iph¸p chÝnh s¸chhç trî ngêi nghÌo

• §èi víi th¶o luËn nhãm chÝnh quyÒn çc cÊp, viÖc x¸c ®Þnh

çc chiÕn lîc ph¸t triÓn thÞ trêng, cÇn sö dông çc th«ng tin tõ

nhiÒu nguån bæ sung kh¸c nhau nh: çc sè liÖu thèng kª vÒ lao

®éng viÖc lµm; ChiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi; Çc ®Þnh

híng chuyÓn dÞch c¬ cÊu lao ®éng ®Ó x¸c ®Þnh khung chiÕn

lîc.

• Cßn ®èi víi nhãm sö dông lao ®éng, cÇn lµm râ chiÕn lîc

ph¸t triÓn doanh nghiÖp vµ ho¹t ®éng ®éng s¶n xuÊt cña çc hé

gia ®×nh, ®Æc biÖt nhÊn m¹nh tíi nhu cÇu sö dông lao ®éng.

• Víi nhãm ngêi lao ®éng lµm thuª, khi ph©n tÝch vµ x¸c ®Þnh

çc chiÕn lîc mµ ngêi lao ®éng sö dông trong t¬ng lai nh:

ChiÕn lîc duy tr× vµ æn ®Þnh; chiÕn lîc ph¸t triÓn vµ më réng

hoÆc chÊm døt c«ng viÖc hiÖn t¹i, ®èng thêi ph¶i g¾n kÕt ®îc víi

chiÕn lîc sinh kÕ cña ngêi lao ®éng.

• TiÕp ®ã, ®Ó lµm râ vÞ trÝ cña ngêi nghÌo trong thÞ trêng, çc

nhãm th¶o luËn cÇn tr¶ lêi c©u hái: “Lµm thÕ nµo ®Ó ngêi nghÌo

tham gia tèt h¬n vµo thÞ trêng?”. §Ó tr¶ lêi cho c©u hái nµy díi

çc quan ®iÓm kh¸c nhau cña çc nhãm chóng ta cÇn ph©n chia

cô thÓ çc néi dung c©u hái vµ c©u tr¶ lêi theo tõng nhãm ®èi

tîng:

Khi lµm viÖc víinhãm ngêi lao®éng lµm thuª

• ViÖc sö dông çc thuËt ng÷ lµm thuª cÇn ph¶i ®îc lu ý ë

mét sè ®Þa ph¬ng thuËt ng÷ lµm mín ®îc dïng ®Ó ¸m chØ

nh÷ng ngêi ®i lµm ®Ó hëng tiÒn c«ng (tøc lµ lao ®éng lµm

thuª);

• CÇn ph©n biÖt gi÷a lao ®éng lµm thuª vµ lao ®éng ®i lµm ¨n

xa. Lao ®éng lµm thuª hëng tiÒn c«ng tõ ngêi sö dông lao

®éng, cßn lao ®éng ®i lµm ¨n xa cã thÓ lµ lµm thuª hoÆc còng cã

thÓ lµ lao ®éng tù lµm. V× vËy cÇn ph¶i hái kü th«ng tin ®èi víi lao

®éng ®i lµm ¨n xa xem hä thuéc nhãm ®èi tîng nµo, lµm thuª

hay tù lµm;

• Trong suèt qu¸ tr×nh thu thËp th«ng tin vµ ®¸nh gi¸ vÒ thÞ

trêng lao ®éng, cÇn ph¶i lu«n lÊy ngêi nghÌo lµm trung t©m,

®ång thêi so s¸nh møc ®é tiÕp cËn vµ tham gia cña ngêi nghÌo

vµ ngêi kh«ng nghÌo vµ çc nhãm ®èi tîng kh¸c.



- Th¸ng 12 - 2006 87


7. VÝ dô: §¸nh gi¸ lao ®éng lµm thuª t¹i §µ n½ng

Khi lµm viÖc víinhãm ngêi lao®éng lµm thuª

N¨m 2004, trong khu«n khæ hîp t¸c nghiªn cøu víi Ng©n hµng

Ch©u ¸ (ADB), ViÖn Khoa häc, Lao ®éng vµ X· héi, phèi hîp víi

trêng §¹i häc §µ N½ng thùc hiÖn nghiªn cøu thÞ trêng cã sù

tham gia cña ngêi nghÌo t¹i §µ N½ng. Sau ®©y lµ mét vÝ dô vÒ

qu¸ tr×nh thu thËp th«ng tin vµ ®¸nh gi¸ nh÷ng c«ng viÖc phæ biÕn

cña ngêi nghÌo khi th¶o luËn víI nhãm ngêi lao ®éng taÞ ®Þa

bµn nghiªn cøu. Çc bíc tiÕn hµnh nh sau:

Bíc 1: H×nh thµnh nhãm th¶o luËn, bao gåm nh÷ng ngêi d©n

tham gia vµo çc ho¹t ®éng lµm thuª vµ nh÷ng ngêi cã nhu cÇu

lµm thuª nhng kh«ng kiÕm ®îc viÖc lµm do gÆp ph¶i nh÷ng trë

ng¹i trong qu¸ tr×nh tiÕp cËn viÖc lµm

Bíc 2: X¸c ®Þnh “Nh÷ng c«ng viÖc lµm thuª chñ yÕu mµ ngêi

lao ®éng vµ ngêi nghÌo thêng lµm? §Ó lµm ®îc ®iÒu nµy, cÇn

liÖt kª nh÷ng c«ng viÖc ngêi nghÌo ®ang lµm. §Ó x¸c ®Þnh ®îc

nh÷ng c«ng viÖc phæ biÕn mµ ngêi nghÌo thêng lµm th× tríc

hÕt ph¶i liÖt kª nh÷ng c«ng viÖc mµ ngêi nghÌo ®ang lµm.

Nh÷ng c«ng viÖc ngêi nghÌo lµm thuª lµ nh÷ng ®îc tr¶ tiÒn

c«ng, trong çc linh vùc s¶n xuÊt kinh doanh kh¸c nhau

Bíc 3: Sö dông c«ng cô so s¸nh cÆp ®«i ®Ó x¸c ®Þnh nh÷ng

c«ng viÖc phæ biÕn ngêi nghÌo thêng lµm. Sau ®ã ®Õm tÇn

suÊt xuÊt hiÖn vµ x¸c ®Þnh sè ®iÓm xÕt h¹ng cho tõng lo¹i c«ng

viÖc. KÕt qu¶ xÕp h¹ng ®îc ®¸nh gi¸ trong phÇn kÕt qu¶ sö

dông c«ng cô so s¸nh cÆp ®«i cho thÊy, trång vµ ch¨m sãc (CS)

cµ phª (6 ®iÓm) lµ c«ng viÖc phæ biÕn nhÊt mµ ngêi nghÌo

thêng lµm, sau ®ã lµ c«ng viÖc chÕ biÕn n«ng s¶n (4 ®iÓm).

Nh÷ng c«ng viÖc mµ ngêi nghÌo Ýt lµm lµ c¬ khÝ, may mÆc vµ

lµm méc (1 ®iÓm).

X¸c ®Þnh c«ng viÖc phæ biÕn cña ngêi nghÌo

C«ng viÖclµm thuª

Lµm méc Phô nÒ Bèc v¸c Trång, CScµ phª

ChÕ biÕnn«ng s¶n

May mÆc C¬ khÝ

Lµm méc x Lµm méc Bèc v¸c Trångcµ phª


May mÆc C¬ khÝ

Phô nÒ x x Bèc v¸c Trångcµ phª

Phô nÒ Phô nÒ Phô nÒ

Bèc v¸c x x x Trångcµ phª


Bèc v¸c Bèc v¸c

Trång, CScµ phª

x x x x Trångcµ phª

Trångcµ phª

Trångcµ phª


x x x x x ChÕ biÕnn«ng s¶n


May mÆc x x x x x x May mÆc

C¬ khÝ x x x x x x x

§iÓm 1 2 3 6 4 1 1



- Th¸ng 12 - 200688






B¸o ço hiÖn trêng lµ tæng hîp (sao chôp) mét çc hÖ thèng









dung:


- §Þa ®iÓm


- Thµnh ph©n nhãm tham gia (cã danh s¸ch)




• KÕt qu¶ th¶o luËn lµ phÇn quan träng nhÊt vµ ph¶i ®îc ghi








ngêi ghi biªn b¶n vµ tæng h¬p th«ng tin.




- Th¸ng 12 - 2006 89



ph¶i thu thËp ®Çu ®ñ çc th«ng tin hµnh chÝnh (danh s¸ch, ®Þa





kiÕn ®¸nh gi¸.






mµ c¶ nh÷ng ý kiÕn cã tÝnh trÝch dÉn,.

Ph©n c«ng nhiÖm vô ViÕt b¸o ço hiÖn trêng lµ mét bíc ®Æc biÖt quan träng trong



nhËn.


Trªn c¬ së nh÷ng th«ng tin ®îc tæng hîp s¬ bé kÕt qu¶ th¶o




tîng nghiªn cøu.


• Chñ ®Ò th¶o luËn (sinh kÕ, thÞ trêng lao ®éng,...)

• Çc néi dung th¶o luËn

• KÕt qu¶ th¶o luËn vÒ tõng néi dung ®èi víi tõng nhãm ®èi







- Th¸ng 12 - 200690


Lu ý • Nªn thùc hiÖn b¸o ço hiÖn trêng d¹ng tæng hîp ngay khi cã





hiÖn trêng biªn b¶n. (H×nh vÏ, c©u trÝch ý kiÕm,...) mµ chØ s¾p

xÕp l¹i mét çc l« gic vµ hoµn thiÖn c©u ch÷.



riªng)



- Th¸ng 12 - 2006 91


9. B

é c

«ng

cô

C«ng

cô

sè 3

a: C

©u h

ái t

h¶o

luË

n vÒ

thÞ

tr

êng

lao

®én

g(n

hãm

Çn

bé

chÝ

nh q

uyÒn

cÊp

tØn

h vµ

x·)

1. T

×nh

h×nh

chu

ng1.

T×n

h h×

nh p

h¸t t

riÓn

thÞ t

rên

g la

o ®é

ng p

h¸t t

riÓn

m¹n

h ë

çc

ngµn

h nµ

o?(N

h÷ng

ngµ

nh n

µo th

u hó

t nhi

Òu la

o ®é

ng, t

èc ®

é t¨

ng c

Çu la

o ®é

ng, g

i¶i q

uyÕt

viÖc

lµm

...)

2. C

huyÓ

n dÞ

ch c

¬ cÊ

u la

o ®é

ng tr

ong

qu¸

tr×nh

ph¸

t triÓ

n ki

nh tÕ

x·

héi

3. C

hÊt l

îng

lao

®éng

thµn

h th

Þ/ n«

ng th

«n; n

ghÌo

/ kh«

ng n

ghÌo

, nam

/ n÷;

thµn

h ph

Çn k

inh

tÕ (

tr×nh

®é

chuy

ªn m

«n, k

inh

nghi

Öm, t

h©m

niª

n, b»n

g cÊ

p ®µ

ot¹

o, k

h¶ n¨n

g ®¸

p øn

g c«

ng v

iÖc)

4. T

×nh

h×nh

thÊt

ngh

iÖp

vµ th

iÕu

viÖc

lµm

, sù

kh¸c

biÖ

t gi÷

a ç

c nh

ãm ®

èi t

îng,

gi÷a

çc

®Þa

bµn

...)

5. N

h÷ng

c«n

g vi

Öc lµ

m th

uª p

hæ b

iÕn

cña

ngê

i ngh

Ìo/ k

h«ng

ngh

Ìo; n

am/ n

÷;th

µnh

thÞ/

n«ng

th«n; d

©n ®

Þa p

h¬n

g/ d

i c.

..

6. N

h÷ng

hç

trî v

µ ca

n th

iÖp

cña

chÝn

h qu

yÒn

®èi v

íi n

gêi

lo ®

éng

lµm

thuª

trªn

®Þa

bµn - T

h«ng

tin

viÖc

lµm

- T

vÊn

hín

g ng

hiÖp

- Hç

trî ®

µo t¹

o ng

hÒ- T

vÊ

n vÊ

n gi

íi th

iÖu

viÖc

lµm

- B¶o

vÖ

çc

quyÒ

n lî

i cña

ng

êi la

o ®é

ng

- To¹

®µm

nhã

m P

MA

- So

s¸nh

cÆp

®«i

- S¬

®å Ven

n



- Th¸ng 12 - 200692


2. P

h©n

tÝch

thÞ

trên

g1.

§Æc

®iÓ

m th

Þ tr

êng

lao

®éng

t¹i ®

Þa p

h¬n

g

2. T

hÓ c

hÕ c

hÝnh

s¸c

h t¸

c ®é

ng ®

Õn th

Þ tr

êng

lao

®éng

3. G

i¸, t

iÒn

c«ng

lao

®éng

4. S

ù c¹

nh tr

anh

trong

thÞ t

rên

g la

o ®é

ng

5. N

h÷ng

rñi r

o cñ

a th

Þ tr

êng

lao

®éng

6. T

¬ng

t¸c

cña

thÞ t

rên

g la

o ®é

ng v

µ ç

c th

Þ tr

êng

kh¸c

7.

Ph©n

tÝch

®iÓ

m m

¹nh,

®iÓ

m y

Õu, c

¬ hé

i vµ

th¸c

h th

øc c

ña th

Þ tr

êng

lao

®éng

- SWO

T

3. C

hiÕn

lîc

ph¸

ttri

Ón th

Þ tr

êng

lao

®éng

200

6 - 2

010

•C

hiÕn

lîc

gi¶

i quy

Õt v

iÖc

lµm

g¾n

víi

chi

Õn l

îc p

h¸t t

riÓn

kinh

tÐ-x

· hé

i

•C

¸c ®

Þnh

hín

g ch

uyÓn

dÞc

h c¬

cÊu

lao

®éng

ThuË

n lî

i:

•C

¸c c

hÝnh

s¸c

h vÜ

m«

(ph¸

t triÓ

n ki

nh tÕ

x·

héi)

•§

a d¹

ng h

o¸ c

¸c h

o¹t ®

éng

s¶n

xuÊt

•T¨

ng c

hÊt l

îng

lao

®éng

vµ

kü n¨n

g ng

hÒ n

ghiÖ

p...

Khã

kh¨

n:

•C

¬ së

h¹

tÇng

, hÖ

thèn

g th

«ng

tin th

Þ tr

êng

•VÒ

nh©

n sù

, tµi

chÝ

nh, n¨n

g lù

c.

•Ph

èi k

Õt h

îp g

i÷a

çc

bªn.

•Sù

chå

ng c

hÐo

trong

çc

chÝ

nh s

¸ch.

..

Çc

®iÒ

u ki

Ön ®

¶m b

¶o ®

Ó ph

¸t tr

iÓn

thÞ t

rên

g

•N

h©n

lùc

•Tµ

i chÝ

nh

•C

«ng

nghÖ

•C

¬ së

h¹

tÇng

•Ph

¬ng

ph¸

p qu

¶n lý



- Th¸ng 12 - 2006 93


4. C

¸c v

Ên ®

Ò/h¹

nch

Õ,

u ®i

Óm/c

¬ hé

icñ

a ng

êi n

ghÌo

•N¨n

g lù

c th

am g

ia (®

¸nh

gi¸

theo

5 n

guån

vèn

nh©

n lù

c cñ

a ng

êi n

ghÌo?);

•C

¸c ®

iÒu

kiÖn

tham

gia

(m«i

trê

ng c

¬ ch

Õ, c

hÝnh

s¸c

h, th

«ng

tin, p

hÝ g

iao

dÞch

...);

•C

¸c y

Õu tè

vÒ

h¹ tÇ

ng c

¬ së

(®iÖ

n, n

íc,

®ê

ng, t

huû

lîi)

HÖ

thèn

g dÞ

ch v

ô (®

µo t¹

o ng

hÒ, k

huyÕ

n n«

ng, l

©m, n

g, t

Ýn d

ông,

y tÕ

..)

+ PM

A

5. L

µm th

Õ nµ

o ®Ó

ngê

i ngh

Ìo th

amgi

a tè

t h¬n

vµo

thÞ

trên

g la

o ®é

ng

•C

¸c c

«ng

viÖc

cña

ng

êi n

ghÌo?

•Sù

c¹n

h tra

nh c

ña n

gêi

ngh

Ìo tr

ong

thÞ t

rên

g la

o ®é

ng

•C

hÊt l

îng

lao

®éng

cña

ng

êi n

ghÌo

, n¨n

g lù

c cñ

a ng

êi n

ghÌo

•§

iÓm

m¹n

h cñ

a ng

êi n

ghÌo

•H

¹n c

hÕ c

ña n

gêi

ngh

Ìo

•C

¬ hé

i cña

ng

êi n

ghÌo

•Th

¸ch

thøc

cña

ng

êi n

ghÌo

•N

hu c

Çu hç

trî c

ña la

o ®é

ng n

ghÌo

•N

h÷ng

gi¶

i ph¸

p cñ

a ch

Ýnh

quyÒ

n nh»m

hç

trî n

gêi

ngh

Ìo ti

Õp c

Ën th

Þ tr

êng

lao

®éng

hiÖ

u qu

¶ h¬

n.

7. T

h«ng

tin

thø

cÊp

vÒ th

Þ tr

êng

t¹i x

·



- Th¸ng 12 - 200694

§¸nh gi¸ çc thÞ trêng cã sù tham giac«

ng c

ô 3B

: ThÞ

tr

êng

lao

®é

ng c

ña n

gê

i d©n

(Ng

êi d

©n n

ghÌ

o +

kh«

ng n

ghÌo

)

Né

i du

ng

Th

«n

g t

in c

Çn t

hu

th

ËpP

h

¬n

g p

h¸p

th

ùc

hiÖ

n

1. N

h÷ng

bªn

liªn

quan

1. C

¸c lo

¹i h

×nh

doan

h ng

hiÖp

vµ

c¬ s

ë s¶

n xu

Êt th

u hó

t lao

®én

gng

hÌo

(ng

êi n

ghÌo

thê

ng lµ

m th

uª c

ho n

h÷ng

®èi

tîn

g nµ

o?)

2. C

¸ch

thøc

tiÕp

cËn

viÖ

c lµ

m c

ña n

gêi

ngh

Ìo v

µ nh

÷ng

trî g

ióp

t×mvi

Öc tõ

chÝ

nh q

uyÒn

, ®oµ

n th

Ó vµ

cén

g ®å

ng (a

i trî

gió

p?, t

rî g

ióp

g× -

®µo

t¹o

nghÒ

, thñ

tôc

giÊy

tê, hå

s¬, g

iíi t

hiÖu

viÖ

c lµ

m?

vµ c

¸ch

thøc

trî g

ióp?)

3. N¾m

b¾t

th«n

g tin

cña

ng

êi n

ghÌo

vÒ

thÞ t

rên

g la

o ®é

ng (l

o¹i

th«n

g tin; n

guån

th«n

g tin?)

4. N

hu c

Çu v

Ò th

«ng

tin th

Þ tr

êng

lao

®éng

cña

ng

êi n

ghÌo

.

5. V

ai trß

cña

chÝn

h qu

yÒn

trong

viÖ

c t×m

viÖ

c lµ

m v

µ du

y tr×

viÖ

c lµ

mth

uª c

ña n

gêi

ngh

Ìo.

- Th¶

o lu

Ën n

hãm

theo

tõng

néi

dun

g vµ

x¸c

®Þnh

sù

kh¸c

biÖ

t gi÷

a ç

c nh

ãm ®

èi t

îng

(nhË

n ®

îc tr

î gióp

vµ

kh«n

g nh

Ën ®

îc

trîgióp; c

¸c n

hãm

d©n

téc;

gií

i tÝn

h; n

ghÌo

vµ

kh«n

g ng

hÌo)

- X©y

dùn

g s¬

®å

Venn

çc

tæ c

høc

vµ c

¸ nh

©ncã

liªn

qua

n ®Õ

n vi

Öc lµ

m th

uª c

ña n

gêi

nghÌ

o; v

ai trß

møc

®é

tham

gia

cña

çc

bªn

liªn

quan

.

2. §

Æc ®

iÓm

c«n

gvi

Öc c

ña n

gêi

nghÌ

o

1. N

h÷ng

c«n

g vi

Öc c

hñ y

Õu m

µ ng

êi n

ghÌo

thê

ng lµ

m (t

hu h

o¹ch

mïa

mµn

g; x

©y d

ùng;

vËn

t¶i;

khu©

n v¸

c; …

)

2. §

Þa b

µn lµ

m v

iÖc

cña

ngê

i ngh

Ìo (t

¹i ®

Þa p

h¬n

g ha

y ng

oµi ®

Þaph

¬ng?)

3. T

Ýnh

chÊt

c«n

g vi

Öc c

ña n

gêi

ngh

Ìo (m

øc ®

é æn

®Þn

h; th

êi g

ian

vµc

êng

®é lµ

m v

iÖc;

møc

®é

rñi r

o vµ

m«i

trê

ng lµ

m v

iÖc?)

Kh¶

n¨ng

®¸p

øng

cña

ng

êi n

ghÌo

®èi

víi

nh÷

ng c

«ng

viÖc

hä

®ang

lµm

(vÒ

søc

khoÎ

, tr×n

h ®é

CMKT

,....)

- Th¶

o lu

Ën n

hãm

vµ

phán

g vÊ

n trù

c tiÕ

p ®è

it

îng;

®¸n

h gi

¸ sù

kh¸

c bi

Öt v

Ò ®Æ

c ®i

Óm v

iÖc

lµm

gi÷

a ç

c nh

ãm ®

èi t

îng.

- Sö

dông

ma

trËn

so s

¸nh

cÆp

®«i ®

Ó x¸

c ®Þ

nhnh

÷ng

c«ng

viÖ

c m

µ ng

êi n

ghÌo

thê

ng lµ

m.



- Th¸ng 12 - 2006 95


3.Th

Ó ch

Õ vµ

®Æc

®iÓm

tron

g gi

ao d

Þch

1. Y

ªu c

Çu v

Ò m

Æt th

ñ tô

c, hå

s¬ tu

yÓn

dông

(Hé

khÈu

, v¨n

b»n

gch

øng

chØ,

tiÒn

®Æt cäc

, giÊ

y x¸

c nh

Ën c

ña ®

Þa p

h¬n

g...)

2. C

¸c lo

¹i h

îp ®ån

g la

o ®é

ng (n

g¾n

h¹n,

dµi

h¹n

, thê

i vô;

v¨n

b¶n

, miÖ

ng…)

3. N

h÷ng

tháa

thuË

n vµ

cam

kÕt

hîp

®ån

g la

o ®é

ng.

4. M

øc ®

é th

ùc h

iÖn

nh÷n

g ca

m k

Õt c

ña n

gêi

sö

dông

lao

®éng

vµ

lao

®éng

ngh

Ìo.

5. N

h÷ng

qui

®Þn

h cñ

a ch

Ýnh

quyÒ

n ®Þ

a ph

¬ng

liªn

qua

n ®Õ

n qu

¸ tr×

nhtu

yÓn

dông

vµ

çc

quan

hÖ

lao

®éng

.

Nh÷

ng t¸

c ®é

ng c

ña c

¸c q

uy ®

Þnh

®èi v

íi la

o ®é

ng n

ghÌo

(t¸c

®én

gtÝc

h cù

c ha

y t¹

o ra

çc

rµo

c¶n

tham

gia

TTL

§ ®

èi v

íi n

gêi

ngh

Ìo?)

.

- Th¶

o lu

Ën n

hãm

vµ

phán

g vÊ

n trù

c tiÕ

p ®è

it

îng;

®¸n

h gi

¸ sù

kh¸

c bi

Öt v

Ò ®Æ

c ®i

Óm v

iÖc

lµm

gi÷

a ç

c nh

ãm ®

èi t

îng.

- §¸n

h gi

¸ m

øc ®

é th

ùc h

iÖn

çc

cam

kÕt

vµ

¶nh

hën

g cñ

a m

«i tr

êng

thÓ

chÕ

®èi v

íi la

o®é

ng n

ghÌo

- Sö

dông

ma

trËn

so s

¸nh

cÆp

®«i ®

Ó x¸

c ®Þ

nhnh

÷ng

lo¹i

hîp

®ån

g la

o ®é

ng ®

èi v

íi la

o ®é

ngng

hÌo.

4.Ti

Òn l

¬ng,

tiÒn

c«ng

1. N

h÷ng

tho¶

thuË

n vÒ

møc

tiÒn

c«n

g gi

÷a n

gêi

sö

dông

lao

®éng

vµ

ngê

i lao

®én

g (q

u¸ tr

×nh

®µm

ph¸

n vÒ

møc

tiÒn

c«n

g, ti

Òn l

¬ng

diÔn

ra n

h th

Õ nµ

o; v

ai trß

cña

ngê

i sö

dông

lao

®éng

vµ

ngê

i lao

®én

gtro

ng q

u¸ tr

×nh

th¬

ng l

îng)

.

2. M

øc ti

Òn c

«ng

vµ s

ù kh

¸c b

iÖt v

Ò tiÒ

n c«

ng g

i÷a

lao

®éng

ngh

Ìo v

µç

c nh

ãm ®

èi t

îng

kh¸c

.

3. C

¸c c

hÕ ®

é phóc

lîi ®

èi v

íi la

o ®é

ng n

ghÌo

4. V

ai trß

vµ m

øc ®

é ¶n

h h

ëng

cña

lao

®éng

ngh

Ìo lµ

m th

uª ®

èi v

íiki

nh tÕ

hé

gia

®×nh

(thu

nhË

p; q

uan

hÖ x

· hé

i; th

êi g

ian…

).

- Th¶

o lu

Ën n

hãm

vµ

phán

g vÊ

n trù

c tiÕ

p ®è

it

îng;

®¸n

h gi

¸ sù

kh¸

c bi

Öt v

Ò ®Æ

c ®i

Óm v

iÖc

lµm

gi÷

a ç

c nh

ãm ®

èi t

îng

(nam

vµ

n÷; d

©nté

c; th

©m n

iªn;

tr×n

h ®é; ®

Þa b

µn…).

- Sö

dông

s¬

®å q

uan

hÖ ®

Ó ®¸

nh g

i¸ v

ai trß

vµ¶n

h h

ëng

cña

lao

®éng

ngh

Ìo ®

èi v

íi k

inh

tÕhé

gia

®×n

h.

5. C

¹nh

tranh

tron

gth

Þ tr

êng

lao

®éng

1. M

øc ®

é kh

ã kh¨n

tron

g qu

¸ tr×

nh t×

m k

iÕm

viÖ

c lµ

m c

ña la

o ®é

ngng

hÌo;

çc

ngu

yªn

nh©n

vµ

rµo

c¶n

trong

qu¸

tr×n

h th

am g

ia T

TL§

(nhu

cÇu; c

hÊt l

îng

lao

®éng

ngh

Ìo; ®

iÒu

kiÖn

lµm

viÖ

c; th

u nh

Ëp; l

ao®é

ng d

i c;

th«n

g tin

viÖ

c lµ

m…)

2. C

hÊt l

îng

vµ

møc

®é

hoµn

thµn

h c«

ng v

iÖc

cña

ngê

i ngh

Ìo s

o ví

inh

÷ng

®èi t

îng

kh¸

c (n

h÷ng

c«n

g vi

Öc n

µo lµ

phï

hîp

, søc

chÞ

u ®ù

ngtro

ng c

«ng

viÖc

...)



- Th¸ng 12 - 200696


Nh÷

ng p

h©n

khóc

thÞ t

rên

g la

o ®é

ng c

ña n

gêi

ngh

Ìo v

µ ç

c ®è

it

îng

kh¸c

(chÊ

t lî

ng la

o ®é

ng; m

øc ti

Òn l

¬ng,

tiÒn

c«n

g; ®

iÒu

kiÖn

lµm

viÖ

c; h

iÖu

qu¶

thÞ t

rên

g; m

«i tr

êng

thÓ

chÕ…

).

7. C

¬ hé

i vµ

th¸c

hth

øc la

o ®é

ngng

hÌo.

1. N

h÷ng

®iÓ

m m

¹nh:

•Sø

c kháe;

tr×nh

®é

CMKT;

kü n¨n

g ng

hÒ n

ghiÖ

p; t

h¸i ®

é lµ

m v

iÖc.

.(c

hÊt l

îng

lao

®éng);

•M

øc ®

é ®¸

p øn

g yª

u cÇ

u c«

ng v

iÖc

vµ m

øc ti

Òn l

¬ng

2. N

h÷ng

h¹n

chÕ

:•

Søc

kháe;

tr×nh

®é

CMKT;

kü n¨n

g ng

hÒ n

ghiÖ

p; t

h¸i ®

é lµ

m v

iÖc.

.(c

hÊt l

îng

lao

®éng);

•Q

uan

hÖ x

· hé

i vµ

kh¶

n¨ng

tiÕp

cËn

th«n

g tin

thÞ t

rên

g;•

ThiÕ

u ch

iÕn

lîc

sin

h kÕ

dµi

h¹n;..

.

3. N

h÷ng

c¬

héi c

ña n

gêi

ngh

Ìo:

•Sù

ph¸

t triÓ

n cñ

a ç

c do

anh

nghi

Öp;

•M

«i tr

êng

thÓ

chÕ

ngµy

cµn

g ®

îc c

¶i th

iÖn;

•Ph

¸t tr

iÓn

hÖ th

èng

®µo

t¹o

nghÒ

vµ

giíi

thiÖ

u vi

Öc lµ

m; .

..

4. N

h÷ng

th¸c

h th

øc:

•D

i chu

yÓn

lao

®éng

vµ

lao

®éng

nhË

p c;

•Yª

u cÇ

u vÒ

chÊ

t lî

ng la

o ®é

ng c

ao h

¬n;

•M

øc ®

é c¹

nh tr

anh

cao

gi÷a

çc

ph©

n khóc

thÞ t

rên

g vµ

tron

g ç

cph

©n k

hóc

thÞ t

rên

g

8. C

Çn lµ

m g

× ®Ó

ngê

i ngh

Ìo th

amgi

a tè

t h¬n

VÒ p

hÝa

Nhµ

ní

c:C

¸c h

o¹t ®

éng

cña

Nhµ

ní

c ®Ó

t¨ng

n¨n

g lù

c, tr

×nh

®é, v

ai trß,

sù

tham

gia

thÞ t

rên

gVÒ

phÝ

a b¶

n th

©n n

gêi

ngh

Ìo:

CÇn

hç

trî g

× ®Ó

cã th

Ó th

am g

ia tè

t h¬n

vµo

thÞ t

rên

g la

o ®é

ng (t

h«ng

tin, ®

µo t¹

o ng

hÒ...)



- Th¸ng 12 - 2006 97


®¸nh gi¸ ThÞ trêng vèn tÝn dông cã sù tham gia

1. Giíi thiÖu • Bªn c¹nh nguån lùc con ngêi vµ nguån lùc tù nhiªn, nguån

lùc tµi chÝnh cã vai trß ®Æc biÖt quan träng ®èi víi sinh kÕ cña

ngêi nghÌo. V× vËy viÖc ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng cña thÞ trêng vèn

vµ kh¶ n¨ng, còng nh møc ®é tiÕp cËn cña ngêi nghÌo cho

phÐp chóng ta cã ®îc sù hiÓu biÕt toµn diÖn vÒ çc mèi quan hÖ

cung cÇu vµ nh÷ng khã kh¨n cña ngêi nghÌo trong thÞ trêng,

®Ó tõ ®ã cã ®îc nh÷ng gi¶i ph¸p t¨ng cêng sù tham gia cña

ngêi nghÌo vµo thÞ trêng vèn tÝn dông.

• Kh¶ n¨ng tiÕp cËn thÞ trêng vèn tÝn dông chÝnh thøc cña ngêi

nghÌo rÊt h¹n chÕ. Ng©n hµng chÝnh s¸ch x· héi lµ kªnh cung

øng vèn chñ yÕu cho ngêi nghÌo. Tuy nhiªn, cßn nhiÒu ngêi

nghÌo cha tiÕp cËn ®îc víi nguån vèn nµy, do nhiÒu nguyªn

nh©n kh¸c nhau. ChÝnh v× vËy, nhiÒu ngêi nghÌo t×m ®Õn çc

nguån cung tÝn dông phi chÝnh thøc (ç nh©n chuyªn cho vay; ®¹i

lý b¸n vËt t, thu mua s¶n phÈm; nh÷ng ngêi b¸n lÎ...) ®Ó vay

vèn, víi l·i suÊt cao, møc ®é vµ kh¶ n¨ng gÆp rñi ro lín.

• Çc c«ng cô ®¸nh gi¸ thÞ trêng vèn tÝn dông cã sù tham gia

cho phÐp thu thËp th«ng tin tõ çc ®èi tîng tham gia thÞ trêng.

Çc th«ng tin thu thËp ®a d¹ng vµ chi tiÕt vÒ çc yÕu tè vµ sù vËn

hµnh cña thÞ trêng vèn tÝn dông, ®ång thêi cã ®îc sù hiÓu biÕt

®Çy ®ñ vÒ møc ®é tham gia vµ nh÷ng khã kh¨n, trë ng¹i cña

ngêi nghÌo khi tham gia thÞ trêng vèn tÝn dông, ®Ó tõ ®ã cã

®îc çc gi¶i ph¸p chÝnh s¸ch gióp cho ngêi nghÌo tiÕp cËn tèt

h¬n víi thÞ trêng vµ sö dông vèn ®Çu t s¶n xuÊt kinh doanh

hiÖu qu¶, t¨ng thu nhËp vµ tho¸t nghÌo.

2. Môc tiªu • Thu thËp th«ng tin vÒ thÞ trêng vèn tÝn dông (chÝnh thøc vµ phi

chÝnh thøc) th«ng qua sù hiÓu biÕt vµ chia sÎ kinh nghiÖm cña

nhãm chÝnh quyÒn çc cÊp vµ çc ®èi tîng tham gia thÞ trêng

vèn tÝn dông;

• Ph©n tÝch nh÷ng t¸c ®éng vµ ®¸nh gi¸ vai trß cña vèn tÝn dông

trong ®Çu t s¶n xuÊt kinh doanh vµ t¹o thu nhËp ®èi víi ngêi

nghÌo;

• X¸c ®Þnh vÞ trÝ vµ møc ®é tham gia cña ngêi nghÌo trong thÞ

trêng vèn tÝn dông; nh÷ng ph¶n øng vµ çch thøc ®èi phã cña

ngêi nghÌo víi nh÷ng thay ®æi cña thÞ trêng;



- Th¸ng 12 - 200698


• So s¸nh møc ®é kh¸c biÖt tham gia thÞ trêng vèn tÝn dông gi÷a

ngêi nghÌo vµ ngêi kh«ng nghÌo, cïng víi çc nhãm ®èi tîng

kh¸c.


• T×nh h×nh chung vÒ thÞ trêng vèn tÝn dông t¹i ®Þa ph¬ng vµ

chiÕn lîc ph¸t triÓn trong t¬ng lai

• Ngêi nghÌo tham gia thÞ trêng vèn tÝn dông nh thÕ nµo

(møc ®é tham gia; vai trß tham gia; ph©n khóc thÞ trêng mµ

ngêi nghÌo tham gia...)?

• Lµm thÕ nµo ®Ó ngêi nghÌo tham gia tèt h¬n vµo thÞ trêng

vèn tÝn dông, ®Æc biÖt thÞ trêng vèn tÝn dông chÝnh thøc (møc ®é

tham gia nhiÒu h¬n; cã ®îc chÊt lîng tÝn dông tèt h¬n,...)?


CÊp tØnh

CÊp huyÖn

CÊp x·

Ngêi d©n

Hé gia ®×nh

CS-SXKD

§iÒu tra -pháng vÊn


®èi tîngtham gia



- Th¸ng 12 - 2006 99


§èi tîng tham gia Bao gåm ®¹i diÖn cña çc ngµnh nh:

• Lao ®éng, Th¬ng binh vµ X· héi;

• Tµi chÝnh ng©n hµng; çc tæ chøc tÝn dông

• N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n;

• C«ng nghiÖp;

• Th¬ng m¹i vµ dÞch vô; Thèng kª, çc ®oµn thÓ.... .

C«ng cô C«ng cô 4a - C©u hái th¶o luËn thÞ trêng vèn/tµi chÝnh (nhãm

çn bé chÝnh quyÒn)

C«ng cô • C«ng cô 4b - C©u hái th¶o luËn phÇn thÞ trêng vèn/tµi chÝnh

(nhãm vay vèn)

• C«ng cô 8 - Pháng vÊn hé gia ®×nh nghÌo (phÇn thÞ trêng

vèn/tµi chÝnh)

C«ng cô • C«ng cô 9 - Pháng vÊn c¬ së SXKD

• §¸nh gi¸ SWOT vÒ çc mÆt m¹nh, mÆt yÕu, c¬ héi, thêi c¬

(xem phô lôc vÒ phiÕu ®¸nh gi¸ c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh)


§èi tîng tham gia • §¹i diÖn cho çc hé gia ®×nh ®· vµ ®ang vay vèn tõ çc tæ chøc

tÝn dông hoÆc/vµ çc ç nh©n chuyªn cho vay

• Hé gia ®×nh nghÌo

Sè lîng ngêi tham gia mçi nhãm tõ 5-7 ngêi vµ cã thÓ lµm

nhiÒu nhãm kh¸c nhau ®Ó so s¸nh vÒ møc ®é tham gia thÞ trêng

(nam/n÷; d©n téc; nhËp c/b¶n ®Þa..).

4.2 Nhãm vay vèn tÝn dông

§èi tîng tham gia Çc ®èi tîng tham gia lµ ®¹i diÖn cho çc doanh nghiÖp, c¬ së

s¶n xuÊt kinh doanh víi çc ngµnh nghÒ vµ lÜnh vùc kh¸c nhau

vµ ç nh©n chuyªn cho vay t¹i ®Þa bµn nghiªn cøu

• Çc doanh nghiÖp tham gia thÞ trêng vèn tÝn dông

• Çc c¬ së s¶n xuÊt tham gia thÞ trêng vèn tÝn dông

4.3 Nhãm çc c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh



- Th¸ng 12 - 2006100



a. T×nh h×nh chung vÒ thÞtrêng

• Çc nguån cung cÊp tµi chÝnh t¹i ®Þa ph¬ng

• §¸nh gi¸ quy m« çc nguån cung

• Møc ®é æn ®Þnh vµ xu híng ph¸t triÓn nguån cung tÝn dông

• Møc ®é tiÕp cËn tÝn dông cña ngêi d©n

• Kh¸c biÖt vÒ møc ®é tiÕp cËn gi÷a çc nhãm ®èi tîng

b. ThÓ chÕ, chÝnh s¸ch,qui ®Þnh

• Néi dung çc quy ®Þnh trong ho¹t ®éng cña çc tæ chøc tÝn

dông

• Vai trß vµ çc biÖn ph¸p cña chÝnh quyÒn trong viÖc qu¶n lý vµ

gióp ngêi d©n tiÕp cËn vèn tÝn dông.

• Møc ®é c¶i thiÖn cña çc biÖn ph¸p mµ chÝnh quyÒn ®· thùc

hiÖn.

c. §¸nh gi¸ vÒ nhu cÇutÝn dông

• X¸c ®Þnh nhu cÇu cña tõng nhãm ®èi tîng kh¸ch hµng

• Çc kªnh tiÕp cËn chñ yÕu cña tõng nhãm ®èi tîng

• Nh÷ng khã kh¨n/thuËn lîi cña çc nhãm kh¸ch hµng khi tiÕp

cËn vµ sö dông çc nguån vèn kh¸c nhau




dung ®îc yªu cÇu

• Sö dông ma trËn so s¸nh cÆp ®«i ®Ó x¸c ®Þnh nh÷ng nguån

vèn mµ ngêi nghÌo thêng vay




• Sö dông s¬ ®å Venn ®Ó ®¸nh gi¸ møc ®é tham gia cña çc ®èi

tîng trong thÞ trêng


héi, th¸ch thøc



- Th¸ng 12 - 2006 101


d. §¸nh gi¸ chung vÒ TTvèn tÝn dông.

• Kh¶ n¨ng cung cÊp vèn tÝn dông

• Kh¶ n¨ng ®¸p øng nhu cÇu

• Nh÷ng khã kh¨n thuËn lîi ®èi víi nhãm vay tÝn dông

• Nh÷ng khã kh¨n thuËn lîi ®èi víi chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng

trong qu¶n lý ho¹t ®éng cña thÞ trêng vèn tÝn dông.

• Nh÷ng khã kh¨n vµ thuËn lîi cña çc nhµ cung cÊp vèn tÝn

dông

• §¸nh gi¸ mèi quan hÖ gi÷a thÞ trêng vèn tÝn dông víi çc thÞ

trêng kh¸c t¹i ®Þa ph¬ng.

e. Çc h¹n chÕ, c¬ héi..cña ngêi nghÌo

• N¨ng lùc tham gia (®¸nh gi¸ theo 5 nguån vèn nh©n lùc cña

ngêi nghÌo);

• Çc ®iÒu kiÖn tham gia (m«i trêng c¬ chÕ, chÝnh s¸ch, th«ng

tin, phÝ giao dÞch... );

• HÖ thèng dÞch vô





triÓn thÞ trêng




• Sö dông s¬ ®å nh©n qu¶ ®Ó x¸c ®Þnh nh÷ng khã kh¨n.

• Sö dông s¬ ®å Venn ®Ó ®¸nh gi¸ mèi quan hÖ gi÷a thÞ trêng

vèn víi çc thÞ trêng kh¸c





triÓn thÞ trêng



- Th¸ng 12 - 2006102


f. Lµm thÕ nµo ®Ó ngêinghÌo tham gia tèt h¬n

• §èi víi chÝnh quyÒn, ®oµn thÓ

• §èi víi çc tæ chøc cung cÊp vèn tÝn dông

• §èi víi ngêi d©n (ngêi vay)





Ph¬ng ph¸p • Dïng thÎ ®Ó ngêi d©n liÖt kª çc kho¶n vay trong 5 n¨m gÇn

®©y ®èi víi tõng nguån vay, víi sè tiÒn cô thÓ.

• Sö dông B¶ng V (phô lôc) ®Ó x¸c ®Þnh møc ®é quan träng

th«ng qua sè vèn vay cña c¶ nhãm th¶o luËn.

Ph¬ng ph¸p • Dïng thÎ ®Ó ngêi nghÌo liÖt kª çc kho¶n vay trong 5 n¨m

gÇn ®©y ®èi víi tõng nguån vay, víi møc vay cô thÓ.

• Sö dông B¶ng S (phô lôc) ®Ó x¸c ®Þnh møc ®é quan träng

a. T×nh h×nh tham gia TTcña ngêi nghÌo

• T×nh h×nh vay vèn cña ngêi nghÌo tõ çc nguån vèn tÝn dông

• X¸c ®Þnh ®îc møc ®é quan träng cña çc nguån vèn tÝn dông

vµ kh¶ n¨ng tiÕp cËn cña ngêi d©n.

• C¬ cÊu vèn tÝn dông theo nguån vay..

b. Sö dông çc kho¶nvay cña ngêi

• X¸c ®Þnh ®îc môc ®Ých vay cña ngêi nghÌo.

• X¸c ®Þnh ®îc mèi quan hÖ gi÷a vÖc tham gia thÞ trêng vèn

tÝn dông víi çc ho¹t ®éng sinh kÕ cña ngêi nghÌo.

c. Ph©n tÝch thÞ trêngvèn tÝn dông

• X¸c ®Þnh çc ®èi t¸c chÝnh cña ngêi nghÌo trªn thÞ trêng vèn

tÝn dông.

• §Æc tÝnh cña çc s¶n phÈm tµi chÝnh mµ ngêi nghÌo thêng

giao dÞch.

• ThÓ chÕ/chÝnh s¸ch vµ kh¶ n¨ng tiÕp cËn cña ngêi nghÌo.

5.2 Lµm viÖc víi nhãm ngêi vay vèn



- Th¸ng 12 - 2006 103


Ph¬ng ph¸p • Th¶o luËn nhãm vµ pháng vÊn trùc tiÕp ®èi tîng.

• Sö dông s¬ ®å nh©n qu¶ ®Ó x¸c ®Þnh nh÷ng khã kh¨n.

• S¬ ®å venn

Ph¬ng ph¸p Th¶o luËn nhãm (ghi biªn b¶n)

Sö dông c«ng cô ph©n tÝch SWOT

Ph¬ng ph¸p Th¶o luËn nhãm (ghi biªn b¶n)

Sö dông c«ng cô ph©n tÝch SWOT

• T¸c ®éng ®Õn ®êi sèng cña hé nghÌo khi tham gia thÞ trêng

vèn tÝn dông.

• Khã kh¨n/thuËn lîi khi tham gia thÞ trêng vèn tÝn dông

• Nh÷ng rñi ro khi tham gia thÞ trêng.

d. Nhu cÇu cña ngêinghÌo

• Nhu cÇu vay vèn cña ngêi nghÌo.

• §iÓm m¹nh

• §iÓm yÕu

• Nh÷ng c¬ héi

• Nh÷ng th¸ch thøc

f. §Ó ngêi nghÌo thamgia tèt h¬n

• Sù hç trî cña Nhµ níc

• Hç trî tõ çc nhµ cung cÊp vèn tÝn dông

• Hç trî tõ çc ®oµn thÓ

• Çc chÝnh s¸ch hç trî tõ çc dù ¸n



- Th¸ng 12 - 2006104


a. TiÕp cËn tÝn dông • Çc nguån th«ng tin tÝn dông

• Thñ tôc vay vèn

• Thêi gian ®Ó ®îc vay vèn

• Çc ®iÒu kiÖn tÝn dông

• Lý do lùa chän nguån vay

• Môc ®Ých vay vèn

• Nh÷ng hç trî tõ phÝa chÝnh quyÒn, ®oµn thÓ

b. §Æc ®iÓm mãn vay • Møc vay, thêi h¹n, l·i suÊt vay theo çc nguån vay

• Ph¬ng thøc thanh to¸n

• Thñ tôc vay

• H×nh thøc cam kÕt, hîp ®ång tÝn dông

• Nh÷ng dÞch vô bæ sung

c. Rñi ro vµ vai trß cñaçc kho¶n vay ®èi víiho¹t ®éng sinh kÕ cña hé

• X¸c ®Þnh nh÷ng lo¹i rñi ro ®Çu t

• ¶nh hëng cña nh÷ng rñi ro ®Õn ®êi sèng vµ ho¹t ®éng s¶n

xuÊt cña hé

• Çch kh¾c phôc vµ h¹n chÕ hËu qu¶ nh÷ng rñi ro

• T¸c ®éng cña vèn vay ®èi víi ®êi sèng vµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt

cña hé

Ph¬ng ph¸p • Pháng vÊn trùc tiÕp hé gia ®×nh vµ ngêi lao ®éng

• §èi tîng pháng vÊn lµ ®¹i diÖn hé gia ®×nh n¾m ®îc ®Çy ®ñ

çc th«ng tin vÒ hé (thêng lµ chñ hé)

• Cuéc pháng vÊn ®îc thùc hiÖn t¹i hé gia ®×nh víi c«ng cô sö

dông lµ B¶ng §iÒu tra hé gia ®×nh.

• Thêi gian dµnh ®Ó pháng vÊn hé trong kho¶ng tõ 1,5-2 giê

5.3 Kh¶o s¸t t×nh h×nh tham gia thÞ trêng vèntÝn dông cña ngêi nghÌo (§iÒu tra hé gia ®×nh)



- Th¸ng 12 - 2006 105


a. T×nh h×nh vay vèn®éng

• Gi¸ trÞ çc kho¶n vay trong 5 n¨m qua

• Nguån vay vèn

• Gi¸ trÞ vay nî hiÖn t¹i

• Thêi h¹n vay

• L·i suÊt vay

• Sö dông çc kho¶n vay

b. Çch thøc vay vèn • Nguån th«ng tin tÝn dông

• Çc ®iÒu kiÖn tÝn dông

• Nh÷ng hç trî tõ chÝnh quyÒn ®oµn thÓ

• Chi phÝ vay vèn

• §¸nh gi¸ vÒ thêi gian, thñ tôc, møc vay, l·i suÊt vay vèn,

ph¬ng thøc thanh to¸n

c. Rñi ro vµ vai trß cñavèn vay

• Nh÷ng rñi ro khi vay vµ sö dông vèn

• ¶nh hëng cña nh÷ng rñi ro ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh

doanh cña c¬ së

• Çch kh¾c phôc nh÷ng rñi ro

• T¸c ®éng cña çc kho¶n vay ®Õn ho¹t ®éng cña c¬ së

d. T¨ng cêng tiÕp cËnvèn tÝn dông

• §iÓm m¹nh

• §iÓm yÕu

• C¬ héi

• Th¸ch thøc

Ph¬ng ph¸p • Pháng vÊn c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh

• Pháng vÊn ®îc thùc hiÖn t¹i c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh

• Chñ c¬ së vµ nh÷ng ngêi liªn quan lµ nh÷ng ngêi ®îc

pháng vÊn trùc tiÕp

• Sö dông c«ng cô kh¶o s¸t c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó thu

thËp th«ng tin.

• Thêi gian kh¶o s¸t mét c¬ së dù kiÕn kho¶ng tõ 4-5 giê

5.4 ®iÒu tra çc c¬ së SXKD



- Th¸ng 12 - 2006106


6. Mét sè lu ý vµ kinh nghiÖm ®¸nh gi¸

Khi ®¸nh gi¸ hiÖn tr¹ngvÒ thÞ trêng vèn tÝndông

• Ngêi híng dÉn cÇn kiÓm so¸t tèt t×nh h×nh th¶o luËn vµ

b¾t ®Çu ®Æt c©u hái víi nh÷ng néi dung ®¬n gi¶n: §Ó thu thËp

th«ng tin vµ ®¸nh gi¸ vÒ “t×nh h×nh ph¸t triÓn cña thÞ trêng vèn"

ngêi híng dÉn cÇn b¾t ®Çu tõ viÖc x¸c ®Þnh çc tæ chøc tÝn

dông nµo ®ang ho¹t ®éng?; Çc s¶n phÈm tµi chÝnh tÝn dông?

Çc ®èi tîng vay vèn tÝn dông vµ tiÕt kiÖm?... §©y lµ nh÷ng c©u

hái vÒ hiÖn tr¹ng gióp cho nhãm th¶o luËn h×nh dung ®îc t×nh

h×nh ho¹t ®éng cña thÞ trêng vèn. Khi ®· cã ®Çy ®ñ çc th«ng tin

vÒ hiÖn tr¹ng, ngêi híng dÉn tiÕp tôc hái çc c©u hái vÒ sù

biÕn ®éng vµ thay ®æi cña tõng néi dung ®· ®îc ®Ò cËp trong

phÇn ®¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng ®Ó cã ®îc th«ng tin vµ ®¸nh gi¸ ®Çy

®ñ vÒ sù ph¸t triÓn cña thÞ trêng vèn cña çc nhµ cung cÊp tÝn

dông (çc ng©n hµng, quÜ tÝn dông, cho vay t nh©n); so s¸nh

chÊt lîng vµ çc ®Æc tÝnh chung cña s¶n phÈm tÝn dông gi÷a çc

tæ chøc cho vay (tÝn dông chÝnh thøc);

• TiÕp ®ã, cÇn x¸c ®Þnh ®îc çc nguån vay chñ yÕu cña ngêi

nghÌo/ kh«ng nghÌo; nam/ n÷; thµnh thÞ/ n«ng th«n; d©n ®Þa

ph¬ng/ di c...; vµ

• Çc hç trî vµ can thiÖp cña chÝnh quyÒn ®èi víi ho¹t ®éng tÝn

dông trªn ®Þa bµn. Th«ng tin tÝn dông; Çc cam kÕt ph¸p lý, trung

gian ®¶m b¶o; B¶o vÖ çc quyÒn lîi cña çc bªn tham gia.

Khi ph©n tÝch çc yÕu tètrong thÞ trêng lao ®éng

• Sö dông s¬ ®å venn ®Ó x¸c ®Þnh møc ®é tham gia vµ liªn quan

trong thÞ trêng: Tríc hÕt cÇn x¸c ®Þnh çc bªn liªn quan tíi thÞ

trêng (çch thøc tiÕp cËn tÝn dông cña ngêi vay, ®Æc biÖt lµ

ngêi nghÌo; nh÷ng trî gióp t×m viÖc tõ chÝnh quyÒn, ®oµn thÓ vµ

céng ®ång (Ai trî gióp? Trî gióp g×?..); nguån th«ng tin vÒ tÝn

dông; vai trß cña chÝnh quyÒn trong viÖc hç trî vay tÝn dông...

TiÕp ®ã cÇn ®¸nh gi¸ møc ®é quan hÖ cña çc bªn tíi thÞ trêng

vèn lµ rÊt cÇn thiÕt. ViÖc ®¸nh gi¸ møc ®é quan hÖ ®îc thùc hiÖn

th«ng qua viÖc sö dông c«ng cô s¬ ®å Venn (Venn Diagram). Sau

®ã tiÕn hµnh ph©n tÝch ®Æc ®iÓm cña thÞ trêng vèn bao gåm, ®Æc

®iÓm cña cÇu lao ®éng (yªu cÇu thñ tôc vµ ®iÒu kiÖn vay tÝn dông;

nghÌo/ kh«ng nghÌo, chÊt lîng tÝn dông; môc ®Ých ®Çu t; thêi

h¹n vay; l·i suÊt;



- Th¸ng 12 - 2006 107


• Sö dông c«ng cô so s¸nh cÆp ®«i ®Ó x¸c ®Þnh çc thø tù

u tiªn: §èi víi nh÷ng néi dung, c©u hái so s¸nh hoÆc x¸c ®Þnh

møc ®é quan träng, ngêi híng dÉn cã thÓ sö dông c«ng cô so

s¸nh cÆp ®«i ®Ó th¶o luËn, thu thËp th«ng tin vµ tr¶ lêi çc c©u

hái. VÝ dô, ®Ó “x¸c ®Þnh nh÷ng nguån tÝn dông phæ biÕn cña ngêi

nghÌo?”, sau khi cã çc th«ng tin vÒ nh÷ng nguån tÝn dông mµ

ngêi nghÌo ®ang vay, ngêi híng dÉn sö dông c«ng cô so

s¸nh cÆp ®«i ®Ó x¸c ®Þnh nh÷ng nguån tÝn dông phæ biÕn vµ s¾p

xÕp theo thø tù quan träng.

• §èi víi ®¸nh gi¸ ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu, c¬ héi vµ th¸ch thøc,

chóng ta cã thÓ sö dông c«ng cô ph©n tÝch SWOT ®Ó lµm viÖc víi

nhãm th¶o luËn.

Khi x¸c ®Þnh chiÕn lîcph¸t triÓn thÞ trêng vèntÝn dông

Çc th«ng tin vÒ chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ vµ çc d÷ liÖu

®Æc biÖt quan träng ®Ó x¸c ®Þnh chiÕn lîc ph¸t triÓn thÞ

trêng vèn tÝn dông: §èi víi th¶o luËn nhãm chÝnh quyÒn çc

cÊp, cÇn sö dông çc th«ng tin tõ chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ

trªn ®Þa bµn vµ ®¸nh gi¸ tæng quan vÒ nhu cÇu vèn sö dông, vµ

çc ®Þnh híng vÒ chÝnh s¸ch tÝn dông cho ngêi nghÌo (®èi

tîng ®îc vay...). §èi víi çc tæ chøc tÝn dông, cÇn x¸c ®Þnh

chiÕn lîc ph¸t triÓn thÞ trêng vèn: Çc môc tiªu chiÕn lîc, çc

ho¹t ®éng nh»m ph¸t triÓn thÞ trêng vèn, c¬ chÕ t¨ng cêng sù

tham gia cña çc tæ chøc tÝn dông (chÝnh thøc vµ phi chÝnh thøc);

qu¶n lý vµ gi¸m s¸t thÞ trêng vèn; çc ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o ®Ó

ph¸t triÓn thÞ trêng: Nh©n lùc; Tµi chÝnh; C«ng nghÖ. C¬ së h¹

tÇng; Ph¬ng ph¸p qu¶n lý… §ång thêi cÇn lµm râ chiÕn lîc

ph¸t triÓn cña çc tæ chøc nµy, ®Æc biÖt nhÊn m¹nh tíi kh¶ n¨ng

cung cÊp tÝn dông ®Õn nhãm ngêi nghÌo, ngêi kh«ng thuéc çc

tæ chøc, ®oµn thÓ... §èi víi nhãm ngêi vay, ph©n tÝch vµ x¸c

®Þnh çc chiÕn lîc ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ kh¶ n¨ng sö dông cã

hiÖu qu¶ vèn tÝn dông.



- Th¸ng 12 - 2006108


Khi x¸c ®Þnh çc gi¶iph¸p chÝnh s¸ch hç trîngêi nghÌo tham gia

• Çc th«ng tin vÒ chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ vµ çc d÷

liÖu ®Æc biÖt quan träng ®Ó x¸c ®Þnh chiÕn lîc ph¸t triÓn thÞ

trêng vèn tÝn dông: §èi víi th¶o luËn nhãm chÝnh quyÒn çc

cÊp, cÇn sö dông çc th«ng tin tõ chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ

trªn ®Þa bµn vµ ®¸nh gi¸ tæng quan vÒ nhu cÇu vèn sö dông, vµ

çc ®Þnh híng vÒ chÝnh s¸ch tÝn dông cho ngêi nghÌo (®èi

tîng ®îc vay...). §èi víi çc tæ chøc tÝn dông, cÇn x¸c ®Þnh

chiÕn lîc ph¸t triÓn thÞ trêng vèn: Çc môc tiªu chiÕn lîc, çc

ho¹t ®éng nh»m ph¸t triÓn thÞ trêng vèn, c¬ chÕ t¨ng cêng sù

tham gia cña çc tæ chøc tÝn dông (chÝnh thøc vµ phi chÝnh thøc);

qu¶n lý vµ gi¸m s¸t thÞ trêng vèn; çc ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o ®Ó

ph¸t triÓn thÞ trêng: Nh©n lùc; Tµi chÝnh; C«ng nghÖ. C¬ së h¹

tÇng; Ph¬ng ph¸p qu¶n lý… §ång thêi cÇn lµm râ chiÕn lîc

ph¸t triÓn cña çc tæ chøc nµy, ®Æc biÖt nhÊn m¹nh tíi kh¶ n¨ng

cung cÊp tÝn dông ®Õn nhãm ngêi nghÌo, ngêi kh«ng thuéc çc

tæ chøc, ®oµn thÓ... §èi víi nhãm ngêi vay, ph©n tÝch vµ x¸c

®Þnh çc chiÕn lîc ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ kh¶ n¨ng sö dông cã

hiÖu qu¶ vèn tÝn dông.

Khi lµm viÖc víi ngêid©n vÒ nhu cÇu vay vèn

• Çc th«ng tin cÇn trung thùc vµ kh«ng bÞ chi phèi bëi çc

t¸c ®éng bªn ngoµi: Nhu cÇu tÝn dông cña ngêi d©n rÊt cao, do

®ã cÇn ph¶i nãi râ trong çc buæi th¶o luËn vÒ môc tiªu cña

nghiªn cøu ®Ó nh÷ng ngêi tham gia hiÓu ®îc r»ng hä sÏ kh«ng

nhËn ®îc bÊt cø lîi Ých trùc tiÕp vÒ vèn nµo tõ cuéc nghiªn cøu

®ang ®îc thùc hiÖn. Trong th¶o luËn nhãm ngêi d©n, cÇn tr¸nh

sù xuÊt hiÖn cña çn bé chÝnh quyÒn khi th¶o luËn vÒ nh÷ng vÊn

®Ò bøc xóc liªn quan tíi viÖc ph©n bæ tÝn dông cho ngêi nghÌo.

Sù xuÊt hiÖn cña çn bé chÝnh quyÒn sÏ g©y c¶n trë cho qu¸ tr×nh

th¶o luËn vµ h¹n chÕ vÒ th«ng tin thu ®îc (ngêi d©n thêng e

ng¹i khi nãi ra nh÷ng bÊt cËp tõ viÖc ph©n bæ tÝn dông cho çc

hé, nhÊt lµ hé nghÌo).

• CÇn tËp trung lµm râ viÖc sö dông vèn cña ngêi vay tÝn dông,

v× lu«n cã sù kh¸c biÖt gi÷a môc ®Ých xin vay vèn vµ thùc tÕ sö

dông vèn. NhiÒu trêng hîp vay vèn víi môc ®Ých ®Çu t ph¸t

triÓn s¶n xuÊt kinh doanh nhng sau ®ã ®· sö dông kho¶n vay

cho môc ®Ých kh¸c (tiªu dïng sinh ho¹t, tr¶ nî...);

• TÝn dông phi chÝnh thøc còng lµ mét kªnh tÝn dông cña

ngêi nghÌo: Do ®ã cÇn lµm râ nguy c¬ tiÒm Èn cña viÖc vay

nÆng l·i, vay nãng ®èi víi kh¶ n¨ng chi tr¶ cña ngêi d©n;



- Th¸ng 12 - 2006 109


7. VÝ dô: §¸nh gi¸ thÞ trêng tµi chÝnh


Th¶o luËn nhãm chÝnhquyÒn

Trong n¨m 2005, ViÖn Khoa häc lao ®éng ®· thùc hiÖn nghiªn

cøu "§¸nh gi¸ thÞ trêng cã sù tham gia t¹i §¾k N«ng" (nghiªn

cøu thø 2 trong khu«n khæ dù ¸n ADB). Sau ®©y lµ vÝ dô çc bíc

thùc hiÖn khi ®¸nh gi¸ thÞ trêng vèn. Çc bíc thùc hiÖn nh

sau:

Bíc 1: H×nh thµnh nhãm th¶o luËn bao gåm ®¹i diÖn cña çc

ngµnh nh: Tµi chÝnh ng©n hµng; N«ng nghiÖp vµ PTNT; C«ng

nghiÖp; Th¬ng m¹i vµ DÞch vô; Thèng kª... cã liªn quan tíi ho¹t

®éng cña thÞ trêng tµi chÝnh vµ thÞ trêng vèn.

Bíc 2: §Æt c©u hái cho nhãm th¶o luËn: “Nh÷ng tæ chøc, ç

nh©n nµo liªn quan tíi thÞ trêng vèn?”.

§Ó tr¶ lêi cÇn liÖt kª nh÷ng ®èi tîng liªn quan tíi thÞ trêng vèn.

ViÖc x¸c ®Þnh çc ®èi tîng liªn quan ®îc dùa trªn mét sè tiªu

chÝ c¬ b¶n nh: §èi tîng cung cÊp th«ng tin vÒ ho¹t ®éng tÝn

dông; çc nguån cung tÝn dông vµ tham gia göi tiÕt kiÖm.

Bíc 3: X¸c ®Þnh møc ®é tham gia cña çc ®èi tîng. Nhãm th¶o

luËn dùa trªn çc tiªu chÝ nªu trªn ®Ó ®¸nh gi¸ møc ®é tham gia

vµ cho ®iÓm øng víi mçi nhãm ®èi tîng. (xem S¬ ®å)




B¸o ço hiÖn trêng lµ tæng hîp (sao chôp) mét çch hÖ thèng



ChÝnh quyÒn(3)

Kh«ng nghÌo (1)

§oµn thÓ (3)

Ng©n hµng NN &PTNT (1)

NH CSXH (2)

Quü TDN§N

Çc NH th¬ng m¹i(2)

ThÞ trêngvèn tÝn dông

Ngêi nghÌo(3)



- Th¸ng 12 - 2006110






chØ...) vµ ®¸nh sè, ghi chó vµo çc kÕt qu¶ th¶o luËn.




kiÕn ®¸nh gi¸.







dung:


- §Þa ®iÓm






• KÕt qu¶ th¶o luËn lµ phÇn quan träng nhÊt vµ ph¶i ®îc ghi








ngêi ghi biªn b¶n vµ tæng hîp th«ng tin.




- Th¸ng 12 - 2006 111






Ph©n c«ng nhiÖm vô ViÕt b¸o ço hiÖn trêng lµ mét bíc ®Æc biÖt quan träng trong



nhËn.

Çch thøc Thùc hiÖn Trªn c¬ së nh÷ng th«ng tin ®îc tæng hîp s¬ bé kÕt qu¶ th¶o




tîng nghiªn cøu.













hiÖn trêng biªn b¶n. (H×nh vÏ, c©u trÝch ý kiÕn,...) mµ chØ s¾p

xÕp l¹i mét çch l«gic vµ hoµn thiÖn c©u ch÷.



riªng)




- Th¸ng 12 - 2006112

§¸nh gi¸ çc thÞ trêng cã sù tham gia9.

Bé

c«

ng c

ôC«

ng c

ô sè

4.a

: th

Þ tr

êng

vè

n tÝ

n dô

ng

(nhã

m C

¸n b

é c

hÝnh

quy

Òn c

Êp t

Ønh

vµ x

·)

Né

i d

un

g c

hÝn

hC

©u há

i th

¶o lu

Ën

1. K

h¸i q

u¸t t

×nh

h×nh

cun

g cÊ

pvè

n / t

Ýn d

ông

trªn

®Þa

bµn.

1. C

¸c k

ªnh

cung

cÊp

tµi c

hÝnh

t¹i ®

Þa p

h¬n

g? (S

è l

îng

çc

ng©n

hµn

g, c

¸c d

ù ¸n

, çc

ch

¬ng

tr×nh

cô

thÓ,

t n

h©n,

çc

héi

®oµ

n th

Ó, c

¸c q

uü, t

nh

©n...)

2. §

¸nh

gi¸

quy

m«

çc

nguå

n vè

n trª

n?

3. M

øc ®

é æn

®Þn

h vµ

xu

hín

g ph

¸t tr

iÓn

vÒ s

è l

îng

çc

kªnh

cun

g cÊ

p vµ

sè

lîn

g vè

n cñ

a ç

c ng

uån

vèn

trªn

®Þa

bµn?

4. N

gêi

d©n

hiÖ

n na

y ch

ñ yÕ

u tiÕ

p cË

n vµ

sö

dông

vèn

tõ k

ªnh

nµo?

5. T

¹i s

ao l¹

i cã

sù ti

Õp c

Ën k

h¸c

nhau

®ã?

2. T

hÓ c

hÕ, c

hÝnh

s¸c

h vµ

çc

quy

®Þnh

tron

g ho

¹t ®

éng

cña

çc

nhµ

cung

cÊp

tµi c

hÝnh

t¹i ®

Þaph

¬ng

.

1. N

éi d

ung

çc

quy

®Þnh

tron

g ho

¹t ®

éng

cña

çc

nhµ

cung

cÊp

vèn?

2. P

h©n

tÝch

nh÷n

g ®i

Óm tè

t, ®i

Óm c

ha

tèt ®

èi v

íi c

¸c n

hãm

kh¸

ch h

µng

khi t

iÕp

cËn

víi c

¸c n

guån

vèn

nµy

,®Æ

c bi

Öt ®

èi v

íi n

hãm

ng

êi d

©n?

3. V

ai trß

vµ c

¸c b

iÖn

ph¸p

cña

chÝ

nh q

uyÒn

së

t¹i t

rong

viÖ

c qu

¶n lý

vµ

gióp

ng

êi d

©n ti

Õp c

Ën dÔ

dµng

h¬n

víi c

¸c n

guån

vèn

vay

nµy

tron

g th

êi g

ian

qua?

4. M

øc ®

é c¶

i thi

Ön c

ña c

¸c b

iÖn

ph¸p

mµ

chÝn

h qu

yÒn

®· th

ùc h

iÖn?

(tõ

kh©u

tiÕp

cËn

, sö

dông

vµ

hoµn

tr¶.

..)

3. §

¸nh

gi¸

vÒ n

hu c

Çu c

ña ®

Þaph

¬ng

vÒ

tµi c

hÝnh

.1.

Nhu

cÇu

cña

tõng

nhã

m k

h¸ch

hµn

g? (d

oanh

ngh

iÖp,

hé

kh«n

g ng

hÌo,

hé

nghÌ

o...)?

(Møc

®é

æn ®

Þnh

vµ x

u h

íng

cÇu

tµi c

hÝnh

cña

tõng

nhã

m ®

èi t

îng)

2. C

¸c k

ªnh

tiÕp

cËn

chñ

yÕu

cña

tõng

nhã

m ®

èi t

îng?

3. N

h÷ng

khã

kh¨

n/th

uËn

lîi c

ña c

¸c n

hãm

kh¸

ch h

µng

khi t

iÕp

cËn

vµ s

ö dô

ng c

¸c n

guån

vèn

kh¸

c nh

au?



- Th¸ng 12 - 2006 113


4. §

¸nh

gi¸

chun

g vÒ

thÞ t

rên

gtµ

i chÝ

nh.

1. K

h¶ n¨n

g cu

ng c

Êp (m

øc ®

é ph

ong

phó

çc

nhµ

cung

cÊp

, qui

m«

nguå

n vè

n, tÝ

nh p

hong

phó

vÒ

s¶n

phÈm

...)

2. K

h¶ n¨n

g ®¸

p øn

g nh

u cÇ

u

3. N

h÷ng

khã

kh¨

n th

uËn

lîi ®

èi v

íi n

hãm

ng

êi d

©n

4. N

h÷ng

khã

kh¨

n th

uËn

lîi ®

èi v

íi c

hÝnh

quy

Òn ®

Þa p

h¬n

g tro

ng q

u¶n

lý h

o¹t ®

éng

cña

thÞ t

truên

g nµ

y.

5. N

h÷ng

khã

kh¨

n vµ

thuË

n lî

i cña

çc

nhµ

cun

g cÊ

p vè

n tro

ng th

êi g

ian

tíi?

6. §

¸nh

gi¸

mèi

qua

n hÖ

gi÷

a th

Þ tr

êng

vèn/

tÝn d

ông

víi c

¸c th

Þ tr

êng

kh¸c

t¹i ®

Þa p

h¬n

g

5. C

¸c v

Ên ®

Ò/h¹

n ch

Õ,

u®i

Óm/c

¬ hé

i cña

ng

êi n

ghÌo

- N

¨ng

lùc

tham

gia

(®¸n

h gi

¸ theo

5 n

guån

vèn

nh©

n lù

c cñ

a ng

êi n

ghÌo?);

- Çc

®iÒ

u ki

Ön th

am g

ia (m

«i tr

êng

c¬

chÕ,

chÝ

nh s

¸ch,

th«n

g tin

, phÝ

gia

o dÞ

ch...

);

- HÖ

thèn

g dÞ

ch v

ô

6. N

h÷ng

kiÕ

n ng

hÞ ®

Ó ng

uêi d

©ncã

thÓ

tiÕp

cËn

tèt v

µ cã

hiÖ

u qu

¶h¬

n kh

i tha

m g

ia th

Þ tr

êng

tµi

chÝn

h, ®

Æc b

iÖt l

µ ®è

i víi

çc

hé

nghÌ

o

1. N

hµ n

íc,

cÇn

lµm

g× ®

Ó t¨

ng c

êng

sù

tham

gia

, n©n

g ca

o gi

¸ trÞ

cña

ng

êi n

ghÌo?

- T¨n

g c

êng

sù th

am g

ia c

ña n

gêi

ngh

Ìo

- C¶i

çc

h ç

c c¬

chÕ

/ ch

Ýnh

s¸ch

(ph©

n cÊ

p, p

h©n

quyÒ

n, x

· hé

i ho¸

c«n

g t¸

c cu

ng c

Êp d

Þch

vô...)

- N©n

g ca

o n¨

ng lù

c cñ

a ng

êi d

©n

- Ph¸

t triÓ

n ç

c dÞ

ch v

ô x·

héi

kh¸

c (®

µo t¹

o ng

hÒ, k

huyÕ

n n«

ng, l

©m, n

g, c

huyÓ

n gi

ao K

HKT

, ho¹

t ®én

g tÝn

dông

, y tÕ

...)

- Çc

gi¶

i ph¸

p kh

¸c c

¸c c

¬ qu

an c

ña c

hÝnh

phñ

, çc

®èi

t¸c

kh¸c

®·

lµm

g× k

hi hä

gÆp

khã

kh¨n?

2. C

¸c ®

èi t¸

c kh

¸c ®

· lµ

m g

× khi

hä

gÆp

khã

kh¨n?

Çc

tæ c

høc

cung

cÊp

dÞc

h vô

tÝn

dông



- Th¸ng 12 - 2006114

§¸nh gi¸ çc thÞ trêng cã sù tham giaC«

ng c

ô sè

4.b

. thÞ

tr

êng

vè

n tÝ

n dô

ng (n

hãm

ng

êi d

©n)

Né

i d

un

g c

hÝn

hK

Õt q

u¶

cÇn

®¹t

®

îc

C«

ng

cô

/çc

h t

iÕn

hµn

h

1. N

gêi

ngh

Ìoth

am g

ia th

Þ tr

êng

vèn/

tÝn d

ông

nh

thÕ

nµo?

- T×n

h h×

nh n

gêi

ngh

Ìo v

ay ti

Òn tõ

çc

nguå

n kh

¸c n

hau

- X¸c

®Þn

h ®

îc m

øc ®

é qu

an trän

gcñ

a ç

c ng

uån

vay

vµ k

h¶ n¨n

g tiÕ

pcË

n cñ

a ng

êi d

©n.

- C¬

cÊu

vèn

vay

theo

nguån

vay

.

C©u

há

i

Hái

vÒ

t×nh

h×nh

vay

cña

ng

êi n

ghÌo

trong

vßn

g 3

n¨m

(tõ

n¨m

200

2 ®Õ

n na

y)

1. N

gêi

ngh

Ìo ®

ang

vay

tõ c

¸c n

guån

nµo?

2. S

è l

îng

vay

cña

tõng

ng

êi lµ

bao

nhiª

u?

3. C

¸c n

guån

cho

vay

ë ®

Þa p

h¬n

gng

uån

nµo

quan

trän

g nh

Êt ®

èi v

íi n

gêi

nghÌ

o? T

¹i s

ao?

- Dïn

g thÎ

®Ó n

gêi

d©n

liÖt

kª

çc

kho¶

n va

y tro

ng b

a n¨

m tõ

n¨m

2002

®Õn

nay

®èi

víi

tõng

nguån

vay,

víi

sè

tiÒn

cô th

Ó. (s

ö dô

ngb¶

ng V

®Ó

x¸c

®Þnh

møc

®é

quan

träng

th«n

g qu

a sè

vèn

vay

cña

c¶

nhãm

th¶o

luËn

.

§¹i

diÖ

n hé

NH

CSX

HN

HTM

§oµ

n TN

Héi

PN

Çc

dù

¸nAn

h em

/hä

hµn

gT

nh©

nKh

¸c

¤ng

ASè

lÇn

vay

Sè ti

Òn v

ay

Bµ B

Sè lÇ

n va

ySè

tiÒn

vay

Sè lÇ

n va

ySè

tiÒn

vay

...Sè

lÇn

vay

Sè ti

Òn v

aySè

lÇn

vay

Sè ti

Òn v

ay

Tæng

sè

Sè lÇ

n va

ySè

tiÒn

vay

B¶n

g V.

T×n

h h×

nh v

ay c

ña n

gêi

ngh

Ìo tr

ong

ba n

¨m (t

õ 20

02 ®

Õn n

ay)



- Th¸ng 12 - 2006 115


C¨n

cø

vµo

sè lÇ

n va

y ho

Æc tæ

ng s

è tiÒ

n va

y th

eo n

guån

®Ó

xÕp

møc

®é

quan

trän

g (c

µng

nhiÒ

u cµ

ng q

uan

träng)

2. N

gêi

ngh

Ìova

y tiÒ

n ®Ó

lµm

g×?

X¸c

®Þnh

®î

c m

ôc ®

Ých

vay

cña

ngê

i ngh

Ìo.

- X¸c

®Þn

h ®

îc m

èi q

uan

hÖ g

i÷a

vÖc

tham

gia

thÞ t

rên

g vè

n/tÝn

dôn

gví

i çc

ho¹

t ®én

g si

nh k

Õ cñ

a ng

êi

nghÌ

o.

Hái

vÒ

môc

®Ýc

h va

y cñ

a ng

êi n

ghÌo

trong

3 n¨m

(tõ

n¨m

200

2 ®Õ

n na

y).

1. N

gêi

ngh

Ìo v

ay ti

Òn ®

Ó lµ

m g

×?

2. S

è l

îng

tiÒn

vay

sö d

ông

cho

tõng

môc

®Ýc

h cô

thÓ

lµ b

ao n

hiªu?

- Dïn

g thÎ

®Ó n

gêi

ngh

Ìo li

Öt k

ªç

c kh

o¶n

vay

trong

3 n¨m

(tõ

n¨m

2002

®Õn

nay) ®

èi v

íi tõ

ng n

guån

vay,

víi

sè

tiÒn

cô th

Ó. (S

ö dô

ngb¶

ng S

®Ó

x¸c

®Þnh

møc

®é

quan

träng

tron

g vi

Öc s

ö dô

ng ti

Òn v

ay c

ñac¶

nhã

m th

¶o lu

Ën.

§¹i

diÖ

n hé

Trån

g trä

tC

h¨n

nu«i

Chi

y tÕ

Chi

gi¸

odô

c/®µ

o t¹

oTr

¶ nî

Mua

t li

ÖuSX

Mua

tµi s

¶nM

ua l

¬ng

thùc

Kh¸c

¤ng

ASè

tiÒn

Sè ti

Òn

Bµ B

Sè ti

Òn

...Sè

tiÒn

Sè ti

Òn

Tæng

sè

Sè ti

Òn

B¶n

g V.

T×n

h h×

nh v

ay c

ña n

gêi

ngh

Ìo tr

ong

ba n

¨m (t

õ 20

02 ®

Õn n

ay)

3. P

h©n

tÝch

thÞ

trên

g vè

n/tÝn

dôn

gcñ

a ng

êi n

ghÌo

.

- X¸c

®Þn

h ç

c ®è

i t¸c

chÝn

h cñ

a ng

êi n

ghÌo

trªn

thÞ t

rên

g vè

n.- §

Æc tÝ

nh c

ña c

¸c s

¶nph

Èm tµ

i chÝ

nh m

µ ng

êi

nghÌ

o th

êng

gia

o dÞ

ch.

- ThÓ

chÕ

/chÝ

nh s

¸ch

vµkh

¶ n¨

ng ti

Õp c

Ën c

ñang

êi n

ghÌo

.

PhÇn

nµy

hái

c¶

nhãm

ng

êi d

©n ®

èi v

íi tõ

ng n

guån

vay

.I/

Nh÷

ng b

ªn li

ªn q

uan

1. N

gêi

ngh

Ìo ti

Õp c

Ën n

guån

vèn

®ã

nh

thÕ

nµo?

2. C

ã ai

/tæ c

høc

nµo

trî g

ióp

ngê

i ngh

Ìo tr

ong

viÖc

tiÕp

cËn

nguån

vèn

nµy?

H×n

h th

øc tr

î gióp

lµ g

×?3.

Khi

vay

ph¶

i th«

ng q

ua tæ

chø

c ha

y hé

i ®oµ

n th

Ó nµ

o?4.

ChÝ

nh q

uyÒn

®Þa

ph

¬ng

cã v

ai trß

g× ®

Ó ng

êi n

ghÌo

tiÕp

cËn

çc

nguå

n vè

n ®ã?

- Th¶

o lu

Ën- G

hi b

iªn

b¶n

- VÏ

s¬ ®å

mèi

qua

nhÖ

.- S

¬ ®å

ven

n

B¶n

g V.

T×n

h h×

nh v

ay c

ña n

gêi

ngh

Ìo tr

ong

ba n

¨m (t

õ 20

02 ®

Õn n

ay)



- Th¸ng 12 - 2006116

§¸nh gi¸ çc thÞ trêng cã sù tham gia- T

¸c ®

éng

®Õn

®êi s

èng

cña

hé n

ghÌo

khi

tham

gia

thÞ t

rên

g vè

n/tÝn

dôn

g.- K

hã k

h¨n/

thuË

n lî

i khi

tham

gia

thÞ t

rên

g nµ

y

5. T

¹i s

ao l¹

i th

êng

vay

vèn

cña

®èi t

îng

nµy?

6. N

gêi

ngh

Ìo n¾m

®î

c nh

÷ng

th«n

g tin

g× v

Ò ç

c lo

¹i n

guån

vèn

nµy?

II/ §

Æc tÝ

nh c

ña s

¶n p

hÈm

3. Q

uy m

« va

y cñ

a ng

êi n

ghÌo?

(tèi ®

a, tè

i thi

Óu, t

h«ng

thê

ng)

4. T

hêi h

¹n v

ay?

(tèi ®

a, tè

i thi

Óu, t

h«ng

thê

ng)

5. M

øc l·

i suÊ

t (theo

tõng

nguån

vèn)

6. P

h¬n

g th

øc th

anh

to¸n

(çc

h tr¶

vèn

gèc

, tr¶

l·i..

.)7.

Çc

®Æc

®iÓ

m tr

ªn c

ã th

uËn

lîi h

ay k

hã k

h¨n

g× ®

èi v

íi n

gêi

nghÌ

o?

III/ T

hÓ c

hÕ/g

iao

dÞch

8. §

Ó va

y ®

îc c

¸c n

guån

vèn

ph¶

i cã

çc

®iÒu

kiÖ

n g×?

9. P

h¶i l

µm n

h÷ng

thñ

tôc

g×?

ThuË

n lî

i hay

khã

kh¨

n?10

. Çc

®iÒ

u kh

o¶n

cam

kÕt

khi

vay

vµ

sö d

ông

vèn

®îc

quy

®Þn

hnh

th

Õ nµ

o? C

ã c¶

n trë

ng

êi n

ghÌo

kh«

ng?

11. C

hi p

hÝ ®

Ó va

y ®

îc v

èn lµ

bao

nhi

ªu?

(chÝ

nh th

øc/ k

h«ng

chÝ

nhth

øc)

12. C

¸c hç

trî n

hËn

®îc

®i k

Ìm v

íi m

ãn v

ay?

13. K

h¶ n¨n

g tiÕ

p th

u ç

c hç

trî

cña

ngê

i ngh

Ìo n

h th

Õ nµ

o?

IV/ C

¹nh

tran

h14

. Sè

lîn

g ng

êi/t

æ ch

øc c

ho v

ay v

èn n

hiÒu

hay

Ýt?

15. K

h¶ n¨n

g cu

ng c

Êp v

èn tr

ªn ®

Þa b

µn n

h th

Õ nµ

o?16

. Kh¶

n¨n

g tiÕ

p cË

n ví

i çc

n¬i

cun

g cÊ

p vè

n ®ã

nh

thÕ

nµo

(dÔ

hay

khã)?

t¹i s

ao?

17. K

h¶ n¨n

g cñ

a ng

êi n

ghÌo

duy

tr× c

¸c c

hi p

hÝ (t

r¶ l·

i, tr¶

gãp

vèn

vay.

..) n

h th

Õ nµ

o?

V/ R

ñi r

o18

. Cã

ai tr

ong

sè b

µ co

n ë

®©y

gÆp

rñi r

o kh

i vay

vèn

kh«

ng?

19. N

h÷ng

rñi r

o cô

thÓ

khi v

ay v

èn tõ

çc

nguån

kh¸

c nh

au?

(chi

phÝ g

iao

dÞch

®Ó

®îc

vay

vèn

cao; s

ö dô

ng v

èn v

ay k

h«ng

hiÖ

uqu

¶, th

êi h

¹n v

ay n

g¾n

kh«n

g ®ñ

chu

kú

SXKD

...)



- Th¸ng 12 - 2006 117


20. K

h¶ n¨n

g tiÕ

p cË

n ví

i çc

n¬i

cun

g cÊ

p vè

n ®ã

nh

thÕ

nµo

(dÔ

hay

khã)?

T¹i s

ao?

21. K

h¶ n¨n

g cñ

a ng

êi n

ghÌo

duy

tr× c

¸c c

hi p

hÝ (t

r¶ l·

i, tr¶

gãp

vèn

vay.

..) n

h th

Õ nµ

o?

V/ R

ñi r

o22

. Cã

ai tr

ong

sè b

µ co

n ë

®©y

gÆp

rñi r

o kh

i vay

vèn

kh«

ng?

23. N

h÷ng

rñi r

o cô

thÓ

khi v

ay v

èn tõ

çc

nguån

kh¸

c nh

au?

(chi

phÝ g

iao

dÞch

®Ó

®îc

vay

vèn

cao; s

ö dô

ng v

èn v

ay k

h«ng

hiÖ

uqu

¶, th

êi h

¹n v

ay n

g¾n

kh«n

g ®ñ

chu

kú

SXKD

...)

24. M

øc ®

é th

iÖt h

¹i v

× rñi

ro k

hi v

ay v

µ sö

dôn

g vè

n va

y nh

th

Õnµ

o?25

. ¶nh

hë

ng c

ña n

h÷ng

rñi r

o ®ã

nh

thÕ

nµo?

26. C

¸ch

kh¾c

phô

c nh

÷ng

rñi r

o ®ã?

VI/ T

¸c ®

éng

cña

viÖc

vay

vèn

27. M

øc th

u nh

Ëp/lî

i nhu

Ën c

ña n

h÷ng

ng

êi ®

îc

vay

vèn

tõ c

¸cng

©n h

µng,

dù

¸n, t

nh

©n n

h th

Õ nµ

o?28

. So

s¸nh

møc

thu

nhËp

/lîi n

huËn

cña

ng

êi n

ghÌo

trí

c vµ

sau

khi ®

îc

vay

çc

nguå

n vè

n?29

. So

s¸nh

møc

thu

nhËp

/lîi

nhu

Ën c

ña n

gêi

ngh

Ìo v

íi c

¸c ®

èit

îng

kh¸c

cïn

g ®

îc v

ay v

èn ®

ã?30

. NÕu

kh«

ng ®

îc

vay

vèn

nµy

th× t

hu n

hËp

cña

ngê

i ngh

Ìo n

hth

Õ nµ

o?31

. Møc

thu

nhËp

/lîi n

huËn

thu

®îc

cã

nh

dù tÝ

nh tr

íc

khi v

ayvè

n kh

«ng?

T¹i

sao?

32. §

¸nh

gi¸

chun

g vÒ

hiÖ

u qu

¶ kh

i sö

dông

çc

nguån

vèn

nµy?

(thu

nhËp

/viÖ

c lµ

m/k

iÕn

thøc

lµm

¨n/

kh¾c

phô

c rñ

i ro.

..)

VII/

Møc

®é

t¬n

g t¸

c ví

i çc

thÞ t

rên

g kh

¸c.

33. V

iÖc

vay

nguå

n vè

n nµ

y cã

liªn

qua

n nh

th

Õ nµ

o ®Õ

n ho

¹t®é

ng t×

m k

iÕm

viÖ

c lµ

m th

uª c

ña n

gêi

ngh

Ìo?



- Th¸ng 12 - 2006118

§¸nh gi¸ çc thÞ trêng cã sù tham gia34

. ViÖ

c va

y ng

uån

vèn

nµy

cã li

ªn q

uan

nh

thÕ

nµo

®Õn

ho¹t

®éng

mua

çc

hµn

g ho

¸ ph

ôc v

ô SX

KD c

ña h

é ng

hÌo?

35. V

iÖc

vay

nguå

n vè

n nµ

y cã

liªn

qua

n nh

th

Õ nµ

o ®Õ

n vi

Öc s

ödô

ng c

¸c d

Þch

vô X

H c

¬ b¶

n (y

tÕ, g

i¸o

dôc…

) cña

ng

êi n

ghÌo?

36. V

iÖc

vay

nguå

n vè

n nµ

y cã

liªn

qua

n nh

th

Õ nµ

o ®Õ

n vÊ

n ®Ò

®Êt ®

ai c

ña n

gêi

ngh

Ìo?

4. N

hu c

Çu c

ñang

êi n

ghÌo

vÒ

vèn/

tÝn d

ông

vµ k

h¶n¨

ng th

am g

ia th

Þtr

êng

tµi c

hÝnh

- Nhu

cÇu

vay

vèn

cña

ngê

i ngh

Ìo.

- Nh÷

ng c

¬ hé

i - N

h÷ng

th¸c

h th

øc- N

h÷ng

h¹n

chÕ

1. N

h÷ng

ai c

ã nh

u cÇ

u va

y vè

n (ti

Òn) t

rong

thêi

gia

n tí

i?2.

Vay

®Ó

lµm

g×?

3. §

· bi

Õt n

h÷ng

nguån

nµo?

3. C

ã th

Ó va

y tõ

çc

nguån

nµo?

T¹i s

ao?

4. M

uèn

vay

tõ n

guån

nµo

nhÊ

t? T

¹i s

ao?

5. C

ã nh

÷ng

thuË

n lî

i g× ®

Ó tiÕ

p cË

n (®

Ó va

y) ®

îc

tõ c

¸c n

guån

®ã?

6. N

h÷ng

khã

kh¨

n kh

i tiÕ

p cË

n (v

ay) c

¸c n

guån

vèn

®ã

lµ g

×?7.

Kh¶

n¨n

g sö

dôn

g cã

hiÖ

u qu

¶ vè

n ®ã

nh

thÕ

nµo?

Th¶o

luËn

nhã

m(g

hi b

iªn

b¶n)

5. L

µm th

Õ nµ

o ®Ó

ngê

i ngh

Ìo c

ã th

ÓtiÕ

p cË

n ç

c ng

uån

vèn,

kh¾

c ph

ôc rñ

iro

n©n

g ç

o hi

Öuqu

¶ kh

i tha

m g

ia th

Þtr

êng

vèn/

tÝndô

ng?

- Sù

hç tr

î cñ

a N

hµ n

íc

- Hç

trî tõ

çc

nhµ

cun

gcÊ

p vè

n- H

ç trî

tõ c

¸c ®

oµn

thÓ

- Çc

chÝ

nh s

¸ch

hç tr

î tõ

çc

dù ¸

n...

1. N

hµ n

íc

cÇn

thay

®æi

çc

chÝ

nh s

¸ch

vµ c

ã nh

÷ng

hç tr

î cô

thÓ

nh

thÕ

nµo?

2. C

¸c n

hµ c

ung

cÊp

vèn

(cho

vay) c

Çn c

ã th

ay ®

æi/b

æ su

ng g

× ®Ó

hé n

ghÌo

cã

thÓ

tiÕp

cËn

tèt h

¬n?

3. C

¸c hç

trî k

h¸c

®i k

Ìm ®

Ó ng

êi n

ghÌo

sö

dông

cã

hiÖu

qu¶

h¬n

vèn

vay?

4. C

¸c b

iÖn

ph¸p

h¹n

chÕ

rñi r

o.

Th¶o

luËn

nhã

m(g

hi b

iªn

b¶n)



- Th¸ng 12 - 2006 119


§¸nh gi¸ ThÞ trêng ®Êt ®ai cã sù tham gia

1. Giíi thiÖu • §Êt ®ai ®èi víi ngêi d©n, nhÊt lµ ngêi d©n ë n«ng th«n - hiÖn

vÉn sèng chñ yÕu b»ng n«ng nghiÖp - lµ c«ng cô s¶n xuÊt kh¸

c¬ b¶n. Khi thÞ trêng ®Êt ®ai ph¸t triÓn, ®Êt ®ai trë thµnh nguån

tµi s¶n rÊt quan träng. H¬n thÕ n÷a, qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nÒn

kinh tÕ kh«ng ®ång ®Òu vµ c«ng nghiÖp ho¸ ®· khiÕn cho mét

bé phËn dËn c trë nªn kh«ng cã ®Êt vµ nÕu nh kh«ng t×m

®îc c¬ héi viÖc lµm, hä sÏ dÔ trë thµnh ngêi nghÌo. Tuy nhiªn,

mét sè ngêi d©n, do cã kh¶ n¨ng tham gia thÞ trêng ®Êt ®ai tèt,

l¹i trë nªn giµu cã. Do vËy, viÖc nghiªn cøu thÞ trêng ®Êt ®ai cã

vÞ trÝ kh¸ quan träng, bªn c¹nh thÞ trêng hµng ho¸, lao ®éng vµ

tµi chÝnh.

• T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc trao ®æi vµ ph©n phèi ®Êt ®ai,

cho dï víi t çch lµ mét tµi s¶n hay mét dÞch vô thêng xuyªn

víi chi phÝ thÊp, th«ng qua çc kªnh thÞ trêng còng nh phÝ thÞ

trêng lµ träng t©m cña viÖc thóc ®Èy kh¶ n¨ng tiÕp cËn víi ®Êt

®ai cña ngêi s¶n xuÊt. Mét khi cã mét m«i trêng thuËn lîi, ®óng

®¾n th× sÏ thóc ®Èy c¶ thÞ trêng tµi chÝnh, thÞ trêng hµng hãa

dùa trªn quyÒn sö dông ®Êt lµm vËt thÕ chÊp, dïng vèn tõ thÕ

chÊp ®Êt, cã ®Êt ®Ó s¶n xuÊt.....

• T¬ng tù nh ®èi víi çc thÞ trêng kh¸c, nghiªn cøu thÞ trêng

®Êt ®ai trong mèi quan hÖ víi thÞ trêng vµ gi¶m nghÌo cã nghÜa

lµ t×m hiÓu xem hiÖn nay thÞ trêng nµy ®ang ho¹t ®éng ra sao

(t¹i mçi ®Þa bµn kh¸c nhau), vµ hiÖn ngêi nghÌo ®ang tham gia

ë ®©u vµ nh thÕ nµo trong thÞ trêng nµy, tõ ®ã ®a ra nh÷ng

gi¶i ph¸p ®Ó cho ngêi nghÌo cã thÓ tham gia tèt h¬n vµo çc thÞ

trêng nµy.

2. Môc tiªu • T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc trao ®æi vµ ph©n phèi ®Êt ®ai,

cho dï víi t çch lµ mét tµi s¶n hay mét dÞch vô thêng xuyªn

víi chi phÝ thÊp, th«ng qua çc kªnh thÞ trêng còng nh phÝ thÞ

trêng lµ träng t©m cña viÖc thóc ®Èy kh¶ n¨ng tiÕp cËn víi ®Êt

®ai cña ngêi s¶n xuÊt. Khi cã mét m«i trêng thuËn lîi, ®óng

®¾n th× sÏ thóc ®Èy c¶ thÞ trêng tµi chÝnh, thÞ trêng hµng hãa

ph¸t triÓn dùa trªn viÖc dïng quyÒn sö dông ®Êt lµm vËt thÕ

chÊp, dïng vèn tõ thÕ chÊp ®Êt ®Ó SX

• T¬ng tù nh ®èi víi çc thÞ trêng kh¸c, nghiªn cøu thÞ trêng

®Êt ®ai trong mèi quan hÖ víi thÞ trêng vµ gi¶m nghÌo cã nghÜa



- Th¸ng 12 - 2006120


2. Môc tiªu lµ t×m hiÓu xem hiÖn nay thÞ trêng nµy ®ang ho¹t ®éng ra sao

(t¹i mçi ®Þa bµn kh¸c nhau), vµ hiÖn ngêi nghÌo ®ang tham gia

ë ®©u vµ nh thÕ nµo trong thÞ trêng nµy, tõ ®ã ®a ra nh÷ng

gi¶i ph¸p ®Ó cho ngêi nghÌo cã thÓ tham gia tèt h¬n vµo çc thÞ

trêng nµy.

• Tuy nhiªn, trong ph¹m vi cña cuèn s¸ch nµy, çc t¸c gi¶ kh«ng

cã tham väng ph©n tÝch toµn bé çc khÝa c¹nh liªn quan ®Õn ®Êt

®ai, mµ chØ muèn t×m hiÓu xem hiÖn tr¹ng ®Êt ®ai t¹i çc ®Þa bµn

nghiªn cøu, çc giao dÞch trong thÞ trêng ®Êt ®ai ®ang diÔn ra

nh thÕ nµo, çc chÝnh s¸ch ®Êt ®ai nãi chung, vµ chÝnh s¸ch ®Êt

®ai cho çc ®èi tîng ®Æc thï cña ®Þa bµn ®ã ra sao; çc chÝnh

s¸ch ®ã ®em l¹i çc thuËn lîi vµ khã kh¨n g× ®èi víi ngêi d©n,

®Æc biÖt lµ ngêi nghÌo.


1. ThÞ trêng ®Êt ®ai t¹i ®Þa bµn nghiªn cøu cã nh÷ng ®Æc ®iÓm

g×? HiÖn ®ang diÔn ra nh thÕ nµo?

2. Ngêi nghÌo hiÖn tham gia ë ®©u trong thÞ trêng? §ãng vai

trß g× trong thÞ trêng ®Êt ®ai t¹i ®Þa ph¬ng ®ã?

3. Lµm thÕ nµo ®Ó ngêi nghÌo cã thÓ tham gia tèt h¬n?


Nhãm chÝnhquyÒn

CÊp tØnh

CÊp huyÖn

CÊp x·

Nhãm ngêi d©n

Hé gia ®×nh§iÒu tra -pháng vÊn


®èi tîngtham gia



- Th¸ng 12 - 2006 121



§èi tîng tham gia Nhãm çn bé chÝnh quyÒn çc cÊp sÏ cung cÊp çc th«ng tin

chung vÒ t×nh h×nh sö dông ®Êt, chÝnh s¸ch ®Êt ®ai, çc quy

ho¹ch sö dông ®Êt trong giai ®o¹n tríc vµ trong thêi gian tíi cña

®Þa ph¬ng...

SÏ cã 3 phiªn lµm viÖc t¹i mçi tØnh víi çc thµnh phÇn liªn quan

tíi thÞ trêng ®Êt ®ai: phiªn çn bé tØnh, phiªn çn bé huyÖn vµ

phiªn çn bé x·.

• T¹i cÊp tØnh bao gåm çc çn bé Së Tµi nguyªn m«i trêng;

çn bé Côc §Þa chÝnh; çn bé Së Khoa häc c«ng nghÖ; §¹i diÖn

çc trung t©m m«i giíi nhµ ®Êt....

• CÊp huyÖn: Çn bé phßng Tµi nguyªn m«i trêng; Phßng §Þa

chÝnh huyÖn; Phßng Thèng kª huyÖn; Trung t©m M«i giíi nhµ ®Êt

(nÕu cã)...

• CÊp X·: Çn bé §Þa chÝnh; Tæ trëng d©n phè/trëng th«n...

Mçi phiªn lµm viÖc cÇn tõ 7 - 10 ngêi. Çc thµnh viªn chñ chèt

kh«ng thÓ thiÕu lµ çn bé §Þa chÝnh, çn bé Tµi nguyªn - M«i

trêng.

C«ng cô C«ng cô 5a - ThÞ trêng ®Êt ®ai (nhãm chÝnh quyÒn)


§èi tîng tham gia Trao ®æi víi nhãm ngêi d©n ®Ó thu thËp nh÷ng th«ng tin chi tiÕt

h¬n vÒ ®Æc ®iÓm çc giao dÞch ®Êt ®ai ®ang vËn hµnh (çc bªn liªn

quan, chi phÝ, gi¸ c¶, ®iÒu kiÖn...); çc thuËn lîi, víng m¾c cña

ngêi d©n nãi chung vµ ngêi nghÌo nãi riªng trong giao dÞch ®Êt

®ai, t×m hiÓu xem çc chÝnh s¸ch ®Êt ®ai cña ®Þa ph¬ng ¶nh

hëng nh thÕ nµo tíi ngêi d©n (ngêi d©n ®îc hëng lîi g× vµ

gÆp ph¶i nh÷ng khã kh¨n g×). Th«ng tin tõ nhãm ®èi tîng nµy cã

thÓ dïng ®Ó so s¸nh, “kiÓm tra chÐo” víi nh÷ng th«ng tin ®· thu

thËp tõ çc cÊp chÝnh quyÒn. Trªn c¬ së ®ã xem xÐt xem díi “l¨ng

kÝnh” cña ngêi d©n vµ cña çc cÊp chÝnh quyÒn cßn nh÷ng ®iÓm

nµo cha “gÆp nhau”, tõ ®ã ®a ra çc khuyÕn nghÞ vµ gi¶i ph¸p.

4.2 Nhãm ngêi d©n



- Th¸ng 12 - 2006122


Nhãm ngêi d©n bao gåm nh÷ng ngêi ®¹i diÖn cho çc hé gia

®×nh ®· hoÆc ®ang tham gia mua/b¸n/thuª/cho thuª/cÇm cè/mÊt

®Êt v× quy ho¹ch, ®îc chän ngÉu nhiªn trong x· (bao gåm c¶ hé

nghÌo vµ kh«ng nghÌo). Th«ng thêng tæ chøc 2 phiªn/x·:

+ Phiªn 1: nhãm ngêi d©n nghÌo tham gia mua/b¸n/thuª/cho

thuª/cÇm cè/mÊt ®Êt v× quy ho¹ch

+ Phiªn 2: nhãm ngêi d©n kh«ng nghÌo tham gia

mua/b¸n/thuª/cho thuª/cÇm cè/mÊt ®Êt v× quy ho¹ch.

C«ng cô • C«ng cô 5b - ®¸nh gi¸ thÞ trêng ®Êt ®ai (nhãm ngêi d©n)

• C«ng cô 8 - PhiÕu kh¶o s¸t hé gia ®×nh (phÇn thu thËp th«ng

tin thÞ trêng ®Êt ®ai).


a. T×nh h×nh sö dông ®Êtë ®Þa ph¬ng

• Quy m« vµ t×nh h×nh sö dông ®Êt ®ai ë ®Þa ph¬ng

- Quü ®Êt cña ®Þa ph¬ng cã çc lo¹i ®Êt nµo?

- DiÖn tÝch mçi lo¹i ra sao?

- Sö dông nh thÕ nµo?

- §èi tîng sö dông?

• Sè lîng/diÖn tÝch çc khu CN/CX?

• T×nh h×nh chuyÓn ®æi sö dông ®Êt t¹i ®Þa ph¬ng hiÖn nay?

b. ChÝnh s¸ch ®Êt ®ai ë®Þa ph¬ng

• T×nh h×nh thùc hiÖn çc chÝnh s¸ch ®Êt ®ai cña Nhµ níc t¹i ®Þa

ph¬ng nh thÕ nµo? (cÊp sæ ®á, 134, 132...)

• Nh÷ng chÝnh s¸ch ®Êt ®ai riªng cña ®Þa ph¬ng? (chÝnh s¸ch nãi

chung vµ chÝnh s¸ch cho çc ®èi tîng ®Æc thï nãi riªng)

• T×nh h×nh thùc hiÖn çc chÝnh s¸ch nµy nh thÕ nµo?

• Nh÷ng chÝnh s¸ch nµy ¶nh hëng nh thÕ nµo ®èi víi ngêi d©n

nãi chung vµ ngêi nghÌo nãi riªng? Ngêi d©n ®îc hëng lîi g×

tõ çc chÝnh s¸ch nµy?

Ph¬ng ph¸p • Thu thËp th«ng tin thø cÊp (çc b¸o ço vÒ quy ho¹ch sö dông

®Êt cña x·)




- Th¸ng 12 - 2006 123


c. Çc giao dÞch vÒ ®Êt®ai

• Sè lîng trung t©m giao dÞch / t vÊn nhµ ®Êt ë ®Þa ph¬ng?

• Çc ®iÒu kiÖn, thñ tôc, quy tr×nh trong giao dÞch ®Êt ®ai? (cã sæ

®á, hé khÈu, x¸c nhËn cña ®Þa ph¬ng, ®Æt cäc, lÖ phÝ, m«i giíi...)?

• Çc ®iÒu kiÖn, thñ tôc nµy cã ¶nh hëng g× ®Õn giao dÞch ®Êt ®ai

cña ngêi d©n hay kh«ng?

Ph¬ng ph¸p • Thu thËp th«ng tin qua pháng vÊn s©u, täa ®µm, çc b¸o ço,

quyÕt ®Þnh liªn quan tíi ®Êt ®ai, t×nh h×nh thùc hiÖn çc chÝnh s¸ch

®Êt ®ai t¹i x·

Ph¬ng ph¸p • Thu thËp th«ng tin thø cÊp

• Täa ®µm

• VÏ ®îc s¬ ®å giao lu gi÷a çc bªn liªn quan trong giao dÞch

Ph¬ng ph¸p • Th¶o luËn nhãm

a Çc chÝnh s¸ch ®Êt ®ait¹i ®Þa ph¬ng

• Ngêi d©n cã ®îc hëng lîi nh÷ng g× tõ çc chÝnh s¸ch ®Êt ®ai

cña Nhµ níc vµ cña riªng ®Þa ph¬ng? NÕu kh«ng hoÆc cha

®îc hëng th× nguyªn nh©n lµ g×?

• Çc chÝnh s¸ch dµnh riªng cho ®èi tîng ®Æc thï (nghÌo, d©n

téc…) ®îc thùc hiÖn nh thÕ nµo? Cßn nh÷ng khã kh¨n, víng

m¾c g× trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn?

b. Çc giao dÞch vÒ ®Êt®ai

• Ngêi nghÌo tham gia giao dÞch ®Êt ®ai thêng víi t çch nµo?

(lµ ngêi b¸n/cho thuª hay ngêi mua/thuª?)

• Víi çc ®iÒu kiÖn, thñ tôc, quy tr×nh trong giao dÞch ®Êt ®ai nh

cã sæ ®á, hé khÈu, x¸c nhËn cña ®Þa ph¬ng, ®Æt cäc, lÖ phÝ, m«i

giíi... th× kh¶ n¨ng ®¸p øng cña ngêi nghÌo tíi ®©u?

• Víi çc hîp ®ång, th«ng tin vÒ çc giao dÞch, ngêi nghÌo cã tù

tho¶ thuËn ®îc kh«ng hay ph¶i nhê sù trî gióp? NÕu nhê th×

thêng ph¶i nhê ai: "trung gian", chÝnh quyÒn, hµng xãm, ngêi

th©n, b¹n bÌ...

• Víi møc chi phÝ cho çc giao dÞch nh ë ®Þa ph¬ng th× ngêi

nghÌo cã “theo” ®îc kh«ng? Cã gÆp bÊt cø khã kh¨n nµo trong

chuyÖn nµy kh«ng?

• Ph¬ng thøc thanh to¸n khi giao dÞch nh thÕ nµo?

• Cã çc dÞch vô ph¸p lý nµo hç trî cho ngêi nghÌo khi tham gia

çc giao dÞch vÒ ®Êt ®ai kh«ng?

5.2 Lµm viÖc víi nhãm ngêi d©n



- Th¸ng 12 - 2006124


• Ngoµi nh÷ng rñi ro chung mµ ngêi d©n ®Þa ph¬ng gÆp ph¶i khi

tham gia thÞ trêng ®Êt ®ai, ngêi nghÌo cßn gÆp ph¶i nh÷ng rñi ro

nµo n÷a? (Chi phÝ giao dÞch qu¸ cao, bÞ Ðp gi¸ do thiÕu th«ng tin,

do gÆp rñi ro...)? Møc ®é ¶nh hëng cña rñi ro ®Õn çc hé gia

®×nh?

• Ngêi nghÌo ®· lµm g× ®Ó kh¾c phôc çc rñi ro ®ã? Cã sù hç trî

nµo ®Ó kh¾c phôc rñi ro ®ã tõ phÝa chÝnh quyÒn hay céng ®ång hay

kh«ng?

c. Lµm thÕ nµo ®Ó ngêinghÌo tham gia tèt h¬n

• CÇn ph¶i cã nh÷ng thay ®æi g×/nh thÕ nµo trong çc chÝnh s¸ch

®Êt ®ai ®Ó phï hîp víi t×nh h×nh hiÖn nay cña ®Þa ph¬ng? (çc

chÝnh s¸ch cña Nhµ níc, chÝnh s¸ch cña ®Þa ph¬ng)

• Ngêi d©n cã nh÷ng mong muèn g× ®Ó cã thÓ tham gia tèt h¬n

vµo thÞ trêng ®Êt ®ai (hç trî lµm thñ tôc, th«ng tin thÞ trêng...)?

Ph¬ng ph¸p • S¬ ®å giao lu gi÷a çc bªn trong giao dÞch

• X©y dùng quy tr×nh giao dÞch trong thÞ trêng


chia theo çc ®èi tîng kh¸c nhau ®Ó th¶o luËn theo çc néi dung

®îc yªu cÇu.


Nh÷ng m¶ng th«ng tincÇn thu thËp

• T×nh h×nh së h÷u, sö dông ®Êt ®ai cña çc hé gia ®×nh (lo¹i ®Êt,

diÖn tÝch, nguån gèc, chÊt lîng, vÞ trÝ, sæ ®á....)?

• Çc giao dÞch vÒ ®Êt ®ai mµ çc hé tham gia (®Æc ®iÓm, khã

kh¨n, thuËn lîi...)?

• Çc giao dÞch ®ã cã t¸c ®éng nh thÕ nµo tíi ®êi sèng cña çc

hé gia ®×nh? T¹i sao?




- Th¸ng 12 - 2006 125





B¸o ço hiÖn trêng lµ tæng hîp (sao chôp) mét çch hÖ thèng





Lu ý • Ngay sau khi kÕt thóc th¶o luËn hay ®¸nh gi¸ nhãm. Th ký ph¶i

thu thËp ®Çy ®ñ çc th«ng tin hµnh chÝnh (danh s¸ch, ®Þa chØ...) vµ

®¸nh sè, ghi chó vµo çc kÕt qu¶ th¶o luËn



Çch thøc thùc hiÖn • Mçi mét cuéc th¶o luËn ph¶i cã mét biªn b¶n hiÖn trêng do th

ký cña nhãm ghi chÐp.

• Tæng hîp th«ng tin s¬ bé ph¶i ®¶m b¶o ph¶n ̧ nh ®îc néi dung:


- §Þa ®iÓm






• KÕt qu¶ th¶o luËn lµ phÇn quan träng nhÊt vµ ph¶i ®îc ghi chÐp

vµ lu gi÷ ®Çy ®ñ. PhÇn nµy cÇn ®¶m b¶o:

- Sao chôp ®óng vµ ®ñ th«ng tin (ý kiÕn) thu ®îc qua th¶o

luËn, ®¸nh gi¸ theo tr×nh tù çc c©u hái th¶o luËn vµ kÕt

qu¶ thùc hiÖn çc c«ng cô PA (nÕu cã)




ngêi ghi biªn b¶n vµ tæng hîp th«ng tin.

6.1 Tæng hîp th«ng tin s¬ bé




- Th¸ng 12 - 2006126


chó ý s¾p xÕp tµi liÖu thùc ®Þa khoa häc, dÉn ®Õn sai lÖch vÒ ý kiÕn

®¸nh gi¸.



• ThËn träng trong sao, chôp h×nh ¶nh kÕt qu¶ (s¬ ®å, ...) tõ Ao,




Ph©n c«ng nhiÖm vô ViÕt b¸o ço hiÖn trêng lµ mét bíc ®Æc biÖt quan träng trong qu¸

tr×nh ®¸nh gi¸. ChÝnh v× vËy, tèt nhÊt nhiÖm vô viÕt b¸o ço hiÖn

trêng sÏ do çc thµnh viªn nhãm nghiªn cøu trùc tiÕp ®¶m nhËn.

Çch thøc thùc hiÖn Trªn c¬ së nh÷ng th«ng tin ®îc tæng hîp s¬ bé kÕt qu¶ th¶o luËn

cña çc nhãm t¹i hiÖn trêng, nhãm nghiªn cøu chñ ®éng thùc

hiÖn viÖc viÕt b¸o ço hiÖn trêng. B¸o ço hiÖn trêng ph¶i ®îc

thÓ hiÖn theo tr×nh tù néi dung nghiªn cøu vµ theo çc ®èi tîng

nghiªn cøu.










• ViÕt b¸o ço kh«ng theo tr×nh tù c©u hái - nªn thiÕt kÕ form mÉu

cho b¸o ço tæng hîp hiÖn trêng.

• Kh«ng nªn bá bÊt cø mét néi dung th«ng tin nµo tõ b¸o ço hiÖn

trêng biªn b¶n. (H×nh vÏ, c©u trÝch ý kiÕn,...) mµ chØ s¾p xÕp l¹i

mét çch l«gic vµ hoµn thiÖn c©u ch÷.

• B×nh luËn vµ ý kiÕn/ph¸t hiÖn cña ngêi lµm b¸o ço hiÖn trêng

tæng hîp kh«ng ®îc lÉn víi ý kiÕn hiÖn trêng (môc riªng)

6.2 ViÕt B¸o ço hiÖn trêng



- Th¸ng 12 - 2006 127


VÊn

®Ò

cÇn

kh

ai t

h¸c

C©u

há

iP

h

¬n

g p

h¸p

/c«

ng

cô

I. H

iÖn

tr¹ng

quü

®Êt ®

ai c

ña ®

Þaph

¬ng

1. Q

uü ®

Êt c

ña ®

Þa p

h¬n

g cã

çc

lo¹i

®Êt

nµo?

ChÊ

t lî

ng ®

Êt n

«ng

nghi

Öp, l

©m n

ghiÖ

pvµ

kh¶

n¨n

g sö

dôn

g nh

th

Õ nµ

o?

2. Q

uü ®

Êt ®

îc

ph©n

bæ

nh

thÕ

nµo?

B×n

h qu

©n mçi

khÈ

u ba

o nh

iªu

®Êt S

X? B

×nh

qu©n

®Êt ë

/nh©

n kh

Èu?

§èi

tîn

g? (C

hó ý

®Õn

®èi

tîn

g ng

êi n

ghÌo)

3. S

è l

îng

trung

t©m

gia

o dÞ

ch /

m«i

gií

i ®Êt

®ai

ë ®

Þa p

h¬n

g?

4. S

è l

îng/

diÖn

tÝch

çc

khu

CN

/CX,

sè

c«ng

ty ®¨n

g ký

t¹i c

¸c k

hu c

«ng

nghi

Öp ®

ã ?

LiÖt

kª

vµ s

è liÖ

u TK

LiÖt

kª

vµ s

è liÖ

u TK

Sè li

Öu th

èng

kª

II. C

¸c c

hÝnh

s¸c

h®Ê

t ®ai

vµ

çc

vÊn

®Ò k

h¸c

liªn

quan

5. C

¸c c

hÝnh

s¸c

h ®Ê

t ®ai

ë ®

Þa p

h¬n

g (t×

nh h

×nh

triÓn

kha

i, th

ùc h

iÖn,

kÕt

qu¶

....?) N

h÷ng

chÝn

h s¸

ch n

µy ¶

nh h

ëng

nh

thÕ

nµo

®èi v

íi n

gêi

ngh

Ìo?

- Chu

yÓn

®æi c

¬ cÊ

u, m

ôc ®

Ých.

Quü

®Êt

®ai

- C«n

g ng

hiÖp

ho¸

- §

« th

Þ hãa

- Çc

chÝ

nh s

¸ch

®Æc

thï

hç tr

î ç

c ®è

i tî

ng ®

Æc th

ï

6. M

ét s

è vÊ

n ®Ò

kh¸

c ë

®Þa

ph¬

ng?

- T×n

h h×

nh c

Êp ®

Êt c

ho n

gêi

ngh

Ìo theo

Q§

134

- T×n

h h×

nh c

Êp s

æ ®á

Gi¶

i thÝ

ch, t

hu th

Ëp c

¸cv¨

n b¶

n PL

liªn

qua

n tí

ich

Ýnh

s¸ch

®Êt

®ai

(cña

®Þa

ph¬

ng lµ

chñ

yÕu)

III. C

¸c g

iao

dÞch

vÒ

®Êt ®

ai7.

Sè

lîn

g tru

ng t©

m g

iao

dÞch

/ m

«i g

iíi ®

Êt ®

ai ë

®Þa

ph

¬ng?

8. C

¸c ®

iÒu

kiÖn

, thñ

tôc,

quy

tr×n

h tro

ng g

iao

dÞch

®Êt

®ai?

(cã

sæ ®á,

hé

khÈu

, x¸c

nhË

ncñ

a ®Þ

a ph

¬ng

, ®Æt

cäc

, lÖ

phÝ,

m«i

gií

i...)?

9. C

¸c ®

iÒu

kiÖn

, thñ

tôc

nµy

cã ¶

nh h

ëng

g× ®

Õn g

iao

dÞch

®Êt

®ai

cña

ng

êi d

©n h

ay k

h«ng?

- Thu

thËp

th«n

g tin

thø

cÊp

- VÏ

®îc

s¬

®å g

iao

lu

gi÷a

çc

bªn

liªn

qua

ntro

ng g

iao

dÞch

9. B

é c

«ng

cô

C«ng

cô

5a: t

hÞ t

rê

ng ®

Êt ®

ai (

nhã

m c

¸n b

é c

hÝnh

quy

Òn)



- Th¸ng 12 - 2006128


VÊn

®Ò

cÇn

kh

ai t

h¸c

C©u

há

iP

h

¬n

g p

h¸p

/c«

ng

cô

I. Th

ùc tr

¹ng

vÒ ®

Êt®a

i cña

ng

êi n

ghÌo

1. ¤

ng/b

µ (N

gêi

ngh

Ìo) c

ã ®Ê

t ®ai

kh«

ng?

NÕu

kh«

ng, v

× sao?

2. N

guån

gèc

, së

h÷u,

môc

®Ýc

h sö

dôn

g m

¶nh

®Êt ®

ai m

µ «n

g/bµ

(ng

êi n

ghÌo) c

ã?

3. §

Êt ®

ai c

ã ph

¶i lµ

nguån

sèn

g ch

Ýnh

cña

gia

®×nh

«ng

/bµ

(ng

êi n

ghÌo) k

h«ng?

T¹i s

ao?

4. ¤

ng/b

µ (N

gêi

ngh

Ìo) c

Çn hç

trî g

×? (k

Ó c¶

trê

ng h

îp c

ã ®Ê

t vµ

kh«n

g cã

®Êt)

Gi¶

i thÝ

ch

LiÖt

kª

Gi¶

i thÝ

ch

LiÖt

kª,

xÕp

h¹n

g u

tiªn

II. T

×nh

h×nh

çc

ho¹t

®én

g gi

ao d

Þch

vÒ ®

Êt ®

ai c

ña n

gêi

nghÌ

o

5. ¤

ng/b

µ (N

gêi

ngh

Ìo) t

hên

g th

am g

ia v

µo n

h÷ng

ho¹

t ®én

g gi

ao d

Þch

nµo

vÒ ®

Êt ®

ai ?

(Mua

, b¸n

nhµ

/®Êt

, Thu

ª nh

µ /®

Êt, c

ho th

uª,

thÕ

chÊp

, cÇm

cè,

chu

yÓn

nhî

ng, q

uyho

¹ch,

thu

håi…

.)

6. M

ôc ®

Ých

cña

nh÷n

g gi

ao d

Þch

nµy

lµ g

×?

7. N

h÷ng

ho¹

t ®én

g nµ

y ¶n

h h

ëng

®Õn

®êi s

èng

cña

gia

®×nh

«ng

/bµ

(ng

êi n

ghÌo) n

hth

Õ nµ

o ?

LiÖt

kª

Gi¶

i thÝ

ch

Gi¶

i thÝ

ch

III. P

h©n

tÝch

thÞ

trên

g ®Ê

t ®ai

cña

ngê

i ngh

Ìo

Chä

n 2

lo¹i

gia

o dÞ

ch ®î

c ch

o lµ

qua

n tr

äng/

¶nh

hën

g nh

Êt v

µ tÇ

n su

Êt x

¶y r

a ca

oë

phÇn

II ®

Ó ph

©n tÝ

ch.

8. N

h÷ng

bªn

cã

liªn

quan

vµ

vai t

rß c

ña c

¸c b

ªn (n

gêi

cun

g cÊ

p, s

ö dô

ng, n

gêi

m«i

gií

i,ng

©n h

µng)

9. §

Æc tÝ

nh c

ña ®

Êt ®

ai t

rong

çc

gia

o dÞ

ch lµ

g×?

(gi¸

trÞ/c

hÊt lî

ng, v

Þ trÝ,

diÖ

n tÝc

h vµ

cã

sæ ®

á ha

y kh

«ng?

cã

n»m

tron

g qu

y ho

¹ch

kh«n

g?...

)

10.

ThÓ

chÕ/

chÝn

h s¸

ch v

µ ç

c ®Æ

c ®i

Óm tr

ong

giao

dÞc

h 10

. 1.H

×nh

thøc

tho¶

thuË

n/ h

îp ®ån

g cñ

a ç

c gi

ao d

Þch?

(b»n

g m

iÖng

hay

b»n

g v¨

nb¶

n? N

gêi

ngh

Ìo c

ã tù

tho¶

thuË

n ®

îc k

h«ng

hay

ph¶

i nhê

sù

trî g

ióp?

NÕu

nhê

th×

thê

ng p

h¶i n

hê a

i: "tr

ung

gian

", ch

Ýnh

quyÒ

n, h

µng

xãm

, ngê

i th©

n, b

¹n b

Ì...)

LiÖt

kª,

s¬

®å g

iao

lu

LiÖt

kª

LiÖt

kª

vµ g

i¶i t

hÝch

C«ng

cô

5.b:

ThÞ

Tr

êng

®Êt

®ai

cña

ng

êi n

ghÌo

(Ng

êi n

ghÌ

o vµ

ng

êi k

h«ng

ng

hÌo

ë ®

Þa p

h¬

ng)



- Th¸ng 12 - 2006 129


10.2

. Ph

¬ng

thøc

than

h to

¸n n

h th

Õ nµ

o ?

10.3

. Chi

phÝ

cho

çc

gia

o dÞ

ch m

ua/b

¸n n

h th

Õ nµ

o? (C

ao h

ay th

Êp, c

ã ha

y kh

«ng

chi p

hÝ p

hi c

hÝnh

thøc

?)

10.4

. Çc

®iÒ

u ki

Ön, t

hñ tô

c tro

ng g

iao

dÞch

®Êt

®ai?

(cã

sæ ®

á, h

é kh

Èu, x

¸c n

hËn

cña

®Þa

ph¬

ng, ®

Æt c

äc, l

Ö ph

Ý, m

«i g

iíi..

.)

- C

¸c ®

iÒu

kiÖn

, thñ

tôc

nµy

cã ¶

nh hë

ng g

× ®Õn

gia

o dÞ

ch ®

Êt ®

ai k

h«ng

? n

hÊt

lµ ®

èi v

íi n

gêi

ngh

Ìo

- C

ã ç

c dÞ

ch v

ô ph

¸p lý

nµo

hç

trî c

ho n

gêi

ngh

Ìo k

hi th

am g

ia c

¸c g

iao

dÞch

vÒ ®

Êt ®

ai k

h«ng

?

10.5

. §Þa

®iÓ

m g

iao

dÞch

10.6

. Çc

qui

®Þn

h cñ

a nh

µ n

íc (T

.W, §

P) v

Ò ç

c gi

ao d

Þch

nµy

nh

thÕ

nµo?

(cëi

më,

t¹o

®iÒu

kiÖ

n; c

hÆt c

hÏ, h

¹n c

hÕ?

cã ¶

nh hë

ng ®

Õn n

gêi

ngh

Ìo k

h«ng

? nh

thÕ

nµo?

ng

êi n

ghÌo

cã

çc

th«n

g tin

vÒ

çc

qui ®

Þnh

nµy

kh«n

g?)

11.

Gi¸

c¶

cña

çc

giao

dÞc

h nµ

y nh

th

Õ nµ

o?

+ Ph

ô th

uéc

vµo

yÕu

tè n

µo tr

ªn th

Þ tr

êng?

+ D

o ai

®Þn

h ®o

¹t?

+ Xu

hí

ng b

iÕn

®éng

gi¸

c¶?

+ C

ã sù

kh¸

c bi

Öt lí

n ®è

i víi

çc

vïn

g kh

«ng

? t¹

i sao

?

+ ¶n

h h

ëng

®ã t¸

c ®é

ng th

Õ nµ

o ®è

i víi

ng

êi n

ghÌo

?

Gi¶

i thÝ

ch

12. ¤

ng/b

µ (n

gêi

ngh

Ìo) ®

· ba

o gi

ê gÆ

p rñ

i ro

khi t

ham

gia

thÞ t

rên

g ®Ê

t ®ai

ch

a?

12.1

. NÕu

cã,

®ã

lµ n

h÷ng

rñi r

o g×?

(Chi

phÝ

gia

o dÞ

ch c

ao, M

ua p

h¶i ®

Êt b

Þ qui

ho¹

ch,

Do

thÞ t

rên

g kh

«ng

æn ®

Þnh.

..)

12.2

. Ngu

yªn

nh©n

cña

rñi r

o lµ

g×?

(Thi

Õu th

«ng

tin v

Ò qu

y ho

¹ch,

gi¸

c¶,

chÝ

nh s

¸ch;

bÞ lõ

a)

LiÖt

kª



- Th¸ng 12 - 2006130


12. ¤

ng/b

µ (n

gêi

ngh

Ìo) ®

· ba

o gi

ê gÆ

p rñ

i ro

khi t

ham

gia

thÞ t

rên

g ®Ê

t ®ai

ch

a?

12.1

. NÕu

cã,

®ã

lµ n

h÷ng

rñi r

o g×?

(Chi

phÝ

gia

o dÞ

ch c

ao, M

ua p

h¶i ®

Êt b

Þ qui

ho¹

ch,

Do

thÞ t

rên

g kh

«ng

æn ®

Þnh.

..)

12.2

. Ngu

yªn

nh©n

cña

rñi r

o lµ

g×?

(Thi

Õu th

«ng

tin v

Ò qu

y ho

¹ch,

gi¸

c¶,

chÝ

nh s

¸ch;

bÞ lõ

a)

12.3

. Møc

®é

¶nh

hën

g cñ

a rñ

i ro

®Õn

gia

®×nh

«ng

/bµ

(kh«

ng ®

¸ng

kÓ h

ay ¶

nhh

ëng

lín?

)

12.4

. ¤ng

/bµ

(ng

êi n

ghÌo) ®

· kh¾c

phô

c ç

c rñ

i ro

®ã n

h th

Õ nµ

o?

12. 5

. The

o «n

g/bµ

, cÇn

lµm

g× ®

Ó tr¸

nh c

¸c rñ

i ro

®ã?

13. L

îi Ýc

h m

µ ng

êi n

ghÌo

cã

®îc

tõ v

iÖc

tham

gia

thÞ t

rên

g ®Ê

t ®ai

lµ g

×: (k

inh

nghi

Öm,

t¨ng

thu

nhËp)

14. T

hÞ tr

êng

®Êt

®ai

cã

nh÷n

g c¬

héi

- kh

ã kh¨n

- th

¸ch

thøc

g×?

LiÖt

kª

vµ g

i¶i t

hÝch

IV. N

gêi

ngh

Ìo®a

ng ë

®©u?

15. ¤

ng/b

µ (n

gêi

ngh

Ìo) ®

ang

tham

gia

ë ®

©u tr

ong

thÞ t

rên

g ®Ê

t ®ai

15.1

. Khi

tham

gia

vµo

thÞ t

rên

g ®Ê

t ®ai

, «ng

/bµ

thê

ng ë

vÞ t

rÝ nµ

o? (n

gêi

cun

g cÊ

p,ngê

i m«i

gií

i hay

ng

êi s

ö dô

ng)

15.2

¤ng

/bµ

(ng

êi n

ghÌo) c

ã ®

îc t

ham

gia

b×n

h ®¼

ng v

µo th

Þ tr

êng

®Êt ®

ai k

h«ng

,«n

g/bµ

cã

bÞ c

¹nh

tranh

kh«

ng?

BÞ c

¹nh

tranh

g×?

(bÞ Ð

p gi

¸, m

Êt k

h¸ch

, ....

)

15.3

¤ng

/bµ

lµm

g× v

µ nh

th

Õ nµ

o? (h

×nh

thøc

c«n

g vi

Öc, t

hêi g

ian,

sè

lîn

g, c

hÊt

lîn

g)

16. C

¸c c

¬ hé

i vµ

th¸c

h th

øc m

µ «n

g/bµ

(ng

êi n

ghÌo) g

Æp p

h¶i k

hi th

am g

ia th

Þ tr

êng

®Êt

®ai?

- VÒ

n¨n

g lù

c th

am g

ia

+ Vè

n vË

t chÊ

t: ®Ê

t ®ai

®î

c vË

t chÊ

t ho¸

(cã

thÓ

b¸n

®Êt,

nhµ,

®ån

®iÒ

n, c

µ ph

ª)

+ Vè

n tù

nhi

ªn: ®

Êt ®

ai, c

hÊt lî

ng ®

Êt

Ma

trËn

çc

yÕu

tè v

µ ç

cc©

u há

i



- Th¸ng 12 - 2006 131


+ V

èn tµ

i chÝ

nh :

nguå

n lù

c ®Ó

tham

gia

mua

b¸n

-sæ

®á, g

iÊy

chøn

g nh

Ën q

uyÒn

së

h÷u.

..

+ V

èn x

· hé

i : c

¸c q

uan

hÖ x

· hé

i ®Ó

hç tr

î kh

i thù

c hi

Ön c

¸c g

iao

dÞch

, th«

ng ti

n... +

Vèn

con

ng

êi :

n¨ng

lùc

cña

ngê

i ngh

Ìo (b

¸n k

hi n

µo, t

¹i s

ao l¹

i ph¶

i b¸n

...)

- VÒ

çc

®iÒu

kiÖ

n th

am g

ia (m

«i tr

êng

, thÓ

chÕ

, chÝ

nh s

¸ch,

th«n

g tin

, phÝ

gia

o dÞ

ch)

- VÒ

çc

yÕu

tè c

¬ së

h¹

tÇng

- HÖ

thèn

g dÞ

ch v

ô (tÝ

n dô

ng)

V. L

µm th

Õ nµ

o ®Ó

ngê

i ngh

Ìo th

amgi

a tè

t h¬n

vµo

thÞ

trên

g ®Ê

t ®ai

17. ¤

ng/b

µ th

Êy c

Çn p

h¶i c

ã nh

÷ng

thay

®æi

g× t

rong

chÝ

nh s

¸ch

®Êt ®

ai c

ña N

hµ n

íc,

cña

®Þa

ph¬

ng ®

Ó cã

thÓ

tham

gia

tèt h

¬n v

µo th

Þ tr

êng

®Êt ®

ai?

18. ¤

ng b

µ th

Êy c

Çn n

h÷ng

hç

trî g

× ®Ó

cã th

Ó th

am g

ia tè

t h¬n

vµo

thÞ t

rên

g nµ

y (c

ung

cÊp

th«n

g tin

, hç

trî th

ñ tô

c, tµ

i chÝ

nh...

.)

LiÖt

kª

vµ g

i¶i t

hÝch



PhÇn 3-§¸nh gi¸ thÞ tr−êng hμng ho¸ n«ng nghiÖp cã sù tham gia

§¸nh gi¸ ThÞ tr−êng hμng ho¸ n«ng nghiÖp cã sù tham gia

Víi ®a sè hé nghÌo, n«ng nghiÖp lμ ho¹t ®éng s¶n xuÊt quan träng

nhÊt. ViÖc chuyÓn dÇn tõ c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang kinh tÕ

thÞ tr−êng ®· lμm cho ng−êi n«ng d©n ph¶i ®èi mÆt víi "thÞ tr−êng"

nhiÒu h¬n th«ng qua çc viÖc b¶o ®¶m çc nguån vËt t− nguyªn liÖu

®Çu vμo còng nh− tiªu thô çc s¶n phÈm n«ng nghiÖp. MÆc dï kh«ng

ph¶i tÊt c¶ çc hé n«ng d©n nghÌo ®Òu tham gia mét çch tÝch cùc

vμo thÞ tr−êng, c¬ héi ®Ó hä cã ®êi sèng tèt ®Ñp h¬n, song kh«ng thÓ

phñ nhËn ®−îc lμ thÞ tr−êng hμng hãa n«ng nghiÖp ngμy cμng ®ãng

vai trß quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn cña khu vùc kinh tÕ n«ng th«n

vμ ®êi sèng cña çc hé gia ®×nh nãi riªng. Do vËy, viÖc nghiªn cøu

thÞ tr−êng hμng hãa n«ng nghiÖp, theo ph−¬ng ph¸p PMA trong

khu«n khæ cña dù ¸n M4P, nh»m t¨ng c−êng h¬n n÷a çc ho¹t ®éng

cña ng−êi nghÌo g¾n víi thÞ tr−êng vμ lμm cho thÞ tr−êng phôc vô tèt

h¬n nhu cÇu s¶n xuÊt vμ tiªu dïng cña hä.

1. Giíi thiÖu

Nghiªn cøu thÞ tr−êng hμng hãa n«ng nghiÖp nghÜa lμ t×m hiÓu xem

hiÖn nay thÞ tr−êng nμy ®ang ho¹t ®éng ra sao (t¹i mçi ®Þa bμn

kh¸c nhau), vμ hiÖn ng−êi nghÌo ®ang tham gia ë ®©u vμ nh− thÕ

nμo trong thÞ tr−êng nμy, tõ ®ã ®−a ra nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó cho

ng−êi nghÌo cã thÓ tham gia tèt h¬n vμo çc thÞ tr−êng nμy. Tham

gia tèt h¬n cã nghÜa lμ lμm sao ®Ó gia t¨ng gi¸ trÞ trong s¶n phÈm

cña ng−êi nghÌo, còng nh− hç trî ng−êi nghÌo cã thÓ tham gia vμo

nh÷ng kh©u mang l¹i gi¸ trÞ cao h¬n.

Nghiªn cøu thÞ tr−êng hμng ho¸ n«ng nghiÖp thùc chÊt bao gåm

nghiªn cøu 2 m¶ng thÞ tr−êng: ThÞ tr−êng ®Çu vμo (nguyªn vËt liÖu)

vμ thÞ tr−êng ®Çu ra (thÞ tr−êng hμng ho¸). Tuy nhiªn ph−¬ng ph¸p

tiÕp cËn vμ néi dung çc c©u hái chÝnh cho 2 m¶ng thÞ tr−êng nμy

còng t−¬ng tù nh− nhau , v× thÕ trong phÇn h−íng dÉn thÓ hiÖn c¶ 2

thÞ tr−êng nμy nh− mét “chuçi” nghiªn cøu tõ nhμ cung cÊp ®Çu

vμo cho tíi ng−êi tiªu thô ®Çu ra cuèi cïng cña SP t¹i ®Þa ph−¬ng,

mμ kh«ng t¸ch b¹ch thμnh 2 nh− trong bé c«ng cô.

2. Môc tiªu

PhÇn 3- §¸nh gi¸ thÞ tr−êng hμng ho¸ n«ng nghiÖp cã sù tham gia

Bổ sung - 2

1. Ho¹t ®éng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp t¹i ®Þa ph−¬ng hiÖn cã nh÷ng

ho¹t ®éng g× lμ chñ yÕu? Trong ®ã, nh÷ng ho¹t ®éng nμo lμ

quan träng? Ho¹t ®éng nμo cã tiÒm n¨ng?

2. ThÞ tr−êng hμng hãa n«ng nghiÖp ( ®Çu vμo vμ ®Çu ra) hiÖn

®ang ho¹t ®éng ra sao t¹i ®Þa ph−¬ng? Vai trß vμ sù liªn kÕt

gi÷a çc bªn hiÖn nh− thÕ nμo? (chÝnh quyÒn, ng−êi s¶n xuÊt,

ng−êi cung cÊp, ng−êi tiªu thô..)

3. Ng−êi nghÌo hiÖn tham gia ë ®©u trong thÞ tr−êng?

4. ChiÕn l−îc cña çc hé gia ®×nh trong s¶n xuÊt hμng hãa lμ g×?

T¹i sao laÞ lùa chän chiÕn l−îc ®ã? Cã nh÷ng thuËn lîi vμ khã

kh¨n g× hiÖn t¹i, vμ trong thêi gian tíi víi chiÕn l−îc ®ã cña

hé?

5. Lμm thÕ nμo ®Ó ng−êi nghÌo cã thÓ tham gia tèt h¬n vμo thÞ

tr−êng nμy?

3. C©u

hái nghiªn

cøu

CÊp tØnh

CÊp huyÖn

CS-SXKD

Ng−êi d©n

CÊp x·

Th¶o luËn nhãm cã sù tham gia

§iÒu tra- pháng vÊn

®èi

t−îng tham

gia

4. ®èi t−îng vμ c«ng cô thu thËp th«ng tin



Bổ sung - 3

Nhãm çn bé chÝnh quyÒn çc cÊp sÏ cung cÊp nh÷ng th«ng tin chung

liªn quan tíi thÞ tr−êng hμng hãa n«ng nghiÖp nh−:

Quy ho¹ch vïng nguyªn liÖu, çc vïng chuyªn canh;

HiÖn tr¹ng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp t¹i ®Þa ph−¬ng, nh÷ng thuËn

lîi, khã kh¨n trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cña ®Þa ph−¬ng...

SÏ cã 3 phiªn lμm viÖc t¹i mçi TØnh víi çc thμnh phÇn liªn quan tíi thÞ

tr−êng hμng hãa n«ng nghiÖp: phiªn çn bé TØnh, phiªn çn bé HuyÖn vμ

phiªn çn bé x·.

T¹i cÊp TØnh: Çn bé Së NNPTNT; Çn bé Së Thñy s¶n; Çn

bé Së Th−¬ng m¹i; Héi N«ng d©n; Trung t©m khuyÕn n«ng...

CÊp HuyÖn: Çn bé phßng N«ng nghiÖp huyÖn; Phã Chñ tÞch

phô tr¸ch khèi kinh tÕ - x· héi; Trung t©m khuyÕn n«ng

huyÖn..CÊp X·: Çn bé N«ng nghiÖp; Çn bé huyÕn n«ng; Phã

Chñ tÞch x· phô tr¸ch kinh tÕ - x· héi.

Mçi nhãm th−êng tõ 7 - 10 ng−êi. Çc thμnh phÇn chñ chèt kh«ng thÓ

thiÕu lμ Çn bé N«ng nghiÖp, thñy s¶n, khuyÕn n«ng - l©m....


®èi t−îng tham

gia

C«ng cô 2a – c©u hái th¶o luËn phÇn thÞ tr−êng hμng hãa

n«ng nghiÖp i nhãm çn bé chÝnh quyÒn)

C«ng cô



Bổ sung - 4

Lμm viÖc víi nhãm ng−êi d©n ®Ó thu thËp nh÷ng th«ng tin chi tiÕt

h¬n vÒ ®Æc ®iÓm, çc giao dÞch trong thÞ tr−êng hμng hãa n«ng

nghiÖp ®ang vËn hμnh ra sao, còng nh− t×m hiÓu çc thuËn lîi,

v−íng m¾c cña ng−êi d©n nãi chung vμ ng−êi nghÌo nãi riªng

trong giao dÞch ë thÞ tr−êng hμng hãa n«ng nghiÖp. Th«ng tin tõ

nhãm ®èi t−îng nμy cã thÓ dïng ®Ó so s¸nh, “kiÓm tra chÐo” víi

nh÷ng th«ng tin ®· thu thËp tõ çc cÊp chÝnh quyÒn. Trªn c¬ së ®ã

xem xÐt xem d−íi “l¨ng kÝnh” cña ng−êi d©n vμ cña çc cÊp chÝnh

quyÒn cßn nh÷ng ®iÓm nμo ch−a “gÆp nhau”, tõ ®ã ®−a ra çc

khuyÕn nghÞ vμ gi¶i ph¸p.

. Mçi x· tiÕn hμnh kho¶ng 2 – 4 phiªn, tuú theo yªu cÇu cô thÓ

cña tõng nghiªn cøu. Th«ng th−êng tæ chøc 2 phiªn/x·; phiªn 1:

nhãm ng−êi d©n nghÌo tham gia s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, phiªn 2:

nhãm ng−êi d©n kh«ng nghÌo tham gia s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. Mçi

nhãm tõ 7 - 10 ng−êi/phiªn, ®−îc chän ngÉu nhiªn trong x·.

Hé gia ®×nh ®Ó pháng vÊn phiÕu hái còng ®−îc chän ngÉu nhiªn

trong x·.

4.2 Nhãm ng−êi d©n

®èi

t−îng tham

gia

C«ng cô 2b, ®¸nh gi¸ thÞ tr−êng hμng hãa n«ng nghiÖp, c©u

hái víi nhãm ng−êi d©n)

C«ng cô 8 - PhiÕu kh¶o s¸t hé gia ®×nh nghÌo, phÇn thu thËp

th«ng tin thÞ tr−êng hμng hãa n«ng nghiÖp).

C«ng cô



Bổ sung - 5

Çc c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh nhá trªn ®Þa bμn x·, çc doanh

nghiÖp võa vμ nhá trªn ®Þa bμn HuyÖn, TØnh.

Nªn chän çc DN vμ çc c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh thuéc

nhiÒu lo¹i h×nh kh¸c nhau.

4.3 Çc c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh nhá, doanh nghiÖp trªn ®Þa bμn

®èi

t−îng tham

gia

C«ng cô 9 � PhiÕu kh¶o s¸t cë së s¶n xuÊt kinh doanh dÞch

vô

C«ng cô


Bổ sung - 6

5. Thu thËp th«ng tin hiÖn tr−êng

C HiÖn nay, t¹i ®Þa ph−¬ng ®ang cã nh÷ng s¶n phÈm g× vÒ

trång trät/ch¨n nu«i.

Trong ®ã nh÷ng s¶n phÈm nμo lμ chñ yÕu?

Møc ®é quan träng cña tõng s¶n phÈm víi cuéc sèng cña

ng−êi d©n t¹i ®Þa ph−¬ng, víi nÒn kinh tÕ cña ®Þa ph−¬ng vμ

víi thÞ tr−êng hμng hãa n«ng nghiÖp.

Møc ®é quan träng nμy kh¸c nhau nh− thÕ nμo gi÷a çc nhãm

®èi t−îng (ng−êi nghÌo - ng−êi kh«ng nghÌo; di c− - kh«ng di

c−; ng−êi Kinh - ng−êi d©n téc...)

5.1 Lμm viÖc víi nhãm chÝnh quyÒn

LiÖt kª

XÕp h¹ng theo møc ®é quan träng

So s¸nh cÆp ®«i

Ph−¬ng ph¸p

a. M« t¶ thùc

tr¹ng SX n«ng

nghiÖp

Sè l−îng, quy m«, ®Æc ®iÓm, ®iÒu kiÖn, lîi thÕ, khã kh¨n...

cña çc bªn liªn quan trong thÞ tr−êng (nhμ cung cÊp vËt t−

n«ng nghiÖp, ng−êi s¶n xuÊt, nhμ tiªu thô, th−¬ng l¸i, b¸n

bu«n, b¸n lÎ...?)

Nh÷ng bªn nμy cã vai trß nh− thÕ nμo trong viÖc cung cÊp/

tiªu thô s¶n phÈm trong thÞ tr−êng?

M« t¶

S¬ ®å giao l−u

Ph−¬ng ph¸p

b. Çc bªn liªn

quan trong thÞ tr−êng


Bổ sung - 7

Nh÷ng s¶n phÈm n«ng nghiÖp mμ ng−êi d©n ®ang tham gia

trång/ch¨n nu«i?

S¶n phÈm nμo lμ chñ yÕu (víi ng−êi nghÌo – ng−êi kh«ng

nghÌo)

Ng−êi d©n s¶n xuÊt nh− thÕ nμo? (mua NVL / B¸n s¶n phÈm ë

®©u, cña ai/cho ai, sè l−îng, møc ®é æn ®Þnh, gi¸ c¶, chi phÝ

kh¸c, th«ng tin, rñi ro, c¬ chÕ, thñ tôc, c¹nh tranh, çc kªnh hç

trî khã kh¨n thuËn lîi nh− thÕ nμo?)

5.2 Lμm viÖc víi nhãm ng−êi d©n

LiÖt kª

XÕp h¹ng møc ®é quan träng

S¬ ®å giao l−u

Ph−¬ng ph¸p

a. Ph©n tÝch thÞ tr−êng

hμng hãa NN(®Çu vμo, ®Çu

ra)


Cã nh÷ng chÝnh s¸ch nμo cña ®Þa ph−¬ng nh»m ph¸t triÓn

s¶n xuÊt hμng hãa n«ng nghiÖp? §Æc thï cña chÝnh s¸ch víi

tõng vïng?

Nh÷ng chÝnh s¸ch nμy ¶nh h−ëng nh− thÕ nμo tíi s¶n xuÊt

hμng hãa cña ng−êi d©n ®Þa ph−¬ng vμ tíi thÞ tr−êng hμng

hãa NN (®Çu vμo - ®Çu ra) nãi chung? (tÝch cùc, tiªu cùc).

c. Çc chÝnh

s¸ch ph¸t triÓn s¶n xuÊt NN

5.1 Lμm viÖc víi nhãm chÝnh quyÒn (tiÕp)


Bổ sung - 8

TiÕp tôc hay kh«ng?

Cã Kh«ng

ThuËn lîi lμ

Khã kh¨n lμ

CÇn hç trî

V× sao kh«ng?

SÏ lμm g×?

CÇn hç trî g× ®Ó

thùc hiÖn thay ®æi?

b. Ph©n tÝch

chiÕn l−îc cña

HG§ tham gia

SXNN


Bổ sung - 9

Ng−êi d©n mong muèn g× tõ phÝa chÝnh quyÒn (VÒ chÝnh

s¸ch, c¬ së h¹ tÇng, n¨ng lùc....)

Ng−êi d©n cÇn nh÷ng hç trî g× ®Ó cã thÓ tù v−¬n lªn tho¸t

nghÌo, ph¸t triÓn kinh tÕ gia ®×nh

Lμm çch nμo ®Ó nh÷ng hç trî ®ã ®Õn ®−îc víi hä?...

Th¶o luËn nhãm (ghi biªn b¶n). Çc cuéc th¶o luËn nhãm ®−îc chia theo çc ®èi t−îng kh¸c nhau ®Ó th¶o luËn theo çc néi dung ®−îc yªu cÇu.

Sö dông so s¸nh cÆp ®«i ®Ó x¸c ®Þnh çc gi¶i ph¸p −u tiªn.

Ph−¬ng ph¸p


c. Lμm thÕ nμo ®Ó ng−êi

nghÌo tham gia tèt h¬n

5.2 Lμm viÖc víi nhãm ng−êi d©n

• Çc lo¹i hμng hãa ®Çu vμo/®Çu ra, ®Æc ®iÓm, sè l−îng, gi¸ c¶, chi phÝ, rñi ro, thñ tôc, ®Þa ®iÓm, kh¶ n¨ng tiÕp cËn....cña çc lo¹i hμng hãa mμ çc hé mua/b¸n?

• Çc khã kh¨n/ thuËn lîi mμ çc hé gÆp ph¶i khi tham

gia thÞ tr−êng hμng hãa n«ng nghiÖp (®Çu vμo- ®Çu ra) • Çc xu h−íng ph¸t triÓn cña çc lo¹i hμng hãa ®Çu

ra/®Çu vμo nμy t¹i ®Þa ph−¬ng?

Nh÷ng m¶ng

th«ng tin chÝnh

cÇn thu thËp



Bổ sung - 10

5.4 kh¶o s¸t c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh

Nh÷ng m¶ng

th«ng tin chÝnh

cÇn thu thËp

• Çc lo¹i hμng hãa ®Çu vμo/®Çu ra, ®Æc ®iÓm, sè l−îng, gi¸ c¶, chi phÝ, rñi ro, thñ tôc, ®Þa ®iÓm, kh¶ n¨ng tiÕp cËn....cña çc lo¹i hμng hãa mμ çc c¬ së nμy mua/b¸n?

• Çc khã kh¨n/ thuËn lîi mμ çc c¬ së nμy gÆp ph¶i khi

tham gia thÞ tr−êng hμng hãa n«ng nghiÖp (®Çu vμo- ®Çu ra)

• Çc xu h−íng ph¸t triÓn cña çc lo¹i hμng hãa ®Çu

ra/®Çu vμo nμy t¹i ®Þa ph−¬ng?


Bổ sung - 11

Cã hai çch ®Ó th¶o luËn nhãm theo ®èi t−îng:

o Lμm viÖc riªng víi nhãm nghÌo vμ nhãm kh«ng nghÌo. Sau ®ã

®−a ra so s¸nh nh÷ng ho¹t ®éng cña ng−êi nghÌo víi nh÷ng

ng−êi kh«ng nghÌo, vμ t×m ra sù kh¸c biÖt vÒ nguån lùc (vËt

chÊt, tμi chÝnh, gi¸o dôc, con ng−êi, x· héi...), nh÷ng ¶nh h−ëng

cña nguån lùc nμy tíi kh¶ n¨ng s¶n xuÊt cña mçi hé gia ®×nh.

o Còng cã thÓ dïng çch cïng lμm viÖc víi ng−êi nghÌo vμ ng−êi

kh«ng nghÌo trong mét nhãm s¶n xuÊt hμng hãa n«ng nghiÖp,

t×m th«ng tin ë hai phÝa ®èi lËp, so s¸nh vμ t×m ra nguyªn nh©n

tõ chÝnh nh÷ng th«ng tin thu thËp t¹i hiÖn tr−êng gi÷a çc ®èi

t−îng trong nhãm lμm viÖc ®ã.

Nªn sö dông nh÷ng c©u hái mang tÝnh trung lËp hoÆc gîi ý

o C©u hái trung lËp lμ lo¹i c©u hái kh«ng h−íng ng−êi tr¶ lêi ®Õn

mét c©u tr¶ lêi ®· ®Þnh hay mét quan ®iÓm cô thÓ. VÝ dô: c©u

hái mang tÝnh trung lËp nh− ”Cuéc sèng cña anh ®· thay ®æi thÕ

nμo tõ n¨m 1990?”. NÕu hái ”Thu nhËp cña anh t¨ng lªn nh−

thÕ nμo kÓ tõ n¨m 1990?” th× kh«ng ph¶i lμ c©u hái trung lËp.

o Ngoμi ra ng−êi ®iÒu phèi cã thÓ dïng çc c«ng cô sau ®Ó thóc

®Èy viÖc th¶o luËn:

+ Gîi ý chung: Cã ai kh¸c cã ý kiÕn vÒ vÊn ®Ò nμy kh«ng?

+ Gîi ý riªng: Quan ®iÓm cña chÞ vÒ vÊn ®Ò nμy lμ g×, chÞ Hoa?

o Nªn cã mét ng−êi ®Æt c©u hái chÝnh vμ mét ng−êi thø hai phô

gióp vμ ghi chÐp.

Khi lμm viÖc

nhãm

6. M«t sè l−u ý vμ kinh nghiÖm ®¸nh gi¸


Bổ sung - 12

o SÏ cã nh÷ng m« t¶ kh«ng gièng nhau t¹i mçi cÊp lμm viÖc. §iÒu

®ã kh«ng ¶nh h−ëng tíi kÕt qu¶ nghiªn cøu mμ th«ng tin ë mçi

cÊp sÏ bæ sung, vμ ®−îc lμm râ thªm ë cÊp thÊp h¬n. Ch¼ng h¹n,

ë cÊp TØnh, chóng ta th−êng thu ®−îc nh÷ng th«ng tin ë tÇm vÜ

m«, cã thÓ lμ quy ho¹ch vïng nguyªn liÖu, ®Þnh h−íng chuyÓn

dÞch cña tØnh. Nh−ng khi xuèng cÊp x·, viÖc ng−êi d©n kh«ng

s¶n xuÊt theo ®óng quy ho¹ch nh− nh÷ng th«ng tin ë cÊp TØnh,

thËm chÝ cÊp HuyÖn chóng ta thu ®−îc lμ chuyÖn kh«ng ®¸ng

ng¹i. VÊn ®Ò lμ ph¶i t×m ra ®−îc t¹i sao l¹i x¶y ra chuyÖn nμy.

o ë cÊp x· vμ huyÖn, nhÊt lμ cÊp x·, lμ cÊp thùc thi mäi quyÕt

®Þnh/chÝnh s¸ch th× nªn hái s©u h¬n vμo viÖc thùc thi ®Ó t×m ra

nh÷ng −u ®iÓm vμ h¹n chÕ cña nh÷ng chÝnh s¸ch ®Ó râ h¬n

nh÷ng nguyªn nh©n cña sù viÖc

o Khi t×m hiÓu çc nguån lùc, phÇn nguån lùc x· héi còng cÇn

t×m hiÓu xem ng−êi nghÌo cã nh÷ng lîi thÕ g× h¬n (®−îc hç trî,

®−îc −u tiªn g× tõ chÝnh quyÒn...). T¹i sao nh÷ng hç trî ®ã ch−a

cã t¸c dông thËt sù hiÖu qu¶...Víi cÊp TØnh, nªn hái ë tÇm vÜ

m« nh− ng−êi nghÌo ë ®Þa ph−¬ng th× nh×n chung nhËn ®−îc

nh÷ng sù trî gióp g×, tõ tæ chøc/c¬ quan nμo? Vai trß cña çc tæ

chøc ®ã (KhuyÕn n«ng cã nh÷ng ho¹t ®éng trî gióp g×, Së

NNPTNT, Héi N«ng d©n... cã nh÷ng ho¹t ®éng hç trî g×..?).

o Hay nh− nÕu nhãm lμm viÖc ë ®©y lμ çn bé chÝnh quyÒn nªn

chó träng h¬n tíi nh÷ng nguyªn nh©n tõ phÝa chÝnh quyÒn, hoÆc

c¶ nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc tõ phÝa chÝnh quyÒn tíi ho¹t ®éng s¶n

xuÊt cña ng−êi d©n.

Th«ng tin kh¸c

nhau gi÷a çc

nhãm lμm viÖc

(CQ vμ ng−êi d©n)

6. M«t sè l−u ý vμ kinh nghiÖm ®¸nh gi¸


Bổ sung - 13

B−íc 1:

+ LiÖt kª çc s¶n phÈm trång trät/ch¨n nu«i chÝnh t¹i ®Þa ph−¬ng

+ Møc ®é tham gia s¶n xuÊt çc s¶n phÈm nμy t¹i ®Þa ph−¬ng

Møc ®é tham gia

Çc s¶n

phÈm

Ngêi nghÌo Ngêi kh«ng nghÌo

T«m + +++

Lóa +++ ++

Dõa +++ +++

� � �

B−íc 2:

+ LiÖt kª çc s¶n phÈm n«ng nghiÖp tiÒm n¨ng t¹i ®Þa ph−¬ng

+ Kh¶ n¨ng tham gia cña ng−êi d©n (nghÌo vμ kh«ng nghÌo)

B−íc 3:

+ Çc bªn tham gia trong thÞ tr−êng hμng hãa n«ng nghiÖp

+ §Æc ®iÓm cña çc bªn (vÞ trÝ, lo¹i h×nh, vai trß, ®iÓm m¹nh, ®iÓm

yÕu...).

B−íc 4

NVL/S¶n phÈm §¬n gi¸ Sè l−îng Tæng

Ph©n bãn 200.000®/t¹ 5 t¹ 1 triÖu

Cμ phª 15.000®/kg 3 t¹ 4,5 triÖu

B−íc 5: VÏ chuçi hμng hãa, tæng hîp çc th«ng tin liªn quan tíi thÞ

tr−êng nμy (xem s¬ ®å Chuçi gi¸ trÞ lóa)

X¸c ®Þnh chuçi hμng ho¸

7. VÝ dô: §¸nh gi¸ thÞ tr−êng hμng ho¸ n«ng nghiÖp


Bổ sung - 14


8. Tæng hîp th«ng tin s¬ bé vμ b¸o ço hiÖn tr−êng

Tæng hîp th«ng tin s¬ bé lμ qu¸ tr×nh s¾p xÕp theo mét trËt tù l«gic nh÷ng th«ng tin thu thËp ®−îc tõ çc cuéc th¶o luËn nhãm ®−îc thùc hiÖn t¹i ®Þa bμn nghiªn cøu B¸o ço hiÖn tr−êng lμ tæng hîp (sao chôp) mét çc hÖ thèng th«ng tin thu thËp th«ng qua th¶o luËn nhãm theo tõng nhãm ®èi t−îng vμ néi dung nghiªn cøu.

§Þnh nghÜa

• Mçi mét cuéc th¶o luËn ph¶i cã mét biªn b¶n hiÖn tr−êng do th− ký cña nhãm ghi chÐp.

• Tæng hîp th«ng tin s¬ bé ph¶i ®¶m b¶o ph¶n ¸nh ®−îc néi dung: o Thêi gian thùc hiÖn o §Þa ®iÓm o Tªn ng−êi h−íng dÉn vμ th− ký o Thμnh ph©n nhãm tham gia (cã danh s¸ch) o Chñ ®Ò th¶o luËn (sinh kÕ, thÞ tr−êng lao ®éng,...) o Çc néi dung th¶o luËn o KÕt qu¶ th¶o luËn

• KÕt qu¶ th¶o luËn lμ ph©n quan träng nhÊt vμ ph¶i ®−îc ghi chÐp vμ l−u gi÷ ®Çy ®ñ. PhÇn nμy cÇn ®¶m b¶o:

o Sao chôp ®óng vμ ®ñ th«ng tin (ý kiÕn) thu ®−îc qua th¶o luËn, ®¸nh gi¸ theo tr×nh tù çc c©u hái th¶o luËn vμ kÕt qu¶ thùc hiÖn çc c«ng cô PA (nÕu cã)

o KÕt qu¶ th¶o luËn cã thÓ bæ sung çc h×nh ¶nh (¶nh chôp nÕu cã) kÕt qu¶ sö dông c«ng cô PA ,

o Kh«ng tr×nh bμy ý kiÕn b×nh luËn, nhËn xÐt cña ç nh©n ng−êi ghi biªn b¶n vμ tæng h¬p th«ng tin.

Ph©n c«ng nhiÖm vô

• Th− ký vμ ng−êi h−íng dÉn th¶o luËn nhãm chÞu tr¸ch nhiÖm tæng hîp th«ng tin s¬ bé hiÖn tr−êng.



Bổ sung - 15

8. Tæng hîp th«ng tin s¬ bé vμ viÕt b¸o ço hiÖn tr−êng

L−u ý

• Ngay sau khi kÕt thóc th¶o luËn hay ®¸nh gi¸ nhãm. Th− ký ph¶i thu thËp ®Çu ®ñ çc th«ng tin hμnh chÝnh (danh s¸ch,.®Þa chØ...) vμ ®¸nh sè, ghi chó vμo çc kÕt qu¶ th¶o luËn

• Hoμn thμnh b¸o ço hiÖn tr−êng (biªn b¶n) cμng sím cμng tèt. • NhÇm lÉn th«ng tin néi dung gi÷a çc nhãm d©n c− do kh«ng

chó ý s¾p xÕp tμi liÖu thùc ®Þa khoa häc, dÉn ®Õn sai lÖch vÒ ý kiÕn ®¸nh gi¸.

• ViÕt b¸o ço kh«ng theo tr×nh tù c©u hái sÏ rÊt khã kh¨n trong giai ®o¹n tiÕp theo - tæng hîp kÕt qu¶.

• ThËn träng trong sao, chôp h×nh ¶nh kÕt qu¶ (s¬ ®å, ....) tõ Ao , b¶ng sang b¸o ço.

• Th− ký ph¶i rÊt chó ý ®Ó ghi chÐp ®−îc kh«ng chØ lμ néi dung mμ c¶ nh÷ng ý kiÕn cã tÝnh trÝch dÉn,.


Ph©n c«ng nhiÖm vô

ViÕt b¸o ço hiÖn tr−êng lμ mét b−íc ®Æc biÖt quan träng trong qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸. ChÝnh v× vËy, tèt nhÊt nhiÖm vô viÕt b¸o ço hiÖn tr−êng sÏ do çc thμnh viªn nhãm nghiªn cøu trùc tiÕp ®¶m nhËn.

ViÕt B¸o ço hiÖn tr−êng


Trªn c¬ së nh÷ng th«ng tin ®−îc tæng hîp s¬ bé kÕt qu¶ th¶o luËn cña çc nhãm t¹i hiÖn tr−êng, nhãm nghiªn cøu chñ ®éng thùc hiÖn viÖc viÕt b¸o ço hiÖn tr−êng. B¸o ço hiÖn tr−êng ph¶I ®−îc thÓ hiÖn theo tr×nh tù néi dung nghiªn cøu vμ theo çc ®èi t−îng nghiªn cøu. Mét sè yªu cÇu ®èi víi b¸o ço hiÖn tr−êng bao gåm:

o Chñ ®Ò th¶o luËn (sinh kÕ, thÞ tr−êng lao ®éng,...) o Çc néi dung th¶o luËn o KÕt qu¶ th¶o luËn vÒ tõng néi dung ®èi víi tõng nhãm

®èi t−îng:Nh÷ng ý kiÕn; KÕt qu¶ PA,... • Hoμn thiÖn c©u ch÷ • Ph¸t hiÖn vÊn ®Ò (ý kiÕn cña ng−êi viÕt b¸o ço vÒ néi dung)


Bổ sung - 16

L−u ý

• Nªn thùc hiÖn b¸o ço hiÖn tr−êng d¹ng tæng hîp ngay kho cã çc b¸o ço hiÖn tr−êng d¹ng biªn b¶n

• ViÕt b¸o ço kh«ng theo tr×nh tù c©u hái - nªn thiÕt kÕ form mÉu cho b¸o ço tæng hîp hiÖn tr−êng.

• Kh«ng nªn bá bÊt cø mét néi dung th«ng tin nμo tõ b¸o ço hiÖn tr−êng biªn b¶n. (H×nh vÏ, c©u trÝch ý kiÕm,...).mμ chØ s¾p xÕp l¹i mét çc l« gic vμ hoμn thiÖn c©u ch÷.

• B×nh luËn vμ ý kiÕn/ph¸t hiÖn cña ng−êi lμm b¸o ço hiÖn tr−êng tæng hîp kh«ng ®−îc lÉn víi ý kiÕn hiÖn tr−êng (môc riªng)

ViÕt B¸o ço hiÖn tr−êng

8. Tæng hîp th«ng tin s¬ bé vμ viÕt b¸o ço hiÖn tr−êng


9. Bé c«ng cô

C«ng cô 2 A: ThÞ tr−êng hμng ho¸ n«ng nghiÖp (Nhãm chÝnh quyÒn çc cÊp)

1. Ho¹t

®éng g×?

1. Çc ho¹t ®éng lÜnh vùc n«ng nghiÖp chÝnh lμ g×? çc s¶n phÈm/hμng ho¸ chñ

yÕu lμ g×?

LiÖt kª toμn bé çc ho¹t

®éng/s¶n phÈm chÝnh cña

ng−êi d©n ®Þa ph−¬ng

2. Ho¹t

®éng nμo lμ

quan träng

nhÊt?

2. §¸nh gi¸ møc ®é quan träng cña tõng ho¹t ®éng/s¶n phÈm/hμng ho¸ trong

lÜnh vùc n«ng nghiÖp ®èi víi ®Þa ph−¬ng

+ Theo møc ®é ®ãng gãp thu nhËp cña ®Þa ph−¬ng

+ Theo thêi gian tham gia (hoÆc nhiÒu ng−êi ë ®Þa ph−¬ng tham gia??? )

+ lμ s¶n phÈm truyÒn thèng cña ®Þa ph−¬ng

+ Cã tÝnh æn ®Þnh (trong kho¶ng 5 n¨m qua)

3. T¹i sao?

Dïng thÎ ®Ó läc ra 3 hoÆc

4 ho¹t ®éng/s¶n phÈm

quan träng nhÊt theo çc

tiªu thøc trtªn

3. Ph©n tÝch thÞ tr−êng hμng ho¸ ®Çu ra/®Çu vμo

4. T×nh h×nh cung cÊp çc ®Çu vμo chñ yÕu

T¨ng hay gi¶m trong thêi gian qua, cã thay ®æi chñng lo¹i kh«ng?

ChÊt l−îng thÕ nμo?

Ai cung cÊp? Sù tham gia cña çc ®èi t¸c x· héi trong viÖc cung cÊp? ..

5. T×nh h×nh ph¸t triÓn/sö dông çc s¶n phÈm ®Çu ra chñ yÕu

T¨ng hay gi¶m? cã thay ®æi chñng lo¹i kh«ng?

M¹ng l−íi tiªu thô nh− thÕ nμo? Sù tham gia vμ h×nh thøc tham gia cña

çc ®èi t¸c trong viÖc tiªu thô?

PMA

S¬ ®å VERN

SWOT


Bổ sung - 18

6. ThÓ chÕ, chÝnh s¸ch t¸c ®éng ®Õn thÞ tr−êng hμng ho¸ nh− thÕ nμo?

7. T×nh h×nh gi¸ c¶ hμng ho¸ ®Çu ra/®Çu vμo nh− thÕ nμo?

8. Sù c¹nh tranh trong thÞ tr−êng hμng ho¸ ®Çu ra/®Çu vμo

Trong cïng nhãm s¶n phÈm

Gi÷a çc s¶n phÈm kh¸c nhau

9. Nh÷ng rñi ro cña thÞ tr−êng hμng ho¸ ®Çu ra/®Çu vμo lμ g×???

thiªn tai, s©u bÖnh, thiÕu nuíc...

10. T−¬ng t¸c cña thÞ tr−êng lao ®éng vμ çc thÞ tr−êng kh¸c (VENN)

Lao ®éng, tμi chÝnh, ®Êt ®ai

11. Ph©n tÝch ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu, c¬ héi vμ th¸ch thøc (SWOT)

4. ChiÕn l−îc ph¸t triÓn thÞ tr−êng

12. KÕ ho¹ch ph¸t triÓn thÞ tr−êng hμng ho¸ thêi gian 06-2010 ??

13. Më réng çc dÞch vô hç trî tiÕp thÞ tr−êng hμng ho¸ (chÕ biÕn, khuyÕn n«ng)

5. Lμm thÕ

nμo ®Ó

ng−êi nghÌo

tham gia tèt

h¬n

14. Nhμ n−íc, cÇn lμm g× ®Ó t¨ng c−êng sù tham gia, n©ng cao gi¸ trÞ cña ng−êi

nghÌo t¹i tõng kh©u?

- T¨ng c−êng sù tham gia cña ng−êi nghÌo vμo çc kh©u cña s¶n xuÊt (§Çu

vμo, s¶n xuÊt, ®Çu ra...);

- C¶i çch çc chÝnh s¸ch (gi¸ c¶, ®Êt ®ai, tμi chÝnh...);

- N©ng cao n¨ng n¨ng lùc cña hé/DN;

- C¶i çch c¬ chÕ/ chÝnh s¸ch (ph©n cÊp, ph©n quyÒn, x· héi ho¸ c«ng t¸c

cung cÊp dÞch vô,,,,,, liªn kÕt çc nhμ...);

+ PMA

+ S¬ ®å chuçi cung cÊp/

gi¸ trÞ

+ TËp trung vμo phÇn vai

trß cña nhμ n−íc, çc ®èi

t¸c kh¸c, IFAD


Bổ sung - 19

- Ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng (n−íc s¹ch, thuû lîi, ®−êng, ®iÖn), çc dÞch vô

kh¸c (®μo t¹o nghÒ, khuyÕn n«ng, l©m, ng−, chuyÓn giao KHKT, ho¹t ®éng tÝn

dông, y tÕ..)

- Çc gi¶i ph¸p kh¸c


Bổ sung - 20

C«ng cô sè 2B: thÞ tr−êng hμng ho¸ n«ng nghiÖp (nhãm ng−êi d©n - nghÌo vμ kh«ng nghÌo)

VÊn ®Ò cÇn

khai th¸c C©u hái chÝnh C«ng cô

1. Ph©n tÝch

thÞ tr−êng

1.1 §Çu vμo

1.2. §Çu ra

(xem bé c«ng

cô kÌm theo)

§Çu vμo Çc bªn liªn quan

1. Ng−êi nghÌo th−êng mua çc lo¹i ®Çu

vμo/dÞch vô nμo cho ngμnh nghÒ cña m×nh?

2. Mua ë ®©u? Mua cña ai? (DN, ng−êi b¸n

bu«n, ng−êi b¸n lÎ, HTX mua b¸n,...)

3. T¹i sao l¹i mua cña çc ®èi t−îng ®ã?

4. Tù mua hay ph¶i cã sù trî gióp? (m«i

giíi, giíi thiÖu, vËn t¶i�) NÕu cã trî gióp

th× ai/tæ chøc nμo trî gióp?H×nh thøc trî

gióp lμ g×?

5. ChÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng cã vai trß g×

trong viÖc tiÕp cËn çc ®Çu vμo ®ã cña

ng−êi nghÌo?

6. Nh÷ng th«ng tin vÒ çc lo¹i ®Çu vμo nμy

nh−: sè l−îng b¸n, n¬i b¸n, gi¸ b¸n, chÊt

l−îng...ng−êi nghÌo cã n¾m ®−îc kh«ng?

§Çu ra Çc bªn liªn quan

1. Ng−êi nghÌo th−êng b¸n çc lo¹i s¶n

phÈm/dÞch vô nμo trªn thÞ tr−êng?Lμ s¶n

phÈm do ng−êi nghÌo Sx hay lμ trung

gian?

2. B¸n çc ®Çu vμo ®ã ë ®©u?

3. Nh÷ng ai mua nh÷ng s¶n phÈm nμy? T¹i

sao l¹i b¸n cña çc ®èi t−îng ®ã?

4. Tù b¸n hay ph¶i cã sù trî gióp? Ai/tæ

chøc nμo trî gióp?H×nh thøc trî gióp lμ g×?

5. ChÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng cã nh÷ng trî

gióp g× ®Ó ng−êi nghÌo cã thÓ b¸n nh÷ng

s¶n phÈm cña m×nh thuËn tiÖn, dÔ dμng

h¬n?

6. Ng−êi nghÌo cã n¾m ®−îc nh÷ng th«ng

tin vÒ js¶n phÈm nμy tr−íc khi b¸n kh«ng?

1. Lùa chän theo

danh tiªu thøc

®· nªu

2. s¬ ®å chuèi

cung cÊp/gi¸ trÞ

3. PMA

3. SWOT

4. S¬ ®å giao l−u


Bổ sung - 21

7. NÕu cã th«ng tin tõ ®©u? CÇn biÕt nh÷ng

th«ng tin g× vÒ thÞ truêng nμy trong thêi

gian tíi?

§Æc tÝnh cña hμng hãa/s¶n phÈm

8. Nh÷ng hμng ho¸ ®Çu vμo ng−êi nghÌo

mua cã nh÷ng ®Æc tÝnh g×?

+§iÒu kiÖn b¶o qu¶n?

+TÝnh thêi vô?

+Møc ®é th«ng dông?

+Sè l−îng nhiÒu hay Ýt?

+Møc ®é æn ®Þnh?

+Kh¶ n¨ng thay thÕ b»ng çc lo¹i hμng

ho¸ kh¸c?...

ThÓ chÕ, chÝnh s¸ch liªn quan

9. Tho¶ thuËn miÖng hay b»ng v¨n b¶n?

10. Ph−¬ng thøc thanh to¸n (B»ng tiÒn hay

®æi hμng, tr−íc hay sau khi b¸n )?

11. Çc chi phÝ cho giao dÞch?

12. Quan hÖ víi çc tæ chøc /ç nh©n trong

viÖc mua çc s¶n phÈm ®Çu vμo cho s¶n

xuÊt nh− thÕ nμo?

13. Ng−êi nghÌo cã biÕt çc quy ®Þnh cña

7. NÕu cã th«ng tin tõ ®©u? CÇn biÕt nh÷ng

th«ng tin g× vÒ thÞ truêng nμy trong thêi

gian tíi?

§Æc tÝnh cña hμng hãa/s¶n phÈm

8. Nh÷ng s¶n phÊm ®ã cã nh÷ng ®Æc tÝnh

g×?

+§iÒu kiÖn b¶o qu¶n?

+TÝnh thêi vô?

+Møc ®é th«ng dông?

+Sè l−îng nhiÒu hay Ýt?

+Møc ®é æn ®Þnh (cung cÊp, gi¸ c¶)?

+Kh¶ n¨ng thay thÕ b»ng çc lo¹i hμng

ho¸ kh¸c?...

ThÓ chÕ, chÝnh s¸ch liªn quan

9. B¸n bu«n hay b¸n lÎ?

11. Tho¶ thuËn miÖng hay b»ng v¨n b¶n?

12. Ph−¬ng thøc thanh to¸n (B»ng tiÒn hay

®æi hμng, tr−íc hay sau khi b¸n )?

13. Çc chi phÝ cho giao dÞch?

14. §iÒu kiÖn tham gia ho¹t ®éng

nμy?(giÊy phÐp, ®Æt cäc, lÖ phÝ...)

15. Quan hÖ víi çc tæ chøc /ç nh©n trong


Bổ sung - 22

c¬ quan nhμ n−íc chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng

vÒ ho¹t ®éng nμy kh«ng?

14. NÕu biÕt, çc quy ®Þnh ®ã cã c¶n trë

hay

t¹o ®iÒu kiÖn cho ng−êi nghÌo nh− thÕ

nμo?.

15. Cã khi nμo ng−êi nghÌo ph¶i th«ng qua

hÖ thèng çc c¬ quan dÞch vô ph¸p lý

kh«ng? trong nh÷ng trt−êng hîp nμo?T¹i

sao?

16. Çc vÊn ®Ò vÒ thñ tôc mua, gi¶i quyÕt

çc tranh chÊp diÔn ra trªn thÞ tr−êng nμy

nh− thÕ nμo?

Gi¸ c¶

17. Gi¸ c¶ nh÷ng s¶n phÈm ®Çu vμo phô

thuéc vμo nh÷ng yÕu tè nμo trªn thÞ

trõ¬ng?

18. Ng−êi nghÌo cã bÞ Ðp gi¸ khi mua çc

lo¹i s¶n phÈm ®Çu vμo kh«ng?ai lμ ng−êi

Ðp gi¸? Ðp gi¸ nh− thÕ nμo? v× sao l¹i bÞ Ðp

gi¸?

19. ViÖc Ðp gi¸ ®ã ¶nh h−ëng nh− thÕ nμo

®èi víi ng−êi nghÌo?

viÖc b¸n çc s¶n phÈm ®Çu vμo cho s¶n

xuÊt nh− thÕ nμo?

16. Ng−êi nghÌo cã biÕt çc quy ®Þnh cña

c¬ quan nhμ n−íc chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng

vÒ ho¹t ®éng nμy kh«ng?

17. NÕu biÕt, çc quy ®Þnh ®ã cã c¶n trë

hay t¹o ®iÒu kiÖn cho ng−êi nghÌo nh− thÕ

nμo?.

18. Cã khi nμo ng−êi nghÌo ph¶i th«ng

qua hÖ thèng çc c¬ quan dÞch vô ph¸p lý

kh«ng? trong nh÷ng trt−êng hîp nμo?T¹i

sao?

19. Çc vÊn ®Ò vÒ thñ tôc b¸n, gi¶i quyÕt

çc tranh chÊp diÔn ra trªn thÞ tr−êng nμy

nh− thÕ nμo?

Gi¸ c¶

20. Gi¸ c¶ nh÷ng s¶n phÈm ®Çu ra phô

thuéc vμo nh÷ng yÕu tè nμo trªn thÞ

trõ¬ng?

21.Ng−êi nghÌo cã bÞ Ðp gi¸ khi b¸n s¶n

phÈm kh«ng?ai lμ ng−êi Ðp gi¸? Ðp gi¸ nh−

thÕ nμo? v× sao l¹i bÞ Ðp gi¸

22. ViÖc Ðp gi¸ ®ã ¶nh h−ëng nh− thÕ nμo


Bổ sung - 23

20. Xu h−íng biÕn ®éng cña gi¸ c¶ trªn thÞ

tr−êng nμy nh− thÕ nμo?

21. Sù kh¸c nhau vÒ gi¸ c¶ gi÷a nh÷ng

vïng kh¸c nhau? T¹i sao?Sù kh¸c nhau ®ã

¶nh h−ëng nh− thÕ nμo ®èi víi ng−êi

nghÌo?

Rñi ro

22. Khi mua çc ®Çu vμo th× ng−êi nghÌo

th−êng hay gÆp nh÷ng rñi ro g×? (Ðp gi¸,

kh«ng cã th«ng tin thÞ tr−êng, hμng kh«ng

®óng chÊt l−îng...).

23. Nh÷ng rñi ro nμy ¶nh h−ëng nh− thÕ

nμo tíi s¶n xuÊt cña ng−êi d©n nghÌo?

24. Ng−êi d©n ®· lùa chän çch nμo ®Ó

kh¾c phôc rñi ro

®èi víi ng−êi nghÌo?

23. Xu h−íng biÕn ®éng cña gi¸ c¶ trªn thÞ

tr−êng nμy nh− thÕ nμo?

Rñi ro

24. Khi b¸n çc s¶n phÈm th× ng−êi nghÌo

th−êng hay gÆp nh÷ng rñi ro g×? (Ðp gi¸,

kh«ng cã th«ng tin thÞ tr−êng, ...).

25. Nh÷ng rñi ro nμy ¶nh h−ëng nh− thÕ

nμo tíi s¶n xuÊt cña ng−êi d©n nghÌo?

26. Khi gÆp rñi ro th× ng−êi d©n ®· kh¾c

phôc b»ng çch nμo?

2. Çc vÊn

®Ò/h¹n chÕ,

−u ®iÓm/c¬

héi cña ng−êi

nghÌo lμ g×

(sö dông bé

N¨ng lùc tham gia (®¸nh gi¸ theo 5 nguån vèn nh©n lùc cña ng−êi nghÌo???);

Çc ®iÒu kiÖn tham gia (m«i tr−êng c¬ chÕ, chÝnh s¸ch, th«ng tin, phÝ giao

dÞch... );

Çc yÕu tè vÒ h¹ tÇng c¬ së (®iÖn, n−íc, ®−êng, thuû lîi)

HÖ thèng dÞch vô (®μo t¹o nghÒ, khuyÕn n«ng, l©m, ng−, tÝn dông, y tÕ..)

+ PMA


Bổ sung - 24

c«ng cô kÌm

theo)

3. Lμm thÕ

nμo ®Ó ng−êi

nghÌo cã thÓ

tiÕp cËn thÞ

tr−êng, kh¾c

phôc rñi ro,

n©ng cao sè

l−îng vμ chÊt

l−îng dÞch vô

cung cÊp

Nhμ n−íc, cÇn lμm g× ®Ó t¨ng c−êng sù tham gia, n©ng cao gi¸ trÞ cña ng−êi nghÌo t¹i

tõng kh©u, ?

- T¨ng c−êng sù tham gia cña ng−êi nghÌo vμo çc kh©u cña s¶n xuÊt (§Çu vμo,

s¶n xuÊt, ®Çu ra...);

- C¶i çch çc chÝnh s¸ch (gi¸ c¶, ®Êt ®ai, tμi chÝnh...);

- N©ng cao n¨ng n¨ng lùc cña hé/DN;

- C¶i çch c¬ chÕ/ chÝnh s¸ch (ph©n cÊp, ph©n quyÒn, x· héi ho¸ c«ng t¸c cung cÊp

dÞch vô... liªn kÕt çc nhμ...);

- Ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng (n−íc s¹ch, thuû lîi, ®−êng, ®iÖn), çc dÞch vô kh¸c (®μo

t¹o nghÒ, khuyÕn n«ng, l©m, ng−, chuyÓn giao KHKT, ho¹t ®éng tÝn dông, y tÕ..)

- Çc gi¶i ph¸p kh¸c

+ PMA


Gièng lóa

(tù −¬m tõ gièng vô tr−íc hoÆc nÕu thÊy ai cã gièng tèt h¬n th× ®æi hoÆc mua)

Ph©n bãn(chiÕm chi phÝ kh¸ lín, trung b×nh tõ 3 - 5.000/kg tuú theo lo¹i ph©n)

Thuèc(chi phÝ còng kh«ng nhá do cã rÊt nhiÒu lo¹i ph¶i dïng: 140.000®/c«ng/cô)

ChØ sè: - diÖn tÝch: 231.765 ha - n¨ng suÊt trung b×nh: 4.43 tÊn/ha. - s¶n l−îng: 1.028.815 tÊn - chi phÝ s¶n xuÊt b×nh qu©n: 5,52 triÖu/ha - tû suÊt lîi nhuËn: 0.76 - gi¸ thμnh 1.247®/kg, gi¸ b¸n hiÖn t¹i 2.200®/kg. Nguån: Së NNPTNT Trμ Vinh

§¹i lý NVL ®Çu vμo(th−êng ph¶i cã sè vèn l−u ®éng rÊt lín do cho çc hé s¶n xuÊt lóa mua chÞu ph©n, thuèc, tíi vô thu ho¹ch míi thu ®−îc vèn)

Thuèc trõ s©u

Thuèc trõ cá

Thuèc d−ìng b«ng

Thuèc diÖt èc b−¬u vμng (chi phÝ míi ph¸t sinh, vμ kh«ng nhá)

Ng−êi trång lóa

Lao ®éng lμm thuª (Ng−êi nghÌo ®i lμm thuª rÊt nhiÒu, c«ng viÖc nh− nhæ cá, dÆm ®Êt, gÆt g¸nh lóa)

Ng−êi thu mua lóa ë x·

Ng−êi thu mua lóa tõ Trμ Vinh (Ýt) vμ çc tØnh kh¸c (®a

sè)

Çc vùa lóa - ®¹i lý lín ë çc tØnh l©n cËn

Çc c«ng ty xuÊt khÈu g¹o (trong tØnh - rÊt Ýt, ngoμi tØnh-

chñ yÕu)

C¬ së xay x¸t lóa(ë x·, huyÖn, tØnh, tØnh kh¸c; cã nh÷ng c¬ së ®ång thêi còng thu mua lóa vÒ xay x¸t ®Ó b¸n)

chØ nh÷ng hé cã s¶n l−îng lóa lín

2.100 - 2.250 ®/kg lóa

5.000®/bao 50kg

2.500 - 2.800®/kg

3.200 - 3.400®/kg g¹o

Ng−êi tiªu dïng 3.400 ®/kg g¹o

H×nh 7: Chuçi gi¸ trÞ lóa

9. Bé c«ng cô

§¸nh gi¸ c¬ së h¹ tÇng vµ dÞch vô x· héi c¬ b¶n cã sù tham gia



PhÇn IV:

§¸nh gi¸ c¬ së h¹ tÇng vµ dÞch vô x· héi c¬ b¶n

cã sù tham gia



II. Muc tiªu

Môc tiªu cña ®¸nh gi¸ h¹ tÇng c¬ së cã sù tham

gia lµ t×m hiÓu kh¶ n¨ng tiÕp cËn vµ sö dông vèn

vËt chÊt cña ngêi nghÌo trong qu¸ tr×nh t¹o

dùng sinh kÕ vµ gióp çc nhµ nghiªn cøu ho¹ch

®Þnh chÝnh s¸ch cã çi nh×n chÝnh x¸c h¬n vÒ thùc

tr¹ng h¹ tÇng c¬ së cña ®Þa ph¬ng tham vÊn

trªn c¬ së ®ã ®Ò xuÊt çc chÝnh s¸ch, x©y dùng

çc ph¬ng ¸n ®Çu t phï hîp nh»m gióp ngêi

nghÌo cã c¬ héi tho¸t nghÌo vµ tham gia thÞ

trêng tèt h¬n.

I. Giíi thiÖu

H¹ tÇng c¬ së lµ mét chØ sè thÓ hiÖn tr×nh ®é ph¸t

triÓn cña mét nÒn kinh tÕ x· héi v× vËy nã g¾n bã

mËt thiÕt ®Õn sinh kÕ cña con ngêi. ThiÕu c¬ së

h¹ tÇng thiÕt yÕu ®· h¹n chÕ ®Õn kh¶ n¨ng ph¸t

triÓn cña çc thÞ trêng vµ lµ mét trong nh÷ng

nguyªn nh©n cña ®ãi nghÌo. ViÖc cung cÊp h¹

tÇng thiÕt yÕu cho çc x· ®Æc biÖt khã kh¨n vµ

ngêi nghÌo thµnh thÞ ®îc coi lµ nh÷ng môc tiªu

vÒ x· héi vµ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo v× nã sÏ thóc ®Èy

kh¶ n¨ng tiÕp cËn víi c«ng nghÖ míi, ph¸t triÓn

thÞ trêng, khuyÕn khÝch lao ®éng, ®a d¹ng sinh

kÕ, mang l¹i nhiÒu c¬ héi lín h¬n ®Ó ngêi d©n

tham gia vµo çc ho¹t ®éng kinh tÕ kh¸c.

- Th¸ng 12 - 2006134


Níc s¹ch

Giao th«ng

Thuû lîi

§iÖn

Th«ng tin

Chî

sinh kÕ

H×nh vÏ 10: §¸nh gi¸ t¸c ®éng cña çc dÞch vô h¹ tÇng c¬ së chÝnh ®Õn Sinh kÕ



III. Néi dung


1. X¸c ®Þnh nh÷ng dÞch vô c¬ së h¹ tÇng quan

träng víi sinh kÕ cña ngêi nghÌo?

2. HiÖn tr¹ng cña mét sè dÞch vô c¬ së h¹ tÇng

quan träng nµy nh thÕ nµo?

3. TiÕp cËn vµ sö dông cña ngêi nghÌo ®èi víi

c¬ së h¹ tÇng?

4. Çc thÓ chÕ chÝnh s¸ch cña c¬ së h¹ tÇng vµ

t¸c ®éng cña nã ®èi víi sinh kÕ cña ngêi nghÌo?

5. CÇn lµm g× ®Ó ngêi nghÌo tiÕp cËn tèt h¬n?


§èi tîng: §Ó thu thËp ®îc ®Çy ®ñ çc th«ng tin

®Ó tr¶ lêi cho çc c©u hái vÒ c¬ së h¹ tÇng, hai

nhãm ®èi tîng chÝnh cÇn lµm viÖc trùc tiÕp ®ã lµ:

1) Çn bé

2) Ngêi d©n.









dông lµ:

1) Th¶o luËn nhãm - lµm viÖc víi çn bé chÝnh

quyÒn çc cÊp;

2) §¸nh gi¸ cã sù tham gia - lµm viÖc víi çc

nhãm ngêi d©n vµ


- Th¸ng 12 - 2006 135


2. HiÖn tr¹ng cña mét sè dÞchvô c¬ së h¹ tÇng quan träng

nµy nh thÕ nµo?

1. X¸c ®Þnh nh÷ng dÞch vôCSHT quan träng víi sinh

kÕ cña ngêi ghÌo?

3. TiÕp cËn vµ södông cña ngêi nghÌo®èi víi c¬ së h¹ tÇng?

5. CÇn lµm g× ®Ó ngêi nghÌotiÕp cËn tèt h¬n?

4. Çc thÓ chÕ chÝnh s¸chcña c¬ së h¹ tÇng vµ t¸c®éng cña nã ®èi víi sinh

kÕ cña ngêi nghÌo

5 C¢U HáIquanträng

H×nh vÏ: Néi dung ®¸nh gi¸ c¬ së h¹ tÇng






- Th¸ng 12 - 2006136


§èi tîng

Çn bé

CÊp tØnh

HuyÖn

CÊp x·

Nhãm ngêid©n

Hé gia ®×nh

Th¶o luËnnhãm


§iÒu tra hé

Ph¬ngph¸p

Ngêi d©n

H×nh vÏ : §èi tîng vµ ph¬ng ph¸p thu thËp th«ng tin


tr×nh tù: TØNH - HUYÖN - X·, mçi cÊp mét cuéc th¶o luËn. VÒ c¬ b¶n, th¶o luËn nhãm çn bé chÝnh


1 §èi tîng: Çn bé çc cÊpPh¬ng ph¸p: Th¶o luËn nhãm cã sù tham gia


• Th¶o luËn nhãm vÒ C¬ së h¹ tÇng cÊp tØnh vµ huyÖn quy m«

kho¶ng 7-10 ngêi; ë cÊp x· lµ kho¶ng 10-15 ngêi (v× cã ®¹i

diÖn cÊp th«n vµ nhiÒu tæ chøc ®oµn thÓ). Gåm nh÷ng ngêi biÕt

râ t×nh h×nh kinh tÕ x· héi, çc chÝnh s¸ch ®Çu t hç trî thùc hiÖn

t¹i ®Þa ph¬ng.

• §èi víi cÊp tØnh vµ huyÖn: lµ çn bé UBND, KÕ ho¹ch ®Çu t,

Giao th«ng vËn t¶i, §iÖn lùc, Th«ng tin, L§TBXH, Thuû lîi, Tµi

nguyªn - m«i trêng - níc s¹ch, Thèng kª, Héi PN, (t¬ng tù ë

cÊp huyÖn lµ çc phßng chøc n¨ng)



- Th¸ng 12 - 2006 137



bé NN, L§ -XH, thèng kª, tµi chÝnh, ®Þa chÝnh, MTTQ x·, ®¹i diÖn

çc tæ chøc ®oµn thÓ: Héi PN, vµ mét sè trëng th«n.


• Nh©n sù tæ chøc th¶o luËn: nªn bè trÝ 3 ngêi: 1 ngêi híng



• Thêi gian: mét buæi (3-4 giê, cã gi¶i lao) vµ cè g¾ng sö dông

thêi gian theo híng dÉn c«ng cô.



• Kü thuËt: chuÈn bÞ ®Çy ®ñ dông cô (b¶ng, giÊy Ao, bót, thÎ

mÇu) theo yªu cÇu, giíi thiÖu vÒ kü thuËt PA tríc khi sö dông.



trÞ vµ nªn kiÓm tra th«ng tin (nÕu cÇn thiÕt)




• Nh÷ng th«ng tin cÇn thu thËp:

1) HiÖn tr¹ng cña hÖ thèng giao th«ng, thuû lîi, níc s¹ch, m¹ng

líi ®iÖn, th«ng tin liªn l¹c, chî... cña ®Þa ph¬ng: sè lîng, chÊt

lîng, ®Æc ®iÓm, møc ®é ®¸p øng, ¶nh hëng thÕ nµo ®Õn sinh

kÕ cña ngêi d©n trong vïng nhÊt lµ ngêi nghÌo.

2) Çc chÝnh s¸ch vÒ ®Çu t c¬ së h¹ tÇng ®îc ¸p dông vµ thùc

hiÖn t¹i ®Þa ph¬ng. Khã kh¨n víng m¾c cña ®Þa ph¬ng khi tæ

chøc thùc hiÖn. Vai trß cña çc cÊp chÝnh quyÒn, kiÕn nghÞ tõ çc

cÊp chÝnh quyÒn víi viÖc thùc hiÖn çc chÝnh s¸ch ®Çu t.

3) Møc ®é tiÕp cËn vµ hëng lîi cña ngêi nghÌo: ngêi nghÌo

cã biÕt çc th«ng tin vÒ ®Çu t c¬ së h¹ tÇng kh«ng? Cã tiÕp cËn

vµ sö dông ®îc kh«ng? Khã kh¨n g×? §Ó sö dông cã ®ßi hái

®iÒu kiÖn g× kh«ng? NÕu kh«ng sö dông th× v× sao?

4) T¸c ®éng cña c¬ së h¹ tÇng ®Õn sinh kÕ cña ngêi nghÌo: ¶nh

hëng ®Õn sinh kÕ theo híng tèt lªn hay xÊu ®i - nguyªn nh©n;

t¸c ®éng ®Õn vai trß vÞ trÝ x· héi cña ngêi nghÌo nh thÕ nµo?

Mong muèn cña ngêi nghÌo.

5) X¸c ®Þnh çc gi¶i ph¸p ®Ò ngêi nghÌo hëng lîi nhiÒu h¬n tõ

çc c¬ së h¹ tÇng.



- Th¸ng 12 - 2006138


• C«ng cô: sö dông çc kü thuËt PA (liÖt kª, so s¸nh cÆp ®«i, s¬

®å ph©n bæ...) trong qu¸ tr×nh th¶o luËn nhãm ®Ó thu th©p ®îc

nhiÒu th«ng tin theo hÖ thèng - V× vËy ®ßi hái ngêi híng dÉn

th¶o luËn ph¶i cã kü n¨ng sö dông vµ híng dÉn çc kü thuËt PA.

Xem c«ng cô 6a th¶o luËn víi çn bé chÝnh quyÒn çc cÊp vÒ c¬

së h¹ tÇng

KÕt qu¶ mong ®îi lµ g×? • Th«ng tin vÒ c¬ së h¹ tÇng ®îc thu thËp vµ tæ chøc theo hÖ

thèng dùa trªn kü thuËt PA (s¶n phÈm th¶o luËn)

• Mét danh s¸ch çc th«ng tin thø cÊp cÇn thu thËp bæ sung (do

th ký tæng hîp nÕu cã)




néi dung c©u hái th¶o luËn, çc chÝnh s¸ch hiÖn hµnh ®Ó cã thÓ

gi¶i thÝch nÕu ngêi tham dù kh«ng biÕt vµ thµnh th¹o kü thuËt

PA.

• CÇn thu thËp çc th«ng tin thø cÊp liªn quan c¬ së h¹ tÇng ®Ó

cã c¬ së kiÓm tra vµ bæ sung.



• Sè lîng ngêi tham dù ph¶i ®¶m b¶o cã nh÷ng thµnh viªn

"chñ chèt" tõ ngµnh cã liªn quan ®Õn c¬ së h¹ tÇng vµ viÖc thùc

hiÖn chÝnh s¸ch ®Çu t ®èi víi cÊp tØnh, huyÖn hay l·nh ®¹o x·,

çn bé X§GN gi¶m nghÌo, thèng kª ®èi víi ë cÊp x·.



®æi theo nh÷ng nhÊt thiÕt ph¶i hoµn tÊt viÖc ®iÒu chØnh, bæ sung









- Th¸ng 12 - 2006 139


Tïy thuéc vµo môc tiªu, tÝnh chÊt d©n c cña ®Þa bµn mµ çc nhãm d©n c kh¸c nhau ®îc tæ chøc ®Ó

®¸nh gi¸. §ã cã nhãm nghÌo (nam, n÷, d©n téc, nhãm nhËp c ..), nhãm kh«ng nghÌo (nam, n÷...). ViÖc

tæ chøc ®¸nh gi¸ c¬ së h¹ tÇng ®èi víi tõng nhãm cÇn ®¶m b¶o çc néi dung sau:

2 §èi tîng: Nhãm ngêi d©nPh¬ng ph¸p: §¸nh gi¸ cã sù tham gia


• Mét ®¸nh gi¸ c¬ së h¹ tÇng cã sù tham gia cña ngêi d©n chØ

nªn thùc hiÖn víi nhãm cã quy m« 10-15 ngêi;


nh: nghÌo, kh«ng nghÌo, giíi tÝnh, d©n téc, hay t×nh tr¹ng c

tró,...

Tæ chøc cuéc ®¸nh gi¸nh thÕ nµo?




• Thêi gian: mét buæi (3-4 giê, cã gi¶i lao)











1) Thùc tr¹ng c¬ së h¹ tÇng cña ®Þa ph¬ng

2) T×m hiÓu vai trß cña çc bªn cã liªn quan trong viÖc tham gia

x©y dùng, sö dông vµ gi¸m s¸t çc c«ng tr×nh, nhÊt lµ vai trß cña

ngêi d©n

3) T×m hiÓu kh¶ n¨ng tiÕp cËn cña ngêi nghÌo c¬ së h¹ tÇng.

Nh÷ng khã kh¨n, c¶n trë, ®èi víi ngêi nghÌo ®¸nh gi¸ møc ®é

hµi lßng cña ngêi nghÌo vÒ c¬ së vËt chÊt, chÊt lîng dÞch vô,

th¸i ®é phôc vô

4) T×m hiÓu nh÷ng thÓ chÕ chÝnh s¸ch cã liªn quan ®Õn viÖc ®Çu

t c¬ së h¹ tÇng t¹i ®Þa ph¬ng vµ t¸c ®éng cña nã ®Õn sinh kÕ

cña ngêi nghÌo



- Th¸ng 12 - 2006140


5) X¸c ®Þnh çc gi¶i ph¸p ®Çu t, hç trî ®Ó ngêi nghÌo hëng

lîi nhiÒu h¬n tõ hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng

• C«ng cô: sö dông çc kü thuËt PA (liÖt kª, so s¸nh cÆp ®«i, s¬

®å Venn, vÏ b¶n ®å th«n b¶n...) trong qu¸ tr×nh th¶o luËn nhãm

®Ó thu thËp ®îc nhiÒu th«ng tin theo hÖ th«ng. V× vËy, ngêi


kü thuËt PA

Xem chi tiÕt bé c«ng cô sè 6b - Th¶o luËn vÒ c¬ së h¹ tÇng cña

nhãm ngêi d©n

KÕt qu¶ mong ®îi lµ g×? • Th«ng tin vÒ c¬ së h¹ tÇng ®îc thu thËp tõ ngêi d©n ®îc tæ

chøc theo hÖ thèng dùa trªn kü thuËt PA (s¶n phÈm th¶o luËn)

• Mét b¸o ço hiÖn trêng vµ kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ do th ký vµ

ngêi híng dÉn th¶o luËn thùc hiÖn trªn c¬ së çc th«ng tin thu

thËp ®îc.

CÇn lu ý g×? • Ngêi híng dÉn th¶o luËn ph¶i thùc sù n¾m ®îc çc chÝnh

s¸ch hç trî cña Nhµ níc vÒ X§GN, môc tiªu, néi dung c©u hái

th¶o luËn vµ thµnh th¹o kü thuËt PA.




• Kh«ng nªn ®Ó çn bé ®Þa ph¬ng tham gia víi nhãm ngêi d©n

®Ó ngêi d©n kh«ng e ng¹i khi ph¸t biÓu ý kiÕn.



• Ng«n ng÷: cÇn ph¶i kh¼ng ®Þnh mäi ngêi ®· hiÓu ®óng çc

c©u hái vµ nh÷ng néi dung kh¸c.

• Sau mçi buæi th¶o luËn cÇn lµm ngay b¸o ço hiÖn trêng ®Ó

kh«ng quªn çc sù kiÖn x¶y ra trong phiªn th¶o luËn, bæ sung

çc th«ng tin ë çc phiªn sau nÕu thÊy cha ®Çy ®ñ.



Nguån: PMA víi nhãm ngêi d©n nghÌo x· Xu©n Léc, huyÖn Can Léc, Hµ TÜnh - Nghiªn cøu N©ng cao

hiÖu qu¶ thÞ trêng cho ngêi nghÌo t¹i Hµ TÜnh, th¸ng 1/2006

- Th¸ng 12 - 2006 141


VÝ dô: §¸nh gi¸ møc ®é quan träng cña C¬ së h¹ tÇng ®èi víi sinh kÕ cña ngêinghÌo (c«ng cô so s¸nh cÆp ®«i)

§iÖn

Níc s¹ch

Thuû lîi

Giao th«ng

Th«ng tin

Møc q. träng

§iÖn

x

x

x

x

x

4

Níc

Níc

x

x

x

x

3

Thuû lîi

Thuû lîi

Thuû lîi

x

x

x

2

Giao th«ng

Giao th«ng

Giao th«ng

Giao th«ng

x

x

1

Th«ng tin

§iÖn

Níc

Thuû lîi

Giao th«ng

x

5

§iÓm

1

2

3

4

0


thiÕt kÕ ®Ó thu thËp th«ng tin vÒ nhiÒu néi dung, nh: sinh kÕ, thÞ trêng lao ®éng, vèn, ®Êt ®ai, c¬ së

h¹ tÇng, dÞch vô x· héi c¬ b¶n. PhÇn hái vÒ c¬ së h¹ tÇng cÇn ®¶m b¶o çc vÊn ®Ò sau:

3 §èi tîng: Hé gia ®×nhPh¬ng ph¸p: §iÒu tra


• Quy m« mÉu ®iÒu tra thêng ®îc thiÕt kÕ theo 2 nhãm: 60-70

hé nghÌo vµ 30-40 hé kh«ng nghÌo;


nghÌo vµ hé kh«ng nghÌo ®îc lËp t¹i ®Þa ph¬ng

Tæ chøc ®iÒu tra nh thÕnµo?

• LËp danh s¸ch hé nghÌo vµ danh s¸ch hé kh«ng nghÌo trªn

®Þa bµn

• LËp danh s¸ch hé ®iÒu tra (theo ph¬ng ph¸p ngÉu nhiªn

kh«ng lÆp l¹i)


• Tæ chøc pháng vÊn, ghi chÐp th«ng tin trùc tiÕp t¹i çc hé.




- Th¸ng 12 - 2006142



• Nh÷ng th«ng tin cÇn thu thËp vÒ tiÕp cËn vµ sö dông c¬ së h¹

tÇng

1) HiÖn tr¹ng cña c¬ së h¹ tÇng, ®¸nh gi¸ møc ®é ®¸p øng nhu

cÇu cña ngêi d©n ®Þa ph¬ng vÒ giao th«ng, thuû lîi, ®iÖn, níc

s¹ch, chî...

2) T×nh h×nh ®Çu t c¬ së h¹ tÇng cña ®Þa ph¬ng, møc ®é tham

gia cña gia ®×nh vµo c«ng tr×nh, dù ¸n ®ã nh thÕ nµo

3) T×nh h×nh sö dông, nÕu kh«ng sö dông nªu nguyªn nh©n

4) Møc ®é ®ãng gãp, gi¸ c¶ dÞch vô, chÊt lîng phôc vô, møc ®é

b»ng lßng



Xem phiÕu ®iÒu tra hé gia ®×nh - Phô lôc c«ng cô sè 8


yªu cÇu vµ ®îc kiÓm tra t¹i hiÖn trêng.






chØnh) phï hîp víi môc tiªu nghiªn cøu.


vËy ®iÒu tra viªn kh«ng cã c¬ héi quan s¸t gia c¶nh.


• KiÓm tra vµ bæ sung th«ng tin ngay t¹i ®Þa bµn.

• Nªn ph©n c«ng 1 ngêi phô tr¸ch phÇn viÖc ®iÒu tra hé gia

®×nh



- Th¸ng 12 - 2006 143


VI. Tæng hîp s¬ bé: B¸o ço hiÖn trêng vÒ c¬ së h¹




Biªn b¶n lµ b¸o ço m« t¶ (cã tÝnh sao, chôp)

tr×nh tù néi dung vµ kÕt qu¶ cña tõng cuéc th¶o

luËn, ®¸nh gi¸.

Ai lµm? • Th ký vµ ngêi híng dÉn th¶o luËn nhãm cã tr¸ch nhiÖm

hoµn thiÖn biªn b¶n dùa trªn kÕt qu¶ th¶o luËn hoÆc ®¸nh gi¸.









- §Þa ®iÓm














ngêi viÕt b¸o ço.

1 biªn b¶n



- Th¸ng 12 - 2006144


CÇn lu ý g×? • Tr¸nh nhÇm lÉn th«ng tin néi dung gi÷a çc nhãm do ghi chó

kh«ng ®Çy ®ñ çc kÕt qu¶ thùc ®Þa, dÉn ®Õn sai lÖch vÒ ý kiÕn

®¸nh gi¸.

• ViÕt b¸o ço kh«ng theo tr×nh tù c©u hái sÏ khã kh¨n trong qu¸

tr×nh tæng hîp kÕt qu¶ ®Ó viÕt b¸o ço sau hiÖn trêng




mµ c¶ nh÷ng ý kiÕn ç nh©n ®Ó cã thÓ trÝch dÉn khi cÇn thiÕt

• NÕu cÇn nªn trang bÞ thiÕt ghi ©m, chôp h×nh (®Æc biÖt víi

nh÷ng ngêi cha cã kinh nghiÖm)

• Nªn cã mét form mÉu cho b¸o ço hiÖn trêng

B¸o ço hiÖn trêng tæng hîp lµ b¸o ço m« t¶ mét

çch tæng hîp kÕt qu¶ th¶o luËn hay ®¸nh gi¸ theo

tr×nh tù çc néi dung (c©u hái) cña mét hay nhiÒu

nhãm ®èi tîng. §©y lµ b¸o ço ®Çu vµo cho viÖc viÕt

çc b¸o ço chuyªn ®Ò hay b¸o ço tæng hîp.

Ai lµm? • Tèt nhÊt lµ nh÷ng ngêi híng dÉn th¶o luËn sÏ b¸o ço tæng

hîp hiÖn trêng.



Lµm nh thÕ nµo? • Tæng hîp tõ çc biªn b¶n




- Chñ ®Ò th¶o luËn vÒ phÇn nµo (c¬ së h¹ tÇng)



tîng.

• Nh÷ng ý kiÕn



- Th¸ng 12 - 2006 145


• KÕt qu¶ PA,...





CÇn lu ý g×? • Dùa vµo TOR nªn thiÕt kÕ form mÉu cho b¸o ço tæng hîp

hiÖn trêng, thèng nhÊt Form tr×nh bµy.






riªng)

VII. Xö lý phiÕu ®iÒu tra hé vÒ c¬ së h¹ tÇng



2. M· hãa


4. Híng dÉn


KÕt qu¶ xö lý




2. Ai thùc hiÖn çc bíc:

3. Yªu cÇu th«ng tin ®Çu ra phÇn C¬ së h¹ tÇng nh thÕ nµo?

- Th¸ng 12 - 2006146





thÓ trùc tiÕp thùc hiÖn



ViÕt ch¬ng tr×nh nhËp tinHíng dÉn nhËp tinXö lý kÕt qu¶

Nhãm viÕt b¸o ço ph¶i ®a ra yªu cÇu th«ng tin ®Çu ra trªn c¬


PhiÕu ®iÒutra Chung


• §¸nh gi¸ vÒ hiÖn tr¹ng c¬ së h¹ tÇng cña gia ®×nh - Giao th«ng - Thuû lîi - §iÖn, th«ng tin- Níc s¹ch- Chî

• T×nh h×nh sö dông / møc ®é tham gia c¬ së h¹ tÇng cña gia ®×nh- Giao th«ng - Thuû lîi - §iÖn, th«ng tin- Níc s¹ch- Chî

• §¸nh gi¸ vÒ chÊt lîng vµ chi phÝ/ gi¸ c¶- Giao th«ng - Thuû lîi - §iÖn, th«ng tin- Níc s¹ch- Chî

• Nguyªn nh©n kh«ng sö dông• §¸nh gi¸ t¸c ®éng cña c¬ së h¹ tÇng ®Õn sinh kÕ cña hé gia ®×nh• KiÕn nghÞ vÒ c¬ së h¹ tÇng cña hé

Theonhãm ho¹t

®éng


(nghÌo/kh«ngnghÌo, d©n téc,t×nh

tr¹ng c tró,...)


(x·, huyÖn, ...)



- Th¸ng 12 - 2006 147


VIII. B¸o ço tæng hîp vÒ c¬ së h¹ tÇng

B¸o ço tæng hîp vÒ c¬ së h¹ tÇng lµ sù kÕt hîp 3 lo¹i th«ng tin chÝnh: (i) B¸o ço hiÖn trêng, (ii) KÕt

qu¶ ph©n tÝch ®iÒu tra hé gia ®×nh vÒ tiÕp cËn, tham gia sö dông c¬ së h¹ tÇng, (iii) Th«ng tin thø cÊp

liªn quan ®Çu t, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng ®Ó tr¶ lêi mét çch hÖ thèng çc c©u hái nghiªn cøu.

§¸nh gi¸ CSHTnhãm ngêi d©n

Biªn b¶n hiÖn trêng

Tæng hîp hiÖn trêngvÒ CSHT


B¸o çoTæng hîp Sinh kÕ



Xö lý sè liÖu

Çc th«ng tin ®Çu ravÒ CSHT

B¸o ço, biÓu sè liÖu...

Niªn gi¸m TK

Çc chÝnh s¸ch cã liªnquan ®Õn CSHT

H×nh vÏ: Th«ng tin vµ b¸o ço tæng hîp vÒ c¬ së h¹ tÇng (CSHT)



- Th¸ng 12 - 2006148

§¸nh gi¸ c¬ së h¹ tÇng vµ dÞch vô x· héi c¬ b¶n cã sù tham giaIX

: B

é c«

ng c

ô

c«ng

cô

sè 6

A: T

h¶o

luË

n vÒ

phÇ

n c¬

së

h¹ t

Çng

(nhã

m c

¸n b

é c

hÝnh

quy

Òn c

¸c c

Êp)

C«

ng

cô

Né

i d

un

g v

µ ç

c c©

u há

i cô

th

ÓK

Õt q

u¶

LiÖt

kª

So s

¸nh

cÆp

®«i.

1. L

iªn

quan

®Õn

sin

h kÕ

•C

¸c d

Þch

vô h

¹ tÇ

ng c

hÝnh

cã

t¹i ®

Þa p

h¬n

g?

•C

¬ së

h¹

tÇng

nµo

qua

n trä

ng v

íi s

inh

kÕ c

ña n

gêi

d©n?

•N¾m

®î

c ç

c dÞ

ch v

ô C

SHT

cãt¹

i ®Þa

ph

¬ng

•X¸

c ®Þ

nh c

¸c d

Þch

vô q

uan

träng

víi ®

Þa p

h¬n

g ®Ó

®¸n

h gi

¸.

S¬ ®å

ph©n

bæ

2. H

iÖn

tr¹n

g m

ét s

è c¬

së

h¹ tÇ

ng q

uan

trän

g(d

o ng

êi d

©n ®

· x¸

c ®Þ

nh )

•Sè

lîn

g, c

hÊt l

îng

çc

dÞc

h vô

c¬

së h

¹ tÇ

ng c

hÝnh

: gia

o th

«ng,

®iÖ

n, n

íc

s¹ch

, thuû

lîi,

th«n

g tin

, chî

•Sù

ph©

n bè

cña

çc

c«n

g tr×

nh n

µy tr

ªn ®

Þa b

µn (m

øc ®

é th

uËn

tiÖn,

tÝnh

hiÖ

uqu

¶ tro

ng s

ö dô

ng)

•C

ã ®

îc b

øc tr

anh

kh¸i

qu¸

t vÒ

hiÖn

tr¹n

g cñ

a nh

÷ng

CSH

T

•§

¸nh

gi¸

®îc

møc

®é

thuË

n lî

icò

ng n

h k

hã k

h¨n

cña

ngê

i d©n

trong

sö

dông

Th¶o

luËn

nhã

m3.

TiÕ

p cË

n cñ

a ng

êi n

ghÌo

•N

h÷ng

hµn

g ho

¸ c«

ng c

éng

nh

®iÖn

, ní

c, th

uû lî

i, h¹

tÇng

th«n

g tin

cã

nh÷n

g ®Æ

c tÝn

h g×?

Møc

®é

®¸p

øng

nhu

cÇu?

Møc

®é

æn ®

Þnh

•C

¸c ®

Æc tÝ

nh v

Ò hÖ

thèn

g ®

êng

giao

th«n

g, c

¸c c

«ng

tr×nh

c«n

g cé

ng m

µng

êi n

ghÌo

®an

g sö

dôn

g nh

th

Õ nµ

o? M

øc ®

é th

uËn

tiÖn?

thiÕ

u ha

y ®ñ

, chÊ

tl

îng?

•M

øc ®

é sö

dôn

g cñ

a ng

êi n

ghÌo

, sù

tham

gia

sö

dông

, qu¶

n lý

•Bi

Õn ®

éng/

quy

ho¹c

h/ c

hiÕn

lîc

ph¸

t triÓ

n c¬

së

h¹ tÇ

ng c

ho 5

n¨m

tíi/

dù

kiÕn

cã

nh÷n

g t¸

c ®é

ng g

× ®Õn

sin

h kÕ

cña

ng

êi d

©n.

•N¾m

®î

c kh

¶ n¨

ng ti

Õp c

Ën c

ñang

êi n

ghÌo

•T×

m h

iÓu

®îc

møc

®é

tham

gia

qu¶n

lý ,

sö d

ông

cña

ngê

i ngh

Ìovµ

nh÷

ng c

¶n tr

ë cñ

a ng

êi n

ghÌo

khi t

iÕp

cËn

víi c

¬ së

h¹

tÇng

vµ

nguy

ªn n

h©n

cña

nã



- Th¸ng 12 - 2006 149


LiÖt

kª,

th¶o

luËn

4. T

hÓ c

hÕ, c

hÝnh

s¸c

h

•C

¸c c

hÝnh

s¸c

h, c

h¬n

g tr×

nh, d

ù ¸n

®·

vµ ®

ang

®Çu

t c

¬ së

h¹

tÇng

t¹i ®

Þaph

¬ng?

•H

×nh

thøc

tæ c

høc,

qu¶

n lý

dÞc

h vô

®èi

víi

tõng

lo¹i

dÞc

h vô

h¹

tÇng

gia

o th

«ng,

thuû

lîi,

níc

s¹c

h, th

«ng

tin...

•C

¸c ®

iÒu

kiÖn

, tho

¶ th

uËn,

rµng

bué

c kh

i sö

dông

(vÝ d

ô ph

¶i c

ã hé

khÈ

u, lÖ

phÝ,

®Æt cäc

, x¸c

nhË

n...)?

•N

h÷ng

®èi

tîn

g nµ

o kh

«ng

tiÕp

cËn

®îc

, v× s

ao?

•Q

uy ®

Þnh

vÒ v

iÖc

qu¶n

lý s

ö dô

ng c

¸c d

Þch

vô n

µy?

•N

gêi

d©n

biÕ

t g× v

Ò qu

yÒn

vµ n

ghÜa

vô

cña

hä tr

ong

viÖc

tham

gia

qu¶

n lý

sö

dông

c¬

së h

¹ tÇ

ng.

•Sù

ph©

n cÊ

p tro

ng q

uyÕt

®Þn

h, q

u¶n

lý v

µ sö

dôn

g ç

c c«

ng tr

×nh

h¹ tÇ

ng?

•Sù

tham

gia

cña

ng

êi d

©n tr

ong

qu¸

tr×nh

quy

Õt ®

Þnh,

qu¶

n lý

, x©y

dùn

g, g

i¸m

s¸t v

µ b¶

o dìn

g c«

ng tr

×nh

•T¸

c ®é

ng c

ña c

¬ cë

h¹

tÇng

®Õn

®êi

sèn

g, th

u nh

Ëp, p

hóc

lîi c

ña n

gêi

d©n

•Bi

Õt ®

îc

çc

chÝn

h s¸

ch, c

h¬n

gtr×

nh d

ù ¸n

®·

vµ ®

ang

thùc

hiÖ

n t¹

i®Þ

a ph

¬ng

•T×

m h

iÓu

®îc

vai

trß

cña

ngê

id©

n tro

ng v

iÖc

gi¸m

s¸t

thi c

«ng

thùc

hiÖn

çc

c«n

g tr×

nh

•Th

Êy ®

îc

t¸c

®éng

cña

c¬

së h

¹tÇ

ng ®

èi v

íi s

inh

kÕ c

ña n

gêi

d©n

tõ®ã

cã

hín

g ®Ç

u t

phï

hîp

5. L

µm th

Õ nµ

o ®Ó

ng

êi n

ghÌo

tiÕp

cËn

tèt h

¬n

•VÒ

phÝ

a ch

Ýnh

s¸ch

cña

Nhµ

ní

c

C¶i

çc

h ch

Ýnh

s¸ch

,

N©n

g ca

o n¨

ng lù

c th

am g

ia c

ña n

gêi

d©n

C¶i

çc

h c¬

chÕ

•VÒ

vai

trß

cña

chÝn

h qu

yÒn

®Þa

ph¬

ng?

•VÒ

phÝ

a ng

êi d

©n c

Çn hç

trî g

×?

•§

a ra

mét

hÖ

thèn

g gi

¶i p

h¸p

nh»m

hoµ

n th

iÖn

chÝn

h s¸

ch ®

Çu t

c¬ s

ë h¹

tÇng

phï

hîp

víi

®Þa

ph¬

ng



- Th¸ng 12 - 2006150

§¸nh gi¸ c¬ së h¹ tÇng vµ dÞch vô x· héi c¬ b¶n cã sù tham giaC«

ng c

ô sè

6 b

: th¶

o l

uËn

vÒ p

hÇn

C¬ s

ë h

¹ tÇ

ng

(nhã

m n

gê

i d©n

ng

hÌo

vµ k

h«ng

ngh

Ìo)

C«

ng

cô

Né

i du

ng

vµ

çc

c©u

há

i cô

th

ÓK

Õt q

u¶

LiÖt

kª

So s

¸nh

cÆp

®«i

1. T

×m h

iÓu

çc

c¬ s

ë h¹

tÇng

cã

liªn

quan

®Õn

sin

h kÕ

•C

¸c d

Þch

vô c

¬ së

h¹

tÇng

hiÖ

n cã

t¹i ®

Þa p

h¬n

g?

•Lo

¹i c

¬ së

h¹

tÇng

nµo

qua

n trä

ng n

hÊt v

íi s

inh

kÕ c

ña n

gêi

d©n

?

T×m

®î

c da

nh s

¸ch

c¬ s

ë h¹

tÇng

mµ

ngê

i d©n

cho

lµ q

uan

träng

®Ó

®¸nh

gi¸

VÏ b

¶n ®å

th«n

b¶n

2. H

iÖn

tr¹n

g ç

c dÞ

ch v

ô c¬

së

h¹ tÇ

ng c

hÝnh

•Sè

lîn

g, c

hÊt l

îng

çc

dÞc

h vô

c¬

së h

¹ tÇ

ng c

hÝnh

: gia

o th

«ng,

®iÖ

n, c

Êpn

íc, t

huû

lîi,

h¹ tÇ

ng th

«ng

tin

•Sù

ph©

n bè

cña

çc

c«n

g tr×

nh n

µy tr

ªn ®

Þa b

µn (m

øc ®

é th

uËn

tiÖn,

tÝnh

hiÖ

uqu

¶ tro

ng s

ö dô

ng)

N¾m

®î

c hi

Ön tr

¹ng,

sù

ph©n

bæ

®Óth

Êy ®

îc

bøc

tranh

vÒ

h¹ tÇ

ng c

¬ së

cña

®Þa

ph¬

ng

S¬ ®å

Venn

3. C

¸c b

ªn c

ã liª

n qu

an

•N

h÷ng

ai/c

¬ qu

an n

µo c

ung

cÊp,

qu¶

n lý

tæ c

høc

sö d

ông

nh÷n

g lo

¹i d

Þch

vônµ

y

•N

h÷ng

®èi

tîn

g nµ

o kh

ã tiÕ

p cË

n ®

îc v

íi d

Þch

vô h

¹ tÇ

ng?

•C

ã nh

÷ng

ai, c

¬ qu

an, t

æ ch

øc n

µo c

ã liª

n qu

an tr

ong

ho¹t

®én

g cu

ng c

Êp v

µsö

dôn

g nh

÷ng

dÞch

vô

nµy?

•Va

i trß

cña

ng

êi d

©n

ThÊy

®î

c va

i trß

cña

çc

bªn

tron

gvi

Öc th

am g

ia x

©y d

ùng,

sö

dông

vµ

gi¸m

s¸t

çc

c«n

g tr×

nh



- Th¸ng 12 - 2006 151


Th¶o

luËn

nhã

m4.

TiÕ

p cË

n cñ

a ng

êi n

ghÌo

Nh÷

ng h

µng

ho¸

c«ng

cén

g nh

®i

Ön, n

íc,

thuû

lîi,

h¹ tÇ

ng th

«ng

tin c

ã nh

÷ng

®Æc

tÝnh

g×?

Xa h

ay g

Çn

•M

øc ®

é ®¸

p øn

g nh

u cÇ

u

•M

øc ®

é ®¶

m b

¶o s

ö dô

ng c

ho c

¸c th

iÕt b

Þ (M

øc ®

é ®¶

m b

¶o ®

ñ dï

ng c

ho s

¶nxu

Êt, v

Ý dô

hÖ th

èng

tíi

tiªu

, ®ê

ng n

éi b

é, tr

¹m ®

iÖn )

Çc

®Æc

tÝnh

vÒ

hÖ th

èng

®ên

g gi

ao th

«ng,

çc

c«n

g tr×

nh c

«ng

céng

mµ

ngê

ing

hÌo

®ang

sö

dông

nh

thÕ

nµo?

•M

øc ®

é th

uËn

tiÖn?

thiÕ

u ha

y ®ñ

, møc

®é

sö d

ông

cña

ngê

i ngh

Ìo, s

ù th

amgi

a sö

dôn

g, q

u¶n

lý?

•C

hÊt l

îng?

•N

gêi

ngh

Ìo g

Æp n

h÷ng

rñi r

o g×?

•C

¸ch

kh¾c

phô

c

§¸n

h gi

¸ ®

îc k

hã k

h¨n

thuË

n lî

icñ

a ng

êi n

ghÌo

tron

g tiÕ

p cË

n, s

ödô

ng v

µ th

am g

ia x

©y d

ùng

c¬ s

ë h¹

tÇng

t¹i ®

Þa p

h¬n

g

Th¶o

luËn

nhã

m5.

ThÓ

chÕ

chÝ

nh s

¸ch

vµ ®

Æc ®

iÓm

gia

o dÞ

ch

•H

×nh

thøc

tæ c

høc,

qu¶

n lý

dÞc

h vô

®èi

víi

tõng

lo¹i

dÞc

h vô

h¹

tÇng

gia

o th

«ng,

thuû

lîi,

níc

s¹c

h, th

«ng

tin...

•C

¸c ®

iÒu

kiÖn

, tho

¶ th

uËn,

rµng

bué

c kh

i sö

dông

(vÝ d

ô ph

¶i c

ã hé

khÈ

u, lÖ

phÝ,

®Æt cäc

, x¸c

nhË

n...)?

•Q

uy ®

Þnh

cña

çc

c¬ q

uan

nhµ

níc

, chÝ

nh q

uyÒn

, kÓ

c¶ c

¸c q

uy ®

Þnh

tù q

u¶n

(h¬

ng

íc..)

vÒ

viÖc

qu¶

n lý

sö

dông

çc

dÞc

h vô

nµy?

Ng

êi d

©n b

iÕt g

× vÒ

quyÒ

n vµ

nghÜa

vô

cña

hä tr

ong

viÖc

tham

gia

qu¶

n lý

sö

dông

c¬

së h

¹ tÇ

ng.

•N

gêi

d©n

cã

tham

gia

bµn

b¹c

, ra

quyÕ

t ®Þn

h vÒ

lùa

chän

c¬

së h

¹ tÇ

ng,

•G

i¸ c

¶ ç

c dÞ

ch v

ô do

ai q

uy ®

Þnh

(®èi

víi

nh÷

ng d

Þch

vô c

«ng

Ých,

phÝ

thuû

lîi,

m«i

trê

ng…).

Ph¬

ng th

øc th

anh

to¸n?

LiÖt

kª

®îc

çc

chÝ

nh s

¸ch/

ch

¬ng

tr×nh

/ dù

¸n ®

· vµ

®an

g ®Ç

u t

t¹i ®

Þaph

¬ng

LÊy

®îc

çc

th«n

g tin

vÒ

vai t

rß c

ñang

êi d

©n tr

ong

viÖc

tham

gia

bµn

b¹c

lùa

chän

, qu¶

n lý

c¬

së h

¹ tÇ

ngt¹

i ®Þa

ph

¬ng

§µn

h gi

¸ ®

îc t¸

c ®é

ng c

ña c

¬ së

h¹ tÇ

ng ®

Õn ®

êi s

èng

d©n

sinh



- Th¸ng 12 - 2006152


•C

hi p

hÝ ®

ãng

gãp

XD c

¸c c

¬ së

h¹

tÇng

vµ

çc

dÞch

vô

ban

®Çu

nh

thÕ

nµo?

•N

gêi

ngh

Ìo c

ã ®

îc g

i¶m

gi¸

(chi

phÝ) k

hi s

ö dô

ng c

¸c d

Þch

vô k

h«ng?

Møc

gi¶m

lµ b

ao n

hiªu?

•Sù

®ãn

g gã

p vµ

tham

gia

qu¶

n lý

gi¸

m s

¸t c

¸c c

«ng

tr×nh

c¬

së h

¹ tÇ

ng n

hhÖ

thñy

lîi n

há, ®

êng

liªn

th«n

, ®ê

ng li

ªn x

·...

•VÊ

n ®Ò

b¶o

hµn

h ç

c c«

ng tr

×nh?

•T¸

c ®é

ng c

ña c

¸c d

Þch

vô c

¬ cë

h¹

tÇng

®Õn

®êi

sèn

g, th

u nh

Ëp, p

hóc

lîi,

tiÕng

nãi

cña

ng

êi d

©n

Th¶o

luËn

nhã

m6.

X¸c

®Þn

h ç

c gi

¶i p

h¸p

hç tr

î ®Ó

ng

êi n

ghÌo

hë

ng lî

i nhi

Òu h

¬n

•VÒ

phÝ

a ch

Ýnh

s¸ch

cña

Nhµ

ní

c : C

¶i c

¸ch

chÝn

h s¸

ch,

•N

©ng

cao

n¨ng

lùc

tham

gia

cña

ng

êi d

©n

•C

¶i c

¸ch

c¬ c

hÕ (p

h©n

cÊp,

ph©

n qu

yÒn,

®æi

míi

çc

h×n

h th

øc c

ung

cÊp

vµqu

¶n lý

çc

dÞc

h vô

c¬

së h

¹ tÇ

ng p

hôc

vô s

¶n x

uÊt (

thuû

lîi,

tíi

tiªu…)

•VÒ

vai

trß

cña

chÝn

h qu

yÒn

®Þa

ph¬

ng?

•Lù

a chän

çc

c«n

g tr×

nh

u tiª

n ®Ç

u t

•N

gêi

ngh

Ìo c

Çn hç

trî g

× ?

LiÖt

kª

®îc

dan

h s¸

ch c

¸c n

hu c

Çucñ

a ng

êi d

©n v

Ò ®Ç

u t

vµ

x©y

dùng

c¬ s

ë h¹

tÇng

phï

hîp



PhÇn V:

§¸nh gi¸ dÞch vô x· héi c¬ b¶n

cã sù tham gia



I. Giíi thiÖu

NhiÒu nghiªn cøu ®· cho thÊy viÖc thiÕu çc dÞch

vô x· héi c¬ b¶n ®· lµm cho ngêi nghÌo khã

kh¨n h¬n khi tiÕp cËn çc nguån lùc vµ lµ mét

trong nh÷ng vÊn ®Ò lµm cho ®ãi nghÌo trë nªn

trÇm träng h¬n. C¶i çch kinh tÕ x· héi cña ViÖt

Nam trong nh÷ng n¨m qua ®· ®em l¹i nhng c¶i

thiÖn c¬ b¶n vÒ c¬ së çc dÞch vô y tÕ vµ gi¸o

dôc. Tuy nhiªn møc ®é hëng lîi tõ çc dÞch vô

trªn cña çc hé gia ®×nh l¹i kh¸c nhau kh¸ lín

gi÷a çc nhãm thu nhËp, çc vïng ®Þa lý. Çc

yÕu tè vÒ y tÕ vµ gi¸o dôc liªn quan chÆt chÏ víi

nh÷ng ®Æc ®iÓm vÒ ®ãi nghÌo: ®«ng con, èm ®au,

Ýt häc, kh«ng tiÕp cËn ®îc víi çc nguån lùc võa

lµ ®iÒu kiÖn võa lµ nguyªn nh©n g©y ra ®ãi

nghÌo. Trong nç lùc phÊn ®Êu ®Ó gi¶m nghÌo

cña ®Êt níc viÖc ®Çu t cho dÞch vô x· héi c¬

b¶n ®îc ®Æc biÖt coi träng v× nã sÏ thóc ®Èy kh¶

n¨ng tiÕp cËn víi c«ng nghÖ míi trong n«ng

nghiÖp, khuyÕn khÝch lao ®éng, ®a d¹ng sinh kÕ,

ph¸t triÓn thÞ trêng s¶n phÈm vµ mang l¹i nhiÒu

c¬ héi lín h¬n ®Ó ngêi d©n tham gia vµo çc

ho¹t ®éng kinh tÕ kh¸c.

§Ó thÊy ®îc t¸c ®éng cña dÞch vô x· héi c¬ b¶n

tíi vÊn ®Ò sinh kÕ cña ngêi nghÌo, nghiªn cøu

tËp trung vµo 2 dÞch vô quan träng liªn quan trùc

tiÕp nhÊt, ®ã lµ y tÕ vµ gi¸o dôc.

II. Môc tiªu

• Nghiªn cøu vÒ DÞch vô x· héi c¬ b¶n lµ

nghiªn cøu vÒ kh¶ n¨ng tiÕp cËn vµ sö dông

vèn con ngêi ®Ó t¹o dùng sinh kÕ.

• Gióp cho çc nhµ nghiªn cøu vµ ho¹ch ®Þnh

chÝnh s¸ch cã çi nh×n chÝnh x¸c h¬n vÒ thùc

tr¹ng DÞch vô XHCB vµ viÖc thùc hiÖn çc

chÝnh s¸ch hç trî cho ngêi nghÌo trªn c¬ së

®ã ®Ò xuÊt çc chÝnh s¸ch phï hîp víi ®Þa

ph¬ng nh»m gióp ngêi nghÌo cã c¬ héi

tho¸t nghÌo vµ tham gia thÞ trêng tèt h¬n

III. Néi dung


1. HiÖn tr¹ng y tÕ, gi¸o dôc ë ®Þa ph¬ng nh

thÕ nµo?

2. T×m hiÓu viÖc thùc hiÖn çc chÝnh s¸ch hç trî

3. TiÕp cËn vµ sö dông cña ngêi nghÌo ®èi víi

y tÕ, gi¸o dôc nh thÕ nµo? Cã khã kh¨n thuËn

lîi g×, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t¸c ®éng cña y tÕ,

gi¸o dôc ®èi víi sinh kÕ cña ngêi nghÌo?

4. ChiÕn lîc ph¸t triÓn cña Y tÕ/ Gi¸o dôc nh thÕ

nµo? CÇn hç trî g× ®Ó thùc hiÖn chiÕn lîc ®ã?

5. Lµm thÕ nµo ®Ó ngêi nghÌo tiÕp cËn tèt h¬n?


§èi tîng: §Ó thu thËp ®îc ®Çy ®ñ çc th«ng tin

®Ó tr¶ lêi cho çc c©u hái vÒ dÞch vô x· héi c¬ b¶n

hai nhãm ®èi tîng chÝnh cÇn lµm viÖc trùc tiÕp

®ã lµ:

1) Çn bé

2) Ngêi d©n.









dông lµ:

1) Th¶o luËn nhãm - lµm viÖc víi çn bé chÝnh

quyÒn çc cÊp;

2) §¸nh gi¸ cã sù tham gia - lµm viÖc víi çc

nhãm ngêi d©n


- Th¸ng 12 - 2006154

§¸nh gi¸ dÞch vô x· héi c¬ b¶n cã sù tham gia



- Th¸ng 12 - 2006 155


2. T×m hiÓu viÖc thùc hiÖn çcchÝnh s¸ch hç trî vÒ y tÕ/ gi¸o

dôc cña ngêi nghÌo?

1. HiÖn tr¹ng cña hÖthèng y tÕ/ gi¸o dôc?

3. TiÕp cËn vµ södông c¶ ngêi nghÌo®èi víi y tÕ/ gi¸o dôc?

5. CÇn lµm g× ®Ó ngêi nghÌoTiÕp cËn tèt h¬n?

4. ChiÕn lîc ph¸t triÓncña y tÕ/ gi¸o dôc

5 C¢U HáIquanträng

H×nh vÏ: Néi dung ®¸nh gi¸ dÞch vô x· héi c¬ b¶n

§èi tîng

Çn bé

CÊp tØnh

HuyÖn

CÊp x·

Nhãm ngêid©n

Hé gia ®×nh

Th¶o luËnnhãm


§iÒu tra hé

Ph¬ngph¸p

Ngêi d©n

H×nh vÏ : §èi tîng vµ ph¬ng ph¸p thu thËp th«ng tin






- Th¸ng 12 - 2006156



tr×nh tù: TØNH - HUYÖN - X·, mçi cÊp mét cuéc th¶o luËn. VÒ c¬ b¶n, th¶o luËn nhãm çn bé chÝnh


1 §èi tîng: Çn bé çc cÊp Ph¬ng ph¸p: Th¶o luËn nhãm cã sù tham gia


• Th¶o luËn nhãm vÒ DÞch vô x· héi c¬ b¶n tØnh vµ huyÖn quy

m« kho¶ng 7-10 ngêi; ë cÊp x· lµ kho¶ng 10-15 ngêi (v× cã ®¹i

diÖn cÊp th«n vµ nhiÒu tæ chøc ®oµn thÓ). Gåm nh÷ng ngêi biÕt

râ t×nh h×nh kinh tÕ x· héi, çc chÝnh s¸ch hç trî X§GN thùc hiÖn

t¹i ®Þa ph¬ng.

• §èi víi cÊp tØnh vµ huyÖn: lµ çn bé UBND, thµnh viªn ban

X§GN, L§TBXH, Y tÕ, Gi¸o dôc - d¹y nghÒ çc tæ chøc ®oµn thÓ

nh: Héi PN, Héi N«ng d©n (t¬ng tù ë cÊp huyÖn lµ çc phßng

chøc n¨ng)


bé X§GN, L§ -XH, Y tÕ, Gi¸o dôc, MTTQ x·, ®¹i diÖn çc tæ chøc

®oµn thÓ: Héi PN, vµ mét sè trëng th«n.


• Nh©n sù tæ chøc th¶o luËn: nªn bè trÝ 3 ngêi, 1 ngêi híng



• Thêi gian: mét buæi (3-4 giê, cã gi¶i lao) vµ cè g¾ng sö dông

thêi gian theo híng dÉn c«ng cô.



• Kü thuËt: chuÈn bÞ ®Çy ®ñ dông cô (b¶ng, giÊy Ao, bót, thÎ

mÇu) theo yªu cÇu, giíi thiÖu vÒ kü thuËt PA tríc khi sö dông.








- Th¸ng 12 - 2006 157


KÕt qu¶ mong ®îi lµ g×? • Th«ng tin vÒ y tÕ / gi¸o dôc ®îc thu thËp vµ tæ chøc theo hÖ

thèng dùa trªn kü thuËt PA (s¶n phÈm th¶o luËn)

• Mét tËp hîp çc th«ng tin thø cÊp cÇn thu thËp bæ sung (do th

ký tæng hîp nÕu cã)




• Nh÷ng th«ng tin cÇn thu thËp :

1) HiÖn tr¹ng cña hÖ thèng gi¸o dôc - d¹y nghÒ vµ y tÕ ®Þa

ph¬ng: sè lîng, chÊt lîng (c¬ së vËt chÊt, ®éi ngò çn bé) ®Æc

®iÓm m¹ng líi, møc ®é ®¸p øng, ¶nh hëng thÕ nµo ®Õn sinh kÕ

cña ngêi d©n trong vïng nhÊt lµ ngêi nghÌo.

2) Çc chÝnh s¸ch hç trî cña Nhµ níc vÒ y tÕ/ gi¸o dôc ®îc ¸p

dông vµ thùc hiÖn t¹i ®Þa ph¬ng. Khã kh¨n víng m¾c cña ®Þa

ph¬ng khi tæ chøc thùc hiÖn. Vai trß cña çc cÊp chÝnh quyÒn,

kiÕn nghÞ tõ çc cÊp chÝnh quyÒn víi viÖc thùc hiÖn çc chÝnh

s¸ch.

3) Møc ®é tiÕp cËn vµ hëng lîi cña ngêi nghÌo: ngêi nghÌo

cã biÕt çc th«ng tin vÒ chÝnh s¸ch hç trî cña Nhµ níc vÒ y tÕ/

gi¸o dôc kh«ng, cã tiÕp cËn vµ sö dông ®îc kh«ng, khã kh¨n g×?

§Ó sö dông cã ®ßi hái ®iÒu kiÖn g× kh«ng? NÕu kh«ng sö dông th×

v× sao? T¸c ®éng nh thÕ nµo ®Õn sinh kÕ: theo híng tèt lªn hay

xÊu ®i - nguyªn nh©n; t¸c ®éng ®Õn vai trß vÞ trÝ x· héi cña ngêi

nghÌo nh thÕ nµo? Mong muèn cña ngêi nghÌo.

4) ChiÕn lîc ph¸t triÓn trong thêi gian tíi

5) X¸c ®Þnh çc gi¶i ph¸p ®Ó ngêi nghÌo hëng lîi nhiÒu h¬n.

• C«ng cô: sö dông çc kü thuËt PA (liÖt kª, s¬ ®å ph©n bæ, trao

®æi..) trong qu¸ tr×nh th¶o luËn nhãm ®Ó thu thËp ®îc nhiÒu

th«ng tin theo hÖ thèng. V× vËy ®ßi hái ngêi híng dÉn th¶o luËn

ph¶i cã kü n¨ng sö dông vµ híng dÉn çc kü thuËt PA.

Xem c«ng cô 7 a: Th¶o luËn víi çn bé chÝnh quyÒn çc cÊp



- Th¸ng 12 - 2006158



néi dung c©u hái th¶o luËn, çc chÝnh s¸ch hiÖn hµnh ®Ó cã

thÓ gi¶i thÝch nÕu ngêi tham dù kh«ng biÕt vµ thµnh th¹o kü

thuËt PA.

• CÇn thu thËp çc th«ng tin thø cÊp liªn quan Y tÕ /gi¸o dôc ®Ó

cã c¬ së kiÓm tra vµ bæ sung.



• Sè lîng ngêi tham dù ph¶i ®¶m b¶o cã nh÷ng thµnh viªn

"chñ chèt" tõ çc ngµnh cã liªn quan ®Õn kÕ ho¹ch ®Çu t, Y tÕ

/ Gi¸o dôc. D¹y nghÒ vµ viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch hç trî cho

ngêi nghÌo ®èi víi cÊp tØnh, huyÖn hay l·nh ®¹o x·, çn bé

X§GN, y tÕ, gi¸o dôc, héi phô n÷... ®èi víi ë cÊp x·.



®æi theo nhng nhÊt thiÕt ph¶i hoµn tÊt viÖc ®iÒu chØnh, bæ sung







Tïy thuéc vµo môc tiªu, tÝnh chÊt d©n c cña ®Þa bµn mµ çc nhãm d©n c kh¸c nhau ®îc tæ chøc ®Ó

®¸nh gi¸. trong ®ã cã nhãm nghÌo (nam, n÷, d©n téc, nhãm nhËp c...), nhãm kh«ng nghÌo (nam,

n÷...). ViÖc tæ chøc ®¸nh gi¸ DÞch vô x· héi c¬ b¶n ®èi víi tõng nhãm cÇn ®¶m b¶o çc néi dung sau:

2 §èi tîng: Nhãm ngêi d©n Ph¬ng ph¸p: §¸nh gi¸ cã sù tham gia


• §¸nh gi¸ DÞch vô x· héi c¬ b¶n cã sù tham gia cña ngêi d©n

chØ nªn thùc hiÖn víi nhãm cã quy m« 10-15 ngêi;


nh: nghÌo, kh«ng nghÌo, giíi tÝnh, d©n téc, hay t×nh tr¹ng c

tró,...



- Th¸ng 12 - 2006 159


Tæ chøc cuéc ®¸nh gi¸nh thÕ nµo?




• Thêi gian: mét buæi (3-4 giê, cã gi¶i lao)











1) Thùc tr¹ng hÖ thèng y tÕ/ gi¸o dôc cña ®Þa ph¬ng

2) T×m chÝnh s¸ch hç trî vÒ y tÕ/ gi¸o dôc ®îc thùc hiÖn t¹i ®Þa

ph¬ng

3) T×m hiÓu kh¶ n¨ng tiÕp cËn cña ngêi nghÌo víi çc dÞch vô y

tÕ/gi¸o dôc. Nh÷ng khã kh¨n, c¶n trë, ®èi víi ngêi nghÌo khi

tiÕp cËn vµ sö dông dÞch vô x· héi c¬ b¶n. §¸nh gi¸ møc ®é hµi

lßng cña ngêi nghÌo vÒ c¬ së vËt chÊt, chÊt lîng dÞch vô, th¸i

®é phôc vô

4) T×m hiÓu gi¸ c¶/chi phÝ cña çc dÞch vô vµ t¸c ®éng cña nã ®Õn

sinh kÕ cña ngêi nghÌo,

5) X¸c ®Þnh gi¶i ph¸p ®Çu t, chÝnh s¸ch hç trî cho dÞch vô x· héi

c¬ b¶n xuÊt ph¸t tõ mong muèn cña ngêi nghÌo.

• C«ng cô: sö dông çc kü thuËt PA (liÖt kª, vÏ b¶n ®å th«n

b¶n.., vÏ s¬ ®å giao lu) trong qu¸ tr×nh th¶o luËn nhãm ®Ó thu

thËp ®îc nhiÒu th«ng tin theo hÖ thèng. V× vËy ngêi híng dÉn

th¶o luËn ph¶i cã kü n¨ng sö dông vµ híng dÉn çc kü thuËt PA

Xem chi tiÕt bé c«ng cô 7b - Th¶o luËn víi ngêi d©n vÒ DÞch vô

x· héi c¬ b¶n



- Th¸ng 12 - 2006160


KÕt qu¶ mong ®îi lµ g×? • Th«ng tin vÒ y tÕ/ gi¸o dôc ®îc thu thËp tõ ngêi d©n ®îc tæ

chøc theo hÖ thèng dùa trªn kü thuËt PA (s¶n phÈm th¶o luËn)

• Mét b¸o ço hiÖn trêng vµ kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ do th ký vµ

ngêi híng dÉn th¶o luËn thùc hiÖn trªn c¬ së çc th«ng tin thu

thËp ®îc.

CÇn lu ý g×? • Ngêi híng dÉn th¶o luËn ph¶i thùc sù n¾m ®îc çc chÝnh

s¸ch hç trî cña Nhµ níc vÒ y tÕ/ gi¸o dôc cho ngêi nghÌo,

ngêi d©n téc thiÓu sè nh Q§135/1998/Q§-TTg, Q§

139/2002/Q§-TTg,Q§168/2001/Q§-TTg, Q§ 186/2001/Q§ -

TTg,... môc tiªu, néi dung c©u hái th¶o luËn vµ thµnh th¹o kü

thuËt PA.




• Kh«ng nªn ®Ó çn bé ®Þa ph¬ng tham gia víi nhãm ngêi d©n

®Ó ngêi d©n kh«ng e ng¹i khi ph¸t biÓu ý kiÕn.



• Ng«n ng÷: cÇn ph¶i kh¼ng ®Þnh mäi ngêi ®· hiÓu ®óng çc

c©u hái vµ nh÷ng néi dung kh¸c.

• Sau mçi buæi th¶o luËn cÇn lµm ngay b¸o ço hiÖn trêng ®Ó

kh«ng quªn çc sù kiÖn x¶y ra trong phiªn th¶o luËn, bæ sung

çc th«ng tin ë çc phiªn sau nÕu thÊy cha ®Çy ®ñ.


thiÕt kÕ ®Ó thu thËp th«ng tin vÒ nhiÒu néi dung, nh: sinh kÕ, thÞ trêng lao ®éng, vèn, ®Êt ®ai, c¬ së

h¹ tÇng, dÞch vô x· héi c¬ b¶n. PhÇn hái vÒ DÞch vô x· héi c¬ b¶n cÇn ®¶m b¶o çc vÊn ®Ò sau:

2 §èi tîng: Hé gia ®×nhPh¬ng ph¸p: §iÒu tra


• Quy m« mÉu ®iÒu tra thêng ®îc thiÕt kÕ theo 2 nhãm; 60 -

70 hé nghÌo vµ 30 - 40 hé kh«ng nghÌo


nghÌo vµ kh«ng nghÌo ®îc lËp t¹i ®Þa ph¬ng



- Th¸ng 12 - 2006 161


Tæ chøc cuéc ®iÒu tranh thÕ nµo?

• LËp danh s¸ch hé nghÌo vµ danh s¸ch hé kh«ng nghÌo trªn

®Þa bµn

• LËp danh s¸ch hé ®iÒu tra theo ph¬ng ph¸p ngÉu nhiªn

kh«ng lÆp l¹i


• Tæ chøc pháng vÊn, ghi chÐp th«ng tin trùc tiÕp t¹i çc hé



• Nh÷ng th«ng tin cÇn thu thËp vÒ tiÕp cËn vµ sö dông çc dÞch

vô x· héi c¬ b¶n

1. T×nh h×nh søc khoÎ vµ häc tËp cña çc thµnh viªn trong gia

®×nh nh thÕ nµo?

2. T×nh h×nh tiÕp cËn/ sö dông çc dÞch vô y tÕ/ gi¸o dôc, nÕu

kh«ng sö dông nªu nguyªn nh©n

3. Møc ®é ®ãng gãp, gi¸ c¶ dÞch vô, chÊt lîng phôc vô, møc ®é

b»ng lßng cña gia ®×nh víi çc dÞch vô

4. KiÕn nghÞ cña gia ®×nh vÒ vÊn ®Ò lµm thÕ nµo ®Ó ngêi nghÌo

tiÕp cËn tèt h¬n çc dÞch vô x· héi c¬ b¶n



Xem phiÕu ®iÒu tra hé gia ®×nh - Phô lôc c«ng cô sè 8


yªu cÇu vµ ®îc kiÓm tra t¹i hiÖn trêng.






chØnh) phï hîp víi môc tiªu nghiªn cøu.



- Th¸ng 12 - 2006162



vËy ®iÒu tra viªn kh«ng cã c¬ héi quan s¸t gia c¶nh.


• KiÓm tra vµ bæ sung th«ng tin ngay t¹i ®Þa bµn.

• Nªn ph©n c«ng 1 ngêi phô tr¸ch phÇn viÖc ®iÒu tra hé gia

®×nh

VI. Tæng hîp s¬ bé

B¸o ço hiÖn trêng vÒ DÞch vô x· héi c¬ b¶n




Biªn b¶n lµ b¸o ço m« t¶ (cã tÝnh sao, chôp) tr×nh tù

néi dung vµ kÕt qu¶ cña tõng cuéc th¶o luËn, ®¸nh

gi¸.

Ai lµm? • Th ký vµ ngêi híng dÉn th¶o luËn nhãm cã tr¸ch nhiÖm

hoµn thiÖn biªn b¶n dùa trªn kÕt qu¶ th¶o luËn hoÆc ®¸nh gi¸.

1 biªn b¶n





- §Þa ®iÓm








- Th¸ng 12 - 2006 163










ngêi viÕt b¸o ço.





CÇn lu ý g×? • Tr¸nh nhÇm lÉn th«ng tin néi dung gi÷a çc nhãm do ghi chó

kh«ng ®Çy ®ñ çc kÕt qu¶ thùc ®Þa, dÉn ®Õn sai lÖch vÒ ý kiÕn

®¸nh gi¸.

• ViÕt b¸o ço kh«ng theo tr×nh tù c©u hái sÏ khã kh¨n trong qu¸

tr×nh tæng hîp kÕt qu¶ ®Ó viÕt b¸o ço sau hiÖn trêng




mµ c¶ nh÷ng ý kiÕn ç nh©n ®Ó cã thÓ trÝch dÉn khi cÇn thiÕt

• NÕu cÇn nªn trang bÞ thiÕt bÞ ghi ©m, chôp h×nh (®Æc biÖt víi

nh÷ng ngêi cha cã kinh nghiÖm)

• Nªn cã mét form mÉu cho b¸o ço hiÖn trêng

B¸o ço hiÖn trêng tæng hîp lµ b¸o ço m« t¶ mét çch tæng hîp kÕt qu¶ th¶o luËn hay ®¸nh gi¸ theo

tr×nh tù çc néi dung (c©u hái) cña mét hay nhiÒu nhãm ®èi tîng. §©y lµ b¸o ço ®Çu vµo cho viÖc viÕt

çc b¸o ço chuyªn ®Ò hay b¸o ço tæng hîp.

Ai lµm? • Tèt nhÊt lµ nh÷ng ngêi híng dÉn th¶o luËn sÏ b¸o ço tæng

hîp hiÖn trêng.





- Th¸ng 12 - 2006164


Lµm nh thÕ nµo? • Tæng hîp tõ çc biªn b¶n




- Chñ ®Ò th¶o luËn vÒ phÇn nµo (c¬ së h¹ tÇng)



tîng.

Nh÷ng ý kiÕn

KÕt qu¶ PA,...





CÇn lu ý g×? • Dùa vµo TOR nªn thiÕt kÕ form mÉu cho b¸o ço tæng hîp

hiÖn trêng, thèng nhÊt Form tr×nh bµy.





trêng tæng hîp kh«ng ®îc lÉn víi ý kiÕn hiÖn trêng (môc riªng)

VII. Xö lý phiÕu ®iÒu tra hé vÒ dÞch vô x· héi c¬ b¶n



2. M· hãa


4. Híng dÉn


KÕt qu¶ xö lý




- Th¸ng 12 - 2006 165





thÓ trùc tiÕp thùc hiÖn.



ViÕt ch¬ng tr×nh nhËp tinHíng dÉn nhËp tinXö lý kÕt qu¶

Nhãm IT.

2. Ai thùc hiÖn çc bíc:

3. Yªu cÇu th«ng tin ®Çu ra phÇn dÞch vô x· héi c¬ b¶n nh thÕ nµo?

PhiÕu ®iÒutra Chung


• §¸nh gi¸ vÒ hiÖn tr¹ng ®i häc/søc khoÎ cña thµnh viªn gia ®×nh • T×nh h×nh sö dông dÞch vô y tÕ gi¸o dôc cña gia ®×nh• Nguyªn nh©n kh«ng sö dông• §¸nh gi¸ møc ®é hµi lßng vÒ dÞch vô y tÕ/gi¸o dôc cña hé gia ®×nh vÒ:

- C¬ sá vËt chÊt- Kho¶ng çch,- chÊt lîng phôc vô- Th¸i ®é phôc vô- Gi¸ c¶- ViÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch.

• KiÕn nghÞ cña gia ®×nh vÒ çc gi¶i ph¸p ®Ó ngêi nghÌo tiÕp cËn tèt h¬nçc dÞch vô x· héi c¬ b¶n

Theonhãm ho¹t

®éng


(nghÌo/kh«ngnghÌo, d©n téc,

t×nh tr¹ng c tró,...)


(x·, huyÖn, ...)



VIII. B¸o ço tæng hîp vÒ dÞch vô x· héi c¬ b¶n

B¸o ço tæng hîp vÒ dÞch vô x· héi c¬ b¶n lµ sù kÕt hîp 3 lo¹i th«ng tin chÝnh: (i) B¸o ço hiÖn trêng,

(ii) KÕt qu¶ ph©n tÝch ®iÒu tra hé gia ®×nh vÒ tiÕp cËn, vµ sö dông dÞch vô y tÕ/ gi¸o dôc, (iii) Th«ng tin

thø cÊp liªn quan ®Çu t, x©y dùng c¬ së vËt chÊt, kh¸m ch÷a bÖnh, d¹y häc vµ thùc hiÖn chÝnh s¸ch

tr¶ lêi mét çc hÖ thèng çc c©u hái nghiªn cøu.

- Th¸ng 12 - 2006166


§¸nh gi¸ cñanhãm ngêi d©n

Biªn b¶n hiÖn trêng

Tæng hîp hiÖn trêngvÒ DVXHCB


B¸o çoTæng hîp DVXHCB



Xö lý sè liÖu

Çc th«ng tin ®Çu ravÒ DVXHCB

B¸o ço, biÓu sè liÖu...

Niªn gi¸m TK

Çc chÝnh s¸ch hç trîcho ngêi nghÌo vÒ

y tÕ/gi¸o dôc

H×nh vÏ: Th«ng tin vµ b¸o ço tæng hîp vÒ dÞch vô x· héi c¬ b¶n (DVXHCB)



- Th¸ng 12 - 2006 167


IX:

Bé c

«ng

cô

c«ng

cô

sè 7

A : t

h¶o

luË

n vÒ

dÞc

h vô

x·

héi c

¬ b

¶n(n

hãm

çn

bé

chÝn

h q

uyÒn

çc

cÊp

)

C«

ng

cô

Né

i d

un

g v

µ ç

c c©

u há

i cô

th

ÓK

Õt q

u¶

LiÖt

kª,

th¶o

luËn

1. M

« t¶

thùc

tr¹n

g

•M

« t¶

m¹n

g l

íi c

¸c c

¬ së

kh¸

m c

h÷a

bÖnh

vµ

çc

trên

g hä

c, tr

êng

d¹y

nghÒ

trªn

®Þa

bµn

.

•T×

nh h

×nh

c¬ s

ë vË

t chÊ

t, tra

ng th

iÕt b

Þ/sè

lîn

g, c

hÊt l

îng

®éi

ngò

çn

bé

cña

çc

trên

g hä

c vµ

trê

ng d

¹y n

ghÒ/

çc

c¬ s

ë kh

¸m c

h÷a

bÖnh

trªn

®Þa

bµn?

So s

¸nh

gi÷a

trê

ng t

vµ

trên

g c«

ng/c

¬ së

y tÕ

t v

µ c«

ng?

•N

hu c

Çu s

ö dô

ng d

Þch

vô g

i¸o

dôc/

y tÕ

cña

ng

êi d

©n. K

h¶ n¨n

g ®

¸p ø

ngnh

÷ng

nhu

cÇu

®ã c

ña ®

Þa p

h¬n

g?

- Cã

®îc

bøc

tran

h vÒ

hÖ

thèn

g y

tÕvµ

gi¸

o dô

c cñ

a ®Þ

a ph

¬ng

.

2. T

hÓ c

hÕ/c

hÝnh

s¸c

h

•C

ã nh

÷ng

chÝn

h s¸

ch n

µo ®

· ®

îc ¸

p dô

ng v

µ th

ùc h

iÖn

t¹i ®

Þa p

h¬n

g? K

hãkh¨n

ví

ng m¾c

khi

thùc

hiÖ

n/¸p

dôn

g ch

Ýnh

s¸ch?

vai t

rß c

ña c

¸c c

Êp c

hÝnh

quyÒ

n vµ

kiÕ

n ng

hÞ c

ña ®

Þa p

h¬n

g ví

i viÖ

c ¸p

dôn

g, th

ùc h

iÖn

chÝn

h s¸

ch.

•§

Ó tiÕ

p cË

n ®

îc c

¸c c

hÝnh

s¸c

h hç

trî

vÒ g

i¸o

dôc/

y tÕ

ng

êi d

©n p

h¶i t

hùc

hiÖn

theo

nh÷

ng q

uy ®

Þnh,

thñ

tôc

g×?

•N

goµi

çc

chÝ

nh s

¸ch

chun

g, ®

Þa p

h¬n

g cã

huy

®én

g th

ªm c

¸c n

guån

lùc,

çc

h×nh

thøc

hç

trî n

µo th

ªm c

ho n

gêi

ngh

Ìo k

h«ng?

•T¸

c ®é

ng c

ña c

¸c c

hÝnh

s¸c

h hç

trî?

•T×

m h

iÓu

®îc

viÖ

c ¸p

dôn

g ç

cch

Ýnh

s¸ch

hç

trî c

ña n

hµ n

íc

cho

ngê

i ngh

Ìo t¹

i ®Þa

ph

¬ng

•Th

Êy ®

îc

khã

kh¨n

ví

ng m¾c

cña

®Þa

ph¬

ng k

hi ¸

p dô

ng/ t

hùc

hiÖn

chÝ

nh s

¸ch

vµ s

¸ng

kiÕn

cña

®Þa

ph¬

ng (n

Õu c

ã)

•Li

Öt k

ª nh

÷ng

khã

kh¨n

®Ó

cã c

¬së

khu

yÕn

nghÞ

, th¸

o gì

.



- Th¸ng 12 - 2006168


Chi

a nh

ãm th

¶olu

Ën

3. T

iÕp

cËn

vµ hë

ng lî

i cña

ng

êi n

ghÌo

•N

gêi

ngh

Ìo c

ã ®

îc c

¸c c

Êp c

hÝnh

quy

Òn c

ung

cÊp

çc

th«n

g tin

vÒ

chÝn

hs¸

ch hç

trî y

tÕ/g

i¸o

dôc

kh«n

g? T

h«ng

tin

qua

çc

kªnh

nµo? Kh

¶ n¨

ng ti

Õp c

Ëntí

i çc

nguån

th«n

g tin

nµy

cña

ng

êi d

©n?

§Æc

biÖ

t lµ

ngê

i ngh

Ìo?

•C

ã nh

÷ng

rñi r

o g×

tõ v

iÖc

thiÕ

u th

«ng

tin h

ay th

«ng

tin “n

hiÔu”?

T¹i

sao?

•N

gêi

ngh

Ìo c

ã sö

dôn

g ®

îc c

¸c d

Þch

vô hç

trî c

ña n

hµ n

íc

vÒ y

tÕ/g

i¸o

dôc

kh«n

g? C

ã kh

ã kh¨n

g× k

h«ng?

NÕu

kh«

ng th

× lý

do v

× sao?

§Ó

ngê

i ngh

Ìoth

ô h

ëng

®îc

çc

chÝ

nh s

¸ch

hç tr

î cñ

a nh

µ n

íc c

Çn c

ã ç

c ®i

Òu k

iÖn

g×?

•M

øc ®

é b»

ng lß

ng c

ña n

gêi

d©n

víi

viÖ

c ¸p

dôn

g vµ

thùc

hiÖ

n ch

Ýnh

s¸ch?

- Ph¶

n ¸n

h ®

îc t×

nh h

×nh

tiÕp

cËn

cña

ngê

i ngh

Ìo v

Ò ç

c ch

Ýnh

s¸ch

hç tr

î, k

hã k

h¨n

vín

g m¾c

cña

hä

mµ

®Þa

ph¬

ng ®

îc

ph¶n

håi

.

LiÖt

kª,

th¶o

luËn

4. §

Þnh

hín

g vµ

chi

Õn l

îc tr

ong

thêi

gia

n tí

i cña

tØnh

/huy

Ön/x

· tro

ng c

¸c lÜ

nhvù

c sa

u:

•Ph

¸t tr

iÓn

vµ c

¶i th

iÖn

c¬ s

ë h¹

tÇng

kh¸

m c

h÷a

bÖnh

, tr

êng

häc,

trê

ng d

¹yng

hÒ?

(tran

g th

iÕt b

Þ y tÕ

, gi¸

o dô

c...)

.

•M

ë ré

ng m

¹ng

líi

cun

g cÊ

p dÞ

ch v

ô y

tÕ, g

i¸o

dôc

(®èi

tîn

g, p

h¹m

vi,

quy

m«,

nhµ

cun

g cÊ

p...)

.

•Ph

©n c

Êp/g

i¸m

s¸t

tron

g qu

¶n lý

y tÕ

, gi¸

o dô

c?

•§

µo t¹

o ®ñ

vÒ

sè l

îng

vµ c

hÊt l

îng

çn

bé

y tÕ

, gi¸

o dô

c ®Ó

®¸p

øng

nhu

cÇu

häc

tËp

vµ k

h¸m

ch÷

a bÖ

nh t¹

i ®Þa

ph

¬ng?

- T×m

hiÓ

u ®

îc c

hiÕn

lîc

ph¸

t triÓ

ncñ

a ®Þ

a ph

¬ng

vÒ

y tÕ

gi¸

o dô

ctro

ng th

êi g

ian

tíi.

Th¶o

luËn

5. X

¸c ®

Þnh

çc

gi¶i

ph¸

p ®Ó

hç

trî

ngê

i ngh

Ìo hë

ng lî

i nhi

Òu h

¬n

•VÒ

phÝ

a ch

Ýnh

quyÒ

n (q

u¶n

lý, g

i¸m

s¸t

, tha

y ®æ

i chÝ

nh s

¸ch.

.)?

•VÒ

phÝ

a ç

c c¬

qua

n ch

øc n¨n

g? (n

©ng

cao

n¨ng

lùc,

qu¶

n lý

...)

•VÒ

phÝ

a ng

êi d

©n (t¨n

g c

êng

gi¸m

s¸t

, tha

m g

ia...)?

- §a

ra m

ét h

Ö th

èng

gi¶i

ph¸

pnh»m

hoµ

n th

iÖn

chÝn

h s¸

ch p

hï h

îpví

i ®Þa

ph

¬ng.



- Th¸ng 12 - 2006 169


C«ng

cô

sè 7

b : t

h¶o

luË

n vÒ

phÇ

n DÞ

ch v

ô x·

hé

i c¬

b¶n

(nhã

m n

gê

i d©n

)

C«

ng

cô

Né

i d

un

g v

µ ç

c c©

u há

i cô

th

ÓK

Õt q

u¶

LiÖt

kª

VÏ s

¬ ®å

ph©

n bæ

1. M

« t¶

thùc

tr¹n

g hÖ

thèn

g y

tÕ, g

i¸o

dôc

cña

®Þa

ph¬

ng

•C

ã nh

÷ng

hÖ th

èng

nµo,

sè

lîn

g, c

hÊt l

îng

.

•§

Æc ®

iÓm

(xa,

gÇn

...).

•M

øc ®

é ®¸

p øn

g ví

i nhu

cÇu

cña

®Þa

ph

¬ng.

•N

ªu ®

îc

thùc

tr¹n

g y

tÕ, g

i¸o

dôc

cña

®Þa

ph¬

ng.

Th¶o

luËn

2.T×

m h

iÓu

chÝn

h s¸

ch h

ç tr

î vÒ

y tÕ

, gi¸

o dô

c ®

îc th

ùc h

iÖn

t¹i ®

Þa p

h¬n

g

•N

gêi

ngh

Ìo c

ã bi

Õt c

¸c c

hÝnh

s¸c

h hç

trî

cña

Nhµ

ní

c ch

o m

×nh

vÒ y

tÕ,

gi¸o

dôc

kh«

ng?

•N

guån

th«n

g tin

vÒ

çc

chÝn

h s¸

ch hç

trî d

o ai

cun

g cÊ

p?

•N

gêi

ngh

Ìo c

ã ®

îc h

ëng

çc

chÝ

nh s

¸ch

u ®

·i v

Ò gi

¸o d

ôc /

y tÕ

kh«

ng?

•§

Ó ®

îc h

ëng

çc

chÝ

nh s

¸ch

hç tr

î ch

o ng

êi n

ghÌo

vÒ

y tÕ

/ gi¸

o dô

c cÇ

nnh

÷ng

®iÒu

kiÖ

n g×

kh«

ng?

•Ph

¶n ¸

nh ®

îc

viÖc

phæ

biÕ

n vµ

thùc

hiÖ

n ch

Ýnh

s¸ch

hç

trî t¹

i ®Þa

ph¬

ng.

•Th

Êy ®

îc

nh÷n

g rµ

o c¶

n/bÊ

t cËp

trong

viÖ

c ¸p

dôn

g vµ

thùc

hiÖ

nch

Ýnh

s¸ch

vµ

t¸c

®éng

thùc

tÕ c

ñanã

tíi s

inh

kÕ c

ña n

gêi

d©n

.



- Th¸ng 12 - 2006170


Chi

a nh

ãm, t

h¶o

luËn

VÏ s

¬ ®å

gia

o l

u

3. T

×m h

iÓu

kh¶

n¨ng

tiÕp

cËn

vµ

sö d

ông

çc

dÞch

vô

x· h

éi c

¬ b¶

n cñ

ang

êi n

ghÌo

•N

gêi

ngh

Ìo c

ã sö

dôn

g ç

c dÞ

ch v

ô m

µ ch

Ýnh

s¸ch

®·

hç tr

î kh

«ng?

NÕu

kh«n

g th

× v× s

ao?

•N

ªu n

h÷ng

khã

kh¨

n c¶

n trë

khi

tiÕp

cËn

vµ

sö d

ông

çc

dÞch

vô

vÒ y

tÕ v

µgi

¸o d

ôc.

•§

¸nh

gi¸

møc

®é

hµi lßn

g cñ

a ng

êi n

ghÌo

vÒ

c¬ s

ë vË

t chÊ

t, ch

Êt l

îng

dÞch

vô, t

h¸i ®

é ph

ôc v

ô.

•M

ong

muè

n cñ

a ng

êi n

ghÌo?

•Ph

¶n ¸

nh ®

îc

nh÷n

g kh

ã kh¨n

c¶n

trë k

hi n

gêi

ngh

Ìo ti

Õp c

Ën v

µsö

dôn

g ç

c dÞ

ch v

ô m

µ nh

µ n

íc hç

trî c

ho n

gêi

ngh

Ìo.

•Th

Êy ®

îc

hiÖu

qu¶

cña

viÖ

c ¸p

dông

chÝ

nh s

¸ch

hç tr

î t¹

i ®Þa

ph¬

ng.

Chi

a nh

ãm, t

h¶o

luËn

4. T

×m h

iÓu

vÒ g

i¸ c

¶/ c

hi p

hÝ c

ña c

¸c d

Þch

vô

•C

hi p

hÝ m

µ ng

êi d

©n p

h¶i t

r¶ c

ho v

iÖc

sö d

ông

çc

dÞch

vô

vÒ y

tÕ/ g

i¸o

dôc

nµy

nh

thÕ

nµo?

•Kh

¶ n¨

ng d

uy tr

×, ®¸

p øn

g ç

c ch

i phÝ

nµy

cña

ng

êi n

ghÌo?

•G

i¸ c

¶ dÞ

ch v

ô ®

îc q

uyÕt

®Þn

h bë

i çc

yÕu

tè n

µo?

Cã

sù k

h¸c

nhau

gi÷

a ç

cvï

ng, c

¸c n

hãm

ng

êi v

Ò gi

¸ c¶

hay

kh«

ng?

•T×

m ra

sù

kh¸c

biÖ

t tro

ng v

iÖc

södô

ng d

Þch

vô g

i÷a

çc

nhãm

ng

êivµ

khã

kh¨

n cñ

a nh

ãm n

gêi

ngh

Ìo

Th¶o

luËn

nhã

m6.

X¸c

®Þn

h ç

c gi

¶i p

h¸p

hç tr

î ®Ó

ng

êi n

ghÌo

hë

ng lî

i nhi

Òu h

¬n

•VÒ

phÝ

a ch

Ýnh

s¸ch

cña

Nhµ

ní

c: C

¶i c

¸ch

chÝn

h s¸

ch,

•N

©ng

cao

n¨ng

lùc

tham

gia

cña

ng

êi d

©n

•C

¶i c

¸ch

c¬ c

hÕ (p

h©n

cÊp,

ph©

n qu

yÒn,

®æi

míi

çc

h×n

h th

øc c

ung

cÊp

vµqu

¶n lý

çc

dÞc

h vô

x·

héi c

¬ b¶

n

•Va

i trß

cña

chÝ

nh q

uyÒn

®Þa

ph

¬ng?

(cun

g cÊ

p th

«ng

tin, n

©ng

cao

nhËn

thøc

cho

ngê

i ngh

Ìo, t

¹o ®

iÒu

kiÖn

cho

ng

êi n

ghÌo

tiÕp

cËn

vµ

sö d

ông

çc

dÞch

vô)

•Lù

a chän

çc

çc

c«n

g tr×

nh

u tiª

n ®Ç

u t

•N

gêi

ngh

Ìo c

Çn hç

trî g

× ®Ó

tham

gia

tèt h

¬n v

µo c

¸c th

Þ tr

êng?

•Li

Öt k

ª ®

îc d

anh

s¸ch

çc

nhu

cÇu

cña

ngê

i d©n

vÒ

®Çu

t v

µ x©

ydù

ng c

¬ së

vËt

chÊ

t, tra

ng th

iÕt b

Þcñ

a ç

c dÞ

ch v

ô

•N

ªu ®

îc

mon

g m

uèn

cña

ngê

ih

ëng

lîi v

Ò ç

c ch

Ýnh

s¸ch

hç

trî



PhÇn VI:

Phô lôc c«ng cô



c«ng cô sè 8PhiÕu kh¶o s¸t hé gia ®×nh nghÌo

VÒ t×nh h×nh tham gia çc thÞ trêng

Hä tªn chñ hé:

X·:

HuyÖn:

TØnh:

Th¸ng 1 n¨m 2006

- Th¸ng 12 - 2006172

Phô lôc c«ng cô



I/ Mét sè th«ng tin chung vÒ hé

1. Ph©n lo¹i hé theo ho¹t ®éng kinh tÕ

1.1. Hé n«ng nghiÖp thuÇn

1.2. Hé n«ng nghiÖp kiªm

1.3. Hé phi n«ng nghiÖp

2. Ph©n lo¹i hé theo diÖn hëng çc chÝnh s¸ch XH

2.1.Hé hëng chÝnh s¸ch u ®·i ngêi cã c«ng

2.2.Hé hëng chÝnh s¸ch b¶o trî XH

2.3. Hé kh«ng thuéc hai lo¹i trªn

II/ Sù tham gia cña hé vµo çc thÞ trêng

A. ThÞ trêng lao ®éng

1.Trongn¨m 2005 cã thµnh viªn nµo cña hé ®i lµm thuª kh«ng?

1. Cã →ChuyÓn c©u 3 2.Kh«ng

2. NÕu kh«ng cã ai lµm thuª, xin cho biÕt lý do:

1- Kh«ng cã nhu cÇu

2- Cã nhu cÇu nhng kh«ng t×m ®îc viÖc

3- Lý do cô thÓ kh«ng t×m ®îc viÖc:

3. NÕu cã ngêi lµm thuª, xin cho biÕt mét sè th«ng tin sau:

- Th¸ng 12 - 2006 173

Phô lôc c«ng cô

Hä tªn ngêilµm thuª

Giíi tÝnh1. Nam2. N÷

Tuæi Tr×nh ®éVH

(Ghi líp)

Tr×nh ®é CMKT.

1. Kh«ng2. CNKT3. C§,§H4. Kh¸c

C«ng viÖc chÝnh(ghi cô thÓ)

Sè th¸ng lµmthuª trong n¨m

NguyÔn V¨n A

B

C

D



4. Mét sè th«ng tin cô thÓ vÒ t×nh h×nh lµm thuª cña hai thµnh viªn cã thêi gian lµm thuª nhiÒu nhÊt

trong n¨m 2005.

- Th¸ng 12 - 2006174

Phô lôc c«ng cô

TT Néi dung pháng vÊn Tªn..........Sè TT.......

Tªn..........Sè TT.......

1 ¤ng/bµ lµm thuª cho ®èi tîng nµo lµ chÝnh?1.DNNN 2. CTTNHH, CTCP3.DNTN 4.HTX 5.Hé gia ®×nh kh¸c

2 Lµm thuª ë ®©u?1. T¹i x· 2.X·/phêng kh¸c trong huyÖn/thÞ x· 3. HuyÖn/thÞ x· kh¸c 4.TØnh /TP kh¸c

3 ¤ng/bµ t×m viÖc nh thÕ nµo?1. Tù t×m.2. Ngêi kh¸c giíi thiÖu. 3. Qua trung t©m dÞch vô viÖc lµm.4. ChÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng giíi thiÖu.5. Ngêi sö dông (ngêi ®i thuª) lao ®éng t×m.6. Kh¸c, cô thÓ______________________

4 §Ó cã ®îc viÖc lµm nµy, «ng/bµ cã ph¶i chi phÝkh«ng?1. Cã 2. Kh«ng

5 Thêi gian t×m viÖc nµy nh thÕ nµo ?1. Nhanh 2. B×nh thêng 3. Qu¸ l©u

6 ¤ng/bµ t×m viÖc nµy thuËn lîi hay khã kh¨n?1.ThuËn tiÖn 2. B×nh thêng 3.Khã kh¨n

7 Tríc khi t×m viÖc lµm nµy, «ng/bµ biÕt çc th«ng tinvÒ TTL§ (n¬i cÇn ngêi, møc tiÒn l¬ng...) nh thÕnµo?1. Kh«ng biÕt th«ng tin.2. Tù ®äc b¸o chÝ vµ çc ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹ichóng3. Do TTDVVL cung cÊp4. Kh¸c cô thÓ __________________________

8 ¤ng/bµ cã ®îc hç trî ®µo t¹o nghÒ kh«ng?1. Cã 2. Kh«ng (chuyÓn ®Õn c©u 11)



- Th¸ng 12 - 2006 175

Phô lôc c«ng cô

9 NÕu cã, ai hç trî ®µo t¹o nghÒ?1. Doanh nghiÖp 2. ChÝnh quyÒn 3. Çc dù ¸n ë ®Þa ph¬ng 4. Kh¸c

10 H×nh thøc hç trî ®µo t¹o lµ g×?1. Hç trî tiÒn 2. §µo t¹o trùc tiÕp 3. Kh¸c, cô thÓ lµ.............................

11 Thêi gian lµm viÖc b×nh qu©n mét ngµy .......giê/ngµy .......giê/ngµy

12 ¤ng/bµ ®· lµm c«ng viÖc nµy ®îc bao l©u (th¸ng)

13 ViÖc lµm nµy cã æn ®Þnh kh«ng?1. RÊt æn ®Þnh 2. T¬ng ®èi æn ®Þnh 3. Kh«ng æn ®Þnh 4. Kh«ng biÕt

14 T×nh h×nh hîp ®ång lao ®éng nh thÕ nµo?1. Kh«ng cã H§L§2. H§L§ theo thêi vô / díi 1 n¨m3. H§L§ theo c«ng viÖc cô thÓ4. H§L§ tõ 1 n¨m trë lªn

15 TiÒn c«ng trung b×nh th¸ng(1000 ®ång)

16 Ngoµi tiÒn c«ng ra cßn ®îc hëng çc chÕ ®é g×díi ®©y?1. BHXH 2. Thëng/lÔ/tÕt 3. ¡n ca 4. Phô cÊp nghÒ ®Æc thï 5. Kh¸c

17 Çc ®iÒu kiÖn cô thÓ ®Ó cã viÖc lµm nµy lµ g×?(ghi theo thø tù quan träng)1- Kh«ng cÇn ®iÒu kiÖn g×2- Ph¶i cã hé khÈu t¹i ®Þa ph¬ng3- Ph¶i cã tr×nh ®é nhÊt ®Þnh4- Ph¶i cã tiÒn ®Æt cäc5- Ph¶i cã ngêi kh¸c b¶o l·nh6- Ph¶i cã chÝnh quyÒn x¸c nhËn7- Çc ®iÒu kiÖn kh¸c (cô thÓ)

18 C«ng viÖc vµ thêi gian lµm viÖc hiÖn nay cã phï hîpvíi t×nh tr¹ng søc khoÎ, tr×nh ®é vµ ®Æc ®iÓm cña«ng/bµ kh«ng?1. Cã (chuyÓn ®Õn c©u 26) 2.Kh«ng?



- Th¸ng 12 - 2006176

Phô lôc c«ng cô

19 NÕu kh«ng, t¹isao?1- C«ng viÖc nÆng nhäc ®éc h¹i2- C«ng viÖc nguy hiÓm3- Thêi gian lµm viÖc qu¸ dµi4- M«i trêng lµm viÖc xÊu5- Kh¸c (cô thÓ).........................................

20 T¹i sao «ng/bµ kh«ng chän c«ng viÖc kh¸c?1- Hµi lßng víi c«ng viÖc nµy2- Kh«ng thÓ tù t¹o viÖc lµm3- Kh«ng cã c«ng viÖc kh¸c ®Ó lùa chän4- C«ng viÖc kh¸c cã yªu cÇu kü n¨ng cao5- Ph¶i mÊt nhiÒu chi phÝ míi cã thÓ cã viÖc lµm kh¸c6- Kh¸c cô thÓ lµ

21 ¤ng/bµ cã dù ®Þnh g× trong thêi gian tíi vÒ viÖc lµm?1- Tù t¹o viÖc lµm (tù lµm)2- Lµm kinh tÕ hé3- VÉn duy tr× c«ng viÖc nµy ë ®©y4- T×m chuyÓn lµm thuª chç kh¸c5- Kh¸c, cô thÓ lµ............................................

22 §Ó ®¹t ®îc ®iÒu ®ã «ng/bµ cÇn cã sù trî gióp g×?1- §îc vay vèn2- §îc ®µo t¹o nghÒ kh¸c3- §îc trî gióp (t vÊn, giíi thiÖu) t×m viÖc lµm4- Kh¸c, cô thÓ lµ.......................5- Kh«ng cÇn trî gióp

23 T¸c ®éng cña ®i lµm thuª ®Õn ®êi sèng cña hé nhthÕ nµo? 1. T¹o ®îc thu nhËp, cã tÝch lòy2. T¹o thu nhËp ®ñ duy tr× cuéc sèng3. T¹o thu nhËp kh«ng ®¸ng kÓ

24 ¤ng/bµ cã nhËn xÐt g× vÒ nhu cÇu thuª lao ®éng ë§P hiÖn nay? 1. NhiÒu/Phong phó 2. Võa ph¶i3. H¹n chÕ 4. Khã ®¸nh gi¸

25 ¤ng/bµ cã nhËn xÐt g× vÒ nhu cÇu t×m viÖc lµm ë §PhiÖn nay? 1. NhiÒu/phong phó 2. Võa ph¶i3. H¹n chÕ 4. Khã ®¸nh gi¸

26 KiÕn nghÞ cña «ng/bµ ®Ó nguêi nghÌo cã thÓ t×m ®îcviÖc lµm tèt h¬n………………………………………………………………



- Th¸ng 12 - 2006 177

Phô lôc c«ng cô

B. ThÞ trêng vèn/tÝn dông

1.Trong 3 n¨m trë l¹i ®©y (tõ n¨m 2002 ®Õn nay), hé «ng/bµ cã vay vèn (vay tiÒn) kh«ng?

1. Cã →ChuyÓn c©u 3 2. Kh«ng

2.NÕu kh«ng vay xin cho biÕt lý do:

1- Kh«ng cã nhu cÇu vay

2- Cã nhu cÇu nhng kh«ng biÕt vay ë ®©u

3- Cã nhu cÇu, nhng kh«ng cã tæ chøc/ç nh©n nµo cho vay

4- Cã nhu cÇu, ®· tiÕp cËn ®îc nguån cho vay nhng kh«ng ®¸p øng nhu cÇu vay cña hé

5- Kh¸c..................................................................................................................

3. Trong thêi gian tíi hé «ng/bµ cã dù ®Þnh vay vèn kh«ng?

1. Cã 2.Kh«ng

NÕu cã:

3.1- ¤ng/bµ ®Þnh vay ®Ó lµm g×? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.2. ¤ng/bµ ®Þnh vay kho¶ng bao nhiªu? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .®ång

3.3. ¤ng/bµ ®· biÕt cã thÓ vay ë nh÷ng nguån nµo? . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.4.¤ng/bµ cÇn hç trî g× ®Ó cã thÓ vay ®îc vèn tõ nh÷ng nguån ®ã? . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4. NÕu ®· vay, xin cho biÕt «ng/bµ vay tõ nh÷ng nguån nµo tõ n¨m 2002 ®Õn nay?

TT Nguån vay Sè lÇn vay Tæng sè tiÒn ®· vay(®ång)

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Ng©n hµng CSXH

Ng©n hµng n«ng nghiÖp

Ng©n hµng th¬ng m¹i kh¸c

Héi /®oµn thÓ

Anh em / hä hµng / b¹n bÌ

Çc dù ¸n

Çc quü tiÕt kiÖm

Vay t nh©n (ngêi cho vay l·i)

Tõ çc nguån kh¸c



4. Mét sè th«ng tin cô thÓ vÒ hai kho¶n vay quan träng nhÊt

- Th¸ng 12 - 2006178

Phô lôc c«ng cô

TT Néidung pháng vÊn Kho¶n vay 1Sè TT cñanguån vay:.......

Kho¶n vay 2Sè TT cñanguån vay:......

1 Sè tiÒn vay lµ bao nhiªu? (®ång)

2 Hé tiÕp cËn çc nguån vèn ®ã nh thÕ nµo?1. Tù t×m2. Ngêi kh¸c giíi thiÖu3. Qua trung gian/m«i giíi4. ChÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng giíi thiÖu5. Qua héi/®oµn thÓ6. Kh¸c, cô thÓ lµ....................................................

Chän nhiÒum· tr¶ lêi

3 Thêi gian lµm thñ tôc ®Ó vay ®îc vèn nµy nh thÕnµo?1. Nhanh 2.Võa ph¶i 3. Qu¸ l©u

4 Tríc khi cã vay vèn, «ng/bµ biÕt çc th«ng tin vÒçc nguån vèn nµy nh thÕ nµo?1. Kh«ng biÕt th«ng tin g×2. Tù ®äc trªn b¸o chÝ vµ th«ng tin ®¹i chóng3. ChÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng cung cÊp4. Çc héi/®oµn thÓ cung cÊp/phæ biÕn5. Kh¸c, cô thÓ lµ .......................................................

5 Môc ®Ých sö dông chÝnh kho¶n vay?1- §Çu t vµo trång trät2- §Çu t vµo ch¨n nu«i3- §Çu t vµo ngµnh nghÒ phi n«ng nghiÖp4- §Çu t vµo dÞch vô5- Mua s¾m tµi s¶n/nhµ ®Êt6- Kh¾c phôc çc chi tiªu ®ét biÕn (thiªn tai, tai n¹n,y tÕ, gi¸o dôc)7- Tr¶ çc mãn nî kh¸c8- Kh¸c, cô thÓ lµ .......................................................

Chän nhiÒum· tr¶ lêitheo thø tùquan träng(hé gia ®×nhtù ®¸nh gi¸)

215

6 Çc ®iÒu kiÖn cô thÓ ®Ó vay tõ nguån vèn nµy lµ g×?1- Kh«ng cÇn ®iÒu kiÖn g×2- Ph¶i cã hé khÈu t¹i ®Þa ph¬ng3- Ph¶i cã ngêi kh¸c b¶o l·nh4- Ph¶i lµ héi viªn cña héi/®oµn thÓ5- Ph¶i cã chÝnh quyÒn x¸c nhËn6- Ph¶i cã tµi s¶n thÕ chÊp7- Çc ®iÒu kiÖn kh¸c (cô thÓ) ....................................




- Th¸ng 12 - 2006 179

Phô lôc c«ng cô

7 T¹i sao hé l¹i vay tõ nguån ®ã?1- Thñ tôc nhanh gän (®¬n gi¶n) 2- §¸p øng ngay nhu cÇu vay3- Kh«ng cã sù lùa chän 4- Lý do kh¸c…….

8 Hé cã ®îc gióp ®ì khi vay vèn kh«ng?1. Cã 2. Kh«ng (chuyÓn ®Õn c©u 11)

9 H×nh thøc trî gióp lµ g×?1- Gióp lµm thñ tôc vay 2- TÝn chÊp3- B¶o l·nh 4- Kh¸c.................................

10 Ç nh©n/tæ chøc nµo gióp ®ì khi vay vèn?1- Anh em/ngêi th©n 2- Héi ®oµn thÓ3- Trëng th«n 4- ChÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng5- Kh¸c, cô thÓ lµ

11 Møc vay trªn ®èi víi hé nh thÕ nµo?1- Qu¸ nhá kh«ng ®¸p øng nhu cÇu2- §¸p øng t¬ng ®èi nhu cÇu.3- §¸p øng tèt nhu cÇu

12 Thêi h¹n vay cô thÓ (th¸ng)1- Hîp lý 2- Kh«ng hîp lý

24 th¸ngM·: 1

5 th¸ngM·: 2

13 L·i suÊt (%)1- Hîp lý 2- Kh«ng hîp lý

.......%/th¸ngM·..............

.......%/th¸ngM·...............

14 Ph¬ng thøc thanh to¸n1- Hîp lý 2- Kh«ng hîp lý

15 Thñ tôc vay1. ThuËn lîi 2. B×nh thêng3. C¶n trë/ khã kh¨n

16 T×nh h×nh hîp ®ång/cam kÕt vay nî1. ChØ tho¶ thuËn miÖng 2. H§ chÝnh quy3. H§ viÕt tay

17 Çc dÞch vô bæ trî kh¸c khi vay vèn nh thÕ nµo?1. Kh«ng cã dÞch vô hç trî2. §îc híng dÉn çch lµm ¨n3. §îc híng dÉn çch sö dông vèn ®óng môc ®Ých4. Híng dÉn çch h¹ch to¸n chi phÝ vµ hiÖu qu¶.5. Kh¸c, cô thÓ lµ .......................................................

Chän nhiÒum· tr¶ lêinÕu cã



- Th¸ng 12 - 2006180

Phô lôc c«ng cô

18 Trong qu¸ tr×nh vay, sö dông vèn «ng/bµ gÆp nh÷ngrñi ro nµo díi ®©y?1- Kh«ng bÞ rñi ro (chuyÓn ®Õn c©u 21)2- §Çu t kh«ng kÞp thêi ®iÓm3- §Çu t kh«ng hiÖu qu¶ (gÆp thiªn tai...)4- Chi phÝ cho giao dÞch ®Ó ®îc vay qu¸ lín5- Kh¸c cô thÓ lµ.................................................

19 Nh÷ng rñi ro ®ã ¶nh hëng nh thÕ nµo ®Õn ®êi sèngcña hé «ng/bµ?1- Kh«ng ®¸ng kÓ vÒ kinh tÕ2- ¶nh hëng lín vÒ kinh tÕ3- Gi¶m uy tÝn trong mèi quan hÖ XH (kh«ng tr¶ ®îc nî)4- Kh¸c ………………………………………..


20 Çch kh¾c phôc nh÷ng rñi ro ®ã nh thÕ nµo?1- Vay nguån kh¸c ®Ó tr¶ nî2- Xin gia h¹n nî3- Ph¶i nhê ®Õn chÝnh quyÒn/çc c¬ quan can thiÖp4- B¸n tµi s¶n/s¶n phÈm.5- Th«ng qua çc c¬ quan dÞch vô ph¸p lý6- Kh¸c, cô thÓ lµ .................................................


21 Çc nguån vèn trªn cã t¸c ®éng ®Õn hé «ng/bµ nhthÕ nµo? 1. Cã thªm kiÕn thøc lµm ¨n2. T¹o thªm viÖc lµm/thu nhËp ®¸ng kÓ.3. T¹o thªm viÖc lµm/thu nhËp kh«ng ®¸ng kÓ4. Kh¾c phôc ®îc nh÷ng chi tiªu ®ét biÕn5. Kh«ng cã t¸c dông g×6. T¸c ®éng xÊu (kh«ng tr¶ ®îc nî...)

Chän nhiÒum· tr¶ lêilogic

22 Ph¬ng thøc phôc vô cña ®èi tîng cho vay? 1. ThuËn tiÖn 2. Võa ph¶i 3. Khã kh¨n4. Khã ®¸nh gi¸

23 ¤ng/bµ cã nhËn xÐt g× vÒ nhu cÇu cho vay cña çcnguån vèn hiÖn nay ë ®Þa ph¬ng? 1. Phong phó 2. Võa ph¶i3. H¹n chÕ 4. Kh«ng biÕt

24 ¤ng/bµ cã nhËn xÐt g× vÒ nhu cÇu ®i vay çc nguånvèn hiÖn nay ë ®Þa ph¬ng? 1. NhiÒu 2. Võa ph¶i3.H¹n chÕ 4. Kh«ng biÕt

25 KiÕn nghÞ cña hé ®Ó ngêi nghÌo cã thÓ vay vèn dÔ h¬n vµ sö dông vèn cã hiÖu qu¶ h¬n...................................................................................................................................



C. ThÞ trêng ®Çu vµo phôc vô s¶n xuÊt n«ng nghiÖp - vËt t

1. Trong n¨m 2005, hé «ng/bµ cã mua vËt t nµo phôc vô s¶n xuÊt n«ng nghiÖp kh«ng?

1. Cã → ChuyÓn c©u 3 2. Kh«ng

2. NÕu kh«ng, xin cho biÕt lý do

1- Kh«ng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp

2- Cã SX n«ng nghiÖp nhng kh«ng cÇn mua (sö dông cña nhµ)

3- Kh«ng cã tiÒn mua

4- Kh¸c ................................................................................

3. NÕu cã mua, xin cho biÕt hé «ng/ bµ mua nh÷ng lo¹i hµng ho¸ g×?

4. Mét sè th«ng tin cô thÓ vÒ hai lo¹i hµng ho¸ quan träng nhÊt

- Th¸ng 12 - 2006 181

Phô lôc c«ng cô

TT Tªn hµng ho¸ phô vô SX n«ng nghiÖp Chän vµ ®¸nh dÊu hai lo¹i hµng ho¸ muanhiÒu nhÊt (hoÆc quan träng nhÊt)

1

2

3

4

5

6

Lóa gièng

Ph©n ®¹m

Thuèc trõ s©u

Çm con cß

x

x

TT Néi dung pháng vÊn Tªn s¶nphÈm 1Sè TT cñanguån vay:.......

Tªn s¶nphÈm 2Sè TT cñanguån vay:......

1 Sè lîng «ng/bµ cung cÊp ra thÞ trêng nh thÕ nµo?1. T¬ng ®èi lín 2. Võa ph¶i 3. Kh«ng ®¸ng kÓ

2 Hé G§ s¶n xuÊt çc s¶n phÈm ®Ó dïng hay ®Ó b¸n?1. Chñ yÕu ®Ó b¸n 2. Chñ yÕu ®Ó dïng

3 Xu híng b¸n s¶n phÈm trong 3 n¨m nh thÕ nµo?1. T¨ng lªn nhiÒu 2. T¨ng lªn Ýt3. Kh«ng t¨ng 4. Gi¶m ®i

4 Hé G§ b¸n çc s¶n phÈm ®ã ë ®©u?1. Trong x· 2. X·/phêng kh¸c trong huyÖn/quËn3. QuËn/huyÖn kh¸c 4. Kh¸c



- Th¸ng 12 - 2006182

Phô lôc c«ng cô

5 Hé G§ «ng/bµ thêng b¸n cho ®èi tîng nµo?1. DNNN 2. DN ngoµi QD3. Ngêi b¸n bu«n 4. Ngêi b¸n lÎ5. HTX 6. Çc hé gia ®×nh

6 T¹i sao l¹i hay b¸n cho ®èi tîng ®ã?1. Gi¸ cao h¬n 2. Hä chÊp nhËn chÊt lîng 3. Hä mua sè lîng Ýt 4. §îc lÊy tiÒn ngay5. Kh¸c, cô thÓ ……………………………

7 Hé «ng/bµ b¸n çc s¶n phÈm nµy nh thÕ nµo?1. Tù b¸n2. B¸n qua trung gian/m«i giíi3. ChÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng giíi thiÖu4. B¸n th«ng qua héi/®oµn thÓ5. Kh¸c, cô thÓ lµ....................

8 NÕu th«ng qua çc tæ chøc/ç nh©n hay trung gian th×cã ph¶i chi phÝ kh«ng?1. Cã 2. Kh«ng

9 Hé «ng/bµ b¸n çc s¶n phÈm nµy vµo thêi ®iÓm nµo?1. B¸n thêng xuyªn2. Vµo vô thu ho¹ch3. Vµo lóc nµo cã nhu cÇu chi tiªu

10 Tríc khi b¸n s¶n phÈm, «ng/bµ biÕt ®îc çc th«ngtin vÒ thÞ trêng nµy (ngêi b¸n, sè lîng, gi¸ c¶,c¹nh tranh) nh thÕ nµo?1. Kh«ng biÕt th«ng tin g×2. Tù ®äc trªn b¸o chÝ vµ th«ng tin ®¹i chóng3. ChÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng cung cÊp4. Çc ®oµn thÓ5. Kh¸c, cô thÓ lµ....................................................

11 Gi¸ b¸n s¶n phÈm cña hé «ng/bµ so víi s¶n phÈmcïng lo¹i cña hé kh¸c nh thÕ nµo?1- T¬ng ®¬ng 2- Gi¸ ®¾t h¬n3- Gi¸ rÎ h¬n 4- Khã ®¸nh gi¸

12 NÕu thÊp h¬n th× lý do lµ g×?1- ChÊt lîng kÐm h¬n2- Sè lîng Ýt kh«ng ®¸p øng nhu cÇu ngêi mua3- CÇn b¸n nhanh4- Kh¸c, cô thÓ lµ.................................................



- Th¸ng 12 - 2006 183

Phô lôc c«ng cô

13 Gi¸ b¸n t¹i ®Þa ph¬ng so víi n¬i kh¸c nh thÕ nµo?1. Cao h¬n 2. ThÊp h¬n3. Nh nhau 4. Kh«ng râ

14 NÕu thÊp h¬n, t¹i sao «ng/bµ kh«ng b¸n ë n¬i kh¸c?1- Kh«ng cã ph¬ng tiÖn2- Sè lîng Ýt kh«ng ®¸ng kÓ3- N¬i ®ã cã nh÷ng quy ®Þnh c¶n trë ngêi ®Þaph¬ng kh¸c ®Õn b¸n s¶n phÈm4- Kh¸c, cô thÓ lµ...........................................

15 Ph¶i cã çc ®iÒu kiÖn cô thÓ g× ®Ó cã thÓ b¸n çc s¶nphÈm nµy?1- Kh«ng cÇn ®iÒu kiÖn g×2- Ph¶i cã giÊy phÐp kinh doanh3- Ph¶i thuª cöa hµng4- Ph¶i ®ãng thuÕ5- Ph¶i nép lÖ phÝ hµng ngµy6- Çc ®iÒu kiÖn kh¸c (cô thÓ).......................

16 Çc ®iÒu kiÖn trªn cã t¸c ®éng nh thÕ nµo ®èi víingêi nghÌo?1- ThuËn lîi, u ®·i2- C¶n trë/khã kh¨n

17 T×nh h×nh rñi ro khi b¸n s¶n phÈm cña hé G§?1- Kh«ng bÞ rñi ro2- Kh«ng cã th«ng tin nªn b¸n gi¸ qu¸ thÊp3- Kh«ng thu ®îc tiÒn b¸n chÞu5- Kh¸c, cô thÓ lµ ..........................................

18 Nh÷ng rñi ro ®ã ¶nh hëng nh thÕ nµo ®Õn ®êi sèngcña hé «ng/bµ?1- Kh«ng ®¸ng kÓ2- ¶nh hëng lín ®Õn ®êi sèng

19 Çch kh¾c phôc nh÷ng rñi ro ®ã nh thÕ nµo?1- Tù kh¾c phôc (kÓ c¶ biÖn ph¸p luËt rõng ®Ó thuhåi tiÒn b¸n chÞu)2- Ph¶i nhê ®Õn chÝnh quyÒn can thiÖp3- Th«ng qua çc c¬ quan dÞch vô ph¸p lý4- Kh¸c.........................................................

20 KÕt qu¶ kh¾c phôc nh÷ng rñi ro ®ã?1- Cã hiÖu qu¶2- Kh«ng cã hiÖu qu¶



E. VÒ kh¶ n¨ng tiÕp cËn çc dÞch vô x· héi c¬ b¶n

E1. Gi¸o dôc/®µo t¹o

1.Trong n¨m 2005, hé «ng/bµ cã thµnh viªn nµo ®i häc ë çc cÊp kh«ng?

1. Cã 2. Kh«ng

2.NÕu kh«ng, xin cho biÕt lý do

1- Kh«ng cã ai trong ®é tuæi ®i häc

2- Cã ngêi trong ®é tuæi ®i häc nhng kh«ng ®i häc/®· bá häc (nªu lý do) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3- Kh¸c . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3. NÕu cã, xin «ng/bµ cho biÕt sè thµnh viªn cña hé ®ang ®i häc ë çc cÊp häc n¨m 2005

- Th¸ng 12 - 2006184

Phô lôc c«ng cô

21 ¤ng/bµ cã nhËn xÐt g× vÒ sè ngêi cung cÊp çc s¶nphÈm hiÖn nay ë ®Þa phu¬ng?1. NhiÒu 2. Võa ph¶i3. Cßn h¹n chÕ 4. Khã ®¸nh gi¸

22 ¤ng/bµ cã nhËn xÐt g× vÒ sè lîng çc s¶n phÈmhiÖn nay ë ®Þa ph¬ng?1. NhiÒu 2. Võa ph¶i3. Cßn h¹n chÕ 4. Khã ®¸nh gi¸

23 ¤ng/bµ cã nhËn xÐt g× vÒ nhu cÇu mua çc lo¹i s¶nphÈm nµy hiÖn nay ë ®Þa ph¬ng?1. NhiÒu 2. Võa ph¶i3. Cßn h¹n chÕ 4. Khã ®¸nh gi¸

CÊp häc

MÉu gi¸o

TiÓu häc (cÊp 1)

Trung häc c¬ së (cÊp 2)

Trung häc phæ th«ng (cÊp 3)

Häc nghÒ (ng¾n h¹n vµ dµi h¹n)

Trung häc chuyªn nghiÖp/Cao ®¼ng/§¹i häc

Sè thµnh viªn ®i häc n¨m 2005



4. §¸nh gi¸ chung vÒ t×nh h×nh tiÕp cËn hÖ thèng gi¸o dôc/®µo t¹o.

5. KiÕn nghÞ ®Ó ngêinghÌo tiÕp cËn tèt h¬n vÒ gi¸o dôc/®µo t¹o.....................................

E2. Y tÕ.

1.Trong n¨m 2005 cã thµnh viªn nµo cña hé bÞ èm/®au kh«ng?

1. Cã 2. Kh«ng →ChuyÓn sang E3

2. NÕu cã, hé «ng /bµ xö lý nh thÕ nµo?

1- Tù ch÷a/®iÒu trÞ ë nhµ

2- §iÒu trÞ t¹i tr¹m y tÕ x·

3- §iÒu trÞ ë trung t©m y tÕ kh¸c cña Nhµ níc

4- §iÒu trÞ ë c¬ së y tÕ t nh©n

5- Kh¸c

3. NÕu chØ ë nhµ xin cho biÕt lý do t¹i sao kh«ng ®i çc c¬ së y tÕ?

1- ChØ èm/®au nhÑ

2- §i l¹i khã kh¨n (nªu râ do chi phÝ ®i l¹i cao, do kh«ng cã ph¬ng tiÖn hoÆc do ®êng s¸)

3- Kh«ng ®ñ tiÒn ®Ó chi tr¶

4- Th¸i ®é phôc vô cña nh©n viªn y tÕ.

5- Kh¸c

4. §¸nh gi¸ chung vÒ dÞch vô y tÕ.

- Th¸ng 12 - 2006 185

Phô lôc c«ng cô

RÊt tèt/RÊt hîp lý

T¬ng ®èi tèt/T¬ng ®èi hîp lý

Kh«ng tèt/Kh«ng hîp lý

VÒ c¬ së vËt chÊt (trêng häc, líphäc)

Kho¶ng çch tõ nhµ ®Õn trêng häc

§êng x¸ ®i l¹i ®Õn trêng häc

Chi phÝ cho gi¸o dôc



5. KiÕn nghÞ ®Ó ngêi nghÌo tiÕp cËn tèt h¬n vÒ y tÕ

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

E3. §êng giao th«ng

1. §¸nh gi¸ vÒ møc ®é c¶i thiÖn t×nh h×nh ®êng giao th«ng trong thêi gian 5 n¨m trë l¹i ®©y

1- Tèt lªn rÊt nhiÒu

2- Tèt lªn nhng kh«ng ®¸ng kÓ

3- HÇu nh kh«ng thay ®æi

4- XÊu ®i

2. HiÖn tr¹ng ®êng giao th«ng hiÖn nay.

1. RÊt tèt 2. T¬ng ®èi tèt 3. XÊu 4. RÊt xÊu

3. Trong 5 n¨m qua (tõ n¨m 2000 ®Õn nay), cã dù ¸n nµo ®Çu t vµo ®êng giao th«ng ë ®Þa ph¬ng

kh«ng?

1. Cã 2. Kh«ng

NÕu cã, xin cho biÕt hé «ng/bµ tham gia vµo dù ¸n ®ã nh thÕ nµo?

- Th¸ng 12 - 2006186

Phô lôc c«ng cô


Tèt/Hîp lý

B×nhthêng

Cßnh¹n chÕ

RÊth¹n chÕ

Kh«ngý kiÕn

T×nh tr¹ng c¬ së vËt chÊt

Tinh thÇn phôc vô ngêi d©n

ChÊt lîng ®iÒu trÞ bÖnh

Møc chi phÝ

ChÝnh s¸ch u ®·i ®èi víi ngêi nghÌo

Kh¸c

Tªn dù ¸n Tham gia gãp ýkiÕn thùc hiÖn

dù ¸n

Tham gia (lao®éng) triÓn khai

dù ¸n

Cung cÊp vËt liÖuXD

Gi¸m s¸t thi c«ng Qu¶n lýc«ng tr×nh

IFAD X X X X



4.Trong 5 n¨m qua hé «ng/bµ cã ®ãng gãp/chi phÝ g× ®Ó ®îc sö dông hÖ thèng ®êng giao th«ng

kh«ng?

1. Cã 2. Kh«ng

1- NÕu cã, h×nh thøc ®ãng gãp lµ g×?.........................................................................

2- Gi¸ trÞ møc ®ãng gãp ®ã lµ bao nhiªu (quy ra tiÒn)......................................®ång

3- Møc ®ãng gãp ®ã ®èi víi hé nh thÕ nµo?

1. Phï hîp 2. T¬ng ®èi cao 3. Qu¸ cao

5. §¸nh gi¸ vÒ ®êng giao th«ng ®èi víi ho¹t ®éng SX vµ sinh ho¹t cña hé «ng bµ (®¸nh dÊu)

6. KiÕn nghÞ cña hé ®Ó ngêi nghÌo ®îc sö dông tèt h¬n hÖ thèng ®êng giao th«ng

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

E4. Thñy lîi

1. §Þa ph¬ng cã çc c«ng tr×nh thñy lîi kh«ng

1. Cã 2. Kh«ng

2. Hé gia ®×nh «ng/bµ cã sö dông dÞch vô thñy lîi ®ã kh«ng

1. Cã 2. Kh«ng

2.1. NÕu kh«ng, xin nªu lý do kh«ng sö dông ..........................................................

2.2. NÕu cã sö dông, xin cho biÕt (®¸nh dÊu x):

- Th¸ng 12 - 2006 187

Phô lôc c«ng cô

RÊt tèt/thuËntiÖn

T¬ng ®èithuËn tiÖn

Kh«ngthuËn tiÖn

§èi víi s¶n xuÊt kinh doanh

§i ®Õn çc trêng häc

§i ®Õn çc c¬ së y tÕ

§i ®Õn çc chî

§i ®Õn çc c¬ së dÞch vô kh¸c phôcvô SX vµ sinh ho¹t


T¬ng ®èi tèt/T¬ng ®èi hîp lý

Kh«ng tèt/Kh«ng hîp lý

ChÊt lîng cña dÞch vô thñy lîi

HiÖu qu¶ ®èi víi SX n«ng nghiÖpcña hé

Chi phÝ cho dÞch vô thñy lîi



E5. KhuyÕn n«ng/l©m/ng

1. Trong n¨m n¨m qua (tõ n¨m 2001 ®Õn nay), t¹i ®Þa ph¬ng cã çc ho¹t ®éng khuyÕn n«ng/l©m/ng

kh«ng? 1. Cã 2. Kh«ng

2. Hé gia ®×nh «ng/bµ cã tham gia çc ho¹t ®éng ®ã kh«ng?

1. Cã 2. Kh«ng

2.1. NÕu kh«ng th× t¹i sao?

1- Kh«ng cã nhu cÇu/kh«ng cã thµnh viªn tham gia

2- Kh«ng ®îc mêi tham gia

3- Ph¶i ®ãng gãp chi phÝ

4- Kh¸c

2.2. NÕu cã, møc ®é tham gia nh thÕ nµo?

1. Thêng xuyªn 2. Kh«ng thêng xuyªn

2.3. Hé cã ®îc miÔn hoÆc gi¶m çc chi phÝ kh«ng?

1.Cã 2. Kh«ng 3. Kh«ng biÕt

2.4. T¸c dông ®èi víi s¶n xuÊt n«ng /l©m/ ng nghiÖp cña hé nh thÕ nµo?

1. RÊt tèt 2. T¬ng ®èi tèt 3. Kh«ng tèt

3. KiÕn nghÞ cña hé vÒ khuyÕn n«ng/l©m/ng ®Ó hé nghÌo s¶n xuÊt n«ng/l©m/ng cã hiÖu qu¶ h¬n?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

G. VÊn ®Ò ®Êt ®ai cña hé

1. Xin cho biÕt t×nh h×nh ®Êt ®ai cña hé

- Th¸ng 12 - 2006188

Phô lôc c«ng cô

Lo¹i ®Êt DiÖn tÝch (m2)

Nguån gèc ®Êt

ChÊt lîng VÞ trÝ T×nh tr¹ng sæ ®á

A

§Êt ë

§Êt vên

§Êt trång c©y n«ng nghiÖp

§Êt trång c©y c«ng nghiÖp

MÆt níc dïng vµo SX n«ng nghiÖp

§Êt dïng cho ho¹t ®éng phin«ng nghiÖp

§Êt kh¸c

1

35

250

1000

2

1

2

3

3

-

1

4

4

1

2

1

5

2

1

2



2. DiÖn tÝch ®Êt cña hé so víi diÖn tÝch trung b×nh cña çc hé ë ®Þa ph¬ng nh thÕ nµo?

1. Lín h¬n 2. T¬ng ®¬ng 3. Nhá h¬n 4. Kh«ng biÕt

3. Trong 3 n¨m qua, hé «ng bµ cã çc giao dÞch vÒ ®Êt ®ai kh«ng?

4. T¹i sao «ng/bµ cã çc giao dÞch ®ã?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5. Çc giao dÞch ®ã cã t¸c ®éng nh thÕ nµo ®èi víi SX vµ ®êi sèng kinh tÕ cña hé?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6. Trong qu¸ tr×nh giao dÞch, hé «ng/bµ gÆp nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n g×?

* ThuËn lîi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

* Khã kh¨n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7. Nh÷ng kiÕn nghÞ cña «ng/bµ vÒ vÊn ®Ò ®Êt ®ai cña ngêi nghÌo?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

- Th¸ng 12 - 2006 189

Phô lôc c«ng cô

M· cét 2:

1. §îc thõa kÕ

2. Mua

3. §îc cÊp

4. Thuª/mîn/thÇukho¸n

5. Tù khai ph¸

6. Kh¸c

M· cét 3:

1. RÊt tèt

2. T¬ng ®èi tèt

3. Trung b×nh

4. XÊu

5. RÊt xÊu

M· cét 4:

1. ThuËn tiÖn

2. T¬ng ®èi thuËn tiÖn

3. Kh«ng thuËn tiÖn

M· cét 5:

1. Cã sæ ®á/giÊy chøngnhËn quyÒn sö dông®Êt

2. Kh«ng cã

H×nh thøc giao dÞch

Mua ®Êt

B¸n ®Êt

Cho thuª ®Êt

§îc cÊp ®Êt

BÞ thu håi ®Êt

CÇm cè ®Êt

ThÕ chÊp ®Ó vay vèn

Cã

X

X

X

X

Kh«ng

X

X

X



C«ng cô sè 9

PhiÕu kh¶o s¸t c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô

Tªn c¬ së: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

TØnh/Thµnh phè: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

HuyÖn/QuËn: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

X·/phêng: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

§Þa chØ: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

§iÖn tho¹i: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Hä vµ tªn ngêi tr¶ lêi pháng vÊn: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .:

Chøc danh ngêi tr¶ lêi pháng vÊn: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .:

M· c¬ së: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Hµ Néi, th¸ng 1/2006

- Th¸ng 12 - 2006190

Phô lôc c«ng cô



PhÇn I: Mét sè th«ng tin chung

1. Th«ng tin vÒ ngêi chñ c¬ së - Gi¸m ®èc doanh nghiÖp

1.1. Hä vµ tªn: …………………………………………………………………………

1.2. Giíi tÝnh : Nam N÷

1.3. Tuæi

1.4. Tr×nh ®é häc vÊn cao nhÊt

1.4.1 Cha tèt nghiÖp tiÓu häc

1.4.2 Tèt nghiÖp tiÓu häc

1.4.3 Tèt nghiÖp trung häc c¬ së

1.4.4 Tèt nghiÖp trung häc phæ th«ng

1.4.5 Tèt nghiÖp CNKT/s¬ cÊp

1.4.6 Trung cÊp

1.4.7 Cao ®¼ng/®¹i häc trë lªn

2. H×nh thøc së h÷u hiÖn t¹i cña c¬ së

1.1 Hé gia ®×nh/tæ hîp

1.2 Hîp t¸c x·

1.3 Doanh nghiÖp t nh©n

1.4 C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n

1.5 C«ng ty Cæ phÇn

1.6 Doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi

1.7 Doanh nghiÖp Nhµ níc

1.8 Kh¸c, cô thÓ

3. N¨m thµnh lËp c¬ së

4. LiÖt kª 3 lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh chñ yÕu (theo doanh thu):

1........................................................................................

2.........................................................................................

3.........................................................................................

PhÇn II: ThÞ trêng s¶n phÈm cña c¬ së

3. LiÖt kª 3 s¶n phÈm hµng ho¸ tiªu thô lín nhÊt theo doanh thu

6.1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6.2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6.3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

- Th¸ng 12 - 2006 191

Phô lôc c«ng cô



- Th¸ng 12 - 2006192

Phô lôc c«ng cô

(®¸nh sè 1;2;3 ®èi víi nh÷ng c©u ghi theo thøtù quan träng theo doanh thu tèi ®a chän 3)Ghi sè 1 lµ quan träng nhÊt

S¶n phÈm 1 S¶n phÈm 2 S¶n phÈm 3

6.1 §èi tîng tiªu thô SP cña c¬ së (ghi theo thø tù quan träng theo doanh thu)

Hé gia ®×nh vµ ç nh©n (tiªu dïng trùc tiÕp)

Hé gia ®×nh vµ ç nh©n (dïng lµm nguyªn vËtliÖu s¶n xuÊt/b¸n lÎ/b¸n bu«n)

DN ngoµi quèc doanh

DN nhµ níc

C¬ quan ®Þa ph¬ng

XuÊt khÈu trùc tiÕp

DN ®Çu t níc ngoµi

Kh¸c, cô thÓ lµ ...........

6.2 §Þa chØ ngêi mua (ghi theo thø tù quan träng theo doanh thu)

Cïng x·

Cïng huyÖn

Cïng tØnh

Çc tØnh/Tp kh¸c

XuÊt khÈu trùc tiÕp

6.3 Doanh thu tiªu thô s¶n phÈm n¨m 2005 so víi n¨m 2004 (chän 1)

1. T¨ng nhiÒu

2. T¨ng Ýt

3. Kh«ng t¨ng

4. Gi¶m

6.4 ThÞ phÇn tiªu thô s¶n phÈm n¨m 2005 so víi n¨m 2004 (chän 1)

1. T¨ng nhiÒu

2. T¨ng Ýt

3. Kh«ng t¨ng

4. Gi¶m



- Th¸ng 12 - 2006 193

Phô lôc c«ng cô

6.5 Kªnh tiªu thô chñ yÕu hµng ho¸ cña c¬ së (ghi thø tù quan träng theo doanh thu)

6.6 Nguån th«ng tin chñ yÕu vÒ s¶n phÈm tríc khi ®îc doanh nghiÖp ®a vµo s¶n xuÊt kinhdoanh (chän 1).

1. B¸n trùc tiÕp

2. Th«ng qua ®¹i lý b¸n bu«n

3. Th«ng qua ®¹i lý b¸n lÎ

4. Qua trung gian, m«i giíi

5. Qua chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng

6. Qua hiÖp héi, ®oµn thÓ

7. Kh¸c, cô thÓ lµ . . . . . . . . . . . . .

1. Tù t×m hiÓu thÞ trêng

2. §îc ngêi th©n, b¹n bÌ m¸ch b¶o

3. ChÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng cung cÊp

4. Çc tæ chøc ®oµn thÓ cung cÊp

5. Kh¸c, cô thÓ lµ . . . . . . . . . . . . .

6.7 Gi¸ b¸n s¶n phÈm cña c¬ së so víi çc hµng ho¸ cïng chñng lo¹i cña çc c¬ së s¶n xuÊtkinh doanh kh¸c (chän 1 m·).

1. B»ng nhau

2. Cao h¬n

3. ThÊp h¬n

6.8 C¬ së cã bÞ c¹nh tranh trong viÖc tiªu thô s¶n phÈm kh«ng (ghi thø tù quan träng theo møc®é c¹nh tranh)

1. Kh«ng (chuyÓn sang c©u 6.9)

2. Tõ çc hé gia ®×nh

3. Tõ çc DN ngoµi quèc doanh

4. Tõ çc DN nhµ níc

5. Tõ hµng nhËp khÈu

6. Tõ bu«n lËu

7. Kh¸c, cô thÓ........................



- Th¸ng 12 - 2006194

Phô lôc c«ng cô

6.9 Nh÷ng rñi ro trong qu¸ tr×nh tiªu thô s¶n phÈm (ghi thø tù quan träng theo møc ®é rñi ro)

1. Kh«ng bÞ rñi ro (chuyÓn sang c©u 6.12)

2. Kh«ng cã/thiÕu th«ng tin nªn gi¸ b¸n qu¸ thÊp

3. NhiÒu hµng tån ®äng khã b¸n

4. Kh«ng thu ®îc tiÒn b¸n chÞu

5. S¶n phÈm háng

6. Thay ®æi thÞ hiÕu kh¸ch hµng

7. Kh¸c, cô thÓ lµ . . . . . . . . .

6.10 ¶nh hëng cña nh÷ng rñi ro ®Õn t×nh h×nh SXKD cña c¬ së (chän 1)

1. Kh«ng ®¸ng kÓ

2. B×nh thêng

3. §¸ng kÓ

6.11 Çch thøc kh¾c phôc nh÷ng rñi ro (ghi thø tù quan träng theo møc ®é rñi ro)

1. Kh«ng cã biÖn ph¸p (chuyÓn sang c©u 6.12)

2. Vay vèn bï ®¾p thiÖt h¹i

3. B¸n tµi s¶n

4. Thu hÑp ho¹t ®éng SX kinh doanh

5. Kh¸c

6.12 NhËn xÐt cña c¬ së vÒ nhu cÇu mua çc lo¹i s¶n phÈm nµy trªn thÞ trêng (chän 1).(NhËn xÐt vÒ søc mua - nhu cÇu s¶n phÈm trªn thÞ trêng)

1. NhiÒu

2. Võa ph¶i

3. Cßn Ýt

4. Khã ®¸nh gi¸

6.13 HiÖn nay, ngêi nghÌo ®ang tham gia nh÷ng c«ng viÖc g× trong tiªu thô s¶n phÈm cña c¬së. (ghi tèi ®a 3 c¨n cø theo thø tù quan träng) Lu ý: ChØ hái cho çc doanh nghiÖp võa vµ nhá

1. Lµm ®¹i lý

2. Lµm ngêi b¸n lÎ

3. VËn chuyÓn SP ®Õn n¬i tiªu thô

4. Sö dông lµm ®Çu vµo ®Ó s¶n xuÊt

5. Kh¸c, cô thÓ lµ..............

6. Kh«ng biÕt



PhÇn 3: ThÞ trêng ®Çu vµo

A. Tham gia thÞ trêng lao ®éng

1. Sè lao ®éng t¹i thêi ®iÓm hiÖn t¹i cña c¬ së ph©n theo lo¹i hîp ®ång.

- Th¸ng 12 - 2006 195

Phô lôc c«ng cô

Thêi h¹n hîp ®ång

Hîp ®ång lao ®éng kh«ng x¸c ®Þnh thêi h¹n

Hîp ®ång lao ®éng x¸c ®Þnh thêi h¹n > 1 n¨m

Hîp ®ång lao ®éng x¸c ®Þnh thêi h¹n 1 n¨m

Hîp ®ång lao ®éng x¸c ®Þnh thêi h¹n < 1 n¨m

Hîp ®ång lao ®éng thêi vô

Tæng

B»ng v¨n b¶n B»ng miÖng

2. Sè lao ®éng t¹i thêi ®iÓm hiÖn t¹i cña c¬ së ph©n theo tr×nh ®é CMKT vµ giíi tÝnh

Tr×nh ®é v¨n ho¸ vµ CMKT

Cha qua ®µo t¹o

Tèt nghiÖp CNKT/s¬ cÊp

Trung cÊp

Cao ®¼ng/®¹i häc trë lªn

Nam N÷

3. Sè lao ®éng ®ang lµm viÖc t¹i c¬ së ®Õn tõ ®©u

§Þa bµn

Trong x·

Trong huyÖn

Trong tØnh

Ngoµi tØnh

Thêng tró T¹m tró

4. Thu nhËp b×nh qu©n th¸ng cña 1 lao ®éng tõ c¬ së trong n¨m 2005 (1000®)

5. Ngêi lao ®éng ®îc hëng çc chÕ ®é g× sau ®©y

1- DN ®ãng b¶o hiÓm x· héi

2- DN ®ãng b¶o hiÓm y tÕ

3- NghØ phÐp ®îc hëng l¬ng

4- NghØ thai s¶n ®îc hëng l¬ng

5- Kh¸c, cô thÓ lµ . . . . . . . . . . . . . .

ChØ tiªu

TiÒn l¬ng

TiÒn thëng, khuyÕn khÝch

TiÒn ¨n gi÷a giê

Phóc lîi kh¸c, cô thÓ . . . . . . . . . . . .

Tæng

Nam N÷



5. Ngêi lao ®éng ®îc hëng çc chÕ ®é g× sau ®©y

6. C¨n cø chñ yÕu ®Ó c¬ së x¸c ®Þnh møc l¬ng. (Chän 3 c¨n cø theo thø tù quan träng)

1- Møc l¬ng trong çc DN ngoµi quèc doanh kh¸c t¹i ®Þa ph¬ng

2- Møc l¬ng cña çc doanh nghiÖp Nhµ níc ë ®Þa ph¬ng

3- Thu nhËp b×nh qu©n trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp

4- Tho¶ thuËn riªng víi tõng ç nh©n

5- Kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp

6- Kh¸c, cô thÓ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7. Çch thøc thuª lao ®éng (ghi tèi ®a 3 çch thøc theo thø tù quan träng).

1- Th«ng qua b¸o chÝ, qu¶ng ço

2- Th«ng qua trung gian (ngêi m«i giíi)

3- §îc b¹n bÌ, hä hµng c«ng nh©n kh¸c giíi thiÖu

4- Çc tæ chøc x· héi, héi ®oµn thÓ

5- Qua trung t©m giíi thiÖu viÖc lµm

6- Çc c¬ quan ®Þa ph¬ng giíi thiÖu

7- Quan hÖ ç nh©n

8- Tù t×m ®Õn hä

9- Tù hä t×m ®Õn

10- Kh¸c, cô thÓ lµ . . . . . . . . . . . . .

NÕu thuª th«ng qua çc tæ chøc/ç nh©n (ngêi m«i giíi, trung t©m giíi thiÖu viÖc lµm...) th× chi phÝ thuª

lao ®éng cã cao kh«ng.

1. Qu¸ cao 2. Cao 3. Võa ph¶i

8. Tiªu chuÈn tuyÓn dông lao ®éng cña c¬ së

- Th¸ng 12 - 2006196

Phô lôc c«ng cô

Tiªu chuÈn

Cã lý lÞch râ rµng

Cã hé khÈu t¹i ®Þa ph¬ng

CÇn cï, chÞu khã

Cã tr×nh ®é v¨n ho¸

Cã søc khoÎ

Cã thÕ chÊp tµi s¶n

Cã tæ chøc/ngêi b¶o l·nh

Kh¸c, cô thÓ lµ . . . . . . . . . . . .

Lao ®éng kü thuËt Lao ®éng phæ th«ng

10. Khã kh¨n cña c¬ së trong viÖc thuª tuyÓn lao ®éng

1. Cã 2. Kh«ng

NÕu cã, nªu lý do (ghi tèi ®a 3 lý do theo thø tù quan träng).



1- ThiÕu lao ®éng kü thuËt trªn thÞ trêng

2- TiÒn l¬ng kh«ng hÊp dÉn b»ng çc DN kh¸c

3- §iÒu kiÖn lao ®éng kh«ng tèt

4- C«ng viÖc kh«ng hÊp dÉn

5- Kh¸c, cô thÓ lµ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

11. §µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i lao ®éng cña c¬ së

1. Cã 2. Kh«ng

NÕu cã, h×nh thøc ®µo t¹o.

1- KÌm cÆp qua c«ng viÖc

2- Më çc kho¸ ®µo t¹o t¹i chç

3- Göi ®i ®µo t¹o

4- Kh¸c, cô thÓ lµ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(Lu ý: C©u 12+13 chØ hái cho doanh nghiÖp võa vµ nhá)

12. HiÖn t¹i c¬ së cã sö dông lao ®éng thuéc hé nghÌo kh«ng

1. Cã 2. Kh«ng

NÕu cã, hä thêng tham gia chñ yÕu vµo nh÷ng c«ng viÖc g×? (Khoanh 1 m· t¬ng øng)

1- C«ng viÖc nÆng nhäc, ®éc h¹i

2- C«ng viÖc nguy hiÓm

3- C«ng viÖc gi¶n ®¬n

4- Kh¸c, cô thÓ

13. Møc ®é æn ®Þnh c«ng viÖc cña lao ®éng nghÌo. (Khoanh 1 m· t¬ng øng)

1. Thêng xuyªn

2. Thêi vô

3. C«ng viÖc

B. Tham gia thÞ trêng nguyªn vËt liÖu ®Çu vµo

1. LiÖt kª 3 lo¹i nguyªn vËt liÖu/®Çu vµo chñ yÕu nhÊt theo chi phÝ.

1.1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

- Th¸ng 12 - 2006 197

Phô lôc c«ng cô



- Th¸ng 12 - 2006198

Phô lôc c«ng cô

Kho¶n vay1

Kho¶n vay2

Kho¶n vay3

1.1 Nguån vay

1.2 Sè tiÒn cßn nî hiÖn t¹i

1. Quü quèc gia gi¶i quyÕt viÖc lµm

2. Ng©n hµng th¬ng m¹i quèc doanh

3. Ng©n hµng th¬ng m¹i t nh©n

4. Quü tÝn dông nh©n d©n

5. Çc ch¬ng tr×nh, dù ¸n

6. Ngêi chuyªn cho vay

7. B¹n bÌ, ngêi th©n

8. Kh¸c, cô thÓ . . . . . . . . . .

1.3 Thêi h¹n vay (th¸ng)

1.4 L·i suÊt (%/th¸ng)

1.5 Th«ng qua mèi quan hÖ chñ yÕu nµo c¬ së vay ®îc çc kho¶n vay (chän 1)

1. Gia ®×nh

2. B¹n bÌ

3. Trung gian

4. ChÝnh quyÒn

5. HiÖp héi

6. Kh¸c, cô thÓ ……………….

1.6 Tæ chøc, ç nh©n cho vay ë ®©u (chän 1)

1. Cïng x·

2. Cïng huyÖn

3. Cïng tØnh

4. Kh¸c

1.7 Sö dông chñ yÕu çc kho¶n vay (chän 1)

1. Tr¶ nî

2. Bï lç

3. T¨ng vèn lu ®éng

4. T¨ng tµi s¶n cè ®Þnh

5. Kh¸c, cô thÓ . . . . . . . . .



- Th¸ng 12 - 2006 199

Phô lôc c«ng cô

1.8 Nguån th«ng tin chñ yÕu vÒ nguån vèn (chän 1)

1. Tù t×m hiÓu (s¸ch, b¸o, ®µi)

2. Tõ ngêi th©n, b¹n bÌ

3. Tõ chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng

4. Tõ çc tæ chøc ®oµn thÓ

5. Kh¸c, cô thÓ lµ . . . . . . . . . . . . .

1.9 §Ó vay ®îc nh÷ng kho¶n nµy, c¬ së ph¶i thÕ chÊp g× (chän tèi ®a 3, theo møc ®é thø tùquan träng)

1. Kh«ng ph¶i thÕ chÊp (chuyÓn c©u 1.10)

2. Tµi s¶n ç nh©n

3. M¸y mãc thiÕt bÞ

4. Nhµ xëng

5. §Êt ®ai

6. Kh¸c, cô thÓ

1.10 Nh÷ng hç trî chñ yÕu tõ chÝnh quyÒn (chän 1)

1. Gióp lµm thñ tôc vay

2. TÝn chÊp

3. B¶o l·nh

4. Kh¸c, ……….

1.11 Chi phÝ vay vèn (1000 ®)

1. Hå s¬ thñ tôc

2. Chi phÝ kh¸c

1.12 §¸nh gi¸ vÒ thêi gian tõ khi lµm thñ tôc ®Õn khi nhËn ®îc vèn (chän 1)

1. Nhanh

2. B×nh thêng

3. Qu¸ l©u

1.13 §¸nh gi¸ cña c¬ së vÒ møc vay (chän 1)

1. §¸p øng nhu cÇu cña c¬ së

2. Cha ®¸p øng

1.13 §¸nh gi¸ cña c¬ së vÒ møc vay (chän 1)

1. §¸p øng nhu cÇu cña c¬ së

2. Cha ®¸p øng



Phô lôc c«ng cô

200 - Th¸ng 12 - 2006

1.14 §¸nh gi¸ cña c¬ së vÒ thêi h¹n vay (chän 1)

1. Thêi h¹n vay dµi, ®¸p øng yªu cÇu ®Çu t

2. Thêi h¹n vay trung b×nh

3. Thêi h¹n ng¾n, kh«ng ®¸p øng yªu cÇu ®Çu t

1.15 §¸nh gi¸ cña c¬ së vÒ møc l·i suÊt vay (chän 1)

1. Cao

2. Võa ph¶i

3. ThÊp

1.16 §¸nh gi¸ cña c¬ së vÒ ph¬ng thøc thanh to¸n (chän 1)

1. Phï hîp

2. Kh«ng phï hîp

1.17 §¸nh gi¸ cña c¬ së vÒ thñ tôc vay (chän 1)

1. §¬n gi¶n

2. B×nh thêng

3. Phøc t¹p

1.18 Rñi ro vay vµ sö dông vèn (chän tèi ®a 3, theo møc ®é thø tù quan träng)

1. Kh«ng bÞ rñi ro (chuyÓn c©u 1.21)

2. MÊt c¬ héi ®Çu t

3. §Çu t kh«ng hiÖu qu¶

4. Chi phÝ cho giao dÞch qu¸ lín

5. Kh¸c, cô thÓ lµ..................................

1.19 ¶nh hëng cña rñi ro ®Õn t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña c¬ së (chän 1)

1. Kh«ng ®¸ng kÓ

2. RÊt ®¸ng kÓ

1.20 Çch kh¾c phôc nh÷ng rñi ro (chän tèi ®a 3, theo møc ®é thø tù quan träng)

1. Kh«ng cã biÖn ph¸p (chuyÓn c©u 1.21)

2. Vay nguån kh¸c ®Ó bï ®¾p

3. B¸n tµi s¶n

4. Thu hÑp ho¹t ®éng SX kinh doanh

5. Kh¸c, cô thÓ lµ...................................



- Th¸ng 12 - 2006 201

Phô lôc c«ng cô

1.21 T¸c ®éng cña çc kho¶n vay ®Õn ho¹t ®éng cña c¬ së (chän tèi ®a 3, theo møc ®é thø tùquan träng)

1. æn ®Þnh s¶n xuÊt

2. Më réng s¶n xuÊt

3. T¹o thªm nhiÒu viÖc lµm.

4. Kh«ng cã t¸c dông g×

5. T¸c ®éng xÊu (cã thÓ kh«ng tr¶ ®îc nî...)

D. Tham gia ThÞ trêng ®Êt ®ai vµ m¸y mãc thiÕt bÞ cña c¬ së:

1. §Êt ®ai sö dông cho ho¹t ®éng cña c¬ së (m2)

Môc ®Ých sö dông

1. Dïng lµm nhµ xëng s¶n xuÊt kinh doanh

2. Dïng lµm v¨n phßng

3. Cöa hµng giíi thiÖu s¶n phÈm

4. Kho hµng

5. Nhµ ë cho c«ng nh©n

6. Kh¸c...........................................................

Tæng diÖn tÝch

Së h÷u cña c¬ së (m2) Thuª (m2)

1. §Êt ®ai sö dông cho ho¹t ®éng cña c¬ së (m2)

PhÇn Iv: Trë ng¹i vµ dù kiÕn trong t¬ng lai:

1. Nh÷ng trë ng¹i chÝnh ®èi víi sù ph¸t triÓn cña c¬ së. Nªu tèi ®a 3 trë ng¹i theo thø

tù quan träng.

1- ThiÕu vèn

2- ThiÕu lao ®éng lµnh nghÒ

3- H¹n chÕ trong tiÕp cËn th«ng tin khoa häc kü thuËt

4- H¹n chÕ vÒ thÞ trêng ®Çu ra vµ kh«ng cã sù lùa chän tèt h¬n

5- Qu¸ nhiÒu c¹nh tranh

6- H¹n chÕ vÒ th«ng tin thÞ trêng (marketing)

Tµi s¶n cè ®Þnh

Nhµ xëng ®ang sö dông

Nhµ xëng cha sö dông

M¸y mãc thiÕt bÞ

Ph¬ng tiÖn vËn t¶i

Kh¸c

Gi¸ trÞ (1000®)



7- ThiÕu m¸y mãc/thiÕt bÞ . . . . . . . . . . . . .

8- ThiÕu mÆt b»ng nhµ xëng, ®Êt ®ai

9- ThiÕu nguyªn vËt liÖu

10- Kh¸c, cô thÓ . . . . . . . . . . . . .

2. Nh÷ng hç trî cÇn thiÕt cña chÝnh quyÒn vµ nhµ níc ®Ó më réng c¬ së vµ t¨ng lîi

nhuËn. Nªu tèi ®a 3 trî gióp theo thø tù quan träng.

1- T¹o ®iÒu kiÖn hç trî c¬ së h¹ tÇng

2- Cã c¬ chÕ cho vay tÝn dông dÔ h¬n

3- H¹n chÕ c¹nh tranh tõ hµng nhËp khÈu

4- NhËp khÈu tù do h¬n çc ®Çu vµo

5- Gióp ®ì tiÕp cËn th«ng tin khoa häc kü thuËt

6- C¶i tiÕn ph¬ng ph¸p vµ thiÕt bÞ ®µo t¹o

7- Hç trî vÒ marketing

11- Kh¸c, cô thÓ . . . . . . . . . . . . .

3. Dù kiÕn cña c¬ së trong 5 n¨m tíi:

1- Më réng ho¹t ®éng kinh doanh

2- Thu hÑp ho¹t ®éng kinh doanh

3- Thay ®æi chiÕn lîc s¶n phÈm vµ thÞ trêng

4- Kh«ng thay ®æi

- Th¸ng 12 - 2006202

Phô lôc c«ng cô

T¨ng Gi¶m Kh«ng ®æiTr×nh ®é cña lao ®éng

Cha tèt nghiÖp tiÓu häc

Cha tèt nghiÖp trung häc c¬ së

Cha tèt nghiÖp trung häc phæ th«ng

Tèt nghiÖp trung häc phæ th«ng

Tèt nghiÖp CNKT/s¬ cÊp

Trung cÊp

Cao ®¼ng/®¹i häc trë lªn

Lao ®éng

5. Çc kiÕn nghÞ ®Ò xuÊt víi Nhµ níc

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .



203

Cô quan ñaïi dieän thöôøng truù Ngaân haøng Phaùt trieån Chaâu AÙ (ADB) taïi Vieät Nam ñang thöïc hieänmoät Döï aùn hoã trôï kyõ thuaät khu vöïc taïi Vieät Nam, Laøo, Campuchia mang teân "Naâng cao Hieäu quaûThò tröôøng cho Ngöôøi ngheøo" (M4P). Muïc tieâu cuûa M4P laø (a) thöïc hieän nhöõng phaân tích veà söï vaänhaønh cuûa thò tröôøng vaø möùc ñoä ngöôøi ngheøo coù theå ñöôïc lôïi töø ñoù, (b) xaây döïng theå cheá thoâng quacaùc hoaït ñoäng nghieân cöùu, lieân keát maïng löôùi vaø söï thuùc ñaåy ñoái thoaïi chính saùch ôû 3 nöôùc trongvuøng döï aùn.

Vôùi muïc ñích ñöa keát quaû cuûa caùc hoaït ñoäng nghieân cöùu ñeán ñöôïc vôùi nhieàu ngöôøi hôn, M4P xuaátbaûn moät soá aán phaåm chính, ñoù laø:

• Baûn tin Thò tröôøng vaø Phaùt trieån (MDB): ra maét 2 thaùng 1soá vôùi nhöõng chuû ñeà lieân quan ñeán thò tröôøng. Baûn tinñöôïc ra maét vôùi söï hôïp taùc cuûa Vieän Quaûn lyù Kinh teáTrung öông (CIEM) vaø Chöông trình Phaùt trieån Kinh teá Tönhaân (MPDF)

• Toùm löôïc toång quan: taøi lieäu ngaén,khoaûng 4 trang toùm taét laïi nhöõng coângtrình nghieân cöùu trong M4P. Taøi lieäu naøydaønh cho nhöõng ñoái töôïng ñoäc giaû khoângchuyeân.

• Tham luaän: baùo caùo chuyeân saâu veà caùccoâng trình nghieân cöùu, töø 20-30 trang, trongñoù bao goàm thoâng tin veà caùc phöông phaùp,keát quaû nghieân cöùu vaø caùc gôïi yù chính saùch.Taøi lieäu naøy daønh cho nhöõng ngöôøi ñang laømvieäc hay caùc nhaø hoaïch ñònh chính saùch cuûa lónhvöïc ñoù.

• Baùo caùo khaùc

BAÛN TIN THÒ TRÖÔØNG VAØ PHAÙT TRIEÅN (MDB)

Soá 1 Taêng giaù trò ngaønh gaïo cuûa Vieät Nam vaø taêng thu nhaäp cho ngöôøi ngheøo

Soá 2 Saûn xuaát noâng nghieäp theo hôïp ñoàng

Soá 3 Ñaåy nhanh vieäc caáp giaáy chöùng nhaän quyeàn söû duïng ñaát ôû noâng thoân

Soá 4 Nhaõn maùc vaø thöông hieäu cho noâng saûn Vieät Nam

Soá 5 Böôùc phaùt trieån tieáp theo: Chuyeån ñoái hoä kinh doanh caù theå thaønh doanh nghieäp

Soá 6 Lao ñoäng nhaäp cö vaø lao ñoäng ñòa phöông: Vò theá vaø cô hoäi

Soá 7 Söï tham gia cuûa ngöôøi ngheøo vaøo sieâu thò vaø caùc chuoãi gia taêng giaù trò khaùc

Soá 8 Chuyeån ñoåi ñaát noâng nghieäp sang ñaát saûn xuaát vaø kinh doanh: AÛnh höôûng ña chieàu tôùingöôøi ngheøo

AÁN PHAÅM M4P



Soá 9 Ñeå haønh ñoäng taäp theå mang laïi hieäu quaû cho ngöôøi ngheøo

Soá 10 Quan heä hôïp taùc coâng tö nhaèm caûi thieän nhöõng dòch vuï cô sôû haï taàng taïi Vieät Nam

Soá 11 Ñeå thò tröôøng hoaït ñoäng hieäu quaû hôn taïi ñaùy kim töï thaùp (BOP)

Soá 12 Thò tröôøng lao ñoäng noâng thoân vaø vaán ñeà di cö

Soá 13 Caûi thieän vieäc quaûn lyù vaø hoã trôï haøng rong

Soá 14 Röûa tay

TOÙM LÖÔÏC TOÅNG QUAN

Soá 1 Keát noái noâng daân ngheøo vôùi chuoãi giaù trò ngaønh gaïo

Soá 2 Chính thöùc hoaù khu vöïc tö nhaân ôû Vieät Nam vaø vai troø cuûa chính quyeàn ñòa phöông

Soá 3 Taùc ñoäng cuûa caùc quy trình giao dòch treân thò tröôøng ñaát ñai ñoái vôùi ngöôøi ngheøo

Soá 4 Söï tham gia cuûa ngöôøi ngheøo vaøo chuoãi giaù trò ngaønh cheø

Soá 5 Hieäu quaû vaø hieäu löïc cuûa taøi chính vi moâ ôû Vieät Nam

Soá 6 Khaùi nieäm Hôïp ñoàng: Nhöõng aùp duïng vôùi chuoãi giaù trò ôû Vieät Nam

Soá 7 Caùc baøi hoïc veà chuyeån ñoåi giuùp hieåu roõ söï vaän haønh cuûa thò tröôøng

Soá 8 Caùc chöùc naêng cuûa thò tröôøng vaø sinh keá cuûa ngöôøi ngheøo

Soá 9 Caùc chieán löôïc caûi caùch xaõ hoäi do nhaø nöôùc chæ ñaïo: Quaûn lyù theo Ñaëc quyeàn, Mua coângngheä vaø Taêng tröôûng daøi haïn

Soá 10 Thöông maïi hoaù vaø vieäc giaûm ñoùi ngheøo

Soá 11 Ñaùnh giaù sinh keá vaø thò tröôøng coù söï tham gia cuûa ngöôøi daân taïi Ñaø Naüng

Soá 12 Phaân ñoaïn thò tröôøng lao ñoäng vaø Chính saùch giaûm ngheøo

Soá 13 Söï tham gia cuûa ngöôøi ngheøo vaøo sieâu thò vaø caùc chuoãi phaân phoái gia taêng giaù trò khaùc

Soá 14 Thò tröôøng ñaát coâng nghieäp vaø kinh doanh vaø taùc ñoäng leân ngöôøi ngheøo

Soá 15 Taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho ngöôøi ngheøo vuøng cao tham gia vaøo thò tröôøng thoâng qua chuoãigiaù trò caây tre: Caûi thieän chieán löôïc cuûa caùc nhoùm saûn xuaát ñòa phöông

THAM LUAÄN

Soaù 1 Söï tham gia cuûa ngöoâøi ngheøo vaøo chuoaõi giauø troø ngaønh cheø

Soá 2 Chính thöùc hoaù khu vöïc tö nhaân ôû Vieät Nam vaø vai troø cuûa chính quyeàn ñòa phöông

Soá 3 Taùc ñoäng cuûa caùc quy trình giao dòch treân thò tröôøng ñaát ñai ñoái vôùi ngöôøi ngheøo

Soá 4 Heä thoáng thò tröôøng vaø caùc xaõ ngheøo

Soá 5 Thò tröôøng caùc yeáu toá saûn xuaát ôû Vieät Nam: Voán-Ñaát ñai - Lao ñoäng

Soá 6 Chieán löôïc truyeàn thoâng: Thu huùt vaø keát noái moïi ngöôøi

204



Soá 7 Thöông maïi hoaù Noâng nghieäp, caùc chuoãi giaù trò vaø vieäc giaûm ñoùi ngheøo

Soá 8 Ñaùnh giaù sinh keá vaø thò tröôøng coù söï tham gia cuûa ngöôøi daân taïi Ñaø Naüng

Soá 9 Naâng cao Hieäu quaû Thò tröôøng cho ngöôøi ngheøo - Giôùi thieäu khaùi nieäm

Soá 10 Phaân loaïi thò tröôøng lao ñoäng vaø Chính saùch giaûm ngheøo

Soá 11 Söï tham gia cuûa ngöôøi ngheøo vaøo sieâu thò vaø caùc chuoãi phaân phoái gia taêng giaù trò khaùc

Soá 12 Laøm theá naøo ñeå nhöõng can thieäp phaùt trieån döïa treân nghieân cöùu coù taùc ñoäng hieäu quaû hônñeán chính saùch vaø thöïc haønh?

Soá 13 Vieät Nam: Tieán tôùi baûo trôï xaõ hoäi toaøn dieän: Cô cheá tö nhaân ñeå ñeán ñöôïc vôùi ngöôøi ngheøo

Soá 14 Thò tröôøng ñaát coâng nghieäp vaø kinh doanh vaø taùc ñoäng leân ngöôøi ngheøo

Soá 15 Taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho ngöôøi ngheøo vuøng cao tham gia vaøo thò tröôøng thoâng qua chuoãigiaù trò caây tre: Caûi thieän chieán löôïc cuûa caùc nhoùm saûn xuaát ñòa phöông

Soá 16 Maïng löôùi trao ñoåi gaén keát coù theå giuùp ngöôøi ngheøo ôû tænh An Giang nhö theá naøo?

Soá 17 Caùc xu höôùng vaø möùc ñoä bieán ñoåi theo vuøng trong moâ hình tieâu duøng hoä gia ñình taïi VieätNam

CAÙC AÁN PHAÅM KHAÙC

1 Con ñöôøng doanh nhaân - Vöôn leân töø khoù khaên (15 tröôøng hôïp nghieân cöùu ñieån hình)

2 Nhöõng theå cheá naøo quan troïng cho söï taêng tröôûng daøi haïn ôû Vieät Nam?

3 Döï aùn Naâng cao Hieäu quaû Thò tröôøng cho ngöôøi ngheøo: Baùo caùo Hoäi thaûo khôûi ñoäng

4 Keát noái noâng daân vôùi thò tröôøng thoâng qua Saûn xuaát Noâng nghieäp theo Hôïp ñoâng

5 Tuaàn leã M4P 2005

6 Con ñöôøng doanh nhaân - Vöôn leân töø khoù khaên (30 tröôøng hôïp nghieân cöùu ñieån hình)

7 Sieâu thò vaø ngöôøi ngheøo taïi Vieät Nam

8 Con ñöôøng doanh nhaân: Caùc tröôøng hôïp nghieân cöùu ñieån hình

9 Soå tay ñaùnh giaù sinh keá vaø thò tröôøng coù söï tham gia cuûa ngöôøi daân (PMA)

10 Soå tay chuoãi giaù trò

11 Saûn xuaát noâng nghieäp theo hôïp ñoàng: 30 tröôøng hôïp nghieân cöùu ñieån hình

12 Kyû yeáu Hoäi thaûo Hôïp taùc coâng tö (PPPs)

13 Kyû yeáu Hoäi thaûo Phaùt trieån cô hoäi thò tröôøng taïi ñaùy kim töï thaùp (BOP)

14 Tuaàn leã M4P 2006

15 Saùch taäp hôïp caùc Baûn tin Thò tröôøng vaø Phaùt trieån (MDB)

205



www.markets4poor.org

Xin haõy gheù thaêm website cuûa M4P thöôøng xuyeân ñeå coùñöôïc baûn ñieän töû caùc baùo caùo vaø thoâng tin môùi nhaát veà caùcsöï kieän, hoaït ñoäng vaø cô hoäi vôùi M4P. Chuùng toâi raát mongnhaän ñöôïc söï phaûn hoài vaø tham gia töø caùc baïn!

Haàu heát nhöõng aán phaåm cuûa M4P ñeàu coù ôû baûn Tieáng Anh vaø Tieáng Vieät. Baûn in coù theå ñöôïc laáytaïi Trung taâm Thoâng tin ADB (GF02, 23 Phan Chu Trinh, Haø Noäi), baûn ñieän töû coù theå ñöôïc taûixuoáng taïi ñòa chæ www.markets4poor.org.

Ñeå coù theâm thoâng tin, xin lieân heä vôùi:

Döï aùn Naâng cao Hieäu quaû Thò tröôøng cho ngöôøi ngheøo (M4P)Ngaân haøng Phaùt trieån Chaâu AÙGF02, 23 Phan Chu Trinh, Haø NoäiÑieän thoaïi: (844) 933 1374 Fax: (844) 933 1373Email: [email protected]

206



§¬n vÞ xuÊt b¶n:C¬ quan ®¹i diÖn thêng tró t¹i ViÖt Nam Ng©n hµng Ph¸t triÓn ch©u ¸

Dù ¸n N©ng cao hiÖu qu¶ cña thÞ trêng cho ngêi nghÌo

In 400 cuèn, giÊy phÐp xuÊt b¶n sè: 1115/XB-QLXB, cÊp ngµy: 14/7/2005

Designed by:

[email protected]





Education

So tay danh gia ngheo doi va thi truong co su tham gia