Манлайлал, түүнийг хөгжүүлэх нь

Гүйцэтгэсэн: Ж.Өлзийбуян Г. Өлзийбуян

Төлөвлөгөө Сэдвийг судлах болсон учир:

“Ирээдүйн менежер ямар ур чадвартай байх хэрэгтэй вэ?”

Судалгааны зорилго Манлайллын талаархи олон янзын ойлголтууд Байгууллага дахь манлайлагчийн үүрэг Манлайллын талаар гаргаж буй нэгдсэн дүгнэлт Манлайллыг хөгжүүлэх нь

“НАСА агентлагийн манлайллын хөгжлийн загвар”

“MCS компанийн манлайллын хөгжлийн загвар” Дүгнэлт, санал зөвлөмж

Сэдвийг судлах болсон учир

• Бостон консалтинг групын судалгаа:

Судалгааны зорилго

Дараах асуултад хариулт өгнө

1. Манлайлагч гэж хэн бэ? Тэд төрдөг үү, бий болдог уу?, эсвэл энэ нь албан тушаалтай холбоотой асуудал уу?

2. “Мянган чавганц уралдахад нэг нь түрүүлдэг” Түрүүлсэн чавганц манлайлагч мөн үү?

3. Манлайлагчид нь байгууллага амжилтанд хүрэхэд хэр чухал вэ?

4. Манлайлагчидыг хэрхэн бий болгох вэ?, тэднийг хэрхэн хөгжүүлэх вэ?

Манлайллын тухай ойлголтууд

• Монголын нөхцөлд Манлайллын талаар ихээр тархсан нэг тодорхойлолт нь:

“Ажил үйлс, үг яриа, үйл хөдлөлөөрөө бусдыг үлгэрлэн манлайлах”

“Мянган чавганц уралдахад нэг нь түрүүлдэг” Түрүүлсэн чавганц манлайлагч мөн үү?

• Өөр нэг тодорхойлолт нь:

“Манлайлал гэдэг нь бусдад нөлөөлөх чадвар ба өмнө тавигдсан зорилго, зорилтыг хэрэгжүүлэх хүсэл, тэмүүлэл төрүүлэх урлаг юм”

Манлайллын тухай ойлголтууд

• Шилдэг манлайлагч:

Махатма Ганди

Манлайллын тухай ойлголтууд

Манлайлагчдад байсан нэг ижил чадвар бол:

• Өөрийн болоод бусдын явах замыг зөв тодорхойлж, түүгээрээ бусдад нөлөөлөх

• Бусдыг удирдан дагуулах

Байгууллага дахь

манлайлагчийн үүрэг

Манлайлагч – Хүмүүсийг нэгэн зүгт нэгтгэгч

Хүмүүсийг зорилгодоо хүрэх эсэхээр

нь ангилсан ангилал: “Зорилгоо хэзээ ч олж хардаггүй” – Энэ төрлийн

хүмүүсийг “Урсгалаар хөвөн урсагчид” гэдэг. “Зорилгоо олж хардаг, гэхдээ түүндээ тууштай байж

чаддаггүй” – Энэ төрлийн хүмүүсийг “Аялдан дагагчид” гэдэг.

“Зорилгоо олж хардаг, түүндээ хүрдэг” – Энэ төрлийн хүмүүсийг “Хүчирхэг хүмүүс” гэдэг.

“Зорилгоо олж хардаг, түүндээ хүрдэг, бусдыг зорилгоо олж харахад нь тусалдаг, тэдэнд зорилгодоо хүрэх хүчийг өгдөг” – Энэ төрлийн хүмүүсийг “Манлайлагчид” гэдэг.

Манлайлагч – Байгууллагын соёлыг тодорхойлогч

• Байгууллагын соёл гэдэг нь байгууллага дахь гишүүдийн үнэт зүйл, итгэл үнэмшил, бизнесд баримтлах зарчим, түүхэнд хуримтлагдсан зан заншил, хүмүүсийн зан төлөвийн нийлбэр цогц юм.

• “Эх нь хээр алаг бол хүү нь шийр алаг”

Манлайлагч – Идэвхжүүлэгч

Манлайллаар идэвхжүүлэлт явагдах процесийг 2 талаас нь тайлбарлаж болно.

• Манлайлагчид үйл хөдлөл, зарчимч байдал, ажлын өндөр бүтээмж, ухаан бодлоороо байгууллагад жишиг тогтоодог ба хүмүүс түүгээр бахархан, түүнд “цагаан атаархлаар” атаархаж түүний хэмжээнд хүрэхийг хүсч байдаг.

• Манлайлагчид байгууллагын алсын харааг тодорхойлж хүмүүсийн ажлыг улам утга учиртай болгож байдаг ба хүмүүс зорилгынхоо төлөө тэмцэх боломжийг нь бүрдүүлж өгдөг.

Манлайллын талаар гаргаж буй

нэгдсэн дүгнэлт

• Манлайлал гэдэг нь албан тушаалаар бий болдог зүйл биш, тодорхой шаардлагаар олон нийтийн дундаас албан бус байдлаар бий болдог.

• Манлайллын хамгийн чухал шинж нь өөрийн болоод бусдын зорилгыг зөв тодорхойлж түүгээрээ хүмүүст нөлөөлөх явдал бөгөөд тухайн хүнийг манлайлагч гэж батлах зүйл нь түүнийг хүлээн зөвшөөрсөн, дагагчид юм.

• Тиймд “түрүүлсэн чавганц” бүхэн манлайлагч байж чадахгүй

• Манлайлагч болж төрдөггүй, тэд амьдарлын явцад өөрсдийн үзэл бодол, үнэт зүйлс, зарчим, хувийн арга барилаар манлайлагч болон бэлтгэгддэг. Нэг үгээр хэлбэл манлайлал бол тусгай чадвар юм.

• Манлайлал нь тусгай чадвар юм бол түүнийг бий болгож, хөгжүүлж болно.

• Байгууллагад манлайлагчийн үүрэг маш өндөр бөгөөд байгууллага бүр өөрсдийн манлайлагчдыг зөв тодорхойлон, бий болгож түүнийг хөгжүүлж байх зайлшгүй шаардалагатай.

Манлайллыг хэрхэн

хөгжүүлэх вэ?

Манлайллыг хөгжүүлэх

Манлайллын хөгжлийн загвар • Манлайллын хөгжлийн загвар нь аливаа байгууллагын

манлайллын хөгжлийн системийн үндэс суурь болж байна.

• Right Management-ийн саяхны судалгаагаар............

NASA-ийн манлайллын загвар

Үндсэн чадварууд

Хүмүүсийг удирдахМэдлэг ба мэдээллийн удирдлагаХувийн үр ашгийн чадварууд Дэг журмын чадварБизнесийн ухаанОлон улсын түвшинд ажиллах

Манлайллын түвшингүүд:

Гүйцэтгэх удирдлага

Менежер

Дээд шатны хянагч

Нөлөөлөгч манлайлагч/гүйцэтгэх

түвшний ажилчин/

Манлайлагчийн ур чадварын үнэлгээ

Тестэнд 13- 15 оноо авсан тохиолдолд...

Манлайлагчийг хөгжүүлэх

Wallops

Манлайлагчийг хөгжүүлэх

Манлайлагчдыг хөгжүүлэх Орчны өөрчлөлтийг удирдах

Сургалтын хөтөлбөрүүд

Бизнесийн

боловсролын

сургалт

Нөлөөллийн

удирдлагын

сургалт

Менежерүүдийн

манлайллын

сургалт

Хянагчийн

түвшний сургалт

Үр ашигтай харилцаа

ны удирдлаг

ын

“МСS” компаний Leadership Academy

• Уг загварыг боловсруулж ашиглах гол үндэслэл бол байгууллагын ажилтан бүр манлайлагч байж чадсан тохиолдолд тухайн байгууллага амжилттай ажиллана гэсэн концепци юм.

• “МСS” компани өөрийн үнэт зүйлийг манлайлал хэмээн тодорхойлж, үүнд чиглэн ажиллаж байгаа нь түүний амжилтын чухал хүчин зүйл болж байгаа юм.

Сургалтын ерөнхий механизм

Өөрсдийн боловсруулсан манлайллын загварын үндсэн дээр сургалтын үйл ажиллагаагаа явуулдаг.Энд хоёр төрлийн сургалт явагддаг.

1.Байнгын сургалт/ ажилчдын мэдлэг чадварыг дээшлүүлэх/

2.Цаг үеийн сургалт/ ихэвчлэн тушаал ахиулах үед явуулдаг/

NASA- ийн загварын адилаар манлайллыг түвшингүүдэд хувааж авч үздэг.Үүнд:

ажиллах хүчний манлайлал

менежерийн манлайлал

Гүйцэтгэх удирдлагын түвшний манлайлал

Компаний хувьд манлайллын хөтөлбөрийг нэвтрүүлэхэд тулгарсан асуудлууд:

• Үйл ажиллагаандаа нийцүүлж загвар зохиох шаардлагатай болсон

• Компаний бүтцийн хувьд гадны том компаниудаас ялгаатай,хөгжил доогуур байсан

Дүгнэлт, Санал зөвлөмж

21-р зуунд менежер хүн байгууллагын зорилгыг биелүүлэхийн тулд манлайллын чадварыг эзэмшсэн байх зайлшгүй шаардлагатай.

Манлайлагчид байгууллагад маш олон зүйлээр нөлөөлдөг учир манлайлагчдыг маш зөв сонгох хэрэгтэй.

Дээр дурьдсанаар манлайлагчдыг бий болгож болдог бөгөөд манлайллын чадварыг сургалтаар эзэмшүүлж болно.

Дүгнэлт, Санал зөвлөмж

• Манлайлал нь зөвхөн удирдах түвшинд байх хэрэгтэй зүйл биш бөгөөд гүйцэтгэлийн түвшинд ч бас чухал зүйл юм.

• Байгууллага бүр өөрийн нөөц боломжид тохируулан тодорхой хэмжээнд манлайллын сургалтын бодлогыг хүний нөөцийн бодлогодоо оруулах хэрэгтэй.

Дүгнэлт, Санал зөвлөмж

• Манлайллын сургалтыг явуулахдаа байгууллагад шаардагдах манлайллын чадварыг тодорхойлон түүнийг загвар болгон боловсруулж сургалтыг явуулбал үр дүнтэй юм.

• Монгол хүний үнэт зүйл, зан чанарт тохирсон загвар, сургалтын арга барилыг боловсруулах шаардлагатай.

Анхаарал тавьсанд баярлалаа.