ها رله کار اصول و مقدمه

زاتیوتجه�� ها وت��رانس مول��دها ء یان��رژ انتق��ال ش��بکه مانند یکیالک��تر س��اتیتاس در ء یکیالکتر استقامت ضعف ایو یبند قیعا نقصان اثر در یبرق گرید ادوات و واسباب

اثر در نیهمچن و نش�ده ینی��ب شیپ یا ض�ربه یفش�ارها مقابل در یکیالکتر و یکینامید قطع م��وجب اغلب که دی��آ یم دی��پد ییخطاها ء رتح��را درجه مج��از حد از شیب ادی��ازد

گردد. یم یانرژ

یش��دگ قطع و یپ��ارگ ء نیزم اتص��ال ء کوت��اه اتص��ال بص��ورت است ممکن خطاها نیا یلیوسا ای شود. قطعات ظاهر رهیغ و ها قیعا شدن شکسته و شدن خورده و ها یهاد ش��ود جدا کند یم هیتغذ آنرا که یا شبکه از بالفاصله دیبا کنند یم دایپ ییخطا نیچن کهگردد. یریجلوگ شبکه سالم یها قسمت هیبق افتادن کار از و خطا گسترش و ادیازد تا

حد در قب��ول قابل ثب��ات و یداری��پا کی�� از که ش��ود یزی��ر طرح یطور شبکه دیبا پس که است نیا رله فهیوظ ء ک��رد اس��تفاده رله از دی��با کار نیا یبرا باشد برخوردار امکان

و بس��نجد را خطا آن و ش��ود خطا متوجه برق شبکه از یمحل در خطا آمدن شیپ وقع در م��دار قطع س��بب کن��دو عمل رله خ��ود ل��زوم ص��ورت رد ای�� کند آم��اده را خ��بر دس��تگاه

. شود یکیالکتر

: آن وساختمان رله

تیکم ای�� و یکیالک��تر تیکم رییتغ اثر در که ش��ود یم گفته یدس��تگاه به اص��وال رله یها دس��تگاه ای��و دس��تگاه افت��ادن ک��ار به م��وجب و ش��ود یم کیتحر مشخص یکیزیف

. شود یم یگرید یکیالکتر

دهی��نام یحف��اظت رله ش��ود یم ب��رده کار به یبرق یدستگاهها حفاظت یبرا که یا رله ( ) زکون��در هی��ثانو ( ومری) پر هی��اول ن��وع دو به ش��بکه به اتص��ال نظر از ورله ش��ود یم

. شود یم میتقس

: مریپر ای هیاول رله

ب��دون یعنی دارد ق��رار م��دار در مایمس��تق ش��ونده کی��تحر یچیپ میس�� رله ن��وع نیا در. ردیگ یم قرار مدار در ولتاژ ای انیجر ترانس

: هیاول رله بیمعا

( یبند قیعا نظر ) از بزرگ - حجم1

کمتر تی- حساس2

( زد دست توان ی)نم کار نیح در یدسترس - عدم3

( برد بکار توان ینم ادیز انیجر و ولتاژ ) در ولتاژ و انیجر تی- محدود4

: هیاول رله یایمزا

- ارزانتر1

حفاظت ستمیس در اشکال عتریسر صیتشخ - امکان۲

: زکوندر ای هیثانو رله

یا شبکه ولتاژ ای انیجر ترانس هیثانو چیپ میس از آن کننده کیتحر چیپ میس که یا رله شود حفاظت دیبا که

شود. یم دهینام زکوندر رله ردیگ یم روین

: از عبارتند هیثانو رله بیمعا

شتریب ی- خراب2 - گرانتر1

: از عبارتند هیثانو رله یایمزا

شتریب تی- حساس2 کوچکتر - حجم1

: حفاظت از هدف

دنی��د ص��دمه از یریجلوگ�� و دهی��د بیآس قسمت شتریب صدمه از یریجلوگ یبرا سالم یها قسمت

: حفاظت ستمیس مشخصات

-5 یداری- پا4 تی- حساس3 انتخاب تی- قابل2 رله عملکرد - سرعت1 نهیهز

باشد. کم رله عملکرد و اتصال وقوع نیب یزمان : فاصله رله عملکرد - سرعت1

شود. یم خارج ازمدار دهید بیآس قسمت : فقط انتخاب تی- قابل2

ش��ود گذاشته تفاوت مجاز ریغ مقدار حداقل مجازو مقدار حداکثر نی: ب تی- حساس3.

. گذرا طیشرا در رله عملکرد از یری: جلوگ یداری- پا4

را رله نهیهز یستیبا دهند یم ق��رار س��تمیس از قس��مت هر در که یا : رله نهی- هز5باشند. داشته نظر در

: ولت لوی ک132 خطوط از حفاظت

رله ای SUB1 از عبارتند روند یم بکار ولت لوی ک132 خطوط در که ییها رله انواع که یاصل یها

: ز ا عبارتند

لوریف وزیف رله ، نگیسوئ پاور رله ، رکلوزر اتو رله ، ستانسید رله

: از عبارتند یبانیپشت یها رله ای SUB2 و

رکشنالیدا فالت ارت رله و رکشنالیدا اورکارنت رله

( : سنج مقاومت ) رله ستانسید رله

رله و باشد یم کوت��اه اتص��ال مقابل در ادیز انیجر رله مانند کار لحاظ از ستانسید رله عمل یزم��ان س��تانسید رله یعنی کند یم عمل امپ��دانس ای�� فاصله اساس بر ستانسید ینم عمل ص��ورت نیا ریغ در باشد کمتر شده میتنظ مقدار از خط امپدانس که کند یم

امپ��دانس از ستین میتنظ حد در ها کنن��ده مص��رف مق��اومت چ��ون یلح��اظ از و کند/Z=U رابطه طبق کوت��اه اتص��ال زم��ان ودر ش��ده نظر ص��رف ها کنن��ده مص��رف I

رله به امپ��دانس نیا چق��در هر و گ��ردد یم ادی��ز انی��جر چ��ون ش��ود یم کم امپ��دانسکند. یم قطع زودتر رله شود کترینزد

یها رله همه یاتص��ال موقع در رود یم بکار ستانسید رله چند که یا شبکه در ضمن در ب��وده کی��نزد اتصال محل به که کند یم قطع یا رله فقط یول ، شده کیتحر ستانسید

گردد. یم بز خود حال به ها رله هیوبق

: رکلوزر اتو رله

ینم بوج��ود یاتصال ، نیزم به میس ای هم به میس دو برخورد اثر در شهیهم یانرژ انتقال ممکن قوس نی. ا باشد یم یکیالکتر قوس جرقه اثر در ها اتصال شتریب عامل بلکه دیآ

نا علت به معموال جرقه و شود زده میس دو نیب ای مقره طول در نیزم و میس نیب است ش��امل که ش��بکه ولتاژ ادیازد اثر در ای و طوفان و مه و برف شامل که هوا بودن مساعد قطع با اغلب ییها جرقه نیچن ، دی��آ یم بوجود دیکل در باشد یم وصل و قطع ای صاعقه

از ش��بکه یداری��پا یشود. ب��را یم خاموش و رفته نیب از شبکه فشار مدت کوتاه و یآن ش��بکه در ش��تریب معم��وال و ب��اال هب ولت لوی ک20 از یقو فشار یمدارها در دیکل نوع کی

یم رخ ییه��وا ش��بکه در ها یاتصال اغلب چون ردیگ یم قرار استفاده مورد ییهوا یها. دهد

: رکلوزر فیتعر

ط��ور به مج��ددا ، قطع را خط گ��ذرا اتص��ال ای�� کوتاه اتصال زمان در که است یا لهیوس. دینما یم دائم قطع را خط دائم اتصال مواقع در و کند وصل اتومات

ای�� ب��اد اثر - در3 میس�� به درخت شاخه کردن ری- گ2 - پرنده1: شامل گذرا اتصال طوفان

بستن خی- 3 کابل شدن زخم ای یزدگ - کابل2 میس ی- پارگ1: شامل دائم اتصال

: نگیسوئ پاور رله

و گ��ردد یم است دیشد ب��ار رییتغ از یناش که دیشد نوسان باعث شبکه از بار برداشتن است ممکن که آورد یم بوج��ود دیشد امپ��دانس کی�� خط و است کوت��اه اریبس آن زمان

یب���را دی���نما عمل رله جهینت در و باشد یم س���تانسید یحف���اظت رله رهی���دا درداخل از و میکن یم اض��افه نگیبلوک نگیورس��وئپا عن��وان به م��دار کی�� ک��ار نیا از یریجلوگ��

. میینما یم یریجلوگ ستانسید رله مورد یب عملکرد

: لوریف وزیف رله

است ص��ورت نیا به آن ک��ار ط��رز و رود یم بکار ولت لوی ک132 خطوط در لوریف وزیف کند عمل دارد ق��رار ولتاژ ترانس هیثانو در که ستانسید رله ولتاژ هیتغذ وزیف چنانچه که

رله بالک ب��اعث نم��وده عمل ل��وریف وزی��ف باشد نداش��ته وج��ود ش��بکه در یلتص��ال یول ،/Z=U براس��اس س��تانسید رله میاند یم رای��. ز ش��ود یم س��تانسیید Iکند یم ک��ار .

وزی��ف ح��الت نیا در که دینما یم عمل خطا به ستانسید رله شود قطع ولتاژ اگر سپس یرنگ قرمز ش��اخص آالرم ل��وریف وزی��ف عملک��رد با کند یم یریجلوگ�� خطا نیا از ل��وریف

. میکن یم ستیر را لوریف وزیف رنگ قرمز دکمه وزیف وصل از پس شود یم داده نشان

: رکشنالیدا کارنت اور رله

و کند یم عمل آن طبق بر و ش��ده میتنظ آن یرو زم��ان که رکش��نالیدا اورک��ارنت رله یم هی��تغذ ط��رف کی�� از یاتص��ال که یم��وارد یب��را رکشنالیدا ادیز انیجر رله کاربرد

. رود یم کار به شود

ی- آن3 معکوس - زمان2 ثابت - زمان1: از عبارتند ادیز انیجر رله انواع

به ای�� ن��دارد ارتب��اط ش��دت مق��دار به و میتنظ قابل عملک��رد : زم��ان ث��ابت - زم��ان1. شود یم میتنظ ینیمع زمان در که است یا رله گرید عبارت

عب��ارت به ای�� دارد انی��جر ش��دت با عکس نسبت عملکرد : زمان معکوس - زمان2. شود یم کمتر قطع زمان شود ادتریز انیجر شدت چقدر هر گرید

. است صفر عملکرد : زمان ی- آن3

: رکشنالیدا فالت ارت رله

دو ای�� ف��از کی�� که یهنگ��ام در و کند یم هی��تغذ نیزم اتصال از مایمستق که است یا رله آن رله ف��ورا برسد نیزم به و بگذرد آن از انیجر و شود وصل نیزم به فاز سه هر ای فاز را عمل نیا آن شاخص و کند یم صادر را قطع فرمان و شده کیتحر آن نیبوب و دهید را

دهد. یم نشان

: باسبارها از حفاظت

توسط آنها یبانیپشت ای یفرع حفاظت و لیفرانسید رله توسط باسبارها یاصل حفاظت. باشد یم فالت ارت و اورکارنت یها رله

: لیفرانسید رله

مق��دار به و کند یم ( ک��ار یانی��جر ) ت��راز ها انی��جر سهیمقا اس��اس بر لیفرانسید رله . رله کند یم عمل رله بخ���ورد بهم لیتبد بیضر اگر فقط و ن���دارد یبس���تگ انی���جر

رود. یم بکار الکتروموتور ، باسبار ، ژنراتور ، ترانس حفاظت یبرا لیفرانسید

: شود یم لیفرانسید رله خواسته نا عملکرد باعث که یموارد

از خارج کوتاه اتصال انیجر عبور اثر درCT2 وCT1 انیجر یها ترانس : اشباع الف. شود یم رله عملکرد باعث حفاظت محدوده

. قدرت ترانس در تپچنجر : وجود ب

. قدرت ترانس حفاظت در یا ضربه انی: جر ج

یریجلوگ آن عملکرد از باال موارد در که شود ساخته یطور دیبا لیفرانسید رله نیبنابرا. شود

خ��ارج کوتاه اتصال از یناش ادیز انیجر عبور اثر : در انیجر یها ترانس - اشباع الف قیتطب ع��دم بعلت و رسد یم اش��باع هی��ناح به انی��جر یها ترانس حفاظت ، محدوده از

، انی��جر یها ت��رانس یخطا جهینت در و اش��باع هی��ناح در آنها یس��یمغناط یها یمنحن. شود رله خواسته نا عملکرد باعث تواند یم هک دیآ یم بوجود یانیجر اختالف

ت��رانس در چنجر تپ مراحل رییتغ اثر : در ق��درت یها ت��رانس در تپچنجر - وج��ود ب در جهینت در کند یم رییتغ تپ ضیتعو زم�ان در ها ت�رانس لیتبد نس�بت چون قدرت یها

رله ناخواس��ته عملک��رد ب��اعث که آورد یم بوجود یرییتغ زین هیثانو و هیاول انیجر نسبتباشد. داریپا دیبا لیفرانسید رله لکردعم از یریجلوگ ی. برا شود یم

کی��( هی��ثانو ب��ودن ب��از ص��ورت ) در ترانس کردن برقدار : هنگام یا ضربه انجری – ج هی��اول چیپ میس�� از رسد یم ین��ام انیجر برابر12 تا8 به آن مقدار که یا ضربه انیجر

است ص��فر هی��ثانو انی��جر و باشد یم هیاول چیپ میس در آن مقدار چون که کند یم عبور ، ادی��ز انی��جر نیا که یص��ورت در کرد خواهد عمل انیجر تفاوت علت به لیفرانسید رله نیا در دی��نبا رله رسد یم یب��ار یب انی��جر به و ابدی یم ک��اهش هی��ثان یلیم چند از پس

. باشدinrush Proof دیبا رله عملکرد از یریجلوگ یبرا دینما عمل حالت

: روغن مراقبت و حفاظت دستگاه

یها ترانس در کوتاه اتصال صیوتشخ نییتع یبرا روغن مراقبت جهت که ییها دستگاهبر. یتو رله و بوخهلتس : رله از عبارتند شود یم برده بکار یروغن یروغن

یب��را دوم درجه و ب��ار اض��افه مقابل در ت��رانس حف��اظت یبرا اول درجه در بر یتو رله داخل در اتص��ال ییشناسا یب��را . ل��ذا رود یم بک��ار کوت��اه اتص��ال مقابل در حف��اظت

شود یم استفاده بوخهلتس رله از شتریب ترانس

: بوخهلتس رله

یم خنک روغن توسط که ییها دس��تگاه حف��اظت جهت که است یا رله بوخهلتس رله آم��دن نییپا ای�� یروغن منبع داخل در ه��وا ای�� گاز دیتول اثر در رله نی. ا رود یم بکار شود

در و افتد یم ک��ار به روغن مج��از حد از شیب دیشد انی��جر ای��و مجاز حد از روغن سطح مرحله در ک��رد افت ش��تریب اگر روغن س��طح و ان��دازد یم بکار را خطر زنگ اول مرحله

خنک و یک��ار قیعا بعن��وان روغن از ب��وخهلتس رله . در کند یم قطع را دس��تگاه دوم. شود یم استفاده کننده

: شود یم بوخهلتس رله انداختن بکار سبب که یعوامل

. ترانس مختلف یها قسمت و هسته نیب - جرقه1

. کالف یها حلقه نیب نیزم - اتصال2

. آن سوختن ای فاز کی شدن - قطع3

. آن یارتباط یها لوله ایو روغن تانک از روغن کردن - چکه4

عبارتند آم��ده بوجود اشکاالت دهد یم آالرم و افتد یم بکار خطر زنگ که اول مرحله در: از

.یکار قیعا صی- نقا1

. هسته یها ورق اتصال چیپ و هسته یها ورقه قیعا شدن - خراب2

. یکیالکتر اتصاالت در کنتاکتها نبودن - کامل3

عب��ور علت به ها قیعا ش��دن خ��راب و چیپ میس از یقسمت حد از شیب شدن - گرم4حد. از شیب فوکو انیجر

شد خواهد داده ت���رانس به پیتر فرم���ان و شد خواهد قطع دس���تگاه که دوم مرحله در: از عبارتند آمده بوجود اشکاالت

. ها نگیبوش - شکستن1

. فاز به فاز کوتاه - اتصال2

. نیزم - اتصال3

ها. چیپ میس داخل - اتصال4

. گریکدی به ها تپ - اتصال5

ای�� روغن ب��ودن کم و حد از شیب روغن شدن سرد اثر در روغن سطح آمدن نیی- پا6. روغن ینشت

: بر یتو رله

ح��رکت از زین�� رله نیا در شود یم برده بکار یروغن یها ترانس حفاظت در زین رله نیا ح��رارت درجه ادی��ازد میدان یم که . هم��انطور است ش��ده اس��تفاده گ��از ج��ادیا و روغن و ت��رانس نیب رابط لوله از گذش��تن ض��من روغن نیا و ش��ود یم روغن انبس��اط ب��اعث سوپاپ پشت در و کند یم ( برخورد افراگمی) د سنج سوپاپ کی به رزرو انبساط ظرف فش��ار نیا در که ش��ود یم دهیس��نج فشارسنج توسط فشار نیا که کند یم جادیا فشار طور به فشار ادیازد اگر که یطور به است شده نصب و ینیب شیپ کنتاکت نیچند سنج

و شد خواهد گنالیس�� م��دار بس��تن ب��اعث و بس��ته دهن��ده خبر کنتاکت ردیگ انجام آهسته یف��ور قطع م��وجب سنج فشار در یگرید کنتاکت ابدی ادیازد عایسر فشار که یدرصورت ج��ادیا کوت��اه ل اتصا اثر دوم مرحله ودر ادی��ز بار اثر در اول مرحله شود. در یم ترانس

شود. یم

یکیالکتر یها ستمیس حفاظت یناش�� وبی��ع مقابل در یکیالک��تر یها شبکه حفاظت منظور به یانیجر یها رله

. روندیم بکار انیجر یخطاها از

: یانیجر های رله ● یناش�� وبی��ع مقابل در یکیالک��تر یها شبکه حفاظت منظور به یانیجر یها رله

. روندیم بکار انیجر یخطاها از است عب��ارت شوند یم داده صیتشخ یانیجر یها رله توسط که یوبعی عمده ▪

: از� þشبکه در کوتاه اتصال � þانیجر اضافه � þبار اضافه � þفالت( )ارت ینشت انیجر� þفاز سه انیجر تقارن عدم موتورها( مورد ) در بار کاهشþد �� þموتورها( مورد )در یانداز راه زمان مدت شیافزا� þموتورها( مورد )در روتور بودن قفل

: نیزم یاتصال و انجری اضافه و کوتاه اتصال حفاظت ● حف��اظت دارد وج��ود س��تمیس کی�� در که ییها حف��اظت نیمهم��تر از یکی و نیاول

اضافه حفاظت با ها حفاظت نی. ا باشد یم نیزم ینشت و انیجر اضافه و کوتاه اتصال یم واحد یح�رارت تیظ��رف اس��اس بر ب��ار اضافه حفاظت چون دارد یآشکار تفاوت بار

حس انی��جر ترانس��فورمر ع��دد هس�� توسط ف��از سه انیجر حفاظت نوع نیا . در باشند م��ورد . در ردیگ�� یم صورت حفاظت آن اساس بر و ابندی یم انتقال رله به و گردند یم

حف��اظت رای��ز است برخ��وردار یادی��ز اریبس�� تیاهم از رله قطع یمنحن ف��وق حف��اظت. ردیگیم صورت آن اساس بر حیصح

: باشند قطع یمنحن گروه دو یدارا توانند یم ها رله نای ▪� þص��ورت به و ندارند یوابس��تگ هم به زمان و انیجر پارامتر که ثابت زمان نوع فرم��ان ش��ده میتنظ زم��ان در یمیتنظ انیجر اساس بر رله و گردند یم میتنظ جداگانه

. کنند یم صادر را قطع� þانی��جر به یمنحن کی�� با رله قطع زم��ان ح��الت نیا در که یکاهش�� زم��ان ن��وع

ش��تریب رله از یعب��ور انی��جر چه هر که ص��ورت نیا . به باشد یم مرتبط رله از یعبور. بود خواهد کمتر رله قطع زمان گردد

ها رله نیا یب��را یاستاندارد یها منحنی رله از استفاده نوع و عملکرد به بسته ▪: است ریز بشرح که گردد یم فیتعر

�Standard Inverse Curve (SIT) � Very Inverse Curve (VIT) � Extremely Inverse Curve (EIT) � Ultra Inverse Curve (UIT)

ام��روزه و است برخوردار یادیز اریبس تیاهم از یکیالکتر یها ستمیس حفاظت از ی. ب��رخ باش��ند یم یحف��اظت یها رله ساخت و یطراح حال در یمتعدد یها یکمپان. میکن یم یمعرف را باشند یم تیفعال به مشغول نهیزم نیا در که معتبر یها یکمپان

Siemens , Alstom , ABB , GE Power , Schneider , CEE , Reyroll : باشند ریز مشخصات یدارا دیبا یحفاظت یها رله کلی طور به ▪� þعملکرد سرعت : یحف��اظت یها رله چون است تیاهم حائز اریبس یحفاظت یها رله در پارامتر نیا س��الم یها قسمت از را وبیمع یها بخش تمامتر هرچه سرعت با موظفند خطا هنگام

. ندینما جدا� þتیحساس :

. گرددیم بر گردد یم رله قطع سبب که یانیجر حداقل به پارامتر نیا� þخطا طیشرا در انتخاب و صیتشخ : رله و ب��ار باس چند یدارا که ییها شبکه در رایز است مهم اریبس زین پارامتر نیا شده داده صیتشخ یدرست به وبیمع قسمت دیبا یم خطا وقوع هنگام هستند یحفاظت

دهد. ادامه خود کار به سالم یقسمتها و گردد جدا شبکه از و� þیداریپا : در که ییخطاها یتم��ام به یحف��اظت رله کی�� که گ��رددیم ب��از نیا به پ��ارامتر نیا

نیا یخطاها مقابل در و دهد نش��ان العمل عکس یدرست به خ��ود یحف���اظت مح���دوده. ندهد نشان یالعمل عکس محدوده: یریگ اندازه یپارامترها اساس بر یحفاظت یها رله بندی دسته ▪

: یانیجر یها ( رلهالف انی��جر نیا . ح��ال کند یم عمل رله به یورود انیجر زانیم اساس بر ها رله نیا

یها )رله باشد فازها یانهایجر یجبر , مجموع نول میس انی, جر فازها انیجر تواند یم چند ای�� دو تفاضل تواند یم رله یورود انیجر .... ( و و فالت ارت های رله – ادیز انیجر( فالت ارت کتیرستر و لیفرانسید یها ) رله باشد انیجر

: یولتاژ یها ( رلهب ولت��اژ تواند یم ولت��اژ نیا کندیم عمل رله به یورود ولت��اژ اس��اس بر ها رله نیا

ولت��اژ چند یج��بر مجم��وع تواندیم ای�� ....( و و ولتاژ کمبود ای اضافه یها )رله باشد فازهافاز( سه یبردارها یتالق نقطه مکان رییتغ ) رله باشد

: یفرکانس یها ( رلهج و شیاف��زا یها ) رله کندیم عمل یورود ولت��اژ فرک��انس اس��اس بر ها رله نیافرکانس( کمبود

: یتوان یها ( رلهد ت��وان جهت که ییها رله مث��ال عن��وان به کنند یم عمل توان اساس بر ها رله نیا

. کنند یم یریگ اندازه را ویراکت و ویاکت توان که ییها رله ای کنند یم یریگ اندازه را: یجهت یها ( رلهه ولت��اژ یبردارها نیب هیزاو اساس بر که هستند یتوان یها رله جنس از ها رله نیا

هی�تغذ سو چند خط��وط در که یجهت انی�جر اض�افه یها رله مانند کنندیم عمل انی�جر و ش��دن یموت��ور از زیپره�� جهت که ت��وان جهت یها رله ای و روند یم بکار پارالل و نگیر

. رودیم ربکا آن نگیکوپل قطع هنگام ژنراتور: یامپدانس یها ( رلهو

. دارند یفراوان کاربرد انتقال خطوط در که ستانسید یها رله مانند: یکیزیف یها تیکم به وابسته یها ( رلهز

ترانسفورمرها هلتس بوخ رله .... مانند و عاتمای سطح – فشار – حرارت مانند: خاص یها ( رلهح

یخطا صیتشخ رله مثال روندیم کار به خاص یمنظورها یبرا که هستند ییها رله..... و اوت الک رله – کریبر پیتر مدار نگیتورمونی رله – کریبر

دش������������������ابی م230 پست به مرب������������������وط عکس������������������ها نیا

. د