YALIN RETM
YALIN RETM
KALTE YNETMKAZIM ANIL AYDIN A. GLPER ARARM. MER BULAKIBAI KENAN
KIRCISAMSUN 2015
Yaln yaklam nedir?
Yaln dncenin (yaklamn) temel amac, israflardan arndrlm mkemmel
proseslerin etkinlik ve verimlilik analizlerini yaparak,
maliyetleri azaltmak ve sonuta mteriye mkemmel deerler
sunmaktr.
Yaln retim nedir?
Yaln retim, rn ve hizmet yaratma srecini israflardan arndrp
sadeletirerek sunulan deeri mkemmelletirmek ve bu yolla firma
karlln arttrmak amacn tayan kavram, sistem ve teknikler btndr.
3
irketlerin yaln retim hakkndaki dnceleri
Yaln retimin hedefi
Daha az i gc, daha az malzeme, daha az ekipman ve daha az zaman
kullanarak daha fazla deer elde etme ve mteri beklentilerini daha
fazla karlamay hedefler.
EN DK MALYET
Yaln retimin hedefi
EN YKSEK KALTE
EN KISA SREDE TESLMAT
Yaln retim ile ilgili baz bilgiler
Yaln retimin geliimi
II. Dnya Sava'ndan kanJaponya'da krizi atlatma amacyla ok
almadan verimli alma sistematii gelitiren Japonlarn ortaya kard bir
yntemdir.
Yaln retimin geliimiToyotaalanlar tarafndan gelitirildii iin bu
adla anlmakla birlikte daha sonra bu felsefeye bal kalarak baka
irketlere yansm, dnyada biralma kltrolarak kabul edilmitir.
Trkiyede yaln retimTrkiyede bu dnce sistemi 1990 lardan sonra
uygulanmaya balamtr. zellikle otomotiv sektr bu dnce sistemini
aktif olarak kullanmaktadr.
Trkiyede yaln retimSakarya da kurulu olan Toyota otomobil
fabrikasnda alan iiler Japonya daki Toyota iilerinin verimliliini
yakalam olup son birka yldr kalite alannda birinci seilmektedirler.
Ayrca Ford, Renault, Tofa, Bosch yaln yaklam uygulayan byk
firmalardr.
Geleneksel retim ile yaln retim arasndaki farklar
Geleneksel retim ile yaln retim arasndaki farklarGeleneksel
retim sistemi ile yaln retim anlay arasnda birok farklar
bulunmaktadr. Eji Toyota ile Taiichi Ohnonun, yaln retim
ilkelerinin ilk atlmaya baland yllar olan 1950lerde Ford firmasn
incelemek iin Amerikaya yaptklar gezi sonucunda yaptklar
deerlendirmeler fordizm ve yaln retim felsefesi arasndaki farklara
k tutmaktadr.
Geleneksel retim ile yaln retim arasndaki farklar
Bu iki dehann vardklar sonu ksaca, geleneksel (kitle) retim
sisteminin esneklikten yoksun oluu, kat bir hiyerariye dayanmas ve
kitleselliin israf iermesiydi.
Neden yaln retim?
nk sizin her eksiinizde yerel veya uluslararas bir rakip derhal
yerinizi alr. 1900 l yllarn byyen pazarlarnda geerli olan ne
retirsem satarm, maliyetim ykselirse fiyat arttrrm, gecikirsem
mteri bekler anlayna artk yer yoktur.
Neden? Neden? Neden?
Neden yaln retim?
Yaln retim i yapma eklimizdeki problemleri ortaya kararak ve
daha etkin alma yollarn gstererek hem kurulular hem de lke iin
rekabet avantaj salar.
Yaln retimde ama?
Sfr hata ile retimMaliyetleri azaltmakMteri isteklerini istedii
an ve miktarda karlamakStok fazlas bulundurmamaksraflar ortadan
kaldrarak srekli iyiletirme
Yaln retimde ama?
Sadece mterinin istedii rnleri (fonksiyon, kalite ve fiyat
asndan),Mterinin istedii zamanda (pazara sunulduu zaman, teslim
sresi, sevkiyat skl),
Yaln retimde ama?
Daha az kaynak harcayarak (emek, ekipman, zaman, alan vb),
retebilmek ve mteri iin bir deer tekil eden faaliyetlere
odaklanabilmektir.
Kaizen (Srekli iyiletirme)
En az israfla daha fazla deer yaratmak zere bir deer aknn veya
tek bir prosesin (srecin) srekli iyiletirilmesidir.
sraf kaynaklar
sraf kaynaklar
Yaln retimin aralar
Basit stratejilerBasit ynetim kurallarKesintisiz bir
organizasyonYoun eitim ve KaizenEkip almasSerbest kyafet
sistemiirket gmlekleriEn iyiler,en ktler seimiPaydalara kar
paylamDeiik cret skalas
Grsel kontrolalan memnuniyeti anketleriletiim ynetimidl-prim
sistemleri neri sistemiBeyaz yaka retimin iindeirket deerlerinin
oluturulmas ten karma ve almalarn zorlatrlmasHer zaman, her yerde
effaflk ve drstlk
Yaln retimin aralar
Yaln retim teknikleriKanban, Tek para ak,U Tipi yerleim
plan,Otonomasyon (Jidoka) JT (Just in time) Tam zamannda
retimPokayoke, 5S, 3M (Muda, Mura, Muri),
KanbanBir ekme retim sistemidir. Mteri siparii bazl retim
planlama ve hammadde temini iin, kullanlan kartlara ve bu sisteme
verilen isimdir.
Ama retim ii ve depo stok seviyelerini sfr dzeyinde tutmak ve
ihtiya duyulan hammaddenin ya da malzemenintam zamannda istenildii
yerde olmasn salamaktr.
Kanban
rnein, otomobil bayisinden balayan kart ak ana sanayiye, orada
ihtiya duyulan hammaddelerin kartlar yan sanayiye, oradan da yan
sanayilerin tedarikilerine akmakta ve sonrasnda retilen hammadde ya
da malzemeler kartlarla beraber kartn knoktasna ulamaktadr.
Tek para akHerhangi bir atlye iinde, bir parann soneklini almas
iin gerekli olan tm makinelerin, parann ilenme ak esas alnarak
yerletirilmesidir.
Bu ekilde zaman kayb olmadan ve uzun tama sreleri olmakszn
malzeme ak salanmaktadr.
U tipi yerleim plan
Gereksiz igc hareketlerinin elimine edilmesidir. Makinelere para
yklenmesi ve alnmas mmkn olduunca otomatikletirilerek, bir iinin
birden fazla makineyi altrabilmesi salanmaktadr. Bunun iin de
makinelerin Ueklinde yerletirilmesi gerekmektedir.
U tipi yerleim plan
Jidoka (Otonomasyon)Bir retim hattnda, makine ve operatrler
hatal para rettii zaman otomatik olarak bunu fark edilebilir hale
getirip retimi durdurma yetkisini operatre veya makineye
verilmesini ve hatann tespitini salayan bir sisteme JIDOKA
denir.
JIT (Just in time) Tam zamannda retim
Mterinin talep ettii rn; talep ettii miktarda retip, talep ettii
zamanda ulatrmak.
Poka Yoke (Hata nleme)Unutkanlk, dikkatsizlik ve yanlanlama gibi
nedenlerle olabilecek hatalarn ortadan kaldrlmasdr. Bunun iin uyar
panolar, ablonlar, klavuzlar, sayalar ve sensrler gibi ekipmanlar
ve yardmc unsurlar kullanlmaktadr. Esas olan insani unsurlardan
kaynaklanan hatalarn ortadan kaldrlmasdr..
5S
Yaln retim ve grsel kontrole yardm eden, iyeri uygulamalarn
tanmlayan, S harfiyle balayan birbiriyle ilikili 5 terimdir.
5S
Bir dakikada kalp deitirme (single minute exchange of die)Tam
zamannda retim ve kanban sistemi ile alabilmek iin kalp deitirme
srelerinin mmkn olan en alt seviyeye indirilmesidir.
Model deitirme srelerinin tek basamakl veya 10 dakikadan daha az
srelere drlmesi hedefine dayanr.
3M (Muda, Muri, Mura)En basit anlatmyla; bir iin yaplmas iin
bekii yetecekse ve o ii alt kii yapyorsa muda (israf) vardr.drt kii
ile yaplyorsa ar iyk oluur, bu durumda muri vardr.
Mura ise, dzensiz iykdr. nceki iki durumun kark olduu durumu
anlatmaktadr.
Kalite kontrol emberi(Quality control circle)
Kendi alma alanlarndaki problemleri birlikte tanmlayan, analiz
eden ve zmler gelitiren operatrlerden ve takm liderlerinden oluan
kk gruptur. Kalite emberleri ayda iki kez, 30 ila 60 dakika sren
toplantlar yaparlar.
A3 raporuProblemin, analizinin, dzenleyici faaliyetlerinin ve
faaliyet plannn, genellikle grafikler kullanlarak byk bir tek kada
(A3) aktarld bir uygulama. A3 raporlar annda fikir ve zm retmek iin
birebirdir. Zaman kayplarn nler, fabrika ii iletiimi glendirir.
ObeyaJaponcada byk oda demektir. Etkin ve zamannda iletiimi
artrmak iin, zellikle rn gelitirmede kullanlan nemli bir proje
ynetim aracdr.
Obeyada, proje plan, kilometre talar ve gelimeleri/ilerlemeleri
gsteren grselekiller ve grafiklerle beraber yaanan gecikme veya
teknik problemlere ynelik kar nlemler yer alr.
Tez raporuTezin ierii Yaln retim teknikleri, kaizen ve sektrel
uygulamalar olmakla birlikte;
Bu almada Yaln retim kavram anlatldktan sonra dier retim
sistemleri ile kyaslanmtr. Ardndan her bir yaln retim teknii sras
ile ele alnm, uygulan, avantaj ve dezavantajlar asndan
incelenmitir.
Tez raporu
Seri reticiler, kendilerine yeterince iyi olarak zetlenebilecek
snrl bir hedef tayin etmektedirler.
Bu da, kabul edilebilir sayda bozuk mal, azami kabul edilebilir
seviyede stoklar, eidi az sayda, standardize edilmi rnler anlamna
gelmektedir.
Tez raporu
Daha iyisini yapmak, onlarn ileri srd fikre gre, ok pahalya mal
olmaktadr veya insann doal yeteneklerini amaktadr.
Yaln reticiler ise, devaml azalan maliyetler, sfr bozuk mal, sfr
stok ve sonu gelmeyen rn eitlilii gibi hedefleri ieren kesin olarak
kusursuzluu hedef almaktadrlar.
Tez raporu
Firma Hakknda Bilgi
letme; silindir gmlei imalat yapmak amacyla kurulmutur. malat,
savurma dkm ve talal imalat olmak zere iki ana prosesten
olumaktadr.
Tez raporu
Kaizen Uygulamalar
Dkmhaneye giden talalarn bor yal olmas ve kurutmadaki bor ya
israf konulu kaizen soutma svs kullanlan tezgahlardan kan slak
talan kurutulmas esnasnda sebep olduu evre kirlilii ve bor ya
israfn konu almaktadr.
5S uygulamas
5S UYGULAMASINI SAMSUN OSB DE BULUNAN YELYURT DEMR ELK END. ve
LMAN L. LTD. T. RKETNDE YAPTIK
5S uygulamas
FRMANIN KALTE UYGULAMA PROSEDRLER;
TS 708 standartlarnda ayrca ISO 9001 kalite ynetim sistemi
uygulamaktadr.
retim kapasitesi 2700 ton/ay olup S420 standartlarnda retim
yapmaktadr.
5Sin uygulanmas5S uygulamalarnda temel ama, irketin d grnmnn
parlatlmas deil, irket iinde verimlilii arttracak malzeme, ekipman,
i gcnden en iyi ekilde faydalanlmasdr.
Fabrikada bulunan kalite kontrol laboratuarnda oluan, kaliteyi
ve sistemin almasn etkileyebilecek oluumlarn kaldrlmas yada
iyiletirilmesi iin 5S uygulamas yaplmtr.
5Sin uygulanmas
Temizlik malzemelerinin yerleimi lmn yapld alandan uzaklatrlmas
gerekli olmakla birlikte 5sin toparlama prensibine gre uzaklatrlmas
yaplmtr.
5Sin uygulanmas
Burada ise 5sin dzen prensibine uymayan dzensizlikler
bulunmaktadr.Bilgisayar masasnn radyoaktif madde test istasyonundan
uzaklatrlmas gereklilii bulunmaktadr.
5Sin uygulanmas
Burada ise dzenin salanmas ayrca hzl eriim iin kimyasal
maddelerin ielerine etiketleme yaplmas salanmtr.
5Sin uygulanmasSonu olarak; temizlik, dzen,toparlama bakmndan
ortalamann zerine kamamtr.Dier maddelerde ise disiplin konusunda
rgtlenmi aba ierisinde bulunmakla birlikte kalitenin korunmas ve
standartlarn salanmas (standartlatrma prensibi)iin planlar,
projeler, uygulamalar yaplmaktadr. Ayrca fabrikadaki iilere bununla
ilgili eitimler verilmektedir.
5Sin uygulamas
SonuYaln retim teknikleriyle; zaman kayb nlenir, temiz ve
organize bir ortamda alanlarn moralmotivasyonu ykselir,
dzensizlikler arasnda gizlenmiolan i gvenlii tehlikeleri bertaraf
edilir, tertip ve dzen sayesinde kalite ykselir.
Sonu
te btn bunlar bugnlkemizdeki birok orta ve byk lekli iletmede
baar ile uygulanmakta olup bundan hem alanlar hem de iverenler
mutlu olmaktadr.
TEEKKRLERBZ DNLEDNZ N TEEKKRLERBata aratrmada olan
ynlendirmelerinizden dolay Do. Dr. Sermin ELEVL hocamza ayrca
Yeilyurt Demir elik San. Ltd. irketi ve kalite kontrol sorumlusu
olan Mh. Hasan Fehmi KESKN Beye teekkrlerimizi bor biliriz.
